Your search found 3035 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 2412-2501:

96  Immoror his, quae cura tuis mihi maxima cessit
97  Imperiis: varias doceo deprehendere vires
98  Vitrorum et formas tornandis lentibus aptas
99  Per numeros simul arte nova tenuique labore.
100   Fas erit 14 hostiles procul his dignoscere classes
101  Et malo et puppim fluitantia signa per altam.
102  Fas erit his servare

immotos Phoebus prospectat et oras
1.620  Disjunctas longe ac contraria signa notantes.
1.621  Nobis pro vario positu Telluris ad ignem
1.622  Titanis medium variis quoque cursibus errant:
1.623  Jamque simul coeunt adducti jamque recedunt
1.624  Semotisque procul respondent aetheris oris.
1.625  Ac Venus in primis et qui talaria plantis
1.626  Innectit Maja genitus fumantiaque astra,
1.627  Illa, quibus

pollet conamine nisus.
1.803  Hinc paribus circum spatiis vis aequa trahentis
1.804  Et positum et sequitur mensuram materiai:
1.805  Ducuntur propiora magis, distantia contra
1.806  Usque minus; dat juncta simul causa utraque nisum.
1.807  Scilicet 45 hinc celsis e montibus horrida in imas
1.808  Saxa ruunt valles abrupta; hinc volvitur acri
1.809  Impete et

immani nec proinde subire
2.145  Ac dorsum rutilae possunt praetendere fronti.
2.146  Inferiora tenent Majae satus et Venus alma;
2.147  Proin subeunt saepe et nexis loca proxima nodis
2.148  Si teneant simul, ardentem tum lampada fusco
2.149  Praetexant velo. At primum sub margine Eoo
2.150  Irrumpant limbumque cavent frontemque nitentem
2.151  Occidua demum fugientes parte relinquant.

servant.
2.225  Nonne vides? Celeri dum Tellus acta rotatu
2.226  Circumagit sese torquens, raptatur uterque
2.227  In gyrum cursuque volat spectator eodem.
2.228  Non tamen una simul ductu via deferet uno
2.229  Utrumque et parili correptum tramite ducet.
2.230  Namque deae gressus alter cursumque sequetur
2.231  Progrediens pariterque plagam spectabit eandem;
2.232  Aversas alter

terris tunc tantum accedere possint,
2.321  Ingenti totum obducant ut corpore Phoebum.
2.322  At rara adveniunt et summi a finibus orbis
2.323  Demittunt sese ad Solem, rarissima nodos
2.324  Attingunt simul et fors prima ab origine mundi
2.325  Tempora ad haec nullum simul attigit atque nitenti,
2.326  Quod sequitur, nullum subiit fortasse sub orbe.
2.327  Quin et si subeat totumque obducat, opaca

ut corpore Phoebum.
2.322  At rara adveniunt et summi a finibus orbis
2.323  Demittunt sese ad Solem, rarissima nodos
2.324  Attingunt simul et fors prima ab origine mundi
2.325  Tempora ad haec nullum simul attigit atque nitenti,
2.326  Quod sequitur, nullum subiit fortasse sub orbe.
2.327  Quin et si subeat totumque obducat, opaca
2.328  Non ideo Titan penitus nigresceret umbra.
2.329  Affusi circum

dum jungitur atque novatis
2.368  Cornibus ordiri mensem parat, absit ab ipsis
2.369  Nodorum punctis et nexi tramitis ora,
2.370  Orbis et a medio radiantia signa ferentis
2.371  Titanisque a calle aberit simul atque rigentem
2.372  In Boream assurget vel se demittet ad Austrum
2.373  Nec fratrem teget aut fraudabit lumine terras.
2.374  Ast illo nodum si tempore diva tenacem
2.375  Attigerit, nodo fuerit vel

quo diva emergit in auras
2.425  Observa ac signis confer fulgentibus, et si
2.426  Haud pigeat, radio metire atque aere rigenti
2.427  Incisisque notis; inclusas dentibus horas
2.428  Ferratis adhibe simul et sua tempora nosce.
2.429  Quod si etiam nota numeros versaveris arte,
2.430  Invenies Boreae divam torpentis ad oras
2.431  Vix quidquam a medio se tollere seu ferventem
2.432  Ignibus aestivis vix

potest fratrisque relinquere callem,
2.469  In latus aspicies cum se ferre vaganti.
2.470  Per reliquos tum deinde dies jam cornua fronte
2.471  Exeret atque apices sinuans tenuabit acutos
2.472  Titanisque simul calli magis ac magis aureos
2.473  Adducet currus mediumque accedet ad orbem.
2.474  Tum Phoebum transgressa iterum nova cornua fronti
2.475  Induet atque sinu sensim pinguescet et ultra
2.476  Fratris

noctemque inducat opacam.
3.3  Nunc age jam, nostrae quae pars est altera curae,
3.4  Quid subita Phoeben nigrescere cogat ab umbra,
3.5  5 Expediam. Arrectos te praesta ad singula sensus
3.6  Inceptumque simul mecum partire laborem.
3.7  Dum puro sensim Titan velatur Olympo,
3.8  Ipsius ora dei nigrescere dixeris. Ille
3.9  Ardenti aeternas servat sub pectore flammas,
3.10  10 Quosque solet, mittit radios:

ac late aetherias circum inficit auras.
3.28  Ergo 3 cum medio Soli contraria mense
3.29  Invehitur diva et nocturnas discutit umbras,
3.30  30 Si simul ad nodos accesserit astriferumque
3.31  Solis iter motu obliquo transcurrere tentet,
3.32  Continuo tristem bijugos currumque nitentem
3.33  Cogitur in conum irrumpens demergere, frustra
3.34  Illa

inde erue et omnem
3.42  Circum oculis tractum metire ac mentis acutas
3.43  In medium defige acies positumque sub astris
3.44  Designa observans et lentos collige motus.
3.45  Umbrifero Terrae cono simul omnia cernes
3.46  Congruere, et formam, et molem, motumque locumque.
3.47  Primum igitur 5 teretem si conum in imagine plana
3.48  Excipias mediumque

jungant se denique fundo
3.158  Nec dubium tristi fallant caligine visum.
3.159  Sic veterum monumenta virum confusaque scripta
3.160  Perlegimus saepe atque exesa numismata lentem
3.161  Trans vitream simul et distincta et mole videmus
3.162  Majore atque oculo vix non contacta tuemur.
3.163  Praeterea 11 vitrea quo longius absit imago
3.164  A lente, hoc

jam progressa triformis
3.256  Umbra deae ad vultum devenerit, utere filis.
3.257  Ac primum, obducens quod Cynthia fronte rotunda
3.258  Occupat aetherei tractus, intercipe claudens
3.259  Immoto motoque simul; mox ipsa nigrantis
3.260  Per summos apices arcus traducito et ambos
3.261  Excipe nectentem transverso tramite chordam
3.262  Ac demum converte tubum conclusaque fila

ignes
3.298  Exigere et certa coeli in regione locare.
3.299  Huic medio positus communis habebitur atque
3.300  Umbriferi medio coni ac regione videbis
3.301  Una eademque simul concurrere semper utrumque.
3.302  Scilicet oppositas Phoebo se conus ad oras
3.303  Dirigit assurgens coelo et contraria acuta
3.304  Cuspide signa petit, punctum directus in illud,
3.305  305 Quo

positus motumque per aethera, quantum
3.358  Et calli inclinet Phoebeo se via Phoebes,
3.359  Qua tumeat tristis conus, qua Cynthia mole
3.360  Titanisque orbis, recolas et mente revolvas
3.361  Componasque simul, certa ratione patebunt.
3.362  In primis 24 tantum Phoebeo se via divae
3.363  Inclinat calli accedens, ut flexus in ipso
3.364  Nodorum nexu integri

Phoeben spatii, quo diva recedit
3.371  A nodo propiore sibi nexuque tenaci.
3.372  At si eadem 26 minus a Phoebeo tramine distet
3.373  Quam tumeat coni simul et simul ipsius orbis
3.374  Dimidius, cono fontem demerget opaco
3.375  Parte aliqua saltem et tristi nigrescet ab umbra.
3.376  Quindecies 27 e

spatii, quo diva recedit
3.371  A nodo propiore sibi nexuque tenaci.
3.372  At si eadem 26 minus a Phoebeo tramine distet
3.373  Quam tumeat coni simul et simul ipsius orbis
3.374  Dimidius, cono fontem demerget opaco
3.375  Parte aliqua saltem et tristi nigrescet ab umbra.
3.376  Quindecies 27 e bissenis si

proxima nodo,
3.465  Parte aliqua ardentes ut possit condere vultus.
3.466  Nam nodum si diva tenet contraria Phoebo,
3.467  Nodum itidem huic nodo oppositum regione tenebit
3.468  Phoebus in adversa coeli simul, illa per orbem
3.469  Excurrit prope dimidium ter quinque diebus,
3.470  Dum conum assequitur nigrantem fratre relicto
3.471  vel cono progressa fugit fratrique propinquat.
3.472  Interea ad nodum

fidibusque canoris.
3.609  Scilicet immensi quicunque e partibus orbis
3.610  Suspiciunt Phoeben cum deficit atque nigrantes
3.611  Obducit tristi turpans caligine currus,
3.612  Unum omnes et idem spectant simul: omnibus una
3.613  Pars tegitur nitidi vultus et tempore eodem
3.614  Incipit obscuro frons prima nigrescere velo
3.615  Omnibus aut penitus perfundi desinit atque
3.616  Incipit educi simul omnibus;

idem spectant simul: omnibus una
3.613  Pars tegitur nitidi vultus et tempore eodem
3.614  Incipit obscuro frons prima nigrescere velo
3.615  Omnibus aut penitus perfundi desinit atque
3.616  Incipit educi simul omnibus; et fugit umbram
3.617  Progressa ac pleno rursum nitet ore per auras.
3.618  Atque hinc, proh, quanti Terrae mensoribus atque
3.619  Immensa incerto tranantibus aequora cursu
3.620  Proveniunt

incedere ab alto
3.708  Prospicit ac numeri signantes temporis horas.
3.709  Quaeque loca obliquos cursu delata per orbes
3.710  Cum medio Phoebes descripti ad tramitis oram
3.711  Quamlibet appellunt simul, his tum Cynthia dorso
3.712  Praetexit medio medium Titana; recedunt
3.713  Quae certis illinc spatiis, sub fronte nitenti
3.714  Certa parte vident Phoebum sordere nigrantem.
3.715  Discimus hic,

jubar ac percellere acutis
4.243  Inspectantum oculos telis et lumine pergunt
4.244  Illaeso rutilare. Atque atrae ubi denique frontis
4.245  Curvatum attigerint limbum, tum tempore puncto
4.246  Dispereunt simul ac penitus conduntur in umbra.
4.247  Qualis ubi placido tenuis globus aere pendens,
4.248  Quem pueri imbelles olim innuptaeve puellae
4.249  E pingui lympha canna eduxere palustri
4.250  Inflantes

dum fervidus imbuit imbre
4.314  Conversam Phoebes frontem, mutentur et atri
4.315  Mutato tractus positu jamque altera jamque
4.316  Sordescat tenebris divae pars altera opacis.
4.317  Quae si perpendas simul omnia, concidet error
4.318  Deprensus claroque patens in lumine et auras
4.319  Aeriis similes haud Lunam ambire fatendum est.
4.320  Quamquam 18

4.377  Sublimes causas; longe nempe altius illi
4.378  Principium est luci et Phoebo genitore superbit.
4.379  Quin etiam ipse nitens ab origine rhombus eadem
4.380  380 Gignitur aethereasque simul procedit in auras.
4.381  Queis tamen auxiliis quave hanc satis ubere vena
4.382  Naturae aggrediar partem atque arcana docebo?
4.383  Nunc ades, o nunc, Phoebe pater, diffunde micantem
4.384  Fronte

medium fugere et procul ire per auras
4.466  Assiduo tentant nisu. Sic plumbea habenam
4.467  Glans valida contorta manu distendit et undam
4.468  Excutit affusam celeri rota concita cursu.
4.469  Quaeque simul gyros aequali tempore plures
4.470  Impete non uno absolvunt, etiam impare nisu
4.471  Avelli a medio tentant; minus illa recessum
4.472  Namque urgent, quae lenta via breviore feruntur;
4.473  Contra

4.679  Est locus Europae in medio, qua regius altis
4.680  Ingreditur ripis dominamque interluit urbem
4.681  Sequana. Dives opum et duro fortissima bello
4.682  Gens tenet, at simul et placidae studiosa Minervae.
4.683  Hic templum Uraniae solidoque e marmore vastae
4.684  Consurgunt aedes et vertice nubila pulsant.
4.685  Turba frequens venerata deam juvenumque senumque

6 autem, objecti qua proxima corporis umbra
5.90  Exoritur dorso, tenui cur tramite sese
5.91  Finiat adstringens, tum quo magis inde recedit
5.92  Atque obicem simul et Phoebeam lampada linquit
5.93  Progrediens, crescat semper pene umbra magisque
5.94  Ambiguus partes margo se tendat in omnes,
5.95  Huc animum adverte et facili ratione patebit.
5.96  Tot radios

jam caetera sponte patescent.
5.114  Nam quoties rectis consurgit cruribus atque
5.115  Flexus hiat, quo crura apicem producta relinquunt
5.116  Usque magis, magis a sese distracta recedunt
5.117  Ipsa simul latoque magis panduntur hiatu.
5.118  Hinc, quoniam tenui flexu concluditur atque,
5.119  Qui purae densam luci disterminat umbram,
5.120  Margo jacet gemino crure interceptus, in ipso
5.121  Exortu,

tenebris
5.181  Obruit umbra genas, quo Cynthia lumine rursus
5.182  Incipit effulgere novo vel quo fugit omnis
5.183  Tandem umbra aut pallor tandem quo desinit omnis,
5.184  Altera tela tibi pictis simul omnia signis
5.185  Subjiceret lustranda. Amplam tela ipsa referret
5.186  Planitiem, qua tum conus, qui continet umbram,
5.187  Tum fusco pene umbra sinu transversa secatur.

domina progressus ab urbe laborem
5.874  Commissumque opus aggredior, furit ilicet atque
5.875  Assidua prospectandos caligine montes
5.876  Occulit, Aeolio rabidos procul evocat antro
5.877  Committique simul fratres et praelia miscet;
5.878  Imbre ruit nimbisque ferox nivibusque geluque.
5.879  pater Tibris, hinc pluvia nivibusque solutis
5.880  Turgidus, Hetruscis retro inde repulsus ab undis

perque fenestras
5.888  Irruit undantique ima ad penetralia fluctu
5.889  Irrupit victor. Nullo discrimine et alta
5.890  Atria marmoreisque superbae molibus aedes
5.891  Angustique lares inopum et simul ipsa natabant
5.892  Templa deum tumidis alte demersa sub undis.
5.893  quin etiam, adversum qua se devolvit in aequor
5.894  Aggeribusque amplis valloque coercitus ora
5.895  Stringitur et vasto

viae, ut certa vice, si nova sese
6.55  Corporis objiciat facies, aut pergere porro
6.56  Aptius aut retro fiat resilire repulsum.
6.57  Tum sit 16 plura simul coeant, quem mixta colorem
6.58  Component vel quo percellent lumina nisu.
6.59  His ita perspectis prono jam caetera victor
6.60  Persequeris cursu et campo expatiaris aperto.
6.61  Nani quodvis

lusus tenuesque capilli
6.79  Filaque, quae molli deducit aranea succo
6.80  Et gemmae et pluvio pendentes aere guttae
6.81  Mille trahant varios adverso sole colores.
6.82  Haec primus comperta vides, simul abdita 19 pandis
6.83  Mille alia atque alia accumulans totumque per orbem
6.84  Diffundis late. Stupet alta mente volutans
6.85  Attonitum mortale

flexus
6.181  Torquetur magis et magis omnibus unus aberrat.
6.182  Atque 27 hos, adveniunt cum dissociata, colores
6.183  Fila ferunt, quae si rursum simul omnia in unum
6.184  Conveniant, rursum candens tibi nascitur albor,
6.185  Obruit et nimio perculsos lumine visus.
6.186  Quod si plura quidem, sed non simul omnia fila

colores
6.183  Fila ferunt, quae si rursum simul omnia in unum
6.184  Conveniant, rursum candens tibi nascitur albor,
6.185  Obruit et nimio perculsos lumine visus.
6.186  Quod si plura quidem, sed non simul omnia fila
6.187  Junxeris, exoritur mixtus color isque vel uni
6.188  Simplicium assimilis vel qui discedat ab illis
6.189  Omnibus atque nova percellat lumina forma.

impellet acutas.
6.265  Collectum in medio jubar et densata coibunt
6.266  Multa quidem, at varios miscentia stamina fucos.
6.267  Namque superpositi vicinis orbibus orbes
6.268  Parte sui implexique simul contermina, jungent
6.269  Fucorum genera et variorum fila colorum.
6.270  Ergo adhibent 34 lentem: similes lens vitrea fucos
6.271  Colligit et flexum

variorum fila colorum.
6.270  Ergo adhibent 34 lentem: similes lens vitrea fucos
6.271  Colligit et flexum densat jubar absimilesque
6.272  Disjungit radios simul et variantia fila.
6.273  Illa etenim vitro amoto, quod triplice fronte
6.274  Procurrit forma triquetrum, si forte nitentem
6.275  Sat procul a tenui disjuncta foramine Phoebum
6.276  Excipiat,

feraeque et celsa domorum
6.316  Culmina marmoreisque alte suffulta columnis
6.317  Templa deum aurataeque trabes auroque supellex
6.318  Illita et aggestis cumulata altaria donis,
6.319  Indiscreta latent simul omnia: nox tegit atro
6.320  Involvens pariter velo et discrimina tollit.
6.321  Quod si plura 37 simul diversae stamina formae
6.322  Trajicias tenuis

cumulata altaria donis,
6.319  Indiscreta latent simul omnia: nox tegit atro
6.320  Involvens pariter velo et discrimina tollit.
6.321  Quod si plura 37 simul diversae stamina formae
6.322  Trajicias tenuis per plura foramina chartae,
6.323  Lente alia rursum conjungere compositosque
6.324  Quotlibet e puris dabitur spectare colores.
6.325  His

ab aequore dorsum.
6.480  Quod 51 si se binae contingant vertice lentes
6.481  In medio, tantum frons curva a fronte recedit,
6.482  Discedat quantum simul utraque ab aequore plano,
6.483  Quod simul utramque in puncto contingat eodem.
6.484  Inde autem 52 disces illud quoque: crescere hiatum
6.485  Non

51 si se binae contingant vertice lentes
6.481  In medio, tantum frons curva a fronte recedit,
6.482  Discedat quantum simul utraque ab aequore plano,
6.483  Quod simul utramque in puncto contingat eodem.
6.484  Inde autem 52 disces illud quoque: crescere hiatum
6.485  Non isdem gradibus, queis se mensura secunda

orbes regione reflectent,
6.572  Transmittent illa tenebras orbesque nigrantes.
6.573  Non ita 59 si plenum vitris jubar atque colorum
6.574  immittas simul omne genus: nascentur et orbes
6.575  Fucati circum, insertae nascentur et umbrae.
6.576  Sed non unus erit cunctis color: ille rubebit,
6.577  Ille novas referet frondes, violam ille nigrantem.

color: ille rubebit,
6.577  Ille novas referet frondes, violam ille nigrantem.
6.578  Atque aliqua e multis rutilabit fascia fucis
6.579  Iridis in morem et quaedam genus omne colorum
6.580  Miscebit simul albescens ac lilia vincet.
6.581  Perspicuae tenuis quoties nam lamina massae
6.582  Excipit illaesum jubar et conjuncta colorum
6.583  Stamina, transmittit partem partemque repellit
6.584  Atque alio

6.605  In vicium praestant numero et satis ampla viarum
6.606  Post spatia adjiciunt jam centum et mille, novatos
6.607  Queis plus alternant positus formamque resumunt.
6.608  Quod simul in rubeoque rosae ditisque metalli
6.609  Evenit in fulvo reliquisque ex ordine fucis.
6.610  Ergo, perspicuae fuerit si lamina massae
6.611  Crassa satis, filis ex ingredientibus una
6.612  Atque uno

metalla.
6.679  Progressum anfractus nimii nimiique meatus
6.680  Impediunt luci potius disjunctaque iniquis
6.681  Materies spatiis, diversae et fragmina massae
6.682  Intermixta simul pariter mage densa minusque
6.683  Et facies scabrae aut incurvae particularum.
6.684  Particulam ingrediens quamvis jubar egrediensve
6.685  Parte sui retro pulsum nam flectitur atque
6.686  Parte

6.719  Ac magis aeriis pinguedine distat ab auris
6.720  Linea materies, liquidis quam distet ab undis,
6.721  Distet et a succo semper frondentis olivae.
6.722  Ergo ubi mixta simul fuerit mage densa minusque
6.723  Materies, vacui nimia vel mole meatus
6.724  Sese inter fibras distendant, corpus opaco
6.725  Nigrantes tenebras gremio fovet. Ast ubi eodem
6.726  Materies densata

in astronomiam provenire possunt, vulgavit. Habetur autem et alia observatio cum ingenti elogio ipsius Halleyi libro V. (VI.). In eodem lib. II. fit mentio de horologiis oscillatoriis Grahami, qui primus id instrumentorum genus mirum in modum perfecit, et artifex egregius simul et observator. In lib. I. occasione arrepta ab inaequalibus Lunae motibus exponitur gravitas generalis mutua Newtoni, a qua plurimae perturbationes oriuntur in Lunae motibus, quae itidem innuuntur. Liber quintus (sextus) totus versatur circa

Latinos non valeat idem, quod nunc apud astronomos, ea vox, et omnia alia artis vocabula apud veteres non usitata, in hoc poemate evitantur. Satis autem hic exprimitur gradus orbis aetherii, nimirum circuli coelestis, cum dicatur quarum ter decies bissenas occupat orbis. Nam si multiplicentur simul ter decem, sive 30, et bissex, sive 12, fiunt 360, quod nimirum sunt circuli gradus. At ea aequalitatis apparentia provenit ab immani distantiarum discrimine. Nam Sol ita est magnus, ut ejus diameter sit plusquam triplo major quam distantia Lunae a Terra. Nam

nunc, dum ego haec Londini scribo. Is autem vir plane summus, qui tantam sibi suis poematis comparavit laudem per universam Europam, in omni alio et sacrae et profanae eruditionis ac solidae doctrinae genere ita excellit, ut in admirationem rapiat animos eorum omnium, quibuscum vivit, quos simul et probitate summa et suavitate morum devincit sibi. In quo quidem me nec amicitiae, quae mihi cum eo intercedit maxima, nec communi patriae et communibus, quos habemus, consanguineis plus aequo tribuere novit sane Roma in primis et Italia universa. Ex his

a gradibus 5 ad gr. 5, min. 18. Idcirco est dictum spatio paullo majore patescit et spatio paullo majore recedet. 42(41) Eodem tempore, quo Luna, habet hunc motum circa Terram, simul cum ipsa Terra translata debet transferri itidem motu communi circa Solem, sed is communis motus a nobis non percipitur. Revera autem in Newtoni theoria non est ipsa Terra, quae describit ellipsim circa Solem, sed centrum commune gravitatis Lunae ac Terrae. Quia immo nec ea est accurata

planum orbitae lunaris transeat per Terram ipsam. Hinc et ex iis, quae superius sunt dicta, facile colligitur id, quod hic enunciatur et quod erit usui infra, ubi ad eclipses ipsas deventum fuerit. Nimirum, si una quaedam conjunctio Lunae cum Sole facta fuerit in aliquo nodo, in quo ea fuerit simul cum Sole in ecliptica, non posse iterum conjungi cum Sole in nodo, seu potius prope nodum, nisi in septima lunatione, incipiendo numerationem ab illa prima. Nam secunda conjunctio fit in coeli puncto remoto ab illo priore circiter per unum signum, tertia per alterum, et ita porro, ut

movetur hoc systema binorum corporum circa ipsum Solem. In quo motu, si Terra et Luna urgerentur viribus aequalibus et eandem directionem habentibus, eorum positio respectiva nihil omnino turbaretur. Nam motus communis statum respectivum non turbat. Sed vires, quibus in Solem gravitant, nunquam simul et aequales sunt et cum eadem directione. In noviluniis luna posita inter Solem et Terram est propior Soli quam ipsa Terra, et e contrario in pleniluniis remotior. Hinc in iis casibus directio virium est eadem, sed vires ipsae sunt inaequales: circa quadraturas distantia est

quaedam lucidiores observantur quandoque, quas plures astronomi appellarunt faculas. Porro per ipsas maculas et faculas deprehenditur etiam motus Solis circa proprium axem, de quo agendum nobis erit libro III(IV). Poterat cometas etiam plures simul invenire, ut superiore anno vidimus simul duos, ac notare curvaturam orbitae circa Solem, quae nimirum in perihelio citissime et plurimum incurvatur. Appellantur autem hic eorum motus choreae longae ob immanem orbitarum productionem. Praeter

quandoque, quas plures astronomi appellarunt faculas. Porro per ipsas maculas et faculas deprehenditur etiam motus Solis circa proprium axem, de quo agendum nobis erit libro III(IV). Poterat cometas etiam plures simul invenire, ut superiore anno vidimus simul duos, ac notare curvaturam orbitae circa Solem, quae nimirum in perihelio citissime et plurimum incurvatur. Appellantur autem hic eorum motus choreae longae ob immanem orbitarum productionem. Praeter haec phaenomena debuisset observare in

Terrae totus, in locis proximis apparet falcatus eodem momento temporis. Et quo remotiora sunt loca, eo minor ejus pars deficit, ita, ut in locis satis remotis totus appareat lucidus de more. Facile est ex astronomicis principiis demonstrare illud, nunquam posse in toto hemisphaerio Terrae simul apparere eclipsim Solis, ne partialem quidem. Sed hic provocatur ad observationem, et quidem ad ipsa nova publica, in quibus saepe imprimatur id etiam, quod ad ejusmodi phaenomena pertinet, ex quibus idcirco potest rei veritas innotescere.

qui per totam Angliam, Galliam, Italiam, Germaniam et apud Sinas observationem instituent, habebuntur profecto densae observatorum catervae. Porro tanto observatorum numero est opus, ut, si alicubi nubes observationem turbaverint, alibi serenum sit coelum, quod ubique simul esse nubilum aut vix potest aut ne vix quidem. 15 Anno 1752* * corr. ex 1742, quo haec scripsi Octobri mense, inchoaveram tantummodo annum 42, natus 18

eclipses Solis vulgo cognitas, de quibus hic agimus, non esse tribuendas ipsis cometis. Primo quidem raro admodum cometae adveniunt ad partes inferiores orbitarum, quae se ad ingentia intervalla sursum protendunt juxta adn. 12. lib. I. Deinde nullus fortasse adhuc extitit simul in conjunctione cum Sole et simul satis prope nodum. Saltem nullam ejusmodi observationem habemus huc usque, sed omnium cometarum, quorum orbitam novimus, conjunctio ejusmodi est celebrata, cum admodum procul distarent a nodis. Verum, quod caput est, si id etiam

quibus hic agimus, non esse tribuendas ipsis cometis. Primo quidem raro admodum cometae adveniunt ad partes inferiores orbitarum, quae se ad ingentia intervalla sursum protendunt juxta adn. 12. lib. I. Deinde nullus fortasse adhuc extitit simul in conjunctione cum Sole et simul satis prope nodum. Saltem nullam ejusmodi observationem habemus huc usque, sed omnium cometarum, quorum orbitam novimus, conjunctio ejusmodi est celebrata, cum admodum procul distarent a nodis. Verum, quod caput est, si id etiam accideret, non idcirco Sol deficeret et

agemus de eclipsibus totalibus et annularibus. 21 Quae diximus huc usque, ostendunt posse Solem a Luna tegi atque id debere accidere sub conditione hac, ut Luna in novilunio sit simul proxima nodo alteri. Hic vero incipiunt jam proferri argumenta, quae positive evincant, revera ex interpositione Lunae oriri absolute Solis defectum. Primo quidem eo die, quo eclipsis Solis accidit, Luna nusquam apparet, licet singulis diebus fiat integra coeli

oculo. Hinc, ut in eo etiam casu haberi possit visio distincta, adhibetur lens convexa, et objectum ex majore illa vicinia visum apparet multo majus, quae est origo microscopiorum simplicium. Verum etiam si non ita multum admovetur oculus objecto, potest per lentem vitream videri distinctum simul et auctum. Sed immensum esset ea omnia persequi, ad quae hic innuenda tantummodo poeticus me quidam impetus abripuit, ob nexum mutuum horum omnium inter se ita arctum. 11(II

harum semidiametrorum. Diameter Lunae est circiter dimidii gradus, quae est pars quarta unius e quindecies bissenis. Nam 15 x 12 sunt 180; adeoque ejusmodi pars totius circuli sunt duo gradus. Et hujus pars quarta est dimidius gradus. Diameter umbrae est circiter tripla. Quare ambae diametri simul sunt duorum graduum. Adeoque semidiametri simul sunt unius circiter gradus, qui est pars una e tricies bissenis, cum 30 x 12 sint 360. 28(II 60) Si igitur Luna in plenilunio

dimidii gradus, quae est pars quarta unius e quindecies bissenis. Nam 15 x 12 sunt 180; adeoque ejusmodi pars totius circuli sunt duo gradus. Et hujus pars quarta est dimidius gradus. Diameter umbrae est circiter tripla. Quare ambae diametri simul sunt duorum graduum. Adeoque semidiametri simul sunt unius circiter gradus, qui est pars una e tricies bissenis, cum 30 x 12 sint 360. 28(II 60) Si igitur Luna in plenilunio distet ab ecliptica minus quam uno gradu,

35(II 67) Quamobrem si quoddam novilunium vel plenilunium sive conjunctio quaedam vel oppositio accident in ipso nodo, sequens novilunium vel plenilunium accidet in puncto paullo magis remoto ab eodem nodo quam per unum signum, additis nimirum simul arcu, per quem progressus est Sol, et arcu, per quem regressus est nodus. Haec distantia a nodo duplicabitur in secundo mense lunari, triplicabitur in tertio, et ita porro. Quare post menses lunares sex fiet conjunctio vel oppositio in puncto remoto a priore nodo paullo plus quam per sex

accuratiores numeri, periodus nodorum est ex Elementis Caillii an. 18, dier. 224, hor. 5. Quod exprimitur per illud dum novies binis novus additur annus. Periodus apogei lunaris est an. 8, dier. 309, hor. 8, min. 20. Adeoque duo ejusmodi periodi sunt an. 17, dierum 254 proxime. Quae cum simul nondum adaequent unam periodum nodorum, idcirco tempore unius nodorum periodi apogeum Lunae non redibit accurate ad idem coeli punctum, sed ad ulterius quodpiam. Et idcirco dictum est Restituet sese atque eadem prope signa reviset, addito illo prope. Menses lunares 223 requirunt quam

Quin immo aliis eodem momento temporis Sol latet totus, aliis totus cernitur sine ulla eclipsi, ut diximus adn. 3 (lib. II). Ratio discriminis est manifesta. Quia nimirum eclipsis Lunae est defectus luminis in ipsa Luna immersa in conum umbrosum Terrae. Quem idcirco omnes simul vident, qui Lunam vident. At eclipsis Solis est defectus luminis emissi a toto disco Solis vel ab aliqua ejus parte, et intercepti a Luna interposita. Quae visa e diversis punctis superficiei terrestris refertur ad diversa loca regionis solaris. Incipitur autem hic a

ipsis versibus praecipua tantummodo quaedam capita attigimus. 44(II 76) Longitudo geographica loci cujuspiam facile definitur per observationem eclipseos lunaris, si ea observatio simul instituta fuerit in eo loco, cujus longitudo quaeritur, et in alio quopiam, cujus longitudo jam innotescat. Satis est conferre inter se horas astronomicas eorum locorum, quibus horis observatum est initium, vel finis, vel certa phasis eclipseos. Horae enim singulorum locorum numerantur ab

45(II 77) Initium et finis eclipseos difficilius satis accurate determinari solent ob confusum umbrae terrestris marginem, qui observationem turbat, potissimum, ubi non videtur simul ingens arcus ipsius umbrae. Phases etiam difficulter admodum intra satis arctos temporis limites observantur, potissimum si Luna non incedat nisi per marginem umbrae terrestris. Quo casu lente admodum aliquanto post initium et ante finem phases augentur et minuuntur. Hinc potius adhibentur

ejus hora pro quavis data hora loci ejusdem, et idcirco ejus positio in suo parallelo respondens positioni centri umbrae mobilis, et distantia, ac ex ea solaris eclipseos quantitas, quae idcirco praenunciari potest. Erit autem centralis in iis locis, quae delata per suos parallelos appellunt simul cum centro umbrae mobilis ad aliquam intersectionem viae rectilineae ejus centri et paralleli ipsius loci, pro quo loco distantia illa erit nulla. Ac si loci longitudo non innotescat, observata autem sit phasis, ex hora observationis innotescit positio ipsius loci in

et multo magis margo Lunae obscurus intra Solem in eclipsi solari apparent admodum aequales et politissimi. Sunt nonnullae observationes, in quibus visa sit una vel altera inaequalitas in limbo Lunae intra Solem. Sed rarissimae sunt et aliquando ab uno observatore sunt visae, dum alii simul viderunt limbum admodum laevem. (On a vu depuis quelque tems plusieurs de ces petites inégalitées avec des lunettes acromatiques très-fortes; mais cela ne prouve rien contre mon fluide, car on devroit voir toujours et par-tout des inégalitées beaucoup plus grandes: il peut se faire que

nubibus, omnes radios praeripiat. 43 Ostenditur hic, cur id phaenomenum debeat esse rarissimum: quia nimirum, uti etiam diximus lib. II. adn. 14, non potest in tam ingenti tractu simul ubique coelum esse nubilum. Deest enim fere materies tam multis nubibus simul procreandis et desunt ea, quae ad vapores inflandos requiruntur, qui in nubes dilatentur. Atque idcirco, dum alibi obductum est coelum et imbres decidunt densissimi, alibi solet esse purus aer et Sol

43 Ostenditur hic, cur id phaenomenum debeat esse rarissimum: quia nimirum, uti etiam diximus lib. II. adn. 14, non potest in tam ingenti tractu simul ubique coelum esse nubilum. Deest enim fere materies tam multis nubibus simul procreandis et desunt ea, quae ad vapores inflandos requiruntur, qui in nubes dilatentur. Atque idcirco, dum alibi obductum est coelum et imbres decidunt densissimi, alibi solet esse purus aer et Sol vividissimus.

zonas, quod satis patet. Et quidem si Luna sit in ipso aequatore, is circulus transit per ipsos polos. Notum est autem, dum in altero hemisphaerio est hyems vel autumnus, in altero esse aetatem vel ver. Adeoque si alibi in eo circulo coelum est nubilum, admodum probabile est alibi simul esse serenum, et proinde fere semper aliquod lumen ad Lunam deveniet. 45 Hoc episodium sponte mihi obvenit ex occasione ipsa nec unquam magis quam tum expertus sum illud

praeside, praepositum generalem appellamus, qui in Brasiliam navigarent et mappam delinearent regionum cum Hispanis commutandarum ac limites definirent. Ego me ad opus obtuleram ei, qui regium legatum agebat tum Romae apud pontificem eratque itidem e Societate nostra, ea conditione, ut mihi simul liceret metiri meridiani gradum, quem cum Quitensi conferrem definito paullo ante a Parisiensibus academicis. Et quidem non solum annuerat ipse, sed facultatem illico ab ipso praeposito generali mihi impetraverat. De discessu cogitantem cardinalis Valentius continuit in Urbe et pontificis

cernitur in umbra ipsa, esse lumen refractum in atmosphaera terrestri. Ac additur et fila retexat ad indicandam Newtonianam luminis theoriam, in qua lux plena, ut infra videbimus, componitur e diversis coloratis filis, quae, ubi ab aliis separantur, suum singula colorem exhibent, omnia vero simul unita album efficiunt. Porro jure Newtonus ipse hic invocatur, a cujus immortali theoria repetuntur rationes hujus phaenomeni. Illud autem Tu decus Angligenum atque humanae gloria gentis, quod ante hosce novem annos conscripsi in Italia inscius inscriptionis ejus

immobile, ut innuimus lib. I, adn. 42(41) juxta elegantissimum theorema a Newtono inventum: quod, si quotcumque corpora impellantur utcumque et agant in se invicem viribus mutuis contrariis et aequalibus quibuscumque, debeat illud punctum, quod appellatur centrum commune gravitatis omnium simul vel quiescere perpetuo vel moveri uniformiter in directum. Hinc in Newtoni theoria movetur etiam ipse Sol motu absoluto non rotationis tantummodo circa proprium axem, sed etiam translationis circa illud commune centrum gravitatis. In quo ejus theoria differt a Copernico, Galileo et reliquis

caetera fundamentum totius calculi directi et inversi fluxionum, sive calculi differentialis et integralis. Mirum autem, quam multa alia habeantur in tot aliis ejus opusculis, in arithmetica universali, in enumeratione curvarum secundi generis, in tractatu de quadratura curvarum et aliis, quae simul collecta prodierunt Lausannae* * corr. ex Lu- in pluribus ejus opusculorum tomis. Qui haec omnia noverit atque perpenderit, et ante omnia mundani systematis evolutionem ex legibus gravitatis et totam luminis theoriam, facile percipiet nullis laudibus satis

illorum mediorum vis in lumen non sit prorsus eadem, quod vix eveniet in mediis heterogeneis. Ea vis, caeteris paribus, est major in mediis densioribus et itidem, caeteris paribus, major in mediis magis sulphurosis et unctuosis. Quamobrem posset e binis mediis alterum esse ita densius altero et simul ita minus sulphurosum vel unctuosum, ut vis utriusque esset prorsus eadem. Quo casu in transitu ab altero ad alterum utcumque obliquo nulla haberetur refractio. Verum rarissima sunt corpora, quae eo pacto accedant ad aequalitatem virium, et fortasse nulla omnino sunt, quae ejusmodi

in secunda parte meae disertationis de lumine puto me demonstrasse id non pendere a sola diversa celeritate, sed et illud facile demonstratur velocitatem post quamvis diversam refractionem fore diversam, etiam si ante eam aequalis fuisset. Hinc est admodum probabile haberi utrumque simul etiam in eo lumine, quod per tenuissimam aetheris substantiam primo emissum deferatur ad primum medium refringens. 24 Haec fila ita separata per refractionem, si ad oculum

iterum color albus. Si autem plura, et non omnia, tunc oritur color aliquis ex eorum mixtione compositus. Et huc pertinet illa Newtoni constructio, de qua egimus adn. 16. Color autem compositus aliquando est admodum similis cuipiam e simplicibus ita, ut oculus discrimen non agnoscat, si eos simul intueatur sibi etiam invicem proximos. Sed ad eos discernendos opus sit nova refractione, quae compositum dissolvit in sua fila primigenia, simplicem autem relinquit semper unicum sine ulla nova distractione. At aliquando color compositus differt plurimum ab omnibus simplicibus.

proximos. Sed ad eos discernendos opus sit nova refractione, quae compositum dissolvit in sua fila primigenia, simplicem autem relinquit semper unicum sine ulla nova distractione. At aliquando color compositus differt plurimum ab omnibus simplicibus. Ubi conjungantur simul duo vel tres non ita a se invicem remoti, oritur color intermedius inter ipsos. Sic caeruleus et flavus commixti aequis partibus exhibent intermedium viridem, viridis et aureus flavum itidem intermedium. Ac ex extremis, rubeo nimirum et violaceo, oriuntur colores quidam purpurei admodum

quod alterum adimit omnem positivam actionem in oculos, alterum relinquit unicam uniformem. 37 Si pro uno foramine in illa papyro fiant plura, poterunt transmitti plures simul radii simplices quicumque et in quacumque quantitate, quae dabitur ex data magnitudine et positione singulorum foraminum. Hi radii pergent separati et divergentes a se invicem ultra illa foramina. Sed si adhibeatur lens altera ultra foramina illa ipsa, poterunt colligi simul, et tum

transmitti plures simul radii simplices quicumque et in quacumque quantitate, quae dabitur ex data magnitudine et positione singulorum foraminum. Hi radii pergent separati et divergentes a se invicem ultra illa foramina. Sed si adhibeatur lens altera ultra foramina illa ipsa, poterunt colligi simul, et tum constabit, qui ex data mixtura oriatur color compositus, et an solutio problematis, quam Newtonus proposuit, respondeat phaenomenis. Invenitur autem illud, si omnia fila a prismate separata colligantur simul, oriri colorem album. Id autem mihi

ultra foramina illa ipsa, poterunt colligi simul, et tum constabit, qui ex data mixtura oriatur color compositus, et an solutio problematis, quam Newtonus proposuit, respondeat phaenomenis. Invenitur autem illud, si omnia fila a prismate separata colligantur simul, oriri colorem album. Id autem mihi primum indicium fuit correctionis adhibendae solutioni Newtoni, quam innui adn. 16. Si enim in ejus constructione adhibeantur omnes radii separati a prismate, non redit accurate color albus, nisi numeri in ea adhibiti mutentur certa quadam ratione, quam

et dispergantur per spatium omnium maximum, rubei vero omnium minime. Ascendendo a Tellure per axem coni umbrosi primo quidem haberetur umbra totalis sine ullis radiis. Tum primi occurrerent soli radii violacei, superata jam quinta axis parte; deinde violacei et indici simul commixti, tum superius violacei, indici et caerulei; tum ii terni et virides; deinde ii quaterni et flavi, tum ii quini et aurei, ac demum omnes simul. Is autem locus omnium simul adhuc est inferior eo loco axis, ad quem Luna appellit. Et quoniam adhuc ascendendo sursum semper debet

haberetur umbra totalis sine ullis radiis. Tum primi occurrerent soli radii violacei, superata jam quinta axis parte; deinde violacei et indici simul commixti, tum superius violacei, indici et caerulei; tum ii terni et virides; deinde ii quaterni et flavi, tum ii quini et aurei, ac demum omnes simul. Is autem locus omnium simul adhuc est inferior eo loco axis, ad quem Luna appellit. Et quoniam adhuc ascendendo sursum semper debet occurrere mixtum quoddam ex omnibus coloribus, in Lunam incurrunt omnium colorum fila. Sed quoniam rubea minus distrahuntur et disperguntur per minus

ullis radiis. Tum primi occurrerent soli radii violacei, superata jam quinta axis parte; deinde violacei et indici simul commixti, tum superius violacei, indici et caerulei; tum ii terni et virides; deinde ii quaterni et flavi, tum ii quini et aurei, ac demum omnes simul. Is autem locus omnium simul adhuc est inferior eo loco axis, ad quem Luna appellit. Et quoniam adhuc ascendendo sursum semper debet occurrere mixtum quoddam ex omnibus coloribus, in Lunam incurrunt omnium colorum fila. Sed quoniam rubea minus distrahuntur et disperguntur per minus spatium, ipsa in ejusmodi mixtura

invenit illud, in aliis substantiis aliam esse, paribus omnibus caeteris, illam distractionem extremorum colorum ita, ut in quibusdam vitris sit major quam in aliis in ratione 3 ad 2. Et ex iis vitris construxit bina objectiva vitra alterum cavum, alterum convexum et curvaturae majoris. Quae simul conjuncta radios omnium colorum colligunt in unicum punctum. (Quand j'écrivois ces notes à Londres, cette découverte étoit toute récente. J'ai trouvé depuis et démontré dans un de mes Mémoires, que deux substances ne réunissent que deux seules couleurs; les

ut aliud filum habeat duo, vel decem, vel centum, ac etiam mille intervalla plura quam aliud quodpiam coloris ejusdem. Quamobrem si lamina massae perspicuae fuerit satis crassa, ut ingens habeatur in ea numerus intervallorum, inter fila coloris ejusdem cujuscumque simul ingressa primam superficiem alia mutabunt dispositionem vicium numero pari, alia impare; illa habebunt in fine laminae dispositionem eandem quam in ingressu, haec oppositam. Adeoque omnium colorum fila alia transmittentur per secundam superficiem, et alia regredientur reflexa,

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report