Your search found 6213 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4419-4681:

semper obligatur. Quam distinctionem alii sic ponunt: causam per se, et per accidens. Per se quidem, quae ex intentione, hoc est, ut usus iam obtinuit, ex deliberato animo, et praeconcepta malitia agentis proficiscitur: 2. tit. 82. et semper eius reus agitur, Art. 63. anni 1563. Per accidens autem, quae praeter intentionem, sive, ut dici solet, casu fortuito et contingenti accidit: ut si quis sagittet feram, et tangat

homagium nobilis exsolvit. Si autem nobilis rusticum, tantum rustici homagium deponit, passim. Sic et in actibus potentiariis nobilis rustici verberati, vel vulnerati homagium exsolvit. 3. Tit. 31. De quibus vide plura, 2. tit. 82. Indeque dici solet; causo, causas, neutri, id est, iudico, seu iudicium facio, quod ad iudices refertur: et causor causaris, deponentis, quod partium est: dum rei, seu actionis, cur ita gesta et facta sit,

ut in certis casibus, 1. Tit. 14. in qua et caput, et bona amittuntur. vel Capitalis, ut quinque casuum, bonorum occupatio, domorum nobilitarium invasio, vulneratio, detentio, et interemptio nobilium, 2. tit. 42. in qua, et caput, et bona (redemptibiliter tamen) amittuntur. Vel Emendae Capitis, ubi et caput, et bona redimuntur, 2. tit. 43. Vel Criminalis, ut homicidiorum, incendiorum, adulteriorum,

domorum nobilitarium invasio, vulneratio, detentio, et interemptio nobilium, 2. tit. 42. in qua, et caput, et bona (redemptibiliter tamen) amittuntur. Vel Emendae Capitis, ubi et caput, et bona redimuntur, 2. tit. 43. Vel Criminalis, ut homicidiorum, incendiorum, adulteriorum, furtorum, sacrilegiorum, incestus, et aliorum maleficiorum passim; in qua solum caput amittitur, 1. tit. 15. Vel Pure Birsagialis, ut

homicidiorum, incendiorum, adulteriorum, furtorum, sacrilegiorum, incestus, et aliorum maleficiorum passim; in qua solum caput amittitur, 1. tit. 15. Vel Pure Birsagialis, ut violationis Sedis Iudiciariae, 2. tit. 69. indebitae actionis, obligaminis, et aliarum simplicium convictionum passim. Vel Mixtim Birsagialis et Regalis, ut calumniae, ubi et res amittitur, et homagium solvitur, 2. tit. 70. Vel emendae

Sedis Iudiciariae, 2. tit. 69. indebitae actionis, obligaminis, et aliarum simplicium convictionum passim. Vel Mixtim Birsagialis et Regalis, ut calumniae, ubi et res amittitur, et homagium solvitur, 2. tit. 70. Vel emendae linguae, ubi causa quidem condescendit, iterum si actor uelit resuscitanda: sed poena emendae linguae deponitur, 2. tit. 72. Et poena periurii, qua et bona, et honor amittuntur:

et Regalis, ut calumniae, ubi et res amittitur, et homagium solvitur, 2. tit. 70. Vel emendae linguae, ubi causa quidem condescendit, iterum si actor uelit resuscitanda: sed poena emendae linguae deponitur, 2. tit. 72. Et poena periurii, qua et bona, et honor amittuntur: 2. tit. 30. Item, Poena Infamiae, propter non observationem mandatorum, in qua homagium, sive ducenti floreni deponuntur,

tit. 70. Vel emendae linguae, ubi causa quidem condescendit, iterum si actor uelit resuscitanda: sed poena emendae linguae deponitur, 2. tit. 72. Et poena periurii, qua et bona, et honor amittuntur: 2. tit. 30. Item, Poena Infamiae, propter non observationem mandatorum, in qua homagium, sive ducenti floreni deponuntur, et perpetuo officio privantur, infamiaque

1572. Item Octavalis Brevium Iudiciorum, quae Brevis Brevium dicitur, cum propter terminum, tum propter processum etiam breviorem: generaliter quidem et continue celebranda Posonii, art. 20. anni 1553. Et art. 2. anni 1555. Licet art. 70. anni 1609. restricta habeatur iam solum pro partibus Cis et Ultra Danubianis, pro Dominica invocavit. Olim autem diversis duravit temporibus, videlicet per dies viginti: 3.

Licet art. 70. anni 1609. restricta habeatur iam solum pro partibus Cis et Ultra Danubianis, pro Dominica invocavit. Olim autem diversis duravit temporibus, videlicet per dies viginti: 3. Vlad. Art. 2. per dies 32. art. 26. anni 1553. Et art. 16. anni 1554. Ab Epiphania Domini usque ad Quadragesimam, art. 25. anni 1563. Et pro Dominica reminiscere, art. 14. anni 1536. Ac

Dominus Palatinus, Protonotarium, aliumve Iudicem loco sui Cassoviam miserit, pro huiusmodi quoque iudiciis continuis, eo, vel ad alium locum earum partium, qui commodior videbitur, proficisci paratae erunt, dicto art. 2. praenotati anni 1555. Et forte iam pridem, art. 33. anni 1543. ut Dominus Andreas Báthori, cum sibi adiungendis, Causas Comitatuum Superiorum revidisset: quod tamen non legitur usitatum. Sed si

modo brevi, et ordine, processuque terminari debet, quo causa praetextu bonorum, per defectum seminis, quorumcunque decedentium, ad collationem Regiae Maiestatis derivatorum, finiri determinarique et concludi solet. 2. tit. 71. Ex quo elicitur, quod causae defectus seminis, etiam contra nobiles, uno hoc, eodemque brevi processu, quo et contra dominos magnates, olim acquisitae, et adiudicatae fuerunt; quod pronomen illum

a fiscis, id est sportulis, quibus utpote maior summa pecuniae recondebatur: ut Ciceronis 1. actione in Verrem: Reperiebam (inquit) fiscos complures, cum pecunia Siciliensi. Et Asconius Pedianus, in 2. Verrina. Similiter et Ausonius, teste Andr. Gail. lib. 1. obs. 20. Indeque Fiscus, propria duntaxat Principis, et non alterius pecunia erat, quam usu capere nemini licebat, longo tempore. Aerarium autem

haereditas, sive ut civiles loquuntur, Caducitas, dici solent) vel etiam aliter qualitercunque per Notam infidelitatis, a quocunque de iure regni, 1. tit. 14. Et 1. Matth. art. 1. Item, 2. Vlad. art. 4. et in margine eiusdem, ac aliis passim locis, ad Sacram Regni Coronam, et Iurisdictionem legitimi Regis devolvuntur, (licet in aliquibus casibus, etiam

improprie iam Curator dicti Fisci, eius nomine vocitari solitus sit. Vel etiam denominative ab eo, Fiscalis Sacrae Regni Coronae nuncupetur, aut cum pro persona quoque Principis Domini Nostri Clementissimi intelligitur: 2. tit. 39. Vel etiam pro Cameris capitur: ut cum dicitur, Iudices salaria sua, e Fisco, id est, Cameris habere. Atque ideo, quando talia bona, pro ipso occupantur, vel etiam iure mediante ipsi adiudicantur, et

in quibuslibet terminis, tam Diaetalibus, quam Generalium et Brevium Iudiciorum, et extra illos etiam levari et discuti, singulo tertio quoque die. Secundo, admittuntur in eis inhibitio et repulsio: licet de Iure Regni, 2. tit. 71. brevi ordine et processu terminari deberent, uti iam proxime dictum est in Causa extraordinaria. Tertio, admittuntur quoque duae prohibitae, una sine onere, et alia cum onere; prouti deliberatum est super

cum Dominus Palatinus specialis illarum sit Iudex, alium Superiorem non habent, ad quem transmitterentur. Sexto, quia Fiscus est privilegiatus, ideo nullas literas producere, vel quippiam contra aliquem probare tenentur: 2. tit. 39. nisi forte sponte id praeassumpserit. Cui sic volenti, nulla fit iniuria. Et si aliquando iuramentum praestare deberet, id Director Causarum, in persona Suae Maiestatis deponere tenebitur: ibidem.

inter fratres condivisionales, si ammonitio fiat per Protonotarium, 1. tit. 45. Causae tutelares, transgressio mandatorum, et non observatio eorum: art. 78. anni 1563. Personalis admonitio: 2. tit. 20. Causae Dotum, et Rerum Paraphernalium, 4. Vlad. art. 16. Et art. 2. anni 1555. Causae ratione bonorum ex Regia donatione, causae in facto honoris, recuperatio bonorum statutorum, occupationes

Causae tutelares, transgressio mandatorum, et non observatio eorum: art. 78. anni 1563. Personalis admonitio: 2. tit. 20. Causae Dotum, et Rerum Paraphernalium, 4. Vlad. art. 16. Et art. 2. anni 1555. Causae ratione bonorum ex Regia donatione, causae in facto honoris, recuperatio bonorum statutorum, occupationes factae sub diaeta, vel tunc alia quaecunque illata damna: art. 30. anni 1567.

etiam senes decrepiti, et religiosi, nec non diuturna quoque captivitate apud hostes fatigati. Horum autem, et praesertim saecularium, tres recensentur species, secundum Panormitanum, teste Sylvestro, par. 2. vocabulo miserabiles: quidam enim non sunt miserabiles, nec actu, nec habitu, quia non habent qualitatem, propter quam natura moveatur ad miserandum eis; ut quia sunt masculi, et viduae potentes, ac divites. Quidam

art. 18. anni 1574. Item transmissiones, ex Regno Dalmatiae: 12. Officio Palatinatus, fol. 170. Locumtenentiae, ut omnes causae brevium iudiciorum, in Enchiridio, fol. 13. pag. 2. comprehensae: quinque casuum, potentiae, interceptiones, et occupationes castrorum, transmissiones omnium Regni Comitatuum: art. 25. anni 1563.

potentiae, interceptiones, et occupationes castrorum, transmissiones omnium Regni Comitatuum: art. 25. anni 1563. causae dotis, paraphernorum, et tutelares: art. 2. anni 1555. Et art. 18. anni 1574. Item, defectus seminis, ex speciali Constitutione Regni, art. 21. anni 1566. Nec non viduarum: art. 28. anni 1552. Et Iudicis Curiae, uti ordinarie

apud nos iam inolevit; lex est publica regni constitutio; ex unanimi tam populi constituentis, quam legitimi principis confirmantis consensu facta, et aeque ab omnibus, ad bene et iuste vivendum observanda, 2. tit. 5. scripto comprehensa. Dicta a legendo, quod modo praemisso, ex multorum consensu lecta sit. Plures eius descriptiones, vide Cap. 6. Prologi. Ex quibus praemissis

Nec differt, an scripto, an ratione consistat, quando et legem ratio commendat. Ubi nota primo, ex praemissa consuetudinis definitione, ipsam tunc militare debere, quando nos lex deficit. Ideoque bene VVerböczi, part. 2. tit. 6. Consuetudinem in iudiciis observandam (quae nihil aliud est, quam forma quaedam iudiciaria, ad quam, tanquam terminum ad quem, iudicia terminari debent, uti supra quaest. 1. in Causa

deliberationibus uti, quam in ore habere, promptam quidem, sed inconsideratam et inconsultam in reddendo iure, vel sententia dicenda, responsionem. Quarto, processus iudiciarius, quem, in eadem 2. part. tit. 6. dicit, ex Galliis inductum esse; intelligitur solum de iuridicis terminis, per quos, tanquam certos quosdam gradus, usque ad decisionem litis proceditur, ut sunt: legitima citatio, solita parium petitio,

militiae addicta, accepere: ita quoque magna ex parte, militarem esse voluere, ut scilicet, non minus in iudicio, quam bello, militaris disciplinae studiosi fierent. Vide de Repulsione, tit. 73. et 74. part. 2. Et hic tandem cessaverunt duo illa gentilia iudicia, candentis ferri, et ferventis aquae; quibus gens Hungara, contra id quod dicitur, Noli tentare Dominum Deum tuum; ab anno 696. quo Sancto Stephano Rex

4. Elegan. cap. 48. dicat, ridiculum esse, Ius Naturale dicere, quia hoc Natura, omnia animalia docuit. Unde et Cicero, in lib. Offic. de Iure naturali silentium egit: licet in 2. de Inventione, idem statuerit, quatenus scilicet in homines tantummodo cadit. Ius Gentium dicitur, quod ratione publici boni, ad communem usum introductum est: ut rerum separationes, dominiorum divisiones, sedium

et Rudolphus, suis quisque temporibus, et subditorum moribus accommodavit; quae praecipue ad praedictum postremum Ius Civile referendae esse videntur: tum ratione originis, quia ex eo magna ex parte ortum habent, 2. tit. 6. Tum ratione Constitutionis. Quia quemadmodum illud per Imperatoriam Maiestatem constituitur; ita haec quoque per Regiam principaliter ratificantur et

Tum ratione Constitutionis. Quia quemadmodum illud per Imperatoriam Maiestatem constituitur; ita haec quoque per Regiam principaliter ratificantur et confirmantur, 2. tit. 3. Tum etiam ratione similitudinis, quia persimiles esse videntur Iuri Feudali Imperiali. Quandoquidem ut hoc, sic et illae, sunt ius quoddam statutarium: Prolog. cap. 8. et 11. Ex quo

consuetudine, sed solum ex communi populi placito fiat, statuaturque: potius Statutarium nuncupari deberet, quam Consuetudinarium: ut et Statuta quoque ac Constitutiones, communiter iam Decreta Regni vocitari soleant: 2. tit. 3. ad finem. QUAESTIO DECIMA TERTIA. / Quod est Ius Divinum: undeque constat, ac dicitur?

Primo: haec quatuor omnino sublata sunt: Iudicium generale, sive Palatinale: 6. Matth. art. 1. Et 1. Vlad. art. 35. Iudicium Duelli, sive Monomachiae: 6. Matth. art. 18. Et 1. Vlad. art. 37. et 2. quaest. 5. cap. 22. Iudicium Proclamatae Congregationis; 6. Matth. art. 2. Et ?? Vlad. art. 36. Et Iudicium Trinae

Vlad. art. 35. Iudicium Duelli, sive Monomachiae: 6. Matth. art. 18. Et 1. Vlad. art. 37. et 2. quaest. 5. cap. 22. Iudicium Proclamatae Congregationis; 6. Matth. art. 2. Et ?? Vlad. art. 36. Et Iudicium Trinae Forensis proclamationis: 6. Matth. art. 17. Et 2. Vlad. art. 7. Secundo: haec

Proclamatae Congregationis; 6. Matth. art. 2. Et ?? Vlad. art. 36. Et Iudicium Trinae Forensis proclamationis: 6. Matth. art. 17. Et 2. Vlad. art. 7. Secundo: haec duo non sunt quidem sublata, sed tamen neque usitata iam habentur: videlicet, Iudicium Candentis ferri, et Iudicium Ferventis aquae. Et neque quidem permittuntur

lib. 1. Sancti Ladislai cap. 28. sed solum in sede Episcop: et Maioribus Praeposituris, ut Posonien: et Nitrien. Colom. lib. 1. cap. 22. Imo Iure Canonum, omnino prohibentur: 2. quaest. 5. cap. 20. Unde Carolus Rex, circa annum Domini 1309. syncerioris Religionis Christianae cultor, huiusmodi Gentilitiae superstitionis observationem eliminare volens, Novum Iuris processum,

per Actorem sibi intentatae, in praesentiam competentis sui Iudicis, cum assignatione legitimi termini, et ordinarii loci, vocatio. Quae circumstantiae, tribus hisce, Persona, Loco, et Tempore comprehenduntur, 2. tit. 26. Ex quibus si una defuerit, Citatio condescendere debebit. Iure Civili vero, Tempus et Locus omittuntur; sed solum Personae, Actoris, Rei, et Iudicis, cum actione, seu re, quae petitur, ac Ius, secundum quod

modo solum per testimonium Capituli, vel Conventus, ordinarie fit Citatio: 1. Matth. art. 1. Licet antea etiam per Regium, et Palatinalem homines fiebat: 2. tit. 19. Qui nunc quoque in Personali citatione procedere solent, de Curia Regia Scribae, seu Iurati Notarii: quales solent esse apud Dominum Personalem, et Magistros Protonotarios (ac non privati Dominorum

quoque in Personali citatione procedere solent, de Curia Regia Scribae, seu Iurati Notarii: quales solent esse apud Dominum Personalem, et Magistros Protonotarios (ac non privati Dominorum Superiorum Iudicum Secretarii,) 2. tit. 20. De quibus infra, cap. 6. quaest. 2. In Regno Sclavoniae etiam, per testimonia Capituli, et homines Banales, pro Quintodecimo die, decreta: art. 13. anni 1538. Et talis Citatio, ante

Curia Regia Scribae, seu Iurati Notarii: quales solent esse apud Dominum Personalem, et Magistros Protonotarios (ac non privati Dominorum Superiorum Iudicum Secretarii,) 2. tit. 20. De quibus infra, cap. 6. quaest. 2. In Regno Sclavoniae etiam, per testimonia Capituli, et homines Banales, pro Quintodecimo die, decreta: art. 13. anni 1538. Et talis Citatio, ante terminum, ad minus Decimo quinto die, fieri debet,

die, decreta: art. 13. anni 1538. Et talis Citatio, ante terminum, ad minus Decimo quinto die, fieri debet, citato loco Matthiae. In Brevibus, etiam Octavo die, 3. Vlad. art. 2. Sic etiam, si in Literis Introductoriis, seu Recaptivatoriis, aut Reambulatoriis, vel Admonitoriis, terminus aliquis Octavalis, ad quem Evocatio (ex ratione in iisdem Literis expressa) fieri debeat, denotatus fuerit:

videntur. Et Stylus etiam potius Literas Evocatorias, quam Citatorias continet. Tertio: quod nemo nisi legitime citatus fuerit, cuiquam respondere, et iudicio stare debet: Andrea II. art. 2. 1. Vlad. art. 11. et 12. 1. Tit. 9 Constitutione Viennensi, anni 1616. ad undecimum. Et Const. Poson. Anni 1608. similiter ad

SECUNDA. / Quotuplex esse solet Citatio? Multiplex, sicuti et Causarum genera: aliae Simplices, aliae Peremptoriales, aliae Insinuationales, aliae Admonitoriae, aliae Introductoriae, et Reambulatoriae, et reliquae: 2. tit. 18. Quae distinctiones, sunt specificae tantum: ideo oportet alias genericas, quarum unus et idem in genere processus fieri debet, subnectere.

debent; ut sunt, Iurium Impignoratitiorum, Iurium Quartalitiorum, Dotum, et Rerum paraphernalium, Debitorum, Obligaminum, Divisionum inter Fratres indivisos fiendarum, et Novorum Iudiciorum per quemcunque impetrandorum: 2. tit. 18. Quae omnes praemissae Evocationes, in primis Octavis, post factam Evocationem celebrandis, finaliter terminari debent. Nisi in aliquibus, ac potissimum in facto Potentiario, Iurium possessionariorum, Iurium,

Ubi Nota, I. Quod haec Evocatio cum Insinuatione, loco Trinae Forensis Proclamationis decreta sit, (praeter modum de Obligationibus, citato 6. Matth. art. 17. declaratum) 1. Vlad. art. 38. Et 2. eiusdem art. 2. II. Quod Insinuatio, aliter etiam sumitur; pro eo videlicet, quod est quid reductivum in memoriam eorum, quae antea acta sunt: ut dum in vetustioribus

I. Quod haec Evocatio cum Insinuatione, loco Trinae Forensis Proclamationis decreta sit, (praeter modum de Obligationibus, citato 6. Matth. art. 17. declaratum) 1. Vlad. art. 38. Et 2. eiusdem art. 2. II. Quod Insinuatio, aliter etiam sumitur; pro eo videlicet, quod est quid reductivum in memoriam eorum, quae antea acta sunt: ut dum in vetustioribus causis, nondum tamen praescriptis,

partibus admittitur: de facto tamen, ex quodam abusu, Inhibitio admitti solet; sicque in longum processum, contra annotata Iura Regni, abire coguntur. Unde frustra omnino erunt istae Evocationum distinctiones; 2. tit. 18. si omnium processus uniformiter currere debeat. Ex quo, et Decreto Ladislai Posthumi, art. 9. iubetur: quod Insinuationes in suis vigoribus remaneant. Et Novella Constitutione, anni

Insinuationes in suis vigoribus remaneant. Et Novella Constitutione, anni 1618. art. 69. in eodem dominio bonorum simul existentium Inhibitio non admittitur. Nec obstat Titulus 77. part. 2. (qui est Articulus 51. ex 1. Decreto Vlad. desumptus) in quo universaliter in omnibus causis videtur admitti Inhibitio: quia ille intelligitur solum de longis causis, in quibus processus subsequi solent, ex eoque

de causa Maiores nostri, Inhibitionem etiam in Literis Divisionalibus praecluserunt: Repulsionem autem in partibus statim fieri admiserunt, quam ut postea in Curia Regia, locus ipsis non daretur; prout et Quadrip. 2. tit. 14. continet. De quibus vide etiam infra, Quaest. 2. cap. 5. Secunda Evocatio, est Simplex, earum Causarum, quae quatuor terminis Octavalibus finiri debent; neque eosdem

praecluserunt: Repulsionem autem in partibus statim fieri admiserunt, quam ut postea in Curia Regia, locus ipsis non daretur; prout et Quadrip. 2. tit. 14. continet. De quibus vide etiam infra, Quaest. 2. cap. 5. Secunda Evocatio, est Simplex, earum Causarum, quae quatuor terminis Octavalibus finiri debent; neque eosdem ulla literarum productio, etiam cum onere in iisdem

Causae sunt, quae per admonitionem, vel aliam praeter dictam iam simplicem Evocationem, aut Statutionem, et Recaptivationem bonorum, vel etiam Metalem reambulationem inchoantur: 2. tit.18. Et 6. Matth. art. 4. et 19. Item, 1. Vlad. art. 54. Et haec appellantur Longus litis processus: 2. tit. 71. Dicta Simplex ex eo, quod simpliciter absque; ulla huiusmodi processus declaratione

aut Statutionem, et Recaptivationem bonorum, vel etiam Metalem reambulationem inchoantur: 2. tit.18. Et 6. Matth. art. 4. et 19. Item, 1. Vlad. art. 54. Et haec appellantur Longus litis processus: 2. tit. 71. Dicta Simplex ex eo, quod simpliciter absque; ulla huiusmodi processus declaratione fiat, solum in genere, secundum leges Regni. Quanquam Quadrip. 3. tit. 106. has quoque velit, post unam

instrumenta, apud quempiam forsan habita, aut occultata, qualicunque Evocatione fuerit vocatus. Talis Evocatio, semper unico termino (ubi videlicet principalis causa levata fuerit) decidi et finiri consuevit: 2. tit. 18. Dicta Utralis, ex eo, quod utramcunque praemissarum duarum Citationum, seu Evocationum sequi velis, licitum sit tibi, cum idem plane Brevis Iuris processus in ea observari debeat.

ratione indebitae, et potentiariae detentionis Iurium possessionariorum, sic fieri posse; ubi tam prohibens, quam prohibitus personaliter, et non per Procuratores, coram Iudicibus ordinariis, simul constituti fuerint: 2. tit. 20. III. Quod haec personalis Citatio, etiam ad terminum Iudiciorum extraordinariorum extendi et dilatari potest, propter similem Salvum conductum, in eo quoque necessario observandum: licet

Octavalia generalia, et brevia, vel etiam Extraordinaria, uti praemissum est, immediate vocati, vel aliter interessati in Diaeta, vel Octavis iam constituti, in personis et rebus penes eos habitis, impediti fuerint: 2. tit. 20. Et 6. Vlad. art. 12. non autem de aliis, vel bonis ipsorum. Secundo: licet textus Decreti Tripartiti, citato loco 2. tit. 20. communiter et indifferenter contineat, hanc Citationem, propter

constituti, in personis et rebus penes eos habitis, impediti fuerint: 2. tit. 20. Et 6. Vlad. art. 12. non autem de aliis, vel bonis ipsorum. Secundo: licet textus Decreti Tripartiti, citato loco 2. tit. 20. communiter et indifferenter contineat, hanc Citationem, propter verbalem dehonestationem, vel facti violentiam, fieri debere: nihilominus tamen, proprie in Violatione Salvi conductus, solummodo

continet. Ac quanquam omnes Actus potentiarii in genere, Citatione per Insinuationem facta moveantur, uti iam annotatum est, in Quaest.: 3. proxime praecedente; et per expressum continetur, tit. 71. part. 2. circa medium: nihilominus tamen, cum isti quoque Quinque casus, communem recipiant inquisitionem, iuxta 1. Vlad. art. 56. ad plures etiam terminos, quam ad unum eosdem extendi necesse est. Quod idem

ad) quibus assumentis, aut missi et destinati, nec non etiam ex commissione patrantis accessus, invasio, et in loco praeexistentia significatur. Quibus in actione omissis, actio ipsa condescendi solet: 2. tit. 82. Ubi Nota: I. Quod Foeminae in Actibus potentiariis evocari soleant, casu, quo violentiae, quarum ratione evocandae sint, in bonis ipsas concernentibus, patratae sunt, et cum Tutricum

convincantur, satisfactio quoque exinde fieri debet, tam adversario, quam Iudici, ex parte eorum. Ipsi autem per Dominos suos, quorum non accessit commissio ad illos patrandos) detineri possunt, usque ad satisfactionem: 2. tit. 48. Et Domini seipsos iuramento expurgabunt, si commissio praetendetur contra illos; et super damnis satisfacientes ex propriis, ab Officialibus exigent recompensam: 1. Vlad. art. 24. uti infra

levare dotem, quartam, paraphernum, non personaliter, nec de sua Curia (alioquin Actor, in homagio contra Evocatum convincetur) sed de Iure possessionario, aut pignoratitiis, si habet; sin minus, etiam de Curia, citatur, 2. tit. 24. Ubi Nota, quod aliquando (ut iam non raro usu venit) quando testimonium, neque citandi, neque vero suorum quorumpiam praesentiam habere potest; et neque in locum residentiae,

Protonotarios subscribi, ac etiam per fenestram clara et intelligibili voce proclamari debent: 6. Matth. art. 20. Item, 1. Vlad. art. 69. Et 4. eiusdem, art. 12. De quo vide infra, Cap. 9. quaest. 2. QUAESTIO NONA. Quomodo notatur Reus, si tempore Proclamationis non comparuerit? Semper hac voce (Nemo) addito illi

revideri facere vellet, et pars appellans, Paria parium illius peteret; tunc non darentur sibi, nisi fortassis collateraliter tantum, ne fraus et dolus illi potius, quam alteri ius et iustitia patrocinari videretur: 2. tit. 83. Et horum Privilegiorum legitima emanatio, maxime examinanda erit, applicando ea Constitutionibus Regni, super eo, quorum Regum literae, seu

maxime examinanda erit, applicando ea Constitutionibus Regni, super eo, quorum Regum literae, seu Privilegia, servari soleant; Iuxta Titulum 14. et 17. par. 2. Tripartiti. QUAESTIO QUARTA. / Quid in Parium petitione Actor facere debeat: et quid Reus e contra?

illa. In quibus omnibus, unum hoc, primo statim intuitu considerandum est, an tales Literae, legitime emanatae fuisse dignoscentur, discurrendo per omnes necessarias qualitates ipsarum; uti proxime dictum est 2. tit. 14. et 17. Postea ad alias Exceptiones, contra easdem descendendum erit, ut paulo post sequitur. QUAESTIO QUINTA. / Quot modis

cum praedicta Condescensione? Non. Quia Condescensio, est per Iudiciariam deliberationem, ex aliqua obiectione in processu per Reum facta, Causae annihilatio, absque ullo onere plane: 2. tit. 82. et 83. ad finem. Depositio autem, est spontanea Actoris, ex animadverso aliquo errore, Causae cessio; cum solito onere Sex florenorum in duabus Iudiciariis, et tertia adversae (prae manibus Iudiciariis

fieri in prima instantia, antequam uberior Processus, vel Attestatio, aut Literarum de more Iudicii aliqua comprobatio, sive Productio fiat: art. 23. anni 1574. quae potius observari debet, quam illa; quae 2. tit. 83. post multum processum, communis attestationis reportationem, literarum et literalium instrumentorum productionem, solummodo ante pronuntiationem definitivae sententiae describitur. Quia iam usus et

post receptum prius aliquod onus, seu Birsagium, non venientiae videlicet, vel Repulsionis, aut Revocationis procuratoriae responsionis in eadem causa, postea fieri nequit, etiam ante latam et pronuntiatam sententiam: 2. tit. 83. Ideo satius praecavendum ab huiusmodi Onerum levatione. Sed etsi aliquando occurrerint, apud manus Iudiciarias relinqui debent; et potius Procurator tantam recompensam a principali expectet, quam ut ei

QUAESTIO DUODECIMA. / Ex quibus causis fieri solet praedicta Condescensio? Ex Duabus praecipue: Prima; si Tempus, Locus, et Persona in tali causa non fuerint bene specificata, vel prorsus omissa 2. tit. 26. Secunda: ex Incompetentia Iudicis, Loci seu fori, et Termini, atque etiam Actoris, passim. His addi potest dies Festus, qui et Decretalis dicitur: Lib. 1. S. Ladislai Regis, cap.

fuerit facta, tali die Decretali; non condescendit, ast si Deliberatio, sive Adiudicatio celebrata extiterit; talis omnino condescendere solet. Quia Festis diebus, Iudicia fieri et celebrari, tam Iure Canonum, Dist. 2. de Consecrat. cap. 1. et sequentibus. Item, 15. quaest. 4. per totum: quam etiam Decretis Regni, prohibentur; uti patuit ex proxime citato loco. II. Quod hoc Decretum S. Ladislai, de aliis pluribus

sunt, vel vero tunc pro talibus Decretalibus diebus, non fuerunt observata: tamen cum postea usus. Non celebrationis Iudiciorum, in ea quoque derivatus sit, non incommode per continuum et realem usum huc referri possunt: 2. tit. 2. Talia autem Festa sunt: Circumcisionis Domini, Conversionis S. Pauli, S. Matthiae Apostoli, S. Gregorii Papae, Annunciationis Beatae Mariae Virginis, Corporis Christi, Visitationis B. Mariae, S. Margarethae

vero tunc pro talibus Decretalibus diebus, non fuerunt observata: tamen cum postea usus. Non celebrationis Iudiciorum, in ea quoque derivatus sit, non incommode per continuum et realem usum huc referri possunt: 2. tit. 2. Talia autem Festa sunt: Circumcisionis Domini, Conversionis S. Pauli, S. Matthiae Apostoli, S. Gregorii Papae, Annunciationis Beatae Mariae Virginis, Corporis Christi, Visitationis B. Mariae, S. Margarethae Virginis

Causis Condescensionis? Ita videlicet: quod Illae, sunt magis extra essentiam, et integritatem actionis, ab extrinseco occurrentes: hae vero, de essentia et integritate ipsius, atque etiam Legibus Regni admissae: 2. tit. 26. Licet communiter iam confundantur, et pro eodem sumantur, ratione Trium harum Circumstantiarum, Loci, Temporis, et Personae. QUAESTIO

QUAESTIO DECIMA SEPTIMA. / Quibus vero Tempus Causae remorari vel prorogari poterit? Hisce: Partium non admonitione, ut iam praemissum est, Quaest. 4. Annuali prorogatione Dominorum Praelatorum: 2. tit. 50. Similiter Pupillorum, ad legitimam usque aetatem, in causis, tempore pupillaris aetatis eorum, motis: 1. tit. 129. Nec non viduarum, passim, iam durante annuo luctus earundem tempore. Absentia

Regiis, vel Regni fuerint; vel in bello, debito tempore, cum caeteris proficiscentes, occupabuntur. Ex quibus tamen, si qui indebite huiusmodi Prorogationibus usi fuerint, in Emenda linguae eo facto convincentur: 2. Matth. art. 6. Et 1. Vlad. art. 71. ubi vide in margine plures locos. Similiter etiam aliis Casibus: veluti Aquarum vehementi inundatione, aegritudine valida, infirmante equo, et alium

aegritudine valida, infirmante equo, et alium emere non valente, interceptione, spoliatione, vulneratione, aut necatione per adversarios et latrones facta. Dummodo excusatio ipsa, probabili documento fulciatur: 2. tit. 59. Et infra, quaest. 4. cap. 10. Nec non Captivitate interdum alicuius domestica. Quia captivi pro mortuis reputantur. De Captivitate autem hostili, vide infra, quaest. 22. Item

dantur solummodo in Causis, ratione Iurium Possessionariorum, et productionis Literarum, ac literalium instrumentorum; non autem ratione Actuum Potentiariorum, in quibus productio Literarum subsequi non debet: 2. tit. 50. Imo vero Actus Potentiarii. Olim summarie revidebantur; et saepe etiam in castris discutiebantur, stante bello: art. 20. anni 1548. et aliis passim. Item, Semel tantum dantur: 6. Vlad.

summarie revidebantur; et saepe etiam in castris discutiebantur, stante bello: art. 20. anni 1548. et aliis passim. Item, Semel tantum dantur: 6. Vlad. art. 9. Vide supra Quaest. 6. cap. 2. QUAESTIO DECIMA OCTAVA. / Quibus rebus prorsus destrui solet, amplius nunquam resuscitanda Actio: et quid Praescriptio?

solet Praescriptionem: quae si incurrisse probabitur, Allegans absolvitur, ab ulteriori impetitione Actoris. Sin autem non constabit de incursu Praescriptionis, Allegans statim cadit causa, et Actor triumphat: Ibidem. Et 2. tit. 12. quia sola hac ratione volens se firmare in iis, et non stante, aliam non habet qua se fulciat. Itaque caute debebit Praescriptionem allegare: quia ipsam allegando, actionem Actoris confitetur, sed per illam

lib. 1. Instit. tit. 12. Sic et in bonis Ecclesiasticis, de Iure Canonum, non erit obiicienda Praescriptio temporis, ubi necessitas interest hostilitatis: 16. quaest. 3. cap. 13. Et lib. 2. Decret. Tit. 26. cap. 10. Est autem Postliminium, Ius amissae rei, iterum ab extraneo recuperandae, et in statum pristinum restaurandae; actione, uti iidem Civiles vocant,

quando iusto titulo, et bona fide sic praemissis, possidentur: et quando non, tunc mala fide, et nullo iusto titulo possideri dicentur. Indeque huiusmodi possidentes, Malae Fidei possessores, nuncupari consueverunt: 2. tit. 71. Ex quibus colligitur; I. Ut aliqua Iusta Possessio alicuius rei esse dicatur, Sex requiri: 1. Ut sit actu possessio rei. 2. Ut sit continuata, neque interrupta. 3. Ut sit iustus eius

Malae Fidei possessores, nuncupari consueverunt: 2. tit. 71. Ex quibus colligitur; I. Ut aliqua Iusta Possessio alicuius rei esse dicatur, Sex requiri: 1. Ut sit actu possessio rei. 2. Ut sit continuata, neque interrupta. 3. Ut sit iustus eius titulus. 4. Ut sit bona fides possessoris. 5. Ut non sit vitiosa, veluti res furtivae. 6. Ne sit a Legibus

6. Ne sit a Legibus alienari prohibita. II. Quod quanquam Iura nostra, Bonorum praescriptionem admittant, ut videre est sequenti statim Quaest. Praescriptione 17. Nihilominus tamen (ut colligitur ex 2. tit. 71. ) priusquam eam aliquis malae fidei possessor in talibus Bonis compleat, requirenti Actori, tam de damnis, quam etiam proventibus talium Bonorum, dicta mala fide possessorum, interea temporis perceptis,

Literis Adiudicatoriis, sive Iudicum sententiis: quae si per legitimam Executionem intra anni spatium ad effectum non perducuntur, tunc simpliciter viribus exuuntur. Atque sic tam Donatio, denuo a Principe reobtineri, 2. tit. 11. quam sententia, sive literae Adiudicatoriae, in Iudicio contradictorio, per eundem Iudicem, iterum resuscitari debebunt, sine Citatione, aut alio quovis processu, sed solum facta declaratione, sive

etiam cum notabili incommodo, 3. tit. 22. tunc elapso anno, Iure mediante, conveniri debebit: 1. tit. 68. Item, Domini novi Praelati, habent annuam Prorogationem in causis Praelaturae suae: 2. tit. 50. etc. Et Viduae, ne lite ab aliquo, intra annuum luctus tempus earundem impetantur, de recepta iam consuetudine. Ac ne intra id quoque ad secunda vota se transferant, de

maritorum, aliis nubere; neque eosdem redeuntes aspernari, et refugere, sed omnino ad eosdem redire, et relictis secundis, vel etiam tertiis, prioribus cohabitare deberent, iuxta Canonicas sanctiones, 34. quaest. 1. et 2. Duodecima, est annorum Duodecim: hoc est legitimae aetatis Pupillorum quibus elapsis, incipiunt ipsi per se lites movere, Procuratores constituere, et iuramenta interea temporis sibi per

unam et eandem rem, duplici colore, seu via acquirere, aut se iam superinde absolutum esse. Vel, si dixerit, Causam semel ordine Iuris definitam, iterum per Actorem, absque gratia Principis, et Novi Iudicii resuscitatam: 2. tit. 70. De qua vide plura. cap. 9. de Sententiis, in proprio loco. QUAESTIO VIGESIMA SEXTA. / Licebitne aliquando

verum etiam praedeclaratae; inepte, et non suo loco, ac tempore allatae; non tam ex conscientia Iudicum, quam ordinaria Lege, et antiqua iam Consuetudine Regni ita exposcente, amputandae: art. 49. anni 1563. Et 2. tit. 83. ad finem Garrulitas etiam, et inanis verborum profluentia, saepius priora per posteriora repetendo, vel in uno diutius immorando, non minus quam illa suprema cum nausea semper repetita crambe, fastidienda et

Conventu. III. Quod fiat in Causis solummodo longis, et non in brevibus per Insinuationem motis: quia alias unico termino non finirentur; 1. Vlad. art. 54. Nec obstat, Titulus 77. part. 2. Tripartiti, qui de longis causis, in quibus processus sequuntur, et non de brevibus, sive per insinuationem motis, intelligitur: ut patet 4. Vlad. art. 15. De quo vide etiam supra, Quaest. 3.

qui de longis causis, in quibus processus sequuntur, et non de brevibus, sive per insinuationem motis, intelligitur: ut patet 4. Vlad. art. 15. De quo vide etiam supra, Quaest. 3. cap. 2. QUAESTIO TERTIA. / Quae est Poena illius, qui Novum Iudicium cum Inhibitione impetraverit, et Literas Relatorias, infra terminum

et Alii, inter quos est Decius, si Actor fuerit, cum Sex florenis; si vero Reus, cum Tribus tantum deponendum esse. Quod colligi videtur, ex tit. 86. par. 2. ubi Reus in iudicio, Trium marcarum; et Actor in Iudicio Regali, Sex marcas faciente, gravari consuevit. QUAESTIO SEPTIMA. / Potestne simpliciter, et absque ulla

perperam intelligere satagunt: quia neque Quarta, neque; priores Tres simplices, aut saltem una ex iis, Sex ultimis illis diebus admittitur, sed omnes ante eosdem tantum. Super quo vide etiam Enchirid. Fol. 59. pag. 2. II. Non deesse quosdam, qui hosce Sex ultimos dies, simul cum diebus Festis computandos velint. Quod tamen non videtur congruere synceritati Octavali, quae a diebus Iudiciariis excludit dies

Iudiciariis excludit dies Festos. Atque ita Sex illi dies, solum de diebus Iudiciariis intelligi deberent. Et ratio est, quia quae conveniunt toti, debent convenire et partibus, vel, ut Civiles quoque loquuntur, lib. 2. Instit. tit. 20. ad §. si rem suam; quod Lex disponens de toto, intelligitur disponere de omnibus eius partibus. Et sic in proposito praesenti, si disposuit de tota Octava, quod dies Festi excludantur ab ea;

ab Executione, latae per Iudicem sententiae, coram vicinis et commetaneis, evaginato gladio, vel alio quopiam, ad id apto instrumento ostenso, et minaciter vibrato, violenter propellitur. Vel ut Tripartitum habet 2. tit. 73. Est partis in causa triumphantis, per Alteram partem in causa succumbentem ab Executione latae per Iudicem sententiae, violenta quaedam propulsio. Quae semel tantum fieri debet; siquidem in una eademque

autument illam fieri posse, etiam in Locis credibilibus, dum adhuc literae Relatoriae, non fuerint Actori extradatae; quod de Iure Regni fieri posse nequaquam videtur, ut facile colligere est, ex ipsius descriptione, 2. tit. 73. et 74. ubi coram vicinis et commetaneis omnino fieri debere describitur; et quod eorum nomina et cognomina conscribi debeant; ut patet etiam ex 4. Vlad. art. 19. quod sane fieri non posset in

etiamsi plures fuerint, quorum nominibus, et in Personis facta fuisse dignoscatur, omnes tamen nonnisi unum onus deponere debebunt, in Curia quidem florenos 72. in Comitatu florenos 36. tantum, 2. tit. 73. et 74. Et si pluribus vicibus quoque facta fuerit, pro una tantum reputari debet. Ibidem, sed in una duntaxat Executione.

illius iustificatoriae (praevia ratione aliorum quorumlibet). Neque tenebitur onus Repulsionis deponere, si pars triumphans, absque debita ratione, ad occupanda bona praenotata accessisse verificabitur. 2. tit. 76. Et hoc intelligitur de eo casu potissimum, quo huiusmodi Repellens, seu Possessor talium bonorum particularium, ratione quorum Repulsionem facere

per principalem In-causam-attractum Repulsionem, aliam secundario facere non admitteretur, absque manifesto in Notam infidelitatis incursu; uti iam dictum est, et colligitur ex citato tit. 76. par. 2. QUAESTIO VIGESIMA SECUNDA. / Postremo tandem quid faciendum? Ratio demum factae Repulsionis reddenda est, (non expectato Novo

vel Conventu, virtute literarum superinde Relatoriarum, legitime emanatarum ad eundem Iudicem, reportatio. In casibus autem occupationem fit praecise In facie Loci; nisi partes aliter convenerint. 2. tit. 27. Ubi Nota, I. Quod interdum fit etiam in Eadem sede, et coram eodem Iudice. II. Quod huiusmodi humanum seu vivum testimonium, fieri debet, intra Sexaginta tantum annos, non amplius, 1. tit. 39. et

Regii et Palatinales homines de Curia Regia non debent transmitti, contra voluntatem partium litigantium. Lud. Secundi art. 58. anni 1523. quive sint illi, vide supra quaest. 1. cap. 2. Deinde licet Domini Iudicis Curiae quoque Scribae, de Curia Regia ad huiusmodi Executiones exmittantur: non tamen nomine illius, sed tantum Regio, cum Regis Curiae Iudex sit, denominantur, de Iure et consuetudine

licet Domini Iudicis Curiae quoque Scribae, de Curia Regia ad huiusmodi Executiones exmittantur: non tamen nomine illius, sed tantum Regio, cum Regis Curiae Iudex sit, denominantur, de Iure et consuetudine Regni. 2. tit. 19. Et nisi Tales Executores, de Curia Regia fuerint, debent esse Possessionati, in eodem Comitatu, in quo huiusmodi Executiones faciunt. Lud. Primi art. 22. et 6. Matth. art. 10. Alioquin

celebratur, (licet etiam Aliquando pro Una tantum Parte fiat.) Unde, si aliqua praeassumptam suam Inquisitionem tunc omiserit, amplius non datur illi regressus, neque admittitur binario fieri numero, 2. tit. 31. (nisi fortassis interdum Iudex sic deliberavit.) Vel quia huiusmodi testium Inquisitio fit communiter per quoscunque Vicinos, Commetaneos, et Comprovinciales, Nobiles, et Ignobiles,

huiusmodi testium Inquisitio fit communiter per quoscunque Vicinos, Commetaneos, et Comprovinciales, Nobiles, et Ignobiles, Spiritualesque ac saeculares, utriusque sexus, Bonae tamen et honestae conditionis homines, 2. tit. 27. Ubi Nota quod de omni Iure, omnium aliarum Nationum, Regulariter, In omnibus actionibus, Actori incumbit proba, (etiam

in testibus adhibendis requiruntur, et quando Nomina ipsorum Literis Relatoriis inscribenda erunt? Haec, quinque: Libertas, Modalitas, Conditio, AEtas, et Iuramentum: quas omnes cum suis declarationibus, Vide uberius. 2. tit. 27. Ex quibus testes solent postea reiici, et testimonia ipsorum, si non fuerint Tales, et Talia, Quales, et Qualia hisce conditionibus esse deberent. Nomina autem

aut de periurio, vel mala testificatione, aut infamia, vel aetate contra eos, quos voluerit, et digne poterit, facere et opponere queat, ne praesertim periurium, si quod commissum fuerit, impunitum praetereat. 2. tit. 29. Ubi Nota, I. Quod Socius criminis, non admittitur in testem contra socium, nec pro socio, neque est idoneus testis, etiam ad formandam Inquisitionem contra socium, de communi opinione:

non potest devenire ad condemnationem, ac sententiam Definitivam In Causa Capitali, absque aliis probationibus, ut Corporaliter puniat; secus autem pecuniariter. Vivius part. 2. Opin. 56. Sed, si necesse erit, ipsum etiam per quaestiones aliquando examinare oportebit, ut proxime dicetur; et non condemnare nisi

et non Capitalem limitat Vivius, ut proxime dictum est. Probabilis, ut cum oritur infamia de aliquo, apud graves personas: Et haec licet non faciat probationem, inducit tamen purgationem, 2. quaest. 4. Levis et temeraria, ut cum oritur ex levibus indiciis; puta ex locutione levium personarum; et haec aliquando est peccatum veniale aliquando etiam mortale, prout scilicet de re minus vel magis praesumitur.

Levis et temeraria, ut cum oritur ex levibus indiciis; puta ex locutione levium personarum; et haec aliquando est peccatum veniale aliquando etiam mortale, prout scilicet de re minus vel magis praesumitur. Styl. part. 2. Vocabulis Praesumptio, et Iudicium tertio; Ac in hac quidem nulla ponitur Expurgatio. QUAESTIO OCTAVA.

(I) aut Communem inquisitionem omiserit, aut quidem celebrationem eius peregerit, sed nullum testimonium pro se ex ea reportaverit: sed per omnia defecerit, tunc mox sententia definitiva contra ipsum ex hinc sequetur. 2. tit. 32. Ubi Nota quod praemissi isti Quinque modi iurandi, observantur tunc tantum, quando sententia aliqua, ex responsionibus partium, ad communem Inquisitionem exmissa, sed nondum satis comprobata

literas Inquisitorias Actor in iudicio producebat contra Reum, tunc reo quinquagesimo se, si binas, vigesimo quinto se si autem unicas, duodecimo se, Iuramentum adiudicabant 2. tit. 32. QUAESTIO DECIMA QUINTA. Sed quales fuerint illae literae Inquisitoriae? Iam olim

factas responsiones partium? Difficile sane est, certa determinatione, omnes imponendi iuramenti formulas, comprehendere; tamen uti hactenus animadvertere potui; his potissimum uti videntur moderni Iuristae, prouti ex 2. tit. 32. elici possunt. Qui titulus duas habet partes. Alteram priorem, qua Quinque modis post reportatam iam communem Inquisitionem, alterutri partium iuramentum adiudicatur; ut patuit in

casibus, atque etiam Criminalibus actionibus observantur, simplicesque seu Pares inter partes, intelligendae sunt. In minoribus autem, hoc est, minoris potentiae casibus. Solum tertio se abiurat. (I) 2. tit. 32. De causis vero Magistratuum, vide infra cap. 9. quaest. 31. 32. et 33. QUAESTIO

rationem dare. Atque ideo nisi sufficiens ratio per ipsum data fuerit, ad propriam iam confessionem condemnari poterit. Imo vero, cum nemo sibi satis, vel Iudex, esse possit, 2. Signif. art. 8. neque data facti ratio, soepenumero in Iudicio contradictorio, ipsum salvare potest; ideo hac in parte consultius foret ipsi, cautius procedere. II. Quod per huiusmodi Affirmationem, vel

et Omnes criminales ad capita tendentes, personaliter semper astare debeat? De scripto Iure, non nisi in paucis casibus: I. In facto Honoris fol. 739. Maioris Decreti. II. In Nota infidelitatis, 2. tit. 75. et 2. Vlad. art. 3. III. In articularibus causis passim, ubi Regnum de aliquo talem constituit articulum, art. 22. Anni 1600. IV. In deliberato homicidio, art. 38.

personaliter semper astare debeat? De scripto Iure, non nisi in paucis casibus: I. In facto Honoris fol. 739. Maioris Decreti. II. In Nota infidelitatis, 2. tit. 75. et 2. Vlad. art. 3. III. In articularibus causis passim, ubi Regnum de aliquo talem constituit articulum, art. 22. Anni 1600. IV. In deliberato homicidio, art. 38. Anni 1563. Verum

postmittat. QUAESTIO VIGESIMA SECUNDA. Sed quomodo, et utri partium, in causis mutui et debiti iurandum videtur? Tripartitum quidem 2. tit. 32. continet quod, dum per actorem nullum probabile documentum poterit produci, reus sola sua in persona iurabit. Verum in casu quo, potissimum ex personis contrahentibus, tale mutuum vel debitum

seu boni pariter, seu mali, tum illi unde petebatur, hoc est Reo credebatur, ac secundum eum iudicabatur, Ast si pares non erant, tunc meliori fides dabatur, et deterior condemnabatur. Gellius lib. 14. cap. 2. Sicque ex sola virtutis opinione, et vitii detestatione, absque ulla iuramentali impositione, homines vel absolvebant, vel condemnabant.

Testis est, conscius illius rei, super qua testimonium perhibet; sicque sciendo omnino et vel visu, vel auditu ipsam percipiendo iurat. Ex quibus tamen simplici auditui, non tanta fides datur, quanta visui. 2. tit. 27. Dicitur a verbo Testor, quod testimonium perhibeat, vel testimonio sit; indeque fassiones testium, potius Attestationes dicuntur, quam testificationes. Testificor vero potius

admittendus, quod scilicet ad coniurandum, vel testandum, ius ipsos tanquam legitimos et idoneos admittere soleat. Iure autem Canonico, dicitur Compurgator, quasi simul cum Principali purget. 2. quaest. 4. QUAESTIO VIGESIMA QUINTA. In quibus casibus necessario perscribenda sunt nomina

in depositione iuramenti ad capita quorumcunque, ut scilicet sciatur, quod veris cum Nobilibus, et iuxta Iudicis commissionem sibi similibus, bonae et honestae conditionis hominibus, tale Iuramentum praestitum sit, 2. tit. 35. Ubi Nota, quod statutiones possessionariae, metarum reambulationes, et revisiones, aliter fieri non possunt, nisi vicinis et commetaneis, huiusmodi

in una eademque causa suo iuramento expurgare potest. Nam si hoc admitteretur, multa absurda sequerentur, ubi plures malepatratores, sic de facili unius, vel paucorum coniuratorum, iuramento se expurgare possent. 2. tit. 38. QUAESTIO VIGESIMA SEPTIMA. Fiuntne exceptiones, velut vulgus Iuristarum loquitur Reiectiones, contra

hisce modis. Primo si uti Nobiles attestati fuerint, vel deposuerint; et tamen veri Nobiles non extiterint. Ubi Nota, quod bene Nobilis, pro, et contra Ignobilem, non autem e contra, iurat. 2. tit. 33. Secundo: si aliqua infamia notati: ex eoque inhabiles ad testandum, vel deponendum fuerint. Quae autem poena sit illius, qui Nobilem aliquem dixerit esse Ignobilem, vel Infamem, vide 2. tit. 36. et

iurat. 2. tit. 33. Secundo: si aliqua infamia notati: ex eoque inhabiles ad testandum, vel deponendum fuerint. Quae autem poena sit illius, qui Nobilem aliquem dixerit esse Ignobilem, vel Infamem, vide 2. tit. 36. et sequente quaestione 28. An vero Magistratus contra eos excipere possit; vide infra quaest. 33. Cap. 9.

vel etiam aliis modis, quibus adhuc aliqua suspicio remanet; et nec semper quidem etiam ab offerentibus est recipienda; cum scilicet crimen notorium est, vel autem accusator adest, offerens probationem. Syl. part. 2. vocabulis Infamia et Purgatio. QUAESTIO VIGESIMA NONA. Utram igitur istarum Infamiarum propellendam esse censent?

istarum Infamiarum propellendam esse censent? Quanquam Maiores nostri, super praemissa infamia, sine ulla plane huiusmodi distinctione, ius suum ita strinxerint, ut simpliciter propellendam esse arbitrati fuerint. 2. tit. 36. Vel autem quod vero similius esse videtur, illam solum pro Facti infamia reputarint, ex eo, quod, quae Iure iam determinata sciverint, ea nefas esse rescindere existimaverint; ideoque potius

praesumptionis (siquidem nedum maximis dignitatibus, sed etiam sanctis et divis contradici audiamus) sed cum quadam restrictione, et limitatione, ut melius Canonistae, teste Sylvestro par. 2. in vocabulo Infamia, et alii passim, ut Mynsing. lib. 4. Institut. tit. 18. sentiunt. Quod videlicet talis Infamia facti, debet provenire, ex communi locutione hominum bonorum et gravium, quales sunt

videtur, prouti et Posonii, Anno 1612. iudicatum est. Canonistae vero numerum Compurgatorum, boni Iudicis arbitrio relinquunt; secundum quod scilicet Infamia, vel crimen, sunt magis, aut minus gravia. 2. quaest. 4. et Sylvester part. 2. vocabulo Purgatio. QUAESTIO TRICESIMA PRIMA. Sed ex quibus casibus potissimum potest contrahi

1612. iudicatum est. Canonistae vero numerum Compurgatorum, boni Iudicis arbitrio relinquunt; secundum quod scilicet Infamia, vel crimen, sunt magis, aut minus gravia. 2. quaest. 4. et Sylvester part. 2. vocabulo Purgatio. QUAESTIO TRICESIMA PRIMA. Sed ex quibus casibus potissimum potest contrahi Infamia? Ex hisce nimirum, Primo, ex

Purgatio. QUAESTIO TRICESIMA PRIMA. Sed ex quibus casibus potissimum potest contrahi Infamia? Ex hisce nimirum, Primo, ex periurio. 2. tit. 30. et 5. Vlad. art. 1. Secundo, ex male administrata tutela, 1. tit. 123. Tertio, ex sicario et clandestino homicidio, passim. Quarto, ex non observatione mandatorum. articul. 78.

iudicium pronunciaverit, quia haec ex vi obligaminis robur suum trahit. 6. Matth. art. 17. Octavo ex proditione fraterni sanguinis. 1. tit. 39. Reliqua huc pertinentia, vide loco citato, 2. tit. 36. et infra quaest. 28. cap. 9. CAPUT SEPTIMUM. /

QUAESTIO SECUNDA. Quid igitur est Oculata Revisio? Est violenti occupatoris aliquorum Iurium possessionariorum, in dominio eorundem existendi visibilis ostensio 2. tit. 41. Vel adhuc declaratius: Est violenti occupatoris aliquorum bonorum, in eorundem Dominio, coram homine Regio, vel Palatinali et testimonio alicuius credibilis loci, vigore literarum Adiudicatoriam de sede, vel

quod haec fere solis occupationibus, in eodem Comitatu factis, deservit: illa autem etiam ad res mobiles, ut damna, et alias omnes iniurias inquirendas extenditur, et per plures Comitatus vagatur, ut patet suis locis. 2. tit. 41. QUAESTIO SEXTA. Quae poena si quis Communem Inquisitionem, et Oculatam Revisionem turbaverit? Est Poena

suopte se gladio Exponens soepenumero confoderet, quod natura refugit, quae sui semper magis est conservativa, quam destructiva. Et alioquin de iure divino, Reus non tenetur dare Actori instrumenta sua contra se, lib. 2. decret. tit. 19. Ideoque omnino praecavenda huiusmodi extra interrogata, et contra naturam additicia fassio, sive fassionis additio.

vel ignobilis existens, residentiam habuerit, vel si nullam certam residentiam habuerit, in quo deprehendi poterit, vigore literarum Praeceptoriarum birsagialium (et non iam adiudicatoriam, ut titulus 28. part. 2. continet) ab eodem Iudice, a quo et compulsoriae extractae fuerant, vel etiam alio, ad Comitatum (licet Vice-comiti tantum intitulatae reperiantur, Styl.) per Exponentem acceptarum, et allatarum, cum

quo talis attestatio celebrari debuisset. Styl.) quod attestari noluerit, irremissibiliter et immediate est extorquenda. 2. tit. 28. et citato art. 81. Anni 1563. sine praevia Citatione, et aliquo processu. Tum quia per id, quod noluit attestari, solus sibi vim Citationis dedit, sicut et repellens ab Executione, latae

OCTAVA. Quare dicis ad Comitatum, et cum eiusdem Comitatus Exmissoriis? Quia Vicecomites a semetipsis nullam Executionem facere possunt, nisi de sede Iudiciaria cum literis Exmissoriis Comitatus exmittantur. 2. Vlad. art. 16. sub poena emendae capitis, et refusione damnorum, Ibidem art. 17. De in Causam Ingessione.

in causam alienam, a tertia, saepe etiam a quarta parte, probata prius Genealogia, ad Actorem et impensa ipsi satisfactione, de hactenus factis expensis, ante latam et definitivam sententiam, insitio vel immixtio, 2. tit. 84. Dicta ab ingerendo, quod per ipsam quis in causam alterius se ingerit; vel immittit, aut inserit.

annos confectis. Enchir. fol. 39. Deficientibus vero literis, etiam humano testimonio, ad sexaginta annorum curricula, sed non amplius, citato loco 1. tit. 47. et 82. et 2. tit. 36. quia per huiusmodi ingessionem Actorem se fecit, Actor autem paratus esse debet semper. 2. tit. 84. Secundum, haec probatio Genealogiae per singulos gradus consanguinitatis, literis, vel humano

ad sexaginta annorum curricula, sed non amplius, citato loco 1. tit. 47. et 82. et 2. tit. 36. quia per huiusmodi ingessionem Actorem se fecit, Actor autem paratus esse debet semper. 2. tit. 84. Secundum, haec probatio Genealogiae per singulos gradus consanguinitatis, literis, vel humano testimonio, uti iam proxime dictum est, fieri debet; ut verbi gratia, si Genealogia Sacratissimae Caesareae et

seu generationis suae, ad Actorem necessario deducenda, et Genealogia cum ipso coniungenda ac probanda est; alioquin reiicitur ab ingessione, et iura possessionaria, pro quibus agebatur, amittit. 2. tit. 36. QUAESTIO VIGESIMA SECUNDA. Quid vice-versa Actor faciat contra ipsum?

In quibus causis admittitur Ingessio? Solum in causa super haereditate, et perpetuitate Iurium possessionariorum mota; non autem ratione Impignorationis, vel Occupationis aliquorum bonorum, 2. tit. 84. Ubi Nota, quod etiam in causa, ratione rerum mobilium fieri admittitur, ubi eaedem alios etiam concernere dignoscuntur. Similiter et ingerens se in causam cum Iure Regio, procedit prout Iuris est, etsi simul

ingerens procedere poterit, Actore liti cedente; quia ruente fundamento, ruere necesse est, et superaedificatum. Ast si post latam sententiam concordia subsecuta fuerit, poterit nihilominus etiam is, per se procedere. 2. tit. 85. CAPUT OCTAVUM. / De Appellatione, Novo Iudicio, Procuratorum Revocatione, et

10. Sed districtius erat iudicium Regis Andreae II. qui Bancbanum caedis Reginae Reum, quae vim uxori suae per Fratrem inferri fecerat, statim comperta rei veritate absolvit. Bonf. lib. 7. Decad. 2. Et nec illud quidem omittendum videtur, quo attentio Iudicum, in audiendis causis, mirifice exprimitur, ac potissimum in huiusmodi Appellationibus quae pro maturiori sui revisione transmitti solent. Philippus Pater

ira percitus, ad quem tandem inquit? Ibi vero Machaetas, ad te (inquit) ipsum, o bone Rex, si quando experrectus animum adverteris. Budaeus in Pandect. Simile quoque Valer. Max. lib. 6. cap. 2. de externa muliere habet. Verum, ut ad propositum redeamus. Nota hic I. Quod huiusmodi appellationes causarum fiunt, tam ex sedibus Iudiciariis, quorumlibet Comitatuum Regni Hungariae, quam

Haec Aurelianen: in practica libellorum, Rubr. 16. Atque sic praescriptis hisce modis, ad certum tempus, omnis lis de Iure Civili finiri, et debitae Executioni demandari debebit, ut et Iure Canonico 2. quaest. 6. cap. 41. Et apud Cives quoque Liberarum Civitatum, ex Iure earundem Thavernicali, non solum huiusmodi fatales dies, intra sex septimanarum spacium; sed etiam certa

consentiendo, in Iudicem arbitrum, a cuius Laudo (ita enim sententia eius vocatur) postea non licet appellare, et neque transmittitur, passim; et 2. quaest. 6. cap. 33. et 34. quod cum negatione intelligi debet. VI. Causae super commissione fundatae, et post revisionem statim ad exequendum demandatae non transmittuntur, nisi per

QUAESTIO SEXTA. / Daturne aliquando Appellatio ab Exceptionibus ante latam et definitivam sententiam? Cum Exceptiones sint Duplices, ut supra quaest. 2. cap. 3. et quaest. 8. 16. et 26. cap. 4. dictum est. Aliae scilicet simplices depulsoriae, et aliae Peremptoriae; ab huiusmodi secundis Exceptionibus

id est, res in posterum diem reiiciebatur; aut comperendinabatur, id est, in tertium diem differebatur. Liv. lib. 9. et Gell. Lib. 14. cap. 2. quod iam apud Nos, 2. in crastinum, et ad tertium diem differri, dici solet. Sed Hic Quaeri solet. Si causa aliqua, nullo praemissorum modorum, simpliciter reportaretur, et postea per

in posterum diem reiiciebatur; aut comperendinabatur, id est, in tertium diem differebatur. Liv. lib. 9. et Gell. Lib. 14. cap. 2. quod iam apud Nos, 2. in crastinum, et ad tertium diem differri, dici solet. Sed Hic Quaeri solet. Si causa aliqua, nullo praemissorum modorum, simpliciter reportaretur, et postea per Iudices Pedaneos, in rem adiudicatam,

demandetur, ut et quidam Stylus continet; tamen Alii censent, id ipsum facere non posse. Tum quia huiusmodi sententia, non per Non-venit, sed ex allegatis et responsis pronunciata sit. 2. tit. 7. Tum, quia tempore transmissionis illius, in rem adiudicatam, in sede Comitatus tacite consensit in eam. Tum vero, quod communior iam usus obtinuerit, huiusmodi sententias

resuscitare, ac omnia allegare, excipere, non productas literas producere, et generaliter omnia, quae Iuris et Iustitiae, et defensioni, ac sublevamini causae suae proficua esse cognoverit, peragere valeat, atque possit. 2. tit. 77. Nota quod in Stylo, in omnibus novorum Iudiciorum literis, in subsumptione haec clausula pro fundamento, inseri solet: Cum autem, vel, et quia, iuxta contenta generalis

QUAESTIO DECIMA QUINTA. / Quotuplex esse potest? Quadruplex. I. Quo in causa succumbens, per nonvenientiam, simul cum inhibitione utitur. 2. tit. 77. imo vero, si non fuerit sententia extradata, poterit etiam absque literis Inhibitionalibus huiusmodi Novi iudicii, tam Iudices ab extradatione literarum sententionalium, quam partem quoque adversam ab

et Dominus noster clementissimus, ex debito regiminis sui officio, unicuique largiri et concedere solet, post factam Repulsionem, vel Procuratorum malam responsionem, non obstante errore, vel lata exinde sententia, 2. tit. 77. Alia autem alii Iudices ordinarii dare consueverunt. Ubi Nota, quod duo haec tantum Nova Iudicia, primum et quartum, scripto Iure contineantur, citato proximo loco; alia autem

ac renovantem, Iudicium quoque in eadem recipiat. Styl. vel quod causae, quatuor terminis octavalibus; nisi haec duo ita coniungerentur, absolvi non possent. Ut patebit, Dicta quaest. 28. formula 4. notando 2. Plura de his vide supra quaest. 14. cap. 5. QUAESTIO DECIMA SEPTIMA. / Quando est usus eorum?

ante latam scilicet et pronunciatam definitivam sententiam. Imo vero, etiamsi non fuerit ex allegatis et responsis, sed solum per non venientiam pronunciata sententia, pars convicta Novum poterit petere Iudicium 2. tit. 77. et praecedenti proxime 15. quaest. Ubi Notandum, quod aliquando simplex Novum iudicium, datur tantum cum clausula ista, (ut si forte parti triumphanti, literae Adiudicatoriae sententionales iam

Novi Iudicii levari? Omnes causae in quibus a Regia Maiestate nova iudicia impetrata fuerint, in primis Octavis (iisque unicis) ante alias omnes causas levantur et iudicantur. 1. Vlad. art. 52. et 2. tit. 77. licet hic pro ante (inter) erronice habeatur. Et hoc videtur praecise intelligendum, solum de novo Iudicio cum gratia, quod proprie a Principe petitur.

demortua, ille in quem prosecutio causae ipsius, de Regni consuetudine condescendet, liberam, plenariamque impetrandi de facto habebit potestatem. 2. tit. 78. Sic et Reo, ubi post convictionem, Transmissionem mandato ex superabundanti urserit, et obtinuerit; Novum non conceditur, passim.

per eum praeter voluntatem, et extra informationem constituentis, seu Principalis sui in Iudicio factae per eundem principalem, cum solito onere retractatio, et eiusdem nova responsione coram Iudice facta, reformatio. 2. tit. 79. Ubi praecavendum ab oneris levatione, nisi omnino in huiusmodi revocationem consentire voluerit: quia alioquin, velit nolit, eam admittere debebit, etiam cum gravi damno suo, uti iam dictum est. quaest. 11.

nocivum ipsi constituenti, qui quidem error, et defectus, non nisi in responsione et obiectione, aut aliqua exceptione committi solet, ac tandem nova responsione, post revocationem prioris responsionis, reformari debet. 2. tit. 79. et 80. Ubi Nota, I. Quod talis responsio quae revocari debet; bene specificari debebit, ac si sufficiens ratio revocandae illius dari poterit; bene quidem: alioquin revocatio non stabit, sed prior sententia, in suo

vel sub eodem termino, vel ante ipsum, etiam extra sedem Iudiciariam, et non de termino, ad terminum differri. Tum quia revocans per huiusmodi revocationem imbuit personam Actoris: Actor autem semper paratus esse debet. 2. tit. 84. Tum quia priori modo facta, et nunquam posteriori de termino ad terminum dilata fuisse dignoscitur. Styl. Tum quia in longis causis, non est opus ipsam fieri per Novum iudicium, quod ulteriorem terminum requireret,

terminum solummodo ipsum Iuridicum, hac cautela revocationis praeteriret, et alteram partem ulteriori processu gravaret: nam aliter die illa, qua sententia fertur, ut eadem die, et Procuratoris responsio revocetur, necesse est 2. tit. 80. Demum Octavis eidem exspiratis, cum quinquaginta marcis gravis ponderis, ducentos florenos facientibus. 4. Vlad. art. 15. Secundo, in causis longis, in quibus processus Iuridici solent subsequi, Procuratoris

literarum, vel communi attestationi, aut iuramentali depositioni, vel oculatae revisionis, aut communis Inquisitionis celebrationi, praefixum, praehibita responsione, cum quinquaginta marcis homagialibus. 4. Vlad. art. 15. et 2. tit. 81. Sed hic occurrit non omittenda quaestio, an scilicet huiusmodi procuratoria revocatio, quo ad dictum tantum, vel etiam quo ad factum fieri soleat, ac debet? Et quod in dicto tantum, ut nonnulli olim putaverint,

olim putaverint, sed secus fecerint, hoc est, in simplici et nuda aliqua Procuratoris responsione, dum adhuc res, quae per eam significatur, effectui non sit mancipata, fieri debeat, apparet manifeste ex titulo 80. part. 2. ubi sic dicitur: Retractatio namque Procuratoris praesupponit semper errorem et defectum, qui quidem error et defectus, non nisi in responsione et obiectione, aut aliqua exceptione committi solet. Et ex sequenti titulo 81.

esse videtur; hoc est, tam ipsa verbalis responsio, quam omnes processus, sive res ipsae, aut facta super ea fundata, et qualitercunque subsecuta revocantur; quia ruente fundamento, ruere necesse est et omnia superaedificata. 2. tit. 85. Alioquin vero, et in dictis titulis citatoque art. 56. et in usu, ac stylo, contrarietas colligeretur. Ubi Nota, quod huiusmodi Procuratoris revocatio, in quinque casibus, si Reus personaliter non venerit,

pro hoc quarto termino levari non posset: Sed hoc mihi non videtur posse fieri: Tum quia post Repulsionem, non simplex, sed cum gratia debeat impetrari Novum iudicium, 2. tit. 77. Tum quia, iam cum Inhibitione semel concessum est, et amplius neque in hac tertia, neque in quarta concedi debet. De Revocatione autem Procuratoris iam dictum est, supra quaest. 23. num. 2. Sicque videntur solum

impetrari Novum iudicium, 2. tit. 77. Tum quia, iam cum Inhibitione semel concessum est, et amplius neque in hac tertia, neque in quarta concedi debet. De Revocatione autem Procuratoris iam dictum est, supra quaest. 23. num. 2. Sicque videntur solum duae priores formulae admittendae, posteriores vero reiiciendae. Quarta, si in termino Octavali, dabitur simplex Novum ex cessione Appellationis, videntur plures admitti debere termini, quam

Iurium et literalium instrumentorum productio sive exhibitio, requiri dignoscebatur, quae in secundis tantum Octavis, et non amplius fieri debebat, 6. Matth. art. 6. De quibus vide supra citam, quaest. 3. cap. 2. DE REIECTA. QUAESTIO TRICESIMA PRIMA. / Quid est

non de priori praenotata sententia, sed de re ipsa expresse dicitur. Tum quia res iudicata, est eadem cum sententia definitiva, quae est ultima decisio causae, et sola executione indiget, ut videre licebit, infra quaest. 2. cap. 9. Tum quia citato quoque loco partis tertiae per expressum habetur, quod causa transeat, in ipsam rem adiudicatam, et non in sententiam, super qua re literae quoque Adiudicatoriae, iuxta latam sententiam

conveniret de sententia dicere, quia sic idem de eodem praedicaretur, ubi literae adiudicatoriae dari deberent de sententia, iuxta eandem sententiam. Tum quia Civiles quoque (a quibus Ius nostrum magna ex parte originem ducit. 2. tit. 6.) rem adiudicatam sic omnino intelligunt; quorum opinionem ex scholiis Mynsingeri ad §. Item si in iudicio, lib. 4. Institut. tit. 13. annotatis his verbis licet subscribere; Rem iudicatam, non dici sententiam

huic instituto convenit, omissis in praesentiarum aliis illius significationibus, quae huc nihil attinent; Est Iudicis definitio, causae et controversiae finem imponens, condemnationemque vel absolutionem continens. 2. tit. 42. Vel ut alii brevius dicunt. Est Res ipsa adiudicata, vel quod idem est, Res iudicata, vel iudicatum, vel lis finita per sententiam Appellatione non suspensam, sola Executione indigens. Ubi sententia, et Res

QUAESTIO TERTIA. / In processu quotuplex potest esse sententia? Quadruplex. Prima, per non_venit, cui occurri solet Inhibitione cum Novo, 2. tit. 77. si fuerit iam extradata. Ast si adhuc prae manibus Iudiciariis invenietur poterit pars convicta illam ibi, etiam absque literis Inhibitionalibus inhibere, uti iam dictum est supra quaest. 15.

Quarta Lata et Definitiva, quae proprie est ultima causae decisio, et haec vadit ad Executionem, nullis Iuridicis remediis obstantibus, de qua hoc loco potissimum agitur. De quibus vide 2. tit. 77. et 83. et supra quaest. 15. cap. 8. de quadruplici similiter Novo. Et priores vocantur intermediae, sive interlocutoriae; sola autem ultima dicitur definitiva

singillatim et breviter iam dicendum est. QUAESTIO QUINTA. / Quid est sententia Capitalis? Est quae inter; et contra Nobiles lato modo sumptos 1. tit. 2. et 2. tit. 11. saeculares duntaxat, alienos a sanguine, et virilis sexus homines, in Curia Regia, ratione quinque casuum, utpote Occupationis bonorum, Invasionis domorum Nobilitarium, nec non

singillatim et breviter iam dicendum est. QUAESTIO QUINTA. / Quid est sententia Capitalis? Est quae inter; et contra Nobiles lato modo sumptos 1. tit. 2. et 2. tit. 11. saeculares duntaxat, alienos a sanguine, et virilis sexus homines, in Curia Regia, ratione quinque casuum, utpote Occupationis bonorum, Invasionis domorum Nobilitarium, nec non

et universorum bonorum, seu Iurium possessionariorum (modo redemptibili tamen) atque etiam quarumlibet rerum mobilium, suarum, ipsum solum sententiandum, proprie et praecise concernentium, decerni et pronunciari solet. 2. tit. 42. et aliis sequentibus. Ubi Nota, I. Quod Amissio haec Capitis et bonorum, non est intelligenda copulative, sive simul ad semel, sed disiunctive, ita

non; revideri debebat. 3. Vlad. art. 8. Nihilominus tamen de facto iam sicuti et antea, solum in terminis Octavalibus discutitur, uti et supra dictum est, quaest. 6. cap. 2. De cuius processu vide 6. Matth. art. 15. et 1. Vlad. art. 56. QUAESTIO SEXTA. / Quales Personae excipiuntur ab hac

QUAESTIO SEXTA. / Quales Personae excipiuntur ab hac sententia? Primo, personae Spirituales seu Ecclesiasticae. Secundo fratres generationales. Tertio, Mulieres sive foeminae 2. tit. 42. QUAESTIO SEPTIMA. / Nonne ergo fertur etiam contra illas aliquando? Fertur equidem. Et contra personas Ecclesiasticas, in

casibus, videlicet in casibus laesae Maiestatis, in Nota infidelitatis, et in voluntario sive deliberato homicidio, aliove quovis latrocinio, si quod per se perpetraverint, vel per alium perpetrari fecerint, 2. tit. 44. Et contra mulieres quoque sive foeminas, si quae maritos, vel parentes, aut etiam liberos proprios malitiose occiderint, vel occidi fecerint. 2. tit. 43. Qui tamen casus magis proprie ad casum

perpetraverint, vel per alium perpetrari fecerint, 2. tit. 44. Et contra mulieres quoque sive foeminas, si quae maritos, vel parentes, aut etiam liberos proprios malitiose occiderint, vel occidi fecerint. 2. tit. 43. Qui tamen casus magis proprie ad casum parricidii, Notae infidelitatis spectat. 1. tit. 14.

instantiam Actoris, vel Procuratoris sui, statim et de facto etiam absque literis sententionalibus, per Iudicem detineri, captivarique et puniri, libertate Nobilitatis non obstante, poterit. 2. tit. 58. Si autem absens fuerit, tunc ubicunque reperiri et deprehendi poterit, vigore literarum sententionalium, non quidem per Actorem, propria sua authoritate, sed per Iudicem suum ordinarium, vel hominem ipsius,

inferri curaverit, universa bona sua, simpliciter in filios et alios haeredes suos, condescendent, exceptis solummodo rebus, tempore captivationis suae, apud ipsum existentibus, quae soli Iudici cedent. 2. tit. 55. et 6. Matth. art. 55. Item 1. Vlad. art. 74. et infra quaest. 29. huius . Secundo, ubi vero solum sententia per non-venientiam et non comparitionem convictus fuerit:

solum sententia per non-venientiam et non comparitionem convictus fuerit: tunc ante literarum sententionalium emanationem sigillationemque, et manibus Actoris assignationem, in persona sua detineri nequaquam poterit. 2. tit. 58. Ubi Nota, I. Literas huiusmodi sententionales, per non-venientiam emanatas, apud manus Iudicis inventas, similiter et Capitulum vel Conventum, ab Executione illarum prohiberi posse,

per non-venientiam emanatas, apud manus Iudicis inventas, similiter et Capitulum vel Conventum, ab Executione illarum prohiberi posse, depositoque onere huiusmodi sententiae, postea Sententiatus ipse respondete tenebitur 2. tit. 58. et 77. Item 1. Vlad. art. 51. II. Quod si cum adversario suo concordaverit, id licebit sibi absque ullo birsagio Iudici dando, vel prohibitione illius. Alberti Regis art.

vel prohibitione illius. Alberti Regis art. 31. et 6. Matth. art. 5. Item 1. Vlad. art. 68. et 74. Item 2. eiusdem art. 13. Quod idem etiam in casibus criminalibus intelligendum est, ut videre est, quaest. 31. huius . III. Res illae apud ipsum tempore captivationis suae

acceptae extiterant, quia tales damnificato restitui debent: prouti iam communis usus tenet; et alioquin gravis iniuria fieret damnificato, rebus suis destitui. Quod et de furtis lege Atinia Iustin. lib. 2. tit. 6. §. furtivae, praedoniis, et rapinis intelligendum est, infra quaest. 30. IV. Capitali sententia convictus, in Iudicio, contra neminem agere potest, donec absolutionem promeruerit, et libere

indivisorum, sequestrandae erunt, ipsumque Solum proprie et praecise concernentes, parti adversae, et Iudici dabuntur 2. tit. 60. Lud. 1. art. 10. et 19. Anni 1351. Item 6. Matth. art. 55. et 1. Vlad. art. 74. Nam filii, filiae, fratres, et uxor, huiusmodi portionibus suis, propter delictum patris, fratris, et

donec convicto, de Gratia Regia provisum fuerit, sine qua ipse propria virtute id facere nequaquam poterit. Imo vero filii, vel fratres non fuerint, etiam vicini et commetanei huiusmodi portionem redimere poterunt. 2. tit. 56. Ubi Notandum quod Pater, amissa semel hoc modo per capitalem sententiam bona, et per filium redempta, iterum etiamsi secundario in eandem capitalem sententiam inciderit, amittere non

vel adversarii cedente, sed capiti tantummodo ut capitalem poenam non subeat, ac duabus partibus ipsorum Iurium possessionariorum ad portionem Iudiciariam cedentibus patrocinari et suffragari intelligitur. 2. tit. 57. Ubi Nota, I. Quod talis sententiatus Gratiam Regiae Maiestatis consecutus Emendam capitis sive homagium, cum tertia parte bonorum, in portionem Actoris cedente, exsolvere tenetur.

Quod si ipsum Dominus Palatinus condemnabit, tunc neque contra ipsum poterit illi dicta Gratia, Suae Maiestatis Regia, suffragari; quia huiusmodi duae partes, ex antiqua Regni consuetudine, Domino Palatino semper cedunt. 2. tit. 57. et 9. Officio Palatinatus fol. 169. Maioris decreti. III. Quod etiam in causis coram Illustrissimo Domino Palatino vertentibus, in quibus Fiscus Suae

ut nonnulli putavere) provenit; sed tota haereditas et proprietas eorundem bonorum, sive Iurium possessionariorum hominis succumbentis, perpetuo amitti solet, et collatio ipsius ad solam Regiam Maiestatem pertinet. 2. tit. 57. veluti et in causa Zokoliana nuper est factum. IV. In sententia Notae infidelitatis, ex binaria Repulsione lata, directae et aequales duae partes cunctorum, bonorum et Iurium

in perpetuam haereditatem cedunt, Regiaque Maiestas, quo ad portionem Actoris, talibus condemnatis, non aliter, nisi habita cum adversa parte superinde concordia, Gratiam facere possit. 2. tit. 57. et 5. Vlad. art. 4. V. In aliis vero casibus, veluti Incinerationis domorum, turbationis Executionum, Interceptionis castrorum, et his similibus, in quibus privatae personae contra se invicem

6. Matth. art. 55. Item 1. Vlad. art. 74. alioquin reincidit in priorem sententiam, ad quam peremptorie, id est praecise ad utrum terminum, quo resuscitari debebit, evocabitur. 2. tit. 57. et Enchir. fol. 11. Licet huiusmodi gratiam viderim absolute in perpetuum factam, consorti quondam Ioannis Bornemisza, in Comitatu Soproniensi, in causa

per huiusmodi sententiam amissis, nullam quidem portionem habere possunt, verum ea redimendi facultatem habet, ante omnes alios vicinos, stante adhuc Iure parentelae, quod maius est, quolibet Iure Vicinitatis. 2. tit. 62. et 63. QUAESTIO DECIMA TERTIA. / Quid Sententia Emendae capitis? Est homagium Personae Ecclesiasticae, vel consanguineae, aut etiam

modo redemptibili amittunt, in duabus Iudiciariis, in tertia parti adversae dividenda, proprietate eorundem bonorum Fisco Regio, salva remanente, et condigna aestimatione redimen. Styl. et 1. tit. 2. et 2. tit. 43. Unde autem dici videatur, vide infra quaest. 19. huius. II. Quod saeculares personae, contra Ecclesiasticas in Iudicio, pari onere convincantur. 6. Matth. art. 72.

amittunt, in duabus Iudiciariis, in tertia parti adversae dividenda, proprietate eorundem bonorum Fisco Regio, salva remanente, et condigna aestimatione redimen. Styl. et 1. tit. 2. et 2. tit. 43. Unde autem dici videatur, vide infra quaest. 19. huius. II. Quod saeculares personae, contra Ecclesiasticas in Iudicio, pari onere convincantur. 6. Matth. art. 72. et Albert.

cum toto genere suo, hoc est, cum filiis, filiabus, et genero, misere trucidatus comperiatur; eo quod in Regem Carolum, uxoremque et liberos eius, stricto ense exitium molitus fuerat. Bonfinius lib. 9. Decad. 2. Sic et Michaël Kataii anno 1607. 14. Ianuarii gravibus vinctus compedibus, Cassoviae in publicum forum eductus, a militibus Praetorianis in frusta concisus, ob suspicionem

de bonis paternis. Quin imo illud quoque singulare est in hoc crimine, ut conscii sceleris, non aliter, quam authores ipsi obligentur, lib. 4. Instit. tit. 18. cui simile est caput 51. lib. 2. S. Stephani Regis. Et quot ibidem, in margine colligitur; si vel sola intentio, per caepta iam aliqua intermedia, sive externa signa, ad conspirandum contra Regem continuata fuerit, aut sola voluntas

multo magis in hac id observari deberet. Secundo: Nota, seu crimine Infidelitatis sine consilio Dominorum Praelatorum, et Baronum Rex neminem condemnat. 1. Vlad. art. 13. et 2. eiusdem art. 3. Item 2. Matth. art. 3. et 6. eiusdem art. 46. Tertio, in casibus Notae infidelitatis, quomodo poena Fisco cedat. Vide 2. tit. 57. et quaest. 10.

Secundo: Nota, seu crimine Infidelitatis sine consilio Dominorum Praelatorum, et Baronum Rex neminem condemnat. 1. Vlad. art. 13. et 2. eiusdem art. 3. Item 2. Matth. art. 3. et 6. eiusdem art. 46. Tertio, in casibus Notae infidelitatis, quomodo poena Fisco cedat. Vide 2. tit. 57. et quaest. 10. huius, supra. Quanquam in

1. Vlad. art. 13. et 2. eiusdem art. 3. Item 2. Matth. art. 3. et 6. eiusdem art. 46. Tertio, in casibus Notae infidelitatis, quomodo poena Fisco cedat. Vide 2. tit. 57. et quaest. 10. huius, supra. Quanquam in tertia quoque specie Notae infidelitatis 2. tit. 75. inter partes ex allegationibus et responsionibus pronuncianda

Tertio, in casibus Notae infidelitatis, quomodo poena Fisco cedat. Vide 2. tit. 57. et quaest. 10. huius, supra. Quanquam in tertia quoque specie Notae infidelitatis 2. tit. 75. inter partes ex allegationibus et responsionibus pronuncianda multi contendunt, tertiam partem bonorum per eam amissorum Actori provenire debere; quod dicere non congruit: quia cum casus ibi

Ideoque Quarto, in casibus huiusmodi Notae infidelitatis, ex allegationibus et responsionibus, vel etiam per non-venientiam condemnatus, potest uti Repulsione, Novo Iudicio, et Procuratoris revocatione 2. tit. 75. Sed si in Diaeta primo modo fuerit condemnatus, neque Salvus conductus, neque Novum Iudicium ipsi per Regiam Maiestatem conceditur. Neque vero contradictoria Inhibitione, nec violenta Repulsione

conductus, neque Novum Iudicium ipsi per Regiam Maiestatem conceditur. Neque vero contradictoria Inhibitione, nec violenta Repulsione admittetur ei uti, sed absolute donatio regia, executioni in hac parte demandabitur. 2. tit. 75. Quinto. Nota infidelitatis condemnatus in Curia, amittit bona, non Hungarica tantum, sed etiam in subiectis eidem partibus, existentia, 2. tit. 65. Sexto, Nota

executioni in hac parte demandabitur. 2. tit. 75. Quinto. Nota infidelitatis condemnatus in Curia, amittit bona, non Hungarica tantum, sed etiam in subiectis eidem partibus, existentia, 2. tit. 65. Sexto, Nota condemnato, post factam ei gratiam, nec filii ante sententiam nati, nec adoptivi succedunt. 1. tit. 49. Septimo, qui violentias exercent in illos, qui Comitiis

tempore interregni, post decessum Regis, occupationes, spolia, rapinas, et alia mala patraverint, poenae perpetuae Infidelitatis subiiciuntur, 1. Vlad. art. 107. et alios plures vide 2. Vlad. art. 4. tam in corpore, quam in margine annotatos. Undecimo. Quomodo autem differt, a capitali sententia, et in quibus praeterea casibus currat; vide 1. tit. 14. et 16.

corpore, quam in margine annotatos. Undecimo. Quomodo autem differt, a capitali sententia, et in quibus praeterea casibus currat; vide 1. tit. 14. et 16. Item lib. 2. S. Stephani cap. 51. Colom. lib. 2. cap. 6. Item 1. Matth. art. 2. et 2. Vlad. art. 4.

autem differt, a capitali sententia, et in quibus praeterea casibus currat; vide 1. tit. 14. et 16. Item lib. 2. S. Stephani cap. 51. Colom. lib. 2. cap. 6. Item 1. Matth. art. 2. et 2. Vlad. art. 4.

praeterea casibus currat; vide 1. tit. 14. et 16. Item lib. 2. S. Stephani cap. 51. Colom. lib. 2. cap. 6. Item 1. Matth. art. 2. et 2. Vlad. art. 4. QUAESTIO DECIMA QUINTA. / Nota, quot modis fertur, et

vide 1. tit. 14. et 16. Item lib. 2. S. Stephani cap. 51. Colom. lib. 2. cap. 6. Item 1. Matth. art. 2. et 2. Vlad. art. 4. QUAESTIO DECIMA QUINTA. / Nota, quot modis fertur, et quibus? Tribus.

generalem Diaetam Dominis Regnicolis, et ipso, cui Notam inferre vult, personaliter et non per Procuratorem, ad talem Diaetam citato. Secundo, ex binaria Repulsione, ordine Iudiciario 1. Matth. art. 2. fol. 142. in margine et 5. Vlad. art. 4. ubi duae partes bonorum convicti, cum perpetuitate suae Maiestati, et tertia, parti adversae, cedunt; in qua non aliter sua Maiestas facit gratiam, nisi ut

Regia bonorum talium patratorum, praetextu videlicet eruitionis oculorum, cusionis falsarum monetarum, mutilationis membrorum et aliorum similium casuum, una parte affirmante Notam, et altera negante, 2. tit. 75. Ubi Nota, quod causae bonorum, quae sub praetextu Notae infidelitatis sunt apprehensa, possunt quidem discuti in Comitatibus, quo ad ipsam apprehensionem bonorum; verum de Nota

quantum ad Causam materialem, sive ut Philosophi loquuntur a priori; Est Litis contra quempiam duplici sub colore, vel diverso tramite, fraudulenta motio, atque suscitatio, 2. tit. 70. Vel quantum ad finem. Est Sententia, ex duplicis coloris fraudulenta acquisitione, alicui illata. Quae definitio magis proprie convenit huic loco;

Ubi Nota posthaec, quod hae quoque species Calumniae, observari solent. Primo, si quis universa literalia instrumenta ab aliquo requirit, et tamen postea aliquibus eorum, uti deprehenditur 2. tit. 34. Secundo, si quis Novum Iudicium impetraverit, et non prosequitur illud 5. Vlad. art. 11. Tertio, dum quis rem aliquam ab alio quaerit,

QUAESTIO DECIMA OCTAVA. / Committiturne Calumnia, contra malae fidei possessores? Non, nec possunt ii eam allegare, etiamsi Actor videatur duplici via, vel sub duplici colore, contra eos procedere. 2. tit. 71. Quod hic tribus modis fieri posse, exemplificatur. Primo, ex Contradictione statutionis bonorum, per Regiam Maiestatem alicui collatorum; et ex Admonitione ad levandam pecuniam pro qua talis

collatorum; et ex Admonitione ad levandam pecuniam pro qua talis Contradictor, talia bona Iure inscriptionis ab unica et singulari persona, defectuique semini proxima, 1. tit. 60. vel etiam a Sua Maiestate 2. tit. 71. antea possidebat. Secundo, ex Contradictione statutionis bonorum, vigore alicuius Contractus, et Regii consensus in aliquem devolvendorum; et ex Citatione contra violentium huiusmodi bonorum

aeque Actori, ac Contradictori, praedictis Iuridicis remediis uti licet. Quod autem non, dicunt Alii non stare istam paritatem inter eos, ob expressa Iura Regni; Alterum quod Actor semper paratus esse debet. 2. tit. 84. Et Alterum, quod Actore non comparente, Reus simpliciter absolvitur. Ibidem tit. 86. Ergo necessum habet, ut ipsum exaudiat, et rationem Contradictionis suae ab ipso accipiat, et non, ut

literali documento, probata fuerit, Perpetua amissio causae, et Convictio Actoris in quinquaginta marcis homagialibus, ducentos florenos facientibus, in duabus Iudiciariis, in tertia partibus adversae solvendis 2. tit. 70. Et quia literali documento semper, non autem humano testimonio probari debet; vel quia ita allegatur, quod iam facta est: et non, ut adhuc fieri possit, vel quod Tabula

falsamque querimoniam, Regiae Maiestati aut caeteris Iudicibus Regni ordinariis porrectam. Vel etiam soepenumero ob turpia; inhonestaque verba, contra quempiam bonae famae, et honestae conditionis hominem prolata, 2. tit. 72. Ubi Nota. Primo, quod poena indebitae actionis semper ad hanc pertinet; eo quod nullibi in decretis specialis eius locus invenitur, et cum quis indebitam prosequitur actionem, hoc

uno deponitur, sed totaliter, et integre persolvi debet, licet in sede Comitatuum possit appellari, et tempore Executionis etiam illius, rebus mobilibus, iuxta verum earundem valorem, de ea satisfactio fieri soleat. 2. tit. 69. et 6. Matth. art. 58. et 1. Vlad. art. 77. Dicta violatio, a verbo violo, quod non solum corrumpere, et vim inferre significat, sed et polluere, contaminare, ac

affici dicitur: Siquidem loca Iudiciaria, ut sunt dictae sedes Iudiciariae, vel etiam Senatus, publica hominum sanctione, et antiqua iam observatione, pro sanctis et religiosis haberi consueverunt. Tholosanus lib. 2. cap. 6. de Repub. et Vitruvius lib. 5. de Architectura, loquens de Basilica Iulii, quam ipse architectatus erat, scribit; apud Romanos olim in Basilicis Iuris dicundi tribunalia, ac Iura ipsa quoque

facti honoris vocitari consueverunt. Ubi Nota, quod alterum laedens contra salvum conductum Regiae Maiestatis, non in amissione honoris, sed in poena Notae infidelitatis, condemnatur. 1. tit. 14. et 2. Matth. art. 27. Caetera vide uberius citato proprio loco, satis declarata. Fidem quoque hoc loco intellige humanam, quae et bona fides dicitur, et est dictorum conventorumque constantia Cic. 1. Offic.

fallendi, et decipiendi alterum, verum ei negando, et falsum asserendo iureiurando interposito (quanquam periurium et aliter sumatur, ut patet lib. 3. Officior. Ciceronis, et prima significatione eiusdem, 2. tit. 39. ) Cuius poena varia et magna est; amittit enim universa bona sua Fisco Regio applicanda et res mobiles perpetuo, et despectuoso habitu incedit, disparibus vestibus, zona canabea succinctus, discalceatis

pedibus, et nudato capite, omnes contra ipsum, et ipse contra neminem agit, nisi defendendo se tantum, et inter alios Christicolas amisso humanitatis honore, tanquam ab humanitate relegatus et segregatus manet. 2. tit. 39. et 5. Vlad. art. 1. Ubi Nota, mentiri et mendacium dicere, diversa esse. Primo, quia qui mentitur, ipse non fallitur, sed cum intentione decipiendi, alterum fallere

florenos. Sic et alia, aliis atque aliis intervenientibus respectibus, diversa fora, sive tribunalia, et Iudices sortientur, prout videlicet unicuique huiusmodi causam prosequi, allibuerit. Vide etiam 2. tit. 71. Motiones potentiarum per Insinuationem et simplicem Evocationem, ex Contradictione statutionis factas, diversos fines sortiri, ita ut per simplicem Evocationem non soleat poena potentiae, adiudicari.

non existentibus, etiam de Iuribus possessionariis, in una directa, et aequali medietate Iudici, in alia autem ipsi Actori, cum totali refusione damnorum et expensarum; cedentibus, 1. Vlad. art. 55. et 2. tit. 67. Et haec coepit currere, a tempore VVladislai Regis, felicis reminiscentiae; quia antea omnes tam Domini Praelati, et Barones; quam etiam Nobiles, in casibus huius quoque ipsius, in facto Maioris potentiae,

coepit currere, a tempore VVladislai Regis, felicis reminiscentiae; quia antea omnes tam Domini Praelati, et Barones; quam etiam Nobiles, in casibus huius quoque ipsius, in facto Maioris potentiae, convinci solebant. 2. tit. 67. et 1. Vlad. art. 55. Ubi Nota Primo, iam expensas non solere adiudicari, quod satis iniuriosum est ipsi Actori, nec onus huius sententiae deponi posse cum levi

Vlad. art. 55. Ubi Nota Primo, iam expensas non solere adiudicari, quod satis iniuriosum est ipsi Actori, nec onus huius sententiae deponi posse cum levi onere, 2. tit. 69. Secundo, Iniuriam esse offensam, non iure factam, atque ideo omne id, quod non Iure fit, iniuriam dici. Fit autem quatuor modis: Re, ut dum quis se pulsatum, vel verberatum, aut

in persona; sed tamen ut serviat illi tamdiu, quousque cum illo concordabit, et tam de praescriptis centum florenis, Iudici et Actori dimidiandis, quam etiam de damnis, ipsi solummodo Actori satisfaciat. 2. tit. 68. et simpliciter de quolibet debito idem intelligendum esse videtur 6. Sigis. Art. 13. et 6. Matth. art. 29. Idem quoque de damnis et debitis per rusticos, res ac haereditates

reddita sufficienti ratione administrationis, proventuum, nulla obstante Nobilitatis praerogativa, in propriis personis captivari possunt, potissimum si aufugere satagent. 3. Matth. art. 2. et 6. eiusdem art. 33. et 1. Vlad. art. 24. Et si aufugerint, Domini ad quos fugerint, e vestigio illos licentiare, et a se dimittere debent: alioqui in

pro recuperatione eorundem, usque ad satisfactionem per eosdem Dominos suos, libere detineri possunt. 6. Sigis. art. 6. et 6. Matth. art. 33. Item 1. Vlad. art. 24. et 2. tit. 48. Item si quipiam vulnera, laesiones, mortem, incendia, et alia similia enormia perpetrarent manifeste, in quibus casibus ex parte eorundem, si praesentes sunt, et comprehendi possunt, Iudicium et Iustitia

manifeste, in quibus casibus ex parte eorundem, si praesentes sunt, et comprehendi possunt, Iudicium et Iustitia impendatur, et sic eisdem debita poena infligatur, Iure mediante. 1. Vlad. art. 91. et art. 2. anni 1608. ignobiles autem ubique capi possunt. Ibidem. Postremo Dicatores, solutionem recusantes, ad Cameram citati, in personis tamdiu detineri possunt, donec satisfactionem impenderint, art. 15.

capitis et bonorum, continet exemplum. Et communiter Iustitiae, ac legis est (inquiunt) peccata punire; et unicuique quod suum est reddere, veluti cum res furtim ablatae, Domino restituuntur. Vivius part. 2. Opin. 134. et cap. 5. lib. 3. S. Ladislai Regis, Item Nemesis Carolina cap. 198. et 207. Et aliud item esset, quod in casibus Notae infidelitatis,

occasione, plus adhuc aliquid de ea hic annotare, ut hoc modo quoque plenior eius cognitio haberi possit. Unde scias defensam secundum Legistas teste Vivio part. 2. opin. 85. esse triplicem. Primam Rei, qua permittitur unicuique aggressorem, non solum impune vulnerare, sed etiam interficere. Quo tamen in casu contrarium tenent

birsagia, seu onera, in causis coram ipsis vertentibus aggregata, exigendi liberam habent facultatem. Et Primo quidem de sua portione, parti adversae satisfactionem impendere debent. 1. Vlad. art. 66. et 2. eiusdem art. 12. Item 6. Sigis. art. 3. et 7. Item 6. Matth. art. 52. Secundo, quod Rex huiusmodi processum Iuris non impediat; et mandata in contrarium ad impediendum

Capituli, vel Conventus, qui Fide dignitates dicuntur, (aut etiam per eundem Magistrum protonotarium passim) ad partes exmittitur. 1. Vlad. art. 53. et 6. Matth. art. 10. Item 2. Vlad. art. 9. Alia autem mediata, quae fieri solet in partibus, per Comites, Vice-Comites, ac Iudices Nobilium, reportata per Actorem a superiori Iudice, de

et similes casus dummodo probabili documento fulciri possint; alioqui nisi onus Iudiciorum, et sententiarum depositum fuerit, Executio ipsa fieri debet, etiam quo ad capitis poenam, non obstante Nobilitatis praerogativa. 2. tit. 59. QUAESTIO QUINTA. Quomodo haec per Comites, vel Vice-Comites fieri debeat? Sic videlicet, quod reportata

requirere, petereque ut sibi infra quindecim dies Executionem faciant, 1. Vlad. art. 73. et 75. Verum quia Vice- Comites post constitutionem sequentem. 2. Vlad. art. 16. et 17. nullam Executionem ipsi soli, et propria authoritate, seu motu ipsorum facere possunt, nisi de sedibus Iudiciariis Comitatuum exmittantur, cum literis Universitatis Comitatus,

vulneribusque seu verberibus affecerint, aut eum, sive eos neci tradiderint; eadem Regula contra illos malefactores observetur, qualis de turbatoribus hominum Regium, ac testimoniorum Capitulorum, vel Conventuum. 2. Vlad. art. 16. et infra quaest. 9. huius . Et alias quoque qui eos in Executionibus Comitatuum turbaret, quo minus ipsam exequi possent, talis scita prius mera rei veritate, Nota infidelitatis

faciente: Si vulneribus, vel verberibus, in facto potentiae, et sententiae capitalis: Si denique mortem eis, vel alteri eorum intulerit, in Nota perpetuae infidelitatis, condemnetur. 2. Vlad. art. 9. et 1. tit. 14. Imo vero tales, iuxta contenta generalis Decreti, puniri debent ita, ut etiam Gratia Regia ipsis suffragari nequeat. art. 32. Novizol. anni 1543. Et qui

atque in literis quoque Relatoriis semper specificetur, quod talis Relatio, sub iuramento fuerit facta. Quae constitutio, prioribus Relationibus non derogat, quia constitutiones futura litigant, et non praeterita. 2. tit. 2. Et si Capitulum vel Conventus iuramentum, modo praemisso, exigere neglexerit, punietur, et ipsa Executio sine iuramenti depositione, relata vana erit et irrita. art. 50. anni 1559.

in literis quoque Relatoriis semper specificetur, quod talis Relatio, sub iuramento fuerit facta. Quae constitutio, prioribus Relationibus non derogat, quia constitutiones futura litigant, et non praeterita. 2. tit. 2. Et si Capitulum vel Conventus iuramentum, modo praemisso, exigere neglexerit, punietur, et ipsa Executio sine iuramenti depositione, relata vana erit et irrita. art. 50. anni 1559.

Ubi Nota, Primo, quod Iudices causas iudicare, et non Procuratores, vel testes agere; quodque clamor contra eos excitatus, a Rege examinari, et sontes puniri debeant. 3. Matth. art. 14. et 3. Vlad. art. 4. et 2. tit. 22. Secundo, neque praeiudicare debent litigantibus; sed tenentur partium allegationes, et responsiones, sufficienter exaudire, exauditisque et diligentes discussis, ex merito illarum, verum et iustum

quos speciali nomine Prudentes vocabant, qui huiusmodi interrogantibus in causis eorum Iuris interpretationes, et suas opiniones dabant quae ex eo, responsa prudentum dicebantur. Iust. lib. 1. tit. 2. Quarto, an liceat item Iudicibus, aliquid a partibus accipere? Lex quidem divina, 2. paralip. cap. 19. dicit: non enim est, apud Dominum Deum nostrum iniquitas, neque personarum acceptio, nec cupido

eorum Iuris interpretationes, et suas opiniones dabant quae ex eo, responsa prudentum dicebantur. Iust. lib. 1. tit. 2. Quarto, an liceat item Iudicibus, aliquid a partibus accipere? Lex quidem divina, 2. paralip. cap. 19. dicit: non enim est, apud Dominum Deum nostrum iniquitas, neque personarum acceptio, nec cupido munerum. Ius nostrum, 3. Vlad. art. 4. habet; ne autem Magistri

redemptionem, aut ad corrumpendum Iudicem, ipsi munera dare; quanquam aliquando pro amicitia, esculenta, et poculenta, eaque solum, quae intra paucos dies consumantur, accipere possit. Mynsing. obs. 75. cent. 2. quae scilicet sportulis potius, quam vasis deferri solebant, unde postea huiuscemodi donaria, sportulae solum denominari coeperunt. Ideoque serio prohibent, ne Accusator; vel Reus, pendente accusatione intret domum

improbo aeque patere, est omnino ultro etiam affectantis, rerum suarum accensationes. Quinto, quomodo exigere debeant birsagia, seu onera Iudiciaria coram se emergentia, et parti adversae satisfacere, vide supra quaest. 2. cap. huius. QUAESTIO DECIMA QUARTA. Qui, et quot sunt Ordinarii Iudices Regni?

et Consiliarii, per quatuor: Assessores vero, inter quos et Magistri Protonotarii, in Executionibus existentes fuerint, accipiunt pro labore, excepto victu, pro singulis diebus florenos 2. art. 72. anni 1609. De Iudicibus Comitatuum vide supra quaest. 12. QUAESTIO DECIMA NONA.

in poena talionis convinci solebant. Verberantibus autem, vulnerantibus, captivantibus, et interimentibus eos, habita superinde probatione legitima, Nota perpetuae Infidelitatis statuta habetur; 2. Matth. art. 19. et 1. Vlad. art. 70. Et de Iudicibus quoque vice versa, si quid perperam egerint. Vide 3. Vlad. art. 4. ac 3. Matth. art. 14.

Nequaquam: sed omnino iuxta antiquam in hoc semper observatam consuetudinem, exsurgere et exire debent. 4. Vlad. art. 8. et art. 13. anni 1557. siquidem nemo sibi Iudex, 2. Sigis. art. 8. et Alberti art. 24. Debent autem Iudices diligenter cavere, ut Iudicia cum honestate, gravitate, et maturitate, sine scilicet aliquo rumore, tumultu, strepitu, et turbatione celebrari

servabat. Unde apud nos quoque iam dici solet; Audi Et Alteram Partem, etc. Tantum in illis naturalis luminis puritas valebat, et adeo huiusmodi affectus exosos habebant? De quibus etiam supra quaest. 2. cap. 8. Romani autem caput velabant, ut refert Cicer. pro domo sua, et Livius. Quos iam ex Christicolis, soli Domini Bohemi imitantur, qui in

veluti et Franciscus Pinkoczi Eperiessini, Anno 1611. Et si pro Actore fuerit, causam amittet, ipsumque principalem suum, in Iudicio Regali convinci faciet, et In-causam-attractum absolvet. 2. tit. 86. Si autem pro Reo egerit, ipsius quoque causam amittet: ergo cautus sit, tam pro se, quam pro illis. Secundo, Legem si quam habet, in scripto Iure Tripartiti, vel Maioris decreti proponet, quam Iudex ex

Iudices sunt interpretes legum, ac veluti lex ipsa loquens, ut idem 3. de Legibus inquit. Tertio, consuetudinem (seu usum) loci urgebit, quam Iudex, tanquam propriam loci, et sibi bene notam admittere debet. 2. tit. 2. et in causis rusticorum, 3. tit. 29. et 30. quae consuetudo, dicitur etiam Ius municipale, Ius positivum, et Ius statutarium, sic

interpretes legum, ac veluti lex ipsa loquens, ut idem 3. de Legibus inquit. Tertio, consuetudinem (seu usum) loci urgebit, quam Iudex, tanquam propriam loci, et sibi bene notam admittere debet. 2. tit. 2. et in causis rusticorum, 3. tit. 29. et 30. quae consuetudo, dicitur etiam Ius municipale, Ius positivum, et Ius statutarium, sic dictum, quod in illo municipio, oppido,

Vel ut Cic. 3. Offic. Ait, dolum ese, cum esset aliud simulatum, et aliud actum. Quod tamen utrunque de Iure prohibetur. 2. tit. 83. ubi dicitur, fraus et dolus patrocinari debet nemini. QUAESTIO VIGESIMA SEXTA. Ubinam fieri solet Procuratoria constitutio, et

seu licentia omittendae accusationis, a Iudice sponte data, vel impetrata; quae tamen in Iure nostro, non est necessaria, et punitur in maleficiis infamia; ac in Iudicio Ecclesiastico, in quinque libris auri 2. quaest. 3. Nostro autem Iure, si Actor actionem suam, prosequi noluerit, tunc Reus se ex paribus illius, simpliciter absolvi faciet, convincendo ipsum Actorem, in iudicio Regali, et amissione causae. 2. tit.

2. quaest. 3. Nostro autem Iure, si Actor actionem suam, prosequi noluerit, tunc Reus se ex paribus illius, simpliciter absolvi faciet, convincendo ipsum Actorem, in iudicio Regali, et amissione causae. 2. tit. 86. quam si resumere voluerit, non nisi per gratiam Novi iudicii, id postea facere poterit. QUAESTIO VIGESIMA NONA.

solitae, praeiudicet, et deroget; neve alios Nobiles aliorum Comitatuum ad observationem talium privatarum constitutionum suarum cogat, qui omnino ab ea recepti habentur, 3. tit. 2. Atque ita nihil mirum, si variis in locis varia consuetudo servari reperiatur, quam semper, ibi procedere volens, diligenter investigare debet, ne peccet contra illam.

ad eos causam deducere, maturioris revisionis gratia, 6. Matth. art. 44. et 45. Item 3. art. 19. et 5. art. 17. Item 1. Vlad. art. 45. et 2. eiusdem art. 10. et 3. art. 63. Et qui id facere praesumpserit, ut scilicet Romam conquestum eat, vel in prima instantia in Curia Romana causam moveat, poenam capitis incurrit, dicto 3. Matth. art.

Antiquitus hae erant: factum testamenti, Matrimonii, Dotum, et rerum paraphernalium, periurii, verberationis et spoliatis Clericorum, et Mulierum, nec non aliae his annumeratae. 1. Matth. art. 3. et 2. eiusdem art. 17. et 3. eiusdem art. 17. Item 1. Vlad. art. 46. anni 1492. (quibus Zilagii art. 9. addit. Iura quartalitia, decimas, et effusiones sanguinum;

ad forum Locumtenentiae anno videlicet 1500. 4. Vlad. art. 16. ubi modo quoque discuti solent, art. 14. anni 1536. et art. 2. anni 1555. Similiter decimarum quoque causae, novissimis constitutionibus annorum 1608. et 1609. ad sedem Comitatus reductae sunt. Ubi Nota, Primo, praetactas

iis Ius possessionariorum, vel haereditas acquiri videtur, etiamsi promissio, vel testamentum intercesserit, debent iudicari in foro saeculari, 1. Matth. art. 3. Item 3. Vlad. art. 62. et 2. tit. 52. Secundo, Ecclesias, aut imagines destruens, diripiens, profanans, et spolians; subest iudicio Regio art. 7. anni 1553.

ideoque dimissorii etiam libelli dicuntur, et petuntur intra triginta dies, teste Sylvestro, part. 1. Vocabulo Appellatio, statim in principio, et 2. quaest. 6. QUAESTIO QUINTA. / An in causis prophanis, potest aliquis citari ad forum Spirituale; vel in iis ad

Spirituale; vel in iis ad respondendum cogi per Spirituales? Non omnino, quia id Decreta Regni per expressum vetant, 3. Vlad. art. 60. et 61. Item 2. Sigis. art. 14. et 3. eiusdem art. 12. QUAESTIO SEXTA. / Sed si id aliquando contingat, quid fieri debebit?

amissionis beneficiorum, transmittere debent. Et vicissim, si Iudex saecularis quoque cognoverit, aliquam causam pertinere ad forum Spirituale, is etiam illam illuc remittere tenebitur. 1. Vlad. art. 46. et 2. Sigis. art. 14. Item 3. eiusdem art. 12. QUAESTIO SEPTIMA. / An Procuratores externi valeant in hoc foro spirituali

quae in singulis causis fieri solet, lib. 1. obser. 85. Imo vero non solum Procuratores, sed et partes ipsae, hoc Iuramento astringi debebant. 5. Matth. art. 17. et Sylvest. teste part. 2. Vocabulo Iuramentum 1. ac Actor quidem prior iurabat se bona fide, non animo calumniandi causam movisse; prout et Quadr. 3. tit. 24. habet. Ego N. iuro ad fidem meam, Deo

/ An Notarii Publici valeant procurare inter duos Laicos, in Iudicio saeculari? Plane Non, sive fiat iudicium coram Spirituali, sive coram saeculari Iudice, dummodo negocium controvertatur inter duos Laicos, 2. Sigis. art. 3. QUAESTIO UNDECIMA. / Procuratoria fori spiritualis, quandiu durat? Per anni spacium tantum, sicut et

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report