Your search found 6213 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 5032-5206:

1 Tuis (NAZ, EAE vol. 112, br. 137.) de 5-ta huius Pesthino exaratis et mihi 12-ma redditis non respondi quia metuebam ne meae te Pesthini amplius non deprehendant. 2 Nunc cum e combinatione temporis te iam Viennae esse certo credam hisce respondeo. 3 Gaudeo vehementer quod tempus reditus tui iam appropinquet. 4 Vix iam fero desiderium momenti illius quo te amplecti et aliquot horis amice tecum

Zagrabiensi et S.C.R.A. Maiestatis Consiliario Status Actualis Intimo, Domino mihi colendissimo; Viennae 2. Jakovlye, 24. Septembris 1793. Chare amice! 1 Intelligo (NAZ, EAE, vol. 113, nr. 33) fidedigne parochos

(NAZ, EAE, vol. 113, nr. 33) fidedigne parochos ordinationem tuam circa processiones ita maligne intelligere quasi prohibitio haec plebi deberet publicari, id autem citra periculum fieri non posse aiunt. 2 Ubi tamen naturalis ordinationem hanc exsequendi via est ut illi sic dictas vicinias non publicent et, si quis e parochianis memor prioris usus rationem intermissionis huius deposcat, eum capacitent quod peregrinationes eiusmodi debeant esse voluntariae, officium autem

Excellentissime (NAZ, EAE, vol. 113, nr. 125.) et Illustrissime Domine Episcope mihi singulariter colendissime. 1 Banalis armorum praefectura expressam in adnexo 2,1 in adnexo] Adnexum deest. ad commissionem incorporatoriam eius insinuato quaerimoniam proponit. 2 Ut illa in proxima commissionis sessione meritorie assumi possit, insinuatum hoc Excellentiae

colendissime. 1 Banalis armorum praefectura expressam in adnexo 2,1 in adnexo] Adnexum deest. ad commissionem incorporatoriam eius insinuato quaerimoniam proponit. 2 Ut illa in proxima commissionis sessione meritorie assumi possit, insinuatum hoc Excellentiae Vestrae ea cum officiosa requisitione in originali communicandum duxi ut eadem responsum suum penes remissionem originalis proximius

Jakovlye, 21. Octobris 1794. Chare amice! 1 Volupe (NAZ, EAE, vol. 113, nr. 134.) mihi fuit e litteris Philippi nostri intelligere vos salvos Viennam appulisse. 2 Precor ut valetudo tibi constanter faveat et negotia tua optatum obtineant cursum. 3 E Francisco, qui me his diebus inviserat, didici te commissionem petiturum coram qua de sparsis contra te calumniis te purges. 4 Ut vel capita calumniarum harum in

5. Zagrabiae, 10. Decembris 1794. Chare amice! 1 Cum (NAZ, EAE, vol. 113, nr. 132.) necessitates aedificii xenodochialis urgeant, ipse quoque raptim respondeo. 2 Gratiam tibi habeo pro grato nuncio oroque te maiorem in modum, ut per Bedek. urgeas quo resolutio haec quo ocius expediatur. 3 Nisi enim pecuniam Buda ad summum usque finem Februarii accipiamus, non poterimus debito tempore continuationi aedificii manum

utramque tuam et libros et duo Journal accepi, sed tum premebat me gravis catharalis alteratiae, 6,1 alteratiae sic quae in causa fuit quod utique tardius respondeam. 2> Girtaneri continuatio rite procedit. <3 Sed, quantum memini, Schillerianae collectionis tomum 13, quem mihi nunc submisisti, iam habes; continet enim Memoires de Brantome, has autem me iam legisse probe recordor.

etiam nuper in Hamburgensibus Novis in recensionem admodum honorificam duorum authorum, nempe Bulov Der freye Staat von Nort America in seinen neuen Zustande, Berlin, et von Desodoard Philosophische Geiste der franzoesischen Revolution, 2 tom. in 8-vo. 15 Hos ut tibi praeferenter procures, eo magis tibi suadeo quod exiguo pretio veniant et quod id, postquam iam de pace (de qua immortales sint Omnipotenti gratiae) iam constat, tanto tutius praestare possis.

7. 31. Octobris 1797. Draghi prijatel! 1 Pun (NAZ, EAE, sv. 114, br. 142.) je Zagreb, da ja dobim administratora ali Bedekovich Franczeka, ali Orsicha. 2 Z jedne sztrani dvojim od toga, kajti ti, ki szi bliszu pri zdenczu, iz koga bi to dojti moralo, nikaj mi josche od toga niszi obznanil; iz drughe sztrani vendar moguche mi sze vidi, kajti previgyevam vszakojache novine po miru, za koje iszpelyati znamdar terszili sze

Chare amice! 1 Agnosco (NAZ, EAE, vol. 115, nr. 32.) amicitiam tuam in eo quod primis statim adventus tui diebus tantum temporis decerpere volueris ut me litteris tuis convenire possis. 2 Gratias etiam tibi refero pro novis quae mihi significasti. 3 Sunt quidem et haec tristia, magis tamen me sollicitum habent ea quae postea cum legato Gallico evenerunt. 4 Quaeso te significa mihi an spes supersit rem hanc ita componendi ne in

iteratarum legum hactenus nullus Croata potuit penetrare ad Septemviratum; nullus autem propiorem ad id spem habere potuit, quam noster Millos qui antea per octo, ut credo, annos in nostra Districtuali tabula, nunc vero in Regia, iam in undecimum annum servit. 2 Nuper dum ad semel novae 9,2 novae Kolanović ] ovae MS; fortasse duae vacantiae in Septemviratu enatae fuissent, porrexit ille instantiam, una et palatini patrocinium

ad Septemviratum; nullus autem propiorem ad id spem habere potuit, quam noster Millos qui antea per octo, ut credo, annos in nostra Districtuali tabula, nunc vero in Regia, iam in undecimum annum servit. 2 Nuper dum ad semel novae 9,2 novae Kolanović ] ovae MS; fortasse duae vacantiae in Septemviratu enatae fuissent, porrexit ille instantiam, una et palatini patrocinium imploravit, qui id illi benigne addixit. 3 Sed tunc

1 Non (NAZ, EAE, vol. 115, nr. 52.) tui oblivione factum est quod in postremis meis nullam promissae lucubrationis mentionem iniecerim, sed quia puduit me quod datam fidem tam diu non expleverim. 2 Impediverunt id variae, partim sanitatis, partim domesticae circumstantiae, quas hic recensere nihil interest, effeceruntque quod non nisi ante paucos dies operi manum admoverim. 3 Si, ut olim, pomeridianis etiam et vespertinis horis laborare possem,

Chare amice! 1 Casu (NAZ, EAE, vol. 115, nr. 77.) (quem tibi coram aperiam), sed certo mihi innotuit, quod comes Amade me loco movere et officium hoc pro se impetrare velit. 2 Spargebat ille iam Pesthini sub finem termini quod in hoc comitatu plurimi disordines vigeant, sed per amicum meum adursus ut aliquem in specifico indicet, nihil adferre potuit, quam quod acta particularium congregationum in

12,1 declaraverit] declaverit se proximius futurum supremum comitem Comitatus Zagrabiensis et quod de praetensis comitatus huius disordinibus Budae et Pesthini declamaverit, tu ipse credes dum tibi reduci data, quae hac de re habeo, indicavero. 2 Si bonam suam fidem sustinere voluit, poterat declarare, quod id ille tantum pro casu meae mortis intellexerit. 3 Nunc dum rem adeo evidentem negat, immerito sane querulatur me in characterem suum iniurium fuisse. 4 Ut ut sit de eo, si

nass Szechen dojde predi vu Bech, negho ti odides. 54 Proszim te, prestej y nyemu ov liszt, da bu y on znal iz isztoga tonussa mene soutenirati. 13. Zagrabiae, 2. Decembris 1798. Chare amice! 1 Reddis (NAZ, EAE, vol. 115, nr. 99.) Zahvaljujem kolegi dr. Stjepanu Razumu koji je prijepis latinskog teksta usporedio s izvornikom. (J. K.)

EAE, vol. 115, nr. 99.) Zahvaljujem kolegi dr. Stjepanu Razumu koji je prijepis latinskog teksta usporedio s izvornikom. (J. K.) mihi iustitiam dum me zelo promovendorum miserae patriae commodorum flagrare ais. 2 Etiam commendato per te instanti, quod potui, praestiti; effeci enim ut non tantum specimen collectae per illum mannae Excelso Consilio pro instituenda proba submittatur, sed etiam ut ille principi pro anticipatione alicuius summae, quam postulat, nomine publico

ut eius instantiam tibi commendarem. 51 Ego vero non tam in eo confisus, quam quod iustum putem ne seniori et in meritis, si non superiori, certe pari, praeiudicetur, preces eius omnino commendandas existimavi. Vale. Zagrabiae, 2-a Decembris 1798. Idaeae de organizanda Regni Diaeta Idaea quattuor Regni

Idaeae de organizanda Regni Diaeta Idaea quattuor Regni Statuum diserte determinanda. §-o 1-o 1 Ut Diaeta rite organizetur, ante omnia determinari debet quot et qui sint Status Regni? 2 Ac de eo quidem constat quod Hungaria quattuor Status habeat; verum qui illi sint, in eo discrepat ipse stylus curialis. 3 Ingressus articulorum Diaetalium omnesque publicae comitatuum expositiones hunc titulum gerunt: Nos universitas

tertium, et civitates quartum Statum constituant, ipsum etiam expeditionum publicarum praeambulum principio huic conformandum esse censemus. Forma convocatoriarum stabilienda. §-o 2-o 1 Hoc stabilito primum ad organizandam Diaetam gradum constituit forma convocationis. 2 Ut primum potestas legislativa Principi cum Statibus communis est, certe tenor ipse convocatoriarum, seu regalium, non nisi ad

conformandum esse censemus. Forma convocatoriarum stabilienda. §-o 2-o 1 Hoc stabilito primum ad organizandam Diaetam gradum constituit forma convocationis. 2 Ut primum potestas legislativa Principi cum Statibus communis est, certe tenor ipse convocatoriarum, seu regalium, non nisi ad ineunda mutua de perferendis necessariis legibus consilia dirigi debet. Sex

nostra usque tempora comitia relate ad Statum nobilium et civitatum per repraesentantes, relate autem ad Statum praelatorum et magnatum viritim convocantur, adeoque: 1-o quod ius viritim comparendi nemini, nisi qui ad hos duos Status refertur, competere possit; 2-o quod potestati legislativae, dum aliquam regulationem suscipit, nec lex, nec usus obstare possit; ubi tamen diserta lex praexstitit, hanc non nisi e subversante reali aliqua causa mutari expedit; usum, si temporis iniuria aut partium studio irrepsit, abrogare, si

§-o 3-o 1 Relate ad obiectum A. erunt fortasse aliqui qui praelatos imposterum per repraesentantes ita evocandos esse existiment ut aliquot tantum nomine etiam reliquorum episcopi compareant. 2 Verum id quidem rationibus reipublicae minime conducere videtur. 3 Legislatores distinctionem Statuum non alia certe de causa induxerunt quam ut per mutuum votorum aequilibrium singuli Status iura tanto facilius sarta et tecta conserventur. 4 Ut

§-o 4-o 1 Quod Statum praelatorum adtinet, titulares episcopos primo sub periodo Austriaca invectos, sed nec in hac epocha ulla diserte lege iure personalis suffragii in comitiis donatos fuisse constat. 2 Hi itaque non ex systemate constitutionis, sed e posteriori eoque haud adeo antiquo usu sessionem habent. 3 Cum potestatem legislativam non tantum usus, sed ne lex quidem ipsa liget, id tantum expendendum venit an necessarium

Statum praelatorum, et de hoc vulgaris traditio viget quod propter evulsam ab evangelicis in comitiis 1625-ti, dum in negotio religionis fervidius peroraret, barbam sessionem inter praelatos per articulum 61. obtinuerit; verum id se secus habere diplomatice constat. 2 Nimirum occupata a Venetis Aurana unicum, quod e bonis prioratus huius Augusta Domus Austriaca retinuit, Gore, praepositurae Zagrabiensi cum titulo Gubernatoris Prioratus Auranae collatum fuit. 3 Iam vero priorem hunc inde a

Abbatis M. Pannonicae, et Generalis Paulinorum dubia sors. §-o 6-o 1 De Abbate Montis Pannonicae, et Generali Paulinorum. 2 Quaestio de restitutione ordinum horum antea superari debet quam de sessione ipsis relinquenda agatur. Titulares comites et barones porro ad comitia non evocandi. §-o 7-o

non evocandi. §-o 7-o 1 Relate ad Statum magnatum. In prima et secunda regum epocha pro magnatibus non nisi Barones Regni et Comites Parochianos, id est Supremos Comites, habitos fuisse palam est. 2 Constat quidem diplomatice quod iam in prima regum epocha, qui minimae alicuius rei regiae curam habuit, iam titulum comitis talis rei gesserit, veluti comes falconariorum, comes praeconum, comes piscatorum, comes

Regiae sessio et votum porro relinquendum. §-o 8-o 1 Relate ad Inferiorem: peculiare est hoc gentis Hungarae institutum ut tota Tabula Regia, alias Iudiciale Tribunal, comitiis cum iure suffragii intersit. 2 Originem instituto huic causas Diaetales dedisse constat, nimirum ut praesto sit iudicium si quem ad tertium, ut dicimus, diem evocare necessum sit. 3 Cum institutum hoc aequilibrium Statuum non turbet, nulla subversari

Statu nobilium et liberarum civitatum, quas quartum Statum appellare solemus, consistere deberet; accesserunt deinde tantum illa capitula, et conventus quibus lex praerogativam fidei dignitatis attribuit. 2> Deinde omnia promiscue capitula evocari coeperunt. <3 Tum possessionati abbates, et praepositi, sensim superiores etiam possessionatorum religiosorum ordinum, denique ipsi absentum magnatum

comitatuum. §-o 10-o 1 Capitula et conventus, quibus lex loca credibilia concredidit, non qua membra cleri, sed qua fidedignitates sessionem et votum retineant. 2 Reliqua, sicut et alii nobiles, per Ablegatos comitatuum repraesententur; clerus enim ut clerus nunquam proprium in constitutione Hungarica Statum effecit. 3 Soli episcopi Statum praelatorum constituunt, capitula tanquam unus possessionatus

§-o 11-o 1 Praepositi, abbates, et superiores religiosorum ordinum possessionati ad Statum praelatorum perinde non referuntur, adeoque pro membris Status nobilium reputari debent, prouti et reipsa in Inferiori Tabula sessionem tenent. 2 Iam quae ratio subesse posset ut unus abbas, unus praepositus, unus religiosorum aliquot superior personali voto gaudeat, ubi tot milia nobilium, quorum singulus singulo horum, et ratione Status et praerogativarum aequalitate, par esse debet, per duos tantum

absentum magnatum in Tabula Inferiori; an ante 1608-vum vel legales magnates, id est Barones Regni et Supremi Comites, ius habuerint in casu absentiae repraesentantem suum ad comitia mittendi, non constat; nullum enim hactenus eius rei vestigium erutum est. 2 Hoc anno legis articulus quippe 1-mus ipsis ius hoc attribuit et sessionem ipsis in Tabula Inferiori assignavit. 3 Cum lex iterum generali tantum magnatum vocabulo utatur, an legales tantum magnates, vel titulares etiam comites et barones

Communitas nobilium campi Turopolya ideo ius repraesentantem ad Diaetam mittendi obtinuit quia formatam efficit nobilium communitatem quae proprio regitur magistratu, propria privilegia, propria per principes confirmata relate ad municipalem suum statum statuta habet. 2 Ut haec legali isto favore privetur, nulla certe ratio subversatur. Oppidorum Haidonicalium et Iazigum vota Statui civitatum adnumeranda. §-o 14-o

praerogativa frueretur; civitates ipsae, uti hoc iure frui possint, per fictionem legis singulae pro uno nobili declaratae sunt; ac in hoc quidem constitutio Hungarica ab omnibus aliis temperatarum monarchiarum constitutionibus, praeter Polonicam, multum abludit. 2 Postremis tandem comitiis agnitum fuit interesse ipsius constitutionis ut aliquae florentiores etiamsi ignobiles communitates iure suffragii donentur, hocque oppida Haidonicalia nec non Iaziges et Cumani donati sunt; exemplum hoc plures indubie futuris comitiis

vero pro imperativis declarandae. §-o 15-o 1 Iam quoad 15.1 quoad] quo ad B: nisi status quaestionis quoad obiectum hoc rite defigatur, nunquam illud fundate exhaurietur. 2 Iam vero status quaestionis non in eo versatur an comitatus et civitates eam, quam ipsis libet, activitatem tribuere adeoque eam vel ampliare vel restringere possint; id enim tritum illud axioma, quod mandatarius non nisi eam habeat potestatem, quam ipsi mandans

solent: 1-o, quod Ablegati seu repraesentantes sint tantum organa committentium, per quae hi voluntatem suam manifestant, adeoque quod Ablegati per se nullam personalem habere possint opinionem. 4 2-o, quod minus tantum videatur obnoxiorum humanae fragilitati aliquot individuorum arbitrio omnem causam publicam concredere. 5 3-o, quod committens impediri non possit quominus delegatum suum, si velit, revocare possit; hoc autem admisso, quod suapte

Inferiori stabiliri debet. §-o 16-o 1 In Systemate modernarum temperatarum constitutionum non nisi dupplex dari potest suffragia edendi modus, nimirum aut per capita aut per status. 2 Nulla unquam aut de novo instituta aut restaurata constitutio fuit quin quaestio de utra 16.1 de utra] deutra ex his modalitatibus adoptanda variis iisque fervidis studiis fuerit agitata; semper status illi, qui pauciorem

perficiatur, impedimenta, quae obstant, tolli debent. §-o 17-o 1 Itaque nihil iam reliqui est quam ut id disquiramus qualiter ea, quae individuali votizationi in Inferiori Tabula obstant, sufferri possint? 2 Impedimenta haec ad tria capita recidunt, 1-o: quod ad tabulam hanc repraesentantes etiam privatorum admissi sint, veluti capitulorum fideidignitatis praerogativa non gaudentium, et absentum magnatum. 3 2-o: Quod privatis

obstant, sufferri possint? 2 Impedimenta haec ad tria capita recidunt, 1-o: quod ad tabulam hanc repraesentantes etiam privatorum admissi sint, veluti capitulorum fideidignitatis praerogativa non gaudentium, et absentum magnatum. 3 2-o: Quod privatis aliquibus individuis veluti praepositis, abbatibus, et possessionatorum religiosorum superioribus personalia vota concessa fuerint. 4 Iam vero horum vota votis Ablegati unius comitatus, qui plura saepe millia

maior tantisper votorum numerus concedatur et sic a proportione de aliis. 9 Prima e converso civitatum classis eum numerum votorum obtineat quem ultima classis comitatuum, et sic de reliquis classibus a proportione, vel vero ut comitatus primae classis quattuor, 2-ae tres, 3-tiae duos legatos mittant, civitates primae classis duos, 2-ae unum deputatum habeant, 3-tiae classis duae unum alternative ex singula civitate ablegatum mittere possint. 10 Equidem nec hac quidem ratione genuina illa et geometrica proportio

9 Prima e converso civitatum classis eum numerum votorum obtineat quem ultima classis comitatuum, et sic de reliquis classibus a proportione, vel vero ut comitatus primae classis quattuor, 2-ae tres, 3-tiae duos legatos mittant, civitates primae classis duos, 2-ae unum deputatum habeant, 3-tiae classis duae unum alternative ex singula civitate ablegatum mittere possint. 10 Equidem nec hac quidem ratione genuina illa et geometrica proportio stabilietur, accedetur tamen ad eum, qui in complicatione obiecti huius

nempe inter ipsa legislativa corpora aequlibrium, iam primum meminisse oportet quod hic non de aequilibrio inter duos eiusdem tabulae status agatur; quod si enim personalis in utraque tabula votizatio, ut paulo supra diximus, inducatur, obiecto huic iam prospectum est. 2 In eo tantum quaestio versatur quomodo primum inter duas ad invicem tabulas, tum inter principem et status in complexo sumptos aequilibrium ita induci possit ut sua et principi et statibus, quam illis constitutio attribuit, legislationis pars sarta tectaque permanere

possit? §-o 19-o 1 Inducendo in Hungaria inter Status aequilibrio obstare quidem videtur illud quod non duos, ut in Anglia, nec tres, uti olim in Gallia, sed quattuor plane, uti nunc in Polonia, Status numeret. 2 Verum cum omnes hi Status ad duas tantum Tabulas contracti sint; cum singula harum duos contineat; denique cum in utraque personalis, ut iam ostendimus, votizatio induci possit, res haec eandem subit considerationem ac si duos tantum Status Hungaria numeraret.

Statuum in sessione mixta deliberationi et suffragiis substernere debet. Qualiter inter Principem et Status §-o 20-o 1> Iam de ipso inter Principem et Status aequilibrio. <2 Cum hic non de efformanda aut restauranda constitutione agatur, quaestio illa, qualiter inter ipsam potestatem legislativam et executivam aequilibrium induci possit, ad nostrum propositum non spectat. 3 Id tantum superest expendendum, cum Princeps unam,

in comitiis superentur. An constitutionalia obiecta comitialibus deliberationibus subiicienda sint? §-o 21-o 1> Iam quoad obiectum E. <2 Hanc quoque quaestionem, nimirum: an ipsa constitutionalia obiecta comitialibus deliberationibus subiaceant, per omnium eorum, qui mixtam imperii formam adoptaverunt, populorum legislationes agitata fuit. 21.2 Hanc… quaestionem]

Iam quoad obiectum E. <2 Hanc quoque quaestionem, nimirum: an ipsa constitutionalia obiecta comitialibus deliberationibus subiaceant, per omnium eorum, qui mixtam imperii formam adoptaverunt, populorum legislationes agitata fuit. 21.2 Hanc… quaestionem] melius seu haec… quaestio seu agitatam esse constat (aut simile quoddam), si Latine dictum esse velis 3 Affirmativa inconcusso illo argumento sustinetur quod, sicut aliae

sponte omnibus legislativis corporibus facta sunt, atque adeo apparet quaestionem, quam agitamus, eo demum resolvi: 1—o quod non modo constitutionales leges, sed ipsa usque adeo constitutio cum omnium eorum, quorum interest, consensu mutari possint; e contra 2-o si vel unius legislativi corporis assensus non accedat, quod horum nihil mutari possit. 36 Prima propositio ex exemplis iam comprobata est et e principio illo plana efficitur quod nihil sit in rebus humanis quod non eodem modo dissolvi possit quo

ansam praebere posset. De externa comitiorum politia ac in specie de ordine hospitiorum. §-o 22-o 1 Superest ut ultimum adhuc seu sub F. obiectum expediamus. 2 Politia Diaetae perinde sicut aliorum obiectorum in externam, et internam referuntur. 3 Ad illam referuntur 1-o ordo hospitiorum; 2-o debita de victualibus iusto pretio aquirendis provisio; 3-o adaptatio conclavium ita ut

1 Superest ut ultimum adhuc seu sub F. obiectum expediamus. 2 Politia Diaetae perinde sicut aliorum obiectorum in externam, et internam referuntur. 3 Ad illam referuntur 1-o ordo hospitiorum; 2-o debita de victualibus iusto pretio aquirendis provisio; 3-o adaptatio conclavium ita ut 22.3 post ut delevi et Status et se ad invicem commode intelligere et suffragia ordinate emittere possint; 4-o

fortasse pro ratione characteris singuli individui certam competentiam defigere. De sufficienti victualium provisione. §-o 23-o: 1 Ad 2-dum; haec ad internam potius administrationem quam ad Diaetalem provisionem refertur. 2 Solet enim plerumque Consilium per consuetas publicatorias victualium advectionem promovere, localis autem magistratus civicus ea, quae ad politiam fori pertinent, in

De sufficienti victualium provisione. §-o 23-o: 1 Ad 2-dum; haec ad internam potius administrationem quam ad Diaetalem provisionem refertur. 2 Solet enim plerumque Consilium per consuetas publicatorias victualium advectionem promovere, localis autem magistratus civicus ea, quae ad politiam fori pertinent, in eiusmodi casibus diligenter curare solet. De adaptatione

adaptatione ipsius conclavis. §-o 24-o 1 Ad 3-tium; omnes, qui libera constitutione gaudent, populi comitiales suas consultationes exceptis paucis magis delicatis obiectis palam et manifeste peragere consueverunt. 2 Usum hunc, qui etiam in Hungaria hactenus semper viguit, porro etiam retinendum esse suadet ipsa ratio constitutionis; itaque conclave, in quo sessiones celebrantur, ita adaptari debet ut non tantum pro activis Diaetae membris, sed et pro

personae nuntiorum. §-o 26-o 1 Ad 5-tum; securitati nuntiorum leges per attributum iis salvi conductus beneficium iam prospexerunt, neque aliud superest quam ut eorum observationi intendatur. 2 Et his ferme punctis exterior comitiorum politia absolvitur. De libertate in edendis suffragiis. §-o 27-o 1 Ad 6-tum; libertas in edendis suffragiis iam ad interiorem

exterior comitiorum politia absolvitur. De libertate in edendis suffragiis. §-o 27-o 1 Ad 6-tum; libertas in edendis suffragiis iam ad interiorem politiam spectat. 2 Huic duo impedimenta poni possunt: primum si comitia bellici alicuius apparatus imagine constringantur, dein si nuntii propter edita libere suffragia aliquam seu in persona, seu in officio etiam suo, si quod gerunt, molestiam pati possint; ad utrumque praecavendum

principia didicerunt, et qui saepissime nec quaestionis, de qua agitur, statum intelligunt; usurpatur autem illud si auditoribus voces suas repraesentantum vocibus miscere aut plane Ablegatorum sensus clamoribus suis suffocare liceat. 2 Non est possibile ut natio, quae abusum hunc patitur, ius potestatis legislativae diu conservare possit. 3 Abusus enim hic tantam factionibus viam pandit ut saepe optima consilia reici, noxias vero leges perferri oporteat; quare statuenda censetur mulcta

§-o 29-o 1 Ad 8-vum; in comitiis ita numerosis, ut nostra sunt, nullum est magis arduum interioris politiae obiectum quam invenire modum quo effervescens quandoque nuntiorum multitudo et prompte et efficaciter sedari possit. 2 Quod id praesidis authoritati deferri debeat, in id omnes, qui libera constitutione gaudent, populi consenserunt. 3 Verum in modo, quo ille officium hoc suum explere possit, quin tamen laedat suffragiorum libertatem, diversas vias iniverunt; alii ut

secum adferat et, postquam hae discussae sunt, eae, quae pluralitatis suffragia obtinuerunt, in uno plerumque corpore Principi proponi soleant; sicut vicissim Princeps omnes, quas illis comitiis perferri cupit, propositiones una Statibus transmittere solet. 2 Et ideo apud alios populos necessum prorsus fuit certum ordinem stabilire, quae particulares illae tot repraesentantum motiones seu propositiones assumi debeant, apud nos, ubi nihil interest quid prius, quid tardius assumatur, cum omnia gravamina simul

§-o 31-o 1 Ad 10-mum; duo sunt, quae ordinatam edendorum suffragiorum formam turbare possunt: primum si is, qui sententiam depromit, aut saepius interturbetur, aut plane ad silentium per clamores cogatur. 2 Dein si pluribus ad semel proloquentibus nullus alteri vocem cedere velit, sed sic confusi clamores diutius perdurent. 3 Primum eandem ferme cum praecedentis paragraphi obiecto subit considerationem; deberet quippe id etiam authoritate praesidis

moli vis motrix adsit, in languorem, 1,1 languorem] langviorem nisi vero tanta obiectorum et departamentorum diversitas ipsa ordinata manipulationis ratione planior efficiatur, in confusionem prolabi debet. 2 Vis motrix in referentibus residet, quae tamen deinde tota in praeside concentratur. 3 Huic vero praecipuum praestare subsidium potest director cancellariae, nimirum si per eum concentrata veluti in prima manu negotia ad praesidem deferantur.

oportet cancellariae directorem, sed potissimum ipsum praesidem, ut per adiciendas aut demendas materias iusta semper pro ratione capacitatis singuli referentis laborum proportio observetur. 2. De manipulatione interiori. 1 Si instructio consilii systematice compilata inque eius conformitate manipulatio instructa et propagata fuisset, non esset fortasse quod in hoc genere desiderari posset. 2 Nunc certe complura sunt quae

2. De manipulatione interiori. 1 Si instructio consilii systematice compilata inque eius conformitate manipulatio instructa et propagata fuisset, non esset fortasse quod in hoc genere desiderari posset. 2 Nunc certe complura sunt quae emendari posse videntur. 3 Iam primum discutiendum videtur an decem, quae actu subsistunt, commisiones ultro conservandae, aut penitus abrogandae, vel quot et quae retinendae sint? 4 Si moles

commissariatico-exactoralia ita reducendas existimarem ut, primo, praeparatoriae omnes dispositiones in pleno referantur, adeoque, secundo, substantialis tantum negotiorum determinatio ad commissiones relegentur; immo, tertio, ipsa substantialis 2,8 secundo, substantialis] substantialis corr. ex materia | ipsa substantialis] substantialis corr. ex materia determinatio, nisi aut anteactis et acclusis complicata sit, adeoque longiorem requirat combinationem, in pleno pertractetur.

verborum ambagibus breviter elaborentur. 27 Restat ut necessariam adhuc de periodicis et cumularibus negotiis observationem subiungam. 28 Per periodica ea intelligo quae omni anno, omni semestri, 2,27 post semestri del. quandoque immo et de quindena in quindenam referri debent. 29 Per cumularia ea intelligo in quibus omnes, aut certe pleraeque iurisdictiones audiuntur, et quae propterea ad cumulum reponi

E periodicis, quae semestrales sunt, plerasque in annuas relationes convertendas existimarem, veluti de moris, de salicibus, de causis civilibus et criminalibus, etc. cum quod scriptionis hac ratione fieret compendium, tum quod 2,31 tum quod] quod add. manus altera accipiendarum certius relationum effectus procuraretur. 32 Cumulares si tabellariter fieri debent, postquam convenerunt, in unam tabellam redigi et aliquando cum, aliquando sine

41 Haec quoad vim motricem, seu internam manipulationem. 3. De secretariis. 1 Relate ad ordinationem externarum partium secretarii et concipistae praecipuam obtinent considerationem. 2 Ad illorum munus pertinere videtur vota seu referentum, seu commissionum in conceptum redigere. 3 His incumbere videtur conceptus seu ex benignis mandatis, seu ex protocollis expedire; cum enim demptis paucis intricatioribus negotiis consiliarii anteactorum

4. De protocollistatu consilii. 1 Inducto currenti protocollo, si tabella exhibitorum rite instituatur, et individui huius et temporis, quod illius lectio abripit, lucrum fieri potest. 2 Interea id tantum adnotandum ut inanis ille, qui duo ferme individua occupat, annuae relationis labor sistatur. 3 Ut enim nunc per unum ingentem tomum elaboratur, et nil ferme quam repetitionem 12 menstruarum continet, nulli

5. De protocollistatu exhibitorum. 1 Tabella exhibitorum, si periodica et cumularia separatim consignentur, et simplicior ac nunc esse et omnia etiam conclusa continere adeoque ipsum protocollum supplere potest. 2 Quare protocollistam hunc, in casum etiam cessaturi protocolli interioris, una cum suo adiuncto et hoc fine, sed et fine connotandarum inviationum consessibus interesse debere puto. 3 Ut copiosa, quae confluunt, exhibita in tempore concernentibus

fit, statuendam censerem pro clausura exhibitorum certam diem, exceptis tamen mandatis urgentibus iudicio directoris cancellariae definiendis. 6. De expeditoratu. 1> Naevi officii huius ad duo capita referuntur. <2 Primo, quod proportio in distributione laborum non observetur. 3 Secundo, quod nullus in Manipulatione ordo vigeat. 4 Primum, si idoneus una et dissinteressatus constituatur expeditor, suapte corrigetur. 5 Hactenus enim ea, ubi aliqua

de hoc in coordinatione status personalis uberius; de amphibio vero expeditoratus registraturae departamento sub immediate sequenti rubrica. 7. De regestratura. 1> Nullum departamentum regulationem magis deposcit. <2 Tria sunt archiva: Consilii, Studiorum et Croaticum. 3 Nullus inter haec nexus, diversi regestrantes, claves difformes, quarum tamen nulla regulata est. 4 In ipso Consilii Archivo quot individua, tot ferme claves, et hanc quisque secretam ferme pro

secus enim duplicatus labor vix evitabitur. 8. De coordinatione status personalis. 1 Ut vel proiectatae quattuor commissiones consistere possint, legalis 22 consiliariorum numerus omnino necessarius evadit. 2 Si Praeses, Primas, Tavernicus, et Thesaurarius, qui a referendo dispensati sunt, et comes Iosephus Erdödy, qui sine stipendio servit, non computentur, actu nonnisi 16 consiliarii numerantur, adeoque desunt sex qui, ut agenda ad ordinatam consistentiam ponantur,

9. De materiarum consignatione et distributione. 1 Summe generalia totius administrationis capita ad politicum, oeconomicum, militare, et iudiciale referuntur. 2 Singulum hoc genus diversas negotiorum species complectitur quae iterum in complura individualia capita dividuntur. 3 Publico-Politica et coniungi et dividi possunt; nimirum si ad illa referantur ea, quae totum in concreto statum publicum,

A. I. Classis religionario-ecclesiasticorum. I.1 Religionaria. (4tae) 1-o De novatoribus in rebus fidei coercendis. (4tae) 2-o De procuranda festorum et ieiuniorum observatione. (4tae) 3-o De apostatis et catholicorum seductoribus. (3tiae) A.I.1,4 (3tiae)] ex 4tae correxit manus altera 4-o De

peregrinationum, confraternitatum, benedictionum, et concionum irrepserunt, corrigendis. (1mae) 14-o Negotium revisoratus librorum. I.2 Ecclesiastica, et in specie negotia cum Sede Apostolica vertentia, veluti (2dae) 15-o Negotium reservationum aut aliarum ex concordatis deductarum praetensionum. (4tae) 16-o Recursus pro benigne impertiendo placeto regio. (4tae)

unitarum. B. Commissariatico-exactoralia. 1 Commissariatica (2dae) 1-o De provisione foeni, avenae, et annonae. (3tiae) 2-o De tabellis tri- et semestralibus, et computibus. (2dae) 3-o De promotione militiae seu transenis, et praestandis eidem praeiuncturis. (2dae) 4-o De promotione bellicae supellectilis. (4tae) 5-o Negotia amictuum militarium. (4tae) 6-o

personarum. (4tae) 25-o De uniformi tessera per emeritos officiales gerenda, eorumque charactere. (4tae) 26-o De militibus ad labores publicos, utpote viarum reparationes etc. adhibendis. 2 Exactoralia. De aequa contributionis repartitione. (3tiae) 27-o De systemate conscriptionis, dicationis, et repartitionis quanti. (4tae) 28-o De querelis contra improportionatam contributionem positis.

1 I. Publica, quae augustam Aulam, totum Regni statum, aut nexum cum exteris provinciis concernunt. (4tae) 1-o Circa itinera Suarum Maiestatum vel ablegatorum exterarum provinciarum. (6tae) 2-o De diversis honorum, characterum, et dignitatum gradibus variis collatis. (3tiae) 3-o De praeparatoriis pro concursu diaetali dispositionibus faciendis. (4tae) 4-o De exigenda indigenatus taxa. (3tiae) 5-o De limitaneis differentiis tam inter regnum

schola veterinaria. C.1.III tituli 24. et 25, numero classis carentes, postea, attamen manu scribae adscripti videntur 2 Politica. I. Regulatio administrationis comitatensis. (4tae) 1-o De restaurationibus comitatuum intra legalem terminum celebrandis, de qualitatibus et electione candidatorum. (4tae) 2-o De incompatibilitate

2 Politica. I. Regulatio administrationis comitatensis. (4tae) 1-o De restaurationibus comitatuum intra legalem terminum celebrandis, de qualitatibus et electione candidatorum. (4tae) 2-o De incompatibilitate privatorum officiorum cum comitatensibus. (4tae) 3-o De Supremorum Comitum in comitatibus residentia. (3tiae) 4-o De delationibus contra magistratus publicos factis seu in concreto, seu in

(4tae) 5-o De archivis comitatuum regestrandis. (1mae) 6-o De negotio urbariali. (1mae) 7-o De investigatione nobilitatis. ! De aedificiis publicis. ! De pupillis. C.2.I. De aedificiis… pupillis] hi duo tituli numero classis carentes postea adscripti erant manu altera II. Civitatensia. (2dae) 8-o Negotia elibertationem alicuius

assumendis. (1mae) 17-o Negotia 16 oppidorum Scepusiensium. (4tae) 18-o De norma pro civitatibus montanis benigne praescripta observanda. (4tae) 19-o De statutibus civitatum. ! De pupillis. C.2.II De pupillis postea adscriptum manu altera III. De prompta iustitiae, praesertim vindicativae, observatione. (5tae) 20-o De tabella causarum civilium.

causarum civilium. (4tae) 21-o De observatione limitationis taxarum iudiciarium. (4tae) 22-o De quaestionibus iuris gladii in genere. ! De regulandis carceribus. C.2.III De… carceribus titulus numeris carens postea adscriptum manu altera (4tae) 23-o De torturae casibus. (4tae) 24-o De casibus asyli. (5tae) 25-o De tabella causarum

IV. Accessoria (4tae) 29-o De conscriptis in Germanicis Provinciis perquirendis. (4tae) 30-o De negotiis imponendi vel reservandi sequestri politici. (4tae) 31-o De venatione ad sensum legis reducenda. C.2.IV,31 post reducenda deleta tria titula, videlicet 32-o Negotium domus correctoriae, 33-o Negotia orphanotrophii Szempcienzis, 34-o De regulatione Zingarorum

3 Litteraria. I. Relate ad universitatem. (3tiae) 1-o Politica: quaestiones iurisdictionis inter senatum et magistratum academicum. (3tiae) 2-o Quaestiones circa coordinationem ipsius magistratus academici inter se. (4tae) 3-o Quaestiones circa graduum collationem enatae. (4tae) 4-o Quaestiones de nexu universitatis cum academiis et reliquis lycaeis. (4tae) 5-o Recursus pro vacantibus

D. Oeconomico-commercialia. I. Obiecta oeconomicae publicae. (2dae) 1-o De promovenda agricultura et eius societatibus. (4tae) 2-o De sylvarum conservatione et regulanda cinerum clavellatorum exustione. (4tae) 3-o De propaganda trifolii inseminatione. (4tae) 4-o De melioranda tabacae cultura. (5tae) 5-o De implantatione salicum. (5tae) 6-o De propagatione mororum et

10,1 pro rarae correxit aliquid manus altera, sed legi non potest | 5ae] 5o | 6ae] 6o | et quae] et corr. ex ad | ad quae cum] ad postea adscriptum 2 Secundo: universa agendorum obiecta efferunt numerum rubricarum 10,2 rubricarum addidit manus altera 250; nimirum et frequentia et operosa 23, rara sed operosa 47, frequentia Sed facilia 77,

| 5ae] 5o | 6ae] 6o | et quae] et corr. ex ad | ad quae cum] ad postea adscriptum 2 Secundo: universa agendorum obiecta efferunt numerum rubricarum 10,2 rubricarum addidit manus altera 250; nimirum et frequentia et operosa 23, rara sed operosa 47, frequentia Sed facilia 77, et rara et facilia 92, tabellaria 15, tantum publicabilia 3. 3 Rubrica Ecclesiastica de

involvunt, uti sunt omnia ferme politiae et sanitatis obiecta, ordo incendiarius, strata, lampades nocturnae, stabilienda medicorum et aliorum salaria etc, inductio scholarum nationalium et reliqua. 2 Secundo: pro tanto maiori inviatione negotia haec ad sequentia individualia capita reduci possint: 1—mo taxa tolerantialis Iudaeorum 2—do de linea pestilentiali et stationibus contumacialibus 3-o negotia 16 oppidorum

salaria etc, inductio scholarum nationalium et reliqua. 2 Secundo: pro tanto maiori inviatione negotia haec ad sequentia individualia capita reduci possint: 1—mo taxa tolerantialis Iudaeorum 2—do de linea pestilentiali et stationibus contumacialibus 3-o negotia 16 oppidorum Scepusiensium 4-o negotia studiorum, quae aliquas necdum stabilitas erogationes requirunt, uti et successio ab intestato deficientium exsociatorum

unius dicasterii tribus ferme obiectis absolvitur, nimirum primo ut limites eius activitatis definiantur, secundo ut interna eius manipulatio coordinetur, tertio ut modus, quo ad extra agere debeat, reguletur. 2 Primum relate ad Consilium Locumtenentiale leges patriae iam praestiterunt dum illi et custodiam legum et earum effectuationis modum principi quidem proponendum, subalternis vero iurisdictionibus praescribendum detulerunt. 3 Itaque donec illud se his

est comitatibus vel ex ultimae Diaetae articulo illud non modo officii sui admonendi, sed in subsequa etiam Diaeta conveniendi facultas. 5 Itaque relate ad hoc obiectum nulla ulteriori organizatione opus esse videtur. §-o 2-o. Si tamen in organizationem internam defectus irrepant, de iis a comitatibus potest admoneri. 1 Quoad 2,1 Quoad] Quo ad alterum obiectum, seu internam manipulationem: in quantum haec ad mechanismum

relate ad hoc obiectum nulla ulteriori organizatione opus esse videtur. §-o 2-o. Si tamen in organizationem internam defectus irrepant, de iis a comitatibus potest admoneri. 1 Quoad 2,1 Quoad] Quo ad alterum obiectum, seu internam manipulationem: in quantum haec ad mechanismum dicasterialem refertur, eius organizatio ad executivam potius quam legislativam potestatem pertinere videtur. 2 Huic enim graviora obiecta incumbunt quam ut

1 Quoad 2,1 Quoad] Quo ad alterum obiectum, seu internam manipulationem: in quantum haec ad mechanismum dicasterialem refertur, eius organizatio ad executivam potius quam legislativam potestatem pertinere videtur. 2 Huic enim graviora obiecta incumbunt quam ut individuali illa departamentorum coordinatione, eorum adinvicem nexu, aut forma referadarum se possit occupare. 3 Quod si tamen in intrinsecam etiam hanc organizationem defectus aliquos irrepsisse comitatus

Ad internam etiam Consilii organizationem pertinet numerum interni gremii definire; subalterni enim status numerum, quem pro ratione circumstantiarum iam augere, iam minuere interest, determinare iterum ad executivam refertur potestatem. 2 Ac leges quidem nostrae non tantum numerum consiliariorum in viginti duobus defixerunt, sed illud etiam provide sane constituerunt, ut hi ex omnibus regni partibus deligantur. 3 Verum id quod aliis generaliter tantum conceptis ordinationibus evenire solet, ut

§-o 5-o. Praeses nomine Consilii nil ausit expedire quod in pleno non concluditur. 1 Iam relate ad tertium obiectum: Consilium ad extra operatur dum aut principi repraesentat, aut apud subalternas iurisdictiones disponit. 2 Ut certo constare possit quod, quidquid seu sursum seu deorsum expeditur, reipsa sit mens et opinio maioritatis Consilii, leges ipsam subscriptionis formam satis praescripserunt: nimirum ut expeditiones Consilii ad hoc, ut efficaces sint, et per praesidem et per

libera votorum pluralitate. 1 Denique ideo leges nostrae tam numerosum constituerunt dicasterium, ideo pluralitatem votorum ad hoc, ut determinatio aliqua in factum Consilii transeat, requisiverunt, ne quid unius aut paucorum arbitrio agi possit. 2 Iam vero nisi in gravioribus praesertim obiectis vota singulorum exquirantur, nisi in his plena libertas regnet, debent utique omnia ad unius aut paucorum tantum arbitrium recidere. 3 Constituendum itaque censemus ut, quoties commembrum aliquod votizationem

id nos accipere oportet Ungaros, avidum natura libertatis populum, etsi creatis regibus, non omnem tamen ex integro potestatem iis concesisse; retinuere sibi non pauca de suprema potestate rerumque summam non apud principem solum sed una penes optimates esse voluere. 2 Sic dispertita regem inter et optimates pacis bellique potestas ut nec bellum inire nec foedus constituere illi sine his integrum foret; sic leges ferendi, tributa et vectigalia augendi vel minuendi facultas ita principi est attributa nihil ut in eo genere praeter

libertatibus, sic regem in suis iuribus conservare. 5 Multa alia sunt quae ostendant supremam potestatem in principe ex toto non residere, proprietateque coronae penes regnum semper permanente solum eius usum principi esse. § 2. 1 Has tantas talesque Ungarorum libertates, ut primum solio irrepsit, domus Austriaca, sine lege aliis regnis dominari assueta, non potuit aequo animo intueri coepitque primum posteris suis, mox propriae dominandi libidini consulere. 2 Quod

§ 2. 1 Has tantas talesque Ungarorum libertates, ut primum solio irrepsit, domus Austriaca, sine lege aliis regnis dominari assueta, non potuit aequo animo intueri coepitque primum posteris suis, mox propriae dominandi libidini consulere. 2 Quod ut melius appareat necessarium puto nosse quomodo Ungarico solio Austriaca domus primum se intrusit, quod brevissime expedio. § 3. 1 A funesta Mohachii

illi, qui supererant, optimates, ut regno consulerent in campum Rákos pro more congregati, insignem bello meritis virum Ioannem Zapolium, prius Transylvaniae ducem, sibi in regem praefecere, quod vel ipsi devincti Austriacae domui authores infitiari non praesumunt. 2 Stephanus Bathorius, potens in vulgus vir, caecus rabie ob praelatum sibi Zapolium, ilico ad viduae reginae, quam Ferdinandi Primi imperatoris sororem occisus nuper ad Mohachium Ludovicus rex funesto Ungariae matrimonio sibi coniunxerat, partes transiit regnumque,

Ferdinandus se vigore illius nescio cuius foederis in alia quoque regni parte successurum, ast Ungari utentes iure, quod ipsis Zapolii conventio auferre haud valebat, filium eius Sigismundum in cunis adhuc vagientem in regem elegere. 2 Cuncta ilico Ferdinandus commovit perduellionemque rursus inclamitans diciones Sigismundi populabundus invasit ut adeo impar resistendo pusilli mater Isabella ad Solimannum iterum confugere sit coacta. 3 Adfuit ille; at tum primo fugato Ferdinandi exercitu

dicitur) Minerva successionem fecerit declarari, reliqua sibi vix exigua Ungariae parte eaque ob oppressiones, quas supra docuimus, ita in eum animata ut nihil minus posset sperare quam permissuros post fata sua Hungaros ut suus vi eius declarationis filius succedat. 2 Quid fecit? Imitatus vestigia patrum suorum, qui per continuam filiorum electionem iam centum antea annis domui Austriacae hereditatem in imperio sub vano electionis nomine stabiliverunt, ipse etiam se vivo Maximilianum filium eligi procuravit, sane cum consueto

indixit; quod vario eventu gestum talismodi demum pax est consecuta ut Zapolius Ungaria regisque nomine abstineret, Transylvaniam septemque, quos possidebat, superiores comitatus retineret, Maximilianus Turcae triginta milia ducatorum, Zapolio suam praestaret sororem. 2 Negavit id postremum consueta Austriacis perfidia Maximilianus; quod ut ulcisceretur, Zapolius ad Martem 6,1 Martem divino pro Ma*tem, cum littera singula legi non possit

Austriaco dolo pro successore electo ita egit ut nec pacem turbaverit et suum pro absoluto declarari fecerit principatum icto cum Rudolpho anno 1606. solenni foedere quo haec omnia continentur eiusque insuper hereditas confirmatur. 2 Verum ne tum quidem defuit Austriacus dolus; persuasere nescio quomodo Bathorium quoque ut Transylvania decedat, aureos in Silesia montes ipsi pollicitantes; at enim delusum ut se vidit Bathorius, receptam ilico armis Transylvaniam fratri tradidit cardinali, ipse in

in Bathorium populari favore ingenti cum applausu e Polonia receptus est. § 8. 1 Nec conquiescere Austriaca arma dum cedente tandem fatis Bathorio, quod tam efflictim cupiverant, Transylvania potirentur. 2 Tum demum libere coepit saevire Austriacus furor; cum nullum iam in vivos crudelitatis genus superesset, in mortuos saevitum fuisse indubitata tradunt monumenta; nempe subiugata iam Transylvania Ungariam, Austriam inter et illam mediam, nullum respuere posse

coeperamus, comitiis palam factum est; nam ut primum intuitu religionis in diversa abire Ungaros aula conspexit ne, quas memoravimus, regni querelis indulgeri cogeretur, specioso, ne dissensiones in amplius gliscant, praetextu, insigni ludibrio, comitia dissolvit. 2 Quid faciat sic ludificatum infelix regnum dum non modo premi se omni calamitatum genere, sed et desperandum esse de remedio videt? 3 Sane mirari nos minime decet si de iusta tandem defensione coepit cogitare; dux tantum et author defuit cum Rudolphus, vel

§ 10. 1 Ita avulsa ab Austriacis Transylvania Mathias, qui Rudolpho successit, non satis habuit animi ut iam contra libertatem Ungarorum quidpiam attentaret, omnem tantum cogitationem ad recuperandam Transylvaniam intenderat. 2 Igitur fovere illic turbatores, ipse etiam turbas excitare, mox mediatoris instar se ingerere, verbo iis artibus uti quibus facillimum pro omni eventu sibi faceret accessum. 3 Sed enim sors secus tulit, nam, ut est continua rerum humanarum vicissitudo, non

usque tempora tentatum. § 11. 1 Is demum fatalis Ungariae rex cuncta simul perfecit: sub iugum tandem Austriacum misit Transylvaniam, stabilivit hereditatem, despoticum prorsus imperium ex integro induxit. 2 Primus eius conatus fuit cunctarum, quas in Ungaria possidebat Rakoczius, urbium occupatio, nulla sane alia causa quam quod is a Suevis contra Polonos, quos defendebat Leopoldus, stetisset. 3 Nulla hic foederis, quo Ungaria Transylvaniam defendere

demum fatalis ille ictus est quo nullo sceleris genere ab aula praetermisso prostrata tandem concidit Ungaria apparebitque ex eo potissimum, quod a principio proposuimus, quibus artibus prostrata Ungarica libertate despoticum in Ungariam imperium Austriaci induxerint. 2 Quod ut magis appareat, nosse oportet vivo adhuc Veselenio palatino Zrinium, Nadasdium, Frangepanum, caeterosque maiores ordinis proceres secreto tractasse ut, quoniam Leopoldus ex binis iam uxoribus nullam proles habens defecturus in semine putabatur, eo mortuo

§ 13. 1 In tantis calamitatibus Ungari, ne quid relinquerent intentati, cum caesar comitia pervicaciter denegasset, diaetam ipsi creando palatino Cassoviam indixere, quod regni lex (3:1608.) id ipsis indulgeret. 2 At caesar pro novo laesae maiestatis crimine id accepit. 3 Missis itaque parte una legatis quo 13,3 quo] quae suam diaetae illi significaret indignationem, iusso parte altera illuc proficisci exercitu,

acquisivisse iactitabat, certa pro intertenendo milite vectigalia mandavit facturus (ut ipse in diplomate inquiebat) experientiam an, qui in eum tam graviter deliquissent, suam hoc facto oboedientiam, qui autem in fide perstiterint, perseverantiam sint contestaturi. 2 Ita demum mutata omnis in Ungaria regiminis forma, sublata comitia, supressa dignitas palatini, inductus ad continendam, ut dictitabant Austriaci, in fide rebellem gentem Teutonicus ordo eorumque magistro, quod palatinum concernit

Quo loco, quoniam factum illud tot sceleribus, periurio, crudelitate, avaritia, dominandi libidine perpetratum per illam nescio quam rebellionem excusare solent Austriaci, quaero ego ab iis an eam aliquorum tantum, an totius regni fuise rebellionem putent? 2 Si aliquorum, non potuit ergo totum regnum contra datum iusiurandum ita omni prorsus libertate spoliari, et alioquin illegitimum fuit illud contra leges regni extra Ungariam celebratum iudicium, nec mirum quod viso eo exemplo nemo amplius aulae fidere ausus sit

accusari ut propterea cunctos eos in servitutem redigere potuisset. § 16. 1 Sed avertamus tandem mentem a tam funesto obiecto videamusque quomodo Ungari priorem reipublicae formam armis rursus recuperarint. 2 Ingens, quam in Transylvaniam, ut Leopoldi tyrannidem evitaret, profugisse diximus, nobilitas secreto ab Apafio eius regionis principe adiuta ilico iusta sane, si unquam alias, recuperandae libertatis adversum Leopoldum arma sumpsit, quinquennioque integro absque

perfidi promissis crederet, etsi ab Austriacis saepissime tentabatur sepositis cunctis pacis consiliis stricto foedere cum Turca iunctus futurusque, at tributarius, Ungariae, si eam occupasset, rex salvis omnibus Ungarorum libertatibus cum Turca in Ungariam irrupit. 2 Ungari restituti veteris gubernii esca, quicunque comitiis praesto fuerant, allecti perduellem appellantes Tökölium acriter pro Leopoldo steterunt. 3 Ille vero periculo anxius universam iterum motum religioni bellum praetendens in sui auxilium commovit

Vix haec Leopoldo felicitas affulsit cum ilico pro more suo pessima quaeque de Ungaria coepit cogitare; nempe in ea armorum felicitate putavit advenisse tandem tempus quo vetus illud Austriacorum proiectum hereditariam reddendi Ungariam in finem perduceret. 2 Quid faciat? Declarata nuper suprema potestas peius successerat 18,2 post successerat verba duo aut tria delevit auctor, fortasse quam ut redire sibi quam ut redire sibi ad eam

in ea armorum felicitate putavit advenisse tandem tempus quo vetus illud Austriacorum proiectum hereditariam reddendi Ungariam in finem perduceret. 2 Quid faciat? Declarata nuper suprema potestas peius successerat 18,2 post successerat verba duo aut tria delevit auctor, fortasse quam ut redire sibi quam ut redire sibi ad eam fideret Leopoldus. 3 Ius armorum praetendere invidiosius fuit quam ut putaret ea re se quidquam

tam vano hereditatis nomini tantas prodegerat astutias, quam ut tandem, quod peiuscule nuper illi successerat, inducta despotica regiminis forma pro libidine posset dominari, ilico hereditariam regiminis formam cum despotica confudit. 2 Turbata effreni militum licentia cuncta regni iura, habita contemptui nobilitas, palatinus pro mediatore aulae servus effectus, impositum auctumque absque comitiis tributum (quod quantum nos vocitamus). 3 Ingens nobilitatis numerus fisci potentia fortunis

oneratum gubernatoribus comisariisque regnum, verbo laxatum omne Austriacae superbiae frenum. § 20. 1 Et adhuc vel levem eam umbram libertatis, quae post tanta facinora remansit, Ungaris Austria invidit. 2 Itaque, quo vetus illud suum consilium penitus in effectum deduceret, novam fraudem est commenta. 3 Cogit igitur exiguum nobilitatis Viennae conventum contra datum regno ius iurandum sacrilegus imperator nec iam occulte, ast palam, ut in leges, mores,

Ungaricam velut Atlas humero suo sustentavit, tanta aulae invidia ut non semel veneno mors eius sit tentata. § 21. 1 Nihil amplius defuit Leopoldo quam ut Transylvaniam quoque penitus subiugaret. 2 Data ei occasio est; nempe mortuo Apafio patre, etsi vivo adhuc eo filius eius in principem sit electus, tamen, quod Turca pro Tökölio 21,2 Tökölio] Tekelio armis agere incepisset, eo insigni Eugenii principis virtute

1 Nihil amplius defuit Leopoldo quam ut Transylvaniam quoque penitus subiugaret. 2 Data ei occasio est; nempe mortuo Apafio patre, etsi vivo adhuc eo filius eius in principem sit electus, tamen, quod Turca pro Tökölio 21,2 Tökölio] Tekelio armis agere incepisset, eo insigni Eugenii principis virtute profligato vi foederis Carloviczensis, quod immediate secutum est, eam retinuit, quasi habuisset aliquod Turca caesari, ut Transylvaniam retineret, ius permittendi. 3 Id

Ungariae mentio facta sit quasi Imperii Romani provincia effecta fuisset Ungaria. § 22. 1 Et vix adhuc respiraverat eo foedere Leopoldus cum ilico scelerata consilia in perniciem Ungariae acrius intendit. 2 Igitur contemni rursus patriae clerus, nobilitas innumeris affligi insultibus, suis urbes privilegiis spoliari, vis magna mortalium redigi in servitutem, agricolae in supremam adigi desperationem coeperunt, nimirum oportebat

§ 23. 1 Unus erat Rakoczius princeps quem, ne paternae maternaeque iniuriae depressaque infra dignitatem sui status ab Austriacis eius fortuna utentem ea Ungarorum ab Austriacis aversione in caesarem armaret, Leopoldus metuebat. 2 Fixum igitur ei Rakoczium quoquo modo e medio tolli debere. 3 Quae res minus prospero successu tentata Rakoczio cum innotuiset, ad capessenda conservandi sui restituendaeque libertatis Ungaricae remedia eum iustissime

furorem est expertus dum necessariam ad fortunae suae incrementum eius interitum vitricus reputaret. 24,1 Tökölii] corr. auctor e Tekelii | post vitricus deletum liberaret 2 Vix eo periculo matris territudine defunctus postquam capto ab Austriacis Monkacsio in manus eorum incidisset, nescio an maius aliquod subire potuisset discrimen quam implacabilium inimicorum suorum arbitrio exponi. 24,2 matris territudine]

2 Vix eo periculo matris territudine defunctus postquam capto ab Austriacis Monkacsio in manus eorum incidisset, nescio an maius aliquod subire potuisset discrimen quam implacabilium inimicorum suorum arbitrio exponi. 24,2 matris territudine] in margine additum | ab] postea additum | inimicorum] corr. auctor ex amicorum 3 Statim e matris sinu avulsus in tutelam Kolonicsii cardinalis traditus est. 4 Peracta eius haud

25. 1 25 § 25.] § 24. Iamque attacta aetate viri ducebat quietam in bonis suis vitam cum eius subditi a caesareo milite, qui omnes Rakoczii arces pridem repleverat, admodum pressi tumultuarunt. 2> Ingentem ille in iis componendis navavit operam. <3 At caesar vel ea occasione laetus, quem sedatorem tumultus condigno afficere praemio debebat, authorem insuper eius perturbationis pronunciavit, coeperantque

26 § 26] § sine paragraphi numero Longevalius centurio prope principis bona in hibernis constitutus morum elegantia litterarumque cultura fato an caesaris arte in magnam principis familiaritatem irrepsit. 2 Is, dum accepta venia in Galliam ad suos remearet penates, Linzii repente captivus detinetur; fit rumor factiosas apud eum a Rakoczio ad Galliae regem scriptas repertas esse litteras. 26,2 apud] postea additum | scriptas] in

magnam principis familiaritatem irrepsit. 2 Is, dum accepta venia in Galliam ad suos remearet penates, Linzii repente captivus detinetur; fit rumor factiosas apud eum a Rakoczio ad Galliae regem scriptas repertas esse litteras. 26,2 apud] postea additum | scriptas] in margine additum | repertas esse] pro portare scr. auctor 3 Mittitur 26,3 Mittitur] pro exmittitur scr.

iudicio viliter se subicere. § 27. 1 Itaque perierat procul dubio Rakoczius ni arcano divinae providentiae consilio e suorum inimicorum manibus quantocius fuisset elapsus. 2 Miserat occultam per fidum hominem spem Rakoczio uxor fore ut ad Angliae Prussiaeque regis preces forte liberetur. 3 Nuntius, cum secus ad principem penetrare se haud posse perspiceret, 27,3 post posse

dimissi statim- quis credat?- praeter Szirmaium Okolicsaniumque, 28,1 post Okolicsaniumque del. auctor complices qui praetendebantur complices, in unum Rakoczium vel absentem saevitum est. 2 Destinatur delegatum rursus contra patriae leges 28,2 post leges del. auctor iudicium cognoscendae eius causae iudicium cumque nemo esset qui vel verbum pro eo effaretur, tamen tanquam rite convictus

28,1 post Okolicsaniumque del. auctor complices qui praetendebantur complices, in unum Rakoczium vel absentem saevitum est. 2 Destinatur delegatum rursus contra patriae leges 28,2 post leges del. auctor iudicium cognoscendae eius causae iudicium cumque nemo esset qui vel verbum pro eo effaretur, tamen tanquam rite convictus perduellionis, horrendi criminis, reus pronuntiatur. 3 Nimirum vixisset ille

arcano involvit? § 29. 1 Sed quidquid de eo sit, Rakoczius iam liber Bercsenium, qui feliciori non nihil fato Austriacorum casses evaserat, in Poloniam secutus est. 2 Affulserat in principio Bercsenio regis optimatumque in eo regno favor; at mox a quodam ministro proditus, 29,2 in principio postea additum | post proditus del. auctor ni Ungarica fortitudine

Rakoczius iam liber Bercsenium, qui feliciori non nihil fato Austriacorum casses evaserat, in Poloniam secutus est. 2 Affulserat in principio Bercsenio regis optimatumque in eo regno favor; at mox a quodam ministro proditus, 29,2 in principio postea additum | post proditus del. auctor ni Ungarica fortitudine satellites evasisset dabatur iam caesaris legato in poenam, cum ille insigni virtute, caeso uno, satellites evasit in monasteriumque se

postquam in Polonia, contra ac putaverat, per aliquod temporis 30,1 per… temporis] in margine scripsit, at hic inserendum significavit auctor latitasset, tandem in Ungariam transmisit. 2 Quis credat ad solum principis nomen intra octo menses totam sub signa eius confluxisse Ungariam? 3 Tanta erat Ungarorum ab Austriaco iugo aversio, tanta ob calamitatem principis miseratio. 4 Leopoldus, quod omnes Austriaci principes in re

del. auctor in suum favorem | confoederatos] corr. auctor ex confoederation vana illa pacis imagine qua per archiepiscopum, qua per Angliae Hollandorumque legatos semper sub ambiguo tentatae ludificare ultro quoque perrexit. 2 Itaque conventum de solenni Schemniczii congressu, quo cum caesaris Rakoczii potentiarumque mediatricum commisarii convenissent, caesariani minutiis ambiguisque responsis datum eum in finem indutiarum tempus protrahendo, quibus tamen egregie interea abutebatur

convenissent, caesariani minutiis ambiguisque responsis datum eum in finem indutiarum tempus protrahendo, quibus tamen egregie interea abutebatur Heisterius, occupata per eam occasionem ingenti terrarum plaga, rumpere tandem Rakoczium 31,2 terrarum] in margine additum | Rakoczium] Rakoczii omnem fallacis eius foederis tractatum coegerunt. § 32. 1 Sub idem tempus Leopoldus e humanis

Ea Ungarorum constantia effecit ut caesar solenniorem etiam reliquis congressum 33,1 post congressum del. auctor Tyrnaviae posceret quo utrimque constituto Tyrnavia pro eo habendo designata est. 2 Sed enim difficile erat animos in diversa distractos suisque opinionibus pervicaciter inhaerentes coalescere. 3 Ungari, prout bellandi causam laesam libertatem habuere, sic eam restitutam pacis fructum esse voluere. 4 Iosephus aliis bellis

§ 34. 1 Ast ubi ad pacis tandem condiciones deventum est, tum demum apparuit animos tam contrariis rebus intentos bona fide coalescere non 34,1 non] postea additum posse. 2 Quippe Ungari vetus regimen avitamque libertatem in cunctis suis condicionibus respiciebant, caesar e contra, quidquid hereditariae despoticaeque suae derogaret, 34,2 derogaret] e derogabat corr. auctor

non] postea additum posse. 2 Quippe Ungari vetus regimen avitamque libertatem in cunctis suis condicionibus respiciebant, caesar e contra, quidquid hereditariae despoticaeque suae derogaret, 34,2 derogaret] e derogabat corr. auctor respuebat. 3 Itaque negata externa fideiussio sive exterarum potentiarum mediatio, interna autem, quam in observatione legum ponebant, verbis tantum, ut semper alias, promissa;

35. 1 Talia caesar Ungaris responsa dedit nec id quidem antea illis manifestans quam indutiae ad finem decurrere incoepissent, nimirum nec locus iis respondendi et occasio praeberetur, adiectis minis evertendi regni ni iis prompte assensissent. 2 Itaque oportebat sumptum malo omine bellum vel invitum Rakoczium continuare; cuius non potuit non infelix exitus esse. 3 Dudum praeclusa Ungaris militarium honorum via robur eorum exstinxerat ars Austriaca

vocant, reges, si forte legibus constrictam aut in aliquo cum maioribus populi communicatam potestatem habeant, ad arripiendum absolutum imperium semper incitatos fuisse; id adeo verum est ut clarissimum eius vel in hierarchia ecclesiastica appareat exemplum. 2 Nam cum Christus, licet Petrum quidem aliis praefecerit, potestatem tamen cum ceteris apostolis communicaverit, cumque ea de causa veteris aevi pontifices, queis prisca simplicitas et expers ambitionis animus, in arduissimis quibusque rebus non nisi consulto concilio

in populum potestate verba: quod perinde ridiculi fuerint reges, qui legi obsequi turpe dixerint, ac geometra foret qui regula gnome ceterisque organis, quae a peritissimis quibusque ad agri dimensionem adhiberi solent, uti absurdum et indecorum putaret. 2 Et certe quemadmodum pictoriam aut saltatoriam professo, utut magna alias vir sit authoritate, se regulis eius alligare suasque secundum eas actiones instituere necessum est, ita principem, qui artem imperandi assumpsit, legibus, quae verae imperandi regulae sunt,

Adeo posterioribus his temporibus apud congregationem cardinalium, quae de indice nuncupatur, optimos quosque libros prohibendi mos invaluit ut, qui religiosior non nihil hac in re esse velit, ei de solida quapiam scientia consequenda prorsus sit desperandum. 2 Id eane arte a politicis Curiae Romanae fiat ut praecluso hoc modo ad solidiora studia aditu orbis Christianus in ignorantiae simplicitate contineatur, et sic sacerdotum imperium facilius patiatur, nescio; id scio primis saeculis, quo zelus ut reliquorum Christianorum,

Die 29. Septembris 1782. Viennae. 1.1 Nullum liberali animo seu iucundius, seu paratum magis officium obtingere potest, quam accepta beneficia condigna gratitudine prosequi. 2 Cum tamen beneficium ipsum partim a persona illud conferentis, partim ab ipsa rei natura, summum magnitudinis gradum attingere possit, persaepe evenire solet ut vires eius, qui beneficio eiusmodi ornatus est, prorsus excedat eum, quem animo fovet, gratitudinis sensum seu

ab ipsa rei natura, summum magnitudinis gradum attingere possit, persaepe evenire solet ut vires eius, qui beneficio eiusmodi ornatus est, prorsus excedat eum, quem animo fovet, gratitudinis sensum seu aptis verbis exprimere, seu convenienti oratione explicare. 2.1 Hoc ego me loco in praesens collatum, Inclyti Domini Status et Ordines, fateri debeo dum de clementia Augusti moderationem nobilissimi huius comitatus capesso. 2 Si enim feliciter nobis regnantis Augustissimi, a quo munere hoc auctus, ornatus sum, recordatio

gratitudinis sensum seu aptis verbis exprimere, seu convenienti oratione explicare. 2.1 Hoc ego me loco in praesens collatum, Inclyti Domini Status et Ordines, fateri debeo dum de clementia Augusti moderationem nobilissimi huius comitatus capesso. 2 Si enim feliciter nobis regnantis Augustissimi, a quo munere hoc auctus, ornatus sum, recordatio subeat, Maiestatis eius fulgor mentis meae aciem ita perstringit ut omnem non modo facundiam, sed verba ipsa, quibus non tam gratitudinem, quam plenam virium facultatumque

percurri, munerum ratione et virium mearum tenuitate studia, labores, conatusque meos in promovendum altissimum servitium, in procurandum publicum patriae huius bonum laetus semper impendi; quo praecipuum curarum vigiliarumque fructum in ipsa serviendi occasione collocavi. 2 Triennium prope evolvitur quod in partem laborum communis patriae, ipsius iam etiam Hungariae vocatus sim. 3 Sed haec, quae pro exilitate virium mearum impendi, servitia, si illa cum relati modo praemii magnitudine contendam, adeo tenuia sunt, ut nil nisi meram

Quam proinde tibi, Clementissime Domine, gratitudinem rependam; quibus verbis eum, quo meus in te animus exaestuat, gratitudinis sensum valeam contestari; quod ego summi beneficii loco iure debeo reputare, id in minorum apud te gratiarum censum venire solet. 2 Te supremum Numen eo fastigii collocavit ut impotens gratitudo mea ad te vix valeat pervenire. 3 Tibi intentus in procurandam non tuorum modo subditorum, sed ipsius usque adeo humani generis felicitatem animus pulcherrimam in ipsa beneficii largitione mercedem

pectore praecipuam curarum Hungariae partem Augustus deposuit; quem amica patriae fata sublimi illo subsellio collocarunt, et cuius patrocinio me non modo munus hoc, sed et restitutam muneri pristinam dignitatem potissimum debere nunquam intermoritura gratitudine agnosco. 2 Sospitem hunc nobis, longaevum, felicem servent boni superi hunc virum: columen patriae, refugium miserorum, proborum omnium civium solatium. 7.1 Quo iam gratitudinis officio te prosequar, Excellentissime et Illustrissime Domine Installator et

miserorum, proborum omnium civium solatium. 7.1 Quo iam gratitudinis officio te prosequar, Excellentissime et Illustrissime Domine Installator et Commissarie Regie, qui te ministrum conferendae mihi caesareo-regiae huius gratiae praebere voluisti. 2 Complura ego tuae in me benevolentiae argumenta ab eo inde, quo rempublicam capessivisti, tempore grata memoria revolvo. 3 Subit etiam saepius mentem meam ea iucunda recordatio quod tu consimile, dum et in gubernatorem Littoralis Hungarici et in supremum comitem

8 Devinctum Tibi iam dudum animum meum novum hoc benevolentiae argumentum tanto arctius adstringet. 8.1 Accipe etiam debitum gratitudinis meae testimonium, Excellentissime et Illustrissime Domine Comes Bane! 2 Tuo et perennis memoriae fratris tui patrocinio primos honoris gradus sum consecutus. 3 Tuis auspiciis maximam publicorum munerum partem decurri. 4 Tuo me praesidio ipsum hoc, quod nunc capesso, munus denuo obnoxium efficit. 5 Sicut

Sicut festivum hunc mihi diem praesentia tua ornare dignatus es, ita ut me in ipso muneris exercitio sustinere, fovere, protegere velis, etiam atque etiam Te exoro. 9.1 Accipe denique, Inclyta Universitas, sincera devincti Tibi animi mei sensa. 2 Sentio ego quale humeris meis onus suscipiam dum operosi huius muneris exercitium aggredior. 3 Scio magistratus non dominandi gratia, sed eorum, quibus praesunt, commodis subserviendi causa esse constitutos. 4 Nec me latet obligationem hanc ab ea

Vestra potissimum res agitur, quando recte intellecta singulorum privatorum felicitas cum bono publico intimo et indissolubili nexu est coniuncta, quando ab hac laborum studiorumque consociatione posterorum successorumque vestrorum prosperae aut adversae res dependent? 2 Nutat profecto, Inclyti Domini Status et Ordines, omnis respublica ubi praecipui cives curam negotiorum deposuerunt, ubi domesticarum tantum rerum cura animos occupavit, ubi relictus sibi magistratus omne rerum arbitrium tenet.

magistratui nectitur, reputo. 11.1 Quod itaque unum a Vobis summis precibus contendo, illud est ut causam publicam cordi Vobis sumere, congressus publicos praesentia vestra condecorare, et magistratum vestrum gravibus vestris consiliis adiuvare velitis. 2 Mearum erit partium causas, quae Vos a frequentandis publicis congressibus impedire possint, removere. 3 Vos, puro boni publici studio animati, convenite quaeso frequentes quoties de causa publica disceptatur; reddite eam, quae comitiis comitatuum de systemate

reddite eam, quae comitiis comitatuum de systemate legum nostrarum debetur, dignitatem; perspicacia, aequanimitate, gravitate vestra sustinete magistratum vestrum, me, causam publicam. 12.1 Studium operamque meam ut Vobis offeram, supervacaneum puto. 2 Video ego tantum statuum et ordinum Inclyti huius Comitatus dignitatem, tantam amplitudinem, ut plus ego mihi a plerisque quam illi a me praesidii sibi possint polliceri. 3 Quod si tamen quempiam vestrum sustinendi, ornandi, augendi occassionem mihi fortuna

occassionem mihi fortuna offerat, nihil mihi magis volupe futurum credite quam commodis rationibusque singuli Vestrum, quoad per virium mearum imbecillitatem licebit, subservire. 13.1 Superest ut Te quoque paucis compellem, Inclyte Magistratus! 2 Tu mihi ab hodierno die intimo, ast grato simul vinculo iungeris. 3 Sicut communia amodo nobis sunt officia, ita reportandus exinde calculus ad nos aequo iure pertinebit. 4 Mihi semitam, qua incedas, indicare, Tibi hanc naviter terere, non laboribus

benignis ordinationibus ad casus specificos applicandis difficultas exsurgat, in his tuam erga me confidentiam exposcam. 14.1 Erunt fortasse aliqua quae seu in manipulationis forma, seu in ipsa rei substantia mutari, aut fors etiam emendari oporteat. 2 Verum cum ego hac in re omni nil nisi negotiorum accelerationem procurandumque Tibi ipsi alleviamen sim spectaturus, hanc Tibi inire viam tanto pronius exsistet. 3 Ita efficies ut, cum omne tuum officium ad explendas altissimas ordinationes, ad promptam

Jakovlye 13. Augusti 1794. Spectabilis et Clarissime Vir! 1.1> Tuas de 11. praeteriti accepi. <2 Gratulor quod manuscriptum incolume tibi redditum sit. 3 De iis, quae censura e notis meis aut delevit, aut mutavit, nihil laboro. 4 Video tamen exinde quantum libertas preli coarctetur; omnia enim illa et vera et innocua sunt.

<2 Gratulor quod manuscriptum incolume tibi redditum sit. 3 De iis, quae censura e notis meis aut delevit, aut mutavit, nihil laboro. 4 Video tamen exinde quantum libertas preli coarctetur; omnia enim illa et vera et innocua sunt. 2.1 Quod pactum Sigismundi cum Alberto exmittas, rem mihi gratam admodum praestitisti. 2 Quod ingressum ad regestum Sigismundi retineas, iure tuo uteris; ego enim tantum suadendi, non vero exigendi potestatem habeo. 3 Interea patere ut, postquam opus

e notis meis aut delevit, aut mutavit, nihil laboro. 4 Video tamen exinde quantum libertas preli coarctetur; omnia enim illa et vera et innocua sunt. 2.1 Quod pactum Sigismundi cum Alberto exmittas, rem mihi gratam admodum praestitisti. 2 Quod ingressum ad regestum Sigismundi retineas, iure tuo uteris; ego enim tantum suadendi, non vero exigendi potestatem habeo. 3 Interea patere ut, postquam opus iam prodierit (nunc enim nolo morari eius impressionem), ea, quae in postremis meis tantum indicavi,

4 Mittam ego tibi tantum has reflexiones, neque cupio ut unquam publici iuris fiant; spero tamen te ipsum exinde agniturum esse quod vera sint quae suasi. 3.1 Ceterum vidi ego quod tu de forma nobilitandi ex instituto citato loco non egeris. 2 Assertio tamen tua, quod Ludovicea, quam profers, donatio praebeat primum de aliquo per donationem nobilitato argumentum, falsa est. 3 De quo ut convincaris adnecto dissertationem de variis nobilitandi formis quae inde ab incunabulis Regni viguerunt.

dissertationes, forte easdem una procudi faciam si magnum meum opus, cui continuo incumbo, terminare non potuero. 5.1 Utcunque sit, lege quaeso illam attente et tuum de illa iudicium ingenue significa; omnes enim reliquae ad eandem normam elaboratae sunt. 2 Si quid proinde in huius forma mutandum mihi indicaveris, idem in aliis etiam praestabo. 6.1 Ceterum videbis tu exinde quod multa, qua adhuc inexplorata, in medio relinquam. 2 Idem me in notis ad submissa mihi decreta praestitisse indubie

significa; omnes enim reliquae ad eandem normam elaboratae sunt. 2 Si quid proinde in huius forma mutandum mihi indicaveris, idem in aliis etiam praestabo. 6.1 Ceterum videbis tu exinde quod multa, qua adhuc inexplorata, in medio relinquam. 2 Idem me in notis ad submissa mihi decreta praestitisse indubie observaveris. 3 Cum tu tantam possideas 6,3 Post possideas unum verbum deletum, collectiam, ut videtur.

unam aliamve phileram efficiet. 15 Quare denuo te vehementer exoro ut id mihi submittere velis; cuperem enim hoc quoque argumentum, quoad protractorum hactenus diplomatum fide licet, exhaurire. 7.1> De iuramento regum ad decretum Andreae Secundi. <2 Antea quaestio illa pertractari debet, an reges primae et secundae periodi vel inaugurale sacramentum dixerint. 3 Nosti enim quod vel hoc in quaestionem revocent illi qui limites regiae potestatis ultra modum proferre conantur. 4 De prima epocha id

hanc in rem deprehenderis, mihi communica. 13 Si is, quem supra petii, labor suscipiatur, poterat id una peragi. 8.1 Nihilo minus momentosa est quaestio: quis primus regum inaugurale pactum ediderit? 2 Conditiones, sub quibus Uladislaus Secundus regnum adiit, habent aliquam eius speciem, sed non formam. 3 Primum, quod in Corpore Iuris exstat, inaugurale diploma est Ferdinandi Secundi. 4 Ego complures causas habeo coniciendi quod usus

5 Si tu industriam tuam intendas, forte eadem felicitate deteges unum aliudve antiquius inaugurale diploma, qua responsum Ferdinandi Primi ad Novipolense articulos eruisti. 9.1 In Secretiori Archivo Regio non est quod multum spei reponas. 2 Versatus fuit in illo non professor aliquis Zagrabiensis, sed Petrovich, antea iuris publici in universitate doctor, tunc iam asessor Tabulae Districtualis 9,2 Post Districtualis delevi repetitum Assesor

9.1 In Secretiori Archivo Regio non est quod multum spei reponas. 2 Versatus fuit in illo non professor aliquis Zagrabiensis, sed Petrovich, antea iuris publici in universitate doctor, tunc iam asessor Tabulae Districtualis 9,2 Post Districtualis delevi repetitum Assesor integris sex hebdomadis quotidie bis, nempe per regias horas. 3 Nosti quod Kollar in opere de iure patronatus, si bene memini — scribo enim ruri ubi non est mihi ad manum mea

fui quod nunquam simus habituri systematicam seu statisticam, seu etiam historiam politicam, donec summa iuris publici et statisticae capita per peculiares eiusmodi dissertationes, qualis ea est quam nunc tibi submitto, solide discutiantur. 2 Cave tamen ne dissertationes hae verbose potius quam solide pertractentur, neve scholasticam, quam iis Loiolistae dare solebant, formam accipiant. 3 Super omnia autem cura diligenter ut status quaestionis determinate et non vage proponatur. 4 Inde

enim tantum ad mechanicos collectores, istud ad authorem, qui e et de diplomatibus ratiocinatur, pertinet. 11.1 Quale tibi planum proposueris de subsidiis ad historiam legislationis, non video. 2 Metuo tamen vehementer ne iterum plurima heterogenea eo coacerves cum meas dissertationes eo destinaveris, quae tamen nihil aliud sunt quam materialia partim pro statistica, partim pro politica Hungariae historia. 3 Quare

5 Nunc ausim ominari quod separationem hanc aliquis authorum post fata tua suscipiet, sicque non quidem nomen, sed opus tuum sepeliet. 12.1 Pro subsidiis ad iurisprudentiam Hungariae multa ego tibi potero communicare, modo et hoc planum videam. 2 Quare gratum mihi erit si huius quoque participem me feceris. 3 Forte ipse systematicam de hoc obiecto dissertationem concinabo tibique submittam; quam tu postea pro arbitrio distendere poteris. 4 Quamquam, ut ingenue fateor, ego in utroque hoc

Quare possent fortasse eodem opere subsidia et ad historiam legislationis et ad iurisprudentiam Hungariae absolvi. 6 Nolim tamen per id tibi arbitrium praecipere. 13.1 Quod ais te Corpus Iuris eversurum, nimium tibi polliceris. 2 Non nosti tu satis indolem hominum administrationi publicae praepositorum. 3 Quamcunque clare iis naevus aliquis remonstretur, quia id ipsi non observarunt, malunt eum quoque modo tueri quam privato eam gloriam concedere quod eius opera administratio publica

tu, quo coepisti, calle; sat erit tibi ad nominis gloriam quod tu primus omnia haec detexeris. 14.1 Cum scribas optare te ut de constitutione Hungariae aliquid elucubrem, video ignotum tibi esse quod ego laborem hunc iam perfecerim sub diaeta 1790-mi. 2 Si illum pro privata tua notitia legere vis, interpella Mandichium ut tibi communicet lucubrationem meam sub titulo Genuina constitutionis Hungaricae principia. 3 Verum absit ut illud vel tuam collectionem

enim tibi lumen pro faciendis in tuo de subsidiis ad historiam legislationis opere etiam innocuis reflexionibus. 15.1 Meministi in litteris tuis quod typhographia universitatis aliquas quisquilias edere velit, inter quas tua supplementa eminebunt. 2 Quid per id dicere volueris, non assequor. 3 Si quid tamen editum fuerit, mone Milossium ut pro me emat et mihi submittat. 4 Nam id ille facturum mihi iam recepit. 5 Universim si quid de rebus Hungaricis prodierit quod mihi arrisurum esse

prodierit quod mihi arrisurum esse putaveris, quaeso praesta id ipsum. 16.1 Cum Schönvisner sit renuntiatus bibliothecarius, video potentem esse adhuc, Loyolitarum factionem quae et tuis patronis, et Lakichio, qui Cuculatum protegebat, praevaluerit. 2 Cupivissem sane ut tu ad hunc postum cum competente charactere et stipendio eluctatus fuisses. 3 Nunc cum secus fuerit in fatis, probo constantiam tuam qua iniurias fortunae adeo viriliter sustines. 4 Conferet, crede mihi, id ipsum ad celebrandum

constantiam tuam qua iniurias fortunae adeo viriliter sustines. 4 Conferet, crede mihi, id ipsum ad celebrandum tanto magis a posteritate nomen tuum. 17.1 Habes ad prolixam epistolam tuam adhuc prolixius responsum, nimirum quia mihi magis vacat. 2 Postquam dissertationem meam perlegeris, rescribe mihi quaeso per otium. 3 Neque ego copiosam adeo epistolam postulo; si tibi non vacat, responde tantum breviter ad ea capita, ubi diserte postulavi, et vale.

quem veniet illa Ludovici Primi donatio quam tu producis, et quae dissertationi huic ansam dedit. 19.1 Si forte illam inserueris tuis supplementis, adverte quaeso ut post paragraphum 13-tium scribatur paragraphus 20-mus, post 15-tum vero paragraphus 17-mus, denique post 39-num scribatur paragraphus 42. 2 Hos enim scriptor meus per errorem transposuit qui totum ordinem perturbavit. 3 Non vacabat vero mihi denuo purizari curare.

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report