Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: 2 Your search found 6213 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 640-763:640. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 43 | Paragraph | Section]
Vestram Dominationem commisi. Prodibit semel veritas, cognoscetur adhuc etiam per episcopum Zagrabiensem, quis habeat et apud quem sint illi 300 aurei. 6 Vestra Dominatio non me deserat in hac necessitate.
2 István Brodarics 1 to Albert Kasu Buda, 1507, [?,?]2
Manuscript used: MOL, DF 232236 Brodarics thanks Albert Kasu for the latter’s patronage and requests further support for himself and his kin in front of the Bishop of Zagreb.
adhuc etiam per episcopum Zagrabiensem, quis habeat et apud quem sint illi 300 aurei. 6 Vestra Dominatio non me deserat in hac necessitate.
2 István Brodarics 1 to Albert Kasu Buda, 1507, [?,?]2
Manuscript used: MOL, DF 232236 Brodarics thanks Albert Kasu for the latter’s patronage and requests further support for himself and his kin in front of the Bishop of Zagreb.
Domine, Patrone Colendissime.
decretorum doctor in cancellaria regiae maiestatis.
4 István Brodarics to Taddeo dei Lardi 1 Buda, 9 June 1508
Manuscript used: ASM, Ambasciatori, Ungheria, Busta 3. 2 Published: Kujáni Gábor, Brodarics István levelezése, Történelmi Tár, 1908, 260–261. In Hungarian: V. Kovács Sándor (ed.), Magyar humanisták levelei XV–XVI. század, Budapest, 1971, 557–558. Brodarics gives a detailed account of the child King’s marching in to Buda and
5 István Brodarics to citizens of Kassa Buda, 29 August 1512
Manuscript used: MOL, DF 270926 1. Brodarics reminds citizens of Kassa that he was of help to them in the past whenever he could be. – 2. He asks for a four-in-hand carriage from the town in recognition of his services and that it is to be sent to Buda by merchants going to the fair held at St. Nicholas Day.
mitti solent, me in omnibus, in quibus possum, et quae sunt officii mei, libentissime servire eisdem. Id quod ego non propterea facio, quod propter hoc aliquam remunerationem a Vestris Dominationibus exspectem, sed certe magis ex cordis affectione, qua Vestris Dominationibus afficior. [2.] Nihilominus tamen rogo Vestras Dominationes, ut non loco remunerationis sed loco mutuae benivolentiae velint mihi ordinari facere unum currum pro quattuor equis, et per mercatores huc Budam ad nundinas Sancti Nicolai 2 venturos mittere. Id quod scio me apud Vestras Dominationes
magis ex cordis affectione, qua Vestris Dominationibus afficior. [2.] Nihilominus tamen rogo Vestras Dominationes, ut non loco remunerationis sed loco mutuae benivolentiae velint mihi ordinari facere unum currum pro quattuor equis, et per mercatores huc Budam ad nundinas Sancti Nicolai 2 venturos mittere. Id quod scio me apud Vestras Dominationes servitiis meis posse praeter dominum nostrum gratiosissimum centies promereri. Easdem Vestras Dominationes optime cupio valere.
DF 269209 Published: Tóth-Szabó Pál, Oklevelek a kegyúri jog történetéhez, Történelmi Tár, 1903, 105–106. 1. Having heard that the position of the Provost of Jászó is vacant, he asks those in Kassa to give it to scribe Péter. Kristóf Darholczi also wrote about this to them. – 2. He and Darhoczi could have achieved with the Bishop that the Provostship goes to scribe Péter, but as advowson belongs to Kassa, they prefer to recommend their protégé to the town. – 4. People in Kassa should write a letter on behalf of scribe Péter, whose knowledge, morals and outstanding
2007, 35–84.
servitori, qui et vicinus Vestris Dominationibus est et moribus, scientia, aliisque virtutibus satis decoratus, conferre. Sicut egregius etiam dominus Christophorus Darhoczy, 5 cubicularius domini reverendissimi Dominationibus Vestris super hac re latius scripsit. 6 [2.] Nos cum ipso domino Christoforo Darhoocz, si pro ea praepositura ipsi domino Petro litterato obtinenda laborare et intercedere apud dominum nostrum reverendissimum voluissemus, credimus nos habere tantum favoris apud suam dominationem reverendissimam, ut praeposituram ipsam obtinere ipsi domino
of György Szatmári in 1515. 6 For Darholczi’s letter to the town of Kassa dated 18 August 1515, see: MOL, DF 270974
8 István Brodarics to Angelo Cospi 1 [Sine loco], [1515–1516]2
Manuscript used: EFKK, Categoria V. Titulus IV. cc. 142v–143r. Published: V. Kovács Sándor, Egy humanista a mohácsi vész korában (Kálnai Imre), Irodalomtörténeti Közlemények, 1970, 372. In Hungarian: V. Kovács Sándor, Magyar humanisták levelei XV–XVI. század, Budapest, 1971,
merit in detail. Then it proceeds to describe the nature of augmentation and gives explanation.
Történelmi Tár, 1906, 343–344. 1. The Pope has arrived in Rome but has not received Brodarics in a public audience yet. However, he and Cardinal Medici have put forward Louis II’s request to him in a private interview that a legate or nuncio be sent to the Nuremberg Imperial Diet. – 2. Brodarics assures King Louis that that he could find no Pope more suitable for his purposes than Adrian. Marsupino has returned from Florence to Rome too. Now they work together on behalf of the King. – 3. He complains that he has no money and he doesn’t get any from the Fuggers in spite of
by King Louis quite useful, but he cannot travel there without money.
egeramus. 6 Sed cum statim subsecutus fuisset adventus pontificis, omnia ad pontificem reiecta fuerunt. Pontifex dixit se quamprimum expediturum unum virum idoneum, de aliis agetur, ut praemisi, in audientia consistoriali. 7 Et in diligentia nostra nihil penitus deerit. [2.] Habet ex munere divino Vestra Maiestas pontificem talem, quo melior et ad negotia Vestrae Maiestatis propensior ne optari quidem posset a domino Deo. Credo et certissime credo non Maiestatem Vestram solum, sed totam Christianitatem in huius re et nomine sanctissimi viri bonitate, prudentia et
was dated 18 February 1522 (compare: Archivio di Stato di Siena, Particolari, Famiglie Senesi nr. 146). It is known from Mario Sanuto’s diary that he was in Venice on 26 April because that’s when he spoke in front of the council of the Signoria about the aid to Hungary. He got an answer on 2 May, and Sanuto says he continued his trip to Rome on 3 May. (Compare: Wenzel Gusztáv, Marino Sanuto világkrónikájának Magyarországot illető tudsításai III., Magyar Történelmi Tár XXV. 268–269.) Marsupino writes on 8 August 1522 that he was waiting for Brodarics to arrive in Rome
highlights the nature of diplomatic letters: they are summaries, and writing them often took several days as suspected here.
11 Sigismund I 1 to István Brodarics [Vilnius], [22 October 1522]2
Manuscript used: BK 228fol. 197–1983 Published: Acta Tomiciana VI. 144–145. He has been informed about the sudden death of his envoy to Rome. Since he has nobody to conduct his business, he asks Brodarics to promote his interests in the papal court just as his envoys often represent the
T. 4. fol. 122 r–v. 1 Published: Acta Tomiciana VI. 219–220. 1. Brodarics fulfilled Sigismund’s request and approached the Pope regarding the Płock bishopric and the matter of indulgences. Sigismund will learn the Pope’s answer from a letter to be sent through Anton Fugger. – 2. He informs Sigismund that the Pope holds him in the highest esteem among all Christian rulers, and he alone is considered the refuge of Christianity and also the only support of Hungarian King Louis. – 3. He says he is happy to be available for Sigismund because he knows that by serving
Louis.
et quale responsum ad petita Maiestatis Vestrae dederit, superfluum est me pluribus verbis Maiestati Vestrae explicare, cum ex eius litteris, 5 quas cum domino Anthonio Fukaro, 6 diligentissimo servitore Maiestatis Vestrae ad eandem mittimus, sit omnia plene cognitura. [2.] Ego hoc unum etiam litteris meis Vestrae Maiestati notum esse volui, incredibilem esse et admirandum Sanctissimi Domini Nostri in Vestram Maiestatem amorem et de illius clarissimis virtutibus opinionem. Nullus est princeps in tota Christianitate, cui non Vestram Maiestatem rebus omnibus, quae
family. After his childless uncle dies (1525), he and his brothers take over control of the Fugger banking house. (More on Anton Fugger: Götz Freiherr von Pölnitz, Anton Fugger, Bd 1–3., Tübingen, 1958–1986. On the Fuggers’ activities in Rome: Aloys Schulte, Die Fugger in Rom 1495–1523, 2 Bde, Leipzig, 1904.) Sigismund counted on the help of the Fuggers – who were influential in Rome – in settling the dispute with the Pope. His letters to Jakob Fugger and Jan Boner from the end of October demonstrate this (see: AT VI. 145–147.) Anton Fugger must have written to the Polish
15 January 1523
Manuscript used: BN T. 4. fol. 130r. Published: Acta Tomiciana VI. 225–226. 1. He put forth Sigismund’s request to the Pope again regarding the Płock bishopric, but this time Cardinal de Grassis, who had been away before, also spoke up to the Pope in this matter. – 2. He will learn the Pope’s answer from de Grassis’ letter. The Pope cannot be dissuaded from his earlier intention, so pushing the issue further is senseless. That is, benefices of those who died in the Town are handled differently in Rome. They try to get hold of such benefices
letters to him concerning the Płock bishopric in the autumn of 1522, and asked for his intervention. (Compare: AT VI. 145–146, 153–154, 207.)
oriri possent, non potui tamen aliud et magis praesentaneum responsum a Sua Sanctitate impetrare. [2.] Responsum ipsum, quod uterque nostrum habuit, ex litteris reverendissimi domini cardinalis Maiestas Vestra intelliget, 2 contra quod ego non existimarem, Clementissime Domine, Maiestati Vestrae (quod cum illius gratia dictum sit) iam amplius repugnandum. Nam aut difficillimum certe
153–154, 207.)
oriri possent, non potui tamen aliud et magis praesentaneum responsum a Sua Sanctitate impetrare. [2.] Responsum ipsum, quod uterque nostrum habuit, ex litteris reverendissimi domini cardinalis Maiestas Vestra intelliget, 2 contra quod ego non existimarem, Clementissime Domine, Maiestati Vestrae (quod cum illius gratia dictum sit) iam amplius repugnandum. Nam aut difficillimum certe erit, quantumcunque nitamur, aut prorsus impossibile pontificem ex hac sententia deduci. 3 Et isti latius aliquanto
15 Sigismund I to István Brodarics [Cracow], [February 1523]
Manuscript used: BJ 6556 fol. 70r–v. 1 1. Letters of Brodarics leave him in uncertainty regarding bishoprics of Płock and Przemiśl. – 2. He asks for clarification of the situation. Should the Pope decide otherwise than he wishes, he will in no way be diverted from his purpose.
Devote nobis Dilecte. [1.] In negotio episcopatuum Plocensis et Premisliensis, quod ut istic curares, a te
1 Another
manuscript: BCzart TN 35. fol. 397–398.
postulavimus, binas tuas litteras accepimus, 2 quarum alteris refers te ad litteras pontificis, ex quibus nihil pro voto nostro cognovimus, alteris item litteras reverendissimi domini cardinalis protectoris nostri, quas non habuimus, allegas, unde in dies magis in ipso negotio incerti reddimur. Quae res molestior est nobis, quam dici
praeter spem accidere potuit, quam cum nos et serenissimus dominus nepos noster unum simus, et illius maiestatis negotia non secus istic Romae, quam nostra propria per oratores nostros curabantur. Nunc istud negotium nostrum talibus involucris et ambagibus tractari. [2.] Et proinde postulamus a te, ut nobis tandem aperte scribas, quid agatur in ipso negotio, nam non dubium est, quin summus pontifex, cum ita res succedit, parvi faciat postulata nostra iustissima, aliudque facere in hoc ipso negotio, quam quod nos volumus aut ferre possumus, contendat, de quo,
et dignitate nostra nulli hactenus gratia Dei cessimus, neque cessuros nos ipso Deo iuvante confidimus. Datum.
16 Andrzej Krzycki 1 to István Brodarics Cracow, 18 February 1523
Manuscript used: BK 243fol. 222v–223r. 2 1. Krzycki expresses his joy over Brodarics’ letter to him. Neither long years nor distance made him forget their old friendship. – 2. He thanks for Brodarics’ congratulation to him for his appointment as Bishop of Przemiśl. He did not strive for it, did not even think of it. He is
16 Andrzej Krzycki 1 to István Brodarics Cracow, 18 February 1523
Manuscript used: BK 243fol. 222v–223r. 2 1. Krzycki expresses his joy over Brodarics’ letter to him. Neither long years nor distance made him forget their old friendship. – 2. He thanks for Brodarics’ congratulation to him for his appointment as Bishop of Przemiśl. He did not strive for it, did not even think of it. He is afraid, however, that a bishopric so near the Turks will hinder him in achieving his literary goals. – 3. He has been informed about the
Dominationi, quas maiores possum, gratias ago. Equidem nihil magis cupio, quam hunc illius erga me animum aliquibus meis officiis demereri, meumque vicissim erga illam studium et observantiam testari. Quod ut aliquando praestare possim, nihil operae meae, nihil occasionis praetermittam. [2] Quod vero Vestra Dominatio eam mihi gratiam, qua me valere apud serenissimum dominum meum intellexit, gratulatur, ago quidem illi immensas gratias, verum mallem, ut aliquando quieti meae, cuius sum amantissimus, praesertim in tantis rerum publicarum turbis ac discriminibus gratulari possit.
Brodarics [Cracow], [around 15 May 1523]
Manuscript used: BJ 6556 fol. 71r–v. 1 1. Sigismund cannot understand why matters of the bishoprics of Płock and Przemiśl take so long to settle, when the Pope does not benefit from this, but his candidates suffer considerable harm. – 2. He asks Brodarics to help his envoy to the Pope in every way since he will not allow settling the matter differently than what he had decided.
AT VI. 135.)
1 Another
6
manuscript: BCzart TN 35. fol. 731.
cum maxima tamen perturbatione regni nostri et servorum ac consiliariorum nostrorum, quos ad eos episcopatus designavimus impendio et iactura. 2 [2.] Itaque postulamus a te ut huic nuntio nostro 3 auxilium et consilium omne praebeas, quo negotium ipsum ex tricis istis evolvatur. Nam ut prius tibi scripsimus, non patiemur ullo pacto, ut aliter id ipsum negotium, quam designavimus, transigatur. Quando quidem
135.)
1 Another
6
manuscript: BCzart TN 35. fol. 731.
cum maxima tamen perturbatione regni nostri et servorum ac consiliariorum nostrorum, quos ad eos episcopatus designavimus impendio et iactura. 2 [2.] Itaque postulamus a te ut huic nuntio nostro 3 auxilium et consilium omne praebeas, quo negotium ipsum ex tricis istis evolvatur. Nam ut prius tibi scripsimus, non patiemur ullo pacto, ut aliter id ipsum negotium, quam designavimus, transigatur. Quando quidem intelligimus, quorsum
18 Louis II to István Brodarics Buda, 1 June 1523
Manuscript used: MOL DF 2760781 Partially published: Veress Endre (ed.), Akták és levelek Erdély- és Magyarország Moldvával és Havasalfölddel való viszonyához, Budapest, 1914, 125. 2 1. He has learnt that a papal envoy arrives in Hungary with an aid of fifty thousand gold coins. This is needed badly for hiring mercenaries as soon as possible. – 2. The Turks occupied Wallachia again, and, together with the two Romanian voivodships and the Tatars they represent a
Akták és levelek Erdély- és Magyarország Moldvával és Havasalfölddel való viszonyához, Budapest, 1914, 125. 2 1. He has learnt that a papal envoy arrives in Hungary with an aid of fifty thousand gold coins. This is needed badly for hiring mercenaries as soon as possible. – 2. The Turks occupied Wallachia again, and, together with the two Romanian voivodships and the Tatars they represent a serious threat to Transylvania and Szörény, and even the whole country. A significant Turkish force assembled already near Szörény which, although would not start an overall
has copias viribus nostris nec levem, nec mediocrem futuram accessionem. Si tamen hoc tempore pedites istos conductos et in locis opportunis cum nostro peditatu atque equitatu dispositos haberemus, maiori essent nobis adiumento, quam si paucis post mensibus viginti milia conducerentur. [2.] Nam, ut rerum nostrarum statum cognoscas, vayvoda Radwl, quem nos anno superiore Valachiae Transalpinae praefeceramus 6 Turcis provinciam summa vi nuper occupantibus et novum vayvodam 7 cum vexillo imperatoris inducentibus rursum cedere et in Transsilvaniam cum optimis
Manuscript used: BN T. 5. fol. 4r–5r. Published: Acta Tomiciana VI. 286–288. 1. Finally, success has been achieved in the matters of the bishoprics of Płock and Przemiśl. Cardinal Pucci fulfilled all the wishes of Sigismund; nevertheless, Brodarics himself did his utmost for success. – 2. New envoy of the King of England, Bishop of Bath has arrived. It is not known yet what suggestions he has regard
39 Sacrorum correxi ex: sacrum
ing peace. Supposedly, the French King’s envoy is also on his way. – 3. He works day and night to
ut addi nihil potuerit. Ego etiam pro virili mea non defui, idem in posterum quoque facturus in omnibus rebus, in quibus Vestrae Maiestati servire potero et illa servitiis meis uti dignabitur. Quod ut facere velit, meque inter suos postremos servulos numerare, eidem humillime supplico. [2.] Nova hinc nescio, quae Vestrae Maiestati scribam. De pace sive induciis inter principes Christianos adhuc superest aliqua particula spei. His diebus venit novus orator a serenissimo rege Angliae, episcopus Bathonensis, 2 vir insignis et non parvae auctoritatis. Quid de pace attulerit
suos postremos servulos numerare, eidem humillime supplico. [2.] Nova hinc nescio, quae Vestrae Maiestati scribam. De pace sive induciis inter principes Christianos adhuc superest aliqua particula spei. His diebus venit novus orator a serenissimo rege Angliae, episcopus Bathonensis, 2 vir insignis et non parvae auctoritatis. Quid de pace attulerit – eius enim rei gratia venisse dicitur – nondum satis intelligere potui. Dicuntur et oratores Christianissimi regis adventare. Utinam pro salute totius Christianitatis boni aliquid concludi posset! [3.] De subsidio
the matters of the bishoprics of Płock and Przemiśl. Following Brodarics’ advice, he uses a softer tone in writing to the Pope, even though he already displayed more self-control than what was suggested by his subjects in a matter in which his country and his adherents are wronged. – 2. Brodarics is asked to settle matters of the two bishoprics without further delay or difficulties; benefices of the Canon of Cracow should be sent to Opaliński.
benefices of the Canon of Cracow should be sent to Opaliński.
nostrorum perturbatione scripserimus aequo asperius, 3 quandoquidem nimio plus patienter et mansuete, quam ab ipsis subditis nostris ac aliis nobis consulebatur, negotium hoc tractavimus, utcunque est, quoniam iam illius Sanctitas voluntati et iuribus suis satisfecit. [2.] Postulamus a te, ut tandem finis fiat huic tragoediae, fiatque provisio tam de episcopatu Plocensi, quam etiam Premisliensi, ita ut prius scripsimus, sine ulla pensione ac onere et sine aliqua mora et difficultate. Similiter ut de canonicatu Cracoviensi reverendi Raphaelis electi Plocensis
Budapest, 1971, 559. 1. Várdai is informed that Archdean and Hungarian confessor in Rome János Lászai has been buried. Brodarics wants to recommend Imre Kálnai for the position to the Pope. He requests Várdai’s support so that the position does not fall into the hands of foreigners. – 2. He assumes, Várdai has learnt about the pact among Christian rulers reached on 5 August, which is favourable to Hungary.
the pact among Christian rulers reached on 5 August, which is favourable to Hungary.
Vestrae Reverendissimae Dominationis. Sit contenta Vestra Dominatio Reverendissima, ut suis potius benefiat, quam alienis. Vestra Dominatio Reverendissima scit bene, quid de talibus beneficiis fieri solet et quibus involucris talia soleant implicari. 5 [2.] Nova nunc alia non sunt. Nam de confoederatione inter omnes pene totius Christianitatis principes V. huius mensis sollemniter publicata, credo iam Vestram Dominationem audiisse. Eam credo ego rebus nostris, si tandem expergisci voluerimus, fore procul dubio salutarem. Haec raptissime.
Reverendissimo Domino Meo, Domino Fratri episcopo Transsilvanensi etc., Domino observandissimo
Sigismund I to István Brodarics [Cracow], [September 1523]1
Manuscript used: BJ 6556 fol. 76r. 2 1. Doctor Lucas has returned from Rome and reported about Brodarics’ diligence in the case of the Płock bishopric. Brodarics can therefore count on the King’s gratitude. – 2. He holds grudges for the matter has not been settled yet because of the increased sum of annata, even though this sum was designated for fight against the infidels. Thus, leaving it with the country would be more appropriate than increasing it and thereby ransack the country. – 3. Brodarics
miseramus, narravit nobis, quantam curam et diligentiam adhibueris in ipso negotio ex ipsis labyrinthis extricando. Qua re persuadeas tibi te nobis acceptissimum factum ac in eorum esse numero, quibus libenter commodare vellemus, prout hoc per omnem occasionem non praetermittimus. [2.] Ceterum quod haereat adhuc istic ipsum negotium propter auctam annatam est nobis molestissimum, praesertim cum non ignoremus eas annatas fuisse primitus ad defensionem contra infideles concessas, quam nos cum serenissimo domino nepote nostro soli assidue sustinemus. Et proinde magis congrueret
Published: Acta Tomiciana VI. 326–327. 1. A new Pope has not been elected yet, even though the Cardinals have been in conclave since 1 October. Some suspect that they are waiting for the outcomeof the case of the French at Milan, so the election process may last for several further months. – 2. Sigismund’s letter on the Płock annata has been received. However, as long as there is no new Pope nothing can be done. He hopes Sigismund can reach an agreement at least with his cousin King Louis so that money allotted for the defence of Christianity gets to the proper place. – 3. The
35
5 per correxi ex: pro, pro: per BCzart TN 35
[1.] Nihil adhuc de pontifice est factum. 1 A prima huius mensis sunt in conclavi reverendissimi domini cardinales. Fama est eos exspectare exitum rerum Gallicarum in ducatu Mediolani. 2 Sunt nonnulli, qui credunt creationem hanc per multos adhuc dies vel forte menses differendam. Quidquid erit, Vestram Maiestatem curabo quamprimum facere certiorem. [2.] Accepi his diebus litteras Vestrae Maiestatis de annata Plocensi. 3 Ante creationem
reverendissimi domini cardinales. Fama est eos exspectare exitum rerum Gallicarum in ducatu Mediolani. 2 Sunt nonnulli, qui credunt creationem hanc per multos adhuc dies vel forte menses differendam. Quidquid erit, Vestram Maiestatem curabo quamprimum facere certiorem. [2.] Accepi his diebus litteras Vestrae Maiestatis de annata Plocensi. 3 Ante creationem pontificis fieri nihil posse Vestra Maiestas videt, postea dabo omnem operam. Utinam Vestra Maiestas cum ceteris principibus Christianis vel saltem cum serenissimo nepote suo, domino meo
the trial about the will of János Lászai and on Várdai’s duties regarding this. He suggests accepting the agreement offered, since he cannot expect a better deal: the Pauline Fathers should get their 60 forints that is due, and the 200 forints that Lászai owed them according to his will. – 2. He asks Várdai to send also the 16 forints that Kálnai borrowed for the journey home and for which Brodarics vouched. – 3. There is still no Pope; the French are stationed at Milan; the Emperor is about to intrude in France from Navarra. – 4. Kálnai is brought into his attention again.
subticere vellem, tamen alii nullo modo tacebunt, neque cessabunt, quousque illa summa reddatur. Proinde de illis quoque curam habeat Dominatio Vestra Reverendissima, ut quamprimum mittantur, ne aliquod negotium gravius inde (quod nollem) Dominationi Vestrae Reverendissimae oriatur. [2.] Emericus litteratus servitor Dominationis Vestrae Reverendissimae, cum diutius hic mansisset, quam eum Dominatio Vestra Reverendissima mansurum existimabat, adeo omnia expenderat, ut ei ad iter nihil reliquum esset, quare, cum discedere vellet, rogavit me, ut florenos sedecim mutuo darem, quos
25 István Brodarics to Sigismund I Rome, 11 December 1523
Manuscript used: BN T. 5. fol. 40r. Published: Acta Tomiciana VI. 345–346. 1. He believes, he can report good news soon, since the new Pope Clement VII is ready to fulfil all of Sigismund’s wishes. – 2. There are no new pieces of news; the French are still in Italy; the Pope, partly due to Brodarics’ prompting, instructed three Cardinals to work on creating peace among Christian rulers, hopefully with good results.
et Domine, Domine mihi Gratiosissime. Post servitutis meae perpetuae in gratiam Vestrae Maiestatis humillimam commendationem.
Vestrae Maiestatis credo nos cum domino Stanislao nuntio 1 eiusdem optatam relationem in omnibus habituros: Clemens VIIs pontifex 2 enim propensissimus est in gratificando Vestrae Maiestatis rebus in omnibus. Qua tamen de re brevi et diffusius et apertius scribam. [2.] Nova alia non sunt. Galli nondum ex Italia excesserunt. Pontifex cum sua sponte, tum mea etiam exhortatione et precibus permotus dat omnem operam pro pace vel saltem treugis inter principes Christianos faciendis. Ad hanc rem in proximo consistorio III ex reverendissimis dominis cardinalibus
in connection with peace, he was not a Cardinal but one of the Pope’ Chamberlains, Bernardino della Barba. The next peace envoy Cardinal Nikolaus von Schönberg set off for his round trip through Spain, France, and England only in March 1524. Compare: Ludwig von Pastor, Geschichte der Päpste IV/2... 179.
26 István Brodarics to Sigismund I Rome, 15 December 1523
Manuscript used: BN T. 5. fol. 41r–v. Published: Acta Tomiciana VI. 348. 1. Nothing has been achieved concerning the Płock annata. The
concerning the Płock annata. The annata for Płock have always been 2000 ducats, and if Alexander VI or any other Pope asked for less on one or two occasions, this does not change what is due officially. On the other hand there is good news: Tomicki has been appointed Bishop of Cracow. – 2. The Pope and the Cardinals are equally inclined towards peace. However, chances are small for this to happen because the French King and his opponents stubbornly cling to their demands. Sigismund and Louis have to find other ways of protecting their countries.
praeter quam quod in annata Plocensi tantam video difficultatem, ut parum aut nihil spei apud me sit reliquum. Aiunt, et in hoc se fundant, ecclesiam illam ab initio semper in duobus milibus ducatorum fuisse expeditam, et ita in libro etiam annatarum (quem vocant) contineri: si Alexander papa 2 vel alius pro bina vel trina expeditione propter aliquam causam minus accepit, id annatae priori duorum milium non debere praeiudicare. Ab hac sententia, credo, deduci vix poterunt. Feci ego de hoc et privatim et publice et apud pontificem et apud cardinales omnem diligentiam, haec tamen
pontificem. Non defuit et dominus Stanislaus, 3 diligentissimus certe servitor Vestrae Maiestatis. Neque tamen adhuc desistemus, sed parum, ut dixi, spero. Ecclesia Cracoviensis pro reverendissimo domino meo, domino Posnaniensi 4 in hesterno consistorio fuit expedita. [2.] De pace inter principes Christianos facienda scripsi pontificem ad hanc rem adiecisse animum, delegisse ad hoc certos ex reverendissimis dominis cardinalibus, cum quibus ego fui iam saepe; video et pontificem et reverendissimos dominos ad id propensissimos. Sed et illud video, Princeps
1. The Sultan spreads false rumours about his preparations for a war against Persia in order to lull Hungary and Europe to sleep, while spy reports and information from Voivods of Moldova and Wallachia suggest that he wants to attack Hungary in March in alliance with the Tatars. – 2. Knowing this, Ferdinand also sent an envoy to Rome to press for the aid. Brodarics should cooperate with the Austrian envoy fully. – 3. The Pope should order Legate Cajetan de Vio to pay the money he has for repairs of Hungarian border fortresses or the soldiers’ pay before more substantial
in reditum suum defendi ac retineri possent, et haec tanto ingenio et artificio fingebantur, ut eos quoque fallerent, qui secretorum tyranni se non esse ignaros arbitrarentur, qua fraude et simulatione nihil aliud agebatur, quam ut nos securos et imparatos possunt opprimere. Habemus 2 enim recens ex waywodis Moldavo 3 et Transalpino, 4 aliisque exploratoribus nuntium destinasse Turcas omni genere apparatuum instructissimos proximo mense Martio regnum hoc nostrum Tartaris etiam in societatem belli adiunctis invadere. [2.] Quod ubi ex auctoribus
Habemus 2 enim recens ex waywodis Moldavo 3 et Transalpino, 4 aliisque exploratoribus nuntium destinasse Turcas omni genere apparatuum instructissimos proximo mense Martio regnum hoc nostrum Tartaris etiam in societatem belli adiunctis invadere. [2.] Quod ubi ex auctoribus certis serenissimus quoque frater noster, archidux Austriae 5 cognovisset, misit et ipse ad Sanctissimum Dominum Nostrum 6 oratorem, 7 quod pro avertendis periculis aperte imminentibus opportunum Sedis Apostolicae
of Hungarian confessor in Rome János Lászai, 147 ducats, should be deposited in the Altoviti bank according to the wishes of Philippus de Senis and Vincenzo Baldi.
Rome, 29 February 1524
Manuscript used: MOL, DF 276068 1. He informs Ferdinand that the Count of Cordoba will give a detailed report of the news; even though the tenths will be collected, there is still little hope [for saving Hungary] if there will be no peace among Christian rulers. – 2. News came from Spalato, Croatia, to Venice that the Sanjak-Bey of Bosnia sent major infantry force to besiege Klissa and he will soon follow with a major force of cavalry. According to news from Constantinople, the Turks are busy with preparations both on land and water. Pope Clement is trying
ammunition to the besieged Klissa, but it is feared that it will arrive late.
omnia alia ex ordine referre poterit. Exiguntur quidem istae decimae, sicut Vestra Serenitas ab ipso intelliget, sed in his quoque parva est spes ponenda, si Deus pacem aut indutias inter principes non posuerit, tota salutis communis ratio in hac una re posita esse videtur. [2.] Ex Croatia habemus ex litteris comitis Spalatiensis ad illustrissimum dominum Venetorum 4 V. Februarii datis Bassam sive Zanzacum Boznae iam praemisisse non parum peditum numerum ad obsidendum Clyzium 5 subsecuturum ipsum quoque brevi cum valido
is lost]1 Published: Georgius Pray, Epistolae procerum regni Hungariae I., Posonii,1806, 177–182. 1. The fall of Ostrovica raised concerns in Rome. It is serious loss indeed, but more will follow, because the country’s resources are not sufficient to contain the ever strengthening Turks. – 2. 32,000 forints per year are spent on the borderland in Croatia only, even in peace time, and upholding Temesvár, Pétervárad, Szörény, and Titel, not to mention Jajca, costs enormous sums. So loosing Ostrovica is not due to negligence but to poverty. – 3. He is happy to hear that the Pope
needed money.
potentia dimidio, quam sint hodie, minores erant. At nunc ea, quae commemoravimus, loca assiduis Turcarum incursionibus pene in solitudinem sunt redacta, adeo, ut tenues reliquias et paucas, quae adhuc in illis regnis supersunt, arces, maxima parte redituum nostrorum tueri nequeamus. [2.] Nam, ne quid amplius de illis regnorum nostrorum finibus dicamus, ad Croatiam pacatis etiam temporibus in banorum stipendium et tenenda locis necessariis praesidia triginta duo milia florenorum singulis annis facile absumuntur. Jaycza, quae in mediis hostibus sita est, et quo non, nisi iusto et
Summa tamen Vestrae Serenitatis clementia et singularis in omnes liberalitas ac munificentia spem mihi dat Vestram Serenitatem preces etiam nihil a se merentis servitoris non aspernaturam. Intellexi reverendissimum dominum meum archiepiscopum Strigoniensem his diebus vita functum esse. 2 Non dubito (ut in tali casu plerumque fieri consuevit) nonnullas beneficiorum ecclesiasticorum mutationes in Hungaria fore. Ego cum a serenissimo et clementissimo domino meo, fratre 3 Vestrae Serenitatis longe nunc absim, 4 et absentes, quocunque obsequii genere
since benefices get rearranged in such cases, he asks Ferdinand’ to intercede on his behalf for remembering the absent envoy in Buda so that the latter’s services are rewarded with a smaller benefice at least; he asks for this only to be able to represent the Hungarian King in Rome better. – 2. There is no news. The Emperor’s army is still besieging the French at Novara. – 3. He is sending a copy of the letter by Persian Shah Sophi addressed to the Emperor and Louis II to Sigismund.
liberalitas ac munificentia spem mihi dat Vestram Maiestatem preces etiam nihil a se merentis servitoris non aspernaturam. Intellexi reverendissimum dominum meum archiepiscopum Strigoniensem his diebus vita functum esse. 2 Non dubito, ut in tali casu plerumque fieri consuevit, nonnullas beneficiorum ecclesiasticorum mutationes in Hungaria fore. Ego cum a serenissimo et clementissimo domino meo, nepote 3 Vestrae Maiestatis longe nunc absim 4 et absentes quocunque obsequii genere fungantur,
Me et meam servitutem perpetuam rursus in gratiam Vestrae Maiestatis humillime commendo. Quam Deus felicissimam et incolumem conservet. Ex Urbe 3. Maii 1524. Eiusdem Vestrae Sacratissimae Maiestatis servitor et capellanus humillimus Stephanus Brodericus serenissimi regis Hungariae orator [2.] Nova non sunt alia. Gallos affirmant Novariae 6 a Caesarianis obsideri, et ad exeundum ex Italia vehementer urgeri. [3.] Novum Soltanum dicunt se contra Turcas diligenter munire. Credo Maiestatem
2 Archbishop of Esztergom György
that the Pasha of Cairo had been executed for revolting against the Sultan; the Pope, who is concerned that the Turks turn all their forces against Hungary, also confirmed this.; the Pope therefore does all he can and calls for peace among European rulers and also for sending aid to Hungary. – 2. The French suffered substantial defeat in Lombardy; nearly 1000 died, several officers were lost or injured. – 3. He asks Sigismund again to intervene for him with King Louis so that he can obtain some substantial benefice.
Budapest, 1983, 81–93. 8 Louis II.
1
7
Further manuscripts: BK 213 fol. 52–53; BOss 177 fol. 40 r–v; Libri Legationum vol. XXIII, fol.
38–39.
2 Suleyman pensioned off his chief officer Píri Mehmed in 1523 and gave the position to his friend of his youth Ibrahim. He also transferred Pasha Ahmed one-time second officer to Egypt. Ahmed, feeling put aside, revolted against Suleyman as soon as he arrived in Cairo and declared himself Sultan.
potest: sollicitat pacem inter principes. Misit super his novis recentibus litteras ad omnes principes exhortans eos, ut velint in commune consulere et regno Hungariae vel ei parti Christianitatis, si qua laborare coeperit, opem ferre. Credo eum de hoc et ad Vestram Maiestatem scripturum. [2.] Ex Lombardia habemus nova, quae et pontifex et omnes alii pro certissimis affirmant: Gallos ex Italia iam discedere et in discessu huiusmodi per nostros unam partem eorum male mulcatam;3 interfectos esse usque ad mille Gallos, interfectum quendam capitaneum, unum ex
more experienced commander, Count St. Pol. 6 See the letter by Brodarics on 3 May 1524.
34 István Brodarics to Clement VII Vienna, 21 August 1524
Manuscript used: ASV, Principi, vol. 2. fol. 233r–v, 237v. Published: Theiner Augustin, Vetera monumenta historica Hungariam sacram illustrantia II., Romae, 1860, 639. 1. King Louis sent him to Vienna to meet papal legate Campeggio and inform the latter about matters in Hungary and Bohemia. – 2. He assures the Pope that he and
Manuscript used: ASV, Principi, vol. 2. fol. 233r–v, 237v. Published: Theiner Augustin, Vetera monumenta historica Hungariam sacram illustrantia II., Romae, 1860, 639. 1. King Louis sent him to Vienna to meet papal legate Campeggio and inform the latter about matters in Hungary and Bohemia. – 2. He assures the Pope that he and Chancellor Szalkai are both loyal to him. – 3. The Hungarians like Baron Burgio as if he was not from Sicily but Transylvania. – 4. Archduke Ferdinand is ready to protect Christianity at the cost of his life.
mihi semper Clementissime. Post oscula pedum Sanctitatis Vestrae beatorum et meae perpetuae servitutis in gratiam eiusdem humillimam commendationem.
in Hungary and then in Vienna from 18 July 1524. 3 Brodarics probably alludes to three rulers most affected by the Turks: King of Hungary and Bohemia Louis II, Polish King Sigismund I, and Austrian Archduke Ferdinand.
[2.] Reverendissimum etiam dominum cancellarium 4 Hungariae (sine omni assentatione loquor) habet Vestra Sanctitas, ultra quam dici ac credi potest, in his rebus sedulum ac diligentem. Me minimum Vestrae Sanctitatis servulum tanto habet Vestra Sanctitas minus utilem, minorisque momenti,
Brodericus praepositus Quinqueecclesiensis On the outer side: Sanctissimo Domino Nostro Papae, Domino mihi semper Clementissimo
25 post ut is del.
4 Archbishop of Esztergom László Szalkai. Compare: Lk, 21, 2 . 6 Papal Nuncio Baron Antonio Burgio. On his activities in Hungary see: Bartoniek Emma (ed.), Mohács Magyarországa. Báró Burgio pápai követ jelentései, Budapest, 1926., and Magyarországi pápai követek jelentései 1524–1526. Budapest, 2001. 7 The Papal Court intervened on
used: ASF, Carte Strozziane, Serie I., Filza 152., fol. 9r., 12v. 1. He has received Salviati’s letter dated 7 October. There is hope for putting an end to the schism in Bohemia; at least Baron Burgio and Chancellor Szalkai are working on it zealously as can be seen in de Burgio’s letters. – 2. If peace cannot be created among contentious Christian rulers, only God knows what awaits Hungary next spring. – 3. He does not yet know when he returns to Italy but a message was sent via Marsupino the other day. – 4. Another letter has been sent regarding the matter of the bishopric of
Arriving at a decision would be important.
Diligentia reverendissimi domini mei cancellarii 4 tanta est, ut maior esse non possit. Ego quoque annitor, quantum possum. De domino barone nihil dico. Nullis enim verbis consequi possem hominis in rebus omnibus et in hac maxime curanda extremam atque incredibilem diligentiam. [2.] Negotia etiam nostra, quem in modum se habeant, Dominatio Vestra Reveren dissima non ignorat. Ego nescio quid scribere, praesertim cum scribere veritatem aut etiam dicere sit periculosum. Isti etiam principes vestri immortalibus odiis inter se et armis nunquam intermorituris concertantes
Szent Benedek-rend története III., Nr. 272.
7
6
36 István Brodarics to Clement VII Buda, 22 November 1524
Manuscript used: ASV, Principi, vol. 2. fol. 345r–v. 1. He can present the reasons for his delay to the Pope soon in person: he was about to leave when Cardinal Campeggio was called to Buda unexpectedly after Ferdinand’s sudden departure. Archbishop of Esztergom László Szalkai, who is ready to act according to the wishes of the
for his delay to the Pope soon in person: he was about to leave when Cardinal Campeggio was called to Buda unexpectedly after Ferdinand’s sudden departure. Archbishop of Esztergom László Szalkai, who is ready to act according to the wishes of the papal court, was of great service in this. – 2. He will report on the situation here after arriving in Rome; he does not want to burden the Pope with a lengthy letter now; the Pope can learn the essentials from Archdean Imre. He expresses his gratitude to the papal court and Baron Burgio for intervening on his behalf; now he is put under even
[1.] Causas tam diuturnae meae morae Vestra Sanctitas a me ipso brevi accipiet. Non enim credo me iam diutius moraturum. Nunc etiam iam eram in procinctu ad Vestram Sanctitatem eundi, 1 cum rursus alia morae causa incidit: vocatio videlicet reverendissimi domini cardinalis Campei 2 ad hanc maiestatem domini mei serenissimi. Hoc enim visum est convenientius et honori Sanctae Sedis ac Vestrae Sanctitatis accomodatius, quam eum post repentinum praesertim serenissimi principis Ferdinandi illinc abitum Viennae desidere. Qua in re perficienda adiuti sumus egregie opera
Ferdinandi illinc abitum Viennae desidere. Qua in re perficienda adiuti sumus egregie opera reverendissimi domini Strigoniensis 3 ad omnia mandata Vestrae Sanctitatis implenda et ad omnia, quae ad splendorem ac decus Vestrae Sanctitatis pertinere videntur, facienda proclivissimi. [2.] Ubi cum reverendissimo domino legato praesente etiam domino Strigoniense fuero, statim ad Vestram Sanctitatem advolabo et plura ac certiora de rebus omnibus referam. 4 Ne vero nunc longioribus litteris sim Vestrae Sanctitati taedio, referet nonnulla Vestrae Sanctitati nomine meo
37 István Brodarics to Giovanni Salviati Buda, 4 December 1524
Manuscript used: ASF, Carte Strozziane, Serie I., Filza 152., fol. 68r–v. 1 1. Salviati should get 110 Hungarian gold coins of Brodarics’ money given to the man of Burgio. – 2. Legate Campeggio is expected for Christmas. After Campeggio’s arrival he himself can set out for Rome. He would regret if he didn’t find Salviati in Rome.
Colendissime. Servitutis humillimam commendationem.
supplico, Vestra Reverendissima Dominatio iubeat dari ei, cui dominus Ioannes Antonius baro nuntius Apostolicus commisit, vel qui eas nomine ipsius petierit, ducatos in auro Hungaricales centum et decem. [2.] Alia nunc non sunt. Exspectamus reverendissimum dominum cardinalem Campeium 2 ad diem Nativitatis huc venturum. Ego post festa credo me iter ingressurum.
6 The Papal Court attempted to achieve via Baron Burgio the appointment of Brodarics already in 1524, but they failed due to the resistance of Archbishop Szalkai. Brodarics was compensated by a
any claims regarding the estate in question, transfer those to the Révay brothers.
40 Sigismund I to István Brodarics Cracow, [April 1525]1
Manuscript used: BJ 6556 fol. 8v. 1. He has heard from Statileo that Brodarics is in Rome again as an envoy, something which he heard with satisfaction knowing Brodarics’ loyalty. – 2. He asks Brodarics to keep representing him and his subjects in their affairs and to keep informing him about developments.
Brodarics’ loyalty. – 2. He asks Brodarics to keep representing him and his subjects in their affairs and to keep informing him about developments.
experti enim sumus tuam erga nos fidem et propensionem, experti diligentiam et curam in obeundis negotiis nostris, quae istic Romae eveniebant. Proindeque et commendavimus iam saepe ipsi serenissimo domino nepoti nostro virtutem et merita tua et commendare in dies magis non desistemus. [2.] Postulamus vero a te impense, ut tibi curae istic sint, ut solebant, nostra subditorumque et procerum nostrorum negotia, quae incident, nobisque ea, quae nova emergent, scribere per omnem occasionem non gravare, ut et tua erga nos merita et nostrum vicissim in te favorem reddas in dies
ea lege, ut ipse princeps Albertus habeat terram Prussiae illam, quam habuit hucusque, in feudum a regibus Poloniae ipse et heredes masculi eius et quattuor fratrum suorum, quibus deficientibus ipsum feudum recidat in regem Poloniae restitutis hinc inde occupatis tempore belli praeteriti. 2 Et sic feria secunda praeterita 3 ipse princeps Albertus praestitit iuramentum uti domino suo naturali serenissimo regi Poloniae sedenti in diademate in throno ad id constructo in foro Cracoviensi. Cui in signum subiectionis rex dedit nova insignia, vexillum scilicet ex serico
Brodarics Cracow, [April 1525]1
Manuscript used: BJ 6556 fol. 16r–v. 1. He has learnt that the Observant Franciscans in Rome are trying to procure monasteries of the Conventuals in Bohemia and Poland, and it seems as if this was the intention of Sigismund too. – 2. He requests Brodarics to take steps against this, because this is exactly the opposite of what Sigismund wants who regards Conventuals highly because they are of great help in the fight against spreading heresy. Their Provincial, Marcus de Torre has a high reputation all over the country, so his
two. 1 An
[1.] Intelleximus fratres Sancti Francisci de observantia id agere, ut loca conventualium in regno nostro et Bohemiae sibi a Sanctissimo Domino Nostro impetrarent, quasi haec sit voluntas nostra, ut ea illi potius haberent. [2.] Postulamus a te, obstes, quominus id perficere valeant. Tantum enim abest, ut haec voluntas nostra sit, ut etiam nobis non posset esse non molestum quidquam prae ter veterem eorum ordinem in regno nostro constitutionem renovari, et praesertim nunc invalescente in dies magis circumquaque
esse non molestum quidquam prae ter veterem eorum ordinem in regno nostro constitutionem renovari, et praesertim nunc invalescente in dies magis circumquaque perniciosissima haeresi, ad quam retundendam magno nobis ex usu sunt ipsi fratres conventuales, praesertim venerabilis Marcus a Turri 2 commissarius et provincialis regni nostri, qui et monasteria hic sua in debitum redegit ordinem et religioni sua doctrina suaque sanctimonia plurimum conducit. Proindeque nobis et regnicolis nostris est multo gratissimus, qui si amoveri hinc deberet, magno omnino praesidio res haec
ac eius ordinem tam in regno nostro, quam etiam Bohemia consistentem patrocinio tuo etiam atque etiam commendamus.
43 István Brodarics to Sigismund I 1 Rome, 17 May 1525
Manuscript used: BN T. 6. fol. 33r–v. 2 1. He received several letters from Sigismund in recent days in which he is requested to intervene in certain affairs; he is happy to do this. – 2. He thanks for Sigismund’s intervention on his behalf with Louis II; he strives to repay Sigismund’s goodwill. – 3. According to
43 István Brodarics to Sigismund I 1 Rome, 17 May 1525
Manuscript used: BN T. 6. fol. 33r–v. 2 1. He received several letters from Sigismund in recent days in which he is requested to intervene in certain affairs; he is happy to do this. – 2. He thanks for Sigismund’s intervention on his behalf with Louis II; he strives to repay Sigismund’s goodwill. – 3. According to Johannes Rudniczki’s report, the King’s request has been in part fulfilled, in part it will be put forward to the Pope tomorrow by Brodarics and Cardinal
curae erunt, ut negotia serenissimi et gratiosissimi domini mei, carissimi nepotis Vestrae Maiestatis. Neque ulla ratione magis poterit Vestra Maiestas suam in me gratiam ostendere, quam si servitute mea quantulacunque uti fuerit dignata. Quod ut facere velit, eidem supplico humillime. [2.] Nescio autem quibus verbis Vestrae Maiestati gratias agam, vel quibus obsequiis promereri apud eam possim eam gratiam, quam superioribus mensibus in commendando me, suo minimo servulo sacratissimae maiestati nepotis sui carissimi declaravit. Hoc unum semper et palam profitebor, et re ipsa ac
deciphered so far. 18 Brodarics visited the French King imprisoned by Charles V after the battle of Pavia (24 February 1525) in the town of Pizzighettone. Unfortunately, he misjudged Francis’ “noble heart”: he would recall this encounter in his report on the Battle of Mohács written 2 years later, and reproach the French ruler for promising help to Hungary against the Turks, something he did not keep. (“[...] regi Gallorum et illud in memoriam reducit [sc. Louis II], quid sibi in oppido Piczigetone captivus per oratorem suum [sc. Brodarics] de defendenda Hungaria et de
court but was rejected every time – partly under pressure from the Pope. The same considerations were spelled out in a letter to Sigismund on 10 June 1523, which shows that Brodarics had seen the situation clearly already then, and, as this letter demonstrates, it did not change much in 2 years. Brodarics’ warnings were heard in the Polish court at least. Sigismund, seeing the failure in Christian cooperation, signed peace with the Turks on 15 November 1525. Brodarics, in his first letter addressed to Piotr Tomicki and Andrzej Krzycki (6 September 1526), still expresses regret
44 István Brodarics to Giovanni Salviati Rome, 20 May 1525
Manuscript used: ASF, Carte Strozziane, Serie I., Filza 157., fol. 183r–v, 185v. 1. He had no time to write a letter since he has arrived to Rome; on the other hand, he hasn’t received any news from Hungary. – 2. King of Poland made peace with the Grand Master of the Teutonic Order; more detail in the attached document. – 3. He hopes that Salviati’s mission for peace is on the right track. The Pope ordered Brodarics to join him for the time of the talks. – 3. Pietro Antoni Berri of Parma, envoy of
commendationem.
hanc horam ad Vestram Reverendissimam Dominationem scribere. Etsi alioquin non erat magnopere, quod scriberem. Nihil enim ex Hungaria a toto illo tempore habemus. [2.] Ex Polonia autem illud tantum, quod puto Vestram Reverendissimam Dominationem intellexisse serenissimum Poloniae regem 2 cum magistro Prussiae 3 perpetuam inivisse pacem illis conditionibus, 4 quas ex scheda 5 praesentibus inclusa intelliget,
Brodarics left for Rome in late February 1525. The earliest he could reach Rome was in early April.
45 István Brodarics to Giovanni Salviati Rome, 10 June 1525
Manuscript used: ASF, Carte Strozziane, Serie I., Filza 158., fol. 166r–v; 165r–v. 1. Ha wants to return Salviati’s good will with deeds rather than words. – 2. Only Salviati’s company makes the expected hardships of the trip to Spain endurable. – 3. He has not yet received a letter from Hungary. Salviati can find his news on the attached page.
[1.] Pro singulari Vestrae Reverendissimae Dominationis in me benignitate, quam et hae litterae, quas nunc ab illa accepi, 1 praesetulerunt, malo Vestrae Reverendissimae Dominationi reipsa et facto, quantum a me fieri poterit, referre, quam verbis gratias agere. [2.] Nihil magis, quod et antea scripsi, 2 difficultatem, laborem ac molestias itineris Hispanici aestimantem consolatur, quam quod mihi cum Vestra Dominatione Reve rendissima eundum esse video. Quam dispeream, si non ex toto corde et amo et observo et veneror. Cupioque illi ex animo
Reverendissimae Dominationis in me benignitate, quam et hae litterae, quas nunc ab illa accepi, 1 praesetulerunt, malo Vestrae Reverendissimae Dominationi reipsa et facto, quantum a me fieri poterit, referre, quam verbis gratias agere. [2.] Nihil magis, quod et antea scripsi, 2 difficultatem, laborem ac molestias itineris Hispanici aestimantem consolatur, quam quod mihi cum Vestra Dominatione Reve rendissima eundum esse video. Quam dispeream, si non ex toto corde et amo et observo et veneror. Cupioque illi ex animo servire. [3.] Litteras adhuc ex Hungaria,
372; BJ 6557 fol. 105v–106r; BCzart TN 37. fol. 799–800.
12
11
46 Sigismund I to István Brodarics Cracow, [12 June 1525]1
Manuscript used: BN T. 28. fol. 143r. 2 Published: Acta Tomiciana VII. 290. 1. He was pleased to hear that Brodarics is also sent to the Emperor with Salviati. He asks Brodarics to present the case of the Duchy of Bari to Charles. He was deprived of it without explanation, even though it
Bari to Charles. He was deprived of it without explanation, even though it
was the Emperor himself who put him into its possession. He wrote about it to Cardinal Salviati as well as to his envoy to the Emperor Johannes Dantiscus. – 2. He also informed the envoy about how he had reached an agreement with the Grand Master of the Order and about his peace agreement with the Turks. He asks Brodarics to represent the Polish point of view in this case too.
5
dignaretur, patrocinari suo nomine apud caesaream maiestatem ipsi causae nostrae Barensi, quod eius Sanctitatem facturam non dubitamus. Scribimus pariter oratori nostro, 4 quem apud ipsam caesaream maiestatem habemus, ut consilio et patrocinio tuo uteretur istic in omnibus. [2.] Scribimus item illi, quibus rationibus transegerimus differentiam nostram cum magistro Prussiae 5 et indutias cum Turco inivimus. 6 Postulamus a te, ut una cum illo, cum illic eris et ubi de his aliquid ageretur, excuses et tuearis partes nostras, nam tu ipse scis, quo nos
informed that it was passed to the representative of Sigismund. Regardless of this, he will do everything that Sigismund and Bona Sforza commit him to do. Cardinal Salviati will represent Sigismund in front of the Emperor in the case of the Duchy of Bari following instructions from Dantiscus. – 2. He does not travel to the Emperor in Spain. He himself does not know the reason; the Pope says that the relevant letter from King Louis arrived late. He would have been happy to serve the cause of peace among Christian rulers there too, and would have worked hard on setting King Francis free as
Princeps et Domine, Domine mihi Clementissime. Post mei et servitiorum meorum in gratiam Vestrae Maiestatis humillimam commendationem.
commissa, et quoniam ipse non sum ad caesarem iturus, egi apud Sanctissimum Dominum Nostrum, ut causam hanc reverendissimo domino, cardinali Salviato legato, diligentissime committeret, qui iuxta instructionem oratoris Vestrae Maiestatis apud caesarem exsistentis 4 agere deberet. [2.] Consilium enim meae ad caesarem profectionis fuit mutatum, cuius mutationis vix scirem ego ipse dicere certam causam. Hoc scio, pontificem, ut ad Vestram Maie statem scripseram, fuisse in ipso mei huc adventus principio huius meae profectionis cupidissimum. Nunc vero non ita, neque aliam causam
(BK 213 fol. 539; BJ 6549 fol. 572). Another manuscript: BCzart TN 37. fol. 869.
48 Bona Sforza 1 to István Brodarics Cracow, 5 July 1525
Manuscript used: BCzart TN 37. fol. 355. 2 Published: Acta Tomiciana VII. 299. Brodarics has been very industrious in the matter of the Duchy of Bari. Bona Sforza is asking him to help their envoy Johannes Dantiscus in every possible way.
5
Post mei et servitiorum meorum in gratiam Vestrae Maiestatis humillimam commendationem.
Hungariam sacram illustrantia II., Romae, 1860, 653–654.; Bessenyei József, Lettere di principi (1518–1578), Roma–Budapest, 2002, 79–81. 1. He arrived at Buda 21 days after leaving Rome. He found the King and the Queen on Csepel Island. He passed on the Pope’s message to them there. – 2. He has not yet received an answer regarding the matter of envoys to be sent to the Emperor. – 3. He told what the Pope commissioned him to tell to Archbishop of Esztergom László Szalkai who has preserved his old influence. – 4. He will learn about other matters from a letter from Baron
secesserat, illic maiestatem suam et serenissimam dominam meam reginam conveni. Benigne ab eis exceptus. Quibus cum mandata Vestrae Sanctitatis exposuissem, gratissimo animo omnia audivere, praesertim Vestrae erga se Sanctitatis tantum ac tam paternum amorem et de rebus huius regni curam. [2.] De oratoribus ad caesarem maiestatem mittendis, et de quibusdam aliis rebus nondum responsum habui. 1 Postquam habuero, Vestram Sanctitatem faciam de rebus omnibus certiorem. [3.] Fui postea cum reverendissimo domino Strigoniensi, 2 qui certe singulari obser vantia,
et de rebus huius regni curam. [2.] De oratoribus ad caesarem maiestatem mittendis, et de quibusdam aliis rebus nondum responsum habui. 1 Postquam habuero, Vestram Sanctitatem faciam de rebus omnibus certiorem. [3.] Fui postea cum reverendissimo domino Strigoniensi, 2 qui certe singulari obser vantia, quod et coram semper testatus sum, Vestram prosequitur Sanctitatem. Contuli cum eo Vestrae Sanctitatis nomine de rebus illis, de quibus conferendum erat. 3 Videtur optima praeditus mente. Est in eadem, in qua antea fuit, auctoritate. Cum palatino
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.