Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: tertio Your search found 799 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 649-699:649. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] appellari consueverunt, quarum propria haec sex sunt: Primo, quod
absque ulla serie possunt in quibuslibet terminis, tam Diaetalibus, quam
Generalium et Brevium Iudiciorum, et extra illos etiam levari et discuti,
singulo tertio quoque die. Secundo, admittuntur in eis inhibitio et
repulsio: licet de Iure Regni,
650. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] singulo tertio quoque die. Secundo, admittuntur in eis inhibitio et
repulsio: licet de Iure Regni,
literarum sententionalium, quod absque ulla illiberalitatis nota, levare
potest; quia antea ipsum iudici, ex proprio aere exsolverat.
QUAESTIO QUINTA / Tertio, quotuplex potest esse Causa ex parte Ordinis?
Itidem multiplex: alia privilegiata, pro pauperibus quae Feriis sextis, et
diebus Sabbatinis adiudicatur,
usu etiam receptum esse videtur, una et eadem huiusmodi, causa pauperum,
etiam non existentibus similibus sibi, utroque dicto die, adiudicari non
solet; quod causae, ad minus tertio die, et non altero statim, levari
solitae sint. Ac ideo, loco istarum, aliae ordinariae levantur: semper tamen
cum hac cautionis clausula (non existentibus scilicet causis pauperum) quia
sine ea, facile condescendere
laborantes. Secundo, secundum Hostiensem, pauperes simpliciter,
pupilli, qui et orphani dicuntur, ac viduae; prouti et citatus
articulus iam iuris nostri continet. Tertio, secundum
alios, etiam senes decrepiti, et religiosi, nec non diuturna quoque
captivitate apud hostes fatigati. Horum autem, et praesertim saecularium,
tres recensentur species, secundum Panormitanum,
patere, quam legem: quod ius, sit nomen generale, tam scilicet legibus, quam
moribus, hoc est, iure scripto, et non scripto constans: lex autem species
iuris, et tantum iure scripto comprehensa.
Tertio, mores sunt actiones humanae, hoc est, actiones hominum liberae,
praesertim consuetae et saepius iteratae. Vel, mos est longa consuetudo, a
moribus tantum tracta. Et vice versa. Consuetudo est ius quoddam moribus
iustum quoque aliquid dupliciter fieri intelligitur; uno modo, ex
ipsa natura rei, quod iam dictum est Ius Naturale. Et alio modo, ex quodam
statuto inter homines, quod similiter praemissum est, Ius esse Positivum.
Tertio: differt autem Iustitia, a Iure, et Iurisprudentia, in tribus: I.
Quia Iustitia, est virtus moralis: Ius, eius executivum: et Iurisprudentia,
scientia illius Iuris. II. Iustitia, inter virtutes est summum bonum: Ius,
quoque Regni, quae ad dictam Curiam Regiam
imprimis diriguntur, frequentius de Evocatione, quam de Citatione sonare
videntur. Et Stylus etiam potius Literas Evocatorias, quam Citatorias
continet.
Tertio: quod nemo nisi legitime citatus fuerit, cuiquam respondere, et
iudicio stare debet:
huius est, quod indignum esse videtur, propter huiusmodi verbalem offensam,
capitis et bonorum poenam statuere. Cum neque in facto honoris, neque in
violatione Sedis Iudiciariae, id observari soleat.
Tertio: sive Citatio fiat statim, sub praedictis terminis, per Scribam
Curiae Regiae; sive postea elapso ipso, per testimonium Capituli, aut
Conventus alicuius; vel etiam per Magistrum Protonotarium: semper tamen
extra omnem
personalis Citationis, admitti debeant?
Non levis dissensio est inter multos: aliis negantibus, ideo, quod per istam
Citationem, tales causae privilegientur: ut et In-causam-attracti
personaliter citentur, et tertio statim die respondere cogantur. Imo ibidem
statim in iis, olim iudicium fieri solebat: 6. Vlad. art. 12.
nedum ut ulterius longioribus cautelis Inhibitionis, et Repulsionis
tempus extrahant, et ad quatuor
QUAESTIO NONA.
Quomodo notatur Reus, si tempore Proclamationis non comparuerit?
Semper hac voce (Nemo) addito illi Adverbio numerali, Primo, Secundo,
vel Iterum, Tertio, et Quarto, in primis
Quatuor diebus. In aliis autem sequentibus, semper Tribus tantum diebus.
QUAESTIO
non
comparuerit?
Primis tribus diebus, eodem tamen semper die, fit sine onere: Quarto autem,
cum onere, Trium scilicet florenorum. At aliis sequentibus diebus, semper
duobus, ac duobus, sine onere: Tertio autem, cum onere. Ubi Nota: quod
literae Sententionales, per non-venientiam Rei emanatae, ante Decem dies non
debent extradari:
nullo
discrimine Iudicum, vel aliorum quorumvis habito: ac primo quidem majores,
postea minores; hoc est primo loco Causae, factum Bonorum concernentes,
(licet aliqui istum usum non admittant.) Secundo, Quinque Casuum. Et Tertio,
aliorum Actuum potentiariorum, leventur. Atque sic melior est nostra hodie,
in hujusmodi Causarum levatione, observatio, quam olim apud Veteres erat,
qui sortibus ex urna ductis, Causas cognoscebant, ut Budaeus
prima, secunda, et etiam tertia die, primis quatuor diebus
absque onere: Quaest. 10. cap. 3.
Secunda, est Trium dierum; quando post quatuor primos dies Proclamationis,
tertio postea semper die, cum onere easdem Proclamationes Prohibemus:
dicta Quaest. 10. cap. 3.
Tertia, est Octo dierum; quando vigore Literarum Prohibitionalium, octavo
die
coram Iudice, etiam extra faciem Sedis Iudiciariae, in hospitio illius,
eodem die, sine onere Tribus diebus: cum onere autem Quarto die, ante sex
ultimos dies Iudiciorum, prohibetur;
locutione levium personarum; et haec aliquando est
peccatum veniale aliquando etiam mortale, prout scilicet de re minus vel
magis praesumitur.
seorsim, sed ex pluribus simul concurrentibus. Primo, si factum
contra ipsum, per unum testem probabitur, cum unus testis, ad plenam probam,
non sufficiat. Secundo, si minas ad tale factum patrandum dedisse
probabitur. Tertio, si vacillet vel varius fuerit, in dicto suo, super tali
facto. Quarto, si tam vilis persona fuerit, quod etiam alias iuramento suo,
non crederetur. Quinto, si propria eius confessio, de tali facto, per unum
testem,
Alii item dicunt, fuisse diversas literas Compulsorias, a
diversis Iudicibus extractas, primo ad Comitatum, postea autem ad aliquod
Capitulum vel Conventum, quarum vigore iidem testes, iterato examinabantur,
et deinceps tertio ordine Evocatorias ad citandum Reum. Author vero operis
Tripartiti
expurgabit.
Quinta esse potest, ubi (I) in primo statim responsionis termino, sed
iuramento Actoris ad caput suum iuxta consuetudinem Regni,
deponendo submiserit; et (A) hoc acceptare noluerit: tunc (I) tertio
se solum sacramentum praestare teneretur. Quem modum Ego
aliquoties tentavi, sed nunquam istum effectum consecutus sum, sed semper,
iuxta tertiam formulam iudicium recepi; qui tamen modus, seu formula utilis
inter Nobiles duntaxat, in Maioribus casibus,
atque etiam Criminalibus actionibus observantur, simplicesque seu Pares
inter partes, intelligendae sunt. In minoribus autem, hoc est, minoris
potentiae casibus. Solum tertio se abiurat. (I) 2. tit.
32. De causis vero Magistratuum, vide infra cap. 9. quaest.
31. 32. et 33.
poena
ponderatur. Ubi Nota, Quod nova constitutione Posoniensi Anni 1613.
art. 23. Rustica persona contra Nobilem in Quinque casibus,
vigesimo se abiurare tenetur, in Minoribus vero tertio
se. Si autem uterque tam scilicet Actor, quam Reus Rusticus fuerit,
inter quos iudicium administrabitur, tunc modus et ordo Loci ac Patriae, ubi
Reus moram trahit observatur.
VIGESIMA QUINTA.
In quibus casibus necessario
Sed ex quibus casibus potissimum potest contrahi Infamia?
Ex hisce nimirum, Primo, ex periurio. 2. tit. 30. et 5. Vlad. art. 1.
Secundo, ex male administrata tutela, 1. tit. 123.
Tertio, ex sicario et clandestino homicidio, passim.
Quarto, ex non observatione mandatorum. articul. 78. Anni 1563.
Quinto, ex facto honoris. fol. 738. Maioris Decreti.
Sexto, ex certis
omni iuramento absolvi solet. Ut videre est supra
quaest. 12. Modo Quarto. Nisi forte referatur ad modum
Tertium, ubi dicitur: Si (I) meliori modo, quam (A) probaverit, tunc ipsi
iurandum erit, et non (A.) Tertio, quod haec fere solis occupationibus, in
eodem Comitatu factis, deservit: illa autem etiam ad res mobiles, ut damna,
et alias omnes iniurias inquirendas extenditur, et per plures Comitatus
vagatur, ut patet suis locis.
scribi, qua in partibus in prima
statim sede iudiciaria, ad postulationem partis triumphantis, cum quo
succumbens suam transmissionem reportasset, ostensa et demonstrata iterum ab
impetitione illius conquiescit. Tertio, per revisionem, quando omnino
revidetur, et ad executionem remittitur, non tam per succumbentem, siquidem
ille inexecutam perpetuo esse vellet, quam per Triumphantem in paribus, quia
ipsius interest, ea iam tandem
cui remedio Inhibitionis occurrendum erit. In
secundo termino, petitur ratio Inhibitionis ab ipso, qua sibi non
suffragante, post aliquot Prohibitas, ad communem exmittetur, et hac vel
celebrabit, vel ab ea se prohibebit. In tertio termino, si communem
reportabit, calculabitur; sin prohibuerit se ab illa, Prohibitionis ratio
petetur, et ita forsan post aliquot Prohibitas, neutra adhuc valente, iterum
sententia vice iterata proferetur contra ipsum;
non obstante cui Repulsione obviabit. In
secundo termino, si se absentabit; dabitur iterum sententia vice iterata
contra ipsum ad exequendum, Contradictione et Repulsione non obstante quam
Inhibitione revocari faciet. In tertio termino, dando rationem Inhibitionis
simul et Repulsionis: vel Procuratoris priorem responsionem revocabit, et
meliorem subiungendo, communem petet; quam vel celebrabit, vel se ab illa
prohibebit. In quarto tandem
cedendo Appellationi, petierit Novum cum
termino. In secundo termino, non suffragante sibi facta aliqua responsione,
penes tale Novum, dabitur iterum sententia contra ipsum, cui necessario
Repulsione erit obviandum. Denique tertio termino, si se absentaverit, tunc
iterum dabitur sententia contra ipsum, quam Inhibitione revocare debebit. In
quarto termino, si communem petierit, vel sese ab ea prohibuerit; tum demum
in quinto termino, vel ex
QUAESTIO SEXTA. / Quales Personae excipiuntur ab hac sententia?
Primo, personae Spirituales seu Ecclesiasticae. Secundo fratres
generationales. Tertio, Mulieres sive foeminae
Iuribus, huius
criminis, (quod proprie in personam Principis committi dicitur) atrocitas
magis appareat.
Ubi tamen post haec Nota. Primo; quod si aliquando eam quis abiurare
voluerit, non tertio se, sed vigesimo quinto se,
ex recepta iam consuetudine id facere debebit. Enchir. fol. 43.
Quod tamen a minori ad maius non videtur rationabile, quia si in
aliis minoribus causis, in
sine
consilio Dominorum Praelatorum, et Baronum Rex neminem condemnat. 1.
Vlad. art. 13. et
convicti, cum
perpetuitate suae Maiestati, et tertia, parti adversae, cedunt; in qua non
aliter sua Maiestas facit gratiam, nisi ut cum adversa parte concordet. Uti
iam dictum est, quaest. 10. supra num. 4. Tertio etiam Iuris
processus inter partes, in certis casibus, ex donatione Regia bonorum talium
patratorum, praetextu videlicet eruitionis oculorum, cusionis falsarum
monetarum, mutilationis membrorum et aliorum similium
videtur; quia impossibile est, naturaliter unam et
eandem rem, apud diversas personas, in diversis locis, simul ad semel
existere. Secundo, dum quispiam alterum, contra suam expeditionem, super
aliqua re, iterum Iure impetit. Tertio, dum quis unam causam, semel ordine
Iudiciario finitam, et sopitam sine Gratia Principis et Novi iudicii
resuscitat. Ibidem reliqua vide, citatis locis uberius.
Ubi Nota
postea aliquibus eorum, uti deprehenditur
Evocationem facta
fuerit, neque poenam violentae occupationis, neque damni refusionem Actor
acquirere poterit, quia talis acquisitio per Citationem Insinuatione
mediante, et non per simplicem Evocationem, fieri solet. Tertio, ex
Contradictione statutionis bonorum, vigore adoptionis alicuius sine
haeredibus defuncti, in aliquem devolvendorum: Et admonitione super levanda
pecunia, pro qua talia bona apud Contradictorem per praefatum defunctum
infamia sempiterna eos sequi solet, et insuper de damnis per hoc
illatis, ad duplum obligantur.
imprudentia fallitur.
Secundo, quod mentiri incidit in hominem, ast mendacium dicere, in rem; et
ideo bonus vir praestare debet ne mentiatur, prudens autem ne mendacium
dicat, Gell. lib. 11. cap. 11. Tertio, mentitus, convictus
pudefieri, sed mendacium dicens, postea recollectus, mirari solet; quare hic
venia dignus, ille vero vapulandus venit. Sic et fallere, ac falli, et
falsum dicere, persimiliter se habet. Quinto, ex
Habitu, ut dum quis praeter naturam,
et morem alteri illuserit, vel aliquid huiusmodi egerit aut habitum
induerit, qui ad iniuriam ipsi tendat. Iustin. lib. 4. Instit. tit. 4.
§. Iniuria. Tertio, quod licet hoc modo sumpta iniuria latissime
pateat, ut etiam ad praecedentes sententias extendi videatur; tamen illis
tanquam specialibus casibus, suo loco relictis, ad alias omnes iniurias
praemissis modis factas, vel
adiuvat; et tunc distinguitur, utrum consultor, sine
consilio delictum fuisset perpetraturus; et mitius punitur consulens, quam
consultor; an vero ex consilio delictum commissum sit, et tunc aequali poena
uterque puniri debet. Tertio, quo ad consensum cooperationis, hoc est
auxilii, dubium non est, utrunque pari poena plectendum esse, cum par sit
utriusque delictum. Quarto, quo ad consensum auctoritatis, sive defensionis
quando quis autoritate et
intelligat iustas Rei
defensiones. Atque haec duo mala sunt, et semper fugienda. Unde et Cicero
olim peroraturus, non abs re, semper sibi ab huiusmodi praeiudiciis
demulcendo prius animos Iudicum exordiis, praecavere solebat. Tertio, an
Iudex alterutri partium, vel etiam utrique consilium et informationem dare
debeat? Et quod sic, multos arguere ex hoc, quod videlicet nemo melius et
utilius consulere et informare possit, quam qui secundum consulta
et sciat
verum a falso, et falsum a vero discernere. Secundo, ut sit timens Deum,
semperque in omnibus Actionibus suis, ante et supra omnes leges, Deum prae
oculis habeat, ne quid huiusmodi committat, quod contra Deum foret. Tertio,
ut sit verax et iustus, ne legem in reprobum trahat sensum, et ne sibi inde
commodum aliquod, seu gratiam, vel favorem quaerat; sed veritatem et
iustitiam amet, nec ulla ratione sese a limite illius, usquam patiatur
quam Iudex ex officio suo, scire, et interpretari debet; quia teste
Cicerone pro Cluentio; Iudices sunt
interpretes legum, ac veluti lex ipsa loquens, ut idem 3. de
Legibus inquit. Tertio, consuetudinem (seu usum) loci urgebit, quam
Iudex, tanquam propriam loci, et sibi bene notam admittere debet. 2.
tit. 2. et in causis rusticorum, 3. tit. 29. et 30.
quae consuetudo, dicitur
Secundo, tam communi sive humanae
Iustitiae, quae unicuique quod suum est, tribuit, bonis praemia reddendo, et
malis poenam irrogando; quam divinae, quae nullum bonum irremuneratum, et
nullum malum impunitum relinquit. Tertio, propriae suae conscientiae, quae
sola stat, pro mille testibus, et sua sponte veritatem agnoscere, atque
etiam confiteri solet, est namque vermis perpetuo rodens, et nunquam
moriens. Et ita, quicquid sibi Iure mediante
confunderentur inter se; sed inhibitio solum in sententia per non-venit
servaretur; et Prohibitio in
Iuramentali depositione, et communi Inquisitione, locum suum haberet. Tertio,
ut Novum Iudicium, solum Inhibitioni apponeretur; uti iam et decreta, et
vetus consuetudo dictant, et nullum huiusmodi Novum Prohibitioni adderetur;
sed alia forma Prohibitionales, absque Novo formarentur. Quarto,
ordine,
homicidiorum, incendiorum, furtorum, praedoniorum, maleficiorum, et
adulteriorum, etc. Secundo, Causae privilegiatae pauperum, quae primo quoque
die sedis discuti solent.
art. 3. et
4. et anni 1609. art. 29. soli duntaxat Vice-Comiti absolute in
partibus permissa est. Licet
Florenos?
In hisce nempe. Primo, in causis bonorum Impignoratorum. 5. Vlad. art.
7. Secundo, in causis paraphernorum et dotum. 3. tit. 7.
Tertio, in incerto debito. passim.
QUAESTIO QUINTA. / Sed an liceat in communi aestimatione etiam infra
Centum Florenos Comitatui
in minoribus, tribus continuis
diebus, solet sedes Iudiciaria celebrari, art. 50. anni 1563. In nonnullis
minimis etiam uno die absolvitur, et aliquando congregatio quoque illi
adiungitur: Atque ita in illis quarto vel tertio die, absolutis iam
Iudiciis, huiusmodi Proclamatio novarum causarum fieri consuevit.
QUAESTIO DUODECIMA. / An semper liceat, sedes Iudiciarias celebrare?
soleant, iuxta quorundam opinionem.
Posteriores autem omnes huius farinae articuli et constitutiones, super
talibus occupationibus sequentes, post praefatum Novizoliensem, ad ipsum
praecipue referuntur, usque ad annum 1563. Tertio, eodem anno 1563. art. 48.
statutum erat, ut causae violentae
occupationis bonorum, non tantum in Curia Regia, ut proxime dictum est, sed
etiam in Comitatibus,
Postea id quod Iudicis erit, faciet Iudex cum ipso, absolvendo scilicet
ipsum ab excommunicatione, et restituendo communioni Ecclesiae.
Decimus, si in primo statim termino comparuerit, vel etiam secundo, aut
tertio, deposueritque solitum onus, licebit ei de condescensione Causae,
atque incompetentia fori; Iudicis, et Actoris disputare, interdum etiam ad
respirandum, et tempus producendum, poterit causam ipsam,
Libellus, seu tenor Actionis, atque acquisitionis.
Valvales dictae, quod valvis templi applicantur.
Monitoriae, quasi iteratae valvales.
Denunciatoriae Excommunicationis sententiae: quasi tertio valvales.
Aggravatoriae et Reaggravatoriae, quibus iam excommunicatur.
Invocatoriae brachii saecularis.
Brachii saecularis iam obtenti.
Mandati
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.