Your search found 31215 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 27416-27714:

1 Tuis (NAZ, EAE vol. 112, br. 137.) de 5-ta huius Pesthino exaratis et mihi 12-ma redditis non respondi quia metuebam ne meae te Pesthini amplius non deprehendant. 2 Nunc cum e combinatione temporis te iam Viennae esse certo credam hisce respondeo. 3 Gaudeo vehementer quod tempus reditus tui iam appropinquet. 4 Vix iam fero desiderium momenti illius quo te amplecti et aliquot horis amice tecum confabulari

amice, ut mihi mediam libram optimae, quae haberi potest, chinae, sed non in pulvere, verum in cortice, ita etiam unum vitrellum Von Hoffmanischen Tropfen adferas. 9 Commendavit mihi frequentiorem horum usum Hormayer. 10 Pretium tibi reduci cum gratitudine deponam. 11 De aliis rebus coram. 12 Interea vale meque ut facis ama. Jakovlye, 28. Maii 1793. a

deest. ad commissionem incorporatoriam eius insinuato quaerimoniam proponit. 2 Ut illa in proxima commissionis sessione meritorie assumi possit, insinuatum hoc Excellentiae Vestrae ea cum officiosa requisitione in originali communicandum duxi ut eadem responsum suum penes remissionem originalis proximius submittere haud gravetur. 3 In reliquo iugi cum veneratione persisto Excellentiae Vestrae humillimus servus

insinuatum hoc Excellentiae Vestrae ea cum officiosa requisitione in originali communicandum duxi ut eadem responsum suum penes remissionem originalis proximius submittere haud gravetur. 3 In reliquo iugi cum veneratione persisto Excellentiae Vestrae humillimus servus Nicolaus Skerlecz, manu propria Jakovlye, 9. Septembris 1794. A tergo: Perceptum 12. Septembris 1794. Nr. 137.

ut in scriptis et productis tuis brevis sis et nihil seu dicas seu producas quod ad substantiam rei omnino non pertineat. 17 Exhorrui quando a Francisco intellexi te ingentem cistam actorum tecum abstulisse. 18 Pertinet id quidem ad supremam cautelam, cum saepe homo praevidere non possit cuius instrumenti usus se evolvere queat. 19 Sed si tu vel dimidiam voraginis huius partem produxeris, primum dabis adversariis amplam cavillandi occasionem, dein negotium efficies perquam diuturnum, postremo ipsa actorum mole

Aliud est quod ab amicitia tua maiorem in modum exorem. 22 P. Maidachich scribit mihi desperatam litteram et me coniurat ut, quidquid possum, ad eius e violento, in quo constituitur, statu eliberationem conferam. 23 Commovit me eius littera, cum facile mihi imaginer qualis sit cruciatus inter monachos, quos ille prioribus suis factis adeo infensos sibi reddidit, vivere debere. 24 Opportune evenit ut, cum litterae hae mihi redditae sunt, Franciscus adfuerit. 25> Coepi itaque ilico cum illo rem

e violento, in quo constituitur, statu eliberationem conferam. 23 Commovit me eius littera, cum facile mihi imaginer qualis sit cruciatus inter monachos, quos ille prioribus suis factis adeo infensos sibi reddidit, vivere debere. 24 Opportune evenit ut, cum litterae hae mihi redditae sunt, Franciscus adfuerit. 25> Coepi itaque ilico cum illo rem conferre. <26 Ille vero producta, quam apud se habebat, agentis tui Romani littera me edocuit quod memoratus Maidachich iam recurrerit Romam pro annullanda

eius littera, cum facile mihi imaginer qualis sit cruciatus inter monachos, quos ille prioribus suis factis adeo infensos sibi reddidit, vivere debere. 24 Opportune evenit ut, cum litterae hae mihi redditae sunt, Franciscus adfuerit. 25> Coepi itaque ilico cum illo rem conferre. <26 Ille vero producta, quam apud se habebat, agentis tui Romani littera me edocuit quod memoratus Maidachich iam recurrerit Romam pro annullanda professione, sed quod dictus agens hanc tanquam longam et dispendiosam viam dissuadeat, e converso

cooperatorum labores. 32 Si autem putas id tibi non licere propter resolutionem regiam, indulge adminus Francisco ut ille nomine ipsius Maidachich per agentem tuum rem agat. 33 Testimonium de illo in dioecesim tuam assumendo tibi fraudi esse non poterit, cum id 4,33 id ad] ad id ad ad salvandum in periculo etiam salutis animae constitutum hominem facturus sis. 34 Ceterum quartum, quintum et sextum tomum Schmittii accepi. 35> Sed quantum recordor, prodiit etiam

Vale. Jakovlye, 21. Octobris 1794. 5. Zagrabiae, 10. Decembris 1794. Chare amice! 1 Cum (NAZ, EAE, vol. 113, nr. 132.) necessitates aedificii xenodochialis urgeant, ipse quoque raptim respondeo. 2 Gratiam tibi habeo pro grato nuncio oroque te maiorem in modum, ut per Bedek. urgeas quo resolutio haec quo ocius

accipiamus, non poterimus debito tempore continuationi aedificii manum admovere. 4> Galyuff iam heri rediit. <5 De Vukasovichio an Viennae vel alicubi in via remanserit, necdum potui explorare. 6 Prior graves cum suo statim adventu obiectiones passus est, quod res Capituli segniter curaverint. 7 At ille omnem culpam in Vukass. reiecit eumque neglectis Capituli rebus matrimonia tantumque cognatorum, resque suae familiae et Directoratum studiorum curasse affirmavit;

prodiverit? 22 Videtur mihi quod tomus quartus re ipsa prodiverit. 23 Quare et hunc et si quis ultra prodiit, mihi adferri peto. 24 Hamburger Journal pro mense Septembri, Octobri et Novembri non legi. 25 Cum et tu et Philippus (cui salutem ex me deferri peto) illud teneatis, quaeso, dirige tuum ad Franciscum Raffay et, ut illud mihi communicet, eidem committe. 26> Mea te humanissime reveretur. <27 Vale meque ut facis ama.

Quare significa mihi quid demum de tuo reditu constitueris; nosti enim quod ardeam desiderio te ocius amplectendi. 25> De novis non est quod tibi significem. <26 Ego in rustico meo otio, quantum per valetudinem licet, scriptitando tempus fallo. 27 Cum redieris, communicabo tibi Dissertationem de congregationibus Regni Sclavoniae, cui nunc supremum manum impono. 28 Vale meque, ut facis, ama. Jakovlye, 28. Octobris 1797.

eo quod primis statim adventus tui diebus tantum temporis decerpere volueris ut me litteris tuis convenire possis. 2 Gratias etiam tibi refero pro novis quae mihi significasti. 3 Sunt quidem et haec tristia, magis tamen me sollicitum habent ea quae postea cum legato Gallico evenerunt. 4 Quaeso te significa mihi an spes supersit rem hanc ita componendi ne in bellum erumpat? 5 Uti et an, prout hic fertur, idem eodem plane die legatus Gallicus etiam Berolini attentarit? 6 Et si ita, quo

22 Interea, si iam de eo aliter apud te constituisti, quaeso te per omnia, ne exsolutionem adminus aedificii aestimationali pretio difficultes, id enim convelleret totum, iam altissimo etiam foro approbatum, fundationalium xenodochii capitalium schema, praesertim cum tuo exemplo iam Capitulum etiam vacillare incipiat circa aedificii sui seu licitationem seu exsolutionem. 23 Et cum propter reliquas circa transferendos in festo sanctae Margarethae pauperes dispositiones tuam hac in re

pretio difficultes, id enim convelleret totum, iam altissimo etiam foro approbatum, fundationalium xenodochii capitalium schema, praesertim cum tuo exemplo iam Capitulum etiam vacillare incipiat circa aedificii sui seu licitationem seu exsolutionem. 23 Et cum propter reliquas circa transferendos in festo sanctae Margarethae pauperes dispositiones tuam hac in re 8,23 hac in re] in addidi mentem quantocius scire intersit, quaeso te rescribe proximius et mihi et

recordaberis quod Archenholtz in sua Minerva memorabile illud brochure, quod de Potemkin prodiit, per frusta edat. 29 Ego non dubito quod brochure illud etiam secus haberi possit, si adsit homo qui illud perquirere et constituere sciat. 30 Cum tu habeas eiusmodi hominem, brochure autem illud vix aliquod grossos constare possit, oro te, praesta mihi hanc amicitiam et illud pro me constitue; aveo enim vehementer illud habere, cum sit pendant ad 8,30

perquirere et constituere sciat. 30 Cum tu habeas eiusmodi hominem, brochure autem illud vix aliquod grossos constare possit, oro te, praesta mihi hanc amicitiam et illud pro me constitue; aveo enim vehementer illud habere, cum sit pendant ad 8,30 post pendant ad delevit auctor illum libellum de Catharina Secunda, quem mihi dedisti. 31 Non obliviscaris ultimam, quae de Bottany Bay exstat, relationem procurare.

Pro aliqua tantum tui directione tibi significo, quod Millos amicum habeat comitem Amade, qui iam occasione nupernarum vacantiarum instantiam eius sustinebat et cui ille nunc etiam Viennam scribit. 13 Si haec littera illum Viennae deprehendet, posses rem cum illo concertare; sin, posses fortasse apud communem tibi et Amadeo amicum Sau... 9,13 Sau...] In MS-to quattuor puncta. agere. 14 Si negotium succederet,

14 Si negotium succederet, posses eadem occasione efficere ut Millosio Iosephus Petrovich vel, si huic ius suum publicum adhuc obstat, ille, quem iudicares, gentilis noster succedat. 15 Ne quid tamen dissimulem, cum Németh valde parum Germanice sciat, vereor ut collatum sibi munus acceptet. 16 Puto tamen interesse ut tu negotium in omnem casum urgeas; si enim Németh officium deprecabitur, forte eo rem perducere poteris ut adminus pro proxima vacantia Millos praenotetur.

circumstantiae, quas hic recensere nihil interest, effeceruntque quod non nisi ante paucos dies operi manum admoverim. 3 Si, ut olim, pomeridianis etiam et vespertinis horis laborare possem, absolverem illam intra paucos dies. 4 Nunc, cum mane tantum mihi liceat laborare, 10,3-4 Si... laborare] Notata in MS-to | eripiat] eripeat adeoque, si quae alia occupatio tempus hoc mihi eripiat, tota illa dies perdita sit, non possum praevidere tempus quo

tuam operam. 9 Satis consequeremur si vel Millos hac occasione ad Septemviratum provehi posset. 10 De alio Croata ad Tabulam regiam promovendo alia occasione agi posset. 11 Quamquam non possim combinare ea, quae de supernumerariis scribis, cum iam sub hoc regnante duo novi supernumerarii creati sint, adeoque nihil mihi videatur obstare quominus etiam in casum promotionis Milossii aliquis gentilis noster supernumerarius renuntietur. 12 De confecta cum Gallis pace iam plures etiam alii credibiles

ea, quae de supernumerariis scribis, cum iam sub hoc regnante duo novi supernumerarii creati sint, adeoque nihil mihi videatur obstare quominus etiam in casum promotionis Milossii aliquis gentilis noster supernumerarius renuntietur. 12 De confecta cum Gallis pace iam plures etiam alii credibiles nuntios acceperunt. 13> Immo iam condiciones eius sparguntur. <14 Ego tamen non possum id combinare cum continua et severa transportandi in Italiam frumenti adursione. 15 Ut benignae menti satisfiat,

Milossii aliquis gentilis noster supernumerarius renuntietur. 12 De confecta cum Gallis pace iam plures etiam alii credibiles nuntios acceperunt. 13> Immo iam condiciones eius sparguntur. <14 Ego tamen non possum id combinare cum continua et severa transportandi in Italiam frumenti adursione. 15 Ut benignae menti satisfiat, comitatus meus vires suas adeo intendit quod vix decem vecturae in toto comitatu domi remanserint, ita quod ipsum hospitalis laborem ea de causa abrumpere debuerim.

et severa transportandi in Italiam frumenti adursione. 15 Ut benignae menti satisfiat, comitatus meus vires suas adeo intendit quod vix decem vecturae in toto comitatu domi remanserint, ita quod ipsum hospitalis laborem ea de causa abrumpere debuerim. 16 Cum eaedem vecturae plane usque Segniam et respective Bucari prodere debeant, atterentur certo vires contribuentium, quia plus expendent quam defixa pro singulo centenario merces efficiat, nam praeter pabuli in partibus illis caristiam reparatio currus, frequentior equorum

animalium illorum posessores, id autem incassationem contributionis difficilem efficiet. 19> Amade in investigatione strenue procedit. <20 Vellet illam terminare ante 20. huius; pro hac enim die congregationem comitatui suo praefixit. 21 Cum tamen aliqui testes remoti habitent, nescio an eos interea arcessere poterit. 22 Hic quoque instantiam Millossii per suos canales secundavit, id quod auget spem meam de optato successu. 23 Ego illum necdum vidi quia per hoc tempus urbem non

die Zagrabiam intrabo quia pro 17-ma congregationem praefixi. 25 Quae de tuis hominibus incaptivatis scribis, mihi hactenus non constabant. 26 Ego nec tuo, nec ullius alterius iuris gladii privilegio cupio derogare cum illud in lege fundatum esse sciam. 27 Quod si autem propter renitentiam erga publicas dispositiones capti sunt, habebis ipse tantum aequitatis ut agnoscas id rite factum esse neque eos tibi in hoc casu resignari posse. 28 Capitulum idem quod tu

particularium congregationum actis articulum evidenter refelli potest. 4 Praevideo ego quod ille praetensos disordines tantum pro forma obtendat; non ignorat enim quod si hi mihi in specifico obiciantur, ego ad singulum facile sim responsurus cum nulla prorsus sit pars publicae administrationis ad quam curas meas non extenderim. 5 Verum arripiet ille praetextum meae surditiei et cum hoc (ut nunc potens est) finem suum facile assequetur. 6 Scribo illi hac posta humanissimas litteras et eum

tantum pro forma obtendat; non ignorat enim quod si hi mihi in specifico obiciantur, ego ad singulum facile sim responsurus cum nulla prorsus sit pars publicae administrationis ad quam curas meas non extenderim. 5 Verum arripiet ille praetextum meae surditiei et cum hoc (ut nunc potens est) finem suum facile assequetur. 6 Scribo illi hac posta humanissimas litteras et eum requiro ut vota sua ad exiguum alioquin, quod forte mihi superest, vitae meae 10,6 meae] corr. auctor ex

et eum requiro ut vota sua ad exiguum alioquin, quod forte mihi superest, vitae meae 10,6 meae] corr. auctor ex suae tempus suspendere velit. 7 Nescio quid facturus et an mihi vel responsurus sit. 8 Cum nunc Viennae sit, pro veterana tua erga me amicitia te exorandum duxi ut tu quoque illum, quantum potes, ad id persuadeas, eidemque ingenue aperias quod ad id per me sis 10,8 sis] sim requisitus. 9 Proponas illi quod mihi

non poterit Cancellariam simpliciter praeterire. 12 Quare oro te maiorem in modum ut ipsum etiam cancellarium, quem mihi bene cupere scio, ea de re in omnem eventum praevenias. 13> Scio te etiam Amadeo amicitia iungi. <14 Cum tamen ille de lucro captando, ego tantum de damno vitando agam et cum me inter et te antiquius amicitiae vinculum intercedat, spero te potiorem huius, quam illius, rationem habiturum. 15 Quod si tamen potentia Amadei omnibus his praevaleret, tum vero te

12 Quare oro te maiorem in modum ut ipsum etiam cancellarium, quem mihi bene cupere scio, ea de re in omnem eventum praevenias. 13> Scio te etiam Amadeo amicitia iungi. <14 Cum tamen ille de lucro captando, ego tantum de damno vitando agam et cum me inter et te antiquius amicitiae vinculum intercedat, spero te potiorem huius, quam illius, rationem habiturum. 15 Quod si tamen potentia Amadei omnibus his praevaleret, tum vero te per sacrum amicitiae titulum obtestor ut eum disponas quo ille

Amadeum nunquam offendi, spero proinde quod id omnino facturus sit. 17 Utprimum de tota re certi quid compereris, quaeso te, significa mihi et eripe me his incerti status angustiis. 18 De elaboratione punctorum debeo cum rubore agnoscere quod datam fidem explere non potuerim. 19 Vix enim opus aggressus eram cum me febris corripuit et per tres ferme hebdomadas tenuit. 20 Post octo dies passus sum recidivam, a qua non nisi ante paucos dies liberatus sum. 21

Utprimum de tota re certi quid compereris, quaeso te, significa mihi et eripe me his incerti status angustiis. 18 De elaboratione punctorum debeo cum rubore agnoscere quod datam fidem explere non potuerim. 19 Vix enim opus aggressus eram cum me febris corripuit et per tres ferme hebdomadas tenuit. 20 Post octo dies passus sum recidivam, a qua non nisi ante paucos dies liberatus sum. 21 Nunc autem video serotinum iam laborem futurum. 22> Denique senectus ipsa est morbus.

Nunc dum rem adeo evidentem negat, immerito sane querulatur me in characterem suum iniurium fuisse. 4 Ut ut sit de eo, si ego sentirem quod surdities mea me ab explendis muneris mei partibus re ipsa impediat, ea sum honestate quod ego ipse iubilationem cum aliqua diuturni mei servitii remuneratione peterem. 5 Nunc ad ipsa comitatus acta tuto possum provocare quod omnes administrationis publicae partes ad eum ordinem reduxerim, et porro etiam conservem, qui in paucis comitatibus viget. 6 Probat hoc vel

per id sustineo quod seriem utriusque ordinis causarum mihi quotannis exhiberi curem et, sicubi protellationem observem, procedentem urgere non intermittam. 13 Denique ne negotia adhaereant, ego de congregatione ad congregationem scontro fieri curo et cum impossibile sit, sicut in dicasteriis, ita etiam in comitatu, ne complures restantiae enascantur, ut illa adminus, quae urgentiora sunt, expediantur, omnimode adurgeo. 14 Hi sunt quinque cardines circa quos publica comitatus administratio potissimum

omnimode adurgeo. 14 Hi sunt quinque cardines circa quos publica comitatus administratio potissimum versatur. 15 Ostendant mihi inimici quod in hos propter meam surditiem aliqui defectus arrepserint et ego victas dabo manus. 16 Cum hoc non possint, illi alios vagos defectus mihi volunt imputare. 17 Dicunt quod propter meam nimiam indulgentiam magistratuales, ac praesertim vicecomes et notarius, pro arbitrio agant. 18 Hic enimvero ad propriam tuam notitiam tuto possum

magistratuales, ac praesertim vicecomes et notarius, pro arbitrio agant. 18 Hic enimvero ad propriam tuam notitiam tuto possum provocare. 19 Recordaberis enim quod hactenus id potius mihi obiectum fuerit quod nimis despotice agam. 20 Ita cum alii me despotismi, alii e converso remissionis arguant, evidens est quod in utroque medium teneam, id est quod magistratuales quidem placide, sed in re officii severe tractem. 21 Dicunt quod aliquae comitatus repraesentationes asperiori calamo appositae sint.

quae mihi peculiariter cordi sunt, institutis aliquid dicam. 30 Ego collapsam paene sub commissariatica administratione rem sericeam ita restitui ut superiora dicasteria eius directionem etiam per reliquos duos comitatus superiores mihi concrediderint. 31 Cum hac in re nemo eas notitias habere possit, quas ego, qui hoc negotium inde a triginta annis continuo ferme manipulo, nisi ego directionem hanc duobus adminus annis adhuc retineam et ad currentem pedem reducam, vereor admodum ne institutum hoc notabile capiat

habere possit, quas ego, qui hoc negotium inde a triginta annis continuo ferme manipulo, nisi ego directionem hanc duobus adminus annis adhuc retineam et ad currentem pedem reducam, vereor admodum ne institutum hoc notabile capiat detrimentum. 32 Cum intra unum aliumve annum omnes, 12,32 post omnes del. auctor verbum, fortasse conservatio quae adhuc de novo erigi debent viae terminandae sint, ego praeparatoria pro elaborando tali conservationis viarum plano,

quas ego iam ordinatas habeo. 34 Negotium cassae xenodochialis mea industria eo perductum est quod, si benigna resolutio circa proiectatam totius hospitalis regulationem supervenerit, futuro aestate et xenodochium et nosocomium aperiri possit. 35 Cum proiectum regulationis ego ipse apposuerim, vereor ut illud alter ita feliciter, ut ego, ad effectum perducere possit. 36 Negotium cassae orphanotrophialis in celebranda mense Novembri congregatione ad motum ponere constitui. 37 Negotium

supellectile oneratum, immo nec ullum alicuius considerationis hominem Zagrabia dimittere velint et in hunc finem ad omnes exitus vigilias authoritate propria collocarint. 8 Nosti quod 26-ta Martii anni praeteriti primum cives regiae civitatis tricesimatorem Pale cum cassa regia, sequenti vero die, mane, cives tui currum tuum archivo episcopali, ut tu mihi nuntiasti, oneratum detinuerint. 13,8 cives tui... detinuerint] Notata in MS-to. 9 Successit

die sessionem celebravi) cives omnium trium iurisdictionum ad palatium comitatus convocentur, ibidem insubordinatio haec, quod vigilias propria authoritate constituere praesumpserint, improbetur et, ut ab his imposterum abstineant, efficaciter disponantur. 11 Cum comitatus nullam in cives regiae civitatis iurisdictionem habeat, ut desideratum effectum obtineam eo rem egi ut pro sessione hac totus civitatis magistratus compareat et cum comitatensi mixtim consideat. 12 Res haec optatum omnino effectum produxit; licet enim

praesumpserint, improbetur et, ut ab his imposterum abstineant, efficaciter disponantur. 11 Cum comitatus nullam in cives regiae civitatis iurisdictionem habeat, ut desideratum effectum obtineam eo rem egi ut pro sessione hac totus civitatis magistratus compareat et cum comitatensi mixtim consideat. 12 Res haec optatum omnino effectum produxit; licet enim cives omnium iurisdictionum diu se pervicaces exhibuerint, ad iteratas tamen et meas, et vicecomitis, sed praesertim Volgemuthii, qui media ferme hora contionatus est,

licet enim cives omnium iurisdictionum diu se pervicaces exhibuerint, ad iteratas tamen et meas, et vicecomitis, sed praesertim Volgemuthii, qui media ferme hora contionatus est, adhortationes eo res perducta est quod cives comitatenses declaraverint se nullos amplius cum civibus congressus habere velle et vicissim, sed singuli propriae iurisdictioni parere velint. 13 Hoc ergo est illud praetensum Anschuss. 14 Protocollum sessionis huius eadem die Excelso

24 Quod clerum adtinet, tibi competentem reverentiam credo quod nullus magistratualium hactenus negaverit. 25 Quod si tamen per insperatum evenisset, cur mihi de eo nunquam questus; dedissem certe tibi competentem satisfactionem. 26> Cum parochis magistratuales familiariter versari solent. <27 Restant itaque soli canonici. 28 Hi olim 13,26-27 soli... olim] Notata in MS-to.

quo tecum utor, modum pro contemptu reputes. 34 Si autem eo spectas quod praetensiones tuas circa privilegia episcopatus non semper secundem, reputare debes quod ego ad conservandas comitatus praerogativas iure iurando obstrictus sim. 35> Cum parochis exigua mihi intercedit consuetudo. <36 Canonico nulli certe ansam dedi de non exhibito per me competenti honore. 37> Hactenus de odiosis. <38 Iam ad amoeniora. 39> Iter Perousii cum voluptate tero. <40 Sed in hoc ad

obstrictus sim. 35> Cum parochis exigua mihi intercedit consuetudo. <36 Canonico nulli certe ansam dedi de non exhibito per me competenti honore. 37> Hactenus de odiosis. <38 Iam ad amoeniora. 39> Iter Perousii cum voluptate tero. <40 Sed in hoc ad atlantem frequenter provocatur. 41> Habesne etiam illum? <42 Sin, habes mancum opus. 43 Si ita, significa mihi an et hunc isthuc iam submiseris, ut illum a Salecz

si hanc quoque tibi procuraveris. 46 Non obliviscaris etiam ultimam, quae de Botany Bay Londini prodiit, relationem procurare. 47 Comes Amade cras in congregatione comitatus publicabit benignam resolutionem quoad Pale et Gyumlia. 48 Feci cum illo sincerizationem, pollicitusque mihi est, quod imposterum deferendos ad se mihi praeiudiciosos 13,48 praeiudiciosos Kolanović ] praeiudiosos MS rumores nolit credere, sed eos prius mihi sit

Forma convocatoriarum stabilienda. §-o 2-o 1 Hoc stabilito primum ad organizandam Diaetam gradum constituit forma convocationis. 2 Ut primum potestas legislativa Principi cum Statibus communis est, certe tenor ipse convocatoriarum, seu regalium, non nisi ad ineunda mutua de perferendis necessariis legibus consilia dirigi debet. Sex capita ad quae organizatio Diaetae revocatur.

invectos, sed nec in hac epocha ulla diserte lege iure personalis suffragii in comitiis donatos fuisse constat. 2 Hi itaque non ex systemate constitutionis, sed e posteriori eoque haud adeo antiquo usu sessionem habent. 3 Cum potestatem legislativam non tantum usus, sed ne lex quidem ipsa liget, id tantum expendendum venit an necessarium inter Status ipsos aequilibrium exposcat, ut hi ius suffragii porro retineant; cum catholicorum episcopatuum numerus notabiliter auctus sit, et fors re ita

eoque haud adeo antiquo usu sessionem habent. 3 Cum potestatem legislativam non tantum usus, sed ne lex quidem ipsa liget, id tantum expendendum venit an necessarium inter Status ipsos aequilibrium exposcat, ut hi ius suffragii porro retineant; cum catholicorum episcopatuum numerus notabiliter auctus sit, et fors re ita exposcente adhuc augeri possit; cum episcopi uniti postremis comitiis iure personalis suffragii donati sint, et horum etiam numerus successive augendus praevideatur; cum denique Graecis etiam non

usus, sed ne lex quidem ipsa liget, id tantum expendendum venit an necessarium inter Status ipsos aequilibrium exposcat, ut hi ius suffragii porro retineant; cum catholicorum episcopatuum numerus notabiliter auctus sit, et fors re ita exposcente adhuc augeri possit; cum episcopi uniti postremis comitiis iure personalis suffragii donati sint, et horum etiam numerus successive augendus praevideatur; cum denique Graecis etiam non unitis iure civitatis donatis horum episcopi sessionem in Diaeta indubie sint postulaturi, ipsa certe aequilibrii

ius suffragii porro retineant; cum catholicorum episcopatuum numerus notabiliter auctus sit, et fors re ita exposcente adhuc augeri possit; cum episcopi uniti postremis comitiis iure personalis suffragii donati sint, et horum etiam numerus successive augendus praevideatur; cum denique Graecis etiam non unitis iure civitatis donatis horum episcopi sessionem in Diaeta indubie sint postulaturi, ipsa certe aequilibrii Status praelatorum cum Statu magnatum ratio suadere non videtur ut titulares episcopi ultro etiam ad

iure personalis suffragii donati sint, et horum etiam numerus successive augendus praevideatur; cum denique Graecis etiam non unitis iure civitatis donatis horum episcopi sessionem in Diaeta indubie sint postulaturi, ipsa certe aequilibrii Status praelatorum cum Statu magnatum ratio suadere non videtur ut titulares episcopi ultro etiam ad Diaetas evocentur, praesertim si ea, quam mox de magnatibus deprompturi sumus, opinio adoptetur. Praeposito Zagrabiensi sua sessio

barbam sessionem inter praelatos per articulum 61. obtinuerit; verum id se secus habere diplomatice constat. 2 Nimirum occupata a Venetis Aurana unicum, quod e bonis prioratus huius Augusta Domus Austriaca retinuit, Gore, praepositurae Zagrabiensi cum titulo Gubernatoris Prioratus Auranae collatum fuit. 3 Iam vero priorem hunc inde a prima regum periodo pro legali magnate habitum fuisse constat. 4 Itaque praepositus Mikulich in comitiis 1625. sibi qua Priorem

Praelatis, Baronibus et Supremis Comitibus non ex respectu personae, sed legalium, quas gerunt, dignitatum ius singularis suffragii lex diserte attribuit, characterem titularis magnatis in Hungaria eadem hactenus ne canonizavit quidem; proinde cum nobiles, quorum aliqui ampliora quam nonnulli magnates possessoria habent, iure suffragii tantum per repraesentantes gaudeant, si titularibus magnatibus personale votum diserte attribueretur, iam laederetur constitutionalis praerogativarum

nonnulli magnates possessoria habent, iure suffragii tantum per repraesentantes gaudeant, si titularibus magnatibus personale votum diserte attribueretur, iam laederetur constitutionalis praerogativarum aequalitas. 13 Accedit quod, cum in Superiori Tabula vota viritim emittantur, ratio ipsa admittere non videatur ut unius titularis, quandoque vix maiorennis comitis aut baronis personale votum tanti habeatur quanti Iudicis Curiae, Bani, aliorumque primorum Regni Magistratuum.

Tabulae Regiae sessio et votum porro relinquendum. §-o 8-o 1 Relate ad Inferiorem: peculiare est hoc gentis Hungarae institutum ut tota Tabula Regia, alias Iudiciale Tribunal, comitiis cum iure suffragii intersit. 2 Originem instituto huic causas Diaetales dedisse constat, nimirum ut praesto sit iudicium si quem ad tertium, ut dicimus, diem evocare necessum sit. 3 Cum institutum hoc aequilibrium

alias Iudiciale Tribunal, comitiis cum iure suffragii intersit. 2 Originem instituto huic causas Diaetales dedisse constat, nimirum ut praesto sit iudicium si quem ad tertium, ut dicimus, diem evocare necessum sit. 3 Cum institutum hoc aequilibrium Statuum non turbet, nulla subversari ratio videtur ut ab eo recedatur, praesertim cum in casu etiam contrario vices gerentibus et protonotariis sessio et votum alioquin relinqui deberet. Uti et capitulis et conventibus quae

dedisse constat, nimirum ut praesto sit iudicium si quem ad tertium, ut dicimus, diem evocare necessum sit. 3 Cum institutum hoc aequilibrium Statuum non turbet, nulla subversari ratio videtur ut ab eo recedatur, praesertim cum in casu etiam contrario vices gerentibus et protonotariis sessio et votum alioquin relinqui deberet. Uti et capitulis et conventibus quae praerogativa fidedignitatis gaudent. §-o 9-o

3 Soli episcopi Statum praelatorum constituunt, capitula tanquam unus possessionatus nobilis considerantur. 4 Et ideo hactenus etiam non in Superiori, sed in Inferiori Tabula sessionem habebant. 5 Nulla ergo publica ratio subversatur quare, cum ditissimi etiam nobiles per Ablegatos comitatuum repraesententur, capitula et conventus (nisi, ut iam diximus, fidedignitatis praerogativa gaudeant) distinctos habere debeant repraesentantes; si enim hac praerogativa gaudent,

habuerint in casu absentiae repraesentantem suum ad comitia mittendi, non constat; nullum enim hactenus eius rei vestigium erutum est. 2 Hoc anno legis articulus quippe 1-mus ipsis ius hoc attribuit et sessionem ipsis in Tabula Inferiori assignavit. 3 Cum lex iterum generali tantum magnatum vocabulo utatur, an legales tantum magnates, vel titulares etiam comites et barones intellexerit, merito dubitari potest. 4 Interea usus illam etiam ad hos extendit. 5 Quam inconsequens

repraesentantem mittat, intra Statum nobilium votum emittat? 13 Deinde pro absentum Ablegatis mittuntur plerumque homines minoris spherae, iuvenes vix e scholis egressi, aliique, quorum humeri necdum ita invaluerunt ut in gravi legislationis obiecto cum fructu versari possint; et ideo, cum numerus eorum magnus sit, quem effectum copia horum hominum in comitiis producat, notius est quam ut multis explicari debeat. 14 Sane numquam Diaeta rite organizabitur nisi Tabula Inferior ad duos,

nobilium votum emittat? 13 Deinde pro absentum Ablegatis mittuntur plerumque homines minoris spherae, iuvenes vix e scholis egressi, aliique, quorum humeri necdum ita invaluerunt ut in gravi legislationis obiecto cum fructu versari possint; et ideo, cum numerus eorum magnus sit, quem effectum copia horum hominum in comitiis producat, notius est quam ut multis explicari debeat. 14 Sane numquam Diaeta rite organizabitur nisi Tabula Inferior ad duos, comitatuum nempe et

sententiae medio tempore circumstantias mutari contingat, possint novam a principali suo commissionem expetere. 7 Ad haec ferme momenta recidunt omnia ea quae iam apud alias gentes multis paginis hanc in rem disputata sunt, et tamen sententia haec nec cum principiis constitutionis Hungaricae nec cum natura legislationis cohaerere videtur. 8 Relate ad 1-mum, in Hungaria unam legislativae potestatis partem Princeps, aliam omnes quattuor Regni Status in comitiis congregati habent. 9 Dudum

contingat, possint novam a principali suo commissionem expetere. 7 Ad haec ferme momenta recidunt omnia ea quae iam apud alias gentes multis paginis hanc in rem disputata sunt, et tamen sententia haec nec cum principiis constitutionis Hungaricae nec cum natura legislationis cohaerere videtur. 8 Relate ad 1-mum, in Hungaria unam legislativae potestatis partem Princeps, aliam omnes quattuor Regni Status in comitiis congregati habent. 9 Dudum iam in constitutionale principium abivit illud quod

in his limitati mandatariatus facile locum habent; si enim seu aliquid impraevisi occurrat, seu circa iam mandata sibi negotia circumstantias mutari contingat, mandatarius novas super his instructiones eo facilius impetrare potest quod plerumque rem habeat cum singulari persona quae se circa proposita sibi obiecta citius determinare solet; aut si etiam cum mandatariis moralis alicuius corporis, quales sunt respublicae, negotium tractetur, non nisi pauca eiusmodi moralia corpora ad idem

circa iam mandata sibi negotia circumstantias mutari contingat, mandatarius novas super his instructiones eo facilius impetrare potest quod plerumque rem habeat cum singulari persona quae se circa proposita sibi obiecta citius determinare solet; aut si etiam cum mandatariis moralis alicuius corporis, quales sunt respublicae, negotium tractetur, non nisi pauca eiusmodi moralia corpora ad idem negotium influere soleant. 15 In Diaeta non pauca aliqua capita, veluti in tractatibus inter

comitiorum manipulatio, si limitatis eiusmodi mandatariatibus locus admitteretur. 18 Corpus legislationis Hollandiae tantum e septem foederatis provinciis consistit et tamen, quia harum repraesentantes non nisi cum limitato eiusmodi mandatariatu exmittuntur eaque de causa in singulo proposito superius casu novas a committentibus suis accipere debent inviationes, deliberationes comitiorum illorum adeo lentae sunt ut id pro intrinseco constitutionis Hollandicae vitio merito

Magnatum proponant. 26 Si novum quodpiam obiectum emerserit, illud significent continuo omnibus comitatibus et civitatibus et, postquam responsa confluxerint, eodem quo supra modo procedant, et sic prodibit sine tot sumptibus et cum lucro temporis illius, quod in consultationibus consumitur, eadem Diaetalis manipulatio quae prodiret, si instructiones Ablegatorum pro imperativis declarentur neque illis admittatur votum personale. 27 Et haec sunt gravia

aequali numero, v.g. duos aut quattuor continet, iam natura sua impossibilis est votizatio per status; ut enim votizatio per status fiat, deberet singulus e duobus statibus, qui eandem tabulam constituunt, secedere, vota inter se seorsim colligere, sicque cum voto curiato ad communem tabulam redire, quod nec loci nec temporis opportunitas admittere videtur; sed concedamus obstacula haec posse superari, quid si unius status votum pro affirmativa, alterius pro negativa concludat, quod

quorum aliqua iam supra §-phis 10-o, 11-o et 12-o attingimus, tolli sicque legis illius effectus etiam quoad 16.10 quoad] quo ad Tabulam Inferiorem procurari possit? 12 Cum tamen non desint qui inordinatum modernum usum porro etiam retinendum arbitrentur, iuvat ipsam etiam quaestionem, an nimirum ordinatam votizationis normam etiam in tabula inferiori introduci expediat, paucis exhaurire. 13 Qui negativam sustinent, eo

obnoxiam habet formam legislationis. 22 Quod constitutioni ipsique adeo saluti reipublicae noxius sit modernus usus vel inde patet quod propter dissonas eiusmodi acclamationes votum Tabulae Inferioris saepe reddatur inactivum; nimirum cum non adsit norma sensum pluralitatis tuto cognoscendi, si difformes sint acclamationes, totum saepe ipsius tabulae votum evanescit, quod grave Constitutioni ipsi vulnus infligit. 23 Quid? quod saluberrima saepe consilia per dissonas eiusmodi acclamationes

eorum sunt quod per hos existimatio gentis Hungarae grave apud exteros detrimentum patiatur; dein quod sacrum legislationis ius profanetur; in moderno enim confuso suffragia emittendi modo occasionem habent homines, qui nonnisi auditores esse deberent, clamores suos etiam cum minori Ablegatorum parte coniungendi sicque exercitium potestatis legislativae, quod ipsos non respicit et pro quo nec sufficientem habent capacitatem, usurpandi; sed de hoc in politia comitiorum uberius. Quod ut perficiatur,

quomodo primum inter duas ad invicem tabulas, tum inter principem et status in complexo sumptos aequilibrium ita induci possit ut sua et principi et statibus, quam illis constitutio attribuit, legislationis pars sarta tectaque permanere possit? 3 Cum tamen iam id etiam in quaestionem vocari soleat an in illa etiam imperii forma, in qua pars legislativae potestatis principi, pars populo competit, hunc in plures status dispescere expediat; quaestione vero hac negative superata,

tantum pro parte executivae reputamus) potestatem exerceat, iam omnia unice ad eius arbitrium referuntur, nulla lex stabilis adeoque nulla etiam aut personae libertas, aut proprietatis securitas existere potest, cum nullum habeat sibi oppositum corpus quod eam, ne leges aut iniustas condere aut iustas etiam secus exsequi possit, impediat. 5 Arbitrium hoc pro subditis individuis eo magis oppressivum evadit quo numerosius est corpus illud quod simul legislativam, simul

animi condicio ut is omnes actiones suas ad proprium interesse referre, haecque imbecillitas in ipso etiam legislationis actu eidem subrepere soleat. 6 Itaque si solus princeps et legislativam et executivam potestatem exerceat, unius ad summum personae interesse cum communi totius populi bono in collisionem venire potest; et ideo, si tales semper principes haberi possent qui omne proprium interesse sacrificent et unice commune subditi sibi populi bonum pro scopo sibi praefigant, si hi praeterea tales semper habere possent ministros

dein ut ad evitanda, quae naturalis potentiorum optimatum ad arripiendam supremam potestatem nisus producebat, mala, regia dignitas uni familiae per constitutionem ipsam deferatur sicque compositus ex omnibus tribus simplicibus reipublicae formis status ita efficiatur ut, cum ipse repraesentantum populi numerus notabilem efficere debeat multitudinem, huius impetum authoritas optimatum temperare, quod si vero optimatum potentia statum hunc opprimere vellet, rex eorum ambitionem coercere, denique si rex ipse

§-o 19-o 1 Inducendo in Hungaria inter Status aequilibrio obstare quidem videtur illud quod non duos, ut in Anglia, nec tres, uti olim in Gallia, sed quattuor plane, uti nunc in Polonia, Status numeret. 2 Verum cum omnes hi Status ad duas tantum Tabulas contracti sint; cum singula harum duos contineat; denique cum in utraque personalis, ut iam ostendimus, votizatio induci possit, res haec eandem subit considerationem ac si duos tantum Status Hungaria numeraret. 3 Hoc

Inducendo in Hungaria inter Status aequilibrio obstare quidem videtur illud quod non duos, ut in Anglia, nec tres, uti olim in Gallia, sed quattuor plane, uti nunc in Polonia, Status numeret. 2 Verum cum omnes hi Status ad duas tantum Tabulas contracti sint; cum singula harum duos contineat; denique cum in utraque personalis, ut iam ostendimus, votizatio induci possit, res haec eandem subit considerationem ac si duos tantum Status Hungaria numeraret. 3 Hoc praemisso triplex tantum quoad inducendum inter Status

obstare quidem videtur illud quod non duos, ut in Anglia, nec tres, uti olim in Gallia, sed quattuor plane, uti nunc in Polonia, Status numeret. 2 Verum cum omnes hi Status ad duas tantum Tabulas contracti sint; cum singula harum duos contineat; denique cum in utraque personalis, ut iam ostendimus, votizatio induci possit, res haec eandem subit considerationem ac si duos tantum Status Hungaria numeraret. 3 Hoc praemisso triplex tantum quoad inducendum inter Status aequilibrium ratio iniri potest: prima est ea

omnes simul congregati status vota viritim edant sicque totius corporis votorum pluralitas concludat. 5 Angli duplicem sibi per hoc institutum scopum proposuerunt, primum ut optimates non tantum sua, sed etiam regis iura, cum quibus ipsa eorum existentia arcto nexu colligata est, intercessione sua adversus Inferioris Camerae nisus tueri possint; dein ne proniores ad extendendam regiam potestatem optimates capta, quae apud magnam multitudinem saepe se offerre solet, occasione talem etiam

Ut haec aequilibrii modalitas in Hungaria induci possit, deberent praevie aut Status ad tres reduci aut plane ad quinque multiplicari. 15 Neutrum est impracticabile; ad tres enim possent reduci vel ita ut Status praelatorum cum Statu magnatum pro eodem reputetur, veluti in Anglia, ubi episcopi non qua tales, sed qua lords, id est magnates, ius suffragii habent, reliqui duo in suo esse permaneant; vel vero ita ut Status quidem praelatorum pro

Percurramus omnes, quae in systemate reducendorum ad inaequalem numerum Statuum fieri possunt, combinationes, et apparebit quod in nulla harum ius propositionis ad unum solum aut aliquos tantum Status restringi possit. 27 Si Status praelatorum cum magnatibus uniatur, nobilium vero et civium ultro separatus persistat, concedeturne soli civium, vel soli nobilium, vel duobus his solis ius propositionis? 28 Primum et secundum locum non habere posse ita clarum est ut superfluum sit id uberius

posse. 29 Si Status praelatorum maneat distinctus, sed Status magnatum et nobilium uniatur, civium vero porro etiam separetur, eaedem redeunt quaestiones, eadem etiam responsa; immo illud insuper inconveniens sequeretur quod, si civium tantum et nobilium cum magnatibus unito Statui ius propositionis deferatur, Status praelatorum, cui solum reliquorum Statuum conclusis intercedendi ius relinqueretur, ipsius etiam inter Principem et nationem aequilibrii arbiter efficeretur. 30 Si e repraesentantibus

&c; inde introductus vetustissimus sessionum mixtarum usus. 33 Ipsum itaque etiam inter Status aequilibrium in alio fundari non potest, quam in modo quo pluralitas votorum relate ad omnes Status cognosci possit; cum Hungaria 19.33 cum Hungaria] cum in Hungaria quattuor Status habeat, id per vota curiata, id est, si singuli in complexo Status vota enumerentur, praestari non posse supra ostendimus; si enim duo Status in unam,

sessionum mixtarum usus. 33 Ipsum itaque etiam inter Status aequilibrium in alio fundari non potest, quam in modo quo pluralitas votorum relate ad omnes Status cognosci possit; cum Hungaria 19.33 cum Hungaria] cum in Hungaria quattuor Status habeat, id per vota curiata, id est, si singuli in complexo Status vota enumerentur, praestari non posse supra ostendimus; si enim duo Status in unam, alii in aliam sententiam concedant, tunc aut non

usus. 33 Ipsum itaque etiam inter Status aequilibrium in alio fundari non potest, quam in modo quo pluralitas votorum relate ad omnes Status cognosci possit; cum Hungaria 19.33 cum Hungaria] cum in Hungaria quattuor Status habeat, id per vota curiata, id est, si singuli in complexo Status vota enumerentur, praestari non posse supra ostendimus; si enim duo Status in unam, alii in aliam sententiam concedant, tunc aut non adesset modus

constitutionis forma tolerari non potest; natio enim debet habere voluntatem circa omnia ea, quae ipsam directe respiciunt, obiecta, itaque debet etiam modus adesse voluntatem hanc explorandi. 34 Alterum perinde admitti non potest; Princeps enim aequalem tantum cum Statibus simul sumptis legislationis partem habet. 35 Si vero principium illud stabiliatur, tunc Principi tres plane quartae legislationis obvenirent. 36 Ut primum autem ille vel minimam ultra ratam medietatem partem obtinet, iam est arbiter totius

in sessione mixta deliberationi et suffragiis substernere debet. Qualiter inter Principem et Status §-o 20-o 1> Iam de ipso inter Principem et Status aequilibrio. <2 Cum hic non de efformanda aut restauranda constitutione agatur, quaestio illa, qualiter inter ipsam potestatem legislativam et executivam aequilibrium induci possit, ad nostrum propositum non spectat. 3 Id tantum superest expendendum, cum Princeps unam, Status

aequilibrio. <2 Cum hic non de efformanda aut restauranda constitutione agatur, quaestio illa, qualiter inter ipsam potestatem legislativam et executivam aequilibrium induci possit, ad nostrum propositum non spectat. 3 Id tantum superest expendendum, cum Princeps unam, Status in complexo sumpti alteram potestatis legislativae partem habeant, qualiter inter hos in ipso legislationis exercitio aequilibrium conservari possit? 4 Cum et Princeps et Status ius reciprocum habeant et proponendi legem et propositam per

ad nostrum propositum non spectat. 3 Id tantum superest expendendum, cum Princeps unam, Status in complexo sumpti alteram potestatis legislativae partem habeant, qualiter inter hos in ipso legislationis exercitio aequilibrium conservari possit? 4 Cum et Princeps et Status ius reciprocum habeant et proponendi legem et propositam per alteram partem non acceptandi, id est ius et propositionis et intercessionis, quod veto appelare solemus, videtur aequilibrium iam suapte ita stabilitum esse ut, si pars una

corpus propositas non accedendo aequalem utriusque corporis efficere possit conditionem; et vero, si Princeps praeter mediam legislationis partem non haberet insuper totam ferme potestatem executivam, supervacaneum foret de alio aequilibrio cogitare. 5 Nunc cum ea sit vis potestatis executivae ut multiplices habeat concurrentia ad legislationem Statuum individua in suam partem pertrahendi modos, id autem si fiat, iam inefficax reddatur illa, quae Statibus competit, pars legislativae potestatis, et omnia demum ad Principem

Principem et Status stabiliatur. 14 Iam vero id res ipsa non patitur ut utriusque corporis legislativi propositiones simultanee et uno eodemque tempore definiantur; si Principis seu de subsidiis seu de aliis obiectis factae propositiones primum decidi debent, cum Status sponte sua in eas proniores esse soleant, utique a mero Principis aut ministrorum suorum arbitrio pendebit an vel alicui Statuum propositioni assensum praebere velit, sicque tota illa, qua Status in legislatione gaudent, communio suapte evanescet. 15 E

esse soleant, utique a mero Principis aut ministrorum suorum arbitrio pendebit an vel alicui Statuum propositioni assensum praebere velit, sicque tota illa, qua Status in legislatione gaudent, communio suapte evanescet. 15 E contra si Princeps praevie rem cum Statibus de illorum propositionibus conficiat, tanto certior erit de Statuum in suas propositiones assensu quanto faciliorem se exhibuit in acceptandis iustis Statuum propositionibus. 16 Et, si (quod nec supponere quidem licet) Status se nihilominus

seu temperatis imperii formis proprietatem habet, v.g. si populus exercitium summi imperii inter se et aliquod corpus civium, quod deinde statum optimatum efficit, vel inter hoc et insuper inter principem dividat. 9 Cum divisio haec variis modis fieri possit, inde etiam enascuntur tot variae proprie dictae constitutiones. 10 Itaque constitutio ipsa nil aliud est quam collectio illarum legum quae definiunt, cui seu physico, seu morali corpori, et quae pars exercendi summi

in monarchia temperata, si summum imperium ita dividatur ut legislativa potestas principi et nationi communis sit, executiva demptis fors aliquot obiectis soli principi reservetur, gratialis (hanc enim nos tertiam summi imperii partem statuimus, cum iudicialis, qua parte regulatur, ad legislativam, qua parte autem exercetur, ad executivam potestatem pertineat), gratialis, inquam, demptis pariter paucis obiectis principi pariter deferatur, tunc tota constitutio paucis his punctis

his punctis absolvitur; verum antequam iura principis determinentur, definire oportet modum quo princeps regiam dignitatem capessat, nempe an electionis vel haereditatis via, si postremum, an masculorum tantum vel utriusque sexus successio locum habeat; an, et quid, rex cum ipso regiminis additu praestare debeat, v.g. an solam coronationem vel etiam iuratam de conservanda constitutione sponsionem? 14 Si princeps ad ista obligetur, quae interea etiam, dum haec praestiterit, iura possit exercere? 15 Si principem aut

praestiterit, iura possit exercere? 15 Si principem aut minorennem, praesertim in haereditaria successione, esse contingat, aut mortuo principe legalis eius successor longius absit, per quem et quomodo competentia eidem iura debeant exerceri? 16 Et cum princeps ipse per se executivam potestatem exercere non possit, per quas vias, id est an per singulares se repraesentantes personas vel per gradatim coordinanda corpora (qualia apud nos sunt stabilita per leges dicasteria et politica et iudicialia, uti et

vel vero, si eas legibus aut publicis commodis non favere existiment, contrarium principi suadere possint? 18 Si vero illas legibus adversas arbitretur, an, et qualiter, iis intercedere possit, ita ut tamen executiva potestas principis sarta et tecta conservetur; cum privilegiorum collatio ad gratialem summi imperii partem referatur, privilegium vero sit exemptio a lege communi, adeoque per eorum collationem in iacturam communionis legislativae potestatis, quae nationi competit, agi possit, qui

executivae arbitrio relinqui; an iurisdictio militaris a politica simpliciter separari, vel vero etiam milites in obiectis pure civilibus politicae iurisdictioni subiacere debeant; omnes tamen super his etiam aliisque similibus obiectis conditae leges, quia magnum cum ipso exercendae legislativae et executivae potestatis modo nexum habent, passim pro constitutionalibus perinde reputantur. 25 Reliqua aut ad internam publicae administrationis formam, aut ad

imperii partitionem constituere; maluerunt tamen nostro iam saeculo omni, quam antea natio in summo imperio habuit, parti cedere, totumque absque ulla restrictione in Principem transferre, id est illimitatam constituere monarchiam. 30 Cum id non vi, sed libero potioris nationis partis facto evenerit, licet pauca fortasse individua reluctata sint, iure factum esse negari non potest; fingamus iam quod natio Danica nunc iterum monarchiae temperatae systema exoptet et Princeps absque ulla vi,

adoptarunt. 35 Omnia tamen haec non nisi consentientibus sponte omnibus legislativis corporibus facta sunt, atque adeo apparet quaestionem, quam agitamus, eo demum resolvi: 1—o quod non modo constitutionales leges, sed ipsa usque adeo constitutio cum omnium eorum, quorum interest, consensu mutari possint; e contra 2-o si vel unius legislativi corporis assensus non accedat, quod horum nihil mutari possit. 36 Prima propositio ex exemplis iam comprobata est et e principio illo plana efficitur

Prima propositio ex exemplis iam comprobata est et e principio illo plana efficitur quod nihil sit in rebus humanis quod non eodem modo dissolvi possit quo coaluit; sunt quidem qui contrariam sententiam apud nos iam lege stabilitam esse ex articulo 8-o 1741. contendant, cum ibi dicatur quod fundamentalia (id est constitutionalia) Statuum iura sub sensum diplomaticae clausulae: prout super eorum usu et intellectu regio et communi Statuum consensu Diaetaliter conventum fuerit, non cadant; verum vel

super eorum usu et intellectu regio et communi Statuum consensu Diaetaliter conventum fuerit, non cadant; verum vel lex haec ad sola Statuum iura restringitur, et tunc est inconsequens, vel ad iura etiam Principis omniaque usque adeo constitutionalia obiecta, cum horum omnium par sit ratio, extendi debet, et tunc et in clare superius demonstrata principia impingit, et non modo aliorum populorum, sed propriis etiam, quae supra adtulimus, exemplis adversatur. 37 Debet proinde haec quoque lex eo tantum sensu accipi quod

habere potest, secus possent tres Status adversus quartum coalescere eundemque omnibus iuribus exuere, dein iterum duo contra tertium, et sic constitutio, quae mutuo consensu coaluit, per partiales tantum eiusmodi dissensus everteretur. 46 Hac in re Princeps cum quattuor regni Statibus eandem iterum subit considerationem ac si unum individuum cum societate e quattuor hominibus conflata contraheret, quae peculiares pro singulo suo individuo favores stipulata fuisset; sicut enim tota haec societas nihil de favoribus alteri

iuribus exuere, dein iterum duo contra tertium, et sic constitutio, quae mutuo consensu coaluit, per partiales tantum eiusmodi dissensus everteretur. 46 Hac in re Princeps cum quattuor regni Statibus eandem iterum subit considerationem ac si unum individuum cum societate e quattuor hominibus conflata contraheret, quae peculiares pro singulo suo individuo favores stipulata fuisset; sicut enim tota haec societas nihil de favoribus alteri contrahenti stipulatis decerpere potest, ita etiamsi et individuum hoc et reliqua tria

ut omnia singuli Status individua debeant consentire, id est quod unicum singuli Status membrum, ut olim in Polonia, vel certe pauca admodum individua totius Status votum morari possint; hoc enim idem foret ac constitutionalia pro inalterabilibus declarare, cum in obviis etiam obiectis vix unquam eveniat ut omnia omnium Statuum individua in idem consentiant. 51 Id tantum existimamus quod in constitutionalibus obiectis suffragia non per personalia omnium promiscue Statuum individua, sed per Status edi debeant; quod ad

auditores capiat, construatur; et quia de eo etiam providere necessum est ut nuntii semet ad invicem commode audire possint, conclave ipsum et sedilia in formam amphitheatri ita disponenda esse censentur ut sedium ordo per successivos gradus assurgat. 4 Et cum Tabula Magnatum minimum, Statuum longe maiorem, sessio mixta maximum individuorum numerum efficiat, ad evitanda incommoda illa, ne aut nimirum vastum Tabulae Magnatum conclave vocem loquentium nimirum absorbeat, aut, si angustior sit quam ut mixtam sessionem capere

debet necessarius quoad 25.1 quoad] quo ad | detulit add. manus altera ipsum accessum et recessum ordo stabiliri; curam hanc iam usus ipse in Hungaria magistro ianitorum regalium detulit, verum cum ille absque aliqua manu hoc officium explere non possit, de hac vero assumenda variae quaestiones obmoveri soleant, diserte statuendum censetur ut ille e comitatensibus Haidonibus et equitibus tot assumere possit quot sibi necessarios esse existimaverit.

transmittere solet. 2 Et ideo apud alios populos necessum prorsus fuit certum ordinem stabilire, quae particulares illae tot repraesentantum motiones seu propositiones assumi debeant, apud nos, ubi nihil interest quid prius, quid tardius assumatur, cum omnia gravamina simul Principi proponantur, si quod vero particulare obiectum extra gravamina se offerat, id alioquin semper scripto proponi, scriptum autem tale alioquin, antequam in consultationem assumatur, dictari solet, omnis de ordine assumendarum materiarum cura

is, qui sententiam depromit, aut saepius interturbetur, aut plane ad silentium per clamores cogatur. 2 Dein si pluribus ad semel proloquentibus nullus alteri vocem cedere velit, sed sic confusi clamores diutius perdurent. 3 Primum eandem ferme cum praecedentis paragraphi obiecto subit considerationem; deberet quippe id etiam authoritate praesidis posse impediri, et tamen nisi Ablegati ipsi et proprium et totius nationis decorem prae oculis habeant, nunquam impedietur; apud Anglos, apud quos morum gravitas regnat,

considerationem; deberet quippe id etiam authoritate praesidis posse impediri, et tamen nisi Ablegati ipsi et proprium et totius nationis decorem prae oculis habeant, nunquam impedietur; apud Anglos, apud quos morum gravitas regnat, nulla eatenus regula opus fuit; Galli, cum sint loquaciores, iam eam rationem inire debuerunt ut, qui de obiecto aliquo perorare velit, pridie apud praesidem se insinuare, hic vero sequenti die eodem ordine, quo se insinuarunt, eos ad perorandum admittere debeat. 4 Nisi apud nos deputati ea adinvicem

necessitas. Idaeae Circa regulandam Consilii manipulationem 1. 1 Consilium cum et magna et complicata sit machina, nisi proportionata moli vis motrix adsit, in languorem, 1,1 languorem] langviorem nisi vero tanta obiectorum et departamentorum diversitas ipsa ordinata manipulationis ratione planior efficiatur,

in referentibus residet, quae tamen deinde tota in praeside concentratur. 3 Huic vero praecipuum praestare subsidium potest director cancellariae, nimirum si per eum concentrata veluti in prima manu negotia ad praesidem deferantur. 4 Hic cum sit anima totius machinae, ut vis motrix moli respondeat, non tantum conclusa dirigere, sed et totum negotiorum complexum demptis currentibus minutiis pervidere, in deliberationibus moderationem tueri, impedire unius alteriusve praepotentiam, ne quid adhaereat, intendere,

Sicut haec negligere, ita illa, quae externe tantum nitent, aut nonnisi diuturnitate servitii comendantur, interno gremio admovere non expedit. 1,18 expedit] expediti 19 Pro iis, qui in externa manipulatione aetatem cum laude consumpserunt, alia et quidem in linea utili praemia constituenda putarem. 20 Selectum consiliariorum fortasse mercedis etiam exilitas impedit, praesertim cum consilium in limite Regni constituatur. 21 Inde fit ut periphaeria

expediti 19 Pro iis, qui in externa manipulatione aetatem cum laude consumpserunt, alia et quidem in linea utili praemia constituenda putarem. 20 Selectum consiliariorum fortasse mercedis etiam exilitas impedit, praesertim cum consilium in limite Regni constituatur. 21 Inde fit ut periphaeria selectus ferme ad aliquot adsitos comitatus restringatur, nimirum cum solum advicinantium bonorum subsidium penes moderna stipendia consiliarios indemnes reddere possit. 22

praemia constituenda putarem. 20 Selectum consiliariorum fortasse mercedis etiam exilitas impedit, praesertim cum consilium in limite Regni constituatur. 21 Inde fit ut periphaeria selectus ferme ad aliquot adsitos comitatus restringatur, nimirum cum solum advicinantium bonorum subsidium penes moderna stipendia consiliarios indemnes reddere possit. 22 Maxima tamen pars agendorum consilii mediocrem tantum capacitatem, verum diligentiam et methodum in manipulatione requirit. 23 Haec usu ipso,

vero aut genium referentis adeo reflexum non fuerit ut pro principio assumptum sit omnem consiliarum ad quodvis negotium referendum paratum esse debere. 35 Exempli gratia, sub rubrica civitatensia omnia civitatum negotia uni complexim data fuere, cum tamen appareat civitatum negotia ad plures rubricarum subdivisiones referri. 36 E contra navigatio Dravi, qua comitatus Hungariae respicit, uni, qua Croatiae, alteri assignata fuit, cum tamen constet obiectum hoc discerpi non posse. 37

civitatensia omnia civitatum negotia uni complexim data fuere, cum tamen appareat civitatum negotia ad plures rubricarum subdivisiones referri. 36 E contra navigatio Dravi, qua comitatus Hungariae respicit, uni, qua Croatiae, alteri assignata fuit, cum tamen constet obiectum hoc discerpi non posse. 37 Agenda consilii nunc in 46 amplius rubricas discerpta indeque, nescio quali cum combinatione, quinque vel sex materiae uni consiliario assignatae sunt. 38 Generalis haec materiarum

36 E contra navigatio Dravi, qua comitatus Hungariae respicit, uni, qua Croatiae, alteri assignata fuit, cum tamen constet obiectum hoc discerpi non posse. 37 Agenda consilii nunc in 46 amplius rubricas discerpta indeque, nescio quali cum combinatione, quinque vel sex materiae uni consiliario assignatae sunt. 38 Generalis haec materiarum consignatio adeo arcane servatur ut nulli consiliariorum eius copia fiat. 39 Usus tamen ipse ostendit plus ad numerum rubricarum quam ad pondus

consiliariorum eius copia fiat. 39 Usus tamen ipse ostendit plus ad numerum rubricarum quam ad pondus earundem reflexum fuisse. 40 De hac materiarum divisione meam ab infra peculiariter depromam opinionem. 41 Distributio materiarum cum per generales tantum rubricas fieri possit, ad iudicium protocollistae exhibitorum pertinet singularia negotia ad concernentes generales rubricas revocare. 42 Qua quidem in re defectus quandoque intercedit. 43 Quare hoc subsellio iudiciosum hominem

quinta adhuc, quae commune omnium instrumentum esse debet, commissio rationaria; verum huius intuitu ea fortasse iniri ratio posset ut commissio haec non constituat distinctum corpus, verum director exactoratus (accidentale enim est quod modo idem exactor et consiliarius sit) cum adiungendo sibi e consiliariis socio res calculi in concernentibus semper commissionibus referant. 10 Superest ut ipsae hae commissiones ad praescriptum in supplemento benignae instructionis ordinem reducantur, praesides domestica protocolla seu

semper commissionibus referant. 10 Superest ut ipsae hae commissiones ad praescriptum in supplemento benignae instructionis ordinem reducantur, praesides domestica protocolla seu praescriptas illic exhibitorum tabellas rite servare easdemque praesidi consilii cum fine mensis semper exhibere debeant quo is cognoscere possit num et quid adhuc adhaereat. 11 Pro commissionibus, quae stabilitae fuerint, instructiones elaborandas existimarem; non diffusas illas et quae circa

obtutu appareat quae iurisdictiones iam retulerint, quae non item. 31 E periodicis, quae semestrales sunt, plerasque in annuas relationes convertendas existimarem, veluti de moris, de salicibus, de causis civilibus et criminalibus, etc. cum quod scriptionis hac ratione fieret compendium, tum quod 2,31 tum quod] quod add. manus altera accipiendarum certius relationum effectus procuraretur. 32 Cumulares si tabellariter fieri debent,

2,31 tum quod] quod add. manus altera accipiendarum certius relationum effectus procuraretur. 32 Cumulares si tabellariter fieri debent, postquam convenerunt, in unam tabellam redigi et aliquando cum, aliquando sine reflexionibus Suae Maiestati submitti consueverunt. 33 Si non sint tabellares, per frusta, prouti veniunt, repraesentari solent. 34 Cum eiusmodi frustatim submissarum relationum nullus in Excelsa Cancellaria usus fieri possit, abhinc

Cumulares si tabellariter fieri debent, postquam convenerunt, in unam tabellam redigi et aliquando cum, aliquando sine reflexionibus Suae Maiestati submitti consueverunt. 33 Si non sint tabellares, per frusta, prouti veniunt, repraesentari solent. 34 Cum eiusmodi frustatim submissarum relationum nullus in Excelsa Cancellaria usus fieri possit, abhinc vero nil nisi praeparati eorsum submittere conveniat, ego has quoque relationes nonnisi postquam confluxerunt, praevie combinatas cum opinione submittendas puto. 35

veniunt, repraesentari solent. 34 Cum eiusmodi frustatim submissarum relationum nullus in Excelsa Cancellaria usus fieri possit, abhinc vero nil nisi praeparati eorsum submittere conveniat, ego has quoque relationes nonnisi postquam confluxerunt, praevie combinatas cum opinione submittendas puto. 35 Scio in tanto iurisdictionum subalternarum numero et morositate longius ad id tempus requiri. 36 Verum sufficiens ea in re compulsivum medium praebere possunt iam proiectatae tabellae. 37 Unica hoc

secretarii et concipistae praecipuam obtinent considerationem. 2 Ad illorum munus pertinere videtur vota seu referentum, seu commissionum in conceptum redigere. 3 His incumbere videtur conceptus seu ex benignis mandatis, seu ex protocollis expedire; cum enim demptis paucis intricatioribus negotiis consiliarii anteactorum seriem texere non soleant, sed meritoria tantum vota depromere, maius utique et iudicium et capacitas requiritur pro his votis in conceptum redigere, 3,3 redigere]

Tabella exhibitorum, si periodica et cumularia separatim consignentur, et simplicior ac nunc esse et omnia etiam conclusa continere adeoque ipsum protocollum supplere potest. 2 Quare protocollistam hunc, in casum etiam cessaturi protocolli interioris, una cum suo adiuncto et hoc fine, sed et fine connotandarum inviationum consessibus interesse debere puto. 3 Ut copiosa, quae confluunt, exhibita in tempore concernentibus consiliariis transmitti possint, duobus adiunctis, qui vel paragraphos benignorum

7 Quod per accuratum scontro facillime obtinebitur. 8 Praemittenda tamen erit instructio circa id ne adnexa haud voluminosa, et quorum usus frequenter recurrit, uti hactenus, in originali submittantur; ita etiam ut iam expedita acta cum suis adnexis ordinatius reponantur ne, uti hactenus toties, perdantur. 9 Activitatem officii huius non parum retardat tot individuorum ad alia departamenta translatio, sed de hoc in coordinatione status personalis

claves difformes, quarum tamen nulla regulata est. 4 In ipso Consilii Archivo quot individua, tot ferme claves, et hanc quisque secretam ferme pro se ita servat ut eo absente alter in eius departamento nihil possit reperire. 5 Archivum Studiorum cum coepit, regestrantibus nulla instructio, nulla clavis data, sed tota regestratio eorum arbitrio relicta fuit. 6 Inde factum ut his mutatis successores titubaverint, mutaverint aliqua, atque ita archivum hoc, praesertim postquam extradandis pro Excelsa Camera

acta incipiendo a postremo anno retrograde novae clavi conformanda esse existimarem. 10 Eadem occasione regulandam etiam Sic dictam expediturae regestraturam quae in praesens inutili certe labore occupatur. 11 Clavis huius eadem esse deberet cum principali regestratura, immo ego vice-regestratorem, postquam novam manipulationem edidicerit, isthuc collocandum existimarem; secus enim duplicatus labor vix evitabitur. 8. De coordinatione

actu nonnisi 16 consiliarii numerantur, adeoque desunt sex qui, ut agenda ad ordinatam consistentiam ponantur, suppleri deberent. 3 Singula commissio suo secretario, concipista, et cancellista providenda sicque actuarii commissionum abrogandi videntur, adeoque cum actu non nisi tres sint concipistae, unus adhuc benigne adiciendus videretur. 4 E converso, cum in hoc systemate longe plures quam antea e pleno dimanarent expeditiones, iam vero et his et commissionibus quattuor secretarii vix sufficerent, duo adhuc aut adminus

suppleri deberent. 3 Singula commissio suo secretario, concipista, et cancellista providenda sicque actuarii commissionum abrogandi videntur, adeoque cum actu non nisi tres sint concipistae, unus adhuc benigne adiciendus videretur. 4 E converso, cum in hoc systemate longe plures quam antea e pleno dimanarent expeditiones, iam vero et his et commissionibus quattuor secretarii vix sufficerent, duo adhuc aut adminus unum secretarium titulo etiam infirmitatis, vel legalis absentiae benigne adiciendum existimarem.

systemate longe plures quam antea e pleno dimanarent expeditiones, iam vero et his et commissionibus quattuor secretarii vix sufficerent, duo adhuc aut adminus unum secretarium titulo etiam infirmitatis, vel legalis absentiae benigne adiciendum existimarem. 5 Cum sublatione interioris protocolli tres statim individua remanerent. 6 E converso protocollistae exhibitorum, qui actu etiam unum adiunctum et duos accessistas occupat, hi ultro relinquendi, immo fortasse titulo tabellae periodicae et cumularis unus adhuc

tres statim individua remanerent. 6 E converso protocollistae exhibitorum, qui actu etiam unum adiunctum et duos accessistas occupat, hi ultro relinquendi, immo fortasse titulo tabellae periodicae et cumularis unus adhuc cancellista addendus foret. 7 Cum tamen inducta exhibitorum clausura cancellistae hi haud semper occuparentur, tam hi quam ad alia departamenta applicandi cancellistae ad residuum tempus in cancellis exigendum generaliter adstringi deberent. 8> Expeditor hactenus quattuor individua

remaneant, quod sublato actuariatu aeque cessaret. 23 Verum quidem est quod in hoc systemate unus adhuc secretarius, unus concipista, et unus regestratoris adiunctus induci deberet. 24 Verum secretarii antea etiam quinque praefuerunt; protocollista cum 900 florenorum salario cessaret, adeoque fundum pro quarto concipista, et adiciendis titulo adiuncti uni cancellistae 100 florenos 8,24 900 florenorum] sic | 100 florenos] pro abbreviatura fl.

titulo adiuncti uni cancellistae 100 florenos 8,24 900 florenorum] sic | 100 florenos] pro abbreviatura fl. scripsi praeberet. 25 Quod supremum est, cum ii, qui scripturisticis laboribus regiis se devoverunt, aut nullam, aut non nisi tardam plane meliorandae sortis suae habeant perspectivam, et aequitas et humanitas exigere videtur ut ab exemplo excelsae Camerae hic quoque inter cancellistas et accessistas classificatio

excelsae Camerae hic quoque inter cancellistas et accessistas classificatio salariorum inducatur. 26 Fortasse primae cancellistarum classi 600, secundae 500, tertiae 400 florenorum pro cancellistis, pro accessistis vero, cum hi eundem plane cum cancellistis laborem peragant, primae classi 300, secundae 250, tertiae 200 florenorum salarium constitui posset. 27 Quot autem ad singulam classem referendi sint, altiori loco determinandum veniret.

hic quoque inter cancellistas et accessistas classificatio salariorum inducatur. 26 Fortasse primae cancellistarum classi 600, secundae 500, tertiae 400 florenorum pro cancellistis, pro accessistis vero, cum hi eundem plane cum cancellistis laborem peragant, primae classi 300, secundae 250, tertiae 200 florenorum salarium constitui posset. 27 Quot autem ad singulam classem referendi sint, altiori loco determinandum veniret. 9. De materiarum

administratione politica tantum commissariatica et exactoralia venire possunt. 7 Hoc solutionem, illud vero officium provisionem militiae curat. 8 Iuridica extra sphaeram quidem Consilii constituuntur. 9 Cum tamen de eo providere, ne alicui iustitiae administratio denegetur et ut eadem praescripta legibus forma administretur, ad politicam pertineat manipulationem, virtute benignae Consilio elargitae instructionis duo haec puncta deberent quidem per illud manipulari, usus tamen

indulgentiarum, piarum peregrinationum, et confraternitatum irrepserunt, ad religionaria potius, quam ecclesiastica pertinere videbantur. 13 Ecclestiastica omnia ad sex capita revocanda existimantur: 1mo ad negotia cum Sede Apostolica vertentia, 2do ad disciplinam ecclesiasticam in genere spectantia, 3tio Ad negotia episcopos et eorum diaeceses, 4to parochias, 5to religiosos ordines,

sunt quoniam natura sua re ipsa huc referuntur. 17 Rubricam sextam in administrationem et inspectionem iterum dividere oportuit, quoniam natura piarum fundationum, quarum administratio immediata aliis incumbit, id exigebat. 18 Cum respectivas, quae certe numerosae sunt, rationes ipsi huic departamento curare incumbat, rationistas et consultores iisdem vel ex eo adiciendos 9,18 rationistas] addidit manus altera | adiciendos] addiciendos existimarem,

individualiter exhibet. 23 Publico-politica in publica, politica et litteraria dividi possunt. 24 Ad publica generatim ea, quae ad nexum cum Augusta Aula vel 9,24 Augusta… vel] in margine manu altera | quae ad] ad addidi exteris provinciis pertinent, politica et sanitatis referuntur.

Producta et artefacta domestica augere et perficere ad oeconomiam publicam, horum distractionem promovere ad obiectum commercii pertinet. 30 Politia et ad politicam et ad oeconomicam rubricam referri potest. 31 Cum tamen illa potissimum ad civitates referatur, hae vero de systemate Hungariae intimum cum Camerali nexum habeant, tam haec quam stricte civitatensia ad classem oeconomicorum relata sunt. 32 Individualia rubricae huius consignatio sub C. exhibebit.

horum distractionem promovere ad obiectum commercii pertinet. 30 Politia et ad politicam et ad oeconomicam rubricam referri potest. 31 Cum tamen illa potissimum ad civitates referatur, hae vero de systemate Hungariae intimum cum Camerali nexum habeant, tam haec quam stricte civitatensia ad classem oeconomicorum relata sunt. 32 Individualia rubricae huius consignatio sub C. exhibebit. 9,32 Individualia… exhibebit] addidit manus altera

benedictionum, et concionum irrepserunt, corrigendis. (1mae) 14-o Negotium revisoratus librorum. I.2 Ecclesiastica, et in specie negotia cum Sede Apostolica vertentia, veluti (2dae) 15-o Negotium reservationum aut aliarum ex concordatis deductarum praetensionum. (4tae) 16-o Recursus pro benigne impertiendo placeto regio. (4tae) 17-o De honoribus aut titulis per Sedem

26-o Negotia Congressus nationis Illyricae. III. Negotia episcopos aut capitula in particulari concernentia. (2dae) 27-o Erectionis, divisionis, dotationis, aut e converso cum alio unionis archi- et episcopatum. (2dae) 28-o Materiae exemptionis a potestate et iurisdictione ordinarii episcopi. (2dae) 29-o Obiectum revindicationis parochiarum et districtuum exteris episcopis subiectarum. (2dae) 30-o

(2dae) 50-o De discutiendo religiosorum instituto et statutis provincialibus, exindeque formanda ipsarum provinciarum regulatione quoad limites, capitula, electionem superiorum etc. (3tiae) 51-o De sufferendo provinciarum religiosarum cum exteris nexu et dependentia. (4tae) 52-o Obiectum praescriptae ad depositionem professionis aetatis. (4tae) 53-o Negotium carcerum claustralium. (4tae) 54-o Particularium investigationum super emergentibus in claustris disordinibus.

(2dae) 4-o De promotione bellicae supellectilis. (4tae) 5-o Negotia amictuum militarium. (4tae) 6-o De domibus pulverariis, et annonariis. (4tae) 7-o De pulvere pirio et coctura salis nitri. (4tae) 8-o De dislocatione cum in plano, tum artiori. (3tiae) 9-o De cassarnis, domibus quarterialibus, et magazinis. (2dae) 10-o De statutione tironum. (4tae) 11-o De conductione et locis collectaculorum militarium. (4tae)

(5tae) 55-o Tabellae pretii rerum victualium. C. Publico-Politica. 1 I. Publica, quae augustam Aulam, totum Regni statum, aut nexum cum exteris provinciis concernunt. (4tae) 1-o Circa itinera Suarum Maiestatum vel ablegatorum exterarum provinciarum. (6tae) 2-o De diversis honorum, characterum, et dignitatum gradibus variis collatis. (3tiae) 3-o De praeparatoriis pro

(3tiae) 20-o De contumacialibus stationibus. (4tae) 21-o De regulandis medicis, chirurgis, pharmacopoeis, et obstetricibus. (3tiae) 22-o De regulandis cryptis, coemeteriis, et funebralibus caeremoniis. (4tae) 23-o De arsenico cum cautela distrahendo. ! 24-o De praecavenda pecorum lue ! 25-o De inducenda et regulanda schola veterinaria. C.1.III tituli 24. et 25, numero classis carentes, postea, attamen manu

I. Regulatio administrationis comitatensis. (4tae) 1-o De restaurationibus comitatuum intra legalem terminum celebrandis, de qualitatibus et electione candidatorum. (4tae) 2-o De incompatibilitate privatorum officiorum cum comitatensibus. (4tae) 3-o De Supremorum Comitum in comitatibus residentia. (3tiae) 4-o De delationibus contra magistratus publicos factis seu in concreto, seu in particulari. (4tae) 5-o De archivis

iurisdictionis inter senatum et magistratum academicum. (3tiae) 2-o Quaestiones circa coordinationem ipsius magistratus academici inter se. (4tae) 3-o Quaestiones circa graduum collationem enatae. (4tae) 4-o Quaestiones de nexu universitatis cum academiis et reliquis lycaeis. (4tae) 5-o Recursus pro vacantibus officiis. (3tiae) 6-o Casus amotionis ab officio demeritis ita exposcentibus. (4tae) 7-o Exmissio ad eruditas investigationes. (4tae) 8-o De excessibus

Quoad scholas nationales. (4tae) 32-o De inspectoris, directoris, et magistrorum capitalis scholae denominatione aut amotione. (1mae) 33-o Politica: de inducendis in omnia earum capacia loca scholis nationalibus et de contractibus cum civitatibus et communitatibus ineundis. (2dae) 34-o Litteraria: de procuranda stabilitae methodi observatione. (3tiae) 35-o Oeconomica: de stabilienda magistrorum dote. (4tae) 36-o De aedificiorum scholarium erectione, reparatione, et

quae tantum tunc referenti laborem praebent quando generalis tabella conficitur, si referens (quod pauci faciunt) eam reflexionibus suis velit comitari, denique 6ae materiae quae tantum publicatione indigent, et quae nullum referenti laborem causant; ad quae cum in distributione materiarum reflectere oporteat, singulae materiae numerus, ad quam classem pertinet, additus est. 10,1 pro rarae correxit aliquid manus altera, sed legi non potest | 5ae] 5o | 6ae] 6o | et quae] et

reflectere oporteat, singulae materiae numerus, ad quam classem pertinet, additus est. 10,1 pro rarae correxit aliquid manus altera, sed legi non potest | 5ae] 5o | 6ae] 6o | et quae] et corr. ex ad | ad quae cum] ad postea adscriptum 2 Secundo: universa agendorum obiecta efferunt numerum rubricarum 10,2 rubricarum addidit manus altera

pro omnibus reliquis obiectis in duabus per hebdomadam consilii sessionibus pertractandis. 10,10 pertractandis] pertractantis 11 Quinto: id si inducatur, cum omnes materiae ad quattuor generales classes referantur, commissiones nonnisi totidem stabiliendas esse apparet. 12 Sexto: in singula harum quattuor classium sunt materiae quae mixtae evadere possunt, nimirum si cum aerario camerali,

id si inducatur, cum omnes materiae ad quattuor generales classes referantur, commissiones nonnisi totidem stabiliendas esse apparet. 12 Sexto: in singula harum quattuor classium sunt materiae quae mixtae evadere possunt, nimirum si cum aerario camerali, cassa domestica civitatum, et cum re vectigalis, aut aliis obiectis nexum habeant, et vastius habeant 10,12 habeant bis ex habeat correxit manus altera

classes referantur, commissiones nonnisi totidem stabiliendas esse apparet. 12 Sexto: in singula harum quattuor classium sunt materiae quae mixtae evadere possunt, nimirum si cum aerario camerali, cassa domestica civitatum, et cum re vectigalis, aut aliis obiectis nexum habeant, et vastius habeant 10,12 habeant bis ex habeat correxit manus altera substratum quam ut per in- et reinsinuata celerius possit expediri.

correxit manus altera substratum quam ut per in- et reinsinuata celerius possit expediri. 13 Quare ultra superiores quinta adhuc, seu politico-camerali commissione opus esse apparet. 14 Septimo: cum praesidium commissionis ecclesiasticae eminentissimus primas, oeconomicae comes Georgius Csaky iam obtineat, commissariaticae praesidium Directori Provincialis Commissariatus natura sua competere videtur, si commissioni

Nono: protocolla exhibitorum domestica, prouti in supplemento benignae instructionis praescripta sunt, per commissionum praesides accurate servari 10,16 servari corr. ex servanda et praesidi Consilii cum fine singuli mensis accurate exhiberi deberent. 17 Secus precarius praesidum 10,17 praesidum] praesidium commissionis status et negotiorum commissionalium inantiquatio nunquam antevertetur. 18

quod hac ratione consiliarii in unica tantum administrationis parte formarentur. 22 Contra secundam pugnat quod consiliarii in uno semper obiecto versati longe solidius negotia tractarent, promptius expedirent, et se mutuo facilius supplerent. 23 Quare cum motivum contra primam opinionem allatum ea ratione satis enervetur, si tantum voluminosiora negotia ad commissiones relegentur, reliqua in pleno pertractentur, ipsae commissionum elucubrationes in pleno meritorie referantur, ego priori sententiae adstipulandum puto.

negotia inter eos subdividenda, altiori determinationi substerno. 25 Superest ut adhuc subiciatur 11 Planum regulandae politico-cameralis manipulationis. 1 Primo: ad concertationem Consilii cum Camera pertinent omnia obiecta politico-cameralia; quae tamen magis specifice ad sequentia tria principia reducuntur: — primo, ad negotia politica quae aliquas ex aerario camerali hactenus necdum assignatas erogationes requirunt, veluti

— primo, ad negotia politica quae aliquas ex aerario camerali hactenus necdum assignatas erogationes requirunt, veluti subsidia commercii, navigationis, erectio pontium et viarum in bonis cameralibus etc. — secundo, quae cum negotio vectigalis aut re tricesimali nexum habent, veluti elevatio iam defixae quoad aliquas merces tariffae, excessus tricesimatorum etc. — tertio, quae aliquas e cassis civitatum domesticis erogationes involvunt, uti sunt omnia ferme

si negotium aliquod ad mixtum congressum relegatum fuerit, id porro etiam per insinuata mutuo significetur. 7 Septimo: referens alterutrius dicasterii, ut primum scriptum super substrata materia votum confecerit, illud illico una cum actis referenti in eadem materia alterius dicasterii consiliario cum expressione diei erga reversales submittat. 8 Hic vero ut primum illud reviderit, aeque cum expressione diei praesidi transmittat. 9

id porro etiam per insinuata mutuo significetur. 7 Septimo: referens alterutrius dicasterii, ut primum scriptum super substrata materia votum confecerit, illud illico una cum actis referenti in eadem materia alterius dicasterii consiliario cum expressione diei erga reversales submittat. 8 Hic vero ut primum illud reviderit, aeque cum expressione diei praesidi transmittat. 9 Octavo: praeses, si res urgeat, statim atque acta revolverit,

scriptum super substrata materia votum confecerit, illud illico una cum actis referenti in eadem materia alterius dicasterii consiliario cum expressione diei erga reversales submittat. 8 Hic vero ut primum illud reviderit, aeque cum expressione diei praesidi transmittat. 9 Octavo: praeses, si res urgeat, statim atque acta revolverit, sin, dum sufficientes pro una commissione materias habuerit, commissionem celebret, negotia ordinate pertractari, protocollum vero,

recurrere vellent, competenti tempore candidatos proponere debeat. §-o 4-o. Uti et officiorum subalternorum. 1 Et licet anteriores leges id de consiliariis tantum disponant ut ex omnibus regni partibus deligi debeant, cum tamen eadem prorsus ratio etiam pro subalternis officiis pugnet, cumve tanto plura pro consiliarii munere capacia individua singulus districtus habiturus sit si iuventus sua etiam in subalternis officiis formata fuerit, censemus totam prioris paragraphi dispositionem etiam

Stephanus Bathorius, potens in vulgus vir, caecus rabie ob praelatum sibi Zapolium, ilico ad viduae reginae, quam Ferdinandi Primi imperatoris sororem occisus nuper ad Mohachium Ludovicus rex funesto Ungariae matrimonio sibi coniunxerat, partes transiit regnumque, cum pro se non potuisset, Ferdinando coepit procurare. 3 Nec defuit sibi Ferdinandus, etsi gravi in imperio bello implicitus, et qui ante Mohachianam cladem ob eius belli magnitudinem affini Ludovico opem ferre recusaverat, tunc regno a Turca misere iam alioquin

quasi vero Mathias aut quispiam alter mortalium de corona sine regno potuisset disponere, aut hereditarium iam tum fuisset Ungariae regnum. 6 Sed ut ulterius procedamus: postquam se regem eligi vi fecisset Ferdinandus, eodem exercitu ulterius progressus, cum Turca Dravanas regni partes popularetur, ipse egregius Turcicae feritatis aemulator Danubianas regni partes sic praeceps devastavit ut brevissimo tempore Zapolium, cui exiguum virium superfuerat caeso ad Mohachium 3,6 Mohachium]

7 Quid faciat regno per nefas pulsus infelix princeps? 8 Postquam omnium Christianorum regum nequiquam implorasset auxilia, praemissa Clementi pontifici excusatione Solimanni Turcarum caesaris opem efflagitavit, nec incassum: quippe imperator ipse cum valido in Ungariam traiecit exercitu et totum peregrini magis quam hostis instar brevi peragrans regnum ad ipsa Viennae moenia victor exercitum admovit. 9 Perfidiam quidem istam atque infidelitatem domus Austriaca proclamavit ast, cum ei rei causam ipsa

quippe imperator ipse cum valido in Ungariam traiecit exercitu et totum peregrini magis quam hostis instar brevi peragrans regnum ad ipsa Viennae moenia victor exercitum admovit. 9 Perfidiam quidem istam atque infidelitatem domus Austriaca proclamavit ast, cum ei rei causam ipsa praebuerit, nemini iustius alii quam sibi ipsi potest imputare. 10 Ac Solimannus quidem commota specie belli sacri a Ferdinando universa Christianitate Vienna repulsus fuit, redux tamen miranda in barbaro

consilium originem habuit supprimendi palatinatus, sub eo inducti contra leges patrias externi milites, Ungaris nihilominus quam Turcae funesti, sub eo denique statim coeptum contemptui haberi Ungaricum nomen, ut appareat Ungaricae libertatis excidium una cum domus Austriacae regimine incepisse et, ex quo domus istius imperium in Ungaria cepit, regem et regnum in diversa distractos, illum semper subversioni legum exitioque libertatis, hoc conservationi eius studuisse. 17 Quae res tantis postea civilibus bellis

omnibus est quanti ingenuus sit amor libertatis et, si pro libertate tanto sanguine parta, tanto tempore conservata contra saevos periuri tyranni conatus pugnare levitas est, leves se esse Ungari ultro confitentur. 19 Quin potius confiteantur Austriaci se solos cum evocati Turcae, tum tantorum belli malorum causas esse, qui, ut destructa Ungarorum libertate ad libidinem possent dominari, toties eam gentem (quod facile praevidere poterant) in arma aut imprudenter aut malitiose impellere contra ius iurandum contra humana divinaeque

Solimannus specie defendendae Isabellae, re ipsa quod sua multum intererat per accessionem Transylvaniae potentiam domus Austriacae in vicino adeo non adaugeri, misso exercitu, depulsis Austriacis, facili negotio Isabellam et Sigismundum in suas restituit diciones, magnoque cum gaudio incolarum Transylvaniae restituit. § 5. 1 Tum demum vidit Ferdinandus quam invita (ut dicitur) Minerva successionem fecerit declarari, reliqua sibi vix exigua Ungariae parte eaque ob oppressiones,

succedat. 2 Quid fecit? Imitatus vestigia patrum suorum, qui per continuam filiorum electionem iam centum antea annis domui Austriacae hereditatem in imperio sub vano electionis nomine stabiliverunt, ipse etiam se vivo Maximilianum filium eligi procuravit, sane cum consueto regnum in cunctis suis libertatibus conservandi iuramento; qua deinde arte omnes eius successores ad Leopoldi usque tempora usi sunt; qui tandem ad evertendam penitus libertatem fato datus funestus Ungariae rex et hereditatem et despoticum imperium iuxta

triginta milia ducatorum, Zapolio suam praestaret sororem. 2 Negavit id postremum consueta Austriacis perfidia Maximilianus; quod ut ulcisceretur, Zapolius ad Martem 6,1 Martem divino pro Ma*tem, cum littera singula legi non possit regum iudicem confugit. 3 Perduellionem exclamant his Austriaci et ruptum foedus, consueti sua scelera in aliorum culpam conferre; at eos ipsos causam funesto sane illi bello dedisse quis

possit regum iudicem confugit. 3 Perduellionem exclamant his Austriaci et ruptum foedus, consueti sua scelera in aliorum culpam conferre; at eos ipsos causam funesto sane illi bello dedisse quis non videt? 4 Adfuit rursus cum tercentis armatorum milibus pro Zapolio Solimmannus stetissetque caro Austriacis una muliercula ni plus quam stupenda universo orbi Nicolai Zrinii virtute tam diu ad Szigethum fuisset detentus donec fato suo secutam Zrinii mortem abunde compensavit. 5 Tum vero

suo secutam Zrinii mortem abunde compensavit. 5 Tum vero facile fuit Maximiliano a Selymo, qui Solimanno successerat, homine minime bellicoso et alioquin vel invito in Venetos tendenti pacem impetrare, qua relictis Zapolio, quas hactenus possederat, dicionibus, cum tradendae sibi Maximiliani sorori insisteret, repente eum "seu fato" (ut inquit Florus Polonicus) "seu veneno properata mors abstulit." 6 Quod mirum minime fuisset ab iis qui nuper Martinusium antistitem et cardinalem, quod suis fraudibus, quibus Isabellam e

non curata purpurae sanctitate, spreta religione, contempto humano divinoque iure gladio perimi curaverunt. § 7. 1 Sublato hunc in modum Zapolio Transylvanii ipsis acquiescentibus Austriacis Ioannem Bathorium cum successione sibi in principem praefecere, cui Stephanus filius successit, mox a Polonis renitente nequiquam Maximiliano electus; huic Christophorus, isti Sigismundus, qui cum Rudolpho, Maximiliani filio, vivo adhuc patre ab Ungaris Austriaco dolo pro successore electo

Sublato hunc in modum Zapolio Transylvanii ipsis acquiescentibus Austriacis Ioannem Bathorium cum successione sibi in principem praefecere, cui Stephanus filius successit, mox a Polonis renitente nequiquam Maximiliano electus; huic Christophorus, isti Sigismundus, qui cum Rudolpho, Maximiliani filio, vivo adhuc patre ab Ungaris Austriaco dolo pro successore electo ita egit ut nec pacem turbaverit et suum pro absoluto declarari fecerit principatum icto cum Rudolpho anno 1606. solenni foedere quo haec omnia

electus; huic Christophorus, isti Sigismundus, qui cum Rudolpho, Maximiliani filio, vivo adhuc patre ab Ungaris Austriaco dolo pro successore electo ita egit ut nec pacem turbaverit et suum pro absoluto declarari fecerit principatum icto cum Rudolpho anno 1606. solenni foedere quo haec omnia continentur eiusque insuper hereditas confirmatur. 2 Verum ne tum quidem defuit Austriacus dolus; persuasere nescio quomodo Bathorium quoque ut Transylvania decedat, aureos in Silesia montes ipsi

fratri tradidit cardinali, ipse in Poloniam sive taedio humanarum vicissitudinum sive secretiori quadam de causa profectus. 3 Miscuere illico armis omnia Austriaci ut recipere possent Transylvaniam sublatoque horrendo facinore cardinali iam iam voti damnabantur cum inclinato rursus in Bathorium populari favore ingenti cum applausu e Polonia receptus est. § 8. 1 Nec conquiescere Austriaca arma dum cedente tandem fatis Bathorio, quod tam efflictim cupiverant,

vicissitudinum sive secretiori quadam de causa profectus. 3 Miscuere illico armis omnia Austriaci ut recipere possent Transylvaniam sublatoque horrendo facinore cardinali iam iam voti damnabantur cum inclinato rursus in Bathorium populari favore ingenti cum applausu e Polonia receptus est. § 8. 1 Nec conquiescere Austriaca arma dum cedente tandem fatis Bathorio, quod tam efflictim cupiverant, Transylvania potirentur. 2 Tum demum libere coepit saevire

receptus est. § 8. 1 Nec conquiescere Austriaca arma dum cedente tandem fatis Bathorio, quod tam efflictim cupiverant, Transylvania potirentur. 2 Tum demum libere coepit saevire Austriacus furor; cum nullum iam in vivos crudelitatis genus superesset, in mortuos saevitum fuisse indubitata tradunt monumenta; nempe subiugata iam Transylvania Ungariam, Austriam inter et illam mediam, nullum respuere posse servitutis iugum existimabant. 3 Protrita omnia regni

11 Eadem fuit cunctorum eius successorum in Lutheranos indulgentia dum fere Catholicorum numerum exaequassent. 12 Tum vero praeclaro hoc suo opere Austriaci, principes videlicet (ut iactitant) valde religiosi, uti coeperunt semper religionis motivo, cum opus foret, Ungaros in diversa distrahentes. 13> Erat quod a regno petendum haberet princeps? <14 Templa, scholae, universitates Lutheranis promittebantur. 15 Fuit id semel obtentum? 16 Iam nulla de iis mentio; ut esset catholicis

dissolvit. 2 Quid faciat sic ludificatum infelix regnum dum non modo premi se omni calamitatum genere, sed et desperandum esse de remedio videt? 3 Sane mirari nos minime decet si de iusta tandem defensione coepit cogitare; dux tantum et author defuit cum Rudolphus, vel id indignatus quod Ungari mala sua quaeri ausi fuissent, quoniam de universis se non poterat vindicare, in Lutheranos, partem utpote infirmiorem, detonavit, quasi publicas ipsi consultationes turbassent, ultusque

turbassent, ultusque privatorum supplicio regni totius querelas est. 4 Tum vero alienatis Lutheranorum quoque animis vix Bocskaius, quem privatae iniuriae caesari infestum reddiderant, hostilem in eum animum ostendit, cum ilico ab eo adversus caesarem universum regnum stetit coegereque armis, cum aequitate non potuissent, caesarem Ungari exactius ut tandem eorum libertates observarentur, sufferretur extranea dominatio, palatinus demum post annos quattuordecim eligeretur. 5 Hae

supplicio regni totius querelas est. 4 Tum vero alienatis Lutheranorum quoque animis vix Bocskaius, quem privatae iniuriae caesari infestum reddiderant, hostilem in eum animum ostendit, cum ilico ab eo adversus caesarem universum regnum stetit coegereque armis, cum aequitate non potuissent, caesarem Ungari exactius ut tandem eorum libertates observarentur, sufferretur extranea dominatio, palatinus demum post annos quattuordecim eligeretur. 5 Hae sunt foederis illius, quod anno 1606. ictum est, condiciones, ut appareat

Ungari, causam dederunt, accessit foedus Ungariam inter et Bohemiam 1606-to ictum, quo ad succurendum Bohemis contra caesarem Betlenius ultro se obligatum existimavit. 5 Verum quaecunque causa belli eius fuerit, eventus certe tam felix fuit ut totam simul cum corona Ferdinando Ungariam eripuerit. 6 Mox tamen foedere mediante restituit ea lege ut sibi quoque, quidquid olim ad Transylvaniam spectaverat, redderetur. 7 Ceterum confirmata hic quoque Lutheranorum libertas quam et ipsam belli causam inter alias

semper regni libertati fuit. 14 Ad Rakoczium Ungari ilico confugere, qui rem melioribus tentans proposuit primum aulae regni querelas remediumque postulavit. 15 At illa distracto in alia Turca nihil sibi metuens a Transylvano surda aure cuncta accepit; cum Rakoczius ab Ungaris etiam adiutus insignibus aliquot proeliis ad pacem reddendasque Ungaris libertates feliciter compulit. 16 Ita percusso foedere nihil postea sive in Transylvaniam, sive in Ungarorum libertatem ad Leopoldi usque tempora tentatum.

praetextu in Hungaria, 11,3 in Hungaria] in margine addita in qua supremis viribus tyrannidem occupare constituerat, se posse stabilire. 5 Atque id ipsum etiam exteris ducibus et extraneo milite, cum contra regni leges, tum adversus votum Ungarorum, qui pro intercedente foedere succurri potius Rakoczio contra Polonum voluerunt, perfecit, ac in palatini authoritatem iam tum involavit. 6 Ad occupandam deinde Transylvaniam animum adiecit quod alienatis ob

10 Ungari probe gnari, quo isthaec aulae consilia spectarent, id acriter negavere, cumque secretos quodpiam aulam inter et Turcas tractatus intercedere conspexissent, non potuerunt non queri caesarem iuramenti sui immemorem cum Turcis sine regno quaepiam pacisci. 11> Quid faciat Austriacus dolus? <12 Invenere modum quo rursus catholicos cum Lutheranis colliderent sicque comitia nulla re determinata dissolverent. 13 Itaque inductae rursus, ut antea, extraneae copiae,

et Turcas tractatus intercedere conspexissent, non potuerunt non queri caesarem iuramenti sui immemorem cum Turcis sine regno quaepiam pacisci. 11> Quid faciat Austriacus dolus? <12 Invenere modum quo rursus catholicos cum Lutheranis colliderent sicque comitia nulla re determinata dissolverent. 13 Itaque inductae rursus, ut antea, extraneae copiae, nulla palatini aut Ungarorum ratio habita, completa externo milite praesidia, Montecuculius supremus exercitus ductor, ut ante,

externo milite praesidia, Montecuculius supremus exercitus ductor, ut ante, permansit. 14 Ac ille quidem insigni proelio Turcam ad Sanctum Gothardum profligavit deditque ingentem toti Christianitati spem futurum ut Turcae maxima quaeque acciperent detrimenta, cum caesar utilitatis tantum suae studiosus pacem ilico adversus omnium opinionem fecit. 15 Nullam in eo foedere Ungari partem, contra omnia regni iura, contra praestitum a caesare in coronatione sua iuramentum, habuere, intellexere post pauculum adversus se, non

ad caesarem Ungari recurrissent, dare tantum prohibebantur. 16 Petiere igitur liceret adminus sibi suum Constantinopolim mittere ablegatum qui causam eius rei sciscitaretur. 17 Id quoque negatum fuit. 18 Oportuit itaque aut privato quotidie cum Turca Marte confligere aut se spoliari cunctisque fortunis exui ultro sinere, ut adeo funesta hac omnique bello diriori pace sexaginta amplius Ungarorum et Turcarum milia periisse dicantur. 19 Leopoldus vero laetus mutua adversariorum ruina (nam et Ungari

tractasse ut, quoniam Leopoldus ex binis iam uxoribus nullam proles habens defecturus in semine putabatur, eo mortuo divisis inter se comitatibus, communibus eos regendo legibus novam reipublicae formam constituerent. 3 Ignotum id aulae ad haec usque tempora fuit cum vix re cognita laeta datam sibi tandem perdendi eos, quorum potentia timebatur, occasionem, ad capiendum Zrinium Csaktornyam ilico militem expedivit. 4 Negavit ille se quidquam in caesarem perpetrasse missoque obside filio, data fide se quoque venturum, iam

datam sibi tandem perdendi eos, quorum potentia timebatur, occasionem, ad capiendum Zrinium Csaktornyam ilico militem expedivit. 4 Negavit ille se quidquam in caesarem perpetrasse missoque obside filio, data fide se quoque venturum, iam veniam Viennae obtinuerat cum pressus nihilominus a caesareo milite fuga sibi una cum Frangepanio consulere est coactus delatusque ad vicinum comitem Kérium, violato hospitalitatis iure, detestanda perfidia, captivus simul cum altero Viennam missus est; Rakoczius, Zrinio sanguine iunctus, anxius

occasionem, ad capiendum Zrinium Csaktornyam ilico militem expedivit. 4 Negavit ille se quidquam in caesarem perpetrasse missoque obside filio, data fide se quoque venturum, iam veniam Viennae obtinuerat cum pressus nihilominus a caesareo milite fuga sibi una cum Frangepanio consulere est coactus delatusque ad vicinum comitem Kérium, violato hospitalitatis iure, detestanda perfidia, captivus simul cum altero Viennam missus est; Rakoczius, Zrinio sanguine iunctus, anxius eius periculo ilico superiorem Ungariam commovit cum caesar

obside filio, data fide se quoque venturum, iam veniam Viennae obtinuerat cum pressus nihilominus a caesareo milite fuga sibi una cum Frangepanio consulere est coactus delatusque ad vicinum comitem Kérium, violato hospitalitatis iure, detestanda perfidia, captivus simul cum altero Viennam missus est; Rakoczius, Zrinio sanguine iunctus, anxius eius periculo ilico superiorem Ungariam commovit cum caesar obstricta caesarea fide daturum se Zrinio libertatem promisit si Rakoczium arma deponere procurasset. 5 Fecit id ille; at in vicem

sibi una cum Frangepanio consulere est coactus delatusque ad vicinum comitem Kérium, violato hospitalitatis iure, detestanda perfidia, captivus simul cum altero Viennam missus est; Rakoczius, Zrinio sanguine iunctus, anxius eius periculo ilico superiorem Ungariam commovit cum caesar obstricta caesarea fide daturum se Zrinio libertatem promisit si Rakoczium arma deponere procurasset. 5 Fecit id ille; at in vicem praemii pro Austriaca fidelitate arctiorem custodiam tulit. 6 Data est Rakoczio venia ea lege ut in omnes arces

deponere procurasset. 5 Fecit id ille; at in vicem praemii pro Austriaca fidelitate arctiorem custodiam tulit. 6 Data est Rakoczio venia ea lege ut in omnes arces suas (quod unice spectabat tum aula) caesarea praesidia acciperet. 7 Ungari, cum iam alias saepe, ut palatinum sufficeret, caesarem petiissent, tum hoc tempore per legatos ilico caesarem obsecravere creando ut palatino iudicandisque laesae maiestatis reis, quos de lege per comitia oportuerat iudicari (Vladislai decretum 1:53), comitia indiceret.

Ille pro responso innumerabilem tantum in Ungariam militiam induxit citavitque non tanquam ad comitia vocaret, sed velut ad iudicium, territam iam Zrinii Frangepanique carcere et tanto exercitu nobilitatem, impulitque tandem ut in cunctas Ungariae urbes praesidia acciperent cum nunquam antea ullam Ungariae arcem externum praesidium insedisset, acturus nempe apertis viribus si confictum perduellionis crimen non substitisset. 9 Itum deinde ad privatorum arces e quibus haud pauci iugo non asueti omnino restitere; quod ulteriorem

in suprema necessitate se recepere; e quibus Tökölius, civilis, quod postea secutum est, belli author, mortuo sub obsidione patre fuit. § 13. 1 In tantis calamitatibus Ungari, ne quid relinquerent intentati, cum caesar comitia pervicaciter denegasset, diaetam ipsi creando palatino Cassoviam indixere, quod regni lex (3:1608.) id ipsis indulgeret. 2 At caesar pro novo laesae maiestatis crimine id accepit. 3 Missis itaque parte una legatis quo

Nam ea, quae Austriaci praesertim Nadasdio obiectabant, sublatam veneno coniugem, infectos caesareos fontes, paratum imperatori venenum, pluraque eiusmodi puerilia, leviora sane sunt quod ut refutari mereantur. 5 Zrinio dabantur potissimum crimini secreti cum Turca tractatus quasi vero id ab ipso caesare indultum ei non fuisset quo Turcarum detegere posset intentiones. 6 Quid plura? Secutus Tarquinii consilium Leopoldus altiora papaverum capita demessuit ut voti facilius damnarentur.

Veseliniumque orta contentio ad arma usque prorupisset dum captus ac in Transylvaniam missus Veselinius liberam reliquit Tökölio supremam authoritatem. 3 Leopoldus multum metuens, ne tracto in Tökölii partes Turca regnum una totum deficeret, mitius ilico cum Ungaris agere Lutheranosque praesertim promissis allicere coepit, interea nihil aliud secreto meditans quam quomodo suscitata inter adversarios discordia supremam, quam se armis acquisivisse declaraverat, potestatem posset sustinere. 16,3

in Transylvania, cuius principem favere Tökölio iam ipse quoque perspexerat, suscitavit significavitque suo apud Turcas legato causam ut illic rebellium quoquo modo sustineret. 5 Quo tamen nihil aliud est consecutus quam ut re patefacta Apafius Tököliusque, cum bello gerendo, tum pertrahendo in suas partes Turcae diligentius incubuerint. 6 Capta igitur Leutschovia flexusque tandem est in eorum partem Turca. 7 Quae res Leopoldum Turcae resistere imparem, ut serio tandem cum Tökölio de pace ageret, coegit.

re patefacta Apafius Tököliusque, cum bello gerendo, tum pertrahendo in suas partes Turcae diligentius incubuerint. 6 Capta igitur Leutschovia flexusque tandem est in eorum partem Turca. 7 Quae res Leopoldum Turcae resistere imparem, ut serio tandem cum Tökölio de pace ageret, coegit. 8 Misit ille suos Posonium legatos petiitque ante omnia comitia convocari, pristinam imperii formam regno restitui, expulso ordine Teutonico creari palatinum, externum militem e regno educi, et demum Lutheranis indultam ipsis

erat tum Leopoldo facilius quam iustissimis Tökölii postulationibus assentiendo cuncta, quae funestum, quod consecutum est, bellum attulit mala, evitare. 10 At ille nihil magis quam pristinum reduci regimen (quod principale Ungarorum petitum fuit) abhorrens, cum aperte refutare non posset, instigato, ut indicendis comitiis obsisteret, clero, quod futurum illi persuasisset ut cuncta iis comitiis Lutheranis oporteat indulgeri, Tökölium sic ludificavit. 11 Atque tum demum Tökölius arctum cum Turca foedus percussit,

petitum fuit) abhorrens, cum aperte refutare non posset, instigato, ut indicendis comitiis obsisteret, clero, quod futurum illi persuasisset ut cuncta iis comitiis Lutheranis oporteat indulgeri, Tökölium sic ludificavit. 11 Atque tum demum Tökölius arctum cum Turca foedus percussit, addens nihilominus certam aeris summam, qua praestita integrum sibi foret, si cum Leopoldo transigere potuisset, ab ea consociatione recedere. 12 Vix tandem Leopoldus, cum nec Tökölium Turcae suspectum reddere, nec discordiis inter

clero, quod futurum illi persuasisset ut cuncta iis comitiis Lutheranis oporteat indulgeri, Tökölium sic ludificavit. 11 Atque tum demum Tökölius arctum cum Turca foedus percussit, addens nihilominus certam aeris summam, qua praestita integrum sibi foret, si cum Leopoldo transigere potuisset, ab ea consociatione recedere. 12 Vix tandem Leopoldus, cum nec Tökölium Turcae suspectum reddere, nec discordiis inter hostes seminatis proficere potuisset, videns optatum habuisse eventum Tökölii consilium, nec solum

11 Atque tum demum Tökölius arctum cum Turca foedus percussit, addens nihilominus certam aeris summam, qua praestita integrum sibi foret, si cum Leopoldo transigere potuisset, ab ea consociatione recedere. 12 Vix tandem Leopoldus, cum nec Tökölium Turcae suspectum reddere, nec discordiis inter hostes seminatis proficere potuisset, videns optatum habuisse eventum Tökölii consilium, nec solum Ungariae, sed et aliis provinciis suis a Turca timens, cum non parum sua interesse videret Ungarorum

recedere. 12 Vix tandem Leopoldus, cum nec Tökölium Turcae suspectum reddere, nec discordiis inter hostes seminatis proficere potuisset, videns optatum habuisse eventum Tökölii consilium, nec solum Ungariae, sed et aliis provinciis suis a Turca timens, cum non parum sua interesse videret Ungarorum recuperare benevolentiam idque nisi restituto pristino regimine se obtinere non posse perspiceret, comitia anno 1681. indixit quibus restitutae rursus Ungaris cunctae libertates, expulso ordine

rursus Ungaris cunctae libertates, expulso ordine Teutonico creatus palatinus, miles exterus ob imminens a Turca ingens bellum permissus quidem in regno, at constituta lex ut facta pace ilico excederet, obligatus etiam Leopoldus ne quidquam sine Ungaris de pace tractaret cum Turca. 13 Si modo ad persolvendum, quod Tökölius, si cum Leopoldo transegisset, obligaverat, aes consentire Leopoldus, ut comitia admodum desiderabant, voluisset, desierat omne bellum sublata eius causa servataque fuissent absque ingenti difficultate tanta

palatinus, miles exterus ob imminens a Turca ingens bellum permissus quidem in regno, at constituta lex ut facta pace ilico excederet, obligatus etiam Leopoldus ne quidquam sine Ungaris de pace tractaret cum Turca. 13 Si modo ad persolvendum, quod Tökölius, si cum Leopoldo transegisset, obligaverat, aes consentire Leopoldus, ut comitia admodum desiderabant, voluisset, desierat omne bellum sublata eius causa servataque fuissent absque ingenti difficultate tanta Christianorum capita; cum Leopoldus vetus gubernium vi extortum pessima

Si modo ad persolvendum, quod Tökölius, si cum Leopoldo transegisset, obligaverat, aes consentire Leopoldus, ut comitia admodum desiderabant, voluisset, desierat omne bellum sublata eius causa servataque fuissent absque ingenti difficultate tanta Christianorum capita; cum Leopoldus vetus gubernium vi extortum pessima fide restituens id acerrime denegavit, nolens nempe salvum esse eum a quo postea, dum extortam rursus destruere pergeret libertatem, metuere debuisset. § 17. 1

rursus destruere pergeret libertatem, metuere debuisset. § 17. 1 Itaque Tökölius accepta in coniugem Rakoczii principis vidua partim quod necessitas et pacta sua iam sic ferebant, partim quod nullis Leopoldi semper, cum sua utilitas exigeret, perfidi promissis crederet, etsi ab Austriacis saepissime tentabatur sepositis cunctis pacis consiliis stricto foedere cum Turca iunctus futurusque, at tributarius, Ungariae, si eam occupasset, rex salvis omnibus Ungarorum libertatibus cum Turca

in coniugem Rakoczii principis vidua partim quod necessitas et pacta sua iam sic ferebant, partim quod nullis Leopoldi semper, cum sua utilitas exigeret, perfidi promissis crederet, etsi ab Austriacis saepissime tentabatur sepositis cunctis pacis consiliis stricto foedere cum Turca iunctus futurusque, at tributarius, Ungariae, si eam occupasset, rex salvis omnibus Ungarorum libertatibus cum Turca in Ungariam irrupit. 2 Ungari restituti veteris gubernii esca, quicunque comitiis praesto fuerant, allecti perduellem appellantes

semper, cum sua utilitas exigeret, perfidi promissis crederet, etsi ab Austriacis saepissime tentabatur sepositis cunctis pacis consiliis stricto foedere cum Turca iunctus futurusque, at tributarius, Ungariae, si eam occupasset, rex salvis omnibus Ungarorum libertatibus cum Turca in Ungariam irrupit. 2 Ungari restituti veteris gubernii esca, quicunque comitiis praesto fuerant, allecti perduellem appellantes Tökölium acriter pro Leopoldo steterunt. 3 Ille vero periculo anxius universam iterum motum religioni

fuerant, allecti perduellem appellantes Tökölium acriter pro Leopoldo steterunt. 3 Ille vero periculo anxius universam iterum motum religioni bellum praetendens in sui auxilium commovit Europam. 4 At enim nullum adhuc eorum in Ungariam pervenerat cum Tökölius captis iam aliquot urbibus Cassoviam comitia indixit data integra sincere consultandi libertate et eos etiam, qui caesari paruissent, invitans. 5 Leopoldus, Austriacae nunquam immemor astutiae, non modo id suis Ungaris non denegavit, verum suum

quippe, ut in tanta geniorum diversitate facile praevideri poterat, absque positiva aliqua determinatione comitia, Tökölius suum cursum est prosecutus. 7 Ac quamquam Leopoldo iam aucto auxiliis sexaginta amplius militum milia forent, tamen caesareo exercitu cum Turca comittere non auso Turca Tököliusque 17,7 Tököliusque] Tekeliusque ad Viennae usque moenia pervenere. 8 Tum demum conspirante in Tökölii exitium universa Christianitate profligatus depulsusque Vienna

Vienna Turca, simul universa ilico Ungaria, si Tökölianos excipias, quibus tam formidabili potentiae resistere integrum non fuit, pro caesare se declaravit. 9 Tum vero Tökölius lapsis in deteriora rebus suis redire cum caesare iterum 17,9 iterum] ab auctore postea additum in gratiam per Polonum, verum nequiquam, tentavit. 10 Data tamen fautoribus et asseclis suis, si certo tempore ad caesarem rediissent, impunitas

10 Data tamen fautoribus et asseclis suis, si certo tempore ad caesarem rediissent, impunitas multos ab eo avertit, Transylvania tantum scutum Ungaricae libertatis adversus caesarem hactenus fuit, Budam, Albam Regalem, multasque alias urbes Turca possidebat; cum tandem captus religionis hamo Apafius Transylvanus ac in foedus sanctum appellatum, quod Leopoldus, papa, Venetique adversus Turcam pepigerant, traductus est ea lege, uti salva Transylvanis permaneret electio, bellum communibus viribus gereretur, ac Apafius victualia,

Capta Buda amplius saeculo a Turcis posessa, reportata saepe de eo victoria, verbo, universa quod vix sperare ausa fuerat Christianitas, Ungaria exactus Turca. § 18. 1 Vix haec Leopoldo felicitas affulsit cum ilico pro more suo pessima quaeque de Ungaria coepit cogitare; nempe in ea armorum felicitate putavit advenisse tandem tempus quo vetus illud Austriacorum proiectum hereditariam reddendi Ungariam in finem perduceret. 2 Quid faciat? Declarata nuper

Et adhuc neget aliquis ullum sceleris genus ab Austriacis in Ungariam fuisse praetermissum quando ipsi iurati Austriae scriptores eam rebellionem non nisi in privatis quorundam querelis, quod peius quam unquam antea ab Austriaco milite tum Ungari tractarentur, aut in veteri cum Tökölio amicitia, quam data iam a Leopoldo impunitas, siquid in eo homine fuisset fidei et humanitatis, abstergere 18,9 abstergere] abstere debuisset, constitisse? 10 Quis enim unquam in tanto captorum numero

procedendum. 20 Igitur promissa palatino Esterhazio principis dignitas, aliis alia pro modulo cuique suo munera oblata; ingens avarissimo cuique aes praestitum. 21 Lutheranis libertas summa, scholae universitates, ostentata, Draskovichius curiae iudex, cum flecti nullatenus posset, scripta veneno epistola est peremptus. 22 Ita demum, at pro masculo solum, in hereditatem Ungaria consensit, ea expressa lege ut, quamquam hereditario regno, libertates tamen cunctae iis permanerent. 23 Consensit in

fallax Leopoldus, solennem solum Andreae legem, qua dabatur, si in libertates regni princeps involasset, armis etiam sine infidelitatis nota ei resistendi Ungaris potestas, excepit. 24 Nimirum relicta questus libertate obediendi necessitatem Regno imposuit et, cum omnia large aula promitteret, cuncta violandi sibi reservavit facultatem. 25 Non poterat tam delicato caesaris petito quiquam Ungarorum sine discrimine fortunarum 18,26 fortunarum] scr. auctor pro vitae

poterat tam delicato caesaris petito quiquam Ungarorum sine discrimine fortunarum 18,26 fortunarum] scr. auctor pro vitae capitisque reluctari. 26 Itaque comitia quidem in id consensere, Tökölius autem cum iis, qui sibi adhaerebant, acriter est protestatus libertatem tot saeculis observatem pulsa Leopoldi tyrannide, maxima nobilitatis parte ea autem, quae remanserat, vi, metu, minis, promissis coacta sufferri haud potuisse. 27 Quis enim credat post data tot

sit, Leopoldus, qui non tam vano hereditatis nomini tantas prodegerat astutias, quam ut tandem, quod peiuscule nuper illi successerat, inducta despotica regiminis forma pro libidine posset dominari, ilico hereditariam regiminis formam cum despotica confudit. 2 Turbata effreni militum licentia cuncta regni iura, habita contemptui nobilitas, palatinus pro mediatore aulae servus effectus, impositum auctumque absque comitiis tributum (quod quantum nos vocitamus). 3 Ingens nobilitatis

vi foederis Carloviczensis, quod immediate secutum est, eam retinuit, quasi habuisset aliquod Turca caesari, ut Transylvaniam retineret, ius permittendi. 3 Id quoque foedus absque Ungarorum consensu ictum non postremum despotici imperii facinus fuit, praesertim cum in aliis etiam condicionibus Leopoldo semper imperatore appellato nulla regis Ungariae mentio facta sit quasi Imperii Romani provincia effecta fuisset Ungaria. § 22. 1 Et vix adhuc respiraverat eo foedere

in aliis etiam condicionibus Leopoldo semper imperatore appellato nulla regis Ungariae mentio facta sit quasi Imperii Romani provincia effecta fuisset Ungaria. § 22. 1 Et vix adhuc respiraverat eo foedere Leopoldus cum ilico scelerata consilia in perniciem Ungariae acrius intendit. 2 Igitur contemni rursus patriae clerus, nobilitas innumeris affligi insultibus, suis urbes privilegiis spoliari, vis magna mortalium redigi in servitutem, agricolae in supremam

posset, sive Ungaricam (ut Austriaci dicunt) domari omnino oportebat ferociam. 3 Quid faciat? Ad veterem armis cives exuendi tyrannorum artem recurrit religiosus videlicet imperator iamque in certa inferioris Ungariae provincia arma diligenter perquirebantur, cum eius consilii effectum nescio quae occulta causa ex insperato suspendit. 22,3 post exuendi del. auctor artem | eius postea additum | post causa del. auctor suspendit

ut securior ea parte Hispanicum iam 22,8 iam postea additum meditans bellum Leopoldus foret, lenire ad speciem Ungarorum animos cogitabat. 9 Lecti igitur e nativis ex Ungaris aliquot comissarii qui una cum praefectis et gubernatoribus in cuncta, quae 22,9 cuncta, quae] pro ea quaeque postea scriptum regno proficua essent, intenderent et vigilarent. 10 Vanum remedii genus, quasi

dignitatem sui status ab Austriacis eius fortuna utentem ea Ungarorum ab Austriacis aversione in caesarem armaret, Leopoldus metuebat. 2 Fixum igitur ei Rakoczium quoquo modo e medio tolli debere. 3 Quae res minus prospero successu tentata Rakoczio cum innotuiset, ad capessenda conservandi sui restituendaeque libertatis Ungaricae remedia eum iustissime impulit. 23,3 innotuiset] pro impulisset scriptum | eum postea

hactenus in claustro occlusam magna dexteritate in coniugem a caesare impetravit, vix tandem Rakoczium e collegii pulveribus Praga eduxit quamquam furente, dum rediisset, cardinali. 5 Tentata deinde periculis peregrinationis eius vita; e qua cum incolumis rediisset, destinabatur iam ab aula impar eius dignitati coniux cum ille specie visendi exercitus in imperium profectus landgraviam Hassiae uxorem duxit ingenti caesaris invidia, qui, quod sub sua tutela constitutus sine eius consensu ducere non potuisset

a caesare impetravit, vix tandem Rakoczium e collegii pulveribus Praga eduxit quamquam furente, dum rediisset, cardinali. 5 Tentata deinde periculis peregrinationis eius vita; e qua cum incolumis rediisset, destinabatur iam ab aula impar eius dignitati coniux cum ille specie visendi exercitus in imperium profectus landgraviam Hassiae uxorem duxit ingenti caesaris invidia, qui, quod sub sua tutela constitutus sine eius consensu ducere non potuisset praetendens, vix reducem domestico carcere affecit. 6 Sed ille

a caesare veniam aetatis ostendens facile eam umbram delicti dissipavit. § 25. 1 25 § 25.] § 24. Iamque attacta aetate viri ducebat quietam in bonis suis vitam cum eius subditi a caesareo milite, qui omnes Rakoczii arces pridem repleverat, admodum pressi tumultuarunt. 2> Ingentem ille in iis componendis navavit operam. <3 At caesar vel ea occasione laetus, quem sedatorem tumultus

condigno afficere praemio debebat, authorem insuper eius perturbationis pronunciavit, coeperantque 25,3 post coeperantque del. auctor illi iam casses illi eo praetextu tendi cum ille fideli amicorum suorum opera discriminis admonitus vix magna arte praesentem iam captivitatem effugit. 4 Sed enim opportuit tandem etiam in crudeles Austriacorum manus incidere principem infelicem; quae res ut magis pateat, altius mihi repetenda videtur.

procul dubio Rakoczius ni arcano divinae providentiae consilio e suorum inimicorum manibus quantocius fuisset elapsus. 2 Miserat occultam per fidum hominem spem Rakoczio uxor fore ut ad Angliae Prussiaeque regis preces forte liberetur. 3 Nuntius, cum secus ad principem penetrare se haud posse perspiceret, 27,3 post posse del. auctor concerneret rem totam Leymanio centurioni, cui principis commissa fuit custodia, sincere exposuit. 4 Ab eo

favor; at mox a quodam ministro proditus, 29,2 in principio postea additum | post proditus del. auctor ni Ungarica fortitudine satellites evasisset dabatur iam caesaris legato in poenam, cum ille insigni virtute, caeso uno, satellites evasit in monasteriumque se tacitus recepit. 3 Rakoczius postquam Varsoviam appulisset, ignotis illi, ut in peregrina urbe, omnibus rebus Gallum se professus de sacerdote eius linguae ilico est sciscitatus

Rakoczius postquam Varsoviam appulisset, ignotis illi, ut in peregrina urbe, omnibus rebus Gallum se professus de sacerdote eius linguae ilico est sciscitatus deductusque ad unum, postquam se de Gallici legati confessario curasset fieri certiorem, accedens eum, ut cum legato ipso colloqui posset, impetravit. 4 Legatus diffisus principi caute per Bercsenium, adhucdum in monasterio latitantem, veritatem exploravit introducto Rakoczio Bercsenioque ex occulto spectante; qui 29,4

30,10 Colocensem episcopum in margine add. auctor gentilibus carum videret Leopoldus, sane non genio aut confidentia, sed quod sua utilitas sic exigebat, elegit oravitque eum ut ille tumultum quoquo modo componeret. 11 Ille cum Bercsenio Karolioque primum congressus id tantum effecit ut posset Leopoldo certo 30,11 post congressus del. auctor illi quidem | certo] addidit auctor perscribere bello

debere, ceterum primum ad pacem gradum indutias armorumque suspensionem esse reposuit. 14 Itaque ut ulterius negotium Szecsenius promoveret 30,14 post promoveret del. auctor praecepit et cum ipso tandem Rakoczio colloqueretur praecepit. 15 Palatinus 30,15 Palatinus] ex Palatinusque corr. auctor quoque suos eum in congressum serviliter in adulationem aulae instructos misit

Palatinus] ex Palatinusque corr. auctor quoque suos eum in congressum serviliter in adulationem aulae instructos misit deputatos qui non potuerunt non iniquo animo ab Ungaris accipi. 16 Rakoczius Gyongyosini cum archiepiscopo congressus diaetam quidem, cum metu factionum, quas aula posset suscitare, tum odio protestantium, quos illic triumphare prorsus necessum esset, in praesens locum non habere declaravit. 17 Armistitium, quod pessima fide ab Austriacis peteretur,

corr. auctor quoque suos eum in congressum serviliter in adulationem aulae instructos misit deputatos qui non potuerunt non iniquo animo ab Ungaris accipi. 16 Rakoczius Gyongyosini cum archiepiscopo congressus diaetam quidem, cum metu factionum, quas aula posset suscitare, tum odio protestantium, quos illic triumphare prorsus necessum esset, in praesens locum non habere declaravit. 17 Armistitium, quod pessima fide ab Austriacis peteretur, caesareo milite tum maxime populationibus

esse solet, Ungarorum fervore vana pacis imagine eos sic ludificavit. 22 Cuius argumento vel id esse potest quod, prout maiori aut minori successu in imperio pugnabatur, ita duriores semper aut mitiores Ungari condiciones accipiebant. 23 Quid quod, cum armistitium, sane necessarium ad pacem gradum, quem se tantopere cupere simulabat, postquam impetrasset, primus ipse violavit, ne eorum 30,23 eorum] pro iis scr. auctor quidem bonis, qui

corr. auctor ex confoederation vana illa pacis imagine qua per archiepiscopum, qua per Angliae Hollandorumque legatos semper sub ambiguo tentatae ludificare ultro quoque perrexit. 2 Itaque conventum de solenni Schemniczii congressu, quo cum caesaris Rakoczii potentiarumque mediatricum commisarii convenissent, caesariani minutiis ambiguisque responsis datum eum in finem indutiarum tempus protrahendo, quibus tamen egregie interea abutebatur Heisterius, occupata per eam occasionem ingenti terrarum plaga,

Rakoczii omnem fallacis eius foederis tractatum coegerunt. § 32. 1 Sub idem tempus Leopoldus e humanis excessit dato, ut fertur, Iosepho consilio pacem ut cum Ungaris quoquo modo faceret; quae res egregiam tentandi Ungarorum animum aulae futurum sub novo regno mutationem neque ulli adhuc Iosephum peccasse spargenti occasionem dedit; Ungari tamen in fide Rakoczii ultro quoque perstitere, imo habito in Secsen memorabili

Aliam enim esse hereditariam successionem et aliam hereditariam proprietatem, sive hereditariatum alium esse successivi regiminis, alium proprietariae dominationis. 7 Nec ad evitandum id posterius sufficere quod Ungaria suis regenda legibus promittatur, cum Bohemia quoque et Austria distinctis ad invicem propriisque legibus gubernerentur, cum tamen hereditariae proprietatis (in qua potissimum fundatur illud: sic volo, sic iubeo) vis eadem sit utrobique. 8 Quod Austriaci ad Ungariam quoque extendere huiusque

sive hereditariatum alium esse successivi regiminis, alium proprietariae dominationis. 7 Nec ad evitandum id posterius sufficere quod Ungaria suis regenda legibus promittatur, cum Bohemia quoque et Austria distinctis ad invicem propriisque legibus gubernerentur, cum tamen hereditariae proprietatis (in qua potissimum fundatur illud: sic volo, sic iubeo) vis eadem sit utrobique. 8 Quod Austriaci ad Ungariam quoque extendere huiusque regimen cum illorum confundere admodum consueverunt. 33,8

Bohemia quoque et Austria distinctis ad invicem propriisque legibus gubernerentur, cum tamen hereditariae proprietatis (in qua potissimum fundatur illud: sic volo, sic iubeo) vis eadem sit utrobique. 8 Quod Austriaci ad Ungariam quoque extendere huiusque regimen cum illorum confundere admodum consueverunt. 33,8 post consueverunt deleta nonnulla: Quod tamen stare non posse uel inde apparet 9 Sic quia impositi sunt hereditariis provinciis duodecim

Quod tamen stare non posse uel inde apparet 9 Sic quia impositi sunt hereditariis provinciis duodecim milliones, Ungaria autem tertiam earum partem constitueret, ideo quattuor eam milliones solvere debere inferebant; quod de milite quoque cum proportione practicabant, cum tamen dispar sit quoad hoc Ungariae aliarumque hereditariarum 33,9 hereditariarum] hereditarium provinciarum ratio cum ibi rex ex proprio arbitrio simpliciter ordinare et

posse uel inde apparet 9 Sic quia impositi sunt hereditariis provinciis duodecim milliones, Ungaria autem tertiam earum partem constitueret, ideo quattuor eam milliones solvere debere inferebant; quod de milite quoque cum proportione practicabant, cum tamen dispar sit quoad hoc Ungariae aliarumque hereditariarum 33,9 hereditariarum] hereditarium provinciarum ratio cum ibi rex ex proprio arbitrio simpliciter ordinare et soleat et possit, hic

debere inferebant; quod de milite quoque cum proportione practicabant, cum tamen dispar sit quoad hoc Ungariae aliarumque hereditariarum 33,9 hereditariarum] hereditarium provinciarum ratio cum ibi rex ex proprio arbitrio simpliciter ordinare et soleat et possit, hic vero de vectigalibus (si modo leges datumque ius iurandum observare velit) nihil nisi ex regni mente constituere possit. 10 Caesar in eam Ungarorum declarationem vix, aegre, demum tamen

etsi invito principe, magnam tamen illi invidiam conflavit; Pannicus post amissam inconsultissime Tyrnaviensem Poudmericzensemque pugnam exercitus terror; Rascianorum innatum contra Ungaros odium, adeoque insignes in Rakoczianos conatus; pontificis post accomodatas cum caesare suas differentias sub excommunicatione facta clero prohibitio ut partes principis deserent; ipsa belli causa proxima perduellionis infamiae atque ex eo precaria tamen principis in militem authoritas, exorsa pestis, ipsum quoque malefaustum principis

omnium est, Austriacorum armorum contra Gallos Bavarosque felicitas haud parem pro iustitia causae illi bello exitum fecere. 6 Palfius filiae suae apud Iosephum gratia supremum imperium adeptus eam pacem seu, ut vocamus, armistiam confecit, cui rei gerendae cum Rakoczius comitia in Huszt praefixisset, Karolius nefaria traditione eo inscio in Kassa transegit. 7 Quae res Rakoczium ad finem usque vitae errare et sub extraneo caelo vivere coegit, nobis autem reliquit tamen eam umbram libertatis qua nunc utimur, ut servi

etiam in Ungaria despotico imperio faveant. 1 Si vetera cuiuscumque nationis evolvantur momenta, liquido comperietur ab optimatibus, praesertim vero aulicis, sive quod ministros vocant, reges, si forte legibus constrictam aut in aliquo cum maioribus populi communicatam potestatem habeant, ad arripiendum absolutum imperium semper incitatos fuisse; id adeo verum est ut clarissimum eius vel in hierarchia ecclesiastica appareat exemplum. 2 Nam cum Christus, licet Petrum quidem aliis praefecerit,

vocant, reges, si forte legibus constrictam aut in aliquo cum maioribus populi communicatam potestatem habeant, ad arripiendum absolutum imperium semper incitatos fuisse; id adeo verum est ut clarissimum eius vel in hierarchia ecclesiastica appareat exemplum. 2 Nam cum Christus, licet Petrum quidem aliis praefecerit, potestatem tamen cum ceteris apostolis communicaverit, cumque ea de causa veteris aevi pontifices, queis prisca simplicitas et expers ambitionis animus, in arduissimis quibusque rebus non nisi consulto concilio quidquam

populi communicatam potestatem habeant, ad arripiendum absolutum imperium semper incitatos fuisse; id adeo verum est ut clarissimum eius vel in hierarchia ecclesiastica appareat exemplum. 2 Nam cum Christus, licet Petrum quidem aliis praefecerit, potestatem tamen cum ceteris apostolis communicaverit, cumque ea de causa veteris aevi pontifices, queis prisca simplicitas et expers ambitionis animus, in arduissimis quibusque rebus non nisi consulto concilio quidquam statuere consuevissent, modo pontifices, cardinalium probabiliter impulsu,

5 Sed ut ad profana revertamur, praeteritis infinitis aliis, quis nescit nuper in Gallia Richelii Mazariniique, in quos omnem fere suam potestatem principes sui transtulerant, ambitione artibusque omnem parlamenti sive seniorum populi, exaequatam fere quondam cum regibus, potestatem prostratam, principemque ad despoticam illam, quam hodiedum retinet, potentiam evectum esse; scivere nempe ambitiosa illa ingenia sibi subici illos optimates et in se regem, si absolutam potentiam consequatur, esse ab iis adorandum. 6 Et hac

naturae ipsi repugnantis conatus causa videtur non solum adulandi rebusque suis prospiciendi studium, verum etiam potissimum ea, quam supra diximus, ratio, nimirum quia non aulici solum sive ministri, sed ipsi etiam in maioribus patriae dignitatibus constituti optimates maiori cum authoritate sperant se munera sua exercere, magisque imbecillioribus insultare, hocque modo altius supra ceteros se erigere posse si rex despotico imperio potiatur; ubi enim rex ipse legibus constrictus est, eo magis inferiores etiam magistratus non nisi concessam legibus

quam vocant instructionem, seu potiora capita secundum quam magistratum suum exerceant, illi tradere, quod nihil esse aliud quam regulas, secundum quas populum iuxta iurisdictionem magistratui suo competentem gubernet, apparet; ita et populus iam tum, cum principem sibi initio constituit, immo etiam postea, dum novus semper princeps inauguratur, leges veluti tabulas, quibus omnes gubernandi regulae continentur, illi in manus tradit ut secundum eas et non aliter imperium suum administret; quas quidem ille, si modo ratio illi

eotum libri sive ethnicorum sive ethnica continentes prohibebantur, sed si fidem catholicam directe carpebant, refutabantur, secus doctrinae causa passim legi permittebantur; et hoc consilio Augustinus in Civitate Dei, Lactantius in Institutionibus et infiniti alii comminus cum ethnicis fidem nostram vellicantibus congressi sunt; eos tamen, quos refutarunt, neque ipsi neque eotum sedentes cum clavum pontifices sub anathemate legi prohibuerunt, nimirum quia solidius iacta putarunt esse fidei nostra fundamenta, quam ut solo eo contineri debere

secus doctrinae causa passim legi permittebantur; et hoc consilio Augustinus in Civitate Dei, Lactantius in Institutionibus et infiniti alii comminus cum ethnicis fidem nostram vellicantibus congressi sunt; eos tamen, quos refutarunt, neque ipsi neque eotum sedentes cum clavum pontifices sub anathemate legi prohibuerunt, nimirum quia solidius iacta putarunt esse fidei nostra fundamenta, quam ut solo eo contineri debere existimarent, ne quid, quod ei non congruit, vel legatur quidem. 3 Equidem obedientem me matris Ecclesiae

periculis expositis, hanc novam intendisset labendi occasionem quo facilius in barathrum gehennae praecipitentur. 5 Deinde (praescindendo ab eo an Papa in re tam periculosa non consulto concilio tot milia animarum periculo aeternae damnationis exponere potuerit) cum non ideo quis actum aeterna damnatione dignum commisisse dicatur quia Papa eum anathemate mulctavit, sed ideo Papa actum aliquem anathemate debeat mulctare quia institutis fidei nostrae dissonus (cuius contrarium supra ostensum est)

est, apud nos minime esse acceptatam, propterea quod quoad nos, qui in medio haereticorum vivimus, adeoque illorum libris etiam 5 post libris etiam del. in MSto saepe passim uti debemus, rationabilitate destituatur cum hoc modo nimirum multae animae periculo damnationis exponeretur; ob quam causam ne id quidem apud nos locum habet quod catholico cum haeretica nuptias contrahere non sit permissum. 6 Denique res non substitit in illa bulla Caenae, sed subinde

5 post libris etiam del. in MSto saepe passim uti debemus, rationabilitate destituatur cum hoc modo nimirum multae animae periculo damnationis exponeretur; ob quam causam ne id quidem apud nos locum habet quod catholico cum haeretica nuptias contrahere non sit permissum. 6 Denique res non substitit in illa bulla Caenae, sed subinde exsurrexit illa congregatio velut dicasterium revidendis libris ordinatum, quale omnia etiam alia bene ordinata regna habere solent, idque

aetatis donec vel in cognitionem meliorum librorum deveniam, mox illos in indice illo esse comperio, tum pro dispensatione recurrendum est, interea formantur mille circa condicionem, circa aetatem difficultates. 10 Denique tum primum dispensationem illum obtineo cum iam me disciplinis uberius instructum ac ad negotia agenda iam penitus comparatum esse oporteret. 11 Ita duo maxima dominandi adminicula eodem tempore Roma consequitur ut et tarde aut plane numquam eo eruditionis quis provehatur, ut aperire oculos aestimatisque

iurisdictionem Romae agnoscere debeat, videlicet a cuius privato magistratu facultas petenda est ut quis sapere possit. 12 Nec volo invidiosius hac in materia versari. 13 Rem totam brevissime exponam. 14 Principio nascentis Ecclesiae, cum fides nostra sine arte, sine fuco sustineretur, quemadmodum in saecularibus quoque imperiis, dum indoles hominum 14 hominum] hominem MS innocua artificiique expers esset, nulla prohibitionis librorum mentio

criminis fugere teneatur, iuxta illud: qui amat periculum peribit in illo. 15 Mox collegit maioris ordinis causa hos in indicem concilium Tridentinum aliosque insuper nonnullos pro authoritate sua, nimirum quia potuit, adiecit. 16 Tandem cum invalescente hominum astutia, ratio illa status invaluisset, coepere profani quoque principes ad continendos in officio subditos suos eo stratagemate uti ut prohiberent in statibus suis vendi 16 vendi sic

ut prohiberent in statibus suis vendi 16 vendi sic omnes eos libros qui sive ad concitandos populi animos, sive ad dandam malam de gubernio opinionem conducerent. 17 Igitur pontifices quoque, cum iam fidem ipsam arte politica (quae temporum nostrorum corruptella est) regere coepissent, rationem status fidei in eo collocarunt ut omnes, qui non ad convellenda solum fidei principia faciunt, velut alioquin ex natura sua prohibiti, sed etiam qui ad dandam sive de

etiam defectus in re ipsa evidentes in hierarchia ecclesiastica in lucem produnt, per totum orbem Christianum prohiberent, proptereaque tribunal illud, quod de indice appellant, erexerunt; in eo solum incauti quod suam, quatenus sunt principes temporales, rationem cum fidei ratione status connexuerint; dicat enim solum aliquis donationem a Constantino factam surrepticiam esse, dicat hunc aut illum Papam etiam quoad saecularia suum principatum male et iniuste administrasse, statim anathemizabitur, proscribetur, diris omnibus devovebitur.

(quod intendebant) animarum pericula consilium inveniri potuisse, quam immensam illam indicis librorum prohibitorum molem; qui enim sive fomenta depravatae passioni suae quaerere, sive arma sibi contra Catholicam Ecclesiam parare, sive cum diabolo foedus pangere vult, librum solum illum adit, et ecce habet paratum cunctorum in omni hoc genere instrumentorum cathalogum quem secus multo felicius ignorasset; adeo (ut recte Iustinus habet) saepe plus proficit 19

documenta; verum sit istud sane ut volet, ego eos qui sive convellendis fidei principiis, sive depravandis moribus per se inserviunt sponte mea et hactenus fugi et semper imposterum enim fugiam; quos autem praeter eiusmodi concilium Tridentinum damnavit, salva cum profundissima submissione concilii authoritate, quoniam quoad hoc nec bulla Caenae, nec praedicta concilii institutio apud nos (uti nec poterat) est acceptata tolero, quae denique congregatio illa del indice nescio qua authoritate condemnavit,

Die 29. Septembris 1782. Viennae. 1.1 Nullum liberali animo seu iucundius, seu paratum magis officium obtingere potest, quam accepta beneficia condigna gratitudine prosequi. 2 Cum tamen beneficium ipsum partim a persona illud conferentis, partim ab ipsa rei natura, summum magnitudinis gradum attingere possit, persaepe evenire solet ut vires eius, qui beneficio eiusmodi ornatus est, prorsus excedat eum, quem animo fovet, gratitudinis sensum seu aptis

curarum vigiliarumque fructum in ipsa serviendi occasione collocavi. 2 Triennium prope evolvitur quod in partem laborum communis patriae, ipsius iam etiam Hungariae vocatus sim. 3 Sed haec, quae pro exilitate virium mearum impendi, servitia, si illa cum relati modo praemii magnitudine contendam, adeo tenuia sunt, ut nil nisi meram Augusti clementiam tota hac in re suspicere debeam, colere, et venerari. 5.1 Quam proinde tibi, Clementissime Domine, gratitudinem rependam; quibus verbis eum, quo meus in te

per id etiam obstrinxisti, Excellentissime et Illustrissime Domine Installator et Commissarie Regie, quod hac potissimum occassione ad vindicandam pristinam muneris huius dignitatem studia operamque tuam, quam optatus etiam eventus coronavit, conferre volueris. 6 Cum proinde te virtus tua et Augustorum benignitas iam eo loco collocaverit ut eam, quam vellem, efficacem Tibi gratiam rependere haud possim, accipe eam, quam candido corde et ingenuis verbis praestare possum, gratitudinis testificationem. 7 Nunquam de mente mea

difficultatem considerem, si contra distractarum per alterius, quod una gero, muneris officia virium mearum tenuitatem aestimem, percellit profecto animum meum oneris, quod suscipio, magnitudo. 6 Verum relevat me, quam in sapientia vestra, in boni publici coniunctique cum eodem altissimi servitii studio semper locavi, fiducia. 7 Si vos amicam mihi iungitis operam, si sinceros conatus meos studiis consiliisque vestris sustinetis, nihil tam molestum quod non superari, nihil tam implicatum quod non expediri, nihil denique tam arduum

quod non superari, nihil tam implicatum quod non expediri, nihil denique tam arduum puto quod non ad optatum finem perduci possit. 10.1 Quidni autem iungatis, quando Vestra potissimum res agitur, quando recte intellecta singulorum privatorum felicitas cum bono publico intimo et indissolubili nexu est coniuncta, quando ab hac laborum studiorumque consociatione posterorum successorumque vestrorum prosperae aut adversae res dependent? 2 Nutat profecto, Inclyti Domini Status et Ordines, omnis respublica ubi praecipui

ordinationibus ad casus specificos applicandis difficultas exsurgat, in his tuam erga me confidentiam exposcam. 14.1 Erunt fortasse aliqua quae seu in manipulationis forma, seu in ipsa rei substantia mutari, aut fors etiam emendari oporteat. 2 Verum cum ego hac in re omni nil nisi negotiorum accelerationem procurandumque Tibi ipsi alleviamen sim spectaturus, hanc Tibi inire viam tanto pronius exsistet. 3 Ita efficies ut, cum omne tuum officium ad explendas altissimas ordinationes, ad promptam intemeratamque

forma, seu in ipsa rei substantia mutari, aut fors etiam emendari oporteat. 2 Verum cum ego hac in re omni nil nisi negotiorum accelerationem procurandumque Tibi ipsi alleviamen sim spectaturus, hanc Tibi inire viam tanto pronius exsistet. 3 Ita efficies ut, cum omne tuum officium ad explendas altissimas ordinationes, ad promptam intemeratamque iustitiae administrationem, ad pupillorum et viduarum curam, ad miserae contribuentis plebis conservationem, ad provehendam denique publicam comitatus huius

manuscriptum incolume tibi redditum sit. 3 De iis, quae censura e notis meis aut delevit, aut mutavit, nihil laboro. 4 Video tamen exinde quantum libertas preli coarctetur; omnia enim illa et vera et innocua sunt. 2.1 Quod pactum Sigismundi cum Alberto exmittas, rem mihi gratam admodum praestitisti. 2 Quod ingressum ad regestum Sigismundi retineas, iure tuo uteris; ego enim tantum suadendi, non vero exigendi potestatem habeo. 3 Interea patere ut, postquam opus iam prodierit (nunc enim nolo

seu politica, seu iuridica systemata non sufficiat diplomata congerere, sed quod oporteat in solidis et iuris patris, et statisticae principiis bene versatum esse. 4.1 Quod si iam serotinum est eam supplementis inserere, retine illam pro privato tuo usu; cum enim plures iam habeam eiusmodi dissertationes, forte easdem una procudi faciam si magnum meum opus, cui continuo incumbo, terminare non potuero. 5.1 Utcunque sit, lege quaeso illam attente et tuum de illa iudicium ingenue significa; omnes enim reliquae ad

in huius forma mutandum mihi indicaveris, idem in aliis etiam praestabo. 6.1 Ceterum videbis tu exinde quod multa, qua adhuc inexplorata, in medio relinquam. 2 Idem me in notis ad submissa mihi decreta praestitisse indubie observaveris. 3 Cum tu tantam possideas 6,3 Post possideas unum verbum deletum, collectiam, ut videtur. diplomatum collectionem et forte hominem etiam habere possis, qui id laboris suscipiat, quaeso te cura

excerpi et tum si non totam litterariam tuam penum, adminus diplomata tua excuti, an non horum subsidio aliqua ex iis tuto determinari possint. 4 Eodem labore possent fortasse aliqua ex iis, quae defectu subsidiorum male asserui, corrigi; id enim ego libenter patiar cum non ignorem quod unum diploma tantum pro tempore sui dati securitatem praestet. 5 Alia seu praecedentia, seu subseque diplomata in epocha suae emanationis aliud institutum viguisse ostendere possint. 6 Forte tuus Hainoczius labori huic humeros supponet.

plura fortasse quam tu hanc in rem data, quae e tabularibus, quos qua praeses excussi, processibus congessi. 10 Id tantum aio comitatus in secunda periodo necdum eam, quam modo habent, formam accepisse. 11 Moderna enim forma in minuto eadem est cum diaeta; quam quod comitatuum congregationes non habuerint, luculenter ut spero, demonstrabo. 12 Quia tamen tu in epistola tua obiter tantum indicas quod multa diplomata habeas quae ostendunt congregationes

De inaugurali iuramento ego unicum habeo datum quod Andreas Secundus illud nuncupaverit. 8 In secunda periodo habeo tantum de Carolo Primo, de Alberto, de Uladislao Polono, de Mathia Primo et Uladislao Secundo. 9 Ipse Mathias non in comitiis, sed, cum Budam ingrederetur, iuravit. 10 De his ipsis, si Verboczii testimonium demas, nullum adest pragmaticum argumentum quo ostendi possit eos ad decretum Andreae Secundi iuraverit, 7,10 Post argumentum deleta verba quod ad

testimonium demas, nullum adest pragmaticum argumentum quo ostendi possit eos ad decretum Andreae Secundi iuraverit, 7,10 Post argumentum deleta verba quod ad De | iuraverit] sic praesertim cum ipse Ferdinandus Primus, cuius formulam iuramenti corpus iuris exhibet, ad illud non iuraverit. 11 Spinosa proinde est haec quaestio, quis regum primus ad illud iuraverit. 12 Quare excute quaeso tuam penum et, si quid hanc in rem deprehenderis, mihi

— ediderit indiculum respicientium Hungariam diplomatum quae in illo archivo conservantur, praeter ea quae iam ille publici iuris fecit. 4 Mihi Kollarii fides semper suspecta fuit. 5 Quare instruxi Petrovichium: primo, edita per Kollar diplomata cum originalibus conferat et videat an ille ea sincere protulerit; secundo, ut omnia, quae in indiculo illo designantur, excutiat et, quae ad rem facient, sibi describat; tertio, ut si quae praeter haec adessent, quae seu ad ius publicum, seu statisticam conferre possunt, horum

viginti circiter lineis conclusi. 8 Narravit deinde mihi ille, cui Praius confessus est, quod maius lumen e paucis his lineis acceperit quam ex omnibus illis quae hanc in rem seu Kemeny seu Kollar seu Eusebius Verinus prolixe admodum scripserunt. 9 Quare cum tu Czirakio idem argumentum indeterminate proposueris, tuto affirmare ausim nihil inde quam confusum chaos proditurum. 10> E contra argumentum, quod Koppio tradisti, placet. <11 Cupivissem tantum ut id etiam eidem commisisses: quaenam olim fuerint bona

indeterminate proposueris, tuto affirmare ausim nihil inde quam confusum chaos proditurum. 10> E contra argumentum, quod Koppio tradisti, placet. <11 Cupivissem tantum ut id etiam eidem commisisses: quaenam olim fuerint bona reginalia, qui proventus; cum reginae fuerint semper extraneae, si post fata regis e regno discesserunt, an bona retinuerint? 12 Quaestiones enim has eodem ferme labore expedire potest, et prodibit opus longe utilius quam illiud quod Schier de reginis Hungariae conscripsit. 13 Quare

qui e et de diplomatibus ratiocinatur, pertinet. 11.1 Quale tibi planum proposueris de subsidiis ad historiam legislationis, non video. 2 Metuo tamen vehementer ne iterum plurima heterogenea eo coacerves cum meas dissertationes eo destinaveris, quae tamen nihil aliud sunt quam materialia partim pro statistica, partim pro politica Hungariae historia. 3 Quare gratum mihi omnino erit si illud praevie mecum communicare volueris.

hoc argumento Corpus Iuris salvabunt quod omnia haec per subsequum imperantis et statuum consensum iam sanata sint. 5 Interea perge tu, quo coepisti, calle; sat erit tibi ad nominis gloriam quod tu primus omnia haec detexeris. 14.1 Cum scribas optare te ut de constitutione Hungariae aliquid elucubrem, video ignotum tibi esse quod ego laborem hunc iam perfecerim sub diaeta 1790-mi. 2 Si illum pro privata tua notitia legere vis, interpella Mandichium ut tibi communicet lucubrationem meam sub titulo

Si quid tamen editum fuerit, mone Milossium ut pro me emat et mihi submittat. 4 Nam id ille facturum mihi iam recepit. 5 Universim si quid de rebus Hungaricis prodierit quod mihi arrisurum esse putaveris, quaeso praesta id ipsum. 16.1 Cum Schönvisner sit renuntiatus bibliothecarius, video potentem esse adhuc, Loyolitarum factionem quae et tuis patronis, et Lakichio, qui Cuculatum protegebat, praevaluerit. 2 Cupivissem sane ut tu ad hunc postum cum competente charactere et stipendio eluctatus

quaeso praesta id ipsum. 16.1 Cum Schönvisner sit renuntiatus bibliothecarius, video potentem esse adhuc, Loyolitarum factionem quae et tuis patronis, et Lakichio, qui Cuculatum protegebat, praevaluerit. 2 Cupivissem sane ut tu ad hunc postum cum competente charactere et stipendio eluctatus fuisses. 3 Nunc cum secus fuerit in fatis, probo constantiam tuam qua iniurias fortunae adeo viriliter sustines. 4 Conferet, crede mihi, id ipsum ad celebrandum tanto magis a posteritate nomen tuum.

renuntiatus bibliothecarius, video potentem esse adhuc, Loyolitarum factionem quae et tuis patronis, et Lakichio, qui Cuculatum protegebat, praevaluerit. 2 Cupivissem sane ut tu ad hunc postum cum competente charactere et stipendio eluctatus fuisses. 3 Nunc cum secus fuerit in fatis, probo constantiam tuam qua iniurias fortunae adeo viriliter sustines. 4 Conferet, crede mihi, id ipsum ad celebrandum tanto magis a posteritate nomen tuum. 17.1 Habes ad prolixam epistolam tuam adhuc prolixius responsum,

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report