Your search found 6390 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4462-4691:

suus est ordo singulis, sua vis, motus unumquodque suos perficit, suis muneribus, officiisque fungitur; quorum omnium nobis est comparanda cognitio, si naturae causarumque scientiam comprehendere, complectique animo velimus. Sed ubi tantae cognitionis comparandae instrumenta atque praesidia? sunt corporis sensus, sed breves illi quidem, atque angusti, quibus ea tantummodo usurpare possumus, quae prope nos sunt posita, atque ad eorundem sensuum usum perceptionemque

iis sunt, gradus faciendus, atque ita ad remotiorum etiam seriem, colligationemque progrediendum, quoad ingenii nostri imbecillitas admirabilem tanti ordinis magnitudinem sustinere possit. Aequo enim animo consistendum est, ubi ad reliqua persequenda interclusus est aditus, inopia praesidiorum. Neque erit, cur nostra spes infringatur, aut languescat industria, si minus omnem causarum colligationem perspicere possimus, atque ad ipsa rerum capita, primosque

sustinendus labor? Permulta quidem exempla repeti poterant, ab eorum corporum experimentis, quae totius terrae ambitu continerentur; sed illa minime quidem fatis esse poterant, ut rem omnem conficerent. Aliae erant perlustrandae regiones, ubi amplioribus spatiis corpora excurrerent, caeli conversiones, atque astrorum cursus diligentissime considerandi, ut ex tot ingentibus, variisque motibus gravitatis mores perspicerentur, tantique muneris fides eluceret. Quae ille cum diu

sollicitans est ad totam gravitatem, ut est altitudo plani ad longitudinem; unde duo infert; primum pertinet ad altitudines variatas data longitudine, alterum ad longitudines data altitudine. Infert item a vers. 1571, quod ubi altitudo planorum inaequalium fuerit aequalis, velocitas in fine erit semper eadem, tempus autem, ut longitudo ipsa plani. Effert porro illud Galilei theorema temporis aequalis in descensu per diametrum verticalem globi, et

quadrata temporum sunt, ut longitudines pendulorum: at velocitas pendet ab altitudine initii arcus supra imum punctum. A vers. 542., quae ad centrum oscillationes pertinent, attingit, quo centro praesertim opus est, ubi quantum spatii corpora libere descendendo, dato tempore percurrant, inquiritur, et ubi transmittendae ad posteros mensurae longitudinum sunt, ad vers. 626. Inquirit porro, quo artificio pondus filo appensum oscillare possit

initii arcus supra imum punctum. A vers. 542., quae ad centrum oscillationes pertinent, attingit, quo centro praesertim opus est, ubi quantum spatii corpora libere descendendo, dato tempore percurrant, inquiritur, et ubi transmittendae ad posteros mensurae longitudinum sunt, ad vers. 626. Inquirit porro, quo artificio pondus filo appensum oscillare possit in quavis curva proposita, ut in cycloide, quod obtinetur, per curvarum evolutiones,

934; eam revera esse in omnibus materiae particulis aequalem probat ex eo, quod corpora omnia in medio non resistente aeque velociter descendant, ad vers. 1089. Haec tamen aequalitas in aere ob ejus resistentiam turbatur, ubi de fluidorum disserit resistentia, quae pendet a superficie corporis, ab ejus celeritate, a fluidi densitate, et tenacitate: sed difficile est tot causarum effectus accurate definire. Corpora per fluidum translata, quo

sunt, hoc minus retardantur, a vers. 1172. Cur lapis in aqua citissime fundum petat, idem in pulverem comminutus vix longo tempore descendat, ad vers. 1222. Nunc resistentiam medii ob ipsius medii gravitatem considerat, ubi de gravitate specifica breviter agendi occasionem arripit, attingitque quaestionem de corporis figura, utrum ea ad innatationem quidquam conferre possit, an sola partium fluidi tenacitas in causa sit. Tum a vers. 1336.

corporibus commune, tum quaedam utilissima de eodem theoremata proponit, et demonstrat. Nunc a vers. 1727. comparat inter se gravitates, quae sunt in diversis terrae locis; earum directionem non esse ubique parallelam ait; ubi terrae figuram ad globi formam accedere demonstrat, et cur difficile invenire, an gravitas inaequalis constet in diversis terrae locis. Qua id ratione per pendulorum vibrationes observatum sit, quaeque porro

sunt, negat; neque a causa aestus gignente ullam ait in barometris, quam percipiamus, mutationem effici. Eos porro aestus, qui in Jove, ac Saturno, illo quatuor, hoc quinque circumferente Lunas, fieri debent, considerat, ubi et de Jovis fasciis agit, quae possunt et a nubibus circa Jovem ipsum exortis nostrarum similibus provenire. Ex hoc ad caelestium corporum atmosphaeras gradum facit, quarum quoddam est in Venere observatum indicium. A vers.

fixae ad se invicem, atque ad Solem accedere non videantur, cur ipsius gravitatis naturae ignoratio nihil efficiat, quin ea possit existere, cur demum aetheris resistentia caelestes motus a gravitate ortos non perturbet, ubi et spatium materia ubique stipatum ac plenum a Natura prorsus excluditur; unde ad vortices Cartesianos a vers. 1891 fit transitus, eosque neque existere, neque, si existere, perdurare, neque, si perdurarent, leges

corporum, in aliqua etiam distantia agentibus; quae viam sternunt ad explicandam reflexionis causam a v. 1121. Haec quidem non repetitur ab impulsu luminis in corpus impediens, ut multis ostenditur usque ad vers 1336. (ubi et de corporum raritate agitur), sed a viribus quibusdam, quae flexus in luce varios, et reflexionem, refractionemve inducant; quod a vers. 1549. declaratur. Causam porro vicium, quas diximus, Auctor inquirit, illamque

in fundo oculi delatis gignatur in nobis sensus cujusdam medii coloris simplicis: quare viridis color est omnium gratissimum: quare interdum oriatur coloris sensus sine ullo lucis in oculum impulsu: quare lux calorem, ac ubi majori collecta est copia, ignem flammasque progignat: quid ignis sit, quid efficiat, in quae agat, quaeque dissolvat, quanta vi polleat: Nemorum ac Urbium incendia describit, unde ad Vesuvii eruptiones transgreditur,

ipsum impedientem, proinde in spatiis infinite minutis haec esse infinita ad v. 1600. Quare cum in magnis distantiis vigeat vis attractiva, seu gravitas, necessario debet alicubi haberi transitus a repulsione ad attractionem, ubi quidam erit velut limes contrariarum hujusmodi virium. Sed nec unus hic erit limes, cum saepe transiri possit a repulsivis viribus ad attractivas, quod ex variis naturae effectis deducetur. Quapropter admittenda quaedam est

ab ipsa ad axem perpendiculariter ductas ad v.1719. Ab ejus lineae curvae, quae ab auctoris sui nomine Boscovichiana dici debet, natura, quomodo corporum proprietates deriventur, exponitur, ac primo agitur de extensione, ubi prima corporum elementa debere esse simplicia, ac nullis constantia partibus, tanquam puncta, ostenditur, tum de impenetrabilitate, de divisibilitate, de densitate, ac raritate, mobilitate, ac demum de primorum elementorum

de impenetrabilitate, de divisibilitate, de densitate, ac raritate, mobilitate, ac demum de primorum elementorum immutabilitate. A v. 2065. fit transitus ad considerandas peculiares etiam corporum formas, earumque discrimina, ubi de vi magnetica, de soliditate, ac fluiditate etc. Usque ad v. 2540. Inde deducitur per illam Boscovichianam curvam facile omnia explicari, quae per quascumque vires in natura fiunt, variis elementorum inter se

rebus;
340  Unde etiam Veri in mentem fons defluat almus:
341  Hac sine quandoquidem nil prorsum existere posse,
342  Nil fieri a nobis, Divina aut mente, fatentur.
343   Nonne, ubi Libertas dominatur, multa necesse est
344  Arbitrio fiant ut nostro, nullaeve constet
345  Multarum ratio rerum, nisi sola Voluntas?
346  Ipsa movet se mens, contraque moventibus ire

magis uno
442  Quàm sensu: quid erit, si centum, aut mille repente
443   Auxilium menti tota cum merce venirent?
444  Forsitan et multis tam vasti in partibus orbis,
445  Tanta ubi viventum saeclis spectacula praebet
446  tot variis uber rebus natura, modisque,
447  Multiplex genus est animantum, quod potiatur
448   Aut aliis longe, quam nosmet, sensibus, ipsis

532  Inquires porro quae tutemet omnia mecum.
533   Adde his praeterea gravia esse, et inertia cuncta
534  Corpora: quod nuper certa ratione repertum est,
535  Et quod perspicuum tibi post faciemus, ubi ante
536  Constiterit, quae vis hoc nomine subsit utroque.
537  Nec jam ultra prodire datum est: quis prendere possit
538   Corpoream quantùm ad naturam percipiendam

684  Ad suspecta sibi et loca fraudum plena relapsi.
685  Usque adeo rarum est nostris non sensibus uti
686   Rerum in judiciis, mentemque haud inde moveri.
687  Percipimus porro Tempus, sentimus ubi intus
688  Notitias aliis alias succedere semper
689  Mentis notitiis, seque inter nectier omnes
690  Continua serie, et constanti denique fluxu.
691   Propterea quid erit

781   Transitus ad motus naturam perspiciendam est.
782  Quare age, per sensus itidem cognoscere veros,
783  Non erit, ut possis motus, et prendere mente;
784  Nam quoniam motus fit, ubi transmigrat ab uno
785  Corpus quodque loco, atque alia se parte receptat
786   Immensi spatii; has ipsas cum cernere partes,
787  Aut loca non possint oculi, quod diximus ante;

1134  Et quasdam verum quaerendi noscere normas.
1135   Et primò quaecumque eadem constare videmus
1136  In rebus semper, si stant paria omnia circum,
1137  Omnibus, ut nil fiat, ubi deprendier illa
1138  Non eadem possint, et quod connectier ipsis
1139  Perfacile, et nunquam cernas pugnare vicissim;
1140   illa quidem legum in numerum censumque repone

1198  Non clara ratione illa unica certa videtur.
1199  Non ita nam quidquam naturae in rebus apertum
1200   Constat, ut in claro contra se lumine pandunt
1201  Mensurae, et numeri, verum sine nube ubi fulget:
1202  Non tamen idcirco est, quaerendi his fidere normis
1203  Ut nequeant animi; praesertim accesserit acri
1204  Si tum non facilis falli experientia menti.
1205  

1676  Mucronis sese in speciem conformet acuti;
1677  Ocyor in partem fit cursus corporis illam,
1678  Partem in quam geminae contendunt mutuà vires;
1679  Tardior, in partes alias si tendat, ubi harum
1680   Amplius est spatium, flexusque obtusior exit;
1681  Officiens uni nam detrahit altera semper.
1682  Denique si recta regione secentur utrinque,

1726  Vis feret; ex illo tenta hinc producere puncto,
1727  Ad quod directae contendunt undique vires,
1728  Tres radios tres ad regiones tramitis hujus,
1729  Scilicet extremas, mediamque, ubi temporis aeque
1730   Partiti tibi sunt confinia; bina videbis
1731  Tum spatia ex illo ante oculos nascentia ductu,
1732  Tres laterum costas, ternos et habentia flexus,

2030  Cum primum incepit se in gyrum volvere corpus.
2031  Denique jam quid opus rationes reddere multas,
2032  Cur nunquam in medio, in quod pellitur usque, quiescat
2033  Puncto, ubi cepit agi semel illos corpus in orbes,
2034   Cum, qui per numeros, per certas ire figuras
2035  Scilicet incurvos ductus quoscumque viarum
2036  Posse a corporibus signari quodlibet actis

fugaces,
2190  Atque leves, animi tunc ad se vertere motus
2191  Contendentis eo, conatu, quo potis, omni,
2192  Atque male esse sibi, curaque urgerier acri
2193  Experientis, ubi meta procul errat ab illa.
2194   Felix, quem capiunt, quae summa, aeternaque constant,
2195  Illa fames quem vexat, et expectata voluptas
2196  Suscitat; haud illum nitor auri, purpureoque

ante resistant;
219  Cum fuerit mutata tamen, servare recentem
220   Pergunt, pro veteri et conatus edere nullos.
221  Quae fuerint nec dura tibi, nec mollia demum,
222  Illa ubi perdiderint primam compulsa figuram,
223  Vim subito exercent aliquam, amissamque receptent
224  Ut faciem, pugnant: vis haec, et pugna profecto,
225   Quo mage comprimitur corpus, mage crescere

alterum, oportet,
369  Scilicet obliquae fieri inter corpora plagae.
370   Ergo quae prorsus duo mollia corpora dixi,
371  Directa accedant in mutua vulnera plaga;
372  Ipsa ubi sunt primum tenui collisa duello,
373  Non cessant et adhuc magis usque accedere, mutant
374  Proinde suae speciem valide compressa figurae;
375   Primaeque introrsum pergunt concedere partes

ipsa
483  Mobilitatis, uti jam diximus; ista, necesse est,
484  Protinus ingemines post ictum in corpore utroque;
485   Nam quoniam tanta resilit vi corpus utrumque,
486  Certat ubi laesum formae renovare decorem,
487  Quanta compressum fuerat, cum perderet illam;
488  Ipso, tantundem quoque erit, quod gignitur, ictu,
489  Incrementi; ideo lucra ingeminemus, oportet;

697  Nam tardetur equus quamvis a pondere magno,
698  Puppis item a puppi; sed equus tamen, ipsaque vincit
699  Prima ratis, quoniam sequitur pondusque, ratisque
700   Altera: quare ubi sunt illae aequo momine vires,
701  Quae sese inter agunt, et aguntur? nonne videtur
702  Illa et proinde minus stabili fundata solo lex?
703  Verum, ne quid in his erres hìc forte putandis

circum
762  Contendunt; visque hac de parti cognita semper
763  Ista fuit; quis enim, terraï qui colat orbem,
764  Hanc in corporibus vim multis esse ruendi
765   Deorsum, ubi linquuntur vacuis ea libera in auris,
766  Nesciat, et motum labentibus accelerandi?
767  Propterea magnae rupes, evulsaque saxa
768  Praecipitant altis de montibus impete vasto,

981  Quod superest, eadem contraria cuncta videbis
982  Illis, quae docui, fieri, cum corpus in auras
983  Recta projicimus sursum, quia vertitur ordo,
984  Transit in ascensum descnsus; proinde ubi motus
985   Incipiebat, et assidue celerabat eundo,
986  Assidue tardans ibi desinit, aequaque lapsùs
987  Incrementa prius quae dixi, prorsus in aequa
988  Detrimenta

1080   Efficiunt, multa aera valenti ut verbere pulset,
1081  Aera in lamellas tenuata, plicataque multis
1082  Flexibus; inflecti nam quattuor illa repente,
1083  Mobilitate ubi sint geminatâ impulsa, tuentur,
1084  Ut fuit inflexum prius ipsa a simplice simplex:
1085   Quapropter tum bis geminatam vim quoque rentur.
1086  Nec minus exultant, cum queis resilire potestas,

usus et harum
1257  Plurimus in rebus clarandis his, aliisque.
1258  Percipe principio perstare liquentibus auris
1259  Orbem aliquem, nitida qualem signare papyro
1260   Suemus, ubi gemini nodo pendentis ab uno
1261  Pars immota manet, pars curcumducitur aeris
1262  Altera, et aequalis linquit vestigia disci.
1263  Tum super hunc media longe regione locetur

1520   Nam rectae propius semper, propiusque viaï
1521  Fit cuidam; sed non unquam sic pervenit illuc,
1522  Ut tangat, tactamve secet, transcurrat et ultra.
1523  Nunc quid fiat, ubi labuntur libera non jam
1524  Corpora, sed sola per variarum strata viarum,
1525   Ponderis illorum queis pars retinetur, agamus.
1526  Incipiens plana a facie, quaeque aequore laevi est,

1560   Cum par tempus erit, vel idem, si plurima flexu
1561  Aequora declines diverso, longa sed aeque,
1562  Orta ut mobilitas minor, et decursa minora
1563  Sint spatia, alta ubi sunt minus, haec clivosa viarum.
1564  Omnia verum aeque si summo vertice surgant,
1565   Aeque longa tamen non distendantur, oportet,
1566  Per mage longa, minus spatii, minus atque fugaï,

1687  Nam licet exiguus, longeque brevissimus arcus
1688  Par chordae prope sit, multisque in rebus haberi
1689  Ille queat tanti tumor, ut contemnere possis;
1690   Attamen hìc, vires ubi ab ipsis flexibus imam
1691  Obliquis varie ad terram pendere videmus,
1692  Ipsae haec contemni nequeant discrimina flexùs.
1693  Negligere ista queas, et non errare profecto,

imam
1691  Obliquis varie ad terram pendere videmus,
1692  Ipsae haec contemni nequeant discrimina flexùs.
1693  Negligere ista queas, et non errare profecto,
1694  Rebus ubi magnis referantur tenuia: verum
1695   Non ita, si parvis aeque de rebus agatur,
1696  Aut etiam fortasse minoribus; ista necesse est
1697  Non vanescentem tum partem totius esse.

quamvis,
1700   Aequis mutatur fuga corporis ictibus aeque;
1701  Ast omnem gravitas oritur diversa per arcum,
1702  Quandoquidem variant ibi puncta per omnia flexus:
1703  Est ubi nimirum punctum sublimius, illic
1704  Amplior ad terram duplo est hic flexus in arcu,
1705   Quam chordae per iter, medioque in tramite par est;
1706  Ast exinde minor, vanescit denique in imo, et

transitus ullus
1807  Decuteret: quare quid fiat, quantaque flexu
1808  Mobilitas pro tam vario tribuenda, videndum:
1809  Perfacile extemplo curvos veniemus ad arcus.
1810   Sic ubi deveniunt equites spumantis ad undae
1811  Obstantes ripas pluviis torrentibus auctae,
1812  Alpinaque nive, ut nequeant transire, soluta;
1813  Decedunt, retroque abeunt, campumque relinquunt

terra vertice surgit;
1826  Sive per istius tum partem continuati
1827  Corpus agi grave deinde libebit, sive per illud,
1828  Perveniet parili ad confinia mobilitate
1829  Illa, ubi se junctis duo finibus aequora nectunt;
1830   Namque utrinque locis aeque descendet ab altis:
1831  Quare etiam inferius volvens se deinde per aequor,
1832  Recta sive via, ex alio seu venerit illuc

1842  Aut illinc rectà deorsum si lapsa venirent.
1843  Tum constructarum numerus, brevitasque viarum
1844  Si tantùm increscant, via desinat omnis in unam
1845   Ut curva, flexamque viam, non flexus ubi ullus
1846  Hilum de tota delimat mobilitate;
1847  Agnosces, quales grave corpus cumque viarum
1848  Desiliat curvos per ductus, insiliatve,
1849  Tum fore nimirum, fugiens

est innumerarum
2056  Naturam, et vires, et munera multa; latebant
2057  Quae prius humanis animis impervia prorsus.
2058  Jam prospectus in infinite tenuia rerum
2059  Ille ubi tentatus primùm, quae, quantaque nobis
2060   Non subito reclusa, oculisque patentia nostris
2061  Vidimus, et prorsus disjectis clara tenebris.
2062  Unde magis, quam de tripode et resonantibus alte

minutis
2097  Respondere aliae similes res invenientur
2098  Finitae, quaeque infinito proinde recedant
2099  Intervallo ab eis: tibi sic dissolvitur ergo
2100   Nodus, ubi illorum rationem inveneris, omnis.
2101  Hac ex parte suum mira ars pervenit ad augmen.
2102  Ex alia sed parte, ubi de rationibus istis,
2103  Quas prius a rerum natura propositarum

2099  Intervallo ab eis: tibi sic dissolvitur ergo
2100   Nodus, ubi illorum rationem inveneris, omnis.
2101  Hac ex parte suum mira ars pervenit ad augmen.
2102  Ex alia sed parte, ubi de rationibus istis,
2103  Quas prius a rerum natura propositarum
2104  Noveris, ad rerum rationem nempe fluentem
2105   Ordine commigras inverso, illasque requiris

2180   Esse quid ova putent, nisi eorum exilia structa,
2181  Et tenuissima jam membrorum elementa, sed aequo
2182  Quae tamen ordine sint, similique, ut magna, figura?
2183  Deinde ubi non rerum summas a partibus ipsis
2184  Colligimus? Populi quis opes prius aestimet, ejus
2185   Quam varios seorsum per census, atque viritim
2186  Per capita ipsa eat ordinibus comprensa? Quis armis

2190   Bellandique modos varios, artemque cruentam?
2191  Pastor oves numerat, proprias cognoscere cum vult
2192  Divitias, tauros et jugera durus arator.
2193  Demum in rebus ubi non semper tenuia magnis
2194  Despiciuntur? Ut in vasto gutta aequore ponti
2195   Unica, praeruptis ut in Alpibus addita saxi
2196  Pondera, quae digito moveas, et ut una per agros

42  Institui Reges, terrestria numina, Divum
43  Esse genus, vix non aris, et thure colendos.
44  Num tamen idcirco est hoc regni nomine in uno
45   Vis eadem in variis ditionibus? Est, ubi tantùm
46  Arbitrio Rex cuncta suo movet, et super ipsas
47  Supremum leges caput extulit, omnia vertens
48  Ut lubet: est contra, antiquis ubi legibus ipsa
49  Innixa est

45   Vis eadem in variis ditionibus? Est, ubi tantùm
46  Arbitrio Rex cuncta suo movet, et super ipsas
47  Supremum leges caput extulit, omnia vertens
48  Ut lubet: est contra, antiquis ubi legibus ipsa
49  Innixa est ratio regnandi; Rex ubi mutis
50   Scilicet addit vim, recipitque a legibus, atque
51  Utraque se media sic temperat arte Potestas.
52  Illic,

46  Arbitrio Rex cuncta suo movet, et super ipsas
47  Supremum leges caput extulit, omnia vertens
48  Ut lubet: est contra, antiquis ubi legibus ipsa
49  Innixa est ratio regnandi; Rex ubi mutis
50   Scilicet addit vim, recipitque a legibus, atque
51  Utraque se media sic temperat arte Potestas.
52  Illic, Regnantum qua flectit cuncta libido,
53  Instans

necesse est,
73  Ut scelera, et fraudes, errorem ita plectere, fortisque
74  Adversae eventus ulcisci, diraque semper
75   Imperia exercere, suique augere timorem.
76  Ast ubi nil patrias in leges juris habere
77  Rex valet, indecores non subdunt corda timores.
78  Hic Honor est, humana potens qui pectora flectit;
79  Hoc magnum, hoc pulchrum, porro hoc laudabile,

ille vel acri
103  Impulit interdum patriam convellere bello,
104  Civilique ferox foedavit sanguine dextras,
105   Impiaque extimulavit in ipsum pectora Regem.
106  Per multos ubi res agitur sed publica Cives,
107  Degendum solis mortalibus esse beate
108  Creditur, aequato inter se qui jure fruuntur,
109  Haud secus, ac fratres totoidem, quibus aequa potestas.

rerum hic vertitur ordo.
157  incertis non tam vastum mare volvitur undis,
158  Ventorumque vices agitatum percipit omnes,
159  Quam vario rerum mutantur publica motu.
160   Haec ubi cognôris, multaque revolveris ipse
161  Parte vigil, si tum te ad foedera Naturaï
162  Certa, ratasque feras ad leges, haec quibus omnis
163  Summa stat, ad tutos e tempestatibus atris

334  Illius, ut super a dictis deducere possis.
335   Hujus praeterea prae cunctis una viaï
336  Optima dos; per eam quod puncta celerrimus extet
337  Trajectus gemina inter, ubi unum celsius, alterum
338  Est depressius, obliqua et regione vicissim
339  Consita: namque loca haec quae recta brevissima nectit
340   Tum via, tranatur cunctis non ocyus; aequi

curventur ab orbe
346  Diversi, diversa cadet per tempora pondus:
347  Crescet mobilitas, si primo pendeat ortu
348  Inclinata magis via: sed nimis illa deorsum
349  Inclinatur ubi in praeceps, distenditur amplum
350   Tum spatium, quod sit tranandum, temporis addens
351  Tantum, ut jam constent majora impendia lucris.
352  Quapropter debent esse et declivia tanta

vera putato
390   Esse locis, urget nisi qua regione locorum
391  Res gravitas, aequos adjungens ictibus ictus,
392  Constans; ut terram circum diffunditur omnem,
393  Atque ubi nilve, parumve meantibus officiatur
394  Corporibus. Verum vigeat si legibus illa
395   Diversis, infinitos confingere quarum,
396  Si sit opus, libeatque, modos, praescriptaque possis,

ut pede transeat illuc
411  Ipsa novis pollens numeris ars; multiplicesque
412  Non magnae res interdum confundere possunt
413  Omnia, et ex oculis veri secludere lumen.
414  Sic ubi pulvereos transmittunt agmina campos,
415   Quadrupedumque leves insultant undique turmae,
416  Ilicet in nubes sese globus evehit ater
417  Pertenui quamquam, at condensa spissus arena,

419  Audet, nocturnasque oculis inferre tenebras.
420   Deinde opus est, cum jam patefactum pluribus extet,
421  Corpora curvatos ut eant demissa per arcùs,
422  Hoc quoque nosse, ubi jam prolapsum corpus ad imum
423  Venerit aequi orbis, vel ab aequo cujus origo est,
424  Quem tibi nimirum nuper signavimus, arcùs,
425   Aut flexi alterius cujusviscumque meatus,

jam coeperat unde, cacumen;
432  Nimirum veluti de recto diximus ante
433  Descensu, ascensuque, viae ratione reflexa.
434  At si non cogatur iter convertere sursum
435   Corpus, ubi flexipars cursùs tangitur ima,
436  Praeteriens ast aequalem similemque per arcum
437  Ulterius possit procurrere, parte subibit
438  Protinus ex alia, qua venit mobilitate,

totam denique summam
601  Parvus, in excursu supremo nempe, sit error,
602  Vanescit privos hic dispertitus in omnes,
603  Prorsus uti nequeat sentiri, pene nec esse.
604  Hac ubi quapropter tuta ratione repertum
605   Constiterit, filum quam longum debeat esse,
606  Ut decies senos procursus qualibet horae
607  Conficiat decies in sexta parte; videbis,

patenti
777  Nigrantes inter fluctus ratis, actaque ventis
778  Huc illuc variis, sinuoso et concita cursu est,
779  Spes erat, ut possint vexati per mare nautae
780   Scire, ubi sint, et qua mundi regione locentur
781  Continuò, instabilisque viae qua parte peracta
782  Quae superet, terrae spatiumque, plagamque petitae.
783  Spes rata si nautis tentantibus illa fuisset,

ardua semper
793  Obstiterunt, id ne Mortales assequeremur
794  Hos etiam pendentis itus post denique virgae,
795   Et reditus, ut sunt, certa ratione repertos.
796  Namque ubi sint, longas possint ut per mare nautae
797  Noctes, atque dies jactati agnoscere, oportet
798  Invenisse prius, quo jam sit cumque locorum
799  Forte ratis, quantum terraï distet ab axe

revisunt.
825   At discrimen id est, quod proximiore locantur
826  Qui circum regione ipsorum exortibus, îdem
827  Accidere illa prius, quae diximus, omnia cernunt.
828  Quare ubi sex horis praecurrere cuncta videntur,
829  Quartâ est terraï promotior ora sub ortus
830   Parte; quater senis circum omnem, non simul, horis
831  Terram, nempe prius vicinis, deinde remotis

899  Deprensum est virgae inventum: vibrata, necesse est,
900   Si sit longa nimis, placido, immotoque cubili
901  Ipsa eat in quosvis aequali tempore cursus;
902  Ast agitata ubi sit, veluti sub puppe cavata,
903  Tempora turbantur; certis nam motibus extra
904  Officit incertus motus, nec pellitur aeque
905   propterea, interdum et procursus desinit omnis.

965   propterea a numero punctorum pondera pendent;
966  Non gravitas. Haec si foret una, eademque per omnem
967  Materiam, et partes agitaret viribus îsdem
968  Aequales, tamen esset, ubi plus corporis extat,
969  Majus pondus adhuc, et plus intendere nervos
970   Cogeret, idque ab humo tollentem, seu retinentem
971  Plus quoque lassaret, versantemque aëre dextram.

1123  Cum causis collata suis, notisque elementis.
1124  Adde, quod implexum mage redditur id quoque multo
1125   Propterea, quod stipantur prae corpore partes,
1126  Conque premuntur, ubi velut aër exsiliente
1127  Pollent vi; ast aliae a tergo tamen exsilienti
1128  Vi quoque pollentes ipsa hac propellere possunt
1129  Vi properans corpus; retrorsumque ilicet illae

1411  Immotae stent, librataeque: fac adjiciatur
1412  Ponderis ex una pauxillum parte, repente
1413  Verget eâ pila parte in terram, ast altera scandet:
1414  At non scandet, ubi productam dimoveatur
1415   E medio puncto per virgam, ut tractus ab ista
1416  Crescat item parti, velut illâ pondera crescunt:
1417  Quin descendet, ubi spatium id mage pondere crescet

1414  At non scandet, ubi productam dimoveatur
1415   E medio puncto per virgam, ut tractus ab ista
1416  Crescat item parti, velut illâ pondera crescunt:
1417  Quin descendet, ubi spatium id mage pondere crescet
1418  Adverso. Alterutrum duplici sic concipe tractu
1419  Arceri a medio, duplicem rapietur in arcum,
1420   Si moveatur, eritque duplex proin impetus ipsi,

1498  Aut minui; quacumque voles ratione per illas
1499  Ponderibus demes, momentaque viribus addes.
1500   Turbari tamen has aliquid tu percipe vires,
1501  His probe servari nec rebus posse, ubi funes
1502  Flexibus obsistunt, et corpora pressa vicissim
1503  Desuper haud facili possunt procurrere pacto.
1504  Haec si namque forent laevissima, pressa profecto
1505  

1566  Conjunctae retinent. Si nexus longa tenaces
1567  Aetas, solque suo disjungens igne resolvat,
1568  Undave, vel fulmen, declivi plurima tergo
1569  Corpora volvuntur; tum demum in fine, ubi flexus
1570   Est minor, accumulant sese, clivosque priores
1571  Se sternunt super, et stratis hos pluribus augent.
1572  At funes etiam jam diximus esse morantes
1573  Vim,

aequalesque,
1692  Oppositique) nihil mutandum his motibus esse
1693  Cognosces illud punctum gravitatis, eadem
1694  Ast, ut nuper erat, prorsus ratione manere.
1695   Namque ubi sunt motus aequales, oppositique,
1696  Non spatia a punctis simul omnibus omnia ducta
1697  Planitiem ad quamcumque queant mutarier; ergo
1698  illius et puncti spatia haud mutata manebunt.

1708  Nunc quoniam vires uno sese inter agentes
1709  Tempore se promunt omnes, ut ab omnibus istis
1710   Compositus fiat motus; quodcumque, necesse est,
1711  Illic sit punctum finito hoc tempore, ubi esset
1712  Denique idem, vires si succedentia tantùm
1713  Scilicet egissent per tempora; proinde nec istis
1714  Mutari junctis spatiorum summa valebit.
1715   Denique vel

constet ubique
1809  Pondo; non eadem gravitas licet extet ubique.
1810   Si nos, cum dextra retinemus corpora, vires
1811  Metiri nostras penitus possemus, et harum
1812  Post, ubi opus fuerit, reminisci, mente tenaci;
1813  Has nostras alibi referendo denique vires
1814  Scire liceret, idem sit eodem an corpore pondus
1815   Omnibus in terris, ire in quascumque liberet.

calore,
1895   Frigore sic contra retrahuntur; proinde quod aere
1896  Incisum fuerat filum in regione calenti,
1897  Par erat, ut, nostris illatum cum fuit oris,
1898  Aura ubi frigidior, se retro traxerit in se.
1899  Propterea ad flammas dura exposuisse metalla
1900   Saepe, atque aestivi certabant solis ad ictus,
1901  Illaque distendi cernebant sole, vel igne.

1950   Motus esse minus pernices repperit illic,
1951  Quam prius in patriis Europae viderat oris.
1952  Altera hyperboream glaciem, arctoasque pruinas
1953  Docta cohors adiit; tentans ubi talia, cavit,
1954  Ne quid concretum turbaret frigore caelum.
1955   Et demum virgae cursus magis esse, recursusque
1956  Invenit celeres: proinde et gravitatis ibidem

1955   Et demum virgae cursus magis esse, recursusque
1956  Invenit celeres: proinde et gravitatis ibidem
1957  Vires esse magis, quam sint natalibus oris,
1958  Pollentes, multoque magis, quam sole ubi tellus
1959  Impendente super circum vastissima fervet:
1960   Ut nequeas animi dubius proin esse, sub altis
1961  Cardinibus plus, quam media res pendere terra.
1962  At quod

in ipso.
1990   Vidit item queiscumque locis hanc vim fugientem
1991  Illis oppositas directam semper in oras,
1992  Queis medium cujusque peracti includitur orbis:
1993  Proinde ubi per medium terraï maximus orbis
1994  Transit, ibi est gravitas contraria vi fugienti,
1995   In medium terrae quia tendit, at obstat eidem
1996  Usque minus, quo plus orbes deflectere circum

fatentur;
2106  Posse nec omniparente sua contendere cum vi
2107  Illa, nec indigenis inventis aequiparari;
2108  Quae tamen ipsa aliis quoque rejiciuntur in oris,
2109  Nempe ubi vorticibus locus est, ternisque elementis.
2110  Nimirum quae res eadem sit saepe probari,
2111  Mente, diuque animo circumsonte, atque probetur

pacto,
2155   Quo licet, his vitam cupidi certamus ademptam
2156  Corpora corporibus miscentes mortua vivis,
2157  Et facimus pars sint nostri, in nobisque locamus.
2158  Hunc ubi funereum Grajorum hausere phalanges
2159  Morem oculis illic longinquo Marte merentes,
2160   Obstupuere animis, damnaruntque horrida facta.
2161  Interea insueto tentata vel aëre, longa

miseratus alumnos
2188  Ripis saepe tuis visos reptare, memorque
2189  Expositi quondam tenero cum Fratre Quirini
2190   In mare pertuleras forsan parcentibus undis.
2191  Plus ubi quaesitum est de moribus, ipsaque virtus
2192  Cui laudata magis, Grajae telluris alumnis
2193  Quam fuerit, studioque diu affectata severo?
2194  Haud minus hos rigidos tamen, hirsutosque magistros

2202  Scilicet et factis, et corpore, flexile fiat
2203  Ut sic ingenium, culturaeque artibus aptum:
2204  Blanditiis facile esse animos fregisse feroces.
2205   Crimen adulterium est, et dedecus; est ubi neutrum
2206  Credatur tamen; hospitibus praebere domumque,
2207  Consortemque thori gaudent. Sunt gaudia tantùm
2208  Qui Veneris norûnt incestae, vulgivagaeve.

lucem,
10   Cunctarum vires, et foedera denique rerum
11  Scrutari, atque artem, qua totus flectitur Orbis.
12  Quo nunc terra parens, hominum gratissima sedes,
13  Nostrae ubi sunt et opes, et maxima regna, ubi curae
14  Ingentes, nostrique metus, et gaudia nostra,
15   Effugis ex oculis? quo moles tanta recessit?
16  Credideram tua res ad commoda quasque referri,

10   Cunctarum vires, et foedera denique rerum
11  Scrutari, atque artem, qua totus flectitur Orbis.
12  Quo nunc terra parens, hominum gratissima sedes,
13  Nostrae ubi sunt et opes, et maxima regna, ubi curae
14  Ingentes, nostrique metus, et gaudia nostra,
15   Effugis ex oculis? quo moles tanta recessit?
16  Credideram tua res ad commoda quasque referri,
17  Et Solem

immotumque Lyceis,
88  Viluit, et numerum tot rebus inanibus auxit;
89  Et qui Socratica divinus prodiit arte,
90  Pertulit interitus totidem, quot vidit et ortus.
91   Ergo ubi magna novo rationum lumine fulsit
92  Newtoni mens, a certis incerta dirempta
93  Vidimus, atque suis haec intentata relicta
94  Aeternùm in latebris, contra illa educta superne.

108  Tractibus inter se sint, a nobisque remota,
109  Non subito attollunt sursum se, sideraque ipsa
110  Subdunt mensuris, ulnisque, et passibus aequant;
111   Unde etenim inciperent, vel ubi consistere possent?
112  Quid notum foret, ut conferre ignota valerent?
113  Primo igitur terrae varios cognoscere tractus
114  Usus erat, facile et campos, et culmina celsa

qua lege gerantur,
124  Qui prius, et qua vi, perspexerit, ire per altum
125  Aethera tum possit, nobis vicinior ipsa
126   Qua deflectit iter bigis exercita Phoebe.
127  Hujus ubi agnorit cum nostra foedera Terra,
128  Evolet ad Phoebum subito, atque vagantia circum
129  Corpora conscendat jam certior, ipsa, requirens,
130  Qua vi per caelum sese, qua lege gubernent,

206   Una, eademque locis, si cognoscere avebis;
207  Illa est, quam paribus gravitatis ab ictibus, atque
208  Nusquam intermissis deorsum actum acquireret illic
209  Corpus, ubi terrae pars esset quarta profundae:
210  Projectum hoc etenim valido tunc impete cursùs
211   Aequalem circum semper raperetur in orbem,
212  Continuoque via a tangente rediret in arcus.

285  Non alia, quam qua tractus a lumine semper
286   Scilicet in sese repetiti crescere debent.
287  Quare quo tractus puncto a flammante sit ipse
288  Major, cum repetas in se se ubi scilicet, illa
289  Rarior hoc certe lux, languidiorque meabit.
290  Subjicere hanc oculis rationem sic quoque possis;
291   Lampade per noctem succensa longius adsta
292  Te

aeque.
661  Denique non axem Terrai semper easdem
662  Respectare plagas mundi, sed tempore longo
663  (Parva etenim a saeclis discrimina percipiuntur,
664  Accumulantur ubi, et coalescunt multa, remotis)
665   Paulatim positus mutarier illius; orbem
666  Nam sinuat circum, nec jam ad loca prima revertit
667  Biscentum nisi post, decies et saecula sena.

puncto:
712  At si deinde pares, vel eosdem corpora in orbes
713  Tempore procurrant non aequo, esse ordine verso
714  Vires, in sese repetitum ut tempus utrinque.
715   Ergo ubi perspicuas rationes videris horum;
716  Aude, age, mecum animo gemina ad vaga sidera scande
717  Quaevis, Mercurii velut, et Mavortis ad astrum;
718  Jamque aliud quoque finge astrum; quod Martis in orbem

757   Ipsa huc temporibus respondens area semper,
758  Ut docui, nos jam propius quoque duxit, ut astri
759  Esse videremus vires cujuslibet ejus
760   In medium Solem directas: namque ubi curvi
761  Corpore signantur circum properante meatus,
762  Sic ut quaeque suis mutatis area semper
763  Aeque temporibus mutetur; corpora, quae tum
764  Detorquent, vires

curis
774  Vis animi est, usu et jamdudum exercita longo
775   Rerum in mensuris, quas nostro in carmine non est
776  Dicere, tractatas non vocibus utpote nostris,
777  Plus ubi cognosci, quam dici denique possit.
778  Difficili proin abstentis procul ipse labore
779  Longe iter ostendam tamen, et, quam repperit, artem,
780   Naturae Interpres, quo non solertior ullus.

1247  Nimirum, numerus testantum crescit id ipsum;
1248  Et nihil est quod dissideat, prorsusque repugnet.
1249  Et velut incorrupta, atque optima proinde fatemur
1250   Judicia esse inter Cives, ubi rem neque turbae
1251  Aut favor, aut odium, nec dives copia fandi,
1252  At verique secant testes, mutaeque tabellae,
1253  Resque ipsae, quae sunt certa ratione peractae;

1839  Hujus, et illius cujusviscumque canalis
1840   Pondera sese inter paria esse videbis, ut ipsae
1841  Par quoque pondus habeat, librantur quippe, columnae,
1842  At sunt particulae majores, est ubi lymphae
1843  Longior ad terrae medium distensa columna,
1844  Materiumque in se majorem proinde receptant
1845   Tanto, haec medii quanto distantia major;
1846  Quare, in

tota
2025  Quam moles sit densa, inter summum minimumque
2026  Si medium teneas, et quanto pondere constet.
2027  Est regio non una, fluenti concitus aestu
2028  Per decies ubi quinque pedes, atque amplius audet
2029  Surgere pontus, humumque minatur subdere fluctu,
2030   Ut Morinos apud, et Schaldis, Rhenusque bicornis
2031  Qua pelagus subit, et falsis confunditur undis.

per sata fluctus
2035   Inducat, silvasque ruat, pervadat et urbes.
2036  Littus ad id celsae tu moenia turris adito,
2037  Pendula distendens adjuncto pondere fila.
2038  Ergo ubi se Oceani coeptat sustollere fluctus,
2039  Scilicet expulsis auris succedere stratum
2040   Undai, quod plus distendi a littore circum
2041  Concipias procul, ad decies quam millia quina,

2278  Utque mare, inscribunt loca sic deferta tabellis.
2279  Jam quos Oceano praetendit Gallia portus,
2280   Omnes pene novi, siccatis atque relictis
2281  Antiquis; praesens non est, Phocaea ubi quondam,
2282  Massilia, at diducta situ, pontumque secuta.
2283  Portubus in Latiis, quibus ad certamina structas
2284  Romulidae puppes condebant, nunc viret herba,
2285  

praescriberet orbi.
185   Namque Rhodo, tanto claram quam fecerat ipse
186  Hospitio, mage quam moles ea vasta Colossi;
187  Submisit fasces Doctrinae Oriente subacto
188  Magnus ubi, et subiit parvos, ut templa, penates;
189  Tu quoque ab Arpino, largum cui flumen et aureum
190   Eloquii, cupidus fontem hunc virtutis adisti:
191  Ergo Rhodo ex humili summas ita radere ponti

subiret.
195   Illud at Aegypti primo de littore visum,
196  Moenia quo Macetae surgunt de nomine Regis,
197  Parte aliqua aetherii sursumse totius orbis
198  Extollebat, ubi jam summum culmen adiret.
199  Et quia utrumque ratus mediae esse sub orbe diei
200   Uno eodemque locum; pariter, sese inter, utrumque
201  Percepit tantis removerier intervallis,

371  Inter se Terrae duo percipe; noscere flexum
372  Primo illum debes, quem fila cadentia recta
373  Terrae ad planitiem, rectaque meantia utrinque
374  Efficerent illic, ubi opus concurrere longe est
375   Obvia visceribus sub Terrae mersa profundis:
376  Praeterea debes, inter duo pucta quid extet
377  Distensum spatii, quot passus nempe, vel ulnae,

405   Tenditur adjuncto quod deorsum a pondere plumbi;
406  Binaque, ab hoc medio curvas quod tendit ad oras,
407  Vitra haerent lateri, queis sidera transpiciuntur;
408  Vitra inter, species ubi rerum pingitur omnis,
409  Fac, transversa loces, seseque secantia recta
410   Aerea fila: latus tum si direxeris alte
411  In terram vertens signati marginis oras,

476  Campi in planitie lati sita, detur ut illum
477  Tractum interjectum, numeris quem inveneris ante,
478  Passibus aptatis revera, ulnisque probare.
479   Ergo congruere haec ubi videris, est opus omnes,
480   Intervallorum sursum, deorsumque meantum,
481  Ut varii, haud aequo consurgunt vertice montes,
482  Obliquas series terrae demittere in aequor,

illic?
613  Ast in ea coni, quae sit de segmine primo,
614  Effigie, mage frontis curvato inflectitur arcu,
615   Qua de parte magis producitur; atque ubi distat
616  Planitie minus a recta, subtilior exit,
617  Et minor axis ibi est: ita ad axem crescere debent,
618  A majore gradus dum pergunt axe, minorem
619  Continui,

1107   Terno attollentem, spatioque sequare quaterno.
1108  Ordine quo possis invento pergere tutus,
1109  Innitique auris levibus, sursumque volare.
1110  Haec lex est, gravitas ubi constans, unaque ubique
1111  Scilicet: at spatiis eadem in se pro repetitis
1112   Si decrescat, uti vere decrescere certum est,
1113  Lex parvis ab ea paulo diversa vigebit

1119  Inter sese alio, nimirum terna struantur
1120  Post bina ut spatia, et succedant sena repente;
1121  Ordine quo numeri cum progrediuntur, eosdem
1122   Dicimus harmoniae de nomine, quippe ubi primi
1123  Quae ratio est ad eum, qui tertius, aequa sit illi,
1124  Quam discrimina habent, rationi, nempe prioris
1125  A subeunte secundo, et ab excipiente secundi:

1134  Desuper aurai compressae pondera, vimque
1135  Signat, quamque locis densata quibuslibet extet
1136  Rarior inventa est sic partibus aura quaternis,
1137   Quam nos inter, ubi est educta ad millia septem.
1138  Perge vices per quadruplices ita semper in altum,
1139  Septenis septem cumulata prioribus addens
1140  Millia, si gravitas constans sit, credere certe

1154  Tot cereris mihi grana, quot hac ratione putentur:
1155  Princeps haec unum sedes (albasque, nigrasque
1156  Quadratas tabulae sedes monstrabat, ubi ambae
1157   Institunt acies, et noto limite pugnant ),
1158  Altera bina ferat, tum tertia quattuor, octo
1159  Quarta, et sic duplici crescant repetita per omnes
1160  Grana

1416   Terra nec ima ullos, neque suppeditare paratus
1417  Imus et ipse aer; quid summus possit inani
1418  Assimilis, subtili imbellis corpore, inersque?
1419  At fors possit, ubi introrsum quid desuper haurit,
1420  Foecundoque sinu caelestem percepit auram,
1421   Scilicet illam ipsam, phoebeo funditur astro
1422  Quae circum, ut docui, atque apparet saepe sub orbe

extat
1461   Ad caelum conversa, aliisque obstructa latescit
1462  Inferioribus, et sistentibus undique visum:
1463  Tantum igitur fili apparet lucentis imago
1464  Circum oras, ubi praeter ea impedientia nigra
1465  Corpora subtiles expansae nant quoque partes.
1466   Tum varios illic fuscos, clarosque videbis
1467  Alternatim orbes, cum decidet altera major

1634  In loca, demittens partem, quae se altius ante
1635  Intulerat, tollensque profundam, quaeque quieta
1636  Ante fuit: moti pulsus sic aeris ultra
1637   Extenduntur, ubi constrictae dissiluere
1638  Particulae, in spatiumque breve adduxere patentes,
1639  Immotasque alias prius, exteriusque locatas.
1640  His vicibus, veluti vibratur pendula virga,

1746  In sese a medio spatiis, ast ordine verso.
1747   Quapropter facie in Solis si vis gravitatis
1748  Mille ferat partes, decies feret in Jove partes
1749  Octonas, decies prope Terra est, hic ubi noster
1750  Afficitur sensus, Telluremque excipit aer.
1751   Ne vereare tibi secreta his prodium,
1752  Viribus et quantis, et quanto corpore constent
1753  Scilicet.

1859  Intima, multiplicique opera, longaque laborat,
1860  Quasque suo nequeat dum res comprendere textu.
1861   Corpora terna etiam, quae se ad se mutua ducunt,
1862  Ducunturque, ubi rem generatim expendere coeptes,
1863  Nodus non simplex et inextricabilis ambit,
1864  Praesertim res ad privas cum veneris inde.
1865  Unum ex his longe si vincat caetera corpus

finxi, a facile ( quo sunt loca, dimidiato
2107  Lumine queis Phoebe hinc, atque illinc clara renidet )
2108  Ad loca, quae constant suprema, atque infima, fulget
2109  Tota quibus, vel caeca silet, conjuncta ubi Terrae
2110   Dicitur; acceleratque ea motum causa, suis ut,
2111  Quam pro temporibus major tunc area fiat,
2112  Et prope quadrijugos pro bigis ut Dea scandat;
2113  ast

fronte;
2120   At subito redit in lucem, atque adolescit eunte
2121  Ulterius Luna, loca dum jungentia tangat,
2122  In quibus illa quidem vis fiet tripla prioris,
2123  Sedem ubi nempe velut regni, soliumque locavit;
2124  Et sua crescet item pars prima, per omne sed istud
2125   Non spatium (paulum decedit nata parenti),
2126  At spatium per dimidium, quod totius orbis

2206   Hic sit nempe locis, et summo, et transitus imo.
2207  Proinde accedendi queis major causa locis est,
2208  Illa magis distant a Terra; contra ubi major
2209  Causa recedendi, minor est distantia ibidem.
2210  Haec eadem quoque causa facit, cum Lunifer orbis
2211   Debeat a prima non aequus origine gigni,
2212  Sed

Et quantum varient inter gemina aequora flexus.
2301   Scilcet inventum est illa procedere nodos,
2302  Qua sunt signa, plaga quoties Luna ipsa moratur
2303  Alterutrum e geminis inter latus orbis, ubi ore
2304  Dimidio fulget cum transmeat, inter et ipsum
2305  Nodum, qui alterutro huic lateri vicinior extet;
2306   Et regredi nodos, contraque incurrere signa,
2307  Cum

2489  Insani non dissimilem, atque antiqua Nepotes
2490  Semper in humano renovant deliria corde.
2491  Quidnam etenim nostris medium est in rebus, et aequum?
2492  Quae studia inter nos versamus, non ubi multam
2493  Nostra habeat partem vesania consiliorum?
2494  omnibus in rebus virtutem audire, sequique
2495  Semper quis suevit solam, solaque moveri?
2496   Protinus invadit

agendis
33  Tunc fuerint, taedetque sui, miserumque, dolensque
34  Incusant aevum, nec vitam agitare videntur.
35   Agricola incurvo terram molitus aratro
36  Aestivos soles ubi condidit, otia captat
37  Stratus humi, somnumque brevem, laetusque peracto
38  Noctis circuitu redit ad sua munera, et herbas
39  Evellens canit, et ramorum culmina stringens,

terram punctum prius aspiciebat, abibit,
243  Aspicietque aliud; circum at nova puncta manebit
244  Jam non par gravitas, cum nec globus illa, nec aeque
245  Densa sit; ad punctum subito venietur, ubi istinc
246   Pars gravior, levior pars illinc altera constet.
247  Propterea assidui conatus exorientur
248  Partibus ad positus se primos restituendi.
249  Cum paulum Luna a

397  Quam Sol, qui spatium interjectum immane relinquit.
398  Hunc numeris qui tentavit deprendere motum
399  Vis utriusque simul conjuncta effecta requirens.
400  Nempe ubi se in medio majora minoribus aequant;
401   Particulas decies quinas aequare quotannis
402  Repperit, illarum tenui quae ex ordine constant,
403  Nempe gradum decies si sena in fragmina scindas,

518  Exagitat bigas, quam cum extra excurrit utrinque.
519  Porro intervallum, geminos quod temporis extat
520  Inter eos, sibi qui succedunt mutua, cursus
521   Integram post quamque diem, sit majus, ubi illa
522  Caeca silet, vel plena micat. Diuturnius ac tum
523  Multo tempus erit pariter, quod furgerit, ex quo
524  Illa altum ad mediae lucis devenerit orbem
525  Scilicet,

Ut Coelo, Terraque, ita magni in gurgite ponti,
582  Omnes undique res, hoc certo ut pondere, firmans.
583   Scilicet, ut supera docui, ut Sol ipse Sorori
584  In Terram vires, gravitatemque auget, ubi illa
585  E latere excurrit, minuitque exinde vaganti
586   Duplo plus imos orbis, summosque per arcus;
587  Sic etiam Terrae diversis accidit ipsis
588  Partibus ob Solem

631   Longae directo, quaecumque est, axe figurae.
632  Atque huius jam certa per artem inventa figurae
633  Natura est, oritur quae coni a segmine primo,
634  Si vestigia linquat, ubi est super axe rotatum
635  Majori circum. Quare pars altior illa est
636   In terra, summo cui supra in vertice Luna est,
637  Inferius vel sub pedibus; depressior ora

702  Cynthia nocte micat; fraternis viribus addit
703  Ipsa suam quia vim validum, et situs axibus idem est.
704  At minor aestus erit, medio cum fecta nitebit
705  Corpore, ibi alter enim sustollit, ubi altera fluctus
706   Deprimit, auget et haec, ubi decutit ille vicissim,
707  Mutuaque adversis pugnantes viribus obstant,
708  Impediuntque; quod est discrimen, denique solum

703  Ipsa suam quia vim validum, et situs axibus idem est.
704  At minor aestus erit, medio cum fecta nitebit
705  Corpore, ibi alter enim sustollit, ubi altera fluctus
706   Deprimit, auget et haec, ubi decutit ille vicissim,
707  Mutuaque adversis pugnantes viribus obstant,
708  Impediuntque; quod est discrimen, denique solum
709  Apparet, quantum Phoebo pollentior ipsa est

747  Nam quoniam Terrae modo ad ortum flectitur axis,
748  Et modo ad occasum; maturior accidit idem
749  Fluctus ad occasum, sed contra fluctus ad ortum
750  Serior; illud, ubi laterum ora enaverit; ast hoc,
751   Postquam delituit, vel Cynthia tota refulsit.750
752  Non causis quoque cernis ab his, cur debeat esse
753  Aestuum inaequalis geminorum mortus, ab orbis

aetheris oras;
758  cuncttisque ad Boream regionibus, ipsa Borea
759  Si per signa meet, supra caput altius ibit,
760  Oppositum id punctum quam porro scandere possit,
761   Ipsa ubi se mediae demisit noctis ad orbem;
762  Ille tumor debet proin altior esse sequente.
763   Quid memorem, cur Luna ferat conjunctave Soli
764  Majores aestus, oppostave. quam loca pregens

834  Et se demittent plus, quam libramina poscunt,
835  Atque iterum exsurgent, iterum labentur eisdem
836   Usque locis, et itus aequali tempore fient,
837  Et reditus, et ubi est prior horum, ibi et alter, et alter:
838  Sic etenim impressos conservat inertia motus.
839  Porro suspensas aequante sub orbe moranti
840  Redde suas Lunae vires; bene congruat istis

aquai
894  Libratae id peraget; per oesdem crescere namque
895  Temporis ipsa gradus, per quos decrescere debet.
896   Proinde maris vas est spectandum, atque ipsus ora,
897  Hoc ubi servatum est ( illo nempe aequore, rauco
898  Quod late Oceani perfundit gurgite Gallos.)
899  Unda fluens totum per Terrae vertitur orbem
900  Semper in occasum; sed quae pars tendit in Austrum

lato exsurgens quam gurgite fluctus;
924  Advenientis enim tum sistitur impetus undae,
925  Proptereaque prius quam sese victa resolvat,
926   Accumulatur: ubi sed leni littora clivo
927  Ascendunt, faliens late distenditur aequor
928  Per Terrae spatia ampla, et rauco advolvit arenas
929  Murmure; post labens per jugera multa resorbet

pererrant.
1340  Hospes ibi assuescit paulatim moribus illis
1341  Materies; semperque magis fugiente Cometa
1342   Ob mitescentem sit ibidem densior aestum.
1343  At diuturna ubi se porro fuga magna revolvit
1344  In Solem, et coeptant paulatim cuncta calere,
1345  Persentiscit et ipse novam jam vim radiorum
1346  Aer; se partes evolvunt protinus, inque

oppositas nimirum pergat in oras.
1394  Barbigerum est igitur sidus, cum a Sole recedit,
1395  Caudatum, cum tendit in ipsum, denique crines
1396  Fundit, ubi aut tenues curtatur sumus ob auras,
1397   Exiguumque brevis sit ob aestum, aut nostra Cometam
1398  Versatur Solemque inter cum Terra, vel ille
1399  Solem ultra eductus cum paulum de latere uno

tractus,
1407   Quin paulum declinet in illam plusve minusve
1408  Nempe viae partem, motu quam deserit astrum
1409  Obliquo, partemque itidem curvetur in illam,
1410  Plus, ubi proximior Phoebo via veritur ejus,
1411  At minus, ut sese in longinqua loca abdere tentat.
1412   Thure age Panchaeo fumantem percipe acerram:
1413  Si stet, odoratam laquearia fundit ad alta

1440  Qui ferri in gyrum, velut astra errantis circum,
1441  Ambire et solem; quoniam vel flexus ab isto
1442   Crescit ut a vento, adverso qui flamine spirat,
1443  Vel decrescit, ubi puppim velut aura secundat.
1444   Illud at hic falsa ferri ratione videtur,
1445  Quod perhibent, nempe avulsos a sidere sumos
1446  Impete phoebeae transferri lucis ad oras

1453  Percussi a radiis Sole exoriente profusis
1454  Impulsus nequent ullos sentire, neque ullos,
1455  Quos videas, ire in motus; perniciter ire
1456  Cur poterunt illic, praesertim ubi vincere debent
1457   Oppositam quoque vim gravitatis abire vetantem?
1458  Praeterea cur non caudas errantibus astris
1459  Tunc adnectendum foret omnibus, ipsa vapores

receptant;
1551  Perpetuoque ita circuitu Natura gerit rem;
1552   Haud secus ac alias gyro res cernimus isto
1553  Versari, atque illinc repariri damna, profusae
1554  Sunt ubi opes: recipit, quos reddit Terra, vapores,
1555  Aequora fluminibus non exsaturata redundant,
1556  Illinc his quoniam vis suppetit omnis aquarum.
1557   Quapropter quid erit, cur credas, quod fuit

videntur,
1713  Et terrent animos simulacris grandibus; at, si
1714  Accedat propius ratio, evanescere debent.
1715  Jamque horum quaedam ante mihi dimota profecto
1716  Sunt, ubi visa fuit res poscere, nempe ubi dixi,
1717   Ad loca cur Soli veniens vicina trahenti,
1718  Astrum, vi quamvis illic majore trahatur,
1719  Debeat incipere in regiones ire remotas;

1713  Et terrent animos simulacris grandibus; at, si
1714  Accedat propius ratio, evanescere debent.
1715  Jamque horum quaedam ante mihi dimota profecto
1716  Sunt, ubi visa fuit res poscere, nempe ubi dixi,
1717   Ad loca cur Soli veniens vicina trahenti,
1718  Astrum, vi quamvis illic majore trahatur,
1719  Debeat incipere in regiones ire remotas;
1720  Corpora cur gravia,

1726  Partim tela, neque hoc certamine digna retundi;
1727   Id genus est, audis saepe harum vociferari
1728  Quod rerum ignaros, Lunam, dum transmeat inter
1729  Tellurem Solemque, ubi plus raptatur in istum,
1730  Quam contra in terras, in eum debere trahentem
1731  Aut cadere, aut ibi plus a Terra abscedere multo,
1732   Quam cum se prorsus loca per contraria volvit,

1730  Quam contra in terras, in eum debere trahentem
1731  Aut cadere, aut ibi plus a Terra abscedere multo,
1732   Quam cum se prorsus loca per contraria volvit,
1733  Ducit ubi simul ad Terram Sol, Terraque raptans.
1734  Hoc fiat, nisi se cum Terra Luna quotannis
1735  Convertat circa Solem, proin vim fugientem
1736  Ipsa habeat; qui vi Terram non deferit, atque

1826  Qui subit obstantem septeno gurgite pontum?
1827   Tempora signantem molem noctuque diuque
1828  Cum quis nosse cupit, quae sese ob pondere versat
1829  Suspensa, aut chalybem contortum, ubi noverit intus
1830  Volventum gyros numerumque, modumque rotarum,
1831  Si non praeterea naturam ponderis ipsam
1832   Aut evolventis se vires exque plicantis
1833  Pertingat

1886  Scilicet ut longa decerptum aetate queamus.
1887   Corporibus debes proin mixtum agnoscere inane
1888  Esse, atque aetheriis late diffundier oris,
1889  Astra pati offensus ubi non deprendimus ullos.
1890  Alma licet lux, et phoebeius imbuat aer
1891  Illa loca; usque adeo tenuis natura utrinsque est,
1892   Distare a spatio nihil ut videantur inani.

1959  Concitae eunt, aliasque suo immiscere tumultu
1960  Gaudent, et varia pellunt regione, feruntque.
1961  Sic in fluminibus quoque reddi his parva secundis
1962   Tempora vorticibus, praesertim ubi flectitur alveus,
1963  Cernimus; intereunt vix orti, impletque cavatos
1964  Protinus unda sinus, quos fecerat ante retorta.
1965  Praeterea vortex aliquod consistere tempus

2071  Quae teritur Veneris curru, aut pernicibus alis
2072   Mercurii: aptatum sic astrum caetera ob unum
2073  Turbentur: properent plus, quam properare videmus
2074  Saepe ea, vel cunctentur, ubi est mora nulla citatis.
2075   At quidam in pelago voluit primum esse locatum
2076  Astrum ibi turbineo, gravitas ubi particularum
2077   Extiterit minor; illud enim conscendere sursum

Turbentur: properent plus, quam properare videmus
2074  Saepe ea, vel cunctentur, ubi est mora nulla citatis.
2075   At quidam in pelago voluit primum esse locatum
2076  Astrum ibi turbineo, gravitas ubi particularum
2077   Extiterit minor; illud enim conscendere sursum
2078  Debuit, atque suos celerans transcurrere fines,
2079  Seque in particulas graviores mergere porro;

2120  At cum particulae constent in vortice quaeque
2121  Natura simili, quam longe mobilitates
2122   Ordine pro spatiis diverso progrediuntur!
2123  Progressus erit hos reperire, ubi quamque fluentis
2124  Materiae crustam subtilem finxeris esse,
2125  Interior celerans tantum quam crusta propellet,
2126  Quantum a contigua tardabitur ipsa superna.
2127  

2318  Commoda; projiciunt ingratam tum quoque vitam:
2319  Ipsa movet, regit ipsa, et pacis et arbitra belli.
2320  Mel de flore legunt, scrutari florea norunt
2321  Septa, ubi congesti succi, dulcemque liquorem
2322   Protinus educunt sugentes, oraque complent;
2323  Cercus, et norunt, quo florum stamine pulvis
2324  Haereat: his ergo se desuper applicat ales

2470  Securos; aliter transverso plurima calle
2471  Obsistunt, longaeque morae, certisque periclis
2472   Obsita sunt loca; quam triste et quam lugubre nostri
2473  Spectaclum tum fiat, ubi, cum maximus Orbis
2474  Consonet, hic tenuis discors, exlexque feratur.

omni.
333  Ex quo detecti Comites sunt aethere in alto,
334   Servatum est, omnes subeant qua lege labores;
335  Ast in iis neqe lex bene, nec deprensa laborum
336  Tempora, ubi constant rari mage; tempora tantum
337  Propterea in propriore datum est, et prendere legem.
338  Jamque aliquis motumque Jovis, Comitisque recensens
339   Circuitus, inter binos quoscumque labores,

355  Ut Comes ipse umbram; quare intervalla laborum
356  Aequa forent etiam semper; sed Juppiter aequo
357  Cum non decurrat collustrans undique Solem
358  Motu, at lentior extet, ubi est disjunctior illo;
359   Temporis intervalla, quibus Comes advenit umbram
360  A media ad mediam, non esse aequalia possunt.
361  Cumque Jovis motus noscantur, quaque retardet

ales,
605  Et primum mortis linquit terga timorem;
606  Ille videns culpatque manus, arcumque trementem
607  Inscius; ipso etenim praecurrere debuit ictu,
608   Posset ubi fieri celeri celer obvia ferro.
609  Ut queat illa igitur lux pertransire foramen
610  Inferius, tubus ad partem inclinarier illam,
611  In quam defertur, tantundem debet, ut intra

videri,
747  Turbari sensu ne res errante per omnes
748   Vita queat; siquidem si non tam mobilis esset,
749  Non illic ullum corpus, quod nempe movetur,
750  Aspiceremus, ubi est, sed quo fuit ante, profundi
751  Cum radii coepere, loco, qui nostra cientes
752  Lumina percellunt; at lumina si moveantur
753   Nostra, hand hos intra via erit directa, neque ictus

1062  Incurrit cum lux in corpora, corpora quanquam
1063   Convertit subito in cinerem, calcemque perusta,
1064  Aut cogit resoluta liquescere, non tamen illa
1065  A regione, ubi erant, videas impulsa moveri
1066  Propterea; internis agitantur viribus ergo,
1067  Et tantum internas educunt lumina vires.
1068   Quin petere indiciunt possis a legibus isdem,

1163   Jam nunc officium hoc geminu quoque percipe lucis,
1164  Quod nos reflecti, et refringi dicimus, esse.
1165  Nempe fit, ut radius tunc reflectatur, eatque
1166  Retrorsum, ad fines geminorum ubi corporum, ut undae,
1167  Contiguaeque aurae venit aeris, ulteriusque
1168   Non meat, et prima a regione haud corporis exit,
1169  Proin redit atque viam retro sibi construit illic:

1184  Planitieque in ea positum, dicatur ut axis
1185  Ejus, qui puncto stat rectus trames eodem.
1186  His actis, radius qui tum reflectitur, orbem
1187  Illic trajiciet fugiens, ubi distet ab axe
1188   Tantundem, adveniens quantum distabat ab ipso;
1189  Proin fugiens veniensque ad eum inclinabitur aequis
1190  Flexibus, aut ad eam faciem, quae corpora finit.

1332  Si radius fugiens de corpore tentet inane
1333  Elabi in spatium; tunc ejus flexibus aequis
1334  Pars radii incurrens redit una, ast altera transit,
1335  Inclinatus ubi est non jam nimis ille (rediret
1336  Quippe aliter totus): dum transit, frangitur, atque
1337  Infractus medio tantum decedit ab axe,
1338  Quantum opus est, ratio ut constet, quae debita binis

1398  Altera semper erit confringi debeat ut pars.
1399  Si veniat minus a frangente, ut ab aere in undas,
1400  Corpore, fit medium, rectumque accessus ad axem,
1401  Fitque recessus, ubi contra commigrat in illud,
1402  Quod minus infringit, liquidas ut in aeris auras
1403  Ex undis; magis infringens at densius extat
1404  Corpus, et infringens minus, extat rarius: ergo,

unda.
1603  Et quoniam docui radios debere refractos
1604  Plurima disiungi variorum in fila colorum,
1605  Inquires certe, radium cum quodlibet ire
1606  In corpus facies, ubi sint ea fila, nec usquam
1607  Plerumque invenies: mea ne fallacia proinde
1608  Dicta putes, age nunc, nequeant cur saepe videri,
1609  Evolvam causas, quaeque ars adhibenda, colorum

1634  Tum referet; quoniam misceri fila nequibunt
1635  Illa, et quae partem tendunt mage fracta sub unam,
1636  Opposita et quae fracta minus sunt parte relicta.
1637  Ast ubi caveris haec, tibi adhuc turbantia paulum
1638  Sunt quaedam, e medio quae tollere, si pote, debes.
1639  Haec a diversa fiunt regione plagarum,
1640  Unde fluunt radii, toto qui Solis ab ore

1975  Haud aliter, quam ligna rotes si ardentia circum,
1976  Tum via curva simul succensa videbitur omnis.
1977   Sed magis ut firmem naturam, vimque colorum
1978  Servari in candore, age chartam, fila ubi cuncta
1979   Conveniunt vario inter se venientia flexu,
1980  Hac illac inflecte movens; nunc illa, necesse est,
1981  Nunc obliqua cadant magis haec;

crudo
2027  Imperio intonuit, ruit ad sua signa repente,
2028  Et locat armorum noto sese ordine miles:
2029   Apparent propria certae in legione cohortes.
2030   At quid fiat, ubi non omnia fila vicissim,
2031  Sed quaedam miscentur, habe. Lens fila papyro
2032  Jungat in objecta jubar efficientia, ut ante,
2033  Obstruat at lamella, foramina multa tamen quae

2060  Nam si per duplicem tractum, quo longa colorum
2061  Est series, chordam extendas quamcumque rubenti
2062  Productam a latere, et signes, cuiusque coloris
2063  Respondens ubi sit limes; jam limite chorda
2064   Discreta est vario, spatiis quibus ipsa tremiscens
2065  Tot variata, dabit totidem discrimina vocum
2066  Illa eadem, repetunt iterum assurgente, iterumque

2104   Omnem particulam, ut vim quandam, percipiendam
2105  Esse, ad se medium punctum quae pertrahat orbis;
2106  Illuc dirigitur proin, qui duo puncta meatus
2107  Mutua nectit, ubi est ejus natura coloris,
2108  Viribus a mixtis qui, vis ut tertia, prodit,
2109   Metiturque novam vim, quanto et polleat ictu.
2110  Si septem exoptes omnes miscere colores,

quam
2201  Trajiciens, vel ab opposita; nam partibus albi
2202  Corporis extremis veniunt quae, disque trahuntur
2203  Fila, aut in nigros fines infracta ferunutur,
2204   Nulla ubi sunt, queis se confundant, caetera prorsus;
2205  Aut contra mage se retrahentia, quae mage frangi
2206  Possunt, extremo linquent in limite sola,
2207  Fracta minus quae sunt, alio haud confusa

2433   Quae subeunt medio paulatim a Sole rigentem
2434  Ursae axem; semper cute candidiore nitere
2435  Progrediens videas, obeundoque ipse nitesces,
2436  Atque erit ursorum timeas ubi corpora cana:
2437  Adde soli naturam, adde aeris, atque alia adde,
2438   Quae valeant nigrum facere, et servare colorem
2439  Omnia. De nigris ibi nigra parentibus exit

30  Quae demens, nitida simulata referrier unda.
31  Scilicent hoc animi est exemplum non sua, seque
32  Agnoscentis, et extra se plerumque abeuntis
33  Propterea, neque post in se redeuntis, ubi omnes
34  Nascuntur motus varii, ne cernier a se
35  Ipse queat, nimium quoniam diffunditur extra.
36  Inde leves curae surgunt, et inania vota,
37  Et varii irrepunt intro,

hoc occupet illam,
181  Primum stare focum qua dixi, parte remotam
182  Crassi nempe globi quarta: tum quippe repulsi
183  A speculo radii jungentur, ubi infinita
184  Transabiere loca; inter sese aequalibus ibunt
185  Nimirum spatiis, densoque aeque agmine pergent.
186  Quod si porro et eam regionem denique punctum

aeque;
364  At pars illa quidem non est, ut cernitur, aequa,
365  Sed major tanto, quanto est devexior; ergo
366  Vis lucis viso, non vero, pendet ab auctu,
367  Cum minuatur, ubi pars est obliqua tuenti.
368  Hoc animadvertas itidem, quod diximus ante,
369  Quanto plus radios mittente a corpore distas,
370  Imminui plus quam tanto vim luminis ejus,

450  Cum nondum ad radios fuerit mens versa repulsos,
451  Ingenitam dixere olli, propriamque dicarunt,
452  Ut nunquam toto spoliari lumine possit.
453  At spoliatur ea de parte, ubi crevit, et errat
454  Cornibus obtusis, qua Terram parte tuetur
455  Nocturno prope contectam velamine totam;
456  Nam prope vanescit tum lux ea; Terra aliorsum
457  Nempe

artem
536  Naturae, qua dilabi sit multa necesse
537  Protinus ex oculis miracula, difficilemque
538  Dissolvi, qui dignus erat jam vindice, nodum.
539  Pulchra fit Iris, ubi est adversum roscida nubes
540  Educta in Solem, radiisque objecta per auras
541  Plurima gutta cadit pluvias, vel spargitur humor
542  Fontibus erumpens, humectat et aëra circum

ibidem est,
560  Quanta est pars gradibus quarta unius addita binis.
561  Exterius rubeus splendescit vividus ille
562  Limes; at interior, violae qui luce refulget,
563  Haud, ubi desinat, agnosces, nam rarior usque
564  Attenuatur, et in nubem dispergitur ipsam.
565  Si pluvia uber erit, phoebeosque omnis ad ictus
566  Exposita, aspicies alia simul Iride caelum

688  Paulatim, contraque revolvitur, et minor usque
689  Fit flexus, filumque, quod exit denique lucis,
690  Tum minimum discurrit ab axe plagaque priori.
691  Ergo illa regione situs, ubi crescere flexus
692  Desinit, et minui inceptat, permulta, necesse est,
693  Exire inter se spatiis distantia fila
694  Pene aequis; nam multi aequantur pene ibi flexus:

rarescere debent
713  Inter se, magis et disjungi semper eundo
714  A gutta, ne nos ictus sentire queamus.
715  Contra quae veniunt illo de limite, flexus
716  Est ubi maximus, ut docui, procedere debent
717  Aequis inter se spatiis, densataque ferri
718  In longos pariter tractus, longeque ferire
719  Vi multa sensum: radios hos dicere proinde

739  In decrescentum crescentumque agmine, binae
740  Quos fecere viae primo, extremoque meatu.
741  E genere hoc igitur minimus, vel maximus idem,
742  Non erit, ut fiat tantum angulus, est ubi nullo
743  Guttam intra saliens via fili nota repulsu.
744  Nam cum principio (disjungi coeptat ab axe
745  Cum radius) nimium nimiumque sit arctus utrinque
746  Flexus in

788  Uno quemque situ non incipere ire colorem
789  Qualibet in serie, sed cunctos ante, rubentes;
790  Postremo, pallent violae qui more, referri.
791  Hos poteris signare situs, ubi quisque reverti
792  Qualibet in serie coeptat color ordine certo.
793  Tunc age majorem clausum in penetrale meanti
794  Pande aditum radio, tota ut crystallina moles

secunda
972  Quotquot sunt; igitur qua se rubicundus in ora
973  Collocat, haud ulli e serie advenisse licebit
974  Atque immisceri, rubeasque retundere vires:
975  Aureus ast ubi sit, rubro datur esse colori,
976  Quamvis uberior, constetque valentior aureus
977  In ditione sua; flaventes inter, et aurei,
978  Et rubei irrepunt; potior flaventibus at vis.

1075  Ad speciem accedente, ut terrae obliqua manebit.
1076  Hac quoque nocturnos ornabit Cynthia vultus
1077  Crebrius; haec caeli nimirum nostra carebit
1078  Cum pars luce alia, lucentem ubi cernimus orbem.
1079  Nunc age, cur radiis oculorum ambage refractis
1080  Fiat, uti videamus, et ipsas quatenus intus
1081  Effigies rerum turbet divisa colorum

latebras
1085  Illius, per quem in natura cuncta videmus,
1086  Grataque tot per quem rerum spectacla patescunt,
1087  Scilicet innumerûm specie mutata leporum.
1088  Ergo ubi vitaï sensus tam commodus extat,
1089  Forma globi est oculo prope, convestita tenaci
1090  Exterius tunica, quae qua est de parte sub altis
1091  Anterior sita palperibus, pellucida constat,

1307  Se radios, post se jungit; frons utraque cui si
1308  Aequo sit convexa tumore, et tela ferantur
1309  Inter se radiorum aeque distantia, ibidem
1310  Post jungentur, ubi est, si continuata per orbem
1311  Sit convexa figura suum, medium illius orbis.
1312  Hic locus ob lucis vires, densataque tela
1313  Officium nomenque foci tulit, atque vigorem;

videbis
1351  Conduci, tandemque foco se jungere vero.
1352  Atque haec per numeros generatim solvere possit
1353  Omnia, nimirum cava, vel convexa figura
1354  Vitri quam sit, ubi cognôris, quamque remotum
1355  Punctum, quo tendunt radiorum tela, vel unde
1356  Ipsa fluunt, dabitur fictum, aut deprendere verum,
1357  Qua maneat regione, focum, qua parte locetur.

1419  Primam in qua radii sese inter, deinde cavatam
1420  Cum lentem tetigere, magis rarescere multo
1421  Mutua jam debent, ut si discedere puncto
1422  Ex illo incipiant prope, ficti ubi conditur ejus
1423  Ora foci, quare tanto plus lumina nostra
1424  Intrabunt rarescentes, seseque ferentes
1425  Oblique, distat mage quanto a lente

1434  Intra sic oculum cum rerum crescat imago,
1435  Pallidior fieri debebit, ni quoque crescat
1436  Lux oculum ingrediens a rebus; copia nam par
1437  Lucis debilitatur, ubi loca per magis ampla
1438  It diffusa; sed huic facile est occurrere damno;
1439  Namque tubo fit, cum spatiis ut lux quoque solis,
1440  Uno tot radii de puncto quolibet intrant,

1872  Ingens, quas tuimur, rerum fit imaginis auctus.
1873  Jam tubus e genere hoc te per caelestia ferre,
1874  Haud secus ac alii, queat, amplum et pandere mundum,
1875  Si geminas inter lentes, ubi jungitur omnis
1876  Cum radio radius, qui puncto advenit eodem,
1877  Et puncti fit imago, loces tu scilicet orbem,
1878  Interius qui sit vacuus; quod cernitur intus,

1985  Quam variae partes, qui sit modus. Est tubus, una
1986  Cui tantum vel lens, vel vitri parva rotundi
1987  Est inserta pila; est itidem cui vitrea septa
1988  Plura aptantur: ubi est lens unica, ponitur ejus
1989  Propter conspicienda focum res; scilicet illinc
1990  qui puncto radii tunc emittuntur ab uno,
1991  Ipsorum postquam vitro confracta potestas

2096  Quae nec adhuc constent primordia, plusque elementis
2097  Distent a primis, quam magno a corpore contra?
2098  Nostrorumne aliquis quae sint discrimina novit
2099  Artuum, ubi varius secernitur humor, et exit
2100  Sanguine de nostro, sudor velut, atque saliva,
2101  Saccatusque liquor, rigat et qui viscera succus;
2102  Quique vapor nervis excurrit, si tamen ullus

206  Aëris intercepta, videbitur ire per ipsam
207  Lamellam, nitidae transmissum in turgida lentis.
208  Inciderit sed si medium non tam prope punctum,
209  Scilicet internus paulo est ubi crassior aër,
210  Non transisse, retro verum exsiluisse videbis;
211  Crassior ast et adhuc paulo si lamina constat,
212  Trajiciet rursum in lentem, contraque revertet

330  Metiri possis, ampli quam quilibet extent,
331  Ex hoc et possis cognoscere, cuique quis extet
332  Flexus, quae radiis via per crystallina septa.
333  Nunc reputans ubi cognôris, trananda fuisset
334  Quae via, servassent eadem intervalla meando
335  Si radii, quae nuper habebant ante repulsum,
336  Et quibus idcirco tum flexibus esse, viasque

420  Flammis mota fluunt, post frigore dura rigescunt,
421  Multaque sese intra spatia intersepta relinquunt,
422  Quae faciunt parte ex omni ut videantur opaca,
423  Quae modo opaca minus sunt visa, ubi nempe fluebant.
424  Multaque praeterea sunt, quae transmittere lumen,
425  Cum liquefacta, queant, nequeant durata vicissim,
426  Cera velut, pinguisque animantum e corpore succus,

fila colores.
739  Adde, quod in lanae, vel ferum splendida texta
740  Si facias olei, vel aquae penetrare liquores,
741  Obscurum ducunt quemdam fuscumque colorem;
742  Ut sit, ubi subeant idem intra vitra liquores.
743  Clarescunt eadem porro siccata, nitentque,
744  Ut prius, immisso geminis velut aëre vitris.
745  Auri praeterea subtilis bractea, quaedam

quae sunt
895  Corpora, si partes habuere repulsibus aptas,
896  Lumen id omne, quod incurrit, reflectere, proinde
897  Lucenti mage, quam quidquam, candore nitere;
898  Densi ubi quandoquidem refringens corporis est vis
899  Major, ibi uberior radiorum copia debet
900  Esse reflexorum; facies proin splendida longe.
901  Multaque praeterea sunt, queis haec vincere possis

1152  Incidat obliquo quantumvis lux ea flexu,
1153  Semper hians aliquid, quo protinus insinuetur,
1154  Inveniat, subeatque novos pars magna meatus.
1155  Hanc vitare potes neque vim rationis, ubi illum
1156  Regressum non jam tribuas obstantibus auris
1157  Aëris, at vitro, qua partes exterioris
1158  Illius extremae sunt; idem namque

1172  Jam si transmissus fit vitri a fronte, repulsusque,
1173  Incidere in partes restantes caerula fila
1174  Fors ferat, in rimas contra rubicunda patentes?
1175  Fors ferat at nunquam hoc, ubi se duo tangere vitra
1176  Frontibus adversis facies; quia nulla reflecti
1177  Fila queant illinc, sed, qua coepta est via, pergant:
1178  Cur multa in solidas nequeant incurrere partes?

1335  Hinc tibi reflexae, et refractae munera lucis
1336  Cernere erit, de qua nascantur origine cuncta.
1337  Concipe propterea properantem luminis unam
1338  Particulam, faciem ad certam dum tendit, ubi sint
1339  Inter se diversorum confinia corporum
1340  Hinc illinc, et non pollentum viribus aequis:
1341  Particulam circa hanc diffusum concipe porro
1342  Mente globum,

1367  Majoremque capit redeundo mobilitatem,
1368  Donec ad extremas veniat discriminis oras,
1369  Acquiratque locis, quantum ante amiserat, îsdem:
1370  Ut grave corpus ubi in superas impellitur oras,
1371  Ejus mobilitas paulatim eliditur omnis
1372  A gravitate, retroque fugae convertitur ardor
1373  Continuo increscens, donec quae perdita primae est

1391  Conjunctus socio cum motu obliquior intro
1392  Excurret, quoniam et fronti vicinior esse
1393  Cogetur, rectaque mage a regione revolvi:
1394  Ut fit ubi a vitro tenues lux transit in auras.
1395  Curvus in ingressu motus fit uterque, vel extra,
1396  Introrsumve tumens, donec pila tota sub illam
1397  Descendat faciem, pila, convestire nitentem

1534  Filorum, gemina componi scilicet unam
1535  Ex ratione: regit purum trans aethera cursus
1536  Altera labentum filorum, ast altera ad axem
1537  Accessus varios, subiere ubi lumina corpus.
1538  Hoc igitur nequeat fieri unquam, ut mobilitatum
1539  Una tibi ratio diverso in corpore perstet.
1540  Sic neque fortis equus parili vorat impete campum,

1571  Ipse petas vicium lucis discrimina vel de
1572  Corpore, trajicitur quod ab alma luce, vel illo,
1573  In quod tenditur, aut ipsa tum denique luce.
1574  Et quia lucis ubi corpus quodcumque nitentis
1575  Particula ingressa est, a crasso corporis ejus
1576  Dependet spatio, aut quod curritur intervallo,
1577  Ut subito resilire, vel illam exire tuamur,

passimque sub omnes
1618  Undique directi simul uno tempore partes,
1619  Nam spatii puncto videas quocumque meare
1620  Omnigenos radios, et quavis ire sub oras:
1621  Sic ubi stillicidi lapsu percussa frequenti
1622  Aequora strata lacus, turbantur motibus undae
1623  Incertis, numerus quanquam haud immensus earum est;
1624  Sic sonus incertus vocum quoque, si simul aures

parte foramen
1798  Vicinum, et lucem directam transgredientem,
1799  Distentique vigent vix pollicis intervallo
1800  Dimidii: minui porro vis fulgida, demum
1801  Evanescere, ubi spatii pars quinta peracta est
1802  Illius, quo cultri acies distabit acuti.
1803  Ullane jam queat hac ratio manifestior esse,
1804  Diffractos radios qua noscas flectier istam

1904  Umbraï extremae infinite, projiceret quam
1905  Cultri acies directa sui, atque accederet illic
1906  Infinite itidem regioni, aequaliter umbris
1907  Quae foret inclinata, ubi fit concursus earum.
1908  Si radium triquetro discerpas in sua fila
1909  Ante vitro, nosces, cujusvis corporis umbra,
1910  Fimbria si inficiat, for, ut illo tincta colore

bis, saepe videre
2080  Contigit ut Jani frontes: binae oppositaeque
2081  Harum consimiles inter se mutua constent,
2082  Contra dissimiles aliarum prorsus eaedem.
2083  Proin ubi contigerint crystalli corpora primae,
2084  Illas assueta confringi lege, quibus sunt
2085  Certa plagam latera ad notam compôsta; sub illam
2086  Et distenta plagam queis sunt latera altera, ritu

2149  Tertius ille igitur modus est, quo lumina nostros
2150  Afficiunt visus, ut missi a rebus odores.
2151  Quare cum radiis tot rerum obstantia vincens
2152  Pervenit ad fibras, ubi pingi debet imago,
2153  Cumque fugam plaga inflicta parat, hospitioque
2154  Admissus salit huc illuc, hac mergitur illac,
2155  Impulsus glomerans celeres, mixtosque repulsus,

esse profecto
2188  Tam suaves per se, tam cordis adi intima labi
2189  Aptos, ut sonitus, et mentes exagitare,
2190  Protinus et varios sub pectore gignere motus.
2191  Pratum, ubi pubescunt flores, armentaque late
2192  Pascuntur, fluit irriguo et pede rivus, et umbras
2193  Longe excurrentum nemorum ciet; adjice montes,
2194  Montibus adjunctas urbes, tum nubila, caelum

ligni,
2338  Esse diu flamma debent contacta voraci:
2339  At scintilla levis massam subito imbuit igne
2340  Sulphuream, et flammas extemplo exsuscitat amplas.
2341  Mixtum ubi sulphureum nitro et carbonibus atris
2342  Pulverem ea attingit: miranda tonitrua circum
2343  Aëre disjecto mirandis viribus edit,
2344  Sub terraque quatit magnas, et diruit arces,

2453  Prospectat procul involventes omnia nimbos.
2454  At non flammarum spectaculum tetrius, et tam
2455  Formidabile fert terras natura per omnes,
2456  Igniferos prope quam montes, ubi nigra feruntur
2457  Ostia Diris, et Enceladi cum Fratre Typhoeo
2458  Immanes poenae, et Cyclopum horrentia claustra.
2459  Testes Peruvii cultores, Japoniique;
2460  Testes

esse
89  Quas in particulis monstratum est, quaeque per artem
90  Mutantem saepe, et domitantem corpora flamma
91  Produntur varia rerum ratione modisque;
92  Scilicet ut fit, ubi quid fervet, bullit, acescit,
93  Solvitur effusum, disjungitur, atque abit a se
94  Divisum, sursumve volat, vel conciliatur,
95  Concrescitque cadens, quovis vel denique pacto

una
420  Commixtis varie, et conjunctis foedere certo,
421  Saxa, metalla, sales, arbusta, animalia, ab alta
422  Quidquid et eruimus tellure, et cernimus extra?
423  Fixae ubi jam non sint partim, partimque volantes
424  Particulae, aut solidae partim, partimque fluentes,
425  Ut, res saepe sua qui solvunt arte, tuentur.
426  Hinc facile et salium quae sit natura patebit.

sumit.
538  Nonne etiam efficiunt, genus hoc, concrescere multa
539  In speciem, varios qui miscent arte colores?
540  Quae tunc ante oculos rerum miracula ponunt?
541  Sic ubi ferrea frusta nitri rodente soluta
542  Sunt humore, salisque madentia pondera ab unda
543  Tunc immissa super, qui jam intra dolia lectus,
544  Protinus effertur mixtus liquor, inque tumescit.

soluta
542  Sunt humore, salisque madentia pondera ab unda
543  Tunc immissa super, qui jam intra dolia lectus,
544  Protinus effertur mixtus liquor, inque tumescit.
545  Post ubi jam ponunt aestus, et amica quies est
546  Reddita particulis, inceptat quaeque suam vim
547  Exerere, et socias partes, quas inlicit, aptat,
548  Et sibi conjungit, species tum vera videtur

725  Decrescet nihilum: cum remige rapta retrorsum est
726  Cymba, et progressum mutare coacta regressu.
727  Accidit hoc itidem nostris in viribus hisce,
728  Esse repulsantes, ubi finem habuere trahentes,
729  Coeptant, oppositaque movent rem parte ferentes.
730  Ante oculos manifestum inflexi lamina ferri
731  Objicit exemplum; si ferri extrema vicissim

788  Clausa super, subter longo excipientia lymphas,
789  In queis mersa, tubo, servescere plurima rerum
790  Efficias, ut, quos carpis per dolia odorâ
791  Crusta obducta, sales, ubi Rhenus profluit amnis,
792  Ut lapides, qui praesertim concrescere suerunt
793  Vesica in molli, tum lignea texta, medullam
794  Quernam praecipue;

et armis.
896  Nam conferre queas lucis vim cum gravitate,
897  Particulae unius lucentis mobilitatem
898  Si spectes, curvosque sinus, quos efficiat illic,
899  Flectit ubi, vel frangit iter; si mobilitatem
900  Projectae spectes itidem, curvosque meatus
901  Materiae gravis, et referas res mutua utrasque.
902  Praeterea et constat spatiis se plurima in îsdem

certius istis
985  Naturam indicium, sat erit, si expendere nisus
986  Illius incipias, queis quoddam tendit ad unum
987  Omnibus in rebus, simplexque, exordia prima
988  Ponere ubi coeptant, componens omnia certas
989  Scilicet ad formas, quanquam non possit ad unum
990  Id pertingere saepe; vetant obstantia circum.
991  Quam similes inter se frondes arbore crescunt,

1035  Est ut materiem rerum diffusa per omnem
1036  Vis gravium, sic et coeuntum, at proditur ista
1037  Exiguo in spatio, ad contactum fortior usque,
1038  Et tanto magis in contactu, ubi maxima, praestans,
1039  Non quater, aut decies videatur, at infinite
1040  Ut gravitatis, item in contactu, vincere vires:
1041  Laxius idcirco, aut haerere tenacius inter

esse.
1130  Haud equidem pugnem non plus durescere parvas
1131  Particulas, magni quam crassum corporis augmen;
1132  At clare evictum pugnem non esse, minora
1133  Intervalla ubi sunt, magis et contactibus ipsis
1134  Res ubi continuae; duri plus esse rigoris.
1135  Et quamvis solidae naturae continuatae
1136  Notities nostra consurgat mente, suisque

parvas
1131  Particulas, magni quam crassum corporis augmen;
1132  At clare evictum pugnem non esse, minora
1133  Intervalla ubi sunt, magis et contactibus ipsis
1134  Res ubi continuae; duri plus esse rigoris.
1135  Et quamvis solidae naturae continuatae
1136  Notities nostra consurgat mente, suisque
1137  Corpora particulis

1201  Vertat se in raptum subito, patet abfore verum
1202  Contactum a punctis, at partes partibus esse
1203  Non minus in spatiis haesuras, ut modo, parvis.
1204  Nam positis, ubi sint raptus hinc, atque repulsus
1205  Illinc, inter se punctis, fit motus ibidem
1206  Nullus; at admotis paulum inter mutua sese,
1207  Protinus exoritur vis magna utrumque repellens,

1680  Ut nequeat subitos, aut interrumpere cursum.
1681  Et contra si fors detur cognoscere curvi
1682  Naturam tractus, positumque, est qualis ad axem, et
1683  Axis origo ubi sit, rationem tum geminarum
1684  Inter se rerum, certumque tuebere nexum.
1685  Altera si fuerit res infinita priori
1686  Respondens, incurvus in infinita meatus

1762  Pellentes pugnant at vires; ergo necesse est,
1763  Ipsa et ut in sese sit simplex, in spatioque.
1764  Verum extensa tamen nos corpora credimus esse
1765  Propterea, quoniam spatium, diffusa ubi puncta
1766  Plurima sunt, triplices triplici de parte receptat
1767  Mensuras; sunt longa ideo, lata, atque profunda.
1768  Materiae at quaevis gemina inter tenuia puncta

2030  Semper in oppositas. Hinc illae denique leges
2031  Fluxerunt, multo supera quas diximus, omnes:
2032  Immutabile uti medium gravitatis, ut aeque
2033  Mutatus (mutatur ubi) duo scilicet inter
2034  Corpora qui status est, ut et illi denique motus
2035  Orti ex congressu, varie qui corpora raptant.
2036  Tempore quodque suo, spatiisque, et legibus îsdem.

secundis;
2101  Limitibus donec certis ea victa quiescant.
2102  Porro scire licet non quemvis limitem eodem
2103  Formari flexu curvae super axe viai.
2104  Est, nimis axis ubi obliqua ratione secetur,
2105  Est, prope ubi recta, longasque excursus utrinque
2106  Fiat propterea in regiones tramite ab illo.
2107  Illic perfacile est sita cogere puncta moveri

victa quiescant.
2102  Porro scire licet non quemvis limitem eodem
2103  Formari flexu curvae super axe viai.
2104  Est, nimis axis ubi obliqua ratione secetur,
2105  Est, prope ubi recta, longasque excursus utrinque
2106  Fiat propterea in regiones tramite ab illo.
2107  Illic perfacile est sita cogere puncta moveri
2108  Parva a vi, spatiis auctis, vel forte minutis,

2114  Et quia multiplici via curva excurrere pacto
2115  Possit ab axe, et se varios deferre per arcus,
2116  Multiplex quoque vis durae genus est, variumque.
2117  Sic primum genus est ubi limitis, esse repellens
2118  Excursu poterit nimio procul editus arcus,
2119  At non tam magno, qui raptum continet, arcus,
2120  Quem porro excipiat discedens in loca vasta

reverti.
2154  Mollia nonne vides ex hoc consistere multa
2155  Corpora, quae nequeant primam instaurare figuram?
2156  Illis in spatiis si contra puncta locata
2157  Sint, ubi divulsis stet longe a limite limes,
2158  Mutatis spatiis non paulum, limite limes
2159  Mutari non possit item; proin puncta reverti
2160  Debebunt illuc, unde abscessere, reducta;

oportet,
2396  A distante magis pellens; proin verticem ad axis
2397  Majoris punctum abreptum conscendere coget.
2398  Opposita ratione minoris verticem ad axis
2399  Coget, ubi limes sit de genere ille priore.
2400  Ejus jamne vides toto circum orbe figurae
2401  Constitui alternis diversi limitis oras?
2402  Cujuscumque super nam si axis vertice ponas

plurima puncta
2437  Si tute extendas rationem, particulasque
2438  Ad multas itidem positu variante locatas.
2439  Illic namque potes res esse putare fluentes,
2440  Libertas ubi particulis se vertere in orbem est
2441  Circum alias, tamen ut nequeant non esse vicissim
2442  Haerentes: sic si laevis foret undique Terra,
2443  Desuper atque globos omni asperitate carentes

2452  Constaret moles, illi per lubrica possent
2453  Convolvi tenui vi, non discedere juncti;
2454  Namque trahens forti retinet compage potestas.
2455  Proin fluidis in rebus ubi discerpere partes
2456  Tentes, disrumpi paulatim, et non nisi parva
2457  Parte queunt; quare guttarum humore madentes
2458  Speluncae retinent pendentes fornice lymphas,

2528  Quae nemus, aut vallis monti subjecta nivali
2529  Commutat; longinquum undas devolvit easdem
2530  Ad mare, quae gentes varias, quae regna rigarunt.
2531  Sic serpens varie via curva, ubi crure recedit
2532  Primum infinito, et facit impenetrabile corpus,
2533  Hujus causa potest tibi muneris ipsa vocari;
2534  Post conversa locis secuit cum pluribus axem,

in qua praecipua vis carminis est posita, a rerum ubertate proficiscitur, undenam amplior poterit, quam a doctrinarum fontibus efflorescere? Quae unquam sedes pulchritudinis erit aptior, quam veritas, ac rerum plurimarum scientia? Ubi magis alitur animus, aut unde potest imaginum effectrix ingenii vis fecundior exoriri atque erumpere? Quippe in rerum maximarum intelligentia defixa mens majores etiam habet impetus, ut, quae penitus intimeque perviderit, pulchre item

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report