Your search found 2502 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1825-1978:

At in nova hac Editione cum idem retinendus sit Titulus, ne nimirum ipso mutato diversum esse hoc Opus appareat, rogandus est Lector, ut hunc Titulum ad ea referat tempora, quibus decem hi Libri ab Auctore scripti sunt, neque hic alia requirat, quam quae inter potiora erant Philosophorum ad illam usque diem inventa. In illa nempe, quae tum erat, satis certe ampla atque illustri Philosophicarum rerum copia consistendum sibi esse Auctor decreverat; neque enim ipsi,

obscuritate delitescerent. Nam neque tuae, neque cujusquam facultatis esse existimabam, ut universam motuum doctrinam, quam Mechanicam vocant, Keplerianas leges, tam varios ac tam impeditos Lunae cursus, atque alia hujusmodi, quae a Gravitatis vi promanant, illa item quae lucis, et colorum naturam continent, enunciare, ac versibus expolire valeat. Quae cum omnia perfecta jam a te, atque absoluta esse videam, possumne illud tibi ominari, quod in

Musas profecto delicatioris cujusdam esse fastidii atque offensionis, ut solemnes quasdam disciplinae formulas respuant; quis enim ferat, ut in carminibus duplicatas rationes, ac triplicatas, areas temporibus proportionales, atque alia hujusmodi usurpemus? Verum quae suis enunciare nominibus ob minus elegantem dicendi modum minime audemus, an eadem ut aliter efferamus, omnis interclusus est locus? Nullane alia erit ratio, qua haec verborum asperitas leniri, ac

ac triplicatas, areas temporibus proportionales, atque alia hujusmodi usurpemus? Verum quae suis enunciare nominibus ob minus elegantem dicendi modum minime audemus, an eadem ut aliter efferamus, omnis interclusus est locus? Nullane alia erit ratio, qua haec verborum asperitas leniri, ac moderari possit? Quaeque ob inamoeniorem quandam speciem conjungi eum numerorum venustate nequeant, nullo pacto eadem illuminare, ac distinguere valeamus? Atqui scimus Poetis suum

munerum fuit ratio, eadem etiam indagandae, ac eruendae gravitatis par esse potuit. Quae enim eximia excitanda animadversio est, ut extensa intelligamus esse corpora, dividi eadem, et moveri, ac minime penetrari posse, atque alia ejusdem generis complura? Unjuscujusque mehercule corporis usu, et quotidiana oculorum consuetudine ad haec cognoscenda inducimur. Sed Gravitatem ut universis insidere corporibus cognosceremus, quantus erat rerum ordo perlustrandus,

tum eundem alloquens ait, se philosophiae inhaesurum Newtoni, quem laudat; demum faventem, intentumque his perlegendis animum exposcit. A vers. 79 Initium facit a rerum in mentes, et corpora divisione, cum, an alia quaepiam natura existat, ignoremus. A vers. 95 ad vers. 114 Inter mentes, vel summam Mentem, nempe Deum, vel mentes creatas esse, ait; nobis primo vestigandam esse naturam nostrae mentis, et corporum, inde ad Dei naturam

quas describit, longe anteponi debere, in iisque vestigandis unice conquiescendum nobis esse affirmat ad vers. 171. Hactenus lineam rectam, circulum, parabolam, in motu gravium inspexit; nunc infinita, ait, esse alia curvarum genera, quas in classes distribuit; aliae Geometricae sunt, aliae Transcendentes; ex his unam eligit, quam consideret, Cycloidem, his nimirum rebus pernecessariam. Igitur a vers. 266. Cycloidis genesim explicat,

A versu 420. ad versum 454, si, ut dictum in ascensu rectilineo, corpus cum acquisita in fine arcus velocitate per eumdem arcum impellatur, ad eandem ascendet altitudinem, a qua descenderat, et si continuetur ille arcus ex alia parte, idem prorsus accidet. His expositis transit ad oscillationes pendulorum, in quarum singulis vix ullae resistentiae percipiuntur. Tempus unius oscillationis in arcu minimo est ad casum per duplum fili altitudinem,

gemmarum, arborum, animalium, explicatur, ex quibus omnibus attractio minimarum in brevibus intervallis partium magis magisque adseritur, a qua et cohaesio oritur, per eamque tuborum capillarium phaenomena, similiaque alia declarantur. A vers. 699. viam sibi sternit ad vim repulsivam in minore spatio, attractivae succedentem, asserendam, eamque exemplis multis explicat, ac ob oculos ponit usque ad vers. 839., a quo concludit, ad motum

193  Quas nunquam didicisse: velut cum dicimus, esse
194   Majus parte, quod est totum, vel tempore eodem
195  Non itidem posse in rebus non esse, quod extat,
196  Et, genus hoc, alia, obtutu non vera fateri
197  Mens ipso quae non possit, manifestaque clament
198  Vel pueri, nunquam quos nutrix blanda, nec ipsi,
199   Talia uti subito noscant, docuere parentes.

esse, aequalia constent.
265  Ergo per sensus in nostra mente genuntur
266  Effigies rerum, veluti quae dulcia, dura,
267  Et varie fucata, sonora, et odora vocamus,
268   Atque alia e genere hoc, quorum sunt nomina mille,
269  Non tamen ut possint pene infinita notari
270  Vocibus, et verbis totidem discrimina quaeque.
271  Propterea, simili queis nos ratione ciemur,

406  Corporis apparent, quae dicere propria suemus,
407  Ast hic officia, aut vires, aut munera dicam.
408   Atque haec unde fluunt, quidque his substernitur intus,
409  Quaeque alia exsurgunt fors infinita, queuntque
410  Pro rebus prodire novis, novisse negatum est.
411  Praeterea nostro sensus in corpore quini
412  Cum vigeant, totidem nos percipiamus, oportet,

est calor ignis,
482  Aut odor, aut verni florum per prata colores,
483   Aut rerum varius sapor est per texta palati,
484  Lanae mollities, ferri rigor, asperitasque,
485  Atque alia e genere hoc, in nullo corpore constant
486  Revera, sed sunt species in mente coortae
487  Per sensus, agitant variis quos corpora plagis.
488   vis in materis proin tantùm est, atque potestas

782  Quare age, per sensus itidem cognoscere veros,
783  Non erit, ut possis motus, et prendere mente;
784  Nam quoniam motus fit, ubi transmigrat ab uno
785  Corpus quodque loco, atque alia se parte receptat
786   Immensi spatii; has ipsas cum cernere partes,
787  Aut loca non possint oculi, quod diximus ante;
788  Est opus, ut nequeant quoque motus, hoc genus, omnes,

1304  Praeterea ratione pari quia corpora constant
1305   Omnia, quae circum nos tangimus, atque videmus,
1306  Extensa; extendi, quae sunt, opus esse fatendum est,
1307  Cuncta alia in rebus, spatiisque excurrere multis.
1308  Extenduntur item, quia non penetrarier ipsae
1309  Cum valeant partes, ut diximus, et simul uno
1310   Stare loco plures, aliquo diffundere debent

receptum
1430   Corporis invertens, ut mota exinde quiescant,
1431  Quaeque quieta manent, moveantur; motibus illis
1432  Vel demat motus, alios addatve recentes,
1433  Aut alia transire via, et procurrere cogat.
1434  Jamque hinc ipse potes per te cognoscere, jungi
1435   Haud frustra cum vi tam distans nomen inertis;
1436  Nimirum, quoniam a nisu vim dicimus ipso,

1451  Planities, motum hoc citius tum sistier illum
1452  Est opus: ast idem laevi licet aequoro pergat,
1453  Aequatoque solo, et diuturno tempore, demum
1454  Sistitur haud alia de causa, quam quia motum
1455   Paulatim abradat, quantumvis laevis, et aequa,
1456  Tollere non possis quam funditus, asperitate
1457  Terra aliqua, proscissa resistat et aëris aura.

hac vi.
1464  Proinde globum quoque si magno jaculeris eundem
1465   Nisu per liquidum projectans aëra, vel cum
1466  Tormentis lapides a grandibus excutiuntur,
1467  Non alia regione vise deflectere cernas,
1468  Quàm deorsum, sua quo gravitas, et pondera cogunt:
1469  Nec ratione alia servant per saecula longa
1470   Astra suos circa solem labentia motus;

cum
1466  Tormentis lapides a grandibus excutiuntur,
1467  Non alia regione vise deflectere cernas,
1468  Quàm deorsum, sua quo gravitas, et pondera cogunt:
1469  Nec ratione alia servant per saecula longa
1470   Astra suos circa solem labentia motus;
1471  Quae, si praeterea vic nulla alicunde veniret,
1472  Perpetuò vim propter inertem deproperarent

2026  At cum omnes toto positus mutantur in orbe,
2027  Mutantur quoque proinde plagae; qua propter ab una
2028  Parte quod exortum est, paulatim disperit orbis
2029   Illius ex alia, redeuntque eadem omnia, ut ante,
2030  Cum primum incepit se in gyrum volvere corpus.
2031  Denique jam quid opus rationes reddere multas,
2032  Cur nunquam in medio, in quod pellitur usque,

merce laborat.
151  Sic itidem longo geminae si fune carinae,
152  Quae neque sint ventis, valido nec remige pulsae,
153  Mutuà nectantur, sed nulla parte retentae
154  Ex alia, nulloque haerentes ad vada morsu,
155   Aequè inter sese distento fune trahentur,
156  Proptereaque pari procurrent impete motus:
157  Proin minor, et levior quae sit, pernicior illum

queis est
230   Vis ea, discrimen; sunt quae compressa figuram
231  Immutant paulùm, nam magnis protinus instant
232  Nisibus hanc reparare, suamque reducere frontem.
233  Ast alia introrsum facile, ut sunt pulsa, recedunt,
234  Invertuntque sui speciem nimis, ante negari
235   Mutuus incipiat quam demum accessus utrinque.
236  Propter at hoc varium discrimen corpora certe

lanae
279  Sunt, raraeque nivis volitantes aëre denso
280   Flocci, atque exiguo flammae tepefacta calore
281  Cera, et humus conversa ligonibus, et grave plumbum,
282  Atque alia, in rebus quae credit mollia vulgus.
283  Unoquoque tamen videas in corpore, pressum
284  Vel sit idem validis impulsibus, exiguisve,
285   Certam servari rationem semper utrosque

365   Punctum ipsum medium, productave transmeat illac:
366  Tunc etenim haec eadem pariter via recta quoque illud
367  Trajiciet punctum, sese in quo corpora pulsant.
368  Ast alia quacumque via genus alterum, oportet,
369  Scilicet obliquae fieri inter corpora plagae.
370   Ergo quae prorsus duo mollia corpora dixi,
371  Directa accedant in mutua vulnera plaga;

forte quietum
406  Corporis alterius pulsu turbabitur unum;
407  Tuc etenim motùs capietur summa prioris
408  Unius a motu, quam dein per corpus utrumque
409  Dispertire queas, alia et facere omnia, ut ante.
410   Denique si adversus incurrant frontibus ambo
411  Obvia, detracto motu a majore minori
412  Discrimen cape pro summa, quam diximus ante;

551  Quem frustra revocent immotae ad signa cohortes
552  Non agnoscentem monitus, vocesque suorum,
553  Armaque, nec subita in formidine respectantem.
554  Sed, genus hoc, alia ut possis certamina nosse,
555   Ad geminos, sed non aequali corpore qui sunt,
556  Nunc te verte globos, quorum alter in alterum agatur
557  Immotum properans; deprendes namque recentem,

projecta per oras.
810   Ex hoc igniferi docuit Mavortis ad usus
811  Certius aeratis nova mittere fulmina belli
812  Longe e tormentis, et cuncta evertere missis:
813  Quin alia aggressus quoque multa est, unde venirent
814  Amplae, et praeclarae mortalibus utilitates,
815   Ubertim vitam quae ornarent, instruerentque.
816  Quae tamen hìc ad rem facientia noscere nostram

1287  Qui coëunt una de parte in acumine puncti,
1288  Ultra et producti flexus ad verticem, ut ajunt,
1289  Oppositos formant inter se mutuà, et aequos;
1290   Ast parte ex alia sine fine per avia currunt
1291  Diversi, atque sinus magis amplos pandere pergunt.
1292  Intacto secuisse velis sin vertice conum,
1293  Ut nova sic oriens aequo frons undique tractu

1297  Majoremve, magis puncto ut tum forte, minusve
1298  Quàm prior, accedet, conum cum mente secabis.
1299  Quid docet at ratio frangendi haec utraque coni,
1300   Quod nequeas alia nota magis, exque pedita
1301  Scire via? Quare, quod refert, segmina coni
1302  Quas alias formas praemonstrant, inspiciendum est,
1303  Neglectoque, quod hìc nullis est usibus, ipsas,

1342  Conum infinitum, latus ut contingere nunquam
1343  Tunc aliud possis, neque formam reddere fini,
1344  At superet semper, quo possis ducere eandem,
1345   Nec tamen ex alia protenso parte per oras
1346  Hoc ductu immensas, alium, qui tollitur alte,
1347  Delibare queas adverso vertice conum;
1348  Exsurget species multum diversa priore

1775   At non, qualia sint, nostrae supponere menti.
1776  Quin et adhuc magis e parvis certissima confit
1777  Interdum ratio, et mentem demittimus infra.
1778  Ordine sic alia infinitè tenuia longo
1779  Fingimus esse itidem genera, et regionibus illis
1780   Admissi miras latitantis prendimus artes
1781  Veri, et tam tenui filo producimus extra, et

1856  A spatiis arcùs, quae corpus conficit, atque a
1857  Mobilitate ipsa, proin scire licebit eorum
1858  Momentorum omnem quoque summam, et tempora tota.
1859  At facili magis hac alia ratione putabis
1860   Tempora curvatum per iter quodcumque ruendi,
1861  Si quocumque viae puncto distinguere pergas
1862  A tota gravitatem illam, solamque relinqui

2050   Plurima praeterea, genus hoc, dicenda, neque apti
2051  Multorum clarandam ad vim sint, exque plicandam
2052  Naturam; longe sunt infra quippe relicti.
2053  Proinde alia ingeniis patefacta recentibus extat
2054  Nunc via doctrinae, et compendia mira reperta,
2055   In rerum per quae penetratum est innumerarum
2056  Naturam, et vires, et munera multa; latebant

recedant
2099  Intervallo ab eis: tibi sic dissolvitur ergo
2100   Nodus, ubi illorum rationem inveneris, omnis.
2101  Hac ex parte suum mira ars pervenit ad augmen.
2102  Ex alia sed parte, ubi de rationibus istis,
2103  Quas prius a rerum natura propositarum
2104  Noveris, ad rerum rationem nempe fluentem
2105   Ordine commigras inverso, illasque requiris

2172  Possumus et lunae, et solis praedicere certos.
2173  Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174  Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175   Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
2176  Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;
2177  Aut herbae, aut fruticis conductae, conque volutae
2178  In sese effigies tenuissima, nec tamen ulla

114  Nectere bella, suosque suorum sanguine fines
115   Velle extendere, et humanum proin depopulari
116  Saepe genus, nihili pendentes, prae ambitione,
117  Haud secus ac animas alia de stirpe creatas.
118  Ergo nomina ibi regni, atque invisa Potentum:
119  Proinde agitat non corda timor, sibine esse timori
120   Ipsi nempe queant? Nec nomen honoris inane

182  Quamlibet inspicias si frondem, haec est quoque, dicas,
183  Cui sua debetur curvi natura meatus
184  Una uni; nil revera nam constat, ut ipsa est:
185   Scilicet haud alia est quam qua ratione requirit
186  Illa loci regio, tellusque, illa arbor, et ille
187  Ramus, et ille aër, et quae sunt caetera circum
188  Omnia. Si, genus hoc, mens singula cernere possit

alte
273  Evolvente rota sese, obliquumque per auras
274  Tranat iter surgens, agilis dum culmina tranet
275   Summa rotae; quae praeteriens descendere parte
276  Incipit ex alia, et curvato pergere tractu
277  Illi consimili, quem scandens egerat ante,
278  Donec sese humilis demittat ad oscula terrae:
279  Interea quam longus erit, se tramite recto

sursum
435   Corpus, ubi flexipars cursùs tangitur ima,
436  Praeteriens ast aequalem similemque per arcum
437  Ulterius possit procurrere, parte subibit
438  Protinus ex alia, qua venit mobilitate,
439  In clivum, sursumque citis conscendere perget
440   Gressibus, adversos donec gravitatis ob ictus
441  Omnis paulatim sursum fuga decutiatur,

corpore quidquid
458  Ponderis est, puncto compressum cogier uno,
459  Expertemque omni virgam gravitate relinqui,
460   Demissum aut filum. Punctum se flectet in arcus
461  Haud alia ratione means, salietque, cadetque,
462  Ductibus ac si îsdem solido foret aere cavatum,
463  Laevi aut marmore iter, corpusque volubile sese
464  In sectos huc, atque illuc provolveret arcus.

682  Dum redit, in vacuo designans aëre curvum
683  Quoddam iter. Hoc porro plerumque orietur ab illo,
684  Quod generat, longe diversa, dissimilique
685   Natura prorsusque alia. Quodcumque sed ante
686  Propositum sit iter tibi, perspectumque, per artem
687  Nosse queas, quod ab hoc, si evolvas, prodeat oras
688  Curvum iter in claras; vel si exoriatur id ipsum,

alta
712  In sylva glandem glans, aut frons altera frondem.
713  Quae prior extiterit via, quaeque sit edita porro,
714  Ambigeres, aliamque alii praeferre nequires,
715   Proque alia sine fraude aliam proponere posses,
716  Ni positu tantùm distarent; namque orientis
717  Qui situs est medius, supremas respicit oras
718  Alterius, per cuncta vices et caetera versae

aperte,
859  Atque id mole super terram referente notaret.
860   Nonne videas aequis virgae a procursibus omnem
861  Pendere hanc penitus rationem, et nitier illis.
862  Nam quae alia est ratio numerati temporis omne
863  Pro varia regione locorum percipiendi
864  Discrimen, veluti cum deficit intercepto
865   Lumine luna, jovis clarum aut quae sidus oberrant

929  Scilicet ut minus hoc, mage distendatur ab aestu,
930   Quantum opus est, illud; proin, cum distenditur illud,
931  Fiat, uti pondus, quod item descendere virga
932  Fixum alia debebat, eo sustollere sese
933  Possit, uti spatiis aequaliter haeret altis.
934  Quod superest, demum ad nostros remeare labores,
935   Et coeptae par est jam reddere nos gravitati,

vel illa,
947  Quaeque viam reddant facilem magis, atque patentem,
948  Mutatoque levent animum quae saepe labore,
949  Visier et dignae sint, et sint parte viaï
950   Non alia nobis tam prono excursu adeundae.
951  Porro iter ad notum, rectique ad tramitis oras
952  Sponte remigrandum, et nobis via coepta terenda est.
953  Et jam, quandoquidem gravitas in corpore solo

videtur
1137  Congruere in sese repetitae mobilitati,
1138  Scilicet ut bis dupla ex ista duplice fiat,
1139  Ternaque ter, si tantùm auctùs tres ista receptet.
1140   Sin alia inspicias, similem auctum, causaque restans,
1141  Mobilitasque feret, nam dupla a duplice tantùm,
1142  Ternaque de terna nascetur. Denique possit
1143  Illa itidem ex aliqua constans quoque parte

1224  Dicendum est. cuncta hìc diverso a pondere pendent:
1225   Pondera metimur, sub eadem corpora mole
1226  Mutuà cum referuntur; et hinc graviora vocamus
1227  Esse aliis alia, aut etiam leviora vicissim;
1228  Vel cum diversae aequali sunt pondere moles;
1229  Quod minus, illud enim gravius. Gravitasque per omnes
1230   Aeque particulas cum sit divisa, necesse est,

1443  Hinc est ferrea virga, super qua excurrere posse
1444  Efficimus pondus, medioque accedere puncto,
1445   Sive recedere, uit librari corpore possit
1446  Cum vario ex alia suspenso parte, nec ejus
1447  Non pondus nobis ratione ostendere certa:
1448  Tanto majus erit nam pondus, quo magis alterum
1449  A puncto, moles suspenditur unde, recedet;

1600   Planities, partes haec scindere debeat illud
1601  In geminas, parte ex una ut spatia omnia, distant
1602  Puncta a planitie queis singula, sint simul aequa
1603  Omnibus ex alia spatiis sic parte petitis.
1604  Nam punctum cum par gravitas diverberet omne,
1605   Momenta a spatiis simul omnibus omnia pendent.
1606  Proin si suspendas puncto gravitatis ab illo

puncta coirent
1621  Omnia, et hac una simul in regione manerent;
1622  Nam translata illuc, quantum deperdere parte
1623  Ex una soatii deberent illius, usque
1624  Deberent alia tantundem acquirere parte:
1625   Nempe ibi vim gravitas educti, et exerit omnem.
1626  Sic si plura etiam sint corpora, quae referantur
1627  Mutuà, cunctorum recte confingere possis

1671  Per loca planitiem si ducas quamlibet, illud
1672  Ex hac non poterit partem deflectere in ullam:
1673  Quandoquidem hoc gemino quoque tempore distet, oportet,
1674  Aeque alia tum a planitie, quam fingimus extra
1675   Eductam haud aliter, quam prima est; scilicet îsdem
1676  Distantes spatiis sese inter ut undique constent.
1677  Si modo planities eadem loca bina per

2065   Nec semper, nec ubique uno res ordine easdem
2066  Constare, et varium atque incertum pondus habere,
2067  Quas non percipere, aut agere, aut quas velle solemus,
2068  Aut illinc quacumque alia ratione moveri.
2069  Haud dubitem humanis in mentibus inseruisse
2070   Quasdam Naturam leges, praescriptaque certa,
2071  Queis, ut ponderibus, declinent, atque ferantur,

tanto,
282  Est opus, ut lux sit, quanto magis ampla rotundi
283  Est spatii facies; facies sed crescere certum est
284  ( Augentur cum mole globi ) ratione profecto
285  Non alia, quam qua tractus a lumine semper
286   Scilicet in sese repetiti crescere debent.
287  Quare quo tractus puncto a flammante sit ipse
288  Major, cum repetas in se se ubi scilicet, illa

prodit.
432   Namque animadversum tunc est, loca, quae daret aequus,
433  Circum si per eum Mars se converteret, orbis,
434  Servatis distare locis, verisque, nec esse
435  Non alia omnino: nimirum tanta reperta
436   Haec discrimina, uti manibusve, ullisve referri
437  Usibus haud possent oculorum, artique videndi.
438  Multos ille modos, ut nectere cuncta valeret,

respondens area lapsis.
546   Praeterea conferre astrorum mobilitates
547  Si libeat, toto quas gyri a tempore pronum est
548  Eruere, et satiis medio de Sole petitis,
549  Lex alia inventa est; sed quae mihi, forsitan ulla
550  Quam res, difficilis magis est, scruposaque dictu,
551   Exque plicatu; etenim vix nomina suppeditantur
552  Carmen ad ingenuum; nam barbara verba

707  Primum diversos si corpora tempore eodem
708  Conficiant orbes; vires, quibus ipsa trahuntur,
709  Quo mage de medio distant, mage crescere semper
710   Esse opus, haud alia, quam qua ratione locorum
711  Augentur spatia a medio distantia puncto:
712  At si deinde pares, vel eosdem corpora in orbes
713  Tempore procurrant non aequo, esse ordine verso

737  Mercurii vi major ab una parte reperta est,
738  Ut simplex spatium est ad Solem majus ab illo,
739  Quam sit ab hoc astro (vis illa est nempe quaterna),
740   At minor ex alia parte est, spatia ut sua constant
741  Majora, in sese repetita bis; inde necesse est,
742  Ellisa opposita, vis tota in Marte supersit
743  Tanta, ut pro spatiis decrescat non repetitis

1072  Cumque abiere, diu conduntur, nonne necesse est
1073  Parte iter ex una demittere Solis ad ignes,
1074  Atque oculos simul ad nostros, contraque reflexos
1075   Ex alia longe spatiis discedere magnis?
1076  Quare erit aut coni primo de segmine nata,
1077  Sed nimium obliquo ductu longissima forma,
1078  Altera vel species, vel tertia. Sed quia ramo

1104  Illi praeterea qua caeli parte videntur
1105   Crebrius? An qua Sol medius micat? Oppositave?
1106  Nimirum opposita vix quintus quisque videtur
1107  A nobis parte; ast alia in regione prope omnes,
1108  Quamvis in Solis radiis ibi saepe latescant,
1109  Nec cerni possint, quod porro haud accidit illic:
1110   Reveraque novis offuso Sole tenebris

1527  In medio; interno siquidem vicinus uni
1528   Tum lateri punctum statuas si forte trahendum,
1529  Parte venit propiore vigor mage vividus urgens,
1530   Languidior parte ex alia, ut numerosior instat
1531  Illinc, materiae plus est quo nempe trahentis;
1532  Utraque proin momenta aequo conamine pollent,
1533  Nec statione sua possint deducere punctum,

nempe trahentis;
1532  Utraque proin momenta aequo conamine pollent,
1533  Nec statione sua possint deducere punctum,
1534  Ejus nec possunt motum turbare receptum
1535   Fors alia a causa, nec demere, et addere quidquam,
1536  Quin ratione una pergatur, qua fuit ortus.
1537  Obstabunt tamen his, si non haec crusta sit aeque
1538  Circum densa; at eam si vestiat altera crustam

1828  Quare, cujusvis summa in regione columnae
1829  Particulae extantis pondus respondet eodem
1830   Ordine, particulae ad pondus cujuslibet ejus,
1831  Quae sita sit quavis alia in regione canalis,
1832  Ordine quo debent alio in quocumque canali
1833  Respondere aliae simili regione locatae:
1834  Propterea illa extans in summo margine debet
1835  

1893  Quae decies sextis huc illud cursibus aequant
1894  Partem horae sextam decies, tum quisque notarit
1895   Si prius, in patriis quam longum finibus hoc sit
1896  Filum, alia, poterit, quam debeat in regione
1897  Esse loci longum, cognoscere, quantaque constet
1898  Quasque peregrinas ideo mensura per oras.
1899  Sic quoque, si gravitas eadem perdurat in annos

2315   Imminui pelagus, magis et descendere ad ima
2316  (Non pugnem), vero fors nititur argumento:
2317  Ante opus inspexisse tamen, causa omnia possint
2318  Ne peragi haec alia; ne portus obstruat aetas
2319  Fors aliquos saxa advolvens, ne flumina longe
2320   Protendat terram, et sfecundent littora limo,
2321  Ne juvet Oceanus, cumulosque advectet arenae,

neque prendere pacto,
1070  Hic etiam inniti gravitatis viribus ipsis
1071  Quis vetet, et facili sic illuc scandere clivo?
1072   Nimirum videas extrinsecus aera posse
1073  Non alia fundi fictum, comptumque figura,
1074  Exornat quam qua Tellus sese ipsa revolvens,
1075  Vel si alis, propior quae sit tamen; utpote terram,
1076  Et mare cum late cingat complexibus arctis,

a servato diversus cernitur ordo
1195  Ordine descensus interdum, pondera vivi
1196  Sursum cum ferimus vitreo conclusa cylindro
1197   Argenti, atque alia densarier aura videtur
1198  Tum ratione. Aliquis dum montem scanderet altum
1199  Paulatim, supraque maris consisteret aequor
1200  Sex pedibus decies; quae lympha argentea vitro

oras.
1693  Primo materies fulgenti Solis in astro
1694  Quam sit densa, Jovisque etiam, terraeque videndum in
1695  Corpore, Saturnique, quibus parere videmus
1696  Astra alia inflexis medios obeuntia gyris.
1697   Proin si diversis obeantur corpora circum
1698  Corporibus diversa, opus est cognoscere quaeque
1699  Et spatia a medio, et volventum mobilitates,

2175  Pro variis. Verum est, veluti jam diximus ante,
2176   Ad Terram gravitas minor his, et major in illis;
2177  Vi siquidem gravitas a prima augetur in illis
2178  Vanescente alia, sed in his contraria prorsus,
2179  Triplaque vi primae haec fiet; decrescere triplo
2180  Propterea hic gravitas, plusquam illic crescere debet.
2181   Fiet at hinc (aequum vel si deberet in orbem

2304  Dimidio fulget cum transmeat, inter et ipsum
2305  Nodum, qui alterutro huic lateri vicinior extet;
2306   Et regredi nodos, contraque incurrere signa,
2307  Cum fuerit ratione alia quacumque locata.
2308  Qui laterum jungit loca, sese quique per ambos
2309  Extendit nodos, tractus ratione secant se
2310  In medio obliqua prope semper, conficiuntque

852  Quique suo impulsus si tempore transmittantur,
853  Nimirum nova vis cumulabitur usque priori,
854  Quae celeret lapsum, quaeque altius efferat aera:
855  tempore sin alio, atque alia de parte lacerti
856   Impellant, funemque trahant, licet usque valentes,
857  Imminuunt motum tamen, excursumque, sonumque
858  Impediunt: vires adversis viribus obstant.

864  Quare etiam antiquae signantes cuncta tabellae,
865  Lunai quae sunt variis in moribus, omnes
866   Immane errabant, confectarentur in arcu
867  Dum Lunam gemino hoc; alia regione nec omnes,
868  Nec nimium, fraus forte illis tum siqua subesset.
869  Porro, plus debent sensum turbantia cuncta
870  Afficere in parvis rebus, quam grandibus; illis

956   Aestu inferviscit, boreali in margine, nullo,
957  Tempore nimirum, quo Luna aequante sub orbe est;
958  Magnus namque tumor qui tollitur, omnis in Austrum
959  Tunc effunditur; ex alia proin aequa manebunt
960  Aequora parte: situm sic illum scilicet esse
961   Tonchini referunt portum, quo tollitur ullus
962  Vix aestus, certos et norunt littora fines.

966   Aestus, atque etiam septeni: pluribus illic
967  Diversis fluit unda viis non tempore eodem
968  Insinuata; prior quare hinc transcurrit, at illinc
969  Posterior, sequiturque alia, atque alia ordine certo.
970   Sunt etiam putei, sunt quaedam flumina, constant
971   Telluris queis secreti trans viscera ductus
972  Ad mare, saepe die quae crescant, et minuantur,

966   Aestus, atque etiam septeni: pluribus illic
967  Diversis fluit unda viis non tempore eodem
968  Insinuata; prior quare hinc transcurrit, at illinc
969  Posterior, sequiturque alia, atque alia ordine certo.
970   Sunt etiam putei, sunt quaedam flumina, constant
971   Telluris queis secreti trans viscera ductus
972  Ad mare, saepe die quae crescant, et minuantur,

1094   Mutari at species posse has Jovis aere verso
1095  Credible est etiam.Terram velut obsidet aer,
1096   Cur non ipse Jovem, cur non convestiat astra
1097  Errabunda alia, et similem praetendat amictum?
1098  Scilicet in Mundo Natura haud protulit unam
1099  Usquam rem, nisi fors portenta informia quaedam;
1100  Nulla avis est, similis cui non sit plurima, nullis

1146   Cum tamen excipiant nitida umbras lumina densas,
1147  Demum in sideribus, siquae sunt forte colorum
1148  Servatae, lucisque vices, non causa valebit
1149  Eduxisse alia, ut Telluris protinus aer
1150  Mutatus circum, ut fallentia saepe tuborum
1151   Vitrea septa? Aer Solis quoque nonne nitentem
1152  Concinnet, cum Sol obtecta luce laborat,

recedunt
1371  Decrescente calore, et rarescentibus auris
1372   Phoebeis circum, sumi minus effluet usque,
1373  Tractu et se brevior distendet cauda minori.
1374  Ergo alia astra carent caudis vaga, quod regione
1375  Aeris, in qua sunt, phoebei semper in una
1376  Perstant se circum volventia: materiemque
1377   Illam exhalantem si primitus insinuatam

paulatim majorem ea ducere possint;
1548  Namque ea materies est aere Solis ab opso
1549  Hausta, atque ex una quantum ejus parte Cometae
1550  Emittunt, alia tantundem a parte receptant;
1551  Perpetuoque ita circuitu Natura gerit rem;
1552   Haud secus ac alias gyro res cernimus isto
1553  Versari, atque illinc repariri damna, profusae

1632   Dispersa in cumulos temere: atque agnoscere multi
1633  Nunc, genus hoc, rentur cumulos, latera ardua montis
1634  Cum videre, superque aliis consurgere stratis
1635  Strata alia aut lapidum, aut variantis plurima terrae
1636  Multis interrupta locis, productave flexu
1637   Incerto: non artis opus, sed fortis id esse
1638  Ut videatur, et antiqui vestigia Mundi

1639  Diruta, et ingentes projectae forte ruinae.
1640  Posset ab impulsu Tellus super axe revolvi
1641  Tunc alio incipere, atque aliis infigere punctis
1642   Sorte polos, alia et converti mobilitate.
1643  Fors ideo ad partes Americae visitur illas,
1644  Quae non plus Austro, quam Galli, sive Britanni
1645  Accedunt Borae, queis non tam frigidus aer,

1681  Prveniant tractus spatiorum a Sole, profecto
1682   Difficile esset, uti semper vitare valerent
1683  Incursum inter se gemini, cujusque nisi esset
1684  Orbis planities alia regione locata,
1685  Atque alii inclinata nimis cuicumque; per aequor
1686  Unum nam si omnes irent (nisi forsitan orbis
1687   Orbem alium cingens prorsus concluderet intra),

1720  Corpora cur gravia, a vicino parjete quamvis,
1721  Cum prope lapsa cadunt, rapentur, nec tamen imam
1722   Terram non feriant, ut non raptata, ferirent;
1723  Atque alia e genere hoc, quae sunt permulta, videbis
1724  Esse suis prolata locis, penitusqua repulsa:
1725  Porro quae superant, imbellia multa videntur
1726  Partim tela, neque hoc certamine digna retundi;

1753  Ut proin librari non aequo pondere possint;
1754  Idcirco tollantur et hic, labantur et illic,
1755  Ponderis haud aequi donec discrimina pensent.
1756   Partim at sunt potiora alia, et rem credita totam
1757   Conficere, et magnam valida vi vertere molem:
1758  Quippe putant, gravitas si sit per corpora late
1759  Diffusa; atque ad se pellantur cuncta vicissim

necesse est,
1793  Quae nullis oculis valeant, nulla arte videri,
1794  Per Caelum stellas spatio majore remotas.
1795  Quare conspicimus quae jam nos sidera cumque,
1796  His alia ulteriora putea consurgere, rursus
1797   Ulteriora aliis alia, et sic ordine longo
1798  Praeterea spatiis majoribus usque remota.
1799  Idcirco oppositas hinc illinc cuncta trahentur

1794  Per Caelum stellas spatio majore remotas.
1795  Quare conspicimus quae jam nos sidera cumque,
1796  His alia ulteriora putea consurgere, rursus
1797   Ulteriora aliis alia, et sic ordine longo
1798  Praeterea spatiis majoribus usque remota.
1799  Idcirco oppositas hinc illinc cuncta trahentur
1800  In partes; vires ideo elidantur, oportet,

1852   Munus; at esse putes in res extrinsecus omnes
1853  Inductam summi arbitrio, imperioque potenti
1854  Artificis, talem voluit qui cudere Mundum,
1855  Qualis is est, et non alia ratione ciere
1856  Auctificos motus, quam qua vis illa reposcit.
1857   An pudeat diam hic pro causa adsciscere legem?
1858  At quocumque velis alio dissolvere pacto

minusve,
1932   Praesto materiem tibi protinus esse ferentem,
1933  Partitis velut officiis, non quamlibet, at quae
1934  Id peragat tantum, quod ea ratione jubetur,
1935  Non alia, solumque illum quae deferat ictum?
1936   Sed jam, si libeat, constantem concipe summam
1937   Vorticibus totidem, quot toto sidera caelo
1938  Fixa micant, proprio et dominari in vortice Solem:

2145  Jam quid densius esse potest, quid rarius illic?
2146  Omnia sunt stipata aeque, majorque minorque
2147   Particula esse potest, ut non quae densior extet
2148  Materies alia, neque contra rarior ulla.
2149   Sic male compacti primum, licet ipsa favere
2150  Visa fuit fortuna novis, post saepe recusi,
2151  Primum et tentati leviter, sed deinde inimica

2350  Unam observantes, quae foecundissima, matrem;
2351  Non odio huc, vel amore, sed utilitate trahuntur.
2352   Omnia quae peragi si docta mente fateris,
2353  Et populo quaecumque alia admiramur in illo,
2354  Falleris; impellunt constanti lege valentes
2355  Interius vires, quas nobis noscere non est,
2356  Impulsus illae excipiunt, ultroque sequuntur.

vivere dulce est.
2380  Notitiis trahimur rerum quoque, veraque nostri
2381  Exoptant animi, et dulcedine tangimur horum
2382   Mira, nescio qua; de veris exoriuntur
2383  Vera alia, et cupido se nexu in pectore jungunt.
2384  Excolere in tacita res longum, et volvere mente
2385  Ignotas, non sit propius propiusque locare,
2386  Ut possint a mente rapi, junctaeque teneri?

120   Sic queat ingentis pars curvi parva meatus
121  Esse iter id lucis, quod nostris sensibus ipsi
122  Subjicimus, nec, ut apparet, proin pergere recta.
123   Haec sunt atque alia e genere hoc nonulla, fidem quae
124  Servatis minuant, ne possint condere certum
125   Nobis indicium veri, quam quaerimus, in re.
126  Sed si praeterea ratio subjungitur istis,

culmine montes,
296  Signandique vias horarum Sole diurnas
297  Indice, signandi nocturnas indice Luna.
298  Aut quocumque alio, quod cernere possumus, Astro.
299   Tutemet adde alia e genere hoc permulta, videntur
300  Quae tranante viam pendere a lumine rectam.
301   Jam radios uno non tempore cuncta volare
302  Per loca: prima

Rebus in istis
415  Omnia tum numeris mage convenisse reperta,
416   Non res ista tamen curas exemerat omnes;
417  Nempe videbantur tribus in comitantibus astris
418  Esse aliis alia ob missam discrimina lucem,
419   Quam par sit; quiddam contingere et interiore
420  In Comite interdum, quod quae sunt consona, turbet.
421  Lucis

quam caetera, lucem
490  Significet spatiis non uno tempore ferri;
491  Et cur significet Terrai pro variato,
492  Non Jovis, ad Solem positu, nunc percipe paucis.
493  Nempe alia Astra suos peragunt discrimine motus
494   Majori, quam sit, quod misso a lumine confit;
495  Id minus at solo discrimen in interiore est,
496  Motus quam lucis, loca qua diversa teruntur,

524   Scilicet octava est quae pars prope: scindere perges
525  Ut loca, sic lucis tempus quoque scinde meantis,
526  Sed jam multa locis exposcere tempora multis
527  Tranandis lucem, ex alia regione petendum est,
528  Nempe a Sideribus, quae fixa vocavimus, altis,
529   Propterea quae deprensum est quotannis.
530  Ut primum veterem renovavit Sarmata Caeli,

pernice feramur
772  Campis alipede, aut spumoso gurgite puppi.
773   Omnia quapropter terrestria corpora, nostram
774  Cominus afficiunt quae vitam, non regione
775  Apparent alia, quam vere qua sita constant.
776  Ast extra Terram a nobis quae corpora distant,
777  His causis perquam paulum abducuntur ab ambis
778   Errorum, quoniam quod diximus esse secundum

Saturnique remissa
796  Corpore, dimidium, super horam, conterit horae;
797  Tempore quo tenui quam tractu progredietur
798   Saturnus? Vicina magis quae sidera Soli
799  Sunt alia, excurrunt citius; breviora sed illinc
800  Lucis sunt spatia; error adhuc tenuissimus iste est
801  Propterea. Immensis spatiis quae deinde recedunt
802  Sidera, transmittunt ingenti tempore lucem;

nosti
1111  Quantus sit digitus, si quam sit crassa papyrus,
1112  Plumave, collatae spatiis ingentibus illis,
1113   Percipies, tenuis quam sit lux, quamque minuta.
1114  Hoc alia multi vincunt ratione, tuentur
1115  Dum radios penetrare domum trans tenue foramen
1116  Occulsam, vario exterius de corpore missos,
1117  Arctum nec per iter confundi mutua, et una

reteximus arte.
1217  Cum radius lucis veniens per inane receptat
1218  Corpore sese aliquo parte inclinatus a una,
1219  Ingressus profert variorum fila, colorum,
1220  Quorum alia accedunt medio magis aut minus axi,
1221  Perstandique via retinent non omnia in una
1222  Aequam vim, varie at mutandis motibus obstant.
1223  Quae semel invenies fila immutasse meatum

1421  Aeque distanti sese excipientia fronte
1422  Corpora, quae radii transmittat quodlibet unum
1423  Refracti filum; e postremo prosilit ipsum 1425
1424  Denique non alia prorsus regione viai,
1425  Quam qua erupisset, si primo a corpore tantum
1426  Corpus in extremum dimotis protinus isset
1427  Tot mediis; siquidem spatium, quo distat ab axe

vivo argento crystallina moles
1471  Planitiem, prima reflexam a fronte necesse est
1472  Conspicias speciem languentem, pallidulamque;
1473  Ex alia veniens vivo fulgore micabit.
1474  Si tum convertas speculum, inclinatior ut sit
1475  Lux veniens rediensque, nitorem augere prioris
1476  Incipies, clarumque secundae carpere lumen;

1523  Praecipueque videre, tenorem semper eundem
1524  Servari a radiis accessus inter ad axem,
1525  Illi cum migrant liquidas ex aere in undas,
1526  Aut quaecumque alia in liquentia, durave contra
1527  Corpora, sed luci sunt pervia quae subeunti.
1528   Ne tamen interea ad sensus traducier ipsos
1529  Atque ad opus, neu te procul a ratione querare

1651  Tantum Sol radios, quia plures inde veniret,
1652  Haud fore, ut excepit vitro, frons utraque cui sit
1653   Inter se distans aeque, non fila colorum
1654  Confundant, aliisque alia involvantur in uno
1655  Juncta loco; siquidem radius, qui fronte priore
1656  Vitri dividitur, quoque frangi a fronte secunda
1657  Egrediens debet, partemque revolvere fila

per aera ductu
1659  Debebunt aeque inter se distante meare;
1660  Sed situs hunc subter pacto frangetur eodem
1661  Alter item radius, rarasque emittet in auras
1662  Haud alia regione viae sua fila colorum.
1663   Quapropter per quae color illius indicus, hujus
1664  Per loca diffugiet violae color, et simul ibunt
1665  Caeruleus, viridisque amborum; ita junge sequentes.

indicus, hujus
1664  Per loca diffugiet violae color, et simul ibunt
1665  Caeruleus, viridisque amborum; ita junge sequentes.
1666  Tum junctis radiorum alia addere fila queamus,
1667  Ut sic omne loci punctum dein omnia fila
1668   Excipat, radium candentem nempe, paremque
1669  Incolumni radio cuicumque per aethera fuso,

secando
1746  Aequore in objecto rubicundum protinus orbem
1747  Formabunt; alios diversa foraminis orbes
1748  Per puncta efficient itidem, quae rubra meabunt,
1749   Fila alia. Idcirco de cunctis orbibus istis,
1750  Qui tot erunt, quot eo sunt parva foramine puncta,
1751  Quorum hos atque illos imposuisse necesse est
1752  His super atque illis, multo distensior orbis

quoque vitrum
1857  Hoc aliud viridi de luce effingere rubram,
1858  Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
1859   Caetera; vel contra de rubra, caeruleave,
1860  Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861  Septeno, formare, modove invertere demum
1862  Quocumque, et mutare. Colorum vel simul omnem

modove invertere demum
1862  Quocumque, et mutare. Colorum vel simul omnem
1863  Si recipis speciem, dimota nempe papyro,
1864   Vitro isto super, ast alia ratione locato,
1865  Compositum quam qua primam est, ut longa colorum
1866  Incidat in longum series, projactat eandem
1867  In latus infractam rursus; nam cum rubicundum

1868  Frangatur lumen viola minus, illa, necesse est,
1869   Ad terram videatur ut inclinata; sed usque
1870  Longa erit haec series, ut jam fuit ante, colorum,
1871  Parte nec ulla alia latescens crassaque crescet;
1872  Quod fieret, siquisque color transimissus in auras
1873  Sese in septenos alios mutare valeret.
1874   Proin vitrum trans se radium non tingit euntem,

tua per rationes
2126  Undique, totque tui sint per tentamina sensus
2127  Deducti, neque jam septenis esse repugnes
2128  Implexos radios filis, vis atque potestas
2129   Queis alia, atque alia est longe, naturaque distans,
2130  Quaelibet at nullis rebus variata, modisque,
2131  Nullas passa vices, nulla mutabilis arte;
2132  Tu facile hinc vario cur sint imbuta colore

2126  Undique, totque tui sint per tentamina sensus
2127  Deducti, neque jam septenis esse repugnes
2128  Implexos radios filis, vis atque potestas
2129   Queis alia, atque alia est longe, naturaque distans,
2130  Quaelibet at nullis rebus variata, modisque,
2131  Nullas passa vices, nulla mutabilis arte;
2132  Tu facile hinc vario cur sint imbuta colore

excipiunt filo septemplice lucem;
2135  At non omnigenam revomunt, non fila remittunt
2136  Omnia. Septenis jaciant ex omnibus unum
2137  Si filum, haud alia perfundi luce coloris
2138  Apparere, nisi hac, possint; cum plura repellunt,
2139   Vi majore quod est, atque uberiore repulsum,
2140  Imbuit; aut si vis jactis est pluribus aequa,

2434  Ursae axem; semper cute candidiore nitere
2435  Progrediens videas, obeundoque ipse nitesces,
2436  Atque erit ursorum timeas ubi corpora cana:
2437  Adde soli naturam, adde aeris, atque alia adde,
2438   Quae valeant nigrum facere, et servare colorem
2439  Omnia. De nigris ibi nigra parentibus exit
2440  Progenies nigros itidem paritura nepotes,
2441  Ex albis

regendae,
100  Primum erit hic, speculi quae sit natura, videndum,
101  Et quam diversi mores, radiique reflexi
102  Quid vario faciant de corpore, multaque porro
103  His alia addendum radiorum munera, multas
104  Atque remigrandum, quas scilicet ante probavi,
105  Ad vires lucis, quid ab his et deinde sequatur,
106  Quosque

ultra
150  Non possint numerum species excurrere certum.
151  Jam quibus est facies speculis non plana, nequibunt,
152  Res, ut sunt, simulare, sed augent, imminuuntve,
153  Aut alia immutant variae ratione figurae,
154  Ut situs est oculi nimirum, et corporis, atque
155  Ejus uti sunt inclinatae mutua partes.
156  Praeterea quaedam specula, ut concurrere possint,

217  Densati magis usque redissent, atque vicissim
218  In se inclinati, concurrentesque coissent,
219  Fecissentque focum ratione hac scilicet una
220  Verum, alia cum sit ratione vicarius omni.
221  Quod sic nempe globo conflatis in speculis fit
222  Convexisve, cavisve: sit ipsum hoc certius, atque
223  Verius in speculis, quibus uno e segmine coni

563  Haud, ubi desinat, agnosces, nam rarior usque
564  Attenuatur, et in nubem dispergitur ipsam.
565  Si pluvia uber erit, phoebeosque omnis ad ictus
566  Exposita, aspicies alia simul Iride caelum
567  Pingier, exterior cui sit, proin amplior arcus.
568  Ista pares praefert etiam, quos illa, colores,
569  Ast et pallidulos,

806  At mage, tenue domum radii cum lumen adibat,
807  Discreti fuerant, distinctique ante vicissim;
808  Nam modo vel propria cum sunt in sede locati
809  Miscentur filis alia de parte remissis;
810  Sed sua vis major, longeque potentior illic
811  Exsuperat, speciemque dat illa noscere tantum.
812  Pondera quapropter vitri pendentia cernens

mobilis auris
828  Sustinet, adductusque facit conscendere funis,
829  Est locus, incipiat violae quo purpura primo,
830  Succedentia tum, quae caetera fila, videri
831  Post alia haec atque haec, cernuntur ut iride prima:
832  Post et adhuc bulla sublata celsius, ipsi
833  Comparent iterum rubri, viridesque colores,
834  Atque alii; ducit proprios viola ultima sucos,

coire
865  Non possint, unaque omnes contingere molem,
866  Ut moveant; ideo non simplex machina saepe
867  Aptanda est, cunei, troleae, funesque voluti,
868  Atque adhibenda alia instrumenta, aliique paratus;
869  Erigitur victo sic demum pondere laxum:
870  Atque ita saepe levi peraguntur maxima nisu.
871  Scilicet hoc rerum est ire in discrimina, et usu

ovi
1075  Ad speciem accedente, ut terrae obliqua manebit.
1076  Hac quoque nocturnos ornabit Cynthia vultus
1077  Crebrius; haec caeli nimirum nostra carebit
1078  Cum pars luce alia, lucentem ubi cernimus orbem.
1079  Nunc age, cur radiis oculorum ambage refractis
1080  Fiat, uti videamus, et ipsas quatenus intus
1081  Effigies rerum turbet divisa colorum

1174  Vel si conveniant uno, non ulla profecto
1175  Altera convenient, sed circum sparsa nitebunt.
1176  Jam primum, gemina tolli ratione, quod obstat,
1177  Posse putes; alia vel lentem inflectere forma
1178  Si detur, quae fila uno egredientia puncto
1179  Cogere non aliter, quam punctum possit in unum.
1180  Si defuncta tamen natura hac parte fuisset,

forma
1178  Si detur, quae fila uno egredientia puncto
1179  Cogere non aliter, quam punctum possit in unum.
1180  Si defuncta tamen natura hac parte fuisset,
1181  Fila alia haud possent, alioque fluentia puncto
1182  Unum itidem jungi in punctum, pariterque coïre,
1183  Circum aliquem diffusa sed irent quaque per orbem:
1184  Vel si detur eam non densis partibus aeque

ferebant;
1302  Nimirum vitrum convexum in vertice summo
1303  Aptabant, ast in fundo vel utrinque cavatum,
1304  Vel minus ex una convexum parte, cavatum
1305  Quam parte ex alia. Jam quae his discrimina vitris,
1306  Accipe: convexum vitrum quos excipit ante
1307  Se radios, post se jungit; frons utraque cui si
1308  Aequo sit

1326  Inter se radii tumido de corpore vitri
1327  Disjungentur, erit nec jam, quo tendere possint,
1328  Conjungique, focus; sed erit tamen, unde videntur
1329  Directi effugere, ex alia jam parte receptus:
1330  Certe fictus is est, dicique vicarius idem
1331  Possit propterea, seu forte precarius, ipsis
1332  Ut quoque de speculis non multo diximus ante.

1510  Inque feras, media pateat, quam lens est altera lata;
1511  Namque, ibi conjunctis radiis, datur exitus illis,
1512  Qui vacua hac orbis coëunt in parte, negatur,
1513  Qui coëant alia, et possint confundere fines.
1514  Quapropter certo, et claro fit limite imago,
1515  Nec pallescenti paulatim desinit ora.
1516  At tubus, e genere hoc quoque, quod reprendere possis,

1681  Dilatantur ab hoc auctu, queis fila colorum
1682  Sparguntur diversa foci in regione; necesse est,
1683  Confusa effigies ideo, turbataque fiat.
1684  Quare adhibenda alia est, oculo adducenda, secunda
1685  Lens, ut ab hac visae minus extet imaginis augmen,
1686  Ipsa sui proin exposcit minus augmen hiatus;
1687  Quodque tubo producto accessit, id inter hiatus

1698  Nam tunc errores vitrorum erroribus undae
1699  Pugnarent, nec non prope pensarentur utrinque.
1700  At quia de varia filorum provenit error
1701  Natura, haud possis alia meliore mederi
1702  Huic ratione, tubo quam, jam diximus, arte
1703  Producto; quanquam nimium cum longa fit hujus
1704  Moles, fit nostro pariter male commoda ad usus,

1980  Nostros quae sensus rerum tenuissima constant;
1981  Lentium in his, vitrique sed est communior usus.
1982  Hinc longe nobis jucundus et utilis extat
1983  Naturam parte hac alia prospectus in ipsam.
1984  Juverit idcirco, genus hoc, quoque nosse tuborum
1985  Quam variae partes, qui sit modus. Est tubus, una
1986  Cui tantum vel lens, vel vitri parva rotundi

exurgere contra
140  Intervalla opus est, quoque amplior ille, minora.
141  Jam si illa resilit radius de fronte, reditque,
142  Exoriuntur eo tunc intervalla repulsu
143  Non alia, in corpus, quam quae intra exorta fuissent,
144  Si flexu ingressus radius penetrasset eodem.
145  Quae primo fuerint, eadem intervalla manebunt,

192  Nunc thalamo occluso, rimaque patente fenestrae,
193  Ut supera docui, trans et mittente receptam
194  In triquetrum vitrum lucem, super excipe lente
195  Disjunctos radios alia, quae scilicet illos
196  Protentos arctet, certoque nitore colores
197  Finiat. Oppositum chartae super incidat aequor
198  Illa, ut funiculi, species, mediumque foramen

profunda
255  Praecinctam fossa, scopulisque minacibus arcem,
256  Et valide multo defensam milite possint.
257  Convexam ex una crystallum confice parte,
258  Parte cavam ex alia, sed convexaeque cavaeque
259  Aequus partis uti sit scilicet, unde figura
260  Est inducta, globus, quem, qui prior ista peregit,
261  Quinos ipse pedes a puncto educier oras

ipse pedes a puncto educier oras
262  Fecit ad extremas medio, atque inflectier extra.
263  Argenti partem convexam cortice vivi
264  Intege, ut ex alia speculum proin parte nitescat.
265  His actis, clausum in thalamum per tenue foramen
266  Immissus radius, facito, excipiatur, ut ante,
267  A triquetro vitro, septemque in fila colorum

colores
690  Instabiles minus aspicies; contraque manebit
691  Una horum species prope non mutata, liquenti
692  Aëre si distenta natet lamella, vel undae,
693  Vel quaecumque alia est natura potentior auris.
694  Propterea tenerae inflectentes colla columbae,
695  Caudaque pavonum, cum pennis astra lacessunt
696  Expansis illi, et miro intumere decore,

704  Quo color unus inest, neque flexu pendet ab ullo
705  Luminis, aut oculi, natura est particularum
706  Densior, et tenui praecingitur aëris aura,
707  Aut res siqua alia est subtilis, raraque circum,
708  Aut spatio, quo languidius nihil extat, inani.
709  Praeterea quoque scire licet, quam crassa sit omnis
710  Pars ea multiplex, quaevis qua corpora constant,

mutent,
752  Lamina quae fuerit subtiliter attenuata:
753  Idcirco herbarum flores plerumque virentum,
754  Si folia ipse teras, pellucent, sive coloris
755  Immutant quacumque alia ratione nitorem.
756  Sic etiam varios si commiscere liquores
757  Incipias, oritur species diversa coloris
758  Interdum: quod qua causa, ni forsitan ista
759  Contingat?

nitore
871  Quae fulgent rutilo, velut est argentea massa.
872  Nonne vides, cunctis extat quod densius aurum,
873  Bractea si fiat tenuis, transmittere lumen?
874  Atque metalla alia a succo candente soluta
875  Pellucere, vel in vitrum conversa vicissim?
876  Proin quae candida sunt, et opaca, a pondere solo,
877  Densatis nec habent hoc tantum a partibus; auro

902  Conjectans, fusis liquefacta metalla metallis
903  Si miscere velis, atque inspectare colorum
904  Mutatam speciem, conflare aut corpore quovis
905  Haec alio, ut partes alia sint mole, locoque.
906  Sic color attritis albentum, conque minutis
907  Partibus in nigram prorsus convertitur umbram
908  Degener; in serie quoque prima ut nempe videmus

1200  Sensus haec quamvis lateant loca plena viarum.
1201  Ergo si speculi reflectitur aequore lumen
1202  Partium ab offensu, quia prorsus in aequore scabro
1203  Partes sunt, alia nequeat ratione remitti,
1204  Quam quae confusa est, et in omnes spargier oras,
1205  Haud aliter, quam cum quavis de fronte resultat.
1206  Quanam igitur speculum radios ratione repulset,

uti totum transmittere possit:
1781  Cultri acies peracuta tamen conjuncta superne
1782  Integat hoc partim parvum, occludatque foramen
1783  Parte patens alia, radii qua pars quoque tantum
1784  Transmissa, atque alia candente excepta papyro
1785  Efficiet geminos lucis procurrere tractus
1786  Utrinque a medio distentos, atque imitari

1781  Cultri acies peracuta tamen conjuncta superne
1782  Integat hoc partim parvum, occludatque foramen
1783  Parte patens alia, radii qua pars quoque tantum
1784  Transmissa, atque alia candente excepta papyro
1785  Efficiet geminos lucis procurrere tractus
1786  Utrinque a medio distentos, atque imitari
1787  Protentis caudis lucentes nocte Cometas.

inferre volucres,
1962  Sirenum cantus, humana voce loquentes
1963  Harpyias, Faunos, et semiviros Centauros,
1964  Et canibus rabidis praecinctas inguina Scyllas,
1965  Atque alia e genere hoc, nocturno tempore monstra
1966  Sopitae quae saepe solent illudere menti.
1967  Sic igitur leges cum sint, inventaque lucis
1968  Munera, quae docui, finiri limite debet

2099  Se diversa plaga latera exponuntur eadem.
2100  Protinus expositis tot luminis, exque plicatis
2101  Muneribus, causisque, prope ipsis atque elementis,
2102  quaedam adeundum alia est naturae effecta micantis.
2103  Et primo nostros oculos percellit, et intra
2104  Procudit speciem, mentemque exinde lacessit,
2105  corpora quae subito tum percipit illita luce.

alte
352  Argentum; fixo remanet cum corpore sulphur.
353  Fortem quam docui lympham dissolvere posse
354  Argentum, non ipsa ex auro arrodere massam
355  Circumfusa potest: alia est, quae combibit aurum,
356  Commiscetque sibi: regalem nomine dicunt,
357  Fors quia divitiis gaudet regalibus auri.
358  At non argentum queat haec libare vicissim.

1112  Ipsa forent at cur durata elementa, quid ipsos
1113  Efficit et ramos restare, hamosque rigere?
1114  At non haec ratio firmari hinc nostra valebit,
1115  Quod, quaecumque alia est, nullo consistere possit,
1116  Quin quassata ruat, nisu, nec, mutua partes
1117  Corporeae quoniam junctae sunt, esse trahenti
1118  A vi connexas, certa ratione probatur.

impulsa, jacente;
1526  Ergo infinita debet grave corpus ab alto
1527  Praecipitans imam terram vi impellere prae vi,
1528  Qua premat immotum. Verum vis ista videri
1529  Ex alia nequeat parte infinita; quod alte
1530  Delapsum exiguum corpus nec vitrea saepe
1531  Tenuia disrumpat casu sola, pondere magno
1532  Quae super imposito, tantumque premente videmus

omnes
1666  In formas valeat, recto et quandoque meatu
1667  Extendi, raro tamen; ut ratione pari sunt
1668  Collatae, veluti bina, terna, atque quaterna,
1669  Multiplicive alia inter se res: una meatus
1670  Sors nempe est recti, curvi infinita, nec ipsa
1671  Non infinitis rebus prodire valebit,
1672  Nempe ita collatis.

rectam
1711  Parte ab utraque viam, nimirum infraque supraque,
1712  Verum infinito distendi tramite supra,
1713  Parte repellentes etenim simulabimus ex hac
1714  Vires, ex alia contra inferiore trahentes.
1715  parte ex hac ergo crus quoddam extendere debet
1716  Curva infinitum via, quam nos quaerimus, atque
1717  Illam infinitam propius corradere rectam,

2187  Atque erit, ut facile hoc fieri queat, ut nimis ampla
2188  Per loca vim ellidat pellentem ubicumque trahens vis,
2189  Neutraque constanter compareat; illa per ipsa
2190  Dum loca, dispositis alia ratione duobus
2191  Punctis vis aliam vincet pellensve trahensve.
2192  Tertii at interea puncti in distantia puncta
2193  Mutua vis illo deducere limite, ut ipsa

2297  Hac nos puncta tenus, quotcumque, expendimus uno
2298  Axe locata super: jam nunc diversa seramus
2299  Per loca. Principio punctum non perstet in axe,
2300  In quo sunt alia inter se duo juncta vicissim,
2301  Illud at inferius, suprave, ubicumque locetur;
2302  Protinus exoritur seges hinc immensa modorum,
2303  Et varii ratio fecunda hinc ordinis exit.

axem
2541  Procurrit, puppisque velut, sua littora radit,
2542  Quandoquidem gravibus leges dat rebus ibidem,
2543  Ipsa audire solet gravitatis causa, velut sit
2544  Ipsa alia a primis. Diversis unica spiris,
2545  Ductibus et variis haec tam diversa creavit,
2546  Haec varia, in rebus quae constant omnia cunctis.
2547  Ordinibus multis elementorum, omne coortum est

expressae sint, ista nostrorum afficiendorum animorum virtus permanaret? Nam cum in hac rerum universitate permulta sint inanima quidem, nulloque sensus praedita, in quibus tamen plurima vis inest, sive magnitudine, sive ordine, sive alia multiplici ac varia specie nos commovendi, satis erit manifestum in earundem rerum imagine exprimenda magnam aeque poetis relictam esse copiam ad voluptatem, tristitiam, admirationem, aliosque sensus

imo, inquit, ad intimam formarum atque imaginum vim penitus inspiciendam, atque ad ipsas radices ac stirpes ejus, de qua dicimus, poetarum pulchritudinis nos revocas, dum illius originem a verbis etiam ac vocibus repetis. Nam quae demum alia hujus dicendi laudis elementa sunt, quam isthaec ipsa vocabula atque nomina? Aut quo pacto conceptae illae atque inclusae animis formae erumperent, nisi cogitationibus nostris hae vocum tanquam

validi sunt illius impetus. Siquidem insatiabili, quod nobis a natura est inditum, sciendi desiderio, sine summo jucunditatis sensu facere satis non possumus. Hinc ambitionum illecebras missas faciunt, non odio, non metu, non voluptate alia a semel instituto studio detorquentur, vitae ipsius pericula contemnunt, aut minime sentiunt. Quod quî fieret, nisi hic veritatis quaerendae ardor caeterarum omnium cupiditatum vim antecederet? Atque inde profectae sunt illae

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report