Your search found 9849 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 8760-8798:

sit scire cupio. Magister: Recte cupis id, quod a Platone et Aristotele prius traditum praecepit Cicero: omnem institutionem, quae de re quacunque suscipitur, debere a definitione proficisci, ut intelligatur quid sit id de quo disseritur. Est autem musica bene canendi scientia. Bene autem canere (teste Boetio) est singulare donum et gratia omnipotentis Dei. Discipulus: O gratia! O donum Dei amabilis musica! A quo originem habeat, incessit animum cupido sciendi.

Magister: Recte cupis id, quod a Platone et Aristotele prius traditum praecepit Cicero: omnem institutionem, quae de re quacunque suscipitur, debere a definitione proficisci, ut intelligatur quid sit id de quo disseritur. Est autem musica bene canendi scientia. Bene autem canere (teste Boetio) est singulare donum et gratia omnipotentis Dei. Discipulus: O gratia! O donum Dei amabilis musica! A quo originem habeat, incessit animum cupido sciendi. Magister: Dicunt quidam habere ab

nobis denuo redire liceat, inveniemus sane in columna Iubal scalam ex tribus tantum lineis compositam talemque longo etiam post diluvium tempore in usu fuisse. Crescente vero tempore, crevit etiam scala. Quod modo de praecepto quattuor lineae produci debeant, de consilio autem etiam quinque produci possint. Quarum infima, est ordine prima, et quae sequitur secunda, deinde tertia, quarta, etc. Eodem passu ipsa quoque spatia numerare noveris. Sic nempe: Discipulus: Video, magister, erectam scalam, video

si notae breves vel angulares duae aut plures coniungantur et quasi in uno continuo fluant, ligatae dicentur et denotabunt, quod syllaba textus infra illas posita continuari debeat. Brevibus aequivalent notae obliquae, hoc est in transversum signatae, in quibus solum extrema valent, medium autem nihil, quantumcumque producantur. Et quia canenti difficile est de scala in scalam sine indice transire, ideo in calce cuiusque scalae, ac etiam mutatione clavis datur distincta ab aliis nota, dicta custos, vel index, quae custodiat tonum ac indicet locum ubi subsequens nota accipi

B. C. D. E. canere solebant. Nunc vero! Sex natura modis totum circumsonat orbem. Quos referunt: ut, re, mi, fa, sol, laque simul. Discipulus: Multum, venerande magister, multum debemus Mathematico pro notis, multum Graecis pro inventis litteris; cui autem referendas grates censeres pro vocibus? Magister: Patri Guidoni Italo, ordinis s. Benedicti Monacho Aretino. Hic enim cum anno Domini 1019. die sacro s. Ioannis Baptistae, primum ex hymno versum cantari audivisset, nempe:

4 observo ] observa Magister: Erit b. Quia cantus b-mollis desumit suam denominationem a clavi b., dummodo b. non alicubi, et in parte tantum, sed per totum cantum, et in capite cuiusquae scalae associatur clavi C. Aliae autem claves C. F. G., quasi signatae non essent, particulares dici poterunt. Discipulus: Quid igitur dices, ubi b. non per totum cantum, sed alicubi tantum signatur? Magister: Dicam tunc litteram b. nec exhibere

Discipulus: Quid igitur dices, ubi b. non per totum cantum, sed alicubi tantum signatur? Magister: Dicam tunc litteram b. nec exhibere figuram clavis generalis, cantum vero principaliter esse durum, minus autem principaliter b- -mollem, adeoque mixtum, magis vel minus, prout frequentius aut rarius b. signabitur. Idem est, si cantus sit b-mollis, et alicubi....quadratum signetur, mixtus erit. Discipulus: Sed quare hoc doces, da discipulo rationem?

Magister: Ideo ter replicavi litteras, quia omnis cantus vel est gravis vel acutus vel superacutus. Si ambit litteras graves, procedit demisse; si acutas, procedit altius; si superacutas, procedit altissime. Ideo autem replicatas divisi in finales et affinales, quia omnis regularis cantus in una ex 4. finalibus litteris terminatur, quae sunt D. E. F. G. 5 debebis ] nudebis De quibus suo loco dicemus. Quod si terminetur in littera affinali A. vel B. vel C.

cantus in una ex 4. finalibus litteris terminatur, quae sunt D. E. F. G. 5 debebis ] nudebis De quibus suo loco dicemus. Quod si terminetur in littera affinali A. vel B. vel C. irregularis erit. Discipulus: Quare autem in scala generali alicui litterae dedisti unam vocem: ut, alicui duas: fa, ut, alicui etiam tres: sol, fa, ut? Magister: Hoc ideo factum puta, quia in loco illo, ubi est solum ut, non potest alia vox dici quam ut. Et ubi est fa, ut, non potest dici

litterae dedisti unam vocem: ut, alicui duas: fa, ut, alicui etiam tres: sol, fa, ut? Magister: Hoc ideo factum puta, quia in loco illo, ubi est solum ut, non potest alia vox dici quam ut. Et ubi est fa, ut, non potest dici nisi vel fa vel ut. Ubi autem est sol, fa, ut, solum una ex tribus dici potest vel sol vel fa vel ut respiciendo clavim superiorem aut inferiorem directivam, ut sequens tibi exhibet symbolum. Discipulus: Video in symbolo variari voces penes ascensum et descensum, quem

nota ascendat et quando descendat? Magister: Hoc indicant ipsae claves. Nam si nota habet supra se notam in clavi C. vel F. vel G. tunc ascendit, secus vero descendit. Discipulus: Quid si autem nota accidat in ipsa clavi: descendetne? Magister: Discernendum prius est, vel clavis tum gerit munus clavis saltem particularis, vel non? Si gerit, tum nota in ipsa clavi quasi ad se ipsam descendit. Si non gerit, tunc ascendit ad proximam clavim,

clavi: descendetne? Magister: Discernendum prius est, vel clavis tum gerit munus clavis saltem particularis, vel non? Si gerit, tum nota in ipsa clavi quasi ad se ipsam descendit. Si non gerit, tunc ascendit ad proximam clavim, quam supra se habet. Tunc autem litterae C. F. G. munus clavis gerere dicuntur, quando vel unicam notam infra se habent. Sic infra, in mutationibus cantus duri, in exemplis sub numero 3. et 4. littera G. exhibet munus clavis, quia infra se habet notam f. fa. Ergo descendit, et in descendendo duro habet sol. Similiter

in exemplis sub numero 3. et 4. littera G. exhibet munus clavis, quia infra se habet notam f. fa. Ergo descendit, et in descendendo duro habet sol. Similiter sub numero 2. et 6. littera C. gerit munus clavis, quia infra se habet notam mi, adeoque in descendendo duro C. habet fa. Sub numero autem 1. et 5. littera G. ut non gerit munus clavis, quia infra se nullam notam habet: ergo ascendit ad clavim, quam supra se habet C. fa. Et similiter sub numero 4. F. fa ascendit ad G. sol. Quod bene observandum, praesertim illis, qui recentiores sequuntur auctores. Nam veteribus perinde

Uti vides in hisce exemplis. Discipulus: Fierine debebit mutatio, si plures notae ascendant supra la? Magister: Debebit omnino vel sol vel la mutari in re. Discipulus: Quid autem dices, si una aut plures notae descendant infra ut? Magister: Dicam hoc, quod si vel unica nota descendat infra ut, statim vel mi vel re debebit mutari in la. Discipulus: Quare ais: vel haec vel illa

quartae et quintae! Dico quartae et quintae quia mutatio fit supra claves C. et................................ F. quae invicem, ut vides, semper quarto vel quinto loco distant. In mutatione ergo quartae, post fa in ascendendo duro statim canendum est re, et in descendendo la. In mutatione autem quintae, post fa prius canendum est sol quam re, et in descendendo prius mi quam la. Considera utramque mutationem in exemplis. Mutationes in cantu duro ± Discipulus: Idemne fit etiam in cantu b-molli?

Idemne fit etiam in cantu b-molli? Magister: Nequaquam idem, sed totum ab opposito 6 . Nempe, in mutatione quartae, in ascendendo cantu b-molli, post fa, prius canitur sol, deinde re, et in descendendo prius mi, deinde la. In mutatione autem ± 6 opposito ] apposito quintae in ascendendo cantu b-molli, post fa, statim canitur re, et in descendendo la. Haec quoque regula declaratur in exemplis. Mutationes in cantu b-molli Discipulus: In scala cantus

alia vox dici quam mi. In praemissis tamen exemplis cantus b-mollis infra F. grave ad b posuisti fa. Quomodo, quaeso te, conciliabis hoc? Magister: Conciliabo facillime. Nam quod in b gravi cantus duri non possit alia vox dici quam mi, est per se; quod autem in cantu b-molli dici possit etiam fa est per accidens. Si enim cantus b-mollis a b acuto descendat ad b grave, naturaliter etiam in b gravi dici debebit fa propter octavam, quae fit a b ad b ut exponitur in exemplo. Discipulus: Comprehensis et

notae. Si verbis nihil attinet exprimere, adsunt tyroni exempla. Discipulus: Clare verbis et praeclare exemplis doces, magister, ad proximam inferiorem lineam movendam esse clavim tunc, quando cantus supra quartas lineas ascendet. Quo autem movebitur tunc, quando infra quartas lineas descendet? Magister: Vice versa, ad proximam superiorem lineam movebitur. Iuvabit iterum videre exempla. Discipulus: Sat industriose pro captu meo laborasti,

me facere dignaberis. Discipulus: Si praeceptorum meorum praestantia raperis, discipule, maiori conatu in eorundem studium incumbas velim. Ego vero id prae- stabo, eamque impendam diligentiam, ut etiam quod reliquum est, intelligere possis. Est autem: Dialogus IV. De intervallis, sive consonantiis. Magister: De intervallis, breviori temporis intervallo exercitationem habituri, etiam non rogatus intervallum definio: quod

dicis perfecte vel imperfecte? Prima sive unisonus Magister: Minime abs re quidquam dico. Duplex enim est secunda, perfecta et imperfecta. Illa vocatur maior, quia in illa quodammodo maior, fortior et intensior fit vocis ad vocem commotio, in ista autem remissior. Unde illa proprie tonus a tonando dicitur (tonare enim, ut Ioannes XXII. C. 8. scribit, est potenter sonare). Ista vero semitonus quasi minus sonans vocatur fitque solum in transitu a mi vel la ad proximum fa et vicissim. Accipe exempla utriusque.

Magister: Tertia est distantia vocis a voce per proximas tres notas, sive saltus, cum duobus intervallis. Haec si componatur ex duobus integris tonis erit maior, et proprie ditonus. Si vero componatur ex tono et semitono erit minor, semitonus dicta. Habet autem species solmizationis sequentes. Secunda Discipulus: Digneris magister exponere quartam. Magister: Quarta est distantia quattuor vocum cum tribus intervallis estque duplex, vera una, et

Digneris magister exponere quartam. Magister: Quarta est distantia quattuor vocum cum tribus intervallis estque duplex, vera una, et falsa alia. Vera, proprie diatexeron dicta, componitur ex duobus tonis et uno semitono. Falsa autem ex tribus integris tonis, unde a quibusdam tritonus vocatur, ab aliis vero superflua vel prohibita quarta, quia nullam gratam consonantiam facit, sed durum quid et asperum auribus obtrudit. Utramque probabis canendo. Tertia Quarta Discipulus:

tritonus vocatur, ab aliis vero superflua vel prohibita quarta, quia nullam gratam consonantiam facit, sed durum quid et asperum auribus obtrudit. Utramque probabis canendo. Tertia Quarta Discipulus: Quartam ordine sequitur quinta, quid autem haec sit? Magister: Quinta est distantia quinque vocum cum quattuor intervallis. Haec, si componatur ex tribus tonis et uno semitono, vera et perfecta erit consonantia, dicta diapens. Si vero componatur ex duobus tonis et duobus

servi plagales; illi vero, digniori titulo, domini authentici appellarentur. Discipulus: Memini te dixisse, magister, quod veteres quattuor suos tonos, quos tu dominos authenticos vocas, cognoscebant ex quattuor finalibus litteris D. E. F. G. unde autem nos cognoscemus nostros connaturales sive plagales? Magister: Etiam ex quattuor lineis D. E. F. G. cognoscemus. Nam in quacunque littera terminatur dominus tonus authenticus, in eadem terminari debet servus suus plagalis. Nempe. Dominus

suusque servus, id est tonus 3. et 4. in E. Dominus tritus, suusque servus, id est, tonus 5. et 6. in F. Dominus tetrardus, suusque servus, id est tonus 7. et 8. in G. Ex quibus perspicuum est illos solos tonos authenticos esse, qui imparibus numeris scribuntur, alios autem, qui paribus scribuntur, esse plagales. Quae omnia ut eo tenacius memoria retineas, iure magistri hos tibi versus trado: Fines cunctorum, cantor, dignosce tonorum. Nam finem primi D. continet atque secundi. Tertius E. regitur et quarti finis habetur. Quintus in F. finem, sextus quoque

exempla: Discipulus: Egregie, tam praeceptis, quam exemplis declarasti, magister, ut, si cantus supra notam finalem ascendat notis octo, erit authenticus, plagalis vero, si infra finalem descendat notis quattuor, ac uterque perfectus. Qualis autem erit ille, qui et supra notam finalem pluribus ascendet quam octo notis et pluribus descendet quam quattuor? Magister: Uterque erit plus quam perfectus, quemadmodum esset imperfectus, si paucioribus ascenderet vel descenderet. ±

unice ex ascensu, plagalis vero ex descensu cognoscatur. Concurrentibus itaque duobus tonis perfectis, videndum est, an frequentius cantus ascendat ad octavam vel descendat ad quartam. Si frequentius ascendat, erit authenticus. Si frequentius descendat, erit plagalis. Concurrentibus autem duobus tonis imperfectis etiam videndum est, an cantus supra notam finalem frequentius ascendat per sextam, vel septimam? Aut vero frequentius descendat infra notam finalem per secundam, vel tertiam? Si frequentius ascendat, erit authenticus, si frequentius descendat, erit plagalis.

cantus supra notam finalem frequentius ascendat per sextam, vel septimam? Aut vero frequentius descendat infra notam finalem per secundam, vel tertiam? Si frequentius ascendat, erit authenticus, si frequentius descendat, erit plagalis. Discipulus: Qualis autem erit ille qui nec ascendet per sextam aut septimam, nec vero descendet per secundam aut tertiam? Magister: Iterum videndum est, an supra notam finalem habeat diapense, sive quintam veram, vel forte habeat diatexeron, id est

quod proprium est quartae. Discipulus: Interpellare tandem te ausim, optime magister, qualis iam ille erit cantus, qui nec per quintam, nec per quartam ascendit? Magister: Erit talis qualem indicabit chorda. Est autem chorda, tertia nota supra finalem, ut vides hic. Si ergo supra chordam fuerint plures notae quam infra illam, erit authenticus, secus erit plagalis. Discipulus: Posset contingere cantus in quo solum una nota esset supra chordam et alia

nota supra finalem, ut vides hic. Si ergo supra chordam fuerint plures notae quam infra illam, erit authenticus, secus erit plagalis. Discipulus: Posset contingere cantus in quo solum una nota esset supra chordam et alia infra chordam qualis autem erit tunc? Magister: Semper et ubique videndum est an cantus una solum nota ascendat, per tonum vel per semitonum. Si ascendat per tonum, descendat vero per semitonum, erit authenticus. Et vice versa, si ascendat per semitonum, descendat vero per

fuit illud arduum, quod superavimus, et quid hoc amoenum, ad quod amplectendum tantopere me provocas, magister? Magister: Arduum sane fuerat generaliter omnem cantum, cuius sit toni, ex nota finali et vario notarum ascensu ac descensu cognoscere. Amoenum autem et facile est visa solum nota finali antiphonae et initiali EUOUAE, cuius sit toni, cognoscere. Est autem EUOUAE vox, ex vocalibus sEcUlOrUm AmEn composita, quae ideo in fine cuiusque antiphonae ponitur, ut iuxta illam intonatio fiat, sive deinde tota

Magister: Arduum sane fuerat generaliter omnem cantum, cuius sit toni, ex nota finali et vario notarum ascensu ac descensu cognoscere. Amoenum autem et facile est visa solum nota finali antiphonae et initiali EUOUAE, cuius sit toni, cognoscere. Est autem EUOUAE vox, ex vocalibus sEcUlOrUm AmEn composita, quae ideo in fine cuiusque antiphonae ponitur, ut iuxta illam intonatio fiat, sive deinde tota antiphona decantetur, sive initium tantum. Discipulus: Dicis omnia ad

Magister: Mitte angorem, fili mi! Nam paterno te affectu docet magister ideo plures notas quam unicam, ex qua tonus cognoscitur, signari, ut in unica, eaque prima supra EUOUAE signata (in festis simplicibus, et in feriis dumtaxat) incipias psalmum, in reliquis autem notis eiusdem psalmi versum apte termines. Dico apte, quia si versus plures syllabas contineat quam praescriptae notae requirant, in unisono accipiendae erunt. Hic enim non tam medium quam initium et finis consideratur. Discipulus: Si toni

quam praescriptae notae requirant, in unisono accipiendae erunt. Hic enim non tam medium quam initium et finis consideratur. Discipulus: Si toni psalmorum in festis simplicibus et feriis habent intonationes ab initiali nota EUOUAE, quales autem habent in festis duplicibus? Magister: Primus tonus habet fa, sol, la, sextus et idem. Ut, re, fa, octavus, sic tertius atque secundus. La, sol, la, quartum dant, ut, mi, sol, tibi quintum. Septimus at tonus fa, mi, fa, sol, tibi monstrat. Ad

psalmorum per omnes passim ecclesias ritus Romani habentur. In choro tamen almae cathedralis ecclesiae Zagrabiensis in Regno Croatiae, circa tonum secundum, quartum, septimum et octavum invenitur quaedam discrepantia. Nam secundus circa medium et finem, quartus autem, septimus et octavus circa initium nonnihil mutantur, prout videre est in hisce exemplis: Discipulus: Summopere delector praedeclaratis exemplis tuis magister, sed magis miror quod aliquos tonos in unum tantum, aliquos vero in plures ac

materias mansuetas et graves continentes res speculativas et divinas de impetranda gratia a Deo eiusque Beata Virgine. Discipulus: Grates ago Deo, Beatae Virgini, ac tibi, magistro meo, quod in omnibus plene me institutum sentiam, quamoptime autem in eo quod antiphonae a materia, psalmi autem ab antiphonis regulentur, ut cuiuscunque toni sit antiphona, necesse est ut eiusdem toni sit et psalmus. Itane magister? Magister: Ita quidem, et si secus fiat, tonus irregularis erit, utpote a

speculativas et divinas de impetranda gratia a Deo eiusque Beata Virgine. Discipulus: Grates ago Deo, Beatae Virgini, ac tibi, magistro meo, quod in omnibus plene me institutum sentiam, quamoptime autem in eo quod antiphonae a materia, psalmi autem ab antiphonis regulentur, ut cuiuscunque toni sit antiphona, necesse est ut eiusdem toni sit et psalmus. Itane magister? Magister: Ita quidem, et si secus fiat, tonus irregularis erit, utpote a regulis nobilissimae artis deficiens. Atque

Israelitici contineat et raro canatur. Discipulus: Curiosus essem videndi hunc rarum peregrinum. Magister: Spe plena curiositas tua magnum animo meo attulit solatium. Vide ergo, quod statim videre volebas: Prout autem idem psalmus in choro Zagrabiensi per octavam paschatis canitur, non sumit initium ex quarto tono, sed (ut vides) ex septimo. Discipulus: In exitu fuit Israel de Egipto; ne simus nos, quaeso te, de choro antequam

quando introitus finem accipiet in ut, et versus initium in fa, vel ut, fa, mi, fa, sol. Octavum tandem habebis si et illi finalis et huic initialis fuerit ut. Etsi vero octavus eiusdem sit intonationis cum secundo, non sunt tamen idem, quia initialis secundi toni est C. ut. Octavi autem toni est G. ut. Quod perspicies in substratis exemplis: Discipulus: Adhuc unicum est, quod impensius te rogo, Magister: docebis me quomodo tonos responsoriorum cognoscere potero.

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report