Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: e Your search found 5227 occurrences
First 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 4221-4276:4221. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section] conatus non intervertat! Amice! validi tibi sunt duo hostes ignorantia et ambitio. Hos superare Herculeum certe laborem requirit. Iam primum, necdum eradicatum est e mentibus popularium nostrorum falsum illud principium quod homines litterati minus idonei sint ad res agendas. Authoris et magistratus nomen incompatibile arbitrantur. Qui in civili republica res
4222. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section] etiam dignum authoritate potestatis legislativae opus futurum si rejecta, quam alioquin tantum privati satis erronee consarcinarunt, moderna Corporis Iuris editione novam, ipsis originalibus conformandam editionem ordinaret e qua omnia, quae modernam perperam augent, exmittantur. Verum aut ego generationem nostram non satis novi, aut nulla est ingenii vis, nulla eloquentiae facultas, nullum argumentorum pondus quibus haec eo permoveri possit ut
4223. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section] quae modernam perperam augent, exmittantur. Verum aut ego generationem nostram non satis novi, aut nulla est ingenii vis, nulla eloquentiae facultas, nullum argumentorum pondus quibus haec eo permoveri possit ut exmissa semel e moderna editione decreta pro legalibus agnoscat. Veniet tamen fortasse tempus quo Consilium hoc suscipietur, et tunc solum hoc opus totum hominem occupabit, si illud rite perficere velit. Nunc conquirenda tantum esse pro
4224. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section] Collectione tamen Actorum Diaetalium, Diplomatum, et Tractatuum, cuperem ut unum par etiam ad Bibliothecam Universitatis deponatur. Privatis enim eruditis accessum ad Archivum Regni diu adhuc difficilem futurum tuto provideo; e contra facilior erit Bibliothecae Universitatis usus, magno rei litterariae Hungaricae emolumento. Hactenus de collectionibus tantum sermo fuit quae improbum quidem laborem, vix tamen aliquem
4225. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section] Kovachich ad solidam publicarum scientiarum cognitionem viam stravit; primus
aperuit campum in quo et politicus, et iurista, et historicus industriam
suam utiliter possit exercere; primus superficialia hominum, a studiis his e
vitae suae instituto alienorum, opera prostravit. Verum ut id eveniat,
coeptas a te collectiones absolvi prorsus necessum est. Quare opus hoc tibi
iterum iterumque commendo.
sponte accedant. Interea non dubito quod lucubratio haec authori
magnam apud plerosque gentiles nostros invidiam conflaverit: paucis enim
adhuc hoc in genere lux affulsit, et ideo id cogere velle esset rem
destruere. Ubi e converso si sensim providatur, post non multum tempus res
sponte in effectum ibit.
Quod opusculum adtinet, optassem ordinatam magis combinationem; nam et plura
saepius repetit, et non omnes, quos vel e his materialibus
destruere. Ubi e converso si sensim providatur, post non multum tempus res
sponte in effectum ibit.
Quod opusculum adtinet, optassem ordinatam magis combinationem; nam et plura
saepius repetit, et non omnes, quos vel e his materialibus elicere
potuisset, reflexiones subiungit. Cupivissem autem praeprimis ut obiectum
pecuniarum exercitualium per ipsas illas, iuxta quas alia
obiecta pertractavit, rubricas dilucidet. Hac enim
non eruit. Admovi manum: tuam
paragraphorum divisionem ferme ubique retinui, et iuxta hanc prodiverunt
leges 77. praeter conclusionem. Signavi paragraphos sua serie cursualibus
numeris. Tum singulo rubricam praefixi quam non e littera, sed e spiritu
singuli paragraphi desumpsi. Dolebat mihi quod momentosae in se leges adeo
ad invicem permixtae sint, ut lectorem confundant potius quam illuminent.
Quare contraxi rubricas ad homogeneas materias, uti
manum: tuam
paragraphorum divisionem ferme ubique retinui, et iuxta hanc prodiverunt
leges 77. praeter conclusionem. Signavi paragraphos sua serie cursualibus
numeris. Tum singulo rubricam praefixi quam non e littera, sed e spiritu
singuli paragraphi desumpsi. Dolebat mihi quod momentosae in se leges adeo
ad invicem permixtae sint, ut lectorem confundant potius quam illuminent.
Quare contraxi rubricas ad homogeneas materias, uti id tibi annexum
tempus edita diplomata chronologico ordine exhibuit, oleum, crede mihi, et
operam perdes. Id unum aliqua cum utilitate praestari posse puto si illa,
quae post
excitavit, neque utrumque eiusdem authoris opus esse scivi. Quod
pecunias exercituales adtinet, non esset opus totum
monetae obiectum ad vivum resecare. Sufficeret si author
colligeret ea e legibus et diplomatibus quae ad resolvendas, quas sibi quoad
reliqua subsidiorum obiecta posuit, quaestiones pertinent, nimirum: quando
originem acceperint? quid? et per quos hoc titulo depensum? quorsum
conversum fuerit?
Hungariae
Collectionis vehementer probo. Cum tamen septem tomos elatura
sit, vereor ut Maecenatem pro typo nanciscaris. Tenta semel minus aliquod
opus erga subscriptionem annuntiare. E huius successu metiri
poteris quid tibi sperandum sit, si eandem pro collectione hac viam inires.
Quoad acta diaetae 1618, memoria me fefellit. Credebam me in primo
combinare? Quomodo denique meritorias ex iis circa ius
nostrum civile et publicum, imo ipsam statisticam, observationes depromere
debeant? Quod ut praestem, conabar ubi potui:
tribus quidem tomis opus absolves. Si quid video, ad scopum, quem tuo huic
operi praefixisti, nil aliud pertinet, quam
regales, si quid peculiaris
continent; 2-do in defectu harum aliae litterae e quibus locus et terminus
diaetae praefixus erui possit, nisi id ipsum iam in praefatione exprimatur.
3-tio litterae e quibus vestigium diaetae, cuius decretum non prostat,
deprehendi possit, et cum hoc iam primo tomo praestiteris, ad sequentem
tomum non nisi talia vestigia inferre potes quae ibi desiderantur, secus
enim eandem crambem
hoc iam primo tomo praestiteris, ad sequentem
tomum non nisi talia vestigia inferre potes quae ibi desiderantur, secus
enim eandem crambem recoques. 4-to decreta quae primo tomo non protulisti.
5-to tales litterae e quibus apparet quae negotia, ultra illa, quae in
articulis alioquin indicantur, in tali diaeta confecta sint. Denique 6-to
tales litterae quae ad explicationem momentosi alicuius articuli pertinent.
sunt praesentes,
quam illae fuerint, notae, eo magis interest, ne sensus, seu per omissionem,
seu per depravationem aliquarum vocum corrumpatur.
Deinde in decretis his ubicunque manifestum scriptoris errorem cubare e sensu
ipso collegi, veram lectionem superne mea manu inscripsi. Lectionem hanc aut
per ly: lege vel vero: subaudi interserendam, aut
vero, cum hae alioquin simplices tantum copiae sint, genuinam
autem totum opus depravaret. Quare te maiorem in modum rogo ut in notis
inserendis ad numerum articuli, ad quem singula nota provocat,
diligentissime advertas, et si forte in ipsam hanc provocationem error
calami irrepsisset, e sensu ipso colligas ad quem articulum nota talis
pertineat.
Ceterum ego, ut iam vides, in lucubratione hac singulum instrumentum sua
serie assumpsi et primum de categoria, ad quam illud referri debet, iudicium
diploma tuto
retinere potes.
Porro, ut
mihi remittas. Egeo enim illis pro mea, quam
sub incude habeo, lucubratione. Purum, quod nunc mitto, uti et Uladislai I.
Decretum, quod ego aeque in puro iam submisi, tuto retinere potes. Adhibe
autem omnem cautelam ne notae e maculatorio meo vel ad textum alienum
inscribantur, vel vero litterae, quibus textus signatus, improprio loco
collocentur; id enim ipsius operis pretium minueret.
Superest ut te rogem quo me certiorem facere velis quo
Sin: iterum iure meo efflagito ut indices has non esse
eiusdem, cuius reliquae sunt, notas.
Iam ad litteras tuas: ergo Supplementa tantum ad 1-mam periodum in unum iam
tomum excreverunt? Secunda et tertia epocha, uti e tuis video, vix duobus
tomis poterit contineri. Nulla itaque mihi iam spes superest ut completam
insignis huius operis editionem supervivere possim. Unde enim sumptus pro
tam vasto et sumptuoso opere? Quantum temporis censura
Constitui itaque singulam de singulo hoc obiecto
dissertationem elaborare tibique in vicem confidentiae illius, quod opus
tuum mihi communicaveris, submittere. Primam paene ad finem perduxeram cum
continuae ferme, quas inde e principio Martii passus sum, alterationes me ab
opere retraxerunt. Undecima Maii incidi in mortalem ferme morbum, e quo vix
ad hac tantas vires recollegi ut calamum regere possim. Si mihi Deus vires
plene restituerit, et tu
opus
tuum mihi communicaveris, submittere. Primam paene ad finem perduxeram cum
continuae ferme, quas inde e principio Martii passus sum, alterationes me ab
opere retraxerunt. Undecima Maii incidi in mortalem ferme morbum, e quo vix
ad hac tantas vires recollegi ut calamum regere possim. Si mihi Deus vires
plene restituerit, et tu dissertationes has desideras, elaborabo eas cum
commoditate et illas tibi cum tempore submittam. Respondebo etiam
tu etiam in hoc ingressu quaestionem illam: ad qualem categoriam
instrumentum hoc refferri debeat, quam ego in prima mea ad ingressum
instrumenti nota, pag. 56, pertractavi, et in compluribus subsequis notis
opinionem meam e textu ipso confirmavi. Tu consentis opinioni meae et
iisdem, quibus ego, uteris argumentis. Repetitio haec inutilis est. Quare
censerem ut aut meam primam notam ad ingressum, aut tuam de eodem merito
deductionem exmittas.
de hoc tu videris.
Locum tamen illum, ubi regestrum vim obligativam legis habere ostendere
conaris, ut exmittas, maiorem in modum te rogo. Quomodo enim minuta
protocolli vim legis habere potest? Dices non hanc, sed emanatum e hoc
protocollo rescriptum regium vim legis obtinere. Verum leges non nisi in
diaeta conduntur. Deinde si etiam rescriptum illud (de quo adhuc non
constat) reipsa ad comitatus emanavit, vides ex ipso protocolli contextu,
protocolli contextu,
quod divisio illa gentium fuerit tantum temporanea, id est, pro illo casu;
porro, quod Sigismundus reliqua propositionum suarum puncta liberae
comitatuum consertationi substraverit. Denique puto ego me e combinatione
propositionum harum cum Sigismundi Decreto 5-to in notis satis demonstrasse
quod illae in diaeta 1435. resumptae et determinatae fuerint, adeoque ex iis
id tantum in legem transiverit quod in articulis diaetae
Uladislao, in diaeta 1504, si
bene memini, art. 7. sublatus, et statutum est ut subsidia tantum in diaeta
offerri possint. Quare cuperem ut paragraphum hunc modifices.
In charta paginae 321 sub * adnexa non recte arguis e producto ibi diplomate
quod Uladislaus praeter sedem iudiciariam distinctum consilium politicum
habuerit. Ipse enim pag. praecedenti 320. docuisti quod in octavis etiam
politica negotia pertractata fuerint, et vides quod in
volueris, ego, quod vires meae admittunt, in
perfectionem operis lubenter conferam, et, cum episcopus mihi promiserit
quod toties quoties praedialistam mihi dare velit, remittam tibi citius quam
praesens opus; id enim unice e defectu occasionis tamdiu apud me adhaesit.
formasti.
Cum Statutorium de 1426. sequentem clausulam habeat: Consvetudinaria
vero lege Regni nostri Hungarici, ab antiquo approbata, sanciente
adhaeres ad voculam sanciente, cum consuetudo e frequentatis
solum actibus exurgere, lex vero sola aliquid sancire possit, et quaeris:
quid per legem consuetudinariam ab antiquo approbatam et
sancientem intelligi debeat?
Ante omnia
rerum natura ad genuinum sensum reduxi.
Quare si ego allatum per te statutorii locum commentari deberem, unicum
illud ad vocabulum: sancientem observarem quod hic improprie
adhibeatur, cum, ut praemisi, consuetudo e frequentatis tantum actibus
oriatur, sola vero lex aliquid sancire possit.
Quod phrasis: lex consuetudinaria in documentis ipsisque adeo
legibus nostris frequenter usurpetur, inde evenit quia non tantum apud
praecones tantum publicabantur aut pauca tantum
scripta earum exemplaria conficiebantur. Sicuti enim privati litteras, quae
eorum iura et posessoria continebant, sollicite et usque ad superstitionem
secreta conservabant, ita e converso publicorum documentorum nulla, aut
certe exigua aevo illo cura fuit. De publico aliquo tabulario nemini vel
incidit cogitare. In 1-a periodo reges ipsi nullum fixum archivi locum
habuisse videntur. In 2-da Budae in
ab iis quae ad iura
maiestatica referuntur. Illa quisque privatus, adeoque etiam
reginae, elargiri potuerunt, veluti villis suis aliquas immunitates
concedere; ex inferiori conditionariorum classe ad altiorem, e.g.
iobagionis bellatores, seu ut nunc loquimur, praedialium
conditionem elevare; terram sub hac vel illa servitii, aut praestationis
obligatione conferre, et reliqua. Sed haec improprie tantum
reliqua. Sed haec improprie tantum
privilegia appellantur, stricte loquendo sunt tantum favores, quos privati
etiam concedere possunt. In sensu iuridico illa tantum proprie
privilegia appellantur quae e iure maiestatico dimanant: veluti aliquem seu
per donationem, seu per armales nobilitare; conferre bona in fiscum redacta;
usum iuris gladii, telonii, nauli, nundinarum, aut tricesimae indulgere, et
reliqua. Haec autem
conferre bona in fiscum redacta;
usum iuris gladii, telonii, nauli, nundinarum, aut tricesimae indulgere, et
reliqua. Haec autem reginam aliquam concesisse nuspiam reperies, nisi una
fuerit corregens, quo in casu e communicato sibi iure
maiestatico agebat.
Verum non hic cubat difficultas circa intellectum 11. 14. part. 2-dae. Vis
nodi in eo consistit: qualenam principium viguerit in eo, quod aliquorum
regum
lacunam illam expleas.
Ceterum longe aliud est quod ego a te hoc in genere postremis meis postulavi.
Nimirum ut alios ad elucubrandas tanto magis res Hungaricas excitem, ego non
tantum illa antiquitatum capita, quae e productis hactenus diplomatibus
eruere potui, in medium protuli, sed etiam quid adhuc circa singulum
obiectum investigandum restet, indicavi. Cum nemo maiorem te veterum
diplomatum collectionem possideat, credo ego quod
nostrarum capita contineantur, nullibi illud
commodius edi poterat quam hoc tomo; quod si factum fuisset et iurisconsulti
nostri duo haec affinia documenta uno obtutu complecti potuissent,
evincassent certe tanquam e somno, et vidissent in quantis tenebris hactenus
versati sint, et pars adminus iudicialis antiquitatum nostrarum, etiamsi ego
fortasse systematicum meum opus non absolvam, utcunque elucubratum fuisset.
Sed haec iam acta sunt.
sit, meque de eo informa.
Quod cum reditu tuo Bibliothecam Hungaricam, id est, uti ego
intelligo, recensionem omnium hoc idiomate editorum librorum edere
mediteris, probo vehementer. Vereor tamen ut aliquem e sodalibus tuis
reperias, qui opus hoc tam brevi, ut speras, tempore perficere possit; nudam
enim titulorum consignationem edere parum interest. Singulum, etsi paucis,
critice recensere, vires unius hominis excederit; nimirum,
titulorum consignationem edere parum interest. Singulum, etsi paucis,
critice recensere, vires unius hominis excederit; nimirum, quia libri hi
varias litteraturae classes respiciunt, quas ut unus homo teneat,
impossibile est. E converso cuperem ego ut aliquis simplicem licet,
completam tamen, omnium, qui hactenus editi sunt, de rebus Hungaricis
et Croatico-Slavicis consignationem procudat. Non puto quod hi
300-mum aut 400-mum
in talibus minutiis versentur, quae
modo vix iam aliquod interesse habent, et ideo ad summum iis, qui
eruditionem ex instituto assectantur, usui esse possunt. Horum autem quam
exiguus sit numerus, ipse nosti. Acta e contra et Diaria
Diaetarum terentur certe in omnium manibus, qui aliquam in
administratione reipublicae partem habent. Accedit quod hoc sit maxime
homogeneum obiectum Vestigiis
operis sub titulo Fontes Iurisprudentiae et
Statisticae Hungariae sub prima Regum Periodo. Primo loco
ponendos credebam Libros S. Stephani, S. Ladislai et
Colomanni; unicum enim e primo Hungariae saeculo hoc
monumentum nobis superest. Verum non deberent illi per extensum, ut in
Corpore Iuris iacent, edi; sed illa tantum capita quae reipsa aliquam seu
statisticae, seu iuris prudentiae notitiam praebent.
ego
Decretum Andreae 3-ii illustravi. Verum id nonnisi a tali
praestari potest, qui et in statistica et in
iurisprudentia practice versatus est.
E secundo saeculo nullum prorsus superest monumentum. E tertio iam plura ad
nos pertigerunt. Primum locum tenent duo Andreae 2-di et unum
Belae 4ti decreta, quorum posteriora duo tu in
Andreae 3-ii illustravi. Verum id nonnisi a tali
praestari potest, qui et in statistica et in
iurisprudentia practice versatus est.
E secundo saeculo nullum prorsus superest monumentum. E tertio iam plura ad
nos pertigerunt. Primum locum tenent duo Andreae 2-di et unum
Belae 4ti decreta, quorum posteriora duo tu in
Vestigiis edidisti. Sed et in haec aliae notae
4ti decreta, quorum posteriora duo tu in
Vestigiis edidisti. Sed et in haec aliae notae fieri
deberent quam quas ego tunc feci; aliqua enim eorum, quae ibi dixi, iam in
praecedentibus exhaurirentur, et e converso aliquas novas combinationes ipsa
illa, quae ad libros regum primi saeculi fierent, suppeditarent. Decreta
haec excipere deberet Ritus explorandae Veritatis. Sed nec hic
per extensum edi deberet, cum e
et e converso aliquas novas combinationes ipsa
illa, quae ad libros regum primi saeculi fierent, suppeditarent. Decreta
haec excipere deberet Ritus explorandae Veritatis. Sed nec hic
per extensum edi deberet, cum e tercentis octuaginta novem paragraphis vix
sint 100 quae aliquam seu statisticam, seu iudicialem notitiam contineant,
reliqui taedium tantum lectori adferunt; e converso singulus, qui ederetur,
paragraphus non Gramaticalibus,
Veritatis. Sed nec hic
per extensum edi deberet, cum e tercentis octuaginta novem paragraphis vix
sint 100 quae aliquam seu statisticam, seu iudicialem notitiam contineant,
reliqui taedium tantum lectori adferunt; e converso singulus, qui ederetur,
paragraphus non Gramaticalibus, uti Szaszkius fecit, sed
politicis et iuridicis notis deberent illustrari.
Gramaticales enim notae cum nihil seu
Causae, et haec pariter per paragraphos notis
illustrari.
Sequeretur deinde Diploma Mathaei Bani de 1270, quod tibi iam
submiseram, sed quia in notis, quas antea in illud feceram, complura e
captis interea novis notitiis mutari debere observaveram, denuo repetii.
Submitterem tibi libenter hoc diploma, sed ego non possum antea priores
notas corrigere, donec tua Supplementa edantur; nam ex iis,
genti nostrae vetus praeiudicium,
quasi veteres scripturas eruditis communicare res plena periculi foret; quo
quidem facto ingens rei litterariae emolumentum adtulisti. Video etiam quod
assiduis tuis exhortationibus, complures e Croesis nostris iam eo permoveris
ut aliquid e superfluis suis Facultatibus ad illustrandas res Hungariae
conferant. Secundent superi generosos tuos conatus, et tibi longam et
vividam senectutem largiantur, et tu singularem
scripturas eruditis communicare res plena periculi foret; quo
quidem facto ingens rei litterariae emolumentum adtulisti. Video etiam quod
assiduis tuis exhortationibus, complures e Croesis nostris iam eo permoveris
ut aliquid e superfluis suis Facultatibus ad illustrandas res Hungariae
conferant. Secundent superi generosos tuos conatus, et tibi longam et
vividam senectutem largiantur, et tu singularem in litteratura Hungarica
epocham efficies.
invisendi persistis, et camerae praeses hoc anno ad
nos venturus est, satagam ut ab illo pro futuro anno veniam itineris huius
pro te impetrare possim. Quare significa mihi an in proposito tuo persistas.
Quo plura censura e lucubrationibus tuis expungit, eo pretiosius evadet tuam
originale. Poteris illud alicui e ditioribus anecdotorum collectoribus
grandi aere vendere sicque novum pro aliis operibus fundum tibi parare.
Utinam
futuro anno veniam itineris huius
pro te impetrare possim. Quare significa mihi an in proposito tuo persistas.
Quo plura censura e lucubrationibus tuis expungit, eo pretiosius evadet tuam
originale. Poteris illud alicui e ditioribus anecdotorum collectoribus
grandi aere vendere sicque novum pro aliis operibus fundum tibi parare.
Utinam Supplementa adminus Vestigiarum vel ita, ut
illa censura truncavit, tandem
Docent id ipsa Articuli 98-vi 1649-ni
Hae sunt quaestiones, quae me inde a coepto
litterario curriculo torquent et pro quibus resolvendis nullum hactenus
eruere potui monumentum. Qua tu in eiusmodi rebus felicitate polles, forte
incides in aliquod instrumentum, e quo una aliave harum quaestionum definiri
possit. Quod si eveniat, fac me quaeso detectionis huius participem.
Cum omnia ferme, quae adhuc supersunt, diaetarum diaria collegeris et pro
Archivo Regni describi curaveris,
inspexisse.
Grata etiam memoria recolo quod tu duarum Protocollo Regni antiquiorum
congregationum acta detexeris et mihi communicaris. Forte ab eo tempore in
complura vetustiorum Regni huius congregationum acta incidisti, e quibus
aliquid in eam rem erui posset.
De Exercituatione Regni Croatiae vetustissimum, quod hactenus
protractum est, monumentum in eruto a te sic dicto Regesto Sigismundi Regis
Millos cum initio Iulii ad nos proficiscetur; si quid
repereris, per hunc transmittere potes.
Quam Prayus Statisticam appellavit, nil nisi politicam
historiam esse sat fidedigne intellexi; e quo apparet quod ille
ne quidem naturam statisticae assecutus sit. Utinam tamen ille
vel politicam historiam rite adornasset! Videbimus. Iam enim est in censura
atque indubie proximius prodibit.
congregationum absolverim.
Quod impressio Supplementorum ad vestigia diaetarum resumatur,
gaudeo vehementer; ego enim opus illud vix exspecto, ea etiam de causa ut
videam quid e notis meis per censuram resectum sit.
Elenchum etiam chronologicum omnium ineditorum Hungariae scriptorum, quem
promittis, libenter legam; ego enim illam epistolae tuae partem, in hunc
sensum accipio, cum non possim mihi
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.