Your search found 6574 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4601-4896:

illi, quod cum adnotationibus Boscovichianis, quam huic alteri, quod sine iisdem nunc prodit, in fine adjunctus est Dialogus Christophori Stay de Poesi Didascalica, quo in perscribendo ad hoc maxime Fratris opus ille animum intenderat. Hic praeterea subjiciendum est Benevolo Lectori, ne ex Titulo Philosophiae Recentioris in animum inducat; his in libris contineri, quaecumque hactenus in eo doctrinae genere reperta sunt. Ea primum huic Operi praefixa fuit

voluisse. At in nova hac Editione cum idem retinendus sit Titulus, ne nimirum ipso mutato diversum esse hoc Opus appareat, rogandus est Lector, ut hunc Titulum ad ea referat tempora, quibus decem hi Libri ab Auctore scripti sunt, neque hic alia requirat, quam quae inter potiora erant Philosophorum ad illam usque diem inventa. In illa nempe, quae tum erat, satis certe ampla atque illustri Philosophicarum rerum copia consistendum sibi esse Auctor decreverat; neque enim

consentiat, aut quid magis alienum, quam, cum obscuriores sententias tractamus, orationem adhibere inaniter ita exultantem, ut legentium animi ab intelligendi contentione ad nimiam ornatus hilaritatem delabantur? Abunde enim satisfactum hic nobis censemus, si apte omnia, si composite, si ad rem accommodate exponantur. Reliquum est, ut eorum etiam reprehensionibus occurramus, qui paucos difficilioribus Philosophiae studiis teneri putant, atque idcirco carminum

primum si gradum recte fecerimus, ad maximarum rerum cognitionem pervenire possimus, sin minus, turpiter labamur. Praecipua est nobis in eorum, quibus instructi sumus, sensuum usu, atque experientia rerum percipiendarum sita ratio, primus hic contemplandae Naturae quasi patefactus est aditus, hinc suscipiendus, atque inchoandus est labor. Diu, multumque rerum est habitus, ac facies pervidenda, servandus ordo, conversiones, mutationesque omnes investigandae, quid pro diverso

defatigati nil processisse animadvertamus. Atque utinam hujusmodi vestigiis institissent, quicumque Philosophiae excolendae operam hactenus dederunt: uberiorem sane rerum pulcherrimarum scientiam haberemus. Nam si aliquando cognitus hic fuit optimus philosophandi usus, saepe tamen, ac diu intermissus fuit, aut omnino neglectus. Baconem de Verulamio doctrinarum omnium ducem, ac magistrum hujusmodi artis, atque ineundae viae demonstratorem quidem fuisse scimus, minime

cerneret, singularumque rerum exemplis, ac testimoniis comprobari, tum vero ad caetera corporum officia gravitatis accessionem fieri oportere minime dubitavit, ejusdem legibus, tanquam vinculis teneri omnia, et coalescere. Quantus vero hic subito rerum omnium consensus, confirmatioque extitit, cum tot ignoti antea caeli motus, Lunae, et Cometarum incerti omnino, ac varii cursus clarissime patuissent, cumque easdem, quas ipse praescripsisset, germanas esse Naturae leges

in nobis ideas, ut caloris, frigoris, etc. quae rebus ipsis similes non sunt, esse alias item eorundem proprietates, quas essentiales dicimus, sed harum perpaucas a nobis cognosci, quae hic enumerantur. Ad vers. 548. Quamvis corporis naturam cognoscere non possimus, investigationem tamen earum proprietatum nobis non ommitendum. Tum a vers. 607. de tempore, et spatio

et quia in posterum futurum sit, conjicit. A vers. 108 actioni contrariam semper, et aequalem esse reactionem demonstrat inductione ad vers. 208. Nulla re melius hanc legem evinci ait, quam collisione corporum, de qua hic agit: primo distinguit tria corporum genera, dura, mollia, et elastica. Nullum corpus perfecte aut durum, aut molle, aut elasticum existit. Tum quid debeat accidere in collisione corporum perfecte mollium, quid in perfecte

aut molle, aut elasticum existit. Tum quid debeat accidere in collisione corporum perfecte mollium, quid in perfecte elasticorum, considerat, demum ad imperfecte elastica, qualia revera sunt corpora, devenit, ad versum 679. Hic refellit quaedam, quae aequalitati actionis, et reactionis repugnare videri possint. A vers. 727 postremam generalem materiae proprietatem aggreditur, mutuam nimirum Gravitatem, a Newtono primum detectam. In gravitate

ratione duplicata temporum, vel velocitatum, quibus percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata temporum, vel celeritatum. Hic occasionem arripit de viribus vivis agendi, quas multi post Leibnizium putant proportionales esse massae corporis in velocitatis quadratum ductae, multi contra negant, aestimantque massa, et velocitate simplici conjunctim.

Haec omnia vera sunt, si motus fiat in spatio non resistente; at offensio aeris impedimento est, ne projectum corpus describat parabolam, sed potius ad hyperbolam accedat. A vers. 1523 transit ad motum per plana inclinata: hic statim resolvit vim gravitatis in duas, alteram perpendicularem plano, alteram parallelam; illa eliditur; haec constans corpus deorsum fert cum iis eisdem legibus, quae in libero descensu expositae; hoc tantum discrimen

hic statim resolvit vim gravitatis in duas, alteram perpendicularem plano, alteram parallelam; illa eliditur; haec constans corpus deorsum fert cum iis eisdem legibus, quae in libero descensu expositae; hoc tantum discrimen hic agnoscendum, quod ea vis descensum obliquum sollicitans est ad totam gravitatem, ut est altitudo plani ad longitudinem; unde duo infert; primum pertinet ad altitudines variatas data longitudine, alterum ad longitudines

et ad aliquas ejus proprietates ad vers. 313. Hae tamen inter alias praecipuae ejus proprietates sunt, scilicet grave corpus per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per ipsam descendens aequaliter ubique ejus arcum premit. Quae omnia vera sunt in hypothesi gravitatis constantis, et seclusa

inferior a superiore comprimitur eo usque, dum ejus elasticitas cum ipso pondere aequilibretur. Exponit porro legem, qua aeris attenuatio progreditur in ascensu, quaque densitate in altitudine quavis sit ille praeditus, et cur hic plerumque observationes a theoria dissentiant. Eum non longe a Terra protendi, finirique debere ait ab ingenti Solis atmosphaera repetit, quam a vers. 1250 probat illa praesertim luce, quam zodiacalem appellant, cujus

praesertim celeritatis, distantiae, orbitae inclinationis, apsidum lineae, nodorumque rationem reddit ad versum 2341. Hanc Lunae in suis motibus varietatem, atque inconstantiam hominibus ait causam fuisse, ut ejus sideri omnia hic apud nos mutationibus obnoxia tribuerent, ac animorum quoque nostrorum vitia, ac furorem, quo nostra plerumque culpa vexamur, inde deducerent; ex hoc humani generis communem insaniam fabella quadam perstringit, ac

immoratur. LIBRI SEPTIMI. Aggressurus de luce, et rebus opticis agere, multo diversas a gravitate valere vires hic asserit, neque leges in magnis corporibus deprehensas ad parva transferri posse; quod variis exemplis probat usque ad vers. 69. Laudato Newtono, qui luminis et colorum naturam primus detexit, expositaque partitione totius

neque adiri a nobis nisi sola cogitatione valeant. Et tamen multo adhuc inferius principia corporum existunt, suntque veluti fundamenta tantorum naturae operum, quae in tam mira subtilitate aeque mirum artificium praeseferunt. Hic nonnulla enumerantur, ac cum eximiis hominum artibus comparantur, quae in ea contentione pretium omne videntur amittere. Cuncta nimirum in natura sunt omni ex parte admiranda, ad quae nulli unquam nostrae mentis conatus

sed hae postremae, qua ratione vigeant, nequaquam satis deprehensum, praesertim, in quo consistat partium cohaesio, cum dubitari jure possit, quod vulgo de illa existimatur, a praejudicatis opinionibus proficisci. Innuit hic, quantum hae, ab infantia hausta decipere non valeant, quamque, quod de contactu, de continua corporum extensione, ac impenetrabilitate sentimus, temere perceptum, falsumque esse posse videatur. Quae omnia usque ad v. 1329

ad v. 1600. Quare cum in magnis distantiis vigeat vis attractiva, seu gravitas, necessario debet alicubi haberi transitus a repulsione ad attractionem, ubi quidam erit velut limes contrariarum hujusmodi virium. Sed nec unus hic erit limes, cum saepe transiri possit a repulsivis viribus ad attractivas, quod ex variis naturae effectis deducetur. Quapropter admittenda quaedam est tanquam generalis materiae proprietas hujusmodi invicem sibi

sensus,
84  Vitaque, quodcumque est, quod mens, et spiritus audit.
85   At quod nec corpus, nec mens sit, cum nequeamus
86  Scire, quid esse queat, multi nihil esse fatentur;
87  Hic veluti quiddam prohiberet, tertia constet
88  Ne natura etiam, aut vario fors ordine plures,
89  quin praesto nobis sistant se, et nomina poscant.
90   Sed quoniam, anne aliqua in rebus natura sit

sine ullis
222  Rerum notitiis, quae praecessisse ferantur,
223   Et latuisse diu: ratio satis una profecto
224  Si pernoscendis est omnibus, altera porro
225  Quid faciet? rere hic subito, quod inutile, falsum.
226  Indita quapropter rerum quia mulla fatemur
227  Principia in nobis, non est, ut multa videri
228   Certa minus possint, verumque haud rebus in ullis

334  Est eadem. Internos quoque saepe extenditur ipsos
335  In motus animi vis libera; quisque quod intra
336  Percipit expertus, claraque in luce tuetur.
337  Nec mihi se contra Ratio hic, quae sufficit, ipsa
338   Efferat, et mentis moderandae frena receptet.
339  Multi illam cunctis ponunt fundamina rebus;
340  Unde etiam Veri in mentem fons defluat almus:

mostrant
404  Sensus; non etenim penetrant in viscera rerum.
405  Propterea tantum pauca, et vix nota profecto
406  Corporis apparent, quae dicere propria suemus,
407  Ast hic officia, aut vires, aut munera dicam.
408   Atque haec unde fluunt, quidque his substernitur intus,
409  Quaeque alia exsurgunt fors infinita, queuntque
410  Pro rebus prodire novis, novisse negatum

537  Nec jam ultra prodire datum est: quis prendere possit
538   Corpoream quantùm ad naturam percipiendam
539  Restet adhuc? quantùm in medio quantùmque relictum?
540  Nempe hic immenso distenditur aequore pontus,
541  Et non tranando densantur gurgite fluctus.
542  Nos levibus cimbis sat erit, si littora propter
543   Currimus, et tutis legimus conchylia ripis;

677  Hinc facile est, quoniam mensura refertur, et haeret
678  Corporibus, spatii naturam, et corporis unam
679  Credere, et unam rem signari hoc nomine utroque:
680  Illusitque virûm hic doctis quoque mentibus error
681   Saepe, etiam qui nil tribuebant sensibus ipsis,
682  Ferre et notitias veri rebantur ab ortu;
683  Non minus ad sensus referebant se tamen ipsos,

ullas,
873  Tum neque non laterum diversas tangere partes
874  Perpetuò, neque non diversas aeris et oras
875  Respicere, in veraque situs mutare quiete.
876   Quapropter non hic conatus pendet ab undae
877  Respectu vario ad circumsita corpora, non hac
878  Propterea verus manavit origine motus.
879  Unicus hic certe est in moto corpore quovis,

situs mutare quiete.
876   Quapropter non hic conatus pendet ab undae
877  Respectu vario ad circumsita corpora, non hac
878  Propterea verus manavit origine motus.
879  Unicus hic certe est in moto corpore quovis,
880  At diversa sitùs ratio extat corpora semper
881   Ad varia, et varii proin uno in corpore motus
882  apparent, tamen effoeti et sine viribus ullis.

atque reducunt
1168  Aëra, nimirum qua nos, hac caetera quaeque.
1169  Simplex cur etiam tibi non erit, unaque prorsus,
1170   Qua cadit in terram deorsum demissus ab alto
1171  Hic lapis ad colles septem, et Tyberina fluenta,
1172  Quàm Thamesin propter, vel Nili, et ad ostia Gangis,
1173  Aut regna Oceani pelago divisa sonanti?
1174  Non tamen haec ita certa putes, ita tuta

1370   Nam si eadem non sint semper primordia, rebus
1371  Natura in cunctis faciem haud servaret eandem,
1372  Et sese species, dum res sit quaeque, novaret,
1373  Perpetuòque omnis mundi hic se verteret ordo.
1374  Non minus ast ideo in quovis ita corpore magna est
1375   Ubertas elementorum, numerusque, ita moles
1376  Subtilis, tenuisque, ut finem tangere nostra

1820  Quaeque nec includi numeris nimis aspera possunt,
1821  Quaeque etiam verbis vix sunt adeunda solutis.
1822  Quare, quod superest, dum curvos ire per arcus
1823  Percipimus corpus, nos quaedam hic nomina, quae res
1824   Vel signant varias, vel easdem, saepe cavendum,
1825  Ut noscamus, et ut discrimina quaeque notemus.
1826  Et nisus primò, aut conatus corporis ille,

1867  Fortior, in medium tantundem accedere corpus,
1868  Circuitusque ita translatum non conficere aequos.
1869   At vel si pugnet, genus hoc, vis utraque contra
1870  Inter se, imparibus non hic concurritur armis,
1871  Ut mage propterea nunc hac, nunc debeat illac
1872  Raptari corpus, vincentis praeda; perempti
1873  Corpus ut ob Patrocli quondam atrox sanguinolentum

more,
1979   Multo plus ut agat brevioribus intervallis
1980  A puncto; quam cum loca sunt intersita plura,
1981  Tanto plus, quanto foret ipse capacior orbis
1982  Clausus in hic circum spatiis, quam clausus in illis;
1983  Illam praeterea quoque concipe mobilitatem,
1984   E quocumque loco delapsum corpus (eandem
1985  At vim semper habens) quam puncto acquireret ipso

quatitur, sensus quaeque illabuntur in ipsos;
2151  Et dolor expertem praesens est esse quiete:
2152  Quippe, carere illo praesente, atque excruciante,
2153  Hoc primum est certe, quod connitamur; hic extat
2154   Princeps nempe gradus vitaï, fonsque beatae.
2155  Multaque propterea quae sunt bona, cernimus ipsi
2156  Immoti, et stimulis exinde haud angimur ullis,

disque sipatis
2176  Undique multiplici votorum tot ratione,
2177  Magnarum, quaeque aeterno sunt pondere, rerum
2178  Et minor, et nulla est interdum cura, quietis
2179   Hic tantùm, intentis ad caetera, sollicitisque.
2180  Quare opus est nosmet, summum, aeternumque quod extat,
2181  Saepe volutando nostra sub mente, nec omni
2182  Non de prospectu, non omni a parte

ratione probavi;
112  Quod superest, prius ac gravitatem denique ad ipsam
113  Delabar, fieri satis uno carmine porro
114  Cui nequeat, rerum est adeo foecunda feraxque;
115   Hic tibi non longis, at claris versibus edam,
116  Hoc etiam officium cujusvis corporis esse,
117  Ut sit opus, cum mutatur status unius, ipsum,
118  Qui status alterius constet tum corporis, oris

138  A chalybe hoc ipso rapitur; quod cernere pronum est
139  Utrumque: immotus si perstet uterlibet horum
140   Vel trabe suspensus, vel parjete, subter et alter
141  Admoveatur: amica repente hic ad oscula surget,
142  Conjunctusque simul compage tenebitur arcta:
143  Sin natet exigua cymba suffultus uterque
144  Liber aquis; ambos subitò celerare videbis
145  

201  Ipse suo, atque humeris, pedibusque obstantia pellit:
202  Propterea lapis hinc, et tota movebitur aeque
203  Terra illinc; terram sed dispertius in omnem
204  Motus hic haud ulla poterit ratione videri,
205   Nec tenui sensus impellere mobilitate;
206  Accidet ad nostros sensus tamen alter, agetur
207  Quo lapis exiguo prae vasta corpore terra.

exiguisve,
285   Certam servari rationem semper utrosque
286  Inter conatus, quibus ipsum obsistere, frontem
287  Ne mutet, vel eam, cum versa, resumere certat.
288  Verum adeo hic pollens in corpore nisus uterque
289  Est aliquo, ut subita penitus ratione geratur
290   Ille vel introrsum motus, vel deinde retrorsum,
291  Et nequeat sensu, sed sola mente videri.

properantius ibitur illuc;
329  Sin de fronte recens, proin et contrarius, ante
330   Qui fuit, adveniat motus, vel segnius ibit
331  Accepta corpus plaga, si nempe priore
332  Hic extet minor; aequali certamina nisu
333  Sic ineat, penitus corpus sistetur ibidem:
334  Denique si novus hic mage polleat, illus abibit
335   Conversae ratione viae, retroque feretur.

vel segnius ibit
331  Accepta corpus plaga, si nempe priore
332  Hic extet minor; aequali certamina nisu
333  Sic ineat, penitus corpus sistetur ibidem:
334  Denique si novus hic mage polleat, illus abibit
335   Conversae ratione viae, retroque feretur.
336  Motus at hic, duo quem lucrantur corpora in oras
337  Aequalem oppositas post saevae verbera plagae,

certamina nisu
333  Sic ineat, penitus corpus sistetur ibidem:
334  Denique si novus hic mage polleat, illus abibit
335   Conversae ratione viae, retroque feretur.
336  Motus at hic, duo quem lucrantur corpora in oras
337  Aequalem oppositas post saevae verbera plagae,
338  Quantus sit, certa ut possis ratione videre;
339  Nosse modum par est, quo corpora colliduntur.

577  Mobilitas ut adhuc extremo crescat; et ipse
578  Immensùm celeri sese globus impete volvet
579  Illa nimirum prae mobilitate, tulisset
580   Qua sese fugiens globus ipse hic, primus ad illum
581  Expositus si tum incursum, solusque fuisset.
582  Jam si, quod minimum est corpus, sit in ordine primum
583  Perpetuo, incurrensque ictum transmittat ad usque

regna,
633  Quotquot erunt, hominum cunctorum condere censum;
634  Vix etenim quoque tunc numerum contingere possis
635   Optatum, rebusque aequalem inducere nostris.
636  Hic quoque, jam supera quod dixi mollia secum
637  Obliqua statuens confligere corpora plaga,
638  Est opus, ut pariter dicatur, corpora, pressae
639  Scilicet ex ictu reparant quae damna figurae,

omni
787  Tempore, non tamen ante suas patefecerat orbi,
788  Queis generat motus, atque urget pondera, leges,
789  Tyrrheni quam magna Viri effulsere reperta.
790   Sustulit hic ausis praestantibus ardua sese
791  Regna in Naturae primus, Pater ipse profecto
792  Omnia circum avide lustrantis, et experientis
793  Doctrinae, quae nunc ingentem excrevit in auctum:

pondere pressam
828  Uno, eodemque manum pariter sentire necesse est?
829  Quapropter quovis in corpore cum gravitatem.
830   Quovis atque loco nos experiamur eandem,
831  hic ipsam semper nisus nos inter oportet
832  Exercere partes, paria et facere omnia in aequis
833  Temporibus, quaecumque facit; proin temporis omni
834  Par nova mobilitas, novus impetus adveniet par

faventum
1039  Ulla facit? praeclara juvent quid nomina gentis?
1040   At quoniam in partes magno fuit undique motu
1041  Discessum, et validis certatum viribus; esse
1042  Hic operae pretium nostra divertere paulum
1043  A gravitate rear, tantosque referre tumultus
1044  Doctrinae, bellique novum gens, atque furores
1045   Indecores animis sublimibus: a gravitate

lato concurrere campo,
1147  Et nimium ancipitis belli tentare pericla
1148  Undique collectos varia de gente per orbem,
1149  Et conjuratos media velut Aulide Reges.
1150   Hic geminos etiam videas, capita ardua, Fratres,
1151  Ut quondam Atridas, mediisque in millibus ardet
1152  Irrumpens non jam pelta protecta, nec ense,
1153  Ut fuit ad Trojam, sed vi rationis, et usu,

1242  At sola gravitate probatum est posse viarum
1243  Non aliter tractus aptari, quam repetitis
1244  In se temporibus: quare simul utraque causa
1245   Si lapidem impellat, simul hic parebit utrique,
1246  Curvatoque viae contendet proinde meatu,
1247  Cujus contingit projectùs semita dorsum:
1248  Ac tunc in spatiis, jactùs aequalia in oras
1249  Quae

1322  Aut formam, aut etiam speciem, primamque figuram.
1323  Quo minus obliqui, cum pergis frangere, ductus
1324  Sunt, opus est, aequum paulatim accedat ad orbem
1325   Orbis hic, et tandem, terga excurrentia longe
1326  Nempe minutatim minuendo, congruat olli,
1327  Transitus ut celer hic, longeque brevissimum extet,
1328  Nullaque proin velut in medio confinia restent.

1324  Sunt, opus est, aequum paulatim accedat ad orbem
1325   Orbis hic, et tandem, terga excurrentia longe
1326  Nempe minutatim minuendo, congruat olli,
1327  Transitus ut celer hic, longeque brevissimum extet,
1328  Nullaque proin velut in medio confinia restent.
1329  Propterea similis non aequi est orbis, et aequi
1330   Ortus; et hinc multis natura utriusque, necesse est,

manente,
1549  Altera vis spatium manet haud mutata per omne
1550   Aequaque, parque sibi, nec agens non ictibus aequis.
1551  Illis propterea peraguntur legibus îsdem
1552  Hic quoque cuncta, quibus vacuo grave corpus agebat
1553  Aere se, recto sursum deorsumve volatu.
1554  Hoc discrimen erit tamen unum: tempore eodem
1555   Quod minor exoritur loca per declivia tanto

1566  Per mage longa, minus spatii, minus atque fugaï,
1567  Corpora cum facimus devolvier, aspiciamus:
1568  Atque illic nos haec metimur tractibus altis,
1569  Tractibus hic longis metimur, at ordine verso;
1570   Hoc mutantur enim duplici declivia pacto.
1571  Hinc avidam veri nimium oblectantia mentem
1572  plurima Mensores deducunt, hi, quibus almae

1701  Ast omnem gravitas oritur diversa per arcum,
1702  Quandoquidem variant ibi puncta per omnia flexus:
1703  Est ubi nimirum punctum sublimius, illic
1704  Amplior ad terram duplo est hic flexus in arcu,
1705   Quam chordae per iter, medioque in tramite par est;
1706  Ast exinde minor, vanescit denique in imo, et
1707  Desinit in nihilum punto: sic ipsa, necesse est,

1876  Queislibet in punctis tanto magis esse, minusve
1877  Obliquum ad terram, quanto mage puncta recedunt,
1878  Aut minus haec medio de puncto, scilicet imo.
1879  Propterea, remanet cum duplo hic longior arcus,
1880   Aut brevior, duplo flexus tunc amplior ille,
1881  Tenuior aut contra est, ille, inquam, quem plaga motùs
1882  Producta ad terram cum terra conficit aequa:

totius orbis,
1968  Obliquans sese gravitas flectentia cursum
1969  Corpora, par olli est, quae quo mage distat ab imo,
1970   Viribus increscit tanto majoribus urgens,
1971  Hic etiam ascensùs sunt tempora, descensùsque
1972  Omnia, inaequales sint arcus quamlibet, aequa.
1973  At quae est mobilitas punctis sublimibus aeque,
1974  Imae aut valle viae, toti, quod corpora

2034  Majores qui sunt, tempus, quod nempe videmus
2035   Curvare majore sinu, atque recedere chordis
2036  Quos magis a propriis, ut iter quoque longius extet.
2037  Adde, quod hic non est, ut parvo constat in arcu,
2038  Incipiente duplex flexu, velut esse necesse est,
2039  Vis gravitatis, at haec usque imbecillior exit,
2040   Quo mage surgit, et a dupla plus deficit usque.

2195   Unica, praeruptis ut in Alpibus addita saxi
2196  Pondera, quae digito moveas, et ut una per agros
2197  Flaventes stipula, ut paulum quoque bella retenta.
2198  Attamen hic opus est intentis esse, quid ingens
2199  Ne de tam parvis, contemnendisque oriatur
2200   Interdum, magna et rerum momenta sequantur;
2201  Dira ut saepe solet caelum turbante procella,

LIBER TERTIUS
1   Naturae variam cupidus dum persequor artem,
2  Et leges Mundi, et rationes, Inclyte SILVI,
3  Per quas conditus hic summaï fulgurat ordo,
4  Perculsam veluti tam grandibus, attonitamque
5   Rebus, ad humanas interdum vertere mentem,
6  Quae mage conspicuae nos inter, magnificaeque,
7  Res

ulcisci, diraque semper
75   Imperia exercere, suique augere timorem.
76  Ast ubi nil patrias in leges juris habere
77  Rex valet, indecores non subdunt corda timores.
78  Hic Honor est, humana potens qui pectora flectit;
79  Hoc magnum, hoc pulchrum, porro hoc laudabile,
80   suadet Honos, aurum pro quo, vitamque pacisci (quidquid
81  Sponte velint; non dat meritis Rex praemia

153  Imperium ad turbas, faecemque, et perdita rerum:
154  Destruit et cito se, facies niqua altera surgat
155   Ordinis, ipsa etiam mox decessura recenti,
156  Mutandaeque itidem: sic rerum hic vertitur ordo.
157  incertis non tam vastum mare volvitur undis,
158  Ventorumque vices agitatum percipit omnes,
159  Quam vario rerum mutantur publica motu.
160   Haec ubi

secundo
232  Ordine sunt, crescunt numero: quos tertius ordo
233  At recipit, longe plus crescunt, classibus isti
234  Discerni variis ut possint; jamque videmus
235   Discretos. Hic ingeniis prope terminus haerens;
236  Nam qui praeterea sunt, sublimique locantur
237  in genere, immani numero concrescere debent
238  Longe, et naturas sortiri discrepitantes

nobis
248  Tractati, facilesque etiam, clarique videntur,
249  Et sua conspicienda animis pulcherrima praebent
250   Munera, per varios quae dehinc deducimus usus.
251  Non meus hic labor est; alienis surgit in arvis
252  Haec messis nempe, atque aliam resecanda per artem.
253  Ast aequi quoniam per et arcus ivimus orbis,
254  Et triplices coni per formas; dicere porro

campi:
268  Dum graditur, mentem revolutae, oculosque rotaï
269  Fige super puncto, quod summo in margine perstet,
270   Clavus ut est ferri, qui lato vertice supra est.
271  Hic modo tangit humum, subitoque relinquit equorum
272  Progrediente jugo, et paulatim tollitur alte
273  Evolvente rota sese, obliquumque per auras
274  Tranat iter surgens, agilis dum culmina tranet

462  Ductibus ac si îsdem solido foret aere cavatum,
463  Laevi aut marmore iter, corpusque volubile sese
464  In sectos huc, atque illuc provolveret arcus.
465   Quae vires hic namque premunt sola desuper, illic
466  Distendunt filum deorsum, virgamve trahentes,
467  Objicibusque vel his se elidunt proinde, vel illis.
468  Ast aliae, quae tum superant, atque a latere urgent,

467  Objicibusque vel his se elidunt proinde, vel illis.
468  Ast aliae, quae tum superant, atque a latere urgent,
469  Atque hìc, atque illic sese sunt inter eaedem.
470   Hic aequis spatiis, atque aequo tempore, ut illic,
471  Perpetui pariter procursus conficerentur,
472  Ni proscissa viam sublimem contrahat aura,
473  Et filum, flecti dum pugnat, virgave restans.

566  Huc ratio nobis; jam punctum ostendere certo
567  Possumus indicio, jamque, hìc est, dicere, tota
568  Ponderis insita vis: fili virgaeve tenacis
569  Verus limes hic est: mensura hinc incipit omnis.
570   At non hos nobis numeros tentare licebit:
571  Scilicet ingredimur pedibus vada proxima arenae
572  Littoreae, nostrosque profundius in mare gressus

filo
599  Certa, quibus quivis absolvi debeat ille
600   Procursus; nam si post totam denique summam
601  Parvus, in excursu supremo nempe, sit error,
602  Vanescit privos hic dispertitus in omnes,
603  Prorsus uti nequeat sentiri, pene nec esse.
604  Hac ubi quapropter tuta ratione repertum
605   Constiterit, filum quam longum debeat esse,
606  Ut

circum,
1064  Obsistit cunctis qui motibus; ipse moveri
1065   Debet enim, dum decedit tranantibus ipsum
1066  Se rebus, gravibusque sua gravitate repugnat.
1067  Non aeque tamen hic aër rem quamque moratur,
1068  Verùm pro facie cujusque et mole; neque istae
1069  Tam crescunt, quam materies in corpore crescit.
1070   Propterea nostri turbantur ab aëre lapsus,

Fortior est, et per spatium quo majus abiret,
1432  Si victrix, vel victa foret (quod scilicet ipsa
1433  Per spatium rectà vis nititur ire, vel oram
1434  Est quod in oppositam contra). Vigor omnis hic ergo,
1435   Momentumque alio quem dicere nomine suemus,
1436  Quo pugnant vires inter se, confit ab ipsa
1437  Vi simul, et spatio, repetita scilicet a vi
1438  In spatium,

1737  Gaudebit quoniam perceptis excita rebus.
1738  Principio gravitas disjunctis insita terris
1739  Non aeque inter se distantes corpora defert
1740   Per tractus, quoque hic, non ictus dirigit illic,
1741  Respectes vasti si circum moenia mundi.
1742  Quod nunc ut facili possis cognoscere pacto;
1743  Ad sola telluris, si sint aequata, natantes

1748  Protinus ad partes alias, queis latior idem est.
1749  Aequius idcirco est, quam tellus, marmor aquarum;
1750   Fiat inaequalis cum paulum montibus illa,
1751  Vallibus atque cavis; hic surgit, sidit at illic.
1752  At si de terra montes evellier alti
1753  Possent aut omnem tegerent maria undique terram,
1754  Aequor continuum foret, et nil surgeret usquam.

1797  Sese directam gravitatem per loca terrae
1798  Omnia, jam clara, et facili ratione repertum est;
1799  Sic facile haud reperire fuit, num par sit ubique
1800   Vis gravitatis, ut hic tantundem pendat in omni
1801  Europa, opposito quantum quoque pendit in orbe
1802  Corpus idem. Tibi nil Americae ferre sub oras
1803  Proderit id corpus, nostraeque examina lancis,

suoque
40  Munere fungatur, propriis et regent in oris.
41   Non igitur Tellus aliis se praeferat ullis
42  Corporibus, si non allis concedere multis
43  Ipsa velit: si nos sumus hic Telluris alumni,
44  Fors alibi alterius variae Telluris alumni
45  Sunt alii: quid jam refert, qua parte colatur
46   Orbis hic? Orbis enim cives sumus unius omnes,

concedere multis
43  Ipsa velit: si nos sumus hic Telluris alumni,
44  Fors alibi alterius variae Telluris alumni
45  Sunt alii: quid jam refert, qua parte colatur
46   Orbis hic? Orbis enim cives sumus unius omnes,
47  Quotquot ubique sumus, qui vita, qui ratione,
48  Et memori mentis motu, ingenioque potimur.
49  Non tamen hanc patriam communem flectere nostro

174  Continua; tangens iter usque relinquere debet
175  Propterea, atque orbis loca per deflexa revolvi.
176   Vis facit haec quiddam volvendo in corpore lunae
177  Consimile, ac gravitas, quae deorsum hic corpora pellit.
178  Nec, si quid lunam rapientes tramite vires
179  Tangenti impediat subito, non protinus illa
180  Ad terrae medium recta debebit adire;
181   Nec contra,

224   Sint, atque idcirco causa producier una
225  Possint; produci par est, fateamur, ab una,
226   A gravitate igitur, quae lunam, ut corpora cuncta
227  Hic gravia inter nos, semper deflectere cogit.
228  Quapropter gravis esse in terram luna videtur,
229  Haud minus, ac lignam, lapides, ac dura metalla;
230  Aequa sed an lunae gravitas, majorne, minorne

quoque sexta parte minuto,
247  Ut supera certo nixus tentamine vici.
248  Nunc prius a dictis deduces, cum quoque partem
249  Horaï per eam, bis quae trigesima tantum est,
250  Hic grave descendet corpus; debere cadendo
251   Id peragi spatium, quod non, ut tempore tempus,
252  Sex decies, sed tot toties sit partibus illo
253  Longius; haec siquidem lapsùs spatia usque necesse

illo
253  Longius; haec siquidem lapsùs spatia usque necesse est
254  Crescere, uti repetita in sese tempora crescunt.
255  Quapropter gravitas, quam pellere multa videmus
256   Hic prope, major erit lunae gravitate remotae
257  Non nisi jam toties partibus; esse minorem
258  Nempe illic videas, ad eam majora quot extant
259  A medio spatia in sese repetita vicissim.

278  Ante globi brevioris erat stipata minorem
279  Per faciem, sese faciem dissundit in amplam,
280  Fingere quam possis majoris deinde pilaï.
281   Vivida propterea minus hic, densataque tanto,
282  Est opus, ut lux sit, quanto magis ampla rotundi
283  Est spatii facies; facies sed crescere certum est
284  ( Augentur cum mole globi ) ratione profecto

secto de cono dicere primas.
444   Quanquam igitur muita effati nos ante viaï
445  Illius de natura, cum terna per auras
446   Eductos conos in segmina divideremus;
447  Hic tamen est aliquid, singillatim addere quod nos,
448  Quippe opus est, debemus, uti pernoscere possis,
449  Quod doceo; quare mentem huc paulum ipse reflecte.
450   Trames hic in sese quoddam gerit utile

447  Hic tamen est aliquid, singillatim addere quod nos,
448  Quippe opus est, debemus, uti pernoscere possis,
449  Quod doceo; quare mentem huc paulum ipse reflecte.
450   Trames hic in sese quoddam gerit utile longe
451   Munus, per quod eum facili ratione queamus
452  Inflexo signare, super lato aequore, filo,
453  Subjicere et sensu verum, atque videre meantem.

589  Proin utrosque modus similis, quos diximus, inter
590   Est numeros, ratioque una, et par mutuus ordo.
591   Attamen ut possint peragi bene cuncta, caveto,
592  Ne spatia hic capias tu quaelibet unius astri
593  Errantis, non aequa sibi sunt omnia circum:
594  Utere sed mediis tantùm, inter maxima quae sunt
595   E cunctis, interque brevissima; dimidiatis

599  Legibus astra, nec unquam illis exsolvere sese
600   Servatum est; quin et simul ipsa secunda cieri
601  His itidem, Comites Saturni his ire, Jovisque.
602  Tertia praesertim hic mage lex deprensa vigere est;
603  Namque duae vix comparent, illa omnia gyros
604  Cum circum tenues convertant, tamque remotos
605   A nostris oculis, ut et inter puncta focorum

654  Visum itidem Solem, et Venerem, Martemque, Jovemque,
655   Haud secus ac Terram, proprio super axe revolvi,
656  Ast illis terraque Jovem velocius; horis
657  Namque decem in se hic integrum circumplicat orbem;
658  Atque ipsum geminis compressum a partibus esse
659  Hinc illinc, medius qua ducitur axis utrinque, et
660   Surgere plus oris circum distantibus aeque.

puncta
669  Affigunt caelo, regredi, et simul omnia signa
670   Exinde adverso motu provecta videri,
671  Sed tarde, cum tot sint gyro saecula in uno.
672   Haec Caeli facies, hic magnis constitit ordo
673  Corporibus demum, at peragentes omnia causae
674  Deerant, et diam jungentes cuncta per artem.
675   Tum vero patuere, ex quo post condita Caeli a

686  Tecum unà ut possim tam grandem evolvere summam.
687   Tertia lex ( si non inspectes acriter, atque
688  Si fingas motus astrorum, orbesque vagantum,
689  Quod licet hic, aequos, nam sunt discriminia parva)
690   Protinus ostendet vires, quibus astra ferantur
691  Ad medium Solem, et pariter quibus astra Secunda
692  Non

698  Per quae de medio, nimirum pro repetitis
699  In sese spatiis, ut diximus ante trahenti
700   In terrae gravitate etiam, atque in luce profusa.
701   Quod tibi possit ut hic aliquo clarescere pacto,
702  Ante cape haec animo vera, interiusque reconde,
703  Quae revoluta prius, superà collataque dictis,
704  Cum de compositis generatim viribus actum,

745   Depressa est prae vi, qua se Cyllenius infert.
746  Hac vaga item ratione queas discurrere in astra
747  Caetera, quas floret lex tertia cumque per oras,
748  Atque videre, quod hic in Martis, Mercuriique
749  Viribus inter se collatis constat apertum.
750   Assiduisne vides igitur vaga viribus astra
751  Ad solem medium urgeri, pariterque Secunda

viribus astra
751  Ad solem medium urgeri, pariterque Secunda
752  Praeterea ad sua Prima rapi, nec legibus îsdem
753  Non agere has vires, gravitas quibus ipsa propinquam
754  Hic agit in Lunam, atque in caetera corpora circum,
755   Scilicet ut decrescat, et imminuatur eundo
756  Pro spatiorum, in se si tum repetantur, adauctu.
757   Ipsa huc temporibus respondens area semper,

carpitur auctu.
822   Proin circa Solem vis Solis in omnia late
823  Diffusa est spatia, et Saturui vis quoque circa
824  Saturnum, circaque Jovem Jovis; ut gravitas est
825   Hic Terrae circa molem. Quocumque locorum
826  Jam quodvis statuas si corpus, debet idipsum
827  Percipere has vires, atque ad cujusque vocari
828  Regina simul; magis ire illuc, polentius unde

tam distet, et ipsi
884  Alterius prope sint proin ad confinia formae.
885   Nam conum ductus nimis inclinare secantes
886  Utrinque, ut docui, si pergas, transitus extat
887  Hic celer; ante ideo quam transeat, incipit esse
888  Forma prior similis nimium, nimiumque secundae;
889  Ut nequeas prima praesertim in origine sensu

1123  Atque ibi phoebeae gravitatis certa vigerent
1124  Jura etiam, atque uno retinerent omnia nexu.
1125   Difficilis tamen, et prorsum insuperabilis omnes
1126  Terrebat labor hic, quoniam non puncta locorum
1127  Ultima cognita sunt, sed, quo directa, videntur
1128  Tantùm, et qua Mundi perstant de parte locata.
1129  Tandem animadversum est, cum fit longissimus orbis

oras
1207  Distendi quoque, si sit opus), spatiumque, quod extet
1208  A Solis medio minimum, et qua parte locetur
1209  Conversum, vertex transversi scilicet axis,
1210   Quoque hic trajicitur, momentum temporis ipsum.
1211  Haec elementa tibi cum monstrent puncta secundae
1212  Omnia, quae a cono est, formae, primae quoque partim
1213  Monstrant, conspicitur dum caelo lux nova

qui finxerat ipsos,
1240   Quos tum ignorabat, motus, re denique tales
1241  Deprendit vera, motusque hos limite fixit
1242  Incertos certo, atque errore exemit ab omni;
1243  Hic et opinandi varios sic sustulit usus,
1244  Et magis inventos gravitatis constabilivit
1245   Undisque firmatos ita mores: quin magis harum
1246  Aucta fides rerum: quidquid servatur ubique

glomerare choreas
1315   Per varios ductas flexus, pulchrosque per orbes,
1316  Scilicet astra quilibus circumvaga corripiuntur.
1317  Mos erat hic olim, Veteres quae multa docebant,
1318  Indoctam plebem celare, animosque profanos,
1319  Et procul ipsas res, tenuique in parte referre,
1320   Credebant fidis tantum quas auribus, atque

astra;
1397  Proin turbare suos cursus vicina videntur:
1398  Quod noscas, subter proin cum Juppiter adstat
1399  Saturno, comitumque agitantur utrinque cohortes.
1400   Mutuus hic amor est, coëant, junctique ferantur,
1401  Abripiat vis invitos ni major in orbem
1402  Quemque suum procul et cognato a lumine flectat.
1403  Illis proin paulum caeli, quas diximus ante,

1458  Sed tanto major, quanto puncta altera plura.
1459  Vis in congerie quapropter quodlibet una
1460   Qua rapitur punctum, debet pendere trahentis
1461  Punctorum a numero; numerus nihil hic suus addit
1462  Punctorum; properat quoniam unumquodque sua vi.
1463  Et qua mobilitas oritur vi, non ea certe
1464  Materiae raptae respondet, sed rapienti.
1465   Sic

1507   Verum has ad vires generatim perspiciendas,
1508  Et, quae sint, omnes censendas, cominus ire
1509  Difficile est plusquam possint contendere Musae,
1510   Celsior exsurgit Parnassi vertice mons hic,
1511  Et longe divisus, et invius extat ab illo:
1512  Difficile est etiam hunc jam prima ab origine fontem
1513  In varios huc, atque illuc deducere

undique vires,
1907  Quam formaque data, notisque ex axibus ipsam
1908  Prendere, qualis sit, gravitatem, quantaque tota,
1909  Servet quemque ad sua quaelibet incrementa.
1910   Hic magnus certe labor est; at non ita porro
1911  Durus, et asper erit, generatim noscere raptum
1912  Nimirum puncti, quod sit super axe locatum
1913  Corporis externo, formam cui finiat axe

profecto
1963  Prodita Telluris facies, dispulsaque circum
1964  Caligo? tamen est et adhuc, quod non sinat omnem
1965   Pellere curam animo prorsum, errandique timores,
1966  Hic tibi etenim fluida est, ut finximus exire soluto.
1967  Non Tellus etenim fluida est, ut finximus, omnis;
1968  Sed partim oceano late natat, arida partim est,
1969  Duraque, et huc illuc glebis,

2008  Quam species, quae deberet vastire supernam
2009  Tellurem, idcirco conjectant esse sub altis
2010   Visceribus superà densam magis, unde oriatur
2011  In gravitate, quod est, discrimen. Forsitan hic tu
2012  Conjectes melius, si, qua torretur ab aestu,
2013  Esse magis raram, magis, et, qua frigida, densam
2014  Tellurem dicas; retrahuntur frigore namque
2015   Multa,

raptum
2063  Terrae inter quae sint, stratique liquentis, et illam,
2064  Et simul hoc aeque densato corpore fingens.
2065   Ergo ita per numeros juventus si fuerit par
2066  Hic raptus strati servato, par quoque aquaï
2067  Naturae tellus, ut densa est, constet, oportet,
2068  Ut densa est, aeque a minimo summoque remota
2069  Scilicet; at major, quem diximus, ille, minorve

2072  Esse, minusve opu, liquidum quam corpus aquarum.
2073  Ex hoc materiem quoque quantam terra coercet
2074  Mole sua, nosces, et quanto pondere tota est;
2075   Nam ratio certe non hic erit invia ( si sis
2076  Assuetus numeris versandis ) perveniendi
2077  Ad verum strati raptum, molemque fluctis:
2078  Durus et ille labor nec jam queat esse, videre,

2198  Oceano, atque uno scopulo apparente subibant
2199  Haud procul huc illuc brevia eruptura sub auras;
2200   Ipsa madens etiam donec caput eduxere,
2201  Jam scopuli; prior hic cretus, post alter, et alter,
2202  Divisi inter se; sed plus minuente retecti
2203  Se pelago, gemini coëuntes, tergeminive,
2204  Una biceps, seu forte triceps velut insula ponto,

2204  Una biceps, seu forte triceps velut insula ponto,
2205   Sese ostentabant; nova proles adveniebat
2206  Oceani rursum, et rumpebat viscera patris.
2207  Montibus hic magnis ortus, sic Taurus, et ingens
2208  Caucasus, et mediis praecinctae nubibus Alpes,
2209  Celsus Athos, et Olympus, et imbrifer Apenninus
2210   Prodiit; hinc et Pyrenes, et Atlantis origo,

2258  Se retrahit, magno neque portu calusus, ut olim, est
2259  Huic conjucta Pharus jam tum fuit; insula at ante
2260   Usque adeo a terra medio divisa profundo,
2261  Ut, cum hic Maeonius detentum ob numina laesa
2262  Cum sociis caneret Vates Atrida minorem,
2263  Hic et fatidico nectentem vincula Proteo,
2264  Diceret Aegypto tantum distare, diei

tum fuit; insula at ante
2260   Usque adeo a terra medio divisa profundo,
2261  Ut, cum hic Maeonius detentum ob numina laesa
2262  Cum sociis caneret Vates Atrida minorem,
2263  Hic et fatidico nectentem vincula Proteo,
2264  Diceret Aegypto tantum distare, diei
2265   Quantum iter unius est actae per caerula puppi,
2266  Flamine quam stridens impelleret aura secundo.

ex uno servasse locorum
253  Campestri, gradibus quot se illic evehat alte
254  In caelum Boreae vertex; exinde sub ipsum
255   Isse polum, donec visus sublimior uno est
256  Hic crevisse gradu; dimensos esse locorum
257  Dein interceptum spatium; totiesque repertae,
258  Sunt quot in orbe gradus, numeros iterasse per orbem
259  Mensurae. Numeros facile hos excepimus ipsi,

est,
307  Quod lux, a rebus dum mittitur, inter eundum
308  Per liquidos calles, foetasque vaporibus auras,
309  Flectitur, et torquetur; et ipsum id noscere, quidnam
310   Hic faciat, semper durum est, incertaque constat
311  Quaerendi hoc ratio: ratio proin semper, oportet,
312  Haec quoque servandi fallax, incertaque constet.
313  Scilicet in mortem curvo de turre profusa

sine ullis
427  Flexibus in totidem metiri millia debes,
428  Quot liceat, libeatque. Atque ex hac altera nobis
429  Quaerenda est, quam proposui, mensura locorum.
430   Quantum hic consilii est? Quanti ratio ipsa laboris?
431  Tentandum, si fors transferre in carmina possim,
432  Exorandaque sunt, praesentia numina, Musae,
433  Ne me sponte sequi juga per montana, nivesque,

sequenti
512  Planitiem sublatam alte procurrere in orbis
513  Planitiem medii, rectoqe secare meatu;
514  Nam triquetram cernas telluris in aequore formam,
515   Cujus flexus et hic rectus noscetur, et ille,
516  Quem monte in primo servaveris; adde repertum
517  Jam latus, est inter montes quod scilicet illos
518  Projectum spatium: quare, quod restat, habebis

lapillo
546  In vallem celerans subito devolvitur imam;
547  Damnati flent, Sysiphium repetuntqe laborem.
548   At quod ad aetherii fines, quos diximus, arcus
549  Pertinet, hic itidem fraus nequa illudere possit,
550   Inspicere in motum, quicumque est, convenit omnem,
551  Accedit quo nempe polo, seu forte recedit
552  Stella micans (nisi tum geminis servetur eodem

forte recedit
552  Stella micans (nisi tum geminis servetur eodem
553  Tempore forte locis ), diverso tempore namque
554  Non statione una caeli de culmine fulget.
555   Motus et hic certe duplex est, proditus alter
556  Jamdudum, quo quaeque videntur sidera ferri
557  Axe super (quo se convertit et annua Tellus)
558  Lenta tamen nimium: biscentum saecula gyrum

691  Unde esse incipiunt hyberno tempore noctes
692  Perpetuae magis, atque magis, dum maxima senos
693  Exaequet menses, et lux quoque maxima senos.
694  Hic calcanda jacet fluvii cognominis unda,
695   Cujus mensurae visa est aptissima primae
696  Planities; sed enim fuerat nix saepe viai
697  E medio evolvenda recens, quaerendaque subter

repertum est
877  Arctari terram, medioque tumere sub orbe;
878   Nec quovis tum de tentamine non tumor iste
879  Perceptus, prorsus dubitandi ut copia deesset.
880  Secura tamen hic num constes undique mente?
881  Ambiguam vel adhuc quod reddat, sollicitamque,
882  Scilicet est aliquid: graduum non ordine eodem
883   Inter se crescunt collatae, vel minuuntur

quaesita figura,
969  Quae fieret, valles si montibus aequarentur;
970  quippe incerta foret, nos utpote quam variare
971  Arbitrio nostro possemus, multiplicique
972  Deprimere hic montes, illic educere valles
973   Limite; quandoquidem infinitae continuato
974  Esse queant ductu formae, et sine flexibus ullis,
975  Ad quas haec redigi Terrae frons aspera possit

1014  Esse ea sub terris intrinsecus, atque figuram
1015  Propterea turbari adeo non posse, polorum
1016  Ne regione ea sit paulum compressa, tumensque
1017   In medio, curva hic mage scilicet, et minus illic.
1018  Non tamen idcirco prorsus verissima fronis
1019  Quaesitae species unquam limesque patebit
1020  Quacumque in regione suus, cum quilibet ille

in artus?
1067   At non huc gradibus, non huc conscenditur ullis
1068  Mensuris. Quod non oculis, manibusque valebis
1069  Subjicere, omni alio valeas neque prendere pacto,
1070  Hic etiam inniti gravitatis viribus ipsis
1071  Quis vetet, et facili sic illuc scandere clivo?
1072   Nimirum videas extrinsecus aera posse
1073  Non alia fundi fictum, comptumque figura,

1148  Motus, insidiaeque, armorumque usus, et ordo.
1149  Non Rex ingenium infoecunda ornavit, uti mos
1150  Pluribus ets, tantum laude; at, pete, dixit, habebis
1151  Praemia, quae cupias. Voti hic praesetulit esse
1152   Callidus exilis, munusque exposcere visus
1153  Pertenue: optarem, Regnantum maxime, dixit,
1154  Tot cereris mihi grana, quot hac ratione putentur:

supra mare montes,
1215  Queis aliusque alio vincatur vertice vertex.
1216  At variantia dicendum haec discrimina posse
1217   Ponderis aurarum producier a calefactis
1218  Hic prope nos auris varia ratione, Calores
1219  Scilicet et terra clausi ( mons plurimus unde
1220  Saepe ignem eructat ), locaque aeris ima vapores
1221  Replentes tepidi, et reflexos multiplicatae

1327   Scilicet haec formas varias distinguere rerum
1328  Cur sinat, illa nigris aeque omnia contegat alis:
1329  Ignorant, id qua possit contingere causa.
1330   Aeris hujus at hic num meta, et terminus haerens,
1331  Ipsum quo monstrant oculi finire? Profecto
1332   Idem et adhuc, nequeant oculi ut pertingere, pergit
1333  Rarior, atque ideo subtili corpore caecus

monstret se impervia visu?
1353  Ejus an in vasto pelago non innatet illa
1354  Lux insueta, novo Boreae quam nomine dicunt
1355  Auroram? Re tam tenui se sustinet ardens.
1356   Hic me par etiam peregrinam hanc dicere lucem,
1357   Qualis, et unde suos descendens hauriat ortus,
1358  Queisque magis, Terrae, an Phoebeis debeat auris.
1359  Illa quidem rubeos Tithoni conjugis ortus

1590  Finiri circum, atque inducto ut pariete claudi.
1591  Progressus pariter, quo tenuior usque fit aer
1592   Surgendo, sisti sub eodem limite debet.
1593  Quantum et compressus foret aer hic prope, si nil
1594  Officeret semper sursum ulteriora petenti,
1595  Tantum comprimitur revera, ponderis ejus
1596  Phoebeo supplente vices super adveniente
1597   Aere, et

1605  Nam Soli propior, modo contra abductior extat,
1606  Et nunc densatis magis illius innatat auris,
1607   Nunc mage laxatis; proin et sua densior illic,
1608  Et compressior est, hic contra rarior aura,
1609  Et sublimior est eadem, mutataque semper.
1610   Progressus quin ille prius turbetur in auris
1611  Nonne opus aeris, quam summi limitis oras
1612  

subire,
1685  Effice, ne prorsus temeraria nostra videri
1686  Ars queat, et vano contendere ad ardua nisu.
1687   Quas pote, majores proin exere pectore vires.
1688   Ergo etiam hic Terris Caelum conscende relictis,
1689  Et nunc haec, desulter uti, nunc illa repente
1690  Mecum sidera adi, praesertim errantia lusta.
1691  Contemplator ibi in multis quid rebus agatur

1746  In sese a medio spatiis, ast ordine verso.
1747   Quapropter facie in Solis si vis gravitatis
1748  Mille ferat partes, decies feret in Jove partes
1749  Octonas, decies prope Terra est, hic ubi noster
1750  Afficitur sensus, Telluremque excipit aer.
1751   Ne vereare tibi secreta his prodium,
1752  Viribus et quantis, et quanto corpore constent
1753  Scilicet.

1814  In speciem; punctum id dicendum est stare quietum
1815  In speciem; nam si moveatur tramite recto
1816   Perpetuum, caeli nos partem semper ad unam
1817  Accedamus, et hic sentiri saecula post tot
1818  Accessus si longa queat, confusa tuamur,
1819  Quae modo fixa, locis inter se sidera versis,
1820  Multa magis, quam

1943  Appareret et hoc majori flectier orbe,
1944  Unius ut radius spatio se extenderet omni,
1945  Quod geminum corpus jacet inter, dimidiosque
1946   Amborum simplex aequaret hic orbium hiatus.
1947  Sic geminae tranant cum motibus aequora puppes
1948  Oppositis, aliam citius properare tuetur
1949  Nauta, suos motus nam motibus illius addit.
1950  At

2026   Quae Lunae est gravitas, referat vis scilicet illac
2027  Ducta, meat qua Solem inter, Lunamque locatus
2028  Trames; at hoc eadem tum sit contractior, et tum
2029  Longior, hic contra trames cum longior, atque
2030  Cum brevior fuerit, quem dixi, tramite ducto
2031   A Sole ad terram: Lunai nam gravitatem
2032  Haec referens debet via respondere viai,

2177  Vi siquidem gravitas a prima augetur in illis
2178  Vanescente alia, sed in his contraria prorsus,
2179  Triplaque vi primae haec fiet; decrescere triplo
2180  Propterea hic gravitas, plusquam illic crescere debet.
2181   Fiet at hinc (aequum vel si deberet in orbem
2182  Luna sua a gravitate rapi, ob jactumque priorem)
2183  Orbis ut a geminis, quae turbant, iste

vertitur ordo.
2203  Primo itidem accessus augentur, tum minuuntur
2204  Furtim mobilitate aucta, et gravitate minuta.
2205  Accessus proin deinde recessibus immitantur;
2206   Hic sit nempe locis, et summo, et transitus imo.
2207  Proinde accedendi queis major causa locis est,
2208  Illa magis distant a Terra; contra ubi major

2252  Majoremve, illa ad latera obverasste vicissim.
2253  Quod tollunt, duplum est, quam restituere quod istic,
2254  Majoremque etiam fiunt ea furta per arcum.
2255  Tum variatur et hic gravitas, variatur et illic
2256   Mensura, quam quae est spatiorum certa, minori.
2257  Nonne vides igitur, quod opus, cum dempseris illic,
2258  Quod tum exit, minus immutari lege recepta;

2256   Mensura, quam quae est spatiorum certa, minori.
2257  Nonne vides igitur, quod opus, cum dempseris illic,
2258  Quod tum exit, minus immutari lege recepta;
2259  cumque hic addideris, magis immutarier illa.
2260  Proin loca conjungens vicina remotaque tractus,
2261   Luna illic versante, antrorsum progredietur,
2262  Hic Luna versante, retrorsum deproperabit:

lege recepta;
2259  cumque hic addideris, magis immutarier illa.
2260  Proin loca conjungens vicina remotaque tractus,
2261   Luna illic versante, antrorsum progredietur,
2262  Hic Luna versante, retrorsum deproperabit:
2263  at citior progressus, et est spatiosior. Omni
2264  Ergo circuitu confecto, signa secundum
2265  Signiferi provectus erit sublimior orbis

2267  Viscera Avis reparata ligati ut rupe Promethei,
2268  Caelestum non quod furto decerpserit ignem,
2269  Sed quod adhuc tanti deerat pars ultima furti:
2270  Nimirum motus minor hic discrimine duplo
2271   Prodibat numeris, quam servaretur. Ubique
2272  Tollere pugnatum e medio discrimina tanta.
2273  Conditur in latebris jam frustra his, castaque lucis

78  Et desiderium causarum; jamque novatas
79  Acrius ardet mens illuc convertere vires,
80   Quam taedet torpere diu, et languere vacantem.
81   Ergo age, quod superest, mecum hic delabere motus
82  Ad tenues Lunae, queis sese corpore paulum
83  Nutant huc illuc librat: lustrabimus inde
84  Deductae paulum pariter quoque pondera Terrae,
85  Dum fit, uti

deducere multi
162  Illius a gemino motu, qui tempore eodem
163  Conficitur, nam se proprio super axe revolvit
164  Ipsa semel, Terram dum circum fertur in omnem.
165  Et certe hic geminus si Lunae corpora volvens
166   Motus, quisque sibi semper pede curreret aequo,
167  Non celerans, tardansque vicissim, et Lunifer axis
168  Effert Luniferum quoque semper rectus ad orbem;

197  Num tibi mens facile haec conjungere tempora possit.
198  Ut nihil intersit, quibus et se Luna revolvit
199  Axe super proprio, et Tellurem menstrua lustrat?
200  Fortisan hic nunquam aequali fit tempore Lunae
201   Circuitus: certe quisque horum dissidet unus
202  A multis: varianter enim turbantur ab ipso
203  Sole, aliisque etiam longum post tempus ab astris,

levior pars illinc altera constet.
247  Propterea assidui conatus exorientur
248  Partibus ad positus se primos restituendi.
249  Cum paulum Luna a statione recesserit illa,
250  Hic erit exiguus conatus, crescet at idem
251   Aucto pro spatio, donec tum denique major
252  Conatu fiat perstandi una in ratione.
253  Quare non positu nimium discedere ab illo

373  Introrsum sit, uti corpus tum denique ad ipsum
374  Pertingat, circumque infixus adhaereat arcte;
375  Tunc quoque mutantur nodi, sed lentius; omnis
376   In toto namque hic partit se corpore motus.
377   Nunc, ades, ad Terram in media regione tumentem
378  Verte animum, inscriptumque puta, quantum potes, amplum
379  Esse

per orbem,
381   Annulus illud erit, Terrae velut additus ipsi.
382  Hujus quapropter nodi, loca nempe, vicissim
383  Queis via Terrai magna illa, secantur, et aequans
384  Orbis hic inter se, debebunt quolibet anno
385  Ire retro, atque eadem non unquam sidera caeli
386   Rspicere, at sensim mutare, sed ordine semper
387  Signorum adverso, seque in contraria ferre.

472  Et seriem veluti gestarum pandere rerum.
473  Tunc effecta suis tribuentur cognita causis
474  Perfacile: haud illas opus est finxisse, potentes.
475  Sed cognoscere et hic, quae pluribus ante repertae
476   In rebus jam sunt nobis, variisque per artem
477  Nexibus, et varia ratione aptare, modisque.
478   Scilicet in partes ternas tribuenda putamus

est fama, fluenti
563  Mersit se Sapiens ponto, dum littora maestus
564  Lustrat ad Euboeam refluo spumantia fluctu,
565  Quem non perciperet prorsum, ut caperetur ab illo.
566   Hic furor interdum sublimia pectora vexat,
567  Ut, ni cuncta suae possint supponere menti,
568  Indignentur, uti rerum de jure suarum
569  Depulsi. Cur non videant, quam parva supellex

577  Deinde suis hilares, frustra tamen, ingeminarunt;
578  Instabili fundata solo nam machina, visu
579  Quanquam pulchra, trahat rimas, casumque, necesse est.
580  Denique qui reperit gravitatem, hic cuncta peregit
581   Ut Coelo, Terraque, ita magni in gurgite ponti,
582  Omnes undique res, hoc certo ut pondere, firmans.
583   Scilicet, ut supera docui, ut Sol ipse Sorori

680  Ipse quoque a Luna rursum divulsus in ortum
681   Progreditur; multum non longo at tramite; rursus
682  Namque gradus relegit; cumque oram venerit ille
683  Prorsus ad oppositam, Lunae hic componitur axi.
684  Hae redeunt quoque deinde vices, phoebejus in orbem
685  Axis dum procedit, et altera dum loca visit
686   E latere, atque ex his Lunae dum transit ad axem.

795  Abluet haud alio nimirum tempore, quam quo
796   Luna aequante procul tantundem abscesserit illo,
797  Si queat, orbe; tumor nam tum, qui maximus, illins
798  Praeterit: at tumor hic certe haud pertinget eodem,
799  Luna iter aequantis medium cum conteret orbis.
800  Sed loca conradet supposta. Ergo incipit orbem
801   Deserere aequantem si Luna, atque usque recedit,

Tam subito, modo quam conscenderat altus inundans.
912   Aequora parva quidem, vel quae sunt clausa, lacusque
913  Nullos ferre queunt procursus, atque recursus;
914  Namque opus est, uno sese unda hic efferat, illic
915  Tempore desiliat, simul utraque proinde receptet
916   Longe diversas agitante a sidere vires.
917  Poscit at hoc tractum vastum maris, atque patentem;

advolvit arenas
929  Murmure; post labens per jugera multa resorbet
930  Laevia saxa: novis albescunt littora spumis.
931   Tum quoque si scopulos circumflectatur oberrans
932  Hic atque hinc aestus, procurrunt frontibus undae
933  Adversis ccursantes, et murmura magna
934  Edunt impulsu valido, ingeminantque tumores,
935  Protinus et vasto labuntur pondere deorsum.

1018  Subtrahitur nostro, ducique in carmina nescit,
1019  Certa tamen nihilo minus esse videbitur, illam
1020  Si bene pernoscas, et tutemet ipse revolvas:
1021   Monstrabit siquidem, nihil hic discriminis altis
1022  Esse locis, tumeat sublata val unda, vel aura;
1023  Nam si materia constaret Terra fluenti,
1024  Assimilique sui, velut aer, tota, et abiret,

omnes
1105  Inter nos similes, nisi Pyrrhae ad saecula scandas.
1106   Nostrum multiplicant distantia sidera Solem.
1107  Unica cur igitur Tellus sit et unicus aer
1108  Noster hic? assimilis non circum errantia fusus
1109  Cuncta sit astra? licet non inde lacessere nostros
1110  Ipse queat sensus, nihilo tamen at minus idem
1111   Indicium dat saepe sui: sic candida visae

ratione tuaris.
1181   At tollas aliis, crinitis aera certe
1182   Tollere sideribus non possis, aera quorum
1183  Crines constituunt ipsi, et coma lucida circum.
1184  Nudis hic oculis etiam dignoscitur aer,
1185  Corpore qui, circa quod funditur, amplior esse
1186  Ter decies saepe est conspectus: cernimus ipsum
1187   Quin quod et in medio corpus, nucleumque Cometae

1190  Insedere procul quae vallibus, altaque condunt
1191  Culmina villarum, et frondentes per juga sylvas.
1192   Quapropter quoniam tam clarus conspiuusque est
1193  Aer hic, caelo cum lux est orta Cometae,
1194  Mirantum ut soleat convertere mentem oculosque,
1195  Et terrere Virum, diro vlut horribilique
1196  Spectaclo, proprius quod nos contingere credant

1195  Et terrere Virum, diro vlut horribilique
1196  Spectaclo, proprius quod nos contingere credant
1197   Mortales; usus, exortus, et rationes,
1198  Edere, queis fiat novus hic, tanusque paratus,
1199  Et longo par est per cuncta excurrere versu.
1200   Permultis suus hic Terrae datus usibus aer
1201  Scilicet est, aliisque

usus, exortus, et rationes,
1198  Edere, queis fiat novus hic, tanusque paratus,
1199  Et longo par est per cuncta excurrere versu.
1200   Permultis suus hic Terrae datus usibus aer
1201  Scilicet est, aliisque suus quoque proficit astris
1202   Aer, si quis is est, errantibus: haec sed ab illo
1203  Commoda percipimus nostrae non ultima vitae,

ictus lumins acres
1309  Non vidit, partim quae sistunt lucida tela,
1310  Partim rejiciunt; ideo moderantior ille
1311  Debuit esse calor, neque tantas edere vires.
1312   Hic igitur calor e vicino Sole receptus
1313  Servaturque diu, et defertur ab aere vasto
1314  Avia per loca, quo discedunt quippe Cometae
1315  Protinus a medio fugientes Sole; fine ista

1316  Namque ope semoti a radiis et lumine amico
1317   Obsepti horribili frigerent denique bruma.
1318  Temperat hinc hyemem reliquus calor aeris illam,
1319  Ut calefactus et hic per lucis tempora noster
1320  Aer egelidam noctem, et facit esse tepentem.
1321  Quapropter denso protensoque aere, tarde
1322   Qui per vasta loc excurrunt, opus esse Cometis

1441  Ambire et solem; quoniam vel flexus ab isto
1442   Crescit ut a vento, adverso qui flamine spirat,
1443  Vel decrescit, ubi puppim velut aura secundat.
1444   Illud at hic falsa ferri ratione videtur,
1445  Quod perhibent, nempe avulsos a sidere sumos
1446  Impete phoebeae transferri lucis ad oras
1447   Oppositas Solis: tenui lux corpore longe est,

1751  In Terram valida, vi raptans Luna minori,
1752   Demat in his, aliisque aliquid regionibus addat,
1753  Ut proin librari non aequo pondere possint;
1754  Idcirco tollantur et hic, labantur et illic,
1755  Ponderis haud aequi donec discrimina pensent.
1756   Partim at sunt potiora alia, et rem credita totam
1757   Conficere, et magnam valida vi vertere molem:

1770  Vis inter Solem, quodvis et mutua sidus
1771  Vi tanto Terrae in Solem minor esset (at ista
1772   Quam longe condat tenuissima prae gravitate,
1773  Scilicet in Terram, qua nostra hic corpora aguntur!),
1774  Quanto phoebea lux tenuior illius extat
1775  Sideris. Immensum nonne hinc discrimen habebis?
1776  Quandoquidem gravitas si cuncta hic corpora cogit

1773  Scilicet in Terram, qua nostra hic corpora aguntur!),
1774  Quanto phoebea lux tenuior illius extat
1775  Sideris. Immensum nonne hinc discrimen habebis?
1776  Quandoquidem gravitas si cuncta hic corpora cogit
1777   Per ter quinque pedes labi, quo tempore vibrat
1778  Vivida sese agitans nostra uno arteria pulsu,
1779  Jam quot erunt anni, quot saecula, mutua queis nos

potenti
1854  Artificis, talem voluit qui cudere Mundum,
1855  Qualis is est, et non alia ratione ciere
1856  Auctificos motus, quam qua vis illa reposcit.
1857   An pudeat diam hic pro causa adsciscere legem?
1858  At quocumque velis alio dissolvere pacto
1859  Naturam, venies ad quosdam denique fines
1860  Extremos, queis consistas, ut reddier ulla

Turbarier, inque pediri
1941  Debebant occursantes in finibus altis
1942   Paulatim, multique a multis vincier, atque
1943  Confundi, fieri junctis et omnibus unus?
1944  Ultimus hic perstare diu tamen haud potuisset;
1945  Nam per se confusus, et in sua concitus isset
1946  Pernix exitia: adversis offenisibus inter
1947   Se partes aliquid de motu amittere primo,

per orbes;
1995  Descendentia paulatim coguntur in axem
1996  Nam medium, non in formam stipata pilai,
1997  Sed ducentia se in longam teretemque figuram.
1998   Praeterea hic mirus, qui Terram circuit aether,
1999  Unde venit rebus gravitas, ut corpora deorsum
2000  Possit trudere agens, debet majore profecto
2001   Mobilitate rapi, quam qua se Terra revolvit

Terra volvente locatum
2003   Corpus de medio conatum profugiendi
2004  Concipit, exiguum prae nisibus at gravitatis,
2005  Nam prope tercentum decedit partibus ille.
2006  Ergo hic ut fugiens gravitatem exaequet eandem
2007  Conatus, sese convertere corpus in orbem
2008   Debebit circum Tellurem mobilitate,
2009  Quae bis ob octonum velocior incrementum

2048   Directosque inter geminis a finibus arcuum
2049  Ad Solem, et medio coeuntes Sole meatus,
2050  Par et semper idem sit, porro quamlibet arcus
2051  Mutetur; siquidem si fiat hic amplior, atque
2052  Ad Solem flexus tanto diductior, una
2053   Curtari laterum debebit semita duplex,
2054  Quantum opus est; contra his protensis longius, arcus
2055  Fit

2108  Diverso? varie commutat quodlibet astrum
2109  Nam spatia, a Solis quibus imo limite distat.
2110   Astrorum inter se varios jam confer et orbes;
2111  Scilcet efficies nunquam hic, ut tempora constent,
2112   Et spatia inter se, ut debent constare vicissim,
2113  Conferri in sese repetita ut tempora possint
2114   Cum spatiis at bis repetitis scilicet, ante

2364  Vos rhombi, vos delphines, vos grandia cete;
2365  Quam varias vires in vobis, quam simulantes
2366  Optima consilia, et rationes esse viderem!
2367   Exuere ast omni vos tamen hic ratione
2368  Consilioque ausim, dum pelli viribus istis
2369  Suspicor ignotis; quoniam cum viribus istis
2370  Et ratio queat esse aliqua, et mens

2471  Obsistunt, longaeque morae, certisque periclis
2472   Obsita sunt loca; quam triste et quam lugubre nostri
2473  Spectaclum tum fiat, ubi, cum maximus Orbis
2474  Consonet, hic tenuis discors, exlexque feratur. LIBER SEPTIMUS
1   Hactenus,

transferre licebit
9  Res itidem, ad magnas ut contra a tenuibus ire
10   Nec licet: e genere hoc discrimina plurima certe
11  In rebus vulgo agnosces, Naturaque cautos
12  Hic jubet esse suis exemplis. Crescere corpus
13  Humanum si forte velis, ut tangere nubes
14  Vertice possit, et ut faltu conscendere montes,
15   Aequoris et latas pedibus transire lacunas;

vulgo
30   Omnia saecla, sed et latas imitata columnas
31  Crura gerit, magne moli substructa ferendae.
32  At duplos et adhuc hic si excrevisset in artus,
33  Plusquam dupliciter lata et distenta fuissent
34  Crura; secus molem haud possent fulcire minantem,
35   Et tum fors vitae non usibus apta fuissent.

231  Templum, et, Roma, tuum, qua scilicet admirande
232  Termarum visuntur adhuc vestigia, tanti
233  Parvula pars operis, quod nomen praetulit olim
234   Caesaris augustum: hic defessus pondere rerum
235  Herbis imperii mutavit frena colendis,
236  Dalmaticoque libens sudare est visus in horto.
237  Post et magnificis saepe haec adjuncta potentum

245  Possis illud ad aes, tam qui nempe altior intus
246  Ducetur, quam qui depressior, inde utriusque
247  Prendere discrimen, nostrique a verticis oris
248  Quantum limbus et hic Solis tum, distet et ille,
249   Lampadis et visam, quae sit, cognoscere molem
250  Aetheriae, et vario ut mutetur tempore, et ejus
251  Ad nos propterea accessus, contraque recessus,

retardet
362  Lege viam, celeretque, patescunt certa profecto
363  Intervallorum discriminis temporis, in quo
364   A media mediam semper Comes ibit ad umbram.
365   Obstat at hic, notae cum jam Comes intimus umbrae
366  Jungitur, ejusdem nunquam nos posse laboris
367  Principum, finemque videre, sed unius unum
368  Seu finem, seu principium; cum nempe tuemur

ille
375  Est Comes in nodis, qua lata est, praeterit umbram,
376  Sin procul, oblique de parti praeterit una
377  Excurrens: tempus proin longius effluit illic,
378  At minus hic, varieque minus; paria omnia quare
379   Introitum, egressumque inter, non tempora constent;
380  Certum nec possit servando tempus haberi,
381  Quod

constent;
380  Certum nec possit servando tempus haberi,
381  Quod medium est, mediam quo tam Comes occupat umbram.
382  Quidquid inaequale est sed et hic, quia pendet ab orbia
383  Illius positu, certa sub lege teneri
384   Debet; at hunc positum potuit cognoscere certa
385  Quis ratione, recens fuerit cum cognitus ipse

436  Tunc equidem, dum carpit iter lux aurea, legi,
437  Quam doceo, subici lucem debere negarem:
438  At quia neglecta hac saepe illic lege, fit, horae
439   Dimidiae qui sit par, error, et hic quoque raro
440  Incisae rebus bene consensere tabellae,
441  In quibus est lucis magnum, non omne, viarum
442  Discrimen; Comitum certe debere aliorum
443  Motibus in

462  Contra in diductis: num tam Jove Terra remota,
463  Et tam parva queat Comitum hoc invertere motus
464   Ordine? Nonne situ Terrae in quocumque ferentur
465  Omnimodis illi? Quidnam hic extundere possis
466  Confingens, quo non lucis via certior extet?
467   Praeterea non sat semel est iterumque videndis
468  Scilicet his caelum servasse, at tempora longa,

luci
508  Quae Terrae spatiis; at non ea tempora posse,
509   Debita quae luci Jovis, ob mutata locorum
510  Ad Solem intervalla, ipsa exaequare quaternas
511  Particulas vix hic possint, confundere motus
512  Ut facile has varii valeant, atque abdere paucas.
513  At Comitum poterunt aliorum motibus ipsis
514   A variis longe majoribus omnia prorsus

est denique motum
544  Exiguum, quovis sese anno restituentem;
545  Nempe caput cuncta Astra ad nostrum accedere vis,
546  Visa recedere post nostro de vertice cuncta.
547  Porro hic deprensus tamen altis motus in Astris
548   Discors esse tot e Terra prospectibus acta;
549  Proinde videbantur pessum tunc omnia verti.
550  Scilicet a mota si Terra Sidera fixis

formae super axe locata,
565  Inque vicem majorem axem mutare minori.
566  Illinc nempe suo lux Sidera jacta videtur,
567  Deberet quo post menses effulgere ternos,
568   Motus hic a mota si Terra duceret ortum.
569   Interea cum sic ratio turbata jaceret
570  Motibus ignotis, tuus, ampla Britannia, civis
571  Dignus ob hoc signis ardentibus addere nomen,

oras,
643   Unde putat lucem mitti, non unde movetur
644  Revera, anteriusque, nec ad sua rem loca defert;
645  Plus defert, celeret quo plus oculusque, tubusque,
646  Atque hic tum magis in latus inclinetur; uterque
647  Si nimium at tenui, pro motu lucis, agatur
648   Mobilitate, tubum percurrit tempore quo lux,
649  Accidat ad sensum ut non motus noster, oportet,

quae sit
735   His Terrae exiguis, quaerentes: Vosque putastis
736  Pulchrorum Socii studiorum, in tempore puncto
737  Propterea subitum diffundi lumen, Etrusci.
738   Scilicet hic Terrae, quam lata est, totius omne
739  Intervallum oculi citius transcurritur ictu
740  A radiis, nequeas ut sensu hoc prendere tempus;
741  Quandoquidem Terris si Terras multiplicatis

921  Ergo si capias spatium hoc, quod Terra quotannis
922  Conterit excurrens caelo, includasque sub amplo,
923   Quantum est cumque, globo; Terrai corpore major,
924  Quanto erit hic, numeros ad quantos insiliendum est!
925  Nimirum decies centena ad millia postquam
926  Ventum erit, haec repetes decies in millia centum
927  Altera;

ut pars nulla sit hujus,
933   Usurpare queas quam sensu, quae sine lucis
934  Constet particulis vel pluribus, atque videre
935  A qua Solem ipsum non possis irradiantem.
936  Hic pronum jam sit, tanta unde effunditur usque
937  Materies nitido libata e corpore, Solem
938   Percipere imminui paulatim, et quamlibet amplum
939  Debere extingui, nec longo tempore demum.

991  Adde, quod in calcem multa, in cineremve soluta
992  Irrumpentibus a radiis magno agmine, plus sunt
993   Pendere post inventa, ut et essent ponderis aucta
994  Parte sui decima; sit at unde hic ponderis auctus.
995  Ni radiis intro immissis, interque sepultis
996  Corporis exusti venas? Jam pondera quanta
997  Ejus lucis erunt, quae totum compleat illum
998   Tam

construit illic:
1170  At si transiliat fines, alioque receptus
1171  Corpore progrediatur, iter torquebit in ipso
1172  Ingressu, vertetque plagam, infractusque meabit.
1173   Hic tamen ut varias valeas inquirere leges
1174  Hujus, et illius fractu, flexique meatus,
1175  Duc puncto ex illo, quod in ipsis finibus haeret,
1176  Quodque petit radius, non parti tramitem ab ulla

at non
1207  Introiens aeque, sed plus accedet eidem.
1208  Accessus jamque iste a re tibi triplice pendet,
1209  Natura primum a radii, tum corporis, in quod
1210  Mergitur hic, ipsa demum a regione meatus.
1211  Ergo age, naturam primum hic agnoscere lucis
1212  Incipe; non aliud nostro, inter plurima, saeclo
1213  Prodiit, inventum praestantius, uberiusque,

1208  Accessus jamque iste a re tibi triplice pendet,
1209  Natura primum a radii, tum corporis, in quod
1210  Mergitur hic, ipsa demum a regione meatus.
1211  Ergo age, naturam primum hic agnoscere lucis
1212  Incipe; non aliud nostro, inter plurima, saeclo
1213  Prodiit, inventum praestantius, uberiusque,
1214  Quo nitidum lumen, caeli fulgentia dona,

perfusa videri
1268  Cuncta colore, ferunt quam quem commixta, lacessunt
1269  Corporea a facie cum sensum fila repulsa;
1270  Posterius longo ut clarari carmine debet.
1271  Hic animadverte interea, certasque refracti
1272  Has radii leges memori sub pectore conde:
1273  Primum, in planitiem mediam duo corpora utrinque
1274  Jungentem diversa (locum pro corpore inanem

1324  Diversum constet, diversis fila, necesse est,
1325  Viribus infringat, mediisque abducat ab oris,
1326  Plusve minusve axis, nimirum ut densa requirunt
1327  Corpora: at hic tantum tamen excipe corpora, quae sunt
1328  Sulphurea longe natura, atque unguine multo
1329  Praedita; nam si sunt haec aeque densa, refringent
1330  Plus radios; quin densa minus quoque saepe

1366  Agmen ab hac coeptet; saltuque abit inde fugaci
1367  Indicus, exsiliet post qui caelestis habetur,
1368  Tum viridis, tum flavus, et aureus; ultimus extat,
1369  Qui rubicundus, adhuc; sed et hic socia agmina junget.
1370  Limitem eum scire hoc etiam tentamine, fili
1371  Cujuscumque libet, quovis in corpore possis.
1372  Effice, ut hoc filum faciem conradat eundo

1386  Obliquum nimis a dextra jaculante recepit.
1387  Protinus idem etenim liquido sorbetur hiatu,
1388  Si venit ex alto, et graviores imprimit ictus:
1389  Ut varius plagae obliquatae hic sit quoque limes,
1390  Pondere pro vario, forma, impulsuque lapilli;
1391  Hic etenim majora viae declivia poscet,
1392  Ille minora, levi ut se possit tollere saltu,

hiatu,
1388  Si venit ex alto, et graviores imprimit ictus:
1389  Ut varius plagae obliquatae hic sit quoque limes,
1390  Pondere pro vario, forma, impulsuque lapilli;
1391  Hic etenim majora viae declivia poscet,
1392  Ille minora, levi ut se possit tollere saltu,
1393  Protinus et fundum non devolvatur in imum.
1394  Cum

1414  Hoc reflexa etiam pars cum discrimine crescit,
1415  Et contra minor est, quae transit, pauperiorque;
1416  Quanquam itidem ratio crescens obliqua meandi
1417  Efficit hoc ipsum, certusque est hic quoque flexus,
1418  A quo nil radii coeptet transire, sed omnis
1419  A facie exsiliat retro, prorsusque remigret.
1420  At si non duo jam diversa, at plurima constent

ipsis
1531  Sensus, mensque horum vario sinc claudicat usu.
1532  Ergo par melicos quoque ad haec inferre lepores,
1533  Versarique diu, neque longo absistere versu.
1534  Hic age, proin mecum vas effice, concava constet
1535  Cui sursum facies, formaque excide pilai
1536  Dimidiae; supremum orbem, prorsusque supinum
1537  Ejus, nec declivem usquam, pertranseat aeris

corpora postquam
1575  Ingressus trajecit, et ipsis redditur auris,
1576  Deprendes spatium, quo detorquetur ab axe.
1577  Atque inter fracti spatia, incolumisque meatus
1578  Hic perstare pares positus, quoque, ut ante, videre est,
1579  Inversa ratione tamen, quia vertitur ordo;
1580  Tunc etenim lux de raris ad densa meabat,
1581  At contra nunc de densis, in rara

1599  Fit minus omne illud spatium, quo distat ab axe,
1600  Tantum parte sui, quae tertia; at ibit in undam
1601  Cum lux, pars quarta e spatio dematur, oportet
1602  Quod majus manet hic, quia vitro est rarior unda.
1603  Et quoniam docui radios debere refractos
1604  Plurima disiungi variorum in fila colorum,
1605  Inquires certe, radium cum quodlibet ire

si nostra in eam transferre inventa liceret
1704  Aetatem, Bereniceo qua vertice crinem
1705  Abstulit ille Conon, caelique in fornice fixit.
1706   Non hic cum fila erupere a fronte secunda,
1707  Inter se possunt aeque distante meare
1708   Ductu, in quam primo regionem scilicet ibant;
1709  Non etenim, ingressu quantum detorta, revolvunt

est
1752  His super atque illis, multo distensior orbis
1753  Efficitur, multoque rubentior; in medio lux
1754   Vividior tamen; at limbo langeuentior omni est.
1755  Ergo hic filorum fractus, vitroque maniplus
1756  Emissus triquetro, quia detorquetur in omni
1757  Aeque parte sui prope, rursus in aequore recto
1758  Depinget speciem simili, velut ante, sub orbe.

referre
2042  Nam medium debent; sed multum bina remota
2043  Si fuerint, nec jam medium simulare valebunt,
2044   Nec quemquam e septem nativis denique fucis.
2045   Juverit hic etiam, quantum, cognosse, recedant,
2046  Alter ab alterius quavis regione, colores
2047  Oblonga in specie, et regio quam cuique sit ampla.
2048  Illum igitur tractum in partes si dividis octo

2111  Omnes percipies aequatas undique vires
2112  Orbem pertrahere, et medium gravitatis habere
2113  Orbe itidem in medio, quo candor proinde refertur.
2114   Est tamen hic quiddam, quod non ratione tenetur
2115  Hac ipsa, sed subtrahitur, longeque recedit.
2116  Non permixta dabunt gemina, atque aequalia fila
2117  Scilicet ulla tibi candorem; frontibus at quae

2121  Elicit hand ullum septeno ex ordine fucum;
2122  At diversus ab his prodit; tamen arte, necesse est,
2123  Quam doceo, hac ipsa e septenis prodeat unus.
2124   Scilicet hic ratio fallax est, caetera tuta.
2125   Jam mens rebus in his cum tot tua per rationes
2126  Undique, totque tui sint per tentamina sensus
2127  Deducti, neque jam septenis esse repugnes

2160  Rejicere ubertim debere a se omnia fila,
2161  Et, quae corpora sunt contra nigrantia, nullum?
2162  E certa nequeat natura proinde colorum
2163  Esse niger color, et candens; hic namque colores
2164   Colligit una omnes in se, caret omnibus ille:
2165  Cur caret? Idcirco quia, quos excepit, eosdem
2166  Intra se retinet corpus: proin solis ad ictus

2225  At vitrum si tu triquetrum sic deinde revolvas,
2226  Ut rem fila magis depressam ostendere possint;
2227  Quae viola est, minio depressior apparebit.
2228  Quapropter videas rufis magis hic quoque filis
2229   Infringi, violae faciunt quae fila colorem.
2230   Hoc discrimen idem cernas quoque, si penetrali
2231  Clausus in obscuro figas in parjete eandem

cum fuerit; sunt at quae stamina parte
2250  Tunc in purpurea, contra confusa videbis.
2251  Adducta lenti tabula mutabitur ordo,
2252  Et fient clara hic, illic confusa vicissim.
2253  Purpurea effigies igitur vicinior exit,
2254   Quam quae est rubra; vides proin inter lucida fila,
2255  A rebus quaecumque oculos emissa lacessunt,

2316  Caeruleo fuco: cineris color inde patebit,
2317  Excisique recens ligni, pellisque per artus
2318  Extensae humanos, non splendeas, attamen albus.
2319   Pulvere de quovis pars hic quota debeat esse
2320  Dicere difficile est; genus unum, pulvis eandem
2321  Cum vim non habeat lucis, propriique coloris:
2322  Pars minor aut major sed erit de pulvere quovis

debeat esse
2320  Dicere difficile est; genus unum, pulvis eandem
2321  Cum vim non habeat lucis, propriique coloris:
2322  Pars minor aut major sed erit de pulvere quovis
2323  Hic adhibenda, magis quanto lux viva minusve est.
2324   Cunctis rebus ab his certa ratione profecto
2325  Deduces, varia rerum de fronte colores
2326  Qui saliunt, unam naturam prorsus habere,

et haec pueris monstramus, ut horrida longe;
2418   Illi horrent, vultumque avertunt, tartareisque
2419  Erupisse putant specubus, stygiaque palude.
2420  At suus Aethiopi est color optimus; illinit hic se
2421  Contuso carbone, nigrantior ut sit, eoque
2422  Pulchrior interdum: cum candida nostra tuetur
2423   Ora, Erebi lantos undis nos autumat esse.
2424  Ne tu forte putes

alia adde,
2438   Quae valeant nigrum facere, et servare colorem
2439  Omnia. De nigris ibi nigra parentibus exit
2440  Progenies nigros itidem paritura nepotes,
2441  Ex albis hic ut veniunt genitoribus albi.
2442  At si forte venit soboles his nigra, vel illis
2443   Candida, portenti genus, alte alicunde receptam
2444  Materno esse animo formam dixere, uteroque

mores.
97  Proin omni debemus idem convertere parte
98  Undique, lustrantes et nos latus ire per omne.
99  Interea haec manant vitae unde exempla regendae,
100  Primum erit hic, speculi quae sit natura, videndum,
101  Et quam diversi mores, radiique reflexi
102  Quid vario faciant de corpore, multaque porro
103  His alia addendum radiorum munera, multas

armorum potius tua, Mater Amoris,
254  Sit tua, dum laedis mortalia corda, supellex,
255  Inque Cupidineo moveant incendia bello.
256  Scire licet tamen hic conflata incendia saepe
257  Esse cavis speculis etiam sine Sole duobus,
258  Innumerabilibus frustis concreta minutis
259  Quae fuerint, variisque inter se flexibus aptis;

262  Fervebat speculi; tunc ejus fronte repulsi
263  De nitida speculum denso magis agmine adibant
264  Alterum, ab hoc iterum ut collecti et convenientes
265  In regione foci, positam hic absumere possent
266  Ligni forte struem, validasque attollere flammas.
267  Si quis se speculo adsistens variante tuatur,
268  Parva sui de convexo referetur imago,

377  Exin percipies, lucis, quam corpora reddunt
378  Lumine collustrata uno, pendere vigorem
379  A spatiis hoc ad lumen, nec molis ab auctu
380  Non etiam visae pendere; est molis hic auctus
381  Quandoquidem nexus cum tractu, conque ligatus,
382  Quo nos distamus, qui cernimus, obliquâque
383  Cum regione situs; sic ut quo obliquior hic fit,
384  Amplior

380  Non etiam visae pendere; est molis hic auctus
381  Quandoquidem nexus cum tractu, conque ligatus,
382  Quo nos distamus, qui cernimus, obliquâque
383  Cum regione situs; sic ut quo obliquior hic fit,
384  Amplior et tractus sese repetitus in ipsum,
385  Apparens nobis minor hoc sit corporis auctus.
386  Hinc videas, quare errantis cujuslibet astri
387  Sole globus

405  Non poterit nobis, qua pars est clara, videri,
406  Nempe retro positis; locus ergo est inter utrumque,
407  In quo majori comparent vivida luce,
408  Quam quocumque alio: hic inter loca constet, oportet,
409  Caeca silent quibus, et nitido quibus orbe refulgent.
410  Invenies ipsum, si quaeras, qua ratione
411  Fiat, ut

in aequi
544  Aspicies arcum; per Solem, oculumque meatus
545  Et qui rectus eat, medium ejus trajicit orbis.
546  Sed non integer est, neque junctis clauditur oris
547  Orbis hic; at neque dimidium plerumque tuemur
548  Ejus; ab hac tantum nam parti deficit idem,
549  Quanto Sol Terrae supra micat altior aequor.
550  Iste coloratis septem distinguitur arcus

574  Queis findis, ternis: si ternos jungere pergas
575  Deinde gradus, partesque duas itidem unius addas,
576  Limitem ad extremum violae pertingere speres;
577  Quanquam et hic effusae, vanescentisque supernas
578  Paulatim it violae limes commixtus in auras.
579  Jamque horum ut varias possis cognoscere causas,
580  Expendisse viam, et penitus vidisse necesse est,

752  Haec animo postquam perspexeris omnia, sensus,
753  Namque potes, testesque naturae consule sensus;
754  Hinc pete suppetias rationi, et fide ministris
755  Praesertim hic oculis. Solidum crystallina moles
756  In pondus conflata, et ab omni parte rotundum,
757  Pendeat ex alto laqueari, laxaque constet,
758  Qua pendet, domus, et seclusa a luce diei.

cernens
813  Undique conspicies pulchrae Thaumantidos ora
814  Plurima, sed geminis inerit laus major, honorque,
815  Ortus quae ex uno ducunt, binoque repulsu.
816  Quod nos hic solidi tentamus mole rotunda
817  Crystalli, pariter bulla tentare queamus
818  Crystalli, gremio laticem quae claudat; at istic
819  Praeterea fierent trajectus caetera paulum

998  Post quotcumque moras intra, quotcumque repulsus.
999  Per numeros orietur item. quantum ampla colorum
1000  Crassaque sit species in quavis Iride cumque
1001  Attamen hic par est praenoscere, cuilibet Irim
1002  Esse suam solis puncto, quod spicula jactat
1003  Lucida; proin Irim, quae cernitur, innumerales
1004  Congestas simul esse; minus distincta oculorum

1017  Flexus maximus ille, in gemmis scilicet, aut in
1018  Crystallo, aut olei claro in splendore rotundi,
1019  Aut succis aliis, rore et cujuslibet herbae.
1020  Protinus hic miram rem percipe. Corpora cuncta
1021  De genere illorum, quae pellucere videmus
1022  Nimirum, tali frangendi praedita constant
1023  Vi radios tumidum tranantes augmen, ut ipsi

quolibet uno,
1217  Scilicet in punctum non possint jungier unum,
1218  Atque adeo parvum circum effundantur in orbem,
1219  Ut tamen effigie rerum sit major earum
1220  Orbis hic, exigua quae nobis mole, sed ipsa
1221  Distincta nimis, apparent, velut augmen arenae,
1222  Et fibrae, atque pili tenues: lux scilicet orbis
1223  Illius in medio longe densissima constat

1256  Sidera metirentur ea amplo corpore quam sint:
1257  Quanquam etiam augenda visus in imagine nostri
1258  Partem habeat quandam, fibrarum qui tremor intra
1259  Exoritur, siquidem concussis hic tibi fibris
1260  Consensere aliae, et loca se movere propinqua.
1261  Nunc locus est memorare artem, admovisse remotas
1262  Cui nostris oculis licuit res: vitrea septa

1282  Ingratasque moras objectant ambitioso
1283  Ornatu, cum sit praesertim mens tua nostris
1284  Jamdudum musis, genus hoc, assuetaque causis,
1285  Quas doceo; tu proinde leves hic neglige cultus,
1286  Quasque Atalanta vices habuit, nunc cautus omitte.
1287  Illa levi cursu dum pervolat, atque sequentes
1288  Se vicisse procos dum jam putat; ecce volutus

et tela ferantur
1309  Inter se radiorum aeque distantia, ibidem
1310  Post jungentur, ubi est, si continuata per orbem
1311  Sit convexa figura suum, medium illius orbis.
1312  Hic locus ob lucis vires, densataque tela
1313  Officium nomenque foci tulit, atque vigorem;
1314  Quae supera in speculis ratio est jam prodita nobis.
1315  Hic medius focus est; densatur nam venientes

illius orbis.
1312  Hic locus ob lucis vires, densataque tela
1313  Officium nomenque foci tulit, atque vigorem;
1314  Quae supera in speculis ratio est jam prodita nobis.
1315  Hic medius focus est; densatur nam venientes
1316  Si radii, citra focus horum fiat, oportet,
1317  Sin regione illa rarescunt forte, fit ultra.
1318  Punctum hoc, unde fluunt, quo fit vicinius, ille

distantia tractu
1335  Excipiat, faciet porro mage lata meare
1336  Perpetuo, ut citra focus ille precarius extet,
1337  Atque cavi distet quantum medium illius orbis.
1338  Hic focus est itidem medius; venientia nam si
1339  Lumina latescant, magis egredientia vitro
1340  Latescant, facientque focum hunc accedere lenti.
1341  Paulum accedere sin ad se venientia fingas,

proin omnia vero.
1546  Tunc in ea coëuntum oculus regione locatus
1547  Omnes hos fasces simul excipit, effigiemque
1548  Auctam, et finitam haud incerto limite cernit.
1549  Hic quoque jam fasces coëuntes denique in ipsa
1550  Pupilla, flexu sese inclinare vicissim
1551  Majori tanto debent, quam quem sine vitris
1552  Conficerent radii, quanto vicinior extat.

quodam
1585  Instrumento aptant, cocleis ut scilicet extra
1586  Conversis ad se possint accedere, possint
1587  Inque vicem quovis dimota recedere tractu:
1588  Tractus et hic, motusque illorum, per coclearum,
1589  Qui fiunt, orbes vertendo dinumeratos,
1590  Noscantur: fila interdum haec subtilia certos
1591  Inter se ad flexus figunt transversa, secentur

diuque
1716  Gaudentes, et ad hanc doctum quoque dicite carmen;
1717  Praecipue laudate Senem, immortalia post tot
1718  Munera, divino qui nos hoc munere ditat.
1719  Lentes hic vitreas, refractam jungere lucem
1720  Quae possunt, mutare cavis, queis jungere lucem
1721  Reflexam liceat, speculis aggressus; ita ipsa
1722  Lux siquidem nequeat diversa in fila resolvi,

repulsa
1742  Tentabat subito, et punctum commune petebat
1743  Quoddam, quod parta crassi orbis parte recedit,
1744  Sive globi, cujus speculum de segmine factum est:
1745  Hic prope verûm aliud speculum opposuisse necesse est
1746  Exiguum, sed quod capiat densissima lucis
1747  Spicula, cui facies plana, inclinataque constet
1748  Flexu, quem gradibus metiris quinque,

intus,
1879  Ut bene distingui haud confuso limite possit;
1880  Praeterea quoque fila loces subtilia, ut ante
1881  Diximus, ut valeas mensuras prendere certas.
1882  At tubus hic alios superat, longeque relinquit
1883  Omnes post sese, nequeant in multa retexi
1884  Stamina quod radii; nequeunt hi nempe resolvi
1885  Reflexi, atque sui diversos prodere mores.

atque sui diversos prodere mores.
1886  Proin queat augeri multo magis, et simul ipsa
1887  Effigies non confundi, distincta sed esse.
1888  Attamen hic aliquid culpes quoque, nempe nitorem
1889  Non specula ipsa diu purum servare valebunt;
1890  Quandoquidem salibus, quadam et rubigine fusca
1891  Turpantur, clarumque jubar texere metalla,

claudimus intra,
2003  Quid prope sunt, nisi quos supera jam diximus esse
2004  Pluribus instructo vitris, longeque tuentes,
2005  Inversos tubulos tamen? hic convexior extat
2006  Lens, quae prima, ad rem quaeque est conversa propinquam;
2007  Altera lens propior non tam tumet, ut neque porro
2008  Altera, quae media interdum in regione locatur.

2006  Lens, quae prima, ad rem quaeque est conversa propinquam;
2007  Altera lens propior non tam tumet, ut neque porro
2008  Altera, quae media interdum in regione locatur.
2009  Hic quoque perfacile est cognoscere, quidquid oportet,
2010  Ut distincta simul rerum sit, et aucta figura,
2011  Scilicet ut supera jam dictum est; clara sed esse
2012  Non poterit, limen nisi de flammante

2019  Crescere, convexam lentem nimis esse necesse est,
2020  Quae prior, exteriorque, focumque adstare propinquum.
2021  Proin speculum si jam pro lente adhibere cavatum
2022  Hic tentes, nimium certe, nimiumque cavare
2023  Tum sit opus, grandi tenuem rem crescere mole
2024  Ut faciat, parvumque ideo struere, atque locare
2025  Rem prope: at offensum radiis redeuntibus ipsa

queamus;
2029  Nec facile ipsam rem luci, quam debet habere,
2030  (Obstet idem speculum nam partim) exponere possis.
2031  Saepe tamen speculis nihilo minus utier ipsis
2032  Hic opus est, verum planis, varieque locatis,
2033  Corpora quae multa possint inspergere luce
2034  Tenuia detortâ, vel quae convertere possint
2035  Quo radios vis cumque eruptos lentibus, atque

Ducere; verum aliquem tam turpi ab origine nasci
2120  Fors puduit, reperitque novos animantibus usus.
2121  Sed, quid praestet ab his, videat Natura, Animantum
2122  Alma parens, nisi fors caveas hic ipse animantum
2123  Credere de numero sese versantia quaedam,
2124  Turbine ut in magno, et caudam ducentia longam
2125  Corpora, praeterea brevia ipsa, rotundaque prorsus.

late aetherios supera dum construit orbes,
2194  Et vastas mundi sese distendit in oras?
2195  Nos velut in media rerum regione locati,
2196  (Quanquam hic quid mediu constet, summumque vel imu?)
2197  Quo jam cumque oculos sursum, deorsumque movemus,
2198  Vertimus atque animum, mirandaque, magnaque vulgo

artibus, atque
51  Doctrinis: haec de victâ sunt arma recepta
52  Naturâ, his opibus crescunt aeraria captis.
53  ergo, quisquis is est, cupidus dominarier, instet
54  Hic superare alios, atque his praecellere gestis;
55  Sic sua perpetuae contradat nomina famae.
56  Non tantum meruere decus, qui Conditor urbium,
57  Aut Lator legum, Patriae Pater, atque malorum,

poscam
77  Pergama: erunt nostris decora hinc magis ampla Camoenis.
78  Et jam, quod superest, praeter, quae diximus ante,
79  Munera lucis: habe praeclarum ante omnia munus
80  Hic aliud, rerum multarum unde extat origo.
81  Nempe fit, exsiliant radii ut de corpore quidam;
82  Quidam introgressi subeant in viscera caeca.
83  Munus id obstructum, ac longe longeque reductum est

91  Perveniunt aliae atque aliae sese excipientes,
92  Reflecti faciles nunc sunt, retroque repelli,
93  Objecto nunc sunt faciles in corpore mergi.
94  Quin una atque eadem hic mutatur particula aequum
95  Post intervallum spatii, et post temporis aequum,
96  Ut, modo quae facilis fuit immigrare, repente
97  Post fieri facilis retrorsum debeat ire,

Cum liquefacta, queant, nequeant durata vicissim,
426  Cera velut, pinguisque animantum e corpore succus,
427  Aëriis quoniam implentur frigentia bullis,
428  Intra quo glaciem dispersus clauditur, hic fit
429  Clara minus glacies; proin nix quoque prorsus opaca est;
430  Nubila quina junctis exorta vaporibus undae,
431  quantumvis levia, et vacuis pendentia in auris,

septem accumulatas.
599  Sin constet lamella ex unda, aut corpore vitri,
600  Majores digiti tum partes effice tanto,
601  Illic quanta inter numeros est quattuor et tres,
602  Hic ratio numeros tres et duo quanta vicissim.
603  At ne tu numeros, quos nostro in carmine saepe
604  Audis, incipias hic fastidire moleste,
605  Ut procul abductas sensu res, seque gregatas,

601  Illic quanta inter numeros est quattuor et tres,
602  Hic ratio numeros tres et duo quanta vicissim.
603  At ne tu numeros, quos nostro in carmine saepe
604  Audis, incipias hic fastidire moleste,
605  Ut procul abductas sensu res, seque gregatas,
606  Et sine vi nostros animos agitante, sine ullo
607  Impulsu, sine pictura, sine corpore, prorsus

641  Post aeque inferius se crassam scilicet, altis
642  Ut fuit ante locis. Series contraria certe est
643  Haec illi, quae fit gemina inter vitra, colorum;
644  Nam minus ad crassam lamellam hic pergitur usque,
645  Dum rumpantur aquae septa attenuata tenacis.
646  Jam liquet hinc ratio, quare subtilia rerum
647  Quaedam diffundant variatos per loca fucos;
648  Ut

680  Frangit in oppositam nam partem a tramite recto;
681  Quare obliquius est multo, et productius intus
682  Lucis iter; quo fiet, uti color alter et alter
683  Tunc oculo obliquato hic, et compareat illic.
684  Sic illa aurarum tenuissima lamina vitris,
685  Ut docui, geminis intersita, non habet unum,
686  Te mutante situs, in eadem parte colorem.

841  Sunt saturata magis, minus ipsa rubentia contra,
842  Quam viola, in serie bene erunt statuenda secunda.
843  In numero rerum sed nondum vidimus ullum
844  Corpus, cui saturus magis hic color haereat, ipsi
845  Quam violae constanter; ob hanc rem qui color extat
846  Purpureus satura mage luce, minusque rubente,
847  Dicitur esse color

jactare colores
857  Non tam languidulo constantes lumine; quare
858  Caeruleus cum sit primus color, incipit a se
859  Mittere quem tenues vapor exhalatus in auras,
860  Aeris hic puri color est, caelique sereni.
861  Ante alios clarus longe et nitidissimus extat
862  In prima candor serie; minus esse videtur
863  Sed qui splendidus, immixtos gerit ille colores

extat
862  In prima candor serie; minus esse videtur
863  Sed qui splendidus, immixtos gerit ille colores
864  Ex omni serie, quotquot sunt, scilicet omnes.
865  Candor hic est, suemus cui tradere sensa, papyri,
866  Hic undae spumantis, et hic nivis, atque pruinae,
867  Atque capillorum, queis colla senilia spargit
868  Longa aetas; nec non genus hoc quae cana videmus

esse videtur
863  Sed qui splendidus, immixtos gerit ille colores
864  Ex omni serie, quotquot sunt, scilicet omnes.
865  Candor hic est, suemus cui tradere sensa, papyri,
866  Hic undae spumantis, et hic nivis, atque pruinae,
867  Atque capillorum, queis colla senilia spargit
868  Longa aetas; nec non genus hoc quae cana videmus
869  Caetera, candidaque atque albentia corpora multa.

863  Sed qui splendidus, immixtos gerit ille colores
864  Ex omni serie, quotquot sunt, scilicet omnes.
865  Candor hic est, suemus cui tradere sensa, papyri,
866  Hic undae spumantis, et hic nivis, atque pruinae,
867  Atque capillorum, queis colla senilia spargit
868  Longa aetas; nec non genus hoc quae cana videmus
869  Caetera, candidaque atque albentia corpora multa.

985  Quod si contigerit, nil jam rear amplius esse
986  Ulteriusque oculis tentandum: haec ultima certe,
987  Quam possint sensus oculorum tangere, meta est,
988  Ultimus hic homini a natura terminus haerens,
989  Ne queat, has infra res, in penetralia labi
990  Illius, et secreta opera, et potiora tueri
991  Particularum in particulis, quas nosse locatas,

1032  Quare age, lectas res acri a ratione subactas,
1033  Mutatasque animo par reddere rursus in auras,
1034  Et rerum veras effari et prodere causas.
1035  Principio tamen hic liceat praemittere, lucem
1036  Non ipsam, ut sonitum, tremulis educier undis
1037  Auraï aetheriae, neque pressas aetheris auras
1038  Esse; vel hoc multi quamquam statuere, vel illud,

1118  Immensum vel adhuc sit tenuior unda, vacanti ut
1119  Aequiparanda sit ista loco, proin nulla putanda?
1120  Hinc juvat ad causas se reflectentis adire
1121  Luminis. Arripitur quod primum hic mente, videtur
1122  Invictum multis, properantis lucis oriri
1123  Munus id impulsu primas in corporis oras
1124  Objecti, ut nequeat transire, et proinde reverti

1138  Num tenuis partes habeat magis aura potentes
1139  Quam lympha, aut vitrum lucem a se projicere ictam?
1140  Vel si habeat; quid erit, vel adhuc cur esse repulsus
1141  Fortior hic queat in tenuatis aëris auris,
1142  Aut prorsum eductae si sint de fornice clauso?
1143  Tamne habeat partes, spatium est quod inane potentes?
1144  Porro de vitro veniens si lumen in auras

1160  Partibus extremis vitri; cur deinde locata
1161  Unda post vitrum, radius sorbebitur unda
1162  Integer, aut illac non parva parte refractus?
1163  Mutat an hic sese vitrum, faciemque retexit?
1164  An potius pendent transmissus luminis, atque
1165  Regressus a re, quae post est cumque locata?
1166  Praeterea radium vitro in sua fila triquetro

1184  Partibus in facie varius situs, atque figura?
1185  Deferat et radios fors tam bene, ut omnibus, uno
1186  Qui sunt in genere, aut rimis transmittere apertis
1187  Illic, aut duris incursibus hic resilire
1188  Contingat? num lege ulla fors ipsa tenetur?
1189  Laevia postremo quae corpora, perque polita,
1190  Ordine non possent certo jactare repulsos
1191  A sese

1231  Partibus officere, et quosdam retinere, sub auras
1232  Ne redeant, radios; sed tum spatia illa necesse est
1233  Inter particulas tranandi corporis extent
1234  Diversis alienigenis hic rebus et illic
1235  Consita, diversas proin vires esse meantem
1236  Flectendi radium, refringendique; reflexi
1237  Quapropter varie quidam, varieque

inferat oris
1376  Particula in faciem; bifidum dissolve ruentis
1377  Motum, rectus uti partim sit, tramite partim
1378  Aequali semper distans a fronte; meatus
1379  Non hic ob adjunctas vires mutabitur illas;
1380  Unica quae recta est, pars immutetur, oportet,
1381  Non aliter, modo quam docui; si nempe secundis,
1382  Qua via, motus item concrescat viribus, ipse

emerserit omnis.
1405  Idcirco rediens quia lumen flectitur aeque,
1406  Et reparat totam redeundo mobilitatem,
1407  Ad flexum saliet, quo scilicet incidit, aequum.
1408  Atque hic ut parili resilit lux incita flexu,
1409  Sic intro cum illapsa meat, conservat ad axem
1410  Accessus medium, vel ab illo lege recessus
1411  Constanti, immotaque, neque hujus fracta tenorem

1517  Trans mage confringens corpus; debere fatendum est
1518  Sic celerare magis, cunctosque anteire colores;
1519  Trans minus infringens contra praevertier illis,
1520  Atque aliis citius rubicundo hic lumina ferri.
1521  Harum sed quae sint discrimina mobilitatum,
1522  Non sinat ipse adeo pernix agnosse volatus:
1523  Si tamen est aliquis servandi haec, unicus esset

hic lumina ferri.
1521  Harum sed quae sint discrimina mobilitatum,
1522  Non sinat ipse adeo pernix agnosse volatus:
1523  Si tamen est aliquis servandi haec, unicus esset
1524  Hic modus, haec ratio, perquirere, quantus ab altis
1525  Sideribus constet, qui in luce est, annuus error,
1526  Atque hoc diversis in septem quaerere filis
1527  Scilicet a triquetri discretis corpore

1589  Adjicere; opposita quaedam sunt parte, suaeque
1590  Officiente viae; facili egrediantur, oportet,
1591  Illae propterea, facili hae ratione revertant.
1592  Addere item hic possis, tremor ut fit lentior omnis
1593  Dum coeptat, vel item dum desinit, ocyor idem
1594  In medio, sic exortu vel fine tremoris
1595  Particulas lucis multas venisse, necesse est,

1992  Illudit paulum tamen illa, et sensibus offert
1993  Vix aliquid, multum nisi servent; quippe lacessit
1994  Tunc ita visum, animi mirantis ut excitet aestus.
1995  Fissilis hic lapis est, et sic pellucet, ut unda
1996  Illimis, vel crystallus de monte reflecta,
1997  Sic perfert flammas, ut non pellucidus esse
1998  Post nequeat, licet ignescat; nimioque calore

tenorem
2055  Aspicies; ipsa radii quapropter inesse
2056  In natura opus est, frangatur cur ea pacto
2057  Uno pars, alio cur altera, semper eodem:
2058  Quandoquidem modus hic si fors manaret ab ipsa
2059  Crystallo, cur crystalli non deinde recentes
2060  Id facerent etiam, radium cur frangere rursus
2061  Quemlibet assueto ritu, insuetoque nequirent?

2272  Incutit; exoritur tum mutua particularum
2273  Mutato positu inter se, vis excita quaedam
2274  Majores motus adjungens motibus illis.
2275  Protinus a motu calor exit: fortior hic si
2276  Ob validas fiat vires, magnosque tremores,
2277  Usque adeo partes serviscent corporis omnes,
2278  Candente ignis uti circum velentur amictu,
2279  Paulatimque

2389  Illic quae nebulae constant, exordia ducunt
2390  Ista a materie; nam multis saepe diebus
2391  Vasti in tam valido perstant fervore camini,
2392  Nec subito ut nubes aquilone hic disjiciuntur.
2393  Corpora praeterea, quam nostra, tenaciam ulto
2394  Illa magis si sint, ignes perferre valentes
2395  Aetatem possint longam, neque solvier aestu,

2395  Aetatem possint longam, neque solvier aestu,
2396  Nam si Sol illic quanto violentior extat,
2397  Corpora pollenti tanto mage praedita nexu
2398  Quaedam sint, partes quam quo hic junguntur aquarum,
2399  Illa fluant undae supera de more liquentis,
2400  Et gelidi manent fontes, et murmuret aequor
2401  Illisum; nec jam flores,

2482  Contactae subito serviscunt aequoris undae,
2483  Infestasque velint demissae linquere terras.
2484  Haec olim magnis populis, haec floruit amplis
2485  Urbibus ora frequens: stabant hic Hercule structa
2486  Moenia; tergemino veniens cum victor ab hoste
2487  Per terras famae monumenta relinqueret omnes
2488  Grandia: tartareis post eructata caminis

instar ab aere,
134  Grajo deductum quod nomine compellamus
135  Chalcanthum; inde solet subjecto educier igne,
136  Quod vocitant, oleum: liquor est acerque tenaxque.
137  Hic quoque contacto fluidam trahit aëre lympham.
138  Sat sibi sed postquam detractam junxerit illinc,
139  Desinit; at retinet junctam, nec surgere posthac
140  Ni validis raptam flammis permittit in

se commiscent; motum calor indicat, atque
145  Motus eas vires, queis conjunguntur, euntque
146  Mutuum in occursum partes utriusque vicissim.
147  Hic liquor, hoc oleum, seu spiritus, undave fortis,
148  Ut dicunt, valido quae surgens ignis ab aestu
149  Guttatim e gelido defluxit fornice, fortis
150  Atque valens, ferri humectet ramenta, rigetque;

inque vapores,
190  Protinus atque abeant resoluta efflataque in auras.
191  Corpora cum lente solvuntur mixta, calore
192  Lente servescunt modico; ferventior uret
193  Hic tamen, haud adeo si lente solvier illa
194  Contingat; demum extemplo, quae mixta, soluta
195  Si sint, fit validus subito fervorque calorque,
196  Flammaque cum tonitru, cum fulminibus projectis.

444  Solvier, haud valeat sensum ullum inferre saporis.
445  Utque facit gravitas, pelagus fundatur ut omne
446  Tellurem circum, magis est quae densa gravisque;
447  Sic facere hic raptus quoque possit, aquosa superne
448  Particulis ut fundantur terrestribus (ut quae
449  Sunt mage compactae), salis et corpuscula fiant;
450  Nam

salit, altaque supra
637  Externam faciem suspenditur, altior usque
638  Propterea, tubus eat prope quo subtilior ille.
639  Proque isdem spatiis (latera hic quae concava claudunt,
640  Scilicet a medio puncto disjuncta, vicissim
641  Recta a se illic) idem locus esse videtur
642  Undae altus, prope quem gemina inter vitra notaras.

734  Si nimium accedant, discedere mutua pugnant,
735  Disjungique a se: nimirum, ut amica, trahuntur
736  Illinc, languidius tamen usque, propinquius ut sunt
737  Admota, hic raptus donec jam desinat omnis:
738  Ultra progressis coeptat tunc esse repulsus,
739  Contractisque magis spatiis magis imprimit ictus.
740  At contra in multis queat hoc contingere rebus,

nec terra, nec unda, nec aër,
1059  Nec lux, ut fuerant, neque caetera corpora vulgo,
1060  Antiquae sua nec servarent munera formae.
1061  e primis hic conjunctis, unaque ligatis
1062  Visae particulae coalescere deinde secundae,
1063  Compactae longe primis minus, atque tenaces,
1064  Utpote se punctis tangentes tenuibus, at non

1221  Et qua duritie sunt praedita corpora, certam
1222  Muniri non posse viam ad tangentia sese
1223  Puncta, nec ad summos his in contactibus inter
1224  Se raptus. Non mens hic tuto haerescere possit.
1225  At, magis accedunt quo multa, tenacius haerent,
1226  Pluribus et quo inter se partibus attinguntur:
1227  Laevia sic facias duo marmora lata premendo

1588  Hanc igitur par est in cunctis esse fateri
1589  Particulis, vasto quotquot sunt undique in Omni.
1590  Ut magnis notum in spatiis gravitatis ubique
1591  Diffundi vires, spatiis hic usque minutis
1592  Sic opus est demum vires has, ante trahentes,
1593  Pellentes fieri versa regione movendi;
1594  Proin opus est quendam in medio consistere limitem

regione movendi;
1594  Proin opus est quendam in medio consistere limitem
1595  Inter utramque plagam. Quin et consistere limes
1596  Non simplex queat hic; nam cum per multa, priusquam
1597  Essent in tenues aurarum versa vapores,
1598  Corpora, viderimus vi magna haerere trahente
1599  Particulas, post disjungi pellente vicissim;

1699  Elapsa e nihilo, opposito tamen ordine crescet:
1700  Ut postquam perventum ad inanem est aere profuso
1701  Pauperiem, crescunt alieni protinus aeris
1702  Nomina; ab hic contra trans nudam currere debent
1703  Pauperiem, qui post rursum ditescere coeptant.
1704  His tibi suppositis curvum nunc perspiciamus
1705  Illud iter, spatiorum in quo omnes ponere possis

2063  Vis ducente, unum in motus queat ire nec ullos
2064  Punctum, quin aliud moveatur mutua propter
2065  Foedera; vis impressa uni, communis utrique est.
2066  Scilicet hic nexus jungit per corpora partes,
2067  Inde haerent valide res, ultae, unaque ligantur.
2068  Opposita alterius ratio est at limitis; ista
2069  Si duo puncta loces regione, immota manebunt:

repulsu major, et omni
2089  Adveniat raptu vis, ut pertingere fines
2090  Alterius generis sic possint illa, necesse est,
2091  Deproperent exinde magis celerante volatu.
2092  Hic itus et reditus jam nunc properantior, et nunc
2093  Tardior, in rebus fervoris causa videtur:
2094  Scilicet hac causa ferventia multa tuemur
2095  Corpora, cum vario demersa liquore cientur.

ab illo.
2107  Illic perfacile est sita cogere puncta moveri
2108  Parva a vi, spatiis auctis, vel forte minutis,
2109  Proinde videbuntur vinciri haud glutine duro:
2110  Ast hic cum sita sunt, contra compage tenentur
2111  Dura; atque excursus quia curvi tramitis ille
2112  Esse potest longus, quantum libet, haec quoque quantum
2113  Forte velis, crescet vis punctis dura

2229  Diversum ob positum, numerandique obruet artem.
2230  Tam varium in rebus jam, compositumque quid extat,
2231  Ulli quod, genus hoc, nequeas supponere legi?
2232  Atque hic magnesi solves miracula saxi:
2233  Ad se illud calybem, non caetera corpora raptat,
2234  Atque aliud magneta trahit, si versus ab una
2235  Parte sit, opposita contra de parte repellit:

iste secundae.
2413  Dumque gradu pergit curvum celerante per orbem,
2414  Per quem vis raptat, curvo tamen exit ab orbe
2415  Protinus, exoritur de curvo nam fuga motu.
2416  Hic quoque pro vario discrimina limite fiunt;
2417  Nam si limes erat generis tunc ille secundi,
2418  Illo in discessu crescet vis usque repellens,
2419  Usque trahens minuetur, erit quapropter, ut

2425  Sed fient, limes si sit prior, omnia contra;
2426  Dimotum extrorsum punctum introrsumque revertit
2427  Protinus ad notos calles, orbemque recurvum;
2428  Illic namque trahens, hic pellens vis ea crescit.
2429  Sic, genus hoc, orbes diversi, intraque minores,
2430  Et longa serie majores quamlibet extra,
2431  Sunt tibi naturam sortiti limitum eandem;

2472  Propterea majore opus est conamine multo;
2473  Partibus his quoniam est pariter rigor in latus ingens:
2474  Tota ideo, quae non est flexilis, in latus acta
2475  Virga ibit; nempe hic vertendi est nulla potestas,
2476  Ut fluidis in particulis; proinde esse rigentes
2477  Hae nequeant quamquam junctae compage tenaci,
2478  Namque valent tantum ad spatia interjecta tuenda.

2604  Accidere in mundis etiam tot posset, eadem
2605  Id curva praestante via, ut moveantur in uno
2606  Plurima, sit motus quorum procul alter origo;
2607  Et tantum ob motus agitetur hic illius, ille
2608  Hujus, ut in mundos distantes notitiae sic
2609  Mundorum transmittantur, neque transeat ullus,
2610  Qui doceat cursor, neque vox, neque littera migret.

2710  Certa Tui in rebus qui non vestigia cernat,
2711  Atque operae monumenta tuae, tua gesta per Orbem,
2712  Nec dominum agnoscat, nec ineluctabile regnum
2713  Unius, hic media patitur de luce tenebras
2714  Infelix quoniam effari magni primordia Mundi,
2715  Et rerum causas indûxti, artemque repôstam,
2716  Se tua per

alium p. 616. V. 2237. hic hinc p. 623. V. 2532.

doctrinam. Hunc in modum musicarum rationum effigie leviter ac venuste adumbrata caelestium conversionum naturam ac mores expressit: ut quaecumque de illa trahendi vi, et gravitatis legibus deinde sunt comperta, universa fere sub hic uno fidium involucro fuisse inclusa videamus. Quare cur caeterae etiam philosophiae partes sane minus difficiles atque involutae, aeque explicari non possint, cum haec tam obscura ac multiplex gravitatis ratio fuerit unius fabulae

egregii sane, inquit, exempli tibi in mentem venit, et quo controversiam omnem facile conficeres, si de occultandis doctrinis, atque eo fabularum integumento celandis quaereremus. Quamquam enim hic (me intuens atque arridens) inde ullam hujusmodi ne conjecturam quidem faceret: sed post stellarum conversiones diu perspectas, et illas gravitatis vires ex ipsa caeli observatione tandem patefactas tum primum harmoniae similitudinem

sedes tragoedias esse statuit. Nam etsi poetae alias etiam habeant, quas sequi possint, rerum effingendarum rationes, tamen, si ab hac una alieni sermonis inductione recesserint, describere illos tunc potius, quam imitari dixeris. Hic A. sed si hac, inquit, describendi opera ita nos commovebunt, ut res ipsae, si objicerentur sensibus, non acrius percellerent, quid interest describere ne, an imitari istud dicamus? Quid enim refert, an alieno sermone, an

sensu facere satis non possumus. Hinc ambitionum illecebras missas faciunt, non odio, non metu, non voluptate alia a semel instituto studio detorquentur, vitae ipsius pericula contemnunt, aut minime sentiunt. Quod quî fieret, nisi hic veritatis quaerendae ardor caeterarum omnium cupiditatum vim antecederet? Atque inde profectae sunt illae nobilium etiam philosophorum sententiae, in veritatis cognitione summum bonorum finem statuentium. Ad hanc scientiae vim cum

scriberet, probare optimis posset, quid jam plurimorum sententias quaereret? Musarum enim cultus ii demum sunt maximi, qui et doctrinis ipsis lucem ac splendorem afferunt, et praestantiora ingenia perficiunt, ac illustriore loco statuunt. Hic ego, vos vero, inquam, egregie Didascalicorum rationes defenditis, et quibus in rebus verebar, ut mihi non satis eorum causam probaretis, ibidem valere eos plurimum persuadetis. Jam enim fateri cogitis singularem inesse posse in

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report