Your search found 157 occurrences

Click here for a KWIC Report

Occurrences 98-117:

transisse, et omnes in Moysen baptizatos esse, in nube et in mari, etc. opinantur ibi esse allegoriam: sed falluntur, cum typus tantum proferatur, aut verius exemplum. Evincit namque Apostolus, exemplis ob oculos positis, eos qui postquam sacramentis per Christum salubriter institutis usi fuerint, si in pristina peccata recidunt, nequa quam impunes evasuros. Igitur discrimen inter typum et allegoriam hoc observetur. Tipus seu figura (nam hoc nomine vocem τύπου efferunt interpretes) est, cum factum aliquod accersitur e veteri

vel factum vel dictum sit. Secundum analogiam, cum demonstratur non sibi adversari duo testamenta, vetus et novum. Secundum allegoriam, cum docetur, non ad literam esse accipienda quaedam, quae scripta sunt, sed figurate intelligenda. His omnibus modis Dominus noster IESUS Christus et Apostoli usi sunt. Nam de historia illud sumptum est, cum obiectum esset, quod die sabbati discipuli eius spicas evulsissent. Non legistis, inquit, quod fecit David, cum esuriret, et qui cum eo erant? Quomodo intravit in domum Dei, et panes propositionis manducavit, quos non licebat ei manducare, neque eis

decimonono.

EXPLICATIO. Ambigua testimonia non minus adversariorum quam nostram causam adiuvant. Doceamus scripturas Canonicas aperte aliquid dixisse, et vicimus. Unde quidam haeretici irrisi sunt, quod testimoniis Scripturarum non satis ad suam causam aptis usi fuerint. Mystica quae sunt, operta sunt, figurata sunt. Aliquid manifestum, quod interprete non egeat, flagitatur. Sacra scriptura ea tradit, quae ad animarum extructionem nostrarum commodumque spectant. Ea autem quorum pondus ferre non valemus, silentio occultavit. Basilius Hexam.

negantia, sed fuisse nae nae, et non, id est, certa, rata ac firma. Sic mox 3. epistolae significationem novat, cum dicit, ipsos Corinthios esse suam epistolam. In Metaphoris omnino plurimum novantur vocabula, dum subinde eas a priore usu ad novum protrahimus aliter, quam alii communiter antea usi sunt. Quaedam dicta sacrarum Literarum videntur sumpta esse vel ab usitatis proverbiis, vel alio qui proverbialiter dicta, quae non oportet ad verbum intelligi: qualia sunt innumera in proverbiis Ethnicis: ut, Fabam non comederis, De melanuris non ederis: Ignem gladio ne fodias. Sic

qui non intrat per ostium in stabulum ovium, ille fur est, et latro. Qui autem intrat per ostium, pastor est ovium: pro, fur est is, qui alio aditu irrumpit, etc. Sed verus pastor intrat per ostium. Marci 6, Pharisaei et Iudaei nisi crebro lavent, non comedunt: pro, non comedunt, usi semper prius lavent. In hisce omnibus transpositionibus partim clarior erit sensus positis vocibus suo loco, partim etiam verior et utilior. Nec tantum voces ac sermo interdum invertitur, sed et sensuum ac rerum ipsarum ordo nonnunquam per Hysteron proteron, vel

nobis erudiendis, et ab hoc seculo pravo in beatum seculum transferendis, providentia divina providit. Sed non ipsa me plus quam dici potest in ulla eloquentia delectant, quae sunt his viris cum oratoribus gentilium poetisve communia. Illud magis admiror et stupeo, quod ista nostra eloquentia ita usi sunt, per alteram quandam eloquentiam suam, ut nec eis deesset, nec emineret in eis: quia nec improbari ab illis, nec ostentari oportebat: quorum alterum fieret, si vitaretur: alterum putari posset, si facile agnosceretur. Et in quibus forte locis agnoscitur a doctis, tales res dicuntur, ut

parce ac duriter victitantes. Eamque ob rem piscatorum publicanorumque ac sutoris (nimirum Pauli, de quo Act. 18 scribitur, quod aulaea consuerit sive contexuerit) ministerio usus protulit hominibus salutarem divinamque doctrinam, nequaquam linguis immutatis, quibus verbi sui praecones ab initio usi fuerunt: sed per eas tamen praenitentis sapientiae rivos effundens, non aliter quam si quis odoris vinum, saporisque suavissimi convivis suis apponat, quod tamen phialis poculisque infundat, minus eleganter affabreque insculptis. nihilo enim secius qui sitientes accumbunt, vino se imbuunt,

se de quavis re, a quocunque demum sibi subito proposita plene disserere posse, atque adeo etiam deteriorem causam meliorem, et contra efficere: et denique quidvis auditori persuadere, quae necessario multiplici impostura rariorum sophismatum et malarum fraudum fuit refertissima: qua si Apostoli usi fuissent, merito suspecti fuissent, quod non rerum bonitate evidentique veritate ac Spiritus S. efficacia, sed verborum tantum praestigiis ac imposturis homines dementent, ac veluti incantent. Sicque etiam ipsi conversi, de sua fide dubitare coacti fuissent, ut Paulus dicit, et efficacia crucis

omnes scriptores: sed communi plebeculae, ad cuius captum necessario sese accommodare coacti sunt, constat vero, iam tum Graecum sermonem in declinatione fuisse. Quam rem consiliumque illorum, nisi Lector diligenter observaverit, male de eis sentiet, et non raro ab eorum sensu menteque aberrabit. Usi enim sunt interdum vocibus ac phrasibus aliquibus ut tunc commune vulgus, non ut veteres illi eruditiores scriptores florente Graeca lingua. De lapsu Paulino ex alio in aliud, deque eius circulari sermone alibi in hac parte prolixius disservi. Illud quoque ei perusitatum

Non tamen fuit una certa forma illius ieiunii. Erat enim quiddam spontaneum et liberum, ideoque haud dubie alius alio modo inter ieiunandum seipsum cruciavit. Nondum enim fuit ieiunium ad certos dies alligatum, sicut in Papatu, praeter dies expiationum, de quibus Leu. 23. nec ad certos cibos. Usi tamen sunt (ut dictum est) non lautis: nec erat praescriptum tempus comedendi, plerunque tamen ad vesperam usque ieiunabant, ut ex Iud. 20, et 2. Sam. 1 liquet. Nec ieiunandi quidem tempus erat praefinitum. Ieiunabant enim alias una die, ut Israelitae Iudic. 20. alias 7 diebus, ut 1. Sam.

excutitur. Dulcissima allegoria est, sed quae intelligi nequit, nisi ex ratione triturandi usitata Iudaeis. Triturarunt bobus, item plaustris et rotis, quibus ferrei dentes erant impacti. Triturarunt et baculis: pro diversitate frumentorum et leguminum, diversis rationibus et instrumentis sunt usi. Vide Hieronymum in Comment. in Isaiam. Sententia est apud Isaiam, Deum non imponere nobis graviores adflictiones, quam ferre possimus: unicuique distribuit exercitia iuxta mensuram. Non sunt quidem multum versati in mari: sed tamen non adeo fuerunt ab eo remoti. Quare inde quoque

sumuntur, ut vox, Insularum, arenae et litus maris, naufragiorum, negotiationum maritimarum, violentiae ventorum in mari, undarum marinarum, et cetorum ac monstrorum marinorum, et similium fit non pauca etiam in sacris Literis mentio. Coctis cibis, et ferculis variis non tam multum usi sunt, ut Septentrionales: sed mulum terra nascentibus et frigidis, ut pane, leguminibus, ficubus, nucibus, vuis recentibus et siccatis, casea, lacte, butyro, oleo, melle, palmis, et aliis similibus. Saepe etiam solo pane et aqua, ac forte vel caseo, vel lacte, vel ficubus epulati sunt. Hinc

etiamnum Turcae, Hungari et alii, et olim Germani. Unde illud, Extende oram vestimenti tui supra me: id est, Patiare me sub eodem tegmine tecum iacêre. Tabernaculorum forma, ob rei militaris usum promiscuum omnibus gentibus est nota: verum quia illi multum tentoriis etiam in pace usi sunt, inde fuerunt innumerae locutiones a cortinis, funibus, paxillis, malleo et clavo tentorii. Non soliti sunt ita facile migrare in alia loca, ut in Germania, nisi fame, aut alia extrema necessitate coacti: sed manserunt in sua tribu, et in suis possessionibus, quibus eos Deus,

nea etiam usus illorum, praesertim in tam confragosa regione, fuisset. Habuerunt peditatum levis et gravis armaturae, equitatum solum levis. Gravis armaturae miles habuit ferrea membrorum munimenta, ut thoraces, galeas, et similia. Locis munitis tum opere, tum praesertim locorum natura usi sunt multum, cuiusmodi fuerunt potissimum arces et castella in editis ac praeruptis locis sita. Hinc toties in Psalmis et alias Deus vocatur rupes aut petra, quia suos illaesos conservat. In capiendis civitatibus aut scalis, aut aggere, aut longae obsidionis fame sitique, usi sunt. Saepe illi

locorum natura usi sunt multum, cuiusmodi fuerunt potissimum arces et castella in editis ac praeruptis locis sita. Hinc toties in Psalmis et alias Deus vocatur rupes aut petra, quia suos illaesos conservat. In capiendis civitatibus aut scalis, aut aggere, aut longae obsidionis fame sitique, usi sunt. Saepe illi homines tantum pabulum ac fruges sibi invicem corruperunt, proculdubio non sine vinetorum et frugiferarum arborum laesione. Victores victos duriter vel morte vel servitute plerunque mulctarunt, aut alioqui eos ad durissima onera adegerunt: plerunque omnino eis arma

voces, loquutiones ac dicta, probe cognita eorum re militari, et omnibus belli circumstantiis accidentibusque, illustrantur. Paulus totam panopliam gravis armaturae ad spirituales virtutes et armaturam transfert: et etiam ignita iacula, quibus in oppugnationibus et propugnationibus civitatum usi sunt, nominat. In magnis bellorum calamitatibus, solent saepe integrae civitates, atque adeo gentes, vel trucidari, vel in extremam servitutem redigi, paucis aliquibus superstitibus. Inde toties de spirituali calamitate dicitur, quod si populus esset tanquam arena maris, tamen solum

novis vocibus sit usa, quae tamen in sacris Literis fundamentum habent, et propter maiorem evidentiam usurpantur: ut vocabulum Hypostasis (tametsi id in hoc ipso usu Hebraeorum legatur) persona ὁμοούσιον, sola fide, quo consilio et Prophetae sunt usi: et rursus considerandum esset, quibus modis loquendi discrepantibus a Sacra scriptura haeretici turbarint Ecclesiam, et errores suos venditarint. Sola fides quidem non obscure in sacris Literis monstrari potest, ut cum dicit Paulus Gal. 2, Non nisi per fidem homines iustificari ac salvari:

primi nostri parentes, quod etiam ipsorum et liberorum propria nomina testantur, et postea omnes patriarchae, prophetae et alii, per quos Deus nobis veram religionem constituit, quique fuerunt veris virtutibus ornati, meritoque nobis suspiciendi heroes, sunt loquuti. Nec tantum summi illi viri eo usi sunt, sed et ipse verus et omnipotens Deus, eiusque unigenitus filius, noster unicus redemptor ac servator. Haec lingua aliarum omnium mater est, quod et nomina Hebraea in Graeco alphabeto protestantur, et vocabula ipsius in omnes linguas sparsa, et novitas Graecae, ac praesertim

iudicium adolescentibus aliquid commodi allaturam esse confido. Eruditi homines iam olim duo genera docendi esse dixerunt: alterum quidem populare, quod maximam rationem auditorum habere, ad eosque sese non sine ipsarum rerum gravi damno, attemperare et accommodare necesse habeat: quo usi sunt docti ac sapientes apud imperitum vulgus. Tales fuerunt Comoediae, Tragoediae, Satyrae, Mimi, Orationes, Historiae, Fabulae, ac omnis generis Poemata. Alterum vero scholasticum aut philoso phicum vocarunt, quod non tam auditorum rationem, quam rerum ipsarum aut materiarum

ditissimus 9. tota cur unus liber dicatur 109. tota mysteriis gravida 91. verbis quidem brevis, rebus autem prolixissima 284. veritatis cognoscendae norma 414. veritatis fons 408 Scripturae S. author et explicator Spiritus S. 5. authores omnibus loquendi modis usi 79. blasphemia 414. brevitas 281. circa tempora consuetudo 91. clavis certiss. quae 3. codices unde emendandi 121. consuetudo 109. 110. 111. etc. dicta prudenter intelligenda 324. dicta pugnantia quomodo 226. dicta quo sensu sunt accipienda 167.

Bibliographia locorum inventorum

Click here for a KWIC Report