Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: quippe Your search found 1116 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 291-389:291. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quando quidem mea quęque non parum Te delectant.
Delectare autem ista quę mittimus debent
non tam quia mea sint,
quam quod salutaria doceant |
ac de rebus ad religionem spectantibus ratiocinentur.
Sancta quippe lectio
292. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]
hoc autem dixit de Spiritu,
quem accepturi erant credentes in eum .
Fidelis ergo Christianus
293. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
De fidei constantia et virtute.
Caput II
Cęterum nisi rectę religionis fides semel suscepta constanter teneatur,
uirtutes quoque effluere ac dissipari necesse est.
Conuulso quippe fundamento |
quicquid superędificatum fuerit, corruet.
Firma sane fides fuit cęcorum illorum,
qui increpati ut tacerent, magis clamabant:
in quęrenda ueritate, quam
damnandos esse,
qui uel per ocium | uel per malitiam |
beatitudine fidelibus promissa se fecerint indignos.
repleti lucis disciplinam suscipere nequeunt.
In tenebris ergo et in umbra mortis sedent |
et diligunt magis tenebras quam lucem.
quibus ait Dominus:
Pater domum Israel .
circumdedit illam sepe.
ergo ciuitas illa in quam mittuntur apostoli ut Domino parent
Pascha.
hoc est cibum, de quo ipse ait:
minimum erat,
quod postea acceptum homo misit in hortum suum, et creuit |
et factum est in arborem magnam.
In omnem enim terram sparsit se ueri Dei sonus,
qui prius Judeę tantum finibus arctabatur.
Et uolucres cęli inquit, requieuerunt in ramis eius.
Illis quippe in Euangelio iocunda quies est,
qui spem suam de terra tollentes in cęlo collocant.
neque quicquam de promissionibus Christi dubitantes aiunt:
seruiant inimicis Dei genti-que infideli.
Et si talia Legis pręuaricatoribus debentur,
quanto magis aduersus Euangelii sui irrisores indignatio desęuiet Christi?
Horum autem qui Euangelium despicere uidentur, tria genera sunt.
Alii quippe ne audire quidem uolunt diuinos,
qui in ecclesia recitantur sermones.
alii autem audiunt,
sed quę pręcipiuntur,
ea exequi aspernantur.
alii uero magis temerario ausu ita audiunt,
ut ea econtrario arguere pręsumant,
et ueritatis uerba quę
cum diceret:
maiorem esse non creditis.
aspernentur
disciplinam,
parabola Euangelii de nuptiis recitata docet.
Ad quas inuitati | quoniam uenire noluerunt,
nec sacrilegio.
quam autem turpissimum sit, cum bene coeperis male desinere |
et nunc hoc nunc aliud uelle,
alię quoque in Euangelio similitudines indicio sunt.
est
destruit |
et in suimet infamiam turpiter conuertit.
Nam quanuis aliquando etiam non improbi ingenii esse uideatur,
nunquam tamen non majore sui parte malus est.
de quo Iacobus apostolus:
Vir inquit duplex animo inconstans est in omnibus uiis suis.
Quippe qui nunc hoc | nunc illud appetit,
cui quod modo placuit, modo displicet,
et rursum quod displicebat placet.
Qui si quando boni aliquid agere aggreditur,
semper antequam perficiat cessat.
atque idem nec sedere | nec stare diu potest.
et infirmus nisi qui sese his in seruitutem dederit?
Hęc autem seruitus multo turpior atque foedior est |
quam illa quam fecit captiuitas |
aut quam nascendi attulit conditio.
Neutra enim istarum officit quin etiam in ipsis magis liberi dominis nostris esse possimus.
Maior quippe libertas est |
non esse subiectum uitiis |
quam non esse hominis mancipium.
Vere igitur imbecillus est, quem superat auaritia |
uel fraudulentia |
uel simulatio |
uel arrogantia |
uel uanagloria |
uel
ueram deserendo fugerunt .
Timuit Petrus,
quando Dominum se nosse negauit.
pro quo postea Spiritu Sancto confirmatus mori non timuit.
Infirmi etiam atque abiecti animi indicium est ociositas.
Nonnulli quippe uirtutis operibus ideo exerceri nolunt,
quia uerentur ne labori succumbant.
malunt-que ignauo ocio torpescere |
quam ullam religiosę uitę fatigationem subire.
uidebitur opportunum.
hoc est cum non sit periculum,
ut uel auditor iactantię crimen imputet |
uel doctor committat.
Quod quoniam frequenter contingit,
semper tutius existima |
nihil de te prędicare,
nihil quod Deo teste agis, ab aliis inspici uelle.
Glorię quippe mundanę cupiditate duci omnino nefas esse etiam tunc monstrauit Dominus cum diceret:
Et si fama superstes uiuat,
quid ad te?
quam uoluptatem ex eo capies,
si non audis quid de te post te dictitent homines?
Solent illi quidem qui per adulationem uiuo laudes dixerunt,
de mortuo nonnihil obloqui.
quippe cuius iam neque beniuolentiam captent |
neque uim formident.
Sed esto ut lauderis
et in ore uiuas multorum |
et hoc insuper ad te illi, qui ad inferos descendunt perferant |
nunquid nuncio isto illa tibi leuare cruciatus poterunt |
et non magis grauare,
Honestiore igitur quam mortis uocabulo mors notata est iustorum,
qui in Domino uiuunt.
Vnde Christus Iudeorum nuncupatus est uiuorum et mortuorum.
Plura quippe mortis genera sunt.
est proprie mors corporis recedente anima, quę uiuificat illud.
est per metaphoram mors animę, cum propter peccatum a Deo deseritur.
est mors reorum poena in inferno.
hęc in Apocalypsi secunda mors appellatur.
annos centum aut plures fortasse |
si toto hoc tempore Deo uixisti,
pręclare quidem tecum agitur.
mox enim in ęternum uiuere incipies.
at si tibi tantum,
male profecto rebus tuis consuluisti.
Voluptas quippe omnis quę cum ętate pręterit, pro nihilo est,
peccata autem manent et perdurant
quibus grauatus animus ad inferos ruit,
ibi pro breuibus delitiis poenas luiturus sempiternas.
Quid quod omnium hominum breuissima uita est
uiuere.
Solent autem parentes cognati-que qui mundana sapiunt,
modis omnibus iter impedire ad perfectionem tendentium.
conqueruntur se derelictos,
omni se solatio destitutos.
Qua in re cauendum est,
ne nostra erga parentes pietas |
impietas fiat in Deum.
Contemnendi quippe sunt,
quoties a Dei seruitio auertere nos moliuntur,
et quasi odio habendi,
ne nos odio simus Deo,
si uocationes eius atque inuitamenta crebro cordibus nostris infusa
neglexerimus.
Cum pręsertim ipse Dominus noster dicat:
ęternum est.
perdere corpus tantummodo possunt homines,
Deus uero et corpus et animam mittere in gehennam potest.
Hoc quoque mali habet negligentia sacerdotis,
quod dum contemnit contemnitur,
dum timet, a nemine timetur.
Sal quippe infatuatum ad nihilum ualet ultra,
nisi ut proiciatur foras et conculcetur ab hominibus.
Leue tamen et minimum quiddam est mortalium pati iniuriam,
nisi etiam Dei iudicio damnarentur.
Sed in psalmis de iniquo sacerdote dicitur:
terram reliquerimus.
In his Deum Patrem a quo omnia,
in his Filium per quem omnia,
in his Spiritum Sanctum in quo omnia facta sunt inuenies.
et hęc tria unum Deum,
unam hipostasim esse melius credendo
intelliges |
quam intelligendo credes.
Magnum quippe mysterium est sancta Trinitas,
humanę sapientię altitudinem excedit |
fide percipitur.
sine qua ad beatorum ęternitatem nemo transfertur.
Audiamus autem in Euangelio Dominum Iesum Patri suo loquentem ac
inquit, suscipite insitum uerbum,
quod potest saluare animas uestras.
Inseri enim uerbum non potest |
nisi in molli corde et totis uiribus ad audiendum intento.
verbum, inquit, quod potest saluare animas uestras.
Frustra quippe uerbis illis prębemus auditum,
quorum suauiloquentia aures tantum demulcentur,
et nulla comparatur animo utilitas.
Recte itaque his duntaxat intendendum pręcipit,
quę ad consequendam ęternam salutem nos erudiunt.
copuletur |
et pene assidua comes sit pia contemplatio,
si in his ut debemus, perseuerare atque proficere cupimus.
Sicut enim bene operando acquiritur ut recte contemplemur,
ita contemplando, ut sanctius officiosius-que operemur.
Nihil quippe ita mouet atque allicit animum ad colendum omnium autorem
Deum
ut opera eius cogitatione percurrendo |
beneficia-que perpendendo, quę omnem taxationem supereminent et
excedunt,
immensa atque infinita |
eo-que magis optanda ac desyderanda,
quo minus humano ingenio explicari
diceret:
aduersatur charitati
et cum alicuius detrimento perficitur.
Fingere autem et mentiri, quod nemini noceat, leuis est culpa.
Interdum ne culpa quidem,
sed potius meritum.
ut cum finguntur parabolę siue apologi ad pręcepta uirtutis.
Nemo quippe ignorat ea conficta esse,
non ut mendacium dicatur,
sed ut ueritas disciplinę salutaris iocundius exprimatur,
gratius acceptetur |
tenacius-que menti discentis insideat.
Hoc me fecisse nullo modo poenitet |
edito illo quinquaginta
inquit, Dominum Deum tuum ex toto corde tuo
et ex tota anima tua
et ex tota mente tua.
Hoc est maximum et primum mandatum.
Secundum autem simile huic:
Diliges proximum tuum sicut teipsum.
In his duobus mandatis, inquit, uniuersa lex pendet et prophetę.
Omnia quippe pręcepta tam Legis quam Euangelii ad hunc ipsum
rediguntur finem,
ut Deus et proximus diligatur.
Ita tamen proximum dilige,
ut Deum non offendas.
Ita Deum ama,
ut nihil magis,
nihil ęque |
amasse
magis insidiatur,
quia minus prouidi sunt ad cauendum
facile-que ad omnes uoluptatum illecebras inclinantur.
Qui certe si capti et irretiti fuerint,
tunc demum intelligent,
quam male dormierint,
cum uillicationis suę reddere rationem compellentur.
Datum quippe sibi tempus ad poenitendum ac bene agendum |
inutiliter, immo et nequiter consumpsere.
Nihil de futura uita cogitantes,
dum pręsentem in deliciis corporis dormiendo lasciuiendo-que transigunt.
somniatum est euenerit,
non somnio credas,
sed cuidam pręsagę mentis diuinationi.
Fieri enim non potest,
quin aliquando ita contingat,
ut futurum prędicimus.
Porro uisa illa,
quę diuinitus immittuntur,
quanuis uerissima semper sint,
non tamen omnibus ęque accidunt.
Bonis quippe ad consolationem,
malis ad terrorem.
Bonorum sunt illa quę pręmisimus.
malorum autem ista quę dicemus.
Pharao rex cum dormiret,
boues uidit septem crassas |
et totidem alias macilentas.
eodem-que
quam immensus sit,
quem allocuturus es,
quam e diuerso tu uilis atque abiectus,
humiliter quantum potes accede |
suspirans,
ingemiscens,
lachrymas etiam si potes fundens.
illum-que imitare publicanum,
qui stans a longe uultu in terra deiecto pectus percutiebat suum.
Peccatorum quippe conscius non est ausus propius accedere,
non oculos in cęlum subleuare,
et ut a se poenam exigeret,
a pectoris uerberatione non cessauit.
Verum nequis uel dignitate pręditus
uel a Deo iam gratiam consecutus minus se submittat,
ad Scripturarum testimonia animum applicet,
et
oratione,
sanctorum psalmis
precibus-que ab Ecclesia constitutis |
Dominus tamen non attendit uerba,
sed animum intentionem-que orantis,
et magis irritatur quam placatur,
cum id, quod bonum est, proposito usurpatur non bono.
Tale quippe facinus et Hieremias deuouet dicens:
Maledictus, qui facit opus Domini fraudulenter!
Cum ergo hic quoque fraudulenter agat,
qui orandi studium,
ad laudem Dei institutum,
ad suam uertere nititur,
erit utique maledictus |
et
ne terram occupes.
succideris inquam et in ignem mitteris et ardebis |
palmitis instar de uite abscisi atque arefacti |
omni-que humore quo reuiuiscere posset destituti.
Abscisus quippe es |
a uera uite et a Christo alienatus,
quamdiu peccatis finem non statuis,
quamdiu te Creatorem tuum Redemptorem-que offendere non poenitet,
quamdiu non metuis Dominum tuum |
nec illi obtemperas,
cui angeli in cęlo assistunt,
quem sancti omnes uenerantur,
omnes inferi
in psalmo est dictum:
Escam dedit timentibus se.
tu das teipsum iis qui maiestatem tuam offendere
metuunt |
et eidem in omnibus obsequi desyderant.
Accedimus ad te in amorem tuum insinuari cupientes.
tu quippe das escam esurientibus,
ut dulcedine charitatis tuę satientur quam esuriunt.
Accedimus cum continentię castitatis-que proposito.
Nam si non licuit Dauidi et iis qui cum illo
erant,
edere de panibus sanctificatis,
nisi cum se a
ergo mysticum alimentum istud tantum ac tale sit,
merito quidem eucharistiam, id est, bonam gratiam uocant.
Se enim pie sumentibus magnam multiplicem-que
confert gratiam |
et ad summam usque prouehit beatitudinem.
Te quippe in ipso sumimus,
qui totius boni largitor es,
totius distributor felicitatis atque glorię.
Tu sub aliena specie latens et delicta nostra
purgas |
et purgatos ad purius uiuendi studium dirigis.
Quod si in
pręualere queunt,
non deficiet.
et hęc est uictoria quę uincit mundum fides nostra.
Quę si obteri unquam potuisset,
prius (ut equidem reor) pedibus multorum qui pręsunt,
quam eorum qui persequuntur,
obtrita fuisset.
Plurimi quippe ideo clericatum profitentur |
et ecclesiasticas ambiunt dignitates,
ut ditentur.
et cum ditati fuerint,
ut deliciis uoluptatibus-que fruantur.
quibus in Euangelio respondet Dominus:
sapientiam.
dicente Apostolo:
uirtute.
et quod illi stultum existimant,
sapientius est omni mundanę philosophię traditione.
Stulta, inquit, mundi elegit Deus,
ut confundat sapientes,
et infirma mundi elegit Deus,
ut confundat fortia.
Per piscatorum quippe et uulgarium hominum prędicationem superauit
philosophos,
et per inermes martyres |
regum imperatorum-que potentiam.
Quidni? si iidem ipsi qui persequebantur
Christianos facti sunt Christiani,
et Ecclesię propugnatores,
qui Ecclesię hostes erant?
hoc seculo,
stultus fiat,
ut sit sapiens.
Sapientia enim huius mundi stulticia est apud Deum.
Scriptum est enim:
Comprehendam sapientes in astutia eorum.
Et iterum:
Dominus nouit cogitationes sapientium,
quoniam uanę sunt.
Vani quippe sunt,
qui sanctę Trinitatis mysterium non admittunt,
qui uerę beatitudinis bonum non percipiunt,
quia sibi magis quam Deo credunt.
Quamobrem nobis non humana sed diuina doctrina institutis cum
Saluatore nostro, Dei Filio,
rota figulari?
et alterno dierum noctium-que recursu mutabilior?
Non est ergo uirtus uita beata,
sed illa cęlestis ęterna-que felicitas,
quę debetur uirtuti,
si uirtus ipsa cum uera religione iuncta fuerit.
Beata quippe est,
quę nunquam subducitur,
nunquam deficit,
bonis omnibus affluit semper,
malis uacat,
desyderium implet.
denique ad summum bonorum peruentum est,
cum ad illam peruenitur.
Huc accedit
transierunt.
Illud quoque ad hereticorum infidelitatem spectare arbitror quod Salomon ait:
Ciuitates munitas occupabit sapiens |
et destruet munitionem in qua confidebant impii.
Omnia quippe impietatis dogmata,
quę illi syllogismis captiosis-que dialecticę conclusiunculis munientes insuperabilia esse putabant,
Dei sapientia--- Christus--- sua uirtute superauit et euertit.
Arrii, Sabellii, Euticetis, Manichei
corruptę similitudine.
dicuntur,
quia nunc aperte nos inuadunt ut leo ,
nunc occulte nobis insidiantur | ut dracones.
Aspis. /
quod autem torquet et excruciat,
ęternum est.
Rursum in Ezechiele mons Seyr nuncupatur:
Hęc dicit Dominus Deus:
Ecce ego ad te, mons Seyr!
Et extendam manum meam super te,
et dabo te desolatum atque desertum.
Seyr interpretatur hispidus |
et pilosus.
Diabolus quippe Esau pilosi partes secutus aduersus populum Iudę, id
est, confessionis,
illos uidelicet qui Christum confitebantur,
sese errexerat |
et montis instar superbia elatus regnabat inter infideles.
His autem ad Christum conuersis |
ille desolatus est et desertus.
quod futurum de eodem
Hęc est igitur causa quare nobis Dominus dederit aduersarium,
quare ab eo nos tentari uoluerit.
ut uidelicet cum uicerimus,
milites suos imperator benignissimus tanto magis remuneret quanto magis prompte ac strenue certauerimus.
ad pugnam quippe non ad quietem in hoc terrę theatro missi sumus,
ut neque fortes nisi pręcedentibus meritis mercedem accipiant |
neque ignaui mulctam,
nisi cum ab hoste uicti apparuerint.
Non est ociosa Dei militia.
placuit ei fideles suos laboribus,
fatigationibus,
erumnis,
nubentur,
sed erunt sicut angeli Dei in cęlis.
ut posteri quoque eorum toties inimicis subiecti seruirent.
Recte itaque dicitur:
Filii abominationum sunt filii peccatorum,
et qui conuersantur secus domos impiorum.
Contagione quippe trahitur uitium si conuersaris cum uitioso.
ac ueluti pestilentię morbus afflatu tactu-que ęgrotantis inficere
solet sanos,
ita infidelium familiaritas plerunque fideli uiro perniciem parit.
Iccirco per os Hieremię clamat nobis
Quod autem sequitur:
Sed nunc qui habet sacculum,
tollat similiter et peram.
et qui non habet,
uendat tunicam suam et emat gladium,
non reor esse simpliciter pręceptum,
sed imminentis persecutionis causa denunciatum.
per sacculum quippe ac peram |
famis et sitis futurę malum innui,
per gladium patientia martyrii designari mihi uidetur.
sacculus enim et pera uictui seruit,
gladio autem fidei ab impietate persequentium defendimur.
notandum
pręesset dignum reddidit.
Sunt et alia in Euangelio amoris eius argumenta,
quę consulto prętereo,
ne prolixior sim.
Illud tantum commemorabimus,
quod ei cum aliis fuit commune.
Omnes quippe apostoli omnibus quę habebant relictis secuti sunt
Dominum,
magis eligentes in paupertate cum Christo uiuere |
quam in diuitiis cum hoc mundo |
et persecutiones et uerbera et necem cum illo sustinere |
quam cum terrę regibus honorari,
cum semel gustassent,
quam suauis |
intersit declarat dicens:
Si enim diligitis eos qui uos diligunt,
quam mercedem habebitis?
nonne et publicani hoc faciunt?
et si salutaueritis fratres uestros tantum,
quid amplius facitis?
nonne et ethnici hoc faciunt?
Amare quippe amantem naturę lex est.
amare uero inimicum filiorum Dei proprium est et sectatorum Christi.
Quamobrem concludens ait:
Estote ergo uos perfecti,
sicut et Pater uester cęlestis perfectus est.
Ecce uorator et potator uini et publicanorum amicus.
Qui ergo sic odit proximum suum,
non christianus fidelis,
sed infidelis phariseus est.
Ipsi quippe pharisei cum uidissent Christum ęgrotos in die sabbati curantem,
non est inquiunt hic homo a Deo,
qui sabbatum non custodit.
Cum a demonio uexatos eius ope liberari conspexissent dixerunt:
In Beelzebub principe demoniorum eiicit demonia .
noluerunt dicere: in
uel consanguineus,
qui tibi blanditur,
ut sibi in uota rei iniquę assensum prębeas |
opemue pręstes.
Expedit autem eiusmodi hominis inuidiam potius pati iniusta non concedendo |
quam concedendo beniuolentiam amplecti.
Omnium quippe hominum paci solius Dei pax semper est pręferenda |
et pro hac una omnium inimicicię subeundę.
De pace seruorum dei.
Caput VI
Pax illa Dei est,
sit pax,
non immerito ut eam acquiramus possideamus-que precibus a Domino solicitandum esse admonemur.
dicitur enim:
|
et post commissum ipso conscientię morsu torquentur.
Ideo autem non erit,
quia uita quoque defuncti eo descendunt,
ubi nulla est quies,
nullum ocium,
sed assiduus labor,
sempiternus horror,
supplicia nunquam finienda.
Talia quippe manent simulatores ipsos pacis |
et sub amicicię persona latentes insidiatores.
Non enim Deo obediunt,
sed prauę mentis libidinem secuti,
quod ipse prohibet hoc agunt.
Dei omnipotentis lex est:
Iob iustissimum incitauit.
Horum autem si finem consyderes,
fatearis necesse est |
non ipsis nocuisse mala quę passi sunt,
sed profuisse.
Apostoli
Ideo quippe et apostoli gaudebant in contumeliis pro nomine Iesu susceptis.
Martyres
Gaudebant et sancti martyres pro ueritate suppliciis affecti,
quoniam per ea Deum se magis demereri sciebant.
Intrepidi igitur iugula persecutoribus
quod ille ingressus est ut ibi se cum suis saluaret,
pepercit Deus.
in hoc quoque ostendens,
quanti sit apud se uel unius iusti meritum atque gratia.
Quę res etiam in Noe cum uxore et liberis nuribus-que seruato clare apparuit.
Iusti quippe in arca saluati sunt,
iniusti omnes diluuio perierunt.
quę naturę uis efficere hoc potuisset,
quod electi tui, Domine, te pręstante potuerunt?
Per te igitur et regibus terrę et populorum dominis plus possunt.
Ipsi itaque et reges sunt |
et plus quam reges,
dii uidelicet,
quorum deorum tu Deus es.
de his quippe apostolus ait:
ad Sponsum psalmista ait:
suam sed Dei sequentibus uoluntatem bona omnia euenire.
Cur autem iustis quandoque male |
et iniustis bene?
hoc certe minime uidebitur mirum,
si rerum exitum,
qualis utrorumque futurus sit spectabimus.
Iustis quippe uiris aduersa quę contingunt,
summę perennis-que felicitatis meritum per patientiam comparant .
Malorum uero prosperitas nequioris luxurię illis materia est |
intemperantię-que dissolutioris.
Tanto itaque maius merebuntur supplicium,
quanto in
in Hieremia conquęritur Dominus et ait:
ut cum Propheta cogamur exclamare:
Ad Timo. prima VI
Vt ergo regni potius heres quam poenę reus inueniaris,
imitare sanctissimi Iob continentiam,
qui ait:
sonis delinire |
et animę pati detrimenta.
cum potius animę salus per corporis labores castigationes-que
conquirenda sit,
per ieiunia,
per uigilias,
per scribendi,
legendi,
orandi |
alios-que adhortandi fatigationes.
Operariis quippe impigris ac solicitis opus est patrifamilias in uinea
sua excolenda,
non ociosis et oscitantibus |
et qui fructum capere negligunt,
dum florum foliorum-que luxuria delectentur.
Quę ergo spiritui conducunt,
illa
Cauendum post hęc ne per narium foramina illapsus odor sua suauitate animum uirilem effoeminet |
et homo unguentis delibutus contemnatur,
qui autoritate pręstare debet.
Odores quippe ipsos,
quemadmodum et cantus oris et neruorum tibiarum-que sonos ad sacrorum
cultum datos esse meminerimus Deo-que laudes celebrandas,
non ad corporis humani uoluptatem.
Odoribus tamen morbos quosdam curari,
quosdam ne ueniant prohiberi constat |
et cytharę sono Saulem regem
deliciis repente ad ęternas transire.
De gustu
Caput XXIII
Gustus quoque continendus est,
ne crapulę appetentia polluatur animus.
Gulę quippe ista uoluptas cum dominari coeperit,
ad quęque turpia et inhonesta hominem impellit |
multis-que afficit incommodis.
inis periculum,
ne tangendo corruas.
Minus tibi noxium ignem fore crede,
si manum prunis ardentibus indideris |
aut ferrum candens tenueris |
quam si lasciuientem adolescentulam digito contingas.
Prunę quippe offendent corpus,
puellę uero tactus animam perimet.
Pecunię quoque crebra contrectatio animum ad auaritiam stimulat.
Quamcunque enim rem tangere delectat,
eius largius copiosius-que potiundę auiditas crescit.
uidebitur solertiam sequi nautarum,
qui in onerando nauigio tale temperamentum seruant,
ut neque nimio pondere pressum obruatur fluctibus |
neque nimia leuitate suspensum lateribus uacillet |
et flantium uentorum impetum ferre nequeat.
In omni quippe uitę tenore rationabilis mensurę modus utilissimus est.
Intemperantia uero omnium prorsus nequitiarum et parens et nutrix est.
Quibus illa dominatur,
de sanctorum consortio exierunt,
cum iustis non scribentur.
pie iuste-que fuerit promissum.
Deinde idem Apostolus paucis uerbis multa complexus:
Vnde de illis quibus ea dominatur est dictum:
dederis mihi,
sed tantum uictui meo tribue necessaria .
Rex
Quod autem reges omnium semper opulentissimi sunt,
hoc ideo fit ,
quia regum opes non tam suę quam populi sunt.
Eorum quippe impensis plebes tute degunt,
ab hostium iniuria proteguntur,
in rerum uite necessariarum copia conseruantur.
Quemadmodum autem communi utilitati exposita esse debet principis opulentia,
ita et priuatorum diuitię adiumento sint egestati alienę.
Alioquin et ipsi diuites egebunt
prophetam talibus minatur dicens:
Deus ad sacrificia Abel,
ad Cayn autem sacrificia non respexit.
Maledixit quoque Cayno Dominus,
quia ille ob hoc ipsum fratri inuidens,
quod sibi pręferretur,
ad se euocatum interfecerat.
Enos
seruus esset et iuuenis impudenter se ingerentis dominę libidini non consensit |
maluit-que uitam suam periclitari |
quam castitatem pollui,
cum ab illa irata tentati adulterii insimularetur.
Magnam deinde fratrum in se iniuriam cum ulcisci posset,
magnis rependit beneficiis:
eos quippe a quibus in seruitutem uenundatus fuerat,
in Aegyptum urgente fame profectos benigne suscepit largiter-que aluit.
Erat enim secundus a rege,
cuius uisa obscuritatibus inuoluta Spiritu Sancto reuelante plana fecerat.
maxima gratitudo:
pro amore illius,
qui prior dilexit nos,
uoluptates,
opes,
ocia contemnere,
continentiam seruare,
modico contentos esse,
religiosę uitę laboribus nunquam defatigari.
Serui dei
Talem quippe pro beneficiis gratiam primo Deo retulere apostoli,
deinde martyres cęteri-que Christi serui,
uirgines quoque et uiduę |
omnes-que illi qui ecclesię autoritate in sanctorum collegio numerantur.
clementer sanans.
Porro ut quod proposuimus prosequamur,
iidem Israhelitę cum appulissent ad Sethim,
capti sunt amoribus Moabitidarum,
ita ut deos quoque illarum adorarent |
sed dignas quidem scelere isto poenas dedere.
Leuitę quippe iussu Domini uiginti quatuor milia de illis interimunt.
tunc demum Deo placato a cędibus cessatum est,
cum Zambri uirum et Zochi scortum,
dum simul coiissent,
Phinees Eleazari sacerdotis filius
quam in Filium ei coęqualem et coęternum et consubstantialem nolle credere.
Felices illi,
qui olim ne ingrati essent,
ipsum uobis gentibus-que prędicare non timuerunt.
qui ut nomen eius denegarent,
nec minis |
nec tormentis |
nec cędibus compelli potuerunt.
Verę quippe beatitudinis in Christo spe firmati tyrannis fortiores erant:
occidi poterant,
cogi ne Christum confiterentur,
non poterant.
Felices nunc hi,
qui ut qualem possunt pro beneficiis Deo gratiam referant,
Christo seruiunt,
Christum adorant,
de Christo die
nostro exibat |
et ęgros per tactum uestimentorum eius curabat,
ita peccator fidelis ac sancti doctoris uoce in intima cordis contactus ad poenitentiam opera-que uirtutis conuertetur |
et animę suę langorem conualuisse sentiet |
occulta Spiritus Sancti medicatione.
Prędicator quippe medicus animarum est.
et cum in homine nihil preciosius habeatur anima ipsa,
pręstantissimum diuinę liberalitatis donum est |
animę langoribus succurrere scire |
et uineę manu Domini consitę operarium esse |
atque in multam messem mitti a domino
eloquium suum terrę |
et per os uelociter currit sermo eius.
de hoc sermone est scriptum:
resistere,
non ad perfectionem uitę peruenire potuissent,
si succisiua tempora ocio contriuissent.
Labor corporis.
(!)
Labore quippe corporis uegetatur intellectus,
uoluptatum appetitio coercetur,
superbia frangitur,
uirtus retinetur |
et quicquid per ocium corruptum fuerit,
per laborem instauratur.
Denique operum orationum-que
generare |
neque langori ac socordię deditus aliquid boni facere.
Repellitur itaque ab ecclesia |
ut coetu fidelium indignus.
Non est enim de illo eunuchorum genere,
qui se castrauerunt propter regnum cęlorum.
Valde quippe diuersum est |
castitatem Deo uouere |
et sterilitate boni operis torpescere,
quod non Deo sed diabolo seruire est.
in Euangelio taxauit Dominus dicens:
nolit quod ille iussit.
Hoc autem proprium superborum esse negari non potest.
Quanuis igitur uarię sint peccati species,
una tamen omnium mater est superbia.
ita ut cum ipsis peccatis quę genuit,
simul uiuat,
simul moriatur.
Nemo quippe desinit esse superbus,
nisi cum desierit esse peccator.
Peccata tamen quę plus in se superbię habent,
hęc sunt:
sui confidentia,
inanis glorię appetitio,
aliorum contemptus,
de se iactatio ostentatio-que,
neminem pati sibi
Et in psalmo est scriptum:
se existimat stare,
uideat ne cadat.
et alibi:
est,
ut se aliquis arroganter iactet |
et alios contemnat |
et parui reputet.
Sed talem condemnat propheta dicens:
Montes hoc loco superbi intelliguntur,
ut est illud in psalmo:
Ille pręterea qui tumide arroganter-que sese gerere non desierit,
hic diaboli discipulus simul et seruus erit.
Quoties ergo imperatum est,
quod potestati quę a Deo est conuenit,
parere debemus ut Deo.
At uero cum male,
impie,
iniuste aliquid iussum fuerit,
malignitati eius qui iussit resistendum est |
neque quod fieri uoluit faciendum.
Talis quippe iussio nequaquam sequitur ordinem a Deo datę potestatis,
sed eius qui abutitur potestate,
prauitatem atque nequitiam.
Iccirco idem apostolus ad Titum scribens non satis habuit dicere:
iussis obediret,
dimisisse conductitios |
et cum paruo suorum numero ingentes hostium copias fudisse uictoria potitum.
Itaque qui cum paucis uicit,
uictus cum multis fuisset,
si non obedisset.
Dei quippe est (ut ibidem dicitur) et adiuuare et in fugam conuertere.
Qui in psalmo ait:
neque audierit sermones uestros,
exeuntes foras de domo uel ciuitate,
excutite puluerem de pedibus uestris.
Amen dico uobis,
tolerabilius erit terrę Sodomorum et Gomorreorum in die Iudicii quam illi ciuitati.
Hi quippe qui prędicationes audierunt,
miracula uiderunt,
religionem receperunt,
si carni magis quam spiritui obsequentes fuerint,
grauius punientur |
quam illi quibus non est prędicatum.
Prophetis etiam uel doctoribus probatis ac sanctis,
Ita sane aduersis rebus quoties animi patientiam accommodauerimus,
non solum non nocebunt,
sed etiam proderunt,
ita ut materiam nobis suppeditent sperandę beatitatis.
Hoc est enim quod alibi dixit:
diligere,
nemini malum pro malo reddere |
et pati potius quam inferre iniuriam.
Talis uita eos etiam ad beatitudinis gloriam euexit,
quos persecutionis gladius non attigit.
Quotidianum quippe martyrium est |
aduersus carnis molestias diaboli-que dolos assidue stare |
et non sinere suffodi domum |
nec irruentibus uitiis uasa diripi uirtutis.
Oportet igitur superbiam repellere humilitate,
libidinem castitate,
parsimonia
carnis molestias superet,
fide firmus,
spei plenus,
charitate feruidus,
et ad bona tandem perueniat sempiterna |
benedicat-que ei Dominus ex Syon,
qui fecit cęlum | et terram.
aliquem damnat.
Conuitiis autem contendere atque rixari | insanire est.
dicente Salomone:
3
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.