Your search found 3475 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 3191-3289:

malitia multarum rerum in statu; nam debet esse utilis cum sua scientia, pro hoc autem debet habere principia certa quae in scientiis statisticis et politicis discit. 4.1 Hinc statistica est promptitudo rationem praesentem populorum et regnorum ex causis suis cognoscendi, debitam sententiam de eo ferendi, et notitiam suam cum utilitate ad casus obvenientes applicandi. 5.1 Triplex ergo statisticae est studium, nempe 1‑o Historia regnorum; 2‑o enarratio status

Maximiliano Imperatore , et hoc foedus Liga Cameracaensis nuncupatur in Italia, ab urbe Cameraco in qua coaluit haec Liga; respublica fracta undequaque fuit armis; tandem ne ipsas Venetias expugnet Ludovicus, studuit ab hac Liga avertere pontificem et Ferdinandum, quod opibus suis et vi auri etiam effecerunt; Ferdinando scilicet remiserunt debita, quae praedecessores eius reges Neapolitani contraxerunt a Venetis; sicque nova Liga contra Ludovicum 12 inita est cum Venetis, Gallique exstirpati sunt ex Italia per Ligam Sanctam, a capite pontifice sic dictam.

locum quo thesauros suos et ecclesiae in lacum injecerunt. 15 Sic ergo imperium Mexicanum occupatum est pro Hispanis; ex his unam quintam partem Cortezius sibi servavit, unam regi misit Carolo, et 3/5‑tas militibus distribuit suis. 16 Motezuma primus imperator habuit filios, quibus dein rex Hispaniae nomen comitum Motezuma dedit cum territorio amplo. 17 Eodem modo ergo etiam per manum et Chyli regnum est occupatum. 13.1 Sic ergo Carolus

his occasione ergo Galli ejecti sunt ex Mediolanensi ducatu; duas clades, unam ad Vicociam, et aliam ad Ticinum seu Paviam decretorias Galli acceperunt die 24. Feb. 1525. anno; ubi temere se in pugnam immisit, disperso toto exercitu eius, ipse Franciscus cum plerisque proceribus suis captus est, Madrittumque deductus. 5 Imperator gravissimas conditiones proposuit ei, quas acceptare diu tergiversatus est, et hinc usque 14. Ian. 1526. in captivitate fuit; propter quod etiam in gravissimos morbos incidit, ex quibus tamen reconvalescens

1529-i anno. 18.1 Intra hos belli annos in Europa in America felices occupationes et detectiones factae sunt; Carolo nempe regnum Chilense, Peruviense, et Quittense, capto et occiso Attapavita imperatore Peruviensi, per Franciscum Pisarum, qui cum 300 suis peditibus et aliquot equitibus, 12que tormentis 40,000 exercitum Attapavitae dispersit et destruxit. 2 Lis dein exorta est inter ipsos Hispanos, inter quos unus alium jugulari curavit, donec advenientibus pluribus Hispanis subjiceretur Carolo totum regnum.

titulo imperatoris depraehendimus. 9 Eadem occasione imperator rem publicam Florentinam convertit in monarchiam; urbs Florentina medio aevo libertate donata est et respublica declarata, Carolus vero 5‑us in mulctam, quod conspiraverit haec civitas cum hostibus suis, privavit eam libertate sua; ursit etiam pontifex Clemens ut sic Alexandro Medicaeo eam ut feudum donet et Alexander ducat naturalem filiam Margaretham; annuit ergo Carolus et Alexandrum, civem opulentum, fecit ducem Florentiae. 19.1 Anno 1535.

Africa haberet, Tunaetanos vero tributarios fecit. 2 Redux ex hac expeditione per Siciliam, ipsi relatum est Franciscum Svorciam decessisse sine prolibus, qui dux Mediolanensis erat, et per Carolum dux refectus erat; Carolus hunc ducatum jam pridem cogitavit cum suis provinciis conjungere exstincto Svorciae linea; hinc Philippo filio suo eum destinavit. 3 Franciscus 1. rex Galliae publico manifesto petiit quoque hunc ducatum jure proaviae suae pro filio suo secundo genito; hinc res devenit ad controversias et bella, 1536.;

1554. consiliavit matrimonium inter filium suum Phylippum et reginam Angliae Mariam. 9 Philippus habuit primo Mariam regis Portugalliae filiam, ex qua Carolum filium habuit jam juniorem his temporibus; Carolus imperator enim voluit in haeredibus et nepotibus suis Angliam cum Hispania . 20.1 Post hoc matrimonium sequenti anno nausea quasi tantorum negotiorum et bellorum affectus, ut se pietati devovere posset depositis omnibus curis suis abdicationeque omnium regnorum solitudinem quaesivit; haereditatem

his temporibus; Carolus imperator enim voluit in haeredibus et nepotibus suis Angliam cum Hispania . 20.1 Post hoc matrimonium sequenti anno nausea quasi tantorum negotiorum et bellorum affectus, ut se pietati devovere posset depositis omnibus curis suis abdicationeque omnium regnorum solitudinem quaesivit; haereditatem Belgicam primo filio suo Philippo cessit, qui etiam sedem in Belgis fixit, ut vicinior esset uxoris suae regno. 2 Dein etiam Hispanica regna cum Italicis tradidit Philippo; ultimo etiam

haec nil magni a Hispanis gestum est, et Philippus 1621. anno mortuus est. 3 Ei successit Philippus 4‑us filius; hic initio statim adlaboravit ut errores commissos sub patre et languores emendaret, et hinc cardinalem ducem de Lerma, cum omnibus creaturis suis removit a sua statione; aliud eius negotium fuit bellum Belgicum, quod cum omni vi industriaque incoatum fuit; verum ob domesticas vicissitudines aliaque bella nihil cum eis efficere potuit. 4 Anno 1629. cum Gallis in Italia bellum incepit Phylippus 4‑us

Neapolitani fructibus assueti; cum ergo hae accisae vi exigerentur, enatae sunt lites et tumultus in foro, et ex hac contempta parva scintilla ingens exarsit incendium; populus habuit ducem suum Thomam Agnellum, piscatorem, astutum hominem, qui artibus suis clam ultra 100,000 hominum sibi devicit armavitque omnes; prorex ergo Dux de Arthos efficaces fecit dispositiones; dux eorum Angellus captus et trucidatus est, graviminibusque eorum satisfactum est, et sic aliqua ex parte consopitae sunt turbae; sed post aliquot annos non

tamen omni ex parte renunciatum est in hac pace juri praetendentiarum; praecipua capita huius pacis consistit in divisione et sumptuum satisfactione; nempe Phylippus 5. sit verus rex Hispaniae Europae; ut tamen duae monarchiae aliquando non conjungantur, Phylippus 5‑us pro se et suis successoribus debuit renunciare successioni in Francia. 10 Ceterae provinciae, uti insula Zardiniae, Mediolanensis ducatus, Belgium et regnum Neapolitanum Carolo cessae sunt. 11 Victori Amadeo attributa fuit insula Siciliae cum titulo

cum omnibus Americanis provinciis attribuatur Phylippo. 6 Phylippus renunciet juri in omnes priori pace amissas provincias. 7 Insula Siciliae cessa est Carolo, et Sardiniae insula cessa est Victori Amadeo; Phylippus tamen 5., ut filiis suis in Italia aliquem adcommodationem procuraret, cum videret duos ducatus, nempe Parmensem, et Florentinum esse in defectu, hinc stipulatus est sibi pro Carolo, filio tertiogenito, nomine feudi; mater enim Caroli huius, seu secunda uxor Phylippi 5‑i, fuit Elisabetha Odoardi

indixit Carolo Sexto; ratio huius fuit Sanctio pragmatica, quam Carolus inducere voluit, vi cuius unicam filiam suam Mariam Theresiam, in defectu alterius prolis, in omnibus provinciis sibi succedere voluit, exclusis omnibus iis, qui jus habebant successionis; induxit Carolus in suis provinciis, cum consensu suorum subditorum, hanc sanctionem, eamque ab exteris receptam et garantirisatam voluit; in hac sanctione etiam successio limitata est, nempe ut primo succedant descendentes Mariae Theresiae, his deficientibus Iosephi primi succedant descendentes, hos

rex Poloniae; imperator ergo in Italia satis resistere non potuit, cum etiam in Polonia fuerit distractus; hinc regnum Neapolitanum et Siciliam occupaverunt Hispani; interim videns se non sufficere, et ut post obitum suum filiae regnum pacatum relinqueret, tulit sacrificium hostibus suis, nempe regnum Neapolitanum et Siciliam cessit Hispanis, et hinc '35. pax coaluit Viennae; definita vero est pax anno '38. Versaille in Gallia; hinc ergo dux Parmensis Carolus, filius Phylippi 5‑i, factus est rex Neapolis et Siciliae. 4 Horum duorum

Lescinckio; post eius mortem vero 1766. incorporatus est coronae Franciae; anno '739. iterum bello se immisit Phylippus 5. cum Anglis ob possessiones eorum in America, et praecipue ob commercia furtiva (heimliches Handel); nam in America viget regula ut populi subjecti tantum cum suis metropolitanis commercium exerceant, nempe subditi Anglicani cum Anglis tantum etc.; hinc ergo exortum est bellum in Florida et Canada; hoc bellum dein continuatum est per plura regna; anno enim 1740. mortuus est Carolus 6. in Octobri; emersit ergo hic rursus quaestio

hoc bellum dein continuatum est per plura regna; anno enim 1740. mortuus est Carolus 6. in Octobri; emersit ergo hic rursus quaestio de successione foeminarum; primi erant Hispani qui protestati sunt contra sanctionem ex eo quod acceptatio eius prior sit praejuditiosa successoribus suis; dixit enim stirpi suae prioritatem competere prae Mariae Theresiae, cum eius stirps ex linea seniore procedat, Mariam vero Theresiam tantum ex juniore linea; Maria enim Theresia ex Ferdinando 2‑o descendit; hic Ferdinandus venit ad successionem exstincta linea seniore, nempe

enim classibus Hispanos Gallosque fregerunt; ab anno '44‑o Galli deposita larva pro se coeperunt vastare Belgicas provincias Austriacas; post mortem Caroli 6. electus est Carolus dux Bavariae in imperatorem nomine Caroli 7‑i; debilis tamen princeps ejectus per Hungaros ex suis provinciis erumnis et egritudine oppressus mortuus est; et sic Franciscus dux Lotharingiae '45. electus est in imperatorem succesitque in imperio nomine Francisci 1‑i; anno 1746. mortuus est Phylippus 5. in Hispania, ei successit Ferdinandus

5. in Hispania, ei successit Ferdinandus 2‑us, et ab eo tempore jam segniter bellum hoc ex parte Hispanorum gestum est; caeterum cum potentissimis duobus maritimis potentiis agendum habuerint, ipsos etiam Gallos in America lacessiverunt Angli, plurimum Borussus astu et fraudibus suis effecit, integram enim fere Silesiam occupavit; anno 1748. pace Aquisgravensi clausum est bellum hoc; Hispani quidquid amiserunt per bellum ad Anglos recuperarunt, et ducatum Parmensem acceperunt a Maria Theresia pro Filippo fratre Ferdinandi 2‑i; hic Filippus fuit parens

magna fuit, ille ergo magnis expensis summis pretium exaggeratum frumenti restituit ad commune pretium, venationem regiam vehementer restrinxit, pro bono et commodo plebis, ad duo tantum loca. 20 Debita priorum regum declaravit pro debitis coronae, proin pro suis. 21 Haec enim debita jam quasi caduca erant et nullus regum curavit exsolutionem eorum; ille ergo in se suscepit exsolutionem. 22 Inter domum Austricam nostram et Hispanicam ergo intercedit vinculum magnum affinitatis; Iosephus enim 2.

cum sibi titulum regis attribueret. 4 Complura tamen prius bella gessit Alfonsus contra Saracenos, a quibus complura territoria accepit; anno 1139. contra Ismarum Saracenorum regem insignem retulit victoriam, qui trans Tagum regnum suum habuit, et cum 5 regulis suis vasallis venit contra Alfonsum; Alfonsus in Campo Regio (dictus est Campus Regius, quia in hoc campo prima vice suscepit titulum regium, ut incitaret suos milites) metatus est castra sua, felicissimam victoriam retulit de Ismaro et 5 vexilla principum occuparunt, et ideo ad

est moderator rerum agendarum et domi et contra Castilianos; feliciter ergo gestis rebus profligarunt Castilianos ex tota Portugallia, et sic Iohannes hic Nothus totam Portugalliam sibi purgavit; felicissimam victoriam ad Alinbaratam anno 1385. retulerunt Portugalli de hostibus suis. 2 Et sic in regem electus est jure haereditario a Portugallis in signum gratitudinis ob servatum regnum a jugo Castilianorum; bellum tamen cum Castilianis usque '399. protractum est; eo anno pax quidem coaluit, sed etiam post eam renovatum est bellum et

1500, casu detexerunt Brasiliam; anno '501. Americus Vesputius expeditus est ad detegendam Brasiliam penitus, hic ergo pro rege suo Emanuele occupationes fecit, militibus stabilivit munimenta sua; suscepit Emanuel etiam expeditionem contra Marocanos, qui ipsum inquietabant saepe in suis occupationibus, et hoc quoque bene ipsi successit, repetitis enim victoriis fregit ipsos. 6.1 Anno '521‑o decessit Emanuel, et vere nomen Magni meruit, ob multa praeclare facta in Portugallia. 2 Successit ei filius Iohannes

susceperunt in Portugallos, ita ut facile 70,000 hominum trucidata sint, etiam baptisati Japonenses; et sic grati Japonenses commercium cum Belgis inceperunt et actu tantum Belgis patet territorium Japonense ex omnibus Christianis; 1640. etiam in Africa exturbarunt Portugallos suis ditionibus; sed etiam domi diversis malis vexati sunt Portugalli, praemebantur enim diversis exactionibus ob perpetua Hispanorum bella per totam Europam, et ultimatim considerabantur ut populus armorum jure oppressus; expectarunt ergo ultro occasionem jugum hoc intolerabile

pressus etiam domi cum Catalaunis lites habuit; titulo ergo contra Catalaunos procedendi se armarunt undique irruperuntque in urbes, et praecipue Lissabonam, quam una cum portu et in eo existente classe sibi occuparunt; Vasconcello gubernator totius provinciae se opposuit quidem cum suis Hispanis, sed captus et trucidatus est, et sic exiguum post tempus tota Portugallia a Hispanis purgata est, regnum ipsum sequutae sunt omnes possessiones Americanae, et Africanae; sola Septa seu Certa in Africa mansit sub potestate Hispanorum; anno '641. congregati sunt in

extensum est ad Gallos et Hispanos et Belgas; Portugalli tamen in statu indifferenti manserunt; etiam in eo prudenter et politice se gesserunt Portugalli, quod in neutralitatem armatam, quam Russica imperatrix procuravit, se non immiserint; Angli tamen renunciare debebant colonistis suis Americanis sicque pax '83. anno coaluit. 4 '86. decessit Petrus conjunx et patruus Franciscae. 5 '88. decessit etiam filius Petri Franciscus et quidem improlis, postquam maxima indicia et specimina magni ingenii et praestantis

sub prima stirpe regnante Merovea, dein per divisiones provinciarum satis debilitati sunt, donec iterum Carolus Magnus conjuctis omnibus provinciis mirum in modum auxisset provincias suas; post Carolum rursus facta est divisio; Ludovicus enim primus filius Caroli incidit cum filiis suis tribus in altercationem, et post eius mortem facta est divisio provinciarum; Lotharius accepit Italiam, Carolus Franciam, Ludovicus vero Germaniam; Lotharius paulo post defecit et hinc tantum Germanicum et Francicum mansit imperium, Lothariae

legitur hos provincias in unum corpus colligere, et titulo regni unius eas administrare, ad facilitanda regiminis negotia; hoc tamen coeptum ei non successit ob ampla privilegia et immunitates omnium provinciarum, quae tamen nullo modo induci poterant ad renunciandum juribus suis; permanserunt ergo hae provinciae in suo statu; cavit tamen Carolus solemni edicto ab omnibus provinciis recepto, ne unquam ullo sub praetextu dividantur hae provinciae, ad omne malum divisionis antevertendum; sub hoc Carolo Belgae florentissima tempora habebant; ille enim ibi

Albani consiliis corruptus nihil de his audire voluit; putabat enim infra dignitatem suam esse ad leniora descendere cum hac misera gente; imo libenter habuerunt Hispani exortas esse has turbas, ut sic armis suppressos Belgas tamquam rebelles amplius privilegiis et libertatibus suis privare possent. 3 Demandavit ergo duci Albano, ut forti stipatus exercitu in Belgium digrediatur, lenisque admodum Margarethae vices ut gubernator Belgii suppleat, et quidem cum plena potentia, observet tamen haec duo, ut

multi in insulas, in Helvetiam aliamque Germaniam; caeteri vero absentes rei citati sunt ab hoc tribunali, et cum non comparuerint, ut contumaces rei convicti, bona eorum confiscata sunt; interim Vilhelmus Aransionensis collectis aliquot milibus in Germania cogitavit succurrere suis; anno ergo '568. primas copias induxit Ludovicus comes Nassoviae, frater principis Aransionensis; obviam ei init comes Arenberg, qui gubernator Frisiae fuit; prima pugna 23-a Maji accidit et haec pugna pro Geisiis faustissima fuit, in campis Heilicher Lee; audiens hoc Albanus

sine consensu omnium 7 provinciarum nihil agatur. 5 3-o) in mensura tributorum sine communi omnium consensu nihil determinetur; huic ergo vinculo superinaedificata est respublica hodierna Hollandia; coeperunt nummos cudere jam his temporibus, et in primis nummis suis expresserunt navim fluctuantem in mari fractis velis cum inscriptione hac: Incertum, quo fata ferent; ipsi enim viderunt res suas pessime constitutas esse; dum haec ageretur Utrajecti Philippus rursus egit per legatum suum Antverpiae de pace universali omnium provinciarum cum

circumscribebatur; ille vero absolutum imperium affectabat, hinc inducto milite Gallicano ad civitates contrariantes cogere voluit, sed Belgae offensi per hoc profligarunt Gallos eosque pro hostibus habebant; dein postulabat Franciscus ut has provincias non tantum pro se et suis successoribus jure hereditario possideret, sed si nullam posteritatem relinqueret, recidant hae provinciae ad Gallos; hanc ultimam conditionem nullo modo susceperunt Belgae; hinc maximae dissensiones inter eum et Belgas enatae sunt; ultimo ipse Alenconius cum dedecore cum

successoribus jure hereditario possideret, sed si nullam posteritatem relinqueret, recidant hae provinciae ad Gallos; hanc ultimam conditionem nullo modo susceperunt Belgae; hinc maximae dissensiones inter eum et Belgas enatae sunt; ultimo ipse Alenconius cum dedecore cum omnibus suis excedere coactus est ex Belgio, et in Galliam se recipere, ubi etiam anno '83. occubuit; videntes se delusos a Gallis imperium summum Vilhelmo Aransionensi detulerunt, ob magna eius merita; dum de his ageretur, in urbe Delforum Vilhelmus manu Caspari Gerhard pistoleta occidit

ad Elisabetham reginam Angliae; interim nec haec suscepit provinciam sibi oblatam, auxilia tamen sua ipsis in omnibus promisit, apertumque foedus die 12-a Aug. anni 1585. cum iis inivit, ea conditione, ut Elisabetha 5,000 peditum det Belgis, equitum vero 1,000, quod omnes Elisabetha suis expensis interteneat; Belgae suo tempore aequivalens pro copiis et expensas belli ipsis restituant, et in majorem securitatem Belgae tres urbes maritimas eis in pignus dare debebant, nempe Brieram, Vlissingam, et Ramecum; hae civitates usque 1626. manserunt in potestate

duci Farnese gubernatori substituit Ernestum archiducem Austriae, fratrem Rudolphi; post tamen aliquot menses mortuus est Ernestus; ei substitutus est comes Fuenentes, hoc vero defuncto substitutus est ei Albertus archidux Austriae; circa hoc tempus Henricus 4. devictis adversariis suis pacem Galliae universae dedit, hinc ulturus injuriam Philippo bellum indixit; haec rursus nova favorabilis circumstantia fuit pro Belgis; Henricus enim foedus cum Anglis et Belgis inivit, qui tres unanimi consensu lacessiverunt Hispanos; interim Albertus parum in Belgis facere

domi etiam suae commercio jam florente fortiores erant, et ipsi facile resistere poterant; videntes Hispani tam potentes esse Belgas fecerunt varias promissiones, comminationes, ipsa aula Austriaca comminata est se convertere velle contra eos, si non resipuerint, sed Belgae viribus suis confisi spreverunt et monita et comminationes. 3 Videns ergo Philippus non hoc juvare adhuc ultimum tentavit medium; cessit nempe filiae suae Isabellae provincias has jure hereditario, cum sciverit Belgas jam ipsum Hispanicum ducatum exhorruisse; cogitavit

eam; eodem anno '98. decessit Philippus; post eius mortem non minori fortuna usi sunt Belgae contra Hispanos ductu Mauritii, sic anno 1600. statuit urbem Neoportum expugnare; Hispanis interfuit impedire ne id fiat; Lebertus ergo copias adduxit contra Mauritium, et fessis adhuc suis copiis aggressus est Mauritium, sed luit etiam; fractis enim eius legionibus dispersit totum exercitum Alberti; post hoc infelix coeptum animos adjecit Albertus ad urbem Ostendam expugnandam, obsessi omni pertinacia se defenderunt, coacti tamen

principes horum ducatuum defecerunt in semine; adfuerunt ergo multi, qui ex parte femina petierunt eas, nempe Palatino Neoburgica (Pfalz Neuburg) et Brandeburgica; Matthias imperator vero sequestravit hos ducatus tamquam feuda virilia, ut nempe eos suis agnatis dare possit; misit ergo Leopoldum ad sequestrationem cum exercitu; Brandeburgus ergo efflagitavit opem Henrici 4-i regis Galliae et Belgarum contra domum Austriacam; domus vero Neoburgica Hispanos evocavit in auxilium; Henricus cum se accingeret bello contra Matthiam, domi

contra Belgas vertere potuit, prius tamen secundam legationem misit ad Belgas eorumque exquisivit amicitiam, sed et hi rebus infectis redire coacti sint; interim vero negotia Cromvelii se meliorare coeperunt in Hibernia et Scotia; Cromvellus ergo ulturus ignominiam sibi in legatis suis illatam prohibuit ne quidpiam mercium peregrinis navibus in Angliam invehatur; prius enim Belgae navibus suis florentissimum commercium in Angliam habebant; dein navibus praedatoriis Anglicis copiam fecit Cromvellius naves commerciales Belgicas infestandi et intercipiendi;

sed et hi rebus infectis redire coacti sint; interim vero negotia Cromvelii se meliorare coeperunt in Hibernia et Scotia; Cromvellus ergo ulturus ignominiam sibi in legatis suis illatam prohibuit ne quidpiam mercium peregrinis navibus in Angliam invehatur; prius enim Belgae navibus suis florentissimum commercium in Angliam habebant; dein navibus praedatoriis Anglicis copiam fecit Cromvellius naves commerciales Belgicas infestandi et intercipiendi; Belgae haec cernentes, mitiora media tentare coeperunt, miserunt legatos Londinium pacis offerendae gratia, sed

referrent. 3 Anno '61. contra pyratas expeditionem susceperunt Belgae sub ductu admiralis Ruiter, qui intra duorum annorum decursum eos fregit; eodem anno '61. pactio pacis confecta est cum Portugallis intercedentibus Anglis; qua Portugalli omnibus juribus suis renunciarunt Belgisque cesserunt omnes occupationes suas; cum tamen ad ratificationem huius pacis deventum esset, rursus enatis difficultatibus enatum est bellum rursus, quod usque '69. annum duravit; eo tamen anno pax finalis composita est, intercedente Carolo 2-o rege Angliae.

provinciarum Hispanicarum, seque in conventiones immisit; Belgae tamen et Angli metuentes praepotentiam domus Bourbonicae si haec duo regna conjungerentur, desiderarunt ut hereditas Hispanica dividatur et pars eius detur tantum Philippo nepoti Ludovici, interim Ludovicus viribus suis confidens tergiversatus est in conventionibus donec moram protraheret usque mortem Caroli 2-i anno 1700; eo defuncto illico Philippum in Hispaniam induxit ipsumque inaugurari fecit; videntes Belgae et Angli se delusos esse spe divisionis provinciarum, mutarunt consilia et se

ita sensim 7 parva regna enata sunt deinde in Britania, quorum gubernatio Heptarchia dicebatur; octavus erat status Valliae, non conjunctae cum Anglia. 2 Rex ultimus Brittarum, qui per Saxones profligatus est fuit Cadvalodarus, hic in Galliam se recepit cum suis, qui spem omnem deponere debuit recuperandi regni, cum plurimi ex suis peste attriti fuissent; hinc Romam se recepit et monachus factus est. 3 Saxones et Angli firmati in Brittannia nomen hocce aboleverunt, et regnum hoc primi Angliam dixerunt, in hac tamen

Heptarchia dicebatur; octavus erat status Valliae, non conjunctae cum Anglia. 2 Rex ultimus Brittarum, qui per Saxones profligatus est fuit Cadvalodarus, hic in Galliam se recepit cum suis, qui spem omnem deponere debuit recuperandi regni, cum plurimi ex suis peste attriti fuissent; hinc Romam se recepit et monachus factus est. 3 Saxones et Angli firmati in Brittannia nomen hocce aboleverunt, et regnum hoc primi Angliam dixerunt, in hac tamen Anglia 7 regna minora erant, nempe: regnum Cantium erat primum regnum

Essex, ab Erquino anno 527. fundatum. 7 Nordhumbria, Ida, anno 547, illud erexit. 8 Ostanglia condidit Uffa 575. 9 Mercia Cridda anno 582. illud fundavit. 10 Haec regna seorsim gubernabantur a suis regulis, conjuncta tamen erant; haec regna diversa subibant fata per nuptias, hereditates, et vim armorum donec ex heptarchia tardius enata fuisset monarchia. 11 Religio Christiana his temporibus coepit rursus aethnicis Anglo Saxonibus communicari; cum

Ethelredus ergo rex Imprudens Danorum in necem conspiravit, deductum est in effectum consilium, unoque eodem tempore multa milia eorum trucidata sunt; hanc injuriam ultus est rex Danorum Zveno Barbae Fuscatae, validoque cum exercitu transivit in Angliam, seque cum Nordhumbrianis suis conjunxit, et sic internecina clade Ethelredum fregit, eumque ultimario ! e regno suo excedere coegit, quamquam multa praestanter gesserit et viriliter contra Danos, sed optima eius coepta perfidia generi sui Edvini de Stercia prodita sunt Zvenoni; anno ergo 1012-o se

Ethelredi ex Emma natus; hic ergo nomine Eduardi 3-ii coronatus est, et cum eo stirps Anglo-Saxonica reducta est; felix habuit imperium paceque usus est, exceptis praedociniis, quas ! Hiberni et Dani in littoribus exercebant; partem aliquam onerum publicorum remisit suis, ut eos magis devinciret, Danegeld nempe sustulit, variis privilegiis cumulavit nobiliores, consuetudines antiquas colligi et in codicem redigi jussit, et hic fuit primus codex scriptus, et fundamentum hodierni juris Anglici, vocatur Common Law seu Communis Lex; ipse erat in

per Vilhelmum; Athelinus tamen tentavit irruptionem in Angliam ex Scotia, sed pedem referre coactus est; tandem ipso Vilhelmo incitante conventio est habita inter hos duos, ut Vilhelmus 4,000 marcarum auri ei annue pendat, Athelinus vero juribus suis renunciat; non obstante Vilhelmi benevolentia et clementia tamen rursus turbas domi habuit, hinc cogitavit consilium et gubernii rationem mutare, omnique severitate agere, jura convellere, tributa exscribere, proprioque arbitrio omnia agere; his plures adhuc adversarios nactus

successionem devolvere; eam ergo Henrico 5-o imperatori in uxorem dedit, sed Henricus improlis decessit; hinc eam collocavit Godofredo Plantagenetae, qui Fulconis ducis Antegavensis filius erat, egit dein tota contentione, ut status Mathildae et suis successoribus concederent successionem, quod etiam assumpserunt status, eique homagium praestiterunt in vivis existente Henrico, qui paulo post nempe 1135. decessit, et in eo exstincta est haec stirps; non tamen stirps Plantagenetica successit, sed Stephanus Blesensis; hic fuit

seque regem obtrusit fratremque nec admisit; exarsit ergo bellum, in quo Richardus fracto Ioanne regnum suum, sed desolatum recepit; sed in Gallia eo peius stabant negotia; Philippus enim domum rediit, Normanniam invasit; expeditionem ergo suscepit in Gallos eosque reppulit ex suis provinciis, sed in obsidione oppidi exigui sagitta vulneratus perivit anno 1199. 10 Post eius mortem, cum Richardus heredes non haberet, Iohannes frater ei successit, quamvis ex Godofredo fratre seniore Iohannis adesset Arthur filius, ad quem spectabat jus

tamquam dominus directus Ioannis in Gallia exuat eum feudis in Gallia (felonia enim indirecta intercedit inter cognatos et agnatos, quod fuit Arthurus intuitu Iohannis). 12 Philippus accusationem lubenter suscepit, citavit ergo Iohannem, qui tamen armis suis confidens non comparuit, ex contumacia ergo convictus est, et exutus declaratus est omnibus feudis Gallicanis, processumque est ad executionem per Gallos, sed Iohannes cum potenti exercitu advenit eosque ad Iuliomagum fregit; paulo post tamen coactus est Iohannes indutias facere

in integrum restituat !, hoc cum rex non faceret, Pontifex vero pertinaciter inhaereret, iratus rex pepulit omnes monachos, episcopos ex suo regno ad Italiam, Pontifex hoc inaudiens excommunicavit Iohannem, regno suo exuit, Angliamque Philippo 2-o regi Galliae donavit et suis successoribus, imo cruciatam expeditionem praedicari curavit contra Ioannem, sub plenariarum indulgentiarum appromissione; videns Ioannes serio apparatus in Angliam fieri ubique, clam reconciliatus est Pontifici per cardinalem Anulfum, omnes monachi restituti sunt, damna ipsis

duae camerae. 9.1 Defuncto Henrico 3-o successit filius Eduardus 1-us post Conquestorem, absens erat in expeditione, hinc fere integro anno vacabat thronus; sine tamen difficultate adimit regimen suum; hic formidabilis fuit exteris Gallis et Scotis, suis vero carissimus; jura enim eorum intacta reliquit; Valensem populum subegit, legibusque Angliae subegit, defecit enim stirps ducum Valliae anno '284. enatisque domi turbis Eduardus in rem suam usus turbis eorum eos subjugavit; et ab eo tempore primogenitus, seu haeres coronae

Angliae subegit, defecit enim stirps ducum Valliae anno '284. enatisque domi turbis Eduardus in rem suam usus turbis eorum eos subjugavit; et ab eo tempore primogenitus, seu haeres coronae gaudet titulo principis Valliae; anno '290. incertum ex qua causa ex omnibus provinciis suis ejecit Iudaeos. 2 Suscepit etiam expeditionem in Scotiam, eamque jure clientelari subjugavit; in Scotia enim extincta est stirps regnans, aderant tamen familiae duae, quae cognationis vinculum allegabant, nempe familia Baleol et Brutze; inter has duas

regem Scotiae una cum statibus, qui regem ipsum concitarunt contra Eduardum, medio tempore vero egerunt apud Gallos pro auxiliis adversus potentem Eduardum, irritarunt Hibernos etiam et Valenses, his omnibus constitutis Iohannes rex publice declaravit homagium a se et statibus suis praestitum esse irritum, esse nullum, cum sine jure praestitum sit, metuque tantum extortum; Eduardus vindictam sumens validum exercitum induxit in Scotiam eosque coercuit repetitis cladibus; regem Ioannem captum in Angliam secum abstulit, universum ergo regnum noviter

ad se malecontentis Anglis exercitum sat validum contrexerunt, cumque eo digressi sunt in Anglia ductu Mortimerii; rex irrito conatu restitit, fracto enim exercitu suo ipse rex captus est, convocatis ergo ordinibus judicatum est, quid cum rege faciendum sit, productis gravaminibus suis, conclamatum ergo est ut rex abdicare cogatur filio suo dignitatem regiam; necessitati cedere coactus in Eduardum 3-um filium suum transtulit regnum suum; ipse vero Eduardus ductus de carcere in carcerem per ludibrium tandem '327o anno occisus est, eius vero fautores Spenserii

Philippo indixit; etiam in Scotia bellum exarsit circa haec tempora, regnante Davide Bruczeo, quaesivit ipse Eduardus occasionem belli, ut jura sua antiqua in Scotiam recuperare possit, quibus mater Isabella renunciavit, instigavit ergo Baleolum ipsum contra Bruzeum eumque armis suis sustinuit, annoque '331. ejecit Davidem Baleolumque reposuit, qui in gratitudinem contestandam ei homagium praestitit, dominumque suum directum agnovit; movit post hac composita valido cum exercitu, per Hannoniam et Flandriam irrupit in Franciam; bellum hoc diuturnum fuit inter

motus oppresssit, sed mox nobilitas ipsa consurrexit contra eum; cassavit enim parlamenta quae se ei obposuerunt in tributis exscribendis, dein suo arbitrio coepit omnia agere; nobiles ergo conspirare in eius interitu coeperunt sicque coactus est reconciliari nova conventione cum suis subditis; majus malum ei imminebat ex conspiratione quorumdam agnatorum in vitam et personam suam; praecipuus ex his fuit comes Lancastrensis, qui accitis aliquibus proceribus in eius vitam conspiravit; supressa tamen est haec conjuratio multique ex proceribus, ipse comes

et sic per dethronisationem Richardi Henricus comes rex est proclamatus; cum hoc rege incepit stirps Lancastriensis regnare, quae per Eduardum 3. conjuncta fuit cum Richardo; habuit tamen Henricus per 13 regiminis sui annos perpetuas molestias cum suis agnatis; sic vivente adhuc Richardo exarsit conjuratio contra Henricum 4-tum ad restituendum Richardum, cui conjurationi adstabant Galli, detectam tamen supressit Richardumque, ut pomum discordiarum, sustuli in carceribus curavit sub initium anni 1400; hanc conspirationem duae

et desperantium militum animos erigeret; successit stratagema hoc, milites Galli, qui jam in procinctu erant Carolum deserere, erecti per hoc resumptisque animis Anglos ab obsidione reppulerunt; Angli vero hoc rescientes desperare coeperunt, Carolus ergo per medios hostes cum suis perrupit Renos usque, suique coronationem suscepit, puella vero haec tardius ab Anglis intercepta ut saga combusta est. 15.1 Alia causa felicium progressum Caroli sunt enatae dissensiones inter Philippum Bonum et Betforcium, ob quas Philippus

successionem, quamquam Lionellus nunquam ad successionem devenisset; erupit ergo bellum inter hos duos; ad initium Richardus Henricum devicit, et ipsum quoque cepit, et tunc Richardus protector renunciatus est; interim Henricus ex carceribus elapsus est restauratisque rebus suis vicit et profligavit Richardum ad Hyberum ad annum 1455; interim Richardus comes Varvicensis, agnatus Richardi profugi, aggregatis suis fregit Henricum eumque cepit; redux ergo Richardus Iorc denuo renunciatus est protector; constitutum ergo est ut Henricus dignitati suae

devicit, et ipsum quoque cepit, et tunc Richardus protector renunciatus est; interim Henricus ex carceribus elapsus est restauratisque rebus suis vicit et profligavit Richardum ad Hyberum ad annum 1455; interim Richardus comes Varvicensis, agnatus Richardi profugi, aggregatis suis fregit Henricum eumque cepit; redux ergo Richardus Iorc denuo renunciatus est protector; constitutum ergo est ut Henricus dignitati suae renunciet, Richardus protectoris titulo gaudeat, eoque decedente eius lineam spectet successio, non Henrici; haec tamen pax non fuit diuturna;

Henrici, quae valde mutabilis erat et inconstans. 6 Anno '513. Scotae irruperunt in Angliam, sed repressi sunt anno '14. et '15. accepta clade. 7 Cum Francisco rege Galliae etiam initum est foedus, quo Henricus renunciavit pro se et suis successoribus juri in provincias Gallicas, Franciscus vero 50,000 imperialium annue pendendorum promisit; haec '526. et '7-o agebantur. 8 Circa haec tempora praedicabat in Germania Lutherus et Calvinus, Lutherus sacramentorum numerum impugnavit duoque tantum

14 Maria solicitata est etiam ad bellum contra Gallos gerendum, in societate cum marito suo Philippo; hoc bellum dispendiosum fuit pro Anglis, amiserunt Caletum cum toto territorio, quod in Gallia possederunt, Anglique omnes ejecti sunt ex Gallia, relictis omnibus suis; huic bello anno '58. immortua est Maria post sterile matrimonium; jus ergo successionis respiciebat Elisabetham; haec per Mariam incarcerata detinebatur, et in constanti vitae periculo fuit, propter religionem Mariae contrariam; dissuaserunt tamen hoc complures alii, praesertim

concepit intentionem mortua Maria Elisabetham ducendi; successit ergo immediate Elisabetha quae tranquille regnum capessivit et usque '603. annum tenuit; primum operum Elisabethae fuit in ! ministerio, aliisque officiis publicis collocaret viros tales ! a suis consiliis sciret non alienos esse; Mathaeum Barker [virum] praestantissimum virum, accatolicum, archiepiscopum Cantuariensem creavit, etiam Nicolao Bacco plurimum usa est; pacem cum Gallis composuit, tamque Anglia ceteroquin noxio in bello ; anno '59. in oppido Cambresiae

Indias orientales promovit omni conatu; et hoc multum contulit ad alienandos animos subditorum a Jacobo, quod omnem favorem et gratiam contulit homini extraneo Scoto Roberto Karr, eumque primarium ministrum creaverit et ducem Sommerset, quam dignitatem tantum filiis aut agnatis suis proximis conferre solebant; coactus tamen est tardius removere eique substituit Georgium Viliers, qui magis adhuc exosus erat Anglis. 13 Incurrit dein suspicionem magnam religionis causa, filio enim suo Carolo uxorem Catolicam procuravit, per quam

principium eorum erat aequalitas gratialis omnium hominum, praeseferebant pietatem aliquorum severitatemque morum, qua se ubique commendarunt et insinuabant; hi ergo decreverunt praesbiterianos ex curia superiore repellere; in curia inferiore jam dominabant, factionibus enim suis sciverunt se deputatos eligi facere sicque tonum pro arbitrio suo dabant; eorum intentio fuit regem perdere, eiusque dignitatem convellere et eliminare; Scotis 400,000 lib. sterling exsolvere decreverunt titulo stipendiorum militarium, sed ea conditione, ut regem Carolum

sed conatus est hereditatem suam recuperare per Gallos suffultus; primos gressus in Irlandia fecit, Dublini enim per Chatolicos rex proclamatus est sicque tota insula pro eius partibus stetit; contra Hibernos ergo decreta fuit expeditio belliduce Cronvellio, qui felix in omnibus suis coeptis intra anni spatium fregit Hibernos eosque subjecit parlamento suo. 29.1 Vix haec agebantur, Scotici proceres statuerunt evocare Carolum 2, quem Edimburgae regem proclamarunt; comparuit ergo Carolus stipatus exercitu Gallicano; Cromvellus

abtey per manum carnificis raptatus fuit ad locum supplicii (Archenholcz dubitat, et dicit per malevolos etiam in hoc actu substitutum fuisse corpus Caroli regis corpori Cronvelli); status Carolo listam civilem conspicuam determinarunt; ecclesia episcopalis restituta est juribus suis antiquis supressis praesbiterianis; in ipsa etiam Scotia conatus est invehere episcopalem ecclesiam, per quod in Scotia abalienavit animos a se, praecipue cum Catolicam uxorem duceret Gallam. 3 Omnes leges sub Cromvello latae abolitae sunt, excepta lege

frater Caroli, de quo, quod Chatolicus fuerit, nemo dubitavit. 3 Dein hic consilium nimis cum aula Gallica servaverat, foedus etiam initum est cum Gallis contra Belgas, quod bellum ex parte Caroli misere gestum est; in varias contentiones incidit Carolus cum suis parlamentis, praecipue ex eo quod nimium faveat Chatolicis, numerus eorum mirum in modum augeatur per regnum; quod Jacobus dux Eboracensis frater Caroli anno '71. publicam fidei Chatolicae professionem elicuerit, quod Jacobus mortua prima uxore aliam Chatolicam duxerit

Angliae. 1 Pars statisticae practica. 1.1 Notio statisticae in sensu lato est habitus attributa civitatum ex fontibus suis cognoscendi, recte de iis judicandi, et eam ad casus obvenientes applicandi. 2 Aliter dicunt statisticam esse notionem eorum, quae in statu civitatis memorabilia sunt, proin et quae historice et quae politice sunt memorabilia, proin ea, quae effectus suos

aliae internae, aliae externae; omnia haec objecta et eorum causae quaerendae erunt vel in territorio civitatis vel in statu incolarum; ex his enim duabus partibus essentialibus constat status totius civitatis. 3.1 Ipsum ergo territorium cum suis qualitatibus considerabimus; 2--o) incolas; 3--o) horum jura et qualitates; 4--o) peculiaria remedia felicitatem gentium promovendi. 2 Ad notitiam territorii pertinent situs et limites, extensio, qualitates politicae teritorii et naturalis constitutio et

militiae, navalis et pedestris, loca munita, praesidia, arces etc, pacta, foedera. Exercitus stabilis semper necessarius est civitatibus, ab hoc enim dependet totum pondus et authoritas principis apud exteros; interim princeps oneri esse non debet pacis tempore subditis suis maiori cum exercitu, hinc per ablicentiationem et capitulationem occurritur huic malo, vel si hoc non, ad minimum tempore pacis ad labores publicos adhibeantur cum magna civitatis utilitate. 2 Potentia navali opus habent gentes quorum territoria maribus

utitur jure conferendi jus repraesentationis, seu jus sessionem habendi et votum ferendi. 3.1 Jura maiestatica externa exercet independenter circa legationes foedera, bella et pacem; interim expensas pro bello parlamentum inferius resolvit; si tamen suis sumptibus gerere velit et possit, nemo oberit ei; generatim ergo in omnibus, in quibus rex lege restrictus non est, in iis illimitate jura maiestatica exercet; regi competit etiam jus parlamentum, quod ipsi non placet, dissolvendi et dimittendi; dein habet enim jus

ut curia inferior eligat oratorem, qui nempe negotia moderatur in inferiori curia; hic permanet in regula per 7 annos. 10 Post hoc habentur sessiones ambarum curiarum in una sala, comparet rex corona domestica et purpura praecinctus, stipatus ministris suis, oratione ipsos salutat, commendat salutem, et facit suos provisiones, dein abit; status vero separati respondent ipsi et gratias agunt pro salutatione; hoc responsum, vulgo Danksagungs-Addrese, per deputationem solemnem submittitur regi; alias rex nunquam comparet in

vel cassatione comparet etiam rex. 11 Curiae superioris membra gaudent jure vota sua et sessionem in sua absentia aliis deferendi, prouti est apud nos absentium tabula; deputati curiae inferioris non accipiunt instructionem a suis comitatibus, sicut in Hungaria, hinc proprio arbitrio concludunt in bonum civitatis, et communitates consentire debent, quia hi repraesentant totum populum, a quo tamen instructio haberi non potest tam facile, sicut apud nos, ubi tantum comitatus ipse dat instructionem.

formula Gallica: le Roi le Voi (rex vult); si est privata bulla, confirmat: soi comme ile desirer (sit prout desideratis). 18 Si est circa reditus: le Roi remersirse lo so soujet, accept leur bene volens, et osi le vau (rex gratias agit fidelibus subditis suis, acceptat eorum benevolentiam, et desiderat id ipsum.) 19 Si bulla quaedam rejiciatur per regem: le Roi savisra (rex curabit se informari); huius tamen formulae jam ab antiquis temporibus usus non fuit in Anglia, nam reges habent jam modum ante tempus

Pontificem propter non admissum divortium uxoris suae, se regem Hyberniae adpellavit, et Caput ecclesiae; tempore Jacobi 1--i accessit titulus regis Scotiae, sed Jacobus se cepit jam regem Magnae Brittaniae apellare; qui titulus ab anno 7--o huius saeculi est in usu; a suis generatim Sire compellatur; proles vero regis generatim filii et filiae Magnae Brittaniae compellantur; primogenitus princeps Valliae et dux Cornubiae dicitur; principis Valliae titulus speciali regis diplomate datur, expleta minorennitate, et tunc jam status et ordines

adnexa cohorte dragoner legione per 422 capita; una legio Gardae pedestris intuitu Angliae, quae 1557 capita habuit, alia intuitu Scotiae per 2000, alia intuitu Hyberniae aeque per 2000; haec militia domestica dicebatur; praeter has gardas rex habet etiam nobilem militiam, quo suis sumptibus alit rex; una pars ex 40 capitibus constat et Gentlemenspensioners dicitur; alia complectitur 100 capita praeter officiales. 2.1 Adsunt adhuc legiones 4 equitum, et 18 equitum levis armaturae,

caro pretio artefacta sua ibi, et coemebant levissimo producta Americae; post defectum vero 13 provinciarum mirum in modum imminutum est commercium. 4.1 Scotia cum Anglia aliisque provinciis et regnis commercium facit, partim artefactis suis, partim sebo, lithantracibus, salpis, halecibus et carnibus fumatis, nec non pellis crudis. 2 Hybernia etiam exercet commercium cum aliis gentibus; restricti tamen sunt ad eas merces quas Anglia ipsa non evehit, ne civitas matrix detrimentum capiat,

objecta litteraria versantes sic, circa antiquitates etc. 2.1 In Scotia 4 habentur universitates: Andreanopolitana, Glasgoviensis, Avergoniensis Novae et Edinburgensis. 2 In Hybernia Dubliniensis habetur, quae suis provisa est colegiis; societates aeque habent eruditas ad imitationem Angliae, Edinburgae eminet societas medica; praeter universitates habentur etiam scolae diffusae per omnia 3--a regna; gymnasia et lycaea non habentur, nam haec in universitatibus habentur.

mineralis; laborat ergo Belgium penuria frumenti, vini, ligni, metallorum et lapidum, imo in quibusdam plagis nec aquam potabilem habent, et cisternis collectis aquis pluvialibus utuntur. 3 Summam ergo naturae penuriam incredibili industria et fatigiis suis superant, et ditissimas reddiderunt provincias suas per unicum commercium et fabricas. 4 In Hollandia florentissimae urbes, horti amoenissimi censentur, imo Hollandi in tota Europa peritissimi sunt hortulani, fabricantes optimi.

et elegans; adest in ea palatium nobilissimum, Princen Hof, a Vilhelmo anno 1250. aedificatum, et ab eo tempore exornatum; narratur quod ligna a saeculo 13. necdum sint a vermibus corrosa; in hoc palatio vicarius habet residentiam et status consident; alias potissimum in bonis suis in Silva Ducis residet; ibi residet et consilium status et camera rationaria, adest officina monetaria, et consilium bellicum, nec non sedes est omnium legatorum aularum exterarum. § 5 Externae

ab aliquot annis laboret in novo clavi conficiendo. 4 Ipsa Amsterodamensis urbs plurimum fert. 5 Praeter istas rubricas ordinarias habentur etiam extraordinariae, nempe omnes ratae, quas societates commerciales solvunt pro privilegiis suis renovandis. 6 In casu necessitatis fiunt etiam spontaneae oblationes societatum; quandoque societates etiam commerciales tributa imponunt suis subditis; huc pertinent etiam praedae tempora belli factae. 7 Hi reditus omnes Belgii ad

habentur etiam extraordinariae, nempe omnes ratae, quas societates commerciales solvunt pro privilegiis suis renovandis. 6 In casu necessitatis fiunt etiam spontaneae oblationes societatum; quandoque societates etiam commerciales tributa imponunt suis subditis; huc pertinent etiam praedae tempora belli factae. 7 Hi reditus omnes Belgii ad 20 milliones pacis tempore computantur; horum redituum curam habet consilium status et camera. 8 Praeter haec quaevis provincia habet suos

Groningensis, Utrajectensis et Hartevicensis. 4 Singulae universitates habent suos amplissimos fundos; institutum universitatum harum idem est quod in Germania protestantium; solvuntur lectiones ab auditoribus, liberum est unicuique qui viribus suis fidit materiam quamcumque tradere, quod institutum aemulationem quidem progignit inter professores, sed et mater multorum malorum est. 5 Habentur etiam societates eruditae ab anno 52. huius saeculi in Belgio, Harlemi celeberrima earum residet; ad exemplum

4. Navarra; 5. Granata; 6. Gallitia; 7. Sevilia; 8. Corduba; 9. Murcia; dein ex principatu Asturiae adsunt provinciae minores: Extremadura, Quibbusgoa et Alada, et dominium Piscaja. 3 Ad Arragoniam pertinet Arragonia; 2. Valentia; 3. insula Majorica cum suis insulis; principatus Catalauniae. 4 In his 18 provinciis numeratur 1500 urbes, quarum maiores Ciudares ! vocatur et sunt eae, in quibus vel reguli residebant olim, vel archiepiscopi vel episcopi vel ordinis equestris; ceteras villas

archiepiscopi vel episcopi vel ordinis equestris; ceteras villas compellant. 4.1 Ditiones subjectae habentur in omnibus 3 mundi partibus. 2 In Africa septentrionali habent Ceutam, Melillam, Massalquivir et Oran cum territoriis suis, quae tamen Hispanis lucrum non ferunt. 3 Ad Hispaniam pertinet etiam Canariae insulae ex quibus mel, ceram, sacharum, triticum, pelles et vinum speciosum habent. 4 In Indiis orientalibus habent insulas aliquas, Marianas,

tempore confirmatae sunt. 3 Carolus 5. et Phylippus 2. ad universam extenderunt Hispaniam has leges, virtute harum legum tota monarchia est haereditaria pro utroque sexu, imprimis succedit primogenitus cum suis descendentibus et repraesentantibus, in defectu marium succedunt feminae, et hae excludunt fratres suorum genitorum. 4 Phylippus 5. rex Hispaniae primus induxit ordinem successionis mixtum abolito cognatico, nempe ut omnes prius mares succedant, dein

5.1 Olim unica erat classis nobilitatis, qui Riccos hombres, Reiche Leute, dicebantur; tardius dividebatur in duces, comites, marchiones et vicecomites, hi generatim barones regni dicebantur, et hi omnes Sennores dicebantur, et praedicatum a praediis suis habent, et hinc etiam Titulos vel Titulados dicuntur, seu homines titulis utentes, bona ipsorum plerumque sub maioratu sunt. 2 Inferioris ordinis nobiles sunt 3: gavaleros, seu equites, 2.

hic ad Hispaniam translatus est; exstincta domo Austriaca in Hispania et Phylippus 5. et Carolus 6. Romanus imperator posuerunt se ad jus huius ordinis; insigne huius ordinis sunt exuviae agni, geruntur ex catena aurea, hac catena calibem et silicem alternatim repraesentat in suis articulis; extra solemnitatem ex rubra vel aurea ligula geritur; hic ordo est prius in Europa et honorificentissimus. 9.1 Recentissimus ordo anno 1771. fundatus est a Carolo 3. tempore nativitatis nepotis; insigne est stella in medio hominis

illius portus; ex istis tribunalibus remissio ultima fuit in Senatu Castiliano, hic senatus est collegium mixtum et politica et criminalia in eo revidentur. 5 Consilium regis Navarrae gaudet immunitate de non appellando, proin hoc est ultimum forum in suis causis. § 7 De reditibus publicis. 1.1 Reditus Hispaniae duplices esse censentur, generales et speciales singularum provinciarum. 2 Generales reditus sunt ex bonis coronalibus et

habetur etiam amplae summae, sic ex arendatione praediorum, educilli regis etc. 5 Huc pertinet praestatio quam nobiles intuitu bonorum suorum dant, titulo hastae nobilitaris (Lanzen-steuer); huc decimae, quas personae ecclesiasticae pendunt a suis reditibus; titulo hospitalium vel nosocomiorum militarium, etiam solvunt ecclesiastici; item praestatio titulo pascui; propter beneficium montium; praestatio titulo hospitiorum militarium pro erectione cassarnarum; praestationes ab officinis noviter obtentis; praestatio

eos ad haec usque tempora arcebat, sic anno 1786. primum pedem fixit in Hispaniam Constantinopolitanae aulae legatus, cum quo tractatus commercii initi sunt; in America meridionali aliquod habent commercium Hispani. 4.1 Commercium, quod cum coloniis suis Americanis habent, est amplissimum, nam omnibus aliis gentibus praeclusi sunt portus Hispanici; interim nec hoc est admodum lucrosum, nam omnes res, quas Hispani suis colonistis vendunt, non sunt producta eorum, sed aliarum gentium Europearum, hinc Hispania est tantum

meridionali aliquod habent commercium Hispani. 4.1 Commercium, quod cum coloniis suis Americanis habent, est amplissimum, nam omnibus aliis gentibus praeclusi sunt portus Hispanici; interim nec hoc est admodum lucrosum, nam omnes res, quas Hispani suis colonistis vendunt, non sunt producta eorum, sed aliarum gentium Europearum, hinc Hispania est tantum canalis per quem opes et thesauri Americae in universam Europam dimanant; dein ipsi Galli et Belgae immediatum commercium exercent cum ipsis Americanis; nam Hispani

causae minoris impopulationis eaedem sunt, quae in Hispania, nempe copiosa bella, navigatio, severitas inquisitionis, relegatio; computatur populus ad 1 800 000; recentiores tamen scriptores 2 250 000 incolarum adnotant. 2.1 Portugalli cum vicinis suis Hispanis in indole et vivendi consuetudine magnam similitudinem habent, ipsa statura et colore vultus similes sunt, virtutibus tamen Hispanos non aequant, in vitiis vero superant eos; indoles ex diversarum gentium commixtione progenita est; praecipui eorum protoparentes

cum portis caeruleis et haec sunt Algarbiae scutum; superius habetur superposita galea in qua apparet prominens draco aureus; telamones scuti sunt 2 dracones, dexter fert vexillum argenteum, in quo sunt iterum 5 scutula cum suis 5 maculis; sinister tenet vexillum rubrum cum 7 castellis aureis. 3 Totum hoc scutum mysteriosum est, et fundatur in apparitione quam Alfonsus 1us se habuisse ferebat anno 1139. ante pugnam cum Saracenis, cum regis titulum assumpsit; 5 scutula denotant

canalium defectus, omne ergo commercium eorum passivum est, ipsas necessitates suas exteri ipsis apportant; coemunt apud exteros frumentum omnis generis, texturas omnes, tam panni quam lini et nobiliores, funes, vela pro navibus suis, limbos aureos et argenteos, merces omnis generis ferreas et chalibeas, vestimenti omnia genera et quidem jam consuta. 2.1 Haec omnia productis naturae crudis parato aere exsolvunt; vendunt vinum, salem, et oleum, copiam fructuum, lanam, sericum,

naturae crudis parato aere exsolvunt; vendunt vinum, salem, et oleum, copiam fructuum, lanam, sericum, merces aromaticas, species farmaceuticas, uniones, adamantes crudos, tabaca, ligna Brasiliensia et sacharum. 2 Praeter commercium Brasiliense cum suis coloniis fere nullum est; navigant ad Africa, Indias orientalis, et ad Americam; Africam maximum est, navigant enim ad Congo, Afrorum regnum, et Sanquever, et aurum, ebor et nigritas coemunt. 3 Olim Indiae orientalis commercium penes ipsos solos fuit,

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report