Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bibliographic criteria: none (All documents)
Search criteria: scilicet

Your search found 2342 occurrences

More search results (batches of 100)
First 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1429-1826:


1429. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

corpus coalescunt. Eodem tempore, quo postrema pars editur, visum itidem est decem eos Carminum Libros ab adnotationibus, et supplementis sejungere, omnesque simul hoc uno Volumine concludere, ut nonnullis gereretur mos, et iis scilicet, qui minus moleste ferant in aliquam interdum obscuritatem incurrere, quam tam crebro versuum lectionem inspiciendis Commentarijs interrumpere, et iis, qui in philosophicis rationibus multum exercitati nullis indigeant ad quaeque


1430. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

in circumferentia circuli revoluti super rectam lineam. Tum paulum ad ea, quae ad Cycloidis historiam pertinent, delabitur, et ad aliquas ejus proprietates ad vers. 313. Hae tamen inter alias praecipuae ejus proprietates sunt, scilicet grave corpus per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per


1431. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sunt, scilicet grave corpus per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per ipsam descendens aequaliter ubique ejus arcum premit. Quae omnia vera sunt in hypothesi gravitatis constantis, et seclusa quavis resistentia. A versu 420. ad versum 454, si, ut dictum in ascensu rectilineo, corpus


1432. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ut ajunt, constringantur, totam vim prioris in secundam massam fore aequalem toti vi secundae in primam. Quid, si massae non sint in puncta constricta? Porro praecipua quaedam inferuntur a vers. 1518, scilicet si punctum materiae situm intra crustam sphaericam sit, ibi punctum idem nulla moveri vi, quod etiam in orbe elliptico contingit; moveri tamen, si materia ejus crusta aeque dens non sit: id punctum extra positum


1433. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Demum vapores Cometae caudas efformantes dissipari perpetuo, mutarique demonstrat. Quae omnia ad vers. 1555 expediuntur. Refelluntur exinde nonnullae de Cometarum caudis, Cometisque ipsis falsae sententiae, repetentes scilicet antiquum illud totius orbis Terrae diluvium a cauda Cometae cujuspiam prope Terram ipsam transeuntis, contraque praesagientes ab ipso Cometa ob Solis inflammato viciniam, Terrae totius illud olim, quod credimus,


1434. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

in oculo, quos oberrantes dicunt, expendit. A vers. 1268. Aggreditur argumentum de telescopiis, ac primo praemittit ea, quae pertinent ad focos lentium, quibus telescopia constant. Hinc Galileana telescopia describit, duas scilicet lentes, alteram convexam, alteram cavam continentia; quid inde commodi, quidque incommodi consecutum sit, et quomodo deinceps ad duas lentes convexas deventum, demum et ad quatuor, quantumque inde profectum sit,


1435. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

atque eae laudes omnibus rerum Inventoribus idcirco debent tribui, interque hos potissimum Newtono, cujus in hoc opere egregia inventa exponuntur. Jam a vers. 77. proponit pertractandum in hoc libro argumentum, de nova scilicet luminis proprietate, vicium nimirum facilioris reflexionis, et facilioris transmissus, quas explicat, ac earum mutationis intervalla valde brevia esse declarat. Ea mutatio ab his tribus pendet, a natura nimirum


1436. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

est, ut nihil ab una magnitudine ad aliam transire possit, quin per omnes alias, quae in medio sunt, magnitudines transeat, ita ut nusquam ulla sit interruptio, aut saltus ullus. Quod variis exemplis probat, per inductionem scilicet, sed illis praesertim, quae loca Geometrica appellantur; quaeque objici possunt, dissolvit, concluditque, quascumque etiam improvisas velocitatis mutationes confici perquam exiguo, verum continuo tempore; ut spatium


1437. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

et intima Naturaï
50   Queis adyta irrumpam, longe vestigia servans
51  Magna Viri, cujus vis ignea discutit omnes,
52  Ignea vis animi, qua se cumque inferat, umbras:
53  Scilicet immensas per quem diffusa per oras
54  Omnem corpoream Gravitas agit undique molem,
55   Mutuaque in vacuos late sunt edita tractus
56  Pondera, quae terram, mare, solem, sidera versant:


1438. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

adverso occurrere; clara
133  E speculo nisi forte sui referatur imago.
134   Anne opus at speculo est, possit mens unde tueri
135  Effigiem reflexa suam? Reflectitur in se
136  Scilicet, in seseque sibi redit obvia semper,
137  Nec minus obscura sibi se in caligine condit.
138  Hinc qui nil, nisi rem, quae cogitat, esse, putavit,
139   Mentem, atque ex isto manare huic omnia


1439. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


147  Dulcia non etiam captare oblivia mentem,
148  Quis vincat, nunquam et requiem, suaque otia habere?
149   Quis neget hoc ipsum proin, quod mens cogitat, ejus
150  Esse facultatem de multis scilicet unam,
151  Propterea ut possit facile hoc absistere ab usu
152  Incolumis? veluti quoque corpora saepe moveri
153  Cernimus, et propriam naturam immota tueri.
154   At,


1440. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


175  Sin nihil esse velint: has formas, notitiasque,
176  Primitus insculptas quas dicunt mente, nisi ipsam
177  Vimque, potestatemque videndi plurima rerum;
178  At cur non etiam sic omnia, scilicet omni
179   Novimus in vita quaecumque, aut nosse queamus
180  Mortales? certe est nobiscum haec nata facultas,
181  Interior nostris nimirum in mentibus alma est


1441. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

ipsa, et nomina
249  Pluribus aptari quae possint rebus, habemus, (quaedam,
250  Quàm singillatim multas res, unde necesse est,
251  Notitiae quaedam communes exoriantur:
252  Scilicet in rebus cum nostri plurima sensus
253   Exempla ostendant, quae constent ordine quodam
254  Inter se certo, facile hinc se tollit ab ipsis
255  Mens sursum exemplis, rebusque abducta locisque


1442. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

vel queis data nondum
298   Nomina sunt, vel quae communi voce fruuntur.
299  His ergo geminis tantum de fontibus omnes
300  Notitiae menti, quotquot sunt, suppeditantur:
301  Scilicet aut ipsis venere a sensibus extra,
302  Aut post a variis animaï motibus intus.
303   Tertia nulla via est, qua possint insinuari
304  In nostros animos, nec ab ulla parte meare.


1443. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

veniatque quietis
327  Alterum in alterius partem, partemque laboris:
328   Alterum ab alterius proin motu pendet, et inde
329  Excipit impulsus varios, redditque vicissim:
330  Scilicet hoc animi nobis mens conscia monstrat.
331  Praeterea hanc animi vim nostri in corporis artus
332  Partim exerceri sponte, ingratisve necesse est,
333   Non id augi ut nequeat, quod


1444. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

queat nobis, praestoque repente
363   Esse tenebrosae subeuntibus abdita regna
364  Naturae; velut Aenean excita Sibylla
365  Taenariae duxit per opaca silentia noctis?
366  Scilicet illam ipsam vestigarunt rationem,
367  Qui causas rerum vestigavere latentes.
368   Infinita tamen causarum summa profecto est
369  Haud minus idcirco, quas ignoramus, et ullo


1445. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


576  Praeterea, quoniam his inventis tempore longo
577  Nil fuit adjectum, nihil addi posse putatum est.
578   Tot variis auri tentata per omnia demum
579  Cum fuerit natura modis (ut scilicet omnes
580  Semper erant avidi mortales divitiarum)
581  Extudit hoc tum sera dies, candente receptum
582  Ut lympha, Regis quam pulchro nomine dicunt,
583   Aurum


1446. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

ratione resolvat
617  Notitiam gemina, et distinguat nomina rerum:
618   Censeri siquidem natura haec utraque partim
619  a nobis poterit, velut in se est, veraque, rebus
620  Scilicet a cunctis secreta, abductaque: partim
621  Ipsa eadem possit spectari, in rebus ut extat,
622  Afficit et nostros sensus, et credita vulgo est.
623   Et primò veram, velut in se est, si tueare


1447. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


739  Altera perpetuis vicibus (licet ille profecto
740  Obtutum non saepe vices convertat ad istas
741   Unam rem versans aliquam): nos dicimus illud
742  Momentum, species quo scilicet una videtur
743  Tantùm animo, nec adhuc decesserit advenienti,
744  Momentum, quo non pars temporis ulla videri
745  Esse minor queat, et breviori transvolet ictu;


1448. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

praesentes corpora turbant,
837  Deque sui ratione status decedere cogunt?
838  Ergo qui motus nullis sunt viribus orti,
839  Apparent tantùm, nec re, sed nomine constant.
840  Scilicet impressae vires in corpora multa
841   Interdum efficiunt, aliud referatur ad illa
842  Si tum corpus, uti queat apparere moveri,
843  Stet licet, ut nautis montesque, urbesque recedunt,


1449. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


884  Non ipsae, quarum praemonstrant nomina, res sunt,
885  At quaedam, sensu quae percipiuntur, earum
886   Mensurae rerum, verae, errantesve, sed víum
887  Ob longum in populo firmatae: scilicet ille
888  Veris saepe quidem rebus permutat inanes.
889  Propterea veros rerum cognoscere nobis
890  Difficile est, atque a visis dignoscere motus;
891   At non naturae


1450. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


891   At non naturae variam callentibus artem
892  Ingeniis id semper ab omni parte negatum est:
893  Partim per motus, quos possis subdere sensu,
894  Partim et per causas, effectaque, scilicet ipsas
895  Per vires, veros ad motus progrediuntur,
896   Atque ita, quos nequeant unquam sentire, docentur.
897  Verum quod superest, varios distinguere motus
898  Non


1451. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


921   At metimur eam minimo tum in tempore quovis
922  Correpto spatio, minimo nam tempore lapsum
923  Augeri nihil, aut minui finxisse licebit;
924  Temporis ad primum minimi si scilicet ortum,
925  Auctum quidquid erit, referamus, quidquid ademptum.
926   Denique se celerans aequaliter, atque retardans
927  Motus erit, paria aequali si tempore quovis


1452. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


951  Si tamen haec eadem constet sibi. Tum quia confit
952  Pluribus e punctis corpus; jam motus in ipso
953  Corpore tantus erit, quantus de motibus exit
954  (Sed sibi qui constent aequales scilicet) ejus,
955   Queis se puncta cient nimirum, corporis unam
956  Omnibus in summam conjunctis: proinde movetur
957  Cum corpus; genus hoc, motùs mensura profecto est,


1453. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


997  Arripiat quid in his mens, quo male tuta labascat,
998  Ante erit hìc nobis, quaerendi quae via veri,
999  Firmandum: quippe hoc vertuntur cardine cuncta;
1000   Errandi vites hac scilicet arte pericla,
1001  Quae non effugere Viri, scrutarier ista
1002  Tempore qui a veteri tentârunt; proinde ruinam
1003  Fecere in rebus naturae perspiciendis.
1004  Nam


1454. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

facies tres, oraque terna
1016  Ante timor, porro fuerant ludibria vulgi,
1017  Ausus et ex illo est latratus edere nullos)
1018  Tentavere novos in rerum indagine cursus.
1019  Scilicet in rebus servantes multa, tamen quae
1020   Tantae haud sufficerent noscendae denique moli,
1021  Multaque propterea rerum temere arripientes,
1022  Mente sua magnum subito procudere mundum


1455. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

primas
1045   Ad rerum causas, mortales, atque minutis
1046  Ingeniis natos, neque menti fidere tantùm
1047  infirmae, tenebris quae, ut caeco in carcere, septa est.
1048  Scilicet hoc regnum Naturae grande potentis
1049  Haud male possimus regnis componere nostris,
1050   Omnis res hominum queis recte publica constat;
1051  Prae multis veterum fuit olim quale Laconum,


1456. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

firmaque jura;
1117  Sin collata novis rebus lex claudicet hilum,
1118  Restitue adjungens, qua deficit, excidensque,
1119  Qua nimia est, et multa notans exempla reforma.
1120   Scilicet exemplis a pluribus undique lectis
1121  Mens similes facili ratione inducitur ad res:
1122  At quia per flexus sic pergimus, atque coacti
1123  Conjicere interdum sumus, haec tutissima non est


1457. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1227  Praesertim cum conjiciens dissolveret illa
1228  Oedipus, occulta quae Sphinx involverat arte?
1229  Accidere hoc rarò, vel vix queat, ut bene cuncta
1230   Qui vertisset, in id, quod verum est, scilicet idem
1231  Tum non inciderit; praesertim plurima verbis
1232  Si lateant aliis, quae debet nectere in unum,
1233  Proposita, et noscat bene quae constare soluta:


1458. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

nec unquam
1300   Vidimus, a nobis nec longe abducta valemus
1301  Cernere, quae supra nubes, super astra locantur,
1302  Ultra anni, solisque vias, stellasque minores,
1303  Scilicet, ut nunquam penetrari mutuà possint.
1304  Praeterea ratione pari quia corpora constant
1305   Omnia, quae circum nos tangimus, atque videmus,
1306  Extensa; extendi, quae sunt, opus esse fatendum


1459. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1383  In multis, mihi quae sat erit memorâsse, vel ipsis
1384  Quae pueris (dubitemne, tibi?) notissima constant,
1385   Omnibus e genere hoc conscriptaque lectaque chartis:
1386  Scilicet exiguum cum lata extenditur aurum
1387  In folia, aut flavo producti cortice filum
1388  Contegit argenti, perparvo tincta virenti
1389  Cum sale se in viridem multa induit unda colorem,


1460. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

quae sint
1416  Munera materiae, et nullis non cognita saeclis,
1417  Jam docui; nunc, quod superest, tu caetera mecum
1418  Contemplare, virûm praestantibus edita nuper
1419  Scilicet ingeniis, et magno inventa labore,
1420   Haud minus undique materiam diffusa per omnem
1421  Officia, et nexu semper conjuncta tenaci.
1422  Horum est de numero cunctis vis indita quaedam


1461. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

diffusa per omnem
1421  Officia, et nexu semper conjuncta tenaci.
1422  Horum est de numero cunctis vis indita quaedam
1423  Corporibus, qua posse videntur inertia dici:
1424  Scilicet in quo sunt, per se conantur eundem
1425   Illa vi servare statum, si nempe quiescant,
1426  Haud mutata quiescere, et haud mutata moveri,
1427  Si moveantur: et aequali lapsusque, viaeque


1462. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1501  Saepe solent, quo materia compacta minori,
1502  Hoc mage pernices longo dant tramite saltus.
1503  Porro habet a motu nomen vis ipsa, movensque,
1504  Quam genitum referas ad motum scilicet, audit;
1505   At si eadem ad solam referatur mobilitatem,
1506  Inde trahens, veluti mutato munere, nomen
1507  Audiet accelerens; tantoque haec auctior extat,


1463. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

haec auctior extat,
1508  Auctior illa movens quanto vis; praetereaque
1509  Quanto materies minor est in corpore moto.
1510   Compositos motus at dicimus esse, recentes
1511  Scilicet adduntur cum motibus ante receptis.
1512  Metiri facile hos possis quoque; nam vel eadem
1513  A tergo pellit vis corpora, qua prius ibant,
1514  Rapta via; spatium spatiis percurritur aequum


1464. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

multas
1611  Ex una faciunt, detexuntque, atque resolvunt,
1612  Quarum quaeque plagam in diversam tendat agendo,
1613  Ut pro re fuerit. quam tunc inquirere pergunt,
1614  Scilicet ut melius possint, citiusque latentem
1615   Prendere naturam: sic quae librata tenetur
1616  Viribus obliquis moles, atque aëre pendet;
1617  Pendebit pariter librata, immotaque, si sit


1465. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1707  Crescere sic credas etiam illa, inclusa sub îsdem
1708  Fingere quae possis spatia arcubus, a radiisque
1709  Comprensa e medio puncto venientibus oras
1710   Arcuum ad extremas; quae scilicet area prodit,
1711  Hoc genus, a filo, quod tensum a corpore possis
1712  Ducere ad immotum punctum, ut cum corpore latum,
1713  Quo latum sit cumque, sui vestigia linquat;


1466. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

insita corpus
1726  Vis feret; ex illo tenta hinc producere puncto,
1727  Ad quod directae contendunt undique vires,
1728  Tres radios tres ad regiones tramitis hujus,
1729  Scilicet extremas, mediamque, ubi temporis aeque
1730   Partiti tibi sunt confinia; bina videbis
1731  Tum spatia ex illo ante oculos nascentia ductu,
1732  Tres laterum costas, ternos et habentia flexus,


1467. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1762  Incurvo; quoque tum manifestum id constet, oportet,
1763  Quod doceo, curvos quanquam est via flexa per arcus.
1764  Ambigua nec item per te ratione tueri
1765   Tutemet ipse queas, quod scilicet ordine verum,
1766  Hoc genus, inverso patefit, si dicta retexas;
1767  Invenies siquidem, curvo si tramite pergat
1768  Corpus, quaeque suis ut respondentia semper


1468. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

punctum:
1846  Quae si absit, quoniam per idem removeret ab arcu
1847  Tum spatium sola impellens vis insita corpus,
1848  Corporis a curvo foret et fuga tanta meatu;
1849   Scilicet a puncto fugientem vim quoque quandam
1850  Percipimus simul esse, a vi quae prodit inerte,
1851  Quarum non eadem, neque par (licet utraque cogat
1852  Effugere) est mensura; via metimur inertem


1469. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

perempti
1873  Corpus ut ob Patrocli quondam atrox sanguinolentum
1874   Inter pugna diu fuit Hectora Grajugenasque
1875  Littore in Iliaco Trojae sub moenibus altis.
1876  Scilicet aequales vis exerit utraque nisus,
1877  Ut docui, spatioque pari metimur utramque.
1878  Sin aliena novis aptant haec nomina rebus,
1879   Ut melius, quod fit, nota sub imagine monstrent,


1470. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


2032  Cur nunquam in medio, in quod pellitur usque, quiescat
2033  Puncto, ubi cepit agi semel illos corpus in orbes,
2034   Cum, qui per numeros, per certas ire figuras
2035  Scilicet incurvos ductus quoscumque viarum
2036  Posse a corporibus signari quodlibet actis
2037  in punctum? Quin si punctum, certique meatus
2038  Noscere, vis, ipsum qua in punctum corpus agatur:


1471. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


2064   Tantorum; quamquam non sponte avellor opella,
2065  Verum invitus ab hac, subitoque ingrata futura est
2066  Ipsa queis, notique placent, retinentque labores.
2067  Scilicet in nostris vis est quoque mentibus illi
2068  Fors similis, qua materiam perhibemus inertem.
2069   Hinc non ipsa juvant nos tantùm expertia motus
2070  Otia, non requies semper jucunda laborum


1472. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

auctus, majoraque robora sumunt;
12  Nam Genus humanum, sua quo producitur omnes
13  Annorum per circuitus diuturnior aetas,
14  Cultius in multis, longeque peritius exit;
15   Scilicet adjiciens inventis artibus artes.
16  Attamen et tristes morbi incubuere repente
17  Mentibus interdum; veluti ferus horrida cum fert
18  Arma, et barbaricis grassatur moribus hostis,


1473. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


121  Quin agere ipsa eadem sese inter, agique vicissim
122  Percipiamus, ut haec et agant, et agantur, oportet,
123  Viribus hinc illinc aequalibus, oppositisque.
124  Ast hìc ne subito reputes, cave, scilicet aequa
125   Mutari celerem semper lapsumque, fugamque
126  Mensura. Debes hanc solis motibus ipse
127  Aptare, atque in iis hanc solis quaerere legem.
128  In gemino par


1474. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


242  Multa, et propterea minus a se mutua certant,
243  Quam prius accessere, recedere, multiplicique
244  Mensura minuunt ipsum hunc diversa recessum.
245   At cum nil minuunt prorsus, cum scilicet illa est
246  Vis vi, quae formam prius immutaverat, aequa,
247  Restituitque pari, quo tempore laesa, figuram,
248  Maxima dicetur, majore excrescere porro
249  Auctu


1475. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


300   Alterius, sed non fucati, incurrere cogas
301  in molem, validoque impellere verbere plagae;
302  Protinus haec etiam solâ, qua tacta, colorem
303  Parte feret, non in puncto tum scilicet uno,
304  Quod fieret, si dura foret, flectique negaret
305   Utraque, verum aliquo circum ducente per orbem
306  Latum se spatio, quod in ipso cesserat ictu


1476. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

istud motus cum motibus incrementum
324  Si jungatur, in hoc, et corpore nuper in illo
325   Qui fuerant seorsum, nova jam tum corpus utrumque
326   Afficiet ratio: si scilicet inferat ictum
327  A tergo, inque oras vis addita pellat easdem,
328  In quas cursus erat, properantius ibitur illuc;
329  Sin de fronte recens, proin et contrarius, ante


1477. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

corpora in oras
337  Aequalem oppositas post saevae verbera plagae,
338  Quantus sit, certa ut possis ratione videre;
339  Nosse modum par est, quo corpora colliduntur.
340   Scilicet, et quanto conflictus tempore fiat.
341  Atque hìc, ut valeam prope rem supponere nostris
342  Ipsam oculis, sine me duo fingere mollia prorsus
343  Corpora, quae quamvis revera extare negatum


1478. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illac:
366  Tunc etenim haec eadem pariter via recta quoque illud
367  Trajiciet punctum, sese in quo corpora pulsant.
368  Ast alia quacumque via genus alterum, oportet,
369  Scilicet obliquae fieri inter corpora plagae.
370   Ergo quae prorsus duo mollia corpora dixi,
371  Directa accedant in mutua vulnera plaga;
372  Ipsa ubi sunt primum tenui collisa duello,


1479. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


385   In partem, sed non aequales proinde, necesse est;
386  Nam sic inter eas, et corpora vertitur ordo,
387  Corpore uti majore minor, contraque minore
388  Major mobilitas sit corpore: scilicet ille
389  Ne novus exoriens impar sit motus utrinque.
390   His tibi subjunctis jam rebus, suppositisque,
391  Nunc duo fac properent in eandem corpora partem,


1480. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

haec foedera, coetus.
452  Haec fluere ex illo rationis fonte videmus,
453  Quae petit, aequato cum fiunt foedera jure,
454  Ut, quod lucratur pars una, hoc altera perdat:
455   Scilicet his etiam possis ut prendere legem,
456  Qua, quod agit, tantundem etiam in contraria agatur.
457  Sed, non directo properent si tramite cursùs,
458  At duo confligant obliqua corpora plaga,


1481. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

inducere nostris.
636  Hic quoque, jam supera quod dixi mollia secum
637  Obliqua statuens confligere corpora plaga,
638  Est opus, ut pariter dicatur, corpora, pressae
639  Scilicet ex ictu reparant quae damna figurae,
640   Obliquo in sese incurrant si forte meatu,
641  Ipsum hunc in geminos motum debere resolvi,
642  Et qui corporibus directos inferat ictus,


1482. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

pendent,
756  Tutemet ut facili poteris cognoscere pacto;
757  Postquam ea consisterit qualisque, et quanta potestas:
758  Gaudebis nodos dissolvere posse prope omnes
759  Scilicet, et dubios labyrinthi noscere ductus.
760   Protinus e genere hoc gravitatem hanc esse profecto
761  Ipse vides, deorsum in terram qua corpora circum
762  Contendunt; visque hac de parti cognita


1483. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ardua sese
791  Regna in Naturae primus, Pater ipse profecto
792  Omnia circum avide lustrantis, et experientis
793  Doctrinae, quae nunc ingentem excrevit in auctum:
794  Scilicet ipse viam post se constravit ituris
795   Longius, et certo deduxit tramite veri,
796  Qui procul in summo sistantur culmine demum;
797  At decorum primos tamen ipse insedit honores.


1484. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

carpitur, esse
858  Prorsus dimidium spatii, quod tempore eodem
859  Conficerent eaddem constanti concita cursùs
860   Impete, quo lapsùs se in fine illius agebant:
861  Scilicet aspicies, alte si quattuor ulnis
862  Sustollas ebur, et demittas deinde globosum,
863  Sic ut (contigerit subjectae cum sola terrae)
864  Illa, qua cecidit, plano super assere volvi


1485. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

corpus, oportet,
931  Quaeras, illa forent loca quam sublimia, corpus
932  Unde cadens ipsa hac se mobilitate tulisset:
933  Omnes tum poteris, qui fiant, noscere motus
934  Scilicet, ex illis si fingas ante quieta
935   Incepisse locis per sese pondera labi.
936  Alta queas ast ut loca non inquirere frustra,
937  Scire licet decies in sexta temporis ejus


1486. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

si permeet unum,
991  Mobilitate eadem geminâ bis dupla feratur
992  Per stadia, et geminum saliat per tempus; at istud,
993  Illaque si triplex sit, ter per terna volabit.
994  Scilicet haec animo cum cerneret ille sagaci,
995   Plus quam aliis quo se tollit Germania cive,
996  Cuique fuit tecum, praeclarum, haud regna, nec aurum
997  Propter, quaeque solent magnos committere


1487. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

corpora major
1056  Tollet mobilitas, hoc plus erit in saliendo
1057  Temporis insumptum. Quod si diversa vigeret
1058  Lex gravitatis, ut haec non esset par sibi semper
1059  Scilicet, at quantum vacuas procul iret in oras
1060   Terraï a medio fugiens lapis, hoc magis ipsum
1061  Cogeret ad medium gravitas, aequalia semper
1062  Tempora tum quoniam fluerent in quolibet illo


1488. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1088  Si tum particulae cujusvis mobilitates
1089  In sese repetas, omnis quae prodit, oportet,
1090   Summa eadem sit post conflictus, quae fuit ante.
1091  Certum hinc indicium contendunt, scilicet aequas
1092  Servari vivas vires, et semper easdem.
1093  Harum proinde petunt a mobilitate vigorem,
1094  In sese sed quam repetas; ut diximus ante.
1095   Haec super


1489. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

lites,
1161  Tollimus e medio si vis nova nomina vivae:
1162  Nam quae nil peragit, nec proin queat utilis ullas
1163  Esse ad res, illi cur vitam agitare sinamus?
1164  Scilicet a sola pendere hìc omnia noscas
1165   Mobilitate: hac tu percepta in corpore quovis
1166  Percipies etiam spatium, quo debet idipsum
1167  Corpus momento quocumque in temporis esse:


1490. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1200   Excipit impulsum. Quare omnes hìc tibi motus
1201  Causarum sint tota, opus est, effecta suarum:
1202  Fossaque propterea, quod tanta est, pendet ab illo
1203  Ordine, quo motu gignuntur scilicet omnes.
1204  Denique si spectes vario exsilientia ab ictu
1205   Corpora, percipias, opus est, ibi vim reparantem
1206  Amissam frontis speciem, notamque figuram,


1491. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1419  Hinc facile et spatia, et cursus numeramus eorum.
1420   Cernimus hoc etiam projecta volare meatu
1421  Corpora, per sese nec ea deflectere posse,
1422  Cum properant obliqua, viâ; quia scilicet illi
1423  Hoc proprium est, quo nos aliis dignoscere seumus;
1424  Curvantem sese ut si puncto semita in uno
1425   Contingat directa, repente recedere lege
1426  Debeat


1492. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

mempe, viaï,
1432  Puncto interceptis, et tractu quolibet illo.
1433  Quae ratio geminis constat quoque motibus, unde
1434  Obliquus confit, quo pergunt corpora jacta,
1435   Scilicet ut tibi nos jam paulo ostendimus ante.
1436  Ergo quod per iter projecta ita corpora tendunt,
1437  Illud idem est, species quod dicitur altera coni.
1438  Inde educta recens ars, qua fera pondera


1493. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

pectora glandes.
1464  Hos tantum attingit tum ferrum missile fines
1465   Extremos, cum dirigitur resonantis hiatus
1466  Ille globi medias caeli surgentis in oras,
1467  Scilicet inter eas, quae nostro desuper alte
1468  Impendent capiti, et quas circum terminat imis
1469  Finitor serpens regionibus: a mediisque
1470   Istis quae caeli distant aequaliter oris


1494. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

oras
1479  Directam mensuram, et fines finibus apta
1480   Hujus, et illius, duplex ut denique fiat:
1481  Ac tunc extremas via, fac, curvata per oras
1482  Transeat, a cono quae scilicet altera scisso est,
1483  Et medio exurgens tantum se vertice tollat
1484  Exinde in nubes, quantum globus insiluisset
1485   Aërias sursum recta projectus in auras;


1495. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1505   Quin fabricare domos, monumentaque tollere multa,
1506  Prospiciunt nunc mortales vestigia quorum
1507  Longe, namque via est praerupta, atque obsita prorsus.
1508  Scilicet ut memorant, loca qui per inhospita tendunt.
1509  Aëris at liquidis in campis motibus aër
1510   Undarum officiens plus detrahit inde, rotundis
1511  Quam cum vel lapidum, vel ferri molibus


1496. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1660   Queis volvunt curvo se corpora missa meatu;
1661  Primum et nunc aequi nobis volvenda per arcus
1662  Orbis, dein aliis post flexibus insinuanda
1663  Carmine erunt alio, queis scilicet usus, opusque.
1664  Denique de molli filo, vel pondera virga
1665   Suspendemus, ut huc commota agitentur, et illuc,
1666  Commotisque suas leges, sua certa canemus


1497. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tempora constant;
1673  Ne tu forte putes etiam per quoslibet arcus,
1674  Parva tamen qui sint pars circum totius orbis,
1675   Aequis temporibus volventia corpora ferri,
1676  Scilicet ut multi, quanquam haud ingloria rebus
1677  Nomina in his, ista ducti ratione putarunt:
1678  Nam ratio, dicunt, qua fit, peragantur ut aequis
1679  Chordae temporibus, quas imus terminat axis,


1498. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1681  Exiguis eadem quoque debet in arcubus esse,
1682  Cum prope quique suis aequi sint denique chordis:
1683  Proinde itidem aequali procursus tempore quosque
1684  Exiguos peragi, cum scilicet itque, reditque
1685   Exiguos, at non aequales, corpus in arcus.
1686  Hi procul a vera lapsi regione feruntur;
1687  Nam licet exiguus, longeque brevissimus arcus


1499. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1745   Transit, non tota transferrier incolumique,
1746  Qua primi sub fine ruebat mobilitate,
1747  Verum aliquam illius decussam perdere partem,
1748  Quantum conceptis tum scilicet officit aequor
1749  Motibus excipiens: quapropter, ut ante peractum
1750   Saepius est, motum in geminos dissolve retexens,
1751  Alter ut hoc aliud rectus super incidat aequor,


1500. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1757  Si quoque decrescat flexus, quo se aequora nectunt.
1758  Qui si infinitè tum denique decrescendo
1759  Vanescat prope, differitas oritura viarum
1760   Declinatarum, quae tempore scilicet aequo
1761  Quolibet intacta cum mobilitate seorsum,
1762  Cumque ita pauxillùm tenuata conficerentur,
1763  Vanescet pariter simul, et prope desinet omnis,


1501. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

decrescet ad infinitum,
1765   Quin et adhuc magis ad nihilum decurret inane,
1766  Ut parvis infinitè sit tenuior ipsa
1767  Rebus non novies, deciesve, sed infinitè,
1768  Scilicet infinitum aliud contingat ut infra.
1769  Quare, ita mutato quae perditur aequore quoque, est
1770   Tantula mobilitas, devolvier infinitè
1771  Ad parva ut si opus, rursusque ad parva, secundo


1502. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

compede vinctos,
1784  Sed quae sentiri nequeat, captivaque turba
1785   Cum simus, tamen ut victores plaudimus, et nos,
1786  Occiso Pythone velut, jactamus ovante.
1787  Scilicet illa animo comprendunt, vis quibus acris
1788  Ingenii est, fictumque luto meliore falit cor.
1789  Nocturnae vitant volucres fulgentia solis
1790   Spicula: fert diam lucem Jovis armiger ales.


1503. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1875   Circuitùs partem, cursum fateare, necesse est,
1876  Queislibet in punctis tanto magis esse, minusve
1877  Obliquum ad terram, quanto mage puncta recedunt,
1878  Aut minus haec medio de puncto, scilicet imo.
1879  Propterea, remanet cum duplo hic longior arcus,
1880   Aut brevior, duplo flexus tunc amplior ille,
1881  Tenuior aut contra est, ille, inquam, quem plaga motùs


1504. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1948  Corpora queis distant, spatiorum, transfer ad omne,
1949  Quod tibi cumque libet (ratio par omnibus extat)
1950   Multiplex spatium: manet immutabile verum
1951  Scilicet, atque unum servat per cuncta tenorem
1952  Exempla, atque uno claudit paria omnia gyro.
1953  Semper erit, spatiis queis corpora cumque locentur
1954  Bina, ut percursi tractus ab origine prima,


1505. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in fronte figuras,
2068  Ast animi sustentantes et percipientis,
2069  Et memoris vim, nostra queat distendier auctu
2070   Immani ut ratio simul et comprendere multa.
2071  Scilicet eruimus multa hinc, sed plura supersunt,
2072  Quae retegi se mper valeant: inventa labores
2073  Exacuunt, cumulantque nova, ad majoraque semper
2074  Deducunt: ullus diae terminus arti est,


1506. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

elemento)
2084  Rerum, perpetuò nos fingere quas variari
2085   Possumus, et veluti fluere, haec discrimina nobis
2086  Hasque vices tenues, quae parvo in tempore longe,
2087  Scilicet infinitè in parvo tempore fiunt,
2088  Est expendere opus, quoque ordine, qua ratione
2089  Mutuà sese inter referantur quaeque, videre.
2090   Primùm igitur partes, refert cognôsse, fluentes


1507. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

partes
2093  Respiciunt, infra quae sunt, descenditur illa
2094  Ad discrimina; et hinc ratio quoque certa, necesse est,
2095   Quaeratur, qua se respectant ipsa vicissim:
2096  Scilicet his parvis, infiniteque minutis
2097  Respondere aliae similes res invenientur
2098  Finitae, quaeque infinito proinde recedant
2099  Intervallo ab eis: tibi sic dissolvitur ergo


1508. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ex orbe triumphos,
2149  Sive ignes Galatea tuos, per caerula ponti
2150   Quae veheris Siculi, flagrantia desuper altis
2151  Nubibus Idalii Pueri dum spicula vibrant;
2152  Scilicet ut parva prius omnia ficta tabella
2153  Designet vero contingens quaeque colore,
2154  Disponatque situ? rebus locus omnibus, et vis
2155   Est sua; quisque illo, quo par est, perstat in actu.


1509. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


10   Atque ita res rebus componens, aequiparansque,
11  Protinus has illis longe distare fateri
12  Cogor, et immenso prorsus decedere tractu,
13  Utpote divinis humanas: scilicet illae
14  Invictae, stabiles, pacatae, aequaeque, bonaeque:
15   Turbatae haec contra, incertaeque, levesque, videri,
16  Semperque inter se variae, et plerumque nocentes.


1510. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

suo movet, et super ipsas
47  Supremum leges caput extulit, omnia vertens
48  Ut lubet: est contra, antiquis ubi legibus ipsa
49  Innixa est ratio regnandi; Rex ubi mutis
50   Scilicet addit vim, recipitque a legibus, atque
51  Utraque se media sic temperat arte Potestas.
52  Illic, Regnantum qua flectit cuncta libido,
53  Instans incumbit timor in mortalia corda,


1511. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

est usus earum!
182  Quamlibet inspicias si frondem, haec est quoque, dicas,
183  Cui sua debetur curvi natura meatus
184  Una uni; nil revera nam constat, ut ipsa est:
185   Scilicet haud alia est quam qua ratione requirit
186  Illa loci regio, tellusque, illa arbor, et ille
187  Ramus, et ille aër, et quae sunt caetera circum
188  Omnia. Si, genus hoc, mens singula cernere


1512. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

latere integere omnem.
203  Ex his, res aptas mensuris comparat omnes
204  Inter se, et rerum mensuras percipit ipsas,
205   Usa velut primis his mensurarum elementis,
206  Scilicet, aequales, quas congruere aspicit, esse
207  Res inter se, ititdemque pares remanere, pares si
208  Tum paribus partes addas, demasve vicissim.
209  Hinc recta ante alias via simplex esse


1513. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


259  Nostrae, quam excolimus, gravitatis, quamque doceri
260   Tma cupidi sumus hìc; praesertim si quid in illo
261  Sit, quod in aequando commoti tempore prosit
262  Corporis, it currens quod scilicet, atque recurrens;
263  Ut referunt, quibus haec tentata, retectaque primis.
264  Nonne operae pretium est igitur cognoscere, quali
265   Constet natura, quos et referatur ad ortus?


1514. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

earum.
304  Ter quater intentis oculis, manibusque retractans
305   Id repetebat, uti quid ab illo denique certi
306  Conjiceret: verum lanx terque, quaterque fefellit.
307  Scilicet audenti vultum hìc fortuna retorsit.
308  Esse sed id porro pondus, spatiumque repertum
309  Est triplum, atque itidemcurvati marginis oras
310   Hujus nempe viae distendi posse quaternos


1515. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


330   Ipso dimidius nimirum est ambitus orbis.
331  Atque id propterea prope duplex tempus, oportet,
332  Temporis illius constet, quo lapsus in arcu
333  Exiguo fieret foecundi scilicet orbis
334  Illius, ut super a dictis deducere possis.
335   Hujus praeterea prae cunctis una viaï
336  Optima dos; per eam quod puncta celerrimus extet
337  Trajectus


1516. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

facili ratione cadentum
534  Pertentare omnes ictus, et noscere leges
535   Corporum in impulsu;superà quae carmine longo
536  Omnia te docui, et vera ratione probavi:
537  Scilicet unam ad rem non uno tramite tantùm
538  Pervenisse queas: aditus patet undique rerum,
539  Si tamen insistas rectâ regione; neque extat,
540   Quod nequeas et ab ha, et ab illa parte tueri,


1517. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


558  In regione sitùs varia, varieque remotae
559  A clavo retinente super, diversa requirent
560   Tempora; propterea punctum id commune necesse est
561  Omnibus esse, simul collectae ut scilicet illo,
562  Non alio facerent, quam quo nunc, tempore cursus.
563  Hoc labor ante fuit medium perquirere punctum
564  Irritus, incerta longùm regione latebat:
565   Vera


1518. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

hìc est, dicere, tota
568  Ponderis insita vis: fili virgaeve tenacis
569  Verus limes hic est: mensura hinc incipit omnis.
570   At non hos nobis numeros tentare licebit:
571  Scilicet ingredimur pedibus vada proxima arenae
572  Littoreae, nostrosque profundius in mare gressus
573  Paulatim inferimus, donec magis altus hiatus,
574  Quam valeant Musae consistere, gurgitis extet:


1519. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quae non inducta canali,
627  Suspensa e tenui sed tantùm pondera filo
628  Inflectunt aequi varios iter orbis in arcus;
629  Sic aliqua pariter fiet ratione profecto,
630   Scilicet ut filum vibrans inflectere sese
631  Sic queat, appensum ut deducat pondus in arcus
632  Illos, qui non sint aequi pars orbis, ab orbe
633  At qui gignuntur converso, proque voluto.


1520. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

posse meatus
635   Incurvos, sursumque cavos quoscumque docendum est,
636  Quae suspensa moves de longo corpora filo.
637  Nec mihi festivos, facilesque his praecipe cantus
638  Scilicet in rebus, quarum praeclara, severae est
639  Plena tamen laudis, multique ars plena laboris.
640   Ut patrio aequoreas cum solvit littore longe
641  Pinus itura vias, peregrina aut merce laborans


1521. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

agitque
655   Tantùm, et cum ventis luctatur saepe, marique,
656  Et scopulos servat, nocturnaque sidera solers.
657  Rebus ab his pulchrae assequitur dein praemia laudis
658  Scilicet, et facilem vitam, placidamque senectam.
659  Sic me, cum longi vel finis carminis instat,
660   Ordior aut alios iterum post otia cursus,
661  Pulchra juvat praeferre animis spectacula, et


1522. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

multo est tutior alter
926  His modus in rebus; neque enim de simplice virga
927  Suspendunt alii pondus, sed nectere plures
928  Compactas vario inter se voluere metallo,
929  Scilicet ut minus hoc, mage distendatur ab aestu,
930   Quantum opus est, illud; proin, cum distenditur illud,
931  Fiat, uti pondus, quod item descendere virga
932  Fixum alia debebat, eo sustollere sese


1523. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

contrave, ruendo.
1032  Interea magni defensum nominis umbra
1033  Antiquum errorem prorsus dimittere nostro
1034  Ex animo par est: stetit haec sententia quondam,
1035   Scilicet esse citos mage lapsus, pondera constant
1036  Cum majora, fugamque minoribus esse minorem.
1037  Illa abiere quidem jam tempora, cum mortales
1038  Balantum pecudum vivebant more ferino.


1524. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1076  Aëris, ut nequeat, nostros, quodcumque supersit,
1077  Accidere ad sensus ulla ratione ciendos.
1078  Clausa sub hac igitur deprendimus omnia labi
1079  Corpora non alio, quam cursu scilicet aequo,
1080   Miramurque leves procero a culmine plumas,
1081  Et simul emitti magno cum pondere plumbi,
1082  Et clausas simul ire vias, socioque volare
1083  Impete


1525. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

densior esse.
1135   Si quaedam inspicias, paria et sint caetera circum,
1136  Ipsa obstans rerum fluidarum causa videtur
1137  Congruere in sese repetitae mobilitati,
1138  Scilicet ut bis dupla ex ista duplice fiat,
1139  Ternaque ter, si tantùm auctùs tres ista receptet.
1140   Sin alia inspicias, similem auctum, causaque restans,
1141  Mobilitasque feret, nam dupla a duplice


1526. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

educta liquentes,
1255   Tanto mersa minus, quanto leviora, natabunt.
1256  Aëre sic etiam tenues consurgere fumos
1257  Cernimus, atque leves sursum volitare vapores,
1258  Scilicet undaï claudentes aëra bullas
1259  Intra se, multo rarum magis atque calentem.
1260   Quare, cum corpus super undas fluctuat, illud
1261  Esse minus debet grave sustentante liquore.


1527. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

unda.
1290   Non igitur satis est, ut majus corporis extet
1291  Pondus, uti queat id mergi, quam pondus aquaï:
1292  Ast opus est, discrimen uti quoque ponderis istud
1293  Scilicet exsuperet vires, quibus unda repugnat
1294  Disjungi, findique tenax; discrimen at ipsum
1295   Si non majus erit vincendis viribus, undis
1296  Immersum corpus stabit quocumque locorum


1528. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ab his igitur, quas diximus ante, duabus
1308  Obstans vis oritur causis, dum corpus in auris
1309  Aëris est, deorsumque cadit, terraeque propinquat:
1310   Quarum quae prior est, liquidae qua scilicet ipsae
1311  Finduntur partes, quemvis quacumque fluente
1312  Motum in materia generatim tardat; at illum
1313  Praepedit altera, per spatium grave nempe, fluensque


1529. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

de fornice vitri,
1364  Invenies, quantum tribuendum cuique profecto
1365   Aëriae pondus moli; de corpore quovis
1366  Quantum et proin furtim decerpat ponderis aër,
1367  Scilicet in mediis cum corpora pendimus auris.
1368  Si quoque corporeas cohibentes pondera moles
1369  Ignores, quantum sint augmina densa fluentum,
1370   Et solidarum inter se, possis prendere, rerum;


1530. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

suspendere corpus
1393  Sive hac, sive sitùs illa ratione, vel ipsi
1394  Inniti facias, sic ut libretur ab omni
1395   Immotum latere atque aequaliter undique pendat,
1396  Scilicet id medium punctum gravitatis habendum est;
1397  Nam puncto hoc nixum corpus convertier unquam
1398  Per sese nequeat laterum gravitate suorum,
1399  Ni simul et punctum descendat; proinde manere


1531. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

unquam
1398  Per sese nequeat laterum gravitate suorum,
1399  Ni simul et punctum descendat; proinde manere
1400   Est opus immotum corpus, si immobile punctum est,
1401  Scilicet ipsum si delabier impediatur.
1402  Propterea virgam sine pondere concipe longam,
1403  Et rigidam, cujus nectantur finibus ambis
1404  Aequales utrinque globi, suspensaque puncto


1532. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1429  Conjungat variâ inter se regione locatas;
1430   Quaeque magis tanto pollens est, quo simul in se
1431  Fortior est, et per spatium quo majus abiret,
1432  Si victrix, vel victa foret (quod scilicet ipsa
1433  Per spatium rectà vis nititur ire, vel oram
1434  Est quod in oppositam contra). Vigor omnis hic ergo,
1435   Momentumque alio quem dicere nomine suemus,


1533. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1434  Est quod in oppositam contra). Vigor omnis hic ergo,
1435   Momentumque alio quem dicere nomine suemus,
1436  Quo pugnant vires inter se, confit ab ipsa
1437  Vi simul, et spatio, repetita scilicet a vi
1438  In spatium, quo tum descendunt, insiliuntve.
1439  I nunc per varios, multiplex machina queis est
1440   Structa, modos: perquam possit vis parva tenere


1534. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1491  Usque viri, facilique simul, longoque labori
1492  Instant: pro numero trochlearum tempora crescunt,
1493  Decrescitque labor: tolli vix pondera saepe
1494  Percipimus sensu; mora prodest scilicet ipsa.
1495   Mille aliis variata modis quoque machina nobis
1496  Plurima conficitur, dentesque adhibere rotarum
1497  Proderit, ut possint augeri mobilitates,
1498  Aut


1535. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ad terram, gravitas ut tota retexta
1550   In geminas si sit partes, quarum altera rectà
1551  Insistat clivo, vi dirigat altera eodem,
1552  Scilicet ut partis pars triplex illa sit hujus.
1553  Non tamen haec lex sit tibi firma, immotaque; namque
1554  Diversa asperitas restantem vim quoque possit
1555   Diversam facere; et si partes aequore


1536. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1615   Quam docui, de natura deducere possunt;
1616  Nempe, extra corpus si quaeviscumque locetur,
1617  Planities, fore, ad hanc ducti ut simul omnibus omnes
1618  A punctis tractus, aequales scilicet illi,
1619  Summae tractuum item totidem sint, quae fieret, si
1620   In punctum medium gravitatis puncta coirent
1621  Omnia, et hac una simul in regione manerent;


1537. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ibidem est;
1636  At quo materies minor est, plus distet ab illo.
1637  Sed tria deinde tibi referantur corpora si se
1638  Inter, jam quid ages? punctum commune duorum
1639  Scilicet invenies, ibique illa coire putabis,
1640   Unum ut de geminis, duo fingas de tribus esse.
1641  Sic quoque si fuerint quantumvis plurima, primò
1642  Si bina inter se tentes, tum bina referre


1538. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

hac non poterit partem deflectere in ullam:
1673  Quandoquidem hoc gemino quoque tempore distet, oportet,
1674  Aeque alia tum a planitie, quam fingimus extra
1675   Eductam haud aliter, quam prima est; scilicet îsdem
1676  Distantes spatiis sese inter ut undique constent.
1677  Si modo planities eadem loca bina per illa
1678  Altera ducatur, primam secet ipsa, necesse est,


1539. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

omnibus istis
1710   Compositus fiat motus; quodcumque, necesse est,
1711  Illic sit punctum finito hoc tempore, ubi esset
1712  Denique idem, vires si succedentia tantùm
1713  Scilicet egissent per tempora; proinde nec istis
1714  Mutari junctis spatiorum summa valebit.
1715   Denique vel curvo quocumque, vel impare motu
1716  Scilicet illa tibi, quae diximus ante, ferantur


1540. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

succedentia tantùm
1713  Scilicet egissent per tempora; proinde nec istis
1714  Mutari junctis spatiorum summa valebit.
1715   Denique vel curvo quocumque, vel impare motu
1716  Scilicet illa tibi, quae diximus ante, ferantur
1717  Puncta, aut corpora, uti tamen ille sit ortus inerti
1718  Sola a vi, solis itidem cum viribus illis
1719  Internis, quibus inter agunt se corpora,


1541. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ante
1841  Sic patrio longam caelo, ut procurrere seno
1842  Procursu decies huc illuc qualibet horae
1843  Deberet decies in sexta concita parte;
1844  Esse moras virgae majores scilicet illic
1845   Sensit, tamque magis longos constare rotarum
1846  Circuitus, ad quamque diem de partibus horae
1847  Ut decies senis geminas prope, dimidiamque
1848  Addi


1542. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1974  Collustrare datum est, animus peregre ibat, et omnes
1975   Impiger immensas mundi penetrabat ad oras
1976  Ipsis cuncta petens a causis, evolüensque.
1977  Scilicet hinc, et quae se terram fundere circum
1978  Debuerit gravitas, et qua ratione, patebat,
1979  Quasque vices varia regione subire locorum.
1980   Namque alter, super axe suo dum volvier amplam


1543. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

circum sunt, omnia nisus
1983  Orbis de medio fugiendi, non tamen aequos,
1984  Edere; nempe locis agitur queis maximus orbis,
1985   Majores aliis conatus esse calenti
1986  Scilicet in terra; breviores ducier orbes
1987  In geminos exinde polos; proin effugiendi
1988  Continuò quoque vim minui, et decrescere, donec
1989  Vis, et circuitus vanescat cardine in ipso.


1544. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

millibus, axem.
2028  Hactenus his veluti constructis multa profecto
2029  Contigit, et majora super, potioraque longe
2030   Addere Newtono, summumque imponere culmen.
2031  Scilicet huc ratione sua delatus, et omnem
2032  Prospiciens late in partem, quantum intulit orbi
2033  Notitiarum, et qua mentes ditavit opum vi?
2034  Principio, ratio servatis ut bene rebus


1545. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

est, denique totam.
2041  Hanc ut inaequalem, neque punctum prorsus in unum
2042  Undique directam terrae regione locorum
2043  Pro varia totam gravitatem censuit esse,
2044  Scilicet exortam per vires, a quibus omnis
2045   In se materies trahiturque, trahitque vicissim,
2046  Conservatque ratas leges quae tracta trahendi:
2047  Virium uti summa gravitas coalescat ab omni,


1546. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2056  Aequos sufficient ausus: nunc pondera rerum
2057  Jam vidisse sat est terras non una per omnes,
2058  Diversisque locis urgeri corpora deorsum
2059  Dissimili nisu gravitatis, scilicet illic
2060   Tardius, hìc contra paulo cunctantius ire.
2061  Quin et forte locis îsdem, quod deinde monendum est,
2062  Credere vix possis tempora longa manere


1547. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

denique prorsus
2079  Turbata, oppositis devictaque viribus ullos
2080   Vix jam edunt nisus, vix usquam impellere possunt.
2081  Exsurgunt aliae tum prava ab origine vires
2082  Scilicet, et veluti cum nobis exoriantur,
2083  Ortum a Natura simulant duxisse potenti.
2084  Hinc varia exagitant, diversaque pondera mentes
2085   Omnibus in rebus nostras. Quid denique constat?


1548. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

non posse ferinos,
2199  Nec suavi institui vitae ratione putabant,
2200   Ni pueri prius incipiant mollescere amore,
2201  Contendantque suis jam tum placuisse docenti
2202  Scilicet et factis, et corpore, flexile fiat
2203  Ut sic ingenium, culturaeque artibus aptum:
2204  Blanditiis facile esse animos fregisse feroces.
2205   Crimen adulterium est, et dedecus; est ubi


1549. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ora Parentum
2232  Nati, atque imbelles, sed iniqua sorte, Puellae.
2233  Incita laudatis exemplis acrius usque
2234  In scelus hoc agitur plebs, atque exempla novantur.
2235   Scilicet unum plebs imitatur multa Catonem.
2236  Mos ferus Europam late olim invaserat omnem,
2237  Insimulatus, uti, fuerat qui crimine quovis,
2238  Diceret orando non coram judice causam,


1550. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

annos.
2256  Nempe animos, verum quod sit, minus incitat, ipsi
2257  Quam quod opinantur mortales, fictaque majus
2258  Plurima pondus habent; fictis stant plurima rebus.
2259  Scilicet ipsa solet varios convertere in usus
2260   Se ratio, et facies, quas tum circumspicit extra,
2261  Induit, ut, quo non paulatim assuescere possit,
2262  Nil adeo incultum constet, dirumque,


1551. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sterneret armis
2296  Hectora, raptaretque diu deforme cadaver,
2297  Exciperetque senem Priamum, stratumque videret
2298  Ante pedes nati exuvias deposcere regem.
2299   Scilicet his animi vita vertuntur in omni
2300   Perpetuis vicibus; vix idem permanent una
2301  Saepe die tenor in nobis; mutamur in horas
2302  Interdum, rebusque novis quia pellimur usque,


1552. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

nil rebus in ullis
2308  Admiratur enim nimium, nil aestimat ultra,
2309  Quam par est; tantum, quae nobis indita, sentit
2310   Pondera naturae vigilans, et ducitur illis:
2311  Scilicet huic aequam rationem accommodat uni,
2312  Incertus vita huc, illuc ne fluctuet omni.


1553. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


195  Illam sit, pila qua transcurrere millia mille
196   Bis decies, terrae converti denique circum
197  Totius molem queat, et loca visere prima,
198  Unde emissa fuit, confecto scilicet orbe.
199  Ac tum servata, qua primum est mobilitate
200  Jacta, parem rursum gyrum repararet, eaque
201   Praeterea ratione alios, aliosque sine ulla
202  Fine; ita


1554. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


211   Aequalem circum semper raperetur in orbem,
212  Continuoque via a tangente rediret in arcus.
213   Nonne vides, fiat quod faxi in pondere jacto,
214  Prorsus et in luna fieri? Si scilicet illud
215  Projiciatur ea, qua dixi, mobilitate,
216   Aura neque obstet, iter tum detorquebit in arcum
217  A tangente via descendes; ut quoque motu
218  Descendit luna


1555. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


236   Parte horae decies in sexta, scire licebit.
237  Proinde etiam quanto pars arcùs ultima tractu
238  A tangente via distet, quae parte sit ejus
239  Producta a prima, communi scilicet ortu.
240  Sola parit gravitas tantum illo tempore lapsum
241   Deducens lunam; hunc inita ratione videbis
242  Ter quinos aequare pedes; quot nempe deorsum
243  Corpora


1556. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Integrae pro non aeque distantibus esse
262  Diversas, variasque locis, decrescere semper
263  Plus, loca distando quam disjiungantur; eisdem
264  Scilicet a spatiis, in sese si repetantur
265  Mutuà, metiti, quantae sint, possumus illas,
266   Nimirum quanto loca per majora minores.
267   Utque fidem minus his renuas adjungere dictis,


1557. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

renuas adjungere dictis,
268  Protinus exemplo multarum constabilire
269  Ipse queas legem hanc rerum, quas cernimus uno
270  A puncto circum exire, et diffundere vires,
271   Scilicet ut lux est, quam fulgida lumina jactant;
272  Tractibus haec etenim duplis, bis duplice debet
273  Parte sui minui, pariter ter triplice ternis,
274  Et denis dena decies, proin in minuendo


1558. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

magis ampla rotundi
283  Est spatii facies; facies sed crescere certum est
284  ( Augentur cum mole globi ) ratione profecto
285  Non alia, quam qua tractus a lumine semper
286   Scilicet in sese repetiti crescere debent.
287  Quare quo tractus puncto a flammante sit ipse
288  Major, cum repetas in se se ubi scilicet, illa
289  Rarior hoc certe lux, languidiorque meabit.


1559. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


285  Non alia, quam qua tractus a lumine semper
286   Scilicet in sese repetiti crescere debent.
287  Quare quo tractus puncto a flammante sit ipse
288  Major, cum repetas in se se ubi scilicet, illa
289  Rarior hoc certe lux, languidiorque meabit.
290  Subjicere hanc oculis rationem sic quoque possis;
291   Lampade per noctem succensa longius adsta
292  Te


1560. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vicissim.
329  De genere hoc igitur Sol est quoque, quem loca terris
330  Non adeo disjuncta, illis longe omnibus astris
331  Majorem ostentant, lucis vitaeque parentem
332   Scilicet: hunc obeunt vario famulantia motu
333  Terna bis astra, Deûm praeclarum nomen adepta,
334  Discurruntque vago cursu in regionibus amplis.
335  Mercuriusque, Venusque vagantur, Vestaque Tellus,


1561. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


392  Tum quoque erat? Structi jam protinus orbibus orbes
393  Magnis exigui, terga ut devexa voluti
394  Hi super illorum, secum unà haerentia summo
395  Margine deferrent errantia scilicet astra,
396   Per Terrae ut convexa extantem fert rota clavum.
397  Quanquam olim at melius multis statione movere
398  Visum sit Terram, atque immotum figere Solem:


1562. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

statione movere
398  Visum sit Terram, atque immotum figere Solem:
399  Post facile effluxit, Samio Sene condita caeli
400  Quae fuerit facies, atque astris reddita jura;
401   Scilicet obliti sese sunt ire per altum
402  Aethera Mortales cum Terrae corpore magno;
403  Id quoniam sensus vulgo non afficit ullos;
404  Donec et e Veterum monumentis protulit oras


1563. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

est proditus error.
423  Sin etiam insidias hostiles Induperator,
424  Cum timuit, detexit, et evitavit; at idem
425  Secures saepe improvisum illatus in hostem est.
426   Scilicet aetherii tibi Legifer inclyte Mundi,
427  Dum dubitas, fraudemque times, nova jura per altum
428  Contigit invehere, et certissima figere caelum.
429  Mars primus indomitus cunctorum restitit


1564. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


473  Continuo per acum proin transcurrentis, et illa
474  Quantum increscentis, tantum hac de parte minuti.
475  Sic per humum circum species signabitur ovi
476   ( Subtus acùs acies signabit), scilicet illa,
477  Quam libuit secto de cono dicere primam.
478  Sed capita haec fili si non disjuncta fuissent
479  A sese, sed fixa simul, vertisset in orbem
480  Sese acus


1565. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

addens
568  Se toties sibi nempe, quot extat partibus unis
569  Compositum: at repetas in se bis quemlibet horum,
570   Se sibi cum toties, quot constant partibus unis,
571  Scilicet addideris, toties, quod prodiit inde,
572  Rursum addens; ita formatos ratione videbis
573  Respondere pari primos, qua deinde secundos
574  Inter se numeros, atque ordine stare vicissim


1566. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


752  Praeterea ad sua Prima rapi, nec legibus îsdem
753  Non agere has vires, gravitas quibus ipsa propinquam
754  Hic agit in Lunam, atque in caetera corpora circum,
755   Scilicet ut decrescat, et imminuatur eundo
756  Pro spatiorum, in se si tum repetantur, adauctu.
757   Ipsa huc temporibus respondens area semper,
758  Ut docui, nos jam propius quoque duxit, ut astri


1567. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


796  Inque locis variis expendens, quodlibet astrum
797  Queis errat, speciem dum circum terminet ovi,
798  Crescere, vel minui cernes, velut ordine verso
799  Imminui debet repetitum scilicet in se,
800   Crescere vel contra spatium, quo parvulus arcus
801  Est procul a medio puncto rapiente remotus.
802   Nunc versa si forte viae ratione subire
803  Ad


1568. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


801  Est procul a medio puncto rapiente remotus.
802   Nunc versa si forte viae ratione subire
803  Ad versum, atque illuc, discessum est unde, reverti
804  Si cupias, geminos si scilicet ipse meatus,
805   Hoc genus, inter se tentes conferre vicissim
806  Per caelum spatio quantumvis impare ductos,
807  Aspicies, illa, qua dico, si ratione
808  Vis in


1569. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

legem te protinus esse
810   Deducendum ad eam, quae circum tertia Solem
811  Floret de numero ternarum, qua referuntur
812  Tota ad dimidios transversos scilicet axes
813  Tempora, vel media ad spatia, ut jam diximus ante.
814  Nonne vides, certo ut junguntur foedere vera?
815   His veluti gradibus si progrediaris et ultra,


1570. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


817  Per speciem coni si pergat corpus, eodem
818  Illic vim fieri variam quoque more; neque ullos
819  Posse alios generis cujusviscumque meatus
820   Corpore signari, quod vis ea scilicet urget,
821  Quae spatiorum in se repetito carpitur auctu.
822   Proin circa Solem vis Solis in omnia late
823  Diffusa est spatia, et Saturui vis quoque circa


1571. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vertere coeptes
891  Forte vices, primaeque secundam sufficere, erres.
892  Sic quoque quo nocti committitur excipienti
893  Alma dies, tempus, possis ad utrumque referre,
894  Scilicet aut finem lucis, noctisque ruentis
895   Principium; nam lux erepera est, et mixta tenebris:
896  Ultima sic quae sunt hyemis, tu prima tepentis
897  Tempora item veris dicas; aetasque virilis


1572. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


908  Constiterunt tandem, sublata vi gravitatis
909  In caelum, inque suis circumvaga legibus astra,
910   Proptereaque suos etiam cohibente Cometas
911  In gyros. Ipsi sunt scilicet astra Cometae,
912  Quae caelo interdum comparent, obsita circum
913  Crine, et lucentem plerumque trahentia caudam:
914  Motu hos raptari, quo sidera cuncta, diurno,


1573. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


921  Liber, et haud ullo signatus limite certo
922  ( Quamvis continuum, quodcumque est, nec sine lege
923  Ipsorum sit iter) porro est propriumque, suumque,
924  Ut distent aliis hoc uno scilicet astris.
925   Fulgentes tanquam ferali luce Cometas,
926  Praesagaque mali perterrita pectora quondam
927  Indicium irati credebant lugubre


1574. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

secuta malorum est
936  Lumen; et id nunquam pavitantia corda fefellit?
937  Nunquamne uberior, longeque salubrior annus
938  Successit, vel composito pax laeta tumultu?
939  Scilicet insuetis, quae praecessere, solemus
940   Ignari rebus, qui sunt tum deinde secuti,
941  Eventus tristes praesertim, luctisicosque,
942  Quique premente malo nostros percellere possint


1575. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quod noscere motu
1044   Illorum inter se collato, et lumine, quo sunt
1045   Perfusi, pariter collato errantibus astris,
1046  Si varias rerum mensuras scilicet, atque
1047  Si numeros tentare ausos caelestia calles.
1048  Proin veluti, quicumque aliqua in ditione moratur,
1049  Cogitur illius leges, et jura subire
1050  


1576. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et jura subire
1050   Imperii, rituque pari cum civibus uti;
1051  Sic quoque, nonne vides, oculis mortalibus ipsi
1052  Deprensi cum sunt spatio in propiore Cometae,
1053  Scilicet in noto Solis discurrere regno
1054  Nonne vides, inquam, vaga ut astra coërcita certa
1055   Sunt gravitate, atque invicta vi Solis aguntur
1056  In Solem, quoque vimque, potestatemque Cometas


1577. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1058  Nec proin incerta cum libertate vagari;
1059  Intorquere suum sed inter, velut astra, per oras
1060   Sublimes, et de coni signare figuris
1061  Unam proscissi, quod scilicet ante probatum est,
1062  Ipse foci cujus punctum Sol occupet amplus,
1063  Et sedeat velut in folio rutilante Tyrannus.
1064   Sed quae semita erit proscissi haec denique coni?


1578. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

possunt
1140   Ductibus incurvis magis, atque patescere menti.
1141  Sic quaesita via est, loca quae deferre Cometas
1142  Per servata queat, radiorum et fila secare,
1143  Scilicet ex oculis recta quae tendere fingas,
1144  In regione foci consistat ut ignivomus Sol,
1145   Temporibusque suis respondeat area quaeque.
1146  Protinus eventu res est lustrata secundo,


1579. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1206  Terrae iter (extremas Mundi quod finge per oras
1207  Distendi quoque, si sit opus), spatiumque, quod extet
1208  A Solis medio minimum, et qua parte locetur
1209  Conversum, vertex transversi scilicet axis,
1210   Quoque hic trajicitur, momentum temporis ipsum.
1211  Haec elementa tibi cum monstrent puncta secundae
1212  Omnia, quae a cono est, formae, primae quoque partim


1580. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1234  Nec mage quod falsi procul a regione recedat.
1235   Sex velut a spatiis astrorum, atque ordine noto,
1236  Et motu, ratio percepta est ordinis horum,
1237  Motùsque, spatiique, ad Solem scilicet una
1238  Lege trahens gravitas; sic a gravitate, suaque
1239  Lege, Cometarum fieri qui finxerat ipsos,
1240   Quos tum ignorabat, motus, re


1581. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1299  Efficere harmoniam possunt, sensumque movere
1300   Suaviter, et dulci perfundere pectora motu.
1301  Consimile est quiddam, si circum obeuntia Solis
1302  Extendas vires in sidera; scilicet ipsas
1303  Concipias Solis vires vaga in astra, Cometasque
1304  Intendi varie, proin et diversa referre
1305   Pondera posse, minora quidem crescentibus ipsis
1306  In


1582. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vocum
1313  Pluribus e chordis jucunda, jubensque Camoenas
1314  Ire, redire vias circum, et glomerare choreas
1315   Per varios ductas flexus, pulchrosque per orbes,
1316  Scilicet astra quilibus circumvaga corripiuntur.
1317  Mos erat hic olim, Veteres quae multa docebant,
1318  Indoctam plebem celare, animosque profanos,


1583. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

profanos,
1319  Et procul ipsas res, tenuique in parte referre,
1320   Credebant fidis tantum quas auribus, atque
1321  Tentatis animis per dura, per aspera longum,
1322  Scilicet integris vitae, egregiique silent.
1323  Quamvis haec igitur solers magis esse videri,
1324  Quam mihi vera queat ratio, qua creditur aetas
1325   Prisca Virûm Solis vires texisse trahentes


1584. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1407  Ut Tabulae illorum loca, tempora, mobilitates,
1408  Et spatia, et cursus referentes ordine certo,
1409  Incipiant saeclis confectae errare vetustis,
1410   Mutato caelo haud mutatae scilicet ipsae,
1411  Poscere et incudi se reddier, et renovari,
1412  Atque iterum ex obitu florente aetate renasci.
1413   Simplice nitatur porro cum pergere semper,


1585. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

pergere semper,
1414  Quidquid agit Natura, via, nec in omnibus unam
1415   Non spectet rebus rationem, consimilemve;
1416  Jam fateare, opus est, proprium quoque materiaï
1417  Scilicet hoc omnis munus trahere esse, trahique;
1418  Cum quae subjecta est nobis, trahat, atque trahatur,
1419  Quo possunt sensus pertingere cumque, trahentem,
1420   Tractam et materiem fervantibus undique


1586. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

unumquodque sua vi.
1463  Et qua mobilitas oritur vi, non ea certe
1464  Materiae raptae respondet, sed rapienti.
1465   Sic superà aequali lapsu celerare probatum est
1466  Scilicet in terram parva, atque ingentia eandem
1467  Pondera. Quapropter gemina ratione necesse est
1468  Mutari vim posse, haeret quae in corpore tracto,
1469  Mutato aut numero punctorum nempe


1587. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1521  Sentiet et vires, nec victum viribus ibit;
1522  Librantur quoniam oppositae, officiuntque vicissim.
1523  Hoc fit item, primam coni si crusta figuram
1524  Proscissi referat, similem utraque, scilicet intra
1525   Et quae clausa latet, quaeque extra inflectitur, atque,
1526  Inter se quibus est punctum commune relatis
1527  In medio; interno siquidem vicinus uni
1528  


1588. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1582  Scrutantes quidam, quid Mundi illexerit ipsum
1583  Artificem, legem ut voluisset materiaï
1584  Ponere, quam doceo; multis rationibus addunt
1585   Hanc etiam, totis communem scilicet istam
1586  Corporibus legem, queiscumque et partibus esse
1587  Illorum exiguis, et quo libet, usque minutis.
1588   Praeterea duo puncta globorum fulta duorum


1589. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1593  Et quamvis tum forte globo includatur in uno
1594  Tantum materiae, quanta constare minores
1595   Hos alios octo posses; non major ibidem
1596  Tanto vis erit ipsa, at duplo scilicet; illud
1597  Ut duplo a media punctum regione recessit
1598  Plus quam aliud. Ratio est horum manifesta profecto;
1599  Namque rotunda trahunt duo sic ea corpora, punctum


1590. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

deprendere possis.
1724  Praeterea non jam qualis foret, undique laevis,
1725   Terraï positus, quique asperitate careret,
1726  Noscimus, ut varios deflexus inde petamus.
1727  Scilicet haud aliter, nisi stratae marmore lymphae
1728  Nos terrae positum finimus; sternitur unda
1729  Ast ob eam tantum rationem, pondera deorsum
1730   Qua sese directa ferunt; hinc ipsa nitentem


1591. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

pondera deorsum
1730   Qua sese directa ferunt; hinc ipsa nitentem
1731  Mutet planitiem, si pondera pendula notis
1732  Deflectant causis, et, quo sit cumque locorum,
1733  Scilicet excipiat labentia corpora recta.
1734   Praesertim at magnos, quos quaerimus, inveniendi
1735   Deflexus ratio constat non invia nobis.
1736  Dirige, cum longe te monte removeris alto,


1592. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1751  Haec terrae spatia exposcunt; nam cognita moles
1752  Cum terrae circum, et pars orbis cognita magni
1753  Esse queat nobis, stationi intersita binae,
1754  Cognosces itidem, quo scilicet intervallo
1755   Distare inter se par sit caelestia puncta,
1756  Impendere locis quae recta cernimus illis.
1757  Mutatus fili positus tum denique si sit
1758  Ille


1593. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1775   Cumque loco, exterius tranatum est quodquid eundo
1776  Corporis, excidens animo circum undique tolle
1777  In formam, qualis facies erat ante superna,
1778  Et prorsus seclude; omnes quia scilicet ejus
1779  Materiae, ut docui, raptus vanescere debent.
1780   Interior pars sola trahit, formam ipsa globosam,
1781  Vel referens primo revoluto a segmine coni


1594. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1920   Aequali spatio quod cardine distat utroque,
1921  Illi itidem puncti gravitati, est nempe polorum
1922  Quod super alterutro, docuisti in cardine semper
1923  Hanc mage pollentem, si moles scilicet extet
1924  In geminis utrinque polis compressa, nec illinc
1925   Non brevior, quam qua mediis magis eminet oris:
1926  Et si Terra magis mediis his eminet oris


1595. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quoque posse, polorum
1991  Ut de parte magis Tellus excurrat utraque,
1992  Quamvis ipsa suo sese super axe revolvat,
1993  Intus si nucleum mage denso corpore claudat
1994  Scilicet, atque plagas se distendente sub illas.
1995   Quare cum veram terraï particularum
1996  Naturam nos scire, situsque, sit inficiandum;
1997  Non erit, ut possimus et ejus nos gravitatem,


1596. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ejus nos gravitatem,
1998  Et formam externam clara ratione videre.
1999  Non tamen idcirco veri videatur id esse
2000   Non simile, intertextam aequis aut partibus illam
2001  Scilicet, aut aeque saltem in regione remota
2002  Puncto de medio sese densare prope aeque,
2003  Formam et propterea prope eodem flectier extra
2004  Ordine, quo docui, nec posse recedere multum.


1597. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

pervadat et urbes.
2036  Littus ad id celsae tu moenia turris adito,
2037  Pendula distendens adjuncto pondere fila.
2038  Ergo ubi se Oceani coeptat sustollere fluctus,
2039  Scilicet expulsis auris succedere stratum
2040   Undai, quod plus distendi a littore circum
2041  Concipias procul, ad decies quam millia quina,
2042  Inque Caledonias regiones, inque Britannos,


1598. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

si fuerit par
2066  Hic raptus strati servato, par quoque aquaï
2067  Naturae tellus, ut densa est, constet, oportet,
2068  Ut densa est, aeque a minimo summoque remota
2069  Scilicet; at major, quem diximus, ille, minorve
2070   Si fuerit, quam quem deducto pondere filum
2071  Significat, terram tanto mage corpore spisso
2072  Esse, minusve opu, liquidum quam corpus aquarum.


1599. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2113  Discurrunt, pacemque agitant, et gaudia gentes;
2114  Gentibus esse suum Solem, et sua sidera dicunt.
2115   At cur vos adeo transcurritis, o, ratio quos
2116  Sola regit? Cur mens, quo scilicet ire vetatur,
2117  Irruit, insano nimirum correpta furore?
2118  Vos et qualis erat Tellus, qualisque futura est,
2119  Fingitis; et primos ortus, et fata refertis
2120  


1600. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2240   Qua libyca, et sterilis regio, infoecundaque arena est,
2241  Visuntur, magnorum operum monumenta, ruinae,
2242  Moenia arenarum cumulis protecta, domusque
2243  Exesae, et turres diffractae, scilicet amplae,
2244  At collapsae urbes. Non Juppiter irrigat imbre,
2245   Longum iter ad Nili ripas est, terraque nullos
2246  Fructra culta potest foetus dare; proptereaque


1601. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2267  Qui prior incepit Grajorum condere doctas
2268  Historias, et scripta sacrare volumina Musis,
2269  Ille refert, Memphim prope magnam, tamque remotam
2270   A pelago, aeratos sibi visos scilicet orbes,
2271  Ad quos fama fuit religatas ante carinas
2272  Haesisse, advectis starent cum mercibus auctae.
2273  Et geminae fuerant adlabens ad mare Syrtes


1602. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

colligat oras
2412  Diffusum humorem paulatim, et sorbeat undas;
2413  Proin iterum in magnum concrescat cooperientem
2414  Terras Oceanum, renovantemque omnia, ut ante.
2415   Scilicet Oceanus cunctis det semina rebus,
2416  Et velut altricem terram, terrestria saecla
2417  Omnia sic gigant late, volucresque, ferasque,
2418  Tritonumque genus Mortales, monstraque ponti;


1603. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tunc, utpote raris,
71  Et quae perpetuo possint servarier aevo,
72  Aes velut, argentum, atque aurum, atque adamantina saxa.
73  Hinc est signato pecore orta pecunia primum
74  Scilicet, hac nobis constant ab origine nummi.
75   Crevit avarities hinc, nam, quam servet, adepta est
76  Rem facile, accumuletque, diu si parcat abuti:
77  Hinc cessere in opes privatas publica terrae


1604. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quod tu deduxeris illinc,
179  Irrepente aliqua facili corrumpere fraude.
180   At non illa fagax ratio minus esse videtur
181  Idcirco, per quam Terrae metirier orbem
182  Scilicet inventum est, suaque ars exordia coepit.
183   Porro alium non Sol, nocturni at sideris ignis
184  Duxit, uti fines terrae praescriberet orbi.


1605. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


275   Quique colunt Thamesis ripas, Rhenique bicornis.
276  Protinus est ratio sua cuique inventa, modusque.
277  Namque fuit, qui, posset uti cognoscere Terrae
278  Id spatium, quantum est, quod scilicet ante sub uno
279  Esse gradu caeli servaverat, ibat in alto
280   Invectus curru, per quot converteret orbes
281  Se rota, dinumerans, cujus jam marginis oras


1606. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quidnam
310   Hic faciat, semper durum est, incertaque constat
311  Quaerendi hoc ratio: ratio proin semper, oportet,
312  Haec quoque servandi fallax, incertaque constet.
313  Scilicet in mortem curvo de turre profusa
314  Tramite convexam vertente ad sidera partem,
315   Ibat lux; ideo magis apparere patentes
316  Hi flexus, quam par, gemini, et subtilior ille,


1607. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


314  Tramite convexam vertente ad sidera partem,
315   Ibat lux; ideo magis apparere patentes
316  Hi flexus, quam par, gemini, et subtilior ille,
317  Quam par, tertius esse; gradus pars scilicet illa
318  Major ob hoc, et major item quoque Terra videri
319  Debuerat, quam sit, sedesque excrescere nostra.
320   Caetera quid memorem, primo velut artis in ortu


1608. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


379  Planitie, ne quid montes, vallesque supinae,
380   Turrita officiant vel moenia, vel nemora alta.
381  His subito mensura gradus constabit ab actis;
382  Nam gradui si flexus erit par scilicet uni,
383  Punctorum intervalla gradu claudentur ab uno;
384  Sin major, seu forte minor, minor ipsa necesse est
385   Sit tanto mensura gradus, majorve reperto


1609. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Scire licet triquetra in quacumque hoc esse figura,
438  Ut rerum sex de summa, quae constat et ipsis
439  Flexibus, et laterum costis, si terna patescant
440   Aut latere aut gemina haec cum flexu scilicet uno,
441  Cum latere aut contra duo flexus simplice, possis
442  Arte haud ignota Mensoribus, omnia quae sunt
443  Prendere praeterea, et sic sena elementa videre.


1610. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


463  Et flexus quoscumque; patescet proinde, quod optas,
464  Id lateris spatium, quod montem est inter utrumque.
465   Tres inter montes iterum educenda figura est,
466  Quam doceo, cujus latus unum, scilicet illud,
467  Jam patuit, quod montem est inter utrumque priorem;
468  Ex hoc, atque aditis a flexibus altera nosces
469  Jam latera; inter eos tres proin spatia omnia montes.


1611. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


514  Nam triquetram cernas telluris in aequore formam,
515   Cujus flexus et hic rectus noscetur, et ille,
516  Quem monte in primo servaveris; adde repertum
517  Jam latus, est inter montes quod scilicet illos
518  Projectum spatium: quare, quod restat, habebis
519  Illud item latus, a primo quod vertice in orbis
520   Planitie medii, et telluris in aequore tendit.


1612. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in marginis oram
569  Exiguae coni primo de segmine formae.
570   Tertius his addi quoque motus denique possit,
571  Haec reperit nuper quem nostra fagacior aetas,
572  Scilicet exiguum quo se polus ipse per orbem
573  Bis denos uno decerpto volvit in annos,
574  Nunc ad Solis iter propius, nunc longius adstans
575  


1613. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


581  Protulit urbe gradum a regali mensus, eundem
582  Congruere octonis decies ad milla sena
583  Millibus adjunctis invenit, tendere et ultra
584  Plus quater ad centum quam passus, scilicet istis
585   Jam decies septem debes, atque addere binos.
586  Novimus at quoniam lentos nihil esse moratum
587  Sideros illum motus, mensura, necesse est,
588  Claudicet


1614. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

duxit ab urbe,
590   Distenditque gradus in quinque (in quolibet uno,
591  Si quis erat, divisus uti vanesceret error),
592  Invenit medium a geminis utrinque receptum
593  Scilicet extremis gradibus, majoribus esse
594  Distensum paulo spatiis, quam parte repertus
595   Qui fuit algentis Cynosurae ad lumina versa.
596   Tum discrimine ab hoc menti facile incidit aequum


1615. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ante labores
638  De tabulis qui cognoscens, numerisque retentans,
639  Diceret haud aequis curvarier arcubus umbras,
640   Sed flexis ovi in formam, qua praedita Tellus.
641  Scilicet haec illis pugnabat, diximus ante
642  Quae fluere ex ipsa gravitate, itidemque voluta
643  Un sese a terra; proin hoc fuit, unde coactus
644  Est alios aliquis gravitatis quaerere fontes,


1616. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quo carpitur, arcus:
659  Ambiguam neque rem manifesto pandere quibant
660   Mensurae indicio, vel adhuc quaecumque recenti,
661  Et fida fuerant quantumlibet arte peractae,
662  Scilicet unius conclusae limite regni.
663  Namque propinquorum garduum discrimina tam sunt
664  Parva, ut in haec longe tenues nos ducere possint
665   Errores, quos unquam ulli vitare negatum est,


1617. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


854  Tandem inventa gradus longo quaesita labore
855  Mensura est; potuere haud corrumpere quidquam
856  Extinctae nondum, atque incertam reddere lites.
857  Rerum non inter certantes scilicet harum
858   Exitus ambigitur; quin major constat ab ipsis
859  Litibus orta sides; cavere utrinque sagaces
860  Quippe Viri, ne parte queant culparier ulla,
861  Neve


1618. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

non tumor iste
879  Perceptus, prorsus dubitandi ut copia deesset.
880  Secura tamen hic num constes undique mente?
881  Ambiguam vel adhuc quod reddat, sollicitamque,
882  Scilicet est aliquid: graduum non ordine eodem
883   Inter se crescunt collatae, vel minuuntur
884  Mensurae, debent quo crescere, diminuive,
885  Si sit


1619. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quaae mensa suere
894  Diversis spatia in regionibus, ipsa figuram
895  Efficere hanc varie diversam, dissimilemque,
896  Seorsum aliis eadem ut gradibus collata tuaris.
897   Scilicet Oceano in magno qua se Africa terra
898   Trans nigos longe Aethiopas protraxit in Austrum,
899  Occiduoque bona lassatos aequore nautas
900  Spe reficit, pontoque repente immittit Eoo,


1620. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

a cardine utrovis.
951  Propterea mensis cum Terrae inquirere formam
952  Tentamus gradibus; revera quid sit id ipsum,
953   Quo nos mensuris tum tendimus, inspiciendum est.
954  Scilicet haud haec est, qualem spectantibus offert
955  Terra sui speciem, variatam montibus altis,
956  Et late campis discretam, et vallibus imis.
957  Haec si namque foret, nunc ille brevissimus, alti


1621. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1014  Esse ea sub terris intrinsecus, atque figuram
1015  Propterea turbari adeo non posse, polorum
1016  Ne regione ea sit paulum compressa, tumensque
1017   In medio, curva hic mage scilicet, et minus illic.
1018  Non tamen idcirco prorsus verissima fronis
1019  Quaesitae species unquam limesque patebit
1020  Quacumque in regione suus, cum quilibet ille


1622. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

servavimus, omnes
1045  Aptamus graduum mensuras vi gravitatis
1046  Perfacile expositae, et probe consentire videmus
1047   Inter se aptatas. Fundata est vi gravitatis
1048  Scilicet haec Terrae moles, conflataque forma,
1049  Et maris, et terrae; quanquam et rerum Arbiter amplae
1050  Compagi formam quamcumque inducere, Mundum
1051  Cum strueret, potuisset; at, ut Faber, aut


1623. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1103  Decrescat, qua densa, aliquo super edita tractu
1104  A nobis, opus esse, ut partibus ipsa quaternis
1105  Decrescat duplici in spatio, bis deinde quaternis,
1106  Deinde bis octonis, sese si scilicet ipsam
1107   Terno attollentem, spatioque sequare quaterno.
1108  Ordine quo possis invento pergere tutus,
1109  Innitique auris levibus, sursumque volare.
1110  Haec lex


1624. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sequare quaterno.
1108  Ordine quo possis invento pergere tutus,
1109  Innitique auris levibus, sursumque volare.
1110  Haec lex est, gravitas ubi constans, unaque ubique
1111  Scilicet: at spatiis eadem in se pro repetitis
1112   Si decrescat, uti vere decrescere certum est,
1113  Lex parvis ab ea paulo diversa vigebit
1114  In spatiis; magnum in magnis discrimen habebis:


1625. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

semper in altum,
1139  Septenis septem cumulata prioribus addens
1140  Millia, si gravitas constans sit, credere certe
1141  Difficile est, quam tum longe tenuabitur aer.
1142   Scilicet obruimur tanta a levitate fluentis.
1143   Fama Repertorem ludi, quem Schachida dicunt,
1144  Monstravisse refert olim, quam protulit artem,
1145  Regnatori Indo; belli simulacra placebant,


1626. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

repente
1182   Prodibit numerus? non illum efferre valebis
1183  Voce, sed exscribens per signa decemque, novemque
1184  Elicies, Arabum fuerunt quae more notari.
1185  Scilicet haec fiunt, ut paulo finximus ante,
1186  Si gravitas sursum non sit mutata: profecto
1187   Sed mutatur, uti docui, numerisque notantur
1188  Diversis paulo spatia ipsa, minusque repente


1627. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

altum
1199  Paulatim, supraque maris consisteret aequor
1200  Sex pedibus decies; quae lympha argentea vitro
1201  Clauditur, ipsa aliquem descensum prodere coepit,
1202   Scilicet hanc digito partem decerpsit ab alto,
1203  Quae de bissenis pars unica partibus extat.
1204  Tantundem dorso conscendere montis eodem
1205  Pergit; et est digiti nondum pars altera visa


1628. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vincatur vertice vertex.
1216  At variantia dicendum haec discrimina posse
1217   Ponderis aurarum producier a calefactis
1218  Hic prope nos auris varia ratione, Calores
1219  Scilicet et terra clausi ( mons plurimus unde
1220  Saepe ignem eructat ), locaque aeris ima vapores
1221  Replentes tepidi, et reflexos multiplicatae
1222   A terra ob radios vires, et densior aura


1629. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tota de nocte videri
1324  Debebit splendor tenuis: mirantur agentes
1325  Excubias proin interdum, vel longa viarum
1326  Carpentes noctu: cur nox hac suscior illa,
1327   Scilicet haec formas varias distinguere rerum
1328  Cur sinat, illa nigris aeque omnia contegat alis:
1329  Ignorant, id qua possit contingere causa.
1330   Aeris hujus at hic num meta, et terminus


1630. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

caudae
1338  Nubila fumantis speciem, sursum aere eodem
1339  Tolli credible est ( ratio tibi vera probari
1340  Quae post efficiet ), quo pacta noster et aer
1341  Nostros scilicet hinc sustollit ad alta vapores.
1342   Sic itidem noster, qui circumfunditur, aer
1343  Altior est multo, quam queis reflectere lucem
1344  Quit spatiis: statuunt hos ipsa crepuscula fines,


1631. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

possit inani
1418  Assimilis, subtili imbellis corpore, inersque?
1419  At fors possit, ubi introrsum quid desuper haurit,
1420  Foecundoque sinu caelestem percepit auram,
1421   Scilicet illam ipsam, phoebeo funditur astro
1422  Quae circum, ut docui, atque apparet saepe sub orbe
1423  Signifero, cujus formam, loca, tempora dixi.
1424  Illius ut pars densa solet protendier ipsam


1632. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

antiqua revolvas,
1516  Aurorae persaepe leges conspecta Borae
1517   Lumina, quaeque metus pavidis expresserat olim,
1518  Nomina non eadem luci sunt indita: caelum
1519  Scilicet aut ardens, pollutum aut sanguine diro,
1520  Forte vel armatas contis, pilisque cohortes
1521  Praelia miscentes dicebant, tristia proinde
1522   Vulgus in attonitum fundebant omina vates.


1633. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

extendit eundo.
1644  At quae mobilitas vibrantum particularum est?
1645  Quove modo fluit ex ipsa gravitate? Profecto
1646  Pendet mobilitas aurai a corpore denso
1647   Scilicet, et sese dilatandi, exque plicandi
1648  Nisibus assiduis: hoc porro pendet utrumque
1649  Desuper incumbente aurarum a pondere; quare
1650  Mobilitas etiam; proinde a gravitate receptat


1634. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1708  Sint, semel in sese repetiti. Proinde necesse est
1709  Tum quoque corporum item circa se versa trahentum
1710  Corpora materies, quae viribus aequiparari
1711  Jam queat ad tractus collatis scilicet aequos,
1712   Materies, inquam, duplici hac ratione putetur,
1713  Quae ratio constet repetitis tractibus in se
1714  Et semel, et rursum repetitis, at semel ipsis


1635. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Terra est, hic ubi noster
1750  Afficitur sensus, Telluremque excipit aer.
1751   Ne vereare tibi secreta his prodium,
1752  Viribus et quantis, et quanto corpore constent
1753  Scilicet. Idcirco subeundae num mihi poenae,
1754  Concilio admissus Divum quas garrulus olim
1755  Dicitur in stygiis persolvere Tantalus umbris,
1756   Dum lymphas inhians, et poma fugacia captat


1636. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

qualis amore es?
1762  Vestra etiam jam sigura via ad secreta daretur,
1763  Tentarem vel Lemniacis comprendere vinclis.
1764  Nec clam adeo nobis furtive, Caducifer, ires.
1765  Scilicet illa aliis incerta errantibus astris
1766   Omnia sunt; aditus nondum illuc stant patefacti,
1767  Quippe carent famulis Dominos prodentibus: horum
1768  Deprensae tantum sunt moles, utpote


1637. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vagantumque
1807  Astrorum punctum, fixum, immotumque vel esse
1808  Constituas semper, vel, si moveatur, eadem
1809  Usque via recta, et cursu sibi labier aequo;
1810  Scilicet ut vera, cum de communis agebam
1811   Puncti natura medii, ratione probavi.
1812  Jam quoniam positus sese inter semper eosdem
1813  Haerentes caelo conservant undique Stellae


1638. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1843  Propterea tabulae, queis Caeli condimus acta,
1844  Et leges servamus, in annos saepe recudi
1845  Exposcunt longos ( aliter non vera profantur );
1846   Illi dum numeris adeantur scilicet orbes
1847  Difficiles, curvaeque viae flectantur, uti sunt,
1848  Corpora quas varie varias projecta per oras
1849  Conficiunt, dum se retrahuntque, trahuntque vicissim.


1639. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Quae Terram via recta, et Solis lampada nectit,
2024  Illa tibi Terrae gravitatem in lampada Solis,
2025  Fac, referat; fac deinde, in lampada Solis eandem
2026   Quae Lunae est gravitas, referat vis scilicet illac
2027  Ducta, meat qua Solem inter, Lunamque locatus
2028  Trames; at hoc eadem tum sit contractior, et tum
2029  Longior, hic contra trames cum longior, atque


1640. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2031   A Sole ad terram: Lunai nam gravitatem
2032  Haec referens debet via respondere viai,
2033  Quae Solem est Terramque intersita (nempe refertur
2034  Qua Terrae gravitas in Solem) scilicet illo
2035  Ordine, quo semel haec in se repetita locato
2036   Respondet spatio claram inter lampada Solis,
2037  Lunaique globum, in sese quoque sed repetito;


1641. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Terra, neque ullus
2084  Fulgeret usquam Sol, neque solas Cynthia vires
2085  Sentiret, spatiis in sese pro repetitis
2086   Quae minuuntur, at et geminas has insuper, unam
2087  Scilicet in Terrae directam corpus, et ipsum,
2088  Crescentem, ut spatium, directamque alteram in oras,
2089  Collata ad notam faciem quas Luna peragrat;
2090  Quamque aeques noto, ut docui, cum triplice


1642. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

igitur pars est, tractum quae devenit illum
2103  Recta super, Terrae, et Lunae qui corpora jungit;
2104  Altera in hoc ipso tractu est: pars prima propellit
2105   Lunam in circuitum, cum transit scilicet illa,
2106  Quam finxi, a facile ( quo sunt loca, dimidiato
2107  Lumine queis Phoebe hinc, atque illinc clara renidet )
2108  Ad loca, quae constant suprema, atque infima, fulget


1643. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2388  Efficere ut valeant in aves, et in ora ferarum
2389  Converti, et latum deferri nocte per orbem.
2390  Stultita sed nostra sua quia construit artes
2391   Mens magicas, aliquas dum scilicet esse fatetur,
2392  Errorem ex animis tantum haec prudentior aetas
2393  Dispulit, evellens fagis volitantibus alas,
2394  Concilioque sacras nocturno diruit aedes.


1644. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

egestas.
2405  In caelum evehimus sic crimina, transferimusque
2406   Nostra, nec, unde ortus ducunt, auctusque, videmus
2407  Illa, neque e medio conamur vellere corde.
2408  Scilicet infontes videamur ut esse, bonique,
2409  Non tamen, ut simus, contendimus: O mala mentis
2410  Libertas! Quidam ignotus nos perculit ardor,
2411   Protinus aetherio percussos credimus oestro,


1645. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

feroces
2419  Cum videant alios furere, incusentque, furore
2420  Opposito se proinde rapi, pariterque nocenti.
2421   Quin etiam interdum sapientibus esse negatum est;
2422  Scilicet in furias flagrante quiescere Mundo,
2423  Nec flagrare itidem, parilique ardescere motu,
2424  Esse quidem trunco propius, lapidique videtur.
2425  Cecropidem leges mulctabant, si quis in unam


1646. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

perdita vitae.
2477  Acrius urgebant illi, circumque premebant.
2478  Quid faceret? Vitam intutam sibi ducere durum,
2479  Irrisamque fuit, cunctorum et ferre furores:
2480  Scilicet haud illos proprium cognoscere morbum,
2481   Stultitiamque suam caecos perferre libenter.2485
2482  Illic forte lacus pluvia collectus ab unda


1647. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ardor,
2503  Proterit et sata, Pastoremque interficit ipsum,
2504  Dispergitque pecus. Cur non Pax oscula jungit,
2505  Pax bona, praesentum pax munus amabile Divum?
2506   scilicet humanae status optimus est Rationis,2510
2507  Pectore pacato constans, vultuque sereno:
2508  Tunc nihil exagitit rerum, quaecumque quietis
2509  Advenisse queant, solido nil pectore stantes


1648. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

proinde teneri
9  Optat, et usque aliquo contendere vires.
10   Nil dare, quo possint exerceri, est sinere illas
11  Diffluere, et propria fraudari sorte vacantes.
12  Scilicet id volunt Naturae providus Auctor,
13  Ut nostra nunquam cessemus ab utilitate;
14  proinde voluptatem duro immiscere labori
15   Collibuit quandam, quae nos invitet, agatque


1649. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


101   Cum tuimur Lunae faciem, nos semper easdem
102  Conspicimus maculas fundi super, exiguoque
103  Vibrari tantum motu deprendimus ipsam,
104  In latus occiduum, vel eoum scilicet, oras
105  Atque in hyperboreas Ursarum, Austrive calentes.
106   Namque aliquo maculae quae tempore conspiciuntur
107  In media Lunae regione,


1650. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

idem, quod diximus esse
189  In Lunae facie trajectum a tramite recto,
190  Mutari, quantum gemini discrimina motus
191   Poscunt, quae gradibus par est comprendere multis.
192   Scilicet haec ratio jam credita, vertat eandem
193  Cur ad nos faciem, famulantum more, potenti
194  Adstant qui Domino, paulum et cur Luna tremiscat.
195  Sed praeterquam quod latera hoc mutata tremore


1651. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

qui sidera norunt;
209  Cum ficta quid perficies? An cernere, quidquid
210  Fingere collibuit, possis? In saecula longa
211   Quis tibi servari vel eandem spondeat aequam,
212  Scilicet ut causas ob tantas insinuari
213  Nullum ne possit discrimen, tempore longo
214  Multiplices ob circuitus quod denique tantum
215  Augeretur, uti Lunae foret altera prorsus


1652. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


285  Circa se motum, non illam flectere sese
286   Propter vim partis poterit. Primoribus astris
287  Proin longe evectis medio de Sole, necesse est,
288  Non inferre queat motus id scilicet ullos;
289  Ut veluti Proceres Domina videantur ab aula
290  Disjuncti procul, audentes proin regia jussa
291   Negligere, ast alios adstantes ad sua cogant
292  Imperia:


1653. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


345  Nam se praeterea, vicibusque ita pluribus errant.
346   Utque in lunigero supera jam diximus orbe
347  Mutatos nodos, eadem non perstet in ipso
348  Et res, et ratio Saturni scilicet augmen
349  Amplectante orbe, et nusquam tangente rotundum,
350  Qui mediis constat suspensus ut annulus auris?
351   Nonne etiam in Terra similis res, causaque perstet,


1654. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


363  Mutabuntur item nodi, non prorsus ut ante,
364  Majorem cum pars haec poscat, at illa minorem
365  Motum; sed motus tamen, ut fuit ante, manebit,
366   Qui medius certe, qui scilicet inter utrumque est,
367  Nempe magis, celeremque minus; namque ocyor ille
368  Quantum hunc impellit, tantum tardatur eodem.
369  Hos ergo in motus Saturnius annulus ibit;


1655. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ergo,
443  Mutaque signorum, et numerorum oracla movendo,
444  Anni regressus censerier incipientis,
445  Verus et inde potest servari, sidera fixa
446   Qui defert, motus. Non scilicet illa moveri
447  Apparent aliter, detectum quam fuit istis
448  Revera numeris nota ob discrimina certis.
449  Tam bene servatis oracla ea consona rebus.
450   Nunc locus


1656. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

potentes.
475  Sed cognoscere et hic, quae pluribus ante repertae
476   In rebus jam sunt nobis, variisque per artem
477  Nexibus, et varia ratione aptare, modisque.
478   Scilicet in partes ternas tribuenda putamus
479  Effecta, in falsis quae cernimus omnia campis.
480  Prima diurna feret pars, altera menstrua porro,
481   Tertia postremo feret annua; qualibet illa


1657. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

majus, ubi illa
522  Caeca silet, vel plena micat. Diuturnius ac tum
523  Multo tempus erit pariter, quod furgerit, ex quo
524  Illa altum ad mediae lucis devenerit orbem
525  Scilicet, ad cursus primi, qui est maximus, horam.
526   Postremo sunt haec in moribus annua moti
527  Oceani. Magis exsiliens turgescit in illis
528  Temporibus, luces queis fiunt noctibus aequae,


1658. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vertentia signa.
531   Tum quoque concussum convexius insilit aequor
532  Terra a Sole minus discedente, atque remota,
533  Quam cum se in spatis errando dimoverit alta.
534   Scilicet haec servata diu, longosque per annos
535  Collecta, et certo demum firmata Virorum
536   Judicio, motus qui magni exquirere nuper
537  Oceani


1659. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


538  Instabiles; varios proin portus, multaque ponti
539  Littora lustratum fluctus adiere sonoros.
540   Jam quoque praecipua his communibus adjice quaedam:
541   Nullis de genere hoc agitari scilicet aequor
542  Fluctibus, exiguum quod sit, quod et undique clausum,
543  Nullis atque lacus omnes quantumlibet amplos:
544  Majores undas cumulari ad littora porro,


1660. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

est.
580  Denique qui reperit gravitatem, hic cuncta peregit
581   Ut Coelo, Terraque, ita magni in gurgite ponti,
582  Omnes undique res, hoc certo ut pondere, firmans.
583   Scilicet, ut supera docui, ut Sol ipse Sorori
584  In Terram vires, gravitatemque auget, ubi illa
585  E latere excurrit, minuitque exinde vaganti
586   Duplo plus imos orbis, summosque per arcus;


1661. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

recta
607  Desuper impedent, plus, quam Terra ipsa, trahentur,
608  Qua media est, et plus media haec, quam denique partes
609  Retrorsum positae; proin debent anteriores
610  Scilicet a media Tellure assurgere paulum
611   Partes, posticis medium et deducere Terrae
612  Paulum corpus ab his proin tota tumescere utrinque:


1662. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


627   Principio Luna nitente adducere Terram.
628  Terra liquens possit non amplius esse rotunda,
629  Longior hinc illinc sed se producet, ut ovum,
630  Et Lunam, qua longa, videbit, scilicet illuc
631   Longae directo, quaecumque est, axe figurae.
632  Atque huius jam certa per artem inventa figurae
633  Natura est, oritur quae coni a segmine primo,
634  Si


1663. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


669  Continuo, donec recta ad latera ipsa secentur:
670  Axis ad occasum quoque Terrae avulsus abire
671   Principio; sed cum discesserit intervallo
672  Aegre aliquo, verum haud longo (cum scilicet a e
673  Multo phoebejus properans velocius axis
674  Digressus sit quinque gradus, deciesque quaternos )
675  Restrorsum sua facta modo in vestigia fertur,
676   Et


1664. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


693  Ocyor atque locis idem est excursus in illis,
694  Queis adversa meat Soli, conjunctaque Luna,
695  Nec non et quarta queis orbis parte recedit;
696   Proinde locis mediis, in parti scilicet orbis
697  Qualibet octava, motus lentissimus exit.
698   Jam manifesta vides, quare advolvantur aquarum
699  Majores cumuli ad portus, longeque propellant
700  Littoream


1665. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


753  Aestuum inaequalis geminorum mortus, ab orbis
754  Finibus aequantis cum distat Luna? diurno
755  Tunc motu non Luna orbem contundit eundem,
756   Ac ipsi oppositum punctum, quo scilicet errat
757  Ex ortu occasuque alias trans aetheris oras;
758  cuncttisque ad Boream regionibus, ipsa Borea
759  Si per signa meet, supra caput altius ibit,
760  Oppositum


1666. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


944  Et praedam omnigenam. Neptuno inferre sonanti,
945  Ac dape squamiferis peregrina occurrere monstris.
946   Accidit, ut certus Lunae situs excitet undas.
947  Sustineatque; brevi cum scilicet altera cursu
948  Advenit, altera post mage longa ambage vagata,
949  Cum parat illa prior jamjamque recedere, praesens
950  Impedit, et retiner, proinde ut compareat undae


1667. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ut compareat undae
951   Nullus itus, reditusque. Sed his nova deinde reperta
952  Est ratio multo solertior, unaque forsan
953  Vera; etenim rebus servatis congruit una.
954  Scilicet id pelagus, quod ab orbe aequante sub Arcton
955  Extensum est, duplo sed plus prope currit in Austrum,
956   Aestu inferviscit, boreali in margine, nullo,
957  Tempore nimirum, quo Luna aequante sub


1668. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


957  Tempore nimirum, quo Luna aequante sub orbe est;
958  Magnus namque tumor qui tollitur, omnis in Austrum
959  Tunc effunditur; ex alia proin aequa manebunt
960  Aequora parte: situm sic illum scilicet esse
961   Tonchini referunt portum, quo tollitur ullus
962  Vix aestus, certos et norunt littora fines.
963   Sunt alii portus, sunt littora multa, sinusque


1669. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

more cieri?
1010  Credidit atque aliquis, multo magis esse videret
1011   Lymphis cum tenues auras, rarasque, tumenti
1012  Desuper attolli tanto plus gurgite tractas;
1013  Scilicet Oceani pedibus si libera denis
1014  Unda fluens se sustollit, debere fluentem
1015  Aera se pedibus decies attollere mille.
1016   At vera id nequeat ratio suadere profecto,


1670. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

non et pondere vivum
1049  Comprimat argentum diverso, dum salit alte
1050  Longo suspensum in vitro? discrimina nempe
1051   Sunt tenuissima in hoc mutato pondere, totum
1052  Scilicet ad pondus confers si corporis illa.
1053  A Terrae gravitate etenim sic exsuperatur
1054  Haec Solis, Lunaeque trahentum, ut mille minorem
1055  Centenis decies repetitis partibus esse


1671. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

aere verso
1095  Credible est etiam.Terram velut obsidet aer,
1096   Cur non ipse Jovem, cur non convestiat astra
1097  Errabunda alia, et similem praetendat amictum?
1098  Scilicet in Mundo Natura haud protulit unam
1099  Usquam rem, nisi fors portenta informia quaedam;
1100  Nulla avis est, similis cui non sit plurima, nullis
1101   Proinde suum phoenica vetus conspexerat


1672. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

late velut aequor aquarum,
1167   Paulatim quod non sursum tenuetur eundo,
1168  Aeque densata consurgat at undique mole,
1169  Et non ambiguo, sed certo limite constet.
1170  Scilicet in medio facies est aspera Lunae
1171  Laevis at extremo comparet margine circum.
1172   Credere sed tantum non esse in margine scabram
1173  Difficile est: quare dicendum illa aequora densa


1673. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

queis fiat novus hic, tanusque paratus,
1199  Et longo par est per cuncta excurrere versu.
1200   Permultis suus hic Terrae datus usibus aer
1201  Scilicet est, aliisque suus quoque proficit astris
1202   Aer, si quis is est, errantibus: haec sed ab illo
1203  Commoda percipimus nostrae non ultima vitae,
1204  Nobis distribuit quod lucem, quodque


1674. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

aera tractu.
1507   Plures sunt, cum plus Solis calor auctior urit.
1508  At mutare situs quod cernimus, indicat esse
1509  Illorum prima impressos in origine motus,
1510  Scilicet ipsos se volvi super axe Cometas,
1511  Ut super axe suo sese vaga sidera volvunt.
1512   Praeterea exortam urentis prope lampada Solis
1513  In


1675. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ea pondus sidera Soli,
1770  Vis inter Solem, quodvis et mutua sidus
1771  Vi tanto Terrae in Solem minor esset (at ista
1772   Quam longe condat tenuissima prae gravitate,
1773  Scilicet in Terram, qua nostra hic corpora aguntur!),
1774  Quanto phoebea lux tenuior illius extat
1775  Sideris. Immensum nonne hinc discrimen habebis?
1776  Quandoquidem gravitas si cuncta hic corpora


1676. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

fuissent,
1883  Quae vaga sunt, oblita; sed et gignuntur, et orti
1884  Perstant saepe diu motus, seque aethere volvunt
1885  Praesertim vasto incolumnes, nihil inde videre
1886  Scilicet ut longa decerptum aetate queamus.
1887   Corporibus debes proin mixtum agnoscere inane
1888  Esse, atque aetheriis late diffundier oris,
1889  Astra pati offensus ubi non deprendimus ullos.


1677. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

fugiens gravitatem exaequet eandem
2007  Conatus, sese convertere corpus in orbem
2008   Debebit circum Tellurem mobilitate,
2009  Quae bis ob octonum velocior incrementum
2010  Scilicet est illa, qua sese corpora volvunt
2011  Illic in Terra, quo latior ambitus extat.
2012  Proin et adhuc aether majori mobilitate
2013   Se convertere debet; at conatibus ipse,


1678. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

de coni segmine primam
2044  Signare, et facere, ut respondeat area semper
2045  Temporibus? qui propterea vult ire fluentem
2046  Sic in vorticibus stipatam materiae vim
2047  Scilicet, ut, quidquid clausum quocumque sub arcu est,
2048   Directosque inter geminis a finibus arcuum
2049  Ad Solem, et medio coeuntes Sole meatus,
2050  Par et semper idem sit, porro quamlibet arcus


1679. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2058   Materiae dedit, ut partiri limite campos
2059  Inter se valeat? Se, quo monstrante, peritam,
2060  Mentis inpos cum sit, tam doctae reddidit artis?
2061  Scilicet impulsu id solo, plagaque geratur?
2062  Tum, si vicini sic possit motus et orbis
2063   Mercurii, qui non turbatur ab interiecto
2064  Astro alio, constare, queant consistere motus


1680. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2111  Scilcet efficies nunquam hic, ut tempora constent,
2112   Et spatia inter se, ut debent constare vicissim,
2113  Conferri in sese repetita ut tempora possint
2114   Cum spatiis at bis repetitis scilicet, ante
2115  Ut docui; quoniam ut quaevis diversa fluentis
2116  Crusta velut, quae et se circumfert, materiai
2117   Tali lege queat flexos finire meatus,
2118  Est opus,


1681. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quae nativa sunt obsita nocte, recludit
2174  Funditus, et tenui dat quaeque evolvere filo,
2175  Contemptimque sinit nil jam transcurrere, fidens
2176  Scilicet ipsa sibi, et rerum secura suarum.
2177   Humanae non haec simulacrum, ut plurima, mentis,
2178  Ingenioque refert sua non exordia nostro:
2179  Inventa est nobis, non edita; rebus ab ipsis,


1682. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2177   Humanae non haec simulacrum, ut plurima, mentis,
2178  Ingenioque refert sua non exordia nostro:
2179  Inventa est nobis, non edita; rebus ab ipsis,
2180  Quas agitat, versatque, educta est scilicet, atque
2181  Prodita, et hinc cupidas in mentes insinuata.
2182   Procedit velata caput, vultusque nitorem
2183  Obtegit, et nostris animorum obtutibus arcet;
2184  Vim


1683. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

possent?
2258  Quis Terrae faciem in tabula descripsit, ut illic
2259  Opportuna sibi legerent loca traminte certo?
2260  Quidam quo raptat vigor intus, pergitur illuc
2261  Scilicet, et varios tentant exinde volatus.
2262   Inspice pulvereos per campos ordine longo
2263  Formicarum acies; segetem sectantur in arvis,
2264  Atque onera important scrobibus, praedamque cavatis;


1684. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2302   Incipiunt; quaque ora feruntur, succus in auris
2303  Fila in tenuia flavescens deducitur; ultro
2304  Paulatim in tereti concluditur ille sepulchro,
2305  Et clausus quoque pergit opus, dum scilicet omnem
2306  Evomuit succum, atque exanguia membra reliquit,
2307   Acceptura novam porro rediviva figuram.
2308  Quae facitis ceras, et mella liquentia, parvae,
2309  Vos


1685. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2371  Impulsus, ferrique videns, quo fertur, et optans.
2372   Quis neget igniculos nobis rationis inesse?
2373  Et tamen impulsu trahimur persaepe valenti,
2374  Dum, bona quae remur, sequimur; cum scilicet illuc
2375  Experiamur agi ut naturae a pondere quodam.
2376  Has primum ingenitas in nostris mentibus intus
2377   Sentimus vires; inde esse, et vivere quemque


1686. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2437   Non opis est nostrae forsan, praesentia quamvia
2438  Omnia sint, atque intra nos peragantur, et ipsum
2439  Afficiant sensum; neque jam deprendere motus,
2440  Id quoque u liceat, sat erit, qui scilicet omnes
2441  Interius varia in nobis ratione geruntur,
2442   Cum volumus, cupimus, gaudemus, percipimusque;
2443  Compositi nimirum motus sunt; proinde necesse
2444  Hos


1687. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Auriga videtur
2466  Frena regens, et, recta, movens, qua semita ducit.
2467   Illius impulsus aliis secernere oportet
2468  Motibus, atque sequi solos; properare secundis
2469  Scilicet his liceat, spatioque excurrere jusso
2470  Securos; aliter transverso plurima calle
2471  Obsistunt, longaeque morae, certisque periclis
2472   Obsita sunt loca; quam triste et quam lugubre


1688. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ut prope dupla sit ejus,
49  Quae nunc oceani ruit atros maxima fluctus,
50   Omnia conduplicans, costas, tabulata, trabesque,
51  Non illam fluctus visuram rere marinos,
52  Scilicet ante sua solvendam ad littora mole.
53  Et parvas aedes, quas laudas, undique pulchras
54  Esse videns, solidasque, ampla si mole referre
55   Omnia consimili tentes; nec pulchra profecto


1689. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

alii concede labori
84  Pervigiles animos, da pulchram pandere lucem
85   Carminibus, quae sint ipsa dignissima luce,
86  Atque haec sparge novo, quae dicam, blanda, nitore:
87  Scilicet hanc de te spem tandem concipere ausim,
88  Praemia ne longo tua sint non aequa labori,
89  Calliope o requies curarum, hominumque voluptas.
90   Primum igitur, constent luci quae reddita, dicam,


1690. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

subjungitur istis,
127  Indicia ut testis firmantur teste recenti,
128  Illa etiam tum pondus habent; simul agmine juncto
129  Educunt, claro et perfundunt lumine verum.
130   Scilicet haec ratio est patefacta, aptataque multis
131  Jam supera rebus, cum dixi prorsus inertem
132  Materiam esse omnem, cumque hac vi cuncta teneri
133  Illo nempe statu docui, quemcumque tuentur.


1691. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


228  Citra abit, atque ultra species nitidissima Phoebi;
229   At super aere meat, medium cum tempus utrinque est.
230  Felsina, jamque tuum longe isto inclaruit aere
231  Templum, et, Roma, tuum, qua scilicet admirande
232  Termarum visuntur adhuc vestigia, tanti
233  Parvula pars operis, quod nomen praetulit olim
234   Caesaris augustum: hic defessus pondere rerum
235  Herbis


1692. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


371  A spatiis nimiumque Jovi nimiumque propinquis.
372  Inter at ingressus umbrae, egressusque necesse est
373  Esse aliquod discrimen, ad illam nam jacet orbis
374   Interior flexu vario; si scilicet ille
375  Est Comes in nodis, qua lata est, praeterit umbram,
376  Sin procul, oblique de parti praeterit una
377  Excurrens: tempus proin longius effluit illic,
378  At


1693. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quocumque ferentur
465  Omnimodis illi? Quidnam hic extundere possis
466  Confingens, quo non lucis via certior extet?
467   Praeterea non sat semel est iterumque videndis
468  Scilicet his caelum servasse, at tempora longa,
469   Multiplexque opera impendenda; ut plurima postquam
470  Per servata ieris, res et collegeris omnes,
471  Errorum uberior longe si copia constet


1694. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tempora tantum,
521  Hoc genus; a medio radii proin Sole fluentes
522  In Terram debere suos deferre necesse est
523  Ictus hoc ipso quoque tempre, simplicis horae
524   Scilicet octava est quae pars prope: scindere perges
525  Ut loca, sic lucis tempus quoque scinde meantis,
526  Sed jam multa locis exposcere tempora multis
527  Tranandis lucem, ex alia regione petendum


1695. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

de vertice cuncta.
547  Porro hic deprensus tamen altis motus in Astris
548   Discors esse tot e Terra prospectibus acta;
549  Proinde videbantur pessum tunc omnia verti.
550  Scilicet a mota si Terra Sidera fixis
551  Cernimus alta tubis, debebunt ipsa videri
552  Illa in planitie positos tunc ire per orbes,
553   Quae paribus spatiis disjuncta sit undique magno ab


1696. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Astris
706  Quae nuper detecta: reposcere tempora multis
707  Multa locis dubites tranandis denique lucem,
708   Corpus ut omne aliud, spatio quod fertur in ullo?
709  Scilicet apparens altis hinc motus in astris
710  Quadraginta aequat prope partes earum
711  Senarum decies, in quas pars quaelibet una
712  Dividitur, pars nempe, gradus quam continet unus


1697. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


712  Dividitur, pars nempe, gradus quam continet unus
713   In decies senas itidem divisus; an ergo
714  Mille quidem decies non partibus ocyus ire
715  Deprendas lumen, quam Terram, scilicet illud
716  Par spatium spatio, quod obit circum annua Tellus,
717  Tempore non alio percurrere, partibus extet
718   Quam decies quod mille minus labente per orbem


1698. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


717  Tempore non alio percurrere, partibus extet
718   Quam decies quod mille minus labente per orbem
719  Unum anno; paulum quod simplice distet ab hora
720  Propterea, decies quinas quod scilicet horae
721  Aequet particulas, binasque his insuper addat.
722  Illi at par spatium, quo Terra a Sole recedit,
723   Tempore lumen idem percurrit, quod prope constet


1699. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tentamine quae sit
735   His Terrae exiguis, quaerentes: Vosque putastis
736  Pulchrorum Socii studiorum, in tempore puncto
737  Propterea subitum diffundi lumen, Etrusci.
738   Scilicet hic Terrae, quam lata est, totius omne
739  Intervallum oculi citius transcurritur ictu
740  A radiis, nequeas ut sensu hoc prendere tempus;
741  Quandoquidem Terris si Terras multiplicatis


1700. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


777  His causis perquam paulum abducuntur ab ambis
778   Errorum, quoniam quod diximus esse secundum
779  Jam genus illorum, vix partem, tertia quae sit,
780  Aequet particulae, quae ex illis scilicet una est,
781  Unde gradus consit; spatio deducere corpus
782  Aegre illo possit, decies quod partibus extet
783   Mille minus spatio, quod nos corpusque sit inter.


1701. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ad arma cientis
860  Forte Viri, quem jam nox viderit una diesque
861  Exanimem! Quid? Si de Luna, aut mittere Sole
862  Vocem aliquis, fixo aut quocumque a sidere posset?
863   Scilicet assueti sumus a terrestribus uno
864  Cernere corporibus momento temporis ire
865  Lucem, atque haec adeo clara dat imagine corpus
866  Percipere, illud uti revera extare putemus


1702. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

mira legentes,
872  Corpora, quae fuerint, nec jam sint, posse videri.
873   Quin animi inter se nosce contraria nostri
874  Judicia, et secum pugnantia rebus in isdem:
875  Scilicet audimus cum lucem diffugientem
876  Exiguto tot vasta per intervalla viarum
877  Tempore, miramur pollentem mobilitate
878   Tanta, et vix adeo pernicem credimus esse;


1703. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

novet semper per saecula longa fluendo?
1001   Tantarum at rerum quas diximus, unica causa
1002  Cur lux sit, causas prior ipsa nec excitet omnes?
1003   Scilicet in quovis sunt partes corpore parvae
1004  Viribus instructae variis sese inter, ut extant
1005  Inter se variae res, impulsusque, situsque:
1006  Stant plerumque tamen libratae, compositaeque


1704. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ad nos usque ruentis.
1097  Et tamen immotam videas, perdentibus omnem
1098   Lucis eum motum radiis: sed finge moveri
1099  Per decimam digiti tantum illo tempore partem;
1100  Scilicet hoc spatium quam longe dissidet illo
1101  A spatio, quod nos inter solemque receptum est,
1102  Tam procul a plumae expositae, vel forte papyri
1103   Distat materie spatium diffusa per ingens


1705. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

repulsu
1382  E lymphis lapidem, repetitaque verbera dorso
1383  Inferre undisono, et multos procul, usque minores,
1384  Donec paulatim vis desinat, edere saltus.
1385  Scilicet id fieri cognosces, cum lapis ictum
1386  Obliquum nimis a dextra jaculante recepit.
1387  Protinus idem etenim liquido sorbetur hiatu,
1388  Si venit ex alto, et graviores imprimit ictus:


1706. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

loca, sese oleo demergat, et unda
1586  Post oleum, tum clara adamantina saxa pererret,
1587  Succina tum demum raras emergat in auras;
1588  Scilicet illud erit, quod, si de corpore vitri
1589  Protinus aerias immissa redisset in auras
1590  Lux, foret, et non se per confraga multa tulisset,
1591  Lassassetque diu; jam paulo ut diximus ante.


1707. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1705  Abstulit ille Conon, caelique in fornice fixit.
1706   Non hic cum fila erupere a fronte secunda,
1707  Inter se possunt aeque distante meare
1708   Ductu, in quam primo regionem scilicet ibant;
1709  Non etenim, ingressu quantum detorta, revolvunt
1710  Se tantum egressu; varie inclinata priori,
1711  Qua venere, plagae proin egrediuntur in auras.


1708. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1726  Cum nondum fuerint spatio disjuncta, fit, omnis
1727  Ut color in medio permixtus praeferat albam
1728   Tum speciem, extremo sed limite utroque prope umbra
1729  Fundatur lux versicolor; rubra scilicet illinc,
1730  Hinc violae fulgens ritu, et prope utramque colores
1731  Permixti varii, quo diximus ordine nuper.
1732  Atque haec interdum multos res visa fefellit;


1709. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

haec; nunc proinde ruborem
1982  Aspicias, aliis obliquior ictibus ictus
1983  Rubri cum fuerit fili, et spatiosior idem;
1984   Nunc alio trahitur violae lux pallida motu,
1985  Scilicet obliqua cum silum hoc incidit ora.
1986  Adde, quod, albentem si filis omnibus una
1987  Commixtis alio transpectes denique vitro
1988  In charta speciem, divisos protinus, atque


1710. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

facias, quaecumque velis, et sistere bina,
2036  Ternave se charta; de binis queislibet istis
2037  Aspicies aut de ternis, quis surgat ibidem
2038  Tum color admixtis, de septem scilicet uni
2039   Num similis, contrave; illum similem esse profecto
2040  Constabit, multum si non sint bina remota
2041  Inter se, tractu in septeno nempe; referre
2042  Nam


1711. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

refertur.
2114   Est tamen hic quiddam, quod non ratione tenetur
2115  Hac ipsa, sed subtrahitur, longeque recedit.
2116  Non permixta dabunt gemina, atque aequalia fila
2117  Scilicet ulla tibi candorem; frontibus at quae
2118  Orbe super distant adversis, edere certe
2119   Hunc debent; medium siquidem gravitatis eorum
2120  Orbe coit medio: et violae lux mixta rubore


1712. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

mixta rubore
2121  Elicit hand ullum septeno ex ordine fucum;
2122  At diversus ab his prodit; tamen arte, necesse est,
2123  Quam doceo, hac ipsa e septenis prodeat unus.
2124   Scilicet hic ratio fallax est, caetera tuta.
2125   Jam mens rebus in his cum tot tua per rationes
2126  Undique, totque tui sint per tentamina sensus
2127  Deducti, neque jam septenis esse repugnes


1713. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2330  Creditur, atque adeo quod vanum, et constet inane,
2331  Quam late fusi per corpora multa colores?
2332  Non minus ast ad res trahimur plerumque colore,
2333  Addimus atque illinc pretium: sic scilicet ipsa
2334   Judicia in nobis pugnant, dissentit et ullis
2335  Non animus rebus tam crebro, quam sibi, noster.
2336  Gemmea fors primum commendavere colores
2337  Saxa,


1714. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2454  Ad brutum pariter genus; et si proinde catellos
2455  Formosos nasci cupiant, atque addere tauris
2456  Si speciem, vel equis orituris denique raram,
2457  Profecisse putant deducta hinc scilicet arte.
2458  Quin et aves quibus est studium nutrire canoras,
2459  Quas fortunata de valle Canaria mittit
2460  Insula, uti laeto soboles ea pulchrior ortu


1715. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

avertat conscia factis
88  Mens, et se speculo veluti, in se flexa, tuatur,
89  Ne sinat illapsa corrumpi labe decorem.
90  Ut Matrona solet; pulchro quod ab ordine aberrat
91  Scilicet, et pravum est, aut hilum claudicat, aufert
92  Inspectans, mutatque, et corrigit omnia solers,
93  Prodeat ut cultu non injucunda venusto.
94  Attamen in speculum hoc irrepere fraus mala nostrum


1716. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


101  Et quam diversi mores, radiique reflexi
102  Quid vario faciant de corpore, multaque porro
103  His alia addendum radiorum munera, multas
104  Atque remigrandum, quas scilicet ante probavi,
105  Ad vires lucis, quid ab his et deinde sequatur,
106  Quosque ferant nobis usus, inquirere pergam.
107  Irrita, tu facies, ne


1717. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

denique punctum,
217  Densati magis usque redissent, atque vicissim
218  In se inclinati, concurrentesque coissent,
219  Fecissentque focum ratione hac scilicet una
220  Verum, alia cum sit ratione vicarius omni.
221  Quod sic nempe globo conflatis in speculis fit
222  Convexisve, cavisve: sit ipsum hoc certius, atque


1718. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in orbem
333  Et fugiat sursum, atque oblique per latus omne;
334  Namque aciem in quamvis oculi valet insinuari,
335  Quae sita sit circum, citra illos scilicet orbis
336  Dimidii fines; neque enim transcurrit et ultra,
337  Obstat enim parti pars altera continuata,
338  Atque intercipit audentem transcurrere lucem.


1719. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

silent quibus, et nitido quibus orbe refulgent.
410  Invenies ipsum, si quaeras, qua ratione
411  Fiat, ut apparens partis sit maximus auctus,
412  Scilicet illius, quae in disco est lucida, partis.
413  Tellurem hanc etiam reflexae lumina lucis
414  Mittere dicendum; ex obscuro cernere eandem
415   Illa, clara diem qua fert,


1720. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


615  Inque retexatur sua septem fila, meatum
616  Intorquentia non una vi, nec regione:
617  Parsque horum, quae de gutta post effugit, aequo
618  Flexu infringetur, quo scilicet ante, subibat
619  Cum guttam; quoniam chorda intra quaelibet orbem
620  Extremis flexus facit ambis partibus aequos;
621  Utque obliqua via est proin egredientibus, illis


1721. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

funesque voluti,
868  Atque adhibenda alia instrumenta, aliique paratus;
869  Erigitur victo sic demum pondere laxum:
870  Atque ita saepe levi peraguntur maxima nisu.
871  Scilicet hoc rerum est ire in discrimina, et usu
872  Multiplici tentare, quod optes, exque periri;
873  Quippe aliter vanos contendes edere motus
874  Ingenii; longe siquidem subtilior ipsa est


1722. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1014  Denique per numeros (quid non hac arte patebit?)
1015  Quantus erit, statues, ut lymphae in corpore nuper,
1016  Sic in materia qua tu vis cumque tumenti.
1017  Flexus maximus ille, in gemmis scilicet, aut in
1018  Crystallo, aut olei claro in splendore rotundi,
1019  Aut succis aliis, rore et cujuslibet herbae.
1020  Protinus hic miram rem percipe. Corpora cuncta


1723. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

magno.
1064  Saepe natant caelo compressae grandinis auctus,
1065  In medio quorum paulum nivis undique clausum est
1066  Non pellucentis, glacialis lamina cingit
1067  Scilicet extrorsum, cohibetque ut parjete vitri:
1068  Parjetis est facies inter sese utraque certo
1069  Flexu inclinata. Haec corpuscula grandinis ergo
1070  Cum sita sunt sic nos inter solemque,


1724. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

perquirere veros,
1084  Et caecas penitus sensus penetrare latebras
1085  Illius, per quem in natura cuncta videmus,
1086  Grataque tot per quem rerum spectacla patescunt,
1087  Scilicet innumerûm specie mutata leporum.
1088  Ergo ubi vitaï sensus tam commodus extat,
1089  Forma globi est oculo prope, convestita tenaci
1090  Exterius tunica, quae qua est de parte sub altis


1725. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

si cunctas vertere mentem
1214  In res sponte velis, nequeas agnoscere rerum
1215  Distinctas intra effigies debere videri.
1216  Egressi radii de puncto quolibet uno,
1217  Scilicet in punctum non possint jungier unum,
1218  Atque adeo parvum circum effundantur in orbem,
1219  Ut tamen effigie rerum sit major earum
1220  Orbis hic, exigua quae nobis mole, sed ipsa


1726. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1219  Ut tamen effigie rerum sit major earum
1220  Orbis hic, exigua quae nobis mole, sed ipsa
1221  Distincta nimis, apparent, velut augmen arenae,
1222  Et fibrae, atque pili tenues: lux scilicet orbis
1223  Illius in medio longe densissima constat
1224  Prae luce, inflexas est quae diffusa per oras;
1225  Proinde magis nervum pollens, sensumque movere.
1226  Fac


1727. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1357  Qua maneat regione, focum, qua parte locetur.
1358  His tibi subjunctis, quem primo diximus ipsi
1359  Inventum esse tubum, gemino tum corpore vitri
1360  Munibant; convexa parum lens scilicet alta
1361  Extabat de parte, in res conversa videndas:
1362  Interioris erant cava vitri septa: prioris
1363  Qui medius focus est, longe deductus abibat


1728. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vitare senectae
1402  Omnem ictum, lapsos sensim irrepentis in artus,
1403  Atque hebeti constringentis torpore cerebri
1404  Duratas fibras, vitalem et sanguinis auram.
1405  Scilicet illam artem stulte moritura propago
1406  Optemus; referunt usam qua Cholchida quondam,
1407  Effoetum ut virides revocaret corpus in annos.
1408  At toties fieri major debebat imago,


1729. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1423  Ora foci, quare tanto plus lumina nostra
1424  Intrabunt rarescentes, seseque ferentes
1425  Oblique, distat mage quanto a lente cavatâ
1426  Lens convexa, focus quam fictus scilicet ipse;
1427  Seu prope communi lens haec convexa focorum
1428  A regione magis quanto removetur: utraque
1429  Et quia qui veniunt radii de parte, refracti
1430  Omnes


1730. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1506  Margine praeterea certo distinguitur illa
1507  Effigies, si, qua focus est conjunctus uterque,
1508  In regione tubi, et radiis coëuntibus una
1509  Formatur species, orbem tu scilicet aptes,
1510  Inque feras, media pateat, quam lens est altera lata;
1511  Namque, ibi conjunctis radiis, datur exitus illis,
1512  Qui vacua hac orbis coëunt in parte, negatur,


1731. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1582  Tendantur, debent nimium distincta videri,
1583  Et partem visi tegere intus corporis unam
1584  Debent: propterea fila haec subtilia quodam
1585  Instrumento aptant, cocleis ut scilicet extra
1586  Conversis ad se possint accedere, possint
1587  Inque vicem quovis dimota recedere tractu:
1588  Tractus et hic, motusque illorum, per coclearum,
1589  Qui


1732. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

causa foret, diverso increscere moles
1693  Ordine deberet visarum tum nova rerum,
1694  Quam quem jam docui, et facilis medicina clueret,
1695  Scilicet errores quae partim tolleret illos:
1696  Primum nempe quod est vitrum, si lamina duplex
1697  Id foret, inque sinu puras includeret undas;
1698  Nam tunc errores vitrorum erroribus undae


1733. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

recentes,
1736  Rebus et affundit sua veris lumina tempus.
1737  Sed quae forma tubis, genus hoc, inductaque primum
1738  Qua ratione fuit? Speculi est inserta cavati
1739  Scilicet in fundo moles; proin altus hiabat
1740  Vertex, perque suum lucem immittebat hiatum
1741  Ad speculum, quae de speculo resilire repulsa
1742  Tentabat subito, et punctum commune petebat


1734. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1755  Materies speculi, vitrumque triforme secundo
1756  Pro speculo fuit, at facies cui recta vicissim
1757  Est gemina, inclinata sed aeque tertia utrique,
1758  Exciperet radios ut earum scilicet una
1759  Omnes in sese rectos prope, proinde nec ulla
1760  Fractos parte prope ad declivem mitteret intro
1761  Frontis planitiem, resilirent unde repulsi,


1735. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1772  Aequatas porro triquetri distendere frontes
1773  Usus erat vitri, et consternere, perque polire;
1774  Quod quam difficile est factu, durumque, profecto
1775  Tentantes novere, opera qui scilicet ista
1776  Saepius effusos frustra indoluere labores.
1777  Praeterea per tot trajectus luminis atque
1778  Tentatos aditus, radiorum pars bona abibat
1779  Errabunda,


1736. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1781  Ut posset neque clara, neque haec distincta videri.
1782  Quapropter speculumque cavum, planumque nitenti
1783  Conflavere ex aere: ea lecta est massa metalli
1784  Scilicet, ut posset crystalli more poliri.
1785  Omnia sed nec erant domita his incommoda rebus:
1786  Transversa regione sitûs, fundoque minoris
1787  Adsistens oculus tubuli uno prospiciebat


1737. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1874  Haud secus ac alii, queat, amplum et pandere mundum,
1875  Si geminas inter lentes, ubi jungitur omnis
1876  Cum radio radius, qui puncto advenit eodem,
1877  Et puncti fit imago, loces tu scilicet orbem,
1878  Interius qui sit vacuus; quod cernitur intus,
1879  Ut bene distingui haud confuso limite possit;
1880  Praeterea quoque fila loces subtilia, ut ante


1738. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

semper.
1902  Proin nobis praeclusa tubos spes condere tantos
1903  Posse, ut res, quarum cupidi nimis esse videmur,
1904  Ostendant unquam, Lunae super orbe nitenti
1905  Scilicet ut, si sunt, animantes conspiciamus,
1906  Et formam, et varios motus cernamus eorum,
1907  Noscamusque domos, et culta ligonibus arva,
1908  Et valido ventorum agitatas verbere quercus;


1739. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

minus, radios ut ahenus orbis
1922  Excipiens speculi pupilla major hiante
1923  Tanto sit, major quanto debebit imago
1924  Esse, oculo quam si rem prospiciamus inermi,
1925  Scilicet, ut supera jam paulo ostendimus ante.
1926  Jam nos velle puta quiddam ipso in corpore lunae
1927  Aspicere haud aliter, quam passus mille remotum


1740. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1986  Cui tantum vel lens, vel vitri parva rotundi
1987  Est inserta pila; est itidem cui vitrea septa
1988  Plura aptantur: ubi est lens unica, ponitur ejus
1989  Propter conspicienda focum res; scilicet illinc
1990  qui puncto radii tunc emittuntur ab uno,
1991  Ipsorum postquam vitro confracta potestas
1992  Est a trajecto, spatio sese inter euntes
1993  Aequali visum


1741. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2008  Altera, quae media interdum in regione locatur.
2009  Hic quoque perfacile est cognoscere, quidquid oportet,
2010  Ut distincta simul rerum sit, et aucta figura,
2011  Scilicet ut supera jam dictum est; clara sed esse
2012  Non poterit, limen nisi de flammante lucerna
2013  Excipias lente exterius, nimiumque coactum
2014  Rem super immittas, vel solis lumina densa


1742. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

si adjungere rimae
2038  Exili tentes tubulum hunc, extraque fenestrae
2039  Adfixum speculum sic vertere, solis ut ictus
2040  Exceptos intro rimâ transmittat aperta
2041  Scilicet in tubulum, quam dum lux fulgida tranat,
2042  Incidat in clausam tenuem rem, protinus umbra
2043  Hujus adaucta fugit, thalamumque irrumpit in ipsum;


1743. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2054  His si Democritus fulsisset lumina quondam,
2055  Se sua visurum corpuscula prima putasset,
2056  Plausissetque sibi, velut esset legifer ipse
2057  Naturae, proprio quam scilicet esse videret
2058  Exhaustam ingenio, nequidquam; nam didicisset
2059  Observans iterum, atque iterum producier usque
2060  Naturam, semperque sui majore latere


1744. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

irritata furore?
2107  Nuper in hoc vasti magno velut aequore ponti
2108  Innumeram nare, et provolvi turbam animantum
2109  Vitrea spectarunt multi trans septa tuborum
2110  Scilicet undanti serviscunt agmine vermes,
2111  Quorum non populum solis deprendere possis
2112  Ipse oculis, adeo tenues sunt, exiguique,
2113  Seque esse ingentes sunt protinus admirati


1745. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2164  Quam pulchris constructa modis, variisque plicata
2165  Omnia! quae stant arte, sed ars procul invia nobis,
2166  Quantumvis tenuis pars quaeque appareat ingens;
2167  Scilicet haud valeas artem illam prendere quam sit
2168  Subtilis; nil tam minimum est, sit ut illius expers,
2169  Quin magis in tenui propriam vim, juraque servat.
2170  Conspice jam porro nostras quaecumque


1746. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

movemus,
2198  Vertimus atque animum, mirandaque, magnaque vulgo
2199  Omnia conspicimus, nostros fugientia longe
2200  Omnia conatus, aciem exsuperantia nostram;
2201  Scilicet attonitam ut series rerum utraque mentem
2202  Hinc illinc distenta pari ratione relinquat,
2203  Et fassam nihil esse suis non altius orsis.


1747. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

opes communes amplificare.
20  Hanc soli novere viam, et tenuere, profusis
21  Muneribus quos interdum sapientia ditat,
22  Illustres animas, raras tamen: artibus illi
23  Scilicet inventis, educta et lampade clara
24  Doctrinae vitam collustravere locantes
25  Altius humanam: patuit natura repente
26  Perdomita, et generis distentum est undique nostri


1748. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

debeat ire,
98  Post iterum immigrare, iterum resilire, vicesque
99  Nunc has, nunc illas repetat sine fine; secundos
100  Nunc nisus, nunc oppositos intendit eundo
101  Scilicet; hasque vices, sive exoriantur ab ipso
102  Corpore mutatô, in quod tenditur, exoriantur
103  Mutata seu luce ipsa, quae tendit, inesse
104  In radio lucis revera plurima rerum


1749. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


192  Nunc thalamo occluso, rimaque patente fenestrae,
193  Ut supera docui, trans et mittente receptam
194  In triquetrum vitrum lucem, super excipe lente
195  Disjunctos radios alia, quae scilicet illos
196  Protentos arctet, certoque nitore colores
197  Finiat. Oppositum chartae super incidat aequor
198  Illa, ut funiculi, species, mediumque foramen
199  Parvum


1750. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


197  Finiat. Oppositum chartae super incidat aequor
198  Illa, ut funiculi, species, mediumque foramen
199  Parvum ibi sit, per quod filo extet transitus uni,
200  Cui vis cumque uni, nunc huic, nunc scilicet illi,
201  Converso paulum quod vitro immittere possis.
202  Filum id procurrens jam cujuscumque coloris
203  Irruat aequatam recta regione cadendo
204  Crystalli in


1751. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

fit aura
206  Aëris intercepta, videbitur ire per ipsam
207  Lamellam, nitidae transmissum in turgida lentis.
208  Inciderit sed si medium non tam prope punctum,
209  Scilicet internus paulo est ubi crassior aër,
210  Non transisse, retro verum exsiluisse videbis;
211  Crassior ast et adhuc paulo si lamina constat,
212  Trajiciet rursum in lentem, contraque revertet


1752. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

esse minora,
227  Illa tribus numeris, binis haec posse referri:
228  In mediis filis media interponier; ut sint
229  Non alio inter se, quam quo super ordine dixi,
230  Scilicet organicis cum chordis aequipararem.
231  At si inter lentem, et crystalli corpora clara
232  Aëre pro tenui, facias, aqua ut insinuetur,
233  Humens non eadem dabit intervalla videri


1753. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

poscere flexus.
248  At non tam facile est postremam ostendere legem,
249  Conque probare, repercussae quae vincula luci
250  Nectit, et ex dictis manifestam educere rebus.
251  Scilicet arte nova est utendum, his machina rebus
252  Inducenda recens; alio aggrediendaque nobis
253  Est natura opere; insidias velut, armaque duri
254  Saepe novant hostes, quibus expugnare profunda


1754. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

arcem,
256  Et valide multo defensam milite possint.
257  Convexam ex una crystallum confice parte,
258  Parte cavam ex alia, sed convexaeque cavaeque
259  Aequus partis uti sit scilicet, unde figura
260  Est inducta, globus, quem, qui prior ista peregit,
261  Quinos ipse pedes a puncto educier oras
262  Fecit ad extremas medio,


1755. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

fuerant, manet una viaï
358  Dum plaga, filorum nec iter torsere nitores.
359  At quod in annellis mirum tibi fors videatur
360  Aeque a lamella formatis undique crassa,
361  Scilicet est, peragunt majorem obliqua meando
362  Quae tum fila viam, non pluribus intervallis
363  Esse affecta, magis sed paucis, recta minorem
364  Quam quae tum tenuere viam; quia majus id extat


1756. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


378  At praenosse licet tamen id, mirabile longe
379  Quod fuerit, qui naturae miracula nescit,
380  Aut bene non animo perlustrans volvit inerti:
381  Scilicet in rerum numero non corpus habebis
382  tam densum implexumque, suis quod partibus ausit
383  Luci obstare levi, hanc ipsam transire vetando.
384  Omnes usque adeo, quae texunt corpora, partes


1757. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


495  Nimirum ut facies crystalli cernere utrumque
496  Prima dat, in multis servatum rebus et ante est.
497  Nunc ea fila, intro quae sunt illapsa, recense,
498  tamque puta crassam lamellam scilicet, unum
499  Filorum ut decies mille intervalla meando
500  Interius subeat genus, et tenuem tamen illam
501  Tu numero vel adhuc in tanto dicere possis.
502  Unius atque


1758. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


517  Nonne vides fila omnigena, ante, retroque meare?
518  At nunc lamellam tenuari finge, coloris,
519  Non nisi purpurei ut filis tranantibus unum
520  Intervallum extet, pro cunctis scilicet unum
521  Purpureis; quoniam tam parvum purpureorum est
522  Intevallorum discrimen, millibus addas
523  Pauca ut ci decies, tria, sena, novenaque nempe,
524  Magnum haec


1759. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quare rubicunda reverti,
544  Purpurea introrsum contra transire necesse est.
545  Si jam lamellam pergas augere per omnes
546  Intervallorum numeros; venietur et illuc,
547  Scilicet ut filis viridantibus intervalla
548  Non nisi sint tribuenda decem, uno et rubra minuta,
549  Purpurea aucta uno sint; proin viridantia cunta
550  Transmittentur, at et contra rubicunda redire,


1760. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

se diversa videbis
559  In transmittendo tum fila, vel in redeundo,
560  Infinita prope ut species oritura colorum
561  Ante oculos tibi sit, formasque habitura recentes.
562  Scilicet haec fient, crescendo lamina donec
563  Omnigenûm possit reflectere fila colorum.
564  Qui princeps nobis haec repperit, ille revinxit
565  Crassarum numeris discrimina lamellarum


1761. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


638  Circum annellorum varius; de vertice summo
639  Exorti incipiunt subito descendere, ut ipsa
640  Unda fugit tenuans se desuper usque, facitque
641  Post aeque inferius se crassam scilicet, altis
642  Ut fuit ante locis. Series contraria certe est
643  Haec illi, quae fit gemina inter vitra, colorum;
644  Nam minus ad crassam lamellam hic pergitur usque,


1762. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


861  Ante alios clarus longe et nitidissimus extat
862  In prima candor serie; minus esse videtur
863  Sed qui splendidus, immixtos gerit ille colores
864  Ex omni serie, quotquot sunt, scilicet omnes.
865  Candor hic est, suemus cui tradere sensa, papyri,
866  Hic undae spumantis, et hic nivis, atque pruinae,
867  Atque capillorum, queis colla senilia spargit


1763. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

a pondere solo,
877  Densatis nec habent hoc tantum a partibus; auro
878  Essent quandoquidem mage pellucentia denso;
879  Sunt eadem sed opaca ideo, et sunt candida, molem
880  Scilicet ob certam, queis constant, particularum,
881  Quae nitidum jactent candorem luminis a se.
882  Nam si fors aliqua ratione hoc accidat, auctu
883  Illae ut mutentur partes, mutabitur illa


1764. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


909  Nigra loca albenti subito contermina luci.
910  Ut tamen invenias, quam crassis partibus extent
911  Alba metalla suis, frangentes id pete solers
912  Inspiciens vires cujusque. Hae scilicet essent
913  Argento in vivo, si pelluceret, ut unda,
914  Tantae, ut si radius septenis distet ab axe
915  Partibus ante aditum, non post nisi debeat illis


1765. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


978  Vitrea septa queant res amplificare, videri
979  Omnes particulae fors possint, unde colores
980  Exoriuntur, eas praeter, queis corpora constant
981  Nigra, queant nulla retegi quae scilicet arte.
982  Ergo dicta mihi quae sunt super, omnia posses
983  Prendere per, genus hoc, tubulos, et sensibus ipsis
984  Subjicere, et dubiae curas dispellere mentis:


1766. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

neque pressas aetheris auras
1038  Esse; vel hoc multi quamquam statuere, vel illud,
1039  Nomina magna, Viri, et post se tradenda dedere.
1040  Scilicet hoc radii recta regione meantes,
1041  Si bene rem pendas, utrumque evertere debent.
1042  Aequoreas etenim prope cum consistimus undas,
1043  Aspiciemus eas, angusta per ostia latos


1767. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1111  Extent particulis, per quae via libera luci.
1112  Illa vacent vel si non prosus denique, at intra
1113  Ipsa luce magis subtilem pone fluentem
1114  Materiem; immensum subtilem scilicet ipsa
1115  Luce, mora ut brevior sensu sit percipiente
1116  Omnis, nec possis, quantum obstat, cernere; nonne
1117  Cum tenuis lux immensum sit, ut ante probavi,


1768. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1129  Corporis in faciem, quaedam ut vis esse repellens
1130  Debeat hinc, faciatque suos curvare meatus
1131  Paulatim lucem, prope cum venit, atque redire
1132  Non e contactu, qui scilicet obstet, at ante
1133  Contactum hunc ipsum, vel postquam irruperit intro.
1134  Evolat e denso cum lumen in aëra vitro,
1135  Aeque illinc resilit, proinde ac properaret ab auris


1769. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

oras,
1205  Haud aliter, quam cum quavis de fronte resultat.
1206  Quanam igitur speculum radios ratione repulset,
1207  Quo venere, statim referantur ut ordine certo?
1208  Scilicet est quaedam vis corporis undique totam
1209  Per faciem distenta aeque, sublataque paulum,
1210  Quam possint radii venientes ante subire,
1211  Impulsumque pati retro, quam corporis ipsam


1770. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1216  Ut lucis solidam in partem quamcunque meando
1217  Incurrat vitri, aut cujusvis corporis; illud
1218  Reflectat sese, flexuque resultet, oportet,
1219  Quo venit, proin huc, aut illuc scilicet extra,
1220  Aut intra, pro fronte ipsa, quam offendet, agetur.
1221  Sec paucis, rarisque, aut id vix accidat ullis
1222  Lucis particulis, ut eos patiantur eundo


1771. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

frangere tantum
1323  Quam quos possit, uti toto retro agmine jactet.
1324  Praeterea alternis lux trajicit, atque resultat
1325  Vitri e lamellis subtilibus, undarumve,
1326  Scilicet ut, crassae qua sunt, augentur; ob hanc rem
1327  Vis eadem est, quae pro crassa reflectere debet
1328  Lamella radios, vel trans se mittere fractos.
1329  Postremo facies recipit quae corporis in se


1772. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1357  Nunc age, eam lucens se rectis inferat oris
1358  Particula in faciem; tum quod de viribus omni
1359  Convenientibus exoritur de parte, vel ultra
1360  Particulam impellet, quo scilicet ibat, et addet
1361  Currenti stimulum, vel motibus ante receptis
1362  Coget in oppositos motus, sed forte minores,
1363  Nempe addens motum, seu demens progredienti,


1773. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1404  Hinc illinc, donec globus ille emerserit omnis.
1405  Idcirco rediens quia lumen flectitur aeque,
1406  Et reparat totam redeundo mobilitatem,
1407  Ad flexum saliet, quo scilicet incidit, aequum.
1408  Atque hic ut parili resilit lux incita flexu,
1409  Sic intro cum illapsa meat, conservat ad axem
1410  Accessus medium, vel ab illo lege recessus


1774. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1426  Mobilitate nova, non hac tamen impare pergent.
1427  Atque hoc, ni pigeat, fluat ex quo fonte, docebo.
1428  Hinc sua nempe trahit primordia: mobilitatis
1429  Est incrementum repetitae scilicet in se
1430  Tale, ut id et spatio pariter respondeat, et vi,
1431  Vi quae agit, et spatio nimirum, per quod agit vis.
1432  Jam me per sentes


1775. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

per quod agit vis.
1432  Jam me per sentes sequere, et rem fortiter urge,
1433  Nec lassare via, quae veri ducat ad oras,
1434  Quamvis clivosa, scruposaque, inque pedita:
1435  Scilicet haud facili possis quoque tendere gressu
1436  Sublimis properans ad summa cacumina montis,
1437  Qui superet nebulas, fuscantesque aethera nubes,
1438  Prospicere unde queas circum, longeque


1776. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

esset
1524  Hic modus, haec ratio, perquirere, quantus ab altis
1525  Sideribus constet, qui in luce est, annuus error,
1526  Atque hoc diversis in septem quaerere filis
1527  Scilicet a triquetri discretis corpore vitri;
1528  Error debet enim citiori in lumine quoque
1529  Esse minor; sed et hinc discrimina mobilitatum
1530  Tenuia sunt adeo, ut nulla ratione videri


1777. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1531  Possint, et vigiles nostros impellere sensus.
1532  Hoc statui tantum, et decerni possit in istis;
1533  Quae ratio est inter quocumque in corpore cursus
1534  Filorum, gemina componi scilicet unam
1535  Ex ratione: regit purum trans aethera cursus
1536  Altera labentum filorum, ast altera ad axem
1537  Accessus varios, subiere ubi lumina corpus.
1538  Hoc


1778. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1643  Limitibus motus finitur, lentus in ipsis,
1644  Particulaeque aliquo formam proin tempore servans.
1645  Particula idcirco geminis his apta figuris
1646  Extremis, nunc huic, nunc illi scilicet, uno
1647  Vim variam debet sentire a corpore, proinde
1648  Nunc transire alio, nunc retro concita ferri.
1649  Tantum cum fuerit mediae cita forma figurae


1779. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

more modoque
1772  Non aliis numeris, quam quos natura priores
1773  Edocet incipiens a simplice, semper et ultra
1774  Simplice paulatim ad quovis discrimine surgens.
1775  Scilicet haec fieri servatum est omnia, senis
1776  Bis pedibus procul a rima distante capillo,
1777  Amotaque pedes ternos ter ad usque papyro.
1778  Post binos, ternosve pedes nunc accidat albens


1780. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1802  Illius, quo cultri acies distabit acuti.
1803  Ullane jam queat hac ratio manifestior esse,
1804  Diffractos radios qua noscas flectier istam
1805  In partem tantum, quantum illam, scilicet aequis
1806  Corporis imperiis adducier, atque repelli.
1807  Nunc geminas cultrorum acies adducere sensim
1808  Incipias ad se, radius dum transmeat illac.


1781. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1854  Auctus quaeque suos sumebat fimbria tantos,
1855  Ut radii, interior steterat queis fimbria, lato
1856  Bis decies fierent magis augmine, tempora agente
1857  Tunc illa suprema, uno quam scilicet illinc
1858  Amoto cultro. Quapropter, fimbria prima
1859  Quo constat, lumen cultri transibat acutam
1860  Oram praeter, uti digiti distaret ab


1782. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

secundum
1873  Distendi rectos, neque tum latescere eundo,
1874  Dum forment parilem occurrentes mutua flexum.
1875  Nec jam ultra possit procurrere fimbria, flexus
1876  Scilicet oppositam ad partem, sed desinat illic.
1877  Longius objecta sed multo fronte papyri
1878  Jam dilatantur tractus, jam fimbria flexum
1879  Amplior ante ipsum est, post flexum pergit et ultra


1783. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illic
1940  Fimbria quaeque fuat simplex cujusque coloris,
1941  Proinde aliis faciles miscerier omnibus omnes,
1942  Communique suum condentes lumine lumen.
1943  Scilicet haec ratio lucis causasque, ratasque
1944  Noscendi leges, ut dixi, est optim?; cum non
1945  Fingimus has quales possint fors esse, sed ipsas
1946  Revera reperimus, uti sunt,


1784. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

at illac forte novenis
2066  Decedat decies gradibus, proin recta sit illi,
2067  Esse vices radiis diversa lege refractis
2068  Ilicet agnosces mutandas, ordine frangi
2069  Scilicet insueto, assueto quem jam ante notaras,
2070  Contraque assuetos ad ritus alterum abire.
2071  Propterea neque dicendum constare priores,
2072  In quos est lapide in primo divisus, ab auris


1785. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et caligantibus illis,
11  Ad quae non detur, nisi longe assistere, lustris.
12  Hunc etiam juvat extremum imposuisse laborem,
13  Ad vires elementorum et primordia labi
14  Scilicet, unde omnis concreta, coorta que summa est.
15  Noscere quae quanquam certa ratione negatum,
16  Atque eadem veri jucunda luce rigare;
17  At fors non adeo nigrum velamen inumbrat,


1786. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


21  Non tamen ut valeas idcirco protinus illa
22  Verarum in numero rerum, unique ordine habere,
23  Nam fors illusus specie tunc avius erres;
24  Nec contra par sit contemnere, scilicet esse
25  Quae fors vera queant, vacua et dimittere mente;
26  Credendi variis at erit par utier illic
27  Normis, nec varia pendendam non rationes
28  Arte, fidesque


1787. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

veluti lucentibus esse
89  Quas in particulis monstratum est, quaeque per artem
90  Mutantem saepe, et domitantem corpora flamma
91  Produntur varia rerum ratione modisque;
92  Scilicet ut fit, ubi quid fervet, bullit, acescit,
93  Solvitur effusum, disjungitur, atque abit a se
94  Divisum, sursumve volat, vel conciliatur,
95  Concrescitque cadens, quovis vel denique pacto


1788. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

retenta
129  Non queat ipsa suis, agitante avulsa nisi igne?
130  Porro sive salis genus est, seu forte metalli
131  Caeruleam ostentans frontem, aut plerumque virentem,
132  Scilicet aut illud scabrae ferruginis instar
133  Prognatum a ferro, aut aeruginis instar ab aere,
134  Grajo deductum quod nomine compellamus
135  Chalcanthum; inde solet subjecto educier igne,


1789. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


169  Arctius, et nequeat sat utrique quia esse ferendae,
170  Elabi propriam sinit, evehit hanc alienam
171  Ex oleo immisso, atque aequali pondere nitri
172  Flammis suppositis si educas scilicet auram
173  Hanc nitri, multis quae nitri spiritus audit
174  Compositus tenuem ob naturam, Garyophylli
175  Tum super aut oleum immittas, quocumque per artem
176  Aut


1790. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


356  Commiscetque sibi: regalem nomine dicunt,
357  Fors quia divitiis gaudet regalibus auri.
358  At non argentum queat haec libare vicissim.
359  Quare hoc? illa caret vi scilicet alliciendi
360  Aurum ad se, contra haec argentum. Si sale fortem
361  Conspergas undam, praesertim Juppiter Ammon,
362  Cui cunas nomenque sali dedit, unda repente


1791. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

faciem suspenditur, altior usque
638  Propterea, tubus eat prope quo subtilior ille.
639  Proque isdem spatiis (latera hic quae concava claudunt,
640  Scilicet a medio puncto disjuncta, vicissim
641  Recta a se illic) idem locus esse videtur
642  Undae altus, prope quem gemina inter vitra notaras.
643  Omnia quae nequeas super incumbentibus auris


1792. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quiescet, eodem
677  Praesertim fuerint si vitra humecta liquore;
678  Sed per se properabit eo, quo vitra vicissim
679  Concurrunt, spatia et celerans magis arcta subibit,
680  Scilicet unde magis compulsa trahetur, et a qua
681  Illam parte magis vis inclinata propellet,
682  Dum properat, fac vitra quoque illa parte recedant
683  Paulatim, cursus paulatim lentior exit,


1793. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ut glutine forti,
777  Fortiter haerebunt, valido neque abire nisi igne
778  A sese poterunt, aurarum et condere fluctus.
779  Corpora de genere hoc idcirco fixa vocarunt.
780  Scilicet haec motu rare jam facta valenti
781  Aëra conficiunt verum, longumque manentem;
782  Quandoquidem duro nodo quae fortiter aptae
783  Particulae fuerant, semel ut sunt deinde solutae,


1794. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


917  Atque pari, an contra diversa, dissimilique
918  Omnia, uti rerum diversa effingere possint.
919  Quaerendum porro est, spatiis quae debeat esse
920  In primis vis, et postremis, scilicet illis,
921  Effugiant nostros quae sensus, vel quia parva,
922  Vel contra quia magna nimis, nec adire queamus
923  Servantes infra longe, suprave locata.
924  Jam non


1795. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

erit, si expendere nisus
986  Illius incipias, queis quoddam tendit ad unum
987  Omnibus in rebus, simplexque, exordia prima
988  Ponere ubi coeptant, componens omnia certas
989  Scilicet ad formas, quanquam non possit ad unum
990  Id pertingere saepe; vetant obstantia circum.
991  Quam similes inter se frondes arbore crescunt,
992  Pomaque? quam similes guttae sunt? membra


1796. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

simplicitate,
1045  Quo numero visum est, quoque auctu, quaque figura
1046  Naturae summo Artifici, rerumque Parenti,
1047  Aptanti rebus primordia quaeque cupitis:
1048  Scilicet has aliis compostas partibus esse,
1049  Quae non se punctis, sed totis frontibus apte
1050  Contingant, nullo intersepto prorsus inani;
1051  Infinita ideo conjunctae vi teneantur,


1797. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in corpora ferre
1078  Fervorem, non, qua constet ratione, docemur:
1079  Sed quia sit motu fervor, mediisque tenetur
1080  Rerum in particulis, magnas inter minimasque
1081  Scilicet, et gravium quae rerum, et quae coëuntum,
1082  Ut docui, fines stant intra, proin quoque visum
1083  In mediis queisdam spatiis agnoscere certas
1084  Esse repellentes vires, atque esse trahentes;


1798. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sua per loca tractu;
1140  Attamen intenta repetentes singula mente,
1141  Quaque haec notities manarit origine primum,
1142  Judicio fultam instabili reperire licebit,
1143  Scilicet ex illo jam tempore, coepimus esse
1144  Cum primum, sensusque novos mentemque gerentes.
1145  Inclusis utero materno infantibus usus
1146  Omnis sensuum inest aliorum pene negatus,


1799. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1160  Conjuncta invicto, ut disjungi nesciat unquam a
1161  Corpore; proin omnis natura haec corporis una est:
1162  Illas res alias post hanc in corpore sensu
1163  Perceptas vario, naturae ut scilicet ipsi
1164  Haerentes, et abire illinc, et posse redire
1165  Corporeo sine discidio, at perstante putatum est
1166  Natura. Sed post quaedam coepere recudi
1167  Paulum


1800. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1236  auris si libretur idem, vix praeterit alte
1237  Ter denos digitos; decies ac scandere visum est
1238  Septenos ita saepe; quod a contactibus ipse
1239  Fors repetas crebris, disclusis scilicet auris,
1240  Argentum vitrumque vitri; insinuata liquoris
1241  Nam pars alta potest suspendi parjete scabro,
1242  Atque aliam retinere tenax, aliamque propinquam:


1801. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1288  Sidera. Si cursus distendere collibuisset
1289  Incoeptos, neque jam fama, magnisque repertis
1290  Contentus cessasset, in otia tuta recedens;
1291  Scilicet ipse suum pergendo continuasset
1292  Hac iter; ut densam per sylvam si voluisset
1293  Spinas disjicere, et ramos removere, comasque
1294  Obstantes, via se monstrasset lata patensque,


1802. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

daedala rerum
1322  Natura, ire gradus assueta est usque per omnes;
1323  Nec queat extemplo se magno immittere saltu,
1324  Paulatim sed progreditur gravis et pedetentim;
1325  Scilicet augeri aut minui res quasque videmus
1326  Continua ratione, neque unum acquirier auctum
1327  Ex alio, quin per medios sit transitus omnes.


1803. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1483  Impulsum properet regionem, ast ocyus illud
1484  Duplo, quod sequitur, tandem ut contingere fingas,
1485  Et sibi praecurrens conjungere, protinus no
1486  Plagae in momento, in contactu scilicet ipso,
1487  Esset opus, quodam ut mutaret mobilitatem
1488  Saltu urumque suam; nam pergere, quod sequeretur,
1489  Ocyus, ut nuper, qui posset, segnius alterum,
1490  E


1804. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

mora nulla, minorem
1494  Illud retrorsum devolvi ad mobilitatem;
1495  Nempe hoc dimidium acquiret discriminis, illud
1496  Tantundem amittet; discrimen tempore in uno
1497  Scilicet omne perit; sunt omnia protinus aequa.
1498  Sin primo alterutrum immotum jam tum moveatur
1499  Impulsu alterius, non crescere motus in illo
1500  Paulatim valeat, verum simul omnis oriri;


1805. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1520  Quam si per loca delabens, semperque minora
1521  Quo spatia haec capias, leviorem deferet ictum.
1522  At spatia haec possunt infinite esse minora
1523  ,Dum venias ad postremum, dum scilicet omne
1524  De medio tollas spatium, dum pondere pressa
1525  Tantum illo sit humus, jam non impulsa, jacente;
1526  Ergo infinita debet grave corpus ab alto


1806. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

alterutram rem
1649  Mutatam simulet, simuletur at altera recta
1650  Finitaque via, et transverso flexibus aequis
1651  Innitens primae positu, quam dicimus axem,
1652  Scilicet hanc primam. Super hunc fac deinde moveri
1653  Fingas, atque aequo semper discurrere flexu
1654  Illam innitentem rectam quam diximus, ire
1655  Scilicet aut sursum, res ut feret ipsa, deorsumve


1807. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

dicimus axem,
1652  Scilicet hanc primam. Super hunc fac deinde moveri
1653  Fingas, atque aequo semper discurrere flexu
1654  Illam innitentem rectam quam diximus, ire
1655  Scilicet aut sursum, res ut feret ipsa, deorsumve
1656  Inversam. Incipiens a puncto nempe quod ante
1657  Jam fuerat fixum, varie, ut mutabitur axis
1658  Rem referens variam, facito, ut mutetur et illa


1808. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

demum ire, redire
1728  Alternis, atque incipiat decurrere subter
1729  Axem infinitum prope radens, usque nec ipsi
1730  Non magis atque magis vicinum; accedere semper
1731  Scilicet ut sit opus, sed non attingere; vel si
1732  Attingat fors, et transmittat denique tactum,
1733  Haud certe id faciat, ni post immensa locorum.
1734  Haec quae sunt axem tot puncta secantia,


1809. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1738  Debent, at raptum parte inferiore locati;
1739  Ut quae materiae quovis sita puncta sub arcu
1740  Sint supero, pellantur, at inferiore, trahantur
1741  Plusve minusve, alti ut ditabunt scilicet arcus.
1742  Arcubus his varians cum constet, limitibusque
1743  Natura, officium diversum corporis omne
1744  Hinc proferre licet, qua vi, qua quodque sit arte


1810. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

inter puncta repellens
1754  Cum vis sit, spatiis infinita usque minutis,
1755  Materiae partes aliis non partibus esse
1756  Compositae possunt; expulsae mutua abissent
1757  Scilicet a sese subito, seorsumque manerent.
1758  Seorsum proinde manent, et sunt sine partibus omnes,
1759  Idque tenent spatium nequeat quod scindier ultra;
1760  Nam si materies spatio non simplice constet


1811. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1788  Corpora semper erunt cum partibus, atque secari
1789  Posse ea, dum poterunt cerni, noscemus. Ob illas,
1790  Quare non opus est, extensa elementa profecto
1791  Ipsa ut sint, quorum pars scilicet una sub ortum
1792  Versa sit, occidui sub metas altera solis.
1793  Undique punctum unum regiones spectat in omnes
1794  Totum, diversis expers quia partibus extat.


1812. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1799  Contractis spatiis esse infinita, repulsu
1800  Ut puncti quamcumque refraenet mobilitatem.
1801  Natura hinc igitur per se impenetrabilis omnis
1802  Corporea est, nequeunt penetrari; scilicet omnia in
1803  Corpore quae spatii sunt ipsius omnia puncta
1804  Non tantum in sese sunt infinita, sed ipsis
1805  Materiae punctis etiam collata, per unam
1806  Quae


1813. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

distantum mutua sese
1908  Inter uti docui, pellentem propter eam vim,
1909  Finitorum ergo, numeris quae prendere possis?
1910  Quare infinitum non possint corpora findi:
1911  Scilicet hoc munus spatii est, ad corpora quod nos
1912  Transtulimus, medium distenta per omne putantes
1913  Continuum spatium, rimas quia non licet ullas
1914  Usurpare oculis, aut ullo subdere sensu.


1814. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quam loca punctis?
1924  Nimirum haec dat habere potestas continuati
1925  Nobis notitiam spatii; quod prorsus inane
1926  Cernere cum nequeamus, erit, cognosse queamus
1927  Scilicet hoc tantum, consistere corpus ibidem
1928  Posse aliquod, certumque locum reperire modumque.
1929  Sic Mundi extremas si quis procurrat ad oras,
1930  Et jaciat telum, aut extendat brachia,


1815. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2030  Semper in oppositas. Hinc illae denique leges
2031  Fluxerunt, multo supera quas diximus, omnes:
2032  Immutabile uti medium gravitatis, ut aeque
2033  Mutatus (mutatur ubi) duo scilicet inter
2034  Corpora qui status est, ut et illi denique motus
2035  Orti ex congressu, varie qui corpora raptant.
2036  Tempore quodque suo, spatiisque, et legibus îsdem.


1816. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2041  Quam bene convenient punctis haec ipsa elementa,
2042  Quae formam mutare suam non posse necesse est,
2043  Propterea quoniam sine forma, et partibus extant.
2044  Virium ab illarum res pendent scilicet omnes
2045  Lege, haec idcirco constans invictaque cum sit,
2046  Res unas, similesque sui perstare necesse est.
2047  Nunc ut multa strui, diversaque corpora possint


1817. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et illinc
2063  Vis ducente, unum in motus queat ire nec ullos
2064  Punctum, quin aliud moveatur mutua propter
2065  Foedera; vis impressa uni, communis utrique est.
2066  Scilicet hic nexus jungit per corpora partes,
2067  Inde haerent valide res, ultae, unaque ligantur.
2068  Opposita alterius ratio est at limitis; ista
2069  Si duo puncta loces regione, immota manebunt:


1818. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

necesse est,
2091  Deproperent exinde magis celerante volatu.
2092  Hic itus et reditus jam nunc properantior, et nunc
2093  Tardior, in rebus fervoris causa videtur:
2094  Scilicet hac causa ferventia multa tuemur
2095  Corpora, cum vario demersa liquore cientur.
2096  Nec foret ulla quies unquam, si bina vicissim
2097  In se


1819. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

limite puncta,
2214  Hanc aget in massam punctorum massa priorum,
2215  Ut nequeat proprio decedere limite cogi
2216  Haec facile, et positum inter se mutare receptum,
2217  Scilicet haud aliter, quam si puncta ipsa coissent
2218  In medio gravitatis, et unum denique punctum
2219  Bina forent, atque hinc atque illinc, eque quaternis
2220  Constarent gemina, at quorum diversa


1820. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illâ plurima venis
2241  Ferrea progenies educitur; haud tamen illuc
2242  Vertitur, ut nunquam non et declinet eoas,
2243  Aut etiam occiduas paulum deflexus ad oras;
2244  Scilicet ut tellus aut laeva aut dextera ferri
2245  Succrescit venis, quae sunt sine lege feraces
2246  Hinc illinc; ideo haud aequus deflexus ubique est,
2247  Una aut in regione plagas it semper in unas.


1821. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2287  Sola tenet spatium hoc gravitas, et corpora jungit
2288  Certa lege trahens, in sese pro repetitis
2289  languescens spatiis; cui quae vicinior infra est,
2290  Magnetis rapidis vis scilicet illa, reperta
2291  Saepe est, ut licuit sensu explorare rapaci,
2292  In se bis spatiis decrescere pro repetitis:
2293  Atque ista imminuens


1822. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in aequo.
2376  Vertice sic etiam parvi perstabit in axis
2377  Aut hinc aut illinc immotum, namque ibi limes
2378  Puncto ab utroque coit; distantia limitis haec est
2379  Scilicet axi par majori dimidiato.
2380  At mediis ubicumque locis declivibus orbis
2381  Illius si sit punctum, plerumque necesse est,
2382  (Nimirum tum cum medium orbis non mage distat


1823. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

multis
2505  Avium, uti fumi faciunt, volucresque vapores.
2506  Tum velut amisso superant quae glutine partes,
2507  Inter se sine vi perstant, et prorsus inertes;
2508  Scilicet ut levibus cinis est spargendus ab auris.
2509  Sic multa e variis quae constant corpora rebus,
2510  Ut ligna, et lapides, abeunt domitante calore
2511  Candentem in cinerem, aut calcem resoluta,


1824. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

motus enim punctorum a viribus omnium,
2561  Usquam quotquot erunt, pendebit; agentur ab omni
2562  Puncto, interruptis non legibus, omnia puncta
2563  Scilicet, et motus concrescet ab omnibus omnis
2564  Non intermixta recta regione, morave.
2565  Quin neque erunt gemini motus, similesve, paresve
2566  Ulli inter se; eadem ratio nec ad omnia puncta


1825. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

nostri
2682  Vis magis atque magis distendi posset, et auctu
2683  Pro rebus circum positis excrescere magno,
2684  Tum stupor obrueret magis et magis admirantes,
2685  Scilicet ad summum conversos rebus ab istis
2686  Artificem; tum namque novas per corpora leges
2687  Credibile est nobis praesto fore, pluraque semper
2688  Naturae officia et mores, viresque paterent:


1826. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

aeque, nobisque percommoda, num tamen idcirco perinde quadam naturae nobis tam finitimae sunt ac propinque? Proinde quis unquam siderum, et caeli conversiones aeque, atque civitatum motus ac mutationes ad sese pertinere existimat? Nuda scilicet ac vacua omnia animorum perturbatione ista sunt, neque propterea cum illa humanarum rerum utilitate comparanda, quae cum suavibus hisce motibus tam arcte conjungitur. Nosti enim, quem ictum habent, quo pellunt animos, falsae illae


Bibliographia locorum inventorum

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].


More search results (batches of 100)
First 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report


Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.