Your search found 49997 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 10834-11094:

claritate imprimis eminere sciam, me tibi deditissimum esse tuique studiosissimum nulla alia re commodius aptiusque testari potui quam ut litterarii operis aliquid ederem tuoque nomini dedicarem. Aggressus sum itaque rem plane uiribus meis imparem, sed non a uirtutibus tuis alienam: Dauidis regis gesta uersibus expressi historiam secutus, quam in sacris proditam codicibus ueram esse non ambigo. Eam poeticis numeris Pierioque lepore exornare conatus sum, quo tibi tua grauitate dignius, tuę sanctitati

ut litterarii operis aliquid ederem tuoque nomini dedicarem. Aggressus sum itaque rem plane uiribus meis imparem, sed non a uirtutibus tuis alienam: Dauidis regis gesta uersibus expressi historiam secutus, quam in sacris proditam codicibus ueram esse non ambigo. Eam poeticis numeris Pierioque lepore exornare conatus sum, quo tibi tua grauitate dignius, tuę sanctitati delectabilius munusculum offerre possem. Cęterum ad hoc perficiendum multa mihi impedimento erant: iampridem intermissa condendi

reuocauit, ille etiam nomina, quę plerumque (ut nosti) absque ulla casuum declinatione in libris diuinis proferuntur, declinare me compulit, ut sermonis nostri sensus apertior fieret, ille denique locorum situs, quos plene diserteque exponere non poteram, diuinare me fecit. Appendicem etiam operi adiunxi soluta utens oratione, singulorum uoluminum argumenta. Deinde historię ueteris contextum ostendi nouę esse figuram. Quod opus si sanctitati tuę placuerit, facile criticorum ronchos

nullo alio munere iustius conuenientiusque colere poteram quam hoc uno, quo ipsum plurimum delectari arbitratus sum, eo uidelicet, quod nostram religionem sapiat, quod Christum sonet, quod odorem illum, quo animę fideles reficiuntur, fragret. Ad hęc non me fugiebat eam esse litteratorum naturam, ut quanuis ipsi in omni liberali doctrina politissimi excultissimique sint, minus etiam eruditorum opuscula interdum non inuiti legant. Nos itaque non ista mittimus, ut doctiorem instruamus, ne prouerbio

quod Christum sonet, quod odorem illum, quo animę fideles reficiuntur, fragret. Ad hęc non me fugiebat eam esse litteratorum naturam, ut quanuis ipsi in omni liberali doctrina politissimi excultissimique sint, minus etiam eruditorum opuscula interdum non inuiti legant. Nos itaque non ista mittimus, ut doctiorem instruamus, ne prouerbio locus detur: Sus Mineruam, sed ut doctissimum honore, quo possumus, prosequamur. Abundabat et Dauid noster, quum iam regnum accepisset, diuitiarum copia, nec tamen

illum, quo animę fideles reficiuntur, fragret. Ad hęc non me fugiebat eam esse litteratorum naturam, ut quanuis ipsi in omni liberali doctrina politissimi excultissimique sint, minus etiam eruditorum opuscula interdum non inuiti legant. Nos itaque non ista mittimus, ut doctiorem instruamus, ne prouerbio locus detur: Sus Mineruam, sed ut doctissimum honore, quo possumus, prosequamur. Abundabat et Dauid noster, quum iam regnum accepisset, diuitiarum copia, nec tamen dedignatus est a Siba seruo

diuitiarum copia, nec tamen dedignatus est a Siba seruo modici admodum precii munuscula accipere. Ita spero te quoque, sanctissime Cardinalis uirque doctissime, pro tua in omnes humanitate in nostro opere suscipiendo facturum. Quod quum feceris, non accipies beneficium, sed dabis. Exiguum est enim quod tibi mittimus, multum autem quod abs te poscimus: ut tantum digneris quod mittitur accipere meque in clientulorum tuorum numero habere. Vale!

Dauidis memorare pii gesta inclyta regis
Instituo. Quis nunc dignas in carmina uires
Suppeditet? Non Cyrrheę de uertice rupis
Descendens lauroque caput pręcinctus Apollo,
1.5   Non Nysę numen, furiata mente Lyęus,
Pieridumque chorus. Nam non ego dicere Troię
Excidium Thebasue paro nec sparsa cruore

Dauidis memorare pii gesta inclyta regis
Instituo. Quis nunc dignas in carmina uires
Suppeditet? Non Cyrrheę de uertice rupis
Descendens lauroque caput pręcinctus Apollo,
1.5   Non Nysę numen, furiata mente Lyęus,
Pieridumque chorus. Nam non ego dicere Troię
Excidium Thebasue paro nec sparsa cruore
Thessala Romano bellis ciuilibus arua,
Sed cęlo cognatum opus arcanisque

Instituo. Quis nunc dignas in carmina uires
Suppeditet? Non Cyrrheę de uertice rupis
Descendens lauroque caput pręcinctus Apollo,
1.5   Non Nysę numen, furiata mente Lyęus,
Pieridumque chorus. Nam non ego dicere Troię
Excidium Thebasue paro nec sparsa cruore
Thessala Romano bellis ciuilibus arua,
Sed cęlo cognatum opus arcanisque sacratum
1.10   Mysteriis. Quorum qui solus crederis autor,

1.10   Mysteriis. Quorum qui solus crederis autor,
Solus, magne deus, mihi iam cantanda ministres. Iudei
Gens quondam Iudea potens opibusque uirisque,
Orbe sub Eoo residens, non inscia uerę
Religionis erat; ritus moremque sacrorum
1.15   Edidicit monstrante deo, referentibus ipsis
E cęlo afflatis certissima quęque prophetis.
Hinc unum celebrare deum, uirtute creata

Hinc unum celebrare deum, uirtute creata
Cuius cuncta forent, coepit, terramque polumque
Qui regat et sensus cunctis uitamque ministret.
1.20   Quos uero gentes alię populique colebant,
Hos non esse deos, sed prorsus demonas ipsos,
Quorum homines capti iam pridem fraudibus errant
Vix numeranda suis uenerantes numina uotis.
Ergo Iudaicę primus moderamina gentis Saul

fraudibus errant
Vix numeranda suis uenerantes numina uotis.
Ergo Iudaicę primus moderamina gentis Saul rex
1.25   Ciso natus Saul et regni sceptra tenebat,
Non recto officio nixus nec legibus ęquis, Samuel propheta
Quum Samuel uates dictis mordacibus illum
Aggrediens et facta deo non grata reuoluens
Hęc responsa dedit: "Quoniam tibi certa

1.25   Ciso natus Saul et regni sceptra tenebat,
Non recto officio nixus nec legibus ęquis, Samuel propheta
Quum Samuel uates dictis mordacibus illum
Aggrediens et facta deo non grata reuoluens
Hęc responsa dedit: "Quoniam tibi certa Tonantis
1.30   Iussa sequi nulli fuerit post talia curę,
Isto te indignum, quo te dignatus honore est,
Censuit atque alium, regni cui tradat habenas,

omnes
Exuperat tenebras cum laudum lumine uirtus.
Hęc effatus abit moestum tristemque relinquens
Iam Saulem et multa perculsum pectora cura.
At quia continuo tali pro crimine poena
1.40   Non inflicta fuit, iussus rex perdere gentem
Amalechitarum, rursum mandata reliquit,
Rursum iussa dei temnens seruauit Agagum,
Victor commisso captum certamine regem,
Illius armentis etiam pecorique

"Illęsas autem pecudes dimittere suasit
Religio, ut sacras stet plurima uictima ad aras." — Samuel
1.50   "Falleris" exclamat Samuel "uanoque fauore
Facta iniusta tegis, quoniam non gratior ulla est
Cęlicolum regi, sacris quę imponitur aris,
Hostia quam semper studio curaque fideli
Imperio parere suo. Quod spernere quum sis
1.55   Ausus, et ipse tuum de regno tollere nomen

nigroque capillo.
Protensam genitor dextram direxit in illum
Et rogat, anne ipsum maneant insignia regni. nota
1.125   Respondit Samuel: "Stellati rector Olympi
Non habitus hominum pensat formęue decorem.
Nanque bonum fragile est, oculos quod pascit inani
Obtutu uulgique rudis sermone probatur.
Talis enim species uenientis damna senectę
1.130   Sentit et indomitę dispendia

probatur.
Talis enim species uenientis damna senectę
1.130   Sentit et indomitę dispendia proxima mortis.
Interiora deus rimatur corda sinusque
Ingressus mentis, mores metitur et actus.
Non hunc, quem monstras, deus eligit aut probat ullum
Ex istis, quos tu coram consistere cernis.
1.135   Nunquid non alius superest tibi filius isto
Ex numero?" — "Superest", respondit "pascua curę
Cui sunt et

Interiora deus rimatur corda sinusque
Ingressus mentis, mores metitur et actus.
Non hunc, quem monstras, deus eligit aut probat ullum
Ex istis, quos tu coram consistere cernis.
1.135   Nunquid non alius superest tibi filius isto
Ex numero?" — "Superest", respondit "pascua curę
Cui sunt et gregibus iunior qui pręsit alendis."
Tunc Samuel "Non ante dapes gustabimus" inquit
"Quam puer huc ueniens

Ex istis, quos tu coram consistere cernis.
1.135   Nunquid non alius superest tibi filius isto
Ex numero?" — "Superest", respondit "pascua curę
Cui sunt et gregibus iunior qui pręsit alendis."
Tunc Samuel "Non ante dapes gustabimus" inquit
"Quam puer huc ueniens se nobis offerat ultro." Dauid
1.140   Iussis ille patris parens et pascua linquens
Accitus properauit iter seque obtulit

Dauid
1.180   Iesseides Dauid psallens et nablia palma
Solicitans dulcique aures modulamine mulcens.
Attulit et regi, dederat quę munera Iesseus
Ipse pater, non magna quidem, si respicis illa,
Sin hominem, magnum testantia forsan amorem. Munera oblata Sauli
1.185   Iam Bacchi et Cereris speciebus onustus
Ducitur in medium, simul et

Militię, nostrum primus comitabere tergum
Arma gerens, quoties duri fera pręlia Martis
Miscere et belli tentare pericla libebit.
1.205   Ast etiam positis quum pax agitabitur armis,
Pars (mihi crede) aulę fies non infima nostrę.
Unum oro: cytharę fidibus lenire dolorem
Tende meum, quum me morbi uis dira maligni
Inuadens miseros affligere coeperit artus.
1.210   Nescio enim quę me pręssum torpedine multa

lateri succinxerat harpen Sammas
Hisque minor Sammas melis de pelle pharetram
1.260   Villosam iaculisque grauem gestabat acutis
Atque arcum dura taxi de stirpe dolatum,
Non incerti ictus, quum resque locusque petissent.
Talibus instructos armis ubi regia Saulis
Excepit iuuenes, custodum concita turba
1.265   Admirata nouos habitus, noua tela uirorum,
Vnde, rogat, ueniant aut quid

Fratres Dauidis ad Saulem
"O rex magne, tui sumus" aiunt "fida clientis
(Si nescis) Iessei nos pignora Bethlemitę,
1.280   Dauidis fratres, tibi quem dimittere iussus
Ille quidem non parua suę solatia uitę
Paruit aspernans. Puerum concede parenti
Nosque loco illius teneas. Hoc poscimus omnes.
Hoc genitor Iesseus uotis petit omnibus unum.
1.285   Permitte, ut gregibus pręsit, robustior ętas

Saul processit ad pugnam
It peditum pilata manus gladioque iuuentus
Ancipiti succincta latus. Pars ferre sagittas
Ithyreosque arcus, pars molles uertere fundas,
1.305   Non molles ut agant saxis stridentibus ictus.
Inde ruunt equitum directis cursibus alę
Puluereamque ciet pulsu leuis ungula nubem.
Has inter medius graditur rex ipse cohortes
Et festinantes moderatur uoce

languescere uidit, Saul ad suos
Talibus aggreditur dictis: "Fortissima quondam
1.365   Pectora diuinumque genus, Iudea iuuentus,
Cernitis en quali nos contra tendere probro
Non cessat uocitans audax in pręlia Getheus?
Nonne estis geniti ex illis, qui regibus istud
Erripuere solum, quis gentes uincere iniquas
1.370   Fata dabant? Deus ipse, deus considere terris
His iubet, et timor est

Quicunque ex uobis processerit obuius illi
Et uictum dederit letho, cumulabitur amplis
Diuitiis factusque gener mihi, liber in omne
Tempus erit, nullum pendens aliquando tributum
1.385   Ipse genusue suum." Quem non uel talia uerba
Vel tam pręcipuę mercedis pacta mouerent?
Muta tamen stant ora uirum laudisque fauorem
Promissique fidem uicit formido pericli.
Feruidus interea iussis parere paternis,

ferret hiantes
Infrendens rapidoque ruens per deuia cursu,
At se contortum difractis dentibus acri
Infixisse gulę per aperta foramina saxum.
Hinc illum gemuisse diu, dum spiritus ęger
1.440   Non potis obstruso est halitus agitare meatu,
Fessa sed inclusa cruciantur uiscera uita,
Donec humi exanimes fugiens dimitteret artus.
Sic pręstante deo magni se cęde Golię
Iam fore pręsenti notum

sorte pericli
2.30   Impauidusque animo simul inuictusque labore
Omne sibi iniunctum pręclare munus obibat.
Inuidiam poterat laudis superare decore,
Si sibi pręlatum post talia facta tulisset
Non ita duro animo Saulis uecordia regis. nota
2.35   Sed nec ferre potest illos nec amare superbus,
Quos anteire uidet famę melioris honore.
Exuuias igitur quum Dauid et arma Golię

cardine rerum
Mancipio dominus famulabitur? Ille sedebit
In regni solio et sceptri potietur honore?"
His ardens odiis, illi, quem semper amauit,
2.60   Insidiari animo iam tandem coepit acerbo,
Non culpa ipsius, sed uulgi errore pusilli,
Si tamen est error laudes plausumque dedisse
Illi, qui uictis uicto succurrerat hoste
Quique sua cunctis peperit uirtute salutem. Tempus

aspera rugis.
Vsque adeo formę mens indignata prophanat
Effigiem turpesque serit super ora figuras.
2.75   Solicitus Dauid cytharam pulsare canoram
Accelerat notasque sono tentare medellas,
Non hanc esse putans hominis, sed demonis iram.
Ille tamen telum (telum nam forte tenebat)
Torsit in aduersos uultus atque ora sonantis.
2.80   Sed declinato Dauid bene providus ictu
Proiectaque cheli suspectam deserit

2.95   Te pręstare stude. Primę dux esto cohortis
Atque Palestinos uastator curre per agros,
Nec pecori, nec parce uiris. Prostrasse Goliam
Et pepulisse procul nostris a moenibus hostem
Non satis est, nisi Marte ferox aliena lacessas
2.100   Illorum populans fines, inuadere regni
Ausi qui dudum fuerant campestria nostri." Comparatio
Callidus ut quondam curuo piscator in hamo

Callidus ut quondam curuo piscator in hamo
Componit dulces et in ęquora porrigit escas
Blanditusque cibis unco comprendit aheno
2.105   Et trahit affixum per fila tenacia piscem,
Si non excusso frustretur linea congro,
Sic Saul alloquio cęlat quod corde uolutat.
Nanque cupit tali Dauidem Marte perire,
Polluat ipse suas eius ne sanguine palmas. Respondet Dauid

Respondet Dauid
2.110   Tunc humilis Dauid "Qui sim, uel qualibus" inquit
"Intra Bethlemam genitus natalibus urbem,
Vt merear gener esse tuus, clarissime regum?
Non mea paupertas, generis neque sordida nostri
Conditio digna est tam celsum scandere limen.
2.115   Vis nocti conferre diem? Vis ęquora uasta
Angusto stipare lacu? Certamina belli
Non detrecto quidem; quascunque

regum?
Non mea paupertas, generis neque sordida nostri
Conditio digna est tam celsum scandere limen.
2.115   Vis nocti conferre diem? Vis ęquora uasta
Angusto stipare lacu? Certamina belli
Non detrecto quidem; quascunque lacessere gentes
Iusseris, ipse tui Dauidis primus in illas
Stringetur gladius. Generosior ista Merobes
2.120   Connubia accipiat. Satis est mihi gratia pacis,
Quam pręstas, o rex.

pacis,
Quam pręstas, o rex. Habeo nil charius illa."
Sic fatur Dauid nec adhuc expertus amoris
Lasciui stimulos, pugnas tractare uoluptas
Illi maior erat. Studiis mens dedita belli
2.125   Non poterat molles Veneris admittere lusus.
Ergo regalis genialia pacta puellę
Hadrihel accepit, procerum ditissimus urbis,
Nobilitate potens. Celebrat sponsalia, tedas
Accendit, fruitur thalamis et amore

Chare nimis regi! Tibi nubere nanque Micholam
2.155   Ipse suam statuit natam: quę sępe petita
Diuitibus clarisque procis, tibi traditur uni.
Nec dubita, multas quod nondum possideas res,
Non aliud pater ipse sua pro uirgine munus
Poscit quam centum inuisę prępucia gentis,
2.160   Arua Palestinosque colit quę plurima campos.
Merces magna, leuis labor est. Age, cęde prophanos
Et rediens cupidis

Arua Palestinosque colit quę plurima campos.
Merces magna, leuis labor est. Age, cęde prophanos
Et rediens cupidis amplexibus utere nymphę!"
Quanquam Dauidis lęta est audacia sorte
Hac sibi proposita, non se tamen ille fatetur
2.165   Esse thoro dignum, quem celsius euehit alta
Maiestas quam quo poterit sua tendere uirtus,
Sed tamen "Experiar dubii discrimina belli"
Inquit "et anne humiles oculis deus aspicit

2.270   Talibus ergo frui tam miris si libet odis,
Quę sunt perpetuę dulcedinis, ista uoluptas
Incerta, instabilis, leuis, impia, reproba, fallax nota
Spernenda est nobis. Non est apprendere dignus
Immortale bonum, cui sunt mortalia cordi,
2.275   Quem male terreni foedant contagia luxus.
Propterea uanos uulgaria turba canores
Dum nimis intentis animis atque auribus haurit,

fine requirit,
Polluat ipse suam cognato ut sanguine dextram
Crudelis magis anne ingratę mentis in illum,
Cuius erat sanus cantu, certamine tutus, nota
2.310   Non satis est certum. Semper tamen irritus omnis
Contra fata labor fuit et conatus inanis.
Ipse igitur magni Dauidem rector Olympi
Omnibus ereptum seruabat ubique periclis,
Vt manibus ueri iampridem facta

Secum uictor agit, iam fama et laudibus omnes
Et uirtute duces anteibat. Sed tamen idem,
Omnibus eximio semper dilectus amore,
2.325   Inuisus soli post tot benefacta tyranno.
Proh, miseranda nimis regum non rite regentum
Conditio! Dum sceptra timent amittere, nulli
Parcunt, suspectis tunc indignantur amicis,
Affectos aliqua quum cernunt laude merentes. Nox

uulnere sanguis,
2.360   Commixtos animos communeque corpus habemus." Dauid
Talia dicentem Ionatham complectitur ille,
Oscula dat, summas tali pro munere grates
Lętus agit, non ipse suę discrimina uitę
Sic timet, ut fidi gratatur amore sodalis.
2.365   Mox festinatis regales passibus ędes
Ingressus Ionathas iam fessa labore metuque
Nocte silente dedit placidę sua membra quieti.

Iudeę regionis humum possederit utque
Israhelitarum tribubus diuiserit omnem,
Et tamen hac sanctos priuarit parte Leuitas,
2.440   Consortem cęli quo se sciat esse sacerdos
Ętherięque domus, non mundi labilis aulę.
Post Iesum Iudas quid bello gesserit et quid
Othoniel, quid Aioth, Delbora uirago Iahelque,
Quid fortis Gedeon, quid denique uiribus omnes
2.445   Exuperans Sanson. Saulem quoque coeperat ipsum

2.455   In latus accliuo uitauit corpore telum.
Vitatam paries confixus suscipit hastam
Hastaque fixa cauis ferrata cuspide rimis
Compulit extemplo concussa fatiscere saxa.
Ipse fuga elapsus non lęso corpore Dauid
2.460   Tecta laremque petit tenebris defensus opacę
Noctis, nam stellas nubes obduxerat atra
Splendentemque globum Lunę lucere uetabat.
Armati ante fores missi sedere manipli,

Obsequor, infenso pater infert iurgia uultu.
Quumque animum premat hęc angustia, nescio quo me
Conuertam. Sed quis prohibet depromere uerum?
2.495   A me dimissum nunquam Dauida negabo.
Si mea non ueniam pietas, rex magne, meretur,
Foemineo saltem miserans ignosce fauori.
Ille minax stricto nuper mihi dixerat ense:
'Si me non tacita emittas secretaque serues
2.500   Quęrentesque dolo fallas, mea dextera

uerum?
2.495   A me dimissum nunquam Dauida negabo.
Si mea non ueniam pietas, rex magne, meretur,
Foemineo saltem miserans ignosce fauori.
Ille minax stricto nuper mihi dixerat ense:
'Si me non tacita emittas secretaque serues
2.500   Quęrentesque dolo fallas, mea dextera letho
Te dabit et nostro mittere ad Tartara telo.'
Arma uiri euasi, quoniam mandata peregi.
Sed falli te forte putas? Animi tibi

Te dabit et nostro mittere ad Tartara telo.'
Arma uiri euasi, quoniam mandata peregi.
Sed falli te forte putas? Animi tibi pandam
Intima sensa mei, seu parcis uera fatenti
2.505   Seu minus ignoscis. Non tam terrore minarum
Quam pietate meum studui saluare maritum.
Si non das ueniam, genitoris malo perire,
Dum pia sim, manibus quam coniux impia dici,
Perdiderim quod fraude uirum nil tale merentem.

peregi.
Sed falli te forte putas? Animi tibi pandam
Intima sensa mei, seu parcis uera fatenti
2.505   Seu minus ignoscis. Non tam terrore minarum
Quam pietate meum studui saluare maritum.
Si non das ueniam, genitoris malo perire,
Dum pia sim, manibus quam coniux impia dici,
Perdiderim quod fraude uirum nil tale merentem.
2.510   Opto fida mori potius quam perfida tetram
Damnatamque bonis per sęcula ducere

fida mori potius quam perfida tetram
Damnatamque bonis per sęcula ducere uitam.
Scito fuisse tuam tunc me, quum uirgo sedebam
In laribus uerecunda tuis. Nunc, tradita quum sim
Nuptum sponte tua, iam certe non tua dicor
2.515   Esse, sed illius, cuius consortia seruo,
Cum quo communis thalamus mihi resque domusque.
Ergo tui iuris quum non sim, maxime regum,
Libertam permitte suo seruire patrono,
Si

In laribus uerecunda tuis. Nunc, tradita quum sim
Nuptum sponte tua, iam certe non tua dicor
2.515   Esse, sed illius, cuius consortia seruo,
Cum quo communis thalamus mihi resque domusque.
Ergo tui iuris quum non sim, maxime regum,
Libertam permitte suo seruire patrono,
Si tibi et ipse tuos seruos cupis esse fideles.
2.520   Aut si certa tibi Dauidem perdere mens est,
Hanc prius, hanc animam iubeas excludere ferro.

referri
Adducique sibi, telis aut ense necandum.
Sed quia mortalis frustra certare potestas
3.20   Contra fata parat, missę fera turba cohortis,
Vt uidere pios uates (mirabile dictu)
Dignaque non modicis Samuelis honoribus ora,
Correpti magno deponunt arma stupore
Telaque proiiciunt tensisque ad sydera palmis
3.25   Coeperunt cantu modulato condere laudes
Atque deo grates misso Dauide referre

Illa frequens coepit: "Cisides nunquid et ipse
Intra Sanctorum coetum numerandus habetur?"
Quisque adeo fera corda viri mollita stupebat.
3.75   At uero Dauid, quanta inconstantia menti
Insita regis erat, non inscius, inde recessit.
Quumque loco quodam Ionatham reperisset, ad illum David ad Ionatham
Cum gemitu conuersus ait: "Quo crimine, quęso,
Qua demum culpa lęsi quandoque parentem,

Quumque loco quodam Ionatham reperisset, ad illum David ad Ionatham
Cum gemitu conuersus ait: "Quo crimine, quęso,
Qua demum culpa lęsi quandoque parentem,
3.80   Dic mihi, chare, tuum? Non cessat flumina, montes,
Omnia solicita perlustrans quęrere cura,
Hac ut me miserum priuet per uulnera uita?
Sanguinis ergo mei tenet illum tanta cupido,
Cuius ego toties affeci cladibus hostes?

Est tamen impatiens alienę laudis et ipsos,
Quos anteire uidet, semper contundere gestit.
Credo autem nostro nihil a genitore parari,
Seu magnum id fuerit seu paruum, protinus illud
3.95   Vt mihi non pandat. Quare tibi numina iuro
Sancta dei, quicquid moliri coeperit ille,
Omne tibi arcanum penitus reserabo paternum."
Talibus auditis respondit talia Dauid: David ad Ionatham

paternum."
Talibus auditis respondit talia Dauid: David ad Ionatham
"Credo equidem, Ionatha, nostrę discrimina uitę
3.100   Esse molesta tibi teque affectare salutem
Non mage, chare, tuam quam totis uiribus ut me
A cunctis pariter saluum tueare periclis.
Sed quia noster amor regi quoque notus habetur,
Cęlatum te forte uolet, tractauerit ultra
3.105   Siquid triste mihi. Sed tu

si bile tumebunt,
3.115   Mors metuenda quidem. Nunc uni me tibi totum
Atque tuę fidei committo. Tu modo cures,
Nequando tradar regi sine more furenti nota
Infensoque mihi. Non ęquo examine uerum
Iudicat iratus, nescit moderamina mentis
3.120   Et rationis egens nec amicis parcere nouit." Ionathas respondet
Tunc Ionathas manibus geminis ad sydera tensis

festa,
Absens quum fuerit, penitus seruare nequisse.
3.165   Tunc rex iratus respexit lumine toruo Saul ad Ionatham
In Ionatham clamans: "Quid me, mea spuria proles
Et non uera, tuis uafre uis ludere dictis?
Mene latere putas, quantum tu diligis ipsum
Iesseo natum? Nescis, stupidissime, nescis,
3.170   Quanto amor exitio tibi sit quandoque futurus
In Dauida tuus, quanta hinc infamia

Mene latere putas, quantum tu diligis ipsum
Iesseo natum? Nescis, stupidissime, nescis,
3.170   Quanto amor exitio tibi sit quandoque futurus
In Dauida tuus, quanta hinc infamia nostro
Confletur regno, quod adhuc non oppetat ille?
Certum est ut pereat, quo saluo sępe salutis
Me piget ecce meę. Sed nec, si uixerit, ulla
3.175   Spes tibi regnandi post funera nostra relicta est.
Viuum plebs sequitur, uiuenti sceptra dabuntur,

piget ecce meę. Sed nec, si uixerit, ulla
3.175   Spes tibi regnandi post funera nostra relicta est.
Viuum plebs sequitur, uiuenti sceptra dabuntur,
Et tunc priuatis tua uita sub ędibus ęuum
Exiget infelix, si non extincta recedet.
I nunc et talem mentis male compos amicum
3.180   Abde sinu oblitusque mei defende tuique!"
Sic fatur tumidaque minax exęstuat ira. Ionathę fides

I nunc et talem mentis male compos amicum
3.180   Abde sinu oblitusque mei defende tuique!"
Sic fatur tumidaque minax exęstuat ira. Ionathę fides
Quem, rogo, suspicio talis non protinus arma
Sumere et aduersum quosuis suaderet amicos
Bella mouere palam, tacitas uel texere fraudes?
3.185   Absalon expetiit genitorem pellere regno,
Seba suum dominum, multos ad uulnera fratrum

seruare sodalem
Mallebatque mori fidus quam uiuere fallax,
Quam fracta regnare fide. Documenta petantur
3.195   Ex hoc rara uiris pręsentibus atque futuris. Comparatio
Non sic Argolicum Pylades dilexit Orestem,
Castora non Pollux. Priscorum fabula uatum
Tales nulla refert, Ionathę quos ęquet amori.
Ergo idem pietate sui commotus amici
3.200   Mox ita submissa respondit uoce parenti:

fallax,
Quam fracta regnare fide. Documenta petantur
3.195   Ex hoc rara uiris pręsentibus atque futuris. Comparatio
Non sic Argolicum Pylades dilexit Orestem,
Castora non Pollux. Priscorum fabula uatum
Tales nulla refert, Ionathę quos ęquet amori.
Ergo idem pietate sui commotus amici
3.200   Mox ita submissa respondit uoce parenti: Ionathas ad Saulem

uenire
Quędam secreto speculatum partibus illis,
3.250   Nec procul inde suos comites residere fatetur.
Vtque aliquo uictu ieiunos adiuuet illos,
Orabat, quando ista dedit responsa sacerdos:
"Non alii, Dauid, mihi sunt hoc tempore panes
Pręter sacratos, quibus uti lege uetantur
3.255   Omnes immundi. Sed si modo tuque tuique
Corpore purgato puraque huc mente uenitis,
Si modo uos Veneris non turpat foeda

"Non alii, Dauid, mihi sunt hoc tempore panes
Pręter sacratos, quibus uti lege uetantur
3.255   Omnes immundi. Sed si modo tuque tuique
Corpore purgato puraque huc mente uenitis,
Si modo uos Veneris non turpat foeda uoluptas,
His quoque fas uesci." Tunc David seque suosque
Affirmat mundos: ex quo sunt urbe profecti,
3.260   Nil gessisse mali, nullis amplexibus usos
Foemineis lectumque procul fugisse iugalem.

amplexibus usos
Foemineis lectumque procul fugisse iugalem.
Ergo sublatos sanctis altaribus orbes
Triticeos iussit Dauidem ferre sacerdos.
Discite, christicolę! Si panes sumere sanctos
3.265   Non nisi mundatis licuit, nisi denique castis,
Quanto pura magis mens uobis crimine ab omni
Conuenit atque animus deposta labe pudicus,
Sacratis propius quoties acceditis aris
Mystica pransuri conuiuia?

denique castis,
Quanto pura magis mens uobis crimine ab omni
Conuenit atque animus deposta labe pudicus,
Sacratis propius quoties acceditis aris
Mystica pransuri conuiuia? Sumitur istic
3.270   Non simplex panis, non pręssi pocula musti,
Sed Christus dominus specie uelatus utraque,
Christus homo Christusque deus, lux, gloria, uerbum
Ętheriique simul uirtus et imago parentis,
Vnicus amborum quos

Quanto pura magis mens uobis crimine ab omni
Conuenit atque animus deposta labe pudicus,
Sacratis propius quoties acceditis aris
Mystica pransuri conuiuia? Sumitur istic
3.270   Non simplex panis, non pręssi pocula musti,
Sed Christus dominus specie uelatus utraque,
Christus homo Christusque deus, lux, gloria, uerbum
Ętheriique simul uirtus et imago parentis,
Vnicus amborum quos spiritus efficit

si forte supersit,
Aut gladium. Nanque arma domi suspensa reliqui
3.280   Festinans, urgebat enim me iussio regis." Achimelech
Respondit flamen uenerandus ad ista dialis:
"Non est hic aliud nisi magni mucro Golię,
Quem tu terribili strauisti uerbere fundę,
In Terebintea dum pręlia ualle lacessit.
3.285   Ille, inquam, mucro, quo tu secuisse Gygantis
Iam strati ualido ceruicem diceris

Mille dedit, plus ipse decem dux milia Dauid!"
3.310   His ille auditis animo suspensus et hęrens Comparatio
Extitit. Vt canibus subito fera cincta Lacenis,
Quę, quo se referat, non inuenit inde cauernam
Conspicata cauum festinans irruit antrum
Atque illęsa manet, donec frustrata canum uis
3.315   Compressis abeat latratibus, illa timore
Prodeat abiecto et saltus iam tuta pererret.

Inter Getheos Achi spectante tyranno. Achis rex
Talia qui tetrica temnens spectacula fronte
3.330   "Quid mihi laruatum hunc hominem penetralibus istis
Induxistis", ait, "quem non resipiscere tota
Phocidos Anticyrę faceret purgamine silua,
Non ipsi fratres Podalirius atque Melampus,
Si cuperent ambo medicas adiungere dextras?
3.335   Num desunt nobis similis ludibria monstri?

Talia qui tetrica temnens spectacula fronte
3.330   "Quid mihi laruatum hunc hominem penetralibus istis
Induxistis", ait, "quem non resipiscere tota
Phocidos Anticyrę faceret purgamine silua,
Non ipsi fratres Podalirius atque Melampus,
Si cuperent ambo medicas adiungere dextras?
3.335   Num desunt nobis similis ludibria monstri?
Num fatuos tellus homines non germinat ista,
Externos ut opus sit uobis

Phocidos Anticyrę faceret purgamine silua,
Non ipsi fratres Podalirius atque Melampus,
Si cuperent ambo medicas adiungere dextras?
3.335   Num desunt nobis similis ludibria monstri?
Num fatuos tellus homines non germinat ista,
Externos ut opus sit uobis quęrere, quorum
Contristet miseranda meam lymphatio mentem?
Tollite uos tandem nostris ex ędibus illum!
3.340   Liber eat quocunque uolet, si liber habetur,

Siue alieno etiam contracto debitor ęre,
Omnes uno animo rupem gratanter Odolam
Conscendunt lętique ducem Dauida sequuntur.
3.360   Bellatrix ea turba uirum munitaque telis
Illum circumstat nec non et pręlia poscit,
Illi pręsidio sese auxilioque futuram
Spondet et illius iussis parere paratam.
Imperet in medias Saulis licet ire phalanges
3.365   Et conferta uiris armisque irrumpere castra,

cantuque precum sacrisque litatis,
Quum tamen ille meum quęrat peruertere regnum
Insidiasque paret, sumptis et prouocet armis?"
Hęc quum terribili fudisset uerba profatu
Ira recens regis, cuius non protinus ora
3.435   Inficeret pallor, gelidos metus angeret artus? Achimelech sacerdos ad Saulem
At tamen intrepida respondit uoce sacerdos.
Pręstabant audacem animum sine crimine mores

Ballantumque gregem mactat manditque cruentus.
3.495   Donec ieiunam laceratis carnibus aluum
Compleat, hinc saturo montana cubilia uentre
Iam lassus repetit, sic dirus alumnus Idumes
In iugulos sęuire sacros non destitit, usque
Dum pia crudeli prostrasset corpora letho
3.500   Octogena uirum numero superaddita quinque.
Sed neque tot Saulis sedata est cędibus ira.
Iussit adhuc rabidus Nobę disperdere plebem

usque
Dum pia crudeli prostrasset corpora letho
3.500   Octogena uirum numero superaddita quinque.
Sed neque tot Saulis sedata est cędibus ira.
Iussit adhuc rabidus Nobę disperdere plebem
Non ętatis agens, nec agens discrimina sexus.
Nec pecori parcens. Animantia sustulit uno
3.505   Cuncta die. Nemo de strage superfuit ista Abiathar filius Achimelech
Pręter natorum iugulati

Sed quisnam tantę radix et causa ruinę,
Abiathare, fuit me pręter? Criminis huius
Autor ego. Quanquam manifesta pericula uitę
Poscere compulerint, quę tunc donata recepi
3.520   Quęque reposta meę menti, non eximet ulla
Obliuio, nec longa situ squalente uetustas
Obducet meque immemorem nulla arguet ętas.
Tu maneas mecum! Longe timor omnis abesto,
Nil dubites! Aut nostra manus te proteget, aut hanc

tramite fluctus
Eduxit tutaque potens regione locauit.
Hostiles autem currus aciemque secutam
4.20   Obruit effusis laxati gurgitis undis.
Contulit hanc nostris patribus deus ipse salutem,
Non uis ulla uirum, non multę copia gentis.
Et dubitatis adhuc illius fidere uerbis,
Qui nunquam fallit, cuius ualet omnia uirtus?
4.25   En iterum responsa petam, quo certius istud,
Non mente ancipiti, quod diximus,

Eduxit tutaque potens regione locauit.
Hostiles autem currus aciemque secutam
4.20   Obruit effusis laxati gurgitis undis.
Contulit hanc nostris patribus deus ipse salutem,
Non uis ulla uirum, non multę copia gentis.
Et dubitatis adhuc illius fidere uerbis,
Qui nunquam fallit, cuius ualet omnia uirtus?
4.25   En iterum responsa petam, quo certius istud,
Non mente ancipiti, quod diximus, accipiatis.

salutem,
Non uis ulla uirum, non multę copia gentis.
Et dubitatis adhuc illius fidere uerbis,
Qui nunquam fallit, cuius ualet omnia uirtus?
4.25   En iterum responsa petam, quo certius istud,
Non mente ancipiti, quod diximus, accipiatis.
Indue sacrati niueum uelaminis ephot,
Vt rursum consulta petas rursumque preceris,
Abiathare, deum, quo nostris mensque fidesque
4.30   Confirmata magis iam gentis castra

Dauide quiescas."
Hęc postquam promissa, suis ęqualia uotis, Saul
4.125   Rex Saul audisset, lęto sic rettulit ore:
"Summas, Ziphei, uestro pro munere grates
Non ingratus ago uobis, habeo quoque summas,
Quod tam solicito mea uota fauore iuuatis.
Ite modo, quocunque solo consederit ille,
4.130   Inspicite, ut certum quum norim, protinus illo
Accelerem et totum circumdem

Incisis manant diuini unguenta liquoris.
Iamque Palestinis tota regione fugatis
Rex Saul et pręda depulso ex hoste redempta
4.200   Quęsitum Dauida redit tria milia secum
Israhelitarum bello non segnia ducens.
Engadi penetrat, montana atque auia quęque
Scrutatur uallesque cauas saltusque profundos
Ęriasque simul rupes. Tunc forte grauatus
4.205   Pleno uentre, cauum solus diuertit in antrum

Tradamus letho, quem solum sanguinis urget
4.215   Tanta sitis nostri nullo unquam crimine lęsum?
Nunc, nunc nos omni solui permitte periclo
Hosteque sublato tibi debita sceptra rependi." Dauid non permisit lędi Saulem sibi infensum
Irruere in regem stricto mucrone paratos
Iesseides uetuit dicens: "Scelus istud abesto
4.220   Hac a mente procul, diuino chrismate inunctum
Vt iubeam uiolare uirum. Vos ponite

Expetiisse necem seque excussisse periclo.
Hinc uictus pietate uiri certantis honestis
Contra arma officiis, postremo nullius unquam
Offensę memoris, sed et indulgere parati
Illis omne bonum, per quos non digna recępit. Saul ad Dauidem
4.250   Hęc responsa dabat: "Fateor, mitissime Dauid,
Immerito tibi me commotum. Tu autor honoris
Sępe mei nostrique simul tu gloria regni.

mente proterua
Ingrataque tuo nimis invidisse decori.
4.270   Et siquando dolos timui, nunc certa fidelis
Constantisque animi nos erga signa dedisti.
Ecquisnam quandoque sibi fera bella mouentem
Non periisse semel mauult quam uiuere semper?
Pro tanta pietate deus tibi pręmia digna
4.275   Conferat accipiatque preces et uota secundet.
Sed quum etiam regni tibi sit cęssurus habenas
Imperiique uices, ut plebs

abundans.
Ingenio durus, teter, cerebrosus et asper,
Moribus incultis et in omni sordidus actu.
4.310   Huius lęta sedens olim prope pascua Dauid
Quadrupedes tutatus erat. Custode sub ipso
Non armenta latro tetigit, non Martius ullas
Carpsit oues lupus, et pecudes quot pastor agebat
In dumos iubare exorto, tot deinde reuertens
4.315   Intra septa domus iam Sole cadente locabat.

Ingenio durus, teter, cerebrosus et asper,
Moribus incultis et in omni sordidus actu.
4.310   Huius lęta sedens olim prope pascua Dauid
Quadrupedes tutatus erat. Custode sub ipso
Non armenta latro tetigit, non Martius ullas
Carpsit oues lupus, et pecudes quot pastor agebat
In dumos iubare exorto, tot deinde reuertens
4.315   Intra septa domus iam Sole cadente locabat. Dauid

4.325   Indulsit pietas, aliquid digneris amico
Impartire tuo, cui per deserta uaganti
Deficere humanę iam coepit copia frugis,
Ille tuas defendit oues, dum castra teneret
Istis fixa locis quondam. Non defuit hedus
4.330   De gregibus, non agna tuis; pecuaria nemo
Diripere est ausus nec furto abducere. Miles
Innocuas tenuit, te non offendere iussus,
Ipse manus et quę tua sunt intacta reliquit.

amico
Impartire tuo, cui per deserta uaganti
Deficere humanę iam coepit copia frugis,
Ille tuas defendit oues, dum castra teneret
Istis fixa locis quondam. Non defuit hedus
4.330   De gregibus, non agna tuis; pecuaria nemo
Diripere est ausus nec furto abducere. Miles
Innocuas tenuit, te non offendere iussus,
Ipse manus et quę tua sunt intacta reliquit.
His illum obsequiis siquid meruisse fateris,

Ille tuas defendit oues, dum castra teneret
Istis fixa locis quondam. Non defuit hedus
4.330   De gregibus, non agna tuis; pecuaria nemo
Diripere est ausus nec furto abducere. Miles
Innocuas tenuit, te non offendere iussus,
Ipse manus et quę tua sunt intacta reliquit.
His illum obsequiis siquid meruisse fateris, nota
4.335   Nunc quocunque libet dono testare. Merenti

est.
Profuit ille tuis et adhuc prodesse paratus
Est rebus. Tali quid te tribuisse pigebit?
Mittas magna licet, maius referetur ab ipso,
4.340   Hebrei quem sceptra manent insignia regni,
Si non uana sacri pandunt responsa prophetę."
Talia dicentes transuerso lumine Nabal nota
Spectabat tacitus. Neque enim cum mente quieta,
Siquid eum poscas, potis est consistere auarus.

omnes.
Ecce preces nostras despexit et ore procaci
Vos uestrumque ducem carpsit temerarius ille
4.370   Haud minus audenter quam si uilissima cuncti
Mancipia essemus seu quicquam uilius illis:
Non noti uirtute uiri, non hoste timendi
Iam toties uicto. Qui simus, nouerit ille
Per sceleris poenas. Nostro delebere, Nabal,
4.375   Quos temnis, ferro. Dirę petulantia linguę
Et tua tota domus tecum subuersa

Ecce preces nostras despexit et ore procaci
Vos uestrumque ducem carpsit temerarius ille
4.370   Haud minus audenter quam si uilissima cuncti
Mancipia essemus seu quicquam uilius illis:
Non noti uirtute uiri, non hoste timendi
Iam toties uicto. Qui simus, nouerit ille
Per sceleris poenas. Nostro delebere, Nabal,
4.375   Quos temnis, ferro. Dirę petulantia linguę
Et tua tota domus tecum subuersa peribit

Plectantur culpamque luat gens inscia culpę.
Illius en ego sum Nabalis flebilis uxor,
Dementis stupidique uiri, uecordia cuius
4.425   Te bene de nobis meritum proscindere uerbis
Ausa est indignis. Quid enim non improbus audet
Insignisque furor? Famulos quod miseris illi,
Nosse ante haud potui atque ingratę audacia mentis
Me certe latuit, post factum talia noui.
4.430   Tunc absens etenim fueram doluique fuisse

tibi me debere fatebor.
4.435   Quicquid habemus enim, nostra est possessio, munus
Sed, dux magne, tuum. Tamen est pro munere tanto
Facta offensa tibi. Facta est, iam uertere nemo,
Ne sit facta, potest. Qui fecit, non bene sanę
Mentis erat. Nunc ipsa tuis oransque precansque
4.440   Aduoluor pedibus. Veniam mihi criminis huius
Ancillę concede tuę dignareque dona
Accipere hęc oblata tibi, quę nempe fatemur

precansque
4.440   Aduoluor pedibus. Veniam mihi criminis huius
Ancillę concede tuę dignareque dona
Accipere hęc oblata tibi, quę nempe fatemur
Inferiora tuis in nos, dux optime, factis,
Non spernenda tamen, quum nos atque omnia nostra
4.445   His adiuncta tuos tibi iam seruentur in usus.
Quos ita deuinctos retines si perdere pergas,
Ipsi cumque ipsis tua iam benefacta peribunt.
Sin quoque peccantem

istum,
Vt nihil his desit. Quisquis nunc inuidet, illum
Esse tibi infestum iam tandem, credo, pudebit
Incipietque tibi mutata mente fauere,
Quum per cunctorum te ferri uiderit ora,
4.460   Non pietate minus quam forti pectore clarum."
Protinus ira furens blanda lenita loquella
In Dauide fuit. Verborum sensibus ille
Ornatuque simul captus formęque decore
Placatur. Precibus uenia est concessa

In Dauide fuit. Verborum sensibus ille
Ornatuque simul captus formęque decore
Placatur. Precibus uenia est concessa petentis
4.465   Et promissa fides, et lęto munera uultu
Cuncta accepta quidem Dauidi, non quia rebus
Talibus indiguit, dum per loca sola vagatur
Cum tot plebe uirum, sed ne delata refutans
Credatur coeptum nondum posuisse rigorem.
4.470   Atque his astanti respondens Abigaili

Et tunc illa quidem deprendit tam magis ipsum
5.25   Incaluisse aliis quanto maiore bibendi
Libertate solet dominus quam seruulus uti.
Potus Nabal erat, perplexo uerba palato
Dimidiata refert non blesę crimine linguę,
Sed uini uitio uenas inflante madentes.
5.30   Ipse idem nescitque loqui nescitque tacere.
Murmurat ore, manu gestit, conniuet ocellis.
Et nisi quod mensis innixus pectore prono

madentes.
5.30   Ipse idem nescitque loqui nescitque tacere.
Murmurat ore, manu gestit, conniuet ocellis.
Et nisi quod mensis innixus pectore prono
Ebrius accumbat. pedibus consistere rectis
Non bene sufficeret. Talem quum prouida coniux nota
5.35   Vidisset, siluit. Quid enim suadere loquendo
Capto mente potest aliquis uel dicere, quod non
Ventus et instabiles properent

accumbat. pedibus consistere rectis
Non bene sufficeret. Talem quum prouida coniux nota
5.35   Vidisset, siluit. Quid enim suadere loquendo
Capto mente potest aliquis uel dicere, quod non
Ventus et instabiles properent auferre procellę?
Ast ubi iam noctis conuiuia lęta secutę
Alta quies crapulam digessit mensque nitere
5.40   Coepta nitente die est, uerbis aggressa maritum

Nequaquam surda nunc nostra admittite dicta!"
Abnerus uocis sonitu uulgique tumultu
5.160   Experrectus ait: "Quis tu, qui ueneris isto
Verborum tonitru regis turbare quietem?"
Respondit Dauid: "Num non, Abnere, potestas
Illa tui donata manet tibi munere regis,
Post ipsum ut fieres primus? Taline rependis
5.165   Officium mercede suum, quum dormiat ille
Sub te custode, ut uitę tam certa pericla

nocere
Maluit, "Heus" inquit "nunquid Iesseia proles
5.175   Et meus es Dauid?" Cui statim reddidit ille: Dauid ad Saulem
"Dauid ego seruusque tuus, uirtute fideque
Nulli non notus te pręter. Causa nefandi
Quę sit, quęso, odii? Pacem promittis, et arma
Importuna moues. Data nobis foedera frangis,
5.180   Fracta dolo sarcire paras. Ostendis amicum
Fronte palam, sęuum seruas in

gaudia carpunt,
Quod mala, quę passi te sunt autore, meorum
Viribus atque meis, te nunc ultore ruina
5.190   Compensare mea iam sperent atque meorum.
Ergo infesta mihi, Cisides, arma mouere
Non potes, ipse tuos nisi contra iuueris hostes.
Desine me tandem, qui te colo, uelle perire
Atque fauere illis, optant qui tristia fata
5.195   Ambobus nobis et semper Marte lacessunt.
Ecce iterum potuit mea te

Et se continuit. Facti mutilatio uestis
Fecerat ante fidem, faciat nunc hasta cyphusque,
Pręda thoro sublata tuo, distenta sopore
5.200   In quo membra tenens proflabas pectore somnum,
Quum nemo, qui non altum dormiret, adesset."
Confusus rex mente fuit, quo crimina posset
Expurgare, nihil sibi cernens esse relictum. Saul respondet
Mox "Peccaui." inquit "Veniam da, quęso,

5.220   Optauit uotis et nil hostile relinquens
Sublatis petiit Gabaonia prędia castris.
Ad loca nota pius Dauid cum plebe suorum
Cumque graui rediit circa pręcordia cura.
Certus enim fuerat regis non fidere uerbis,
5.225   Non dare sese illi, cuius metuenda potestas
Instabilisque fides et nunquam firma uoluntas, Comparatio
Qui uarius fallaxque foret similisque marinis

relinquens
Sublatis petiit Gabaonia prędia castris.
Ad loca nota pius Dauid cum plebe suorum
Cumque graui rediit circa pręcordia cura.
Certus enim fuerat regis non fidere uerbis,
5.225   Non dare sese illi, cuius metuenda potestas
Instabilisque fides et nunquam firma uoluntas, Comparatio
Qui uarius fallaxque foret similisque marinis
Ęquoribus, quę sępe die tranquilla

Quasque modo ęquali dorso uexere carinas,
Illas mox rabidis undarum molibus urgent. Dauid secum
Hęc igitur secum Dauid: "Per regna uagari
Me sua Cisides dum scit, non desinet unquam
5.235   Impetere insidiis uel aperto quęrere bello.
Atque ideo quandoque capi continget et illas
Incurrisse manus, fugiens quas sępe latensque
Hactenus euasi cęlestis munere regis.

Quam studuisse meę tanto certamine famę.
5.320   Debeo cuncta tibi: tu pulsum in regna receptas,
Tu fere adhuc nobis meritis nihil oppida donas
Militięque tuę tu me dignaris honore.
Talibus obstrictum non me uis ulla pericli,
Non arcere labor poterit tua castra tuentem,
5.325   Donec uulneribus confosso corpore uires
Destituent lapsosque solum susceperit artus."
Forti digna uiro Dauidem uerba loquentem

famę.
5.320   Debeo cuncta tibi: tu pulsum in regna receptas,
Tu fere adhuc nobis meritis nihil oppida donas
Militięque tuę tu me dignaris honore.
Talibus obstrictum non me uis ulla pericli,
Non arcere labor poterit tua castra tuentem,
5.325   Donec uulneribus confosso corpore uires
Destituent lapsosque solum susceperit artus."
Forti digna uiro Dauidem uerba loquentem Rursum

Post, ubi ad arma omnes iam conuenere manipli
Magnanimique duces fulgentesque ęre cateruę,
5.335   Milia multa uirum, peditum longo ordine coetus
Atque equitum numerosa cohors, effusa patentes
Per campos, lentis non multum passibus ibant.
Peruentum est ad plana Sunę finesque Sebastę.
Hic tandem fixis libuit considere castris. Saul
5.340   Rex Saul ipse etiam secum mouet arma, coactis

Ille Palestinas acies atque horrida telis
Castra suis, clypeos, galeas, thoracas ahenos,
Ingentes hastas, sinuatis cornibus arcus
Falcatosque enses, timuit gelidoque pauore
Constitit affectus, dum se non crederet ipsis
5.355   Esse parem, numero sed enim pręstare uirorum
Hostilem turmam et duri munimine ferri.
Ęstuat infelix curisque urentibus ęger
Consulit ętherii, quę lęsit, numina regis.

in auras,
Ne stabili uirtute putes remeare priores
Cantibus admotis resoluto in corpore sensus.
Cisides igitur mutatis uestibus atque
5.375   Sese alium simulans cupiensque latere, quis esset,
Non nisi cum seruis Endorę tecta duobus Nox
Solicitus petiit. Iam pullis texerat alis
Humida nox terras, animantum corpora blandos
Carpebant somnos, placida perfusa quiete,

quando locutus
Postremum regi Sauli sic ore profatur: Samuel ad Saulem
"Quid mea marmoreo, Cisides, ossa sepulchro
5.420   Ellicis et manes audes uexare quietos?
Quanquam non adsum cantu reuocatus iniquo
Illicitisque sacris: cęlestis numinis actus
Imperio ueni." Verbis perterritus istis
Ille refert: "Veniam mihi da, diuine sacerdos Saul respondit

Maledixit montibus Gelboę. Lib. VI Saul
Post hęc non multo iussit sua signa moueri
Iudeę rector gentis uallosque reuelli.
Descendens igitur Gelboa, transtulit agmen
Iezrahelitanę ad fontes et flumina terrę,
6.5   Ne foret ante siti miles superatus anhella,

Poscere iam pugnam cuncti uibrareque tela,
6.15   Exertare manus uultumque efferre ferocem,
Succlamare etiam terrereque uocibus hostem.
Inde Palestinos chiliarchas pungere coepit
Inuidię stimulus. Non ęqua mente ferebant
Pręponi externos et quam se pluris haberi. Achis duces inuident Dauidi
6.20   "Quidnam" aiunt "uelit ista cohors, rex inclyte, tecum
Hebreę plebis, recutiti

nobis
Speratur uirtusque patet male cauta periclo.
Et quanam ratione alia placare furorem
6.40   Iste sui poterit regis, nisi sanguine nostro
Et nisi cęde tua? Simul est utrumque timendum.
Quid non audebit, de quo cantare solebant:
'Saulis mille uirum percussit corpora dextra,
Mille autem decies Dauidis splendida uirtus?'
6.45   Quo plus laudis habet, plus est exinde pericli."
Sermo molestus erat regi, neque

calenti
De cinere atque eadem candentibus erruta prunis
Conspicuo posuere loco, quem frondea silua,
Quem fons irriguus, quem tellus nobilitabat,
Herbarum assiduo gaudens et lęta uirore,
6.200   Non procul a Iabis muris. Ibi tecta sepulchro
Septenos luxere dies: funebris amictus
Humentesque oculi, querulo quoque nenia cantu
Indubitata dabant non parui signa doloris. Dauid reuersus

Herbarum assiduo gaudens et lęta uirore,
6.200   Non procul a Iabis muris. Ibi tecta sepulchro
Septenos luxere dies: funebris amictus
Humentesque oculi, querulo quoque nenia cantu
Indubitata dabant non parui signa doloris. Dauid reuersus Sicelechum
Dauidem interea Dauidiademque cohortem
6.205   Tertia lux tandem Sicelechi reddidit agro.
Abductis uastam uiderunt ciuibus urbem

Qui nunc cum multis per rura aliena uagatus,
6.250   Abduxit prędas, Sicelechum uertit in ignes
Atque Palestinos fines populatus abiuit
Meque hic ęgrotum properando sponte reliquit.
Iamque fame infelix, et non langore peribam
Corporis ęgroti. Vestro nunc spiritus omnis
6.255   Stat meus auxilio, uestro nunc munere uiuo.
Tertia nanque dies teritur mihi sedibus istis
Quęrenti frustra pariter potumque cibumque.

uota.
Atque ubi peruentum est propius Besora fluenta,
Bis centena cohors, illis quę fessa resedit
In ripis, uisum surgens Dauida salutat
Seque illi penitus coniungit. Cętera turba,
6.300   Non omnis, sed uexat amor quos ęris habendi.
Reclamant. "Dabimus nihil his" dixere "bonorum,
Quę uehimus! Quoniam quos nunc absentia pugnę
Fecerat exortes, nostrę quoque iura rapinę
Nequaquam cędi

Virtutem animumque ducis. Tamen ipse suorum
Gestorum laudem cęli terręque potenti
6.330   Attribuit domino semper gratesque peregit.
Diuersisque locis quum munera mitteret, inquit:
"Ista deus nobis indulsit, non mea uirtus,
Quę uobis mittenda quidem curauimus ipsi,
Vt uos thure sacro pecudumque cruore litantes
6.335   Pro bene re gesta grates referatis eidem."
Porro urbes, quas ipse suis donasse refertur

Dauid ad cladis nuncium
6.395   De genitore satus, uestratia castra secutus."
Dauid ait: "Quare diuino chrismate sacrum
Extenta uiolare manu ferroque ferire
Ausus es, o nimium, nimium temerarie? Non te
Regia maiestas, non nominis, impie, splendor
6.400   Retraxit monuitque manus frenare proteruas?
Hiccine honos nostris debetur regibus olim,
Vt quos ipse deus plebi populisque regendis

6.395   De genitore satus, uestratia castra secutus."
Dauid ait: "Quare diuino chrismate sacrum
Extenta uiolare manu ferroque ferire
Ausus es, o nimium, nimium temerarie? Non te
Regia maiestas, non nominis, impie, splendor
6.400   Retraxit monuitque manus frenare proteruas?
Hiccine honos nostris debetur regibus olim,
Vt quos ipse deus plebi populisque regendis
Pręficit, inflicto premat illos uulnere seruus?"

Quanto flenda magis tantis comitata tuorum
Funeribus fatoque patris populique ruina?
Talia, fama, sile! Getheam nullus ad urbem
6.450   Cladis rumor eat, dispendia nesciat ista
Ora Palestinę terrę, non Ascalon istud
Audiat ipse nefas, nostrorum sorte malorum
Infensus semper nobis ne gaudeat hostis!
Quis tamen ista teget? Nullus patet angulus orbis,
6.455   Qui non plenus erit tam diri murmure belli,

ista
Ora Palestinę terrę, non Ascalon istud
Audiat ipse nefas, nostrorum sorte malorum
Infensus semper nobis ne gaudeat hostis!
Quis tamen ista teget? Nullus patet angulus orbis,
6.455   Qui non plenus erit tam diri murmure belli,
Tam grauis erumnę tristi moestoque relatu
Barbaricis etiam populis gentique ferinę.
Me si tantarum capient obliuia rerum,
Nulla tamen Ionathę nomen mihi subtrahet

belli,
Tam grauis erumnę tristi moestoque relatu
Barbaricis etiam populis gentique ferinę.
Me si tantarum capient obliuia rerum,
Nulla tamen Ionathę nomen mihi subtrahet ętas,
6.460   Non robur iuuenile uigens, non ęgra senectus.
Quumque uolet nexus mors soluere corporis huius
Infernosque uidere locos me iusserit, illic
Tunc primum, Ionathas noster qua sede moratur,
Inquiram daboque

Tam grauis erumnę tristi moestoque relatu
Barbaricis etiam populis gentique ferinę.
Me si tantarum capient obliuia rerum,
Nulla tamen Ionathę nomen mihi subtrahet ętas,
6.460   Non robur iuuenile uigens, non ęgra senectus.
Quumque uolet nexus mors soluere corporis huius
Infernosque uidere locos me iusserit, illic
Tunc primum, Ionathas noster qua sede moratur,
Inquiram daboque amplexus atque oscula, siquid

Hactenus ipsa ducis Dauidis diximus acta, Inuocatio
Nunc subeunt cantanda mihi quę gesserit idem
Sceptra tenens regni. Meliori carmina nobis
Digna lyra donate, deę! Non numina celsi
7.5   Inuoco Parnasi lotasue Helicone sorores,
Sed uos, diuinas Charites, quę culmine lapsę
Ętherio colitis Iordanis fluminis undas
Et loca nota piis. Saulis post fata tyranni

Velle sibi proprium, se cętera cędere plebi. Auaritia
O quam dissimiles, quorum insaturata Caribdis
7.75   Publica ubi exhausit, quęrit priuata uorare.
Iudicio iniusto nitens, non legibus ęquis! Isbosethus
Isbosethus erat Saulis clarissima proles.
Hunc regnare uolens pręfectus militiai
Abnerus, reliquis tribubus suadere solerti
7.80   Conatus

contra.
Vi numeroque pares congressi tela feroces
Vtrinque intorquent, mox iunctis comminus armis
7.100   Vrgent obnixi, consertis uulnera scutis
Iam breuibus siccis agitant, angustia longos
Non patitur gladios. Pariter miscentur in unum
Victores uictique globum spaciumque cadendi
Defuit in medio cęsis, subsistere firmę
7.105   Dum poterant uires circumnitentibus ultra.
Inde fere aduersis ceciderunt

Scilicet indignum est bellum pro rege gerenti
De tot pellicibus regis si iungitur una?
In me dona patris quum pensas, cur mea muto
Ore pericla siles? Ductorem fecerat ille
7.230   Si me militię, nunquid non rexerit idem
Imperium uirtute mea protectus et armis
Contemptuque meę uitę assiduoque labore
Bellandi regnumque suum finesque tuendi?
Te post fata patris super alta sede locaui
7.235  

fauentia regi
Dauidi totis animis opibusque iuuabo,
Vt regnet, regnare deus quem iusserit ipse!"
Isbosethus humi perceptis talibus ora
Pallida deiecit linguaque silente recessit,
7.245   Hiscere non audens Abneri territus ira.
Ille autem misit pacem ab Dauide petitum
Colloquiique fidem. Respondit Dauid amicum
Se fore perpetuum, si secum forte Micholam
Adducat ueniens, quę theda iuncta iugali

lectę,
Israhelitani ut gestet diademata regni.
Ex qua nunc primum Dauid decernitur unus,
7.260   Sic dicente deo: "Sceptrum Dauide tenente
Israhelitarum populum saluabo fidelem.
Arma Palestinę non illum lędere gentis
Nec uis ulla uirum poterit tectusque fauore
Ille meo semper uincet, confinia regni
7.265   Proferet ulterius, sumptis metuendus in armis."
Consensere tribus, Dauidis fata sequendi

perimit Ioabus
Venit. At exceptum lęto satis ore salutat
Seque arcana loqui simulauit uelle Ioabus
7.320   Indeque semotum confodit. Corruit illic
Accepto incautus transfixa per ilia ferro,
Non uictus uirtute uiri, sed fraude nefanda
Infidę mentis cordisque ad iniqua maligni.
Hoc immane scelus quum rex audisset, iniqua
7.325   Mente tulit gemituque graui de corde uoluto, Dauid maledicit

iniqua
7.325   Mente tulit gemituque graui de corde uoluto, Dauid maledicit Ioabum
Moestus ait: "Testor diuumque hominumque parentem
Me regnumque meum commissi criminis huius
Non esse autorem, nec iniquę conscia cędis
Corda tulisse unquam. Veniat uindicta Ioabum
7.330   Infidum supra morbisque infecta nepotum
Corpora conspiciat, corrupti sanguinis ęgra
Profluuio et sanie squalentis

cędis
Corda tulisse unquam. Veniat uindicta Ioabum
7.330   Infidum supra morbisque infecta nepotum
Corpora conspiciat, corrupti sanguinis ęgra
Profluuio et sanie squalentis putida leprę!
Non desint illi, quos panis inopia uexet
Consummatque fames aut bellicus hauriat ensis!
7.335   Vt uero Abneri celebrari funera uidit,
"Scindite" ait "uestes, lugubres sumite saccos,
Tristibus Abneri mortem lugete

euntem.
Atque ubi depositum tumulo texere cadauer,
7.345   Plebs iterat fletum, lachrymis rex infit obortis:
"Nunc, Abnere, iaces uultu seductus amico
Infidaque fide. Tamen hoc solamen habeto:
Non tibi uincla manus strinxerunt, ferrea suras
Non tetigit compes. Pręstantis militis instar
7.350   Occumbis liber, lethali saucius ictu. nota
Capta dolis uirtus laudem non perdit et illum

7.345   Plebs iterat fletum, lachrymis rex infit obortis:
"Nunc, Abnere, iaces uultu seductus amico
Infidaque fide. Tamen hoc solamen habeto:
Non tibi uincla manus strinxerunt, ferrea suras
Non tetigit compes. Pręstantis militis instar
7.350   Occumbis liber, lethali saucius ictu. nota
Capta dolis uirtus laudem non perdit et illum
Indicat imbellem, libuit cui fraudibus uti."

Non tibi uincla manus strinxerunt, ferrea suras
Non tetigit compes. Pręstantis militis instar
7.350   Occumbis liber, lethali saucius ictu. nota
Capta dolis uirtus laudem non perdit et illum
Indicat imbellem, libuit cui fraudibus uti."
Quum conclamato remeassent corpore, Dauid,
Sic uelut in procerum magnorum morte dolenda
7.355   Mos erat, indixit, nequis sua pabula gustet

Sic uelut in procerum magnorum morte dolenda
7.355   Mos erat, indixit, nequis sua pabula gustet
Ore prius, quam Solis equos demergier undis
Viderit Oceani et stabulis se condere in imis.
Talibus indiciis patuit non rege uolente
Abnerum gladio sęui periisse Ioabi.
7.360   Et licet ipsius germanum sustulit ille,
Sustulit in bello urgentem urgentique resistens.
Ergo non ideo compostę tempore pacis
Iam

in imis.
Talibus indiciis patuit non rege uolente
Abnerum gladio sęui periisse Ioabi.
7.360   Et licet ipsius germanum sustulit ille,
Sustulit in bello urgentem urgentique resistens.
Ergo non ideo compostę tempore pacis
Iam cum rege simul decuit sęuisse Ioabum
Vindictamque dolis et turpi fraude petisse.
7.365   Nuncius hunc rumor casum portauit ad aures,
Isbosethe, tuas. Poteras gaudere repenti

Contrectare manu atque oculis proponere nostris
Spectandum? Veluti sceleris spectacula mentem
Oblectare meam possint hominemque iuuare
7.415   Impia facta pium! Pereant, qui perdere regem
Non timuere suum, mortem pro crimine pendant! Poena affecti parricidę
Extemplo cęsus uita priuatur uterque
Amborumque simul palmas plantasque recisas
Arbore suspendunt, Hebronis iuncta

coepta uocari
Dauidis. Sanctam post hęc ingressus in urbem Iebusei pelluntur ab urbe
Victos eiecit Iebuseos, signa deorum
Sustulit euertens. Atque inde paroemia nata:
7.475   Non intret claudus templum nec lumine captus.
Vrbs fuerat tunc dicta Iebus de nomine plebis
Ante Salem, demum coniuncta uocabula sanctam Hierusalem interpretatur Pacis uisio
Hierusalem

est. Deduci iussit eam Dauid in domum Obededom. Postea reduxit in urbem. Michol ludenti regi ante arcam exprobrans damnatur sterilitate. VII. Paranti Dauidi templum construere dominus per Nathan prophetam dixit, quod non ipse, sed filius eius positurus sibi esset templum. VIII. Dauid concidit Palestinos. A Moabitis exegit tributum. Fregit Adadeserum, Sobę regem. Equos eius subneruauit. Fregit Syros fecitque tributarios. Cum

Mirari poteras, nisi saxa ingentia docti
Artificis superasset opus, qui scalpserat omnem
Progeniem Iudę, deductam tempus adusque
8.30   Virginei partus nostrique crepundia Christi.
Cernere erat uiuos non uiuo in marmore uultus
Molliaque in duro consurgere membra metallo
Motu quęque suo et mutas expromere uoces.
Quod si saxa loqui possent, ea posse putares.
8.35   Accepit reliquas tandem noua regia partes:

Conspiceres uolucres, alias insidere ramis
Arboris et summę requiescere uertice siluę.
Hic urbes, hic rura, casas, mare, flumina, montes
8.50   Atque hominum simulachra modis spirantia miris,
Grandia non grandi spacio comprensa uidentur.
Praxitelis Lysięque putes sculptilia tota
Esse manum, Zeuzis tabulas opus, aut Agatharchi,
Aut, ars ista magis quem commendauit, Appellis.
8.55   Hę tamen effigies fuerant non

non grandi spacio comprensa uidentur.
Praxitelis Lysięque putes sculptilia tota
Esse manum, Zeuzis tabulas opus, aut Agatharchi,
Aut, ars ista magis quem commendauit, Appellis.
8.55   Hę tamen effigies fuerant non mollis amoris
Aut luxus exempla mali, sed multa colendę
Virtutis species ueterum collecta uirorum
Et stimuli ad ueram laudem famamque perennem.
Quumque forent cunctis exactę in partibus ędes,

pręstabat talibus omnes.
8.65   Taliaque ingresso pallatia maius habebant Comparatio
Ipsa sibi pondus. Veluti quum fulua micantem
Accipiunt multo splendore metalla lapillum,
Non aurum gemmę precium facit, illa sed auro
Multo plus lucis confert, plus addit honoris.
8.70   Firmato imperio genus ipsum augere uacabat,
Successor sceptro ne desit stemmatis huius
Atque domus semper generet

milite campos.
At uero Dauid, dum nil decernit agendum, Responsum a deo accipit
Donec certa dei discat pręcepta, monentem
8.125   Audit, si uicto tandem cupit hoste potiri,
Non eat aduersus contra, sed lęta pirorum
Ingressus nemora, a tergis inuadere pergat,
Nec tamen ante suos pugnę committat, ab altis
Quam rumpant sonitus siluis. Ea signa daturum
8.130   Illi se dixit capiendi ex

Terga sequens, campos fugientum cęde repleuit
Per Gabaonis humum, fines regionis adusque Nox
8.135   Gazareę longe. Fuscis nox aduolat alis
Victoresque sequi uictos non pertulit ultra
Et statuit cędis finem cum fine diei.
Latius hęc geminę uulgatur adorea palmę
Dauidemque diu timuere lacessere bello
8.140   Quanuis audaces uicinę in pręlia gentes.
A

A Gabaone ferens ad sanctę tecta Syonis
8.145   Perducat, pulchro sub papilione locandam. Arca foederis
Arca erat hęc ligno mire compacta setimo,
Beseleelis opus, docti non Palladis arte,
Sed dono meliore dei monitisque supernis.
Quam pulchre factam per totum lamina fuluo
8.150   Aurea resplendens circumuelabat amictu.
Quilibet ex auro formatos angulus orbes

8.165   Sęua Palestinas gens raptam uexit ad oras Dagonis simulachrum corruit
Azothique domos. Quumque illam templa Dagonis
Exciperent, quoniam cum sanctis stare prophana
Non poterant, miseranda dei gentilis imago
Corruit et fractis manibus ceruiceque trunca
8.170   Mansit humi mutilata silex et inutile saxum.
Azothios etiam tumidę torquere mariscę
Coeperunt circum stillantia podicis

remoto
Purpureę uestis uelamine, uiliter ephot
Tegmine contectum uidit mentisque superbę
Vsa supercilio, submissi cordis honestos
8.240   Gestus et multę studium pietatis in illo
Spernere non timuit. Tanquam se regibus esset
Subiecisse nefas, quoties redduntur honores
Ętherio regi diuumque hominumque parenti!
Postquam deposita est intra tentoria sacro
8.245   Arca uerenda loco, succensi thuris acerui

Esse unum uili de coetu mancipiorum,
8.265   Qui populum regis imperio, qui sceptra potentis
Regni solus habes primoque potiris honore?" Dauid respondet
Respondit Dauid: "Non sana mente repensas
Dedita corda deo. Quis enim tam magnus ubique est,
Vt, contemplatus cęlum terrasque regentem,
8.270   Se putet esse aliquid? Quare submittere si quem
Sese illi pigeat, me certe subdere nullus

seruus!
Hoc si nactus ero cum istis, quos ludere mecum
Vna uidisti, solidę plus laudis habebo
Quam pater ipse tuus tota cum prole suorum."
His tunc auditis animo confusa Michola
8.285   Hiscere non ausa est, muto stetit ore. Sed ipsam Michol sterilitate damnatur
Mulctauit, mulctare solet qui iure procaces.
Nunquam foeta fuit posthac optataque uentris
Gaudia non uidit. Frustra

Hiscere non ausa est, muto stetit ore. Sed ipsam Michol sterilitate damnatur
Mulctauit, mulctare solet qui iure procaces.
Nunquam foeta fuit posthac optataque uentris
Gaudia non uidit. Frustra complexibus usa
Sępe uiri sterilem iussa est consumere uitam.
8.290   At uero Dauid, dum nullo lęditur hoste
Et placidę peragit felicia tempora pacis,
Mente agitare pia diuinum coepit honorem

Victorem semper, nullo certamine uictum.
Marte Palestinos primum superauit, et illos,
Ante quibus magnum soluit Iudea tributum,
8.395   Compulit ęra sibi totidem numerare quotannis.
Hinc Moabitarum non segnem in proelia gentem
Edomuit sternens arces et moenia tota
Pręcipiens ęquare solo, ne mente rebelli
Arma animumque simul capiant uictique repugnent. Euphrates fluuius

an ullus
Esset adhuc ipsa Saulis de gente superstes,
Cui conferre aliquid posset modo muneris ipse,
9.5   Ingratus ne quippe foret, protectus amici
Excubiis Ionathę. Quanuis iniuria Saulis
Non minor extiterat, Dauid tamen esse uolebat
Accepti memor officii oblitusque malorum. Miphiboseth Ionathę filius
E Ionatha genitum percepit Miphibosetum
9.10   Viuere, sed lęso quondam coxendice

filius infans
Hęrebat, blando exercens puerilia ludo,
Tunc Solymis posuit sedem, conuiuia lętus
9.50   Dauidis libans per tempora plurima regis.
Ista pedum damnum poterant sarcire labantum,
Si non Siba malus minuisset munera regis
Atque magis cautus si scisset Miphibosetus
Ipse sui serui fraudes uitare dolosque.
9.55   Contigit ante aliud gratę memorabile mentis
In Dauide genus. Saulis cum tela caueret,

dolosque.
9.55   Contigit ante aliud gratę memorabile mentis
In Dauide genus. Saulis cum tela caueret,
Prępes Amonitas adiit Naasque tyrannus
Hospitio excepit fugientem, functus amici
Munere non parui. Nunc illo morte perempto
9.60   In regnum soboles eius successerat Hannon.
Huic igitur studio legatos mittere grato
Curauit Dauid, qui tantum fata uicemque
Amissi genitoris eo pręsente dolerent

regni proceres, male cauta secuti
Consilia, ambiguis iuuenem suspectibus implent. Legati Dauidis Hannoni suspecti
Haud illos animo missos, dixere, benigno,
Sed fallente magis: non ut de morte parentis
9.70   Solentur moestum, sed spectent, curia rerum
Ipsius quid agat, quid tractet, denique regni
Quis status externi, quę uis, inferre parantes
Arma minus ualidis, sibi quenque subdere semper

9.220   Interrupta nouet, mulier ne mecha putetur,
Quum grauidam partu uicino pręferet aluum.
Hęc commenta tamen casus dissoluit et aurę
Euertunt omnes cęlandi criminis astus.
Quippe suas non est ędis ingressus Vrias
9.225   Ipse, sed ante fores augustę substitit aulę
Et nuda uestitus humo prosternitur, aptans
Suppositum capiti tumida testudine scutum, nota

9.225   Ipse, sed ante fores augustę substitit aulę
Et nuda uestitus humo prosternitur, aptans
Suppositum capiti tumida testudine scutum, nota
Idque uiro ceruical erat. Non mollia quęrit
Stragula belligero uirtus durata labore.
9.230   SiC ille extento resupinus corpore lentum
Captauit somnum cęlo, non fornice tectus.
Resciit hoc Dauid. Tunc illum mane uocatum

scutum, nota
Idque uiro ceruical erat. Non mollia quęrit
Stragula belligero uirtus durata labore.
9.230   SiC ille extento resupinus corpore lentum
Captauit somnum cęlo, non fornice tectus.
Resciit hoc Dauid. Tunc illum mane uocatum
Aggreditur dictis: "Cur non tua tecta petisti?
Tedia longa uię stratu meliore leuasses,
9.235   Vxorem totamque domum solamine pręsens

Stragula belligero uirtus durata labore.
9.230   SiC ille extento resupinus corpore lentum
Captauit somnum cęlo, non fornice tectus.
Resciit hoc Dauid. Tunc illum mane uocatum
Aggreditur dictis: "Cur non tua tecta petisti?
Tedia longa uię stratu meliore leuasses,
9.235   Vxorem totamque domum solamine pręsens
Donasses multo, dulces miscere loquellas
Dum licet ac gratas audire et reddere uoces."

Inuaditque globum, cui tunc Ętheus Vrias
Dux erat, armati certant, sed linquitur ipse
Vique uirum pręssus uita spoliatur et armis.
Nec cunctis fugisse datum, circumdata nanque
9.285   Pars non parua cadit comitum certantis Vrię,
Ne solus tristes Herebi descendat ad umbras,
Quę quandoque suos habitantes corporis artus
Ipsę etiam peperere manu uirtutis honorem.
Nuncius inde ducis portans ea

umbras,
Quę quandoque suos habitantes corporis artus
Ipsę etiam peperere manu uirtutis honorem.
Nuncius inde ducis portans ea gesta Ioabi
9.290   Ad Dauida tulit. "Rabbę sub moenibus" inquit
"Non pauci cecidere uiri, missilibus illi
E muro iactis, hi cęsi comminus armis
Illorum, quos Rabba suis effundere portis
Ausa est ad pugnam dubiique pericula Martis.
9.295   Hos quoque tunc contra certans Ętheus

foedera lecti
Et, cuius fueras uxore potitus, in illum
Hostili gladio sęuisti? Te ille iubente
Hostibus obiectus, telorum turbine multo
Prostratus uitam pariter cum sanguine fudit.
9.360   Non impune feres hęc tanta piacula, Dauid!
Aduersę gentis duro uexabere Marte
Atque, ut mechus eras alienę coniugis, omnes
Vxores hac urbe tuas sic polluet alter,
Nec tamen hoc tacite, turba spectante sed

suorum.
Ille sed immotus perstat, solamina nulla
Admittens languenti animo mentisque dolori.
9.385   Septimus inde dies puero fuit ultimus ęui,
Postquam lethiferum suscepit corpore morbum.
Non erat hic Dauid, longe diuersus ab illo
Distentusque solo recubabat, et aulica turba
Infantis tunc fata suo deferre parenti
9.390   Pertimuere quidem. Nam qui languente dolebat
Demissis animis, multo funestius illum

Infantis tunc fata suo deferre parenti
9.390   Pertimuere quidem. Nam qui languente dolebat
Demissis animis, multo funestius illum
Iam pueri audita doliturum morte putabant.
Nemo ita uenturum non crederet, et tamen hęc res
Euenit pręter cunctorum spemque fidemque.
9.395   Nam quum musantem rex cerneret ire tumultum
Et crebris uacuas ędis resonare susurris,
Vocibus insolitis motus quęsiuit, an ęger

Defunctum famuli. Tunc ille afflicta leuauit
9.400   Membra solo, tersit sordes erectus et artus
Abluit aspersos lymphis et odoribus unxit.
Assumit trabeam cęlesteque numen adorat.
Inde petit mensam, coenat, non pristinus ori
Moeror inest, sicco stant lubrica lumina uultu.
9.405   Mirari hoc omnes atque illum poscere causas,
Cur non extinctum doleat, quem corpore uiuum,
Sed febri affectum iamdudum flerat acerbe,

Assumit trabeam cęlesteque numen adorat.
Inde petit mensam, coenat, non pristinus ori
Moeror inest, sicco stant lubrica lumina uultu.
9.405   Mirari hoc omnes atque illum poscere causas,
Cur non extinctum doleat, quem corpore uiuum,
Sed febri affectum iamdudum flerat acerbe, nota
Respondit Dauid: "Lachrymis fletuque moueri
Numina sancta solent, ieiunis gratia facta est

Nathano Dauid dedit illum, moribus ęquis
Doctrinisque bonis quondam percultus ut esset
9.430   Atque habilis regno. Multum referre putabat, Quali magistro pueri commitendi
Non modo ut ingenuis sit pręditus artibus ille,
Sed magis ut uitio purus noscatur ab omni
Et uirtute probus, puerum cui cura docendi
Est commissa rudem. Teneros magis influit annos
9.435   Quod cernunt oculi quam quod

Lib. X
Iustitię cęlestis opus quem pęnitet, illi
Protinus ęternas pro crimine tollere poenas.
Ast ita, non alias. Aliis delicta piare
Suppliciis penitusque nihil dimittere inultum, Mala passus Dauid pro crimine
10.5   Quicquid peccatur. Nunc ergo, qualia Dauid
Sit mala perpessus pueri

uacuum fando docuisse putetur Inuocatio
Nathanus uates. Tu me, diuine, canentem,
Spiritus, ętheria cęli delapsus ab arce
10.10   Dirige per ueteres optato tramite fastos,
Non quos Pierides, nec quos dictauit Apollo
Gentibus infidis, sed quos meliore relatu
Veridicique magis nobis cecinere prophetę. Thamarim adamauit Ammon
Thamaris una fuit forma

Nam proferre pudor turpem prohibebat amorem
Ipsaque uirginitas integrę intacta puellę
Obstabat uotis et desperare iubebat.
Sed stimulis urgere feris insana cupido
10.25   Iam magis atque magis pergens, non nocte sinebat,
Non requiesse die. Iam ferre incendia cordis
Non ualet ęgroti: tacitus suspiria ducit,
Stat, sedet, huc illuc errat secumque susurrat nota

amorem
Ipsaque uirginitas integrę intacta puellę
Obstabat uotis et desperare iubebat.
Sed stimulis urgere feris insana cupido
10.25   Iam magis atque magis pergens, non nocte sinebat,
Non requiesse die. Iam ferre incendia cordis
Non ualet ęgroti: tacitus suspiria ducit,
Stat, sedet, huc illuc errat secumque susurrat nota
Amenti similis. Quid enim nisi uita

puellę
Obstabat uotis et desperare iubebat.
Sed stimulis urgere feris insana cupido
10.25   Iam magis atque magis pergens, non nocte sinebat,
Non requiesse die. Iam ferre incendia cordis
Non ualet ęgroti: tacitus suspiria ducit,
Stat, sedet, huc illuc errat secumque susurrat nota
Amenti similis. Quid enim nisi uita furentis
10.30   Immoderatus amor? Fuit illi sanguine iunctus

Deformat uultus tristemque in pectore curam
Indicat aspectus. Quid habes? Mihi dicito, forsan
Opportuna dabo pellendi pharmaca morbi." Ammon
Suspirans Ammon: "Non est medicabile nostrum,
10.40   O Ionadabe, malum. Sed quid tibi demoror" inquit
"Secretum proferre meum? Me Thamaris intus
Vrit amor tenuatque iugi membra extima cura.
At tu siquid habes, tanto succurre labori.

Solet euanescere docto
Sępe ministerio lentus de corpore langor'." In Ionadabum male consulentem
10.60   Hos monitus, Ionadabe, dabas prudensque uaferque
Iam tibi uisus eras? At non seruatur amicus nota
Consultore mali. Finem prudentia rerum
Metitur. Tunc coepta probat, quum mente sagaci
Perpendens discit, qualis manet exitus illa,
10.65   Nec suadere

Cogitat et nunc hoc, nunc illud mente uolutans Absalon consolatur sororem
"Mitte queri," dixit "culpa est aliena puellę
10.105   Vis illata probę. Stupratę damna rependi
Non nisi raptoris possunt pro crimine poena.
Solamen tibi sit non consensisse scelesto
Et luctasse diu. Caro est uitiata, sed ipsa,
Ipsa integra manes. Seruatur quippe pudicis
10.110   Virginitatis honos, etiam

Absalon consolatur sororem
"Mitte queri," dixit "culpa est aliena puellę
10.105   Vis illata probę. Stupratę damna rependi
Non nisi raptoris possunt pro crimine poena.
Solamen tibi sit non consensisse scelesto
Et luctasse diu. Caro est uitiata, sed ipsa,
Ipsa integra manes. Seruatur quippe pudicis
10.110   Virginitatis honos, etiam ludibria passis.
Rem tacitam teneas et dissimulare memento."

dilexit amore
Ille Ammona suum, sibi primo germine natum.
Ast odisse fuit satius. Fortasse paterno
Ipse metu pręssus grauiter peccare caueret
Sublataque mali causa, mala tanta secuta
10.135   Non essent. — Dicenda mihi quę denique restant? nota
Blanda nimis pietas et mollis cura parentum
Plus ęquo audaces natos in crimina mittit
Contemptumque sui. Stulta est dilectio

"Haud uerum trepidus narrauit talia rumor.
Salui aderunt omnes Ammonem pręter, ademptum
10.200   Germani insidiis et fraudibus Absalonis.
Ille quidem, memori uiolatę probra sororis
Mente tenens, non est uiuum discedere passus
Criminis autorem, pransum potumque peremit.
In reliquis moderare tuo, rex magne, dolori."
10.205   Vix ea fatus erat, summa speculator ab arce
Aduentare uiros exclamat, peruia montis

Rex ipse dolorem
Vincere conatus siccis perstabat ocellis.
10.215   Mox uictus lachrymis profusis ora rigauit
Ipse etiam natique dedit pro morte querelas.
Funereque exacto luctum de more diebus
Non paucis tenuit. Genitoris fugerat iram Absalon fugit
Absalon, a patriis translatus sedibus usque
10.220   Ad Syrię regionis humum regisque penates
Tholomai, Gessura olim dominantis in ora,

quod teste dedisti,
Iuratus serua. Similem confingere casum
Sors miseranda tui me compulit Absalonis."
Dauid foemineę tunc mentis acumine captus Comparatio
Non minus obstupuit quam uates ille Balamus,
10.280   Israhelitanę uetitus maledicere plebi, Balam diuinus
Quando asinam, qua uectus erat, proferre loquellas
Audiit humanas, mutata uoce rudentum,

Hanc tibi, credo, dei confert sapientia mentem,
Vt secreta scias atque ut manifesta probato
Discernas sensu. Quicquid decreueris ergo
10.300   Iudicio, complere stude. Quum certa uoluntas
Ista dei fuerit, non est obsistere tutum.
Perfice, diuino quod iam promiseris ore,
Atque ignosce mihi, simul ipsi ignosce Ioabo.
Si meus offendit te quicquam sermo, coegit
10.305   Suggerere hunc pietas, me dicere cura sequendi

fatigant,
Sed furor iste tuus." Subridens Absalon inquit: Absalon respondet
"Haud hoc iratus feci, sed nostra, Ioabe,
10.365   Mens animusque tui cupiens, quum sępe uocatum
Non uenisse quidem cognouit, talia secum
Commentans egit. Te nunc pręsente fruetur
Et tibi multiplici damnum mercede rependet,
Si uotis fortuna meis arriserit unquam.
10.370   Ergo age, uade, pio defer mea dicta

Tempore tam multo conspectus, oro, cupiti
Copia iam fiat, placidos ostendere uultus
10.375   Iam mihi dignetur. Vel si delebile crimen
Esse meum nullo sęclorum iudicat ęuo,
Iam perimat miserum. Non tam graue luce carere
Est mihi quam facie uiui charique parentis."
Hęc mandata dedit. Mox continuoque Ioabus
10.380   Hęc eadem defert regi mollique precatu
Illius inflexit mentem ueniamque petenti

Et bello socii. Dux horum fortis Etheus
Atque animo pręstans fuerat. Conuersus ad illum Dauid ad Etheum
Dauid "Ethee," inquit "mentis mihi note fidelis
Constantisque animi, non est, ut nostra sequaris
10.460   Signa quidem! Solymis tutus potes aduena nostris
Esse satis. Redeas, oro, tecumque tuorum
Agmen agens media securus in urbe quiesce.
Non hęc bella Syros spectant, nec moenia

Constantisque animi, non est, ut nostra sequaris
10.460   Signa quidem! Solymis tutus potes aduena nostris
Esse satis. Redeas, oro, tecumque tuorum
Agmen agens media securus in urbe quiesce.
Non hęc bella Syros spectant, nec moenia uestrę
Poscuntur Gethę. Vexat discordia solam
10.465   Israhelitarum gentem. Me pellere regno
Expetit et pulso sceptris genitore potiri
Absalon. Ergo abeas et me sine fata

Me sine te seruem." Sic fatus in agmine mansit.
Hinc ubi iam fixam mentem cognovit Ethei
Iesseides Dauid, iussit transire cohortes
Vltra Cedronis torrentes fluminis undas.
10.485   Ibant demisso non lentis passibus ore,
Profusis moesti lachrymis et lumina retro
Flectentes, natale solum dum linquere lugent
Et dulces pariter chara cum coniuge natos.
His iter ingressis iuxta iuga consita oliuis

Ille ex composito meditatas ante loquellas Siba in dominum suum
11.25   Tempore captato multa cum fraude ferebat:
"Absit, ut hic dominus mihi sit, qui mente fideli
Non tibi deseruit! Quem quęris, mansit in urbe
Spe uana exultans ac dicens: 'Tempore in isto
Sceptra mihi regni tandem reddentur auiti.
11.30  Pro me bella gerit nunc Absalon'. Ista loquentem
Deserui fugique procul

uoce:
11.50  "I nunc, crudelis regnator, perfide serue,
Hęredi regnum qui quondam Saulis ademptum
Vi retines! Sed iusta dei uindicta scelestos
Insequitur mores. Nati propelleris armis,
Qui non iure tuis alios oppresseris ante.
11.55  Nunc tali meritas pendis pro crimine poenas."
Sic iuga percurrens montis clamabat in illum
Plana incedentem, medium cingentibus alis Abisas

dixit
"Velle illum punire hominem. Fortasse iubente
Hęc maledicta deo nobis nunc ingerit audax,
Et quis iussa dei reprenderit? Ecce parauit
In me bella meus nimium crudelia natus,
11.70  Et non uis uerbo me gens aliena lacessat?
Mitte illum, si sic statuit deus, et mihi probra
Ingerat ille idem. Forsan patientia nostra
Placabit nobis commoti numinis iram
Et deus hęc fatis mutabit fata secundis."

Absalon interea media stetit urbe superbus. Chusus ad Absalonem
Ad quem Chusus ait: "Salue, rex inclyte, salue!" Absalon ad illum
Ast ille admirans: "Cur non Dauida secutus,
Chuse, tuum fueris, tam semper deditus illi?"
11.85  Respondit Chusus: "Meus est rex, Absalon, ille,
Quem deus elegit, quem plebs populusque probauit
Israhelitanus. Chusus quoque seruiet ipsi.

Compressu stuprata tuo cognoscere possint,
Et componendę cęssabit credula pacis
Suspicio, lęsum quum sic Dauida fuisse
Constabit." Quid agis, consultor pessime rerum?
11.110  Achitophel, quid agis? Non est diuturna potestas
Per dirum quęsita nefas! Non lęditur actu
Turpi solus homo, magis hoc stimulatur in iram
Ipsa dei summi maiestas. Perdere regna,
Erruere et uicos solet hic iratus et urbes.

Et componendę cęssabit credula pacis
Suspicio, lęsum quum sic Dauida fuisse
Constabit." Quid agis, consultor pessime rerum?
11.110  Achitophel, quid agis? Non est diuturna potestas
Per dirum quęsita nefas! Non lęditur actu
Turpi solus homo, magis hoc stimulatur in iram
Ipsa dei summi maiestas. Perdere regna,
Erruere et uicos solet hic iratus et urbes.
11.115  Absalon admonitus pauimentum scandit apertum

sibimet, circumdata colla Ira nota
11.210   Confringens laqueo. Tales habet exitus ira
Immodicusque furor. Si, quo se effundere possit,
Non est, autorem contra crudescere sueuit.
Absalon innumeram ducens ad bella cateruam
Transmisso Iordane ferox Gallada citato
11.215  Contigit arua gradu properans fessusque resedit
Pręfecitque ducem poscenti pręlia

11.295  Si transfixisses, siclis donatus abires
Bis quinque argenti. Lumbos argentea zona
Cingeret inde tuos."—"Haud tanti dona, Ioabe,"
Respondit "sunt hęc, ut nostra regia proles
Occumbat dextra. Nunquid non talia nobis
11.300  Rex mandata dabat, quum nos spectaret ab urbe
Propensis animis ad pręlia Martis euntes:
'Absalona meum nullis ego lędier armis
Pręcipio, parili si non succumbere fato

Occumbat dextra. Nunquid non talia nobis
11.300  Rex mandata dabat, quum nos spectaret ab urbe
Propensis animis ad pręlia Martis euntes:
'Absalona meum nullis ego lędier armis
Pręcipio, parili si non succumbere fato
Me quoque percupitis'?"—"Mitte" inquit "uana" Ioabus
11.305  "Argumenta modo! Dic: quo manet ipse locorum
Sic pendens?" Tunc ille manum porrexit et ipsum
Ostendit digito. Rapiens

lapidum deformi tectus aceruo
Marmoreo caruit post talia fata sepulchro,
Qui cupidus regni genitori bella mouere nota
Ausus erat demens. I nunc et regna, superbe,
Non iuste quęsita para, grauis esto parenti,
11.325  Tale impune scelus si pertulit Absalon ipse! Absalonis colossus
Quanuis ille sibi non longe a moenibus urbis
Nomen marmoreo,

Ausus erat demens. I nunc et regna, superbe,
Non iuste quęsita para, grauis esto parenti,
11.325  Tale impune scelus si pertulit Absalon ipse! Absalonis colossus
Quanuis ille sibi non longe a moenibus urbis
Nomen marmoreo, laudem famamque colosso
Quęsierit posito. Quis non simulachra uidendo
Rettulit ad mentem uel tanti criminis ausum,
11.330  Vel plectente deo tam dignam crimine poenam?

11.325  Tale impune scelus si pertulit Absalon ipse! Absalonis colossus
Quanuis ille sibi non longe a moenibus urbis
Nomen marmoreo, laudem famamque colosso
Quęsierit posito. Quis non simulachra uidendo
Rettulit ad mentem uel tanti criminis ausum,
11.330  Vel plectente deo tam dignam crimine poenam?
Quum iam reliquias uictę certamine gentis
Ad patrium rediisse solum constaret,

Altera spe uenię sese sustentat et inquit:
"Quid sumus expauidi, quod fauimus Absaloni?
11.405  Absalon in bello periit, peccauimus isti,
Quem tetigit pietas nati sibi regna parati
Eripere et uitam, cur non miserebitur idem
Nostri etiam? Tantum submissa uoce precemur
Errori ueniam. Placatus cuncta remittet
11.410  Ille suo populo, pro quo tot pręlia gessit
Quemque Palestinis toties tutatus ab armis

"Vobis timor omnis abesto!
Omnibus offensam Dauid dimittit et addit:
'Omnes ecce sumus coniuncto sanguine fratres
Fraternoque libens omnes amplector amore. Amasas
11.420   Non Amasas metuat ductoris munere functus
Me contra, nostrę uolo sit dux ille cohortis
Et collega meo noto uirtute Ioabo.
Ergo securi ueniant regemque reducant.
Prima tribus Iuda accedat reliquęque sequantur,

simulationem interimit et cum Abisa fratre profectus obsedit Abellam, quo Seba confugerat. Seba mulieris persuasu a ciuibus interempto reccessit et reuersus est Hierosolymam. XXI. Fames triennis fuit, eo quod Saul non seruauerat iusiurandum a Iosuo Gabaonitis datum. Dauid tradidit eis septem uiros de domo Saulis, quos illi suspenderunt. Respha mater ibi sedit custodiens eorum corpora. Dauid transtulit ossa Saulis et Ionathę a Iabitis ad terram

Respha mater ibi sedit custodiens eorum corpora. Dauid transtulit ossa Saulis et Ionathę a Iabitis ad terram Beniamin et cessauit fames. Pugna inita cum Palestinis Iesbenodob percussurus regem excipitur telo Abisę et cadit. Dauid ultra non est permissus exire ad pręlium. Secunda pugna Saboch interimit Zaphum. Tertia Adeodatus Goliam. Quarta Ionathas, Samę filius, hominem XXIIII digitos habentem.

Te contra, ueniam supplex peto. Parcere tanto
Laus tibi maior erit, mea quanto maior habetur
Improbitas. Igitur superet clementia crimen
In te commissum. Nequaquam iniuria, Dauid,
Vlla, reor, tanti est, ut non pietatis ob illam
12.20   Recordere tuę. Quando dimittere lęsus,
Non punire soles, quoties sua crimina fassus,
Te quibus offendit, doluit reus et sibi supplex
Ignosci petiit, nunquam non compos abiuit

habetur
Improbitas. Igitur superet clementia crimen
In te commissum. Nequaquam iniuria, Dauid,
Vlla, reor, tanti est, ut non pietatis ob illam
12.20   Recordere tuę. Quando dimittere lęsus,
Non punire soles, quoties sua crimina fassus,
Te quibus offendit, doluit reus et sibi supplex
Ignosci petiit, nunquam non compos abiuit
Ipse sui uoti. Spes me quoque talis adegit
12.25   Sub tua iura meam penitus

Vlla, reor, tanti est, ut non pietatis ob illam
12.20   Recordere tuę. Quando dimittere lęsus,
Non punire soles, quoties sua crimina fassus,
Te quibus offendit, doluit reus et sibi supplex
Ignosci petiit, nunquam non compos abiuit
Ipse sui uoti. Spes me quoque talis adegit
12.25   Sub tua iura meam penitus committere uitam,
Non minus esse ratus crimen diffidere de te
Tam miti domino, quam uerbo lędere regem

fassus,
Te quibus offendit, doluit reus et sibi supplex
Ignosci petiit, nunquam non compos abiuit
Ipse sui uoti. Spes me quoque talis adegit
12.25   Sub tua iura meam penitus committere uitam,
Non minus esse ratus crimen diffidere de te
Tam miti domino, quam uerbo lędere regem
Tam magnum indigno." Sic fatus lenia regis
Sperabat responsa dari, dum lęta uideret Abisas

12.30   Ora oblata sibi, quando turbatus Abisas
Exclamans dixit: "Nunquid modo mitibus usus
Verbis hic Semeus meritas euadere poenas
Iussus erit? Cuius tanta est audacia mentis,
Vt non sit ueritus probris discindere coram
12.35   Israhelitarum sacratum chrismate regem?" Dauidis clementia
Ergo Dauid ait: "Quo nos euenit ouantes
In patriam remeare die, damnabitur illo

12.55   Affuit et pedibus malesanus Miphibosetus,
Saulica progenies, inculto squalidus ore.
Crinibus impexis, demissa in pectore barba,
Vestibus illotis. Cui Dauid: "Miphibosete,
Cur mea non fueris fugientis terga secutus? Miphibosetus ad Dauidem
12.60   Ille imo de corde miser suspiria ducens
"Fraudibus illusus serui, rex optime, Sibę,
Extra ferre pedem Solymasque

Te colui semper. Tibi me, dum uita superstes
Sustinet hos artus, nunquam seruire pigebit.
Deleri meruit Saulis genus omne nefandis
Illius in te odiis, at te miseratio menti,
12.80   Rex, innata tuę sic flexit, non modo ut esses
Offensę oblitus, sed me de Saule nepotem
Adiutum uelles: fundos mihi cędis auitos
Concędisque tuę conuiuia dulcia mensę
Perpetuoque foues, o rex, mea uiscera uictu,
12.85  

mihi cędis auitos
Concędisque tuę conuiuia dulcia mensę
Perpetuoque foues, o rex, mea uiscera uictu,
12.85   Victu regalis luxus et frugis opimę.
His meritis fateor dignas persoluere grates
Non opis esse meę. Fidei sanctissima iura
Inuiolata tamen seruabit Miphibosetus,
Rex uenerande, tuus, donec uitalibus auris
12.90   Vsus erit pedibusque solum calcauerit istud." Dauid

Regi, quum fugeret natum Castrisque sederet,
Diuies enim pecudum fuerat frugumque redundans. Dauid ad Berzelaum
12.100   Ad quem rex inquit: "Charissime Berzelę,
Quum modo tu mecum non sis transire grauatus
Iordanem, mecum Solymas accedere sanctas
Vt dignere, rogo, laribus requiescere nostris
Teque tuosque uelim. Tu nostra semper in aula Respondet

Iuda
Ast illi contra "Generis" dixere "tribusque
Rex Dauid nostrę est, censemur nomine Iudę
12.145   Nos atque ipse simul. Fungi ergo munere tali
Cui mage conueniens fuerat? Traduximus illum
Non prece, non precio flexi iussuue coacti,
Sed solo obsequio studiisque ad honesta paratis.
Non est, quod nobis irasci mente proterua
12.150   Debeat hinc quisquam uel quicquam triste minari."

Ast illi contra "Generis" dixere "tribusque
Rex Dauid nostrę est, censemur nomine Iudę
12.145   Nos atque ipse simul. Fungi ergo munere tali
Cui mage conueniens fuerat? Traduximus illum
Non prece, non precio flexi iussuue coacti,
Sed solo obsequio studiisque ad honesta paratis.
Non est, quod nobis irasci mente proterua
12.150   Debeat hinc quisquam uel quicquam triste minari." Isręl

12.145   Nos atque ipse simul. Fungi ergo munere tali
Cui mage conueniens fuerat? Traduximus illum
Non prece, non precio flexi iussuue coacti,
Sed solo obsequio studiisque ad honesta paratis.
Non est, quod nobis irasci mente proterua
12.150   Debeat hinc quisquam uel quicquam triste minari." Isręl
Israhelita cohors, nec adhuc sedata, superba
Voce magis clamat: "Gradibus quum excesserit

Quippe Ioabus
Collati socium sibi consortemque nequiuit
12.220  Ferre magisterii, miserum nil tale timentem
Innocuumque Amasam ficto decępit amore
Et nimis indigna properauit perdere morte.
Non alia Abnerum donauerat ante salute,
Blanditiis fallens, donec transuerberet ipsum nota
12.225   Incautum ferro. Semper metuenda dolosi
Ergo hominis fraus est, fuerit mens perfida cuius

Dum cęli tonitrus demens imitatur et ignem
Ętherium. Minus ille nocens, magis iste cruentus,
12.260  Inuento similis, meruit sic plectier ergo,
Vt seu maiorem seu poenam ferret eandem.
Sed dum non segni studio laceratur Abella,
Principibus matrona uiris ęquanda, feroci
Nixa animo dubiisque simul bene prouida rebus,
12.265  Inscendit muros, patrię poscente periclo,
Et clamore ducem propius uocat inde

Ioabus respondet
Nostra ut credatur?" Respondit ad ista Ioabus:
"Nullius uestrum, mulier, me crimen adegit,
Vt uobis hęc bella feram uel moenia uexem
12.280  Vestra modo. Si non istam fugisset in urbem
Seba satus Bochro, cuius mens perfida regem
Offendit grauiter, nequaquam milite muros
Oppugnare suos uidisset Abella Ioabum.
Sebam posco mihi: quem si conceditis unum,

salutant.
Pręfectura datur totius militiai
12.310  Post confecta quidem iam talia bella Ioabo.
Ast ipsis tantum Celetheis et Pheletheis Banaias
Banaias pręfectus erat, non tardus ad arma,
Ioiada genitore satus. Sed cura tributi Aduranus
Fertur Adurano commissa fuisse legendi. Iosaphat
12.315   Natus Ahiudo

regni
Rite gubernabant, homines sine fraude fideles, Dauid in utraque fortuna probatus
Cum Dauide suo, fortuna utraque probato.
Instabilis quoniam diuersa uolumina sortis
Non semel expertus, tulit atri turbinis ictus
12.325  Forti animo, et lętis rerum successibus usus,
Elata nunquam processit fronte superbus.
Perdomito Seba tristis felicia fata
Expulit euentus. Pluuias

In Gabaonitas scelus acre ulciscere Saulis.
Quam uitam seruare illis iuratus Iesus
Pollicitus fuerat, Saul abstulit." Ergo uocatis
Rex Gabaonitis: "Ceciderunt crimina Saulis
12.345  In caput ecce meum! Quia non punita reliqui,
Esuriem patimur, uacuos et frugibus annos.
In uos ille fuit crudelis: poscite poenas
Aduersus genus omne suum stirpemque cruentam,
Quandoquidem diuum sedet hęc sententia regi,

peruolitans atque urbis compita rumor
12.395  Illius patulas tandem uenisset ad aures.
Tam miseranda igitur commotus sorte, Iabinam,
Quę regione sita est Gallada, pergere certos
Iussit et his mandat, non digno condita quondam
Illic ossa loco Ionathę Ionathęque parentis
12.400  Vt tollant. Etenim Gelboo monte peremptos
Turma Palestinę Bethsanam transtulit urbem
Suspenditque foro medio, furtimque Iabitę

12.425  Illum terribili petit hasta Iesbidenobus,
Stirpe Gygantea monstroso corpore uastus.
Hastę eius ferrum centum grauitate quadrantes
Ęquabat pariterque grauem succinxerat ensem.
Victus erat Dauid, si non in tempore Abisas
12.430  Subsidium ferret, qui uulnere Iesbidenobum
Lethali feriens ipsum Dauida periclo
Eripuit fatoque citus subtraxit acerbo.
Iesseida saluo uictoque exercitus hoste
Se

non in tempore Abisas
12.430  Subsidium ferret, qui uulnere Iesbidenobum
Lethali feriens ipsum Dauida periclo
Eripuit fatoque citus subtraxit acerbo.
Iesseida saluo uictoque exercitus hoste
Se non passuros iurant, ut prodeat ultra
12.435  Ad bellum Dauid subeatue pericula secum,
Israhelitanę pereat ne gloria gentis
Ipso uno amisso. Reuoluto tempore paruo Iterum pugna

Hostes terga tamen rursum uertere pauentes,
Quum conspexissent fortem cecidisse Goliam
Ense Deodati, Bethlemis clarus in oris
12.450  Quem genuit Salthus pręstantem robore multo
Corporis atque animi. Non est hic ille Golias,
Sed par ferme illi, quem Dauid uerbere fundę Quarta uictoria
Prostrauit pastor. Quarti uictoria belli
Hostibus ex istis Getheo morte perempto

late
Incipiens toto cęcas fugat orbe tenebras.
13.45   Fertilior terra est, pluuio quę rore madentes
Explicuit glebas, fructus mortalibus almos
Suppeditans uarii generis gratique saporis.
Non Dauidis erat tanti domus, omnibus unam
Vt pręferre pares, o rerum conditor, illam
13.50   Ęternęque uelis matrem firmare salutis.
Exulta iam, Iuda tribus, tibi virginis almę Christus

Terrarumque simul toti dominarier orbi.
Nonne igitur mundum tibi iam uicisse uidentur,
Quando cupidinibus, quarum quoque sub iuga reges
Ire solent, uictis ducunt ex hoste triumphos
13.190   Ascenduntque hilares non ad Capitolia curru
Cęsareo, quę longa potest uastare uetustas,
Erruere hostilis furor et consummere flamma,
Sed gradibus uerę uirtutis ad alta beatum
Regna, quibus uis nulla quidem nocitura timetur,

actę perstant rata pręmia uitę,
Cęlestis domini nutu firmata perenni,
Quę superant linguę fatus quorumque decorem
13.200   Vis nulla humanę potis est comprendere mentis.
Illuc fida cohors omnis compellitur. At non
Est eadem cunctis merces. Vt lumina cęli
Diuerso fulgore nitent, sic pręmia iustos
Non ęquata manent, quoniam maiora merentur
13.205   Quos mage commendat uitę superata cupido
Mollius

decorem
13.200   Vis nulla humanę potis est comprendere mentis.
Illuc fida cohors omnis compellitur. At non
Est eadem cunctis merces. Vt lumina cęli
Diuerso fulgore nitent, sic pręmia iustos
Non ęquata manent, quoniam maiora merentur
13.205   Quos mage commendat uitę superata cupido
Mollius utendę. Tamen est et turba beatum Minus perfecti
Et felix uulgus, quorum quia gesta

maiora merentur
13.205   Quos mage commendat uitę superata cupido
Mollius utendę. Tamen est et turba beatum Minus perfecti
Et felix uulgus, quorum quia gesta tacentur
Non ideo exclusos cęlesti credimus aula,
Sed legis plene seruatę dona mereri,
13.210   Coniugii dum iura colunt foedusque pudici,
Dum formare suos diuino dogmate natos
Soliciti curant, dum castigare suorum

Sancta dei toto dum iussa facessere nisu
13.215   Contendunt et lege suos componere mores,
Nulli odium serunt, offensas denique censent
Velle referre nefas, uitiis seruire recusant
Virtutique student, quanuis non illa capessant
Exequata polo perfectę culmina uitę. nota
13.220   Sed, puto, nulli hominum mortali in corpore mores
Esse adeo exacti possunt, quin labe notentur

Interdum culpę. Leuato lucida ferro
Arma squalent tactu, candentia uela uapore
Pulueris aut fumi, rursum polita priorem
13.225   Accipiunt uultum, sic iusti uita cadendo
Non perimit iusti nomen meritumue bonorum
Ante peractorum. Nam protinus ille relicta
Surgit humo tollitque suum de puluere corpus
Efficiturque magis post nota pericula cautus.

13.235   Atque supercilio laudis per uana cupitę,
Partes regni omnes iussit peragrare Ioabum,
Vt numeret populos a Dani fontibus usque
Bersabę fines, perlustrans omnia late
Oppida cum uicis hominum non indiga cultu,
13.240   Scilicet ut pateat, quam multis milibus unus
Imperet et quanti pariter sua iussa facessant.
Ast animum dictis aduertens ipse Ioabus
Deque animi fastu noscens ea uerba uenire,

Ira digna dei?" Frustra decreta Ioabus
Inconsulta sui nisus dissoluere regis,
Mandatis paret comitatusque agmine magno
Transit Iordanem, transit uallem quoque Gaddam,
13.255   Vrbis Aroerę non longe a sede iacentem,
Pazerosque adiit campos montisque Galadi
Oppida lustrauit. Protentis passibus ultra
Per loca Sydoniis Tyriisque propinqua uagatus,
Venit ad Ętheos campos Chananeaque regna

Ętatem sexumque simul furibunda ruebat.
Planctus ubique sonat tristisque ululatus ubique.
13.320   Funere nulla suo caruit domus. Orba parentem
Turba gemit, genitor priuatus prole reclamat
Contra fata dei, quod non decessit alumnos
Grandior ante suos. Natis orbata capillos
Dilacerat mater, secat unguibus ora cruentis,
13.325   Verberat et pugnis pectus similisque furenti
Intento clamore tonat, dum nomine quenque

ab istis,
Quorum simplicitas muti gregis instar habetur,
Cesset ab his gladius, cesset!" Nec plura locutus
Ore petit terram prono pauidusque tremiscit, Comparatio
Non secus ac ualidis qui tempestatibus actus
13.360   Dimittit regimen puppis tacitusque moratur
Horrisonos inter fremitus extrema minantes,
Expectans, donec tumido ratis obruta fluctu
Subsidat penitus, pereat simul

reo. Peccata merebant nota
Supplicium tridui, sed poenam temperat omnem
13.375   Pro male commissis dolor acer sponte receptus.
Pręterea pietas Dauidis tanta mereri
Quid iam non potuit, populum qui morte suorum
Atque sua cupiit dira de labe redemptum?
Ad Dauida die properans accessit in illo Gad ad regem
13.380   Fatidicus Gaddus dixitque: "Altare

Submittitque caput "Salue, clarissime regum
Quis te casus" ait "compellit uisere serui
Tecta tui? Tali quis me dignatur honore,
13.390   Vt merear paruo tam magni nominis archon
Excipere hospitio? Non hoc sine numine summi
Euenisse dei mihi donum credere par est." Dauid ad Arreunam
Respondit Dauid: "Virtus me non mea magnum,
Sed multa ęterni fecit clementia regis.

Vt merear paruo tam magni nominis archon
Excipere hospitio? Non hoc sine numine summi
Euenisse dei mihi donum credere par est." Dauid ad Arreunam
Respondit Dauid: "Virtus me non mea magnum,
Sed multa ęterni fecit clementia regis.
13.395   Cui certe ut statuam candentis marmoris aram,
Est mercanda tui modo nobis area campi.
Atque ideo nunc ipse tuos, Arreuna, penates

ne desit uictima neue
Ligna focis, rebusque tui, rex, utere serui!" Dauid
Rursum rex inquit: "Nequaquam talia gratis
Accipiam! Proprio placandum munere numen,
Et non sponte dato restat mihi." Dixit et illi
13.410   Quinquaginta dari signata numismata siclos
Pro mercede boum, sed plus pro iugere campi
Iussit et extructa quadrati marmoris ara
Sacra offerre deo coepit ueniamque

Bersaba genitrice satum Salomona perunxit.
Ille magis gratum spirauit inunctus odorem Sacra unctio
Quam succi, quos iactat Arabs Babylonque superba
Assyriumque solum. Non sic opobalsama fragrant,
14.130   Non nardus, non myrrha simul, non thura Sabeis
Lecta iugis. Etenim superant diapasmata sacra
Vnguenti genus omne suo dulcore prophani.
Sacrato Salomone cauę clangore canoro

perunxit.
Ille magis gratum spirauit inunctus odorem Sacra unctio
Quam succi, quos iactat Arabs Babylonque superba
Assyriumque solum. Non sic opobalsama fragrant,
14.130   Non nardus, non myrrha simul, non thura Sabeis
Lecta iugis. Etenim superant diapasmata sacra
Vnguenti genus omne suo dulcore prophani.
Sacrato Salomone cauę clangore canoro
Intonuere tubę, psalmos cecinere

Ille magis gratum spirauit inunctus odorem Sacra unctio
Quam succi, quos iactat Arabs Babylonque superba
Assyriumque solum. Non sic opobalsama fragrant,
14.130   Non nardus, non myrrha simul, non thura Sabeis
Lecta iugis. Etenim superant diapasmata sacra
Vnguenti genus omne suo dulcore prophani.
Sacrato Salomone cauę clangore canoro
Intonuere tubę, psalmos cecinere Leuitę

Ille magis gratum spirauit inunctus odorem Sacra unctio
Quam succi, quos iactat Arabs Babylonque superba
Assyriumque solum. Non sic opobalsama fragrant,
14.130   Non nardus, non myrrha simul, non thura Sabeis
Lecta iugis. Etenim superant diapasmata sacra
Vnguenti genus omne suo dulcore prophani.
Sacrato Salomone cauę clangore canoro
Intonuere tubę, psalmos cecinere Leuitę
14.135  

conterrita mens est
14.175   Cunctorum gelidusque pauor pręcordia pressit.
Auertunt sese taciti diuersa petentes
Effugia, ut tutum iam tum sibi quisque putabat. Comparatio
Non secus atque acies, quum bello fracta refugit,
Spargit se campo: proiectis ocius armis
14.180   Pręcipites currunt, illi montana capessunt,
Hi latebras siluę, compendia nota uiarum
Arripiunt alii, breuior qua

Confugium debent nobis iam sanguine Christi
Templa sacrata pio, pecudum si sparsa cruore Confugium ad ecclesiam
14.195   Tutata est hominem manifesti criminis ara?
Non quod pręstari debet fauor ullus iniquis,
Sed quod multa locis danda est reuerentia sacris,
Nec uiolenta manus templis adhibenda dicatis,
Sponte repurgando sceleri, non cęde luendo.
14.200   Nuncius ad regem sic

est hominem manifesti criminis ara?
Non quod pręstari debet fauor ullus iniquis,
Sed quod multa locis danda est reuerentia sacris,
Nec uiolenta manus templis adhibenda dicatis,
Sponte repurgando sceleri, non cęde luendo.
14.200   Nuncius ad regem sic est Salomona locutus: Adonias poscit ueniam
"Fugit Adonias arcę ad tentoria sacrę
Atque altare tenens ueniam uitamque precatur

sancta uocato
Sic orsus mandata dabat uerbisque docebat:
14.290  "Natorum Salomon charissime nate meorum
Vltimus ecce meę consumpto tempore uitę
Iste dies agitur neque me decedere fas est,
Si non ante tibi iam nostra in sede locato
Expediam monitus, quos serues. Accipe tandem
14.295  Quę nunc pręcipio et memori tibi mente teneto! Dat pręcepta Salomoni
Iussa dei primum

alę:
Alloquio miti et uultu simulante fidelem
Ambobus nutum decęptos perdidit ictu
Mucronis duri, qui tunc sub ueste latebat.
Hinc uelut ille ducum tranquilla in pace cruorem
14.325  Fundere non timuit, sic idem sanguine poenas
Fac luat atque imas Herebi descendat ad umbras. Semeus
Est etiam Semeus, Geminina stirpe superbus,
Qui me sacrilego lęsit temerarius ore,

Dede neci, multos male ne contaminet unus.
At bene de nobis meritis est gratia multa nota
Persoluenda fide. Quum sit culpabile cunctis
14.340  Accepti ex aliis memorem non esse fauoris,
Tum dominis id turpe magis foedumque putatur.
Nam qui plura queunt, debent quoque plura referre
Multo quam accipiunt. Natos tibi Berzelai
Nunc Galladitis commendo. Semper in aula

14.350  Pręterea terrę dominator et ętheris alti Vt templum condat
Te sibi condendi lato fundamine templi
Deligit autorem. Tali te donat honore,
Quum sis pacis amans, non me, quia bella gerendo
Foedaui humano pollutam sanguine dextram.
14.355  Fac opus eximium, tanto fac numine dignum,
Hic ubi parua sedet moles altaris in aruo
Arreunę, dudum quod nostro est ęre paratum.

Ęra dum uolucres percurrent, ęquora pisces.
Virtutum meritis nunc felix ille suarum,
14.415  Pro fragili regno stabili dominatur in aula
Conspicuus consorsque sui super ęthera Christi.
Hęc mihi cantanti non doctus fauit Apollo,
Non Helicon, non turba nouem celebrata sororum,
Sed sacer ętheria delapsus spiritus arce
14.420  Impleuit nostram diuino lumine mentem
Et uersu memorare dedit non ficta poetum

pisces.
Virtutum meritis nunc felix ille suarum,
14.415  Pro fragili regno stabili dominatur in aula
Conspicuus consorsque sui super ęthera Christi.
Hęc mihi cantanti non doctus fauit Apollo,
Non Helicon, non turba nouem celebrata sororum,
Sed sacer ętheria delapsus spiritus arce
14.420  Impleuit nostram diuino lumine mentem
Et uersu memorare dedit non ficta poetum
Prodigia aut uarias hominum diuumque

Virtutum meritis nunc felix ille suarum,
14.415  Pro fragili regno stabili dominatur in aula
Conspicuus consorsque sui super ęthera Christi.
Hęc mihi cantanti non doctus fauit Apollo,
Non Helicon, non turba nouem celebrata sororum,
Sed sacer ętheria delapsus spiritus arce
14.420  Impleuit nostram diuino lumine mentem
Et uersu memorare dedit non ficta poetum
Prodigia aut uarias hominum diuumque figuras,

Hęc mihi cantanti non doctus fauit Apollo,
Non Helicon, non turba nouem celebrata sororum,
Sed sacer ętheria delapsus spiritus arce
14.420  Impleuit nostram diuino lumine mentem
Et uersu memorare dedit non ficta poetum
Prodigia aut uarias hominum diuumque figuras,
Sed quę nostra fides scriptis testata uetustis
Hausit et arguto conata est promere cantu.
14.425  Illi ego Spiritui pro tali munere grates

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report