Your search found 49997 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 17242-17433:

qui eadem animi magnitudine, qua sublatus erat ad fastigium rerum humanarum, ad priuatam uitam redierat. Quod me defendente, illo contra nitente, eam disputationem sub Caesaris et Syllae persona retuli. In temperando autem stilo non simplex difficultas fuit: nam ratio poscebat ut esset infra oratoriam grauitatem et sua grauissimis personis dignitas attribueretur. Existimaui hanc meam foeturam non nihil ad tuam fortunam pertinere, non autem solandi tui atque

Caesaris et Syllae persona retuli. In temperando autem stilo non simplex difficultas fuit: nam ratio poscebat ut esset infra oratoriam grauitatem et sua grauissimis personis dignitas attribueretur. Existimaui hanc meam foeturam non nihil ad tuam fortunam pertinere, non autem solandi tui atque confirmandi gratia, in quo uirtus et litterae summum adire periculum uideantur, sed quoniam augustali sanguine ortus, utpote cuius maiores longa serie Constantinopoli

retuli. In temperando autem stilo non simplex difficultas fuit: nam ratio poscebat ut esset infra oratoriam grauitatem et sua grauissimis personis dignitas attribueretur. Existimaui hanc meam foeturam non nihil ad tuam fortunam pertinere, non autem solandi tui atque confirmandi gratia, in quo uirtus et litterae summum adire periculum uideantur, sed quoniam augustali sanguine ortus, utpote cuius maiores longa serie Constantinopoli imperarunt, uicissitudine rerum ad hanc

festino. Dii immortales, in quod discrimen adduxerat me fortuna, linter putri carie quasi cribrum fathiscit: undique Palus scaturiebat, iam alluebat poplites, ac posteaquam in ripam impegimus, pęne tota cimba dissiliit. Non ita me rabies aestuantis oceani, non adeo furentes maris Adriatici procellae terruerant. Equidem abhominor hanc tempestatem: nam uereor ne istuc sit omen cuiuspiam infoelicis euentus, qui meum animum curis et

discrimen adduxerat me fortuna, linter putri carie quasi cribrum fathiscit: undique Palus scaturiebat, iam alluebat poplites, ac posteaquam in ripam impegimus, pęne tota cimba dissiliit. Non ita me rabies aestuantis oceani, non adeo furentes maris Adriatici procellae terruerant. Equidem abhominor hanc tempestatem: nam uereor ne istuc sit omen cuiuspiam infoelicis euentus, qui meum animum curis et perturbationibus exagitet. Sępe solent magnas

consternari auguriis, quorum fides incerta est? Vtpote quae a temeritate profecta irritis effectis plęrumque uates ipsos deludant. Quod si quid aduersi nostris ceruicibus impendet, satis est tunc miserum esse, quum inuaserit: non etiam longe antequam ulla suspitio appareat metu, ueluti mulierculę, concuti ac (uti aiunt) de gradu deiici. Pręsertim quum fatis eo temporis et loci conpulsus sim, ut neque futura uigore mentis pręcaueri neque casus, si

descendisse: sed inuicto semper animo profectum in aduersa, cuius magnitudinem nulla unquam uis, nec robur Gallorum, nec ferocitas Germanorum, nec Hispanorum aestus, Poenorumque doli, et Alexandrinorum insidię, non denique furor ciuium Romanorum multęque aliae pestes labefactare potuerunt, nihil sordidum, humile, caducum, sed unumquodque magnificum excelsum immortalitate dignum consiliis mentis agitasti: nihil aggressus es quod

furor ciuium Romanorum multęque aliae pestes labefactare potuerunt, nihil sordidum, humile, caducum, sed unumquodque magnificum excelsum immortalitate dignum consiliis mentis agitasti: nihil aggressus es quod foeliciter non expugnaris, perruptis omnibus terrae marisque difficultatibus: impetus subuertisti, uires perfregisti, consilia dissipasti: in summa nihil humanum potuit obsistere tuis conatibus. Caeterum ne quisquam uideatur integram

Et profecto iam ęuitatis et gloriae rerum gestarum satietate cęperam inuadi: subuerebar etiam inconstantiam humanorum casuum, ne uidelicet fortuna mutato cursu meas res secundas aliqua labe respergeret. Quippe non tam laudantur quae fortiter ac prospere gesta sunt, quam uituperantur ea quae in aduersum rapit mutatio temporum ut uel minima offensiuncula clarissimum quodque nomen obscuretur. Haec animo quum penitus

quae in aduersum rapit mutatio temporum ut uel minima offensiuncula clarissimum quodque nomen obscuretur. Haec animo quum penitus insedissent, atque huiusmodi curis inuolutum impia atque nefaria manus inuasit, non illa hostium externorum aut sicariorum manus, sed amicorum, sed familiarium, sed domesticorum conspiratio, detestabili exemplo fuit: cuiusmodi insidias non Artaxerxes, non Mithridates, non Ptolemeus Euergetes,

curis inuolutum impia atque nefaria manus inuasit, non illa hostium externorum aut sicariorum manus, sed amicorum, sed familiarium, sed domesticorum conspiratio, detestabili exemplo fuit: cuiusmodi insidias non Artaxerxes, non Mithridates, non Ptolemeus Euergetes, non mortalium quisquam, ne deorum quidem (si fabulis credere par est) uitare potuit, tamen supersunt haeredes tantae iniuriae, qui nihilominus crudelitatis atque

impia atque nefaria manus inuasit, non illa hostium externorum aut sicariorum manus, sed amicorum, sed familiarium, sed domesticorum conspiratio, detestabili exemplo fuit: cuiusmodi insidias non Artaxerxes, non Mithridates, non Ptolemeus Euergetes, non mortalium quisquam, ne deorum quidem (si fabulis credere par est) uitare potuit, tamen supersunt haeredes tantae iniuriae, qui nihilominus crudelitatis atque perfidię reposcent ab

nefaria manus inuasit, non illa hostium externorum aut sicariorum manus, sed amicorum, sed familiarium, sed domesticorum conspiratio, detestabili exemplo fuit: cuiusmodi insidias non Artaxerxes, non Mithridates, non Ptolemeus Euergetes, non mortalium quisquam, ne deorum quidem (si fabulis credere par est) uitare potuit, tamen supersunt haeredes tantae iniuriae, qui nihilominus crudelitatis atque perfidię reposcent ab inimicis poenas.

non illa hostium externorum aut sicariorum manus, sed amicorum, sed familiarium, sed domesticorum conspiratio, detestabili exemplo fuit: cuiusmodi insidias non Artaxerxes, non Mithridates, non Ptolemeus Euergetes, non mortalium quisquam, ne deorum quidem (si fabulis credere par est) uitare potuit, tamen supersunt haeredes tantae iniuriae, qui nihilominus crudelitatis atque perfidię reposcent ab inimicis poenas. Atqui trucidarunt annis

reposcent ab inimicis poenas. Atqui trucidarunt annis grauem, fama clarum, gentibus admirabilem, unico tantum dispendio, ac nescio quidem an maxima iactura nostrae futurae dignitatis, quod iam pridem animo concupieram, non arripuerim. O spes fallaces, o inanes meas cogitationes, o pestilentem L. Cottae moram: nunc medius inter Cyrum et Alexandrum sederem, pulcherrimo inferis, uel ipsi Diti spectaculo: nam uel

ipsi Diti spectaculo: nam uel pręliorum quibus interfui, uel bellicosarum gentium quas superaui, uel prouinciarum quae mea uirtute in Romanorum potestatem uenerunt, uel tandem numerus occisorum referatur, non dubito quin longe Cyro antecellam, Alexandro saltem par futurus sim. Eximiam Cyri laudem et eam plane solam in monumentis ipsius legeramus quod regnum abstulisset a Medis. Alexandrum autem non inficior res

occisorum referatur, non dubito quin longe Cyro antecellam, Alexandro saltem par futurus sim. Eximiam Cyri laudem et eam plane solam in monumentis ipsius legeramus quod regnum abstulisset a Medis. Alexandrum autem non inficior res gessisse memorabiles, sed tantae non fuerunt quantas Graecia prędicat. Peculiare ferme quibusdam antiquorum uideo fuisse, aliena eleuare, sua uero in coelum tollere. Caeterum quoniam iniquitas et

Cyro antecellam, Alexandro saltem par futurus sim. Eximiam Cyri laudem et eam plane solam in monumentis ipsius legeramus quod regnum abstulisset a Medis. Alexandrum autem non inficior res gessisse memorabiles, sed tantae non fuerunt quantas Graecia prędicat. Peculiare ferme quibusdam antiquorum uideo fuisse, aliena eleuare, sua uero in coelum tollere. Caeterum quoniam iniquitas et perfidia improborum et inuidorum hominum ab hoc

Si Cęsar est, nouo te certamini accingas oportet. Pom. Ipse tandem profecto est: non admodum sero pęnas suorum scelerum dedit: nescio quam Monarchiam mente conceperat immensa honorum ambitione et insatiabili cupiditate gloriae quibusdam ueluti furiis agitatus, ut erepta ciuium libertate, profligatis

impune abuteretur, ac ea faceret omnia quę collibuissent. Hic omnes suas cogitationes collocauerat, hanc solam existimabat fęlicitatem, perinde quasi huiusmodi status (ut alię res humanę instabiles ac perbreues sunt) non dicam immortalis, sed futurus esset diuturnus: praesertim quum nullo iure, nullis legibus, nulla pia causa per fortunas, sanguinem, uulnera, caedes multorum istuc peruenisset. Siquidem odia grauiora, tametsi recentibus in

CAES. Deum immortalem, quid ego uideo, ingens profecto monstrum si uera uisio est: atque utinam somniarem et hoc spectaculum euanidum redderetur. Sed corneis nimirum, non eburneis oculis aspicio: quod me non solum delectatione non afficit, sed pęne dolore examinat, omnes aduersarii primi atque illustres regum ad latus in orchestra consederunt: agnosco Syllam, Pompeium eiusque liberos, Catonem,

CAES. Deum immortalem, quid ego uideo, ingens profecto monstrum si uera uisio est: atque utinam somniarem et hoc spectaculum euanidum redderetur. Sed corneis nimirum, non eburneis oculis aspicio: quod me non solum delectatione non afficit, sed pęne dolore examinat, omnes aduersarii primi atque illustres regum ad latus in orchestra consederunt: agnosco Syllam, Pompeium eiusque liberos, Catonem, Scipionem, Petreium,

Deum immortalem, quid ego uideo, ingens profecto monstrum si uera uisio est: atque utinam somniarem et hoc spectaculum euanidum redderetur. Sed corneis nimirum, non eburneis oculis aspicio: quod me non solum delectatione non afficit, sed pęne dolore examinat, omnes aduersarii primi atque illustres regum ad latus in orchestra consederunt: agnosco Syllam, Pompeium eiusque liberos, Catonem, Scipionem, Petreium, Domitium, Afranium,

senatus populusque Romanus, Gręci et barbari uenerati sunt, ac ueluti numen aliquod adorarunt, et mox defunctum referent inter diuos aris, apud quas uotis se obligent meo nomini constructis. Cur igitur moror, et primum (si repugnarit) sella non detraham et deturbem? SyL. Vt uoluit oculos accensos, ut indignabundus secum meditatur truci nos

est; mecum olim armis decertauit qui reliquos omnes ea tempestate uirtute honoribus auctoritate superaueram: nunc quoque, certus sum, qua mentis est uecordia, maxime illustria inuasurum. En recta perficiscit ad te Sylla, sed non reor magnopere timendum, quin nullos secum ueteranos adduxerit. CAE. Sylla cur cessas? Quin descendis

timendum, quin nullos secum ueteranos adduxerit. CAE. Sylla cur cessas? Quin descendis actutum? non didicisti ab istis sectatoribus tuis inuictam Cęsaris magnitudinem, cuius gratia ei locus iste destinatus est? Nam Brutum minime uidetur ęquum suo loco mouere: non mehercule qui nescio cuius libertatis assertor et uindex

Sylla cur cessas? Quin descendis actutum? non didicisti ab istis sectatoribus tuis inuictam Cęsaris magnitudinem, cuius gratia ei locus iste destinatus est? Nam Brutum minime uidetur ęquum suo loco mouere: non mehercule qui nescio cuius libertatis assertor et uindex fuisse nuncupetur in admodum tenui ciuitate uelut incunabulis nostri amplissimi imperii, sed cum ob solam antiquitatis memoria et admirationem, tum maxime

imperii, sed cum ob solam antiquitatis memoria et admirationem, tum maxime qui ipso Bruto consularis impii auctore hic honor ad nos tamquam per manus traditus peruenerit quo nostra uirtus non excitata solum, uerum adaucta quoque ac celebris per totum orbem diffusa est. SyL. At

tibi ui coacti succubuerint, nunc tamen nequaquam loco decędent. CAES. Dum integrum est non obluctamini pertinaciter meis optatis, alioqui more meo ius uiribus quęram. SyL. Neque

quin potius haud parum miramur te accepta tanta clade, quam hoc tuum lancinatum uulneribus corpus indicat, quum tantum denique uirium et sanguinis amiseris, nondum resipuisse, atque ex longa tanquam peregrinatione non remigrasse domum. Atqui oportet alios posthac mores induas: nam hic et alio iure uiuitur et aliis legibus coercemur. Fortuna res humanas pro libidine uersat ac miscet: huic eripit, dat alteri: amicior his quos

domum. Atqui oportet alios posthac mores induas: nam hic et alio iure uiuitur et aliis legibus coercemur. Fortuna res humanas pro libidine uersat ac miscet: huic eripit, dat alteri: amicior his quos inuocata non respexit, quam quos obsequentissime ditauit: multos euehit altius ut per ludibrium ruina maiore humo illidat, minime per Iouem cęca uel bruta, ut temere a quibusdam cęcis et prorsus inexpertis taxatur; alioquin esse

triumphos hinc iam obliuiscere. CAESAR. Quid malum, philosophaster? magistrum te mihi praebes, et grauem sane, non secus ac si esses aliquis Antisthenes aut Diogenes aut Crates aut Menippus. SyLLA. Operepraecium

fecisse, si te nunc maxime repuerascentem ab errore sanis admonitionibus reuocauero. CAESAR. Cur discipulos tuos huiusmodi pręceptis non instruebas quum eos ad cędem, sanguinem, bonorum proscriptionem hortabare? POM. Discrutior ista Caesaris petulantia, qui

quapropter dixeris imprudenter me rebus nouis ob inopiam studuisse. CAES. Id refert perpendas non quantum tibi redierit ex s paternis, sed quam multa appetieris: quo pacto licet et Gargara conderentur in tuis horreis et fluenta Lydię possideres, tamen ut quispiam Irus egentissimus iudicareris.

gloria uirtutis rerumque gestarum, ut quoties intuerer ipsorum imagines, intuebar autem quam sępissime, toties in memoriam reuocaretur inuictus eorum animus ac reipublicae amantissimus, communiumque bonorum, non autem utilitatis propriae studiosissimus: quorum alii bene dicendo, multi sapienter consulendo, plęrique bellicis artibus urbem nostram domicilium Imperii orbis terrarum effecerunt. Pulchrum igitur ipse ratus maiorum

eos mihi maiores exemplar uitę meae proposueram. Haud ignorabam quam constans ipsorum laus, quam frequens in sermone hominum memoria uersaretur ac, dum stabunt monumenta litterarum, uersabuntur: nam cui non dulce est meminisse Scipiones, Publios, Gneos, Africanos, Asiaticos, Nasicas, aliosque terrores hostium ac reipublicę propugnacula, qui de una domo Corneliorum tanquam de equo troiano prodierunt? Rursus nemo

flagitiorum perpetuo oderit: quos satius fuisset abolere de memoria hominum, nisi quum citantur, in dedecus uocarentur. CAES. Vidisses profecto senatorios magistratus non obnunciantibus tribunis plębis impunitate proposita furere in eos in quos libido suasisset. SyL. Vtrumque

impunitate proposita furere in eos in quos libido suasisset. SyL. Vtrumque comprobatum Radamanthus confimauit: non uides ut inter se diuersi longeque dispares sint? illos uirtus extulit ad laudem: hos ad ignominiam depressit improbitas: illi fructum bene actę uitae capiunt: his ob iniquitatem suplicia non desunt, unde non

confimauit: non uides ut inter se diuersi longeque dispares sint? illos uirtus extulit ad laudem: hos ad ignominiam depressit improbitas: illi fructum bene actę uitae capiunt: his ob iniquitatem suplicia non desunt, unde non immerito crebris mei sapientissimi patris admonitionibus instituebar ut fortunis bonum nomen anteponerem ac potius uirtutem ipsam haurirem quam eius imaginem sectarer. Ad quod me toto animo incumbentem

non uides ut inter se diuersi longeque dispares sint? illos uirtus extulit ad laudem: hos ad ignominiam depressit improbitas: illi fructum bene actę uitae capiunt: his ob iniquitatem suplicia non desunt, unde non immerito crebris mei sapientissimi patris admonitionibus instituebar ut fortunis bonum nomen anteponerem ac potius uirtutem ipsam haurirem quam eius imaginem sectarer. Ad quod me toto animo incumbentem philosophię studium

Porro uitam ociosam, in qua reliquum aetatis cursum procul a ciuilibus negotiis atque perturbationibus urbanis legendo scribendoque licebat honestissime sanctissimeque transigere, posthabuimus: non hercle quod ignauię repręhensionem metueremus, neque quod illud uiuendi genus contemneremus ob humilitatem, alioqui saluberrimum esse animo pariter atque corpori liquet: non inflatur superbia, non pallet inuidia: odio non

sanctissimeque transigere, posthabuimus: non hercle quod ignauię repręhensionem metueremus, neque quod illud uiuendi genus contemneremus ob humilitatem, alioqui saluberrimum esse animo pariter atque corpori liquet: non inflatur superbia, non pallet inuidia: odio non incenditur, nullis iactatur fluctibus, nullas pelagi uentorumque minas extimescit: atque (quod omnium pulcherrimum existimo) non pendet a libidine fortunae, sed omnes rationes

transigere, posthabuimus: non hercle quod ignauię repręhensionem metueremus, neque quod illud uiuendi genus contemneremus ob humilitatem, alioqui saluberrimum esse animo pariter atque corpori liquet: non inflatur superbia, non pallet inuidia: odio non incenditur, nullis iactatur fluctibus, nullas pelagi uentorumque minas extimescit: atque (quod omnium pulcherrimum existimo) non pendet a libidine fortunae, sed omnes rationes quum in se

non hercle quod ignauię repręhensionem metueremus, neque quod illud uiuendi genus contemneremus ob humilitatem, alioqui saluberrimum esse animo pariter atque corpori liquet: non inflatur superbia, non pallet inuidia: odio non incenditur, nullis iactatur fluctibus, nullas pelagi uentorumque minas extimescit: atque (quod omnium pulcherrimum existimo) non pendet a libidine fortunae, sed omnes rationes quum in se ip-o collocarit,

esse animo pariter atque corpori liquet: non inflatur superbia, non pallet inuidia: odio non incenditur, nullis iactatur fluctibus, nullas pelagi uentorumque minas extimescit: atque (quod omnium pulcherrimum existimo) non pendet a libidine fortunae, sed omnes rationes quum in se ip-o collocarit, iucundissimo sese ocio consolatur. Verum enimuero cogitanti mihi ac diligenter animo prospicienti in quas calamitates et pericula

ei potissimum reipublicę impendere, quę quum genuerit, educarit, litteris, ac bonis moribus ornarit, ad hęc maiorum imaginibus satis reddiderit opulentum, hoc idem merito et suo iure a me reposcere potuisset. Hanc ego uitam non laudabilem tantum, sed heroicam plane diuinamque semper putaui: quid enim diuinius inter mortales quam proprio periculo cędem a ceruicibus ciuium repellere, urbem deorumque templa a conflagratione, Italiam ac

sola me plane commoda ciuitatis et ornamenta sibi uendicarent. CAES. Non aliter tu, Sylla, uerbis cupiditates tuas prętexis ac multi Gręcorum philosophi barba et baculo uelabant, nam quorsum candidatus ambiebas tribus, singulos prehensabas, discurrebas ut amens in Campo martio comitiis

Cęsar, in contumeliam procax: at hercle in primis illud incredibili me delectatione afficit quod nulla fuerim cupiditate stimulatus ad munia bellorum ac reipublicę obeunda. Sed quum de summa rerum ageretur, soli tunc mihi non ambienti, ne optanti quidem causa mea, fuerant honores uniuersi decreto senatus ultro delati; numquam tamen assensi ut fęciales ad aliquos populos mitterentur, nisi iustissimis de causis, tum demum florentem fore

mea, fuerant honores uniuersi decreto senatus ultro delati; numquam tamen assensi ut fęciales ad aliquos populos mitterentur, nisi iustissimis de causis, tum demum florentem fore rempublicam arbitratus, quum non faceret iniuriam, sed propulsaret: nec a se ipsa modo ruinam, sed a sociis, amicis, confęderatis amoliretur. Quod maiores nostri quum facere consueuissent prosperos successus habuerunt: magis enim bono iure, quam uirtute

atque triumphis gratia nouitatis accederet: nam uulgus mirum immodum rebus nouis capitur iisque applaudit, et in auctores beniuolentia ducitur: qui dumtaxat uictorias numerat, causas bellorum non ponderat. CAES. Haud contemnenda (ni fallor) documenta nostrae uirtutis in Gallia reliquimus:

Haud contemnenda (ni fallor) documenta nostrae uirtutis in Gallia reliquimus: neque me poenituisset rerum a me gestarum etiam si nunquam Germanos et Britannos adiissem: unde tamen patrię titulos non mihi quęsiui. Sed alias quoque oportunum erit meum animum ad calculos reuocare, atque in coniecturam ducere. Quoniam uideris te Libero patri aut Herculi facere parem, peruelim, Sylla, mihi explices primo, si

SyL. Quum hostium furor, quasi tempestas, omnia protereret, pecuniae fuerant undecunque coaceruandae: sine quibus (ut te non latet) nihil potest expugnari, sunt enim instrumenta rerum agendarum et nerui belii. Cęterum exhausto aerario, amicorum pecunia usi sumus: nemo autem nisi quem senatus hostem patriae iudicauerat,

contemptis superfluis opibus frugaliter continenterque uixerit. Sed nostram innatam frugalitatem exigebat imperii dignitas et amplitudo populi Romani ut posthaberemus. quod si fuissem minus splendidus imperator existimatus, non defuissent qui me calumniis, uniuersum uero senatum probris dilacerassent, quod imperium contulissent in hominem abiectum: et qui nesciret se gerere principem ciuitatis, ex quo caeteris gentibus contemptui facile

CAES. Opinionem cupiditatis tuę tam diluisti: inuidię uero, glorię, atque ambitionis uehemens suspitio restat. Quippe si dulcedine laudis non titillabare, cur tanto conatu resistebas C. Mario ne tua statua una cum monumentis Bocchi regis tolleretur? Pręterea ut cum eodem C. Mario iam minime uerbis contenderes, uerum etiam armis

cur tanto conatu resistebas C. Mario ne tua statua una cum monumentis Bocchi regis tolleretur? Pręterea ut cum eodem C. Mario iam minime uerbis contenderes, uerum etiam armis decertares, profecto non concitabat amor reipublicę conseruandae, in qua nulla dum nubecula tempestatis apparuerat: sed cum ingens ambitio, tum uetus odium et inuidia honorum Marii; quod si negas quicquam istarum rerum tuum pectus

cum ingens ambitio, tum uetus odium et inuidia honorum Marii; quod si negas quicquam istarum rerum tuum pectus inflammasse, planum facias oportet cur aegre ferebas bello Mithridatico tibi prouinciam eripi Sulpitia rogatione? non dolebas tacito populi iudicio Marium anteferri, quod aptior uideretur, qui potentissimi regis impetum reprimeret bellumque periculosissimum conficeret? siquidem recenti memoria Iugurtham catenatum ante currum

qua Marium uehementer affectum iri sat scio, siquidem recordatione dolor recrudescit ac ueteris erroris noua pęnitentia cruciatus augentur. Hic nulla sunt malorum solatia pręter obliuionem, quae hauritur ex Lętheo flumine: non absunt autem crudelissimi Plutonis ministri qui, ut torqueant, in memoriam peccata subinde reuocent. Itaque, C. Mari, paulum hinc faciem auertas donec Caesaris quaestioni satisfacio, ne meo sermone lęsus quippiam de me

tanquam ab arce deturbat, nihil admittens in contubernium praeter honestatem. Quorum autem animus nullis institutis philosophię munitus est, contingit ut ad omnes casus ancipites tandem quod praua cupiditas suaserit amplectantur, non quidem rationi, sed inuidię, dedecori, turpitudini, ac reliquis flagitiis obtemperantes. Cuiusmodi hominibus si quando fauor populi, mutationis ac rerum nouarum cupidissimi, summum honorem mandasset, maximos uidebam in republica

C. Mario incredibili concitato superbia, ac inusitatis flagrante cupiditatibus, ad hoc spe nouandarum rerum mirabiliter inflamato furente inque audacia, patrięque pestem nefarie moliente concurri: non modo meum honorem tutatus sum, uerum etiam suscepta causa nobilitatis et saluti bonorum prospexi, et uires impotentię uel potius furoris pręcidi. Num putas, Caesar, idque tecum altius expende, satius fuisse me tunc prębere

Syl. Ergo Marius, quo etiam fauorem plebis sibi conciliaret, se publicum optimatium inimicum professus est: siquidem alia uia non dabatur aditus ad honores, uidelicet ut odium, quod secum ipse e domo attulerat, noua causa geminaretur. compertum habuerunt homo callidus ac ueterator illius ordinis animos fuisse patribus semper infestos,

ad quos tuam refers originem, quoniam ab ipsis turpiter desciueras, pepercisset? Erras quidem si tibi persuasisti hominem furibundum fuisse delectum aliquem habiturum. Ad haec in nobilitatem odio maiore fuerat inflammatus quam non dicam te, sed quemquam alium diligere potuisset. Is demum crudelissimus tyrannus est cui facinora, non uirtutes aditum ad Tyrannidem strauere: praeterea si sit insolens imperii modicisque parentibus, quo dignus

hominem furibundum fuisse delectum aliquem habiturum. Ad haec in nobilitatem odio maiore fuerat inflammatus quam non dicam te, sed quemquam alium diligere potuisset. Is demum crudelissimus tyrannus est cui facinora, non uirtutes aditum ad Tyrannidem strauere: praeterea si sit insolens imperii modicisque parentibus, quo dignus principatu uideatur, omnia sursum deorsum miscet in uitam et fortunas ciuium debacchatur: in summa

uenerant in mentem: nec possum adduci ut credam tantum facinus a Mario cogitatum fuisse. SyL. Non uideris, Cęsar, satis cognoscere naturas hominum, pręcipue quum ingenium Marii uafrum, ferox, malignum, ingratum, ac plane rusticum et ad dominationem semper erectum non perspexeris: nam ea, quae hactenus recensui, porro

SyL. Non uideris, Cęsar, satis cognoscere naturas hominum, pręcipue quum ingenium Marii uafrum, ferox, malignum, ingratum, ac plane rusticum et ad dominationem semper erectum non perspexeris: nam ea, quae hactenus recensui, porro leuia dixeris prę iis quae referenda sunt. CAES.

fabris, ergastulis, aliaque multo magis hominum sordida fece, quos inter mesonautas atque mediastinos nemo sanę mentis recipiendos putaret. Quis nisi impius sui suorumque hostis hoc monstrum posset oculis aspicere? quis domum suam non reliquendam arbitraretur in tam funesta et conspurcata republica? Quis Scytharum plaustra, mapalia Numidarum Aethiopumque criptas lari patrio non anteferret? profecto non expectaremur donec sponte profugi solum uerteremus, nec

nisi impius sui suorumque hostis hoc monstrum posset oculis aspicere? quis domum suam non reliquendam arbitraretur in tam funesta et conspurcata republica? Quis Scytharum plaustra, mapalia Numidarum Aethiopumque criptas lari patrio non anteferret? profecto non expectaremur donec sponte profugi solum uerteremus, nec diuersis temporibus eiiceremur singuli, sed eodem momento uniuersi, ut Arpinatibus libera urbs remaneret uel potius in Arpinate municipium

hostis hoc monstrum posset oculis aspicere? quis domum suam non reliquendam arbitraretur in tam funesta et conspurcata republica? Quis Scytharum plaustra, mapalia Numidarum Aethiopumque criptas lari patrio non anteferret? profecto non expectaremur donec sponte profugi solum uerteremus, nec diuersis temporibus eiiceremur singuli, sed eodem momento uniuersi, ut Arpinatibus libera urbs remaneret uel potius in Arpinate municipium Romę nomen migraret. Haec

Caesar. Sylla, quam proxime accędis ad eos qui cribro uaticinantur. SyL. Non sunt hae uanę coniecturę, Caesar, neque sine ueteribus exemplis: te quoque in Graecorum libris, quum Rhodum ad Molonem nauigasses, lectitasse puto plaerumque nobilitatem uel inuidia uel auaritia plębis

Zancleos, Bysantios, Apolloniatos, Syracusanos, Amphipolitas hospites aduenae seditionibus uexarunt, alios etiam patria domo eiecerunt. Nuper uero a nostris militibus Messanę facinus secutis optimates oppido Rhegio, non tamen ultionis expertes, fuerunt expulsi: frustra creditur salus leuitati uulgi etiam in tranquillo, qui Euripo inconstantior est. CAES. Necdum

ipsius causa: haec opinio, nisi me ratione liberaueris, aetherna futura esse. SyL. Quemadmodum gloriam non appetere modesti hominis officium esse arbitror, ita, si sua sponte in pręmium uirtutis et laboris accesserit, negligere superbi est: nec enim aliud post reipublicę commoda restabat quo uulnera iacturamque temporis simul

Iouis tabulis euelli posset: illę primae conceptiones animorum tenacissimę sunt, ac etiam uita functos insequuntur. Quo pacto lucem in tanta ignominia intuerer? quos ego laqueos, quas siccas, quae pręcipitia, quę aconita non mente reuoluerem? Sed omittamus meum dolorem: hanc dedecoris egregiam haereditatem liberis ac nepotibus relinquerem? his gloriarentur minores triumphorum titulis? his posteris ego praelucerem ornamentis qui

ornamentis qui lumini maiorum perpetuas tenebras offudissem? CAES. Iam non improbo quod famę detrimentum sis fortiter amolitus: quod hercle ipse quoque tunc faciendum putarem. uerum id absoluas quibus de causis bellum ciuile suscitaueris, perniciosę rei detestandus auctor, ne amplius

SyL. Hęc nugamenta iampridem garrientibus in Exhedra scolasticis reliquimus: nunc autem non diuersum ab eo sermonem audies, quem in senatu de republica faciebamus. CAESAR. Perge igitur.

consulto (nescio quidem a maleuolis incitatus, an inuidia nobilitatis) in C. Marium noua rogatione transferre conatus est. Cui pesti nisi me fortiter opposuissem (de me taceo), fuisset autem senatus auctoritas non debilitata modo, sed radicitus euersa: curia deinceps a nemine bono frequentaretur, quando abolito iure senatus omnia libidine tribunicia decernerentur: tuas quoque gallias, Caesar, unde non mediocrem uirtutis

senatus auctoritas non debilitata modo, sed radicitus euersa: curia deinceps a nemine bono frequentaretur, quando abolito iure senatus omnia libidine tribunicia decernerentur: tuas quoque gallias, Caesar, unde non mediocrem uirtutis famam reportasti, aliquis tibi Mysorum postremus uel fullo uel sutor eripuisset. Quid? inuiderem C. Mario, quem nunquam mihi parem existimauerim?

missus fuisset? dicerent nos ignauos, imbelles, ineptos ad obeundam huiusmodi prouinciam ab Arpinatibus ducem impetrasse, ut olim Lacedaemonii contra Messenios pugnaturi Tirtheum ab Atheniensibus obtinuerunt. Proinde non fuit inferendum in nostra republica adeo fędum exemplum neque fuerunt nouis hominibus aditus aperiendi, ut sęse supra suam naturam attollerent quibus utilius est parere quam pręesse.

optima sunt, quae generosissima, certe uerisimile est idem in hominibus euenire; eo quidem magis quoniam nobiles uiri, qui ubique locorum in pręcio habentur, et natura, et institutione, et suorum exemplis (quos rari sunt qui non imitari uelint) ad uirtutem accenduntur. At uilis et indocta multitudo nulla maiorum habet uestigia quę sequatur nisi turpia, quorum magis conduceret obliuisci: quocirca ingenuis disciplinis non tam ob

(quos rari sunt qui non imitari uelint) ad uirtutem accenduntur. At uilis et indocta multitudo nulla maiorum habet uestigia quę sequatur nisi turpia, quorum magis conduceret obliuisci: quocirca ingenuis disciplinis non tam ob ignauiam, quam quod hortentur ad uirtutes, infesti sunt: quas si quando nanciscuntur, uidelicet bonę artes quum ad ingenium sibi dissimile accesserint, commutata natura in factionem uitiorum

sibi dissimile accesserint, commutata natura in factionem uitiorum abeunt, ac ueluti uilissimi transfugae fractis pudoris atque modestię claustris omnia per summum nefas perturbant. Nam Pompiliorum et Catonum exempla non facile reperias. In uniuersum id dixerim: ex bonis plaerumque deteriores, ex malis uero nisi mali non procreantur, ut Thersitem Codrus interdum generet, Codrus a Thersite nunquam generetur: peruulgatum est mali corui malum

transfugae fractis pudoris atque modestię claustris omnia per summum nefas perturbant. Nam Pompiliorum et Catonum exempla non facile reperias. In uniuersum id dixerim: ex bonis plaerumque deteriores, ex malis uero nisi mali non procreantur, ut Thersitem Codrus interdum generet, Codrus a Thersite nunquam generetur: peruulgatum est mali corui malum ouum, et hiacinthum e squilla nequaquam prouenire.

CAES. Ita est ut dicis, Sylla, agnoscimus aliquot uirtutis tuę rudimenta, nunc etiam aspicere Marii errorem incipio: cui non est amplius in animo patrocinari nec enim fas est malefacta cuiusquam defendere, ubi rationem repugnare constiterit.

Sero, Cęsar, incipis oculos aperire, et quasi de longissimo somno expergisci. CAES. At ego non intempestiuum puto, quoties emendare atque in melius uertere licet. Syl. Nullus neque

ubi cuncta geruntur alieno imperio, corriges? irrita sunt uota nec surdis auribus principis exaudiuntur: pręmium et supplicia iudicum irrogantur arbitrio. Nunquam recordabare mortalitatis tuae? non ueniebat in mentem fragilitatis et inconstantiae rerum humanarum? non succurrebat Iouis superni tesseras nunquam non recte cadere? an tibi narium putabas affuturum, cuius satelles fędere scelerum ac

sunt uota nec surdis auribus principis exaudiuntur: pręmium et supplicia iudicum irrogantur arbitrio. Nunquam recordabare mortalitatis tuae? non ueniebat in mentem fragilitatis et inconstantiae rerum humanarum? non succurrebat Iouis superni tesseras nunquam non recte cadere? an tibi narium putabas affuturum, cuius satelles fędere scelerum ac nefaria societate coniunctus fuisti? At ipse porro nequicquam suos errores

exaudiuntur: pręmium et supplicia iudicum irrogantur arbitrio. Nunquam recordabare mortalitatis tuae? non ueniebat in mentem fragilitatis et inconstantiae rerum humanarum? non succurrebat Iouis superni tesseras nunquam non recte cadere? an tibi narium putabas affuturum, cuius satelles fędere scelerum ac nefaria societate coniunctus fuisti? At ipse porro nequicquam suos errores deplorat.

ut per uulnera reipublicę peteretur? CAES. Propter imperium nihil non fas esse, in cęteris uero rebus pietatem colendam arbitror. Quo magis te, Sylla, demiror, qui te ipsum abdicaris a pulcherrimo terrarum imperio magnis a te difficultatibus adepto, et senatus consulto populique

populique auctoritate in perpetuum confirmato. unde multis occasio carpendi tui relicta est. Quidam opinantur abiecti animi fuisse quod te imparem tantę moli senseris, quod tuis humeris sustinere pręgrandis principatus onus non ualueris: alii calumniantur senectute iudicium amisisse: multi etiam mente captum affirmant: mihi uero nescisse litteras uideris, nec ullam rerum pręteritarum memoriam habuisse. Haud alia fere materies bellorum omnium ab

et qui tum facinus arbitrare mutuis odiis inter se dissideant, dolisque in fastigium nitantur? Singulis horis atque momentis inuocamus Iouem optimum Maximum, eique Vota nuncupamus, quod non minus iustus ac beneficus in omne genus hominum, nostraque salus in eius esse tutela existimatur. Atqui ille sanctissimus deorum patrem solio ac diademate per uim spoliauit, ac regno expulit: quod semper timuisse uidetur

genus hominum, nostraque salus in eius esse tutela existimatur. Atqui ille sanctissimus deorum patrem solio ac diademate per uim spoliauit, ac regno expulit: quod semper timuisse uidetur Saturnus et ipse animi a parricidio non alieni, ut a se potius deuorandos liberos quam educandos in sui detrimentum statuerit. SyL.

se potius deuorandos liberos quam educandos in sui detrimentum statuerit. SyL. Non sinam te, Caesar, diutius in tanta turpiter hallucinatum impietate uersari, nec sacrilegis aliorum erratis accedentem a cognitione summi boni uerique immenso separatum interuallo existere. Videndum autem in primis est non

Non sinam te, Caesar, diutius in tanta turpiter hallucinatum impietate uersari, nec sacrilegis aliorum erratis accedentem a cognitione summi boni uerique immenso separatum interuallo existere. Videndum autem in primis est non quid quisque de diis sentiat (quando plęrique figmentis anilibus impudentissime diuina cum humanis permiscuerint), sed quibus potissime sapientem deceat fidem adhibere; siquidem qui friuolis mendaciis leuiter inheret, bis

sed quibus potissime sapientem deceat fidem adhibere; siquidem qui friuolis mendaciis leuiter inheret, bis impudens est: nam et alienam culpam probat, et sibi nouum errorem inducit. Quid autem absurdius quam credere deos non tantum inter se bella gerere, sed etiam cum mortalibus congredi? alios odisse, aliis fauere, et uictos, interdum etiam uulneratos humanis uiribus succubuisse? Haec uidelicet fiebant Homeri temporibus et

congredi? alios odisse, aliis fauere, et uictos, interdum etiam uulneratos humanis uiribus succubuisse? Haec uidelicet fiebant Homeri temporibus et Hesiodi: nunc uero uel omnes dii confecti bellis perierunt, uel non audent amplius in terram deuolare: nullum enim aetate nostra uidimus aut audiuimus: quamquam et terrae grauioribus armorum ruinis quatiebantur, et quotidie pluribus aris litabatur. Dii quidem quum sint immortales,

inuisibiles penitissimis aditis resident certis legibus et mira uicissitudine emergentes occidentesque ad continuam rerum propagationem et decorem uniuersitatis demonstrant in supremis deorum sedibus nihil non agi summa cum sapientia atque uirtute. CAES. Sua cuique opinio blanditur quum ueritas in occulto est: Cęterum (ut de cęlo in terram oratio deuocetur)

Aegiptium, aut aliquem Agrigentinum Phalarim exspecta. Ita plęrumque fit, ut hęreditaria regnorum successio procliuior ad impotentiam et alia scelera quam ulla tyrannys existat: ab Heroibus enim non semidei, sed fere noxę procreantur. Demus tamen quempiam regem natura benignum, liberalem, uirtutis amantissimum: quam citissime lenitatem hanc omnem consilia malorum peruertent. Quid detractores et inuidi? cessabunt aut insecare

Quid si redeas uictor omnium opinione superata? CAES. Num ideo conquiescent odia malorum? aut inuidia, felicium rerum alumna, conticescet? Vtinam non irritarentur inuidorum animi aliena gloria, et in uirtutem pestiferos gladios non acuerent: siquidem imprimis honestum arbitrantur magnitudinem beneficiorum maxima ingratitudine compensare. Non uenit in mentem Milciadis

CAES. Num ideo conquiescent odia malorum? aut inuidia, felicium rerum alumna, conticescet? Vtinam non irritarentur inuidorum animi aliena gloria, et in uirtutem pestiferos gladios non acuerent: siquidem imprimis honestum arbitrantur magnitudinem beneficiorum maxima ingratitudine compensare. Non uenit in mentem Milciadis atque Themistoclis, libertatis Gręciae propugnatorum, ut hic ob liberatam patriam

felicium rerum alumna, conticescet? Vtinam non irritarentur inuidorum animi aliena gloria, et in uirtutem pestiferos gladios non acuerent: siquidem imprimis honestum arbitrantur magnitudinem beneficiorum maxima ingratitudine compensare. Non uenit in mentem Milciadis atque Themistoclis, libertatis Gręciae propugnatorum, ut hic ob liberatam patriam in exilio, ille uero in uinculis mori coactus sit? Quid praeterea uirtute Coriolani, quid Camilli,

quae domi grauissima perferuntur. omitto etiam quoties aerarii nomine luxuria Satraparum et auaritia tuis fortunis explenda sit, illud unicuique luctuosum ac in primis tenuioribus ciuibus funestum est quum gerendum erit bellum; non pro libertate neque ex commodo publico, sed unius libidine atque dementia necesse est nomen dare militiae: deinceps innumeri terra marique labores adeundi subeundaque plurima uitae pericula, quoad unius deliramenta sanguine multorum

priuati abiectisque regalibus ornamentis aduoluti tuis genibus sesę ac regna tibi dedant, uitamque una cum dignitate arbitrio tuo summittant: quorum alios tua liberalitas pristinae fortunę restituat, aliorum perfidia clementiam a te non impetret: insuper hos distes, illis honores et praefecturas largiaris; in summa, quem libuerit, extollas et pręcipites: Quos fauores hominum senties? quot audies acclamationes? quae uota publice priuatimque pro tua salute

prouocantes? ante omnia iucundissimę sunt ac simul pectus et sensus permouent uniuersos illae populi crebrae uoces immensas laudes applausu maximo congerentis: pars inuictum, plęrique foelicem, haud pauciores patrem patrię dictitant: non desunt a quibus terrenus Iupiter nuncuperis. Atque ut pulcherrimus tanto cumulus honori accędat, sub catastrophem huius spectaculi alacres in medium procurrunt, qui sęse, non sane noxa neque ob metum, sed aemulatione

plęrique foelicem, haud pauciores patrem patrię dictitant: non desunt a quibus terrenus Iupiter nuncuperis. Atque ut pulcherrimus tanto cumulus honori accędat, sub catastrophem huius spectaculi alacres in medium procurrunt, qui sęse, non sane noxa neque ob metum, sed aemulatione decoris pro tua incolumitate deuouerunt mutuisque uulneribus in tuo conspectu trucidantur. Vtinam, Sylla, uidisses magnificentiam atque splendorem meorum triumphorum cum spectaculis

magnificentiam atque splendorem meorum triumphorum cum spectaculis apparatissimis, affirmauerim te pedibus in meam sententiam iturum. SyL. Hispaniensem innuis an Aphricanum, qui non de externis uictis agebantur, sed de ciuibus et liberis Cn. Pompei? Quibus oculis putas huius luctuosi spectaculi funestam lętitiam a populo inspectatam? maxime quum intuerentur imaginem Scipionis in pompa

nummo pertrahi, sed aemulorum, quibus honores libertatem omnem uiuendi iucunditatem ademeras, fuit insanabilis dolor. Nolim existimes nobilitatem Romanam stoliditati Capadocum auctoratam esse quibus persuasum erat uiuere populum sine rege non posse: excelsi nostris hominibus semper animi fuerunt et insueti iugum pati. Caeterum de his satis est, redi ad cardinem. CAES. Praeterea uis amoribus operam impendere,

adducentur: uescendum est, Sibariticis mensis accumbes. Quis prohibet aut Parthicis indulgere conuiuiis, aut, quę concupiueris, illico perficere? omnia ex animi sententia ueluti diuina uirgula suppeditantur. Proinde non desistes mihi temeritatis nomen impingere, qui haec affectarim: uide potius ne stolidi sit atque omni sensu carentis tot aceruos laudis, tantam uoluptatis ac cumulationem contemnere. Haud raro solet euenire ut ii, quorum omnis cura est

Male, inquis, de te sentiunt homines, sed mali profecto, quibus nunquam probari uitam meam optaui. Nec enim ullius tam admirabilis uirtus fuit, neminem inter mortales adeo praeclara facinora extulerunt, cuius glorię malignitas non obstrepuerit, inuidia laudem non sugillauerit: nullum contra flagitium tam nefarium, nulla tam impotens dominatio audita est quę laude caruerit atque fautoribus; ut studia animum cuiusque impellunt, ita rebus uel laudandis uel

homines, sed mali profecto, quibus nunquam probari uitam meam optaui. Nec enim ullius tam admirabilis uirtus fuit, neminem inter mortales adeo praeclara facinora extulerunt, cuius glorię malignitas non obstrepuerit, inuidia laudem non sugillauerit: nullum contra flagitium tam nefarium, nulla tam impotens dominatio audita est quę laude caruerit atque fautoribus; ut studia animum cuiusque impellunt, ita rebus uel laudandis uel culpandis inclinantur. Eorum certe,

iam sua sententia laudi posteritas ascribet. Quocirca (ut ad meam causam quasi postliminio reuertar) quod nequaquam inuitus aliena possessione decesserim, aequissimi atque fortissimi animi fuit. Quippe omnia pessum eunt diuinaque non dignoscuntur ab humanis, nisi his qui magistratus gerunt non solum a ciuibus iniuriam propulsent, et malos ab inferenda prohibeant, uerum etiam si minus incipientes a lare, tum suis affectibus statuant

ad meam causam quasi postliminio reuertar) quod nequaquam inuitus aliena possessione decesserim, aequissimi atque fortissimi animi fuit. Quippe omnia pessum eunt diuinaque non dignoscuntur ab humanis, nisi his qui magistratus gerunt non solum a ciuibus iniuriam propulsent, et malos ab inferenda prohibeant, uerum etiam si minus incipientes a lare, tum suis affectibus statuant modum, tum incitatiores cupiditates frenent: quin etiam nisi manus a

frenent: quin etiam nisi manus a rapinis, et oculos ab impudico temperauerint aspectu, ad mores potentiorum reliqua multitudo componitur uitamque principis exemplum sibi ac normam uiuendi propositam esse putant. Quod si principes non magis libidinibus regerentur quam regerent libidines et acres suorum uitiorum uindices existerent, profecto non inuaderetur tot prauitatibus genus humanum, labe scelerum passim ueluti contagione serpente ac proxima queque occupante, ut

reliqua multitudo componitur uitamque principis exemplum sibi ac normam uiuendi propositam esse putant. Quod si principes non magis libidinibus regerentur quam regerent libidines et acres suorum uitiorum uindices existerent, profecto non inuaderetur tot prauitatibus genus humanum, labe scelerum passim ueluti contagione serpente ac proxima queque occupante, ut rara membra alicuius ordinis integra relicta sint. Nunc tecum, Caesar, examina utrum uidear repręhensione

reipublicae scinderetur plęrisque ad culmen regię dominationis aspirantibus. Quis autem alteri caederet in libera ciuitate quum ius omnium commune esset? aut quis tam humili sorte in obscuro est qui se dignum principatu non credat et aliis anteferri non studeat; eo iam impudentię et ambitionis uentum est. Idcirco discordię grauissimę cum acerrimis contentionibus ciuile bellum suscitarent, ac usque adeo cędibus inter se furerent, quoad suis imperatorum

plęrisque ad culmen regię dominationis aspirantibus. Quis autem alteri caederet in libera ciuitate quum ius omnium commune esset? aut quis tam humili sorte in obscuro est qui se dignum principatu non credat et aliis anteferri non studeat; eo iam impudentię et ambitionis uentum est. Idcirco discordię grauissimę cum acerrimis contentionibus ciuile bellum suscitarent, ac usque adeo cędibus inter se furerent, quoad suis imperatorum uiribus conficerentur

rueret ac penitus extingueretur. CAES. Ita ne rudes animi fuisse nostros maiores existimas ut aliquid in rebus humanis perpetuum apud se statuissent? ita imperitos antiquitatis ut non habuerint ante oculos quot amplissima regna potentissimęque respublicę fluxu temporum a stirpe interiissent? Haud aliter sęse humanę res habent ac sydera: haec enim exoriuntur, illa occidunt, ac per uices imperia

Persarum copię terra marique metuebantur: quae plane omnia aut euersa sunt, aut multum a superiore fortuna deciderunt. Quid Athenienses, Lacedemonii, Macedones? Nonne late imperio potiti sunt? num Carthaginiensium opes ingentes non meminimus? at omnes hi ceruicem Romanorum potestatibus flectunt uictique iugum patiuntur. Vnde facile est conniicere imperii quoque populi Romani propediem interitum fore: quęlibet ętas suis rerum mutationibus perstringitur. Porro

flectunt uictique iugum patiuntur. Vnde facile est conniicere imperii quoque populi Romani propediem interitum fore: quęlibet ętas suis rerum mutationibus perstringitur. Porro quis tot conuersiones, tantam temporum instabilitatem non admiretur ac obstupescat? Hi Graeciam occupauerunt: illi Asiam: alii in Sicilia consederunt: ab aliis Hispania possessa est. Quae demum natio Italiam suę ditioni uendicare non tentauerit? Fortasse posthac eueniet ut aliquę gentes

Porro quis tot conuersiones, tantam temporum instabilitatem non admiretur ac obstupescat? Hi Graeciam occupauerunt: illi Asiam: alii in Sicilia consederunt: ab aliis Hispania possessa est. Quae demum natio Italiam suę ditioni uendicare non tentauerit? Fortasse posthac eueniet ut aliquę gentes incognitę ex Scythicis nemoribus in Italiam migrent iusque Romanis ac Italicis populis ex Capitolio dicant. Quare superuacua mihi uidetur haec tua de posteritate sollicitudo: quę

Romanis ac Italicis populis ex Capitolio dicant. Quare superuacua mihi uidetur haec tua de posteritate sollicitudo: quę necessitas allatura est, humano consilio repelli nequeunt aut immutari: nam et princeps poetarum cecinit: Non potis est fixas parcarum auertare leges . Sil. It. 9,475: nec speret fixas Parcarum uertere leges. SyL.

CAES. Redeas igitur ad institutam disputationem. SyL. Non inficior equidem res humanas mutationibus obnoxias crebro fortunę uolubilitatem experiri: nec enim cuiquam dubium est nihil aethernum constansue cęli ambitu complecti, nullius pedes adeo inconcussa stabilitate figi ut

equidem res humanas mutationibus obnoxias crebro fortunę uolubilitatem experiri: nec enim cuiquam dubium est nihil aethernum constansue cęli ambitu complecti, nullius pedes adeo inconcussa stabilitate figi ut proni ad lapsum non sint. Quapropter non sumus ita leues ut speremus dominationem Romanam cunctis saeculis duraturam: caeterum foelicem optamus ac diuturnam.

obnoxias crebro fortunę uolubilitatem experiri: nec enim cuiquam dubium est nihil aethernum constansue cęli ambitu complecti, nullius pedes adeo inconcussa stabilitate figi ut proni ad lapsum non sint. Quapropter non sumus ita leues ut speremus dominationem Romanam cunctis saeculis duraturam: caeterum foelicem optamus ac diuturnam.

SyL. Pręcipuę quum tu, Cęsar, ipsius uiscera laceraueris cęterisque tradideris laceranda. Viguisset profecto uigeretque diu, si non tibi ipsi, sed populo Romano dominationem comparauisses eiusque fuisses honorem tutatus: non dolerent hodie tui ciues impunitas Crassiana clade legiones.

Pręcipuę quum tu, Cęsar, ipsius uiscera laceraueris cęterisque tradideris laceranda. Viguisset profecto uigeretque diu, si non tibi ipsi, sed populo Romano dominationem comparauisses eiusque fuisses honorem tutatus: non dolerent hodie tui ciues impunitas Crassiana clade legiones. CAES. nimirum iste dolor

rem agat, suis commodis attentus sit: ex superfluis uero liberalitatem exerceat. SyL. quasi non haec potissima sit, deorumque potentię non aequiparetur: quippe nec alio itinere Liber pater, Hercules, Ceres, Pallas et alii ad diuinitatem profecti sunt.

superfluis uero liberalitatem exerceat. SyL. quasi non haec potissima sit, deorumque potentię non aequiparetur: quippe nec alio itinere Liber pater, Hercules, Ceres, Pallas et alii ad diuinitatem profecti sunt. CAES.

prima facie intelligi possit. Quum populus Romanus summam in grauissimis periculis mihi potestatem mandasset, uoluit succurri periclitanti reipublicę: cuius incolumitatem una cum uita ciuium atque fortunis defenderem; non autem, ubi aliorum Tyrannidem euertissem, ipse confestim principatum arriperem: urbs autem utroque modo libertate spoliaretur: atque (ut dicitur) dum Charybdim declinat, incideret in Syllam; mens

ubi aliorum Tyrannidem euertissem, ipse confestim principatum arriperem: urbs autem utroque modo libertate spoliaretur: atque (ut dicitur) dum Charybdim declinat, incideret in Syllam; mens huiusmodi non fuit uniuersi populi nec inuentum ut imperium in me perpetuum conferret, se uero in aethernam demergeret seruitutem. Caeterum id a meis necessariis exquisitum est, quorum intererat oficii me cunctis laudibus et

perfectis dictaturam deposui, legiones reipublicę restitui, satellites dimisi rationem rerum a me gestarum ad nutum populi sigillatim redditurus, ut nemo esset, cui minus constaret me ob tutelam publice libertatis, non priuata simultate bellum contra Marios, communes bonorum omnium hostes, gessisse. Sed finge cunctorum ordinum alacritatem in me ornando fuisse maximam et constantem, negabis esse magni animi quod abductus

uoluptatibus. SyL. Sedulo tibi mors geram de tyrannorum cruciatibus, quos probe cognoscemus si non superficiem tanquam per transennam considerantes, sed quasi Lynceis oculis eorum anxietates introspexerimus. Deum immortalem, quot ueluti diducta Chlamyde uectes, quot claui, quot tela, quot fędę cicatrices et letalia

quibus curis conficiantur, quantos labores perferant, quas sustineant uigilias, quam ingentibus periculis et insomniis exterreantur, nemo carebit admiratione, superesse nonnullos, qui tantum onus ab humeris non excutiant, et hanc malorum Hydram priuata redimant quiete. Nam qui hebeti plęrique iudicio nihil neque sceleris neque turpitudinis praetermittunt, quoad in summo constiterint, hi personatam foelicitatem

in summo constiterint, hi personatam foelicitatem conspicati, magnis calamitatibus inuoluuntur: iis duntaxat, quę oculorum et aurium sensu percipiuntur, animum intendunt, fędissimas autem sub fuco delitescentes maculas non uident: quas si aeque exploratas haberent atque ipse habeo, sępenumero mentem ab ista pulchritudine regnorum ad spes priuatas conuerterent: mox dilaberentur illae feruentissimę cogitationes, et omnis uesana

apparatus neque mensae Syracusanę, nullę opes, nullę delitię, nulla regum bracteata foelicitas comparari potest. Etenim qui regnorum administrationem suscepere, ac gentibus, populis, nationibus pręesse statuerunt, non arbitrentur se ad desidiam natos et uoluptates, quo uitae curricula molliter in magna rerum affluentia summaque tranquillitate ad finem extremum deducerent. Atqui proponant necesse est publicam incolumitatem

prospicienda, augenda et conseruanda esse: ut quum ipsi iugularint, atque animum tutelę suorum intenderint, urbibus atque prouinciis esse quęsita salus et securitas uideantur. Quę si patribus familias negligenda non sunt et gubernatores magnopere student, ut suam quisque nauim incolumen in portum appellat (interim nullum tempus sine maxima sollicitudine transigitur: caeteris quietem agentibus ductor classis domicilia solis et lunę

moles in coelum pertingentes, aliaque huiusmodi curis assiduis pensitanda, quibus nauarchi uelut exitialibus colubris impallescunt). quid in magno imperio constituti, quos omnes quarta luna genitos crediderim non secus ad sęse mala attrahentes, ac Cęcias nubes? quantas commotiones, quot aestus, quas tempestates et subitas procellas in magna morum et linguarum dissimilitudine, ambientibus undequaque saeuis et minacibus hostium

secus ad sęse mala attrahentes, ac Cęcias nubes? quantas commotiones, quot aestus, quas tempestates et subitas procellas in magna morum et linguarum dissimilitudine, ambientibus undequaque saeuis et minacibus hostium copiis, non cogitent sibi perferendas? Quod ingens regnum, aut quę respublica potens diu uel externorum bellorum uel domesticarum seditionum fuit immunis? haud quiescit unquam genus humanum, nec statu, quem fors obtulerit, contentum

incumbentes imperandi libidine torqueri? ac dies et noctes anxie cogitare quemadmodum assectatam tyrannidem animo gladiatorio arriperent? In amplissima dignitate suspecta sunt omnia, timentur amici, familiaribus non confiditur, a liberis et uxore cauendum est; illa uitę conditio miserrima est ubi magis spei ad tutelam sui corporis in barbaris hominibus et canum fide reponitur quam in iis quos genueris, nedum tenuiore necessitudinis

cauendum est; illa uitę conditio miserrima est ubi magis spei ad tutelam sui corporis in barbaris hominibus et canum fide reponitur quam in iis quos genueris, nedum tenuiore necessitudinis uinculo copulatis: adhoc non opes tantum, sed ingenium et uirtus cuiusque formidolosa sunt. Delatores quidem et susurrones omnes ad unum et a caluo (ut dicitur) ad caluum communis regum omnium ac regnorum pestis, totidem uomicae rerum publicarum et

faciant, irritant ipsius animum et mox ad crudelitatem impellunt. Extemplo uenit in opinionem leuis, crudelis, sanguinarii principis: quę nomina (quam maxime fieri potest) a magno et praeclaro principe fugienda sunt: siquidem non paucorum ciuium, sed omnium populorum odium et inuidia contrahuntur. An uero, quos tibi putaris insidiari, supliciis supremis afficies uniuersos? at hi, quum sint potentiores, multisque cognationibus et affinitatibus

mei animi scelerum impunitas in meum caput recidit, opinor maiorem in huiusmodi casibus uitae rationem oportere haberi, quam opinionis uulgi cum in molitiem ferret armata multitudo? temperaret a conuitiis? non diris execraretur? Sed quid ego conuitia execrationesque commemorem? multi, per Iouem, inuenirentur Arbacti qui regem adeo delicatum, adeo delibutum unguentis, nidore, corollis, meroque redolentem Sycioniisque indutum

redolentem Sycioniisque indutum calceis et ueste Coa inter mulierculas pensa parcientem una cum suis psaltriis, spintriis, tineis atque soricibus aule ad extremam desperationem compellerent. Set statuatur ciuitas non magis in odium quam beneuolentiam propensa, tuique similis tyrannus appetentissimus laudis existat, segetemque gloriae susceptis expeditionibus in bellicosas gentes non per pręfectos caeterum pręsens ipse quaerat: profecto in summa

extremam desperationem compellerent. Set statuatur ciuitas non magis in odium quam beneuolentiam propensa, tuique similis tyrannus appetentissimus laudis existat, segetemque gloriae susceptis expeditionibus in bellicosas gentes non per pręfectos caeterum pręsens ipse quaerat: profecto in summa ocii penuria non aberunt graues occupationes cum perplexis cogitationibus ac rara quiete nocturna, somniisque turbulentis atque terrificis: nec tamen in hunc ordinem

odium quam beneuolentiam propensa, tuique similis tyrannus appetentissimus laudis existat, segetemque gloriae susceptis expeditionibus in bellicosas gentes non per pręfectos caeterum pręsens ipse quaerat: profecto in summa ocii penuria non aberunt graues occupationes cum perplexis cogitationibus ac rara quiete nocturna, somniisque turbulentis atque terrificis: nec tamen in hunc ordinem refero iudicia, foedera, edicta, consultationes, sunt enim uel ocioso

quum totus unius humeris exercitus incumbat, fit ut mentem in discipienda mille negocia disperciat. Antequam de acquirenda uictoria consilium ineatur (quoniam leuibus ex causis tumultus in castris et seditiones excitari solent), non tantum erit opereprecium blando alloquio summissaque commilitones oratione compellare, singulorum fidem atque uirtutem extollere, atque in iis dumtaxat demonstrare spes omnes honoris fortunarumque sibi repositas esse,

fidem atque uirtutem extollere, atque in iis dumtaxat demonstrare spes omnes honoris fortunarumque sibi repositas esse, aliis multa dare, omnibus plurima polliceri: uerum etiam accuratissima opera impendenda est (haec autem non ignarus alioqui expertissimo rerum huius modi recenseo, qui hic maxime locus poscere uideatur) ne commeatu prohibitus exercitus fame prius, dehinc lue conficiatur: cuncta enim, quae casus uel necessitas attulerit aduersa,

Iam reliqua consideremus aeque curarum atque trepidationis plena. Omnibus intempesta nocte mortalibus post curas et labores intermissos quam suauissime stertentibus ductor exercitus (nam tuus quoque uates inquit: Principe non dignum est noctem dormire per omnem ) interdum cubito innixus multa tristia secum reputat: modo per silentium tabernaculo egressus, ne qua uel proditione uel ignauia excubiarum ab hostibus in castra per uallum aut portas

circuit omnes plateas, perlustratisque portis castrorum uigiles in soporem incumbentes monet, hortatur, precibus fatigat, diligenter posthac obseruent, nequid per tenebras detrimenti negligentia ipsorum capiat exercitus: nihil non exequitur et in castris mouendis quod uasa conclamata fuerint, et in iis metandis unde nulla necessitate prohiberi queat quominus quum liuerit euadat. In itinere uero per antecursores explorantur hostium aduentus: hi

Tyrannus intimis pręcordiis compresso cruciatu, caeterum uultu spem simulans transfugam ex composito in concionem producit: iubet omnes bono animo esse: nam aduersarios, licet magno ueniant agmine, ficulnis tamen uiribus non esse timendos, puta maxima ex parte calones et lixas, ingenter scortorum greges in plaustris et impedimenta circumnectantes: postremo confirmatis oratione militibus persuadet ut non minus prędę quam pręlio sese accingant.

agmine, ficulnis tamen uiribus non esse timendos, puta maxima ex parte calones et lixas, ingenter scortorum greges in plaustris et impedimenta circumnectantes: postremo confirmatis oratione militibus persuadet ut non minus prędę quam pręlio sese accingant. Caeterum dum animo reuoluit cataphractos equites et currus falcatos ac elephantes cum turribus, ad hęc uelites alios, alios sagittarios et funditores, alios diuerso genere telorum

alios sagittarios et funditores, alios diuerso genere telorum armatos cohortes pęne insuperabiles, artus inuaduntur frigore atque animo linquitur. Eductis tamen exercitibus et aciebus utrinque instructis, ubi classica intonuere, miles non admodum consternatur, paratus, si hostes terga dederint, fugientes persequi et caesorum spoliis onustus reuerti, ad haec a triumphante imperatore donatiuum accipere ac epulo interesse; sin grauius premet aduersarius,

quum tanti ueneni uis continenter uetustate inualescens per capita multorum demanarit, nequicquam recuperandę facultas desiderabitur. At uereor ut omnibus abominantibus ac etiam extimescentibus tuam crudelitatem dicaris non obuiam ire flagitiis et improborum hominum ferociam legibus contundere, uerum plęraque fama circumferetur uel rapacitatis studio, uel inata sęuitia te caedibus in bonos ciues grassari, nec temperaturum ab huiusmodi feritate quoad uel

turpiter eiectus apud alienos in sua calamitosa senectute ludibrio habitus est: nonne Macedones ob superbam dominationem Demetrium in bello deseruerunt? nunquid etiam simili de causa Tarquinius a nostris urbe non fuit exclusus? Caeterum inde facilius connicere licet quam friuolę sint opes tyrannorum, quippe triginta senissimi tyranni non potuerunt Athenis Thrasybulo, ciui exuli, resistere: ac (ut nostra

deseruerunt? nunquid etiam simili de causa Tarquinius a nostris urbe non fuit exclusus? Caeterum inde facilius connicere licet quam friuolę sint opes tyrannorum, quippe triginta senissimi tyranni non potuerunt Athenis Thrasybulo, ciui exuli, resistere: ac (ut nostra rursus cum externis coniungamus) Romę decemuiris tyrannidem exercentibus haud cunctanter imperium abrogatum est. Quid quidem plęrumque non expectato

tyranni non potuerunt Athenis Thrasybulo, ciui exuli, resistere: ac (ut nostra rursus cum externis coniungamus) Romę decemuiris tyrannidem exercentibus haud cunctanter imperium abrogatum est. Quid quidem plęrumque non expectato uniuersorum consensu uel a custodibus in tyrannum irrumpitur, uel uxor iugulat per quietem, uel amicorum liberorumue indignatione, aut spe commodorum et honoris, aut desiderio uindicandę liberatis ex improuiso

CAES. Quandiu expetuntur aliena auxilia blandiendum censeo: qua re sublata, imperio pro libidine uti conuenit: nimirum a bellis abstinere, parta iam dominatione, ex usu esse affirmare non dubitarim: nam dementis est, quum semel in tranquillo sis, in dubiam fortunae aleam proficisci, quę sępe dum tentatur, ut est inconstans, unico reflatu sua pulcherrima beneficia miserabili ruina inuoluit; si uero bella pręter

Alexandri ac Democriti uanitatem diffunduntur, quasi beatos laudibus extolli debere: nisi uelimus insatiabiles et effrenatas cupiditates ac scelerata facta in rebus honestis connumerare. Quibus gentibus illę rapinę, non uictorię, Macedonis Alexandri (nam hunc audio maxime rerum gestarum admiratione crebrari) latronis more in bona, uitam, libertatem miserorum hominum grassantis usui ac non potius calamitosae fuerint? Ipsi quoque Macedones

honestis connumerare. Quibus gentibus illę rapinę, non uictorię, Macedonis Alexandri (nam hunc audio maxime rerum gestarum admiratione crebrari) latronis more in bona, uitam, libertatem miserorum hominum grassantis usui ac non potius calamitosae fuerint? Ipsi quoque Macedones postmodum sibi funestas experti sunt, quum in diuidenda praeda dissentientes mutuis cladibus uulgo sternerentur. Sed aliquantisper publico blandiamur errori, adiuuemus tuam

quodsi possent immortalitatem in alios conferre, eam potius sibi quisque arriperet. CAES. Non sum adeo rationis expers, ut me deum esse credam: illa hominum opinio est. SyL.

agmine stipatum in aulam Plutoni ingredi. Num tibi magistratus cum insignibus obuiam honoris gratia uenerunt? at nemo plane, ne ipsi quidem minutuli qui quondam supplices tuis genibus aduoluebantur, praetereunti assurexere, non dignati sunt oculis intueri: haud quemquam aliena perinde negocia distringunt: suis fere quilibet aut malis torquetur aut solatium ex bonis capit. Pari conditione reges et inopes agimus, alium a priore statu ab alio non

non dignati sunt oculis intueri: haud quemquam aliena perinde negocia distringunt: suis fere quilibet aut malis torquetur aut solatium ex bonis capit. Pari conditione reges et inopes agimus, alium a priore statu ab alio non discernentes; illa enim fortunę potestas fuit. Qui autem inuictum gerentes aduersum diuitias animum, quum inclusi corporibus eisent, sancte pieque uixerunt, ad nullas uoluptatum illecebras mente prostrata, hi

impauidum, qui ad nullos casus et minas fortunę consueuerit oculis conniuere. SyL. Id certe non faciebam: nec attinet illi formidinem incutere quem illico terrores inuasuri sunt. Sed nimirum, dum aliud ago, tua interpellatione huc sermo deflexit.

SyL. Nihil refert dissimules an oblitus sis, nam utramque paginam legisti: magis tamen putarim falli memoria, aut sane, quod uerisimilius est, ad huius modi collationem animum non adiecisse. Quippe ita natura delectatione totos proluunt quo pacto aliunde premantur non satis uideant, quod uel in uenatoribus et citharędis deprehenditur: illi studio persequendarum ferarum

paginam legisti: magis tamen putarim falli memoria, aut sane, quod uerisimilius est, ad huius modi collationem animum non adiecisse. Quippe ita natura delectatione totos proluunt quo pacto aliunde premantur non satis uideant, quod uel in uenatoribus et citharędis deprehenditur: illi studio persequendarum ferarum allecti laboribus haud animum intendunt, hi, quum pretermodum uocis harmonia capiantur, plęrumque fidium

quod uel in uenatoribus et citharędis deprehenditur: illi studio persequendarum ferarum allecti laboribus haud animum intendunt, hi, quum pretermodum uocis harmonia capiantur, plęrumque fidium discordiam non recte percipiunt; utcumque tamen sęse res habet, quoniam modo Zeusis, Phidię, Timantis copia caremus, nec ipse arti pingendi sum initiatus, ea conspectu uicissim tibi describam, et in breui formula collocabo. Haec igitur

M.pia uiderit, nec luxuriantis Luculli cupiditas exquisiuerit. Hic tu sub uite Bithinica lectis purpureis aureque picturatis discumbes; tum astabunt Niliaci structores, a cythos Hylas uel Ganymedes: non desiderabuntur Gratię, non Veneres, et Osiridis musae: frequenter se offeret Apicius, magister gulę, nouis gannearum condimentis fastidientem stomachum irritans: spumabunt Cecuba gemmeis identidem sitim ab ingressu

nec luxuriantis Luculli cupiditas exquisiuerit. Hic tu sub uite Bithinica lectis purpureis aureque picturatis discumbes; tum astabunt Niliaci structores, a cythos Hylas uel Ganymedes: non desiderabuntur Gratię, non Veneres, et Osiridis musae: frequenter se offeret Apicius, magister gulę, nouis gannearum condimentis fastidientem stomachum irritans: spumabunt Cecuba gemmeis identidem sitim ab ingressu prohibentia.

qui iam et faces ad incendium et arma parauerint ad caedem, nec alio relinquente fluctu alius inuadit, sed multi globatim cuneatimque adoriuntur. Tu nunciis huiusmodi, qualia singulis prope diebus unicuique tyranno accidunt, non perturbareris, non animo concideres? nimirum, opinor, ab illa elegantia et splendidis apparatibus oculi quam longissime auerterentur: palatus etiam num suauissimas dapes, omniaque lauticiarum lenocinia

ad incendium et arma parauerint ad caedem, nec alio relinquente fluctu alius inuadit, sed multi globatim cuneatimque adoriuntur. Tu nunciis huiusmodi, qualia singulis prope diebus unicuique tyranno accidunt, non perturbareris, non animo concideres? nimirum, opinor, ab illa elegantia et splendidis apparatibus oculi quam longissime auerterentur: palatus etiam num suauissimas dapes, omniaque lauticiarum lenocinia quasi cicutam refugeret.

concideres? nimirum, opinor, ab illa elegantia et splendidis apparatibus oculi quam longissime auerterentur: palatus etiam num suauissimas dapes, omniaque lauticiarum lenocinia quasi cicutam refugeret. Pręterea non trepidares, non paueres crebro suspiciens districtos enses et Samiata spicula de tectis aureis tenuissimo filo ceruicibus impendentia? securitatem profecto cunctis huiusmodi molestis delitiis et ingrata pompa libentissime

opinor, ab illa elegantia et splendidis apparatibus oculi quam longissime auerterentur: palatus etiam num suauissimas dapes, omniaque lauticiarum lenocinia quasi cicutam refugeret. Pręterea non trepidares, non paueres crebro suspiciens districtos enses et Samiata spicula de tectis aureis tenuissimo filo ceruicibus impendentia? securitatem profecto cunctis huiusmodi molestis delitiis et ingrata pompa libentissime redimeres, quibus

mille id genus mala, quibus omnes rationes uoluptatum iugulatę penitus concidunt: tum delitias nacti grata possessione dominantur, contumacissime potionibus, emplastris et Mithridaticis medicorum anthidotis resistentes, ut non temere nisi cum exhalatione animę digrediantur. Quotus quisque est non dicam tyrannorum, sed iustissimorum regum, qui curricula uitę leuiter emensus fato, non uiolenta morte perierit?

concidunt: tum delitias nacti grata possessione dominantur, contumacissime potionibus, emplastris et Mithridaticis medicorum anthidotis resistentes, ut non temere nisi cum exhalatione animę digrediantur. Quotus quisque est non dicam tyrannorum, sed iustissimorum regum, qui curricula uitę leuiter emensus fato, non uiolenta morte perierit? CAES.

emplastris et Mithridaticis medicorum anthidotis resistentes, ut non temere nisi cum exhalatione animę digrediantur. Quotus quisque est non dicam tyrannorum, sed iustissimorum regum, qui curricula uitę leuiter emensus fato, non uiolenta morte perierit? CAES. Homerus tamen ait eos sub aureo Iouis clypeo consistere.

tamen ait eos sub aureo Iouis clypeo consistere. SyL. Mirum quo processerit humana credulitas; quasi non gratior esset diis innocentia pauperum impotenti regum dominatione, aut fortasse minus accepta est thuris et uerbenarum incensio lactisque sacrifici, quam Hecatonbe superbę litationis uana ostentatio.

beneficia conferre, haud temere concęptis hominum uotis aut nuncupatis acquiescentes: siquidem imprudens mortalitas plęrumque solet optare quę sibi impetrata mox calamitosa forent. Etenim opes, honores, magistratus, imperia non secus ac teterrimam pestem iis, quos a recto bonoque transuersos improbitas egit, proiiciunt, quo semper inter curas et pericula uersantes inquietos et insuaues dies perferant; quibus uero de nefandis

quantas calamitates et miserias patiantur, nemo satis explicare pro atrocitate rei potest: an quicquam usque adeo firmum atque munitum uel natura uel hominum industria fecit, quod stridentes illę procellae ac decumani fluctus non quassarent, disiicerent, demolirentur? Quanto satius angusto myoparone margines radere terrarum, qui quodlibet foramen tutissimus portus est: nullam saeuitiam truculentissimae tempestatis alligati funiculo non

non quassarent, disiicerent, demolirentur? Quanto satius angusto myoparone margines radere terrarum, qui quodlibet foramen tutissimus portus est: nullam saeuitiam truculentissimae tempestatis alligati funiculo non rident, quum sępe naues enormis magnitudinis in littore quatuordecim subnixę anchoris conuellantur. Quę, malum, dementia est putare iucunda corruscum auro, argento, gemmis, uestibus fulgentem auidissimo uentri quęsitas

erga suum corpus diligentiam? Quid infęlix et abominantum regis Massinissę custodia suae uitae commentum recenseam? quorsum attinet solitudines Mithridatis et anthidota referre partim a tua memoria remota, partim hoc tempore non satis apud te ponderis habitura, quam oculorum sensu non cernantur, cui te maiorem auctoritatem quam animi iudicio tribuere nuper indicasti? Ecce Plutonem aspice, qui licet deus inferorum et princeps uastissimi Tartari

regis Massinissę custodia suae uitae commentum recenseam? quorsum attinet solitudines Mithridatis et anthidota referre partim a tua memoria remota, partim hoc tempore non satis apud te ponderis habitura, quam oculorum sensu non cernantur, cui te maiorem auctoritatem quam animi iudicio tribuere nuper indicasti? Ecce Plutonem aspice, qui licet deus inferorum et princeps uastissimi Tartari nigris tenebris ac tetra mucidaque caligine sit amictus,

sobole Demomorgonisque tota muniatur prosapia, qui peruigilibus excubiis faces et colubros circumgestantes nullum locum in tota regia, quam uastissima est, nullum angulum, nullam cellulam armariumque non attentissima cura perscrutantur: attamen, dum hos audit, alios aduocat, alios dimittit, nec ocium a laboribus nec intermissionem potest a curis impetrare. Quantum aestuasse dicitur Herculis et Thesei descensu

laceraturi numquam conquiescent quoad uel omnes interierint, uel aulam hanc principis inferorum in admodum abdito reconditam hiatu detexerint; unde quum scelera omnia grauissime uindicentur: nimirum cupidis Pluto non immerito succensus in auaritiam longe atrocius animaduertit. CAES. Quid nostra refert utra uita conducibilior sit, regia an priuata? tametsi mirum

hunc locum iudices mihi decreuerunt, deus auctor fuit, omnes ordines subscripserunt. CAES. Non ipse potius a temeritate desistes, qui te Caesari comparandum putas, quum in gremio scurrarum per dedecora nundinati pudoris adoleueris, et per quasque damnosas libidines magna tuę famę iactura, uel potius interitu ad

ad quaesturam ascenderis? SyL. Quoniam ueteris me comedię licentia proscindis, tu quoque non graueris de plaustro uicissim audire: siquidem usu sępe uenit ut, qui dicit quecumque uult, audiat que minime uelit. Haud equidem inficias eo me paulo intemperantius in adolescentia uixisse, neque id uni mihi contigit,

sed multo pridem aliquot uiris illustribus in nostra ciuitate, uidelicet Manlio Torquato, Valerio Flacco, priori Aphricano, Q. Catulo: quidem uitium fuit adolescentię: tunc enim efferunt se multae cupiditates quę, si nimię non fuerint ac protinus una cum ipsa lubrica ętate conciderint, ut in imperio impetu tolerabiles habentur, ita postea nihil, ubi recessarint, nominis amplitudini detrahunt. Atque ego longe praestare iudico

detrahunt. Atque ego longe praestare iudico tandem abiectis uoluptatum illecebris ad bonam frugem reuerti quam uoluptates nunquam nouisse; quod alterum fortissimi animi est, alterum inexperientię: nam incognita non amantur nisi quadam opinione: blanditię uero quibus assueueris efficacissimę sunt ad sensus permouendos et facile cedentes intra sua sępta pertrahendos: quos rursum, postquam desciuerint, cogere sub

in prętexta, dehinc prętaxatorum et matrum familias assectatorem impudicę gurgitem atque uoraginem impudicitię? cui tuę falacissimę libidines per omnes gradus aetatis augescentes ac stupris nobilibus insignes non poenę incredibiles uidentur? quę nisi cum uita (ne Papia quidem lege perditae lasciuię fibulam imponente) non abierunt. Testatur hęc tua caluities et uulgatissimum Thyestis nomen inustaque scomatis

tuę falacissimę libidines per omnes gradus aetatis augescentes ac stupris nobilibus insignes non poenę incredibiles uidentur? quę nisi cum uita (ne Papia quidem lege perditae lasciuię fibulam imponente) non abierunt. Testatur hęc tua caluities et uulgatissimum Thyestis nomen inustaque scomatis perpetua infamię stygmata identidem a milite currum prosequente iactatis. Igitur audebis obiiere mihi tua flagitia, quę

non abierunt. Testatur hęc tua caluities et uulgatissimum Thyestis nomen inustaque scomatis perpetua infamię stygmata identidem a milite currum prosequente iactatis. Igitur audebis obiiere mihi tua flagitia, quę non excusantur aetatis imprudentia? maturum iudicio sibi tenacissimis nexibus obstrinxerant. Reor optimum unicuique esse, priusquam alteri alumniam Theonino dente intendat, sua facta circumspicere, atque (ut prouerbio dicitur)

optimum unicuique esse, priusquam alteri alumniam Theonino dente intendat, sua facta circumspicere, atque (ut prouerbio dicitur) in proprium inspuere sinum: impudentis enim est ac dissoluti hominis talionem non uereri telaque in suum oppobrium reditura temere iaculari; nisi uero de genere lamiarum sis, ut progressurus in forum oculos inducas, domi uero deponas, et idcirco cęcutias in rebus propriis, in alienis

iudicio. Sed ecce Ascalaphum nomenclatorem ad nos uideo properare: audin quae mandata ferat? uterque iubemur ad Minoen. CAES. Non sum impedimento quin eamus, dum tamen morosis comperendinationibus nonnullis in annum protrahatur. SyL.

MINOS. Dic noue hospes, quid tibi uis? quorsum has turbas concitas, nouis litigiorum generibus nostra tribunalia distringens, quasi uero legitimis negotiis non obrueremur? CAES. Is ego sum Caesar (si quando, Minos, ad tuas aures fama ipsius peruenit) qui

MIN. Ad haec quid tu, Sylla? SyL. Quamquam, Minos, non dubito tuam sententiam irreuocabilem esse, tamen, ut retundam insolentem Caesaris temeritatem, breuiter respondebo. Quo tempore, Caesar, Gallia tibi prouincia decreta fuit, iam populus Romanus pollens potensque totius

gentem bellicosam nec tamen uno praelio uniuersam, sed pares inuadendo (quia Galli sub multis regibus agunt) alios dolis, alios magna ex parte suis ipsorum uiribus debellasti. Centornes, Garocelos, Carieriges, Alpinas gentes, non fuit magnum negocium superare, dehinc horum ope additis Vocontiis, Allobrogibis, Heduis, Aruernis, Latobricos, Rauracos, Boios, Treuiros ad deditionem compulisti: haud aliter Ariouistus quoque debellatus est: sic etiam

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report