Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: ac Your search found 22809 occurrences
First 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 2139-2501:2139. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] archetypum meum Tibi habe,
Tibi utere.
Quando quidem mea quęque non parum Te delectant.
Delectare autem ista quę mittimus debent
non tam quia mea sint,
quam quod salutaria doceant |
ac de rebus ad religionem spectantibus ratiocinentur.
Sancta quippe lectio
2140. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]
ita supra omnes scientias eminet illa, quam ethicen uocant,
quia de morum uitę-que cultu pertractat.
Cum enim nihil in homine laudabilius uirtute sit,
nihil uitio detestabilius,
quid ea doctrina magis egregium magis-que amplectendum uideri debet,
quę hominem ipsum instruit ac erudit,
qua ratione et a malicia declinet |
et studeat probitati?
Sed licet in isto tam pręclaro docendi genere multa quidem sapienter
et acute a philosophis inuenta tractata-que ferantur,
quis tamen
2141. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] pro uiribus contendit.
De fidei constantia et virtute.
Caput II
Cęterum nisi rectę religionis fides semel suscepta constanter teneatur,
uirtutes quoque effluere ac dissipari necesse est.
Conuulso quippe fundamento |
quicquid superędificatum fuerit, corruet.
Firma sane fides fuit cęcorum illorum,
qui increpati ut tacerent, magis clamabant:
2142. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] habent,
quia sincere credunt,
sed pię rectę-que actionis oleum, quo fides ipsa illustratur, non habent.
Frustra itaque clamant:
2143. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2144. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] non dubitant.
In illos qui de miraculis quę scripta sunt dubitant.
Caput V
Sunt qui signa illa quidem facta fuisse
legunt,
sed an uere facta fuerint, animo suspensi sunt |
ac simile aliquid suis ipsi oculis | intueri spectare-que affectant.
quibus respondens Dominus ait:
2145. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] nostrum.
Si fideles simus ipsi sanctę Dei Ecclesię |
cujus caput est Christus,
membra corporis Christi sumus.
Qui autem non credit Ecclesię |
nec potestati eius subjicitur,
ille abscisus et abiectus est |
atque cum mortuis computatus,
nisi forte poenituerit eum erroris |
ac rursum per fidem iunxerit se Ecclesię mandata-que ejus perfecerit.
Solo enim fidei glutino corporis huius membra ferruminantur,
spe firmantur,
charitate perficiuntur.
Igitur
2146. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] misit enim prophetas, qui mandatorum Dei obedientiam exigerent. sed agricolę id est, Iudei proterui | et nullius bonę discipline patientes, nec Dei sui nunciis pepercerunt, alium afficiendo uerberibus ut Micheam, alium uulnerando ac perimendo ut Esaiam , Hieremiam, Zachariam et alios non paucos prophetas, neminem prorsus uitiorum suorum reprehensorem ęquo animo tolerantes. Post prophetas misit filium suum charissimum et unigenitum dicens: Reuerebuntur Filium
2147. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] est in primo Christi aduentu,
partim in secundo implendum expectamus.
nequis frustra aliquid scriptum aut significatum putet.
Quicquid autem in Lege ad uitę morum-que institutionem spectat,
sicut ueteribus ita et nouis hominibus est obseruandum |
et cum Euangelio communicandum.
ac de utriusque Scripturę moralibus pręceptis cum psalmista dicendum:
2148. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] his peccatorum nostrorum uulnera curentur.
2149. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2150. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] de Deo, de sanctis, de uitę honestate incidit sermo,
corrugant nares, contrahunt frontem,
os distorquent, uultum auertunt,
et taciti etiam dicere uidentur:
2151. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] foras de domo uel ciuitate |
excutite puluerem de pedibus uestris.
Amen dico uobis |
tolerabilius erit terrę Sodomorum et Gomorreorum in die iudicii
quam illi ciuitati.
Sodoma enim et Gomorra ante Euangelium subuersę sunt,
at isti ultro oblatum respuunt ac repellunt,
dum pręceptis eius contraria operantur.
O miram mentis peruersę cecitatem!
non uident quam labile bonum sit mundanę luxurię uoluptas cui
adhęrent,
quam firmum et stabile
2152. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] perniciosissimum est,
ita in beneuiuendi cura minus esse constantem |
turpe indecorum-que habetur.
De animi constantia.
Caput XII
Firmum ac stabilem esse oportet Dei seruum |
nec iniuria lacessitum irasci |
nec laudatum insolenter efferri.
2153. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] |
nisi uitia ipsa, quę salutaribus uitę monitis reluctantur atque
obsistunt |
et quicquid probe laudabiliter-que ędificatum fuerit, destruere festinant.
Ab his quidem quicunque se illęsum incontaminatum-que custodierit,
hic uere Christi discipulus erit.
cui idem Dominus iure ac merito dicere poterit:
2154. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2155. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2156. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sua mereantur.
Hoc est ilud quod precipit Dominus et ait:
2157. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uoluerit inter uos maior fieri sit uester minister. et qui uoluerit inter uos primus esse, erit uester seruus. sicut Filius hominis non uenit ministrari sed ministrare | et dare animam suam redemptionem pro multis. Pręstantis autem ac strenui animi est | dominandi cupidinem, quę sępe robustissimos uicit, superare. ipsam-que regum pompam et principum luxuriam pro nihilo ducere | atque in omnibus cum Christo humiliari. Quid enim esse potest maius Christo? qui ejuscemodi humilitatem sic in se commendauit, ut Dei
2158. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quis quis illis seruierit,
non iam inter homines computandus
sed inter pecudes erit numerandus.
Ratio enim propria hominis est.
bestiarum autem natura id tantum sequi,
quod suggerit appetitus |
nullum-que boni ac mali discrimen habere
in his quę appetuntur.
Imbecillus es igitur,
si iugo premeris auaritię,
cui seruiendo | non poteris seruire Deo.
2159. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] nunc hoc nunc aliud placet, proposito semper labanti et instabili . Quod si ille qui bene institutus perseuerat usque in finem saluus erit, nonne is qui in uia uitę multiplex ac uarius est, procul erit a salute? Profecto nihil prodest corrigi, ubi contingit repente deprauari. Sed cętera percurramus, cum de isto inconstantię uitio abunde dictum est supra. Igitur neque ille fortis erit, qui timore perterritus delinquit | et dum uel rerum suarum
2160. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2161. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] eius a demonis uexatione
liberauit.
ut dum Verbi prędicatio subtrahitur,
mirabilium operatio credere uolentes inuitaret.
Neque enim repudiari debent,
qui non uocati ad Christum ueniunt,
si etiam uocati cum uenerint saluentur.
Cęterum quia glorię contemptorem etiam inuitum ac nolentem sequitur gloria,
2162. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Glorię quippe mundanę cupiditate duci omnino nefas esse etiam tunc monstrauit Dominus cum diceret:
2163. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Abrahę collocatur, si ille in inferno sepelitur | et in igne ardet | et gutta aquę indiget | et nullum supplicii finem sperat? Vtriusque exitum consydera et iam magis optabis inglorius et ignotus Deo seruire | quam quęrendę laudis gratia | urbibus ac prouinciis imperare. Nunc reliqua, quę ad mortem hominis pertineant, Euangelii loca percurrendo, more holitoris inter salubres herbas | eam tantum, quę ad pręsentem usum facit decerpentis, inquiramus.
2164. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] salubres herbas |
eam tantum, quę ad pręsentem usum facit decerpentis, inquiramus.
Naturale est omnibus animantibus mortem timere |
In his tamen quę ratione utuntur
idest in hominibus,
timorem istum a natura insitum |
uitę immortalis cupiditas superat ac uincit.
Vtrunque de Saluatore nostro euangelistę nobis prodidere.
Sic enim in Mattheo legimus:
2165. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Qui ut hoc nobis insinuaret, iam morti propinquus, iam spiritum traditurus: Pater inquit in manus tuas commendo spiritum meum. et hęc dicens expirauit. Et nos ergo commendando animam Deo | misericordiam-que eius implorando | ac precibus insistendo uitam istam finiamus. et tunc sequentur, quod paulo ante diximus: Preciosa in conspectu Domini mors sanctorum eius, et: Beati mortui qui in Domino moriuntur.
2166. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et malus efficiatur, ut discant, quę sibi expetenda quę-que fugienda sint, ut bonorum potius gloriam consequantur | quam in sortem concedant malorum. De bono sacerdote. Caput XXII Tanta ac talis dignitas sacerdotalis est, ut nulla maior homini conferri possit. et quoniam angelicę sublimitati exęquatur, sacerdos ipse aliquando in Scripturis angelus est appellatus. ut illud Malachię:
2167. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2168. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] pro earum salute,
si ita casus inciderit,
nec supplicia recuset |
nec mortem metuat.
Io10
Bonus enim pastor ponit animam suam pro ouibus suis.
Idem pręterea justitiam omnem,
quam alios docet,
prior impleat,
ne quod uerbis ędificat,
si aliter ac pręcipit uixerit,
exemplo destruat atque dissipet.
2169. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 21. Domus mea domus orationis est, uos autem fecistis eam speluncam latronum . Merito igitur talium cathedras euertit | et cum principibus populi sui in cęlestibus considere prohibet, utpote quibus non cęlestis boni adipiscendi sed terreni abutendi cura semper ac studium fuit. Nihil pensi habuerunt prodesse commissę sibi plebi, delinquentes corripere, bonos fouere, afflictos consolari, dubiis consulere. sed ignauię atque ocio dediti magis uentrem suum quam gregem Dominicum pascere soliciti fuere. Malus item est sacerdos, qui
2170. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quippe mysterium est sancta Trinitas,
humanę sapientię altitudinem excedit |
fide percipitur.
sine qua ad beatorum ęternitatem nemo transfertur.
Audiamus autem in Euangelio Dominum Iesum Patri suo loquentem ac dicentem:
2171. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Audiamus autem in Euangelio Dominum Iesum Patri suo loquentem ac dicentem:
2172. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Dulcia sane in cortice eloquia Domini, sed multo dulciora in medulla. Sacros codices pie indubitanter-que legenti adsistit Christus, applaudunt angeli, congratulantur sancti | et cęlestium uerborum sono maligni exterrentur spiritus ac fugiunt. denique nihil ita aut uirtutes animi conseruat | aut uitia repellit | ut frequens diuinas litteras legendi uel audiendi cura. Quo autem rarius his uacabis, eo citius cades exurges-que difficilius.
2173. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] unguentum in pixide, quo postea opportune utaris ad tuam aliorum-que salutem. Quod si terra bona fueris , non petrosa, non spinis obsita, susceptum Verbi semen uberem tibi fructum faciet, et sicut didiceris, ita et operari incipies | ac secundum legis euangelicę pręcepta reliquum uitę cursum dirigere studebis. Alioquin neque legere neque audire proderit, si ab iis quę pręcipiuntur, morum conditio discors erit. Et si nosse desyderas quantum ignauus auditor
2174. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ut sanctius officiosius-que operemur. Nihil quippe ita mouet atque allicit animum ad colendum omnium autorem Deum ut opera eius cogitatione percurrendo | beneficia-que perpendendo, quę omnem taxationem supereminent et excedunt, immensa atque infinita | eo-que magis optanda ac desyderanda, quo minus humano ingenio explicari comprehendi-que possint. Ad illa ergo consurgat animus terrenis negotiis expeditus, et non solum ea quę oculis cernimus, sed etiam quę intellectu percipiuntur
2175. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] animantia hominem. Tuum opus sunt cęlestia. Sol, luna, stellę, quarum cursus, naturas, formam | decorem-que oculis intuemur, et tamen qua materia constent, dicere nequimus. Tu cęlum, quo omnia illa circumdantur extendisti, quod statutis initio reuolutionibus perpetuo moueri ac circumferri uidemus, quemadmodum cętera omnia. et nos soli (proh nefas!) legem tuam toties pręterimus? Miramur pręterea nubes pendere, uentos concitari, micare ignes, fulmina ruere, pluuias, grandines | niues-que defluere | et tellurem ab iis
2176. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] psalmista |
et mente cęli culmina penetremus.
Inde ueniet nobis auxilium a Domino,
qui fecit cęlum et terram et omnia.
Non possumus recte de illo aliquid speculari,
nisi ab ipso adiuti,
qui-que nobis relicti retro labimur,
Dei ac Domini nostri ope subleuati usque ad thronum maiestatis eius perueniemus.
Ad contemplandam itaque diuinitatis altitudinem dic cum Propheta:
2177. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] S.Hie. Diuus quoque Hieronymus noster hanc se gratiam a Domino quandoque accepisse gloriatur, ut secessu quodam mentis et angelorum choris interesset | et nescio quibus oculis in uno Deo uidisset Trinitatem | ac per hebdomadam uel plurium dierum spacium de corporeis nihil curaret. sibi-que tandem redditus | eorum quę uiderat desyderio recordatione-que afficeretur et fleret. Nouit ergo Dominus eis quos elegit,
2178. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Nouit ergo Dominus eis quos elegit, etiam ante mortem suę dulcedinis mella delibanda porrigere. quę tunc plenis poculis propinaturus est, cum illos omni prorsus terrenę labis fece detersa ad se sursum iusserit uenire | et sanctorum ciues ac suos domesticos fieri beatos in ęternum futuros. De loco et tempore contemplationis. Caput XXVII Cęterum et locum aptum | et tempus huic rei congruum obseruare debemus.
2179. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] puluere tandem surrecturos monstraret | et cum corpore iam neque mortalitati neque corruptioni subiecto, sicut nec ille subiectus est, cęlum petituros , si modo ipsum sequi fide opere-que uoluerint. Igitur tanti ac talis beneficii magnitudinem animo metiendo, quis adeo ingratus erit, ut potius eligat illa quę caro appetit, quę mundus blanditur, quę suadet diabolus | quam quę omnium creator Deus, omnium Redemptor ac Saluator Christus iubet? cum pręsertim per ista mundati ad cęleste
2180. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uoluerint. Igitur tanti ac talis beneficii magnitudinem animo metiendo, quis adeo ingratus erit, ut potius eligat illa quę caro appetit, quę mundus blanditur, quę suadet diabolus | quam quę omnium creator Deus, omnium Redemptor ac Saluator Christus iubet? cum pręsertim per ista mundati ad cęleste regnum perducamur, per illa autem ęterni ignis cruciatibus mancipandi simus. O stupendam obstinatorum cęcitatem! In tanta temporis breuitate nolunt carere uoluptatibus, per quas certissimum est ad inferos
2181. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Igitur tametsi aduersarius hic noster id est perniciosus cogitatus non potest sic penitus repelli et in fugam conuerti, quin rursum aliquando collectis uiribus in pręlium redeat | mentis-que nostrę arcem oppugnet, portis instet. donec tamen intus non irruerit | ac dominari coeperit, tuti sumus. nec uerendum est ne forte per uim irrumpat. neminem uincit nisi uolentem. De illis duntaxat, qui se in potestatem eius non inuite dedunt, triumphare consueuit | et eos ad interitum usque perducere.
2182. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Manifesta autem stultitia est |
ei sponte cedere, a quo nil nisi necem speres.
Hoc tibi testatur Salomon dicens:
2183. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] meditatio salubris, quę nos ad cęleste regnum transmittat et sanctorum angelorum faciat esse consortes. Veruntamen si ad purę contemplationis donum cupimus peruenire, non solum scelestę cogitationes uitandę erunt, sed etiam futiles ac uanę. Vana cogitatio est circa ea quę fluxa atque fragilia sunt | nec quicquam in se solidę utilitatis habent. Imprudentis est igitur de bonis corporis aut externis cogitare, quę permanere nullo modo queunt, et
2184. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uanę. Vana cogitatio est circa ea quę fluxa atque fragilia sunt | nec quicquam in se solidę utilitatis habent. Imprudentis est igitur de bonis corporis aut externis cogitare, quę permanere nullo modo queunt, et ęterni ac stabilis boni, ad quod fruendum creati ac nati sumus, non satis recordari. cum pręsertim hoc haberi non possit, nisi illa contemnantur | neque libere et expedite de hoc aliquid consyderari, nisi illa ferme obliuiscantur.
2185. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] circa ea quę fluxa atque fragilia sunt | nec quicquam in se solidę utilitatis habent. Imprudentis est igitur de bonis corporis aut externis cogitare, quę permanere nullo modo queunt, et ęterni ac stabilis boni, ad quod fruendum creati ac nati sumus, non satis recordari. cum pręsertim hoc haberi non possit, nisi illa contemnantur | neque libere et expedite de hoc aliquid consyderari, nisi illa ferme obliuiscantur. Quandoquidem omnia relinquere et se solum sequi
2186. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]
operam impendis,
desine usuris rem quęrere |
atque hactenus quęsisse dole,
sicut fecit Mattheus.
quicquid dolo fraudibus-ue interuersum est,
restitue |
et tantum uitę necessariis contentus esto,
2187. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] somniis et sortilegiis et maleficiorum diuinationibus fidem pręstant, deos alienos colunt. Cum enim solius diuinę sapientię sit | futura nosse, hoc, quod Dei est, aliis tribuere pręsumunt. Non facies sculptile. Eo uidelicet animo, ut adores illud ac pro Deo habeas. Non est sceleris huius expers, qui pecuniam seculi-que diuitias magis quam ęquum bonum-que diligit. Apostoli autoritate hoc probamus, qui Colossensibus scribens | auaritiam simulacrorum seruitutem appellat. Neque tamen per hoc mandatum
2188. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] incumbat, missalibus sacrificiis intersit, prędicationes audiat | et totum tempus illud in Dei laudem cultum-que expendat. Cum ergo Dominicis feriatis-que ab Ecclesia institutis diebus maxime a scelere abstinendum sit, cur uos infrenis ac petulans iuuentus tunc pręcipue in ganeis crapulamini? in choreis lasciuitis? in iocis et ludis diffluitis? alearum tesserarum-que lusionibus tempus diuino honori dedicatum impie consumitis? In quo quidem lusu nec amissę pecunię damnum sine infamia | nec lucrum sine restitutionis
2189. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] poenitet |
edito illo quinquaginta parabolarum libello,
dum prodesse plurimis cupio,
non commento sed ueritate.
De pernicioso autem mendacii genere scriptum est:
2190. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cum illo quod de domo non concupiscenda dicitur | iungenda censeo, ne ex decalogo hendecalogum faciamus. Cum ergo in fine his duobus pręceptis prauę cupidines uitandę iubeantur, quęrimus quomodo eas uitabimus, cum interdum etiam inuitis ac repugnantibus nobis sese ingerant | animum-que non parum solicitent ac lacessant? sed quamdiu refragamur, nihil nocent. Nocent autem, cum eas dominari permittimus et cum scelus quod nondum peractum uolumus | toto-que tandem uoluntatis affectu eo
2191. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ex decalogo hendecalogum faciamus. Cum ergo in fine his duobus pręceptis prauę cupidines uitandę iubeantur, quęrimus quomodo eas uitabimus, cum interdum etiam inuitis ac repugnantibus nobis sese ingerant | animum-que non parum solicitent ac lacessant? sed quamdiu refragamur, nihil nocent. Nocent autem, cum eas dominari permittimus et cum scelus quod nondum peractum uolumus | toto-que tandem uoluntatis affectu eo ferimur, quo illę blandiendo inducunt. Concupiscentia itaque mali
2192. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] omnia quę Legis sunt didiceris,
ista potissime teneas,
quę modo magis exquisito magis-que mirabili tradita sunt populo fideli.
2193. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Israhel, mandata uitę! Auribus percipe, ut scias prudentiam. Et Iesus, Sirach filius, cuius dicta sacris uoluminibus inseri meruerunt: Fili, ait, concupiscens sapientiam, conserua iustitiam, et Deus prębebit illam tibi. Ac ne de aliqua alia, quam quę in mandatis continetur, justitia dictum putares, alibi explanat dicens: In mandatis Dei assiduus esto, et ipse dabit tibi cor, et concupiscentia sapientię dabitur tibi. Hinc est, quod in his
2194. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] deferre, ut possimus audire et facere quod pręceptum est? Sed iuxta te est sermo ualde, in ore tuo et corde tuo, ut facias illum. Quid ergo, quod supra nos non est, amplecti recusamus? Et quare, quod cordi insitum est, id euellere ac proiicere conamur? Nonne, cum hoc agimus, intus quibusdam conscientię stimulis pungimur? Quasi qui contra naturę uim nitamur, dum ab his, quę iubentur, declinamus. Perspicuum est igitur, quia prauis affectibus superati neque Deo neque conditionis nostrę rationi
2195. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quomodo dilexi legem tuam, Domine! Tota die meditatio mea est. Igitur quotidie tecum reuolue, quotidie mente rumina, quęcunque Deo placent ut scias, quęcunque displicent ut deuites. Ac si quando pigebit cuncta repetere, ad summam illam in Euangelio a Domino factam protinus recurre: Diliges, inquit, Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et ex tota anima tua et ex tota mente tua. Hoc est maximum et primum mandatum. Secundum autem simile huic: Diliges proximum tuum
2196. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 26. Eadem enumerantur in Leuitico, et pręcipue fames, pestilentia, gladius. multis-que in locis Scripturę idipsum non siletur. ut quod toties repeti audis, euenturum peccatis exigentibus minime dubites. Nam in Esaia quoque loquens ipse terrę cęli-que Conditor ac Dominus ait: Si uolueritis et audieritis me, bona terrę comedetis. Quod si nolueritis et me ad iracundiam prouocaueritis, gladius deuorabit uos . Multa huiuscemodi in Hieremia,
2197. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] constrictus coram rege una cum liberis adducitur.
Hi spectante patre trucidantur,
ille deinde etiam oculis orbatur,
quas mallet ante errutos,
ne filiorum cędem uideret.
Vinctus postremo et cęcus in Babylonem est ductus,
templum ipsum atque domus urbis igni consumptę,
turres ac moenia solo ęquata,
populus captiuus, pręter eos qui ceciderant, Babylonem translatus.
2198. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] momento hostium predam fieri. Neque enim hoc humanę uires efficiunt, sed iniuriarum suarum ultor Deus, qui solo nutu et cęlum diruere et terram potens est dissipare. Secure feliciter-que regnabit, qui ipsum regem regum et dominum dominantium nouerit colere ac reuereri. Nobis tamen nulla omnino seculi huius aduersa ęque timere conuenit atque illa quę post pręsentis uitę finem peccatoribus infliguntur. Pręsentia enim mala quanuis teterrima uenerint, longiora esse nequeunt uitę nostrę
2199. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] aduersa ęque timere conuenit atque illa quę post pręsentis uitę finem peccatoribus infliguntur. Pręsentia enim mala quanuis teterrima uenerint, longiora esse nequeunt uitę nostrę breuitate. nullum-que infortunium tam immane esse potest, quod non leniat ac mitiget aduentantis et iam iam-que affuturę mortis expectatio. At uero illa supplicia, quorum nullus speratur finis, nulla intermissio, nullum leuamen, quis non exhorrescat? nisi qui ne
2200. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fidem adhibet. Quę sane incredulitas nequaquam a suppliciis hominem liberat, sed eidem duplicat eorum grauitatem. Leuiora sunt enim, quę fragilitate naturę peccamus quam quę animi malicia credere nolendo committimus. Igitur siue quis credit | siue non credit, si aliter ac omnibus pręceptum est uixerit, saluus esse non poterit. quia longe est a peccatoribus salus. Mandati transgressio primos homines Adam et Euam eiecit de paradiso. Angelos de cęlo pręcipitauit | Et tu eiusdem
2201. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Matth. 4
Poenitentiam agite,
et appropinquabit uobis regnum cęlorum.
Quod si ad uiam iustitię,
a qua procul aberras,
reuerti neglexeris,
iam tandem tuę imbecillitati derelictus peccata super peccata
cumulabis |
ac ueluti absque gubernaculo in mari fluctuans nauis,
quocunque concupiscentię tuę te impellet flatus,
eo fereris.
Id tibi futurum ille qui nouit omnia antequam fiant prędicit |
in psalmo ita loquens:
De vigilia.
Caput VI
Vitę mortalium tempus quam breuissimum est.
ipsi senes parum se uixisse conquęruntur.
Sed cum uita uigilia est,
nonne etiam tanto minus uiuit aliquis,
quanto plus quieti ac somno indulget?
Nolo tamen ut extendendę in longius spacium uitę gratia |
uigiliarum obseruatio te delectet,
sed ea duntaxat de causa
ut a uitiis facilius abstineas |
et uirtutibus proficias magis.
suis potestatem cuiusque operis |
et ianitori pręcepit ut uigilet.
Vigilate ergo |
nescitis enim quando Dominus domus ueniat,
sero |
an media nocte,
an gallicantu,
an mane,
ne, cum uenerit repente,
inueniat uos dormientes.
Ac ne solis discipulis id pręceptum quis diceret:
Quod uobis dico, inquit, omnibus dico: Vigilate!
Dominus domus huius, id est, corporis humani est Christus.
Serui sunt quinque sensus, ianitor anima.
hęc si bene uigilauerit,
non facilius excites |
quam syluestres ursos |
aut uitulos marinos.
Putas experrecti ad orationes procumbant |
uel ad decantandos psalmos instent?
ientacula conquirunt,
prandia deinde parari iubent,
et cum hesternas perpotationes diu dormiendo uix edormierint,
iam sese nouis ac recentibus ingurgitant |
ne tunc quidem uigilare putandi cum uigilant.
Nam eo quoque tempore inerti ueternoso-que stupore premi uidentur,
oscitant,
hiatant ,
languentibus nictant ocellis |
se-que elatis lacertis ac prolato pectore
iam sese nouis ac recentibus ingurgitant |
ne tunc quidem uigilare putandi cum uigilant.
Nam eo quoque tempore inerti ueternoso-que stupore premi uidentur,
oscitant,
hiatant ,
languentibus nictant ocellis |
se-que elatis lacertis ac prolato pectore distentant |
et nisi totam noctem dormierint,
somnum a se fugisse lamentantur.
Tunc remedia quibus reuocetur disquirunt:
iam papauer,
iam lactucę parantur,
iam titillatio circa digitos uolas-que pedum discurrit,
seruis ibi pruritum excitantibus,
ut dominus
prouidi sunt ad cauendum
facile-que ad omnes uoluptatum illecebras inclinantur.
Qui certe si capti et irretiti fuerint,
tunc demum intelligent,
quam male dormierint,
cum uillicationis suę reddere rationem compellentur.
Datum quippe sibi tempus ad poenitendum ac bene agendum |
inutiliter, immo et nequiter consumpsere.
Nihil de futura uita cogitantes,
dum pręsentem in deliciis corporis dormiendo lasciuiendo-que transigunt.
De somniis.
Et a Domino audiuit |
terrę in qua dormiret,
se possessorem fore |
semen-que suum per orbem esse propagandum.
lunę argumento.
Ab his enim per quietem se adoratum dixerat.
Idem Ioseph magistri pincernarum pharaonis et pistorum prępositi,
cum quibus tunc in carcere erat,
somnia interpretatus est,
diuersę quidem sortis,
sed certissimi euentus |
ac nihil prorsus ab interpretationis sententia discrepantis.
Pręterea in Iudicum libro Gedeonis uictoria aduersum Madianitas ante
per nocturnam imaginem fuit uulgata quam euenisset,
quodam somniante,
quod ordeaceus panis castra Madianitarum suo ictu subuertisset.
Regum quoque historia
nocturnam imaginem fuit uulgata quam euenisset,
quodam somniante,
quod ordeaceus panis castra Madianitarum suo ictu subuertisset.
Regum quoque historia testatur |
Salomoni dormienti apparuisse Dominum |
fuisse-que locutum,
et sicut petierat,
rerum scientiam ac sapientiam contulisse.
Somnio fidem fecit euentus.
Nam eum sapientissimum inter reges fuisse satis constat.
Danielis etiam somnia de uentis pugnantibus ac bestiis de mari
ascendentibus |
et aliis quę leguntur,
nisi futurę ueritatis
|
fuisse-que locutum,
et sicut petierat,
rerum scientiam ac sapientiam contulisse.
Somnio fidem fecit euentus.
Nam eum sapientissimum inter reges fuisse satis constat.
Danielis etiam somnia de uentis pugnantibus ac bestiis de mari
ascendentibus |
et aliis quę leguntur,
nisi futurę ueritatis signa extitissent,
ne scripta quidem in uoluminibus diuinis fuissent.
Veniamus ad Euangelium.
Magi ne ad Herodem reuerterentur somnio admoniti capitis periculum euaserunt.
Iosephus in somniis
Bonorum sunt illa quę pręmisimus.
malorum autem ista quę dicemus.
Pharao rex cum dormiret,
boues uidit septem crassas |
et totidem alias macilentas.
eodem-que numero triticeas spicas,
alias turgentibus aristis plenas,
alias effoetas exiles ac prorsus uanas |
Et quemadmodum ista disserens Ioseph sanctitate notus prędixerat,
septennem annonę copiam septennis fames est subsecuta.
Nabuchodonosori quoque regis dirum ac triste somnium,
siue statuam quam uidit consideres |
uario metallo compactam |
siue
numero triticeas spicas,
alias turgentibus aristis plenas,
alias effoetas exiles ac prorsus uanas |
Et quemadmodum ista disserens Ioseph sanctitate notus prędixerat,
septennem annonę copiam septennis fames est subsecuta.
Nabuchodonosori quoque regis dirum ac triste somnium,
siue statuam quam uidit consideres |
uario metallo compactam |
siue arborem supra modum proceram atque amplam.
Vtroque enim somnio Daniele interpretante didicit |
futuram regni cladem |
et suimet qui felicissimus putabatur,
extremam miseriam.
Pilati
Non ergo ęstimet homo ille,
quod accipiat aliquid a Domino.
Ex his igitur, quę diximus, perspicuum est eos,
qui uel de religione quicquam dubitant
uel in peccato aliquo perdurant,
pro ęterna salute, quam credentibus ac poenitentibus promissam esse
constat,
orantes non exaudiri.
Quibus dicere possis cum Iacobo apostolo:
Petitis, et non accipitis,
eo quod male petatis.
quod quidem et Ecclesia Deo in psalmis loquens confitetur,
cum ait:
Odientes me disperdidisti.
Clamauerunt, nec
Post mentis illuminationem poenitentia animi robur uires-que
suppeditat |
ad insultus demonum reprimendos carnis-que uitanda blandimenta.
Anima enim sicut peccatorum uinculis irretitur,
ita poenitentię ope opera-que soluitur ac liberatur.
expedita intrat in domum fortis ipsa iam fortior,
et quę ante a diabolo ligata fuerat,
nunc diabolum ligat uas-que eius diripit,
nihil in se relinquens quod ille suum esse
uitio pertinaces diu frustra puniens,
iuste postremo disperdit.
et quos temporali animaduersione ad emendationem uitę compellere
nequit,
eos ęternis poenis afficiendos condemnat.
Sicut enim deprauatę mentis obstinatio sua
grauitate hominem in abyssum deprimit ac pessundat,
ita poenitentia sua uirtute sursum in sublime usque in cęleste regnum
euehit |
et quo nihil est sublimius,
Deo coniungit.
Hinc est quod Saluator in Euangelio ait:
Poenitentiam agite:
Expectaris a Domino,
ut sceleris perpetrati te poeniteat |
et mores uitio corruptos uirtutis operibus cures ne pereas.
tu uero tuimet oblitus perire mauis quam corrigi,
et tam benignum dominum,
tam pium patrem non cessas offendere.
Iam tandem excute insaniam istam et resipisce |
ac saniore usus consilio rumpe moras omnes,
pone finem flagitiis |
et supplex ueniam ora,
ut Deo miserante,
dum miserendi superest tempus,
mereri cęlestia incipias,
cum terrena spreueris.
Quod si cunctantem mors pręuenerit
(uide, in quanto uerseris discrimine)
ęternam quę
possis.
tolle concupiscendi occasiones |
et membra scandalizantia abscide.
auerte oculos ne uideant quod ad peccandum prouocat,
aures ne audiant,
nares ne odorentur,
os ne loquatur,
manus ne contrectent.
A pristinis quoque sodalitiis ac societatibus paulatim te submoue |
et iam honestiorum Deum-que timentium hominum lateri adhęrere stude.
consortio consiliis-que eorum utere,
quibus persuasus |
is qui nunc es,
esse desines.
uenerantur,
omnes inferi contremiscunt.
qui est super omnia potens,
in omnibus sapiens,
omnium optimus,
primus omnium omnium-que postremus.
neque initium habens neque finem.
benignissimus poenitentium remunerator,
seuerissimus obstinatorum ultor ac punitor.
Et cum tantus talis-que sit,
tu illum tibi iratum esse audes negligere?
tu illum peccata peccatis cumulando ad uindictam non uereris
prouocare?
cum tamen a peccatis desistendo placare posses.
reddit Deo |
et de filiis tenebrarum filios efficit lucis.
Tu tua suauitate,
isto melle |
in cęlo reficis angelos |
animas-que sanctas |
et mortales pascis in terra.
Vnde dicitur:
Panem cęli dedit eis,
panem angelorum manducauit homo.
Postremo quod cibus iste ac potus,
quem abs te nobis datum pro maximo munere
accipimus,
gaudere nos et exultare faciat,
psalmista testatus est dicens:
Educis panem de terra,
et uinum lętificat cor hominis.
gaudere nos et exultare faciat,
psalmista testatus est dicens:
Educis panem de terra,
et uinum lętificat cor hominis.
Cum ergo mysticum alimentum istud tantum ac tale sit,
merito quidem eucharistiam, id est, bonam gratiam uocant.
Se enim pie sumentibus magnam multiplicem-que
confert gratiam |
et ad summam usque prouehit beatitudinem.
Te quippe in ipso sumimus,
qui totius
|
quam ne polluto ore tua dona contaminemus.
At hoc etiam nisi te imbecillitatem nostram adiuuante pręstare
nequimus.
Tu ipse igitur qui tam liberaliter ad epulas tuas nos inuitas,
da ut semper ad illas digni ueniamus |
ut-que tua carne ac tuo sanguine cum quanta conuenit mentis et
corporis puritate reficiamur,
quod-que ad memoriam tuę passionis et nostrę redemptionis constituisti dicens:
Hoc facite in mei commemorationem ,
pręsta ut quotidie ista meditantes,
nullo die,
nulla hora,
nullo
die,
nulla hora,
nullo temporis momento obliuiscamur tui.
In eos, qvi sacramentvm male svmvnt
Caput XVIII
Cum igitur tanti emolumenti sit |
tantę-que felicitatis uero pane ac uero potu isto uti,
nonne miseri sunt et infelices,
qui uel indigni ad sumendum accedunt |
uel omnino sumere contemnunt?
Indigne autem accedunt,
qui poenitentiam peccatorum,
ut debent,
non egerunt |
nec satis diligentes in confitendis reatibus fuere
atque debilior
diuina ope penitus destitutus.
Proditum est in annalibus regum Iuda,
quod Palestini arcam Testamenti captam Azothum detulerint |
et in templo idoli Dagon collocarint.
protinus corruisse simulacrum dicitur |
et capite ac manibus fuisse truncatum.
Azothios quoque graui admodum ualetudine laborasse,
donec Israhelitis arca fuit reddita.
Arca ista typus Christi erat |
cuius corpus qui indigne contrectat,
Palestinus est;
qui in gulam male affectam mittere non
Arca ista typus Christi erat |
cuius corpus qui indigne contrectat,
Palestinus est;
qui in gulam male affectam mittere non metuit,
in templo Dagon illud collocat.
Corruet igitur ipse et confringetur,
truncum fiet inutile capite ac manibus carens,
quoniam neque cogitare neque facere poterit quod ei prodesse queat ad
salutem.
Et cum ad bene agendum nihil sibi supererit
uirium,
cum Azothiis ęgrotabit,
donec agat
illi per quem Filius hominis tradetur ?
Tradidit illum Iudas impiis Iudeis,
tu eundem tradis tibi impuro.
Hanc ob rem nisi te correxeris |
poenitentiam-que egeris |
ac pro tanta tua temeritate fleueris,
acerbissimas quidem et nullo fine concludendas in inferno poenas dabis.
Sic enim in Leuitico scribitur:
Anima polluta,
quę ederit de carnibus hostię pacificorum,
quę oblata est Domino,
peribit de populis suis.
In eos qvi sacramentvm svmere excvsant.
Caput XIX
Cęterum non fortasse minus peccant illi,
quibus tametsi uereantur polluti accedere,
magis libet abstinere |
quam operam dare ac moliri |
ut digni accedant.
Timent scilicet Domino communicare,
et eiusdem minas imperterrita aure excipiunt.
Ait enim:
propter temeritatem |
et accedere nolens damnatur |
propter sese corrigendi negligentiam.
Quid enim prodest Christum honorare,
dum te indignum iudicans corpore eius et sanguine abstines,
si peccato non abstineas,
quo ipsum ad iracundiam prouocas |
et prudens ac uolens te illius conuiuio
indignum pręstas?
Omnes certe indigni sumus,
cum nemo sit qui non peccet ,
nemo cui cum centurione in Christum credente dicere non conueniat:
interfecit.
Et Iudas Machabeus ingentes gentilium exercitus post triduanum ieiunium parua manu aggressus profligauit.
Pręterea Christus Dominus per dies quadraginta nihil gustando diaboli tentamenta uicit.
Et cum demoniacum surdum ac mutum curasset:
Hoc demonium inquit non eiicitur,
nisi in ieiunio et oratione.
Prodigus filius,
qui bona scortando luxuriando-que abligurierat,
tunc ad patrem flagitii sui poenitens rediit,
cum esurire coepisset.
Deus Iudeis
|
quid-ue potarint.
quibus (
Non est enim ęqua uel similis puniendi ratio iustos et iniustos,
poenitentes et obdurantes .
alteris temporaria debetur animaduersio,
alteris ęterna.
Quidam ita gulę ac uentri dediti sunt,
ut ne tempus quidem comedendi obseruent,
prandia pręuenire soliti ientaculis,
coenas merendis.
quorum immodestiam Salomon arguit dicens:
Vę tibi terra cuius rex puer est,
cuius principes mane
exigenti modica tribuere.
Ita enim et quę grauant ęquo animo perferes |
et ab iis, quę perniciosa suauitate demulcent ,
prudenter cauebis,
hortante pręsertim Domino ac dicente:
Attendite autem uobis ne forte grauentur corda uestra in
crapula et ebrietate et curis huius uitę ,
et superueniat in uos repentina dies illa.
Horum profecto quę tibi proponimus modo,
si
cum Adamo et Eua ieiunii tempore uetitos cibos attinges,
ne de paradiso eiectus miseriis obruaris.
Immodicę autem comessationis potissima mala sunt,
quod futurorum bonorum,
quę in Deo sunt,
cogat obliuisci,
dum pręsentibus delinit ac blanditur.
dicente Domino:
Cum comederint et saturati crassi-que fuerint,
conuertentur ad deos alienos et seruient eis.
quod etiam castitati aduersetur et in libidinem pronos reddat.
de quo in Hieremia conquęritur Deus et ait:
Naufragium patiatur necesse est,
qui quanuis recto cursu suis-que uentis diu nauigarit,
ante cum ipsa naui in Syrtibus uel in latentibus hęsit saxis |
quam ad portum est perductus.
postremo neque fabri neque arhitecti |
neque cuiusquam artificis opus,
nisi cum perfectum fuerit,
iure ac merito laudari potest.
tunc demum de illo probe prudenter-que iudicatur,
cum iam omni ex parte cernitur absolutum.
Ita neque nobis proderunt sanctioris uitę initia,
si coeptis non responderit finis.
si (ut quidam ait)
mulier formosa
facientes inquit non deficiamus!
Audi quid pręterea tibi Salomon sapientissimus de muliere forti id est
anima constanti et in proposito boni honesti-que firma,
in qua cor uiri sui Christi Domini confidit,
nobis exponat ac prędicet:
Reddet inquit ei bonum et non malum.
Qui enim Deum timet |
qui-que beneficiorum eius est memor,
ne ingratitudinis arguatur,
pro bono reddit bonum.
Et quoniam non est satis uel diu reddidisse,
nisi semper reddas,
continuo subiunxit:
suę.
Vis nosse talis animę quę sit merces?
Non extinguetur inquit in nocte lucerna eius|
non timebit a frigoribus niuis.
fortitudo et decor indumentum eius,
et ridebit in die nouissimo;
hoc est,
cum potentissimi quondam reges nudi ac debiles ante tribunal Iudicis
ingenti timore trepidabunt,
illa tunc in Christo exultabit et ridebit,
iam certa de pręmio ipso,
de quo dicitur:
Date ei de fructu manuum suarum,
et laudent eam in portis opera eius!
Opera utique in quibus
iam nulla te mundi terrebant aduersa |
cur te rursum subiicis pręsentis uitę miseriis?
ut quoties te conscientia tua reprehenderit,
toties contremiscas |
et ad omnem febriculę uel alterius cuiuscunque morbi accessum
formides,
ad omnes imminentis periculi minas magis animum demittas ac pauites,
non tam mortis metu quam tormentorum.
Plantauerat te Dominus uineam electam,
semen uerum |
quomodo conuersus es in prauum?
uinea-que factus aliena,
non Domino fructificans sed demoniis?
Ciuitas eras plena populo spiritalium bonorum
bonorum |
quomodo mutatus es in solitudinem?
Anima tua gentium erat domina,
sensibus imperans |
et omnes eorum affectus subdens rationi |
quomodo facta est quasi uidua non habens uirum,
cuius consilio sapientia-que regatur?
Princeps fuerat prouinciarum,
quia inter probatos quoque ac pręstantes
eminebat,
nunc autem facta est sub tributo soluit-que
uectigal principi tenebrarum,
non iam quomodo oportet sed quomodo ille suaserit uiuens.
Lucerna eras lucens omnibus qui in domo sunt |
extincto lumine multorum de te
terrena,
ęternis caduca pręferendo.
Spiritu enim coeperas,
et carne consummaris.
Supra firmam petram ędificabas,
ut peracto uirtutum ędificio ad cęleste regnum conscenderes |
beatitudinis-que sempiternę bona possideres |
et nunc repente mutato proposito ędificata destruis ac dissipas |
et de solida petra ad fluidam mollem-que harenam transgrederis,
in qua non potes consistere |
nedum ędificare,
in qua quicquid extruere niteris corruit.
Et cum nihil omnino inter mundanas uoluptates firmitatis,
nihil stabilitatis existat,
(XXIV).
quem aiunt auibus solidis deuoratis ossa euomere,
carnes uero,
quarum cibo uitam sustentat,
retinere.
Simplex eris si inter legendum |
nihil quod orthodoxę fidei repugnet senties |
et quę tibi repugnare uidebuntur,
quam intelligentiam habeant,
doctum aliquem ac fidelem uirum interrogabis |
et eius expositioni acquiesces.
Ita semen cadens in terram bonam fructum afferet,
ut cum didiceris,
alios doceas.
Prudens eris,
si ab iis qui tibi nocumento esse potuissent cauebis ac fugies.
habeant,
doctum aliquem ac fidelem uirum interrogabis |
et eius expositioni acquiesces.
Ita semen cadens in terram bonam fructum afferet,
ut cum didiceris,
alios doceas.
Prudens eris,
si ab iis qui tibi nocumento esse potuissent cauebis ac fugies.
x.
2245. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] preuzeo M. od Plinija Starijeg, Naturalis historia (= Prirodoslovlje) VIII 109. Dilargitis igitur opibus | et mendicorum indigentię distributis pauper pauperem Christum sequeris, cupiens in Deo tantum diues fieri | et pro caducis ac fragilibus bonis possidere stabilia et ęterna. Simplicitatis etiam partes ages, si paruo modico-que contentus uiues | et quę ultra necessitatem sunt, ea paruipendes neque concupisces unquam. et tibi satis felix uideberis, cum
2246. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Hęc igitur quę proprie sapientia dicitur late se effundit, utranque scientiam continet. neque scire tantum contenta est, nisi etiam secundum scientię suę pręcepta mores uitam-que composuerit. Nam siquis philosophiam omnem didicerit | et non perinde ac illa pręcipit uiuat, doctum equidem confitebor, sapientem negabo. Non cadit uitium in sapiente, cuius propria est uirtus. In hoc fere omnes conueniunt, ut dici sapiens non debeat, nisi qui cunctis pręcellat animi bonis
2247. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] bonum malum-que discernere plenius didicit. Sit igitur in te sanctarum scientia Scripturarum, sed ita ut non desint, quas illa commendat uirtutes | et absint uitia quę detestatur. Hoc si pręstiteris, uere te sapientem esse scias | ac beatum fore cum hinc decesseris credas | atque tunc demum et scientia et sapientia et bonis omnibus multo huberius quam in uita fieri possit, complendum. Etenim neque scientiam perfectam habere possumus, quamdiu mortalitatis onere premimur
2248. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] exquiret. Ingenita est enim ei ratio, qua et bonum expetat | et a malo declinet. Dabit itaque operam, ut disciplinis instruatur, quę naturam suam perficiant, ne ignarus rerum erret | nec pro bono accipiat malum et bonum pro malo, ac dum sapienter se facere putat, insipientię arguatur. Nam licet affectionem boni habeamus a natura, non tamen et scientiam quę efficit sapientem. Inter doctum autem et indoctum multa distantia existat necesse est, quanta utique inter scire et nescire. Quorum alterum Salomon
2249. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quod cupieris assequi merearis. Dei autem sapientia et Dei uirtus Christus est. Hunc scrutare in Veteribus cęlatum Scripturis, in Nouis manifestum, in utrisque admirabilem atque adorandum | summi boni doctorem ac largitorem. boni, inquam, quod tota gentilitatis Academia semper perquisiuit, et nunquam potuit inuenire. Neque enim fas erat, ut tantę rei, qua nihil homini maius potest contingere, alius esset cognoscendę monstrator | quam qui esset
2250. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] seruitus, in hoc libertas; in illa promissio, in hoc promissionis impletio atque gratia. in utroque autem bene beate-que uiuendi pręcepta. plenius tamen exactius-que in Euangelio quam in Lege, quia Legis mediator Moyses, Euangelii Christus, per quem redempti ac saluati sumus. Hunc si sequi uolumus | et sanctissimis eius institutionibus inhęrere, uere sapientes uere-que beati erimus | et iam non terreni sed cęlestes. Audiamus quid super hac re Apostolus dicat:
2251. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Nam illud quoque quod docueris, quod ad uirtutem hortatus fueris, quod uerbo, quod re atque opere iuueris, tibi cedet ad gloriam, tibi magis quam ulli alii proderit ad adipiscendam ueram felicitatem quam affectas. Ac ueluti illi qui terram purgant, stercorant, arant, occant, obfringunt, modis omnibus excolunt | sementem-que faciunt, postea uero metunt et fructum colligunt, ita hic noster sapiens aliis benefaciendo | sibimetipsi sapiet, cum pro benefactis a Domino recipere coeperit mercedem.
2252. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] arant, occant, obfringunt, modis omnibus excolunt | sementem-que faciunt, postea uero metunt et fructum colligunt, ita hic noster sapiens aliis benefaciendo | sibimetipsi sapiet, cum pro benefactis a Domino recipere coeperit mercedem. Hic idem in omnibus prouidum ac prudentem se pręstabit. nihil eum imparatum offendet. omnibus quę accidere possunt pręsidio opportuno munitus occurret. In aduersis explicabit patientiam, in prosperis humilitatem, in utrisque constantiam. Apparebit-que in illo quod
2253. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] decepit Euam.
hanc sequuntur illi,
de quibus in Euangelio dicitur:
Prudentiores sunt filii seculi filiis lucis in generatione
sua.
Ab hac certe uir iustus abhorrebit,
ut potius secundum Deum quam secundum seculum sapiens sit.
ac ne quando et ipse seculi sapientium capiatur sycophantiis,
Deum
2254. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] illos duntaxat, qui tenebrę sunt. In illos uero qui lux sunt, ius nullum habent, nisi tentandi incitandi-que ad peccandum, ut et ipsi relicto bene agendi lumine malignę actionis tenebras diligere incipiant, et cum id fecerint, tunc etiam ipsis dominentur ac pręsint. Aequum est enim ut qui ab innocentia recedendo sub potestate Dei esse noluerit, diaboli subdatur potestati. Potestas autem illius tanta est, quantam Deus permiserit, qui eorum opera utitur | tam in prauos puniendos | quam
2255. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] succumbes. Quare creatus diabolus. Caput X Quare inquiet aliquis creatus est demon, si tam malus erat futurus | atque homini ad similitudinem Dei facto tam inimicus ac tam infestus ? Factus fuit quidem angelus Dei, ut cum reliquis beatis eiusdem generis in cęlo spiritibus beatitudine frueretur ęterna. Et licet futuri prescius Deus nosset illum per arrogantię
2256. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ne uidelicet deesset illis aduersarius, cuius molestia ad pręlium exerceantur | et tandem uictoria potiti gloriosius coronentur. Hac de causa profecto etiam malos homines in mundo nasci ac uiuere credimus, non ad suam ipsorum qui damnandi sunt, sed ad illorum qui saluandi utilitatem. ut cum nullo malorum odio, nulla persecutione, nullis iniuriis | a iustitię pietatis-que
2257. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Aduersum sanctos enim | nullum ius ultra diabolo erit, ne tentandi quidem. Quoniam hi cum Christo ibunt in uitam ęternam, diabolus autem et angeli eius et omnes impii in ignem ęternum. Ac ne plura id genus perquirere ociosi sit, hic ille est, cui nomina mille, mille nocendi artes. Cuius uiribus quis resistet? cuius insidias
2258. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] terrere | uel per blandimenta turpis uoluptatis irretire | et quanuis uicti semper discesserint, semper rursum ad pugnam armantur | semper-que occasionem nocendi quęrentes nusquam absunt, repulsi astant, fugati redeunt. dicta facta-que nostra, gestus insuper ac motus speculantur. quę si ad malum inclinari uiderint lętantur | et modis omnibus ad perpetrandum scelus urgent. in summa facere nequimus, quin illi omni loco, omni tempore circa nos sint, nobiscum-que commorentur.
2259. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] patimur, quoniam nondum tantum uirium concepimus, ut cum principibus et potestatibus manum conserere ualeamus. Procerum Ecclesię istud certamen est, ut cum potentibus pugnando plus glorię referant ex uictoria. At uero postquam carnis desyderia pietatis ac iustitię studio mortificauerimus, tunc et ipsi poterimus dicere: Non est nobis colluctatio aduersus carnem et sanguinem. Interim si in hac leuiore ac proletaria pugna non uicerimus, quomodo in magis graui bello principum
2260. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] glorię referant ex uictoria. At uero postquam carnis desyderia pietatis ac iustitię studio mortificauerimus, tunc et ipsi poterimus dicere: Non est nobis colluctatio aduersus carnem et sanguinem. Interim si in hac leuiore ac proletaria pugna non uicerimus, quomodo in magis graui bello principum atque rectorum uincemus? Porro si strenui militis operam in turba pręstiterimus, iam certe altius promoueri merebimur, ut uidelicet inter decuriones | uel centuriones | uel tribunos
2261. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] proletaria pugna non uicerimus,
quomodo in magis graui bello principum atque rectorum uincemus?
Porro si strenui militis operam in turba pręstiterimus,
iam certe altius promoueri merebimur,
ut uidelicet inter decuriones |
uel centuriones |
uel tribunos etiam ac duces censeamur.
Quo si peruenire cupimus,
ipsa militię nostrę rudimenta atque principia fortiter constanter-que nobis exequenda sunt |
nec
2262. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Diabolus li. 31 notandum Hic est ille teterrimus pharao, qui nos uetat exire de Aegypto | seculi-que uanitatibus renunciare | et Moysen sequi in desertum | ac tandem Iesu duce Promissionis Terram intrare. Hic est leo rugiens, qui circuit quęrens quem deuoret. Hic est fur et latro, qui non uenit nisi ut furetur et mactet. hic est denique lupus rapax, Dominico ouili semper insidians rapiens et dispergens, et nullo unquam sanguinis
2263. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] postea omnes admirati sunt? Hęc est igitur causa quare nobis Dominus dederit aduersarium, quare ab eo nos tentari uoluerit. ut uidelicet cum uicerimus, milites suos imperator benignissimus tanto magis remuneret quanto magis prompte ac strenue certauerimus. ad pugnam quippe non ad quietem in hoc terrę theatro missi sumus, ut neque fortes nisi pręcedentibus meritis mercedem accipiant | neque ignaui mulctam, nisi cum ab hoste uicti apparuerint. Non est ociosa Dei militia. placuit ei fideles suos laboribus,
2264. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] illorum qui conuersi erant cordibus (ut supra est dictum) inserere hereses coepit. ut in quibus idolatria iam defecerat, non deesset mendax de uera religione sententia. atque ita non paucos, quibus in credendo mens leuior erat, subuertit. Quos autem firmos ac stabiles in fide uidit, eos perniciosę uoluptatis illecebris ad peccandum prouocare coepit. ut quos fidei defendit synceritas, mandatorum saltem transgressio condemnet. Nos ergo qui in Christum credimus, qui Dei Filium
2265. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] tanto ardentius auxilium inuoca. Iosaphat ab inimicis circumdatus clamauit ad Dominum, et illis protinus auersis liberatus est. Ita et tu si toto cordis affectu precatus fueris, inimici aduersum te machinamenta statim dissoluentur | te-que omni molestia liberum ac pristinę quieti restitutum continuo cognosces. Cum-que hoc tibi contigerit, Deo gratias age, qui tam cito Sathanam pedibus tuis subiecit. Nisi enim ille opem tibi laboranti miseratus attulisset, nunquam uicisses. Tanta est autem Domini nostri erga nos benignitas, ut etiam
2266. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uicisses. Tanta est autem Domini nostri erga nos benignitas, ut etiam pro eo quod ipso adiuuante uincimus, remuneret uictores | et suum beneficium in nostrum transire patiatur meritum. modo post uictoriam ne insolescamus, sed humiles ac submissi de omnibus ei laudem demus. Ita enim etiam pro his quę Domino tribuerimus, ipsi pręmium merebimur atque mercedem. De tentationibvs carnis. Caput XX
2267. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Hac tanta ergo proposita mercede constanter pugnemus | et omnes perniciosę cupidinis ictus perseueranti conseruandę innocentię studio irritemus. Quod si et a bestiis et ab hominibus et ab omni prorsus periculo nos defendimus ac tuemur, ne uitam istam breuissimam ac miseriarum plenam amittamus, quanto acrius improbis pręsentium uoluptatum appetitionibus renitendum est | pro uita illa felicissima et immortali, quam talium appetitionum uictoribus in mercedem tribui certissimum est.
2268. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Hac tanta ergo proposita mercede constanter pugnemus | et omnes perniciosę cupidinis ictus perseueranti conseruandę innocentię studio irritemus. Quod si et a bestiis et ab hominibus et ab omni prorsus periculo nos defendimus ac tuemur, ne uitam istam breuissimam ac miseriarum plenam amittamus, quanto acrius improbis pręsentium uoluptatum appetitionibus renitendum est | pro uita illa felicissima et immortali, quam talium appetitionum uictoribus in mercedem tribui certissimum est.
2269. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
perniciem generant.
Veruntamen sępe fit,
ut ipsi cogitatus etiam inuitis nobis ingerant sese |
et suapte ui ab iis quę iusta atque honesta sunt,
auertere animum nostrum tentent.
2270. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] conseruet. et mens iam sanata gaudeat se iam obstantis turbę impedimenta non sentire. Quanto minus mortalia curabimus, tanto etiam minus cogitationum secularium stimulis inquietabimur. Quisquis autem ab his crebro ac frequenter solicitatur, reor quod nondum ut debet, seculo renunciauerit, sed aratrum tenens adhuc post tergum respiciat. si non respiceret, non iam pręterita neque pręsentia, sed futura cogitaret. Abscindamus
2271. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quę enim propter se licita sunt, si una cum illis meliora periclitantur, illicita erunt. Quod si ea etiam quę dextra sunt, quoties impediunt, abscindi iubeantur, quanto magis illa quę sinistra sunt, id est quę mala sunt, declinare ac fugere debemus | et eisdem neque oculum intendere | neque manum porrigere, ut neque cogitemus aliquid prauum ac detestabile | neque faciamus. Restat igitur ut et malis pręferantur bona | et bonis meliora si ad summum
2272. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quod si ea etiam quę dextra sunt, quoties impediunt, abscindi iubeantur, quanto magis illa quę sinistra sunt, id est quę mala sunt, declinare ac fugere debemus | et eisdem neque oculum intendere | neque manum porrigere, ut neque cogitemus aliquid prauum ac detestabile | neque faciamus. Restat igitur ut et malis pręferantur bona | et bonis meliora si ad summum bonum uolumus peruenire. Cum pręterea
2273. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] hominum habitaculo, sed in pecudum stabulo, non in cunis colore diuerso picturatis auro-que linitis, sed in pręsepio ad prębenda iumentis pabula lentis uiminibus contexto. Cum-que esset Dominus omnium a seruo uoluit baptizari | ac de se ipso dixit: Filius hominis uenit, non ut ministraretur ei, sed ut ministraret. Apostolos non de stirpe nobilium, sed de piscatorum genere sibi adsciuit | et eisdem pedes lauit. Hierosolymam intraturus ueterinum animal asinam ascendit, et cum pro salute mundi mori
2274. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] de stirpis claritate gloriemur | nec uulgaribus coęquari erubescamus. cum omnium unus creator sit | atque unus pater Deus, omnium una generis conditio, una humanitatis natura, una regenerationis gratia. cum denique nullum sit hominum apud Deum discrimen | pręterquam uitę ac morum. Quanto autem se quisque magis humiliauerit, tanto magis merebitur exaltari. Obedientia Ab eodem obedientię quoque petamus exempla. a parentibus
2275. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sine Deo | uel Deum sine homine confiteri | hereticorum impietas est. Cum igitur dixit se gloriam suam non quęrere, nobis insinuauit, ne hominum plausus laudationes-que uenemur, sed in omnibus ut Deus laudetur curemus. Qui enim ab hominibus gloriam quęrunt, gloriam ueram ac stabilem, quę a Deo est, accipere non merentur. Paupertas Ad hęc obseruandę paupertatis Domini exempla nobis abunde suggeruntur.
2276. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Qui ergo propter Christum in terra pauper est, cum Christo diues erit in cęlo. Gloria enim et diuitię in domo eius. Parsimonia Victu quoque modico ac tenui, et qui corpus tantum sustentet contentus erit, qui Christum imitabitur. Per dies quadraginta ille neque comedit neque bibit, postea (ut euangelista ait) esuriit. et tunc quidem diaboli maligna tentamenta uicisse describitur, ut noscamus ieiunio et
2277. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] corpore simul et animo saluos redderet. Pręcepta dedit discipulis in monte, in planitie plebi, ut discas altiores mysteriorum sensus illis qui magis capacis ingenii sunt prędicare. simplices uero simplicibus uitę pręceptis instruere. Ac ne forte precii alicuius gratia id agas, sed affectu salutis eorum quos doces: Gratis accepistis inquit, gratis date. Accipere tamen ab offerentibus quantum uictui necessario satis sit, si indigueris, ne nefas putares ait:
2278. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cui supplicas intendas | et non alio uerba, alio cogitationes ire sinas. Parum efficax est lubricę uagę-que mentis oratio | et non illuc intentę ubi uult exaudiri. Omnium uirtutum exemplum unus Christus Ac ne singula perquirere nimis prolixum sit, omnium uirtutum | omnis-que sanctitatis cum pręceptum | tum exemplum | a Saluatore nostro ac Domino | et tutius petitur | et iocundius consideratur. Christus enim quia ueritas est non errat, quia bonitas est non fallit, quia sapientia est
2279. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] illuc intentę ubi uult exaudiri. Omnium uirtutum exemplum unus Christus Ac ne singula perquirere nimis prolixum sit, omnium uirtutum | omnis-que sanctitatis cum pręceptum | tum exemplum | a Saluatore nostro ac Domino | et tutius petitur | et iocundius consideratur. Christus enim quia ueritas est non errat, quia bonitas est non fallit, quia sapientia est nouit omnia, quia uirtus Dei est potest omnia, quia denique saluatio populi sui est, quicquid egit, quicquid dixit, ad omnium
2280. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] De consortio fvgiendo. Caput XXV Conferet plurimum ad uitę sanctioris cultum nosse, quorum consuetudine uti debeas, quorum non debeas. cum quibus conuiuere, colloqui, conuersari, quos declinare ac fugere oportet. Relinquendi sunt, quorum tibi nota fuerit peruersę mentis pertinacia, id est, qui uel errorem suum deposituri non uidentur | uel a scelere in quo perseuerant recessuri.
2281. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] seruirent. Recte itaque dicitur: Filii abominationum sunt filii peccatorum, et qui conuersantur secus domos impiorum. Contagione quippe trahitur uitium si conuersaris cum uitioso. ac ueluti pestilentię morbus afflatu tactu-que ęgrotantis inficere solet sanos, ita infidelium familiaritas plerunque fideli uiro perniciem parit. Iccirco per os Hieremię clamat nobis Dominus: Fugite de medio Babylonis, ut
2282. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] semitas eius | et sumas scandalum animę tuę. non hoc pręcipitur, ne bene illi optes | et si poteris, facias, sed ne illo familiariter utaris. Iracundus enim is est, qui facile ac leuissima de causa irascitur. Est autem difficile semper irascenti atque insultanti non aliquando irasci | et contra furentem non indignari | et ex indignatione non peccare. Ita superbo etiam si comes fueris, arrogans elatus-que euades. testatur hoc
2283. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] discipulos dicentem:
2284. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] inter se animi-que simplicitas copulauerat.
Solus cum illis nequiuit permanere sacrilegus Iudas,
quia eum,
quem illi amabant,
ipse uendidit.
et hic quidem de grege Domini egressus faucibus
incidit lupi ac periit.
Ipsos uero concors inter se erga Dominum affectus saluauit.
Quibus ille in Euangelio ait:
2285. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] non addisces aliquid | uel dictum sapienter | uel factum prudenter | uel obseruatum sancte. Adde quod neque pręcepta | neque exempla, quę litteris mandata legimus, ita mouent | ut sanctorum hominum uiua uox | et pręsens oris aspectus | et uitę totius tenor oculis expositus ac manifestus. Miranda siquidem plurimorum gesta audimus, nonnulla tamen quia difficilia factu ardua-que uidentur, suspenso animo accipimus, uix fidem adhibentes relationi alienę. de his autem quę oculis intuemur, quę pręsentes inspicimus, dubitare non est neque ambigere. aut
2286. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] de aliis legimus, cum firmius quę a scriptoribus tradita sunt credemus, tum ardentius quę a nobis uisa cognita-que fuere, imitabimur. considerantes, quam munificus, quam benignus Dominus noster sit, qui mira quęque operandi confert gratiam credentibus in se ac sperantibus. Nisi enim ille bona cuncta suppeditaret, ad tantam sanctitatis perfectionem hominis imbecillitas nunquam peruenisset. De pavpertate colenda. Caput
2287. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] loquitur Dominus:
2288. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Igitur non in pecunia, non in uiribus potentię humanę, sed in Domino confidite! Quod si ei seruiendo perituras opes, ut debetis, contempseritis, omnibus inimicis uestris fortiores eritis | illo qui omnia potest, protegente ac tuente . Si uobis curę erit | continentius uiuere, mandata Dei perficere, Ecclesię opes non in uestrum usum conuertere, sed indigentibus distribuere, aut defendet uos Dominus ab infidelium uiolentia |
2289. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Vos itaque cum Moyse et Aarone orate in monte | et uictu necessario contenti | cetera cedite inopi, uiduę, pupillo, miserorum sepulturę, captiuorum redemptioni, oppressorum tutelę, pietatis operibus, propugnatoribus quoque ac ducibus militię Christianę. ut comparatis plurium uiribus hostili impietati fortius resistant. et illi quidem non in se sed in Deo confidendo uestris-que precibus adiuti uincent. Quamdiu his contraria agitis, Ecclesiam quoque pati contraria necesse est.
2290. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2291. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] luxuria turpis libidinis est mater, turpem autem libidinem dementia comitatur. Diues pręterea ad inferendam iniuriam promptus est, ad tolerandam impatiens, inanis glorię cupidus, ęqualibus inuidens, humiles despiciens | ac proinde aliorum famę non facile parcens, opulentię ostentator, paupertatis irrisor, ad uitia audax, ad bonum animi tardus. Diuiti quoque multi inuident, plurimi insidiantur | et spoliis eius ditari cupiunt. Sed quanuis nemo insidietur, ille tamen metuit domi fures, foris
2292. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et inopi,
et animas pauperum saluas faciet.
et iterum alio loco:
2293. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uel fratres |
aut sorores |
aut patrem |
aut matrem |
aut uxorem |
aut filios |
aut agros propter nomen meum,
centuplum accipiet |
et uitam ęternam possidebit .
O, omnibus diuitiis pręferenda paupertas,
omni auro,
omnibus gemmis preciosior,
cui tanta ac talia promittuntur.
Nequis timeat necessaria sibi defutura.
Caput XXX
2294. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] manet
securus.
2295. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quod autem sequitur: Sed nunc qui habet sacculum, tollat similiter et peram. et qui non habet, uendat tunicam suam et emat gladium, non reor esse simpliciter pręceptum, sed imminentis persecutionis causa denunciatum. per sacculum quippe ac peram | famis et sitis futurę malum innui, per gladium patientia martyrii designari mihi uidetur. sacculus enim et pera uictui seruit, gladio autem fidei ab impietate persequentium defendimur. notandum
2296. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] arctam quę ducit ad salutem ingredieris, non illam latam, quę ad pręcipitium tendit perditionis. Quod si sic aliis quoque agere | sic-que incedere optas | et quantum in te est compellis, uerę dilectionis pręceptum obseruasti, ęque ac teipsum proximos tuos amando. Qui uero luxurię deditus perniciosas mortiferas-que sequitur uoluptates | atque ad eas usurpandas cęteros hortatur, certum est ab illo neque se quidem ipsum diligi | neque proximum suum. Hic nempe seipsum non modo non diligit, sed etiam odit maxime,
2297. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quid enim magis noxium esse potest homini quam peccatum? per quod et bonum summum amittitur | et ad summum malum peruenitur. Vera est igitur illa charitas, qua tum nosipsos | tum proximos nostros ita amamus, ut et peccata caueantur et colatur uirtus | ac simul iuuetur proximus | et honoretur Deus. Oportet itaque finem esse bonum, quo dirigatur charitas. qui si malus fuerit, quicquid uel sibi uel amico blanditus egeris, non charitas est, sed sub charitatis persona latens exitiale odium.
2298. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] prędicari regnum Dei, sed quia indignos eo uos fecistis, ecce conuertimur ad gentes. Itaque in distribuendis ex charitate rebus | in eos qui pariter indigent, ratio aliqua ducenda erit | cognationis, conditionis, religionis | ac bonitatis. et hoc quoties opus erit uel docere ignaros | uel corripere delinquentes | uel exhortari pigros | uel consolari afflictos | uel tolerare iniuriosos | uel etiam pro persecutoribus orare. Item cum oportebit pascere esurientes, potare sitientes, inuisere infirmos,
2299. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] si denique furentem tacitus pręterieris atque recesseris. ea duntaxat de causa, ut ille minus culpabilis sit , cum sęuierit minus. Quod si forte ideo inflatur superbia, quia diuitiis abundat, quia uiribus prestat, quia rerum prosperitatibus fruitur | ac propterea melioribus inuidet, multos contemnit | nec paucos afficit iniuria, haud equidem illicitum reor | optare ei aliquam opum iacturam, corporis debilitatem, fortunę minus ex sententia fluentis iniuriam | ut elati animi
2300. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] suis exhibuit charitatis magister, quales nos, si perfecti fieri uolumus, esse debere pręcepit. Non meretur dici eius discipulus, quisquis aliter aduersus inimicum suum animatus fuerit. Ac nequid excuses, nequid causeris, non iuberis in homine amare odii crimen, sed Dei opus, hominem ipsum. Quomodo autem Deum diligis, si opus eius perire concupiscis? quam ergo graue peccatum sit hominem odisse | hinc iam speculari incipiamus, ut cum
2301. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] corripientem iracundum esse criminatur, et quod uirtuti ascribere deberet, hoc ad proxima ei uitia trahere nititur. Tales erant illi qui de Ioanne neque edente neque bibente | demonium ei inesse dixerunt. et de Domino edente cum aliis ac bibente: Ecce uorator et potator uini et publicanorum amicus. Qui ergo sic odit proximum suum, non christianus fidelis, sed infidelis phariseus est.
2302. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] occurrit. Pax quędam publica est, quędam priuata. Publicam pacem dicimus, cum ab armis foedere intercedente quies est | et nec offensam metuit ciuitas | nec offendere exteros parat, sed multa status sui tranquillitate gaudet | ac rebus quas possidet fruitur perquam iocunde. Cęterum huic tantę ciuium quieti subrepere ocium solet atque ignauia. Exinde luxurię uitia scaturiunt, quibus corrupti multorum animi, dum externam pacem fouent, domesticam perturbant | et inter se dissidere incipiunt, postquam
2303. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et prędiorum tuorum prouentus nullo diripiente integer intactus-que seruabitur | et ex commercio liberę negociationis plurimum lucri accedet, Deo gratias age | et ea quę benigne suppeditantur, non ad luxum tibi dari existima, sed ad exercendę uirtutis occasionem. Quantum personę ac dignitati conuenit rebus tuis utere. quicquid autem supereffluere uideris, totum ad munificentiam liberalitatem-que conuerte | et hoc quod luxuria exigit, quod ambitio exposcit, quod turpis consumere appetit uoluptas, incipe pauperibus dilargiri. peregrinos hospitio suscipe,
2304. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] exposcit, quod turpis consumere appetit uoluptas, incipe pauperibus dilargiri. peregrinos hospitio suscipe, esurientem pasce, nudum operi, ęre alieno oppressos redime, subsidia ęgrotantibus mitte, mortuis iusta exolue. Ita tibi pax ista publica bene ac prospere succedet, dum copiam pręstat inopię subueniendi alienę | Deum-que demerendi. Pax priuata Pax autem priuata illa dicitur, quę singulis iungit singulos | reddit-que concordes, ueluti fuit Dauid et
2305. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Iesu Christo. et similiter in fine. A pace ergo exordia sumebant, pace postrema concludebant. Nec aliter Ioannes Apocalypsim orditur | nec Petrus epistolas. usque adeo iam trita ac peruulgata erat inter Christi discipulos pacis offerendę salutatio. Quod nostris quoque temporibus obseruari cernimus | ab iis qui Christum apostolos-que eius imitantur. Pręterea in Lege ueteri nomen pacis celeberrimum fuisse apparet, et res ipsa ante omnia
2306. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] erat inter Christi discipulos pacis offerendę salutatio.
Quod nostris quoque temporibus obseruari
cernimus |
ab iis qui Christum apostolos-que eius imitantur.
Pręterea in Lege ueteri nomen pacis celeberrimum fuisse apparet,
et res ipsa ante omnia optabilis ac iocunda.
2307. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] a Domino solicitandum esse admonemur.
dicitur enim:
2308. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] pro ea,
quia in pace illius erit pax uobis.
Alibi etiam est dictum:
2309. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] His ergo bellum potius optetur, ut male uiuendi licentia coerceatur solicitudine periculorum. Modestis uero et temperantibus uiris, ut animo excolendo officiosius operam impendant, belli impedimenta submoueri desyderemus. Ita enim exteriore aduersario pacato ac cessante, facilior cum isto quem assidue intra nos patimur, erit pugna. Quem certe nisi domuerimus, nisi animi in quo ratio est, ditioni subiecerimus, nihil proderit ab illis inimicis qui foris sunt, donata pax, dum ab hoc qui intus
2310. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cum carnalibus blanditiis non acquiescimus. facimus bonum, cum iussis pręceptis-que paremus diuinis. Pacem inquirimus, cum carnis petulantiam ieiuniis, uigiliis, laboribus domando compescimus. Et quoties in hac contentione obnixe ac perseueranter stamus, pacem illam quę cum Deo est sequimur | et eam quę cum concupiscentiis est refutamus. Pellantur igitur ab animo uitia, ut locus uirtutibus detur; dominetur spiritus, ut spiritui subiecta obediat caro, ut pacem quę
2311. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sępe superior euaseris, nisi quotidie uictam uinculis constringas, rumpet pacem, non stabit conuentis, et cum frenum momorderit, trahet te quo uolet, ueluti sessorem effrenis et indomitus equus. Tandiu igitur pacem cum illa habere poteris, donec uinctam compeditam-que tenebis | ac tanquam fugitiuum seruum, nunc uerberibus, nunc laboribus premes, nunc tenuabis inedia atque uigiliis. Desinit calcitrare iumentum pabulo subducto, in saturitate lasciuit. Ex his quę diximus satis constat | animę atque corporis
2312. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ideo respondebat,
ut occasionem nancisceretur ipsum perimendi.
quod certe perfecisset |
nisi lanceę ictus ab eo, qui petebatur, fuisset euitatus.
Ioab
Talis pax et Ioabi in Amasam, collegam suum, fuit.
erant enim ambo Dauidici exercitus duces.
amice ac familiariter ipsum alloquendo pugione transfixit.
Ismahel
2313. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] lingua eorum dolum locuta est. in ore suo pacem cum amico suo loquitur, et occulte ponit ei insidias. nunquid super his non uisitabo dicit Dominus, aut in gente huiusmodi non ulciscetur anima mea? Sunt pręterea qui amice admodum ac beneuole loquuntur cum altero, et statim eidem absenti detrahunt. Vbi audit commendant et extollunt. ubi autem non audit carpunt et sugillant, et quem modo laudauerant, rursum dictis petulantibus incessere non uerentur. Istos quoque Dei sapientia reprobat
2314. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] in corde tuo, sed publice argue eum, ne habeas super illo peccatum. Hi uero contra uetita ire audent, mentiendo, decipiendo, calumniando, opprimendo, odiendo | et odium sub pacis nomine tegendo ac dissimulando | uestem-que malignę duplicitatis induendo. cum Lex et hoc prohibeat dicens: Veste quę ex duobus texta est non indueris. Quanto autem magis Deo inobedientes fuisse conuincentur, tanto
2315. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Cum dixerint: Pax et securitas, tunc repentinus eis superueniet interitus | sicut dolor in utero habentis, et non effugient. Quod si cuiquam consummato scelere lętari contigerit, momentanea profecto ac breuissima est cuiusque flagitii delectatio | sed nisi poenitudo intercesserit, dolor subsequetur perennis | et nullo prorsus fine claudenda poenarum inquietudo. Quoniam pro peccato quo Deus infinitus offenditur, infinita debet esse
2316. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] aliis, nequid simulemus, quod uel illis uel nobis noxium fore nouimus aut iniquum | aut turpe et inhonestum. Simpliciter sine fraude, sine inductione, sine malicia, sine fuco omnes diligamus tam uerbo quam opere. ut pacem synceram puram ac ueram et cum aliis et nobiscum habeamus | ipsi-que Deo pacis placere possimus, qui de cęlo ueniens pacem attulit terrę, pacem iis qui longe | et pacem iis qui prope, neminem credentem respuens, omnes autem ad pacem inuitans mutuę inter nos
2317. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] nobiscum pugnantes rationi subiugando domabimus,
in Christo requiescemus,
in Christo exultabimus.
Ipse est pax nostra.
consortium cum charitate
perpetua atque perfecta,
ut impleatur quod dictum est:
2318. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Et quoniam ex his quę diximus colligitur | pacem prodesse omnino non posse | nisi bonis, nisi honestis, nisi iustis et uirtuti sanctitati-que deditis, opportunum uidetur de bonitate ipsa nunc disserere. Bonum igitur id esse dicimus, quod iustum ac honestum censetur | quod-que ut fiat lege diuina iussum est. sic e contrario id esse malum quod turpe, quod iniustum | et a ratione alienum | quod-que fieri cęlesti interdicto prohibitum apparet. Cętera uero quę
2319. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] spiritus ait | est charitas, gaudium, pax, patientia, benignitas, bonitas, longanimitas, mansuetudo, fides, modestia, continentia, castitas. Habes hic quidem, et quę tibi uitanda sunt ne malus ac miser sis, et quę expetenda ut bonus beatus-que euadas. Vt autem uirtutibus affluas, bene agendi cupiditas efficiet amor-que uirtutum. Illas amplecti nihil te impediat. illas deserere nihil te cogat. Mortem minatur tyrannus, sed
2320. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cogitare,
per quę ad summum bonorum peruenitur.
Quod nec oculus uidit |
nec auris audiuit |
nec in cor hominis descendit.
Et cum tam immensa tam-que inęstimabilis merces iustis ac uirtute
pręditis uiris proposita sit,
plurimi semper haberi debet uirtus.
2321. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ut uidelicet ex conuersatione nostra Deum laudent, se corrigant | et una nobiscum saluentur. Caue etiam nequando inuideas melioribus. qui enim bonis inuidet, diuinę benignitati calumniam facit, cum omnis hominum bonitas ex Deo sit. Gaudeamus igitur bono alieno ęque ac nostro | et in aliis, sicut etiam in nobis Dei beneficia laudemus. Illum uero qui uirtutibus nos antecellit, et diligamus corde | et opere imitemur | neque in quo ipse profecit, sed in quo nos defecimus doleamus. Si autem contigerit | nosipsos ab aliis pati inuidiam, huiusce
2322. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] studebunt. Pręclare nobiscum actum erit, si talia pręstabimus. Veruntamen si cuncta quę memorata sunt, Deo donante pręstiterimus | omnes-que bonitatis ac sanctimonię numeros impleuerimus, fragilitatis humanę memores semper simus. dicente Apostolo: Qui stat uideat ne cadat. Non enim propriis uiribus confidendum, sed omnis bene agendi bene-que perseuerandi fiducia in Deo sita sit, sine quo ne cogitare quidem quod bonum est,
2323. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Leprosum Naman sanum fecit.
2324. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] seruiunt, quanto magis terrena? Non immerito igitur tibi seruiendo regnant, tibi famulando dominantur. Apostoli Apostoli tui, Domine, desperatas hominum ęgritudines curauerunt, mortuis uitam reddiderunt, demonia de obsessis corporibus eiecerunt. Ac ne solis illis hoc datum crederemus, eadem post illos miracula per sanctos tuos factitata uere fideliter-que referuntur. Ex quo satis patet, quantum diligentes te diligas, cum per eos tuam potentiam tuam-que bonitatem mundo manifestes.
2325. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2326. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Etenim peccator quoque uas est, sed in contumeliam factum non in honorem, uas impurum, uas non Dei sed diaboli. Quisquis igitur et Spiritus Sancti habitaculum | et uas Dei sanctificatum atque utile esse desyderas, uiam derelinque uitiorum | ac per uirtutum semitam gressus tuos dirige, ab ocio atque uoluptatibus discede | et ad cęlum ascendendi labori ac solicitudini te quamprimum accinge. ut pro iustitię fidei-que operibus mercedem capere mereare sempiternam | et tandem in illo pro cuius amore te
2327. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uas impurum, uas non Dei sed diaboli. Quisquis igitur et Spiritus Sancti habitaculum | et uas Dei sanctificatum atque utile esse desyderas, uiam derelinque uitiorum | ac per uirtutum semitam gressus tuos dirige, ab ocio atque uoluptatibus discede | et ad cęlum ascendendi labori ac solicitudini te quamprimum accinge. ut pro iustitię fidei-que operibus mercedem capere mereare sempiternam | et tandem in illo pro cuius amore te exercueris, feliciter conquiescas. De pręmio iustorum. Caput
2328. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Habitacula iustorum benedicentur .
et in psalmo:
2329. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] immaculati in uia,
qui ambulant in lege Domini.
et in Euangelio:
Beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam,
quoniam ipsi saturabuntur.
Hi enim pro operibus iustitię replebuntur bonis felicitatis ęternę,
et ipsa uirtutum esuries ac sitis refici merebitur dapibus glorię
cęlestis.
dicente Propheta:
2330. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sit,
quod Deus ipse suis dilectoribus possidendum fruendum-que
pręparauit.
Audiamus igitur (si tale bonum consequi cupimus) Petrum apostolum exhortantem:
2331. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Tales igitur simus, qualibus ista quę dicta sunt, conferri credimus. De peccatis principalibus per septem leprę genera significatis Caput XIIII Porro bonitatem ipsam magis ac magis expetemus, cum peccati quoque mala consyderauerimus. Quicquid legi diuinę aduersatur, quicquid uirtutibus contrarium est rationi-que repugnans, peccatum est. Inter peccatum et delictum quidam discernunt | delictum-que leuius esse aiunt. Id enim delictum dici, cum non
2332. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Tunc autem et capillus mutatur, cum relicto rationis consilio, cuius in capite sedes est, prauę cupidinis affectum sequimur. Nihil autem nequius | quam quos imitari debemus, eis inuidere uelle. accidia Alterum leprę genus florere dicitur | ac totum quidem corpus a capite usque ad pedes occupare | quę tamen munda esse putatur, nisi caro uiua apparuerit. Hanc equidem mentis torporem esse reor | et ad ea persoluenda quę tenemur ociositatem atque ex tedio neglectum, quod uitium accidiam appellant.
2333. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] siue subruffa | et carne reliqua humilior pressior-que, pili etiam in candorem uersi. Hulcus in carne auaritiam esse existimo, cuius uulnus tunc obductum uidetur, cum auarus adeptus est quod concupierat. Cęterum quia nec adepto satiatur, nondum sanatum uulnus cicatrix inęqualis ac discolor ostendit. Et quoniam ille nulla copia contentus in superfluis parandis cumulandis-que laborat semper, pilos habere dicitur qui sunt superflua corporis. cicatrix autem alba delectationem in acquirendo indicat, ruffa ardorem in concupiscendo. Fornicatio
2334. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quid est lepra ista | nisi libidinis igne succensa appetitio? quę tunc quidem sanatur, quando uel explet legitimo matrimonio auiditatem | uel coercet excolendę castitatis gratia. Sed si pristinę uoluptatis recordatio labefacere ac mutare coeperit propositum | nec iam meretricari erubuerimus, cicatrix suscepit inęqualitatem cutis et coloris pilorum-que mutationem. Conuersa est enim in candorem carnalis delectationis | et in rubedinem inflammatę auiditatis | et in lepram
2335. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] flauus solito-que subtilior | Lepra inquit capitis et barbę est. Caput et barba gulę contigua sunt. non inepte igitur lepram hanc ad crapulę uitium referemus. Quoties per ingluuiem impotes rationis facti fuerimus et iam nec lingua suum implere officium ualuerit, capitis ac barbę lepra erit. Non capitis et barbę Aaron, in quibus est benedictionis diuine unguentum, sed capitis et barbę eorum quibus manna fastidio est | et Aegyptię carnes uoluptati. Capillus autem flauus, qui meretricibus conuenit, gulosorum impudentiam designat. quorum
2336. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Aaron, in quibus est benedictionis diuine unguentum, sed capitis et barbę eorum quibus manna fastidio est | et Aegyptię carnes uoluptati. Capillus autem flauus, qui meretricibus conuenit, gulosorum impudentiam designat. quorum temeritati nihil obstat, quin semper obscoenum ac turpe aliquid dicant aut faciant. Tunc uero extenuatur capillus, cum bona animi per luxuriam consumuntur. Locus autem leprę ubique humilior prędicatur, quia in ea parte uirtus animę deprimitur, in qua peccatur, non in qua non peccatur. potest enim fieri, ut aliquis
2337. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] color est in uertice. cum de bonis corporis atque fortunę gloriatur, rubedo quę corporeis conuenit, sedet in capite. Et quia caluitio deforme sit, utpote capillorum ornamento uacuum, innuit nobis | nihil esse honesto uiro indecentius | quam inanis ac superba suimet iactatio. Ira Septima uero ac suprema istarum, quę in Leuitico simul tractantur lepra | non hominis esse dicitur sed uestimenti. Vestis linea inquit siue lanea, quę lepram habuerit in stamine atque subtegmine | aut certe
2338. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] gloriatur, rubedo quę corporeis conuenit, sedet in capite. Et quia caluitio deforme sit, utpote capillorum ornamento uacuum, innuit nobis | nihil esse honesto uiro indecentius | quam inanis ac superba suimet iactatio. Ira Septima uero ac suprema istarum, quę in Leuitico simul tractantur lepra | non hominis esse dicitur sed uestimenti. Vestis linea inquit siue lanea, quę lepram habuerit in stamine atque subtegmine | aut certe pellis uel quicquid ex pelle confectum est, si alba uel ruffa macula fuerit, infecta
2339. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] insipientibus et similis factus est illis. Lepra hęc in stamine est et subtegmine. quia iracundus et intus furore ęstuat | et foris petulanti ore rixatur. Color albus Quoniam autem ubique color albus ac ruffus leprę tribuitur, quęri potest, quomodo albedo peccato conueniat, cum pręsertim Ecclesia in Canticis nigram se prius fuisse fateatur cum erraret, deinde formosam, cum credens Christo sponso iuncta esset. qua ratione igitur lepra candida est uel ruffa? Sed quia uel
2340. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] impugnatur. pallor et rubor in maculis est. quia hi quidem fidelibus inuidendo liuent | atque irascendo inflammantur | sed ueritate uicti eisdem tandem cedunt. atque ita reliquis orthodoxis inferiores inueniuntur. Recte itaque sacerdos lapides in quibus orta est lepra, errui ac proiici iubet | et parietes radi, ut omni prorsus ablata errorum spurcicia nec maculam habeat Christi sponsa | nec rugam. Non ante pullulare coeperunt hęreses | quam disseminatum est Euangelium | nec ante lepra hęc iussa est obseruari caueri-que | quam filii
2341. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ita omnem anime decorem corrumpit peccatum. atque hoc solum malum est, quo illa lędi perire-que possit. Nunc tandem unde digressi sumus, eo reuertamur. ut aliam quoque peccatorum differentiam explicemus | ac postremo, quę ex illis incommoda oriantur inquiramus. De peccatorum differentia. Caput XV Quędam peccata ita leuia sunt ac minuta, ut his carere omnino non possimus. et
2342. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] aliam quoque peccatorum differentiam explicemus | ac postremo, quę ex illis incommoda oriantur inquiramus. De peccatorum differentia. Caput XV Quędam peccata ita leuia sunt ac minuta, ut his carere omnino non possimus. et quia ueniam facile impetrent, a nonnulis uenialia nuncupantur. Hęc quidem a regno Dei non excludunt, aditum tamen ad illud tandiu impediunt, donec expientur. Nihil enim inquinatum illuc intrabit. Sed nunc de illis duntaxat
2343. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] aut si commissa fuerint, poenitentię doloribus extenuari purgari-que. alioquin ad ęternum interitum compellent non poenitentem, tanto acrius puniendum, quanto delinquendo ab equitate recessit longius. Etenim ex his quoque quę perniciosa sunt, aliud alio execrabilius iudicatur | ac proinde maiore dignum supplicio poena-que acerbiore mulctandum. Quodcunque autem peccatum leuiorum modum excesserit, mortiferum erit. ideo in Scripturis dicitur peccatum ad mortem; non ad mortem hanc omnibus communem, sed ad illam quę propria damnatorum est. quę utique illos quos
2344. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et quę per Spiritum Sanctum facta sunt, impie ad diaboli potestatem refert, huius culpa irremissibilis esse decernitur. Non quia poenitentibus aliquid non remittatur, sed quod sic peccanti ad poenitentiam conuertendi se facultas denegatur, ueluti indigno Dei gratia qui sciens ac prudens Deo ausus sit aduersari | et iam cognitam sibi ueritatem linguę petulantia polluere | tanto-que se sacrilegio sponte astringi. Illos quoque in inferno magis plectendos credimus, qui credentes | euangelicis-que instructi doctrinis delinquunt |
2345. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] igitur infelicitas est, ut homo a Deo factus, ad imaginem Dei creatus | ei-que in filium adoptatus nequissimi demonis mancipetur seruituti | ipsum-que habeat patrem, tanta cura diligentia-que adhiberi debet, ut crimen quod huiusce mali causa existit, caueatur ac uitetur. Illis enim qui hoc contempserint | et post peccatum ad poenitentię remedia non recurrerint, nihil reliquum erit, nisi ut ad suplicia nunquam finienda damnentur | audiant-que omnium terribilium maxime expauescendam Iudicis uocem dicentis: Ite, maledicti, in ignem
2346. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2347. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Radix omnium malorum est cupiditas. Omnibus autem malis istis carebit, qui tribus illis, a quibus cuncta gigni credimus, carere studuerit. Obtrusis quippe fontibus riuos deficere ac siccari necesse est. Desinent fluere uitia, cum unde fluant non habuerint. Recide truncum, et rami morientur. A uoluptate, ambitione, auaritia procul esto, et nullam causam habebis inique aliquid improbe-que patrandi.
2348. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] in Euangelio dicuntur,
sed de operibus ex intentione animi profectis.
2349. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2350. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ipsa punietur. Qualis cuiusque in anima affectus fuerit, talia edet et opera. Intimo prius cordis morbo medicina est adhibenda, ut in cute inde nascentia hulcera curentur. Interiora si sana fuerint, ea quę foris sunt pulchre ac probe se habebunt. De quinque sensibus. Caput XIX Et quoniam sensus nostri uię sunt, per quas illa, quę animę bonum corrumpunt, intus penetrare solent, quali custodia
2351. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uiderunt, et audire quę auditis et non audierunt. Relinquamus igitur cum uitiis terrenas uanitates | et non lacte sicut paruuli, sed sicut perfecti solido cibo utamur, exercitatos (ut Apostolus ait) sensus habentes ad discretionem boni ac mali. Hoc est in bonis operibus quotidie se exercendo, mala autem fugiendo | eorum-que cupidini semper nobis aduersanti repugnando. Siquidem sensus nostri (ut diximus) semitę sunt | a sede animi per corporis foramina patentes. per has hostes
2352. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Tactus
Omnibus autem aduersariis istis eorum-que similibus uiam tactus
patefaciens,
quicquid per alios sensus affectauit,
id per se tandem opere complere maturabit.
et tunc demum animus ipse perditę uitę conscientia pulsatus cum
Hieremia queri poterit |
flens-que ac lugens exclamare:
2353. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2354. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] atque tuendi sensus erunt. De uisu. Caput XX Vt ergo mundos habeas oculos mundi pulchritudinem immensitatem-que intuere | et eius opificem ac gubernatorem Deum intellige | mirabilium-que operum lauda magis mirandum autorem. Si uenustę mulieris forma occurrerit tibi, tunc cum Propheta Deum deprecare: Auerte oculos meos, ne uideant uanitatem. quod si illa suum in
2355. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] | et animę pati detrimenta. cum potius animę salus per corporis labores castigationes-que conquirenda sit, per ieiunia, per uigilias, per scribendi, legendi, orandi | alios-que adhortandi fatigationes. Operariis quippe impigris ac solicitis opus est patrifamilias in uinea sua excolenda, non ociosis et oscitantibus | et qui fructum capere negligunt, dum florum foliorum-que luxuria delectentur. Quę ergo spiritui conducunt, illa audias. quę autem
2356. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dicitur:
2357. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quarum suauitatem quisquis conceperit, aliarum rerum omnium fragrantiam facile contemnet, immo nefas putabit opobalsamum uel myrrham uel stacten uel casiam uel nardum, uel quęuis alia odoramenta olere, cum magis eum, qui cęlo dignus esse cupit, spernere terrena | et uirtutum ac sanctimonię odore fragrare oporteat. Quem si assecutus fuerit, quicquid naribus gratissimum suauissimum-que esse creditur, prę illo nauseam putabit. In cęlo enim, quo ille
2358. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] esse creditur,
prę illo nauseam putabit.
In cęlo enim,
quo ille properat,
non est Engadi uicus balsami ferax,
non Sabea regio thuris abundans,
non preciosorum unguentorum mater Arabia,
sed quod his longe redolentius ac suauius habetur |
diuinę pręsentię indicibile odoramentum |
et cunctis animę sensibus nunquam defutura dulcedo,
Apostolo dicente:
2359. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Deus suis dilectoribus contemptoribus-que uoluptatis. Percurre speculatione mentis sanctorum uitam, et si inueneris, quod per multas tribulationes oportuit illos intrare in regnum Dei, impossibile esse crede, ut uoluptarii ac delicati, nisi poenitentiam agant | et mores mutent | et laboribus magis | quam ocio luxuria-que delectentur, eo possint conscendere | et de temporalibus deliciis repente ad ęternas transire. De gustu Caput XXIII
2360. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sustentasse, nihil coctum comedisse. Alios herbis crudis radicibus-que contentos fuisse. Alios uero per biduum, per triduum, per dies plures nihil degustasse. Non hoc dico ut cibis ac potu a Deo creatis uti nefas putem, sed ut eos qui carnibus etiam uino-que uictitant, ab ingluuie mortifera compescam. Vescere igitur alimentis ab Ecclesia non interdictis uinum-que dilutum bibe, non tamen ad uoluptatem, sed ad corporis
2361. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] incendium flammę ualidioris,
quod te ad interitum usque exurat concitabis.
Hoc autem exitium ne tibi contingat,
audi sapientissimi Salomonis pręceptum,
et quod docet experto crede.
malum enim in quod ipse incidit,
alios cauere iubet ac de muliere loquens:
2362. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 505 | Paragraph | SubSect | Section]
quem ille toto corpore dolorem excepit mente reuolue.
Cerne coronatum spinis caput,
manus pedes-que clauis cruci confixos,
latus lancea uulneratum,
cuncta denique flagellis contusa membra.
Ac ne iam grandioris ętatis eam arctam uiam ingressum dicas,
audi ipsum in psalmo confitentem:
2363. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] existimaret |
et ut in Exodo habetur,
diceret:
2364. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uiolentior in animantibus affectus, nullus insuperabilior. Assidue cum illo pugnandum est. et si sępius uiceris, periculum est ne postremo uincaris. Quanto autem difficilior uictoria, tanto et uictorię remuneratio maior ac pręstantior. Nunc ergo non incongrue referenda incidunt, primo castitatis pudicicię-que bona, deinde contrarię libidinis mala, ut his deterriti, illis allecti pertinacius in proposito persistamus uirtutis.
2365. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] atque soluti distantiam docere uolens: Qui sine uxore est inquit | solicitus est quę Domini sunt, quomodo placeat Deo. qui autem cum uxore est, solicitus est quę sunt mundi, quomodo placeat uxori, et diuisus est. Et mulier innupta inquit ac uirgo cogitat quę Domini sunt, ut sit sancta corpore et spiritu. quę autem nupta est, cogitat quę sunt mundi, quomodo placeat uiro. Quantum igitur pręferenda sit uiduitas matrimonio, continentia nuptiis | ipsa
2366. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] liberius atque syncerius Deo seruiant,
beati esse dicuntur.
Mulier inquit alligata est legi quanto tempore uir eius uiuit.
quod si dormierit uir eius,
liberata est a lege |
cui uult nubat,
tamen in Domino.
Beatior autem erit,
si sic permanserit secundum meum consilium.
Ac ne consulentem contemneres,
continuo subiunxit:
Puto autem quod et ego Spiritum Dei habeam.
2367. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] discipulo pręcipit dicens: Viduas honora, quę uere uiduę sunt. Has etiam qualiter se gerere debeant instruens ait: Quę autem uere uidua est et desolata, speret in Deum | et instet obsecrationibus et orationibus nocte ac die. Nam quę in deliciis est, uiuens mortua est. Illas ergo quę delicias mundi, ut Christum lucrifacerent spreuerunt, et reuereri | et si indiguerint, Ecclesię alimentis mandat sustentari. Honor enim in Scripturis non solum
2368. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
non spiritui seruire sed carni.
cum scriptum sit:
2369. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Anna
Anna in Euangelio Phanuelis filia,
et ipsa amisso uiro perpetuam uouerat castitatem.
qualiter autem eam conseruarit,
euangelista declarat dicens;
2370. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Neque enim coram Hymeneo uel Thalassio inter se pepigere,
ut uana solebat gentilitas,
sed ut decet fideles,
Deo uero inuocato Christo-que teste et Ecclesia.
Nihil magis ratum esse debet |
quam quod his accitis ac pręsentibus pie iuste-que fuerit promissum.
Deinde idem Apostolus paucis uerbis multa complexus:
2371. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] obseruetur in ueritate, et hoc quidem ex consensu. ut enim se contineant coniugati, non alterius arbitrii est, sed amborum. De conivge eligenda. Caput IX Vt autem concorditer ac sine quęrela procedant nuptię, par conditio quęrenda erit in coniuge generis atque fortunę. Iurgiorum causa esse consueuit disparilitas. Iccirco uir nobiliorem se aut opulentiorem non ducat, ne pro uxore patiatur dominam. Mulier quoque plebeia et uulgaris parum-que dotata non
2372. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] esse aiunt | nec nimis deformem, ne uel hanc habeas despectam | uel illam suspectam. Ea ergo placeat, cuius media inter istas erit species. ut nec multos allicere | nec tibi non grata esse possit, ac proinde utriusque uestrum et pudicicia tutior maneat | et animus omni sublata suspicione tranquillior | et ad mutuam propensior charitatem. Neque enim illi concorditer queunt pacifice-que uiuere, qui inter se de connubii fide dubitant | et
2373. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] omni sublata suspicione tranquillior | et ad mutuam propensior charitatem. Neque enim illi concorditer queunt pacifice-que uiuere, qui inter se de connubii fide dubitant | et zelotypię uitio uel maritus mechum | uel uxor pellicem imaginatur ac timet. De filiorvm edvcatione familiaqve regenda. Caput X Post hęc optimos habere liberos gloria est parentum.
2374. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cupidinis fomenta? amatorias missitare tabellas, delinificis blandiri uerbis, nutu nictu sibilis allicere, comere caput, uestimenta componere, fores obsidere aliorum, ludis interesse, choreis cantibus sonis iocis diem consumere, modis omnibus effoeminari ac mollescere? Quorsum etiam tot ornandi corporis instrumenta: speculum, pecten, uolsellę, calamistrum, discernicula, bullę, crepitula, segmenta, inaures, monilia, armillę, anuli, reticulę, uittę, margaritę, lapilli, quę enumerare nedum ęstimare
2375. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] mangonum-que linitiones? Quid hoc est | nisi propriam pudiciciam prostituere | et uim inferre alienę? et nullum omnino obscoenitatibus modum imponere? Mittite ista quęso, qui tam insipienter excidistis, et ad mentem reuersi tandem aliquando cogitate, an tanti sit breuis ac momentanea corporis uoluptas, ut propter illam uel bonum infinitum castitati propositum contemni debeat | uel infinitum malum impudicicię paratum non timeri? Cogitate inquam quę secutura sunt, ut his quę instant libentius abstineatis. Haud facile
2376. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] libentius abstineatis.
Haud facile pręsentibus delinitur,
qui quotidie pensitat futura.
De triplici elemosinarvm genere.
Caput XII
Satis ista de castitate ac pudicicia |
nunc magis proximam charitati uirtutem explicabimus,
erga egenos liberalitatem.
Domini nostri,
cuius omnia sunt,
pręceptum est:
2377. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
facile patebit.
Illa autem inutilis est elemosina,
qua non Dei sed hominum gloria quęritur,
quę scilicet non in occulto conscientię fit,
ut ei placeat qui uidet in occulto,
sed in publicum profertur,
ut uulgi potius captet plausum |
ac fauorem sibi conciliet spectatorum.
Ait autem Dominus:
2378. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
et Iacobi apostoli sententię adhęrere incipe dicentis:
2379. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sustentamentis,
quibus indigebant.
De his igitur pręcipua cura tibi sit.
ut cum erga uitę pręceptorem liberalis munificus-que fueris,
multorum saluti consulas,
qui eius doctrina et institutis erudiuntur ac proficiunt.
2380. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
ut appareat |
optare se ne ueniant quos inuitarint.
uelle-que uideri,
sed non etiam esse hospitales.
Hi uero qui peregrinum,
ut apud ipsos maneret,
coegisse dicuntur,
cognoscere meruerunt Iesum |
et caligine oculorum ac mentis detersa resurrectionem eius lęti uidere,
quem lugebant crucifixum.
Ad hęc in Exodo est pręceptum:
2381. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] mater hominis matri infirmę ministrauit,
nec te pudeat inferiores tua non solum ope,
sed etiam pręsentia consolari.
Captiuos quoque et in uinculis coniectos redimere,
debitoribus ęs alienum condonare,
iniuste oppressos tueri ac defendere pii atque liberalis hominis officium est.
2382. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et causam quam nesciebam | diligentissime inuestigabam. conterebam molas iniqui, et de dentibus illius auferebam predam. Postremo aliorum tristitiam consolatione releuare, mortuos qui non habent unde funerentur, tua impensa efferre ac sepelire | ad eandem pertinet uirtutem. Qua pręditus Tobias, cum in Assyria captiuus teneretur, in eos qui secum capti erant, benignitatem exercuit, uerbis consolando, rebus iuuando | et eos qui diem suum obiissent, mandando
2383. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Qvantvm pavperi sit largiendvm. Caput XIV Tantum tribuendum quantum pauperis indigentia postulat. Tantum uestium da ne algeat, ne nudus incedat. Tantum cibi ac potus imparti ne fame siti-que laboret. Non beneficium est plura donare, sed nequitię irritamentum. Vestis delicatior excitat arrogantiam. Victus abundantior nutrit luxuriam. Prospiciendum erit igitur ne copiosius tribuas | quam
2384. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uolo et non sacrificium.
2385. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Qui ergo in proximos misericordes extiterint,
in hostem uictores erunt |
et Deo protegente terrę maris-que discrimina tuti pertransibunt.
Pro ęgrotantium quoque sanitate |
ac pro delictis mortuorum elemosinarum liberalitas utilis habetur.
2386. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Porro pro defunctis elemosinas facere |
ex consuetudine religionis christianę est.
2387. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Iudę Machabei principis uiri ac multa in Deum pietate insignis. Ille enim collatione facta duodecim milia drachmarum argenti misisse Hierosolymam dicitur pro delictis eorum qui in pręlio ceciderant offerenda. Et, sancta inquit ac salubris est cogitatio | pro defunctis orare, ut a peccatis soluantur. Nunc quanta uis atque potestas elemosinę sit memoremus, non nostra pręsumptione usi, sed autoritate instructi diuina. nequis aliter sentientium
2388. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ęternas-que opes capiamus,
primo ueritatis cognitione opus est |
ueri-que confessione,
deinde ut delicta nostra expientur,
et qui prius peccatis grauabamur,
bonis actionibus proficiamus.
Hęc autem omnia pręstare poterit fidelis ac syncerę mentis elemosina.
2389. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Hinc est pręceptum illud Salomonis:
2390. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] nihil penitus habes quod inopi largiaris ita miserię eius condolescas, ut daturus esses si haberes. et pro beneficio computabitur pietas miserantis | multum-que proderit offerre uoluntate, quicquid non poteris opere. Consummata uero ac perfecta elemosina est, ut cuncta simul distribuantur, ne semper in erogando occupetur animus | potius-que attendat ut illum imitetur, qui cum diues esset, factus est pauper, ut nos diuites faceret in regno suo cęlesti, cum terrena contempserimus.
2391. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] alius odio, alius alio flagitio | et in tanto animarum periculo taces, obmutescis, hiscere non audes | et illos duntaxat perituros prędicas, qui decimas non soluerint, qui debitas ecclesię tuę pensiones in tempore non attulerint | et eidem legata interuerterint. perinde ac si non sit aliud peccati genus quod perdat homines, quam istud in quo opulentia tua patitur detrimentum. Cum tamen iis qui egestate premuntur, non solum quod debent, remitti debeat, sed etiam de rebus quas affatim collegisti, quantum opus est impendi.
2392. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Negociator
Execranda et negociatorum auaritia,
qui nec foenore abstinent |
nec merces adulterare timent.
pondere quoque et mensuris fallunt,
alia statera uendentes,
alia ementes.
neque eos poenitet aut pudet dolo ac fraudibus niti ut lucrentur.
Aduersus istos iratus Dominus per Micheam prophetam uociferatur et ait:
2393. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Denique minatur facturum se,
ut congregatę tanto flagitio opes fiant hostibus in predam |
et ipsi opum domini in captiuitatem.
Horum etiam in Amos propheta dolos ac malignitatem detegit dicens:
2394. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et aperiemus frumentum, ut minuamus mensuram | et augeamus siclum, et supponamus stateras dolosas, ut possideamus in argento egenos | et pauperes pro calciamentis | et quisquilias frumenti uendamus? Ac ne frustra talia obiecisse uideatur | iurat quod lugebunt | et dolore supplicii persoluent, quod cum delectatione lucri perpetrarunt. De vana divitvm spe. Caput XVIII
2395. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] impensis plebes tute degunt, ab hostium iniuria proteguntur, in rerum uite necessariarum copia conseruantur. Quemadmodum autem communi utilitati exposita esse debet principis opulentia, ita et priuatorum diuitię adiumento sint egestati alienę. Alioquin et ipsi diuites egebunt ac miseri erunt. Quid enim illo miserius, qui inops uirtutis est? qui cum diues sit meritis caret liberalitatis, quę beatos efficiunt. et auaritię uel luxurię grauatur uitiis, quę mergunt in profundum.
2396. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
inquirentes autem Dominum |
non minuentur omni bono.
In Ecclesiaste Salomon ait:
2397. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Sed et hoc quidem minus mirum quando iam nec aris nec templis Deo dicatis parcitur. Nostra ętate contigit | christianorum ecclesias a christianis prophanari, aurum argentum-que Deo consecratum per uim auferri. perinde ac si aduersus Deum, et non tantum aduersus homines bellum gereretur. quasi uero non idem Christus sit illorum qui oppugnantur et eorum qui oppugnant, cum utrique eius qui unus est nomine censeantur .
2398. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Quod si quando opum studiosi ad ecclesiam conueniant,
corpore in templo sunt,
animo in foro uersantur |
totus de mercemoniis sermo est.
et dum recitantur Dei uerba,
illi de nundinis inter se colloquuntur,
digni Domini flagello eiicientis eos ac dicentis:
Domus mea domus orationis est |
vos autem fecistis illam speluncam latronum.
2399. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Diuitum pręterea uitium est |
aliis inuidere,
inani gloria duci,
pro beneficio gratiam non referre,
mendaciis niti,
mortis recordatione contremiscere |
nec tamen ideo fieri meliores.
Inuident ditioribus,
immo et ęqualibus.
ut-que alios opulentia superent,
foenore ac rapinis rem quęrere fas putant.
His psalmista imprecatur dicens:
2400. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] foenore ac rapinis rem quęrere fas putant.
His psalmista imprecatur dicens:
2401. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] iniuria
defendisset. Non perpendebat Nabal quid de se meritus esset Dauid,
dum nequid de opulentia sua minuatur timet. Ideo-que illos qui a
Dauide missi fuerant, non solum uacuos rebus dimisit, sed etiam cum
probro repulit.
Ac fere tales diuites sunt: siquid offers, libenter accipiunt, siquid
repetis indignantur.
De his in Ecclesiastico dicitur:
2402. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] radix enim omnium malorum est cupiditas. Quam quidem appetentes errauerunt a fide | et inseruerunt se doloribus multis. Ad divites exhortatio. Caput XX Respicite igitur ac perpendite diuitiarum mala diuites, et iam non ad luxuriam his utimini, sed ad liberalitatem. Si diuitię affluant nolite cor apponere, si desunt nolite concupiscere. Quę-nam stulticia est id appetere, quod neque seruos
2403. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] tuarum. Omnia subiecisti sub pedibus eius, oues et boues uniuersas, insuper et pecora campi, uolucres cęli et pisces maris, qui perambulant semitas maris. Vt autem omnia subiecta essent homini, intelligentia ratione sapientia et cogitationum interprete lingua eum insigniuit | ac sibi in parte similem reddidit. Eidem leges pręcepta-que dedit, per quę ueram ęternam-que beatitudinem consequi posset | de terra translatus in cęlum, de corruptione ad incorruptionem, de mortalitate ad immortalitatem. ICXC Atque etiam ut post
2404. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ipsi melius quam nobis nota est inopia nostra, nihil aliud exigit, nisi ut in eum credamus, ei seruiamus, eius mandatis legibus-que pareamus. Hoc si pręstabimus, neque benefecisse nobis illum poenitebit | neque ea quę pollicitus est pigebit exhibere. ac tanto quidem libentius hoc faciet, quanto nos magis in impartienda proximis nostris humanitate exerceri uiderit. Is enim proxime ad similitudinem eius accedit, cui potissima cura est operum charitatis.
2405. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sed tanquam creditori. Et si reddidero, gaudebo me ab illius beniuolentia esse solutum, qui dignus est odio. Alia quoque causa est accipiendi beneficii etiam ab impiis. cum uidelicet eo accepto datur facultas benefaciendi bonis ac iustis. Sic Ioseph accepit a pharaone, sic Daniel a Nabuchodonosoro. non hoc quidem ut ipsis gratiam deberent, sed ut suis prodessent. De beneficiis reddendis. Caput
2406. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] qui ut charitatem seruarent, semper munifici liberales-que fuerunt. Is autem qui in beneficiis compensandis dati accepti rationes dispungit, nec liberalis profecto | nec gratus est, sed cupiditati seruiens negociator | et terrenis tantum ac perituris inhians bonis, non ad cęlestia animum intendens et ęterna. Virtute autem contentus esse debet | et non suum sed alienum respicere commodum | tam ille qui confert beneficium, quam qui gratiam refert | atque uterque
2407. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ad beatiora quam est mortalium habitatio loca transportaretur.
Noe
2408. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] beneficia testantur. Ad eum primogenita fratris Esau transferuntur, dicente Domino: Iacob dilexi, Esau autem odio habui. Cum obdormisset, scalam uidit a terra ad cęlum extentam | et in ea angelos ascendentes et descendentes | ac Dominum cacumini innixum. qui terram in qua quiescebat ei promisit | regnum-que eius longe late-que diffundendum prędixit. Inde ille parens efficitur duodecim liberorum, qui duodecim tribubus nomen dederunt | coeptus-que est uocari Israhel, hoc est, Deum uidens. et,
2409. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] accommodata.
De gratis erga devm in testamento novo.
Caput
2410. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] primi hominis culpa clausum,
per ea demum quę Christus passus est,
nobis fuisse reseratum?
2411. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uiduas uero perpetuam continentiam custodientes fuerunt | Anna, Paula, Galla, Melania, Monicha | et alię plurimę. Talium uitam mores-que sequatur oportet, qui cumulatissimam Deo gratiam cupit referre | ac post relatam ab ipso suscipi et immortalitatis gloria in cęlestibus uestiri. Proponamus nunc ingratorum exempla. ut quos pręmia ad uirtutem parum excitant, saltem poena a uitiis auocet.
2412. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] erant.
ut his quę terra proferret uescerentur .
et simul ligna,
lapides,
metalla,
ignem quoque et aquam,
tellurem et aera in usum uitę necessarium haberent.
Merito igitur malis mancipati sunt,
cum talem ac tantum benefactorem offendissent.
2413. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uel quoties a periculis erruti, a cladibus protecti? Moyse orante (ut ante diximus) uictus est Amalech; buccinis clangentibus Hiericuntis moenia corruerunt; Iosue inimicos persequente lapidibus pluit de cęlo super fugientium ceruices, ac ne noctis interuentu elaberentur, sol et luna motum suum continuerunt. Nulla unquam fuit longior dies | quam ista in qua quinque regum Cananeorum prostratus est exercitus. Balaam pręterea prophetes asinę loquentis uoce prohibitus est eis maledicere, et pro maledicto induxit super
2414. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et hoc quidem quia legi diuinę aduersantes usurpare sibi sacerdotium nitebantur. Vide tamen inconsultam uulgi audaciam. nihil his quę acciderant territi Moysen et Aaronem nimis procaciter incessebant, perinde ac si ipsi eos qui perierant interfecissent. Mox igitur ambobus his ad tabernaculum confugientibus incendium repente illatum uastare coepit proteruos. Quatuordecim milia ex eis et septingentos concremauit. Omnes tunc perissent, ni Aaron iussu Moysi stans inter mortuos et uiuentes Deum
2415. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Moysen et Aaronem minaciter impetere ausi fuerant. Post hęc profecti de monte Hor per uiam quę ducit ad Mare rubrum pertesi itineris laborem rursum reclamant. sed neque hoc fuit illis impune. Ignitorum serpentum ictibus percussi moriebantur. Hinc tandem humiliatis ac ueniam poscentibus | Moyses Domino iubente serpentem ex ęre formatum suspendit in ligno, quem uulnerati aspiciendo conualescebant. (crucifixus) ICXC Id autem portendebat, quod olim in Christum crucifixum credentes a
2416. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] iterum altero congressu octodecim milia. et ipsi enim offenderant suis uiribus magis quam Dei auxilio freti. sed tertio tandem certamine de Beniamin periere uiginti quinque milia. oppidum eorum Gabaa incensum, in quo obsessi erant. idem-que factum reliquis urbibus ac uicis tribus huius. Ista de Iudicum libro summatim perstringendo protulimus. quę sequuntur, Regum continet historia. Mala decem tribvvm. Caput VII
2417. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uastauerunt Assyrii.
2418. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] in captiuitatem uirtutem eorum et pulchritudinem eorum in manus inimici. et conclusit in gladio populum , et hęreditatem suam spreuit. denique facta est, quam prophetę prędixerant, transmigratio Iudeę in Caldeam | ac tanta prophanę gentis ingratitudo tales quidem poenas dedit. quę si solę proponerentur | et nulla futura esset in inferno, quis adeo temerarius est, ut audeat esse in Deum ingratus?
2419. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] odium, ut ne tunc quidem ad poenitentiam tanti sacrilegii mollescere quiuerint, cum illo in cruce pendente | sol obscuraretur, terra tremeret, sepulchra aperirentur, templi parietes dissilirent, saxa frangerentur. Nam depositum quoque ac sepultum custodiri iusserunt. cum-que ipsi custodes perendie reuersi eum a mortuis resurrexisse testarentur, pecunia data redemerunt mendacium, ut rursum hi falso assererent, se uidelicet nocte pręterita dormientibus clam uenisse Discipulos | corpus-que
2420. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] missus est uobis, et ille qui misit, miserebitur uestri. Hic enim qui missus est, Dei uerbum est, Dei sapientia est, Dei uirtus est. negat talia esse in Deo qui Christum negat. Carnem animam-que hominis assumpsit, ut pro hominibus pati ac mori posset. Itaque non inuitus sed uolens crucem sustinuit, ut suo sanguine a peccatis credentes lauaret morte-que redimeret. (!) Agnoscite beneficium et confitemini Christum. Venit enim uos | non de manu regis Babylonis,
2421. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quippe beatitudinis in Christo spe firmati tyrannis fortiores erant: occidi poterant, cogi ne Christum confiterentur, non poterant. Felices nunc hi, qui ut qualem possunt pro beneficiis Deo gratiam referant, Christo seruiunt, Christum adorant, de Christo die ac nocte cogitant, Christi pręcepta totis uiribus exequi contendunt | et contemptis terrenę luxurię deliciis post eum currere nunquam desistunt. Sed ne solos Iudeos accusasse uideamur, nostrorum quoque in Christum infidelitas (ut alia
2422. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Machumetus. (!) Sola quidem adhuc Machumetana heresis extat, et uiribus aucta | sęuit in Christianos, ut qui Christi sunt, calamitatum patientia probentur, donec et illa sua corruat impietate ac dissoluatur. Quemadmodum autem Iudeorum olim fuit in Deum ingratitudo ad idola conuerti, ita nunc nostrorum par flagitium erit | de Christo parum pie sentire. Iudas. (!)
2423. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ingrati sint, qui solo errore delinquunt, quid de te dicam perfide Iuda ? quibus uerbis tuam accusem ingratitudinem? quę maior est quam ut fando exprimi queat. Non solum quę uera recta-que erant, quę salutaria, quę sancta, quę perfecta | a Magistro ac Domino tuo didiceras, uerum etiam in consortium ascitus fueras apostolorum | et tanquam cęteris fidelior apostolicę familię oeconomus factus et loculos habens, ut quę omnibus offerebantur, solus dispensares. at tu (proh nefas!) tantorum beneficiorum prorsus immemor et pecunię
2424. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] animam emisisti. O dirum et crudele mortis genus, nequitię tamen tuę conueniens | tua-que impietate dignum, non magis quia iustum uendideris | quam quod de misericordis misericordia desperaueris. Vtrunque sane inter crimina grauissimum, ac nescio quod maius, nisi quod alterum remitti poterat, si alterum remissionis impetrandę aditum non pręclusisset. Eo igitur tua te perduxit in Dominum ingratitudo, ut pro grauissimis criminibus grauissimas quoque poenas dare credaris in inferno, quo corruisti. Nunc tu is
2425. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dare credaris in inferno, quo corruisti. Nunc tu is quidem suppliciis terres nos, nequid sinistrum de Saluatore nostro sentiendo ingrati simus | et tuis flagitiis ostendis contrarias illis actiones ad gratitudinem pertinere. Gratus itaque erga Dominum ac Redemptorem suum erit, qui non pecuniam ipso, sed ipsum pecunia chariorem habuerit, nihil cum ipso simulauerit, nihil in ipsum impie neque cogitauerit | neque fecerit | et nunquam de clementia Dei diffisus omnem salutis suę spem in ipso sitam fixam-que semper esse curauerit | et
2426. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Christus ut gentibus Euangelium prędicarent, apostolos, quos ipse instituerat, destinauit. Euntes inquit in mundum uniuersum prędicate Euangelium omni creaturę. Veruntamen, qui apostolico isto fungi uoluerit munere, eruditione ac uirtutibus pręstare debet. Alioquin si indoctus fuerit, facile in errorem labetur | et quorum conscientiam curare uolet, magis consauciabit. Discat igitur prius, et postea doceat, et quod uerbis docuerit, operibus comprobet.
2427. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
ut cum fabulam peregerit,
astantium plausu excipiatur ,
sed in ecclesia Dei,
ut postquam piis admonitionibus eos qui libenter audiunt iuuerit,
a Domino capiat mercedem glorię sempiternę.
Impigrum quoque ac solicitum esse decet salutiferę institutionis doctorem.
2428. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Ioannes Baptista
2429. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] illud interpretetur sed secundum spiritum uiuificantem.
Sciat aperire sensus uerborum ambage uelatos |
et in medium proferre |
et ad auditorum emolumenta conuertere.
ut sunt uisa dicta-que prophetarum |
et cerimoniarum ritus ac sacrificiorum |
quę si spiritaliter et per tropologiam non intelligantur,
similia deliramentis anilibus erunt.
2430. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] deliramentis anilibus erunt.
2431. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Iudeorum obstinatione offensi dixerunt:
2432. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] tibi a Domino ad negociandum creditum abscondis in terra,
serue nequam?
cur ocio deditus nihil facis lucri?
quam rationem reddes,
cum ad illum uacuus redieris?
Pastorem te Dominus gregi suo pręfecit,
uides lupum uenientem et fugis |
uides diaboli fraudibus ac dolo multorum corda subuerti,
et negligis.
ciuium tuorum suffodi spiritales domos intueris et taces,
canis mutus non ualens,
immo nolens latrare.
2433. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] (ut Lucas inquit) uariis linguis,
prout Spiritus Sanctus dabat eloqui illis.
Tu quoque o sacerdos,
qui et ante ut disceres quę Dei sunt,
omnem curam operam-que adhibuisti,
et postea ut doceres,
syncero corde feruenti-que in Deum ac proximos charitate pulpitum inscendisti,
si sapienter,
si egregie,
si efficaciter uerba feceris,
nihil tibi arroges,
nihil tuo uel ingenio uel studio plaudas.
totum hoc Spiritus Sancti gratia est,
totum donum Dei est.
2434. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Dominus dabit uerbum euangelizantibus uirtute multa. Igitur quemadmodum uirtus ista (ut in Euangelio est dictum) de Saluatore nostro exibat | et ęgros per tactum uestimentorum eius curabat, ita peccator fidelis ac sancti doctoris uoce in intima cordis contactus ad poenitentiam opera-que uirtutis conuertetur | et animę suę langorem conualuisse sentiet | occulta Spiritus Sancti medicatione. Prędicator quippe medicus animarum est. et cum in homine nihil preciosius habeatur anima ipsa,
2435. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ad uiam sese confert ueritatis. Quid uerbis opus est? experimenta docent, quam sit expediens prędicationes audire. Sępe uidimus his auditis | Iudeos baptismum poscere Christi, seculares uiros ac mulieres religionis uota suscipere | et quę perfectionis sunt, libera uoce profiteri. Prędicationes igitur audiendo homines ex malis boni euadunt, ex bonis meliores, ex melioribus perfecti, et
2436. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] de hominibus dii. Quod si magni emolumenti est patriam obsidione hostili liberari, inimicorum exercitus profligari, regni fines longe late-que diffundi | et auctis tandem uiribus a bellorum tumultu quiescere | tranquilli-que ac pacati status optata felicitate frui, nonne utilius est, ut animę uitiorum oppressę iugo in libertatem uendicentur? ut diaboli potestas uirtutum profectu conteratur? ut caro seruiat spiritui? et homo ipse non aliis, sed quod multo gloriosius est, sibiipsi imperet | sibi-que
2437. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] pati detrimentum, consequens est, ut animę profectus pluris sit | quam urbes debellare, quam terrarum orbem sibi subdere | et omnibus quę ubique sunt nationibus pręesse atque dominari. Adde quod multi reges ac principes, qui ab hominibus honorantur, Deo exosi sint. quicunque autem probe sancte-que uixerit, siue liber | siue seruus, non potest ei non esse gratissimus quidem atque charissimus. Quid autem iuuat | regnis pręsidere, et
2438. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] non abstulerit, certe auferet mors, quę semper propinquior est quam creditur. Cęlestis uero beatitudinis pręmium | perpetuum est et perenne. Nullius minas metuet, qui illud consecutus fuerit, nullos casus formidabit semper-que felix ac beatus erit, quem semel Dominus in suum receperit regnum. Et si ad tantum ac tale bonum per sanctorum doctrinam peruenitur, nulli dubium est , quin super omnia conducibile sit | sanctas in ecclesia auscultare
2439. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] | perpetuum est et perenne. Nullius minas metuet, qui illud consecutus fuerit, nullos casus formidabit semper-que felix ac beatus erit, quem semel Dominus in suum receperit regnum. Et si ad tantum ac tale bonum per sanctorum doctrinam peruenitur, nulli dubium est , quin super omnia conducibile sit | sanctas in ecclesia auscultare prędicationes | et earum institutionibus in uiam dirigi uirtutum. Audisti
2440. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uirtutem.
Hinc idem ait:
2441. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] occupamini, quęrite pium, quęrite sanctum opportunis temporibus uobis monitorem, quo declamante et modestius discatis uiuere | et meliora possitis sperare. Vos quoque qui dono Dei spiritalis doctrinę scientiam estis consecuti, incumbite operi officio-que prędicandi ac docendi. Cogitate quanti apud Deum meriti sit | catholicis fidelibus-que pręceptis erudire indoctos | et uel unum uel alterum Christo lucrari. Quantę etiam dilectionis argumentum | omnes docere, ut omnes uobiscum simul saluentur. Non sit uobis graue | urbes, uicos |
2442. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] In omnem terram exiuit sonus eorum | et in fines orbis terrę uerba eorum. Qui non modo illos qui tunc erant docuerunt, uerum etiam posteros omnes qui sunt qui-que deinde erunt, ad quoscunque scripta illorum peruenerint. Ac nequid ex his quę in terra fiunt sanctorum labore doctorum maius esse credatis, hoc labore fundata est Christi Ecclesia, hoc ędificata, hoc permanet et aduersum hereses inuicta | et aduersum uitia immobilis.
2443. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quę nunc docemus. Ipsorum profecto qui discipulus non fuerit, non poterit esse utilis pręceptor aliorum. De corporis manvvmqve labore. Caput XIX Quoniam uero prędicandi ac docendi exercitatio ad eruditos tantum pertinet, simplicibus et indoctis eam dabimus exercitationem, quę corporis manuum-que labore constat. Iuuat enim post soluta precationum sacrificia operis aliquid facere, ut habeat mens et cogitatio in quo se occupet |
2444. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] , et his qui mecum sunt, ministrauerunt manus istę. Hunc ergo qui inter apostolos plus omnibus operę impendit in prędicando et scribendo, si sequi in istis non potes, imitare saltem in manuum exercitio ac labore. Sic enim et necessitatibus uitę suę consules | et simul uanis cogitationibus facile dabis repulsam | paratior-que ac promptior ad soluenda precum uota redderis . Nam
2445. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] operę impendit in prędicando et scribendo, si sequi in istis non potes, imitare saltem in manuum exercitio ac labore. Sic enim et necessitatibus uitę suę consules | et simul uanis cogitationibus facile dabis repulsam | paratior-que ac promptior ad soluenda precum uota redderis . Nam quemadmodum uarius cibus appetentiam edendi prouocat | et coena placet in qua apponuntur alię dapes diuersę-que ab illis, quę in prandio fuerunt, ita et
2446. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Veruntamen nequis imprudenter supponat dorsum suum oneri, quod ferre non satis pręualet, pensandę uires sunt | moderate-que agendum. Nemo iumentum suum plus iusto onerat, et si illud uiderit sub fasce gemere | ac titubanti uestigio male incedere, demit aliquid, ut pondus eleuet | et ad mensuram oneratum ire dimittit. Haud aliter tibi de iumento corporis tui faciendum erit. alioquin iumentis quibusdam minus sapere uideberis.
2447. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et saturitas euertit Sodomam, sed etiam ocium. immo tanto nequius ociatur pauper quam diues, quanto minus habet causam ociandi. Diues nempe cum ociosus fuerit, uoluptatibus luxurię-que operam dabit. Pauperi autem necesse erit | furto ac rapinis quęrere unde uiuat, et in alios grassari, ne ipse fame pereat. Longe itaque periculosius est ociositas egentis quam abundantis. Quid pręterea dicam? Frustra illi natura
2448. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2449. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ita uitę longioris | ut pręsentis mortis certa sit? Nullus est enim temporis punctus quo non arctantur uitę nostrę spacia | et quo mors nobis non propior sit . Quid ergo moraris? quid procrastinas? Rumpe tandem somnolentiam istam et expergiscere | ac tam supinę oscitationis tarditatem recte factorum solicitudine discutere festina, antequam rationem uillicationis tuę reddere cogaris. Vel si usque adeo totus obstupuisti, ut uirtutis operibus te parem fore diffidas,
2450. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Sciebat enim | ut iustus et mansuetus Dominus exoretur, ad seruos iustos mansuetos-que spectare. Seruum quippe qui gratus charus-que domino suo fieri desyderat, mores eius imitari oportet. Nam quemadmodum dissimiles inter se dissident ac disseparantur, ita similium summa semper concordia est. et dum paribus nituntur studiis mutua beniuolentia incalescunt. Quod autem humiles exaudiat Deus, per omnes fere diuinę Scripturę historias patet.
2451. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2452. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Verbum caro factum est, et habitauit in nobis. Quid deinde? Et uidimus inquit gloriam eius, gloriam quasi Vnigeniti a Patre | plenum gratię et ueritatis. Qui eius glorię consors esse desyderas, eius humilitatis prius te socium ac participem exhibeas oportet. Non est discipulus supra magistrum | neque seruus domino suo maior, ut exaltari uelit sicut dominus | et humiliari nolit sicut seruus. Hunc autem omnium autorem, omnium saluandorum doctorem ac redemptorem
2453. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] te socium ac participem exhibeas oportet.
Non est discipulus supra magistrum |
neque seruus domino suo maior,
ut exaltari uelit sicut dominus |
et humiliari nolit sicut seruus.
Hunc autem omnium autorem,
omnium saluandorum doctorem ac redemptorem Paulus Philippensibus in exemplum proponens ait:
2454. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] a pastoribus quęrebatur, a magis adorabatur, et tamen ipse contemptibilis et despectus apparere uolebat. Adultus non habuit ubi caput reclinet suum. alienis impensis sustentatus est, alieno usus hospitio. Qui cęlum terram-que fecerat | et quę in eis sunt, hic die ac nocte in laboribus fuit | docendo, sanando, orando. miracula operabatur et latere uolebat. Super asinam sedens intrauit Hierosolymam, cuius sedes cęlum | et terra scabellum pedum erat. Lauit discipulorum suorum pedes, cui angeli seruiebant.
2455. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] abiectius?
Nemo ęquare potest eius humilitatem,
quia nemo habet tantam de qua descendat sublimitatem.
Satis est si uestigia eius obseruantes,
quantum possumus nos humiliter submisse-que geramus. ipso admonente ac dicente:
2456. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2457. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Vbi fuerit superbia ibi erit et contumelia. Necesse est igitur ut elati superbia toruo-que aspectu homines prorumpant in contumeliam et probra et conuitium. Sicut enim nubilosa ac tristis cęli facies raro cum silentio soluitur, ciet tonitrua, cogit micare fulgura, fulmina cum fragore decidere | terram-que imbribus repente inundare, ita uentosę superbię tumor, nisi ratione coerceatur, irarum austros proflabit | et obuium quenque maledictis petulanter
2458. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ad cęlum,
et lata nimis,
expandens ramos usque ad terminos terrę,
foliis fructibus-que referta,
non quod esset,
sed quod tam magnus sibi uideretur.
Et cum prę uiribus imperii sui neminem timeret,
repente corruit.
dicente per angelum suum Domino ac iubente:
2459. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] suum. Alteri enim terrenis negociis dediti auaritię student. alteri nihil magis curant | quam ut fama honoribus-que emineant. ut-que id assequantur, neque homines | neque Deum offendere uerentur. Destituit enim eos ratio, ac ueluti pecora pręsentia tantum aspiciunt | et futura quę ęterna sunt non recogitant. Quod si quid etiam bene fecerint, suę uirtuti non diuinę gratię tribuunt. Contra quos clamat Esaias dicens:
2460. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] humilitatis bonum humanę laudis desyderio corrumpes |
et de uirtute facies uitium.
Nabuchodonosor
2461. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Mach. 2 9 Antiochus Epiphanes et ipse in Deum blasphemus | ira-que tumens minabatur urbem Hierosolymam supra Iudeorum corpora diruiturum se | et quę habitantium erat locus, facturum ut sit cęsorum sepultura. mox uiscerum dolore correptus | ac toto tabefacto corpore sero poenitens | ęquum esse ait, ut homo mortalis Deo immortali sit subiectus. talia fatus uita decessit, de dolore traductus ad acriores gehennę dolores | inferorum-que supplicia.
2462. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Sedens enim pro tribunali dum concionaretur, magno plausu exceptus dicentium | non humana uerba sed diuina de ore eius fluere, non egit gratias Deo, sed laudem illam totam sibi uendicauit, quod Deo conferendus uideretur. ob hoc ab angelo percussus uermibus scaturire coepit | ac tam infelici exitu is qui sibi felicissimus uidebatur, uitam obiit, adhuc deterius ab immortali uerme in inferno carpendus quam a quibus consumptus est. C. Cęsar Gaius Cęsar (ut Iosephus refert) cultum sibi tanquam Deo exhiberi iussit,
2463. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fugę persequentibus inimicis |
uel triduanę pestilentię.
Qua electa septingenta milia uirorum,
qui eius ditionis erant,
morte consumpta sunt.
Lugenti et in humilitate supplicanti uenia tandem data.
cessauit-que internicio ac uastitas plebis.
Hinc ille gratias agens dixit:
2464. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2465. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Non itaque pius sed impius est habendus,
qui domini transgreditur legem,
ut seruo indulgeat et blandiatur,
magis-que hominem offendere metuit,
mortalem,
fragilem,
caducum,
quam Deum immortalem,
ęternum,
omnipotentem,
omnium quę ubique sunt opificem,
omnium dominum ac moderatorem.
2466. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uxore quid liberis in uita charius? legimus tamen illos qui de Babylone cum Esdra sacerdote postliminio redierant, cum didicissent ex lege diuina non licere sibi alienigenis mulieribus copulari, cum illis quas duxerant, diuortium fecisse | ac de ipsis genitos abdicasse. Vincere enim debet omnem erga alios amoris affectum sola Deo parendi atque obsequendi sedulitas. Quę profecto si nobis contigerit, nullus hominum timor obstabit, nullus pudor, quin agamus, quicquid uel a
2467. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Cum itaque potestas aliquid iusserit, subditi mens mature perpendat, utrum bonum an malum sit quod iubetur. si bonum fuerit pareat, si malum, parere caueat, ne Deum offendat. Quod si nec bonum nec malum uidebitur, perinde ac si bonum esset obtemperet. Satis est enim si malum non est quod iubetur. Bonum autem etiam si iussum non fuerit, agere expediens erit. Bene enim agendo mala iubentem poteris contemnere. Vis inquit non timere potestatem? bene fac.
2468. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quę est igitur pax ista, quę obedientibus promittitur, si Christi discipulis non pax sed odia hominum offeruntur? De interiori ergo pace intelligendum est, quoniam obedientes mandatis non perturbantur animo, sed semper in spe futuri boni conquiescunt. ac tanto magis iustitię operibus proficiunt, quanto minus pręsentibus bonis deliniuntur. Longęuitas etiam promissa est dicto audientibus. quam quidem beatioris uitę ęternitatem interpretari possumus. Nulla enim felicitas est | in hac
2469. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Samarię resederant,
leonum feritas grassabatur,
quia Deum Israhel contempserant.
Iccirco in Esaia dicitur:
2470. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uinctum Babylonem una cum reliquis omnibus adduxerunt. tantę illi calamitati fuit Domini monitis non obedisse. Cęterum non minoris criminis reus est, qui non paret illis, qui a Deo destinantur uel constituuntur, ut instruant nos aliquid ac doceant, siue ut pręsint nobis atque imperent. Hi sunt primo angelici de cęlo spiritus, deinde pontifices, prophetę, principes, genitores, mariti | et omnes qui uel publico uel priuato iure pręferuntur atque
2471. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Hi quippe qui prędicationes audierunt,
miracula uiderunt,
religionem receperunt,
si carni magis quam spiritui obsequentes fuerint,
grauius punientur |
quam illi quibus non est prędicatum.
Prophetis etiam uel doctoribus probatis ac sanctis,
qui nos recte atque fideliter instruunt,
nolle obedire damnabile est.
2472. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] |
mortiferum habetur.
2473. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ab illo uocata uenire contempsit. et hoc quidem egit ille sapientum consilium secutus, ut omnes mulieres discant deferre honorem uiris | et non minus obedientiam quam fidem pręstare. Quod si omnium de quibus locuti sumus, iussioni ac mandatis nos parere atque obsequi diuina lex iubet, profecto qui illis non obedierit, ne Deo quidem obedisse conuincetur. et cum dictum sit: Si uis ad uitam ingredi serua mandata, nonne obedientiam minus seruans ingredietur ad mortem | et uitę expers in
2474. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
quid quęso prodest hostias orationes-que offerre,
et ei quem laudas,
quem deprecaris,
cui supplicas,
obedire nolle?
2475. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2476. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] geniti, in uanitatibus enutriti, nos inquam omnibus iniuriis digni, etiam ad leues offensas excandescimus, ringimur, furore replemur. Quod si paulo diligentius conscientiam nostram examinabimus, inueniemus | nihil mali nobis non iure ac merito accidere. Nam licet illum a quo accepimus iniuriam nunquam offenderimus, offendimus tamen Deum in multis | Ideo quicquid etiam ab illis quos non lęsimus patimur, ex iusto Dei iudicio prouenire sciamus | feramus-que molliter ac modeste. iuxta illud
2477. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] |
nihil mali nobis non iure ac merito accidere.
Nam licet illum a quo accepimus iniuriam nunquam offenderimus,
offendimus tamen Deum in multis |
Ideo quicquid etiam ab illis quos non lęsimus patimur,
ex iusto Dei iudicio prouenire sciamus |
feramus-que molliter ac modeste.
iuxta illud Micheę prophetę:
2478. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dicens | exercitatum se fatigatum-que fuisse in laboribus plurimis, in carceribus abundantius, in plagis supra modum, in mortibus frequenter. a Iudeis inquit quinquies quadragenas una minus accepi | ter uirgis cęsus sum, semel lapidatus sum, ter naufragium feci, nocte ac die in profundum maris fui, in itineribus sępe, periculis fluminum, periculis latronum, periculis ex genere, periculis ex gentibus, periculis in ciuitate, periculis in solitudine, periculis in mari, periculis in falsis fratribus, in labore et
2479. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
periculis in solitudine,
periculis in mari,
periculis in falsis fratribus,
in labore et erumna,
in uigiliis multis,
in fame et siti,
in ieiuniis multis,
in frigore et nuditate.
Quod si uas electionis tanta ac talia pertulerit,
quid indignatur uas irę,
siquid eiusmodi sibi accidat?
Quando tibi prędia et opes auferuntur,
Dominici pręcepti recordare:
2480. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] aduersa quęque in hac uita necessario euenire | et tam bonis quam malis esse communia. sed iustis bona esse iniustis uero mala, si modo castigati non se correxerint. Porro istę aduersitatum causę sunt. Iustis ideo accidunt, ut per patientię uirtutem maiora mereantur pręmia | ac ne forte prospero rerum successu elati labantur. Paulus Vnde colaphizatus est Paulus ne magnitudine reuelationum extolleretur. Afflicti martyres, ut cumulatius remunerarentur.
2481. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 137r | Paragraph | SubSect | Section] et exaudiuit me.
Quod si uehementior ingruerit tempestas,
orandum erit,
ut uel illa liberemur |
uel uires nobis ad resistendum suppeditentur.
Ipso Domino pręcipiente ac dicente:
2482. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 137r | Paragraph | SubSect | Section] alio psalmo:
2483. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] charitate potuit separari. In corpore miserabiliter fracto integra permansit fides, et hominem omnibus miseriis oneratum sola in Deo spes sustentauit. Quod si tanta ac talia iustis quoque inferantur ad probationem, quare conqueritur peccator cum castigatur ad correctionem? Verberaris qui peccator es, ut de peccato doleas, de quo fortasse non doleres, si impunitus dimittereris.
2484. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 139v | Paragraph | SubSect | Section]
Immensa enim et ineffabilia sunt illorum bona de quibus in Apocalypsi dicitur:
2485. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 709 | Paragraph | SubSect | Section] lachrimis motus, non mortis periculo deterritus, ut a proposito desisteret | tanto amore flagrabat Christum omnibus quibus poterat euangelizandi, decernens non ante a prędicatione eius cessare, quam in corpore uiuere cessasset: neque solum Paulus, qui plus omnibus laborauit, certum ac deliberatum id habuit, sed plane omnes illi, qui supplicia necem-que pati maluerunt | quam fallacibus diis libamenta offerre. Verba sanctorvm martyrvm ad tyrannvm in ipsos saevientem. Caput XXI
2486. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et salus tua Deus suscepit me | laudabo nomen Dei mei cum cantico, et magnificabo eum in laude. Interim martyrium tuum sit | castigare corpus tuum | et in seruitutem redigere ut obediat spiritui, uigilare, orare, ieiunare, die ac nocte in lege dei meditari, Euangelii pręcepta obseruare, amicos inimicos-que diligere, nemini malum pro malo reddere | et pati potius quam inferre iniuriam. Talis uita eos etiam ad beatitudinis gloriam
2487. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Caput XXIII. In omni autem pressura et afflictione siue mentis sine corporis | commodissimum erit | Domini Saluatoris labores atque dolores pro nobis ultro susceptos ad memoriam reuocare | secum-que ratiocinari ac dicere: Quis ego sum, ut aduersis pręsentium infelicitatum casibus grauari non debeam, cum Dominus meus, quandiu in terris uersatus est, non ocio delectatus sit sed fatigatione, non uoluptatem ullam
2488. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] esset, elegit sibi paupertatem, aliorum impensis uitam sustentauit, alieno usus est hospitio, esuriuit, sitiuit, fatigatus est. flesse pluries legitur, risisse nunquam. Adhuc puer quęsitus est ad necem. deinde adultus odia semper perpessus est impiorum. a discipulo uenditus ac proditus est, a Iudeis comprehensus et afflictus | et qui peccatum non fecerat, ligatur, accusatur, falso testimonio circumuenitur, conspuitur, alapis cęditur, deluditur, maledicitur, spinis coronatur, arundine uerberatur | nudus flagella
2489. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 140v | Paragraph | SubSect | Section] et afflictus | et qui peccatum non fecerat, ligatur, accusatur, falso testimonio circumuenitur, conspuitur, alapis cęditur, deluditur, maledicitur, spinis coronatur, arundine uerberatur | nudus flagella sustinet, nudus crucem ascendit, in manibus ac pedibus plagas patitur clauorum, lanceę in latere | atque de tot uulneribus manante cruore totus perfunditur. Cum-que moriens sitiret, aceto felle-que potatur. tam dire consumptus hostiam se Deo Patri pro omnibus obtulit.
2490. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Ecclesiam |
siue priuata lacessiti fuerimus inuidia |
siue opes uis aliqua rapuerit |
siue morbi sęuierint |
siue charissimorum mortes frequentarint |
siue aliud aliquid aduersi acciderit de omnibus gratias agere nos oportebit |
et in omnibus confiteri ac dicere:
Iustus es Domine,
et rectum iudicium tuum.
Scriptum est enim:
2491. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
2492. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Dolere enim te cogit, quod alii affluant diuitiis, pręstent honoribus, multę apud omnes opinionis sint, et te uel pręcedant gloria | uel ęquent. Talis profecto diaboli liuor est, qui semper tristatur ac moleste fert, quod iusti eo ascendant, unde ipse decidit. In deum maledicta proferens (!) Quid dicam de illis, quorum in tantum excedere solet furor, ut aliquid
2493. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
quorum in tantum excedere solet furor,
ut aliquid aduersi passi in Deum maledicta euibrent atque iaculentur?
Proh facinus omnium sententiis execrandum.
lingua illa quam fecit Deus,
ipsum blasphemat |
et creatura Creatorem suum uerbis petulantibus inuadere audet.
ipsum Regem regum ac Dominum dominantium plena probri procacitate lacessere non ueretur.
2494. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Canum ferocium ista rabies est, qui portento tantum contra se digito irritantur | et frendenti rictu hominem allatrant. Turpe est autem nobis caninam habere iracundiam | et ad quamlibet offensiunculam indecentius quam oporteat turbari ac furere | et esse domum super harenam fundatam, quam uentorum euertit flatus, uel arundinem illam, quam etiam leues aurę grauiter exagitant et percellunt. Vix quidem
2495. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] eius interficiam cum eo dicit Dominus.
Quod si ita infidelium impatientiam punit interdum Dominus,
quanto magis credentium,
quibus leges dedit et pręcepta et notitiam sui?
Iure igitur ac merito Salomon dum perpenderet impatientis furentem iracundiam:
2496. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Iudeę regi fuit impune |
Hieremię uolumen per manum Baruch scriptum,
in quo mala super regno suo uentura prędicebantur,
manibus discerpsisse tradidisse-que igni |
ipsos-que uoluminis autores comprehendi iussisse.
quęsitos ad necem (ut Scriptura ait) Dominus abscondit ac de rege pro culpa puniendo dixit:
Non erit ex eo qui sedeat super solium Dauid;
et cadauer eius proiicietur ad ęstum per diem |
et ad gelu per noctem.
insuper mala quę in uolumine descripta fuerant,
se adducturum affirmauit.
De benedicendi stvdio.
Caput XXVIII
Post hęc optimum erit |
ad seruandam erga omnes humanitatem animi-que mansuetudinem benedicentię linguam assuescere |
ac semper ueluti immane pręcipitium sic euitare maledicti uerbum.
Omnibus benedicere |
et ne maledicentibus quidem maledicta referre |
magnę constantię |
magnę-que tolerationis indicium est.
est,
de qua Apostolus ait |
IX
proximum suum falsum testimonium.
Delatorum enim ea quoque malignitas est,
ut ubi uera crimina quę deferant desunt,
falsa confingant |
et mentes nimis credulas mendacio peruertant |
et ubi quietis ac pacis triticum satum est,
superseminent zizania tumultus et dissensionis.
et hi quidem prophetico ore condemnantur,
cum dicitur:
ipse amicus erat accusando.
disperdet autem huiusmodi accusatorem Dominus,
quia siue falsum |
siue uerum dixerit non uoto corrigendi proximum suum,
sed in inuidiam mittendi uerba profert.
Cui iterum Propheta poenam denunciat increpando ac dicendo:
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.