Your search found 22809 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 21681-21905:

Sed canit (1) , ut subito tener olim increverit orbis,
Ac terrae tractusque maris caelumque profundum
Fluminaque primique homines naturaque divum

molitus dextra, totumque per orbem
Providus intendens aciem sua praemia laudi
Ac sceleri tributi poenas, hominumque per artes
Ingenia exacuit. prima haec felicis imago
Imperii, vobis

domitor Cycni quo tempore scutum
Fulmineum quassans Pagasaei ad Apollinis aram
Perculit, ac magna Delphos formidine solvit.
O vatem nimium felicem, edicere primo
Cui rerum tot mira datum: te

habes heic et graeca Hesiodi carmina, quemadmodum impressa exstant in editione Graeviana, quae ceteris multo habetur accuratior, et simul eadem versibus a me latine reddita atque illustrata eo studio, quo certe potui maximo, pro ingenii mei tenuitate ac exigua eruditionis copia. Scio (1) quidem id operis et ab aliis viris doctissimis, quos apud Fabricium videre potes, fuisse iamdiu factum, et ipsorum ego sollertiam nec parvi facio, nec contemnendam puto, quamvis

Si quam forte singularem in me animadvertant diligentiam, latineque scribendi elegantiam, laudent hasce litteras fere intermortuas suscitandi desiderium, curamque in optimis poetis legendis imitandisque non frustra positam. Sin autem oscitantem videant ac sine numeris lutulentumque fluere, despiciant arrogantiam, ac turpissimam temporis otiique, quod institutae mihi concedit vitae ratio, iacturam vituperent. Verum hisce omissis, quae ad aliorum iudicium spectant, aliquid heic dicendum arbitror de

scribendi elegantiam, laudent hasce litteras fere intermortuas suscitandi desiderium, curamque in optimis poetis legendis imitandisque non frustra positam. Sin autem oscitantem videant ac sine numeris lutulentumque fluere, despiciant arrogantiam, ac turpissimam temporis otiique, quod institutae mihi concedit vitae ratio, iacturam vituperent. Verum hisce omissis, quae ad aliorum iudicium spectant, aliquid heic dicendum arbitror de Hesiodi primum vita, de qua nihil scripseram, quum

habuit fortunas: nam et humili loco, et pauperibus natus erat parentibus, et praeterea bona (1) , quae ipsi ex patris haereditate obvenerant, a fratre (2) seu patruele Persa homine maxime rapaci ac litium cupido magna ex parte fuerunt adempta. Eam autem exercuit facultatem, quae admodum paucos quovis tempore locupletavit, poesim nimirum, divinam artem sed inopem. Pastoritiam in ipso aetatis initio vitam egit: quod iis temporibus, quibus et ipse

(1) earumdem honori tripode, quem dono victor acceperat, fecisse persuasum refert: nos vero poetae, qui a Musis mentiri etiam se didicisse testatur, sine ulla urbanitatis offensione nequaquam tenemur credere. Quod eius carmina elegantissima ac multis (1) Sic in Oper. et Dier. v. 813 ait: Meque adeo dulci victorem carmine vidit
Auritum tripodem ferre admirata iuventus,
Quem rediens sacrum

HoioSog "Nlovoccig Yikiymvioi rbvt aveQwe
Y/xvw viwoccg ev XaA>u& Sreiov O"p.n^0V'
Sed eam ego fictam ac suppositam duco, quemadmodum et viri docti complures. Vera enim si esset, nulla iam controversia haberetur de utriusque aetate.

lenitatemque verborum et expositionis probabilem, palmamque in illo mediocri genere promereri. Ionica plerumque dialecto est delectatus, quae ut aliis vocalium concursu abundantior, ita est pronunciatu audituque mollior. Multa scripsit ac varia (1) : sed ex sexdecim operibus, quae scripsisse dicitur, solum tria nec ea integra ad nos pervenerunt. Ea tamen huiusmodi sunt, ut multiplicem exquisitamque, quae in iis continetur, doctrinam multi admirati non

(1) Praeter Tkeogoniam et Scutum Herculis, de quibus aliqui dubitasse videntur, an essent genuina Hesiodi carmina, ac Opera et Dies, nominantur a Tzetze, aliisque grammaticis alia carmina, de Heroum nempe et Heroidum Genealogiis, de Vaticinandi arte, de Mulierum laudibus, de Pelei et Thetidis nuptiis, de Dactylis Idaeis, de Medicina, de

Dierum carmine de iudicum iniquitate, iudiciorumque, quae tum temporis in Ascra exercebantur perversitate iratior effundit. Ceterum moribus videtur fuisse suavissimis; simplicique quadam sapientia, ac virtutis amore plenus. Proditum est autem non naturae conditione, sed violenta (1) morte decessisse in ultima senectute, ut non solum passim a poetis appelletur senex, verum etiam in proverbium abierit Hesiodia senectus,

fuit a Locris: hinc Alcaeus poeta graecum scripsit epigramma, quod quum fere in omnibus exstet Hesiodi editionibus, latine a me redditum tantum subiiciam: Hesiodi corpus nemorosa in Locridis umbra
Naiades irriguis fontibus abluerunt,
Ac tumulum statuere, albo quem rustica pubcs
Lacte, et commixto mellis honore rigat.
Tam dulcis vox namque seni spirabat ab ore
Assueto puro rore frui Aonidum.

ut quod sentio fatear, quae de eius morte narrantur et a Plutarcho et a Pausania, fabulosa censeo. Quo vero post mortem ubique esset in honore, et ingens interpretum copia, qui eius scripta illustrarunt, inter quos et Zeno est Philosophus, et signa ac monumenta in multis Graeciae urbibus eiusdem nomini erecta, satis luculenter demonstrant. Horum unum a se visum in Iovis Olympii templo Pausanias memorat in Eliacis, alterum in Thespiorum foro, tertium in Helicone sedentis habitu citharamque inter

Quam eamdem ob caussam nec apud Platonem bene audit, quamvis hic philosophorum disertissimus Hesiodi nostri et doctrinam saepe admiretur, et sententias adhibeat. Hinc non moror Cercopem, qui excellentis ac prope divini ingenii virum dicitur fuisse solitus exagitare ubique, atque adversus eumdem iniquas exercere controversias, quod victus fortasse ab eo fuerit in carminum concertatione; nec Lucianum, qui etsi multa de eius laudibus dicat, tamen ut est

vera, non aliud evincerent, nisi aliquanto tempore simul vixisse duos hosce poetarum principes ac quasi parentes; qui quum tam ingenti annorum serie ante nos exstiterint floruerintque, mirandum sane est, poeticam facultatem deinceps excultam semper aut parvum aut nullum accepisse incrementum. Sed de his hactenus: veniamus nunc ad

consequi non potuissent, in alienas omnino coniecturas, atque a communi sensu remotas fictiones, hypothesesque redigi? Itaque fateri satius duco, fieri a nobis nequaquam posse, ut quae ab hominibus ingenio foecundissimo, effroenataque fingendi libidine, ac licentia praeditis pro libito, arbitrioque scripta sunt, ea videantur fuisse, quamvis et allegoriis spolientur, et poeticis ornamentis exuantur, cum ratione semper caussaque scripta, et ad unum veritatis scopum collimare. Sed ad graecorum theogonias

fundamento veluti posito, totam Hesiodiae fabricae molem breviter contemplemur, cuius, ut mihi quidem intuenti obversatur animo, cur et aliis dubitem inspiciendam imaginem proponere? Id vero timide faciam, ut quod est, fatear; sed audendum tamen est, ac faciendum. Prima igitur huiusce Theogoniae pars ad naturalem mihi, seu physicam mundi constitutionem pertinere videtur, altera ad socialem seu politicam, tertia ad religiosam, quarta demum ad historicam usque ad

A celebri autem Chao, ut ceteri omnes theogoniarum scriptores, initium facit, terramque ubi nominavit, tartarumque et amorem, erebi atque noctis e Chao, rursumque aetheris dieique ex nocte atque erebo generationes auspicatur. Tellus rite iam efformata ac ab aere segregata caelum produxisse, id est aspectui hominum exhibuisse, dicitur, quumque eadem in quaque sui parte non est aequabilis atque plana, hinc iure montes et valles genuisse fertur, ingentemque vim aquarum, quae sparsae erant prius per

usu processuque temporis didicerunt? Nonne solum maria fluviosque, quum iam alia nova fieri desiissent, iidem maximam sibi ad vitam victumque utilitatem conferre coegerunt? Hoc illae e caeli foedo vulnere guttae sanguineae in terram decidentes ac coalescentes, et illa in mari spuma concrescens vitaque praedita, quae Venus est appellata, significabant: quocumque enim apta inciderant semina, uberrimae foecunditatis indicia habebantur. Porro homines arte parandi producendique ea, quae

satis iam instructi multiplicatique varias sese in regiones insulasque diviserunt, quo quemque vis aut tempestas adegerat: Graeci autem et potissimum Athenienses se oivrox&oyots gloriabantur. Deinde aerumnis premi ac labore, curis agitari, caedibus vexari invicem, morbis ac senectute deficere; quae mala cuncta cum ipsis hominibus mundique ortu recte ab Hesiodo dicuntur nata. Habemus ergo hunc terrarum orbem et physice constitutum, et hominibus aliisque animantibus

in regiones insulasque diviserunt, quo quemque vis aut tempestas adegerat: Graeci autem et potissimum Athenienses se oivrox&oyots gloriabantur. Deinde aerumnis premi ac labore, curis agitari, caedibus vexari invicem, morbis ac senectute deficere; quae mala cuncta cum ipsis hominibus mundique ortu recte ab Hesiodo dicuntur nata. Habemus ergo hunc terrarum orbem et physice constitutum, et hominibus aliisque animantibus refertum: sed nulla adhuc in eo reipublicae, nulla

factis mulctam poenamque irrogante nequaquam haberi potest. Virus adhuc ubique erat Saturnium. Iupiter igitur imperio potitur, Saturnum Titanasque vincit, efferos nimirum hominum primorum, qui Graeciam incolebant, animos moresque contundit, leges fert ac servare iubet, modestiam, aequitatem, pietatem, aliasque virtutes colendas proponit, vitia, quibus antea tenebantur, severissimis interdictis coercet ac prohibet, industriam excitat, artes promovet, omnia denique ad prudentiae

efferos nimirum hominum primorum, qui Graeciam incolebant, animos moresque contundit, leges fert ac servare iubet, modestiam, aequitatem, pietatem, aliasque virtutes colendas proponit, vitia, quibus antea tenebantur, severissimis interdictis coercet ac prohibet, industriam excitat, artes promovet, omnia denique ad prudentiae iustitiaeque normam dirigit, confirmat, quae bene erant instituta, quae secus, abolet. Id certe ea, quae ab Hesiodo de Iove praedicantur, si fabularum pigmentis

explicat. Iovem statuit fato subiectum hominum deorumque regem Iunonemque reginam, omnium principes; Neptunum mari imperantem, inferisque Plutonem; Martem bellorum praesidem, sapientiaeque Palladem; itemque Latonam cum duobus filiis Apolline ac Diana, quibus postea Sol atque Luna, in quae astra post mortem fortasse ascendisse credebantur, tamquam sedes propria attributa est; Bacchumque et Mercurium, hunc vini laetitiaeque datorem, illum mercaturae lucrique dispensatorem; ceterosque huiusmodi

habuerit principia mundus, a quibusque res singulae, quoque modo efFectae sint? Quae forma, qui status, quae vis cuiusque erat partis? Nonne hominum generationes a Chao atque Caelo incipientes ad Saturnum usque recensentur; ab hoc autem ad Iovem, ac demum a Iove ad Herculem, ad Memnonem, ad Iasonem, ad Peleum, ad Aeneam, ad Vlyssem aliosque huiusmodi viros heroicorum temporum, quae in Troiani belli aetate desiisse scimus, perpetua successione deducuntur? Quid illa Echidna, quid Typhon, quid

saltem verisimilioremque putent coniecturam. Omnis profecto, si quid intelligo, ex ipsa carminis, quo de sermo est, natura diligenter inspecta, et mysteriis plena vatis antiquissimi doctrina perlecta per se mihi effluere quodammodo ac sponte exhiberi videtur, quam idcirco et his versibus complexus sum, ut memoria facilius retineretur.
1  Vnde satae res quaeque, fuit quis primus in orbe,
2  Qui summum rector gesserit

Argos etc. 13 Caeruleo insignem etc. Nempe y\ctVKwmv , quod est glaucis oculis intuentem . Porro olaucum caeruleum ac cacsium idem ferme sonat apud latinos poetas, quum de oculorum colore sermo est; licet aliqui discrimen agnoscant. 17 oculorum Cypridis ictus, etc. E c A/Jt0ioA£<pa£ov

veris, secl de poeticis fictionibus, uti sunt apologi, metaphorae, allegoriae et cetera huiusmodi, quae si tollantur, maxima poeseos venustas evanescat necesse est? Vetet haec interdicto in sua Rep. Plato, dummodo maiora ac graviora his non permittat vitia. 32 Me lauri iussere virens etc. Mitto quae vetus Scholiastes parum 'ad rem hoc loco dicit, quaeque itidem multis docet Salmasius in

autem quercuque super petraque etc. usus praepositione super pro usitatiore de , auctore ac duce Virgilio, qui in fine lib. iv Georg. ait: „ Haec super arvorum cultu, pecorumque canebam, „ Et super arboribus etc. 40

malis etc. Quanto sunt curarum levamento Musae, ii tantum nesciunt, qui numquam ad huiusmodi studia animum adplicuerunt, aut severioribus litteris toti occupati omnem animi hilaritatem voluptatemque aurium exuerunt morosi ac tetrici, et digni ( sententia Pindari, qui in Tartaro cum Iovis osoribus torqueantur. 64 circumvolventibus horis etc. Horae et apud Graecos

benevolentia, vel inscitia in caelum post mortem fuerunt evecti. Videbimus autem terram ipsam esse quamdam personam, et ex caeli congressa, velut feminam ex mare, producere quamplura. Id fortasse allegorice fictum, quod terra pluviis irrigata ac sole calefacta fit frugifera. 133 Tartaraque immenso etc. Quid Tartarus? Guieto est v7to rm yrjv iiegog rov xaaq ; immo potius

derivari a radice hebraea et arabica tarakh , et sianificare mo lestiam creare et longe amovere. Itaque Tartarus erit molestissimus ac remotissimus locus, quum repetitio radicalium sit apud Hebraeos superlativi loco. Huic explicationi ea, quae Hesiodus de Titanum carcere dicit, favere maxime videntur. 134 Atque Amor, ille

Erebo, postquam vasta concepit in alvo.
140  140 Terra autem genuit Stellis ardentibus aptum
141  Caelum, quo fuso tegeretur desuper omnis,
142  Ac sua firmarent stabiles vestigia divi. et ipse apud Aristophanem productus est ab ovo illo ventoso: apud Hesiodum improductus est, ut Chaos, ut Terra, ac Tartarus. Quae quatuor a quo

142  Ac sua firmarent stabiles vestigia divi. et ipse apud Aristophanem productus est ab ovo illo ventoso: apud Hesiodum improductus est, ut Chaos, ut Terra, ac Tartarus. Quae quatuor a quo sunt genita, plane ignoramus ope huius Theogoniae, nisi fortasse ipsa statuantur r\ $ti]Uaf>y{x.7) Svvccjak; , quum ex

Chao sata Nox etc. Prima haec est omnium generatio sine ullius, ut apparet, admixtione. Neque enim necesse erat, ut res quae in privatione lucis consistunt, ab alio quam a solo Chao, informi illo ac tenebricoso spatio, exordium ducerent. Porro Nox et Erebus idem est, si vocis vim spectes; nam et Moysi hereb aut erbo tenebrae sunt. 138 Atque

sunt. 138 Atque Dies e Nocte etc. Aether seu serenitas et dies ipse ex Nocte Ereboque prodierunt. Ne quaeras, qua ratione ex rebus, immo ex non rebus, res omnino contrariae ac diversae exstiterint? Satis est scire, lucem post tenebras exortam ita, ut diei nox respondeat, ereboque aether. 140 Terra autem etc. Id recte, inquit Clericus, nam et

147  Concubuit Caelo, Oceanumque enixa creavit, 146 Et Pontum dulci sine amore etc. Distinauit Hesiodus Pelagus ac Pontum, fortasse ut significet mare, quod Tyrrhenum dicimus et Euxinum. Cur vero hic Pontus sit dulci sine amore, nihil dixerunt, aut Guietus, aut Clericus, aut ipse Graevius; nam nihil de Euxino suspicati sunt. Iohannes Rinaldus Carlius,

Caelo etc. Quid est concubuit Caelo, nisi quod Terra, quae prius tota aquis tegebatur, quum in varias cavita— tes vallesque dehisceret, locumque aquis efficeret, ipsa quodammodo emerserit, ac proindfi caelo propinquaverit? Illa autem aquarum congregatio, quae in maximum telluris hiatum resedit, Oceanum efTecit, cuius nomen vel repetatur ab antiquissima graecorum voce Q^yriv vel ab hebraea

dvfyaatv bl 7rqooTQi rhv E'AAa^a exTtauvTO • Nam ipse contendit vocem Seog antiquitus apud graecos significasse non solum naturam aeternam ac divinam, sed etiam eximiam ac venerandam, et hominibus supra vulgus evectis tribui solitam. Vide part. ll Art. crit. sect. I cap. nl apud eundem. A

E'AAa^a exTtauvTO • Nam ipse contendit vocem Seog antiquitus apud graecos significasse non solum naturam aeternam ac divinam, sed etiam eximiam ac venerandam, et hominibus supra vulgus evectis tribui solitam. Vide part. ll Art. crit. sect. I cap. nl apud eundem. A ®eoq autem verbum est

non amplius pubescunt; grana vero quae excutiuntur, rursum in terra adolescunt. Hinc illa, credo: *». nam quotquot in alvum » Sanguineae erupere atro de vulnere guttae, » Suscepitque omnes terra, ac vertentibus annis » Edidit immanes et Erinnyas, et fera monstra etc. Sed Clericus ingeniose rem aliter explicat, allegoriamque interpretatur. Quaenam sunt haec jj.r$eoL, inquit,

ut reqoLToKoyixiq , quas habebant, locus daretur; quamvis piobe
201   Ac dextra longis horrentem dentibus una
202  Corripiens falcem subito metit inguina patris,
203  Et proiecta retro dat ferri. nec tamen illa

nec tamen illa
204  Nequidquam fugere manu: nam quotquot in alvum
205  205 Sanguineae erupere atro de vulnere guttae,
206  Suscepitque omnes Terra, ac vertentibus annis
207  Edidit immanes et Erinnyas, et fera monstra
208  In manibus semper retinentes arma Gigantas,

243  Nox, dea fusca. exin Momum plenamque dolorum. exstiterit aurea hominum aetas ab Hesiodo in Oper. et Dieb. descripta, ac post illum ab aliis passim poetis? Vide quae ipse ad hunc locum illustrandum affert; ubi illud in primis placet, quod dicit, sic homines a natura esse factos, ut praesentia dumtaxat mala sentiant, praeteritaque facile

omnes Hesiodo aliquid acldidere. 245 Malaque, et optatis etc. Athenaeus lib. 11I scribit, mala Hesperidum Lacedaemone diis apponi solita, ac grati esse odoris, sed non comedi etc. Rursusque eodem loco Aemilianum dixisse docet, Iubam Mauritaniae regem virum doctissimum in commentariis de Libya meminisse citri, et affirmare vocari a Libybus malum hespericum; a

ab iisque nomen accipiunt. Parcae enim non solum vitam hominum curare, tempusque vivendi omnibus praefinitum tueri dicebantur; sed omnia, quae iisdem in vita, seu laeta seu adversa contingebant, efficere atque administrare; ac tum proprie erant Sortes. Hinc ea quae sequuntur: » Hae bona didunt, » Atque mala exortis primum mortalibus aegris. Nomina autem earum sunt, Clotho a KKco&etv, seu

ait, haec esse idcirco dicta, ut homines intelligant, si Parcae deos etiam ausos fortasse peccare graviter punire queant, quanto magis homines, quorum vires nulio modo deorum viribus comparandae, punient; coactum omnino est ac pro arbitrio affirmatum. 254 Et Nemesin, cladem mortalibus etc. Nemesis duplex numen. aliud poenas irrogare ac reos persequi credebatur; aliud

deorum viribus comparandae, punient; coactum omnino est ac pro arbitrio affirmatum. 254 Et Nemesin, cladem mortalibus etc. Nemesis duplex numen. aliud poenas irrogare ac reos persequi credebatur; aliud in hominum animis pudorem excitare et quemdam metura, quo retenti a culpis abstinerent. De prima videsis quae collegit Rob. Constantinus in Le xico ;

quae subsequitur. 263 Horcus et illc super etc. Horcus, et non Orcus; quemadmodum scribendum esse hoc numen animadverti in Operibus ac Dieb, est deus iurisiurandi sacramento praeses, poenasque exigit gravissimas ab iis, qui ausi fuerint peierare. Verti etiam potuisset fortasse iusiurandum, sed placuit magis Horci nomen adhlbere, quod est personae,

magnum, Phorcynque valentem deum sed fluviorum esse vult Nereum, recteque dici Ponti filium, quod fluvii originem trahant a mari. Sed ego video fere ab omnibus poetis ac mythologis Nereum maris deum esse habitum, ducoque omnino supervacaneum, testimonia poetarum id confirmantia afferre. Quin si liceret uti coniecturis, ut certe licet his potissimum in rebus, ego Nereum non maris

pertingere \idetur, quamdamque liominibus cum diis communionem efficere. Clericus notat ab Hebraeis vocari Hirim vel Irim vigiles aut monitores, quos eosdem esse vult, ac eos, qui Angeli a Graecis appellantur. Ego Iridis nomen malim derivare cum Scholiaste Oltto Tou eiqoo 1

To im&ETOV' Alii enirh interpretes id ipsis tribuunt Graeis. Itaque verti candida Ceto: nam candidus apud latinos poetas saepe valet ac pulcher, ut in illo Virgilii versu: » At Venus aetherios inter dea candida nimbos etc. Graeae vero sunt graecis vetulae: earum nomen

etc. Chrysaor ex nympha Calliroa Oceani filia Geryonem suscepit, qui forte triceps ideo fuisse dicitur, quod fuerit dux trium agminum, quae ab Hercule, quum in eius regnum incursionem fecisset, victa ac profligata sunt. 330 Iuxta armenta boum etc. Haec in Erythia gesta: Erythiam autem Strabo docet lib. nl Georg. Gadira videri vocare Pherecydem,

eo pontem fecerat, Orontis mutasse, quum antea voca
349  Praevalidi horrisonum venti genus; ac fera nata
350  350 Concubitu ex isto monstrosae germina prolis.
351  Geryoni namque ipsa canem prius edidit Orthon;
352  Dein Diti immensum atque

nimium indignata. sed illam
358  Amphitryoniades mavortio Iphiclidae
359  Additus, auxilioque Ageliae Pallados usus,
360  360 Perculit insurgens, ac multa caede peremit.
361  Mox eadem patulis spirantem naribus ignem, 358 Amphitryoniades mavortio

vero adiunctum, quum sollemne fit Palladis, placuit retinere in latina etiam vevsione. 361 Mox eadem etc. Echidnae proles etiam Chimaera, cuius multi poetae meminerunt, ac in primis Homerus Iliad. lib. vl, ubi haec habet de Bellerophonte: » mora nulla, profectum » Indomitam iussit prosternere morte Chimaeram, » Monstrum

fortem,
363  Pernicemque pedes partu est enixa Chimaeram.
364  Tres illi capitum species: quarum una leonis,
365  365 Altera serpentis metuendi, ac tertia caprae.
366  Prima leo, postrema draco, media obsita setis
367  Capra videbatur, flammasque ex ore vomebat.
368  Hanc tamen aggressus

Cnidius apud Photium habet haec verba, quae Plinius Hist. nat. lib. il venit: Flagrat in Phase Ude mons Chimacra et quidem immortali diebus ac noctibus flamma. Strabo autem de iisdem Lyciae montibus loquens lib. xiv ait: His montWus fabula Chimaerae affingitur. Nec sane novum est monstra fingere e montibus; nam et

fraudem: namque rediret » Quum bello victor etc. Hae certe sunt bellicae Bellerophontis expeditiones, quas heros fortissimus Proeti iussu suscepit. Nihil igitur facilius, quam et in Chimaera monte altissimo ac praerupto gentem aliquam ei fuisse domandam, quod ut faceret, pene alis indiguisse; ideoque Pegaso equo illuc vectus esse dicitur, quemadmodum Clerico hunc locum illustranti visum est. 370

luem diram etc. A Chimaera vates ortam esse ait Sphingem, quam Apollodorus JBiblioth. lib. nl dicit: Habuisse quidem faciem mulieris, pectus vero, pedes et caudam leonis, ac pennas avis. Didicisse autem aenigmata a Musis, Phiceumque montem insedisse: haec Thaebanis solitam proponere, atque eos, qui solvere nequiebant occidere. At scholiastes inquit: Sphinx revera fuit mulier latrociniis dedita,

teqxojj.cu , quae verba significant viderc; adeoque non inverisimile, idem significare, esse in aliquo loco divitiarum pleno serpentem, ac custodem bene oculatum. 383 Fudit at Oceano etc. Bene fluvii dicuntur Oceani Tethyosque filii, vel quod a mari originem ducant per intimos terrarum meatus, vel quod a

mari originem ducant per intimos terrarum meatus, vel quod a pluviis solutisque nivibus, quae ipsae a maris vaporibus aliisque exhalationibus in aere concrescunt, ortum habeant. Haec autem fluminum ennumeratio est omnino vaga ac sine ordine digesta. Eridanus pertinet ad Insubriam in Italia, Nilus ad g •

Eridanus pertinet ad Insubriam in Italia, Nilus ad g •
385  385 Maeandrum, ac Rhesum, Phasinque, et purum Acheloum,
386  Nessumque, Rhodiumque, Haliacmonaque, Heptaporumque
387   Granicumque, atque Aesapum, Simoentaque dium,

protulit, amnes;
415  415 Quorum difficile est percurrere nomina vatem
416  Mortalem: novere tamen, quae litora circum
417  Finitimae posuere domos ac moenia gentes.
418  Interea Solem magnum, Lunamque nitentem,
419  Auroramque, iubar quae fert mortalibus almum,
420  420 Omnibus et pariter

rw Xaw, a quo illam genitam tradiderunt mythologi. Hyperion vero ideo Solis, Lunae, atque Aurorae pater dictus est, quod in summa Chaus parte haec nata esse videantur. Heic autem distinguuntur a Sole et Luna, Apollo ac Diana Latonae Iovisque filii: nam hi exstiterunt posterius, et fortasse quum homines fuissent supremumque obiissent diem, e mundo demigrantes illa astra insedisse crediti sunt.

444 Nam statuit , quidquid etc. Styx quod prima omnium Titanidum Iovi adstiterit cum filiis, retulit sollemne illud ac ab omnibus celebratum munus, ut ratum esset firmumque semper, quidquid per ipsam et Iupiter et alii dii iurassent. Quae vero poena diis fuerit, si peierassent, indicta, alibi videbimus ab Hesiodo luculenter

dii iurassent. Quae vero poena diis fuerit, si peierassent, indicta, alibi videbimus ab Hesiodo luculenter commemoratum. 450 Phoebc autem Coei etc. Ergo Phoebe non eadem ac Diana Phoebi soror. Haec Titanis est ac Latonae mater, quae postea Phoebum Dianamque peperit. Heschylus in Eumenid. loquens de oraculo Delphico, eidem primum Terram praefuisse docet, deinde Themin, tum aliam

si peierassent, indicta, alibi videbimus ab Hesiodo luculenter commemoratum. 450 Phoebc autem Coei etc. Ergo Phoebe non eadem ac Diana Phoebi soror. Haec Titanis est ac Latonae mater, quae postea Phoebum Dianamque peperit. Heschylus in Eumenid. loquens de oraculo Delphico, eidem primum Terram praefuisse docet, deinde Themin, tum aliam tertiam

mirum certe, eamdem Hecaten, quae cum Luna saepe confunditur, esse KxqoTgoQov , quum sciamus intra novem aut decem lunas formari edique in lucem pueros. Hoc quidem munus non habebat sub regibus prioribus Caelo ac Saturno: Iovis est beneficium. 502 Aec minus a magno etc. Heic Hesiodus auspicatur maximam illam deorum turbam, qui a Rhea Saturnoque prognati sunt, Vesta nimirum,

Harah, aemulam aut \e lotypam sonant, egregie Clericus profecto docuit, ab iisdem factum esse graecum nomen If^y; nihil enim Iunone, quemadmodum nobis illam veteres scriptores ac poetae maxime effinxerunt, rixosum magis esse pote$t_ ac zelotypum. Aeris etiam ac serenitatis dea habita est. 505 Et fortem, sub terra habitat

lotypam sonant, egregie Clericus profecto docuit, ab iisdem factum esse graecum nomen If^y; nihil enim Iunone, quemadmodum nobis illam veteres scriptores ac poetae maxime effinxerunt, rixosum magis esse pote$t_ ac zelotypum. Aeris etiam ac serenitatis dea habita est. 505 Et fortem, sub terra habitat etc. Hi tres dii sunt illi fratres celeberrimi maximique, qui inter

egregie Clericus profecto docuit, ab iisdem factum esse graecum nomen If^y; nihil enim Iunone, quemadmodum nobis illam veteres scriptores ac poetae maxime effinxerunt, rixosum magis esse pote$t_ ac zelotypum. Aeris etiam ac serenitatis dea habita est. 505 Et fortem, sub terra habitat etc. Hi tres dii sunt illi fratres celeberrimi maximique, qui inter se caeli,

aliud certe, ut conscn— tanea loquamur, nisi rex potentissimus, qui quod vivus maximis classibus longe lateque mare tenuerit, insulasque quamplurimas possederit, mortuus inque deorum numcrum relaius mari praecsse ac fluctibus imperitare creditus est, tota fabulis corrupta vctcri historia • Idem de Iove dicendum, cuius ct sepulcrum in Creta visebatur, et circa Olympum, idest in Thessalia, quo ex Creta cum copiis advenerat, regnum

proprium est, metuere semper, ne quod ipsi in praedecessores ausi sunt perfeceruntque, hoc ipsum in eosdem alii aggrediantur, quemadmodum saepe factum audivimus et apud Turcas et Persas, et apud alias barbaras nationes per caedem ac proditionem solitas in regnum involare. Non nego tamen, si verba attendamus. haec intelligenda esse atque adeo fuisse a superstitiosa antiquitate intcllecta perinde ac si revera consuessent devorari a Saturno filii. Hoc enim et

Turcas et Persas, et apud alias barbaras nationes per caedem ac proditionem solitas in regnum involare. Non nego tamen, si verba attendamus. haec intelligenda esse atque adeo fuisse a superstitiosa antiquitate intcllecta perinde ac si revera consuessent devorari a Saturno filii. Hoc enim et illos socios magnae deorum matris Curetas tripudiantes dicit Lucretius significare, quamvis ipse, ut philosoplnim decebat, et maxime Epicuraeum, rem aliter intelligat. Sic

enixa parens, diri patris ulta nefandum
524  Flagitium contra sua pignora cara, docerent.
525  525 Illi continuo natam audivere precantem,
526  Ac faciles docuere simul, quid fata ferebant
527  Saturno de rege et magnanimo Iove gnato. iri. Hinc optime animadveriit Clericus cum aliis, licere

eumque Saturno obtulisse, ut in carcerem, in quo et alii eiusdem degebant liberi, coniiceretur. Vox enim Eben tum in lingua phoenicia, tum in arabica aeque lapidem ac filium significat: cui voci Eben si dir adiungas erit Eben-dir seu filius

focum circa laneus orbis eat. Quin et Plato Homerum caput unguento delibutum lanaque coronatum e sua Rep. in aliam civitatem dimittendum putat, ut nimirum simul et illi deorum honor adhibeatur, quod Platoni sacer ac divinus^ fuerit Homerus, et eius reip. cives nullum detrimentum capiant, quod non recte maximi poetae fabularum mysteria intellexerint. Hoc iis dictum sit, qui Platonis auctoritate contra poetas abutuntur.

primum Saturnus ab ore.
554  Hunc autem terra defixit Iupiter alta
555  555 In Pytho sacri sub verticibus Parnassi,
556  Staret uti facti monumentum ac fama perennis
557  Vsque hominum generi, visu mirabile monstrum.
558  Continuo et patruis adamantina vincula solvit
559  Caeligenis, dura genitor

proprio ) sunt soli hominum. Plato vero in Tim. narrat, auditum a sacerdotibus templi Heliop., exstitisse quondam et insulam maximam Atlantidarum dictam, cuius incolae astronomiae erant peritissimi, lateque ac longe dominabantur. Horum Atlantidarum mentionem etiam fecerunt Baillyus in Vct. Astron. hist. , et praecipue in epistolis ad Voltaerium datis, ac Iohannes Rinaldus Carlius vir omni eruditione

incolae astronomiae erant peritissimi, lateque ac longe dominabantur. Horum Atlantidarum mentionem etiam fecerunt Baillyus in Vct. Astron. hist. , et praecipue in epistolis ad Voltaerium datis, ac Iohannes Rinaldus Carlius vir omni eruditione perpolitus toro. nl Epist. Americanarum edit. Cremon.. Gallus quidem scriptor BufFonii theoriam sequutus de telluris refrigeratione hanc insulam

Americae occuparunt. Quid vero factum de hac insula? Ingenti quodam terrae motu disiecta prorsus ab ho
569  Ac multo terrore Menoetion, atque Promethei
570  570 Vafrum animum variumque, et stulta mente Epimetheum, minum conspectu, quemadmodum multae aliae

570  570 Vafrum animum variumque, et stulta mente Epimetheum, minum conspectu, quemadmodum multae aliae et regiones et insulae, disparuit; ac eo tempore fortasse, quum Oceanus diffractis Gaditanis montibus eoque freto aperto in Mediterraneum se infudit mutata late telluris superficie. Tantum aevi mutare valet longaeva vetustas, inquit Viroilius

undique rotundus, et, ut fertur, adeo excelsus, ut eius summa iuga nequeant cerni: numquam enim iis desunt nubes neque aestate neque hyeme. Hunc columnam caeli esse dicunt incolae. 569 Ac multo terrore Menoetion etc. Alter Iapeti filius, qui quod fuerit malus, a Iove dicitur ad Erebum detrusus. Nescimus autem ubi habitaverit. 570 Vafrum animum

cladem poenamque remisit,
595  595 Quod secum vano quondam contenderat astu.
596  Namque animis quando sese discordibus inter
597  Certavere homines ac di sub moenibus altis
598  Meconae, Iapeti proles ingentia tauri
599  Tergora proposuit, quo falleret arte Tonantem.
600  600 Scilicet

partem tibi fert in corde voluntas.
612  Haec ait ille dolos molitus. qui tamen omnes 597 Certavere homines ac di etc. Saturni nempe filii eorumque socii dii appellantur heic; homines vero sunt incolae Peloponnesi, quos forte suam in potestatem redigere volebat Iupiter. Nam Mecona est Sicyon antiquissima

At enim, inquies cum Clerico, nisi fuisset Iupiter deceptus, caussam non habuisset, cur usque adeo vehementer indignaretur Promedieo? Habuit enimvero maximam: nam qui certam habet voluntatem patrandi criminis, aeque peccat ac qui voto potitus est. Ceterum id videtur factum in aliquo convivio post diremptum iam certamen. 622 Candida odoratas etc. Nescio quam bene ex

rubicundae virginis ora,
638  Et circum niveis ornavit vestibus artus
639   Glauca Minerva addens capiti redimicula pulcro
640  640 Daedalea ac visu miranda; hinc flore recenti tur ferrum invenisse: aes etiam vocant et Cbalybon et aes, quasi hoc quoque sit inventum Chalybum. Vnde et Virgilius

Quam vero sint hominibus vitanda huiusmodi lenocinia, satis, ut arbitror, legenti hanc Hesiodi descriptionem patebit. Optima est et ex ipsa rerum natura desumpta illa fucorum. similitudo, rapaciura nimirum animalium aeque ac inertium, uti videre est et apud Virgilium Kb. iv Georg. . Hinc ad commoda et incommoda quae e matrimonio praveniunt, digreditur poeta. Vide in. rem similera duo epigrammata, akerum

custodiis cir
701  Pugnavere diu se inter certamine magno
702  Titanesque, dei ac Saturno rege creati.
703  Insedere Otryn Titanes; Olympia divi
704  Culmina, dives opum Saturni et pulcra comantis
705  705 Progenies Rheae. sic

extemplo cunctis vis addita maior,
712  Atque animis arsere omnes. caelestibus auctos
713  Tum dapibus tali est affatus Iupiter ore.
714  O Terrae ac vasti clarissima germina Caeli cumseptos atque in vincula coniectos, venisse cum magna Cretensium multitudine, Titanumque ac filios eius pugnando vicisse, parentes vinculis

714  O Terrae ac vasti clarissima germina Caeli cumseptos atque in vincula coniectos, venisse cum magna Cretensium multitudine, Titanumque ac filios eius pugnando vicisse, parentes vinculis exemisse, patri regnum reddidisse; atque in Cretam remeasse. Post haec deinde Saturno datam sortem, ut caveret, ne eum filius e regno expelleret •. illum, elevandae sortis atque

Post haec deinde Saturno datam sortem, ut caveret, ne eum filius e regno expelleret •. illum, elevandae sortis atque eflugiendi periculi gratia, insidiatum Iovi, ut eum necaret. Iovem, cognitis insidiis, regnum sibi denuo vindicasse ac fugasse Saturnum, ex Thessalia nimirum. Hactenus Lactantius. Itaque primum bellum Iovis fuit pro Saturno ac Rhea coatra Titanes-, alterum pro se contra eosdem Titanes Saturnumque eorum regem: utrumque videtur gestum in Thessalia,

atque eflugiendi periculi gratia, insidiatum Iovi, ut eum necaret. Iovem, cognitis insidiis, regnum sibi denuo vindicasse ac fugasse Saturnum, ex Thessalia nimirum. Hactenus Lactantius. Itaque primum bellum Iovis fuit pro Saturno ac Rhea coatra Titanes-, alterum pro se contra eosdem Titanes Saturnumque eorum regem: utrumque videtur gestum in Thessalia, quae erat victoris praemium. De primo bello nihil Hesiodus; de secundo longam heic atque elegantem subiicit

Saturnumque eorum regem: utrumque videtur gestum in Thessalia, quae erat victoris praemium. De primo bello nihil Hesiodus; de secundo longam heic atque elegantem subiicit descriptionem. 714 O Terrae ac vasti etc. Iovis alloquutio ad Titanas et prae
715  715 Quae me cumque animus fari iubet, auribus

promite vires
721  Titanas contra, memores et foederis icti
722  Dulcis amicitiae, quondam et quae dura tulistis,
723  Tristibus exuti vinclis, ac noctis opacae
724  E latebris, per nos, revocati in luminis oras.
725  725 Dixerat. illi autem Cottus sic impiger infit:
726  Nulli ignota refers,

739  Terrigenum, et nati Saturno, quotquot et atro
740  740 Iupiter ex Erebo dias emisit in auras,
741  Robustique acresque, infracto ac robore firmi.
742  Centum horum ex humeris surgebant brachia, et alte
743  Stabant quinquaginta hirto capita ardua collo

directas pugnasse cum Titanibus longe dissitis, in monte Othry nimirum; quemadmodum videtur Hesiodus voluisse nobis persuadere, ut maior credo appareret miraculi vis. Huius autem pugnae descriptio plane Homerica est, plena scilicet evidentiae ac dignitatis, quamvis desint illi montes superimpositi a Titanibus, quos et Homerus in Odyssea , et Virgilius in Ceorgicis , et alii passim commemorant poetae,

atque illustrius excogitari fingique potest? Terribilis sane est et Hector ad naves Graecorum pugnans, et Achilles ad Xanthum Troianos persequens; sed haec heroum pugna. Iove autem crebro fulminante, caelum, tellus, maria, omnia denique concuti ac conflagrare videntur. Nae illi, qui ad poesim se dedunt, maie sibi consulunt, si negligant exemplaria graeca nocturna versare ma vn, versare diurna.

iaculantes pondere rupes
795  795 Ingentes totidem manibus, iaculisque frequentes
796  Vmbrantes subter Titanas. quos ubi victos
797  Concidere, ac passim stratos videre, sub imum 797 Concidere ac passim etc. Titanes a diis victi in carcerem caliginosum coniiciuntur, cuius ut

796  Vmbrantes subter Titanas. quos ubi victos
797  Concidere, ac passim stratos videre, sub imum 797 Concidere ac passim etc. Titanes a diis victi in carcerem caliginosum coniiciuntur, cuius ut horrorem squalloremque magnum esse doceat poeta, dicit eos tantum sub terra. fuisse demersos, quantus ad aetherium caeli suspectus Olympum, ut

spatiis, quorum opinor ne ipse quidem claram sibi effinxerat notionem, fortasse propter ignorantiam formae Telluris eiusdemque constitutionis, quam et hemisphaericam, ut videtur, non sphaericam arbitrabatur, et non circumquaque septam ab aere ac a sole illustratam, sed basi quadam veluti insistentem tartaro atque Chao, lucique imperviam.
818  Insomnes aerata, Iovis

820  820 Accipiunt fontes, extremaque litora signant 819 Heic terra et pontus etc. Mens poetae est his verbis significare, hinc nimirum omnia incipere, ac pariter huc desinere, ut vox ■nriyr) initium rerum exprimat, 7rei%a,TX finem , quod ipsum in versione satis me explicuisse puto, quamvis obscurius ab Hesiodo

patet intus hiatus,
822  Nec quisquam subiens toto contingeret anno
823  Suppositi pedibus sola fundi huc actus et illuc
824  Vortice praecipiti, ac violento turbinis aestu:
825  825 Monstrum horrendum, ipsis visu admirabile divis
826  Scilicet est. noctis sedes obscura soporae
827  Caligatque

850  850 Heic quoque et inferni surgunt resonantia regis 841 Nec procul hinc gemini etc. Lethum et Sopor fratres sunt, ac Noctis filii, dicunturque a poeta habitare iuxta sedem noctis eiusdem ac diei, et numquam a sole illustrari, quasi aut illuc non descendat sol, aut in ea regione lucem amittat suam fons ipse lucis. 850

841 Nec procul hinc gemini etc. Lethum et Sopor fratres sunt, ac Noctis filii, dicunturque a poeta habitare iuxta sedem noctis eiusdem ac diei, et numquam a sole illustrari, quasi aut illuc non descendat sol, aut in ea regione lucem amittat suam fons ipse lucis. 850 Heic quoque et inferni etc Vide haec quam magnifico

858  Corripit, et captum vorat horridus ore cruento.
859  Iuxta autem Superis metuenda invisaque magni ac terribile habebatur. Hinc Plato in Cratylo eo prolato: TLo)k.oU inquit, xcci Touto

cum potuisse sine noxa facere: cuius superstitionis plurima habemus exempla, quae innocentiae iudicia seu experimenta dicebantur; erantque potius dicenda stultitiae ac ignorantiae singularis indicia barbarorum, quae praecesserunt, saeculorum; quum hisce saepe rebus innocentia opprimeretur, triumpharet scelus. Simile quiddam de Palicorum fonte narrat Macrobius lib. v Saturn.,

nuncia, quum opus erat, ad hunc fontem descendebat, inque aureo quodam vase haustam in caelum aquam deferebat. Quisquis deorum de aliquo crimine accusatus, addito iureiurando, factaque libatione, si reus erat, in subitum incidebat lethargum, ac sine voce membrorumque usu per annum integrum perseverabat. Annua poena hac expleta per novem alios annos a concilio mensaque deorum arcebatur exul. Post anno tandem decimo, omnibus rite persolutis, revocabatur, honoresque amissos

aut catulorum infanda ciebat
920  920 Murmura latrantum, aut stridentia sibila, late
921  Queis nemora, et valles circum, saltusque gemebant.
922  Ac vero miseranda et ineluctabilis illo
923  Tempore res effecta foret, summumque Typhoeus
924  Imperium, caelo terraque potitus, haberet;
925  925

aTkore /a£v yct(> tpSeyyovSr, ware Seoiai avviey.ev, id est ut diis li ceret intelligere; quod fere idem sonat, ac quod ego dixi voce deum , nam dii deorum voces nequeunt non intelligere. Guieto tamen hic versus est omnino supposititius ac delendus, quod non facile persuadet; neque enirff caussam

li ceret intelligere; quod fere idem sonat, ac quod ego dixi voce deum , nam dii deorum voces nequeunt non intelligere. Guieto tamen hic versus est omnino supposititius ac delendus, quod non facile persuadet; neque enirff caussam video. 922 Ac vero miseranda etc. Typhoeus nimirum, ni Iupiter qua erat providentia praeditus, prior ipsum supplicio

nam dii deorum voces nequeunt non intelligere. Guieto tamen hic versus est omnino supposititius ac delendus, quod non facile persuadet; neque enirff caussam video. 922 Ac vero miseranda etc. Typhoeus nimirum, ni Iupiter qua erat providentia praeditus, prior ipsum supplicio mulctasset, sibi arripuisset imperium. Haec autem Iovis pugna tligna est profecto, quae legatur ab omnibus actis

et fulguris igne,
949  Perculit aggressum nimboso e vertice, et acri
950  950 Omnia combussit monstri capita horrida flamma.
951  Dein stratum ac foedo laceratum vulnere truncum
952  Cum gemitu Telluris et anxifero ululatu
953  Dissecuit. vapor ibat ab icto a fulmine rege

anxifero ululatu
953  Dissecuit. vapor ibat ab icto a fulmine rege
954  Flammeus, ac saltus late desertaque montis
955  955 Culmina fumabant. tum circum exusta calore
956  Ingenti, ut stamnum, tellus liquefacta fluebat:

963  Pectore, correptum tenebrosa in tartara iecit.
964  Humida vis autem ventorum est nata Typhoeo 954 Flammeus, ac saltus etc. Situs est lacus Asphaltites in valle profunda inter montes Moabitidis et Chananaeae regionis. Si igitur sub Typhoei nomine intelligendi sunt inferioris Iordanis incolae, qui quod dei essent hominumque

Typhoei nomine intelligendi sunt inferioris Iordanis incolae, qui quod dei essent hominumque contemptores atque osores, utrisque bellum indixisse credebantur, heic recte tellus, quae stamni instar aut ferri liquitur, lacum illum plenum bitumine ac tetrum odorem exhalantem indicabit. Ceterum si quis curiosius petat, quid Iovi in Thessalia regnanti cum Iordanis incolarum duce, primum respondebo, nimiam hanc in fabulis consensionem praeposteram esse ac importunam; deinde dicam, nil

liquitur, lacum illum plenum bitumine ac tetrum odorem exhalantem indicabit. Ceterum si quis curiosius petat, quid Iovi in Thessalia regnanti cum Iordanis incolarum duce, primum respondebo, nimiam hanc in fabulis consensionem praeposteram esse ac importunam; deinde dicam, nil vetare, Iovem etiam illuc imperium extendisse, praesertim quum et in Creta regnasset. 964 Humida vis autem ventorum etc. Venti, ut ita

iussere Iovem regnare sequuti
979  Consilium terrae: sceptrum ille accepit, et aequus
980  980 Omnibus imposuit leges et munera divis.
981  Ac primum iunxit Metin sibi plurima doctam rus vocatur. Vide Plinium lib. II: Quid igitur dicendum? Sollemne illud Horatii,

rus vocatur. Vide Plinium lib. II: Quid igitur dicendum? Sollemne illud Horatii, irasci nempe oportere, quandoque bonus dormitat Homerus. 981 Ac primum iunxit etc. Hinc tertiam deorum aetatem proprie auspicatur Hesiodus. Iupiter Saturno Titanibusque devictis summoque imperio potitus deam Metim, prudentiam nimirum, sibi coniugem primam delegit. Id politice fictum.

sub auras,
984  Arte dolisque Iovis capta est. rex condidit alvo
985  985 Ipse sua, matris praereptam e corpore, natam
986  Sic monitus Terrae ac stellati numine Caeli,
987  Ne quis praestantem supremi regis honorem,
988  Aut habeat sceptrum potior. nam fata ferebant
989  Hinc fore progeniem

necessaria est ad bene regendam conservandamque remp. quam iustitia. Ex hac natae sunt eidem filiae Horae, Eunomia nimirum, Dice atque Irene, ut nomine ipso prae se ferunt, maxime utiles mortalium generi. Itaque Pindarus Olymp. xnl, beatam ac omnium rerum copia afHuentem Corynthum describens; in hac, inquit, Eunomia habitat sororesque, fundamenta urbium, firrha Iustitia et iisdem moribus praedita Pax, dispensatrices hominibus divitiarum, aureae filiae Themidis bonae consultricis.

casussimisque puellis tribuat? 1018 Praeterea ipsius quondam etc. Latona sexta Iovis uxor Phoebum et Dianam peperit: ex quo vides utrumque distingui a Sole ac Luna, qui Hyperionis ac Thiae filii. Postea vero haec nomina confusa sunt, quod nimirum quum ex hac vita ambo decesserunt interque deos abierunt, Solem Apollo insederit, Lunamque Diana: quid simile et Aegyptii de Horo ac de Iside commenti

puellis tribuat? 1018 Praeterea ipsius quondam etc. Latona sexta Iovis uxor Phoebum et Dianam peperit: ex quo vides utrumque distingui a Sole ac Luna, qui Hyperionis ac Thiae filii. Postea vero haec nomina confusa sunt, quod nimirum quum ex hac vita ambo decesserunt interque deos abierunt, Solem Apollo insederit, Lunamque Diana: quid simile et Aegyptii de Horo ac de Iside commenti sunt. Plura si velis hac de

distingui a Sole ac Luna, qui Hyperionis ac Thiae filii. Postea vero haec nomina confusa sunt, quod nimirum quum ex hac vita ambo decesserunt interque deos abierunt, Solem Apollo insederit, Lunamque Diana: quid simile et Aegyptii de Horo ac de Iside commenti sunt. Plura si velis hac de re, vide Macrobium in Saturn., et Hyginum lib. il De si gnorum caelestium historiis . Lege etiam Homeri hymnum in Apollinem, si omnia Phoebi gesta, quae a

quae est viror , et probe iuventuti convenit. Peperit etiam Martem bellorum praesidem, qui quod fortasse inter Thraciae populos ferocissimos vixerit, post mortem iisdem habitus est deus praecipuus ac omnium praesen r
1023  Connubio iunxit

1030  1030 Sanguineae. hinc pariter non ullius indiga Iuno
1031  Auxilio, magno cupiens certare Tonanti, tissimus. Ac sane Thracum mores cum Martis religione consentiunt: nam, ut Herodotus ait lib. v., est apud Thraces, otiosum esse, honestissimum; agricolam agere, contemptissimum; e bello atque rapto vivere, pulcherrimum. Iuno deinde peperit Ilithyam

magno cupiens etc. Quemadmodum Iupiter sine
1032  Invidiaque furens, totis ac viribus usa,
1033  Vulcanum est enixa, omnes qui callidus inter
1034  Caelicolas manuum sollerti praestat honore.
1035  1035 Ex Amphitritae et

ciere viros, Martemque accendere cantu, inquit: » Sed tum forte cava dum personat aequora chonca, » Aemulus exceptum Triton, si credere dignum est, » Inter saxa virum spumanti immeiserat unda. Dii nimirum aemulos gloriae eiusdem ac laudis homines habere non patiebantur. Vnde et Marsyae supplicium, et Arachnae, et Euryti, et alia sexcenta.

1045  1045 Mercurium, qui certa deum fert iussa per auram, 1040 Terroremque Metumque etc. Terror ac Metus, poeticae pcrsonae, filii dicuntur Veneris atque Martis, quod in bellis aut aliis terrorem incutimus, aut nos ipsi timore afficimur. Hi semper et ab Homero et ab aliis poetis Marti comites tribuuntur, eumque in bellum sequuntur

est, quod conditores Thebarum eius cultum in Graeciam ex Oriente attulerant. Hinc et Dionysus dictus ex Mog et NtW urbe Arabiae, in qua fuit educatus. Sed Bacchi mythologia maxime implexa est ac tenebris involuta. Nonnus in suo poemate quam plura potuit de eodem collegit lectu digna. An etiam idem cum Nemrodo? Lege Bochartiun et Clericum de eodem disserentes. Fabula autem, quod ortus sit ex Iovis femore, matre a fulmine

1059  Post duros casus et multa pericula victor
1060  1060 Alcides, proles Alcmenae martia, duxit, bitatem ac libidinem. Tu lege sis Dionysium Halic. lib. I. Ant. Rom. de Ilia vel Rhea Numitoris filia Vestali; lege Iosephum Ant. Iud. lib. xvnl de Paullina a Decio Mundo decepta; lege

Ceres cunctas inter pulcherrima divas
1080  1080 Iasio heroi Cretae foecunda per arva
1081  Accubuit furtim, ter scisso abiecta novali,
1082  Ac genuit Plutum, qui vastam obeuntia terram
1083  Aequora, telluremque ipsam late undique lustrat 1077 Quaeve, quibusve deae etc. Huc

1122  Agrion atque Latinon Vlyssi protulit, acrem
1123  Progeniem iustamque: procul qui littora circum belle atque eleganter italicis versibus extulit ac luce publica donavit inter alia sua doctissima carmina Gasto Comes Rezzonicus ille flos merus omnium Italorum, delectae et pater eruditionis. Vtinam et Musaeum seu Herus et Leandri amores cito nobis proferat! 1131

Alcinous, qui Phaeacibus seu Corcyrae imperabat, quum in eam insulam Vlysses naufragio compulsus appulit. 1137 Hanc sobolem divae etc. Hactenus generationem illorum, qui ex hominibus ac deabus nati putabantur, recensuit Hesiodus. Heic vero Theogoniae finem faciens videtur polliceri, se feminarum illustrium laudes celebraturum: cuius fortasse carminis ea nobis pars una superest, quae

AD LECTOREM
DE OPERVM AC DIERVM CARMINE. Si quae veteres Scholiastae recentioresque latini interpretes in Hesiodi Opera et Dies (1) , quod ego carmen latinis heic tibi versibus a me expressum iterum

auctores, repente excitarentur, dicturi essent, quod Virgilium dixisse scribit in elysiis vates ille festivissimus Diodorus Delphicus; se quidem minus doctum, quam a Dante Aligherio fingatur, sed multo sapientiorem fuisse. Praeclare ille quidem ac vere: quid enim tam insulsum ac rectae minus rationi consonum, quam eas aliis cognitiones tribuere, quas nec habuere umquam nec habere potuerunt? Modus igitur adhibendus est, ac ingenio temperandum. Quod quum dico, nolim

dicturi essent, quod Virgilium dixisse scribit in elysiis vates ille festivissimus Diodorus Delphicus; se quidem minus doctum, quam a Dante Aligherio fingatur, sed multo sapientiorem fuisse. Praeclare ille quidem ac vere: quid enim tam insulsum ac rectae minus rationi consonum, quam eas aliis cognitiones tribuere, quas nec habuere umquam nec habere potuerunt? Modus igitur adhibendus est, ac ingenio temperandum. Quod quum dico, nolim quispiam credat, me doctissimorum

multo sapientiorem fuisse. Praeclare ille quidem ac vere: quid enim tam insulsum ac rectae minus rationi consonum, quam eas aliis cognitiones tribuere, quas nec habuere umquam nec habere potuerunt? Modus igitur adhibendus est, ac ingenio temperandum. Quod quum dico, nolim quispiam credat, me doctissimorum hominum labores industriamque, qua in explicandis illustrandisque antiquissimorum auctorum scriptis usi sunt, vituperare. Hoc et alienum a me est et summae esset

qua in explicandis illustrandisque antiquissimorum auctorum scriptis usi sunt, vituperare. Hoc et alienum a me est et summae esset ignorantiae ne dicam dementiae indicium. Illorum conatus curamque singularem ego maximi facio semperque feci, ac palam dico, eos optime de omni literarum genere meritos me existimare; lucemque maximam antiquitati attulisse, ultro fateri. Quare et Scaligerum et Danielem Heinsium et Clericum et Guietum et Graevium aliosque, qui post Proclum, Tzetzem,

curam effugerit: contraque fateor, me plurimum ab iisdem in hac versione poetice adornanda adiutum esse, et pleraque, quae in adnotationes tum Theogoniae tum Operum ac Dierum versibus subiectas congessi, ab iisdem hausisse. In quibus tamen ita me gessi, ut quod necessarium esse ad explicanda obscuriora poetae loca arbitratus sum, ab immensa eorum veluti sylva excerperem; reliqua

ita me gessi, ut quod necessarium esse ad explicanda obscuriora poetae loca arbitratus sum, ab immensa eorum veluti sylva excerperem; reliqua omitterem, quae tantum ad ostentandam eruditionis famam pertinere iudicavi. Sic et farragine quadam ac ingenti doctrinae quasi pondere te, amice lector, liberavi; et ne me alienis plus iusto ornatum coloribus, tamquam illam corniculam grex avium, tot tantorumque virorum turba exueret, providi. Itaque et quid illa aetatum quatuor sibi

Atque arbusta vagis essent quod adultera pomis; Sylvarumque deos, sacrataque numina nymphas, Pacis opus, magnas naturae condit in usus. Nam ex his versibus apparet manifeste Hesiodum egisse et de arborum plantatione ac insitione, et de soli natura tum Cereri apta tum patri Libero, et de aliis rebus plurimis ad agrorum curam spectantibus, quae in hoc poemate, ut ad nostra tempora pervenit, frustra quaeras. An demum Servius et Scaliger, quum Hesiodi

et de soli natura tum Cereri apta tum patri Libero, et de aliis rebus plurimis ad agrorum curam spectantibus, quae in hoc poemate, ut ad nostra tempora pervenit, frustra quaeras. An demum Servius et Scaliger, quum Hesiodi Opera ac Dies cum Georgicorum libris Virgilii contulerunt, iniusti fuerint in Hesiodum res inter se diversissimas conferentes, ut ei quem adamabant maxime, victoriam facilius referrent. Certavit quidem Virgilius et cum

quum magna ex parte in hoc opere de iustitia, de religione, de industria, deque rebus universis, quae ad vitam recte administrandam pertinent, cum fratre disserat, quem ad laborem exhortatur, ab otioque removet, saepe styli severitatem ac prope philosophorum spinosam illam austeritatem sequatur necesse est. Nec vero omnis fert omnia tellus, nec omnis eodem modo res ornanda; suus cuique color, sua cuique

quae si diligentius inspiciantur, nequaquam rebus a Virgilio pertractatis cedere videantur; et me ita animum ad hanc versionem applicuisse, ut quotiescumque liceret, purissimam illam Virgilii dictionem versuumque numerum suavissimum imitarer, ac quasi meam ad rem non invite transferrem. Hoc et in Homeri Odyssea conatus sum facere, et in iis carminibus, quae de Echo navique aeria adolescens scripsi, iudicioque non meo, sed virorum doctissimorum

tum acciderat, deflevi, iampridem a Daniele Heinsio exaratum atque huic poemati praepositum, quo difficile erat quidquam distinctius pressiusque conscribere, argumentum tibi subiiciam, ut uno ferme intuitu, quid Hesiodi Opera ac Dies contineant doceantque, videre possis et iudicare.

21  Sidere quo melius pingues invertere glebas,
22   Seminaque inverso tradere sparsa solo?
23  Quo freta non metuit cupidus mercator adire,
24   Ac vehere externo litore divitias,
25  Pacis opus, magnos vitae mortalis in usus
26   Concessum a sancto numine caelicolum.
27  Ipse etiam Clypei referet mirabile textum,

77  Addam illi socium, cui nuper ab aethere lapsa
78  Relligio sacro cinxit honore caput,
79  Imperiumque dedit duplex, quo sceptra potenti
80   Iustitia ac divum credita templa regat
81  Idem regnator populorum, idemque sacerdos,
82  Idem Teutonicorum inclyta fama equitum.
83  Addam alios fratres, quorum iam munere tellus

23  Et natas doluere suas, quas plaudere matri
24  Cernebant, contra ferre modo inferias,
25  Atratas, tremulisque ululatibus externatas,
26   Ac sparsas largis fletibus ora, vident.
27  Heu genus, heu benefacta! hanc tu mors invida terris,
28   Quae fuit aeternum vivere digna, rapis?
29  Nec puduit laesisse sacrum caput?

34  Caesar, cumque piis fratribus imbre madet.
35  Et suaves cantus, et fila sonantia, musae,
36  Indicia et laeti mittite nunc animi;
37  Solvite taeniolas, ac tristi tempora fronde
38  Cingite, dum tantas flemus ad exsequias.
39  Lux fugiat, lux ipsa polo tenebrosa minetur
40  Exitium, ac terras umbra maligna tegat,

37  Solvite taeniolas, ac tristi tempora fronde
38  Cingite, dum tantas flemus ad exsequias.
39  Lux fugiat, lux ipsa polo tenebrosa minetur
40  Exitium, ac terras umbra maligna tegat,
41  Si iura ingratae rapiunt iam ferrea mortis,
42  Quae secli longum spes melioris erat,
43  Cedentem a nobis. cessit, devictaque morbo

enim mentis, ut Poeta loquitur, vaferrimae (1) Prometheus, Iovi ignem, hoc est, vitae abundantiam (sicut huc alludens ait alibi divinus Plato) furtim surripuisset, Iupiter hominibus quos industrios vocat ac solertes, (i) Quae heic Heinsius de Promethei, Iovis, ac potissimum Pandorae allegorica interpretatione habet, fusius explicat in Introductione in doctrinam, quae libris Hesiodi

Prometheus, Iovi ignem, hoc est, vitae abundantiam (sicut huc alludens ait alibi divinus Plato) furtim surripuisset, Iupiter hominibus quos industrios vocat ac solertes, (i) Quae heic Heinsius de Promethei, Iovis, ac potissimum Pandorae allegorica interpretatione habet, fusius explicat in Introductione in doctrinam, quae libris Hesiodi EP]f,QN Kcci HMEPI2N

sollicitis, malum magnum, Pandoram nempe, hoc est Fortunam, quae omnia deorum dona, id est beneficia naturae, sibi vindicare coepit, in medium produxit. Ita tota vitae comparandae ratio, Fortunae est commissa: prudentiae autem hominum ac curae ea sibi comparare coepit esse difficillimum. Olim ergo ante vafrum hoc Promethei factum, omnia, quae ad vivendum erant necessaria, facile comparabantur et ad manus erant, Saturnus enim primum omnium genus quoddam aureum

vafrum hoc Promethei factum, omnia, quae ad vivendum erant necessaria, facile comparabantur et ad manus erant, Saturnus enim primum omnium genus quoddam aureum fabricabat hominum, cui sua sponte omnia suppeditabat terra. Hoc genus leni ac iucunda morte, quum hac vita defungeretur, vitam daemonum et nomen post obitum consequebatur. Hoc autem alterum est sequutum, quod argenteum dixerunt: quod ut aureo in omnibus deterius, ita purius fuit quam sequentia. Iupiter ergo,

post obitum consequuti sunt rationem, ut qui funditus exstincti ad inferos descenderent. Hoc tertium iam genus, Heroes sequuntur ( ita tum Eteoclem ac Polynicem, reliquosque qui primum et antiquissimum Thebanum bellum, tum Agamemnona et Menelaum, reliquosque qui Troianum bellum constituerunt, vocat ) quos Homerus describit. Quorum alii morte sublati, penitus interierunt ; alii

vocat ) quos Homerus describit. Quorum alii morte sublati, penitus interierunt ; alii eorum etiam nunc Beatorum insulas colunt. Hinc ferreum eiusque iniustitiam describere pergit: maxime autem tangit iudices, quorum brevi ac venusta fabella corruptelas taxat. Reliqua pars libri, iustitiae ac iniustitiae praemia ob oculos ponit, tum et monita quaedam sapientissima Persae proponit. Maxima ex parte autem ratio scribendi, quae praecepta continet, parum inter

penitus interierunt ; alii eorum etiam nunc Beatorum insulas colunt. Hinc ferreum eiusque iniustitiam describere pergit: maxime autem tangit iudices, quorum brevi ac venusta fabella corruptelas taxat. Reliqua pars libri, iustitiae ac iniustitiae praemia ob oculos ponit, tum et monita quaedam sapientissima Persae proponit. Maxima ex parte autem ratio scribendi, quae praecepta continet, parum inter se cohaeret, ita, ut soluta quasi et nihil minus quam adstricta sit

spirat, et non semel idem repetit; prorsusque a scribendi ratione, qua recentiores sunt usi, qui nudas orationi sententias inserunt, abhorret. Non raro et digreditur; ut videlicet taedium fratris, quod ex admonitionibus haurire ac praeceptis poterat, dilueret. Post haec ad Oeconomicam transit, cuius rationem, initio ab agricultura facto, praescribit. Tota autem haec doctrina, in describendo tempore ad arandum idoneo, tum delineando messis et vindemiae, et serendi,

rationem, initio ab agricultura facto, praescribit. Tota autem haec doctrina, in describendo tempore ad arandum idoneo, tum delineando messis et vindemiae, et serendi, secandique ligni tempore versatur. Praeter haec, tum eorum quae recte ac ordine geruntur, successum et exitum tum eorum quae negliguntur, damna ac noxas ostendit. Huc accedunt, tempestatum anni distinctiones, tum quibus quaeque rebus sit idonea, usque ad viginti et octo aut triginta et quatuor fere

in describendo tempore ad arandum idoneo, tum delineando messis et vindemiae, et serendi, secandique ligni tempore versatur. Praeter haec, tum eorum quae recte ac ordine geruntur, successum et exitum tum eorum quae negliguntur, damna ac noxas ostendit. Huc accedunt, tempestatum anni distinctiones, tum quibus quaeque rebus sit idonea, usque ad viginti et octo aut triginta et quatuor fere versus. Atque hactenus quidem prima Oeconomiae pars. Caeterum quum homines,

progressu, partim acriore lucri desiderio, non unum tantum aliquem lucrandi modum amplecterentur, verum omnia, quaecumque modo lucrum aliquod promitterent, adorirentur, alteram Oeconomiae aggreditur partem: qua occasione de natura ac ratione maris loquitur. Ita enim tempus ad navigandum maxime idoneum, videtur vocare. Post haec rursus in praeceptis desinit. Quum autem de debita diis reverentia inter alia loquatur, divisionem eius subiungit; et quum initium a

desinit. Quum autem de debita diis reverentia inter alia loquatur, divisionem eius subiungit; et quum initium a genere, hoc est, deorum veneratione fecisset; ad singula, hoc est, eius species pergit. Atque ita quidem totum Operum ac Dierum argumentum absolvitur. Quod autem est reliquum, de bonorum, ac malorum, tum vero mediocrium dierum observatione agit: tum qui eligendi, qui reiiciendi sint, breviter praecipit.

divisionem eius subiungit; et quum initium a genere, hoc est, deorum veneratione fecisset; ad singula, hoc est, eius species pergit. Atque ita quidem totum Operum ac Dierum argumentum absolvitur. Quod autem est reliquum, de bonorum, ac malorum, tum vero mediocrium dierum observatione agit: tum qui eligendi, qui reiiciendi sint, breviter praecipit.

HESIODI
ASCRAEI
OPERA Ac DIES.
1   Musae, clarisonae cantu, properate relicta
2  Pieria, laudemque patri iam dicite vestro;
3  Per quem mortales obscura in nocte silentur,

22  Nocte nigra prior illa sata est, quam summus in alta
23  Arce sedens divum genitor mortalibus ima
24  In tellure dedit meliorem. quippe morantes
25  25 Increpat, ac stimulis animos exercet inertes
26  Ad studia exacuens. molli qui lentus in umbra
27  Assidet, alterius magnos si vidit acervos,
28  Ipse serens curansque domum subigensque

Convivio septem Sapient. , ubi ille, postquam dixit bonam esse ad edendum malvam et scapum asphodeli, et versum Hesiodi protulit, statim subiicit: existimas vero tale quid Hesiodo in mentem venisse, ac non potius eum, ut est assiduus parsimoniae laudator, ad cibos vilissimos nos, quippe dulcissimi qui sint, voluisse adhortari? 53 Divitias vitae etc Auream nempe

64  Fulmine gaudentem saevaque ita voce loquutum.
65  65 Iapetionide, longe magis omnibus astu
66  Heu vafer! audaci nequidquam fraude superbis,
67  Ac vetitum gaudes ignem furatus. id ipsi
68  Quippe erit exitioque tibi sobolique nepotum,
69  Pro rapto queis igne dabo mala, scilicet omnes
70  70 Vt laeti exultent animo sua

et Horae
87  Pulcricomae e verno contextam flore corollam: modico, tum in animi motibus ardentiorem efficiendi; Mercurio demum, ut est effrons ac deorum vaferrimus, cura datur astu impudentiaque Pandoram imbuendi. Ad quae omnia quum etiam Gratiae eademque Suada suas contulerunt illecebras, dolendum potius quam mirandum, ab hujusmodi monstro deceptum fuisse Epimetheum, a quo

utinam etc. Ergo Hesiodus post Troianum bellum seu quinta aetate vixit. Haec ferrea dicitur aetas ab Hesiodo, quae non aliam ob caussam deterior omnibus ab eodem statuitur, nisi quod vetera omnia laudare homines, ac nova vituperare solent, irascique iis quibuscum versantur iam senes. 210 tamen his quoque finem etc. Hincne illa Virgilii in Salonini genethliaco?

potius, de quo non satis noto disseritur in illa ecloga, Virgilius auguratur. 229 Tum demum ad caelum etc. Recte quidem: nam in tanta morum perversitate ac omnium flagitiorum colluvie et impunitate qui locus esse poterat Pudori ac Nemesi? Videtur autem mihi poeta quum haec scriberet, atra bile vehementer laborasse. Tum temporis fortasse aliquam acceperat iniuriam, quam ulcisci volens

auguratur. 229 Tum demum ad caelum etc. Recte quidem: nam in tanta morum perversitate ac omnium flagitiorum colluvie et impunitate qui locus esse poterat Pudori ac Nemesi? Videtur autem mihi poeta quum haec scriberet, atra bile vehementer laborasse. Tum temporis fortasse aliquam acceperat iniuriam, quam ulcisci volens generatim in saeculi, quo vivebat, improbitatem invectus est.

242  Iamque velit si mens, discerptam aut ore vorabo,
243  Aut mittam. demens, quisquis contendere gaudet
244  Cum meliore; caret quaesito victus honore,
245  245 Ac patitur duros praeter convicia luctus.
246   Sic ait alta secans praelongis nubila pennis
247  Accipiter. tu Persa audi quae iusta, nec umquam
248  Indecores foveas, quos fert

homini ius fasque dedit, quaeque optima legum, iusti homines in iudiciis, quae tum exercebantur, detrimenta saepe patiebantur: hi enim iure tantum decertabant; mali autem artibus omnibus, ac dummodo ipsis bene res cederet, fas atque nefas miscere non dubitabant. Itaque haec poetice dicta ac per quamdam animi iracundiam accipienda esse duco. Nam ut honestum utilitati praeferamus, passim admonemur ab eodem vate.

homines in iudiciis, quae tum exercebantur, detrimenta saepe patiebantur: hi enim iure tantum decertabant; mali autem artibus omnibus, ac dummodo ipsis bene res cederet, fas atque nefas miscere non dubitabant. Itaque haec poetice dicta ac per quamdam animi iracundiam accipienda esse duco. Nam ut honestum utilitati praeferamus, passim admonemur ab eodem vate. 322 Dicta. tuo infandos etc. Fuge nimirum utilitatem,

animi iracundiam accipienda esse duco. Nam ut honestum utilitati praeferamus, passim admonemur ab eodem vate. 322 Dicta. tuo infandos etc. Fuge nimirum utilitatem, quam sine vi ac iniuria consequi nequeas; illam tantum sequere, quae a iustitia venit. Nihil enim homine indignius, quam in aliorum perniciem opibus et facultate abuti. 324 Imposuit legem etc.

duris urgens in rebus egestas. 368 JEr virtus comitatur opes etc. Hoc certe philosophiae contrarium; nihil enim adiumenti opes ad virtutem afterunt, nisi forte boc loco virtus animi quamdam generositatem ac nobilitatem significat. Vide quid Vlysses Alcinoo dicat de muneribus, Odyss. lib. xl. 374 Heu malus est etc. Hi duo versiculi etiam in

malus est etc. Hi duo versiculi etiam in Homero leguntur, an huc intrusi, an legitimi? Certe plerique versus Homerici in Hesiodi scripta nescio quo pacto commigrarunt. Sententia vero est, prodesse pudorem, si loco ac tempore adhibeatur; obesse, si eo ignavia praetendatur. Igitur inertium tantum pudor improbatur.
380  380

438  Non ego te rebus, nec fas, praesentibus uti
439  Abnuerim: tantum iubeo, ne postmodo frustra
440  440 Indigeas, uti sapienter: utrumque cavendum
441  Scilicet ac studio tibi multo saepe putandum.
442  Incipiet quum vina cadus tibi fundere, quumque 432 Si parvis etc. Haec et

452  Pectora subrepens tuguri sub cespite. fidit
453  Qui generi infido, fidat vel furibus idem.
454  Molle tibi pascatque pecus per prata sequutus
455  455 Vnigena, ac tutae custos penetralia sedis
456  Servet opesque omnes: ita rerum copia crescet.
457  Atque utinam moriare senex, natumque relinquas
458  Post te alium. facile dat opes et

461 lamque age etc. Absoluta ethices parte sibi ad oeconomiae praecepta tradenda viam sternit Hesiodus, initiumque ab agricultura desumit, quae est omnium artium antiquissima ac nobilissima. 464 Pleiades ostendunt etc. Hunc versum aliqui ita distinguentes a superioribus scribunt, ut sit quasi initium alterius libri eiusdem poematis: videtur autem

ostendunt etc. Hunc versum aliqui ita distinguentes a superioribus scribunt, ut sit quasi initium alterius libri eiusdem poematis: videtur autem continuo ductu totum hoc carmen Opera ac Dies esse conscriptum, nec in libros divisum, quemadmodum postea Virgilius aliique fecerunt didactici poetae. Sed ad Pleiadum ortum veniamus. Petavius Var. Dissert. lib. il

fu sius exscribere quae idem Dion. Petavius habet Disscrt. Var. lib. il cap. ix. Matutinum ortum <pcuvojJ.£Vov seu rjKiaKOv significari, ac ^Ctxiv iooxv seu occasum cosmicum ne pueri quidem nesciunt. Hesiodi saeculo ortus ille contingebat, uti nota in superiore dictum est, in Tauro. Stellae sunt Vergiliae plures: una est ex eis lucidior

verus non aspectabilis. Ideo circa initium Scorpii e-aTiKxra^ucrig (pctivojjJvr) accidit ineunte Novembri. Nam aequinoctium autumnale, per idem tempus, incidit in Octobris initium. Tunc igitur arationis ac sationis tempus aperit, quod Virgilius hisce versibus expressit: » Ante tibi eoae Atlantides abscondantur, » Gnossiaque ardentis decedat stella coronae, » Debita

515  515 Deiice, quam subter foliis horrere caducis
516  Pingue solum aspicias. tum findere ligna securi lius faciendum praecipit, ac poetae mentem satis me arbitror reddidisse. Vide autem Columellam lib. xl cap. I quantum agriculturae noceat dilatio, ubi ipsius huiusce loci Hesiodaei mentionem facit. 506 Quum minus

sudore relaxantur fibrae extenuaturque vis. 511 Sidus inardcscit solis etc. Etiam Guieto et aliis ^el^ioq a,arrtq hoc loco idem ac sol. Non ignorabat porro Hesiodus iis post aestivum solstitium, qui sunt cis aequatorem, minorem esse arcum diurnum solis; iis autem qui trans aequatorem incolunt, maiorem. 514 Tu ferro

vl cap. xxl Hist. anim. ex Hesiodi loco lucem accipiunt, voluitque philosophus, ut bene Clericus explicat, indicare bubulam carnem optimam esse in quinto anno, robur vero corporis ac pellis firmitatem circa nonum^ quod 7-0 ^vva^rai significare videtur. 543 Quadrifidae octono etc. Panes apud Graecos et Romanos, quemadmodum etiam hodie fit

terram heic inservit, quod non malleo sed Iigone flt. 586 aviumque rapinas etc. Dicit quidem Hesiodus, ne gotium seu potius laborem avibus facessat. Ego vero non presse ac de verbo ad verbum efferendum duxi: avibusque laborem augeat; sed virgiliana sum usus loquutione, quae rem ipsam eleganter exprimit. Delector enim vehementer, uti lector eruditus facile potuit animadvertere, virgilianas voces,

inscitiam seu malum ordinem. Guieto enim est eu^rs^oauvt) ro xxXcog Xum&eScu v.xi OLy.ovojj.eiv rx kxurou * et contra; quod certe potissimum in industria situm est, ac contrarium in inscitia seu mavis temeritate. Hanc mihi sane dabit veniam Graevius.
588  Aequat agens,

666  Dentibus horrendum in dumos quercetaque in alta
667  Diffugiunt, lateque specus latebrasque requirunt
668  In latere exesae rupis. torpentia cernas
669  Haud secus, ac pedibus qui ternis corpora firmat
670  670 Ingrediens fractoque humero et cervice reflexa
671  Ad terram, canos nivis altae trudere montes.
672  Tunc iubeo glaciem contra munimen

cibi ordinarii bobus detur 5<a rhv aeq yiocv ; homini vero plus dimidia, ut puta dodrans ex asse, hoc est, tres quartae partes cibi ordinarii, quod hyeme ventres calidiores, longarumque noctium quies diuturnior, ac propterea minor cibi indigentia.
699  Haec animadvertens perfectis mensibus annum

710  710 Sic melius, vites incide: ast arboris altae
711  In ramos Domiporta solo quum reptat ab imo
712  Pleiadas fugiens, tempus tunc linquere vites,
713  Ac potius famulosque cie falcesque novato.
714   Vmbriferas sedes, matutinumque soporem,
715  715 Quum sol exsiccat corpus, fuge tempore messis:
716   Nam satius celerare, domumque

Plinius lib. xxil cap. xxil. Scolymum quoque in cibos re cipit Oriens etc et alio nomine Limoniam appellavit. Frutex est numquam cubitali altior cristisque foliorum ac radice nigra sed dulci. Eratostheni quoque laudata in pauperis caena. Edulis est potissimum radix, sed et herba adhuc tenella etc. Itaque per hunc fruticem et cicadae cantum aestatem denotat Hesiodus, ut et

et He— siodus id de selectiori vino praecipit. b b
760  760 Ac noctes totidem phoebaeo expone calori.
761   Quinque alias luces umbrosa in sede locato;
762  Sexta autem pressos calcans de more racemos
763  Conde in fictilibus moestas

duo versus Clerico videntur gallica nive fiigidiores et indigni tanto poeta; adeoque iugulandos delendosque censet, si Aristarchi more in malos versus saeviendum est. Atqui si poeta intellexisset, patrem suum non luxu quodam, ac taedio, quo homines etiam ditissimi afficiuntur, patriam reliquisse; sed paupertatis vi compulsum, qua sua sine culpa opprimebatur, quid in hac re tam vehementer vituperandum esset, plane non video. Negari enim non potest,

Homero Hesiodum faciunt, quidam supparem, quidam etiam anteriorem statuunt, quorum mihi placet sententia. Si enim quo quisque simpliciori scribendi genere, nativoque colore quodam, illo quidem purissimo ac minime fucato, crebrioribusque apologis proverbiisque delectatus est, eo antiquior poeta existimandus, plane vetustior Homero mihi Hesiodus habebitur. Vide Epist. doctiss. Com. Carlii ad italicam suam

tutum; aliaeque sequentes » Quinquaginta, alto postquam sublimis ab axe » Vertit equos etc. Sed nihil muto, quamvis sciam huiusmodi omissiones a librariis plerasque factas, Hesiodumque in primis foede corruptum ac depravatum.
833  Tempestas excita, et inhorruit unda sub illo.
834  Vernum iter

superiora dicit Guietus, sed ad sequentia. Non video qua ratione. nam quod sequitur: numquam mentem color arguat oris seu quocumque modo graeca interpretemur, semper obscurum erit ac dubium, dictumne id de dissimulatione, an de falsa amicitia etc. 878 Non multum indulge etc. Idest ne nimius sis. haec autem digna, quae etiam in hac

sententia. Atqui profecto, quidquid affertur de balneis in Atheniensium institutione, eodem modo et obscura est et inanis, cuius numquam certa reddi poterit ratio, nisi ad meram superstitionem confugias, Tam enim est insulsum ac ridiculum praecipere non deponendos sepulcris pueros duodecennes et duodecim mensium, quam in hac omnino aetate non lavandos in muhebri balneo. Igitur niliil mutandum censeo. 926 Femineo

culi, sed virorum mentionem faciat. Dictum vero id fortasse ab Hesiodo, quod aqua, quae lavandis mulieribus inserviebat, erat tepidior, ideoque poterat minus fortes ac vegetos efficere mares nondum adultos, sed etiamnum pueros, et communem cum matribus habentes Mxitccv , rqotyhv , olxov , idest

970  970 Sepibus infixis circum stabula undique claudes.
971  Haec eadem iuvat usque mares, et iurgia gaudet
972  Ingerere, et falsa mendacia fingere lingua,
973  Molliaque, ac caeca melius latitantia nocte
974  Verba loqui, lenes quando vocat hora susurros. Latinis est iugum, et Catoni tela iugalis. Itaque in ordienda tela oportet

976   Castrato implentem magnis mugitibus auras:
977  Praevalidis duodena est mulis aptior. illa
978  Ante alias placeat, bis deno mensis in ortu
979  Quae venit, ac pleno nitet orbe. aptissima prolem
980  980 Ferre marem est, aequis naturae moribus aucta.
981   Ipsa viris etiam decima utilis; utque puellis
982  Post decimam quae quarta subit.

e caelo, male noxia crimina vitet. 1024, Saepe eadem mater etc. En uno pene versiculo aut destructam omnem de fastis diebus, ac nefastis doctrinam, aut inutilem eorumdum dierum observationem redditam. Recte igitur Heraclitus reprehenderat Hesiodum, inanes huiusmodi fabellas merasque nugas, ut sapientior caeteris hominibus videretur, voluisse populo

alii vero infausti, in vitaque Camilli ostendit iisdem diebus et laeta saepe et adversa contigisse. 1027 Et sciat et servet etc. Optima sententia, si a vano deorum cultu ac superstitione ad veram sanctamque religionem transferatur: pietas enim si negligatur ut est infortuniorum caussa, ita si diligenter excolatur, maximae certaeque felicitatis origo est.

iam elapsi sunt anni, ex quo Senis in Etruria vulgatum est, ut antequam Odysseam in manus hominum emitterem, haberetur aliquod meae rationis interpretandi exprimendique Graeca latinis carminibus specimen, ac veluti tentamen. Integrum tunc imprimendum, prout exstat nimirum in Hesiodi (i) Vide eorum nomina diversasque sententias in Bibl. Graec. lib. il cap. viil apud Fabr.

40  Non famulos prius ille suos, non visere gaudet
41  Pastores, quam nota adeat penetralia nymphae:
42  Tantus amor cupido gliscit sub pectore regis!
43  Ac veluti saevo qui longi elapsus ab aestu
44  Convaluit morbi, captiva aut vincula fugit;
45  Sic alacer laetusque animi iam marte solutus
46  Intulit optato longum

17  Ni validus bello Alcides, Iolaus et acer,
18  Queis invicti animi, fortique ingentia tergo
19  Brachia, et indomitae stabant in corpore vires?
20  20 Ac prior Alcides tum sic affatus amicum est:
21  O Iolae, mihi ante alios carissime, magnos
22  In superos, alti premitur queis limen Olympi,
23  Peccavit pater Amphitryon, quum

Iphiclus patria relicta domo ad Eurystheum sese contulerat. Eurystheus erat Peloponnesi rex, Herculemque continuis certaminibus periculisque exponebat: illi enim heros invictissimus decepto Iove a Iunonis fraudibus servire ac parere coactus erat. 38 At me caelicolae etc. Iuno, an potius Apollo, cui Cycnus invisus magnopere?

porro usitatum equis nomina imponere, ut et canibus. 70 volucresque sagittas etc. Animadverte elegantissimam sagittarum descriptionem, quae, qua parte vulnus infigunt, lacrymas ac mortem continere dicuntur; mediae laevissimae sunt, qua nervo aptantur, pennis armatae sunt, ut directius tendant.

Scutum exhibere nobis totum terrarum orbem et quae in eodem fiunt, pugnas nimirum, sollemnes hominum coetus, ludos, certamina, bella, urbiumque direptiones, morientiumque gemitus. Tum arantes ac metentes frugesque in aream congregantes, t um racemos secantes ac ferentes ad torcularia. Sunt et venatores, et leporem canes insequentes, et equi cursores, et adolescentes saltantes et canentes ad tibiam, et cetera huiusmodi

terrarum orbem et quae in eodem fiunt, pugnas nimirum, sollemnes hominum coetus, ludos, certamina, bella, urbiumque direptiones, morientiumque gemitus. Tum arantes ac metentes frugesque in aream congregantes, t um racemos secantes ac ferentes ad torcularia. Sunt et venatores, et leporem canes insequentes, et equi cursores, et adolescentes saltantes et canentes ad tibiam, et cetera huiusmodi quamplurima; quae omnia circum coronae in modum ambit oceanus. Non

84  In medio stat terror atrox mortalibus anguis
85  85 Torva tuens, oculisque vomens ardentibus ignem
86   Flammeus, ac dentes maculosis faucibus albos
87  Exertans. olli nigro suffusa veneno
88  Saeva fronte super volitat discordia, pugnas
89  Illa ciens hominum, cunctisque avertere mentem

quam illi videntur quidam denegasse parem Homeri temporibus. 115 Parte quoque in clypei etc. Cui non nota Lapitharum Centaurorumque pugna? Vtrique Thessaliae populi ferocissimi ac pugnacissimi; Centauri etiam equitandi peritissimi, unde partim equi partim homines ficti a fabulis.

145  145 Vndantes fluctus, mediisque in fluctibus albos
146   Ludere delphinas variosque intexere cursus
147  Hac illac. gemini patulis e naribus undas
148  Efflant, ac mutis explent fera piscibus ora.
149  Hi trepidant fugiuntque: uda piscator in acta
150  150 Observat tacitus palantes, laxaque tendit
151  Retia substratum pelagi iacturus in

at horrifico etc. Supra Gorgones acerrima pugna insculpta erat: ante urbem milites praeliabantur pro coniugibus natisque; matres e moenibus exitum praelii sollicitae despectabant, senesque diis preces ac vota offerebant pro incolumitate natorum.
173  Natarum supra terror: quippe horrida saevit

198  Fortior ast aliis et multo grandior aevo est.
199  Ergo omnes caedi videas instare, minantes
200  200 Vnguibus alternum longis manibusque cruentis
201   Exitium sociis, ac se crudele tuentes.
202  Tristitia infelix has iuxta proxima stabat
203  Horrentique fame pallens atque arida, foedum
204  Crassa genu: insecti digitis informibus ungues,

Hymen Hymenaee, 202 Tristitia infelix etc. Bene post cruentam pugnam describitur tristitia; multi enim necesse est tristentur ac doleant. Porro quid tristius hac tristitia scribi aut etiam excogitari potuit? 210 ... non hinc procul urbis imago etc. Cuius urbis? quae

portas. ergo Thebarum mentio fit. 214 Sponsa rotis etc. Sollemnis heic describitur pompa, qua sponsa ad sponsum apud Graecos deducebatur. Iuvenes ac puellae in duos choros dividebantur, sponsorumque laudes alterno cantu celebra
215  215

232  Falcibus incurvis spicas, cerealia dona;
233  Compositos alii instabant conferre maniplos, bant, saltabantque ad tibiam. Vide Theocritum in Helenae ac Menelai Epithalamio. Qui vero Echo in sculptura resonabat, sane nequeo intelligere. Sed non unum hoc parum verisimile in hac descriptione, quamvis summa est in versibus venustas, quod satis erat poetae placendi in primis

satis erat poetae placendi in primis studioso. 230 Laeta seges etc. Animadverte quatuor anni partes heic eleganter descriptas per arationem, per messem, per vindemiam ac venationem.
234  Area qua late fervet. vindemia labro
235  235 Inde subit roseo

gnato laetum certaminis omen.
334  Nec mora: qualis aper gelidis in vallibus ille
335  335 Horrificum exertans rictum ferus emicat acri
336   Voce lacessitus venantum, ac fertur in arma
337  Obliquus, dentemque acuit; tum spuma ruenti
338  Volvitur os circum, inque oculis rubor igneus ardet,
339  Arrectaeque horrent setae per colla per armos:

376 Forte leo etc. Haec omnis similitudinum comparationumque coacervatio plane Homerica est. Vbi enim vatum ille maximus incalescit, frequentissimas adhibere solet similitudines, ac veluti coacervare.
387  Praecipitans ruit acta diu, lateque fragorem

cari gaudens Ceycis honore etc. Ideo credo haec apposita, ut appareret, tantam hominum frequentiam non convenisse Cycni gratia, qui omnibus fortasse invisus erat, sed Ceycis optimi, regis, ac propterea dilecti superis. 427 Sed molem illius etc. Anaurus Thessaliae fluvius ita volente Apolline, ne crudelissimi iniquissimique praedonis honor aut memoria exstaret,

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report