Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: ac Your search found 22809 occurrences
First 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 22106-22131:22106. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Section]
Austriacis, unam ordinarii Portorii quartam remisit. Augusta vero
Aula nostra a Moscoviticis pelliceis mercibus, cutibus, Loris Bagaria
dictis, et praeparatis Balenarum ovulis vulgo Kaviar, Portorium
diminuit; ac ab omnibus seu per Austriacos seu per Moscoviticos Quaestores
ex Portubus Crimeae in Ditiones Caesareo-Regias invehendis Moscoviticis et
Chinensibus mercibus, unam ordinarii Portorii quartam, pariter remisit.
Cum
etiam in Hungaria
Cursum tenuit. Colebatur tantum ad Domesticam necessitatem et in sat
mediocri qualitate, donec Populatio Septentrionalium Comitatuum hunc
etiam Industriae ramum excitavit: nimirum coeperunt illic, ac praesertim
Comitatus Scepusiensis Incolae Moscoviticum semen sponte adhibere idque
tanto cum successu ut productum ex eo Linum ad 4 pedes assurgat, et
Moscovitico vix aliquid concedat, cum partes illae multas a
Industria Canabum qualitatem tantisper perficere cum memoratus § 29
Itinerans Mercator has aliis anteponat, et Carinthiacis aequales
statuat.
Caeterum et de Lino et de Canabibus hinc inde per Regnum, ac de Lino
quidem potissimum in Septentrionalibus, de Canabibus vero in
Sarossiensi, Bihariensi, Bachiensi et inferioris Sclavoniae Comitatibus
iam tantum producitur, ut et a proprio producentium usu et a paucarum
e Converso sed adhuc cruda tela
aliisque Lineis fabricatis pro 1.042,046 florenis iuxta ultimum Diametrum
quotannis invehitur. Coepit tamen iam huius intuitu Domestica Industria in
Septentrionalibus Comitatibus ac praesertim in Scepusiensi et 10 oppidis
tantisper excitari. In his enim solis 5 Telarum Fabricas Relationes
exhibent. Singulares Textrinae non memorantur, quarum tamen notabilem esse
in Regno et praecipue in
nonnisi 12. Centenarios defilare potuerit, crescente Serici productione
Camera subinde Fluviale
Budae excitavit, quod iam 50 Centenarios elaborare potest.
Utrumque tardius tantisper, ac opportuit surrexit. Neque enim Eszekiense et
currenti, et illi quod iam anterioribus annis productum fuit, serico
defilando suffecit, neque Budense increscentem usque sui erectionem serici
productionem simul cum eo, quod
materiis 585443. floreni quotannis evehuntur. Causa lenti huius
Sericearum Fabricarum progressus partim 33o partim Superiori §-o iam
indicatae sunt, nimirum perdurans adhuc dispendiosus deglomerationis modus,
erecta tardius ac oportuit Filatoria, ipsa demum Crudi Serici productio,
inde ab Anno 1788. diminuta, si his addatur erectum iam Viennae Filatorium,
admissaque in Germanicas Provincias Crudi Hungarici Serici absque omni
Portorio Inductio,
sit, haec autem unice e Moldavia
haberi possit, si obtento herbae huius prototypon eadem per
Hungariam rite perquiratur, posset fortasse eadem et hic reperiri.
Lora ac praesertim eam quae Bagaria appellatur speciem
conficiendi modum Moscovitae proprium adhuc habent, sed horum importatio nec
magnam summam efficit, et haec pro aliquo mercium Hungaricarum, quibus
Moscovia vicissim eget,
et ut mutationes, quae a postremo, quo
Relationes praestitae sunt, anno intervenerunt, facilius possint observari,
et ut appareat quorsum quae Industriae Species Suapte inclinet; patet nempe
ex his quod Fabricae universim ac praesertim Laneae et
Gozypeaceae ad viciniam Germanicarum Provinciarum
surrexerint, quod Lineae in 16 Oppidis, vicinisque sterilioribus et frigidis
Comitatibus pululare incipiant: denique quod
ennatum est illud tanto
postea duraturum tempore 5 a Centum Portorium, quod ab omnibus
indiscriminatim seu Invectis seu Evectis seu
transeuntibus mercibus persolvebatur.
Ac Legislatio quidem Hungarica deffectuosum esse hoc Portorii Systema iam
1655 agnovit, et pro eius emendatione Articulo 100. Deputationem ordinavit.
Cum haec usque subsequa 1659. Comitia Laborem non peregisset, urgebatur ille
§.54. Quomodo postea per Consilium Commerciale Viennense enervatum fuerit.
Verum sub idem ferme tempus erectum fuit Viennae quidem Consilium Commerciale
Tergesti vero sic dicta Intendenza, ac illi quidem
Suprema totius Monarchiae Commercii Directio, huic
subalterna tam per germanicum quam etiam Croaticum
Littorale manipulatio concredita, sicque Hungarici etiam Vectigalis
pro
Germanicis etiam Provinciis Vectigal edi procuravit. Systema eius in
Thesi in eo subsistit, quod Portorium Transitus in uno,
Exitus in 3. Inductionis seu Consumptionali, pro ratione ac
minus ac magis necessariae fuerunt merces in 20, 10 aut etiam 5 fl. ita
defixerit, ut nihilominus Hungaricae eiusdem Speciei merces nonnisi
dimiduo Portorii huius dependat.
etiam Provinciis Vectigal edi procuravit. Systema eius in
Thesi in eo subsistit, quod Portorium Transitus in uno,
Exitus in 3. Inductionis seu Consumptionali, pro ratione ac
minus ac magis necessariae fuerunt merces in 20, 10 aut etiam 5 fl. ita
defixerit, ut nihilominus Hungaricae eiusdem Speciei merces nonnisi
dimiduo Portorii huius dependat.
Artefacta Hungarica ad eandem Cathegoriam sunt
collocata, licet Germanicorum e contra artefactorum si in Hungariam
invehantur, Portorium, iam una quarta, iam una quinta minus, atque
exoticis impositum fuerit. Ac Belgium quidem et
Lombardia, quae mediae inter exteras
Provincias iacent, adeoque varios mercium suarum exitus habent, onus hoc
haud admodum sensere. In
Depositorialibus? quae denique nonnisi in
Capitalibus Stationibus pertricesimari possunt? Sub A.
B. C. designatio tantum quod Omnes hae Consignationes prolixiores sint,
ac priores: quod aliqui Articuli ex una ad aliam transpositi, ad
Capitales vero Stationes longe plures, quam antea
inviati: denique quod inducta nunc primum quarta positarum nempe extra
quaestum
induci permittantur, cogitur interim Hungaria complura
Producta Sua tantum Germanicis Provinciis distrahere, atque ita Regnum alias
independens ad formale ferme Coloniarum
Systema redactum est, ac Coloniae quidem Legi huic, ne aut Sua alio quam ad
Metropolim Producta distrahere, aut aliunde necessariis sibi artificiis se
providere audeant, ex pacto subiacent, Hungaria sola indirecta
Vectigalis via, per id
Commercii absolvebatur: vix aliquod Vectigal prodiit cum iam per
particulares ordinationes mutari coepit. Hae adeo celerriter sibi succedere
solebant, ut intra paucos Annos maxima pars Vectigalis extra usum posita
fuerit. Ac id quidem inficiari non licet, quod in cursu commercii talis
quandoque Circumstantia se evolvit, ut vigens quoad articulum aliquem
Portorium mutari, ipsa Publicae utilitatis ratio deposcat: verum mutationes
hae non semper e
tota ferme via iam sollide instaurata est. Inde usque Transylvaniam per
eiusmodi plagas ducit in quibus necessaria pro Constructione materialia
desiderantur. Hunc quoque ductum Danubius et Tibiscus intersecat, ac
navali quidem qui Danubio intra Budam et Pestinum imponitur
ponti vigens in eodem tariffa sufficientem pro eius conservatione fundum
praebet: vel hoc tamen onus cursus Commercii iam resentit;
Donec Belgradum Ditionis Austriacae fuit praecipuumque Commercii Emporium
effecit, ut ut impedita frequens tamen fuit Dravana Navigatio. Hoc enim
Canali et adiacentes illi Hungarici, Croaticique Comitatus Producta sua, ac
praesertim vina, et ipsa Styria partim Producta, partim etiam artefacta sua
Levi impendio dimittebant. Si Danubius et Dravus iam tunc repulsandibus viis
provisus fuisset, Ductus hic Capitalem Certe Navigationis
Proiectatus Canalis Communicationis inter Danubium et Tibiscum.
Et idem Balla et alii plures transversalem intra Pestinum et
Szolnokinum Canalem proiectaverunt, quo Tibiscus Danubio coniungatur ac
Balla quidem Proventum Canalis huius ad m/115 vel ad
m/120 elevare conatur, nimirum ut ostendat, quod si duorum etiam
millionum Sumptus requirat, operae tamen pretium esse, ut eidem manus
Et ideo Littorale Hungaricum, Ordinariis
annis de exotico Turcico Tritico pro 300is circiter millibus consummare
solet. Quodsi Navigatio per Mare Nigrum Consistentiam acciperet, forte
Stabilior in Turcicos, ac praesertim Moscoviticos Portus frumenti evectio
hac via posset procurari.
Alium notabilem distrahendo Frumento passum efficiunt, Styria et
Carniolia, si in his Provinciis eius penuria
perficiuntur.
Minus, sed perinde stabile eductionis Frumenti Emporium Moravia praebet, nam
et in hanc e Scala Mosoniensi et e vicinioribus Comitatibus Posoniensi
Nittriensi Trenchiniensi, ac praesertim Szeredino, Vagh-Ujholino Galgoczio
et Trenchino aliqua frumenti Quantitas quotannis educitur: evehitur etiam
pars aliqua adversa Morava Znaimium, et si fluvius iste ut nunc sub opere
est debite regulatus fuerit,
notabilis Frumenti Distractionis Emporium.
Et haec sunt extera distrahendi Frumenti Emporia. Domesticum pro adiacentibus
Comitatibus notabilis Frumenti distractionis Emporium efficiunt Montanae
Civitates et Districtus. Ac ipsi quidem tam Regii, quam privatorum
Monticolae Frumentum in Computum promeritae mercedis e Depositoriis Regiis,
quae directio Montana, coemptis per fertiliores, qui propius adiacent
Comitatus frugibus replet, plerumque
Neoplanta
et Pestino concluduntur. In Partibus etiam Danubianis districtus
Pakoszagsh, et Comitatus Simegsiensis et Szaladiensis non
exiguam Peccorum horum quantitatem Commercio suppeditat. Ipsa Gallicia ac
praesertim Valachia et Moldavia notabilem Commercio Hungarico Cornutorum
peccorum Copiam [Hungariae] subministrat.
Olim Hungaria praeter advicinantes Germanicas Provincias insuper Statum
Venetum
Illud, quod ad Zemlinum exercetur (per
Moadiam enim vix aliquid decurrit) maiorem subit
Considerationem. Per hunc passum omnes ferme illa, quos Coronae
confluere, diximus, merces, ac praeterea fila turcica alba,
caerulea, et rubra, Caffeo arabicum, aliaeque
Levantinae, seu Orientales merces importantur.
Evehuntur autem iterum nonnisi Germanico
illis Comitatibus, utpote e quorum
Contributione Cassae haec conflabatur, cedat.
Sicut de Contributione Militari Croatiae Status adhuc eo tempore cum
Principe tractabant, ita etiam pro Domesticis necessitatibus ac in
Specie pro Tabulae Banalis Iudiciariae aliorumque Regnicolarium
Officiorum Salariis, Contributionem imponebant. Inter haec erant
Capitanei Regni, Stabalis Auditoris, Exactoris Regni et Conferentiarum
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.