Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: ac Your search found 22809 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 39-71:39. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
et a pluribus
senioribus maxime a iuvenibus nostrae civitatis, qui non solum in audiendo, seu
legendo, sed in exercendo bella, ut iuvenum moris est delectantur, ut Libellum
Gothorum, quod latine Sclavorum dicitur Regnum quo omnia gesta, ac bella eorum
scripta sunt, ex sclavonica littera verterem in latinam, vim inferens meae ipsae
senectuti, vestrae postulationi fraterna coactus charitate parere studui. Verum
tamen nullus legentium credat, alia me scripsisse praeter ea,
exercitum gentis suae
exierunt obviam Gothis, venientes itaque castrametati sunt iuxta eos; tunc
per spatium octo dierum quia prope erant castra ad castra, hinc inde armati
procedentes per partes graviter se vulnerabant, ac trucidabant. Octavo vero
die omnes hinc inde
eius, et
populus ei accreverat multus, consilio inito cum suis magnatibus diviserunt
exercitum, et Totilla per Istriam, et Aquileiam cum suo exercitu transiens
Italiam petiit, multaque et magna proelia ibi commisit, regiones ac
civitates plurimas vastavit, atque incendit. Inde insulam Siciliam
ingrediens pauco in tempore vitam finivit, sicut ei dixerat Dei famulus
Benedictus.
Ostroylus autem frater eius cum suo exercitu
atque superbus.
Praeterea regnante Bladino exiit inumerabilis multitudo populorum a magno
flumine Volga, a quo et nomen caeperunt. Nam a Volga flumine Vulgari usque
in presentem diem vocantur. Hi cum uxoribus, et filiis, ac filiabus, atque
cum omni pecunia, ac substantia magna nimis venerunt in Sylloduxiam
provinciam. Praeerat eis quidam nomine Kris, quem lingua sua cagan
appellabant, quod in lingua nostra
Bladino exiit inumerabilis multitudo populorum a magno
flumine Volga, a quo et nomen caeperunt. Nam a Volga flumine Vulgari usque
in presentem diem vocantur. Hi cum uxoribus, et filiis, ac filiabus, atque
cum omni pecunia, ac substantia magna nimis venerunt in Sylloduxiam
provinciam. Praeerat eis quidam nomine Kris, quem lingua sua cagan
appellabant, quod in lingua nostra resonat
imperator, sub quo erant VIII
iussit christianis, qui Latina utebantur lingua, ut
reverterentur unusquisque in locum suum, et reaedificarent civitates, et
loca quae olim a paganis destructa fuerunt. Placuit etiam regi, ut
temporibus suis rememorarentur, ac recordarentur seu scriberentur termini ac
fines omnium provinciarum ac regionum regni sui, quatenus unaquaeque gens
sciret, atque cognosceret fines, et terminos provinciarum, et regionum
suarum, congregans igitur omnes
lingua, ut
reverterentur unusquisque in locum suum, et reaedificarent civitates, et
loca quae olim a paganis destructa fuerunt. Placuit etiam regi, ut
temporibus suis rememorarentur, ac recordarentur seu scriberentur termini ac
fines omnium provinciarum ac regionum regni sui, quatenus unaquaeque gens
sciret, atque cognosceret fines, et terminos provinciarum, et regionum
suarum, congregans igitur omnes sapientes regni sui, locutus est eis de
in locum suum, et reaedificarent civitates, et
loca quae olim a paganis destructa fuerunt. Placuit etiam regi, ut
temporibus suis rememorarentur, ac recordarentur seu scriberentur termini ac
fines omnium provinciarum ac regionum regni sui, quatenus unaquaeque gens
sciret, atque cognosceret fines, et terminos provinciarum, et regionum
suarum, congregans igitur omnes sapientes regni sui, locutus est eis de
verbo hoc, sed nullus eo tempore
congregans igitur omnes sapientes regni sui, locutus est eis de
verbo hoc, sed nullus eo tempore inventus est, qui certam responsionem daret
regi de hac re. Tunc rex Dei sapientia plenus, sano utens consilio, misit
sapientes, ac nobiles viros legatos ad venerabilem, et apostolicum virum
papam Stephanum, et ad imperatorem Constantinopolitanae urbis Michaelem
rogans, et petens, quatenus antiqua
privilegia, quibus
venerabilem, et apostolicum virum
papam Stephanum, et ad imperatorem Constantinopolitanae urbis Michaelem
rogans, et petens, quatenus antiqua
privilegia, quibus termini et fines provinciarum, ac regionum, seu terrarum
scripti continebantur, mittere cum viris sapientissimis dignarentur, dum
autem legati regis Romam venissent, et verba regis papae Stephano
intimassent, gaudio magno gavisus est papa venerabilis et
dignarentur, dum
autem legati regis Romam venissent, et verba regis papae Stephano
intimassent, gaudio magno gavisus est papa venerabilis et maxime quod
occasione accepta mitteret sapientissimos viros, qui novellum, ac tenerum
regem adhuc in fide, et populum eius pascerent, ac satiarent pane coelesti,
ac verbo vitae. Misit itaque vicarium suum Honorium nomine sanctae Romanae
ecclesiae presbiterum cardinalem, cui et tradidit potestatem
et verba regis papae Stephano
intimassent, gaudio magno gavisus est papa venerabilis et maxime quod
occasione accepta mitteret sapientissimos viros, qui novellum, ac tenerum
regem adhuc in fide, et populum eius pascerent, ac satiarent pane coelesti,
ac verbo vitae. Misit itaque vicarium suum Honorium nomine sanctae Romanae
ecclesiae presbiterum cardinalem, cui et tradidit potestatem ligandi, atque
solvendi, evellenti et dissipandi, aedificandi,
intimassent, gaudio magno gavisus est papa venerabilis et maxime quod
occasione accepta mitteret sapientissimos viros, qui novellum, ac tenerum
regem adhuc in fide, et populum eius pascerent, ac satiarent pane coelesti,
ac verbo vitae. Misit itaque vicarium suum Honorium nomine sanctae Romanae
ecclesiae presbiterum cardinalem, cui et tradidit potestatem ligandi, atque
solvendi, evellenti et dissipandi, aedificandi, atque plantandi, sicuti
tam latina,
quam et sclavonica lingua qui loquebantur, iussu Honorii apostolici vicarii,
ei christianissimi regis Suetopelk, per spatium dierum XII synodum fecerunt.
In qua diebus octo de lege Divina, et sacra scriptura, ac de statu ecclesiae
tractatum est. Caeteris autem quatuor diebus de potestate regis, de ducibus,
et comitibus, et centurionibus, et de statu regis sermocinatum est. Relecta
sunt, et in eadem synodo antiqua privilegia tam
regis sermocinatum est. Relecta
sunt, et in eadem synodo antiqua privilegia tam latina, quam graeca missa ab
apostolico, et ab imperatore, audientibus
cunctis populis de divisione provinciarum ac regionum seu terrarum, sicuti
ab antiquis imperatoribus scripta, et ordinata fuerunt, et placuit regi, et
cuncto populo finita synodo XIIa die per manus Honorii vicarii, et
cardinalium, atque episcoporum coronatus est rex
iure esset
eadem ecclesia, qui vero aliter faceret, regiam coronam offenderet. Post
haec secundum continentia in privilegiorum quae lecta coram populo fuerant,
scripsit privilegia, divisit provincias, et regiones regni sui, ac terminos,
et fines earum hoc modo: secundum cursum aquarum, quae a montanis fluunt, et
intrant in mare contra meridianam plagam, Maritima vocavit; aquas vero que a
montanis fluunt contra septentrionalem plagam, et intrant in
ex suis
consanguineis fratribus, et supanos, idest comites, et sednicos, idest
centuriones, ex nobilioribus earundem provinciarum. Dedit autem unicuique
bano, idest duci, potestatem sub se habere septem centuriones, qui recte, ac
iuste populum iudicarent, et tributa acciperent, et banis praesentarent.
Bani post haec medietatem regi persolverent, et medietatem sibi tenerent.
Comitibus vero, idest iupanis iussit sub se habere unum sednicum, qui cum eo
et duas partes tributorum
comites, idest iupani, regi ut solverent, tertiam vero suo usui retinerent,
banis autem sive ducibus nullam rationem facerent, sed unusquisque teneret,
et dominaretur iupaniis earundem provinciarum, ac regionum, sed solo regi
rationem redderent, multas leges, et bonos mores instituit, quos qui velit
agnoscere, librum Sclavorum qui dicitur Methodius, legat; ibi reperiet
qualia bona instituit rex benignissimus. Itaque
multas leges, et bonos mores instituit, quos qui velit
agnoscere, librum Sclavorum qui dicitur Methodius, legat; ibi reperiet
qualia bona instituit rex benignissimus. Itaque perfectis omnibus,
cardinales et episcopi, ac legati imperatoris accepta a rege licentia, et
agentes gratias deo et regi, cum honore
magno, et cum pluribus donis a rege datis reversi sunt ad loca sua.
Similiter bani et supani atque
filio suo, et facta est pax firma inter eos.
Regnavit Crepimirus rex XXV annos, et mensem unum, et mortuus est.
XXI
Regnavit post eum Sfetozar, filius eius, qui mansuetus fuit, ac pius, vixitque
in timore Domini, et genuit filium, cui Radaslavus nomen imposuit. Post haec in
pace quievit.
XXII
Post eum regnavit Radaslavus, qui patris sui
Croatiae Albae cum
suis omnibus rebellaverunt regi. Tunc rex Radaslavus congregans exercitum partem
exercitus dedit filio suo Ciaslavo, partemque secum tulit. Post haec abeuntes
circumdederunt rebelles hic inde, et comprehenderunt illos, ac depraedaverunt,
sed quotquot rex comprehendit liberos abire permisit; quos vero filius Ciaslavus
comprehendit, militibus in servitutem tradidit, quam ob causam indignati sunt
milites, qui cum rege erant, et
sicque coeperunt reaedificare civitates maritimas a Saracenis
destructas. Per idem tempus Romani parentes Belli, qui et Bellimirus, quod non
possent sustinere magnatum Romanorum insidias, atque inimicitias eo quod nolent
se humiliare ac pacem cum inimicis facere, exeuntes omnes de civitate una cum
Bello, uxoribus et filiis, ac filiabus, milites numero quingenti acceptis
parvulis, et mulieribus venerunt Apulam, inde intrantes naves, transfretaverunt
in partes Dalmatiae.
Romani parentes Belli, qui et Bellimirus, quod non
possent sustinere magnatum Romanorum insidias, atque inimicitias eo quod nolent
se humiliare ac pacem cum inimicis facere, exeuntes omnes de civitate una cum
Bello, uxoribus et filiis, ac filiabus, milites numero quingenti acceptis
parvulis, et mulieribus venerunt Apulam, inde intrantes naves, transfretaverunt
in partes Dalmatiae. Venerunt ad portum qui
Gravosa dicitur, et Umbla. Miserunt
VII
fratribus, et dederunt eis manus quatenus insimul insurgerent, et disperderent
filios et nepotes regis. Itaque consilio inito VII fratres cum patre, et
populo consilio, et voluntate patris, ac
totius populi, insurrexerunt et persecuti sunt filios regis, et miserunt eos in
ore gladii a minimo usque ad maximum. Evasit autem unus, Sylvester nomine,
filius Boleslavi cum matre sua Castreca, et fugerunt Lausium, quae nunc est
in partibus Achridae, in loco qui Prapa dicitur, ubi et curia eiusdem
imperatoris erat. Post haec congregato exercitu debellavit Dulcinium longo
tempore, sed eum capere nullatenus valuit, inde ascendit iratus, coepit
destruere incendere ac depraedare totam Dalmatiam, Decatarum autem atque Lausium
civitates incendit, nec non et vicos, et totam provinciam devastavit, ita ut
terra videretur esse sine habitatore. Pertransivit imperator sic devastans tam
maritimas, quam et
ventura erunt quomodo eum Deus
liberaret de ipso carcere, et quomodo per martirium perveniret ad regna
coelorum, et acciperet immarcescibilem coronam et praemia vitae aeternae. Tunc
beatus Vladimirus de visione angelica roboratus, magis, ac magis vacabat
orationibus, atque ieiuniis. Quadam itaque die imperatoris Samuelis filia
Cossara nomine, conpuncta, et inspirata a Spiritu Sancto accessit ad patrem, et
petivit ab eo, ut descenderet cum suis ancillis, et lavaret caput,
et acciperet terram suam Tribuniam, et congregaret
populum, et inhabitaret terram, quod et factum est.
Vladimirus itaque rex vivebat cum uxore sua Cossara in omni sanctitate et
castitate, diligens Deum et serviens illi nocte, ac die, regebatque populum sibi
commissum cum timore Dei et iustitia. Post non multum vero temporis defunctus
est imperator Samuel, et filius eius Radomirus accepit imperium, qui fortis
extitit viribus, commisitque proelia multa cum
argentea
cruce suspensus est, sed in lignea; ergo, si vera est fides tua, et verba tua
vera sunt, per manus religiosorum hominum crucem legneam mitte mihi, et fide, et
virtute domini nostri Jesu Christi spem habendo in vivificam crucem, ac
pretiosum lignum, veniam . Tunc accersitis duobus episcopis, et uno heremita,
mentiendo illis maligne fidem suam, dedit illis crucem ligneatn misit eos ad
regem, qui venientes salutaverunt regem et fidem atque crucem dederunt. Rex
frater eius, cui erant octo filii et quatuor
filiae. Nomina filiorum eius haec sunt: primus Branislavus, Gradislavus,
Chvalimir, Stanicna, Cociapar, Goyslavus, Dobroslavus, et Picinech. Fuit autem
rex Radoslavus pacificus, et mansuetus, ac timens Deum in omni vita sua.
Regnante autem illo nunciatum est ei quod Bodinus nepos eius viveret, et
imperator, qui eum relegaverat defunctus est. Qui audiens, misit Antiochiam
et fecit eum rapere
sederent ad prandium, et epularentur iussu regis capti sunt,
et positi sunt in custodia, et quia noluit rex resistere voluntati uxori
suae periurrus effectus est ad mensam, ut Herodes homicida. Quod audientes
fratres, et filii ac nepotes eorum, congregantes omnem parentelam in unum
abierunt Ragusium, et intraverunt in civitatem cum quadringentis viris in
armis. Audiens rex quod fugissent congregato exercitu venit, et obsedit
civitatem coepitque
occidissent, et vulnerassent, Cocciaparus iactans lanceam e manibus
transfodit, et occidit quendain Cosar, quem regina valde diligebat. Quod
videns regina statim solutis crinibus coepit faciem suam fortiter percutere,
et flere ac dicere viro suo: Heu, heu, heu, numquid non vides o rex,
quomodo interficiunt tuos? Parentes eorum apud nos sunt, et ipsi non
desinunt quotidie vulnerare, et occidere tuos. Numquid non
in custodia.
XLVI
Post haec populi congregantes se constituerunt regem Gradignam, qui accepto
regno coepit regere populum cum omni iustitia. Erat sane vir timens, ac
diligens, Deum pius, et misericors viduarum, et orphanorum protector, atque
defensor, et in omnibus actibus siris omni bonitate praecipuus. Praeterea
hii qui dispersi erant per regiones, et provincias, et in Apulia,
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.