Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bibliographic criteria: none (All documents)
Search criteria: minus

Your search found 2491 occurrences

More search results (batches of 100)
First 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1600-1878:


1600. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

coalescunt. Eodem tempore, quo postrema pars editur, visum itidem est decem eos Carminum Libros ab adnotationibus, et supplementis sejungere, omnesque simul hoc uno Volumine concludere, ut nonnullis gereretur mos, et iis scilicet, qui minus moleste ferant in aliquam interdum obscuritatem incurrere, quam tam crebro versuum lectionem inspiciendis Commentarijs interrumpere, et iis, qui in philosophicis rationibus multum exercitati nullis indigeant ad quaeque vel


1601. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

offensionis, ut solemnes quasdam disciplinae formulas respuant; quis enim ferat, ut in carminibus duplicatas rationes, ac triplicatas, areas temporibus proportionales, atque alia hujusmodi usurpemus? Verum quae suis enunciare nominibus ob minus elegantem dicendi modum minime audemus, an eadem ut aliter efferamus, omnis interclusus est locus? Nullane alia erit ratio, qua haec verborum asperitas leniri, ac moderari possit? Quaeque ob inamoeniorem quandam speciem conjungi eum


1602. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Nam si aliquam a Philosophia accersitam, sive ex ipsa Geometria sententiam proponere mihi velis, quae quidem usitatis verbis horridius dici solet, ut si solida similia in ratione triplicata laterum homologorum esse dicas, num idem minus intelligam, si liberalius hisce tuis versibus exponatur?
Nec tibi praeteream, similes quaecumque figurae
Si crescunt, vel si major collata minori est,
Crescere plus ipsa facie


1603. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

argumentum plane assequor, libentius etiam assequor; dum enim splendidiora haec adjumenta ad obscuritatem amovendam comparantur, rebus etiam accedit hilaritas quaedam, ac lepos, quo fit, ut aspera nitide, jejuna plene, pervulgata novo, ac minus usitato more dicantur. Illud tamen in hisce exprimendis simulacris praecipue animadverti oportere arbitror, ut moderatior quaedam retineatur ratio, atque ad doctrinae severitatem accommodetur, ne dum graviores disciplinas


1604. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

profundo veritatem esse demersam, atque omnia tenebris aeque circumfusa. Sed permagni interest, quem in causis investigandis cursum instituamus, ut primum si gradum recte fecerimus, ad maximarum rerum cognitionem pervenire possimus, sin minus, turpiter labamur. Praecipua est nobis in eorum, quibus instructi sumus, sensuum usu, atque experientia rerum percipiendarum sita ratio, primus hic contemplandae Naturae quasi patefactus est aditus, hinc suscipiendus, atque


1605. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tanti ordinis magnitudinem sustinere possit. Aequo enim animo consistendum est, ubi ad reliqua persequenda interclusus est aditus, inopia praesidiorum. Neque erit, cur nostra spes infringatur, aut languescat industria, si minus omnem causarum colligationem perspicere possimus, atque ad ipsa rerum capita, primosque ortus pertingere, cum magis contentos nos esse oporteat, ut aliquantulum progrediamur, modo nulla in quaerendo sit temeritas, nullus error, quam


1606. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

disserit resistentia, quae pendet a superficie corporis, ab ejus celeritate, a fluidi densitate, et tenacitate: sed difficile est tot causarum effectus accurate definire. Corpora per fluidum translata, quo densiora sunt, hoc minus retardantur, a vers. 1172. Cur lapis in aqua citissime fundum petat, idem in pulverem comminutus vix longo tempore descendat, ad vers. 1222. Nunc resistentiam medii ob ipsius medii gravitatem considerat, ubi de gravitate


1607. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

agnoscendae cupiditatem non tam explent, quam magis adhuc irritant atque inflammant. LIBRI DECIMI. Aggredi se profitetur Auctor argumentum minus, quam superiora, certum, de primis nimirum corporum elementis, ducemque sibi in hac etiam parte potissimum assumit Newtonum, ejusque in laudes excurrit. A vers. 81. incipit ab attractione mutua particularum in exiguis


1608. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ma???; sonat enim inquisitionem, in
vestigationemque, queis verum ???????, patetque intelligentibus, et inquirentibus. Ergo Musa veri investigatio est, dum carmine gaudet, et
minus carmine delectat, eisque prodesse ma???? vult.
Gelsomini


1609. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

quot extent,
124  Quaque suos solers ratione feratur ad actus,
125   Qua moveat corpus, quo foedere juncta ligetur?
126  Non res ulla quidem praesentior, et tamen ulla
127  Nota minus non est: oculo licet omnia late
128  Lustremus, caelum, terras, pelagusque profundum,
129   Tot mutata locis, variis et corpora formis;
130  Attamen illum


1610. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

referatur imago.
134   Anne opus at speculo est, possit mens unde tueri
135  Effigiem reflexa suam? Reflectitur in se
136  Scilicet, in seseque sibi redit obvia semper,
137  Nec minus obscura sibi se in caligine condit.
138  Hinc qui nil, nisi rem, quae cogitat, esse, putavit,
139   Mentem, atque ex isto manare huic omnia fonte,
140  Prorsus id ille mihi temere arripuisse


1611. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

porro
225  Quid faciet? rere hic subito, quod inutile, falsum.
226  Indita quapropter rerum quia mulla fatemur
227  Principia in nobis, non est, ut multa videri
228   Certa minus possint, verumque haud rebus in ullis
229  Prodat se, caecaque ideo se in nocte recondat;
230  Fulgurat illud enim, et perfundit lumine claro
231  Quaedam, cum primum nostrae sunt obvia menti,


1612. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

per opaca silentia noctis?
366  Scilicet illam ipsam vestigarunt rationem,
367  Qui causas rerum vestigavere latentes.
368   Infinita tamen causarum summa profecto est
369  Haud minus idcirco, quas ignoramus, et ullo
370  Conatu, aut ullis opibus pertingere non est:
371  Ipsa latet quoniam rerum Natura tenebris
372  Obsita, nec, tenuem nobis nisi, protulit, umbram.


1613. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


468   Aestivae lenis Zephyrorum sibilus aurae,
469  Aut per saxa strepens muscoso margine rivus,
470  Aut rari tenuis rumor per compita vulgi,
471  Obruat immani strepitu aures haud minus, ac si
472  A gelido Boreas truculentas sidere pennas
473   Concutiat, qualis, cum sustulit Orithyam:
474  Aut si Nilus aquas spumoso gurgite labens
475  Protinus Aethiopum


1614. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


668  Aëris hoc lati spatium, quo cingimur omnes
669  Nunquam perstat idem; sed parte ipsius ab una
670  Inque aliam, inque aliam cum terra, et tenuibus auris
671   Commigramus; at est nihilo minus una eademque
672  Mensura; et quae late per jugera centum
673  Ante extendebant, vel passus mille, pedesve
674  Aequabant totidem, aut lapidis, jactumve sagittae,
675  Post


1615. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

utroque:
680  Illusitque virûm hic doctis quoque mentibus error
681   Saepe, etiam qui nil tribuebant sensibus ipsis,
682  Ferre et notitias veri rebantur ab ortu;
683  Non minus ad sensus referebant se tamen ipsos,
684  Ad suspecta sibi et loca fraudum plena relapsi.
685  Usque adeo rarum est nostris non sensibus uti
686   Rerum in judiciis, mentemque haud inde moveri.


1616. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

lapsu,
774  Prendere possimus mensurâ ut tempora certâ?
775  Tardior esse potest nam motus, et ocyor omnis,
776   Temporis ast eadem est semper fuga; nec mage durant
777  Nec minus omnes res, at perstant esse profecto,
778  Seu nulli existant motus, tardive, citive.
779  Rebus ab his, spatium quibus hactenus, eque volutum
780  Tempus item est nobis, facilisque brevisque


1617. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


796   Dum sedet ad clavum vigilans in puppe magister,
797  Creditur a nautis per transtra vagantibus unâ
798  In regione loci stare, immotusque manere,
799  Qui loca cum navi permutat non minus ipsâ,
800  Vel quoque cum terra, tellus si nostra movetur,
801   Et circa solem sese, et terrestria transfert.
802  Proinde sedens Tiphys puppi, aut Palinurus in alta


1618. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


944  Percipies, quid sit densum; quod debet haberi,
945  Omnia si moli confers in corpore puncta:
946   Densior illa tibi nimirum materies est,
947  Cui plus punctorum, contra minus augminis insit.
948  Ergo viae spatio puncti cujusque peracto
949  Metimur motum; quoniam sed pendet ab ipsa
950   Temporis id spatium mensura, et mobilitate,
951  Si tamen


1619. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1068  Foedere, neve paret sibi vitae incommoda multa.
1069  Quod si adeo antiqua fluxisse ab origine noscat,
1070   Ut nulla exortus harum monumenta supersint;
1071  Desiperet, si tum nihilo minus ipse, quis esset,
1072  Quaereret, exortus, quis earum sator, et auctor.
1073  Sic itidem nobis semper versantibus ampla
1074  Naturae in ditione, et mundi in grande receptis


1620. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

ut inde
1083  Eruere, haec constet queis mundi machina, leges;
1084  Quae quamvis non sint Naturae a fonte petitae,
1085   Sejungi ut nequeant ab eadem, seque gregari,
1086  Non minus at rerum varias dant noscere causas,
1087  Etsi non primas, neque summas; at quibus ipsa
1088  Naturae facies aliqua de parte patescat,
1089  Atque ars sese aliquà nobis tenus abdita prodat.


1621. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

rebus
1371  Natura in cunctis faciem haud servaret eandem,
1372  Et sese species, dum res sit quaeque, novaret,
1373  Perpetuòque omnis mundi hic se verteret ordo.
1374  Non minus ast ideo in quovis ita corpore magna est
1375   Ubertas elementorum, numerusque, ita moles
1376  Subtilis, tenuisque, ut finem tangere nostra
1377  Mens valeat nunquam, quamvis intendat acutas


1622. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

saeclis,
1417  Jam docui; nunc, quod superest, tu caetera mecum
1418  Contemplare, virûm praestantibus edita nuper
1419  Scilicet ingeniis, et magno inventa labore,
1420   Haud minus undique materiam diffusa per omnem
1421  Officia, et nexu semper conjuncta tenaci.
1422  Horum est de numero cunctis vis indita quaedam
1423  Corporibus, qua posse videntur inertia dici:


1623. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

motibus unà
1576  Conjunctis cernes quovis post tempore eodem
1577  Esse loco, quo, vis si quaeque cieret earum,
1578  Aequis temporibus totidem, seorsumque, videres.
1579  Nec minus idcirco a diversis viribus actum
1580   Mobilitate pari semper, rectaque feretur.
1581  Hinc facile agnosces, diversae ita pellere corpus
1582  Si pergant causae, haud conjunctim, at temporis aequi


1624. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1587  Ad spatii redeat punctum, atque locetur ibidem,
1588  Agnosces, inquam, si tunc agere undique easdem
1589  Concipias vires simul a regionibus isdem,
1590   Hinc fore, pestet uti nihilo minus illud ibidem,
1591  Et quanquam impulsum, tamen omni a parte quiescat;
1592  Quandoquidem simul impellentes, sive trahentes
1593  Inter se hinc illinc librantur mutuà vires,


1625. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

relinqui,
1814   Neu, dum cantu aveo trahere, et mulcere, labore
1815  Immodico lassem mea post vestigia euntes,
1816  Aversosque via videam decedere coepta.
1817  Haud minus insistam tamen, et quae posse videntur
1818  Musarum ingenuo tractari carmine, dicam;
1819   Multaque praeteream, quorum minor usus, opusque est,
1820  Quaeque nec includi numeris nimis aspera


1626. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1898  Quae cum adsunt, socias sibi jungit, et efficit, omnes
1899   Secum ut se certo componant foedere in unum;
1900  Quidquid et hinc exit queiscumque a viribus, illa
1901  Non minus est servare tenax, et juncta tenere
1902  Effectis aliena suis, nec respuit ulla,
1903  Queiscumque adveniant laterum de partibus unquam.
1904   Non igitur pugnant, non vinci, aut vincere possunt;


1627. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1918  Propterea, quod iter tum non confecerit, ipsum id
1919   Oppositis carpsisse plagis, et ab Urbe Sibyllae
1920  Venisse ad fanum? quamvis id fingere possit,
1921  Si libeat; quoniam non tum minus ille videbit
1922  Spumantes Anienis aquas de vertice summo
1923  Labier, et terrae sorberi faucibus imae.
1924   Jam superà a dictis facili deducere pacto
1925  Ipse


1628. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1988  Sit superas; cursus semper minuetur, ut a quo
1989   Extera partem aliquam vis tempore detrahit omni;
1990  Non erit ast, aliquid non semper ut ipsa relinquat,
1991  Quod carpat, minus atque minus sine fine, modoque;
1992  Nec queat id facere, ut prorsus cessare putetur;
1993  Semper ut e nummo dixi superesse quid uno.
1994   Major proposito sin impetus impete constet,


1629. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1988  Sit superas; cursus semper minuetur, ut a quo
1989   Extera partem aliquam vis tempore detrahit omni;
1990  Non erit ast, aliquid non semper ut ipsa relinquat,
1991  Quod carpat, minus atque minus sine fine, modoque;
1992  Nec queat id facere, ut prorsus cessare putetur;
1993  Semper ut e nummo dixi superesse quid uno.
1994   Major proposito sin impetus impete constet,


1630. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


2012  Vis spatium opposito a cursu decerpere longum,
2013  Atque infinitum infinito tempore possit,
2014   Fiet, ut in punctum corpus cadat; infiniti
2015  Flexus quandoquidem non tum minus efficiuntur.
2016  Adde, quod interdum, quamvis vis extera vincat,
2017  Interdum vincetur, ut inter se magis ipsae,
2018  Aut minus hinc illinc obliquae sunt regiones,


1631. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

infiniti
2015  Flexus quandoquidem non tum minus efficiuntur.
2016  Adde, quod interdum, quamvis vis extera vincat,
2017  Interdum vincetur, ut inter se magis ipsae,
2018  Aut minus hinc illinc obliquae sunt regiones,
2019   Tangentisque viae, et punctum pergentis ad illud.
2020  Tum sua si ductus redit in vestigia circum
2021  Orbis, et inceptus proprios cum finibus aptat


1632. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


239  Propterea possint nobis, non caetera turbent.
240   At turbent alio prorsum a discrimine; quippe
241  Vi formam reparant, quam qua amisere, minore
242  Multa, et propterea minus a se mutua certant,
243  Quam prius accessere, recedere, multiplicique
244  Mensura minuunt ipsum hunc diversa recessum.
245   At cum nil minuunt prorsus, cum scilicet illa est


1633. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

undique vectant
428  Communem in cumulum, quod cuique est divitiarum:
429  Proin jure aequato, fuerat qui ditior ante
430   Coetus amicorum, tanto sibi repperit auri
431  Esse minus, quanto prodit locupletior alter,
432  Ut nec opus crescant in summa, nec minuantur.
433  Proptereaque virûm numerus quo major habetur
434  In coetu, magis ille refert, nam quemque virorum


1634. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

multoque gravari
444  Foenore, tum siquidem geminorum foedere juncto
445   Vel nihil in cumulo superabit, si referendo
446  In medium fuerit par, quod debebitur, auro;
447  Sin minus, aut majus contra, vel uterque, necesse est,
448  Summa aliquid ferat ex illa non prorsus inani,
449  Pars divisa utrumque alieni vel premat aeris;
450   Nimirum vel uterque suo, vel uterque alieno


1635. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


699  Prima ratis, quoniam sequitur pondusque, ratisque
700   Altera: quare ubi sunt illae aequo momine vires,
701  Quae sese inter agunt, et aguntur? nonne videtur
702  Illa et proinde minus stabili fundata solo lex?
703  Verum, ne quid in his erres hìc forte putandis
704  Viribus, adverte huc animum, atque age, collige mecum,
705   Quidquid agat vel equus, vel puppis, quidquid agatur.


1636. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


721  Partem aliam; veluti cum corpus molle quieto
722  Occurrit, secumque rapit, licet utraque eandem
723  Contendant simul in partem, et communis utrique
724  Sit motus, non inde minus tamen urgeat aequa
725   Oppositas vis in partes utrumque, necesse est.
726  Quare, quam statui, lex firmaque certaque perstat.
727  Nunc age, quod superest, postremum denique dicam


1637. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

mecum dicenda recense
818  Ordine. Principio gravitatem cernimus ipsam
819  Continuo urgentem conatu corpora deorsum,
820   Si quid et officiat lapsuris, illa prementem
821  Haud minus, aequali semper vi, sive locentur
822  Altius in summa turre, aut depressius ima.
823  Nonne vides, cum nos corpus grave tollere terra
824  Coepimus, ut gravitas obstat, contraque repugnat?


1638. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


842  Debebunt omnes in summam mobilitates;
843  Totaque temporibus respondeat illa, necesse est:
844  Proin breve per tempus quod decidit, illud, oportet,
845   Acquirat motum celerem minus; at mage longum est
846  Si tempus, videas properantius ire deorsum
847  In praeceps: ideo tectorum a culmine summo
848  Sublimis vitam casus rapit, ossaque frangit


1639. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1067  Saevius insurgunt contra, majoraque cogunt
1068  Subsidia audaces, opibusque recentibus armant,
1069  Instaurantque acies. Aut creta, aut unguine terram
1070   Constratam feriunt minus alta, magisque cadente
1071  Per loca vel plumbo deorsum, ferrove rotundo.
1072  Protinus aspiciunt impressam a pondere fossam,
1073  Quae tanto sit major, et in latera amplior omnia,


1640. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1083  Mobilitate ubi sint geminatâ impulsa, tuentur,
1084  Ut fuit inflexum prius ipsa a simplice simplex:
1085   Quapropter tum bis geminatam vim quoque rentur.
1086  Nec minus exultant, cum queis resilire potestas,
1087  Corporibus faciunt pulsari corpora; namque
1088  Si tum particulae cujusvis mobilitates
1089  In sese repetas, omnis quae prodit, oportet,


1641. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

forte diebus
1115   Insudent operi, subigent plus tum quater arvi,
1116  Unus idem quam si per lucem exerceat unam;
1117  Nec cujusque ideo vis ipso a tempore crescit.
1118  Haud minus ast immota gradu pars altera perstat,
1119  Utque nihil rebus facientia tempora in istis
1120   Rejicit, et solis, quocumque ea tempore fiant,
1121  Credit ab effectis caussas debere putari.


1642. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ut ovum est.
1320   Praeter at hoc ovi nomen, nos possumus illum
1321  Effigiem secto de cono dicere primam,
1322  Aut formam, aut etiam speciem, primamque figuram.
1323  Quo minus obliqui, cum pergis frangere, ductus
1324  Sunt, opus est, aequum paulatim accedat ad orbem
1325   Orbis hic, et tandem, terga excurrentia longe
1326  Nempe minutatim minuendo, congruat olli,


1643. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

figuram
1369  Contingunt, ramo quae longe diffugit uno;
1370   At sunt et multis diversi in rebus ab illa,
1371  Praecipue quod, eunt cum longius, ire necesse est
1372  Hoc minus incurvos, sic ut videantur in auras
1373  Aëris ingentes tandem procurrere recti.
1374  Hinc recti poterunt atque illinc proinde meatus
1375   Signari gemini, ramo qui semper utrique


1644. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illa;
1538  Haec illaesa manens obliquis pulsibus urget
1539  Corpus, et accelerat; sic omnem sola gerit rem.
1540   Hanc tanto agnosces tota gravitate minorem
1541  Esse, minus quanto spatium est sublime viaï,
1542  Quam longum; quare via cum inclinatior exit,
1543  Et proin alta minus, prima crescente, necesse est
1544  Hanc aliam partem decrescere vis, minuique,


1645. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

rem.
1540   Hanc tanto agnosces tota gravitate minorem
1541  Esse, minus quanto spatium est sublime viaï,
1542  Quam longum; quare via cum inclinatior exit,
1543  Et proin alta minus, prima crescente, necesse est
1544  Hanc aliam partem decrescere vis, minuique,
1545   Ut major fiat majore, minorque minore
1546  Pro flexu, quose devexum dirigit aequor;


1646. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

crescente, necesse est
1544  Hanc aliam partem decrescere vis, minuique,
1545   Ut major fiat majore, minorque minore
1546  Pro flexu, quose devexum dirigit aequor;
1547  Nam minus atque magis tunc officit id gravitati.
1548  At, quocumque viae flexu uno eodemque manente,
1549  Altera vis spatium manet haud mutata per omne
1550   Aequaque, parque sibi, nec agens non ictibus


1647. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1555   Quod minor exoritur loca per declivia tanto
1556  Mobilitas, obliqua minor vis est ea quanto
1557  Totius illaesae gravitatis viribus ipsis,
1558  Nimirum spatia illa minus sublimia quanto
1559  Sunt, quam longa, soli devexi: exinde necesse est,
1560   Cum par tempus erit, vel idem, si plurima flexu
1561  Aequora declines diverso, longa sed aeque,


1648. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1560   Cum par tempus erit, vel idem, si plurima flexu
1561  Aequora declines diverso, longa sed aeque,
1562  Orta ut mobilitas minor, et decursa minora
1563  Sint spatia, alta ubi sunt minus, haec clivosa viarum.
1564  Omnia verum aeque si summo vertice surgant,
1565   Aeque longa tamen non distendantur, oportet,
1566  Per mage longa, minus spatii, minus atque fugaï,


1649. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1563  Sint spatia, alta ubi sunt minus, haec clivosa viarum.
1564  Omnia verum aeque si summo vertice surgant,
1565   Aeque longa tamen non distendantur, oportet,
1566  Per mage longa, minus spatii, minus atque fugaï,
1567  Corpora cum facimus devolvier, aspiciamus:
1568  Atque illic nos haec metimur tractibus altis,
1569  Tractibus hic longis metimur, at ordine verso;


1650. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1563  Sint spatia, alta ubi sunt minus, haec clivosa viarum.
1564  Omnia verum aeque si summo vertice surgant,
1565   Aeque longa tamen non distendantur, oportet,
1566  Per mage longa, minus spatii, minus atque fugaï,
1567  Corpora cum facimus devolvier, aspiciamus:
1568  Atque illic nos haec metimur tractibus altis,
1569  Tractibus hic longis metimur, at ordine verso;


1651. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

accelerato
1595   Impete praecipitans, fuerit sublimius ipsum
1596  Si turris, caepit demittier unde, cacumen,
1597  Atque iter aërium, contracto fune, feratur
1598  Obliquum minus ad terram; mage proindum cavendum est;
1599  Ut molli excipiant objectu vellera lapsum:
1600   Ne subito tanta illicantur membra ruina.
1601  Praetera quendam confingas intus inanem


1652. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1875   Circuitùs partem, cursum fateare, necesse est,
1876  Queislibet in punctis tanto magis esse, minusve
1877  Obliquum ad terram, quanto mage puncta recedunt,
1878  Aut minus haec medio de puncto, scilicet imo.
1879  Propterea, remanet cum duplo hic longior arcus,
1880   Aut brevior, duplo flexus tunc amplior ille,
1881  Tenuior aut contra est, ille, inquam, quem plaga


1653. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1915   Subtus, tergeminâ, triploque propinquius, unâ;
1916  Hoc proin dum spatium quodcumque ita conficit unum,
1917  Per tria carpit iter triplo velocius illud;
1918  At non tripla minus spatia olli, visque, necesse est,
1919  Tripla relinquatur: rursus vicinius oris
1920   Ad medium quibus accedet, dum truditur intro,
1921  Volvetur ter per totidem disjunctius oras,


1654. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2021  Mutatis; sed ibi quia duplo fortior extat
2022  Vis in principio; par demum in fine, necesse,
2023  Descensùs ut mobilitas sit; at impare utrinque
2024  Tempore descendatur; uti minus effluat arcu
2025   Temporis in curvo, quam chordae in tramite recto,
2026  Ut minor est pars quarta orae, qua clauditur orbis,
2027  Ductu illo, medium hunc ipsum qui dividit orbem.


1655. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

constent,
2029  Distenti verum, atque ampli quantumlibet arcus?
2030   Quod discrimen erit per chordas temporis, atque
2031  Per, genus hoc, arcus demisso pondere lapsi?
2032  Id minus invenies, quam parvos esse per arcus
2033  Mimirum, quoniam debetur longius illis,
2034  Majores qui sunt, tempus, quod nempe videmus
2035   Curvare majore sinu, atque recedere chordis


1656. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2108  Est opus ex istis constare fluentia cunctis)
2109  Ex hac parte, inquam, quantum ars processerit ista,
2110   Immane est, quantum et late distensa patescat.
2111  Haud minus at nunquam valeat tamen exhauriri,
2112  Cum nova suppeditet semper, potioraque multo,
2113  Auctior, inque dies adjuncto robore major,
2114  Nec queat aetatis summum proin tangere culmen,


1657. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2119  Tum conferre alii, collatumque usque tuaris
2120   Deficere immensùm, atque infinitè exsuperari.
2121  Nam sine fraude queas geminas res esse putare
2122  Aequales, quarum discrimen sit minus ipsis
2123  Usque adeo rebus, deorsum ut descendere pergat
2124  Infinitè. Animum tamen hìc adverte sagacem,
2125   Contingat ne fors, ut cum discrimine parvo


1658. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


449  Sisyphio veluti clivo lapis ille, mearet,
450   Officerret nisi quid fluidus, dum scinditur, aër.
451  Propterea fiunt procursus usque minores,
452  Et loca paulatim minus edita, denique motus
453  Ut neque sentiri, neque jam queat esse profecto.
454  Nunc age de filo, seu pendula corpora virgâ
455   Mente, oculisque suos sese vibrantia in arcus


1659. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

arcubus orbis
478  Tempora in exiguis, ut diximus ante, necesse est,
479  Non mutata via contractâ tempora constent,
480   Proscissis contracta auris, filove rigente.
481  nec minus et tempus pariter conferre valebis
482  Omnis itus reditusve, illo cum tempore, quo se
483  Per duplex rectà devolvere corpora possent
484  Fili intervallum (quod totum aequaliter orbem


1660. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


789  Pondera sunt variis a gentibus, ire marinos
790   Queis opus est fluctus, ut mentis suscitet ignes
791  Spes lucri mage laude potens, et quaerere cogat.
792  Haud minus idcirco tentantibus ardua semper
793  Obstiterunt, id ne Mortales assequeremur
794  Hos etiam pendentis itus post denique virgae,
795   Et reditus, ut sunt, certa ratione repertos.


1661. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


875   Quando opus est, fiunt; sumptu non sunt ea nostro
876  Edita, nec nostros expectant sidera nutus.
877  Et veluti, lateat si morbi causa Medentes,
878  Ipse quoque ignotus morbus sit, non minus audent
879  A signis illi causam, morbumque latentem
880   Conjicere ambiguis, nunc hunc, nunc protinus illum,
881  Atque alium, atque alium, et remedî genera omnia mutant,


1662. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

longior aestu
920   Illa, magis tubulo se mergat, et altius ipsum
921  Insiluisse liquens argentum cogat, ut inde,
922  Dispositis bene ponderibus, non longior extet
923  Revera; minus efficient nam pondera longam,
924  Cum minus a summo distabunt addita puncto.
925   Aptior ast et adhuc, et multo est tutior alter
926  His modus in rebus; neque enim de simplice virga


1663. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et altius ipsum
921  Insiluisse liquens argentum cogat, ut inde,
922  Dispositis bene ponderibus, non longior extet
923  Revera; minus efficient nam pondera longam,
924  Cum minus a summo distabunt addita puncto.
925   Aptior ast et adhuc, et multo est tutior alter
926  His modus in rebus; neque enim de simplice virga
927  Suspendunt alii pondus, sed nectere plures


1664. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tutior alter
926  His modus in rebus; neque enim de simplice virga
927  Suspendunt alii pondus, sed nectere plures
928  Compactas vario inter se voluere metallo,
929  Scilicet ut minus hoc, mage distendatur ab aestu,
930   Quantum opus est, illud; proin, cum distenditur illud,
931  Fiat, uti pondus, quod item descendere virga
932  Fixum alia debebat, eo sustollere sese


1665. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


998  Ipse itidem motus, non privas quasque, sed omnes
999  Plus agitans partes; eadem fuga proinde manebit.
1000   Nil oberit pariter, mage num sint mutuà partes
1001  Vicinaeve minus, nimirum an densus, an sit
1002  Rarius impulsum corpus. Si fingere cera
1003  E molli tentes, aut fictas concipis esse
1004  Aequales bis quinque pilas; aequaliter omnes


1666. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1172  Porro particulas tranant cum dura morantes
1173  Corpora, quam sint densa aedem cognôsse necesse est.
1174  Quippe gradu vario varianter densa feruntur,
1175   Quandoquidem mage densa, minus deperdere motus
1176  Debent pro numero, queis constant, particularum.
1177  Inde, leves quas res vocitant, non ejaculari
1178  Posse putant valido motu, et perniciter ire;


1667. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1186  Non lapidem, nisi paulatim, furtimque, suis tot
1187  Partibus intextum, multo ut locupletior extet.
1188  At si nulli essent offensus, corpore quanto
1189  Materiae minus esset in uno, projiceretur
1190   Aequali quod vi, tanto velocius iret;
1191  Idem motus enim, quo parvum sit mage corpus,
1192  Est citior, contra in majori tardior exit.


1668. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

mole
1226  Mutuà cum referuntur; et hinc graviora vocamus
1227  Esse aliis alia, aut etiam leviora vicissim;
1228  Vel cum diversae aequali sunt pondere moles;
1229  Quod minus, illud enim gravius. Gravitasque per omnes
1230   Aeque particulas cum sit divisa, necesse est,
1231  Ut cum particulis in corpore pondera crescant;
1232  Proin, mage quod densum est, gravius quoque


1669. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1252  Se librabit aqua: saxa, et genus omne metalli
1253  Ima petent: contra properabunt lignea sursum
1254  Plurima texta, superque undas educta liquentes,
1255   Tanto mersa minus, quanto leviora, natabunt.
1256  Aëre sic etiam tenues consurgere fumos
1257  Cernimus, atque leves sursum volitare vapores,
1258  Scilicet undaï claudentes aëra bullas


1670. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

volitare vapores,
1258  Scilicet undaï claudentes aëra bullas
1259  Intra se, multo rarum magis atque calentem.
1260   Quare, cum corpus super undas fluctuat, illud
1261  Esse minus debet grave sustentante liquore.
1262  Partim a natura tamen id pendere tenaci
1263  Undarum quoque possit, et ipsa proinde figura
1264  Corporis: argenti sic labrum extare videmus,


1671. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1265   Atque super lymphas nitidum fluitare liquentes:
1266  Sed minor hìc gravitas est; ipsum namque metallum
1267  Aëre cum toto, quem continet intus in amplo
1268  Diffusum gremio, minus aequa pendit aquaï
1269  Mole: sed et latam si subtilemque metalli
1270   Desuper imponas lamellam, sustinet unda:
1271  Illa tenetur aquae vim propter nempe tenacem;


1672. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1300   Disjungendarum numerus diversus aquaï
1301  Partium; ita et majus discrimen ponderis illud,
1302  Quod dixi, ejusdem sub forma corporis unâ
1303  Esse potest, aliâque minus, quae nempe resistens
1304  Vis undae, ne scindatur; proin saepe figuram
1305   Unam aliquam corpus si praeferat, innatet undis:
1306  Sin ipsam invertat, fundum mergatur ad imum.


1673. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1372  Mergens; quandoquidem quantum illo corpora mersa
1373  Ponderis amittunt, tanto pollere liquorem
1374  Nempe sub aequali comprensum mole, necesse est:
1375   Et quanto minus est, quod erit de pondere toto
1376  Corporis amissum mersi, ipso pondere toto
1377  Nimirum, tanto densum minus esse liquorem,
1378  Corpore perspicies solido: diversa sub uno


1674. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1374  Nempe sub aequali comprensum mole, necesse est:
1375   Et quanto minus est, quod erit de pondere toto
1376  Corporis amissum mersi, ipso pondere toto
1377  Nimirum, tanto densum minus esse liquorem,
1378  Corpore perspicies solido: diversa sub uno
1379  Corpora proin mergens, unum quodcumque liquore
1380   Vel sub diverso corpus, variataque, semper


1675. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1470   Hinc quoque per cochleas vi multa obstantia quaeque
1471  Comprimimus; peragit dum magnum dextera gyrum,
1472  Quippe movens circum, spira descenditur una
1473  Tantùm; quoque minus lata haec, gyrusque moventis
1474  Amplior est dextrae, magis hoc compendia crescunt
1475   Nostri, majori cum mobilitate, laboris.
1476  Nonne vides. Fabris cum summa in culmina saepe


1676. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

est
1723  Sic servare statum, vim solam propter inertem,
1724  Punctum illud medium debere; sed addita nil vis
1725   Mutuà perturbat, neque mutat. Proinde necesse est
1726  Non minus uno ipsum semper perstare tenore.
1727  Quod superest, cum viderimus, gravitate quid ortum
1728  Sit per materiam diffusa aequaliter omnem,
1729  Cum sita nempe locis propellit, et urget in


1677. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

retentans.
1866  Quae tandem deprensa fuit certissima, fili
1867  Protinus aere super mensuram incidit, ut esset,
1868  Quam patrias remeans secum deferret ad oras.
1869  Nec minus id patriis tum demum redditus oris
1870   Pervigili longùm cura tentabat adurgens,
1871  Et repetebat opus: productius usque repertum est
1872  At filum, inciso quam quod super aere notârat:


1678. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

bello;
1876  Unde tamen porro coïturae in foedera gentes
1877  Pacatis animis, verumque tuentibus essent.
1878  Nam subito pars magna Virûm, meliorque putârunt,
1879  Esse minus validam mediae telluris in oris,
1880   Pellentemque minus gravitatem; quippe cieret
1881  Haec filum si vi majore, ipsum ocyus iret,
1882  At si forte pari, citius procurreret illud,


1679. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1877  Pacatis animis, verumque tuentibus essent.
1878  Nam subito pars magna Virûm, meliorque putârunt,
1879  Esse minus validam mediae telluris in oris,
1880   Pellentemque minus gravitatem; quippe cieret
1881  Haec filum si vi majore, ipsum ocyus iret,
1882  At si forte pari, citius procurreret illud,
1883  Cum brevius; quare si tempore vibret eodem


1680. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1882  At si forte pari, citius procurreret illud,
1883  Cum brevius; quare si tempore vibret eodem
1884  Se brevius filum, quo longius; illud oportet
1885   Vi gravitatis agi forti minus, atque valente:
1886  Tanto et majori tum crescere debet adauctu
1887  Illa, movet filum quanto productius; atque
1888  Si minor est, illo decrescere diminuique


1681. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1947  His armis instructa tuas America calentes
1948  Missa Virûm delecta cohors inviserat oras,
1949  Et referens, caelo quae sunt referenda calenti,
1950   Motus esse minus pernices repperit illic,
1951  Quam prius in patriis Europae viderat oris.
1952  Altera hyperboream glaciem, arctoasque pruinas
1953  Docta cohors adiit; tentans ubi talia, cavit,


1682. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

orbis:
1993  Proinde ubi per medium terraï maximus orbis
1994  Transit, ibi est gravitas contraria vi fugienti,
1995   In medium terrae quia tendit, at obstat eidem
1996  Usque minus, quo plus orbes deflectere circum
1997  Diximus in geminam regionem utrinque polorum.
1998  Nam vis quaeque, sui medio dum profugit orbis,
1999  Quo medium hoc medio terrae mage distat ab ipso,


1683. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1998  Nam vis quaeque, sui medio dum profugit orbis,
1999  Quo medium hoc medio terrae mage distat ab ipso,
2000   Est obliqua magis gravitati, languidiusque
2001  Officit idcirco; minus et proin carpitur illa;
2002  Maxima quapropter sub cardine, totaque utroque est.
2003  Illinc continuo paulum libata recedit;
2004  Fit minima at, vernus quà recta desuper urens


1684. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2033  Notitiarum, et qua mentes ditavit opum vi?
2034  Principio, ratio servatis ut bene rebus
2035   Conveniat, vim non unam satis esse putavit,
2036  Quae cogat fugere; hanc etenim minus edere duplo
2037  Discrimen nobis gravitatis; proinde sagacis
2038  Obtutus animi gravitatem fixit in ipsam;
2039  Cui nil detractum sit nisibus effugiendi,
2040   Plenam,


1685. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et tempore mores
2117  Mens varios est inspicere; et Natura magistra
2118  Injusti, justique licet sit certior intus
2119  In nobis, quam rerum ullarum forsitan extet;
2120   Non minus ipsius manifestae lumina lucis
2121  Obruere interdum, penitusque extinguere possunt
2122  Mores, judicia, affectus, exemplaque, et usus;
2123  Propterea ut stulte videamur, sive doceri


1686. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

undis.
2191  Plus ubi quaesitum est de moribus, ipsaque virtus
2192  Cui laudata magis, Grajae telluris alumnis
2193  Quam fuerit, studioque diu affectata severo?
2194  Haud minus hos rigidos tamen, hirsutosque magistros
2195   Fama refert teneram aetatem corrumpere suetos:
2196  Nam pulchra facie pueros, et corpore pulchro
2197  Turpiter, ipsa quod est Venus execrata,


1687. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2220   Haud tamen ad vitam Naturae haec pondera, vimque
2221  Pectora senserunt aliquo obfirmata recepto
2222  Contra judicio, atque diu sub mente voluto:
2223  Ipsi etiam sensere minus, gens tota, Britanni,
2224  Non jam inculta, ut erat quondam, sed quae inclyta floret:
2225   Nempe putant, has cuique fores liquisse patentes
2226  Naturam, ut, taedet cum vitae, erumpere possint.


1688. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2253  Insons, atque sui cadat hostia saepe furoris:
2254  Ni faciat, non ingenuos erit inter habendus,
2255   Et trahet invisos sine laude, et degener annos.
2256  Nempe animos, verum quod sit, minus incitat, ipsi
2257  Quam quod opinantur mortales, fictaque majus
2258  Plurima pondus habent; fictis stant plurima rebus.
2259  Scilicet ipsa solet varios convertere in usus


1689. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ab una,
226   A gravitate igitur, quae lunam, ut corpora cuncta
227  Hic gravia inter nos, semper deflectere cogit.
228  Quapropter gravis esse in terram luna videtur,
229  Haud minus, ac lignam, lapides, ac dura metalla;
230  Aequa sed an lunae gravitas, majorne, minorne
231   Harum sit rerum gravitate, age, perspice mecum.
232   A terra quantis jam tractibus illa recedat,


1690. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

eisdem
264  Scilicet a spatiis, in sese si repetantur
265  Mutuà, metiti, quantae sint, possumus illas,
266   Nimirum quanto loca per majora minores.
267   Utque fidem minus his renuas adjungere dictis,
268  Protinus exemplo multarum constabilire
269  Ipse queas legem hanc rerum, quas cernimus uno
270  A puncto circum exire, et diffundere vires,


1691. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

distans
278  Ante globi brevioris erat stipata minorem
279  Per faciem, sese faciem dissundit in amplam,
280  Fingere quam possis majoris deinde pilaï.
281   Vivida propterea minus hic, densataque tanto,
282  Est opus, ut lux sit, quanto magis ampla rotundi
283  Est spatii facies; facies sed crescere certum est
284  ( Augentur cum mole globi ) ratione profecto


1692. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


467  Filum in acum patulam intrudunt, extremaque fili
468  Tum capita infigunt terrae distantia tractu
469  Inter sese aliquo majori, sive minori,
470  Ut latam hanc cupiunt minus esse, magisve figuram,
471   Post ita circumfertur acus, sit ut usque trahentis
472  Vi distensa manùs pars ipsius utraque fili
473  Continuo per acum proin transcurrentis, et illa


1693. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

nempe foci multum inter mutuà sese
536   Distant, et gracilis via, longaque ducitur alte,
537  Proin et ab aequali multum diversa meatu.
538  Ast aliis minus est, genus hoc, discrimen in astris,
539  Sed varium tamen, ut varie duo puncta focorum
540  Inter se sita sunt; vaga pergunt astra per orbes
541   Proin varios, magis haec aequis contermina gyris,


1694. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

astris,
539  Sed varium tamen, ut varie duo puncta focorum
540  Inter se sita sunt; vaga pergunt astra per orbes
541   Proin varios, magis haec aequis contermina gyris,
542  Illa minus, quaedam ut ferri videantur in aequos.
543   En geminae Caeli leges: prior illa profecto est,
544  Orbis nempe via haud aequi: porro altera surgit,
545  Undique temporibus respondens area lapsis.


1695. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

aequos, nam sunt discriminia parva)
690   Protinus ostendet vires, quibus astra ferantur
691  Ad medium Solem, et pariter quibus astra Secunda
692  Non minus ad Solem contendant, ad sua quaeque
693  Quam Prima, excurrunt quae circum, seque revolvunt.
694  Nimirum vires, genus hoc, si corpore spectes
695   In gemino quovis, medium quod tendat ad unum,


1696. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


723  Solem illinc esset spatium, vi nempe quaterna;
724  Mars siquidem mage tanta per intervalla recessit.
725   At Martis vis est minor illa, quae trahit astrum
726  Confictum, quanto minus in sese repetitum
727  Hujus erit tempus ( quod idem quoque diximus esse
728  Mercurii tempus ) repetito tempore Martis;
729  Nempe quater, sex et decies opus esse minorem est:


1697. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


727  Hujus erit tempus ( quod idem quoque diximus esse
728  Mercurii tempus ) repetito tempore Martis;
729  Nempe quater, sex et decies opus esse minorem est:
730   At toties minus est ( quod jam lex tertia praefert )
731  Mercurii spatium repetitum protinus in se
732  Et semel, atque iterum Mavortis sic repetito
733  Ad medium


1698. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1337  Praetentaque suas artes caligine velle
1338  Sepire, in caecos atque abdere sponte recessus;
1339  Quid tenebris tenebras, nocti juvat addere noctem?
1340   Quaeve haec ambitio est, minus, intellecta, morari,
1341  Nostra ut sint, alii quam ne secreta locutos
1342  Non admirentur, studioque sequantur inani
1343  Propterea, Phoebi quasi caeca oracula captent?


1699. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sunt puncta trahentia multa
1550   Materiae hanc citra regionem, proin, magis ad se
1551  Adducentia, et ultra itidem sunt plura locata,
1552  Proptereaque minus rapientia; quaeque jacebunt
1553  Hinc illinc puncta, obliqua ratione movebunt,
1554  Proin vis conspirat partim, et partim perit ipsa.
1555   His e principiis si summam educere motus


1700. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

respondeat ipsi.
1630   Propterea binis simili super axe figuris
1631  Conversis, quae sint primo de segmine coni,
1632  Seque inter similes, si fiant corpora bina
1633  Haud minus inter se simili constantia forma,
1634  Atque utroque super duo si regione locentur
1635   Puncta itidem simili: pariter nitetur utrumque
1636  Ovi quodque sui in medium, nisumque valebis


1701. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1687  Illa quidem, lente tamen, ut vix tempore longo
1688  Perciperes motum; cum multo debeat esse
1689  Mobilitas minor haec, si sit cum mobilitate,
1690   Qua grave descendit corpus, collata, minus quo
1691  Nimirum sunt crassa ea pondera, si referantur
1692  Ad terrae totum, qua sit crassissimus, orbem.
1693  Nunc paulum immuta faciem hanc, aut adjice quiddam


1702. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1716  Ac globus, interius qui qua est latissimus, ad bis
1717  Excurrat passus mille; id deflectere pondus
1718  Debeat in montem prope tanta parte, sit ipsa
1719  Ut decies pars sexta gradus: at qua minus ampli
1720   Sunt montes, qua sunt valles, qua densior extat
1721  Interius tellus, et rarior, inque vacantes
1722  Structa specus, flexus suspensi ponderis illi
1723  Tam


1703. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

globosam,
1781  Vel referens primo revoluto a segmine coni
1782  Exortam, tantum proin illis, ut quoque dixi,
1783  Viribus, a medio loca quas distantia signant.
1784  Proinde minus paulo gravitatis inesse videtur
1785   Squamigeris in corporibus, dum pascua laeta
1786  Sectantur per humum pelagi demersa profundo,
1787  Quam si


1704. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

fronte,
1799  Quae referat primo coni de segmine formam:
1800   Nempe locis extra diversis esse necesse est
1801  Vim totam gravitatis ea ratione vigentem,
1802  Polleat ut tanto minus in majoribus oras
1803  Ad medias spatiis, quanto majora ea constant.
1804  Concipe propterea molem hanc telluris ubique
1805   Esse liquentem undam veluti, totamque fluentem,


1705. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1844  Materiumque in se majorem proinde receptant
1845   Tanto, haec medii quanto distantia major;
1846  Quare, in particulis his, punctum materiaï
1847  Pendit eo quodcumque minus, distantia restat
1848  Illius ad terrae medium quo denique major.
1849  Ponderis oppositum terra discrimen in ipsa
1850   His cupide agnosces a rebus, quamlibet ejus


1706. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1852  Nimirum peregre incipiant duo puncta, sed unum
1853  Per superam terrae faciem, locaque alterum ad ima
1854  Terraï medium versus; tum protinus istud,
1855   Quo magis accedet, pendet minus; esse priori
1856  Contra opus, aspicies, in puncto, nempe propinquat
1857  Cum medio, medium crescant ut pondera ad ipsum.
1858   Haec igitur si sit terrae compressa figura


1707. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1880   Nunc, quod te supera docui, reminiscere fila
1881  Pendula, vel virgas, quae se aeque tempore vibrant,
1882  Protendi magis in longum, qua fortior urget
1883  Vis gravitatis, itemque minus, qua languidior fit;
1884  Nam geminis varie a medio distantibus orbe
1885   Si quam longa locis haec constent pendula fila,
1886  Servaris, fatis est, ut porro prendere possis,


1708. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2045   Incipiet raptus ex illa parte tumentum
2046  Undarum, atque illuc coget deflectere filum.
2047  Tum spatium, per quod cogit deflectere, longo
2048  Totius est fili tractu minus, advenientis
2049  Ut minor est raptus maris undarumque tumentum
2050   Totius raptu, quam magno est corpore, Terrae.
2051  Hanc igitur raptus rationem scire utriusque


1709. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2186  Principio liquidis, solida et consistere mole,
2187  Constringi et salso densatus glutine coepit.
2188  Et jam prima novis crescebant auctibus orsa
2189  Perpetuò, magis hac, minus illac, aestus ut undas
2190   Auctificas pulsabat agens, motusque ciebat;
2191  Nam variis ( quamvis nondum prognata fuissent
2192  Flamina ventorum) currebant aestibus undae.


1710. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


177  Qui facuint, ducuntque viam, quam longa, labore?
178  Singula quae possunt, quod tu deduxeris illinc,
179  Irrepente aliqua facili corrumpere fraude.
180   At non illa fagax ratio minus esse videtur
181  Idcirco, per quam Terrae metirier orbem
182  Scilicet inventum est, suaque ars exordia coepit.
183   Porro alium non Sol, nocturni at sideris ignis


1711. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

extet
203  Pars se inflectentis circum, et redeuntis in orbem.
204  Sed spatium certis finibat millibus illud;
205   Ergo itidem hunc certis cingebat millibus orbem.
206  An minus ambiguis, quam sit prior, haec elementis
207  Mensura innixa est Terrae, suspectaque nobis?
208  Adde, quod hoc humili quia sidus fulget ab ora,
209  Se magis infringunt radii, quam Solis, ab alto


1712. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


613  Ast in ea coni, quae sit de segmine primo,
614  Effigie, mage frontis curvato inflectitur arcu,
615   Qua de parte magis producitur; atque ubi distat
616  Planitie minus a recta, subtilior exit,
617  Et minor axis ibi est: ita ad axem crescere debent,
618  A majore gradus dum pergunt axe, minorem
619  Continui, minimusque gradus majore sub axe est.


1713. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


652  Forma, et non species ea, quae deprenditur, esse.
653   Certius ipsam igitur servandi exorta cupido est
654  Formam animis, curasque laboribus adjiciendi
655   Exhaustis alias; siquidem minus apta videri
656  Debuit umbra, jacit quam denso corpore Tellus
657  In Lunam; exigua est etenim pars illius orbis
658  Umbrosi, facies Lunae quo carpitur, arcus:


1714. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


744  Matrem inter Gallos; namque illos stulta premebat
745   Relligio, exanimosque Deos, et inania signa
746  Thure coli, votisque jubens, et sanguine fuso.
747   Haud dimota minus tamen haec obstantia circum
748  Omnia sunt; quid enim obstiterit, queis gloria vires
749  Addit, et exagitat velut acri pectora thyrso?
750   Unius mensura gradus tunc prodita demum


1715. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


787  Atque humilis quanquam prae verticibus praeruptis,
788   Tantundem super undisonum sustollitur aequor,
789  Quantum ipsi montes convexo ad sidera dorso
790  Se super evexere, minus subvecta nec alte est,
791  Aëriis quam quae magis Alpibus edita rupes.
792  Illi recta licet violenti ad verbera Solis
793   Perstent perpetuum procero culmine montes,


1716. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1014  Esse ea sub terris intrinsecus, atque figuram
1015  Propterea turbari adeo non posse, polorum
1016  Ne regione ea sit paulum compressa, tumensque
1017   In medio, curva hic mage scilicet, et minus illic.
1018  Non tamen idcirco prorsus verissima fronis
1019  Quaesitae species unquam limesque patebit
1020  Quacumque in regione suus, cum quilibet ille
1021  Inflecti


1717. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1026  Deduci paulum debebant pondera montes,
1027   Majoremque arcus ideo comprendere tractum
1028  In caelo, et gemini disjungere verticis oras,
1029  Debuerint ut proinde gradus minus esse patentes.
1030  At contra illorum magis amplam Gallia praefert
1031  Mensuram, quoniam calidae de parte diei
1032   Pyrenes vastis finitur montibus, in quos


1718. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1273  Si procul altus apex a Sole excurrat utrinque
1274  ( Aevo quod certo, quod certis accidit annis ),
1275  Et plaga, quam Phoebi currus perlabitur, orbis
1276  Si tum signiferi nostrum minus extet ad aequor
1277   Obliqua, ante suos quam jungere quadrijugos Sol
1278  Incipiat, vel post quam solverit imus anhelos.
1279  Signifer orbis enim diversos efficit ipsam


1719. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1596  Phoebeo supplente vices super adveniente
1597   Aere, et usque magis dilatari impediente.
1598  Sic intra clausum thalami penetrale videmus
1599  Aera compressum nihilo minus esse, superno
1600  Non interrupto quam aere continuetur;
1601  Nam retinet fornix, quantum retineret id ipsum
1602   Aeris aggesti podnus super accumulatum.
1603  Non


1720. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Tunc in idem gravitas coget deflectere motu
1975  Punctum a directo, quod erat commune priorum,
1976   Atque viam intorquere, et iter signare recurvum.
1977  Et si quod spatium est inter duo prima, minus sit
1978  Usque adeo spatio, quo distat tertia moles,
1979  Ut prope vanescat collatum, conveniatque
1980  Ut punctum in medium penetrans, in seque retractum;
1981   Hoc


1721. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2073  Quam Tellus; proin deserere hanc contendat, et alta
2074  Diffugere a facie ad Fratrem, jungique vicissim.
2075  Orbis at oppositum per tractum Luna recedet,
2076   Quam Tellus, a Sole magis; minus inde trahetur
2077  Propterea, a Terraque relinqui invita videbit
2078  Tantundem, quantum procul ipsa optaret abire,
2079  Viribus exterius si tum raperetur ab aequis.


1722. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2187  Quandoquidem (rerum paria extent caetera circum)
2188  Mobilitas cum major inest, mediumque petendi
2189  Conatus minor; arcus item, quem mobile signat
2190  Corpus, erit minus incurva ratione reflexus.
2191   Quapropter Lunae flexus minus orbis, oportet,
2192  Illic sit, quo tota latet, vel plena refulget,
2193  Et gracilis magis, et parti compressus utraque;


1723. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2188  Mobilitas cum major inest, mediumque petendi
2189  Conatus minor; arcus item, quem mobile signat
2190  Corpus, erit minus incurva ratione reflexus.
2191   Quapropter Lunae flexus minus orbis, oportet,
2192  Illic sit, quo tota latet, vel plena refulget,
2193  Et gracilis magis, et parti compressus utraque;
2194  Nam tum est liberior Lunae fuga: plus fugit ille


1724. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2212  Sed species fieri coni de segmine princeps,
2213  Continuo ejusdem ut mutetur tempore forma,
2214  Sic tamen, ut si sint rerum paria omnia circum,
2215  Luna silens, vel plena micans minus esse remota
2216   Debeat, in medio secta quam fronte renidens.
2217   Nunc orbis locus a terra sublimior unus
2218  Longe extrans, cur non mundi prospectet easdem


1725. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2255  Tum variatur et hic gravitas, variatur et illic
2256   Mensura, quam quae est spatiorum certa, minori.
2257  Nonne vides igitur, quod opus, cum dempseris illic,
2258  Quod tum exit, minus immutari lege recepta;
2259  cumque hic addideris, magis immutarier illa.
2260  Proin loca conjungens vicina remotaque tractus,
2261   Luna illic versante, antrorsum progredietur,


1726. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

parte moventem.
229  Si tunc a terra Lunae per corpus agatur,
230  Qua medium est, moles faciens binasque paresque
231   Planites quaecumque, trahanturque a latere omni
232  Haud minus hae moles aequaliter usque, necesse est
233  Seravto jam Luna situ descendat eodem
234  Partium, ut ante fuit, super axe revolvere nec se
235  Incipiat quoquam. Gravitas in parte sed una


1727. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

at idem
251   Aucto pro spatio, donec tum denique major
252  Conatu fiat perstandi una in ratione.
253  Quare non positu nimium discedere ab illo
254  Luna queat; plus, sive minus sed abire necesse est,
255  Ut fuerit sua mobilitas majorve, minorve.
256   Quapropter faciem semper convertit eandem
257  Ad Terram, nisi se quantum in latera utraque vibrat,


1728. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


364  Majorem cum pars haec poscat, at illa minorem
365  Motum; sed motus tamen, ut fuit ante, manebit,
366   Qui medius certe, qui scilicet inter utrumque est,
367  Nempe magis, celeremque minus; namque ocyor ille
368  Quantum hunc impellit, tantum tardatur eodem.
369  Hos ergo in motus Saturnius annulus ibit;
370  Proptereaqoe locis, secat illud queis iter ingens


1729. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


512  Hoc minimus parvo post tempore, maximus illo est.
513  Praeterea magis alta tenet cum Luna recedens
514  A Terra loca, (si constent aequalia circum
515  Caetera) crescentes undae minus inferviscunt,
516   At mage, cum nobis loca per vicina vagatur,
517  Et pariter magis, aequantem cum laeta per orbem
518  Exagitat bigas, quam cum extra excurrit utrinque.


1730. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

aequae,
529  Cynthia si fratri conjucta, oppostave flectat,
530  Quam cum Sol tetigit caeli vertentia signa.
531   Tum quoque concussum convexius insilit aequor
532  Terra a Sole minus discedente, atque remota,
533  Quam cum se in spatis errando dimoverit alta.
534   Scilicet haec servata diu, longosque per annos
535  Collecta, et


1731. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


788  Quapropter quo Luna polo vicinior uni est,
789  Sive aequante magis quo deducetur ab orbe,
790  Aequoreos aestus tanto vult esse minores,
791   Verum quantumvis mutari tum minus aequor
792  Contingat; tamen esse loco haud quocumque minores
793  Debebunt aestus. Aequantem quae loca longe
794  Prospiciunt orbem, veluti nos, maximus aestus
795  Abluet


1732. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


877  Tempore namque illo saltem vicina vagatur
878  Luna tibi aequanti (ciet unde valentius) orbi;
879  Ast alio procul excurrit quoque, signaque lustrat
880  Hyberna, aut aestiva; ideo minus incitat unas.
881   Attamen haud subito summi, vim propter inertem,
882  Adveniunt aestus, minimive, ut diximus ante,
883  Summus erit minimusque sed alter deinde, vel alter.


1733. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1016   At vera id nequeat ratio suadere profecto,
1017  Quae quanquam longa deducta ambage labori
1018  Subtrahitur nostro, ducique in carmina nescit,
1019  Certa tamen nihilo minus esse videbitur, illam
1020  Si bene pernoscas, et tutemet ipse revolvas:
1021   Monstrabit siquidem, nihil hic discriminis altis
1022  Esse locis, tumeat sublata val unda, vel aura;


1734. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1107  Unica cur igitur Tellus sit et unicus aer
1108  Noster hic? assimilis non circum errantia fusus
1109  Cuncta sit astra? licet non inde lacessere nostros
1110  Ipse queat sensus, nihilo tamen at minus idem
1111   Indicium dat saepe sui: sic candida visae
1112  Idaliae Veneris turpantes ora, genasque
1113  Sunt maculae quaedam; quaesitae deinde sed illo
1114  Sidereo in


1735. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1294  Hoc nostro protensior atque implexior aer.
1295  Horrendum ante alios nostri videre Parentes
1296  Usque adeo in Solem demitti, ut abesset ab ejus
1297   Biscentum spatiis minus, ac nos, impete flammae;
1298  Mille quaterdecies proin partibus acrior illic,
1299  Quam regione hac in nostra, et ferventior esse
1300  Debebat splendor radiorum, quique rubentis


1736. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1369  In quos paulatim debet calefacta resolvi.
1370  Verum illi quanto in spatia ulteriora recedunt
1371  Decrescente calore, et rarescentibus auris
1372   Phoebeis circum, sumi minus effluet usque,
1373  Tractu et se brevior distendet cauda minori.
1374  Ergo alia astra carent caudis vaga, quod regione
1375  Aeris, in qua sunt, phoebei semper in una


1737. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

plusve minusve
1408  Nempe viae partem, motu quam deserit astrum
1409  Obliquo, partemque itidem curvetur in illam,
1410  Plus, ubi proximior Phoebo via veritur ejus,
1411  At minus, ut sese in longinqua loca abdere tentat.
1412   Thure age Panchaeo fumantem percipe acerram:
1413  Si stet, odoratam laquearia fundit ad alta
1414  Surgentem recta nubem; quae et recta manebit,


1738. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

esse videtur
1904  Nullus vorticibus, circum quibus astra ferantur
1905  Errabunda; etenim non possint ire Cometae
1906  In partes, ut eunt, omnes, latera omnia Mundi,
1907   Neu minus et contra, quam caeli signa secundum,
1908  Trans et utrumque polum: in regiones saepe vagantum
1909  Astrorum veniunt, transcurrunt saepe vel infra.
1910  Proin si turbineis vaga motibus astra


1739. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

suoque,
1924  In tot vorticibus, pulsari quemque Cometam,
1925  Deduci et proprio nusquam, et deflectere cursu?
1926  Nonne hoc a vera demum ratione remotum est
1927   Haud minus, in nostro pariter quam si aere fingas
1928  Flumina materiae totidem procurrere, quot sunt
1929  Diversi rerum projectarum aere motus?
1930  Cumque lubet lapidem varianti emittere nisu


1740. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

producere vitam,
2410  Mollibus in stratis jucundos carpere somnos,
2411  Auratamque domum, laxosque habitare penates,
2412   Affluere atque esca regali, deliciisque;
2413  Num minus exagitet quaedam vis insita mentem,
2414  Et faciat, vitam socialem ut protinus istis
2415  Praeferat? Haud ulla est sociis sine pura voluptas;
2416  Crescunt, cum sociis partimur gaudia nostra,


1741. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

remotam,
154  Abductamque magis; facie quapropter in omni
155   Densa magis lux est, quo sit minor ipsa, vel ejus
156  Quo minor est, mediam qui findit, maximus orbis,
157  Quo minus aut spatium a medio est in se repetitum.
158  Quam tibi rem supera quoque dixi, quam quoque tentans
159   Deduxi loquerer, circum spatiis quae funditur amplis:
160  Nunc quantum est opus, ut possis


1742. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sit auctu;
269   Quantumvis protensa parum, non margine nigro
270  Desinet umbra tamen; sed qua sit transitus illinc
271  In lucem, ignores; paulatim quippe sit umbra
272  Densa minus, viso et nusquam discrimine, fallit.
273  Propterea, hoc genus, incertam dixere vocantes
274   Pene umbram: fit nempe locis, pars unde videri
275  Ardentis facis una queat majorve, minorve,


1743. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

scilicet ille
375  Est Comes in nodis, qua lata est, praeterit umbram,
376  Sin procul, oblique de parti praeterit una
377  Excurrens: tempus proin longius effluit illic,
378  At minus hic, varieque minus; paria omnia quare
379   Introitum, egressumque inter, non tempora constent;
380  Certum nec possit servando tempus haberi,


1744. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


375  Est Comes in nodis, qua lata est, praeterit umbram,
376  Sin procul, oblique de parti praeterit una
377  Excurrens: tempus proin longius effluit illic,
378  At minus hic, varieque minus; paria omnia quare
379   Introitum, egressumque inter, non tempora constent;
380  Certum nec possit servando tempus haberi,
381  Quod medium est,


1745. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


399   Differrique, illa procul a Jove deinde remota.
400  Non subito luci referendum progredienti
401  Id fuerat, tractu sit ut ocyor in breviore,
402  Serior in longo? Facile hinc minus esse videbant
403  Temporis a tactis umbris, seu forte relictis
404   Umbras ad tangi conspectas, sive relinqui,
405  A Jove Terra minus cum distat; debuit illa


1746. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


402  Serior in longo? Facile hinc minus esse videbant
403  Temporis a tactis umbris, seu forte relictis
404   Umbras ad tangi conspectas, sive relinqui,
405  A Jove Terra minus cum distat; debuit illa
406  Propterea tum res properantior esse videri.
407  Protinus aera quidem tabularum prima recusa,
408  Cunctaque sunt Terrae spatia illic enumerata,


1747. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

variato,
492  Non Jovis, ad Solem positu, nunc percipe paucis.
493  Nempe alia Astra suos peragunt discrimine motus
494   Majori, quam sit, quod misso a lumine confit;
495  Id minus at solo discrimen in interiore est,
496  Motus quam lucis, loca qua diversa teruntur,
497  Queis distat medii Tellus de lampade Solis.
498  Illa


1748. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


498  Illa Jovem, ut totidem Lunarum corpora, cingunt,
499   Impulsusque a Sole alios aliosque receptant
500  Atque alios inter turbantes mutua sese:
501  Hos astrum interius persert quoque; sed minus errat;
502  Ocyor ejus enim sit gyros, et a Jove major
503  Ipsum illic retinet gravitas diffusa propinquo,
504   Et minus est obliqua, tegens vicinus umbra.
505  Illic


1749. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sese:
501  Hos astrum interius persert quoque; sed minus errat;
502  Ocyor ejus enim sit gyros, et a Jove major
503  Ipsum illic retinet gravitas diffusa propinquo,
504   Et minus est obliqua, tegens vicinus umbra.
505  Illic propterea sentiri posse necesse est,
506  Quae sunt particulae bis septem simplicis horae,
507  Tempora nimirum, mutatis debita luci


1750. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


555  Qui cunctarum orbes Stellarum (has excipe, si quae
556  Ipso signiferi fulgere in calle videntur)
557  Prospecti obliqua ratione magisve minusve
558   Debent in graciles magis aut minus ire figuras,
559  Quae referant formas de coni segmine primas.
560  Atque ipsa apparent revera Sidera tali
561  Deferri motu, ratio haec quem postulat. Ille
562  Attamen hoc


1751. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


715  Deprendas lumen, quam Terram, scilicet illud
716  Par spatium spatio, quod obit circum annua Tellus,
717  Tempore non alio percurrere, partibus extet
718   Quam decies quod mille minus labente per orbem
719  Unum anno; paulum quod simplice distet ab hora
720  Propterea, decies quinas quod scilicet horae
721  Aequet particulas, binasque his insuper addat.


1752. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quae sit,
780  Aequet particulae, quae ex illis scilicet una est,
781  Unde gradus consit; spatio deducere corpus
782  Aegre illo possit, decies quod partibus extet
783   Mille minus spatio, quod nos corpusque sit inter.
784  Qui Venerem colit, aut propiore a Sole perustum
785  Mercurium, quoniam paulo velocius ibit,
786  Majorem paulo hunc, quam nos, at semper habebit


1753. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

credimus esse;
879  Ex alto contra cum sidere saecula eunti
880  Multa audimus abire, licet cita constet, ut ante,
881  Miramus nimium lentam tamen, et cunctantem:
882  Nempe minus re, quam spacie, sensuque movemur.
883   Tot certis sed cum rationibus undique septum
884  Jam sit iter lucis, quam dixi tempore egere,
885  Ut procul adveniat, neque parti possit ab ulla


1754. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1145  Decidit, et magnos eludit languida nisus:
1146  Obstat at ipsi aer pellendus; age aera tolle,
1147  Quidquid et officiat currenti, protinus ictu,
1148   Materia cui sit minus, ocyus ibit eodem;
1149  Majorem nam particulae tum quaeque receptant
1150  Cursum, cum numeros minor est in corpore earum.
1151  Rebus ab his patefit, quam Mens sit provida summi


1755. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1189  Proin fugiens veniensque ad eum inclinabitur aequis
1190  Flexibus, aut ad eam faciem, quae corpora finit.
1191  At radius si frangatur, distabit ab axe
1192  Egrediens plus aut minus, ingressurus in orbem
1193   Quam distabat: et hoc certa fit lege, videndum
1194  Quam mihi post paulo est: sic cum facis ingredi ab auris
1195  Aeris in vitrum, plus intra accedit ad axem,


1756. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1217  Cum radius lucis veniens per inane receptat
1218  Corpore sese aliquo parte inclinatus a una,
1219  Ingressus profert variorum fila, colorum,
1220  Quorum alia accedunt medio magis aut minus axi,
1221  Perstandique via retinent non omnia in una
1222  Aequam vim, varie at mutandis motibus obstant.
1223  Quae semel invenies fila immutasse meatum
1224  Plus


1757. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

nitorem
1229  Efficiunt fila, invenies disjuncta colorem
1230  Certum, quaeque suum, dare, non mutabilis ut sit
1231  Natura, atque a re vertenda movendaque nulla.
1232  Quae minus accedunt axi, tu fila notabis
1233  Esse rubra, at violam quae, pallentemque amethystum
1234  Pingunt, plus aliis flectunt se, axique propinquant:
1235  Inter quae series variorum pulchra jacebit


1758. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1252  Paulatim incipiunt, et in id transire, rubenti
1253  Sic opus est aurum paulum tunc esse nitore;
1254  Post suus est auro verus color; inde videbis
1255  Hunc magis atque magis flavescere; nam minus esse
1256  Aureus incoeptat, mage flavus, denique flavus
1257  Iste color; sic et flavus mutabitur, et sic
1258  Porro alii. Privos haec fila retexta colores
1259  Reddere


1759. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1327  Corpora: at hic tantum tamen excipe corpora, quae sunt
1328  Sulphurea longe natura, atque unguine multo
1329  Praedita; nam si sunt haec aeque densa, refringent
1330  Plus radios; quin densa minus quoque saepe videbis
1331  Filorum seriem plus detorquere meantem.
1332  Si radius fugiens de corpore tentet inane
1333  Elabi in spatium; tunc ejus flexibus aequis


1760. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1347  Limitem et invenies hunc ipsum, totus abire
1348  Quo coeptat retro primum, regione meantem
1349  Si statues adeo obliqua, deductus ab axe
1350  Ut quo intervallo est, vinci minus orbis ab axe
1351  Coeptet dimidio intervallum hoc, vincier illo
1352  Quam deberet idem spatio, distaret ab axe
1353  Quo radius, si jam fractus tranaret inane;


1761. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1357  Caetera tum fines radiorum fila nequibunt
1358  In vacuum penetrare, suosque immittere tractus.
1359  Proin quia fila, quibus violae est ab imagine nomen,
1360  Plus aliis, rubicunda minus franguntur, oportet,
1361  Continuo radii si flexus imminuantur
1362  Ad faciem, postquam filorum videris omnem
1363  Exivisse diu seriem, tum denique primus


1762. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1396  Semper erit quoque, pars una ut reflexa revertat;
1397  Et, si non omnis reflectitur ille, profecto
1398  Altera semper erit confringi debeat ut pars.
1399  Si veniat minus a frangente, ut ab aere in undas,
1400  Corpore, fit medium, rectumque accessus ad axem,
1401  Fitque recessus, ubi contra commigrat in illud,
1402  Quod minus infringit, liquidas ut in aeris auras


1763. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1399  Si veniat minus a frangente, ut ab aere in undas,
1400  Corpore, fit medium, rectumque accessus ad axem,
1401  Fitque recessus, ubi contra commigrat in illud,
1402  Quod minus infringit, liquidas ut in aeris auras
1403  Ex undis; magis infringens at densius extat
1404  Corpus, et infringens minus, extat rarius: ergo,
1405  Denso si tantum tollas de corpore, quantum


1764. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1401  Fitque recessus, ubi contra commigrat in illud,
1402  Quod minus infringit, liquidas ut in aeris auras
1403  Ex undis; magis infringens at densius extat
1404  Corpus, et infringens minus, extat rarius: ergo,
1405  Denso si tantum tollas de corpore, quantum
1406  Materiae in raro est, fit idem, ut si transeat illo
1407  Corpore tantundem de rarescente in inane


1765. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1428  Egressus radius, duo postquam corpora tantum
1429  Transiit, illud idem est, quod jam foret, omnibus ante
1430  Transmissis aliis, quotquot sunt; utpote ab horum
1431  Tot spatiis magis aut minus excurrentibus, atque
1432  Distensis, ipsum paulatim denique confit.
1433  Sed jam, quae docui, genus hoc, tu plurima sensu
1434  Confirmare queas


1766. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Irim
1596  Imbuit; at vitrum distantia cernere rerum,
1597  Et quae sunt infra sensus dat tenuia nostros.
1598  Ergo cum in vitrum radius migrabit ab auris,
1599  Fit minus omne illud spatium, quo distat ab axe,
1600  Tantum parte sui, quae tertia; at ibit in undam
1601  Cum lux, pars quarta e spatio dematur, oportet
1602  Quod majus manet hic, quia vitro est rarior


1767. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1633  Pallorem violae margo, et vix caerula caeli
1634  Tum referet; quoniam misceri fila nequibunt
1635  Illa, et quae partem tendunt mage fracta sub unam,
1636  Opposita et quae fracta minus sunt parte relicta.
1637  Ast ubi caveris haec, tibi adhuc turbantia paulum
1638  Sunt quaedam, e medio quae tollere, si pote, debes.
1639  Haec a diversa fiunt regione plagarum,


1768. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quo prius ibat
1717  Nondum contacto vitro, geminoque recedat
1718   Illinc bis fractum spatio; diversa feretur
1719  Plus aliis violae lux pallida, rubraque contra,
1720  Nempe minus, clarae proin utraque frontis ab uno
1721  Vel simul exierint puncto, diversa petentes
1722  Disjungentur, et vitro si longius ipso
1723   Excipans, pariterque situ, pariterque colore


1769. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1865  Compositum quam qua primam est, ut longa colorum
1866  Incidat in longum series, projactat eandem
1867  In latus infractam rursus; nam cum rubicundum
1868  Frangatur lumen viola minus, illa, necesse est,
1869   Ad terram videatur ut inclinata; sed usque
1870  Longa erit haec series, ut jam fuit ante, colorum,
1871  Parte nec ulla alia latescens crassaque crescet;


1770. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2196  At si candenti confinia nigra colori
2197  Constituas, debet variorum limite summo
2198  Filorum quaedam tum simbria multa videri,
2199   Vel mage fractorum, vel item minus, ut sita nigra
2200  Sit facies, vel de parti, lux frangitur in quam
2201  Trajiciens, vel ab opposita; nam partibus albi
2202  Corporis extremis veniunt quae, disque trahuntur


1771. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2204   Nulla ubi sunt, queis se confundant, caetera prorsus;
2205  Aut contra mage se retrahentia, quae mage frangi
2206  Possunt, extremo linquent in limite sola,
2207  Fracta minus quae sunt, alio haud confusa colore.
2208  Sic fucata illos signabit simbria fines
2209   Alba et nigra inter loca; sic ubicumque minorem est
2210  Transitus ad lucem, duci quoque simbria debet,


1772. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

simbria debet,
2211  Non tam clara tamen, neque vivo tincta colore;
2212  Nam quae fila locis a splendidioribus adsunt
2213  Fracta magis, cum detortis minus, eque minori
2214   Lumine diffusis filis commixta (vel haec tu
2215  Conversa statuas fieri vice), cana profecto
2216  Non poterunt fieri; nequeunt namque omnia jungi,


1773. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2253  Purpurea effigies igitur vicinior exit,
2254   Quam quae est rubra; vides proin inter lucida fila,
2255  A rebus quaecumque oculos emissa lacessunt,
2256  Puniceis rubicunda minus detorta meare.
2257   Quod superest, quoniam nihil est, quod pectora possit
2258  Ambigua in veri luce uberiore locare,
2259   Excerptae quam si varia res parte, modoque


1774. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

magis incertum contra, variabile, fallax
2330  Creditur, atque adeo quod vanum, et constet inane,
2331  Quam late fusi per corpora multa colores?
2332  Non minus ast ad res trahimur plerumque colore,
2333  Addimus atque illinc pretium: sic scilicet ipsa
2334   Judicia in nobis pugnant, dissentit et ullis
2335  Non animus rebus tam crebro, quam sibi, noster.


1775. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


105  Ad vires lucis, quid ab his et deinde sequatur,
106  Quosque ferant nobis usus, inquirere pergam.
107  Irrita, tu facies, ne ventis verba profundam.
108  Multarumne ferax minus est, multosque per usus
109  Deducendarum rerum, quam caetera, lucis
110  Officium facie de corporis exsiliendi,
111  Quodque minus praestet jucunda, et idonea vitae?


1776. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ventis verba profundam.
108  Multarumne ferax minus est, multosque per usus
109  Deducendarum rerum, quam caetera, lucis
110  Officium facie de corporis exsiliendi,
111  Quodque minus praestet jucunda, et idonea vitae?
112  Principio facies si laevis, planaque constet
113  Corporis; incurrens retro convertitur, itque
114  Haud aliter radius, faciem quam corporis ultra


1777. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

de convexo referetur imago,
269  Recta tamen; contra magnam resilire cavato
270  Aspicies, ut te valeas conferre colossis
271  Immanes vultus, immania membra gerentem,
272  Non minus at rectam, si sis vicinior. Ejus
273  Ipse globi mediam cum pervenis ad regionem,
274  Cujus nempe globi est speculum pars, tota videtur
275  Confundi penitus; sed si plus inde recedis,


1778. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

extat.
342  Namque oculo hac, illa circum regione locato,
343  Quo minor apparens est auctus partis, eandem
344  Seu quo conspicias obliquior, accidit inde
345  Hoc lucis minus ad sensum, et mage languida vis est.
346  Sic mediam cum luce pilam Sol irrigat, illa
347  Quam quoque tu spectes Solis regione nitentem,
348  Comparet discus veluti, qui lucidus aeque est


1779. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


351  At mage quae limbo pars, hoc genus, aequa propinquat,
352  Obliquam magis, et majori esse augmine oportet
353  Revera; quare revera quae spatio sit
354  Pars distenta aequo, lucis minus ejicit a se,
355  Nam quo obliquior est, apparet mole minori.
356  Non hoc corporibus tantum, quae scabra repulsant
357  A sese radios, verum et quae lucida vibrant,


1780. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

constat.
459  Ob Solis radios a Lunae fronte repulsos
460  Non una ratione queas dignoscere, rerum
461  A duris, quae sint ibi fluvida, densaque raris;
462  Fluvida enim lucis minus a se, raraque pellunt,
463  Tum quia pars introrsum obrepit, tum quia frons est
464  Scabra minus, nequeat lucem ut disperdere circum
465  Undique, sed junctam loca versus certa repulset,


1781. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


461  A duris, quae sint ibi fluvida, densaque raris;
462  Fluvida enim lucis minus a se, raraque pellunt,
463  Tum quia pars introrsum obrepit, tum quia frons est
464  Scabra minus, nequeat lucem ut disperdere circum
465  Undique, sed junctam loca versus certa repulset,
466  Ad nostrum raro pertingat ut agmine sensum.
467  Sic maria haec conspecta procul de vertice summo


1782. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


465  Undique, sed junctam loca versus certa repulset,
466  Ad nostrum raro pertingat ut agmine sensum.
467  Sic maria haec conspecta procul de vertice summo
468  Collustrata minus campis et montibus esse
469  Apparent; proin in Luna maria esse putamus,
470  Esse lacus, camposque, et se volventia campis
471  Flumina; signamus fines, et nomina cuique


1783. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


953  Qui transit, mutatur, item mutatur et ille,
954  Intra oculum certo qui flexa hunc trajicit ipsum:
955  Tute per hunc ipsum vel si more re meatum,
956  Haud minus ille quidem mutabitur; aëra tranat
957  Diversum, atque aliis occurrit in aëre guttis.
958  Proinde Iris sequitur, qui te fugit, et fugit ipsum,


1784. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1001  Attamen hic par est praenoscere, cuilibet Irim
1002  Esse suam solis puncto, quod spicula jactat
1003  Lucida; proin Irim, quae cernitur, innumerales
1004  Congestas simul esse; minus distincta oculorum
1005  Unde venit species: et cum Sol corpore lato
1006  Occupet id caeli spatium, comprendere possis
1007  Dimidio quod nempe gradu; quae cernitur Iris


1785. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vertitur ordo
1105  Et loca vertuntur, veluti jam diximus ante,
1106  Vitrea lens clausum in thalamum simulacra meare
1107  Cum faceret rerum: tuimur tamen omnia recta
1108  Haud minus; ipsa etenim radios mens docta secari,
1109  Nempe docet natura, revolvit cuncta, situsque
1110  Ad proprios, ad vera refert loca quasque figuras;
1111  Sive quod interius motus utrumque recepti


1786. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1188  Quae citius, quia tunc per quae densissima non sunt,
1189   Crustarum sola labuntur, confracta meabunt
1190  Ipsa minus, quam cuncta aeque densissima si sint,
1191  Proptereaque ipsi paulo quoque serius axi
1192  Occurrent, quo nempe occurrunt caetera fila,
1193  Quae minus a latere adveniunt, medioque propinquant.


1787. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1190  Ipsa minus, quam cuncta aeque densissima si sint,
1191  Proptereaque ipsi paulo quoque serius axi
1192  Occurrent, quo nempe occurrunt caetera fila,
1193  Quae minus a latere adveniunt, medioque propinquant.
1194  Natura in nostro crystalli humore videtur
1195  Hanc artem tenuisse; etenim compingitur idem
1196  Crustis, quae densae ad mediam mage sunt regionem.


1788. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

moenia mundi;
1273  Inde novi patefacti ignes, novus ignibus ordo:
1274  Inde etiam sensus infra deteximus ipsam
1275  Naturam, neque parvarum spectacula rerum
1276  Miramur minus, atque animantum tenuia structa.
1277  Quare ades; evolvam miram tibi protinus artem,
1278  Naturae fines quae laxat, et undique pandit.
1279  Neve jube, vel in haec vario, vel in illa


1789. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

alter:
1292  Tum subito haec citior ventis et fulminis igne
1293  Evasura prior subit: at provolvitur alterum
1294  Ante pedes malum, cum jam jam proxima meta est;
1295  Haud minus illa tamen sectatur capta nitore,
1296  Digrediturque via; metam tenet alter, et ipsa
1297  Interea sine honore sinu mala aurea portans
1298  Sub juga conjugii nequidquam ditior ibit.


1790. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tempore lustra
1301  Praeterire), inter non tum nisi bina ferebant;
1302  Nimirum vitrum convexum in vertice summo
1303  Aptabant, ast in fundo vel utrinque cavatum,
1304  Vel minus ex una convexum parte, cavatum
1305  Quam parte ex alia. Jam quae his discrimina vitris,
1306  Accipe: convexum vitrum quos excipit ante
1307  Se


1791. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1347  Inter se spatio, et focus ille vicarius ibit
1348  Tractu infinito, ut non usquam appareat esse.
1349  Se densantia adhuc magis illa venire putato,
1350  Post quoque densari, quamvis minus, atque videbis
1351  Conduci, tandemque foco se jungere vero.
1352  Atque haec per numeros generatim solvere possit
1353  Omnia, nimirum cava, vel convexa figura
1354  Vitri


1792. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

prorsus,
1450  Ipsam si vitris sine perciperemus, ut esset.
1451  At si non ea lens spatio, quo debet, aperta est,
1452  Arctior at paulo; poterit sat clara videri
1453  Haud minus, imbuerit rem si lux plurima, imago.
1454  Arctior at multo si fiat, pallida rerum
1455  Effigies confit visarum, offusaque nocte,
1456  Expers nec vitio constabit machina turpi.


1793. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

nam tum lens distantes excipit aeque
1536  Inter se radios, distantes quartaque mittit
1537  Aeque etiam inter se; proin, ut fuit ante, figura
1538  Haud minus adveniet distincta, oculumque lacesset.
1539  Ast ipsi fasces postquam junxere foco se
1540  Communi mediarum, abeuntes mutua franget
1541  Tertia lens, facietque aequo post currere tractu:


1794. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

orbis
1623  Pro puncto (fieri crystalli humore docebam
1624  Nuper ut a nostro), commisceturque vicissim
1625  Parti pars; haec confusae rata causa figurae est.
1626  Cumque minus lens curvatur, quae prima, magisque
1627  Est extensa super patefactaque, crescere debent
1628  Ipsi orbes radiorum, et crescere proinde tumultus.
1629  Quod certe nequeat vitari, si simulacra


1795. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1667  Praeterea ut valeant aeque distincta videri
1668  In magnis simulacra tubis, simulacra, necesse est,
1669  Ista tubis augmen ne cum crescentibus aequum
1670  Accipiant; horum multo minus incrementum
1671  Sed sit, uti numeri est, in sese qui repetitus
1672  Evaleat cum mole tubi componier illa:
1673  Sic duplo fiat si rerum major imago,
1674  Majorem prima


1796. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1682  Sparguntur diversa foci in regione; necesse est,
1683  Confusa effigies ideo, turbataque fiat.
1684  Quare adhibenda alia est, oculo adducenda, secunda
1685  Lens, ut ab hac visae minus extet imaginis augmen,
1686  Ipsa sui proin exposcit minus augmen hiatus;
1687  Quodque tubo producto accessit, id inter hiatus
1688  Dispertito ipsos, atque inter imaginis auctus,


1797. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1683  Confusa effigies ideo, turbataque fiat.
1684  Quare adhibenda alia est, oculo adducenda, secunda
1685  Lens, ut ab hac visae minus extet imaginis augmen,
1686  Ipsa sui proin exposcit minus augmen hiatus;
1687  Quodque tubo producto accessit, id inter hiatus
1688  Dispertito ipsos, atque inter imaginis auctus,
1689  Ut crescens non clara minus distinctaque constet.


1798. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1686  Ipsa sui proin exposcit minus augmen hiatus;
1687  Quodque tubo producto accessit, id inter hiatus
1688  Dispertito ipsos, atque inter imaginis auctus,
1689  Ut crescens non clara minus distinctaque constet.
1690  Si vitrei conflata globi de segmine forma
1691  Non bene junctorum radiorum, et proinde tumultus
1692  Unica causa foret, diverso increscere moles


1799. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1729  Quae primum ars olli prolata est, tempore crevit,
1730  Venit et ad summum crescendi tempore culmen.
1731  Quanquam tempus edax rerum est, atque omnia vertit,
1732  Haud minus at primos tempus dat et artibus ortus,
1733  Et magna incrementa: Virûm praestantia tempus
1734  Ingenia exacuit, fecundat, alitque, sub auras


1800. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1802  Praeterea a speculo plus, quam suus ipse, recedit.
1803  Interiori itidem rimae subnectitur alter
1804  At parvus tubus, intus habet qui non nisi binas
1805  Sic positas lentes, minus ut convexa sit illa,
1806  Quae propior speculo, pauloque tumentior altera,
1807  Atque inter sese spatio breviore locantur,
1808  Exquirunt quam quod gemina intervalla focorum.


1801. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

radii? subeunt illi agmine magno
1811  Os molis patulum, atque incurrunt laevis in aequor
1812  Oppositum speculi, redeunt exinde repulsi,
1813  inque minus speculum densati incurrere certant;
1814  Convertuntque viam rursus, rimamque rotundam
1815  Trajiciunt, geminisque illapsi lentibus ultra
1816  Transcurrunt, objectum oculum tum denique pulsant.


1802. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

amplo,
1821  Junguntur radii, postquam incurrere; repente
1822  Incipiunt ab eo discedere, nempe, minoris
1823  Ante focum speculi quam praeterlabier ipsi
1824  Possint; deinde minus speculum sic excipit, atque
1825  Pellit, uti faciat densari mutua; jungique
1826  Inter se cogat, trans ipsum nempe foramen,
1827  Hauriat ante prior nisi lens: atque ipsa refractos


1803. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1835  Unde fit, ut docui, rerum distincta figura.
1836  Utque oculis valeas variis aptare, necesse est,
1837  Possit ut adduci paulum, contraque reduci
1838  Majore e speculo speculum minus, atque reflexi
1839  Proin radii inter se minus, aut plus forte vicissim
1840  Inclinari, ut deinde refracti lentibus intrent
1841  Sic oculum, atque levent aegrum, qua parte laborat.


1804. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1836  Utque oculis valeas variis aptare, necesse est,
1837  Possit ut adduci paulum, contraque reduci
1838  Majore e speculo speculum minus, atque reflexi
1839  Proin radii inter se minus, aut plus forte vicissim
1840  Inclinari, ut deinde refracti lentibus intrent
1841  Sic oculum, atque levent aegrum, qua parte laborat.
1842  Quin abducendo speculum minus efficis ista


1805. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1839  Proin radii inter se minus, aut plus forte vicissim
1840  Inclinari, ut deinde refracti lentibus intrent
1841  Sic oculum, atque levent aegrum, qua parte laborat.
1842  Quin abducendo speculum minus efficis ista
1843  Hoc ratione etiam, nimium ut vicina queamus
1844  Transpicere; ex ipso vicino corpore namque
1845  Qui veniunt radii speculo majore reflexi,


1806. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1918  Esse ingens moles speculi deberet, ut ipsum
1919  Tot caperet radios, quot grandem ad imaginis auctum
1920  Sunt opus; hac etenim longe excrescente, necesse est,
1921  Ne sit clara minus, radios ut ahenus orbis
1922  Excipiens speculi pupilla major hiante
1923  Tanto sit, major quanto debebit imago
1924  Esse, oculo quam si rem prospiciamus inermi,


1807. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1944  Hac ratione velis sed si Jovis inspicere astrum,
1945  Qui bis mille locis plerumque remotior extat,
1946  Quam luna a nobis; speculum ad sex millia centum
1947  Expandi id certe deberet, nec minus amplum
1948  Esse, e bisdenis quam terrae partibus una est.
1949  Nostram huc anne putes operam pertingere posse?
1950  Quam tum longa foret moles, quam vasta tuborum,


1808. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2028  Vel longe paucos, nec quos sentire queamus;
2029  Nec facile ipsam rem luci, quam debet habere,
2030  (Obstet idem speculum nam partim) exponere possis.
2031  Saepe tamen speculis nihilo minus utier ipsis
2032  Hic opus est, verum planis, varieque locatis,
2033  Corpora quae multa possint inspergere luce
2034  Tenuia detortâ, vel quae convertere possint


1809. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2189  Haud secus ac umbras longe et vestigia rerum.
2190  Nonne vides igitur, vel ab ista parte tuaris
2191  Naturam, qua nos infra descendit, et amplam
2192  Esse, et magnificam nihilo minus, immensamque,
2193  Quam late aetherios supera dum construit orbes,
2194  Et vastas mundi sese distendit in oras?
2195  Nos velut in media rerum


1810. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

nuper habebant.
297  Uno quod filum sic deficit intervallo,
298  Aut uno augetur, rursus remeare necesse est
299  Retrorsum prima a facie, at quod forte duobus
300  Majus, vel minus est, liquidas transcurret in auras,
301  Atque illa oppositam continget parte papyrum;
302  Quod tribus, immerget rursum se; quodque quaternis,


1811. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


310  Distabunt tantum, flexus quantum ille reposcit.
311  Jamque colorato se circum flectere gyro
312  Aspicies, idem queis flexus; proinde nitere
313  Annellos circum plures, minus hos, magis illos
314  Amplos, at non se tangentes; annulus inter
315  Nam feritur gmeinis obscurus queisque propinquis,
316  Illo nimirum, quo, quae rediere, coissent


1812. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


345  Caetera si paria), a flexu pendere, reflexi
346  Sive ipsa a facie radii sint, sive refracti.
347  Jam si, qua speculi crassa est, crystallina moles
348  Mutetur, cernes mutari non minus ipsos
349  Tunc ampli qua sunt, annellos ordine eodem,
350  Et ratione una. Varias inducere pergas
351  Si porro formas speculo, distendier illos
352  Aspicies tantum,


1813. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


420  Flammis mota fluunt, post frigore dura rigescunt,
421  Multaque sese intra spatia intersepta relinquunt,
422  Quae faciunt parte ex omni ut videantur opaca,
423  Quae modo opaca minus sunt visa, ubi nempe fluebant.
424  Multaque praeterea sunt, quae transmittere lumen,
425  Cum liquefacta, queant, nequeant durata vicissim,
426  Cera velut, pinguisque animantum e corpore succus,


1814. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vicissim,
426  Cera velut, pinguisque animantum e corpore succus,
427  Aëriis quoniam implentur frigentia bullis,
428  Intra quo glaciem dispersus clauditur, hic fit
429  Clara minus glacies; proin nix quoque prorsus opaca est;
430  Nubila quina junctis exorta vaporibus undae,
431  quantumvis levia, et vacuis pendentia in auris,
432  Solem ipsum, caelumque tegunt caligine


1815. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


463  Congruat ut sinuosae aeque, componere fronti,
464  Vanescent transmissurae tum obstantia luci.
465  Consimile est multis hoc rebus, quae madefactae
466  Aut unda, aut oleo minus esse videntur opacae,
467  Quam prius; infuso mage denso namque recenti
468  Humore e medioque expulsis protinus auris,
469  Res minus inter se variae sunt dissimilesque.


1816. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quae madefactae
466  Aut unda, aut oleo minus esse videntur opacae,
467  Quam prius; infuso mage denso namque recenti
468  Humore e medioque expulsis protinus auris,
469  Res minus inter se variae sunt dissimilesque.
470  Praesertim in madida hoc videas contingere charta,
471  Quae subito pellucet, et ultra corpora monstrat.
472  Usque adeo certum est ideo non corpora opaca


1817. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

filis
532  Unum intervallum est istud; proin illa reverti
533  Tum cernes etiam; at fors accidet, aurea fila,
534  Rubraque non unum numerent sibi, sed minus uno
535  Illud sit; quare ulterius procedere pergent
536  Non vice mutata; tenuis tum lamina pellet
537  Purpurea uberiore colorum fila retro vi,
538  Porro quae propiora;


1818. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

facitque
641  Post aeque inferius se crassam scilicet, altis
642  Ut fuit ante locis. Series contraria certe est
643  Haec illi, quae fit gemina inter vitra, colorum;
644  Nam minus ad crassam lamellam hic pergitur usque,
645  Dum rumpantur aquae septa attenuata tenacis.
646  Jam liquet hinc ratio, quare subtilia rerum
647  Quaedam diffundant variatos per loca fucos;


1819. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


664  Non stabilis manet, at pro lucis vertitur oris.
665  Invenies siquidem expertus, si fortior adstet
666  Lamella infringens radios, et corpora circum
667  Fundantur multo minus infringentia eosdem,
668  Unos quosque ipsi stabiles constare colores,
669  Et mutato oculi positu haud mutarier illos;
670  Instabiles contra fieri, si debile robur


1820. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sed si pro tenuibus undas
688  In medium, natura quibus mage densa, potensque est,
689  Quamvis instabiles quoque tum, tamen esse colores
690  Instabiles minus aspicies; contraque manebit
691  Una horum species prope non mutata, liquenti
692  Aëre si distenta natet lamella, vel undae,
693  Vel quaecumque alia est natura potentior auris.


1821. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

reflectere, contra
747  Mittere trans se alios, veluti lamella, colores.
748  Denique pulveribus tritis, per quamque minutis
749  Pictores alios novere inducere fucos;
750  Nempe minus crassae contrito in pulvere partes,
751  Tunc opus est, fiant, speciemque, ut lamina, mutent,
752  Lamina quae fuerit subtiliter attenuata:
753  Idcirco herbarum flores plerumque virentum,


1822. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


838  Ordine lux, viridisque sequenti, cernitur esse
839  Servatis similis prorsus, quas coximus, undis.
840  Purpureo proin siqua tamen tibi corpora fuco
841  Sunt saturata magis, minus ipsa rubentia contra,
842  Quam viola, in serie bene erunt statuenda secunda.
843  In numero rerum sed nondum vidimus ullum
844  Corpus, cui saturus magis hic color haereat, ipsi


1823. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


859  Mittere quem tenues vapor exhalatus in auras,
860  Aeris hic puri color est, caelique sereni.
861  Ante alios clarus longe et nitidissimus extat
862  In prima candor serie; minus esse videtur
863  Sed qui splendidus, immixtos gerit ille colores
864  Ex omni serie, quotquot sunt, scilicet omnes.
865  Candor hic est, suemus cui tradere sensa, papyri,


1824. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


916  Introrsum valide infractus distare duabus.
917  Hujus quapropter partes, queis exsilit idem
918  Ille color, qui de bullis resilire videtur
919  Undae, tantundem crassas minus esse necesse est
920  Partibus ipsius pinguis, quae inflatur, aquaï.
921  Denique corporeae jam partes esse colore
922  Pro nigro debent, quam pro quocumque, minores;


1825. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1083  Cum sunt jacta semel corpuscula parva vaporum,
1084  Hoc genus, in vacuum, recta regione meabunt,
1085  Quandoquidem constant vi non expertia inerti:
1086  Nec minus et debent coepto procedere cursu,
1087  Corpora vel per iter veniant obiecta, neque ullas
1088  Ferre moras, quoniam tam tenuis, tamque minutus
1089  Est vapor, et tam sunt quoque pervia corpora, tamque


1826. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

inane potentes?
1144  Porro de vitro veniens si lumen in auras
1145  Incidat obliquo mage flexu, quam gradibus quem
1146  Exaeques denis quater, omne reflectitur inde;
1147  Sin minus obliquo flexu cadat,exit in auras.
1148  Quid facit obliquus flexus nunc iste, vel ille,
1149  Istinc inveniat trananda foramina lumen
1150  Ut prope cuncta, illinc restantes non nisi partes?


1827. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1250  Namque cavo includunt undam auro, deinde prementes
1251  Guttis exsudet sensim erumpentibus aurum
1252  Efficiunt sic, ut nullo findatur hiatu.
1253  Quare auro solidi spatii minus esse putandum est,
1254  Intus quam vacui, re quam restante carentis.
1255  Idcirco quo lympha vacat, repleta liquenti
1256  Quam quo est materie moles ipsius, oportet,


1828. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

deno,
1259  Fors et adhuc longe, longeque educere possit.
1260  Jam quicumque potest rationem extundere mente,
1261  Ob quam rara adeo liquidae natura sit undae,
1262  Sed minus in spatium nulla cogenda tamen vi;
1263  Ille potest etiam tali ratione putare
1264  Aurumque, et gemmas, atque omnia corpora vulgo,
1265  Esse quidem vel adhuc longe mage praedita raro,


1829. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1465  Percipies etiam radium, trans corpora mittit
1466  Cum se multa means, sortitaque mutua fines
1467  Distantes aeque, atque unas distenta sub oras,
1468  Densa modis variis, minus haec, magis, ut libet, illa
1469  Denique ut egressus medio distabit ab axe,
1470  Sic debere etiam, si primo a corpore ad imum
1471  Transierit


1830. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1516  Utque nitens violae mutari plus via debet
1517  Trans mage confringens corpus; debere fatendum est
1518  Sic celerare magis, cunctosque anteire colores;
1519  Trans minus infringens contra praevertier illis,
1520  Atque aliis citius rubicundo hic lumina ferri.
1521  Harum sed quae sint discrimina mobilitatum,
1522  Non sinat ipse adeo pernix agnosse volatus:


1831. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1635  Undique conjunctis; dum motum alicunde receptant,
1636  Haud illum excipient aequalem, disque tributum
1637  Aeque per partes omnes, elementaque cuncta,
1638  Sed magis hinc, illinc minus, ut varius sit ubique.
1639  Particula idcirco debebit mota vicissim
1640  Expandique, in seque trahi, et disjungere paulum
1641  Inter sese elementa sua, et conjungere porro,


1832. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

acutam,
1698  Debebit vires illinc sentire propinquas,
1699  Et mutare vias, et notos flectere cursus,
1700  Introrsum pergens, seu contra, plusve, minusve,
1701  Ut plus, sive minus prope res sita; longius at si
1702  Sit paulo, flexu turbabit lumina nullo.
1703  Cum turbat, varie debet diversa colorum
1704  Stamina commutare,


1833. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1723  Multiplicem pariter parti monstrabit utraque.
1724  Horum clara tibi ratio, manifestaque pandit
1725  Immutare viam radios, cum corpora propter
1726  Currunt, plus istos, minus illos, ut radiorum
1727  Natura est varia, et varia est textura colorum.
1728  Ergo cum radius cultro, objectove capillo
1729  Integer occurrit, multiplex fimbria circum


1834. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1816  Queis magis umbra, locis hi diminuentur in illis:
1817  Donec cultorum in contactu denique lucis
1818  Desinat haec species bifidae, et nox omnia velet.
1819  Quae detorta minus pars luminis, interiores
1820  Et caudarum oras tingit: majore meare
1821  Nonne vides spatio a cultris debere, videri
1822  Vixque umbra incipiet


1835. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tractus,
1830  Fimbria terna etiam hinc atque illinc ordine visa
1831  Est gemino, quae, quo thalami majore foramen
1832  Distabat spatio a cultris, ipsumque patebat
1833  Quo minus, at radii ut ne fulgor adire vetetur,
1834  Vividior, certisque suis ornata colorum
1835  Prodibat fucis; nimis ipse patere foramen
1836  Nam si forte velis, tam lato fimbria tractu


1836. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1885  Praeterea serves, quod punctum linea signat
1886  Mutuo in occursu hinc atque hinc obscura, receptant
1887  Fimbria quam mediam prior, atque secunda, minore
1888  In chartae a cultris spatio minus esse remotum
1889  Cultrorum a puncto referente cacumina juncta,
1890  In spatio majore, magis: quapropter oportet
1891  Praeteriens aciem, quo conitat fimbria, lumen


1837. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1889  Cultrorum a puncto referente cacumina juncta,
1890  In spatio majore, magis: quapropter oportet
1891  Praeteriens aciem, quo conitat fimbria, lumen
1892  Tunc supero a flexu ditet minus, et prope tranet;
1893  Nunc tranet paulo jam longius, et mage distet,
1894  Proinde etiam latere a cultrorum; fimbria quare
1895  Diverso in spatio, diverso a lumine fiet;


1838. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

a cultrorum; fimbria quare
1895  Diverso in spatio, diverso a lumine fiet;
1896  In spatio majore, fit illo a lumine, distat
1897  Quod magis a cultris, minus atque infringitur intro,
1898  In spatioque minore, minus quod distat ab illis,
1899  Et magis introrsum diffractum excurrit, abitque.
1900  Tunc quoque latescens, aliaque abducta secante


1839. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

a lumine fiet;
1896  In spatio majore, fit illo a lumine, distat
1897  Quod magis a cultris, minus atque infringitur intro,
1898  In spatioque minore, minus quod distat ab illis,
1899  Et magis introrsum diffractum excurrit, abitque.
1900  Tunc quoque latescens, aliaque abducta secante
1901  Alterutra ex ipso concursu fimbria, ductu


1840. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2110  Jussa dat, et recipit, varius quas nuntius extra
2111  Res affer: illinc per corporibus undique partes
2112  Fundantur nervi, rami velut, exorientes
2113  Multi de paucis crassi minus, atque abeuntes
2114  Post in fila, cutem per totam tenuia longe,
2115  Et nostros late varios texentia sensus.
2116  Haec via multiplex se regnum extendit in omne,


1841. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2225  Ante alios, oculosque levat persaepe dolentes,
2226  Nam situs in medio est aliorum; nempe putandum est
2227  Sensus plus mediis naturam aptasse sagacem,
2228  Extremis ut utrinque minus sint rebus inepti.
2229  Praeterea in tenebris si frontem in saxa, trabemve
2230  Impingas, oculosque teras si forte, premasve,
2231  Menti obversatur species inopina colorum:


1842. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

liquore,
2311  Igne tamen faciens crebro stillare per artem,
2312  Figes in terrae quoddam genus, induat igne
2313  Quod sese facile apposito, et vertatur in illum.
2314  Haud minus idcirco nobis tamen esse videtur
2315  Credibile hoc, in natura non omnia posse
2316  Corpora candentem sese convertere in ignem;
2317  Igni oportunum quin uno de genere esse


1843. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

nec varia pendendam non rationes
28  Arte, fidesque minor vel major rebus habenda est
29  Ut fuerint ipsae res in splendore locatae
30  Nimirum vario, minus effulgente, magisve.
31  Siquid in his auctor valeat tamen, innitique
32  Nomine siquid sit magno, si fortior extet
33  Hinc ratio, validis tanquam vibrata lacertis,


1844. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

adhuc natura latebris;
69  Et nostro interdum pugnamus marte, sed armis
70  Instructi tectique tuis; se quisque valentem
71  Tanto sub clypei veluti septemplicis orbe
72  Haud minus esse putat, quam cui circumdare Achillis
73  Contigit arma, vel Hercules tractare sagittas
74  Immanes, Trojae fatum crudele ferentes.
75  Jamque per ambiguos calles, lucemque malignam,


1845. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sagittas
74  Immanes, Trojae fatum crudele ferentes.
75  Jamque per ambiguos calles, lucemque malignam,
76  Si non ad veri fines, ast ad loca sisti
77  Proxima certamus; minus ipse ignota movendo
78  Omnia, versandoque diu facis et subigendo.
79  Proin juvat huc etiam nostras inducere musas,
80  Quo tu cumque praeis, laetae audentesque sequentur.


1846. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

metallis
436  Non ita convellant linguam, at dulcedine saepe
437  Contrectent sensum; retinendas namque metalli
438  Versa ad particulas ea vis obtusior exit;
439  Et si acidi minus est, quam ut, quod componitur, unda
440  Dissolvi possit, proin linguae et texta movere,
441  Vis effoeta fit, et nullo tractare palatum
442  Quit sensu, ut nullus sapor illo a corpore manet;


1847. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


625  Paulum vitra, ingressae aeque non altus ubique
626  Est locus undaï, nempe hac celsissima surget,
627  Qua coëunt vitra et tenuissima, crassior exin,
628  Et fiet minus alta minusque, abeuntibus illis
629  A sese, certoque sinum curvamine flectet,
630  Tertia quod referat proscissi segmina coni.
631  Sic quoque conscendet gemina inter marmora lympha,


1848. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


690  Utque, tubos intra, circum oras celsior unda,
691  Concavaque in medio. Ast argenti pondera vivi
692  Sunt depressa oras circum, medioque tumescunt:
693  Forsitan a vitro minus illiciuntur, ab ipsis
694  Illa suis quam particulis; sed forsitan et vis
695  Est aliqua argentum de vitri fronte repellens.
696  Credibile est etenim, vis ut ducensque, trahensque est,


1849. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

decrescentia nosse
703  Paulatim, donec nihilum veniatur ad ipsum;
704  Nec non a nihilo si tum quoque progrediaris
705  Excerpens animo, quiddam, quod dicere possis
706  Esse minus nihilo, exoritur, velut extet id ipsum
707  Opposita prorsus ratione, et crescat ab ista
708  Parte etiam. Sic, qui plusquam decoxit, ab amplis
709  Transiit ad tenues rebus, nullasque, nec istic


1850. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

nec servarent munera formae.
1061  e primis hic conjunctis, unaque ligatis
1062  Visae particulae coalescere deinde secundae,
1063  Compactae longe primis minus, atque tenaces,
1064  Utpote se punctis tangentes tenuibus, at non
1065  Idcirco non compactae, longeque tenaces;
1066  Quandoquidem pro mole et sunt ea plurima puncta,


1851. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tuetur,
1194  Immotas urbes, immota cacumina montium,
1195  Immotum pariter quoque terrae existimat orbem;
1196  Esset enim, terra vel mota, immota domorum
1197  Haud jam tecta minus, montesque, urbesque, videre.
1198  In minimis nunc si spatiis sit forte repulsus
1199  Ingens materiae punctorum, sed minuatur
1200  Protinus ut tractu paulum aucto, et desinat, atque


1852. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1200  Protinus ut tractu paulum aucto, et desinat, atque
1201  Vertat se in raptum subito, patet abfore verum
1202  Contactum a punctis, at partes partibus esse
1203  Non minus in spatiis haesuras, ut modo, parvis.
1204  Nam positis, ubi sint raptus hinc, atque repulsus
1205  Illinc, inter se punctis, fit motus ibidem
1206  Nullus; at admotis paulum inter mutua sese,


1853. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1275  At si vestiges rem funditus, et rationis
1276  Recto calle mees, contactu posse sine ullo
1277  Constare haec melius cognosces corpora, uti sunt,
1278  Nec partes haerere minus, nec proin penetrari;
1279  Cunctaque materiae quae caetera munera constant,
1280  Dissolves melius tantum uno, resque secabis
1281  Omnes principio, quae jam per corpora fiunt,


1854. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quod efficit ille,
1517  Esse infinitum videatur; proin grave ab alto
1518  Decidere in terram demissum concipe corpus,
1519  Plus feriet certe terram, minus alta veniret
1520  Quam si per loca delabens, semperque minora
1521  Quo spatia haec capias, leviorem deferet ictum.
1522  At spatia haec possunt infinite esse minora


1855. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vim certum mobilitatis
1568  Discrimen penitus tolli, quo diximus ante,
1569  Incursu; tolli per eam majora negabis,
1570  Quae sunt infinita ultra, discrimina posse;
1571  Ipsa minus deberet enim quin tollere eorum
1572  Quam prius, idcirco, brevius quod tempus agendi est,
1573  Et breviore minus fit temporis intervallo.
1574  Ergo tempore quo fieret contactus utrinque,


1856. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1570  Quae sunt infinita ultra, discrimina posse;
1571  Ipsa minus deberet enim quin tollere eorum
1572  Quam prius, idcirco, brevius quod tempus agendi est,
1573  Et breviore minus fit temporis intervallo.
1574  Ergo tempore quo fieret contactus utrinque,
1575  Certum aliquid superaret eo e discrimine, tolli
1576  Quod tum deberet momento temporis uno.


1857. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ultra
1721  Praeteriens, aliamque in partem labitur infra,
1722  Tum redit intorquens sese, mediumque per axem
1723  Insilit, atque fugam molitur, at inde revertit
1724  Non minus, atque axem rursum proscindit; ita undis
1725  Errans innumeris effertur, deprimiturque;
1726  Et breve per spatium toties transmittitur axis;
1727  Donec crus ipsum pigeat demum ire, redire


1858. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1980  Et liquidas se proinde globis tangentibus undas
1981  Si constare velis, non duplo densius usquam
1982  Ullum tum posset lymphis exidere corpus,
1983  Plus quia materiae, minus esset inanis in unda.
1984  Jam vivum argentum non duplo densius unda est,
1985  et gravius, verum decies quater; ipsa necesse est
1986  Undae proin facies longe plus claudat inanis


1859. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2319  Tantum intervallo procurret duplice ab axe
2320  Hinc illinc dimota suo. Distantia parvis
2321  Ast erit in spatiis impar, diversaque ab illa
2322  Simplice vis, etenim minus illa augetur in ipso
2323  Accessu ad medium punctum, et velut illa nequibit
2324  Edere majores nisus sine fine; minores
2325  At demum efficiet, medio vanescere in axe


1860. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2571  Vicinis, paulo diversis puncta moveri
2572  Flexibus interdum duo posse; et sic ea certe,
2573  Unam in particulam coeunt quae puncta vicissim,
2574  Motu diverso longe minus abripiuntur,
2575  Quam si particulis diversis addita constent.
2576  Sic quae constituunt Terram, Veneremve, Jovemve
2577  Non adeo ductu vario trans aethera currunt


1861. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Jovemve
2577  Non adeo ductu vario trans aethera currunt
2578  Se collata inter, quantum collata Cometae
2579  Punctis si fuerint, aliisve vagantibus astris:
2580  Haud minus in summa tamen est diversa potestas
2581  Omnibus in punctis, neque sunt discrimina nusquam,
2582  Nulla ut res alii similis sit, parve profecto.
2583  At si nostra viae species, quam diximus ante,


1862. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2657  Quid si praeterea tot per viventia saecla,
2658  Quae mare, quae terras, quae tractus incoluere
2659  Aurarum liquidos, animantum si variatas
2660  Innumeras irem per stirpes, non minus arcto
2661  Inclusae quae sunt, quam magno corporis auctu,
2662  Excuteremque suis quae motibus instrumenta,
2663  Sensibus et motus, et sensus moribus apti,
2664  Et mores


1863. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

mutorum tandem solertiam, ac gravium etiam philosophorum animadversionem excitavit: qui accurate perspectis atque observatis excellentium poetarum artificiis, viisque, quibus incederent, quas rationes tenerent, penitus investigatis, si minus quaesiverunt. Atque eorum quidem in eo multum versata est industria, ut qua in re potissimum vis ac natura poeticae contineretur, docerent. Unde variae, interque se discrepantes plurimorum opiniones sunt exortae, quando alii in


1864. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

quando alii in numeris concentuque carminis inesse omnem poetarum praestantiam, alii in fabularum elegantia, in naturae imitatione alii positam esse contenderent. Qua in controversia, etsi multa acute solerterque dicerentur, illud tamen minus commode accidit, quod nonnulli sua de sententia ne recederent, artis ipsius magnitudinem, nullis datis philosophiae partibus, imminuerunt. Siquidem poeticae, quae sapientia conjunctione maxime


1865. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

et alacre B. ingenium ad cogitandum, ac dicendum commoveret. Itaque cum A. tum una adissemus, in legendo, et commentando non mediocriter intentum ac defixum deprehendimus. Cui B. vereor, inquit, ne minus opportuni simus, qui tam occupatum interpellamus. Vos vero, inquit A., percommode adestis; ab ea enim, qua distinebar cura, non tam sevocatis, quam ad illam mecum partiendam acceditis. Hesiodi Theogoniam paulo attentius perlegebam:


1866. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

conversionum naturam ac mores expressit: ut quaecumque de illa trahendi vi, et gravitatis legibus deinde sunt comperta, universa fere sub hic uno fidium involucro fuisse inclusa videamus. Quare cur caeterae etiam philosophiae partes sane minus difficiles atque involutae, aeque explicari non possint, cum haec tam obscura ac multiplex gravitatis ratio fuerit unius fabulae adminiculo tam commode exposita? Tum A., egregii sane, inquit, exempli tibi in mentem


1867. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

laboraverim. Placet illa Adissoni in refellendis Miltoni obtrectatoribus urbanitas, qui negabant illius poema heroicum esse nuncupandum, propterea quod primae poematis partes Deo essent assignatae; at vos, inquit, si heroicum dici minus lubet, divinum appellatote; ita Didascalici, si minus fabulae, veritatis ac sapientiae poetae per me licet nuncupentur. Tum B., ne ego quidem, inquit, controversia nominis magnopere torquerer, nisi rem ipsam in hac verbi


1868. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

Miltoni obtrectatoribus urbanitas, qui negabant illius poema heroicum esse nuncupandum, propterea quod primae poematis partes Deo essent assignatae; at vos, inquit, si heroicum dici minus lubet, divinum appellatote; ita Didascalici, si minus fabulae, veritatis ac sapientiae poetae per me licet nuncupentur. Tum B., ne ego quidem, inquit, controversia nominis magnopere torquerer, nisi rem ipsam in hac verbi contentione agi viderem, et poeticae vim omnem ac


1869. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

enim refert, an alieno sermone, an carminis vi, caeterisque artis miraculis moveamur? Non Oedipum ipsum, cum sese Laii interfectorem fuisse comperit, in scaena ejulantem, sed ab aliis narrari illius luctum audimus, neque tamen idcirco minus exhorrescimus. Tam apte est enim doloris illa vis, tam ad veritatem naturae descripta, ut audire lamentantem, ac fibula sibi evellentem oculos videre videamur. An Briseidis ab Achille discedentis dolorem uno Homeri versiculo


1870. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

ego, sed si Didascalici, inquam, in suis versibus efficere isthaec omnia possunt, quid jam erit ab eorumdem praestantia fabularum decessione detractum? Aut cur non aequo animo fictis illis commentis careamus, cum haec eadem nec minus ubere ornamento compensent, nec ipsi fabulis fere dissimili? Hoc loco A. bene, inquit, narras, cum has poetarum formas, ac dicendi figuras fabulis similes affirmas. Ex iis enim, quae paulo ante commemorata sunt, tam


1871. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

elegantia dicendi, et carminis concentu augebitur! Sed haec ipsa etiam suavitatis novitas, atque insolentia quantam pulchritudinem, quantam jucunditatem rebus adjiciet! Inusitata haec doctrinis inducta species cum inde accidet, unde minus expectabatur, quam erit hoc ipso gratior atque pulchrior! Simile hoc videtur Graeci illius artificis industriae, qui quo formosiorem Venerem efficeret, in Satyri idcirco excavato simulacro collocaverat. Ita deae species ab ipsa


1872. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

admirabilium appetentes animos valde capiunt, et nostra magnopere intersunt, nosque propius attingunt. Temperatior autem dicendi modus, veritatis nimirum docendae, didascalicis poetis erit adhibendus. Verum, si Epicorum vires eisdem minus conveniunt, non idcirco sui etiam illis comptus venustatesque desunt. Menander Homeri similis esse noluit, neque vitio sibi dandum putavit, si propriis contentus dotibus, alienis careret. Tum B. an, inquit, didascalicos,


1873. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

οικονομία grandiorem opinor sonos etiam majores sua sponte protulisse. Verum quot genera hujusmodi sublimium rerum pertractari a Didascalicis possunt, quae ipsis Epicorum argumentis nec admirationis minus habeant, nec nostra minus intersint? Si de virtute atque honestate, si de moribus ac legibus, si de administranda civitate dicere instituent, quae series, quae ubertas orietur rerum


1874. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

opinor sonos etiam majores sua sponte protulisse. Verum quot genera hujusmodi sublimium rerum pertractari a Didascalicis possunt, quae ipsis Epicorum argumentis nec admirationis minus habeant, nec nostra minus intersint? Si de virtute atque honestate, si de moribus ac legibus, si de administranda civitate dicere instituent, quae series, quae ubertas orietur rerum magnificentissimarum? Sed si Empedoclem illam rationem velint persequi, ac de


1875. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

et scientiae amplitudine vivendi rationes aestimabit. Qua rerum admiratione qui semel rapti sese iis cognoscendis implicuerunt, ab iisdem divelli vix unquam patiuntur. Neque enim si tranquilliores, ac minus turbulenti sunt, quam caeterarum cupiditatum, hi scientiae motus, minus alacres idcirco atque ad alliciendas mentes validi sunt illius impetus. Siquidem insatiabili, quod nobis a natura est inditum, sciendi desiderio, sine summo


1876. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

qui semel rapti sese iis cognoscendis implicuerunt, ab iisdem divelli vix unquam patiuntur. Neque enim si tranquilliores, ac minus turbulenti sunt, quam caeterarum cupiditatum, hi scientiae motus, minus alacres idcirco atque ad alliciendas mentes validi sunt illius impetus. Siquidem insatiabili, quod nobis a natura est inditum, sciendi desiderio, sine summo jucunditatis sensu facere satis non possumus. Hinc ambitionum illecebras


1877. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

ingenii existimatione nullam interdum ne utilitatis quidem ipsius, ac vitae necessitatis, quae caeteroquin tanquam finis artibus est propositus, rationem habeamus? Quis enim signa ac picturas egregie laboratas, ob eam utilitatis inopiam minus magnifaciet? Aut poetarum labores ob solam dicendi excellentiam, non philosophorum, ac mathematicorum etiam inventis conferat, cum utraque parem animi solertiam in dissimili genere praeseferant. Si ad hanc igitur legem Didascalicorum


1878. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

poterit? Tum B., At, inquit, si opifices etiam, ut dictum est a te, hanc partium inter se consentientium, atque ad unum finem spectantium pulchritudinem in suis artificiis conantur imitari, cur eandem Didascalici, si propriam minus habeant, non item mutuentur, ad seque transferant? Quod Pictoribus, Architectis, Musicis concedimus, cur illis invidebimus? Nam si ex ipsa rerum conjunctione potest isthaec carminis colligatio proficisci, qua ex re aptius eadem, quam


Bibliographia locorum inventorum

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].


More search results (batches of 100)
First 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report


Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.