Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: dominus Your search found 4635 occurrences
First 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1292-1680:1292. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]
Ut iacto rectę fidei fundamento |
cęteras quibus beata uita comparatur, uirtutes superędificare possimus |
et de nobis dici queat:
1293. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] in deorum vix numeranda
multitudine delyrant .
neque Iudeis qui Trinitatem denegant | non intelligentes in una
simplici-que substantia personarum pluralitatem, quam et ipse sanctus
propheta Dauid uidit dicens:
1294. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] latebras excesserint, . hoc est, qui habet fidem, merebitur gratiam | et fructibus exuberabit uirtutum.
1295. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] quoque dictum putemus.
1296. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] supra firmam petram posuerant.
atque ideo domus illa nec fluminis illisione |
nec ualidis uentorum flatibus potuit moueri.
Sed hanc quoque in credendo constantiam a Deo petendam esse docet
Dominus,
dum ad Petrum conuersus ait:
1297. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] |
ideo nec montes transtulisse feruntur,
non quia nequiuerint,
sed quia non expedierit.
Non minus autem mirabile fuit |
mortuos suscitasse, quod quidem fecerunt,
quam montes transtulisse; quod fecissent, si utile fore censuissent.
Vnde alibi etiam Dominus ait:
1298. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Talis fides |
iuxta Iacobi apostoli sententiam mortua est.
Mortui sunt ergo illi, qui
quod uerbis credere se aiunt,
factis non probant.
de quibus Dominus ait:
1299. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et ueneficis et idolatris et omnibus mendacibus |
pars illorum erit in stagno ardenti igne et sulphure, quod est mors
secunda.
Qui ergo in peccato incredulitatis moriuntur,
inferni ardoribus traditi sunt.
Hoc ut magis manifestum faceret Dominus ait:
1300. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dicere possis:
Vos ex patre diabolo estis.
aut prorsus in errore ita obdurati,
ut nec ratione | nec autoritate | nec miraculis moueantur,
facti lapides, in quibus semen uerbi Dei arescit,
et spinę in quibus pręfocatur,
et uia in qua conculcatur.
quibus Dominus ait:
1301. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] eos ipsa animi malignitas,
cum etiam ab aliquo fideli doctore quę uera sunt audierint,
non satis intelligunt,
et tenebris repleti lucis disciplinam suscipere nequeunt.
In tenebris ergo et in umbra mortis sedent |
et diligunt magis tenebras quam lucem.
quibus ait Dominus:
1302. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] mundum-que magis quam mundi dominum diligentes |
non iam mundani, sed mundus appellantur .
Domino ita de illis ad Patrem dicente:
Pater iuste mundus te non cognouit.
Huius mundi dominus diabolus est.
Apostolus enim cum de diabolo loqueretur, Princeps mundi huius inquit.
et ne incertum esset de quo mundo diceret, addidit:
1303. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et mei me non receperunt.
Qua fronte, qua fiducia tunc rogabis,
ut ipse te recipiat,
quem omnino negare non poteris |
abs te receptum non fuisse?
Quid de illorum incredulitate dicam,
qui ne miraculis quidem mouentur.
quos tamen admonens Dominus ait:
1304. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Sunt qui signa illa quidem facta fuisse
legunt,
sed an uere facta fuerint, animo suspensi sunt |
ac simile aliquid suis ipsi oculis | intueri spectare-que affectant.
quibus respondens Dominus ait:
1305. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dubitant.
1306. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] non poteris euitare demonum dolos | nec loqui ea quę tibi saluti esse possent, nec iam emergere de abysso inferni si modo cum corde isto dubio tibi decedere contigerit. Quod si cum Thoma hactenus dubitasti, iam et cum eodem credens Christum confitere dicens: Dominus meus et Deus meus! Alioquin ne illa quidem quę bene egeris, prodesse tibi poterunt ad salutem. Nisi enim firma petra, quę est Christus fundamentum tui ędificii fuerit, quicquid operis extructum erit corruet. Vt autem operis tui labor non
1307. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] | venite occidamus eum. occiderunt et ejecerunt extra uineam id est extra Hierusalem. extra ciuitatem enim crucifixerunt Dominum Iesum. uel extra uineam, extra Iudeorum ecclesiam. ut ab ipsis eiectus exciperetur colendus a nobis. Sequitur enim: Quid ergo faciet dominus uineę? malos male perdet, et uineam locabit aliis. hoc est, omnibus in Christum credentibus, tam gentilibus quam Iudeis | ueteribus noua copulans Christus lapis angularis, illa implens et ista incohans
1308. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Luc10
Vetus igitur Noua-que Lex duo denarii sunt stabulario dati, id est
ecclesię pręsidi,
ut his peccatorum nostrorum uulnera curentur.
1309. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ab animo abscindendas cupidines.
Vetus tamen Testamentum fuit Agar ancilla in seruitute generans,
et Nouum Sarra liberę
prolis mater,
qua libertate donauit nos Christus.
1310. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
ea exequi aspernantur.
alii uero magis temerario ausu ita audiunt,
ut ea econtrario arguere pręsumant,
et ueritatis uerba quę non intelligunt,
peruertere aliquo modo conantur.
De primis conqueritur Dominus ad eosdem dicens:
1311. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Domino manum ei imponente curatur |
et cęlum aspicere incipit,
quę tanto tempore pecudum more terram tantum spectauerat.
1312. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] debilitato-que corpore immobilis in lectulo decubuerat, illum ipsum lectulum, quo ferebatur, ipse humeris suis referret | domum-que rediret, non solum sanitati, uerum etiam uigori uiribus-que restitutus. His autem curationibus tam diutina tabe marcescentium corporum significauit tibi Dominus, quod ipse medicus animorum sit, quanuis ad multam ętatem in peccatis uersati fuerint, tantum ut curari cupiant et rogent. Non enim sanat ille nisi uolentem. Nam et hunc prius interrogasse dicitur, an uellet sanus fieri,
1313. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] eo qui saluare potest, procul sunt.
1314. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sermo,
corrugant nares, contrahunt frontem,
os distorquent, uultum auertunt,
et taciti etiam dicere uidentur:
1315. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] est diabolum sibi dimitti gaudent, |
ut eundem Christo Domino, qui pro ipsis crucifixus est, anteferre non dubitent.
Attendant tamen, si nondum penitus obsurduerunt,
et cognoscant | ad se quidem omnia illa pertinere,
quę salutarem doctrinam nolentibus admittere | minatus est Christus Dominus.
Ad illos enim quos iustitię suę doctores constituit |
et ad prędicandum gentibus destinauit dixit:
1316. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] abigendi |
nisi uitia ipsa, quę salutaribus uitę monitis reluctantur atque
obsistunt |
et quicquid probe laudabiliter-que ędificatum fuerit, destruere festinant.
Ab his quidem quicunque se illęsum incontaminatum-que custodierit,
hic uere Christi discipulus erit.
cui idem Dominus iure ac merito dicere poterit:
1317. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] iuxta illud Saluatoris dictum:
1318. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
In his deinde confirmatus omnes pręsentium tribulationum ictus excipit
clypeo patientię,
de omnibus Deo gratias agens |
minus-que se pati confitens quam peccata sua mereantur.
Hoc est ilud quod precipit Dominus et ait:
1319. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] regum pompam et principum luxuriam pro nihilo ducere |
atque in omnibus cum Christo humiliari.
Quid enim esse potest maius Christo?
qui ejuscemodi humilitatem sic in se commendauit,
ut Dei filius non dedignaretur esse hominis filius |
et formam serui assumere, cum esset omnium dominus.
1320. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Imbecillus quoque es,
si committis ut te sibi subiiciat superbia |
te-que arroganter incedere cogat.
Ea superatus aliis pręferri concupisces |
et plus honoris quam quod mereris tibi exhiberi postulabis.
Quam rem scribis et phariseis exprobrans Dominus ait:
1321. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] casu eo difficilius exurgunt ambitiosi,
quo magis adulantium sibi palpatione delectantur.
Ideo in Euangelio dictum est:
1322. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] comparando ponit.
Vt autem cognoscas quam perniciosa gulę
seruitus sit,
de manducante et bibente cum ebriosis in Euangelio est scriptum,
1323. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
et cui earum adhęrendum sit, incertus fluctuat.
Cum nulla uerior credibilior-que religio sit |
quam quę Deo autore tradita est hominibus.
Istos uero qui adhuc in ambiguo uersantes nihil affirmare audent,
pusilli animi esse declarat ipse Dominus,
qui discipulis tempestatem formidantibus:
1324. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quidem,
quę autem recepimus prędicare.
ut in altero ostentatio, in altero uitetur ingratitudo.
Iccirco cęci isti post acceptam sanitatem |
ne iussi quidem silentium tenere potuerunt.
neque tamen ob hoc reprehenduntur.
quia et Dominus ideo iussit ut doceret humilitatem,
et illi ideo non obedierunt, ne magis ingratitudine offenderent.
1325. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Deo,
qui ea fieri pręcipit | ad suam non ad hominum gloriam,
ut eam mercedem, quam nemo alius pręstare potest, ab ipso recipere mereamur.
Nullo modo cęlari potest illius uita,
quem mortuum fuisse omnibus manifestum est,
1326. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] scire, et non potuit latere. Sed hoc apud gentiles in finibus Tyri et Sydonis gestum esse meminisse debemus, quibus non antequam Iudeis prędicandum erat Euangelium. quia ergo uulgandi gentibus Euangelii nondum tempus erat, Dominus Iesus noluit tunc illis nunciari per apostolos, sed tantum agnosci per miracula, his duntaxat qui ultro ad fidem uenturi erant. Non ergo uoluit aliquid quod non potuit, sed et quomodo uoluit latuit, et quomodo noluit, latere non
1327. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] iactantię crimen imputet |
uel doctor committat.
Quod quoniam frequenter contingit,
semper tutius existima |
nihil de te prędicare,
nihil quod Deo teste agis, ab aliis inspici uelle.
Glorię quippe mundanę cupiditate duci omnino nefas esse etiam tunc monstrauit Dominus cum diceret:
1328. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] errore lapsus uitium amplectatur pro uirtute |
et dum honorari ab hominibus appetit,
a Deo reprobari mereatur.
De glorię appetitione.
Caput XVII
Scribas et phariseos inanis glorię arguebat Dominus, cum de illis diceret:
1329. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] in cęlis est, unde et Saluatorem expectamus Dominum nostrum Iesum Christum, qui reformabit corpus humilitatis nostrę conformatum corpori claritatis suę . Nos hac tanta spe confirmati, non solum mortem non timere, sed etiam nullum mortis genus debemus exhorrescere. Ideo Dominus noster cum asperrimam tum ignominiosissimam elegit crucis mortem. Quem secuti sancti martyres omnes tyrannorum minas contempsere, omnia uicere tormenta, magis timentes Deum offendere | quam quęque extrema perpeti. Quid quod etiam multi ante
1330. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
ut requiescant a laboribus suis.
Vnde non immerito felicem talium obitum Scriptura sępenumero
dormitionem appellat,
ut quiete eos et uita simul frui significet.
Puellam suscitaturus Dominus:
1331. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et mente
illęsa sint,
hoc donum Dei est |
cęlestis-que gratię fauor,
non longęuę ętatis, quę cuncta corrumpere consueuit, beneficium.
Quod Ecclesiasticus testatur dicens:
1332. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
In Iob etiam legimus:
1333. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] consulta perficere,
opportune nunc occurrit |
de perfectę religionis professione facere sermonem.
De perfectione vitę.
Caput XX
Perfectioris uitę conuiuium est, ad quod inuitat nos Dominus.
multos quidem uocat,
sed non omnes qui uocati sunt ueniunt.
alium retinet corporis uoluptas,
alium cumulandarum opum cupiditas impedit.
de quibus dicitur:
1334. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fiat in Deum.
Contemnendi quippe sunt,
quoties a Dei seruitio auertere nos moliuntur,
et quasi odio habendi,
ne nos odio simus Deo,
si uocationes eius atque inuitamenta crebro cordibus nostris infusa
neglexerimus.
Cum pręsertim ipse Dominus noster dicat:
1335. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] carni paret sed spiritui, non jam mundo sed mundi Domino seruit. ut longe alius sit | quam qui hactenus fuerit . Tollit autem crucem suam, qui pro ueritate asserenda nec supplicia deuitat | nec mortem horret, atque ita Christum sequitur. Ille enim cum Dominus esset, formam serui accepit | et qui in se impassibilis erat, in homine assumpto crucem passus est. ne id nos pro nomine eius subire timeremus, quod ille pro amore nostro proferre uoluit. Ne autem
1336. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Iure suo dixit,
cum ad sui seruitium fideles inuitaret:
1337. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Multa quidem ubique pugna,
sed tamen in deserto requies aliqua quanuis pusilla.
Certior autem ibi uincendi spes est,
ubi post laborem ad uires refocillandas nonnula quietis conceditur mora.
Quod nobis innuere uolens Dominus,
in deserto tentatus a diabolo collatis signis uictoria potitur.
fuso denique fugato-que hoste triumphans angelorum utitur ministerio.
Scriptum est enim:
1338. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] iuberis,
ut sicut montium fastigia cęlo proximant,
ita tu ad cęlestia contemplanda animo subleueris.
Hoc ipsum Marcus quoque testatus est dicens:
1339. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] illo prophetare |
et ab illo testimonium accipere dicente:
1340. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] diceret:
1341. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] aut aliqua alia uirtus ei prodesse poterit,
siqua orthodoxę fidei pars in illo labascere coeperit?
Fide igitur opus est,
ut reliqua recte prospere-que succedant.
1342. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Familię Dei sacerdotes prępositi sunt,
ut uerbi exempli-que cibo eam pascant.
Qui si fideles ac prudentes fuerint,
beatitudinis quoque magnitudine cęteris pręferentur.
Sequitur enim:
1343. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] suam pro ouibus suis.
Idem pręterea justitiam omnem,
quam alios docet,
prior impleat,
ne quod uerbis ędificat,
si aliter ac pręcipit uixerit,
exemplo destruat atque dissipet.
1344. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] |
neque alios uitę doctrinis recte instruere
|
aut ad uirtutem apte exhortari.
In Aggeo scriptum est:
1345. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] suum, neque didrachmam, qua pro se et discipulo solueret portorium? Domini inquam in stabulo geniti, in pręsepio positi, in cruce nudi, in sepulchro conditi alieno, nihil denique in hoc seculo quasi suum possidentis. non quia non liceret ei frui omnibus si uellet, cum esset dominus omnium, sed ut doceret non esse ei opus terrenis diuitiis qui ad cęlestes thesauros aspiraret, difficile-que esse duobus dominis seruire Deo et mammonę, difficillimum uero ut quis auri argenti-que pondere grauatus ad ętheria regna possit conscendere. Ex
1346. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Cum igitur de bono sacerdote satis dictum sit,
operęprecium est,
quemadmodum proposuimus,
ut aliquid etiam de malo dicamus.
Malus est sacerdos,
qui non potest dicere cum Propheta:
1347. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] comparare.
quas cum acquisierint,
cuncta Ecclesię bona, quę pauperibus distribuenda erant,
in suos usus conuertunt.
Hi sunt quos uendentes et ementes de templo suo eiicit Dominus dicens:
1348. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ad eum,
sed qua sic agat,
tanquam si nihil omnino ad eum pertineat.
quandoquidem non animarum lucrum sed pecunię quęritet |
terrenam-que mercedem cęlestibus pręferat diuitiis.
Talium auaritiam per Malachiam prophetam redarguit Dominus dicens:
1349. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1350. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] onus |
quod imbecillę uires ferre nequeunt.
In eos ergo, qui doctoris ecclesiastici sibi munus uendicant |
et nequaquam docent,
siue ignoratione confusi,
siue negligentia corrupti,
per Esaiam exclamat Dominus et ait:
1351. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] corruptus extra iustitię limites
aberrat |
et per abrupta delabitur uitiorum,
quam damnabiles existant |
Hieremias testatur dicens:
1352. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] eos qui tibi commissi sunt, pereuntes uidere et negligere? a diabolo superari et succurrere nolle? immo etiam tergiuersari et fugere? dum uereris ne quis tuis increpationibus offensus tibi aduersetur, tibi detrahat, tibi aliquo detrimento sit. Sed meminisse debes, quemadmodum Dominus miserit apostolos inter gentes sicut agnos inter lupos | et illi profecti cum fiducia euangelizabant Dei uerbum | nec supplicia nec mortem expauescentes, dum obsequium pręstarent Deo. Nihil ita metuere debemus | ut Dei iudicium. temporale est, quod ab hominibus times,
1353. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uel ad Ecclesię nouitatem uel ad animę utilitatem transtuleris,
adhuc altius tibi erit insurgendum,
ut etiam cęlestia perscruteris |
et de uisibilibus gradum ad inuisibilia facias.
1354. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Lege multa, et si solido cibo nondum uesci potes, lactis poculum ne spernas. denique sume quod potes fragmenta uero quę supersunt, in doctiorum cophinos colligenda dimitte. Homines et iumenta pascit Dominus, doctos et indoctos admittit, neminem repellit. In monte apostolos docuit , de monte uero descendens prędicauit plebi. Habes in Euangelio et uias planas, per quas incedere cum simplicibus iuuat. habes et montes excelsos,
1355. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] oblitus est qualis fuerit.
qui autem perspexerit in lege perfectę
libertatis |
et permanserit in ea,
non auditor obliuiosus factus,
sed factor operis,
hic beatus in facto suo erit .
Ideo quidem et Dominus in Euangelio:
1356. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sinat?
alius nullo amoris affectu illa suscipit,
alius tametsi donec audit aliquantulum compungitur,
mox tamen inde discedens ad consuetas nequitię sordes reuertitur,
tanto nequitior factus,
quanto inexcusabilior.
Talibus dicit Dominus:
1357. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Deo uidisset Trinitatem | ac per hebdomadam uel plurium dierum spacium de corporeis nihil curaret. sibi-que tandem redditus | eorum quę uiderat desyderio recordatione-que afficeretur et fleret. Nouit ergo Dominus eis quos elegit, etiam ante mortem suę dulcedinis mella delibanda porrigere. quę tunc plenis poculis propinaturus est, cum illos omni prorsus terrenę labis fece detersa ad se sursum iusserit uenire | et sanctorum ciues ac suos domesticos fieri beatos in ęternum futuros.
1358. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Primorum parentum pręuaricatio de paradisi deliciis omnem ipsorum expulerat posteritatem | eadem-que damnationis lege simul omnes premebamur. Misertus autem Deus filium suum misit unigenitum. qui ut pro nobis satisfaceret carnem suscepit serui, cum esset omnium dominus, uiam ueritatis monstrauit , cum totus terrarum orbis pręter Iudeam | impię religionis erroribus plenus foret. Morti ęternę obnoxii eramus, ille ultro se morti crucis obtulit, ut nos a morte liberatos ad felicia uitę promissa reuocaret.
1359. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] omnis nostra beatitudo consistat?
Quamobrem totis uiribus est cauendum,
ne cum tanto animę nostrę dispendio illicitę cogitationis laqueis
irretiamur |
et
dominus, cui nihil est absconditum,
sicut olim Iudeis,
ita etiam nobis exprobret
dicens:
1360. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sumus,
non satis recordari.
cum pręsertim hoc haberi non possit,
nisi illa contemnantur |
neque libere et expedite de hoc aliquid consyderari,
nisi illa ferme obliuiscantur.
Quandoquidem omnia relinquere
et se solum sequi iubet eos Dominus,
qui inter ipsius discipulos censeri desyderant.
Sola itaque de Deo cogitatio uana esse non potest.
Ideo Salomonis te sapientia hortatur et ait:
1361. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Ideo Salomonis te sapientia hortatur et ait:
1362. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] miserebitur nostri Deus noster.
1363. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] esse discipulus Christi,
cum desieris esse mammonę seruus.
Porro,
si Venereę uoluptatis obscoenitatibus es pollutus |
et tua te accusat conscientia,
ingemisce compunctus,
ora ut munderis.
mundata autem conscientia per confessionis poenitentię-que sacramentum
|
dicet tibi Dominus, quod ante dixit adulterę:
1364. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] qui te accusabant?
Nemo te condemnauit
nec ego te condemnabo.
vade, et noli amplius peccare!
Pręterea si forte odio habes fratrem tuum,
si rapuisti,
si percussisti,
si occidisti,
confitere crimen,
dic te dignum supplicio,
sed tamen ut misereatur tui Dominus instanter postula.
1365. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] fuerat, purgatam designat.
Et ipsa igitur perpetua diaboli serua fuit,
sed cum finem iniquitatibus fecisset,
meruit fieri discipula Christi.
1366. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] | auaritiam simulacrorum seruitutem appellat. Neque tamen per hoc mandatum ars reprobata est sculptorum uel pictorum. Non pingere aut fingere simulacra uetantur, sed adorare. Ideo sequitur: Non adorabis ea neque coles. Ego enim sum Dominus Deus tuus. Quod autem nos quoque Christi sanctorun-que imagines adoremus, non ad ipsas imagines, ne idolatrię arguamur, sed ad eos quorum ipsę imagines apparent, adorationem dirigimus. Iccirco autem eiusmodi simulacra publice
1367. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Et hęc sane pręcepta sunt,
quę ad Dei duntaxat cultum spectant.
reliqua uero circa charitatem,
quam proximis debemus uersantur.
Quartum.
Honora inquit patrem tuum et matrem tuam,
ut sis longęuus super terram,
quam Dominus Deus tuus dabit tibi.
Natura ipsa nos prouocat | gratis parentes nostros colere et amare |
quanto magis hoc facere debemus,
cum etiam
1368. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] est, quam uirtutem, qua beatitudo comparatur ęterna? Beatitudinem autem decalogi obseruatoribus promissam quis ambiget, cum Veritas in Euangelio, ut supra retulimus, dicat: Si uis ad uitam ingredi, serua mandata. Idem Dominus alibi quoque, cum de Deo Patre loqueretur: Scio, inquit, quia mandatum eius uita ęterna est. Si ergo tantę mercedis compotes esse cupimus, Dei mandata ne deseramus. Quę sicut perfectę uirtutes sunt, ita perfectionis numero, id est, decade censentur.
1369. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 26. Eadem enumerantur in Leuitico, et pręcipue fames, pestilentia, gladius. multis-que in locis Scripturę idipsum non siletur. ut quod toties repeti audis, euenturum peccatis exigentibus minime dubites. Nam in Esaia quoque loquens ipse terrę cęli-que Conditor ac Dominus ait: Si uolueritis et audieritis me, bona terrę comedetis. Quod si nolueritis et me ad iracundiam prouocaueritis, gladius deuorabit uos . Multa huiuscemodi in Hieremia,
1370. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] domus urbis igni consumptę,
turres ac moenia solo ęquata,
populus captiuus, pręter eos qui ceciderant, Babylonem translatus.
1371. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] |
et uirtutibus proficias magis.
Vigilando autem utrunque effici posse facile
nobis persuadebimus,
si Noui Veteris-que Instrumenti fidelia testimonia audire uoluerimus.
Clamat in Euangelio Dominus:
1372. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] enim nequitię suggestionibus |
restat ut ad bonorum operationem conuertamur.
Ad hęc autem perficienda non sufficit nostra fragilitas.
1373. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] mulieribus uirtutum aromata, ut illis ungamus Iesum. Si cum sanctimonię odore ad se uenientes conspexerit, qua pietate est, iocunde gratanter-que suscipiet. In nobis implebitur dictum illud: Beati sunt serui illi, quos cum uenerit Dominus, inuenerit uigilantes. Pręterea quemadmodum ętas uitę nostrę breuis est, ita et incerta. Plurimos frustratur speratę senectutis expectatio. denique quis est qui unum diem, immo, unam horam a mortis periculo alienam possit
1374. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Nescitis enim quando tempus sit. Sicut homo qui peregre profectus reliquit domum suam | et dedit seruis suis potestatem cuiusque operis | et ianitori pręcepit ut uigilet. Vigilate ergo | nescitis enim quando Dominus domus ueniat, sero | an media nocte, an gallicantu, an mane, ne, cum uenerit repente, inueniat uos dormientes. Ac ne solis discipulis id pręceptum quis diceret: Quod uobis dico, inquit, omnibus dico: Vigilate!
1375. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] an gallicantu, an mane, ne, cum uenerit repente, inueniat uos dormientes. Ac ne solis discipulis id pręceptum quis diceret: Quod uobis dico, inquit, omnibus dico: Vigilate! Dominus domus huius, id est, corporis humani est Christus. Serui sunt quinque sensus, ianitor anima. hęc si bene uigilauerit, sensus ipsi ad bene operandum recte disponentur. Isto autem modo expectatus Dominus cum uenerit, neque in seruis neque in ianitore quod condemnet
1376. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] omnibus dico: Vigilate! Dominus domus huius, id est, corporis humani est Christus. Serui sunt quinque sensus, ianitor anima. hęc si bene uigilauerit, sensus ipsi ad bene operandum recte disponentur. Isto autem modo expectatus Dominus cum uenerit, neque in seruis neque in ianitore quod condemnet inueniet. Tametsi Dominus noster in fine seculorum uenturus sit, ut simul omnes iudicet, cuiusque tamen merita in exitu uitę discutit | et singulorum facta diiudicat.
1377. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Serui sunt quinque sensus, ianitor anima. hęc si bene uigilauerit, sensus ipsi ad bene operandum recte disponentur. Isto autem modo expectatus Dominus cum uenerit, neque in seruis neque in ianitore quod condemnet inueniet. Tametsi Dominus noster in fine seculorum uenturus sit, ut simul omnes iudicet, cuiusque tamen merita in exitu uitę discutit | et singulorum facta diiudicat. Qualis ergo quisque nunc decesserit, talis etiam in illo ultimo iudicio cum corpore apparebit.
1378. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uigilię tam fugiendę sunt quam hę, de quibus loquimur, expetendę. His aduersus mortiferę uoluptatis illecebras armamur, his diaboli uires frangimus | et in dies efficimur fortiores. In his orando, legendo, meditando, quam suauis est Dominus gustamus. Per has mundatur animus, acuitur intellectus, mens ad cęlestia contemplanda errigitur | et gaudia illa quę eloqui nescit, se interdum sensisse miratur. Hę sunt sanctarum uigiliarum dotes,
1379. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] lacertis ac prolato pectore distentant | et nisi totam noctem dormierint, somnum a se fugisse lamentantur. Tunc remedia quibus reuocetur disquirunt: iam papauer, iam lactucę parantur, iam titillatio circa digitos uolas-que pedum discurrit, seruis ibi pruritum excitantibus, ut dominus qui usque mane soporem suum continuare nequiuit, eo iam non interrupto ad meridiem duret. atque istos tam effoeminato ocio assidue torpentes de improuiso mors occupat. Neque enim diu uiuere queunt, qui multo somno
1380. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Respice et exaudi me Domine Deus meus |
illumina oculos meos,
ne unquam obdormiam in morte,
ne quando dicat inimicus meus:
pręualui aduersus eum.
Profecto nisi inimicus pręualeret,
id est nisi periculum esset dormientibus,
ne inimici huius dolis capiantur,
sine causa Dominus Discipulos increpuisset,
cum dixit:
1381. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
qua Herodes ipsum solum quęritans aduersus insontem multorum infantiam
erat sęuiturus.
Ad hęc non pauca in sanctorum uitis relata legimus,
quibus credere compellimur |
per quietem sępenumero quę uera sunt reuelari.
cum pręsertim ipse Dominus (ut in Numeris scriptum est) dicat:
1382. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ostio qui sensibus a rerum fragilium cura
sequestratis et mente et corpore in illum dirigitur cui supplicat.
Qui sic se habent,
etiam cum in conuentu multorum orauerint,
in abscondito orare putandi sunt.
Priuatę tamen orationi semper magis apta est solitudo.
Nam et Dominus noster,
ut se nobis imitandum proponeret,
1383. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] petendi improbitate, ut ipsam de aduersarii iniuria uindicaret, compulit, et illa alia parabola de homine, qui nocte intempesta pulsando amici ianuam et clamitando dormientem excitauit, excitatum surgere coegit | et panes quotquot uolebat, sibi commodare. Dominus pręterea cum futuri iudicii terrores prędicendo explicuisset, adiecit: Vigilate itaque omni tempore orantes, ut digni habeamini fugere ista omnia et stare ante Filium hominis. Denique, quod uerbis docuit, opere confirmauit. Ter enim easdem
1384. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] omnium fieri obsecrationes, orationes, postulationes, gratiarum actiones pro omnibus hominibus, pro regibus et omnibus qui in sublimitate constituti sunt, ut quietam et tranquillam uitam agamus in omni pietate et castitate. Denique Dominus noster etiam pro persecutoribus nos orare iussit, et ipsemet pro illis, a quibus probra, maledicta, uerbera et in crucem actus mortiferas plagas patiebatur, orauit Patrem ignosci-que eis postulauit. Quanti autem id meriti sit, primus martyr Stephanus ostendit, qui iis,
1385. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Ita fecisse gentiles quasdam in Euangelio Ioannis legimus. Cupiditate enim affecti uidendi Iesum rogauerunt Philippum, Philippus Andream, ambo Dominum. Quid secutum sit, euangelista non explicat. Non tamen dubito, quin ipse Dominus per apostolos exoratus hoc concesserit, quod fortasse iis tacentibus uel non concessisset uel concedere distulisset. Sanctos ergo in auxilium nobis inuocemus, quia in psalmo est scriptum: Oculi Domini super
1386. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] tantum autem obstinatorum non acceptat orationem, ut etiam pro eis orare uetet, pręsertim si incorrecti inpoenitentes-que decesserint, quod Ioannes apostolus in epistola testatur dicens: Est peccatum ad mortem. Non pro illo dico, ut roget quis . Ipse quoque Dominus Iudeorum pertinacię iratus, ad Hieremiam prophetam loquens ait: Tu ergo noli orare pro populo hoc, nec assumas pro eis laudem et orationem. Et non obsistas mihi, quia non exaudiam te. Timeant itaque horum uerborum sententiam,
1387. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et inutilis erit deprecatio, qui lingua quidem mansuetudinem atque humilitatem pręferunt, dum Deo supplicant, et in corde aduersus proximum odii facibus ardent. A Deo diligi uolunt, et homini ad imaginem Dei facto, Christi sanguine redempto, infensi sunt. Audi, quid pręcipiat Dominus: Si offers, inquit, munus tuum ad altare et ibi recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid aduersum te, relinque ibi munus tuum et uade prius reconciliari fratri tuo, et tunc ueniens offeres munus tuum. Quamobrem, nisi remiseris omnem offensam, nisi
1388. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] scribę et pharisei, hypocritę, qui comeditis domos uiduarum, orationes longas orantes! Propter hoc amplius accipietis iudicium. Non enim solum pro auaritię crimine punientur, sed et pro sanctimonię simulatione. Secundos imitari Dominus prohibet dicens: Cum oratis, non eritis sicut hypocrite , qui amant in synagogis et in angulis platearum stantes orare, ut uideantur ab hominibus. Amen dico uobis, receperunt mercedem suam. Non ergo recepturi sunt
1389. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] suam. Non ergo recepturi sunt Dei gloriam, quam orando non expetunt, cum iam receperint gloriam hominum, quam concupierant. Vtuntur et hi quidem Dominica oratione, sanctorum psalmis precibus-que ab Ecclesia constitutis | Dominus tamen non attendit uerba, sed animum intentionem-que orantis, et magis irritatur quam placatur, cum id, quod bonum est, proposito usurpatur non bono. Tale quippe facinus et Hieremias deuouet dicens: Maledictus, qui facit opus
1390. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] probe-que factis copulata? Sunt, qui nimis negligenter orant. summis labiis uerba murmurant | nec satis quid dicant attendunt, non dissimiles illis, qui per quietem somniantes loquuntur, quos per Esaiam arguens Dominus ait: Hic populus labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me. Tales certe si exaudiret, non reprehenderet. Et quoniam inter orandum semetipsos non intelligunt, faciunt ut nec a Deo intelligantur. Qualem igitur affectum orandi habent,
1391. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ab omnibus peccatis suis quę operatus est et custodierit omnia pręcepta mea et fecerit iudicium et iustitiam, uita uiuet et non morietur. omnium iniquitatum eius, quas operatus est, non recordabor. in iustitia sua quam operatus est uiuet. nunquid uoluntatis meę est mors impii, dicit Dominus Deus, et non ut conuertatur a uiis suis et uiuat? Et iterum: 33 Impietas impii non nocebit ei, in quacunque die conuersus fuerit ab impietate sua.
1392. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] incedentium, deinde plena fide Christum suscipiens iterum-que ab illo contactus clare uidere coepit omnia. Ita nunquam perfecte illuminari poterit, cuius non erit ex omni parte poenitentia perfecta. de qua perfectione inferius, quantum Dominus nostras quoque tenebras illustrare dignabitur, dicemus. Interim reliqua poenitentię bona cursim prosequamur! Post mentis illuminationem poenitentia animi robur uires-que suppeditat | ad insultus demonum reprimendos
1393. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] rediit iustificatus,
cęli ciuis futurus,
qui peccati seruus fuerat.
Sed si ne iustus quidem,
nisi se humiliauerit exaudietur ,
quanto minus peccator ueniam impetrare poterit,
nisi simul et poeniteat et humilietur?
Hoc ipsum Dominus a nobis exigens clamat:
1394. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
ne leuitatis esse uideantur,
uitę austerioris obseruatio comitari debet,
ut quod per uoluptatum illecebras peccatum est,
per corporis afflictionem purgetur.
1395. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dirige | et ad salutis portum, dum euadendi naufragii spes est, uela conuerte. Vel si usque adeo inualidus et eneruis es, ut ratem corporis tui regere nequeas, ora ut queas. Petite inquit Dominus, et dabitur uobis. non potes excusare imbecillitatem, ubi auxilium tibi promittitur si petieris. Quid igitur | mollescis-ne iam ad poenitentiam? an adhuc in proposito inolitę peruersitatis obduras?
1396. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Miserere mei Deus secundum magnam misericordiam tuam | et secundum multitudinem miserationum tuarum dele iniquitatem meam! Magna misericordia magnum delet crimen, et miserationum multitudo multitudinem remittit peccatorum. Dominus clamat: Nolo mortem peccatoris, sed ut conuertatur et uiuat. Et tu mori mauis quam conuerti? et ueniam desperare quam poscere? Dominus soluit compeditos, Dominus errigit ellisos. Et tu tam mortifero peccati uinculo non uis absolui? tam graui casu ellisus non
1397. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] magnum delet crimen, et miserationum multitudo multitudinem remittit peccatorum. Dominus clamat: Nolo mortem peccatoris, sed ut conuertatur et uiuat. Et tu mori mauis quam conuerti? et ueniam desperare quam poscere? Dominus soluit compeditos, Dominus errigit ellisos. Et tu tam mortifero peccati uinculo non uis absolui? tam graui casu ellisus non curas errigi? de medico qui omnes in se confidentes in unico uerbo sanat diffidis?
1398. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] multitudo multitudinem remittit peccatorum. Dominus clamat: Nolo mortem peccatoris, sed ut conuertatur et uiuat. Et tu mori mauis quam conuerti? et ueniam desperare quam poscere? Dominus soluit compeditos, Dominus errigit ellisos. Et tu tam mortifero peccati uinculo non uis absolui? tam graui casu ellisus non curas errigi? de medico qui omnes in se confidentes in unico uerbo sanat diffidis?
1399. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 5 Sed cum reuerti noluissent | aggrauassent-que scelus mentis obstinatione, eorum impietatem plumbi massa onerari uidit Zacharias propheta | Domino-que ulciscente urbs passa est excidium, et illi captiui ducti in Caldeam. Internicione quidem deleri merebantur, sed Dominus temperauit iram, ut postea ostenderet etiam in obstinatos clementiam. Postquam enim eos poenitere coepit | peccata confitendo misericordiam-que Dei implorando, ipso fauente de seruitutis iugo liberati atque ad patrium solum postliminio reuersi, instaurata ciuitate templo-que
1400. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cum illa in parte manca sit, hęc per omnia integra et perfecta. Illa simul multorum, hęc singulorum. illa Deo audiente tantum, hęc etiam Dei sacerdote examinante et ab omnibus absoluente. Nondum enim illis mediator uenerat Christus Dominus, per quem reseratus est aditus ad cęlestia | et cuius cruore a corruptę originis culpa expiati in sancta coepimus introire | et hęredes fieri non terreni et temporalis regni, ut illi, sed cęlestis et ęterni. Ne igitur tanti erga humanum genus beneficii memoriam ulla
1401. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] aptior uidebitur, imposita |
mundos puros-que restituat, Ecclesię Deo-que reconciliet.
1402. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] | et figurę significarunt, ut in eo credendo, quod et uetustas promitteret | et nouitas exiberet, fides nostra stabiliretur atque firmaretur magis. Ab Esaia prędictum audimus: Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medullatorum, uindemię defecatę . Et ab Hieremia: Omnis laguncula implebitur uino . Et ab Ezechiele: Vocabo frumentum et multiplicabo illud, et non ponam uobis famem.
1403. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Et a Zacharia: Quid enim bonum eius est | et quid pulchrum eius, nisi frumentum electorum et uinum germinans uirgines? Et a Malachia: In omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda, quia magnum nomen meum in gentibus, dicit Dominus exercituum. Figurę autem atque signa fuere: sacrificium Melchisedech sacerdotis, manna in deserto, agnus paschalis, hostia sanctorum oblata pro peccato, hostia pacificorum oblata Domino, subcinericius panis Elię in itinere,
1404. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dulcius inuenit, cuius nomine illam exprimeret. Cibauit illos, inquit, ex adipe frumenti, et de petra melle saturauit eos. Idem alibi: Gustate et uidete, quoniam suauis est Dominus. Tu tua suauitate, isto melle | in cęlo reficis angelos | animas-que sanctas | et mortales pascis in terra. Vnde dicitur: Panem cęli dedit eis, panem angelorum manducauit homo.
1405. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] tam nequiter delinquenti denegatur locus poenitentię. Habetur enim in Paralipomenon libro, quod magna populi pars non sanctificata comedere Phase ausa fuerit | sed cum se peccasse dolerent | et Ezechias pro eis orasset, placatus fuisse Dominus dicitur. Tibi quoque cui nunc iratus est, procul dubio placabitur, si te peccati poenituerit | ueniam-que fueris precatus. Omnibus patet ad Dominum reditus, et reuertenti
1406. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] superatus maturauit scelerate perficere, quod impie cogitarat. et qui Dominicam coenam ore sacrilego delibare pręsumpsit, factus est Domini proditor. Hunc si imitari in gustando sacramento perges, nonne etiam tibi dicere poterit Dominus: Ecce manus tradentis me, mecum est in mensa. et vę homini illi per quem Filius hominis tradetur ? Tradidit illum Iudas impiis Iudeis, tu eundem tradis tibi impuro.
1407. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Anima polluta, quę ederit de carnibus hostię pacificorum, quę oblata est Domino, peribit de populis suis. Periit et Oza infelix, qui prophanam manum arcę sanctę, licet labenti supponere fuit ausus. percussit eum Dominus (ut ait Scriptura) super temeritate et mortuus est. Atque ut apertius intelligas distantiam digne et indigne ad sacrosanctum libamen accedentium, disce quid in Esaia scriptum sit: Hęc dicit Dominus Deus inquit: ecce serui
1408. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fuit ausus. percussit eum Dominus (ut ait Scriptura) super temeritate et mortuus est. Atque ut apertius intelligas distantiam digne et indigne ad sacrosanctum libamen accedentium, disce quid in Esaia scriptum sit: Hęc dicit Dominus Deus inquit: ecce serui mei comedent, et uos esurietis; ecce serui mei bibent, et uos sitietis; ecce serui mei laudabunt prę exultatione cordis, et uos clamabitis prę dolore cordis | et prę contritione spiritus ululabitis .
1409. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] qui flagitii alicuius conscii sacramentum sumere
perhorrescunt,
damnabiles habentur,
quid de illis dicemus |
qui omnino contemnunt?
et infidelitate quadam lapsi illo sibi non opus esse asseuerant?
De iis quidem per Osee prophetam ait Dominus:
1410. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dubitant |
a Christo quoque alienantur.
Quomodo enim Christianus est,
qui uerbis Christi non pręstat fidem?
1411. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sed modico et aqua diluto ad languidi corporis iuuamentum. Nemo tamen nefas putet | uel carnibus uesci extra ieiunium, nisi uotum obstet, ne in Hebionitarum incidat heresim. uel etiam ieiunando uini usum damnet, ne ipse cum Taciano Encratidarum autore damnandus iudicetur. Nam Dominus et Saluator noster his usus est, ut euangelistę testantur, et in Chana Galileę ad nuptias | et in Hierosolymis quando Pascha cum discipulis celebrauit. In quo ostendere uoluit | nullum crimen esse siquis his utatur, nisi cum Ecclesię interdictum | uel
1412. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] nos ieiunia nostra, si sanctorum parsimoniam cogitabimus, ut saltem imitari eos non pigeat, quos ęquiparare nequimus. Apostoli quoque Domini spicas manibus conterentes esuriem sedant | neque ab ordeaceis abhorrent, quos etiam aliis apponere iubentur, cum turbam saturauit Dominus. Et tunc quidem quinque tantum panes habuerunt, quod nec ipsis qui duodecim erant, sufficere potuisset. vt-que apertius quanta illis cura sibi esset intelligas, cum conscensa naui trans fretum irent, obliti sunt (ut in Mattheo legitur) secum panes
1413. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] obliti sunt (ut in Mattheo legitur) secum panes deferre. Qui enim diuinę contemplationis dulcedine quotidie satiantur, uix uentri suo tunc prouident, cum esurire coguntur. Parandi autem uictus nimiam solicitudinem Dominus quoque extenuat cum ait: Nolite soliciti esse dicentes: Quid manducabimus, aut, quid bibemus, aut quo operiemur, sed quęrite inquit primum regnum Dei et iustitiam eius, et hęc omnia apponentur uobis.
1414. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et oratione superauit inimicos. Iudit uidua eisdem armis munita Olophernem Assyriorum ducem interfecit. Et Iudas Machabeus ingentes gentilium exercitus post triduanum ieiunium parua manu aggressus profligauit. Pręterea Christus Dominus per dies quadraginta nihil gustando diaboli tentamenta uicit. Et cum demoniacum surdum ac mutum curasset: Hoc demonium inquit non eiicitur, nisi in ieiunio et oratione. Prodigus filius, qui bona scortando luxuriando-que
1415. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] diceret: Satiabor cum apparuerit gloria tua. Sancti enim qui se quondam ieiuniis afflixerunt, non esurient amplius (ut Esaias ait) neque sitient, et non percutiet eos ęstus et sol, quia miserator eorum reget eos | et ad fontes aquarum potabit eos. et in Apocalypsi Dominus: Ego inquit sitienti dabo de fonte aquę uiuę gratis. Igitur tu es ille Domine qui esurientes et sitientes tuo solo aspectu satias, tu panis indeficiens, tu fons uiuus. Tu da, ut tibi placeant ieiunia nostra, ut cum placuerint, a te tandem tua dulcedine
1416. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dicam,
quos ieiunii grauat obseruatio,
qui uel male ieiunant |
uel omnino non ieiunant.
De vitio male ieivnantivm.
Caput XXIII
Male ieiunantes arguit Dominus dicens:
1417. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
et percutitis pugno impie.
Sicut ergo aurum luto sordidatum non splendet,
ita nec ieiunium efficax est ad Deum placandum,
si uitia non cessant.
Ob hoc sane ad Hieremiam clamat Dominus:
1418. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Nam hi soli sunt quibus nulla exeundi de carcere spes est. Iccirco alibi idem hortatur dicens: Nolite inebriari uino in quo est luxuria, hoc est, uino quod gulę blanditur | et impudenter lasciuire compellit. Quamobrem etiam Dominus ita affectos ad poenitentiam reuocat per Iohelem prophetam et ait: Expergiscimini ebrii et flete et ululate omnes | qui bibitis uinum in dulcedine! Poenitere autem nolentibus per Hieremiam minatur dicens: Bibite et inebriamini et uomite et cadite
1419. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] inebriamini et uomite et cadite | neque surgatis a facie gladii, quem ego mittam inter uos. Gladius hic iustitia Dei est, quę breuissimam uitę huius uoluptatem uno ictu mutat in perennem amaritudinem. Hoc ipsum idem Dominus etiam in Euangelio testatus ait: Si dixerit malus seruus in corde suo: Moram facit dominus meus uenire, et coeperit percutere conseruos suos, manducet autem et bibat cum ebriosis, ueniet dominus serui illius in die qua non sperat, et diuidet eum | partem-que eius ponet cum
1420. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] inter uos. Gladius hic iustitia Dei est, quę breuissimam uitę huius uoluptatem uno ictu mutat in perennem amaritudinem. Hoc ipsum idem Dominus etiam in Euangelio testatus ait: Si dixerit malus seruus in corde suo: Moram facit dominus meus uenire, et coeperit percutere conseruos suos, manducet autem et bibat cum ebriosis, ueniet dominus serui illius in die qua non sperat, et diuidet eum | partem-que eius ponet cum hypocritis | illic erit fletus et stridor dentium. ubi sunt qui poenę dilationem impunitatem
1421. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uitę huius uoluptatem uno ictu mutat in perennem amaritudinem. Hoc ipsum idem Dominus etiam in Euangelio testatus ait: Si dixerit malus seruus in corde suo: Moram facit dominus meus uenire, et coeperit percutere conseruos suos, manducet autem et bibat cum ebriosis, ueniet dominus serui illius in die qua non sperat, et diuidet eum | partem-que eius ponet cum hypocritis | illic erit fletus et stridor dentium. ubi sunt qui poenę dilationem impunitatem rati licentius peccant? Non poenam peccatorum remittit iustus
1422. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et diuidet eum | partem-que eius ponet cum hypocritis | illic erit fletus et stridor dentium. ubi sunt qui poenę dilationem impunitatem rati licentius peccant? Non poenam peccatorum remittit iustus Iudex, sed conuersionem expectat misericors Dominus. Quo diutius sustinet, eo acerbius in obduratos animaduertet, fletum irrogabit pro risu, pro gulę oblectamento dentium stridorem. Quę supplicia tunc demum futura quidam dicunt, cum in fine seculi hominum animę suis iunctę corporibus fuerint. Ego uero etiam ea
1423. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Plurimi quippe ideo clericatum profitentur |
et ecclesiasticas ambiunt dignitates,
ut ditentur.
et cum ditati fuerint,
ut deliciis uoluptatibus-que fruantur.
quibus in Euangelio respondet Dominus:
1424. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] mercede non fraudentur, ęterna tamen remuneratione priuantur. Fidei autem perseuerantiam Ioannes apostolus nobis commendat dicens: Quod audistis ab initio, in uobis permaneat. | quia si in uobis permanserit, quod audistis ab initio, et uos in Filio et Patre permanebitis. Dominus etiam in Apocalypsi: Esto fidelis inquit usque ad mortem, et dabo tibi coronam uitę. Deinde in spe quoque perseuerandum est, ut sicut per fidem ita et per spem habitet in nobis Christus. Habemus enim Apostoli testimonium affirmantis
1425. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Dauid miserere mei. ab hac precatione non cessauit, donec uisum recepit. Testes sunt et apostoli, de quibus est scriptum: Omnes erant perseuerantes unanimiter in oratione cum mulieribus et Maria matre Iesu et fratribus eius. Denique, testis est ipse Saluator noster et Dominus, qui ut precibus instare suo nos doceret exemplo, et pernoctasse in oratione dicitur | et factus in agonia prolixius orasse. Quantum pręterea erumnas labores-que et cuncta seculi huius incommoda ęquo animo semper tolerare
1426. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] conscientia tua reprehenderit, toties contremiscas | et ad omnem febriculę uel alterius cuiuscunque morbi accessum formides, ad omnes imminentis periculi minas magis animum demittas ac pauites, non tam mortis metu quam tormentorum. Plantauerat te Dominus uineam electam, semen uerum | quomodo conuersus es in prauum? uinea-que factus aliena, non Domino fructificans sed demoniis? Ciuitas eras plena populo spiritalium bonorum | quomodo mutatus es in solitudinem? Anima tua gentium erat domina, sensibus imperans | et omnes
1427. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] es,
si tunc etiam cum irrideris,
cum contumelia afficeris,
cum iniuriis oneraris,
patienter toleres,
non irascaris,
non turberis |
et quasi qui nihil mali passus fueris,
uultum non mutes |
atque intra te animi quietem conserues,
Illorum puerorum more,
quos Dominus ad se uenire iussit |
et:
1428. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]
quod sentiunt,
non dissimulant |
nec bonum negant esse bonum |
nec malum malum,
ut non simplices modo,
uerum etiam recti sint |
et assequantur,
quod in Prouerbiis Salomon pollicetur dicens:
1429. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cui tam potentes inimici | non iam inuiti sed uolentes colla submisere? De scientia divinitvs tradita et sapientis officio Caput IV Hęc est scientia, quam a nobis exigit Dominus dicens: Misericordiam uolui et non sacrificium, et scientiam Dei plus quam holocaustum. . Hanc ipsam autem Dei scientiam a se peti iubet, cum ait: Siquis sitit, ueniat ad me et bibat. . et: Ego sum ostium, inquit, per me siquis introierit
1430. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sapientia Christvm imitari.
Caput V
Porro talia scire atque ita sese gerere,
nequis industrię suę arroget,
sed donum Dei esse agnoscat,
scriptum est:
1431. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
unde dicitur:
1432. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] de Deo salutaris sapientię autore dicta ait: Siquis uidetur inter uos sapiens esse in hoc seculo, stultus fiat, ut sit sapiens. Sapientia enim huius mundi stulticia est apud Deum. Scriptum est enim: Comprehendam sapientes in astutia eorum. Et iterum: Dominus nouit cogitationes sapientium, quoniam uanę sunt. Vani quippe sunt, qui sanctę Trinitatis mysterium non admittunt, qui uerę beatitudinis bonum non percipiunt, quia sibi magis quam Deo credunt.
1433. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] qui se digne exercuerint, illos ut a Domino remunerentur, de terreno habitaculo ad cęleste regnum feliciter transmittit. Sapientis erit igitur | omni loco, omni tempore, omnibus in rebus diligenter dispicere quid uelit Dominus, et secundum eius uoluntatem, quę iussa sunt facere, quę uetita declinare. Qui sic egerit, et mandatis Dei satisfaciet | et ipse suę consulet saluti. Quicquid enim Deo obedimus, quicquid obsequimur, quicquid seruimus, totum in nostram uertitur utilitatem.
1434. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cętera ne noceant respuere. aut enim superflua sunt | aut fini nostro aduersantia. quod autem superfluum est contemni debet, quod aduersarium repelli. de his enim psalmista ait: Nouit Dominus cogitationes sapientium | quoniam uanę sunt. et Apostolus: Nolite, inquit, iugum ducere cum infidelibus! Quę enim participatio iustitię cum iniquitate? aut quę societas luci ad tenebras? quę autem conuentio Christi
1435. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Tantum abest igitur ut sapiens sit, qui ethnicorum sapientes pręter modum emulatur, ut etiam iniquus et infidelis esse possit conuinci. Et quoniam sola Dei sapientia, quę in Sacris litteris continetur, uera est sapientia, ideo ipse Dominus per prophetam exclamat dicens: Non glorietur sapiens in sapientia sua, et non glorietur fortis in fortitudine sua, et non glorietur diues in diuitiis suis, sed in hoc glorietur qui gloriatur, scire et nosse me, quia ego sum
1436. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ipse Dominus per prophetam exclamat dicens: Non glorietur sapiens in sapientia sua, et non glorietur fortis in fortitudine sua, et non glorietur diues in diuitiis suis, sed in hoc glorietur qui gloriatur, scire et nosse me, quia ego sum Dominus, qui facio misericordiam et iudicium et iustitiam in terra; misericordiam utique erga sapientes in bono, iudicium et iustitiam aduersus sapientes in malo. de quibus Hieremias ait: Sapientes sunt ut faciant mala, bene autem facere nescierunt.
1437. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uel scripseris | uel dixeris aliquid | uel proprio ostenderis exemplo, unde alii meliores effici queant. Qui enim fecerit et docuerit sic, hic magnus uocabitur in regno cęlorum. Ipse Dominus noster Christus docuit | nec apostolos suos passus est desidia ocio-que torpere, sed Spiritu Sancto repletos per diuersas orbis partes dimisit, ut errantes docendo in uiam ueritatis reuocarent. atque illos quidem non itineris labor, non persecutionis immanitas ab officio deterruit
1438. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] creatus,
ut eius foeditate offensi magis affectaremus inseri consortio
angelorum.
1439. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fidem impugnant | atque ab iis qui pro ueritate resistunt damnandi, ut et uicti poenas | et uictores gloriam sortiantur. Sequitur enim: Hęc Ad hęc ut plenius demonum deprauata natura nobis nota sit, scrutemur in Scripturis, quam uarie
1440. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 34. Ne tradas bestiis animas confitentes tibi! Et idem alibi: Increpa, inquit, bestias calami! Fragilis est enim ut calamus, qui se ab his uinci patitur, et non potius ad auxilium Dei recurrit ut uincat. In Ezechiele quoque promittit Dominus facturum se, ut cessent bestię pessimę de terra. quod partim in primo Christi aduentu impletum, partim in secundo implendum credimus, cum omnes bestię istę in barathrum inferni detrudentur.
1441. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Extorres enim a cęlesti patria facit, qui suę consentiunt tentationi. Quis unquam tam terribilium bestiarum, tam malignorum spirituum | uel sęuitias uel dolos posset euadere, nisi periclitantibus Dominus opem afferret, nisi furorem eorum uis diuina cohiberet astum-que reprimeret? De nominibvs demonvm pvblicae dignitatis. Caput XIII Et hęc quidem a
1442. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Primogenita Aegypti sunt demones inter omnes nequitia primi, dicente Domino: Meum est omne primogenitum. ex quo percussi primogenitos in terra Aegypti, sanctificaui mihi quicquid primum nascitur in Israhel. Certe nisi Dominus noster Iesus Christus primogenitos Aegypti percussisset, principatus (ut Apostolus ait) et potestates aduersas traducens et triumphans in cruce, sanctificatio eius, qui est primogenitus omnis creaturę, ad nos peruenire minime potuisset. Qui ergo non uult cum
1443. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uenatio. Ille tamen ex homine in pecudem uertitur, qui peccat, dicente Propheta: Homo cum in honore esset, non intellexit. comparatus est iumentis insipientibus et similis factus est illis. Hi etiam Caldei nuncupantur. quos in Abbacuch propheta se suscitaturum minatur Dominus aduersus iustorum contemptores | Ecce inquit ego suscitabo Caldeos, gentem amaram et uelocem, ambulantem super latitudinem terrę, ut possideat tabernacula non sua . Caldei quasi demones | uel quasi feroces interpretantur.
1444. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] nomina etiam a rebus inanimatis sortitus est. Nam et gladium et clypeum appellatum in Sacris litteris apparet | In Ezechiele: Gladius exacutus et limatus ut cędat uictimas. Et paulo post: Veniat, inquit, gladius regis Babylonis. Hoc gladio impios concidendos minatur Dominus, nisi corrigantur. In Naum propheta dicitur: Clypeus fortium eius ignitus . Iste ignitus clypeus homines urget in libidinem, ut per stupra adulteria-que traductos mactet gladius exacutus. Turpis enim uoluptatis finis est interitus.
1445. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] homines urget in libidinem, ut per stupra adulteria-que traductos mactet gladius exacutus. Turpis enim uoluptatis finis est interitus. breuissimum est quidem quod delectat, quod autem torquet et excruciat, ęternum est. Rursum in Ezechiele mons Seyr nuncupatur: Hęc dicit Dominus Deus: Ecce ego ad te, mons Seyr! Et extendam manum meam super te, et dabo te desolatum atque desertum. Seyr interpretatur hispidus | et pilosus. Diabolus quippe Esau pilosi partes secutus aduersus populum Iudę, id est, confessionis, illos uidelicet qui Christum
1446. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Euangelio dicitur: Si habueritis fidem ut granum sinapis, dicetis monti huic: Transi hinc , et transibit. Non itaque montes per fidem transferendos dixit Dominus | quid enim id iuuaret? sed diabolum repellendum. Reor hunc ipsum ab Apostolo profundum dici, ubi ad Ephesios scribens ait: Vt possitis comprehendere quę sit latitudo et longitudo et profundum et altitudo, hoc est, ut
1447. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] aut uoto castitatis contrarium | neque ut susceptum pro amore Dei uitę perfectioris propositum uanis inimici terroribus agitatus derelinquas. Nihil tibi diabolus nocere poterit, quamdiu tu cum Deo tuo constanter ambulaueris dicens: Dominus mihi adiutor, et ego despiciam inimicos meos. Fortior cunctis demonibus est, qui innocentiam seruat et in Deo confidit. li. 15 notandum Quod si etiam uerus tibi de cęlo angelus uel sanctus aliquis
1448. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ipse cuius iussu pellebatur, quanto minus offendere poterit hominem nisi Deus uoluerit. Bono igitur animo simus | et certissima uincendi spe ad pugnam accingamur. Dominus noster non sinet nos tentari supra id quod ferre possumus, sed faciet (ut Apostolus ait) cum tentatione prouentum, ut possimus resistere. Iob Permisit sane etiam patientissimum uirum Iob tentari et calamitatibus affici, non ut diabolo
1449. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] maioris glorię adipiscendę prębuit occasionem. ut inter erumnas beatior fieret | quam cum prosperitatibus abundaret. Quis enim antehac patientiam eius laudauit, quam postea omnes admirati sunt? Hęc est igitur causa quare nobis Dominus dederit aduersarium, quare ab eo nos tentari uoluerit. ut uidelicet cum uicerimus, milites suos imperator benignissimus tanto magis remuneret quanto magis prompte ac strenue certauerimus. ad pugnam quippe non ad quietem in hoc terrę theatro missi sumus, ut neque fortes nisi
1450. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] parentum amiseramus, reuocati. Gaudebat inuidus ille sanctissimos etiam uiros in infernum descendere | et quasi uictor, quia primos uicerat, de omnibus triumphare. Sed gaudium istud uersum est in luctum. Ligauit fortem fortior Dominus | et domum eius intrauit | et uasa eius diripuit, suo aduentu absoluens illos qui in carcere uincti tenebantur, de tenebris transferens in lucem. Quin etiam uulgata Euangelii ueritate regnum mundi erripuit diabolo, quo magis ille
1451. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] itaque molestior difficilior-que sese ingesserit tentatio | et cordis intima lacessere coeperit, tunc ieiunium nobis pro scuto sit, pro gladio oratio, dicente Domino: Hoc demonium non eiicitur nisi in ieiunio et oratione. Nam et ipse Dominus tunc ieiunabat, cum tentatorem uicit. Et idem: Vigilate, inquit, et orate, ne intretis in tentationem! Apostoli quoque, cum naufragium timerent, dormientem illum clamoribus excitant. Adiuua nos, inquiunt, Domine, perimus. tunc ipso uentis fluctibus-que
1452. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] assidue-que contra improbę uoluptatis illecebras luctantibus tuta sunt omnia. Neque enim superseminantur zizania in medio tritici, nisi cum ocio dediti dormimus | et a custodia bonę frugis cessamus. Atque ideo sane uigilare et orare nos iubet Dominus | ne tentationibus succumbamus. hoc est, diligentes esse et intentos | et solicitos, ne per desidiam spiritus caro, quę ancilla esse debet, dominari incipiat | et pręualere permittatur Madian aduersus Israhel. is uidelicet qui se cultui dedicauit diuino, subuerti sinatur
1453. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] arescunt.
Pręterea et locum illum et hominem quantum potes declina,
in quo uel delinquendi periculum |
uel exercendę uirtutis impedimentum times.
1454. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Sed quoniam quocunque fugerimus,
carnis nostrę lucta carere nequimus,
in omni carnalium tentationum discrimine |
ad orationum subsidia confugere tutissimum erit.
Ad Dominum igitur supplices confugiamus.
quia Dominus fortitudo plebis suę |
et protector saluationum Christi sui est.
Vim patiens loquatur spiritus et dicat:
1455. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] operando in profundum demergi mereamur. Si sic oraueris, non frigide sed ardenter, non proterue sed humiliter, tentationum constrictus angustiis, exaudiet te Dominus | et non dabit in commotionem pedem tuum | neque dormitabit qui custodit te. Petite inquit et accipietis | Quid tu poscere pigritabis, cum idem Dominus et rogari uelit | et quod pie rogatur, prompte se daturum promitat? Si sicut decet supplicaueris,
1456. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] constrictus angustiis, exaudiet te Dominus | et non dabit in commotionem pedem tuum | neque dormitabit qui custodit te. Petite inquit et accipietis | Quid tu poscere pigritabis, cum idem Dominus et rogari uelit | et quod pie rogatur, prompte se daturum promitat? Si sicut decet supplicaueris, circumdabit te scuto ueritas eius. non timebis a timore nocturno, a sagitta uolante in die, a negocio perambulante in tenebris, ab incursu et demonio meridiano
1457. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Si sicut decet supplicaueris,
circumdabit te scuto ueritas eius.
non timebis a timore nocturno,
a sagitta uolante in die,
a negocio perambulante in tenebris,
ab incursu et demonio meridiano .
Ipse enim Dominus de illo qui fideliter orat |
et constanter sperat,
respondens ait:
1458. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Tunc tu naufragio imminenti liberatus | gratias age liberatori, cuius opera factus es teipso fortior | atque aduersus lasciuientes malarum cupidinum titillationes inuictus. Ad ipsum igitur mente conuersus dicas: Benedictus Dominus Deus, qui non dedit nos in captionem dentibus eorum; hoc est, in predam uoluptatum illecebris delinimentis-que uitiorum. Quibus tu impugnabare, ut Domino tuo peccares | et cęli terrę-que conditoris maiestatem offenderes.
1459. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Ad hęc, quoniam diuinis quoque disciplinis instructus uincere
didicisti,
ne ingratitudinis arguaris,
illud quandoque tecum repetas:
1460. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] oppidulo nasci uoluit, et quidem non in hominum habitaculo, sed in pecudum stabulo, non in cunis colore diuerso picturatis auro-que linitis, sed in pręsepio ad prębenda iumentis pabula lentis uiminibus contexto. Cum-que esset Dominus omnium a seruo uoluit baptizari | ac de se ipso dixit: Filius hominis uenit, non ut ministraretur ei, sed ut ministraret. Apostolos non de stirpe nobilium, sed de piscatorum genere sibi adsciuit | et eisdem pedes lauit. Hierosolymam intraturus ueterinum animal
1461. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] in terra uixissent.
de quibus est dictum:
1462. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] semina sunt.
qui autem in carne seminat,
de carne et metet corruptionem.
sed qui seminat in spiritu,
de spiritu et metet benedictionem.
Oratio
Preces etiam qualiter Deo sint offerendę nobis documento est Dominus
noster.
Orandi enim rationem,
quam uerbis monstrauit,
opere perfecit.
1463. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quippe trahitur uitium si conuersaris cum uitioso. ac ueluti pestilentię morbus afflatu tactu-que ęgrotantis inficere solet sanos, ita infidelium familiaritas plerunque fideli uiro perniciem parit. Iccirco per os Hieremię clamat nobis Dominus: Fugite de medio Babylonis, ut saluet unusquisque animam suam. et per os Oseę: Nolite ingredi in Galgala, et non ascenderitis in Bethauen; loca uidelicet prophana idolorum-que polluta culturis
1464. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] saluet unusquisque animam suam. et per os Oseę: Nolite ingredi in Galgala, et non ascenderitis in Bethauen; loca uidelicet prophana idolorum-que polluta culturis atque immunda. Saluator etiam noster et Dominus: In uiam gentium inquit ne abieritis | et: Cauete a fermento phariseorum. Hoc idem admonet et hortatur Paulus apostolus dicens: Nolite iugum ducere cum infidelibus! quę
1465. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fauere
illorum errori uideantur.
Non minus declinandi sunt,
qui in flagitiis obduruerunt.
1466. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] In illis enim cernendo non dissimilia iis quę de aliis legimus, cum firmius quę a scriptoribus tradita sunt credemus, tum ardentius quę a nobis uisa cognita-que fuere, imitabimur. considerantes, quam munificus, quam benignus Dominus noster sit, qui mira quęque operandi confert gratiam credentibus in se ac sperantibus. Nisi enim ille bona cuncta suppeditaret, ad tantam sanctitatis perfectionem hominis imbecillitas nunquam
1467. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] simus | et ipsos imitandi donetur nobis facultas, uictu tantum necessario contenti Christo seruiamus. Magni animi est caduca contemnere | et ea quę stabilia ęterna-que sunt sectari. Si Christi discipuli fieri cupimus, meminerimus quod non de diuitum turba sibi discipulos elegit Dominus, sed de pauperum grege et egenorum. Petrus, Andreas, Ioannes, Iacobus | piscatione uictum sibi quęrebant. relictis retibus et naui secuti sunt Christum. Ex his postea Petrus cum Ioanne cuidam claudo elemosinam petenti
1468. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] |
In Esaia legitur:
1469. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1470. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Poterat lapides in gemmas, in aurum ligna conuertere, qui de ore piscis fecit staterem repente adesse. Et tamen semper alieno usus est hospitio, semper oblata ab aliis stipe sustentatus est. nudus iacuit in pręsepio, nudus pependit in cruce | atque is qui cęli terrę-que erat dominus, nec sindonem suam habuit, qua uelaretur mortuus, nec suum quo conderetur sepulchrum. Quod si omnium Dominus in tanta rerum egestate in hoc seculo uiuere uoluit, pudeant sacerdotes, erubescant episcopi | amplas sibi ędes
1471. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] oblata ab aliis stipe sustentatus est. nudus iacuit in pręsepio, nudus pependit in cruce | atque is qui cęli terrę-que erat dominus, nec sindonem suam habuit, qua uelaretur mortuus, nec suum quo conderetur sepulchrum. Quod si omnium Dominus in tanta rerum egestate in hoc seculo uiuere uoluit, pudeant sacerdotes, erubescant episcopi | amplas sibi ędes construere, cumulandis pecuniis operam impendere, uestibus preciosis renidere , omnibus denique mundi deliciis diffluere
1472. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] potest, protegente ac tuente . Si uobis curę erit | continentius uiuere, mandata Dei perficere, Ecclesię opes non in uestrum usum conuertere, sed indigentibus distribuere, aut defendet uos Dominus ab infidelium uiolentia | aut non defendet. si defendet, tuti eritis. si non defendet, per patientiam martyrii a Domino coronabimini. et Ecclesia Dei gloriosius ędificabitur in cęlo | quam permanet in terris . Neque enim
1473. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] periculi in diuitiis esset,
et precatus est Deum dicens:
1474. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] etiam inter hostes quandoque manere illęsam | nec frustra esse dictum: Pauperes fiducialiter requiescent. Idem submissius supplicant et efficacius exaudiuntur. iuxta illud: Deprecatio pauperis usque ad aures perueniet. et illud in psalmo: Exaudiuit pauperes Dominus, et uinctos suos non despexit . Quorum autem exauditur oratio, iis pro breui inopia ęterna tribuitur beatitudo, dicente Domino: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. et: Beati qui nunc esuritis, quoniam saturabimini. de diuitibus
1475. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 112
Quoniam Deus suscitat a terra inopem |
et de stercore errigit pauperem,
ut collocet eum cum principibus,
cum principibus populi sui.
hoc Propheta in psalmo ait,
quod in alio affirmat dicens:
1476. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Daniel
Daniel morti addictus,
et in lacu leonum conclusus allato
mirabiliter prandio reficitur |
et inter ferocissimas bestias manet
securus.
1477. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] secuti sunt Dominum, magis eligentes in paupertate cum Christo uiuere | quam in diuitiis cum hoc mundo | et persecutiones et uerbera et necem cum illo sustinere | quam cum terrę regibus honorari, cum semel gustassent, quam suauis | quam dulcis est Dominus animę quęrenti eum. Sanctę mulieres. Sed nec mulierum illarum modica charitas fuit, quę cum animo tum corpore eum secutę de propriis facultatibus (ut euangelista ait) ministrabant ei.
1478. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] resurgentis Domini gloriam uidere meruit |
et quia proposuerat,
nisi inuento dilecti corpore inde non recedere,
digna fuit cum reuiuiscente prius quam cęteri colloqui |
et tam admirandę eius resurrectionis nuncia fieri.
Hanc charitatis continuationem ipse etiam Dominus
pręcipit Discipulis dicens:
1479. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] sit.
Quanto autem usui nobis existat ista charitas,
testis est peccatrix illa,
de qua dictum est:
1480. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] qua nihil est salutare,
nihil sanctum |
nunc in proximos amoris officia pensemus.
De charitate erga proximum.
Caput II
Secundum charitatis mandatum superiori simile esse dixit Dominus:
1481. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] finem esse bonum,
quo dirigatur charitas.
qui si malus fuerit,
quicquid uel sibi uel amico blanditus egeris,
non charitas est,
sed sub charitatis persona latens exitiale odium.
A quo quidem discipulos suos cauere uolens Dominus ait:
1482. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
A quo quidem discipulos suos cauere uolens Dominus ait:
1483. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fidem |
neque bona pauperibus erogare |
neque postremo corpus tradere ut ardeat,
discipulum Christi probant,
sed sola ista talis,
qualem debere esse diximus,
dilectio.
Quam ut auidius capiamus,
iterum idem Dominus superiorem sententiam repetit dicens:
1484. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] erga proximum tuum fueris,
pręceptum (ut ego reor) non implesti charitatis.
Quomodo enim alterum diligis sicut teipsum,
si tibi parcis |
et illum perire permittis?
cum pręsertim patiendo pro Domino et te et illum saluare possis |
et una cum illo ad martyrii coronam peruenire?
Dominus pro seruis passus est,
et tu pro fratre tuo pati recusas?
apostoli-que sententię resistis dicentis:
1485. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ordo tenendus est indigentibus subueniendi. In rerum pari inopia | propinquioribus prius opem feras | quam minus propinquis | et domesticis quam extraneis | et fidelibus quam infidelibus | et bonis denique quam malis. Iesus enim Dominus noster ante se a pastoribus qui in Iudea erant, quam ab alienigenis adorari uoluit. et ante in Nazareth ubi nutritus et educatus fuerat, Esaię prophetiam recitando se manifestum fecit quam Hierosolymis, et ante Iudeos ea quę fidei sunt, docere studuit | quam alienigenas
1486. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] pro illis a quibus lapidabatur orauit. Paulus et Paulus de iis qui ipsi infesti erant: Cupio inquit anathema fieri a Domino pro fratribus meis. ICXC Ante istos Dominus noster Iesus Christus eis a quibus ut interimeretur comprehensus fuerat, usque adeo beneficum se pręstitit, ut uni eorum abscissam auriculam statim restituerit sanam-que reddiderit | et discipulum suum, qui eam absciderat increparit. denique pro
1487. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] seruo conueniunt, quę conueniunt domino. Domini interest imperare, serui obedire. ad dominum pertinet pro scelere punire, ad seruum pati uerbera, non inferre. Odiui ecclesiam malignantium, inquit Dominus. Malignitatem hominum odio se habere his uerbis testatur, non homines ipsos. Iniquos quoque ęterno igni deputandos ait, ut illi pro reatu puniantur, non ut ipse opus suum damnet, quasi poeniteat eum fecisse quod fecerit. Odio ergo habet Deus hominis peccatum non
1488. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ita animaduertas, ut crimen detestari, illos autem diligere uideare. Ob hoc scelestus plectitur ab illo qui pręsit, ut a scelere desistat | et alii poena eius territi tale aliquid committere uereantur. Quod si dominus seruum etiam puniendo diligere debet, quomodo tibi fas erit | in conseruum tuum debacchari uel sęuire uelle? Quem certe nisi corde odisse desinis, quanuis re atque opere non offenderis, tanti criminis reus
1489. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] alteri se pręferens dissidium concitet,
1490. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Rogate quę ad pacem sunt Hierusalem.
Fiat pax in uirtute tua,
et abundantia in turribus tuis.
In pace quippe affluere solet rerum copia,
quam bello sęuiente minui ac deficere necesse est.
Quamobrem ad populum quoque de Hierusalem in Caldeam translatum ait Dominus:
1491. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Gustus Gulę etiam impera. et si cibos ganeacos uina-que preciosa tibi concupiscenda proposuerit, tu illi e contrario recole | Ioannis locustas et mel siluestre et sicerę uini-que abstinentiam | et panes ordeaceos apostolorum, quibus Dominus turbam satiauit in deserto. Obiice et multorum qui in solitudine Christo seruierunt, crudas herbas atque radices | uel siluestrium arborum fructus et frigidę aquę pocula. Tactus Si demum ad turpem tactum libidinosa cogitatio te solicitat,
1492. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Postremo singula quęque uitia oppositę uirtutis rememoratione exclude
|
et in carnis rebellantis periculo ad illas cogitationes quę spiritus sunt confuge.
Quoties et inanis glorię lacesserit appetitio,
responde illi:
1493. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quo cum peruentum fuerit, tunc demum (ut in Esaia legimus) erit opus iustitię: pax | et cultus iustitię silentium, et securitas usque in sempiternum | et sedebit populus meus in pulchritudine pacis, et in tabernaculis fiducię, et in requie opulenta, inquit Dominus. Per quotidiana igitur certamina | et ipsam certaminum uictoriam, qua malarum cupidinum uires conterimus, ad sempiternę tandem quietis triumphum peruenitur. Restat nunc,
1494. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] pax istorum omni fuit detestabilior bello? omni aperta simultate deterior? Iudas Superata est tamen (ut ad nostra ueniamus) Iudę Scariothi scelere: Dominum suum, qui est omnium Dominus, omnium credentium Redemptor, omnium Saluator, a quo in apostolatum ascitus fuerat, quem sibi pedes lauisse sciebat, cum quo pascha comederat, cuius corpori et sanguini communicauerat, quem tot miracula fecisse iam uiderat, quem iustum, quem pium, quem semper innocentem
1495. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] illud in Hieremia scriptum,
quo nihil planius apertius-que dici queat:
1496. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] tuum intuetur.
Quod si forte a pace,
quam proximo tuo debes,
alienatum uiderit,
ipse suam pacem quę omnem sensum exuperat,
iratus tibi denegabit.
1497. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] inferni supplicia subire cogentur.
hi sunt enim quibus Propheta in psalmo per Spiritum Sanctum stimulatus imprecatur dicens:
1498. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Diuinis ergo pręceptis institutis-que niti |
et eorum autoritate de omnibus decernere tutissimum erit.
1499. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] se deiicere.
quia et ipse cum eum regem uellent facere,
recusauit dicens |
non esse regnum suum de hoc mundo.
1500. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quod iussum est impleuerimus, accipere illud quod promissum est mereamur. tametsi hoc quoque ut iussa perficere ualeamus, eius muneris sit, cuius benignitatis est perficientibus promissa tribuere. Quicquid igitur a nobis exigit Dominus, nihil ex eo ipsi accedit cum pręstatur, sed nobis duntaxat prodest, qui pro modico bono quod pręstamus, bonum illud quod omnem superat taxationem, ab ipso recipimus. Quanto igitur benignior atque
1501. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
nihil ex eo ipsi accedit cum pręstatur,
sed nobis duntaxat prodest,
qui pro modico bono quod pręstamus,
bonum illud quod omnem superat taxationem,
ab ipso recipimus.
Quanto igitur benignior atque indulgentior Dominus,
tanto nos ei promptius perfectius-que seruiamus.
Quanquam penitus perfecti esse non possumus,
donec corporis huius onere premimur.
Vnde dictum est:
1502. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Porro in exercendis colendis-que uirtutibus ita nos gerere oportet,
ut neque ad dextram neque ad sinistram declinemus,
quoniam extrema uitiosa sunt,
in medio autem est uirtus.
1503. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] senseris,
caue nequa inanis glorię appetitio animum tuum attollat |
et quod humilitate congestum est,
arrogantia dissipet.
Ad exemplum aliorum uirtus tua sit exposita semper,
non ad iactantiam neque ostentationem.
ut tua iustitia (sicut pręcipit Dominus) in occulto sit conscientię
tuę,
et tamen ad laudem largitori uirtutum, Deo, pręstandum,
qui te uiderint concitentur.
1504. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] preces exaudiri |
et eorum merito in impios quoque uindictam differri sacrę historię ueritas fidem facit.
1505. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] autem genus electum,
regale sacerdotium,
gens sancta.
Vere enim rex est,
qui imperat passionibus,
et uere deus est,
per quem summus Deus ea quę supra naturam sunt operatur.
1506. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et moribus ostendunt |
et sermonibus declarant,
modo cęli,
modo nubes,
modo stellę in Scripturis nominantur.
De illis nanque dictum intelligimus:
1507. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] :
1508. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] eius |
et dominus in circuitu populi sui.
Lapides etiam sunt quibus Dei ciuitas construitur.
dicente apostolo Petro:
1509. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] corpore,
ea uero ignorare,
quę extra Ecclesiam sunt |
et per peccatum ab ipsa sese alienarunt.
Hoc Amos propheta testatur cum ait:
1510. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] terrę.
Notus enim Deus tantum in Iudea erat,
cętera impietas nequitia-que possederat.
His in Euangelio ait:
Recedite a me, operarii iniquitatis |
nescio uos.
de iustis autem in psalmo est dictum:
1511. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] malum,
iste habitat in excelsis.
Igitur qui in his non ambulat,
non est iustus,
et qui non est iustus,
habitare in excelsis non poterit.
Iustum autem per eundem prophetam consolatur Dominus |
et promissis remunerationis allicit dicens:
1512. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1513. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] est bis euersa Hierusalem,
primo a Caldeis propheta dicente:
1514. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1515. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1516. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] benefacta proderunt ei,
qui uel semel aliquid morte dignum commiserit.
Quid ad hęc?
Peccatum sapientię donum corrumpit |
et eum qui ante sapiens erat desipere compellit.
Tales erant de quibus in Hieremia conquęritur Dominus et ait:
1517. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Quę sunt autem uel qualia crimina,
quibus grauati homines in profundum inferni demergantur,
psalmista explicat ad Deum dicens:
1518. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] existat?
multo-que copiosior turba sit |
mundo seruientium |
quam mundi Domino |
et cęli terrę-que Conditori?
ita ut cum Propheta cogamur exclamare:
1519. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] arguentur pręterita.
Breuis nanque momentanea-que uoluptas facile contemnetur,
si ęterna cogitabimus.
Vt autem et terrenarum dignitatum ambitio in te non habeat locum,
recordare quod ob hoc ipsum phariseos damnauerit Dominus noster dicens:
1520. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] suo erit.
Bonum ergo auditorem |
non audiendi attentio,
sed agendi probat solicitudo,
postquam quę agenda sibi sint ut Deo placeat,
didicerit.
Huic enim dicere licebit:
1521. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sint ut Deo placeat,
didicerit.
Huic enim dicere licebit:
1522. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] obiecit.
Gula Holophernem, Assyriorum ducem, unius mulierculę manu perire fecit.
Gula Sodomitas et Gomorreos prius in nefandos
egit concubitus,
deinde igne et sulphure de cęlo pluente extinxit.
gulę uitio id illis accidisse Dominus testatur in Ezechiele dicens:
1523. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] contumax atque temulentus diuidi iubetur,
hoc est a sanctis separari |
et illic hypocritarum partem occupare,
ubi est fletus |
et ex dolore irrequietus dentium stridor.
Qua in re quoniam tantum est periculi,
ut amplius esse nequeat,
salutis nostrę solicitus Dominus de Euangelio clamat:
1524. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] perfectio
(si modo perfectio dici debeat,
ubi multa deficiunt)
suo fraudabitur fructu,
nisi mandatorum obseruatione foueatur.
1525. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] capere capiat.
Vt autem ad capiendum quod proposuit enitamur,
pręmiorum magnitudine nos prouocat per Esaiam dicens:
1526. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] minus integrę mentis erit. reuerentiam tamen exhibeat ut maiori | et sic omnia faciat, quasi ille imperarit. Susanna Sit pudica ut Susanna, quę coniugii fide seruata malebat mori | quam amissa uiuere. sed tam sanctum foeminę propositum cum nosset Dominus, et ab accusatorum infamia purgatam | et a mortis periculo liberam reddidit. Anna Sit patiens et humilis ut Anna Helcanę coniunx | quę cum sterilitatis exprobrationem ęquo animo tulisset, mater esse meruit Samuelis, qui et iudex populi extitit
1527. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Zambri Israhelitę cędes et Madianitidis meretricis,
cui ille se coniunxerat,
Deo populo iratum placauit.
Adulteri
Lex quoque adulterii conuictos lapidibus obrui iubebat.
1528. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sed hominum gloria quęritur,
quę scilicet non in occulto conscientię fit,
ut ei placeat qui uidet in occulto,
sed in publicum profertur,
ut uulgi potius captet plausum |
ac fauorem sibi conciliet spectatorum.
Ait autem Dominus:
1529. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Porro quia uirtus est,
non delinquentes adiuuat,
sed poenitentes emundat.
In Ecclesiastico est scriptum:
1530. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Mat. 19
Si uis esse perfectus uende omnia quę habes |
et da pauperibus et sequere me!
Et qui habet duas tunicas,
det alteram non habenti.
1531. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1532. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Et certe non humanus sed ferinus est, qui multos perire patitur, cum multos potest sua ope liberare. In peregrinos etiam seruanda est humanitas | et cum enim mortalium una origo sit, unus Autor et Dominus omnium, nemo nobis extraneus habeatur, nemo alienus. Abraham. Loth In suscipiendis ergo peregrinis imitemur patris Abrahę atque Loth liberalitatem, qui sedentes in foribus ciuitatis aduenas ut ad se
1533. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Captiuos quoque et in uinculis coniectos redimere,
debitoribus ęs alienum condonare,
iniuste oppressos tueri ac defendere pii atque liberalis hominis officium est.
1534. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Quod si opulentior es quam necesse sit |
et luxurię deditus cuncta in tuos usus consumis,
iniquus dispensator es.
Pauperum est enim non tuum,
quicquid modeste frugaliter-que uiuenti superesse potuit.
Aliena usurpas,
quoties tibi plus quam oportet indulges.
Non es dominus omnium quę habes |
quicquid supra necessitatem possides,
eius tibi dispensatio credita est non abusus.
Si bene dispensaueris audies a Domino:
1535. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sed totum quod habuit olei atque farinę protulit in medium, ut prophetam pasceret, ipsa cum unico filio fame peritura, si elemosina non plus meteret quam seminaret. Porro tantum hac liberalitate profecit, ut non deficeret ei oleum in lecytho nec in hydria farina, donec pluuiam Dominus daret super terram. Fiduciam habuit in Domino, et spe non est frustrata. Parum dedit et recepit multum | et cum etiam diuites penuriam paterentur, torrentibus ipsis ob pluuię defectum siccatis, illa pauper Dei beneficio uictu necessario
1536. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Eccl. 29
Conclude elemosinam in corde pauperis et hęc pro te exorabit ab omni malo.
unde et in psalmo dicitur:
1537. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] alteri porrigas stipem | da si habes aquę frigidę poculum, et non perdes mercedem tuam. Duo minuta ęra inopis uiduę in gazophylacio oblata diuitum pręferuntur donariis. Non pensat Dominus quantum das, sed de quanto et quam libenter. Ille plus offert, cui minus quod offerat restat. Illius magis accepta sunt dona, a quo magis prompto exhibentur animo. Hinc est pręceptum illud
1538. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1539. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] pecunia,
quasi qui maiestatem lęserit.
denique mille causę habentur despoliandi inopem,
nulla miserendi.
Et miramur si illorum qui sic agunt,
non miseretur Deus?
si liberis orbantur,
si ab inimicis infestantur,
si et ipsi a potentioribus despoliantur?
quasi uero iustus Dominus iustitię suę oblitus tam iniquas actiones impune abire passurus sit,
et non pro merito uindicaturus?
Nunquid uanum est quod Salomon pręcepit dicens:
1540. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] impune abire passurus sit,
et non pro merito uindicaturus?
Nunquid uanum est quod Salomon pręcepit dicens:
1541. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1542. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Talium auaritiam et per os Malachię prophetę arguit dicens:
1543. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] auaritia,
qui nec foenore abstinent |
nec merces adulterare timent.
pondere quoque et mensuris fallunt,
alia statera uendentes,
alia ementes.
neque eos poenitet aut pudet dolo ac fraudibus niti ut lucrentur.
Aduersus istos iratus Dominus per Micheam prophetam uociferatur et ait:
1544. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Qui uult ergo in Deum diues esse,
non sibi thesaurizet,
sed inopię aliorum.
In Deum diues est,
qui charitatis operibus abundat,
non qui rebus opulentus incedit.
Esurientes et sitientes iustitiam Dominus implet bonis,
diuites autem auaros dimittit inanes.
Quid prosunt auaro diuitię,
si custos illarum est,
non dominus?
1545. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] opulentus incedit.
Esurientes et sitientes iustitiam Dominus implet bonis,
diuites autem auaros dimittit inanes.
Quid prosunt auaro diuitię,
si custos illarum est,
non dominus?
1546. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] enim illo miserius,
qui inops uirtutis est?
qui cum diues sit meritis caret liberalitatis,
quę beatos efficiunt.
et auaritię uel luxurię grauatur uitiis,
quę mergunt in profundum.
Talium infelicitatem dolenter ingemiscit in Euangelio Dominus dicens:
1547. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 4
Vnus est et secundum non habet,
non filium,
non fratrem,
et tamen laborare non cessat,
nec satiantur oculi eius diuitiis |
nec cogitat dicens:
Cui laboro?
et fraudo animam meam bonis?
Sed qui eiusmodi sunt,
iis per Esaiam minatur Dominus et ait:
1548. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1549. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] in pauperes benignitatis pennis tollaris in cęlum |
et ab illis in superna tabernacula recipiaris,
quibus hic benefeceris.
et tandem ad Dominum conuersus dicas:
1550. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Quis neget dare elemosinam pietatis esse munus?
et tamen offerre in templum non licet,
quod partum est inique.
Sic enim in Esaia legimus:
1551. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Porro nullum maius beneficium homini ab homine pręstari potest |
quam siquis pro aliorum salute suam uitam periculis obiecerit,
cum inter pręsentia bona nihil uita charius habeatur.
1552. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] | et uel uenundabitur uel perimetur? Inique talia passum diceremus malum seruum nisi offendisset, sicut bonum non iure remuneratum, nisi aliquid pręstitisset. Cum igitur omnium hominum unus dominus Deus sit | et omnia quę possidemus ab ipso acceperimus, beneficium tamen ei pręstamus, uel uerius reddimus, quoties mandatis eius paremus, quoties consulta suscipimus, monita implemus | et in omnibus ipsi soli obsequi nitimur. Offendimus autem si his contraria agimus.
1553. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] quoties peccamus, a quo cuncta bona, quę homini dari queunt accepimus, accepturi adhuc meliora, si non ingrati decesserimus. Operęprecium erit huiusce rei proponere aliquot exempla. et primo eorum, quos Dominus gratiam sibi referentes amplexatus est. deinde illorum quibus pro ingratitudine intulit mala. ut cum pręsentia consyderauerimus , de futuris non ambigamus. beatos uidelicet et in cęlo fore, qui sic a Domino diliguntur in terra. e contrario autem
1554. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] gratus erga Deum fuit Abel,
qui primogenita et pinguiora quęque gregis sui offerebat Domino.
quod autem propterea a Domino dilectus fuerit,
Scriptura testatur.
ait enim:
Respexit Deus ad sacrificia Abel,
ad Cayn autem sacrificia non respexit.
Maledixit quoque Cayno Dominus,
quia ille ob hoc ipsum fratri inuidens,
quod sibi pręferretur,
ad se euocatum interfecerat.
Enos
1555. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Dominus,
quia ille ob hoc ipsum fratri inuidens,
quod sibi pręferretur,
ad se euocatum interfecerat.
Enos
1556. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Ad hanc transeunti Iordanis refrenato aquarum cursu in sicco alueo uiam cessit. Hiericuntem obsidente muri corruerunt. Inimicos persequente sol et luna steterunt, ne noctis interuentu qui fugiebant elaberentur. Tot igitur miraculis testatum est, quantum ei Dominus faueret. quia erga se in omnibus gratum fidum-que sciebat. Patriarchę Sed ne cathalogum sacrorum texere uidear, grati erga Deum fuere omnes illi patriarchę, illi
1557. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] texere uidear, grati erga Deum fuere omnes illi patriarchę, illi duces, illi sacerdotes, illi iudices, illi reges, illi prophetę, qui in mandatis Dei, in Lege, in omnibus cerimoniis constanter pie-que permansere. Tales autem eligere solitus est Dominus, per quos populum erudiret, a seruitute liberaret, a periculis errueret, uictoria donaret | et de illis quę futura erant admoneret. Quod si benignissimus Dominus fideliter sibi seruientes | beneficiorum-que suorum
1558. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] pie-que permansere. Tales autem eligere solitus est Dominus, per quos populum erudiret, a seruitute liberaret, a periculis errueret, uictoria donaret | et de illis quę futura erant admoneret. Quod si benignissimus Dominus fideliter sibi seruientes | beneficiorum-que suorum non oblitos | ita ut dictum est fouet, ita amplexatur in terris adhuc uiuentes, quanto magis ad cęlestis beatitudinis domicilia mansiones-que angelorum translatos? Hęc de
1559. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Cayn
1560. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] immoratur,
donec tabulas digito Dei conscriptas acciperet,
illi ad idolatriam conuersi uitulum ęneum adorauerunt.
et:
1561. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Leuitę sumptis armis die illo uiginti tria milia fere ex iis qui uitulum adorauerant occiderunt. ut eum morte dignum esse noueris, qui in Deum ingratus est. Post hęc contempto cęlesti cibo cum Aegyptias dapes concupissent, aduersus Deum et Moysen mussitantes, prouocatus in iram Dominus multa coturnicum ui castra operuit, ut cupidini eorum satisfaceret. Cęterum dum adhuc carnes dentibus manderent, animas efflabant | plurimi-que desyderati sunt. locus in huiusce ultionis memoriam | Sepulchra concupiscentię appellatus.
1562. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] scortum, dum simul coiissent, Phinees Eleazari sacerdotis filius pugione in genitalibus confodit. Vt pręterea pateret, non minori animaduersione dignos esse criminis impulsores quam autores, Madianitas quoque percuti iussit Dominus, qui eos callide per mulierum blandimenta traxerunt ad cultum idoli sui Belphegor. Multo tamen grauius deliquerunt, qui ad deos alienos conuersi fuerant Deo suo derelicto | nec mirabilium eius memores | nec erga beneficia grati.
1563. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Nunc ad Hierosolymitarum immunditias gradus faciendus restat. Sub Roboam rege legem Domini reliquerant, cum Sesac rex Aegypti ciuitates eorum munitissimas debellauit. dixit-que eis per prophetam Dominus: Vos dereliquistis me, et ego reliqui uos in manu Sesac. Hic captam Hierosolymam subdidit seruituti. Templi thesauros regiam-que gazam omnem sustulit et asportauit. Sub Ioram rege, quia gentilium ritus secuti
1564. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Caueat quoque ne lucri gratia prędicet |
siue glorię ab hominibus captandę.
Non terrenum lucrum spiritalibus quęrendum est disciplinis sed cęleste.
1565. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et ad altiora nitentium.
his mysteriorum ardua explananda erunt,
ut ad concupiscenda cęlestia magis inardescant,
dum diuini eloquii arcana mirantur.
1566. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Apostoli Iudeorum obstinatione offensi dixerunt:
1567. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] affectant,
nolle docere cum didiceris impium est.
Cur talentum tibi a Domino ad negociandum creditum abscondis in terra,
serue nequam?
cur ocio deditus nihil facis lucri?
quam rationem reddes,
cum ad illum uacuus redieris?
Pastorem te Dominus gregi suo pręfecit,
uides lupum uenientem et fugis |
uides diaboli fraudibus ac dolo multorum corda subuerti,
et negligis.
ciuium tuorum suffodi spiritales domos intueris et taces,
canis mutus non ualens,
immo nolens latrare.
fraudibus ac dolo multorum corda subuerti,
et negligis.
ciuium tuorum suffodi spiritales domos intueris et taces,
canis mutus non ualens,
immo nolens latrare.
Tempus etiam prędicandi congruum quęratur.
non semper seculi hominibus prędicationes uacat audire.
didicisset,
cum diceret:
est;
arrogantes destituit |
et in Deo tantum confidentibus se commodat.
Ita ut interdum qui minus eruditus est,
plus efficacię in dicendo habeat |
magis-que satisfaciat prudenti auditori.
Sic enim per Prophetam dicitur:
imbrem super terram effundent.
Sapientia enim repleti diuina,
non cessatis pręceptis pluere doctrinarum.
Vos estis cęlum late resonans tonitru fidelium eloquiorum.
de quo in psalmo prędictum fuit:
uos animas Domino lucramini,
quibus nihil est preciosius,
nihil in natura humana excellentius.
uos ergo melius,
qui muros Hierusalem ędificatis,
qui ad cęlestem patriam exules reuocatis,
ut cum illis,
immo et super illos regnetis.
Vos enim constituet Dominus super familiam suam |
et super omnia bona sua.
tunc perpetui reges ęterni-que domini eritis omnium illorum,
quos uestris prędicationibus uestra-que doctrina conuersos de terra ad cęlum transmigrare contigerit.
Et tunc demum Christus uester rex regum et dominus dominantium erit
Vos enim constituet Dominus super familiam suam |
et super omnia bona sua.
tunc perpetui reges ęterni-que domini eritis omnium illorum,
quos uestris prędicationibus uestra-que doctrina conuersos de terra ad cęlum transmigrare contigerit.
Et tunc demum Christus uester rex regum et dominus dominantium erit cum vos aliis pręesse iusserit,
tribunos uel chiliarchas animarum,
quas ei lucrati estis,
constituens.
De praedicantivm beatitvdine.
Caput XVI
Sumite
magnus uocabitur in regno cęlorum.
Talenta quę ad negociandum dantur,
scientia spiritalis est.
talenta uero quę superlucrantur,
opera sunt |
tum nostra secundum scientię donum facta,
tum eorum quos docendo et exhortando ut eadem facerent alleximus.
In Esaia etiam beatos uocat Dominus doctrinę sanctę dispensatores.
Beati inquit |
qui seminatis super omnes aquas,
immittentes pedem bouis et asini.
hoc est Iudei et gentilis.
quod quidem ad Euangelii tempora pertinet.
Antehac enim Lex uetabat arare in boue et asino simul.
Dominus quoque apostolis pręceperat:
peccatorem (ut Iacobus apostolus ait) saluabit animam eius a morte |
et operiet multitudinem peccatorum.
Quanti autem meriti sit |
peccatorem ad poenitentiam inducere |
et a uitio ad uirtutem reuocare,
ostendit Dominus ad Hieremiam dicens:
mors,
quę semper propinquior est quam creditur.
Cęlestis uero beatitudinis pręmium |
perpetuum est et perenne.
Nullius minas metuet,
qui illud consecutus fuerit,
nullos casus formidabit semper-que felix ac beatus erit,
quem semel Dominus in suum receperit regnum.
Et si ad tantum ac tale bonum per sanctorum doctrinam peruenitur,
nulli dubium est ,
quin super omnia conducibile sit |
sanctas in ecclesia auscultare prędicationes |
et earum
ad palatum eius in siti |
Paruuli petierunt panem,
et non erat qui frangeret eis.
Hi certe miseratione digni,
quia dum bonis exaturari cupiunt,
malis quomodo sciunt abstinent.
Ne quem autem scrupulum patiantur erroris orandum est,
ut mittat Dominus operarios in messem suam.
Quicquid interim patiuntur,
pastorum culpa fit,
qui pręsunt ecclesiis,
et dum seipsos pascunt,
gregis esurientis periculum negligunt.
Quod si eorum incuria ouis aliqua perierit,
sanguinis eius rei erunt.
operarios in messem suam.
Quicquid interim patiuntur,
pastorum culpa fit,
qui pręsunt ecclesiis,
et dum seipsos pascunt,
gregis esurientis periculum negligunt.
Quod si eorum incuria ouis aliqua perierit,
sanguinis eius rei erunt.
Dominus Iesus Redemptor noster aluit turbam in deserto,
ne deficiant in uia.
ut ostenderet |
eos in uia uitę deficere,
qui non habent ducem,
a quo perduci possint ad uitam.
Nulla autem maior homini contingere
uarius cibus appetentiam edendi prouocat |
et coena placet in qua apponuntur alię dapes diuersę-que ab illis,
quę in prandio fuerunt,
ita et orationem gratiorem faciet magis-que delectabilem alterius operis uicissitudo.
Quod autem ait Dominus:
imitatus futurorum memor pręsentia bene dispone |
et callem angustum ingredere,
qui ducit ad uitam,
non latum qui ducit ad perditionem.
suppone humeros labori,
ut aliorum quoque desidiam somniculosam tuo excites exemplo.
Nullam interim lassitudinem timeas;
laborantem adiuuabit Dominus et adiuuando consolabitur.
adiuuabit Dominus et adiuuando consolabitur.
Cui uidelicet satis uidetur,
si peccata cauerit,
quanuis boni nihil operetur.
Sed dum in isto tepiditatis proposito insipienter perseuerat,
nauseam facit Domino dicenti:
Incipiam te euomere de ore meo.
Pręcepit enim Dominus non solum discedere a malo,
sed etiam facere bonum.
Quod si bonum non feceris,
licet a malis abstineas,
non es executus quod iuberis.
Nolle autem obedire Deo malum est.
tempus etiam ad bene agendum datum sine fructu elabi sinere malum est.
Non potest igitur fieri,
ut
Omnis enim arbor quę non facit fructum bonum,
excidetur et in ignem mittetur.
iubebat,
ne terram occuparet,
in qua iam per triennium fructum non uiderat.
sed ad preces cultoris uineę uolentis arborem ipsam circumfodere stercora-que apponere,
quarto etiam anno expectauit,
ut fructum faciat.
Expectat utique clementissimus Dominus ab ocioso boni operis fructum in pueritia,
expectat in iuuentute,
expectat in ętate uirili,
denique ecclesię prępositi alicuius uerbis exoratus expectat usque in senectam,
ut ille tandem eiusdem prępositi uel increpatione impulsus |
uel pręceptis eruditus |
ab ignauia
Porro quoniam ad acquirendam diuinę benignitatis gratiam opus est humilitatis uirtute,
tempestiuum uidetur,
ut nunc de ipsa disseramus.
fouet |
se-que super alios errigit |
et quanto magis insolescit,
tanto longius a Deo recedit,
ad quem non est nobis accessus nisi per humilitatem.
iuxta illud:
docere inciperet.
Hinc est illud quod Paulus apostolus ait:
uero non exaudit.
Ideo Sophonias propheta hortatur et ait:
Samarię mala futura |
et prophetis meruit annumerari.
At etiam prophetali dignitate pręditus non insolescit,
sed magis humiliatur.
humilitatis fuit,
secunda charitatis.
A quo nolebat lauari |
ab eo separari pertimuit.
Qui eius glorię consors esse desyderas,
eius humilitatis prius te socium ac participem exhibeas oportet.
Non est discipulus supra magistrum |
neque seruus domino suo maior,
ut exaltari uelit sicut dominus |
et humiliari nolit sicut seruus.
Hunc autem omnium autorem,
omnium saluandorum doctorem ac redemptorem Paulus Philippensibus in exemplum proponens ait:
attende gloriam.
Propter quod inquit et Deus exaltauit illum |
et donauit illi nomen,
quod est super omne nomen,
ut in nomine Iesu omne genu flectatur cęlestium terrestrium et infernorum,
et omnis lingua confiteatur,
quia Dominus Iesus Christus in gloria est Dei Patris .
Neque humilius diuinitas inclinare se potuit,
quam ut hominem assumeret,
se-que hominum potestati submittere ad flagella et mortem per ludibria sustinendam.
neque sublimius attolli
angelicis omnium-que sanctorum coetu uenerandus,
mortuos et uiuos iudicaturus in eadem humanitate,
in qua uoluit ab homine iudicari.
tunc humilis quidem nunc gloriosus,
tunc mortalis nunc immortalis et impassibilis,
tunc seruus nunc dominus,
tunc infirmus nunc ponens inimicos scabellum pedum suorum in uirga uirtutis suę.
Tunc non erat ei species neque decor,
nunc dicitur:
sed nequitię malignitatis-que erit humilitas,
cum quis ea de causa prę se feret humilitatem,
siue ut inter sanctos ponendus uideatur,
siue ut facilius elemosinam elliciat et lucretur.
Tales erant,
quos in Euangelio taxauit Dominus dicens:
teneritudinem-ue animi omiseris,
non mitis |
neque mansuetus |
neque humilis,
sed e contrario inhumanus et a charitate alienus fuisse argueris |
crediti-que tibi gregi non pastor sed desertor.
Quęris fortasse cur ergo pręcipiat Dominus:
(!)
Quicunque ita se humiliauerit,
exaltabitur |
et una cum illis,
quos in exemplum proposuimus,
gaudebit in ęternum gloriosus.
In psalmo enim dicitur:
Quare scriptum est:
Veruntamen quo magis arroganter coram hominibus sese composuerint superbi,
eo minoris existimationis apud Deum erunt.
dicente Esaia propheta:
3.
pomparum suarum ornatu fastu-que decaluabitur |
nudus ad inferos descendet,
ingloriosus ,
contemptibilis,
despectus,
tanto aliis magis infimus,
quanto sibi uidebatur sublimior.
Hoc etiam per Sophoniam minatur Dominus dicens:
longus peccandi usus pręstat |
qui retuso iam conscientię aculeo delictorum assiduitate |
neque hominum pudore |
neque ullo Dei metu cohibentur.
exaltantem solium tuum,
qui dicis in corde tuo:
Quis detrahet me in terram?
Et quoniam supra quam decuit efferebatur Idumeus,
consequenter dicitur ei:
Si exaltatus fueris ut aquila |
et si inter sydera posueris nidum tuum,
inde te detraham dicit Dominus.
Vt qui se omnium fortissimum credidit,
omnium imbecillimus euadat.
et de illo quoque dicatur:
Arcus fortium superatus est,
et infirmi accincti sunt robore .
Israhelitarum parua manus centum milia Syrorum in pręlio conciderunt,
reliquos fuga elapsos in oppido Aphec murus ruina oppressit |
Benadab captus,
qui sibi insuperabilis uidebatur,
pro uita supplicauit.
Niniue
Niniuen etiam Assyriorum metropolim,
cui Dominus poenitenti et humiliatę pepercit,
postremo tamen insolenter elatam repenti ruina concidere permisit.
Ideo illi per Sophoniam superbię crimen obiicitur dicentem:
Hęc est ciuitas gloriosa habitans in confidentia,
quę dicebat in corde suo:
Ego
alios carpvnt.
Caput
totam corrumpit massam uirtutum |
et siquid boni superędificatur corruit.
Quid est enim quod Salomon in Prouerbiis ait:
ascendas,
dummodo scias iustissimum simul et potentissimum esse illum,
quem offendis.
Quod si pręsentium honorum cupidine duceris,
quis erit finis concupiscendi?
regnum adeptus aliud desyderabis,
terrę maris-que imperio potitus quęres siquis ultra alius lateat orbis,
cuius nondum dominus factus sis |
et quo maior fueris,
magis exaltari affectabis.
ut de te quoque Propheta ad Dominum conuersus conqueratur et dicat:
se in ea ueluti Deum adorari iubens.
Et quoniam se supra hominem extulerat,
regno depositus cum bestiis uixit.
princeps Tyri
Ad principem Tyri in Ezechiele dicitur:
Hęc dicit Dominus Deus:
eo quod eleuatum est cor tuum |
et dixisti Deus ego sum |
et in cathedra Dei sedi in corde maris,
cum sis homo et non Deus.
Hinc demum post commemoratas tantę elationis causas infertur,
quod tradendus alienigenis esset |
milia uirorum,
qui eius ditionis erant,
morte consumpta sunt.
Lugenti et in humilitate supplicanti uenia tandem data.
cessauit-que internicio ac uastitas plebis.
Hinc ille gratias agens dixit:
qui eius ditionis erant,
morte consumpta sunt.
Lugenti et in humilitate supplicanti uenia tandem data.
cessauit-que internicio ac uastitas plebis.
Hinc ille gratias agens dixit:
Dei seruis conculcandus et conterendus est in die Iudicii.
dicente Michea propheta:
ascendere.
Quamobrem ne ibi quidem ubi erat quiuit permanere .
Ad ima terrę corruit,
dum se ad fastigia usque cęlorum extendit.
dicitur-que ei:
Quomodo cecidisti de cęlo Lucifer,
qui mane oriebaris?
corruisti in terram .
hoc in Euangelio testatur Dominus dicens:
superbe egit .
Superborum igitur foetor ascendit,
quia dereliquerunt odorem humilitatis fragrantiam-que uirtutis |
et elato incedentes supercilio
Aduersarii sequuntur uestigia,
ut cum eo damnentur in die illa,
Id quanquam ex his quę diximus perspicue apparet,
addamus tamen et alia quędam de Scripturis,
ut quo plures aduersus uitium istud sententias didicerimus,
in euitando efficiamur diligentiores.
Per Esaiam superbis minatur Dominus dicens:
multo horribiliorem erumnam effugiet,
quam futuram Malachias denunciat dicens:
Hierosolyma
Quem superbum tunc non terruit Hierosolyma,
uel cum olim a Caldeis euersa est |
uel cum postea a Romanis?
de qua Esaias prophetauit dicens:
Babylon
(!)
Quem arrogantem non pauefecit Babylon a Medis Persis-que destructa?
quod quidem immanitate eius atque superbia offensus Dominus futurum prędixit,
cum ait:
Descende sede in puluere filia Babylon,
sede in terra |
non est solium filię Caldeorum.
Idem alibi:
De ista Niniuę uastatione prophetauerat Zacharias dicens:
adolere incensum uellet,
quod officium sacerdotum erat,
continuo lepra perfunditur |
redditur-que ineptus curę et gubernaculo regni.
In eius locum suffecto filio,
uitam morte acerbiorem duxit.
Sic igitur oculos superborum humiliat Dominus;
sic superbi ascendunt usque ad cęlos et descendunt usque ad abyssos ;
sic humiliat Dominus peccatores usque ad terram.
et gubernaculo regni.
In eius locum suffecto filio,
uitam morte acerbiorem duxit.
Sic igitur oculos superborum humiliat Dominus;
sic superbi ascendunt usque ad cęlos et descendunt usque ad abyssos ;
sic humiliat Dominus peccatores usque ad terram.
peccatores usque ad terram.
hominum superbia dum caput attollere nititur,
dum se stare putat,
corruit.
uiride,
et frondere feci lignum aridum.
hoc idem aliis uerbis expressum est in Euangelio,
ubi dicitur:
humiliabitur,
et omnis uallis implebitur.
et iterum:
Dispersit superbos Dominus mente cordis sui,
deposuit potentes de sede et exaltauit humiles. esurientes impleuit bonis et diuites dimisit inanes.
Cęterum ibi quoque terribiliter minatur superbis Dominus,
ubi ait:
epistula 2
dicitur:
Multa autem uulgo bona putantur,
quę potius mala sunt,
quia peccandi occasionem licentiam-que suppeditant.
ut sunt diuitię quę luxuriam alunt,
et dignitates mundi atque honores,
quę superbię fomenta sunt.
Post hęc in eodem propheta Dominus ait ad domum Iacob:
muniti fuerimus.
(!)
Discant nunc reges terrę,
cui et ipsi parere debeant.
Regni stabilimentum est obseruatio mandatorum Dei.
Sic enim ait Dominus ad Hieroboam:
leonum feritas grassabatur,
quia Deum Israhel contempserant.
Iccirco in Esaia dicitur:
esset
(sal enim sapientiam designat)
sed quod aliis ad cauendum inobedientię uitium sapientiam ministraret,
suo casu omnes deterrendo.
peremptum legimus.
quod futurum ipse propheta docuerat dicens:
Quia noluisti audire uocem Domini,
ecce recedes,
et percutiet te leo.
est.
et ait:
Non solum igitur poenis ęternis,
uerum etiam amarissimis afficientur |
illi qui cognouerunt,
et non obedierunt.
Porro ut omnia mala quę contumacibus proposita sunt effugiamus |
et simul bona consequamur sempiterna,
Christus Dominus ut in omnibus,
ita et hac in parte nobis imitandus est.
Ipse ad Patrem |
Patrem |
copiosa est in cęlis .
moyses
3.
sola uerbi uirtute morbos curat,
mortuos suscitat,
et aiunt:
uel illos qui Spiritu Sancto repleti erant,
et tamen infestationibus impiorum hominum carere non poterant.
Quod certe fateri nemo,
nisi stultissimus fuerit potest.
Dominus igitur omnium innocentissimus,
omnium optimus,
falsis criminationibus circumuenitur et tacet,
accusatur et nihil respondet |
ab hominibus diiudicatur hominum angelorum-que conditor atque dominator,
et sustinet.
Nos uero in peccatis geniti,
in uanitatibus enutriti,
nos inquam
illis inquies,
quibus imprimis obsecutus sum,
in quos beneficia plurima contuli patior iniuriam,
et quos mihi semper amicissimos fore sperabam,
eorum odia sustineo |
magis-que me angit ipsorum ingratitudo quam offensa.
At etiam Christus Dominus tuus quos uenerat saluare,
ab iis passus est necem.
Christi quoque apostoli,
quibus uiam ueritatis monstrabant,
ut credendo beatitudinem consequerentur,
ab illis ludibria,
uerbera,
mortem sustinuere.
Vis tu non amittere bonum
feras et ingratos.
magis-que tibi proderit patientia tua |
quam nocebit illorum perfidia.
Ad hęc si etiam uerberibus afficeris,
si opibus exueris,
si torqueris et ad mortem posceris,
talia sancti martyres perpessi sunt,
talia pro nobis Dominus et Saluator noster non inuitus tolerauit.
Denique nullus unquam sanctorum uindictam appetiit,
sed omnes pro malo bonum reddere semper conati sunt.
pha
Bethel manum Hieroboami regis aduersum se indigne extentam |
atque ideo statim arefactam |
fusis pro illo precibus restituit sanitati.
Stephanus
non est animo turbatus |
nec tristitia deiectus,
sed uoluntati Domini nihil refragatus:
Bonus inquit sermo Domini |
sit tantum pax et ueritas in diebus meis.
Quid tu tandem quereris opes tibi erreptas,
quas Christus Dominus apostolis suis interdixit?
quas plurimi ut liberius expeditius-que Deo seruirent,
sponte abiecerunt?
Lętare potius oblatam tibi occasionem uitę perfectioris ineundę.
dicente Domino:
ditissimus inter municipes suos fortunatissimus-que esset,
amisit simul facultates,
iumenta,
seruos,
liberos,
omnium in suo corpore membrorum sanitatem |
et tamen nihil interea stultum de ore eius prodiit.
sed:
Si bona inquit de manu Domini accepimus,
mala quare non toleremus? Dominus dedit,
Dominus abstulit;
sicut Domino placuit,
ita factum est |
sit nomen Domini benedictum.
municipes suos fortunatissimus-que esset,
amisit simul facultates,
iumenta,
seruos,
liberos,
omnium in suo corpore membrorum sanitatem |
et tamen nihil interea stultum de ore eius prodiit.
sed:
Si bona inquit de manu Domini accepimus,
mala quare non toleremus? Dominus dedit,
Dominus abstulit;
sicut Domino placuit,
ita factum est |
sit nomen Domini benedictum.
Deinde per patientiam aduersitatum pro delictis facimus satis.
quoniam quę per uoluptatum blandimenta perpetrantur,
per contrarii doloris tolerationem purgari debent.
Et cum hoc contigerit,
tunc est nobis Dominus |
Manasses
Manasses dum feliciter regnaret,
pessimus erat,
amisso regno et in seruitutem redactus optimus euasit.
Vnde ait Scriptura:
qui paulo ante in christianos grassati fuerant,
cum christianis necari optabant.
Atque ita auctis ampliatis-que rebus christianitas pręualere coepit,
infidelitas dissolui et euanescere.
crux sancta adorari,
idola uana euerti.
Christus Dominus excoli,
diaboli potestas calcari.
Ipso denique martyrum sanguine creuit Ecclesia |
et effuso cruore pinguior facta perquam huberem emisit segetem fidelium filiorum.
O
Caput XXII.
Veruntamen in persecutionibus ultro se offerre impiis non debemus.
Quoniam temerarium est obiicere se periculis nulla cogente necessitate.
Vnde pręcipit Dominus dicens:
corporis |
commodissimum erit |
Domini Saluatoris labores atque dolores pro nobis ultro susceptos ad memoriam reuocare |
secum-que ratiocinari ac dicere:
Quis ego sum,
ut aduersis pręsentium infelicitatum casibus grauari non debeam,
cum Dominus meus,
quandiu in terris uersatus est,
non ocio delectatus sit sed fatigatione,
non uoluptatem ullam corporis appetierit,
sed tribulationes et angustias et cruciatus et conuitia et probra ab impiis illata |
et acerbissimam atque despicatissimam
uulnerat et medetur;
percutit et manus eius sanabunt.
repente mortui conciderunt.
super quatuor non conuertam eum,
eo quod incenderit ossa regis Idumeę usque ad cinerem.
Et mittam inquit ignem in Moab,
et deuorabit ędes Carioth;
et morietur in sonitu Moab,
in clangore tubę |
et disperdam iudicem de medio eius |
et omnes principes eius interficiam cum eo dicit Dominus.
Quod si ita infidelium impatientiam punit interdum Dominus,
quanto magis credentium,
quibus leges dedit et pręcepta et notitiam sui?
Iure igitur ac merito Salomon dum perpenderet
in Moab,
et deuorabit ędes Carioth;
et morietur in sonitu Moab,
in clangore tubę |
et disperdam iudicem de medio eius |
et omnes principes eius interficiam cum eo dicit Dominus.
Quod si ita infidelium impatientiam punit interdum Dominus,
quanto magis credentium,
quibus leges dedit et pręcepta et notitiam sui?
Iure igitur ac merito Salomon dum perpenderet impatientis furentem iracundiam:
Iudeę regi fuit impune |
Hieremię uolumen per manum Baruch scriptum,
in quo mala super regno suo uentura prędicebantur,
manibus discerpsisse tradidisse-que igni |
ipsos-que uoluminis autores comprehendi iussisse.
quęsitos ad necem (ut Scriptura ait) Dominus abscondit ac de rege pro culpa puniendo dixit:
Non erit ex eo qui sedeat super solium Dauid;
et cadauer eius proiicietur ad ęstum per diem |
et ad gelu per noctem.
insuper mala quę in uolumine descripta fuerant,
se adducturum affirmauit.
custodiet |
seruata autem innocentia inter beatos computabitur.
Super omnia uero proderit |
mente reuoluere |
tum quę patientibus proposita sint pręmia,
tum qualia impatientibus tormenta.
Cogitare quoque quanta pro nobis pertulerit Dominus,
quanta omnes,
qui nunc cum illo sunt sancti,
ut tali Domino digni inuenirentur.
De benedicendi stvdio.
Caput XXVIII
successerunt.
omnibus qui aderant |
ut ait scriptura .
Vt ergo benedicentium merita testaretur,
miram manifestam-que sui splendoris uisionem oculis humanis obiecit Dominus |
et quantum sibi benedicta seruorum suorum placeant aperte significauit.
Atque ut benedicendi magis studiosos redderet,
ipse quomodo benedicant docere uoluit.
significauit.
Atque ut benedicendi magis studiosos redderet,
ipse quomodo benedicant docere uoluit.
Atque ut benedicendi magis studiosos redderet,
ipse quomodo benedicant docere uoluit.
ipse quomodo benedicant docere uoluit.
benedicetis filiis Israhel |
et dicetis eis:
Benedicat tibi Dominus |
et custodiat te.
ostendat Dominus faciem suam tibi |
et misereatur tui.
conuertat Dominus uultum suum ad te |
et det tibi pacem.
Vt-que sciamus omnibus benedicendum esse,
idem Dominus in Euangelio pro maledictis quoque iubet referri benedicta dicens:
et ubi quietis ac pacis triticum satum est,
superseminent zizania tumultus et dissensionis.
et hi quidem prophetico ore condemnantur,
cum dicitur:
uniuersa labia dolosa.
In corde et corde loquitur delator,
quia duplex est.
simulat se amicum illius,
ad quem crimen defert |
cui tamen auferre nititur quod amabat,
eum cui ipse amicus erat accusando.
disperdet autem huiusmodi accusatorem Dominus,
quia siue falsum |
siue uerum dixerit non uoto corrigendi proximum suum,
sed in inuidiam mittendi uerba profert.
Cui iterum Propheta poenam denunciat increpando ac dicendo:
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.