Your search found 4635 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 871-1205:

ex Polemus potentissimus Indorum rex, Bartholomei apostoli prędicationibus ad fidem conuersus atque baptizatus, relicto imperio eidem constanter adhęsit discipulusque maluit esse apostoli quam Indię dominus. Iosaphat quoque, Indię rex, Auenir regis filius, Barlaam eremitę salubri persuasu fidem amplexus Christi, postquam omnes, qui suę ditionis erant, baptismatis gratia renouandos diligenter curasset, coędificatis

subtrahere nesciret. Et iam tertio pari astu uso, cum patriarcha duplicatam pecuniam numerari pręcepisset, succlamare dispensator in maliciam hominis coepit. Conuersus uere loannes: Tace, inquit, fili! Nam fortasse hic Dominus noster Iesus Christus periculum nostri faciens, an tandem offensi crebris repetitionibus cessabimus misereri. Hic, quia maxime in dando propensi animi erat, cognomento Elemosinarius dictus fuit.

Sed priusquam ea demitterret, amicta apparuere tegumento ornatus supra modum mirabilis oppidoque stupendi; ut scilicet miraculo admoniti crederemus cum, qui indigentes uestierit, uestiendum cęlestis glorię lumine, cum Dominus Iesus Christus transformabit corpus humilitatis nostrę, configuratum corpori claritatis suę. Sed quid de Paulino, Nolanę urbis episcopo, dicam? Qui depopulata Campania Vandalorum excursionibus, cum in redimendis

et omnes earum pastu refocillati essent, usque adeo multiplicatum inde collegit fructum, ut uinea, quę integra centum lagenas ęstimata fuerat, depasta trecentas redderet. Olim huiusce rei exempla pręmiserat Dominus noster Iesus iubens Discipulos, ut turbis in deserto epulum darent. Quinque panes et duos pisces, cum nihil aliud pręterea haberent, discumbentibus apposuerunt. Atque ubi omnes pransi ac saturati essent, pro quinque

farinę in hydria et paululum olei in lecytho, totum id, quod habuit, petenti Helię prophetę concedere non dubitauit. Et ex illa die hydria ei farinę non defecit nec lecythus olei fuit imminutus, donec pluuiam dedit Dominus super terram. Denique paruulum filium, quem mors abstulerat, pietas uiuum in sinu matris restituit annuente Domino precibus prophetę, quem illa et cibo pauerat et fouerat hospitio. Pro Tabita

discipulos Christi suscipere solitus, sic ab apostolo Paulo benedicitur, ut dubitandum non sit, quin hospitalitatis officiis ęternę uitę pręmia sibi compararit. Det, inquit, misericordiam Dominus Onesiphori domui, quia sępe me refrigerauit, et catenam meam non erubuit. Sed cum Romam uenisset, solicite me qu ę siuit, et inuenit. Det illi Dominus inuenire misericordiam a Deo in illa die. Et quanta

sibi compararit. Det, inquit, misericordiam Dominus Onesiphori domui, quia sępe me refrigerauit, et catenam meam non erubuit. Sed cum Romam uenisset, solicite me qu ę siuit, et inuenit. Det illi Dominus inuenire misericordiam a Deo in illa die. Et quanta Ephesi ministrauit mihi! O felix igitur Onesiphorus, qui aliquando auditurus est optatissimam uocem illam uocantis Domini ac dicentis: Veni, benedicte

aliquando conuiuam habere Christum. Semel enim inter ministrandum, dum se paulisper auertisset, conuersus deprehendit unum ex conuescentibus non apparuisse. Quam rem uehementer secum admiranti nocte proxima affuit in uisu Dominus dicens: eo quod cęteris quidem diebus membra sua hospitio mensaque acceperit, dignum fuisse, qui hesterno acciperet et caput. Palam quippe fieri uoluit Saluator noster, qui est caput nostrum, seipsum in peregrinis

uidere ualeamus. Iccirco Paulus apostolus Hebreis pręcipiens ait: Charitas fraternitatis maneat in uobis, et hospitalitatem nolite obliuisci! Per hanc enim placuerunt quidam angelis hospitio receptis. Et Dominus ad Discipulos: Qui recipit uos, me recipit; et qui me recipit, recipit eum, qui me misit. Qui recipit prophetam in nomine prophetę, mercedem prophetę accipiet. Et quicunque potum dederit uni

attribuere, ne se existimantes stare, in pręcipitium elationis ruerent et gloriam quęrentes hominum, gloriam, quę a Deo est, amitterent. Huiusce rei documenta exibere nobis uolens Magister ac Dominus noster Iesus Christus, leprosos mundat, cęcos illuminat, infirmos curat, surdo et muto aurium linguęque officium instaurat, et tamen singulis, ne nemini quicquam dicant, iniungit. Archisynagogi quoque filiam

consuasor ei autor fieret salutis multorum. Hinc eundem haud parum sępe monachis pręcipere solitum tradunt, nequis propterea se ante alios esse existimaret; quod aliquo miraculi ostento insignitus esset, quando quidem et Dominus discipulos suos non ideo gaudere iusserit, quia demonibus imperarent, sec quia in libro uitę ęternę scripti censique essent. Iterum admonebat, si quam aliquis ex illis uel secretę uisionis uel

exempla percurrere non intempestiuum duco. Monachis Nitryę morem fuisse constat, pręter cętera in peregrinos beneficia, pedes eorum lauare linteolisque abstergere, illum imitari uolentibus, qui Magister et Dominus discipulorum pedes lauit: Exemplum, inquiens, dedi uobis, ut, quemadmodum ego feci, ita et uos faciatis. Hinc Apollonius abbas ad se magis quam ad eos, quibus pręerat,

et qui pręcessor est, sicut ministrator. Antonius abbas, non minus mansueti ingenii uir, episcopis et presbyteris solitus est submittere ceruicem captans ab eis benedictionem. Iccirco benedixit ei Dominus et custodiuit illum, ostendit ei faciem suam et misertus est ipsius, conuertit uultum suum ad illum et dedit ei pacem. Eundem tradunt spiritu raptum uidisse orbem terrarum quaque uersum laqueis oppletum. Et cum

laqueis oppletum. Et cum mirabundus, quis illos euadere posset, quęsisset, responsum fuisse: humilitas. Beati igitur humiles, quibus a periculo errutis competere poterit illa Prophetę gratiarum actio dicentis: Benedictus Dominus, qui non dedit nos in captionem dentibus eorum. Anima nostra sicut passer errepta est de laqueo uenantium. Laqueus contritus est, et nos liberati sumus. Adiutorium nostrum in nomine Domini.

Christi apostoli, ut magis confundantur, qui ne ueterum quidem sanctorum parsimoniam imitari student, luxurię potius cupiditatibusque dediti, nomen atque professionem clericorum habentes, non uitam. Quos per Malachiam arguit Dominus dicens: Quis est in uobis, qui claudat ostia, et incendat altare meum gratuito? Non est mihi uoluntas in uobis, dicit Dominus exercituum, et munus non suscipiam de manu uestra. Sed iam audiant, quam

nomen atque professionem clericorum habentes, non uitam. Quos per Malachiam arguit Dominus dicens: Quis est in uobis, qui claudat ostia, et incendat altare meum gratuito? Non est mihi uoluntas in uobis, dicit Dominus exercituum, et munus non suscipiam de manu uestra. Sed iam audiant, quam moribus eorum diuersa gesserint illi, quorum sectę se esse autumant. Petrus et Ioannes missi in Samariam baptizatis imponebant manus,

Christum credentibus uiam adipiscendę salutis mostraret. Hęc res profecto non minus quam miraculum sanatę filię impulit regem, ut baptisma susciperet et postremo relicto regno discipulus apostoli fieret, qui fuerat Indię dominus. Iudas etiam Thaddeus, cum Abagarum, gentis ultra Euphratem positę regem, graui ualitudine laborantem solo tactu sanitati restituisset, magnam uim argenti atque auri pro eo sibi oblatam constanter recusauit. Si

Aurum enim suum, sicut Osee testatur, et argentum suum fecerunt sibi idola, ut interirent. Auaritia nanque, si Apostolo credimus, simulachrorum seruitus est radixque malorum omnium cupiditas. Propterea quidem et Dominus in Exodo pręcipit dicens: Non accipies munera, quę etiam ** add. excęcant prudentes, et subuertunt uerba iustorum. Idem in Euangelio: Videte, inquit, et cauete ab omni auaritia, quia

rerum copia interdicitur, iis nosse mysterium Dei datur, iis curandi, ligandi, soluendi potestas conceditur et, ut demoniis imperent, hominibus euangelizent, angelis exęquentur, cum Christo regnent, impartitur. Vere ergo Dominus esurientes impleuit bonis et diuites dimisit inanes, quos eligere contempsit. Quod de iis dicimus, idem de reliquis apostolis dicendum, quando quidem eadem lex omnibus pariter dicta sit et

dicendum, quando quidem eadem lex omnibus pariter dicta sit et omnes Dominicis mandatis ęque obnoxii fuerint neque alicui plus alio quicquam habere possidereue aut aliquo frui utiue licuerit. Vnde etiam interrogat illos Dominus dicens: Quando misi uos sine sacculo et pera et calciamentis, nunquid aliquid defuit uobis? Et respondent: Nihil! Vt ex hoc etiam intelligas quantumuis inopi homini nihil unquam defuturum, cui affuerit

lędere formidant, hominis auaritia, quod inuideret, inuenit! Et quod inuiderat, rapuisset, nisi in operibus manuum suarum comprehensus peccator prius poenas dedisset quam coeptum peregisset scelus. Non est autem passus Dominus eam paupertatem ludibrio esse malis, qua boni mercantur sibi diuitias regni cęlorum. Eadem sane benignitate Hilarionem quoque abbatem a latronum iniuria tutatus est. Hunc adolescentulum in solitudine habitantem tota

Quibus indutus mendicantium turbę se coniunxit et cum ipsis die illo consedit, cum ipsis manducauit; ipsis sese exęquari concupiuit. Tam tum tacitum gloriari uidebatur ac si diceret: Ego mendicus sum et pauper; Dominus solicitus est mei. Cum autem haberet fortasse non parum pecuniarum, ut qui antehac mercaturę operam dederat, et egenis distribueret idque percrebuisset, a patre, cuius pietatem in furorem

mentionem fecisse audiuit et continuo consurgens, humi resedit atque ait: Nunquid ego peccator, ego nequam et inutilis seruus, ad mensam sedere debeo, cum Dei Genitrici in diuersorio locus non fuerit, cum mundi Opifex ac Dominus natus sit in stabulo reclinatus in pręsepio? Sic dicens panem suum prouolutus in terra cum gemitu comedit. Denique, quemadmodum ipse seruandę paupertatis imprimis maximeque studiosus erat,

Christi uitam imitari non debeas, qui Christi in terra uicem tenes. Non est, inquit, discipulus super magistrum, nec seruus super dominum suum. Sufficit discipulo, ut sit sicut magister eius, et seruo, sicut dominus eius. Attende itaque, cuius magistri discipulus es, cuius domini seruus. Nempe illius, quem etiam prophetę non nisi pauperem uenturum prędixerunt, ut est illud Zacharię dicentis: Exulta satis, filia Syon,

Rursus idem: Pauperes homines in Sancto Israhel exultabunt... Sanctificabunt Sanctum Iacob, et Deum Israhel prędicabunt. Item Hieremias: Ecce ego mittam piscatores multos, dicit Dominus, et piscabuntur eos. Sophonias quoque ait: Derelinquam in medio tui populum pauperem et egenum, et sperabunt in nomine Domini – dicit Dominus. Quę quidem omnia de ipsis Domini apostolis fuisse

Ecce ego mittam piscatores multos, dicit Dominus, et piscabuntur eos. Sophonias quoque ait: Derelinquam in medio tui populum pauperem et egenum, et sperabunt in nomine Domini – dicit Dominus. Quę quidem omnia de ipsis Domini apostolis fuisse significata, expositorum nostrorum assertio consentit. Igitur, si Ecclesię Christianę fundatores atque ędificatores iam ab initio pauperes et egeni a Deo optimo

pręter Christum. Neque enim quicquam aliud suum esse aiebat, asserens ideo sacerdotibus neque possessionem neque partem neque hęreditatem inter reliquas tribus datam, quoniam pars et hęreditas et possessio eorum esset Dominus. Vę ergo uobis (ut Amos propheta ait) qui opulenti estis in Syon, et confiditis in monte Samarię, optimates, capita populorum, ingredientes pompatice domum Israhel! Talibus et per Ezechielem

Vę ergo uobis (ut Amos propheta ait) qui opulenti estis in Syon, et confiditis in monte Samarię, optimates, capita populorum, ingredientes pompatice domum Israhel! Talibus et per Ezechielem comminatur Dominus dicens: Vę pastoribus Israhel, qui pascebant semetipsos! Nonne greges a pastoribus pascuntur? Lac comedebatis, et lanis operiebamini, et, quod crassum erat, occidebatis, gregem autem meum

animo affectabat. Interdum domi sola cum ancillis manens uilissimum sumebat amictum totamque sese ad paupercularum morem componebat, dicens haud alio ornatus genere usuram, siquando tandem dignatus fuerit pius et misericors Dominus expeditius uiuendi copiam sibi concedere. Ad hęc; quoties ad ecclesiam audiendę euangelicę prędicationis gratia accedebat, non nisi inter infimas foeminarum sibi deligebat considendi locum, ut iam aperte

a Domino dicitur: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum cęlorum! Vę autem diuitibus, qui habent consolationem suam. Argentum eorum et aurum eorum non ualebit liberare eos in die furoris Domini, dicit Dominus. Caput IX / DE VITA SOLITARIA Diximus de obseruatione paupertatis. Nunc de his dicemus, qui, ut liberius cęlestium contemplationi uacarent

erat, suppeditatum ferunt. Pafnutius abbas, qui uitam eius Gręco sermone scriptam edidit, dum desertum illud peragraret, eodem die, quo in cum incidit, cum uiuo collocutus est et defunctum sepeliuit. Non est enim passus Dominus serui sui, tantę sanctitudinis uiri, neque corpusculum dimitti inhumatum neque conuersationem posteros latere. Illi prouidit tumulum, nobis uirtutis exemplum. Ioannes Aegyptius, anachoreta, cuius responsis

fulgorem. Paupertatem times? Sed beatos pauperes Christus appellat. Labore terreris? Nemo athleta sine sudore coronatur. De cibo cogitas? Sed fides famem non timet. Supra nudam metuis humum exesa ieiuniis membra collidere? Sed Dominus tecum iacet. Squalida capitis horret inculta cęsaries? Sed caput tuum Christus est. Infinita eremi uastitas terret? Sed tu paradisum mente deambula! Quotiescunque illuc mente conscenderis, toties in eremo non eris.

sunt condignę, inquit, passiones huius seculi ad superuenturam gloriam, quę reuelabitur in nobis. Delicatus es, frater, si et hic uis gaudere cum seculo et postea regnare cum Christo. Beatus seruus, quem Dominus inuenerit uigilantem! Ipse uero Hieronymus in illa, in qua hęc scripsit, eremo, in illa, inquam (ut ipse ait) uasta solitudine, quę solis exusta ardoribus horridum monachis pręstabat

ea, quę religiose obeunda sunt, segniter exurgens ignaua cunctatione obtorpescat, qua cura, quo studio sacras uigilias obseruarint, qualibus etiam stratis usi sint ac quam minimum sopori indulserint hi, quos ueniens Dominus inuenit uigilantes, hinc iam perscrutemur. Traditum est in ea eremo, cui Euagrius abba: pręfuit, fuisse monachos, qui sedendo somnum caperent non iacendo, magis repugnantes sopori quam dormientes. Hi

Probasti cor meum, Domine, et uisitasti nocte. Igne me examinasti, et non est inuenta in me iniquitas. Potuit quidem illi quiescenti turbare somnum repentinus ardor, nocere non potuit, quoniam, qui sic dormiunt, Dominus pro eis uigilat. Bernardus abbas et ipse pręcipuus uigiliarum obseruator, dum ad eas capessendas alios hortatur, dicere solebat dormientem monachum Deo mortuum esse nec sibi nec ulli utilem. Huic sententię, si

pręcelluit, etiam uigilantissimum fuisse nemo dubitat. Quod ergo noctu didicerat uigilando, hoc die alios docuit prędicando multosque, qui peccatorum oppressi ueterno in morte dormiebant, excitauit in salutem. Dederat enim Dominus uerbum euangelizanti, dederat uoci illius uocem uirtutis. Nisi somni semper parcissimus fuisset, nunquam tantum in Dei seruitio profecisset. Proponamus et foeminis, quę sequantur, exempla, quibus attendentes

nundinis iam nemo esset, qui uenderet. Extinctis iam lampadibus in tenebris remanentes, aditu beatitudinis indignę, somnolentię suę poenas dederunt. Vigilate itaque, ait Saluator noster, quia nescitis, quando dominus domus ueniet: sero, an media nocte, an galli cantu, an mane, ne, cum uenerit repente, inueniat uos dormientes. Pręcipue autem noctibus uigilandum esse etiam Prophetę exemplo admonemur, qui in Psalmis ait:

dignum sit quodque Dei aures delectet audire. Delectat autem illum, quicquid de Scripturarum fontibus haustum orando effundimus, quod prophetę, quod apostoli nobis tradiderunt, sed pręcipue quod Dominus noster Iesus Christus. Ipse enim est Patris uerbum, ipse Filius suus dilectus, in quo sibi bene complacuit, ipsum audiamus! Sic, inquit, orabitis: Pater noster, qui es in cęlis. Si Pater in cęlis, filii,

nos a malo. Vt tandem sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati seruiamus tibi in sanctitate et iustitia coram te omnibus diebus nostris. Amen. Veruntamen idem Saluator noster ac Dominus, sicuti nos orare docuit, ita etiam ante orationem ut pie nos pręparemus, iubet fidem, spem, charitatem exigens a nobis. Fidem ibi: Omnia, quęcunque petieritis in oratione credentes, accipietis. Spem ibi:

uilitatem se submisit. Quamobrem audire meruit: O mulier, magna est fides tua; fiat tibi sicut uis! Sic et tu, quanuis multum aliquid diuque petitum nondum acceperis, petere tamen adhuc ne cesses. Ideo dare differt Dominus, ut perseueranter instanti cumulatius tribuat. Martham *corr. ex Martha centies per diem et centies per noctem submittere genua solitam

commoratus morbo affectos Euangelio Matthei manu scripto tangens curauit, eum precatus, cuius religionem astruebat curando. Hęc quidem et alia huiuscemodi multa operandi facultatem discipulis suis concesserat Dominus. Sed ne miraculorum autor ignoraretur, a Deo ea petere credentes uoluit. Quodcunque petieritis, inquit, Patrem in nomine meo, hoc faciam, ut glorificetur Pater in Filio. Et iterum: Quodcunque

Rhegium usque delatus est. Idem Tabritanam, Calabrię ciuitatem, accedens, cum Balzanio, diuiti quidem uiro, sed gentili, pro seruo se locasset, ut haberet, quo aliorum inopię subueniret, et superbus dominus equos, quos illi pascendos commiserat, strigosiores cernens, furore concitatus ipsum persequi coepisset nec ei usque ad fugam iter pateret, Deum rogauit et Motabrum flumen, quo includebatur, uirga percutiens diuisit

a se repulit procul et spe predę frustratus est. Vana est ergo sententia dicentium: Non uotis neque suppliciis muliebribus auxilia Deorum parantur; uigilando, agendo, bene consulendo prospere omnia cedunt. Nisi enim Dominus custodierit ciuitatem, frustra uigilant, qui custodiunt eam. Quod etiam Aniani, Aurelianensis ** corr. ex Aureliensis episcopi, exemplo probari potest. Hic enim Gothis

His dictis corruit exanimus nec ultra quicquam est prolocutus. Post hęc barbaris oppidum inuadentibus tanta uis aquę de cęlo cecidit, ut coacti sint dimissa oppugnatione in castra se recipere. Sic misericors et iustus Dominus simul et orantibus affuit et orationum uirtuti detrahentis ultus est scelus. Siquis igitur, quo facilius Dei gratiam conciliet, de sanctorum coetu deligere sibi patronos optauerit, utatur, quibus uolet, id est, siue

una Iudit liberauit. Nunquam tantum facinus perpetrare potuisset, nisi prius perpetrandi facultatem a Domino precibus obtinuisset. Quid de Susanna dicam? Quę iudicum sententia morti iam addicta exclamauit ad Dominum, et Dominus exaudiuit uocem ipsius. Spiritum quippe Danielis pueri suscitauit, qui malignos accusatores falsitatis conuictos talionem subire compulit, plebe illos iisdem ipsis lapidibus obruente, quos in Susannam apprehenderat. Duo

suscepto uoto ordinem Fratrum Minorum subiit. Et ingenue confessus est se illa orante ita intimis flagrasse pręcordiis, ut ardori remedium nullum inuenerit, donec uitam mutare decreuit. Ad eius ergo orationem Dominus ignem misit in terram, et quid uoluit, nisi ut accendatur? Theodora Romana, Sisinii coniux, a Clemente pontifice conuersa et ob hoc a uiro infideli odio habita, pro conuersione eius orauit et exaudita est.

si te lactauerint peccatores, ne acquiescas eis! Launomaro, abbati Carnotensi, noctu oranti lucernam ter a demonio extinctam fuisse ferunt et ter ab angelo rursum accensam. Non enim passus est Dominus illum deridiculi gratia in tenebris derelinqui, qui orando seruiebat luci. Quoniam Deus lux est, et tenebrę in eo non sunt ullę. Quid tunc solacii, quid gaudii cepisse Launomarum dixerim, cum pro se contra nequitię

gaudensque cantabam: Post te in odorem unguentorum tuorum curremus. Et ad uirgines Deo dicatas scribens ait: Experto itaque seni deuote consulenti credite, filię: si semel gustastis, quam dulcis est Dominus, ad quem accedentes lapidem uiuum, ab hominibus quidem reprobatum, a Deo autem electum; poteritis ab eo illud audire: Venite, et ostendam uobis omne bonum. Et tunc ostendet uobis talia, qualia non nisi mentes

Christus... Mihi autem absit gloriari, nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi, per quem mihi mundus crucifixus est, et ego mundo... Ego enim stigmata Domini Iesu in corpore meo porto. O felicem seruum, cui Dominus quinque tradidit talenta, ut, quibus ille perditum redemit mundum, hic labentem repararet Ecclesiam! Nunc, quę foeminis in meditando miracula contigere, ut instituti nostri ordo seruetur, referamus.

sinum Filiumque suum unigenitum nobis misit, qui non uitulorum aut hircorum, sed proprio sanguine nos redemit et filios fecit lucis, qui fuimus tenebrarum. Erat enim Deus in Christo mundum reconcilians sibi; pro nobis Christus Dominus formam assumpsit serui, Discipulorum pedes lauit, paupertatem inopiamque sustinuit, persecutiones tulit, labores suscepit, omnia aduersa atque aspera tolerauit, ieiunauit, esuriuit, sitiuit, peruigilauit, fleuit, a suis

conspuitur, irridetur, flagellis uerberatur, spinis coronatur, arundine percutitur, manibus pedibusque cruci affigitur, felle aceto diluto sitiens potatur, lancea uulneratur. Denique occiditur ac sepelitur, Deus pro hominibus, Dominus pro seruis, iustus pro peccatoribus. Quę quidem omnia tam patienter excepit, ut et accusatus taceret et pendens pro crucifixoribus suis oraret. Nos quoque ista tam grauia tamque acerba quotidie secum recensentes, quę

iudicandum mundum uenerit, ipsi nulla prę nobis ferentes uitę eius insignia audiamus: Amen dico uobis, nescio uos. Discedite a me omnes, qui operamini iniquitatem! Denique, ut breuiter concludam: Dominus noster pro nobis mortuus est et resurrexit. Commori Domino nostro nos oportet in humilitate, si cum illo cupimus consurgere in gloria. Caput V / DE SCRIPTVRARVM

archiepiscopus, dum Bibliam legit, soporatur. Candela ardens super paginas delapsa ipsa consumitur, sed librum inoffensum relinquit. Flamma ceras deuorauit, chartam non adussit, uerita litteras delere, quas Dominus extare, ut perlegerentur, uoluit. Idem, cum aliquando inter legendum obdormisset, mox expergiscens lucernam extinctam reperit, et legendi sibi occasionem sublatam dolens, sanctam Virginem inuocauit lucernaque repente

idolorum cultum aliis persuaserant, impietatis crimen morte luerent. Et quoniam propter illorum flagitium atque scelus diutina siccitate (annos enim tres et menses sex non pluerat) omnia in agris exaruerant, orante Helia Dominus dedit pluuiam et terra protulit fructum. Fides restaurauit, quod uastauerat perfidia. Caput VII / DE FIDE CHRISTI CONTRA IVDEOS

nequibat. Aristodemus uero, templi antistes, adhuc incredulus aliud etiam experimenti genus perquisiuit. Venenum propinat, quo dudum capitis reos necauerat. Id acceptum apostolus hausit inoffense. Et impletum est, quod Dominus noster de credentibus prędixerat: Et si mortiferum quid biberint, non eis nocebit. Ipsos insuper, qui necati fuerant, ad uitam reuocauit. Tunc demum Aristodemus et, qui spectaculo aderat, consul reliquumque

ultro susceperunt. Neque illis rubori fuit fidem Christi palam profiteri, quam palam oppugnantes expugnare nunquam potuerunt. Reliquum est, ut tanto triumpho lęti ac gestientes concinamus: Omnes dii gentium demonia, Dominus autem cęlos fecit. Caput IX / DE FIDE CHRISTI CONTRA MAGOS At quoniam non defuerunt, qui Christicolarum

percussum conflagrasse. Recte quidem tot ictibus scelestus ille interiit, quot in Deo personas offenderat, quarum Trinitatem unius esse substantię unus percussor iuxta fidei nostrę confessionem declarauit. Verum Dominus noster, ut fidei ueritatem ostenderet, sicuti sępe ab impiis hereticis prauitatis poenas exegit, ita ab eorundem insidiis tutatus est seruos suos. Ioannes Chrysostomus, episcopus Byzantinus, quoniam Gainę, militię

damnant quam damnantur. Qui pręsumunt, iustitię seueritatem obliuiscuntur, et, dum nihil timent, licentius peccant. Neque hi pręsumerent neque illi desperarent, si meminisse uoluissent, quod iustus pariter et misericors sit Dominus, quod simul et sontes puniat et poenitentibus ignoscat. Impius Cayn, inuidia stimulante, fraternę cędis cruore sceleratas polluit manus. Credimus tamen eum maledictionis poenam uitare potuisse, si poenitens

amitterent. Et quod sperarunt, Deo indulgente adepti sunt Dauid adulterii homicidiique crimine nequiter corruerat, sed per Nathan prophetam reprehensus: Peccaui, inquit, Domino. Dixitque Nathan: Dominus quoque transtulit peccatum tuum; non morieris. Peccatum confitendo doluit et de misericordia Dei non diffidit. Iccirco non est spe deceptus: tunc ueniam impetrauit, cum commissa ingemuit. Sed si Dauid sic cecidit,

adorauit, aras Baalim errexit, in templo Dei idolum posuit, somnia obseruauit, auguria sectatus est, super hęc sanguinem innoxium fudit, interficiens prophetas, Esaiam serra medium secans. Cumque ob hęc flagitia Dominus tradidisset eum in manus principum Assyriorum ferroque uinctus ductus esset in Babylonem, angustiis compellentibus agnouit peccatum, egit poenitentiam, orauit, exauditus est Deoque propicio rediit Hierusalem et

Deum negauit. At quoniam post negationem amare fleuit, non solum quod peccando amiserat, poenitendo iterum est assecutus, sed etiam omnium princeps factus claues Regni Ecclesięque gubernandę potestatem accepit. Benignissimus Dominus plus contulit eius poenitentię quam contulerat innocentię, pristinis beneficiis cumulum faciens tam excellentis prępositurę honorem. At contra Iudas de culmine ipso apostolatus in baratrum inferni infeliciter

et neque anni ad finem uitę uergentes finem turpitudini facere possent, Andreę apostolo supplicauit, uti pro se Deum obsecraret; se enim sceleris conscientia ne orare quidem satis audere. Precibus ergo apostoli placatus Dominus ueniam indulsit. Et ille correctus, peracta semestri poenitentia, hinc decedens misericorditer in fine saluatus est. Exemplum nobis reliquit, ut, siquando spes uitę emendandę uenięue impetrandę ob peccandi usum

transiens super aquas ambularet. Ad Dominum migratura a sanctissimo uiro Zozima sacrosanctam communionem accepit, a leonibus sepulturam, cum scrobem in terra carptim unguibus excauassent, sanctę corpusculi capacem. Vsque adeo Dominus conuersam exaltauit, quam peccantem ne in templum quidem intrare permiserat, tam erga poenitentem misericors, quam erga delinquentem iustus. Maria, Abraham eremitę ex fratre neptis, uirginitatis

Qui propiciatur omnibus iniquitatibus tuis, qui sanat omnes infirmitates tuas, qui redimit de interitu uitam tuam, qui coronat te in misericordia et miserationibus. Et paulo post: Misericors et miserator Dominus, longanimis et multum misericors. Non in perpetuum irascetur neque in ęternum comminabitur. Non secundum peccata nostra fecit nobis neque secundum iniquitates nostras retribuit nobis. Quoniam secundum

secundum altitudinem cęli a terra, corroborauit misericordiam suam super timentes se. Quantum distat ortus ab occidente, longe fecit a nobis iniquitates nostras. Quomodo miseretur pater filiorum, misertus est Dominus super timentibus se. Et rursum in alio Psalmo: Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Suauis Dominus uniuersis et miserationes eius super omnia opera eius. Et iterum:

se. Quantum distat ortus ab occidente, longe fecit a nobis iniquitates nostras. Quomodo miseretur pater filiorum, misertus est Dominus super timentibus se. Et rursum in alio Psalmo: Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Suauis Dominus uniuersis et miserationes eius super omnia opera eius. Et iterum: Alleuat Dominus omnes, qui corruunt, et errigit omnes ellisos. Oculi omnium in te

fecit a nobis iniquitates nostras. Quomodo miseretur pater filiorum, misertus est Dominus super timentibus se. Et rursum in alio Psalmo: Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Suauis Dominus uniuersis et miserationes eius super omnia opera eius. Et iterum: Alleuat Dominus omnes, qui corruunt, et errigit omnes ellisos. Oculi omnium in te sperant, Domine, et tu das escam illorum in tempore

super timentibus se. Et rursum in alio Psalmo: Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Suauis Dominus uniuersis et miserationes eius super omnia opera eius. Et iterum: Alleuat Dominus omnes, qui corruunt, et errigit omnes ellisos. Oculi omnium in te sperant, Domine, et tu das escam illorum in tempore opportuno. Aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione. Et rursum idem

omnes, qui corruunt, et errigit omnes ellisos. Oculi omnium in te sperant, Domine, et tu das escam illorum in tempore opportuno. Aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione. Et rursum idem alibi: Dominus, inquit, soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos. Et item alibi: Si iniquitates obseruaueris, Domine, Domine, quis sustinebit? Quia apud te

Oculi omnium in te sperant, Domine, et tu das escam illorum in tempore opportuno. Aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione. Et rursum idem alibi: Dominus, inquit, soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos. Et item alibi: Si iniquitates obseruaueris, Domine, Domine, quis sustinebit? Quia apud te propiciatio est, et propter legem tuam sustinui te,

Domine, et tu das escam illorum in tempore opportuno. Aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione. Et rursum idem alibi: Dominus, inquit, soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos. Et item alibi: Si iniquitates obseruaueris, Domine, Domine, quis sustinebit? Quia apud te propiciatio est, et propter legem tuam sustinui te, Domine. Sustinuit anima in

peccata hominum propter poenitentiam. Diligis enim omnia, quę sunt, et nihil eorum odisti, quę fecisti. Et paulo post: Parcis autem omnibus, quoniam tua sunt, Domine, qui amas animas. Et per Esaiam Dominus ipse ad populum fidelem ait: Nunquid obliuisci potest mulier infantem suum, ut non misereatur filio uteri sui? Et si illa oblita fuerit, ego non obliuiscar tui. Ecce in manibus meis descripsi te. Muri tui

ut non misereatur filio uteri sui? Et si illa oblita fuerit, ego non obliuiscar tui. Ecce in manibus meis descripsi te. Muri tui coram oculis meis semper. Et per Ezechielem: Nolo mortem morientis, dicit Dominus Deus. Reuertimini et uiuite! Item in Euangelio: Non ueni, inquit, uocare iustos, sed peccatores ad poenitentiam. Et item: Non est uoluntas ante Patrem uestrum, qui in cęlis est, ut pereat

diuinę Scripturę monumenta retulissent. Sed mirentur alii opus, nos animi Deo deuoti affectum pensemus, qui mea quidem sententia maior in Dauid quam in Salomone fuit. Multa quippe postea populo populique principibus indulsit Dominus, et propter seruum suum Dauid ea se indulsisse protestatus est, ut, quia ipse Deum plus cęteris dilexerat, plus etiam a Deo dilectus nosceretur. Quod autem Salomon potius quam ille, ut templum Domino construere electus

poenis acerbioribus gestiebat. O dignam talibus filiis parentem! O dignos tali parente filios! Vtrique pari animi constantia ostenderunt, quam omni morte fortior esset sola Dei dilectio. Hic est ignis ille, quem Dominus noster Iesus uenit mittere in terram et, quid uolo, inquit, nisi ut ardeat? Videamus ergo, qualiter in illis arserit, qui ipsum Iesum Dei Filium esse certa atque indubitata fide credidere. Simon Petrus

concidendi laniandique, si cognouisset? Quando quidem nec armatorum cohortem timuit, unum ex illis gladio feriens, dum pro Domino, cui iam manus iniecerant, furibundus contempto uitę periculo decertat, plures inuasurus, nisi Dominus inhibuisset. Tunc gladium uaginę reddidit cum is, cui etiam ligato parendum erat, iussit. Illud etiam obiter consyderemus, quantę pietatis quantęque teneritudinis fuit, cum Dominum audisset dicentem: Quo ego

sed amore aliquanto feruentior. Ita et, cum piscationem facerent, Dominum ipsos de littore alloquentem prior agnouit Ioannes, sed ad eum prior uenit Petrus. Sic quippe traditum est : Simon Petrus, cum audisset, quia Dominus est, tunica succinxit se (erat nudus) et misit se in mare. Alii autem Discipuli nauigio uenerunt. Non enim longe erant a terra. Non patitur moras charitas. Tametsi prope littus erant, haud quaquam distulit

essent, inquit, non est scissum rete. Non enim rumpi nexus possunt, quos uerus innodauit amor, neque uirtutum aceruus dissipari poterit, si in sinum congestus fuerit charitatis. Illum ergo Dominus, cui plus inesse erga se pietatis nouerat, dignum iudicauit, quem ad Ecclesię gubernacula sedere faceret. Ter interrogato et ter respondenti; quod ipsum amaret, oues suas ultro committit. Quod autem

bonum, iis, qui secundum propositum uocati sunt sancti. Et de iis, qui negligunt, ad Corinthios: Siquis non amat Dominum nostrum Iesum Christum, sit anathema, maran atha, quod Syrum esse aiunt et sonare: Dominus uenit, ut sit sensus: eum in aduentu Iudicis a fidelium consortio separandum, qui a Christi charitate inuentus fuerat alienus. Charitatem autem Dei habet, quisquis ea, quę ab illo pręcepta sunt, ante

Dei, inquit, ut mandata eius custodiamus. Ac nequid excuses, subiungit: Et mandata eius grauia non sunt. Idem alibi: Et hęc est charitas, ut ambulemus secundum mandata eius. Ipse quoque Dominus in Euangelio: Si diligitis me, inquit, mandata mea seruate! Et iterum: Qui habet mandata mea et seruat ea, ille est, qui diligit me. Qui autem diligit me, diligetur a Patre meo et ego

eduxit. Inde, qui prophetam male habuerant, in hostium potestatem deuenerunt. E quibus alii interfecti, alii in Babylonem captiui ducti sunt. Ad ipsum autem Abdemelech per prophetam dicitur: Liberabo te in die illa, ait Dominus, et non traderis in manus uirorum, quos tu formidas. Sed erruens liberabo te, et gladio non cades, sed erit tibi anima tua in salutem, quia in me habuisti fiduciam, ait Dominus. O grande

Liberabo te in die illa, ait Dominus, et non traderis in manus uirorum, quos tu formidas. Sed erruens liberabo te, et gladio non cades, sed erit tibi anima tua in salutem, quia in me habuisti fiduciam, ait Dominus. O grande charitatis meritum! Capitur, quatitur, uastatur, funditus euertitur Hierusalem, et inter tot gladios furentium inimicorum is, qui proximum ab iniuria liberauerat, diuina uirtute protectus

uideris asinum odientis te iacere sub onere, non pertransibis, sed subleuabis cum eo. Et in Prouerbiis legimus: Cum ceciderit inimicus tuus, ne gaudeas et in ruina eius ne exultet cor tuum, ne forte uideat Dominus et displiceat ei, et auferat * corr. ex auferet ab eo iram suam. Et iterum: Si esurierit inimicus tuus, ciba illum, si sitit, da ei aquam bibere. Prunas enim

corr. ex auferet ab eo iram suam. Et iterum: Si esurierit inimicus tuus, ciba illum, si sitit, da ei aquam bibere. Prunas enim congregabis super caput eius, et Dominus reddet tibi. In Euangelio quoque ipse Dominus ait: Diligite inimicos uestros, benefacite iis, qui oderunt uos. Benedicite maledicentibus uobis et orate pro calumniantibus uos. Iterum: Diligite,

ab eo iram suam. Et iterum: Si esurierit inimicus tuus, ciba illum, si sitit, da ei aquam bibere. Prunas enim congregabis super caput eius, et Dominus reddet tibi. In Euangelio quoque ipse Dominus ait: Diligite inimicos uestros, benefacite iis, qui oderunt uos. Benedicite maledicentibus uobis et orate pro calumniantibus uos. Iterum: Diligite, inquit, inimicos uestros, benefacite et

sacramentum obtulit, pedes lauit, osculum non negauit. Illis etiam, a quibus cruci affigebatur, ueniam dari petiit: Pater, inquit, ignosce eis, quia nesciunt, quid faciunt. Si tam clemens erga tantam sęuitiam Dominus, quomodo seruus eius erit, qui uindictam expetierit? Aut quomodo Christiano nomine censeri merebitur, qui in diligendis inimicis Christum imitari contempserit? Omnibus mandatum est benefacere omnibus, si fieri potest,

iugiter excitare, ut, quam beatitudinem animo contemplati fuerint, pietatis iustitięque operibus parare sibi nitantur. Esaias propheta, cum se ab angelo carbonis de altari sumpti tactu purgatum animaduertisset et Dominus diceret: Quem mittam, et quis ibit nobis? — ultro se obtulit dicens: Ego sum, mitte me! Quod usurpare nequaquam ausus fuisset, nisi se prius a delictorum inquinatione prorsus expiatum excoctumque

Deus clemens et misericors est, patiens et multę miserationis, et ignoscens super malicia. Hieremias immaturam ętatem excusans clamat: A, a, a, Domine Deus, ecce nescio loqui, quia puer ego sum. Noli, inquit Dominus, dicere, quia puer sum, quoniam ad omnia, quę mittam te, ibis et uniuersa, quęcunque mandauero tibi, loqueris. Ne timeas a facie eorum, quia ego tecum sum, ut erruam te. Denique: Misit,

dicere, quia puer sum, quoniam ad omnia, quę mittam te, ibis et uniuersa, quęcunque mandauero tibi, loqueris. Ne timeas a facie eorum, quia ego tecum sum, ut erruam te. Denique: Misit, inquit, Dominus manum suam et tetigit os meum et dixit: Ecce dedi uerba mea in ore tuo, ecce constitui te hodie super gentes et regna, ut euellas et destruas et disperdas et dissipes et ędifices et plantes. Siquis

nihil trepidet; omnia aderunt, cui aderit Deus. Disce tamen omne doctoris studium eo spectare debere, ut euellat et destruat hominum uitia, plantet autem et ędificet uirtutes. Ezechieli etiam Dominus libere uaticinandi pręstitit audaciam dicens: Tu ergo, fili hominis, ne timeas eos neque sermones eorum metuas. Et rursum: Verba eorum ne timeas et uultus eorum ne formides. Ad hęc datum illi pro

satius sibi existimans quam illicitum illius coniugium adulatione obtegere et pręceptorum Dei immemorem se prębere. Post Ioannem autem coepit prędicare ipse olim prędicatus semperque prędicandus, mundi Saluator ac Dominus. Lex enim et prophetę usque ad Ioannem, exinde Euangelium Christi, et hactenus quidem terrenorum pręmium bonorum, nunc iam cęlestis regni ęterna promittitur poenitentibus beatitudo.

quibus seminant spiritalia, ab iis sibi corporalia metant, non plura tamen quam pręsens necessitas poposcerit, ne prędicationem, quę gratuita esse debet, uenalem faciant. Pręcipit quoque Dominus ac monet, ut huiusce professionis uiri, ciuitatem ingressi apud dignos maneant, ne scilicet integritati autoritatique eorum quicquam deroget turpis hospitii nota et in suspicionem incidant, qua linguam honestiorem quam

Neque enim inuitantium gratia perire debet, si ad conuiuium inuitati uenire fasstidierint. Qui autem usque adeo inueterata animi peruicacia obdurant, ut piis hortatibus mollescere prorsus nequeant, eos Dominus anathemate uidetur execrari dicens: Quicunque non receperit uos neque audierit sermones uestros, exeuntes foras de domo uel ciuitate excutite puluerem de pedibus uestris! Minis quoque horrendis exterret

uocisque contentione in monendo usus fuerat, ob incorrigibilem tamen plebis peruersitatem locum tenere pontificis dubitarit, quanto magis timere debet lucerna sub modico posita, sal fatuum, canis mutus non ualens latrare, cui Dominus per prophetam comminatur dicens: Speculatorem te dedi domui Israhel. Si dicente me ad impium: Morte morieris, non annunciaueris ei neque locutus fueris, ut auertatur a uia sua impia et uivat, ipse impius

At multo secus quam cogitarat euenit. Repente enim quadam lymphatę mentis insania correptus, cuspide in se uersa, ipse sibi iugulum ferit et ad pedes eius, quem inuaserat, exanimis corruit. Sic tutatus est Dominus pii doctoris disertum guttur, ut hic, qui illud per uim polluere attentauerat, suum confoderet et sua sibimet manu mortem conscisceret. Eo cadente reliqui omnes, qui in pari infidelitate diu iacuerant, per fidem sese

cancer serpit. Et iterum ait: Stultas et sine disciplina quęstiones deuita, sciens, quia generant lites. Ad Titum etiam: Loquere , inquit, quę decent sanam doctrinam . Sic et Dominus noster Iesus Discipulis suis, ut Euangelium regni Dei prędicarent, mandauit, non inanes poetarum fabellas, non rerum nihil ad institutionem uitę pertinentium inutiles uestigationes, non captiosa sophismatum argumenta,

Ineffabile Verbum, incircumscripta Deitas, incomprehensibilis Maiestas sub uisibili ista palpabilique specie ad te e cęlo dignatur descendere, o sacerdos. Cogita, perpende, examina, quem te exibere debeas, ne talis ac tantus Dominus a te inuitatus, ad te ueniens in te inueniat, quod ipsum offendat. Caput VI / DE PACE COLENDA Diximus de sacerdotali dignitate honoranda, nunc

supplicat, ut, sicut ipse cum Patre unum sunt, ita et hi in ipsis unum sint. Non possunt unum esse in Christo, qui non unanimiter adherent uni Christo, ut unius capitis membra esse mereantur. Non est pax impiis , ait Dominus. Et in Euangelio legimus non alio erga Discipulos salutationis genere eum fuisse usum quam ut diceret: Pax uobis! Tunc quoque, cum post resurrectionem insufflaret eis: Pax uobis , inquit.

Spiritus Sancti charismata uellet promereri, prius cum proximis suis concordem ęquanimemque esse oportere. Vnde Apostolus: Idem sapite, inquit, pacem habete, et Deus pacis et dilectionis erit uobiscum. Et Dominus ipse ait: Si duo ex uobis consenserint super terram, de omni re quamcunque petierint, fiet illis a Patre meo, qui in cęlis est. Vbi enim sunt duo uel tres congregati in nomine meo,

meminisse debemus nos non habere indignationis causam, sed patientię. Ita fiet, ut pacem etiam cum inimicis habeamus. Non est enim, cur illis irascamur, quos diligere et pro quibus orare iubemur. Diligite, inquit Dominus, inimicos uestros et benefacite iis qui oderunt uos, et orate pro persequentibus uos! Cuius quidem pręcepti Beonem, * corr. ex Benonem deserti Thebaidis abbatem,

quem paulo ante Dei uiuentis filium confessus fuerat. Corrumpunt itaque, ut Paulus ait, bonos mores confabulationes pessimę . Et, qui tangit picem, inquinabitur ab ea. Iccirco Dominus noster petenti Discipulo, ut abiens parentaret patri, non permisit, ne infidelium cognatorum, quos affore funeri necesse erat, consortio macularetur. Sine, inquit, mortui sepeliant mortuos suos, tu me

Apostolo dicente: Nolite iugum ducere cum iniquitate. Aut quę societas luci ad tenebras? Quę conuentio Christi ad Belial? Aut quę pars fideli cum infideli? Quis consensus templo Dei cum idolis? Et Dominus in Euangelio: In uiam gentium, inquit, ne abieritis . Eadem quidem ratione neque iis, qui heresi aliqua deprauati sunt, familiater utendum erit. Nam hoc quoque Paulus apostolus admonet et hortatur

Tunicis denique pelliceis contenti uixerunt. Ioannes Baptista, quo non surrexit maior inter natos mulierum, de pilis camellorum uestem contextam et pelliceam zonam circa lumbos habuisse dicitur. Et de illo ad turbam Dominus: Quid existis, ait, in desertum, uidere? Hominem mollibus uestitum? Ecce, qui mollibus uestiuntur, in domibus regum sunt . Aspera utique uestis et cilicina continentioris uitę indicium est, mollis

texit. Et qua ille ueste necessitate usus est, hanc ipsam Antonius, cum defunctum sepelisset, habuit in deliciis, non nisi festis solennibus eam induens. Quam etiam diuus Hieronymus plurimi faciens: Si mihi , inquit, Dominus optionem daret, multo magis eligerem tunicam Pauli cum meritis eius quam regum purpuram cum regnis suis. Palmeis quidem tegminibus et illi quatuor in uastissima Aegypti eremo a

ne incomptior displiceat uiro, quanto minus ornari debet uirgo, quę sese totam dedicauit soli illi, de quo dictum est: Erit iustitia cingulum lumborum eius et fides cinctorium eius . Et in psalmo: Indutus est Dominus fortitudinem, et pręcinxit se uirtute . Qualis ergo Sponsi ornamenta, talia sint et sponsę: iustitia, fides, fortitudo cęteręque uirtutes, non aurum, non gemmę, non sericum, non purpura. Nam et Petrus apostolus:

uestimentorumque cultus, sed qui absconditus est cordis homo in incorruptibilitate quieti et modesti spiritus, qui est in conspectu Dei locuples . Alium ergo quam spiritalem cultum atque ornatum quęrentibus, quid Dominus per prophetam minetur, operęprecium est audire. Dixit Dominus Deus, inquit: Pro eo, quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et

in incorruptibilitate quieti et modesti spiritus, qui est in conspectu Dei locuples . Alium ergo quam spiritalem cultum atque ornatum quęrentibus, quid Dominus per prophetam minetur, operęprecium est audire. Dixit Dominus Deus, inquit: Pro eo, quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit

Dominus Deus, inquit: Pro eo, quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, te Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum calciamentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et, mytras, et

eo, quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, te Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum calciamentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et, mytras, et discriminalia, et periscelidas, et murenulas,

extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, te Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum calciamentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et, mytras, et discriminalia, et periscelidas, et murenulas, et olfactoriola, et inaures, et anulos, et gemmas

iugiter uersetur. Petrum et Thomam et Iacobum et Ioannem post susceptum etiam apostolatus officium piscatione se exercuisse, quin immo iubente Domino laxasse rete in Euangelio legimus. Quis tale opus reprehendere audeat, si Dominus iubendo approbauit? Iam de elemosinis eorum, quos docebant, uiuere licebat, iam dignus erat operarius mercede sua, et tamen crebrius ad tendenda retia quam ad accipienda munera manum porrigebant, ut non auaritiae, sed

celebrem habentes ieiunio affligant animas suas usque ad uesperum, pro satisfactione utique peccati, quod uitulum adorando commiserant, unde dies expiationum dicitur, et in memoriam, quia Moysi ieiunio ac precibus exoratus Dominus ueniam illis indulserat, unde etiam dies, dies propiciationis nuncupatur. Ieiunio igitur et Dei uindicta reprimitur et commissa purgantur. Helias propheta post subcineritii panis esum et aquę potum, cum dies

deprecationes ac simul populi ieiunium respiciens Deus, Philistinorum in Masphat exercitum in ipsos iam irruentem repenti fragore tonitruque perterruit et in fugam conuertit. Si sic stat pro ieiunantibus et orantibus Dominus, quia a tentationibus superatur, nisi qui neutrum diligenter exequitur? Saulis item regis edictum obseruans populus Israhel, quo die nihil comedit, ingentes Philistinorum copias, quas paulo ante metu perculsus

Et qui in Iezrahel de domo eius erant, omnes Iehu regnante interempti et omne prorsus genus Achab internitione sublatum. Tantam suorum ruinam, tam miserabile spectaculum uidisset ipse (sicuti per prophetam interminatus fuerat Dominus) nisi ieiunasset. Ieiunauit, et usque ad tertium regni successorem ea familię dilata est clades. Peccauerat Dauid, et peccatum confitens a Nathan propheta audierat: Transtulit a te

ad uincendum, sed magis imbecillitate, ne in illo diabolus fomitem inueniat, quem concupiscentię igne succendat. Hic est enim faber sufflans in igne prunas et proferens uas in opus suum. Atque idem Dominus noster, cum in monte transformatus totus Diuinitatis suę luce resplenduisset, Moysen et Heliam iuxta se apparere fecit, quia et ipsi aliquando quandragenarii ieiunii obseruatores extiterant, ut ex hoc nobis

in absconso, reddet tibi . Phariseorum *corr. ex Palestinorum ista mollities erat, cum festum agerent, caput unguentis delibutum et lotam pręferre faciem. Non ista facienda, dum ieiunatur, pręcipit Dominus, sed metaphora utitur, per quam lętari et gaudere iubet, ut hypocritarum simulatę sanctitatis tristitiam arguat. Vis igitur omnia prorsus, quę hic mandantur, implere? Hoc, quod ieiunas, quod abstines, totum Deo,

uirginitatis coronam adeptus est: lasciuiam carnis domans ieiuniis. Feria sexta sicco pane tantum et aqua frigida semper est usus. Nunquam illi curę fuit, ut pasceret corpus, sed ut sustentaret. Propterea quidem cibauit illum Dominus pane uitę et intellectus, et aqua sapientię salutaris potauit illum. Fuit enim doctor egregius, disciplinis diuinis apprime eruditus, multis pręterea miraculis clarus. Bonifacio martyri,

incestum commisit, Esau primogeniturę ius uendidit, populus Israheliticus in deserto periit, Heli sacerdotis filii hostili gladio cęsi sunt. Sodomę quoque euersio, ut ait Scriptura, superbia et saturitas panis fuit. Ideo Dominus in Euangelio: Attendite, inquit, uobis, ne forte grauentur corda uestra in crapula et ebrietate et curis huius uitę, et superueniat in nos repentina dies illa. Et: Vę uobis, qui saturati

est, inquit Apostolus, regnum, Dei esca et potus, sed iustitia et pax et gaudium in Spiritu Sancto . Pietatis igitur et iustitię cura curam superet ieiunandi. Hoc est enim ieiunium, quod elegit Dominus et propter quod per Esaiam ait: Sustollam te super altitudines terrę, et cibabo te hęreditate Iacob, patris tui. Ad hęc, nequid simulate, nequid iactanter fiat: Nolite

Tales quippe phariseum imitantur, qui ait: Non sum sicut cęteri homines: ieiuno bis in sabbato. Sed dum insipienter gloriatur, publicano, quem despexerat, factus est deterior. Hos et per Zachariam arguit Dominus dicens: Cum ieiunaretis et plangeretis, nunquid ieiunium ieiunastis mihi? Non enim Deo et iustitię, sed uanitati ieiunant, qui ieiunando hominum rumusculos et inanes gloriolas aucupantur et dici, quam esse

appellata, ut posteros locus ipse admoneat non concupiscere illud, ob quod alii morte multati sunt. Viginti panibus ordeaceis centum homines pauit Heliseus, quinque panibus ordeaceis turbam quinque milium Dominus satiauit. Utrunque miraculum, sicuti cętera omnia, soli Deo tribuendum. Sed quod ad propositum nostrum pertinet, attendamus ordeacei panis esum nec in Veteri nec in Novo Instrumento fuisse despectum. Pudeat nos id

Deo tribuendum. Sed quod ad propositum nostrum pertinet, attendamus ordeacei panis esum nec in Veteri nec in Novo Instrumento fuisse despectum. Pudeat nos id panis genus respuere, quo prophetę et apostoli et cum apostolis Dominus usi sunt. Ad Aaron reliquosque sacerdotalis ordinis uiros in Leuitico pręcipitur: Vinum et omne, quod inebriare potest, non bibetis tu et filii tui, quando intrabitis in Tabernaculum testimonii, ne

Apostoli ipsi spicas segetum manibus confricant et hoc tam simplici cibo esuriem, quo modo possunt, leuant. Cumque numero duodecim essent, nihil aliud quam quinque panes ordeaceos duosque pisces habuerunt in deserto, quando Dominus turbam quinque milium pauit. Iterum nihil omnino pręterquam septem panes et pauculos pisciculos, quando quatuor milia virorum satiata sunt. Rursum transfretantes obliti sunt panes secum ferre; usque adeo cibariorum

Paschę die Pacomium, contubernalem suum, rogauit, ut solito largius obsonaret. Coxit ille holus oleoque et sale condiuit. Sed posita mensa Palęmon suspensus parumper stetit, ingemuit, lachrymas effudit et: Dominus meus — inquit — crucifixus felle et aceto potatus est, et ego oleum addam? Auertentem se ac lugentem Pacomius hortabatur, ut sumeret et illam olei lautitiam non tam sibi quam festi solennitati concederet. Tantum

procumbens Dominum deprecatus est moxque humus fonticulum emisit, cuius haustu rusticus, qui iam moribundus sicco ore anhelabat, recreatus uixit. Ac ne plura eiusmodi enumerem, nudos ad prędicandum apostolos miserat Dominus, et interrogati, an missis sine sacculo et pera et calciamentis aliquid defuisset, responderunt: Nihil! Quid enim deesse potest iis, quibus adest ille, per quem facta sunt omnia? Sed ne

tam difficilia patris pręcepta impense coluerunt, quam iniquus est, qui multo faciliora leuioraque Dei mandata seruare contemnit? Hinc proposita eorum obedientia, Iudeorum inobedientiam per prophetam increpans Dominus alteros captiuitatis iugo affligendos minatur, alteros autem semper suo fruituros conspectu repromittit. Et, si sic remunerantur, qui obtemperant patri, quanto magis qui parent Deo?

et statim, ut uocauit eos, relictis omnibus ipsum secuti sunt atque ita eidem adheserunt, ut nulla deinde aduersitate, nullis persecutionum tempestatibus auelli separarique potuerint. Qui enim semel gustauerit, quam suauis est Dominus, omnes alias suauitates facile contemnet. Sed neque tunc paruum obedientię specimen dedere, cum in deserto turbę discumbenti iussi cibos apponere quinque panes et duos pisces, id est, totum,

sunt? In omnem terram exiuit sonus eorum, et in fines orbis terrę uerba eorum. Et cum uerberibus minisque agitarentur, ut tacerent, responderunt: Obedire oportet Deo magis quam hominibus. Ipse quoque Dominus, ut nobis obedientię suopte exemplo pręberet documentum, parentum obsequio subdi uoluit. Et erat — inquit Euangelista — subiectus illis et hoc quidem, cum iam sapientia et ętate et gratia:

pręsunt, iussa mandataque sine cunctatione capessenda sint, etiam cum nobis minus rationis habere uidebuntur, Petri apostoli exemplo patet. Non lauabis mihi pedes in ęternum , inquit, indecens et indignum ratus, ut Dominus fungatur officio serui et seruorum quasi dominorum suorum lauet pedes. Sed quod indecens esse non poterat, quicquid illi iuberet, mox intellexit, cum audiuit se non habiturum partem cum ipso, nisi lauari permitteret.

audissent eum ab abbate missum iter facere, miraculum obedientię merito imputarunt. O pręgrandis uirtus, quam inanimatum elementum ita reueritum est, ut attingere non auderet! Guilelmus, Aquitanię quondam et Prouincię dominus, postea uero ita humilis monachus, ut nihil tam paruum neque tam infimum esset, quod se indignum iudicaret, dum id sibi faciendum abbatis autoritas iniunxisset. Iussus ergo aliquando panes coquere, cum iam coenę tempus

Idem alibi: Obedite prępositis uestris et subiacete eis! Apostolorum quoque princeps Petrus: Adolescentes — inquit — subditi estote senioribus; omnes inuicem humilitatem insinuate, quid Dominus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam. Nequis pręterea impatientiam suam excusare possit prępositi duritia asperitateque, idem alibi sit: Serui, subditi estote in omni timore dominis, non

Hęc est enim gratia, si propter Dei conscientiam sustinet quis tristitias, patiens iniuste. Prępositis uero Ecclesię recte religioseque pręcipientibus ita obsequi debemus ut Deo. Ad illos enim locutus est Dominus dicens: Qui uos audit, me audit; et qui uos spernit, me spernit. Qui autem me spernit, spernit eum, qui misit me. Vetus etiam Lex (ut in Deuteronomio legimus) nolentes obedire sacerdotis imperio morte

recepit. Quoniam uero os, quod mentitur, occidit animam, iccirco Ananias, Azur Gabaonitę filius, mendaciter prophetans per Hieremiam arguitur deuoueturque. Quia prophetasti — inquit — et non misit te Dominus, hoc anno morieris. Et eo ipso anno mendacium morte diluit. At etiam Hieremiam in Aegypto lapidatum dicit aliquis, licet uera annunciaret. Cui breuiter respondebimus: Preciosa in conspectu Domini

At etiam Hieremiam in Aegypto lapidatum dicit aliquis, licet uera annunciaret. Cui breuiter respondebimus: Preciosa in conspectu Domini mors sanctorum, mors autem peccatorum pessima . Ideo iustos occidi permittit Dominus, ut beatificet; ideo malos, ut damnet. Multi pręterea ex prophetis extrema pati quam uera reticere pręoptarunt, cum ob hoc a Deo dirigerenter , ut regum populorumque uitia corriperent et

seruari debuerit, ex secundo Regum uolumine apparet, ubi dicitur ideo iam trium annorum fame laborare populum. Israhel, qui rex Saul Gabaonitas contra fidem, quam a Iosue acceperant, interfecisset. Sed si pręceperat iampridem Dominus omnes gentes illas internitione deleri, cur solis deinde mendacibus parci uoluit? Quod scilicet nulli obesse, sed tantum sibi prodesse mendacio quęsierant. Ac ne omnino impune mentitos crederes, mancipiorum more

Chusi simulata amicicia Absalonem fallendo peccarit, cum aliter piissimum regem seruare non posset, Scriptura testatur dicens: Domini nutu dissipatum est consilium Achitophelis utile, ut induceret Dominus super Absalonem malum. Quis igutur Chusi factum accuset, si Dominus non reprehendit? Quid mulier illa, quę extento super os putei uelamine finxit se ptisanas siccare et nuncios David ibi latentes

piissimum regem seruare non posset, Scriptura testatur dicens: Domini nutu dissipatum est consilium Achitophelis utile, ut induceret Dominus super Absalonem malum. Quis igutur Chusi factum accuset, si Dominus non reprehendit? Quid mulier illa, quę extento super os putei uelamine finxit se ptisanas siccare et nuncios David ibi latentes Absalonis seruis insequentibus non indicauit, sed gustata aqua illos festinanter

non ita et decipiendi. Quis tamen Iudit uiduę sutelas dolosque et mera mendacia audet accusare, quibus patriam obsidione, Iudeam omnem, hoc est, Dei populum seruitutis periculo liberauit? Omnibus se ornamentis comit, et Dominus auget illi formę decorem orisque uenustatem, ut trahere possit Leuiathan hamo. Egressa ergo occurrit exploratoribus. Et: Filia sum Hebreorum — inquit — ideo ego

Triphonis in Ionatham et in Antiochum, Ismahelis in Godoliam, Andronici in Oniam, Iudę in Dominum. De talibus dicitur: Simulatores et callidi prouocant iram Dei. His et Propheta imprecatur dicens: Disperdat Dominus uniuersa labia dolosa! Et iterum: Qui loquuntur pacem cum proximo suo, mala autem in cordibus eorum, da illis secundum opera eorum et secundum nequitiam adinuentionum ipsorum! In Exodo quoque

uniuersa labia dolosa! Et iterum: Qui loquuntur pacem cum proximo suo, mala autem in cordibus eorum, da illis secundum opera eorum et secundum nequitiam adinuentionum ipsorum! In Exodo quoque pręcipit Dominus: Non suscipies uocem mendacii nec iunges manum tuam, ut pro impio dicas falsum testimonium! Et in Leuitico: Non mentiemini nec decipiat unusquisque proximum suum! In Deuteronomio: Testis

suam loqui mendacium, ut inique agerent, laborauerunt. Sagitta uulnerans lingua eorum, dolum locuta est. In ore suo pacem cum amico suo loquitur, et occulte ponit ei insidias. Nunquid super his non uisitabo, dicit Dominus, aut in gente huiuscemodi non ulciscetur anima mea? Vis scire, quomodo ulciscatur uel qualiter uisitet, Apocalypsim lege: Et omnibus mendacibus — inquit — pars eorum erit in stagno ardenti igne

Obseruarunt enim pręceptum illud: Irascimini, et nolite peccare! Mansueti igitur iracundique exempla primi ab homine geniti Abel et Cayn nobis exibuerunt. Respexit — inquit — Dominus ad Abel et ad munera eius, ad Cayn autem et ad munera eius non respexit . Humilia enim respicit et alta a longe cognoscit. Hinc ergo Cayn inuidię stimulis actus et furore fremens, fratrem, cuius mansuetudinem

eradicabitur. Tantum infortunium auerti posse sperauit precibus mansuetorum. Hinc et Eliachim sacerdos, cum excidium ab Olopherne timerent, ad populum dixisse fertur: Si in humiliationibus permanseritis, exaudiet uos Dominus. Hinc et sancta Iudit Dominum obtestata ait: Nec superbi ab initio placuerunt tibi, sed humilium et mansuetorum semper tibi placuit deprecatio. Ipse etiam Dauid: Suscipiens — inquit

Hinc et sancta Iudit Dominum obtestata ait: Nec superbi ab initio placuerunt tibi, sed humilium et mansuetorum semper tibi placuit deprecatio. Ipse etiam Dauid: Suscipiens — inquit - mansuetos Dominus, humilians autem peccatores usque ad terram. Et in alio Psalmo: Exaltauit mansuetos in salutem. Et in Euangelio Veritas ait: Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram. Non igitur temere in

Deus, ecce nescio loqui, quia puer ego sum. Quomodo ergo illi lingua non delinquant, qui irrequisiti garriunt, si peccare loquendo timuit, quem loqui Deus inuitabat? Qui tunc demum ad prophetandum populo se accinxit, cum Dominus non iam inuitaret, sed imperaret dicens: Noli dicere, quia puer sum, quoniam ad omnia, quę mittam te, ibis et uniuersa, quęcunque mandauero tibi, loqueris. Ad hęc, nequid dubitaret, mittit manum suam,

Hieronymus libro, quem de institutione sanctarum uirginum ad Eustochium scripsit, plerosque se in eremo reperisse testatur, qui per septennium nullum prorsus uerbum homini alteri emiserant, scientes, quod non in multiloquio Dominus potent haberi. Puto, qui sic se ab humanis colloquiis sequestrauerunt, diuinis familiarius perfruebantur, non interpellata meditatione illa, quę hominis animum terrenarum rerum cura excussum cęlestibus inserere

etiam abbas, ordiriis Camaldulensis autor, dum montem solitarius incoleret, septenni silentio spirltalem Psalmorum intelligentiam meruit percipere. Quos cum argute eleganterque exponeret, dicere uidebatur: Dedit mihi Dominus linguam mercedem meam, et in ipsa laudabo eum. Post hęc etiam miraculis nobilitatus est, ut, qui propter Deum tandiu tacuerat, propter eum signa loquerentur. Thomam Aquinatem, dum inter scholasticos uersaretur

collegio et ad uomitum est reuersus. Primum irrationabile erat tam obnixo obstinatoque animo tacere, ut confiteri nollet, quasi qui nihil unquam deliquisset; deinde arrogans et superbum, maiorum uoluntati suam pręponere, cum Dominus dicat: Obedientiam uolo, et non sacrificium. Profecto, qui obedire negligit, subiici dedignatur; et qui subiici dedignatur, superbit; et qui superbit, nunquam proficiet. Igitur ipsum quoque oris silentium

magis speranda est quam illius correctio. In Ecclesiaste quoque: Stultus uerba multiplicat. Et rursum in Prouerbiis: Mors et uita in manibus linguę. Postremo ipse ueritatis Magister et uitę Dominus in Euangelio ait: De omni uerbo ocioso, quod locuti fuerint homines, reddent rationem in die Iudicii. Ideo diuitem quoque in inferno positum, quoniam loquacitatis petulantia maxime deliquerat, linguę ardorem

prorsus deesse putet, docebimus olim quoque non nisi castos ad Deum accedere et iratum placare debuisse. Populo Israbelitico Dominum de monte Synai loquentem audituro Moyses, immo per Moysen ipse Dominus pręcipit dicens: Estote parati in diem tertium, et ne appropinquetis uxoribus uestris! Et quisnam matrimonium audet ęquare castitati, si coniugatos alloqui noluit Deus, nisi per triduum sere

et ne appropinquetis uxoribus uestris! Et quisnam matrimonium audet ęquare castitati, si coniugatos alloqui noluit Deus, nisi per triduum sere continuissent? Antehac Moysi in monte Oreb de rubo loquens Dominus dixisse scribitur: Non appropies huc; solue calciamentum de pedibus tuis! Locus enim, in quo stas, terra sancta est. Itidem dictum est ad Iosue, cum transmisso Iordane in agrum urbis Hierico peruenisset.

se fuisse ostendit et, quam graue crimen adulterium sit, explicauit. Hęc de Vetere libauimus Instrumento, plura de Nouo hausturi, utpote cuius initium ipsa uirginali castitate consecratum est. Dominus noster Iesus Christus ita de Virgine nasci uoluit, ut perpetuam illi, de qua nascebatur, uirginitatem conseruaret, per portam clausam in mundum hunc ueniens, per quam uir non transiuit. Et ipse in

quocunque ierit. Sine macula enim sunt ante thronum Dei, et cum mulieribus non fuerunt coinquinati. Ioannem Baptistam, ut illum baptizaret, uirginitate meruisse credimus, cum maxime decuerit, ut baptizari uolens castus Dominus, casta editus matre, casti serui opera ministerioque uteretur. Itaque Ioannes plus quam propheta est, quoniam plus est uirginem esse quam futura prędicere. Ipse est Helias, id est, robustus dominator, qui carnis

Impietatis furiis ardens, puellam duci ad lupanar iussit. Sed illam uis nulla, nulli prorsus conatus mouere potuerunt. Funibus circumligatam mille uiri, mille boum iuga trahere nitebantur. Sed eodem loco, quo eam fixerat Dominus, ueluti montis rupes immota stetit atque ibidem uri, cędi, iugulari potuit; abduci, ut prostitueretur, non potuit, quoniam Deo uouerat castitatem. In Catharina uirgine uicti philosophi scientiam,

Agnes uirgo. Pręfecti urbis filium nuptias tuas petentem despexisti, diuitias, quę illi affatim suppetebant, offerentem neglexisti, patrem quoque eius ut minantem, ita iniuria afficientem risisti. Ob quam constantiam Dominus, dum te impii expoliant, capillorum uestiuit incremento. Dum ad prostibulum trahunt, sua tutatus est luce. Infamem locum micantis fulgoris decore honestauit. Perculit horrore corruptores et in fugam conuertit. Procum

regi, annos octo seruierunt. Tandem errorem suum incusantes et ad poenitentiam conuersi, Dei, quem abiecerant, opem implorarunt, et Othoniele duce uictis hostibus recuperauere libertatem rerumque potiti sunt. Percutit ergo Dominus, ut sanet occidit, ut uiuificet. Sed neque sanat neque uiuificat nisi poenitentes. Othoniele uero mortuo, cum iterum iisdem flagitiis se polluissent, Eglon, Moabitarum regi, decem et octo annos tributa pensitauere.

Sed Gedeone quoque uita defuncto auersi sunt post gentilium ritum colentes Baalim et Astaroth. Et cum Philistinorum inuasionibus per sedecim annos attriti essent, poenitentiam quidem egerunt, sed non exaudiuit eos Dominus. At cum etiam idola de finibus eiecissent, per Iepte ducem tutatus est eos, ulciscens aduersarios, a quibus assidue uexabantur. Ex quo patet poenitentiam non uerbo tantum, sed etiam facto agendam esse, ut ueniam

poenitentiam inclinantur. Ipsoque pro eis deprecante hostiasque offerente fleuerunt ieiunaruntque palam confitentes, quod Baalim et Astaroth idola coluissent, Dei sui cultu derelicto. Hac poenitentium afflictione placatus Dominus Philistinorum multitudinem in illos irruere paratam tonitru ac fragore exterruit, ut repente auersi terga darent. Filii uero Israhel eos fugientes persecuti ad internitionem conciderunt, urbes, quas amiserant,

nisi pristinę uirtutis meritum, quod peccando deperditum fuerat, instaurare? Peccaui — inquit Dauid — Domino , cum adulterio, homicidium iunxisset, et statim meretur audire: Dominus quoque transtulit peccatum tuum; non morieris. Magnum peccatum magna remissum est misericordia. Haud dubium, quin et magnus poenitentis dolor extiterit, qui tam repente uenia dignus fuit. Quomodo enim minante

sequitur confessionem uenia, cum pręsertim illud quam hoc peccatum grauius fuerit? Quin licet deinde quis leuius peccet, magis tamen efficitur ingratus, dum post remissam culpam in culpam relabi negligit. Proinde Dominus, cui prius facile pepercerat, nunc eundem de tribus eximiis malis unius optione onerat, hoc est, uel famis uel cladis uel pestilentię, nequis uenia pro licentia utendum putet. Roboam, rex Iuda,* et illi, quibus

loci natura et armis munita expugnauit illosque, qui aduersum se in campum descenderant, in urbem fugere compulit. Porro, cum per Semeiam prophetam audissent: Vos reliquistis me, et ego reliqui uos in manu Sesac, dicit Dominus, ab errore conuersi poenitentiam egerunt. Inde rursum Dominus ad Semeiam ait: Quia humiliati sunt, non disperdam eos. Veruntamen seruient Sesac, ut sciant distantiam seruitutis meę et seruitutis regni

in campum descenderant, in urbem fugere compulit. Porro, cum per Semeiam prophetam audissent: Vos reliquistis me, et ego reliqui uos in manu Sesac, dicit Dominus, ab errore conuersi poenitentiam egerunt. Inde rursum Dominus ad Semeiam ait: Quia humiliati sunt, non disperdam eos. Veruntamen seruient Sesac, ut sciant distantiam seruitutis meę et seruitutis regni terrarum. Ergo etiam per poenitentiam placatus Dominus non

Inde rursum Dominus ad Semeiam ait: Quia humiliati sunt, non disperdam eos. Veruntamen seruient Sesac, ut sciant distantiam seruitutis meę et seruitutis regni terrarum. Ergo etiam per poenitentiam placatus Dominus non semper omnem angustiam aufert, cum scilicet hoc profuturum nouit, cui placatus est. Nam uirtus in infirmitate perficitur. Achab, Samarię regum pessimus, qui uineam Naboth Iezrahelitę per ipsius cędem

per ipsius cędem ita occupauerat, ut, crudelior tunc an auarior fuerit, non facile dignosci possit, minante sibi Domino per Heliam prophetam pertimuit et scissis uestibus texit se cilicio, ieiunauit, in sacco iacuit. Iccirco Dominus malum, quod illi interminatus fuerat, distulit post eum in diebus Ochozię et Ioram, filiorum eius. Hinc per Ezechielem prophetam ait: Impietas impii non nocebit ei, in quacunque die conuersus fuerit ab impietate

tua misertus sum tui. Iosię regi Iuda, quoniam, cum Legis librum perlegisset, patrum populique transgressione uehementer tristatus est, Olda prophetis respondit: Hęc dicit Dominus: Ecce ego adducam mala super locum istum et habitatores eius, quia dereliquerunt me, et sacrificauerunt diis alienis. Te autem, quoniam audisti uerba Voluminis et perterritum est cor tuum et fleuisti coram

Sed interim et reliquorum in poenitendo solicitudinem persequamur, ut et ipse de mea tepiditate magis erubescam et alii de peccato suo dolore plenus instruantur. Olopherne Iudeos inuadente tutatus est eos Dominus, quoniam inuocauerunt nomen ipsius et ieiunauerunt et sacerdotes induti sunt ciliciis cinereque capita conspersi et infantes prostrati ante faciem templi et altare opertum cilicio. Illa quoque, quę interfecit inimicum,

propicio, cędes, quę in ipsos grassatura erat, uersa est in autorem Aman. Quodque ipse Mardocheo ac cęteris Israhelitis facere intenderat, hoc cum asseclis atque assentatoribus suis passus est. Tam cito misericors et iustus Dominus et eos liberat, qui in conspectu suo se humiliant, et illos punit, qui impie superbiunt. Mardocheus uero ipse tam pręsenti periculo errutus, primum apud regem obtinuit dignitatis locum et, quantum poenitentię

spe nolunt, poenę terrore, quę manet obduratos, dicente Scriptura: Cor durum habebit male in nouissimo. Aut, si uerbis non credunt, crederent saltem exemplo. Ecce enim, serue peccator, innocens Dominus in deserto solus manere non dedignatur, quadraginta dierum inedia ieiunium protrahere non recusat et, ut hominis in Deo naturam agnoscas, postea esuriit. Denique omnia illa, quę passus est, ut te redimeret, non inuitus

sub diuo permanserit nec prius tectum subierit quam se satis pro delicto fecisse censuisset. Recte igitur per Prophetam dicitur: Iustus, cum ceci‑ derit, non collidetur, quia Dominus supponit manum suam, ut scilicet poenitendo resurgat et resurgendo, iusti nomen non amittat. Maurilius, Andegauensis* episcopus, dum expectaret, donec missale sacrificium peragat, interim puerum, quem

lętus gaudensque cantabam: Post te in odorem unguentorum tuorum curremus. Cassius, Narniensis episcopus, quotidie missam celebrans, eucharistiam sumpturus, crebrio in fletum prorumpebat. Et Dominus cuidam presbytero per uisum apparens: I — ait — nuncia Cassio, uti operi solito constanter incumbat, natali Petri et Pauli apostolorum die accepturus laboris mercedem. Perseuerauit Cassius, et anno demum septimo

ei peccata multa, quia dilexit multum. Aduenerat peccatrix, et poenitudinis humiliatione abiit sancta. Denique dimittitur in pace, quam turbauerat dolor uitę nequioris. Ploranti ad monumentum Marię Dominus ante quam apostolis apparuisse dicitur, quia illa prior consolari meruit, quę lachrymas huberius fudit. Cum fleret (ut Ioannes inquit) inclinauit se et prospexit in monumentum, et uidit duos angelos, unum ad caput et

boni percepit pro poenitentia, quantum perceptura erat mali pro obstinatione, si poenitere noluisset. In ea impletum est illud per Hieremiam dictum: Tu fornicata es cum amatoribus multis; tamen reuertere ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te. Pelagia etiam illa, quę cunctas Antiochię foeminas diuitiis, luxuria, libidine superauerat, Noni,* Heliopoleos episcopi,

et reuertatur ad Dominum, et miserebitur eius; et ad Deum nostrum, quoniam multus est ad ignoscendum. Hieremias: Reuertere — inquit — auersatrix Israhel, ait Dominus, et non auertam faciem meam a uobis, quia sanctus ego sum, dicit Dominus, et non irascar in perpetuum. Conuertimini, filii, reuertentes, et sanabo auersiones uestras. Laua a malicia cor tuum, Hierusalem, ut

quoniam multus est ad ignoscendum. Hieremias: Reuertere — inquit — auersatrix Israhel, ait Dominus, et non auertam faciem meam a uobis, quia sanctus ego sum, dicit Dominus, et non irascar in perpetuum. Conuertimini, filii, reuertentes, et sanabo auersiones uestras. Laua a malicia cor tuum, Hierusalem, ut salua fias. Vsque quo morabuntur in te cogitationes noxię? Hęc dicit

Dominus, et non irascar in perpetuum. Conuertimini, filii, reuertentes, et sanabo auersiones uestras. Laua a malicia cor tuum, Hierusalem, ut salua fias. Vsque quo morabuntur in te cogitationes noxię? Hęc dicit Dominus exercituum, Deus Israhel: Bonas facite uias uestras et studia uestra, et habitabo uobiscum in loco isto. Nunquid, qui cadit, non resurget, et qui auersus est, non conuertatur? Per eundem prophetam ait: Si

et fecerit iudicium et iustitiam, uita uiuet et non morietur. Omnium iniquitatum eius, quas operatus est, non recordabor. In iustitia sua, quam operatus est, uiuet. Nunquid uoluntatis meę est mors impii, dicit Dominus Deus, et non ut conuertatur a uiis suis et uiuat? Et iterum: Conuertimini — inquit — et agite poenitentiam ab omnibus iniquitatibus uestris, et non erit uobis in ruinam iniquitas. Et

omnibus iniquitatibus uestris, et non erit uobis in ruinam iniquitas. Et rursum: Impietas impii non nocebit ei, in quacunque die conuersus fuerit ab impietate sua. In Iohele quoque propheta legimus: Dicit Dominus: Conuertimini ad me in toto corde uestro, in ieiunio, et fletu, et planctu, et scindite corda uestra, et non uestimenta uestra, et conuertimini ad Dominum Deum uestrum, quia benignus et misericors est,

aure hos monitus hasque exhortationes, quibus saluti nostrę consulitur, pertransierimus, quid reliquum erit, nisi ut irę et ultionis in obstinatos effundendę poenas cogamur sustinere? Talibus quippe in Leuitico Dominus comminatur dicens: Si ambulaueritis ex aduerso mihi nec uolueritis audire me, addam plagas uestras usque in septuplum propter peccata uestra emittamque in uos bestias agri, quę consumant uos et pecora

facies suas super petram, et noluerunt reuerti. Iccirco — inquit — percussit eos leo de sylua, lupus ad uesperam uastauit eos; pardus uigilans super ciuitates eorum. Rursum per eundem prophetam alibi Dominus minatur et ait: Ecce ego adducam mala super populum istum, fructum cogitationum eius, quia uerba mea non audierunt, et legem meam proiecerunt. Et iterum: Locutus sum ad uos — inquit —

in uiam iustitię redire uellent, exprobrat illis per Aggeum prophetam dicens: Percussi uos uenio urente et aurigine et grandine omnia opera manuum uestrarum, et non fuit in uobis, qui reuerteretur ad me, dicit Dominus . Huiuscemodi hominum consuetudinem familiaritatemque fugiendam etiam in Euangelio discimus. De illo enim, qui correptus neque te neque alterum neque Ecclesiam audierit, dicitur: Sit tibi sicut ethnicus et

Hi sunt terra illa petrosa, super qua uerbi Dei semen sparsum non habet, quo radicem agat illicoque arescit. Et cum pręceptis minime moueantur, miraculis quoque non adhibent fidem. Vnde in ipsos exclamat Dominus dicens: Vę tibi Corozain, vę tibi Bethsaida, quia, si in Tyro et Sydone factę fuissent uirtutes, quę factę sunt in uobis, olim in cilicio et cinere sedentes poeniterent. Veruntamen Tyro et Sydoni

te adducit. Secundum autem duritiam tuam et impoenitens cor thesaurizas tibi iram in die irę et reuelationis iusti iudicii Dei, qui reddit unicuique secundum opera eius . Dominus quoque in Apocalypsi: Memor esto — inquit — unde excideris, et age poenitentiam, et prima opera fac. Sin autem, uenio tibi, et mouebo candelabrum tuum de loco suo, nisi poenitentiam egeris.

salutis. Quid ipse Dauid? Nonne statim post confessionem translatum a se adulterii simul et homicidii crimen agnouit? Peccaui — inquit — Domino . Et continuo responsum accepit a propheta: Dominus quoque transtulit * corr. ex aliquid peccatum tuum. Sed et rursum in Psalmis clamat: Iniquitatem meam ego cognosco, et peccatum

Deo reconciliari et de peccati iugo ad innocentię libertatem reuocari. Confitebantur igitur fideles Israhelitę soli Deo, quoniam nullus adhuc inter Deum et homines medius erat. Postquam autem mediator uenit Dominus noster Iesus Christus, non nisi per ipsum nobis ad Deum accessus est. Sicut autem ipse est sacerdos in ęternum secundum ordinem Melchisedech, ita, cum cęlum conscenderet, uicarios nobis in terra reliquit sacerdotes.

non ad alios quam ad sacerdotes nos mittit dicens: Infirmatur quis in uobis? Inducat presbyteros Ecclesię et orent super eum, ungentes eum oleo in nomine Domini. Et oratio fidei saluabit infirmum, et alleuabit eum Dominus. Ac ne tantum de infirmitate corporis curanda dictum putemus, adiungit: Et si in peccatis sit, remittentur ei . Statimque infert: Confitemini ergo alterutrum peccata uestra et orate pro inuicem, ut

erit, autoritateque Scripturarum, ne cui forte incredibile uideatur, quod supra omnem naturę uim fieri audierit, et ibi magis eius uacillet fides, ubi credentibus certior beatitudo promittitur. Dominus ergo noster Iesus Christus acceptum panem et uinum benedixit dicens: Hoc est corpus meum, et: Hic est sanguis meus. Non fallit ipse, qui ueritas est. Et si multa hominibus credimus, cum scriptum sit:

et uini, sicut oculis ita et naribus et palato et tactui? Non uis plus Deum posse quam hominem, et cunctorum autorem quam creaturam? Quod si ille artifex efficere potuit, ut aliud cernas quam quod est, non poterit artificis Dominus et Plasmator omnium efficere, ut aliud etiam gustes, odoreris, tangas quam quod est? Si unum ex sensibus homini subdis, subde et reliquos Deo aut confitere inter Deum et hominem nihil differre. Quod prorsus Deum esse

scriptum est) multa dicimus et deficimus, nequaquam ualentes explicare sermone, quod fide tenemus. Igitur, quoniam ibidem pręcipitur: Ne laboretis, non enim comprehendetis, imitemur turbam illam, quam pauit Dominus, ut, quod capere possumus, capiamus, reliquias dimittentes in cophinos eorum recondendas, quibus datum est nosse mysterium Dei, sed tamen cum illis pariter credentes, ut pariter cum illis saluemur. Quam quidem fidem ut

reliquias dimittentes in cophinos eorum recondendas, quibus datum est nosse mysterium Dei, sed tamen cum illis pariter credentes, ut pariter cum illis saluemur. Quam quidem fidem ut nobis magis certam probatamque redderet, Dominus noster signis manifestissimis interdum dignatus est roborare, ne credere dubitemus etiam illud, quod intellectu non percipimus. Viterbii (quod oppidum Piceni est) sacerdos quidam, dum missam celebraret, hostiam

ueritas, non typus, et indulta in Euangelio gratię plenitudo, non in omnibus Legis cerimoniis suspensa futuri expectatio. Hoc enim est illud conuiuium, de quo Esaias prophetans ait: Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medullatorum, uindemię defecatę. Hęc est illa oblatio, de qua Dominus ipse per Malachiam gloriatur dicens: In

de quo Esaias prophetans ait: Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medullatorum, uindemię defecatę. Hęc est illa oblatio, de qua Dominus ipse per Malachiam gloriatur dicens: In omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda, quia magnum est nomen meum in gentibus. Hanc Zacharias quoque in spiritu cernens et admirans, bonum et

fortasse licet, credere non licet. Et Veteri quidem Lege mulieris suspectę causam per sacrificium zelotypię uiro discutere permissum erat. Nunc nefas est accusare nisi deprehensam. Sed si deprehensam etiam lapidari uetuit Dominus, nisi ab eo, qui sine peccato esset, cum nemo sine peccato sit, uix dici potest, quam grauiter delinquant, qui suspectam ueluti deprehensam lapidant ictibus detractionis et infamię dentibus lacerant fortasse

de ambiguis coniectari. Quod cum quidam terrę Hus habitatores minus obseruarent, simplicem illum et rectum Deoque probatum uirum Iob, eo quod calamitatibus opertus fuerat, iudicarunt iniustum. Ipsi Dominus inter aduersa patientię meritum exaggerat, sed falsi rerum existimatores non habentes, in quo eum manifesto arguant, occulti criminis reum putant, quia in miseriis uident, digni illi talia ob culpam

consuluissent illeque Deo reuelante ibi tuto mansuros dixisset et, si ad Aegyptum, ut parabant, transfugerent, perituros, male de propheta suspicati sunt. Et: Mendacium loqueris - inquiunt- non misit te Dominus, sed Baruch, Nerię filius, ut tradat nos in manus Caldeorum. Transeuntes ergo in Aegyptum, ubi se putabant tutiores, ibi citius a Caldeis oppressi sunt, et qui mendacem prophetam iudicauerant, sibi magis quam

et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in nouissimis tuis! Nunc Euangelicę institutionis exempla, quę ad propositum quicquam spectare uidebuntur, colligemus. Dominus noster Iesus Christus Iudeorum in iudicando maliciam arguens: Venit -inquit- Ioannes Baptista neque manducans panem neque bibens uinum, et dicitis: Demonium habet. Venit Filius hominis manducans

et abusione! Simonem quoque phariseum Saluator, apud quem discubuerat, falsę ęstimationis conuincit. Putauerat ille non esse prophetam, qui se a peccatrice muliere tangi permitteret. At misericors Dominus hospitem suum ab errore uolens reuocare et secretas eius cogitationes arguendo in medium protulit et mulieri peccata palam dimisit, ut se non solum prophetam, sed etiam deum probaret. Peccatricem denique

peccatricis huius more humilior, ut, dum ipse ab aliis reprehenditur, a Domino defendi mereatur. Sed quorundam iudicium sub honestatis uelamento malignitate plenum est. Iudas Iscariotes unguentum, quo perfunditur Dominus, perditionem uocat, ut Quid perditio hęc facta est, inquit. Poterat unguentum istud uenundari plus quam trecentis denariis et dari pauperibus. Officiosę erga Iesum uenerationi callide obtrectat

error iis fere contingit, qui paupertatis et humilitatis uitam professi putant, si quis inter ipsos paulo cultiorem, qua utatur, rem habuerit, propositi pręuaricatorem esse, quasi non eos tantum beatos uocet Dominus, qui spiritu pauperes sunt, aut etiam glorię cupiditas sub sordido et squalenti amictu latere non possit. Hinc ergo Cartusiensis coenobii prępositus Bernardo abbati, cum ille ad ipsum uisendum equo uectus

Nullius conscius culpę, non audet se iustum dicere. At nos, qui quotidie aliquid delinquimus, saltem aliis uelle pręponi erubescamus. Et cum ipse subsequenter dicat: Qui autem iudicat me, Dominus est - desinamus nosipsos ita iudicare, ut proximos putemus contemnendos, quando quidem et illorum et noster et omnium Iudex et Conditor unus Deus, unus et Redemptor Iesus Christus. Nolite - inquit- ante

iudicare, ut proximos putemus contemnendos, quando quidem et illorum et noster et omnium Iudex et Conditor unus Deus, unus et Redemptor Iesus Christus. Nolite - inquit- ante tempus iudicare, quoad usque ueniat Dominus, qui et illuminabit abscondita tenebrarum et manifestabit consilia cordium; et tunc laus erit unicuique a Deo. Interim uero, qui se existimat stare, uideat, ne cadat. Perspicuum autem est eum labi et ruere, qui

itaque audax est et plus quam dici potest temerarius, qui suo iudicio ęternum Iudicem pręuenire non formidat. Christus uenturus est, ut iudicet mundum. Qui pręuenit, non Christus, sed Antichristus est. Antichristum autem Dominus Iesus interficiet spiritu oris sui. Ergo et illos, qui de incertis confidenter, de occultis asseueranter, de ambiguis indiscusse, de nihil ad se pertinentibus arroganter, de omnibus denique praue impieque iudicauerint,

multa in illum congerens tam petulanter quam temere. Qui cum rege erant, ad ulciscendam iniuriam concitantur, sed ab ipso, cui irrogabatur, inhibiti sunt. Et: Dimittite eum - inquit- ut maledicat. Dominus enim pręcepit ei, ut malediceret Dauid. Et quis est, qui audeat dicere, quare sic fecit. Ecce filius meus, qui egressus est de utero meo, quęrit animam meam; quanto magis hic filius Gemini maledicet mihi?

meus, qui egressus est de utero meo, quęrit animam meam; quanto magis hic filius Gemini maledicet mihi? Dimittite eum, ut maledicat iuxta pręceptum Domini, si forte aspiciat Deus afflictionem meam et reddat mihi Dominus bonum pro maledictione hac hodierna. Quid hac patientia humilius, quid humilitate patientius? Rex erat, et quidem fortissimorum uirorum grandi agmine stipatus, et tamen unius priuati hominis tantas coram

Sed quibus tandem uerbis, quo ore Domini nostri Iesu Christi patientiam explicabimus? Profecto maior est, quam ut pro dignitate exprimi queat. Dei Filius ab hominibus probris, flagellis, morte afficitur, iustus ab impiis, dominus a seruis, et ab iis quidem, quos saluare uenerat ac de maledictione, cui addicti ab initio erant, in benedictionem gratiamque uindicare. Poterat in uno oculi ictu simul perdere omnes, nequid mali ab eis pateretur, sed

sumus. Feramus ergo ęquo animo, quicquid in nos committunt homines, quia nos ante peccauimus Deo. Quicquid patimur, non est offensa, sed uindicta. Idem omnis patientię et exemplar et magister et remunerator Iesus Dominus, cum a Samaritanis non fuisset in urbem receptus, tam leniter tulit, ut Iacobum et Ioannem ulcisci iniuriam uolentes increpuerit. Vis — inquiunt — dicimus, ut ignis descendat de cęlo et consumat illos?

potest, quia plurimi inter illos, qui martyrum cruore manus foedauerant, mox credentes, et ipsi martyrio coronati sunt. Quam gratiam nequaquam assecuti fuissent, si in eos aliter uindicandum sancti postulassent. Vnde Dominus in Psalmo: Vltus sum in eos. Quod exponens Augustinus: Vindicaui me, inquit, de inimicis meis. Quomodo me uindicaui? Occidendo in eis errorem, suscitando fidem. Atque inde nos admonens ait: Quando

tuam, et non est illis scandalum. Ac se demum talem ostendens: Cum iis — inquit — qui oderunt pacem, eram pacificus; cum loquebar illis, impugnabant me gratis. In Euangelio quoque clamat Dominus: Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram. Beati pacifici, quoniam filii Dei uocabuntur. Beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. Beati estis, cum

seculis memorandum uirum, cum die uno tot opibus, tot seruis, tot liberis orbatum se cognouisset, corruens in terram Deum adorauit. Et: Nudus egressus sum - inquit- de utero matris meę; nudus illuc reuertar. Dominus dedit, Dominus abstulit. Sicut Domino placuit, ita factum est. Sit nomen Domini benedictum! In omnibus his non peccauit Iob labiis suis neque stultum quid contra Deum locutus est. Quia certe uel labiis

uirum, cum die uno tot opibus, tot seruis, tot liberis orbatum se cognouisset, corruens in terram Deum adorauit. Et: Nudus egressus sum - inquit- de utero matris meę; nudus illuc reuertar. Dominus dedit, Dominus abstulit. Sicut Domino placuit, ita factum est. Sit nomen Domini benedictum! In omnibus his non peccauit Iob labiis suis neque stultum quid contra Deum locutus est. Quia certe uel labiis peccare Deo maius damnum

aptiores? Ad quem quisquis conuertitur, fragilium bonorum amissionibus non mouetur, dicente Scriptura: Non contristabit iustum, quicquid ei acciderit. Porro ipse etiam Dominus ad seruandam huiusmodi patientiam nos compellit dicens: Ab eo, qui aufert tibi uestimentum, etiam tunicam noli prohibere, et qui aufert, quę tua sunt, ne repetas. Noli prohibere, inquit, ne scilicet

prohibendo magis irrites raptorem et illum ad necem tui accendas, cui, ne rem auferat, obsistis, atque idem et tibi ingentioris damni et illi grauioris peccati causa fias. Iccirco etiam ablata postea repeti Dominus uetat, ut potius patientia sustinendi uiolentum usurpatorem ad miserandum prouoces quam ulla repetendi molestia ad iram. Talis pręcepti ratio magis elucebit additis eorum exemplis, qui illud, cum casus tulit,

Ipse - inquit- castigauit nos propter iniquitates nostras, et ipse saluabit nos propter misericordiam suam. Qui sic castigatus sic se humiliauerit, et ipse uisum recipiet, non quo mundus, sed quo mundi Dominus conspicitur, uisum utique mentis et spiritus. Aliam pręterea ipsius Iacob imbecillitatem hoc loco commemorabimus, ut simul et patientiam ostendamus. Cum angelo luctatus et ab eo in femore tactus,

illas ad alienos quoque transferendas audiuit. Nobis ergo, si meminerimus, quanto ad peccandum propensiores existant, qui corpore sano sunt, minus molesta erit infirmitas. Orandum autem esse pro infirmo et Dominus docuit, suspiciens in cęlum, cum surdum ac mutum hominem curare uellet. Nec solum suspexit, sed etiam ingemuit, ut precaturi mentem simul cum oculis ad Deum dirigere discant. Paralytico, priusquam sanitatem concederet,

tibi aliquid contingat. Aequum quippe est, ut, qui accepto sanitatis beneficio rursum delinquit, grauius puniatur. Paulus post triduanam cęcitatem ita se correxit, ut de persecutore apostolus fieret. Percusserat eum Dominus, ut sanaret. Et ille sanatus tantum profecit uirtute, ut omnia ardua, dura, acerba, contumelię, uerberationis uitęque periculi plena non inuitus subiret pro Christo, frigus, famem, gladium iuxta contemnens. Et:

resolutis (ut Cassianus tradit) paralysi membris in lectulo decumbens, cęteris, qui ęgrotabant, sanitati erat. Oleo enim, cui ipse benedictionem imposuisset, peruncti curabantur. Qua quidem in re ostendere nobis uoluit Dominus, quantum ille et fortis esset in patiendo et pius in miserendo. Idem enim, qui pro sua ualitudine nihil solicitus uidebatur, pro aliena anxius erat et pręsentaneum omnibus remedium conferebat.

inter natos mulierum, Herodis Antipę iussu in gratiam adulterę carceri mancipatur obtruncaturque ac medius inter Legem et Euangelium, huius initium, illius finem sanguine suo consecrat. Post illum primitię mortuorum, Dominus noster Iesus Christus ludibria, maledicta, conuitia, multa horrendaque supplicia et ignominiosissimam crucis mortem sustinuit, ut, pro quibus ipse uolens ac libens talia patiebatur, eosdem ad patiendas martyrii poenas

cruciandus. Rursum Petrus Romę, cum nec ipsius Neronis immanitate terreri potuisset, ne Christum prędicaret, morti addicitur crucis uersoque ad terram capite crucifigitur, quoniam errecto suspendi, sicut Dominus suus, indignum se dixerat. Primus igitur crucem ascendere meruit pro Domino, quam pro omnibus ascenderat Dominus. Vicem reddidit et pręmium accepit, eos quandoque cum Domino iudicaturus, a quibus talia passus est.

morti addicitur crucis uersoque ad terram capite crucifigitur, quoniam errecto suspendi, sicut Dominus suus, indignum se dixerat. Primus igitur crucem ascendere meruit pro Domino, quam pro omnibus ascenderat Dominus. Vicem reddidit et pręmium accepit, eos quandoque cum Domino iudicaturus, a quibus talia passus est. Ipse quoque uas electum Paulus a Lystris lapidibus eiicitur, Philippis cum Syla discipulo uirgis cęsus et

in puero rabiem impune ferret, putrescentibus membris et toto corpore uermibus scaturiente infelici morte infeliciorem uitam ad ęternos ignes deputatus inchoauit. Nobis operęprecium erit hinc pensare, quam suauis est Dominus, cuius amore tam horrenda subire supplicia ne pueri quidem timuerunt. Conon cum paruulo filio apud Isauriam sub Aureliano imperatore passi sunt. Hi iubente Domitiano pręfecto primum in craticula extenti oleoque

Tunc iudex plumbo liquefacto nudum perfundi iussit. Sed cum neque hoc supplicii genere perimi ille potuisset, capitis tandem abscisione finitur. Poterat nec sic mori, sed iam omnes poenas passo beatitatis pręmia differre Dominus noluit, et breuem uiri patientiam ęterna felicitate remunerauit. Hinc ęst, quod Ignatius, Antiochenę ecclesię tertius post Petrum apostolum episcopus, Traiani persecutione damnatus ad bestias, cum Romam uinctus

dimittitur. Inde ab Iconio, ubi talia passa est, Seleuciam deueniens, multis doctrina sua Christo ascitis, uitam hanc cum ęterna commutauit, parata quidem pro ueritatis assertione omnia perpeti supplicia, nisi ab iis illam Dominus protexisset, multorum consulens saluti, dum uni parcit, ipsam tamen sic pręmiis afficiens martyrii, ac si poenis martyrii esset consumpta. O felicem uirginem, quę non sentit tormentorum cruciatus et recipere meruit

tuę consentiat, facere non potes. Hinc rotis alligatur et subdito igne uritur in lacumque deiicitur. Mox defuncto patre a Dione, eius successore, in oleo, resina et pice coquitur. Et cum ab hac quoque pernicie liberasset eam Dominus, ad Apollinem adorandum ducta statuam precatione subuertit. Et ipse uates Apollo, quod futurum de se non pręuiderat, redactus est in puluerem. Tum Dione quoque morte repentina subtracto subrogatur Iulianus. Qui

dedicassent, persecutione Galieni principis in Aphrica passę sunt. Felle primum et aceto Anolini pręsidis iussu potatę gaudebant, quod dignę habitę essent eam iam bibere pro Domino amaritudinem, quam ante pro ipsis Dominus biberat in cruce. Inde uerberibus diruptę calceque confricatę, ut plagarum dolor duplicaretur, ad hęc etiam in equuleo extentę, compelli non potuere, ut idolo immolarent. In quod cum expuissent, super craticula

omnia minus trepide se accingat, libet in fine partis huius quędam Scripturarum dicta ueluti urgentes ad poenarum contemptum stimulos adhibere. Tu igitur, qui persecutionibus premeris impiorum, noli animo concidere: tecum est Dominus. Noli timere: ille te de hac breui calamitate mox ad ęternam euehet felicitatem. Ait enim: Cum ipso sum in tribulatione; erripiam eum, et glorificabo eum. Longitudine dierum replebo eum, et ostendam illi

dierum replebo eum, et ostendam illi salutare meum. Hoc idem et in Euangelio affirmauit dicens: Mundus gaudebit, uos uero contristabimini. Sed tristitia uestra conuertetur in gaudium. Iccirco, sicuti Dominus, ita et serui eius hac spei expectatione patientiam nostram stabilire monendo exhortandoque studuerunt. Iacobus, qui primus inter apostolos lauream meruit martyrii: Patientes — inquit — estote fratres

magnitudine lętus: Ego iam delibor — inquit — et tempus resolutionis meę instat. Bonum certamen certaui, cursum consummaui fidem seruaui. In reliquo reposita est mihi corona iustitię, quam reddet mihi Dominus, in illa die iustus iudex; non solum autem mihi, sed et iis, qui diligunt aduentum eius. Quod siquis adhuc sanctos martyres emulari ignaua timiditate uictus hęsitauerit, discat, quia ii sunt equi illi Zacharia

sustinere posset, clamauit ad Dominum, Iesum Christum. Et superauit inimicum, ita ut oranti apparens demon diceret: Vicisti me, Sarra, uicisti. At illa nihil sibi ex hoc laudis uendicans: Non ego — inquit — uici te, sed Dominus meus Iesus. Hinc discamus, siquando uehementior tentatio ingruerit, orare solicitius et, quoties uicerimus, uictorię gloriam Deo, non nobis tribuere. Theodora Alexandrina

ad decipiendum fraudes atque fabricę, hęc pręterea illius terrificatio, furor, sęuitudo, immanitas, ita ut nemo tam prudens ac tam fortis sit, quin uel malicia eius caperetur uel ui superaretur, nisi utrunque compesceret Dominus alligans fortem et uasa eius diripiens, tentari quidem nos uolens, non cogi, et probari, non uinci. Ille duntaxat uincitur, qui dedere se mauult quam repugnare. Nos uero, nequando ad deditionem istam, cuius comes est

puniendus mulctę denunciationem submisse tulit, mulcta ad posteros dilata, ipse pacem habuit, quam optauit. Vsque adeo expedit repente corrigere sese et uitium uirtute mutare. In Euangelio quoque Dominus noster piis actionibus nos continenter inherere monet, dum ipse turbis prędicare non cessat, dum uariis langoribus affectos curare non desinit, dum dies quadraginta neque comedit neque bibit, dum in tentationibus

pauca fidelis fuerit, super multa constituetur et intrabit in gaudium Domini sui cęlestique beatitudine perpetuo perfruetur. Illi quidem fideles serui sunt, qui in seruitio perseuerant. Perseuerantibus autem miseretur Dominus et commodat. Misereor turbę — inquit — quia triduo iam perseuerant mecum et non habent, quod manducent. Et dimittere eos nolo, ne deficiant in uia. Sic ergo Dominus perseuerantes gratia sua

Perseuerantibus autem miseretur Dominus et commodat. Misereor turbę — inquit — quia triduo iam perseuerant mecum et non habent, quod manducent. Et dimittere eos nolo, ne deficiant in uia. Sic ergo Dominus perseuerantes gratia sua pascit, ut deficere non sinat, immo, ut abundare faciat. Nam et comederunt — inquit — et omnes saturati sunt. Ac nequis ad uitę perfectionem sibi nihil deesse existimet,

mundi Saluatorem palam confiteretur. Perseuerando igitur aditus ad Iesum comparatur, ut, ubi ipse est, ibi sit minister eius. Ad quem etiam Cananea mulier in Euangelio clamat dicens: Miserere mei, Domine. Et Dominus tacet. Et rursum illa: Adiuua me! R espondet ipse: Non est bonum sumere panem filiorum et dare canibus. Illa tamen instat et urget nec dedignatur canibus comparari. Sed et catelli edunt —

obliuiscens et ad ea, quę priora sunt, se extendens, ad destinatum persequitur brauium supernę uocationis Dei in Christo Iesu. Beati enim, qui esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam ipsi saturabuntur, ait Dominus. Quo autem pabulo uel qualibus epulis hi saturandi sint, in Apocalypsi declarat dicens: Vincenti dabo edere de ligno uitę, quod est in paradiso Dei mei. Vincenti dabo manna absconditum, et dabo illi calculum

in imagine pertransit homo, sed et frustra conturbatur: thesaurizat, et ignorat, cui congregabit ea. Sub hęc omnem spem suam in Deo collocans ac firmans, continuo ait: Et nunc quę est expectatio mea? Nonne Dominus? Et substantia mea apud te est. Itaque ista mente reuoluens, ne inimicorum quidem iniuriis ad iniustitiam potuit concitari. Dum eadem consyderat sapientię antistes Salomon, uociferatur et ait: Vanitas

turpeue mortis genus expauescimus, Domini Iesu crucem cogitemus. Sin uero id nos terret, quod nescimus, quando mors uentura sit, occurrere illi semper parati simus. Vigilate — inquit — quia nescitis, qua hora Dominus uester uenturus sit. Si sciret paterfamilias, qua hora fur uenturus esset, uigilaret utique et non sineret perfodi domum suam. Ideoque et uos estote parati, quia, qua nescitis hora, Filius

hora fur uenturus esset, uigilaret utique et non sineret perfodi domum suam. Ideoque et uos estote parati, quia, qua nescitis hora, Filius hominis uenturus est. Beatus ille seruus, quem, cum uenerit dominus eius, inuenerit sic facientem. Amen dico uobis, quoniam super omnia bona sua constituet eum. Vigilate ergo, nescitis enim, quando dominus domus ueniat: sero, an media nocte, an galli cantu, an mane, ne, cum

hora, Filius hominis uenturus est. Beatus ille seruus, quem, cum uenerit dominus eius, inuenerit sic facientem. Amen dico uobis, quoniam super omnia bona sua constituet eum. Vigilate ergo, nescitis enim, quando dominus domus ueniat: sero, an media nocte, an galli cantu, an mane, ne, cum uenerit repente, inueniat uos dormientes. Quod autem uobis dico, omnibus dico: Vigilate! Id breuius in Mattheo scriptum est: Vigilate,

reuerenter esse habendas, quando quidem tanta uis eis inest, ut tactu ipsorum interdum etiam mortui ad uitam suscitentur. Satis hęc de Veteri Instrumento. Noui quoque exempla inspiciamus! Omnis uirtutis fons atque origo Dominus noster Iesus Christus, uti uiuendo, quomodo uiuere, ita moriendo, quomodo mori debeamus, nos erudiuit. Mortuus est pro salute nostra, ut nec nos pro salute proximorum mori recusemus. Pro inimicis orauit, ut et nos

hoc contingit. Omnibus tamen ea mens esse debet, ut, si fors ita ferret, libenter et ipsi sustinerent. Cui is animus uel tunc, cum e uita egreditur, fuerit, procul dubio martyrum coronę particeps erit. Corda enim perpendit Dominus magis quam facta. Dic ergo cum Paulo: Non solum alligari, sed et mori in Hierusalem paratus sum propter nomen Domini Iesu. Certe talis in moriente charitas eleuabit doloris angustięque sensum et hominem

animam excepere, cum eorum aduentum illi etiam, qui non uiderant, sustinere nequiuerint. Antonio monacho, qui Romę in Gregoriano monasterio uitam pie sancteque degebat, die quodam dictum est: Paratus esto et, quia Dominus iubet, migra! Qui cum sibi uiatica ad migrandum deesse respondisset, audiuit, si de peccatis ambigeret, iam dimissa esse sciret. Multum tamen ille hac de re dubitare coepit, et sequenti nocte, cum se sopori dedisset,

charissimum habebat, indicauit. Et ille ne in morte quidem amicum deserere cupiens, obsecrare coepit, uti se quoque ea in re comitem assumeret. Tunc episcopus Deum aliquandiu precatus: Herberte — inquit — Dominus noster te uoti tui compotem facit. Proinde prępara te, mecum una discessurus. Itaque anno post, quanuis locorum interuallo diuersi manerent, cum die, qua prędictum erat, decessissent, iunctis tamen spiritibus cęlum

Dormienti quoque zona, qua cingebatur, soluta nec usquam comparens ipsam a corpore soluendam portendit. Nam et uox audita est, quę diceret die tandem centesima hoc euenturum. Dehinc sancta et prudens foemina, ut ueniens Dominus uigilantem inueniret, psalmos legere non cessauit, nisi cum etiam uiuere cessaret, ea quidem uisione confidentior facta, sed non et segnior. Neque enim tale quid apparet, ut certiore pręmii expectatione pię

— te enim hęc sedes manet. Postero die Trasilla febri implicita ęgrotauit. Iamque in ipsius morbi accessione uehementer anxiabatur, cum Christum uidit, atque ad eos, qui aderant: Facessite hinc — ait — abite! Ecce Dominus Iesus uenit. Itaque ad eum, quem uidebat, toto animi affectu anhellans expirauit. Odoris insecuta suauitas fidem fecit uere ibi affuisse Iesum et illam una cum ipso abiisse. Sed neque mortem timere potuit, quę ante

Domino loquens ait: Ipse enim quasi ignis conflans, et quasi herba fullonum; et sedebit conflans et emundans argentum; et purgabit filios Leui, et colabit eos quasi aurum et quasi argentum. De hoc et ipse Dominus in Euangelio: Omnis — inquit — igne salietur, et omnis uictima sale salietur. Quasi diceret: Sicuti caro salitur, ut corruptibili humore exiccato dierum multorum usui apta sit, ita, qui purgatorio

et quę multi ex parte iam euenisse affirmant, horroris et irę plena sunt. Et, si talia signa, quale, quęso, illud et quam terribile, quod per ea fuerit significatum? Audituri estis — inquit Dominus — pręlia et opiniones pręliorum. Videte, ne turbemini! Oportet enim hęc fieri, sed nondum statim finis. Magnum quippe rerum apparatum multo ante Fama nunciare solet, quam ipse se prodat. Prius itaque

capti, cęlestia contempsere. Porro propter iustos non solum dies breuiabuntur, sed etiam, ne interim uel hominum improbitate uel diaboli supplantationibus euertantur, Enoch et Heliam mittet eis clemens et misericors Dominus. Et illi quidem alios iam lapsos piis exhortationibus errigent, alios, ne labantur, confirmabunt. Sic quippe de ipsis in Apocalypsi scriptum est: Et dabo duobus testibus meis, et prophetabunt diebus mille

dicente Domino: Et prędicabitur hoc Euangelium regni in uniuerso orbe in testimonium omnibus gentibus. Et tunc ueniet consummatio, id est, seculi finis. Quod autem Helias uenturus sit, etiam in Mattheo testatur Dominus dicens: Helias quidem uenturus est, et restituet omnia. Quid est restituet omnia, nisi quia tunc et ipsi conuertendi sunt, qui occidentem Legis litteram adhuc sequuntur? Si enim in

Helias), bestia, quę ascendit de abysso, faciet aduersus eos bellum, et uincet illos, et occidet eos. Et corpora eorum iacebunt in plateis ciuitatis magnę, quę uocatur spiritaliter Sodoma et Aegyptus, ubi et Dominus eorum crucifixus est. Iacebunt quippe catholicorum fidelium corpora in plateis, quoniam pro ueritatis religione mori pręoptabunt quam in infidelitate uiuere. O, gloriosa martyria! Iacebitis quidem in plateis,

in medio sedens Deum se et Christum impudenter improbeque mentietur. Mittet malignitatis suę satellites per prouincias et loca, qui dicant: Ecce iam uenit Christus. Venite ad adorandum illum! Quam futuram fallaciam pręsciens Dominus, cauere nos iubet, dum ait: Siquis uobis dixerit: Ecce hic est Christus aut illic, nolite credere! Si dixerint uobis: Ecce in deserto est, nolite exire; ecce in penetralibus, nolite credere! Cur ita?

argento et lapide precioso rebusque preciosis. Vide hominis dementiam! Demonio supplicat, demonium ueneratur, et se ab hominibus pro Deo uult coli haberique. Quasi uero non seruus diaboli sit, qui ei ancillatur, sed dominus et Deus! Rursum idem propheta impietatem eius audaciamque designans, etiam quandiu regnaturus sit, declarat. Sermones — inquit — contra Excelsum loquetur, et sanctos Altissimi conteret, et putabit,

luna non dabit lumen suum, stellę cadent, terra quassabitur, commotis mare fluctibus rugiet. Et, proh scelus, tam trepida rerum facies non commouebit impios, ut ab impietate sua desistant. Erunt signa — inquit Dominus — in sole et luna et stellis, et in terris pressura gentium prę confusione sonitus maris et fluctuum, arescentibus hominibus prę timore et expectatione, quę superuenient uniuerso orbi. Putabunt

deperiens contabescet. Etenim post sanctorum cędem super omnes repentinus irruet pauor et ante illos flagitiorum suorum torquebit conscientia, quam ultio consumet diuina. Ac sicut Hieremias ait: Erit in die illa, dicit Dominus, peribit cor regis et cor principum. Et obstupescent sacerdotes et prophetę consternabuntur. Post hęc Helias et Enoch ab Antichristo interempti, ex diuina uirtute

ad ponendam terram in solitudine, et peccatores eius conterendos de ea. Et Hieremias ait: Ecce turbo Domini, furor egrediens et procella ruens in capite impiorum conquiscet. Non auertet iram indignationis Dominus, donec faciat et compleat cogitationem cordis sui. In nouissimo dierum intelligetis ea. Eadem illis obnuncians Iohel propheta ait: A, a, a, diei! Quia prope est dies Domini, et quasi uastitas a potente

qui autem in tenebris, in uitia impingunt, et mentis oculis capti, furem uenientem uidere nequeunt. His igitur tanquam fur ueniet ipse tremendi Iudicii dies, quoniam imparatos offendet. Quamobrem diluuio illum comparans Dominus: Sicut in diebus Noe — inquit — ita erit aduentus Filii hominis. Sicut eium (erant *add. ) in diebus ante diluuium comedentes et bibentes, nubentes et

uiuant, tempus, quo iudicandi sint, nescientes, fortasse cras aut perendie futurum, quanto nequius uiuerent, si ad multorum annorum spacium id prorogatum scirent? Vtiliter ergo diem hunc, de quo loquimur, occultum nobis esse Dominus uoluit. Diceret enim quispiam: Hinc ad annos quinquaginta iudicandus sum; cur non interim ocio deliciisque me oblectem iocis risibusque, lusibus uacem, gaudiis pręsentibus non fruar, si tantum temporis ad poenitendum

cito, et merces mea mecum, reddere unicuique secundum opera sua. Et ante Apocalypsim Esaias: Vlulate — inquit — quia prope est dies Domini, quia uastitas a Domino ueniet. Et iterum: Hęc dicit Dominus: Custodite iudicium et facite iustitiam, quia iuxta est salus mea, ut ueniat, et iustitia mea, ut reueletur. Iohel quoque prophea ait: Conturbentur omnes habitatores terrę, quia

est, cum obimus. Alioquin non ad eos pertineret, quibus iam ante mille quadringentos sexaginta sex annos dictum est: Videte, uigilate et orate! Nescitis enim, quando tempus sit. Et rursum: Nescitis, quando dominus domus ueniat; sero, an media nocte, an galli cantu, an mane, ne, cum uenerit *corr. ex ueniat repente, inueniat uos dormientes. Et, ne ad illos tantum dictum suspicaremur, adiunxit:

ętatem ocio conterimus, tanquam ea ignauiter transacta repuerascere liceat et non eo concedere necesse sit, ubi et omnis labor irritus est et omnis dolor perennis? Ecce uenio sicut fur — inquit Dominus. Beatus, qui uigilat et custodit uestimenta sua, ne nudus ambulet et uideant turpitudinem eius. Vestimenta sua custodit, qui gratiam in baptismo acceptam integram illibatamque conseruat. Qui uero eam uitiis

conscii peccatores? Apparebit signum Filii hominis, de quo Esaias ait: Cum eleuatum fuerit signum in montibus, uidebitis et clangorem tubę audietis. Et iterum: Eleuate signum ad populos. Ecce Dominus auditum fecit in extremis terrę . Hoc illud signum est, quo fideles ipsi signari iubentur, loquente ad angelum Domino, sicut Ezechiel propheta testatus est: Transi per mediam ciuitatem, in medio Hierusalem,

spiritu oris eius percussi crudeles animas cum diris gemitibus ingentique cruciatu exalabunt. Siquidem dici non potest, quam horrendus tunc erit impiis uel solus conspectus Iudicis irati. Egredietur enim Dominus — ut Esaias ait — de loco suo, ut uisitet iniquitatem habitatoris terrę contra eum. Et reuelabit terra sanguinem suum, et non operiet ultra interfectos suos. Et rursum idem: Ecce —

interemptorem Antichristum et impietatis ministros conuersus clamabit et dicet: Dies ultionis meę in corde meo, annus retributionis meę uenit. Hunc clamorem pręuidens Iohel propheta admiratur et ait: Dominus dedit uocem suam ante faciem exercitus sui, quia multa sunt nimis castra eius, quia fortia et facientia uerbum eius. Magnus enim dies Domini et terribilis ualde, et quis sustinebit eum? Vox ista gladius ille

de ore fidelis et ueracis, ut in ipso percutiat gentes, et de quo Iob ait: Fugite a facie gladii, quoniam ultor iniquitatum est gladius, et scitote esse iudicium. Hoc ergo gladio, id est, hoc spiritu oris sui, Dominus Iesus transuerberabit impiissimum tyrannum et eos, qui illum secuti fuerint, simul delebit, dicente Esaia propheta: In die illa uisitabit Dominus in gladio suo duro et grandi et forti super Leuiathan, serpentem

et scitote esse iudicium. Hoc ergo gladio, id est, hoc spiritu oris sui, Dominus Iesus transuerberabit impiissimum tyrannum et eos, qui illum secuti fuerint, simul delebit, dicente Esaia propheta: In die illa uisitabit Dominus in gladio suo duro et grandi et forti super Leuiathan, serpentem veterem, et super Leuiathan, serpentem tortuosum, et occidet cetum, qui in mari est. Hoc neque Hieremias tacuit, dum ait: Dies autem ille

oris sui, et spiritu labiorum suorum interficiet impium. Et erit iustitia cingulum lumborum eius, et fides cinctorium renum eius. Hoc et Apostolus affirmat, cum ait: Et tunc reuelabitur ille iniquus, quem Dominus Iesus interficiet spiritu oris sui et destruet illustratione aduentus sui. Non ergo armis, non uirium ui, non ueneno perimetur ille nequissimus, sed solo spiritu oris Domini. Et hoc est illud, quod Daniel de

sicut humus, et corpora eorum sicut stercora. Sed et argentum eorum (et aurum eorum) *add. non poterit liberare eos in die irę Domini. Quibus ita per Ezechielem minatus est Dominus dicens: Ecce ego super te, Gog, principem capitis Mosoch et Thubal. Et circumagam te et educam te, et ascendere te faciam de lateribus aquilonis, et adducam te super montes Israhel. Et percutiam arcum

Iapheth, et hoc loco designant illas gentes, quę ab ipsis originem trahentes cum Antichristo contra Ecclesiam uenturę sunt. Sed de earum plaga Zacharias quoque uaticinatur dicens: Et hęc erit plaga, qua percutiet Dominus omnes gentes, quę pugnauerunt aduersus Hierusalem. Tabescet caro uniuscuiusque stantis super pedes suo s, et oculi eius contabescent in foraminibus suis, et lingua eorum contabescet in ore suo. De

commota est terra. Montes sicut cera fluxerunt a facie Domini; a facie Domini omnis terra. Ignis ergo sęviet, terra tremet, montes liquescent. Et quis hominum inter tot terribilia subsistere poterit, nisi cui Dominus manum suam supponet, ne cadat? Et si iustus uix saluabitur, impius et peccator ubi apparebunt? In Sapientię libro scriptum est: Et accipiet armaturam zelus illius et armabit creaturam ad ultionem inimicorum.

consecuturum sperat. Et tamen non sustinebimus inquit, ut ostendat eo die ne sanctos quidem sine pauore futuros. Et quis non formidabit uidens furere ignem, montes conteri, ualles diuidi, dicente Michea: Ecce Dominus egredietur de loco suo et descendet et calcabit super excelsa terrę. Et consumentur montes subtus eum et ualles scindentur sicut cera a facie ignis, sicut aquę, quę decurrunt in pręceps. Quis non

aliis erit in salutem, aliis ad poenam, dicente Malachia propheta: Ecce enim dies ueniet succensa quasi caminus. Et erunt omnes superbi et omnes facientes impietatem stipula. Et inflammabit eos dies ueniens dicit Dominus exercituum, quę non derelinquet eis radicem et germen. Et orietur uobis timentibus nomen meum Sol iustitię et sanitas in pennis eius. Id sane ita erit, quemadmodum etiam nunc uidemus aurum in igne purius

homo, non iumentum, non pecus, non fera, non in mari piscis, non in aere uolucris, non saltem sub terra uermis, nullum postremo animal tanto incendio superesse poterit. Quod quidem per Sophoniam significauit Dominus dicens: Congregans congregabo omnia a facie terrę, congregans hominem et pecus, congregans uolatilia cęli et pisces maris; et ruinę impiorum erunt, et disperdam homines a facie terrę. Quam rem et

mortuos ab Adam usque ad nouissimum hominem omnes ueluti e somno excitans. Omnes repente resurgent uiui, suis quisque artubus incorporabitur et capillus de capite eorum non deficiet. Sic quippe per os Zacharię loquitur Dominus et ait: Sibilabo eis, et congregabo illos, quia redemi eos. Hoc significauit Hieremias, cum prophetaret, dicens: Dominus de excelso rugiet, et de habitaculo sancto suo dabit uocem suam; rugiens rugiet

incorporabitur et capillus de capite eorum non deficiet. Sic quippe per os Zacharię loquitur Dominus et ait: Sibilabo eis, et congregabo illos, quia redemi eos. Hoc significauit Hieremias, cum prophetaret, dicens: Dominus de excelso rugiet, et de habitaculo sancto suo dabit uocem suam; rugiens rugiet super decorem suum; celeuma quasi calcantium concinetur aduersus omnes habitatores terrę, quia iudicium Domini

gentibus. Dicens super decorem suum et aduersus habitatores terrę iustos et iniustos complexus est. Quia omnes quidem resurgemus, sed non omnes immutabimur. Sic et Iohel propheta: Dominus — inquit — de Syon rugiet, et de Hierusalem dabit uocem suam, et mouebuntur cęli et terra, hoc est, boni et mali simul resurgent. Longe tamen diuersa erit horum illorumque conditio teste Apostolo sic

rugiet, et de Hierusalem dabit uocem suam, et mouebuntur cęli et terra, hoc est, boni et mali simul resurgent. Longe tamen diuersa erit horum illorumque conditio teste Apostolo sic inter utrosque discernente: Ipse Dominus — inquit — in iussu (tubę) *om. et in uoce archangeli et in tuba Dei descendet de cęlo. Et mortui, qui in Christo sunt, resurgent primi. Deinde nos, qui uiuimus, qui relinquimur,

utique per Ezechielem, sed non ab Ezechiele dictum: Ecce ego aperiam tumulos uestros, et educam uos de sepulchris uestris, popule meus, et inducam uos in terram Israhel. Et scietis, quia ego Dominus, cum aperuero sepulchra uestra et eduxero uos de tumulis uestris, popule meus, et dedero spiritum meum in uobis, et uixeritis. Nosses et in Daniele scriptum esse: Multi de iis, qui dormiunt in terrę

uidebo Deum meum. Quem uisurus sum ego ipse, et oculi mei conspecturi sunt, et non alius. Reposita est hęc spes mea in sinu meo. Et ne ueterum tantum autoritate hoc nobis persuasum putes, audi recentiora. Dominus in Euangelio: Amen, amen dico uobis — inquit — quia uenit hora, et nunc est, quando mortui audient uocem Filii Dei. Et, qui audierint, uiuent. Et paulo post iterum ait: Venit hora, in qua

de limo terrę sese ad sonitum tubę cęlestis errigentes atque in altum sublati obuiam ibunt Christo et in parte dextera, hoc est, in beatitudine, in qua nihil est sinistrum, collocabuntur. Scriptum quippe est: Et mittet Dominus angelos suos cum tuba et uoce magna, et congregabunt electos eius a quatuor uentis, a summis cęlorum usque ad terminos eorum; hoc est, omnes, qui ubicunque erunt, ad se conuocari iubebit. Quod Propheta

magna, et congregabunt electos eius a quatuor uentis, a summis cęlorum usque ad terminos eorum; hoc est, omnes, qui ubicunque erunt, ad se conuocari iubebit. Quod Propheta etiam pręuidens ait: Deus deorum, Dominus, locutus est, et uocauit terram a solis ortu usque ad occasum. Ex Syon species decoris eius. Deus manifeste ueniet, Deus noster, et non silebit. Postea infert: Et annunciabunt cęli iustitiam eius,

quoniam Deus iudex est. Caput VII / DE DOMINI DESCENSV AD IVDICANDVM VIVOS ET MORTVOS Descendens igitur Maiestatis dominus cum angelis suis et cum omnibus sanctis suis, conspicuus in aera stabit supra Hierusalem, ut inde homines iudicet, ubi pro hominibus pati uoluit. Sed supra illam partem imminebit, unde, postquam a mortuis resurrexit,

quo magis terreat scissus, quam teruisset consumptus. Quid autem innuet scissura tam horribilis et uehemens nisi discretionem illorum statim futuram, qui iudicandi erunt. Et ueniet — inquit — Dominus, Deus meus omnesque sancti cum eo. Et erit in die illa: non lux, sed frigus et gelu. Non enim erit illis lux, quos iam ęternę noctis timor occupabit, in quibus charitatis flamma refrixit et amoris diuini ardor

egrediebatur a facie eius. Milia milium ministrabant ei, et decies centena milia assistebant ei. Iudicium sedit, et libri aperti sunt. Explicabuntur igitur libri prędestinationis pręscientięque diuinę, et Dominus iudicabit orbem terrę in ęquitate et populos in ueritate sua. Iustum et impium iudicabit Dominus, ipso per Ezechielem dicente: Ecce ego iudico inter pecus et pecus, arietum et hircorum. Quemadmodum enim

ei. Iudicium sedit, et libri aperti sunt. Explicabuntur igitur libri prędestinationis pręscientięque diuinę, et Dominus iudicabit orbem terrę in ęquitate et populos in ueritate sua. Iustum et impium iudicabit Dominus, ipso per Ezechielem dicente: Ecce ego iudico inter pecus et pecus, arietum et hircorum. Quemadmodum enim pastor — ut in Euangelio dicitur — segregat oues ab hędis, ita separabuntur

nunc ridetis, quoniam flebitis! Vę ergo illis, quibus nunc ueritatis uerba pro ludibrio sunt, quoniam tunc, quam uera fuerint, damno irrecuperabili experientur. Visitabo super orbis mala — inquit per prophetam Dominus — et contra impios iniquitatem eorum... Super hoc cęlum turbabo, et mouebitur terra de loco suo propter indignationem Domini exercituum et propter diem irę furoris eius. Et erit quasi damula fugiens,

proprium aut peculiare erit? Meditabuntur fugam, sed idem ubique occurret pauor nec fugiendo effugere poterunt nec latendo latere. Vnde in Hieremia scriptum est: Terror undique, ait Dominus. Non fugiat* uelox nec saluari se putet fortis. Denique temporis huius calamitatem designans Sophonias propheta: Iuxta est — inquit — dies Domini magnus, iuxta est et uelox nimis. Vox diei

cęci, quia Domino peccauerunt. Neque enim nisi cęci sunt, qui Domino peccant, quoniam, dum peccant, nec quantum boni amittant, uident nec, quantum mali comparent, perspiciunt. Talibus per Malachiam comminatur Dominus dicens: Ecce accedam ad uos in iudicio, et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt

Ecce accedam ad uos in iudicio, et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Igitur, cum iam — ut in Psalmo dicitur — aduocabit Dominus cęlum desursum et terram discernere populum suum, cum paterfamilias peregre rediens exiget

iudicio, et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Igitur, cum iam — ut in Psalmo dicitur — aduocabit Dominus cęlum desursum et terram discernere populum suum, cum paterfamilias peregre rediens exiget rationem a seruis de pecunia ipsis

mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Igitur, cum iam — ut in Psalmo dicitur — aduocabit Dominus cęlum desursum et terram discernere populum suum, cum paterfamilias peregre rediens exiget rationem a seruis de pecunia ipsis olim ad negociandum tradita, cum etiam de omni uerbo ocioso ratio reddi iubebitur,

desursum et terram discernere populum suum, cum paterfamilias peregre rediens exiget rationem a seruis de pecunia ipsis olim ad negociandum tradita, cum etiam de omni uerbo ocioso ratio reddi iubebitur, cum denique Dominus mittet angelos suos, et secernent malos de medio iustorum, illos, qui a sinistris erunt, incredibilis, ut dictum est, timor ac moeror exagitabit. Sed et eos, qui ad dexteram deducentur, spes metusque inuicem

opem tulerint, licet ipsi in popinis ganeisque uersati sint atque etiam contra unum elemosinę bonum, quod quandoque exercuerunt, plurima perpetrarint mala. At longe aliter illis, quam putabunt, eueniet. Postquam enim pius Dominus eos, qui uiscera pietatis non habuerunt, condemnauerit, continuo reliquorum criminum cognitionem suis committet assessoribus, ut illud, quod per Esaiam prędictum est, impleatur: Brachia mea populos iudicabunt.

tuo? Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus tuas, ut dormias. Et ueniet tibi quasi uiator egestas et pauperies quasi uir armatus. Et ad improbos conuersus inquiet: Sex sunt, quę odit Dominus, et septimum detestatur anima eius: oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem, cor machinans cogitationes pessimas, pedes ueloces ad currendum in malum, proferentem mendacia

pluris quam iustitiam faciunt, dicet: Principes tui infideles, socii furum; omnes diligunt munera, sequuntur retributiones, pupillo non iudicant, et causa uiduę non ingreditur ad illos. Propter hoc, ait Dominus, Deus exercituum, fortis Israhel: En ego consolabor super hostibus meis, et uindicabor de inimicis meis. Deinde aduersus mulieres, quę plus operę ponunt in corporis decore quam in pudicicię cultu,

ibant, et plaudebant, et ambulabant *corr. ex suffodiant **corr. ex in pedibus suis, et composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, et Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum cal cia mentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et mytras, et discriminalia, et

et ambulabant *corr. ex suffodiant **corr. ex in pedibus suis, et composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, et Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum cal cia mentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et mytras, et discriminalia, et periscelidas, * et murenulas, et olfactoriola,

**corr. ex in pedibus suis, et composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, et Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum cal cia mentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et mytras, et discriminalia, et periscelidas, * et murenulas, et olfactoriola, et inaures, et anulos, et gemmas in fronte

in die uisitationis et calamitatis de longe uenientis? Ad cuius confugietis auxilium? Et ubi relinquetis gloriam uestram, ne incuruemini sub uinculo et cum interfectis cadatis? De superbis dicet: Dominus exercituum cogitauit hoc, ut detraheret superbiam omnis glorię et ad ignominiam deduceret uniuersos inclytos terrę. Notabit etiam illos, qui aliena ui occupant et contemptui proximos habent. Vę — inquiet

et dicet: Saturaui eos, et mechati sunt, et in domo meretricis luxuriabantur. Equi amatores in foeminas et emissarii facti sunt; unusquisque ad uxorem proximi sui hinniebat. Nunquid super his non uisitabo, dicit Dominus, et in gente tali non ulciscetur anima mea? Et aduersus iniquos iudices respiciens uociferabitur: Causam uiduę non iudicauerunt, causam pupilli non direxerunt et iudicium pauperum non iudicauerunt.

anima mea? Et aduersus iniquos iudices respiciens uociferabitur: Causam uiduę non iudicauerunt, causam pupilli non direxerunt et iudicium pauperum non iudicauerunt. Nunquid super his non uisitabo, dicit Dominus, aut super gentem huiuscemodi non ulciscetur anima mea? Et incredulos Iudeos manu ostentans: Hęc est gens — inquiet — quę non audiuit uocem Domini, Dei sui, nec recepit disciplinam. Periit

ore eorum. De adulantium uero malignitate dicet: Sagitta uulnerans lingua eorum, dolum locuta est. In ore suo pacem cum amico suo loquitur, et occulte ponit ei insidias. Nunquid super his non uisitabo, dicit Dominus, aut in gente huiuscemodi non ulciscetur anima mea? Illos quoque deuouebit, qui contempta Dei ope totam spem in hominum auxilio collocant: Maledictus homo, qui confidit in homine, et ponit carnem brachium

mihi domum latam et coenacula spaciosa; qui aperit sibi fenestras et facit laquearia cedrina pingitque synopside. De prępositis autem Ecclesię, qui minus gnauiter suo funguntur officio, dicet: Hęc dicit Dominus, Deus Israhel, ad pastores, qui pascunt populum meum: Vos dispersistis gregem meum, et eiecistis eos, et non uisitastis eos. Ecce ego uisitabo super uos maliciam studiorum uestrorum, ait Dominus. Et

Hęc dicit Dominus, Deus Israhel, ad pastores, qui pascunt populum meum: Vos dispersistis gregem meum, et eiecistis eos, et non uisitastis eos. Ecce ego uisitabo super uos maliciam studiorum uestrorum, ait Dominus. Et hypocritas execrabitur dicens: Maledictus, qui facit opus Domini fraudulenter! Ad superbos inquiet: Ecce ego ad te, superbe! Dicit Dominus, Deus exercituum, quia uenit dies tuus, tempus

Ecce ego uisitabo super uos maliciam studiorum uestrorum, ait Dominus. Et hypocritas execrabitur dicens: Maledictus, qui facit opus Domini fraudulenter! Ad superbos inquiet: Ecce ego ad te, superbe! Dicit Dominus, Deus exercituum, quia uenit dies tuus, tempus uisitationis tuę. Et cadet superbus, et corruet, et non erit, qui suscitet eum. Et succendam ignem in urbibus eius, et deuorabit omnia in circuitu eius.

foris proiicietur, et aurum eo rum in sterquilinium erit; argentum eorum et aurum eorum non ualebit liberare eos in die furoris Domini. Idem aduersus diuinos et ariolos loquetur dicens: Hęc dicit Dominus Deus: Vę prophetis insipientibus, qui sequuntur spiritum suum, et nihil uident! Quia locuti estis uana et uidistis mendacium. Ideo ecce ego ad uos, ait Dominus Deus. Et erit manus mea super

diuinos et ariolos loquetur dicens: Hęc dicit Dominus Deus: Vę prophetis insipientibus, qui sequuntur spiritum suum, et nihil uident! Quia locuti estis uana et uidistis mendacium. Ideo ecce ego ad uos, ait Dominus Deus. Et erit manus mea super prophetas, qui uident uana et diuinant mendacium. In concilio populi mei non erunt, et in scriptura domus Israhel non scribentur, nec in terram Israhel

Et erit manus mea super prophetas, qui uident uana et diuinant mendacium. In concilio populi mei non erunt, et in scriptura domus Israhel non scribentur, nec in terram Israhel ingredientur. Et scietis, quia ego Dominus Deus. Tum quoque ad pontifices episcoposque conuersus, qui relicta Ecclesię gubernandę cura in uoluptatibus et deliciis contabuerunt, dicet: Hęc dicit Dominus (Deus) *add. :

in terram Israhel ingredientur. Et scietis, quia ego Dominus Deus. Tum quoque ad pontifices episcoposque conuersus, qui relicta Ecclesię gubernandę cura in uoluptatibus et deliciis contabuerunt, dicet: Hęc dicit Dominus (Deus) *add. : Vę pastoribus Israhel, qui pascebant semetipsos! Nonne greges a pastoribus pascuntur? Lac comedebatis, et lanis operiebamini, et quod crassum erat,

suo. In eosdem et Amos propheta clamabit dicens: Audite uerbum hoc, uaccę pingues... quę calumniam facitis egenis et confringitis pauperes, quę dicitis dominis uestris: Afferte, et bibemus. Iurauit Dominus in sancto suo, quia ecce dies uenient super uos, et leuabunt uos in contis, et reliquias uestras in ollis feruentibus. Deinde pręsides Ecclesię qui luxuriosę uitę exemplo etiam eos perdunt, quibus pręsunt,

faciunt illud, quoniam contra Dominum est manus eorum. Et concupierunt agros, et uiolenter tulerunt; et rapuerunt domos; et calumniabantur uirum et domum eius, uirum et hęreditatem eius. Iccirco hęc dicit Dominus: Ecce ego cogito super familiam istam malum, unde non auferetis* corda uestra et non ambulabitis superbi, quoniam tempus pessimum est. Tunc etiam Abacuch propheta in raptores, in auaros, in sanguinolentos

Et accedam ad uos in iudicio, et ero testis uelox maleficis, et adulteris, et periuris, et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Ac fortasse ridebit aliquis hanc nostram de sanctorum iudicio assertionem. Et: »Qui scis — dicet — quod sancti ita die illo iudicaturi

ero testis uelox maleficis, et adulteris, et periuris, et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Ac fortasse ridebit aliquis hanc nostram de sanctorum iudicio assertionem. Et: »Qui scis — dicet — quod sancti ita die illo iudicaturi sunt?« Cui respondebimus: Cum

si populus Israhel, qui ad montem Synai, ut pręcepta Dei audiret, sanctificatus accesserat, eo loquente adeo exterritus sit, ut statim inde pedem referentes Moysi dicerent: Loquere tu nobis, et audiemus, non loquatur nobis Dominus, ne forte moriamur, — quomodo ii, qui nihil in se sanctitudinis habebunt, sed e diuerso multorum criminum conscii erunt, ferre poterunt, non iam pręcipientis Dei uocem, sed iracundi clamantis

omnium creaturarum accusationes, omnium sanctorum execrationes, non quod sancti pietatem tunc relinquent, sed quod Dei iustitię conformes erunt, hominibus quidem miserantes, sed Deo obsequentes, quoniam misericors et iustus Dominus. Adde etiam demoniorum insultantium et singula cuiusque facinora exprobrantium, diros rugitus ingentesque minas. Quomodo deinde non etiam ob hoc supramodum confundentur, quia iam nihil absconditum erit, quod non

siue malum. Et in Veteri instrumento de scelesto homine scriptum est: Reuelabunt cęli iniquitatem eius, et terra consurget aduersus eum. Et ad eundem per Naum prophetam dicitur: Ecce ego ad te, dicit Dominus, Deus exercituum! Et reuelabo pudenda tua in facie tua, et ostendam (in) *om. gentibus nuditatem tuam et regnis ignominiam tuam. Quot ergo furta, quot adulteria, quot ueneficia,

magnitudo regni, quę est super omne cęlum, detur populo sanctorum Altissimi; cuius regnum, regnum sempiternum est, et omnes reges seruient ei et obedient. Et erit — ut Zacharias inquit — in die illa Dominus unus, et erit nomen eius unum. Omnes enim unum erant in Deo, ideo et unus rex omnium erit Christus; et in Christo Pater, et Christus in Patre, et cum utroque Spiritus sanctus. Humanitas diuinitasque pariter in illo

regnabunt in secula seculorum. Amen. Et iterum ait: Et audiui quasi uocem turbę magnę, et sicut uocem aquarum multarum, et sicut uocem tonitruorum magnorum dicentium: Alleluya; quoniam regnauit Dominus, Deus noster omnipotens. Gaudeamus, et exultemus, et demus gloriam ei, quia uenerunt nuptię Agni, et uxor eius pręparauit se, id est Ecclesia. Et datum est illi, ut cooperiat se byssino

admirabuntur. Fortasse quęrent, quibus operibus, quo labore, qua exercitatione tantam percipere meruerint mercedem. Sed audient: »Non ex operibus iustitię, quę fecistis uos, sed secundum suam misericordiam piissimus Dominus saluos uos fecit. Neque enim condignę erant passiones seculi tanta ac tali gloria, sed omnium bonorum largitor Deus, diues in omnibus, nouit dare magna pro modicis, pro breuibus sempiterna. Modica sane imperata

ista leguntur, ubi nefas est credere quicquam inesse fabulosum aut mendaciter confictum, sed uel mysterio adumbratum uel ita, ut res habet, positum. Videbunt ergo et fabrum illum, de quo per Esaiam ait Dominus: Ecce ego creaui fabrum sufflantem in igne prunas et pro ferentem uas in opus suum, et ego creaui interfectorem ad disperdendum. De quibus Naum propheta loquitur dicens: Clypeus fortium eius ignitus,

euitemus. Nimis animę suę infensus est, qui tam diri serpentis uenena non perhorrescit, cum etiam in Hieremia scriptum est: Ecce ego mittam uobis serpentes pessimos, quibus non est incantatio. Et mordebunt uos, ait Dominus. Chrisarium Romanum, opulentum quidem, sed scelestum hominem fuisse constat, ita ut diuitiis, an uitiis magis abundarit, incertum sit. Cum autem graui ualitudine quateretur et

luxerunt ei cum iocunditate, qui fecit illas. Hic est Deus noster. Et Daniel: Fulgebunt — inquit — quasi splendor firmamenti, et quasi stellę in perpetuas ęternitates. Hoc idem testatus est ipse Dominus, et ait: Tunc iusti fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum. Solem autem septempliciter lucidiorem futurum prophetica nobis uox attestatur. Hoc ergo sole, in quem prospicere uisus noster non

septempliciter lucidiorem futurum prophetica nobis uox attestatur. Hoc ergo sole, in quem prospicere uisus noster non sufficit, multo clarius coruscabunt corpora iustorum. Quod ut indubitanter crederetur, idem Dominus in seipso manifestum facere uoluit, quando in monte et sole lucidior et niue candidior apparuit. Nec splendor ille fuit, qui tedium oculis afferret, sed qui tanta mentem apostolorum dulcedine perfunderet, ut Petrus ibi

est enim: Sicut sagittę in manu potentis, ita filii excussorum. Cuius quidem doni spe atque expectatione exhilaratus Abacuch propheta ait: Ego autem in Domino gaudebo, et exultabo in Deo, Iesu meo. Deus Dominus fortitudo mea. Et ponet pedes meos quasi ceruorum. Et super excelsa mea deducet me uictor in psalmis canentem. Hoc idem Esaias prophetando promittit dicens: Qui sperant in Domino, mutabunt fortitudinem:

Ipsum genuit, per quem ipsa facta fuit, immo, per quem facta sunt omnia. Hęc est uirga de radice Iesse, de qua flos ascendit Christus. Hęc terra, quę germinauit mundi Saluatorem. Hęc porta clausa, per quam non apertam Dominus, Deus Israhel, ingressus est. Huius uirtus, huius gloria talis est in cęlo, ut ordinatę castrorum aciei comparatur. Quod sane partim ad ipsam, partim ad comitatum ipsius apte accomodateque referre possumus. Ad ipsam,

suum omnibus pręsidet, prę omnibus conspicitur sublimis, quoniam sublimissimus est, qui de ipsa nasci dignatus est. Eleuata est enim magnificentia eius super cęlos, ut sit sanctę Ecclesię caput, et sacerdos, et Dominus. Per ipsum accessus patet ad Patrem, qui Dei et hominum mediator est, et Dei Filius, et imago, et uirtus, et sapientia, et lux, sedens a dextris maiestatis eius. Ipsi omne genu flectitur, cęlestium, terrestrium et

Dei sumus. Et nondum apparuit, quid erimus. Scimus, quoniam, cum apparuerit, similes ei erimus, quoniam uidebimus eum, sicuti est. Et iterum: Serui eius seruient illi, et uidebunt faciem eius. Et ipse Dominus in Euangelio: Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum uidebunt! Discipulis quoque rogantibus ostendi sibi Patrem respondit primo id, quod credere debeant: Ego in Patre, et Pater in me est; deinde, quod

manere dignabitur, ut ab hominibus cognoscatur, cognitus uideatur, uisus beatos efficiat. Vnde sequitur: Qui diligit me, diligetur a Patre meo. Et ego diligam eum, et manifestabo ei meipsum. Diligit nunc nos Dominus, ut credamus, postea diliget, ut, quod credidimus, manifeste uideamus, qua scilicet uisione et angeli semper uident faciem Patris, qui in cęlis est. Dabit ergo nobis credentibus paracletum spiritum, ut maneat nobiscum

inuestigare ualuissent, hoc minimus inter cęlestis patrię ciues deprehendet, intelliget, tenebit, possidebit, dicente Domino per prophetam: Dabo tibi thesauros absconditos, et arcana secretorum, ut scias, quia ego Dominus. Oculus non uidit, nec auris audiuit, nec in cor hominis ascendit, quantum aut quale sit bonum illud, quod pręparatum est iustis, quod fidelibus repositum est in thesauris ęternitatis. Cui apostolicę

manifestisque argumentis ostendunt. Iacob in quiete scalam uidit de terra ad cęlum usque extensam angelosque per eam ascendentes ac descendentes. Vidit Dominum scalę innixum sibique benedicentem et euigilans ait: Vere Dominus est in loco isto, et ego nesciebam! Simulque obstupefactus: Quam terribilis est — inquit — locus iste! Non est hic aliud nisi domus Dei et porta cęli! Somnians ergo imagines menti oblatas

iterum: Ostende mihi gloriam tuam! Quibus uerbis indicauit, tametsi figuram ignis aut nubis cerneret et inde uocem emissam audiret, non tamen se faciem illam uidere, quam in paradiso beati uident. Unde respondit Dominus: Non poteris uidere faciem meam. Non enim uidebit me homo, et uiuet. Post hęc Moyses de monte Synai descendens, cum ad populum uerba faceret, apparuit (sicut scriptum est) facie

Ex quo coniectare libet, quanto illi fortiores sint, qui gloriam ipsam uidentes exultant, si hic similitudinem tantummodo eius uidens tam uehementer timuit. Porro, ut iam perfectioris gratię utamur documentis, ipse Dominus noster Iesus Christus coram Petro et Iacobo et Ioanne in monte transfiguratus refulsit, ita ut splendorem illius cernentes futurę beatitudinis dulcedinem degustarent et bonum est nobis hic esse dicerent. Nondum

lignum uitę reddens fructum et folia ad sanitatem eorum, qui seruient Deo et faciem eius intuebuntur et nomen eius frontibus incriptum gerent. Non egebunt — inquit — lumine lucernę neque lumine solis, quoniam Dominus Deus illuminabit illos, et regnabunt in secula seculorum. Quam pręclare apostolus reuelatam sibi supernę glorię descripsit dignitatem! Audimus quidem uerba consyderamusque mysteria et miramur. Sed ubi sunt,

ęgritudini efficax habetur. Pari miraculo Rhemensi Galliarum urbe secundum sepulchrum Baudelii martyris laurus fuit, cuius foliis contacti infirmi curabantur et ab immundo spiritu uexati liberi fiebant. Quid per ista Dominus significare uoluit nisi animas eorum apud se habitare, de quorum sepulturis tanta procederet virtus? Monachus quidam, cum mortem obiisset, a Mutio abbate interrogatus, uelletne ad uitam, quam reliquerat, redire, se

et cum tripudio ad cęlum perferrent atque in illo ęterni Sponsi thalamo feliciter collocarent. Hanc angeli comitati sunt, Trasillę uero uirginis, beati pontificis Gregorii amitę, animam ipse angelorum rex et Dominus Iesus Christus. Huic primum in uisu apparuit Felix pontifex et perpetuę lucis illi sedem ostendens: »Veni — inquit — et fruere consessu hoc beatorum!« Mox ipsa febris morbo affecta et iam animam agens uidit ad se

lucis illi sedem ostendens: »Veni — inquit — et fruere consessu hoc beatorum!« Mox ipsa febris morbo affecta et iam animam agens uidit ad se uenientem Iesum et eis, qui aderant, ut assurgerent, iussit, eo quod aduenisset Dominus. Tum ad uisionem, quam sola cernebat, mentem oculosque dirigens expirauit atque illico odor suauissimus nares omnium occupans nemini dubium reliquit, quin uere ibi Dominus ipse affuerit. Sed quis dicere potest, quanta

aderant, ut assurgerent, iussit, eo quod aduenisset Dominus. Tum ad uisionem, quam sola cernebat, mentem oculosque dirigens expirauit atque illico odor suauissimus nares omnium occupans nemini dubium reliquit, quin uere ibi Dominus ipse affuerit. Sed quis dicere potest, quanta is Trasillam felicitate beatificarit in cęlo, qui ad consolandum descendere dignatus est in terram? De Musa puellula idem autor Gregorius tradit ei per uisionem

Erimus ineffabilis beatitatis perpetui possessores, modo breuis uitę huius cursum post illum, qui Via est, dirigamus, post illum, qui Lux est pietatis iustitięque, passibus ambulemus! Hic magister noster, hic dux, hic Dominus, hic omnium sequentium se Saluator est. Quomodo autem eum sequi oporteat, et ipse docuit et sanctorum suorum egregia pręclaraque exempla, quibus totum opus istud contextum est, satis nos abunde instruxerunt. Horum

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report