Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: ita Your search found 6420 occurrences
First 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 4462-4476:4462. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [Paragraph | SubSect | Section] CVm Carmen Didascalicum, Euthymia, siue de Tranquillitate animi a Patre Benedicto Rogaccio nostrae Societatis Sacerdote conscriptum, aliquot eiusdem Societatis Theologi recognouerint, et in lucem edi posse probaverint; facultatem facimus, vt Typis mandetur, si iis, ad quos spectat, ita videbitur. In quorum fidem has literas manu nostra subscriptas, et sigillo nostro munitas dedimus.
duo se se obtulerunt suprema, eademque opposita sibi inuicem, genera. Primum fortuita, et variabilia complexum, cuiusmodi paupertas, diuitiae, morbi, valetudo, et reliqua causis ab externis pendentia: quae declinare, vel assequi non penitùs homini liberum; contrariam verò in partem traducere, ita ut e Malis Bona, aut Mala e Bonis reddantur, cuilibet pro diuersâ vtendi ratione liberrimum sit: Secundum ex arbitrarijs, et immutabilibus constans, cuiusmodi virtutes, ac vitia: quod genus seu Bona adipisci, seu Mala euitare, quandocunque voluntas sic tulerit, possumus: congenitâ verò
in quo demum prudens ille, tantique ad propositum finem momenti, Fortuitorum vsus consisteret.
Quod igitur vnum ad artificij totius Summam dilucidè, breuiterque explicandam supererat, sedulò apud animum versans, sic tandem constitui, fortuitis quà Bonis, quà Malis ita nos
scitissime vsuros, si vtraque in contemnendis ac minimis, immo si nec verè Mala, nec vltra merum nomen Bona duxerimus: ab illorum propterea tum amore, tum metu quàm maximè immunes et vacui.
Nec temere id quidem, vt cuivis rem ritè aestimanti patebit.
á communibus longè principijs, extremisque notionibus ad ea, quae ipsum propriè, intimèque constituunt, ordinato et continenti progressu deductam. En quaesiti artificij breuissimam Summam, atque partes praecipuas: nimirum fortuita, externaeque originis seu Bona, seu Mala ita prorsus despicere; vt neque horum non terror, nec illorum desiderium commoueat: interiora e contrario, quaeque ipsa sibi parit voluntas, adeo impensè aestimare; nihil vt primis ardentiùs quaeratur, nihil alteris cautiùs vitetur.
Quae, planissima, et nemini dubia, quisquis
De Fortunâ quidem, dum illius
et dona calcantur, et tela infringuntur: de Stultitiâ verò, dum et grauissimis ipsius Malis aditus obstruitur, et contrarijs ipsi Bonis mens communitur.
Hic itaque tam insignis triumphus nostro in opere sex libris describitur; ita distributis officijs, et partibus, vt primi quatuor Fortunae subigendae; qui supersunt duo Stultitiae profligandae rationem exhibeant. Opportuna illi quidem ad victoriam de Fortunâ referendam arma suppeditant: dum Primus fucata et insidiosa ipsius Bona docet contemnere; reliqui verò ne ipsius
3
ita se habeant; id mihi tum in communem omnium rem apprimè opportunum; tum aequitati maximè consentaneum videtur; vt nihil, nostro quamvis à gustu alienum, huius, vel illius vitij palàm damnemus; nisi iusta certique ponderis ad manum sit ratio, qui tristem affirmare sententiam possimus: sed ita sui quisque inductionem animi, et quam sibi normam scribendi proposuit, sequatur; vt ne vnicam et communem esse omnium legem literariâ in Republicâ velit: duo sibi in huiusmodi incertis tanquam certa persuadens: alterum, nequaquam factu impossibile esse, vt in germanâ ipse, Optimi notione
vectigal Amanti.
nimirum malignitatem seu falsam effingat; seu veram amplificet: seu, quae admistis (vt semper contingit) Bonis mitigatur, pura, et à meliori parte seiunctam concipiat: adeoque,
qui haec mentis vitia sapienter correxerit, posse illum ita externorum Malorum acerbitatem lenire, vt nihil tranquillitati suae obsint.
Id porrò perspicuè comprobari videtur dissimillimo animi habitu, quo diuersi eosdem saepe casus excipiunt, alij ad extremum maerorem deiecti; alij suâ nihil è quiete dimoti.
rerum aduersarum praemeditatio non solùm suadetur; verùm etiam, qualis debeat esse, explicatur, in eo positum est, quòd per ipsam locum, et opportunitatem nanciscimur, idonea aduersùs prospectos casus comparandi praesidia: quo in apparatu vel tota, vel pręcipua vtilitatis est ratio. Si enim ita quis futura Mala praeuideat; vt nihil de infringendâ opportunis armis illorum vi cogitet, quin potius ea caeco timore aduersùm se augeat, ac roboret; optimo sanè iure huiuscemodi curam, tanquam supervacuam, et noxiam, Epicurus potuit reprehendere: nec nos minùs in priore libri parte eam
haec aegritudinem iucunditate suâ temperet, ac mitiorem efficiat?
Adde, quòd non in Bonis duntaxat, quae possidemus; sed in ipsis Malis, quae patimur, fomenti, et solaminis plurimum ad ea aequiùs toleranda reperire fas est: cum praesentis aeui Bona, atque Mala ita Deus Temperauerit; vt nulla tam immanis calamitas sit, que nihil admisti secum fructus, atque commodi ferat.
Quam rerum diuersam temperationem non absurdè Epictetus per duas dissimiles ansas vtrinque ijs adiunctas expressit, asperam vnam, quaque citra noxam
nequeant apprehendi; commodiorem
verò alteram, et quae arripientes nil laedat.
Debere igitur Sapientem ad omnia, quę sibi à Fortunâ porriguntur, ita se aptare, vt dextrâ potiùs ansâ, leniore, et innoxiâ, quàm oppositâ res oblatas apprehendat: nimirum vt in ijs, quae Bona duntaxat occurrunt, respiciat; ab alijs verò, quae laedunt, mentem prorsus auertat.
Exemplum eiusmodi sapientiae in Iulio Caesare, et
leuamen.
Quin è contrario natiuam illorum acerbitatem, quam animi fortitudo, et patientia solet minuere, agitando, premendoque vehementiùs irritet.
Haec itaque in promptu habenda solatia: his quasi armis cum Fortunâ pugnandum: quae ita illius ictus retundent; vt tranquillè iam pacatèque, et citra animi perturbationem excipi possint.
Innuuntur et alia doloris fomenta, vt literariae occupationes, amoeni secessus, Amicorum colloquia, et Musicae in primis dulcedo,
sit, vt genio interdum contradicere, durique aliquid, et cum natiuâ illius propensione pugnantis vltro ferre assuescamus.
Non tamen existimandum ita haec à nobis praecipi, quasi vel nostrâ, vel humanâ quauis arte omnes omnino iracundiae occasiones amoueri posse arbitremur. Artis quidem, prudentiaeque opus est, quoad fieri possit, illas minuere; fortitudinis verò, et constantiae, quae praecidi nequeunt, viriliter sustinere. Quod vt fiat,
videatur. Consultissimum igitur erit, dare rationi spatium, et ea, ad quae tum animus ardens impellit, aliud in tempus, sedatâ mente, perque otium retractanda, differre.
Postremò maximi ad victoriam momenti tunc erit, animi perturbationem ita penitùs tegere; vt non modò nulla ipsius signa forìs emineant; sed contra vox, vultus, motusque omnis hilaritatis, et pacis speciem praeseferant. Breuissimè enim scenica illa simulatio in rei veritatem, et in animi habitum exterior facies transibit.
Sed parùm
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.