Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: ita Your search found 6420 occurrences
First 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 5192-5204:5192. Šilobod Bolšić,... . Fundamentum cantus Gregoriani,... [page 42 | Paragraph | SubSect | Section] occurrit quod de Platone olim Poëta dixit, dicam ego de libro
hoc: Hic unus instar est omnium. Sive enim cantum choralem
omnium ritus Romani ecclesiarum, sive chori nostri cathedralis
ecclesiae Zagrabiensis antiquissimam canendi consuetudinem
spectes, ita haec attemperata prae se fert, ut nulli in aliquo deesse
videatur. Dignum itaque iudico, ut in publicam prodeat lucem ac
tyronibus, ad musicum concentum e fundamentis penetrandum
aspirantibus, lucis plus afferat.
etiam modo sint doctrina et authoritate clarissimi in ecclesiis chorostates,
ad omnem melodiam, ut ait Vergilius, et cantare pares, et
respondere parati, attamen vidi ego tyrones iuvenes, nobilissimae
huius artis amantes, qualis ego olim fueram, ita inter se disceptare,
ut uter ab altero discere debeat, ex adverso audiens haud discernere
valebat. Nequaquam ideo quod deessent aut auctores aut
magistri, qui eorum nodos solvere possent, aut vellent, sed quod
deesset facilitas et claritas rudi ac inerti
probatisque
auctoribus, quasi ex viridario flores in unum fasciculum
methodo dialogica, utpote suaviori, ac magis pervia, qua totius rei
summa in animos iuvenum facilius ac fructuosius influere posset,
colligerem collectaque ratione quasi amico foedere ita copularem,
ut nec claritati suavitas, nec suavitati deesset claritas, quibus
et magister et discipulus, tanquam delectabili vinculo, tenerentur.
Quo in scriptionis genere quantum profecerim, intelligentis censoris
fuerat iudicare. Verum ea moderni
etiam ad pares devotionis affectus excitetis. Si enim
(quemadmodum Dialogo I. dicturi sumus) reliquis artibus praestantior
haec ars, felicem in terris Platonem, ac beatum in coelis fecit
Davidem, minime vos inopes relinquet orphanos. Quod si me,
qui vos ita alloquor, nosse cupitis, adite eundem divinum Platonem,
libro de legibus dicentem: nulla ex re magis hominem, quam
ex verbis, quae loquitur, et opere, quod facit, cognosci. Cognoscite
ergo me ex hoc opere, quod totus vester ita esse voluerim, ut corpore
orphanos. Quod si me,
qui vos ita alloquor, nosse cupitis, adite eundem divinum Platonem,
libro de legibus dicentem: nulla ex re magis hominem, quam
ex verbis, quae loquitur, et opere, quod facit, cognosci. Cognoscite
ergo me ex hoc opere, quod totus vester ita esse voluerim, ut corpore
etiam a vermibus absumpto, cor saltem meum, in animis vestris
vivum inventum iri confidam.
sane, quia habuit fratrem
cimbalis bene sonantibus. Recte ergo dicebat olim sagacissimus
Socrates nihil se scire, nisi musicam didicisset.
Discipulus:
Musicam unicum vitae animaeque solatium dicis, clarissime magister?
Magister:
Ita est, unicum dico, sed quintuplex intelligo. Musica enim prima
est theorica, seu speculativa, quae in sola contemplatione, et
cognitione regularum versatur, cuius finis est scire, ut si quis sciat
quidem artem, eius tamen specimen non exhibeat. Secunda est
practica, quae in ipsum opus, seu
eorum arte papyracea,
arborum corticibus incisas. Hac vero aetate, non solum
lineae, sed etiam spatia signari debent.
Discipulus:
Itane veterum more, simplicibus punctis signanda erunt?
Magister:
Nequaquam amplius ita fiet. Nam Ioannes de Muris 1 , eximius
quondam philosophus et mathematicus, alias ad canendum notas
invenisse nobisque tradidisse legitur.
Discipulus:
Fac ergo, venerande magister, ut videam notas a Mathematico
nobis traditas ac usu
quinta linea,
quando cantus supra quartas lineas, ac totidem spatia ascendit
vel descendit?
Magister:
Pro exigentia talis ascensus et descensus solent quidem figuralistae
unam aut plures lineas addere. Nos tamen choralistae non
ita facimus, sed, si cantus supra quartas lineas ascendat, tunc clavim
signatam ad proximam inferiorem lineam movemus. Quod
si neque talis sufficiat, aliam superiorem quinto loco distantem
signamus anteposito tamen semper et ubique suo custode, quasi
indice indicante locum subsequentis notae.
extremo ad aliud undecim vocibus sive notis ascendens, ideo maioris
facilitatis studio ex quattuor tonis facti sunt octoni.
Discipulus:
Sed quomodo hoc factum fuisse putabo, magister?
Magister:
Hoc factum puta ita: quattuor tonis adiuncti sunt alii quattuor
nec secus, quam cuique suus collateralis, quasi in obsequium datus.
Unde in consuetudinem iam abiit, ut collaterales, servi plagales;
illi vero, digniori titulo, domini authentici appellarentur.
Discipulus:
versus trado:
Fines cunctorum, cantor, dignosce tonorum.
Nam finem primi D. continet atque secundi.
Tertius E. regitur et quarti finis habetur.
Quintus in F. finem, sextus quoque ponit eundem.
Septimus octavusque tonus cognoscitur ex G.
Discipulus:
Si ita est, ut doces, magister, quod tonus authenticus et plagalis
in una eademque littera terminentur, quomodo ergo dignosci
poterunt?
Magister:
Antequam respondeam tibi, scias velim discipule omnem cantum
tam authenticum, quam plagalem, ut perfectus sit,
Semper et ubique videndum est an cantus una solum nota ascendat,
per tonum vel per semitonum. Si ascendat per tonum, descendat
vero per semitonum, erit authenticus. Et vice versa, si ascendat
per semitonum, descendat vero per tonum, erit plagalis quod si pari
passu procedat ita ut discerni non possit, dicendus est potius authenticus,
quam plagalis, quia servus plagalis in pari concursu debet cedere
domino suo, qui est authenticus. Nos vero cedamus utrique ac
una eamus ad chorum.
in
omnibus plene me institutum sentiam, quamoptime autem in eo
quod antiphonae a materia, psalmi autem ab antiphonis regulentur,
ut cuiuscunque toni sit antiphona, necesse est ut eiusdem toni
sit et psalmus. Itane magister?
Magister:
Ita quidem, et si secus fiat, tonus irregularis erit, utpote a regulis
nobilissimae artis deficiens. Atque talis est psalmus: In exitu Israel
de
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.