times as Hungarian royal envoy. More on his life: Fedeles Tamás, Egy Jagelló-kori humanista pályaképe. Csulai Móré Fülöp (1476/1477–1526), Levéltári Közlemények, 2007, 35–84. Prudentes et Circumspecti Domini mihi Honorandi. [1.] Praeposituram ecclesiae de Iazo vacare 1 intelligo, iusque patronatus eius praepositurae Vestras Dominationes habere. 2 Si igitur istic in medio sui Dominationes Vestrae nondum aliquam personam ad eam praeposituram elegerunt, supplico

habere. 2 Si igitur istic in medio sui Dominationes Vestrae nondum aliquam personam ad eam praeposituram elegerunt, supplico Dominationibus Vestris, easque vehementissime rogo, velint mei etiam ob respectum et meorum servitiorum praeposituram ipsam Petro litterato, 3 nunc domini mei 4 servitori, qui et vicinus Vestris Dominationibus est et moribus, scientia, aliisque virtutibus satis decoratus, conferre. Sicut egregius etiam dominus Christophorus Darhoczy, 5 cubicularius domini reverendissimi Dominationibus Vestris super hac re latius

et meorum servitiorum praeposituram ipsam Petro litterato, 3 nunc domini mei 4 servitori, qui et vicinus Vestris Dominationibus est et moribus, scientia, aliisque virtutibus satis decoratus, conferre. Sicut egregius etiam dominus Christophorus Darhoczy, 5 cubicularius domini reverendissimi Dominationibus Vestris super hac re latius scripsit. 6 [2.] Nos cum ipso domino Christoforo Darhoocz, si pro ea praepositura ipsi domino Petro litterato obtinenda laborare et intercedere apud dominum nostrum reverendissimum voluissemus, credimus nos habere

genere merito Dominationes Vestrae commendare possunt. Valere cupio Vestras Dominationes, quibus me et servitia mea commendo. Ex Quinqueecclesiis in festo beati Stephani regis anno 1515. Stephanus Brodaryth decretorum doctor et secretarius reverendissimi domini Quinqueecclesiensis

and his family received coat of arms augmentation from King Louis II. The document discusses the earlier image of the coat of arms received for military merit in detail. Then it proceeds to describe the nature of augmentation and gives explanation. Commissio propria domini regis. Ludovicus Dei gratia rex Hungariae et Bohemiae etc. Tibi fideli nostro venerabili et egregio Stephano Brodarich de Ierosyn 2 decretorum doctori, comiti capellae sancti Andreae apostoli 3 et canonico Quinqueecclesiensi salutem et gratiae nostrae regiae

pontificii eam peritiam consequeris, ut te nobilissima orbis terrarum gymnasia ea adhuc aetate eius disciplinae insignibus et ornamentis dignum iudicarunt. 5 Porro inde egressus non socordiae neque ignaviae animum dedisti, sed ne bonum otium inerti desidia [...] primum reverendissimi domini Thomae cardinalis Strigoniensis ac patriarchae Constantinopolitani 6 etc. aulam es secutus, succedente deinde tempore in obsequia reverendissimi in Christo 22 claritudinis correxi ex: claritudine The multitude of expressions denoting age, which

Still, he obtained doctorate of canon law in Padua in 1505–1506. More on the chronology of Brodarics’ studies in Italy: Kasza Péter, Egy karrier hajnala... 1194–1198. 6  Tamás Bakócz, Archbishop of Esztergom, Patriarch of Constantinople. patris domini Georgii episcopi Quinqueecclesiensis, 7 summi et secretarii cancellarii nostri, fidelis nostri, nobis sincere dilecti asciri voluisti, apud quos et maxime apud ipsum dominum episcopum Quinqueecclesiensem, qua fide, integritate, constantia, qua praeterea industria ac sollicitudine

condecoratosque esse conspicitis. In cuius rei memoriam, firmitatemque perpetuam praesentes litteras nostras secreto sigillo nostro, quo ut rex Hungariae utimur, impendenti communitas nobis duximus concedendas. Datum Budae, feria quarta proxima post Dominicam laetare, anno Domini millesimo 66 avis correxi ex: alis 7 György Szatmári, Bishop of Pécs, major patron of Brodarics. quingentesimo decimoseptimo, regnorum nostrorum Hungariae et Bohemiae etc. anno primo. Iacobus Piso 8

[1.] Dignata est Vestra Maiestas his diebus superiore dare ad me litteras, 2 ut in facto ecclesiae Plocensis pro voto ac desiderio Maiestatis Vestrae apud Sanctissimum Dominum Nostrum elaborarem, miserat etiam Maiestas Vestra binas alias litteras ad Sanctitatem Domini Nostri, alteras gratulatorias, 3 alteras de indulgentiis et officio collectorio. 4 9  After the death of Bishop of Płock Erazm Ciołek the King of Poland wanted to install Rafał Leszczyński, Bishop of Przemiśl into the vacant position.

cum ex eius litteris, 5 quas cum domino Anthonio Fukaro, 6 diligentissimo servitore Maiestatis Vestrae ad eandem mittimus, sit omnia plene cognitura. [2.] Ego hoc unum etiam litteris meis Vestrae Maiestati notum esse volui, incredibilem esse et admirandum Sanctissimi Domini Nostri in Vestram Maiestatem amorem et de illius clarissimis virtutibus opinionem. Nullus est princeps in tota Christianitate, cui non Vestram Maiestatem rebus omnibus, quae ad excellentissimum regem pertineant, quaeve domi forisque sint magno principi necessariae, non quam longissime

asked for his intervention. (Compare: AT VI. 145–146, 153–154, 207.) oriri possent, non potui tamen aliud et magis praesentaneum responsum a Sua Sanctitate impetrare. [2.] Responsum ipsum, quod uterque nostrum habuit, ex litteris reverendissimi domini cardinalis Maiestas Vestra intelliget, 2 contra quod ego non existimarem, Clementissime Domine, Maiestati Vestrae (quod cum illius gratia dictum sit) iam amplius repugnandum. Nam aut difficillimum certe erit, quantumcunque nitamur, aut prorsus impossibile pontificem ex hac

humillimam rursus in gratiam Vestrae Maiestatis commendo. Quam Deus conservet semper felicem et victoriosissimam. Ex Urbe XXVI. Ianuarii 1523. Eiusdem Vestrae Serenissimae Maiestatis humillimus servitor et capellanus Stephanus Brodericus orator serenissimi domini regis Hungariae 15 Sigismund I to István Brodarics [Cracow], [February 1523] Manuscript used: BJ 6556 fol. 70r–v. 1 1. Letters of Brodarics leave him in uncertainty regarding bishoprics of Płock and

Another manuscript: BCzart TN 35. fol. 397–398. postulavimus, binas tuas litteras accepimus, 2 quarum alteris refers te ad litteras pontificis, ex quibus nihil pro voto nostro cognovimus, alteris item litteras reverendissimi domini cardinalis protectoris nostri, quas non habuimus, allegas, unde in dies magis in ipso negotio incerti reddimur. Quae res molestior est nobis, quam dici possit, nihilque nobis magis praeter spem accidere potuit, quam cum nos et serenissimus dominus nepos noster unum simus, et illius

13 post dominum ms. BK 245: regem add. 15 ac: et BK 245 15 post discriminibus ms. BK 245: Reverendissima Dominatio Vestra mihi add. 15 autem: enim BK 245 16 sit: fit BK 245 16 post nam ms. BK 245: cum add. 3  18 ut: et BK 245 19 post unquam ms. BK 245: clementia domini mei add. 21 est om. BK 245 22 post Dominationem ms. BK 245: Reverendissimam add. 23 ignorare: ignorasse BK 245:, in...latere om. BK 245 24 Porro intelligimus om. BK 245 25 redempturum Israel: Israel redempturum BK 245: 25 quo haud: ex quibus non BK 245 26 secuturum: sequi BK

humillimam commendationem. [1.] Iam tandem tot difficultatibus superatis in proximo consistorio expedita est libere ecclesia Plocensis et simul etiam Premisliensis. Qua in re iuxta desiderium Vestrae Maiestatis conficienda enituit profecto illa diligens et accurata opera reverendissimi domini cardinalis protectoris, 1 ut addi nihil potuerit. Ego etiam pro virili mea non defui, idem in posterum quoque facturus in omnibus rebus, in quibus Vestrae Maiestati servire potero et illa servitiis meis uti dignabitur. Quod ut facere velit, meque inter suos postremos servulos

Vestrae Maiestati, alioquin sapientissimo et omnia per se prudentissimo consideranti, sed volui proponere tantum rem in conspectu Vestrae Maiestatis illius sapientissimo consilio et prudentia trutinandum. [6.] Venerant his diebus certa nova ex aula serenissimi nepotis Maiestatis Vestrae, domini mei gratiosissimi ad pontificem scripta Maiestatem Vestram suadere nepoti suo serenissimo, ut cum videat se ab omnibus fere Christianis principibus destitutum, cogitaret de aliquibus induciis cum hoste faciendis. Quae quidem res licet et pontificem et reverendissimos dominos cardinales

de salute regnorum suorum aliter cogitaret? Si tamen haec consilia non essent iam nimium sera. Vestra Maiestas non me temeritatis accuset. Existimavi officium meum esse ex his, quae hic et in tota Christianitate agi video, Vestram Maiestatem, quae magis pater quam patruus est serenissimi domini mei, quid sentirem, facere certiorem. Quod si hac aestate salvi permanere possemus, existimarem, Clementissime Princeps, nihil esse salutarius, quam ut Vestra Maiestas mitteret quamprimum oratores suos expeditos oratoribus domini mei et serenissimi principis Ferdinandi iunctos, qui agerent

Vestram Maiestatem, quae magis pater quam patruus est serenissimi domini mei, quid sentirem, facere certiorem. Quod si hac aestate salvi permanere possemus, existimarem, Clementissime Princeps, nihil esse salutarius, quam ut Vestra Maiestas mitteret quamprimum oratores suos expeditos oratoribus domini mei et serenissimi principis Ferdinandi iunctos, qui agerent apud omnes principes primum de pace aut treuga, si ea aliquo modo impetrari posset, si vero id nullo pacto effici posset, saltem pro subsidio competenti ab omnibus regibus et a Sede Apostolica pro proximo vere Vestris Maiestatibus

4 post te BCzart TN 35: a add. 5 hoc: haec BCzart TN 35 5 per correxi ex: pro, pro: per BCzart TN 35 [1.] Nihil adhuc de pontifice est factum. 1 A prima huius mensis sunt in conclavi reverendissimi domini cardinales. Fama est eos exspectare exitum rerum Gallicarum in ducatu Mediolani. 2 Sunt nonnulli, qui credunt creationem hanc per multos adhuc dies vel forte menses differendam. Quidquid erit, Vestram Maiestatem curabo quamprimum facere certiorem. [2.] Accepi his

Domine mihi Colendissime. [1.] Iam binas dedi litteras 3 ad Dominationem Vestram Reverendissimam de ea re, de qua dominum Emericum litteratum, 4 servitorem suum ad me miserat, quibus, ut se res habuisset, abunde perscripsi. Nunc autem et auctoritate reverendissimi domini cardinalis de Medices, 5 protectoris regni Hungariae, qui se, antequam conclave 6 ingrederetur, huic negotio [...]luerat, et mea maxima diligentia ac labore, ad hunc finem tandem [...] ad quam me nunquam sperassem, deducturum. Conventio igitur inter me

cognovisset, misit et ipse ad Sanctissimum Dominum Nostrum 6 oratorem, 7 quod pro avertendis periculis aperte imminentibus opportunum Sedis Apostolicae praesidium imploraret. Tecum is ex mandato sui principis consilia communicabit, tecum una ad Sanctitatem Domini Nostri et ad reverendissimos dominos cardinales accedet. Vide, ne illi usquam desis, agitur commune utriusque nostrum negotium. Hostis instat, tempus breve est. Vos ita provinciam vestram administretis, ut, quod ab ista Sede Apostolica flagitamus, auxilium adsit in tempore. [3.] Nam

ab ista Sede Apostolica flagitamus, auxilium adsit in tempore. [3.] Nam in his quinquaginta milibus ducatorum, quod reverendissimus dominus legatus 8 habet in potestate, adversus hostem potentissimum leve admodum et per exiguum habebimus praesidium. Mandet nihilominus Sanctitas Domini Nostri eidem domino legato, ut hanc pecuniam, quoad maius auxilium miserit, aut in arcium nostrarum instaurationem, sicuti antea petebamus, aut, si id secum fuerit, ad comparandas saltem copias iam tandem erogare non dubitet. 9 9 ignaros correxi ex: ignoras

Transsylvaniensem 11 exempla, accipies insuper, quae ex legatione ad nos utriusque wayvodae sunt exceptae, ex quibus fusius omnia, quae ad conatum caesaris cognoscendum pertinent, intelliges. 12 Datum Posonii, feria tertia intra octavas Epiphaniarum Domini. Anno eiusdem millesimo quingentesimo vigesimo quarto.

used: MOL, DL 47545 The inheritance of Hungarian confessor in Rome János Lászai, 147 ducats, should be deposited in the Altoviti bank according to the wishes of Philippus de Senis and Vincenzo Baldi. Domine Theoderice. Ego sum contentus, quod illa pecunia domini Ioannis penitenciarii 2 Hungari, ducati videlicet centum quadraginta septem deponantur in Banco Altoviti 3 iuxta voluntatem Identification is not so simple because Lénárt Barlabási filled the position of Vice-Voivod in Transylvania from as early as

Bishop Ferenc Várdai. 13  The banking house operated by Bindo Altoviti of Florence was a leading bank in contemporary Rome. More on the banking house and Altoviti: Coriolano Belloni, Un banchiere del rinascimento, Roma, 1935. 12  11   domini Philippi de Senis 4 et domini Vincencii Baldi 5 decretorum doctoris, ad instantiam tamen omnium nostrorum. Romae, XI. Februarii 1524. Stephanus Brodericus orator Hungariae manu propria