Your search found 14119 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 10305-10521:

excitat me Virtus, CARDINALIS AMPLISSIME, quem cum idem Pontifex optimo judicio elegerit Imperii ac Voluntatis Administrum suae, fecit, ut in hoc quasi rerum humanarum theatro uberrimos, quos a Philosophia habes, fructus palam explicare possis, et cum publica re communicare. Jam pridem edita sunt a te hujusmodi non otiosae non umbratilis Philosophiae luculentissima in negotiis peragendis monumenta. Quis enim non cum summa admiratione praeclarissimorum quibus antea perfunctus es, munerum recordetur? Cui non legationes ad

levetur atque imminuatur labor. Quapropter probanda mihi videtur veterum Philosophorum ratio, qui in Academiis ac lyceis satis ornate eleganterque disserendo ad audiendum excitabant homines tum loci tum sermonis jucunditate. Hujusmodi instituto si stetissent ii, qui mox eas disciplinas professi sunt, minus inculta fortasse tandiu ea studia jacuissent: nosti enim, qualem iis speciem plerique quam asperam adhibuerint; et, quasi ea, quae ipsi traderent, per se satis essent ampla atque illustria, nihil minus elaborarint, quam ut eadem non incompte dicerentur: quo pacto liberales

elaborarint, quam ut eadem non incompte dicerentur: quo pacto liberales animos a discendo averterunt, nedum invitarint, eo, ut opinor, decepti, quod cum solam dicendi venustatem rem esse levissimam putarent, eandem etiam gravibus sententiis doctrinaeque adjunctam nihil afferre momenti arbitrati sunt: Quae quidem docendi ratio Sapientium animis, qui rerum ipsarum atque ordinis pulchritudinem intelligunt, satisfacere fortasse poterat: at cum Philosophia hominum vitae utilissima sit, ad universorum animos fuit accommodanda, resque gravissimae, ut in omnium mentes facile influerent, cum

conjungendae. Quid enim crebrius videmus, quam ea, quae venuste atque eleganter mandantur litteris, in oculis omnium ac manibus esse? Quae vero ex eo genere tam libenter legimus audiamus atque ediscimus, quam quae carminibus scripta sunt? Quod qui fieret, nisi Poetae potissimum ex eorum artis instituto delectationem praeseferrent? Sed ut illorum asperum atque austerum docendi genus improbamus, ita horum quoque inanes illecebras ac rerum gravitate destitutam suavitatem reprehendimus. Cum enim sit tanta artis hujus celebritas,

disciplinis ipsi potissimum tenuissent; quos traditum est adjecisse carminibus fides etiam atque cantus? Quae quidem praeclare eorum rationi convenire poterant, quippe qui ab Harmonia et numeris omnia repeterent. Verum horum omnium nulla pene monumenta ob longinquitatem temporum ad nos transmissa sunt. Unius extat, atque ad nos usque dimanavit Lucretii venustissimum opus; cujus eo libentius mentionem facio, quod eum in scribendo secutus sis ipse. Quem Musarum etiam minime studiosum non ad legendum trahant ea, quae ab ipso versibus sunt reddita? Cui non illa antiquioris sermonis urbanitas

pene monumenta ob longinquitatem temporum ad nos transmissa sunt. Unius extat, atque ad nos usque dimanavit Lucretii venustissimum opus; cujus eo libentius mentionem facio, quod eum in scribendo secutus sis ipse. Quem Musarum etiam minime studiosum non ad legendum trahant ea, quae ab ipso versibus sunt reddita? Cui non illa antiquioris sermonis urbanitas mire placeat? Ab Epicuro et ab Epicureis quae ante illum tradebantur, scimus propter incompositum dicendi genus non ab aliis fere, nisi qui ab eadem disciplina essent, legi solita: nunc eorumdem cognoscendorum cui non ea in dicendo venustas

inventa atque instituta; tamen si haec potius reddere voluisses (quamquam nec interdictum tibi putas, ne horum etiam pleraque desumas, et nonnulla transferas ad ejus rationem, cujus e fontibus praecipue rem hauris) neque ea versibus convenissent, quippe quae calculis ac Geometriae rationibus nimis sunt impedita, neque cum hi fere omnes Philosophiae potius partem aliquam attigerint quam universam pertractarint, eadem satis esse potuissent Naturam rerum omnem persequenti. Quae vero a Cartesio traduntur, et seriem rerum omnem suppeditant, et nescio quomodo liberalius sunt dicta et versibus

rationibus nimis sunt impedita, neque cum hi fere omnes Philosophiae potius partem aliquam attigerint quam universam pertractarint, eadem satis esse potuissent Naturam rerum omnem persequenti. Quae vero a Cartesio traduntur, et seriem rerum omnem suppeditant, et nescio quomodo liberalius sunt dicta et versibus magis accommodata. Quid quod et Viri eximium ac singulare in Philosophiam meritum adjicere aliquid debuit, ut eum potissimum exornare velles. Fuit ille Princeps atque instaurator hujusmodi studiorum, atque e situ ac

e situ ac squalore in claritatem atque lucem has optimas disciplinas eduxit. Cujus quidem rei laudem nunquam tantopere percipio, quam cum Philosophiae statum, qualis ante illum fuerit, recordor. Quae enim fuit ab iis, qui tum temporis eam professi sunt, ratio adhibita in hac rerum universitate consideranda atque investiganda Natura? An Experientiam, qua maxime res geri potuit, excoluerunt? At nefas (opinor) putaverunt religiosi homines tentare atque scrutari Naturam; proinde experimentis omnino pepercerunt. In scholis potius detenti sunt, ut

sunt, ratio adhibita in hac rerum universitate consideranda atque investiganda Natura? An Experientiam, qua maxime res geri potuit, excoluerunt? At nefas (opinor) putaverunt religiosi homines tentare atque scrutari Naturam; proinde experimentis omnino pepercerunt. In scholis potius detenti sunt, ut causas rerum, quas ignorarent, ipsi fingerent, et disputando ac disserendo Naturae opera intelligerent, quae mehercule, nisi manibus contrectentur atque usurpentur oculis, nunquam cognoscuntur. Accedebat ad haec Unius auctoritas, cui omnium animi obsequebantur. Erat hic velut positus Veri

me fieri posset accessio, aut non vererer, ne, si uberius de illo dicerem, viderer idcirco id facere, ut amplior inde pars laudis tanquam cum illo communicatae tibi redundare possit. Nam ego quidem semper duxi non exiguum esse meritum eorum, qui, quae ab aliis sapienter sunt inventae, ita reddere possint, ut in communem usum ea derivent; et si utilitate rem metiamur, eos fere aeque ac doctrinae Auctores ipsos benemereri de bonis artibus. Sed horum qualiscumque sit laus (neque enim quidquam affirmare ausim, ne tua causa facere videar), eam quidem omnem eximie ac

possum me nunquam arbitratum esse res tam impeditas tamque difficiles tam aperte ac dilucide dici potuisse. Quae enim in soluta oratione, atque ubi verborum quae rebus accommodata sint in promtu est copia, non satis commode ac vix clare dicuntur, eadem et carminibus et breviter atque ita perspicue sunt a te reddita, ut non ab iis, qui rem fuse ac copiose agunt, plura desideres. Hujusmodi esse censeo, quaecumque de Metaphysicis rebus libro primo tradita sunt: ubi, quidquid de Mente hominis, quidquid de Divinae Naturae atque aliarum rerum informatis atque innatis notionibus dici solent, satis

rebus accommodata sint in promtu est copia, non satis commode ac vix clare dicuntur, eadem et carminibus et breviter atque ita perspicue sunt a te reddita, ut non ab iis, qui rem fuse ac copiose agunt, plura desideres. Hujusmodi esse censeo, quaecumque de Metaphysicis rebus libro primo tradita sunt: ubi, quidquid de Mente hominis, quidquid de Divinae Naturae atque aliarum rerum informatis atque innatis notionibus dici solent, satis explanate describis. Quae vero altero libro de universa Mundi dispositione, quae exinde de doctrina Vorticum, quae de rebus Opticis dicuntur, ita sane

libro de universa Mundi dispositione, quae exinde de doctrina Vorticum, quae de rebus Opticis dicuntur, ita sane dicuntur, ut, quo quaeque res est obscurior, eo facilius nescio quomodo atque apertius explicetur. Quid quod non eadem res a te solum dilucide, sed venuste etiam ac satis splendide sunt dicta. Etsi enim non ambitiose res excolantur, neque temere positi apparatus redundent; inest tamen suus rei cuique cultus atque adhibitus comis quidam ac simplex decor, ut facile Lucretii rationem in scribendo assecutum te esse quis possit agnoscere. Elucent vero aliquando inter

successerint, velim, ut non hanc praeteritorum tibi studiorum mercedem tanquam ac metam constitutam existimes, sed proposito veluti praemio ad novos te cursus excitari putes, et si me auctore ad quidpiam non aegre te conferas, potissimum suadeam, ut quoniam exoratus jam est Apollo, praesentesque sunt Musae, continuo earum favore uti pergens in aliud hujusmodi argumentum laborem impendere non abnuas, et Nevvtonianam etiam Philosophiam ad Musarum modos transferre aggrediaris. Novi equidem et quanta sit operis difficultas, et quam pene sit desperandum ea versibus assequi posse, quae nonnisi

et Leibnizii Harmoniam praestabilitam exponit ac rejicit; dataque opportunitate in ejusdem Entia, ut vocat, simplicia, atque in alia breviter digreditur. Infert a versu 1513. quasdam in nobis affectiones et ad Animum et ad Corpus pertinere, ut sunt praesertim eae, quae a sensibus proficiscuntur: Corpus nempe in iis tantum moveri, Animum percipere. Propria vero esse Animi velle atque intelligere, amare summum Bonum necessario atque expetere, contra summum malum odio habere atque aversari; ad caetera, quae media sunt, vel expetenda vel

et ad Corpus pertinere, ut sunt praesertim eae, quae a sensibus proficiscuntur: Corpus nempe in iis tantum moveri, Animum percipere. Propria vero esse Animi velle atque intelligere, amare summum Bonum necessario atque expetere, contra summum malum odio habere atque aversari; ad caetera, quae media sunt, vel expetenda vel fugienda liberum esse suoque arbitratu moveri; innatas ei quoque esse plurimarum rerum notiones; per has Deum a nobis cognosci, non comprehendi; Corpori nos deditos hebetiores ad illum cognoscendum reddi. Postremo culpa primorum Parentum nos esse corruptos corporique nimis

aliorum corporum deflectatur: Tertiam demum, Corpus, dum in alterum incidit, tantum motus illi impertiri, quantum de suo amittit. His praemissis a Vers. 418. ad Siderum cursus explicandos venit; eorum magnitudines primo considerat; deinde intervalla atque ornidem, quo inter se locata sunt. Siderum inerrantium distantias nos metiri non posse ostendit: haec aeque ac Solem propria luce, Lunam vero caeterosque Planetas aliena fulgere: Terram quoque receptos a Sole radios reflectere. A versu 574. quo discrimine fixae ab eriantibus stellis distinguantur,

Siderum fixorum continentur. Hoc loca refelluntur ii, qui ab aspectu Siderum futura preadicunt. Viam Lacteam ex confertissimarum stellarum multitudine confici ait. Fixa Sidera videri inaequalia propter inaequalem eorum a nobis distantiam; eaque primae Magnitudinis esse, quae nobis vicinicia sunt; et totidem fere Solis vorticem circumdare, quot aequales globi medium globum circumtangere possunt: his ordinem siderum secundi Honoris superaddi, atque ita deinceps ad vers. 1420. A calestium rerum contemplatione ad Terrae figuram explicandam devenit; illam rotundam

et externarum rerum admonetur. Accedunt et spiritus, quos Animales vocant, qui de purgatiori sanguine effecti totum corpus pervadunt celeriter, ac mobilitant, rerumque species in cerebrum deferunt, in eoque imprimunt. Ab horum spirituum varietate, et diversa cerebri fibrarum constitutione diversi sunt Hominum mores et ingenia; unde et singulae aetates Hominis inter se praecipue differunt. A vers. 248. praeteritorum nos reminisci docet propter spirituum excursum per impressa rerum in cerebro vestigia; itemque a saepe repetitio eorum per nervos transitu agendi aliquid facilitatem a

Visus naturam explicaturus a vers. 1098. varias lucis affectiones considerat; cujusmodi est ejus reflexio et refractio. Ob refractionis radiorum rationem et remus sub undis videtur fractus, et sidera suos exortus anticipare, obitusque postponere; neque illa eo, quo apparent, loci revera sunt: tum convexis transmissi radii vitris colliguntur, concavis disperguntur. Per reflexionem vero res in speculo repraesentantur, in eoque tantum ultra, quantum sunt citra, videntur. Inde quoque oriuntur Colores: candida apparent enim corpora, quae omnes in omnem partem radios reflectunt; nigra

et remus sub undis videtur fractus, et sidera suos exortus anticipare, obitusque postponere; neque illa eo, quo apparent, loci revera sunt: tum convexis transmissi radii vitris colliguntur, concavis disperguntur. Per reflexionem vero res in speculo repraesentantur, in eoque tantum ultra, quantum sunt citra, videntur. Inde quoque oriuntur Colores: candida apparent enim corpora, quae omnes in omnem partem radios reflectunt; nigra contra, quae paucissimos: et cum lucis elementa a corporibus reflexa pro varia eorum superficie varie circa se rotentur, et moveantur, variis corpora perfundi

ait esse aeternam supremae Rationis Legem, a qua Naturae Lex manavit: praecipuum hujus Legis scitum esse, ut Deum ipsum amemus, eique omnia referamus: Ab hujusmodi praescripto recedere plerosque, qui decepti sensibus inhaerescunt, ac fruuntur rebus, quae nobis ad usum vitae tantummodo date sunt. A vers. 728. docet primas Naturae leges omnium mentibus insitas ignorari non posse; eas esse immutabiles, quippe quae non ex hominum consensione, sed ex ipso Ordine et summa Ratione nata sunt; inde nobis conscientiam esse, quae semper recta suadeat, et a pravis avertat: oportuisse

qui decepti sensibus inhaerescunt, ac fruuntur rebus, quae nobis ad usum vitae tantummodo date sunt. A vers. 728. docet primas Naturae leges omnium mentibus insitas ignorari non posse; eas esse immutabiles, quippe quae non ex hominum consensione, sed ex ipso Ordine et summa Ratione nata sunt; inde nobis conscientiam esse, quae semper recta suadeat, et a pravis avertat: oportuisse vero homines, cum Naturae legibus non obsequerentur, aliquo praesentioris poenae metu cohiberi; proinde humanas leges esse constitutas. A vers. 886. ad 1114. de Affectibus, quantum ad Mores

terrae horrorem brumalis et atras
418  Cimmeriis herbas in vallibus: omnia namque
419  Unum consimili forma velamen inumbrat.

420   Haec bene cognita si tibi sunt, ut opinor, et alte
421  Vera recepta animo, sequere ad majora paratum
422  Ferre pedes: certum namque est mihi te comitante
423  Omnis ferre alacrem susceptae dura viaï,

parte loci plus,
537  Parte minore sui minus, et non omnis ubique.
538  Omnibus omnis adest Deus, et videt omnia passim
539  Nuda et aperta sibi, quae rerum cumque geruntur,
540  Queis sunt cumque locis; nil possit ut illius usquam
541  Effugisse Potestatem, longeque recêsse.
542  Scilicet haec summi natura immensa requirit.

543   Quin etiam aeternum,

par procedit utrique
598  Dius Amor: sic se foecundam reddidit illa
599  Impare sed numero simplex natura, tribusque
600  Constat at una manens, aliusque aliusque, sed unum
601  Omnes sunt pariter, naturae simplicis omnes.
602  Tallia velle animo sed vestigare sagaci
603  Funditus insanae nimia est audacia mentis;
604  Interea tanto quam prae

fatendum est
685  Quiddam extra, sensus quod concitet impellatque:
686  Quod porro extensum nisi sit, non possit, opinor,
687  Hac ratione animum pariter sensumque movere.
688  Corpora sunt igitur, quae nos extensa vocamus,
689  Et vere existunt in rebus, certaque constant.

690   Tum, quando sensu semper constante vigemus
691  Res circa, rerum si nil

711  At variant partes; alba haec, ea nigra videntur;
712  Multa moventur item, velut ignis; multa quiescunt
713  Concreta solidaque magis constantia mole;
714  Altera sicca magis sunt; ast humentia contra
715  Altera: multimodis sic distant corpora formis,
716  Corpora, quae partes unius diximus Omnis.
717  Namque sua sunt pro natura convenientes
718  Quaeque sibi

constantia mole;
714  Altera sicca magis sunt; ast humentia contra
715  Altera: multimodis sic distant corpora formis,
716  Corpora, quae partes unius diximus Omnis.
717  Namque sua sunt pro natura convenientes
718  Quaeque sibi sortita locos dispôstaque tali
719  Ordine, ut efficiant, unum sint omnia corpus,
720  Unum sint pariter corpus, quod dicimus Omne.

juncta,
744  Ut tali simul e consensu prodeat unum,
745  Unum id, nos Hominem quod dicimus esse: duabus
746  Quapropter naturam Hominis constare necesse est
747  Rebus, nimirum quae sunt corpusque animusque
748  Inter se pariter conjuncti et conciliati.

749   Hoc poterit sese pacto cognoscere quivis
750  Esse Hominem: sed quid certa ratione

saeclis aeterna fuisse
831  Innumerabilibus, sed quae Divina Potestas
832  Ipsa prior cunctis et per se prima creârit,
833  Percipe. Quaecumque in rebus constare videntur,
834  Non sunt Summa; etenim Summum est, ut diximus, unum,
835  Quod per se nullius existere debet.
836  Ast hoc omne, quod est non summum, non erit unquam
837  Per se extans: opus est igitur, natura quod ejus

humano divinam denique Mentem
991  Postulat, ut penitus nulla erret ab ordine parti,
992  Quo neque per coetus aeternos deveniet fors.

993   Porro terraï num qua sunt parte reperta
994  Edita fortuito concursu particularum
995  Unquam Templa Domus Urbes atque Oppida multa,
996  Qualia visuntur nimirum condita nostra
997  Arte hominum? Quaenam

1002  Noscimus? Ipsa queat nempe haec rationis egestas,
1003  Quae ratione quidem miramur condita summa?

1004   Praeterea in coetum si semina convenientem
1005  Sunt conjecta semel, cur tandem continuata
1006  Ordinis haudquaquam discedunt a ratione?
1007  Quodque semel potuit Fors, num semper sibi constans
1008  Efficiet? motum stellis servabat eundem?

aut stabilem fixit mansura locum, quo
1114  Exorata velit populis decedere nunquam.

1115   Haec licet egregie vulgo disposta serantur,
1116  A vera ratione tamen sunt usque remota.
1117  Omnis enim Mundo, quaecumque inopina videtur
1118  Forte tibi res accidere, haud unquam quit oriri,
1119  Rem nisi praecedat sua causa; ideoque necesse est

ut corporis omnes
1382  Debeat, et motus ejus sentire valentes.

1383   Foederis hanc legem, qua rerum discrepitantes
1384  Sunt inter se naturae per mutua nexae,
1385  Corpus uti atque Anima est, sanxit Deus; unde habet omnes
1386  Et sensus Anima, ipsa suos et corpora motus.

1387   Sunt tamen

1384  Sunt inter se naturae per mutua nexae,
1385  Corpus uti atque Anima est, sanxit Deus; unde habet omnes
1386  Et sensus Anima, ipsa suos et corpora motus.

1387   Sunt tamen hic, facili qui non ita tendere gressu
1388  Sese posse putant, quo se purissima Veri
1389  Ostendit Regio; sed sentibus omnia duris
1390  Aspera confingunt, glomerantque per ardua gressus

mundo constant, quaecumque vel extra.

1470   Sed jam digressum paulum in mea claustra necesse est
1471  Me recipi. Ergo inter corpusque Animamque vicissim
1472  Foedera sunt, ut jam docui, quibus uniter aptae
1473  Res tam dissimiles consistunt; pacta nec illis
1474  Sunt ea; sed, cujus nequeant vim solvere, legem
1475  Hanc primo accepere a Numine, quod magis arcte

necesse est
1471  Me recipi. Ergo inter corpusque Animamque vicissim
1472  Foedera sunt, ut jam docui, quibus uniter aptae
1473  Res tam dissimiles consistunt; pacta nec illis
1474  Sunt ea; sed, cujus nequeant vim solvere, legem
1475  Hanc primo accepere a Numine, quod magis arcte
1476  Junxit utramque, lapis lapidi quam jungitur ullus.
1477  Tantum nam lapidem lapidis pars extima tangit

Mens est
1559  Talibus in rebus, quas summi utriusque locatas
1560  Inter distantes metas bene novimus esse.
1561  Cum volimus quid eorum, opus est, ratione velimus,
1562  Qua bona sunt; contra, cum quid procul aversamur,
1563  Ad mala respicimus. Sed qui sit denique rectus
1564  Arbitrii circa res isto de genere usus,
1565  Supremo tibi posterius sermone probabo.

ut illa
1592  Notitias inter se jungat convenientes;
1593  Contra, quae nequeant bene consentire, resolvat.
1594  Omnia corporea quae non in imagine fiunt
1595  Per sensus; quoniam neque sunt extensa neque ulla
1596  Praedita corporea forma motuve, sonanti
1597  Nec sunt natura neque lucis tincta colore
1598  Duraque: ut hinc possis comprendere plurima mente

bene consentire, resolvat.
1594  Omnia corporea quae non in imagine fiunt
1595  Per sensus; quoniam neque sunt extensa neque ulla
1596  Praedita corporea forma motuve, sonanti
1597  Nec sunt natura neque lucis tincta colore
1598  Duraque: ut hinc possis comprendere plurima mente
1599  Cognosci sensum licet haud transmissa per ullum.

1600   Notitiane Sui

secundo
26  Excipit, evictos Populos diffusa per Orbem
27  Imperia et regum vires titulosque Potentum
28  Marmoreas etiam moles laqueataque tecta,
29  Haec, inquam, nihilo tunc sunt miranda magis, quam
30  Quae Pueri peragunt ludentes, aedificantque.
31  Praesertim cum nos aeternae munere Mentis,
32  Qua genus omne caret pecudum,

facilisque sequatur
80  Haec mea dicta fides, rem sic ostendere pergam
81  Exemplo lapidis: fac, ut illi mente rigorem
82  Demas; corpus erit tum molle, ut mollia multa
83  Corpora sunt: ullo porro sine finge colore;
84  Corpus adhuc remanebit, ut undae corpus et aër:
85  Dehinc sine pondere eum demta gravitate recense;
86  Corporeamne minus tum, quam levis ignis, habebit

est, Eois intus si pressa laboret
113  Divitiis, quam si levis extet pervia vento:
114  Nam neque durities neque pondus corpora reddunt
115  Augmine majori, sed cum majoribus ipsa
116  Sunt extensa locis, spatiumque capacius extat;
117  Quod semper sibi par in navi constat eadem:
118  Semper propterea plena est, neque plenior unquam.

119   Quod si forte

non proinde salis corpuscula multa receptet.

209   Praeterea piper humectum si vitrea serves
210  Septa per, ut faciunt, nostros qui cernere gaudent
211  Quae sunt infra oculos, animantum effervere saecla
212  Aspicias, minimum genus horum ut crassius extet
213  Si se mille etiam vicibus, vix aequet arenae
214  Exiguae molem: stabulari millia multa

406  Corpora, tantundem quin perdant altera motus;
407  Nam secus illius manifestum est crescere summam.
408  Attamen haec semper, quamvis sit, vera videri
409  Non erit ut possit ratio: sunt multa profecto
410  Naturae hic nobis speciem quae saepe videndae
411  Praeclundunt, gravitas velut aetheriaeque potestas
412  Materiae, qua cuncta vigent, obstacula densi

obliviscere primam
428  Hanc Causam summeque bonam summeque potentem:
429  Ne quam mox fraudem metuas, dum magna videbis
430  Magna et pulchra nimis, quae illius condita rerum
431  Sunt opera; quoniam et magnis majora videri
432  Hac poterunt ratione; quia illa condita constant
433  A Causa. Longe quam debes posse fateri
434  Quid majus, quam nos pertingere mente queamus.

440  Sideribus, quamvis haec longe tenuia nobis
441  Parvaque demonstrent oculi: namque impare possunt
442  Mensura a terris distantia parva videri,
443  Quae majora aliis multo sunt, magnaque contra,
444  Corpore quae minimo constant; ut monte super quem
445  Conspicias si forte Virum procul ipse remotus,
446  Non illum Pueris te coram adstantibus ausis

462  Juppiter at spatio distat majore; sed ipso
463  Longe Saturni est a Sole remotius astrum.
464  Quam colimus, Tellus Veneris Martisque locata est
465  Inter circuitus: at quae sunt plurima toto
466  Praeterea caelo, quae sidera fixa vocamus,
467  Quam distent, ullis non est comprendere cuiquam
468  Mensuris: quoniam, quam distent corpora, pacto
469  Noscimus

522  Qua Solem de parte videt, fateare, necesse est,
523  Esse Nothon; propriam neque enim de corpore lucem
524  Jactat, at objecto susceptam a Sole remittit.
525  Praeterea multae Lunaï in corpore quid sunt
526  Nigrantes maculae? nisi magnae corpus in ejus
527  Projectae hinc illinc umbrae: nam collibus illam
528  Extantem multis et montibus esse putandum est:
529  Proinde illam

575  Propterea, quia caeli haerentia semper eadem
576  In regione simul volvi cernuntur in orbem
577  Inter se nunquam variantibus intervallis.
578  At contra vaga sunt, caeloque errare feruntur,
579  Sese inter quae nempe situm mutare videntur,
580  Et nunquam spatiis aeque distare locisque.
581  Nunc ea quae constent, et quo correpta cieri

rebus inane:
644  Nam, praeter spatio quod ab omni exclusimus omnem
645  Naturam vacui, et pugnare ostendimus ante,
646  Si sit inane super, queis posset viribus astra,
647  Quae vaga sunt, circa Solem obluctantia ferre?
648  Quare etiam atque etiam fluidum est caelum omne liquensque,
649  Et penitus pleno quoque corpore constet, oportet;
650  Ut, quia commotum est, et Solis circuit

709  Juppiter at quatuor circumvehit, ocyus illos,
710  Quos se propter habet; tarde, qui longius absunt.

711   Haec quoque sunt solida constantia sodera mole;
712  Nec propriam jactant lucem, sed Sole receptam.
713  Hanc opus est valde tenuem jactarier ad nos;
714  Nam nudis oculis illa usurpare nequimus:

neque enim parti declinat ab ulla;
847  Annua sed caelo contundens tempora circum
848  Unquam Signiferi planum non deferit orbis.
849  Caetera, quae vaga sunt, deflectunt sidera paulum
850  Hinc atque hinc. Cursus simili ratione videmus
851  Lunam agere obliquos; modo ab Austro truditur errans
852  Brumales longe ad flexus, vicibusque recurrit

951  In speciem metae tenuabitur, atque ita tandem
952  Desinet in parvum quamvis longissima punctum.
953  Non potis idcirco est tenebras inducere Marti,
954  Nec; Martem supera quae sunt, fulgentibus astris
955  Saturnique Jovisque; quia huc non pervenit umbra
956  Terrae: quin etiam totum non mergere posset
957  Lunae orbem, tegeretque minus caligine lata,
958  Si

1224  Quo minus est mirum, quod motus inesse videri
1225  Possit, uti dico, tam magno in corpore Terrae.
1226  Verum, quidquid id est, fieri num posse negabunt
1227  Ipsi, quae metuunt, quoniam sunt magna, fateri?
1228  Debent ante quidem, quae non comprendere possunt,
1229  Non facere haec eadem quoque posse ostendere Numen.
1230  Tenuibus, o nimium rebus longeque minutis

et australi Triquetrum quoque fulgere caelo
1333  Subjectae aspiciunt Gentes; Apis indica tandem
1334  Haud similis nostrae stellarum fulgurat igne.

1335   Haec tibi nomina sunt, queis caeli sidera dicunt,
1336  Non quia consimili natura consimilique
1337  Cum rebus specie constent, ea nomina quarum
1338  Sunt sortita: etenim quod nos cratera vocamus

1335   Haec tibi nomina sunt, queis caeli sidera dicunt,
1336  Non quia consimili natura consimilique
1337  Cum rebus specie constent, ea nomina quarum
1338  Sunt sortita: etenim quod nos cratera vocamus
1339  Centaurumque Lupumque, pari ratione queamus
1340  Dicere Ovem Cervum seu Tigrim sive Elephantem
1341  Sive alia, inciderint quaecumque ea denique menti;

in amplexu spondebant; nec minus omnes
1361  Fortuna a magna magnam fecere ruinam.
1362  Adde, quod exitio Marathon quibus Emathiique
1363  Una prostratis in caede fuere Philippi,
1364  Sunt eadem quoniam sortiti fata, videri
1365  Deberent pariter sub eodem sidere nati.
1366  Fratres praeterea gemini, quos edidit uno
1367  Partu enixa parens sub eodem sidere (si qua est

1380  Quos doctrina tenet Babylonica, quin fateantur
1381  Inventam temere in stolidi ludibria vulgi.

1382   Quod superest. Praeter, supera quae diximus, astra
1383  Sunt alia innumero dispersa per ingens
1384  Aetherium spatium, quae tantum nocte serena
1385  Aspicere est oculis; penitusque abducta recedunt
1386  Quaedam, ut, ni tenus per vitrea septa tuborum

videntur
1407  Sidera; quandoquidem non aequis omnia distant
1408  A nobis spatiis; cum fors aequalia constent
1409  Mole pari inter se et magni cum lampade Solis.
1410  Et totidem prope sunt numero, quae maxima dicunt,
1411  Tangere Phoebei quot circum vorticis aestum
1412  Possunt; et nobis ideo propiora coruscant.
1413  Altera, quae moli referuntur deinde secundae,

vorticis aestum
1412  Possunt; et nobis ideo propiora coruscant.
1413  Altera, quae moli referuntur deinde secundae,
1414  Quandoquidem spatiis ultra majoribus haerent
1415  Per caelum, sunt plura quidem sed mole minori.
1416  Tertia sic porro, quaeque his super edita constant,
1417  Perpetuoque alia atque alia ordine lucis ut ipsa
1418  Decrescunt auctu, numero sic crescere debent.,

1629  Nilus eam pluvia et caelesti humore carentem
1630  Abluit exundans, et largo flumine ditat.
1631  Hic est fertilis Aegyptus, Nomadesque vagantes,
1632  Et Mauri, et Numidae, sunt hic Garamantes, et ora
1633  Exusti Aethiopes, Nubiaeque calentia regna:
1634  Multaque praeterea Populorum nomina, multae
1635  Regnatum late ditiones. Ultima restat
1636  Europa, a

19  Jura artesque colunt, tantum felicibus ausis
20  Progrediuntur, uti prorsus miranda reperta
21  Gentibus humanis in publica commoda vitae
22  Ediderint. Verum miranda haec omnia quid sunt
23  Denique prae rerum majestate atque repertis
24  Ejus, qui nobis rationem invenit eam, qua,
25  In caelo quidquid peragi terraque videtur,
26  Verius ex adyto divini pectoris

ergo
58  Accurrent; rapimur quoniam mage suavibus omnes,
59  Et properamus eo, quo res dulcedine grata
60  Invitant; veluti Pueri, qui saepe recusant
61  Pharmaca, si mellis non sunt contincta liquore.
62  Quapropter pergam incoeptum pertexere versu.

63   Et quoniam docui, quae partes Totius extent,
64  Et qua sint inter sese ratione locatae;

rationis et ordinis hujus
77  Nimirum Tellus et Sol et Sidera primo
78  Extabant ortu rerum tempusque coortum,
79  Motu quaeque suo subito distincta locisque.
80  Primi quin Hominum non sunt rationis egentes,
81  Ut Pueri, exiguo pariter neque corpore creti,
82  Sed plena jam aetate et mole et viribus aucti.

83   Et quo pervidas magis haec, reminiscere

Principiorum;
158  Scilicet offensu decussae particularum
159  Dispersaeque scobes, quas Prima Elementa vocamus;
160  Altera volventum dicunt Elementa pilarum.
161  At quae Tertia sunt, tibi post manifesta patebit
162  Esse ea, quae propter molem crassamque figuram
163  Non possunt properanter agi, motuque cieri
164  Perfacili, duo quo jam percipis altera ferri.

332  Conficere, ac aliae, quibus est minor ambitus, orbem.
333  Adjice praeterea, quod, quae regionibus errant
334  Extremis, urgentur, et impelluntur ab ipsis,
335  Extra contigui qui sunt, spatiumque coarctant,
336  Vorticibus: quare est motus violentior illic.

337   Nunc, quoniam docui, quae prima secundaque rerum

385  Cum valido primi subito torrente Elementi.

386   Illud in his obsignatum sed oportet habere,
387  Corpora de genere hoc quod quae compulsa per unum
388  Sunt transire polum, sulcos de parte retortos
389  Evolvunt alia, quam qua sunt parte striata,
390  Oppositum per iter veniunt quae missa polorum.
391  Nam veluti adversa sese polus inter uterque

386   Illud in his obsignatum sed oportet habere,
387  Corpora de genere hoc quod quae compulsa per unum
388  Sunt transire polum, sulcos de parte retortos
389  Evolvunt alia, quam qua sunt parte striata,
390  Oppositum per iter veniunt quae missa polorum.
391  Nam veluti adversa sese polus inter uterque
392  A parte hinc illinc opponitur, usque necesse est,

missa polorum.
391  Nam veluti adversa sese polus inter uterque
392  A parte hinc illinc opponitur, usque necesse est,
393  Oppositis quaecumque polorum a partibus acta
394  Corpora sunt, ut item cieantur ab impete motus
395  Oppositi: porro motu sulcique striaeque
396  Quandoquidem fiunt, pariter de partibus esse
397  Oppositis perarata retortaque corpora debent.

644  Post annos, neque tum, cum jam rediere, videri
645  Interdum a nobis possunt, sive obruta Solis
646  A radiis, nostro seu luce extantia caelo;
647  Non bene conveniunt, quae sunt servata, queamus
648  Per caelum ut certos horum deprendere motus.
649  Propterea possis quoque dicere, corpora circum
650  Multa Cometarum a medio raptarier Astro,
651  Non tamen

707  Nimirum dira ne credas luce Cometas
708  Vertere Regna, famem portendere, certaque Regum
709  Funera pestiferamque luem terraeque tremores
710  Insolitos, et quae, genus hoc, sunt caetera, vulgus
711  Affore quae jurat dubio procul inque minere.
712  Nil humana quidem suffundere pectora vulgo
713  Unquam consimili potuit nigrore metus,

ut possit descendere: namque vel ultra
743  Si descendat, eas in partes materiaï
744  Protinus incurrens, quae constant mole minori,
745  Proinde minus solidae sunt et minus usque valentes,
746  Astrum perceleri motu resilire repente
747  Debet: item supera neque contra ascendere possit
748  Hinc, ubi libratis agitatur viribus aequo
749  Momine;

Solis medio Cyllenius igni
780  Ante fuere, velut Sol est modo fixaque caelo
781  Sidera, quae proprio rutilantia Vortice perstant.
782  Sed porro propter maculas absorpta furenti
783  Sunt a Sole, velut fieri paulo ante probatum est.
784  Hac ratione putes etiam, quae multa perenni
785  Saturnumque Jovemque videntur obire meatu,
786  Astra fuisse suo cum Vortice, deinde coortis

casu;
799  Quo casu haud valuit mediam illam involvere partem;
800  Unde manet tantae monumentum haec grande ruinae.

801   Jam quoque constat, uti palantia Sidera, quae sunt
802  Mole magis solida, majoribus intervallis
803  A medio distent; vicinius illa locentur
804  Queis solidi minus est auctus. Et mole minori,
805  Quam Tellus, quamvis Mars sit,

883  Caetera turbato peccant vaga Sidera cursu:
884  Corpora sublato nam cum nectantur inani
885  Corporibus, possintque a summis ima moveri,
886  Summaque ab his pariter, quoniam sunt utraque nexa
887  A mediis; ut agant, opus est, et agantur ab ipsis
888  Disjunctis etiam disjuncta remotaque rebus.
889  Quo magis inter se distant, hic mutuus esse
890  Impulsus

ab ipsis
888  Disjunctis etiam disjuncta remotaque rebus.
889  Quo magis inter se distant, hic mutuus esse
890  Impulsus debet minor, at violentior inter
891  Corpora, quae spatiis non sunt distantia tantis.
892  Quapropter Luna, et quae sunt errantia caelo
893  Sidera, quandoquidem a disjunctis atque propinquis
894  Corporibus varias in partes undique aguntur

889  Quo magis inter se distant, hic mutuus esse
890  Impulsus debet minor, at violentior inter
891  Corpora, quae spatiis non sunt distantia tantis.
892  Quapropter Luna, et quae sunt errantia caelo
893  Sidera, quandoquidem a disjunctis atque propinquis
894  Corporibus varias in partes undique aguntur
895  Multimodis, non impulsu non viribus aequis,
896  Debent

898  Constant in Summa rerum, quae mota cientur;
899  Omnia quandoquidem, quae concita cumque feruntur,
900  Diffundunt vires etiam in longinqua per inter-
901  Jecta loca, et vacui quae sunt expertia prorsus.

902   Caetera quin etiam, genus hoc, quaecumque videntur
903  Per caelum, facili poteris cognoscere nisu,
904  Si positas supera rationes mente

pugnata sub Ilio alto
932  Bella cano, nec habet teneros hoc carmen amores,
933  Nec pastorales sub frondosa ilice curas;
934  Amphitryoniadae non magni hic nomina factaque
935  Inclita sunt; domitis jamdudum Liber ab Indis
936  Victor agens tigres rediit; neque tempore nostro
937  Vidimus unquam ullas Silvestria Numina Nymphas
938  Panaque: prisca tulit secum haec ludicra Vetustas,

975  Inde Graves res, in terram quae pondere ab alto
976  Delabuntur, uti lignum est aurumque lapisque
977  Lanaque item et siccae frondes plumaeque volucrum:
978  Ast haec tenuia sunt quae corpora raraque longe,
979  Horum quandoquidem per multa foramina liber
980  Particulis fluidae est egressus materiaï
981  Non ita vehementer subtus truduntur, euntque

foramina multa viaeque.
993  Aëriae quanquam quoque rerum pondera iniqua
994  Mensura immutant aurae: gravitatis in illis
995  Nam plus amittunt longe, quae corpore raro
996  Sunt et contextu tenui lataque figura,
997  Quam solido quae sunt auctu, et mage densa feruntur;
998  Ut pro materia non constent pondera rebus.
999  At contra labi prope eodem tempore cernes

rerum pondera iniqua
994  Mensura immutant aurae: gravitatis in illis
995  Nam plus amittunt longe, quae corpore raro
996  Sunt et contextu tenui lataque figura,
997  Quam solido quae sunt auctu, et mage densa feruntur;
998  Ut pro materia non constent pondera rebus.
999  At contra labi prope eodem tempore cernes
1000  Pertenues plumas grave et aurum in fornice vitri

e Terris non possint in loca Caeli
1040  Inferiora; velut neque possunt corpora nostra
1041  Haec supera e terris in Caeli templa volare.

1042   Corporibus, gelidas quae sunt delata polorum
1043  Ad partes plus, quam terrarum ubicumque, videmus
1044  Ponderis acquiri: mage quo removentur ab illis
1045  Ast avecta eadem regionibus; usque minuto

1061  Omnis quae a motu mihi nempe petenda videtur,
1062  Quo Terram proprio volvi super axe probatum est.
1063  Proinde quidem immoti quae corpora finibus axis
1064  Sunt propiora, minus celeri correpta rotatu,
1065  Quam media quae sunt terrae in regione, feruntur.
1066  Qui quoniam oppositus Gravitati est motus (ut illo
1067  Conversa e medio Terraï corpora longe

1062  Quo Terram proprio volvi super axe probatum est.
1063  Proinde quidem immoti quae corpora finibus axis
1064  Sunt propiora, minus celeri correpta rotatu,
1065  Quam media quae sunt terrae in regione, feruntur.
1066  Qui quoniam oppositus Gravitati est motus (ut illo
1067  Conversa e medio Terraï corpora longe
1068  Turbine nituntur discedere), detrahit illi

in medio, tumesactaque surgere paulum.

1077   Jam quoniam quaevis ejusdem corpora molis,
1078  Si solida haud aeque constent, non praedita eodem
1079  Pondere sunt; sed, quod solidum mage, pendere debet
1080  Plus aliis, queis sunt plura intervalla viaeque
1081  Majores: poterit tibi ab hac ratione patere,
1082  Cur quaedam summas fluitent non mersa per undas;

1077   Jam quoniam quaevis ejusdem corpora molis,
1078  Si solida haud aeque constent, non praedita eodem
1079  Pondere sunt; sed, quod solidum mage, pendere debet
1080  Plus aliis, queis sunt plura intervalla viaeque
1081  Majores: poterit tibi ab hac ratione patere,
1082  Cur quaedam summas fluitent non mersa per undas;
1083  At deorsum sub aquas contra cur multa ferantur,

summas fluitent non mersa per undas;
1083  At deorsum sub aquas contra cur multa ferantur,
1084  Considant fundo labentia donec in imo.
1085  Nam quae condenso sunt corpora conciliatu
1086  Texta magis, quam corpus aquae, fateare necesse est,
1087  Illa cadant sub aquas immersa: at corpora contra,
1088  Sunt unda quae rara magis levioraque, quam par

1085  Nam quae condenso sunt corpora conciliatu
1086  Texta magis, quam corpus aquae, fateare necesse est,
1087  Illa cadant sub aquas immersa: at corpora contra,
1088  Sunt unda quae rara magis levioraque, quam par
1089  Auctus aquae, extabunt lymphas super, inque natabunt.
1090  Partem nimirum non undis obruta tantam,
1091  Quanto illis constant leviora: at denique, si quod

1208  Saepe Syracusium dicentem talia Cives
1209  Audivere Senem. Vulgus risisset; at ejus
1210  Jam miranda fidem faciebant multa reperta.

1211   Tympana sunt etiam Cunci Trochleaeque movenda
1212  Viribus haud magnis inventae ad pondera rerum,
1213  Caetera item, mihi quae properanti praetereundum est.

1214   Nunc age,

omne.
1398  Quod nisi percaveas, toties experta licet te
1399  Fallet vis Lapidis, coramque rubescere coget
1400  Illusum Sociis quos visum haec mira vocâsti.
1401  Succina praeterea sunt et pellucida multa
1402  Corpora Gemmarum naturaque Vitrea, frictu
1403  Quae valido calefacta potest sibi jungere raptas,
1404  Si prope sint, paleas et quaeque levissima rerum:

in auras
1410  Aëris extemplo parat intra tecta reverti;
1411  Proinde recurrenti, quidquid leve, turbine secum
1412  Corripit, atque illo nexum cum corpore jungit.
1413  Multa etiam sunt, quae simili vi praedita constant,
1414  Si caleant, ut Ebur Lapis Ossa et Marmora Conchae
1415  Et Corium et Cornu et flaventis fragmina Buxi:
1416  Quoque magis retinent conceptos ista calores,

1417  Hoc magis has servant diuturno tempore vires;
1418  Queis, si sint etiam non trita et frigida quaedam
1419  (Ut Pix ut Sulphur naturaque Cerea) pollent.
1420  Idque diu, cum sunt ab apertis aëris auris
1421  Praesertim mollis desensa volumine lanae.
1422  Clara dies aestiva, boreaque flamina magnas
1423  Intendunt vires, quae bruma, humentibus auris,

1468  Non sonus auditur, nullo manus intremit ictu,
1469  Ut prius, exiguo tonitru cum mota tremebat.
1470  At quibus ad vires magis haec est apta ciendas
1471  Natura, ut vitri sunt corpora, cum prope longo
1472  Accedunt chalybi, tenuis dat sibila flamma
1473  Continuo erumpens, et lenis prosilit ignis.
1474  Praetereaque leves res exagitantur, ubi illis

assimilique
1688  Agnosces pacto, vini quo tempore florem
1689  Ampullae longo cernes descendere collo,
1690  Tempore eo decrescere vim minuique caloris.
1691  Nec non et solida quae sunt constantia mole
1692  Plurima, uti duri lapides et quaeque metalla
1693  Vitraque distendunt augmen se in majus, ubi ictus
1694  Solis ad aestivi perstant, flammisve calescunt;

1698  Multas res: quid enim est frigus, nisi particularum
1699  Pigra quies, perturbatis seu motibus obstans
1700  Motus? quapropter glacies est frigida, itemque
1701  Frigida marmora sunt, quoniam non intus aguntur
1702  Particulae a primi correptae motu Elementi.
1703  Praeteraque etiam sunt frigida flabra Aquilonum,
1704  Pigra licet non sint eadem atque expertia motus;

1700  Motus? quapropter glacies est frigida, itemque
1701  Frigida marmora sunt, quoniam non intus aguntur
1702  Particulae a primi correptae motu Elementi.
1703  Praeteraque etiam sunt frigida flabra Aquilonum,
1704  Pigra licet non sint eadem atque expertia motus;
1705  Impete praecipiti sed terras et mare perstent,
1706  Atque avulsa ruant multa vi rupibus altis

vincula rumpit.
1738  Horrida quin etiam praedurae marmora rupis
1739  Finduntur persaepe gelu, quo stringitur unda
1740  Occultis illapsa viis in viscera cautis.
1741  Humida proporro sunt corpora, flexilibus quae
1742  Constant particulis oblongis mobilibusque,
1743  Ut facili possint in crebra foramina rerum
1744  Insinuarier ingressu, madefactaque reddant,

a magnis unquam stillare videres,
1811   Noc succo digitos contingeret herba prementes,
1812  Nec tibi calcata Bacchi liquor iret ab uva.
1813  Duraque praeterea quae sunt, ut robora ferri
1814  Ut validi silices ut saxa adamantina constant,
1815  Debent immotis et se tangentibus esse
1816  Praedita particulis, subtilique aethere et auris
1817  Omni a

connectit ab igne solutas
1876  Aetheris expellens extra vim, duritiemque
1877  Partibus amissam reddit, religatque liquentes.
1878  Postremo fluido quae constant corpore, saepe
1879  Sunt pellucida multa; quod est genus unda vel aër.
1880  Undique subtilis quoniam vis materiaї,
1881  Inter particulas dum transit multa liquentes,
1882  Rectum scindit iter, rectoque dat ire meatu

1890  Coepissent, dum mollia adhuc, velut unda, fluebant.
1891  Corporis at contra natura videtur opaci,
1892  Cum licet intra se claudat permulta viarum
1893  Intervalla, tamen vel recta foramina non sunt,
1894  Interrupta locis vel pluribus atque reflexa;
1895  Ut facili nequeat lumen transire meatu;
1896  Mille repercussum variis se flexibus intra
1897  Infringat vires, distractum

1896  Mille repercussum variis se flexibus intra
1897  Infringat vires, distractum dispereatque.
1898  Denique corpora corporibus distare videntur
1899  Non ratione alia, quam quod, communia quae sunt,
1900  Semina materiae variis congressibus aptant
1901  Sese in concilio, ut rerum variantia possint
1902  Edere multiplici formae ratione coorta.

laeta;
1944  Abdita sed contra tellure metalla sub ima
1945  Conduntur, plumbum grave nimirum aeraque ferrumque
1946  Aurum atque argentum; quoniam solidissima multo
1947  Pondere sunt, nequeant ut proinde attollier ima
1948  Altius a terra: sed nos praestante labore
1949  Eruimus, vique in superas educimus auras
1950  Quaerentes in eis quoque dulcis commoda vitae.

labore?
2010  Nam neque divitiis capitur Mors, tardior annis
2011  Ut saltem veniat feris; neque longior usquam
2012  Vita tibi congesto argento venit et auro.
2013  Praeterea quae sunt vitaï commoda demum
2014  Nata ex divitiis? nimirum vestibus uti
2015  Magnificis, mensaque diu discumbere opima,
2016  Textilibusque in picturis ostroque cubare.
2017  Quid juvat

expressa moventur,
89  Nimirum Terrae vi circum expressa volutae.
90  Atque ita materies inter se mutua debet
91  Connecti, et longas effundere flexibilesque
92  Extra particulas: haec sunt primordia Aquaї.
93  Proin facile ipsa fluit, quia laevia principiorum,
94  Ut tibi jam supera quoque dixi, corpora debent
95  Aetheris a motu, dum transmeat, exagitari,

pacto.
124  Finge in Aquis arcte connexas esse columnas
125  De fundo ad summum surgentes, quae, quia constant
126  Omnes materia liquidi ex humoris eadem,
127  Ponderis ejusdem pariter sunt: quaelibet harum
128  Proinde premunt aequa subtus gravitate; nec aequis
129  Sustentant ideo non sese viribus omnes.
130  Altera non igitur subsidit, et altera surgit

attolitur alta
154  In juga. Magnopere haec multis miranda videtur
155  Res harum ignaris rationum: scilicet Unda
156  Clausa valet tantum superinsiluisse, latenti
157  Quantum sub terra sunt alta loca, unde necesse est
158  Descendat persaepe, priusquam erumpat in auras
159  Exiliens. hanc nimirum fons usque per artem
160  Attolletur eo, mensura ponderis aequa

474  Tempore eo totus congestis solvitur aether
475  Nubibus, et magnis Lunae de montibus alte
476  Tabificis Phoebi radiis liquefacta ruit nix.
477  Flumina praeterea sunt, quae salsedine tinctas
478  Devolvuntur undas: Salium loca namque sub alta
479  Praetereunt terra latices, virusque receptant.
480  Sulphuris idcirco quoque plurimus halat odorem

quoque plurimus halat odorem
481  Fons, et naturam ferri sortitur et auri:
482  Rerum quandoquidem lymphis permiscet earum
483  Particulas, per quas sub terra labitur alta.
484  Sunt etiam quaedam, quae certo agitantur ab aestu,
485  Ut mare, quod certas refluitque fluitque per horas,
486  Flumina: nam, moto pelagus cum tollitur aestu,
487  Fit via declivis minus Amnibus; unda necesse

509  Mirandum, nusquam quo visitur amplior alter,
510  Parque mari est, Parimeque vocant; jacet ille sub altis
511  Andibus, et vastis late consternitur undis.
512  Hi simul atque alii, qui sunt sine Flumine circum,
513  Constanti ratione nec imminuuntur ab aestu,
514  Vere nec augescunt pluvio. Quapropter oportet,
515  Ut caecis Natura viis tellure sub alta
516  Usque

augescunt pluvio. Quapropter oportet,
515  Ut caecis Natura viis tellure sub alta
516  Usque ministret aquas Fluviorum, subter et illos
517  Semper perpetuis extantes impleat undis.
518  Sunt tibi deinde Lacus, qui Flumina multa receptant,
519  At nullum emittunt: quo de genere esse videtur
520  Hyrcanum magnis clausum undique montibus aequor;
521  Sulphureusque Lacus, qui dicitur

746  Cedit materiae, quae primis atque secundis
747  Constat, uti supera quoque diximus, ex Elementis,
748  Omnibus atque locis rebusque intersita vulgo est.
749  Sunt porro oblongae partes, ut fila pilique:
750  Nam secus haud valeas rationem reddere dictis;
751  Quare compressus subita vi polleat Aër
752  In spatia ampla magis se protinus expandendi.

839  Quae spatio sese majori expandere pugnant,
840  Evolat illa fero pulsa egredientibus illis
841  Impete; uti nequeas oculis vigilantibus usquam
842  Prendere percelerem: si quae sunt obvia, frangit,
843  Parjete seu duri colliditur incita saxi.
844  Propterea claro Boyli quoque Machina versu
845  Scribenda est, quantae nobis hoc fonte repente
846  Notitiae rerum

1089  Post paulo [minor est cum fervor] lenior afflat:
1090  Mox iterum assurgit, variisque assultibus instat,
1091  Donec composita sedentur pace furores.
1092  Dicere nec Ventis quae sunt data nomina, longum est.
1093  Primus purpurei consurgit cardine caeli
1094  Eurus ab Eoo; Zephyrus ruit aequore contra
1095  Quo Sol emeritos solvit temone jugales;
1096  At Boreas

1098  Sithoniisque plagis; media regione diei
1099  Inter nigra Virûm percoctaque saecla coortus
1100  Cum pluviis contra venit et cum nubibus Auster.
1101  Hos inter totidem tibi sunt, et utrinque recedunt
1102  Ad latera; hiberno furit Euro – Auster ab Ortu
1103  Humidus; huic placidas contrarius asperat undas
1104  Caurus; at a Mauris trux advolat Africus oris,

tenet: capitur suavis mihi praeda Coturnix.
1121  Quam juvat hoc fessum sub pondere jamque cadente
1122  Luce redire domum, et Sociis ostendere praedam!
1123  Sed jam quod superest, hos praeter, caetera quae sunt
1124  Nomina Ventorum, Nautis dicenda relinquo.
1125  Quidam sunt, certis qui terrae oriuntur in oris.
1126  Ut tantum foecunda tuos Appulia campos
1127  Notus non alibi comburit

cadente
1122  Luce redire domum, et Sociis ostendere praedam!
1123  Sed jam quod superest, hos praeter, caetera quae sunt
1124  Nomina Ventorum, Nautis dicenda relinquo.
1125  Quidam sunt, certis qui terrae oriuntur in oris.
1126  Ut tantum foecunda tuos Appulia campos
1127  Notus non alibi comburit Atabulus acri
1128  Frigore, uti Calabrum regionem infestat Iapyx,

e montibus efflat
1161  Saepe quidem aeolias animas, dum murmure magno
1162  Undarum per aperta fugit spiracula montis
1163  Halitus, interior quas flamma resolvit in auras.
1164  Sunt etiam, perflant anni qui tempore certo
1165  Certa loca; ut magnos fluctus concinnat in Indo
1166  Aequore, qui Borean inter flat Ventus et Eurum
1167  Anni tempore eo, quo Sol deflectit ad Austrum,

violento in turbine rapta
1249  Innatat. Illo igitur debet producier Ignis
1250  Corpore, cum quae vis Elementa secunda viarum
1251  Ex intervallis, intus quae condita cumque
1252  Sunt, excludit, uti sint primo tantum Elemento
1253  Pervia; quod partes ejus vi protinus acri
1254  Dissolvat pentrans, rapidoque repente solutas
1255  Impete

consistere nisu Elementi
1288  Sursum flamma levis fertur, quia particularum
1289  Corporis accensi vis fortior aëre constat,
1290  Et levior, primo quia raptae sunt Elemento:
1291  Quare opus est aër deorsum tum proinde prematur,
1292  Illa leves contra sursum eluctetur in auras:
1293  Dum salit, imminui tenui sed acumine debet,

1343  Circum principiis Elementi: tum quia frangi
1344  Divellique solent percussae, atque excidere ictu
1345  A silice; avulsae, fit, uti seorsumque cadentes,
1346  Quandoquidem a primo septae undique sunt Elemento,
1347  Naturam calidi subito vertantur in Ignis,
1348  Scintillaeque volent tenues. hae Saepe per altas,
1349  Quas manus excussit Pastorum improvida, silvas
1350  Paulatim

1362  Post coëunt puncto pariter, magnasque caloris
1363  Multiplicant in eo congressu denique vires;
1364  Dura quoque et solida ut solventes Igne potenti
1365  Corpora conficiant, quae sunt ibi cumque locata.
1366  Quo pacto, quamvis Igni contrarius humor,
1367  Accendi valet Ignis aqua, si frigore constet
1368  Convexam in glaciem constricta: ita namque meantes

illis.
1415  Ast ubi sub tergo terraї clausa cavatae
1416  Pulveris illius vis caeco accenditur Igne,
1417  Cuncta repente ruunt magno concussa tremore.
1418  Quippe super terram quae sunt extructa domorum
1419  Moeniaque et turres et propugnacula ab illo
1420  Turbine corripiuntur, et una avulsa feruntur,
1421  Sternunturque suis late confusa ruinis.
1422  Pulveris

ilicet illa
1535  Cum tonitru horrisono Fulmen de luce corusca
1536  Mittit, ut id Divûm violento vulnere signa
1537  Delabens confringat, et aris demat honorem.
1538  Praeterea sunt et, Fatuos quos dicimus, ignes.
1539  Hos tacita plerumque videmus nocte, paludes
1540  Cum prope versamur, multisque instrata sepulchris
1541  Cum loca conspicimus celeri pede praetereuntes.

1579  Horridaque accenso praebent spectacula caelo:
1580  In varias abeunt formas variosque colores,
1581  Et veluti a ventis huc impelluntur et illuc,
1582  Discurruntque: tamen sunt raro corpore, namque
1583  Sidera per longas translucent undique virgas.
1584  Auroram Boreae multi dixere: sed illam
1585  Quovis cumque voces tu nomine, dum tibi constet

1630  Hecla ubi mons patulo facit e cratere voluti
1631  Expirent vastis velut e fornacibus ignes.
1632  Nec ratio est longis reddenda ambagibus: intus
1633  Subcava speluncis loca sunt, repletaque multa
1634  Sulphuris et nitri pariterque bituminis extant
1635  Natura; quorum partes ubi concit, et una
1636  Commiscet rapidi vis intus percita venti
1637  Inter saxa

1682  Discurrens specubus se in rara foramina terrae
1683  Insinuat, lymphisque suos commiscet odores;
1684  Si quoque terra graves gemitus et murmura reddat.
1685  Haec tamen, et, genus hoc, quae sunt permulta Tremoris
1686  Indicia haud constant nobis manifesta, queamus
1687  Ut vitare: etenim perraro contigit ullus
1688  Terraї Motus, praedictus qui fuit ante:
1689  Saevior est

et aufert.
1707  Praetereaque malum non est violentius ullum,
1708  Quodque magis subitam videatur saepe coortum
1709  Extremamque Homines in perniciem revocare.
1710  Nam neque fulmina sunt adeo metuenda; videmus
1711  Quandoquidem caeli correptos turbine raros
1712  Volvier in rapidis praefixo pectore flammis.
1713  Mortifer aut aestus non tanta caede per urbes

parabant:
1750  Horrentes caelum nebulae tegere undique visae,
1751  Imber vicina tenuis de nube pluebat,
1752  Aequoris insueto subsederat unda recessu;
1753  Praeterea auditi gemitus sunt edere magnos
1754  Montes: atque cavis alte mugire cavernis.
1755  Ecce tremit moto subsultans cardine tellus;
1756  Nec mora, deficiente solo, jam prodita pessum
1757  Labitur

albescere motis.
91  Ergo etiam atque etiam certo de semine fiunt
92  Omnia per terras quaecumque animalia vivunt.
93  Seminaque omnigenûm tibi protinus haec animantum
94  Condita sunt prima jamdudum ab origine Mundi,
95  Inclusa in primae nimirum semine matris:
96  Quod nulla ratione potest pugnare videri;
97  In non finitas quoniam tibi corpora partes

munere succi;
112  Inque dies majus jam membra informat et artus
113  Oraque; completo tum demum tempore donec
114  Reddere se superas tener infans possit in auras.
115  Scilicet humanae sunt haec exordia vitae.
116  Quod superest, tibi dico Animam mentemque locatam
117  In capite, humani velut in regione superna
118  Corporis: hic etenim Mens cogitat, atque sagaci

solium in molli fixit Regina cerebro;
121  Unde, velut medio multi de stipite rami,
122  Ingens copia nervorum prodire videtur;
123  Perque omnes varie diffundi corporis artus.
124  Sunt igitur, veluti per malos transtraque navis
125  Distensi funes, ita nostro in corpore nervi;
126  Pars fortes crassique fluunt, pars usque minores,
127  Pars tenues tenuesque magis sunt, mutua multi

124  Sunt igitur, veluti per malos transtraque navis
125  Distensi funes, ita nostro in corpore nervi;
126  Pars fortes crassique fluunt, pars usque minores,
127  Pars tenues tenuesque magis sunt, mutua multi
128  Discreti, multi contra majoribus apti
129  Connexique tenent commercia certa cerebri
130  Unde fluunt, inter stationem et cor animantis
131  Et sensus omnes et

179  Corporis in summam, et Reginae nuncius adstat,
180  Nulla mora est, Menti; mollique ea cuncta cerebro
181  Imprimit, et signis demonstrat singula certis.
182  Quo confusa minus sunt haec vestigia rerum,
183  Et majora locis alteque infixa, necesse est,
184  Clarius ac melius Mens evigilata repente
185  Percipiat, rebusque magis moveatur ab illis.
186  Et quia

194  Afficere, ut cibus est atque aër frigus et aestus
195  Atque alia e genere hoc; simili ratione valebit
196  Hoc agere in nostros eadem quoque causa vapores.
197  Subtiles aliis mage sunt et mobiliores
198  Propterea, ast aliis crassa torpedine pigri.
199  Quapropter Gentes opus est distare remotas
200  Tam spatiis terrae, quam moribus ingenioque.
201  Acris

nota Britanni
226  Nomina: pro! quanto fervore exculta Virorum
227  Ingenia emicuere antiquis aemula Grajis.
228  Moles praeterea Pueris crescentibus artus,
229  Et molles pariter fibrae sunt; progrediente
230  Ossa tamen nervique simul firmantur ab aevo;
231  Denique durescunt senio, longeque tenaces
232  Et rigidi restant; quapropter mollior aetas
233  Effigies rerum

ubi ponere multi
460  Fermentum veluti quoddam voluere, quod omnem
461  Dissolvat rodens paulatim, et concoquat escam.
462  Proinde Fames oritur, stomacho cum nulla vacante
463  Pabula sunt; quoniam membranam vellicat ejus
464  Tum liquor, et sensu Mentem ciet ille molesto:
465  Res ea latrantis stomachi acres excitat iras.
466  At Sitis est, ejus fibris arentibus arent

ad ipsos.
521  Constituit Sensus Animae Natura ministros,
522  Custodesque velut pro corporis arce tuenda
523  Esse dedit, per eos quoniam Mens judicat, extra
524  Quae sunt in rebus, quae dira inimicaque nobis
525  Perniciem intentant, ut ferrea cuspis ut ignes
526  Praecipitesque loci fugiendaque caetera quae sunt.
527  Novit item per eos contraria, quaeque sequi nos

523  Esse dedit, per eos quoniam Mens judicat, extra
524  Quae sunt in rebus, quae dira inimicaque nobis
525  Perniciem intentant, ut ferrea cuspis ut ignes
526  Praecipitesque loci fugiendaque caetera quae sunt.
527  Novit item per eos contraria, quaeque sequi nos
528  Possimus, corpusque juvent, et convenienti
529  Afficiant motu. Non est sed credere non est
530  Propterea, quales extant,

esse meis; falsine repente
554  Arguar, atque errans veluti ignoransque refellar?
555  Nimirum haec Oculis cum, non videamus eisdem,
556  Sed qui dissimili textura forsitan intus
557  Sunt, opus est etiam non una percipiamus.
558  Quos simul intuimur, rerum ratione colores.
559  Quin sunt qui videant rubicundam lumine dextro
560  Corporis unius faciem viridemque sinistro.

Oculis cum, non videamus eisdem,
556  Sed qui dissimili textura forsitan intus
557  Sunt, opus est etiam non una percipiamus.
558  Quos simul intuimur, rerum ratione colores.
559  Quin sunt qui videant rubicundam lumine dextro
560  Corporis unius faciem viridemque sinistro.
561  Sunt qui uno majora minorave corpora coram,
562  Quam cernant alio. Quapropter nonne fatendum est

est etiam non una percipiamus.
558  Quos simul intuimur, rerum ratione colores.
559  Quin sunt qui videant rubicundam lumine dextro
560  Corporis unius faciem viridemque sinistro.
561  Sunt qui uno majora minorave corpora coram,
562  Quam cernant alio. Quapropter nonne fatendum est
563  Res etiam a nobis varia fors mole videri?
564  Quis scit, an hunc montem, quem summis dicimus ambo

576  Denique non Sensus nobis largita videtur
577  Natura, ut Veri per Sensus exoriantur
578  Notitiae, atque fides sit Sensibus omnis habenda;
579  (Hae sunt Mentis enim partes, ut diximus ante)
580  Illis sed tantum servando in corpore ut uti
581  Possemus; quoniam, quidquid noceatque juvetve,
582  Nos facili ratione monent, Animumque repente

palati
731  Contextum tenuem; quapropter amara vocamus.
732  Deinde cibi sapient calidi magis; exagitabunt
733  Quandoquidem caulas motu majore palati.
734  At, quae frigida sunt multaque immota quiete,
735  Vix tenuem reddunt linguae per texta saporem
736  Plerumque, et sensu vix percipiuntur ab ipso:
737  Qui nimio contra persaepe obtunditur usu
738  Rerum,

821  Conturbetur item vini liquor inque citetur.
822  Omnia quae peragi num qua ratione valerent
823  Aurarum sine concussu tremuloque sine ictu?
824  Corpora proinde Sonum tantum sunt apta ciere,
825  Quae concussa queunt vibrari et contremere ictu,
826  Et facere aëriae pariter vibrentur ut aurae:
827  Mollia quapropter vix opportuna tremori
828  Sunt, et vix

Sonum tantum sunt apta ciere,
825  Quae concussa queunt vibrari et contremere ictu,
826  Et facere aëriae pariter vibrentur ut aurae:
827  Mollia quapropter vix opportuna tremori
828  Sunt, et vix Sonitus, ut plumbum lanaque, reddunt.
829  Et quae densa magis quoque sunt, magis esse sonora
830  (Si tamen interea constent paria omnia) debent;
831  Plures quandoquidem partes quatiuntur ab

826  Et facere aëriae pariter vibrentur ut aurae:
827  Mollia quapropter vix opportuna tremori
828  Sunt, et vix Sonitus, ut plumbum lanaque, reddunt.
829  Et quae densa magis quoque sunt, magis esse sonora
830  (Si tamen interea constent paria omnia) debent;
831  Plures quandoquidem partes quatiuntur ab ictu.
832   Aic quoque vividior defert et densior

919  Propterea gravis a majori corpore prodit;
920  Illum nempe gravem, cum longa est, tibia reddit;
921  Si contra brevior constet, Sonus exit acutus.
922  Hinc tibi multarum tot sunt discrimina vocum,
923  Tot variae species atque intervalla Sonorum;
924  Nomina certa quibus, sed paucis (quis queat omnes
925  Prendere?), qui melicas artes docuere, dederunt.

923  Tot variae species atque intervalla Sonorum;
924  Nomina certa quibus, sed paucis (quis queat omnes
925  Prendere?), qui melicas artes docuere, dederunt.
926  Prima Senis Samii sunt haec inventa, sonantes
927  Qui numeris certoque coërcuit ordine motus.
928  Chorda tremens unda nostros si simplice sensus
929  Impellat, duplici simul altera verbere pulset,

languidus illis,
1063  Se procul his, illis loca per breviora propaget.
1064  Denique non ejus magnis fuga coepta remittit
1065  Consectis spatiis; verum percursa Sono quae
1066  Sunt loca, temporibus jam respondere notatum est:
1067  Nimirum his aeque crescunt crescentibus aeque:
1068  Propterea Sonitus geminato tempore duplex
1069  Excurrit pariter spatium; sed dimidiato

1174  Ostendant variis radiorum anfractibus intus,
1175  Et late terram et caeli nova sidera monstrent.
1176  Ars facit haec etiam, magno videantur ut auctu
1177  Corpora, quae nostros infra sunt tenuia sensus,
1178  Ut cum detegimus brevium per septa tuborum
1179  Innumera in variis animalia fervere rebus
1180  Tantula, uti totum numero simul innumerali
1181  Cernere non

1214  Extima queis facies convexa aut concava constat:
1215  Concava namque augent pariter removentque figuras;
1216  At longe tenui propiores augmine contra
1217  Reddere res oculis, quae sunt convexa, videbis.
1218  Quapropter Speculum, facies cui plana nitensque est,
1219  Unum prae reliquis mendax non esse videtur:
1220  Fidum hinc exposcunt ornantes ora Puellae

multis
1237  Quae pertusa viis intra se clara receptant
1238  Lumina lucis, uti paucos rarosque remittant
1239  Ex sese radios vi languescente repulsos.
1240  Sub terris ideo quae sunt loca, nigra videntur
1241  Omnia; quandoquidem subtus non ulla subit lux.
1242  Unde repercussis radiis ad nostra referri
1243  Lumina possit, et his visum progignere jactis.

in altum
1320  Insiliunt, fracti quoniam mage, languidiores:
1321  Inferiora tenent, luci quibus acrior extat
1322  Vis, fractique minus. Quapropter lucis in ipso
1323  Lumine sunt multi natura et proinde Colore
1324  Distantes radii; nitidum quod reddere cernis
1325  Candorem, cum sunt confusi mutua, ut Album
1326  Est radii jubar,

fractique minus. Quapropter lucis in ipso
1323  Lumine sunt multi natura et proinde Colore
1324  Distantes radii; nitidum quod reddere cernis
1325  Candorem, cum sunt confusi mutua, ut Album
1326  Est radii jubar, ingreditur cum tenue foramen,
1327  Et nondum ad triquetri pervenit corpora vitri.
1328  Ergo videmus eo res tingi quasque Colore,

est Oculi, contexta minutis
1445  Reticuli in formam fibris, gignuntur ab uno
1446  Quae nervo, veluti plexi uno a stipite rami.
1447  Interiora tamen nigro penetralia muco
1448  Obsita sunt Oculi, ne possint clara reflecti
1449  Lumina, nec radii sensum turbare repulsi.
1450  Tres etiam Humores Oculus gerit, exteriorque
1451  Est Aqueus: porro Crystallinus excipit illum,

1542  Contingant Oculos; minus ut distracta penetrent
1543  Porro acies, tunicaque queant conjungier ima.
1544  Oppositum huic vitium est Oculorum, quae sita paulo
1545  Longius a nobis jam sunt, non posse videre,
1546  Proptereaque oculos nimium inclinare tuendo.
1547  Hujus causa mali pariter contraria debet
1548  Esse, quia anterior nimium convexa tumescit
1549  Pars

1554  Esse propinqua, queant difracta ut lumina multum
1555  In nostras acies immittere, proptereaque
1556  Efficere, ut coëant membrana denique in ima.
1557  Eximius vitris idcirco, concava quae sunt,
1558  Usus erit: quoniam dispergunt transgredientes,
1559  Disque trahunt radios a sese mutua, ut illi
1560  Membrana possint illapsi jungier ima.

membranaque paulum
1581  Accedat, tuimur cum res procul usque remotas.
1582  Propterea, quae sint vicina remotaque, novit
1583  Mens; quia dissimili prorsus ratione videri,
1584  Quae sunt imparibus spatiis sita cumque, necesse est.
1585  Hoc alio fieri pacto quoque posse putandum est.
1586  Ex Oculis radios recta prodire duobus
1587  Finge duos, una coëant qui corpore in ipso

illabitur ictu
1594  Vis Oculos, et fusca ferit lux: namque videmus
1595  Fusca magis fieri, mage quae removentur: oportet
1596  Proin disjuncta magis, quae sunt mage fusca videri,
1597  Hac Oculos fallunt Pictores arte tuentum,
1598  Res aliis alias mage rebus ut esse remotas
1599  Credamus, licet in tabula simulentur eadem:

1680  Corpora, uti spatiis vanescat denique magnis
1681  Angulus omnis, et omnis item quoque corporis auctus;
1682  Illud ut exiguo tantum par esse videri
1683  Puncto possit: uti sunt caelo fixa micanti
1684  Sidera, quae spatiis immanibus edita distant.
1685  Tum quoque si longe multangula corpora spectes,
1686  Quadratasque procul turres, fit, ut esse rotundas

est, Odio tentetur ab acri
1814  Aut Animus, si res nobis inimica repugnet.
1815  Mens porro Desiderio configitur ejus,
1816  Si careat, quod amat, potiundi, et noxia contra
1817  Quae sunt, vitandi: tum si succedat utrumque,
1818  Gaudet; moerenti tristatur at aegra Dolore,
1819  Si bona nec teneat, fugiat neque noxia contra.
1820  Hoc ut pernoscas melius, rem pluribus audi.

protinus illam
1822  Admirantem in ea suspendier experiere,
1823  Prorsus et insuetis defixam haerescere formis.
1824  Ingens auraї tum copia cogitur illam
1825  Mobilis in partem, qua sunt simulacra, cerebri,
1826  Et magna circum celerans vi funditur: illinc
1827  Deinde fluit nervis in sensus, mira recepta est
1828  Per quos effigies, ut tensi non moveantur,

1866  Desuper usque novas animaї mobilis auras
1867  Suppeditet: crescunt ita coepti et aluntur amores.
1868  Ast Odii contra sensus fit, turpia, longe
1869  Cum fugimus, quae sunt, ingrata et noxia nobis.
1870  Tum vapor aurarum misceri alimenta cruore
1871  Vix sinit, et motum tardat quoque sanguinis obstans,
1872  Reddit inaequales et pulsus cordis, et ipsum

diu jam
1950  Functorum Natos et dicta et facta Parentum
1951  Juverit, et pictos illorum cernere vultus.
1952  Nec nos contristant tantum mala nostra, neque illa,
1953  Quae bona sunt nobis, hilarant; verum utraque saepe
1954  Noc aliena solent hilares et reddere tristes.
1955  Si bona contingant alii, quae dira negavit
1956  Sors nobis, et jure pari concedere posset,

eoque
1979  Tempore deficiat quoque letho vita recepto.
1980  Saepe etiam Tristes suffundere lumina flammis
1981  Insuetis, artus tremere, ora rubere videbis:
1982  Scilicet irati cum sunt, hos Ira colores
1983  Excitat hos motus. Gemitus suspiria crebri
1984  Singultus fient etiam; nam multus ita ipsis
1985  Stagnans ejicitur cruor e pulmonibus: inde
1986  Guttatim ex

nobis,
2013  Quamlibet et juvenes et forti corpore freti,
2014  Possimus celerem venturi in temporis horam.
2015  Nam neque praeduri constamus marmore saxi,
2016  Non adamantina sunt non aerea corpora nobis,
2017  Corpora, quae possint durando vincere vires
2018  Temporis, et longos aevi contemnere cursus;
2019  Sed partim solidis partimque fluentibus atque

viae possimus tendere certa;
5  Quid juvet, ad vitae quid contra dona beatae
6  Officiat nobis. Felices! vel quibus unum id
7  Scire datum, quamvis ignorent caetera prorsus,
8  Quae sunt cumque; etenim Solem Lunamque meantem
9  Et numerum Astrorum varios et noscere motus,
10  Scire potestates Aurarum et mobilis Ignis
11  Undarumque liquentum, et qua ratione gerantur

21  Justitiae manant. O Justi Mater et Aequi,
22  Tu, precor, erranti certum, quo currere possim,
23  Praemonstra spatium; Tu cor tu nostra superno
24  Ora move afflatu, valeam ut tua dicere quae sunt,
25  Et facere, at potius facere: haec sunt ultima vota-
26  Principio extremus qui sit, quo tendimus omnes,
27  Finis, quaeque Boni summi natura, videndum:
28  Harum notitia sine

22  Tu, precor, erranti certum, quo currere possim,
23  Praemonstra spatium; Tu cor tu nostra superno
24  Ora move afflatu, valeam ut tua dicere quae sunt,
25  Et facere, at potius facere: haec sunt ultima vota-
26  Principio extremus qui sit, quo tendimus omnes,
27  Finis, quaeque Boni summi natura, videndum:
28  Harum notitia sine rerum namque fateri
29  Est opus institui

114  Quod sibi quisque Bonum summum velit, appetat unum.
115  Summum deinde Bonum nil novimus esse, nisi illud,
116  Quod bene cum teneas, aliud non amplius optes:
117  Omnia quandoquidem, quae sunt bona, continet unum
118  In sese; siquidem si quidquam forte bonorum
119  Deficeret, summum non esset protinus illud.
120  Omnes ad vitam proin tendimus undique, quotquot
121  Sunt

sunt bona, continet unum
118  In sese; siquidem si quidquam forte bonorum
119  Deficeret, summum non esset protinus illud.
120  Omnes ad vitam proin tendimus undique, quotquot
121  Sunt ea, cunctorum cumulatam merce Bonorum.
122  At plerique sua properant ratione; nec una
123  Omnibus est via: nam certo de tramite pellit
124  Palantes veriis illudens partibus error.

128  Insatiabiliter. Summum revertentur (ut aequum est);
129  Jam quoniam plerique Bonum (venerabile namque est)
130  Certant ad magnos avidi succedere Honores;
131  Seque putant ideo, cum sunt in Honore, beatos.
132  Noscentes alii, cui summa Potentia, summum
133  Esse Bonum, fieri subito voluere Potentes,
134  Seu Reges magnis seu regibus esse

prorsus
161  Accidere in vita queat et tubare dolore.
162  Non fulvo morbi et febres reverentur in auro
163  Fulgentem, neque Mors donis captatur opimis.
164  Ast ea, naturae quae sunt communia nostrae,
165  Ut sileam demum; pro! quanta incommoda solis
166  Restant Divitibus, noctes vigilare diesque
167  Semper, et exangui misere tabescere cura,

ullos
185  Formidet tristes, qui vertant omnia, casus.
186  Ergo felicem veli possint caetera vitam
187  Reddere Divitiae, tamen illa a parte videmus
188  Deficere, instabiles quoniam sunt, longa nec, illae
189  Queis maneant, nobis promittere tempora quimus;
190  Cum tueamur, uti modo res attollat in amplas
191  Tot ridens Fortuna Viros, modo nubila vultus

carpuntur vulnere coeco
338  Vires, et morbis gliscentibus intabescunt,
339  Et curae saevique dolores inveterascunt.
340  Labitur interea res famaque, scilicet hi sunt
341  Nequitiae fructus. Si possunt ista beatos
342  Efficere unquam Homines, Naturae intendere justam
343  Cessamus litem et contra inclamare querelis,
344  Omnia praeposuit quod

turbans vesana Voluptas
352  Obtundit vires Raitonis, consiliumque
353  Impedit et victae praestringit lumina mentis;
354  Turpiter ex homine ut demum jam bellua fiat.
355  Nempe hoc sunt magici cantus, hoc pocula Circes
356  Sunt ea, quae quondam Comites Ithacensis Ulyssei
357  In turpes vertere sues, qui volvier imo
358  Gaudebant coeno et limosa pascier ulva.

Raitonis, consiliumque
353  Impedit et victae praestringit lumina mentis;
354  Turpiter ex homine ut demum jam bellua fiat.
355  Nempe hoc sunt magici cantus, hoc pocula Circes
356  Sunt ea, quae quondam Comites Ithacensis Ulyssei
357  In turpes vertere sues, qui volvier imo
358  Gaudebant coeno et limosa pascier ulva.
359  Neve putes hirtas crevisse in corpore setas,

444  Id fit, ubi sana et tranquilla mente vigemus.
445  Sana quidem Mens est, cum recte judicat ipsa,
446  Quodcumque ad nostros in vita pertinet actus;
447  Ut bona sectetur, fugiat contraria quae sunt:
448  Tranquillae pariter laetatur pace quietis,
449  Stultis si careat votis et inanibus, atque
450  Temperet affectus, magnis qui saepe furentes
451  Infestant animum turbis; sit

propterea si quid tractare videmur,
473  Vel sine consilio mentis vigilante, necesse est
474  Id non humano fatearis more peractum.
475  Plurima praeterea sunt, quae Mens intima tantum
476  Intra se peragit; quoque sunt, quae extrinsecus edit.
477  De genere illorum primo felicis amorem
478  Intus habet vitae; rationes quaerere porro

mentis vigilante, necesse est
474  Id non humano fatearis more peractum.
475  Plurima praeterea sunt, quae Mens intima tantum
476  Intra se peragit; quoque sunt, quae extrinsecus edit.
477  De genere illorum primo felicis amorem
478  Intus habet vitae; rationes quaerere porro
479  Instat, queis teneat, quae sunt bona, noxia vitet;
480  Atque

476  Intra se peragit; quoque sunt, quae extrinsecus edit.
477  De genere illorum primo felicis amorem
478  Intus habet vitae; rationes quaerere porro
479  Instat, queis teneat, quae sunt bona, noxia vitet;
480  Atque ita consultans deliberat; eligit unam
481  Prae multis tum deinde viam; cum sine potita est
482  Denique, jam suavi fruitur dulcedine victrix.

cognoscimus omnes
590  Indocti doctique (docet Natura superna
591  Nunquam luce carens) fugienda petendaque quae sint.
592  Prima tibi aeternae Praescriptaque Scitaque Legis
593  Sunt ea, quae memori fac pressa in pectore semper
594  Fixaque sint, tota vi mentis et impete cordis
595  Atque animo ex omni nimirum Numinis, omne
596  Unde Bonum, summi supremam semper amare

ab illo
626  Divertat cursu siccis distractus arenis.
627  Illi opus est omnes mentisque animique referri
628  Vires, atque alia in nobis quae est cumque potestas;
629  Quandoquidem quae sunt ea nostra, recepimus ipsi
630  Propterea a summo cunctorum Auctore bonorum.
631  Protinus aeternae summus quoque postulat Ordo
632  Legis, uti simili nobis quos esse videmus

655  Nam quaecumque boni nihil a se habuere, necesse est
656  Non possint se propter amari, at in omnibus Auctor.
657  Nempe frui nos hoc tantum debemus, at, ipsum
658  Quae jam cumque extra rerum sunt, omnibus uti,
659  Plusve minusve quidem, suprema ut scilicet ejus
660  Summi a natura magis ipsa minusve recedunt,
661  Extremique juvant ut nos in gaudia Finis.
662  Neu tu rebus

ut illis haereat ultro
703  Inscia Mens, totoque libens jungatur amore.
704  Hinc amor ille auri, quo capti fasque piumque
705  Conculcant Homines; hinc nobis dulcia famae
706  Praemia sunt avidis; pulchrosque sitimus honores
707  Inflati tumidae vento velut ambitionis;
708  Hinc oritur turpis quoque corporis illecebrarum
709  Ordinis oblita Rectique in mente cupido.

siquidem, quodcumque videbant
716  Esse voluptati sibi, protinus illud amabant,
717  Nec non divino quoque dignabantur honore.
718  Principio Solem ac Lunam Stellasque micantes
719  Olim sunt Homines venerati: namque putabant
720  Esse Potestates praeclaras scilicet illas,
721  Unde bona effluerent in terras: deinde per omnes
722  Dilapsi res, quidquid erat tunc utile vitae,

Lege recedit.
751  Quanquam aliquae fuerint quondam (et nunc esse ferantur)
752  Gentes, quae diro viventes more ferarum
753  De genere illorum quaedam non esse putarent,
754  Ut mala sunt, sed multa probarent impia facta.
755  Sic fuit infestis habitata latronibus olim,
756  Hi fuerant Populi, Germania; plausibus illos
757  Tollebant magnis, veluti pro re bene gesta,

solus id audet
885  Tantum, quod fieri coram quoque Judice possit.
886  Nunc age, tam varii in nobis jam deinde quid ipsos
887  Ad mores faciant Affectus, inspiciendum est.
888  Hi tibi sunt animae Motus, ut diximus ante,
889  Concita queis sequitur, quidquid se percipit intra
890  Esse bonum, vitatque malum, quodcumque videtur.
891  Protinus hic vultu se Stoica Turba severo

904  Quisquis es, humanum, si jam potes, exue pectus,
905  Motus Laetitiae procul aufer, et aufer Amoris
906  Atque Odii, pariterque Metum pariterque Dolorem
907  Spemque Iramque, genus quaeque hoc sunt, caetera tolle;
908  Quid jam ultra, stolidi nisi pondus inutile trunci, es?
909  Tune auferre paras, quo pectora providus Auctor
910  Armavit, fugiant ut noxia, proque sequantur,

908  Quid jam ultra, stolidi nisi pondus inutile trunci, es?
909  Tune auferre paras, quo pectora providus Auctor
910  Armavit, fugiant ut noxia, proque sequantur,
911  Quae bona sunt, seseque malis defendere possint?
912  Scilicet Affectus, ut venti velaque navis;
913  Quae licet interdum correptas turbine puppes
914  In syrtes in saxa ferant; tamen usus eorum

est, ut pelago pereant spumante carinae;
916  Auxilium salsas verum scindentibus undas
917  Ut praestent, et amica ferant in littora raptas;
918  Affectus itidem sunt, inquam, in corpore nostro,
919  Quos Natura quidem rectos concessit in usus,
920  Quamvis saepe malo pravi videantur ab usu.
921  Adjice, naufragium ponti quod Navita dirum

coortis
987  Obsita Mens tenebris, corruptumque omne, quod intra est,
988  Consilium multis erroribus indupeditur:
989  Recta videntur enim, quae collibuere, repente
990  Omnia, pronaque sunt, quaecumque cupidine magna
991  Correpti exoptant Mortales, nec sua coeci,
992  Quae sunt cumque, vident vitia omnia, praetexuntque,
993  Si videant; omnes illa de parte tuentur

erroribus indupeditur:
989  Recta videntur enim, quae collibuere, repente
990  Omnia, pronaque sunt, quaecumque cupidine magna
991  Correpti exoptant Mortales, nec sua coeci,
992  Quae sunt cumque, vident vitia omnia, praetexuntque,
993  Si videant; omnes illa de parte tuentur
994  Res, qua parte queant mentique animoque videri
995  Motibus indomitis agitato convenientes.

1038  Scilicet assidue meditantem, noscere rerum
1039  Ut possit pondus, semperque aeterna tueri.
1040  Indulgetur enim plus aequo ubi sensibus ipsis,
1041  Jam Mens, quae sensus supra sunt cumque, tueri
1042  Non valet; Aeternum quapropter quidquid et extat
1043  Verum et Divinum, vix solo nomine novit
1044  Infelix: quamvis eadem tam cernat acutum
1045  Rebus in

1120  Scilicet ornari te pulchrae dotis honore.
1121  Virtus est igitur constans et certa Voluntas
1122  Usque aeterna sequi Legis praescripta supernae;
1123  Quae, quoniam rectam sunt cognita per rationem
1124  A nobis, Rationis item praecepta necesse est
1125  Omnibus in rebus sit certa audire Voluntas.
1126  Percipe praeterea, veluti qui corpora vibrant

1155  Nimirum Natura Boni: quare una, necesse est,
1156  Sit Virtus; quoniam est Amor immutabilis Aequi:
1157  Namque ab amore suam debent fortita videri
1158  Naturam, actarum quae sunt bona pravaque rerum:
1159  Quandoquidem si rectus Amor se Numen in unum
1160  Dirigat; ut torrens, secum rapit omnia victor,
1161  Omnia recta, suo facit omnia consona fini,

summum nobis quod Finem prosit, ab illis,
1187  Quaecumque implicitos contra nos inque peditos
1188  Extremo valeant prohibere a Fine Bonorum.
1189  Hae tibi sunt arcto sese inter foedere junctae
1190  Virtutes adeo, nimirum ut nulla suarum
1191   Spča choro Comitum possit divellier unquam:
1192  Namque Amor aeterni pariter complectitur

1228  Tum super his Animus praesentia noscere debet;
1229  Quae rerum natura, status quis temporis extet
1230  Ingeniumque Virûm: nec non opus esse futura
1231  Quis neget ex aliis, quae jam sunt, quaeque fuere,
1232   Conijicere, atque ita res acri praevertere mente,
1233  Propterea ut possis ratione educere multa,
1234  Quid fieri nequeat nisi prave, quidve

foedera pacis,
1334  Sanctaque Justitiae conculcat jura, videtur
1335  Monstrum, quo Generi non est infestius ullum
1336  Humano; quoniam quid perniciosius olli est,
1337  Quam quae sunt hominum commercia solvere, et ipsam
1338  Hos ad egestatem naturae velle relabi.
1339  Ergo cuique suum tribuendi certa Voluntas
1340  Justitia est: jamque haec una e propagine ramos

1354  Vel quondam in vacuum veniendo aut denique pactis
1355  Legibus; ex illo quia quisque, quod obtigit olli,
1356  Jam tenet, haud illo depelli jure valebit
1357  E propriis; neque enim alterius sunt commoda tanti,
1358  Foedera privatam ut rumpantur ob utilitatem.
1359  Hujus quapropter si quis non servat utramque
1360  Justitiae partem, jus laedit

Numen adoras,
1409  Et Majestatem, qua pollet, ob infinitam
1410  Testaris cultu Dominum rerumque Potentem,
1411  Auctorique tuo totum quoque reddis amorem,
1412  Relligio est: hinc sunt arae delubra precesque
1413  Votaque, sunt multo quoque sacra halantia thure.
1414  Illa erit et Pietas, Patriae cum debita carae
1415  Solvimus officia; ut cum armis defendimus ipsam,

ob infinitam
1410  Testaris cultu Dominum rerumque Potentem,
1411  Auctorique tuo totum quoque reddis amorem,
1412  Relligio est: hinc sunt arae delubra precesque
1413  Votaque, sunt multo quoque sacra halantia thure.
1414  Illa erit et Pietas, Patriae cum debita carae
1415  Solvimus officia; ut cum armis defendimus ipsam,
1416  Olli et praesidium virtute decusque paramus.

1429  Saecla Virûm, ut voluit Natura, ea quaeque coluntur.
1430  Praestat item Pietas, quoque ne Genitoribus ipsis
1431  Sit Proles injusta, quibus vitamque referre
1432  Et bona, cum vita quae sunt ea cumque recepta,
1433  Omnia debemus: quoniam non lumina clari
1434  Alma sine hic unquam possemus cernere Solis,
1435  Saepe nec humanos nec rectos discere mores.
1436  Propterea

1441  Par quit enim his Soboles quantumvis grata referre.
1442  Illos Eumenidum cretos de sanguine credas,
1443  Proinde et vipereo potos pro lacte cruore,
1444  Quicumque ingrati Genitoribus inventi sunt,
1445  Et sanctum ausi sunt Nomen violare Parentum.
1446  Si licet, atque aliis si mos sua saepe Poëtis
1447  Jactare, hic de me nolim non dicere, tales,
1448  Blandiri seu mi

grata referre.
1442  Illos Eumenidum cretos de sanguine credas,
1443  Proinde et vipereo potos pro lacte cruore,
1444  Quicumque ingrati Genitoribus inventi sunt,
1445  Et sanctum ausi sunt Nomen violare Parentum.
1446  Si licet, atque aliis si mos sua saepe Poëtis
1447  Jactare, hic de me nolim non dicere, tales,
1448  Blandiri seu mi voluit Natura benigna,
1449  Seu

colantur;
1472  Incolumesque superstitibus gaudere piisque
1473  Possint in longam pariter placidamque senectam.
1474  Poscit Justitiae quoque Virtus, esse colendos,
1475  Doctrina qui sunt aetate et honore priores,
1476  Propterea, quoniam debet reverentia dignos
1477  Usque sequi. Nunquam velle et pugnantia veris
1478  Dicere, Justitiae est: nimirum indebita reddit

Sororum,
1522  Quem doctas illae cupidum duxere per artes,
1523  Atque animo scire et saepere inseruere capaci:
1524  Num prodire tuo nostri sine nomine versus
1525  Possint, non leve sunt qui per te nomen adepti?
1526  Namque per ora Virûm ferimur, lateque per omnem
1527  Ausoniam, et Latius qua sermo est cumque, volamus
1528  Te laudes

levandis
1554  Auxilii miseris, quam plena promere ab arca.
1555  Non nobis Homines, verum mage nascimur ipsi
1556  In commune bonum, possimus mutua ut inter
1557  Nos prodesse; velut sunt nostro in corpore membra,
1558  Quodlibet intentum vitandam ad Totius omnem
1559  Perniciem, atque alias partes et membra juvanda;
1560  Quandoquidem tantum velit unumquodque valere

1577  Proin bene sit, cupimus, quicum conjungimur; ille
1578  Nec minus et nobis optat bona quaeque vicissim:
1579  Atque hanc inter nos manifestam reddere mentem
1580  Certamus: bona sunt igitur, queis foedus Amici
1581  Mansurum feriunt magni sese inter amoris,
1582  At bona, quae sancti manant de fontibus Aequi:
1583  Foedera perpetuos proin sunt mansura per annos

1580  Certamus: bona sunt igitur, queis foedus Amici
1581  Mansurum feriunt magni sese inter amoris,
1582  At bona, quae sancti manant de fontibus Aequi:
1583  Foedera perpetuos proin sunt mansura per annos
1584  Justaque sunt ea sola, bonum si propter honestum
1585  Mutuus hinc amor atque illinc reddatur amori.
1586  Utile sin spectent, vel quod delectet, oportet,

foedus Amici
1581  Mansurum feriunt magni sese inter amoris,
1582  At bona, quae sancti manant de fontibus Aequi:
1583  Foedera perpetuos proin sunt mansura per annos
1584  Justaque sunt ea sola, bonum si propter honestum
1585  Mutuus hinc amor atque illinc reddatur amori.
1586  Utile sin spectent, vel quod delectet, oportet,
1587  Protinus ut nomen commutent; esse videri

1614  At non Justus eris, nisi certa pectus obarmes
1615  Atque animum Virtute, queat quae reddere Fortem;
1616  Quandoquidem superanda manent tot dura laborum,
1617  Totque pericula sunt tot magna incommoda vulgo,
1618  Queis misere vita semper tentamur in omni.
1619  Provida nimirum Mens Numinis, exilii hujus
1620  Vili forte capi ne nos possimus amore,
1621  Sed

imo.
1699  Quin et majori multo ratione vocabis
1700  Magnanimum, Finem qui propter nobiliorem
1701  Non famam et pulchros quantumvis quaerit honores,
1702  Quaeque Hominum in pretio sunt, despicit omnia victor.
1703  Cor magnum est igitur, quaerit quod Numen, et ipsum
1704  Omne Bonum votis exardens omnibus optat.
1705  Proptereaque, quod hoc minus est, haud aestimat hili.

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report