Your search found 14119 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 11303-11900:

Fratris opus ille animum intenderat. Hic praeterea subjiciendum est Benevolo Lectori, ne ex Titulo Philosophiae Recentioris in animum inducat; his in libris contineri, quaecumque hactenus in eo doctrinae genere reperta sunt. Ea primum huic Operi praefixa fuit inscriptio, ut idem distingui posset ab alio Opere, quod aliquot ante annis Auctor ipse Cartesianam secutus Rationem vulgaverat: ac tum dici vere potuit ex recentioribus selectiora Auctorem suis

versibus voluisse. At in nova hac Editione cum idem retinendus sit Titulus, ne nimirum ipso mutato diversum esse hoc Opus appareat, rogandus est Lector, ut hunc Titulum ad ea referat tempora, quibus decem hi Libri ab Auctore scripti sunt, neque hic alia requirat, quam quae inter potiora erant Philosophorum ad illam usque diem inventa. In illa nempe, quae tum erat, satis certe ampla atque illustri Philosophicarum rerum copia consistendum sibi esse Auctor decreverat;

ac decimus jam in exitu est annus, ex quo PIO VI Pont. Max. suam hanc navat operam, atque ita navat, ut nihil sibi potius, atque honorificentius esse ducat, quam ut doctissimo satisfaciat Principi, cujus immortalia sunt in omni laudum, meritorumque genere monumenta; ut omnino existimandum sit Divino plane consilio ipsius Pontificatum in ea reservatum fuisse tempora, quibus Ecclesia maximis undique jactata fluctibus, summa Moderatoris, ac Magistri sui

effingere, animare, oculis subjicere possumus, quae, malum, est ista judicii perversitas, ut tenebras claritati ac luci anteponamus? Nonne enim tum excitatur animus, ac movetur acrius, et signorum hujusmodi praesidio, quae obscuriora sunt, etiam videt, ac percipit clarius, quam si solemnibus vocabulis, usitatoque loquendi more indicarentur? Nam si aliquam a Philosophia accersitam, sive ex ipsa Geometria sententiam proponere mihi velis, quae quidem usitatis verbis

accommodetur, ne dum graviores disciplinas persequimur, dissolutiorem, quam rerum gravitas postulet, effingendi, atque ornandi licentiam consectemur. Neque enim ingenii luminibus, atque amoeniore cultu distinguenda sunt omnia, sed, qui res deceat, servandus est modus. Quemadmodum enim in hominum vita venustas quaedam, atque jucunditas morum pro sua cujusque natura, institutoque inest, ut non eadem, quae juvenes deceat, senioribus etiam

in graviore adhibeatur; sic in carminum artificiis suus est rebus quibusque cultus, nec qui levioribus studiis aptus esse possit lepos, atque urbanitas, idem etiam severioribus doctrinis rite adjungatur. Atque idcirco varia dicendi genera sunt a Poetis instituta, ut de majoribus rebus locupletior sit oratio, atque ornatior, de tenuioribus autem pressior, ac subtilior. Hinc res publice gestas, bellique varios casus epico versu illustrare illos, ac distinguere videmus: cum

populorumque opibus Philosophiam proferri, atque extendi videmus, et hisce praesidiis eo usque perductam esse, ut plura nobis in inquirenda natura sint cognita, quam omnium superiorum temporum diuturnitas viderit? Verum si, quae optima sunt, eadem a paucis conquirantur, an idcirco etiam erunt a Musarum cognitione removenda? Quasi vero ea tantummodo, quae ludicra, ac leviora sint, venustiore hoc scribendi genere pertractari oporteat, aut eos, qui severioribus studiis sese

illustranda Philosophiae genere seligendo veritatis ipsius, atque omnium consensu, quam tacito unius suffragio moveamur. An erat nobis diu ambigendum, quem potissimum sequeremur, cum Newtoni unius summam laudem, atque eorum, quae ab illo sunt inventa, incredibilem magnitudinem, ac praestantiam consideraremus? Quod Socrati accidisse accepimus, ut Graeciae universae testimonio sapientissimus judicaretur; idem profecto summo viro contigit, ut vivus etiam, ac videns prope

quos ego ex
Incertis certos, compotesque consili
Dimitto, ut ne res temere tractent turbidas. Magna sane pollicebantur Veteres, et qui deinceps subsequuti sunt, alii Philosophi, cum rerum sese omnium causas edituros reciperent, sed et propter ingenii tenuitatem, et propter viarum aut ignorationem, aut immensam longinquitatem, quae magnifice pollicebantur, praestare, eoque ipsi pertingere

suis muneribus, officiisque fungitur; quorum omnium nobis est comparanda cognitio, si naturae causarumque scientiam comprehendere, complectique animo velimus. Sed ubi tantae cognitionis comparandae instrumenta atque praesidia? sunt corporis sensus, sed breves illi quidem, atque angusti, quibus ea tantummodo usurpare possumus, quae prope nos sunt posita, atque ad eorundem sensuum usum perceptionemque accommodata. Ulla igitur spes erat, ut quispiam universam

scientiam comprehendere, complectique animo velimus. Sed ubi tantae cognitionis comparandae instrumenta atque praesidia? sunt corporis sensus, sed breves illi quidem, atque angusti, quibus ea tantummodo usurpare possumus, quae prope nos sunt posita, atque ad eorundem sensuum usum perceptionemque accommodata. Ulla igitur spes erat, ut quispiam universam naturae descriptionem absolveret, quando et rei ipsius summa esset obscuritas, nobis autem adjumenta rerum cognoscendarum

per inferiorum deinde, ac succedentium causarum ordines ad ultimos rerum effectus perspiciendos descendamus; sed a rebus ipsis paulatim pedetentimque ad propinquiores primo causas movendus est cursus, deinde ad alias, quae propiores iis sunt, gradus faciendus, atque ita ad remotiorum etiam seriem, colligationemque progrediendum, quoad ingenii nostri imbecillitas admirabilem tanti ordinis magnitudinem sustinere possit. Aequo enim animo consistendum est, ubi ad

ac exornandi Poematis gloriam siquis est assequutus, non ab illo repetat, atque accersat? Quid hoc similius esse potest, atque ad exprimenda Newtoni in Philosophiam merita aptius? Cujusnam enim ea laus esse potest, ut eorum, quae ab illo sunt prodita, aut inveniendi laudem occuparit, aut perficiendi gloriam sibi vindicet? Nam si qui gravitatis vires, aut colorum causas ab aliis quoque saltem conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi

confirmandis inchoavit quispiam, aut vel conjecit quidem? Cum vero praeclare inventa ab uno eodemque Newtono perfecta, atque absoluta dicam, nequaquam aliorum gloriae detractum velim. Quamquam enim plerique etiam, qui illum subsequuti sunt, eas Philosophiae partes praeclare excoluerint, ornarit, auxerint; tamen quidnam est tam eximie ab iis adjectum, cujus non ipse antea quodammodo semina jecerit, aut vestigia apertissime commonstrarit? Is enim in Philosophia

praeter paucas proprietates, innumerabiles alias, naturamque ipsam, cui innitantur, nescire affirmat, item et corporis; sensus enim, quibus corporum notitias haurimus, ad naturam non pertingunt, et pauci sunt, et imbecilles, ad vers. 480. In corporibus esse vim quandam excitandi in nobis ideas, ut caloris, frigoris, etc. quae rebus ipsis similes non sunt, esse alias item eorundem proprietates, quas

corporum notitias haurimus, ad naturam non pertingunt, et pauci sunt, et imbecilles, ad vers. 480. In corporibus esse vim quandam excitandi in nobis ideas, ut caloris, frigoris, etc. quae rebus ipsis similes non sunt, esse alias item eorundem proprietates, quas essentiales dicimus, sed harum perpaucas a nobis cognosci, quae hic enumerantur. Ad vers. 548. Quamvis corporis naturam cognoscere non possimus,

esse ait, si corpus vi repellente impulsum a centro fugiet, figuram, quae describetur, convexitatem centro obversuram. Concludit postremo, ut corporibus, sic mentibus suam videri esse vim quandam inertiae, qua eundem, in quo sunt, statum animi conservare nituntur, nisi extrinsecus quibusdam viribus dimoveantur, velut variis motibus, ac affectibus, qui tranquillitati nostra obsunt plurimum, ac pacatam vitae rationem perturbare consuerunt, eoque, quo

Nullum corpus perfecte aut durum, aut molle, aut elasticum existit. Tum quid debeat accidere in collisione corporum perfecte mollium, quid in perfecte elasticorum, considerat, demum ad imperfecte elastica, qualia revera sunt corpora, devenit, ad versum 679. Hic refellit quaedam, quae aequalitati actionis, et reactionis repugnare videri possint. A vers. 727 postremam generalem materiae proprietatem aggreditur, mutuam nimirum Gravitatem, a

ut numeri impares, unde deducit, ea esse in ratione duplicata temporum, vel velocitatum, quibus percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata temporum, vel celeritatum. Hic occasionem arripit de viribus vivis agendi, quas multi post Leibnizium putant proportionales esse massae corporis in velocitatis quadratum ductae, multi contra negant,

variosque usus earum commemorat ad vers. 1509, inter quos et eum refert, nempe corpora oblique projecta Parabolam suo cursu designare, ex quo artem emittendi globos e tormentis bellicis breviter deducit. Haec omnia vera sunt, si motus fiat in spatio non resistente; at offensio aeris impedimento est, ne projectum corpus describat parabolam, sed potius ad hyperbolam accedat. A vers. 1523 transit ad motum per plana inclinata: hic statim resolvit

unice conquiescendum nobis esse affirmat ad vers. 171. Hactenus lineam rectam, circulum, parabolam, in motu gravium inspexit; nunc infinita, ait, esse alia curvarum genera, quas in classes distribuit; aliae Geometricae sunt, aliae Transcendentes; ex his unam eligit, quam consideret, Cycloidem, his nimirum rebus pernecessariam. Igitur a vers. 266. Cycloidis genesim explicat, quae describitur motu puncti in circumferentia circuli revoluti super

in circumferentia circuli revoluti super rectam lineam. Tum paulum ad ea, quae ad Cycloidis historiam pertinent, delabitur, et ad aliquas ejus proprietates ad vers. 313. Hae tamen inter alias praecipuae ejus proprietates sunt, scilicet grave corpus per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet

eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per ipsam descendens aequaliter ubique ejus arcum premit. Quae omnia vera sunt in hypothesi gravitatis constantis, et seclusa quavis resistentia. A versu 420. ad versum 454, si, ut dictum in ascensu rectilineo, corpus cum acquisita in fine arcus velocitate per eumdem arcum impellatur, ad eandem

vix ullae resistentiae percipiuntur. Tempus unius oscillationis in arcu minimo est ad casum per duplum fili altitudinem, ut circuli semicircumferentia ad diametrum, et bina inter se pendula comparando, quadrata temporum sunt, ut longitudines pendulorum: at velocitas pendet ab altitudine initii arcus supra imum punctum. A vers. 542., quae ad centrum oscillationes pertinent, attingit, quo centro praesertim opus est, ubi quantum spatii corpora

quae ad centrum oscillationes pertinent, attingit, quo centro praesertim opus est, ubi quantum spatii corpora libere descendendo, dato tempore percurrant, inquiritur, et ubi transmittendae ad posteros mensurae longitudinum sunt, ad vers. 626. Inquirit porro, quo artificio pondus filo appensum oscillare possit in quavis curva proposita, ut in cycloide, quod obtinetur, per curvarum evolutiones, quos brevissime explicat. Cycloidem se ipsam in

fluidorum disserit resistentia, quae pendet a superficie corporis, ab ejus celeritate, a fluidi densitate, et tenacitate: sed difficile est tot causarum effectus accurate definire. Corpora per fluidum translata, quo densiora sunt, hoc minus retardantur, a vers. 1172. Cur lapis in aqua citissime fundum petat, idem in pulverem comminutus vix longo tempore descendat, ad vers. 1222. Nunc resistentiam medii ob ipsius medii gravitatem considerat, ubi de

centri gravitatis proprietates, quomodo inveniri possit hujusmodi centrum pluribus corporibus commune, tum quaedam utilissima de eodem theoremata proponit, et demonstrat. Nunc a vers. 1727. comparat inter se gravitates, quae sunt in diversis terrae locis; earum directionem non esse ubique parallelam ait; ubi terrae figuram ad globi formam accedere demonstrat, et cur difficile invenire, an gravitas inaequalis constet in diversis terrae locis. Qua

exposita variis veterum, nec non et recentiorum Astronomorum erroribus, declarat, receptumque jam inter Planetas statuit, tresque proponit Keplerianas leges, ad quas intelligendas ea, quae in Ellipsi scitu necessaria sunt, breviter persequitur. A vers. 514 prima Kepleri lex Solem in altero locat e binis Ellipseos focis, qua in Curva quivis Planeta orbem percurrit suum. Per secundam legem areae orbium Planetariorum sunt temporibus

Ellipsi scitu necessaria sunt, breviter persequitur. A vers. 514 prima Kepleri lex Solem in altero locat e binis Ellipseos focis, qua in Curva quivis Planeta orbem percurrit suum. Per secundam legem areae orbium Planetariorum sunt temporibus proportionales. Tertia demum lex quadrata temporum periodicorum facit esse, ut mediarum distantiarum cubos. Hae leges, ut in Planetis primariis circa Solem, ita et in secundariis, seu Satellitibus

non sit: id punctum extra positum attrahi in sphaerae centrum; unde fieri, si duo globi se mutuo trahant, idem ipsis accidere, quod duobus se mutuo trahentibus punctis. Duorum punctorum super duobus globis collocatorum vires sunt, ut horum diametri; cujus rei ratio ad omnes figuras solidas similes extenditur. Excurrit inde ad dissolvendum illud, quod contra gravitatem objici solet, cur decidentes lapides a parietibus trahi non videantur, ac in

LIBRI QUINTI. Primum homines necessitas effecit industrios ad artes, quibus vitae subvenirent, inveniendas, quae deinde ad delicias, ad fastum, ambitionemque traductae sunt; quod pluribus illustratur exemplis; illud praecipue exquiritur, unde homines a naturali inter se aequalitate ad inaequalitatem transierint, et ad rerum dominia, ac terrarum pro cujusque jure divisiones, qua ex re agros

quidque Arabes hoc in genere multis post saeculis peregerint, explicat ad vers. 270, a quo transit ad recentiorum Fernelii, et Ricciolii conatus, quorum omnium methodi aut nobis parum notae, aut intutae imperfectaeque sunt. Accuratior demum investigationis ratio reperta est, qua primi Piccartus et Cassinus Terrae gradus mensuris suis comprehenderunt, quos subsequuti sunt alii multo diligentiores, illi praesertim Parisienses Academici, polum

quorum omnium methodi aut nobis parum notae, aut intutae imperfectaeque sunt. Accuratior demum investigationis ratio reperta est, qua primi Piccartus et Cassinus Terrae gradus mensuris suis comprehenderunt, quos subsequuti sunt alii multo diligentiores, illi praesertim Parisienses Academici, polum versus alteri, alteri sub aequatorem dimissi. Horum caeterorumque labores, antequam describat a vers. 367. methodum docet unum in Terrae superficie

ex observationibus deducta eidem ex aequilibrio reperta non congruebat. Exorta igitur cupiditate accuratius rem cognoscendi praesertim in maxime distantibus Terrae intervallis, ut facilius evitari possint errores, missae sunt illae duae Academicorum turmae, altera in Americam, in Laponiam altera sub ducibus Godinio, et Maupertuisio, quae quid, quam diu egerint, quantaque cura, laboribus et periculis, refertur ad vers. 865. aliaeque referuntur

egerint, quantaque cura, laboribus et periculis, refertur ad vers. 865. aliaeque referuntur in Gallia tunc temporis initiae graduum dimensiones, quaeque postmodum ad Promontorium Bonae Spei, atque in Italia peractae sunt. Ex quibus omnibus deducitur Terram esse ad polos compressam; quatenus autem, adhuc incertum esse, cum omnia graduum dimensorum discrimina uni tantummodo formae consentire non possint. Qua occasione inquirit, quaenam ea

tum a vers. 93 ad vers. 264 in librarionis Lunae causam inquirit, eandemque exinde librationem ad Jovis et Saturni Satellites per conjecturam transfert, carentibus eadem Planetis primariis. Ea porro, qua dicta sunt de nodis lunaris orbitae, transfert ad Saturni annulum, atque ad aequinoctiorum praecessionem explicandam, quam a vers. 376 ad vers. 449 pertractat. Tum locum ait esse ad evolvendos maris aestus delabi, quorum primo

suis, quae generatim in mutua Terrae in Lunam ac Solem gravitate continentur; qua occasione post fluminum quorumdam ac puteroum aestuationes, maris alios quoque motus considerat, et qui prope polos fieri observati sunt, et qui a ventis et fluminibus, atque ab ipsius Terrae exhalationibus excitantur. Quae omnia fuse ad vers. 1002 persequitur. Inde et in terrestri atmosphaera aestum quendam haberi docet similem marino aestui, a quo tamen

ab ipsius Terrae exhalationibus excitantur. Quae omnia fuse ad vers. 1002 persequitur. Inde et in terrestri atmosphaera aestum quendam haberi docet similem marino aestui, a quo tamen ventos exoriri posse, quod quidam suspicati sunt, negat; neque a causa aestus gignente ullam ait in barometris, quam percipiamus, mutationem effici. Eos porro aestus, qui in Jove, ac Saturno, illo quatuor, hoc quinque circumferente Lunas, fieri debent, considerat, ubi et

operum, quae in tam mira subtilitate aeque mirum artificium praeseferunt. Hic nonnulla enumerantur, ac cum eximiis hominum artibus comparantur, quae in ea contentione pretium omne videntur amittere. Cuncta nimirum in natura sunt omni ex parte admiranda, ad quae nulli unquam nostrae mentis conatus possint pertingere. LIBRI NONI. Ambitio

certiora simplicioraque corporum principia, legem continuitatis, ut vocant, a natura ubique servatae considerat, quae in eo posita est, ut nihil ab una magnitudine ad aliam transire possit, quin per omnes alias, quae in medio sunt, magnitudines transeat, ita ut nusquam ulla sit interruptio, aut saltus ullus. Quod variis exemplis probat, per inductionem scilicet, sed illis praesertim, quae loca Geometrica appellantur; quaeque objici possunt,

52  Ignea vis animi, qua se cumque inferat, umbras:
53  Scilicet immensas per quem diffusa per oras
54  Omnem corpoream Gravitas agit undique molem,
55   Mutuaque in vacuos late sunt edita tractus
56  Pondera, quae terram, mare, solem, sidera versant:
57  Per quem etiam vario lux compta colore refulget
58  Clarior assueto, et patitur sua dia retexi

lapsu.
79  Principio quicumque solent inquirere rerum
80   Naturam, duplici res ipsas nomine signant
81  Tantum, et sub geminum late genus omnia cogunt;
82  Namque aut corpora sunt, nostros impellere possunt
83  Quae sensus, ducunt aut unde exordia sensus,
84  Vitaque, quodcumque est, quod mens, et spiritus audit.
85   At quod nec corpus, nec mens sit, cum nequeamus

100   Munere. Nos illud Numenque, Deumque vocamus,
101  Rem summam utroque hoc dicentes nomine, et unam.
102  At, quoniam nostros animos impellere primum
103  In vita incipiunt res, quae sunt cumque creatae,
104  Notitiamque sui facilem procudere certant
105   Ante alias; ratio paulatim scandere nostra
106  Debet ab his summam ad Naturam, unde omnia pendent,

206  Aut adamantina mens, quae sic ea signa receptet?
207  Cur potius non est referendum rebus id ipsis,
208  Quarum percepta est bene cum natura novarum,
209   Intellectaque sunt verborum signa, repente
210  Jam sit opus mentem, quod tum videt, esse fateri?
211  Sic etiam tenebras a claro lumine solis,
212  Sic imis montes a vallibus, albaque nigris,

214   Infantum tenerae vix matris ab ubere rapta
215  Quit facile, et subito dignoscere; quodque videbit
216  Esse homines, esse illud equos, pecudesque negabit.
217  Atque hominum in nostro sunt, et cum luce tenebrae,
218   Montesque, vallesque, et dulcia, duraque rerum,
219  Insinuant, quae per se nostros omnia sensus.
220  Caetera sit itidem simili ratione putandum

228   Certa minus possint, verumque haud rebus in ullis
229  Prodat se, caecaque ideo se in nocte recondat;
230  Fulgurat illud enim, et perfundit lumine claro
231  Quaedam, cum primum nostrae sunt obvia menti,
232  Ut rata sint subito, et prorsus constante probentur
233   Judicio, ut nequeant ulla ratione refelli.
234  Praeterea ingenitum si quid siet, illud, oportet,

234  Praeterea ingenitum si quid siet, illud, oportet,
235  Clarius aspiciant pecora inter inertia vitam
236  Silvestres homines herbis et glande trahentes,
237  Imbecillaque sunt quibus, et torpentia corda.
238   Nam quoniam paucis extra levibusque moventur
239  Rerum notitiis, neque se mens moribus ullis
240  Imbuit, aut variis populorum judiciis est

260  Parve pari folium, nummorum aut orbibus orbes,
261  Aut pedibusque pedes, et passus passibus aequos,
262  Congruere inter se quia vidimus, inde recepit
263   Notitiam hanc animus: quae sunt hoc ordine cunque,
264  Congruere ut possint, opus esse, aequalia constent.
265  Ergo per sensus in nostra mente genuntur
266  Effigies rerum, veluti quae dulcia, dura,

265  Ergo per sensus in nostra mente genuntur
266  Effigies rerum, veluti quae dulcia, dura,
267  Et varie fucata, sonora, et odora vocamus,
268   Atque alia e genere hoc, quorum sunt nomina mille,
269  Non tamen ut possint pene infinita notari
270  Vocibus, et verbis totidem discrimina quaeque.
271  Propterea, simili queis nos ratione ciemur,
272  Sunt

quorum sunt nomina mille,
269  Non tamen ut possint pene infinita notari
270  Vocibus, et verbis totidem discrimina quaeque.
271  Propterea, simili queis nos ratione ciemur,
272  Sunt eadem fortita vocabula; cogimus illa
273   Nam quasdam in species, et sub communia signa.
274  Haud secus ac sumptis miles Romanus in armis,
275  Undique cum sese sua sub vexilla recepit,

280  Fit Poenum ausurus tentare exercitus hostem.
281  Haud frustra vocum haec compendia repperit usus,
282  Innumerabilibus ne mens oppressa labascat
283   Tot rerum signis, quot sunt res undique privae,
284  Et sit opus nova quaeque novis dare nomina rebus.
285  Communes tamen hinc naturas credere pronum est,
286  In numero veluti rerum sint, unde creatae

295  Noscere uti, dubitare, et credere, velle, probare,
296  Spes, et amor, dolor, atque odium, timor, ira, voluptas;
297  Dicere quaeque foret longum, vel queis data nondum
298   Nomina sunt, vel quae communi voce fruuntur.
299  His ergo geminis tantum de fontibus omnes
300  Notitiae menti, quotquot sunt, suppeditantur:
301  Scilicet aut ipsis venere a sensibus extra,

297  Dicere quaeque foret longum, vel queis data nondum
298   Nomina sunt, vel quae communi voce fruuntur.
299  His ergo geminis tantum de fontibus omnes
300  Notitiae menti, quotquot sunt, suppeditantur:
301  Scilicet aut ipsis venere a sensibus extra,
302  Aut post a variis animaï motibus intus.
303   Tertia nulla via est, qua possint insinuari
304  In

387  Quod tibi si clara possit ratione patere,
388   Cur omnes etiam vires, cur munera cuncta,
389  Ignores, quaecumque illo de fonte capaci
390  Effluxisse queant, penitus sunt innumerali
391  Quae numero? Cur sic nequeas manifesta tueri,
392  Mens alio faceret quid tempore, reque, locoque,
393   Corpore proque alio, atque aliis quoque sensibus ejus,

400  Et penitus caeca sese in caligine verset?
401  Hujus notitiis per sensus nam via solos
402  In mentem patefit; prima ergo fronte videtur
403   Tantum, et nil aliud, nisi quae sunt extima, mostrant
404  Sensus; non etenim penetrant in viscera rerum.
405  Propterea tantum pauca, et vix nota profecto
406  Corporis apparent, quae dicere propria suemus,

483   Aut rerum varius sapor est per texta palati,
484  Lanae mollities, ferri rigor, asperitasque,
485  Atque alia e genere hoc, in nullo corpore constant
486  Revera, sed sunt species in mente coortae
487  Per sensus, agitant variis quos corpora plagis.
488   vis in materis proin tantùm est, atque potestas
489  Harum, quas memoro, vel de genere hoc aliarum

509  Natura, an vires istas constare putares,
510  Tantùm respiciunt quae sensus? proinde queamus
511  Corporis officia haec cujusque, eventa vocare.
512  Altera praeterea quoque sunt, quae munera dicas
513   Conjuncta: haec etenim junguntur semper, et haerent
514  Corporibus; proin et sejungi, seque gregari
515  Materiae sine discidio non posse putantur.

591  Officiis, ejus licet in penetralia nunquam
592  Admissi; sic et generatim corporis ipsam
593   Naturam per certa sequi nos munera viresque
594  Est opus, et praesto quae sunt, subjectaque nostris
595  Sensibus, aut quae se vario discrimine produnt,
596  Scrutari, et semper majores ducere praedas,
597  Quaeque juvent animum, spoliis ditescere captis

604  Structaque Thessalico veluti stant omnia cantu.
605  Jam praeter, supera quae corporis enumeravi
606  Conjuncta (huic siquidem junguntur semper, et haerent)
607  Munera, sunt itidem, simili ratione vocare
608   Quae conjuncta queas, natura ut Temporis, atque
609  Est Spatii; quoniam corpus constare profecto
610  Non queat ullius spatii, vel temporis expers.

quiete.
831   Sic igitur quasvis cum nostro corpore partes,
832  Sic moto nucleum cum cortice, cum rate malum,
833  Aëra cum tellure, opus est, fateare moveri.
834  At veri qui sunt motus, existere primùm
835  Unde queant, porro mutarier unde, nisi ipsas
836   Per vires, quae tum praesentes corpora turbant,
837  Deque sui ratione status decedere cogunt?

835  Unde queant, porro mutarier unde, nisi ipsas
836   Per vires, quae tum praesentes corpora turbant,
837  Deque sui ratione status decedere cogunt?
838  Ergo qui motus nullis sunt viribus orti,
839  Apparent tantùm, nec re, sed nomine constant.
840  Scilicet impressae vires in corpora multa
841   Interdum efficiunt, aliud referatur ad illa
842  Si tum

843  Stet licet, ut nautis montesque, urbesque recedunt,
844  Aut tardove, citove magis transire meatu.
845  Non igitur veros referendo noscere motus,
846   Nam non apparent, qua sunt ratione, valemus.
847  Pluribus exemplis manifestum reddere possim
848  Hoc tibi, quae constant quoque non incognita vulgo;
849  Certius at reliquis unum tamen accipe, quodque

881   Ad varia, et varii proin uno in corpore motus
882  apparent, tamen effoeti et sine viribus ullis.
883  Quare quae varia possunt ratione referri,
884  Non ipsae, quarum praemonstrant nomina, res sunt,
885  At quaedam, sensu quae percipiuntur, earum
886   Mensurae rerum, verae, errantesve, sed víum
887  Ob longum in populo firmatae: scilicet ille
888  Veris saepe quidem

897  Verum quod superest, varios distinguere motus
898  Non tam difficile est generatim mutuà, seque
899  Inter conferre, et metiri, et cernere seorsum.
900  Et primò motus quidam sunt, qui sibi constant
901   Aequales, properantque pari lapsuque, fugaque:
902  Lenti at sunt alii magis usque, magisve citati.
903  Aequales tum sunt illi, spatia aequa locorum

seque
899  Inter conferre, et metiri, et cernere seorsum.
900  Et primò motus quidam sunt, qui sibi constant
901   Aequales, properantque pari lapsuque, fugaque:
902  Lenti at sunt alii magis usque, magisve citati.
903  Aequales tum sunt illi, spatia aequa locorum
904  Aequis temporibus cum prorsus corripiuntur.
905  Protinus exoritur mensura hinc mobilitatis;

900  Et primò motus quidam sunt, qui sibi constant
901   Aequales, properantque pari lapsuque, fugaque:
902  Lenti at sunt alii magis usque, magisve citati.
903  Aequales tum sunt illi, spatia aequa locorum
904  Aequis temporibus cum prorsus corripiuntur.
905  Protinus exoritur mensura hinc mobilitatis;
906   Si loca nimirum referas ad tempora, sic ut

932  (Puncti, quod pars est, vel fingier ultima possit
933  Corporis) a motu totius corporis ipso.
934  Excipe sed prius hoc animo memor, omnibus unà
935  Materiae e punctis, quae sunt conjuncta vicissim
936   Inter se, quodvis unum coalescere corpus;
937  Proin quo punctorum numerus majorve, minorve est,
938  Hoc sit corpus item quodvis majusve, minusve.

955   Queis se puncta cient nimirum, corporis unam
956  Omnibus in summam conjunctis: proinde movetur
957  Cum corpus; genus hoc, motùs mensura profecto est,
958  Si toties repetas, quot sunt in corpore puncta,
959  Temporis illius mensuram, et mobilitatis.
960   Demum ad tempus idem quoniam plerumque: vel aequum
961  Respicimus, motus cum ad motus aequiparamus;

aequiparamus;
962  Propterea non hìc tempus plerumque putamus;
963  Dicimus atque illum prodire in corpore motum,
964  Quem gignat toties repetita, in corpore puncta
965   Quot sunt, mobilitas, nimirum tantus is extat,
966  Quanto materies respondet, mobilitasque.
967  Has tibi dum rerum primas mea Musa recenset
968  Notitias, quales non intus habere necesse est,

atque ea deinde
982  Ordine quaeque suo manifesta in luce locamus.
983  Haud etenim haec nimio poscunt perfusa videri
984  Ornatu, qui vim rerum, et nativa retundit
985   Lumina: sunt proprii nempe, ingenuique lepores,
986  Quod canimus, Veri, verbisque his addere magnum
987  Pondus, et his possunt numeris decus: ipse severis
988  Proin assuesce modis, qui te per nubila raptent,

1023  Ardebant, et opus naturae educere fictum;
1024  Saepe recudebant quod porro, fictaque fictis
1025   Addebant nova, cum pugnantia prima viderent
1026  Rebus, quae caeli sunt, terraeque per oras,
1027  Nequidquam, quoniam veris conficta valebant
1028  Aptari nulla ratione, ut cuncta necesse
1029  Tum fuerit cadere, et subverti victa ruinâ,
1030  

1107  Isse, licet tenues etiam res, atque minutas,
1108  Notitias et ab his in nostros undique multas
1109  Convectare animos, amplas ut in horrea messes.
1110   Inter se porro, quae sunt collecta, necesse est
1111  Conferre, atque, alii simile est quodcumque, videre,
1112  Quaeque etiam rerum discrimina, quantaque constent;
1113  Demum a servatis animum deferre sagacem ad

1160   Deficiat teneris almus ne fructibus humor;
1161  Sic nobis, quodcumque superfluit, est resecandum
1162  Legibus in nostris, effecta ut singula privas
1163  Non habeant causas; sed quae sunt unius illa
1164  Ordinis aut generis, causa peragantur ab una,
1165   Ni plures nova fors ratio, manifestaque poscat.
1166  Simplex propterea causa est, animalia vulgò

1238  Tum mage quandoquidem rarescunt, partibus illis
1239  Caetera sensa queant quae jungier omnibus apta.
1240   Sic itidem, quae consulimus, responsa latentis
1241  Naturae, prorsum innumeras sunt undique partes
1242  Complexa, et nodis variantibus indupeditas;
1243  Una potest quarum tibi quaeque evertere nostram,
1244  quam struimus conjectantes, interque pretantes,

fateri,
1253  Atque ea vera itidem, quae tum deducimus illinc,
1254  Ambigere ut prorsum nequeas, fraudemque timere?
1255   Nunc age, quandoquidem nobis constrata viaï
1256  Sunt loca, jam stadio discurrere tempus aperto est,
1257  Et cupide spectantum oculos, animosque tenere.
1258  Principio proprium generatim, ut diximus ante,
1259  Materiae officium est, ut non penetrarier

1274  Quandoquidem nequeat penetrari a corpore corpus.
1275   Quod si mixta videns, confusaque plurima, credas
1276  Corporis idcirco penetrari a corpore posse
1277  Materiem, sunt ut lymphae, vinique liquores;
1278  Erras; namque manent rebus spatia aequa locatis
1279  Tum simul, ante sitis ea seorsum quanta fuere.
1280   At pertransit aquas, et vitri corpora lumen,

inane
1288  Percipias; atque in vitro, atque humore latere
1289  Tam varios flexus, queis permeat illa, viarum.
1290   Spongia nam lympha veluti repletur, aperta
1291  Per, quae sunt oculis, tot rara foramina, nostris;
1292  Sic et caetera item, sic saxum, et lignea texta,
1293  (Intervalla licet non possint ista videri)
1294  Saepe metalla etiam penetrant intrinsecùs undae,

1303  Scilicet, ut nunquam penetrari mutuà possint.
1304  Praeterea ratione pari quia corpora constant
1305   Omnia, quae circum nos tangimus, atque videmus,
1306  Extensa; extendi, quae sunt, opus esse fatendum est,
1307  Cuncta alia in rebus, spatiisque excurrere multis.
1308  Extenduntur item, quia non penetrarier ipsae
1309  Cum valeant partes, ut diximus, et simul uno

1345   Ditior ipse ego sim, decies sed denique centum,
1346  Si duro agrestum placata labore, boumque
1347  Alma Ceres flavis compleverit horrea donis.
1348  Omnia praeterea cunctis sunt motibus apta
1349  Corpora; nam nostris non sensibus objicit ullum
1350   Se corpus, vastum quamvis, durumque moveri
1351  Quod nequeat, variosque situs mutare locorum.

unda colorem,
1390   Cum vel amaracini late sparguntur odores
1391  Exigua de mole diu; quid membra, quid illas
1392  Commemorem fibras animantum, quae, quia nostros
1393  Infra sunt oculos, tantùm trans vitra tuemur?
1394  Denique quid lucem, quae saxa adamantina parte
1395   Permeat ex omni, neque sese occursibus usquam
1396  Impedit ipsa suis? reputans haec omnia possis

1421  Officia, et nexu semper conjuncta tenaci.
1422  Horum est de numero cunctis vis indita quaedam
1423  Corporibus, qua posse videntur inertia dici:
1424  Scilicet in quo sunt, per se conantur eundem
1425   Illa vi servare statum, si nempe quiescant,
1426  Haud mutata quiescere, et haud mutata moveri,
1427  Si moveantur: et aequali lapsusque, viaeque

1516  Alterum ab adjunctis tranandum tempore seorsum
1517  Esset in aequali: vel vis nova motibus obstans
1518  Corpus in oppositas partes agit, atque repellit;
1519  Parte illa tibi sunt tanti breviora fugaï
1520   Intervalla, nova quantus vi debet oriri
1521  Motus; et idcirco si sit minor iste priore,
1522  Tum corpus, tantò sed tardius, ibit easdem,

1727  Ad quod directae contendunt undique vires,
1728  Tres radios tres ad regiones tramitis hujus,
1729  Scilicet extremas, mediamque, ubi temporis aeque
1730   Partiti tibi sunt confinia; bina videbis
1731  Tum spatia ex illo ante oculos nascentia ductu,
1732  Tres laterum costas, ternos et habentia flexus,
1733  Quae, quia communis veniunt de vertice puncti,

1818  Musarum ingenuo tractari carmine, dicam;
1819   Multaque praeteream, quorum minor usus, opusque est,
1820  Quaeque nec includi numeris nimis aspera possunt,
1821  Quaeque etiam verbis vix sunt adeunda solutis.
1822  Quare, quod superest, dum curvos ire per arcus
1823  Percipimus corpus, nos quaedam hic nomina, quae res
1824   Vel signant varias, vel easdem, saepe cavendum,

1977  Sed tibi; proin pellens in quoddam corpora punctum
1978  Vis tali constet naturae praedita more,
1979   Multo plus ut agat brevioribus intervallis
1980  A puncto; quam cum loca sunt intersita plura,
1981  Tanto plus, quanto foret ipse capacior orbis
1982  Clausus in hic circum spatiis, quam clausus in illis;
1983  Illam praeterea quoque concipe mobilitatem,

2015  Flexus quandoquidem non tum minus efficiuntur.
2016  Adde, quod interdum, quamvis vis extera vincat,
2017  Interdum vincetur, ut inter se magis ipsae,
2018  Aut minus hinc illinc obliquae sunt regiones,
2019   Tangentisque viae, et punctum pergentis ad illud.
2020  Tum sua si ductus redit in vestigia circum
2021  Orbis, et inceptus proprios cum finibus aptat

Displicet; inde, quod angit, ut id deponere possit
2147  Ex animo, Veneris se sub juga mittit, ut ante,
2148  Quaeque mala esse videt, sequitur, quaeque improbat ipse;
2149   Nam violentius his, quae sunt praesentia circum,
2150  Mens quatitur, sensus quaeque illabuntur in ipsos;
2151  Et dolor expertem praesens est esse quiete:
2152  Quippe, carere illo praesente, atque excruciante,

2152  Quippe, carere illo praesente, atque excruciante,
2153  Hoc primum est certe, quod connitamur; hic extat
2154   Princeps nempe gradus vitaï, fonsque beatae.
2155  Multaque propterea quae sunt bona, cernimus ipsi
2156  Immoti, et stimulis exinde haud angimur ullis,
2157  Queis sine praesertim felicem condere vitam,
2158  Atque alibi reperire, quod instat, posse videmur.

2174   Aut puppim, aut vacuo pendentia nubila caelo.
2175  Hinc nobis adeo divisis, disque sipatis
2176  Undique multiplici votorum tot ratione,
2177  Magnarum, quaeque aeterno sunt pondere, rerum
2178  Et minor, et nulla est interdum cura, quietis
2179   Hic tantùm, intentis ad caetera, sollicitisque.
2180  Quare opus est nosmet, summum, aeternumque quod extat,

178  Quae circum tergo, tamen hinc immota, tumescit.
179  Et premimus dum tam vastam nos corpore matrem
180   Quisque gravi, contra premimur tamen inde vicissim,
181  Magnaque sunt quanquam geminae discrimina molis,
182  Moles neutra locum tum victae molis habebit,
183  Cedentemque sequetur agens, motamque propellens;
184  Qui si jam semel inceptet, non desinat unquam

227  Maxima sit: molli quae contra in corpore, quippe
228  Semper flacidior, prorsus vanescat, oportet.
229  Hìc facile agnosces quoddam inter corpora, queis est
230   Vis ea, discrimen; sunt quae compressa figuram
231  Immutant paulùm, nam magnis protinus instant
232  Nisibus hanc reparare, suamque reducere frontem.
233  Ast alia introrsum facile, ut sunt pulsa, recedunt,

230   Vis ea, discrimen; sunt quae compressa figuram
231  Immutant paulùm, nam magnis protinus instant
232  Nisibus hanc reparare, suamque reducere frontem.
233  Ast alia introrsum facile, ut sunt pulsa, recedunt,
234  Invertuntque sui speciem nimis, ante negari
235   Mutuus incipiat quam demum accessus utrinque.
236  Propter at hoc varium discrimen corpora certe

exilis qui tamen extat
276  Usque adeo certis in rebus, languidulusque,
277  Vix queat ut nostros vigilantes tangere sensus:
278  Ut non compressae mollissima vellera lanae
279  Sunt, raraeque nivis volitantes aëre denso
280   Flocci, atque exiguo flammae tepefacta calore
281  Cera, et humus conversa ligonibus, et grave plumbum,
282  Atque alia, in rebus quae credit mollia

Prorsum ea dura putat, vocitatque hoc nomine vulgus
294  Corpora, uti duras silices, ut robora, et ossa,
295   Atque adamantina saxa metallorumque rigores:
296  Ipsa tamen quae sunt oculo deprensa sagaci
297  Flecti et reflecti quosvis quoque posse per ictus.
298  Nempe pilam vitream, vel eburnam forte colore
299  Si tingas aliquo, tum vitri, eborisve rotundi

341  Atque hìc, ut valeam prope rem supponere nostris
342  Ipsam oculis, sine me duo fingere mollia prorsus
343  Corpora, quae quamvis revera extare negatum est,
344  Ut neque sunt porro, vis maxima restituendi
345   In plaga amissam queis dicitur esse figuram:
346  Attamen his ipsis, si vere extare daretur,
347  Quid fieret, cum viderimus, fierique necesse

348  Quid foret, ad veras rationes inde referri
349  Perfacile est, et quid mediis his accidat, illa
350   Praedita quae non vi, neque contra mollia constant,
351  At sita sunt horum genus in ter utrumque, videre.
352  Verum infinitae quoniam per corpora fundi
353  Exterius possunt formae, neque, quidquid ab una
354  Quaeque queat, varie dum corpora congrediuntur,

360   Nimirum quae sint directa, obliquaque, refert
361  Quod cognosse prius, quam caetera pervolüamus,
362  Directum plagae genus illud proinde putato,
363  Cum quae sunt mediâ puncta in regione globorum,
364  Illam mota viam insistunt, quae nectit utrumque
365   Punctum ipsum medium, productave transmeat illac:
366  Tunc etenim haec eadem pariter via recta quoque

alterum, oportet,
369  Scilicet obliquae fieri inter corpora plagae.
370   Ergo quae prorsus duo mollia corpora dixi,
371  Directa accedant in mutua vulnera plaga;
372  Ipsa ubi sunt primum tenui collisa duello,
373  Non cessant et adhuc magis usque accedere, mutant
374  Proinde suae speciem valide compressa figurae;
375   Primaeque introrsum pergunt concedere partes

552  Non agnoscentem monitus, vocesque suorum,
553  Armaque, nec subita in formidine respectantem.
554  Sed, genus hoc, alia ut possis certamina nosse,
555   Ad geminos, sed non aequali corpore qui sunt,
556  Nunc te verte globos, quorum alter in alterum agatur
557  Immotum properans; deprendes namque recentem,
558  Gignitur immoto quae corpore, mobilitatem
559  Tantam esse

697  Nam tardetur equus quamvis a pondere magno,
698  Puppis item a puppi; sed equus tamen, ipsaque vincit
699  Prima ratis, quoniam sequitur pondusque, ratisque
700   Altera: quare ubi sunt illae aequo momine vires,
701  Quae sese inter agunt, et aguntur? nonne videtur
702  Illa et proinde minus stabili fundata solo lex?
703  Verum, ne quid in his erres hìc forte putandis

1166  Percipies etiam spatium, quo debet idipsum
1167  Corpus momento quocumque in temporis esse:
1168  Hinc venit et tractus, per quem tum corpora scandunt,
1169  Et cava fossa, et quae rebus sunt caetera in istis.
1170   Ipsa at mobilitas porro a vi pendet inerti,
1171  Quae servare statum connititur usque receptum,
1172  Pendet et a causis mutare valentibus ipsum,

nos possumus illum
1321  Effigiem secto de cono dicere primam,
1322  Aut formam, aut etiam speciem, primamque figuram.
1323  Quo minus obliqui, cum pergis frangere, ductus
1324  Sunt, opus est, aequum paulatim accedat ad orbem
1325   Orbis hic, et tandem, terga excurrentia longe
1326  Nempe minutatim minuendo, congruat olli,
1327  Transitus ut celer hic, longeque brevissimum

feruntur
1367  In spatia infinita, sinu magis usque patente.
1368  Alteram item referunt olli, propiusque figuram
1369  Contingunt, ramo quae longe diffugit uno;
1370   At sunt et multis diversi in rebus ab illa,
1371  Praecipue quod, eunt cum longius, ire necesse est
1372  Hoc minus incurvos, sic ut videantur in auras
1373  Aëris ingentes tandem procurrere recti.

1386  (Non cessent rami licet inclinarier illi)
1387  Usque aliquid digito medium ut non restet ab uno.
1388  Tertia proscissi est haec forma, figuraque coni.
1389  Tres igitur sunt de cono, cum scinditur, ortae
1390   Hae species grajis multùmque diuque subactae
1391  Ingeniis quondam; proin et, quibus ante vocatae,
1392  Graja ferunt prae se nunc nomina, nempe petita

1415   Solem obeunt medium, spatiisque feruntur in illis.
1416  Aethera per magnum formae non parva secundae
1417  Est etiam utilitas, quia cernimus usque Cometas,
1418  Cum solem prope sunt simili properare meatu;
1419  Hinc facile et spatia, et cursus numeramus eorum.
1420   Cernimus hoc etiam projecta volare meatu
1421  Corpora, per sese nec ea deflectere posse,

1484  Exinde in nubes, quantum globus insiluisset
1485   Aërias sursum recta projectus in auras;
1486  Circumfer porro, medio velut axe manente;
1487  Intus clausa sinu tibi quae sunt cuncta cavato,
1488  Sunt infesta loca, et male tuta, infidque circum.
1489  Mille aliis in rebus item deprendere possint,
1490   Hos quibus est animus curvos servare meatus.

globus insiluisset
1485   Aërias sursum recta projectus in auras;
1486  Circumfer porro, medio velut axe manente;
1487  Intus clausa sinu tibi quae sunt cuncta cavato,
1488  Sunt infesta loca, et male tuta, infidque circum.
1489  Mille aliis in rebus item deprendere possint,
1490   Hos quibus est animus curvos servare meatus.
1491  Praesertim latices, genus hoc, spectacula

loca per declivia tanto
1556  Mobilitas, obliqua minor vis est ea quanto
1557  Totius illaesae gravitatis viribus ipsis,
1558  Nimirum spatia illa minus sublimia quanto
1559  Sunt, quam longa, soli devexi: exinde necesse est,
1560   Cum par tempus erit, vel idem, si plurima flexu
1561  Aequora declines diverso, longa sed aeque,
1562  Orta ut mobilitas minor, et decursa minora

1560   Cum par tempus erit, vel idem, si plurima flexu
1561  Aequora declines diverso, longa sed aeque,
1562  Orta ut mobilitas minor, et decursa minora
1563  Sint spatia, alta ubi sunt minus, haec clivosa viarum.
1564  Omnia verum aeque si summo vertice surgant,
1565   Aeque longa tamen non distendantur, oportet,
1566  Per mage longa, minus spatii, minus atque fugaï,

1572  plurima Mensores deducunt, hi, quibus almae
1573  Naturae cupidis aditus datur ire per omnes,
1574  Delibare juvat quaedam nos: caetera nosce
1575   Illinc, si libeat, quae sunt permulta, animumque
1576  Tutemet haec volvens rationibus instrue veris.
1577  Principio casus finem cum corpora tangunt,
1578  Quae veniunt resupina viaï aequaliter altae

1799  Nil perit e tota, quod constet in ordine rerum,
1800   Mobilitate, quod et nihili non limina tangat.
1801  Nil igitur corpus, dum signat curva viarum,
1802  Perdit ob id, quia curva viarum sunt loca, per quae
1803  Labitur. Idcirco per curvos accidit arcus
1804  Illud idem, accideret quod tum, per plurima lapsus
1805   Aequora si fieret flexu inclinata vicissim

motùs
1882  Producta ad terram cum terra conficit aequa:
1883  At supera a dictis deduces vim gravitatis
1884  Perpetuò sese obliquantem, ut diximus ante,
1885   Exigui cum sunt hi flexus, flexibus ipsis
1886  Respondere, pari minuique, et crescere pacto:
1887  (Quae ratio, magni si fiant, disperit, arcus).
1888  Quapropter vis haec respondet et arcubus ipsis,

1968  Obliquans sese gravitas flectentia cursum
1969  Corpora, par olli est, quae quo mage distat ab imo,
1970   Viribus increscit tanto majoribus urgens,
1971  Hic etiam ascensùs sunt tempora, descensùsque
1972  Omnia, inaequales sint arcus quamlibet, aequa.
1973  At quae est mobilitas punctis sublimibus aeque,
1974  Imae aut valle viae, toti, quod corpora tranant,

atque
2031  Per, genus hoc, arcus demisso pondere lapsi?
2032  Id minus invenies, quam parvos esse per arcus
2033  Mimirum, quoniam debetur longius illis,
2034  Majores qui sunt, tempus, quod nempe videmus
2035   Curvare majore sinu, atque recedere chordis
2036  Quos magis a propriis, ut iter quoque longius extet.
2037  Adde, quod hic non est, ut parvo constat in arcu,

2049  Prorsum at deficiant illis, quae deinde supersunt
2050   Plurima praeterea, genus hoc, dicenda, neque apti
2051  Multorum clarandam ad vim sint, exque plicandam
2052  Naturam; longe sunt infra quippe relicti.
2053  Proinde alia ingeniis patefacta recentibus extat
2054  Nunc via doctrinae, et compendia mira reperta,
2055   In rerum per quae penetratum est innumerarum

2090   Primùm igitur partes, refert cognôsse, fluentes
2091  Quae, qualesque sient, inter se cum referuntur:
2092  Tum ratione ex hac, qua sese mutuà partes
2093  Respiciunt, infra quae sunt, descenditur illa
2094  Ad discrimina; et hinc ratio quoque certa, necesse est,
2095   Quaeratur, qua se respectant ipsa vicissim:
2096  Scilicet his parvis, infiniteque minutis

2127  Possit, eo spreto simul ut spernatur et illud,
2128  Quod sperni porro non debeat, utpote majus
2129  Hoc infinitè discrimine, et e genere ipso,
2130   Illae quo res sunt, quas tute inquirere tentas:
2131  Nam te aliter turpes errorum, ut diximus ante,
2132  Est opus, immittas in nodos omnia turbans.
2133  Rebus ab his igitur tribus omnis surgat, oportet,

2173  Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174  Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175   Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
2176  Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;
2177  Aut herbae, aut fruticis conductae, conque volutae
2178  In sese effigies tenuissima, nec tamen ulla
2179  Parte carens? Unde ipsa animantum saecla creantur,

184  Una uni; nil revera nam constat, ut ipsa est:
185   Scilicet haud alia est quam qua ratione requirit
186  Illa loci regio, tellusque, illa arbor, et ille
187  Ramus, et ille aër, et quae sunt caetera circum
188  Omnia. Si, genus hoc, mens singula cernere possit
189  Omnibus in rebus, cunctosque ediscere motus,
190   Quique queant varii signari exinde meatus,

215   Occurunt geminae, puncto scinduntur in uno:
216  In geminis sed quos secuit via recta meatus
217  Punctis, hos generis nos ponimus ordine primi:
218  Alterius generis sunt, quos via recta ter ausit
219  Trajicere: occurrat quibus at quater, his tribuendus
220   Tertius est ordo: sic esse ex ordine quarto
221  Cognosces, quinus per quos est transitus olli:

possis te ferre viarum
223  Non alio formas pacto, genera omnia lustrans,
224  Nimirum totidem, quot jam constare necesse
225   Est numeros, omni proin semper fine carentes.
226  Sunt tamen et numeros, evectae quae super, omnes
227  Transcendant; quoniam sunt infinita profecto
228  Puncta, quibus recto possint a tramite findi.
229  Qui prima, ut docui, consistunt sede meatus,

224  Nimirum totidem, quot jam constare necesse
225   Est numeros, omni proin semper fine carentes.
226  Sunt tamen et numeros, evectae quae super, omnes
227  Transcendant; quoniam sunt infinita profecto
228  Puncta, quibus recto possint a tramite findi.
229  Qui prima, ut docui, consistunt sede meatus,
230   Ipsi sunt orbes, proscissoque exoriuntur

super, omnes
227  Transcendant; quoniam sunt infinita profecto
228  Puncta, quibus recto possint a tramite findi.
229  Qui prima, ut docui, consistunt sede meatus,
230   Ipsi sunt orbes, proscissoque exoriuntur
231  Quae species tres de cono: qui deinde secundo
232  Ordine sunt, crescunt numero: quos tertius ordo
233  At recipit, longe plus crescunt, classibus isti

a tramite findi.
229  Qui prima, ut docui, consistunt sede meatus,
230   Ipsi sunt orbes, proscissoque exoriuntur
231  Quae species tres de cono: qui deinde secundo
232  Ordine sunt, crescunt numero: quos tertius ordo
233  At recipit, longe plus crescunt, classibus isti
234  Discerni variis ut possint; jamque videmus
235   Discretos. Hic ingeniis prope terminus haerens;

233  At recipit, longe plus crescunt, classibus isti
234  Discerni variis ut possint; jamque videmus
235   Discretos. Hic ingeniis prope terminus haerens;
236  Nam qui praeterea sunt, sublimique locantur
237  in genere, immani numero concrescere debent
238  Longe, et naturas sortiri discrepitantes
239  Usque adeo inter se, ut, quaedam communia praeter

242  Obruitur siquidem, propius si tangere tentet.
243  Sed qui transcendunt numerorum denique fines,
244  Illis esse magis multo natura putatur
245   Abdita, difficilisque: tamen sunt inter eosdem,
246  Qui, quia naturam respectant cominus orbis,
247  Directaeque viae, mitescunt denique nobis
248  Tractati, facilesque etiam, clarique videntur,
249  Et sua

366  Ungue super; gaudetve suo consorte recepto
367  Protinus, et teneros meditari coeptat amores.
368  At nos huc ratio natura certior ipsa
369  Induxit nuper, qua suemus in omnia, quae sunt
370   Abdita cumque animis, felici irrumpere nisu.
371  Hoc oculis etiam, non tantùm mente, tueri
372  Possis, si ducas lignove, vel aere canalem
373  Haud aliter flexum,

exiguo vis sit quo major in arcu
385   Ista premens, contra hoc minor est mora desuper urgens.
386  Nunc, quod opus, possimus uti res nectere rebus
387  Carmine vulgatis alio, reminiscere, quae sunt
388  Illic de vario descensu, sive per arcus,
389  Prodita, seu recto; illa aliis neque vera putato
390   Esse locis, urget nisi qua regione locorum
391  Res gravitas, aequos

466  Distendunt filum deorsum, virgamve trahentes,
467  Objicibusque vel his se elidunt proinde, vel illis.
468  Ast aliae, quae tum superant, atque a latere urgent,
469  Atque hìc, atque illic sese sunt inter eaedem.
470   Hic aequis spatiis, atque aequo tempore, ut illic,
471  Perpetui pariter procursus conficerentur,
472  Ni proscissa viam sublimem contrahat aura,
473  Et

altus hiatus,
574  Quam valeant Musae consistere, gurgitis extet:
575   Prospexisse juvat tum immotos, atque aliorum
576  Consectari oculis vestigia magna; vel aequo
577  Quae sunt dextra solo tantùm vada, laevaque inire.
578  Hoc animadvertant punctum, qui tempore certo
579  Quantum intervalli percurrant, libera deorsum
580   Corpora cum properant, penitus novisse laborant:

posses,
716  Ni positu tantùm distarent; namque orientis
717  Qui situs est medius, supremas respicit oras
718  Alterius, per cuncta vices et caetera versae
719  Sic loca sunt, et ubique situs contrarius extat.
720   Quapropter duplex, fac, lamina fiat in hujus
721  Partem flexa viae, quam primam protulit orbis
722  Partem, postremamve volutus; ut utraque tantùm

videre.
763  Nam cum quemque diem divisum cernat in horas
764  Esse quater fenas, nec parvula prorsus earum
765   Percipiat momenta, quibus distare necesse est,
766  Divisi quia sunt aequaliter, autumat aequos.
767  Quid vulgus tamen id discrimen tenue moretur,
768  Utpote nil faciens ducendae ad commoda vitae,
769  Queis capitur tantùm, quae tantùm quaerit, et optat?

usquam?
786  Proin vitae ingentes optatum est semper ad usus,
787  Servaturum et opes multorum, et denique vitam.
788  Plurima propterea fulvi promissa metalli
789  Pondera sunt variis a gentibus, ire marinos
790   Queis opus est fluctus, ut mentis suscitet ignes
791  Spes lucri mage laude potens, et quaerere cogat.
792  Haud minus idcirco tentantibus ardua

cogat.
792  Haud minus idcirco tentantibus ardua semper
793  Obstiterunt, id ne Mortales assequeremur
794  Hos etiam pendentis itus post denique virgae,
795   Et reditus, ut sunt, certa ratione repertos.
796  Namque ubi sint, longas possint ut per mare nautae
797  Noctes, atque dies jactati agnoscere, oportet
798  Invenisse prius, quo jam sit cumque locorum

872  Apparet, sed coepta potest, et facta videri.
873  Denique vel multi possunt transcurrere menses
874  Conspecto sine defectu: spectacula non haec,
875   Quando opus est, fiunt; sumptu non sunt ea nostro
876  Edita, nec nostros expectant sidera nutus.
877  Et veluti, lateat si morbi causa Medentes,
878  Ipse quoque ignotus morbus sit, non minus audent
879  A signis

959  Pondera, diverso diversa in corpore quae nos
960   Sentimus: verùm diversa a pondere constat
961  Et gravitas, quae vis est punctum quodque repellens
962  Materiae deorsum; sunt vires pondus at omnes
963  Unà compositae, quae trudunt omnia puncta,
964  Quae conjuncta simul simul corpus nectuntur in unum.
965   propterea a numero punctorum pondera pendent;

sit materiaï
1019  Insita particulis aeque; reperire queamus
1020   Harum congeriem varianti in corpore talem,
1021  Plus habeant simul ut gravitatis, corpore quam quae
1022  Sunt congestae alio, et majori protinus illas
1023  proinde fuga in praeceps se deorsum ferre tuamur.
1024  Haec via quapropter nobis est pervia sola,
1025   Corpore par gravitas num sit, quaerentibus,

pondera deorsum,
1046  Haud nimium tamen a sublimi culmine missa,
1047  Aspicies imam prope eodem tempore terram
1048  Percutere: at contra, si sit nimis editus, unde
1049  Sunt demissa, locus, nimium neque pondera magna;
1050   Non ita percipies aequo descendere lapsu:
1051  Advenient citius majora, minoraque paulo
1052  Serius; interdum contra tamen, illa patenti

1058  Corporaque esse etiam levia, et salientia sursum,
1059  Ut fumos tenues, et, qui dant nubibus ortum
1060   Exhalati undis, vel terra humente, vapores,
1061  Et pingues, qui sunt puerorum lusus, aquaï
1062  Folliculi, qui sustollunt se mollibus auris?
1063  Nimirum liquido nos cingimur aëre circum,
1064  Obsistit cunctis qui motibus; ipse moveri

1225   Pondera metimur, sub eadem corpora mole
1226  Mutuà cum referuntur; et hinc graviora vocamus
1227  Esse aliis alia, aut etiam leviora vicissim;
1228  Vel cum diversae aequali sunt pondere moles;
1229  Quod minus, illud enim gravius. Gravitasque per omnes
1230   Aeque particulas cum sit divisa, necesse est,
1231  Ut cum particulis in corpore pondera crescant;

ipsos
1511  Quae parvos clivos sustollat, at innumerales,
1512  Vel quae rumpat, et hinc partim, et quod prominet illinc.
1513  Quare quo partes durae magis, atque rigentes
1514  Sunt, et majori vis crescit, quae premit, auctu,
1515   Motus difficilis magis hoc erit, inque peditus.
1516  At si dura nimis fuerint ae corpora, partesque
1517  Haud avellantur disruptae, parva sed unum

1545   Vel paulum declinato non marmore possit
1546  Stare; sed, in sese quia volvitur, ire deorsum
1547  Debeat; at possunt, quae lataque scabraque paulum
1548  Corpora sunt, tantùm nisi flexus marmoris ille
1549  Creverit ad terram, gravitas ut tota retexta
1550   In geminas si sit partes, quarum altera rectà

1641  Sic quoque si fuerint quantumvis plurima, primò
1642  Si bina inter se tentes, tum bina referre
1643  Ad bina, atque itidem tum terna ad terna, per omnia
1644  Atque ita si pergas, quotquot sunt, corpora, eorum
1645   Commune attinges gravitatis denique punctum.
1646  Quaedam rebus ab his utens ratione sagaci
1647  Agnosces, isto varius qua defluat humor
1648  Si de

1692  Oppositique) nihil mutandum his motibus esse
1693  Cognosces illud punctum gravitatis, eadem
1694  Ast, ut nuper erat, prorsus ratione manere.
1695   Namque ubi sunt motus aequales, oppositique,
1696  Non spatia a punctis simul omnibus omnia ducta
1697  Planitiem ad quamcumque queant mutarier; ergo
1698  illius et puncti spatia haud mutata manebunt.

ducta
1697  Planitiem ad quamcumque queant mutarier; ergo
1698  illius et puncti spatia haud mutata manebunt.
1699  Nam si animo fingas, de punctis omnibus illis,
1700   Quae sunt, materiae, duo sese puncta vicissim
1701  Sola lacessere; erit, quantum unum accedat ut ipsam
1702  Tunc ad planitiem, tantum simul alterum abire
1703  Debeat: idcirco si succedentia fumas

1701  Sola lacessere; erit, quantum unum accedat ut ipsam
1702  Tunc ad planitiem, tantum simul alterum abire
1703  Debeat: idcirco si succedentia fumas
1704  Tempora tot, genus hoc, nimirum sunt quot ibidem
1705   Punctorum paria, ut producat tempore vires
1706  Quodque suo, nequeat spatiorum ex omnibus illam
1707  Summa ad planitiem minui, neque crescere punctis.

super impendet rectus sol; inde tueri
1832  Certius ut posset vaga sidera, cum super altum
1833  Vertuntur caput, et lucis dimissa per auras
1834  Spicula sunt motu super advenientia recto.
1835   Jamque tuum victor littus Cayenna tenebat
1836  Insula sole calens; jam vertice sidera in alto
1837  Coeperat, et positus caeli servare recentis:

1946  Procursus celeres sint, cunctantesque vicissim.
1947  His armis instructa tuas America calentes
1948  Missa Virûm delecta cohors inviserat oras,
1949  Et referens, caelo quae sunt referenda calenti,
1950   Motus esse minus pernices repperit illic,
1951  Quam prius in patriis Europae viderat oris.
1952  Altera hyperboream glaciem, arctoasque pruinas

1979  Quasque vices varia regione subire locorum.
1980   Namque alter, super axe suo dum volvier amplam
1981  Perciperet terram, vidit quoque, consita tota
1982  Corpora quae terra circum sunt, omnia nisus
1983  Orbis de medio fugiendi, non tamen aequos,
1984  Edere; nempe locis agitur queis maximus orbis,
1985   Majores aliis conatus esse calenti
1986  Scilicet in

2070   Quasdam Naturam leges, praescriptaque certa,
2071  Queis, ut ponderibus, declinent, atque ferantur,
2072  Quo sit opus ferri: verum ut quo saepe locati
2073  Ordine nos inter sumus, et sunt undique circum
2074  Qua varia res dispositae ratione, locisque,
2075   Sunt populi ut mores, exemplaque, juraque, quicum
2076  Vivimus, affectus ut nostri, ut tempora, et aetas;

atque ferantur,
2072  Quo sit opus ferri: verum ut quo saepe locati
2073  Ordine nos inter sumus, et sunt undique circum
2074  Qua varia res dispositae ratione, locisque,
2075   Sunt populi ut mores, exemplaque, juraque, quicum
2076  Vivimus, affectus ut nostri, ut tempora, et aetas;
2077  Insita Naturae quae constant pondera, flectunt
2078  Sese alio interdum, minuuntve, aut denique

exemplaque, et usus;
2123  Propterea ut stulte videamur, sive doceri
2124  Nil a Natura nos, seu contraria prorsus.
2125   Nunc quoque, saeva tulit quales Germania quondam,
2126  Sunt variae, rapto quae semper vivere gentes
2127  Assuêrunt, quaeruntque decus crudelibus ausis:
2128  Hae pueris tinctas humano sanguine praedas,
2129  Ut pellem catulis, aut cervi cornua, monstrant;

2134  Queis possint, dedit, et caudam, ut proscindere lymphas,
2135   Piscibus, et nobis sic ingeniumque, manusque
2136  Ut struere insidias, rapere, et pugnare queamus.
2137  Sunt quibus, ut referunt Laestrygonas ante tulisse
2138  Ausoniam, humanos sit mandere dulcius artus,
2139  Prolui et humano large hausto sanguine, quam quos
2140   Herbarum mites succos mortalibus offert

2204  Blanditiis facile esse animos fregisse feroces.
2205   Crimen adulterium est, et dedecus; est ubi neutrum
2206  Credatur tamen; hospitibus praebere domumque,
2207  Consortemque thori gaudent. Sunt gaudia tantùm
2208  Qui Veneris norûnt incestae, vulgivagaeve.
2209  Carcere ut Acrisii claudunt, multoque tuentur
2210   Exsecto custode alibi genus omne putantes

lucem,
10   Cunctarum vires, et foedera denique rerum
11  Scrutari, atque artem, qua totus flectitur Orbis.
12  Quo nunc terra parens, hominum gratissima sedes,
13  Nostrae ubi sunt et opes, et maxima regna, ubi curae
14  Ingentes, nostrique metus, et gaudia nostra,
15   Effugis ex oculis? quo moles tanta recessit?
16  Credideram tua res ad commoda quasque referri,

Tellus aliis se praeferat ullis
42  Corporibus, si non allis concedere multis
43  Ipsa velit: si nos sumus hic Telluris alumni,
44  Fors alibi alterius variae Telluris alumni
45  Sunt alii: quid jam refert, qua parte colatur
46   Orbis hic? Orbis enim cives sumus unius omnes,
47  Quotquot ubique sumus, qui vita, qui ratione,
48  Et memori mentis motu, ingenioque potimur.

48  Et memori mentis motu, ingenioque potimur.
49  Non tamen hanc patriam communem flectere nostro
50  Possumus arbitrio cives, legesque movere;
51   Invictae quoniam leges sunt. Arbiter, olim
52  Qui sanxit, modo sancit item, sanctasque tuetur:
53  Nostrum admirari est, spectare, inquirere mundi
54  Leges, et rerum naturam noscere velle:
55  Proin

60  Ut Patriae Pater, et Princeps, viventia saecla
61   Omnia quandoquidem non auro, et viribus anteit,
62  Rerum at notitiis magnarum, Orbisque regundi;
63  Ast alii Plebs sunt, qui pauca, et prima tuentur,
64  Et velut externo Naturae in cortice adhaerent,
65  Et patriam agnoscunt, ut sensus afficit ipsos
66   Tantum, et qua stolido tractari corpore possit.

praetereaque
360  Annulus hunc late circumdat magnus ab omni
361   Parte in se nitens tantùm, atque avulsus ab ipso
362  Undique Saturno: subtilis frons latet, at quae
363  Sunt latera hinc illinc, et plana, et lata patescunt.
364  Saepe videntur item caelo nova lumina ferri
365  Stellarum caudas ducentum, aut crine micantum.
366   Qui motus, quae forma viae, legesque meandi

398  Visum sit Terram, atque immotum figere Solem:
399  Post facile effluxit, Samio Sene condita caeli
400  Quae fuerit facies, atque astris reddita jura;
401   Scilicet obliti sese sunt ire per altum
402  Aethera Mortales cum Terrae corpore magno;
403  Id quoniam sensus vulgo non afficit ullos;
404  Donec et e Veterum monumentis protulit oras
405  Hanc

517  Semper in alterutro Solem constare, suasque
518  Errabunda vias circum astra, ut diximus, orbis
519  Haud aequi facere; haud aequo proin impete ferri,
520  Sed citius, cum sunt orbis propiore locata
521   Parte, meare; magis cum contra a Sole recedunt,
522  Serius, hanc semper motùs servantia legem;
523  Nempe ut clausa arcu, quem signet tempore corpus

537  Proin et ab aequali multum diversa meatu.
538  Ast aliis minus est, genus hoc, discrimen in astris,
539  Sed varium tamen, ut varie duo puncta focorum
540  Inter se sita sunt; vaga pergunt astra per orbes
541   Proin varios, magis haec aequis contermina gyris,
542  Illa minus, quaedam ut ferri videantur in aequos.
543   En geminae Caeli leges: prior illa profecto est,

590   Est numeros, ratioque una, et par mutuus ordo.
591   Attamen ut possint peragi bene cuncta, caveto,
592  Ne spatia hic capias tu quaelibet unius astri
593  Errantis, non aequa sibi sunt omnia circum:
594  Utere sed mediis tantùm, inter maxima quae sunt
595   E cunctis, interque brevissima; dimidiatis
596  Ipsa aequantur enim transversis axibus apta

591   Attamen ut possint peragi bene cuncta, caveto,
592  Ne spatia hic capias tu quaelibet unius astri
593  Errantis, non aequa sibi sunt omnia circum:
594  Utere sed mediis tantùm, inter maxima quae sunt
595   E cunctis, interque brevissima; dimidiatis
596  Ipsa aequantur enim transversis axibus apta
597  Illarum, circum peragunt quas astra, viarum.
598   Jam tribus his, quas

640   Inter vivere eos odia illa antiqua putasset,
641  Imperiique avidos et adhuc contendere velle;
642  Nam comites utriusque etiam turbantur, ut ipsi
643  Praesidio qui sunt regi, et defendere debent.
644  Ipsas praeterea, queis caeli condimus acta,
645   Tempore post longo fidas non esse tabellas;
646  Nam prius astrorum monstrassent certa vagantum

686  Tecum unà ut possim tam grandem evolvere summam.
687   Tertia lex ( si non inspectes acriter, atque
688  Si fingas motus astrorum, orbesque vagantum,
689  Quod licet hic, aequos, nam sunt discriminia parva)
690   Protinus ostendet vires, quibus astra ferantur
691  Ad medium Solem, et pariter quibus astra Secunda
692  Non minus ad Solem

830   In medio, quanquam tentes latera omnia circum,
831  Vires effugies has nusquam, nullaque constet,
832  Contendant illae non extrahere unde, latebra.
833  Proin simili jam, sunt natura prorsus, et una
834  Hae vires, gravitasque, atque una lege vigentes,
835   Ut gaudere etiam communi nomine possint.
836   En igitur semper Mortales unius esse

corpus agatur,
840   Hoc decus, hanc laudem largitam cernimus esse
841  Saturno quoque Naturam, Solique, Jovique,
842  Astris fors aliis itidem, et fors omnibus, usquam
843  Quae sunt, corporibus, quod post manifesta patebit.
844  Anne ideo nostris his esse simillima rebus
845   Multa alibi attoniti, et mirantes excipiamus?
846  At neque Pastores si solem, et sidera noctis

879  Esse, nimis noster cum constet debilis omnis
880   Projectus: sed pars horum suprema putatur,
881  Parvaque cum specie confundi nempe secunda;
882  Nam nimis et longi; et graciles sunt; utpote quorum
883  In media tellure focus tam distet, et ipsi
884  Alterius prope sint proin ad confinia formae.
885   Nam conum ductus nimis inclinare secantes

893  Alma dies, tempus, possis ad utrumque referre,
894  Scilicet aut finem lucis, noctisque ruentis
895   Principium; nam lux erepera est, et mixta tenebris:
896  Ultima sic quae sunt hyemis, tu prima tepentis
897  Tempora item veris dicas; aetasque virilis
898  Sic postrema coit cum subrepente senecta.
899   Inde etiam facili ratio tum prodita pacto
900  

donec
908  Constiterunt tandem, sublata vi gravitatis
909  In caelum, inque suis circumvaga legibus astra,
910   Proptereaque suos etiam cohibente Cometas
911  In gyros. Ipsi sunt scilicet astra Cometae,
912  Quae caelo interdum comparent, obsita circum
913  Crine, et lucentem plerumque trahentia caudam:
914  Motu hos raptari, quo sidera cuncta, diurno,

937  Nunquamne uberior, longeque salubrior annus
938  Successit, vel composito pax laeta tumultu?
939  Scilicet insuetis, quae praecessere, solemus
940   Ignari rebus, qui sunt tum deinde secuti,
941  Eventus tristes praesertim, luctisicosque,
942  Quique premente malo nostros percellere possint
943  Plus animos, veluti causis, signisce referre,

teneri
946  Hi prope terram humili, et terrestri ab origine nasci,
947  Nempe a condenso, nubes, velut ipsa, vapore;
948  At quoniam a terra spatia horum magna reperta
949  Sunt porro, ruit haec ratio; nam tempore eodem
950   Partibus a variis illos, longeque remotis
951  Aspiciunt homines sub eodem sidere caeli;
952  Quod fieri nequeat, si sint regione locati

eodem
950   Partibus a variis illos, longeque remotis
951  Aspiciunt homines sub eodem sidere caeli;
952  Quod fieri nequeat, si sint regione locati
953  Terrae in vicina, qua sunt regione vapores.
954  Sic nubem, vel cum loca per sublimia longe
955   Densat se, cernunt alii se flectere ad ortum,
956  Ast alii haud multis distantes millibus atram

multo
1042  Astris, et nimium radios haurire propinquos:
1043  Tutemet ex ipso possis quod noscere motu
1044   Illorum inter se collato, et lumine, quo sunt
1045   Perfusi, pariter collato errantibus astris,
1046  Si varias rerum mensuras scilicet, atque
1047  Si numeros tentare ausos caelestia calles.
1048  Proin veluti,

ditione moratur,
1049  Cogitur illius leges, et jura subire
1050   Imperii, rituque pari cum civibus uti;
1051  Sic quoque, nonne vides, oculis mortalibus ipsi
1052  Deprensi cum sunt spatio in propiore Cometae,
1053  Scilicet in noto Solis discurrere regno
1054  Nonne vides, inquam, vaga ut astra coërcita certa
1055   Sunt gravitate, atque invicta vi Solis aguntur

mortalibus ipsi
1052  Deprensi cum sunt spatio in propiore Cometae,
1053  Scilicet in noto Solis discurrere regno
1054  Nonne vides, inquam, vaga ut astra coërcita certa
1055   Sunt gravitate, atque invicta vi Solis aguntur
1056  In Solem, quoque vimque, potestatemque Cometas
1057  Debere illius, nisusque audire trahentis,
1058  Nec proin incerta cum libertate vagari;

1091  Partibus, aut foetus unquam, indigenasque fovere.
1092   Prima igitur superest, sed quae est longissima coni
1093  Proscissi effigies, cujus duo puncta focorum
1094  Magno intersita sunt tractu; sic denique multos
1095   Post annos cursus ut flectens, et sua prisca
1096  Flectendo relegens iterum vestigia gyros
1097  Instauret longos, Titaniaque ora Cometes,

1124  Jura etiam, atque uno retinerent omnia nexu.
1125   Difficilis tamen, et prorsum insuperabilis omnes
1126  Terrebat labor hic, quoniam non puncta locorum
1127  Ultima cognita sunt, sed, quo directa, videntur
1128  Tantùm, et qua Mundi perstant de parte locata.
1129  Tandem animadversum est, cum fit longissimus orbis
1130   Proscisso primae de cono nempe figurae,

tendere fingas,
1144  In regione foci consistat ut ignivomus Sol,
1145   Temporibusque suis respondeat area quaeque.
1146  Protinus eventu res est lustrata secundo,
1147  Visaque sunt positas rationes cuncta subire.
1148   Tempore jamque illo lux caelo dira refulsit,
1149  Quo non major erat, neque visa minacior ulla,
1150   Nec magis immani loca caeli vasta terebat

1250   Judicia esse inter Cives, ubi rem neque turbae
1251  Aut favor, aut odium, nec dives copia fandi,
1252  At verique secant testes, mutaeque tabellae,
1253  Resque ipsae, quae sunt certa ratione peractae;
1254  Sic itidem nos de Natura recta putandum est
1255   Judicia exercere, quibus non jam ulla tributa est
1256  Aut blandis commendantum pars vocibus, ulla

1271  Ut quidam pretium tantis adjungere rebus
1272  Optantes donent aetatibus haec nova priscis;
1273  Cum Veteres nil non possint docuisse videri,
1274  Ambigua in multis qui sunt ratione locuti.
1275   Haec igitur rentur Veteres novisse reperta,
1276  Qui Sene cum Samio quondam excepisse feruntur
1277  Concentus caeli divinos, harmoniamque,

1356  Munus at hoc omnis late, quaecumque sit, esse
1357  Materiae, partes ad sese illius ut omnes
1358  Contendant, omnesque trahant, pariterque trahantur,
1359  Sintque graves omnes, quotquot sunt, undique in omnes,
1360   Plusve minusve, velut sunt intervalla minora,
1361  Seu majora, in se repetita, ut saepe tibi ante
1362  Diximus, et et saepe est dicendum, et omittere si fors

1357  Materiae, partes ad sese illius ut omnes
1358  Contendant, omnesque trahant, pariterque trahantur,
1359  Sintque graves omnes, quotquot sunt, undique in omnes,
1360   Plusve minusve, velut sunt intervalla minora,
1361  Seu majora, in se repetita, ut saepe tibi ante
1362  Diximus, et et saepe est dicendum, et omittere si fors
1363  Contingat quandoque, vide, ne prorsus omittas

1421  Nonne sat esse queant proin tot servata, videri
1422  Cunctis corporibus gravitas ut possit inesse,
1423  Quorum in se partes nitantur viribus aequis
1424  Aequis in spatiis; sed cum sunt impare tractu
1425   Distantes illae, vires. Minuantur eundo
1426  Non alio, quam quo firmatum est, more? Videtur
1427  Quandoquidem par esse, ut, quidquid possit ab ipso

1489  Esset opus primò vim quaerere, quodque prioris
1490   Qua punctum in molem rapitur, celeratque secundam,
1491  Viribus e totidem constantem, compositamque
1492  Nimirum, sunt alterius quot singula puncta;
1493  Colligere hinc primae vim totam, viribus omnium
1494  Unà a punctorum conjunctis exorituram,
1495   Quae quia sese inter vicinos puncta, valentesque

1546   Extra materiae faciem nunc pone rotundae
1547  Punctum, raptus erit mediam illus in reginem,
1548  Ut si materies densata ibi tota coisset,
1549  Directus; quanquam sunt puncta trahentia multa
1550   Materiae hanc citra regionem, proin, magis ad se
1551  Adducentia, et ultra itidem sunt plura locata,
1552  Proptereaque

coisset,
1549  Directus; quanquam sunt puncta trahentia multa
1550   Materiae hanc citra regionem, proin, magis ad se
1551  Adducentia, et ultra itidem sunt plura locata,
1552  Proptereaque minus rapientia; quaeque jacebunt
1553  Hinc illinc puncta, obliqua ratione movebunt,
1554  Proin vis conspirat partim, et partim perit ipsa.

tempore longo
1688  Perciperes motum; cum multo debeat esse
1689  Mobilitas minor haec, si sit cum mobilitate,
1690   Qua grave descendit corpus, collata, minus quo
1691  Nimirum sunt crassa ea pondera, si referantur
1692  Ad terrae totum, qua sit crassissimus, orbem.
1693  Nunc paulum immuta faciem hanc, aut adjice quiddam
1694  Asperitatis, et obstantes circum aëris auras

ad bis
1717  Excurrat passus mille; id deflectere pondus
1718  Debeat in montem prope tanta parte, sit ipsa
1719  Ut decies pars sexta gradus: at qua minus ampli
1720   Sunt montes, qua sunt valles, qua densior extat
1721  Interius tellus, et rarior, inque vacantes
1722  Structa specus, flexus suspensi ponderis illi
1723  Tam parvi esse queant, ut non deprendere possis.

1717  Excurrat passus mille; id deflectere pondus
1718  Debeat in montem prope tanta parte, sit ipsa
1719  Ut decies pars sexta gradus: at qua minus ampli
1720   Sunt montes, qua sunt valles, qua densior extat
1721  Interius tellus, et rarior, inque vacantes
1722  Structa specus, flexus suspensi ponderis illi
1723  Tam parvi esse queant, ut non deprendere possis.

summo
1839  Hujus, et illius cujusviscumque canalis
1840   Pondera sese inter paria esse videbis, ut ipsae
1841  Par quoque pondus habeat, librantur quippe, columnae,
1842  At sunt particulae majores, est ubi lymphae
1843  Longior ad terrae medium distensa columna,
1844  Materiumque in se majorem proinde receptant
1845   Tanto, haec medii quanto distantia major;

1870   Crescunt, excessu crescent quoque pondera tanto,
1871  Nempe ipso hoc calida positum vincentia pondus
1872  In regione: etenim tali ratione reperta
1873  Mutari a medio discrimina sunt spatiorum
1874   Terrae in mole, globi paulum quae distat ab orbe
1875   Formam ipsam referens coni de segmine primam.
1876  Cunctus cuncta locis gravitatis scire profecto

2233  Sedes, perfugiumque fuere, rigantur ab unda
2234  Vix tenui, possuntque leves vix condere cymbas,
2235   Aut penitus fundo tellus patet ima retecto.
2236  Praeterea quot sunt urbes, audivimus ante
2237  Quas circum pelago pulsatas, rauca furentis
2238  Exaudire sali quae vix nunc murmura possunt?
2239  Aegypti extremis in finibus, incipit ora

visa est consurgere fluctu
2331  Haud longe aspectans Curetum regna, novaeque
2332  Invitans tum spe Cultores ubere glebae.
2333  Exuviis compacta maris sunt edita saxa,
2334  Duri etiam pisces rastris, conchaeque ruuntur.
2335   Sic itidem omnigenis quoniam concreta videtur
2336  Aequoris exuviis, Afram venisse sub auras

coralia condi
2346  In silice, et fructus omnes, herbaeque marine,
2347  Saepe eadem siccis haec condita sic reperiri
2348  Montibus a falso distantibus aequore longe.
2349  Sunt quot in Helvetiis ea rupibus, atque nivosis
2350   Alpibus? Omnigenos discissa caute tuemur
2351  Pisces; in duro non desunt corpore squamae,
2352  Spinarumque tenor, dentesque, oculique rotundi,

et grandia Cete
2355   Visuntur spolia, et variantes pingere conchae
2356  Telluris gremium sublimi in monte cavatum.
2357  His alienigenis Pyrenes viscera rebus
2358  Consita sunt; Itali montes crevistis et ipsi
2359  Sic quoque, et aequorei tumulastis monsta profundi.
2360   Totius Europeae demum quis nesciat istis
2361  Portentis foetos montes, Asiamque feracem,

Inveniunt homines; tactu lapis omnia constant,
2366  Sed remanet sua forma vel imis certa medullis,
2367  Et modus, atque color; nec congesta omnia casu,
2368  Projecta et temere, at veluti constrata manu sunt,
2369  Formae quaeque suae, gravitatis et ordine certo.
2370   Praeterea quot adhuc terram quoque signa ruendo
2371  Non maris invenias? Quandoque est

2375   Naufragii non ille fuit locus? Ergo putandum
2376  Illa quoque anteacto juga tempore mersa fuisse.
2377  Seape etiam ad fractas tabulas in monte repertas
2378  Eruta sunt huminum mulotrum saxea memba,
2379  Ossaque, et armorum, et varii vestigia amictus.
2380   Propterea mare si decrescere debuit annis
2381  Anteactis, neque nunc cessat se littora circum

inopis quam poscere visa!
7  Sic vestes primum inventae, defendere membris
8  Frigus uti possimus, acutaque verbera venti;
9  Parvaque sic tepidis in vallibus edita tecta
10   Sunt, rabiem quoque detur uti vitare ferarum:
11  At nunc purpurea, aurataque in veste locamus
12  Luxum, et delicias, nunc laxa palatia surgunt
13  Effigies etiam e saxo exceptura silentes,

29  Nec majora sibi deberi, primaque rerum.
30   Omnibus aequum jus vitam, stirpemque tueri est,
31  Et capere ad victum de terra, quae velit usus;
32  Utile quidquid habet nam tellus, divitae sunt
33  Commines hominum: repleta est undique succo,
34  Et Natum ad sua quemque vocat velut ubera Mater.
35   Nil proprium est, nostrumque, labor nisi, curaque tantum.
36  His

hominum: repleta est undique succo,
34  Et Natum ad sua quemque vocat velut ubera Mater.
35   Nil proprium est, nostrumque, labor nisi, curaque tantum.
36  His igitur cum percipimus, communia quae sunt,
37  Fiunt nostra: velut qui carpit mitia poma,
38  Jam sua sunt, glandesque suae, quas colligit alta
39  Sub quercu, aut leporem capiens, cervumque fugacem,
40   Aut piscem

35   Nil proprium est, nostrumque, labor nisi, curaque tantum.
36  His igitur cum percipimus, communia quae sunt,
37  Fiunt nostra: velut qui carpit mitia poma,
38  Jam sua sunt, glandesque suae, quas colligit alta
39  Sub quercu, aut leporem capiens, cervumque fugacem,
40   Aut piscem motis findentem caerula pinnus;
41  Namque penu de commui res extrahit illas.

unus,
86  Et sua progenies meliori e semine visa est
87  Duci, atque exortus sortiri nobiliores.
88  Protinus hinc Regum, et Dominorum nomina terris,
89  Prorsum ignota prius, sunt prodita, nobilitasque
90   Cum censu venit; paupertas, servitiumque
91  Fluxerunt etiam, simul et vis, furta, rapinae:
92  Propterea et leges ortae, cuiusque quod esset,

Syene est;
166  Nam non e medio venientes Sole profundos
167  Tum radii illustrant puteos, sed proximiore
168  Extremae a puncto flammantis lampadis orae.
169  Praeterea neque sunt illo uno de rutilante
170   Emissi puncto radii, quibus ultimus umbrae
171  Finitur limes, sed limbo prorsus ab omni
172  Circum Solis, uti non possint fingier aeque

vertex; exinde sub ipsum
255   Isse polum, donec visus sublimior uno est
256  Hic crevisse gradu; dimensos esse locorum
257  Dein interceptum spatium; totiesque repertae,
258  Sunt quot in orbe gradus, numeros iterasse per orbem
259  Mensurae. Numeros facile hos excepimus ipsi,
260   At non cum numeris rationem, qua fuit alte
261  Quaesitus vertex, non artem, qua loca mensi

Mensurae. Numeros facile hos excepimus ipsi,
260   At non cum numeris rationem, qua fuit alte
261  Quaesitus vertex, non artem, qua loca mensi
262  Sunt ea, non ipsas mensuras, quantaque prorsus
263  Millia tum fuerint, quae nunc accommodat aptans,
264  Ut vult, quisque suis mensuris: lesbia virgae
265   Regula qualis erat, ferus aut mos ille

puncta locatum
420   Ipse quaes propter montes, silvasque vetantes
421  Directa ratione viae deprendere mensum,
422  Sed variis opus idcirco ambagibus uti.
423  Principio sola sunt tibi longa, atque aequa legenda,
424  Ut campusve patens, vel stratum littus arenis;
425   Atque ea, signatas ulnis, pedibusve catenas
426  Recta extendendo, super aptendoque sine ullis

429  Quaerenda est, quam proposui, mensura locorum.
430   Quantum hic consilii est? Quanti ratio ipsa laboris?
431  Tentandum, si fors transferre in carmina possim,
432  Exorandaque sunt, praesentia numina, Musae,
433  Ne me sponte sequi juga per montana, nivesque,
434  Praeruptasque vias, nemora et per inhospita nolint
435   Vadentem, hasque etiam super alto inscribere Pindi

et laterum costis, si terna patescant
440   Aut latere aut gemina haec cum flexu scilicet uno,
441  Cum latere aut contra duo flexus simplice, possis
442  Arte haud ignota Mensoribus, omnia quae sunt
443  Prendere praeterea, et sic sena elementa videre.
444  Quapropter cum tu tractum per millia certa
445   Jam noscas dimensus, ab hoc exordia duces
446  Inde oculis signans

498  Haec iterum, atque iterum perage, intervallaque in aequor
499  Projice cuncta, nihil sursum, deorsumque relinquens.
500   Et jam, quod superest, spatia haec projecta, locati
501  Ipsi ut sunt montes, vario serpentia ductu,
502  Inque alias, aliasque plagas pergentia Mundi,
503  Nunc opus est partem convertere cuncta sub unam,
504  Qua medius caeli orbis ab Austro tendit ad Arcton,

620   Inde fit, ut Tellus, si in cardinem utrumque minores
621  Pergunt usque gradus, illac prodictior extet,
622  Haud secus ac ovum; sin ora augentur utraque,
623  Sit compressa, velut sunt poma, a partibus ambis;
624  Fit pariter, si distantum discrimina noscas
625   Mensurae graduum, formam ut deducere possis,
626  Terrai quae sit circum, compressane constet,

660   Mensurae indicio, vel adhuc quaecumque recenti,
661  Et fida fuerant quantumlibet arte peractae,
662  Scilicet unius conclusae limite regni.
663  Namque propinquorum garduum discrimina tam sunt
664  Parva, ut in haec longe tenues nos ducere possint
665   Errores, quos unquam ulli vitare negatum est,
666  Utpote mortali quos non est prendere sensu.
667   Proinde

frigore terras,
669  Aeternoque alios aestu exsuperante perustas,
670   Ut spatiis ita distantes ingentibus illi
671  Inter se, tantam sperent vitare sagaces
672  Servando, sunt quanta gradus discrimina, fraudem.
673  Quis memoret, quam dura locis utrisque laborum
674  Exantlata? Quibus sese immisere periclis?
675   Jam Laponum regna, ut vocitant, glacialia longe

altae,
715   Verbera ventorum tantum frangentia ramos
716  Perpessae, nunquam flammas, duramque bipennem,
717  Obstructae nivibus, mortali fors pede nunquam
718  Tentatae. Jam sunt nudanda cacumina, caeloque
719  Illae ostentandae rupes, jam montis ad imam
720   Radicem aerii, Kittim dixere Coloni,
721  Haerendum est; illic fabricanda patentia sursum,

dixere Coloni,
721  Haerendum est; illic fabricanda patentia sursum,
722  Pastorum de more mapalia, suspicerentur
723  Unde faces caeli, et sublimes verticis ulnae;
724  Et sunt multa locis aptanda, movendaque multis
725   Instrumenta gravi molimine, Daedalus ille
726  Praesertim multa quae fecerat arte Britannus,
727  Uranie cujus tantum est munita labore:

premebat
745   Relligio, exanimosque Deos, et inania signa
746  Thure coli, votisque jubens, et sanguine fuso.
747   Haud dimota minus tamen haec obstantia circum
748  Omnia sunt; quid enim obstiterit, queis gloria vires
749  Addit, et exagitat velut acri pectora thyrso?
750   Unius mensura gradus tunc prodita demum
751  Constitit, ipsa novem, decies et millia sena

magno
801  Visa, locisque pedes multis assurgere centum.
802  Qui procul aspiciunt has alto ex aequore terras,
803   Mirantur certo praecingi limite montes,
804  Quem super omnia sunt candenti tecta pruina.
805  Interea immo dico languescunt Solis ab aestu
806  Ipsi, et dum pelago puppi fluitante feruntur,
807  Et post dum portus

ulla,
861  Neve sui, in vulgus patefacto errore, puderet,
862  Cum spectant animo de se infrendente triumphum.
863   Ergo gradus certis comprensi, suppositique
864  Denique terni sunt mensuris, et minor horum
865  Unus quisque gradu, gelidae qui subjacet Ursae,
866  Detectus; ratio compressae ab utroque polorum
867  Certius inde fuit firmata, receptaque Terrae.

diximus, una
1009  Non bene pro quavis concordes cumque figura,
1010  Insinuent, dubiosque fugent de pectore sensus.
1011  At quia per terras extrinsecus asperitates
1012   Quae sunt, vanescunt prope Terrae ad totius auctum,
1013  Credibile est etiam discrimina tenuia textus
1014  Esse ea sub terris intrinsecus, atque figuram
1015  Propterea turbari adeo non posse, polorum

pugnant ),
1158  Altera bina ferat, tum tertia quattuor, octo
1159  Quarta, et sic duplici crescant repetita per omnes
1160  Grana coloratas vice sedes, quolibet octo
1161  Quae sunt in latere, et toto non aequore plures,
1162   Quam decies senis adjunctae quattuor, extant.
1163  Rex inopem ridens animum tam parva petenti
1164  Annuit. Ast inita porro ratione Ministri

1245  Inque vicem simul his ipse interrumpitur auris.
1246   Namque quis esse suum magnum neget aera Soli
1247   Praeterea, immensis et fundier aetheris oris?
1248  Indico primum maculae sunt lucida Phoebi
1249  Turpantes ora, et quaedam velut aere in illo
1250  Nubila suspensa, et faciem radentia diam:
1251  Indicio candens porro est lux illa, tenebris
1252  

noctis,
1294  Et matutinis Autumni divitis horis.
1295  Omnia in adversi contraria partibus Austri
1296  His, opus est, fiant. Quae vero Aequante sub orbe,
1297   Vel prope sunt gentes, rectus queis signifer orbis
1298  Occumbitque, oriturque, vident hanc tempore lucem
1299  In quovis, dum se distendat cuspide longa.
1300   Hanc vero lucem exortam de parte quis illa

1342   Sic itidem noster, qui circumfunditur, aer
1343  Altior est multo, quam queis reflectere lucem
1344  Quit spatiis: statuunt hos ipsa crepuscula fines,
1345  Quae Solis lux sunt ad lumina nostra repulsa
1346  Corpore ab aerio: brevia, atque fugacia cum sint
1347   Illa, quater denis non plus quam millibus alte
1348  Posse repulsantes inventum attollier auras,

1411   Cum micat, et Boreae haud soli videre coruscam
1412  Indigenae) plus quam sexcenta ad millia sursum,
1413  Alteraque interdum his cumulata, atque altera centum
1414  Praeterit; invia sunt quae regna vaporibus imis.
1415   Ergo cum possit tanta ad spectacula Caeli
1416   Terra nec ima ullos, neque suppeditare paratus
1417  Imus et ipse aer; quid summus possit inani

1487   At quae non vasto nimium se corpore deorsum
1488  Praecipitant guttae, varias formae columnas
1489  Dicendum est; siquidem casu producier illo
1490  Debent, nam crassae quae sunt mage, ad ima revolvunt
1491  Se partes loca, subtiles retinentur in altis
1492   Ordine quaeque suo, tenui pro mole, locatae.
1493  Deorsum ipsas nostri si circum verticis oras

1498  Sic etiam longo si consita robora cernas
1499  Ordine, vel tristes praecelsa fronte cuperssos
1500  Hinc illinc tractu campis protendier aequo,
1501  Extremae longe quae sunt, conjungere ramos
1502   Inter se apparent nexos, truncisque coire.
1503  Postremo rubeus color ille, et sanguine splendens,
1504  Qui sylvas montesque, paventesque imbuit urbes,

1515  Percipe. Si fastos, rerumque antiqua revolvas,
1516  Aurorae persaepe leges conspecta Borae
1517   Lumina, quaeque metus pavidis expresserat olim,
1518  Nomina non eadem luci sunt indita: caelum
1519  Scilicet aut ardens, pollutum aut sanguine diro,
1520  Forte vel armatas contis, pilisque cohortes
1521  Praelia miscentes dicebant, tristia proinde

1524  Numina placabant votis, donisque Sacerdos
1525  Lenitus meliora Deum spondebat ab Aere;
1526  Haec, inquam, priscis quanquam olim lumina saeclis
1527   Prodita, visaque sunt, non omnibus emicuere;
1528  Nimirum saeclis lucis vestigia nulla
1529  Comparent aliis, ut tum neque visa, neque illa
1530  Nota fuisse putes. Quibus at conspecta fuere

1535  Tempora, quam docui, lucis quoque signa notabis
1536  Tunc quaedam per Solis iter conspecta, suasque
1537   Effudisse comas Phoebum magis orbe sub illo.
1538  Praeterea tria sunt, quae propter quolibet anno
1539  Res redeunt faciles luci, adversaeve Boreae:
1540  Nimirum Soli accedens, seu Terra recedens,
1541  Ipsaque hyperboreae regio telluris ad auras

1724  Materie porro percepta, et mole vagantum
1725  Astrorum, invenies, ea tum quam densa vicissim
1726  Constet; materies queis major namque, minorque
1727   Est moles, mage densa aliis sunt, raraque contra
1728  Sunt mage, materies quibus est minor, amplior auctus.
1729  A terra jam si ponas consurgere Solem,
1730  Undecies Terrae quantum axes mille profundae

vagantum
1725  Astrorum, invenies, ea tum quam densa vicissim
1726  Constet; materies queis major namque, minorque
1727   Est moles, mage densa aliis sunt, raraque contra
1728  Sunt mage, materies quibus est minor, amplior auctus.
1729  A terra jam si ponas consurgere Solem,
1730  Undecies Terrae quantum axes mille profundae
1731  Metirentur (uti ponunt, qui caetera tentant

daretur,
1763  Tentarem vel Lemniacis comprendere vinclis.
1764  Nec clam adeo nobis furtive, Caducifer, ires.
1765  Scilicet illa aliis incerta errantibus astris
1766   Omnia sunt; aditus nondum illuc stant patefacti,
1767  Quippe carent famulis Dominos prodentibus: horum
1768  Deprensae tantum sunt moles, utpote pendent
1769  Quae spatio a servantum, et visae molis ab auctu.

1765  Scilicet illa aliis incerta errantibus astris
1766   Omnia sunt; aditus nondum illuc stant patefacti,
1767  Quippe carent famulis Dominos prodentibus: horum
1768  Deprensae tantum sunt moles, utpote pendent
1769  Quae spatio a servantum, et visae molis ab auctu.
1770  Haud tamen idcirco est, nequeas ut credere, Terrae
1771   Cum nimium ad Solem sit, saturnique, Jovisque

motu,
1827  Mutua pulsarent, et in illud cuncta cierent.
1828  Si nunc vel nullos confingimus esse Cometas,
1829  Caetera vel turbare nihil, quia forte tributi
1830  Aeque sunt circum, atque aequali nomine pollent,
1831   Sol minimo motu circa commune feretur
1832  Id medium; circa sed Solem caetera turba
1833  Astrorum, non, ut positum, superaque receptum est,

1844  Et leges servamus, in annos saepe recudi
1845  Exposcunt longos ( aliter non vera profantur );
1846   Illi dum numeris adeantur scilicet orbes
1847  Difficiles, curvaeque viae flectantur, uti sunt,
1848  Corpora quas varie varias projecta per oras
1849  Conficiunt, dum se retrahuntque, trahuntque vicissim.
1850   Verum has scire vias, atque omnes noscere flexus
1851  

1853  Obtutus animi, saltem majoribus ipsi
1854  Auxiliis donec firmentur, ut aucta potestas
1855  Mentis, et inventrix animi vis illa sagaci
1856   Excutiat motu, et modo quae sunt invia, lustret.
1857  Jam nunc, quidquid in his est artis opisque, feraci
1858  Obruitur rerum numero, dum viscera tentat
1859  Intima, multiplicique

fuere.
1882  Jam quoniam pugnas post Herculis, Aeacidaeque,
1883  Post armorum, magicis quae fusa caminis
1884  Cyclopum et validis fuerant fabricata lacertis,
1885  Omnia sunt terris late portenta perempta,
1886   Vel vasti tantum montes, terraeque remotae
1887  Hoc terrore scatent, ut nos vitare queamus;
1888  Est alio conversa Virorum illa inclyta virtus,

2015   Principio si vis, qua Terra, et Luna trahuntur
2016   In Solem, foret aequa atque aequis per loca distans
2017  Cuncta intervallis, quid eas turbaret euntes?
2018  Quippe fit, ut turbet, quia nec sunt tramite in uno
2019  Semper, ut obliquae nequeant non mutua vires
2020  Esse, nec inter se vario non vergere flexu,
2021   Aeque nec distant a Sole, trahantur ut aeque.

2103  Recta super, Terrae, et Lunae qui corpora jungit;
2104  Altera in hoc ipso tractu est: pars prima propellit
2105   Lunam in circuitum, cum transit scilicet illa,
2106  Quam finxi, a facile ( quo sunt loca, dimidiato
2107  Lumine queis Phoebe hinc, atque illinc clara renidet )
2108  Ad loca, quae constant suprema, atque infima, fulget
2109  Tota quibus, vel caeca silet, conjuncta ubi Terrae

2236   Jam per mobile iter, si vis non illa maneret,
2237  Verteret et morem, quo se circum undique fundit.
2238  Debet enim jungens vicina, remotaque in orbe
2239  Quae loca sunt, tractus procedere, sive retrorsum
2240  Verti, ut vis agitas mutatur plusve, minusve
2241   Illa, quae immotos deferret corpus in orbes.
2242  Nunc vis illa prior, gravitati qua fit adauctus,

2282  Conditur atque humilis partim, subterque latescit,
2283  Interea flexu non inclinatus eodem.
2284  Nam vis illa prior cum sese dirigat ipsa
2285  A Luna ad Terram, positus conservat, uti sunt,
2286   Orbis Luniferi, neque flexu hunc commovet ullo.
2287  Altera vis non est Lunae distensa per orbem,
2288  At per eum, magno quem signat Terra

profecto
2299  Tunc erit, et quantum nodus mutetur uterque,
2300  Et quantum varient inter gemina aequora flexus.
2301   Scilcet inventum est illa procedere nodos,
2302  Qua sunt signa, plaga quoties Luna ipsa moratur
2303  Alterutrum e geminis inter latus orbis, ubi ore
2304  Dimidio fulget cum transmeat, inter et ipsum
2305  Nodum, qui alterutro huic lateri vicinior extet;

varios motus; queis nunquam cum sibi constet,
2328  Ut docui, possit constare an tempore, gyros
2329  Quo peragit circa Tellurem? Nonne necesse est,
2330  Nunc brevius, nunc fiat idem diuturnius, ut sunt
2331   Turbantes circum causae, et sunt caetera circum?
2332  Esse vices etiam diversas adjice cunctas,
2333  Non aequis spatiis ad Terram Sole manente,
2334  Non Terra ad

2328  Ut docui, possit constare an tempore, gyros
2329  Quo peragit circa Tellurem? Nonne necesse est,
2330  Nunc brevius, nunc fiat idem diuturnius, ut sunt
2331   Turbantes circum causae, et sunt caetera circum?
2332  Esse vices etiam diversas adjice cunctas,
2333  Non aequis spatiis ad Terram Sole manente,
2334  Non Terra ad Lunam, non orbis partibus hujus

2344  Propterea quia quidquid habet mare, terra, vel aer
2345  Naturam praefert variantem, multiplicemque,
2346   Tellurem, pelagus, dixere, atque aera Lunae
2347  Subjectum, quae clausa illo et sunt omnia gyro.
2348  Proinde mari faciles ventos, caelique nitorem
2349  Nauta soluturus patrio de littore longum
2350  Dum sedet expectans, in mensura tempora Lunae
2351  

uvas
43  Colligit, et crates de vimine texit ad ignem:
44  si nequeat, querula moribundum voce vocat se.
45   Usque adeo dulcis labor est, ingrataque nobis
46  Otia, cum non sunt multo interrupta labore.
47  Quin et nobilior quo sit, jucundior omnis
48  Est opera, haec quanquam lasset magis: ire per altum
49  Mente juvat caelum, juvat ima in viscera rerum,

341   Perfacile induci; cur non et caetera multa
342  His tribuas pariter, fieri quae diximus ante
343  In Luna, positus dum mutat, tempora, motus?
344  Quin plures illic causae sunt, mutua turbant
345  Nam se praeterea, vicibusque ita pluribus errant.
346   Utque in lunigero supera jam diximus orbe
347  Mutatos nodos, eadem non perstet in ipso
348  Et

extat,
411   A Tauroque Aries, Polluce, et Castore Taurus,
412  Hi Cancro expulsi, et sic Vellere denique Pisces
413  Phryxeo: verum constant, quae tradita primum
414  Nomina sunt, Ariesque suis proin cornibus usque
415  Ver apert, proin Libra pares examinat horas
416   Autumni: geminis annorum haec millibus acta.
417  Hac ratione itidem caeli non partibus haeret,

423  Demum haec cuncta loco referentur versa priori
424  Post decies sena, et biscentum saecula lapsa.
425   Non sat erat tamen hos motus pro quolibet anno
426   Astrorum, medii qui sunt, reperisse, sed ipsa
427  Vestiganda itidem discrimina cuncta, venirent
428  Quae Sole obliquos Terrae flectente jugales,
429  Et Luna flectente suos. Servare licebat

468  Et Lunae, et Solis concussas aequoris undas,
469  Et motu impellunt vario, quem dicimus aestum.
470   Sed prius ad causas quam labar, dicere par est
471   Quid fiat, motusque, ut sunt, evolvere cunctos,
472  Et seriem veluti gestarum pandere rerum.
473  Tunc effecta suis tribuentur cognita causis
474  Perfacile: haud illas opus est finxisse, potentes.

473  Tunc effecta suis tribuentur cognita causis
474  Perfacile: haud illas opus est finxisse, potentes.
475  Sed cognoscere et hic, quae pluribus ante repertae
476   In rebus jam sunt nobis, variisque per artem
477  Nexibus, et varia ratione aptare, modisque.
478   Scilicet in partes ternas tribuenda putamus
479  Effecta, in falsis quae cernimus omnia campis.

490  Luna, vel occidua sese demerserit ora.
491   Temporis hoc itidem momentum pendet utrumque
492  A positu Lunae ad Solem. Intervalla necesse est
493  Temporis, undarum quae sunt intersita magnis
494  Fluctibus, et minimis, nimirum cum meat ipsa
495  Luna extra aequantem luces cum noctibus orbem,
496   Prorsum inter sese non

tum
523  Multo tempus erit pariter, quod furgerit, ex quo
524  Illa altum ad mediae lucis devenerit orbem
525  Scilicet, ad cursus primi, qui est maximus, horam.
526   Postremo sunt haec in moribus annua moti
527  Oceani. Magis exsiliens turgescit in illis
528  Temporibus, luces queis fiunt noctibus aequae,
529  Cynthia si fratri conjucta, oppostave flectat,

certo:
558  Praeterea ventos, tempestatesque fluentis
559  Perturbare vices ponti; nam saepe retardant,
560  Saepe moras adimunt, minuunt quoque saepe, vel augent.
561   Haec sunt, quae Veteres Naturae arcana putarunt
562  Invia, quae propter, si vera est fama, fluenti
563  Mersit se Sapiens ponto, dum littora maestus
564  Lustrat ad Euboeam refluo spumantia fluctu,

a media Tellure assurgere paulum
611   Partes, posticis medium et deducere Terrae
612  Paulum corpus ab his proin tota tumescere utrinque:
613  Quae sunt ad latera, interius ratione prementur
614  Obliqua partes; facient proin augmina primis.
615   Ut tamen has singillatim cognoscere causas,
616   Atque minutatim possimus, percipe primum,

718  Tantum, quo superans vis fervida raptat equorum.
719   At quia materies vi praedita semper inerti est
720  Omnis, aqua in subitam nequeat se vertere formam,
721   Quam poscunt, rerum quae sunt praesentia; motus
722  Nam remanent prius impressi, turbantque recentem:
723  Pendula virga velut vibrata haud sistitur imo
724  Desuper adveniens puncto, sed surgit in arcum

sonumque
858  Impediunt: vires adversis viribus obstant.
859   E laterum cum Luna locis movet aequoris undas,
860  Tam certa adstricti non aestus lege videntur,
861   Ut sunt cum movet ex aliis, sublimibus, imis.
862  Exlex ipsa etenim ferri illa Luna videtur
863  Orbis parte sui magis, ulla quam regione.
864  Quare etiam antiquae signantes cuncta tabellae,

imis.
862  Exlex ipsa etenim ferri illa Luna videtur
863  Orbis parte sui magis, ulla quam regione.
864  Quare etiam antiquae signantes cuncta tabellae,
865  Lunai quae sunt variis in moribus, omnes
866   Immane errabant, confectarentur in arcu
867  Dum Lunam gemino hoc; alia regione nec omnes,
868  Nec nimium, fraus forte illis tum siqua subesset.

909  Qua patet, inque tuas effusus, Gallia, late
910  Objectas oras, cessat descendere lentus
911   Tam subito, modo quam conscenderat altus inundans.
912   Aequora parva quidem, vel quae sunt clausa, lacusque
913  Nullos ferre queunt procursus, atque recursus;
914  Namque opus est, uno sese unda hic efferat, illic
915  Tempore desiliat, simul utraque proinde receptet

918  Namque brevis si sit, gravitas in finibus unis
919  Decrescens, crescensve, in finibus aequoris aeque
920  Decrescet, crescetve aliis; discrimina nulla
921   Proin suberunt, ut, aquis sunt, libramina tollant.
922   Aestuat in cumulum majorem ad littora, et intra
923  Euripos, lato exsurgens quam gurgite fluctus;
924  Advenientis enim tum sistitur impetus undae,

proin aequa manebunt
960  Aequora parte: situm sic illum scilicet esse
961   Tonchini referunt portum, quo tollitur ullus
962  Vix aestus, certos et norunt littora fines.
963   Sunt alii portus, sunt littora multa, sinusque
964  Trans freta, trans scopulos positi, longeque remoti,
965  Pertingunt quo quaque die ternique, quaternique

960  Aequora parte: situm sic illum scilicet esse
961   Tonchini referunt portum, quo tollitur ullus
962  Vix aestus, certos et norunt littora fines.
963   Sunt alii portus, sunt littora multa, sinusque
964  Trans freta, trans scopulos positi, longeque remoti,
965  Pertingunt quo quaque die ternique, quaternique
966   Aestus,

illic
967  Diversis fluit unda viis non tempore eodem
968  Insinuata; prior quare hinc transcurrit, at illinc
969  Posterior, sequiturque alia, atque alia ordine certo.
970   Sunt etiam putei, sunt quaedam flumina, constant
971   Telluris queis secreti trans viscera ductus
972  Ad mare, saepe die quae crescant, et minuantur,
973  Atque fluant, refluantque; at non stata tempora

967  Diversis fluit unda viis non tempore eodem
968  Insinuata; prior quare hinc transcurrit, at illinc
969  Posterior, sequiturque alia, atque alia ordine certo.
970   Sunt etiam putei, sunt quaedam flumina, constant
971   Telluris queis secreti trans viscera ductus
972  Ad mare, saepe die quae crescant, et minuantur,
973  Atque fluant, refluantque; at non stata tempora servant;

972  Ad mare, saepe die quae crescant, et minuantur,
973  Atque fluant, refluantque; at non stata tempora servant;
974  Nam varii, per quos ea transit ab aequore causa,
975  Calles sunt, variaeque viae, incertique meatus.
976   Aequore verum aliae longe prope cardinis oras
977  Sunt utriusque vices; ibi supra, infrave moratur
978  Multos Luna dies semper; semel itque, reditque

servant;
974  Nam varii, per quos ea transit ab aequore causa,
975  Calles sunt, variaeque viae, incertique meatus.
976   Aequore verum aliae longe prope cardinis oras
977  Sunt utriusque vices; ibi supra, infrave moratur
978  Multos Luna dies semper; semel itque, reditque
979  Proin mare quaque die: communi caetera deduc
980  A causa, et supra positis rationibus apta.

1033  Corpore, nimirum vel diffluat unda, vel aura.
1034  Huc possit ratio, si certam evolvere calles,
1035  Ducere te; fatis est regionem ostendere Veri
1036   Nam mihi, cum nostris loca sunt impervia musis.
1037   Errat praeterea, qui hinc ventis construit alas;
1038  Exorietur enim tam parvus in aere motus
1039  Tam late aeriis a parte patentibus omni
1040  In

ciet aequoris undas,
1048  Et ciet aerias: cur non et pondere vivum
1049  Comprimat argentum diverso, dum salit alte
1050  Longo suspensum in vitro? discrimina nempe
1051   Sunt tenuissima in hoc mutato pondere, totum
1052  Scilicet ad pondus confers si corporis illa.
1053  A Terrae gravitate etenim sic exsuperatur
1054  Haec Solis, Lunaeque trahentum, ut mille minorem

inde lacessere nostros
1110  Ipse queat sensus, nihilo tamen at minus idem
1111   Indicium dat saepe sui: sic candida visae
1112  Idaliae Veneris turpantes ora, genasque
1113  Sunt maculae quaedam; quaesitae deinde sed illo
1114  Sidereo in vultu nulla sunt arte repertae.
1115  Hinc ortam potuere Viri neque cernere litem;
1116   alter ob has visas etenim id se volvere sidus

1111   Indicium dat saepe sui: sic candida visae
1112  Idaliae Veneris turpantes ora, genasque
1113  Sunt maculae quaedam; quaesitae deinde sed illo
1114  Sidereo in vultu nulla sunt arte repertae.
1115  Hinc ortam potuere Viri neque cernere litem;
1116   alter ob has visas etenim id se volvere sidus
1117  Pugnabat tribas in sese, denisque bis horis:

1122  At post exactum alterius pars addita gyrum.
1123  Cur non et Lunam quidam circumfluus aer
1124  Obtegat? Indicium dare quoddam errantia dicunt
1125  Sidera; visa suam nam sunt mutare figuram
1126   Interdum, pariterque suos mutare colores
1127  Pallida, cum propius Lunae accessere, latere
1128  Jamque parant; visa et contactum fixa sub illum

1135  Creditur. At si vel longe tenuissimus illic
1136   Perpetuo circum amplexu dissunditur aer,
1137  Cur vaga non semper mutent frontemque, coloremque
1138  Astra suum, cum sunt Lunae propiora, magisque
1139  Multo etiam immutent, quam cum immutasse feruntur?
1140  Sidera cur paulum turbato lumine raro
1141   Fixa tremant? Porro noncerto limite, uti nunc,

1141   Fixa tremant? Porro noncerto limite, uti nunc,
1142  Finitam, ambiguo paulatim at lumine carpi
1143  Circum oras, sit opus, Lunam tuearis, et illic
1144  Paulatim, quae sunt discrimina lucis et umbrae,
1145  Confundi, et crepera natura utramque subire,
1146   Cum tamen excipiant nitida umbras lumina densas,
1147  Demum in sideribus, siquae sunt forte colorum

1144  Paulatim, quae sunt discrimina lucis et umbrae,
1145  Confundi, et crepera natura utramque subire,
1146   Cum tamen excipiant nitida umbras lumina densas,
1147  Demum in sideribus, siquae sunt forte colorum
1148  Servatae, lucisque vices, non causa valebit
1149  Eduxisse alia, ut Telluris protinus aer
1150  Mutatus circum, ut fallentia saepe tuborum
1151   Vitrea

Cernere se nubes, tempestatesque sonoras,
1158  Fulminaque, albentesque nives et grandinis ictus:
1159   (335)
1160  Mirum, si nequeant, quae sunt majora, videre
1161  Idem illic, urbes, classes, hominesque, ferasque!
1162   Num tamen idcirco privanda est tegmine prorsus
1163  Luna suo, careatque fluenti ipsa unica amictu?

1270  Haud equidem partem, quae Soli obvertitur, esse
1271  Opposita multo mage clarum perciperemus.
1272   Qui penetrant in eam recti trans nubila tanta,
1273  Languentes radii nimirum sunt, vincere longe
1274  Qui nequeant alios, qui per latera omnia fracti
1275  Detorquentur, et oppositae dant lumina genti.
1276  Illic nulla quidem proin nox; at sidera nusquam

1372   Phoebeis circum, sumi minus effluet usque,
1373  Tractu et se brevior distendet cauda minori.
1374  Ergo alia astra carent caudis vaga, quod regione
1375  Aeris, in qua sunt, phoebei semper in una
1376  Perstant se circum volventia: materiemque
1377   Illam exhalantem si primitus insinuatam
1378  Forte recepissent, atque illis rejicere oris

1422   Plus opus est, quae sit prior, et sublimior; et si
1423  Longior est fumi species, curvabitur alte,
1424  Lentius exsurgunt quia primae denique partes,
1425  Quam quae sunt igni propiores; namque volando
1426  Altius, inveniunt plus impedientia motum.
1427   Propterea remanent humiles magis, insiluissent
1428  Quam si aequo semper motu. Tum curvis, oportet,

depopulantque
1504  Annosas sylvas, piceo de cortice fumi
1505  Surgentes, flammas inter lucemque, videntur,
1506  Et nigro clarum conspergunt aera tractu.
1507   Plures sunt, cum plus Solis calor auctior urit.
1508  At mutare situs quod cernimus, indicat esse
1509  Illorum prima impressos in origine motus,
1510  Scilicet ipsos se volvi super axe Cometas,

a parte receptant;
1551  Perpetuoque ita circuitu Natura gerit rem;
1552   Haud secus ac alias gyro res cernimus isto
1553  Versari, atque illinc repariri damna, profusae
1554  Sunt ubi opes: recipit, quos reddit Terra, vapores,
1555  Aequora fluminibus non exsaturata redundant,
1556  Illinc his quoniam vis suppetit omnis aquarum.
1557   Quapropter quid erit, cur credas, quod fuit

lucem
1583  Colligit a stellis jactantibus aethere in omni,
1584  Abraditque vagis idem quoque plurima ab astris,
1585  Ipsum quae recidunt in Solem, non secus ac quae
1586  Sunt in eo maculae, forbentur ab illus aestu.
1587   Hac ratione tibi rerum stat summa perennis
1588  Paritbus in magnis, nec eget, quae corrigat, ulla

vana videntur,
1713  Et terrent animos simulacris grandibus; at, si
1714  Accedat propius ratio, evanescere debent.
1715  Jamque horum quaedam ante mihi dimota profecto
1716  Sunt, ubi visa fuit res poscere, nempe ubi dixi,
1717   Ad loca cur Soli veniens vicina trahenti,
1718  Astrum, vi quamvis illic majore trahatur,
1719  Debeat incipere in regiones ire remotas;

1720  Corpora cur gravia, a vicino parjete quamvis,
1721  Cum prope lapsa cadunt, rapentur, nec tamen imam
1722   Terram non feriant, ut non raptata, ferirent;
1723  Atque alia e genere hoc, quae sunt permulta, videbis
1724  Esse suis prolata locis, penitusqua repulsa:
1725  Porro quae superant, imbellia multa videntur
1726  Partim tela, neque hoc certamine digna retundi;

addat,
1753  Ut proin librari non aequo pondere possint;
1754  Idcirco tollantur et hic, labantur et illic,
1755  Ponderis haud aequi donec discrimina pensent.
1756   Partim at sunt potiora alia, et rem credita totam
1757   Conficere, et magnam valida vi vertere molem:
1758  Quippe putant, gravitas si sit per corpora late
1759  Diffusa; atque ad se pellantur cuncta vicissim

sidera Sole.
1763  Verum hac absistant ratione, immania quam sint
1764  Si videant spatia illa, a se queis fixa recedunt
1765  Sidera, et a nostro queis absunt edita Sole.
1766  Sunt ideo forsan vasta in regione locata,
1767   Ne gravitas facile arripere, atque adducere possit.
1768  Per spatia haec gravitas nam cum decrescat, uti lux,
1769  Par si forte habeant ea pondus sidera

aere,
1880  Protinus effuso loca per circumsita motu
1881  Imbellis caderet; longoque ex tempore gyros
1882   Sic etiam, inceptos vix primitus, astra fuissent,
1883  Quae vaga sunt, oblita; sed et gignuntur, et orti
1884  Perstant saepe diu motus, seque aethere volvunt
1885  Praesertim vasto incolumnes, nihil inde videre
1886  Scilicet ut longa decerptum aetate queamus.

et proprio nusquam, et deflectere cursu?
1926  Nonne hoc a vera demum ratione remotum est
1927   Haud minus, in nostro pariter quam si aere fingas
1928  Flumina materiae totidem procurrere, quot sunt
1929  Diversi rerum projectarum aere motus?
1930  Cumque lubet lapidem varianti emittere nisu
1931  E funda, magis ut procurrat saepe, minusve,
1932   Praesto materiem tibi

clausis
1953  Aetas, ut Jovis, et Saturni creditur esse,
1954  Et Terrae vortex in mago vortice Solis!
1955  Nam cum in circuitus alienos ire necesse
1956  Sit, retro quae sunt partes, subterque locatae,
1957   Inveniunt, propriis obstent quae motibus extra;
1958  Ergo aut sistuntur, vel quo non convenit ire,
1959  Concitae eunt, aliasque suo immiscere tumultu

1971  Largiar, et longos convolvi posse per annos;
1972   Num tibi propterea his peragetur, quidquid ubique
1973  Conspicimus fieri Terram Caelumque per omne?
1974  Ut diversa forent, quam nunc sunt, omnia vulgo?
1975  Principio vortex si deorsum corpora cogit
1976  Delabi gravia in Terram, et subtilis eodem
1977   Pellit materies, quae circa vertitur axem:
1978  Cur

sunt, omnia vulgo?
1975  Principio vortex si deorsum corpora cogit
1976  Delabi gravia in Terram, et subtilis eodem
1977   Pellit materies, quae circa vertitur axem:
1978  Cur sunt in punctum medium directa, nec ipsum
1979   (356)
1980  Terrae pulsa petunt axem propiore meatu
1981  Omnia? Cur pelagi se flectunt aequora in

1984  Scilcet in Boream Tellus qua tendit ab Austro?
1985  Quandoquidem corpus, quod circumfertur, ab orbis
1986  Quodque sui medio tentat sugere, atque repellit
1987  Introrsum, quae sunt conatu versa minori.
1988   Id videas, haec structa tibi si machina constet:
1989  Vitreus aptatur globus, ut super axe revolvi
1990  Te versante queat, lympha tamen ante repletus;

geratur?
2062  Tum, si vicini sic possit motus et orbis
2063   Mercurii, qui non turbatur ab interiecto
2064  Astro alio, constare, queant consistere motus
2065  Astrorum, quae sunt porro superedita, et orbes?
2066  Materies defert quae Martem, extenditur ipsum
2067  Non usque ad Solem, sed Terrae clauditur inter
2068   Atque Jovis fines; jam si par area Martis

2143  Praeterea loca cuncta carent quia prorsus inani,
2144  Turbineo primus quod ab aestu Fictor abegit,
2145  Jam quid densius esse potest, quid rarius illic?
2146  Omnia sunt stipata aeque, majorque minorque
2147   Particula esse potest, ut non quae densior extet
2148  Materies alia, neque contra rarior ulla.
2149   Sic male compacti primum, licet ipsa favere

2154  Jam quid materia est subtilis, et aetheris aura
2155  Illa levis, quae trans impervia cuncta meabat,
2156  Impulsuque potens cuncta omniparente struebat?
2157   Quid tria sunt elementa illa, unde exorta putatum est
2158  Omnia scobs, agilesque globi, molesque striata?
2159  Sciliciet in putres resoluta abiere ruinas
2160  Et spaciem praebent magnam, ut Carthaginis altae

claram
2170  Extulit, et rerum communia foedera pandit;
2171  Nec levia inducit nos per vestigia tantum,
2172   Magnarum defert sed prorsus in intima rerum,
2173  Et, quae nativa sunt obsita nocte, recludit
2174  Funditus, et tenui dat quaeque evolvere filo,
2175  Contemptimque sinit nil jam transcurrere, fidens
2176  Scilicet ipsa

2184  Vim tamen esse suam monstrat, propriumque vigorem,
2185  Quo procul inter se distantia corpora nectit.
2186  Sed num cuncta sibi subdat, dominetur et una
2187   In rebus? Cieat, quotquot sunt, undique motus
2188  Sola omnes, nihil ut constet jam denique quovis
2189  Vel tenui in spatio mutatum, in corpore quovis,
2190  Quod non ipsa sua moderatrix conficiat vi?

2284  Alligat et, radiis ex omni parte profusis
2285  Ante, tenax filum: extremis rarescit in oris,
2286  Densior in medio, pellucida quae plaga confit,
2287   Sed duri mage sunt in summo fine rudentes.
2288  Expectat sic densa leves in retia muscas.
2289  Piscibus exemplum capiendis unde, ferisque
2290  Sylvicolis, avibusque homines nos hausimus ipsi.

sese
2433  Naturas? Per vim sine tactu mutua possunt
2434  Officia exercere suam, et communia quaeque
2435  Efficere. At, genus id, multas cognoscere vires,
2436  Quotquot sunt, ullas et earum prendere leges
2437   Non opis est nostrae forsan, praesentia quamvia
2438  Omnia sint, atque intra nos peragantur, et ipsum
2439  Afficiant sensum; neque jam deprendere motus,

2440  Id quoque u liceat, sat erit, qui scilicet omnes
2441  Interius varia in nobis ratione geruntur,
2442   Cum volumus, cupimus, gaudemus, percipimusque;
2443  Compositi nimirum motus sunt; proinde necesse
2444  Hos foret in motus alios iterumque, iterumque,
2445  Inque alios motus dissolvere, donec ad ipsa
2446  Prima retexendo sit ventum elementa; vicissim

2457   Implicat, ut proprias nequeat cognoscere vires.
2458  Nobis hunc tenuem nostrum lustare profecto
2459  Difficile est mundum, et, quid simus, scire; videmus
2460  Caetera, sunt oculis at nostra impervia nostris.
2461  Non ideo tamen est, ut vitae debeat omnis
2462   Cursus sorte regi, et quocumque impellimur, ire.
2463  Vis etiam in nobis (Rationem dicere suemus)

secundis
2469  Scilicet his liceat, spatioque excurrere jusso
2470  Securos; aliter transverso plurima calle
2471  Obsistunt, longaeque morae, certisque periclis
2472   Obsita sunt loca; quam triste et quam lugubre nostri
2473  Spectaclum tum fiat, ubi, cum maximus Orbis
2474  Consonet, hic tenuis discors, exlexque feratur.

24  Membrorumque toros habuisse, exposcere nostri
25   Corporis, ut nunc est, ratio quam nota videtur,
26  Consuetusque modus, qui vitae aptissimus extat.
27  Rara ideo in Mundo sunt portenta, magisque
28  Vulgata in fastis, quam rebus forsitan ipsis,
29  Maximus est elephas inter terrestria vulgo
30   Omnia

Extudit exquirens, e magnis addidit ingens
71  Inventum inventis, quin inter caetera summum,
72  Quaecumque anteactis jamdudum aetatibus usquam
73  Prodita sunt; quid enim mirum magis, egregiumque,
74  Aut majore quid est in veri luce locatum?
75   Jam sua lux, splendorque suus, nitor esse colorum
76  Rite suus dicetur, et omnia, quae

majore quid est in veri luce locatum?
75   Jam sua lux, splendorque suus, nitor esse colorum
76  Rite suus dicetur, et omnia, quae radiorum
77  Sunt cumque, apta oculis sunt et quaecumque ciendis.
78  Hunc sequar egregium Mortalem proin praeeuntem
79  Luce sua, clarum non plausu ad sidera inani
80   Tollere contendens nomen, sua sed vigilante

locatum?
75   Jam sua lux, splendorque suus, nitor esse colorum
76  Rite suus dicetur, et omnia, quae radiorum
77  Sunt cumque, apta oculis sunt et quaecumque ciendis.
78  Hunc sequar egregium Mortalem proin praeeuntem
79  Luce sua, clarum non plausu ad sidera inani
80   Tollere contendens nomen, sua sed vigilante

oras.
96  Hunc tibi jam rectum persuadent multa meatum.
97  Limina trans patulasve fores, rimasve, sedentes
98  Forte domi, cum prospicimus, non ulla videmus
99  Corpora, ni quae sunt oculis in tramite recto
100   Cum nostris, adituque patenti: caetera murus
101  Obstruit, atque sita e latere hoc tegit omnia, et illo.
102  Cum sequitur recta lumen, quod nocte Viator

queamus,
110   Rectane sit, modulo? Nam quae res cumque videtur
111  Recta, sui mittit speciem hanc ad nos ope lucis:
112  Proin ope cujus erit, recta haec videatur ut esse?
113  Sunt haec deinde brevi a spatio repetita viarum
114  Judicia, et sensus tam parvo in tramite falli
115   Possit perfacile; ut si spectans desuper undam
116  In puteo, facies num plana sit, aestimet ipsis

nataret.
120   Sic queat ingentis pars curvi parva meatus
121  Esse iter id lucis, quod nostris sensibus ipsi
122  Subjicimus, nec, ut apparet, proin pergere recta.
123   Haec sunt atque alia e genere hoc nonulla, fidem quae
124  Servatis minuant, ne possint condere certum
125   Nobis indicium veri, quam quaerimus, in re.
126  Sed si praeterea ratio subjungitur istis,

dextra manent, qua dextera, laeva;
183  Cum grege pastores per ripam fluminis errant
184   Laevam intra thalamum, loca vere dextra tenentes:
185  Cunctaque sunt propriis fucata coloribus apte;
186  Lucis enim radii, veniunt qui rebus ab ipsis,
187  Trajiciunt dum tenue foramen, mutua sese
188  Invertunt ratione situs, vicibusque locorum

235  Herbis imperii mutavit frena colendis,
236  Dalmaticoque libens sudare est visus in horto.
237  Post et magnificis saepe haec adjuncta potentum
238  Cernuntur domibus decora, et sunt publica tecta
239   Interdum hoc laudis titulo exornata recenti
240  Innumeros inter, perrara volumina, libros,
241  Naturaeque exquisitas res undique et artis.
242  At quia

313  Diversis, celerique fugae loca, tempora confert.
314   Quam tibi dum nostro conor rem pandere versu,
315  Ut possis adhibere fidem, ne singula mecum
316  Scrutari pigeat, quae sunt opus, atque ita multis
317  Multa quidem, quae sunt noscenda, evolvere dictis,
318  Tenuia praesertim rerum; nam certior omnis
319   Est ratio, tenues quoque solveres undique nodos.

314   Quam tibi dum nostro conor rem pandere versu,
315  Ut possis adhibere fidem, ne singula mecum
316  Scrutari pigeat, quae sunt opus, atque ita multis
317  Multa quidem, quae sunt noscenda, evolvere dictis,
318  Tenuia praesertim rerum; nam certior omnis
319   Est ratio, tenues quoque solveres undique nodos.
320   Primo dum Comites illi Jovis orbibus astrum,

ipsi
330  Cum sit, non adeo cursum obliquare valebit,
331  Ut latescentem nimis umbram vitet; in ipsam
332  Propterea gyro semper devolvitur omni.
333  Ex quo detecti Comites sunt aethere in alto,
334   Servatum est, omnes subeant qua lege labores;
335  Ast in iis neqe lex bene, nec deprensa laborum
336  Tempora, ubi constant rari mage; tempora tantum

sive relinqui,
405  A Jove Terra minus cum distat; debuit illa
406  Propterea tum res properantior esse videri.
407  Protinus aera quidem tabularum prima recusa,
408  Cunctaque sunt Terrae spatia illic enumerata,
409   Quae veniunt et ab his discrimina temporis ejus.
410  Jam quae maxima sunt, bis septem poscere visa
411  Particulas decies de senis simplicis horae;

407  Protinus aera quidem tabularum prima recusa,
408  Cunctaque sunt Terrae spatia illic enumerata,
409   Quae veniunt et ab his discrimina temporis ejus.
410  Jam quae maxima sunt, bis septem poscere visa
411  Particulas decies de senis simplicis horae;
412  Tempore proin tanto magni de finibus orbis
413  Ad fines alios, quo Tellus annua fertur,
414  

comitantibus astris
418  Esse aliis alia ob missam discrimina lucem,
419   Quam par sit; quiddam contingere et interiore
420  In Comite interdum, quod quae sunt consona, turbet.
421  Lucis quippe viam (via si majorve minorve
422  Efficit id lucis) Telluris non variari
423  Solum ob mutatum positum debere, sed ipsum
424   Ad Solem

et a Jove major
503  Ipsum illic retinet gravitas diffusa propinquo,
504   Et minus est obliqua, tegens vicinus umbra.
505  Illic propterea sentiri posse necesse est,
506  Quae sunt particulae bis septem simplicis horae,
507  Tempora nimirum, mutatis debita luci
508  Quae Terrae spatiis; at non ea tempora posse,
509   Debita quae luci Jovis, ob mutata locorum

cum distantibus Astris,
540  Ne subito ratio illa trahat vix orta ruinam.
541  At post convertis oculis ad Sidera multa,
542  Directisque tubis immotis, vitrea septa
543   Queis sunt, esse aliquem servatum est denique motum
544  Exiguum, quovis sese anno restituentem;
545  Nempe caput cuncta Astra ad nostrum accedere vis,
546  Visa recedere post nostro de vertice cuncta.

pacto
620  Expendens, non intra oculos iter esse meantis
621  Lucis idem, plagae regionem et prorsus eandem
622  Interius fibras tenues, nervumque agitantis,
623   Immoti cum sunt oculi, vel mobilitate
624  Correpti cum sunt tanta, ut cum mobilitate
625  Illa queat lucis conferri: si religatam
626  Forte pila in navim de littore projiciatur
627  Saxea,

esse meantis
621  Lucis idem, plagae regionem et prorsus eandem
622  Interius fibras tenues, nervumque agitantis,
623   Immoti cum sunt oculi, vel mobilitate
624  Correpti cum sunt tanta, ut cum mobilitate
625  Illa queat lucis conferri: si religatam
626  Forte pila in navim de littore projiciatur
627  Saxea, fucatis tabulis super incita gyro
628  

762  Terrae ob communem, terrestria corpora circum
763   Ire, oculus parili circum namque impete fertur.
764  Quos at habent oculi proprios, aut corpora motus,
765  Usque adeo ad lucem lenti sunt, error ut ullus
766  Non cadere in sensum possit; cum vix quoque tractum
767  Tam tenuem ipse animus prendat, quo emissa sagitta
768   Evolet, aut praeceps per caelum fulmen agatur

792  Rere itidem tenuem, quem primum diximus esse,
793   Errorem. A luna momento temporis ad nos
794  Lux volat; ex aliis cunctantior accidit astris;
795  Ut disjuncta magis sunt; Saturnique remissa
796  Corpore, dimidium, super horam, conterit horae;
797  Tempore quo tenui quam tractu progredietur
798   Saturnus? Vicina magis quae sidera Soli

sunt; Saturnique remissa
796  Corpore, dimidium, super horam, conterit horae;
797  Tempore quo tenui quam tractu progredietur
798   Saturnus? Vicina magis quae sidera Soli
799  Sunt alia, excurrunt citius; breviora sed illinc
800  Lucis sunt spatia; error adhuc tenuissimus iste est
801  Propterea. Immensis spatiis quae deinde recedunt
802  Sidera, transmittunt ingenti tempore

conterit horae;
797  Tempore quo tenui quam tractu progredietur
798   Saturnus? Vicina magis quae sidera Soli
799  Sunt alia, excurrunt citius; breviora sed illinc
800  Lucis sunt spatia; error adhuc tenuissimus iste est
801  Propterea. Immensis spatiis quae deinde recedunt
802  Sidera, transmittunt ingenti tempore lucem;
803   Sed quia sunt immota, vel, est quicumque, videri

800  Lucis sunt spatia; error adhuc tenuissimus iste est
801  Propterea. Immensis spatiis quae deinde recedunt
802  Sidera, transmittunt ingenti tempore lucem;
803   Sed quia sunt immota, vel, est quicumque, videri
804  Non valet a nobis illorum motus, oportet,
805  Nullus de genere hoc primo exoriatur ut error.
806   At magnum lucis forsan mirabere tempus,

828   Quae trans vitra etiam vix grandia conspiciantur,
829  Tamque leve ex sese videantur fundere lumen,
830  Lumen ut hoc decies sit centum e millibus una
831  Ejus pars lucis, qua, sunt quae maxima, fulgent,
832  Plus ea dicendum est aliis disjuncta profecto
833   Esse, ut mille queas abducta ea credere saltem
834  Id genus in spatia: annorum sex millibus ad nos

989  Dissiliunt: tenui concinnent corpore tantas
990  Aerumnas radii, tam diras saepe ruinas?
991  Adde, quod in calcem multa, in cineremve soluta
992  Irrumpentibus a radiis magno agmine, plus sunt
993   Pendere post inventa, ut et essent ponderis aucta
994  Parte sui decima; sit at unde hic ponderis auctus.
995  Ni radiis intro immissis, interque sepultis
996  Corporis

saecula longa fluendo?
1001   Tantarum at rerum quas diximus, unica causa
1002  Cur lux sit, causas prior ipsa nec excitet omnes?
1003   Scilicet in quovis sunt partes corpore parvae
1004  Viribus instructae variis sese inter, ut extant
1005  Inter se variae res, impulsusque, situsque:
1006  Stant plerumque tamen libratae, compositaeque

foramen
1116  Occulsam, vario exterius de corpore missos,
1117  Arctum nec per iter confundi mutua, et una
1118   Misceri, opposito sed res in parjete veras
1119  Pingere, quales sunt, nec detorquere meatus.
1120  Verum quam tenuis lux sit, plus prendimus illinc,
1121  Immanique modo tenuatam findimus ultra.
1122  Crescit in

solemus
1137  In terra, veluti lapidis, lignive, vel undae,
1138   Quam quantam possit fulgenti effundere ab ore
1139  Sol per saeclorum decies tot millia centum,
1140  Sunt quot arenarum corpuscula, saepius omnem
1141  Quae Terrae faciem late tegere undique possint.
1142   Forte adeo tenuem rem tam velociter ire
1143   Posse aliquis miretur, ut ire ostendimus ante;

se, axique propinquant:
1235  Inter quae series variorum pulchra jacebit
1236  Filorum, possis numero quae prendere nullo,
1237  Continuata, quibus vires sunt, atque colores
1238  Distantes ita, vix discrimina vicinorum
1239  Sensu ut percipias, saepe et fallaris; at ipsos
1240  Distingui tamen in spatio majore videbis.

1247  Illinc nomen habet; qui porro est splendor, ab Indis
1248  Dicitur, illa ferax quo nempe est terra; renidet
1249  Ultima tum species violae pallentis amictu.
1250  Inter se sed uti rubra sunt diversa, suoque
1251  Cum fini fila accedunt, contingier auro
1252  Paulatim incipiunt, et in id transire, rubenti
1253  Sic opus est aurum paulum tunc esse nitore;

1301  Discrimen, spatii tantum pars una sit ejus,
1302  Septem et bis denas quod continet, ipsa recessit
1303  Quo spatio lux prima rubens; discrimina partem
1304  Caetera sunt per eam mediorum fusa colorum.
1305  Primus id inventum qui profert, ille coloris
1306  Quem cujusque ferat numerum natura, recenset;
1307  Ipsa in natura radii quem nempe receptum

constet, diversis fila, necesse est,
1325  Viribus infringat, mediisque abducat ab oris,
1326  Plusve minusve axis, nimirum ut densa requirunt
1327  Corpora: at hic tantum tamen excipe corpora, quae sunt
1328  Sulphurea longe natura, atque unguine multo
1329  Praedita; nam si sunt haec aeque densa, refringent
1330  Plus radios; quin densa minus quoque saepe videbis

1326  Plusve minusve axis, nimirum ut densa requirunt
1327  Corpora: at hic tantum tamen excipe corpora, quae sunt
1328  Sulphurea longe natura, atque unguine multo
1329  Praedita; nam si sunt haec aeque densa, refringent
1330  Plus radios; quin densa minus quoque saepe videbis
1331  Filorum seriem plus detorquere meantem.
1332  Si radius fugiens de corpore tentet inane

1427  Tot mediis; siquidem spatium, quo distat ab axe
1428  Egressus radius, duo postquam corpora tantum
1429  Transiit, illud idem est, quod jam foret, omnibus ante
1430  Transmissis aliis, quotquot sunt; utpote ab horum
1431  Tot spatiis magis aut minus excurrentibus, atque
1432  Distensis, ipsum paulatim denique confit.
1433  Sed jam, quae docui,

1524  Servari a radiis accessus inter ad axem,
1525  Illi cum migrant liquidas ex aere in undas,
1526  Aut quaecumque alia in liquentia, durave contra
1527  Corpora, sed luci sunt pervia quae subeunti.
1528   Ne tamen interea ad sensus traducier ipsos
1529  Atque ad opus, neu te procul a ratione querare
1530  Divelli: fecere fidem rationibus ipsis

1589  Protinus aerias immissa redisset in auras
1590  Lux, foret, et non se per confraga multa tulisset,
1591  Lassassetque diu; jam paulo ut diximus ante.
1592  Corpora praeterea duo sunt, quae rebus in istis
1593  Praesertim magni refert cognosse, meantis
1594  Inflectunt ut lucis iter, vitrum, undaque; quippe,
1595  Dum pluit, unda parit, variisque coloribus Irim

1594  Inflectunt ut lucis iter, vitrum, undaque; quippe,
1595  Dum pluit, unda parit, variisque coloribus Irim
1596  Imbuit; at vitrum distantia cernere rerum,
1597  Et quae sunt infra sensus dat tenuia nostros.
1598  Ergo cum in vitrum radius migrabit ab auris,
1599  Fit minus omne illud spatium, quo distat ab axe,
1600  Tantum parte sui, quae tertia; at ibit in undam

1633  Pallorem violae margo, et vix caerula caeli
1634  Tum referet; quoniam misceri fila nequibunt
1635  Illa, et quae partem tendunt mage fracta sub unam,
1636  Opposita et quae fracta minus sunt parte relicta.
1637  Ast ubi caveris haec, tibi adhuc turbantia paulum
1638  Sunt quaedam, e medio quae tollere, si pote, debes.
1639  Haec a diversa fiunt regione plagarum,

1635  Illa, et quae partem tendunt mage fracta sub unam,
1636  Opposita et quae fracta minus sunt parte relicta.
1637  Ast ubi caveris haec, tibi adhuc turbantia paulum
1638  Sunt quaedam, e medio quae tollere, si pote, debes.
1639  Haec a diversa fiunt regione plagarum,
1640  Unde fluunt radii, toto qui Solis ab ore
1641  Emissi veniunt (nequeat subtilis haberi

ibant;
1709  Non etenim, ingressu quantum detorta, revolvunt
1710  Se tantum egressu; varie inclinata priori,
1711  Qua venere, plagae proin egrediuntur in auras.
1712  Si, quam sunt primo in partem detorta, in eandem
1713   Post quoque franguntur, multum discedere fila
1714  Tum poterunt a se, et seorsum monstrare colores.
1715  Quare tum quodvis cum filum debeat oras

1747  Formabunt; alios diversa foraminis orbes
1748  Per puncta efficient itidem, quae rubra meabunt,
1749   Fila alia. Idcirco de cunctis orbibus istis,
1750  Qui tot erunt, quot eo sunt parva foramine puncta,
1751  Quorum hos atque illos imposuisse necesse est
1752  His super atque illis, multo distensior orbis
1753  Efficitur, multoque rubentior; in medio lux

1762  Aequa in planitie distabunt longius illinc,
1763  Nimirum quo venissent, nisi fracta fuissent:
1764   Haec igitur regione suum se flectere in orbem
1765  Debent diversa, quam qua sunt rubra locata:
1766  Sic quoque cuncta suo viridantia fila maniplo
1767  In media statione suo sese orbe coercent:
1768  Filorumque aliis implentur ab orbibus omnes
1769   Qui

1772  Aut trabis, extremis finita in partibus orbe
1773  Dimidio inflexo; procurrunt utraque recta
1774   Sed latera, atque orbes omnes radentia tangunt.
1775  Jam quia non parvi sunt orbes quique colorum,
1776  Et contra parvo fracti discrimine distant
1777  Finitimi, non quisque suo se fine tenebit,
1778  Sed spatia alterius pervadet multa, superque

1787  Quisque, suaque color specie (non incidit illic
1788  Orbi orbis), sed erit tenuis tamen, atque videri
1789   Vix poterit, raris ea sparsis per loca filis.
1790  Jam velut haec tibi sunt praescripta, ita facta notabis
1791  Revera, bene si tentare ea noveris ante.
1792   Ne varie mixto fallaris saepe colore,
1793  Neve animo illudant, gemino qui fonte tumultus,

1794   Ut supera docui, manant, turbantque nitores
1795  Fucatos, gemina geminos hos arte, necesse est,
1796  Tollere conteris, quantum nempe ipsa sinet res.
1797  Quandoquidem ampli sunt, debebunt orbibus orbes
1798  Imponi; sed sunt ampli, et quia multa foramen
1799   Puncta gerit, nec jam paulum dimota vicissim;
1800  Et quia discurrunt diversis Solis ab oris

1795  Fucatos, gemina geminos hos arte, necesse est,
1796  Tollere conteris, quantum nempe ipsa sinet res.
1797  Quandoquidem ampli sunt, debebunt orbibus orbes
1798  Imponi; sed sunt ampli, et quia multa foramen
1799   Puncta gerit, nec jam paulum dimota vicissim;
1800  Et quia discurrunt diversis Solis ab oris
1801  Missa plagam fila in diversam, disque trahuntur.

1855  Si varium induxisse modum, et tinxisse colore
1856  Diverso potuit; potuisset nunc quoque vitrum
1857  Hoc aliud viridi de luce effingere rubram,
1858  Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
1859   Caetera; vel contra de rubra, caeruleave,
1860  Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861  Septeno, formare, modove invertere demum

aliud viridi de luce effingere rubram,
1858  Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
1859   Caetera; vel contra de rubra, caeruleave,
1860  Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861  Septeno, formare, modove invertere demum
1862  Quocumque, et mutare. Colorum vel simul omnem
1863  Si recipis speciem, dimota nempe papyro,

1883  Effigies oritur quaedam, quae saepe referre
1884   Unum e nativis poerit: conjungere flavum
1885  Sic si caeruleo tentes, viridantia cernes,
1886  Quae fient, jam non aliter, viridantia quam sunt
1887  Illa loca, in media quae sunt regione colorum.
1888  Ergo ita compositum si pertransire colorem
1889   Claustra vitri efficias triquetri pellucida, abire
1890  In sua

1884   Unum e nativis poerit: conjungere flavum
1885  Sic si caeruleo tentes, viridantia cernes,
1886  Quae fient, jam non aliter, viridantia quam sunt
1887  Illa loca, in media quae sunt regione colorum.
1888  Ergo ita compositum si pertransire colorem
1889   Claustra vitri efficias triquetri pellucida, abire
1890  In sua conspicies divisum elementa repente

papyrum,
1935  Ut super excipiat nondum conjuncta colorum
1936  Fila, eadem incipiunt dignosci certa vicissim.
1937  At si dimoveas contra, a candente recedens,
1938  Quo sunt juncta, loco, rursum apparere videbis
1939   Illa eadem, verum inversa regione locata,
1940  Alta prius, demisa manent nunc, imaque summa;

2004   Tum super imponi faciunt sic mutua, rubrum
2005  Congruat ut violae supraque infraque; necesse est
2006  Quippe ita confundi jam binos quosque colores,
2007  Praeter quam, medii qui sunt: hos proinde virentes
2008  Conspicies nimium: crescit viror ipse virore.
2009   Jam superimpositos transcerso conspice vitro
2010  Tractus a latere assistens, tum protinus illi

2156  Seorsum missa cadunt, conctorum pars resilire
2157  Cogitur una, sed haec de rubra fronte rubentum
2158  Major erit, major viridi de fronte virentum.
2159   Jam quae corpora sunt candentia, nonne videmus
2160  Rejicere ubertim debere a se omnia fila,
2161  Et, quae corpora sunt contra nigrantia, nullum?
2162  E certa nequeat natura proinde colorum

2158  Major erit, major viridi de fronte virentum.
2159   Jam quae corpora sunt candentia, nonne videmus
2160  Rejicere ubertim debere a se omnia fila,
2161  Et, quae corpora sunt contra nigrantia, nullum?
2162  E certa nequeat natura proinde colorum
2163  Esse niger color, et candens; hic namque colores
2164   Colligit una omnes in se, caret omnibus ille:

2174   Nam, qua cana, statim non ire sub intima perfert
2175  Reflexos radios, nec vulnere laeditur alto.
2176  Quin magis expellunt quemvis, quae cana, colorem,
2177  Corpora, quam proprium, quae sunt una illita fuco,
2178  Nam minium, et canam si rubra ad fila papyrum
2179   Exponis, videas illam, magis esse rubentem,
2180  Quam minium; quare si fila rubentia cana

2183  Herbarum, clamydisve aurata, puniceave?
2184   Ergo quaeque suum cum sint magis apta colorem
2185  Corpora, quam quemvis alienum ad rejiciendum,
2186  Candida reddendis sunt longe aptissima cunctis.
2187   Propterea radiis eadem est natura propulsis
2188  A rerum facie, quae Phoebi a fronte profusis
2189   Esse observantes cognovimus. Ipse triformi

2201  Trajiciens, vel ab opposita; nam partibus albi
2202  Corporis extremis veniunt quae, disque trahuntur
2203  Fila, aut in nigros fines infracta ferunutur,
2204   Nulla ubi sunt, queis se confundant, caetera prorsus;
2205  Aut contra mage se retrahentia, quae mage frangi
2206  Possunt, extremo linquent in limite sola,
2207  Fracta minus quae sunt, alio haud confusa colore.

2204   Nulla ubi sunt, queis se confundant, caetera prorsus;
2205  Aut contra mage se retrahentia, quae mage frangi
2206  Possunt, extremo linquent in limite sola,
2207  Fracta minus quae sunt, alio haud confusa colore.
2208  Sic fucata illos signabit simbria fines
2209   Alba et nigra inter loca; sic ubicumque minorem est
2210  Transitus ad lucem, duci quoque simbria debet,

ipsum
2246  Qua regione queas stamen deprendere); ductus
2247  Staminis ipsus tum clare cernere quibus
2248  In rubea effigie, diductior ipsa tabella
2249   Paulo cum fuerit; sunt at quae stamina parte
2250  Tunc in purpurea, contra confusa videbis.
2251  Adducta lenti tabula mutabitur ordo,
2252  Et fient clara hic, illic

sucos
2266  Candorem efficere; at permixti non simul omnes
2267  Si sint, verum aliqui, quendam formare colorem,
2268  Qualem a permixtis formari nempe necesse est,
2269   Qui sunt a Phoebi decerpti crine fluenti.
2270  Hanc tu fucato varie tentare queas rem
2271  Pulvere, commiscens una, versansque vicissim,
2272  Post servans, quid fiat, et incidat inde coloris

2371  Cuncta videremus, quae mundo corpora constant,
2372  Haud secus ac faciunt arquati, lurida circum
2373   Omnia cernentes, discrimina perciperemus
2374  Vix, cinctis quae sunt late rebusque, locisque,
2375  Et semper similis mundi taederet amictus:
2376  Diversa at quoniam late depicta videmus
2377  Omnia lice, fit, ut menti jucunda voluptas
2378  

sit,
2413   Gratior et nobis; sensus discrimina noster
2414  Ista parit, varia pro re, pro tempore, et usu,
2415  Pro regione loci varia. Nos turpia fuemus
2416  Aethiopum, quia sunt fusca, et nigrantia membra,
2417  Dicere, et haec pueris monstramus, ut horrida longe;
2418   Illi horrent, vultumque avertunt, tartareisque
2419  Erupisse putant specubus, stygiaque palude.

2472  Non res, non rumor vulgi ille expenditur ante;
2473  Nam metuit, ne si dubitet, nescire putetur.
2474  Crebro itidem causis, quae fiunt, attribuuntur,
2475  Quae nec sunt causae, nec possunt esse profecto,
2476  Sed causa; tantum quia praecessere, putantur.
2477  At cave praesertim, ne rebus nomina saepe
2478  Confundas, nequeasque ortas distinguere ab uno

in nostris esse colorem
2485  Nos oculis porro cum dicimus, esse putandum est
2486  Hoc simulacrum intus certum, fibraeque tremorem
2487  Concussae. Quid sunt at clara in luce colores.
2488  Quam, quae jam docui, lucis tot fila retextae?
2489  Hi sunt, quos aufert nobis nox atra, diesque
2490  Clara refert: demum cum nos haerere colores

est
2486  Hoc simulacrum intus certum, fibraeque tremorem
2487  Concussae. Quid sunt at clara in luce colores.
2488  Quam, quae jam docui, lucis tot fila retextae?
2489  Hi sunt, quos aufert nobis nox atra, diesque
2490  Clara refert: demum cum nos haerere colores
2491  Percipimus rebus, nil percipiamus, oportet,
2492  Fraudem ut vitemus, nisi partes corporis una

2503  Officia, atque artes hominum vult. Purpura vestit
2504  Induperatores: color agmina signat amica,
2505  Atque adversa virum, distantque colore profanis
2506  Sacrifici, et qui sunt divina ad munera lecti,
2507  Quique Magistratus, gerere, et qui condere leges,
2508  Juraque qui diae praescribcre Relligionis,
2509  Quique docere rudes, qui sancto vivere ritu.

et aura,
123  Reddunt, et tenues rivi inter saxa, lacusque,
124  Et putei illimes, tum cum sitibunda locamus
125  Desuper ora, pares prorsus, nisi dextera quod quae
126  Sunt nobis, illic apparent dextera contra.
127  At speculum obliques si planum, parte patebit
128  Quod jacet obliqua, et si vertas denique circum,
129  Res omnes positas circum tueare, necesse est.

149  Infinitam; etenim capite ipse obstabis, ut ultra
150  Non possint numerum species excurrere certum.
151  Jam quibus est facies speculis non plana, nequibunt,
152  Res, ut sunt, simulare, sed augent, imminuuntve,
153  Aut alia immutant variae ratione figurae,
154  Ut situs est oculi nimirum, et corporis, atque
155  Ejus uti sunt inclinatae mutua partes.

nequibunt,
152  Res, ut sunt, simulare, sed augent, imminuuntve,
153  Aut alia immutant variae ratione figurae,
154  Ut situs est oculi nimirum, et corporis, atque
155  Ejus uti sunt inclinatae mutua partes.
156  Praeterea quaedam specula, ut concurrere possint,
157  Efficiunt, radii, quaedam, ut discurrere contra:
158  Infinita tamen constant discrimina eorum,

158  Infinita tamen constant discrimina eorum,
159  Quippe infinita ratione inflectere possis,
160  Et, quascumque voles, speculis inducere frontes.
161  At certae quaedam frontes sunt, nosse ut ab ipsis
162  Et species quantum mutari debeat omnis.
163  concava sic, pars nempe globi quae parva cavati
164  Sunt, specula, a puncto radios distante fluentes

inducere frontes.
161  At certae quaedam frontes sunt, nosse ut ab ipsis
162  Et species quantum mutari debeat omnis.
163  concava sic, pars nempe globi quae parva cavati
164  Sunt, specula, a puncto radios distante fluentes
165  Reflecti, jungique una fecere; vocamus,
166  Id, quo junguntur, punctum (succenditur ardor
167  Namque ibi saepe) focum; fumare ibi plurima cernas.

pergent.
186  Quod si porro et eam regionem denique punctum
187  Transcurrat, citraque propinquius adsit, abibunt
188  Illi inter se rarescentes, disque trahentur.
189  At quae sunt radiis, genus hoc, discrimina, planum
190  Cum feriunt speculum? Si distent advenientes
191  Aeque inter sese, distabunt effugientes
192  Aeque itidem inter se: sin, aut concurrere puncto

res, tibi longe
278  Aëre pendentes comparent, nempe reflexi
279  Queis radii coïere locis, rerumque figuras
280  Efformant varias, simulacraque inania pingunt.
281  At quae sunt aliae speculorum denique frontes,
282  Coni, aut pyramides nimirum, sive cylindri,
283  Quaeque itidem innumerae sine lege, et nomine constant,
284  Deformant res mille modis, claudasque figuras,

285  Detortasque, et distentas, et flexibus aptas
286  incertis faciunt, et monstra informia reddunt,
287  Ut pueri paveant, suaque horrescant simulacra.
288  At pariter, quae sunt longe deformia, contra
289  Reddi pulchra queant; ut si pingatur imago
290  Horrida distortis membris, rictuque ferino,
291  Qualis Erinnyos est, speculum et prope tale locetur,

399  Quae pro jam positis deberet fulgere rebus.
400  Inferior quibus est, quam nobis, interiorque
401  Ambitus, ut Veneri idaliae, Atlantisque Nepoti,
402  Ultra cum Solem sunt, tota fronte coruscant,
403  Sed nimium a Terra distant simul: inter at ipsum
404  Cum Solem, Terramque meant, propiusque vagantur,
405  Non poterit nobis, qua pars est clara, videri,

438  Mensura cum terra quater distenta quaterna,
439  Quam luna, hanc ipsam majori lumine tellus,
440  Quam contra terram conspergit luna, quaterno
441  Lumine nempe quater. Sunt mutua munera utrinque,
442  At quanto donat potiori foenore Luna,
443  Et quanto Terrae mage dona haec splendida nostrae,
444  Praesertim brumae per tempora, consita canis

per artem,
475  Naturaeve viam reserare et pandere multo
476  Certius, atque alios breviori ducere cursu,
477  Proinde sui memores post se fecisse merendo,
478  Illic nomina sunt, illic discreta quieti
479  Famae regna habitant, aeternaque saecula condunt.
480  Arbitrio regum praeclaro fulgere honore
481  Quemvis posse putem, atque opibus, vitaeque beatae

sacri vates, et templa tenentes
489  Edita doctrinae, victuris indere fastis
490  Nomina; quod fulvo munus pretiosius auro est.
491  Atque utinam, veluti sunt munera parca Potentum,
492  Illi sint pariter victurae laudis avari,
493  Nec profundere saepe velint, nec reddere saepe
494  Indignis, bene sed tantum laudare merentes;

tantum
506  Lumina, ut et vario prodire a pulvere dixi
507  Commixto inter se; quapropter clara vagantum
508  Luminis est species astrorum corporibus, cum
509  Lumina, qualia sunt, nequeant discreta venire
510  Edita longarum trans intervalla viarum.
511  Plurima praeterea de caelo exempla reflexae
512  Ipse queas lucis petere, et refracta tueri

608  Nimirum medium quae punctum trajicit orbis;
609  Nam radius subit has, subit illas rectus et oras,
610  Nec proin solvitur in variorum fila colorum.
611  Ast alii, medium qui sunt hunc inter, et illos
612  Extremos, radunt qui guttae denique fines,
613  Ad faciem veniunt obliquo calle liquentem;
614  Propterea quae pars intrat, frangatur, oportet,

700  Donec vanescant crescendi in culmine summo:
701  Sic vel solstitii, gelidae vel tempore brumae
702  Cum calidi crevere dies, noctesve rigentes,
703  Multorum prope sunt discrimina nulla dierum
704  Inter se, prope noctium item discrimina nulla.
705  Horarum numero aequali componitur omnis
706  Noxve diesve etenim, mediae hinc quae est proxima, et illinc