Your search found 837 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 286-384:

2, Qui cum in forma Dei esset, non est arbitratus rapinam, esse aequalem Deo: id est, non est abusus eo ut rapina, non invasit eum honorem ut solent raptores rapinam cupidissime occupare. Arbitrari verbum crebro id significat, quod adiunctum nomen: ut, Arbitrari rapinam se esse aequalem Deo, Philip. 2. pro rapere id sibi, aut instar rapinae usurpare, eove pro libitu abuti. Sanguinem testamenti arbitrari prophanum, Hebr. 10. pro, prophanare sanguinem. 2. Petr. 3. Longanimitatem Domini arbitremini salutem: id est, utamini ea in vestram salutem, et non in exitium, ut impii, ad

in electos, quos ipse prior ante tempora aeterna in filio dilexit, ut Ephes. 1 pro quo vetus interpres solet beneplacitum dicere: tum vero de mutua hominum inter se amicitia, qua fit ut alii aliorum commodis studeant, ut Rom. 10. atque adeo de ea charitate, qua homines ipsum Deum diligunt, ut Philip. 1. quam postremam notionem Erasmus videtur non animadvertisse. Sed idem recte eos reprehendit, qui putarunt hic agi de hominum εὐδοκία, cum potius

membrum eius fieri, et denique ab eodem per Spiritum sanctum renovari. In Christi mortem baptizari, et cum eo sepeliri, Rom. 6. est, tum beneficiorum Christi participem fieri: tum et mortificato originali peccato, novitate ac omni pietate vitae novum hominem exprimere. Christum lucrifacere, Philip. 3, est (ut ibi Paulus ipse exponit) eius gratuitam iustitiam, aliaque beneficia consequi, Christus peccato est mortuus, Rom. 6 id est propter peccatum seu ad abolenda peccata:

Pro Messiae appellatione, Graeca voce Christi utuntur Apostoli. Iesus Nazarenus, Act. 2. 7. 10. Et, Iesus Christus Nazarenus, Act. 4. Dominus noster Iesus Christus, passim in initiis et epilogis Epistolarum dicitur. Autor vitae, Act. 3. Princeps et servator, Act. 5. Servator noster, Philip. 3. 2. Timoth. 1. Tit. 3. 2. Petr. 1. 2. 3. et alibi passim. Sanctus et iustus, Act. 2. Iustus, Act. 7. 1. Iohan. 2. Sanctus et verax, qui habet clavem David: Apocal. 3. Testis fidelis et verus, Apoc. 3. Sanctus Dei, Act. 13. Minister circumcisionis, Roman. 15. Lux gentium,

dicitur. Huius igitur metaphorici aut spiritualis caeli plurimus usus est in Sacris literis. Atque in hoc sensu credo etiam accipiendum esse ascensum et sessionem Christi in caelo, nempe de illa spirituali gloria ac felicitate caelestis patris, ex qua se quasi exinaniverat aut demiserat, Philip. 2. Ideo orans Ioan. 17, inquit: Glorifica me ea gloria quam habui apud te, ante quam hic mun dus existeret. Simul vero in ascensione etiam humanitatis glorificatio

nam verbum κοινωνέω Communico, modo significat de meo alteri aliquid largior, aut etiam in commune confero. Hinc, Necessitatibus sanctorum communicantes, Rom. 12. Et, communicet catechizatus catechizanti in omnibus bonis, Galat. 6. Et Philip. 4, Nulla Ecclesia mihi communicavit in rationes dati et accepti. Modo contra de alieno, aut etiam de publico aliquid accipio. ut Rom. 15, Si enim gentiles spiritualibus eorum communicaverunt: id est, participarunt. Sic et κοινωνίαν

Rom. 15, Si enim gentiles spiritualibus eorum communicaverunt: id est, participarunt. Sic et κοινωνίαν ποιεῖσθαι, communionem facere, ambiguam significationem habet, tum ad dandum, Rom. 13. 2. Corinth. 8 et 9, tum ad accipiendum. ut Philip. 2. Communio passionum CHRISTI: id est, participatio crucis et persequutionum Christi. Nomen κοινωνία eodem modo ambigue accipitur. Sed 1. Corinth. 10, communionem corporis et sanguinis CHRISTI, certum est significare participationem. agit enim

Comprehendi malos in consiliis suis dicitur, quando Deus eorum pravos conatus ac machinationes in ipsorum perniciem convertit. Psal. 9. et 1. Corin 3. Comprehenderunt tenebrae Christum, Iohan. 1. id est non intellexerunt, non receperunt. Vicinum huic est, quod Paulus Philip. 3. negat se comprehendisse, id est, satis perfecte intellexisse spiritualia mysteria et bona regni Christi. Occupare interdum notat, aut obruere, Iohan. 12. Ambulate dum lucem habetis, ne vos tenebrae comprehendant. 1. Thess 5. Dies illa tanquam fur comprehendet homines. i. subito

consilii. Iactatum est apud Theologos dictum, Compunguntur nonnunquam et mali: id est, dolent. de suis malefactis. ut Achabus et Saul agnoscit se non recte agere, quod hic persequatur Davidem. CONCISUM id dicitur, quod quasi in parvas partes concisum aut discerptum est. Paulus igitur Philip. 3, alludens ad vocem circumcisionis, vocat pseudo apostolos aut Nazaraeos ex Iudaeis, qui de circumcisione gloriabantur, concisionem, non circumcisionem. Circumcisum enim, id est, cuius superfluitates resectae sunt: sicut in spirituali circumcisione superfluus, imo et noxius vetus Adam

alias significat summam quandam perfectionem: ut cum iubemur diligere Deum ex toto corde, tota anima, et omnibus viribus: ubi plena, perpetua, ac perfectissima dilectio flagitatur, quae homini etiam renato est impossibilis. Alias tantum serium ac sincerum studium denotat. ut cum Actor. 8. dicit Philippus ad Eunuchum, Licet baptizari si ex toto corde credis: id est, serio, et non hypocritice. Cor perversum, est contrarium recto, simplici ac sincero: nempe quod nec Deum vere timet ac colit, nec erga proximum sincere ac bona fide, seu ut bonum virum decet, agit. Psalm 101 Cor perversum

corona decoris tradet tibi. Sic mulier industria dicitur esse corona viri, et filii ac nepotes corona senum esse dicuntur, Proverb. 17. Sic Ier. 13. legimus, Descendet de capitibus corona gloriae vestrae. Gloria et honore coronasti eum, Psalmo 8: id est, ornasti. In hoc sensu Paulus Philip. 4 dicit, Gaudium et corona mea: de piis auditoribus, qui et ornabant et exhilarabant suum praeceptorem. Secundo, coronare aliquando pro tueri accipitur. ut Psalm. 5. Ut scuto bona voluntate coronabis eum: pro, ornabis. Tertio, aliquando significat cumulare, et undique replere: quia

eo quod potenter in eo regnet, et totus mundus se ad eius libitum, libidinem ac gestum componat, et ad eius praescriptum vivat 2 Cor. 4. In quibus Deus huius seculi excaecavit sensus incredulorum, ne illis illucesceret lumen Evangelii. Item, cum Epicureorum Deus esse venter eorum dicitur, Philippens. 3. Sicut apud Homerum et Euripidem cyclops dicit, se tantum ventri suo offerre victimas. Per catachresin porro idola, caco daemones, et commenticii dii vocantur Dii: quia idololatrae sic de illis sentiunt, aut id sibi de illis persuadent. Huius vocis ac significationis plurimus est

significat plerunque ad extremam senectutem pervenire. Genesis decimo octavo, Abraham et Sara senes venerant in dies. Sic et Capite vigesimoquarto, Abraham venerat in dies. Dies Christi, alias extrema totius mundi, aliorumve singulorum hominum dies est, ut Philippensium primo: Opus bonum perficiet usque ad diem Christi. pro, donec ad Christum migret, eive sistatur. Sic ibidem: Ut sitis sinceri, et sine offendiculo, ad diem Christi. extrema dies intelligitur. Eodem modo et in sequenti Capite. Dies alicuius, non raro de exitu eius accipitur. ut

idque ita, ut eius tantum, non tuam gloriam, utilitatem aut commodum quaeras. Psalm. 119, et Matthaei ac Iohannis 5. Cum hominibus tribuitur, alias honoris causa tantum eis datur: ut Exod. 32, Ne irascatur Dominus meus, quia scit hunc populum esse in malo. Sic Ioan. 12 dicunt Graeci ad Philippum: Domine volumus videre Iesum. Alias ratione iuris, regiminis aut possessionis. Sic Gen. 42. dicunt filii Iacob: Locutus est ille vir Domini terrae duriter nobiscum. Et Galat. 4. dicit, Infantem sub tutoribus existentem, esse nihil ominus dominum omnium. Et Sara vocavit maritum suum

Ignotus facie Ecclesiae. 1. ad Timotheum quinto. Ut non gravetur Ecclesia. Interdum vero Epitheta adiiciuntur, sive a causa efficiente Ecclesiae sumpta: ut sunt, Ecclesia Dei, Actorum secundo, Ad regendam Ecclesiam Dei, 1. Corinth. 11 et 15. Persequutus sum Ecclesiam Dei, ad Galatas primo, Philippenses tertio. 1. Thessalonic. 2, Imitatores facti estis Ecclesiarum Dei. 1. Timoth. 3, Ecclesia Dei. Interdum vero a loco: ut, Ecclesia quae in Babylone est, 1 Petri 5. Septem Ecclesiis quae sunt

Abrahae. Rom. 9. Quorum sunt promissiones, Roman. 15. 2. Pet. 1. Promissa donata sunt nobis. 1. Iohan. 2. Haec est promissio, quam ipse nobis promisit, vitam aeternam. Verbum vitae. Actor. 5 angelus inquit ad Apostolos: Ite, et stantes loquimini in templo populo, omnia verba vitae huius. Philip. 2. Sermonem vitae sustinentes. Verbum fidei, Rom. 10. Sermo salutis, Hebr. 2. Praedicatio fidei, Gal. 3. Verbum veritatis, Eph. 1. Veritas, 2. Ioh. Qui cognoverunt veritatem. Propter veritatem quae permanet in nobis 3. Ioh. Ut cooperatores simus veritati. Via veritatis, 2.

Thessal. 2. 1. Pet. 4. Evangelium gratiae Dei, Act. vigesimo. Evangelium filii Dei, Roman. 1. Evangelium Christi, Roman. 2. Evangelium pacis, Ephes. sexto. Evangelium aeternum, Apocalyps. 14. Evangelium salutis nostrae, Ephes. 1. Evangelium gloriaebeati Dei. 1. Timothei 1. Fides Evangelii, Philip. 1. Verbum Evangelii, Actorum 15. Evangelium Pauli: qui Rom. 6. et 2. Timoth. 2, de Evangelio suo gloriatur, quod eius promulgandi munus sibi iniunctum esset: quomodo et Genesis septimo: ministerii respectu, virga Dei, et Mosis et Aaron virga vocatur. Romanorum secundo:

efficientem conceptionis significet. Paulus Rom. 3. dicit, Deum iustificare Iudaeos et gentiles per fidem: ubiutrunque idem prorsus significat, nempe nos medio aut instrumento fidei iustitiam Christi apprehendere. Sic Osiander perperam urgebat praepositionem Ex, in dicto, Iustitia ex Deo, Philipp. 3. quasi Paulus assereret, nos essentiali aut materiali iustitia Dei iustificari. Sic in disputatione Vinariensi Victorinus urgebat, nos exipsa materia Verbi renasci: quia Petrus affirmet, nos ex semine Verbi renasci. Observetur ergo verus sensus praepositionis huius, quod saepe idem quod

103. Praedicate Dominum omnes exercitus eius: intelligit non tantum astra, sed et omnes alias creaturas. Exercituum Dominus ideo vocatur Deus, quia omnes creaturae illi sunt subiectae, caelestium, terrestrium et inferorum: sicut eosdem exercitus et Christo pater caelestis subiecit, Philip. 2. Sicut et ipse Dominus dicit: Tradita est mihi omnis potestas, etc. Sic partes multitudinis unius vocantur exercitus, Exod. 6. Educite filios Israel ex Aegypto per exercitus suos. Cum exercitu egredi Deum, est, ei praesentem ac opitulatorem esse, eumque felicem et

πέποιθας, certo nosti ac confidis, te esse doctorem imperitorum. 2. Corinth. 10. Si quis πέποιθε, certo habet persuasum, confidit se esse Christi, scias et nos Christi esse. 2 Corinth. 1. Ne in nobis confidamus. Philippens. 1, aliquoties pro certa noticia, fiduciaeque iuncta ponitur: ut πεποιθὼς, persuasus, aut certo sciens, ac fidens hoc ipsum, quod qui coepit bonum opus, perficiet usque ad diem Christi. Hoc novi persuasus aut confidens, quod manebo vobiscum.

Evangelii. Occurramus omnes in unitatem fidei. Eph. 4. Scutum fidei: id est, firma fiducia. Eph. 6. Gaudium fidei, Phil. 1. Hostia sacrificiumque fidei, Si immolor super hostiam, sacrificioque fidei vestrae: hoc est, Si interficior eo quod vos ad fidem adductos obtuli Deo, ut ei placeatis: Philip. 2. Iustitia quae est ex fide Christi, pro ea iustitia quam Christus paravit ac imputavit et donat in se credentibus: Phil. 3. στερέωμα, firmitas fidei. Videns vestrum ordinem et firmitatem vestrae, quae in Christum est, fidei: Col. 2.

μέγα πνέειν, magnos spiritus sibi sumere. Sic Poetae de iratis dicunt.
— Spirantes naribus ignem. FLECTERE genua, significat tum orare, quia hic orantium gestus est: Ephes. 2. tum etiam colere, honorare: Philipp. 2. Ut ei omne genu curvetur, caelestium terrestrium, et inferorum. FLERE, nota vox est: sed parit tamen quosdam Hebraismos, qui explicatione indigent. ut Psalmo 78. Viduae eius non fleverunt. de magnitudine cladis dicitur. ubi enim non possunt funera solenniter peragi,

quinto, pro vena ac morbo haemorrhoissae. inquit enim: Continuo exaruit fons eius, cum CHRISTUM tetigit. FORMA aliquando istam externam speciositatem significat: ut cum David 1 Samuelis decimosexto, praeter alias laudes, etiam Vir formae dicitur: id est, formosus. Sed locus Philippensium secundo, aliquanto est difficilior, ubi Christus fuisse dicitur in forma Dei, et mox in forma hominis. Aliqui enim putant, μορφὴν formam, tantum externam speciem significare. Verum quod vere dicat eum fuisse et esse essentia Deum, id ex

haec accipienda est Matth. 4, cum Satan dicitur monstrasse Christo omnia regna mundi, et eorum gloriam id est, splendorem, opulentiam, potentiam, voluptates. 1. Pet. 1, Omnis gloria hominis sicut flos agri: id est, omnes eius opes, potentia, sapientia, iustitia, et quicquid gloriosum habet. Philip. 3. Quorum gloria in ignominia. id est, quorum dignitas et gloriosa dona peribunt, et insuper in eorum extremam perniciem convertentur, in hac, et praesertim in altera vita. Haec eadem phrasis etiam de Dei gloria dicitur Psalm. 4. Usque quo gloriam meam in ignominiam: subintelligitur,

apparuit eis. Et 1. Corinth. 2. Dominum gloriae crucifixerunt: id est, Deum gloriosum et glorificantem. Gloria, honos et laus, aliquando idem pollere videntur: eoque etiam coniunguntur more Hebraeo, ut illi synonyma aliquando connectere solent. Hebr. 2. Gloria et honore coronasti eum. Philip. 1. Fructus iustitiae contingit per Christum, ad gloriam et honorem Dei. Gloriae, vocantur gloriosi, plenique dignitate, ac quasi maiestate quadam, magistratus. 2. Petr. secundo: et in epistol. Iudae: Glorias non timent blasphemare. quia Deus talibus personis ut officium, ita et

pecore et argento. Significat quoque Gravis copiosum, numerosum, ac potentem ut Isa. 36. Venit cum exercitu gravi. Exod. 10. Locustas graves demisit in terram: pro, numerosas. et 1. Reg. 3. Quis enim poterit iudicare populum tuum, gravem istum? Sic et Diodorus Siculus dicit, Philippum timuisse gravitatem civitatis Olinthi: pro, potentiam, amplitudinem. Significat etiam Difficile. Ezech. 3. Non ad populum profundi labii, et gravis linguae mitteris. id est, quorum sermo est difficilis. Sed cum id Moyses de se Exodi 4 dicit, significat tardum loquendo, et impeditae

21. In loco, in quo ipse est ibi. Sic et saepisime alias. IDEM sapere aut sentire, est eadem sententia aut mente cum aliis fratribus praeditum esse. Hoc Paulus precatur Romanis capite 15. Idem inculcat 2 Corint. 13. inquiens: Idem sapite, pacem inter vos habete. Sic et Philip. secundo ac tertio. IDIOTA, Paulo Graece significat indoctum et plebeium hominem. 1 Cor. 14. Qui supplet locum idiotae, quomodo dicet Amen? Aliqui vertunt, in docti. Videtur autem ideo ineruditus vocari idiota, quod tantum propriae domui praeest tantum propria privatave

habet phrases ac significationes, quae partim hic exponentur, partim infra in vocabulis Plenus et Plenitudo uberius illustrabuntur. Alias igitur significat perficio, desumpta metaphora a vase semivacuo quod impleri oportet, ad omnem rem perficiendam. Col. 4. Implere susceptum ministerium. Philip. 2. Ut vestrum defectum impleat. Act. 12. Implentes ministerium. Matth. 3. Sic oportet nos implere omnem iustitiam. i. perficere. Matth 5. Non veni solvere, sed implere legem. Luc. 9 Loquebantur de exitu eius, quem erat impleturus in Ierusalem i. completurus, perfecturus. Aliquando

virtus aut eruditio pro nobilitate apud regem. Alias contra, res nullius momenti pro vera ac solida re, eximioque bono, ob misericordiam, aut etiam stulticiam imputatoris imputatur: ut Romanis rubor ac verecundia Demetrii, non valentis ad obiecta accusatorum respondere, fuit pro innocentia regis Philippi patris. Supplex deprecatio saepe sonti est, imputaturve pro innocentia. Scita adulatio aulici saepe est regi loco eximiae virtutis, ut eum rex perinde complectatur ac si sit industrius, fidus, et utilis minister. Sic divitiae pro virtute sunt, habentur, aut imputantur multis. Sic adulatio

recensebo. nam multa sunt, quae parvo et obscuro discrimine a se invicem differunt. Primum igitur, homines aut Ecclesiae in Christo, saepe idem significat quod Christianae. Gal. 1. Eram ignotus Ecclesiis in Christo. 1. Thess. 2. Ecclesiis existentib. in Iudaea in Christo. id est, Christianis. Philip. 4. Salutate omnem sanctum in Christo Iesu. id est Christianum. Sic Col 1. Fidelib. fratribus in Christo. id est, Christianis. Rom. 16. Salutate Epaenetum, primitias Achaiae in Christo. id est, unum ex primis Christianis, aut primum conversis. Sic et Esse in Christo, significat

16. Salutate Epaenetum, primitias Achaiae in Christo. id est, unum ex primis Christianis, aut primum conversis. Sic et Esse in Christo, significat Christianum existere. Rom. 16. Salutate Andronicum et Iuniam, qui etiam ante me fuerunt in Christo. id est, Christiani Sic inveniri in Christo: Philip. 3. 2. Cor. 12. Novum hominem in Christo Iesu. id est, Christianum. Secundo, valde crebro significat PER. 2. Corint. 5. Deus in Christo mundum reconcilians. id est, per. 1. Corinthiorum 15. In Christo omnes vivificabuntur. id est, per, aut etiam propter. 2. Corinthiorum 2. Deus semper

id est, Christianum. Secundo, valde crebro significat PER. 2. Corint. 5. Deus in Christo mundum reconcilians. id est, per. 1. Corinthiorum 15. In Christo omnes vivificabuntur. id est, per, aut etiam propter. 2. Corinthiorum 2. Deus semper triumphat nos in Christo. id est, per Christum. Philippens. 4. Omnia possum in confirmante me Christo. Tertio, significat PROPTER. 1. Corinthiorum 1. Gratias ago Deo de gratia vobis data in Christo. id est, ob vel propter. Galat. 3. Ut in gentes veniat benedictio Abraae in Christo. id est, ob vel propter. 2. Corinthiorum 3. Velamen legis

notat. Roman 16 bis est Meos cooperarios in Christo. id est, in praedicatione Christianismi. Mortuus in Christo: id est, sperando ac invocando Christum. 1. Corinth. 15. Igitur et qui obdormierunt in Christo, perierunt. Sic, Mortui in Christo resurgent: 1. Thessal. 4 id est, Christiani. Philippens. 1. Vincula mea manifesta facta sunt in Christo. id est, dum invoco ac praedico Christum: vel etiam vincula ac captivitas Christiana, seu quae mihi ob Christum accidit. Potest interdum exponi et per EX. Gal. 2. Libertas quam habemus in Christo. id est, Ex Christo. Sic Phil. 2. Si

Sic et diva Virgo canit, Esurientes implevit bonis, et divites dimisit inanes: id est, carentes illis summis bonis, quae eis erant maxime necessaria. Eadem prorsus phrasis est etiam Psal. 107. Sanavit animam inanem, et esurientem replevit bonis. Sic et verbum Inanire accipitur. Philip. 2 dicitur Christus semet adeo exinaniisse et humiliasse, ut cum esset verus Deus, et in forma, gloria ac maiestate habitaret, formam servi acceperit, et factus fit obediens usque ad ignominiosissimam mortem crucis. Psal. 2. Actor. 4. Populi meditati sunt inania: id est,

sed satisfactione alicuius placanda erat. Ex hisce facile apparet, quod in articulo, CHRISTUS DESCENDIT AD INFEROS, propria, et non metaphorica significatio ponenda sit. Hinc etiam eius definitio colligi potest. Postremo quaeritur, an et satisfactorius sit ille descensus, seu meritorius? Paulus Philippensibus secundo, et Hebr. quinto, meritum et satisfactione Christi tribuit toti obedientiae et humiliationi eius, enim illi, quod cum esset Deus, tamen ita se coram Patre humiliaverit, ut servi quoque formam suscipere non indignatus, et non soli passioni ipsius. Proinde cum descensus Christi

est, ut sufficiant eis illorum carnes? Laedere. Deut. 19. Si cui excidens ferrum securis invenerit proximum, et morietur: id est, laeserit, percusserit. Deuteron. 31, Inuenient te omnia haec mala: pro, affligent. Genes. 44. Ne videam afflictionem, quae inveniet patrem meum. Existere: ut Philip. 2, Figura repertus ut homo: id est, vere talis existens. Sic Germanice, Er findet sich ohne geld, oder ubel zu pass: pro, talis nunc existit. 1. Samuel. 13, Recensuit Saul populum, qui inventus est cum eo: id est, qui cum ipso erat. Dan. 11 Et convertet faciem suam ad fortalicia

praecepit nobis. Sic et de ipso Deo crebro Scriptura pronunciat: Iustus es tu Domine, et rectum est iudicium tui, Etsi autem ista obedientia legis plerunque, imo semper in hac corrupta natura, imperfecta est: vocatur [?: tam- ] iustitia, quae etiam universalis est: ut ad [?: Philippe- ] tertio capite Paulus dicit, se secundum legis iustitiam [?:-isse ] irreprehensibilem. Herodes quoque dicitur [?: tim- ] se Iohannem, quia sciverit esse iustum. Sic et Zacharias ac Elisabetha Lucae 1, dicuntur fuisse iusti, incedentes in omnibus mandatis

] explicat beatificationem hominis, cui Deus [?: imp- ] iustitiam. Ibidem: Ut esset pater omnium [?: credent- ] per praeputium, ut imputaretur et illis iustitia. Sed [?: ] ius iustitia nobis imputetur, nempe Christi, declarat alia dicta Rom. 8 et 10, et Philipp. 3: Non habens [?: me- ] quae ex lege est, sed Christi iustitiam: scilicet per imputationem, gratis in me transcriptam, sicut mea iniustitia aut peccatum in eum imputatione sola translatum fuit. Imputare, credere, seu fidere ad iustitiam, Rom. 4, Galatis 3, Iacobi 2:

eo ut diligatur a Christo. Passive omnino, non active intelligendum est de dilectione, qua a Christo diligimur, non contra. Vivere etiam indicat: ut Ioan. 12, Nos audivimus ex lege, quod Christus maneat in aeternum. id est, non moriatur. Ioan. 21. Si eum volo manere donec veniam, quid ad te? Philipp. 2. Manere in carne: pro, vivere. Per metaphoram significat. vigere atque florere. ut, Peccatum alicui manere tum originale, tum actualium reatum, tum denique et iram ac poenas Dei praepotenter aliquem premere et affligere: Ioan. 9. Verbum Dei dicitur manere in aeternum, Psalm. 119, id

Alius Psalmus queritur, Deum non exire in medio exercitus Iudaici. Simili plane sensu, sed in malam partem ponitur Psa. 110, Regnabit in medio inimicorum suorum: id est, potenter eos reprimens et contundens. Sic in bonam partem accipitur Exodi 34, Gradiatur quaeso Dominus in medio nostri. Philip. 2, non sine emphasi dicitur, Sitis inculpati in medio generationis perversae: quasi si lucem in medio tenebrarum accendas. Aliquando contra quasi quandam imbecillitatem et vilitatem notat: ut 1. Thessal. 2, Fuimus placidi in medio vestrûm, cum graves esse possemus, ut Apostoli Christi.

Domini? id est, eius cogitationes ac consilia quis penitus perspexit? Et 1 Cor. 2, Nos autem mentem Christi habemus: id est, eius veram sententiam ac voluntatem, utpote qui ea nobis ipsemet exposuerit. Alii exponunt Spiritum: sicut contra paulo ante, spiritus hominis, pro eius mente ponitur. Philippens. 1. Et pax Dei, quae superat omnem mentem, custodiat corda et cogitationes vestras: id est, quae non satis expendi aut perspici ab humana mente potest, tuebitur, aut in summa tranquillitate et integritate retinebit ac conservabit vestra corda, ne nimium trepidetis, et anxii sitis, et a

οἰκτιρμοὶ, plerunque significantius est quam ipsa misericordia. Graeci versores sic verterunt רחמם, viscera, in veteri Testamento. Sed Paulus nonnunquam separat οἰκτιρμὸν ut Philippens. 2, Collossens. tertio. Verum de hac voce dabitur occasio dicendi in voce Viscera. ¶ Dictum est supra aliquid de discrimine gratiae et misericordiae sed quod non omnino probaretur. Nam licet Paulus Timotheo et Tito scribens, optat in salutatione gratiam, misericordiam ac

possum ] : sed hoc est absurdum. Igitur alterum seu [?:-dens ] est falsum. Excitare qui dormis, et surge a mortuis Ephes. quinto id est, convertere ex ista tua [?: spirituale ] morte peccatorum ad Christum. Mihi enim [?: ] Christus, et mori lucrum est Philip. id est, vita haec [?:-rena ] hoc mihi affert, ut praedicem pluribus [?: gent-- ] Christum, eumque glorificem, et regnum eius [?: propag-- ] Mori autem, et esse cum Christo mihi privatim et [?:-to ] lucrosius et optabilius esset, sicut

etiam in meliorem partem. ut sermo Iudaeorum loquentium de Christo, ac dicentium: Christus cum venerit, num maiora [?: ] iracula faciet? vocatur murmur, Iohan. 7. Item ibidem, Sermo promiscuus Iudaeorum, ac partim bonus, partim malus, de Iesu, vocatur murmur. Sic et Paulus ad Philip. 2. et 1. Pet. 4, praecipiunt hospitalitatem, aliaque pietatis officia, sine murmurationibus et dissensionibus MURUS crebro in Sacris literis significat ipsa moenia civitatis. Per metaphoram alias significat quidvis arduum et difficile: ut Psal. 18, In Domino

Non id esse emendum quod opus sit, sed quod [?: plane ] sit necessarium. Et veteres, Uxorem esse necessarium malum: id est, quae licet multa incommoda secum [?: ] , tamen ea carere non possimus. Utilitatem haec [?: mox ] etiam significat, cum Paulus Philipp. 1 dicit, Manere in carne magis est necessarium propter vos: id est, [?: ] ingenti multarum Ecclesiarum damno. De loco primae Corinthiorum 12: Imo multo magis quae videntur infirmiora, sunt necessaria: disputat Erasmus, non [?: ] illa membra dici magis

Prov. 31, De mulieris industriae viro dicitur, quod sit notus in porta: id est, celebris in foro, in congressu aliorum virorum. Sic forte illud Psal. 74. Notus erat veluti afferens superne. Nosse, pro reipsa sentire ac experiri interdum accipi supra dictum est. Sic dicit Paulus Philip. 3, Ut cognoscam ipsum, et vim resurrectionis ipsius. Sic Marc. 5 dicitur Haemorrhoissa cognovisse in corpore suo, se sanatam esse: et de Christo ibidem dicitur, quod senserit ex se virtutem exisse. Talem quandam experimentalem cognitionem notat et illa phrasis, Nosse virum, nosse

autem sequitur, Novissimum impiis excindetur: quod supra exposui. Credo ab hac Hebraea voce venire, quod τέλος finis etiam pro praemio aut poena usurpetur. ut 2. Corinth. 11, Quorum finis est secundum opera ipsorum. Sic et Roman. 6, [?: ] Philipp. 3, Quorum finis est mors et exitium. [?: ] novissimum, est extremum exitium: Proverb. 15. [?: Sc- ] vitae sursum intelligenti, ut declinet ab inferno novissimo. Novissimus quadrans, est ultimus nummus, ad explendam summam debiti requisitus: id est, donec

obedivistis ex animo in quem traditi estis typum doctrinae. id est, conversi estis ad eam doctrinam, ei credidistis, et vosmet addixistis. Posset ni-lominus aliquando non incommode exponi Obedientis fidei, de ea obedientia quae fidei praestatur Deo vocanti. Fieri obedientem usque ad mortem. Philipp. 2 dicitur Christus factus esse patri obediens usque ad mortem, mortem autem crucis: ubi non ille sensus est, quod toto vitae tempore fuerit obediens: sed quod non tantum [?: in ] minoribus rebus, aut actionibus patri obediverit, verum etiam in summis, difficillimis ac

decimoquinto [?:-sus ] est hac voce, vertens, Obsequii mei oblatio: pro ministerium, diaconia. Secundae Corinthiorum decimo, Paulus commodius hac voce usus est, [?: inquiens ] : Captivans omnem intellectum in obsequium Christo. tametsi in Graeco sit, in obedientiam. Philippens. secundo, pro sacrificio fidei, liturgia, posuit, Obsequium fidei vestrae. In fine eiusdem capitis, est liturgis, in officio Philippensium erga Paulum. ubi recte [?: d- ] Quod deerat, vestrum erga me obsequium, etc. OBSERVO verbum propemodum eodem

decimo, Paulus commodius hac voce usus est, [?: inquiens ] : Captivans omnem intellectum in obsequium Christo. tametsi in Graeco sit, in obedientiam. Philippens. secundo, pro sacrificio fidei, liturgia, posuit, Obsequium fidei vestrae. In fine eiusdem capitis, est liturgis, in officio Philippensium erga Paulum. ubi recte [?: d- ] Quod deerat, vestrum erga me obsequium, etc. OBSERVO verbum propemodum eodem [?: ] do accipitur in Sacris, ut in prophanis, sicut mox apparebit, excepta una tantum significatione. Observare diligenter,

et ad eorum voluntatem nos attemperemus: quod [?: id- ] ferme est ac colere, ut eo Latini erga homines [?: s-p- ] res utuntur. In hac significatione, sicut Latini [?: plurimum ] utuntur verbo Observo, sic etiam in Sacris nonnumquam est in usu: ut Philip. tertio: Observate eos qui sic ambulant, sicut habetis typum nos. Tametsi possis [?: ve- ] etiam simpliciter Considerate, nempe imitandi gratia. Sic vertit Vulgata Exodi vigesimo tertio:

[?: amp-tem ] occasionem quaerentium occasionem: i. ut [?: adi-i ] eis occasionem, aut materiam gloriandi. Gal. 5: [?: Vos- ] fratres in libertate vocati estis, tantum ne libertatem in occasionem carni: s. detis, aut datam putetis ut cantanto liberius peccet. Philip. primo: Sive per occasionem, sive per veritatem: in Graeco est πρόφασιν praeter tus, quod nonnunquam speciem aut fucum significat sicut Christus dicit Pharisaeos exedere domos viduarum προϕάσει specie

bonum aut malum significat, plerunque tamen malum. Paulus verbo Occurro, καταντάω, utitur pro pertingere, aut pervenire ad aliquam optatam metam. Ephes. 4, Donec occurramus omnes in unitatem fidei, et cognitionis filii Dei, in virum integrum. Sic et Philippens. 3 inquit, Si quo modo occurram ad resurrectionem mortuorum: id est, ut feliciter Deo benedicente eo perveniam. Forte hoc ideo dicitur, quod ad locum Iudicii ex diversissimis locis homines confluent, concurrent, et quasi sibi invicem occurrent. Sic et Ierosolymam ad solennia festa

et [?: ] vet Deus. Alii male exponunt locum, quasi de suo sacrificio loquatur David. Sic Paulus dicit Ephes. 5. Christus se pro Ecclesia obtulisse in odorem suaveolentiae Domino. id est, in sacrificium longe acceptissimum [?: ] Eodem titulo ornat etiam eleemosynam Philippensi sibi missam Denique 2. Cor. 2 etiam seipsum dicit [?: ] num odorem Christi Deo. id est, suam functionem ac praedicationem esse Deo gratissimum sacrificium, per Christum. Sicut alibi ait, se sacrificare Evangelium. Sic [?: ] 20 dicit Deus, se in regno Meschiae

omnem hominem venientem in hunc mundum Ioann. 1. id est, omnem pium, seu qui illuminatur. Et 2. Cor. 5. Vetera praeterierunt, ecce facta sunt omnia nova: scilicet in Ecclesia, et quo ad pios aut religionem. Contra de universitate impiorum dicitur Iohan. 3. Testimonium eius nemo accipit. Et Philip. 1, Omnes quae sua sunt quaerunt, scilicet impii. Hic universale signum ad impios tantum restringendum est. Omnis aliquando simpliciter pro multis, aut maiore parte accipitur: ut et Regula Iuris inquit, Omnes videntur facere quod facit maior pars, est ad munic. §. Quod maior. Sic

prorsus ex iustificatione excludit et exterminat. Occasio autem phrasis manifeste inde sumpta est, quod (ut dixi) operaria iustitia a lege praescribitur et exigitur: non gratis per fidem offertur, donatur, aut imputatur. Haec occasio locutionis huius manifeste haberi potest ex praedicto loco ad Philippens. 3, et Rom. 9 in fine, ac initio 10. Quare non est probanda vel definitio operum legis, vel occasio locutionis, quam Philippus in suis Definitionib. appellationum praecipuarum vocum ponit: tametsi ille ibi non diserte affirmet, Paulum in eo sensu, quem ipse ibi ponit, hac appellatione

a lege praescribitur et exigitur: non gratis per fidem offertur, donatur, aut imputatur. Haec occasio locutionis huius manifeste haberi potest ex praedicto loco ad Philippens. 3, et Rom. 9 in fine, ac initio 10. Quare non est probanda vel definitio operum legis, vel occasio locutionis, quam Philippus in suis Definitionib. appellationum praecipuarum vocum ponit: tametsi ille ibi non diserte affirmet, Paulum in eo sensu, quem ipse ibi ponit, hac appellatione uti. Opus legis inscriptum esse cordibus gentilium, videtur dicere Paulus Rom. 2: ubi per opus legis notat tum noticiam, tum

eius nostra iustitia esse dicive queat, non est huius loci exponere. Dictum vero est de tota hac re in Libello maiore, titulo de Iustitia. Hac passione, dicit Epistola ad Hebr. cap. 2, Christum esse consummatum, aut perfectum factum, et ob eam gloria et honore coronatum, sicut et Philip. 2 dicitur. Passiones Christi vocantur etiam calamitates piorum, utpote qui membra sunt eius corporis, ut cum illi patiuntur, ipse pati videatur. 2 Corinth. 1. Sicut abundant passiones Christi in nobis, ita etiam abundat per Christum consolatio nostra. Philip. 3, Societatem passionum

et honore coronatum, sicut et Philip. 2 dicitur. Passiones Christi vocantur etiam calamitates piorum, utpote qui membra sunt eius corporis, ut cum illi patiuntur, ipse pati videatur. 2 Corinth. 1. Sicut abundant passiones Christi in nobis, ita etiam abundat per Christum consolatio nostra. Philip. 3, Societatem passionum Christi, conformatus morti ipsius. Colos. 1, Gaudeo in passionib. meis pro vobis, et suppleo defectus passionum Christi in carne mea, pro corpore ipsius, quod est Ecclesia. Sunt igitur duplices passiones Christi: alterae, quae tantum in ipsomet divina ordinatione

ani et pauperem significat. Mansuetudo enim regis aut gubernatoris populo [?: ] taris est. Porro 2 Cor. 8. Christus dicitur pauper facta esse, vel (ut in Graeco ad verbum est) mendicasse, cum alioqui esset dives, ut nos illius paupertate ditesceremus. Hoc est, quod Philip. 2 dicitur, quod cu esset in [?: fo- ] Dei, servi formam acceperit, semetipsum exinaniens [?: ] humilians, factusque sit obediens usque ad ignom [?: ] simam mortem crucis. Illa enim sui exinanitione seu iustitia, culpae ac poenae nostrae in sese

aut εὐθυμίαν Philosophia sedulo, sed non reperit: nisi quod multi in quandam caecam et carnalem securitatem, et veluti omni sensu carentem stupiditatem degenerarunt, cuiusmodi fuit Catonis aut aliorum contemptus mortis. De hac pace inquit Paulus Philip. 4, Et pax Dei quae superat omnem sensum, custodiet corda vestra. Psalm. 4, In pace cubabo et dormiam, quoniam tusolus in securitate collocabis me. Ioan. 14. [?: Pa-em ] meam do vobis, pacem meam relinquo vobis: non quomodo mundus dat, ego do vobis. ne ergo turbetur aut

initio fuerint observata, ut hoc daretur Iudaeori infirmitati. Sed ut observata non fuerint: non tamen consequitur, hoc non fuisse usitatum in Ecclesiis, ut praesertim ii qui ex circumcisione crediderant, ab ab his festis intervalla temporum numerarent. Sic Act. 20. dicitur Apostolus solvisse Philippis post dies azymori: quos tamen quis idcirco dixerit fuisse ab Ecclesiis ob servatos? Sic etiam Act. 27 significatur inclinatio autumni per diem ieiunii, sive propitiationis festum Inque illa interpretatio nulla ratione nititur. PER praepositio habet multa significata, suasque

esse, ita ut in nullo deficiamus. ubi posteriores voces satis indicant, quid per praecedens perfectum notet: nempe integrum, seu in nullo deficiens Aliquando tamen Perfectus absolutam quandam ac omnibus modis irreprehensibilem praestantiam notat. Deuter. 32, Dei perfecta sunt opera, et Philip. 3, Paulus primum negat se adhuc plene Christo confirmatum, metam apprehendisse, aut perfectum esse, sed omni studio ad eam metam tendere. Paulo post addit. Quicunque sumus perfecti, sic sentiamus. ubi perfectionem primum vocat illam summam absolutionem qua in altera vita Christo sua quadam

qua in altera vita Christo sua quadam ratione aut proportione similes erimus, ut 1. Iohan. 3 habetur. De qua perfectione alterius vitae, etiam Paulus 1. Corinth. 13. agit, inquiens: Cum autem venerit quod perfectum est, tunc quod ex parte est abolebitur. Posterius vero dictum Pauli Philip. 3, loquitur de perfectione pii hominis, quae in hac vita aliquibus, atque adeo etiam multis contingit, quae est quaedam virilis maturitas, intelligentia ac constantia in rebus divinis, Christianaque religione et vita: cum Satanae, carni et mundo renunciavimus, Christo nos addiximus, ab eo

lex flagitet ad sui impletionem, dicitur: Qui fecerit ea, vivet in eis. item: Hoc fac, et vives. Tertia plenitudo piorum, quae in hac vita eis contingit, est ea de qua supra egimus, secundum quam etiam Stephanus et Iohannes dicuntur fuisse pleni Spiritu sancto, et ipsa mater Iohannis Baptistae. Philip. 1. Pleni fructibus iustitiae. Col. 2. Estis in Christo pleni seu completi. Et mox quarto: State perfecti et completi in omni voluntate Dei. id est, omni studio vos ad voluntatem Dei accommodantes. Rom. 15 Pleni estis bonitate, repleti omni cognitione. Act. 9, Haec erat plena bonis

Rursus cum inducit primogenitum in mundum dicit, Adorent eum omnes angeli. ubi Christus vocatur primogenitus cum ratione divinitatis, tum ratione huius dignitatis, quod ei largitur primogenituram: id est, regnum totius mundi, quod ei donat nomen supra omne nomen, facitque ut eum adoret omne genu: Philip. 2. Primogenitum pro eximio aut praecipuo ponitur, interdum etiam in brutis, atque adeo mortuis rebus. ut Iob 18: Devorabit membra eius primogenitus mortis. id est, gravissimus et acerbissimus morbus, ac veluti princeps inter morbos, seu inter filios mortis. Primogenitari Domino: pro,

1. id est, de vobis. Isaias clamat pro Israele, Romanorum 9. id est, de, vel super. Unusquisque pro se rationem reddet Deo: Roman. 4. Solicitum esse pro aliquo, valde usitatum in Sacris literis, et communi sermone: 1. Corinthiorum 12. Phil. 4. Sentire pro vobis omnibus. id est, de vobis: Philip. 1. Deus pro nobis melius aliquid providerat. Hebr. 11. pro, de nobis. Pro Christo legatione fungor: id est, ipso iubente ac mittente. 2. Corinth. 5. Deus est qui operatur in vobis velle et efficere, pro gratuita sua benevolentia. id est, ex gratuito favore. Valde usitata est haec

vocantur tum ii prophetae quorum libri extant: tum et alii quorum aut interierunt, aut etiam nulli conscripti fuêre. Sic etiam in Novo testamento Agabus propheta fuit. Tales fuerunt etiam mulieres aliquae, non tantum in Veteri testamento, sed et in Novo: ut Anna prophetissa, et quatuor filiae Philippi, Luc. 2. Act. 21. Iidem sunt vocati etiam Videntes: ut 1. Sam. 9 ostenditur, Videntis nomen esse vetustius quam prophetae. Dicti sunt Speculatores, item vigiles et pastores, ac denique etiam viri Dei. Aliqui etiam Angelos Dei eos vocari in Iudicibus et alibi iudicant. Secundo

vertunt, adversus sanctum filium tuum IESUM. Ambiguitas vocabuli παῖς, utramque versionem admittit tum etiam IESUS, etsi sit verus ac unigenitus filius Dei, tamen etiam servus appellatur Isaiae 42, et Matth. 12: quia scilicet formam servi accepit, ad Philip. 2. Heb. 2: Quia ergo pueri de carne et sanguine communicarunt, et ipse similiter eorundem particeps factus est. ubi, tametsi alludat ad locum Isaiae 8, tamen per pueros intelligit omnes homines. Pueri alieni, Isaiae 2: pro studiis et magistris alienigenarum ponitur. Aliquid huc faciens

explendus est. Romanorum undecimo, Ministerium meum illustro, si quo modo ad aemulationem provocem carnem meam: subintellige, experiens, aut tentans omnia, si forte collaudando et ornando Evangelium, meos consangineos Iudaeos ad aemulandum aut imitandum, id, ad similiter credendum excitem. Philippensium tertio: Dum conformis fio Christo, si quomodo perveniam ad resurrectionem mortuorum: sub intellige, experiens, tentans, aut id unice agens et laborans, si quo modo occurram ad illam felicem, beatam, gloriosamque resurrectionem. QUOTIDIE, alias singulis diebus non magni

fuit bellicosa et scelerata, cum rapuit concubinam Levitae: quodque paulo post aliquoties omnes Israelitas superavit: verum paulo post superata, aliorum praedae ac rapinae exposita fuit. Spiritualis raptus, cum Deus violenter aliquem aufert, sive totum hominem, ut Eliam in curru igneo: aut Philippum apostolum, Actor. octavo sive solo spiritu aut anima sicut Paulus secundae Cor. 12 dicit se raptum fuisse usque in tertium caelum, seque ignorare an in corpore aut extra corpus. Et pii rapientur in nubibus obviam Christo, primae Thess. 4: quod fiet in glorificato corpore et anima.

anima. RATIO, λόγος, varia significata habet, quae non volo prolixius persequi, tantum de quibusdam aliquid dicam. Actorum 25, Sine ratione mihi esse videtur mittere vinctum, et non indicare crimen. id est, absurdum. Mercatoria supputatio: Philippens. quarto. Nulla Ecclesia mihi communicavit in ratione dati et accepti, nisi vos Philippenses. id est, nulla in me quicquam contulit stipendii. Alludit ad rationes mercatorum, ubi supputatur quid alter ab altero acceperit, eive vicissim dederit. At Ecclesiae acceperant quidem doctrinam a

habet, quae non volo prolixius persequi, tantum de quibusdam aliquid dicam. Actorum 25, Sine ratione mihi esse videtur mittere vinctum, et non indicare crimen. id est, absurdum. Mercatoria supputatio: Philippens. quarto. Nulla Ecclesia mihi communicavit in ratione dati et accepti, nisi vos Philippenses. id est, nulla in me quicquam contulit stipendii. Alludit ad rationes mercatorum, ubi supputatur quid alter ab altero acceperit, eive vicissim dederit. At Ecclesiae acceperant quidem doctrinam a Paulo, verum vicissim ei nihil benefecerant. Species hac voce notatur ad Colossenses

est. Gal. 6 in quit Apostolus: Pax super eos qui secundum hanc regulam incesserint ubi regula doctrinam significat, ab ipso praescriptam. Monachi id ad suas monasticas regulas traditiuncularum rapiunt, praesertim cum sequatur de stigmantibus S. Francisci. Eadem metaphora et sententia est Philip. 3, Eâdem incedamus regula, idem sentiamus. per regulam, normam doctrinae et pie agendi significat, iubetque eos concordes esse. REIECTAMENTUM, Philip. 3. habet Vulgata versio, ubi in Graeco est σκύβαλα: quod volunt sonare quasi

monasticas regulas traditiuncularum rapiunt, praesertim cum sequatur de stigmantibus S. Francisci. Eadem metaphora et sententia est Philip. 3, Eâdem incedamus regula, idem sentiamus. per regulam, normam doctrinae et pie agendi significat, iubetque eos concordes esse. REIECTAMENTUM, Philip. 3. habet Vulgata versio, ubi in Graeco est σκύβαλα: quod volunt sonare quasi κυσέβαλα, et significare illa tum vilia tum impura, quae in mundandis intestinis canibus proiiciuntur. Dicit igitur ibi

REPLERI Spiritu sancto, Lucae primo. Repleri ira, zeIo, Lucae 4. timore, Luc. 5. insipientia aut amentia, Luc. 6 iocunditate, Actor. 2. gaudio, Act. 13. iniquitate, Rom. 1 omni gaudio et pace, omnique scientia, Rom. 15. consolatione, 2. Corinth. 7. Repleri fructu iustitiae, Philip. 1. perspicuae locutiones sunt. Et in arte lapidis ad replendum, Exod. 31 id est, ad includendos auro preciosos lapides. Qui volet eas tangere, replebitur ferro et ligno hastae: 2. Sam. 23. id est, armabitur aliquo instrumento ferreo, aut furcula, qui volet spinas contrectare. id est,

peccata quidem nostra, aut iniustitiae in eum translatae, eum adegerint ad mortem: sed ideo surrexisse, ut nos tanquam mediator et perpetuus sacerdos, ad dexteram patris sedens, ad thronum gratiae fide accedentes iustificet et salvet. Hanc vim et efficaciam resurrectionis Christi cupit Paulus Philip. 3 cognoscere. Verum de priore loco clarius in praepositione PER dictum est. Resurrectio vitae et condemnationis. Ioann. 5, Et prodibunt qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae: qui vero mala egerunt, in resurrectionem damnationis. id est, alii resurgent ad vitam aeternam, alii ad

tribuitur: sicut ipsemet aliquoties repetit, se credentes resuscitaturum esse in novissimo die. Sic 1 Corinthiorum decimo quinto, dicitur perinde per Christum futura resurrectio, sicut per Adamum accidit mors, et Actorum 4 ac 17, in nomine IESU dicitur annunciari resurrectio. Sic et Philippens. tertio Paulus dicit, se id sollicite agere, ut possit pervenire ad resurrectionem mortuorum. ¶ Dicat aliquis, Cur hoc tanquam eximium quoddam beneficium Christi erga pios praedicatur, quod tamen etiam impiis continget?

metaphorarum coniunctio, et spiritualium sacrificiorum delineatio. inquit enim: Quin etiam si pro libamento offerar super hostia et sacrificio fidei vestrae, gaudeo, et gratulor omnibus vobis. Pulchre ait, Super hostia. nam ad victimam addebatur Minha seu libamen. Quasi dicat Paulus: Ego vos Philippenses ad Christum converti, cui postulo ut vos penitus tanquam hostiam rationalem offeratis: paratus sane ipse quoque sum in hoc vestro pulcherrimo, ac Deo acceptissimo sacrificio, tanquam libaminis additamentum, per mortem crucemque adiungi. Philippenses igitur per fidem sanctificatos

Minha seu libamen. Quasi dicat Paulus: Ego vos Philippenses ad Christum converti, cui postulo ut vos penitus tanquam hostiam rationalem offeratis: paratus sane ipse quoque sum in hoc vestro pulcherrimo, ac Deo acceptissimo sacrificio, tanquam libaminis additamentum, per mortem crucemque adiungi. Philippenses igitur per fidem sanctificatos translative appellat sacrificium: suum vero ministerium aut praedicationem liturgiam, id est sacram operationem: mortem denique suam, libamen, quod sacrificio adiungi, aut etiam superinfundi solet. Sacrificium aliquando quasi per metaphoram significat,

est regnum Christi, nosque in eo possumus esse confirmatiores. Isaiae 49. In tempore beneplaciti exaudivi te, et in die salutis adiuvi te. id est tempore Meschiae, et quoties mea ope indiges, meque per Meschiam quaeris et imploras. Salus hic generaliter accipitur de quocunque Dei auxilio. Sic Philippensium primo: Scio quod hoc cedet mihi in salutem. id est, erit tum mihi salutare, tum meo ministerio utile, nempe ista crux mea. Hebraeorum secundo: Quomodo nos effugiemus, si tantam neglexerimus salutem? Hic salus accipitur pro illa gloriosa patefactione, ac praedicatione Evangelii et

virum, secundo Regum quarto: Ecce cognovi quod Vir Dei sit sanctus ille. id est, Elisaeus. De praedicta passiva sanctitate intelligit Paulus, cum toties suas epistolas inscribit hisce aut illis sanctis: Romanorum primo, primae Corinthiorum primo, secundae Corinthiorum primo, Ephesiorum primo, Philippensium primo, Colossensium 1. At adversarii sanctos communiter tantum eos intelligunt, qui prorsus omni peccato carent, perfectissimeque Deo obediunt. Tales illi, praesertim iam mortuos, vocant Sanctos, non parvam causam omnibus imbecillibus Christianis desperationis afferentes. Paulus

alligatam esse, et mediate a Deo venire. Isaiae undecimo, plures dotes Christi aut dona Spiritus sancti recensentur. inquit enim: Et requiescet super eum spiritus Domini, spiritus sapientiae et intelligentiae, spiritus consilii et fortitudinis, spiritus scientiae et timoris Domini. Quae dona ita Philippus aliquando distinguebat, ut eius verba in Tabella subiecta sequuntur: neque enim mihi cum eo de palma eruditionis fuit certamen, quam ego facile etiam infimis, nedum summis concedo. Dona Dei versantur circa

regnum ac [?: ] nidem affectant, nec cum aliis aequa sorte contenti [?: ] , ad eosve sese demittere aut accommodare [?: dign- ] . Sic et 2 Corinthiorum ultimo dicit: Idem sapite, [?: ] agite. Sapere ut parvulum, 2 Corinthiorum decimo tertio Philipp. 3, Terrena sapere. Contra Coloss. 3, [?: Sup- ] [?: ] , id est, talia meditari, cogitare, affectare, conari, etc. Sapere aliquando idem significat quod sentire secum, sententiam de quapiam re habere. Galat. quinto: Ego confido in Domino, quod

[?: ] , id est, talia meditari, cogitare, affectare, conari, etc. Sapere aliquando idem significat quod sentire secum, sententiam de quapiam re habere. Galat. quinto: Ego confido in Domino, quod nihil aliud sapietis, id est sentietis, quam quod ego docui vos. Sic et Philip. tertio Quotquot perfecti sumus, hoc sapiamus. Quodsi quid aliter sentitis, hoc quoque vobis Deus [?: revel- ] Ubi sapere ϕρωνεῖν, omnino idem quod sentire, aut intentiam opinionemve de quapiam re habere, significat.

amant. Gen. 37 et 44. Hunc Hebraismum exposui supra in voce Filius et Iuventus. SENTIRE verbum, pro Graeco ϕρονεῖν, aliqui in Novo testamento usurpant: de quo supra in verbo Sapere dixi. Idem sentire, consentire est: Rom. 12. Philip. 2. Tradi is reprobum sensum, seu perversam intelligentiam, est, destitui sano sinceroque ac recto iudicio: ut videmus multos prorsus distortae mentis, ac penitus insanabiles, qui omnia sanae religionis dicta in pessimam partem accipiunt ac calumniantur. Vide Reprobus. SEPARO.

nun quid erit ullum malum in civitate, seu ulla calamitas, quam Deus non immiserit in castigationem nostri? id est, certe non est quicquam cladis, quod a Deo non infligatur. Sic ibidem: Si tuba canet, et populus non consternabitur. id est, nunquid? certe non. De huius particulae significatione Philip. 1. disceptatur, cum Paulus inquit, εἰ δὲ, Si autem vivere in carne est mihi fructus operis, etc. Ego non dubito a multis totum illum locum foede perversum, magis quam versum esse. Sensum autem esse hunc: Mihi enim vita est Christus (id

nobiscum, secundum similitudinem nostram, aut similis nobis. Similitudo rei, aliquando ipsam rem significat, ut in Regulis Universalalibus, et modo in voce SIGNI, ac superius in voce IMAGINIS dixi. ut Philippens. secundo, Esse informa Dei, est, esse vere Deum: Esse vel Suscepisse formam servi, est, vere factum esse servum: Factum esse in similitudinem hominis, et vere factum esse hominem: Repertum esse in specie aut [?:---- ] sicut homo, itidem significat vere esse

ad malum pueros esse. Hac voce utitur Christus Matth. decimo, cum inquit: Estote prudentes sicut serpentes, et simplices, aut etiam innocui, ut columbae. Et Paulus Romanorum decimosexto, inquiens: Volo vos sapientes quidem esse quod ad bonum, simplices vero vel innocentes quoad malum. Et Philippens. secundo, Sitis irreprehensibiles et simplices, vel etiam innocentes filii Dei, qui nulli noceatis. Alterum vocabulum, quod per simplicitatem verti solet, est ἁπλοῦς, quod magis proprie simplicitatem et sinceritatem denotat. Multum autem

sicut sterquilinium, si usquam [?: ] aedibus, aut prope aedes: altera, quod perinde diligenter eos prorsus abolebit, sicut homines solent [?: ] foetores abstergere et amovere. Stercus, Philip. 3. Vide supra Reiectamentum. STERILIS, quae non gignit. Psal. 113. Ipse ponit sterilem in domum seu familiam, matrem filiorum laetantem, seu ut sit mater: id est, qui efficit, ut quae prius erat sterilis et orba, habeat amplam familiam. Dicitur etiam Ecclesia

audissent Apostoli, quod Samaria recepisset verbum Dei. Ibidem: Illi dispersi annunciabant verbum Dei. Et Actor. 18. Commoratusque est illic annum et menses sex, docens verbum Dei: id est, doctrinam caelum. Idem significat verbum veritatis, Coloss. 1. Verbum [?: ] 1. Ioan. 1. et Philipp. 2. Item Verbum crucis, 1. Corint. 1. Verbum salutis, Act. 13. Verbum gratiae, Act. 14: Verbum solatii. Hebraeos. 13. Verbum Evangelii, Act. 15. Significat igitur [?: ] totam doctrinam Dei, tum et singulas species eius. Hag 2. Verbum quod pepigi vobiscum, cum

meis? Disciplinae via, synecdochice pro verbo Dei: Baruc. 3. Mandata vitae: Baruc. 3. Audi Israel mandata vitae. Verbum vitae, et verba vitae aeternae. Sic Petrus ad Christum, Domine verba vitae aeternae habes: hoc est, quae et adnunciant, et impertiunt vitam aeternam. Sic et Act-. 5. Philip. 2. 2. Ioan. 1. Verbum veritatis: 2. Corint. 6. Eph.. 1. Col. 1. Iac. 1. Via et semita veritatis: Psal. 118, Viam veritatis elegi, iudicia tua proposui mihi. Baruch. 4. Via sententiae: Baruch. 3. Fons sapientiae: Baruch. 3. Verbum iustitiae. Esaiae quadragesimo quinto,

vos, ut non obediretis veritati? i. ut non permaneretis in veritate aut puritate doctrinae Evangelicae? Ephes 1, [?:-- ] audissetis verbum veritatis. id est, concionem de vera religione. Sic 2. Thess. 2, Non habuerunt charitatem veritatis: id est, studium purae doctrinae. Philip.1 Per speciem aut praetextum Christum praedicare, est, non bono pioque animo eum praedicare. contrarium est, per veritatem: id est, sincere, serio ac ex animo, ut statim initio veritatem accipi ostendi. VERMIS, permetaphoram significatrem vilissimam, contemptissimamque, et quae

sed potenti Dei operatione ac efficacia, etiam in ista carnali vita, nedum in illa spirituali, ubi verbo ac promissione Dei fovemur et vivificamur. Secundum carnem vivere, dixi significare ex libitu inhaerentis corruptionis vivere: sed in carne vivere significat, in hoc corpore vitam agere: Philippensium primo. Ego per legem legi mortuus sum: Galatis secundo. id est, lex ipsa me coegit desperare de legali iustitia, et a se abegit ut aliam iustitiam ac vitam seu iustificatorem ac servatorem quaeram, siquidem vivere velim. Ibidem: Ut Deo vivam, Christo concrucifixus sum. id est,

vitam, pietatemque. Variae ergo sunt vocationes ac functiones tum externae, tum spirituales, ad quas Deus accersit homines. Aliquando etiam ipsam aeternae vitae haereditatem, vocationem Paulus nominat. ut cum inquit: Ad scopum contendo, ad bravium supernae vocationis Dei in Christo IESU. ad Philippenses tertio. Vocare ex nomine, est nominatim evocare: id est, speciatim ac separatim, ac quasi immediate: ut si herus dicat ad turbam famulitii. Huc aliquis ex vobis advolet ocyus: minus est quam si nominatim dicat, Sosia adesdum, Petre sequere me. Sic Deus nominatim iubet sibi segregari

duplex: unus nimirum, cum voluntatis Dei cognitione ac vera in eum fide coniunctus: qualis est Christi zelus, de quo hic agitur: item qui commendatur 2. Corinthiorum 7, et Apocalyps. 3. Alter vero, qui non est secundum scientiam, et caecus potius impetus ac furor dici debet. Romanorum decimo. Philippens. 3. Actorum secundo. Galat. 1. Hinc demum sexta significatio orta est, cum ζῆλος ad ignis ardorem transfertur. Hebraeorum decimo. Zelotypia amatorum per metaphoram zelum Pseudapostolorum notat. Galat. 4 inquit Apostolus: Zelantur vos non

Simon, pone moerorem, vel obediens. Petrus, agnoscens. Bariona, filius columbae: Syrum pariter, et Hebraeum. Cephas, petrus: Syrum est. Paulus, mirabilis. Saulus, tentatio respicientis, vel tentationis securitas. Andreas, virilis: Graecum est. Iacobus, supplantator. Iohannes, Domini gratia. Philippus, os lampadarum. Bartholomaeus, filius suspendentis aquas. Thomas, abyssus, vel geminus: unde et Didymus Graece dicitur. Matthaeus, donatio. idem appellatus est Levi, Lebbeus, corculum: id est, a corde. ipse est et Taddaeus, ipse est Iudas Iacobi. Chananaeus, possidens, sive possessio. Ita

etc. 588. 67 [?: et- ] Et orate pro me, ut mihi detur sermo in apertione oris 46. 30. 31 Gratia cum omnibus iis qui diligunt Iesum Christum in incorruptibilitate 444. 27. [?: 2- ]
AD PHILIPPENSES. 1 Vincula mea manifesta facta sunt in Christo 440. [?: 4- ] Quidam etiam propter beneplacitum Christum praedicant 79. 7. 8 [?: et- ] Si autem vivere in carne, est mihi fructus operis, et 1131. 46. 47

orientalium populorum mos, exhibentium aliis, dignitate praestantibus, honorem et reverentiam 23. 56 originalis iustitia 493. 4 orphanorum Deus, cur Iehova dicatur 802. 34 Osiandri error notatur, qui praepositionem Ex in epist. ad Philip. 3 perperam urget, quasi Paulus asserat nos essentiali seu materiali iustitia Dei iustificari 285. 19 etc. osculum sanctum quid 808. 61 osculatio pedum Romani

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report