Your search found 4084 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 3339-3503:

libros tres continens cum adnotationibus, et supplementis Rogerij Boscovichij, Anno 1755 editum Romae fuit, Anno vero 1760 Volumen alterum. Reliqua Volumina duo continenti Typographi opera erant in lucem proditura, nisi in mora fuisset Boscovichius, qui quas in se susceperat partes, explere tum non potuit, varijs per Europam itineribus, et publice etiam sibi commissis distentus studiis, Lutetioeque Parisiorum multos porro per annos subsistens.

possint, idcirco haec urbaniora contemnet; imo vero eo libentius ad haec confluent, ut unde antea aegritudinem animo contraxerant, inde humanissime recreentur. Quapropter quid est, quod illos a liberaliori hac jucunditate prohibeamus, nisi forte imitari velimus L. Lucilium, qui ea, quae scriberet, a doctissimis legi recusabat. Nam facete ille quidem, qui neque ab indoctis, quos omnino contemneret, neque a doctissimis sua legi vellet, cum ea scriberet, in

nobis primo vestigandam esse naturam nostrae mentis, et corporum, inde ad Dei naturam cognoscendam gradum faciendum. Nos mentis nostrae existentiam cognoscere, ejus tamen natura ignorare, cognitationem non esse, nisi unam ex ejus proprietatibus. A versu 158 non esse innatas in animis nostris ullarum rerum ideas, at rationis vi nos vera a falsis plerumque distinguere posse ad vers. 250. Nos a singularum rerum ideis universales

recipiendos idonea, atque in immensum divisibilia. Deinde a vers. 1420 proprietatem a Recentioribus detectam explicat, nimirum vim inertiae quae corpus conservat in eodem statu quietis, vel motus uniformis in directum, nisi aliqua vis externa cogat eum statum immutare: exponit hujusmodi vires statum immutantes, quae et agentes vocantur, dividit, ac metitur, ad versum 1515. Tum virium, ac motuum compositionem aggreditur tam directam, quam

a centro fugiet, figuram, quae describetur, convexitatem centro obversuram. Concludit postremo, ut corporibus, sic mentibus suam videri esse vim quandam inertiae, qua eundem, in quo sunt, statum animi conservare nituntur, nisi extrinsecus quibusdam viribus dimoveantur, velut variis motibus, ac affectibus, qui tranquillitati nostra obsunt plurimum, ac pacatam vitae rationem perturbare consuerunt, eoque, quo maxime nobis opus est, ad summas

homogeneo circa proprium axem gyrante, cujus particulae se in ratione reciproca duplicata trahunt, idque primum a Mac. Laurino ostensum accuratissime, ut absoluta jam videri possit investigatio Telluris figurae ex aequilibrio, nisi obstet aliquid ipsius partium inaequalis textus, et fors varia ejusdem interior usque ad medium constitutio. Concludit idcirco a vers. 1995 non constare nobis veram Terrae figuram, si a solo aequilibrio

particularum tenuitate perspicienda deducit, ultra quos limites adhuc corporum particulae descendunt ad eam tenuitatem, quae nullos lucis radios reflectere possit, nostris propterea sint sensibus impervia, neque adiri a nobis nisi sola cogitatione valeant. Et tamen multo adhuc inferius principia corporum existunt, suntque veluti fundamenta tantorum naturae operum, quae in tam mira subtilitate aeque mirum artificium praeseferunt. Hic nonnulla

transmissus. Ac primo Auctor exclusis aliis de propagatione sententiis, tenuissimum ait igneum vaporem semel emissum immani cum velocitate, in directum motu uniformi ob inertiae vim pergere, neque mutationem itineris fieri, nisi tantummodo a viribus, quas in lumen exercent particulae corporum, in aliqua etiam distantia agentibus; quae viam sternunt ad explicandam reflexionis causam a v. 1121. Haec quidem non repetitur ab impulsu luminis in corpus

primo de iis exponit Leibnitianorum sententiam, inter se dissimilia esse statuentium, quam refellit, observarique evincit naturam semper ad similitudinem quandam consequendam, simplicitatemque propendere, eamque per se, nisi extra impediatur, attingere. Tum a v. 1033. paucis legibus indigere naturam probat ad ea omnia peragenda, quae tantam varietatem praeseferunt, easque posse ad vim nempe gravitatis, fermentationis, et cohaesionis reduci,

summae,
112  Et, quantum fas est mortali, agnoscere Numen,
113  Aut admirari potius, Dominumque vereri.
114  At nullam, constare queant quaecumque creatae
115   In rebus mentes, nisi nostram ex omnibus ipsi
116  Percipimus, quia nostra intra sentimus eandem,
117  Corpore quae juncta est cum nostro, animamque vocamus;
118  Et sentimus item, quid in interiore recessu

130  Attamen illum ipsum praesentem haud cernere quimus,
131  Namque suos in se obtutus convertere nunquam
132  Ipse potest, sibique ex adverso occurrere; clara
133  E speculo nisi forte sui referatur imago.
134   Anne opus at speculo est, possit mens unde tueri
135  Effigiem reflexa suam? Reflectitur in se
136  Scilicet, in seseque sibi redit obvia semper,

unde tueri
135  Effigiem reflexa suam? Reflectitur in se
136  Scilicet, in seseque sibi redit obvia semper,
137  Nec minus obscura sibi se in caligine condit.
138  Hinc qui nil, nisi rem, quae cogitat, esse, putavit,
139   Mentem, atque ex isto manare huic omnia fonte,
140  Prorsus id ille mihi temere arripuisse videtur;
141  Namque ea si res est, quae cogitat, usque necesse est

In quot praeteritis migrarit corpora saeclis,
166  Quondam et qui fuerit Trojani tempore belli.
167  Ast hoc, quod vocitant in nostris mentibus altè
168  Imprimere, et signare, quid est, nisi forsitan illud
169   Efficere, ut res se manifesto lumine sistant
170  Mentibus, et varias hae vertant evigilantes
171  Se subito ad veri formas, visasque revolvant?

173  Artubus infantes teneris, multaque venirent
174   Doctrina imbuti ad vitales aeris auras.
175  Sin nihil esse velint: has formas, notitiasque,
176  Primitus insculptas quas dicunt mente, nisi ipsam
177  Vimque, potestatemque videndi plurima rerum;
178  At cur non etiam sic omnia, scilicet omni
179   Novimus in vita quaecumque, aut nosse queamus
180  Mortales?

parentes.
200  Verùm, quandoquidem nos claro in lumine quaedam
201  Aspicimus, subitoque eadem percepta probamus,
202  Cur erit, ut nulla fieri id ratione reamur
203  Posse, nisi illa eadem nobiscum nata feramus,
204   Atque inscripta animo sint, atque insculpta potenti
205  Naturae artificis digito, velut aerea constet,
206  Aut adamantina mens, quae sic ea signa receptet?

342  Nil fieri a nobis, Divina aut mente, fatentur.
343   Nonne, ubi Libertas dominatur, multa necesse est
344  Arbitrio fiant ut nostro, nullaeve constet
345  Multarum ratio rerum, nisi sola Voluntas?
346  Ipsa movet se mens, contraque moventibus ire
347  Quit causis, causis nec quoquam impellitur ullis
348   Interdum: quid Numen enim, cum conderet orbem,

369  Haud minus idcirco, quas ignoramus, et ullo
370  Conatu, aut ullis opibus pertingere non est:
371  Ipsa latet quoniam rerum Natura tenebris
372  Obsita, nec, tenuem nobis nisi, protulit, umbram.
373   Quapropter nostra est, ut dixi, libera prorsus
374  Mens animi; ratio neque sufficit ulla profecto,
375  Qualem nos intus sentimus, libera ne sit,

400  Et penitus caeca sese in caligine verset?
401  Hujus notitiis per sensus nam via solos
402  In mentem patefit; prima ergo fronte videtur
403   Tantum, et nil aliud, nisi quae sunt extima, mostrant
404  Sensus; non etenim penetrant in viscera rerum.
405  Propterea tantum pauca, et vix nota profecto
406  Corporis apparent, quae dicere propria suemus,

488   vis in materis proin tantùm est, atque potestas
489  Harum, quas memoro, vel de genere hoc aliarum
490  Rerum notitias in nostra mente ciendi;
491  Quas mens ipsa quidem per sese, experta nisi esset,
492  Efficere haud ullo pacto, et formare valeret;
493   Nam neque cyanei qui sint, rufique colores,
494  Et veneti, seu vecta procul quo mala sapore,
495  Novimus,

formare valeret;
493   Nam neque cyanei qui sint, rufique colores,
494  Et veneti, seu vecta procul quo mala sapore,
495  Novimus, aut ullo mentis pertingere quimus
496  Conatu, nisi viderimus, quae corpora fucis
497  Illita sint illis, vel nostro admota palato
498   Mala prius fuerint: tum nullis talia quimus
499  Exprimere, ut possint alii cognoscere, signis,

647  Temporis immensi finitas sic quoque partes
648  Haud male cunctarum dicemus nos loca quaedam,
649  Quae durant, rerum, vel queis durare daretur.
650  At quoniam hae partes, nisi tantùm mente, videri
651   Temporis, et spatii nequeunt, neque sensibus ullis
652  Discerni inter se, et nostris non sensibus uti
653  Difficile est nobis, et non impellier inde;

688  Notitias aliis alias succedere semper
689  Mentis notitiis, seque inter nectier omnes
690  Continua serie, et constanti denique fluxu.
691   Propterea quid erit nobis durare, nisi ipsa
692  Nostrarum inter se distantia notitiarum,
693  Nimirum sibi quae succedunt ordine quodam?
694  Significatur ab hoc nobis existere nosmet
695  Continuò, res et

760  Significent ipsae species, rerumque figurae,
761   Et parili duret res mota, quietaque pacto.
762  Ducimur huc etiam nostris a sensibus, atque hinc
763  Conjungi haud aliis nisi motis tempora rebus
764  Credimus: atque ideo metimur tempora motu:
765  Inde diem solis cursu finimus, et annum,
766   Temporis atque alios stellis labentibus orbes.
767  At

832  Sic moto nucleum cum cortice, cum rate malum,
833  Aëra cum tellure, opus est, fateare moveri.
834  At veri qui sunt motus, existere primùm
835  Unde queant, porro mutarier unde, nisi ipsas
836   Per vires, quae tum praesentes corpora turbant,
837  Deque sui ratione status decedere cogunt?
838  Ergo qui motus nullis sunt viribus orti,
839  Apparent

972  Dum memoro, quaecumque cluent, loca, tempora, motus,
973  Ne nimium nostris in versibus esse querare
974  Asperitatis, et illecebris, cultuque carere
975   Carmina, non aliis nisi mentibus apta severis:
976  Nam si non vernae rident per amoena vireta
977  Hìc florum species, si non et flumina currunt
978  Lactea, nec tenerae ludunt per prata puellae;

1264  Vel si mollis, ut a splendenti prodit aratro, est,
1265   Cedit mota loco, et vestigia pressa receptat.
1266  Moenia trans arcis, quam fortibus obsidet armis,
1267  Num valeat miles, nisi sint infracta, meare?
1268  Num clausas transire fores, et ahenea septa?
1269  Nostris officiunt quin plurima corpora saepe
1270   Corporibus: veluti populo stipante per aedes

eundem
1425   Illa vi servare statum, si nempe quiescant,
1426  Haud mutata quiescere, et haud mutata moveri,
1427  Si moveantur: et aequali lapsusque, viaeque
1428  Ire tenore, nisi adveniat vis extera turbans,
1429  Quae mutet quacumque statum ratione receptum
1430   Corporis invertens, ut mota exinde quiescant,
1431  Quaeque quieta manent, moveantur; motibus illis

1445   Aut ebur, aut lignum; recta fugit, et sua, vernas
1446  Quà fugit, inclinans frondes, vestigia linquit,
1447  Nec deflectit in hoc coepta a regione, nec illud
1448  In latus; a recta medius nisi forte lapillus
1449  Cogat abire via, aut secti pars edita trunci.
1450   Atque ea quo saxis, quo sit magis aspera glebis
1451  Planities, motum hoc citius tum sistier illum

vires tempore agentes
1487  Aequali motus progignunt non alios, quam
1488  His ipsis possint qui respondere; sed uni
1489  Tempora cuique dabis si non aequalia, motus
1490   Non nisi temporibus respondeat ipse, necesse est,
1491  Quisque suis, quibus exoritur. Vis quaelibet ergo
1492  Tanto major erit, quanto et, qui gignitur, ipse
1493  Auctior est motus, contractior et mora

1827  Quo tendit per iter frustra procurrere rectum,
1828  Atque viâ, flexos arcus quae tangit, abire,
1829   Illa eadem certe est, quae dicitur insita, inersque
1830  Vis; nisi quod species est nominis amplior hujus,
1831  Et servat quemvis generatim in corpore constans
1832  Cumque statum; verùm ille statum jam non nisi servat
1833  Inductum, in quo corpus eo pro tempore

eadem certe est, quae dicitur insita, inersque
1830  Vis; nisi quod species est nominis amplior hujus,
1831  Et servat quemvis generatim in corpore constans
1832  Cumque statum; verùm ille statum jam non nisi servat
1833  Inductum, in quo corpus eo pro tempore constat.
1834   Nos hunc tangenti debemus tramite tantùm
1835  Metiri nisum, transcurri tempore certo
1836  Qui tum

1887  Rem, neque non propriam verborum, cum fugientem
1888  Vim dicunt, pugnas, librari, vincere, vinci,
1889   Esse potestatem, longe illi errare videntur.
1890  Nam quid erit fugiens vis haec, nisi rebus in ipsis,
1891  Quae tum contingunt nimirum, istius inertis
1892  Vis ratio quaedam? hac ipsa ratione referre
1893  Quippe illam ad vires, quas non perhibemus agentes,

1904   Non igitur pugnant, non vinci, aut vincere possunt;
1905  Cumque repulsantis, cumque impellentis eandem
1906  Vis, modo uti docui, mensuram dicimus esse,
1907  Sub verbone aliud latet hoc, nisi, quae loca corpus,
1908  Extera adest cum vis, tum trajicit, ipsa fuisset
1909   Si tum absens, eadem non transmittenda fuisse?
1910  Proin quod non fieret tum, nos fore protinus illud

2004   Subjectas ullis induci, animoque volutas,
2005  Proin novitate sua ne nos percellere possint.
2006  Praeterea quavis in curvi parte meatus
2007  Vis ea nil aliud peraget, nisi tramite corpus
2008  Tantùm a tangenti deducet, tramitis ejus
2009   Limes ab extremo quantùm arcus limite distat;
2010  Proin opus, ut curvo semper servetur in arcu

2103  Plurima sic itidem petere ipse exempla valebis
2104   Pluribus a rebus, nostros ut constet inertes
2105  Esse, statuque animos in eodem velle teneri,
2106  Exterius nisi tum veniat vis, causaque turbans,
2107  Excitet in nostra quae taedia mente, molestamque
2108  Angoris speciem, tristisque incommoda sensus,
2109   Ut sit nulla queis intus: tum cogimur illo

2123  Contentusque sui degat, nil quaerat et ultra.
2124   Nec quodcumque bonum, potiusve quod esse bonorum
2125  De genere apparet, nos nostro dimovet ad se
2126  Alliciens praesente statu, nisi suscitet intus
2127  Ante sui desiderium, et fastidia quaedam
2128  In nobis, dum, quae cupimus bona, suppeditentur.
2129   Propterea vitae feliciter instituendae
2130  Cum

impete vasto,
769  Imber et un gremium telluris labitur almae,
770   Excussaeque pluunt glades, devexaque volvunt
771  Undique se pelagi depressum flumina in aequor.
772  Quae nisi vis circum terrae conjuncta teneret,
773  Et compressa arcto terrestria corpora vinclo,
774  Cuncta videremus turbataque, disque sipata,
775   Si nisu commota levi sint, ire per altum,

ipsum,
1173  Exanimas etiam liceat quas dicere vires.
1174  Quapropter satis est, si cum vi jungis inerti
1175   Exanimas vires: aliis nil viribus ultra
1176  Usus erit, nisi forte velis confingere inanes.
1177  Ast in reddunda rerum ratione, necesse est
1178  Inspicias, quo tum debet, ne protinus erres,
1179  Ordine mobilitas, seu nasci, sive perire,

1188  Quod petat alta lapis, dum profugit, ejaculatus,
1189  Mobilitatis id est, atque, unde educitur ipsa,
1190   Causarum, sed quod non ultra ascendat, et usque
1191  Pergat, ut incepit, nisi sit gravitatis id ipsum,
1192  Cujus erit, pausa toties, totiesque sine ulla
1193  Quae pellit, pellensque fugam sic demetit omnem?
1194  Quae vivae jam vi superabunt denique partes?

1228  Nil veri quibus est, certique subesse fatendum,
1229  Posse nec ipsam rem tantas dissolvere lites,
1230   Quae neque sit rerum in numero, nullamque subire
1231  Mensuram valeat, neque jam, nisi ficta, cluere?
1232  Et quoniam docui, quo temporis, atque fugaï,
1233  Ordine quo spatii pariter grave corpus in oras
1234  Ascendat rectà superas, rectàque vicissim

2173  Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174  Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175   Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
2176  Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;
2177  Aut herbae, aut fruticis conductae, conque volutae
2178  In sese effigies tenuissima, nec tamen ulla
2179  Parte carens? Unde ipsa animantum saecla creantur,

2177  Aut herbae, aut fruticis conductae, conque volutae
2178  In sese effigies tenuissima, nec tamen ulla
2179  Parte carens? Unde ipsa animantum saecla creantur,
2180   Esse quid ova putent, nisi eorum exilia structa,
2181  Et tenuissima jam membrorum elementa, sed aequo
2182  Quae tamen ordine sint, similique, ut magna, figura?
2183  Deinde ubi non rerum summas a partibus ipsis

193  Tempore, quid nequeat, res et praediceret omnes,
194  Quae fierent, quocumque loco, quo tempore cumque.
195   Nostra sed est arcto nimium mens limite septa,
196  Et finita, nec extendit nisi per breve vires
197  Intervallum, et vix, ut constant, pauca tuetur.
198  Perspicit officium rectae, clarèque tuetur
199  Ipsa viae, quo nimirum pars quaelibet ejus
200  

387  Carmine vulgatis alio, reminiscere, quae sunt
388  Illic de vario descensu, sive per arcus,
389  Prodita, seu recto; illa aliis neque vera putato
390   Esse locis, urget nisi qua regione locorum
391  Res gravitas, aequos adjungens ictibus ictus,
392  Constans; ut terram circum diffunditur omnem,
393  Atque ubi nilve, parumve meantibus officiatur

447  Atque iterum descendit, et insilit, itque, reditque,
448  Nec mora, nec requies forte unquam, perpetuùmque
449  Sisyphio veluti clivo lapis ille, mearet,
450   Officerret nisi quid fluidus, dum scinditur, aër.
451  Propterea fiunt procursus usque minores,
452  Et loca paulatim minus edita, denique motus
453  Ut neque sentiri, neque jam queat esse profecto.

1183  Aër quandoquidem plumae, lapidique resistens
1184  Aequali vi forte, pari si fronte patescunt,
1185   Pauperat ilicet hanc motu violenter adempto,
1186  Non lapidem, nisi paulatim, furtimque, suis tot
1187  Partibus intextum, multo ut locupletior extet.
1188  At si nulli essent offensus, corpore quanto
1189  Materiae minus esset in uno, projiceretur

1208  Exiguae decies, pila ferrea, cortice totam
1209  Quae faciem sit, ut illa, argenti obducta, vel auri,
1210   Illius decies cohibebit pondera centum,
1211  At non exterius nisi centum excurret in oras,
1212  Auro et centuplici super, argentove tegetur.
1213  Jam simili ratione minori in corpore contra
1214  Multo major erit facies pro mole, magisque

1285   Disjungi a sese; quod item quoque saepe videre est
1286  In guttis, si sudantes humore cavernas
1287  Ingrederis; longùm madidis suspensa tenetur
1288  Fornicibus, nec non nisi pondere decidit aucto
1289  Guttatim, liquidis quantumvis partibus unda.
1290   Non igitur satis est, ut majus corporis extet
1291  Pondus, uti queat id mergi, quam pondus aquaï:

crescet
1418  Adverso. Alterutrum duplici sic concipe tractu
1419  Arceri a medio, duplicem rapietur in arcum,
1420   Si moveatur, eritque duplex proin impetus ipsi,
1421  Nec nisi cum duplici librabit pondere sese
1422  Opposito. Alterutri si tum superaddere tentes
1423  Aut spatii, aut aliquid quoque ponderis, efficies, ut
1424  Pars haec vincat, at illa per auras victa

1533  Pertraheret corpus trochleam, et percurrere marmor
1534  Cogeret; at nulla est non partibus aspera parvis
1535   Saltem planities; videas proin saepe moveri
1536  Id corpus non posse, trahens nisi pondus adauctum
1537  Sic sit, uti partem, quae est tertia, corporis aequet.
1538  Tum super imposita si corpus mole gravetur,
1539  Illi accedere item molis pars tertia debet.

1545   Vel paulum declinato non marmore possit
1546  Stare; sed, in sese quia volvitur, ire deorsum
1547  Debeat; at possunt, quae lataque scabraque paulum
1548  Corpora sunt, tantùm nisi flexus marmoris ille
1549  Creverit ad terram, gravitas ut tota retexta
1550   In geminas si sit partes, quarum altera rectà
1551  Insistat clivo,

1805   Corpore si gravitas alibi mutetur in illo,
1806  Haud alio pariter mutari in pondere pacto,
1807  Pondera ut inter se hìc aeque referantur, et illic.
1808  Quodque erat hìc pondo, jam non nisi constet ubique
1809  Pondo; non eadem gravitas licet extet ubique.
1810   Si nos, cum dextra retinemus corpora, vires
1811  Metiri nostras penitus possemus, et harum

est
254  Crescere, uti repetita in sese tempora crescunt.
255  Quapropter gravitas, quam pellere multa videmus
256   Hic prope, major erit lunae gravitate remotae
257  Non nisi jam toties partibus; esse minorem
258  Nempe illic videas, ad eam majora quot extant
259  A medio spatia in sese repetita vicissim.
260   Hinc tibi jam patefit, vires gravitatis, ut in se est,

292  Te retrahens, aegre dum verba inscripta papyro
293  Possis perlegere, at possis tamen; adde priori
294  Lampada tum triplicem, ut bis duplo lumine tectum
295  Floreat; invenies expertus non nisi duplo
296   Inde recedere te spatio debere, papyro
297  Demum ut vix possis perarata agnoscere sensa;
298  Accensa sed deinde novena lampade, terno
299  Tantum intervallo

438  Multos ille modos, ut nectere cuncta valeret,
439  Quae superà fiunt, tentavit; denique solers
440  Non bene res aliis aptari posse supernas
441   Orbibus invenit, tantùm nisi habentibus ovi
442  Et speciem, et nomen, genus illud, quod libuit jam
443  Essigies secto de cono dicere primas.
444   Quanquam igitur muita effati nos ante viaï

ulla
550  Quam res, difficilis magis est, scruposaque dictu,
551   Exque plicatu; etenim vix nomina suppeditantur
552  Carmen ad ingenuum; nam barbara verba perosae
553  Nil nisi mora suo comptum, ornatumque Camoenae
554  Suscipiunt, tolluntque loca ad sublimia Pindi,
555  Et sibi res, non se rebus submittere tentant;
556   Non socias artes adsciscunt, excipiuntque

reperitur tempore longo
629  Semper in occasum promotior; omnia demum
630   Semper, uti dico, varie mutantur ibidem.
631  Nil erat idcirco magnis conatibus ante
632  Deprensum, nisi posse vias has forsitan omnes
633  Pendere a terrae positu, lunaeque vicissim
634  Ad solem; patuere aditus ad caetera nulli.
635   Jam quoque erat jungi solis, lunaeque notatum,

664  Accumulantur ubi, et coalescunt multa, remotis)
665   Paulatim positus mutarier illius; orbem
666  Nam sinuat circum, nec jam ad loca prima revertit
667  Biscentum nisi post, decies et saecula sena.
668  Propterea quae verna, vel autumnalia puncta
669  Affigunt caelo, regredi, et simul omnia signa
670   Exinde adverso motu provecta videri,

1478  Sin tum sint spatia imparia, imminuetur ibidem
1479  Pro spatiis in se repetitis: quaeque quaterna,
1480   Aut centena foret vis; unum cum removetur
1481  Seu bis, seu decies corpus, fit non nisi simplex,
1482  Exaequatque alii sese, atque hinc plurima tute
1483  Ire per exempla, et vim quamque putare valebis.
1484   Si vero non sint, ut finximus, utraque nuper
1485  

1567  Ad punctum alterius, queis dixi legibus ante;
1568  Non agere hanc aliter gravitatem mutuam utrinque,
1569  Quam si utrinque suam conducere se regionem
1570   In mediam fingas ea corpora, nec nisi bina
1571  Ut perstent totas vires servantia puncta.
1572  Legem igitur, duo quam sese inter puncta trahendi
1573  Servant, materiae vel magna a mole necesse est

1656  Dispergas circum, ferrim globus iret in illum
1657  Exiguus, paulumque licet torqueret eundo
1658  Rectum iter, in latera hinc illinc deductus; at illa
1659  Fragmina si longe sint tenuia, non nisi rectum
1660  Ferri iter aspicias grandem ad magneta, neque huc atque
1661  Illuc errores oculis deprendere possis.
1662  Hinc videas, ratio multorum quam sit inanis,

1724  Praeterea non jam qualis foret, undique laevis,
1725   Terraï positus, quique asperitate careret,
1726  Noscimus, ut varios deflexus inde petamus.
1727  Scilicet haud aliter, nisi stratae marmore lymphae
1728  Nos terrae positum finimus; sternitur unda
1729  Ast ob eam tantum rationem, pondera deorsum
1730   Qua sese directa ferunt; hinc ipsa nitentem

millibus esse,
1934  Atque decem superextantem aestiferam regionem,
1935   Exiguum certe discrimen, quodque relatum
1936  Magnam ad terraï molem vanescat, et ipsam
1937  Non nisi, ut ante, globum penitus sinat esse videri;
1938  Ac fore tunc etiam, alterutra ut regione polorum est
1939  Quae gravitas, superet gravitatem aequante sub orbe
1940   Parte, e ter denis biscentum et

ad se
2057  Desuper impositum, cujus sit cognita moles,
2058  Utque trahit stratum quoddam, quod fingere debes
2059  Naturae assimilis, distensum non nisi nota
2060   Undique mensura: nam tum quia cognita Terrae
2061  Moles est, et quam distensum fluctisonum sit
2062  Stratum, et quam crassum; nosces discrimina, raptum

32  Utile quidquid habet nam tellus, divitae sunt
33  Commines hominum: repleta est undique succo,
34  Et Natum ad sua quemque vocat velut ubera Mater.
35   Nil proprium est, nostrumque, labor nisi, curaque tantum.
36  His igitur cum percipimus, communia quae sunt,
37  Fiunt nostra: velut qui carpit mitia poma,
38  Jam sua sunt, glandesque suae, quas colligit alta

penuria parvi?
53  Ulli deficiant sola, queis pascatur, aranda?
54  Pleraque sed quoniam, quae vitae accommoda nostrae,
55   Tempore non possunt longo servata manere;
56  Sed nisi forte brevi nostros vertamus in usus,
57  Putrescunt facile, et minuuntur, dispereuntque;
58  Qui sinat hoc fieri, Naturae dona profundit,
59  Atque injurius est aliis, quia sumit acervo

549  Pertinet, hic itidem fraus nequa illudere possit,
550   Inspicere in motum, quicumque est, convenit omnem,
551  Accedit quo nempe polo, seu forte recedit
552  Stella micans (nisi tum geminis servetur eodem
553  Tempore forte locis ), diverso tempore namque
554  Non statione una caeli de culmine fulget.
555   Motus et hic certe duplex est, proditus alter

dedit cognosse per arcum
729  Particulas senas decies in quolibet uno,
730   Atque harum totidem quoque fragmina particularum,
731  Quae non convexis nisi vitris cernere tantum est.
732  Nimirum, genus hoc, arcte conclusa supellex,
733  Ne quid in offensu vario, compage soluta,
734  Turbaretur, eos montes, praeruptaque curru,

1203  Quae de bissenis pars unica partibus extat.
1204  Tantundem dorso conscendere montis eodem
1205  Pergit; et est digiti nondum pars altera visa
1206  Descensu confecta novo; nisi donec et uno
1207   Hos decies supra fenos pede celsior esset;
1208  Conscensisque aliis decies sex, jam duo deerant
1209  Scandendi, digiti rursum ut pars aequa vacaret.

1790   Tam tenui pariter deprensos mole Cometas
1791   Scire licet, vix ut Solem deducere possint,
1792  Et commune quod est, medium gravitatis ab ipso
1793  Vix distet Solis medio, nisi forsitan horum
1794  Orbis in immensas nimium cum ducitur oras,
1795  Cumque una constat tam multi e parte recessu
1796   Illo in longinquo, simul addita materiai

1912  Ille novo obsedit monstrum insuperabile bello,
1913  Scribere quod mi animus festinat, tantaque cinctis
1914  Tot veterum Heroum gestis opponere gesta.
1915   Nil usquam in rebus, nisi Tellus, Lunaque tantum
1916   Si foret, exererentque suas si mutua vires
1917  Pro spatiis in se repetitis usque minutas,
1918  Et si tum oblique a recto nectente meatu

Lunae
2360  Mos erat idcirco medicam exercentibus artem,
2361   Opportuna dare ut non laevo pocula possent
2362  Tempore, felicemque horam, aut praedicere tristem.
2363  Non nisi servato mandantur tempore Lunae
2364  Semina proscissam in terram, non messis in arva
2365  It flaventia, non ad robora dura bipennem
2366   Admovet

119  Namque alii tellurem, immotum semper ut astrum
120  Ingens, ni quantum nutare videtur; eidem
121   Nam Terrae tribuunt motus, queis Lunam agitari
122  Cernimus; et, visum nisi densus sistat is aer,
123  Aspiciunt nostro motus super axe diurnos.
124  Horum et pars astrum superis hoc verticis oris,
125  Aut prope, pars tantum Mundi super aequore lato,

ab illo
254  Luna queat; plus, sive minus sed abire necesse est,
255  Ut fuerit sua mobilitas majorve, minorve.
256   Quapropter faciem semper convertit eandem
257  Ad Terram, nisi se quantum in latera utraque vibrat,
258  Paulum nempe, suo tenues dans corpore nutus.
259  Sic quoque cum lapidem non omni a parte rotundum,
260  Aut ferrum aequoreis projectum mergimius undis,

libratis partibus, et se
262  Incipit in gyros hac illac vertere frustra;
263  Dimotae redeunt nam partes, ad mediumque
264  Se subito flectunt: sic non nisi nutat eundo.
265   Jam videas, quare res haec, contingere dico
266   Quam Lunae Terram cingenti, astrisque secundis
267  Fors aliis, medium Jovis et cingentibus orbem,

1060  Nec maris aestus item revera perciperetur,
1061   Ni deberet in hanc extrinsecus unda figuram
1062  Verti, quam, si Terra liquesceret omnis, haberet,
1063  Dimidiaeque tumor nisi respondere profundae
1064  Deberet Terrae, et spatii pars tantula magni
1065  Esse, atque idcirco possit quae magna videri.
1066   In Jove, qui Lunas circumfert quattuor, inque

aer,
1096   Cur non ipse Jovem, cur non convestiat astra
1097  Errabunda alia, et similem praetendat amictum?
1098  Scilicet in Mundo Natura haud protulit unam
1099  Usquam rem, nisi fors portenta informia quaedam;
1100  Nulla avis est, similis cui non sit plurima, nullis
1101   Proinde suum phoenica vetus conspexerat aetas
1102  In sylvis, unum quem finxerat esse; nec ulla

1102  In sylvis, unum quem finxerat esse; nec ulla
1103  Est fera, non arbos usquam, non herba virescit
1104  Una genus. Multi genus unum nos sumus omnes
1105  Inter nos similes, nisi Pyrrhae ad saecula scandas.
1106   Nostrum multiplicant distantia sidera Solem.
1107  Unica cur igitur Tellus sit et unicus aer
1108  Noster hic? assimilis non circum errantia fusus

bis horis:
1118  Alter quinque dies, et bis consumere denos
1119  Uno in circuitu; quoniam huic, quodcumque per unum
1120  Esset forte diem mutatum, non nisi gyri
1121   Esse videbatur tantum pars unius; illi
1122  At post exactum alterius pars addita gyrum.
1123  Cur non et Lunam quidam circumfluus aer
1124  Obtegat? Indicium

1206  Si radios aer, et spicula dia reflectens
1207   Abforet, haud aditus, referataque septa domorum
1208  Vel mediae lux alma diei transgrederetur,
1209  Oppositus radios nisi sol immitteret intro
1210  Directos, nimiumque fugaces: caetera semper
1211  Torperemus, uti tenebroso in carcere clausi.
1212   Quidquid se radiis opponeret, ilicet umbras

1680  Nam cum circuitu bis in omni semper ad aequos
1681  Prveniant tractus spatiorum a Sole, profecto
1682   Difficile esset, uti semper vitare valerent
1683  Incursum inter se gemini, cujusque nisi esset
1684  Orbis planities alia regione locata,
1685  Atque alii inclinata nimis cuicumque; per aequor
1686  Unum nam si omnes irent (nisi forsitan orbis
1687   Orbem alium

1683  Incursum inter se gemini, cujusque nisi esset
1684  Orbis planities alia regione locata,
1685  Atque alii inclinata nimis cuicumque; per aequor
1686  Unum nam si omnes irent (nisi forsitan orbis
1687   Orbem alium cingens prorsus concluderet intra),
1688  In geminis punctis orbis quicumque secaret
1689  Orbem alium; quare toties totiesque secando

1731  Aut cadere, aut ibi plus a Terra abscedere multo,
1732   Quam cum se prorsus loca per contraria volvit,
1733  Ducit ubi simul ad Terram Sol, Terraque raptans.
1734  Hoc fiat, nisi se cum Terra Luna quotannis
1735  Convertat circa Solem, proin vim fugientem
1736  Ipsa habeat; qui vi Terram non deferit, atque
1737   Non ruit in Solem. Tantum, cum prima vagtur

1745  Attolli debere magis, mais usque, trahenti
1746  Accedunt quoniam Lunae sublata, suasque
1747   Percipiunt vires majores, donec in ipsam
1748  Demum abeant: id fiat item, nisi Terra trahendi
1749  Praedita majori sit vi, quam Luna, nec unquam
1750  Attolli possint maria, a gravitate nisi illa
1751  In Terram valida, vi raptans Luna minori,
1752  

1747   Percipiunt vires majores, donec in ipsam
1748  Demum abeant: id fiat item, nisi Terra trahendi
1749  Praedita majori sit vi, quam Luna, nec unquam
1750  Attolli possint maria, a gravitate nisi illa
1751  In Terram valida, vi raptans Luna minori,
1752   Demat in his, aliisque aliquid regionibus addat,
1753  Ut proin librari non aequo pondere possint;
1754  Idcirco

certant;
1809  Praesertim quoniam spatio discurrere inani,
1810  Nulla et re media, distantia nectere cuncta
1811  Corpora non possit, nisuque agitare valenti;
1812   Cum nisi permultis rerum contactibus, ullae
1813  Transmitti nequeant disjuncta in corpora vires.
1814  Ergo qua tot res peragi, tantasque per omnem
1815  Undique materiam clara ratione probatum est,

1858  At quocumque velis alio dissolvere pacto
1859  Naturam, venies ad quosdam denique fines
1860  Extremos, queis consistas, ut reddier ulla
1861  Non queat ulterius ratio, nisi sola voluntas.
1862   Sic et ab impulsu peragi qui singula rentur,
1863  Si causas iterumque roges, iterumque priores,
1864  Tandem pervenient, ut non

tuentur.
134  Vis radium haec semel emissum de lampade, recta
135   Aequalique fuga fert, nec se flectere quoquam
136  Per sese sinit, et cursus mutare tenorem
137  Primi posse, nisi adveniat vis extera mutans,
138  Causaque de coepto decedere tramite cogens.
139  Proin quoque per sese diffundi lumen oportet,
140   Si nihil obsistat pergenti, per loca longe

1627  In statione una radii color unius aureus,
1628  Alterius viridis, ruber hujus, caeruleusque
1629  Illius, atque ideo permixtis pluribus una
1630  Nil possit nisi lux candens nativa videri.
1631  Extremo tantum prodibit margine in uno
1632  Et ruber, et flavus vix tum color, alter habebit
1633  Pallorem violae margo, et vix caerula caeli

1760  Selige cuncta, parique itidem collecta sub orbe
1761  Trajice vitro illo triquetro; magis ista refracta
1762  Aequa in planitie distabunt longius illinc,
1763  Nimirum quo venissent, nisi fracta fuissent:
1764   Haec igitur regione suum se flectere in orbem
1765  Debent diversa, quam qua sunt rubra locata:
1766  Sic quoque cuncta suo viridantia fila maniplo

1929   Finxeris, objecta tum collige lente receptem,
1930  Ut distracta prius coeant modo fila, brevique
1931  Ut puncti in spatio jungantur; candor ibidem
1932  Protinus apparet, nec jam nisi candida lucet,
1933  Haud secus ac primo radio percussa papyrus.
1934   Collibeat sed si lenti admovisse papyrum,
1935  Ut super excipiat nondum conjuncta colorum
1936  Fila,

1944   Imbuat admotam; prope lentem pone, quod obstet
1945  Dein filis, veluti lamellam, aliamve papyrum,
1946  Sed cui sit, quantum par est, tam tenue foramen,
1947  Illac ut nequeat filum transire, nisi unum.
1948  Uno igitur filo egresso quocumque, videbis
1949   Hunc solum, qua candor erat regione, colorem.
1950  Atque id lamellae sursum, deorsumque foramen
1951  Si lente

inter
1957  Se junctis, nequeunt seorsum apparere, suaque
1958  Discerni forma; debent proin cudere quandam
1959   Notitiam in nobis communem, et suppeditare
1960  Non alium, nisi quem lux poscit candida, sensum.
1961  Paulatim sed si sursum deorsumque foramen.
1962  Non moveas, dextra verum celerante, colores
1963  Nunc hos, nunc illos quanquam transire necesse est,

2135  At non omnigenam revomunt, non fila remittunt
2136  Omnia. Septenis jaciant ex omnibus unum
2137  Si filum, haud alia perfundi luce coloris
2138  Apparere, nisi hac, possint; cum plura repellunt,
2139   Vi majore quod est, atque uberiore repulsum,
2140  Imbuit; aut si vis jactis est pluribus aequa,
2141  Ille color, qui fit mixtis his pluribus, exit,

nomina saepe
2478  Confundas, nequeasque ortas distinguere ab uno
2479  Notitias sonitu, turbes at plurima vocis
2480  Incetra ratione: color sic mente receptus
2481  Quid nisi sensus is est certa ratione moventis
2482  Sese animi? Proin cum nos rubrum, purpureumque
2483  Dicimus, est animae diversas percipiendum
2484  Esse hoc notitas; in nostris esse colorem

2489  Hi sunt, quos aufert nobis nox atra, diesque
2490  Clara refert: demum cum nos haerere colores
2491  Percipimus rebus, nil percipiamus, oportet,
2492  Fraudem ut vitemus, nisi partes corporis una
2493  Non textas ratione, ut fila reflectere possint
2494  Idcirco varia, inque acies immittere nostras.
2495  Vulgus at haerentes hinc rebus percipite sse,

122  Proin etiam, si non cursu turbentur, et aura,
123  Reddunt, et tenues rivi inter saxa, lacusque,
124  Et putei illimes, tum cum sitibunda locamus
125  Desuper ora, pares prorsus, nisi dextera quod quae
126  Sunt nobis, illic apparent dextera contra.
127  At speculum obliques si planum, parte patebit
128  Quod jacet obliqua, et si vertas denique circum,

321  Laevia, sed quibus est frons aspera, scabraque contra,
322  Missa cadit, quid fiat, habe. Lux funditur omnes
323  Protinus in partes illinc, locaque omnia circum.
324  asperitas quid enim constat, nisi continuis frons
325  Flexibus interrupta, plagas et versa sub omnes,
326  Proptereaque plagas reflectens lumen in omnes?
327  At non omne tamen lumen, quod venerat, extra

429  Luna dat ipsa, novis cum caelo cornibus errat;
430  Nam praeter partem, quae splendida sole propinquo est,
431  Quod reliquum est ejus, lux quaedam pallida tingit.
432  Atque haec, quod nisi lux de terra jam queat esse
433  Assurgens? etenim cum nos solemque sit inter
434  Tum prope luna, videt phoebeo lumine terram
435  Fulgentem, pleno velut orbe, et percipit illinc

1045  Luce facit; sed rara quidem spectacula caelo
1046  Haec tuimur, quoniam reflexaque, fractaque saepe
1047  In guttis nimium tenuantur languida per se
1048  Lumina, nec splendior nisi pallidus imbuat Irim,
1049  Quae nequeat nostros plerumque lacessere visus.
1050  Si fluitent vacuo pendentes aëre guttae
1051  Diverso ex humore, magisque minusque vapore

1135  Quantum opus est, nec, ut ante, a fundi limite distans;
1136  Incurrunt fundo prius ipsi namque, vicissim
1137  Quam coëant, radii; confusa apparet imago
1138  Propterea, nisi quae longe distantia rerum
1139  Monstret; namque minor radiorum hinc angulus exit;
1140  Proin cito convenient: vitris quoque fessa juvetur
1141  Convexis oculorum acies, ut muneris unam

1298  Sub juga conjugii nequidquam ditior ibit.
1299  Ut primum inventum est aptare, et claudere longo
1300  Vitra tubo (septem quater ex quo tempore lustra
1301  Praeterire), inter non tum nisi bina ferebant;
1302  Nimirum vitrum convexum in vertice summo
1303  Aptabant, ast in fundo vel utrinque cavatum,
1304  Vel minus ex una convexum parte, cavatum
1305  Quam

turpi.
1457  Incuset rerum tum forsitan inscius artem,
1458  Cum manus in culpa siet, atque indocta mali mens
1459  Artificis, qui turbet opus plerumque, laborem
1460  Ad durum nisi contulerit, mentemque peritam,
1461  Consiliumque sagax; animi nam perficiuntur
1462  Plus ope cuncta, feri quam motu corporis ullo;
1463  Inde regi

1472  Egressi fasces multi exta lumina nostra
1473  Hinc illinc cecidere, atque in latera omnia circum
1474  Frustra abiere; aliud neque tum jam corporis ejus
1475  Aspicere est, nisi puncta, illi quibus exsiliere,
1476  Queis directum iter in pupillae tenue foramen
1477  Perpaucis certe. Punctorum sic mediorum
1478  Irrumpunt fasces integri, claraque puncta

1801  Quam speculi frons sit: parvi focus interiore
1802  Praeterea a speculo plus, quam suus ipse, recedit.
1803  Interiori itidem rimae subnectitur alter
1804  At parvus tubus, intus habet qui non nisi binas
1805  Sic positas lentes, minus ut convexa sit illa,
1806  Quae propior speculo, pauloque tumentior altera,
1807  Atque inter sese spatio breviore locantur,

1824  Possint; deinde minus speculum sic excipit, atque
1825  Pellit, uti faciat densari mutua; jungique
1826  Inter se cogat, trans ipsum nempe foramen,
1827  Hauriat ante prior nisi lens: atque ipsa refractos
1828  Inclinat magis, et spatio breviore coërcet,
1829  Atque coire facit citius, quam tangere possint,
1830  Est sua quae medii ora foci, sed tangere possint,

possimus ibidem,
2001  Quam speciem incertae et confusae cernere molis.
2002  At tubuli, plures lentes quos claudimus intra,
2003  Quid prope sunt, nisi quos supera jam diximus esse
2004  Pluribus instructo vitris, longeque tuentes,
2005  Inversos tubulos tamen? hic convexior extat
2006  Lens, quae prima, ad rem quaeque est conversa propinquam;

2009  Hic quoque perfacile est cognoscere, quidquid oportet,
2010  Ut distincta simul rerum sit, et aucta figura,
2011  Scilicet ut supera jam dictum est; clara sed esse
2012  Non poterit, limen nisi de flammante lucerna
2013  Excipias lente exterius, nimiumque coactum
2014  Rem super immittas, vel solis lumina densa
2015  Projectes in rem speculo, vel ad aëris auras

2119  Ducere; verum aliquem tam turpi ab origine nasci
2120  Fors puduit, reperitque novos animantibus usus.
2121  Sed, quid praestet ab his, videat Natura, Animantum
2122  Alma parens, nisi fors caveas hic ipse animantum
2123  Credere de numero sese versantia quaedam,
2124  Turbine ut in magno, et caudam ducentia longam
2125  Corpora, praeterea brevia ipsa, rotundaque prorsus.

facies, tu delige, qualem
184  Saepe tubis primam longis aptare solemus.
185  Crystalli utrinque aequati super aequore laevi
186  Hanc compone, ut non nisi puncto id tangat in uno:
187  Aequatam crystallum inter lentemque relinqui
188  Aëriae tenuem lamellam tunc opus aurae est,
189  Quae quo plus medio a puncto disjuncta recedit,

436  Et faciat nec aperta nimis, nec clara videri.
437  Quin quae pellucet crystallus pura nitensque,
438  Vertatur si trita in fragmina, pulvereumque
439  In cumulum, quid tum in medio nisi multa relinqui
440  Intervalla vides? cumulus proin confit opacus.
441  Tutemet ante oculos sed uti proponere possis
442  Rem facile, et quonam id fiat, cognoscere pacto;

trajicientum;
516  Atque ita, ut in prima facie, sic deinde secunda
517  Nonne vides fila omnigena, ante, retroque meare?
518  At nunc lamellam tenuari finge, coloris,
519  Non nisi purpurei ut filis tranantibus unum
520  Intervallum extet, pro cunctis scilicet unum
521  Purpureis; quoniam tam parvum purpureorum est
522  Intevallorum discrimen, millibus addas

contra transire necesse est.
545  Si jam lamellam pergas augere per omnes
546  Intervallorum numeros; venietur et illuc,
547  Scilicet ut filis viridantibus intervalla
548  Non nisi sint tribuenda decem, uno et rubra minuta,
549  Purpurea aucta uno sint; proin viridantia cunta
550  Transmittentur, at et contra rubicunda redire, et
551  Purpurea aspicies. Qua crassa est, denique

soluta.
768  Praeterea si jam, quae fiant aëre, quaedam
769  Expendas, valeas sublatos noscere primo
770  Sudam non turbare diem, noctemve vapores
771  Posse, etenim non sunt nisi corpora tenuia longe,
772  Quae nequeant retro radiorum pellere tela;
773  At jungi inter se cum jam coepere per auras,
774  Et densos formare globos, dareque imbribus ortum,

quemvis.
794  Coccineus, ruber, auratus, flavusque secunda
795  Stant serie, si sint puri, largique colores;
796  Hos et prima bonos series et tertia reddat,
797  In prima nisi languidior sit flavus, et ipsi
798  Tertius aurato et rubro nisi misceat ordo
799  Caeruleum quiddam, quiddam et violae pallentis.
800  Quod viret in quarto, clare viret ordine; nusquam

795  Stant serie, si sint puri, largique colores;
796  Hos et prima bonos series et tertia reddat,
797  In prima nisi languidior sit flavus, et ipsi
798  Tertius aurato et rubro nisi misceat ordo
799  Caeruleum quiddam, quiddam et violae pallentis.
800  Quod viret in quarto, clare viret ordine; nusquam
801  Purior iste viror tamen et fulgentior extat,

languet,
851  Esse color verus caeli, aurarumque videtur;
852  Nam primos, cum sunt rarique levesque, vapores
853  Tam parvis noscas concrescere partibus, illi
854  Ut nequeant nisi caeruleos hos mittere fucos:
855  Nondum etenim in densas nubes potuere coire,
856  Et nebulas, alios nec proin jactare colores
857  Non tam languidulo constantes lumine; quare

912  Inspiciens vires cujusque. Hae scilicet essent
913  Argento in vivo, si pelluceret, ut unda,
914  Tantae, ut si radius septenis distet ab axe
915  Partibus ante aditum, non post nisi debeat illis
916  Introrsum valide infractus distare duabus.
917  Hujus quapropter partes, queis exsilit idem
918  Ille color, qui de bullis resilire videtur
919  Undae,

est species; proinde hac, quam quilibet alter,
962  Caerulus uberior color est permixtus in ora.
963  Forsitan et fieri ventura aetate valebunt,
964  Hac nisi facta tenus sunt, vitrea septa tuborum,
965  Per quae parvula nos in corpora transpicientes
966  Diversos auctus noscamus particularum,
967  Diversi in rebus venerunt unde colores,

labi
990  Illius, et secreta opera, et potiora tueri
991  Particularum in particulis, quas nosse locatas,
992  Et textas, ut sunt, quid jam foret, inde orientes
993  Res multas nisi nosse, et rerum munera multa,
994  Quae nunc spectamus mirantes, ambiguique;
995  Non exinde queant etenim reflectier ulli
996  In nostras acies radii, non ulla venire

auras
1073  Arboris; atque ideo sese convertere tortos
1074  Aspicias radios huc illuc luminis almi. 1075
1075  His tibi semotis a veri limine rebus,
1076  Quid superest porro, nisi lucem dicere motu
1077  Esse vaporem acri lucente a corpore missum,
1078  Pertenuem, et validis expansum viribus extra?
1079  Quod fit enim, radiis cum

1147  Sin minus obliquo flexu cadat,exit in auras.
1148  Quid facit obliquus flexus nunc iste, vel ille,
1149  Istinc inveniat trananda foramina lumen
1150  Ut prope cuncta, illinc restantes non nisi partes?
1151  Praesertim cum si in durum ruat aëre vitrum,
1152  Incidat obliquo quantumvis lux ea flexu,
1153  Semper hians aliquid, quo protinus insinuetur,

1296  Ipse velis, vel si ad senos decurrere tentes,
1297  Corporis illius constabit materiaï
1298  Tantum tertia pars et sexagesima; prorsum
1299  Per loca dispersum nihil est nisi caetera inane.
1300  Sic et adhuc poteris sine fine in corpore quovis
1301  Materiem labefactare, exiguamque putare
1302  Usque adeo, offensum ne luci nectere possit.

1836  Nam si forte velis, tam lato fimbria tractu
1837  Haec sit, et illa, queat super ut distendier unam
1838  Altera, confusisque simul quoque tertia constet
1839  Limitibus, nec jam possint nisi continuatum
1840  Quantumvis variae inter se dimittere lumen.
1841  At contra thalami perventum est imminuendo
1842  Rimam, ut languenti haud incertum lumine saepe

1879  Amplior ante ipsum est, post flexum pergit et ultra
1880  Se magis amplificans, et pandens omnis utrinque.
1881  Quapropter radii cultrorum trans freta lapsi
1882  Accessu inter se cultrorum nil nisi tantum
1883  Inflecti poterunt plus, deductaque papyro
1884  Post super excepti ad sensum latescere tractus.
1885  Praeterea serves, quod punctum linea signat
1886  Mutuo in

1990  Propter hyperboreas hiemes, pelagusque sonorum,
1991  Nunc adeuntibus es nostris Islandia nautis.
1992  Illudit paulum tamen illa, et sensibus offert
1993  Vix aliquid, multum nisi servent; quippe lacessit
1994  Tunc ita visum, animi mirantis ut excitet aestus.
1995  Fissilis hic lapis est, et sic pellucet, ut unda
1996  Illimis, vel crystallus de monte reflecta,

2034  Inter et accessus rationem servat ad axem,
2035  Caetera transcurrens ut corpora servat: ut, ante
2036  Quinis si spatiis distabat ab axe per auras
2037  Illabens, nunc non nisi ternis distet ab illo:
2038  Legibus insuetis at contra frangitur alter,
2039  Et procul a socio oppositam frontem advena pulsat,
2040  Tam procul a socio, pars quanta octava prope ejus

2124  Impellunt, vel membra agitant, ut, jusserit illa.
2125  Ergo se extremae varie vibrare coactae,
2126  Fibrae dant variis exortum sensibus intus.
2127  Ipsae res primo revera non nisi tactae,
2128  Corpore nempe suo, tactas sensum atque palati
2129  Gignunt: tum sonitum concussas ire per auras
2130  A rebus certum est ad tympana

2178  Saepe oculis partim, partim cognoscitur ipsas,
2179  A quibus exoritur, per vires, et numeratur,
2180  Jam licuit reperisse, quod aures allicit, esse
2181  Non aliud, numeros nisi, quaedam certa tremorum
2182  Quos nectat ratio inter se, facilesque, brevesque,
2183  Et cito, diversos post ictus, convenientes;
2184  Sic non posse negem rationem hanc esse colorum

2300  Se queat, et rapidam in naturam vertier ejus.
2301  Fors ferrum a fornace rubens, quod forcipe prensum
2302  Ingenti nigrans Cyclopum dextera versat,
2303  Non aliud jam sit, scintillans massa nisi ignis.
2304  Fors ideo quoque Sol, et caelo ardentia summo
2305  Sidera sunt solido constantia corpore, nostra
2306  Ut tellus, aut praeterea vaga caetera quae sunt

parcit arenae;
2382  Sic elementum illud vi solvens cuncta voraci
2383  Inter nos, motuque involvens exitiali,
2384  Perniciemque ferens deprensis undique rebus,
2385  Non alibi nisi ros, zephyrorumque aura faventum
2386  Mollis sit, foetusque novos sustollat, alatque
2387  Mulcens, rivus et ut sitientes irriget herbas.
2388  Fors macularum etiam Solis genera altivolantis,

laeta,
2402  Nec sata camporum vernent viridantia? demum,
2403  Ut Tellus, ita Sol faciem non praeferat almam?
2404  Difficile est animos tamen his assuescere vulgo,
2405  Non nisi rem diram violentamque esse videntes
2406  Ignem, atque admotum nullis prope parcere rebus.
2407  Quippe vident, magnis si quando incendia sylvis
2408  Gliscunt, proceras pinos, annosaque late

2529  Prisces in prisca ritus quam velle novare
2530  Sede, et adhuc non visa tamen quoque fingere rerum
2531  Multa, et inauditos ut veros prodere mores:
2532  Cuncta palam extarent, nisi quae corruperit ardor;
2533  Et labefactarit largo olim flumine inundans,
2534  Lignea structa, levi vel lanae stamine texta;
2535  Praeferrent et cuncta modos speciemque vetustam,

gressu,
2  Certarum et fixam rationum tangere metam,
3  Sunt spatia illa mihi longe confecta viaï,
4  Et lumen veris praetentum est rebus amicum,
5  Ut nequeant ire inficias, nisi pectora, contra
6  Queis sunt obfirmata, ferinoque aspera cultu,
7  Dignaque perpetua, cupiunt quam inducere, nocte.
8  At nunc multa mihi, quae non ita clara, supersunt

nocte.
8  At nunc multa mihi, quae non ita clara, supersunt
9  Evolvenda; movenda imis est, eque ruenda
10  Natura e latebris, et caligantibus illis,
11  Ad quae non detur, nisi longe assistere, lustris.
12  Hunc etiam juvat extremum imposuisse laborem,
13  Ad vires elementorum et primordia labi
14  Scilicet, unde omnis concreta, coorta que summa est.

83  Quas docui, vires, et queis magnesia pollent
84  Saxa, atque electri quae notae a nomine constant.
85  Non arcto nimium tractu distendere sese
86  Cernimus has vires: at sunt, quae non nisi parvo
87  Sic extenduntur spatio, ut percellere nostros
88  Id nequeat sensus, veluti lucentibus esse
89  Quas in particulis monstratum est, quaeque per artem
90  Mutantem

126  Quidve aliud jam sit, si non vigor iste trahendi est,
127  (Cum soleat parvo sustollier unda calore
128  In fumos) cur haec vinclis exire retenta
129  Non queat ipsa suis, agitante avulsa nisi igne?
130  Porro sive salis genus est, seu forte metalli
131  Caeruleam ostentans frontem, aut plerumque virentem,
132  Scilicet aut illud scabrae ferruginis instar

tantum modice sensere vicissim
374  Hinc atque hinc duci. Cur sal diffunditur undam
375  Per totam facile, et viro corrumpit amaro
376  Aeque contactam, nisi quod traxere valentem
377  Mutua se per vim, natura convenientes?
378  Postremo nonne hoc manet de fronte, necesse est,
379  Quod vulgo perhibent, quae convenientia, jungi,

460  Et terrestribus et densis, at mollibus extra
461  Effusis, et quae sunt rara, humentia, aquosa.
462  Proptereaque sales longum durare videntur;
463  Aegre quandoquidem divulsis, nec nisi aquosis
464  Particulis, illos destruxeris, aut nisi faxis,
465  Ut mediam subeant non magno agitante calore
466  Hae molem, donec nimium discerpta minores
467  Haec in

461  Effusis, et quae sunt rara, humentia, aquosa.
462  Proptereaque sales longum durare videntur;
463  Aegre quandoquidem divulsis, nec nisi aquosis
464  Particulis, illos destruxeris, aut nisi faxis,
465  Ut mediam subeant non magno agitante calore
466  Hae molem, donec nimium discerpta minores
467  Haec in particulas, corruptaque, nigraque fiat,
468  Et penitus

et facientes corpora dura,
775  Nec facile ut possint agitari proinde, nec a se
776   Di?elli, amplexu compactae, ut glutine forti,
777  Fortiter haerebunt, valido neque abire nisi igne
778  A sese poterunt, aurarum et condere fluctus.
779  Corpora de genere hoc idcirco fixa vocarunt.
780  Scilicet haec motu rare jam facta valenti
781  Aëra conficiunt

812  Non possint geminae facies, resupina supinae
813  Quamlibet incumbat; proin et quoque pulveris una
814  Particulae aggestae, ut coalescant corpus in unum,
815  Difficile est, nisi conflentur, lymphave madescant,
816  Exhalans porro quae vero glutine jungat,
817  Vitra unde, et solidi lateres consistere possint:
818  Vim quoque propter eam duo concurrentia lata

1026  Progrediens ita nos Natura inducit ad unum.
1027  Propterea visus rationes reddere privas
1028  Privarum rerum labor irritus esse; putatum
1029  Atque ideo est rerum cunctarum, non nisi pauca
1030  Vestigenda animo, quantum licet, et statuenda
1031  Principia, atque omnem naturam esse huc referendam.
1032  jam tria revera sunt primum arrepta elementa,

1101  Constet an in rebus; sed fors existere tantum
1102  Propterea dicta est, possint haerescere partes
1103  Ut minimae inter se, in solidum et durescere corpus;
1104  Nec nisi sit vis magna trahens, potuisse videntur
1105  Aptari partes, et necti; glutine quonam
1106  Ipsa quies proprio valeat, res prorsus inermis,
1107  Quippe quietem aliqui nexus hos nectere rentur?

1767  Mensuras; sunt longa ideo, lata, atque profunda.
1768  Materiae at quaevis gemina inter tenuia puncta
1769  Tantum stat spatii mensura, ut linea, longi,
1770  Ipsaque materies multorum non nisi summa est
1771  Punctorum, circum quae sint praecincta ab Inani
1772  Singula; qua propter revera tangere sese
1773  Non possunt, medium quoniam stat semper Inane.

1903  Si nimium pernix, longeque citissimus extet,
1904  Ut neque turbetur propior, neque mutua turbet.
1905  Rebus ab his partes finitas quodlibet in se
1906  Corpus habere vides; quid enim est nisi massa natantum
1907  Punctorum in spatio, et distantum mutua sese
1908  Inter uti docui, pellentem propter eam vim,
1909  Finitorum ergo, numeris quae prendere possis?

pereatque omnis vis ante resistens.
2135  Sic aqua cum nequeat spatia in breviora coire
2136  Pressa licet nimium, et nequeat distendere molem,
2137  Igne nisi exagitante suas valido impete partes;
2138  Jam tum se in tenues fugitat, pellitque vapores,
2139  Qui spatium exposcunt exorti latius usque.
2140  Sic itidem erumpunt variis corpuscula rebus

2453  Convolvi tenui vi, non discedere juncti;
2454  Namque trahens forti retinet compage potestas.
2455  Proin fluidis in rebus ubi discerpere partes
2456  Tentes, disrumpi paulatim, et non nisi parva
2457  Parte queunt; quare guttarum humore madentes
2458  Speluncae retinent pendentes fornice lymphas,
2459  Adventu donec longo rorantis aquai
2460  Grandior et

aucta
2536  A queis voce nova proinde est; et limite in omni,
2537  Quem toties repetit restaurans multiplicansque,
2538  Corpora quo debent haerere tenaciter apta,
2539  Non nisi causa tenax, eadem licet, appellatur.
2540  Denique supremo jam crure, quod usque prope axem
2541  Procurrit, puppisque velut, sua littora radit,
2542  Quandoquidem gravibus leges dat rebus ibidem,

2695  Noscere par foret, imperiumque hoc grande fateri
2696  Protinus, et nosmet submittere, nostraque, tantum
2697  Hunc colere, atque olli purum contradere pectus;
2698  Quo nisi perducant exhausti denique longum
2699  Orbe in lustrato vestigataque labores
2700  Natura, quid jam juvet accumulasse sagaci
2701  Notitias animo, quae sint sine fruge, premantque

significatio illorum harmoniae fuerit, atque illa Phoebi imagine Musas cithara in orbem moventis, quam apte omnem gravitatis doctrinam comprehenderit, ac pene subjecerint oculis. Quod quidem quo alio artificio fuit a Pythagora perfectum, nisi similitudine fidium ad planetarum motus exprimendos traducta? Nempe cum miram utrinque consensionem existere deprehenderet, intervalla intervallis, sonos motibus congruere, haec inter se commutanda esse duxit, siderum cursus Phoebi ac

philosophis idcirco hunc apertis versibus philosophandi usum fuisse demum introductum. Tum B. acriter oppugnari me, inquit, et loco pene dejici faterer hac obscuritatis calumnia, atque his Empedoclis, atque Italicorum exemplis, nisi opportune occurreret, quem subsidio advocare, et cujus judicio fabulas tutari facile possim. An Platonis vobis in mentem non venit? Nonne uno illius exemplo omnem hanc Italicorum auctoritatem, et omnes abrogandae fabulae rationes

ac fabricandis commentis delectatus? Itaque ob idipsum comminiscendi studium Homerum philosophorum nuncupatum fuisse opinor. Tum A. imo, inquit, Platonem totum a nobis esse judico. Quando enim isthaec fabularum ornamenta, nisi in facilioribus argumentis adhibet? Sed cum ad obscuriores rerum causas explicandas interdum delabitur, quam accurate omnem comminiscendi licentiam removet! quam aperte omnia, quam nude pronunciat! Illius, quae in Timaeo est, de

inquit, si heroicum dici minus lubet, divinum appellatote; ita Didascalici, si minus fabulae, veritatis ac sapientiae poetae per me licet nuncupentur. Tum B., ne ego quidem, inquit, controversia nominis magnopere torquerer, nisi rem ipsam in hac verbi contentione agi viderem, et poeticae vim omnem ac naturam in disceptationem vocari. Si enim fabulas non sua ipsarum causa a poetis conquirendas putas, tamen oportet, ut ob eam imitandi necessitatem, qui est

insignibus variant, ac pene depingunt. Quanquam quae pictura exprimere tam apte potest, tamque multipliciter, quae poetae interdum ex abditioribus eruta naturae latebris educunt? Nam omnis demum pingendi fingendique ars quid aliud potest, nisi extremam tantummodo faciem ostendere, et commodiores rerum aspectus uno oculorum intuitu, uno temporis momento circumscriptos? Hi vero intimos corporum atque animorum recessus aperiunt, mutationes

Ex iis enim, quae paulo ante commemorata sunt, tam inter se finitimae atque affines videntur, ut haud sciam, an eandem, sed certe parem utroque in genere vim inesse opinantur. Nam quid aliud sunt demum haec simulacra, ac figurae, nisi breviores quaedam fabulae, quarum ambages quidem amputentur, retineatur vis ac lepor? Quid enim metaphoram esse dixeris, nisi meram, sed verborum ambitu contractam fabulam? Quid similitudines, nisi germanos apologos? Alias aeque

sed certe parem utroque in genere vim inesse opinantur. Nam quid aliud sunt demum haec simulacra, ac figurae, nisi breviores quaedam fabulae, quarum ambages quidem amputentur, retineatur vis ac lepor? Quid enim metaphoram esse dixeris, nisi meram, sed verborum ambitu contractam fabulam? Quid similitudines, nisi germanos apologos? Alias aeque figuras non obscure ab hoc fonte deductas, et fabularum, a quibus emanarint, imagines ac exempla esse facile agnoveris. Miram,

sunt demum haec simulacra, ac figurae, nisi breviores quaedam fabulae, quarum ambages quidem amputentur, retineatur vis ac lepor? Quid enim metaphoram esse dixeris, nisi meram, sed verborum ambitu contractam fabulam? Quid similitudines, nisi germanos apologos? Alias aeque figuras non obscure ab hoc fonte deductas, et fabularum, a quibus emanarint, imagines ac exempla esse facile agnoveris. Miram, inquit B., neque antea mihi perspectam fabulas inter, ac

verbis etiam ac vocibus repetis. Nam quae demum alia hujus dicendi laudis elementa sunt, quam isthaec ipsa vocabula atque nomina? Aut quo pacto conceptae illae atque inclusae animis formae erumperent, nisi cogitationibus nostris hae vocum tanquam imagines resonarent? Atque ex hoc fonte sane effluxit illa verborum cum rebus similitudo, et illa propria poetarum hujus etiam imitationis exprimendae facultas: hinc gravibus sonis ingentia,

clamores efficit. Tunc ego paulum subridens, ain vero, inquam, an vos ex praestantiore quaque arte subsidia ad poetas ornandos colligetis? Neque enim satis habuistis in formis conficiendis picturae imagines ac simulacra illis impertiri, nisi nunc musices concentus, ac sonos etiam tribuatis? Quid ni vero, inquit A., tribuamus, et cognatam illam humanis auribus atque animis harmoniae rationem illis potissimum adjudicemus? Si inanes vocum flexiones, et nihil

accuratius exquiramus: fortasse enim nec tam segniter nos ab iis rebus moveri comperiemus, quas intelligendo meditandoque intime percipimus; nec ab iis ipsis, quae communibus infixae sensibus videntur, impelli nos acriter cognoscemus, nisi cum easdem antea animo et cogitatione probe perspexerimus. quid enim quempiam nulla cogitatione instructum, nisi pene stipitem aut beluam ad paulum abjectam censeas? Earum quippe etiam rerum, quarum

ipsis, quae communibus infixae sensibus videntur, impelli nos acriter cognoscemus, nisi cum easdem antea animo et cogitatione probe perspexerimus. quid enim quempiam nulla cogitatione instructum, nisi pene stipitem aut beluam ad paulum abjectam censeas? Earum quippe etiam rerum, quarum peculiares nobis conciliationes natura fecerit, facile tum sensus hebescit atque extinguitur, cum nullo usu intelligentiaque excitatur. Proinde, si

sensu facere satis non possumus. Hinc ambitionum illecebras missas faciunt, non odio, non metu, non voluptate alia a semel instituto studio detorquentur, vitae ipsius pericula contemnunt, aut minime sentiunt. Quod quî fieret, nisi hic veritatis quaerendae ardor caeterarum omnium cupiditatum vim antecederet? Atque inde profectae sunt illae nobilium etiam philosophorum sententiae, in veritatis cognitione summum bonorum finem statuentium. Ad hanc scientiae vim cum

Sirenum cantus ab auditoribus pene vacuos ac desertos relinqui. Quotus enim quisque ad haec quaeso se conferet? Si iis rebus moventur homines, quas intelligunt, videtis, quam pauci sint, qui horum scientia trahantur. Atque hi quidem ipsi, nisi humanitatem litterarum cum doctrina conjunxerint, haud scio, an haec ita versibus exornata facile respuant. Quo igitur recidet ea tam gloriosa suavitas, quae ipsa audientium infrequentia palam

multos. Quis Pindaro in rebus facillimis difficilior? Sed num idcirco non illum inter poetarum principes numeramus? Quanto magis igitur Didascalicis id erit dandum in rebus altissimis, et suapte natura a multitudinis usu abhorrentibus? Nisi forte, quod in levibus etiam argumentis concedimus caeteris, in philosophia non ipsis dabimus, ut peritissimis placeant. Nam quod ne doctis quidem ipsis patere promiscue aditum ad suos versus sinunt,

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report