Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: nisi Your search found 4084 occurrences
First 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 3508-3564:3508. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 79 | Paragraph | Section] quique aethere in imo
3509. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 83 | Paragraph | Section] naevo.
3510. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 93 | Paragraph | Section] atque
3511. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 95 | Paragraph | Section] bissenaque Lunae
3512. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 101 | Paragraph | Section] flammasque volucres
3513. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 131 | Paragraph | Section]
3514. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 131 | Paragraph | Section] fuerit nisi Cynthia nodo,
3515. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 143 | Paragraph | Section]
3516. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 143 | Paragraph | Section] priscas repetat quo tempore sedes.
3517. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 151 | Paragraph | Section]
3518. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 171 | Paragraph | Section] in vultu non haec discrimina formae,
3519. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 183 | Paragraph | Section] Jam vastas tollit moles, jam deprimit, illae
3520. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 227 | Paragraph | Section] sinunt producere cursum,
3521. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 269 | Paragraph | Section] primum
3522. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] circa apogeum, et in primo casu ita effulget, ut fere Jovem aequet, sed colore fere sanguineo; in secundo vero vix a perquam exiguis stellis discernitur. 17 Venus non apparet nisi mane ante Solem, et tum appellatur Phosphorus, vel vespere post Solem, quo tempore dicitur Hesperus. Vim luminis habet admodum diversam ob mutatam distantiam a Terra et positionem: aliquando in maxima sui luminis vi cernitur puro coelo interdiu. Id accidit, cum haec primo scriberentur, et
3523. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] cum idcirco eos veteres astronomi ita neglexerint, ut nullae eorum observationes antiquae supersint, quarum ope determinari possint orbitae cum orbitis, quas nunc observamus, comparandae, ut periodica tempora eruantur inde et reditus tuto praenuncientur. Atque id quidem huc usque non licet nisi in binis, quorum alterum habuimus superiore anno, (nous avertissons ici une fois pour toutes que cette traduction est faite sur l'édition du Londres de 1760; ainsi l'année passée signifie ici l'année 1759) alterum juniores astronomi videbunt post hosce triginta annos. Eorum enim periodi
3524. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 36(35) De nodis hic agitur, in quibus planetarum orbitae secant eclipticam. Qui quidem nodi maxime ad eclipses pertinent. Neque enim Luna aut ipsa deficit aut defectum Solis parit, nisi sit nodo proxima, ut nec Mercurius aut Venus in Sole apparent, nisi eo tempore, quo ipsi conjunguntur, sint in ipsis nodis aut iis proximi. Cum orbita planetae cujusvis et cujusvis e cometis huc usque observatis sit obliqua ad eclipticam, oportet ipsa ejus planum secet
3525. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 36(35) De nodis hic agitur, in quibus planetarum orbitae secant eclipticam. Qui quidem nodi maxime ad eclipses pertinent. Neque enim Luna aut ipsa deficit aut defectum Solis parit, nisi sit nodo proxima, ut nec Mercurius aut Venus in Sole apparent, nisi eo tempore, quo ipsi conjunguntur, sint in ipsis nodis aut iis proximi. Cum orbita planetae cujusvis et cujusvis e cometis huc usque observatis sit obliqua ad eclipticam, oportet ipsa ejus planum secet et veluti perforet in binis punctis. In quorum altero transitur ab
3526. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] eodem ac prius, sed eodem communi utrique. Nam extra novilunia in diversis apparent coeli punctis. 40(39) Maxime notandi sunt hic bini Lunae nodi. Nam eclipses non fiunt nisi Luna in novilunio vel plenilunio sit proxima nodo alteri. 41(40) Erit nobis usui in theoria eclipsium evolvenda etiam inclinatio orbitae ad eclipticam, ubi angulus habetur
3527. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] colligitur id, quod hic enunciatur et quod erit usui infra, ubi ad eclipses ipsas deventum fuerit. Nimirum, si una quaedam conjunctio Lunae cum Sole facta fuerit in aliquo nodo, in quo ea fuerit simul cum Sole in ecliptica, non posse iterum conjungi cum Sole in nodo, seu potius prope nodum, nisi in septima lunatione, incipiendo numerationem ab illa prima. Nam secunda conjunctio fit in coeli puncto remoto ab illo priore circiter per unum signum, tertia per alterum, et ita porro, ut idcirco septima fiat in loco remoto a loco primae fere per 6 signa, sive per semicirculum, ubi
3528. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 50(49) Inde facile derivantur omnes tam variae phases Lunae. Sol multo altior ipsa Luna, uti diximus, et ab ipsa admodum remotus illuminat dimidium circiter ejus superficiei, quod idcirco est lucidum; alio dimidio obscuro, nisi quatenus ipsa ejusmodi obscura pars circa novilunia illustratur tenui lumine e Terra reflexo, quod appellatur secundarium Lunae. Ipsa autem Luna sita in plenilunio ad partes Soli oppositas obvertit Terrae eam ipsam faciem lucidam; in novilunio, sita Solem versus, obvertit obscuram; in
3529. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] sub disco Solis, debeant ingredi ex parte ejus orientali et egredi ex occidentali, dum umbra in eclipsibus Solis e contrario incipit ex occidentali et desinit in orientali; secundo, quod ipsorum apparens discus est perquam exiguus respectu disci solaris, cujus idcirco non potest occulere nisi particulam perquam exiguam, nimirum Mercurius minus quam unam e vicies mille ejus partibus, Venus paullo plus quam unam millesimam. Primum ex hisce duobus patet, quia juxta num. 29, lib. I. planetae inferiores moventur celerius quam Terra. Quamobrem ipsorum motus
3530. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 9 Mercurius non tam raro ita sub Sole transit, ut in ejus disco apparere debeat. Id enim intra hoc saeculum habetur vicibus sexdecim. Plures autem ejusmodi transitus observavi ego, sed eos non nisi per telescopia videre licet ob exiguitatem disci apparentis, qui tantulam solaris disci partem occupat. 10 Rarissimum est phaenomenum Veneris sub Sole. Id toto hoc millenario
3531. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] non accurate accidat, fiunt aliquando bini occursus hinc et inde ab altero e binis nodis in distantia ita exigua ab ipso, ut Venus eclipticae satis proxima in Solem incurrat respectu Terrae. Posteriores autem occursus post reliquos octo annos fiunt in distantia paullo majore ab eodem nodo nec nisi post plures quam centum annos tertius ex illis quinque occursibus annorum octo perpetuo regrediens advenit ad nodum oppositum, et Venus incurrit in Solem vel bis vel saltem semel. Jam vero nondum ita tum quidem astronomia exculta erat, ut satis certo et accurate
3532. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] esse posset, veniant sub aspectum. Inde consequitur Lunam eo tempore respondere eidem parti zodiaci, cui respondet Sol. 22 Confirmatur idem ex eo, quod nunquam eclipses habeantur nisi in fine mensis lunaris, quo tempore Luna e Terra visa, uti primo libro est dictum in adn. 39, jacet ad eandem coeli plagam cum Sole. 23 Ea duo argumenta probant tempore
3533. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] semper est satis proxima nodo adeoque et eclipticae. Unde fit, ut Solem nequaquam evitet. Jam ad alia argumenta fit gradus, desumpta a forma, loco et motu illius umbrae, quae in ipsa eclipsi Solem paullatim tegit. Cujus observatione diligenti satis manifesto deprehenditur ipsam nihil esse aliud nisi faciem Lunae aversam a Sole. Sed hic in antecessum illud cavendum proponitur, ne umbra ipsa observetur nudo oculo, dum extat pars aliqua solaris disci, cujus nimia lux oculorum aciem praestringeret. Observant alii imaginem Solis reflexam in aqua, sed ea adhuc lumen
3534. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Curvas, quae per refractionem colligerent radios homogeneos in unico puncto, determinavit olim Cartesius; tum methodo multo simpliciore et elegantiore Newtonus. Sed eae non sunt in usu, tum quia difficulter admodum induci possent, tum quia unica ejusmodi curva non inservit adhuc nisi pro radiis digressis ex unico puncto axis collocato in certa quadam distantia, pro qua ejus curvae constructio sit facta. Qua distantia mutata, deberet mutari etiam illa forma curvae ipsius. Secunda ratio est diversa natura radiorum lucis, quae constat filis diversorum
3535. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] quae in ea distantia vel magnitudine continebantur. Et quidem, si ea distantia vel magnitudo comprehenderet accurate aliquot ejusmodi intervalla, mensura habebatur accurata. Verum plerumque accidebat, ut restaret aliquid ex postremo intervallo. Et tum id residuum non nisi incerta oculorum aestimatione definiebatur methodo utique satis crassa. Ad amovendum id incommodum additum est filis immobilibus unum vel alterum filum mobile, quod ope cochleae promoveatur motu parallelo uni e filis fixis. Applicatur enim id filum lamellae perforatae in medio, quae
3536. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] debent haberi ex theoria. Quae cum inveniantur observationibus conformia, ipsam theoriam confirmant. 22(II 54) Primo quidem nunquam habebitur eclipsis vel Lunae vel Solis, nisi Luna fuerit satis proxima alterutri e binis suis nodis in plenilunio pro eclipsi ipsius et in novilunio pro eclipsi Solis. Id quidem patet, cum in majore distantia a nodis debeat distare etiam ab ecliptica adeoque evitare umbram vel Solem. Inde autem deducuntur hic
3537. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Id quidem patet, cum in majore distantia a nodis debeat distare etiam ab ecliptica adeoque evitare umbram vel Solem. Inde autem deducuntur hic plura; primo quidem illud, si Luna in aliqua eclipsi transeat per mediam umbram Terrae, non posse haberi aliam eclipsim Lunae nisi post sex menses lunares, ubi nimirum post sex novilunia advenerit novum plenilunium, quod a priore illo ecliptico plenilunio distat per sex lunares menses. Deinde illud, nunquam haberi posse eclipsim Lunae in plenilunio, nisi vel in praecedente vel in sequente novilunio vel in utroque
3538. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] per mediam umbram Terrae, non posse haberi aliam eclipsim Lunae nisi post sex menses lunares, ubi nimirum post sex novilunia advenerit novum plenilunium, quod a priore illo ecliptico plenilunio distat per sex lunares menses. Deinde illud, nunquam haberi posse eclipsim Lunae in plenilunio, nisi vel in praecedente vel in sequente novilunio vel in utroque habeatur eclipsis Solis pro aliqua parte Terrae. Demum, singulis fere annis debere haberi duas eclipses Solis et duas eclipses Lunae. Habebuntur autem aliquando etiam tres eclipses utriusque eodem anno.
3539. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 39(II 71) Inde patet etiam, cur eclipses tam Solis quam Lunae non semper celebrentur in iisdem punctis eclipticae et qui sit punctorum eclipticorum motus, quae periodus. Eclipsis non fit nisi prope nodos. Nodi autem in singulis lunationibus regrediuntur ita, ut integrum circulum absolvant post annos circiter 18. Adeoque et loca, in quibus eclipses fiunt, regredientur ita, ut post annos 18 eodem redeant. Quin immo post annos 9 celebrabuntur eclipses in eadem coeli parte, cum post
3540. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] eclipseos difficilius satis accurate determinari solent ob confusum umbrae terrestris marginem, qui observationem turbat, potissimum, ubi non videtur simul ingens arcus ipsius umbrae. Phases etiam difficulter admodum intra satis arctos temporis limites observantur, potissimum si Luna non incedat nisi per marginem umbrae terrestris. Quo casu lente admodum aliquanto post initium et ante finem phases augentur et minuuntur. Hinc potius adhibentur immersiones et emersiones macularum Lunae, per quarum plures cito admodum transit margo umbrae. Sunt autem multae ejusmodi maculae in Luna, quae
3541. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 56(II 88) Nunc etiam in pluribus Asiae partibus idem est mos ingentem ciendi strepitum tempore eclipseos lunaris, ut apud Ricciolium ibidem, putante vulgo Lunam ab horribili dracone devorandam, nisi is eo strepitu perterrefactus aufugiat. Apud veteres magicis incantationibus eam de curru deducendam credebatur, nisi fragor ejus aures obtunderet. Plurima suppetunt apud veteres potissimum poetas loca, quae eo respiciant. Quorum sane multa collegit ibidem Ricciolius eruditissime de more.
3542. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] in pluribus Asiae partibus idem est mos ingentem ciendi strepitum
tempore eclipseos lunaris, ut apud Ricciolium ibidem, putante vulgo Lunam ab
horribili dracone devorandam, nisi is eo strepitu perterrefactus aufugiat. Apud
veteres magicis incantationibus eam de curru deducendam credebatur, nisi fragor
ejus aures obtunderet. Plurima suppetunt apud veteres potissimum poetas loca,
quae eo respiciant. Quorum sane multa collegit ibidem Ricciolius eruditissime
de more. Ejusmodi est illud
2 In invocatione innuuntur eorum phaenomenorum causae. Illud lumen circa Solem,
ostendetur infra, provenire ab atmosphaera Solis, quae concipitur ut Phoebi coma.
Astra sub aspectum venirent semper, nisi nimia Solis luce obruerentur per diem;
lumen solare reflexum ab aere circumjacentibus regionibus immitente, quibus
eclipsis non est totalis, crepusculum parit in ipsa totali eclipsi. Nimia vis luminis a
dimidio etiam Sole emissi ita tendit oculorum fibras, ut majore lumine vix
ut omnem sensum effugiat. Sunt usque ad Lunam circiter 60
semidiametri terrestres. Quorum singulae continent quamproxime pedes Parisienses 20.000.000, sive partes pollicum centesimas 24.000.000.000. In qua distantia una centesima apparet sub angulo minore duobus minutis quintis. Quae
tenuitas, nisi vis luminis sit admodum ingens, sub sensum omnino non cadit,
annulum autem nec ampliorem illum et languidiorem exhibere potest, qui in eclipsibus Solis apparet protensus ad distantiam etiam unius gradus, nec arctiorem et
vividiorem, situm intra ipsum, qui adhuc sensibilem crassitudinem
eodem modo appareant, quis non
videt fulgur et fulmen esse objecta adeo exigua et tam tenuis luminis, ut in tanta
distantia nullis omnino telescopiis percipi possint?
Opinioni animo praeconceptae tribuendam puto phaenomeni omnino non existentis perceptionem imaginariam, nisi forte provenerit ab aliquo interno tremore
fibrarum oculi fatigati diuturna applicatione ad telescopium.
12 Atmosphaeram lunarem ego quidem nequaquam admitto. Innuo hic
25 Quaecumque corpora circulos describunt, concipiunt vim quandam recedendi a
centro, quae dicitur centrifuga, quam Christianus Hugenius rite consideravit
primus. Nam omnia corpora vi inertiae conantur semper abire per viam rectam
nec ad orbes curvilineos detorquentur, nisi vi aliqua; quae si abesset, per rectam
omnino abirent.
Hujus vis centrifugae duplex hic argumentum innuitur ab experimentis petitum: vis, qua lapis funda circumactus habenam tendit, quae ipsum in orbe illo
retinet; et impetus, quo resilit aqua aspersa rotae
conversionis ipsius eo minores sunt et
minorem velocitatem habent, quo ad polos magis acceditur. Hinc vis centrifuga in
illo ingenti circulo, qui dicitur aequator, erit major quam in reliquis, et prope polos vis erit ad sensum nulla.
Ea vi tota illa massa dissiparetur, nisi obstaret gravitas in Solem, major eadem
vi, quae quidem cohibet massam ipsam. Sed ubi vis centrifuga est major, plus
detrahitur de ipsa vi gravitatis adeoque pondus remanet majus prope polos quam
sub aequatore. Quam ob causam ad habendum aequilibrium debet elevari magis
sub ipso aequatore
eam tenuitatem luminis is rhombus nunquam videri potest interdiu. Nam oculi
ita obruuntur nimia solaris luminis vi ut aures nimio fragore malleorum in officinis ferrariis vel in iis aedificiis, in quibus rotae aquarum vi concitatae terunt lina
ad chartam efformandam, ubi exaudire non licet, nisi clamore maximo, vociferantem. Et haec ipsa est causa, ut infra videbimus, cur stellas etiam interdiu videre non possimus.
29 Ante Solis ortum et post Solis occasum apparent
hic nomine complector, ac multo magis, si addatur ejus continuatio per omnium nervorum originem. Quanquam alii potius eam sedem reponendam putant in solidis tunicarum et nervorum fibris. Quidquid de eo sit,
anima in ipso corpore conclusa, velut in quodam carcere, exteriora objecta non
percipit nisi per motum, qui ab externo sensorio propagatur ad cerebrum. Eam
propagationem fieri censent alii per ipsum motum fibrarum rigidarum, alii per
fluxum spirituum animalium discurrentium per internos meatus fibrarum. Utramque
sententiam expressi.
Porro triplici modo
13. lib. I. semidiametrorum proxime 60 adeoque diametrorum 30. Igitur illi radii
refracti ab atmosphaera terrestri immerguntur in umbram ita, ut deveniant ad
axem etiam ad loca multo inferiora regione Lunae. Adeoque multo magis incurrunt in ipsam. Pars coni umbrae carens omni lumine non assurgit nisi ad 22
circiter diametros Terrae. Luna in ipso centro umbrae constituta assurgit supra
hunc conum penitus nigrantem et ipsum evitat.
23 Explicandum nunc illud, cur hoc lumen,
Ille primus conus continet illam partem umbrae terrestris, ad quam nulli pertingunt radii, nec directi nec reflexi. Secundus terminat radios irrefractos ita, ut,
quod spatium continetur inter superficies horum conorum, totum habeat aliquos
e radiis refractis intra atmosphaeram terrestrem, nisi nubes transitum impediant,
de quo casu agemus inferius. Hic secundus conus est conus umbrae, qui adhibetur ab astronomis pro eclipsi Lunae, et est potius conus umbrae atmosphaerae
terrestris quam umbrae ipsius Terrae. Idcirco astronomi, ubi ipsam umbram definiunt, umbrae, quae deberetur soli
problema huc pertinens: quae sit distantia ab axe, in qua percipi
deberet maxima luminis vis. Verum iis itidem omissis, ut minus certis et altioribus, dicemus illud tantummodo, videri omnino, quod ingens saltem augmentum
intensitatis luminis in accessu ad centrum debeat efficere, ut ibi, nisi quid obstet
impedimenti, ut nubes, debeat etiam percipi lumen majus quam in distantia ab
ipso centro aliquanto majore.
34 Praeter ea inaequalitatis capita, quae dicta sunt,
erupit fluvius, ita brevi excrevit, ut casas omnes et tuguria occuparet. Nostrae etiam domus atrium impleverat aqua et jam scalis ad superius
tabulatum conscendebat, non sine aliquorum metu, ne nos obrueret. Quod in
tanta maris vicinia, quo se aquarum moles effundebat, fieri omnino non poterat,
nisi forte ipsarum aquarum vis convulsas potius aedes evertisset. Longe gravius
a fame periculum: per octo integros dies obsessi constitimus. Et nobis quidem
annona non defuisset, sed miserabilis nos angebat tot inopum turba omni alimento destituta; cum quibus, quaecumque parata pro nobis
advenit. Adeoque distantia filorum pertinentium ad radium egressum ex quovis unico puncto Solis, esset exigua et in progressu radii
extra vitrum perseveraret eadem sine ullo augmento. Quam ob causam si unicus
haberetur radius pertinens ad unicum punctum Solis, nulli colores separati apparerent, nisi vitri crassitudo aliquanto major induceret separationem aliquanto majorem. At in prismate, in quo superficies sunt ad se invicem obliquae, refractio in
egressu diversa est a refractione in ingressu. Hinc remanet filorum divergentia
post egressum, quorum idcirco distantia a se invicem augetur
obvertentibus cavitatem sibi invicem, quorum alter est
rubeus, alter violaceus. Latera autem sunt lineae ad sensum rectae et inter se
parallelae, quae contingunt et illos extremos circulos et omnes intermedios.
Dixi autem circulos, cujus figurae non erit accurate, nisi ad summum unica ex
tam multis imaginibus coloratis, ea nimirum, quae habeat filum pertinens ad radium Solis centralem et transeuntem per centrum foraminis rotundi perpendicularem plano, quo excipitur. Reliquae omnes erunt ellipticae. Verum si planum illud
fuerit ad sensum perpendiculare
autem illud, si omnia fila a prismate separata colligantur simul, oriri
colorem album. Id autem mihi primum indicium fuit correctionis adhibendae solutioni Newtoni, quam innui adn. 16. Si enim in ejus constructione adhibeantur omnes
radii separati a prismate, non redit accurate color albus, nisi numeri in ea adhibiti
mutentur certa quadam ratione, quam in illa dissertatione exhibui. Adhuc tamen
correctio fere semper admodum exiguam variationem inducit. Unde provenit illud,
ut ad sensum cum utriusque constructionis calculo congruant phaenomena.
dilatationis causa habetur omnino in ipsa prima emissione
particulae facta per fermentationem corporis emittentis lumen, ubi non omnia
puncta constituentia particulam possunt acquirere eandem prorsus velocitatem
emissionis. Diversa velocitas disrumperet particulam divulsis a se invicem punctis, nisi vis mutua, quae in mea theoria physicae generalis cohaesionem parit per
attractionem in majoribus distantiis et repulsionem in minoribus, ipsa puncta ad
se adduceret minuendo celeritatem in punctis velocioribus et augendo in tardioribus, donec vis repulsiva agens in distantiis minoribus
46 Omisi hic rationes, quas conantur proferre ii, qui lumen putant consistere in undis fluidi elastici ut sonum, tum quia puto omnino lumen consistere in progressu
particularum emissarum, non in undis ejusmodi, tum quia in theoria undarum non
nisi infelicissimam rationem reddi arbitror hujusce proprietatis luminis.
Sed quaecumque sit causa, effectus, uti diximus, immediate ostenditur ab observationibus, quae exhibent binas hasce dispositiones, cum quarum altera lumen
facilius reflectitur, cum altera facilius
ea occasione canant. De quo hymno dicemus infra.
Tum vero illa quidem omnia astra et ipsam nitidissimam Venerem ingenti lumine longissime superat.
Terra eo tempore visa ex Luna debet apparere nigra, caliginosa et sordida.
Nam in plenilunio Lunam non nisi per noctem videmus. Et ipsa jacens respectu
Terrae ad partes prorsus oppositas non nisi obscuram Terrae ipsius faciem tum
videt. Hinc locus habetur amaris dicteriis, quibus tum Vestam Diana aggrediatur
insultans.
Porro in novilunio e contrario Lunae facies Terrae
omnia astra et ipsam nitidissimam Venerem ingenti lumine longissime superat.
Terra eo tempore visa ex Luna debet apparere nigra, caliginosa et sordida.
Nam in plenilunio Lunam non nisi per noctem videmus. Et ipsa jacens respectu
Terrae ad partes prorsus oppositas non nisi obscuram Terrae ipsius faciem tum
videt. Hinc locus habetur amaris dicteriis, quibus tum Vestam Diana aggrediatur
insultans.
Porro in novilunio e contrario Lunae facies Terrae obversa nigrescit penitus, et
Terra e Luna visa ita effulget ut Luna in plenilunio eoque
In
novilunio autem Luna inducit Terrae defectum Solis rapiens ejus radios. Sed ingens admodum est discrimen inter effectum eclipseos solaris in Terra et lunaris
in Luna. Semidiameter sectionis umbrae in Terra minor est 100 milliariis juxta
adn. 37. lib.
Vestae, quae Dianae
reprobat superbiam ex luce aliena, nimirum recepta a Sole. Revocat in memoriam
nigrorem praecedentis novilunii collatum cum tanto suo lumine ac inutilem invidiam, qua tentaverat ipsam objectu sui corporis obscurare. Sed ob ejusdem corporis exiguam molem nihil aliud effecerat nisi moderare fulgorem nimium pallore
venustiore et ornare vultum exiguo nigranti naevo.
Porro, ubi Luna jam est immersa in umbra, occupat coeli partem maxime
distantem a loco Solis. Adeoque tum Phoebus, Dianae frater, abest longeque alia
regione moratur, ubi idcirco
VII. Aen.
Fusius exposui celeberrimam Iphigeniae fabulam. Cum ejus pater Agamemnon
in venatione interfecisset cervam Dianae sacram, haec in ejus classem pestilentiam immisit ac procellis assiduis iter impedivit. Oraculi responsum acceptum est
Dianae iram placari non posse, nisi regis filia immolaretur. Cum tamen a patre jam
jam immolanda esset, Diana contenta illo ipso tanto dolore patris filiam surripuit
substituta in ejus loco cerva eamque transtulit in Tauridem, ubi sacerdotis munere functa Orestem fratrem immolandum agnovit ac cum eo aufugit occiso
etiam, ut
Phoenices nomine appellatur.
Quod ad Metabum et Camillam pertinet, habetur apud Virgilium lib. XI. Metabus regno pulsus dum fugeret cum infante Camilla, invenit Amasenum fluvium
aquis turgentem ob praecedentes imbres. Quem cum aliter
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.