Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bibliographic criteria: none (All documents)
Search criteria: nisi

Your search found 4084 occurrences

More search results (batches of 100)
First 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 3508-3564:


3508. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 79 | Paragraph | Section]

quique aethere in imo
2.98  Mane novo fulgere solet seu vespere sero,
2.99  Progenies Majae divumque interpres et alta
2.100  Se coeli haud unquam radiantem ostendit ab arce,
2.101  Velatus medio latitet nisi Phoebus Olympo.
2.102  Olim etiam nondum visos ardere cometa
2.103  Aspicies densosque effundere pectore fumos
2.104  Et caudam trahere aut longam promittere barbam
2.105  Pallentesve comas vastum


3509. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 83 | Paragraph | Section]

naevo.
2.168  Vidi equidem ardenti Solis sub imagine Maja
2.169  Progenitum. Neque enim adrepit 9 tam rarus; acutos
2.170  Lusisset tamen ille oculos, nisi vitrea longis
2.171  Altera lens inserta tubis atque altera pandens
2.172  Ingenti exilem protenderet augmine formam.
2.173  At Venerem 10 bini e cunctis


3510. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 93 | Paragraph | Section]

atque
2.361  Fraternos celat vultus soror. Illa per auras
2.362  Scilicet aethereas, veluti memoravimus ante,
2.363  Urget equos ductu obliquo mediumque per orbem
2.364  Signiferum et callem Titanis non nisi punctis
2.365  Transilit in geminis, geminos nectentibus orbes
2.366  Ac procul oppositas coeli spectantibus oras.
2.367  Ergo si, Soli dum jungitur atque novatis
2.368  Cornibus ordiri mensem parat,


3511. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 95 | Paragraph | Section]

bissenaque Lunae
2.397  Tempora rite notes numerans mensesque novatos,
2.398  Invenies nunquam subita ferrugine Phoebum
2.399  Involvi et medio obductum nigrescere Olympo,
2.400  400 Elabens pleno mensis nisi concidat orbe
2.401  Expectentque polo reducem nova tempora Phoeben.
2.402  At mensem tum diva novat, tum cornua fronti
2.403  Rursum aptat primamque parat prodire per umbram,
2.404  Cum Phoebum


3512. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 101 | Paragraph | Section]

flammasque volucres
2.518  Securus ride et radiantem transpice vultum.
2.519  Ac primum 26 formamque umbrae molemque tueri
2.520  Proderit. Illa quidem, nisi forte in margine summam
2.521  Vix radat Phoebi frontem, qua curvus ad undas
2.522  Prominet occiduas, curvato limite limbum
2.523  Irrepens cavat et dorso convexa recurvo
2.524  Flectitur Eoasque


3513. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 131 | Paragraph | Section]


3.338  Proxima, dum Phoebo adversa volat aetheris ora;
3.339  Nec rapiet terris missas a fratre sagittas
3.340  Et rutilam nigro praetexet lampada velo,
3.341  Alterutri propior fuerit nisi Cynthia nodo,
3.342  Dum fratrem assequitur coeloque vagatur eodem.
3.343  Inde autem et mediam bijugos cum forte per umbram
3.344  Egerit, haud iterum tenebris nigrescet obortis,
3.345  Sexta nisi


3514. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 131 | Paragraph | Section]

fuerit nisi Cynthia nodo,
3.342  Dum fratrem assequitur coeloque vagatur eodem.
3.343  Inde autem et mediam bijugos cum forte per umbram
3.344  Egerit, haud iterum tenebris nigrescet obortis,
3.345  Sexta nisi aptarit fronti jam cornua jamque
3.346  Oppositum pleno prope nodum effulserit orbe.
3.347  Praeterea tristi nunquam ipsa nigrescet ab umbra
3.348  Mense latens medio, primo quin mense vel ante,


3515. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 143 | Paragraph | Section]


3.566  Nec semper vultus fraternos condat in isdem
3.567  Quoque locus motu radiis infestus in oras
3.568  Quasque abeat, priscas repetat quo tempore sedes.
3.569  Scilicet alterutri fuerit nisi proxima nodo,
3.570  Nec tenebris squalere potest nec Cynthia fratrem
3.571  Abdere. At occiduas nodi retrahuntur in oras
3.572  Nec nisi dum novies binis novus additur annus,
3.573  Ad veterem redeunt


3516. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 143 | Paragraph | Section]

priscas repetat quo tempore sedes.
3.569  Scilicet alterutri fuerit nisi proxima nodo,
3.570  Nec tenebris squalere potest nec Cynthia fratrem
3.571  Abdere. At occiduas nodi retrahuntur in oras
3.572  Nec nisi dum novies binis novus additur annus,
3.573  Ad veterem redeunt positum sedesque relictas.
3.574  Ergo etiam locus ille, deam qui mergat in umbra
3.575  Quique tegi vultum Phoebi sinat, ibit in oras


3517. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 151 | Paragraph | Section]


3.745  Dum nempe e nitido Lunam deducere curru
3.746  Thessala tentat anus cantu rhombumque potentem
3.747  Circumagit, miseram nequidquam tendere contra,
3.748  Nequidquam obniti, vacuas nisi pulsa per auras
3.749  Aera sonent cantusque negent audire timendos.
3.750  Saepe igitur totas fama evulgata per urbes
3.751  Nocte volat media Lunae nigrescere frontem.
3.752  Excurrunt matres tectis


3518. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 171 | Paragraph | Section]

in vultu non haec discrimina formae,
4.310  Non jubaris produnt sese: manet una eademque
4.311  Umbrarum facies, dum parte effulget eadem
4.312  Phoebus; nec varii percellunt lumina ductus,
4.313  Ipse,nisi, ardenti dum fervidus imbuit imbre
4.314  Conversam Phoebes frontem, mutentur et atri
4.315  Mutato tractus positu jamque altera jamque
4.316  Sordescat tenebris divae pars altera opacis.
4.317  Quae si


3519. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 183 | Paragraph | Section]

Jam vastas tollit moles, jam deprimit, illae
4.527  Lina terunt, usum in tenuis formanda papyri
4.528  Et calamos dextramque olim sensura disertam;
4.529  Personat horribilis late fragor: ipse nisi omnem
4.530  Ore trahas collectam imo sub pectore vocem,
4.531  Vicinos frustra non exauditus amicos
4.532  Alloqueris: totas tantus fragor occupat aures.
4.533  Haud secus immodico terras dum lumine


3520. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 227 | Paragraph | Section]

sinunt producere cursum,
5.334  Sive fluant seu mole pigra concreta rigescant,
5.335  Illa quidem lucis radios non viribus isdem
5.336  Ad sese rapiunt, uno non omnia nisu.
5.337  Nam, quae densa minus, nisi forte aut sulphure olenti
5.338  Aut crasso, qualem semper frondentis olivae
5.339  Telegoni propter colles Setinave rura
5.340  Dant succum teretes bacchae, plus pinguia pollent,


3521. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 269 | Paragraph | Section]

primum
6.114  Huc iterum revoca atque animo tibi siste sagaci
6.115  115 Luminis ingenium recolens. Dum corpore ab uno
6.116  Scilicet egressa alterius lux aurea frontem
6.117  Corporis inclinata subit, nisi forte trahenti
6.118  (Eveniet quod vix) aequa vi pollet utrumque,
6.119  Torquet iter rectoque infracta a calle recedit.
6.120  120 Ergo ubi 22 cum


3522. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

circa apogeum, et in primo casu ita effulget, ut fere Jovem aequet, sed colore fere sanguineo; in secundo vero vix a perquam exiguis stellis discernitur. 17 Venus non apparet nisi mane ante Solem, et tum appellatur Phosphorus, vel vespere post Solem, quo tempore dicitur Hesperus. Vim luminis habet admodum diversam ob mutatam distantiam a Terra et positionem: aliquando in maxima sui luminis vi cernitur puro coelo interdiu. Id accidit, cum haec primo scriberentur, et


3523. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

cum idcirco eos veteres astronomi ita neglexerint, ut nullae eorum observationes antiquae supersint, quarum ope determinari possint orbitae cum orbitis, quas nunc observamus, comparandae, ut periodica tempora eruantur inde et reditus tuto praenuncientur. Atque id quidem huc usque non licet nisi in binis, quorum alterum habuimus superiore anno, (nous avertissons ici une fois pour toutes que cette traduction est faite sur l'édition du Londres de 1760; ainsi l'année passée signifie ici l'année 1759) alterum juniores astronomi videbunt post hosce triginta annos. Eorum enim periodi


3524. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

36(35) De nodis hic agitur, in quibus planetarum orbitae secant eclipticam. Qui quidem nodi maxime ad eclipses pertinent. Neque enim Luna aut ipsa deficit aut defectum Solis parit, nisi sit nodo proxima, ut nec Mercurius aut Venus in Sole apparent, nisi eo tempore, quo ipsi conjunguntur, sint in ipsis nodis aut iis proximi. Cum orbita planetae cujusvis et cujusvis e cometis huc usque observatis sit obliqua ad eclipticam, oportet ipsa ejus planum secet


3525. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

36(35) De nodis hic agitur, in quibus planetarum orbitae secant eclipticam. Qui quidem nodi maxime ad eclipses pertinent. Neque enim Luna aut ipsa deficit aut defectum Solis parit, nisi sit nodo proxima, ut nec Mercurius aut Venus in Sole apparent, nisi eo tempore, quo ipsi conjunguntur, sint in ipsis nodis aut iis proximi. Cum orbita planetae cujusvis et cujusvis e cometis huc usque observatis sit obliqua ad eclipticam, oportet ipsa ejus planum secet et veluti perforet in binis punctis. In quorum altero transitur ab


3526. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

eodem ac prius, sed eodem communi utrique. Nam extra novilunia in diversis apparent coeli punctis. 40(39) Maxime notandi sunt hic bini Lunae nodi. Nam eclipses non fiunt nisi Luna in novilunio vel plenilunio sit proxima nodo alteri. 41(40) Erit nobis usui in theoria eclipsium evolvenda etiam inclinatio orbitae ad eclipticam, ubi angulus habetur


3527. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

colligitur id, quod hic enunciatur et quod erit usui infra, ubi ad eclipses ipsas deventum fuerit. Nimirum, si una quaedam conjunctio Lunae cum Sole facta fuerit in aliquo nodo, in quo ea fuerit simul cum Sole in ecliptica, non posse iterum conjungi cum Sole in nodo, seu potius prope nodum, nisi in septima lunatione, incipiendo numerationem ab illa prima. Nam secunda conjunctio fit in coeli puncto remoto ab illo priore circiter per unum signum, tertia per alterum, et ita porro, ut idcirco septima fiat in loco remoto a loco primae fere per 6 signa, sive per semicirculum, ubi


3528. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

50(49) Inde facile derivantur omnes tam variae phases Lunae. Sol multo altior ipsa Luna, uti diximus, et ab ipsa admodum remotus illuminat dimidium circiter ejus superficiei, quod idcirco est lucidum; alio dimidio obscuro, nisi quatenus ipsa ejusmodi obscura pars circa novilunia illustratur tenui lumine e Terra reflexo, quod appellatur secundarium Lunae. Ipsa autem Luna sita in plenilunio ad partes Soli oppositas obvertit Terrae eam ipsam faciem lucidam; in novilunio, sita Solem versus, obvertit obscuram; in


3529. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

sub disco Solis, debeant ingredi ex parte ejus orientali et egredi ex occidentali, dum umbra in eclipsibus Solis e contrario incipit ex occidentali et desinit in orientali; secundo, quod ipsorum apparens discus est perquam exiguus respectu disci solaris, cujus idcirco non potest occulere nisi particulam perquam exiguam, nimirum Mercurius minus quam unam e vicies mille ejus partibus, Venus paullo plus quam unam millesimam. Primum ex hisce duobus patet, quia juxta num. 29, lib. I. planetae inferiores moventur celerius quam Terra. Quamobrem ipsorum motus


3530. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

9 Mercurius non tam raro ita sub Sole transit, ut in ejus disco apparere debeat. Id enim intra hoc saeculum habetur vicibus sexdecim. Plures autem ejusmodi transitus observavi ego, sed eos non nisi per telescopia videre licet ob exiguitatem disci apparentis, qui tantulam solaris disci partem occupat. 10 Rarissimum est phaenomenum Veneris sub Sole. Id toto hoc millenario


3531. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

non accurate accidat, fiunt aliquando bini occursus hinc et inde ab altero e binis nodis in distantia ita exigua ab ipso, ut Venus eclipticae satis proxima in Solem incurrat respectu Terrae. Posteriores autem occursus post reliquos octo annos fiunt in distantia paullo majore ab eodem nodo nec nisi post plures quam centum annos tertius ex illis quinque occursibus annorum octo perpetuo regrediens advenit ad nodum oppositum, et Venus incurrit in Solem vel bis vel saltem semel. Jam vero nondum ita tum quidem astronomia exculta erat, ut satis certo et accurate


3532. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

esse posset, veniant sub aspectum. Inde consequitur Lunam eo tempore respondere eidem parti zodiaci, cui respondet Sol. 22 Confirmatur idem ex eo, quod nunquam eclipses habeantur nisi in fine mensis lunaris, quo tempore Luna e Terra visa, uti primo libro est dictum in adn. 39, jacet ad eandem coeli plagam cum Sole. 23 Ea duo argumenta probant tempore


3533. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

semper est satis proxima nodo adeoque et eclipticae. Unde fit, ut Solem nequaquam evitet. Jam ad alia argumenta fit gradus, desumpta a forma, loco et motu illius umbrae, quae in ipsa eclipsi Solem paullatim tegit. Cujus observatione diligenti satis manifesto deprehenditur ipsam nihil esse aliud nisi faciem Lunae aversam a Sole. Sed hic in antecessum illud cavendum proponitur, ne umbra ipsa observetur nudo oculo, dum extat pars aliqua solaris disci, cujus nimia lux oculorum aciem praestringeret. Observant alii imaginem Solis reflexam in aqua, sed ea adhuc lumen


3534. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Curvas, quae per refractionem colligerent radios homogeneos in unico puncto, determinavit olim Cartesius; tum methodo multo simpliciore et elegantiore Newtonus. Sed eae non sunt in usu, tum quia difficulter admodum induci possent, tum quia unica ejusmodi curva non inservit adhuc nisi pro radiis digressis ex unico puncto axis collocato in certa quadam distantia, pro qua ejus curvae constructio sit facta. Qua distantia mutata, deberet mutari etiam illa forma curvae ipsius. Secunda ratio est diversa natura radiorum lucis, quae constat filis diversorum


3535. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

quae in ea distantia vel magnitudine continebantur. Et quidem, si ea distantia vel magnitudo comprehenderet accurate aliquot ejusmodi intervalla, mensura habebatur accurata. Verum plerumque accidebat, ut restaret aliquid ex postremo intervallo. Et tum id residuum non nisi incerta oculorum aestimatione definiebatur methodo utique satis crassa. Ad amovendum id incommodum additum est filis immobilibus unum vel alterum filum mobile, quod ope cochleae promoveatur motu parallelo uni e filis fixis. Applicatur enim id filum lamellae perforatae in medio, quae


3536. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

debent haberi ex theoria. Quae cum inveniantur observationibus conformia, ipsam theoriam confirmant. 22(II 54) Primo quidem nunquam habebitur eclipsis vel Lunae vel Solis, nisi Luna fuerit satis proxima alterutri e binis suis nodis in plenilunio pro eclipsi ipsius et in novilunio pro eclipsi Solis. Id quidem patet, cum in majore distantia a nodis debeat distare etiam ab ecliptica adeoque evitare umbram vel Solem. Inde autem deducuntur hic


3537. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Id quidem patet, cum in majore distantia a nodis debeat distare etiam ab ecliptica adeoque evitare umbram vel Solem. Inde autem deducuntur hic plura; primo quidem illud, si Luna in aliqua eclipsi transeat per mediam umbram Terrae, non posse haberi aliam eclipsim Lunae nisi post sex menses lunares, ubi nimirum post sex novilunia advenerit novum plenilunium, quod a priore illo ecliptico plenilunio distat per sex lunares menses. Deinde illud, nunquam haberi posse eclipsim Lunae in plenilunio, nisi vel in praecedente vel in sequente novilunio vel in utroque


3538. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

per mediam umbram Terrae, non posse haberi aliam eclipsim Lunae nisi post sex menses lunares, ubi nimirum post sex novilunia advenerit novum plenilunium, quod a priore illo ecliptico plenilunio distat per sex lunares menses. Deinde illud, nunquam haberi posse eclipsim Lunae in plenilunio, nisi vel in praecedente vel in sequente novilunio vel in utroque habeatur eclipsis Solis pro aliqua parte Terrae. Demum, singulis fere annis debere haberi duas eclipses Solis et duas eclipses Lunae. Habebuntur autem aliquando etiam tres eclipses utriusque eodem anno.


3539. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

39(II 71) Inde patet etiam, cur eclipses tam Solis quam Lunae non semper celebrentur in iisdem punctis eclipticae et qui sit punctorum eclipticorum motus, quae periodus. Eclipsis non fit nisi prope nodos. Nodi autem in singulis lunationibus regrediuntur ita, ut integrum circulum absolvant post annos circiter 18. Adeoque et loca, in quibus eclipses fiunt, regredientur ita, ut post annos 18 eodem redeant. Quin immo post annos 9 celebrabuntur eclipses in eadem coeli parte, cum post


3540. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

eclipseos difficilius satis accurate determinari solent ob confusum umbrae terrestris marginem, qui observationem turbat, potissimum, ubi non videtur simul ingens arcus ipsius umbrae. Phases etiam difficulter admodum intra satis arctos temporis limites observantur, potissimum si Luna non incedat nisi per marginem umbrae terrestris. Quo casu lente admodum aliquanto post initium et ante finem phases augentur et minuuntur. Hinc potius adhibentur immersiones et emersiones macularum Lunae, per quarum plures cito admodum transit margo umbrae. Sunt autem multae ejusmodi maculae in Luna, quae


3541. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

56(II 88) Nunc etiam in pluribus Asiae partibus idem est mos ingentem ciendi strepitum tempore eclipseos lunaris, ut apud Ricciolium ibidem, putante vulgo Lunam ab horribili dracone devorandam, nisi is eo strepitu perterrefactus aufugiat. Apud veteres magicis incantationibus eam de curru deducendam credebatur, nisi fragor ejus aures obtunderet. Plurima suppetunt apud veteres potissimum poetas loca, quae eo respiciant. Quorum sane multa collegit ibidem Ricciolius eruditissime de more.


3542. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

in pluribus Asiae partibus idem est mos ingentem ciendi strepitum tempore eclipseos lunaris, ut apud Ricciolium ibidem, putante vulgo Lunam ab horribili dracone devorandam, nisi is eo strepitu perterrefactus aufugiat. Apud veteres magicis incantationibus eam de curru deducendam credebatur, nisi fragor ejus aures obtunderet. Plurima suppetunt apud veteres potissimum poetas loca, quae eo respiciant. Quorum sane multa collegit ibidem Ricciolius eruditissime de more. Ejusmodi est illud Tibulli, lib. I. el. 8:
Cantus et e curru Lunam deducere tentat;


3543. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

2 In invocatione innuuntur eorum phaenomenorum causae. Illud lumen circa Solem, ostendetur infra, provenire ab atmosphaera Solis, quae concipitur ut Phoebi coma. Astra sub aspectum venirent semper, nisi nimia Solis luce obruerentur per diem; lumen solare reflexum ab aere circumjacentibus regionibus immitente, quibus eclipsis non est totalis, crepusculum parit in ipsa totali eclipsi. Nimia vis luminis a dimidio etiam Sole emissi ita tendit oculorum fibras, ut majore lumine vix


3544. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

ut omnem sensum effugiat. Sunt usque ad Lunam circiter 60 semidiametri terrestres. Quorum singulae continent quamproxime pedes Parisienses 20.000.000, sive partes pollicum centesimas 24.000.000.000. In qua distantia una centesima apparet sub angulo minore duobus minutis quintis. Quae tenuitas, nisi vis luminis sit admodum ingens, sub sensum omnino non cadit, annulum autem nec ampliorem illum et languidiorem exhibere potest, qui in eclipsibus Solis apparet protensus ad distantiam etiam unius gradus, nec arctiorem et vividiorem, situm intra ipsum, qui adhuc sensibilem crassitudinem


3545. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

eodem modo appareant, quis non videt fulgur et fulmen esse objecta adeo exigua et tam tenuis luminis, ut in tanta distantia nullis omnino telescopiis percipi possint? Opinioni animo praeconceptae tribuendam puto phaenomeni omnino non existentis perceptionem imaginariam, nisi forte provenerit ab aliquo interno tremore fibrarum oculi fatigati diuturna applicatione ad telescopium. 12 Atmosphaeram lunarem ego quidem nequaquam admitto. Innuo hic


3546. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

25 Quaecumque corpora circulos describunt, concipiunt vim quandam recedendi a centro, quae dicitur centrifuga, quam Christianus Hugenius rite consideravit primus. Nam omnia corpora vi inertiae conantur semper abire per viam rectam nec ad orbes curvilineos detorquentur, nisi vi aliqua; quae si abesset, per rectam omnino abirent. Hujus vis centrifugae duplex hic argumentum innuitur ab experimentis petitum: vis, qua lapis funda circumactus habenam tendit, quae ipsum in orbe illo retinet; et impetus, quo resilit aqua aspersa rotae


3547. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

conversionis ipsius eo minores sunt et minorem velocitatem habent, quo ad polos magis acceditur. Hinc vis centrifuga in illo ingenti circulo, qui dicitur aequator, erit major quam in reliquis, et prope polos vis erit ad sensum nulla. Ea vi tota illa massa dissiparetur, nisi obstaret gravitas in Solem, major eadem vi, quae quidem cohibet massam ipsam. Sed ubi vis centrifuga est major, plus detrahitur de ipsa vi gravitatis adeoque pondus remanet majus prope polos quam sub aequatore. Quam ob causam ad habendum aequilibrium debet elevari magis sub ipso aequatore


3548. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

eam tenuitatem luminis is rhombus nunquam videri potest interdiu. Nam oculi ita obruuntur nimia solaris luminis vi ut aures nimio fragore malleorum in officinis ferrariis vel in iis aedificiis, in quibus rotae aquarum vi concitatae terunt lina ad chartam efformandam, ubi exaudire non licet, nisi clamore maximo, vociferantem. Et haec ipsa est causa, ut infra videbimus, cur stellas etiam interdiu videre non possimus. 29 Ante Solis ortum et post Solis occasum apparent


3549. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

hic nomine complector, ac multo magis, si addatur ejus continuatio per omnium nervorum originem. Quanquam alii potius eam sedem reponendam putant in solidis tunicarum et nervorum fibris. Quidquid de eo sit, anima in ipso corpore conclusa, velut in quodam carcere, exteriora objecta non percipit nisi per motum, qui ab externo sensorio propagatur ad cerebrum. Eam propagationem fieri censent alii per ipsum motum fibrarum rigidarum, alii per fluxum spirituum animalium discurrentium per internos meatus fibrarum. Utramque sententiam expressi. Porro triplici modo


3550. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

13. lib. I. semidiametrorum proxime 60 adeoque diametrorum 30. Igitur illi radii refracti ab atmosphaera terrestri immerguntur in umbram ita, ut deveniant ad axem etiam ad loca multo inferiora regione Lunae. Adeoque multo magis incurrunt in ipsam. Pars coni umbrae carens omni lumine non assurgit nisi ad 22 circiter diametros Terrae. Luna in ipso centro umbrae constituta assurgit supra hunc conum penitus nigrantem et ipsum evitat. 23 Explicandum nunc illud, cur hoc lumen,


3551. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Ille primus conus continet illam partem umbrae terrestris, ad quam nulli pertingunt radii, nec directi nec reflexi. Secundus terminat radios irrefractos ita, ut, quod spatium continetur inter superficies horum conorum, totum habeat aliquos e radiis refractis intra atmosphaeram terrestrem, nisi nubes transitum impediant, de quo casu agemus inferius. Hic secundus conus est conus umbrae, qui adhibetur ab astronomis pro eclipsi Lunae, et est potius conus umbrae atmosphaerae terrestris quam umbrae ipsius Terrae. Idcirco astronomi, ubi ipsam umbram definiunt, umbrae, quae deberetur soli


3552. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

problema huc pertinens: quae sit distantia ab axe, in qua percipi deberet maxima luminis vis. Verum iis itidem omissis, ut minus certis et altioribus, dicemus illud tantummodo, videri omnino, quod ingens saltem augmentum intensitatis luminis in accessu ad centrum debeat efficere, ut ibi, nisi quid obstet impedimenti, ut nubes, debeat etiam percipi lumen majus quam in distantia ab ipso centro aliquanto majore. 34 Praeter ea inaequalitatis capita, quae dicta sunt,


3553. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

erupit fluvius, ita brevi excrevit, ut casas omnes et tuguria occuparet. Nostrae etiam domus atrium impleverat aqua et jam scalis ad superius tabulatum conscendebat, non sine aliquorum metu, ne nos obrueret. Quod in tanta maris vicinia, quo se aquarum moles effundebat, fieri omnino non poterat, nisi forte ipsarum aquarum vis convulsas potius aedes evertisset. Longe gravius a fame periculum: per octo integros dies obsessi constitimus. Et nobis quidem annona non defuisset, sed miserabilis nos angebat tot inopum turba omni alimento destituta; cum quibus, quaecumque parata pro nobis


3554. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

advenit. Adeoque distantia filorum pertinentium ad radium egressum ex quovis unico puncto Solis, esset exigua et in progressu radii extra vitrum perseveraret eadem sine ullo augmento. Quam ob causam si unicus haberetur radius pertinens ad unicum punctum Solis, nulli colores separati apparerent, nisi vitri crassitudo aliquanto major induceret separationem aliquanto majorem. At in prismate, in quo superficies sunt ad se invicem obliquae, refractio in egressu diversa est a refractione in ingressu. Hinc remanet filorum divergentia post egressum, quorum idcirco distantia a se invicem augetur


3555. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

obvertentibus cavitatem sibi invicem, quorum alter est rubeus, alter violaceus. Latera autem sunt lineae ad sensum rectae et inter se parallelae, quae contingunt et illos extremos circulos et omnes intermedios. Dixi autem circulos, cujus figurae non erit accurate, nisi ad summum unica ex tam multis imaginibus coloratis, ea nimirum, quae habeat filum pertinens ad radium Solis centralem et transeuntem per centrum foraminis rotundi perpendicularem plano, quo excipitur. Reliquae omnes erunt ellipticae. Verum si planum illud fuerit ad sensum perpendiculare


3556. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

autem illud, si omnia fila a prismate separata colligantur simul, oriri colorem album. Id autem mihi primum indicium fuit correctionis adhibendae solutioni Newtoni, quam innui adn. 16. Si enim in ejus constructione adhibeantur omnes radii separati a prismate, non redit accurate color albus, nisi numeri in ea adhibiti mutentur certa quadam ratione, quam in illa dissertatione exhibui. Adhuc tamen correctio fere semper admodum exiguam variationem inducit. Unde provenit illud, ut ad sensum cum utriusque constructionis calculo congruant phaenomena.


3557. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

dilatationis causa habetur omnino in ipsa prima emissione particulae facta per fermentationem corporis emittentis lumen, ubi non omnia puncta constituentia particulam possunt acquirere eandem prorsus velocitatem emissionis. Diversa velocitas disrumperet particulam divulsis a se invicem punctis, nisi vis mutua, quae in mea theoria physicae generalis cohaesionem parit per attractionem in majoribus distantiis et repulsionem in minoribus, ipsa puncta ad se adduceret minuendo celeritatem in punctis velocioribus et augendo in tardioribus, donec vis repulsiva agens in distantiis minoribus


3558. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

46 Omisi hic rationes, quas conantur proferre ii, qui lumen putant consistere in undis fluidi elastici ut sonum, tum quia puto omnino lumen consistere in progressu particularum emissarum, non in undis ejusmodi, tum quia in theoria undarum non nisi infelicissimam rationem reddi arbitror hujusce proprietatis luminis. Sed quaecumque sit causa, effectus, uti diximus, immediate ostenditur ab observationibus, quae exhibent binas hasce dispositiones, cum quarum altera lumen facilius reflectitur, cum altera facilius


3559. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

ea occasione canant. De quo hymno dicemus infra. Tum vero illa quidem omnia astra et ipsam nitidissimam Venerem ingenti lumine longissime superat. Terra eo tempore visa ex Luna debet apparere nigra, caliginosa et sordida. Nam in plenilunio Lunam non nisi per noctem videmus. Et ipsa jacens respectu Terrae ad partes prorsus oppositas non nisi obscuram Terrae ipsius faciem tum videt. Hinc locus habetur amaris dicteriis, quibus tum Vestam Diana aggrediatur insultans. Porro in novilunio e contrario Lunae facies Terrae


3560. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

omnia astra et ipsam nitidissimam Venerem ingenti lumine longissime superat. Terra eo tempore visa ex Luna debet apparere nigra, caliginosa et sordida. Nam in plenilunio Lunam non nisi per noctem videmus. Et ipsa jacens respectu Terrae ad partes prorsus oppositas non nisi obscuram Terrae ipsius faciem tum videt. Hinc locus habetur amaris dicteriis, quibus tum Vestam Diana aggrediatur insultans. Porro in novilunio e contrario Lunae facies Terrae obversa nigrescit penitus, et Terra e Luna visa ita effulget ut Luna in plenilunio eoque


3561. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

In novilunio autem Luna inducit Terrae defectum Solis rapiens ejus radios. Sed ingens admodum est discrimen inter effectum eclipseos solaris in Terra et lunaris in Luna. Semidiameter sectionis umbrae in Terra minor est 100 milliariis juxta adn. 37. lib. III(IV). Hinc non nisi perquam exiguus est Terrae tractus, qui nigrescit in eclipsi Solis inducta a Luna. Adeoque is est quidam veluti naevus in ejus vultu. Et solum penumbra late protenditur, quae tantummodo reprimit nonnihil nimios Solis radios, non penitus omnes praeripit. At diameter sectionis umbrae est fere


3562. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Vestae, quae Dianae reprobat superbiam ex luce aliena, nimirum recepta a Sole. Revocat in memoriam nigrorem praecedentis novilunii collatum cum tanto suo lumine ac inutilem invidiam, qua tentaverat ipsam objectu sui corporis obscurare. Sed ob ejusdem corporis exiguam molem nihil aliud effecerat nisi moderare fulgorem nimium pallore venustiore et ornare vultum exiguo nigranti naevo. Porro, ubi Luna jam est immersa in umbra, occupat coeli partem maxime distantem a loco Solis. Adeoque tum Phoebus, Dianae frater, abest longeque alia regione moratur, ubi idcirco


3563. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

VII. Aen. Fusius exposui celeberrimam Iphigeniae fabulam. Cum ejus pater Agamemnon in venatione interfecisset cervam Dianae sacram, haec in ejus classem pestilentiam immisit ac procellis assiduis iter impedivit. Oraculi responsum acceptum est Dianae iram placari non posse, nisi regis filia immolaretur. Cum tamen a patre jam jam immolanda esset, Diana contenta illo ipso tanto dolore patris filiam surripuit substituta in ejus loco cerva eamque transtulit in Tauridem, ubi sacerdotis munere functa Orestem fratrem immolandum agnovit ac cum eo aufugit occiso etiam, ut


3564. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Phoenices nomine appellatur. Quod ad Metabum et Camillam pertinet, habetur apud Virgilium lib. XI. Metabus regno pulsus dum fugeret cum infante Camilla, invenit Amasenum fluvium aquis turgentem ob praecedentes imbres. Quem cum aliter transmittere non posset nisi natando, alligavit parvulam hastae et obduxit arboris cortice ac voto Dianae nuncupato futuram virginem et venatricem, projecit hastam ipsam, quae haesit felicissime et patri filiam servavit. Cum Aruns eam in bello contra Trojanos interfecturus esset, fatis ita poscentibus, Opim Diana, unam


Bibliographia locorum inventorum

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].


More search results (batches of 100)
First 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report


Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.