Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: omnia Your search found 6484 occurrences
First 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1237-1394:1237. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] ut Stoici dixerunt,
sed uirtuti merces accedet:
pro mortalitate immortalitas,
pro corruptione incorruptio,
pro miseria beatitudo.
Denique Deo ipso frui licebit,
cum Dei iussa peregerimus,
eius-que
1238. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] merces accedet:
pro mortalitate immortalitas,
pro corruptione incorruptio,
pro miseria beatitudo.
Denique Deo ipso frui licebit,
cum Dei iussa peregerimus,
eius-que
1239. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] immortalitas,
pro corruptione incorruptio,
pro miseria beatitudo.
Denique Deo ipso frui licebit,
cum Dei iussa peregerimus,
eius-que
1240. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Non minus autem mirabile fuit |
mortuos suscitasse, quod quidem fecerunt,
quam montes transtulisse; quod fecissent, si utile fore censuissent.
Vnde alibi etiam Dominus ait:
1241. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fecerunt,
quam montes transtulisse; quod fecissent, si utile fore censuissent.
Vnde alibi etiam Dominus ait:
1242. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] nobis.
ipso Domino aditum pręcludente ac respondente:
1243. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ea magis Deo tribuenda esse, quanto minus a nobis, qui homines non dii sumus, possint intelligi. Alioquin fateri oporteret, quod nemo unquam ausus est dicere, aut Deum non esse homine maiorem | aut hominem Deo esse ęqualem, si ad omnia quę Dei sunt, humani uis intellectus posset penetrare. Sunt tamen nonnulli , qui in peruersitatis suę proposito ita obdurant, ut credulitatem nostram etiam irridere non dubitent. atque hi fere sunt, qui
1244. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] eorum
non relinquitur lapis super lapidem, qui non destruatur.
vsque adeo Barrabam, id est diabolum sibi dimitti gaudent, |
ut eundem Christo Domino, qui pro ipsis crucifixus est, anteferre non dubitent.
Attendant tamen, si nondum penitus obsurduerunt,
et cognoscant | ad se quidem omnia illa pertinere,
quę salutarem doctrinam nolentibus admittere | minatus est Christus Dominus.
Ad illos enim quos iustitię suę doctores constituit |
et ad prędicandum gentibus destinauit dixit:
1245. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] se confert |
et ea quę habet indigentibus dilargitur,
dum ad perfectioris uitę sublimitatem ascendere festinat.
iuxta illud Saluatoris dictum:
1246. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Jo. 16 In mundo pressuram habebitis, sed confidite, ego uici mundum. quasi diceret: Sicut ego propria uirtute calcaui mundi huius erumnas , ita et uobis uincendi facultatem conferam, ut per me mala omnia magno animo perferendo | illis omnibus fortiores potentiores-que sitis; tantum non in uobis sed in me spem fiduciam-que habeatis. Hunc pręterea fortis animi uirum | Christi-que Domini sectatorem, quemadmodum aduersa non deiiciunt,
1247. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] superbia |
te-que arroganter incedere cogat.
Ea superatus aliis pręferri concupisces |
et plus honoris quam quod mereris tibi exhiberi postulabis.
Quam rem scribis et phariseis exprobrans Dominus ait:
1248. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] habemus, quod Saluator noster | his qui surdum et mutum hominem ad se adduxerant | et sicut rogarunt sanum receperant, pręceperit ne cui dicerent | sed quanto magis pręcipiebat ut tacerent, tanto plus prędicabant | et eo amplius admirabantur dicentes: Bene omnia fecit, et surdos fecit audire | et mutos loqui. pręcipiebat sane ut tacerent, sed tamen prędicantes non increpuit. Quo etiam nos opera nostra | et ad laudem nostram latere uelimus | et ad profectum aliorum non latere. Sciebat enim ille, cui etiam futura
1249. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Ego non quęro gloriam meam.
Qui illum uere imitari desyderat,
non quęrat gloriam suam,
sed gloriam Dei,
monente Apostolo ac dicente:
1250. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Qui illum uere imitari desyderat,
non quęrat gloriam suam,
sed gloriam Dei,
monente Apostolo ac dicente:
1251. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
a Deo reprobari mereatur.
De glorię appetitione.
Caput XVII
Scribas et phariseos inanis glorię arguebat Dominus, cum de illis diceret:
1252. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] audiamus monentem:
1253. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] claritatis suę . Nos hac tanta spe confirmati, non solum mortem non timere, sed etiam nullum mortis genus debemus exhorrescere. Ideo Dominus noster cum asperrimam tum ignominiosissimam elegit crucis mortem. Quem secuti sancti martyres omnes tyrannorum minas contempsere, omnia uicere tormenta, magis timentes Deum offendere | quam quęque extrema perpeti. Quid quod etiam multi ante persecutionem, immo ante Christum, cum nondum paradisi ianua pateret, mori optarint? Ingemiscens Dauid ait:
1254. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Propterea quidem uocati apostoli,
quoniam aliter sequi Christum non poterant,
1255. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Non poterant effici Christi discipuli,
nisi per omnia ei se conformari studuissent |
emularentur-que eius paupertatem,
humilitatem,
castitatem,
docendi studium,
omnes uiuendi curam,
omnia sustinendi patientiam.
1256. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] erat, in homine assumpto crucem passus est. ne id nos pro nomine eius subire timeremus, quod ille pro amore nostro proferre uoluit. Ne autem paupertatem metuas: Quęrite inquit primum regnum Dei, et hęc omnia quę uidelicet uitę necessaria sunt | adiicientur uobis. Ne etiam mortem exhorrescas ait: Qui credit in me, non morietur in ęternum . ne denique suppliciis terrearis: Mundus inquit gaudebit, uos uero contristabimini | sed tristicia
1257. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] corporaliter. Libenter igitur eliges esse cum Christo pauper, in Deo diues sis. optabis cum illo emori mundo, ut uiuas Deo. terrena denique omnia sordere tibi incipient, cum in cordis tui hospitiolo susceperis Christum. Nihil illo est dultius , nihil suauius. Iure suo dixit, cum ad sui seruitium fideles inuitaret:
1258. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Dei sacerdotes prępositi sunt,
ut uerbi exempli-que cibo eam pascant.
Qui si fideles ac prudentes fuerint,
beatitudinis quoque magnitudine cęteris pręferentur.
Sequitur enim:
1259. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Noui-que Instrumenti litteras assidue perscrutemur. In his plenissime discitur, quid facere, quid uitare, quid credere, quid amare, quid sperare nos oporteat, ut cęlo digni simus, cum terram reliquerimus. In his Deum Patrem a quo omnia, in his Filium per quem omnia, in his Spiritum Sanctum in quo omnia facta sunt inuenies. et hęc tria unum Deum, unam hipostasim esse melius credendo intelliges | quam intelligendo credes. Magnum quippe mysterium est sancta Trinitas,
1260. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] perscrutemur. In his plenissime discitur, quid facere, quid uitare, quid credere, quid amare, quid sperare nos oporteat, ut cęlo digni simus, cum terram reliquerimus. In his Deum Patrem a quo omnia, in his Filium per quem omnia, in his Spiritum Sanctum in quo omnia facta sunt inuenies. et hęc tria unum Deum, unam hipostasim esse melius credendo intelliges | quam intelligendo credes. Magnum quippe mysterium est sancta Trinitas, humanę
1261. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] In his plenissime discitur, quid facere, quid uitare, quid credere, quid amare, quid sperare nos oporteat, ut cęlo digni simus, cum terram reliquerimus. In his Deum Patrem a quo omnia, in his Filium per quem omnia, in his Spiritum Sanctum in quo omnia facta sunt inuenies. et hęc tria unum Deum, unam hipostasim esse melius credendo intelliges | quam intelligendo credes. Magnum quippe mysterium est sancta Trinitas, humanę sapientię altitudinem excedit | fide
1262. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uiatico habe cum ambulas, pro cibo cum recumbis, pro puluillo cum dormis, pro speculo cum uigilas. nunquam euangelicus codex uel de manibus tuis discedat | uel de memoria exeat. In eo si assiduus fueris, cęlestium desyderio terrena contemnes. et hoc quidem erit | uendere omnia, quę in pręsenti uita possidentur , et ipsam emere margaritam, quę Christi conuersatione fulget | et humanę redemptionis precio taxatur. Quicquid autem Nouum continet instrumentum
1263. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] psalmista dicere possis:
1264. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Meditabor in operibus tuis.
Quęnam sunt opera ista?
Terra, mare, cęlum.
quorum ille admiratione captus in eam tandem prorupit uocem:
1265. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] tot arborum, tot lapidum, tot metallorum | et qui his uteretur, pręstantissimum inter animantia hominem. Tuum opus sunt cęlestia. Sol, luna, stellę, quarum cursus, naturas, formam | decorem-que oculis intuemur, et tamen qua materia constent, dicere nequimus. Tu cęlum, quo omnia illa circumdantur extendisti, quod statutis initio reuolutionibus perpetuo moueri ac circumferri uidemus, quemadmodum cętera omnia. et nos soli (proh nefas!) legem tuam toties pręterimus? Miramur pręterea nubes pendere, uentos concitari, micare
1266. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Sol, luna, stellę, quarum cursus, naturas, formam | decorem-que oculis intuemur, et tamen qua materia constent, dicere nequimus. Tu cęlum, quo omnia illa circumdantur extendisti, quod statutis initio reuolutionibus perpetuo moueri ac circumferri uidemus, quemadmodum cętera omnia. et nos soli (proh nefas!) legem tuam toties pręterimus? Miramur pręterea nubes pendere, uentos concitari, micare ignes, fulmina ruere, pluuias, grandines | niues-que defluere | et tellurem ab iis irrigari. quę singula si digne consyderentur,
1267. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] labore transimus ad quietem gaudii perennis? Conscii igitur fragilitatis nostrę | nec per se bonum quod cupimus ualentes perficere, leuemus oculos ad montes cum psalmista | et mente cęli culmina penetremus. Inde ueniet nobis auxilium a Domino, qui fecit cęlum et terram et omnia. Non possumus recte de illo aliquid speculari, nisi ab ipso adiuti, qui-que nobis relicti retro labimur, Dei ac Domini nostri ope subleuati usque ad thronum maiestatis eius perueniemus. Ad contemplandam itaque diuinitatis
1268. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1269. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] colloquiis enim eorum cęlestis contemplationis ardorem interceptum
frigescere,
in secessu uero in dies magis accendi solere.
Tempus pręterea nocturnum maxime accomodum uidetur.
Tunc siquidem omnia animantia quiescunt.
neque hominum neque pecudum uox auditur,
nec auicularum garritus auribus obstrepit |
nihil-que sentitur,
quod mentem cęli secreta rimantem grauet aut quicquam molestet.
Hoc tibi affirmat psalmista dicens:
1270. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] stabilis boni,
ad quod fruendum creati ac nati sumus,
non satis recordari.
cum pręsertim hoc haberi non possit,
nisi illa contemnantur |
neque libere et expedite de hoc aliquid consyderari,
nisi illa ferme obliuiscantur.
Quandoquidem omnia relinquere
et se solum sequi iubet eos Dominus,
qui inter ipsius discipulos censeri desyderant.
Sola itaque de Deo cogitatio uana esse non potest.
Ideo Salomonis te sapientia hortatur et ait:
1271. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Insatiabiles nempe bestię sunt | auaritia et libido; non implentur haustu, sed quo magis hauserint, plus esuriunt. Hoc, quod sequitur: non seruum non ancillam, non bouem, non asinum neque omnia quę illius sunt, cum illo quod de domo non concupiscenda dicitur | iungenda censeo, ne ex decalogo hendecalogum faciamus. Cum ergo in fine his duobus pręceptis prauę cupidines uitandę iubeantur, quęrimus quomodo eas uitabimus,
1272. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] non fiat,
factum tamen iri cupimus.
De mandatorum consyderatione
Caput IV
Hęc sunt Legis mandata in tabulis lapideis digito Dei descripta,
ut cum omnia quę Legis sunt didiceris,
ista potissime teneas,
quę modo magis exquisito magis-que mirabili tradita sunt populo fideli.
1273. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Diliges, inquit, Dominum Deum tuum ex toto corde tuo et ex tota anima tua et ex tota mente tua. Hoc est maximum et primum mandatum. Secundum autem simile huic: Diliges proximum tuum sicut teipsum. In his duobus mandatis, inquit, uniuersa lex pendet et prophetę. Omnia quippe pręcepta tam Legis quam Euangelii ad hunc ipsum rediguntur finem, ut Deus et proximus diligatur. Ita tamen proximum dilige, ut Deum non offendas. Ita Deum ama, ut nihil magis, nihil ęque | amasse
1274. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] in Babylonem est ductus,
templum ipsum atque domus urbis igni consumptę,
turres ac moenia solo ęquata,
populus captiuus, pręter eos qui ceciderant, Babylonem translatus.
1275. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Nemo ergo regum, nemo principum uel sibi uel imperii sui uiribus nimio plus confidat. Siquis pręuaricator mandatorum Dei esse perseuerauerit et nec uno aut altero flagello commonitus ab impietate animum auerterit, repente uidebit misceri omnia quę ditionis suę sunt, hos capi, illos cędi, alios desciscere, diutinam libertatem statim seruitute mutari | et opes illas, quas multorum annorum uictorię aceruauerant, paruo temporis momento hostium predam fieri. Neque enim hoc humanę uires efficiunt,
1276. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] neglexeris,
iam tandem tuę imbecillitati derelictus peccata super peccata
cumulabis |
ac ueluti absque gubernaculo in mari fluctuans nauis,
quocunque concupiscentię tuę te impellet flatus,
eo fereris.
Id tibi futurum ille qui nouit omnia antequam fiant prędicit |
in psalmo ita loquens:
1277. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et clamitando dormientem excitauit, excitatum surgere coegit | et panes quotquot uolebat, sibi commodare. Dominus pręterea cum futuri iudicii terrores prędicendo explicuisset, adiecit: Vigilate itaque omni tempore orantes, ut digni habeamini fugere ista omnia et stare ante Filium hominis. Denique, quod uerbis docuit, opere confirmauit. Ter enim easdem preces repetisse dicitur et factus in agonia orasse prolixius multum-que sudasse, dum oraret; ut discas, etiam cum multum oraueris, non remittere cordis
1278. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] nisi semper orauerit? Hoc quoque roganti necessarium, ut nunquam de Dei misericordia diffidat, sed semper se impetraturum speret quod petit, si modo illud fuerit sibi, uel ei pro quo petit, profuturum. Omnia, inquit, quęcunque petitis, credite, quia accipietis, et eueniet uobis. Male tamen id credit, qui ueritati, quę Christus est, non adhęret, eodem dicente: Veri adoratores adorabunt Patrem in spiritu et ueritate. Et ut ostenderet, quare sic adorandus esset:
1279. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] precum sanctarum sit, quot mortuos ipsi etiam Christi discipuli suscitarint, quot cęcis uisum, quot claudis gressum, quot incurabili ęgritudine oppressis pristinam restituerint sanitatem. Audi insuper, quod ipsa Veritas dicat: Omnia, inquit, possibilia sunt credenti . Et: Omnia quęcunque petieritis in oratione credentes, accipietis. Et alibi: Quodcunque petieritis Patrem in nomine meo, hoc faciam. Et iterum: Siquid petieritis Patrem in nomine meo, dabo
1280. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] discipuli suscitarint, quot cęcis uisum, quot claudis gressum, quot incurabili ęgritudine oppressis pristinam restituerint sanitatem. Audi insuper, quod ipsa Veritas dicat: Omnia, inquit, possibilia sunt credenti . Et: Omnia quęcunque petieritis in oratione credentes, accipietis. Et alibi: Quodcunque petieritis Patrem in nomine meo, hoc faciam. Et iterum: Siquid petieritis Patrem in nomine meo, dabo uobis.
1281. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] habetur oratio, qui, quicquid petierit, non eo tendit, ut Deo placeat. Nam siue pro corporis ualetudine siue pro rebus uitę necessariis aut pro quauis alia re orabimus, semper ea fine orandum erit, ut commodius ei, qui bona omnia tribuit, seruiatur. Sed auari ideo orant, ut terrena bona lucrentur, ideo glorię cupidi, ut ab hominibus laudentur. Quare ad primos certe pertinet, quod in Euangelio dicitur: Vę uobis, scribę et
1282. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sceleri ueniam impetret poenitentia, etiam per Ezechielem prophetam Dei uerbis edocemur: 18 Si impius, inquit, egerit poenitentiam ab omnibus peccatis suis quę operatus est et custodierit omnia pręcepta mea et fecerit iudicium et iustitiam, uita uiuet et non morietur. omnium iniquitatum eius, quas operatus est, non recordabor. in iustitia sua quam operatus est uiuet. nunquid uoluntatis meę est mors impii, dicit Dominus Deus, et non ut conuertatur a uiis suis et uiuat?
1283. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Denique, ueluti cęcus ille, qui nondum satis credulus uisu recepto quasi per caliginem cernebat uidebantur-que ei homines (ut Marcus ait) tanquam arborum effigies incedentium, deinde plena fide Christum suscipiens iterum-que ab illo contactus clare uidere coepit omnia. Ita nunquam perfecte illuminari poterit, cuius non erit ex omni parte poenitentia perfecta. de qua perfectione inferius, quantum Dominus nostras quoque tenebras illustrare dignabitur, dicemus. Interim reliqua poenitentię bona
1284. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] in iustitia et sanctitate ueritatis. hac tali negociatione talenta nobis credita duplicantur. et qui super pauca fidelis fuerit, super multa constitutus intrabit in gaudium Domini sui. Super omnia uero cauendum est, ne dum poenitentiam mire procrastinamus, poenitentię tempus effluat | et in peccatorum luto adhuc defixos repente mors occupet. Vide igitur ne te iuuenilis fallat ętas | ne
1285. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
ut uitam magis laboriosam uiuas,
ut pręterita peccata succedentium uirtutum
meritis compenses.
utque in primis cures,
ne poenitendi tempus tarda conuersione imprudenter amittas.
Ista tamen omnia cum perfeceris,
uide ne quid tibi tribuas.
totum divinę gratię acceptum referre debes,
et cum propheta dicere:
1286. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et a Christo alienatus, quamdiu peccatis finem non statuis, quamdiu te Creatorem tuum Redemptorem-que offendere non poenitet, quamdiu non metuis Dominum tuum | nec illi obtemperas, cui angeli in cęlo assistunt, quem sancti omnes uenerantur, omnes inferi contremiscunt. qui est super omnia potens, in omnibus sapiens, omnium optimus, primus omnium omnium-que postremus. neque initium habens neque finem. benignissimus poenitentium remunerator, seuerissimus obstinatorum ultor ac punitor.
1287. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] prophetam tibi pollicetur | nullam de tot offensis unquam se exprobraturum, si offendere desieris | et secundum sua pręcepta coeperis operari. neque esse suę uoluntatis asseuerat, ut moriatur peccator, sed ut conuertatur et uiuat. Omnia ergo facit, ut saluti tuę consulat. atque huc tendit, quod pręcipit, quod promittit, quod minatur, quod flagellat, quod delinquentem non statim perimit, quod aliquando etiam beneficiis ad poenitentiam prouocat. Denique ut
1288. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Si pernegasti Dei Filium, de hoc Petro fuit uenia data. Manasses Si stellas adorasti, si diis alienis templa aras-que posuisti, si obseruasti somnia maleficiis-que credidisti, si in Dei seruos cędibus es grassatus, ista omnia Manasses fecerat | et tamen, cum eum poenituisset ueniam-que orasset, exauditus est | hostili-que iugo liberatus regnum recuperauit quod amiserat. Nullum ergo tam immane facinus committi potest, quod poenitentibus miseratio non
1289. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Non dubitemus igitur,
quin peccatum illud deletum sit,
quodcunque Christi sacerdotes rite dimiserint.
1290. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] igitur,
quin peccatum illud deletum sit,
quodcunque Christi sacerdotes rite dimiserint.
1291. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Domino dicente:
1292. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] non uenisset. Quare nec illorum confessio in Lege potuit esse ita plena (nihil enim ad perfectum adduxit Lex) ut est nostra in Euangelio. cum illa in parte manca sit, hęc per omnia integra et perfecta. Illa simul multorum, hęc singulorum. illa Deo audiente tantum, hęc etiam Dei sacerdote examinante et ab omnibus absoluente. Nondum enim illis mediator uenerat Christus Dominus, per quem reseratus est aditus ad cęlestia | et cuius
1293. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] liberat.
quod ostendit Ezechias ad Dominum dicens:
1294. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et cibus atque potus in carnem et sanguinem animalis. Nam simul cum accidentibus ista mutata sunt | sed quia nihil uerius esse nouimus his, quę te docente discere contingit. Confitemur te esse Verbum, a quo facta sunt omnia | et sine quo factum est nihil. Quid ergo factu tibi impossibile, si modo illud ut fiat, tuę conuenit maiestati? Absit igitur ut quicquam dubitemus de tam mirabili stupendo-que sacramento, cuius tu et autor es et testis.
1295. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Parandi autem uictus nimiam solicitudinem Dominus quoque extenuat cum ait: Nolite soliciti esse dicentes: Quid manducabimus, aut, quid bibemus, aut quo operiemur, sed quęrite inquit primum regnum Dei et iustitiam eius, et hęc omnia apponentur uobis. Ne quem ergo ad Dei seruitia iterum retardet inopię metus, his Domini uerbis confirmatus in illo spem collocet. non tamen ocio et ignauię sese dedat: laborantes ille adiuuat, non desides neque
1296. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] hominibus ieiunantes. Amen dico uobis: receperunt mercedem suam. Non uere tristem esse prohibet. Ieiunium enim proprie poenitentium est dolentium-que pro peccato quod commiserunt. sed simulate tristari uetat | hypocritarum more, qui omnia ad iactantiam faciunt, uti hominum rumusculos aucupentur, dum sancti dici quam esse malunt. Ideo non uerę glorię, cui adipiscendę non student, sed inanis, ad quam se totos componunt, mercedem recipiunt. Tu autem cum
1297. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] Iob, quod simplex et rectus esset | et timens Deum | et a malo recedens. Prudentis postremo officio fungeris, si postquam cuncta consideraueris, quę ab imprudentibus concupiscuntur, cum Salomone clamabis: Vanitas uanitatum et omnia uanitas. Atque ideo diuitias, honores, luxum atque pompam | simul-que omnem pręsentium uoluptatum usum magno animo despicere incipies, nequid tibi uiam iustitię ingredienti impedimento sit | et potius absque his quę uulgo bona putantur salueris |
1298. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] inhabitatio deprimit sensum multa cogitantem. . Sit ergo satis ea discere atque nosse, quę ad Dei Scripturarum-que eius intelligentiam nobis concessam pertinent, ut cum ita quemadmodum pręceptum est uixerimus, illo ubi perfecta sunt omnia conscendamus. Optimum itaque iudicemus | non plus sapere quam oportet sapere, sed sapere ad sobrietatem, hoc est quantum humanę naturę permittitur, tantum et indagare discendo | et conari operando.
1299. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] recondi debet.
unde dicitur:
1300. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] |
sapientiam quam non homo sed Deus docuit sequamur.
hanc diuitiis,
hanc rebus omnibus anteponamus.
Melior est acquisitio eius
1301. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] transierunt. Illud quoque ad hereticorum infidelitatem spectare arbitror quod Salomon ait: Ciuitates munitas occupabit sapiens | et destruet munitionem in qua confidebant impii. Omnia quippe impietatis dogmata, quę illi syllogismis captiosis-que dialecticę conclusiunculis munientes insuperabilia esse putabant, Dei sapientia--- Christus--- sua uirtute superauit et euertit. Arrii, Sabellii, Euticetis,
1302. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quia feroces, et super capita eorum coronę similes auro, quia superbi, facies hominum et capilli mulierum, quia utrique sexui insidiantur, dentes leonum, quia quos uicerint perimunt. loricas ferreas habent, quia in malicia obduruerunt. alis perstrepunt, quia uelociter omnia permeant. caudas scorpionum aculeatas gerunt, quia unus eorum finis est nocendi hominibus. Abadon Et habent, inquit, supra se angelum abyssi cui nomen Hebraice Abadon, quod est
1303. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] minis autem grassatus est in martyres pariter et uerberibus,
cum idolatras ut in eos desęuirent concitasset.
Primi nobis documento sunt,
ut neque blandimentis neque pollicitationibus eius ullam adhibeamus
fidem.
secundi ut omnia prius extrema pati parati simus |
quam Deo peccare.
Nec bellum igitur minanti pareas |
nec pacem offerenti credas.
necesse fuit,
ut tentatio probaret te.
Iccirco nec in oratione Dominica petimus ne tentemur,
sed ne inducamur in tentationem |
et seducti uiam salutis relinquamus.
Quam rem petendo aperte ostendimus |
nos quidem ad repugnandum impares esse,
nisi ipse adiuuet,
qui solus potest omnia.
Qui etiam infirmitatem nostram miseratus contra angeli mali uim atque
uersutias unicuique nostrum angelum bonum dedit,
qui regat,
qui custodiat,
qui a nequitia auocet |
et occultis conscientię stimulis ad uirtutes capessendas
Residuum erucę comedit locusta,
residuum locustę comedit bruchus,
residuum bruchi comedit rubigo.
aut quid boni in illo remanere poterit,
cui uitia dominantur?
Strenuis autem et accinctis |
assidue-que contra improbę uoluptatis illecebras luctantibus tuta
sunt omnia.
Neque enim superseminantur zizania in medio tritici,
nisi cum ocio dediti dormimus |
et a custodia bonę frugis cessamus.
Atque ideo sane uigilare et orare nos iubet Dominus |
ne tentationibus succumbamus.
hoc est, diligentes esse et
Apostolus admonet et ait:
non uirgam,
non peram,
non panem.
Prohibuit eis calciamenta,
prohibuit duas tunicas.
et:
si indigueris,
ne nefas putares ait:
Dignus est operarius mercede sua.
Mercede uidelicet quę inopię succurrat,
non quę luxuriam paret.
Porro sicut ipse docuerat,
ita discipulis suis prędicationis officium imposuit dicens:
Euntes docete omnes gentes |
seruare omnia quęcunque mandaui uobis.
Optimi itaque Christi imitatores illi sunt,
qui faciendis ad populum bene beate-que uiuendi sermonibus operam
impendunt |
et quod alios docent,
ipsi pręstant,
ne bonum quod uerbo ędificant,
morum dissimilitudine
perquirere nimis prolixum sit,
omnium uirtutum |
omnis-que sanctitatis cum pręceptum |
tum exemplum |
a Saluatore nostro ac Domino |
et tutius petitur |
et iocundius consideratur.
Christus enim quia ueritas est non errat,
quia bonitas est non fallit,
quia sapientia est nouit omnia,
quia uirtus Dei est potest omnia,
quia denique saluatio populi sui est,
quicquid egit,
quicquid dixit,
ad omnium spectat salutem.
Seruiamus igitur illi in sanctitate et iustitia omnibus diebus
nostris,
memores beneficiorum suorum,
atque assidue nobiscum recolentes ea quę
omnium uirtutum |
omnis-que sanctitatis cum pręceptum |
tum exemplum |
a Saluatore nostro ac Domino |
et tutius petitur |
et iocundius consideratur.
Christus enim quia ueritas est non errat,
quia bonitas est non fallit,
quia sapientia est nouit omnia,
quia uirtus Dei est potest omnia,
quia denique saluatio populi sui est,
quicquid egit,
quicquid dixit,
ad omnium spectat salutem.
Seruiamus igitur illi in sanctitate et iustitia omnibus diebus
nostris,
memores beneficiorum suorum,
atque assidue nobiscum recolentes ea quę non solum uerbis docuit,
sed etiam
defensa,
sed sola ui diuina protecta |
et nunc seruari non poterit,
nisi opulenti fuerint |
nisi locupletes atque potentes extiterint |
qui ei pręsunt?
Quid est autem quod Propheta clamat:
Igitur non in pecunia,
non in uiribus potentię humanę,
sed in Domino confidite!
Quod si ei seruiendo perituras opes,
ut debetis,
contempseritis,
omnibus inimicis uestris fortiores eritis |
illo qui omnia potest, protegente ac
tuente
.
Si uobis curę erit |
continentius uiuere,
mandata Dei perficere,
Ecclesię opes non in uestrum usum conuertere,
sed indigentibus distribuere,
Nolite possidere aurum neque argentum neque pecuniam in zonis uestris!
Et:
Qui non renunciauerit omnibus quę habet,
non potest esse meus discipulus.
Et:
Qui uult uenire post me,
abneget semetipsum et sequatur me!
Et:
Si uis perfectus esse,
uende omnia quę habes et da pauperibus,
et habebis thesaurum in cęlo,
et ueni sequere me.
Nihil terrenum promittitur sacerdotibus,
ut cęlestia tantum affectent,
de cęlestibus prędicent |
et portionem in cęlo consequantur
et
somnus.
nec minus interdum animi solicitudinibus quam fortunis abundat.
Pauper uero ubique tutus est,
ubique securus.
Capta Hierosolyma Nabuchodonosor Caldeorum rex omnia transtulisse
Babylonem dicitur,
solos pauperes reliquisse.
ne ignores paupertatem etiam inter hostes quandoque manere illęsam |
nec frustra esse dictum:
Pauperes fiducialiter requiescent.
Idem submissius supplicant et efficacius exaudiuntur.
iuxta illud:
Deprecatio
sanctitas aurum adulterinum est,
exterius quidem preciosum apparens,
intus uilissimum existens |
cum frangitur tunc manifestum fit quale fuerit,
et inter rudia ęramenta despectum abiicitur.
Qui uero nihil dolose,
nihil ficte agunt,
sed libenti animo sua omnia relinquunt,
ut pauperes pauperem sequantur Christum,
hi apostolicę beatitudinis atque dignitatis consortes efficiuntur |
et ab ipso Domino simul audiunt:
uoluerit |
partem-que reseruare in animo habuerit,
audiat ipsum dicentem:
prędicandum missi essent sine sacculo,
sine pera,
sine calciamentis,
an aliquid ipsis defuerit?
responderunt |
defuisse sibi nihil.
Proinde experimento iam edocti |
nec sitim nec famem nec nuditatem timebant,
quia nihil habentes |
quasi omnia possidebant,
dum nullius rei egerent |
et modico contenti essent,
ut magna mererentur.
Quod autem sequitur:
Sed nunc qui habet sacculum,
tollat similiter et peram.
et qui non habet,
uendat tunicam suam et emat gladium,
accipere quos doces,
quia dignus est operarius cibo suo,
et qui altari seruit,
fas est ei uiuere de altari,
id est de his quę templo offeruntur.
Omnis enim rerum utendarum oblatio pauperum census est,
non eorum quibus sua satis sunt.
Cum autem omnia defuerint,
tunc demum manum suam porriget Deus |
et qui mundo quoque seruientes alit,
sibi seruientibus deese non poterit.
fermento,
quod acceptum mulier,
id est anima Deo dedita abscondit in farinę satis tribus.
hoc est,
in corde,
in anima,
in mente.
donec fermentetur totum.
donec ipsa tota in charitatem conuersa,
et quod fide tenebat |
et quod spe pręstolabatur,
hoc in Deo,
quem super omnia dilexit atque coluit,
iam possideat |
et bono incommutabili quod possederit,
feliciter perfruatur.
Petrus
Isto charitatis genere dilexit Christum suum Petrus,
quando concupiuit cum illo habitare in monte,
Sicut ille perfectus est secundum immensitatem diuinę naturę,
ita et uos estote perfecti iuxta mensuram atque paruitatem naturę
uestrę humanę.
Sed nemo in se confidat,
unusquisque imbecillitatis suę memor ad illum qui solus potest omnia
confugiat.
et ab ipso gratiam postulet,
sine qua perfecti esse non possumus.
Porro quemadmodum superius diximus |
proximum esse diligendum,
eodem fine et inimicus erit diligendus.
Id enim ei potissime optandum
trita ac peruulgata erat inter Christi discipulos pacis offerendę salutatio.
Quod nostris quoque temporibus obseruari
cernimus |
ab iis qui Christum apostolos-que eius imitantur.
Pręterea in Lege ueteri nomen pacis celeberrimum fuisse apparet,
et res ipsa ante omnia optabilis ac iocunda.
uitia-que uitantur.
Falluntur igitur illi,
qui in uirtute hominis beatitudinem collocant,
cum beatitudo pręmium sit uirtutis, non uirtus,
et qui bona corporis uel fortunę ei adiungunt,
cum omnia caduca fragilia-que sint |
nec per se bona esse queant.
Stabile autem bonum beatitudo est |
et perenne et perpetuum.
cuius adipiscendi gratia etiam aduersa pati bonum esse dicimus |
et prosperis insolescere malum.
Si acceperis,
constanter retine,
fideliter operare,
ut bono summo,
quod in iis quę pręcepta sunt perseuerantibus datur,
dignus inueniaris.
Firmus esto in fide,
longanimis in spe,
ardens in charitate.
Sume scutum fidei,
in quo possis omnia tela nequissimi ignea extinguere.
Sine fide placere Deo impossibile est.
Fides autem sine operibus mortua est.
Vtrunque seruemus,
ut uitę ęternę spem habere possimus.
Quoniam ut Ioannes ait:
Etenim proficiendo ad bonitatis iustitię-que culmen peruenient iusti,
ut de mundo exeuntes Christum sequantur |
et perfectionis iter ingredi incipiant.
copulationibus perpetuam seruare
castitatem,
quoniam et ipse castus fuit,
de casta matre genitus,
de casto seruo baptizatus.
Postremo pro amore Dei nullum laborem recusare,
nulla refugere pericula,
nullo supplicii necis-que genere terreri,
omnia prius aduersa perpeti malle quam Dei mandatum preuaricari.
hoc erit calicem bibere pro Christo,
quem prior pro nobis bibit Christus.
Qui
Futurorum uero memoria et terrebit te minis mortis ęternę ne pecces,
et hortabitur uitę perennis pollicitationibus,
ut in bonis actibus perseueres,
nullo labore defatigatus,
nullo impeditus pręsentium incommodorum periculo |
omnia dura atque aspera uincens animi
promptitudine,
dum ad summum bonorum peruenire contendis.
Et hoc quidem erit |
non modo prudenter uiuere,
uerum etiam iuste atque constanter.
alia uirtute magis excellere |
neque necesse esse,
ut qui unam habuerit |
eum habere omnes.
Abel. Enoch. Noe. Abraham. /
Isaac. Iacob. Ioseph. Moyse. Iosue. Iob. Dauid. Salomon. prophetę.
In Abel ante omnia quę in illo erant,
laudatur simplicitas,
in Enoch munditia,
in Noe longanimitas,
in Abraham obedientia,
in Isaac pudicicia,
in Iacob laboris toleratio,
in Ioseph pro iniuria beneficii repensio ,
in Moyse mansuetudo,
in Iosue
confertam.
Iccirco psalmista ait:
Iccirco psalmista ait:
acceperat,
ita et conseruare,
sed noluit |
neque curauit.
Voluntate igitur non natura mali efficimur,
cum peccamus.
Et quia peccando naturam ipsam lędimus,
naturę quoque conditorem Deum simul offendimus.
Ideo-que peccantibus mala omnia non immerito accidere confitemur.
quemadmodum e contrario iustis et innocentibus |
et non suam sed Dei sequentibus uoluntatem bona omnia euenire.
Cur autem iustis quandoque male |
et iniustis bene?
hoc certe
naturam ipsam lędimus,
naturę quoque conditorem Deum simul offendimus.
Ideo-que peccantibus mala omnia non immerito accidere confitemur.
quemadmodum e contrario iustis et innocentibus |
et non suam sed Dei sequentibus uoluntatem bona omnia euenire.
Cur autem iustis quandoque male |
et iniustis bene?
hoc certe minime uidebitur mirum,
si rerum exitum,
qualis utrorumque futurus sit spectabimus.
Iustis quippe uiris aduersa quę contingunt,
a Deo separet,
diabolo copulet,
bono summo priuet |
et poenis afficiat ęternis,
quid unquam tam caueri debet quam peccatum?
cum nihil omnino tam nobis esse queat noxium,
nihil ita ęrumnosum.
Si te tyrannus torqueat ut pecces,
omnia tormenta perferre satius est quam peccare.
si necem minetur,
mori innocentem pręstat |
quam nocentem uiuere.
Scias tamen nefarium esse mortem sibimetipsi aliquem inferre,
ut imminens peccandi periculum deuitet,
nisi Deus iusserit.
oculo fabricat iniqua.
propterea-que pręcipi in Ezechiele:
oculorum suorum offensiones abiiciat.
audi confitentem Salomonem:
perennis apud inferos cruciatus,
et colatur uirtus,
cui promissa est merces ęternę in cęlo felicitatis.
De remedio contra sensuum uoluptatem
Caput XXV
Cęterum super omnia ad reprimendam sensuum uoluptatem remedia iuuabit animo recolere quicquid Saluatorem nostrum sponte in hac uita passum nouimus.
Visus
Igitur si te uana spectandi uoluptas prouocauerit,
qualem ille uoluptatem
uirginem matrem sibi elegit,
uirgo ipse permansit,
uirginum sponsus dici uoluit.
sed neque baptizari nisi a uirgine sibi placuit |
neque matrem cum ab ea decederet nisi discipulo uirgini commendare.
Hęc autem omnia,
ut quam Deo grata esset uirginitas doceret.
cuius conseruandę matrem foeminis,
se masculis in exemplum dedit.
Exinde uterque sexus profiteri coepit uirginitatem |
et ineundi coniugii prolis-que suscipiendę uoluptate contempta
quę iratum uiro suo Dauidem animi sagacitate placauit,
ita ut postea marito uiduatam ipse Dauid sibi elegent uxorem,
sola foeminę solertia delectatus.
Quę talis fuerit etiam uiri partes agat in domo,
si ille minus integrę mentis erit.
reuerentiam tamen exhibeat ut maiori |
et sic omnia faciat,
quasi ille imperarit.
Susanna
Sit pudica ut Susanna,
quę coniugii fide seruata malebat mori |
quam amissa uiuere.
sed tam sanctum foeminę propositum cum nosset Dominus,
et ab accusatorum infamia purgatam |
et a mortis periculo liberam
proponere.
magis de moribus ipsorum |
quam de sospitate solicitari;
reliquam quoque familiam ita gubernare,
ut eorum qui domi sunt,
sobrietas,
parsimonia,
frugalitas |
testimonium sit integritatis industrię-que dominorum.
Super omnia autem omnes domestici,
siue liberi sint siue serui,
doceantur Deum timere,
proximum diligere,
neminem odisse,
nulli nocere,
bene omnibus optare |
et cui possunt benefacere,
iniurię non meminisse,
sed pro malo bonum reddere.
elemosinarvm genere.
Caput XII
Satis ista de castitate ac pudicicia |
nunc magis proximam charitati uirtutem explicabimus,
erga egenos liberalitatem.
Domini nostri,
cuius omnia sunt,
pręceptum est:
Aliorum inopię tua succurrat opulentia,
ut obedias Deo.
Et licet iuxta alium euangelistam dictum sit:
58
Vt igitur cęlestes ęternas-que opes capiamus,
primo ueritatis cognitione opus est |
ueri-que confessione,
deinde ut delicta nostra expientur,
et qui prius peccatis grauabamur,
bonis actionibus proficiamus.
Hęc autem omnia pręstare poterit fidelis ac syncerę mentis elemosina.
est:
Esuriui et dedistis mihi manducare.
Audi et aliam Scripturę sententiam:
qui cum diues esset,
factus est pauper,
ut nos diuites faceret in regno suo cęlesti,
cum terrena contempserimus.
Ipse in Euangelio ait:
suarum,
et pręualuit in uanitate sua.
Ideo Apostolus ad Timotheum:
diuitias,
inopem mendicum-que uixisse |
et in miseriis potius quam in deliciis duxisse ętatem.
sed quo diutius in deliciis impune uixit,
eo infelicius cecidit.
Beatum se putabat ,
quod sibi prospere succederent omnia,
ideo-que licentius peccabat.
ideo tenuit eum superbia,
opertus est iniquitate et impietate sua.
prodiit quasi ex adipe iniquitas eius |
transiuit in affectum cordis sui |
nunc in tormentis positus audit:
Memento quia recepisti bona in uita tua |
pauperes autem quorum non
Semen quippe uerbi Dei in spinis cadit et suffocatur,
cum diuitum auribus exceptum curis huius seculi mentem occupantibus nequit fructum facere.
Tunc enim (ut Ecclesiastes ait)
mihi.
Ezechias
Qua iactantię uanitate cum Ezechias quoque,
qui iustus erat,
peccauerit,
quomodo poterunt iniqui ea carere,
qui certe magis opibus quam uirtute esse clari cupiunt?
Sed quantum uolunt glorientur,
cum interierint,
non sument omnia |
neque descendet cum eis gloria eorum |
nudos et fortunę et animi bonis gehenna excipiet,
tanto miseriores futuros,
quanto sibi uidentur feliciores.
Recte itaque admonentur a Domino per Hieremiam dicente:
fluxa atque fragilis sit |
semper-que citius de manibus elabitur |
quam retinenda speratur.
Cuius rei Salomon non ignarus,
cum immensas opes et cuiusque generis uoluptates sibi comparasset exclamauit:
in uocem prorupit dicens:
minuisti eum paulo minus ab angelis,
gloria et honore coronasti eum |
et constituisti eum super opera manuum tuarum.
Omnia subiecisti sub pedibus eius,
oues et boues uniuersas,
insuper et pecora campi,
uolucres cęli et pisces maris,
qui perambulant semitas maris.
Vt autem omnia subiecta essent homini,
intelligentia ratione sapientia et cogitationum interprete lingua eum insigniuit |
ac sibi in parte similem reddidit.
Eidem leges pręcepta-que dedit,
per quę ueram ęternam-que beatitudinem consequi posset |
de terra translatus in cęlum,
de corruptione
Petentem obligant beneficia,
non petentem prouocant,
amicos conseruant,
inimicos reconciliant,
gratos delectant,
ingratos assiduitate emendant.
Non sunt tamen omnia danda,
siue illa petantur siue non petantur,
sicut etiam de elemosinis est dictum.
beneficium-que erit nolle dare,
quod nociturum esse noueris.
licet roget ille,
licet instet,
licet indignetur,
tu pernega.
Illud autem da,
quod non solum accipere eum delectet
fuisse cognouerit,
uere se abs te amari fatebitur |
et tibi debebit,
quod postulata non concedendo eum periculo erripueris,
in quod uelut effrenis equus impetu ferebatur.
Atque hanc quidem ob rem ipse bonorum omnium distributor Deus non omnia orantibus pręstat:
alius poscit diuitias,
alius prosperam corporis ualitudinem,
alius magistratum.
et ipse qui nouit quem finem singula habitura sint,
respondet:
Nescitis quid petatis.
Fit enim sępenumero ut talia adepti
LIBER SEXTUS. CHARITATIS.
Utrum Deo reddi possit beneficium.
Caput I
Non possumus (ut quidam aiunt) Deo dare beneficium,
cum eius omnia sint.
sic neque gratiam referre,
cum nullius rei indigeat |
bonorum-que omnium plenissimus existat.
Quid ergo sępe in Scripturis de ingratitudine nostra querentem audimus?
Ingratitudinis autem non iure argueretur,
qui gratus esse
Deum aut ingratos reddat |
aut gratos faciat?
Cuncta nanque Dei sunt.
quicquid dare uoluero,
de suo dem necesse est.
quicquid reddere conabor,
ipse dedit quod reddo.
Quid habes inquit Apostolus |
quod non accepisti?
Sed a quo omnia quę habemus accepimus,
ei procul dubio nec dare nec reddere quicquam possumus,
nisi quod ipse largitus est.
Si tamen esse aliquid beneficii,
quod seruus domino suo tribuere possit inuenerimus,
quanuis omnia quę seruus possidet,
domini sint
Apostolus |
quod non accepisti?
Sed a quo omnia quę habemus accepimus,
ei procul dubio nec dare nec reddere quicquam possumus,
nisi quod ipse largitus est.
Si tamen esse aliquid beneficii,
quod seruus domino suo tribuere possit inuenerimus,
quanuis omnia quę seruus possidet,
domini sint ,
inueniemus et quod homines offerre queant Deo |
et ille oblatum beneficii loco habeat,
offerre uero nolentem ingratitudinis damnet.
Quęro igitur si seruus fideliter
uel perimetur?
Inique talia passum diceremus malum seruum nisi offendisset,
sicut bonum non iure remuneratum,
nisi aliquid pręstitisset.
Cum igitur omnium hominum unus dominus Deus sit |
et omnia quę possidemus ab ipso acceperimus,
beneficium tamen ei pręstamus,
uel uerius reddimus,
quoties mandatis eius paremus,
quoties consulta suscipimus,
monita implemus |
et in omnibus ipsi soli obsequi nitimur.
Offendimus autem si his contraria agimus.
causatius quam prisci illi,
de quibus paulo ante est dictum,
Deo seruire debemus |
et soli nauare operam |
contemptis-que omnibus ipsum unum,
absque quo nihil est beatum,
tota mente concupiscere?
Merito igitur sequens credentium ętas ad omnia dura atque aspera perferenda coepit accingi,
mollia uero respuere et delicata |
atque in his pręcipue gratiam referre Saluatori,
per quę maximum omnium beneficium se accepisse meminit.
Quid enim maius aut optabilius esse potuit |
quam paradisum per tot secula primi hominis culpa
Hanc secutę sunt |
Tecla,
Agatha,
Agnes,
Lucia,
Catharina,
Cęcilia,
Margarita ,
Barbara |
alię-que permultę,
quas ad coniugium nulla blandientium promissa,
nullę furentium minę,
nulla sęuientium tormenta inclinare potuerunt.
Omnia extrema perpeti malebant |
quam Domino semel promissam amittere uirginitatem.
Viduę
Inter uiduas uero perpetuam continentiam custodientes fuerunt |
Anna,
Paula,
Galla,
Melania,
Monicha |
et alię plurimę.
Idumei illorum fines depopulati sunt,
urbes aliquot expugnarunt Palestini,
agrum uastauerunt Assyrii.
cum coenaret,
a mensa repulit?
cum sacramentum corporis et sanguinis sui discumbentibus porrigeret,
pręteriit?
cum iisdem pedes lauaret,
nunquid non se ad tuos inclinauit?
nunquid cum amplecti eum uelles |
restitit?
cum osculum offerres,
faciem auertit?
Omnia quidem ille tanquam sibi charissimo indulsit.
sed tu omnium oblitus |
tanquam hosti insidiabaris,
tanquam seruum uendebas,
tanquam parricidam in manus perdere uolentium dabas.
Porro tam cruenti facinoris,
postquam ille crucifixus est,
iam et ipse conscius,
peccasse te
historiis immorantur |
uel de cęlestium motu syderum-que naturis disputant,
non quęrentes quod saluti conferat animarum,
sed quod auditorum aures demulceat atque delectet.
Hi certe a Domino audient:
Intuere pręterea indefessam Apostoli eius in prędicando curam.
in manus hominum quam non obedisse Deo uiuenti.
Hieremias uero ipsius Domini uerbis animatur ad prędicandum dicentis:
nihil est preciosius,
nihil in natura humana excellentius.
uos ergo melius,
qui muros Hierusalem ędificatis,
qui ad cęlestem patriam exules reuocatis,
ut cum illis,
immo et super illos regnetis.
Vos enim constituet Dominus super familiam suam |
et super omnia bona sua.
tunc perpetui reges ęterni-que domini eritis omnium illorum,
quos uestris prędicationibus uestra-que doctrina conuersos de terra ad cęlum transmigrare contigerit.
Et tunc demum Christus uester rex regum et dominus dominantium erit cum vos aliis pręesse iusserit,
illud consecutus fuerit,
nullos casus formidabit semper-que felix ac beatus erit,
quem semel Dominus in suum receperit regnum.
Et si ad tantum ac tale bonum per sanctorum doctrinam peruenitur,
nulli dubium est ,
quin super omnia conducibile sit |
sanctas in ecclesia auscultare prędicationes |
et earum institutionibus in uiam dirigi uirtutum.
Audisti quantum expedit habere uitę institutorem |
audi e diuerso, quanti detrimenti sit eo carere.
nisi araueris sementem-que feceris.
Primo homini dictum est:
In sudore uultus tui uesceris pane tuo.
et tu panem parare tibi posse putas nihil agendo?
uel cupidines malas uincere et sensibus imperare?
Crede mihi non ocium hęc omnia superat,
sed labor improbus (ut poeta inquit) et duris urgens in rebus egestas.
Monachum itaque et pauperem et laboriosum esse oportet:
pauperem ut in Deo diues sit.
laboriosum ut facilius
Hanc tu refectionem intra te senties,
quoties quicquid agis,
ad eum finem direxeris,
ut purius Domino seruias.
in omnibus mites et mansueti,
nulli malum pro malo reddentes,
paruo contenti,
in laboribus assidui,
seruire magis quam pręesse cupientes |
nunquam captemus hominum gloriam,
sed semper Dei laudem |
et proximorum profectum.
Parati simus omnia supplicia |
omne mortis genus perpeti prius quam Deo peccare.
Per hanc humilitatem aditum nobis parabimus in cęlum |
et gaudiis perfrui merebimur sempiternis,
participes facti glorię Domini nostri,
Perniciosa est ergo humilitas |
fingere quod non es,
et esse quod non debes.
Nam licet callida simulatione falli possint homines,
Deus tamen nunquam fallitur:
omnia nuda et aperta sunt oculis eius |
ipse cordis et renum scrutator unicuique reddet iuxta opera eius |
quę tunc quidem iudicanda exponentur,
cum nihil erit occultum quod non sciatur,
neque absconditum quod non reueletur.
detectis olim insidiis coniuratorum in ipsum,
mutauit edictum |
Iudeos-que liberę conditionis esse iussit.
et in alio psalmo:
Tange montes et fumigabunt.
Superborum quippe gloria in fumo uanitatis laborat,
humiles autem in luce resplendent ueritatis,
cum exaltantur.
uolucres
Caput IX
Primum omnium Deo obediendum est,
deinde aliis propter Deum.
Nemini autem in eo gerendus est mos,
in quo offenditur Deus.
Omnia extrema prius perpetienda sunt |
quam contra Dei iussa,
mandata,
leges aliquid agendum.
Nec unquam dubitandum,
quin illud bonum ęquum-que sit,
quod iussum a Deo atque constitutum fuerit.
Cuius unius
a Conditore acceperunt transgrediuntur.
Vnde psalmista Dominum alloquitur et ait:
cui et ipsi parere debeant.
Regni stabilimentum est obseruatio mandatorum Dei.
Sic enim ait Dominus ad Hieroboam:
ero tecum et ędificabo tibi domum fidelem,
quomodo ędificaui Dauid domum,
et tradam tibi Israhel.
Ad Iehu quoque regem Israhel locutus est:
grauitatem,
qua sola inter se differunt poenę damnatorum.
ut qui magis peccauit,
acrius torqueatur.
Non solum igitur poenis ęternis,
uerum etiam amarissimis afficientur |
illi qui cognouerunt,
et non obedierunt.
Porro ut omnia mala quę contumacibus proposita sunt effugiamus |
et simul bona consequamur sempiterna,
Christus Dominus ut in omnibus,
ita et hac in parte nobis imitandus est.
Ipse ad Patrem |
Christus itaque Dominus noster factus est obediens usque ad mortem,
mortem autem crucis.
propter quod et Deus exaltauit illum.
Si ergo cum Christo exaltari cupimus in gloria,
cum Christo prius prosternamur in humilitate |
Deo ante omnia obediendo,
deinde hominibus illis,
quorum iussa exequentes Domino seruimus.
Illorum uoluntatem nostrę uoluntati semper pręferamus.
De patientia Calumnię.
Caput XIII
plurimi ut liberius expeditius-que Deo seruirent,
sponte abiecerunt?
Lętare potius oblatam tibi occasionem uitę perfectioris ineundę.
dicente Domino:
Porro ad confirmandam patientię uirtutem |
pręter ea quę hactenus dicta sunt,
martyrum Christi uictorias atque triumphos contemplari operęprecium erit.
Eculei,
laminę,
sartagines,
fustigationes,
omnia tormentorum genera proponebantur illis,
qui gentilium deos adorare nollent.
At uero fortissimi fidissimi-que Christi milites perferre multo grauiora quam tyrannorum impietas excogitare poterat,
parati
diligere.
Hic nempe gloriosissimus fuit martyrum triumphus:
pati iniuriam |
et pro iniuria referre beneficium,
uitam impendere |
et animas lucrari Christo.
Videbant impii quam illi constantes essent in proposito,
quam parati ad omnia extrema subeunda prius |
quam ut Christum desererent |
et cogitare cogebantur |
nequaquam uanum esse,
quod tormentorum patientia uitę-que impendio defendi cernebant |
miraculorum etiam magnitudine,
quę per illos fiebant commoti conuertebantur.
et qui paulo
suas |
et persequentur tradentes in synagogas et custodias,
trahentes ad reges et pręsides propter nomen meum.
Ne autem terreamur subdit:
et ego dabo uobis os et sapientiam,
cui non poterunt resistere et contradicere omnes aduersarii uestri.
Demum ut proposito pręmio ad omnia perpetienda magis alacres redderet ait:
maledixerint uobis homines |
et persecuti uos fuerint |
et dixerint omne malum aduersum uos mentientes propter me.
gaudete et exultate,
quoniam merces uestra copiosa est in cęlis.
Quam certe mercedem si alta mente consyderabimus,
terrena omnia facile contemnemus.
neque omnino quicquam toleratu graue uidebitur,
quoties bona,
quę pro malorum perlatione compensanda sunt cogitabimus.
Immensa enim et ineffabilia sunt illorum bona de quibus in Apocalypsi dicitur:
reget illos et deducet eos ad uitę fontes aquarum |
et absterget Deus omnem lachrymam ab oculis eorum.
Talia secum meditabatur Paulus cum diceret:
|
quam nobis fidem a Christo datam erripies.
Non tamen stabilitatis nostrę nobis laudem damus.
Christi beneficio fortes sumus,
Christi uirtute in nobis manente tibi non succumbimus |
Christo denique adiuuante contra omnia aduersa luctamur |
et potimur uictoria.
Eidem gratias agimus,
et cum poenis afficimur |
et cum in sententia ueritatis perseueramus.
Tota autem perseuerandi ratio est,
quia post laborem in illo requiescere speramus,
semper beati futuri,
qui semper usque in finem
liberalitate auaritiam |
et breuiter uitium uirtute.
Sic uincere non equidem minus laudabile esse reor |
quam execranda infidelium imperia per tormentorum patientiam superare.
Nam qui ita uitam instituerit,
eum iam idoneum esse scias ad omnia dura difficilia atque aspera pro nomine Domini perferenda.
Non potest non habere talem tolerandi affectum,
qui Domino in omnibus obsequendi gerit curam.
aduersus Deum cauendum sit,
quanto magis a maledicto siue blasphemia?
Cum-que omnis impatientia iustitiam Dei non operetur,
non frustra de salute Philippensium solicitus Apostolus:
in Lege pro peccato offerri iussum fuit,
puto quod is qui in omnibus patiens fuerit,
et pręteritorum criminum facile ueniam consequetur |
et in futurum innocentiam custodiet |
seruata autem innocentia inter beatos computabitur.
Super omnia uero proderit |
mente reuoluere |
tum quę patientibus proposita sint pręmia,
tum qualia impatientibus tormenta.
Cogitare quoque quanta pro nobis pertulerit Dominus,
quanta omnes,
qui nunc cum illo sunt sancti,
ut tali Domino digni inuenirentur.
caducis,
sed illis ingentibus et ęternis fruituri.
quę pressius euidentius-que in Euangelio quam in Lege promissa sunt.
Quanquam Lex quoque spiritalis est,
si tollatur uelamen |
et ea quę scripta sunt,
non omnia iuxta litteram intelligantur.
Spiritalis benedictionis meminit Apostolus,
ubi ad Ephesios scribens ait:
Profecto qui huius benedictionis particeps est,
eius conuersatio in cęlis est,
non in terra.
Proinde nec terrena bona ad eum spectant,
qui his expeditus capere properat cęlestia.
Nos ergo talem ante omnia benedictionem tam proximis nostris quam nobis ipsis impartiri semper optemus et precemur.
qua impetrata |
nec aduersa efficere poterunt,
ut indignemur,
nec prospera ut lasciuiamus.
Bona igitur et dicamus omnibus |
et optemus,
ita
quia siue falsum |
siue uerum dixerit non uoto corrigendi proximum suum,
sed in inuidiam mittendi uerba profert.
Cui iterum Propheta poenam denunciat increpando ac dicendo:
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.