Your search found 6484 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4200-4346:

potissimum informari, et si quando contigerit, ut qui causarum ordinem rationemque intelligat, idem summae rerum gerendarum praeficiatur, tunc et florentissimum Imperii Statum et beatas Respublicas fore. Quae cum affirmem, non is sum, qui non videam, quam arduum sit ac difficile praeesse caeteris, omnia suo arbitratu movere, Civium animos aequitate moderari, atque idem quam pene exhibeat speciem quandam ipsius Naturam omnem moventis ac temperantis Dei. Sed cujus animus hanc Naturae infinitatem sit contemplatus, quibusque legibus conversiones Siderum Maria ac Tellus obtemperent, penitus

Italiae partem, quae Graecia Magna dicta est, divulgaturos fuisse, nisi hunc morem in his tractandis disciplinis ipsi potissimum tenuissent; quos traditum est adjecisse carminibus fides etiam atque cantus? Quae quidem praeclare eorum rationi convenire poterant, quippe qui ab Harmonia et numeris omnia repeterent. Verum horum omnium nulla pene monumenta ob longinquitatem temporum ad nos transmissa sunt. Unius extat, atque ad nos usque dimanavit Lucretii venustissimum opus; cujus eo libentius mentionem facio, quod eum in scribendo secutus sis ipse. Quem Musarum etiam minime studiosum non ad

auctoritas, cui omnium animi obsequebantur. Erat hic velut positus Veri quaerendi finis, ut quae mens unius videre non potuisset, ea consequi jam se quisque desperaret. Proinde quid mirum, si effectum est his artibus, ut nihil tandiu procederent in rerum investigatione, imo ut paulatim obscurarent omnia et confunderent? Vidit enimvero Vir doctissimus patere latius Naturae amplitudinem, quam ut eam unius mens omnem capere posset; proinde hujusmodi circumscriptos rationi fines repudiavit, sustulit, abjecit: eam autem iniit Veri quaerendi viam, quae Naturam ipsam quodammodo propius oculis

tandem illud merito quis usurpaverit, quod a Platone dici solitum accepimus, se Diis maximas habere gratias, quod eum vivere fecissent, quando Philosophia potissimum vigeret. Etenim brevi tempore fere una haec aetas nostra plura vidit, quam antea multarum aetatum serie cognita fuerint. Quae ego omnia si uni eidemque Cartesio accepta refero, non temere id mihi quidem videor facere. Ut enim solemus, quidquid terrarum in orbis circumnavigatione aliorum industria ac labore compertum est, eis tribuere, qui primi incredibili ausu Oceanum praetergressi novas terras ac regiones compererunt; eodem

esse hujusmodi claram distinctamque perceptionem. Summae perfectaeque Naturae notitiam inesse menti et eandem a nobis clare percipi docet a vers. 420. deducit inde hanc excellentem Naturam Deum esse, proinde ipsum existere, Unum esse sine partibus, Immutabilem, cui denique summa sint omnia, quaecumque ipsi attribui necesse est. A versu 657. Corporum existentiam probat ex eo, quod eorum speciebus afficitur Animus; propterea suum Animum alligatum esse uni corpori, in qua conjunctione Hominis naturam positam esse affirmat; praeter se alios etiam esse Homines ex eorum

in libro superiori Mundi hujus dispositionem, causas ejus et principia se traditurum in hoc promittit: et quamvis exortum Mundi nulla primordia antecesserint, cum a Deo is statim perfecte atque absolute conditus fuerit; tamen permagni referre ait, quibus a primordiis proditurus fuisset, ut omnia, quae in eo nunc fiunt, rite peragantur, exquirere. A versu. 132. igitur haec habet: Materies omnis, ex qua haec rerum universitas componitur, fuit initio divisia in innumerabiles particulas, quae et seorsim circa se ipsas et simul circa puncta quaedam motae fuerunt; unde tot

obversus est, nunc trahatur, nunc rejiciatur. Porro si ferrum Magneti admoveatur, ab hoc fluens materia in illo sibi meatus construit: unde et ferrum a Magnete tactum in Polum convertitur, et cum juxta situm est, ab illo trahitur. Hoc loco aliorum etiam corporum vim Electricam explicat. Quae omnia ad versum 1615. persequitur. Jam ex supra constitutis principiis manant variae corporum affectiones: Calor ex perturbata particularum corporis, quas primi vis Elementi commovit, agitatione proficiscitur; contra frigus vel a quiete

omnium extra positarum rerum cognitio, SAPIENTIAM iterum invocat Justitae ac Legum Magistram. Deinde a versu 26. ad 465. haec habet. Nobis, ne vagi atque incerti in rebus temere circumferamur, necesse est esse a Deo propositum et constitutum aliquem ultimum bonorum Finem, ad quem nostra omnia referamus, quemque unum ex omnibus expetamus. Hujumsmodi summi Boni desiderium experimur esse ita nobis insitum. Ut ab ejus quaerendi studio averti et cessare nequeamus. Videmus vero erroribus variis plerosque decipi: aliis Divitas frandi esse,

nostrorum Actuum, quos ad ultimum Finem dirigere nos oportet, naturam ad vers. 572. considerat; tum Regulam, ac normam, ad quam eos componere debemus, ait esse aeternam supremae Rationis Legem, a qua Naturae Lex manavit: praecipuum hujus Legis scitum esse, ut Deum ipsum amemus, eique omnia referamus: Ab hujusmodi praescripto recedere plerosque, qui decepti sensibus inhaerescunt, ac fruuntur rebus, quae nobis ad usum vitae tantummodo date sunt. A vers. 728. docet primas Naturae leges omnium mentibus insitas ignorari non posse; eas esse immutabiles, quippe quae non ex

4  Edidit aeterna foecundae in imagine mentis
5  Progeniem; per te causae et sua semina rebus
6  Seminibusque suus vigor et vis indita vitae:
7  Tu Dea, tu pulchri Ratio ordinis, omnia nectis
8  Mensuris elementa suis, numerisque revincis.
9  Terra tibi foetus, tibi debent sidera lucem:
10  Tu facis, ut caleant ignes, tu caerula ponti
11  Diffundis, caelumque

83  Vita hominum, et rerum rectus quid flagitet usus,
84  Quae finis sit summa Boni, quo tendere oportet.

85   Gallus Homo nobis ea mente animoque sagaci
86  Omnia pervidit: non illum monstra, Chimaerae,
87  Scyllaeque, Sphingesque, aut tristia Centaurorum
88  Saecla peragrantem naturae lustra latentis
89  Obvia compressere minaci murmure contra

dubitantum in limine primo
110  De rebus, quas nosse prius te cumque putabas:
111  Non id propterea, quia rebus nulla vel extent
112  Vera, ea vel possint nulla ratine patere;
113  Omnia pro falsis sed habendum, purius inde
114  Eductum ut Verum omne nitescat, certaque constent
115  Principia in rebus, totamque gerat Ratio rem.
116  Non secus ac curvo crescentem stipite plantam

126  Scire licet multis erroribus intermixta,
127  Quos Veri indutos faciem internoscere pacto
128  Possumus haud alio, nostramque exsolvere mentem,
129  Omnia ni parier rationis ad acre vocentur
130  Judicium, atque alte quoque singula dispiciantur,
131  Constet uti, Veri species quae certa, modoque
132  Quo distet falsis, quid et haec illamque fit inter.

persubtilem atque minutes
235  Perquam corporibus dicunt constare creatam,
236  Qua neque mobilius quidquam neque tenuius extat;
237  Assimilemque putant igni ventisque citatis,
238  Omnia qui penetrant late loca pervolitantes.
239  Quod quantum a vera avulsum ratione recedat,
240  Perspicuum tibi posterius faciemus, et hanc rem
241  Ipso a principio repetentes expediemus.

247  Infantum potis est hunc declinare pudorem,
248  Qui bene pervideat, Sapientum quantula res sit
249  Scire, suum teneat quae sinem progrediendi;
250  Infinita quidem cum constent omnia, sciri
251  Quae possint, quaeque est illos nescire fatendum.

252   Hac proin labe animi si quis mentisque laborans
253  Viderit excelso

275  Sed patere, adjiciam quoque pauca e pluribus, addi
276  Quae possunt, dictis penitus tua tota fides sit
277  Ut conrasa meis; tum dein ad caetera pergam
278  Laetior ingenuo concinnans omnia versu.

279   Dic porro, mea si causando docta refellis,
280  Unde fit, ut, veteri nostraque aetate vocamus 280
281  Nomine quos pulchro, et Sapientes credimus

285  Ardentes? Quaenam hos excivit causa tumultus?
286  Assimili veris nimirum praedita forma
287  Plurima falsa, quibus mens sese opponere nescit
288  Victa dolis: nam si vera omnes omnia docent,
289  Haud ulla inter se distent ratione, necesse est.

290   Aspice praeterea gentes a gentibus ipsas
291  Non tantum varia caeli regione locique

415  Desponsae unde suo capiti dant serta Puellae,
416  Aut adamantina lux digitis gestata Potentum
417  Exsuperent terrae horrorem brumalis et atras
418  Cimmeriis herbas in vallibus: omnia namque
419  Unum consimili forma velamen inumbrat.

420   Haec bene cognita si tibi sunt, ut opinor, et alte
421  Vera recepta animo, sequere ad majora paratum

476   Praeterea vel Mens, quam certo existere novi,
477  Hoc habet a sese, major Natura vel olli
478  Largita est: at id ipsa sibi concedere nunquam
479  Evaluit, quonam et simul omnia summa dedisset,
480  (Quod magis huic facile est, qui sese eduxit, ut esset,
481  A nihilo) parti neque passa suisset ab ulla
482  Deficere. Ergo aliquam, quae mentem effecerit. Extra

485  Unde sit? A sese si constat, summa profecto
486  Est eadem; sin quae praestantior altera, ut esset,
487  Huic dedit, hanc iterum rationem iterumque sequendo
488  Demum erit in summa sistendum, unde omnia pendent,
489  Natura, quam nos Numenque vocamus.

490   Postremo Summi, cujus nos intus habere
491  Sentimus speciem, ad naturam pertinet esse:

numine complet
532  Immenso locus ipse sibi Deus, omniaque uno
533  Continet amplexu, sed non extensus, ut aether,
534  Per loca, qui circum mundi latera omnia fusus
535  Stelliferi ad metas extollitur arduus orbis,
536  Sic tamen, ut teneat majori parte loci plus,
537  Parte minore sui minus, et non omnis ubique.
538  Omnibus omnis adest

535  Stelliferi ad metas extollitur arduus orbis,
536  Sic tamen, ut teneat majori parte loci plus,
537  Parte minore sui minus, et non omnis ubique.
538  Omnibus omnis adest Deus, et videt omnia passim
539  Nuda et aperta sibi, quae rerum cumque geruntur,
540  Queis sunt cumque locis; nil possit ut illius usquam
541  Effugisse Potestatem, longeque recêsse.

582  Quaecumque existunt, quaecumque existere possunt.

583   Da paulum ex humili mihi nunc consurgere mente,
584  Alma Fides: neque enim Naturae luce patescunt
585  Omnia, quae tute non ignorare sequentes
586  Concedis sancto perfundens lumine corda.
587  Non ego te e caeli regionibus ostentantem
588  Lumen inocciduum Veri mortalibus aegris

607   Praeterea summi debet Natura videri
608  Numinis Omnipotens, ut possit, quodquod in illa
609  Menta gerit, facere: at rerum gerit omniparentes
610  Cunctarum formas; quare omnia posse fatendum est.
611  Non illi labor ullus erit facere atque creare;
612  Nam, quaecumque velit, subito facta atque creata
613  Exoriuntur, et e nihilo venientia constant.

680  Non una, verum varianti multiplicique:
681  Saepe tamen sensu, quae non velit ipsa, reluctans
682  Percipit, ut propiore manus cum laeditur igne.
683  Non igitur, quamvis mens omnia sentiat, omnis
684  Ipsa sibi causa est sensus: quare esse fatendum est
685  Quiddam extra, sensus quod concitet impellatque:
686  Quod porro extensum nisi sit, non possit, opinor,

704  Ordine contextu et motu variare figuras
705  Debeat, atque alia, in quibus haec differre videmus
706  Ante oculos posita, atque ideo diversa vocamus
707  Inter se; quamvis unum sint omnia corpus,
708  Unum sint pariter corpus, quod dicimus Omne.
709  Omne vocamus enim, multis e partibus aptum
710  Digestumque bono quod convenit ordine in unum.
711  At variant

formis,
716  Corpora, quae partes unius diximus Omnis.
717  Namque sua sunt pro natura convenientes
718  Quaeque sibi sortita locos dispôstaque tali
719  Ordine, ut efficiant, unum sint omnia corpus,
720  Unum sint pariter corpus, quod dicimus Omne.

721   Contemplator item, sic quoddam semper adesse
722  Nobis corpus, uti quo tandem cumque locorum

Nobiscum, obsistens rationibus esse repugna
828  De genere hoc Homines, qualem es te conscius esse.

829   Nunc age, et omnigenûm quae constant corpora rerum
830  Omnia non semper saeclis aeterna fuisse
831  Innumerabilibus, sed quae Divina Potestas
832  Ipsa prior cunctis et per se prima creârit,
833  Percipe. Quaecumque in rebus constare videntur,

936  Enascentia, uti lapsis succedere possint)
937  Id rerum sine motu infraque supraque meantum
938  Haud ullo fieret pacto: quapropter inesse
939  Corporibus debet motus, quando omnia motu
940  Nascuntur, pereunt, mutantque locum atque figuras.
941  At motum hunc per se non possunt corpora habere,

951  Diversis translata locis, nisi semper ab illo
952  Diversis eadem illa locis sarvante creentur.
953  Quare cum peragi videamus cuncta movendo,
954  Omnis qui motus causa est, agat omnia, oportet.

955   Hinc facile agnosces, quam scilicet avius erret,
956  Qui penitus nulla fretus ratione fatetur
957  Semina cunctarum per se genitalia rerum

gazasque locanda per aedes?
976  Possit item vocum, constat quibus Ilias omnis,
977  Fortuitis elementa modis congesta capaci
978  Projicere ex urna tabulam super, omnia ut illo
979  Sic coëant casu, ut versus ex ordine reddant
980  Maeonios, iramque trucem noscamus Achillis,
981  Hectoraque immani flagrantem Marte legentes,
982  Atque immixta

1015  Assimilis? nihil ut mentita immensa vetustas
1016  Sit rebus, quascumque novat? nihil innumerarum,
1017  Quas Fors condiderit, rerum omni de genere unquam
1018  Mutatum exierit de sinibus, omnia quando
1019  Fors incerta regit, quae quanta vi peragantur
1020  Consilii, nostra non est pertingere mente?

1021   Aspice praeterea passim genus omne animantum,

Naturae ne tibi nomen
1079  Sit fraudi, fuit ut multis, qui plurima rerum
1080  Dum fieri in terris pariter caeloque tuentur,
1081  Omnem vim rebus Naturam suppeditare, et
1082  Omnia divino fieri sine Numine rentur.
1083  Usque adeo ignaros abducit devius error.

1084   Praeterea ignotis causis quaecumque videntur
1085  Incertisque locis fieri nec

1153  Quod metuunt, tollunt Numen, longeve remotum
1154  A nostris arcent rebus nil scire volens, ne
1155  Infestet dolor aut aeternam cura quietem,
1156  Ac si, quod Summum est possit non omnia scire,
1157  Aut summam res ulla queat turbare quietem:
1158  Justitiamque nihil rentur, nisi nomen inane.
1159  Quod si justitia est, dicunt, si denique justus
1160  Rector agit

arte,
1184  Dum vitae celeres annos hic ducimus aegri;
1185  Nam quis non animo morbis languente laborat?
1186  Postquam autem functi vita frigentia terrae
1187  Corpora liquerimus, tunc omnia denique reddi
1188  Debent pro meritis, queis vita anteacta potita est.
1189  Neu quis ab hac usquam rationum indagine possit
1190  Evasisse loci, penitusque ex parte perire

1234  Quamque nequit tum Mens proprio cognoscere sensu
1235  Pro numero ingenti; neque menti singula praebent
1236  Distinctam effigiem, possint advertere ut illam;
1237  Sed confusa videns simul omnia cernere sese
1238  Nil putat, atque ideo velut evanescit, abitque,
1239  Ut queat intra se nil tum volvisse videri.
1240  Quapropter ratio est haec semper vera, quod omni

1368  Sanguine turbato turbetur vis animaï,
1369  Claudicet ingenium, madeat mens, impediantur
1370  Notitiae rerum cum libertate, neque ulla
1371  Denique vi sibi Mens constet, sed ad omnia praeceps
1372  Id facere impellat, fieri quod non pateretur
1373  Incolumis, retegat secreta, nefandaque prodat:
1374  Usque adeo vini vehemens violentia Mentem
1375  Percutit

Anima, ipsa suos et corpora motus.

1387   Sunt tamen hic, facili qui non ita tendere gressu
1388  Sese posse putant, quo se purissima Veri
1389  Ostendit Regio; sed sentibus omnia duris
1390  Aspera confingunt, glomerantque per ardua gressus
1391  Difficiles, nimiumque vias scrutantur iniquas,
1392  Qua vix sint aditus ulli: res plena laboris
1393  Errare

status ejus, et usque perennis
1407  Illorum series certa ratione fluentum
1408  Quapropter nihil in Mentem de corpore migrat;
1409  Nam si vel nullum corpus foret, haud minus illa
1410  Omnia perciperet, quae percipit, omnia vellet,
1411  Quae nunc velle vides, naturae nempe suae vi.
1412  Praeterea humanum componunt talibus illi
1413  Corpus principiis, ut caetera corpora quaevis,

1407  Illorum series certa ratione fluentum
1408  Quapropter nihil in Mentem de corpore migrat;
1409  Nam si vel nullum corpus foret, haud minus illa
1410  Omnia perciperet, quae percipit, omnia vellet,
1411  Quae nunc velle vides, naturae nempe suae vi.
1412  Praeterea humanum componunt talibus illi
1413  Corpus principiis, ut caetera corpora quaevis,
1414  Ollis ut per

visum convertimus illuc.

1448   Ergo harum Inventor rationum plurima profert,
1449  Hoc genus, ostenditque suae par mentis acumen
1450  Omnibus in rebus; seu cum probat omnia certis
1451  Corpora principiis componi, quae tamen ullas
1452  Non habeant partes, natura at simplice constent,
1453  Unde fluunt, quaecumque cluent in

1462  Nempe aliam si tum potuisset, pulchrior ista
1463  Quae foret, hanc ipsam, abjecta meliore, quid esset,
1464  Cur legeret? neque enim Ratio secus ulla videtur
1465  Esse, ut sufficiat: metiri hac omnia debent,
1466  Haec illi ad Verum via, et hinc certissima rerum
1467  Argumenta petit; reddi hac tum denique retur
1468  Pervia quaeque suae divina humanaque menti, et

res, quae corpusque animamque
1535  Afficiunt una, ut possint utriusque vocari.
1536  Illa etiam rerum retinentia, quodque valemus
1537  Esse diu memores, poterit commune videri.
1538  Omnia quae mihi qua siant ratione modoque,
1539  Cum res poscet, eris clarandum. Plurima vero
1540  Expers corporeo per se gerit auxiliatu
1541  Vis Animae intra se, nam per se intelligit, et vult.

unde? nisi intus
1591  Secum ortam Veri speciem cohiberet, ut illa
1592  Notitias inter se jungat convenientes;
1593  Contra, quae nequeant bene consentire, resolvat.
1594  Omnia corporea quae non in imagine fiunt
1595  Per sensus; quoniam neque sunt extensa neque ulla
1596  Praedita corporea forma motuve, sonanti
1597  Nec sunt natura neque lucis tincta colore

licet haud transmissa per ullum.

1600   Notitiane Sui quoque non signaverit, illam
1601  Qui formis rerum ditavit pluribus, Auctor?
1602  Quique, sua, fecit, videantur ut omnia luce,
1603  Ipsam non dederit Mens lucem ut cernere possit?
1604  Proinde potest etiam naturam agnoscere Summi.
1605  Non tamen hinc credas posse id comprendere Mentem.
1606  Non

1609  Naturam, agnoscunt, (esse hoc comprendere dico)
1610  Ex infinitis, possunt quae ad quamque referri,
1611  Quaeque fluunt de natura cujusque: sed horum
1612  Plurima Mensores quamvis non omnia dicunt;
1613  Non igitur penitus comprendunt: proptereaque
1614  Noscere multa, licet non sint comprensa, valemus.
1615  Non erit ut summi naturam Numinis ergo
1616  Mens non scire

facies impelleret ictu
1674  Corpus, ut hinc sensu posset variante moveri
1675  Mens intus, si vellet, et hinc sentire dolorem
1676  Sive voluptatem pro plaga et frigora et aestum.
1677  Omnia quae nullo vitabat libera nisu
1678  Usque adeo, nil ut plagis aut ictibus ullis
1679  Divinae posset vel paulum Lucis ab haustu
1680  Lucis inocciduae turbatam avertere Mentem.

1686  Scilicet ut possent aliqua parere, vetabat
1687  Multa minatus. Ab hac prima tunc labe repente est
1688  Perpetuum corrupta omnis Natura, suoque
1689  Concidit e decore: hinc prorsus versa omnia retro
1690  Ilicet, omnia mutata confusa figura.
1691  Tum primum Mens corporeo se carcere sensit
1692  Invitam includi, nec jam dominarier intus

minatus. Ab hac prima tunc labe repente est
1688  Perpetuum corrupta omnis Natura, suoque
1689  Concidit e decore: hinc prorsus versa omnia retro
1690  Ilicet, omnia mutata confusa figura.
1691  Tum primum Mens corporeo se carcere sensit
1692  Invitam includi, nec jam dominarier intus
1693  Omni Reginam imperio, velut ante, potentem;

mediis belli, seu pace vacantes.
22  Nam cum suspicimus rutilantia sidere multo
23  Templa super Solisque vias Lunamque meantem,
24  Et venit in mentem causarum atque ordinis hujus,
25  Omnia tum, vulgus plausu quaecumque secundo
26  Excipit, evictos Populos diffusa per Orbem
27  Imperia et regum vires titulosque Potentum
28  Marmoreas etiam moles laqueataque tecta,

ratione videri
42  Connexae partes inter sese atque locatae,
43  Ut sic astrorum concursus tempora motus
44  Annorumque vices tempestatumque reduci
45  Ad proprias valeant causas, atque omnia constent,
46  Expediam: tamen ante tibi memorare juvabit
47  Quaedam, quae cunctis praemitti postulat ordo:
48  Nimirum, quoniam naturam corporis esse
49  Diximus extensam, quae

spatii natura et corporis una est.

94   Proinde videre licet non mixtum rebus inane;
95  Nam foret extensum, spatio quod convenit atque
96  Corporeae pariter naturae: ergo omnia plena.
97  Si porro nihilum est illud, quod inane vocamus,
98  Nec valet extendi nihilum (nil convenit illi);
99  Quandoquidem nusquam, qui non extenditur

locis, spatiumque capacius extat;
117  Quod semper sibi par in navi constat eadem:
118  Semper propterea plena est, neque plenior unquam.

119   Quod si forte aliquis non omnia plena reatur,
120  Corpora quandoquidem sine inani posse moveri
121  Non videt, a vera quantum ratione recedat,
122  Accipe. Progrediens quae pes loca liquit, in illa

136  Ire suos varie in motus, semperque cieri.
137  Sic mare per vitreum possunt procedere pisces,
138  Et mutare locum circum refluentibus undis,
139  Qua liquidas facere vias; sint omnia quamvis
140  Plena, neque idcirco privandum est corpora motu.

141   Illud in his rebus mihi ne contendere pergas,
142  Corporis ullius non sic potuisse coire

201   Tum genus hoc salis est, pauxillum quamlibet ejus
202  Ut pondus sub aquas, amplo quae vase tenentur,
203  Immissum solvatur, in omnia disque trahatur
204  Paulatim huc illuc intus loca, quaslibet undae
205  Particulas certo contingens undique fuco;
206  Quandoquidem nulla est tenuissima guttula, possit,
207  Si

242  Illo et praecipue Mulier percussa recumbat
243  Pallida, et e manibus teneris opus effluat olli;
244  Perpetuos, inquam, quod odorum emittere fluctus
245  Sentimus, spatiisque ingentibus omnia circum
246  Replere, et multos quoque non cessare per annos,
247  Ponderis amittit minimam vix denique partem,
248  Ut vel inexhausti scateat fons sargus odoris.

266  In rebus solida constantes simplicitate,
267  Unde sibi avelli quidquam Natura reclamet.
268  Proinde nec est credas immixtum ut rebus inane,
269  Omnia ne variis plena undique motibus obstent.

270   Namque in Natura motum quis perneget esse?
271  Qui si non esset, starent mare flumina venti,
272  Ipsaque iners Natura

423  Multorum ut ratio, peragi quaecumque videmus
424  Astra per et terras et mundi concava, constet.
425  Dum tamen in magni partes discurrimus orbis,
426  Naturam ante oculos, quae condidit omnia, summam
427  Semper habe interea, et nunquam obliviscere primam
428  Hanc Causam summeque bonam summeque potentem:
429  Ne quam mox fraudem metuas, dum magna videbis
430  Magna et

503  At quoniam vivis tremere ignibus aspiciuntur,
504  Scintillantque, suae credamus origine lucis
505  Gaudere, et propriae fulgorem emittere flammae;
506  A nobis ut si, quantum Sol, omnia abessent,
507  Per caelum totidem Soles, quot nocte videmus
508  Sidera, perpetua rutilarent undique luce.

509  

permutet variis regionibus errans;
635  Signa velut caelum rutilant quae fixa per altum.

636   Debet materies proporro fluvida caeli
637  Esse; etenim solida si constent omnia mole,
638  Quae supera tuimur caeli in regione patere,
639  Qua ratione queant palantia sidera ferri?
640  Num cuneis debent et acuta cuspide praese
641  Rumpere iter? semperque

661  Non tamen hic agitare loco scelus esse rearis
662  Tellurem, Vestamque sua e statione movere,
663  Propterea, quod in hoc quid mundo fiat eorum,
664  Non doceo, at fieri quid possit, ut omnia constent.
665  Deinde quod immotam nihilo minus esse fateri
666  Possumus, immotam quam sit fateare necessum
667  Esse ratem nullo religatam ad littora morsu,
668  Quam neque

672  Per caelum varie, liquidissimus aëris aestus
673  Vortice corripiat rapido, circumque revolvat,
674  Orbibus ut medium repetitis versa coronent
675  Solem; qui rapide quoniam movet omnia circum,
676  Nonne vides opus esse, ut quae pars aetheris illi
677  Est vicina magis, properantior exagitetur,
678  Contra tarda meet, longumque absumat

quod sit, quam terra, peragrat
697  Mensibus octonis cursus sed turbine multo
698  Flaccidiore Venus, quam quo Cyllenius errat
699  In gyrum; tribus hujus iter nam mensibus aeques.
700  Omnia ab occasu per magnos aetheris orbes,
701  Sed per inaequales haec astra feruntur in ortum.

702   Praeterea sit, ut hoc in magno vortice Solis
703  Saturni minor atque

videt bis senis mensibus actis.

783   Hic age, cur Solis radiis modo plena nitere,
784  Nunc minui, penitus tunc lumine cassa videri
785  Luna queat, dicam. Fieri haec rere omnia tantum
786  In speciem; quoniam cursu cum caeca silenti
787  Progreditur, fratrique suo conjuncta videtur,
788  Illam Solem inter Terramque meare necesse est
789  Tempore eo: minuit

necesse est
856  Luna locis Terrae secet orbem, quo via flectit
857  Signiferi se circum, et iter bis transeat illud.
858  Haec loca bina vocant nodos hi, qui loca caeli
859  Omnia nominibus certis signisque notârunt.

860   Haec bene cognita si teneas, per te ipse valebis
861  Defectus Lunae et Solis cognoscere causam.
862  Nam si tempore eo,

amoris.
1084  Denique Vere novus senium post triste fit Annus.

1085   Nunc age, cur celeri videantur sidera cursu
1086  Omnia in Occasum Caeli per templa cieri;
1087  Cur videatur item Sol pulsa surgere nocte
1088  Ex Oriente, per aetherias dein labier oras,
1089  Mox et in occiduas defessus concidere undas,

viam, nunc retro sidera ferri.

1147   Attamen ut possit tibimet manifesta patere
1148  Horum, quae dico, ratio, neque versibus anceps
1149  Haereat in nostris animus, potes omnia fidis
1150  Subjicere haec oculis in cana picta papyro,
1151  Et signare vias, et circumducere cursus
1152  Astrorum calamo, motus et tempore certo

et circumducere cursus
1152  Astrorum calamo, motus et tempore certo
1153  Ordineque et numeris disponere: namque videbis
1154  Tum facili prorsus ratione, quod omnia fiant,
1155  Quae mihi difficile est sine signis ante notatis
1156  Effari, et solis rationem exponere verbis.

1157   Quod superest, quosdam pergam dissolvere

ni Democriti sententia solers
1405  Esse, quod est, dubia tantum conjecerit in re.

1406   Impare praeterea fulgentia mole videntur
1407  Sidera; quandoquidem non aequis omnia distant
1408  A nobis spatiis; cum fors aequalia constent
1409  Mole pari inter se et magni cum lampade Solis.
1410  Et totidem prope sunt numero, quae maxima dicunt,
1411  Tangere

1678  Deinde quid Hyrcani, Rubrique tibi aequora ponti,
1679  Euxinum, Adriacumque, minoraque nomina dicam?
1680  Quid freta Bosphorias fauces syrtesque sinusque
1681  Commemorem? Doctis haec tutemet omnia quibis
1682  Discere de Tabulis. Sine me nunc otia fessum
1683  Captare, atque istas paulum dimittere Musas,
1684  Mox iterum ad Causas rediturum et munera coepta.

pacis
19  Jura artesque colunt, tantum felicibus ausis
20  Progrediuntur, uti prorsus miranda reperta
21  Gentibus humanis in publica commoda vitae
22  Ediderint. Verum miranda haec omnia quid sunt
23  Denique prae rerum majestate atque repertis
24  Ejus, qui nobis rationem invenit eam, qua,
25  In caelo quidquid peragi terraque videtur,
26  Verius ex adyto divini

caelo fieri terraque tuemur,
130  Conveniat, neque secum in re quoque discrepet ulla.
131  Quare age jam, Mundi quae sint Primordia, dicam.

132   Totius hanc, constant unde omnia, materiaï
133  Summam, ubi de nihilo jam extabat condita, rere
134  Protinus in partes divisam esse innumerales;
135  Rere et partes in motum protinus

Tellurem Lunam Stellasque vagantes
170  Tertia constituunt Elementa. His plura negamus
171  Esse opus ad rerum Naturam: namque tuamur
172  Convestire sua cum Solem et Sidera luce
173  Omnia, luminibus caelum praebere meatum,
174  Rejicere at lumen Terram Stellasque vagantes;
175  Nonne tibi totidem naturas Principiorum,
176  Unde tria haec constent, reperire opus esse videtur?

uti nebulaeque Astra genuntur:
701  Magnopere in qua mî ratione errare videntur
702  Propterea, quia se nubes aliique vapores
703  Non procul extollunt Terra: cum saepe Cometae
704  Omnia fulgentes ultra vaga Sidera distent:

705   At vehementer in his vitium hoc fuge, quod tibi pacem
706  Delibare animi queat et turbare timore;
707  Nimirum dira ne

non impulsu non viribus aequis,
896  Debent tot variis ideo rationibus orbes
897  Et motus mutare suos, quot corpora passim
898  Constant in Summa rerum, quae mota cientur;
899  Omnia quandoquidem, quae concita cumque feruntur,
900  Diffundunt vires etiam in longinqua per inter-
901  Jecta loca, et vacui quae sunt expertia prorsus.

902   Caetera

986  Propterea solido vis est gravitatis in auro,
987  Quam nivis in floccis aut lanae glomere, major.
988  Proinde aliis alias rebus praestare videmus
989  Pondere res; quoniam non omnia respuit aeque
990  Vis ea materiae; sed, quae plus densa, premuntur
991  Fortius et citius, contextus quam quibus extat
992  Rarior, intersuntque foramina multa viaeque.

tanta in properante ruina:
1030  Ut neque te a tergo poterit propellere quisquam
1031  Pone sequens cursu fugientem scilicet aequo.

1032   Contemplator item, quia depromit omnia deorsum
1033  Vis ea, qua partes nituntur abire rotundae,
1034  Et quia libratis nituntur viribus aeque
1035  Undique, libratis pariter premere undique debent
1036  Viribus hanc

1425  Non vicina trahunt, sed sese bina repellunt
1426  Corpora: cum validis igitur bene languida tantum
1427  Conveniunt; quin haec vires exinde receptant,
1428  Omnia quae sese facile in propiora propagant
1429  Corpora, dura eadem, contraque fluentia constent,
1430  Ut libet. Hinc Vitro a perfricto egressus in auras
1431  De genere hoc fluctus per longum excurrere

1455  Ut vel dena quarter stadia aequet; at undique ducta
1456  Tenuibus e filis vacua dependeat aura,
1457  Ne tangat prolapsa solum, neu parjete pondus
1458  Applicet aut alia re quavis; omnia turbant.
1459  His actis vitrum fac volvier, et manus illo
1460  Desuper incumbens subterlabente teratur,
1461  Nec mora, lamellam tubulos longamque

quoque sint accepta Lyceis,
1579  Ostendat, rerum desideriumque novarum
1580  Sopitis incendat, et ad tentamina ducat:
1581  Vidi equidem, Vos et mecum vidistis, et una
1582  Omnia mirantes lustrastis mente sagaci,
1583  Cultor et Interpres Naturae magnus uterque
1584  LESEURI ET JACQUIERI, antiqui o moris Amici.
1585  Hic ego non memorem vestras, opera inclita, laudes;

1919  Vel vitam insontem varie qui corpora picti
1920  Per dumos agitant umbras vel per nemorales?
1921  Demum evolvere quis liquidi jam regna Profundi
1922  Evaleat, pecudum saecla omnia commemorando,
1923  Quotquot aquas scindunt, scopulis et quotquot inhaerent?
1924  Usque adeo est variis repletum animantibus aequor.
1925  Et tamen, ut supra retuli, quodcumque creatur

alia differre putandum est,
1928  Quam forma motu concursu principiorum,
1929  Quorum abitu atque aditu naturam corpora mutant.
1930  Proptereaque locis non omnibus enascuntur
1931  Omnia: disponi quoniam non omnibus omnes
1932  In formas res posse locis Natura creatrix
1933  Concessit. nequeunt silvestria saecla ferarum,
1934  Ursique Tigresque atque iracunda Leonum

turba.
1938  Contra Caucaseis num montibus aut Riphaeis
1939  Aut aliis unquam extimuit quis monstra, profundi
1940  Quae salis aequor habet? certis Natura locavit
1941  Scilicet omnia, uti vigeant, seseque propagent,
1942  Sedibus: aetherias herbae se tollere in auras
1943  A tellure queunt floresque arbustaque laeta;
1944  Abdita sed contra tellure metalla sub ima

63  Atque alias Gentes lustramus et invia Regna.
64  Num minus Aurarum natura deinde juvamur?
65  Vivimus his quoniam: respirant aëra namque
66  Omnia per terras omnes Animalia vulgo:
67  Spiritus ille fovet plantas, arbustaque rupta
68  Tollit humo, ut crescant, et ventis adjicit alas.
69  Ignis item nobis longe utilis: utimur igne,

gregi persaepe: ita scilicet undis
382  Tenuibus aspicies imo jam serpere fundo.
383  Haec, inquam, si propterea non posse videtur
384  Causa suas riguis largiri Fontibus undas;
385  Omnia jam pluvio descendere Flumina caelo,
386  Dicendum est: haec namque ferunt dare certa petenti
387  Montanis responsa jugis specubusque cavatis
388  Naturam, clamosa fugit quae saepe Lycea,

jam propter tot quondam Romulidarum
498  Funera, cum dira jacuerunt clade rubentes
499  Illius ad ripas caesi cum Consule Cives;
500  Jamque videbatur belli Fortuna, tremebant
501  Omnia terrifico cujus concussa tumultu,
502  Decidere haud anceps inter Poenosque Latinosque,
503  Utrorum sub regna foret terraque marique
504  Cunctis, quotquot agunt Gentes ubicumque, cadnedum.

agris
657  Noxia pestis et Agricolis invisa; quod illis
658  Momento plerumque brevi populata laborem
659  Divitias omnes adimat, spemque unius anni.
660  Vidi ego, cum laetis florerent omnia campis,
661  Jamque e flore novo caperet spem messis opimae,
662  Et festo Pubes resonaret rustica cantu;
663  Ecce repente atra tegitur caligine caelum;
664  Exoritur gelidi vis

810  Nimirum illius pertenuia fila pilique,
811  Est opus, ut subito compressi extrinsecus edant
812  Conatus contra validos, resilireque pugnent:
813  Exagitantur enim, velut omnia, materiaї
814  Aetheriae a magno, quae permeat undique, nisu.
815  Et quoniam aetheriae magis exagitantur ab igne
816  Particulae, intendi vis Aëris illa

976  Aër quandoquidem leviorque et rarior aestu est.
977  Non tempestates tamen his praescire futuras
978  A causis dabitur, non omnes novimus ipsi
979  Praeterea, quae se immiscentes omnia turbent
980  Indicia, et certos nullo nos tempore reddant.
981  Scandit item calamum, sitienti desuper ore
982  Cum trahis, unda levis, quia pressa extrinsecus intra
983  Insinuat

1080  Exhalat semper quos terra, vaporibus; illi
1081  Per tractus educti occursantesque liquentes
1082  Aëris atque una commixti proelia pugnasque
1083  Edunt ingentes: ferviscunt omnia circum
1084  Turbata, impulsae subito expanduntur et aurae,
1085  Atque alias fremitu trudunt grassante cientes.
1086  Prosilit hinc Ventus. Non est tenor

terram producit ab alto,
1231  Nec manet; excurrit quo Venti raptat agens vis
1232  Praevalidi, emittitque excussas undique circum
1233  Terribili sonitu saevo de turbine guttas.
1234  Omnia, quo se cumque tulit, prosternit et aufert
1235  Perniciem adportans; correptaque corpora tollens
1236  In sublime rotat; lapidesque et tecta domorum
1237  Abripit interdum: quod si super incidat aequor,

tenues. hae Saepe per altas,
1349  Quas manus excussit Pastorum improvida, silvas
1350  Paulatim ingenti flamma fulgore coorto
1351  Fulserunt, et magna dedere incendia vulgo;
1352  Omnia conficerent dum late arbusta cremantes,
1353  Praesertim validis facere id cogentibus Euris.
1354  Tum ratione pari si lignis ligna terantur
1355  Demum fiet, uti scintillis excutiatur

1392  Concipere haud flammam quaevis jam corpora posse
1393  Atque ardere, licet propiore calescere ab Igne
1394  Cuncta queant; velut unda, sales, terraeque dare Igni
1395  Pabula non possunt; quoniam non omnia tali
1396  Constant natura et congressu particularum,
1397  Altera ut hae possint Elementa repellere, primaque
1398  Excipere igressu facili, avulsaeque cieri:

1506  Atque patens: loculis quapropter saepe reperta est
1507  Integris avido conflata pecunia ab igne:
1508  Insinuatur enim per rara foramina lanae
1509  Transcurrens impune; resolvit at omnia vincla
1510  Atque omnes auri nodos tenuissimus ignis.
1511  Edita saepe tibi infesto loca Fulmine fumant,
1512  Hujus et in celsis vestigia montibus extant.
1513  Non Rhodope vel

1568  Ut novitate tremant mortalia pectora vulgo,
1569  Ne maria et terras delabens protinus ignis
1570  Corripiat superans, elementaque victa resolvat:
1571  Ut superasse putant, atque omnia cooperuisse
1572  Exitio flammas, Juvenem cum Solis equorum
1573  Raptaret Phaetonta rapax vis aethere toto;
1574  Quem Pater omnipotens ira tum percitus acri
1575  Deturbavit equis

1767  Hisceret, obrueret fragor aures, lumina caligo,
1768  Effugiumque malo septis urgente ruinae
1769  Obstruerent? Mentem praesens vis ipsa perîcli
1770  Subdidit hanc miseris, jamjam omnia victa fragore
1771  Succidere horrisono, terram mare sidera verti.
1772  Corripuit stupor altus, et omnes abstulit una,
1773  Sopivitque animi sensus formidine tanta,
1774  Ut,

pectore fundere vota.
1778  At neque, sancta Deûm si templa fuisset adire
1779  Mens nobis, tali in fortuna ut debuit esse,
1780  Usquam inventa forent totam quaesita per Urbem;
1781  Omnia namque solo misere prostrata jacebant
1782  Omnia Templa Theatra Lares et publica tecta
1783  Undique praecipitata immani eversa ruina.
1784  Ante alia illud in his miserandum magnopere unum

si templa fuisset adire
1779  Mens nobis, tali in fortuna ut debuit esse,
1780  Usquam inventa forent totam quaesita per Urbem;
1781  Omnia namque solo misere prostrata jacebant
1782  Omnia Templa Theatra Lares et publica tecta
1783  Undique praecipitata immani eversa ruina.
1784  Ante alia illud in his miserandum magnopere unum
1785  Rebus erat, multis plenam modo millibus Urbem

quid in alti gurgite ponti est,
23  Quid caelo in magno, superaque infraque quid usquam,
24  Non manifesta palam quod ab omni denique parte
25  Illius immensi referat vestigia Summi?
26  Omnia tam variis ast inter praedita formis,
27  Quidnam majus opus, quidnam sublimius illa,
28  Undique qua constant cuncta, omniparente profectum
29  Mente putes, Hominis quam sit natura? videtur

sensus, variosque evolvere demum
62  Affectus, quibus et Corpus percellitur et Mens.
63  Ante tamen qua sint Hominum mortalia saecla
64  Edita dicendum ratione, atque unde coorta.
65  Omnia principio quaecumque animalia terras
66  Concelebrant, genus alituum parvaeque Volantes
67  Vermesque et pecudes et caetera saecla ferarum
68  Scire licet

ullius viventes corporis artus,
76  Forsne queat? varias valeat diducere venas
77  Et teretes nervos atque ossa effingere multa
78  Et cerebrum cordisque globum sensusque creare;
79  Omnia cum certa ratione atque ordine certo?
80  Ullo praeterea putri de corpore nunquam
81  Aspicies subito prognatos fervere vermes
82  Exortu; nisi quod susceptum alicunde sit horum

nullae penetrare Volantes
89  Ut possint, avidaeque super deponere semen;
90  Vermibus id cernes haud umquam albescere motis.
91  Ergo etiam atque etiam certo de semine fiunt
92  Omnia per terras quaecumque animalia vivunt.
93  Seminaque omnigenûm tibi protinus haec animantum
94  Condita sunt prima jamdudum ab origine Mundi,
95  Inclusa in primae nimirum semine matris:

116  Quod superest, tibi dico Animam mentemque locatam
117  In capite, humani velut in regione superna
118  Corporis: hic etenim Mens cogitat, atque sagaci
119  Pollet consilio, dominansque hic omnia sentit;
120  Et solium in molli fixit Regina cerebro;
121  Unde, velut medio multi de stipite rami,
122  Ingens copia nervorum prodire videtur;
123  Perque omnes varie diffundi

ipsam
157  Corporis humani nervorum extremaque fila,
158  Protinus ille idem motus se visque propagat
159  Incerebrum, mentemque ciet, rerumque suarum
160  Admonet afficiens; illa omnia persentiscit.
161  Multi praeterea, quibus haec minus apta movendum
162  Arridet ratio ad corpus sensusque ciendos,
163  Concipiunt super in nobis quendam esse vaporem

usque vias varieque retortas,
170  Insinuatque locis arctis sese inque peditis,
171  Est opus, ut rarus tandem tenuisque citusque
172  Prodeat auraї vapor ille et spiritus: inde
173  Omnia mobilitantur, et acri vivida constant
174  Sensu: namque, velut cursor, quocumque jubetur,
175  It, redit; et longis excurrens undique nervis
176  Quoslibet in motum subita vi concitat artus;

tanta in vertigine rerum
419  Non possunt, terraeque petunt sola proinde cadentes.
420  Tum quoque pallenti multos languore videmus
421  Deficere, exangui cum corpore collabefiunt
422  Omnia membra, velut mortis prope limen ad ipsum:
423  Aurarum retinetur enim vis, ejiciturque
424  Multa foras, membrisque suum torpente vigorem
425  Suppeditare nequit motu viresque per artus.

440  Membra agitantur, et inconstanter concutiuntur;
441  Impos Mens animi res volvere cogitur illas,
442  Quae jam alte in sedere: suorum verba Parentum
443  Verbaque Amicorum non percipit, omnia turbat,
444  Respondet quae non illi petiere, profatur,
445  Quae capiat nemo, quae nulli visa, tuetur,
446  Seque Deum Regemve putat Puerumve deorum
447  Aut aliud quid, quod sanam

538  Dissimiles ut enim longe distare videmus
539  Inter sese Homines extrinsecus, oribus ora
540  Nam si conveniant et partes partibus omnes,
541  Pro, quam incerta forent confusis omnia formis!
542  Ergo ut dissimiles sumus, inquam, extrinsecus ipsi,
543  Quare dissimiles pariter non sumus et intra?
544  Non sit dissimile in nobis ut multa,

belli quatit alta paratu
819  Moenia, commotam frangantur septa per urbem
820  Vitrea, quae clausis transmittunt lumina tectis;
821  Conturbetur item vini liquor inque citetur.
822  Omnia quae peragi num qua ratione valerent
823  Aurarum sine concussu tremuloque sine ictu?
824  Corpora proinde Sonum tantum sunt apta ciere,
825  Quae concussa queunt vibrari et contremere ictu,

827  Mollia quapropter vix opportuna tremori
828  Sunt, et vix Sonitus, ut plumbum lanaque, reddunt.
829  Et quae densa magis quoque sunt, magis esse sonora
830  (Si tamen interea constent paria omnia) debent;
831  Plures quandoquidem partes quatiuntur ab ictu.
832   Aic quoque vividior defert et densior aër
833  Majorem Sonitum fremitu majore tremiscens.

1035  Illa tremore suo, diversos altera, tantum
1036  Quaeque suos, veluti diviso munere, reddat.
1037  Nec nova res auras naturae haud simplicis esse
1038  Aërias, siquidem foecundant omnia late
1039  Omnibus et vires et vitam suppeditantes;
1040  Nec non e rebus sibi jungunt tenuia quaeque
1041  Abrasa, in varios atque exhalata vapores.
1042  Quare non poterit per

intra se clara receptant
1238  Lumina lucis, uti paucos rarosque remittant
1239  Ex sese radios vi languescente repulsos.
1240  Sub terris ideo quae sunt loca, nigra videntur
1241  Omnia; quandoquidem subtus non ulla subit lux.
1242  Unde repercussis radiis ad nostra referri
1243  Lumina possit, et his visum progignere jactis.
1244  Si duo praeterea nigrumque albumque calentis

quoque, quid fiat, quid verum denique constet
1290  De genere hoc, multo evictum tentamine nuper
1291  Prodiit, atque mihi est exempla retexere longum
1292  Omnia, nec numeris patiuntur multa referri.
1293  Propterea tantum sat erit libasse, quid ingens
1294  Re vulgârit in hac Anglis Newtonus ab oris.
1295  Principio clausis foribus penitusque diei

1337  Scilicet et motus qua se ratione propaget,
1338  Et canerem, quae vis illum compescat, et obstent
1339  Corpora corporibus qua lege fluentia motis,
1340  Exponit quae Vir dictis ille omnia chartis:
1341  Praeterea et Gravitas ut sese extendat in omnem
1342  Late materiem; trahere ipsa trahique vicissim
1343  Corpora per caelum, Solemque errantia niti
1344  Quaelibet

in cana rerum simulacra papyro,
1475  Illapsi quarum radii per tenue foramen,
1476  Errantesque greges et arantes jugera Tauros
1477  Silvasque collesque et pictos floribus hortos,
1478  Omnia parva, tamen vivo distincta colore.
1479  Sic quoque Pupillae medium lux missa foramen
1480  Ingreditur; lens humoris Crystallina porro
1481  Excipit, et fractam membrana jungit in ima,

1753  Quod si forte Oculo manus uni subdita subter
1754  Pressit eum; quoniam parti tum nervus ab illa
1755  Fit brevior, perfert neque eodem tempore motum
1756  In cerebrum; rerum, fit, ut omnia bina tuamur,
1757  Bina coruscantis florentia lumina flammae
1758  Oraque bina Virûm duplicataque corpora vulgo.
1759  Possumus hoc alio fieri quoque dicere pacto.
1760  Cum quid

1854  Leniter excurrens venis cruor irrigat artus,
1855  Leniter et pulsans arteria mobilitatur.
1856  Adde, quod in toto suavis calor aestuat intus
1857  Pectore; servatur stomachi tenor, omnia in omnes
1858  Ut possit concocta ciborum didere partes.
1859  Denique corpus ita est affectum dispositumque,
1860  Difficile esse nihil prorsum ut videatur Amanti:
1861  Nam

etenim Solem Lunamque meantem
9  Et numerum Astrorum varios et noscere motus,
10  Scire potestates Aurarum et mobilis Ignis
11  Undarumque liquentum, et qua ratione gerantur
12  Omnia, quae caelo peragi terraque videmus,
13  Dulce sit id quamvis atque ad res utile multas,
14  Attamen ad vitae quidnam momenta beatae,
15  (Haec etenim rerum summa est) quid contulit unquam?

lubeat, quo raptet coeca voluptas.
41  Talia qui fingit, vesano effutiat ore
42  Multa, licet, simili ratione: haud esse potentem
43  In rebus Dominum, praesit qui providus Orbi,
44  Omnia fortuitus sed Casibus edita dicat
45  Constare, atque eadem servari a Casibus isdem.
46  Quod quoniam a vera quantum ratione recedat,
47  Jam supera ostendi tibi primo in carmine, totamque

54  Est opus, a nobis quae fiunt cumque (neque ipse
55  Praeterea rem se supera referatur ad ullam),
56  Scilicet inque Bonum summum, quod propter avemus
57  Caetera, at hoc sese propter longe omnia supra
58  Expetitur: nostrae hoc naturae convenit apte,
59  Et juvat: hoc illud, quod nos inquirimus omnes.
60  Ardor hic in nobis ita funditus insitus haeret,
61  Ut desiderio

110  Et tamen una movet major rota primaque cunctas
111  Mobilis, hinc motus cum tempore profluit omnis.
112  Sic quoque multa gerunt Homines, variisque moventur
113  Rebus, at ex una tamen omnia origine pendent,
114  Quod sibi quisque Bonum summum velit, appetat unum.
115  Summum deinde Bonum nil novimus esse, nisi illud,
116  Quod bene cum teneas, aliud non amplius optes:

origine pendent,
114  Quod sibi quisque Bonum summum velit, appetat unum.
115  Summum deinde Bonum nil novimus esse, nisi illud,
116  Quod bene cum teneas, aliud non amplius optes:
117  Omnia quandoquidem, quae sunt bona, continet unum
118  In sese; siquidem si quidquam forte bonorum
119  Deficeret, summum non esset protinus illud.
120  Omnes ad vitam proin tendimus undique, quotquot

182  Crescit opum desiderium, et proin crescit egestas.
183  Praeterea ut felix prorsus sit vita necesse est,
184  Tempore perpetuo constet mansura, nec ullos
185  Formidet tristes, qui vertant omnia, casus.
186  Ergo felicem veli possint caetera vitam
187  Reddere Divitiae, tamen illa a parte videmus
188  Deficere, instabiles quoniam sunt, longa nec, illae
189  Queis maneant,

189  Queis maneant, nobis promittere tempora quimus;
190  Cum tueamur, uti modo res attollat in amplas
191  Tot ridens Fortuna Viros, modo nubila vultus
192  Atque irata truces ostendat, et omnia vertat
193  Turpi in pauperie mergens, vacuosque relinquens.
194  Quare iterum atque iterum ratio manifesta refutat
195  Summa in Divitiis quod sint Bona vitaque felix.
196  At

216  Sic quoque praeclari venerandum reddit Honoris
217  Si natura Virum, talis sit ubique necesse est.
218  Quod quia non fieri manifestum est, nullus Honoris
219  Est decor, instabili referuntur at omnia Vulgo.
220  Propterea varii vario pro tempore cessant
221  Plerumque, et primae fulgorem denique lucis,
222  Si libeat Vulgo, nec longo tempore perdunt.
223  Scilicet arbitrio

famaque, scilicet hi sunt
341  Nequitiae fructus. Si possunt ista beatos
342  Efficere unquam Homines, Naturae intendere justam
343  Cessamus litem et contra inclamare querelis,
344  Omnia praeposuit quod denique saecla ferarum,
345  Et dedit esse magis multo felicia nobis?
346  Tum desiderii quae denique finis? an ille,
347  Pectore qui torquet crucians, restinguitur ardor?

suspicit Arcton,
457  Quae longum nigra sub tempestate latebat;
458  Illo jamque regit certos sub sidere cursus.
459  Sic quoque laetitiis, age, nostra attollere magnis
460  Mens, omnia cui summa Boni jam cognita Finis.
461  Inspice, quo tendas, et recto siste viaï
462  Tramite te, certumque in caelum luce sub illa
463  Perge iter, ut simmae tandem felicia pacis

quo Numen, si prosequeremur amore,
650  In rebus Finem Mens constituisse creatis
651  Privatisque bonis summum extremumque repente
652  Nostra videretur; fierent ut protinus inde
653  Omnia perversa summi praepostera lege
654  Ordinis et recti rationibus absona Amoris:
655  Nam quaecumque boni nihil a se habuere, necesse est
656  Non possint se propter amari, at in omnibus Auctor.

871  Seque in concilium tum pastorale recepit
872  Pastor et ipse Gyges: insertam ibi verteret auro
873  Cum gemmam ad palmam, nullo a Spectante videri
874  Quibat, at ipse videns circum omnia; protinus idem
875  Deinde videbatur, cum in lucem redderet illam.
876  Hujus ope et thalamum Reginae intravit, et ipsum
877  Regem impune neci subitae dedit, atque ita letho

950  Nam sine saepe solet supera se tollier audax
951  Mens, et inaccessae scrutari aeterna Pronoeae
952  Consilia, omnipotens voluit quae Diva latere.
953  Si Ratio comitetur, et omnia dirigat adstans,
954  Ira suam quoque, semper erit, ferat excita laudem;
955  Quis vetet irasci nam sanctum propter amorem
956  Justitiae? Quin materiem virtutibus amplam
957  Isti

languetque coortis
987  Obsita Mens tenebris, corruptumque omne, quod intra est,
988  Consilium multis erroribus indupeditur:
989  Recta videntur enim, quae collibuere, repente
990  Omnia, pronaque sunt, quaecumque cupidine magna
991  Correpti exoptant Mortales, nec sua coeci,
992  Quae sunt cumque, vident vitia omnia, praetexuntque,
993  Si videant; omnes illa de parte tuentur

989  Recta videntur enim, quae collibuere, repente
990  Omnia, pronaque sunt, quaecumque cupidine magna
991  Correpti exoptant Mortales, nec sua coeci,
992  Quae sunt cumque, vident vitia omnia, praetexuntque,
993  Si videant; omnes illa de parte tuentur
994  Res, qua parte queant mentique animoque videri
995  Motibus indomitis agitato convenientes.
996  Nam veluti, si res

videri
995  Motibus indomitis agitato convenientes.
996  Nam veluti, si res viridis trans corpora vitri
997  Aspicias, vulgo viridantia cuncta tueris,
998  Aurea sed, flavo si spectes omnia vitro;
999  Motibus haud aliter, queis Mens corpusque cietur
1000  Pro variis varias opus est res esse videri.
1001  Propterea a nulla, quamvis sit, parte videri
1002  Turpe

1062  Ne tamen et semper fugiendo vincere speres;
1063  Scilicet in nostro latet hostis corpore, non est
1064  Quem fugere infestum, nisi tute tibi obvius obstes:
1065  Non facile est siquidem sedare, vel omnia tentes,
1066  Magnos, cum libuit, motus: namque impete tanto
1067  Concitat interdum sese cruor, atque vapores
1068  Mobilitant fibras ferventis pondere plagae
1069  Usque adeo, ut

1157  Namque ab amore suam debent fortita videri
1158  Naturam, actarum quae sunt bona pravaque rerum:
1159  Quandoquidem si rectus Amor se Numen in unum
1160  Dirigat; ut torrens, secum rapit omnia victor,
1161  Omnia recta, suo facit omnia consona fini,
1162  Atque omnes pulchris decorat Virtutibus actus.
1163  Sin contra rebus se pascat inanibus idem
1164  Cuncta quidem

fortita videri
1158  Naturam, actarum quae sunt bona pravaque rerum:
1159  Quandoquidem si rectus Amor se Numen in unum
1160  Dirigat; ut torrens, secum rapit omnia victor,
1161  Omnia recta, suo facit omnia consona fini,
1162  Atque omnes pulchris decorat Virtutibus actus.
1163  Sin contra rebus se pascat inanibus idem
1164  Cuncta quidem soli referens sibi; pravus ut ipse est,

1158  Naturam, actarum quae sunt bona pravaque rerum:
1159  Quandoquidem si rectus Amor se Numen in unum
1160  Dirigat; ut torrens, secum rapit omnia victor,
1161  Omnia recta, suo facit omnia consona fini,
1162  Atque omnes pulchris decorat Virtutibus actus.
1163  Sin contra rebus se pascat inanibus idem
1164  Cuncta quidem soli referens sibi; pravus ut ipse est,

Virtutibus actus.
1163  Sin contra rebus se pascat inanibus idem
1164  Cuncta quidem soli referens sibi; pravus ut ipse est,
1165  Et fallax rectis regionibus exit, oportet,
1166  Omnia prava etiam mendosa atque absona fiant,
1167  Omniaque in vitium flectant, quaecumque geruntur.
1168  Una igitur Vitrus; varia sed pro ratione,
1169  Qua modus in variis servatur rebus et ordo,

pectore duraque rerum.
1180  Quin et Justitiae quoque eodem e stipite Virtus
1181  Tollitur: hanc idem quoniam rigat ardor Amoris,
1182  Quo summo servire Bono contendit, et ipsi
1183  Omnia propterea, cui scilicet omnia debet,
1184  Auctori reddit. Propagine surgit eadem
1185  Denique discernens usu Prudentia recto,
1186  In summum nobis quod Finem prosit, ab illis,

1180  Quin et Justitiae quoque eodem e stipite Virtus
1181  Tollitur: hanc idem quoniam rigat ardor Amoris,
1182  Quo summo servire Bono contendit, et ipsi
1183  Omnia propterea, cui scilicet omnia debet,
1184  Auctori reddit. Propagine surgit eadem
1185  Denique discernens usu Prudentia recto,
1186  In summum nobis quod Finem prosit, ab illis,
1187  Quaecumque implicitos

1260  Fors, ut vulgus ait, nec opino vertere cuncta
1261  Adventu, quae tunc Hominum Mens cumque parabat.
1262  Propterea variam quia rerum conditionem
1263  Scit Prudens, nunquam, cum fecerit omnia, certus
1264  Secura eventus expectat mente futuros;
1265  Prorsus ut in vita rerum nihil accidat omni
1266  Ullarum, non posse quod accidere ipse putârit.
1267  Vidimus, ingentes

altera reii;
1348  Nam res commutat rebus, neque respicit ultra
1349  Ipsa aliud quidquam, quam par ut constet utrinque
1350  Permutandarum pretium mensuraque rerum:
1351  Omnia natura quanquam communia constant,
1352  Privatumque nihil; tamen et communia primo
1353  Quae fuerant, sua fecerunt vel forte vel armis
1354  Vel quondam in vacuum veniendo aut denique pactis

profundae
1424  Pulsatique salo scopuli, nigraeque sub umbris
1425  Silvae et littoreae qua fluctu agitantur arenae
1426  Atque ubi tristis hiems brumalibus omnia nimbis
1427  Vexat et aeterna glacie tegit, atque ubi caelo
1428  Sub calido fervent late loca, Solque perurit
1429  Saecla Virûm, ut voluit Natura, ea quaeque coluntur.

coluntur.
1430  Praestat item Pietas, quoque ne Genitoribus ipsis
1431  Sit Proles injusta, quibus vitamque referre
1432  Et bona, cum vita quae sunt ea cumque recepta,
1433  Omnia debemus: quoniam non lumina clari
1434  Alma sine hic unquam possemus cernere Solis,
1435  Saepe nec humanos nec rectos discere mores.
1436  Propterea poscunt humana aeternaque jura,

1699  Quin et majori multo ratione vocabis
1700  Magnanimum, Finem qui propter nobiliorem
1701  Non famam et pulchros quantumvis quaerit honores,
1702  Quaeque Hominum in pretio sunt, despicit omnia victor.
1703  Cor magnum est igitur, quaerit quod Numen, et ipsum
1704  Omne Bonum votis exardens omnibus optat.
1705  Proptereaque, quod hoc minus est, haud aestimat hili.

1723  Dextram armare Hominum, vel letho ut talia vitent?
1724  Propterea invictum ne rere fuisse Catonis
1725  Illum atrocem animum; quin ipsum vicit eadem
1726  Denique fortuna, qua vicerat omnia, Caesar:
1727  Fecit enim, hostiles ne posset cernere vivus
1728  Victoris vultus, de seque videre triumphos.
1729  Dicere deberes magnum invictumque, superbum
1730  Denique si

claudicat illinc.
1750  En tibi jam complet numerum, clauditque coronã
1751  Ultima Virtutum, nimias quae temperat omnes
1752  Corporis illecebras, praesertim rebus in illis,
1753  Omnia quas pariter sectantur saecla ferarum;
1754  Ut gula quas poscit, turpesque libidinis aestus.
1755  Bellua propterea, qui non sibi temperat istis,
1756  Dicitur, ejusdem quoniam e genere esse videtur

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report