Your search found 6484 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4643-5025:

hanc Philosophiae pertractationem uberiorem profecto, quam aut ego expectabam, aut ipse receperas, praestitisti; remissius enim acturum te putabam, neque ea tam facile traditurum, quae nimia septa essent explicandi difficultate. Nunc omnia fuse, copioseque persequutum esse te video, nihil ut fere in summa rerum obscuritate aut sit praetermissum, aut a carminum cultu, atque humanitate detractum. Ain vero? Pergin tu Musas, omnino ut sapiant, adigere? miror

Mechanicam vocant, Keplerianas leges, tam varios ac tam impeditos Lunae cursus, atque alia hujusmodi, quae a Gravitatis vi promanant, illa item quae lucis, et colorum naturam continent, enunciare, ac versibus expolire valeat. Quae cum omnia perfecta jam a te, atque absoluta esse videam, possumne illud tibi ominari, quod in scribendo propositum nobis habere minime quidem debemus, tamen si consequamur, libenti animo excipere ne Sapientes quidem vetant, ut quantum operae

asperitas leniri, ac moderari possit? Quaeque ob inamoeniorem quandam speciem conjungi eum numerorum venustate nequeant, nullo pacto eadem illuminare, ac distinguere valeamus? Atqui scimus Poetis suum esse loquendi morem, quo ipsi omnia et comiter, et jucunde, clare item, et dilucide exhibent; pollere enim illos formis quibusdam, ac simulacris, quibus res ita conveniant, atque illustrent, ut easdem pene contrectare manibus, atque usurpare oculis

accommodetur, ne dum graviores disciplinas persequimur, dissolutiorem, quam rerum gravitas postulet, effingendi, atque ornandi licentiam consectemur. Neque enim ingenii luminibus, atque amoeniore cultu distinguenda sunt omnia, sed, qui res deceat, servandus est modus. Quemadmodum enim in hominum vita venustas quaedam, atque jucunditas morum pro sua cujusque natura, institutoque inest, ut non eadem, quae juvenes deceat, senioribus etiam

alienum, quam, cum obscuriores sententias tractamus, orationem adhibere inaniter ita exultantem, ut legentium animi ab intelligendi contentione ad nimiam ornatus hilaritatem delabantur? Abunde enim satisfactum hic nobis censemus, si apte omnia, si composite, si ad rem accommodate exponantur. Reliquum est, ut eorum etiam reprehensionibus occurramus, qui paucos difficilioribus Philosophiae studiis teneri putant, atque idcirco carminum jucunditatem, quae ad omnium permovendos

angusta ingenia, ut causas omnes continere possint, datus est tamen aliquis nobis permultis in rebus veri cognoscendi locus. Antiquior enim est, quam fortasse verior querela illa Democriti in profundo veritatem esse demersam, atque omnia tenebris aeque circumfusa. Sed permagni interest, quem in causis investigandis cursum instituamus, ut primum si gradum recte fecerimus, ad maximarum rerum cognitionem pervenire possimus, sin minus, turpiter labamur. Praecipua est

singulariter auctam naturae cognitionem, et nostra, et quaecumque consequetur aetas, sentiet, atque fatebitur. Quanta enim subito lux, verique species enituit, cum eam corporum omnium conjunctionem esse declararet, qua ita sese vicissim omnia pertraherent, ut gravitatis viribus haec Mundi universitas contineretur. Quam ingens inde, ac mirificus earum rerum ordo emanavit, cum errantium siderum motus, veris atque autumni antecessiones, accedentis, ac recedentis oceani

caeli conversiones, atque astrorum cursus diligentissime considerandi, ut ex tot ingentibus, variisque motibus gravitatis mores perspicerentur, tantique muneris fides eluceret. Quae ille cum diu multumque intellexisset, cum constare omnia cerneret, singularumque rerum exemplis, ac testimoniis comprobari, tum vero ad caetera corporum officia gravitatis accessionem fieri oportere minime dubitavit, ejusdem legibus, tanquam vinculis teneri omnia, et coalescere. Quantus

intellexisset, cum constare omnia cerneret, singularumque rerum exemplis, ac testimoniis comprobari, tum vero ad caetera corporum officia gravitatis accessionem fieri oportere minime dubitavit, ejusdem legibus, tanquam vinculis teneri omnia, et coalescere. Quantus vero hic subito rerum omnium consensus, confirmatioque extitit, cum tot ignoti antea caeli motus, Lunae, et Cometarum incerti omnino, ac varii cursus clarissime patuissent, cumque easdem, quas ipse

commonstrarit? Is enim in Philosophia architectus, molitor, effector dicendus est, qui, quae summa, ac praecipua erant, invenit, atque absolvit, caetera item, quae tenuiora essent, adumbravit, ac aliis excolenda reliquit, atque ita idem omnia et inchoasse, et perfecisse videri possit. Atque utinam ab his, qui deinde ad has disciplinas excolendas sese conferunt, ampla quaedam, atque insignia rebus hisce, ac rationibus incrementa adjungantur. Sed nescio, quo pacto accidit

Hoc quidem certum exploratumque est naturae contemplationem religionis, pietatisque magistram, ac ducem semper fuisse habitam. Qui enim possumus cogitatione complecti praecellentem illam, ac praestantem naturam, cujus dominatu teneri omnia, ac rebus humanis provideri videamus, qui caste pieque colendam, atque officiis omnibus demerendam arbitremur; ut hinc (qui praestantissimus est Philosophiae fructus) virtutum omnia origo repetenda sit, unde excitamur ad constantiam,

praestantem naturam, cujus dominatu teneri omnia, ac rebus humanis provideri videamus, qui caste pieque colendam, atque officiis omnibus demerendam arbitremur; ut hinc (qui praestantissimus est Philosophiae fructus) virtutum omnia origo repetenda sit, unde excitamur ad constantiam, ad animi magnitudinem, atque omnem vitae laudem, honestatemque persequendam? Sed rerum pulchritudo jam longius me abripuit, quam provideram. Ea enim est hujusmodi admirabilis

Naturae phaenomenis explicandis sufficiant: tertiam; effectuum ejusdem generis easdem causas esse. His rite servatis, quamvis certi in statuendis causis esse non possimus, ab errandi tamen periculo plurimum nos abesse. Haec omnia ad versum 1260 exponit. Tum ad proprietates corporum delabitur, easque inductione probat, nempe, impenetrabilia, extensa esse, ad figuras omnes, motusque recipiendos idonea, atque in immensum divisibilia. Deinde a vers.

post Leibnizium putant proportionales esse massae corporis in velocitatis quadratum ductae, multi contra negant, aestimantque massa, et velocitate simplici conjunctim. Litem hanc penitus tolli debere ait, ut inutilem, cum omnia phaenomena a sola vi inertia et actionibus potentiarum pendeant. A vers. 1232 corpus ab aliqua vi oblique projiciente, et simul a gravitate impulsum curvam lineam descripturum esse, ait, quam Parabolam dicimus, quae est

et Hyperbolam, variosque usus earum commemorat ad vers. 1509, inter quos et eum refert, nempe corpora oblique projecta Parabolam suo cursu designare, ex quo artem emittendi globos e tormentis bellicis breviter deducit. Haec omnia vera sunt, si motus fiat in spatio non resistente; at offensio aeris impedimento est, ne projectum corpus describat parabolam, sed potius ad hyperbolam accedat. A vers. 1523 transit ad motum per plana inclinata: hic

sint, eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per ipsam descendens aequaliter ubique ejus arcum premit. Quae omnia vera sunt in hypothesi gravitatis constantis, et seclusa quavis resistentia. A versu 420. ad versum 454, si, ut dictum in ascensu rectilineo, corpus cum acquisita in fine arcus velocitate per eumdem arcum impellatur, ad

tamen non simplex adhiberi remedium potuit. Deinde ad gravitatem redit, et quaerit, an ipsa in omnibus corporibus aequalis sit, a vers. 934; eam revera esse in omnibus materiae particulis aequalem probat ex eo, quod corpora omnia in medio non resistente aeque velociter descendant, ad vers. 1089. Haec tamen aequalitas in aere ob ejus resistentiam turbatur, ubi de fluidorum disserit resistentia, quae pendet a superficie corporis, ab ejus celeritate,

initiae graduum dimensiones, quaeque postmodum ad Promontorium Bonae Spei, atque in Italia peractae sunt. Ex quibus omnibus deducitur Terram esse ad polos compressam; quatenus autem, adhuc incertum esse, cum omnia graduum dimensorum discrimina uni tantummodo formae consentire non possint. Qua occasione inquirit, quaenam ea Terrae forma sit, quae per graduum mensuras revera investigatur, ipsamque, ait, ob inaequalem textum in Terrae

praesertim celeritatis, distantiae, orbitae inclinationis, apsidum lineae, nodorumque rationem reddit ad versum 2341. Hanc Lunae in suis motibus varietatem, atque inconstantiam hominibus ait causam fuisse, ut ejus sideri omnia hic apud nos mutationibus obnoxia tribuerent, ac animorum quoque nostrorum vitia, ac furorem, quo nostra plerumque culpa vexamur, inde deducerent; ex hoc humani generis communem insaniam fabella quadam perstringit, ac

de nodis lunaris orbitae, transfert ad Saturni annulum, atque ad aequinoctiorum praecessionem explicandam, quam a vers. 376 ad vers. 449 pertractat. Tum locum ait esse ad evolvendos maris aestus delabi, quorum primo phaenomena omnia, quae in diurna, menstrua, atque annua dividuntur, describit, praeterea et singularia, quaedam pro certo regionum situ indicat, tum quaeque causis attribuit suis, quae generatim in mutua Terrae in Lunam ac Solem gravitate

post fluminum quorumdam ac puteroum aestuationes, maris alios quoque motus considerat, et qui prope polos fieri observati sunt, et qui a ventis et fluminibus, atque ab ipsius Terrae exhalationibus excitantur. Quae omnia fuse ad vers. 1002 persequitur. Inde et in terrestri atmosphaera aestum quendam haberi docet similem marino aestui, a quo tamen ventos exoriri posse, quod quidam suspicati sunt, negat; neque a causa aestus gignente

Cur quidam nigrantes sulci observentur in caudis, exquiritur, qui possint esse nobis indicio, Cometas etiam circa proprium axem converti. Demum vapores Cometae caudas efformantes dissipari perpetuo, mutarique demonstrat. Quae omnia ad vers. 1555 expediuntur. Refelluntur exinde nonnullae de Cometarum caudis, Cometisque ipsis falsae sententiae, repetentes scilicet antiquum illud totius orbis Terrae diluvium a cauda Cometae cujuspiam prope Terram ipsam

lentes, alteram convexam, alteram cavam continentia; quid inde commodi, quidque incommodi consecutum sit, et quomodo deinceps ad duas lentes convexas deventum, demum et ad quatuor, quantumque inde profectum sit, exponit. Quae omnia persequitur usque ad vers. 1716, a quo ad Newtoniana Telescopia progreditur, quae Catadioptrica nuncupantur, cum non solum refractione, sed potissimum reflexione radiorum perficiantur. Fit eorumdem descriptio, commoda

illarum crassitudo esse debeat pro quovis colore, decernitur, et experimentis confirmantur ac paulatim a variantibus corporum coloribus transitur ad constantes, eorumque etiam sibi succedentium permutationes, quae omnia variis experimentis, et observationibus comprobantur, ac usque ad vers. 1001. fuse pertractantur. Tum ad proprietatum lucis causas mechanicas descenditur, nempe propagationis rectilineae, reflexionis, refractionis,

A vers. 699. viam sibi sternit ad vim repulsivam in minore spatio, attractivae succedentem, asserendam, eamque exemplis multis explicat, ac ob oculos ponit usque ad vers. 839., a quo concludit, ad motum conservandum, per quem omnia fiunt in natura, requiri vires quasdam, quae deprehenduntur et in gravitate, et in chemicis experimentis, a quibus praesertim constat mutua partium pro variatis distantiis et attractio et repulsio. Inde a vers. 913.

refellit, observarique evincit naturam semper ad similitudinem quandam consequendam, simplicitatemque propendere, eamque per se, nisi extra impediatur, attingere. Tum a v. 1033. paucis legibus indigere naturam probat ad ea omnia peragenda, quae tantam varietatem praeseferunt, easque posse ad vim nempe gravitatis, fermentationis, et cohaesionis reduci, sed hae postremae, qua ratione vigeant, nequaquam satis deprehensum, praesertim, in quo

proficisci. Innuit hic, quantum hae, ab infantia hausta decipere non valeant, quamque, quod de contactu, de continua corporum extensione, ac impenetrabilitate sentimus, temere perceptum, falsumque esse posse videatur. Quae omnia usque ad v. 1329 pertractat. Ac tum, ut viam sibi paret ad certiora simplicioraque corporum principia, legem continuitatis, ut vocant, a natura ubique servatae considerat, quae in eo posita est, ut nihil ab una

fit transitus ad considerandas peculiares etiam corporum formas, earumque discrimina, ubi de vi magnetica, de soliditate, ac fluiditate etc. Usque ad v. 2540. Inde deducitur per illam Boscovichianam curvam facile omnia explicari, quae per quascumque vires in natura fiunt, variis elementorum inter se junctorum ordinibus constitutis. Ex quibus omnibus a v. 2570. consequitur, nullam omnino haberi in natura quietem, multaeque subjiciuntur

Ad sacra sint Tantum versus, Laudesve Deorum
Dicendas, ne Relligio sine honore jaceret;
Nam traxere etiam paulatim ad Caelum Musas,
Versibus et variis cecinerunt omnia (a) vates.
Sed nullum e numero carmen praestantius omne
Quam quo post Divos Naturae facta recensent. Animadversio. Ex ??????

2  Fulgeat haec species vasti pulcherrima Mundi,
3  Disjunctaeque locis variae quo foedere partes
4  Conveniant, quae sint vires per corpora fusae,
5   Et quam multiplici se volvant omnia motu,
6  Aggredior suavi diffundens pandere cantu,
7  Difficilique novas inventa labore per artes,
8  Hactenus atque adytis doctrinae inclusa severae

22  Per quas et magni jam primum exordia mundi
23  Ponebas, cuncta invicto et nunc ordine flectis:
24  Da Verum effari, aeterna quod Mente latebat
25   Ante ortus rerum, quod deinde per omnia fusum est,
26  Immissumque, vigent per Te quaecumque creata:
27  Da decus, et sacros Musarum inferre lepores,
28  Quos petit ipsa tuis Majestas indita gestis.
29  Effice at

74  Quapropter vigiles sensus, vacuamque reposco,
75   Quantum ferre queant at commoda publica, mentem;
76  Non me difficiles cogent nam absistere coepto,
77  Implexaeque viae, quin omnia dispiciamus,
78  Altaque subtili scrutemur viscera lapsu.
79  Principio quicumque solent inquirere rerum
80   Naturam, duplici res ipsas nomine signant
81  Tantum, et sub

78  Altaque subtili scrutemur viscera lapsu.
79  Principio quicumque solent inquirere rerum
80   Naturam, duplici res ipsas nomine signant
81  Tantum, et sub geminum late genus omnia cogunt;
82  Namque aut corpora sunt, nostros impellere possunt
83  Quae sensus, ducunt aut unde exordia sensus,
84  Vitaque, quodcumque est, quod mens, et spiritus audit.

103  In vita incipiunt res, quae sunt cumque creatae,
104  Notitiamque sui facilem procudere certant
105   Ante alias; ratio paulatim scandere nostra
106  Debet ab his summam ad Naturam, unde omnia pendent,
107  Et, veluti vasti lustratis undique regni
108  Finibus, ad magni solium nos sistere Regis.
109  Quapropter nosmet nobis, et corpora circum
110   Vestiganda

124  Quaque suos solers ratione feratur ad actus,
125   Qua moveat corpus, quo foedere juncta ligetur?
126  Non res ulla quidem praesentior, et tamen ulla
127  Nota minus non est: oculo licet omnia late
128  Lustremus, caelum, terras, pelagusque profundum,
129   Tot mutata locis, variis et corpora formis;
130  Attamen illum ipsum praesentem haud

136  Scilicet, in seseque sibi redit obvia semper,
137  Nec minus obscura sibi se in caligine condit.
138  Hinc qui nil, nisi rem, quae cogitat, esse, putavit,
139   Mentem, atque ex isto manare huic omnia fonte,
140  Prorsus id ille mihi temere arripuisse videtur;
141  Namque ea si res est, quae cogitat, usque necesse est
142  Naturam servare suam; proin cogitat omni

175  Sin nihil esse velint: has formas, notitiasque,
176  Primitus insculptas quas dicunt mente, nisi ipsam
177  Vimque, potestatemque videndi plurima rerum;
178  At cur non etiam sic omnia, scilicet omni
179   Novimus in vita quaecumque, aut nosse queamus
180  Mortales? certe est nobiscum haec nata facultas,
181  Interior nostris nimirum in mentibus alma est

aut nosse queamus
180  Mortales? certe est nobiscum haec nata facultas,
181  Interior nostris nimirum in mentibus alma est
182  Haec ratio, cujus paulatim possumus usu
183  Omnia percipere, et veri cognoscere formas,
184   Rerum notitiis per sensus omnibus haustis.
185  Quod tibi post paulo quo fiat, dicere, pacto
186  Conabor, mens omnigena ut ditescat opum vi.

Esse homines, esse illud equos, pecudesque negabit.
217  Atque hominum in nostro sunt, et cum luce tenebrae,
218   Montesque, vallesque, et dulcia, duraque rerum,
219  Insinuant, quae per se nostros omnia sensus.
220  Caetera sit itidem simili ratione putandum
221  Sciri, atque a nobis pernosci posse sine ullis
222  Rerum notitiis, quae praecessisse ferantur,
223   Et

349  Impulit, ut spatii solem in regione locaret
350  Hac ipsa, non qua fulget Cynosura, vel ardens
351  Sirius, aut in corde furit qua flamma Leonis,
352  Perstarent tamen hoc tunc ordine ut omnia eodem?
353   Cur neque, ab exortu rerum numerentur ut anni
354  Tum plures, voluit, vel contra? quidve coegit,
355  Ut faceret non pulchra magis, melioraque multo,
356  Quae

392  Mens alio faceret quid tempore, reque, locoque,
393   Corpore proque alio, atque aliis quoque sensibus ejus,
394  Qualis morte obita, quid agat sine corpore sola?
395  Omnia quae quoniam nos ignorare fatemur,
396  Ignotam nobis etiam fateamur, oportet,
397  Multo plus mentis naturam, vimque animaï.
398   Altera praeterea in rebus quae corporis extat

529  Per loca multa, queant ut eadem ne penetrari
530  Partes, et plures una in statione teneri,
531  Motibus omnigenis etiam esse, atque apta figuris:
532  Inquires porro quae tutemet omnia mecum.
533   Adde his praeterea gravia esse, et inertia cuncta
534  Corpora: quod nuper certa ratione repertum est,
535  Et quod perspicuum tibi post faciemus, ubi ante

visere lucos,
549  Abductamque domum, fontes et adire repostos
550  Non datur, Hesperidum vigili ut servata dracone
551  Poma; ast huc illuc obeundo, qua datur, atque
552  Omnia tentando est aliquid decerpere semper.
553   Ille decus, nomenque refert, ille anteit omnes,
554  Jam notis aliquid qui adjecit, pluraque vidit
555  Officia, et vires, quae cunctis rebus inhaerent,

575  Sordibus et nullis nativam offundere lucem.
576  Praeterea, quoniam his inventis tempore longo
577  Nil fuit adjectum, nihil addi posse putatum est.
578   Tot variis auri tentata per omnia demum
579  Cum fuerit natura modis (ut scilicet omnes
580  Semper erant avidi mortales divitiarum)
581  Extudit hoc tum sera dies, candente receptum
582  Ut lympha, Regis

601  Illudunt variae species, simulacraque rerum
602  Pro rebus captantur inania, fictaque monstra,
603   Fictae arces, vani referuntur deinde triumphi,
604  Structaque Thessalico veluti stant omnia cantu.
605  Jam praeter, supera quae corporis enumeravi
606  Conjuncta (huic siquidem junguntur semper, et haerent)
607  Munera, sunt itidem, simili ratione vocare
608  

612  Temporis, et spatii, atque aliis conjungere rebus.
613   Atque ea quisque sibi quamquam manifesta reatur
614  Esse; at si verbis aliis rem pendere tentet,
615  Haeret in ambiguo, et fraudum videt omnia plena;
616  Temporis, et spatii donec ratione resolvat
617  Notitiam gemina, et distinguat nomina rerum:
618   Censeri siquidem natura haec utraque partim
619  a nobis

cor in amore,
721   Nocte sedens, carique adspectans oris honorem,
722  Aurorae subitas nimium indignatur habenas;
723  Et placuere quibus ludi, spectacula, plausus,
724  Omnia praetereunt celeri haec sublapsa volatu:
725  Nam cum res aliqua pectus dulcedine tangunt,
726   Interea species multo quanquam agmine densae
727  Praetereant animo, numerus perceptus earum

862  Paulatim incipient in gyrum vertier undae;
863  Donec conversis cum labri deproperare
864  Parjetibus possint haerentes semper ibidem.
865  Tum ratione sitùs aeris latera omnia eâdem
866   Respectant circum, motu omni proinde videri
867  Expertes possint, ea si referantur ad aera:
868  Et tamen e medio fugientes undique lymphae
869  In cumulum

quod denique cumque
942  Corporis externam faciem concluditur intra.
943  Protinus a numero punctorum, et corporis auctu
944  Percipies, quid sit densum; quod debet haberi,
945  Omnia si moli confers in corpore puncta:
946   Densior illa tibi nimirum materies est,
947  Cui plus punctorum, contra minus augminis insit.
948  Ergo viae spatio puncti cujusque peracto

968  Notitias, quales non intus habere necesse est,
969  Ne quae per sensus nostros, per nomina rerum
970   Irrepant fraudes animo, verumque recondant;
971  Praesertim tibi, quid constent, quibus omnia fiunt,
972  Dum memoro, quaecumque cluent, loca, tempora, motus,
973  Ne nimium nostris in versibus esse querare
974  Asperitatis, et illecebris, cultuque carere
975  

magnum
987  Pondus, et his possunt numeris decus: ipse severis
988  Proin assuesce modis, qui te per nubila raptent,
989  Astraque, sub terras etiam, pelagusque profundum
990   Omnia rimantem naturae claustra latentis
991  Suavius, ac melius, quam si contingere tentes
992  Mollia, Pegaseis Permessi culmina pennis.
993  Quod superest, exin ad caetera deveniendum est

1006  Seu facerent tum decepti, seu saepe volentes
1007  Decipere (interdum ut vana sublimia corda
1008  Ambitione rapi, et fastu turbare videmus
1009  Doctrinam), tantùm velabant omnia doctis,
1010   Queis ignara solent captari pectora, verbis.
1011  Has alii fraudes pertaesi, et nomina vana,
1012  Totque educentes latitantia monstra sub auras

1034  Non sit opis nostrae, varios sed cernere tantùm
1035   Motus, qui valeant diversis pluribus omnes
1036  A causis, quarum numerum comprendere non est,
1037  Idem prodire, atque eadem facere omnia vulgò,
1038  Quae fiunt; quis erit tam sidere cretus amico,
1039  Ut quae prima suae menti forte indicat et quae
1040   Conveniat tantum perpaucis, nec bene, rebus,

1075   Hospitium, rerum ad causas pertingere primas
1076  Cum nullis animi liceat conatibus unquam,
1077  Nec vidisse, recens qua mundus origine, et unde
1078  Fluxissent, per quos consistunt omnia, motus;
1079  Nec nimium vitae haec intersint instituendae,
1080   Ut bene, quodcumque est, queat hoc traducier aevi;
1081  In rebus sat erit nobis inquirere, quid sit

1098  A rebus, sibi quae visae, procurrere cuncta,
1099  Et temere ex illis, licitum, vetitumque quid extet,
1100   Praescribat, fierique sine ulla denique noxa
1101  Quid queat; invertat facile omnia, et omnia turbet,
1102  Fictaque constituens ignoret vera, necesse est.
1103  Ergo ut noscendo, quo res stat publica, jure,
1104  Sic opus est etiam Naturae in legibus ipsis

A rebus, sibi quae visae, procurrere cuncta,
1099  Et temere ex illis, licitum, vetitumque quid extet,
1100   Praescribat, fierique sine ulla denique noxa
1101  Quid queat; invertat facile omnia, et omnia turbet,
1102  Fictaque constituens ignoret vera, necesse est.
1103  Ergo ut noscendo, quo res stat publica, jure,
1104  Sic opus est etiam Naturae in legibus ipsis
1105  

1129  Nam plus consequimur longos cunctante per usus
1130   Consilio, et se mente diu versante per omnes
1131  Undique res circum, quàm si intus ferveat acre
1132  Ingenium, et celeri pertranseat omnia motu.
1133  His adhibere aliquam sed rebus proderit artem,
1134  Et quasdam verum quaerendi noscere normas.
1135   Et primò quaecumque eadem constare videmus
1136  In rebus

1133  His adhibere aliquam sed rebus proderit artem,
1134  Et quasdam verum quaerendi noscere normas.
1135   Et primò quaecumque eadem constare videmus
1136  In rebus semper, si stant paria omnia circum,
1137  Omnibus, ut nil fiat, ubi deprendier illa
1138  Non eadem possint, et quod connectier ipsis
1139  Perfacile, et nunquam cernas pugnare vicissim;
1140   illa

unius illa
1164  Ordinis aut generis, causa peragantur ab una,
1165   Ni plures nova fors ratio, manifestaque poscat.
1166  Simplex propterea causa est, animalia vulgò
1167  Omnia vitalem qua reddunt, atque reducunt
1168  Aëra, nimirum qua nos, hac caetera quaeque.
1169  Simplex cur etiam tibi non erit, unaque prorsus,
1170   Qua cadit in terram deorsum demissus ab alto

corpora lumen,
1281  Et radii inter se multi plectuntur in unum,
1282  Et lux mille viis spatio discurrit eodem,
1283  Itque reditque, nec una alii pars officit hilum.
1284  Omnia tu potes haec facili cognoscere pacto,
1285   Ut non propterea penetrari corpora credas;
1286  Si lucem perquàm subtili corporis auctu
1287  Esse, nec admixtum cunctis non rebus inane

locantur,
1302  Ultra anni, solisque vias, stellasque minores,
1303  Scilicet, ut nunquam penetrari mutuà possint.
1304  Praeterea ratione pari quia corpora constant
1305   Omnia, quae circum nos tangimus, atque videmus,
1306  Extensa; extendi, quae sunt, opus esse fatendum est,
1307  Cuncta alia in rebus, spatiisque excurrere multis.
1308  Extenduntur item, quia non penetrarier

non partibus istis
1345   Ditior ipse ego sim, decies sed denique centum,
1346  Si duro agrestum placata labore, boumque
1347  Alma Ceres flavis compleverit horrea donis.
1348  Omnia praeterea cunctis sunt motibus apta
1349  Corpora; nam nostris non sensibus objicit ullum
1350   Se corpus, vastum quamvis, durumque moveri
1351  Quod nequeat, variosque situs mutare locorum.

1356  Sive alio longe latera in diversa feruntur;
1357  Atque ita discedunt a sese, disque trahuntur
1358  Mutuà, ut hinc proprias revera corpora findi
1359  Scire sit in partes, atque omnia posse retexi.
1360   Et licet hae facili semper ratione revelli
1361  Non possint, sic interdum stipata cohaeret
1362  Materies; tamen haud, manibus quod prendere possis,

1393  Infra sunt oculos, tantùm trans vitra tuemur?
1394  Denique quid lucem, quae saxa adamantina parte
1395   Permeat ex omni, neque sese occursibus usquam
1396  Impedit ipsa suis? reputans haec omnia possis
1397  Tutemet haud ullis finem per te ipse videre
1398  In rebus nostra pertingi a mente, nec ipsa
1399  Sisti ad semina nos pedetentim progredientes.
1400   Semina

In rebus nostra pertingi a mente, nec ipsa
1399  Sisti ad semina nos pedetentim progredientes.
1400   Semina quae si sint, inquam, et res limite constant,
1401  Magno opus est menti, transmittat ut omnia, saltu,
1402  Et subito (sine fraude tamen transcurrere tantum
1403  Num liceat?) rerum ad primos se sistere fontes
1404  Possit: more Ducum, vires, et idonea bello
1405  

1411  Inclusos terra; grassantur viribus hostes,
1412  Atque dolis, coguntque pedem haud sine caede referre.
1413  Maxima tum laus est, alieno abscedere si quà
1414  Possint armati regno, et non omnia perdant.
1415   Et quoniam, clara ratione, patentia quae sint
1416  Munera materiae, et nullis non cognita saeclis,
1417  Jam docui; nunc, quod superest, tu caetera mecum

1681  Officiens uni nam detrahit altera semper.
1682  Denique si recta regione secentur utrinque,
1683  Par sibi cursus erit, lapsuque feretur eodem
1684  Corpus, et aequato fient spatia omnia motu.
1685   Haec solet interdum vis extera tendere punctum
1686  Ad medium quoddam, et connitier undique in unum;
1687  Tum, quod iter circum signabitur, aequore eodem,

1784  Contemplator item, si vis, quam tendere nuper
1785   Diximus in punctum, versa vice tentet ab illo
1786  Diffugere usque procul; cogatque recedere corpus
1787  Assidue, fieri paria omnia prorsus, ut ante,
1788  Nempe omnes motus plano peragentur eodem
1789  In spatio, quod per punctum transire necesse est,
1790   Areaque ipsa suo pariter cum tempore crescet:

1807  Multaque tam pulchri vulgare exempla per orbem
1808  Cantus, gauderet quo Juppiter ipse, recenset
1809  Dum vires et mensuras, et pondera rerum,
1810   Disponitque suo, quem condidit, omnia mundo;
1811  Non ita difficili Cirrhaea ad culmina gressu
1812  Rumperem iter, neque rebus in his mihi multa profecto
1813  Esset opus, ne displiceam, intentata relinqui,

semper ut inde
1948  Abradat quiddam, et semper decerpere tentet)
1949   Protinus haud cuiquam manifestum posse videri,
1950  Ut quae perpetuo decrescunt tempore, demum
1951  Omnia vel prorsus desistant esse, vel ultra
1952  Quasvis finiti vanescant limitis oras.
1953  Multa etenim finita vides fieri usque minora,
1954   Nimirum certis si legibus imminuantur,

2026  At cum omnes toto positus mutantur in orbe,
2027  Mutantur quoque proinde plagae; qua propter ab una
2028  Parte quod exortum est, paulatim disperit orbis
2029   Illius ex alia, redeuntque eadem omnia, ut ante,
2030  Cum primum incepit se in gyrum volvere corpus.
2031  Denique jam quid opus rationes reddere multas,
2032  Cur nunquam in medio, in quod pellitur usque, quiescat

2041  Huc etiam tibi, uti videas, ipsa extera si vis,
2042  In medium quoddam posui quam tendere punctum,
2043  Ordine mutato contraria prorsus ab illo
2044   Diffugiat, quid tum fiat. Certe omnia fiunt
2045  Opposita, atque in re prorsus pugnantia quaque;
2046  Nam praeter quam quod puncto haud, quae concava,
2047  Obvertet via curva, sinuque ambibit amico, (frontem

pulchrarum oblivia rerum;
21  Ut quondam a gelida toties venientibus Arcto
22  Gentibus huc ad nos victum sedesque petitum.
23  Indigenas propriis pellebant sedibus ipsos,
24  Omnia vastantes late loca, et undique cultus
25   Vertentes cum non humano more latinos.
26  At quoniam ex longo jam tempore deinde per omnem
27  Coepimus Europam grajis, latiisque vacare

63  Non modo nil valeat detectis, sed neque nostros
64  Conatus animo pertingere, et utier illis
65   Semper languidiore animorum percita motu
66  Progenies, memori dimittat et omnia mente;
67  Omnis uti fama, et tantarum gloria rerum
68  Excidat immani rursum superante per orbem
69  Barbarie, cultusque in gentem deteriores
70   Inducente, vel ob bella

309  Dispositoque animo; jam nunc age, qualis inesse
310   Motus, mobilitasque quibusvis possit ab ictu
311  Corporibus, rite instituas si rebus in ipsis
312  Servare, agnoscas hâc omnia lege teneri,
313  Quam doceo, aequalem nimirum corpora semper
314  Vim, cum se inter agunt, inferre, patique vicissim,
315   Atque ita natura constare hanc semper in omni

mobilitatem,
402  Quae post impulsum moli communis utrique est:
403  Hujus et a primis pariter discrimina nosces,
404  Quantum et propterea mutatum in corpore utroque est.
405   Omnia quae pariter prendes, cum forte quietum
406  Corporis alterius pulsu turbabitur unum;
407  Tuc etenim motùs capietur summa prioris
408  Unius a motu, quam dein per corpus utrumque

406  Corporis alterius pulsu turbabitur unum;
407  Tuc etenim motùs capietur summa prioris
408  Unius a motu, quam dein per corpus utrumque
409  Dispertire queas, alia et facere omnia, ut ante.
410   Denique si adversus incurrant frontibus ambo
411  Obvia, detracto motu a majore minori
412  Discrimen cape pro summa, quam diximus ante;
413  Caeteraque, ut

411  Obvia, detracto motu a majore minori
412  Discrimen cape pro summa, quam diximus ante;
413  Caeteraque, ut supera, simili ratione gerantur.
414  Haec numeris pro re si certis omnia signes
415   (Num nequeant numeris supponier omnia veris,
416  Hoc genus, intendi quae possunt, quaeque remitti,
417  Atque, ipsi ut numeri, majora, minoraque fiunt?)

412  Discrimen cape pro summa, quam diximus ante;
413  Caeteraque, ut supera, simili ratione gerantur.
414  Haec numeris pro re si certis omnia signes
415   (Num nequeant numeris supponier omnia veris,
416  Hoc genus, intendi quae possunt, quaeque remitti,
417  Atque, ipsi ut numeri, majora, minoraque fiunt?)
418  Protinus agnosces, quid fiet; tuta nec ulla est,

740   Aetas, aetherium velut inter sidera solem,
741  Newtone, ingenii qui lumine collustrares
742  Naturam, inferresque adyta in secreta sagacem,
743  Divinamque tuam, quae vinceret omnia, mentem.
744  Hac Natura tibi cum primum parte retecta est,
745   Omni a parte patens patuit, nostrisque repente
746  Prodita tota oculis pene est mortalibus; inde

751  Haerentes rerum tentamus tangere metas.
752  Atque hoc materiam diffusum munus in omnem
753  Cuncta movens vis est, qua corpora nempe videmus
754  Certa inter sese trahere omnia lege, trahique;
755   Unde in natura, quae fiunt, plurima pendent,
756  Tutemet ut facili poteris cognoscere pacto;
757  Postquam ea consisterit qualisque, et quanta potestas:

urget pondera, leges,
789  Tyrrheni quam magna Viri effulsere reperta.
790   Sustulit hic ausis praestantibus ardua sese
791  Regna in Naturae primus, Pater ipse profecto
792  Omnia circum avide lustrantis, et experientis
793  Doctrinae, quae nunc ingentem excrevit in auctum:
794  Scilicet ipse viam post se constravit ituris
795   Longius, et certo deduxit tramite veri,

829  Quapropter quovis in corpore cum gravitatem.
830   Quovis atque loco nos experiamur eandem,
831  hic ipsam semper nisus nos inter oportet
832  Exercere partes, paria et facere omnia in aequis
833  Temporibus, quaecumque facit; proin temporis omni
834  Par nova mobilitas, novus impetus adveniet par
835   Momento; simul et labenti in corpore semper

repente
1015   Corpora pressa velint contra, pugnantque retenta.
1016  Ille has metitur vires est corpore, quantum
1017  Nempe ipsum est, et quae subito exorietur in auras,
1018  Omnia si tollas obstantia, mobilitate.
1019  Aestimat at vires, quas fingit vivere, quantum est,
1020   Corpore, et in sese repetita mobilitate;
1021  Uno in corpore uti, duplo quod forte feratur

Constratam feriunt minus alta, magisque cadente
1071  Per loca vel plumbo deorsum, ferrove rotundo.
1072  Protinus aspiciunt impressam a pondere fossam,
1073  Quae tanto sit major, et in latera amplior omnia,
1074  Unde globus cecidit, quanto fuit intervallum
1075   Altius; in sese repetita, ut diximus ante,
1076  Quam nos proin sit opus metiri mobilitate:
1077  Aequa erit

1095   Haec super agglomerant etiam permulta, suasque
1096  Multiplici circum vallant velut aggere vires.
1097  Despiciunt alii contra molimina tanta
1098  Protinus, atque levi turbant haec omnia nisu,
1099  Sive, quòd id nimium cupiunt, turbare videntur.
1100   Hìc etenim non vim dicunt satis esse tueri
1101  Ut solam, solumque, subinde quod exit ab illa;

1161  Tollimus e medio si vis nova nomina vivae:
1162  Nam quae nil peragit, nec proin queat utilis ullas
1163  Esse ad res, illi cur vitam agitare sinamus?
1164  Scilicet a sola pendere hìc omnia noscas
1165   Mobilitate: hac tu percepta in corpore quovis
1166  Percipies etiam spatium, quo debet idipsum
1167  Corpus momento quocumque in temporis esse:
1168  Hinc

1207  Aequos oppositas quae motus gignit in oras.
1208  His animadversis per cuncta exempla repente
1209  Discurrens, quotquot vario a tentamine surgunt,
1210   Solvere tute queas sine viribus omnia vivis.
1211  Nam me non multam hìc operam consumere par est,
1212  Propositisque tenere procul te rebus, et extra
1213  Ire per ambages varias, longumque morari.

1221  In numero? Qui nos, genus hoc, per plurima duxit,
1222  Quae canimus, quique hac naturam parte reclusit,
1223  Num vivas vidit, num nomine compellavit
1224  Vires, discurrens tamen undique, et omnia vincens?
1225   Deinde tot ingeniis cum tanto tempore earum
1226  Quaeratur mensura, neque ortis litibus ulla
1227  Finis adhuc; nonne ambiguis stant omnia verbis,
1228  Nil

1224  Vires, discurrens tamen undique, et omnia vincens?
1225   Deinde tot ingeniis cum tanto tempore earum
1226  Quaeratur mensura, neque ortis litibus ulla
1227  Finis adhuc; nonne ambiguis stant omnia verbis,
1228  Nil veri quibus est, certique subesse fatendum,
1229  Posse nec ipsam rem tantas dissolvere lites,
1230   Quae neque sit rerum in numero, nullamque subire

1309  Unde bonae veniant post fruges, dives et annus.
1310   Ergo age jam conum obliquo sic incipe ductu
1311  Dividere, ut possis oras te ferre per omnes
1312  Haec peragens, latera et transire per omnia circum.
1313  Quae fuerit facies ex illo plana reperta,
1314  Orbis erit, sed de parti productior una
1315   Tantùm, atque hinc ovi referens ab imagine nomen;

usus,
1397  Abdita Naturae facerent dum sacra potenti,
1398  Non pateris, non thure pio, non sanguine, et aris,
1399  Sed quibus ipsa modis, quibus utitur instrumentis,
1400   Omnia dum peragit: propia olli est arte litandum.
1401  Illis praesertim magnus tribus usus, opusque est,
1402  Cum projectarum quovis super aequore laevi
1403  Desuper infixi supremo a vertice ferri

plurima flexu
1561  Aequora declines diverso, longa sed aeque,
1562  Orta ut mobilitas minor, et decursa minora
1563  Sint spatia, alta ubi sunt minus, haec clivosa viarum.
1564  Omnia verum aeque si summo vertice surgant,
1565   Aeque longa tamen non distendantur, oportet,
1566  Per mage longa, minus spatii, minus atque fugaï,
1567  Corpora cum facimus devolvier, aspiciamus:

1699  Pars eadem gravitatis agit tenuissima quamvis,
1700   Aequis mutatur fuga corporis ictibus aeque;
1701  Ast omnem gravitas oritur diversa per arcum,
1702  Quandoquidem variant ibi puncta per omnia flexus:
1703  Est ubi nimirum punctum sublimius, illic
1704  Amplior ad terram duplo est hic flexus in arcu,
1705   Quam chordae per iter, medioque in tramite par est;

1834  Terram imam parili pertinget mobilitate.
1835   Perstat et haec, quotcumque velis consurgere sursum
1836  Aequora, perpetua sibi succedentia mole,
1837  Incolumis ratio, qua vincimus omnia demum
1838  Incrementa fugae, si nil subtraxerit inde
1839  Multiplex, variusque (licet quod fingere) flexus,
1840   Esse eadem prorsus, quae tum essent, illa per unum

1949  Quod tibi cumque libet (ratio par omnibus extat)
1950   Multiplex spatium: manet immutabile verum
1951  Scilicet, atque unum servat per cuncta tenorem
1952  Exempla, atque uno claudit paria omnia gyro.
1953  Semper erit, spatiis queis corpora cumque locentur
1954  Bina, ut percursi tractus ab origine prima,
1955   Atque fugae incrementa pari pro tempore, et ipsae

cursum
1969  Corpora, par olli est, quae quo mage distat ab imo,
1970   Viribus increscit tanto majoribus urgens,
1971  Hic etiam ascensùs sunt tempora, descensùsque
1972  Omnia, inaequales sint arcus quamlibet, aequa.
1973  At quae est mobilitas punctis sublimibus aeque,
1974  Imae aut valle viae, toti, quod corpora tranant,
1975   Respondet spatio; hanc ipso metimur et

1974  Imae aut valle viae, toti, quod corpora tranant,
1975   Respondet spatio; hanc ipso metimur et arcu;
1976  Nam via majori pensari mobilitate
1977  Major, ut existant paria omnia tempora, debet.
1978  Ergo age, finge etiam: per fictas nempe valemus
1979  Ire quoque ad verum res; nam via sternitur illuc
1980   Sic facilis saepe, et clara, et certissima longae:

operosa retentat
1995   Instrumenta suae, quibus alte marmora tollat,
1996  Ingentesque locet solido super aere columnas,
1997  Flectat et expansos numerosi fornicis arcus:
1998  Omnia quae quamvis opere evertanda peracto
1999  Sint, nullam siquidem molis factura superbae
2000   Partem; at non ideo fuir irritus usus eorum,
2001  Stat quibus ars, et tractatis quibus omnia condit,

1998  Omnia quae quamvis opere evertanda peracto
1999  Sint, nullam siquidem molis factura superbae
2000   Partem; at non ideo fuir irritus usus eorum,
2001  Stat quibus ars, et tractatis quibus omnia condit,
2002  Langueretque quibus velut exarmata negatis.
2003  Quapropter confinge animo, duo corpora eodem
2004  Lapsa loco simul in medium protrudier intro;
2005  

2072  Quae retegi se mper valeant: inventa labores
2073  Exacuunt, cumulantque nova, ad majoraque semper
2074  Deducunt: ullus diae terminus arti est,
2075   Fertur ubique patens, seseque per omnia laxat.
2076  Illa quidem nostro non possit carmine claudi,
2077  Non si Pierio primos in colle dedissem
2078  Vagitus, et Mnemosyne me Mater ad amnem
2079  Pegaseum Musis

2129  Hoc infinitè discrimine, et e genere ipso,
2130   Illae quo res sunt, quas tute inquirere tentas:
2131  Nam te aliter turpes errorum, ut diximus ante,
2132  Est opus, immittas in nodos omnia turbans.
2133  Rebus ab his igitur tribus omnis surgat, oportet,
2134  Haec Ars, haec Ratio, qua nostri educitur ingens
2135   Vis animi: simili primùm ordine magna figurat

2149  Sive ignes Galatea tuos, per caerula ponti
2150   Quae veheris Siculi, flagrantia desuper altis
2151  Nubibus Idalii Pueri dum spicula vibrant;
2152  Scilicet ut parva prius omnia ficta tabella
2153  Designet vero contingens quaeque colore,
2154  Disponatque situ? rebus locus omnibus, et vis
2155   Est sua; quisque illo, quo par est, perstat in actu.

44  Num tamen idcirco est hoc regni nomine in uno
45   Vis eadem in variis ditionibus? Est, ubi tantùm
46  Arbitrio Rex cuncta suo movet, et super ipsas
47  Supremum leges caput extulit, omnia vertens
48  Ut lubet: est contra, antiquis ubi legibus ipsa
49  Innixa est ratio regnandi; Rex ubi mutis
50   Scilicet addit vim, recipitque a legibus, atque
51  Utraque se

54  Atque animos premit horrifica vel nominis umbra,
55   Immixtumque bibunt infantes lacte timorem,
56  Inque timore levis puerorum educitur aetas:
57  Regna per Aurorae populos sic omnia constant.
58  Exulat et virtus, et honor de mentibus illis;
59  At gerit ipse vices timor, atque impellit ad orsa
60   Pulchra viros, et magnanimos facit, et generosos

59  At gerit ipse vices timor, atque impellit ad orsa
60   Pulchra viros, et magnanimos facit, et generosos
61  Saepe videri; etenim nil praeter grande verentes
62  Induperatoris nomen, facile omnia temnunt,
63  Hostemque, lethumque; hinc vires suppeditantur,
64  Hinc furor, et vitae mens prodiga, projiciuntque
65   Sic illaudatas animas, virtute carentes.
66  Si tamen

beate
108  Creditur, aequato inter se qui jure fruuntur,
109  Haud secus, ac fratres totoidem, quibus aequa potestas.
110   Esse bonos siquidem perrarò, qui sibi subdunt
111  Omnia sublimes, fieri plerumque tyrannos,
112  Concutere ob luxum plebem, et vexare tributis,
113  Cuncta libidinibus complere, injustaque bellis
114  Nectere bella, suosque suorum sanguine fines

ipsa est:
185   Scilicet haud alia est quam qua ratione requirit
186  Illa loci regio, tellusque, illa arbor, et ille
187  Ramus, et ille aër, et quae sunt caetera circum
188  Omnia. Si, genus hoc, mens singula cernere possit
189  Omnibus in rebus, cunctosque ediscere motus,
190   Quique queant varii signari exinde meatus,
191  Naturam prorsus pariter cognosceret omnem,

220   Tertius est ordo: sic esse ex ordine quarto
221  Cognosces, quinus per quos est transitus olli:
222  Perque alias pariter possis te ferre viarum
223  Non alio formas pacto, genera omnia lustrans,
224  Nimirum totidem, quot jam constare necesse
225   Est numeros, omni proin semper fine carentes.
226  Sunt tamen et numeros, evectae quae super, omnes

254  Et triplices coni per formas; dicere porro
255   Unum, nempe ipso qui gignitur orbe, meatum
256  De tantis, quorum claudi natura repugnat
257  Intra ullos (quoniam transcendunt omnia) fines,
258  Usus erit, pulchrosque ab eo cognoscere mores
259  Nostrae, quam excolimus, gravitatis, quamque doceri
260   Tma cupidi sumus hìc; praesertim si quid in illo

366  Ungue super; gaudetve suo consorte recepto
367  Protinus, et teneros meditari coeptat amores.
368  At nos huc ratio natura certior ipsa
369  Induxit nuper, qua suemus in omnia, quae sunt
370   Abdita cumque animis, felici irrumpere nisu.
371  Hoc oculis etiam, non tantùm mente, tueri
372  Possis, si ducas lignove, vel aere canalem
373  Haud

immixti saepe puellis
402  Ludentes Juvenes, cum festo tempore gaudent
403  Per nemus effundi latum, per florea prata,
404  Et laetos ineunt coetus, risusque, jocosque;
405   Omnia mutari varia ratione, modisque
406  Tum par est; alio descensus ordine sese
407  Inter erunt, alio quoque tempora, dissimilique
408  Natura, queis tunc erit usus, opusque, meatus.

est, obductaque multis
410   Sentibus, illaeso vix ut pede transeat illuc
411  Ipsa novis pollens numeris ars; multiplicesque
412  Non magnae res interdum confundere possunt
413  Omnia, et ex oculis veri secludere lumen.
414  Sic ubi pulvereos transmittunt agmina campos,
415   Quadrupedumque leves insultant undique turmae,
416  Ilicet in nubes sese globus evehit ater

eburnea mole rotunda,
533  Vel quaecumque velis, facili ratione cadentum
534  Pertentare omnes ictus, et noscere leges
535   Corporum in impulsu;superà quae carmine longo
536  Omnia te docui, et vera ratione probavi:
537  Scilicet unam ad rem non uno tramite tantùm
538  Pervenisse queas: aditus patet undique rerum,
539  Si tamen insistas rectâ regione; neque extat,

peregrina aut merce laborans
642  Ingreditur notos cum post discrimina portus,
643  Laeta coronatis pergit Dîs, atque secundos
644  Pandit vexilla ad vetos: latera omnia fulgent,
645   Et sonitus iterum dant aera, iterumque coruscos:
646  Discurrunt laeti interea, atque ad nubila nautae
647  Clamorem extollunt, sociisque hortatibus instant,

703  Ergo ingens, genus hoc, rerum Monstrator, et Auctor,
704  Ortam ex orbe viam cum mente revolveret aequo,
705   Ejus et hoc in natura latitare receptum
706  Vidit, et arripuit praeclarum ante omnia munus:
707  Nempe iter ipsum se producere, seque parentem
708  Esse sui simul et sobolem, a seseque creari
709  Distenso, similique ab origine prorsus oriri.
710   Sic

824  Et delabuntur ratione, obitusque revisunt.
825   At discrimen id est, quod proximiore locantur
826  Qui circum regione ipsorum exortibus, îdem
827  Accidere illa prius, quae diximus, omnia cernunt.
828  Quare ubi sex horis praecurrere cuncta videntur,
829  Quartâ est terraï promotior ora sub ortus
830   Parte; quater senis circum omnem, non simul, horis

quoque ignotus morbus sit, non minus audent
879  A signis illi causam, morbumque latentem
880   Conjicere ambiguis, nunc hunc, nunc protinus illum,
881  Atque alium, atque alium, et remedî genera omnia mutant,
882  Omnia pertentant nequidquam: viribus aeger
883  Vitae labitur absumptis, lethoque propinquat.
884  Sic alii frustra consulto denique caelo
885   Ipsum iter

audent
879  A signis illi causam, morbumque latentem
880   Conjicere ambiguis, nunc hunc, nunc protinus illum,
881  Atque alium, atque alium, et remedî genera omnia mutant,
882  Omnia pertentant nequidquam: viribus aeger
883  Vitae labitur absumptis, lethoque propinquat.
884  Sic alii frustra consulto denique caelo
885   Ipsum iter undisonum demissis, qua via, filis

905   propterea, interdum et procursus desinit omnis.
906  Est etiam, ut fiat mutato pendula caelo
907  Longior aut brevior se vibrans virga, caloris
908  Propter saepe vices, et frigoris; omnia namque
909  Aestu extenduntur, retrahuntur dura metalla
910   Frigore: at has etiam in regione subibit eadem
911  Illa vices, aestumque feret, brumaeque rigorem.
912  Saepe

960   Sentimus: verùm diversa a pondere constat
961  Et gravitas, quae vis est punctum quodque repellens
962  Materiae deorsum; sunt vires pondus at omnes
963  Unà compositae, quae trudunt omnia puncta,
964  Quae conjuncta simul simul corpus nectuntur in unum.
965   propterea a numero punctorum pondera pendent;
966  Non gravitas. Haec si foret una, eademque per omnem

1075   Machina: posse datum est ex hac educere tantum
1076  Aëris, ut nequeat, nostros, quodcumque supersit,
1077  Accidere ad sensus ulla ratione ciendos.
1078  Clausa sub hac igitur deprendimus omnia labi
1079  Corpora non alio, quam cursu scilicet aequo,
1080   Miramurque leves procero a culmine plumas,
1081  Et simul emitti magno cum pondere plumbi,
1082  Et clausas

volare
1083  Impete praecipites, simul et sola plangere molis.
1084  Hìc etiam fumos labi, tenuesque vapores
1085   Cernimus, et credit quaecumque levissima vulgus.
1086  Omnia partitam quae monstrent, disque tributam
1087  Esse in materia gravitatem aequaliter omni,
1088  Turbarique pares per restantem aëra lapsus.
1089  Aëris at quoniam hìc restantes dicimus auras,

motumque retundunt.
1118  Denique si facias illas magis esse tenaces
1119  Particulas; mage difficili divellier a se
1120   Evaleant ratione, magisque obsistere pergant.
1121  Omnia quae faciunt porro, ut res ardua longe
1122  Scire sit, obstandi in summa quae quantaque vis sit,
1123  Cum causis collata suis, notisque elementis.
1124  Adde, quod implexum mage redditur id quoque

1157  Nobis ante foret, quonam stent ordine partes
1158  Inter se fluidae, quas moles, quasque figuras,
1159  Quasque habeant vires. Sed qua ratione patere,
1160   Et quibus haec subici jam sensibus omnia possint?
1161  Illius haec cum sint primordia notitiaï,
1162  Obruere immani numero, ambiguaque fatendum est
1163  Naturâ nostros animos, ne cernere possint,
1164  Quod

1502  Flexibus obsistunt, et corpora pressa vicissim
1503  Desuper haud facili possunt procurrere pacto.
1504  Haec si namque forent laevissima, pressa profecto
1505   Obstarent nihil: at quia constant omnia scabra,
1506  Multos exiguos colles, queis prominet unum
1507  Corpus, in exiguas valles opus insinuari est,
1508  Atque opplere cavas, dum supra innititur, illud,

1598  Deduces quovis in corpore, per quod agatur
1599  Si quascumque velis mundi protensa sub oras
1600   Planities, partes haec scindere debeat illud
1601  In geminas, parte ex una ut spatia omnia, distant
1602  Puncta a planitie queis singula, sint simul aequa
1603  Omnibus ex alia spatiis sic parte petitis.
1604  Nam punctum cum par gravitas diverberet omne,
1605  

1602  Puncta a planitie queis singula, sint simul aequa
1603  Omnibus ex alia spatiis sic parte petitis.
1604  Nam punctum cum par gravitas diverberet omne,
1605   Momenta a spatiis simul omnibus omnia pendent.
1606  Proin si suspendas puncto gravitatis ab illo
1607  Conversum, quacumque velis ratione, situque,
1608  Corpus, momentis semper librabitur aequis;
1609  Semper

1609  Semper enim spatia hinc illinc determinat aequa
1610   Planities quaecumque, per id quae transit, et altum
1611  Educta in caelum per nostri verticis oras.
1612  Nunc qui per numeros mensurasque omnia nôrunt,
1613  Hoc genus, ut medium punctum gravitatis in omni
1614  Haerens materia vestigent; munus id ejus,
1615   Quam docui, de natura deducere possunt;
1616  Nempe,

omnibus omnes
1618  A punctis tractus, aequales scilicet illi,
1619  Summae tractuum item totidem sint, quae fieret, si
1620   In punctum medium gravitatis puncta coirent
1621  Omnia, et hac una simul in regione manerent;
1622  Nam translata illuc, quantum deperdere parte
1623  Ex una soatii deberent illius, usque
1624  Deberent alia tantundem acquirere parte:

Commune esse aliquod, quo puncta coire videntur
1629  Punctum, in quo recipi gravitatis tota queat vis,
1630   Quo suspensa (leve ut filum, atque inflexile nectat)
1631  Undique momentis aequalibus omnia constent.
1632  Quare si duo sint ea tantùm corpora, punctum
1633  Id, commune quod est, punctum inter utrumque jacebit
1634  Amborum medium gravitatis, eo ut magis uni

Unum ut de geminis, duo fingas de tribus esse.
1641  Sic quoque si fuerint quantumvis plurima, primò
1642  Si bina inter se tentes, tum bina referre
1643  Ad bina, atque itidem tum terna ad terna, per omnia
1644  Atque ita si pergas, quotquot sunt, corpora, eorum
1645   Commune attinges gravitatis denique punctum.
1646  Quaedam rebus ab his utens ratione sagaci
1647  Agnosces,

1646  Quaedam rebus ab his utens ratione sagaci
1647  Agnosces, isto varius qua defluat humor
1648  Si de fonte velut, rivosque inquirere tentes
1649  Deductos: primùm si corporis omnia puncta
1650   Unius, inter se vel corpora projiciantur
1651  Plurima, uti sola tum vi moveatur inerti
1652  Quodlibet, et quacumque fuga in quamcumque feratur
1653  Forte

1666  Par sibi si constet, par semper idemque manebit.
1667  Quod fieri nequeat, si non aequaliter usque
1668  Rectum tranet iter, vel, ut ante, immobile perstet
1669  Punctum, quo finxi gravia omnia puncta recepta.
1670   Nam quibus in gemino reperitur tempore, bina
1671  Per loca planitiem si ducas quamlibet, illud
1672  Ex hac non poterit partem deflectere in ullam:

1693  Cognosces illud punctum gravitatis, eadem
1694  Ast, ut nuper erat, prorsus ratione manere.
1695   Namque ubi sunt motus aequales, oppositique,
1696  Non spatia a punctis simul omnibus omnia ducta
1697  Planitiem ad quamcumque queant mutarier; ergo
1698  illius et puncti spatia haud mutata manebunt.
1699  Nam si animo fingas, de punctis omnibus illis,
1700  

altera possit;
1795   Quod mihi posterius, cum res feret ipsa, docendum est.
1796  Ut, non esse viis aeque distantibus inter
1797  Sese directam gravitatem per loca terrae
1798  Omnia, jam clara, et facili ratione repertum est;
1799  Sic facile haud reperire fuit, num par sit ubique
1800   Vis gravitatis, ut hic tantundem pendat in omni
1801  Europa, opposito quantum quoque pendit in

1813  Has nostras alibi referendo denique vires
1814  Scire liceret, idem sit eodem an corpore pondus
1815   Omnibus in terris, ire in quascumque liberet.
1816  Sed praeter quam quod momenta per omnia nostrae
1817  Mutantur vires (ipsas dubitesne per horas,
1818  Perque dies?), nihil est occultius, atque tenebris
1819  Quod mage se condat, quam nosmet, nostraque nobis.

per horas,
1818  Perque dies?), nihil est occultius, atque tenebris
1819  Quod mage se condat, quam nosmet, nostraque nobis.
1820   Sensus confusa nimium ratione per ipsos
1821  Omnia percipimus; tactus tamen omnibus ipse est
1822  Ambiguus magis, ut nequeas discrimina rerum
1823  Parvula metiri, et conatus noscere veros,
1824  Quos tunc exserimus, cum pondera forte tenemus.

1904  Sequanicas velut ad ripas, Thamesimque remotum,
1905   Atque suam quondam in terris qua condidit urbem
1906  Uranie procul a populo, strepituque reductam.
1907  Omnia servabant tractu protendier aequo.
1908  Non prior illa tamen ratio labefacta ruebat
1909  Propterea, quoniam non tantis, quae loca filum
1910   Aeque monstrabant aequo pro tempore longum,

1979  Quasque vices varia regione subire locorum.
1980   Namque alter, super axe suo dum volvier amplam
1981  Perciperet terram, vidit quoque, consita tota
1982  Corpora quae terra circum sunt, omnia nisus
1983  Orbis de medio fugiendi, non tamen aequos,
1984  Edere; nempe locis agitur queis maximus orbis,
1985   Majores aliis conatus esse calenti
1986  Scilicet in

tollat humo, liquidasque per auras
2  Altivolante levem penna sustentet, ut imas
3  Praeteream nubes, latumque per aethera vecter?
4  Ire vias Caeli vacuas juvat, atque tueri
5   Omnia, quae vasti peraguntur per loca Mundi,
6  Quae teneant leges Naturae corpora magna,
7  Solem, et quae certo circum palantia lapsu
8  Astra feruntur, et immenso quae consita tractu

32  Ordine cuncta, atque invicto se foedere nectunt
33  Tenuia cum magnis, cum parvis magna vicissim.
34  Propterea ad terram libeat si cuncta referre,
35  Par erit, hanc pariter referas ut ad omnia Terram,
36   Omnia ut ad Solem, sic ipsum et ad omnia Solem.
37  Proficiat nihil in summa sibi denique tantùm,
38  Sed capiat, sed reddat opem. Quodcumque sit, aequum

se foedere nectunt
33  Tenuia cum magnis, cum parvis magna vicissim.
34  Propterea ad terram libeat si cuncta referre,
35  Par erit, hanc pariter referas ut ad omnia Terram,
36   Omnia ut ad Solem, sic ipsum et ad omnia Solem.
37  Proficiat nihil in summa sibi denique tantùm,
38  Sed capiat, sed reddat opem. Quodcumque sit, aequum
39  Jus habet, ut pars sit Mundi, vigeatque,

33  Tenuia cum magnis, cum parvis magna vicissim.
34  Propterea ad terram libeat si cuncta referre,
35  Par erit, hanc pariter referas ut ad omnia Terram,
36   Omnia ut ad Solem, sic ipsum et ad omnia Solem.
37  Proficiat nihil in summa sibi denique tantùm,
38  Sed capiat, sed reddat opem. Quodcumque sit, aequum
39  Jus habet, ut pars sit Mundi, vigeatque, suoque

diu latitantia multa sub auras
58  Immensos Patriae visus distendere fines,
59  Ille aliis longe praecurrere dignior unus,
60  Ut Patriae Pater, et Princeps, viventia saecla
61   Omnia quandoquidem non auro, et viribus anteit,
62  Rerum at notitiis magnarum, Orbisque regundi;
63  Ast alii Plebs sunt, qui pauca, et prima tuentur,
64  Et velut externo Naturae in cortice adhaerent,

316  Continuò cursus, nobis vidisse necesse est:
317   Primum vis ea quo nitatur, deinde locorum
318  Pro spatiis, quali vel crescat, vel minuatur
319  Ordine: sed paulum nobis ante omnia motus
320  Astrorum varii, facies lustrandaque caeli
321  Omnis, ut est magno demum detecta labore,
322   Ante tuos quam tu caeli trans caerula cursus
323  Conciperes,

ratio ne motibus esset
388  Illa, nec incolumes non orbes, assimilesque
389  Usque sibi motus, media horum de regione
390  Deducta est paulum Tellus: num proinde peracta
391   Omnia? Non caelum discors rationibus istis
392  Tum quoque erat? Structi jam protinus orbibus orbes
393  Magnis exigui, terga ut devexa voluti
394  Hi super illorum, secum unà haerentia summo

428  Contigit invehere, et certissima figere caelum.
429  Mars primus indomitus cunctorum restitit ausis;
430  Devincique repugnavit, nunc e latere hostem
431   Sponte suo recipit, captivus et omnia prodit.
432   Namque animadversum tunc est, loca, quae daret aequus,
433  Circum si per eum Mars se converteret, orbis,
434  Servatis distare locis, verisque, nec esse

hoc, et perstet in uno
507  Per cunctas vibrans sua partes lumina puncta
508  Aurea lampas; in objectam radiantia frontem
509  Spicula quae circum veniunt, exinde remitti
510  Omnia cum sit opus, flexuque remissa redire,
511   Quo venere, pari candente a fronte; sit, inquam,
512  Altero ut in puncto coëant, in eoque coacti
513  Corpora comburant ignis vi, conficiantque.

590   Est numeros, ratioque una, et par mutuus ordo.
591   Attamen ut possint peragi bene cuncta, caveto,
592  Ne spatia hic capias tu quaelibet unius astri
593  Errantis, non aequa sibi sunt omnia circum:
594  Utere sed mediis tantùm, inter maxima quae sunt
595   E cunctis, interque brevissima; dimidiatis
596  Ipsa aequantur enim transversis axibus apta
597  Illarum,

600   Servatum est; quin et simul ipsa secunda cieri
601  His itidem, Comites Saturni his ire, Jovisque.
602  Tertia praesertim hic mage lex deprensa vigere est;
603  Namque duae vix comparent, illa omnia gyros
604  Cum circum tenues convertant, tamque remotos
605   A nostris oculis, ut et inter puncta focorum
606  Vanescat spatium, et volvi videantur in aequis
607  Orbibus,

626  Sed caeli varias, diversaque sidera spectat:
627  Et, qua planitiem terrae secat ipsa meantis,
628  Vertitur haec regio,et reperitur tempore longo
629  Semper in occasum promotior; omnia demum
630   Semper, uti dico, varie mutantur ibidem.
631  Nil erat idcirco magnis conatibus ante
632  Deprensum, nisi posse vias has forsitan omnes
633  Pendere a terrae

666  Nam sinuat circum, nec jam ad loca prima revertit
667  Biscentum nisi post, decies et saecula sena.
668  Propterea quae verna, vel autumnalia puncta
669  Affigunt caelo, regredi, et simul omnia signa
670   Exinde adverso motu provecta videri,
671  Sed tarde, cum tot sint gyro saecula in uno.
672   Haec Caeli facies, hic magnis constitit ordo
673  Corporibus demum,

670   Exinde adverso motu provecta videri,
671  Sed tarde, cum tot sint gyro saecula in uno.
672   Haec Caeli facies, hic magnis constitit ordo
673  Corporibus demum, at peragentes omnia causae
674  Deerant, et diam jungentes cuncta per artem.
675   Tum vero patuere, ex quo post condita Caeli a
676  Legifero sacra jura Viro, Vir lampade lucem
677  Major ab

Viro, Vir lampade lucem
677  Major ab aetheria terras deduxit ad imas.
678  Ergo age, protulerit quod Divum nectare pasta
679  Mens illa inventum Mortalibus, unde videmur
680   Omnia subjicere, et victum dare jura per Orbem,
681  Suavidico conor dum protinus edere versu,
682  Et latiis, quantum fas est, vulgare Camoenis,
683  Da mihi te vacuum curis, rerumque, docebam

682  Et latiis, quantum fas est, vulgare Camoenis,
683  Da mihi te vacuum curis, rerumque, docebam
684  Quas superà, non immemorem, nimiumque sagaci,
685   Et volucri vi mentis in omnia pervadentem,
686  Tecum unà ut possim tam grandem evolvere summam.
687   Tertia lex ( si non inspectes acriter, atque
688  Si fingas motus astrorum, orbesque vagantum,

819  Posse alios generis cujusviscumque meatus
820   Corpore signari, quod vis ea scilicet urget,
821  Quae spatiorum in se repetito carpitur auctu.
822   Proin circa Solem vis Solis in omnia late
823  Diffusa est spatia, et Saturui vis quoque circa
824  Saturnum, circaque Jovem Jovis; ut gravitas est
825   Hic Terrae circa molem. Quocumque locorum
826  Jam

827  Percipere has vires, atque ad cujusque vocari
828  Regina simul; magis ire illuc, polentius unde
829  Urgetur. Quanquam magna intervalla relinquas
830   In medio, quanquam tentes latera omnia circum,
831  Vires effugies has nusquam, nullaque constet,
832  Contendant illae non extrahere unde, latebra.
833  Proin simili jam, sunt natura prorsus, et una
834  Hae

904  Edoceo, patere interea, quae credita nempe
905   His super anteacto jam tempore, multa doceri,
906  Erroresque virûm varios, fixa, atque refixa
907  Judicia, ambiguas rationes; omnia donec
908  Constiterunt tandem, sublata vi gravitatis
909  In caelum, inque suis circumvaga legibus astra,
910   Proptereaque suos etiam cohibente Cometas
911  In gyros.

immittere pestes,
929  Nec non sanguineo Martis praecurrere ludo,
930   Regnorum excidiis quoque, funeribusque Potentum.
931  Attamen aerumnas, atque infortunia nostra
932  Omnia si mundo, genus hoc, per signa liceret
933  Noscere, quando foret, non diram ut suspiceremus
934  Per caelum lucem? Cur tam rara illa micaret?
935   Semper an insuetum vis saeva secuta malorum est

1027  Rebus quod positis adversaretur: ab omni
1028  Nunquam parte potest veram res ficta imitari.
1029  Ipsa at vi Veri post irradiante, quod alte
1030   Extulit Inventor gravitatis in omnia fusae,
1031  Vidimus in tenebras nativas cuncta relabi,
1032  Quae steterant prius; ut Lunam pallere tuemur
1033  Ad Solis jubar, et nitidos compescere fastus.
1034  Ille

et anxia corda.
1116   His ita judiciis firmatis, deinde meatus,
1117  Qui sint, in veros servando inquirere coeptum est:
1118  Servatis loca nempe locis deprendere paucis
1119  Omnia tentarunt numeris gravitatis, adiret
1120   Tempore conspicuus toto quae deinde Cometes;
1121  Nam visum, si congruerent his vera, fore, ingens

fore, ingens
1122  Momentum ut positis rationibus adjiceretur,
1123  Atque ibi phoebeae gravitatis certa vigerent
1124  Jura etiam, atque uno retinerent omnia nexu.
1125   Difficilis tamen, et prorsum insuperabilis omnes
1126  Terrebat labor hic, quoniam non puncta locorum
1127  Ultima cognita sunt, sed, quo directa, videntur

1132  Esse viam prope, quae fieret via nempe secunda
1133  E specie, veraque parum re discrepitantem:
1134  Toto propterea, quo cernimus esse Cometas
1135   Tempore, nos eadem prorsum omnia cernere, quae si
1136  Formae iter alterius fiat, videamus ibidem:
1137  Difficile et non tam numerius hos esse secundos
1138  Subdere, et ad rectos, notosque referre meatus;

imperiique
1154  Urbs Caput intremeret, qua non augustior ulla.
1155   Illa ferum Martem tum pertulit una, suasque
1156  Totum Orientem in opes ire, et disperdere velle
1157  Omnia, et horribili vidit sua quassa fragore
1158  Moenia tum prope jam minitantes ultima Lunas
1159  Excipere. At versis post quae fuga barbara fatis!
1160   Quae caedes! Quantum praedae, laudisque relatum

1195   Nempe quater senos elegerat ad sua visos
1196  Tempora, et inventam rationem his omnibus aptans
1197  (Proh quantus labor, et numerorum denique quantae
1198  Ambages!) numeris loca repperit omnia prorsus.
1199  Consentire suis, cum de tribus illa relatis
1200   Erueret queiscumque locis, et cuncta videret
1201  Haud quidquam diversa prius

locetur
1209  Conversum, vertex transversi scilicet axis,
1210   Quoque hic trajicitur, momentum temporis ipsum.
1211  Haec elementa tibi cum monstrent puncta secundae
1212  Omnia, quae a cono est, formae, primae quoque partim
1213  Monstrant, conspicitur dum caelo lux nova labens
1214  Illa Cometarum, et quo tum directa videri
1215   Nobis debuerit quocumque in tramite, certum

falsae,
1222  Saltem aliqua offecisset, et una evertere cuncta
1223  Sat foret, atque illam mendacem ostendere prorsus.
1224  Quare cum numero e tanto nec dissonet una,
1225   Omnia sic collecta simul suffragia firmant,
1226  Quas docui, leges gravitatis in ardua fusae
1227  Illa etiam spatia, excurrunt queiscumque Cometae;
1228  Unaque rerum vox Naturae detegit artem.

1493  Colligere hinc primae vim totam, viribus omnium
1494  Unà a punctorum conjunctis exorituram,
1495   Quae quia sese inter vicinos puncta, valentesque
1496  Ob raptus corpus coalescunt omnia in unum,
1497  Mutuum ob auxilium praesensque ut conficit urbem
1498  Unam conjunctus populus, debere fatendum est
1499  Unum haerere alii, dum pellitur, et simul una
1500  

in unum,
1497  Mutuum ob auxilium praesensque ut conficit urbem
1498  Unam conjunctus populus, debere fatendum est
1499  Unum haerere alii, dum pellitur, et simul una
1500   Omnia mobilitate moveri, quaeque minorem,
1501  Majoremque inter media est: nam quodlibet unum
1502  Non aeque punctum a punctis raptantibus extra
1503  Cum distet, non aequam itidem vim percipit illinc;

2141  Qui velit undisonum; post extra Solis ab igne
2142  Concretum crusta lymphas texisse sub una.
2143  Nusquam attollebant montes caput, atque supinis
2144  Tum neque nomina erat convallibus; omnia foetu
2145   Ubere florebant, brumaque carentia, et aestu;
2146  Quippe erat ad Terram medius Sol; atque animantes
2147  Ducebant vitam facilem, expertemque laborum.

2175   Obductam circum crustam confregerit, atque
2176  Confractas vario partes colliserit ictu
2177  Inter se, interea cauda involvente ruinas.
2178   Non alii libitum est violento vertier omnia
2179  Excidio, atque extra subito, et mutarier intra
2180   Tellurem, sed paulatim per saecula longa
2181  Esse hanc ad speciem loquido de gurgite ventum.
2182  Namque

2314   Cunctis rebus ab his qui tentat vincere semper
2315   Imminui pelagus, magis et descendere ad ima
2316  (Non pugnem), vero fors nititur argumento:
2317  Ante opus inspexisse tamen, causa omnia possint
2318  Ne peragi haec alia; ne portus obstruat aetas
2319  Fors aliquos saxa advolvens, ne flumina longe
2320   Protendat terram, et sfecundent littora limo,
2321  Ne

atque nivosis
2350   Alpibus? Omnigenos discissa caute tuemur
2351  Pisces; in duro non desunt corpore squamae,
2352  Spinarumque tenor, dentesque, oculique rotundi,
2353  Omnia naturae speciem servantia veram.
2354  Certaque quin etiam Phocarum, et grandia Cete
2355   Visuntur spolia, et variantes pingere conchae
2356  Telluris gremium sublimi in monte cavatum.

2362  Et Libyam, atque alio terras sub sole repertas?
2363  Quidquid sub pelago viret, innatat, omnibus haeret
2364  In scopulis, durae moliti viscera terrae
2365   Inveniunt homines; tactu lapis omnia constant,
2366  Sed remanet sua forma vel imis certa medullis,
2367  Et modus, atque color; nec congesta omnia casu,
2368  Projecta et temere, at veluti constrata manu sunt,

2364  In scopulis, durae moliti viscera terrae
2365   Inveniunt homines; tactu lapis omnia constant,
2366  Sed remanet sua forma vel imis certa medullis,
2367  Et modus, atque color; nec congesta omnia casu,
2368  Projecta et temere, at veluti constrata manu sunt,
2369  Formae quaeque suae, gravitatis et ordine certo.
2370   Praeterea quot adhuc

saxea memba,
2379  Ossaque, et armorum, et varii vestigia amictus.
2380   Propterea mare si decrescere debuit annis
2381  Anteactis, neque nunc cessat se littora circum
2382  Omnia contrahere, et limoso accedere fundo,
2383  Adveniet tempus, dicunt, magnumque canentes
2384  Augurium vanas tentant percellere mentes,
2385   At non illudunt Vates Sapientibus, illud

2411  Ac porro ingentes per Mundi colligat oras
2412  Diffusum humorem paulatim, et sorbeat undas;
2413  Proin iterum in magnum concrescat cooperientem
2414  Terras Oceanum, renovantemque omnia, ut ante.
2415   Scilicet Oceanus cunctis det semina rebus,
2416  Et velut altricem terram, terrestria saecla
2417  Omnia sic gigant late, volucresque, ferasque,

cooperientem
2414  Terras Oceanum, renovantemque omnia, ut ante.
2415   Scilicet Oceanus cunctis det semina rebus,
2416  Et velut altricem terram, terrestria saecla
2417  Omnia sic gigant late, volucresque, ferasque,
2418  Tritonumque genus Mortales, monstraque ponti;
2419  Mutaque gens primum pelagus proscindere tantum
2420   Gnara sit, ut pisces, quandoque attollat in

licebit;
43  Ast et opus quantum, et quantum petit ipsa voluptas.
44  Quod superest, non fas corrumpi; prodiga non est,
45   Quamvis sit Natura ferax, at in utilitatem
46  Omnia vult verti, ne, quae struit, irrita fiant.
47  Propterea tantam terrai sumere partem,
48  Quam colat, et largo foecundet semine varsam
49  Cuique licet, victum sibi quanta effundere possit.

76  Rem facile, accumuletque, diu si parcat abuti:
77  Hinc cessere in opes privatas publica terrae
78  Jugera, quae populo quoque magno sint sat alendo,
79  Et potiundi aucti, extensique per omnia fines;
80   Nempe ita servari, quodcumque dat ubere gleba
81  Tellus ipsa, potest, nihil ulla et disperit e re.
82  Sic cui principio potiundi cura, laborque
83  Major erat,

Aegyptum colitis, ripasque feraces
106  Nili exundantis: delebat quippe quotannis
107  Omnes agrorum confuso limite fines
108  Nilus, et aequabat limosis omnia lymphis.
109  Proin sua servandi Mensorum hinc extudit artem
110   Ardor, opumque fuit terras numerare cupido
111  Quae docuit, post ad fastigia pergimus artis
112  Hujus

156  Aestiferae longe regionis qui peragrabant.
157  Quapropter cingit qui terram maximus orbis,
158  Biscentum, et decies stadiorum quinque, necesse est,
159  Millibus excurrat. Quod, si prima omnia constent
160   Vera, queat nulla prorsus ratione refelli.
161  Verum non illae mediam noctemque, diemque
162  Prorsus eodem agitant momento temporis urbes,
163  Altera ad

329  Hospitioque tuo, peregrinis subjiciamus
330   Cuncta oculis, alte magnas consurgere moles
331  Aeternam in sedem doctrinarum, atque leporum
332  Aspiceremus, et Uranies super omnia turrim
333  Attolli, qui jura Dae caelastia constent;
334  Tum subito in ritus veteris, legesque Academi
335   Conventus hominum fieri, doctumque Senatum
336  Cogier. Haec

393  Aetheriique arcus medios inquirere tractus.
394  Propterea quoddam sidus, quod, culmine motus
395   Cum fuerit summo, nimium non vertice flectat
396  A nostro procul (ex humili fracti omnia turbent
397  Nam radii), servant oculo vigilante, et utraque
398  Suspiciunt regione loci, quam vertice distet
399  Servantum, prope praeteriens cum transit, utroque.
400  

439  Flexibus, et laterum costis, si terna patescant
440   Aut latere aut gemina haec cum flexu scilicet uno,
441  Cum latere aut contra duo flexus simplice, possis
442  Arte haud ignota Mensoribus, omnia quae sunt
443  Prendere praeterea, et sic sena elementa videre.
444  Quapropter cum tu tractum per millia certa
445   Jam noscas dimensus, ab hoc exordia duces
446  Inde

Quam doceo, cujus latus unum, scilicet illud,
467  Jam patuit, quod montem est inter utrumque priorem;
468  Ex hoc, atque aditis a flexibus altera nosces
469  Jam latera; inter eos tres proin spatia omnia montes.
470   Hac ratione novas effingens inde figuras
471  Ad quartum, atque alios transcurres ordine montes.
472  Cunctorumque petes apicum intervalla per omne

537  Hinc contra occasum, medio sed pergier orbe.
538  Gaudebis tunc incassum haud cecidisse laborem;
539  Namque operum in serio tam longa, difficilique,
540   Qui, licet exiguus, subrepserit, omnia prorsus
541  Disturbet malus error, et irrita reddat, et illud
542  Durum opus immani molimine rursus adiri,
543  Et refici cogat; velut in montem grave saxum
544  Quod vix

560   Proditus alter at est nuper, qui consit ab ipsa
561  Terrae motu, et diuturna lucis ab alto
562  Ad nos usque via; non se uno haec namque propagat
563  Temporis in puncto, spatia et simul omnia carpit.
564  Has ob res geminis, radius qui nostra lacessit
565   Lumina, ab obliqua fert ictum parte; videmus
566  Properea sidus, non qua regione lacatum
567  Revera tunc

stulta premebat
745   Relligio, exanimosque Deos, et inania signa
746  Thure coli, votisque jubens, et sanguine fuso.
747   Haud dimota minus tamen haec obstantia circum
748  Omnia sunt; quid enim obstiterit, queis gloria vires
749  Addit, et exagitat velut acri pectora thyrso?
750   Unius mensura gradus tunc prodita demum
751  Constitit, ipsa novem, decies et millia sena

magno
801  Visa, locisque pedes multis assurgere centum.
802  Qui procul aspiciunt has alto ex aequore terras,
803   Mirantur certo praecingi limite montes,
804  Quem super omnia sunt candenti tecta pruina.
805  Interea immo dico languescunt Solis ab aestu
806  Ipsi, et dum pelago puppi fluitante feruntur,
807  Et post dum

exorta simultas,
850  Tum fraudes etiam in servando saepe retectae,
851  Vitataeque modis variis, et proinde novata
852  Jam toties, iterumque opera instaurata, iterumque,
853   Omnia tentantes denos tenuere per annos.
854  Tandem inventa gradus longo quaesita labore
855  Mensura est; potuere haud corrumpere quidquam
856  Extinctae nondum, atque incertam reddere lites.

fatentur:
1166  Non si vel toto dominetur solus in Orbe,
1167   Posse reum exsolvi promissi; haud esse per amplum
1168  Navigia oceanum segeti satis ampla serendae,
1169  Omnia gente procul si conducantur ab omni.
1170  Rex stupet, atque viri magnum admiratus acumen
1171  Regni consiliis ratus est ingentibus aptum;
1172   Proin opibus donatum in publica munera rerum

nostris regionibus aeris illa
1292   Non bene conspicimus Phoebei lumina caelo
1293  Edita, ni vernae per suda crepuscula noctis,
1294  Et matutinis Autumni divitis horis.
1295  Omnia in adversi contraria partibus Austri
1296  His, opus est, fiant. Quae vero Aequante sub orbe,
1297   Vel prope sunt gentes, rectus queis signifer orbis
1298  Occumbitque, oriturque, vident hanc tempore

1325  Excubias proin interdum, vel longa viarum
1326  Carpentes noctu: cur nox hac suscior illa,
1327   Scilicet haec formas varias distinguere rerum
1328  Cur sinat, illa nigris aeque omnia contegat alis:
1329  Ignorant, id qua possit contingere causa.
1330   Aeris hujus at hic num meta, et terminus haerens,
1331  Ipsum quo monstrant oculi finire? Profecto

1570  Quae cum conveniant, quantumlibet aucta, minuta,
1571  Et variata modis multis, mutataque rebus,
1572   Vero quis dubitet conjungi ea denique nexu?
1573  Nobis Sequanicis quae prodidit omnia ab oris
1574  Maeranus Sophiae cultor, verique minister,
1575  Ingeniique sui fulgenti lumine claram
1576  Extulit, ut cunctas per gentes nota clueret,
1577   Auroram; cui

secreta daretur,
1763  Tentarem vel Lemniacis comprendere vinclis.
1764  Nec clam adeo nobis furtive, Caducifer, ires.
1765  Scilicet illa aliis incerta errantibus astris
1766   Omnia sunt; aditus nondum illuc stant patefacti,
1767  Quippe carent famulis Dominos prodentibus: horum
1768  Deprensae tantum sunt moles, utpote pendent
1769  Quae spatio a servantum, et visae molis ab

subigenda fuere.
1882  Jam quoniam pugnas post Herculis, Aeacidaeque,
1883  Post armorum, magicis quae fusa caminis
1884  Cyclopum et validis fuerant fabricata lacertis,
1885  Omnia sunt terris late portenta perempta,
1886   Vel vasti tantum montes, terraeque remotae
1887  Hoc terrore scatent, ut nos vitare queamus;
1888  Est alio conversa Virorum illa inclyta virtus,

1988  Non aequi alterutro, media regione vel aequi;
1989  Revera tamen interea tum maxima moles
1990  Conteret exiguos circa commune meatus
1991   Ternorum punctum, similes tamen omnia visis.
1992  Reveraque itidem via, quam percurrit utrumque
1993  E geminis, circum undanti sinuabitur arcu
1994  Citra, ultraque orbem, quo corpora juncta mearent,

2211   Debeat a prima non aequus origine gigni,
2212  Sed species fieri coni de segmine princeps,
2213  Continuo ejusdem ut mutetur tempore forma,
2214  Sic tamen, ut si sint rerum paria omnia circum,
2215  Luna silens, vel plena micans minus esse remota
2216   Debeat, in medio secta quam fronte renidens.
2217   Nunc orbis locus a terra sublimior unus
2218  Longe

2344  Propterea quia quidquid habet mare, terra, vel aer
2345  Naturam praefert variantem, multiplicemque,
2346   Tellurem, pelagus, dixere, atque aera Lunae
2347  Subjectum, quae clausa illo et sunt omnia gyro.
2348  Proinde mari faciles ventos, caelique nitorem
2349  Nauta soluturus patrio de littore longum
2350  Dum sedet expectans, in mensura tempora Lunae
2351   Quattuor

2365  It flaventia, non ad robora dura bipennem
2366   Admovet agricola, aut fructus ex arbore carpit,
2367  Non herbas, floresque movet missurus in urbem
2368  Villicus ignarus: corrumpi haec omnia credunt
2369  Nam secus, et celeri interitu sublapsa necari,
2370  Et damnum spreta se credulitate manere.
2371   Interius cancri Luna crescente putantur
2372  Crescere,

ab auro,
2463  Multos ira, odiis, caecaque libidine multos
2464  Correptos, spes ante oculos, et gaudia vana,
2465  Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
2466   Omnia turbarum plena undique, et omnia victa
2467  A ratione repulsa, in eo confusa tumultu.
2468  Dum stupet, et sana se solum mente potiri
2469  Laetatur; laetum sinere illi haud esse: repente

2463  Multos ira, odiis, caecaque libidine multos
2464  Correptos, spes ante oculos, et gaudia vana,
2465  Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
2466   Omnia turbarum plena undique, et omnia victa
2467  A ratione repulsa, in eo confusa tumultu.
2468  Dum stupet, et sana se solum mente potiri
2469  Laetatur; laetum sinere illi haud esse: repente
2470  Ad monstrum

2497  Qua rapimur, magnoque obstantia quaeque fragore
2498  Dejicimus, non vitamus, non arte movemus.
2499  Vel fuerit ratio, quae nos commorit, eandem
2500  Cur furor insequitur plerumq., atque omnia turbat?
2501   Ut Leo Marmaricis escam dum quaerit in arvis,
2502  Inserviscit, et ex oculis micat acribus ardor,
2503  Proterit et sata, Pastoremque interficit ipsum,

2512  Temnit, eo properant, quo lumen ab aethere dium
2513  Extulit, immotis Virtus et fulsit ab astris.
2514  Mors atra horribili semper circumsita luctu
2515  Nil habet, impavidos quo terreat: omnia solvat
2516   Vitae claustra, animi nequeat corrumpere pacem.
2517  Quidquid fata ferant, fatorumque Arbiter, ultro
2518  Excipiunt, aequa subeuntes funera mente,
2519  Et

fragmina scindas,
404  Atque iterum decies in senas quaeque resolvas
405  Fragmina particulas. Servato inventa probantur
406   Haec caelo; decies quinis his namque videmus
407  Omnia particulis revera quolibet anno
408  Sidera ab ingressu veris, nodoque prioris
409  Disjungi, et rubrum decedere semper in ortum.
410  Proin modo ab antiquo diversus Signifer extat,

476   In rebus jam sunt nobis, variisque per artem
477  Nexibus, et varia ratione aptare, modisque.
478   Scilicet in partes ternas tribuenda putamus
479  Effecta, in falsis quae cernimus omnia campis.
480  Prima diurna feret pars, altera menstrua porro,
481   Tertia postremo feret annua; qualibet illa
482  Nempe die ut fiunt, vel quovis mense, vel anno.
483  

et proinde figuram
734  Induere hanc ipsam, quam circum tota subiret,
735  Si nihil officeret solidum restansque superne?
736   Perfacile evolves jam tutemet, exque plicabis
737  Omnia rebus in his memorata effecta, diurna,
738  Menstruaque, annuaque his causas aptare repertas
739  Si tentes Quid enim? non causis cernis ab istis,
740  Aestifer ut bis quaqiue die consurgere motus

840  Redde suas Lunae vires; bene congruat istis
841   Vis, quae servat iners motum; nam tempore, et orbe,
842  Convenietque situ; proin incrementa sequentes
843  Usque ferent primis vires; atque omnia reddent
844  Majora. Aequantem at contra si Luna sit extra
845  Orbem, quidquid erit post factum a viribus ejus,
846   Vi pugnabit inerti, ipsi non orbe, locoque,

905  Quo rapit illa, occasum: sed sistitur aestus
906   Finibus objectis Americae, nec valet ultra
907  In mare porro aliud disclusus ab aggere Terrae
908  Irruere; at retinetur, et omnia littora circum,
909  Qua patet, inque tuas effusus, Gallia, late
910  Objectas oras, cessat descendere lentus
911   Tam subito, modo quam conscenderat altus inundans.
912  

majoribus illud,
1068  Si quod sit, vicibus diffusum exaestuat aequor.
1069  Languidior multo, quam nobis, Solis erit vis
1070  Longinqui; sed tot Lunarum corpora, ab una
1071   Omnia praesertim fuerint cum parte locata,
1072  Vel partim opposita, possint ut jungere vires
1073  Viribus, immanes cursus, pariterque recursus
1074  Undarum parient. Quanto Jovis intimus ille

1271  Opposita multo mage clarum perciperemus.
1272   Qui penetrant in eam recti trans nubila tanta,
1273  Languentes radii nimirum sunt, vincere longe
1274  Qui nequeant alios, qui per latera omnia fracti
1275  Detorquentur, et oppositae dant lumina genti.
1276  Illic nulla quidem proin nox; at sidera nusquam
1277   Propterea populi poterunt

1347   Antiquam redeunt molem, primasque figuras.
1348  Quin propiora alique Soli ad loca, quam quibus ante
1349  Intro immigrarant, devectae, se mago raro,
1350  Quam fuerint prius, in latera omnia corpore fundunt.
1351  Propterea Solis longe magis aera densum
1352   Se circa inveniunt, et vi majore valentem
1353  Ejicere et longe sursum protrudere victas.
1354  Hinc

post exul hiatu
1624  In Solem, lucemque suam, neque nota revisat.
1625  Jam si in nos cursu directo impingeret alte
1626  Adveniens celeri, et praegrandi mole Cometa,
1627   Omnia conquassari in puncto tempore prorsus
1628  Deberent, vasto tremere omnia victa fragore,
1629  Omnia confringi, in montes maria insiluisse,

directo impingeret alte
1626  Adveniens celeri, et praegrandi mole Cometa,
1627   Omnia conquassari in puncto tempore prorsus
1628  Deberent, vasto tremere omnia victa fragore,
1629  Omnia confringi, in montes maria insiluisse,
1630  Campique in putres huc illuc undique multos
1631  Fragmina deciderent huc illuc undique multos

celeri, et praegrandi mole Cometa,
1627   Omnia conquassari in puncto tempore prorsus
1628  Deberent, vasto tremere omnia victa fragore,
1629  Omnia confringi, in montes maria insiluisse,
1630  Campique in putres huc illuc undique multos
1631  Fragmina deciderent huc illuc undique multos
1632   Dispersa in cumulos temere: atque agnoscere multi

obstare videri,
1709  Deque via veluti spinas exscindere cunctas,
1710  Vel paulum ne te properantem forte morentur.
1711  Illa quidem magicis velut artibus edita constant
1712   Omnia; namque procul prospecta, haud vana videntur,
1713  Et terrent animos simulacris grandibus; at, si
1714  Accedat propius ratio, evanescere debent.
1715  Jamque horum quaedam ante mihi dimota

molem:
1758  Quippe putant, gravitas si sit per corpora late
1759  Diffusa; atque ad se pellantur cuncta vicissim
1760  Undique, perpetuisque accedere nisibus instent,
1761  Omnia conjungi, et confundi fixa trahendo
1762   Debere inter se, et cum nostro sidera Sole.
1763  Verum hac absistant ratione, immania quam sint
1764  Si videant spatia illa, a se queis fixa recedunt

1803  Extremis, paulum medio accessisse necesse est;
1804  Sed neque sidera nos datur haec, neque cernere motum.
1805   Cum nequeant multi gravitatem in corpora fusam
1806  Omnia percipere, et quid constet, cum fateantur
1807   A se non penitus cognosci posse, neque unde
1808  Adveniat, rerum a numero secludere certant;
1809  Praesertim quoniam spatio discurrere inani,

1890  Alma licet lux, et phoebeius imbuat aer
1891  Illa loca; usque adeo tenuis natura utrinsque est,
1892   Distare a spatio nihil ut videantur inani.
1893   Sed qui corporibus late spatia omnia complent,
1894  Et spatii rentur naturam, et corporibus unam,
1895  Idem multiplici cunctas res vortice volvunt,
1896  Et causam gravitatis in his, motusque vagantum
1897  

1903  Finibus. In rebus primo locus esse videtur
1904  Nullus vorticibus, circum quibus astra ferantur
1905  Errabunda; etenim non possint ire Cometae
1906  In partes, ut eunt, omnes, latera omnia Mundi,
1907   Neu minus et contra, quam caeli signa secundum,
1908  Trans et utrumque polum: in regiones saepe vagantum
1909  Astrorum veniunt, transcurrunt saepe vel infra.

1971  Largiar, et longos convolvi posse per annos;
1972   Num tibi propterea his peragetur, quidquid ubique
1973  Conspicimus fieri Terram Caelumque per omne?
1974  Ut diversa forent, quam nunc sunt, omnia vulgo?
1975  Principio vortex si deorsum corpora cogit
1976  Delabi gravia in Terram, et subtilis eodem
1977   Pellit materies, quae circa vertitur axem:
1978  Cur sunt in

axem:
1978  Cur sunt in punctum medium directa, nec ipsum
1979   (356)
1980  Terrae pulsa petunt axem propiore meatu
1981  Omnia? Cur pelagi se flectunt aequora in orbem,
1982  Atque obeunt axem nec circum quasque per oras,
1983   Ex una planam faciunt neque parte figuram,
1984  Scilcet in Boream Tellus qua tendit ab Austro?

agens secum, directoque impete raptet?
2017  Impete quo sylvas, turres, et celsa domorum
2018   Culmina humi, totas etiam prosternat et urbes:
2019  Omnia quin avulsa fero tum flamine secum
2020  Corripiat. Fors propterea sed flamine ab isto
2021  Interius prorsum penetrari corpora dictant,
2022  Sentiri aetherius ne impulsus possit, et ingens

2034   Demum, quod superest, totus cum vorticis aestus,
2035  In quo versatur medius Sol, et vaga circum
2036  Sidera, converti super uno debeat axe
2037  Illo ipso, Solem qui trajicit; omnia certe
2038   Sex vaga debebunt quoque circa hunc sidera volvi;
2039  Cur igitur vario declinant omnia flexu?
2040  De mediique abeunt, quo vis properantior, orbis

2036  Sidera, converti super uno debeat axe
2037  Illo ipso, Solem qui trajicit; omnia certe
2038   Sex vaga debebunt quoque circa hunc sidera volvi;
2039  Cur igitur vario declinant omnia flexu?
2040  De mediique abeunt, quo vis properantior, orbis
2041  Aequore, et huc illuc tentant diversa meatus?
2042  Praeterea qua tum poterit ratione figuram
2043  

2126  Quantum a contigua tardabitur ipsa superna.
2127   Ut faber occurrit lapsuris aedibus, atque
2128  Tecta novat, mutatque trabes, lapidesque revolsos
2129  Inserit, et ferri nectit laxa omnia nodis;
2130  Sic fabrefactum opus hoc, qua parte est rima reperta,
2131  Cura Virum reficit, sed inanis; plurima mutant
2132   Nequidquam, quoniam faciendos omnis inepta est

superna.
2143  Praeterea loca cuncta carent quia prorsus inani,
2144  Turbineo primus quod ab aestu Fictor abegit,
2145  Jam quid densius esse potest, quid rarius illic?
2146  Omnia sunt stipata aeque, majorque minorque
2147   Particula esse potest, ut non quae densior extet
2148  Materies alia, neque contra rarior ulla.
2149   Sic male compacti primum, licet ipsa favere

aura
2155  Illa levis, quae trans impervia cuncta meabat,
2156  Impulsuque potens cuncta omniparente struebat?
2157   Quid tria sunt elementa illa, unde exorta putatum est
2158  Omnia scobs, agilesque globi, molesque striata?
2159  Sciliciet in putres resoluta abiere ruinas
2160  Et spaciem praebent magnam, ut Carthaginis altae
2161  Illa diu per humum vestigia visa; vigentis

2162   Urbis enim motus, populique ferocia bella,
2163  Et vires, et opes repetebat mente viator,
2164  Orbia et imperium jam totius affectatum.
2165  Successit Gravitas, submisit et omnia victrix
2166  Protinus, atque alte caelo sublata refulsit
2167   Sola potens ima, et media, et conjungere summa.
2168  Jam quibus ipsa ratis immensum temperat orbem

2198  Multiplex adeo consurgere, certus et ordo
2199  In magnis, minimisque, et grandia, parvaque prendat?
2200  Stipite nimirum vis diffundatur ab uno
2201  Irrorans veluti vitalibus omnia succis,
2202   Rebus et auctificos motus dans, exagitansque,
2203  Adducens, removensque, ligans, solvensque vicissim,
2204  Non temere, at legum ratio velut ipsa reposcit

tumultum
2349  Exortum; erumpunt densae plaudentibus alis
2350  Unam observantes, quae foecundissima, matrem;
2351  Non odio huc, vel amore, sed utilitate trahuntur.
2352   Omnia quae peragi si docta mente fateris,
2353  Et populo quaecumque alia admiramur in illo,
2354  Falleris; impellunt constanti lege valentes
2355  Interius vires, quas nobis noscere non est,

quaeque
2435  Efficere. At, genus id, multas cognoscere vires,
2436  Quotquot sunt, ullas et earum prendere leges
2437   Non opis est nostrae forsan, praesentia quamvia
2438  Omnia sint, atque intra nos peragantur, et ipsum
2439  Afficiant sensum; neque jam deprendere motus,
2440  Id quoque u liceat, sat erit, qui scilicet omnes
2441  Interius varia in nobis ratione geruntur,

27  Rara ideo in Mundo sunt portenta, magisque
28  Vulgata in fastis, quam rebus forsitan ipsis,
29  Maximus est elephas inter terrestria vulgo
30   Omnia saecla, sed et latas imitata columnas
31  Crura gerit, magne moli substructa ferendae.
32  At duplos et adhuc hic si excrevisset in artus,
33  Plusquam dupliciter lata et distenta

voce queruntur
47  Ingentem saevire Viri per membra dolorem.
48  Si struere incoeptes navim, ut prope dupla sit ejus,
49  Quae nunc oceani ruit atros maxima fluctus,
50   Omnia conduplicans, costas, tabulata, trabesque,
51  Non illam fluctus visuram rere marinos,
52  Scilicet ante sua solvendam ad littora mole.
53  Et parvas aedes, quas laudas, undique pulchras

visuram rere marinos,
52  Scilicet ante sua solvendam ad littora mole.
53  Et parvas aedes, quas laudas, undique pulchras
54  Esse videns, solidasque, ampla si mole referre
55   Omnia consimili tentes; nec pulchra profecto
56  Consurgent vacuis, nec firma palatia in auris,
57  Incumbentibus a ventis ductura ruinas,
58  Aut tonitru a quassante, et humum obtectura patentem.

quidem tenuisque suis quoque viribus acta est
67  Lux, ut corpora magna suis; ast ordine longe
68  Diverso, atque aliis consistunt legibus illae.
69  Omnia quae pariter nobis quoque dia Viri mens
70   Extudit exquirens, e magnis addidit ingens
71  Inventum inventis, quin inter caetera summum,
72  Quaecumque

Prodita sunt; quid enim mirum magis, egregiumque,
74  Aut majore quid est in veri luce locatum?
75   Jam sua lux, splendorque suus, nitor esse colorum
76  Rite suus dicetur, et omnia, quae radiorum
77  Sunt cumque, apta oculis sunt et quaecumque ciendis.
78  Hunc sequar egregium Mortalem proin praeeuntem
79  Luce sua, clarum non plausu ad

98  Forte domi, cum prospicimus, non ulla videmus
99  Corpora, ni quae sunt oculis in tramite recto
100   Cum nostris, adituque patenti: caetera murus
101  Obstruit, atque sita e latere hoc tegit omnia, et illo.
102  Cum sequitur recta lumen, quod nocte Viator
103  Dum graditur gelida, prospexit, pervenit illuc,
104  Quoque tremens caleat, considit laetus ad ignem.
105  

141  Immensa, et spatii tractus sine fine vorare.
142  Propterea a nobis spactari sidera possunt
143  Fixa, licet nostras superent distantia cunctas
144  Mensuras, loca nam lumen media omnia tranat.
145   Hinc quoque sit, vigor ut lucis minuatur eundo
146  Pro spatiis in se repetitis; lucidus ingens
147  Namque globus, circa medium qui

375  Est Comes in nodis, qua lata est, praeterit umbram,
376  Sin procul, oblique de parti praeterit una
377  Excurrens: tempus proin longius effluit illic,
378  At minus hic, varieque minus; paria omnia quare
379   Introitum, egressumque inter, non tempora constent;
380  Certum nec possit servando tempus haberi,
381  Quod medium est, mediam quo tam

de senis simplicis horae;
412  Tempore proin tanto magni de finibus orbis
413  Ad fines alios, quo Tellus annua fertur,
414   Transit lux medio transcurrens. Rebus in istis
415  Omnia tum numeris mage convenisse reperta,
416   Non res ista tamen curas exemerat omnes;
417  Nempe videbantur tribus in comitantibus astris
418  Esse aliis alia ob missam discrimina lucem,

484   Interni tempus Comitis, motumque tabellas;
485  Atque hunc, atque alios, ut eorum tempora constent
486  Et motus, ad nos paulatim lumine misso
487  Ipse docet debere regi, jamque omnia prorsus
488  Accidere, almae quae via lucis tanta reposcit.
489   At quare plus hoc astrum, quam caetera, lucem
490  Significet spatiis non uno tempore ferri;
491  Et cur

511  Particulas vix hic possint, confundere motus
512  Ut facile has varii valeant, atque abdere paucas.
513  At Comitum poterunt aliorum motibus ipsis
514   A variis longe majoribus omnia prorsus
515  Integri, et offundi, quae tempora debita luci
516  Et Jovis, et Terrae spatiia ob mutata videmus.
517   Bis septem e decies senis cum simplicis horae

546  Visa recedere post nostro de vertice cuncta.
547  Porro hic deprensus tamen altis motus in Astris
548   Discors esse tot e Terra prospectibus acta;
549  Proinde videbantur pessum tunc omnia verti.
550  Scilicet a mota si Terra Sidera fixis
551  Cernimus alta tubis, debebunt ipsa videri
552  Illa in planitie positos tunc ire per orbes,
553   Quae paribus spatiis

de corpore missus.
770  Vix animo videas flexum illum, quem facit errans
771  Lux nostrum ob motum, quamvis pernice feramur
772  Campis alipede, aut spumoso gurgite puppi.
773   Omnia quapropter terrestria corpora, nostram
774  Cominus afficiunt quae vitam, non regione
775  Apparent alia, quam vere qua sita constant.
776  Ast extra Terram a nobis quae corpora distant,

949  Quamvis materiem numero quoque, particulasque
950  Has intus vacuas tumida distendere fronte,
951  Unam dum secti partem circumtegat, una
952  Quaeque suam, spatii, locaque omnes omnia demum.
953   Sic igitur quavis tenui quantumlibet amplum
954  Materia saptium compleri possit, uti pars
955  Nulla vacet, noscas quam sensu, propositaque
956  Major, et hinc

1012  Excitat ipsa quidem vires lux, particulisque
1013   Inducit motum tenuem; tum caetera vires
1014  Conficiunt ipsae, et momento temporis acres
1015  Motibus insultant, et turbis omnia complent.
1016  Sic declive nimis celsi latus Appennini,
1017  Aut hinc Alpina atque ollinc divortia aquarum
1018   Qua pendent, magnosque ipsa a gravitate supinum

tenuique papyro
1128   Res capias tenues multo, nubila, sumos,
1129  Sithoniae aut unde Aurorae deduximus ortus,
1130   Altior hac nostra quae quanto, et tenuior aura est!
1131  Omnia quae tamen haud impulsu lucis aguntur
1132  Per spatium, quod nos sentire aut nosse queamus.
1133   Nunc ea contradens numeris, atque ordine certo
1134  Multimodis versans credi vix posse videtur,

1218  Corpore sese aliquo parte inclinatus a una,
1219  Ingressus profert variorum fila, colorum,
1220  Quorum alia accedunt medio magis aut minus axi,
1221  Perstandique via retinent non omnia in una
1222  Aequam vim, varie at mutandis motibus obstant.
1223  Quae semel invenies fila immutasse meatum
1224  Plus aliis, semper plus immutare videbis,
1225  Semper

immutasse meatum
1224  Plus aliis, semper plus immutare videbis,
1225  Semper uti privis aliorum accessibus aeque
1226  Sit cuiusque minor, majorve accessus ad axem;
1227  Omnia proin aequa inter se ratione recedant.
1228  Praeterea quae juncta jubar, clarumque nitorem
1229  Efficiunt fila, invenies disjuncta colorem
1230  Certum, quaeque suum, dare, non mutabilis ut sit

color exorietur
1261  Tum novus, aut uni primorum, simpliciumque
1262  Septem consimilis prorsum, aut diversus ab iilis,
1263  Quaedam ut lex nobis porro dicenda reposcit.
1264  Omnia si demum conjungas fila, reditur
1265  Candens ad radii jubar, albentemque nitorem.
1266  Corpora jam facile est ex his cognoscere nobis
1267  Debere haud alio prorsus perfusa videri

vitri
1495  Non revomit radium, velut ante, sed alteri habendum
1496  Tradit eum vitro, postica a parte quod omnem
1497  In latera huc illuc tum distrahit, utpote scabra.
1498  Omnia quae tentans cum tu experiere, nitore
1499  Solis ab instabili turbaberis in peragendo;
1500  Nam quia continuo per caeli templa movetur
1501  Fulgida Sol, una radius regione viai

ibunt
1665  Caeruleus, viridisque amborum; ita junge sequentes.
1666  Tum junctis radiorum alia addere fila queamus,
1667  Ut sic omne loci punctum dein omnia fila
1668   Excipat, radium candentem nempe, paremque
1669  Incolumni radio cuicumque per aethera fuso,
1670  Quippe ex multorum compactum, compositumque
1671  Collectis

1722  Disjungentur, et vitro si longius ipso
1723   Excipans, pariterque situ, pariterque colore
1724  Distabunt, oculosque lacesset quaeque sua vi.
1725  At si aequo propius sistas, a se omnia fila
1726  Cum nondum fuerint spatio disjuncta, fit, omnis
1727  Ut color in medio permixtus praeferat albam
1728   Tum speciem, extremo sed limite utroque prope umbra

nuper.
1732  Atque haec interdum multos res visa fefellit;
1733   Nam speciem, vitrum prope, protinus excipientes,
1734  Et tingi umbrarum tantum ad confinia lucem,et
1735  Omnia praeterea cernentes alba, putabant
1736  Gignier ex umbrae permixa luce colores;
1737  Et quia miscetur varie, variare nitorem.
1738   Attamen et speciem cum longius excipis illam,

1917  Rursus trans aliud sua stamina bina retexet,
1918  Flava, et caerulea. At si sint purissima vitri
1919   Corpora, qualia habet, terrasque Britannia in omnes
1920  Cocta suis mittit fornacibus, omnia cernes,
1921  Quae docui, atque rudi facies quoque cognita vulgo,
1922  Et pueris pariter mirantibus, atque puellis,
1923  Ut ludum ostendes facilem, et spectacula grata.

1951  Si lente moveas, ut possint omia fila,
1952  Nunc hoc, nunc illud, transmitti, transque meare,
1953  Nunc hoc, nunc illud filum apparebit ibidem.
1954   Rego et cum veniunt simul omnia, quodue suam vim
1955  Servat, ut est, quamvis ibi candens lux videatur:
1956  Singula namque, una cunctorum impulsibus inter
1957  Se junctis, nequeunt seorsum apparere, suaque

2027  Imperio intonuit, ruit ad sua signa repente,
2028  Et locat armorum noto sese ordine miles:
2029   Apparent propria certae in legione cohortes.
2030   At quid fiat, ubi non omnia fila vicissim,
2031  Sed quaedam miscentur, habe. Lens fila papyro
2032  Jungat in objecta jubar efficientia, ut ante,
2033  Obstruat at lamella, foramina multa tamen quae

quaeque suo, cognosces. Corpora certe
2134   Omnigenam excipiunt filo septemplice lucem;
2135  At non omnigenam revomunt, non fila remittunt
2136  Omnia. Septenis jaciant ex omnibus unum
2137  Si filum, haud alia perfundi luce coloris
2138  Apparere, nisi hac, possint; cum plura repellunt,
2139   Vi majore quod est, atque uberiore repulsum,

2157  Cogitur una, sed haec de rubra fronte rubentum
2158  Major erit, major viridi de fronte virentum.
2159   Jam quae corpora sunt candentia, nonne videmus
2160  Rejicere ubertim debere a se omnia fila,
2161  Et, quae corpora sunt contra nigrantia, nullum?
2162  E certa nequeat natura proinde colorum
2163  Esse niger color, et candens; hic namque colores
2164  

2213  Fracta magis, cum detortis minus, eque minori
2214   Lumine diffusis filis commixta (vel haec tu
2215  Conversa statuas fieri vice), cana profecto
2216  Non poterunt fieri; nequeunt namque omnia jungi,
2217  Sed quem par mixtis, ostendent esse, colorem.
2218   Si triquetrum trans vitrum itidem tueare papyrum,
2219   Cujus dextera pars minium, violamque sinistra

2282  Murinus, coenosus, et a candore nivali
2283  Distans; quandoquidem si candidus ille fuisset
2284   Commixtus pulvis, jecisset quaelibet ejus
2285  Ad nostras facies pars ubertim omnia fila;
2286  At quia quaeque suo ejusdem pars tincta colore est,
2287  Omnia non mittit, sed quae sua, caetera sorbet;
2288  Proterea languens species est, quamlibet alba.

ille fuisset
2284   Commixtus pulvis, jecisset quaelibet ejus
2285  Ad nostras facies pars ubertim omnia fila;
2286  At quia quaeque suo ejusdem pars tincta colore est,
2287  Omnia non mittit, sed quae sua, caetera sorbet;
2288  Proterea languens species est, quamlibet alba.
2289   Ut tamen albescat magis, et splendescat abunde,
2290  Fac Solis radius mixtum immittatur acervum

omnes
2370  Undique res, uno si nos et picta colore
2371  Cuncta videremus, quae mundo corpora constant,
2372  Haud secus ac faciunt arquati, lurida circum
2373   Omnia cernentes, discrimina perciperemus
2374  Vix, cinctis quae sunt late rebusque, locisque,
2375  Et semper similis mundi taederet amictus:
2376  Diversa at quoniam late depicta videmus

discrimina perciperemus
2374  Vix, cinctis quae sunt late rebusque, locisque,
2375  Et semper similis mundi taederet amictus:
2376  Diversa at quoniam late depicta videmus
2377  Omnia lice, fit, ut menti jucunda voluptas
2378   Incidat, et magni placeant spectacula mundi,
2379  Scenaque tam vasti semper variata theatri.
2380  Hinc est pulchra dies, nostris velamine dempto,

ipse nitesces,
2436  Atque erit ursorum timeas ubi corpora cana:
2437  Adde soli naturam, adde aeris, atque alia adde,
2438   Quae valeant nigrum facere, et servare colorem
2439  Omnia. De nigris ibi nigra parentibus exit
2440  Progenies nigros itidem paritura nepotes,
2441  Ex albis hic ut veniunt genitoribus albi.
2442  At si forte venit soboles his nigra, vel illis

89  Ne sinat illapsa corrumpi labe decorem.
90  Ut Matrona solet; pulchro quod ab ordine aberrat
91  Scilicet, et pravum est, aut hilum claudicat, aufert
92  Inspectans, mutatque, et corrigit omnia solers,
93  Prodeat ut cultu non injucunda venusto.
94  Attamen in speculum hoc irrepere fraus mala nostrum
95  Saepe solet; nam de parti nos istud amoris
96  Vertimus, et

229  Tentes, aetherium succendes protinus ignem,
230  In terramque feres audacis more Promethei,
231  Hoc nostro quantis potiorem viribus, et quam,
232  Ut supera docui, subito omnia conficientem?
233  Horum ope vel magnis immissum classibus ignem
234  Moenibus ex altis referunt, urbesque solutas
235  Obsidione gravi, jam non ad littora, ut olim,

age, quid fiat, cum lux in corpora non jam
321  Laevia, sed quibus est frons aspera, scabraque contra,
322  Missa cadit, quid fiat, habe. Lux funditur omnes
323  Protinus in partes illinc, locaque omnia circum.
324  asperitas quid enim constat, nisi continuis frons
325  Flexibus interrupta, plagas et versa sub omnes,
326  Proptereaque plagas reflectens lumen in omnes?

latescit hiante,
748  Seque ipso crescit major sine limite, donec
749  Perstringat guttam, quem tu dimoveris axe,
750  Paulatim radius; tum fila egressa, necesse est,
751  Omnia rarescant passim, et tenuentur eundo.
752  Haec animo postquam perspexeris omnia, sensus,
753  Namque potes, testesque naturae consule sensus;
754  Hinc pete suppetias rationi, et fide ministris

749  Perstringat guttam, quem tu dimoveris axe,
750  Paulatim radius; tum fila egressa, necesse est,
751  Omnia rarescant passim, et tenuentur eundo.
752  Haec animo postquam perspexeris omnia, sensus,
753  Namque potes, testesque naturae consule sensus;
754  Hinc pete suppetias rationi, et fide ministris
755  Praesertim hic oculis. Solidum crystallina moles

per auras;
982  Praeterquam quod lux quoque per se pallida earum est;
983  Quapropter debent cum fuscis aëris auris,
984  Nimbosoque die confundi, atque imbribus atris.
985  Omnia quae potis es, magno, minimoque docemus
986  Que nos de flexu, magnorumque et minimorum
987  De vario inter se discrimine, et ordine eorum,
988  De varioque situ, varia et ratione colorum

1104  Effigies, quas nos tuimur, sed vertitur ordo
1105  Et loca vertuntur, veluti jam diximus ante,
1106  Vitrea lens clausum in thalamum simulacra meare
1107  Cum faceret rerum: tuimur tamen omnia recta
1108  Haud minus; ipsa etenim radios mens docta secari,
1109  Nempe docet natura, revolvit cuncta, situsque
1110  Ad proprios, ad vera refert loca quasque figuras;

1170  Qui situs amplior est, quo lens patet amplior ipsa.
1171  Praeterea quae sunt diversi fila coloris,
1172  Ut minium, et violam referentia, tardius illa,
1173  Ocyus haec coëunt; quare rubra omnia puncto
1174  Vel si conveniant uno, non ulla profecto
1175  Altera convenient, sed circum sparsa nitebunt.
1176  Jam primum, gemina tolli ratione, quod obstat,
1177  Posse

certo:
1266  Quid juvet, aut obsit:quid primo rebus in istis
1267  Tentatum, quid deinde, adjunctum denique quid sit,
1268  Mutatumque novis inventis, omnia pandam.
1269  Sensimus extemplo jam tum sustollier, atque
1270  Plus quam praepetibus procul ire per aëra pennis.
1271  Panditur illa ingens caeli domus, altaque nobis

venire putato,
1350  Post quoque densari, quamvis minus, atque videbis
1351  Conduci, tandemque foco se jungere vero.
1352  Atque haec per numeros generatim solvere possit
1353  Omnia, nimirum cava, vel convexa figura
1354  Vitri quam sit, ubi cognôris, quamque remotum
1355  Punctum, quo tendunt radiorum tela, vel unde
1356  Ipsa fluunt, dabitur fictum, aut deprendere verum,

1461  Consiliumque sagax; animi nam perficiuntur
1462  Plus ope cuncta, feri quam motu corporis ullo;
1463  Inde regi validum quin debet corpus, et inde
1464  Omnibus aptari, ne diruat omnia nitens:
1465  Ut quondam Herculei remos fregere lacerti;
1466  Tentarent canos quoties impellere fluctus,
1467  Cum Minyae prima ruerent vada salsa carina.
1468  At vitium

1470  Quod tuimur, partem, neque certo hanc limite finit.
1471  Nam rarescentes radiorum e lente cavata
1472  Egressi fasces multi exta lumina nostra
1473  Hinc illinc cecidere, atque in latera omnia circum
1474  Frustra abiere; aliud neque tum jam corporis ejus
1475  Aspicere est, nisi puncta, illi quibus exsiliere,
1476  Queis directum iter in pupillae tenue foramen

1519  Usque tamen leviora manent incommoda, quippe
1520  Profecisse, eadem minuendo, semper oportet,
1521  Et semper majora minoribus immutando.
1522  Haud facile est subito vitia omnia vellere prorsus:
1523  Ramus ita avulso de ramo suppeditatur
1524  Exoriens, iterum ex avulso provenit alter,
1525  Atque alter, donec cesset pubescere stipes.

1542  Quarta sed infractos iterum se jungere coget;
1543  Flectet in oppositas sic partes, ante secunda
1544  Quam qua flexerat. inversoque invertet eodem
1545  Ordine; restituet lateri proin omnia vero.
1546  Tunc in ea coëuntum oculus regione locatus
1547  Omnes hos fasces simul excipit, effigiemque
1548  Auctam, et finitam haud incerto limite cernit.
1549  Hic

oportet,
1616  Ut sine fine etiam rerum grandescat imago.
1617  Verum an tunc eadem pariter distincta manebit
1618  Claraque, quantum opus est? confusa nec omnia cernes?
1619  Lens convexa quidem, quae prima est, jungere dixi
1620  Quam radios quovis emissos corporis uno
1621  De puncto, non tam bene jungit, prorsus in uno
1622  Ut

1728  Vel centum moles sit partibus amplior horum.
1729  Quae primum ars olli prolata est, tempore crevit,
1730  Venit et ad summum crescendi tempore culmen.
1731  Quanquam tempus edax rerum est, atque omnia vertit,
1732  Haud minus at primos tempus dat et artibus ortus,
1733  Et magna incrementa: Virûm praestantia tempus
1734  Ingenia exacuit, fecundat,

videri.
1782  Quapropter speculumque cavum, planumque nitenti
1783  Conflavere ex aere: ea lecta est massa metalli
1784  Scilicet, ut posset crystalli more poliri.
1785  Omnia sed nec erant domita his incommoda rebus:
1786  Transversa regione sitûs, fundoque minoris
1787  Adsistens oculus tubuli uno prospiciebat
1788  E latere, atque plaga res inquirebat in illa,

frugum,
2162  Arboris in gemmas, in frondes, in lapidesque,
2163  Terrasque, atque sales; quam tum mirabere parva,
2164  Quam pulchris constructa modis, variisque plicata
2165  Omnia! quae stant arte, sed ars procul invia nobis,
2166  Quantumvis tenuis pars quaeque appareat ingens;
2167  Scilicet haud valeas artem illam prendere quam sit
2168  Subtilis; nil tam minimum est, sit ut

2174  Ruderibus, pretium et mirantes addimus ingens,
2175  Gemmasque in faciem distinctas, exque politas
2176  Multiplicem, ferrum rodenti et cote subactum,
2177  Subtilique acie finitum, haec omnia vitris
2178  Transpecta, et multis proin late partibus aucta,
2179  Absona jam videas, informia, scissaque multis
2180  Cuncta viis, neque non huc procurrentia, et illuc,

mediu constet, summumque vel imu?)
2197  Quo jam cumque oculos sursum, deorsumque movemus,
2198  Vertimus atque animum, mirandaque, magnaque vulgo
2199  Omnia conspicimus, nostros fugientia longe
2200  Omnia conatus, aciem exsuperantia nostram;
2201  Scilicet attonitam ut series rerum utraque mentem
2202  Hinc illinc distenta pari ratione relinquat,

2197  Quo jam cumque oculos sursum, deorsumque movemus,
2198  Vertimus atque animum, mirandaque, magnaque vulgo
2199  Omnia conspicimus, nostros fugientia longe
2200  Omnia conatus, aciem exsuperantia nostram;
2201  Scilicet attonitam ut series rerum utraque mentem
2202  Hinc illinc distenta pari ratione relinquat,
2203  Et fassam nihil esse suis non altius orsis.

et languenti adjungere vires,
33  Et multis aptare modis, facilemque movere,
34  Et vexare reluctantem, et torquere silentem;
35  Tum vice regnandi versa parere docenti,
36  Omnia servare, atque imitari, atque omnia adire.
37  Extemplo spoliis vitam ditamus opimis,
38  Commodaque inferimus mortali plurima stirpi;
39  Imperio veluti naturae, opibusque potiti.

33  Et multis aptare modis, facilemque movere,
34  Et vexare reluctantem, et torquere silentem;
35  Tum vice regnandi versa parere docenti,
36  Omnia servare, atque imitari, atque omnia adire.
37  Extemplo spoliis vitam ditamus opimis,
38  Commodaque inferimus mortali plurima stirpi;
39  Imperio veluti naturae, opibusque potiti.
40  Europae magnas oculos

ego non alium Aeacidem, non altera poscam
77  Pergama: erunt nostris decora hinc magis ampla Camoenis.
78  Et jam, quod superest, praeter, quae diximus ante,
79  Munera lucis: habe praeclarum ante omnia munus
80  Hic aliud, rerum multarum unde extat origo.
81  Nempe fit, exsiliant radii ut de corpore quidam;
82  Quidam introgressi subeant in viscera caeca.
83  Munus id

115  At variant variis pro filis ipsa colorum,
116  Pro vario pariter quod initur, quodque meatur,
117  Corpore, pro vario filorum denique flexu.
118  Fila extent primo varia, et paria omnia circum
119  Caetera; quae fuerint tunc intervalla, notatum est,
120  In sese repetita, iterum repetitaque, chordis
121  Respondere illis, semel in se sed repetitis,

120  In sese repetita, iterum repetitaque, chordis
121  Respondere illis, semel in se sed repetitis,
122  Quae chordae melici sonitus discrimina reddunt.
123  Corpora sin varia, et circum paria omnia constent
124  Caetera, dum in corpus radius de corpore migrat,
125  Intervallorum tractus prior intervallis
126  Post aliis distabit, uti distare necesse
127  Est utramque

288  In vice trajectus facilis, constare secunda
289  Post facie facilis regressus in vice contra,
290  Atque iterum facilis trajectus in vice primam
291  Ad faciem, cum par spatium sit, et omnia circum.
292  At quae pars radii redit inclinator, aequum
293  Nec spatium, nec flexus erit, nec caetera circum.
294  Ad primam redit a facie dum proinde secunda,

325  Atque alius porro splendescere; denique multi
326  Sic nigri, clarique sequi, tangique vicissim,
327  Donec languescant clarorum lumina, nigris
328  Dignosci ut nequeant, et sint nigra omnia circum.
329  Jam cum conspicias annellos lucis et umbrae,
330  Metiri possis, ampli quam quilibet extent,
331  Ex hoc et possis cognoscere, cuique quis extet
332  Flexus,

nervi, et sunt viscera opaca.
417  Marmora opaca etiam vario quae pulvere arenae
418  Constant, ac succi variati glutine nexae.
419  Adde metallorum genera omnia, quae liquefacta
420  Flammis mota fluunt, post frigore dura rigescunt,
421  Multaque sese intra spatia intersepta relinquunt,
422  Quae faciunt parte ex omni ut videantur opaca,

quare exterior quae lamina vestit
481  Corpora diversae naturae, fila colorum
482  Ad nostras acies diversa remittat, ut inde
483  Miremus, tot diversis circumlita fucis
484  Omnia, tam varia et naturam ludere scena.
485  Proinde uno textu quae paulo crassior extet,
486  concipe lamellam, cujus fila omnia primam
487  In faciem incurrant parte advenientia quavis.

483  Miremus, tot diversis circumlita fucis
484  Omnia, tam varia et naturam ludere scena.
485  Proinde uno textu quae paulo crassior extet,
486  concipe lamellam, cujus fila omnia primam
487  In faciem incurrant parte advenientia quavis.
488  Quoque in filorum genere uno, haud omnibus una
489  Cum vicium tum sit ratio, verum altera perstent
490  In

563  Omnigenûm possit reflectere fila colorum.
564  Qui princeps nobis haec repperit, ille revinxit
565  Crassarum numeris discrimina lamellarum
566  A minima incipiens, quam possunt omnia fila
567  Trajicere; et seriem variorum hac arte colorum
568  Eduxit, qui de regressibus exoriuntur,
569  Lamellamque, suo cuivis quae crassa colori,
570  Aëris, aut

res, seque gregatas,
606  Et sine vi nostros animos agitante, sine ullo
607  Impulsu, sine pictura, sine corpore, prorsus
608  Propterea exanimes, et musis prorsus ineptas;
609  Omnia enim numeris fiunt, quaecumque videmus;
610  Propterea non vox, non est sapor, aut color ullus,
611  Non animi affectus numero sine; dulcia vincta

stat blanda voluptas
613  Omnibus in rebus; numeros cognoscere proinde
614  In rebus cur displiceat tam multa gerentes,
615  Undique diffusos, nectensque, et retinentes
616  Omnia? Suspectae numeris sine sint tibi causae,
617  Finibus incertis saltem ambiguisque vagantur
618  Tum tibi, constringant numeri quas limite certo:
619  Proin bene, qui potuit numeris res prendere, novit.

ductu,
718  Atque unum tribuas huic tantum proinde colorem;
719  Undique dissectam tum multa in fragmina fingas,
720  Aeque crassa tamen, velut ante, ut fragmina constent
721  Omnia; nonne vides debere haec cuncta colorem
722  Servare illum ipsum, quem non divisa ferebant?
723  Quare pulvereum vel si tenuissima frusta
724  Congeris in cumulum, cumulus dimittet eundem,

934  Corporis ex omni, quaecumque est, fronte, situque.
935  Inde soluta igni, putrefactave corpora, partesque
936  In tenues divisa, nigrantia facta tueris,
937  Et speciem nigris a frustis omnia nigram
938  Accipiunt: vestes sic luctus signa daturas
939  Fuscamus; quoniam tam parvas frustula nigra,
940  Tam multas abeunt in partes, corpora possint
941  Ut super

979  Omnes particulae fors possint, unde colores
980  Exoriuntur, eas praeter, queis corpora constant
981  Nigra, queant nulla retegi quae scilicet arte.
982  Ergo dicta mihi quae sunt super, omnia posses
983  Prendere per, genus hoc, tubulos, et sensibus ipsis
984  Subjicere, et dubiae curas dispellere mentis:
985  Quod si contigerit, nil jam rear amplius esse

ab usu.
1021  Propterea et legisse extra, et post lecta necesse est,
1022  Conditaque interius multam versare per artem.
1023  Daedala talis apum soboles per florea rura
1024  Omnia vere novo circum delibat, aditque,
1025  Mellis dona legens, proprio sed et unde labore
1026  Efformare queat ceras; opere omnia fervent,
1027  Consurguntque favi miro ordine, mellaque cellis

1023  Daedala talis apum soboles per florea rura
1024  Omnia vere novo circum delibat, aditque,
1025  Mellis dona legens, proprio sed et unde labore
1026  Efformare queat ceras; opere omnia fervent,
1027  Consurguntque favi miro ordine, mellaque cellis
1028  Funduntur: sic et convectis undique rerum
1029  Nos opus est spoliis nostri nunc viribus uti

1261  Ob quam rara adeo liquidae natura sit undae,
1262  Sed minus in spatium nulla cogenda tamen vi;
1263  Ille potest etiam tali ratione putare
1264  Aurumque, et gemmas, atque omnia corpora vulgo,
1265  Esse quidem vel adhuc longe mage praedita raro,
1266  Quantum collibeat nimirum, molis adauctu,
1267  Pellucente sa?is spatii ut sit corpore inanis,

1597  Inflexisse intro, parvo pro tempore rebus
1598  Nondum mutatis; debent proin flexibus aequis
1599  Reflecti, certa vel contra lege refringi;
1600  Quippe manent celeri momento eadem omnia circum.
1601  Verum quae in medio paucae venere tremore,
1602  Quandoquidem citus est, confestimque omnia mutat
1603  Mutatus, tenues fugiunt sine lege per auras

1599  Reflecti, certa vel contra lege refringi;
1600  Quippe manent celeri momento eadem omnia circum.
1601  Verum quae in medio paucae venere tremore,
1602  Quandoquidem citus est, confestimque omnia mutat
1603  Mutatus, tenues fugiunt sine lege per auras
1604  Particulae huc illuc, jactantur et undique, lucis.
1605  Difficile hos tamen est animo insinuare tremores

1671  Haud ita, naturam si quaerens, sensibus uti
1672  Constituas, et ab his rationum ducere pondus,
1673  Et paulum proferre, et certos figere gressus.
1674  Prendere quanquam ipsi non possunt omnia sensus,
1675  Certior haud ratio tamen est, et pulchrior ulla
1676  Rerum in natura quaerenda: haud omnia subdit
1677  Mens sibi, et extremis abstitit sobria causis,

1673  Et paulum proferre, et certos figere gressus.
1674  Prendere quanquam ipsi non possunt omnia sensus,
1675  Certior haud ratio tamen est, et pulchrior ulla
1676  Rerum in natura quaerenda: haud omnia subdit
1677  Mens sibi, et extremis abstitit sobria causis,
1678  Arripit at, quae sunt propiores, et mage certae,
1679  Naturamque videt, quantum sinit ipsa videri.

1758  Altera deinde suos exortus fimbria ducit,
1759  Dimidia digiti cum nondum parte recessit
1760  Umbra; uno at nondum digito, tibi jam nova surgit
1761  Obscuri species tractus, atque omnia finit.
1762  Tertia tres digitos vix non sibi denique poscat
1763  Fimbria, possit uti languentem mittere lucem.
1764  Ast intervallis species majoribus haec est

1772  Non aliis numeris, quam quos natura priores
1773  Edocet incipiens a simplice, semper et ultra
1774  Simplice paulatim ad quovis discrimine surgens.
1775  Scilicet haec fieri servatum est omnia, senis
1776  Bis pedibus procul a rima distante capillo,
1777  Amotaque pedes ternos ter ad usque papyro.
1778  Post binos, ternosve pedes nunc accidat albens
1779  Admissus

qua transitus extet
1792  Directae radii parti, quam denique vestis
1793  Excipiat pulla, atque obtundat luminis ictus:
1794  Caudarum tractus remanent tum denique clari.
1795  Omnia consimiles constant, discurritur aeque
1796  In longum latumque, atque aequo lumine gaudent.
1797  Pollent hoc nimium, spectant qua parte foramen
1798  Vicinum, et lucem directam transgredientem,

a?ctati tractus mage; nempe patescit
1816  Queis magis umbra, locis hi diminuentur in illis:
1817  Donec cultorum in contactu denique lucis
1818  Desinat haec species bifidae, et nox omnia velet.
1819  Quae detorta minus pars luminis, interiores
1820  Et caudarum oras tingit: majore meare
1821  Nonne vides spatio a cultris debere,

2048  Simplex ante aditum, primum ut fuit, ingressumque.
2049  Quod mirere magis tamen, accipe; ponere tentes
2050  Si crystallum aliam post, atque aptare priori,
2051  Ut positus primis similes latera omnia servent;
2052  Post etiam assueta radium se frangere lege,
2053  Qui prius assueta se fregerat, insuetaque,
2054  Qui prius insueta, proprium et

tum nubila, caelum
2195  Lumine diffusum verno, maria ipsa, lacusque,
2196  Velivolasque rates, confertaque littora nautis;
2197  Haec circumlatis oculis gratissima vulgo
2198  Omnia sunt; campo nec non instructa patente
2199  Agmina cum tuimur varios ineuntia motus
2200  Armorum, et vultus peditumque equitumque feroces,
2201  Nescio quae, vacua tum surgit mente voluptas,

2253  Sic etiam ebrietas malesana in pectore turbas
2254  Concitat ingentes, lymphato in pectore; tellus
2255  Vertitur ante oculos, seque ipsa elementa resolvunt,
2256  Horrida tempestas furialibus omnia ventis
2257  Vertit, et intorquent se res, geminantque micantes
2258  Ante oculos, lapsus sunt undique, et undique monstra.
2259  Tantum intra cerebri fibras exorta potest vis.

2280  Nimirum si materies queat illa resolvi,
2281  Inque vaporibus et fumis flamma incita surgat,
2282  Atque novae circum jaculetur lumina lucis.
2283  Haec lambens alimenta sua in sese omnia vertit,
2284  Et, donec superant in corpore pabula, flagrat:
2285  Absumptis nova succedunt, nova flamma per auras
2286  Continuo exoriens fumo

2312  Figes in terrae quoddam genus, induat igne
2313  Quod sese facile apposito, et vertatur in illum.
2314  Haud minus idcirco nobis tamen esse videtur
2315  Credibile hoc, in natura non omnia posse
2316  Corpora candentem sese convertere in ignem;
2317  Igni oportunum quin uno de genere esse
2318  Undique dispersum corpus, passimque locatum
2319  Omnia per

in natura non omnia posse
2316  Corpora candentem sese convertere in ignem;
2317  Igni oportunum quin uno de genere esse
2318  Undique dispersum corpus, passimque locatum
2319  Omnia per spatia, et fibras, et viscera rerum,
2320  In quod corpus agat lux tantum, et agatur ab ipso
2321  Viribus internis, quod denique fiat et ignis.
2322  Involvatque suo violento caetera motu

2375  Quin pubentibus ut plantis, aurasque foventes,
2376  Et rorem veluti fecundum, sylvaque multa
2377  Sit super, alituumque, et corpora montivagorum
2378  Quadrupedum, bipedumque, his ut patria omnia rebus
2379  Sic vigeant, propriis ut sol sit terra colonis.
2380  Utque scobem ferri vicinus turbat, agitque
2381  Huc illuc magnes, immotae parcit arenae;
2382  Sic

videntur?
2423  Ignis opes populi violento turbine raptat,
2424  Perque domos, per templa, per atria laxa vagatur
2425  Dissolvens magno crepitu, horrificoque tumultu
2426  Omnia, compages validas, tabulata, trabesque,
2427  Atque intorta procul flagrantia fragmina jactans,
2428  Praesertim furias vento irritante tumentes,
2429  Et sic aerumnam longe, clademque ferente.

2450  Cum sua fusa viis vidit commixta metalla
2451  Currere: Byzanti fumantia moenia Thraces
2452  Aspiciunt saepe, atque Euxini navita ponti
2453  Prospectat procul involventes omnia nimbos.
2454  At non flammarum spectaculum tetrius, et tam
2455  Formidabile fert terras natura per omnes,
2456  Igniferos prope quam montes, ubi nigra feruntur
2457  Ostia

hic Hercule structa
2486  Moenia; tergemino veniens cum victor ab hoste
2487  Per terras famae monumenta relinqueret omnes
2488  Grandia: tartareis post eructata caminis
2489  Omnia contexere ardentis flumina massae,
2490  Et tumulo cives uno abscondere, domosque.
2491  Jam subito in duram silicem concreta, recentem
2492  Rerum ostenderunt faciem, sic finitimorum

rebus honorem,
2513  Dignae ut servari sint in penetralibus aureis.
2514  Discimus hinc usus antiquos, discimus artes.
2515  Atque utinam superis potuissent reddier auris
2516  Omnia disjecto ferruginis objice durae!
2517  Urbis, qualis erat, patuisset forma vetustae,
2518  Extantesque domos licuisset, celsaque templa
2519  Cumque

63  Munificas agitans curas, ditescere stirpem,
64  Atque potestates nostrae distendere mentis
65  Usque adeo, nihil ut non vincere posse putantes,
66  Confisique ausu irrumpamus in omnia magno.
67  Proin etiam aggrediamur post te, quaecumque latere
68  Perpetuis voluit vel adhuc natura latebris;
69  Et nostro interdum pugnamus marte,

Trojae fatum crudele ferentes.
75  Jamque per ambiguos calles, lucemque malignam,
76  Si non ad veri fines, ast ad loca sisti
77  Proxima certamus; minus ipse ignota movendo
78  Omnia, versandoque diu facis et subigendo.
79  Proin juvat huc etiam nostras inducere musas,
80  Quo tu cumque praeis, laetae audentesque sequentur.
81  Nonne hoc in rebus fit pluribus, ut videamus

nosce,
105  Quam varia omniparens agitet natura, struatque.
106  Est quoddam salium genus, intra dolia crustas
107  Quod ducit, circumque cadis latera omnia vestit
108  Accrescens, longo Bacchum si tempore claudant:
109  De vini exoritur natura, glebaque circum
110  Fit lapidosa velut, quo vinum parjete stagnat.
111  Ergo sales

186  Sulphur enim in nitrum, nitrumque in sulphur, in acrem
187  Immittens se utrumque salem quoque, sal in utrumque,
188  Impete praecipiti sic impelluntur, ut una
189  Protinus omnia eant in flammas, inque vapores,
190  Protinus atque abeant resoluta efflataque in auras.
191  Corpora cum lente solvuntur mixta, calore
192  Lente servescunt modico; ferventior uret

197  Sic etiam exhausto, quantum licet, omnibus auris
198  Fornice sub vitri si spiritus, ut modo dixi,
199  Nitri compositus supra fundatur odorum
200  Garyophylli oleum, subitâ omnia discutiuntur
201  Exortâ flammâ, et claudens vas rumpitur ipsum.
202  Sulphuris et crassi quantumvis pulvis, et unda,
203  Ferri et scobs tenuis pariter mixta atque subacta

243  Aequora cum sonitu, tempestatumque furores.
244  Subter sulphureo commixta metalla vapori
245  Quippe haec efficiunt; quandoque tonantia flammam
246  Concipiunt subito, et disjectant omnia circum.
247  Propterea tellus super intremit, atque vacillant
248  Concussi montes, vacuisque innixa cavernis
249  Culmina, saxaque trans aperit quassata viam vis.

corpore terrae,
415  Cumque bitumine, sulphur erit, sin denique sola
416  Cum terra, faciat, quod nos vocitamus alumen,
417  Fors quia dat lumen rebus, clarumque nitorem.
418  Omnia non itidem, aut fors omnia corpora constent,
419  Quotquot sunt usquam, geminis his partibus una
420  Commixtis varie, et conjunctis foedere certo,
421  Saxa, metalla, sales, arbusta, animalia, ab

415  Cumque bitumine, sulphur erit, sin denique sola
416  Cum terra, faciat, quod nos vocitamus alumen,
417  Fors quia dat lumen rebus, clarumque nitorem.
418  Omnia non itidem, aut fors omnia corpora constent,
419  Quotquot sunt usquam, geminis his partibus una
420  Commixtis varie, et conjunctis foedere certo,
421  Saxa, metalla, sales, arbusta, animalia, ab alta

477  Non ita mutari valeat, collapsave fiat,
478  Quae terra in medio est, nec jam in se vertere possit
479  Extrorsum venientia, nec reparare ruinas,
480  Vitalis motus confunditur, omnia vitae
481  Claustra soluta labant corruptaque, conque liquescunt
482  Omnia fata i jam mortis falce recisa.
483  At nunc unde salis certae notaeque figurae

in se vertere possit
479  Extrorsum venientia, nec reparare ruinas,
480  Vitalis motus confunditur, omnia vitae
481  Claustra soluta labant corruptaque, conque liquescunt
482  Omnia fata i jam mortis falce recisa.
483  At nunc unde salis certae notaeque figurae
484  Particulis, unde et gemmis, variisque lapillis,
485  Corporibusque suae veniant, queiscumque, suasque

ut praedam partiat aeque.
496  Tum liquor educto incipiat fumare vapore;
497  Jam supera, ut velo quodam, crustave manente,
498  Vel tenui frons obducetur pelle: subinde
499  Omnia frigescant; frusta in cystallina junctus
500  Non abnormes, at certas notasque figuras
501  Praetendet sal ipse sui; namque ante, coactus
502  Quam foret in glaciem hanc, et dum fluitaret in unda,

552  Sunt flores, sunt multa novi per brachia fructus.
553  Haec aliis, alioque liquoribus ordine mixtis
554  Perficiunt etiam, et vulgo miracula jactant
555  Formarum variarum; haec sunt omnia raptu
556  Multiplici, qui confusis sua dat loca rebus.
557  Sic etiam nostri nostro de sanguine libant
558  Artus, perque vias varias adducere tentant,
559  Quod proprium

carni
564  Additur id, quod alit carnem, quod viscera tantum,
565  Visceribus; cutis ipsa suis, unguesque, pilique
566  Assuescunt praedis; propria re, lege, situque
567  Omnia ditescunt: teneris nutrimur ab annis
568  Sic omnes, queiscumque datum e genere esse animantum,
569  Sic adolescimus, et plena jam aetate vigemus.
570  Inde extare etiam primordia nostra putandum

concava claudunt,
640  Scilicet a medio puncto disjuncta, vicissim
641  Recta a se illic) idem locus esse videtur
642  Undae altus, prope quem gemina inter vitra notaras.
643  Omnia quae nequeas super incumbentibus auris
644  Largiri aëriis, varieque prementibus undam;
645  Namque sub exhausto prorsum auris fornice fiunt
646  Haec eadem, fieri mediis quae dicimus auris.

819  Marmora vix valeant nimium nimiumque propinquo
820  Accessuque premi inter se, amplexuque teneri;
821  Nec non et liquefacta super vix incidit aera
822  Gutta inimica undae, subito fracta omnia circum
823  Dissiliunt strepitu magno, aeraque disjiciuntur:
824  Denique propter eam vim lymphae, oleique liquores
825  Misceri nequeant, nec proinde madescere, quidquid

836  Certas naturae peragentes munera vires
837  Esse in corporibus, motum ipsum quippe creantes;
838  Motus enim rerum servari non queat idem
839  In summa, neque materiae peragi omnia solo
840  Impulsu valeant; nec iners par omnibus est vis.
841  Proin debes, sese inter, agentes addere vires,
842  Corporibusque statum mutantes. Ni repararet
843  Sese

stamina prima
915  Ponentem aspicias; ipsa haec primordia rerum,
916  Quaerendum est, simili num sint vi, mole, figura,
917  Atque pari, an contra diversa, dissimilique
918  Omnia, uti rerum diversa effingere possint.
919  Quaerendum porro est, spatiis quae debeat esse
920  In primis vis, et postremis, scilicet illis,
921  Effugiant nostros quae sensus, vel quia parva,

943  Proferat in lucem foetus; ita Scylla decoram
944  Frontem oculosque gerens, vultumque, et virginis ora
945  Formosae, monstris uterum pubemque marinis
946  Cingitur: implentur latratibus omnia circum.
947  Post ergo ad sensus mentem vertere, petuntque
948  Proinde ex servatis rationum pondera rebus.
949  Natura simile esse vident nil

vox; omnibus extant
955  In rebus, bene si serves, discrimina multa,
956  Proin in principiis etiam, primisque elementis
957  Imparibus varie conjunctis conque ligatis,
958  Omnia quae constant, nequeant discrimina nasci.
959  Quam varias praefert varie conflata figuras
960  Murrhina massa, domus qua splendida, mensaque dives
961  Instruitur, quotque argentum aut induxeris

985  Naturam indicium, sat erit, si expendere nisus
986  Illius incipias, queis quoddam tendit ad unum
987  Omnibus in rebus, simplexque, exordia prima
988  Ponere ubi coeptant, componens omnia certas
989  Scilicet ad formas, quanquam non possit ad unum
990  Id pertingere saepe; vetant obstantia circum.
991  Quam similes inter se frondes arbore crescunt,

1000  Externosque ictus, morbos, circumque prementes
1001  Multas res. Bene quam distantia corpora toto
1002  Orbe vides nostrae in gravitatis legibus isdem
1003  Convenisse, eademque esse omnia munera luci!
1004  Oceani fluidae partes sunt, atque liquorum
1005  Quisque sibi constat semper par, marmora semper
1006  Dura, nitens adamas, atque aurum fusile flammis.

1054  Particulae, nunquam molem, aut mutare figuram,
1055  In mundo quod opus formas erat ad retinendas
1056  Perpetuas; nam si verti haec primordia quissent,
1057  Exorientia ab his deberent omnia verti,
1058  Et non perstarent, nec terra, nec unda, nec aër,
1059  Nec lux, ut fuerant, neque caetera corpora vulgo,
1060  Antiquae sua nec servarent munera formae.

patentes
1174  Undique habet, debent atque esse haec tanta profecto
1175  Intervalla, ut pars longe longeque supersit
1176  Illa minor spatii, summa omnia materiai
1177  Quod replet; neque enim rationem reddere possis,
1178  Undique cur vitrum lux permeat, atque adamantem.
1179  Sic quod continuum rimis per dura sine ullis

1343  Intercepta?quid et distantia saecula jungat
1344  Durando, mediis fuerit quin omnibus annis?
1345  Quo vertas te cumque, genus permulta videbis
1346  Hoc exempla, ratamque vigere per omnia legem.
1347  Quin et si nostros recti pravique potentes
1348  Contemplere animos; subito virtute nitere
1349  Opposita vitiis longum stabulantibus intus,
1350  Non erit, ut

1377  Et tabescentes autumni tempore luces;
1378  Nam quae lux sequitur, certa horae parte priorem
1379  Exsuperat, contra sive exsuperatur ab illa;
1380  Nec discrimina itum est per temporis omnia, quae sunt
1381  In medio infinita, tot et sine fine dierum.
1382  Revera at series est infinita dierum
1383  In medio, totidem et constant discrimina vera,
1384  Namque

1395  Transmissas, jamque adversa consistere ripa.
1396  Sic cum succendis congesti pulveris alta
1397  Sub terra cumulos graveolenti sulphure foeti,
1398  Nec mora, cum tonitru pernix rapit omnia flamma;
1399  Et facit ingentes murorum dira ruinas;
1400  At quamvis videatur, in uno temporis istud,
1401  Non erit, ut fiat momento, namque propinqua

1494  Illud retrorsum devolvi ad mobilitatem;
1495  Nempe hoc dimidium acquiret discriminis, illud
1496  Tantundem amittet; discrimen tempore in uno
1497  Scilicet omne perit; sunt omnia protinus aequa.
1498  Sin primo alterutrum immotum jam tum moveatur
1499  Impulsu alterius, non crescere motus in illo
1500  Paulatim valeat, verum simul omnis oriri;

1799  Contractis spatiis esse infinita, repulsu
1800  Ut puncti quamcumque refraenet mobilitatem.
1801  Natura hinc igitur per se impenetrabilis omnis
1802  Corporea est, nequeunt penetrari; scilicet omnia in
1803  Corpore quae spatii sunt ipsius omnia puncta
1804  Non tantum in sese sunt infinita, sed ipsis
1805  Materiae punctis etiam collata, per unam
1806  Quae faciem

1800  Ut puncti quamcumque refraenet mobilitatem.
1801  Natura hinc igitur per se impenetrabilis omnis
1802  Corporea est, nequeunt penetrari; scilicet omnia in
1803  Corpore quae spatii sunt ipsius omnia puncta
1804  Non tantum in sese sunt infinita, sed ipsis
1805  Materiae punctis etiam collata, per unam
1806  Quae faciem possint distendi corporis ejus
1807  Quamlibet:

priore
1828  Lymphae auctu, aut aditus quia habent trans plurima texta
1829  Argenti vivi latices: quae rapta trahendo
1830  Sunt, adeunt, quae sunt adverso pulsa vigore.
1831  Omnia at a minimis etiam insinuata fugantur
1832  Particulis rerum, ut pariter consistere in uno
1833  Non possint spatio, et contactu adjungier ullo.
1834  Est etiam ut nimia quid jactum mobilitate

nos quoque cursu
1864  Interdum natura dedisset, ahena frustra
1865  Ostia portarum starent, valvaeque, feraeque;
1866  Obsisterit quid enim? vacua atque adaperta fuissent
1867  Omnia: non postes lacrymans quereretur Amator
1868  Occlusas de nocte, ferens ventosque nivesque,
1869  Servorum aut manibus domini secludere possent
1870  Thesauros, multisque recondere clavibus aurum,

1991  Sed nostros saepe ante oculos, quia lympha priusquam
1992  Durescat rigidam in glaciem, gelida ipsa liquensque
1993  Contrahitur paulo spatia in breviora coacta.
1994  Omnia cum possint igitur densarier in se
1995  Corpora, nec certus densandi finis haberi;
1996  Quamlibet exiguum valeant haec omnia Mundi
1997  In spatium cogi totius corpora, totus

1993  Contrahitur paulo spatia in breviora coacta.
1994  Omnia cum possint igitur densarier in se
1995  Corpora, nec certus densandi finis haberi;
1996  Quamlibet exiguum valeant haec omnia Mundi
1997  In spatium cogi totius corpora, totus
1998  Mundus et ipse pila prorsus concludier unâ,
1999  Qualem ludentes volvunt per strata viarum,
2000  quamque levem

2004  Ipsa etiam, et tracta longe longeque minuto
2005  Naturae referat vires, servabit eosdem,
2006  Quos prius, ipsa locis contracta recentibus, usus.
2007  Si sic revera contingeret omnia mundi
2008  Corpora mutari, non nos discrimina tanta
2009  Ullo vel minimum possemus prendere pacto
2010  Mundi habitatores; spatiorum namque maneret,
2011  Ut nunc est

2012  Hasne vices Mundus subeat; tamen esse putamus
2013  Immunem; immotae a Natura namque videntur
2014  Servari leges, queis primo floruit ortu.
2015  Nunc cum materiae sint omnia praedita puncta
2016  Viribus, illa statu per quas coguntur abire,
2017  Est opus, ut semper sint apta ea puncta moveri,
2018  Namque aliter vires

tuemur
2095  Corpora, cum vario demersa liquore cientur.
2096  Nec foret ulla quies unquam, si bina vicissim
2097  In se puncta agerent, sed cum omnibus omnia certis
2098  Viribus imperitent, et sint parere coacta,
2099  Illi, ut erant, turbentur itus reditusque, necesse est,
2100  Pulsibus adversis lenti, celeresque secundis;

2255  Tenuia perpetuo a magnete fluentia fluctu
2256  Corpora, non opus est nucleum confingere magnum
2257  Sub terra certis se cardinibus glomerantem;
2258  Nostra sine his ratio expediet facile omnia prorsus.
2259  Illa viae tamen, et discrimina multa modorum,
2260  Multorum quae sunt punctorum pro varianti
2261  Inter se positu, certis in tractibus extant
2262  Non

statuas punctum; adducens vis fortior exit,
2423  Languidior contra abducens, proin tum quoque punctum
2424  Abscedit procul ora introrsum, ad punctaque tendit:
2425  Sed fient, limes si sit prior, omnia contra;
2426  Dimotum extrorsum punctum introrsumque revertit
2427  Protinus ad notos calles, orbemque recurvum;
2428  Illic namque trahens, hic pellens vis ea crescit.

2543  Ipsa audire solet gravitatis causa, velut sit
2544  Ipsa alia a primis. Diversis unica spiris,
2545  Ductibus et variis haec tam diversa creavit,
2546  Haec varia, in rebus quae constant omnia cunctis.
2547  Ordinibus multis elementorum, omne coortum est
2548  Hoc, quodcumque vides; punctorum arctissimus ordo
2549  Est prior, et longe tenuissimus; aedificatur

pausis.
2560  Omnis motus enim punctorum a viribus omnium,
2561  Usquam quotquot erunt, pendebit; agentur ab omni
2562  Puncto, interruptis non legibus, omnia puncta
2563  Scilicet, et motus concrescet ab omnibus omnis
2564  Non intermixta recta regione, morave.
2565  Quin neque erunt gemini motus, similesve, paresve
2566  Ulli

2563  Scilicet, et motus concrescet ab omnibus omnis
2564  Non intermixta recta regione, morave.
2565  Quin neque erunt gemini motus, similesve, paresve
2566  Ulli inter se; eadem ratio nec ad omnia puncta
2567  Punctis esse queat geminis, siquidem loca constant
2568  Diversa, atque ideo diversis viribus errant.
2569  Attamen hoc verum est, longe longeque remotis

scena
2623  Ingerit, et longe super evehit, atque recludit
2624  Unum ad Principium faciles certosque meatus,
2625  Principium Sapiens rerum, aeternoque coërcens
2626  Omnia consilio. Praesens mage, conspicuumque
2627  Quid menti queat esse per ardua sidera vectae,
2628  Corpora naturae per vasta, per intima rerum,
2629  Totius et leges scrutanti et foedera mundi,

a nobis esse judico. Quando enim isthaec fabularum ornamenta, nisi in facilioribus argumentis adhibet? Sed cum ad obscuriores rerum causas explicandas interdum delabitur, quam accurate omnem comminiscendi licentiam removet! quam aperte omnia, quam nude pronunciat! Illius, quae in Timaeo est, de universitate naturae, disputationis velim recordere. Quod magis a fabulis remotum atque alienum esse potest loquendi genus, quam quo ille difficilem de corporum elementis

te sentias? ac non unum aliquem e populo, sed ipsum latinorum poetarum principem testem adhibebo. Pervulgatos et pulcherrimos Virgilii de Anima Mundi versus velim in memoriam revoces. Nonne apertissime Stoicorum sententiam exponi, et omnia fabularum involucra removeri vides? Alios etiam Georgicorum, et Bucolicorum locos recordere: nam et Silenum Epicureorum more philosophantem, et causas rerum aperte ubique explicatas agnosces. Hoc loco B., equidem, inquit,

et quem aeque aliarum complurium doctrinarum artificem appellare possumus, cum tot disciplinas antea dispersas ac dissolutas summa ingenii solertia primus constrinxerit, in artemque redegerit. Sed quo magis praeclara atque egregia omnia de hoc artium moderatore sentio, eo difficilius mihi in animum possum inducere hac illum mente fuisse, ut poetarum studia ullis brevioribus spatiis, quam naturae ipsius amplitudine circumscriberet. Nam si ex hac rerum universitate

omnem poetarum laudem. Equidem illud etiam adjunxerim, ne in ipsa quidem ampliore naturae imitatione illam esse unice positam; et quanquam haec naturae veritas ac similitudo poeticae solum ac fundamentum sit, non in illa una tamen esse omnia, sed ab alio fonte derivandam singularem illam vim ac praestantiam. Ac si dicendum est, quod sentio, hanc praesertim locandam arbitror in illo poetarum proprio cogitandi ac dicendi genere, quo ita jucunde omnia admirabiliterque

non in illa una tamen esse omnia, sed ab alio fonte derivandam singularem illam vim ac praestantiam. Ac si dicendum est, quod sentio, hanc praesertim locandam arbitror in illo poetarum proprio cogitandi ac dicendi genere, quo ita jucunde omnia admirabiliterque exprimunt, nihil ut esse possit nec ad res cognoscendas pulchrius, nec ad legentium delectationem praeclarius. Qui istiusmodi ornatu compti instructique sunt, hi sane in quascumque naturae regiones ingrediantur, sive

vigeant, ad varios rerum aspectus ut subito excitentur, atque ad earum imagines excipiendas agiles atque experrecti sint. Quae caeteros languidius impellunt, ipsi acriter sentiunt, celeriterque arripiunt; omnes rerum gradus, discrimina omnia, varietates, similitudines, vim animadvertunt, interque se conferunt. In animis recenti hoc imaginum appulsu agitatis, eoque fervore raptis permultae subito oriuntur, atque inter se permiscentur rerum antea perceptarum formae, ex

cum animo semel hauserunt, cultusque atque ornatus universos contemplati sunt, postquam ad scribendum accesserunt, ad illius praeclaram speciem omnem dicendi rationem dirigunt, illius colore ac lineamentis omnia convestiunt. Perinde enim ut ipsi affecti sunt, ita nos movent, et quos in rebus cogitandis ipsi percipiunt impulsus, eosdem in explicandis ad nos transferunt, nobisque impertiunt. Tum B. ab altissimis, inquit, et