Your search found 3665 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 121-228:

amisit, et tamen inter angustias deprehensa, quoad potest, reluctatur; ac ueluti de uentis illis scribit Vergilius:
Circum claustra fremit,
et modo hac modo illac erumpere conatur. Quod quidem ex ipso corporis habitu uidere licet, siquidem cum aegritudine aut anxietate premitur quispiam: nullus eum locus capit, nullus

et tamen inter angustias deprehensa, quoad potest, reluctatur; ac ueluti de uentis illis scribit Vergilius:
Circum claustra fremit,
et modo hac modo illac erumpere conatur. Quod quidem ex ipso corporis habitu uidere licet, siquidem cum aegritudine aut anxietate premitur quispiam: nullus eum locus capit, nullus retinet; nunc

ulcisci cupiens, liberos eorum ad Alyattem abscidendos misit , sed hos Samii seruauerunt. Qua re audita Periander dolore exstinctus est. Ex his iam constare potest quo modo quaue de causa nimia aegritudo uires animi et debilitet et grauet. Porro cur philosophari maerentes non ualeant, causa impromtu est: quamuis enim diuersae sunt uires animae,

dixerit, cui nullum scelus adeo exsecrandum detestandumque est, quod non leue putet et factu facile, dummodo, quod cupit, uel retineat uel adipiscatur? Nonne istorum illa uox est: Crescant diuitiae" et "crescant quocumque modo; quid enim saluis infamia nummis? Et rursum:
Decernat quodcumque uolet de corpore nostro
Isis et irato

iter ingressus contum gladiumque timebis et motae ad lunam trepidabis arundinis umbram; cantabit uacuus coram latrone uiator. Vnde uidere licet quo modo insana aut recta illa mortalium existimanda est beatitudo, quam cum assecuti sunt, minime possunt esse securi, et in qua dum requiescere sperant, maximis tempestatibus conturbantur. His igitur atque eiusmodi uel ueris uel

suspicentur caelum, considerent tam disparem aequalitatem lationis eius, intueantur terram, mare, et quae in illis nascuntur uniuersa, qua lege gignantur, uiuant, operentur, et intereant; se praeterea ipsos diligentius aduertant atque quo modo in mundum uenerint et unde procreati sint, perscrutentur; seque mortales agnoscant, quam pauca possint paucioraque ualeant et sciant. Demum examinent paululum quo freti intumescant tantopere, quid se subito casuros extollat; aut

prosperitates agito: despice quid tibi est quod plurimum facias quodque amissum tibi maxime doleret; id ubi inueneris, ita abicito ut numquam ad homines ueniat. Quod si prospera deinceps tua non uariabuntur aduersis, medeare tu tibi subinde, eo modo quem tibi subieci. Hoc consilium explere cupiens Polycrates accepit rem quam in deliciis praecipuam habebat, gemmam uidelicet signatoriam, smaragdum quam gestabat auro inclusam, opus Theodoris Samii, atque eam ex biremi

medicus et sanitatem desperans quam plangere aut collidere manus? In quibusdam tamen languoribus, sicut in apostemate, mora et quidem utilis est, non modo non periculosa; unde in talibus necesse est tempus maturationis praestolari, ne crudis ulceribus nondum conuenientia medicamenta frustra apponas. Quo consilio Cicero in consolando Ligario aptissime est usus: Etsi tali tuo

quo illum peruenisse maeremus; et fortasse, si uera sapientum fama est, recipit nos locus aliquis et, quem putamus periisse, praemissus est." Ecce quo modo aegritudinem paenitus tollere uoluit docendo cum Flacco nihil mali actum nec ei quicquam accidisse, propter quod ingemiscendum sit, sed discessum eius, qui ad meliora transiuit, plus gaudii quam molestiae habere. Iuxta hanc

et aliorum complurium doctissimorum uirorum. Ipsa eos natura et usu aliarum rerum grauiorum ita instituentibus; etenim in cunctis arduis rebus uidemus eodem modo homines incedere ac prius radices uel alia, si qua sunt, retinacula succidere quam totam molem subruere aggrediantur; sic fabri caementarii in lapidibus effodiendis facere consuerunt,

morbum mitiorem reddere consueuerant. Nam et natura excolit prius corpora ac praeparat quam ea formam induat uel superuestiat. Nos tamen postquam, quae de tempore et modo aggrediendae curationis admonenda erant, praemisimus, iuxta institutum ordinem a radicali aegritudinis medicina dicere incipiemus. II 4 Aegritudo quibus medicaminibus funditus tollitur

certe operi suo mali inseruerunt nihil; atqui mortem ab ipsis insertam nemo dubitat; ergo et malam non esse procul dubio unusquisque debet scire. Et hoc modo persuadetur illud, quod omnibus commune est, malum non esse. Illud uero quod, licet non omnibus, potioribus tamen et praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur

nefaria turba scaturire occipit ; tunc animi saeuissime nascuntur pestes, tunc ueneris obscena feruent incendia, tunc irae flammis succendimur et ad conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus.

; tunc animi saeuissime nascuntur pestes, tunc ueneris obscena feruent incendia, tunc irae flammis succendimur et ad conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato

aerumnosum luctuosumque sortitur finem, media uero omnis fastidii et calamitatis plena. Si cetera desint, sed quantam illam uitae miseriam putas quam ex corporis cura patimur indesinenter, nunc aestus, nunc frigora declinando; modo fugitando imbres, modo uentos ac tempestates, sedulo autem sanitatem procurando. Quamobrem aliquando ab his, aliquando ab illis abstinemus alimentis et tamen gulae instigatione cruciamur; mane grauis somno et hesternis adhuc

finem, media uero omnis fastidii et calamitatis plena. Si cetera desint, sed quantam illam uitae miseriam putas quam ex corporis cura patimur indesinenter, nunc aestus, nunc frigora declinando; modo fugitando imbres, modo uentos ac tempestates, sedulo autem sanitatem procurando. Quamobrem aliquando ab his, aliquando ab illis abstinemus alimentis et tamen gulae instigatione cruciamur; mane grauis somno et hesternis adhuc indigestis crapulis

pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam

sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam saeuissimam

rationibus mortem nihil boni haud parum omnino auferre persuadebimus. Ceterum his damna languoris leuari non possunt; adimit enim sanitatem languor, quam alia ex occasione recte accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit,

quid igitur ingemiscis? Nulla tibi a nobis illata est uiolentia. Opes honores ceteraque talium mei sunt iuris; dominam famulae cognoscunt: mecum ueniunt, me abeunte discedunt. Audacter affirmem si tua forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit

II 10 Quintus locus ab utili uel commodo Nos nunc ad quintum locum ueniamus qui germanus omnino est huic quem modo attigimus. Est enim quintus locus quo probatur casus aliquis malus non esse si declarabitur eorum, quaecumque secum adducit, bona esse uniuersa; siquidem diuina pariter et naturae lege sententia stabilitum est non posse a mala arbore bonos

mortuo, nec umquam eius res a diis immortalibus negligentur. Nec mihi ipsi hoc accidit fortuito, nec uero ego his, a quibus accusatus aut a quibus condemnatus sum, habeo quid succenseam nisi quod mihi nocere se crediderunt. Et haec quidem hoc modo mihi nihil aliud melius existimo." Haec igitur ac talia si pagano homini et falsae religionis erroribus inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et

qua nobis ad illa uera immortaliaque supercaelestium bona certum est iter? Felices homines si sua bona cognoscerent et si ratione magis quam sensu ducerentur! Sed de his postea; ad reliqua ueniamus. Hoc ergo modo, quo mortem utilem bonamque esse declarauimus, poterimus persuadere morbos, uulnera, plagas, tormenta, uincula, carceres, contumelias, opprobria, aliaque eiusmodi mala non esse, quippe quibus uiri praestantes, si ea aequo animo tolerant,

tribulatio et poena contulit, quanta nullae uoluptates et deliciae nec Sardanapalo, nec Epicuro, nec Croeso, nec reliquis orientalibus regibus conferre umquam potuerunt. Immo his, quos modo commemorauimus, et aliis omnibus qui mollius uiuentes indulgere sibi studuerunt, otium segne illud praestitit ut nec inter uiros quidem nominentur. Latet enim (ut recte ille poeta ait)
Inque bonis

in amissione rerum tuarum consolatione non indigebis. Nemo enim, ut alias diximus, iacturam illius rei dolere potest, quam non diligit. Ita igitur paupertas ex contrario diuitiarum malo bona esse astruitur. Hoc modo et Boethius, ut fortunam prosperam malam esse doceret, aduersae fortunae multas utilitates prudentissime explicauit dicens: illa semper spe felicitatis, cum uidetur esse blanda, mentitur. Haec semper uera est cum se instabilem mutatione

Dionysius nullas rerum fortunas, nullas diuitiarum copias, nullam denique potentiam illi esse iocundam, cuius animus grauioribus curis sedulo coquitur; quod quidem usu uenire solet uniuersis qui rem publicam administrare aut aliis quorumque modo imperare consueuerunt. Tyranni enim sibi metuunt, legitimos autem principes necesse est pro salute incolumitateque suorum iugiter esse sollicitos curareque sedulo ut satis tutati defensique sint ab iniuriis aliorum; et ne unus

oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat uel egregium. O admirabilem sapientiam, o sanctimoniam singularem, quae fabrorum, cerdonum, pastorum, rusticorumque iudicio stabilitur, quae tantum et ponderis et diuturnitatis habet, quantum insano uulgo et

Quid ergo nobis prodest, ut sancte monet Hieronymus, si illi nos laudent quibus placere peccatum est, quidue obest si uituperent? Cur non uituperatio plus prodest quam obest laudatio? Audiamus modo quod ille uas electionis et doctor gentium dicat et quo nos, ne hominibus placere uelimus, hortatur exemplo: "Si hominibus", inquit, "placerem, Christi seruus non essem." Vnde nulli dubium est eos Christo seruire non posse qui hominibus

interim simus hominibus displicere, tantum ut Christo placeamus; nec eorum laudibus oblectemur qui non alios quam sibi similes laudare consueuerunt. Et hoc modo ostendendo contrarium illius quod dolemus malum esse commutamus in animo auditoris illam, quam conceperat, mali opinionem, atque ita et aegritudinis totam subuertimus sedem. Similiter faciendum est si quando quempiam bonis

solacium suscipere. Idcirco intulit: Restat ut his ego me ipse regam solerque elementis, hoc est philosophicis institutis, quibus (ut idem testatur) nemo adeo ferus est qui non mitescere possit si modo culturae patientem commodet aurem. – unde et paulo post deridet eos qui maxima credunt esse mala exiguum censum turpemque repulsam. Proderit

aetatis nostrae temporibus uoluntas studiumque impulisset nos, his grauissimis casibus in eundem portum, ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix expultrixque uitiorum! Quid non modo nos, sed etiam omnis uita hominum sine te esse potuisset? Tu urbes peperisti, tu dissipatos homines in societatem uitae conuocasti, tu eos inter se primo domiciliis, deinde coniugiis, tu litterarum et uocum communione iunxisti, tu

modulo nostro dixisse uidemur, praeceptionesque congruas posuisse, quibus consolator dabit operam maerorem lugentis funditus tollere. Diximus enim id fieri posse si illud, quod quempiam angit, bonum esse ostendatur et non malum; quo modo autem id consequi possimus, septem rationibus monstrauimus. Nunc ad reliqua pergamus.

certe operi suo mali inseruerunt nihil; atqui mortem ab ipsis insertam nemo dubitat; ergo et malam non esse procul dubio unusquisque debet scire. Et hoc modo persuadetur illud, quod omnibus commune est, malum non esse. Illud uero quod, licet non omnibus, potioribus tamen et praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur

certe operi suo mali inseruerunt nihil; atqui mortem ab ipsis insertam nemo dubitat; ergo et malam non esse procul dubio unusquisque debet scire. Et hoc modo persuadetur illud, quod omnibus commune est, malum non esse. Illud uero quod, licet non omnibus, potioribus tamen et praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur

nefaria turba scaturire occipit ; tunc animi saeuissime nascuntur pestes, tunc ueneris obscena feruent incendia, tunc irae flammis succendimur et ad conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus.

; tunc animi saeuissime nascuntur pestes, tunc ueneris obscena feruent incendia, tunc irae flammis succendimur et ad conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato

aerumnosum luctuosumque sortitur finem, media uero omnis fastidii et calamitatis plena. Si cetera desint, sed quantam illam uitae miseriam putas quam ex corporis cura patimur indesinenter, nunc aestus, nunc frigora declinando; modo fugitando imbres, modo uentos ac tempestates, sedulo autem sanitatem procurando. Quamobrem aliquando ab his, aliquando ab illis abstinemus alimentis et tamen gulae instigatione cruciamur; mane grauis somno et hesternis adhuc

finem, media uero omnis fastidii et calamitatis plena. Si cetera desint, sed quantam illam uitae miseriam putas quam ex corporis cura patimur indesinenter, nunc aestus, nunc frigora declinando; modo fugitando imbres, modo uentos ac tempestates, sedulo autem sanitatem procurando. Quamobrem aliquando ab his, aliquando ab illis abstinemus alimentis et tamen gulae instigatione cruciamur; mane grauis somno et hesternis adhuc indigestis crapulis

pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam

sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam saeuissimam

rationibus mortem nihil boni haud parum omnino auferre persuadebimus. Ceterum his damna languoris leuari non possunt; adimit enim sanitatem languor, quam alia ex occasione recte accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit,

quid igitur ingemiscis? Nulla tibi a nobis illata est uiolentia. Opes honores ceteraque talium mei sunt iuris; dominam famulae cognoscunt: mecum ueniunt, me abeunte discedunt. Audacter affirmem si tua forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit

nefaria turba scaturire occipit ; tunc animi saeuissime nascuntur pestes, tunc ueneris obscena feruent incendia, tunc irae flammis succendimur et ad conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus.

; tunc animi saeuissime nascuntur pestes, tunc ueneris obscena feruent incendia, tunc irae flammis succendimur et ad conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato

aerumnosum luctuosumque sortitur finem, media uero omnis fastidii et calamitatis plena. Si cetera desint, sed quantam illam uitae miseriam putas quam ex corporis cura patimur indesinenter, nunc aestus, nunc frigora declinando; modo fugitando imbres, modo uentos ac tempestates, sedulo autem sanitatem procurando. Quamobrem aliquando ab his, aliquando ab illis abstinemus alimentis et tamen gulae instigatione cruciamur; mane grauis somno et hesternis adhuc

finem, media uero omnis fastidii et calamitatis plena. Si cetera desint, sed quantam illam uitae miseriam putas quam ex corporis cura patimur indesinenter, nunc aestus, nunc frigora declinando; modo fugitando imbres, modo uentos ac tempestates, sedulo autem sanitatem procurando. Quamobrem aliquando ab his, aliquando ab illis abstinemus alimentis et tamen gulae instigatione cruciamur; mane grauis somno et hesternis adhuc indigestis crapulis

pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam

sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam saeuissimam

rationibus mortem nihil boni haud parum omnino auferre persuadebimus. Ceterum his damna languoris leuari non possunt; adimit enim sanitatem languor, quam alia ex occasione recte accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit,

quid igitur ingemiscis? Nulla tibi a nobis illata est uiolentia. Opes honores ceteraque talium mei sunt iuris; dominam famulae cognoscunt: mecum ueniunt, me abeunte discedunt. Audacter affirmem si tua forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit

nefaria turba scaturire occipit ; tunc animi saeuissime nascuntur pestes, tunc ueneris obscena feruent incendia, tunc irae flammis succendimur et ad conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus.

; tunc animi saeuissime nascuntur pestes, tunc ueneris obscena feruent incendia, tunc irae flammis succendimur et ad conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato

aerumnosum luctuosumque sortitur finem, media uero omnis fastidii et calamitatis plena. Si cetera desint, sed quantam illam uitae miseriam putas quam ex corporis cura patimur indesinenter, nunc aestus, nunc frigora declinando; modo fugitando imbres, modo uentos ac tempestates, sedulo autem sanitatem procurando. Quamobrem aliquando ab his, aliquando ab illis abstinemus alimentis et tamen gulae instigatione cruciamur; mane grauis somno et hesternis adhuc

finem, media uero omnis fastidii et calamitatis plena. Si cetera desint, sed quantam illam uitae miseriam putas quam ex corporis cura patimur indesinenter, nunc aestus, nunc frigora declinando; modo fugitando imbres, modo uentos ac tempestates, sedulo autem sanitatem procurando. Quamobrem aliquando ab his, aliquando ab illis abstinemus alimentis et tamen gulae instigatione cruciamur; mane grauis somno et hesternis adhuc indigestis crapulis

pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam

sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam saeuissimam

rationibus mortem nihil boni haud parum omnino auferre persuadebimus. Ceterum his damna languoris leuari non possunt; adimit enim sanitatem languor, quam alia ex occasione recte accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit,

quid igitur ingemiscis? Nulla tibi a nobis illata est uiolentia. Opes honores ceteraque talium mei sunt iuris; dominam famulae cognoscunt: mecum ueniunt, me abeunte discedunt. Audacter affirmem si tua forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit

II 10 Quintus locus ab utili uel commodo Nos nunc ad quintum locum ueniamus qui germanus omnino est huic quem modo attigimus. Est enim quintus locus quo probatur casus aliquis malus non esse si declarabitur eorum, quaecumque secum adducit, bona esse uniuersa; siquidem diuina pariter et naturae lege sententia stabilitum est non posse a mala arbore bonos

mortuo, nec umquam eius res a diis immortalibus negligentur. Nec mihi ipsi hoc accidit fortuito, nec uero ego his, a quibus accusatus aut a quibus condemnatus sum, habeo quid succenseam nisi quod mihi nocere se crediderunt. Et haec quidem hoc modo mihi nihil aliud melius existimo." Haec igitur ac talia si pagano homini et falsae religionis erroribus inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et

qua nobis ad illa uera immortaliaque supercaelestium bona certum est iter? Felices homines si sua bona cognoscerent et si ratione magis quam sensu ducerentur! Sed de his postea; ad reliqua ueniamus. Hoc ergo modo, quo mortem utilem bonamque esse declarauimus, poterimus persuadere morbos, uulnera, plagas, tormenta, uincula, carceres, contumelias, opprobria, aliaque eiusmodi mala non esse, quippe quibus uiri praestantes, si ea aequo animo tolerant,

tribulatio et poena contulit, quanta nullae uoluptates et deliciae nec Sardanapalo, nec Epicuro, nec Croeso, nec reliquis orientalibus regibus conferre umquam potuerunt. Immo his, quos modo commemorauimus, et aliis omnibus qui mollius uiuentes indulgere sibi studuerunt, otium segne illud praestitit ut nec inter uiros quidem nominentur. Latet enim (ut recte ille poeta ait) "Inque bonis cessat non cognita rebus, /

excogitare. Proinde huic quinto loco hic finem imponamus. Nos nunc ad quintum locum ueniamus qui germanus omnino est huic quem modo attigimus. Est enim quintus locus quo probatur casus aliquis malus non esse si declarabitur eorum, quaecumque secum adducit, bona esse uniuersa; siquidem diuina pariter et naturae lege sententia stabilitum est non posse a mala arbore bonos

mortuo, nec umquam eius res a diis immortalibus negligentur. Nec mihi ipsi hoc accidit fortuito, nec uero ego his, a quibus accusatus aut a quibus condemnatus sum, habeo quid succenseam nisi quod mihi nocere se crediderunt. Et haec quidem hoc modo mihi nihil aliud melius existimo." Haec igitur ac talia si pagano homini et falsae religionis erroribus inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et

qua nobis ad illa uera immortaliaque supercaelestium bona certum est iter? Felices homines si sua bona cognoscerent et si ratione magis quam sensu ducerentur! Sed de his postea; ad reliqua ueniamus. Hoc ergo modo, quo mortem utilem bonamque esse declarauimus, poterimus persuadere morbos, uulnera, plagas, tormenta, uincula, carceres, contumelias, opprobria, aliaque eiusmodi mala non esse, quippe quibus uiri praestantes, si ea aequo animo tolerant,

tribulatio et poena contulit, quanta nullae uoluptates et deliciae nec Sardanapalo, nec Epicuro, nec Croeso, nec reliquis orientalibus regibus conferre umquam potuerunt. Immo his, quos modo commemorauimus, et aliis omnibus qui mollius uiuentes indulgere sibi studuerunt, otium segne illud praestitit ut nec inter uiros quidem nominentur. Latet enim (ut recte ille poeta ait) "Inque bonis cessat non cognita rebus, /

mortuo, nec umquam eius res a diis immortalibus negligentur. Nec mihi ipsi hoc accidit fortuito, nec uero ego his, a quibus accusatus aut a quibus condemnatus sum, habeo quid succenseam nisi quod mihi nocere se crediderunt. Et haec quidem hoc modo mihi nihil aliud melius existimo." Haec igitur ac talia si pagano homini et falsae religionis erroribus inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et

qua nobis ad illa uera immortaliaque supercaelestium bona certum est iter? Felices homines si sua bona cognoscerent et si ratione magis quam sensu ducerentur! Sed de his postea; ad reliqua ueniamus. Hoc ergo modo, quo mortem utilem bonamque esse declarauimus, poterimus persuadere morbos, uulnera, plagas, tormenta, uincula, carceres, contumelias, opprobria, aliaque eiusmodi mala non esse, quippe quibus uiri praestantes, si ea aequo animo tolerant,

tribulatio et poena contulit, quanta nullae uoluptates et deliciae nec Sardanapalo, nec Epicuro, nec Croeso, nec reliquis orientalibus regibus conferre umquam potuerunt. Immo his, quos modo commemorauimus, et aliis omnibus qui mollius uiuentes indulgere sibi studuerunt, otium segne illud praestitit ut nec inter uiros quidem nominentur. Latet enim (ut recte ille poeta ait) "Inque bonis cessat non cognita rebus, /

in amissione rerum tuarum consolatione non indigebis. Nemo enim, ut alias diximus, iacturam illius rei dolere potest, quam non diligit. Ita igitur paupertas ex contrario diuitiarum malo bona esse astruitur. Hoc modo et Boethius, ut fortunam prosperam malam esse doceret, aduersae fortunae multas utilitates prudentissime explicauit dicens: illa semper spe felicitatis, cum uidetur esse blanda, mentitur. Haec semper uera est cum se instabilem mutatione

Dionysius nullas rerum fortunas, nullas diuitiarum copias, nullam denique potentiam illi esse iocundam, cuius animus grauioribus curis sedulo coquitur; quod quidem usu uenire solet uniuersis qui rem publicam administrare aut aliis quorumque modo imperare consueuerunt. Tyranni enim sibi metuunt, legitimos autem principes necesse est pro salute incolumitateque suorum iugiter esse sollicitos curareque sedulo ut satis tutati defensique sint ab iniuriis aliorum; et ne unus

oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat uel egregium. O admirabilem sapientiam, o sanctimoniam singularem, quae fabrorum, cerdonum, pastorum, rusticorumque iudicio stabilitur, quae tantum et ponderis et diuturnitatis habet, quantum insano uulgo et

Quid ergo nobis prodest, ut sancte monet Hieronymus, si illi nos laudent quibus placere peccatum est, quidue obest si uituperent? Cur non uituperatio plus prodest quam obest laudatio? Audiamus modo quod ille uas electionis et doctor gentium dicat et quo nos, ne hominibus placere uelimus, hortatur exemplo: "Si hominibus", inquit, "placerem, Christi seruus non essem." Vnde nulli dubium est eos Christo seruire non posse qui hominibus

interim simus hominibus displicere, tantum ut Christo placeamus; nec eorum laudibus oblectemur qui non alios quam sibi similes laudare consueuerunt. Et hoc modo ostendendo contrarium illius quod dolemus malum esse commutamus in animo auditoris illam, quam conceperat, mali opinionem, atque ita et aegritudinis totam subuertimus sedem. Similiter faciendum est si quando quempiam bonis

in amissione rerum tuarum consolatione non indigebis. Nemo enim, ut alias diximus, iacturam illius rei dolere potest, quam non diligit. Ita igitur paupertas ex contrario diuitiarum malo bona esse astruitur. Hoc modo et Boethius, ut fortunam prosperam malam esse doceret, aduersae fortunae multas utilitates prudentissime explicauit dicens: illa semper spe felicitatis, cum uidetur esse blanda, mentitur. Haec semper uera est cum se instabilem mutatione

in amissione rerum tuarum consolatione non indigebis. Nemo enim, ut alias diximus, iacturam illius rei dolere potest, quam non diligit. Ita igitur paupertas ex contrario diuitiarum malo bona esse astruitur. Hoc modo et Boethius, ut fortunam prosperam malam esse doceret, aduersae fortunae multas utilitates prudentissime explicauit dicens: illa semper spe felicitatis, cum uidetur esse blanda, mentitur. Haec semper uera est cum se instabilem mutatione

Dionysius nullas rerum fortunas, nullas diuitiarum copias, nullam denique potentiam illi esse iocundam, cuius animus grauioribus curis sedulo coquitur; quod quidem usu uenire solet uniuersis qui rem publicam administrare aut aliis quorumque modo imperare consueuerunt. Tyranni enim sibi metuunt, legitimos autem principes necesse est pro salute incolumitateque suorum iugiter esse sollicitos curareque sedulo ut satis tutati defensique sint ab iniuriis aliorum; et ne unus

Dionysius nullas rerum fortunas, nullas diuitiarum copias, nullam denique potentiam illi esse iocundam, cuius animus grauioribus curis sedulo coquitur; quod quidem usu uenire solet uniuersis qui rem publicam administrare aut aliis quorumque modo imperare consueuerunt. Tyranni enim sibi metuunt, legitimos autem principes necesse est pro salute incolumitateque suorum iugiter esse sollicitos curareque sedulo ut satis tutati defensique sint ab iniuriis aliorum; et ne unus

oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat uel egregium. O admirabilem sapientiam, o sanctimoniam singularem, quae fabrorum, cerdonum, pastorum, rusticorumque iudicio stabilitur, quae tantum et ponderis et diuturnitatis habet, quantum insano uulgo et

Quid ergo nobis prodest, ut sancte monet Hieronymus, si illi nos laudent quibus placere peccatum est, quidue obest si uituperent? Cur non uituperatio plus prodest quam obest laudatio? Audiamus modo quod ille uas electionis et doctor gentium dicat et quo nos, ne hominibus placere uelimus, hortatur exemplo: "Si hominibus", inquit, "placerem, Christi seruus non essem." Vnde nulli dubium est eos Christo seruire non posse qui hominibus

interim simus hominibus displicere, tantum ut Christo placeamus; nec eorum laudibus oblectemur qui non alios quam sibi similes laudare consueuerunt. Et hoc modo ostendendo contrarium illius quod dolemus malum esse commutamus in animo auditoris illam, quam conceperat, mali opinionem, atque ita et aegritudinis totam subuertimus sedem. Similiter faciendum est si quando quempiam bonis

oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat uel egregium. O admirabilem sapientiam, o sanctimoniam singularem, quae fabrorum, cerdonum, pastorum, rusticorumque iudicio stabilitur, quae tantum et ponderis et diuturnitatis habet, quantum insano uulgo et

Quid ergo nobis prodest, ut sancte monet Hieronymus, si illi nos laudent quibus placere peccatum est, quidue obest si uituperent? Cur non uituperatio plus prodest quam obest laudatio? Audiamus modo quod ille uas electionis et doctor gentium dicat et quo nos, ne hominibus placere uelimus, hortatur exemplo: "Si hominibus", inquit, "placerem, Christi seruus non essem." Vnde nulli dubium est eos Christo seruire non posse qui hominibus

interim simus hominibus displicere, tantum ut Christo placeamus; nec eorum laudibus oblectemur qui non alios quam sibi similes laudare consueuerunt. Et hoc modo ostendendo contrarium illius quod dolemus malum esse commutamus in animo auditoris illam, quam conceperat, mali opinionem, atque ita et aegritudinis totam subuertimus sedem. Similiter faciendum est si quando quempiam bonis

solacium suscipere. Idcirco intulit: Restat ut his ego me ipse regam solerque elementis, hoc est philosophicis institutis, quibus (ut idem testatur) nemo adeo ferus est qui non mitescere possit si modo culturae patientem commodet aurem. – unde et paulo post deridet eos qui maxima credunt esse mala exiguum censum turpemque repulsam. Proderit

aetatis nostrae temporibus uoluntas studiumque impulisset nos, his grauissimis casibus in eundem portum, ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix expultrixque uitiorum! Quid non modo nos, sed etiam omnis uita hominum sine te esse potuisset? Tu urbes peperisti, tu dissipatos homines in societatem uitae conuocasti, tu eos inter se primo domiciliis, deinde coniugiis, tu litterarum et uocum communione iunxisti, tu

modulo nostro dixisse uidemur, praeceptionesque congruas posuisse, quibus consolator dabit operam maerorem lugentis funditus tollere. Diximus enim id fieri posse si illud, quod quempiam angit, bonum esse ostendatur et non malum; quo modo autem id consequi possimus, septem rationibus monstrauimus. Nunc ad reliqua pergamus.

solacium suscipere. Idcirco intulit: Restat ut his ego me ipse regam solerque elementis, hoc est philosophicis institutis, quibus (ut idem testatur) nemo adeo ferus est qui non mitescere possit si modo culturae patientem commodet aurem. – unde et paulo post deridet eos qui maxima credunt esse mala exiguum censum turpemque repulsam. Proderit

aetatis nostrae temporibus uoluntas studiumque impulisset nos, his grauissimis casibus in eundem portum, ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix expultrixque uitiorum! Quid non modo nos, sed etiam omnis uita hominum sine te esse potuisset? Tu urbes peperisti, tu dissipatos homines in societatem uitae conuocasti, tu eos inter se primo domiciliis, deinde coniugiis, tu litterarum et uocum communione iunxisti, tu

modulo nostro dixisse uidemur, praeceptionesque congruas posuisse, quibus consolator dabit operam maerorem lugentis funditus tollere. Diximus enim id fieri posse si illud, quod quempiam angit, bonum esse ostendatur et non malum; quo modo autem id consequi possimus, septem rationibus monstrauimus. Nunc ad reliqua pergamus. DE SECVNDA CONSOLANDI RATIONE. LIBER

et quoniam ista uix et paucis persuaderi possunt, idcirco nunc explicare rationes expedit quibus lenire ac mitigare angorem ualeamus; ut, si tollere morbum non possumus, tentemus, si quo modo efficere ualebimus, saltem ne cruciet languentem. III 2 Primus locus a iusto Atque id fieri poterit, ut Chrysippo placet, si malum, quod quis

laborem erit accommodatus; ut ostendas quam stultum sit iniquius ferre eas res quas aliter tenere non uales. Ideo Seneca ait: Stultum est timere quod uitare non possis, et Hieronymus ad Tyrasium: Non tam grauiter eos casus feramus quos nullo modo euitare possimus. Ex hac ratione apud Vergilium uxor Aeneam increpat frustra lacrimantem: Quid tantum iuuat insano indulgere amori, o dulcis

Hac ratione et Xenophon se ipsum est consolatus, cui sollemne sacrificium peragenti cum nuntiatum esset filium eius apud Mantineam in proelio cecidisse, paululum conuersus: "Quonam modo?" interrogauit ac, ubi accepit fortissime pugnantem, coronam capiti reposuit, numina, quibus sacrificabat, testatus maiorem se ex uirtute filii uoluptatem suscepisse quam ex morte dolorem,

eosdem labores non esse aeque graues imperatori et militi, quod ipse honos laborem leuiorem faceret imperatori. Ex his igitur satis perspicuum esse potest qua re et quo modo uniuersae aerumnae cunctique labores et dolores, si honestate condiantur, animis egregiis dulcescunt facilesque fiunt. Hinc Cicero ad Lentulum ait: Illustrabit, mihi crede, tuam dignitatem hominum iniuria.

RATIONE Tertiam rationem curandi aegritudinem esse diximus quae angorem queat minuere. Multi enim tales contingunt quos prae uehementia ac magnitudine nec tollere ullo modo queas nec mitigare; proinde sequenti loco laborandum oratori est ut angorem, quem aut auferre aut lenire nequit, reddat saltem minorem . Id uero maxime ea ratione consequemur si malum ipsum paruum

es, quod ut extendas, quousque tandem extendes? – aut quidnam lucri uel commodi reportaturus? Qua re Nestor puerum in cunabulis extinctum nunc superat? Quid eo amplius modo habet cum uterque sit mortuus? Non ergo uiuere bonum est, sed bene uiuere; et sapiens uiuit quantum debet, non quantum potest. Citius mori aut tardius ad rem non pertinet: bene autem mori est effugere male uiuendi

coxit. Hic Senecae est discursus; sed ille Ciceronis non indoctior: Quae uero aetas longa est? Aut quid omnino homini longum? Nonne modo pueros, modo adulescentes in cursu a tergo insequens Nec opinantes assecuta est senectus? Si, quia nihil ultra habemus, hoc longum dicimus; omnia ista, perinde ut cuique data sunt pro rata parte aut uita longa aut breui abducuntur.

coxit. Hic Senecae est discursus; sed ille Ciceronis non indoctior: Quae uero aetas longa est? Aut quid omnino homini longum? Nonne modo pueros, modo adulescentes in cursu a tergo insequens Nec opinantes assecuta est senectus? Si, quia nihil ultra habemus, hoc longum dicimus; omnia ista, perinde ut cuique data sunt pro rata parte aut uita longa aut breui abducuntur. Apud

poterit consolator et apte et copiose multa disserere, quae nos prolixitatem deuitantes simulque ingeniis peritorum non diffidentes praetermittimus ut cetera pleraque. Haec ergo ex ratione temporis sufficiant. Iam quo modo unum malum ex collatione alterius mali minui conueniat, aperire incipiamus. III 16 Quartus locus a comparatione alterius mali grauioris Mali

debet, cum uno loco tot oppidorum cadauera proiecta iacent. Visne tu te, Serui, cohibere et meminisse te hominem esse natum? Crede mihi, cogitatione ea non mediocriter sum confirmatus: hoc idem, si tibi uidetur, fac ante oculos tibi proponas: modo uno tempore tot uiri clarissimi interierunt, de imperio praeterea tanta imminutio facta est, omnes prouinciae conquassatae sunt; in unius mulierculae animula commoueris tantopere?

autem miseri qui his temporibus amiserunt quam si eosdem bona aut denique aliqua re publica perdidissent. et parum infra: Quid est enim iam non modo pudori, probitati, ac saluti loci? Non mehercule quenquam audiui hoc grauissimo et pestilentissimo anno adolescentulum uel puerum mortuum qui mihi non a diis immortalibus ereptus ex his miseriis atque iniquissima conditione uitae

est, a Domino autem misericordiam et gratiam consecutus. Ex quo perspicuum esse potest quod non mediocre solacium suscipere consueuerunt homines ex digna funerum curatione. Quod si ita est, quo modo ergo consolabimus ex hoc loco eos quorum mortui inhumati iacent? Certe neque his ratio deerit consolationis si illis declarabimus non defunctorum, sed uiuorum causa inuentam esse

Ad hoc ipsum et tu lugentem impellas. Poteris autem et ualidius impellere si, quod hortaris, facile factu esse docueris ex hoc quod in nostra situm est manu, si modo nos cohibere paululum uoluerimus et non dare impatientiae manus: praesertim cum "nihil sit miserum," ut praeclare ait Boethius, "nisi cum putes, contraque beata sors omnis est in aequanimitate tolerantis.

IV 11 De propriis locis huius quintae rationis quorum primus est a studio Diximus hucusque quo modo compassione, lamentatione, laudationeque animum tristem ad cogitationem iucundiorem traducere possimus. Nunc ad propiores locos

inter... deprehensa ] in angustiis comprehensa V1 | deprehensa pro prehensa | ac pro et | Verg. Aen. 1,56 I.3.6 huc... cursitans ] modo sursum, modo deorsum discurrit V1 | caput et manus: addidit et I.3.7 agitatione ] fatigatione V1

inter... deprehensa ] in angustiis comprehensa V1 | deprehensa pro prehensa | ac pro et | Verg. Aen. 1,56 I.3.6 huc... cursitans ] modo sursum, modo deorsum discurrit V1 | caput et manus: addidit et I.3.7 agitatione ] fatigatione V1

Aen. 4,388-392 I.3.11 Ov. Met. 13,538-544, ubi 538 exclamant pro exclamat; 539 uocem pro dolorem, obortas pro abortas; 541 aduersa figit modo lumina terra pro aduersę... terrae; 542 sustollit pro extollit; 543 positi correxi e positis I.3.14 Verg. Aen. 7,376-387, ubi 378 torto

ubi recipitque II.3.5 processit consolatio transposuit II.3.6 in cunctis pro cunctis in | modo pro ritu II.3.7 digno... pręmio deest in V1 II.3.9 post quę delevit etiam

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report