Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: in Your search found 109468 occurrences
First 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 21618-21903:21618. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | Section]
pręcepta uirtutum, eisdem ego aliquid spiritalis utilitatis insinuare cupiens
quinquaginta parabolas nuper mecum meditando composui, maxime Domini nostri exemplo prouocatus,
quem hoc dicendi genere ad plebem usum Euangelia testantur. Hunc morem a Syris et pręcipue
Palestinis in omni fere sermone fuisse seruatum diuus Hieronymus in suo super Mattheum
commentario affirmat. Nunc et a nostri temporis uiris religiosis, qui in ecclesiis ad populum
declamant, usurpari uidemus. Istos igitur imitari hoc opusculo uolui, quod nunc ad Te mitto,
Tuum exigens
utilitatis insinuare cupiens
quinquaginta parabolas nuper mecum meditando composui, maxime Domini nostri exemplo prouocatus,
quem hoc dicendi genere ad plebem usum Euangelia testantur. Hunc morem a Syris et pręcipue
Palestinis in omni fere sermone fuisse seruatum diuus Hieronymus in suo super Mattheum
commentario affirmat. Nunc et a nostri temporis uiris religiosis, qui in ecclesiis ad populum
declamant, usurpari uidemus. Istos igitur imitari hoc opusculo uolui, quod nunc ad Te mitto,
Tuum exigens iudicium, ut, si probaueris, edere non formidem neque ullos
Domini nostri exemplo prouocatus,
quem hoc dicendi genere ad plebem usum Euangelia testantur. Hunc morem a Syris et pręcipue
Palestinis in omni fere sermone fuisse seruatum diuus Hieronymus in suo super Mattheum
commentario affirmat. Nunc et a nostri temporis uiris religiosis, qui in ecclesiis ad populum
declamant, usurpari uidemus. Istos igitur imitari hoc opusculo uolui, quod nunc ad Te mitto,
Tuum exigens iudicium, ut, si probaueris, edere non formidem neque ullos inuidorum morsus
perhorrescam. Si enim uel uni Tibi, uiro eruditissimo probatissimoque et
neque ullos inuidorum morsus
perhorrescam. Si enim uel uni Tibi, uiro eruditissimo probatissimoque et ecclesiastica
archipresbyteratus dignitate prędito, parabolę nostrę placuerint, satis me ab omni aliorum
iniuria tutum putabo. Cum ergo rudi plebeculę, id est mei similibus, in his loquar, Tua mihi
autoritate opus est, ut ab illis, quibus scriptę sunt, minus grauate suscipiantur.
Quanti enim non solum Tui sed etiam exteri te faciant, dicerem, nisi uererer, nequis me
existimet hoc, quod a Te impliciter postulo,
te faciant, dicerem, nisi uererer, nequis me
existimet hoc, quod a Te impliciter postulo, callide eblandiri
uelle.
nisi uererer, nequis me
existimet hoc, quod a Te impliciter postulo, callide eblandiri
uelle.
impliciter postulo, callide eblandiri
uelle.
credunt, non errant, quia Christus ueritas est.
Dubitare autem philosophorum est, qui nihil certi affirmant. Contraria uero sentire gentilium
fuit, non unum deum sed plurimos confitentium atque colentium. Solus itaque recti uiam tenet
qui ueritati, quae Christus est, credit. In Christum credendo ad caelestem Hierosolymam, quo
ille ascendit, peruenitur. Ubi sum ego , inquit ille, et minister meus erit.
Quomodo autem minister eius est qui uel dubitat uel non credit? Talis profecto infidelitatis
minister est, non Christi.
DE ILLO QVI DE FIDE DVBITAT Parabola II
Homo turrim aedificaturus partem fundamenti posuit supra petram, partem supra harenam. Iacto
fundamento murum quadrato lapide cum jam satis alte eduxisset, pars illa, quae in molli solo
fundata fuerat, subsidendo totum aedificium traxit in ruinam, ita ut etiam pars altera, quae
in petra collocata fortis admodum solidaque uidebatur, una concideret. Quicquid enim ruinosis
cohaeret, casu eorum concussum stare non potest. Porro homo ille, cum
QVI DE FIDE DVBITAT Parabola II
Homo turrim aedificaturus partem fundamenti posuit supra petram, partem supra harenam. Iacto
fundamento murum quadrato lapide cum jam satis alte eduxisset, pars illa, quae in molli solo
fundata fuerat, subsidendo totum aedificium traxit in ruinam, ita ut etiam pars altera, quae
in petra collocata fortis admodum solidaque uidebatur, una concideret. Quicquid enim ruinosis
cohaeret, casu eorum concussum stare non potest. Porro homo ille, cum pene omnia,
quae habebat, in extruendo opere impendisset,
turrim aedificaturus partem fundamenti posuit supra petram, partem supra harenam. Iacto
fundamento murum quadrato lapide cum jam satis alte eduxisset, pars illa, quae in molli solo
fundata fuerat, subsidendo totum aedificium traxit in ruinam, ita ut etiam pars altera, quae
in petra collocata fortis admodum solidaque uidebatur, una concideret. Quicquid enim ruinosis
cohaeret, casu eorum concussum stare non potest. Porro homo ille, cum pene omnia,
quae habebat, in extruendo opere impendisset, nequiuit collapsa reparare pecunia deficiente.
subsidendo totum aedificium traxit in ruinam, ita ut etiam pars altera, quae
in petra collocata fortis admodum solidaque uidebatur, una concideret. Quicquid enim ruinosis
cohaeret, casu eorum concussum stare non potest. Porro homo ille, cum pene omnia,
quae habebat, in extruendo opere impendisset, nequiuit collapsa reparare pecunia deficiente.
Tunc demum ad inopiam redactus, casso dolore grauiter animo angi coepit, quod in
fundamento ponendo parum prudenter egisset.
Talis est ille, qui ea, quae fidei christianae sunt, partim
cohaeret, casu eorum concussum stare non potest. Porro homo ille, cum pene omnia,
quae habebat, in extruendo opere impendisset, nequiuit collapsa reparare pecunia deficiente.
Tunc demum ad inopiam redactus, casso dolore grauiter animo angi coepit, quod in
fundamento ponendo parum prudenter egisset.
Talis est ille, qui ea, quae fidei christianae sunt, partim uera esse sibi persuadet, partim
dubitat. Interim licet uirtutum cumulandarum studio multum incumbat et in finem usque uitae in
eo perseueret seque plurimum
casso dolore grauiter animo angi coepit, quod in
fundamento ponendo parum prudenter egisset.
Talis est ille, qui ea, quae fidei christianae sunt, partim uera esse sibi persuadet, partim
dubitat. Interim licet uirtutum cumulandarum studio multum incumbat et in finem usque uitae in
eo perseueret seque plurimum profecisse existimet et iam ad capienda beatitudinis praemia
iturum confidat, postquam tamen uita ista defunctus ad alteram transmigrauerit, uehementer se
deceptum animaduertit seroque eum poenitet cuncta, quae ab Ecclesia
grauiter animo angi coepit, quod in
fundamento ponendo parum prudenter egisset.
Talis est ille, qui ea, quae fidei christianae sunt, partim uera esse sibi persuadet, partim
dubitat. Interim licet uirtutum cumulandarum studio multum incumbat et in finem usque uitae in
eo perseueret seque plurimum profecisse existimet et iam ad capienda beatitudinis praemia
iturum confidat, postquam tamen uita ista defunctus ad alteram transmigrauerit, uehementer se
deceptum animaduertit seroque eum poenitet cuncta, quae ab Ecclesia recepta sunt, non
se
deceptum animaduertit seroque eum poenitet cuncta, quae ab Ecclesia recepta sunt, non perfecte
credidisse. Integra enim fides praestat uirtutibus aeternae remunerationis meritum, non ea,
quae aliquo dubietatis scrupulo corrupta habetur. Nam et frugiferae arbores, cum in aliqua
radicis parte laesae fuerint, fructus suos ante maturitatem ad terram demittunt. Virtutum
radix fides est. Ea si quicquid titubauerit, frustra beatae immortalitatis fructus speratur,
cum scriptum sit: Spes impiorum peribit.
uenturum se eosque liberaturum. Velle tamen hoc ab eis, donec ueniat,
seruari: ut singulis diebus clamarent: Veni, ueni, qui uenturus es! Id quidem accurate
diligenterque obseruarunt aduentum expectantes liberatoris. Caeterum cum tandem rex uenisset
eosque fugato tyranno in libertatem uindicasset, noluerunt credere ipsum esse regem suum, et
ueluti ille adhuc in expectatione esset, quotidie clamitabant: Veni, ueni, qui uenturus es!
Postremo iniuriam pro beneficio referentes contumeliis eum probrisque affecerunt, quem omni
cum honore excipere, omni
singulis diebus clamarent: Veni, ueni, qui uenturus es! Id quidem accurate
diligenterque obseruarunt aduentum expectantes liberatoris. Caeterum cum tandem rex uenisset
eosque fugato tyranno in libertatem uindicasset, noluerunt credere ipsum esse regem suum, et
ueluti ille adhuc in expectatione esset, quotidie clamitabant: Veni, ueni, qui uenturus es!
Postremo iniuriam pro beneficio referentes contumeliis eum probrisque affecerunt, quem omni
cum honore excipere, omni officio prosequi debuerant. Rex iratus jussit militibus, ut tantae
erga se ingratitudinis
parentum culpam libertate
exuti sub maledicto Legis essent, liberatorem Christum expectarunt, quem illis uenturum
prophetae praedixerant. Eius itaque futurum aduentum quotidianis sacrificiis
cerimoniisque significabant. Sed postquam uenit et, quaecunque de illo in
Scripturis praedicta fuerant, impleuit, ipsum esse negarunt, persecuti sunt, occiderunt.
Occisus reuixit et in caelum abiit, solutum mundum ab Adae peccato relinquens. Post haec
indignatus ingrati populi regnum euertit et adhuc incredulos perpetua seruitute damnauit.
prophetae praedixerant. Eius itaque futurum aduentum quotidianis sacrificiis
cerimoniisque significabant. Sed postquam uenit et, quaecunque de illo in
Scripturis praedicta fuerant, impleuit, ipsum esse negarunt, persecuti sunt, occiderunt.
Occisus reuixit et in caelum abiit, solutum mundum ab Adae peccato relinquens. Post haec
indignatus ingrati populi regnum euertit et adhuc incredulos perpetua seruitute damnauit.
Quorum tamen tanta mentis obduratio perseuerat, ut omnia extrema pati malint quam ipsum
confitendo salutem consequi
pelle tectus aliena, sed caudam sub ea
condere non ualens, quis esset, apparuit. Mox pastoris fuste percussus, dimissa pelle quam
induerat, ululando effugit nec postea est ausus misellas lacessere oues uerbera metuens
pastoris. Quem tanto plus timebat, quanto fortiorem in uulnere sibi inflicto expertus fuerat.
Lupus hereticus est, qui se ouem mentitur, dum nobiscum sentire simulat. Caudam autem
caelare non potest, quia sermonis
erubescere. Porro
oues, quae illius preda fuere, simplices erant, prudentes non erant. Ille autem
huiusmodi luporum mortiferos morsus non timet, qui non solum simplicitatem columbarum habet,
sed etiam serpentis prudentiam. Vis ergo esse a periculo tutus, simplex esto in credendo,
prudens in cauendo, dicente Domino: Attendite a falsis prophetis, qui ueniunt ad uos in
uestimentis ouium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. A fructibus eorum cognoscetis
eos.
DE SPE IN DEO
quae illius preda fuere, simplices erant, prudentes non erant. Ille autem
huiusmodi luporum mortiferos morsus non timet, qui non solum simplicitatem columbarum habet,
sed etiam serpentis prudentiam. Vis ergo esse a periculo tutus, simplex esto in credendo,
prudens in cauendo, dicente Domino: Attendite a falsis prophetis, qui ueniunt ad uos in
uestimentis ouium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. A fructibus eorum cognoscetis
eos.
DE SPE IN DEO HABENDA Parabola V
autem
huiusmodi luporum mortiferos morsus non timet, qui non solum simplicitatem columbarum habet,
sed etiam serpentis prudentiam. Vis ergo esse a periculo tutus, simplex esto in credendo,
prudens in cauendo, dicente Domino: Attendite a falsis prophetis, qui ueniunt ad uos in
uestimentis ouium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. A fructibus eorum cognoscetis
eos.
DE SPE IN DEO HABENDA Parabola V
Quidam nauis gubernator, cum in medio mari deprehensus procellarum uim
esto in credendo,
prudens in cauendo, dicente Domino: Attendite a falsis prophetis, qui ueniunt ad uos in
uestimentis ouium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. A fructibus eorum cognoscetis
eos.
DE SPE IN DEO HABENDA Parabola V
Quidam nauis gubernator, cum in medio mari deprehensus procellarum uim ferre nequiret
discissis uelis fractoque remigio et amisso clauo, ad anchoram stetit. Iactabatur nauis
fluctibus, fortissimi tamen anchorarii rudentes eam tenebant, ne
a falsis prophetis, qui ueniunt ad uos in
uestimentis ouium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. A fructibus eorum cognoscetis
eos.
DE SPE IN DEO HABENDA Parabola V
Quidam nauis gubernator, cum in medio mari deprehensus procellarum uim ferre nequiret
discissis uelis fractoque remigio et amisso clauo, ad anchoram stetit. Iactabatur nauis
fluctibus, fortissimi tamen anchorarii rudentes eam tenebant, ne scopulis illisa diffinderetur
et cum ipsis, quos uehebat, periret. His
eam tenebant, ne scopulis illisa diffinderetur
et cum ipsis, quos uehebat, periret. His alligata tantam tempestatis molem fortiter perferendo
superauit. Cum enim reliqua pene defecissent, una anchora illi saluti fuit.
Haec est spei nostrae anchora. Quam si in Deo fixam et locatam habuerimus, nihil in nobis
ipsis confidentes, quia imbecilles et infirmi sumus, ipsius auxilio subleuati, superatis mundi
huius turbinibus, portum intrabimus salutis. Si peccauimus, aduocatum habemus (ut
Ioannes inquit) apud Patrem Iesum Christum
et cum ipsis, quos uehebat, periret. His alligata tantam tempestatis molem fortiter perferendo
superauit. Cum enim reliqua pene defecissent, una anchora illi saluti fuit.
Haec est spei nostrae anchora. Quam si in Deo fixam et locatam habuerimus, nihil in nobis
ipsis confidentes, quia imbecilles et infirmi sumus, ipsius auxilio subleuati, superatis mundi
huius turbinibus, portum intrabimus salutis. Si peccauimus, aduocatum habemus (ut
Ioannes inquit) apud Patrem Iesum Christum
aduocatum habemus (ut
Ioannes inquit) apud Patrem Iesum Christum
et ipse est propiciatio pro
peccatis nostris, non pro nostris tantum, sed etiam pro totius mundi. Si periculum
aliquod imminet, ab ipso liberari speremus, qui ait: Quoniam in me sperauit, liberabo eum,
et protegam eum, quoniam cognouit nomen meum. In omni postremo necessitate nostra opem ab
eo sperando dicamus: Tu, Domine, spes mea es. In Te speraui; non confundar in aeternum.
Male tamen sperat, quem peccati non poenitet. Scriptum est enim: Desyderium peccatorum
peribit.
etiam pro totius mundi. Si periculum
aliquod imminet, ab ipso liberari speremus, qui ait: Quoniam in me sperauit, liberabo eum,
et protegam eum, quoniam cognouit nomen meum. In omni postremo necessitate nostra opem ab
eo sperando dicamus: Tu, Domine, spes mea es. In Te speraui; non confundar in aeternum.
Male tamen sperat, quem peccati non poenitet. Scriptum est enim: Desyderium peccatorum
peribit.
DE CHARITATE ERGA
DEVM ET PROXIMVM Parabola VI
Erat cuidam
regi
Si periculum
aliquod imminet, ab ipso liberari speremus, qui ait: Quoniam in me sperauit, liberabo eum,
et protegam eum, quoniam cognouit nomen meum. In omni postremo necessitate nostra opem ab
eo sperando dicamus: Tu, Domine, spes mea es. In Te speraui; non confundar in aeternum.
Male tamen sperat, quem peccati non poenitet. Scriptum est enim: Desyderium peccatorum
peribit.
DE CHARITATE ERGA
DEVM ET PROXIMVM Parabola VI
Erat cuidam
regi seruus, qui tota animi
non poenitet. Scriptum est enim: Desyderium peccatorum
peribit.
DE CHARITATE ERGA
DEVM ET PROXIMVM Parabola VI
Erat cuidam
regi seruus, qui tota animi intentione, totis uiribus dominum suum
diligebat, Et dum in omnibus obsequi illi cuperet, nullum laborem
suscipere, nullum uitae discrimen adire recusabat. Cunque tam ardenter
amaret, non poterat non etiam omnes conseruos suos
diligere. Vnumquenque fratris loco habuit, quem una secum regi seruire
cognouit. Denique, quicquid agebat, totum eo dirigere
proximum tuum sicut teipsum! Qui multum dilexerit, multum
diligetur. Nihil prodest turrim aedificare uirtutum, si fundamentum
non posueris dilectionis. Quicquid illa non sustentat, totum id ruere
necesse est, quia sine dilectione Deo placere non possumus. Deus autem
charitas est, et qui manet in charitate, in Deo manet, et Deus in
eo.
DE DILIGENDIS INIMICIS Parabola VII
Mirum in modum quidam rosarum odore delectabatur. Cunque illas non satis caute iniectis
rosario digitis carperet, earum aculeis manum
sicut teipsum! Qui multum dilexerit, multum
diligetur. Nihil prodest turrim aedificare uirtutum, si fundamentum
non posueris dilectionis. Quicquid illa non sustentat, totum id ruere
necesse est, quia sine dilectione Deo placere non possumus. Deus autem
charitas est, et qui manet in charitate, in Deo manet, et Deus in
eo.
DE DILIGENDIS INIMICIS Parabola VII
Mirum in modum quidam rosarum odore delectabatur. Cunque illas non satis caute iniectis
rosario digitis carperet, earum aculeis manum cruentauit. Neque
multum dilexerit, multum
diligetur. Nihil prodest turrim aedificare uirtutum, si fundamentum
non posueris dilectionis. Quicquid illa non sustentat, totum id ruere
necesse est, quia sine dilectione Deo placere non possumus. Deus autem
charitas est, et qui manet in charitate, in Deo manet, et Deus in
eo.
DE DILIGENDIS INIMICIS Parabola VII
Mirum in modum quidam rosarum odore delectabatur. Cunque illas non satis caute iniectis
rosario digitis carperet, earum aculeis manum cruentauit. Neque tamen iccirco minus
illa non sustentat, totum id ruere
necesse est, quia sine dilectione Deo placere non possumus. Deus autem
charitas est, et qui manet in charitate, in Deo manet, et Deus in
eo.
DE DILIGENDIS INIMICIS Parabola VII
Mirum in modum quidam rosarum odore delectabatur. Cunque illas non satis caute iniectis
rosario digitis carperet, earum aculeis manum cruentauit. Neque tamen iccirco minus auide
naribus applicatas odorabat. Id cernens alius: Miror te, inquit, rosas diligere, quae te tam
foede
uoluptatis quam iniuriae capio.
Haec parabola docet juxta Euangelium et inimicos diligere. Diligite, inquit Dominus,
inimicos uestros, benefacite his qui oderunt uos, et orate pro persequentibus et
calumniantibus uos, ut sitis filii Patris uestri, qui in caelis est. Cum ergo
incomparabiliter plus boni in hoc existat, ut simus filii
docet juxta Euangelium et inimicos diligere. Diligite, inquit Dominus,
inimicos uestros, benefacite his qui oderunt uos, et orate pro persequentibus et
calumniantibus uos, ut sitis filii Patris uestri, qui in caelis est. Cum ergo
incomparabiliter plus boni in hoc existat, ut simus filii
inquit Dominus,
inimicos uestros, benefacite his qui oderunt uos, et orate pro persequentibus et
calumniantibus uos, ut sitis filii Patris uestri, qui in caelis est. Cum ergo
incomparabiliter plus boni in hoc existat, ut simus filii
licentiam nostra praestet indulgentia. Sic ergo amemus inimicum, ut corrigatur. Et si hoc
efficere non possumus, saltem ne deterius peccet.
DE PACE CVM ALIIS ET SECVM HABENDA Parabola VIII
Fuit aliquando annus, in quo nihil aduersi, sed omnia laeta sensit humanum genus. Non grando
uineta laesit, non rubigo frugibus nocuit, non reliquos fructus aliqua caeli intemperies
uexauit. Suis temporibus fluxit imber uentique flauerunt. Ne in mari quidem quisquam ullius
tempestatis passus est
HABENDA Parabola VIII
Fuit aliquando annus, in quo nihil aduersi, sed omnia laeta sensit humanum genus. Non grando
uineta laesit, non rubigo frugibus nocuit, non reliquos fructus aliqua caeli intemperies
uexauit. Suis temporibus fluxit imber uentique flauerunt. Ne in mari quidem quisquam ullius
tempestatis passus est iniuriam.
caeli intemperies
uexauit. Suis temporibus fluxit imber uentique flauerunt. Ne in mari quidem quisquam ullius
tempestatis passus est iniuriam.
non diuellit inuidia, non dissipat ira, non fallit malignae
mentis callida simulatio, sed iungit consensus, ligat beneficium, mulcet comitas, sustentat
simplicitas et uera synceraque perpetuo fouet amicicia. Tu autem, qui cum altero habere non
potes pacem, tecum habeto! Concordet in te cum ratione uoluntas, cum uoluntate conueniant
opera, ut nihil omnino neque optes neque facias, quod Deo displicere possit. Sed quodcunque
ille monuit, praecepit, iussit, hoc tu pro uiribus perficere cures. Audi Prophetam dicentem:
Pax multa
hoc tu pro uiribus perficere cures. Audi Prophetam dicentem:
Pax multa
scabie morbidum, uagum
dispersumque et luporum faucibus expositum, uehementer de salute eius solicitus, ad pascua
magis herbida tutioraque oues suas traducere decreuit. Itaque prospiciens ultra collem quendam
aditu difficilem uixque peruium amoenissimam patere planiciem, in qua nihil omnino, quod
reficiendo pecori necessarium foret, desyderabatur, uiam audacter ingressus collem illum
tandem superauit, toto corpore spinis cruentato pedibusque inter saxa diruptis. Vsque adeo
seipsum contempsit, ut gregis saluti consuleret. Tunc demum
Domino accepturi sunt, sustentati. Alii autem econtrario nec uocem pastoris audire uolunt nec,
quanta sibi
dediti, poenas pati ingentes atque aeternas coguntur. Talis uitae exitus illos
manet, qui mundum magis quam mundi dominum diligunt.
DE SECVLI CONTEMPTORIBVS AMATORIBVSQUE Parabola X
Quidam dum piscarentur, alii in mari magnos optimosque pisces capiebant, aliis in littore
stantibus algam tantum colligere curae erat. Et hi quidem omnium stultissimi reputabantur, dum
inutiliter laborare putarentur. At uero postquam algam illam miscendo euertendoque auri massam
inuenissent, apparuit non esse
Talis uitae exitus illos
manet, qui mundum magis quam mundi dominum diligunt.
DE SECVLI CONTEMPTORIBVS AMATORIBVSQUE Parabola X
Quidam dum piscarentur, alii in mari magnos optimosque pisces capiebant, aliis in littore
stantibus algam tantum colligere curae erat. Et hi quidem omnium stultissimi reputabantur, dum
inutiliter laborare putarentur. At uero postquam algam illam miscendo euertendoque auri massam
inuenissent, apparuit non esse stultos, qui multo plus lucri fecerant in algae
aliis in littore
stantibus algam tantum colligere curae erat. Et hi quidem omnium stultissimi reputabantur, dum
inutiliter laborare putarentur. At uero postquam algam illam miscendo euertendoque auri massam
inuenissent, apparuit non esse stultos, qui multo plus lucri fecerant in algae collectione
quam illi
curae erat. Et hi quidem omnium stultissimi reputabantur, dum
inutiliter laborare putarentur. At uero postquam algam illam miscendo euertendoque auri massam
inuenissent, apparuit non esse stultos, qui multo plus lucri fecerant in algae collectione
quam illi
illam miscendo euertendoque auri massam
inuenissent, apparuit non esse stultos, qui multo plus lucri fecerant in algae collectione
quam illi
plus lucri fecerant in algae collectione
quam illi
hominibus uidentur. Sed postquam hac sancta stulticia caelestem thesaurum assecuti
fuerint, tunc demum perspicuum fit eos solos fuisse sapientes, qui mundo stulti uidebantur, et
bona cuncta illis ad uotum suppeditabat. Quis adeo imprudentis ingenii est, ut nesciat, cui
regum istorum seruire magis expediat?
Duo reges Deus et demon sunt. Regnat hic super peccatores, ille dominatur justis. Malus
demon eos, qui sibi seruiunt, quandiu uiuunt, in deliciis habet; cum decesserint, inaeternum
cruciat. Deus autem seruos suos uitae huius tempore, quod, quia breuissimum, quasi dies una
est, in angustiis laboribusque uersari gaudet, ut postea uerae beatitudinis bonis felicitet
sine fine. Quis ergo usque adeo rationis inops
Duo reges Deus et demon sunt. Regnat hic super peccatores, ille dominatur justis. Malus
demon eos, qui sibi seruiunt, quandiu uiuunt, in deliciis habet; cum decesserint, inaeternum
cruciat. Deus autem seruos suos uitae huius tempore, quod, quia breuissimum, quasi dies una
est, in angustiis laboribusque uersari gaudet, ut postea uerae beatitudinis bonis felicitet
sine fine. Quis ergo usque adeo rationis inops est, qui non potius eligat Deo seruire, ut pro
breui labore felicitatis aeternae praemia capiat, quam diabolo ancillari, ut pro breuibus
deliciis
Quid hac uita breuius? Quid aeternitate prolixius?
Et tamen--- o, humanarum mentium caecitas!--- quam multi reperiuntur, qui sibi praeoptent
breuem uoluptatem cum infinitis cruciatibus quam breuem laborem cum quiete sempiterna. Malunt
hic parumper gaudere et illic postea in inferno semper tribulari quam hic modicum fatigationis
perpeti et postea illic in caelo semper laetari, semper bonis omnibus perfrui. Fugiamus,
quantum possumus, istorum dementiam et Domino Deo nostro tota mente totisque uiribus
seruiamus. Quod si fecerimus, ipse, quo nihil est
mentium caecitas!--- quam multi reperiuntur, qui sibi praeoptent
breuem uoluptatem cum infinitis cruciatibus quam breuem laborem cum quiete sempiterna. Malunt
hic parumper gaudere et illic postea in inferno semper tribulari quam hic modicum fatigationis
perpeti et postea illic in caelo semper laetari, semper bonis omnibus perfrui. Fugiamus,
quantum possumus, istorum dementiam et Domino Deo nostro tota mente totisque uiribus
seruiamus. Quod si fecerimus, ipse, quo nihil est maius, erit merces nostra. Quia in Deo
manebimus, et Deus in nobis.
hic modicum fatigationis
perpeti et postea illic in caelo semper laetari, semper bonis omnibus perfrui. Fugiamus,
quantum possumus, istorum dementiam et Domino Deo nostro tota mente totisque uiribus
seruiamus. Quod si fecerimus, ipse, quo nihil est maius, erit merces nostra. Quia in Deo
manebimus, et Deus in nobis.
DE ILLO QVI PROPONIT MONACHVM PROFITERI, ET CVNCTATVR Parabola XII
Quidam quotidie iactanter praedicabat se nauim onerariam sibi fabricaturum daturumque operam
mercaturae,
et postea illic in caelo semper laetari, semper bonis omnibus perfrui. Fugiamus,
quantum possumus, istorum dementiam et Domino Deo nostro tota mente totisque uiribus
seruiamus. Quod si fecerimus, ipse, quo nihil est maius, erit merces nostra. Quia in Deo
manebimus, et Deus in nobis.
DE ILLO QVI PROPONIT MONACHVM PROFITERI, ET CVNCTATVR Parabola XII
Quidam quotidie iactanter praedicabat se nauim onerariam sibi fabricaturum daturumque operam
mercaturae, ita ut speraret breui se imprimis
DE ILLO QVI PROPONIT MONACHVM PROFITERI, ET CVNCTATVR Parabola XII
Quidam quotidie iactanter praedicabat se nauim onerariam sibi fabricaturum daturumque operam
mercaturae, ita ut speraret breui se imprimis diuitem fore. Multum in deliberando temporis
consumpsit, dum alios consulit, cuius potissime opera in fabricanda naui uteretur, quibus in
siluis aptiorem ad id materiam caederet, quantum ferri ad contignationem nexusque compagum
satis esset, unde rudentes, unde uela essent comparanda. Denique,
ET CVNCTATVR Parabola XII
Quidam quotidie iactanter praedicabat se nauim onerariam sibi fabricaturum daturumque operam
mercaturae, ita ut speraret breui se imprimis diuitem fore. Multum in deliberando temporis
consumpsit, dum alios consulit, cuius potissime opera in fabricanda naui uteretur, quibus in
siluis aptiorem ad id materiam caederet, quantum ferri ad contignationem nexusque compagum
satis esset, unde rudentes, unde uela essent comparanda. Denique, priusquam opus coeptum
esset, perquisiuit, quis bonus gubernator, qui nautae
Quidam quotidie iactanter praedicabat se nauim onerariam sibi fabricaturum daturumque operam
mercaturae, ita ut speraret breui se imprimis diuitem fore. Multum in deliberando temporis
consumpsit, dum alios consulit, cuius potissime opera in fabricanda naui uteretur, quibus in
siluis aptiorem ad id materiam caederet, quantum ferri ad contignationem nexusque compagum
satis esset, unde rudentes, unde uela essent comparanda. Denique, priusquam opus coeptum
esset, perquisiuit, quis bonus gubernator, qui nautae praestantissimi haberentur. Cunque omnia
ocio, quo talia tractabat, inutiliter consenuit. Neque peculium suum, ut promittere solebat,
auxit, sed
nihil timerent. Charitas enim foras mittit timorem. Quid uereris, o homo, ne tibi uictus aut
uestitus deficiat, si Deo seruieris, et non
defuturum putas? Idem alibi ait: Tollite iugum meum super uos! Iugum enim meum
suaue est, et onus meum leue. Quid ergo illo inuitante, illo hortante, qui solus potest
omnia, iugum eius subire cunctaris, quid procrastinas? Nulla tanti est libertas, quanti
seruitus Christi. In qua una certissima spes est felicitatis aeternae. Tu igitur, qui iam in
limine uitae perfectioris pedem posuisti, uide, ne referas, sed audacter ingredere! Nemo Deo
seruiuit, et deceptus est, nemo mundo, et non conquestus est.
enim meum
suaue est, et onus meum leue. Quid ergo illo inuitante, illo hortante, qui solus potest
omnia, iugum eius subire cunctaris, quid procrastinas? Nulla tanti est libertas, quanti
seruitus Christi. In qua una certissima spes est felicitatis aeternae. Tu igitur, qui iam in
limine uitae perfectioris pedem posuisti, uide, ne referas, sed audacter ingredere! Nemo Deo
seruiuit, et deceptus est, nemo mundo, et non conquestus est.
DE ILLO QVI DE MONASTERIO REDIT AD SECVLVM Parabola XIII
uitae perfectioris pedem posuisti, uide, ne referas, sed audacter ingredere! Nemo Deo
seruiuit, et deceptus est, nemo mundo, et non conquestus est.
DE ILLO QVI DE MONASTERIO REDIT AD SECVLVM Parabola XIII
Quidam in plebe minus quam satis diues peregre proficiscens longinquae regionis regem adiit.
Inter aulicos receptus cum bene laudabiliterque suo fungeretur officio, breui charissimus regi
eiusque beneficiis omnium opulentissimus euasit. Caeterum ad illa, quae reliquerat, mentem
uanitatis fluctibus se commiserunt. At tu, qui tam
perniciosum periculi genus cupis euitare, quoties ueteris uitae cogitationibus solicitaris,
toties confige illas diuinae contemplationis telo, armis orationis perime et ieiuniorum
frigore concupiscientiae ignem extingue nec in te uiuere sinas, quod te per blandimenta in
mortem impellit. Noli ad seculum respicere, qui in monasterio Deo seruis, noli Aegyptias ollas
concupiscere, qui manna caelesti et pane pasceris angelorum. Quid ad uomitum recurris ut
canis, et rursum in uolutabro luti sordidari
tu, qui tam
perniciosum periculi genus cupis euitare, quoties ueteris uitae cogitationibus solicitaris,
toties confige illas diuinae contemplationis telo, armis orationis perime et ieiuniorum
frigore concupiscientiae ignem extingue nec in te uiuere sinas, quod te per blandimenta in
mortem impellit. Noli ad seculum respicere, qui in monasterio Deo seruis, noli Aegyptias ollas
concupiscere, qui manna caelesti et pane pasceris angelorum. Quid ad uomitum recurris ut
canis, et rursum in uolutabro luti sordidari festinas ut sus? Aratrum tenens et respiciens
quoties ueteris uitae cogitationibus solicitaris,
toties confige illas diuinae contemplationis telo, armis orationis perime et ieiuniorum
frigore concupiscientiae ignem extingue nec in te uiuere sinas, quod te per blandimenta in
mortem impellit. Noli ad seculum respicere, qui in monasterio Deo seruis, noli Aegyptias ollas
concupiscere, qui manna caelesti et pane pasceris angelorum. Quid ad uomitum recurris ut
canis, et rursum in uolutabro luti sordidari festinas ut sus? Aratrum tenens et respiciens
retro non est aptus regno Dei. Quod si qua te tuorum,
ignem extingue nec in te uiuere sinas, quod te per blandimenta in
mortem impellit. Noli ad seculum respicere, qui in monasterio Deo seruis, noli Aegyptias ollas
concupiscere, qui manna caelesti et pane pasceris angelorum. Quid ad uomitum recurris ut
canis, et rursum in uolutabro luti sordidari festinas ut sus? Aratrum tenens et respiciens
retro non est aptus regno Dei. Quod si qua te tuorum, qui in seculo sunt, cura reuocat, audi
tibi dicentem Dominum: Dimitte mortuos sepelire mortuos suos, tu me sequere! Hoc
denique certo scias et
Deo seruis, noli Aegyptias ollas
concupiscere, qui manna caelesti et pane pasceris angelorum. Quid ad uomitum recurris ut
canis, et rursum in uolutabro luti sordidari festinas ut sus? Aratrum tenens et respiciens
retro non est aptus regno Dei. Quod si qua te tuorum, qui in seculo sunt, cura reuocat, audi
tibi dicentem Dominum: Dimitte mortuos sepelire mortuos suos, tu me sequere! Hoc
denique certo scias et absque ulla hesitatione uerissimum credas neminem fuisse unquam, quem
in monasterio perseuerasse poeniteret, neminem, qui se ad seculum
retro non est aptus regno Dei. Quod si qua te tuorum, qui in seculo sunt, cura reuocat, audi
tibi dicentem Dominum: Dimitte mortuos sepelire mortuos suos, tu me sequere! Hoc
denique certo scias et absque ulla hesitatione uerissimum credas neminem fuisse unquam, quem
in monasterio perseuerasse poeniteret, neminem, qui se ad seculum redisse non aliquando
doleret.
DE IMPARI MERITO PARIS BONITATIS MONACHI ET SECVLARIS Parabola XIV
Pagi cuiusdam colono iam aetate fracto duo liberi
IMPARI MERITO PARIS BONITATIS MONACHI ET SECVLARIS Parabola XIV
Pagi cuiusdam colono iam aetate fracto duo liberi erant, ambo agriculturae studiosi. Sed
alter secedens a patre sui iuris factus, alter cum patre manens paternae se totum potestati
dedit. Ambo pari labore in praedio colendo occupati erant parique amore obsequebantur patri,
sed tamen impari frugum prouentu abundabant, cum multo plus colligeret, qui patris imperio
subiectus fatigabatur quam qui suo se exercebat arbitrio. Hujusce rei quae causa esset, cum
seniores pagi illius
et ipse de patre bene
meritus esset; matrem autem omnium esse tellurem, quae omnes aleret.
Haec parabola hoc modo explananda mihi uidetur. Omnes quidem nos per fidei adoptionem Dei et
ecclesiae filii sumus. Sed si ab ea quaesierimus, cur monachi et secularis, cum aeque in
excolendis uirtutibus desudarint, non aequalia merita sint, nonne respondebit plus ei se
debere, qui Deo patri obtulit in sacrificio cum uirtutibus libertatem, quam qui solas donauit
uirtutes? Esto uterque seruet ea, quae religionis sunt, alter tamen ita se subiecit atque
explananda mihi uidetur. Omnes quidem nos per fidei adoptionem Dei et
ecclesiae filii sumus. Sed si ab ea quaesierimus, cur monachi et secularis, cum aeque in
excolendis uirtutibus desudarint, non aequalia merita sint, nonne respondebit plus ei se
debere, qui Deo patri obtulit in sacrificio cum uirtutibus libertatem, quam qui solas donauit
uirtutes? Esto uterque seruet ea, quae religionis sunt, alter tamen ita se subiecit atque
ligauit, ut nunquam sibi fas sit ab obedientiae, castitatis, paupertatis uoto resilire, alter
uero, quanuis Deo non minus
uterque seruet ea, quae religionis sunt, alter tamen ita se subiecit atque
ligauit, ut nunquam sibi fas sit ab obedientiae, castitatis, paupertatis uoto resilire, alter
uero, quanuis Deo non minus obsequens sit, nondum tamen pro Dei amore aliorum etiam imperio se
subdidit. Sed in eo adhuc manet, ut, quanuis castitatem seruet, non tamen ita, ne connubio
illam, si uelit, mutare sibi liceat. Quanuis etiam pauper uiuat, non tamen ea lege, ne unquam
in uita diues esse possit, neque ea conditione, ut, quantulumcunque possidet, commune cum
aliis sit, si nolit.
uero, quanuis Deo non minus obsequens sit, nondum tamen pro Dei amore aliorum etiam imperio se
subdidit. Sed in eo adhuc manet, ut, quanuis castitatem seruet, non tamen ita, ne connubio
illam, si uelit, mutare sibi liceat. Quanuis etiam pauper uiuat, non tamen ea lege, ne unquam
in uita diues esse possit, neque ea conditione, ut, quantulumcunque possidet, commune cum
aliis sit, si nolit. Quisquis ergo tuorum operum huberiorem fructum percipere concupiscis,
desine esse tuus, totum te patri trade Deo, nihil in te reserua, quod mundus dicere possit
esse
etiam pauper uiuat, non tamen ea lege, ne unquam
in uita diues esse possit, neque ea conditione, ut, quantulumcunque possidet, commune cum
aliis sit, si nolit. Quisquis ergo tuorum operum huberiorem fructum percipere concupiscis,
desine esse tuus, totum te patri trade Deo, nihil in te reserua, quod mundus dicere possit
esse suum. Qui uult post me uenire, inquit, abneget semetipsum et tollat crucem
suam, et sequatur me. Ille semetipsum abnegat, qui nullum sui ius sibi relinquit, sed se
totum perpetuo alterius dedicat uoluntati.
et sequatur me. Ille semetipsum abnegat, qui nullum sui ius sibi relinquit, sed se
totum perpetuo alterius dedicat uoluntati.
DE FVGIENDA FEMINARVM CONSVETVDINE PROFESSORIBVS CASTITATIS Parabola XV
Quidam in Sicilia montem Aethnam flammas eructantem cum inscenderet, igni propior factus
ardorem sentire coepit. Tum, quo proximior flagranti iugo accesserat, eo magis aestuabat.
Postremo cupiditate scrutandi naturae secreta tam ultra processit, ut cinere prunisque
repentina quadam
periculo uitam committere ausus fuisset nulla
compulsus necessitate. Quam obrem ipsi retro cessere atque ad tutiora loca, unde
uix fumum portentosi ardoris cernere ualerent, raptim sese transtulerunt.
Huius parabolae similitudinem explicare poterit, qui nouit, in quanto amittendae castitatis
uersentur periculo, qui se ultro ingerunt aspectibus feminarum. Illis arridere, cum illis
confabulari, illas tangere Aethneis ignibus proximare est. Tunc si licentior intercesserit
familiaritas, libidinis incendiis conflagrabit sanctioris propositi
consuetudine, quantum
potest, procul se fecerit et non minus eis quam Siculis illis ardoribus accedere ueritus
fuerit, semper cauens periculum, quod multos perdidit, hic demum animi corporisque
integritatem, quam Deo uouit, laetus offeret et angelorum consortium merebitur in caelo, qui
angelorum uitam uixit in terris.
DE IIS QVOS TENTATIO SVPERAT ET A QVIBVS SVPERATVR Parabola XVI
Rex exercitu in aciem educto proposuit uictoribus praemium, uictis poenam. Cum hoste
congressi
procul se fecerit et non minus eis quam Siculis illis ardoribus accedere ueritus
fuerit, semper cauens periculum, quod multos perdidit, hic demum animi corporisque
integritatem, quam Deo uouit, laetus offeret et angelorum consortium merebitur in caelo, qui
angelorum uitam uixit in terris.
DE IIS QVOS TENTATIO SVPERAT ET A QVIBVS SVPERATVR Parabola XVI
Rex exercitu in aciem educto proposuit uictoribus praemium, uictis poenam. Cum hoste
congressi praeliabantur. Diu dubio Marte pugnatum est.
integritatem, quam Deo uouit, laetus offeret et angelorum consortium merebitur in caelo, qui
angelorum uitam uixit in terris.
DE IIS QVOS TENTATIO SVPERAT ET A QVIBVS SVPERATVR Parabola XVI
Rex exercitu in aciem educto proposuit uictoribus praemium, uictis poenam. Cum hoste
congressi praeliabantur. Diu dubio Marte pugnatum est. Qui tandem obnixius pertinaciusque
restitere, uicerunt. In his tamen quidam saepe humi effusi rursum resurgendo decertabant, ita
ut eosdem, a quibus
DE IIS QVOS TENTATIO SVPERAT ET A QVIBVS SVPERATVR Parabola XVI
Rex exercitu in aciem educto proposuit uictoribus praemium, uictis poenam. Cum hoste
congressi praeliabantur. Diu dubio Marte pugnatum est. Qui tandem obnixius pertinaciusque
restitere, uicerunt. In his tamen quidam saepe humi effusi rursum resurgendo decertabant, ita
ut eosdem, a quibus deiecti fuerant, superarent. Qui uero per ignauiam hostibus cessere,
plurimi inuenti sunt. Quorum alii, cum primum acriter obstitissent, postremo pugnandi
tedio magis quam ui
sunt, regi
tandem redditis supplicium sumptum est. Illis autem, qui cum uictoriae laude rediere,
triumphus datus et cum rege simul considendi et conuiuendi locus.
Haec parabola nos omnes respicit. Quibus in hac uita assidue pugnandum est et, ut uincere
ualeamus, nunquam conquiescendum. Qui semper fortes sunt, semper uincunt uirtutumque armis
muniti nullum in se uitio
locus.
Haec parabola nos omnes respicit. Quibus in hac uita assidue pugnandum est et, ut uincere
ualeamus, nunquam conquiescendum. Qui semper fortes sunt, semper uincunt uirtutumque armis
muniti nullum in se uitio
hi sunt quos
peccati poenitet, et post lapsum cautiores facti malarum cupidinum laqueos diabolique insidias
uitant iustitiaeque conseruandae studio intenti uitam feliciter finiunt. Sed qui uicti sunt,
concupiscentiis frena permittunt et per uoluptatum abrupta praecipites in foueam perditionis
corruunt. Malunt seruire diabolo quam eius insectationi repugnare, qui neminem uincit nisi
uinci uolentem. Ex his qui, cum multo tempore constanter ac strenue decertassent, postremo
succubuere, illos intelligimus, qui, cum uitam bene laudabiliterque
corruunt. Malunt seruire diabolo quam eius insectationi repugnare, qui neminem uincit nisi
uinci uolentem. Ex his qui, cum multo tempore constanter ac strenue decertassent, postremo
succubuere, illos intelligimus, qui, cum uitam bene laudabiliterque instituissent, non usque
in finem perseuerauerunt. Et quoniam militia est uita hominis super terram, fortibus post
modici temporis labores quies aeternae beatitudinis in caelo confertur. Ignauis uero et
luxuriae deditis post breuissimas huius mundi uoluptates tormenta ignis inextinguibilis
irrogantur. O,
constanter ac strenue decertassent, postremo
succubuere, illos intelligimus, qui, cum uitam bene laudabiliterque instituissent, non usque
in finem perseuerauerunt. Et quoniam militia est uita hominis super terram, fortibus post
modici temporis labores quies aeternae beatitudinis in caelo confertur. Ignauis uero et
luxuriae deditis post breuissimas huius mundi uoluptates tormenta ignis inextinguibilis
irrogantur. O, quanto igitur, quandiu hic uiuimus, praeferendus est ocio labor, mollitudini
uitae rigor, deliciis asperitas et, breuiter, uitio uirtus!
DE DIABOLI PISCATIONE Parabola XVII
Piscator callidissimus, cum uarii saporis escas tranquillo mari effudisset, multa piscium
genera uno superiectae fundae sinu comprehendebat, comprehensos mactabat. Si qui autem
illorum, antequam reticulum in sicco traheretur, maculis illis, quibus implicatus fuerat, sese
expedisset, fuga salutem petebat. Post haec malebat herbis, quae in imo fundo nascuntur,
secure pasci quam praedulces cibos illos, qui in summo fluitarent, cum periculo rapere.
Piscator hic diabolus est.
mari effudisset, multa piscium
genera uno superiectae fundae sinu comprehendebat, comprehensos mactabat. Si qui autem
illorum, antequam reticulum in sicco traheretur, maculis illis, quibus implicatus fuerat, sese
expedisset, fuga salutem petebat. Post haec malebat herbis, quae in imo fundo nascuntur,
secure pasci quam praedulces cibos illos, qui in summo fluitarent, cum periculo rapere.
Piscator hic diabolus est. Varia uoluptatum genera proponit hominibus, quos fallere quaerit.
Superbis offert inanis glorie iactantiam, auaris illicitum
comprehensos mactabat. Si qui autem
illorum, antequam reticulum in sicco traheretur, maculis illis, quibus implicatus fuerat, sese
expedisset, fuga salutem petebat. Post haec malebat herbis, quae in imo fundo nascuntur,
secure pasci quam praedulces cibos illos, qui in summo fluitarent, cum periculo rapere.
Piscator hic diabolus est. Varia uoluptatum genera proponit hominibus, quos fallere quaerit.
Superbis offert inanis glorie iactantiam, auaris illicitum lucrum, lasciuis
nefarios concubitus, inuidis alienae famae
gulosis crapulam, iracundis nocendi
appetitum, ociosis ignauiam inutilemque torporem. Cunque talibus blandimentis incautos
lactauerit, captos perimit. Morti enim aeternae destinatos perpetuo cruciat. Porro, siquis
ante mortem laqueis eius per poenitentiam sese liberauerit, memor, in quanto salutis suae
discrimine uersatus sit, mauult humilitate deiici, egestate premi, caste uiuere, omnes
diligere, ieiuniis extenuari, iniuriam
perpetuo cruciat. Porro, siquis
ante mortem laqueis eius per poenitentiam sese liberauerit, memor, in quanto salutis suae
discrimine uersatus sit, mauult humilitate deiici, egestate premi, caste uiuere, omnes
diligere, ieiuniis extenuari, iniuriam
ante mortem laqueis eius per poenitentiam sese liberauerit, memor, in quanto salutis suae
discrimine uersatus sit, mauult humilitate deiici, egestate premi, caste uiuere, omnes
diligere, ieiuniis extenuari, iniuriam
supra
memorauimus, delectatur, diaboli hamo captus est. Peribit, nisi, priusquam pereat,
poenitentiam egerit et, quae uoluptate illectus commisit, dolendo deleuerit.
DE DIABOLI AVCVPIO Parabola XVIII
Auceps in medio campi posita noctua, sepibus quaqua uersum fusis pulchreque uirescentibus,
septem uirgas uisco illitas
quaqua uersum fusis pulchreque uirescentibus,
septem uirgas uisco illitas
est. Hac illecti uisco septem capitalium peccatorum
comprehendimur: alius uana superbit elatione, alius feruet iracundia, alius pecuniae
cupiditate trahitur, alius fornicatione sordescit, alius torquetur inuidia, alius uentri,
alius ocio indulget. Sed qui longa assuetudine in aliquo horum uitio immersus contabuit, uix
unquam erigitur. In eo itaque perseuerans maligni aucupis huius manu
alius uana superbit elatione, alius feruet iracundia, alius pecuniae
cupiditate trahitur, alius fornicatione sordescit, alius torquetur inuidia, alius uentri,
alius ocio indulget. Sed qui longa assuetudine in aliquo horum uitio immersus contabuit, uix
unquam erigitur. In eo itaque perseuerans maligni aucupis huius manu
delinquentem suam putabat predam, conrectum dimittere cogitur.
Quisquis ita se correctum senserit, Deo gratias agat et cum Propheta concinat dicens: Anima
nostra sicut passer erepta est de laqueo uenantium; laqueus contritus est, et nos liberati
sumus. Adiutorium nostrum in nomine Domini, qui fecit caelum et terram.
DE DIABOLI IN SERVOS SVOS IMPIETATE Parabola XIX
Est quidam tyrannus prae caeteris impius atque crudelis. Illos enim, qui sibi omni prorsus
obsequio
Propheta concinat dicens: Anima
nostra sicut passer erepta est de laqueo uenantium; laqueus contritus est, et nos liberati
sumus. Adiutorium nostrum in nomine Domini, qui fecit caelum et terram.
DE DIABOLI IN SERVOS SVOS IMPIETATE Parabola XIX
Est quidam tyrannus prae caeteris impius atque crudelis. Illos enim, qui sibi omni prorsus
obsequio famulantur, omni studio parent, in uincula tandem coniectos perpetuis afficit
suppliciis, ueluti si semper suo nomini infidi
caelum et terram.
DE DIABOLI IN SERVOS SVOS IMPIETATE Parabola XIX
Est quidam tyrannus prae caeteris impius atque crudelis. Illos enim, qui sibi omni prorsus
obsequio famulantur, omni studio parent, in uincula tandem coniectos perpetuis afficit
suppliciis, ueluti si semper suo nomini infidi infensique extitissent. Rebelles autem et
inimicos ire sinit illaesos, quin immo blanditiis lactat, benignitate allicit, ut,
cum sibi seruire coeperint, et ipsos repente perdat.
neue erubescant? Et id
quidem non ut remuneret suae morem gerentes uoluntati, sed ut interimat. Qui uero contraria
his agunt, eis nocere omnino non potest, nisi cum dolo aliquo seducti a proposito colendae
uirtutis desciuerint. Tunc enim et ipsos callide sibi conciliatos mittit in
sempiternum. Demus igitur operam, si tuti esse uolumus,
aduersarii simus, amici nunquam.
DE QVINQVE SENSVVM PVGNA Parabola XX
Erat metropolis nominatissima, Irenen uocabant, in qua cum summa animorum tranquillitate
degebatur. Nihil discors, nihil turbulentum aderat. Sed in uia, quae ad eam ducit, quinque
diuersi generis bestiae insederant, omnes quidem magnarum uirium horrendaeque ferocitatis. Cum
his certandum erat cuicunque ad pacis urbem transire collibuisset neque omnino nisi ferarum
uictoribus dabatur accessus. Qui uicerant, reliquum uitae
DE POENITENTIA ET OBSTINATIONE Parabola XXI
Cuidam patrifamilias duo liberi erant, quibus ille ingentia quidem contulerat beneficia, sed
multo maiora adhuc se collaturum spoponderat, tanto eos amore complexus, quantus in nullo
fortasse alio patre erga optimos filios queat reperiri. At ipsi omnium ingratissimi nec
paternorum erga se beneficiorum nec suae prorsus humanitatis memores, pro bono malum, pro
charitate odium inferre coepere, monita eius non audire, iussa contemnere et ei, a quo
iussa contemnere et ei, a quo geniti,
a quo sic dilecti fuerant, iniuriam irrogare, nec linguae nec manibus temperantes. Patienter
ille tollerare omnia et, ut tandem resipiscerent, hortari. Postremo, si deinceps ab offensis
cessare uellent sibique obtemperare, quicquid hactenus in se deliquissent, eis condonaturum se
promisit multoque potiora bona praebiturum, quam ad eam usque diem
omnia et, ut tandem resipiscerent, hortari. Postremo, si deinceps ab offensis
cessare uellent sibique obtemperare, quicquid hactenus in se deliquissent, eis condonaturum se
promisit multoque potiora bona praebiturum, quam ad eam usque diem
plane alterum ex filiis cum
mira patris benignitas tum futurae poenae, quam ille denunciabat, metus. Atque ad genitorem
suum conuersus coramque prostratus, flens gemensque: Talia,
affluere coepit.
Vsque adeo profuit ei mores uitamque correxisse. At uero alter magis arrogantis animi
proteruitate obduratus, nec promissis allici nec minis potuit deterreri. Et quoniam nunquam ab
inueteratae maliciae proposito discedere uoluit, patre post diuturnam patientiam in
indignationem tandem concitato meritas tanta obstinatione poenas dedit, non modo ab eo
exhaeredatus uerum etiam teterrimo carceri uinculisque aeternis traditus.
Hanc parabolam magis apertam esse reor, quam ut expositione indigeat. Quis enim ignorat Deum
Patrem
indignationem tandem concitato meritas tanta obstinatione poenas dedit, non modo ab eo
exhaeredatus uerum etiam teterrimo carceri uinculisque aeternis traditus.
Hanc parabolam magis apertam esse reor, quam ut expositione indigeat. Quis enim ignorat Deum
Patrem nobis in filios adoptatis et multa bona contulisse et plura promisisse, nos uero erga
eum non solum esse ingratos sed etiam iniurios, dum neque, quae iubentur, facimus, neque, quae
prohibentur, cauemus? Et tamen ille pientissimus Dominus non continuo delinquentes punit, sed,
ut
neque, quae
prohibentur, cauemus? Et tamen ille pientissimus Dominus non continuo delinquentes punit, sed,
ut corrigantur, expectat. Si poenitentiam agimus, ueniam indulget et aeternae beatitudinis
efficit participes. Obstinatos autem caelesti haereditate indignos iustus iudex in infernum
deiicit cruciandos. Et cum hoc ita sit, quis tam sibiipsi infensus est, ut nunquam eum
deliquisse poeniteat nec iam, quantum potest, maturet per uitae emendationem uitare supplicia,
beatitudinem promereri? Nolo, inquit Dominus, mortem peccatoris, sed ut
promereri? Nolo, inquit Dominus, mortem peccatoris, sed ut conuertatur
et uiuat.
DE POENITENTIA ET CONFESSIONE Parabola XXII
Imperator quidam singulari pietate insignis, cum plurimos in ciuitate conspiceret, qui
leges, quas ipse tulerat, minime obseruarent, noluit continuo ad ulciscendum scelus animum
conuertere, sed interim aliam rogauit legem, ut, siquis suo ore se deliquisse fateretur,
ueniam precatus impetraret, soli autem poenam penderent, qui crimen
quantum de perpetrata culpa dolent, quantum de perpetranda
cauere decernant; ut scilicet sponte susceptus peccatorum dolor dolorem supplicii, qui
potest, quod
iubetur. Linguam tantum moue, ut confitearis, cor, ut doleas, animum, ut caueas, et omni
prorsus animaduersione liber euades, immo et mercede, quae iustis promittitur, dignus.
Caeterum, mirandumne magis an lugendum sit, nescio, cum poenitere et confiteri nemini non in
promptu sit, non pauperi, non aegroto, non morboso, non longa aetate iam decrepito seni, esse
tamen
sit, non pauperi, non aegroto, non morboso, non longa aetate iam decrepito seni, esse
tamen
largitate fideli populo indultum contemptui habent. Et, si id, quia peccare
nemini manifestum uolunt, ualde ridiculi sunt.
est ea homini reuelare, quae Deo spectante non puduit facere, ea uni nunc confiteri, quae,
nisi confiteare, omnibus postea nota erunt in die iudicii, dicente Naum propheta: Ecce ego
ad te, dicit Dominus Deus exercituum, et reuelabo pudenda tua in facie tua, et ostendam in
gentibus nuditatem tuam, et regnis ignominiam tuam. Quanto igitur melius est, quanto
optabilius nunc uni sacerdoti commissa dicere hisque expiatis caelo se dignum praestare quam
tunc uniuersis non modo hominibus uerum etiam angelis manifestum
est ea homini reuelare, quae Deo spectante non puduit facere, ea uni nunc confiteri, quae,
nisi confiteare, omnibus postea nota erunt in die iudicii, dicente Naum propheta: Ecce ego
ad te, dicit Dominus Deus exercituum, et reuelabo pudenda tua in facie tua, et ostendam in
gentibus nuditatem tuam, et regnis ignominiam tuam. Quanto igitur melius est, quanto
optabilius nunc uni sacerdoti commissa dicere hisque expiatis caelo se dignum praestare quam
tunc uniuersis non modo hominibus uerum etiam angelis manifestum fieri et, quod
fieri et, quod
incomparabiliter peius est, aeternis mancipari suppliciis .
DE FVTVRORVM BONORVM MALORVMQVE CONTEMPLATIONE Parabola XXIII
Rex quidam in omni laudis genere praestantissimus omniumque, quae desyderari queunt,
locuples lege decreuit ita unumquenque ciuium suorum bonis honoreque afficere, si illis dignum
inuenisset, sin contra, in exilium perenne relegare. Itaque quosdam ex praestantioribus in
ciuitate retinuit, ut
FVTVRORVM BONORVM MALORVMQVE CONTEMPLATIONE Parabola XXIII
Rex quidam in omni laudis genere praestantissimus omniumque, quae desyderari queunt,
locuples lege decreuit ita unumquenque ciuium suorum bonis honoreque afficere, si illis dignum
inuenisset, sin contra, in exilium perenne relegare. Itaque quosdam ex praestantioribus in
ciuitate retinuit, ut una secum regni bonis fruerentur feliciterque uiuerent. Reliquos in
proxima insula considere iussit atque ibi agros colere operibusque fructuosis se exercere, ut
eo labore transferri ad
Rex quidam in omni laudis genere praestantissimus omniumque, quae desyderari queunt,
locuples lege decreuit ita unumquenque ciuium suorum bonis honoreque afficere, si illis dignum
inuenisset, sin contra, in exilium perenne relegare. Itaque quosdam ex praestantioribus in
ciuitate retinuit, ut una secum regni bonis fruerentur feliciterque uiuerent. Reliquos in
proxima insula considere iussit atque ibi agros colere operibusque fructuosis se exercere, ut
eo labore transferri ad ciuitatem mererentur. Si qui autem ignauiae dediti uoluptatem
queunt,
locuples lege decreuit ita unumquenque ciuium suorum bonis honoreque afficere, si illis dignum
inuenisset, sin contra, in exilium perenne relegare. Itaque quosdam ex praestantioribus in
ciuitate retinuit, ut una secum regni bonis fruerentur feliciterque uiuerent. Reliquos in
proxima insula considere iussit atque ibi agros colere operibusque fructuosis se exercere, ut
eo labore transferri ad ciuitatem mererentur. Si qui autem ignauiae dediti uoluptatem corporis
quam laborem sequi maluissent, ad ulteriorem insulam, foedam, squalentem, feris rapacibus
fructuosis se exercere, ut
eo labore transferri ad ciuitatem mererentur. Si qui autem ignauiae dediti uoluptatem corporis
quam laborem sequi maluissent, ad ulteriorem insulam, foedam, squalentem, feris rapacibus et
mortiferis anguibus plenam deportarentur exilio nunquam finiendo. In insula ergo, in qua
primitus positi fuerant, alii propositum sibi praemium affectantes relegationemque timentes
nauiter operi incumbebant. Alii uero ociosam uitam actitantes iocis risibusque tempus terebant
praesentiumque uoluptatum illecebris deliniti nihil de his, quae futura
ut
eo labore transferri ad ciuitatem mererentur. Si qui autem ignauiae dediti uoluptatem corporis
quam laborem sequi maluissent, ad ulteriorem insulam, foedam, squalentem, feris rapacibus et
mortiferis anguibus plenam deportarentur exilio nunquam finiendo. In insula ergo, in qua
primitus positi fuerant, alii propositum sibi praemium affectantes relegationemque timentes
nauiter operi incumbebant. Alii uero ociosam uitam actitantes iocis risibusque tempus terebant
praesentiumque uoluptatum illecebris deliniti nihil de his, quae futura erant,
primitus positi fuerant, alii propositum sibi praemium affectantes relegationemque timentes
nauiter operi incumbebant. Alii uero ociosam uitam actitantes iocis risibusque tempus terebant
praesentiumque uoluptatum illecebris deliniti nihil de his, quae futura erant, cogitabant, in
eo duntaxat sibi beatitudinem constituentes, quod mox relinquere compellebantur.
sanior erat, semper futura, quae nullo fine concluduntur,
meditantes, omnium prorsus praesentium rerum delectatione abstinebant. Erant eo loci duo
scribae. Quorum alter probitates omnium, alter uitia conscribebant. Rex igitur quotidie
aliquem de turba illa ad se euocatum, quid in uita egisset, inquirebat. Aderant scribae. Pro
illo stabat, qui benefacta eius conscripserat. Sed qui peccata notauerat, acriter accusabat.
Tunc homo ille aut premium aut exilium ex sententia regis accipiebat.
Parabolae huius intelligentia haec est. Rex et iudex noster
acriter accusabat.
Tunc homo ille aut premium aut exilium ex sententia regis accipiebat.
Parabolae huius intelligentia haec est. Rex et iudex noster est Christus, ciuitas paradisus.
Qui cum rege bonis aeternis perfruuntur, angeli atque sanctorum animae sunt. Insula, in qua
nobis laborandum est, terra mortalium est. In hac, qui propositam sibi uel beatitudinem uel
miseriam contemplantur, ocia fugiunt, uoluptuosam uitam detestantur, libenter laboribus
exercentur, quibus et bonum futurum consequi et malum uitare sperant. At uero illi, quibus
exilium ex sententia regis accipiebat.
Parabolae huius intelligentia haec est. Rex et iudex noster est Christus, ciuitas paradisus.
Qui cum rege bonis aeternis perfruuntur, angeli atque sanctorum animae sunt. Insula, in qua
nobis laborandum est, terra mortalium est. In hac, qui propositam sibi uel beatitudinem uel
miseriam contemplantur, ocia fugiunt, uoluptuosam uitam detestantur, libenter laboribus
exercentur, quibus et bonum futurum consequi et malum uitare sperant. At uero illi, quibus
nulla est neque paradisi neque inferni consyderatio,
DE LIBRORVM SECVLARIVM LECTIONE Parabola XXIV
Bonus agricola maturis messibus cum aream
repleuerat, totum simul aceruum uerberat atque contundit. Post haec
paleas a frumento separans, hoc sibi colligit in horrea, illas pabulum
iumentis relinquit. Haud aliter agendum existimo litterarum
studiosis, quoties uel gentilium uel nostrorum euoluerint libros. Quae
inutilia sunt, respuant, quae uero bene uiuendi institutionem iuuare
quent, excerpant. Non est uitium omnia legere, sed sine delectu
uel gentilium uel nostrorum euoluerint libros. Quae
inutilia sunt, respuant, quae uero bene uiuendi institutionem iuuare
quent, excerpant. Non est uitium omnia legere, sed sine delectu
omnibus delectari uitium est. Omnia probate, inquit
Apostolus, quod bonum est, tenete! Et Dominus in
Euangelio zizania cum tritico colligere iubet, sed hoc usui seruare,
illa igni urenda tradere.
DE INSTANTIA
ORATIONIS Parabola XXV
Quidam paupertate compulsus
mendicare coepit. Et primo hostiatim panem petens abunde sibi alimenta
hostiatim panem petens abunde sibi alimenta
comparabat. Deinde diuitum conciliabula circumiens non modicam
colligebat pecuniam. Igitur elemosinis tandem diues factus dicere
solebat mendicos prius oportet fieri, qui diuites euadere
cupiunt. Haec parabola orare nos admonet et quasi mendicos in
omni loco omnique die sublatis in caelum manibus Deum deprecari, si
pane illo uesci uolumus, quem gustando nunquam esuriemus, si opibus
illis ditari, quas nec fur
alimenta
comparabat. Deinde diuitum conciliabula circumiens non modicam
colligebat pecuniam. Igitur elemosinis tandem diues factus dicere
solebat mendicos prius oportet fieri, qui diuites euadere
cupiunt. Haec parabola orare nos admonet et quasi mendicos in
omni loco omnique die sublatis in caelum manibus Deum deprecari, si
pane illo uesci uolumus, quem gustando nunquam esuriemus, si opibus
illis ditari, quas nec fur
usuras exigere poterat, qui non ante aliquid tribueret.
Haec parabola elemosinae fructum commendat. Qui enim
miseretur pauperis (ut ait Scriptura), Domino
foenerat. Date, inquit, et dabitur uobis, mensuram
bonam, et confertam, et coagitatam, et supereffluentem dabunt in sinum
uestrum. Nullum isto lucrosius usurae genus est, et a paucis
exercetur. Nullum illo damnabilius, quo homines obligantur, et multis
in usu est. Tanta est enim in plurimis terrenae opulentiae cupiditas, ut
caelestis thesauri pariat obliuionem. Cuius quidem thesauri precium qui
recte
(ut ait Scriptura), Domino
foenerat. Date, inquit, et dabitur uobis, mensuram
bonam, et confertam, et coagitatam, et supereffluentem dabunt in sinum
uestrum. Nullum isto lucrosius usurae genus est, et a paucis
exercetur. Nullum illo damnabilius, quo homines obligantur, et multis
in usu est. Tanta est enim in plurimis terrenae opulentiae cupiditas, ut
caelestis thesauri pariat obliuionem. Cuius quidem thesauri precium qui
recte consyderauerit, facile caetera omnia contemnet.
DE AVARITIAE VITIO Parabola XXVII
foenerat. Date, inquit, et dabitur uobis, mensuram
bonam, et confertam, et coagitatam, et supereffluentem dabunt in sinum
uestrum. Nullum isto lucrosius usurae genus est, et a paucis
exercetur. Nullum illo damnabilius, quo homines obligantur, et multis
in usu est. Tanta est enim in plurimis terrenae opulentiae cupiditas, ut
caelestis thesauri pariat obliuionem. Cuius quidem thesauri precium qui
recte consyderauerit, facile caetera omnia contemnet.
DE AVARITIAE VITIO Parabola XXVII
Quidam domi
suae largo igne
correpta
conflagraret. Quo incendio ipse etiam circumdatus nec effugere ualens
periit. Talis est omnis auarus, qui cumulandarum opum nulla
congestione satiatus, quantum potest, aceruo addere non
cessat. Caeterum, dum foenore, rapinis fraudibusque minus abstinet
(caeca enim auaritia est, in omnia illicita impetu ruit) poenam, quae
talibus debetur, elabi nullo modo potest. Et cuncta, quae
congregauerat, relinquere et gehennae incendia nudus subire
compellitur. Talis quippe erat ille, de quo in
Euangelio dictum est: Mortuus est diues, et sepultus
fraudibusque minus abstinet
(caeca enim auaritia est, in omnia illicita impetu ruit) poenam, quae
talibus debetur, elabi nullo modo potest. Et cuncta, quae
congregauerat, relinquere et gehennae incendia nudus subire
compellitur. Talis quippe erat ille, de quo in
Euangelio dictum est: Mortuus est diues, et sepultus est in
inferno.
DE MALORVM CONSORTIO FVGIENDO
Parabola XXVIII
Fullo et carbonarius conducta domo una habitabant. Sed quicquid fullonis cura candificasset
omnia illicita impetu ruit) poenam, quae
talibus debetur, elabi nullo modo potest. Et cuncta, quae
congregauerat, relinquere et gehennae incendia nudus subire
compellitur. Talis quippe erat ille, de quo in
Euangelio dictum est: Mortuus est diues, et sepultus est in
inferno.
DE MALORVM CONSORTIO FVGIENDO
Parabola XXVIII
Fullo et carbonarius conducta domo una habitabant. Sed quicquid fullonis cura candificasset
expollissetque, hoc totum carbonum iuxta iacentium contrectatio nigram
indigeant. Sed sicut hi, nullo negocio intenti, frustra aliquid
adipisci sperant, ita et illi profecto, quibus religiosae uitae
fatigationes fastidio sunt, inaniter se beatitudinem consecuturos
confidunt, licet iis, quae lege uetita sunt, satis abstineant. Quod si
attenderent, quid seruo illi in Euangelio contigit, qui sibi creditum
talentum nihil lucratus domino suo restituerat, nullam fortasse
corporis inquietudinem declinarent, nullo labore lassarentur. Quid
enim infelicius illo, qui manibus pedibusque uinctis mitti iussus est
in tenebras exteriores, ubi fletus erit et dentium
satis abstineant. Quod si
attenderent, quid seruo illi in Euangelio contigit, qui sibi creditum
talentum nihil lucratus domino suo restituerat, nullam fortasse
corporis inquietudinem declinarent, nullo labore lassarentur. Quid
enim infelicius illo, qui manibus pedibusque uinctis mitti iussus est
in tenebras exteriores, ubi fletus erit et dentium stridor? Tale ergo
meretur praemium, qui tempus ad bene agendum datum nihil agendo
consumit. Declina a malo, Spiritus Sanctus inquit, et
quia hoc non fuit satis, necessario subiunxit: et fac
bonitatem!
subleuaretur, implorabat. Multi miserando
protinus accurrebant erigebantque iacentem. At ille mox inde exiliens chachinansque
se illis illusisse iactabat. Plurimis ita deceptis uanitas hominis iam fere nota erat, cum
forte contigit, ut in itinere pede lapidi incusso concideret coxamque uehementer elideret nec
sese attollere ualeret. Iccirco humi prouolutus frustra, ut adiuuaretur, diu clamitauit nullo
non putante id illum, sicuti consueuerat, deridiculi causa simulare. Tum demum intellexit,
quam male sua sibi
quo uel uera religio peruerti posset uel proximus offendi. De
eiusmodi genere mendacii dictum est: Os, quod mentitur, occidit animam.
DE ALIIS NON IVDICANDIS Parabola XXXI
Rusticus omnium insulsissimus asellum cum oue in pascuis relictum
cum non inuenisset, ab ouicula putauit deglutitum et in furorem uersus
fuste protinus arrepto male acceptam delumbauit atque abiit. Postea,
ne saltem pellem humano usui aptam perderet, eodem loci rediens
asellum, qui dudum aberrauerat, iuxta pascentem reperit et mirabundus
ac
genere mendacii dictum est: Os, quod mentitur, occidit animam.
DE ALIIS NON IVDICANDIS Parabola XXXI
Rusticus omnium insulsissimus asellum cum oue in pascuis relictum
cum non inuenisset, ab ouicula putauit deglutitum et in furorem uersus
fuste protinus arrepto male acceptam delumbauit atque abiit. Postea,
ne saltem pellem humano usui aptam perderet, eodem loci rediens
asellum, qui dudum aberrauerat, iuxta pascentem reperit et mirabundus
ac stupens: Ecce mihi, inquit, castigata ouis asellum, quem comederat,
uiuum
Ecce mihi, inquit, castigata ouis asellum, quem comederat,
uiuum euomuit.
O ridiculum et plus quam rusticanae fatuitatis
hominem! Quis unquam audiuit iumentum aliquod ouino ore uel uoratum
uel editum? Caeterum hec parabola eo spectat, ut credamus non minus
desipere eos, qui dubiis in rebus certam proferunt sententiam, cum
Dominus clamet et dicat: Nolite iudicare, et non
iudicabimini. Nolite condemnare, et non condemnabimini. In quo enim
iudicio iudicaueritis, iudicabimini; et in qua mensura mensi fueritis,
remetietur uobis. Non quod
unquam audiuit iumentum aliquod ouino ore uel uoratum
uel editum? Caeterum hec parabola eo spectat, ut credamus non minus
desipere eos, qui dubiis in rebus certam proferunt sententiam, cum
Dominus clamet et dicat: Nolite iudicare, et non
iudicabimini. Nolite condemnare, et non condemnabimini. In quo enim
iudicio iudicaueritis, iudicabimini; et in qua mensura mensi fueritis,
remetietur uobis. Non quod
et ipsi peruerso iudicabuntur iudicio- iustus est enim Dominus et
rectum iudicium eius- sed quia merito damnandi sunt, qui aliis
immerito detrahere
uel editum? Caeterum hec parabola eo spectat, ut credamus non minus
desipere eos, qui dubiis in rebus certam proferunt sententiam, cum
Dominus clamet et dicat: Nolite iudicare, et non
iudicabimini. Nolite condemnare, et non condemnabimini. In quo enim
iudicio iudicaueritis, iudicabimini; et in qua mensura mensi fueritis,
remetietur uobis. Non quod
et ipsi peruerso iudicabuntur iudicio- iustus est enim Dominus et
rectum iudicium eius- sed quia merito damnandi sunt, qui aliis
immerito detrahere non uerentur.
DE VICTVS
MODERATIONE Parabola XXXII
Duo rustici suum quisque
iumentum onerauerant frumento ac uino iter habentes urbem uersus, ut
his ibi diuenditis pecuniam secum referrent. Sed unius iumentum plus
iusto pondere pressum prae lassitudine uix incedere poterat gradatimque
in uia corruendo
uersus, ut
his ibi diuenditis pecuniam secum referrent. Sed unius iumentum plus
iusto pondere pressum prae lassitudine uix incedere poterat gradatimque
in uia corruendo
Haec parabola partim parasitis
ganeonibusque partim uictu modico utentibus canitur, ut appareat,
quantum utrorumque sors inter se distet. Illi, qui esculentis
poculentisque, supra quam satis est, uentrem inferciunt, iumentum plus
aequo onerant. Proinde tardi ad bonum, proni ad malum identidem in
flagitia prolabendo beatitudinis aeternae mercedem amittunt et ad
tormentorum loca protinus deuoluti demonum perniciosissimorum, humani
generis latronum, afficiuntur
identidem in
flagitia prolabendo beatitudinis aeternae mercedem amittunt et ad
tormentorum loca protinus deuoluti demonum perniciosissimorum, humani
generis latronum, afficiuntur
nostri iumentum ieiunii
castigatione domandum, ne rectae
sed pareat uel
inuitum.
DE BONORVM MALORVMQUE HOMINVM VITA
Parabola XXXIII
Est mons quidam asper sane et
arduus adituque difficilis. Caeterum in summo patet planities omnis
generis fructibus exhuberans aquisque irriguis amoenissima et in qua
nihil omnino, quod animum oblectare possit, desyderatur. Plerique
tanti fruendi boni spe illecti magno labore per inuias rupes callesque
arctos et senticosos nituntur ad cacumen peruenire. Et ut uoti
compotes efficiantur, nec die nec noctu
boni spe illecti magno labore per inuias rupes callesque
arctos et senticosos nituntur ad cacumen peruenire. Et ut uoti
compotes efficiantur, nec die nec noctu
nullus certus fructuum
prouentus appareat. Nam etsi multa suis promittere cultoribus
uideantur, nihil praestant. Fruges quippe fere omnes messis tempore
immodicus exurit aestus, arescunt siccitate herbae, poma uentorum
turbine agitata ante maturitatem ad terram decidunt atque ita auidos
agricolas in fine spes omnis frustratur. Multi tamen ipsa foliorum
luxuria florumque decore capti malunt ibi inutiliter desidere quam
ascendendi montis laborem subire. Contempto itaque bono illo, quo
nullum malus, quod ab his, qui iam iuga tenent, feliciter possidetur,
mansione uanitatis plena contenti sunt.
nec
ante eidem exitio se obnoxios animaduertunt, quam experimento
didicerint. Adeo mens uitiis dedita nihil, quod cauendum sit,
prospicit, nisi forte cum iam caueri non possit.
Haec parabola
bonorum malorumque hominum uitam comprehendit. Arduus est et
difficilis uirtutum ascensus, at in summo beatae quietis merces
est. Campi autem, qui ima montis tenent, latas uias habent, quae ducunt
ad perditionem, deliciis admodum foecundi sunt, sed quae in perniciem
uertantur. Incolae carnibus uiuunt, quia pecudum more praesentibus
contenti futura non consyderant. Adherens terrae holus
caueri non possit.
Haec parabola
bonorum malorumque hominum uitam comprehendit. Arduus est et
difficilis uirtutum ascensus, at in summo beatae quietis merces
est. Campi autem, qui ima montis tenent, latas uias habent, quae ducunt
ad perditionem, deliciis admodum foecundi sunt, sed quae in perniciem
uertantur. Incolae carnibus uiuunt, quia pecudum more praesentibus
contenti futura non consyderant. Adherens terrae holus decerpunt, dum
terrenarum rerum obruti curis ad contemplanda caelestia nunquam
eriguntur. Porcos pascunt, qui turpis libidinis caeno
inquinantur. Hircos sequuntur,
qui turpis libidinis caeno
inquinantur. Hircos sequuntur, qui infamis uitae foetorem
exalant. Canibus lepores inuadunt, qui procacis linguae latratibus
innocentiam aliorum laedunt. Nidulos aucupantur, quos inanis gloriae
cupiditas tenet, dum honores ambiunt et caeteris praeesse
affectant. Aurum in terra quaerunt et eluduntur, qui, cum multas opes
congregauerint, uita defuncti eas relinquere coguntur. Longum foret
singulorum enumerare uitia. Omnis eorum uoluptas lubrica est,
ardenter accelerabat, alter
moderate admodum exercebatur. Ille ergo festinus, cum multum una
alteraque die operis confecisset, lapsus demum resedit factusque est
remissior, et laborem pertesus telam, cui texendae tanto studio
incubuerat, imperfectam
mutent, qui, dum proficere immodestius affectant,
supra uires sese laboribus grauant. Ediuerso autem moderate
laborantium temperies constans ac firma permanet, et cum semper eodem
uitae tenore cucurrerit, ad capienda usque beatitudinis praemia
feliciter accedit. Qui enim perseuerauerit usque in finem, hic saluus
erit. Nam et in agone non qui celerius, sed qui perseuerantius
currunt, metam citius attingunt et adepti uictoriam coronantur.
DE HVMILITATE ET SVPERBIA Parabola XXXV
Obsidebatur ciuitas Gygantum ab exercitu hominum
affectant,
supra uires sese laboribus grauant. Ediuerso autem moderate
laborantium temperies constans ac firma permanet, et cum semper eodem
uitae tenore cucurrerit, ad capienda usque beatitudinis praemia
feliciter accedit. Qui enim perseuerauerit usque in finem, hic saluus
erit. Nam et in agone non qui celerius, sed qui perseuerantius
currunt, metam citius attingunt et adepti uictoriam coronantur.
DE HVMILITATE ET SVPERBIA Parabola XXXV
Obsidebatur ciuitas Gygantum ab exercitu hominum Gyganteae
proceritati pene
XXXV
Obsidebatur ciuitas Gygantum ab exercitu hominum Gyganteae
proceritati pene aequalium, ab ea murorum parte, quae occidentem
spectat. Eam uero, quae orientem respicit, oppugnabant exigui quidem
corporis, sed uirium robore uiri praestantes atque inuicti. Igitur
sagittarii, qui in muris erant, illos ex aduerso grandes atque
sublimes deiecere sagittis. Non enim poterant errare ictus in tam
ampla corpora directi. Hi ergo, quia imprimis magnae staturae erant, ad
unum perierunt cadaueraque eorum coruis pabulum fuere.
Illi autem
ab ea murorum parte, quae occidentem
spectat. Eam uero, quae orientem respicit, oppugnabant exigui quidem
corporis, sed uirium robore uiri praestantes atque inuicti. Igitur
sagittarii, qui in muris erant, illos ex aduerso grandes atque
sublimes deiecere sagittis. Non enim poterant errare ictus in tam
ampla corpora directi. Hi ergo, quia imprimis magnae staturae erant, ad
unum perierunt cadaueraque eorum coruis pabulum fuere.
Illi autem pusilli et pomilionibus pares, cum ad certamen
progrederentur, facile uitatis ictibus acriter instabant.
cadaueraque eorum coruis pabulum fuere.
Illi autem pusilli et pomilionibus pares, cum ad certamen
progrederentur, facile uitatis ictibus acriter instabant. Itaque
proxime subeundo per subterraneos cuniculos urbem irrumpentes, ciuibus
partim caesis, partim in uincula coniectis, rerum potiti sunt, tanto
celsiorem adepti gloriam, quanto statura minores erant. Haec
parabola superbiam premit, humilitatem extollit. Ciuitas Gygantum
Haec
parabola superbiam premit, humilitatem extollit. Ciuitas Gygantum
sedent, humiles pugnant. Diaboli
iaculis homines arrogantia elati feriuntur, dum uitiorum offendicula
non declinant. Coruorum cibus tunc fiunt, cum demonum morsibus
carpuntur in inferno. Homines uero humilitate submissi
ad caelestem prouecti
gloriam illum de Euangelio uersiculum decantant: Deposuit
Dominus potentes de sede et exaltauit humiles. His oritur sol
iustitiae, illis occidit, quia Deus et superbis resistit et humilibus
dat gratiam. Ideo alteri orientem uersus stare dicuntur, alteri
occidentem. In lumine igitur ueritatis manent, qui humiliantur, et in
tenebris erroris excutiuntur, qui superbiunt. Quid multa?
decantant: Deposuit
Dominus potentes de sede et exaltauit humiles. His oritur sol
iustitiae, illis occidit, quia Deus et superbis resistit et humilibus
dat gratiam. Ideo alteri orientem uersus stare dicuntur, alteri
occidentem. In lumine igitur ueritatis manent, qui humiliantur, et in
tenebris erroris excutiuntur, qui superbiunt. Quid multa?
illis occidit, quia Deus et superbis resistit et humilibus
dat gratiam. Ideo alteri orientem uersus stare dicuntur, alteri
occidentem. In lumine igitur ueritatis manent, qui humiliantur, et in
tenebris erroris excutiuntur, qui superbiunt. Quid multa?
dat gratiam. Ideo alteri orientem uersus stare dicuntur, alteri
occidentem. In lumine igitur ueritatis manent, qui humiliantur, et in
tenebris erroris excutiuntur, qui superbiunt. Quid multa?
caelum. Et adhuc aliquis uel
erat, caries uitiare
coepit, teredines exedere. Iam parum aberat, ut quaqua uersum corrupta
opulentiam illam detegeret, quam intra se occultabat. Cum igitur
cerneret seruus arculam indies deperire atque absumi, nihil id pensi
habuit, non arcam seruare se inquiens, sed, qui in ea erat, thesaurum,
ut integrum domino redderet, cum ille iusserit. Quin immo
laetebatur, quod arcae labes ipsam probatura esset seruantis fidem, cum
is fatiscente quoque repositorio domini thesaurum dispergi
dissiparique non permiserit.
Haec parabola nos ad patientiam iniuriarum
fideliores fuisse thesauri huius custodes, quanto grauiora
pertulerimus. Ita denique depositum suum exigenti domino restituemus
illibatum, si omnia extrema pati maluerimus quam peccare, si non illos
timuerimus, qui corpus tantum occidunt, sed eum potius, qui simul
corpus et animam potest mittere in gehennam. Hic ille est, qui in
Euangelio beatos uocat persecutionem patientes propter iustitiam et
eosdem consolatur dicens: Gaudete et exultate, quoniam merces
uestra copiosa est in caelis! Quis ergo tam insipiens rerum
existimator est, ut non anteponat aeternam patientiae mercedem
custodes, quanto grauiora
pertulerimus. Ita denique depositum suum exigenti domino restituemus
illibatum, si omnia extrema pati maluerimus quam peccare, si non illos
timuerimus, qui corpus tantum occidunt, sed eum potius, qui simul
corpus et animam potest mittere in gehennam. Hic ille est, qui in
Euangelio beatos uocat persecutionem patientes propter iustitiam et
eosdem consolatur dicens: Gaudete et exultate, quoniam merces
uestra copiosa est in caelis! Quis ergo tam insipiens rerum
existimator est, ut non anteponat aeternam patientiae mercedem cuicunque
iniuriae uindictae?
si non illos
timuerimus, qui corpus tantum occidunt, sed eum potius, qui simul
corpus et animam potest mittere in gehennam. Hic ille est, qui in
Euangelio beatos uocat persecutionem patientes propter iustitiam et
eosdem consolatur dicens: Gaudete et exultate, quoniam merces
uestra copiosa est in caelis! Quis ergo tam insipiens rerum
existimator est, ut non anteponat aeternam patientiae mercedem cuicunque
iniuriae uindictae?
DE INIVRIA QVAE
NEMINI MAGIS NOCET QVAM SVO AVTORI Parabola XXXVII
est, ut non anteponat aeternam patientiae mercedem cuicunque
iniuriae uindictae?
DE INIVRIA QVAE
NEMINI MAGIS NOCET QVAM SVO AVTORI Parabola XXXVII
Fuit quidam tam irae impatiens, ut, cum in alios commotus fuisset,
seipsum diuerberaret, neque uerbera solum, sed etiam uulnera quandoque
infligere sibimet uisus. Etenim indignationis Furiis uelut rabidus
canis agitatus, quoties aduersus quempiam furere coepisset, stricto
repente gladio corpus suum sauciabat.
Talis est
quempiam furere coepisset, stricto
repente gladio corpus suum sauciabat.
Talis est quilibet malignae mentis improbique ingenii uir. Quoties
alium laedere parat, semper seipsum grauius offendit; dum alterum
uerbis petulantibus lacessit, plus sibi quam illi nocet; iisdem
ictibus, quos in alienum corpus nequiter dirigit, suam lethaliter
configit animam, et quicquid nocumenti aliis inferre decernit, id
totum ipsius incidit capiti. Neque enim, qui patitur iniuriam, sed qui
facit, peccat. Peccatum autem suo nocet autori, non illi, in quem
peccatur. Quin immo ei, qui sustinet,
plus sibi quam illi nocet; iisdem
ictibus, quos in alienum corpus nequiter dirigit, suam lethaliter
configit animam, et quicquid nocumenti aliis inferre decernit, id
totum ipsius incidit capiti. Neque enim, qui patitur iniuriam, sed qui
facit, peccat. Peccatum autem suo nocet autori, non illi, in quem
peccatur. Quin immo ei, qui sustinet, prodesse potest offensa,
offensori uero non obesse non potest. Profuit quippe martyribus
persecutiones pati sed persecutoribus conceptum in illos odium obfuit
plurimum. Vide tamen hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua
se laedi manu, et id
incidit capiti. Neque enim, qui patitur iniuriam, sed qui
facit, peccat. Peccatum autem suo nocet autori, non illi, in quem
peccatur. Quin immo ei, qui sustinet, prodesse potest offensa,
offensori uero non obesse non potest. Profuit quippe martyribus
persecutiones pati sed persecutoribus conceptum in illos odium obfuit
plurimum. Vide tamen hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua
se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua
inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama,
in corpore offendere possunt, quae tam momentanea sunt, ut, si illi
quem
peccatur. Quin immo ei, qui sustinet, prodesse potest offensa,
offensori uero non obesse non potest. Profuit quippe martyribus
persecutiones pati sed persecutoribus conceptum in illos odium obfuit
plurimum. Vide tamen hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua
se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua
inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama,
in corpore offendere possunt, quae tam momentanea sunt, ut, si illi non
rapuerint, tempus eripiet. Seipsos autem in anima offendunt, qua nihil
est in homine praestantius, nihil insignius.
sustinet, prodesse potest offensa,
offensori uero non obesse non potest. Profuit quippe martyribus
persecutiones pati sed persecutoribus conceptum in illos odium obfuit
plurimum. Vide tamen hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua
se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua
inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama,
in corpore offendere possunt, quae tam momentanea sunt, ut, si illi non
rapuerint, tempus eripiet. Seipsos autem in anima offendunt, qua nihil
est in homine praestantius, nihil insignius. Si enim nihil prodest
totius
non potest. Profuit quippe martyribus
persecutiones pati sed persecutoribus conceptum in illos odium obfuit
plurimum. Vide tamen hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua
se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua
inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama,
in corpore offendere possunt, quae tam momentanea sunt, ut, si illi non
rapuerint, tempus eripiet. Seipsos autem in anima offendunt, qua nihil
est in homine praestantius, nihil insignius. Si enim nihil prodest
totius mundi lucrum cum animae detrimento, nonne anima preciosior
Profuit quippe martyribus
persecutiones pati sed persecutoribus conceptum in illos odium obfuit
plurimum. Vide tamen hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua
se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua
inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama,
in corpore offendere possunt, quae tam momentanea sunt, ut, si illi non
rapuerint, tempus eripiet. Seipsos autem in anima offendunt, qua nihil
est in homine praestantius, nihil insignius. Si enim nihil prodest
totius mundi lucrum cum animae detrimento, nonne anima preciosior est
mundo?
quippe martyribus
persecutiones pati sed persecutoribus conceptum in illos odium obfuit
plurimum. Vide tamen hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua
se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua
inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama,
in corpore offendere possunt, quae tam momentanea sunt, ut, si illi non
rapuerint, tempus eripiet. Seipsos autem in anima offendunt, qua nihil
est in homine praestantius, nihil insignius. Si enim nihil prodest
totius mundi lucrum cum animae detrimento, nonne anima preciosior est
mundo? Nolite ergo
hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua
se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua
inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama,
in corpore offendere possunt, quae tam momentanea sunt, ut, si illi non
rapuerint, tempus eripiet. Seipsos autem in anima offendunt, qua nihil
est in homine praestantius, nihil insignius. Si enim nihil prodest
totius mundi lucrum cum animae detrimento, nonne anima preciosior est
mundo? Nolite ergo contemnere animam (ut Apostolus inquit) pro
qua Christus mortuus est. Nam suam contemnit, non solum qui
semper sua
se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua
inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama,
in corpore offendere possunt, quae tam momentanea sunt, ut, si illi non
rapuerint, tempus eripiet. Seipsos autem in anima offendunt, qua nihil
est in homine praestantius, nihil insignius. Si enim nihil prodest
totius mundi lucrum cum animae detrimento, nonne anima preciosior est
mundo? Nolite ergo contemnere animam (ut Apostolus inquit) pro
qua Christus mortuus est. Nam suam contemnit, non solum qui
proximum odit, sed etiam ille qui
est
mundo? Nolite ergo contemnere animam (ut Apostolus inquit) pro
qua Christus mortuus est. Nam suam contemnit, non solum qui
proximum odit, sed etiam ille qui non diligit.
DE BONO OPERE PERMANENTIS IN PECCATO Parabola
XXXVIII
Arborem frugiferam agricola fouere uolens, multo
labore et fimum ei apponebat et aquam quotidie trunco infundebat. Nec
tamen efficere potuit, quin illa liuescentibus primo foliis, deinde
collabentibus pene tota aresceret, quia radici uermis inerat, cuius
exemisset rursumque egestam humum suo loco reposuisset,
sanata radice arbor paulatim reuixit et humore accepto folia emisit,
florem fecit, fructus ad maturitatem usque perduxit, reliqui quoque
temporis hubertate suo fauit cultori.
Haec parabola eos
respicit, qui, cum multum in uirtutibus capessendis desudent, parum
tamen aut nihil proficiunt, quandiu crimen aliquod intra se
fouent. Scriptum est enim: Qui in uno peccauerit, multa bona
perdet. Porro idem, si poenitentiam egerit, si uitium illud,
quod radici animae pertinacius inheserat, extirpauerit
florem fecit, fructus ad maturitatem usque perduxit, reliqui quoque
temporis hubertate suo fauit cultori.
Haec parabola eos
respicit, qui, cum multum in uirtutibus capessendis desudent, parum
tamen aut nihil proficiunt, quandiu crimen aliquod intra se
fouent. Scriptum est enim: Qui in uno peccauerit, multa bona
perdet. Porro idem, si poenitentiam egerit, si uitium illud,
quod radici animae pertinacius inheserat, extirpauerit abieceritque,
totus iam sanus factus mereri beatitudinis praemia incipiet tum
perfectius constantiusque animi bonis exhuberans, tum usque in finem
Qui in uno peccauerit, multa bona
perdet. Porro idem, si poenitentiam egerit, si uitium illud,
quod radici animae pertinacius inheserat, extirpauerit abieceritque,
totus iam sanus factus mereri beatitudinis praemia incipiet tum
perfectius constantiusque animi bonis exhuberans, tum usque in finem
in his perseuerans. Frustra autem ad fruendam beatitudinem peruenire
nititur, qui uel unius flagitii morbo affectus claudicat. Singulis
quibusque uitiis renunciet necesse est, singulis quibusque, quantum
potest, careat, qui ea, quae bene facit, prodesse sibi cupit ad
salutem.
in uno peccauerit, multa bona
perdet. Porro idem, si poenitentiam egerit, si uitium illud,
quod radici animae pertinacius inheserat, extirpauerit abieceritque,
totus iam sanus factus mereri beatitudinis praemia incipiet tum
perfectius constantiusque animi bonis exhuberans, tum usque in finem
in his perseuerans. Frustra autem ad fruendam beatitudinem peruenire
nititur, qui uel unius flagitii morbo affectus claudicat. Singulis
quibusque uitiis renunciet necesse est, singulis quibusque, quantum
potest, careat, qui ea, quae bene facit, prodesse sibi cupit ad
salutem.
cum ipsi incessanter post illos gradu
si paria utrorunque merita sunt,
eodem loci
iniquos deflere
quidem, non quod moriantur, debemus, sed quod in peccato
moriantur. Scriptum est enim: Mors peccatorum pessima .
DE HORA MORTIS INCERTA, VT SEMPER PARATI
SIMVS Parabola XLI
Imperator confecto bello, cum
uictor in patriam remeasset, donatiuum militibus erogaturus edixit,
quod, qua die in forum ipse descendisset, uenienti sibi omnes cum
armis occurrerent: quod si quos inermes occurrere tunc contigisset,
non solum nihil relaturos esse praemii, uerum etiam inertiae poenas
daturos. Illi incerti, quando
moriantur. Scriptum est enim: Mors peccatorum pessima .
DE HORA MORTIS INCERTA, VT SEMPER PARATI
SIMVS Parabola XLI
Imperator confecto bello, cum
uictor in patriam remeasset, donatiuum militibus erogaturus edixit,
quod, qua die in forum ipse descendisset, uenienti sibi omnes cum
armis occurrerent: quod si quos inermes occurrere tunc contigisset,
non solum nihil relaturos esse praemii, uerum etiam inertiae poenas
daturos. Illi incerti, quando imperator hoc esset acturus, quotidie
cum armis parati aderant. Quidam autem
quod si quos inermes occurrere tunc contigisset,
non solum nihil relaturos esse praemii, uerum etiam inertiae poenas
daturos. Illi incerti, quando imperator hoc esset acturus, quotidie
cum armis parati aderant. Quidam autem expectationis tedio uicti,
paulatim arma deponere et iam inermes in publicum procedere,
existimantes non ita repente affuturum, quem praestolabantur. Cum ergo
imperator die, qua non putabant, in forum improuisus affuisset,
donauit omnes, quos offendit armatos, quos autem inermes
daturos. Illi incerti, quando imperator hoc esset acturus, quotidie
cum armis parati aderant. Quidam autem expectationis tedio uicti,
paulatim arma deponere et iam inermes in publicum procedere,
existimantes non ita repente affuturum, quem praestolabantur. Cum ergo
imperator die, qua non putabant, in forum improuisus affuisset,
donauit omnes, quos offendit armatos, quos autem inermes
armis instructos conspexerit, continuo beatitudinis
praemiis donandos laetus excipiet. Sin autem animi bonis exutos uiderit,
supplicio afficiendos iratus deputabit. Igitur, quoniam diem uitae
nostrae ultimum nosse non possumus, hunc semper hodiernum esse
existimemus. Talesque semper simus, quales in fine futuros esse
cupimus. Quotidie quippe uigilandum nobis est, quibus
praecipitur: Vigilate, quia nescitis diem neque horam!
DE DOCTORIS ECCLESIASTICI MERITO Parabola XLII
Rex uidens regni
Quotidie quippe uigilandum nobis est, quibus
praecipitur: Vigilate, quia nescitis diem neque horam!
DE DOCTORIS ECCLESIASTICI MERITO Parabola XLII
Rex uidens regni sui populos absque lege non
satis ciuiliter degere, legationem in omnes misit, uiuendi formulas
praebuit, eas obseruantibus proposuit praemium, non obseruantibus
poenam. Hinc quidam mores correxere politicamque uitam uiuere
coepere. Quidam uero hoc ipsum contempserunt, quia ueteris licentiae
institutum dimittere molestum erat. Caeterum, quanuis in plebe maior
legationem in omnes misit, uiuendi formulas
praebuit, eas obseruantibus proposuit praemium, non obseruantibus
poenam. Hinc quidam mores correxere politicamque uitam uiuere
coepere. Quidam uero hoc ipsum contempserunt, quia ueteris licentiae
institutum dimittere molestum erat. Caeterum, quanuis in plebe maior
numerus esset eorum, qui recti aequique normam non receperant, legatos
tamen illos rex, cum redissent, quia probe officio suo defunctos
constabat, dignis honoribus bonisque affecit.
Haec parabola
euangelici doctoris munus commendat, qui caeteris uiam ostendit
salutis,
opere compleuerint, quod audiendo didicissent. Neque enim doctori
fraudi esse debet auditorum culpa. Non est ideo neganda merces
populo perierit, illis imputabitur, dicente Domino per Ezechielem:
Speculatorem dedi te domui Israhel: et audies de ore meo uerbum,
et annunciabis eis ex me. Si, dicente me ad impium: Morte morieris,
non annunciaueris ei neque locutus fueris, ut auertatur a uia sua
impia et uiuat, ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem
autem eius de manu tua requiram.
DE INANI GLORIA ET AVARITIA DOCTORI CAVENDA Parabola
XLIII
Pastori mandauerat gregis dominus ad pascua laeta agere
oues
Pastori mandauerat gregis dominus ad pascua laeta agere
oues herbisque optimis pastas ad caulam reducere diligenterque
custodire. Et ille, ut bene pastae essent, curauit quidem, sed aliis
earum lac, aliis lanam surripere non erubuit. Cunque dominus partim
emulsas, partim deglabratas esse uidisset, in pastorem iratus intantum
autem gloriam ab
hominibus exigens Dei gloria indignus erit atque audiet:
Recepisti mercedem tuam. Et si elliciendae pecuniae causa
praedicauerit, non praedicator fuisse a Domino arguetur, sed
praeuaricator, cum praeceptum sit: Gratis accepistis, gratis date!
Donum quippe Dei est in ecclesiis praedicandi scientia. Hoc
dono abutitur, quisquis aliud quam salutem eorum, quos instruit,
concupiscit.
DE DOCTORE QVI ALITER DOCET,
ALITER VIVIT Parabola XLIV
Dux a rege in
expeditionem missus magno animo certamen mire
gratis date!
Donum quippe Dei est in ecclesiis praedicandi scientia. Hoc
dono abutitur, quisquis aliud quam salutem eorum, quos instruit,
concupiscit.
DE DOCTORE QVI ALITER DOCET,
ALITER VIVIT Parabola XLIV
Dux a rege in
expeditionem missus magno animo certamen mire suos hortabatur
tantumque prae se ferebat audaciae, ut primus cum hoste congressurus
uideretur. Cum autem in aduersariorum copias repente incidisset,
castra quidem muniit et nihilominus alios in aciem descendere et manum
conserere iussit, sed ipse in
DE DOCTORE QVI ALITER DOCET,
ALITER VIVIT Parabola XLIV
Dux a rege in
expeditionem missus magno animo certamen mire suos hortabatur
tantumque prae se ferebat audaciae, ut primus cum hoste congressurus
uideretur. Cum autem in aduersariorum copias repente incidisset,
castra quidem muniit et nihilominus alios in aciem descendere et manum
conserere iussit, sed ipse in tuto residens, postquam uidit
DOCET,
ALITER VIVIT Parabola XLIV
Dux a rege in
expeditionem missus magno animo certamen mire suos hortabatur
tantumque prae se ferebat audaciae, ut primus cum hoste congressurus
uideretur. Cum autem in aduersariorum copias repente incidisset,
castra quidem muniit et nihilominus alios in aciem descendere et manum
conserere iussit, sed ipse in tuto residens, postquam uidit
in
expeditionem missus magno animo certamen mire suos hortabatur
tantumque prae se ferebat audaciae, ut primus cum hoste congressurus
uideretur. Cum autem in aduersariorum copias repente incidisset,
castra quidem muniit et nihilominus alios in aciem descendere et manum
conserere iussit, sed ipse in tuto residens, postquam uidit
acies concurrere, arma misceri et
iam digladiantium cruore solum passim spargi, non expectato belli
euentu primus tergum uertit. Deinde milites quoque duce destitutos
fudit hostis. Qui periculum elapsi fuerant, adito rege ducis ignauiam
multis accusantes postremo in lingua illi fortitudinem fuisse
dixerunt, in pedibus metum; ideo uictoriam aduersariis
reliquisse. Rex, ubi accepit ducis culpa rem male gestam, urbe electum
exilio mulctauit.
Haec parabola illos respicit praedicatores,
qui, quod uerbis aedificant, exemplo destruunt, et quod alios
misceri et
iam digladiantium cruore solum passim spargi, non expectato belli
euentu primus tergum uertit. Deinde milites quoque duce destitutos
fudit hostis. Qui periculum elapsi fuerant, adito rege ducis ignauiam
multis accusantes postremo in lingua illi fortitudinem fuisse
dixerunt, in pedibus metum; ideo uictoriam aduersariis
reliquisse. Rex, ubi accepit ducis culpa rem male gestam, urbe electum
exilio mulctauit.
Haec parabola illos respicit praedicatores,
qui, quod uerbis aedificant, exemplo destruunt, et quod alios
exposcunt, ipsi minime praestant. Aliis onera
VIVIT
Parabola XLV
Vir quidam imprimis diues conductis ad
excolendum agrum operariis famulum suum praefecit, qui laborantibus
instaret. Ille uidens tandem, quod uerbis urgendo adhortandoque parum
proficeret, sumpto manibus ligone operi sese ardenter accinxit, parem
ab reliquis exigens in agro fodiendo alacritatem. Omnes eius exemplo
solicitius id, quod debebant, peregere. Et tunc plane apparuit his,
qui operam suam locant, facto magis eorum, qui praesunt,
quam dicto opus esse, ne pigritentur. Is enim, qui alios ad
aliquid agendum hortatur tantum,
possit. Qui autem et hortatur et simul negocii, ad quod
hortatur, se facit consortem, nullum cessantibus relinquit
excusationis locum. Qualem enim ipse corporis fatigationem ultro subit
ac sustinet, talem etiam omnes reliquos ferre posse certissime
testatur.
Haud aliter conuenit ei, qui in ecclesia ad
uult reliquos esse, quos
docet; nec solum uerbis instruat, sed etiam exemplo. Ille denique
arguat alios, qui ipse redargui non possit. Coepit nempe Iesus facere
et docere; sic apostoli, sic euangelistae, sic omnes nuncii Christi
fideles. Qui autem fecerit et docuerit sic, hic magnus uocabitur
in regno caelorum, ait Dominus.
DE
PASSIONE DOMINI PRO SERVIS SVSCEPTA Parabola XLVI
In ciuitate omnium praecipua rex erat prae caeteris
praestantissimus. Huic serui prope innumerabiles et quidem egregii
summa cum ueneratione
facere
et docere; sic apostoli, sic euangelistae, sic omnes nuncii Christi
fideles. Qui autem fecerit et docuerit sic, hic magnus uocabitur
in regno caelorum, ait Dominus.
DE
PASSIONE DOMINI PRO SERVIS SVSCEPTA Parabola XLVI
In ciuitate omnium praecipua rex erat prae caeteris
praestantissimus. Huic serui prope innumerabiles et quidem egregii
summa cum ueneratione atque fide obsequebantur ac parabant. Dignus
enim erat, qui ab omnibus coleretur et obseruaretur ob singularem in
omnes liberalitatem atque pietatem. Cum
PRO SERVIS SVSCEPTA Parabola XLVI
In ciuitate omnium praecipua rex erat prae caeteris
praestantissimus. Huic serui prope innumerabiles et quidem egregii
summa cum ueneratione atque fide obsequebantur ac parabant. Dignus
enim erat, qui ab omnibus coleretur et obseruaretur ob singularem in
omnes liberalitatem atque pietatem. Cum autem nuncium accepisset
quosdam de finibus regni sui captiuitatem passos iugum subisse
miserrimae seruitutis, in qua illis pereundum erat, nisi ipse
succurrisset, in tanto uitae periculo constitutis opem ferre
decreuit. Cunque cognouisset nulla prope alia
egregii
summa cum ueneratione atque fide obsequebantur ac parabant. Dignus
enim erat, qui ab omnibus coleretur et obseruaretur ob singularem in
omnes liberalitatem atque pietatem. Cum autem nuncium accepisset
quosdam de finibus regni sui captiuitatem passos iugum subisse
miserrimae seruitutis, in qua illis pereundum erat, nisi ipse
succurrisset, in tanto uitae periculo constitutis opem ferre
decreuit. Cunque cognouisset nulla prope alia mercede illos ab
interitu redimi posse, praeterquam ut ipse eorum subeat uicem, ne hoc
quidem recusauit. Semetipsum ultro inimicis obtulit, sua monte
ac parabant. Dignus
enim erat, qui ab omnibus coleretur et obseruaretur ob singularem in
omnes liberalitatem atque pietatem. Cum autem nuncium accepisset
quosdam de finibus regni sui captiuitatem passos iugum subisse
miserrimae seruitutis, in qua illis pereundum erat, nisi ipse
succurrisset, in tanto uitae periculo constitutis opem ferre
decreuit. Cunque cognouisset nulla prope alia mercede illos ab
interitu redimi posse, praeterquam ut ipse eorum subeat uicem, ne hoc
quidem recusauit. Semetipsum ultro inimicis obtulit, sua monte
seruorum saluti consulturus. Rex itaque interimitur, et
pro tanto beneficio, quam possent, gratiam
referrent. Alii uero nihil quicquam pensi habentes eius imperium
spreuere, non modo quod ipse iuberet agere contemnendo, uerum etiam
econtrario illud agendo quod uetaret. Postquam autem rex illos, qui
non ita erga se ingrati extiterant, in ciuitate receptos bonis omnibus
affecisset, istos, qui magis inimicis suis quam sibi fidi erant, loco
hostium habuit missisque apparitoribus comprehensos carceri tradidit
atque mulctauit. Quidam tamen, antequam in uinculo coniicerentur, cum
sibi ignosci suppliciter poposcissent, ueniam
quod uetaret. Postquam autem rex illos, qui
non ita erga se ingrati extiterant, in ciuitate receptos bonis omnibus
affecisset, istos, qui magis inimicis suis quam sibi fidi erant, loco
hostium habuit missisque apparitoribus comprehensos carceri tradidit
atque mulctauit. Quidam tamen, antequam in uinculo coniicerentur, cum
sibi ignosci suppliciter poposcissent, ueniam impetrarunt. Et hos
quidem rex, ueluti si nunquam deliquissent, benigne susceptos ciuitate
donauit bonorumque consortes fecit, in illos tantum, quos peccati
nunquam poenituit, iustus, in alios omnes magis quam dici queat
missisque apparitoribus comprehensos carceri tradidit
atque mulctauit. Quidam tamen, antequam in uinculo coniicerentur, cum
sibi ignosci suppliciter poposcissent, ueniam impetrarunt. Et hos
quidem rex, ueluti si nunquam deliquissent, benigne susceptos ciuitate
donauit bonorumque consortes fecit, in illos tantum, quos peccati
nunquam poenituit, iustus, in alios omnes magis quam dici queat
clemens. Nam si peccare non cessantes impunitos dimisisset, non
ignoscere peccantibus uideretur, sed fauere, quod ab omni prorsus
bonitate alienum foret.
Longiusculo ambitu recitata parabola,
mulctauit. Quidam tamen, antequam in uinculo coniicerentur, cum
sibi ignosci suppliciter poposcissent, ueniam impetrarunt. Et hos
quidem rex, ueluti si nunquam deliquissent, benigne susceptos ciuitate
donauit bonorumque consortes fecit, in illos tantum, quos peccati
nunquam poenituit, iustus, in alios omnes magis quam dici queat
clemens. Nam si peccare non cessantes impunitos dimisisset, non
ignoscere peccantibus uideretur, sed fauere, quod ab omni prorsus
bonitate alienum foret.
Longiusculo ambitu recitata parabola, quoniam ipsa se pandit, a
nobis breuiter explicabitur. Rex
dici queat
clemens. Nam si peccare non cessantes impunitos dimisisset, non
ignoscere peccantibus uideretur, sed fauere, quod ab omni prorsus
bonitate alienum foret.
Longiusculo ambitu recitata parabola, quoniam ipsa se pandit, a
nobis breuiter explicabitur. Rex regum Christus e caelo in terram
delapsus mori uoluit, ut nos a morte redimeret. Tertia die uiuus
resurrexit et in caelum ascendit, ut nobis resurrecturis in caelo
beatitudinis locum praepararet. Sancti omnes gratiam retulere, non
quidem parem, quia impossibile erat, sed qualem poterant; nullum
laborem pro illius nomine
peccantibus uideretur, sed fauere, quod ab omni prorsus
bonitate alienum foret.
Longiusculo ambitu recitata parabola, quoniam ipsa se pandit, a
nobis breuiter explicabitur. Rex regum Christus e caelo in terram
delapsus mori uoluit, ut nos a morte redimeret. Tertia die uiuus
resurrexit et in caelum ascendit, ut nobis resurrecturis in caelo
beatitudinis locum praepararet. Sancti omnes gratiam retulere, non
quidem parem, quia impossibile erat, sed qualem poterant; nullum
laborem pro illius nomine subire recusantes, nunc una cum illo uitam
beatam ducunt. Nonnulli tamen christiani
omni prorsus
bonitate alienum foret.
Longiusculo ambitu recitata parabola, quoniam ipsa se pandit, a
nobis breuiter explicabitur. Rex regum Christus e caelo in terram
delapsus mori uoluit, ut nos a morte redimeret. Tertia die uiuus
resurrexit et in caelum ascendit, ut nobis resurrecturis in caelo
beatitudinis locum praepararet. Sancti omnes gratiam retulere, non
quidem parem, quia impossibile erat, sed qualem poterant; nullum
laborem pro illius nomine subire recusantes, nunc una cum illo uitam
beatam ducunt. Nonnulli tamen christiani beneficiorum immemores et
simul propriae salutis
DE PVRGATORIO Parabola XLVII
Rex
inter potentissimos primus mensam habet decore egregiam et
electissimorum ferculorum semper plenam. Quam uasa
auri purissimi mirabilique fulgore radiantia exornant. Nihil in ea
infertur pollutum, nihil aliqua in parte maculatum. Huic regi lances
aureae, et hae quidem affabre factae aliquando oblatae cum non satis
purgati metalli apparuissent, remittendas artificibus curauit, ut igni
excoquerentur reficerenturque et omni demum consumpta scoria dignae
DE PVRGATORIO Parabola XLVII
Rex
inter potentissimos primus mensam habet decore egregiam et
electissimorum ferculorum semper plenam. Quam uasa
auri purissimi mirabilique fulgore radiantia exornant. Nihil in ea
infertur pollutum, nihil aliqua in parte maculatum. Huic regi lances
aureae, et hae quidem affabre factae aliquando oblatae cum non satis
purgati metalli apparuissent, remittendas artificibus curauit, ut igni
excoquerentur reficerenturque et omni demum consumpta scoria dignae
fierent conuiuii sui uasis annumerari.
apparuissent, remittendas artificibus curauit, ut igni
excoquerentur reficerenturque et omni demum consumpta scoria dignae
fierent conuiuii sui uasis annumerari. Itaque multo cum labore
purificatum metallum elegantiorique forme, quam antea fuerat,
redditum, ad mensam tandem regis est receptum et in deliciis aeque ac
caetera habitum.
Haec parabola liquido ostendit eos, qui
caelestis mensae uasa effici cupiunt, oportere ut omni prorsus
expurgentur peccatorum spurcicia utque nihil in animo residui sit,
quod maiestatis diuinae conspectum offendat. Quicunque igitur ex hac
uita non
metallum elegantiorique forme, quam antea fuerat,
redditum, ad mensam tandem regis est receptum et in deliciis aeque ac
caetera habitum.
Haec parabola liquido ostendit eos, qui
caelestis mensae uasa effici cupiunt, oportere ut omni prorsus
expurgentur peccatorum spurcicia utque nihil in animo residui sit,
quod maiestatis diuinae conspectum offendat. Quicunque igitur ex hac
uita non satis emaculatus emundatusque decesserit, ardentibus
purgatorii carbonibus tradetur excoquendus, si tamen, priusquam
decederet, dolendo supplicandoque impetrauit, ne poena aeterna dignus
sit. Cum
mensam uitae aeternae nectare alendus feliciter
transferetur. Et cum gustare coeperit, quam suauis est Dominus,
ineffabili gaudio perfusus pro tantae beatitudinis beneficio gratias
aget gestiensque et exultans cum sanctis decantabit: Transiuimus
per ignem et aquam, et eduxisti nos, Domine, in refrigerium.
Quanuis autem purgatorii poena omnium catholicorum iudicio grauissima
sit, cum tamen stabilem firmamque futuri boni spem habeat, aequo animo
tolleratur multoque patientius quam illi solent, qui pro reparanda
corporis ualitudine uri a medicis atque secari se
permittunt.
curatio est, purgatorii
certa indubitataque neque ulla quidem salus corporis cum animorum
salute conferenda.
DE INFERNO Parabola XLVIII
Est specus quaedam monti omnium maximo
subiecta et ipsa ingens intusque latissime patens atque in labyrinthi
more uiarum ambagibus ita implicata, ut, qui semel
introierit, exitum nesciat reperire. Scrupeae interius asperrimaeque
rupes, loca horrida et tenebricosa, nisi quod crebri de cauernis
promicent ignes et ueluti fornacibus exaestuent, horrorem
praebet, sulphuris graueolentis odorem spirat, adeo
nocens, ut eorum, qui adsunt- multi enim illic ob delicta intrusi
errant- et oculos nidore et nares foetore cruciet. At etiam
nonnullos flamma subito correptos percoquit, quos tamen urendo non
consumit, sed uiuos miserabiliter uexat. Nemo enim in ea specu
moritur, et id omni morte grauius est mori non posse. Alibi gelidi
patent lacus glacieque adstricti, et in his quidam ignem fugiendo
incidunt deteriusque algent quam arserant. Attractis frigore neruis
torpent, dentibus crepitant, spiritu gemunt, totis artubus
contremiscunt. Sed ne illis
errant- et oculos nidore et nares foetore cruciet. At etiam
nonnullos flamma subito correptos percoquit, quos tamen urendo non
consumit, sed uiuos miserabiliter uexat. Nemo enim in ea specu
moritur, et id omni morte grauius est mori non posse. Alibi gelidi
patent lacus glacieque adstricti, et in his quidam ignem fugiendo
incidunt deteriusque algent quam arserant. Attractis frigore neruis
torpent, dentibus crepitant, spiritu gemunt, totis artubus
contremiscunt. Sed ne illis quidem, qui alibi sunt, quies ulla
datur. Omnia quippe luridi complent serpentes, rabidi undique
incursant canes,
clamoribus. Quacunque te uerteris, nihil non triste occurrit. Deest
omnis aeris temperies omnisque tranquillitas. Assidui uentorum
turbines tempestatumque procellae saeuiunt. Et cum nusquam pedibus
insisti possit, ubi poena non sit, grando quoque igni mixta de
altissima fornice praecipiti impetu in terram ruens nudos miserorum
uertices et uerbere perfringit et flammigero ustulat ardore. Quid
moror in singulis? Omnia illic mala sunt, quaecunque ubique sunt, boni
nihil. Quis ergo ea uel fando explicet uel cogitando comprehendat?
Nunc reliquum est, ut uideamus, utrum parabolam
Assidui uentorum
turbines tempestatumque procellae saeuiunt. Et cum nusquam pedibus
insisti possit, ubi poena non sit, grando quoque igni mixta de
altissima fornice praecipiti impetu in terram ruens nudos miserorum
uertices et uerbere perfringit et flammigero ustulat ardore. Quid
moror in singulis? Omnia illic mala sunt, quaecunque ubique sunt, boni
nihil. Quis ergo ea uel fando explicet uel cogitando comprehendat?
Nunc reliquum est, ut uideamus, utrum parabolam fingimus, an,
ut res se habeat, narramus. Iam primum, sub terra tormentorum locum
esse Scripturae ueritatis
Quis ergo ea uel fando explicet uel cogitando comprehendat?
Nunc reliquum est, ut uideamus, utrum parabolam fingimus, an,
ut res se habeat, narramus. Iam primum, sub terra tormentorum locum
esse Scripturae ueritatis aperte testantur, crebro inferni et inferorum
mentionem facientes. In his quoque discimus ea, quae modo a me dicta
sunt, impiis prophanisque hominibus iam ab initio praeparata, et
quidem multo acerbiora atque formidabiliora quam dici
queat. Quod enim locus ille teter et obscurus sit, inde habemus, ubi
in Euangelio domini iussu
mentionem facientes. In his quoque discimus ea, quae modo a me dicta
sunt, impiis prophanisque hominibus iam ab initio praeparata, et
quidem multo acerbiora atque formidabiliora quam dici
queat. Quod enim locus ille teter et obscurus sit, inde habemus, ubi
in Euangelio domini iussu seruus nequam in tenebras mittitur
exteriores. Quod autem ignis in malorum supplicium diro semper ardeat
incendio, terribilis illa Iudicis sententia ostendit dicentis:
Discedite a me maledicti in ignem aeternum! Quod ibi
fumus etiam tedio sit, ex Apocalypsi Ioannis
discimus ea, quae modo a me dicta
sunt, impiis prophanisque hominibus iam ab initio praeparata, et
quidem multo acerbiora atque formidabiliora quam dici
queat. Quod enim locus ille teter et obscurus sit, inde habemus, ubi
in Euangelio domini iussu seruus nequam in tenebras mittitur
exteriores. Quod autem ignis in malorum supplicium diro semper ardeat
incendio, terribilis illa Iudicis sententia ostendit dicentis:
Discedite a me maledicti in ignem aeternum! Quod ibi
fumus etiam tedio sit, ex Apocalypsi Ioannis constat: De puteo,
inquit,
prophanisque hominibus iam ab initio praeparata, et
quidem multo acerbiora atque formidabiliora quam dici
queat. Quod enim locus ille teter et obscurus sit, inde habemus, ubi
in Euangelio domini iussu seruus nequam in tenebras mittitur
exteriores. Quod autem ignis in malorum supplicium diro semper ardeat
incendio, terribilis illa Iudicis sententia ostendit dicentis:
Discedite a me maledicti in ignem aeternum! Quod ibi
fumus etiam tedio sit, ex Apocalypsi Ioannis constat: De puteo,
inquit, ascendit fumus sicut fumus fornacis
magnae. Et
dici
queat. Quod enim locus ille teter et obscurus sit, inde habemus, ubi
in Euangelio domini iussu seruus nequam in tenebras mittitur
exteriores. Quod autem ignis in malorum supplicium diro semper ardeat
incendio, terribilis illa Iudicis sententia ostendit dicentis:
Discedite a me maledicti in ignem aeternum! Quod ibi
fumus etiam tedio sit, ex Apocalypsi Ioannis constat: De puteo,
inquit, ascendit fumus sicut fumus fornacis
magnae. Et iterum: Fumus tormentorum eorum ascendet in
secula seculorum. Quod praeterea poenas intollerabilis grauet
foetor, eorum
terribilis illa Iudicis sententia ostendit dicentis:
Discedite a me maledicti in ignem aeternum! Quod ibi
fumus etiam tedio sit, ex Apocalypsi Ioannis constat: De puteo,
inquit, ascendit fumus sicut fumus fornacis
magnae. Et iterum: Fumus tormentorum eorum ascendet in
secula seculorum. Quod praeterea poenas intollerabilis grauet
foetor, eorum libro legitur: Pars illorum erit in stagno ardenti
igne et sulphure. Non solum autem ignis, uerum etiam frigoris
tormenta ibidem esse credimus, quia in Iob scriptum est: Ad
calorem nimium
fumus etiam tedio sit, ex Apocalypsi Ioannis constat: De puteo,
inquit, ascendit fumus sicut fumus fornacis
magnae. Et iterum: Fumus tormentorum eorum ascendet in
secula seculorum. Quod praeterea poenas intollerabilis grauet
foetor, eorum libro legitur: Pars illorum erit in stagno ardenti
igne et sulphure. Non solum autem ignis, uerum etiam frigoris
tormenta ibidem esse credimus, quia in Iob scriptum est: Ad
calorem nimium
Et iterum: Fumus tormentorum eorum ascendet in
secula seculorum. Quod praeterea poenas intollerabilis grauet
foetor, eorum libro legitur: Pars illorum erit in stagno ardenti
igne et sulphure. Non solum autem ignis, uerum etiam frigoris
tormenta ibidem esse credimus, quia in Iob scriptum est: Ad
calorem nimium
poenas intollerabilis grauet
foetor, eorum libro legitur: Pars illorum erit in stagno ardenti
igne et sulphure. Non solum autem ignis, uerum etiam frigoris
tormenta ibidem esse credimus, quia in Iob scriptum est: Ad
calorem nimium
laqueos; ignis et sulphur, et spiritus procellarum, pars calicis
eorum. Porro, quod plurimi ad inferna descendant nec inde
exire possint quodque prae magnitudine cruciatus mortem optent et mori
nequeant, partim ab Esaia discimus, ubi ait: Congregabuntur
congregatione unius fascis in lacum et claudentur ibi in carcere,
partim a Ioanne in Apocalypsi dicente: Quaerent mortem,
et non inuenient eam; et desyderabunt mori, et fugiet mors ab
eis. Quod postremo ibi serpentes bestiaeque habitent, id est
infensi humano generi spiritus, Dominus in Euangelio de aeterno
sulphur, et spiritus procellarum, pars calicis
eorum. Porro, quod plurimi ad inferna descendant nec inde
exire possint quodque prae magnitudine cruciatus mortem optent et mori
nequeant, partim ab Esaia discimus, ubi ait: Congregabuntur
congregatione unius fascis in lacum et claudentur ibi in carcere,
partim a Ioanne in Apocalypsi dicente: Quaerent mortem,
et non inuenient eam; et desyderabunt mori, et fugiet mors ab
eis. Quod postremo ibi serpentes bestiaeque habitent, id est
infensi humano generi spiritus, Dominus in Euangelio de aeterno inferni
igne loquens omnibus
pars calicis
eorum. Porro, quod plurimi ad inferna descendant nec inde
exire possint quodque prae magnitudine cruciatus mortem optent et mori
nequeant, partim ab Esaia discimus, ubi ait: Congregabuntur
congregatione unius fascis in lacum et claudentur ibi in carcere,
partim a Ioanne in Apocalypsi dicente: Quaerent mortem,
et non inuenient eam; et desyderabunt mori, et fugiet mors ab
eis. Quod postremo ibi serpentes bestiaeque habitent, id est
infensi humano generi spiritus, Dominus in Euangelio de aeterno inferni
igne loquens omnibus manifestum fecit, cum dixit:
congregatione unius fascis in lacum et claudentur ibi in carcere,
partim a Ioanne in Apocalypsi dicente: Quaerent mortem,
et non inuenient eam; et desyderabunt mori, et fugiet mors ab
eis. Quod postremo ibi serpentes bestiaeque habitent, id est
infensi humano generi spiritus, Dominus in Euangelio de aeterno inferni
igne loquens omnibus manifestum fecit, cum dixit: Qui
paratus est diabolo et angelis eius. Sexcenta talia in libris
diuinis conscripta et multi legunt et plurimi, dum leguntur,
audiunt. Nec tamen uitam corrigere curant, quasi qui ea uera esse
negent. Sed cum
eam; et desyderabunt mori, et fugiet mors ab
eis. Quod postremo ibi serpentes bestiaeque habitent, id est
infensi humano generi spiritus, Dominus in Euangelio de aeterno inferni
igne loquens omnibus manifestum fecit, cum dixit: Qui
paratus est diabolo et angelis eius. Sexcenta talia in libris
diuinis conscripta et multi legunt et plurimi, dum leguntur,
audiunt. Nec tamen uitam corrigere curant, quasi qui ea uera esse
negent. Sed cum uera esse iam experimento didicerint, poenitere nihil
proderit. Dum ergo licet, dum datur, operemur bonum, ne talia deinde
subire cogamur, qualia
depingemus. Paradisus
igitur amplissima amoenissimaque planicies est, caelo sublimior, sole
luculentior, astris nobilior, omnibus thesauris preciosior, omni
decore ornatior, omni rerum miraculo mirabilior, omnium plena bonorum
et nullius particeps mali. Hanc mente contemplatus Baruch propheta in
illam prorupit uocem: O Israhel, quam magna est domus Dei et
ingens locus possessionis eius! Magnus est, et non habet finem,
excelsus et immensus. Hanc ipsam sibi uehementer affectauit
rex Dauid, cum diceret: Domine, dilexi decorem domus tuae, et
locum habitationis gloriae tuae.
Magnus est, et non habet finem,
excelsus et immensus. Hanc ipsam sibi uehementer affectauit
rex Dauid, cum diceret: Domine, dilexi decorem domus tuae, et
locum habitationis gloriae tuae. Et alibi: Quam dilecta
tabernacula tua, Domine Deus uirtutum! Concupiscit et deficit anima
mea in atrio Domini. Merito magnificentiae regni sui
Si enim illic domus Dei
est et habitatio gloriae eius et tabernacula atriumque Domini Dei
uirtutum, nonne, sicuti Deo maius nihil est, ita paradisi loco nullus
omnino locus excellentior, nulla gloriosior sedes, nullum felicius
domicilium? Illic se uidendam praebet Sancta Trinitas, Deus unus, Pater
in Filio et Filius in Patre, et cum utroque Spiritus Sanctus, non in
aenygmate per speculum, sed facie ad faciem. Ad quem psalmista ait:
Adimplebis me laetitia cum uultu tuo.
Etenim, quia Deus lux est, illic angelos hominesque sua illuminat
claritate. Et quia uita est, omnibus illic
Dei
est et habitatio gloriae eius et tabernacula atriumque Domini Dei
uirtutum, nonne, sicuti Deo maius nihil est, ita paradisi loco nullus
omnino locus excellentior, nulla gloriosior sedes, nullum felicius
domicilium? Illic se uidendam praebet Sancta Trinitas, Deus unus, Pater
in Filio et Filius in Patre, et cum utroque Spiritus Sanctus, non in
aenygmate per speculum, sed facie ad faciem. Ad quem psalmista ait:
Adimplebis me laetitia cum uultu tuo.
Etenim, quia Deus lux est, illic angelos hominesque sua illuminat
claritate. Et quia uita est, omnibus illic immortalitatem
atriumque Domini Dei
uirtutum, nonne, sicuti Deo maius nihil est, ita paradisi loco nullus
omnino locus excellentior, nulla gloriosior sedes, nullum felicius
domicilium? Illic se uidendam praebet Sancta Trinitas, Deus unus, Pater
in Filio et Filius in Patre, et cum utroque Spiritus Sanctus, non in
aenygmate per speculum, sed facie ad faciem. Ad quem psalmista ait:
Adimplebis me laetitia cum uultu tuo.
Etenim, quia Deus lux est, illic angelos hominesque sua illuminat
claritate. Et quia uita est, omnibus illic immortalitatem
incorruptionemque impartit. Et quia charitas est, omnes
implet, ita ut
nihil maius optent, nihil suauius gustent, nihil melius desyderent, nihil appetant
beatius, nihil perennius incommutabiliusque cupiant. Nam nulla esse
potest ultra uotorum progressio, cum is habetur, in quo uno sunt
omnia, et a quo omnia, et per quem omnia. Ipsum solum possidere,
ipsius ineffabili conspectu perfrui plena beatitudo est et
perfecta. Cuius beatitudinis gaudium atque gloriam siquis uel uerbis
eloqui uel cogitatione complecti posse confidit, hic idem et stellas
caeli, et guttas
caeli, et guttas maris, et terreni pulueris minutias numerare simul
ualebit. At cum etiam haec omnia (si fieri potest) numero
comprehenderit, cogitet adhuc, quanto maior est, qui et ea creauit et
cum eis reliqua omnia. Cogitet, qualia quantaque sint, quae nec oculus
uidit nec auris audiuit nec in cor hominis ascenderunt. Talia quippe
tantaque (ut Apostolus testatur) Deus praeparauit diligentibus se. Quod
si idem ipse caelum hoc nobis uisibile ipsaque mundi elementa: ignem,
aera, aquas, terram, et quae in eis sunt bona, iustis pariter et
iniustis communia esse uoluit, quanto his omnibus
omnia. Cogitet, qualia quantaque sint, quae nec oculus
uidit nec auris audiuit nec in cor hominis ascenderunt. Talia quippe
tantaque (ut Apostolus testatur) Deus praeparauit diligentibus se. Quod
si idem ipse caelum hoc nobis uisibile ipsaque mundi elementa: ignem,
aera, aquas, terram, et quae in eis sunt bona, iustis pariter et
iniustis communia esse uoluit, quanto his omnibus illa putanda sunt
praestantiora, quae iustis tantum perpetuo possidenda concessit? Quanto
eminentius bonum illud, quod a reliquis rebus diuina prouidentia ita
separauit, ut nulli alii nisi angelis, qui in ueritate
et quae in eis sunt bona, iustis pariter et
iniustis communia esse uoluit, quanto his omnibus illa putanda sunt
praestantiora, quae iustis tantum perpetuo possidenda concessit? Quanto
eminentius bonum illud, quod a reliquis rebus diuina prouidentia ita
separauit, ut nulli alii nisi angelis, qui in ueritate steterunt, et
hominibus, qui pie iusteque uixerunt, proprium esset et peculiare?
Hoc certe illud est, ad quod capiendum fruendumque suos duntaxat
electos inuitabit Saluator dicens: Venite benedicti Patris mei,
possidete paratum uobis regnum a constitutione mundi! O,
prouocet
quam Deo seruire maluerit.
DE VLTIMO IVDICIO Parabola L
Lex erat a rege lata, ut, quicunque septuagesimum aetatis suae annum
peregisset, cuncta eius acta rite diligenterque examinarentur, et
ille, in quo plus uitii quam uirtutis extitisse apparuisset, capite
mulctaretur, cuius autem uitia uirtutibus uicta fuissent, coronam
honoris pro merito referret. Cum ergo duo id aetatis
homines in custodia publica, donec iudicis in se sententiam
acciperent, seruarentur non ignari multa se commisisse, ob
septuagesimum aetatis suae annum
peregisset, cuncta eius acta rite diligenterque examinarentur, et
ille, in quo plus uitii quam uirtutis extitisse apparuisset, capite
mulctaretur, cuius autem uitia uirtutibus uicta fuissent, coronam
honoris pro merito referret. Cum ergo duo id aetatis
homines in custodia publica, donec iudicis in se sententiam
acciperent, seruarentur non ignari multa se commisisse, ob quae partim
poenam, partim laudem mereri potuissent, suspensis inter spem metumque
animis uehementer afflictabantur. Timebant enim, ne
forte damnati amisso honore supplicium subire
peregisset, cuncta eius acta rite diligenterque examinarentur, et
ille, in quo plus uitii quam uirtutis extitisse apparuisset, capite
mulctaretur, cuius autem uitia uirtutibus uicta fuissent, coronam
honoris pro merito referret. Cum ergo duo id aetatis
homines in custodia publica, donec iudicis in se sententiam
acciperent, seruarentur non ignari multa se commisisse, ob quae partim
poenam, partim laudem mereri potuissent, suspensis inter spem metumque
animis uehementer afflictabantur. Timebant enim, ne
forte damnati amisso honore supplicium subire cogantur.
Adueniente igitur iudicii die
est alterum poena, alterum
honore afficiendum esse. Itaque hic consolatus gaudere,
ille flere et miserabiliter uociferari, donec caesus uitam cum
lachrymis finiuit.
Si parabola ista tantum trepidationis habet ob uitae fragilis et
caducae periculum, quid nos, quaeso, facere oporteat in periculo uitae
aeternae? Si capitis iudicium subiturus reus, dum in dubio est,
soluaturne an damnetur, non potest non contremiscere, nos aeternitatis
examine in fine discutiendi non timebimus? Nemo Dei effugiet
iudicium. Nemo crimen caelare poterit. Omnes ante eius tribunal
stabimus, qui ait:
gaudere,
ille flere et miserabiliter uociferari, donec caesus uitam cum
lachrymis finiuit.
Si parabola ista tantum trepidationis habet ob uitae fragilis et
caducae periculum, quid nos, quaeso, facere oporteat in periculo uitae
aeternae? Si capitis iudicium subiturus reus, dum in dubio est,
soluaturne an damnetur, non potest non contremiscere, nos aeternitatis
examine in fine discutiendi non timebimus? Nemo Dei effugiet
iudicium. Nemo crimen caelare poterit. Omnes ante eius tribunal
stabimus, qui ait: Ego sum iudex et testis. Aut, quid
ipsum latere potest, qui
Si parabola ista tantum trepidationis habet ob uitae fragilis et
caducae periculum, quid nos, quaeso, facere oporteat in periculo uitae
aeternae? Si capitis iudicium subiturus reus, dum in dubio est,
soluaturne an damnetur, non potest non contremiscere, nos aeternitatis
examine in fine discutiendi non timebimus? Nemo Dei effugiet
iudicium. Nemo crimen caelare poterit. Omnes ante eius tribunal
stabimus, qui ait: Ego sum iudex et testis. Aut, quid
ipsum latere potest, qui est renum scrutator et cordis? Hic igitur ne
minimas quidem cogitationes nostras relinquet
de promissa bonis beatitudine, cum
nihil tanta mercede dignum fecerimus et non pauca, ob quae perplecti
meremur, perpetrauerimus. Vnde igitur tantus mentis stupor, tanta
animi stulticia? Friuolis nihilque ad nos pertinentibus periculis
terremur, et futurae aeternitatis iudicium non reformidamus! In
meditullio infiniti boni et infiniti mali fluctuat nostra mortalitas, et
magis cure nobis est cauere, nequid aduersi
in hac uitae breuitate patiamur quam ne poenam aeternam
sustineamus. Plus etiam operae impendimus in quaerendis diuitiis cito
perituris, quam ut
stupor, tanta
animi stulticia? Friuolis nihilque ad nos pertinentibus periculis
terremur, et futurae aeternitatis iudicium non reformidamus! In
meditullio infiniti boni et infiniti mali fluctuat nostra mortalitas, et
magis cure nobis est cauere, nequid aduersi
in hac uitae breuitate patiamur quam ne poenam aeternam
sustineamus. Plus etiam operae impendimus in quaerendis diuitiis cito
perituris, quam ut perennem illam et inaestimabilem regni caelestis
gloriam assequamur. Annus parabolae huius septuagesimus tunc agitur,
cum ad finem uitae peruentum est.
aeternitatis iudicium non reformidamus! In
meditullio infiniti boni et infiniti mali fluctuat nostra mortalitas, et
magis cure nobis est cauere, nequid aduersi
in hac uitae breuitate patiamur quam ne poenam aeternam
sustineamus. Plus etiam operae impendimus in quaerendis diuitiis cito
perituris, quam ut perennem illam et inaestimabilem regni caelestis
gloriam assequamur. Annus parabolae huius septuagesimus tunc agitur,
cum ad finem uitae peruentum est. Dies enim annorum nostrorum,
ut psalmista ait, in ipsis septuaginta anni.
Sed uitae
sustineamus. Plus etiam operae impendimus in quaerendis diuitiis cito
perituris, quam ut perennem illam et inaestimabilem regni caelestis
gloriam assequamur. Annus parabolae huius septuagesimus tunc agitur,
cum ad finem uitae peruentum est. Dies enim annorum nostrorum,
ut psalmista ait, in ipsis septuaginta anni.
Sed uitae nostrae finis hodie esse potest aut cras aut postridie. Ideo
dictum est: Vigilate, quia nescitis diem neque horam!
Et si usque ad decrepitam profertur aetatem, nihilominus aduentat,
currit, uolat, iam in ianuis est. Quotidie ad finem suum uita
annorum nostrorum,
ut psalmista ait, in ipsis septuaginta anni.
Sed uitae nostrae finis hodie esse potest aut cras aut postridie. Ideo
dictum est: Vigilate, quia nescitis diem neque horam!
Et si usque ad decrepitam profertur aetatem, nihilominus aduentat,
currit, uolat, iam in ianuis est. Quotidie ad finem suum uita nostra
properat et ad uitam illam, quae non habet finem, transmigrare nos
cogit atque compellit. Pigritamus tamen et cunctamur, et uirtutum
uiatica praeparare nobis negligimus. Quae certe nisi nobiscum tulerimus,
deficiemus in uia: nunquam ad montem Domini
aduentat,
currit, uolat, iam in ianuis est. Quotidie ad finem suum uita nostra
properat et ad uitam illam, quae non habet finem, transmigrare nos
cogit atque compellit. Pigritamus tamen et cunctamur, et uirtutum
uiatica praeparare nobis negligimus. Quae certe nisi nobiscum tulerimus,
deficiemus in uia: nunquam ad montem Domini et domum Dei Iacob
perueniemus. Hoc ne forte contingat, semper ante oculos habeamus illum
terribilem et expauescendum extremi iudicii diem, qui, antequam
uenerit, haec praemissurus est signa: bella, fames, pestilentiae saeuient;
pseudoprophetae surgent et seducent
est signa: bella, fames, pestilentiae saeuient;
pseudoprophetae surgent et seducent multos; abundabit iniquitas et
refrigescet charitas; dominabitur Antichristus; flagellabuntur
christiani et per uaria
fames, pestilentiae saeuient;
pseudoprophetae surgent et seducent multos; abundabit iniquitas et
refrigescet charitas; dominabitur Antichristus; flagellabuntur
christiani et per uaria
uaria
absconditum, quod non reueletur. Separabuntur Christo
ita iubente oues ab haedis, iusti ab iniustis. O, quantus occupabit
damnatorum corda moeror, quantos attollent eiulatus! Quam miserabilis
lamentantium audietur uox, cum uiderint alios ascendere cum Christo ad
caelestem regnum et se depelli in interiora terrae, in abyssum
horribilium poenarum calamitatisque sempiternae, alios
cum angelis gloriam in excelsis Deo canentibus ferri in paradisum
non reueletur. Separabuntur Christo
ita iubente oues ab haedis, iusti ab iniustis. O, quantus occupabit
damnatorum corda moeror, quantos attollent eiulatus! Quam miserabilis
lamentantium audietur uox, cum uiderint alios ascendere cum Christo ad
caelestem regnum et se depelli in interiora terrae, in abyssum
horribilium poenarum calamitatisque sempiternae, alios
cum angelis gloriam in excelsis Deo canentibus ferri in paradisum
moeror, quantos attollent eiulatus! Quam miserabilis
lamentantium audietur uox, cum uiderint alios ascendere cum Christo ad
caelestem regnum et se depelli in interiora terrae, in abyssum
horribilium poenarum calamitatisque sempiternae, alios
cum angelis gloriam in excelsis Deo canentibus ferri in paradisum
Quam miserabilis
lamentantium audietur uox, cum uiderint alios ascendere cum Christo ad
caelestem regnum et se depelli in interiora terrae, in abyssum
horribilium poenarum calamitatisque sempiternae, alios
cum angelis gloriam in excelsis Deo canentibus ferri in paradisum
et se depelli in interiora terrae, in abyssum
horribilium poenarum calamitatisque sempiternae, alios
cum angelis gloriam in excelsis Deo canentibus ferri in paradisum
et tantum bonum acquirat, non denique
omnia praesentia contemnat, dum contemplatur futura? Quod si ad
parabolam respicimus, lex illa, quae malis necem, bonis honorem
proposuit, sententia diuini iudicii est. Deus morte aeterna peccatores
punit, iustos autem uitae immortalis felicitate remunerat. In tanto
ergo uitae necisque periculo constricti, ita metuamus, ut non
desperemus, ita speremus, ut nunquam sine metu simus, dicente
Propheta: Seruite Domino in timore, et exultate ei cum
tremore!
honorem
proposuit, sententia diuini iudicii est. Deus morte aeterna peccatores
punit, iustos autem uitae immortalis felicitate remunerat. In tanto
ergo uitae necisque periculo constricti, ita metuamus, ut non
desperemus, ita speremus, ut nunquam sine metu simus, dicente
Propheta: Seruite Domino in timore, et exultate ei cum
tremore!
sine metu simus, dicente
Propheta: Seruite Domino in timore, et exultate ei cum
tremore!
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.