Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: in Your search found 109468 occurrences
First 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 3387-4455:3387. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Cum urgerem diligentius opus tuo nomine coeptum quo singulas animi perturbationes pro cuiusque uirtute ac conditione explicare statueram, Reuerendissime Pater, ea pars, qua rationem consolationis perstrinxi, forte incidit in manus quorundam amicorum meorum, qui me perpulerunt ut prudens, licet inuitus, in illud uitii prolaberer quod in uulgari est prouerbio: Canicula festinans parere catulos parit
3388. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uirtute ac conditione explicare statueram, Reuerendissime Pater, ea pars, qua rationem consolationis perstrinxi, forte incidit in manus quorundam amicorum meorum, qui me perpulerunt ut prudens, licet inuitus, in illud uitii prolaberer quod in uulgari est prouerbio: Canicula festinans parere catulos parit caecos . Hic uero noster partus etiam ex alia ratione monstruosus est, utpote quo
3389. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Reuerendissime Pater, ea pars, qua rationem consolationis perstrinxi, forte incidit in manus quorundam amicorum meorum, qui me perpulerunt ut prudens, licet inuitus, in illud uitii prolaberer quod in uulgari est prouerbio: Canicula festinans parere catulos parit caecos . Hic uero noster partus etiam ex alia ratione monstruosus est, utpote quo membrum unum, non
3390. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tamen cetera ad hanc rationem effingere ualebimus) spei reliquum. Ceterum hoc tibi frustum ea lege committo, ut sit mihi integrum id cum uniuerso compingere corpore ; et si ratio totius formae postulabit, in quibus opus fuerit, commutare, quandoquidem dignius commodiusque singula membra secundum statum totius corporis examinantur ac expenduntur, minusque operis ac difficultatis est unam partem quam totum immutare. Conatus sum
3391. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quibus opus fuerit, commutare, quandoquidem dignius commodiusque singula membra secundum statum totius corporis examinantur ac expenduntur, minusque operis ac difficultatis est unam partem quam totum immutare. Conatus sum igitur hoc in opere consolandi rationem explicare, non quidem secundum exactam philosophiae legem — nunc enim non de rerum natura disputamus aut de illis tenuioribus magisque minutis rebus, de quibus a turba secreti cum sapientibus disserendum esset — sed
3392. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] secundum exactam philosophiae legem — nunc enim non de rerum natura disputamus aut de illis tenuioribus magisque minutis rebus, de quibus a turba secreti cum sapientibus disserendum esset — sed secundum pinguiorem crassioremque rationem, quae etiam in populo non ignaua possit uersari. Est enim propositum nostrum praecepta tradere, quibus, ut ceteris perturbationibus, ita et consolatione, quando res postulabit, auditoris animum
3393. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] auditoris animum afficere possimus, ac laborantibus succurrere eorumque aegritudinem quam commodissime leuare. Nec mihi uanum hunc laborem assumpsisse puto: tametsi multa a peritissimis uiris egregia monumenta exstent in hanc rationem conscripta, ut sunt paene omnes illi et praeclari quidem Boethii De consolatione libri, et Senecae tam ille De consolatione codex insignis quam alter, quem De remediis fortuitorum appellauit. Isidori quoque
3394. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ceterum quo pacto idem munus et alii sequi possent, pauci admodum praecipere uoluerunt. Et hi quidem pro admirabili ingenii eorum acumine fortasse satis copiose, sed pro illorum desiderio, qui nondum in philosophia admodum exercitatos habent sensus, meo iudicio et pressius et parcius. Neque id eos peccati ignorantiae admisisse certo scio; quid enim diuina illa ingenia ignorarunt, a quibus nobis
3395. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ita ferente prouidentia quicquid luminis est, illuxit; quin potius negligentia aut incuria quadam et ipsius rei per facilitatem contemptu. Tametsi quidam nonnullos maiorum nostrorum ut in ceteris, ita et in hoc ipso inuidiae insimulent. Mihi autem iubetur scientiam absque inuidia communicare et ex percepto talento lucrum uel fenore quaerere, nec pudori esse debere infantibus lac praebere, pro quibus Christus mori
3396. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quicquid luminis est, illuxit; quin potius negligentia aut incuria quadam et ipsius rei per facilitatem contemptu. Tametsi quidam nonnullos maiorum nostrorum ut in ceteris, ita et in hoc ipso inuidiae insimulent. Mihi autem iubetur scientiam absque inuidia communicare et ex percepto talento lucrum uel fenore quaerere, nec pudori esse debere infantibus lac praebere, pro quibus Christus mori non
3397. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quibus Christus mori non erubuit. Praecipue cum sit ipse dominus non solos philosophos, aut eos dumtaxat qui habiti sunt sapientiores, uerum omnes omnino homines interrogaturus si se in carceribus et in tribulatione positum uisitauerint, aut consolati fuerint; unde uidere licet quanta necessitate mortales cogantur consolandi munus obire, cuius se Dominus tam seuerum exactorem comminatur.
3398. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] mori non erubuit. Praecipue cum sit ipse dominus non solos philosophos, aut eos dumtaxat qui habiti sunt sapientiores, uerum omnes omnino homines interrogaturus si se in carceribus et in tribulatione positum uisitauerint, aut consolati fuerint; unde uidere licet quanta necessitate mortales cogantur consolandi munus obire, cuius se Dominus tam seuerum exactorem comminatur.
3399. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] consequendum quod diuino pariter ac humano iure ab his exquiritur praecepta consolandi ex ordine digessimus illius ope adiuti, qui solus est cunctorum miserorum optimus consolator. Qua in re, quando curandorum animorum artem professi sumus, nobis ueluti corporum medicis faciendum statui generales quasdam ac praecipuas medendi rationes tradere, particulares uero et quae sedulo accidere possunt prudentiae medici relinquere, praesertim
3400. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uis, ut etiam, quae natura illepida sunt, ipsa laeta efficiat. Verum quod recentem opinionem esse debere diximus, ita interpretatur Cicero: ut non tantum illud recens intelligatur, quod paulo ante acciderit, sed quam diu in illo opinato malo uis quaedam insit et uigeat et habeat quandam uiriditatem, tam diu appellatur recens; ut Artemisia illa, Mausoli Cariae regis uxor, quae nobile illud Halicarnassi fecit sepulchrum, quam diu uixit, uixit in luctu,
3401. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quam diu in illo opinato malo uis quaedam insit et uigeat et habeat quandam uiriditatem, tam diu appellatur recens; ut Artemisia illa, Mausoli Cariae regis uxor, quae nobile illud Halicarnassi fecit sepulchrum, quam diu uixit, uixit in luctu, eodemque etiam confecta contabuit. Huic erat illa opinio quotidie recens, quae tum denique non appellatur recens cum uetustate exaruit.
3402. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] saeuior animi pestis est quam aegritudo, sacra Scriptura attestante quae ait: Sicut tinea uestimento et uermis ligno, ita tristitia uiri nocet cordi . Constat enim humana uita in motione quadam quae a corde in cetera membra diffunditur. Atque hanc commotionem non quantamcumque esse decet, uerum certa quadam moderatione praefinitam, ultra quam si progrediatur, perturbabit, immo nonnumquam et exterminabit
3403. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Scriptura attestante quae ait: Sicut tinea uestimento et uermis ligno, ita tristitia uiri nocet cordi . Constat enim humana uita in motione quadam quae a corde in cetera membra diffunditur. Atque hanc commotionem non quantamcumque esse decet, uerum certa quadam moderatione praefinitam, ultra quam si progrediatur, perturbabit, immo nonnumquam et exterminabit mortalium
3404. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quippe quae maxime congruit, immo quodam pabulum ac fomentum est humanae uitae, uerum nocet ratione uehementioris commotionis, aut nimiae dilatationis, propter quam ille uitalis igniculus, qui in corde tenebatur inclusus, euanescat. Siquidem cum cor nimia laetitia iusto se amplius expandit, foliolum illud, quod aditu cordis uitalem claudebat flammam, iusta respirationis uicissitudine temperans resolutas offendens parietes,
3405. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] itaque spiritus ille igneus claustris lassatis erumpit sedesque antiquas relinquit, quocum homo ipsam pariter animam exhalat. Passiones uero, quae appetitum in fugam uertunt et eum in se ipsum contrahere cogunt, ueluti res obscena uisum , non tantum nocent ratione motus, sed etiam ipsius pestiferi cibi administratione. Illud enim animo nostro
3406. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ille igneus claustris lassatis erumpit sedesque antiquas relinquit, quocum homo ipsam pariter animam exhalat. Passiones uero, quae appetitum in fugam uertunt et eum in se ipsum contrahere cogunt, ueluti res obscena uisum , non tantum nocent ratione motus, sed etiam ipsius pestiferi cibi administratione. Illud enim animo nostro res tristes
3407. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uehementius; et quoniam siccus quodammodo ac
gelidus est, itinera spirituum uitalium occupat, nec foueri membra permittit,
atque ita nutrimento subtracto uirere
uigereque desinunt et in dies extenuantur magis ac usque ad exinanitionem
consumuntur. Hoc est quod Ouidius scribens ex Ponto amico suo Flacco
queritur:
3408. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quae ob aegritudinem uel maerorem
patiebatur, nec iam posse cibum ullum capere nec somnum, intulit:
3409. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3410. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Contudit enim ingenium (ut ait idem
poeta) patientia longa malorum, et pars antiqui longa uigoris
abest.
Cohartatur namque uoluntas in malis nec se explicare ualet; ac maxime
cum spem euadendi amisit, et tamen inter angustias deprehensa, quoad potest,
reluctatur; ac ueluti de uentis illis scribit Vergilius:
3411. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] defatigatur, ut tantis absorpta malis
nullum officium corpori ualeat praestare. Ita homo stupidus aliquando
ac ueluti exanimis linquitur.
Quae singula doctissimus poeta in persona Didonis pulcherrime
expressit:
3412. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
Qui potuit fingi acerbior persona uel doctius uel aptius, aut quibus
euidentioribus naturae signis summus exprimi luctus et intestini doloris rabies?
Dixi autem merito rabiem, quoniam testimonio Aristotelis multos in
insaniam uertit mentis angor. Vnde et Vergilius non inconcinne de
Amata Latini uxore fingit, cum impetrare nequiuit Lauiniam Turno in coniugium
dari:
3413. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] doloris rabies?
Dixi autem merito rabiem, quoniam testimonio Aristotelis multos in
insaniam uertit mentis angor. Vnde et Vergilius non inconcinne de
Amata Latini uxore fingit, cum impetrare nequiuit Lauiniam Turno in coniugium
dari:
3414. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dari:
3415. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3416. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut poeta ait, praesertim quae diligentius tractandae sunt. Hinc euenit ut homini altius quippiam cogitanti ea, quae narrantur, non intelligat nec, quae in oculis aguntur, aduertat. Idcirco cum homo grauioribus malis oppressus id sedulo agat, in eoque totus uersetur ut illud depellat aut enitet, quo tantopere urgetur, nequit animum ad aliud opus dirigere.
3417. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quae diligentius tractandae sunt. Hinc euenit ut homini altius quippiam cogitanti ea, quae narrantur, non intelligat nec, quae in oculis aguntur, aduertat. Idcirco cum homo grauioribus malis oppressus id sedulo agat, in eoque totus uersetur ut illud depellat aut enitet, quo tantopere urgetur, nequit animum ad aliud opus dirigere. Hinc et Ouidius in exilio positus ad amicum ait:
3418. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] grauioribus malis oppressus id sedulo agat, in eoque totus uersetur ut illud
depellat aut enitet, quo tantopere urgetur, nequit animum ad aliud opus
dirigere.
Hinc et Ouidius in exilio positus ad amicum ait:
3419. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3420. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3421. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Atque ita et ratione et experimento seu testimonio doctissimi uiri liquet aegrotum animum ad speculandum minime esse idoneum, quamuis hoc ipsum et aliter confirmare poteramus: sed in re aperta sine uitio immorari non potest. Nos quoque forsan altius in arcem huius rei inuecti sumus quam praesens ratio postulabat, ut iocunda magis quam apta uideantur. Ad alia ergo, quae magis ad nostrum
3422. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et experimento seu testimonio doctissimi uiri liquet aegrotum animum ad speculandum minime esse idoneum, quamuis hoc ipsum et aliter confirmare poteramus: sed in re aperta sine uitio immorari non potest. Nos quoque forsan altius in arcem huius rei inuecti sumus quam praesens ratio postulabat, ut iocunda magis quam apta uideantur. Ad alia ergo, quae magis ad nostrum propositum spectant, ueniamus, et quo discrimine ista aegritudo mortalium pectora
3423. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] de se sperare, praesertim si qua aperta
detrimenta acceperunt; continuo enim putant illa esse certissima interitus
euersionisque suae indicia. Quod
quidem nobilissimus poetarum in Anchisen ingenue effinxit, cum hortaretur a filio
fugam capessere seque incendiis Iliacis subtrahere:
3424. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] aures, uel
quod crebrioribus acerbitatibus diriguerunt uel quod eis assidua nimium consolandi
officia uiluerunt, praecipue autem quod tantis confracti malis uniuersam penitus
boni spem abiecerunt. Nonnumquam tamen, ut Cicero in Tusculanis
quaestionibus scribit, quidam ex hoc genere fortunii, qui multa sepius
sunt perpessi, quicquid accidit ferunt facilius, ut ille apud Euripidem, qui
ait:
3425. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3426. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] pendere nec extrinsecus aut bene aut male uiuendi suspensas habere rationes. Ille autem pendere extrinsecus merito dicitur, cui spes non est in se ipso reposita, quin potius in externis bonis, quarum iacturam si fecerit, se periisse funditus arbitratur ac per hoc nisi restitutis bonis solacium admittit nullum; porro qui de se ipso bene sperat, floccipendit cetera uniuersa.
3427. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] suspensas habere rationes. Ille autem pendere extrinsecus merito dicitur, cui spes non est in se ipso reposita, quin potius in externis bonis, quarum iacturam si fecerit, se periisse funditus arbitratur ac per hoc nisi restitutis bonis solacium admittit nullum; porro qui de se ipso bene sperat, floccipendit cetera uniuersa.
3428. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] morbo sit idoneum. Ab his ergo, quos proxime nominauimus, exordium sumamus. Consolatori enim cum huiusmodi uiris non multum negotii erit, siquidem aduersitatibus tantum concutiuntur, sed non consternantur, ut in eadem epistula testatur Cicero ita dicens: Haec cogitatio, uidelicet contemnendarum fortunarum, cum mihi omnino non excidisset (etenim penitus insederat), ui tamen tempestatum erat labefactata atque conuulsa.
3429. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quid uirtus egregia, quid clara morum ac uitae institutio ab ipsis
postulet, uelint aduertere. Quam rationem Cicero ad Figulum scribens
pulchre per occupationem attigit:
ea quidem facultas uel tui uel alterius consolandi in te summa est, si umquam in
3430. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quid clara morum ac uitae institutio ab ipsis
postulet, uelint aduertere. Quam rationem Cicero ad Figulum scribens
pulchre per occupationem attigit:
ea quidem facultas uel tui uel alterius consolandi in te summa est, si umquam in
3431. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ad curandumque diligentius ne opinionem praeclaram, quam homines de sapientia et fortitudine eius conceperant, ipse dolendo mollius turpiter perdat ac subuertat. Hinc nos rectissime admonemur in consolandis grauioribus ac prudentioribus uiris ut et nostri pudoris et eorum auctoritatis curamus rationem habere et non illis nos praeceptores aut doctores exhibeamus, ne nostrum consilium sapientiae eorum praeferre uideamur, uerum quicquid
3432. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eorum auctoritatis curamus
rationem habere et non illis nos praeceptores aut doctores exhibeamus, ne nostrum
consilium sapientiae eorum praeferre uideamur, uerum quicquid uel dicere uel
facere uoluerimus, uerecundius agere ac ipsorum dignitatem in omnibus conseruare;
ita fiet ut et impudentiae notam pulchre effugiamus et apud eos non minus oratione
quam beniuolentia ualeamus.
3433. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Sed de his uiris praestantibus hactenus; ad eos ueniamus quibus minus et spei est et uirtutis, cum quibus multo plus operis difficultatisque superest oratori, atque illud praecipue curandum quo eos bene de se sperare inducat ostendatque in eis siquid poterit tale esse, quo freti miseri esse non poterunt, ueluti sapientiam, artem, scientiam, disciplinam, ualitudinem, robur, ingenium, sollertiam, probitatem, et cetera id genus; quo pacto Cicero Lentulum submonuit:
3434. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] scientiam, disciplinam, ualitudinem, robur, ingenium, sollertiam, probitatem, et cetera id genus; quo pacto Cicero Lentulum submonuit: "Tuae", inquit, "sapientiae magnitudinisque animi est omnem amplitudinem et dignitatem tuam in uirtute atque in rebus gestis tuis atque in tua grauitate positam existimare." Et recte sane; quicumque enim aliter agit, id agit ne umquam quietus
3435. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ualitudinem, robur, ingenium, sollertiam, probitatem, et cetera id genus; quo pacto Cicero Lentulum submonuit: "Tuae", inquit, "sapientiae magnitudinisque animi est omnem amplitudinem et dignitatem tuam in uirtute atque in rebus gestis tuis atque in tua grauitate positam existimare." Et recte sane; quicumque enim aliter agit, id agit ne umquam quietus esse possit,
3436. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ingenium, sollertiam, probitatem, et cetera id genus; quo pacto Cicero Lentulum submonuit: "Tuae", inquit, "sapientiae magnitudinisque animi est omnem amplitudinem et dignitatem tuam in uirtute atque in rebus gestis tuis atque in tua grauitate positam existimare." Et recte sane; quicumque enim aliter agit, id agit ne umquam quietus esse possit, nec ullis iocundis fruatur
3437. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et semper eos cupiditate futurorum bonorum anhelantes efficiat, amore praesentium anxios, praeteritorum aut ademptorum iactura tristes ac luctuosos. Quomodo igitur non hic iure ac merito inops et miser, immo miserrimus sit censendus in tanta animi inopia et fluctuatione positus tametsi Attali aut Croesi thesauros possideat? Aut quis hunc probum uel bonum dixerit, cui nullum scelus adeo exsecrandum detestandumque est, quod non leue putet et factu facile, dummodo,
3438. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uerba qui depositum negauerat amico, hi omnium fortunae seruorum sermones. Nec mirum quidem; qui enim sibi ipsis diffidunt, si amittunt quod possident, desperant sua uirtute aliquid amplius umquam comparare. Idcirco quando in discrimen eorum ueniunt, omnibus illa flagitiis et criminibus defendere non erubescunt, non pietati parcunt, non amicis, non fratribus, non parentibus, non famae suae, non honori, non ipsi denique omnium conditori deo: omnia perturbant,
3439. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Xenocrates philosophus quinquaginta auri talenta missa ab Alexandro repudiauit, tametsi ad nullum scelus illis sollicitaretur. Sed Crates Thebanus proprias diuitias collectas in pelagus proiecit, "Abite" dicens "in profundum malae cupiditates; ego uos mergam, ne mergar a uobis." Multi quoque philosophi proprias facultates abiecerunt, ut Democritus et Diogenes, qui se praedicabat Persarum rege ditiorem,
3440. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] auri talenta missa ab Alexandro repudiauit, tametsi ad nullum scelus illis sollicitaretur. Sed Crates Thebanus proprias diuitias collectas in pelagus proiecit, "Abite" dicens "in profundum malae cupiditates; ego uos mergam, ne mergar a uobis." Multi quoque philosophi proprias facultates abiecerunt, ut Democritus et Diogenes, qui se praedicabat Persarum rege ditiorem, quod ipse uidelicet paucorum indigeret.
3441. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] diximus
primos.
3442. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uitio uenit. Quam uero late pateat hic error uidetur qui ornare aliquid posse ornamentis existimatis alienis. At id fieri nequit; nam si quid ex appositis luceat, ipsa quidem, quae sunt apposita, laudantur, illud uero his tectum atque uelatum in sua nihilo minus foeditate perdurat." Ad haec procurandum est ab animo eorum illarum rerum amorem abducamus, ut, si beniuolorum quis uel interitum uel
3443. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Ad haec procurandum est ab animo eorum illarum rerum amorem abducamus, ut, si beniuolorum quis uel interitum uel discessum dolet, proderit aliquando, si commode fieri poterit, illos, ob quos ipse tantam maestitiam assumit persuadere ei in amore minime respondisse, nec meritos esse, de quibus adeo uehemens sollicitudo capiatur; ut apud Mantuanum fecit Apollo: "Galle, quid insanis?" inquit; "tua cura Lycoris perque niues alium perque horrida castra secuta est."
3444. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] desiderio . Valebit ergo hic, quantum salua pietate fieri potest, locos odii abhominationis inuidiae ac indignationis attingere et illis animum auditoris alienare, ut Ouidius in libello de remedio amoris egregie fecit, quibus de rebus omnibus plenius suis locis disputauimus. Porro, si bona fortunae fuerint, quibus, quorum iacturam uel detrimentum aegro animo ferunt, amorem illorum ab animo maestorum
3445. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Porro, si bona fortunae fuerint, quibus, quorum iacturam uel detrimentum aegro animo ferunt, amorem illorum ab animo maestorum subtrahemus si persuadebimus bona non esse, quin potius, si liquidius discutere uoluerimus mala, ut in eo loco, quem paulo ante adduximus, e uestigio subiecit Boethius: Ego uero nego illud bonum esse quod nocet habenti. Num id mentior? Minime, inquies. Atqui diuitiae possidentibus persaepe nocuerunt, cum pessimus quisque eoque alieni magis
3446. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] liberalitatem ac elymosinam spectat, uera quidem essent, quae dicta sunt, si uirtutis opus pretio potius rerum quam animi probitate pensaretur. Sed nonne legisti illam pauperculam, quae duo aera minuta praestitit plus cunctis aliis in thesauros Domini intulisse , ex quo intelligere potes rerum inopia nec ipsam munificentiam excludi posse uirtutemque omnem non ab arca, sed a corde proficisci.
3447. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uacuus coram latrone uiator. Vnde uidere licet quo modo insana aut recta illa mortalium existimanda est beatitudo, quam cum assecuti sunt, minime possunt esse securi, et in qua dum requiescere sperant, maximis tempestatibus conturbantur. His igitur atque eiusmodi uel ueris uel uerisimilibus rationibus, de quibus plenius postea disseremus, amatores nimii praecipue curandi sunt.
3448. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] irreligiosorum Irreligiosi uero uiri et impii maxime inducendi sunt ut recte de Deo ipsiusque prouidentia sentiant, suspicentur caelum, considerent tam disparem aequalitatem lationis eius, intueantur terram, mare, et quae in illis nascuntur uniuersa, qua lege gignantur, uiuant, operentur, et intereant; se praeterea ipsos diligentius aduertant atque quo modo in mundum uenerint et unde procreati sint, perscrutentur; seque mortales agnoscant, quam pauca possint
3449. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] suspicentur caelum, considerent tam disparem aequalitatem lationis eius, intueantur terram, mare, et quae in illis nascuntur uniuersa, qua lege gignantur, uiuant, operentur, et intereant; se praeterea ipsos diligentius aduertant atque quo modo in mundum uenerint et unde procreati sint, perscrutentur; seque mortales agnoscant, quam pauca possint paucioraque ualeant et sciant. Demum examinent paululum quo freti intumescant tantopere, quid se subito casuros extollat; aut cur
3450. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quam pauca possint paucioraque ualeant et sciant. Demum examinent paululum quo freti intumescant tantopere, quid se subito casuros extollat; aut cur potius, si se prudentes existimant, non illud magis uestigent cuius rei gratia in mundo sint, quemue finem, aut quod tandem propositum habeant, cuius gratia uiuant seu quo actus operationesque suas dirigant. An forte frustra uel temere uel ad nihilum se factos augurantur? Vbi sunt reges, ubi
3451. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quam mollis flexus et unde, quis modus argento, quid fas optare, quid asper utile nummus habet, patriae carisque propinquis quantum largiri deceat, quem te deus esse iussit et humana qua parte locatus es in re. Sed de his satis. Ad alios, quos consolari difficile est, reuertamur. Illis igitur, qui multis tempestatibus frequentius contriti sunt,
3452. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et praecipue eorum, quos ipsi maerentes cognouerunt. Amplius hoc loco spe meliore inducere maestum animum non postponas. Vnde laudatus est Rhodius ille, cui in caueam a tyranno coniecto cum suaderet quidam a cibo abstinere, respondit omnia, dum uiuit, homini esse speranda. Adde quod Domini semper fuit institutum corripere, quos
3453. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] suaderet quidam a cibo abstinere, respondit omnia, dum uiuit, homini esse speranda. Adde quod Domini semper fuit institutum corripere, quos dilexit, amicos suos in deliciis non nutrire, sed more optimorum patrum filios suos per duriorem disciplinam seuerius educare, quod multorum amicorum Dei factum declarat, quos nunc prolixitatem euitantes
3454. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] illud ac omni laude dignum Amasis regis Aegypti factum, cui cum Polycrate tyranno Sami cum hospitium esset, audiretque ei frequenter uniuersa et bella et alia singula longo tempore ex sententia semper succedere, scripsit ad ipsum epistulam in haec uerba: Amasis Polycrati ita inquit: mihi quidem feliciter agi cum uiro amico meo et hospite audire uoluptati est, tamen tuae magnae prosperitates mihi non placent,
3455. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est, tamen tuae magnae prosperitates mihi non placent, qui intelligo quam inuidum numen sit. Quod ad me attinet, malim cum meas ipsius, tum eorum, qui mihi curae sunt, res nunc prospere ire, nunc per uarias fortunae uices aeuum traducere quam in omnibus an prospere cedere. Tu itaque mihi obtemperando hoc aduersus prosperitates agito: despice quid tibi est quod plurimum facias quodque amissum tibi maxime doleret; id ubi inueneris, ita abicito ut numquam ad homines ueniat. Quod si
3456. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] id ubi inueneris, ita abicito ut numquam ad homines ueniat. Quod si prospera deinceps tua non uariabuntur aduersis, medeare tu tibi subinde, eo modo quem tibi subieci. Hoc consilium explere cupiens Polycrates accepit rem quam in deliciis praecipuam habebat, gemmam uidelicet signatoriam, smaragdum quam gestabat auro inclusam, opus Theodoris Samii, atque eam ex biremi longius prouectus cunctis spectantibus in pelagus proiecit, non absque magno dolore.
3457. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Hoc consilium explere cupiens Polycrates accepit rem quam in deliciis praecipuam habebat, gemmam uidelicet signatoriam, smaragdum quam gestabat auro inclusam, opus Theodoris Samii, atque eam ex biremi longius prouectus cunctis spectantibus in pelagus proiecit, non absque magno dolore. Paucis deinde diebus piscator quidam insigni capto pisce eo Polycratem donauit; in cuius uentre famuli eam ipsam, quam abiecerat, gemmam inuentam Polycrati detulerunt. Qua re
3458. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] gestabat auro inclusam, opus Theodoris Samii, atque eam ex biremi longius prouectus cunctis spectantibus in pelagus proiecit, non absque magno dolore. Paucis deinde diebus piscator quidam insigni capto pisce eo Polycratem donauit; in cuius uentre famuli eam ipsam, quam abiecerat, gemmam inuentam Polycrati detulerunt. Qua re Polycrates admodum delectatus singula, ut gesta erant, conscribens misit ad Amasim. Qui intelligens non posse praestare
3459. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quempiam alium e fato impendenti eripiat, utque Polycrates bene moreretur bonam fortunam semper expertus, insuper ea quoque reperiret, quae abiecisset, misso Samum caduceatore uoluit ius cum eo hospitii soluere. Quod ideo fecit ne in tristem aliquem grauemque casum incidente Polycrate animi dolorem, ueluti de hospite, ipse contraheret. Neque eum profecto fefellit opinio. Nam post aliquot annos Polycrates ab Oroete quodam Persa Asiae praefecto dolo captus
3460. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] respuit, nec dignos ducit a quibus fortuna aliquando uincatur. Hanc sententiam primus Plato posuit, quam cum apud eum legisset Callimachus adeo pudore simul et dolore accensus est, quod ei nihil aduersi accidisset, ut se e muro in mare praecipitem daret. Furorem non laudo, laudo tamen singularem uirtutis aemulationem. Demum his eisdem de quibus loquebamur, si res postulabit, spem sumendae uindictae iniciemus de his, a quibus iniuriam
3461. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Quod genus hominum officio consolandi sit aptum, dicere non est difficile: ab illis enim consolationem unusquisque cupit quibus ipse bene uult. Nam odiosorum tam uerba quam praesentia cum omnibus, tum praecipue in luctu positis ad morbum esse solet. Quod optime intelligens Seruius Sulpicius scribit ad Ciceronem oportere eos, per quos consolationis munus obeundum sit, propinquos esse ac familiares. Valent ergo ad consolandum amici
3462. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] paternam stringuntur seseque cohibent, ne filiis, quos tenere diligunt, dolorem iniciant aut eos cruciari cernant. Eadem hac ratione et uxoris amicaeque nimium dilectae consolatio egregie ualet. Possunt quoque domini in consolandis familiaribus plurimum ob hoc, quod obscuriores a dignioribus diligi honorarique gaudent, id uero tum liquido intelligunt, cum eos sibi in aduersitatibus familiarius adesse
3463. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] egregie ualet. Possunt quoque domini in consolandis familiaribus plurimum ob hoc, quod obscuriores a dignioribus diligi honorarique gaudent, id uero tum liquido intelligunt, cum eos sibi in aduersitatibus familiarius adesse cernunt. Viri etiam graues et qui habiti sunt sapientiores sanctioresque ad leniendos dolores sunt idonei propter admirationem fidei uel alterius uirtutis, et quia eorum aut sapientiae aut
3464. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ex omnibus minime sum ad te consolandum accommodatus, quod tantum ex tuis molestiis cepi doloris ut consolatione ipse eguerim, tamen, cum longius a summi luctus acerbitate meus abesset dolor quam tuus, statui nostrae necessitudinis esse meaeque in te beniuolentiae non tacere tanto in tuo maerore tam diu, sed adhibere aliquam modicam consolationem, uel quae leuare tuum dolorem posset, si minus sanare potuisset.
3465. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] accommodatus, quod tantum ex tuis molestiis cepi doloris ut consolatione ipse eguerim, tamen, cum longius a summi luctus acerbitate meus abesset dolor quam tuus, statui nostrae necessitudinis esse meaeque in te beniuolentiae non tacere tanto in tuo maerore tam diu, sed adhibere aliquam modicam consolationem, uel quae leuare tuum dolorem posset, si minus sanare potuisset. Et ad L. Fabium:
3466. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et quod illum se amare persuadet et de eius languore doloreque esse sollicitum cupereque ipsum, quod unice precatur, tranquilliore esse animo. Hinc et Anna apud Maronem in consolanda Didone sumpsit exordium: "O luce magis dilecta sorori, solane perpetua maerens carpere iuuenta." Hoc ipsum et Hieronymus Theodoram
3467. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Didone sumpsit exordium: "O luce magis dilecta sorori, solane perpetua maerens carpere iuuenta." Hoc ipsum et Hieronymus Theodoram consolando in principio sermonis sui significare curauit: Lugubri nuntio consternatus super sancti ac uenerabilis mihi dormitione Lucinii uix breuem epistulam dictare potui, non quo eius uicem doleam, quem scio ad meliora transisse
3468. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] mihi dormitione Lucinii uix breuem epistulam dictare potui, non quo eius uicem doleam, quem scio ad meliora transisse dicente Moyse transiens uidebo uisionem hanc magnam. Sed quo torqueor desiderio non meruisse eius uiri uidere faciem, quem in breui tempore huc uenturum esse credebam. Multa et alia apud alios doctos uiros ex hoc genere passim reperies. Sed de his ista
3469. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section]
3470. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] enim putauit unam illam ac simplicem esse consolandi rationem docere illud, quod accidit, malum non esse. At Epicurus, quoniam mala concedit, optime factum ratus est abducere animum a malis ad bona. Peripatetici, utpote qui mediocritatem in omnibus sectantur, officium consolatoris praecipuum statuunt persuadere afflictis non magna mala pati. Chrysippus uero caput censet in consolando inducere animum maerentis se putet in illo labore iusto ac debito officio fungi, nec ulla
3471. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] concedit, optime factum ratus est abducere animum a malis ad bona. Peripatetici, utpote qui mediocritatem in omnibus sectantur, officium consolatoris praecipuum statuunt persuadere afflictis non magna mala pati. Chrysippus uero caput censet in consolando inducere animum maerentis se putet in illo labore iusto ac debito officio fungi, nec ulla contumelia aut iniuria affectum; Cyrenaici lugentem censent admonendum conditionis
3472. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] a malis ad bona. Peripatetici, utpote qui mediocritatem in omnibus sectantur, officium consolatoris praecipuum statuunt persuadere afflictis non magna mala pati. Chrysippus uero caput censet in consolando inducere animum maerentis se putet in illo labore iusto ac debito officio fungi, nec ulla contumelia aut iniuria affectum; Cyrenaici lugentem censent admonendum conditionis humanae prudentisque esse officium uniuersas, prius quam accidant,
3473. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] si sint parua uel tenuia, quia, ut ille ait: Fortasse quae non prosunt singula multa iuuant Parua necat morsu spatiosum uipera taurum A cane non magno saepe tenetur aper, Tu tantum numero pugna, praeceptaque in unum Contrahe; de multis grandis aceruus erit. Quam ob rem huius aegritudinis curatori perinde atque prudenti medico faciendum est, qui non bene
3474. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] experitur nec eorum, quae conducere putat, intentatum quicquam relinquit. Nititurque praecipue scitus medicus morbum tollere funditus, aut, si id nequit, dolorem sedare laborat, aut saltem minuere, et si neque id datur, comprimere eum curat, ne in amplius manans sana membra ualeat uitiare. Diuertere quoque minus noxiis itineribus conatur. His rationibus omnis medicorum ars procedit, quarum et medico animae nulla prorsus omittenda est. Verum dices: quo pacto
3475. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] conatur. His rationibus omnis medicorum ars procedit, quarum et medico animae nulla prorsus omittenda est. Verum dices: quo pacto istas consequar? Facile, inquam, si ad radicem causamque angoris oculum intendas, quam in principio huius operis explicauimus, ubi diximus radicem originemque uniuersae aegritudinis opinionem esse malorum, quibus se comprehensum languens ingemiscit et ab his sese explicare
3476. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uoluptate demulcemus.
3477. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Non aggrauescens uulnus illidat manus. – etenim quid aliud faciet sero ueniens medicus et sanitatem desperans quam plangere aut collidere manus? In quibusdam tamen languoribus, sicut in apostemate, mora et quidem utilis est, non modo non periculosa; unde in talibus necesse est tempus maturationis praestolari, ne crudis ulceribus
3478. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] manus. – etenim quid aliud faciet sero ueniens medicus et sanitatem desperans quam plangere aut collidere manus? In quibusdam tamen languoribus, sicut in apostemate, mora et quidem utilis est, non modo non periculosa; unde in talibus necesse est tempus maturationis praestolari, ne crudis ulceribus nondum conuenientia medicamenta
3479. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quam plangere aut collidere manus? In quibusdam tamen languoribus, sicut in apostemate, mora et quidem utilis est, non modo non periculosa; unde in talibus necesse est tempus maturationis praestolari, ne crudis ulceribus nondum conuenientia medicamenta frustra apponas. Quo consilio Cicero in consolando Ligario aptissime est usus: Etsi tali tuo tempore me aut consolandi aut
3480. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] utilis est, non modo non periculosa; unde in talibus necesse est tempus maturationis praestolari, ne crudis ulceribus nondum conuenientia medicamenta frustra apponas. Quo consilio Cicero in consolando Ligario aptissime est usus: Etsi tali tuo tempore me aut consolandi aut iuuandi tui causa scribere ad te aliquid pro amicitia nostra oportebat, tamen adhuc id non feceram, quia neque lenire uidebar oratione neque leuare posse
3481. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quin tibi et uoluntatem declarem meam. – et ad Sestium P. filium: Non obliuione amicitiae nostrae neque intermissione consuetudinis meae superioribus temporibus ad te nullas litteras misi, sed quod priora tempora in ruinis rei publicae nostrisque iacuerunt, posteriora autem me a scribendo tuis iniustissimis atque acerbissimis incommodis retardarunt. Cum uero et interuallum iam satis longum fuisset et tuam uirtutem animique magnitudinem diligentius essem
3482. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] putaui esse alienum institutis meis haec ad te scribere. Sic dicit Scriptura et amicos Iob septem diebus ac noctibus, qui ad consolandum uenerant, cum eo in terra et in puluere iacuisse, "et nemo", inquit "loquebatur ei uerbum. Videbant enim dolorem esse uehementem." Vnde intelligi datur hanc rationem consolandi semper habendam
3483. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] alienum institutis meis haec ad te scribere. Sic dicit Scriptura et amicos Iob septem diebus ac noctibus, qui ad consolandum uenerant, cum eo in terra et in puluere iacuisse, "et nemo", inquit "loquebatur ei uerbum. Videbant enim dolorem esse uehementem." Vnde intelligi datur hanc rationem consolandi semper habendam esse in
3484. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et in puluere iacuisse, "et nemo", inquit "loquebatur ei uerbum. Videbant enim dolorem esse uehementem." Vnde intelligi datur hanc rationem consolandi semper habendam esse in grauioribus aegritudinibus aut maeroribus, utpote qui ita perturbant uehementia sua animum, ut nullatenus prae acerbitate aut uoluntati deliberare aut menti uerum, uel honestum uel utile cernere
3485. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut nullatenus prae acerbitate aut uoluntati deliberare aut menti uerum, uel honestum uel utile cernere concedatur. Qui ergo, obsecro, illum consolare poteris cum omnis euellendi morbi uis, ut mox docebimus, in ratione consistat, quam aeger animus ne agnoscere quidem ualet? Itaque tali in negotio utendum est sapientissimo ille Ouidii consilio: Dum furor in cursu est, currenti cede furori, Difficiles aditus
3486. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] cernere concedatur. Qui ergo, obsecro, illum consolare poteris cum omnis euellendi morbi uis, ut mox docebimus, in ratione consistat, quam aeger animus ne agnoscere quidem ualet? Itaque tali in negotio utendum est sapientissimo ille Ouidii consilio: Dum furor in cursu est, currenti cede furori, Difficiles aditus impetus omnis habet; Stultus, ab obliquo qui cum discedere possit,
3487. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] poteris cum omnis euellendi morbi uis, ut mox docebimus, in ratione consistat, quam aeger animus ne agnoscere quidem ualet? Itaque tali in negotio utendum est sapientissimo ille Ouidii consilio: Dum furor in cursu est, currenti cede furori, Difficiles aditus impetus omnis habet; Stultus, ab obliquo qui cum discedere possit, Pugnat in aduersas ire natator aquas. Impatiens animus sic adhuc tractabilis arte
3488. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] utendum est sapientissimo ille Ouidii consilio: Dum furor in cursu est, currenti cede furori, Difficiles aditus impetus omnis habet; Stultus, ab obliquo qui cum discedere possit, Pugnat in aduersas ire natator aquas. Impatiens animus sic adhuc tractabilis arte Respuit, atque odio uerba monentis habet Aggrediar melius tunc cum sua uulnera tangi Iam sinet et ueris uocibus aptus erit
3489. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Impatiens animus sic adhuc tractabilis arte Respuit, atque odio uerba monentis habet Aggrediar melius tunc cum sua uulnera tangi Iam sinet et ueris uocibus aptus erit Quis matrem nisi mentis inops in funere nati Flere uetet? Non hoc illa monenda loco est; Cum dederit lacrimas animumque impleuerit aegrum Ille dolor uerbis emoderandus erit. Temporibus medicina ualet, data tempore prosunt
3490. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] rebus fouendo, de quibus postea dicturi sumus; quae ubi singula adhibueris, et iam uulnus tractabile reddideris, tum demum illud tollere laborabis . Ista prudentia Seneca, in consolando Lucilio scilicet, accommodatissime usus est, quem cum accepisset uehementius morte Flacci amici sui commotum, principio eum dolere non prohibuit, ceterum ut id modestius faceret, diligenter admonuit: "Moleste" inquit "fers
3491. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] si ipsi illas repressimus. Nec sicci sint oculi amisso amico nec fluant: lacrimandum est, non plorandum." Sed postquam aliis plurimis medicaminibus fomentisque egregiis, quae in illa epistula adhibuit, uisus est sibi dolorem eius potuisse temperare, quam docte hanc indulgentiam comprimere et angorem omnem conatus sit auferre, uideamus: "Cogitemus ergo", inquit, "Lucilii carissime cito nos eo peruenturos quo illum
3492. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et Boethii
processit consolatio et
aliorum complurium doctissimorum uirorum. Ipsa eos natura et
3493. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in cunctis arduis rebus uidemus eodem modo homines incedere ac prius radices uel alia, si qua sunt, retinacula succidere quam totam molem subruere aggrediantur; sic fabri caementarii in lapidibus effodiendis facere consuerunt, sic agricolae in transplantandis arboribus. In leuioribus uero negotiis freti uiribus mox caput rei adoriuntur. Vnde aliquando ultra uires ausi temeraria spe, non iniuria frustrantur et
3494. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] homines incedere ac prius radices uel alia, si qua sunt, retinacula succidere quam totam molem subruere aggrediantur; sic fabri caementarii in lapidibus effodiendis facere consuerunt, sic agricolae in transplantandis arboribus. In leuioribus uero negotiis freti uiribus mox caput rei adoriuntur. Vnde aliquando ultra uires ausi temeraria spe, non iniuria frustrantur et accepta confusione, digno temeritatis suae praemio,
3495. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] homines incedere ac prius radices uel alia, si qua sunt, retinacula succidere quam totam molem subruere aggrediantur; sic fabri caementarii in lapidibus effodiendis facere consuerunt, sic agricolae in transplantandis arboribus. In leuioribus uero negotiis freti uiribus mox caput rei adoriuntur. Vnde aliquando ultra uires ausi temeraria spe, non iniuria frustrantur et accepta confusione, digno temeritatis suae praemio,
3496. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Auferri autem alio pacto nequit nisi ita auditoris inducas animum ut, quae prius putabat mala, credere desinat. Inducere autem poteris ut talia mala suspicari desistat si ea in muneribus naturae esse doceas atque ad omnes aequaliter spectare; deinde si boni auferant nihil; postea si uel honoris uel utilitatis plurimum afferant; ad haec si nulli quicquam mali
3497. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Horum septem modorum quocumque maluerit, poterit prudens consolator
persuadere, quae arbitrabatur afflictus, tristia non esse; et, si omnes has
rationes adaptare ualebis, ne obmiseris; id autem assequi in defunctorum casu non
erit difficile.
3498. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] 5 Primus locus a munere naturae Possumus enim ex his omnibus locis ostendere aut persuadere mortem malam non esse primum, inquam, quoniam naturae munus. Nam, ut in illis libris docuimus, quos de natura mali conscripsimus, quaecumque secundum naturam sunt, bona sunt uniuersa: omne autem malum, si non est praeter naturam, cunctorum sapientum sententia nec malum ullo pacto censendum est; sicuti ergo nemo
3499. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] filiorumque maturationem culpauerit; aut quis suae compos mentis, cum pira, poma, castaneae, aliaeque nuces decidunt, male tunc cum arboribus agi dicat? Si igitur eadem ratione mors in homines uenit, qua tandem ineptia malam esse causamur? Amplius nonne, ut ceterorum, ita et cursus humani duae sunt necessario constitutae metae, hoc est principii et finis; principii unde
3500. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut ceterorum, ita et cursus humani duae sunt necessario constitutae metae, hoc est principii et finis; principii unde incipias, finis ubi desinas; ab ortu uel natiuitate peregrinationis sumitur initium et in morte terminatur; cui incipere placuit, certe nec finire displicere habet; aut qui principium probauit, eadem ratione et exitum comprobet necesse est. Stultissimus utique est qui nauigationem laudat, peruenire autem ad portum
3501. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nascuntur fructus ut, cum maturescant, colligantur; nauigatur ut perueniatur ad portum; laboratur ut quiescere possimus; sic et uiuitur ut moriatur. Ex hac ipsa, quam tractamus, ratione Seneca in libello suo de remediis fortuitorum multa traxit sapientissime dicta, quale est illud imprimis, quod ipse quoque in fronte collocauit; cum diceretur "Morieris!" respondit: Ista hominis est natura, non poena.
3502. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut quiescere possimus; sic et uiuitur ut moriatur. Ex hac ipsa, quam tractamus, ratione Seneca in libello suo de remediis fortuitorum multa traxit sapientissime dicta, quale est illud imprimis, quod ipse quoque in fronte collocauit; cum diceretur "Morieris!" respondit: Ista hominis est natura, non poena. item: Hac condicione intraui ut exirem. et illud: Peregrinatio est uita; cum multum diuque
3503. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali, nostis uestris filiis bona data dare, quanto magis pater uester caelestis. Itaque si, quae a natura
3504. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
Itaque si, quae a natura sunt bona, esse censemus uniuersa, certo multo rectius et
illa bona iudicanda sunt quae ab ipsius naturae institutore et rectore
proficiscuntur."
In hunc ergo modum, si uidebitur, istum primum locum singulis rerum
detrimentis adaptabis.
3505. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tamen aut non ademerunt. Nam nescisse id aut nequiuisse tam sapientissimos potentissimosque opifices sani hominis non est asserere. Restat ergo ut si illud, quod toto ipsorum in opere reperitur, malum esse dicatur, nec tamen id prohibeatur uel tollatur, cum possit et noscatur, restat duo ut tam sancti auctores uel inuidiae uel ineptiae aut saltem negligentiae
3506. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uero quod, licet non omnibus, potioribus tamen et praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur inter mala minime computandum. Si enim uera illa est sanctissima sapientum sententia, quam Cicero in Tusculanis refert quaestionibus, neque uiuis neque mortuis quicquam mali euenire, nec eorum res a deo immortali umquam negligi, quomodo igitur nos illud malum appellare audebimus quod
3507. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dicentem: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Similiter et Paulum legimus gloriantem in tribulationibus suis et alios sanctorum complures; quas si malas cognouissent, nimirum lamentis eas potius quam laudibus prosecuti fuissent. Istius secundi loci hanc alteram partem omnibus omnino calamitatibus et
3508. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inire , quae constanter docere queant morte aut rerum interitu uel defectu boni nihil esse ademptum. Et fortasse diuitias non esse bonas persuadere poterimus cum illis rationibus, quas superius in antidoto diuitum adduximus, tum aliis de quibus postea disseremus; similiter et abdicationem magistratus et aliarum rerum priuationem nihil nocere; sed contra uitam sanitatemque, quarum altera morte, altera languore tollitur, quis sustinere
3509. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] plus incommoditatis mortalibus afferant quam commoditatis, licet id nostra culpa
proueniat.
3510. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] De miseria uitae humanae Atque ut de uita prius dicamus: quid est quod in toto cursu eius inuenire ualeas aliud quam sollicitudines, labores, curas, molestias, anxietates, dolores, et omnis generis miserias? Intuere in omnes aetates eius; nullibi pacem, nullibi quietem, nullibi tranquillitatem, nullibi aliquam reperies iocunditatem quae facile non plus molestiae habeat quam uoluptatis. Nam si ab ipso exordio uitae incipias (est enim opere pretium
3511. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque
3512. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque cedamus, necesse est uictoris subire legem: cuius in ius cum semel
3513. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque cedamus, necesse est uictoris subire legem: cuius in ius cum semel concesseris et sub iugum eius missus fueris, necesse est id toto uitae tempore feras. Quod si illud aliquando detractare tentaueris, cogeris inuitus; licet tu sicut canis uinctus catenam
3514. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] persecutiones inimicas, peregrinationes, discrimina, uulnera, praedas, captiuitates, uincula, et omnis faciei aerumnas quas singulas uel pati uel timere necesse est. Quae uniuersa, si ad rem publicam accesseris, tanto augentur amplius, quanto in ea dignitas aut magistratus magis augescit. Si fortuna tibi sinus paululum feliciores laxauerit, metu et sollicitudine sedulo angeris; sin autem numquam eos auara patefecerit aut patefactos instabilis contraxerit, tunc uero dolore
3515. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] plena malis, deformem et tetrum ante omnia uultum dissimilemque sui, deformem pro cute pellem pendentesque genas et tales aspice rugas quales umbriferos ubi pandit Thabraca saltus. in uetula scalpit iam mater simia bucca. Plurima sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra et iam leue caput, madidique
3516. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iacemus. Sed neque hic quies; mox enim adoriuntur nos insomnia, nouae horribilesque terrent imagines aut sollicitudines urunt: nunc aduersum nos stricto ense inimica stat facies, nunc ferimur aut ab aliquo loco edito deturbamur in praeceps; alius iugulatur ab hoste, alius spoliatur; interdum compedibus uincitur aut ad supplicium ducitur et alia inuisa phantasmata patitur, adeo ut plerumque exclamare et se e strato corripere sudans trepidansque cogatur. Et
3517. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Hoc enim nostrum uiuere, ut ait Gregorius, cotidie est a uita transire; quippe dum infantia ad pueritiam, pueritia ad adolescentiam, adolescentia ad iuuentam, iuuentus ad senectutem, senecta transit ad mortem, in cursu uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto
3518. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iuuentam, iuuentus ad senectutem, senecta transit ad mortem, in cursu uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto diutius? Merito enim et uulgus illam crudeliorem diramque magis mortem appellat, quae cruciatu longiori trahitur, contra uero fortunatam et felicem quae breui et facili momento
3519. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fallacem et umbrantem esse innumerisque laqueis praepeditam, quae pro uno gaudio multos sibi dat maerores, pro una uana laetitia innumeras uerasque tristitias, pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum
3520. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quarum nec nomina nec numerum ullus umquam scire potuit. Haec tibi mors omnia adimit, his te liberat malis, et audes demens dicere te magnis bonis ab ea spoliatum? Pro gratiis conuicia in eam uesanus ingeris. Resipisce aliquando et cognosce tuam liberatricem, quae non solum bona tibi non detrahit ulla, sed insuper multis magnisque subducit malis!
3521. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] His igitur et talibus rationibus mortem nihil boni haud parum omnino auferre persuadebimus. Ceterum his damna languoris leuari non possunt; adimit enim sanitatem languor, quam alia ex occasione recte accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus
3522. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur."
3523. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus
3524. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini esse noxiam. Quae etiam si
3525. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] famulae cognoscunt: mecum ueniunt, me abeunte discedunt. Audacter affirmem si tua forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit disserere. Vt Hieronymus ad Tyrasium: Quod dederat, abstulit qui creauit. Quis est alius qui plangat quod ad tempus
3526. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo fuerat necessarium. Innumera eiusmodi et dicta et facta apud sapientes reperies. Pluraque in hanc partem, ut in ceteras omnes, dici possent. Sed nos nunc consolamur neminem: tantum consolandi rationem designamus. Exprimere autem ille curabit cui serio munus hoc erit obeundum. Nobis uero sufficiat, quae attingenda sunt, succincte
3527. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo fuerat necessarium. Innumera eiusmodi et dicta et facta apud sapientes reperies. Pluraque in hanc partem, ut in ceteras omnes, dici possent. Sed nos nunc consolamur neminem: tantum consolandi rationem designamus. Exprimere autem ille curabit cui serio munus hoc erit obeundum. Nobis uero sufficiat, quae attingenda sunt, succincte admonere.
3528. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] si namque malum per malitiam est malum, ubi malitiae nihil est, nec mali quicquam profecto erit; aut quis sanae mentis illud dulce dixerit, quod omnis dulcedinis expers est? Sic certe nec ille prudens esset qui malum illud diceret in quo malitiae uel parum nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala?
3529. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quis sanae mentis illud dulce dixerit, quod omnis dulcedinis expers est? Sic certe nec ille prudens esset qui malum illud diceret in quo malitiae uel parum nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars
3530. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dulcedinis expers est? Sic certe nec ille prudens esset qui malum illud diceret in quo malitiae uel parum nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse,
3531. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse, praecipue in hoc postremo, plurimum. Vnde Posidonium philosophum, cum uehementius dolore articulorum laboraret et quasi facibus
3532. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse, praecipue in hoc postremo, plurimum. Vnde Posidonium philosophum, cum uehementius dolore articulorum laboraret et quasi facibus admotis crebrius ureretur, saepius dixisse
3533. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse, praecipue in hoc postremo, plurimum. Vnde Posidonium philosophum, cum uehementius dolore articulorum laboraret et quasi facibus admotis crebrius ureretur, saepius dixisse ferunt: Nihil agis, dolor, quamuis sis molestus, numquam tamen confitebor te
3534. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ureretur, saepius dixisse ferunt:
Nihil agis, dolor, quamuis sis molestus, numquam tamen confitebor te esse
malum.
De qua ratione multa a Cicerone in secunda Tusculanarum quaestionum
egregie ac praeclare dicta reperies.
3535. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] malus non esse si declarabitur eorum, quaecumque secum adducit, bona esse uniuersa; siquidem diuina pariter et naturae lege sententia stabilitum est non posse a mala arbore bonos fieri fructus, nec ullum malum parere bonum; nascitur enim semper in legitima procreatione simile ex simili. Si igitur tam ex morte quam ex aliis casibus, quos imprudentes homines infortunia appellant, multa et ingentia bona prouenire explicabimus, facile ab his mali notam diluemus. Quod quidem in
3536. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in legitima procreatione simile ex simili. Si igitur tam ex morte quam ex aliis casibus, quos imprudentes homines infortunia appellant, multa et ingentia bona prouenire explicabimus, facile ab his mali notam diluemus. Quod quidem in singulis horum non magno negotio assequi poteris si magis oculum ad bona animi, quae uera bona sunt, intenderis. Inuenies enim ab illis omnibus fructum afferri uberrimum mirificumque prouentum.
3537. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] de morte: quis est tam perspicaci aut alto ingenio qui metiri queat quanta uel qualia illa bona sint quae martyribus mors ipsa conciliauit? Similiter, quis dicere umquam potuit ad quae bona mors transmittat omnes illos qui pietatem iustitiamque in uita coluerunt? (Nam de impiis et scelerosis loqui uiro bono non expedit, quibus non immerito mors omnia mala affert, quoniam uita nihil promeruit boni, mali autem plurimum coaceruauit.) De morte ergo proborum loquimur, qui tot a
3538. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] mors omnia mala affert, quoniam uita nihil promeruit boni, mali autem plurimum coaceruauit.) De morte ergo proborum loquimur, qui tot a morte cumulantur bonis quot teste Scriptura Nec oculus uidit nec auris audiuit nec in cor hominis umquam ascendit . Horum exiguam minimamque partem cum legisset ille Siculus philosophus apud Platonem bonis uiris esse propositam, non est passus
3539. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Horum exiguam minimamque partem cum legisset ille Siculus philosophus apud Platonem bonis uiris esse propositam, non est passus diuturniorem mortis moram, sed eam e uestigio ipse inuenire curauit; itaque in ardentis Aetnae specum praeceps prosilit, sed hac imprudenti temeritate perdidit infelix quod capere tam ardenter properabat: non enim per piaculum, sed per pietatem iter ad illa bona
3540. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] attestante, qui ait ex hac uita, quam a deo accepimus, nefas esse quenquam iniussum discedere. Praestolanda est igitur illius uoluntas qui nobis uitam dedit et illi reddenda cum iusserit, bonaque accipienda quando ipse concesserit in cuius manu et reposita sunt. Quorum spe bonorum et Socrates laeto animo mortem praestolabatur tamquam insigne et praeclarum aliquod munus. Vnde et illa dignissima, quam apud iudices habuit, legitur oratio:
3541. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Vnde et illa dignissima, quam apud iudices habuit, legitur oratio: "Magna", inquit, "me tenet spes bene mihi euenire quod mittar ad mortem. Necesse est enim sit alterum de duobus: ut aut sensus omnino omnes mors auferat, aut in alium quendam locum ex his locis migretur. Quamobrem siue sensus extinguitur morsque ei somno similis est, qui nonnumquam etiam sine uisis somniorum placatissimam quietem affert, dii boni, quid lucri est mori, aut qui multi dies
3542. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quietem affert, dii boni, quid lucri est mori, aut qui multi dies reperiri possunt qui tali nocti anteponantur, cui simul futura est perpetuitas omnis consequentis temporis, quis me beatior? Sin uera sunt quae dicuntur migrationem esse mortem in eas oras, quas qui e uita excesserunt incolunt, id multo iam beatius est te, cum ab his, qui se iudicum numero haberi uolunt, euaseris, ad eos uenire qui ueri iudices appellantur, Minoem, Rhadamanthum, Aeacum, Triptolemum, conuenireque eos
3543. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta tamque incredibilia bona ducit, non libens amplectetur, quo emenso nulla reliqua cura, nulla sollicitudo, nulla
3544. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta tamque incredibilia bona ducit, non libens amplectetur, quo emenso nulla reliqua cura, nulla sollicitudo, nulla omnino
3545. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] patientia? Quid Mucium inter illustrissimos uiros retulit quam constantissima illa bracchii exustio? Quanta admiratione recolitur Anaxarchi memoria, cui cum inter acerbissima tormenta tyrannus ille Cypriorum minaretur linguam abscidere, qua in se maledicta coniciebat, ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus,
3546. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] illa bracchii exustio? Quanta admiratione recolitur Anaxarchi memoria, cui cum inter acerbissima tormenta tyrannus ille Cypriorum minaretur linguam abscidere, qua in se maledicta coniciebat, ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex
3547. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex nostris habeamus! Nae Iob quidem, illius omnis patientiae exempli, quid aliud praedicatur quam omnium bonorum iactura, orbitas filiorum, fetidissima ulcera, uermes et totius corporis miseranda
3548. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex nostris habeamus! Nae Iob quidem, illius omnis patientiae exempli, quid aliud praedicatur quam omnium bonorum iactura, orbitas filiorum, fetidissima ulcera, uermes et totius corporis miseranda laceratio? Quo
3549. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sanctissimosque mortem optasse, ut hunc ipsum, cuius iam meminimus, Socratem, qui Apollinis iudicio sapiens est appellatus. Hanc Zeno libens amplexus est, hanc Theramenes in poculo a triginta Athenarum tyrannis oblatam laetus hausit epotoque ueneno pateram excussit atque illam subridens publico tradidit seruo dicens: "Defer hanc ad Critiam, cui eam propinaui." Erat autem hic Critias ex omnibus tyrannis
3550. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est cum duceretur ad supplicium: "Legesne Lycurgi contemnis?" quod hilaris pergeret, respondit: "Ego uero illis ingentes ago gratias quae me ea poena multauerunt quam sine mutuatione et sine usura possem dissoluere." Sed quid in recensendis nominibus huiusmodi uirorum tempus tero, cum nullus fere umquam sapientum fuerit, qui mortem uel magnopere non optauerit dilatam uel oblatam lubens non exceperit.
3551. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et ultimus locus quo aduersitates casusque omnes doceri poterunt esse boni, qui locus a contrario accipitur, hoc est ut, quem casum bonum esse persuadere uolumus, eius contrarium malum esse ostendamus. Atque hic locus uniuersaliter in omnibus rerum detrimentis oportunissime adhiberi potest. Vt si mortem uoluerimus persuadere malam non esse, explicemus uitae aerumnas, afflictiones, sollicitudines, labores, et alias miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo
3552. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] non esse, explicemus uitae aerumnas, afflictiones, sollicitudines, labores, et alias miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo et uigesimo libro eorum, quos de ciuitate Dei conscripsit, ubi ita ait: In hac uita quam nouimus, in qua adhuc sumus, cuius temptationes, immo quam totam temptationem, quam diu in ea sumus, quantum libet proficiamus, perpeti non desinimus, quae sint iudicia Dei circa genus humanum, quis poterit explicare? Nam quod
3553. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] explicemus uitae aerumnas, afflictiones, sollicitudines, labores, et alias miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo et uigesimo libro eorum, quos de ciuitate Dei conscripsit, ubi ita ait: In hac uita quam nouimus, in qua adhuc sumus, cuius temptationes, immo quam totam temptationem, quam diu in ea sumus, quantum libet proficiamus, perpeti non desinimus, quae sint iudicia Dei circa genus humanum, quis poterit explicare? Nam quod ad primam originem pertinet
3554. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo et uigesimo libro eorum, quos de ciuitate Dei conscripsit, ubi ita ait: In hac uita quam nouimus, in qua adhuc sumus, cuius temptationes, immo quam totam temptationem, quam diu in ea sumus, quantum libet proficiamus, perpeti non desinimus, quae sint iudicia Dei circa genus humanum, quis poterit explicare? Nam quod ad primam originem pertinet omnem mortalium propaginem fuisse damnatam haec ipsa uita, si uita dicenda est
3555. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inopinatis subiacens casibus? De foro quidam rediens domum sanis pedibus suis cecidit, pedem fregit, et ex illo uulnere hanc uitam finiuit. Quid uidetur sedente securius; et tamen de sella in qua sedebat Eli sacerdos cecidit et mortuus est. Agricolae, immo uero omnes homines, quot et quantos a caelo et terra uel a perniciosis animalibus causis metuunt agrorum fructibus? Solent tamen de frumentis tandem collectis et reconditis esse
3556. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fugientibus hominibus de horreis eiecit atque abstulit. Contra milleformes daemonum incursus quis innocentia sua fidit; quandoquidem ne quis fideret etiam paruulos baptizatos, quibus certe nihil est innocentius, aliquando sic uexant ut in eis maxime Deo ita sinente monstratur huius uitae flenda calamitas et alterius desideranda felicitas. Iam uero de ipso corpore tot existunt morborum mala ut nec libris medicorum cuncta comprehensa sint, in quorum pluribus ac paene omnibus
3557. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] innocentius, aliquando sic uexant ut in eis maxime Deo ita sinente monstratur huius uitae flenda calamitas et alterius desideranda felicitas. Iam uero de ipso corpore tot existunt morborum mala ut nec libris medicorum cuncta comprehensa sint, in quorum pluribus ac paene omnibus ipsa etiam argumenta et medicamenta tormenta sunt, ut homines a malis poenarum eruantur auxilio. Nonne ad hoc producit sitientes homines ardor immanis ut urinam quoque humanam uel etiam suam biberent, nonne ad
3558. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] matres incredibili crudelitate, quam rabida esuries faciebat, absumerent. Multa quoque et alia, quae referre longum esset, de hac ratione praeclare eo in libro disputat, fortasse non segnius quam ille Cyrenaicus Hegesias, quem tradunt ita strenue in hanc partem quodam in libro suo disseruisse ut multos ad mortem sibi ipsis consistendam prouocasset, idcirco a Ptolomaeo ne is legeretur liber,
3559. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Multa quoque et alia, quae referre longum esset, de hac ratione praeclare eo in libro disputat, fortasse non segnius quam ille Cyrenaicus Hegesias, quem tradunt ita strenue in hanc partem quodam in libro suo disseruisse ut multos ad mortem sibi ipsis consistendam prouocasset, idcirco a Ptolomaeo ne is legeretur liber, edicto sublatus est .
3560. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Multa quoque et alia, quae referre longum esset, de hac ratione praeclare eo in libro disputat, fortasse non segnius quam ille Cyrenaicus Hegesias, quem tradunt ita strenue in hanc partem quodam in libro suo disseruisse ut multos ad mortem sibi ipsis consistendam prouocasset, idcirco a Ptolomaeo ne is legeretur liber, edicto sublatus est .
3561. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] licet sint mendacissimi, cum dictis, tum factis negare tamen non ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto
3562. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto Sic fuit utilius finiri ipsique tibique."
3563. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in
3564. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod
3565. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari. Simile huic Solon Atheniensis Croeso Lydorum regi in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in
3566. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari. Simile huic Solon Atheniensis Croeso Lydorum regi in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in quo sacerdoti adesse necessitas summa
3567. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in quo sacerdoti adesse necessitas summa erat, et boues ei ex agro praesto ad horam non essent, tum iuuenes temporis interclusi angustia iugum subeuntes per quinque ac quadraginta stadia matrem uehentes mira celeritate ad templum toto
3568. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] admodum sacerdos ingentique perfusa gaudio stans ante simulacrum precata est deam ut filiis suis daret quod optimum homini contingere posset. Vbi igitur sacrificatum epulatumque est, Cleoboles et Biton in ipso fano quiescentes uitam exhalasse inuenti sunt. Ita et daemonis iudicio mortem non solum non esse malam, sed optimum hominis munus determinatum est, quippe quae hominem tantis liberat malis quantis a uita oneratur.
3569. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] umbra praetereunt." Et centesimum trigesimumque primum tractans psalmum: "Hanc", ait, "uitam nobis peccantibus dedit Deus ubi etiam necesse est ut homo a Deo conteratur, ut in sudore et labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt,
3570. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt, quandoquidem, quam diu in eo detinetur, necesse est continuis laboribus iugiter maceretur. Hinc et sapiens ait: Auis ad uolandum et homo natus est ad labores. Et alia Scriptura dicit: Vniuersa uita
3571. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] terram. Ad quod respiciens Euripides poeta non insulsa utebatur sententia dicens: "nos decebat coetus celebrantis domum lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, humanae uitae uaria reputantes mala; at, qui labores morte finiuisset graues, hunc omnes amicos laude et laetitia exsequi."
3572. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] si paupertatem bonam persuadere uoluerimus apponamus ante oculos sollicitudines, molestias, tormenta, calamitates, clades, mortes, et alias miserias quas diuites pati consueuerunt. Quod Horatius in primo sermone pulchre attigit: At bona pars hominum decepta cupidine falso "Nil satis est", inquit, "quia tanti quantum habeas sis." Quid facias illi? Iubeas miserum esse, libenter quatenus
3573. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Iubeas miserum esse, libenter quatenus id facit, ut quidam memoratur Athenis sordidus ac diues populi contemnere uoces sic solitus: "Populus me sibilat, at mihi plaudo Ipse domi, simul hac nummos contemplor in arca." Tantalus a labris sitiens fugientia captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis
3574. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] incessanter coquitur. "Ardet namque", ut inquit Gregorius, "aestu concupiscentiae et multiplici custodiae cura; si potentiorem uidet, timet raptorem; si inferiorem, suspicatur furem." Ac infelix tot mala sustinet quot in caelo sunt sidera, et cum omnia habeat, se ipsum non habet; ab illo quippe possidetur cuius se putat possessorem, et cui imperare credit, illius saeuissimam tolerat tyrannidem. Siquidem diues omnis statim sub auaritiae miserandum
3575. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est uiolare nefas: non aliter sitiens uicinas Tantalus undas captat et appositis abstinet ora cibis. Efficior custos rerum magis ipse mearum conseruans aliis quae periere mihi sicut in auricomis dependens plurimus ortis peruigil obseruat non sua poma draco. Hinc me sollicitum torquent, sunt omnia curae, hinc requies animo non fuit ulla meo. Quaerere quae nequeo semper retinere laboro
3576. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ipse est habendi ardor. Huic tam insigni triumphatori omnis cupiditatum acclamat turba eumque ouantem usque ad Ditis palatia producit. Mortuus est enim diues et sepultus in inferno; nam caelos scandere non speret, cum ueritas dicat possibilius esse camelo foramen acus penetrare quam diuiti caelos ascendere. Hic mihi cum Iacobo exclamare libet:
3577. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dicat possibilius esse camelo foramen acus penetrare quam diuiti caelos ascendere. Hic mihi cum Iacobo exclamare libet: Agite nunc, diuites, et plorate ululantes in miseriis uestris, quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis.
3578. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] cum Iacobo exclamare libet: Agite nunc, diuites, et plorate ululantes in miseriis uestris, quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis. Thesaurizastis uobis iram in nouissimis diebus. Et si haec uana putatis, ut soletis
3579. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis. Thesaurizastis uobis iram in nouissimis diebus. Et si haec uana putatis, ut soletis harum rerum falso splendore decepti et execrati, considerate saltem, miseri, quot cernitis
3580. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] haec uana putatis, ut soletis harum rerum falso splendore decepti et execrati, considerate saltem, miseri, quot cernitis locupletes sedulo insidias pati, quot discrimina adire, quot subire molestias doloresque, quot uidetis quotidie ob diuitias in tyrannorum foedissimis macerari carceribus, quot a piratis, latronibus, praedonibus propter opes cruciantur necantur et iugulantur, quot audistis et uidistis ob amissas pecunias mortem sibi turpissimam
3581. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] accensi infensiore animo, quam uenerant, discesserunt, suosque ad tam diuitem praedam magnis instigant studiis, congressos uix maxima caede Antigonus pacificauit. Ita aurum et Antigonum in discrimen omnium fortunarum et Gallos ad illud aspirantes in necem magnam adduxit. Alexandro nihil aliud dicitur Darium totumque orientem suppeditasse quam nimiae barbarorum deliciae; quippe
3582. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] instigant studiis, congressos uix maxima caede Antigonus pacificauit. Ita aurum et Antigonum in discrimen omnium fortunarum et Gallos ad illud aspirantes in necem magnam adduxit. Alexandro nihil aliud dicitur Darium totumque orientem suppeditasse quam nimiae barbarorum deliciae; quippe quis Macedones, postquam gustauerunt, ueluti canes sagacissimi odorata semita obliti coniugum ac
3583. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Proinde et Dauid, tametsi amplissimum teneret imperium, pauperem se tamen et inopem ubique appellat et iure quidem, quoniam diuitias omnes non pluris quam lutum pendebat. Hoc si tu quoque feceris, in amissione rerum tuarum consolatione non indigebis. Nemo enim, ut alias diximus, iacturam illius rei dolere potest, quam non diligit. Ita igitur paupertas ex contrario diuitiarum malo bona esse astruitur. Hoc
3584. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ratione et imperium, potentiam, seu principatum malum esse docebimus si recensebimus curas, suspiciones, anxietates, metus, pericula, crudeles exitus et cetera id genus, quae potentibus magnisque uiris accidere consueuerunt, ut Cicero fecit in extrema Tusculanarum quaestionum, ubi per uitam Dionysii omnium tyrannorum uitam pulcherrime expressit; quam nos quoque cum propter eloquentiam singularem, tum propter traditionis nostrae confirmationem ipsius uerbis referre uolumus. Ait
3585. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] duo de XL annos tyrannus Siracusanorum fuit, quos ex famulis locupletum seruos delegerat, quibus nomen seruitutis ipse detraxerat et quibusdam conuenis et feris barbaris corporis custodiam commitebat, ita propter iniustam dominatus cupiditatem in carcere quodammodo ipse se incluserat. Quin etiam ne tonsori collum committeret, tondere filias suas docuit. Itaque sordido ancillarique seruitio regiae uirgines ut tonstriculae tondebant barbam et capillum patris, et tamen ab his ipsis, cum
3586. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Locrensem, sic noctu ad eas uentitabat ut omnia specularetur et perscrutaretur ante. Et cum fossa lata lectum circumdedisset, eiusque fossae transitum ponticulo ligneo coniunxisset, eum ipsum, cum fores cubiculi clauserat, detorquebat. Idem cum in communibus suggestis consistere non auderet, contionari e turri alta solebat. Atque is cum pila ludere uellet, (studiose enim id factitabat) tunicamque poneret, adolescentulo, quem amabat, tradidisse gladium dicitur; hic cum quidam familiaris
3587. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] "Huic quidem certe uitam tuam committis", arrisissetque adolescens, utrumque iussit interfici: alterum quia uiam demonstrasset interimendi sui, alterum quia dictum id risu approbauisset. Atque eo facto sic doluit nihil ut tulerit grauius in uita; quem enim uehementer amarat, occiderat. Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius
3588. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iussit interfici: alterum quia uiam demonstrasset interimendi sui, alterum quia dictum id risu approbauisset. Atque eo facto sic doluit nihil ut tulerit grauius in uita; quem enim uehementer amarat, occiderat. Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius assentatoribus, Damocles, commemoraret in sermone copias eius, opes,
3589. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius assentatoribus, Damocles, commemoraret in sermone copias eius, opes, maiestatem, rerum habundantiam , magnificentiam aedium regiarum, negaretque quenquam beatiorem fuisse, "Visne igitur, o Damocles, quoniam haec te uita delectat,
3590. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] , magnificentiam aedium regiarum, negaretque quenquam beatiorem fuisse, "Visne igitur, o Damocles, quoniam haec te uita delectat, ipse eadem degustare et fortunam experiri meam?" Cum se ille cupere dixisset, collocari iussit hominem in aureo lecto strato pulcherrimo textili stragulo magnificis operibus picto abacosque compluris ornauit argento auroque celato. Tum ad mensam eximia forma pueros delectos iussit consistere eosque ad nutum illius intuentis ministrare
3591. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ad mensam eximia forma pueros delectos iussit consistere eosque ad nutum illius intuentis ministrare diligenter; aderant unguenta, coronae, incendebantur odores, mensae conquisitissimis epulis extruebantur; fortunatus sibi Damocles uidebatur. In hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacunari seta equina appensum dimitti iussit, ut impenderet illius beati ceruicibus. Itaque nec pulchros illos administratores aspiciebat, nec plenum artis argentum, nec manum porrigebat in mensam; iam
3592. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uidebatur. In hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacunari seta equina appensum dimitti iussit, ut impenderet illius beati ceruicibus. Itaque nec pulchros illos administratores aspiciebat, nec plenum artis argentum, nec manum porrigebat in mensam; iam ipse defluebant coronae. Denique exorauit tyrannum ut abire liceret, quod iam beatus nollet esse. Quo commento calidissimo satis declarauit
3593. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sciuisset imprecari mala quam quae dominandi cupidi tamquam furiis infernalibus acti sponte sua subeunt? Hanelas toto pulmone, haspiras ad principatum, uniuersis contendis uiribus, ruis in arma amens, extendere ultra terminos terrarum fines imperii optas, cui mox tres uilissimi soli passus satis erunt. Moreris demens et, qui uniuerso orbi timori esse laborabas,
3594. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3595. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tamen et gloriam uiro sine culpa quaerere semper concessum fuit, quippe qua nec dulcius nec suauius quicquam in uita humana esse potuit," – proh pudor! miserandam hominum mentis caecitatem , quae numquam in se curant descendere, aut quales ipsi sint diligentius examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora
3596. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat
3597. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat uel egregium. O admirabilem sapientiam, o sanctimoniam singularem, quae
3598. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eorum laudibus oblectemur qui non alios quam sibi similes laudare consueuerunt. Et hoc modo ostendendo contrarium illius quod dolemus malum esse commutamus in animo auditoris illam, quam conceperat, mali opinionem, atque ita et aegritudinis totam subuertimus sedem. Similiter faciendum est si quando quempiam bonis dolere accidat alienis, ut inuidis contingere solet. Persuadeamus illa
3599. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] diuitiis ad quas illa turba intenta anhelabat.
3600. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] litteris philosophiaque eruditis
factu facilia erunt, siquidem hi soli sunt qui et cognoscere et docere queunt quae
uera bona sint aut mala. De aliis uero quam uerum illud est poetae:
3601. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] – unde et paulo post deridet eos qui maxima credunt esse mala exiguum censum turpemque repulsam. Proderit itaque ad hanc primam consolandi rationem, quam septem in partes distribuimus, philosophorum, theologorum, satyrorum, historicorumque lectio; quoniam ex aliis rationes, ex aliis exempla affatim sumere poteris ad conuincendos multos
3602. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] historicorumque lectio; quoniam ex aliis rationes, ex aliis exempla affatim sumere poteris ad conuincendos multos mortalium errores, qui inani splendore et fuco mendacissimo illecti in bonis illud dicunt quod minime est bonum, et rursum, quod est bonum, malum arbitrantur. Quod optime intelligens Cicero ita scribit: Nos omnia aduersa cum eminentia metu augentes, tum maerore praesentia rerum
3603. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nos omnia aduersa cum eminentia metu augentes, tum maerore praesentia rerum naturam quam errorem nostrum damnare maluimus. Sed et huius culpae et ceterorum uitiorum peccatorumque nostrorum omnis a philosophia correptio petenda est. Cuius in sinum cum a primis aetatis nostrae temporibus uoluntas studiumque impulisset nos, his grauissimis casibus in eundem portum, ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix
3604. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] maluimus. Sed et huius culpae et ceterorum uitiorum peccatorumque nostrorum omnis a philosophia correptio petenda est. Cuius in sinum cum a primis aetatis nostrae temporibus uoluntas studiumque impulisset nos, his grauissimis casibus in eundem portum, ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix expultrixque uitiorum! Quid non modo nos, sed etiam omnis uita hominum sine te esse potuisset? Tu urbes peperisti, tu
3605. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix expultrixque uitiorum! Quid non modo nos, sed etiam omnis uita hominum sine te esse potuisset? Tu urbes peperisti, tu dissipatos homines in societatem uitae conuocasti, tu eos inter se primo domiciliis, deinde coniugiis, tu litterarum et uocum communione iunxisti, tu inuentrix legum, tu magistra morum et disciplinae fuisti; a te opem petimus, tibi nos ut antea magna ex parte, sic
3606. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Auferri autem alio pacto nequit nisi ita auditoris inducas animum ut, quae prius putabat mala, credere desinat. Inducere autem poteris ut talia mala suspicari desistat si ea in muneribus naturae esse doceas atque ad omnes aequaliter spectare; deinde si boni auferant nihil; postea si uel honoris uel utilitatis plurimum afferant; ad haec si nulli quicquam mali
3607. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Horum septem modorum quocumque maluerit, poterit prudens consolator
persuadere, quae arbitrabatur afflictus, tristia non esse; et, si omnes has
rationes adaptare ualebis, ne obmiseris; id autem assequi in defunctorum casu non
erit difficile.
3608. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] 5 Primus locus a munere naturae Possumus enim ex his omnibus locis ostendere aut persuadere mortem malam non esse primum, inquam, quoniam naturae munus. Nam, ut in illis libris docuimus, quos de natura mali conscripsimus, quaecumque secundum naturam sunt, bona sunt uniuersa: omne autem malum, si non est praeter naturam, cunctorum sapientum sententia nec malum ullo pacto censendum est; sicuti ergo nemo
3609. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] filiorumque maturationem culpauerit; aut quis suae compos mentis, cum pira, poma, castaneae, aliaeque nuces decidunt, male tunc cum arboribus agi dicat? Si igitur eadem ratione mors in homines uenit, qua tandem ineptia malam esse causamur? Amplius nonne, ut ceterorum, ita et cursus humani duae sunt necessario constitutae metae, hoc est principii et finis; principii unde
3610. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut ceterorum, ita et cursus humani duae sunt necessario constitutae metae, hoc est principii et finis; principii unde incipias, finis ubi desinas; ab ortu uel natiuitate peregrinationis sumitur initium et in morte terminatur; cui incipere placuit, certe nec finire displicere habet; aut qui principium probauit, eadem ratione et exitum comprobet necesse est. Stultissimus utique est qui nauigationem laudat, peruenire autem ad portum
3611. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nascuntur fructus ut, cum maturescant, colligantur; nauigatur ut perueniatur ad portum; laboratur ut quiescere possimus; sic et uiuitur ut moriatur. Ex hac ipsa, quam tractamus, ratione Seneca in libello suo de remediis fortuitorum multa traxit sapientissime dicta, quale est illud imprimis, quod ipse quoque in fronte collocauit; cum diceretur "Morieris!" respondit: Ista hominis est natura, non poena.
3612. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut quiescere possimus; sic et uiuitur ut moriatur. Ex hac ipsa, quam tractamus, ratione Seneca in libello suo de remediis fortuitorum multa traxit sapientissime dicta, quale est illud imprimis, quod ipse quoque in fronte collocauit; cum diceretur "Morieris!" respondit: Ista hominis est natura, non poena. item: Hac condicione intraui ut exirem. et illud: Peregrinatio est uita; cum multum diuque
3613. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali, nostis uestris filiis bona data dare, quanto magis pater uester caelestis. Itaque si, quae a natura
3614. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Itaque si, quae a natura sunt bona, esse censemus uniuersa, certo multo rectius et illa bona iudicanda sunt quae ab ipsius naturae institutore et rectore proficiscuntur." In hunc ergo modum, si uidebitur, istum primum locum singulis rerum detrimentis adaptabis. Possumus enim ex his omnibus locis ostendere
3615. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Possumus enim ex his omnibus locis ostendere aut persuadere mortem malam non esse primum, inquam, quoniam naturae munus. Nam, ut in illis libris docuimus, quos de natura mali conscripsimus, quaecumque secundum naturam sunt, bona sunt uniuersa: omne autem malum, si non est praeter naturam, cunctorum sapientum sententia nec malum ullo pacto censendum est; sicuti ergo nemo
3616. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] filiorumque maturationem culpauerit; aut quis suae compos mentis, cum pira, poma, castaneae, aliaeque nuces decidunt, male tunc cum arboribus agi dicat? Si igitur eadem ratione mors in homines uenit, qua tandem ineptia malam esse causamur? Amplius nonne, ut ceterorum, ita et cursus humani duae sunt necessario constitutae metae, hoc est principii et finis; principii unde
3617. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut ceterorum, ita et cursus humani duae sunt necessario constitutae metae, hoc est principii et finis; principii unde incipias, finis ubi desinas; ab ortu uel natiuitate peregrinationis sumitur initium et in morte terminatur; cui incipere placuit, certe nec finire displicere habet; aut qui principium probauit, eadem ratione et exitum comprobet necesse est. Stultissimus utique est qui nauigationem laudat, peruenire autem ad portum
3618. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nascuntur fructus ut, cum maturescant, colligantur; nauigatur ut perueniatur ad portum; laboratur ut quiescere possimus; sic et uiuitur ut moriatur. Ex hac ipsa, quam tractamus, ratione Seneca in libello suo de remediis fortuitorum multa traxit sapientissime dicta, quale est illud imprimis, quod ipse quoque in fronte collocauit; cum diceretur "Morieris!" respondit: Ista hominis est natura, non poena.
3619. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut quiescere possimus; sic et uiuitur ut moriatur. Ex hac ipsa, quam tractamus, ratione Seneca in libello suo de remediis fortuitorum multa traxit sapientissime dicta, quale est illud imprimis, quod ipse quoque in fronte collocauit; cum diceretur "Morieris!" respondit: Ista hominis est natura, non poena. item: Hac condicione intraui ut exirem. et illud: Peregrinatio est uita; cum multum diuque
3620. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur: Si uos, qui estis mali, nostis uestris filiis bona data dare, quanto magis pater uester caelestis. Itaque si, quae a natura
3621. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
Itaque si, quae a natura sunt bona, esse censemus uniuersa, certo multo rectius et
illa bona iudicanda sunt quae ab ipsius naturae institutore et rectore
proficiscuntur."
In hunc ergo modum, si uidebitur, istum primum locum singulis rerum
detrimentis adaptabis.
3622. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tamen aut non ademerunt. Nam nescisse id aut nequiuisse tam sapientissimos potentissimosque opifices sani hominis non est asserere. Restat ergo ut si illud, quod toto ipsorum in opere reperitur, malum esse dicatur, nec tamen id prohibeatur uel tollatur, cum possit et noscatur, restat duo ut tam sancti auctores uel inuidiae uel ineptiae aut saltem negligentiae
3623. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uero quod, licet non omnibus, potioribus tamen et praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur inter mala minime computandum. Si enim uera illa est sanctissima sapientum sententia, quam Cicero in Tusculanis refert quaestionibus, neque uiuis neque mortuis quicquam mali euenire, nec eorum res a deo immortali umquam negligi, quomodo igitur nos illud malum appellare audebimus quod
3624. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dicentem: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Similiter et Paulum legimus gloriantem in tribulationibus suis et alios sanctorum complures; quas si malas cognouissent, nimirum lamentis eas potius quam laudibus prosecuti fuissent. Istius secundi loci hanc alteram partem omnibus omnino calamitatibus et
3625. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tamen aut non ademerunt. Nam nescisse id aut nequiuisse tam sapientissimos potentissimosque opifices sani hominis non est asserere. Restat ergo ut si illud, quod toto ipsorum in opere reperitur, malum esse dicatur, nec tamen id prohibeatur uel tollatur, cum possit et noscatur, restat duo ut tam sancti auctores uel inuidiae uel ineptiae aut saltem negligentiae
3626. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uero quod, licet non omnibus, potioribus tamen et praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur inter mala minime computandum. Si enim uera illa est sanctissima sapientum sententia, quam Cicero in Tusculanis refert quaestionibus, neque uiuis neque mortuis quicquam mali euenire, nec eorum res a deo immortali umquam negligi, quomodo igitur nos illud malum appellare audebimus quod
3627. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dicentem: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Similiter et Paulum legimus gloriantem in tribulationibus suis et alios sanctorum complures; quas si malas cognouissent, nimirum lamentis eas potius quam laudibus prosecuti fuissent. Istius secundi loci hanc alteram partem omnibus omnino calamitatibus et
3628. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inire , quae constanter docere queant morte aut rerum interitu uel defectu boni nihil esse ademptum. Et fortasse diuitias non esse bonas persuadere poterimus cum illis rationibus, quas superius in antidoto diuitum adduximus, tum aliis de quibus postea disseremus; similiter et abdicationem magistratus et aliarum rerum priuationem nihil nocere; sed contra uitam sanitatemque, quarum altera morte, altera languore tollitur, quis sustinere
3629. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] plus incommoditatis mortalibus afferant quam commoditatis, licet id nostra culpa
proueniat.
3630. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] De miseria uitae humanae Atque ut de uita prius dicamus: quid est quod in toto cursu eius inuenire ualeas aliud quam sollicitudines, labores, curas, molestias, anxietates, dolores, et omnis generis miserias? Intuere in omnes aetates eius; nullibi pacem, nullibi quietem, nullibi tranquillitatem, nullibi aliquam reperies iocunditatem quae facile non plus molestiae habeat quam uoluptatis. Nam si ab ipso exordio uitae incipias (est enim opere pretium
3631. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque
3632. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque cedamus, necesse est uictoris subire legem: cuius in ius cum semel
3633. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque cedamus, necesse est uictoris subire legem: cuius in ius cum semel concesseris et sub iugum eius missus fueris, necesse est id toto uitae tempore feras. Quod si illud aliquando detractare tentaueris, cogeris inuitus; licet tu sicut canis uinctus catenam
3634. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] persecutiones inimicas, peregrinationes, discrimina, uulnera, praedas, captiuitates, uincula, et omnis faciei aerumnas quas singulas uel pati uel timere necesse est. Quae uniuersa, si ad rem publicam accesseris, tanto augentur amplius, quanto in ea dignitas aut magistratus magis augescit. Si fortuna tibi sinus paululum feliciores laxauerit, metu et sollicitudine sedulo angeris; sin autem numquam eos auara patefecerit aut patefactos instabilis contraxerit, tunc uero dolore
3635. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] plena malis, deformem et tetrum ante omnia uultum dissimilemque sui, deformem pro cute pellem pendentesque genas et tales aspice rugas quales umbriferos ubi pandit Thabraca saltus. in uetula scalpit iam mater simia bucca. Plurima sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra et iam leue caput, madidique
3636. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iacemus. Sed neque hic quies; mox enim adoriuntur nos insomnia, nouae horribilesque terrent imagines aut sollicitudines urunt: nunc aduersum nos stricto ense inimica stat facies, nunc ferimur aut ab aliquo loco edito deturbamur in praeceps; alius iugulatur ab hoste, alius spoliatur; interdum compedibus uincitur aut ad supplicium ducitur et alia inuisa phantasmata patitur, adeo ut plerumque exclamare et se e strato corripere sudans trepidansque cogatur. Et
3637. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Hoc enim nostrum uiuere, ut ait Gregorius, cotidie est a uita transire; quippe dum infantia ad pueritiam, pueritia ad adolescentiam, adolescentia ad iuuentam, iuuentus ad senectutem, senecta transit ad mortem, in cursu uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto
3638. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iuuentam, iuuentus ad senectutem, senecta transit ad mortem, in cursu uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto diutius? Merito enim et uulgus illam crudeliorem diramque magis mortem appellat, quae cruciatu longiori trahitur, contra uero fortunatam et felicem quae breui et facili momento
3639. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fallacem et umbrantem esse innumerisque laqueis praepeditam, quae pro uno gaudio multos sibi dat maerores, pro una uana laetitia innumeras uerasque tristitias, pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum
3640. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quarum nec nomina nec numerum ullus umquam scire potuit. Haec tibi mors omnia adimit, his te liberat malis, et audes demens dicere te magnis bonis ab ea spoliatum? Pro gratiis conuicia in eam uesanus ingeris. Resipisce aliquando et cognosce tuam liberatricem, quae non solum bona tibi non detrahit ulla, sed insuper multis magnisque subducit malis!
3641. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] His igitur et talibus rationibus mortem nihil boni haud parum omnino auferre persuadebimus. Ceterum his damna languoris leuari non possunt; adimit enim sanitatem languor, quam alia ex occasione recte accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus
3642. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur."
3643. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus
3644. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini esse noxiam. Quae etiam si
3645. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] famulae cognoscunt: mecum ueniunt, me abeunte discedunt. Audacter affirmem si tua forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit disserere. Vt Hieronymus ad Tyrasium: Quod dederat, abstulit qui creauit. Quis est alius qui plangat quod ad tempus
3646. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo fuerat necessarium. Innumera eiusmodi et dicta et facta apud sapientes reperies. Pluraque in hanc partem, ut in ceteras omnes, dici possent. Sed nos nunc consolamur neminem: tantum consolandi rationem designamus. Exprimere autem ille curabit cui serio munus hoc erit obeundum. Nobis uero sufficiat, quae attingenda sunt, succincte
3647. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo fuerat necessarium. Innumera eiusmodi et dicta et facta apud sapientes reperies. Pluraque in hanc partem, ut in ceteras omnes, dici possent. Sed nos nunc consolamur neminem: tantum consolandi rationem designamus. Exprimere autem ille curabit cui serio munus hoc erit obeundum. Nobis uero sufficiat, quae attingenda sunt, succincte admonere.
3648. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inire , quae constanter docere queant morte aut rerum interitu uel defectu boni nihil esse ademptum. Et fortasse diuitias non esse bonas persuadere poterimus cum illis rationibus, quas superius in antidoto diuitum adduximus, tum aliis de quibus postea disseremus; similiter et abdicationem magistratus et aliarum rerum priuationem nihil nocere; sed contra uitam sanitatemque, quarum altera morte, altera languore tollitur, quis sustinere
3649. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] plus incommoditatis mortalibus afferant quam commoditatis, licet id nostra culpa
proueniat.
3650. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] De miseria uitae humanae Atque ut de uita prius dicamus: quid est quod in toto cursu eius inuenire ualeas aliud quam sollicitudines, labores, curas, molestias, anxietates, dolores, et omnis generis miserias? Intuere in omnes aetates eius; nullibi pacem, nullibi quietem, nullibi tranquillitatem, nullibi aliquam reperies iocunditatem quae facile non plus molestiae habeat quam uoluptatis. Nam si ab ipso exordio uitae incipias (est enim opere pretium
3651. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque
3652. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque cedamus, necesse est uictoris subire legem: cuius in ius cum semel
3653. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque cedamus, necesse est uictoris subire legem: cuius in ius cum semel concesseris et sub iugum eius missus fueris, necesse est id toto uitae tempore feras. Quod si illud aliquando detractare tentaueris, cogeris inuitus; licet tu sicut canis uinctus catenam
3654. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] persecutiones inimicas, peregrinationes, discrimina, uulnera, praedas, captiuitates, uincula, et omnis faciei aerumnas quas singulas uel pati uel timere necesse est. Quae uniuersa, si ad rem publicam accesseris, tanto augentur amplius, quanto in ea dignitas aut magistratus magis augescit. Si fortuna tibi sinus paululum feliciores laxauerit, metu et sollicitudine sedulo angeris; sin autem numquam eos auara patefecerit aut patefactos instabilis contraxerit, tunc uero dolore
3655. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] plena malis, deformem et tetrum ante omnia uultum dissimilemque sui, deformem pro cute pellem pendentesque genas et tales aspice rugas quales umbriferos ubi pandit Thabraca saltus. in uetula scalpit iam mater simia bucca. Plurima sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra et iam leue caput, madidique
3656. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iacemus. Sed neque hic quies; mox enim adoriuntur nos insomnia, nouae horribilesque terrent imagines aut sollicitudines urunt: nunc aduersum nos stricto ense inimica stat facies, nunc ferimur aut ab aliquo loco edito deturbamur in praeceps; alius iugulatur ab hoste, alius spoliatur; interdum compedibus uincitur aut ad supplicium ducitur et alia inuisa phantasmata patitur, adeo ut plerumque exclamare et se e strato corripere sudans trepidansque cogatur. Et
3657. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Hoc enim nostrum uiuere, ut ait Gregorius, cotidie est a uita transire; quippe dum infantia ad pueritiam, pueritia ad adolescentiam, adolescentia ad iuuentam, iuuentus ad senectutem, senecta transit ad mortem, in cursu uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto
3658. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iuuentam, iuuentus ad senectutem, senecta transit ad mortem, in cursu uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto diutius? Merito enim et uulgus illam crudeliorem diramque magis mortem appellat, quae cruciatu longiori trahitur, contra uero fortunatam et felicem quae breui et facili momento
3659. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fallacem et umbrantem esse innumerisque laqueis praepeditam, quae pro uno gaudio multos sibi dat maerores, pro una uana laetitia innumeras uerasque tristitias, pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum
3660. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quarum nec nomina nec numerum ullus umquam scire potuit. Haec tibi mors omnia adimit, his te liberat malis, et audes demens dicere te magnis bonis ab ea spoliatum? Pro gratiis conuicia in eam uesanus ingeris. Resipisce aliquando et cognosce tuam liberatricem, quae non solum bona tibi non detrahit ulla, sed insuper multis magnisque subducit malis!
3661. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] His igitur et talibus rationibus mortem nihil boni haud parum omnino auferre persuadebimus. Ceterum his damna languoris leuari non possunt; adimit enim sanitatem languor, quam alia ex occasione recte accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus
3662. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur."
3663. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus
3664. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini esse noxiam. Quae etiam si
3665. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] famulae cognoscunt: mecum ueniunt, me abeunte discedunt. Audacter affirmem si tua forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit disserere. Vt Hieronymus ad Tyrasium: Quod dederat, abstulit qui creauit. Quis est alius qui plangat quod ad tempus
3666. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo fuerat necessarium. Innumera eiusmodi et dicta et facta apud sapientes reperies. Pluraque in hanc partem, ut in ceteras omnes, dici possent. Sed nos nunc consolamur neminem: tantum consolandi rationem designamus. Exprimere autem ille curabit cui serio munus hoc erit obeundum. Nobis uero sufficiat, quae attingenda sunt, succincte
3667. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo fuerat necessarium. Innumera eiusmodi et dicta et facta apud sapientes reperies. Pluraque in hanc partem, ut in ceteras omnes, dici possent. Sed nos nunc consolamur neminem: tantum consolandi rationem designamus. Exprimere autem ille curabit cui serio munus hoc erit obeundum. Nobis uero sufficiat, quae attingenda sunt, succincte admonere.
3668. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] attingenda sunt, succincte admonere. Pergamus itaque reliqua recensendo. Atque ut de uita prius dicamus: quid est quod in toto cursu eius inuenire ualeas aliud quam sollicitudines, labores, curas, molestias, anxietates, dolores, et omnis generis miserias? Intuere in omnes aetates eius; nullibi pacem, nullibi quietem, nullibi tranquillitatem, nullibi
3669. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Atque ut de uita prius dicamus: quid est quod in toto cursu eius inuenire ualeas aliud quam sollicitudines, labores, curas, molestias, anxietates, dolores, et omnis generis miserias? Intuere in omnes aetates eius; nullibi pacem, nullibi quietem, nullibi tranquillitatem, nullibi aliquam reperies iocunditatem quae facile non plus molestiae habeat quam uoluptatis. Nam si ab ipso exordio uitae incipias (est enim opere pretium
3670. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] conserendas rixas stimulis eius instigamur. Modo gulae irritamentis ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque
3671. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ad crapulas et ebrietates trahimur, modo funestis inuidiae urimur facibus; nunc stultissima uanissimaque iactantia efferimur, nunc ignauia desidiaque marcescimus ac ueluti sues in luto spurcissimo uolutari gaudemus. Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque cedamus, necesse est uictoris subire legem: cuius in ius cum semel
3672. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Et ne diutius in his morer, sine cessatione compensato nobiscum duello uniuersa flagitia decertant, atque ubi unum nos reliquit, mox aliud saeuius aggreditur, quibus cum uolentes plerumque cedamus, necesse est uictoris subire legem: cuius in ius cum semel concesseris et sub iugum eius missus fueris, necesse est id toto uitae tempore feras. Quod si illud aliquando detractare tentaueris, cogeris inuitus; licet tu sicut canis uinctus catenam
3673. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] persecutiones inimicas, peregrinationes, discrimina, uulnera, praedas, captiuitates, uincula, et omnis faciei aerumnas quas singulas uel pati uel timere necesse est. Quae uniuersa, si ad rem publicam accesseris, tanto augentur amplius, quanto in ea dignitas aut magistratus magis augescit. Si fortuna tibi sinus paululum feliciores laxauerit, metu et sollicitudine sedulo angeris; sin autem numquam eos auara patefecerit aut patefactos instabilis contraxerit, tunc uero dolore
3674. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] plena malis, deformem et tetrum ante omnia uultum dissimilemque sui, deformem pro cute pellem pendentesque genas et tales aspice rugas quales umbriferos ubi pandit Thabraca saltus. in uetula scalpit iam mater simia bucca. Plurima sunt iuuenum discrimina, pulchrior ille hoc, atque ille alio, multum hic robustior illo: una senum facies, cum uoce trementia membra et iam leue caput, madidique
3675. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iacemus. Sed neque hic quies; mox enim adoriuntur nos insomnia, nouae horribilesque terrent imagines aut sollicitudines urunt: nunc aduersum nos stricto ense inimica stat facies, nunc ferimur aut ab aliquo loco edito deturbamur in praeceps; alius iugulatur ab hoste, alius spoliatur; interdum compedibus uincitur aut ad supplicium ducitur et alia inuisa phantasmata patitur, adeo ut plerumque exclamare et se e strato corripere sudans trepidansque cogatur. Et
3676. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Hoc enim nostrum uiuere, ut ait Gregorius, cotidie est a uita transire; quippe dum infantia ad pueritiam, pueritia ad adolescentiam, adolescentia ad iuuentam, iuuentus ad senectutem, senecta transit ad mortem, in cursu uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto
3677. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iuuentam, iuuentus ad senectutem, senecta transit ad mortem, in cursu uitae praesentis ipsis suis augumentis ad detrimenta impellitur. Quomodo non iure mors dicitur in qua cotidie desinentes morimur, tanto infelicius quanto diutius? Merito enim et uulgus illam crudeliorem diramque magis mortem appellat, quae cruciatu longiori trahitur, contra uero fortunatam et felicem quae breui et facili momento
3678. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fallacem et umbrantem esse innumerisque laqueis praepeditam, quae pro uno gaudio multos sibi dat maerores, pro una uana laetitia innumeras uerasque tristitias, pro fastidiosissima sanitate complures saeuos morbos. Nunc te fortunatum in sublime tollit, tanto quidem altius quanto mox cupit praecipitare grauius; ita pauco interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum
3679. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quarum nec nomina nec numerum ullus umquam scire potuit. Haec tibi mors omnia adimit, his te liberat malis, et audes demens dicere te magnis bonis ab ea spoliatum? Pro gratiis conuicia in eam uesanus ingeris. Resipisce aliquando et cognosce tuam liberatricem, quae non solum bona tibi non detrahit ulla, sed insuper multis magnisque subducit malis!
3680. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] His igitur et talibus rationibus mortem nihil boni haud parum omnino auferre persuadebimus. Ceterum his damna languoris leuari non possunt; adimit enim sanitatem languor, quam alia ex occasione recte accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus
3681. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] accusare non poteris nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur."
3682. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nisi quod nos in illis calamitatibus, quas modo commemorauimus, diutius retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus
3683. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini esse noxiam. Quae etiam si
3684. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] famulae cognoscunt: mecum ueniunt, me abeunte discedunt. Audacter affirmem si tua forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit disserere. Vt Hieronymus ad Tyrasium: Quod dederat, abstulit qui creauit. Quis est alius qui plangat quod ad tempus
3685. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo fuerat necessarium. Innumera eiusmodi et dicta et facta apud sapientes reperies. Pluraque in hanc partem, ut in ceteras omnes, dici possent. Sed nos nunc consolamur neminem: tantum consolandi rationem designamus. Exprimere autem ille curabit cui serio munus hoc erit obeundum. Nobis uero sufficiat, quae attingenda sunt, succincte
3686. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo fuerat necessarium. Innumera eiusmodi et dicta et facta apud sapientes reperies. Pluraque in hanc partem, ut in ceteras omnes, dici possent. Sed nos nunc consolamur neminem: tantum consolandi rationem designamus. Exprimere autem ille curabit cui serio munus hoc erit obeundum. Nobis uero sufficiat, quae attingenda sunt, succincte admonere.
3687. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] si namque malum per malitiam est malum, ubi malitiae nihil est, nec mali quicquam profecto erit; aut quis sanae mentis illud dulce dixerit, quod omnis dulcedinis expers est? Sic certe nec ille prudens esset qui malum illud diceret in quo malitiae uel parum nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala?
3688. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quis sanae mentis illud dulce dixerit, quod omnis dulcedinis expers est? Sic certe nec ille prudens esset qui malum illud diceret in quo malitiae uel parum nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars
3689. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dulcedinis expers est? Sic certe nec ille prudens esset qui malum illud diceret in quo malitiae uel parum nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse,
3690. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse, praecipue in hoc postremo, plurimum. Vnde Posidonium philosophum, cum uehementius dolore articulorum laboraret et quasi facibus
3691. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse, praecipue in hoc postremo, plurimum. Vnde Posidonium philosophum, cum uehementius dolore articulorum laboraret et quasi facibus admotis crebrius ureretur, saepius dixisse
3692. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse, praecipue in hoc postremo, plurimum. Vnde Posidonium philosophum, cum uehementius dolore articulorum laboraret et quasi facibus admotis crebrius ureretur, saepius dixisse ferunt: Nihil agis, dolor, quamuis sis molestus, numquam tamen confitebor te
3693. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ureretur, saepius dixisse ferunt: Nihil agis, dolor, quamuis sis molestus, numquam tamen confitebor te esse malum. De qua ratione multa a Cicerone in secunda Tusculanarum quaestionum egregie ac praeclare dicta reperies.
3694. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] si namque malum per malitiam est malum, ubi malitiae nihil est, nec mali quicquam profecto erit; aut quis sanae mentis illud dulce dixerit, quod omnis dulcedinis expers est? Sic certe nec ille prudens esset qui malum illud diceret in quo malitiae uel parum nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala?
3695. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quis sanae mentis illud dulce dixerit, quod omnis dulcedinis expers est? Sic certe nec ille prudens esset qui malum illud diceret in quo malitiae uel parum nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars
3696. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dulcedinis expers est? Sic certe nec ille prudens esset qui malum illud diceret in quo malitiae uel parum nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse,
3697. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nequiret monstrare. Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse, praecipue in hoc postremo, plurimum. Vnde Posidonium philosophum, cum uehementius dolore articulorum laboraret et quasi facibus
3698. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Atqui perspicuum in morte est nihil malitiae residere, ut Cicero in prima Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse, praecipue in hoc postremo, plurimum. Vnde Posidonium philosophum, cum uehementius dolore articulorum laboraret et quasi facibus admotis crebrius ureretur, saepius dixisse
3699. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Tusculanarum quaestionum doctissime optimeque probat. Vnde ergo mors appellabitur mala? Similiter nec in paupertate nec dignitatis rerumque amissione nec in dolore aliquo pars malitiae ulla inhabitat; laboris fortasse, praecipue in hoc postremo, plurimum. Vnde Posidonium philosophum, cum uehementius dolore articulorum laboraret et quasi facibus admotis crebrius ureretur, saepius dixisse ferunt: Nihil agis, dolor, quamuis sis molestus, numquam tamen confitebor te
3700. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ureretur, saepius dixisse ferunt:
Nihil agis, dolor, quamuis sis molestus, numquam tamen confitebor te esse
malum.
De qua ratione multa a Cicerone in secunda Tusculanarum quaestionum
egregie ac praeclare dicta reperies.
3701. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] malus non esse si declarabitur eorum, quaecumque secum adducit, bona esse uniuersa; siquidem diuina pariter et naturae lege sententia stabilitum est non posse a mala arbore bonos fieri fructus, nec ullum malum parere bonum; nascitur enim semper in legitima procreatione simile ex simili. Si igitur tam ex morte quam ex aliis casibus, quos imprudentes homines infortunia appellant, multa et ingentia bona prouenire explicabimus, facile ab his mali notam diluemus. Quod quidem in
3702. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in legitima procreatione simile ex simili. Si igitur tam ex morte quam ex aliis casibus, quos imprudentes homines infortunia appellant, multa et ingentia bona prouenire explicabimus, facile ab his mali notam diluemus. Quod quidem in singulis horum non magno negotio assequi poteris si magis oculum ad bona animi, quae uera bona sunt, intenderis. Inuenies enim ab illis omnibus fructum afferri uberrimum mirificumque prouentum.
3703. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] de morte: quis est tam perspicaci aut alto ingenio qui metiri queat quanta uel qualia illa bona sint quae martyribus mors ipsa conciliauit? Similiter, quis dicere umquam potuit ad quae bona mors transmittat omnes illos qui pietatem iustitiamque in uita coluerunt? (Nam de impiis et scelerosis loqui uiro bono non expedit, quibus non immerito mors omnia mala affert, quoniam uita nihil promeruit boni, mali autem plurimum coaceruauit.) De morte ergo proborum loquimur, qui tot a
3704. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] non immerito mors omnia mala affert, quoniam uita nihil promeruit boni, mali autem plurimum coaceruauit.) De morte ergo proborum loquimur, qui tot a morte cumulantur bonis quot teste Scriptura Nec oculus uidit nec auris audiuit nec in cor hominis umquam ascendit. Horum exiguam minimamque partem cum legisset ille Siculus philosophus apud Platonem bonis uiris esse propositam, non est passus diuturniorem
3705. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Horum exiguam minimamque partem cum legisset ille Siculus philosophus apud Platonem bonis uiris esse propositam, non est passus diuturniorem mortis moram, sed eam e uestigio ipse inuenire curauit; itaque in ardentis Aetnae specum praeceps prosilit, sed hac imprudenti temeritate perdidit infelix quod capere tam ardenter properabat: non enim per piaculum, sed per pietatem iter ad illa bona
3706. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] attestante, qui ait ex hac uita, quam a deo accepimus, nefas esse quenquam iniussum discedere. Praestolanda est igitur illius uoluntas qui nobis uitam dedit et illi reddenda cum iusserit, bonaque accipienda quando ipse concesserit in cuius manu et reposita sunt. Quorum spe bonorum et Socrates laeto animo mortem praestolabatur tamquam insigne et praeclarum aliquod munus. Vnde et illa dignissima, quam apud iudices habuit, legitur oratio:
3707. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Vnde et illa dignissima, quam apud iudices habuit, legitur oratio: "Magna", inquit, "me tenet spes bene mihi euenire quod mittar ad mortem. Necesse est enim sit alterum de duobus: ut aut sensus omnino omnes mors auferat, aut in alium quendam locum ex his locis migretur. Quamobrem siue sensus extinguitur morsque ei somno similis est, qui nonnumquam etiam sine uisis somniorum placatissimam quietem affert, dii boni, quid lucri est mori, aut qui multi dies
3708. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quietem affert, dii boni, quid lucri est mori, aut qui multi dies reperiri possunt qui tali nocti anteponantur, cui simul futura est perpetuitas omnis consequentis temporis, quis me beatior? Sin uera sunt quae dicuntur migrationem esse mortem in eas oras, quas qui e uita excesserunt incolunt, id multo iam beatius est te, cum ab his, qui se iudicum numero haberi uolunt, euaseris, ad eos uenire qui ueri iudices appellantur, Minoem, Rhadamanthum, Aeacum, Triptolemum, conuenireque eos
3709. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta tamque incredibilia bona ducit, non libens amplectetur, quo emenso nulla reliqua cura, nulla sollicitudo, nulla
3710. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta tamque incredibilia bona ducit, non libens amplectetur, quo emenso nulla reliqua cura, nulla sollicitudo, nulla omnino
3711. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] patientia? Quid Mucium inter illustrissimos uiros retulit quam constantissima illa bracchii exustio? Quanta admiratione recolitur Anaxarchi memoria, cui cum inter acerbissima tormenta tyrannus ille Cypriorum minaretur linguam abscidere, qua in se maledicta coniciebat, ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus,
3712. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] illa bracchii exustio? Quanta admiratione recolitur Anaxarchi memoria, cui cum inter acerbissima tormenta tyrannus ille Cypriorum minaretur linguam abscidere, qua in se maledicta coniciebat, ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex
3713. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex nostris habeamus! Nae Iob quidem, illius omnis patientiae exempli, quid aliud praedicatur quam omnium bonorum iactura, orbitas filiorum, fetidissima ulcera, uermes et totius corporis miseranda
3714. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex nostris habeamus! Nae Iob quidem, illius omnis patientiae exempli, quid aliud praedicatur quam omnium bonorum iactura, orbitas filiorum, fetidissima ulcera, uermes et totius corporis miseranda laceratio? Quo
3715. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] malus non esse si declarabitur eorum, quaecumque secum adducit, bona esse uniuersa; siquidem diuina pariter et naturae lege sententia stabilitum est non posse a mala arbore bonos fieri fructus, nec ullum malum parere bonum; nascitur enim semper in legitima procreatione simile ex simili. Si igitur tam ex morte quam ex aliis casibus, quos imprudentes homines infortunia appellant, multa et ingentia bona prouenire explicabimus, facile ab his mali notam diluemus. Quod quidem in
3716. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in legitima procreatione simile ex simili. Si igitur tam ex morte quam ex aliis casibus, quos imprudentes homines infortunia appellant, multa et ingentia bona prouenire explicabimus, facile ab his mali notam diluemus. Quod quidem in singulis horum non magno negotio assequi poteris si magis oculum ad bona animi, quae uera bona sunt, intenderis. Inuenies enim ab illis omnibus fructum afferri uberrimum mirificumque prouentum.
3717. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] de morte: quis est tam perspicaci aut alto ingenio qui metiri queat quanta uel qualia illa bona sint quae martyribus mors ipsa conciliauit? Similiter, quis dicere umquam potuit ad quae bona mors transmittat omnes illos qui pietatem iustitiamque in uita coluerunt? (Nam de impiis et scelerosis loqui uiro bono non expedit, quibus non immerito mors omnia mala affert, quoniam uita nihil promeruit boni, mali autem plurimum coaceruauit.) De morte ergo proborum loquimur, qui tot a
3718. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] non immerito mors omnia mala affert, quoniam uita nihil promeruit boni, mali autem plurimum coaceruauit.) De morte ergo proborum loquimur, qui tot a morte cumulantur bonis quot teste Scriptura Nec oculus uidit nec auris audiuit nec in cor hominis umquam ascendit. Horum exiguam minimamque partem cum legisset ille Siculus philosophus apud Platonem bonis uiris esse propositam, non est passus diuturniorem
3719. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Horum exiguam minimamque partem cum legisset ille Siculus philosophus apud Platonem bonis uiris esse propositam, non est passus diuturniorem mortis moram, sed eam e uestigio ipse inuenire curauit; itaque in ardentis Aetnae specum praeceps prosilit, sed hac imprudenti temeritate perdidit infelix quod capere tam ardenter properabat: non enim per piaculum, sed per pietatem iter ad illa bona
3720. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] attestante, qui ait ex hac uita, quam a deo accepimus, nefas esse quenquam iniussum discedere. Praestolanda est igitur illius uoluntas qui nobis uitam dedit et illi reddenda cum iusserit, bonaque accipienda quando ipse concesserit in cuius manu et reposita sunt. Quorum spe bonorum et Socrates laeto animo mortem praestolabatur tamquam insigne et praeclarum aliquod munus. Vnde et illa dignissima, quam apud iudices habuit, legitur oratio:
3721. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Vnde et illa dignissima, quam apud iudices habuit, legitur oratio: "Magna", inquit, "me tenet spes bene mihi euenire quod mittar ad mortem. Necesse est enim sit alterum de duobus: ut aut sensus omnino omnes mors auferat, aut in alium quendam locum ex his locis migretur. Quamobrem siue sensus extinguitur morsque ei somno similis est, qui nonnumquam etiam sine uisis somniorum placatissimam quietem affert, dii boni, quid lucri est mori, aut qui multi dies
3722. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quietem affert, dii boni, quid lucri est mori, aut qui multi dies reperiri possunt qui tali nocti anteponantur, cui simul futura est perpetuitas omnis consequentis temporis, quis me beatior? Sin uera sunt quae dicuntur migrationem esse mortem in eas oras, quas qui e uita excesserunt incolunt, id multo iam beatius est te, cum ab his, qui se iudicum numero haberi uolunt, euaseris, ad eos uenire qui ueri iudices appellantur, Minoem, Rhadamanthum, Aeacum, Triptolemum, conuenireque eos
3723. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta tamque incredibilia bona ducit, non libens amplectetur, quo emenso nulla reliqua cura, nulla sollicitudo, nulla
3724. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta tamque incredibilia bona ducit, non libens amplectetur, quo emenso nulla reliqua cura, nulla sollicitudo, nulla omnino
3725. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] patientia? Quid Mucium inter illustrissimos uiros retulit quam constantissima illa bracchii exustio? Quanta admiratione recolitur Anaxarchi memoria, cui cum inter acerbissima tormenta tyrannus ille Cypriorum minaretur linguam abscidere, qua in se maledicta coniciebat, ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus,
3726. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] illa bracchii exustio? Quanta admiratione recolitur Anaxarchi memoria, cui cum inter acerbissima tormenta tyrannus ille Cypriorum minaretur linguam abscidere, qua in se maledicta coniciebat, ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex
3727. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex nostris habeamus! Nae Iob quidem, illius omnis patientiae exempli, quid aliud praedicatur quam omnium bonorum iactura, orbitas filiorum, fetidissima ulcera, uermes et totius corporis miseranda
3728. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex nostris habeamus! Nae Iob quidem, illius omnis patientiae exempli, quid aliud praedicatur quam omnium bonorum iactura, orbitas filiorum, fetidissima ulcera, uermes et totius corporis miseranda laceratio? Quo
3729. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] de morte: quis est tam perspicaci aut alto ingenio qui metiri queat quanta uel qualia illa bona sint quae martyribus mors ipsa conciliauit? Similiter, quis dicere umquam potuit ad quae bona mors transmittat omnes illos qui pietatem iustitiamque in uita coluerunt? (Nam de impiis et scelerosis loqui uiro bono non expedit, quibus non immerito mors omnia mala affert, quoniam uita nihil promeruit boni, mali autem plurimum coaceruauit.) De morte ergo proborum loquimur, qui tot a
3730. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] non immerito mors omnia mala affert, quoniam uita nihil promeruit boni, mali autem plurimum coaceruauit.) De morte ergo proborum loquimur, qui tot a morte cumulantur bonis quot teste Scriptura Nec oculus uidit nec auris audiuit nec in cor hominis umquam ascendit. Horum exiguam minimamque partem cum legisset ille Siculus philosophus apud Platonem bonis uiris esse propositam, non est passus diuturniorem
3731. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Horum exiguam minimamque partem cum legisset ille Siculus philosophus apud Platonem bonis uiris esse propositam, non est passus diuturniorem mortis moram, sed eam e uestigio ipse inuenire curauit; itaque in ardentis Aetnae specum praeceps prosilit, sed hac imprudenti temeritate perdidit infelix quod capere tam ardenter properabat: non enim per piaculum, sed per pietatem iter ad illa bona
3732. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] attestante, qui ait ex hac uita, quam a deo accepimus, nefas esse quenquam iniussum discedere. Praestolanda est igitur illius uoluntas qui nobis uitam dedit et illi reddenda cum iusserit, bonaque accipienda quando ipse concesserit in cuius manu et reposita sunt. Quorum spe bonorum et Socrates laeto animo mortem praestolabatur tamquam insigne et praeclarum aliquod munus. Vnde et illa dignissima, quam apud iudices habuit, legitur oratio:
3733. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Vnde et illa dignissima, quam apud iudices habuit, legitur oratio: "Magna", inquit, "me tenet spes bene mihi euenire quod mittar ad mortem. Necesse est enim sit alterum de duobus: ut aut sensus omnino omnes mors auferat, aut in alium quendam locum ex his locis migretur. Quamobrem siue sensus extinguitur morsque ei somno similis est, qui nonnumquam etiam sine uisis somniorum placatissimam quietem affert, dii boni, quid lucri est mori, aut qui multi dies
3734. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quietem affert, dii boni, quid lucri est mori, aut qui multi dies reperiri possunt qui tali nocti anteponantur, cui simul futura est perpetuitas omnis consequentis temporis, quis me beatior? Sin uera sunt quae dicuntur migrationem esse mortem in eas oras, quas qui e uita excesserunt incolunt, id multo iam beatius est te, cum ab his, qui se iudicum numero haberi uolunt, euaseris, ad eos uenire qui ueri iudices appellantur, Minoem, Rhadamanthum, Aeacum, Triptolemum, conuenireque eos
3735. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta tamque incredibilia bona ducit, non libens amplectetur, quo emenso nulla reliqua cura, nulla sollicitudo, nulla
3736. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta tamque incredibilia bona ducit, non libens amplectetur, quo emenso nulla reliqua cura, nulla sollicitudo, nulla omnino
3737. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] patientia? Quid Mucium inter illustrissimos uiros retulit quam constantissima illa bracchii exustio? Quanta admiratione recolitur Anaxarchi memoria, cui cum inter acerbissima tormenta tyrannus ille Cypriorum minaretur linguam abscidere, qua in se maledicta coniciebat, ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus,
3738. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] illa bracchii exustio? Quanta admiratione recolitur Anaxarchi memoria, cui cum inter acerbissima tormenta tyrannus ille Cypriorum minaretur linguam abscidere, qua in se maledicta coniciebat, ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex
3739. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex nostris habeamus! Nae Iob quidem, illius omnis patientiae exempli, quid aliud praedicatur quam omnium bonorum iactura, orbitas filiorum, fetidissima ulcera, uermes et totius corporis miseranda
3740. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex nostris habeamus! Nae Iob quidem, illius omnis patientiae exempli, quid aliud praedicatur quam omnium bonorum iactura, orbitas filiorum, fetidissima ulcera, uermes et totius corporis miseranda laceratio? Quo
3741. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sanctissimosque mortem optasse, ut hunc ipsum, cuius iam meminimus, Socratem, qui Apollinis iudicio sapiens est appellatus. Hanc Zeno libens amplexus est, hanc Theramenes in poculo a triginta Athenarum tyrannis oblatam laetus hausit epotoque ueneno pateram excussit atque illam subridens publico tradidit seruo dicens: "Defer hanc ad Critiam, cui eam propinaui." Erat autem hic Critias ex omnibus tyrannis
3742. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est cum duceretur ad supplicium: "Legesne Lycurgi contemnis?" quod hilaris pergeret, respondit: "Ego uero illis ingentes ago gratias quae me ea poena multauerunt quam sine mutuatione et sine usura possem dissoluere." Sed quid in recensendis nominibus huiusmodi uirorum tempus tero, cum nullus fere umquam sapientum fuerit, qui mortem uel magnopere non optauerit dilatam uel oblatam lubens non exceperit.
3743. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sanctissimosque mortem optasse, ut hunc ipsum, cuius iam meminimus, Socratem, qui Apollinis iudicio sapiens est appellatus. Hanc Zeno libens amplexus est, hanc Theramenes in poculo a triginta Athenarum tyrannis oblatam laetus hausit epotoque ueneno pateram excussit atque illam subridens publico tradidit seruo dicens: "Defer hanc ad Critiam, cui eam propinaui." Erat autem hic Critias ex omnibus tyrannis
3744. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est cum duceretur ad supplicium: "Legesne Lycurgi contemnis?" quod hilaris pergeret, respondit: "Ego uero illis ingentes ago gratias quae me ea poena multauerunt quam sine mutuatione et sine usura possem dissoluere." Sed quid in recensendis nominibus huiusmodi uirorum tempus tero, cum nullus fere umquam sapientum fuerit, qui mortem uel magnopere non optauerit dilatam uel oblatam lubens non exceperit.
3745. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et ultimus locus quo aduersitates casusque omnes doceri poterunt esse boni, qui locus a contrario accipitur, hoc est ut, quem casum bonum esse persuadere uolumus, eius contrarium malum esse ostendamus. Atque hic locus uniuersaliter in omnibus rerum detrimentis oportunissime adhiberi potest. Vt si mortem uoluerimus persuadere malam non esse, explicemus uitae aerumnas, afflictiones, sollicitudines, labores, et alias miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo
3746. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] malam non esse, explicemus uitae aerumnas, afflictiones, sollicitudines, labores, et alias miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo et uigesimo libro eorum, quos de ciuitate Dei conscripsit, ubi ita ait: In hac uita quam nouimus, in qua adhuc sumus, cuius temptationes, immo quam totam temptationem, quam diu in ea sumus, quantum libet proficiamus, perpeti non desinimus, quae sint iudicia Dei circa genus humanum, quis poterit explicare? Nam quod
3747. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] explicemus uitae aerumnas, afflictiones, sollicitudines, labores, et alias miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo et uigesimo libro eorum, quos de ciuitate Dei conscripsit, ubi ita ait: In hac uita quam nouimus, in qua adhuc sumus, cuius temptationes, immo quam totam temptationem, quam diu in ea sumus, quantum libet proficiamus, perpeti non desinimus, quae sint iudicia Dei circa genus humanum, quis poterit explicare? Nam quod ad primam originem pertinet
3748. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo et uigesimo libro eorum, quos de ciuitate Dei conscripsit, ubi ita ait: In hac uita quam nouimus, in qua adhuc sumus, cuius temptationes, immo quam totam temptationem, quam diu in ea sumus, quantum libet proficiamus, perpeti non desinimus, quae sint iudicia Dei circa genus humanum, quis poterit explicare? Nam quod ad primam originem pertinet omnem mortalium propaginem fuisse damnatam haec ipsa uita, si uita dicenda est
3749. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inopinatis subiacens casibus? De foro quidam rediens domum sanis pedibus suis cecidit, pedem fregit, et ex illo uulnere hanc uitam finiuit. Quid uidetur sedente securius; et tamen de sella in qua sedebat Eli sacerdos cecidit et mortuus est. Agricolae, immo uero omnes homines, quot et quantos a caelo et terra uel a perniciosis animalibus causis metuunt agrorum fructibus? Solent tamen de frumentis tandem collectis et reconditis esse
3750. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fugientibus hominibus de horreis eiecit atque abstulit. Contra milleformes daemonum incursus quis innocentia sua fidit; quandoquidem ne quis fideret etiam paruulos baptizatos, quibus certe nihil est innocentius, aliquando sic uexant ut in eis maxime Deo ita sinente monstratur huius uitae flenda calamitas et alterius desideranda felicitas. Iam uero de ipso corpore tot existunt morborum mala ut nec libris medicorum cuncta comprehensa sint, in quorum pluribus ac paene omnibus
3751. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] innocentius, aliquando sic uexant ut in eis maxime Deo ita sinente monstratur huius uitae flenda calamitas et alterius desideranda felicitas. Iam uero de ipso corpore tot existunt morborum mala ut nec libris medicorum cuncta comprehensa sint, in quorum pluribus ac paene omnibus ipsa etiam argumenta et medicamenta tormenta sunt, ut homines a malis poenarum eruantur auxilio. Nonne ad hoc producit sitientes homines ardor immanis ut urinam quoque humanam uel etiam suam biberent, nonne ad
3752. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] matres incredibili crudelitate, quam rabida esuries faciebat, absumerent." Multa quoque et alia, quae referre longum esset, de hac ratione praeclare eo in libro disputat, fortasse non segnius quam ille Cyrenaicus Hegesias, quem tradunt ita strenue in hanc partem quodam in libro suo disseruisse ut multos ad mortem sibi ipsis consistendam prouocasset, idcirco a Ptolomaeo ne is legeretur liber,
3753. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Multa quoque et alia, quae referre longum esset, de hac ratione praeclare eo in libro disputat, fortasse non segnius quam ille Cyrenaicus Hegesias, quem tradunt ita strenue in hanc partem quodam in libro suo disseruisse ut multos ad mortem sibi ipsis consistendam prouocasset, idcirco a Ptolomaeo ne is legeretur liber, edicto sublatus est .
3754. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Multa quoque et alia, quae referre longum esset, de hac ratione praeclare eo in libro disputat, fortasse non segnius quam ille Cyrenaicus Hegesias, quem tradunt ita strenue in hanc partem quodam in libro suo disseruisse ut multos ad mortem sibi ipsis consistendam prouocasset, idcirco a Ptolomaeo ne is legeretur liber, edicto sublatus est .
3755. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] licet sint mendacissimi, cum dictis, tum factis negare tamen non ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto
3756. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto Sic fuit utilius finiri ipsique tibique."
3757. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in
3758. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod
3759. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari. Simile huic Solon Atheniensis Croeso Lydorum regi in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in
3760. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari. Simile huic Solon Atheniensis Croeso Lydorum regi in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in quo sacerdoti adesse necessitas summa
3761. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in quo sacerdoti adesse necessitas summa erat, et boues ei ex agro praesto ad horam non essent, tum iuuenes temporis interclusi angustia iugum subeuntes per quinque ac quadraginta stadia matrem uehentes mira celeritate ad templum toto
3762. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] admodum sacerdos ingentique perfusa gaudio stans ante simulacrum precata est deam ut filiis suis daret quod optimum homini contingere posset. Vbi igitur sacrificatum epulatumque est, Cleoboles et Biton in ipso fano quiescentes uitam exhalasse inuenti sunt. Ita et daemonis iudicio mortem non solum non esse malam, sed optimum hominis munus determinatum est, quippe quae hominem tantis liberat malis quantis a uita oneratur.
3763. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] umbra praetereunt." Et centesimum trigesimumque primum tractans psalmum: "Hanc", ait, "uitam nobis peccantibus dedit Deus ubi etiam necesse est ut homo a Deo conteratur, ut in sudore et labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt,
3764. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt, quandoquidem, quam diu in eo detinetur, necesse est continuis laboribus iugiter maceretur. Hinc et sapiens ait: Auis ad uolandum et homo natus est ad labores. Et alia Scriptura dicit: Vniuersa uita
3765. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] terram. Ad quod respiciens Euripides poeta non insulsa utebatur sententia dicens: "nos decebat coetus celebrantis domum lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, humanae uitae uaria reputantes mala; at, qui labores morte finiuisset graues, hunc omnes amicos laude et laetitia exsequi."
3766. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] si paupertatem bonam persuadere uoluerimus apponamus ante oculos sollicitudines, molestias, tormenta, calamitates, clades, mortes, et alias miserias quas diuites pati consueuerunt. Quod Horatius in primo sermone pulchre attigit: At bona pars hominum decepta cupidine falso "Nil satis est", inquit, "quia tanti quantum habeas sis." Quid facias illi? Iubeas miserum esse, libenter quatenus
3767. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Iubeas miserum esse, libenter quatenus id facit, ut quidam memoratur Athenis sordidus ac diues populi contemnere uoces sic solitus: "Populus me sibilat, at mihi plaudo Ipse domi, simul hac nummos contemplor in arca." Tantalus a labris sitiens fugientia captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis
3768. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] incessanter coquitur. "Ardet namque", ut inquit Gregorius, "aestu concupiscentiae et multiplici custodiae cura; si potentiorem uidet, timet raptorem; si inferiorem, suspicatur furem." Ac infelix tot mala sustinet quot in caelo sunt sidera, et cum omnia habeat, se ipsum non habet; ab illo quippe possidetur cuius se putat possessorem, et cui imperare credit, illius saeuissimam tolerat tyrannidem. Siquidem diues omnis statim sub auaritiae miserandum
3769. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est uiolare nefas: non aliter sitiens uicinas Tantalus undas captat et appositis abstinet ora cibis. Efficior custos rerum magis ipse mearum conseruans aliis quae periere mihi sicut in auricomis dependens plurimus ortis peruigil obseruat non sua poma draco. Hinc me sollicitum torquent, sunt omnia curae, hinc requies animo non fuit ulla meo. Quaerere quae nequeo semper retinere laboro
3770. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ipse est habendi ardor. Huic tam insigni triumphatori omnis cupiditatum acclamat turba eumque ouantem usque ad Ditis palatia producit. Mortuus est enim diues et sepultus in inferno; nam caelos scandere non speret, cum ueritas dicat possibilius esse camelo foramen acus penetrare quam diuiti caelos ascendere. Hic mihi cum Iacobo exclamare libet:
3771. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dicat possibilius esse camelo foramen acus penetrare quam diuiti caelos ascendere. Hic mihi cum Iacobo exclamare libet: Agite nunc, diuites, et plorate ululantes in miseriis uestris, quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis.
3772. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] cum Iacobo exclamare libet: Agite nunc, diuites, et plorate ululantes in miseriis uestris, quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis. Thesaurizastis uobis iram in nouissimis diebus. Et si haec uana putatis, ut soletis
3773. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis. Thesaurizastis uobis iram in nouissimis diebus. Et si haec uana putatis, ut soletis harum rerum falso splendore decepti et execrati, considerate saltem, miseri, quot cernitis
3774. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] haec uana putatis, ut soletis harum rerum falso splendore decepti et execrati, considerate saltem, miseri, quot cernitis locupletes sedulo insidias pati, quot discrimina adire, quot subire molestias doloresque, quot uidetis quotidie ob diuitias in tyrannorum foedissimis macerari carceribus, quot a piratis, latronibus, praedonibus propter opes cruciantur necantur et iugulantur, quot audistis et uidistis ob amissas pecunias mortem sibi turpissimam
3775. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] accensi infensiore animo, quam uenerant, discesserunt, suosque ad tam diuitem praedam magnis instigant studiis, congressos uix maxima caede Antigonus pacificauit. Ita aurum et Antigonum in discrimen omnium fortunarum et Gallos ad illud aspirantes in necem magnam adduxit. Alexandro nihil aliud dicitur Darium totumque orientem suppeditasse quam nimiae barbarorum deliciae; quippe
3776. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] instigant studiis, congressos uix maxima caede Antigonus pacificauit. Ita aurum et Antigonum in discrimen omnium fortunarum et Gallos ad illud aspirantes in necem magnam adduxit. Alexandro nihil aliud dicitur Darium totumque orientem suppeditasse quam nimiae barbarorum deliciae; quippe quis Macedones, postquam gustauerunt, ueluti canes sagacissimi odorata semita obliti coniugum ac
3777. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Proinde et Dauid, tametsi amplissimum teneret imperium, pauperem se tamen et inopem ubique appellat et iure quidem, quoniam diuitias omnes non pluris quam lutum pendebat. Hoc si tu quoque feceris, in amissione rerum tuarum consolatione non indigebis. Nemo enim, ut alias diximus, iacturam illius rei dolere potest, quam non diligit. Ita igitur paupertas ex contrario diuitiarum malo bona esse astruitur. Hoc
3778. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ratione et imperium, potentiam, seu principatum malum esse docebimus si recensebimus curas, suspiciones, anxietates, metus, pericula, crudeles exitus et cetera id genus, quae potentibus magnisque uiris accidere consueuerunt, ut Cicero fecit in extrema Tusculanarum quaestionum, ubi per uitam Dionysii omnium tyrannorum uitam pulcherrime expressit; quam nos quoque cum propter eloquentiam singularem, tum propter traditionis nostrae confirmationem ipsius uerbis referre uolumus. Ait
3779. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] duo de XL annos tyrannus Siracusanorum fuit, quos ex famulis locupletum seruos delegerat, quibus nomen seruitutis ipse detraxerat et quibusdam conuenis et feris barbaris corporis custodiam commitebat, ita propter iniustam dominatus cupiditatem in carcere quodammodo ipse se incluserat. Quin etiam ne tonsori collum committeret, tondere filias suas docuit. Itaque sordido ancillarique seruitio regiae uirgines ut tonstriculae tondebant barbam et capillum patris, et tamen ab his ipsis, cum
3780. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Locrensem, sic noctu ad eas uentitabat ut omnia specularetur et perscrutaretur ante. Et cum fossa lata lectum circumdedisset, eiusque fossae transitum ponticulo ligneo coniunxisset, eum ipsum, cum fores cubiculi clauserat, detorquebat. Idem cum in communibus suggestis consistere non auderet, contionari e turri alta solebat. Atque is cum pila ludere uellet, (studiose enim id factitabat) tunicamque poneret, adolescentulo, quem amabat, tradidisse gladium dicitur; hic cum quidam familiaris
3781. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] "Huic quidem certe uitam tuam committis", arrisissetque adolescens, utrumque iussit interfici: alterum quia uiam demonstrasset interimendi sui, alterum quia dictum id risu approbauisset. Atque eo facto sic doluit nihil ut tulerit grauius in uita; quem enim uehementer amarat, occiderat. Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius
3782. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iussit interfici: alterum quia uiam demonstrasset interimendi sui, alterum quia dictum id risu approbauisset. Atque eo facto sic doluit nihil ut tulerit grauius in uita; quem enim uehementer amarat, occiderat. Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius assentatoribus, Damocles, commemoraret in sermone copias eius, opes,
3783. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius assentatoribus, Damocles, commemoraret in sermone copias eius, opes, maiestatem, rerum habundantiam , magnificentiam aedium regiarum, negaretque quenquam beatiorem fuisse, "Visne igitur, o Damocles, quoniam haec te uita delectat,
3784. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] , magnificentiam aedium regiarum, negaretque quenquam beatiorem fuisse, "Visne igitur, o Damocles, quoniam haec te uita delectat, ipse eadem degustare et fortunam experiri meam?" Cum se ille cupere dixisset, collocari iussit hominem in aureo lecto strato pulcherrimo textili stragulo magnificis operibus picto abacosque compluris ornauit argento auroque celato. Tum ad mensam eximia forma pueros delectos iussit consistere eosque ad nutum illius intuentis ministrare
3785. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ad mensam eximia forma pueros delectos iussit consistere eosque ad nutum illius intuentis ministrare diligenter; aderant unguenta, coronae, incendebantur odores, mensae conquisitissimis epulis extruebantur; fortunatus sibi Damocles uidebatur. In hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacunari seta equina appensum dimitti iussit, ut impenderet illius beati ceruicibus. Itaque nec pulchros illos administratores aspiciebat, nec plenum artis argentum, nec manum porrigebat in mensam; iam
3786. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uidebatur. In hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacunari seta equina appensum dimitti iussit, ut impenderet illius beati ceruicibus. Itaque nec pulchros illos administratores aspiciebat, nec plenum artis argentum, nec manum porrigebat in mensam; iam ipse defluebant coronae. Denique exorauit tyrannum ut abire liceret, quod iam beatus nollet esse. Quo commento calidissimo satis declarauit
3787. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sciuisset imprecari mala quam quae dominandi cupidi tamquam furiis infernalibus acti sponte sua subeunt? Hanelas toto pulmone, haspiras ad principatum, uniuersis contendis uiribus, ruis in arma amens, extendere ultra terminos terrarum fines imperii optas, cui mox tres uilissimi soli passus satis erunt. Moreris demens et, qui uniuerso orbi timori esse laborabas,
3788. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3789. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tamen et gloriam uiro sine culpa quaerere semper concessum fuit, quippe qua nec dulcius nec suauius quicquam in uita humana esse potuit," – proh pudor! miserandam hominum mentis caecitatem , quae numquam in se curant descendere, aut quales ipsi sint diligentius examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora
3790. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat
3791. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat uel egregium. O admirabilem sapientiam, o sanctimoniam singularem, quae
3792. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eorum laudibus oblectemur qui non alios quam sibi similes laudare consueuerunt. Et hoc modo ostendendo contrarium illius quod dolemus malum esse commutamus in animo auditoris illam, quam conceperat, mali opinionem, atque ita et aegritudinis totam subuertimus sedem. Similiter faciendum est si quando quempiam bonis dolere accidat alienis, ut inuidis contingere solet. Persuadeamus illa
3793. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et ultimus locus quo aduersitates casusque omnes doceri poterunt esse boni, qui locus a contrario accipitur, hoc est ut, quem casum bonum esse persuadere uolumus, eius contrarium malum esse ostendamus. Atque hic locus uniuersaliter in omnibus rerum detrimentis oportunissime adhiberi potest. Vt si mortem uoluerimus persuadere malam non esse, explicemus uitae aerumnas, afflictiones, sollicitudines, labores, et alias miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo
3794. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] malam non esse, explicemus uitae aerumnas, afflictiones, sollicitudines, labores, et alias miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo et uigesimo libro eorum, quos de ciuitate Dei conscripsit, ubi ita ait: In hac uita quam nouimus, in qua adhuc sumus, cuius temptationes, immo quam totam temptationem, quam diu in ea sumus, quantum libet proficiamus, perpeti non desinimus, quae sint iudicia Dei circa genus humanum, quis poterit explicare? Nam quod
3795. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] explicemus uitae aerumnas, afflictiones, sollicitudines, labores, et alias miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo et uigesimo libro eorum, quos de ciuitate Dei conscripsit, ubi ita ait: In hac uita quam nouimus, in qua adhuc sumus, cuius temptationes, immo quam totam temptationem, quam diu in ea sumus, quantum libet proficiamus, perpeti non desinimus, quae sint iudicia Dei circa genus humanum, quis poterit explicare? Nam quod ad primam originem pertinet
3796. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] miserias uniuersas, sicuti Augustinus egregie fecit secundo et uigesimo libro eorum, quos de ciuitate Dei conscripsit, ubi ita ait: In hac uita quam nouimus, in qua adhuc sumus, cuius temptationes, immo quam totam temptationem, quam diu in ea sumus, quantum libet proficiamus, perpeti non desinimus, quae sint iudicia Dei circa genus humanum, quis poterit explicare? Nam quod ad primam originem pertinet omnem mortalium propaginem fuisse damnatam haec ipsa uita, si uita dicenda est
3797. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inopinatis subiacens casibus? De foro quidam rediens domum sanis pedibus suis cecidit, pedem fregit, et ex illo uulnere hanc uitam finiuit. Quid uidetur sedente securius; et tamen de sella in qua sedebat Eli sacerdos cecidit et mortuus est. Agricolae, immo uero omnes homines, quot et quantos a caelo et terra uel a perniciosis animalibus causis metuunt agrorum fructibus? Solent tamen de frumentis tandem collectis et reconditis esse
3798. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fugientibus hominibus de horreis eiecit atque abstulit. Contra milleformes daemonum incursus quis innocentia sua fidit; quandoquidem ne quis fideret etiam paruulos baptizatos, quibus certe nihil est innocentius, aliquando sic uexant ut in eis maxime Deo ita sinente monstratur huius uitae flenda calamitas et alterius desideranda felicitas. Iam uero de ipso corpore tot existunt morborum mala ut nec libris medicorum cuncta comprehensa sint, in quorum pluribus ac paene omnibus
3799. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] innocentius, aliquando sic uexant ut in eis maxime Deo ita sinente monstratur huius uitae flenda calamitas et alterius desideranda felicitas. Iam uero de ipso corpore tot existunt morborum mala ut nec libris medicorum cuncta comprehensa sint, in quorum pluribus ac paene omnibus ipsa etiam argumenta et medicamenta tormenta sunt, ut homines a malis poenarum eruantur auxilio. Nonne ad hoc producit sitientes homines ardor immanis ut urinam quoque humanam uel etiam suam biberent, nonne ad
3800. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] matres incredibili crudelitate, quam rabida esuries faciebat, absumerent." Multa quoque et alia, quae referre longum esset, de hac ratione praeclare eo in libro disputat, fortasse non segnius quam ille Cyrenaicus Hegesias, quem tradunt ita strenue in hanc partem quodam in libro suo disseruisse ut multos ad mortem sibi ipsis consistendam prouocasset, idcirco a Ptolomaeo ne is legeretur liber,
3801. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Multa quoque et alia, quae referre longum esset, de hac ratione praeclare eo in libro disputat, fortasse non segnius quam ille Cyrenaicus Hegesias, quem tradunt ita strenue in hanc partem quodam in libro suo disseruisse ut multos ad mortem sibi ipsis consistendam prouocasset, idcirco a Ptolomaeo ne is legeretur liber, edicto sublatus est .
3802. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Multa quoque et alia, quae referre longum esset, de hac ratione praeclare eo in libro disputat, fortasse non segnius quam ille Cyrenaicus Hegesias, quem tradunt ita strenue in hanc partem quodam in libro suo disseruisse ut multos ad mortem sibi ipsis consistendam prouocasset, idcirco a Ptolomaeo ne is legeretur liber, edicto sublatus est .
3803. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] licet sint mendacissimi, cum dictis, tum factis negare tamen non ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto
3804. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ualuerunt. Refert enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto Sic fuit utilius finiri ipsique tibique."
3805. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] enim Cicero Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis tres huiusmodi uersiculos datos: "Ignari homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in
3806. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] homines in uita mentibus errant: Euthynous potitur fatorum numine laeto Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod
3807. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari. Simile huic Solon Atheniensis Croeso Lydorum regi in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in
3808. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari. Simile huic Solon Atheniensis Croeso Lydorum regi in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in quo sacerdoti adesse necessitas summa
3809. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in quo sacerdoti adesse necessitas summa erat, et boues ei ex agro praesto ad horam non essent, tum iuuenes temporis interclusi angustia iugum subeuntes per quinque ac quadraginta stadia matrem uehentes mira celeritate ad templum toto
3810. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] admodum sacerdos ingentique perfusa gaudio stans ante simulacrum precata est deam ut filiis suis daret quod optimum homini contingere posset. Vbi igitur sacrificatum epulatumque est, Cleoboles et Biton in ipso fano quiescentes uitam exhalasse inuenti sunt. Ita et daemonis iudicio mortem non solum non esse malam, sed optimum hominis munus determinatum est, quippe quae hominem tantis liberat malis quantis a uita oneratur.
3811. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] umbra praetereunt." Et centesimum trigesimumque primum tractans psalmum: "Hanc", ait, "uitam nobis peccantibus dedit Deus ubi etiam necesse est ut homo a Deo conteratur, ut in sudore et labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt,
3812. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt, quandoquidem, quam diu in eo detinetur, necesse est continuis laboribus iugiter maceretur. Hinc et sapiens ait: Auis ad uolandum et homo natus est ad labores. Et alia Scriptura dicit: Vniuersa uita
3813. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] terram. Ad quod respiciens Euripides poeta non insulsa utebatur sententia dicens: "nos decebat coetus celebrantis domum lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, humanae uitae uaria reputantes mala; at, qui labores morte finiuisset graues, hunc omnes amicos laude et laetitia exsequi."
3814. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] licet sint mendacissimi,
cum dictis, tum factis negare tamen non ualuerunt.
Refert enim Cicero
Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in
siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis
tres huiusmodi uersiculos datos:
3815. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ualuerunt.
Refert enim Cicero
Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in
siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis
tres huiusmodi uersiculos datos:
3816. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] enim Cicero
Trinacreum quendam Elysium, cum grauiter mortem filii maereret, uenisse in
siccomantium querentem quae fuisset tantae calamitatis causa; huic in tabellis
tres huiusmodi uersiculos datos:
3817. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] homines in uita mentibus errant:
3818. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari. Simile huic Solon Atheniensis Croeso Lydorum regi in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in
3819. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eius diei mortui sunt; quo declarauit daemon homini nihil melius morte posse dari. Simile huic Solon Atheniensis Croeso Lydorum regi in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in quo sacerdoti adesse necessitas summa
3820. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in cena rogatus quemnam in terris beatum uidisset, retulit de illis duobus fratribus Cleobolo et Bitone, quorum mater cum sacerdos esset et dies festus Iunonis apud Argiuos instaret, in quo sacerdoti adesse necessitas summa erat, et boues ei ex agro praesto ad horam non essent, tum iuuenes temporis interclusi angustia iugum subeuntes per quinque ac quadraginta stadia matrem uehentes mira celeritate ad templum toto
3821. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] admodum sacerdos ingentique perfusa gaudio stans ante simulacrum precata est deam ut filiis suis daret quod optimum homini contingere posset. Vbi igitur sacrificatum epulatumque est, Cleoboles et Biton in ipso fano quiescentes uitam exhalasse inuenti sunt. Ita et daemonis iudicio mortem non solum non esse malam, sed optimum hominis munus determinatum est, quippe quae hominem tantis liberat malis quantis a uita oneratur.
3822. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] umbra praetereunt." Et centesimum trigesimumque primum tractans psalmum: "Hanc", ait, "uitam nobis peccantibus dedit Deus ubi etiam necesse est ut homo a Deo conteratur, ut in sudore et labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt,
3823. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] labore uultus sui, cum terra ei tribulos et spinas parit." Merito ergo maiores nostri corpus istud ergastulum animae nuncuparunt, quandoquidem, quam diu in eo detinetur, necesse est continuis laboribus iugiter maceretur. Hinc et sapiens ait: Auis ad uolandum et homo natus est ad labores. Et alia Scriptura dicit: Vniuersa uita
3824. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] terram. Ad quod respiciens Euripides poeta non insulsa utebatur sententia dicens: "nos decebat coetus celebrantis domum lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, humanae uitae uaria reputantes mala; at, qui labores morte finiuisset graues, hunc omnes amicos laude et laetitia exsequi."
3825. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] si paupertatem bonam persuadere uoluerimus apponamus ante oculos sollicitudines, molestias, tormenta, calamitates, clades, mortes, et alias miserias quas diuites pati consueuerunt. Quod Horatius in primo sermone pulchre attigit: At bona pars hominum decepta cupidine falso "Nil satis est", inquit, "quia tanti quantum habeas sis." Quid facias illi? Iubeas miserum esse, libenter quatenus
3826. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Iubeas miserum esse, libenter quatenus id facit, ut quidam memoratur Athenis sordidus ac diues populi contemnere uoces sic solitus: "Populus me sibilat, at mihi plaudo Ipse domi, simul hac nummos contemplor in arca." Tantalus a labris sitiens fugientia captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis
3827. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] incessanter coquitur. "Ardet namque", ut inquit Gregorius, "aestu concupiscentiae et multiplici custodiae cura; si potentiorem uidet, timet raptorem; si inferiorem, suspicatur furem." Ac infelix tot mala sustinet quot in caelo sunt sidera, et cum omnia habeat, se ipsum non habet; ab illo quippe possidetur cuius se putat possessorem, et cui imperare credit, illius saeuissimam tolerat tyrannidem. Siquidem diues omnis statim sub auaritiae miserandum
3828. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est uiolare nefas: non aliter sitiens uicinas Tantalus undas captat et appositis abstinet ora cibis. Efficior custos rerum magis ipse mearum conseruans aliis quae periere mihi sicut in auricomis dependens plurimus ortis peruigil obseruat non sua poma draco. Hinc me sollicitum torquent, sunt omnia curae, hinc requies animo non fuit ulla meo. Quaerere quae nequeo semper retinere laboro
3829. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ipse est habendi ardor. Huic tam insigni triumphatori omnis cupiditatum acclamat turba eumque ouantem usque ad Ditis palatia producit. Mortuus est enim diues et sepultus in inferno; nam caelos scandere non speret, cum ueritas dicat possibilius esse camelo foramen acus penetrare quam diuiti caelos ascendere. Hic mihi cum Iacobo exclamare libet:
3830. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dicat possibilius esse camelo foramen acus penetrare quam diuiti caelos ascendere. Hic mihi cum Iacobo exclamare libet: Agite nunc, diuites, et plorate ululantes in miseriis uestris, quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis.
3831. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] cum Iacobo exclamare libet: Agite nunc, diuites, et plorate ululantes in miseriis uestris, quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis. Thesaurizastis uobis iram in nouissimis diebus. Et si haec uana putatis, ut soletis
3832. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis. Thesaurizastis uobis iram in nouissimis diebus. Et si haec uana putatis, ut soletis harum rerum falso splendore decepti et execrati, considerate saltem, miseri, quot cernitis
3833. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] haec uana putatis, ut soletis harum rerum falso splendore decepti et execrati, considerate saltem, miseri, quot cernitis locupletes sedulo insidias pati, quot discrimina adire, quot subire molestias doloresque, quot uidetis quotidie ob diuitias in tyrannorum foedissimis macerari carceribus, quot a piratis, latronibus, praedonibus propter opes cruciantur necantur et iugulantur, quot audistis et uidistis ob amissas pecunias mortem sibi turpissimam
3834. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] accensi infensiore animo, quam uenerant, discesserunt, suosque ad tam diuitem praedam magnis instigant studiis, congressos uix maxima caede Antigonus pacificauit. Ita aurum et Antigonum in discrimen omnium fortunarum et Gallos ad illud aspirantes in necem magnam adduxit. Alexandro nihil aliud dicitur Darium totumque orientem suppeditasse quam nimiae barbarorum deliciae; quippe
3835. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] instigant studiis, congressos uix maxima caede Antigonus pacificauit. Ita aurum et Antigonum in discrimen omnium fortunarum et Gallos ad illud aspirantes in necem magnam adduxit. Alexandro nihil aliud dicitur Darium totumque orientem suppeditasse quam nimiae barbarorum deliciae; quippe quis Macedones, postquam gustauerunt, ueluti canes sagacissimi odorata semita obliti coniugum ac
3836. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Proinde et Dauid, tametsi amplissimum teneret imperium, pauperem se tamen et inopem ubique appellat et iure quidem, quoniam diuitias omnes non pluris quam lutum pendebat. Hoc si tu quoque feceris, in amissione rerum tuarum consolatione non indigebis. Nemo enim, ut alias diximus, iacturam illius rei dolere potest, quam non diligit. Ita igitur paupertas ex contrario diuitiarum malo bona esse astruitur. Hoc
3837. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] si paupertatem bonam persuadere uoluerimus apponamus ante oculos sollicitudines, molestias, tormenta, calamitates, clades, mortes, et alias miserias quas diuites pati consueuerunt. Quod Horatius in primo sermone pulchre attigit: At bona pars hominum decepta cupidine falso "Nil satis est", inquit, "quia tanti quantum habeas sis." Quid facias illi? Iubeas miserum esse, libenter quatenus
3838. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Iubeas miserum esse, libenter quatenus id facit, ut quidam memoratur Athenis sordidus ac diues populi contemnere uoces sic solitus: "Populus me sibilat, at mihi plaudo Ipse domi, simul hac nummos contemplor in arca." Tantalus a labris sitiens fugientia captat flumina; quid rides? Mutato nomine de te fabula narratur: congestis undique saccis congeris aut pictis tamquam gaudere tabellis. Nescis
3839. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] incessanter coquitur. "Ardet namque", ut inquit Gregorius, "aestu concupiscentiae et multiplici custodiae cura; si potentiorem uidet, timet raptorem; si inferiorem, suspicatur furem." Ac infelix tot mala sustinet quot in caelo sunt sidera, et cum omnia habeat, se ipsum non habet; ab illo quippe possidetur cuius se putat possessorem, et cui imperare credit, illius saeuissimam tolerat tyrannidem. Siquidem diues omnis statim sub auaritiae miserandum
3840. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est uiolare nefas: non aliter sitiens uicinas Tantalus undas captat et appositis abstinet ora cibis. Efficior custos rerum magis ipse mearum conseruans aliis quae periere mihi sicut in auricomis dependens plurimus ortis peruigil obseruat non sua poma draco. Hinc me sollicitum torquent, sunt omnia curae, hinc requies animo non fuit ulla meo. Quaerere quae nequeo semper retinere laboro
3841. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ipse est habendi ardor. Huic tam insigni triumphatori omnis cupiditatum acclamat turba eumque ouantem usque ad Ditis palatia producit. Mortuus est enim diues et sepultus in inferno; nam caelos scandere non speret, cum ueritas dicat possibilius esse camelo foramen acus penetrare quam diuiti caelos ascendere. Hic mihi cum Iacobo exclamare libet:
3842. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dicat possibilius esse camelo foramen acus penetrare quam diuiti caelos ascendere. Hic mihi cum Iacobo exclamare libet: Agite nunc, diuites, et plorate ululantes in miseriis uestris, quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis.
3843. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] cum Iacobo exclamare libet: Agite nunc, diuites, et plorate ululantes in miseriis uestris, quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis. Thesaurizastis uobis iram in nouissimis diebus. Et si haec uana putatis, ut soletis
3844. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quae aduenient uobis; diuitiae uestre putrefactae sunt et uestimenta uestra a tineis comesta; aurum et argentum uestrum aeruginauit et aerugo eorum in testimonium uobis erit et manducabit carnes uestras sicut ignis. Thesaurizastis uobis iram in nouissimis diebus. Et si haec uana putatis, ut soletis harum rerum falso splendore decepti et execrati, considerate saltem, miseri, quot cernitis
3845. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] haec uana putatis, ut soletis harum rerum falso splendore decepti et execrati, considerate saltem, miseri, quot cernitis locupletes sedulo insidias pati, quot discrimina adire, quot subire molestias doloresque, quot uidetis quotidie ob diuitias in tyrannorum foedissimis macerari carceribus, quot a piratis, latronibus, praedonibus propter opes cruciantur necantur et iugulantur, quot audistis et uidistis ob amissas pecunias mortem sibi turpissimam
3846. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] accensi infensiore animo, quam uenerant, discesserunt, suosque ad tam diuitem praedam magnis instigant studiis, congressos uix maxima caede Antigonus pacificauit. Ita aurum et Antigonum in discrimen omnium fortunarum et Gallos ad illud aspirantes in necem magnam adduxit. Alexandro nihil aliud dicitur Darium totumque orientem suppeditasse quam nimiae barbarorum deliciae; quippe
3847. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] instigant studiis, congressos uix maxima caede Antigonus pacificauit. Ita aurum et Antigonum in discrimen omnium fortunarum et Gallos ad illud aspirantes in necem magnam adduxit. Alexandro nihil aliud dicitur Darium totumque orientem suppeditasse quam nimiae barbarorum deliciae; quippe quis Macedones, postquam gustauerunt, ueluti canes sagacissimi odorata semita obliti coniugum ac
3848. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Proinde et Dauid, tametsi amplissimum teneret imperium, pauperem se tamen et inopem ubique appellat et iure quidem, quoniam diuitias omnes non pluris quam lutum pendebat. Hoc si tu quoque feceris, in amissione rerum tuarum consolatione non indigebis. Nemo enim, ut alias diximus, iacturam illius rei dolere potest, quam non diligit. Ita igitur paupertas ex contrario diuitiarum malo bona esse astruitur. Hoc
3849. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ratione et imperium, potentiam, seu principatum malum esse docebimus si recensebimus curas, suspiciones, anxietates, metus, pericula, crudeles exitus et cetera id genus, quae potentibus magnisque uiris accidere consueuerunt, ut Cicero fecit in extrema Tusculanarum quaestionum, ubi per uitam Dionysii omnium tyrannorum uitam pulcherrime expressit; quam nos quoque cum propter eloquentiam singularem, tum propter traditionis nostrae confirmationem ipsius uerbis referre uolumus. Ait
3850. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] duo de XL annos tyrannus Siracusanorum fuit, quos ex famulis locupletum seruos delegerat, quibus nomen seruitutis ipse detraxerat et quibusdam conuenis et feris barbaris corporis custodiam commitebat, ita propter iniustam dominatus cupiditatem in carcere quodammodo ipse se incluserat. Quin etiam ne tonsori collum committeret, tondere filias suas docuit. Itaque sordido ancillarique seruitio regiae uirgines ut tonstriculae tondebant barbam et capillum patris, et tamen ab his ipsis, cum
3851. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Locrensem, sic noctu ad eas uentitabat ut omnia specularetur et perscrutaretur ante. Et cum fossa lata lectum circumdedisset, eiusque fossae transitum ponticulo ligneo coniunxisset, eum ipsum, cum fores cubiculi clauserat, detorquebat. Idem cum in communibus suggestis consistere non auderet, contionari e turri alta solebat. Atque is cum pila ludere uellet, (studiose enim id factitabat) tunicamque poneret, adolescentulo, quem amabat, tradidisse gladium dicitur; hic cum quidam familiaris
3852. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] "Huic quidem certe uitam tuam committis", arrisissetque adolescens, utrumque iussit interfici: alterum quia uiam demonstrasset interimendi sui, alterum quia dictum id risu approbauisset. Atque eo facto sic doluit nihil ut tulerit grauius in uita; quem enim uehementer amarat, occiderat. Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius
3853. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iussit interfici: alterum quia uiam demonstrasset interimendi sui, alterum quia dictum id risu approbauisset. Atque eo facto sic doluit nihil ut tulerit grauius in uita; quem enim uehementer amarat, occiderat. Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius assentatoribus, Damocles, commemoraret in sermone copias eius, opes,
3854. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius assentatoribus, Damocles, commemoraret in sermone copias eius, opes, maiestatem, rerum habundantiam , magnificentiam aedium regiarum, negaretque quenquam beatiorem fuisse, "Visne igitur, o Damocles, quoniam haec te uita delectat,
3855. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] , magnificentiam aedium regiarum, negaretque quenquam beatiorem fuisse, "Visne igitur, o Damocles, quoniam haec te uita delectat, ipse eadem degustare et fortunam experiri meam?" Cum se ille cupere dixisset, collocari iussit hominem in aureo lecto strato pulcherrimo textili stragulo magnificis operibus picto abacosque compluris ornauit argento auroque celato. Tum ad mensam eximia forma pueros delectos iussit consistere eosque ad nutum illius intuentis ministrare
3856. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ad mensam eximia forma pueros delectos iussit consistere eosque ad nutum illius intuentis ministrare diligenter; aderant unguenta, coronae, incendebantur odores, mensae conquisitissimis epulis extruebantur; fortunatus sibi Damocles uidebatur. In hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacunari seta equina appensum dimitti iussit, ut impenderet illius beati ceruicibus. Itaque nec pulchros illos administratores aspiciebat, nec plenum artis argentum, nec manum porrigebat in mensam; iam
3857. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uidebatur. In hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacunari seta equina appensum dimitti iussit, ut impenderet illius beati ceruicibus. Itaque nec pulchros illos administratores aspiciebat, nec plenum artis argentum, nec manum porrigebat in mensam; iam ipse defluebant coronae. Denique exorauit tyrannum ut abire liceret, quod iam beatus nollet esse. Quo commento calidissimo satis declarauit
3858. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sciuisset imprecari mala quam quae dominandi cupidi tamquam furiis infernalibus acti sponte sua subeunt? Hanelas toto pulmone, haspiras ad principatum, uniuersis contendis uiribus, ruis in arma amens, extendere ultra terminos terrarum fines imperii optas, cui mox tres uilissimi soli passus satis erunt. Moreris demens et, qui uniuerso orbi timori esse laborabas,
3859. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ratione et imperium, potentiam, seu principatum malum esse docebimus si recensebimus curas, suspiciones, anxietates, metus, pericula, crudeles exitus et cetera id genus, quae potentibus magnisque uiris accidere consueuerunt, ut Cicero fecit in extrema Tusculanarum quaestionum, ubi per uitam Dionysii omnium tyrannorum uitam pulcherrime expressit; quam nos quoque cum propter eloquentiam singularem, tum propter traditionis nostrae confirmationem ipsius uerbis referre uolumus. Ait
3860. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] duo de XL annos tyrannus Siracusanorum fuit, quos ex famulis locupletum seruos delegerat, quibus nomen seruitutis ipse detraxerat et quibusdam conuenis et feris barbaris corporis custodiam commitebat, ita propter iniustam dominatus cupiditatem in carcere quodammodo ipse se incluserat. Quin etiam ne tonsori collum committeret, tondere filias suas docuit. Itaque sordido ancillarique seruitio regiae uirgines ut tonstriculae tondebant barbam et capillum patris, et tamen ab his ipsis, cum
3861. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Locrensem, sic noctu ad eas uentitabat ut omnia specularetur et perscrutaretur ante. Et cum fossa lata lectum circumdedisset, eiusque fossae transitum ponticulo ligneo coniunxisset, eum ipsum, cum fores cubiculi clauserat, detorquebat. Idem cum in communibus suggestis consistere non auderet, contionari e turri alta solebat. Atque is cum pila ludere uellet, (studiose enim id factitabat) tunicamque poneret, adolescentulo, quem amabat, tradidisse gladium dicitur; hic cum quidam familiaris
3862. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] "Huic quidem certe uitam tuam committis", arrisissetque adolescens, utrumque iussit interfici: alterum quia uiam demonstrasset interimendi sui, alterum quia dictum id risu approbauisset. Atque eo facto sic doluit nihil ut tulerit grauius in uita; quem enim uehementer amarat, occiderat. Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius
3863. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iussit interfici: alterum quia uiam demonstrasset interimendi sui, alterum quia dictum id risu approbauisset. Atque eo facto sic doluit nihil ut tulerit grauius in uita; quem enim uehementer amarat, occiderat. Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius assentatoribus, Damocles, commemoraret in sermone copias eius, opes,
3864. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Sic distrahuntur contrarias in partes impotentium cupiditates: cum huic obsecutus sis, illi est repugnandum. Quamquam hic quidem tyrannus ipse iudicauit quam esset beatus; nam, cum quidam ex eius assentatoribus, Damocles, commemoraret in sermone copias eius, opes, maiestatem, rerum habundantiam , magnificentiam aedium regiarum, negaretque quenquam beatiorem fuisse, "Visne igitur, o Damocles, quoniam haec te uita delectat,
3865. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] , magnificentiam aedium regiarum, negaretque quenquam beatiorem fuisse, "Visne igitur, o Damocles, quoniam haec te uita delectat, ipse eadem degustare et fortunam experiri meam?" Cum se ille cupere dixisset, collocari iussit hominem in aureo lecto strato pulcherrimo textili stragulo magnificis operibus picto abacosque compluris ornauit argento auroque celato. Tum ad mensam eximia forma pueros delectos iussit consistere eosque ad nutum illius intuentis ministrare
3866. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ad mensam eximia forma pueros delectos iussit consistere eosque ad nutum illius intuentis ministrare diligenter; aderant unguenta, coronae, incendebantur odores, mensae conquisitissimis epulis extruebantur; fortunatus sibi Damocles uidebatur. In hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacunari seta equina appensum dimitti iussit, ut impenderet illius beati ceruicibus. Itaque nec pulchros illos administratores aspiciebat, nec plenum artis argentum, nec manum porrigebat in mensam; iam
3867. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uidebatur. In hoc medio apparatu fulgentem gladium e lacunari seta equina appensum dimitti iussit, ut impenderet illius beati ceruicibus. Itaque nec pulchros illos administratores aspiciebat, nec plenum artis argentum, nec manum porrigebat in mensam; iam ipse defluebant coronae. Denique exorauit tyrannum ut abire liceret, quod iam beatus nollet esse. Quo commento calidissimo satis declarauit
3868. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sciuisset imprecari mala quam quae dominandi cupidi tamquam furiis infernalibus acti sponte sua subeunt? Hanelas toto pulmone, haspiras ad principatum, uniuersis contendis uiribus, ruis in arma amens, extendere ultra terminos terrarum fines imperii optas, cui mox tres uilissimi soli passus satis erunt. Moreris demens et, qui uniuerso orbi timori esse laborabas,
3869. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3870. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tamen et gloriam uiro sine culpa quaerere semper concessum fuit, quippe qua nec dulcius nec suauius quicquam in uita humana esse potuit," – proh pudor! miserandam hominum mentis caecitatem , quae numquam in se curant descendere, aut quales ipsi sint diligentius examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora
3871. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat
3872. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat uel egregium. O admirabilem sapientiam, o sanctimoniam singularem, quae
3873. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eorum laudibus oblectemur qui non alios quam sibi similes laudare consueuerunt. Et hoc modo ostendendo contrarium illius quod dolemus malum esse commutamus in animo auditoris illam, quam conceperat, mali opinionem, atque ita et aegritudinis totam subuertimus sedem. Similiter faciendum est si quando quempiam bonis dolere accidat alienis, ut inuidis contingere solet. Persuadeamus illa
3874. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] anhelabat. Quod si dicas "Famam tamen et gloriam uiro sine culpa quaerere semper concessum fuit, quippe qua nec dulcius nec suauius quicquam in uita humana esse potuit," – proh pudor! miserandam hominum mentis caecitatem , quae numquam in se curant descendere, aut quales ipsi sint diligentius examinare, atque ita se componere ut
3875. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tamen et gloriam uiro sine culpa quaerere semper concessum fuit, quippe qua nec dulcius nec suauius quicquam in uita humana esse potuit," – proh pudor! miserandam hominum mentis caecitatem , quae numquam in se curant descendere, aut quales ipsi sint diligentius examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora
3876. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] examinare, atque ita se componere ut innocentiae integritatisque suae conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat
3877. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] conscientia ualeant gaudere! Non nos, ubi sumus, miseri quaerimus: circum fora uolitamus, uulgi insani ora insaniores oberramus, ex illis pendemus hiantes, in illis nos futiles quaerimus; quales quantique apud ea resideamus, primis in uotis habemus. Non curo si mille ulceribus morbidum iecur putrescat, modo me popellus probum dicat uel egregium. O admirabilem sapientiam, o sanctimoniam singularem, quae
3878. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eorum laudibus oblectemur qui non alios quam sibi similes laudare consueuerunt. Et hoc modo ostendendo contrarium illius quod dolemus malum esse commutamus in animo auditoris illam, quam conceperat, mali opinionem, atque ita et aegritudinis totam subuertimus sedem. Similiter faciendum est si quando quempiam bonis dolere accidat alienis, ut inuidis contingere solet. Persuadeamus illa
3879. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] diuitiis ad quas illa turba intenta anhelabat.
3880. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] litteris philosophiaque eruditis factu facilia erunt, siquidem hi soli sunt qui et cognoscere et docere queunt quae uera bona sint aut mala. De aliis uero quam uerum illud est poetae: Omnibus in terris quae sunt a Gadibus usque Auroram et Gangem, pauci dignoscere possunt vera bona, atque illis multum diuerse, remota erroris nebula. Quid enim ratione timemus Aut cupimus? Quantum dextro pede concupis
3881. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] – unde et paulo post deridet eos qui maxima credunt esse mala exiguum censum turpemque repulsam. Proderit itaque ad hanc primam consolandi rationem, quam septem in partes distribuimus, philosophorum, theologorum, satyrorum, historicorumque lectio; quoniam ex aliis rationes, ex aliis exempla affatim sumere poteris ad conuincendos multos
3882. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] historicorumque lectio; quoniam ex aliis rationes, ex aliis exempla affatim sumere poteris ad conuincendos multos mortalium errores, qui inani splendore et fuco mendacissimo illecti in bonis illud dicunt quod minime est bonum, et rursum, quod est bonum, malum arbitrantur. Quod optime intelligens Cicero ita scribit: Nos omnia aduersa cum eminentia metu augentes, tum maerore praesentia rerum
3883. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nos omnia aduersa cum eminentia metu augentes, tum maerore praesentia rerum naturam quam errorem nostrum damnare maluimus. Sed et huius culpae et ceterorum uitiorum peccatorumque nostrorum omnis a philosophia correptio petenda est. Cuius in sinum cum a primis aetatis nostrae temporibus uoluntas studiumque impulisset nos, his grauissimis casibus in eundem portum, ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix
3884. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] maluimus. Sed et huius culpae et ceterorum uitiorum peccatorumque nostrorum omnis a philosophia correptio petenda est. Cuius in sinum cum a primis aetatis nostrae temporibus uoluntas studiumque impulisset nos, his grauissimis casibus in eundem portum, ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix expultrixque uitiorum! Quid non modo nos, sed etiam omnis uita hominum sine te esse potuisset? Tu urbes peperisti, tu
3885. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix expultrixque uitiorum! Quid non modo nos, sed etiam omnis uita hominum sine te esse potuisset? Tu urbes peperisti, tu dissipatos homines in societatem uitae conuocasti, tu eos inter se primo domiciliis, deinde coniugiis, tu litterarum et uocum communione iunxisti, tu inuentrix legum, tu magistra morum et disciplinae fuisti; a te opem petimus, tibi nos ut antea magna ex parte, sic
3886. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] monstrauimus. Nunc ad reliqua pergamus. Haec atque eiusmodi pleraque uiris doctis et in sacris litteris philosophiaque eruditis factu facilia erunt, siquidem hi soli sunt qui et cognoscere et docere queunt quae uera bona sint aut mala. De aliis uero quam uerum illud est
3887. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] litteris philosophiaque eruditis factu facilia erunt, siquidem hi soli sunt qui et cognoscere et docere queunt quae uera bona sint aut mala. De aliis uero quam uerum illud est poetae: Omnibus in terris quae sunt a Gadibus usque Auroram et Gangem, pauci dignoscere possunt vera bona, atque illis multum diuerse, remota erroris nebula. Quid enim ratione timemus Aut cupimus? Quantum dextro pede concupis
3888. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] – unde et paulo post deridet eos qui maxima credunt esse mala exiguum censum turpemque repulsam. Proderit itaque ad hanc primam consolandi rationem, quam septem in partes distribuimus, philosophorum, theologorum, satyrorum, historicorumque lectio; quoniam ex aliis rationes, ex aliis exempla affatim sumere poteris ad conuincendos multos
3889. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] historicorumque lectio; quoniam ex aliis rationes, ex aliis exempla affatim sumere poteris ad conuincendos multos mortalium errores, qui inani splendore et fuco mendacissimo illecti in bonis illud dicunt quod minime est bonum, et rursum, quod est bonum, malum arbitrantur. Quod optime intelligens Cicero ita scribit: Nos omnia aduersa cum eminentia metu augentes, tum maerore praesentia rerum
3890. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nos omnia aduersa cum eminentia metu augentes, tum maerore praesentia rerum naturam quam errorem nostrum damnare maluimus. Sed et huius culpae et ceterorum uitiorum peccatorumque nostrorum omnis a philosophia correptio petenda est. Cuius in sinum cum a primis aetatis nostrae temporibus uoluntas studiumque impulisset nos, his grauissimis casibus in eundem portum, ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix
3891. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] maluimus. Sed et huius culpae et ceterorum uitiorum peccatorumque nostrorum omnis a philosophia correptio petenda est. Cuius in sinum cum a primis aetatis nostrae temporibus uoluntas studiumque impulisset nos, his grauissimis casibus in eundem portum, ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix expultrixque uitiorum! Quid non modo nos, sed etiam omnis uita hominum sine te esse potuisset? Tu urbes peperisti, tu
3892. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ex quo eramus egressi, magna iactati tempestate confugimus. O uitae philosophia dux, o uirtutum indagatrix expultrixque uitiorum! Quid non modo nos, sed etiam omnis uita hominum sine te esse potuisset? Tu urbes peperisti, tu dissipatos homines in societatem uitae conuocasti, tu eos inter se primo domiciliis, deinde coniugiis, tu litterarum et uocum communione iunxisti, tu inuentrix legum, tu magistra morum et disciplinae fuisti; a te opem petimus, tibi nos ut antea magna ex parte, sic
3893. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nihil autem adeo graue homini accidere potest quod non dicet iuste ac merito sibi euenisse si uel iustitiam altissimi aspiciet, qui uniuersa rectissimo consilio dispensat, uel peccata sua, quae aut in conditorem, aut in proximum suum commisit, ad memoriam reuocet. Priore ratione consolabatur se Thobias cum a coniuge improperia acceperat dicens: Iustus es Domine, et omnia iudicia tua iusta sunt, et omnes uiae tuae
3894. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nihil autem adeo graue homini accidere potest quod non dicet iuste ac merito sibi euenisse si uel iustitiam altissimi aspiciet, qui uniuersa rectissimo consilio dispensat, uel peccata sua, quae aut in conditorem, aut in proximum suum commisit, ad memoriam reuocet. Priore ratione consolabatur se Thobias cum a coniuge improperia acceperat dicens: Iustus es Domine, et omnia iudicia tua iusta sunt, et omnes uiae tuae misericordia
3895. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Iustus es Domine, et omnia iudicia tua iusta sunt, et omnes uiae tuae misericordia et ueritas. Sic et Dauid et se et socios suos consolatus est cum in eum Semei male dicta congeretur postularetque Abisai supplicium ab eo sumere cui ait rex: Quid mihi et tibi filii Saruiae dimitte eum ut maledicat! Dominus enim praecepit ei ut malediceret Dauid. Quis est qui audeat dicere quare sic
3896. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut malediceret Dauid. Quis est qui audeat dicere quare sic fecit? Posteriore uero ratione utebantur fratres Ioseph quando dicebant: Merito haec patimur quoniam peccauimus in fratrem nostrum et idcirco uenit tribulatio. Et Iudith obsessum ab Holoferne populum eadem ratione prudentissime consolata est dicens:
3897. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Amicus quoque Iob idem attigit cum ait: Numquid homo Dei comparatione iustificabitur, aut factore suo purior erit uir? Ecce qui serui sunt ei non sunt stabiles et in angelis suis repperit prauitatem; quanto magis hi qui habitant domos luteas. Quibus uerbis prudenter Iob adducit et ad reputandum condicionis suae
3898. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Quibus uerbis prudenter Iob adducit et ad reputandum condicionis suae infirmitatem, quae apud Deum non potest esse nitida aut omnino noxa immunis; quippe, ut ipsemet postea fatetur, in cuius oculis neque caeli mundi sunt. Vnde Isidorus: Scito, o homo, nullum tibi aduersari potuisse nisi Deus potestatem dedisset, nec habuisset in te potestatem aduersarius nisi permitteret Deus. Vniuersa quae tibi
3899. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] esse nitida aut omnino noxa immunis; quippe, ut ipsemet postea fatetur, in cuius oculis neque caeli mundi sunt. Vnde Isidorus: Scito, o homo, nullum tibi aduersari potuisse nisi Deus potestatem dedisset, nec habuisset in te potestatem aduersarius nisi permitteret Deus. Vniuersa quae tibi accidunt absque Dei non ueniunt uoluntate. Iniquorum potestas super te ex Dei datur licentia; qui tibi aduersantur Dei consilio faciunt. Indignatio Dei te affligi iussit,
3900. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] pro tuo peccato diuina iustitia irrogat. Omnis enim aduersitas rerum delictorum tuorum meritis excitatur: tua contra te dimicantur arma: sagittis tuis uulneraris. Per quae enim cecidisti, per haec et torqueris. Secutus es carnem, flagellaris in carne; in ipsa gemis in qua peccasti. In ipsa tibi est censura supplicii quae fuit causa peccati. Vnde corruisti a uita, inde luis tormenta. "Discute conscientiam tuam, o homo, intende mentem tuam, exanima te", loquitur tibi cor tuum.
3901. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] peccato diuina iustitia irrogat. Omnis enim aduersitas rerum delictorum tuorum meritis excitatur: tua contra te dimicantur arma: sagittis tuis uulneraris. Per quae enim cecidisti, per haec et torqueris. Secutus es carnem, flagellaris in carne; in ipsa gemis in qua peccasti. In ipsa tibi est censura supplicii quae fuit causa peccati. Vnde corruisti a uita, inde luis tormenta. "Discute conscientiam tuam, o homo, intende mentem tuam, exanima te", loquitur tibi cor tuum. Considera meritum
3902. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iustitia irrogat. Omnis enim aduersitas rerum delictorum tuorum meritis excitatur: tua contra te dimicantur arma: sagittis tuis uulneraris. Per quae enim cecidisti, per haec et torqueris. Secutus es carnem, flagellaris in carne; in ipsa gemis in qua peccasti. In ipsa tibi est censura supplicii quae fuit causa peccati. Vnde corruisti a uita, inde luis tormenta. "Discute conscientiam tuam, o homo, intende mentem tuam, exanima te", loquitur tibi cor tuum. Considera meritum tuum: iuste
3903. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Omnis enim aduersitas rerum delictorum tuorum meritis excitatur: tua contra te dimicantur arma: sagittis tuis uulneraris. Per quae enim cecidisti, per haec et torqueris. Secutus es carnem, flagellaris in carne; in ipsa gemis in qua peccasti. In ipsa tibi est censura supplicii quae fuit causa peccati. Vnde corruisti a uita, inde luis tormenta. "Discute conscientiam tuam, o homo, intende mentem tuam, exanima te", loquitur tibi cor tuum. Considera meritum tuum: iuste argueris, iusto
3904. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] "Discute conscientiam tuam, o homo, intende mentem tuam, exanima te", loquitur tibi cor tuum. Considera meritum tuum: iuste argueris, iusto iudicio iudicaris, procella iusta te conterit, iustitiae poena te premit. Nihil enim bonum agis, nihil in te sanctitatis est, nihil pudoris; nulla memoria dignitatis; cotidie peccas, cotidie laberis, quotidie praeceps in deterius uadis; elatio tua non resedit, superbia non deponitur; tumor et iactantia non cohibetur; repetit te quoque furor;
3905. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iuste argueris, iusto iudicio iudicaris, procella iusta te conterit, iustitiae poena te premit. Nihil enim bonum agis, nihil in te sanctitatis est, nihil pudoris; nulla memoria dignitatis; cotidie peccas, cotidie laberis, quotidie praeceps in deterius uadis; elatio tua non resedit, superbia non deponitur; tumor et iactantia non cohibetur; repetit te quoque furor; inflammat ira; clamor excitat; commouet indignatio; paratus semper ad iram supra modum irasceris, supra mensuram animi
3906. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] felicitatis aemulus, alienis uirtutibus semper inuidus; cui umquam non detraxisti? Cuius famam non lacerasti? Cuius non absorbisti uitam? Cui non iactasti infamiam? Inconstans inuidus fallax auarus tenax sterilis inhumanus infructuosus, non est in te ulla misericordia, occidisti in concupiscentiis saeculi, defluxisti in cupiditatibus mundi, flagras in terreno amore, congeris res perituras, nescit satiari, nescit expleri tuae cupiditatis sitis; nouis te quotidie peccatis inuoluis, nouis
3907. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] inuidus; cui umquam non detraxisti? Cuius famam non lacerasti? Cuius non absorbisti uitam? Cui non iactasti infamiam? Inconstans inuidus fallax auarus tenax sterilis inhumanus infructuosus, non est in te ulla misericordia, occidisti in concupiscentiis saeculi, defluxisti in cupiditatibus mundi, flagras in terreno amore, congeris res perituras, nescit satiari, nescit expleri tuae cupiditatis sitis; nouis te quotidie peccatis inuoluis, nouis facinoribus et ueteribus auges,
3908. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Cuius famam non lacerasti? Cuius non absorbisti uitam? Cui non iactasti infamiam? Inconstans inuidus fallax auarus tenax sterilis inhumanus infructuosus, non est in te ulla misericordia, occidisti in concupiscentiis saeculi, defluxisti in cupiditatibus mundi, flagras in terreno amore, congeris res perituras, nescit satiari, nescit expleri tuae cupiditatis sitis; nouis te quotidie peccatis inuoluis, nouis facinoribus et ueteribus auges, non diluis scelus sed dilatas, nec
3909. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Cuius non absorbisti uitam? Cui non iactasti infamiam? Inconstans inuidus fallax auarus tenax sterilis inhumanus infructuosus, non est in te ulla misericordia, occidisti in concupiscentiis saeculi, defluxisti in cupiditatibus mundi, flagras in terreno amore, congeris res perituras, nescit satiari, nescit expleri tuae cupiditatis sitis; nouis te quotidie peccatis inuoluis, nouis facinoribus et ueteribus auges, non diluis scelus sed dilatas, nec satiaris umquam flamma libidinosae
3910. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quotidie peccatis inuoluis, nouis facinoribus et ueteribus auges, non diluis scelus sed dilatas, nec satiaris umquam flamma libidinosae concupiscentiae. O te infelicem, non te pudet multas aspergere libidines, corruptor luxuriose, adulter; sic in flagitio perseueras, sic in libidine perduras, sic in luxuria permanes, sic in carnali amore persistis. Non miretur ergo se afflictum qui perpetrauit propter quod afflictio
3911. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nouis facinoribus et ueteribus auges, non diluis scelus sed dilatas, nec satiaris umquam flamma libidinosae concupiscentiae. O te infelicem, non te pudet multas aspergere libidines, corruptor luxuriose, adulter; sic in flagitio perseueras, sic in libidine perduras, sic in luxuria permanes, sic in carnali amore persistis. Non miretur ergo se afflictum qui perpetrauit propter quod afflictio uenit;
3912. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] non diluis scelus sed dilatas, nec satiaris umquam flamma libidinosae concupiscentiae. O te infelicem, non te pudet multas aspergere libidines, corruptor luxuriose, adulter; sic in flagitio perseueras, sic in libidine perduras, sic in luxuria permanes, sic in carnali amore persistis. Non miretur ergo se afflictum qui perpetrauit propter quod afflictio uenit; solet namque digna recogitatio delictorum a
3913. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sed dilatas, nec satiaris umquam flamma libidinosae concupiscentiae. O te infelicem, non te pudet multas aspergere libidines, corruptor luxuriose, adulter; sic in flagitio perseueras, sic in libidine perduras, sic in luxuria permanes, sic in carnali amore persistis. Non miretur ergo se afflictum qui perpetrauit propter quod afflictio uenit; solet namque digna recogitatio delictorum a piis mentibus omnem doloris
3914. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] poenas pendere coguntur. Quamuis tamen et facinorosi nonnulli et futiles, leuitate quadam dum aliquando inuiti aut imprudentes delinquunt, unde postea incommodi quippiam referunt, cum alios accusare nesciunt, aut in quos culpam reiciant non inueniunt, in se ipsos conuersi furibundi desaeuiunt et se ipsi uicem suam ulciscuntur. Vltro autem omnis hac uindicta, ut postea docebitur, semper dolori admixtam habet
3915. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Quamuis tamen et facinorosi nonnulli et futiles, leuitate quadam dum aliquando inuiti aut imprudentes delinquunt, unde postea incommodi quippiam referunt, cum alios accusare nesciunt, aut in quos culpam reiciant non inueniunt, in se ipsos conuersi furibundi desaeuiunt et se ipsi uicem suam ulciscuntur. Vltro autem omnis hac uindicta, ut postea docebitur, semper dolori admixtam habet uoluptatem. Sed de his alias; nunc
3916. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] puta quae uoluntate Dei acciderunt. Haec enim patienter ferunt, uel propter hoc quod ea, quae ab ipso sunt, iusta esse cognoscuntur, uel quia ipsi licet de luto suo disponere uti uult; quoniam, ut sapiens ait: Sicut lutum in manu figuli, sic homo in manu eius qui creauit se; nec debet lutum figulo dicere: quare me ita formasti? Ex hac ratione Creusa Aeneam apud egregium poetam consolasse
3917. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] acciderunt. Haec enim patienter ferunt, uel propter hoc quod ea, quae ab ipso sunt, iusta esse cognoscuntur, uel quia ipsi licet de luto suo disponere uti uult; quoniam, ut sapiens ait: Sicut lutum in manu figuli, sic homo in manu eius qui creauit se; nec debet lutum figulo dicere: quare me ita formasti? Ex hac ratione Creusa Aeneam apud egregium poetam consolasse uidetur:
3918. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] paruit: tu uoluntati consentis; illum per obedientiam illicita lege naturae probauit sibi deuotum: te autem per licitam conditionem mortalitatis annotet gloriosum. Nam si nec uoluntate nec ratione compelleris deuotionis Deo aliquid exhibere, in qua parte Christianum te poterit approbare? Hic Hieronymus, tametsi alios locos prudenter immisceat, praecipue tamen uoluntati Dei innititur, quam nos
3919. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] praecipue
tamen uoluntati Dei innititur, quam nos huic secundo loco assignauimus.
3920. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] huic secundo loco assignauimus.
3921. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] III 5 Quartus a uarietate et lege fortunae Amplius explicare fortunae instabilitatem uarietatemque non parum habet momenti ad mitigandos dolores, ut est illud apud Boethium: Quid est, o homo, quod te in maestitiam luctumque deiecit: nouum credo aliquod inusitatumque uidisti? Tu fortunam putas erga te esse mutatam: erras. Hi enim semper eius sunt mores, ista ipsius natura; seruauit erga te potius propriam in ipsa mutabilitate constantiam.
3922. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Quid est, o homo, quod te in maestitiam luctumque deiecit: nouum credo aliquod inusitatumque uidisti? Tu fortunam putas erga te esse mutatam: erras. Hi enim semper eius sunt mores, ista ipsius natura; seruauit erga te potius propriam in ipsa mutabilitate constantiam. Talis erat cum blandiebatur, cum tibi false illecebris felicitas alluderet. Deprehendisti caeci numinis ambiguos uultus; quae sese adhuc uelat aliis, tota tibi prorsus innotuit. Si probas, utere moribus, ne
3923. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] maerorem? Quod si nec ex arbitrio retineri potest et calamitosos fugiens facit, quid est aliud fugax quam futurae quoddam calamitatis indicium? Neque enim, quod ante oculos est situm, sufficit intueri: rerum exitus prudentia metitur eademque in alterutro mutabilitatis nec formidandas fortunae minas nec exoptandas facit esse blanditias. Postremo aequo animo tolleres oportet quid intra fortunae aream geritur cum semel iugo eius colla submiseris. Quod si manendi abeundique scribere
3924. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] expedit naturam generis humani, cuius proprium est nasci, mori, languere, laborare, aliasque miserias pati. Quo loco Cicero ad consolandum Titium pulchre est usus cum inquit: Est autem consolatio illa peruulgata quidem maxime, quam semper in ore atque in animo habere debemus, homines nos ut esse meminerimus ea lege natos ut omnibus telis fortunae proposita sit uita nostra, neque est recusandum quominus ea, qua nati sumus, conditione uiuamus.
3925. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] generis humani, cuius proprium est nasci, mori, languere, laborare, aliasque miserias pati. Quo loco Cicero ad consolandum Titium pulchre est usus cum inquit: Est autem consolatio illa peruulgata quidem maxime, quam semper in ore atque in animo habere debemus, homines nos ut esse meminerimus ea lege natos ut omnibus telis fortunae proposita sit uita nostra, neque est recusandum quominus ea, qua nati sumus, conditione uiuamus.
3926. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] qui subuertit montes, maria constrauit, cum de sublimi loco infinitam hominum multitudinem et innumerabilem uidisset exercitum flesse dicitur quod post centum annos nullus eorum, quos tunc cernebat, superfuturus esset. O si possemus in talem ascendere speculam de qua uniuersam terram sub nostris pedibus cernemus, iam tibi ostenderem totius mundi ruinas, gentes a gentibus et regnis regna collisa, alios torquere, alios necari, alios absorbi fluctibus, alios ad seruitutem
3927. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] torquere, alios necari, alios absorbi fluctibus, alios ad seruitutem trahi, hic nuptias, ibi plantum, illos nasci, istos mori, alios affluere diuitiis, alios mendicari, et non Xerxis tantum exercitum, sed totius mundi homines, qui nunc uiuunt, in breui spatio defuncturos. Vincitur sermo rei magnitudine et minus est omne quod dicitur. Haec uero cur ad tollendum
3928. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Vincitur sermo rei magnitudine et minus est omne quod dicitur.
Haec uero cur ad tollendum maerorem ualeant? Inde quod superiori loco in causa est,
id est inusitatum eis nouumque aut iniustum acciderit nihil, sed quae ipsa humanae
naturae fert conditio.
3929. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Sarpedon, mea progenies. Etiam sua Turnum fata uocant metasque dati peruenit ad aeui." Sic et Iuuenalis ait amico: Si nullum in terris tam detestabile factum ostendis, taceo nec pugnis cedere pectus te ueto nec plana faciem contundere palma. Sed si cuncta uides simili fora plena querela, si decies lectis diuersa in parte tabellis
3930. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Si nullum in terris tam detestabile factum ostendis, taceo nec pugnis cedere pectus te ueto nec plana faciem contundere palma. Sed si cuncta uides simili fora plena querela, si decies lectis diuersa in parte tabellis uana superuacui dicunt chirographa ligni, arguit ipsorum quos littera gemmaque princeps sardonichis loculis quae custoditur eburnis, te nunc, delicias, extra communia censes
3931. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] orbatus est, et M. Catonem, qui summo ingenio summaque uirtute filium perdidit. Idem fecit et Hieronymus ad uirginem in exilium missam ita scribens: Sed cur ego te ad tribulationis patientiam humanis aut praesentis uitae prouocare conor exemplis, cum nullum paene sciamus fuisse sanctorum qui procellosum huius temporis agonem absque tribulationis tempestate
3932. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Hinc transit ad Abraham illum patriarcharum sanctissimum, eiusque aduersitates carptim perstringendo mirificis conspergit floribus. Simili ratione calamitates Isaac prosequitur, cui subnectit acerbitates Iacob et ueritus sermonis prolixitatem in Ioseph iniuriis finem orationi imponit. In aliis quoque consolatoris epistulis eius paene omnibus exemplorum adhibet patrocinium. Et Antimachus, poeta minime contemnendus, dum se ipsum consolari cuperet de coniugis
3933. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eiusque aduersitates carptim perstringendo mirificis conspergit floribus. Simili ratione calamitates Isaac prosequitur, cui subnectit acerbitates Iacob et ueritus sermonis prolixitatem in Ioseph iniuriis finem orationi imponit. In aliis quoque consolatoris epistulis eius paene omnibus exemplorum adhibet patrocinium. Et Antimachus, poeta minime contemnendus, dum se ipsum consolari cuperet de coniugis morte, hoc solo ac perpetuo loco usus est, siquidem
3934. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eius paene omnibus exemplorum adhibet patrocinium. Et Antimachus, poeta minime contemnendus, dum se ipsum consolari cuperet de coniugis morte, hoc solo ac perpetuo loco usus est, siquidem elegiam ex uxoris nomine Lydem, in qua cunctas heroum calamitates recensuit. Et recte sane; enumeratio enim exemplorum, ut Cicero in Tusculanis quaestionibus scribit, magnopere luctum leuat, ut ille, qui maeret,
3935. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] cuperet de coniugis morte, hoc solo ac perpetuo loco usus est, siquidem elegiam ex uxoris nomine Lydem, in qua cunctas heroum calamitates recensuit. Et recte sane; enumeratio enim exemplorum, ut Cicero in Tusculanis quaestionibus scribit, magnopere luctum leuat, ut ille, qui maeret, ferendum id censeat quod uideat multos moderate et tranquille tulisse.
3936. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
3937. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] hoc est cum quis uel in tuendis opibus uel uitas liberorum uel dignitate uel aliud quodcumque bonorum omnem diligentiam adhibuit et nihilominus retinere nequiuit. Hinc et se ipsos homines in tali iactura plerumque consolari solent dicentes: "Feci quicquid et potui et debui, res aliter teneri non potuit; saltem non mea culpa hoc mihi accidisse quisquam poterit causari."
3938. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] poterit
causari."
3939. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] animo forti," inquit, "Lacedaemonii, hodie apud inferos fortasse cenabimus." Quam animosam adhortationem non minus strenui facto compleuerunt. Praedicatur in toto orbe Codri regis Atheniensium insignis casus; qui se ultro hostibus seruili ornatu mactandum obiecit, cum edictum in castris aduersariorum esset, ne quis regem uulnere appeteret, propterea quod oraculum ex Delphis declarauerat illum
3940. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] non minus strenui facto compleuerunt. Praedicatur in toto orbe Codri regis Atheniensium insignis casus; qui se ultro hostibus seruili ornatu mactandum obiecit, cum edictum in castris aduersariorum esset, ne quis regem uulnere appeteret, propterea quod oraculum ex Delphis declarauerat illum uictorem exercitum fore cuius rex in acie occubuisset.
3941. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] insignis casus; qui se ultro hostibus seruili ornatu mactandum obiecit, cum edictum in castris aduersariorum esset, ne quis regem uulnere appeteret, propterea quod oraculum ex Delphis declarauerat illum uictorem exercitum fore cuius rex in acie occubuisset. Quis Curtii, Romani adolescentis nobilissimi interitum felicissimum non appellat, qui cum equo armatus pro salute patriae teterrimum in antrum sponte
3942. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fore cuius rex in acie occubuisset. Quis Curtii, Romani adolescentis nobilissimi interitum felicissimum non appellat, qui cum equo armatus pro salute patriae teterrimum in antrum sponte insiliit? Aut duorum illorum fratrum Carthaginiensium qui Philaeni nuncupabantur digna memoria quanto in honore apud uniuersos habetur, qui uoluntaria morte fines patriae uersus Cyrenas latissime extenderunt?
3943. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Romani adolescentis nobilissimi interitum felicissimum non appellat, qui cum equo armatus pro salute patriae teterrimum in antrum sponte insiliit? Aut duorum illorum fratrum Carthaginiensium qui Philaeni nuncupabantur digna memoria quanto in honore apud uniuersos habetur, qui uoluntaria morte fines patriae uersus Cyrenas latissime extenderunt? Dimitto enumerare gloriosam Epaminondae mortem, Harmodii, Aristogitoni,
3944. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] optabis nato funus patri. Hac ratione et Xenophon se ipsum est consolatus, cui sollemne sacrificium peragenti cum nuntiatum esset filium eius apud Mantineam in proelio cecidisse, paululum conuersus: "Quonam modo?" interrogauit ac, ubi accepit fortissime pugnantem, coronam capiti reposuit, numina, quibus sacrificabat, testatus maiorem se ex uirtute filii uoluptatem suscepisse quam ex morte
3945. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] illacrimata est, uerum laeto constantique uultu respondit: "Diis equidem ingentes ago gratias quod talem genuerim qui mortem ob patriam oppetere non dubitauit. " Hoc animo in iactura suorum et alii multi fuerunt esseque omnes debent qui turpi utilitati honestum damnum anteponunt, uel, ut uerius dicamus, qui illud utilissimum putant quod constat esse honestissimum, nec lucrum ullum absque
3946. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] appetentissimique honestatis. Cuius si quando quasi lumen aliquod aspexerimus, nihil est quod, ut eo potiamur, non parati simus et ferre et perpeti. Ex hoc cursu atque impetu animorum ad ueram laudem atque honestatem illa pericula adeuntur in proeliis. Non sentiunt uiri fortes in acie uulnera, uel si sentiunt, sed mori malunt quam tantummodo de dignitatis gradu dimoueri. Fulgentes gladios hostium uidebant Decii cum in aciem eorum irruebant. His leuabat omnem uulnerum metum
3947. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] si quando quasi lumen aliquod aspexerimus, nihil est quod, ut eo potiamur, non parati simus et ferre et perpeti. Ex hoc cursu atque impetu animorum ad ueram laudem atque honestatem illa pericula adeuntur in proeliis. Non sentiunt uiri fortes in acie uulnera, uel si sentiunt, sed mori malunt quam tantummodo de dignitatis gradu dimoueri. Fulgentes gladios hostium uidebant Decii cum in aciem eorum irruebant. His leuabat omnem uulnerum metum nobilitas mortis et gloria. Num ingemuisse
3948. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] animorum ad ueram laudem atque honestatem illa pericula adeuntur in proeliis. Non sentiunt uiri fortes in acie uulnera, uel si sentiunt, sed mori malunt quam tantummodo de dignitatis gradu dimoueri. Fulgentes gladios hostium uidebant Decii cum in aciem eorum irruebant. His leuabat omnem uulnerum metum nobilitas mortis et gloria. Num ingemuisse Epaminondam putas cum sanguine uitam effluere sentiret? Imperantem enim patriam Lacedaemoniis relinquebat quam acceperat seruientem. Haec sunt
3949. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] " – et paulo post: Omninoque omnes clari nobilitatique labores contemptu fiunt etiam tolerabiles. Videmusne ut apud quos eorum ludorum, qui gymnici nominantur, magnus honos sit, nullum ab his, qui in id certamen descendant, deuitari dolorem. Apud quos autem uenandi et equitandi laus uiget, qui hanc petescunt, nullum fugiunt dolorem. Quid de nostris ambitionibus, quid de cupiditate honorum loquar; quae flamma est per quam non cucurrerint
3950. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] qui hanc petescunt, nullum fugiunt dolorem. Quid de nostris ambitionibus, quid de cupiditate honorum loquar; quae flamma est per quam non cucurrerint hi qui haec olim punctis singulis colligebant? Itaque semper Africanus Socraticum Xenophontem in manibus habebat, cuius imprimis laudabat illud quod diceret eosdem labores non esse aeque graues imperatori et militi, quod ipse honos laborem leuiorem faceret imperatori.
3951. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tuam dignitatem hominum iniuria. Et Ouidius uxorem aptissime consolatur: Nec tibi, quod saeuis ego sum Iouis ignibus ictus, purpureus molli fiat in ore pudor. Sed magis in curam nostri consurge tuendi exemplumque mihi coniugis esto bonae, materiamque tuis tristem uirtutibus imple: ardua per praeceps gloria uadit iter. Hectora quis
3952. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Et Ouidius uxorem aptissime consolatur: Nec tibi, quod saeuis ego sum Iouis ignibus ictus, purpureus molli fiat in ore pudor. Sed magis in curam nostri consurge tuendi exemplumque mihi coniugis esto bonae, materiamque tuis tristem uirtutibus imple: ardua per praeceps gloria uadit iter. Hectora quis nosset felix si Troia fuisset?
3953. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] rebus, apparet uirtus arguiturque malis. Dat tibi nostra locum tituli fortuna caputque conspicuum pietas quae tua colat, habet. Vtere temporibus quorum nunc minime freta es et patet in laudes area magna tuas. Quo carmine uide quaeso quam prudenter uxoris aerumnas leuat atque ad alias etiam grauiores fortiter ferendos scite armat, declarando ex his ipsius
3954. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Quo carmine uide quaeso quam prudenter uxoris aerumnas leuat atque ad alias etiam grauiores fortiter ferendos scite armat, declarando ex his ipsius calamitatibus amplissimam dari materiam, in qua uirtus eius cognoscatur eluceatque si casibus mariti non frangatur; quin immo ipsi in tantis necessitatibus constituto operam suam uiriliter nauare non cessauerit. Sic et nos mulieri uiro suo orbatae aut filio, cui parens
3955. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uxoris aerumnas leuat atque ad alias etiam grauiores fortiter ferendos scite armat, declarando ex his ipsius calamitatibus amplissimam dari materiam, in qua uirtus eius cognoscatur eluceatque si casibus mariti non frangatur; quin immo ipsi in tantis necessitatibus constituto operam suam uiriliter nauare non cessauerit. Sic et nos mulieri uiro suo orbatae aut filio, cui parens ademptus est, dicere consueuimus: "Venit tempus in quo tua uirtus cognoscetur et quid ualeas
3956. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] casibus mariti non frangatur; quin immo ipsi in tantis necessitatibus constituto operam suam uiriliter nauare non cessauerit. Sic et nos mulieri uiro suo orbatae aut filio, cui parens ademptus est, dicere consueuimus: "Venit tempus in quo tua uirtus cognoscetur et quid ualeas ostendatur; hucusque alterius ope tutatus gubernatusque uixisti securus, nunc tibi in te ipso spes omnis relicta est: fac te uirum probes. Tempestas gubernatorem et stricta acies militem probat. Vir
3957. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Sic et nos mulieri uiro suo orbatae aut filio, cui parens ademptus est, dicere consueuimus: "Venit tempus in quo tua uirtus cognoscetur et quid ualeas ostendatur; hucusque alterius ope tutatus gubernatusque uixisti securus, nunc tibi in te ipso spes omnis relicta est: fac te uirum probes. Tempestas gubernatorem et stricta acies militem probat. Vir quoque fortis miseria examinatur." Hae consolationes omnes ad laudem inuitant, habentque locum dumtaxat
3958. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] spes omnis relicta est: fac te uirum probes. Tempestas gubernatorem et stricta acies militem probat. Vir quoque fortis miseria examinatur." Hae consolationes omnes ad laudem inuitant, habentque locum dumtaxat in publicis aut apertis casibus, et qui in conspectu populi sunt constituti; ceterum quid de priuatis occultisque dicemus malis et quae intra cubiculum uel domus uel cordis patimur? Sed consolatori sapienti nec in his quidem consolandi deerit
3959. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fac te uirum probes. Tempestas gubernatorem et stricta acies militem probat. Vir quoque fortis miseria examinatur." Hae consolationes omnes ad laudem inuitant, habentque locum dumtaxat in publicis aut apertis casibus, et qui in conspectu populi sunt constituti; ceterum quid de priuatis occultisque dicemus malis et quae intra cubiculum uel domus uel cordis patimur? Sed consolatori sapienti nec in his quidem consolandi deerit ratio.
3960. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] habentque locum dumtaxat in publicis aut apertis casibus, et qui in conspectu populi sunt constituti; ceterum quid de priuatis occultisque dicemus malis et quae intra cubiculum uel domus uel cordis patimur? Sed consolatori sapienti nec in his quidem consolandi deerit ratio. Nam etsi homo ex suis aduersitatibus nihil aliud referat emolumenti, illud tamen unum ac maximum esse debet ut per tolerantiam malorum potissimam uirtutum fortitudinem
3961. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ut per tolerantiam malorum potissimam uirtutum fortitudinem acquirat. Quam procul dubio nemo umquam nisi multis grauioribus perpessis malis assequi potuit. Vnde Seneca recte aegrotum est consolatus dicens: Non in mari tantum aut in proelio uir fortis apparet; exhibetur et in lectulo uirtus. Nec te moueat quod uirtus tua in obscuro degit nec per ora populi
3962. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] malorum potissimam uirtutum fortitudinem acquirat. Quam procul dubio nemo umquam nisi multis grauioribus perpessis malis assequi potuit. Vnde Seneca recte aegrotum est consolatus dicens: Non in mari tantum aut in proelio uir fortis apparet; exhibetur et in lectulo uirtus. Nec te moueat quod uirtus tua in obscuro degit nec per ora populi uolitet; eo enim, ut
3963. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fortitudinem acquirat. Quam procul dubio nemo umquam nisi multis grauioribus perpessis malis assequi potuit. Vnde Seneca recte aegrotum est consolatus dicens: Non in mari tantum aut in proelio uir fortis apparet; exhibetur et in lectulo uirtus. Nec te moueat quod uirtus tua in obscuro degit nec per ora populi uolitet; eo enim, ut santissime
3964. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est consolatus dicens: Non in mari tantum aut in proelio uir fortis apparet; exhibetur et in lectulo uirtus. Nec te moueat quod uirtus tua in obscuro degit nec per ora populi uolitet; eo enim, ut santissime ait Cicero, pulchrior est et magis integra si uacet populo, neque plausum captans se tamen ipsa delectet, neque ullum theatrum
3965. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Suauis enim omnis quaestuosus labor et, quicquid amaritudinis opus habet, temperat spes lucri; quod intelligens apud apud nobilissimum poetam Aeneas ad socios ait: Per uarios casus, per tot discrimina rerum tendimus in Latium, sedes ubi fata quietas ostendunt; illic fas regna resurgere Troiae. et addit: Durate et uosmet rebus seruate secundis: forsan et haec olim meminisse iuuabit.
3966. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] rebus seruate secundis: forsan et haec olim meminisse iuuabit. Hieronymus ad uirginem scribens in exilium missam ex hac praecipue ratione ipsam consolatur, ita hunc locum tractans ut neque elegantius neque doctius neque prudentius quicquam uel fieri possit uel cogitari. Vnde ne et diuinum illud ingenium sua laude fraudarem et studiosis
3967. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] doctius neque prudentius quicquam uel fieri possit uel cogitari. Vnde ne et diuinum illud ingenium sua laude fraudarem et studiosis clarissimum imitandi exemplum proponerem, non putaui superfluum aut absurdum totum illum locum uerbis ipsius in medium afferre. "Ita ergo", inquit, "nos quoque iocundos ac laetos esse oportet dum spei nostrae signa conspicimus, cum probatores eius sumimus, cum per mala praesentia futura bona indubitatae fidei manibus iam teneamus.
3968. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] "Ita ergo", inquit, "nos quoque iocundos ac laetos esse oportet dum spei nostrae signa conspicimus, cum probatores eius sumimus, cum per mala praesentia futura bona indubitatae fidei manibus iam teneamus. Siquidem et dictum est: Salus nostra in tempore tribulationis. Nullam ergo debet generare tristitiam, qualecumque id est, quod maximam uidet significare laetitiam. Est enim ille superbus, aut inuidus, aut sui fastidiosus boni, quem eius probatio reddit tristiorem. Dicit enim in
3969. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in tempore tribulationis. Nullam ergo debet generare tristitiam, qualecumque id est, quod maximam uidet significare laetitiam. Est enim ille superbus, aut inuidus, aut sui fastidiosus boni, quem eius probatio reddit tristiorem. Dicit enim in euangelio Dominus: Vos lugebitis et flebitis, mundus autem gaudebit. Vos contristabimini, sed tristitia uestra conuertetur in gaudium. Amplectenda est ergo tristitia quae gaudium parit et cum eius materia est consideranda quia saepe per
3970. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Est enim ille superbus, aut inuidus, aut sui fastidiosus boni, quem eius probatio reddit tristiorem. Dicit enim in euangelio Dominus: Vos lugebitis et flebitis, mundus autem gaudebit. Vos contristabimini, sed tristitia uestra conuertetur in gaudium. Amplectenda est ergo tristitia quae gaudium parit et cum eius materia est consideranda quia saepe per dulcedinem fructus placet quod amarum horruit in radice. Et iterum ait Dominus: Haec locutus sum uobis ut in me pacem habeatis. In
3971. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] mundus autem gaudebit. Vos contristabimini, sed tristitia uestra conuertetur in gaudium. Amplectenda est ergo tristitia quae gaudium parit et cum eius materia est consideranda quia saepe per dulcedinem fructus placet quod amarum horruit in radice. Et iterum ait Dominus: Haec locutus sum uobis ut in me pacem habeatis. In hoc autem mundo passuram habebit nisi ut tanta in nobis sit eius pollicitationis credulitas ut, cum mala mundi patiamur, futurae spei fiducia in summa pace nos
3972. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] uestra conuertetur in gaudium. Amplectenda est ergo tristitia quae gaudium parit et cum eius materia est consideranda quia saepe per dulcedinem fructus placet quod amarum horruit in radice. Et iterum ait Dominus: Haec locutus sum uobis ut in me pacem habeatis. In hoc autem mundo passuram habebit nisi ut tanta in nobis sit eius pollicitationis credulitas ut, cum mala mundi patiamur, futurae spei fiducia in summa pace nos esse credamus tantaque in nobis sit futurorum fides quod
3973. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] in gaudium. Amplectenda est ergo tristitia quae gaudium parit et cum eius materia est consideranda quia saepe per dulcedinem fructus placet quod amarum horruit in radice. Et iterum ait Dominus: Haec locutus sum uobis ut in me pacem habeatis. In hoc autem mundo passuram habebit nisi ut tanta in nobis sit eius pollicitationis credulitas ut, cum mala mundi patiamur, futurae spei fiducia in summa pace nos esse credamus tantaque in nobis sit futurorum fides quod omnino non sentiamus nos
3974. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] gaudium parit et cum eius materia est consideranda quia saepe per dulcedinem fructus placet quod amarum horruit in radice. Et iterum ait Dominus: Haec locutus sum uobis ut in me pacem habeatis. In hoc autem mundo passuram habebit nisi ut tanta in nobis sit eius pollicitationis credulitas ut, cum mala mundi patiamur, futurae spei fiducia in summa pace nos esse credamus tantaque in nobis sit futurorum fides quod omnino non sentiamus nos sustinere illa quae patimur, sed ea potius
3975. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] amarum horruit in radice. Et iterum ait Dominus: Haec locutus sum uobis ut in me pacem habeatis. In hoc autem mundo passuram habebit nisi ut tanta in nobis sit eius pollicitationis credulitas ut, cum mala mundi patiamur, futurae spei fiducia in summa pace nos esse credamus tantaque in nobis sit futurorum fides quod omnino non sentiamus nos sustinere illa quae patimur, sed ea potius arbitremur iam obtinere quae credimus. Siquidem dictum est Vnde totum nos in futuro habere cognoscimus
3976. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Dominus: Haec locutus sum uobis ut in me pacem habeatis. In hoc autem mundo passuram habebit nisi ut tanta in nobis sit eius pollicitationis credulitas ut, cum mala mundi patiamur, futurae spei fiducia in summa pace nos esse credamus tantaque in nobis sit futurorum fides quod omnino non sentiamus nos sustinere illa quae patimur, sed ea potius arbitremur iam obtinere quae credimus. Siquidem dictum est Vnde totum nos in futuro habere cognoscimus spe salui facti sumus. Spes autem quae
3977. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] futurae spei fiducia in summa pace nos esse credamus tantaque in nobis sit futurorum fides quod omnino non sentiamus nos sustinere illa quae patimur, sed ea potius arbitremur iam obtinere quae credimus. Siquidem dictum est Vnde totum nos in futuro habere cognoscimus spe salui facti sumus. Spes autem quae uidetur, non est spes. Ad hoc igitur tantam in nobis fidei stabilitatem Dominus esse desiderat ut et uerius esse quod credimus quam quod
3978. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sentiamus nos sustinere illa quae patimur, sed ea potius arbitremur iam obtinere quae credimus. Siquidem dictum est Vnde totum nos in futuro habere cognoscimus spe salui facti sumus. Spes autem quae uidetur, non est spes. Ad hoc igitur tantam in nobis fidei stabilitatem Dominus esse desiderat ut et uerius esse quod credimus quam quod patimur iudicemus et uerius habeamus speranda quod sensibilia et praesentes angustias non sentiamus dum in
3979. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tantam in nobis fidei stabilitatem Dominus esse desiderat ut et uerius esse quod credimus quam quod patimur iudicemus et uerius habeamus speranda quod sensibilia et praesentes angustias non sentiamus dum in futuram spem tota animi intentione protendimus. At si bellator aliquis dolorem uulneris aut contemnat aut nesciat, dum omnibus uiuacitatis sensibus solam uidetur cogitare uictoriam. Nam et qui tempore hiemis uadit ad balneas prius
3980. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] hiemis uadit ad balneas prius asperitatem frigoris nudus patienter excipit quia eum secutura calefactio consolatur; ita certa spes rem uincit instantem, ut illud quodammodo esse incipiat quod futurum est, et desinat esse quod praesens est. "Vt in me", inquit Dominus "pacem habeatis", hoc est dicere: firmius uobis sit quod in me est, qui semper sum, quam quod in temporali geritur mundo, quia mundus transibit et malitia quaecumque agitur, in ipso finietur. Pax uero mea nulla umquam
3981. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] eum secutura calefactio consolatur; ita certa spes rem uincit instantem, ut illud quodammodo esse incipiat quod futurum est, et desinat esse quod praesens est. "Vt in me", inquit Dominus "pacem habeatis", hoc est dicere: firmius uobis sit quod in me est, qui semper sum, quam quod in temporali geritur mundo, quia mundus transibit et malitia quaecumque agitur, in ipso finietur. Pax uero mea nulla umquam defectione temporis soluetur. Et alibi dicit: Mulier cum parit tristitiam habet
3982. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] certa spes rem uincit instantem, ut illud quodammodo esse incipiat quod futurum est, et desinat esse quod praesens est. "Vt in me", inquit Dominus "pacem habeatis", hoc est dicere: firmius uobis sit quod in me est, qui semper sum, quam quod in temporali geritur mundo, quia mundus transibit et malitia quaecumque agitur, in ipso finietur. Pax uero mea nulla umquam defectione temporis soluetur. Et alibi dicit: Mulier cum parit tristitiam habet quoniam uenit dies eius, cum autem
3983. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] est, et desinat esse quod praesens est. "Vt in me", inquit Dominus "pacem habeatis", hoc est dicere: firmius uobis sit quod in me est, qui semper sum, quam quod in temporali geritur mundo, quia mundus transibit et malitia quaecumque agitur, in ipso finietur. Pax uero mea nulla umquam defectione temporis soluetur. Et alibi dicit: Mulier cum parit tristitiam habet quoniam uenit dies eius, cum autem peperit puerum, non meminit iam passurae propter gaudium quia natus est homo in mundo.
3984. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] agitur, in ipso finietur. Pax uero mea nulla umquam defectione temporis soluetur. Et alibi dicit: Mulier cum parit tristitiam habet quoniam uenit dies eius, cum autem peperit puerum, non meminit iam passurae propter gaudium quia natus est homo in mundo. Et uos nunc quidem tristitiam habetis, sed tristitia uestra uertetur in gaudium. Iterum autem uidebo uos et gaudebit cor uestrum et gaudium uestrum nemo tollet a uobis. Aptissimum namque ad comparationem praesentium et futurorum
3985. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Et alibi dicit: Mulier cum parit tristitiam habet quoniam uenit dies eius, cum autem peperit puerum, non meminit iam passurae propter gaudium quia natus est homo in mundo. Et uos nunc quidem tristitiam habetis, sed tristitia uestra uertetur in gaudium. Iterum autem uidebo uos et gaudebit cor uestrum et gaudium uestrum nemo tollet a uobis. Aptissimum namque ad comparationem praesentium et futurorum gaudiorum praegnantis mulieris induxit exemplum; quae quamuis causam partus non
3986. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] satis diligit, concupiscit et ante gaudet ex prole quam contristetur ex partu, nec recusat fecunditatis exordia, quamuis certa sit ea non absque magnis angoribus euentura, quoniam, dum maius gaudium cogitat, tristitiae curas amplectitur. Sic et in omnibus paene rebus humanis difficile potest esse laetitiam nisi tristitia ante praecessit. Et amaritudo praesentis doloris commodat amplius gaudia secutura: sic quidem pretiosior salubritas est, quae post languoris recuperatur incommodum et
3987. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Agricola quandoque de ubertate frugum laetari non poterit nisi prius terram multo labore confecerit et tanto magis prosperitatis spem congerit, quanto se amplius desudasse cognouerit et de labore impenso sperat ubertatis augumentum. Quicquid in creaturis paene omnibus ita esse cognoscimus illic maiorem fructum gigni ubi onerosae acerbitatis cura praecesserit. Nam et aestatis et autumni temporis, quae tempora ministra sunt frugum, sterilitatem nimiam nonnumquam hiemis lenitas
3988. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] reprimuntur, cum praecoquos flores oportuna castigatio
refrenando ad periculum festinare non patitur; utile impedimentum pruinae et quod
reprimit non obserat, sed includit. At uero si paulo clementius extiterit imbrium,
quanto luxuriant prius in disciplina
3989. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quanto luxuriant prius in disciplina
3990. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] difficile exultatio aliqua nisi maerore praeeunte succedit. Quae cum ita sint, aequanimiter ferre conuenit, etiam si nos tribulationum imbribus ac dolorum asperioris hiemis procella concusserit; tanto ampliorem aestatis fructum delaturi, quanto in praesenti frigore uitam habere contingerit acriorem. Digerit enim austeritate, qua poterat reseruare, quicquid primo impetu erumpit in exitum. Nec ulla nos insurgens pelagi debet terrere tempestas cum uentura sit etiam numquam finienda
3991. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] imbribus ac dolorum asperioris hiemis procella concusserit; tanto ampliorem aestatis fructum delaturi, quanto in praesenti frigore uitam habere contingerit acriorem. Digerit enim austeritate, qua poterat reseruare, quicquid primo impetu erumpit in exitum. Nec ulla nos insurgens pelagi debet terrere tempestas cum uentura sit etiam numquam finienda tranquillitas. Domini est enim illa uox dicentis: Beati estis cum uos maledixerint et persecuti uos fuerint et dixerint omne malum aduersum
3992. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] cum uentura sit etiam numquam finienda tranquillitas. Domini est enim illa uox dicentis: Beati estis cum uos maledixerint et persecuti uos fuerint et dixerint omne malum aduersum uos; gaudete et exultate, quia merces uestra copiosa est in caelis. Quisquis enim mercedis et beatitudinis suae curas non cum ingenti gaudio suscipit, certum est hunc aut infidelitate aut imperitia laborare. Optandum est etiam, quamuis sit amarum, quod lucrum parit et cum laetitia maiore sumendum
3993. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] illorum lucra insidiae uel pericula praecedant, similiter nostra commoda dispendiis cumulantur et sub periculo feliciora contingunt. Quae commoda ui tantum tribulationes non minuunt ut etiam mors possit propter illa contemni, siquidem pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum eius." Haec Hieronymus . Hoc loco pulchre adicere poteris quomodo
3994. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quibus concutit mortales, ad utilitatem patientum semper fere dispensat. Nam ut ait is ipse diuus orator Marcellam de aegrotatione Blesillae consolando: Abraham tentatur in filio et fidelior inuenitur. Ioseph in Aegyptum uenditur ut patrem pascat et fratres. Ezechias uicina morte terretur ut fusus in lacrimas quindecim annorum proteletur spatium ad uitam. Petrus apostolus Domini passione concutitur ut amare
3995. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] patientum semper fere dispensat. Nam ut ait is ipse diuus orator Marcellam de aegrotatione Blesillae consolando: Abraham tentatur in filio et fidelior inuenitur. Ioseph in Aegyptum uenditur ut patrem pascat et fratres. Ezechias uicina morte terretur ut fusus in lacrimas quindecim annorum proteletur spatium ad uitam. Petrus apostolus Domini passione concutitur ut amare flens audiat: Pasce oues meas. Paulus lupus
3996. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ait is ipse diuus orator Marcellam de aegrotatione Blesillae consolando: Abraham tentatur in filio et fidelior inuenitur. Ioseph in Aegyptum uenditur ut patrem pascat et fratres. Ezechias uicina morte terretur ut fusus in lacrimas quindecim annorum proteletur spatium ad uitam. Petrus apostolus Domini passione concutitur ut amare flens audiat: Pasce oues meas. Paulus lupus rapax et Beniamin adolescentior in extasi creatur ut uideat et repentino tenebrarum
3997. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et fratres. Ezechias uicina morte terretur ut fusus in lacrimas quindecim annorum proteletur spatium ad uitam. Petrus apostolus Domini passione concutitur ut amare flens audiat: Pasce oues meas. Paulus lupus rapax et Beniamin adolescentior in extasi creatur ut uideat et repentino tenebrarum horrore circumdatus Dominum uocat quem dudum ut hominem persequebatur. Denique nullum est calamitatis genus quod diuina
3998. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] etiam Deus fatigat, ut erudiat, laboribus quos quiete et prosperitate imprudentiores uidet effectos. Sic Israhelitas per immissionem serpentum compulit peccatum suum recognoscere. Sic et Dauid pestilentiae flagello edoctus est quod piaculum in enumeratione populi perpetrasset. Vnde delictum suum recognoscens cantabat: Bonum mihi Domine quod humiliasti me ut discam iustificationes tuas. Vexatio enim, ut scriptum est, dat intellectum.
3999. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] magisque accommodati et ad diuertendum dolorem aut maerorem conuenientiores, ut postea docebimus, cum ad genus illud consolandi perueniemus. Tametsi, ut ab initio testati sumus, magis hoc in opere curandum duximus res illas, quae ad officium consolandi faciunt, tradere, quam illa subtiliora dialectica ratione de earum differentiis aut generibus disputare. Ista quippe non est praesentis negotii speculatio nec ad leuandum
4000. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] reddat saltem minorem . Id uero maxime ea ratione consequemur si malum ipsum paruum esse docebimus. Paruum autem demonstratur uel in se uel relatum ad aliud. In se paruum declaratur quando id, quod accidit, reuera exiguum esse detrimentum contingit. Quod Iuuenalis amico suo, cui depositum negatum fuerat, persuadere est conatus illo carmine quo ait: Ponamus nimios
4001. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] . Id uero maxime ea ratione consequemur si malum ipsum paruum esse docebimus. Paruum autem demonstratur uel in se uel relatum ad aliud. In se paruum declaratur quando id, quod accidit, reuera exiguum esse detrimentum contingit. Quod Iuuenalis amico suo, cui depositum negatum fuerat, persuadere est conatus illo carmine quo ait: Ponamus nimios gemitus. Flagrantior
4002. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] imbecillium femellarum friuolis moueri. Magnorum bonorum interitu aliquando etiam uiri fortes ingemiscunt, sed non absque insigni nota; quanto ergo foediore aduruntur nota qui minima mala in maximis habent, quales sunt illi quos idem poeta paulo post deridet dicens: Maiore tumultu planguntur nummi quam funera. Nemo dolorem fingit in hoc casu, uestem deducere summam et contentus uexare oculos
4003. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] absque insigni nota; quanto ergo foediore aduruntur nota qui minima mala in maximis habent, quales sunt illi quos idem poeta paulo post deridet dicens: Maiore tumultu planguntur nummi quam funera. Nemo dolorem fingit in hoc casu, uestem deducere summam et contentus uexare oculos humore coacto; ploratur lacrimis amissa pecunia ueris. Hi quidem merito deridentur, quando illarum
4004. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] Hi quidem merito deridentur, quando illarum rerum iactura, quae uel nihil uel omnino parum bonitatis habent uehementius franguntur quam eorum quae ueriora sunt bona. Et malum in se paruum ita monstratur. Collatum uero ad aliud multipliciter doceri poterit exiguum esse secundum quod ad multa potest referri. Comparari enim potest malum uel ad tempus uel ad aliud malum grauius uel ad bonum; ad quodcumque autem
4005. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] qui iam et aetate et honoribus perfuncti sunt; poterit tamen prudens orator hanc consolandi rationem et florentibus aetatibus adaptare iuxta illam Philippi praeclaram sententiam: tunc homini mortem esse pulcherrimam cum omnium bonorum est in culmine, cum omnibus est carus atque acceptus, cum nondum et sibi ipsi et aliis est odiosus, ut solet accidere omnibus fere senibus et infortunatis et quacumque aduersa ualitudine laborantibus, quorum omnium iocundior mors esse consueuit quam
4006. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] deus his quoque finem. – Ciceroque ad Figulum: Ego quod intelligere et sentire ualeo et quia sum Romae, et quia curo attendoque quod possum, id tibi affirmo te in istis molestiis, in quibus es hoc tempore, non diutius futurum. – praeterea Hieronymus ad Theodoram: Aduersus mortis duritiam et crudelissimam necessitatem hoc
4007. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] – Ciceroque ad Figulum: Ego quod intelligere et sentire ualeo et quia sum Romae, et quia curo attendoque quod possum, id tibi affirmo te in istis molestiis, in quibus es hoc tempore, non diutius futurum. – praeterea Hieronymus ad Theodoram: Aduersus mortis duritiam et crudelissimam necessitatem hoc solacio erigimur
4008. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] non diutius futurum. – praeterea Hieronymus ad Theodoram: Aduersus mortis duritiam et crudelissimam necessitatem hoc solacio erigimur quod in breui uisuri sumus eos quos dolemus absentes. – hinc et Dominus ait per prophetam: Audite me qui nostis iudicium, populus meus in quorum corde lex mea est: nolite
4009. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] hoc solacio erigimur quod in breui uisuri sumus eos quos dolemus absentes. – hinc et Dominus ait per prophetam: Audite me qui nostis iudicium, populus meus in quorum corde lex mea est: nolite timere opprobrium hominum et blasphemias eorum ne metuatis; quia sicut uestimentum ista per tempus deficient et ut lanam mordet eos tinea, iustitia autem mea manet, salutare uero meum in saeculum saeculi.
4010. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] iudicium, populus meus in quorum corde lex mea est: nolite timere opprobrium hominum et blasphemias eorum ne metuatis; quia sicut uestimentum ista per tempus deficient et ut lanam mordet eos tinea, iustitia autem mea manet, salutare uero meum in saeculum saeculi. Illi quoque, qui querebantur ad Dominum quare suum sanguinem non defenderet, acceperunt diuinum responsum: Sustinete adhuc modicum tempus donec
4011. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Senecae complexione utar: Nonne tibi uidetur stultissimus omnium qui queritur quod ante annos mille non uixerit? Eque stultus est qui flet quod post annos mille non uiuit; haec paria sunt. Non eris nec fuisti: utrumque tempus alienum est. In hoc punctum coniectus es, quod ut extendas, quousque tandem extendes? – aut quidnam lucri uel commodi reportaturus? Qua re Nestor puerum in cunabulis extinctum nunc
4012. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nec fuisti: utrumque tempus alienum est. In hoc punctum coniectus es, quod ut extendas, quousque tandem extendes? – aut quidnam lucri uel commodi reportaturus? Qua re Nestor puerum in cunabulis extinctum nunc superat? Quid eo amplius modo habet cum uterque sit mortuus? Non ergo uiuere bonum est, sed bene uiuere; et sapiens uiuit quantum debet, non quantum potest. Citius mori aut tardius ad rem non
4013. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sed bene uiuere; et sapiens uiuit quantum debet, non quantum potest. Citius mori aut tardius ad rem non pertinet: bene autem mori est effugere male uiuendi periculum. Portus est aliquando petendus, numquam recusandus; in quem si quis delatus intra primos annos est, non magis queri debet quam qui cito nauigauit. Alium enim, ut scis, uenti segnes ludunt ac detinent et tranquillitatis lentissime taedio lassant, alium pertinax flatus celerrime perfert. Idem
4014. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Hic Senecae est discursus; sed ille Ciceronis non indoctior: Quae uero aetas longa est? Aut quid omnino homini longum? Nonne modo pueros, modo adulescentes in cursu a tergo insequens Nec opinantes assecuta est senectus? Si, quia nihil ultra habemus, hoc longum dicimus; omnia ista, perinde ut cuique data sunt pro rata parte aut uita longa aut breui abducuntur. Apud Hypanum
4015. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nec opinantes assecuta est senectus? Si, quia nihil ultra habemus, hoc longum dicimus; omnia ista, perinde ut cuique data sunt pro rata parte aut uita longa aut breui abducuntur. Apud Hypanum fluuium, qui ab Europae parte in Pontum fluit, Aristoteles ait bestiolas quasdam nasci quae unum diem uiuant. Ex his igitur hora octaua quae mortua est, prouecta aetate mortua est; quae uero occidente sole, decrepita. Et magis etiam si solstitiali die. Confer nostram
4016. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] bestiolas quasdam nasci quae unum diem uiuant. Ex his igitur hora octaua quae mortua est, prouecta aetate mortua est; quae uero occidente sole, decrepita. Et magis etiam si solstitiali die. Confer nostram longissimam aetatem cum aeternitate; in eadem propemodum breuitate qua ille bestiolae reperiemur. Contemnamus igitur omnes ineptias: quod enim leuius huic leuitati nomen imponam?
4017. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Contemnamus igitur omnes ineptias: quod enim leuius huic leuitati nomen imponam? – hinc et ille ait: quidnam est aliud ista uita praesens quam fumus in umbra? – ac si diceret nihil in nihilo. Hunc locum neque ille facundissimus Christi orator Hieronymus in consolatione Heliodori episcopi
4018. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] – hinc et ille ait: quidnam est aliud ista uita praesens quam fumus in umbra? – ac si diceret nihil in nihilo. Hunc locum neque ille facundissimus Christi orator Hieronymus in consolatione Heliodori episcopi obmisit: "Sed debemus", inquit, "et nos animo praemeditari quod aliquando futuri sumus, et quod,
4019. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et ille ait: quidnam est aliud ista uita praesens quam fumus in umbra? – ac si diceret nihil in nihilo. Hunc locum neque ille facundissimus Christi orator Hieronymus in consolatione Heliodori episcopi obmisit: "Sed debemus", inquit, "et nos animo praemeditari quod aliquando futuri sumus, et quod, uelimus nolimus, longius abesse non potest. Nam si nongentos uitae extenderemus annos, ut
4020. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] cogitatione ea non mediocriter sum confirmatus: hoc idem, si tibi uidetur, fac ante oculos tibi proponas: modo uno tempore tot uiri clarissimi interierunt, de imperio praeterea tanta imminutio facta est, omnes prouinciae conquassatae sunt; in unius mulierculae animula commoueris tantopere? Hunc locum et ille caelestis rhetor Hieronymus scribens ad Heliodorum episcopum haud segnius pertractauit his uerbis:
4021. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] regum miserias et nostri temporis calamitates ut non tam plangendus sit, qui hac luce caruit, quam congratulandum ei qui de tantis malis euaserit? Constantius, Arianae fautor hereseos, dum contra inimicum paratur et concitus fertur ad pugnam, in Mopsi uiculo moriens magno dolore hosti reliquit imperium. Iulianus proditor animae suae et Christiani iugulator exercitus Christum sensit in Media quem primum in Gallia denegarat, dumque Romanos propagare uult fines, perdidit propagatos.
4022. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Constantius, Arianae fautor hereseos, dum contra inimicum paratur et concitus fertur ad pugnam, in Mopsi uiculo moriens magno dolore hosti reliquit imperium. Iulianus proditor animae suae et Christiani iugulator exercitus Christum sensit in Media quem primum in Gallia denegarat, dumque Romanos propagare uult fines, perdidit propagatos. Iouinianus gustatis tantum regalibus bonis fetore prunarum suffocatus interiit ostendens hominibus quid sit humana potentia. Valentinianus uasto
4023. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] fautor hereseos, dum contra inimicum paratur et concitus fertur ad pugnam, in Mopsi uiculo moriens magno dolore hosti reliquit imperium. Iulianus proditor animae suae et Christiani iugulator exercitus Christum sensit in Media quem primum in Gallia denegarat, dumque Romanos propagare uult fines, perdidit propagatos. Iouinianus gustatis tantum regalibus bonis fetore prunarum suffocatus interiit ostendens hominibus quid sit humana potentia. Valentinianus uasto genitali solo et
4024. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] tantum regalibus bonis fetore prunarum suffocatus interiit ostendens hominibus quid sit humana potentia. Valentinianus uasto genitali solo et inultam patriam derelinquens uomitu sanguinis extinctus est. Huius germanus Valens Gotico bello uictus in Tracia eundem locum et mortis habuit et sepulchri. Gratianus ab exercitu suo proditus et ab obuiis urbibus non receptus ludibrio hosti fuit. Cruentataeque manus uestigia parietes tui, Lugdune, testantur. Adolescens Valentinianus et paene puer
4025. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] mortis imago. Romanus orbis ruit et tamen ceruix nostra erecta non flectitur. Quid putas nunc animi habere Corinthios, Athenienses, Lacedaemonios, Arcadas, cunctamque Graeciam quibus imperabant barbari? Et certe paucas urbes nominaui in quibus olim fuere regna non modica. Immunis ab his malis uidebatur oriens et tantum nuntiis consternatus. Ecce et ibi anno praeterito ex ultimis Caucasi rupibus immissi in nos non Arabiae, sed septentrionis lupi, tantas
4026. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quibus imperabant barbari? Et certe paucas urbes nominaui in quibus olim fuere regna non modica. Immunis ab his malis uidebatur oriens et tantum nuntiis consternatus. Ecce et ibi anno praeterito ex ultimis Caucasi rupibus immissi in nos non Arabiae, sed septentrionis lupi, tantas breui prouincias percurrerent; quanta monasteria capta, quantae fluuiorum aquae humano cruore mutatae sunt. Obsessa Antiochia et reliquae urbes quas Halys, Cydnus, Orontes, Euphratesque
4027. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Quid aptius, quid accommodatius ex hac ratione dici potuit, quantumque putas id ad minuendum luctum ualuisse? Quis enim cum tantarum rerum ruina detrimentum suum non leuiter ferat? Nemo profecto nisi qui in tantam esset delapsus amentiam ut se omnibus principibus praeponendum dicat suamque conditionem uniuerso orbe existimet digniorem. Ceterum non ita sensit ille merito uel propter hoc ipsum habitus sapiens cui cum dictum esset:
4028. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] plurimum ad extenuandam molestiam aliorum commemorare diriores casus et praesertim inimicorum eorum quos consolamur, atque adeo si, unde amico nostro nocere studuerant, maiora inde damna acceperint , uel in rebus ipsis uel in honore, in familia, in persona, uel saltem in animo ipso, utpote qui alteri damnum corporis, sibi autem animi dederit detestabiliorique incommodo se ipsum quam alium affecerit, quandoquidem omnium sapientum iudicio peius
4029. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] molestiam aliorum commemorare diriores casus et praesertim inimicorum eorum quos consolamur, atque adeo si, unde amico nostro nocere studuerant, maiora inde damna acceperint , uel in rebus ipsis uel in honore, in familia, in persona, uel saltem in animo ipso, utpote qui alteri damnum corporis, sibi autem animi dederit detestabiliorique incommodo se ipsum quam alium affecerit, quandoquidem omnium sapientum iudicio peius sit improbum esse ac
4030. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] aliorum commemorare diriores casus et praesertim inimicorum eorum quos consolamur, atque adeo si, unde amico nostro nocere studuerant, maiora inde damna acceperint , uel in rebus ipsis uel in honore, in familia, in persona, uel saltem in animo ipso, utpote qui alteri damnum corporis, sibi autem animi dederit detestabiliorique incommodo se ipsum quam alium affecerit, quandoquidem omnium sapientum iudicio peius sit improbum esse ac sceleratum
4031. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] commemorare diriores casus et praesertim inimicorum eorum quos consolamur, atque adeo si, unde amico nostro nocere studuerant, maiora inde damna acceperint , uel in rebus ipsis uel in honore, in familia, in persona, uel saltem in animo ipso, utpote qui alteri damnum corporis, sibi autem animi dederit detestabiliorique incommodo se ipsum quam alium affecerit, quandoquidem omnium sapientum iudicio peius sit improbum esse ac sceleratum quam uel
4032. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] diriores casus et praesertim inimicorum eorum quos consolamur, atque adeo si, unde amico nostro nocere studuerant, maiora inde damna acceperint , uel in rebus ipsis uel in honore, in familia, in persona, uel saltem in animo ipso, utpote qui alteri damnum corporis, sibi autem animi dederit detestabiliorique incommodo se ipsum quam alium affecerit, quandoquidem omnium sapientum iudicio peius sit improbum esse ac sceleratum quam uel pauperem uel
4033. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] mens habet attonitos et surdo uerbere cedit occultum quatiente animo tortore flagellum? Poena autem uehemens et multo saeuior illis quas et Caedicius grauis inuenit et Rhadamat nocte dieque suum gestare in pectore testem. – et post multa subdit: Nocte breuem si forte indulsit cura soporem et toto uersata thoro iam membra quiescunt,
4034. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Nocte breuem si forte indulsit cura soporem et toto uersata thoro iam membra quiescunt, continuo templum et uiolati numinis aras et, quod praecipuis mentem sudoribus urget, te uidet in somnis, tua sacra et maior imago humana turbat pauidum cogitque fateri. Hi sunt qui trepidant et ad omnia fulgura pallent cum tonat, exanimes primo quoque murmure caeli, non quasi fortuitu nec uentorum rabie,
4035. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] humana turbat pauidum cogitque fateri. Hi sunt qui trepidant et ad omnia fulgura pallent cum tonat, exanimes primo quoque murmure caeli, non quasi fortuitu nec uentorum rabie, sed iratus cadat in terras et uindicet ignis; illa nihil nocuit, cura grauiore timetur proxima tempestas uelut hoc delata sereno. Praeterea lateris iuguli cum febre dolorem si coepere pati, missum ad sua corpora morbum
4036. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sint et leuiora. Nam cum inimicus unusquisque ideo praecipue inimici sui gaudet malis quod suas uices ea ulcisci putat et de hoste suo optatas sumere poenas, ultio autem omnis et uindicta non potest nisi in apertis consistere detrimentis, ut in ratione irae declarauimus, iure omnis inimicus magis laetatur apertis ac manifestis inimici sui malis. Proinde talia si qua poterimus referre erit utilissimum. Ex hoc ergo genere est quod
4037. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ideo praecipue inimici sui gaudet malis quod suas uices ea ulcisci putat et de hoste suo optatas sumere poenas, ultio autem omnis et uindicta non potest nisi in apertis consistere detrimentis, ut in ratione irae declarauimus, iure omnis inimicus magis laetatur apertis ac manifestis inimici sui malis. Proinde talia si qua poterimus referre erit utilissimum. Ex hoc ergo genere est quod dicere solemus his qui iniuria affecti
4038. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Ex hoc ergo genere est quod dicere solemus his qui iniuria affecti sunt: "Bono animo esto, quia non hoc auferat impunitum." Similiter et quando eos consolamur qui in bello succubuerunt: "Quid doletis si a pluribus pauciores oppressi estis; magis gaudere debetis quod hostibus uestris satis cruentam dedistis uictoriam multoque ipsorum sanguine
4039. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] patriam honestatem dignitatem, honores omnes; hoc uno incommodo addito quid ad dolorem adiungi potuit? Aut qui non illis rebus exercitatus animus calere iam debet atque omnia minoris existimare? An illius uicem, credo, doles. Quotiens in eam cogitationem et tu ueneris et nos saepe incidimus, hisce temporibus cum his esse actum quibus sine dolore licitum est mortem cum uita communicare. et paulo
4040. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et fidelem animam intra carcerem mundi remorari debuisse cui totus mundus naufragium est? Tantas ac tales tempestates uitae, tot impugnationes diaboli, tot corporis bella, tot saeculi clades euasit et lacrimas fundis? Quasi nescias quid in te ipsum cotidie patiaris, propter quod Dominus sic admonet apostolos suos dicens: "Si diligeretis me, gauderetis utique quia uado ad patrem." Plane Lazarum mortuum fleuit non dormientem, sed potius resurgentem et flebat quem cogebatur
4041. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] potius resurgentem et flebat quem cogebatur propter saluandos alios saeculo reuocare; hanc uitam dans Dominus ingemiscebat, quam tu doles esse sublatam. – et ad Theodoram: Nos dolendi magis simus, qui quotidie stamus in proelio peccatorum, uitiis sordidamur, accipimus uulnera et de otioso uerbo reddituri sumus rationem. Iste locus praecipue a sacris scriptoribus
4042. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] nostro ad communem omnium euocamur; quem quamuis grauiorem censeamus, leuius tamen toleramus, quandoquidem multos socios nos habere uidemus ut nos aut infortunatos ultra ceteros aut indigniore iniuria affectos cogitare non possimus, quae duo in casibus aduersis maxima sunt incrementa angoris; horum uero absentia aut ex toto, aut ex maiore parte leuat luctum. Hinc est quod nemo mortalium durius fert humanas miserias, ut puta corporis infirmitates, imbecillitates, labes,
4043. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] esse conditionem, nemo flet, nemo lamentatur aut queritur nisi si qui sublimiore spiritu quam sit humanus subuexi oculos ad supercaelestia intenderint; quorum comparatione miserias suas deprendit quamque in infimo loco iaceat recognoscit. Quousque uero inter homines uersatur, tantorum malorum immemor laetos ducit dies. Vnde uidere licet qua de re communis miseria leuius toleratur ac per hos
4044. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] casus defunctorum; quorum primus ac ualidissimus accipitur a re morientis, secundus ab operibus eius,
tertius a genere mortis, quartus a causa mortis, a ratione funeris quintus, sextus
a loco in quo decedere contigit. Haec singula, quando indigna eueniunt,
maxime exaggerant exacerbantque casum; cum uero debita aut digna, minuunt et
leniunt.
febribus et uenarum fontes hauriret calor, lasso
anhelitu tristem auunculum consolabatur, laetus erat uultu et uniuersis circa
se plorantibus solus ipse ridebat. Proicere pallium, manus extendere, uidere
quod alii non uidebant et quasi in occursum se erigens salutare uenientes;
intelligeres illum non emori sed migrare, et mutare amicos, non
relinquere.
– quod
aut Grais seruitum matribus ibo,
post infert:
Gaude ergo ne tu uidearis saltem dormientis felicitatibus inuidere; ab alieno
mundo proprium transiuit ad dominum, et de hostili patria migrauit ad caelum,
caruit malis ciuibus, quorum odia sustinebat, ne adhuc peregrinaretur in terra
contraria; sicut apostolus monet dicens: quamdiu sumus in hoc saeculo,
peregrinamur a Domino. Non ergo uobis luctum debet incutere quisquam cum e
peregrinatione meruerit redire ad propriam regionem, maxime cum non inanis et
inuidere; ab alieno
mundo proprium transiuit ad dominum, et de hostili patria migrauit ad caelum,
caruit malis ciuibus, quorum odia sustinebat, ne adhuc peregrinaretur in terra
contraria; sicut apostolus monet dicens: quamdiu sumus in hoc saeculo,
peregrinamur a Domino. Non ergo uobis luctum debet incutere quisquam cum e
peregrinatione meruerit redire ad propriam regionem, maxime cum non inanis et
uanus redire noscatur qui Christianitatis mercatus est lucrum, propter quod
uel saltem alicuius digni nobilisque facinoris memoria
aut fama praeclara. Etenim leuior fit eorum mors qui liberos et
praesertim bonae uirtutis uel spei reliquerunt. Filius namque, ut Platoni placet,
paruus pater est. Vnde et in prouerbium uenit: Non moritur qui filium relinquit.
Et recte quidem; nam cum homini non sit data secundum personam
aeternitas, sed secundum genus, aegre ferendum non est si et debitam personae
inierit conditionem et munus
tantum ore referret,
non equidem omnino capta aut deserta uiderer.
Istorsumque spectant egregia facinora aut alia digna monumenta quae
quis reliquit uel in re militari uel ciuili uel in sapientia, uel in alio
quocumque uirtutis genere quod solet hominum memoriam reddere immortalem et quod
merito filiorum posteritati anteponendum est. Pulchriorque huiusmodi proles est
quam liberorum, et qua sola,
non equidem omnino capta aut deserta uiderer.
Istorsumque spectant egregia facinora aut alia digna monumenta quae
quis reliquit uel in re militari uel ciuili uel in sapientia, uel in alio
quocumque uirtutis genere quod solet hominum memoriam reddere immortalem et quod
merito filiorum posteritati anteponendum est. Pulchriorque huiusmodi proles est
quam liberorum, et qua sola, etiam filii si desint, satis
equidem omnino capta aut deserta uiderer.
Istorsumque spectant egregia facinora aut alia digna monumenta quae
quis reliquit uel in re militari uel ciuili uel in sapientia, uel in alio
quocumque uirtutis genere quod solet hominum memoriam reddere immortalem et quod
merito filiorum posteritati anteponendum est. Pulchriorque huiusmodi proles est
quam liberorum, et qua sola, etiam filii si desint, satis fecundus iure
fretus dicebat:
Nemo me lacrimis decoret, neque funera fletu
faxit. Cur? Quoniam uolito uiuus per ora uirum.
– et Ouidius:
Hoc satis in titulo est aeterna maiora libelli
et diuturna magis sunt monumenta mihi.
Quos ego confido, quamuis nocuere, daturos
nomen et auctori tempora longa suo.
ipsum quem lugent minime esse
lugendum, quippe qui non subita, non insperata, non ignominiosa morte decessit,
sed naturali, generosa, expetenda; lugeant eos qui
suspenduntur, qui in exemplum populi publice trucidantur, qui comburuntur secantur
suffocantur et aliis acerbissimis suppliciis enecantur. Lugeant quoque
et illos quos aut atra inuoluit tempestas aut uorax flamma conripuit aut ruina
insperata oppressit
ruina
insperata oppressit aut inimica iugulauit uel confodit manus aut alius inoptatus,
inopinatus, inexspectatusque exstinxit
casus. Ista autem homines idcirco molestius ferunt quod in aliis se ac suos
iniuria uel saltem ignominia affectos putant, in aliis infortunia immerita pati
queruntur. Quibus quoniam casus naturae liber est, eum tolerant leuius;
idcirco hi facilius leuantur, illi difficillime; uix enim
aut alius inoptatus,
inopinatus, inexspectatusque exstinxit
casus. Ista autem homines idcirco molestius ferunt quod in aliis se ac suos
iniuria uel saltem ignominia affectos putant, in aliis infortunia immerita pati
queruntur. Quibus quoniam casus naturae liber est, eum tolerant leuius;
idcirco hi facilius leuantur, illi difficillime; uix enim etiam a doctissimis
sapientissimisque uiris aliquid ad hunc locum
potest. Quod quidem uel ex illis Senecae dictis intelligi potest ubi respondet ad
illud quod dictum est: "Decollaberis;" – "Quid interest", ait, "an caesim moriar
an punctim?"
– et rursum:
"Sed ferieris et multi in te gladii conuenient." "Quid refert", respondit, "quam
multa sint uulnera? Non potest amplius quam unum esse mortiferum."
Haec quanti momenti sint prudens lector diiudicet.
Istorsum spectat et cum dicimus illi, qui mala patitur, ea ob uirtutem
suam pati ipsique egregiam probitatem uel doctrinam aut exquisitum ingenium
nocuisse. Hanc rationem solacii Ouidius in epitaphio suo praecipuam adhibuit:
Hic ego qui iaceo tenerorum lusor amorum
Ingenio perii Naso poeta meo.
Licet hoc, quod dicit, Ouidio uitio dari merito
plurimos inueniri qui malis suis
ingemiscant. Et, quod suauissimum hominibus esse solet, aduersarium eius
execrentur odioque habeant propter ipsius impietatem immanitatemque.
His ergo uiribus locus a causa facti ualet, quo etiam in omnibus rerum
iacturis accommodatissime possumus uti.
, tamquam nulla maiore ignominia affici possit.
Sic legimus et sacris codicibus illius uiri Dei, qui contra mandatum
Domini apud malum prophetam panem comederat, inter alias a Domino illatas poenas
una fuit quod non est in sepulchro patrum suorum illatus. Hinc et illa
Ouidii fuit sollicitudo et lamentatio:
Sed sine funeribus caput hoc, sine honore sepulchri
Et non ploratum barbara terra teget.
Sed sine funeribus caput hoc, sine honore sepulchri
Et non ploratum barbara terra teget.
– proin precatur uxorem:
Ossa tamen facito parua referantur in urna.
Sic ego non etiam mortuus exul ero.
Atque etiam cum foliis et amomi puluere misce
inque suburbano condita pone solo.
– et
inque suburbano condita pone solo.
– et post:
Tu tamen extincto feralia munera semper
deque tuis lacrimis humida serta dato.
Quamuis in cineres corpus mutauerit ignis
sentiet officium maesta fauilla pium.
Huius uero rei studium in tantum inualuit apud uniuersas nationes ut
firmiter
deque tuis lacrimis humida serta dato.
Quamuis in cineres corpus mutauerit ignis
sentiet officium maesta fauilla pium.
Huius uero rei studium in tantum inualuit apud uniuersas nationes ut
firmiter animos hac inani superstitione falsaque religione inducerent ad credendum
nulli inhumato nisi centum annis expletis ad destinatum locum licere peruenire,
interea uero toto tempore circum
Centum errant annos uolitantque haec litora circum;
tum demum admissi stagna exoptata reuisunt.
– hinc et Aeneas Palinurum inhumatum questus est:
Nudus in ignota iacebis, Palinurus, arena.
Mater quoque Euryali apud eundem poetam apte ex eadem ratione inducitur
querens se in morte filii uel illo saltem solacio destitutam quod
inhumatum questus est:
Nudus in ignota iacebis, Palinurus, arena.
Mater quoque Euryali apud eundem poetam apte ex eadem ratione inducitur
querens se in morte filii uel illo saltem solacio destitutam quod non presserat
oculos ipsius morientis aut uulnera lauerat.
Nec mirum esse debet si mortales in pompa funerum tantam curam suscipiant cum
inducitur
querens se in morte filii uel illo saltem solacio destitutam quod non presserat
oculos ipsius morientis aut uulnera lauerat.
Nec mirum esse debet si mortales in pompa funerum tantam curam suscipiant cum huiusmodi opus ipse quoque
Saluator inter pietatis munera annumerauerit commendaueritque illam quae in
sepulturam suam unguento eum perunxerat. Vel Abrahae quanta cura
sepulturae et suae et
lauerat.
Nec mirum esse debet si mortales in pompa funerum tantam curam suscipiant cum huiusmodi opus ipse quoque
Saluator inter pietatis munera annumerauerit commendaueritque illam quae in
sepulturam suam unguento eum perunxerat. Vel Abrahae quanta cura
sepulturae et suae et uxoris fuit? Similiter et Iacob qui iussit tot dierum
itinere corpus suum ab Aegypto ad sepulchrum suorum referre; Ioseph moriens
quo corpora et uisu et odore foeda
amoueantur, aut ob aliquod uiuorum solacium quibuscum iucundissime uixerunt;
ueluti fecit rex Aegypti Micerinus qui unica filia, quam tenerrime diligebat,
orbatus prae nimio amore bouem inauratam fecit atque in ea filiae cadauer apud
regiam in conclaui posuit, atque ei singulis diebus multiplicia thura inferri
iussit, lucernasque incensas iugiter adstare. Quod se Herodotus
scribit in urbe Sai uidisse.
amoueantur, aut ob aliquod uiuorum solacium quibuscum iucundissime uixerunt;
ueluti fecit rex Aegypti Micerinus qui unica filia, quam tenerrime diligebat,
orbatus prae nimio amore bouem inauratam fecit atque in ea filiae cadauer apud
regiam in conclaui posuit, atque ei singulis diebus multiplicia thura inferri
iussit, lucernasque incensas iugiter adstare. Quod se Herodotus
scribit in urbe Sai uidisse.
orbatus prae nimio amore bouem inauratam fecit atque in ea filiae cadauer apud
regiam in conclaui posuit, atque ei singulis diebus multiplicia thura inferri
iussit, lucernasque incensas iugiter adstare. Quod se Herodotus
scribit in urbe Sai uidisse.
Amor quoque singularis et Artemisiae, uxoris Mausoli, in causa fuit ut
illud sepulchrum mirae magnitudinis pulchritudinisque marito exstrueret, quod est
ab
thura inferri
iussit, lucernasque incensas iugiter adstare. Quod se Herodotus
scribit in urbe Sai uidisse.
Amor quoque singularis et Artemisiae, uxoris Mausoli, in causa fuit ut
illud sepulchrum mirae magnitudinis pulchritudinisque marito exstrueret, quod est
ab omnibus nobilibus poetis aliisque scriptoribus totiens celebratum atque per
excellentiam pretiosis sepulchris Mausoli nomen inclutum.
sepulchris Mausoli nomen inclutum. Apud
Aegyptios uero maiores eorum omnes, qui clari praecipue uiri fuerunt, uariis
medicamentis ita condiuntur ut eorum corpora flagrantia perseuerent; hos in priuato cubiculo ex ordine disponunt et quot
diebus inuisunt quorum memoriam uenerantur exemplisque eorum ad uirtutem
succenduntur atque illi feliciores dignioresque habentur apud quos plura cadauera
inueniuntur. Ceteris uero
dignioresque habentur apud quos plura cadauera
inueniuntur. Ceteris uero nationibus apud alios alii sunt defunctorum
respectus. Proinde quaeque gens pro opinione sua uarios obseruat sepeliendi modos.
Nam illi, qui in Indiae insulis habitant, mortuos in litore sepeliunt,
cadauer cum mare refluit arena obruentes. Apud Aethiopes uero mortuos suos quidam in
flumine, quidam uitro circumdatos domi seruant, alii
plura cadauera
inueniuntur. Ceteris uero nationibus apud alios alii sunt defunctorum
respectus. Proinde quaeque gens pro opinione sua uarios obseruat sepeliendi modos.
Nam illi, qui in Indiae insulis habitant, mortuos in litore sepeliunt,
cadauer cum mare refluit arena obruentes. Apud Aethiopes uero mortuos suos quidam in
flumine, quidam uitro circumdatos domi seruant, alii in uasis
obseruat sepeliendi modos.
Nam illi, qui in Indiae insulis habitant, mortuos in litore sepeliunt,
cadauer cum mare refluit arena obruentes. Apud Aethiopes uero mortuos suos quidam in
flumine, quidam uitro circumdatos domi seruant, alii in uasis fictilibus conditos circa templa sepeliunt, alii, qui ad
meridiem habitant Ichthyophagi nomine, defunctos in mare proiciunt inundationis
in Indiae insulis habitant, mortuos in litore sepeliunt,
cadauer cum mare refluit arena obruentes. Apud Aethiopes uero mortuos suos quidam in
flumine, quidam uitro circumdatos domi seruant, alii in uasis fictilibus conditos circa templa sepeliunt, alii, qui ad
meridiem habitant Ichthyophagi nomine, defunctos in mare proiciunt inundationis
tempore. Porro qui insulam Pityussam incolunt,
Aethiopes uero mortuos suos quidam in
flumine, quidam uitro circumdatos domi seruant, alii in uasis fictilibus conditos circa templa sepeliunt, alii, qui ad
meridiem habitant Ichthyophagi nomine, defunctos in mare proiciunt inundationis
tempore. Porro qui insulam Pityussam incolunt, sepeliendorum membra
concisa in uase multo lapidum aggere
recondunt. At apud Persas
fictilibus conditos circa templa sepeliunt, alii, qui ad
meridiem habitant Ichthyophagi nomine, defunctos in mare proiciunt inundationis
tempore. Porro qui insulam Pityussam incolunt, sepeliendorum membra
concisa in uase multo lapidum aggere
recondunt. At apud Persas mortuus non prius humatur quam ab alite aut
bestia, uel a cane trahatur. Aethiopes illi, qui Macrobii appellati
aggere
recondunt. At apud Persas mortuus non prius humatur quam ab alite aut
bestia, uel a cane trahatur. Aethiopes illi, qui Macrobii appellati
sunt, mortuos suos in cippis uitreis, cuius multa apud eos est copia, concludunt;
prius corpore aromatibus condito, quos intra aedes per annum tenent , eis omnium
rerum primitias offerentes, deinde elatos circa urbem statuunt.
offerentes, deinde elatos circa urbem statuunt. Indi
Padaei, qui ad auroram incolunt, infirmos mox interimunt et comedunt; sed uicinis
eorum longe alia consuetudo est. Nam quicumque ipsorum in morbum incidit, locum desertum
petit ibique decumbit nemine ei neque infirmanti neque defuncto assistente aut
eius curam agente. Issedonibus, qui in extrema ora terrae degunt, quae
auroram septentrionemque interiacet, alia
alia consuetudo est. Nam quicumque ipsorum in morbum incidit, locum desertum
petit ibique decumbit nemine ei neque infirmanti neque defuncto assistente aut
eius curam agente. Issedonibus, qui in extrema ora terrae degunt, quae
auroram septentrionemque interiacet, alia praeterea sepeliendorum mortuorum cura
est. Vbi pater alicuius decessit, uniuersi eius propinqui praesto cum pecoribus
sunt, quibus mactatis et concisis una cum
supini
exspirent, atque ita sedentes sepeliunt.
Ceterum quis posset enumerare singularum nationum proprias
consuetudines quas de sepeliendis mortuis habuerunt, cum et usque in hodiernam diem uix duas
gentes inuenies exceptis Christianis quibus idem sit mos sepulturae!
Vnde ergo, cum una sit omnium mors, tanta diuersitas sepeliendi
inoleuit? Non certe aliunde quam ex diuersa uiuentium uoluntate aut
mortui sentiunt, nec profecto insepulti corporis poenam; sin uero aliquis
relinquitur sensus, homini sepultura tormentum est.
Hoc et Augustinus sensit cum de hac ipsa re in primo libro de ciuitate
Dei disputans post multa intulit dicens:
Proinde ista omnia, id est curatio funeris, conditio sepulturae, pompa
exsequiarum, magis sunt uiuorum solacia quam subsidia mortuorum.
"
Hoc ipsum et ille uir Cyrenaeorum clarissimus Theodorus sensit, qui
Lysimacho regi crucem minanti "Istis, quaeso", inquit, "ista horribilia minitare
purpuratis tuis, Theodori quidem nihil interest humine an in sublime
putrescat." Quo sapienti responso et uanissimi regis tumorem compescuit et, quid
uerissimum est, docuit nihil ad mortuos attinere quo in loco marcescant et an
potius ex his
purpuratis tuis, Theodori quidem nihil interest humine an in sublime
putrescat." Quo sapienti responso et uanissimi regis tumorem compescuit et, quid
uerissimum est, docuit nihil ad mortuos attinere quo in loco marcescant et an
potius ex his cineres an uermes fiant. Nam et Dominus, quod curam
mortuorum commendauit, uiuorum magis gratia fecit, quippe qui aliquod bene merendi
opus haberent, atque hoc si illud pie digneque
istum qui superest breuius absoluamus.
Extremus luctus minuendi locus accipitur a ratione patriae uel terrae
in qua quis e uita migrauit. Ingens enim solacium suscipiunt homines si
caros suos decedere intra patriam ciuitatemque suam accipiunt et praecipue domi et
in lectulo suo inter amicos propinquos cognatos fratresque suos et quibus ista
contingunt, morientes felices appellant. Contra uero, quibus aut omnia
aut plura defuerint, infortunatos et miseros. Vnde Aeneas:
O terque quaterque
miseros. Vnde Aeneas:
O terque quaterque beati
quis ante ora patrum Troiae sub moenibus altis
contigit oppetere!
– beatos appellat quod in patria et in oculis parentum mortui erant et ex eorum
collatione suam infeliciorem deflet conditionem, ut qui se fluctibus actutum obrui
uerebatur et in uasto pelago extorrem crudeli morte extingui. Eiusdem
generis et illa Ouidii
Aeneas:
O terque quaterque beati
quis ante ora patrum Troiae sub moenibus altis
contigit oppetere!
– beatos appellat quod in patria et in oculis parentum mortui erant et ex eorum
collatione suam infeliciorem deflet conditionem, ut qui se fluctibus actutum obrui
uerebatur et in uasto pelago extorrem crudeli morte extingui. Eiusdem
generis et illa Ouidii lamentatio
– beatos appellat quod in patria et in oculis parentum mortui erant et ex eorum
collatione suam infeliciorem deflet conditionem, ut qui se fluctibus actutum obrui
uerebatur et in uasto pelago extorrem crudeli morte extingui. Eiusdem
generis et illa Ouidii lamentatio fuit:
Tam procul ignotis igitur moriemur in oris
et fierent ipso tristia fata loco;
nec mea consueto languescent
collatione suam infeliciorem deflet conditionem, ut qui se fluctibus actutum obrui
uerebatur et in uasto pelago extorrem crudeli morte extingui. Eiusdem
generis et illa Ouidii lamentatio fuit:
Tam procul ignotis igitur moriemur in oris
et fierent ipso tristia fata loco;
nec mea consueto languescent corpora lecto,
depositum qui me non fleat ullus erit;
nec dominae lacrimis in nostra cadentibus ora
accedent animae
fuit:
Tam procul ignotis igitur moriemur in oris
et fierent ipso tristia fata loco;
nec mea consueto languescent corpora lecto,
depositum qui me non fleat ullus erit;
nec dominae lacrimis in nostra cadentibus ora
accedent animae tempora grata meae;
nec mandata dabo, nec cum clamore supremo
labentes oculos condet amica manus.
accedent animae tempora grata meae;
nec mandata dabo, nec cum clamore supremo
labentes oculos condet amica manus.
Est enim hominibus in desideriis uanitatis illud quoque haud postremum
ut a suis morientes defleantur et cum plurima funebri pompa sepeliantur; unde et
ille error adeo insedit mentibus humanis ut gratissimam acceptissimamque rem
mortuis praestare se
humanis ut gratissimam acceptissimamque rem
mortuis praestare se putent si diutius et
diligentius ipsos lugeant. Qui mos peruersus adeo apud Indos inualuerat
ut quidam eorum in funere carissimorum suorum non solum capillum ac barbam, uerum
etiam nares aures supercilia genasque praeciderent; alii in effossis sepulchris
iacentes inedia se sponte conficerent. Nonnulli super rogum, in quo
cadauer
putent si diutius et
diligentius ipsos lugeant. Qui mos peruersus adeo apud Indos inualuerat
ut quidam eorum in funere carissimorum suorum non solum capillum ac barbam, uerum
etiam nares aures supercilia genasque praeciderent; alii in effossis sepulchris
iacentes inedia se sponte conficerent. Nonnulli super rogum, in quo
cadauer comburebatur, sponte insilirent, plerique se uiui consepelirent; quidam in
cauernis et montibus latitantes ac consortia hominum
inualuerat
ut quidam eorum in funere carissimorum suorum non solum capillum ac barbam, uerum
etiam nares aures supercilia genasque praeciderent; alii in effossis sepulchris
iacentes inedia se sponte conficerent. Nonnulli super rogum, in quo
cadauer comburebatur, sponte insilirent, plerique se uiui consepelirent; quidam in
cauernis et montibus latitantes ac consortia hominum deuitantes totam uitam
luctuosam peragunt dicentes se non debere ullis uoluptatibus oblectari quando
uerum
etiam nares aures supercilia genasque praeciderent; alii in effossis sepulchris
iacentes inedia se sponte conficerent. Nonnulli super rogum, in quo
cadauer comburebatur, sponte insilirent, plerique se uiui consepelirent; quidam in
cauernis et montibus latitantes ac consortia hominum deuitantes totam uitam
luctuosam peragunt dicentes se non debere ullis uoluptatibus oblectari quando
amici eorum illis erant
se non debere ullis uoluptatibus oblectari quando
amici eorum illis erant priuati;
eadem ratione multi nec solem nec caelum toto tempore suspiciunt.
Sed mitius Aegyptii in simili re insaniunt, siquidem apud hos, dum homo
alicuius momenti decedebat, familiae suae omnis muliebris sexus caput sibi et
uultum oblinibat luto. Deinde relicto domi cadauere ipsae per urbem uagantes se
plangebant succinctae nudatas
Cicero recte scribit,
nascuntur illa uaria et detestabilia lugendi genera, pedores muliebres,
lacerationes genarum, pectoris feminini, capitis percussiones, barbae criniumque
euulsiones, ut ille Homericus Agamemnon faciebat. In quem illud Bionis facetum
est: "Perinde stultissimum regem in luctu capillum sibi euellere quasi uero
caluitio maeror leuaretur. "
Curandum igitur consolatori est
et detestabilia lugendi genera, pedores muliebres,
lacerationes genarum, pectoris feminini, capitis percussiones, barbae criniumque
euulsiones, ut ille Homericus Agamemnon faciebat. In quem illud Bionis facetum
est: "Perinde stultissimum regem in luctu capillum sibi euellere quasi uero
caluitio maeror leuaretur. "
Curandum igitur consolatori est huiusmodi falsis opinionibus et
insanis delusionibus mentes imbutas
Quod uero ad rationem Dei pertinet, longe se aliter habet. Deus enim
miserorum cruciatibus minime gaudet nec cupit ut se quisquam conficiat uel enecet;
sed placet ei cum mortales male actorum paeniteat, atque illos, qui alta
sapiebant, si in sui cognitionem deuenerint ac ueniam ab eo humilius fuerint
deprecati.
Quaecumque uero diuinitus patiuntur si laeti uolentesque excipiant, et
cum Dauid cithara exultantes
ab eo humilius fuerint
deprecati.
Quaecumque uero diuinitus patiuntur si laeti uolentesque excipiant, et
cum Dauid cithara exultantes personent et cantent. Cithara namque in inferiore
parte habet unde sonat, quare qui exultat Deo in cithara, in aduersitatibus ei
gratias agit. Sed qui in psalterio, quod in superiori parte sonat,
ipse in prosperis benedicit
Quaecumque uero diuinitus patiuntur si laeti uolentesque excipiant, et
cum Dauid cithara exultantes personent et cantent. Cithara namque in inferiore
parte habet unde sonat, quare qui exultat Deo in cithara, in aduersitatibus ei
gratias agit. Sed qui in psalterio, quod in superiori parte sonat,
ipse in prosperis benedicit deo.
Itaque haec est uoluntas Dei ut in omnibus ipse
Quaecumque uero diuinitus patiuntur si laeti uolentesque excipiant, et
cum Dauid cithara exultantes personent et cantent. Cithara namque in inferiore
parte habet unde sonat, quare qui exultat Deo in cithara, in aduersitatibus ei
gratias agit. Sed qui in psalterio, quod in superiori parte sonat,
ipse in prosperis benedicit deo.
Itaque haec est uoluntas Dei ut in omnibus ipse laudetur et
uero diuinitus patiuntur si laeti uolentesque excipiant, et
cum Dauid cithara exultantes personent et cantent. Cithara namque in inferiore
parte habet unde sonat, quare qui exultat Deo in cithara, in aduersitatibus ei
gratias agit. Sed qui in psalterio, quod in superiori parte sonat,
ipse in prosperis benedicit deo.
Itaque haec est uoluntas Dei ut in omnibus ipse laudetur et glorificetur.
Haec autem singula
patiuntur si laeti uolentesque excipiant, et
cum Dauid cithara exultantes personent et cantent. Cithara namque in inferiore
parte habet unde sonat, quare qui exultat Deo in cithara, in aduersitatibus ei
gratias agit. Sed qui in psalterio, quod in superiori parte sonat,
ipse in prosperis benedicit deo.
Itaque haec est uoluntas Dei ut in omnibus ipse laudetur et glorificetur.
Haec autem singula apud sanas mentes,
Cithara namque in inferiore
parte habet unde sonat, quare qui exultat Deo in cithara, in aduersitatibus ei
gratias agit. Sed qui in psalterio, quod in superiori parte sonat,
ipse in prosperis benedicit deo.
Itaque haec est uoluntas Dei ut in omnibus ipse laudetur et glorificetur.
Haec autem singula apud sanas mentes, quoniam plena leuitatis
fatuitatisque uidentur, utique, etiam si cui non dantur aut
qui exultat Deo in cithara, in aduersitatibus ei
gratias agit. Sed qui in psalterio, quod in superiori parte sonat,
ipse in prosperis benedicit deo.
Itaque haec est uoluntas Dei ut in omnibus ipse laudetur et glorificetur.
Haec autem singula apud sanas mentes, quoniam plena leuitatis
fatuitatisque uidentur, utique, etiam si cui non dantur aut exhibentur mortuo, non
debent animum uiri exacerbare, etiamsi
laudetur et glorificetur.
Haec autem singula apud sanas mentes, quoniam plena leuitatis
fatuitatisque uidentur, utique, etiam si cui non dantur aut exhibentur mortuo, non
debent animum uiri exacerbare, etiamsi quem extorrem et in aliena terra uita
contingerit excedere. Quandoquidem puerorum aut ignauorum proprium
uidetur in suo strato mori; uiris uero fortibus magis conuenit in equo uel in
naui, in hostili solo occumbere atque locum sepulchri aliquo
uidentur, utique, etiam si cui non dantur aut exhibentur mortuo, non
debent animum uiri exacerbare, etiamsi quem extorrem et in aliena terra uita
contingerit excedere. Quandoquidem puerorum aut ignauorum proprium
uidetur in suo strato mori; uiris uero fortibus magis conuenit in equo uel in
naui, in hostili solo occumbere atque locum sepulchri aliquo egregio facinore
signare.
Praeterea quoque forti omne solum patriam esse uoluerunt. Vnde
exhibentur mortuo, non
debent animum uiri exacerbare, etiamsi quem extorrem et in aliena terra uita
contingerit excedere. Quandoquidem puerorum aut ignauorum proprium
uidetur in suo strato mori; uiris uero fortibus magis conuenit in equo uel in
naui, in hostili solo occumbere atque locum sepulchri aliquo egregio facinore
signare.
Praeterea quoque forti omne solum patriam esse uoluerunt. Vnde
interrogatus Socrates cuias nam esset,
mortuo, non
debent animum uiri exacerbare, etiamsi quem extorrem et in aliena terra uita
contingerit excedere. Quandoquidem puerorum aut ignauorum proprium
uidetur in suo strato mori; uiris uero fortibus magis conuenit in equo uel in
naui, in hostili solo occumbere atque locum sepulchri aliquo egregio facinore
signare.
Praeterea quoque forti omne solum patriam esse uoluerunt. Vnde
interrogatus Socrates cuias nam esset, mundanum se
debent animum uiri exacerbare, etiamsi quem extorrem et in aliena terra uita
contingerit excedere. Quandoquidem puerorum aut ignauorum proprium
uidetur in suo strato mori; uiris uero fortibus magis conuenit in equo uel in
naui, in hostili solo occumbere atque locum sepulchri aliquo egregio facinore
signare.
Praeterea quoque forti omne solum patriam esse uoluerunt. Vnde
interrogatus Socrates cuias nam esset, mundanum se respondit, utpote qui totum
Sed nec
tam tenuis tibi census contigit, ut mediocris
iacturae te mergat onus
et illa ueneranda mulier apud Boethium:
"si, quod in omni fortunae tuae censu pretiosissimum possidebas, id tibi diuinitus
illaesum adhuc inuiolatumque seruatur, poterisne meliora queque retinens de
infortunio iure causari? Atqui uiget incolumis illud pretiosissimum humani generis
decus Simacus
breuiter includam, patri similis est. Viuit, inquam, tibique tantum huius uitae
exosa spiritum seruat quoque uno felicitatem tuam minui uel ipsa concesserim:
desiderio lacrimis ac dolore tabescit. Quid dicam liberos consulares, quorum iam,
ut in id aetatis pueris, uel paterni uel auiti specimen elucet ingenii? Cum igitur
praecipua sit mortalibus uitae cura retinendae, o te (si tua bona cognoscas)
felicem cui suppetunt etiam nunc quae uita nemo dubitat esse cariora. Quare sicca
iam
quae superfuerunt, collatione.
qui omnia perdidisti, quod cum omnibus perire
potuisti.
– gaude igitur quod custodem illorum saluasti.
Simile attulit et illi, qui querebatur se in latrones incidisse: Noli
queri quod incideris, sed gaude quod effugeris et deo gratias age.
Pari quoque ratione et illos consolamur, quibus uel ex incendio uel
naufragio,
et deo gratias age.
Pari quoque ratione et illos consolamur, quibus uel ex incendio uel
naufragio, uel alio simili casu quippiam superfuit, dicendo: "Age gratias Deo qui
tibi uel haec saltem reliqua esse uoluit." Quo in casu ideo homo
solacium accipit, immo nonnumquam et se ipsum consolatur, quod dirior pernicies
discriminis ac tempestas uehementior omnia absorbere poterat ac per eam cuncta
sublata erant uel diruta, nec aduersus eam nostrum aut consilium aut
ipsum consolatur, quod dirior pernicies
discriminis ac tempestas uehementior omnia absorbere poterat ac per eam cuncta
sublata erant uel diruta, nec aduersus eam nostrum aut consilium aut opera satis
erat; quod ergo incolume superfuit, id iure in lucro deputatur ac fortunae uel Dei
potius munus esse existimatur.
Et ita collatione boni mali opinio attenuatur. Quomodo autem collatione
alterius mali
posuerunt cunctorum casuum humanorum diligentem praemeditationem. Nihil enim, ut
aiunt, adeo conturbat mortalium animos quam insperatus et inopinatus malorum
aggressus, cuius rei documentum uel ex re militari certissimum accipere possumus,
in qua uidere licet quam ualidus exercitus sepius uel leui sed inopinato casu
perculsus sternitur et dissipatur. Ad comprimendas ergo et forti animo
tolerandas quaslibet rerum ruinas et quoscumque euentus nihil, inquiunt, adeo
ualet
pericula, damna peregre rediens semper secum cogitet,
aut filii peccatum aut uxoris mortem aut morbum familiae;
communia esse haec, ne quid horum accidat omnino nouum;
quicquid praeter spem eueniat omne id deputare esse in lucro."
Et post obiectis aduersus hanc sententiam respondens ait:
Nihil est quod tam obtundat leuetque aegritudinem quam perpetua in omni uita
spem eueniat omne id deputare esse in lucro."
Et post obiectis aduersus hanc sententiam respondens ait:
Nihil est quod tam obtundat leuetque aegritudinem quam perpetua in omni uita
cogitatio nihil esse quod non accidere possit , quam meditatio conditionis humanae, quam uitae lex
commentatioque parendi; quae non hoc affert ut semper maereamus, sed ut numquam.
affert ut semper maereamus, sed ut numquam.
Neque enim qui rerum naturam, qui uitae uarietatem, qui et imbecillitatem generis
humani cogitat, maeret cum hoc cogitat, sed tum uel maxime sapientiae fungitur
munere. Vtrunque enim consequitur ut in considerandis rebus humanis philosophiae
fruatur officio et aduersis casibus triplici consolatione sanetur: primum quod
posse accidere diu cogitauerit, quae cogitatio maxime omnes molestias extenuat et
diluit; deinde quod humane ferenda
sapientis dicere 'Non putaram'.
"Ex hoc et illa iure laudantur," ut Cicero ait:
"Ego cum genui, tum moriturum sciui et ei rei sustuli.
Praeterea ad Troiam cum misi ad defendendum Graeciam,
sciebam me in mortiferum bellum, non in epulas mittere."
et illud Thesei apud Euripidem:
Nam qui haec audita a docto meminissem uiro,
futuras mecum commentabar
"Ex hoc et illa iure laudantur," ut Cicero ait:
"Ego cum genui, tum moriturum sciui et ei rei sustuli.
Praeterea ad Troiam cum misi ad defendendum Graeciam,
sciebam me in mortiferum bellum, non in epulas mittere."
et illud Thesei apud Euripidem:
Nam qui haec audita a docto meminissem uiro,
futuras mecum commentabar miserias:
aut
non ueniant insperata. Nostrum autem propositum est
non ea presidia praestare quibus homo munitus omnia fortunae tela constanti animo
ualeret excipere; nam id alterius est negotii alteriusque considerationis.
Non hoc ergo in hoc opere curamus, uerum illud dumtaxat, quo consolatorem illis
medicamentis instruamus, quibus aegroti uulnera ab infestis fortunae telis illata
ualeat consolidare ac sanare et morbo, qui ex his uulneribus nascitur, congruas
adhibere
accipere.
saepius egregiam nauauerit, sibi ipsi illam non deneget. Quo pacto Seruius
Sulpicius Tullium compellat:
noli te obliuisci Ciceronem esse et eum qui aliis consueueris praecipere et dare
consilium neque imiteris malos medicos, qui in alienis morbis profitentur se
tenere medicinae scientiam, ipsi se curare non possunt; sed potius, quae tute
praecipere soles, tute tibi subice atque apud animum propone.
subice atque apud animum propone.
Ex hoc eodem loco et ipse Cicero Brutum de morte filii consolando
initium sumpsit:
Fungerer officio quo tu functus es in meo luctu teque per litteras consolarer nisi
scirem his remediis, quibus meum dolorem tu leuasses, te in tuo non egere ac uelim
facilius quam in tuo mihi nunc tu te meditare. Est autem alienum tanto uiro,
quantus es tu, quod alteri
Ex hoc eodem loco et ipse Cicero Brutum de morte filii consolando
initium sumpsit:
Fungerer officio quo tu functus es in meo luctu teque per litteras consolarer nisi
scirem his remediis, quibus meum dolorem tu leuasses, te in tuo non egere ac uelim
facilius quam in tuo mihi nunc tu te meditare. Est autem alienum tanto uiro,
quantus es tu, quod alteri praeceperit, id ipsum facere non posse. Me quidem cum
rationes, quas collegeras, tum auctoritas tua a nimio maerore
de morte filii consolando
initium sumpsit:
Fungerer officio quo tu functus es in meo luctu teque per litteras consolarer nisi
scirem his remediis, quibus meum dolorem tu leuasses, te in tuo non egere ac uelim
facilius quam in tuo mihi nunc tu te meditare. Est autem alienum tanto uiro,
quantus es tu, quod alteri praeceperit, id ipsum facere non posse. Me quidem cum
rationes, quas collegeras, tum auctoritas tua a nimio maerore deterruit. Cum enim
mollius tibi ferre
eiusmodi aut etiam
grauiores casus constantissime pertulerunt magnamque ex eo laudem et admirationem
sunt consecuti. Vt fuit Pericles princeps Atheniensium, qui cum intra quadriduum
duobus praestantissimis filiis esset spoliatus, nullum neque in uultu neque in
sermone signum maeroris ostendit, quin immo eundem ornatum retinuit nec quicquam
ex ueteri ritu immutauit. Similiter et Paulus Aemilius duobus filiis orbatus,
quorum alter ante
etiam
grauiores casus constantissime pertulerunt magnamque ex eo laudem et admirationem
sunt consecuti. Vt fuit Pericles princeps Atheniensium, qui cum intra quadriduum
duobus praestantissimis filiis esset spoliatus, nullum neque in uultu neque in
sermone signum maeroris ostendit, quin immo eundem ornatum retinuit nec quicquam
ex ueteri ritu immutauit. Similiter et Paulus Aemilius duobus filiis orbatus,
quorum alter ante triumphum
maeroris ostendit, quin immo eundem ornatum retinuit nec quicquam
ex ueteri ritu immutauit. Similiter et Paulus Aemilius duobus filiis orbatus,
quorum alter ante triumphum patris quarto die decessit, alter in triumphali curru conspectus
post diem tertium defunctus est, procedens in contionem constantissimi pectoris
protulit sententiam:
"Quirites", inquit, "cum essem, ne quid mali fortuna moliretur, Iouem Optimum
Maximum
ritu immutauit. Similiter et Paulus Aemilius duobus filiis orbatus,
quorum alter ante triumphum patris quarto die decessit, alter in triumphali curru conspectus
post diem tertium defunctus est, procedens in contionem constantissimi pectoris
protulit sententiam:
"Quirites", inquit, "cum essem, ne quid mali fortuna moliretur, Iouem Optimum
Maximum Iunonemque reginam et Mineruam precatus, ut, si quid aduersi populo Romano
constantissimi pectoris
protulit sententiam:
"Quirites", inquit, "cum essem, ne quid mali fortuna moliretur, Iouem Optimum
Maximum Iunonemque reginam et Mineruam precatus, ut, si quid aduersi populo Romano
immineret, totum in meam domum conuerteretur. Quapropter bene habet: annuendo enim
uotis meis id egere ut uos potius casum meum doleatis quam ego uestro
ingemiscerem."
Hac
tibi haec una uideatur deesse."
Ad hoc ipsum et tu lugentem impellas. Poteris autem et ualidius
impellere si, quod hortaris, facile factu esse docueris ex hoc quod in nostra
situm est manu, si modo nos cohibere paululum uoluerimus et non dare impatientiae
manus: praesertim cum "nihil sit miserum," ut praeclare ait Boethius, "nisi cum
putes, contraque beata sors omnis est in aequanimitate tolerantis.
factu esse docueris ex hoc quod in nostra
situm est manu, si modo nos cohibere paululum uoluerimus et non dare impatientiae
manus: praesertim cum "nihil sit miserum," ut praeclare ait Boethius, "nisi cum
putes, contraque beata sors omnis est in aequanimitate tolerantis. "
Ex hoc genere est et illud Ciceronis ad Titium:
non est iam grauitatis et sapientiae tuae, quam tu a puero praestituisti, ferre
immoderatius
illud Ciceronis ad Titium:
non est iam grauitatis et sapientiae tuae, quam tu a puero praestituisti, ferre
immoderatius casum incommodorum tuorum qui sit ab eorum, quos dilexeris, miseria
maloque seiunctus. Etenim cum te semper et priuatis in rebus et publicis
praestitisti, tuenda ut sit tibi grauitas et constantiae seruiendum. Nam quod
allatura est ipsa diuturnitas, quae maximos luctus uetustate tollit, id nos
praecipere consilio prudentiaque debemus; etenim si nulla fuit umquam
Hoc ipsum attigit et Seneca Lucilium de morte filiae consolando:
finem dolendi etiam qui consilio non fecerat, tempore inuenit. Turpissimum autem
est in homine prudenti remedium maeroris lassitudo maerendi. Malo relinquas
dolorem quam ab illo relinquaris, et quam primum id facere desiste quod, etiam si
uoles, diu facere non poteris. Annum feminis ad lugendum constituere maiores non
ut tam diu
feminis ad lugendum constituere maiores non
ut tam diu lugerent, sed ne diutius: uiris nullum legitimum tempus est quia nullum
honestum. Quam tamen mihi ex illis mulierculis dabis uix retractatis a rogo, uix a
cadauere reuulsis, cui lacrimae in totum mensem durauerunt? Nulla res citius in
odium uenit quam dolor, qui recens consolatorem inuenit et aliquos ad se adducit,
inueteratus uero deridetur, nec immerito: aut enim simulatus aut stultus
est.
ut tam diu lugerent, sed ne diutius: uiris nullum legitimum tempus est quia nullum
honestum. Quam tamen mihi ex illis mulierculis dabis uix retractatis a rogo, uix a
cadauere reuulsis, cui lacrimae in totum mensem durauerunt? Nulla res citius in
odium uenit quam dolor, qui recens consolatorem inuenit et aliquos ad se adducit,
inueteratus uero deridetur, nec immerito: aut enim simulatus aut stultus
est.
uenit quam dolor, qui recens consolatorem inuenit et aliquos ad se adducit,
inueteratus uero deridetur, nec immerito: aut enim simulatus aut stultus
est.
et rursum in eadem epistula:
'Quid ergo?' inquis 'obliuiscar amici?' Breuem illi apud te memoriam promittis si
cum dolore mansura est. Iam istam frontem ad risum quaelibet res transfert. Non
differri in longius tempus quo desiderium omne mulcetur, quo
et rursum in eadem epistula:
'Quid ergo?' inquis 'obliuiscar amici?' Breuem illi apud te memoriam promittis si
cum dolore mansura est. Iam istam frontem ad risum quaelibet res transfert. Non
differri in longius tempus quo desiderium omne mulcetur, quo etiam acerrimi luctus
residunt: cum primum te obseruare desieris, imago ista tristitiae discedet. Nunc
ipse custodis dolorem tuum, sed custodienti quoque elabitur eoque citius, quo est
acrior,
acrior, luctus desinit. Nemo libenter ad id redit quod non sine tormento
cogitaturus est.
Quibus rebus omnibus tam Cicero quam Seneca ostendere nituntur constantiam uiri in
sua manu positam, nec multo negotio posse acquiri. Proinde ea uacare tanto fit
turpius quanto haberi potest facilius.
Atque ita in repressione luctus tres loci tractandi
Quibus rebus omnibus tam Cicero quam Seneca ostendere nituntur constantiam uiri in
sua manu positam, nec multo negotio posse acquiri. Proinde ea uacare tanto fit
turpius quanto haberi potest facilius.
Atque ita in repressione luctus tres loci tractandi sunt, quorum unus a pudore sumitur, alter ab aemulatione
uirtutis et a constantia tertius. Licet et a ceteris uirtutibus omnibus
non minus dignos locos
uirtutis et a constantia tertius. Licet et a ceteris uirtutibus omnibus
non minus dignos locos educere ualebis ad compescendum omnem languorem; ualent
enim omnes uirtutes ad comprimendum quemuis angorem, ut Cicero praeclare in
Tusculanis quaestionibus docuit. Vbi ait:
Quare si (ut mihi initio concessisti) turpitudo peius est quam dolor, nihil est
plane dolor. Nam tibi dum turpe nec dignum uiro uidebitur gemere eiulare lamentari
frangi
Quare si (ut mihi initio concessisti) turpitudo peius est quam dolor, nihil est
plane dolor. Nam tibi dum turpe nec dignum uiro uidebitur gemere eiulare lamentari
frangi debilitari dolore, tum honestas, tum dignitas, tum decus aderit; cum in ea
intueberis, te continebis. Cedet profecto uirtuti dolor et animi inductione
languescet.
Aut enim nulla uirtus est, aut contemnendus est dolor. Prudentiamne uis esse sine
qua ne intelligi quidem ulla uirtus potest?
corpus
uiolentiae subiectum est, animus
minime; corpus multa inuitum tolerare cogitur, animum nisi uolentem suppeditare
potest nemo; uirtus autem, quoniam a uoluntate proficiscitur, magis in illis locum
habet quae uoluntati obnoxia sunt, quam quae necessitati. Itaque
rectius ex ratione uirtutum animo mederi poteris quam corpori et ex unaquaque
uirtute propriam adhibere medicinam; quas tute, si parum aduigilaueris,
ei propter nimium dolorem euenturum
comminamur. Vt puta quod caros suos dolendo offendat aut cruciet aut ipsis
displiceat; secundum quam rationem Cicero Brutum est consolatus:
Nunc populo et scaenae, ut dicitur, tibi seruiendum est. Nam cum in te non solum
exercitus tui, sed omnium ciuium ac paene gentium coniecti oculi sint, minime
decet, propter quem fortiores ceteri sumus, eum ipsum animo debilitatum
uideri.
Haud minus scite hoc ipsum et ille diuus ecclesiae fecit orator cum
consolaretur Heliodorum episcopum a congrua poetae sententia tale sumens initium:
Hesiodus natales hominum plangens gaudet in funere, prudenterque Ennius "Plebs",
ait, "in hoc regi antestat loco: licet lacrimari plebi, regi honeste non licet".
Vt regi, sic episcopo, immo minus regi quam episcopo; ille enim nolentibus
praeest, hic uolentibus; ille terrore subicit,
Haud minus scite hoc ipsum et ille diuus ecclesiae fecit orator cum
consolaretur Heliodorum episcopum a congrua poetae sententia tale sumens initium:
Hesiodus natales hominum plangens gaudet in funere, prudenterque Ennius "Plebs",
ait, "in hoc regi antestat loco: licet lacrimari plebi, regi honeste non licet".
Vt regi, sic episcopo, immo minus regi quam episcopo; ille enim nolentibus
praeest, hic uolentibus; ille terrore subicit, hic seruitute donatur; ille corpora
custodit ad
plebi, regi honeste non licet".
Vt regi, sic episcopo, immo minus regi quam episcopo; ille enim nolentibus
praeest, hic uolentibus; ille terrore subicit, hic seruitute donatur; ille corpora
custodit ad mortem, hic animas seruat ad uitam. In te oculi omnium diriguntur.
Domus tua et concursatio quasi in specula constituta; magistra est publicae
disciplinae; quicquid feceris, id sibi omnes faciendum putant. Caue ne committas
quod aut, qui reprehendere digne uolunt, lacerasse te
immo minus regi quam episcopo; ille enim nolentibus
praeest, hic uolentibus; ille terrore subicit, hic seruitute donatur; ille corpora
custodit ad mortem, hic animas seruat ad uitam. In te oculi omnium diriguntur.
Domus tua et concursatio quasi in specula constituta; magistra est publicae
disciplinae; quicquid feceris, id sibi omnes faciendum putant. Caue ne committas
quod aut, qui reprehendere digne uolunt, lacerasse te uideantur aut, qui imitari
cogantur, delinquere. Vince quantum
Caue ne committas
quod aut, qui reprehendere digne uolunt, lacerasse te uideantur aut, qui imitari
cogantur, delinquere. Vince quantum potes, immo etiam plus quam potes, mollitiem
animi tui et ubertim fluentes lacrimas reprime ne grandis pietas in nepotem apud
incredulas mentes desperatio putetur in Deum. Desiderandus est tibi quasi absens,
non quasi mortuus, ut illum expectare, non amisisse uidearis.
lacerasse te uideantur aut, qui imitari
cogantur, delinquere. Vince quantum potes, immo etiam plus quam potes, mollitiem
animi tui et ubertim fluentes lacrimas reprime ne grandis pietas in nepotem apud
incredulas mentes desperatio putetur in Deum. Desiderandus est tibi quasi absens,
non quasi mortuus, ut illum expectare, non amisisse uidearis.
Huc spectat et quod ille apud comicum ait:
Cur
feram?
et apud Mantuanum:
solane perpetua maerens carpere iuuenta?
Idcirco et in consolando uulgo usurpatur: "Ne crucia te neue sponte
eneca; nec uelis amicis liberis omnibusque tuis maerori esse aut eos affligere
diutius."
Ad quem locum et illud Seruii ad Ciceronem spectat:
Quod si
te neue sponte
eneca; nec uelis amicis liberis omnibusque tuis maerori esse aut eos affligere
diutius."
Ad quem locum et illud Seruii ad Ciceronem spectat:
Quod si quis etiam inferis est sensus, qui illius in te amor fuit pietasque in
omnes tuos, hoc certe illa te facere non uult. Da hoc illi mortuae, da ceteris
amicis ac familiaribus qui tuo dolore maerent, da patriae ut, si qua in re opus
sit, opera consilio tuo uti possit. Denique, quoniam in
eneca; nec uelis amicis liberis omnibusque tuis maerori esse aut eos affligere
diutius."
Ad quem locum et illud Seruii ad Ciceronem spectat:
Quod si quis etiam inferis est sensus, qui illius in te amor fuit pietasque in
omnes tuos, hoc certe illa te facere non uult. Da hoc illi mortuae, da ceteris
amicis ac familiaribus qui tuo dolore maerent, da patriae ut, si qua in re opus
sit, opera consilio tuo uti possit. Denique, quoniam in eam fortunam deuenimus ut
spectat:
Quod si quis etiam inferis est sensus, qui illius in te amor fuit pietasque in
omnes tuos, hoc certe illa te facere non uult. Da hoc illi mortuae, da ceteris
amicis ac familiaribus qui tuo dolore maerent, da patriae ut, si qua in re opus
sit, opera consilio tuo uti possit. Denique, quoniam in eam fortunam deuenimus ut
etiam huic rei nobis seruiendum sit, noli committere ut quisquam te putet non tam
filiam quam rei publicae tempora et aliorum uictoriam lugere.
in te amor fuit pietasque in
omnes tuos, hoc certe illa te facere non uult. Da hoc illi mortuae, da ceteris
amicis ac familiaribus qui tuo dolore maerent, da patriae ut, si qua in re opus
sit, opera consilio tuo uti possit. Denique, quoniam in eam fortunam deuenimus ut
etiam huic rei nobis seruiendum sit, noli committere ut quisquam te putet non tam
filiam quam rei publicae tempora et aliorum uictoriam lugere.
id procul dubio fecisset. Te
uero haec agere super casum maximi inimici tui non confunderis qui, cum tuus
filius esset, non est ueritus tanta te persequi impietate et tantis onerare malis.
Quin tu igitur ab hac discedens tristitia procedis in publicum et te militibus
ostendis eisque pro labore et parta uictoria agis gratias? Ego autem hoc tibi
praedico, o rex, quod probe noui, ut si in huiusmodi actu perstabis neque ab eo
quam primum reuoces, futurum esse ut hodie uniuersus a te
te persequi impietate et tantis onerare malis.
Quin tu igitur ab hac discedens tristitia procedis in publicum et te militibus
ostendis eisque pro labore et parta uictoria agis gratias? Ego autem hoc tibi
praedico, o rex, quod probe noui, ut si in huiusmodi actu perstabis neque ab eo
quam primum reuoces, futurum esse ut hodie uniuersus a te discedat populus et
regnum ad alium conferat, et tunc uerum atque amarissimum cognosces luctum."
"His dictis," inquit Iosephus, "regem a
Etenim qui acerbius dolet illud quod est ei a Domino sublatum, aperte
fatetur se id magis dilexisse quam Deum. Nemo quippe moleste fert sibi quippiam ab
eo auferri quem amplius quam se adamauit. Vnde et inter ueros amicos
in prouerbium uenit: 'Amico de manu amici etiam uenenum dulce est'. Quod dictum
Alexandrum retulisse ferunt Philippo medico potionem offerenti qua hilari uultu
suscepta et epistula, qua medicus a Parmenone proditionis insimulabatur, ab rege
nostri optimi cuncta suauia esse debent et amoena, qui cum sit summe
bonus, non nouit filiis suis nisi bona dare data, tametsi nobis ob imperitiam
nostram secus uideatur. Itaque si nos uniuersam spem amoremque nostrum
totum in summo illo optimoque bono, cuius perfruendi gratia et conditi sumus,
repositam habuerimus, cunctorum aliorum iacturam flocci faciemus.
Ex hac igitur ratione pulchre semper timorem cuiuis incuties atque, ut
maerorem cohibeat,
est qua animum a maerore ad aliam curam studiumue aut cogitationem uoluptuosam
euocamus uel traducimus. Haec autem fit multipliciter, secundum quod
multiplicia sunt quibus mortales oblectari aut occupari consueuerunt. Quorum nos, ut
in aliis fecimus, potiora recensebimus. Esset enim alio pacto negotium et
fastidii et taedii plenum, quod nobis maxime
deuitandum (quantum per nos
communis est. Mulcet enim pariter angorem et animum ad uoluptatem iocundissimam
abducit a luctu. Hic locus
a compassione gignitur, qui ob praestantiam suam (ut mihi quidem probatur) in omni
ratione consolandi praecedere debet. Plurimum enim (mihi crede) amici incommoda
leuabimus si prius condolebimus ac collacrimabimus. Et si per absentiam facere non
licuerit, id tamen uel litteris uel nuntiis declarare non desistamus atque
(mihi crede) amici incommoda
leuabimus si prius condolebimus ac collacrimabimus. Et si per absentiam facere non
licuerit, id tamen uel litteris uel nuntiis declarare non desistamus atque ab eo
loco initium sumamus. Nam et Seruius in illa egregia epistula ab eodem
loco pulchre exorsus est:
"Postquam", inquit, "mihi renuntiatum est de obitu Tulliae filiae tuae, sane quam
pro eo, ac debui, grauiter molesteque tuli communemque eam calamitatem existimaui
suscipiat, ex illo Ouidii carmine uidere licet quod ad amicum suum huiusmodi
officio sumptum scribit:
Vidi ego confusos uultus uisosque notaui
osque madens fletu pallidiusque meo
et lacrimas cernens in singula uerba cadentes
ore meo lacrimas, auribus illa bibi;
bracchiaque accepi presso pendentia collo
et singultantis oscula mixta sonis.
Sumque, care, tuis defensus uiribus absens
scis,
posse uidetur. Qua de re desolati homines merito amicos requirunt quibuscum
infortunia sua communicent. Quod quidem et Cicero eidem Seruio rescribens se
imprimis expetere demonstrauit:
Ego uero, Serui, uellem, ut scribis, in meo grauissimo casu adfuisses; quantum
enim praesens me adiuuare potueris et consolando et prope aeque dolendo, facile ex
eo intelligo quod litteris lectis aliquantulum acquieui.
secundo loco adhibenda est eorum commemoratio qui afflictorum, quos
consolamur, malis commouentur pluresque esse et bonos qui uicem eorum doleant.
Ex quo genere est illud:
quae regio in terris nostri non plena laboris?
En Priamus. Sunt hic etiam sua praemia laudi;
Sunt lacrime rerum et mentem mortalia tangunt.
et illud:
Extinctum Nymphae crudeli funere Daphnim
flebant,
loci, de quo iam disseruimus,
aptissimus est comes, immo, cum res postulat, nullus conuenientior aut iocundior.
Hic est qui a lamentatione afflicti petitur, cum maerentem prouocamus uel petimus
nobis casum infortunii sui exponat. Qua in re fit mirum quoddam ut
maestum ad dolorem inuitando dolore tamen leuemus: id quidem fit, uerum non
praeter rationem. Etenim exspuit quodammodo miserias animus infortunia sua
recensendo et cum lamentis partem uirus haud minimam euomit.
Quod consilium et ipse usurpans frequentissimo carmine suas calamitates
deplorabat, ut est illud quod ad urbem scribit:
Siquis adhuc istic meminit Nasonis adempti
et superest sine me nomen in Vrbe meum
suppositum stellis numquam tangentibus aequor
me sciat in media uiuere barbaria;
Sauromatae cingunt, fera gens, Bessique Getaeque
quae non ingenio nomine digna meo.
deplorabat, ut est illud quod ad urbem scribit:
Siquis adhuc istic meminit Nasonis adempti
et superest sine me nomen in Vrbe meum
suppositum stellis numquam tangentibus aequor
me sciat in media uiuere barbaria;
Sauromatae cingunt, fera gens, Bessique Getaeque
quae non ingenio nomine digna meo.
ubi ad longum exponit suas miserias; idem facit et
uiuere barbaria;
Sauromatae cingunt, fera gens, Bessique Getaeque
quae non ingenio nomine digna meo.
ubi ad longum exponit suas miserias; idem facit et aliis in locis complurimis.
Vnde indignatus scribit aduersus illum a quo lamentari uetabatur:
Exigis ut nulli gemitus tormenta sequantur
acceptoque graui uulnere flere uetas?
Ipse Perilleo Phalaris permisit in
in locis complurimis.
Vnde indignatus scribit aduersus illum a quo lamentari uetabatur:
Exigis ut nulli gemitus tormenta sequantur
acceptoque graui uulnere flere uetas?
Ipse Perilleo Phalaris permisit in aere;
edere mugitus et bouis ore queri.
Cum Priami lacrimis offensus non sit Achilles,
tu fletus inhibes, durior hoste, meos?
cum faceret Niobem orbam Latonia proles,
non tamen huic
hoste, meos?
cum faceret Niobem orbam Latonia proles,
non tamen huic siccas iussit habere genas;
est aliquid fatale malum per uerba leuare:
hoc querula Procnes Alcyonesque facit.
Hoc erat in gelido quare Poeantius antro
uoce fatigaret Lenia saxa sua.
Strangulat inclusus dolor atque cor aestuat intus,
cogitur et uires multiplicare suas.
atque cor aestuat intus,
cogitur et uires multiplicare suas.
Id uero ista ratione contingere praedicant quoniam, cum maeror duplicem
habeat sedem, unam in corpore et in animo alteram; in corpore melancholiae humorem
qui, ut physici docent, praecipuus in cerebro est, in animo uero phantasiam aut
opinionem malorum quibus se oppressum cernit. Humorem illum
melancholicum quidam
intus,
cogitur et uires multiplicare suas.
Id uero ista ratione contingere praedicant quoniam, cum maeror duplicem
habeat sedem, unam in corpore et in animo alteram; in corpore melancholiae humorem
qui, ut physici docent, praecipuus in cerebro est, in animo uero phantasiam aut
opinionem malorum quibus se oppressum cernit. Humorem illum
melancholicum quidam philosophorum
cogitur et uires multiplicare suas.
Id uero ista ratione contingere praedicant quoniam, cum maeror duplicem
habeat sedem, unam in corpore et in animo alteram; in corpore melancholiae humorem
qui, ut physici docent, praecipuus in cerebro est, in animo uero phantasiam aut
opinionem malorum quibus se oppressum cernit. Humorem illum
melancholicum quidam philosophorum praestantissimi dixerunt
Id uero ista ratione contingere praedicant quoniam, cum maeror duplicem
habeat sedem, unam in corpore et in animo alteram; in corpore melancholiae humorem
qui, ut physici docent, praecipuus in cerebro est, in animo uero phantasiam aut
opinionem malorum quibus se oppressum cernit. Humorem illum
melancholicum quidam philosophorum praestantissimi dixerunt per lacrimas purgari
atque ideo asserere non dubitauerunt salubriores
Id uero ista ratione contingere praedicant quoniam, cum maeror duplicem
habeat sedem, unam in corpore et in animo alteram; in corpore melancholiae humorem
qui, ut physici docent, praecipuus in cerebro est, in animo uero phantasiam aut
opinionem malorum quibus se oppressum cernit. Humorem illum
melancholicum quidam philosophorum praestantissimi dixerunt per lacrimas purgari
atque ideo asserere non dubitauerunt salubriores esse lacrimas
humore aut purgatione eius utcumque; illud tamen indubia fide tenendum est,
lamentationibus et querelis opinionem malorum oppido extenuari, cuius multiplex
causa est, sed praecipua quoniam
in lamentatione pergit homo enumerando praeterita bona, quorum sicut possessio
fuit iocunda, ita et recordatio, quo fit ut omnis lamentatio, ueluti et ira,
admixtam habeat cum dolore uoluptatem. Hinc uenit ut homo, si uel solus
apud
Bellerophontem, apud Vergilium uero Latini uxorem; alii se sponte cruciatibus uel
doloribus deputant, ut ille Terentianus Demea; alii nec uoluptatibus nec ullis ornamentis uti uolunt.
Quoniam illa in tantis malis putant sibi minime conuenire, ut Ouidius libellum
suum facere monet:
Vade, sed incultus, qualem decet exulis esse
infelix habitum temporis huius habe,
nec te purpureo uelent uaccinia suco,
hirsutus sparsis ut uideare comis;
felices ornent haec instrumenta libellos,
fortunae memorem te decet esse meae.
Talia igitur et dictitare et factitare in luctu homines delectat magis quam ea
quae ad laetitiam pertinent. Immo "si qui forte," ut optime testatur
Cicero, "cum se in luctu esse uellent, aliquid fecerunt humanius aut si hilarius
locuti sunt, reuocant se rursum ad
Talia igitur et dictitare et factitare in luctu homines delectat magis quam ea
quae ad laetitiam pertinent. Immo "si qui forte," ut optime testatur
Cicero, "cum se in luctu esse uellent, aliquid fecerunt humanius aut si hilarius
locuti sunt, reuocant se rursum ad maestitiam peccatisque se insimulant quod
dolorem intermiserint. Pueros uero castigare matres et magistri solent nec uerbis
solum, sed etiam
aliquid fecerunt humanius aut si hilarius
locuti sunt, reuocant se rursum ad maestitiam peccatisque se insimulant quod
dolorem intermiserint. Pueros uero castigare matres et magistri solent nec uerbis
solum, sed etiam uerberibus, si quid in domestico luctu hilarius factum ab his est
aut dictum," ut minus illo tempore et ea rerum conditione dignum. Vnde et
Sappho, cum se aptiorem alio scribendi carmini diceret, in flebili tamen
si quid in domestico luctu hilarius factum ab his est
aut dictum," ut minus illo tempore et ea rerum conditione dignum. Vnde et
Sappho, cum se aptiorem alio scribendi carmini diceret, in flebili tamen materia
flebile carmen elegit. Similem huic rationi et Boethius assignauit. Ouidius quoque
ait:
Flebilis ut noster status est, ita flebile carmen,
materiae scripto conueniente suo.
raciocinationem uel alio conueniente tropo bona, quorum iactura facta est,
collaudabis plurimisque uerbis efferas affirmans etiam digna esse quae doleat, ut
Cicero ad Brutum:
accepisti tu quidem dolorem; id enim amisisti cui simile in terris nihil fuit; et
est dolendum in tam graui uulnere ne id ipsum, carere omni sensu doloris, sit
miserius quam dolere
Huiusmodi igitur laudibus et
quorum iactura facta est,
collaudabis plurimisque uerbis efferas affirmans etiam digna esse quae doleat, ut
Cicero ad Brutum:
accepisti tu quidem dolorem; id enim amisisti cui simile in terris nihil fuit; et
est dolendum in tam graui uulnere ne id ipsum, carere omni sensu doloris, sit
miserius quam dolere
Huiusmodi igitur laudibus et tali lacrimarum indulgentia maerentis
animus haud mediocrem suscipit uoluptatem.
Adeo autem laus defuncti delectat et ab omni paene maerore abducit ut
Aegyptii, sicuti narrat Diodorus ,
eo unico solacio in mortuorum funere uterentur. Nam cum nemo inuenitur
qui defunctum accuset, aut si quis accusauerit,
per calumniam id egisse deprehensus est et pro obiecto falso crimine magna poena
fuissent.
Quantos ille uirum magnam Mauortis ad urbem
campus aget gemitus! uel quae, Tyberine, dedistis
funera cum tumulum praeterlabere recentem!
Nec puer Iliaca quisquam de gente Latinos
in tantam spem tollet auos, nec Romula quondam
ullo se tantum tellus iactabit alumno.
Heu pietas, heu prisca fides inuictaque bello
dextera! Non illi se quisquam impune tulisset
obuius armato, seu cum pedes iret
tantam spem tollet auos, nec Romula quondam
ullo se tantum tellus iactabit alumno.
Heu pietas, heu prisca fides inuictaque bello
dextera! Non illi se quisquam impune tulisset
obuius armato, seu cum pedes iret in hostes
seu spumantis equi foderet calcaribus armos.
Heu miserande puer, si qua fata aspera rumpis,
tu Marcellus eris. Manibus date lilia plenis.
seu spumantis equi foderet calcaribus armos.
Heu miserande puer, si qua fata aspera rumpis,
tu Marcellus eris. Manibus date lilia plenis.
In hoc sermone, licet et alios locos consolandi attigerit, id est a compassione, a
causa mortis, ab officio funeris, praecipue tamen laudis loco immoratus est.
Sic et Hieronymus, ut Theodoram de morte Lucinii consolaretur, longa
Lucinii consolaretur, longa
oratione recensere uoluit facta egregia ipsius, uitae sanctimoniam, diuinos mores
et alia uirtutum ornamenta dignissima; atque ut magis talem socium, quod habuerat,
gaudere uellet, hortatus est. Idem fecit in illa praeclarissima
epistula qua Heliodorum episcopum de morte Nepotiani consolatus est, et in omnibus
paene suis consolatoriis sermonibus
hanc diligentissime conseruauit.
diuinos mores
et alia uirtutum ornamenta dignissima; atque ut magis talem socium, quod habuerat,
gaudere uellet, hortatus est. Idem fecit in illa praeclarissima
epistula qua Heliodorum episcopum de morte Nepotiani consolatus est, et in omnibus
paene suis consolatoriis sermonibus
hanc diligentissime conseruauit. Et iure quidem, quoniam sanae et
compositae mentes potius gaudere deberent tales uiros habuisse,
tuis bonis delectari potius quam alienis
malis laborare.
Inuitat eum ad bene actorum contemplationem, et merito quidem, quia,
ut sapientissime idem alio in loco ait,
acta aetas honeste ac splendide tantam affert consolationem ut eos, qui ita
uixerunt, aut non attingat aegritudo aut perleuiter pungat.
Ad
non attingat aegritudo aut perleuiter pungat.
Ad quam considerationem laudando afflictum pulcherrime euocamus, ita
tamen si laudatio absit ab adulationis suspicione, qua in re consolatoris
prudentia desideratur.
consolandi magis fortasse congruos accedamus.
Est autem eorum primus qui desolatos homines ad aliquod studium non
illepidum aut ingratum inuitat, puta ad uenationem, ludum, cantum sonum ceteraque
eiusmodi. Quod nimirum et Ouidius in exilium missus et probasse et libens
usurpasse se scribit:
Si qua mei fuerint, ut erunt, uitiosa libellis,
excusata suo tempore, lector, habe.
Exul eram requiesque mihi, non fama petita est,
quoque compede fossor
indocili numero cum graue mollit opus.
Cantat et innitens limosae pronus arenae
aduerso tardam qui uehit amne ratem
quique refert pariter lentos ad pectora remos,
in numerum pulsa bracchia pulsat aqua.
Fixus ubi incubuit baculo saxoue resedit,
pastor arundineo carmine mulcet oues.
Cantantis pariter, pariter data pensa trahentis
fallitur ancillae decipiturque labor.
usus est, cum inquit:
O fortes peioraque passi
mecum saepe uiri, nunc Iuno pellite curas:
cras ingens iterabimus equor.
In hoc quoque genere est hortari amicum ad quampiam egregiam lectionem,
praecipue autem philosophiae. Quoniam, ut praeclare scribit Cicero:
philosophia hoc efficit, medetur animis, inanes sollicitudines detrahit,
cupiditatibus liberat,
animis, inanes sollicitudines detrahit,
cupiditatibus liberat, pellit timores, ueraque cultura animi est quae extrahit
uitia radicitus et praeparat animos ad satus accipiendos.
Est profecto animi medicina, philosophia, cuius auxilium non ut in corporis morbis
petendum est foris.
Hinc et Seruium maerore leuare cupiens ad hanc inuitat ita scribens:
Reliqua sunt in te ipso neque mihi ignota
cuius auxilium non ut in corporis morbis
petendum est foris.
Hinc et Seruium maerore leuare cupiens ad hanc inuitat ita scribens:
Reliqua sunt in te ipso neque mihi ignota nec minima solacia. Et quidem ego sentio multo maxima, quae experiens quotidie
sic probo ut ea mihi salutem afferre uideantur, te autem ab initio aetatis memoria
teneo summe
ab initio aetatis memoria
teneo summe omnium doctrinarum studiosum fuisse omniaque, quae a sapientissimis
uiris ad bene uiuendum tradita essent, quae quidem uel optimis rebus ac usui et
delectationi esse possent, his uero temporis habemus nihil in quo acquiescamus.
Nihil faciam insolenter neque te tali uel scientia uel natura hortabor ut ad eas
te referas artes quibus a primis temporibus aetatis tuum studium dedisti; tantum
dicam quod te spero approbaturum: me, postea quam illi arti
insolenter neque te tali uel scientia uel natura hortabor ut ad eas
te referas artes quibus a primis temporibus aetatis tuum studium dedisti; tantum
dicam quod te spero approbaturum: me, postea quam illi arti cui studueram nihil
esse loci neque in curia neque in foro uiderem, omnem meam curam atque operam ad
philosophiam contulisse. Tuae scientiae excellenti ac singulari non multo magis
quam nostrae est relictum loci. Quare non equidem te moneo, sed mihi ita persuasi
te quoque in his
te tali uel scientia uel natura hortabor ut ad eas
te referas artes quibus a primis temporibus aetatis tuum studium dedisti; tantum
dicam quod te spero approbaturum: me, postea quam illi arti cui studueram nihil
esse loci neque in curia neque in foro uiderem, omnem meam curam atque operam ad
philosophiam contulisse. Tuae scientiae excellenti ac singulari non multo magis
quam nostrae est relictum loci. Quare non equidem te moneo, sed mihi ita persuasi
te quoque in his uersari rebus
neque in curia neque in foro uiderem, omnem meam curam atque operam ad
philosophiam contulisse. Tuae scientiae excellenti ac singulari non multo magis
quam nostrae est relictum loci. Quare non equidem te moneo, sed mihi ita persuasi
te quoque in his uersari rebus quae, etsi minus prodessent, animum tamen a
sollicitudine abducerent.
Et in Tusculanis quaestionibus:
Illud quidem sic habeto: nisi
Quare non equidem te moneo, sed mihi ita persuasi
te quoque in his uersari rebus quae, etsi minus prodessent, animum tamen a
sollicitudine abducerent.
Et in Tusculanis quaestionibus:
Illud quidem sic habeto: nisi sanatus animus sit, quod sine philosophia fieri non
potest, finem miseriarum nullum fore; quam ob rem, quoniam cepimus, tradamus nos
ei curandos; sanabimur si uolemus.
Inter omnes uero occupationes aut studia, quibus animus a maerore
reuocatur, uis amoris est potentissima sacris etiam litteris testimonium
perhibentibus, in quibus legimus Rebeccam adeo ab Isaac dilectam ut dolorem, qui
ex matris morte acciderat, temperaret. Prudentissimum ergo et familiares Assueri
inierunt consilium, cum nouas puellas regi quaerere decreuerunt, quo maerorem
regis, quem ob
ambiguam tellure noua Salamina futuram."
His simile est et illud:
Iamque tibi reduces socios classemque relatam
nuntio et in tutum uersis Aquilonibus actam,
et Sibylla ad Palinurum:
"Sed cape dicta memor, diri solacia casus;
nam tua finitimi longe lateque per urbes
prodigiis acti caelestibus ossa piabunt
et
adiecit et
quo pacto spe futurorum ademptus est
maeror, declarauit. Non solum autem haec, sed et alia ex hac ratione
exempla apud Vergilium passim comperies. Similiter et in epistulis apud Ciceronem,
ut est illud ad Publium Figulum:
"Familiares eius," id est Caesaris, "et hi quidem qui illi iocundissimi sunt,
familiariter et admirabiliter de te locuntur et sentiunt. Accedit eodem uulgi
Nihil plane omnino tantum ad solacium hominis ualet, quando cuiuspiam
rei iacturam fecit, quantum spes rei recuperandae. Id optime intellexisse uidetur
Ouidius, qui in exilium missus hortatur amicum ut, si etiam minime speret posse
patriae restitui, tamen semper se spe redeundi detineat uel potius alat, testans
adeo se nulla re alia sustentari quam spe reuertendi, quam licet falsam, ne sibi
adimat, obnixe
posse
patriae restitui, tamen semper se spe redeundi detineat uel potius alat, testans
adeo se nulla re alia sustentari quam spe reuertendi, quam licet falsam, ne sibi
adimat, obnixe precatur dicens:
Si tamen interea quid in his ego perditus oris,
quod te credibile est quaerere, quaeris, agam;
spe trahor exigua quam tu mihi demere noli
tristia leniri numina posse dei.
Seu temere expecto seu id contingere fas est,
Numquam spes cum dolore concordat nec fides aliquando sentit quantamcumque
iacturam.
Et alibi simile quid scribit:
Mihi crede, semper in omnibus incredulitas maeret et sicut non potest fides nosse
quod doleat, sic diffidentia sola doloribus inuenitur ancilla. Nam si dormientes
dicimus, dormientes utique credere debemus et non mortuos ac requiescentes in
terris fideliter
Mihi crede, semper in omnibus incredulitas maeret et sicut non potest fides nosse
quod doleat, sic diffidentia sola doloribus inuenitur ancilla. Nam si dormientes
dicimus, dormientes utique credere debemus et non mortuos ac requiescentes in
terris fideliter secundum uocem Domini. 'Omnis', inquit, 'qui credit in me, licet
moriatur, uiuet.' Si tibi medicus hoc promitteret quisquam, nullam sine dubio
promissioni eius negare poteris omnino laetitiam. Nunc quia Christus fabricator
fides nosse
quod doleat, sic diffidentia sola doloribus inuenitur ancilla. Nam si dormientes
dicimus, dormientes utique credere debemus et non mortuos ac requiescentes in
terris fideliter secundum uocem Domini. 'Omnis', inquit, 'qui credit in me, licet
moriatur, uiuet.' Si tibi medicus hoc promitteret quisquam, nullam sine dubio
promissioni eius negare poteris omnino laetitiam. Nunc quia Christus fabricator et
restitutor promittit, non timeas eam plangere.
reuocare aptat, id claris muneribus apprime efficiet. Quodsi
id fieri non potest aut non libet, saltem ei nos ipsos operam nostram facultates
ceteraque talia polliceamur, ueluti Cicero L. Fabio, cum inquit:
Meus animus erit in te liberosque tuos semper quem tu esse uis et qui esse
debet.
et ad Titium:
Ego et memoria nostrae ueteris amicitiae et uirtute atque obseruantia tui filii
monitus nullo loco deero neque ad consolandum neque ad leuandum fortunam tuam.
Idem fecit et Hieronymus ad Theodoram:
Carissima filia, hanc epistulam meam amoris mei illum habeto epithaphium et
quicquid posse me scieris in opere spirituali, audacter impera, ut sciant saecula
post futura eum, qui dicit in Isaia Posuit me ut sagittam electam in pharetra sua
abscondit me, duos uiros tanti maris atque terrarum inter se spatiis seperatos suo
acumine uulnerasse.
Idem fecit et Hieronymus ad Theodoram:
Carissima filia, hanc epistulam meam amoris mei illum habeto epithaphium et
quicquid posse me scieris in opere spirituali, audacter impera, ut sciant saecula
post futura eum, qui dicit in Isaia Posuit me ut sagittam electam in pharetra sua
abscondit me, duos uiros tanti maris atque terrarum inter se spatiis seperatos suo
acumine uulnerasse.
ad Theodoram:
Carissima filia, hanc epistulam meam amoris mei illum habeto epithaphium et
quicquid posse me scieris in opere spirituali, audacter impera, ut sciant saecula
post futura eum, qui dicit in Isaia Posuit me ut sagittam electam in pharetra sua
abscondit me, duos uiros tanti maris atque terrarum inter se spatiis seperatos suo
acumine uulnerasse.
Hae pollicitationes perinde atque
oblectatione demulcent.
alii sceleribus filiorum
intabescentes, alii ultra maerorem manus cum iugulo illis, quos genuerant, inferre
compulsi sunt, et praeter iura naturae, quibus uitam dederant, necem crudelissimam
acerbissimamque praestiterunt, ita et extremos dies in luctu et squalore
misere transegerunt. Sapientissime ergo ille sese
consolatus est cui cum diceretur: "Iuuenis morieris", respondit: "Fortasse alicui
magno malo me fortuna subducit;
nulla mala inessent, tamen illud tale ac tantum est propter quod solum deuitandum:
nulli umquam senectus esset optanda, quin potius totis deprecanda uotis."
Illud dico incommodum quod Iuuenalis in calce posuit:
Vt uigeant sensus animi, ducenda tamen sunt
funera natorum, rogus aspiciendus amatae
coniugis et fratris plenaeque sordibus urnae.
Haec data poena diu uiuentibus ut renouata
Vt uigeant sensus animi, ducenda tamen sunt
funera natorum, rogus aspiciendus amatae
coniugis et fratris plenaeque sordibus urnae.
Haec data poena diu uiuentibus ut renouata
semper clade domus multis in luctibus inque
perpetuo maerore et nigra ueste senescant.
Deinde enumerat plerosque, quibus uita longior grauissimas attulit calamitates
eosque intolerabilibus
itaque horum a uindicta mutuamur, non quidem ea ratione qua
superius diximus, quando de diminutione angoris disputabamus, uerum a spe
uindictae, id est ut persuadeamus amico lugenti aduersarium eius, a quo iniuriam
accepit, poenas daturum aut in hac aut saltem in alia uita Deumque esse iustum
iudicem ac cunctorum scelerum ultorem. Hoc satyrus ille diligenter
seruauit ubi inquit:
mutuamur, non quidem ea ratione qua
superius diximus, quando de diminutione angoris disputabamus, uerum a spe
uindictae, id est ut persuadeamus amico lugenti aduersarium eius, a quo iniuriam
accepit, poenas daturum aut in hac aut saltem in alia uita Deumque esse iustum
iudicem ac cunctorum scelerum ultorem. Hoc satyrus ille diligenter
seruauit ubi inquit:
et haec Manes ueniet mihi fama sub imos."
Sic et Sapientia consolatur seruos Domini iniuste a potentioribus
oppressos: Stabunt iusti in magna constantia aduersus eos qui se
angustiauerunt et qui abstulerunt labores eorum; uidentes turbabuntur timore
horribili et mirabuntur subitatione insperatae salutis dicentes intra se
paenitentiam agentes et prae angustia spiritus
et qui abstulerunt labores eorum; uidentes turbabuntur timore
horribili et mirabuntur subitatione insperatae salutis dicentes intra se
paenitentiam agentes et prae angustia spiritus gementes: hi sunt quos aliquando
habuimus in derisum et in similitudinem improperii. Nos insensati uitam illorum
existimamus insaniam et finem illorum sine honore: ecce quomodo computati sunt
inter filios Dei: et inter sanctos sors illorum est. Ergo nos errauimus a uia
qui abstulerunt labores eorum; uidentes turbabuntur timore
horribili et mirabuntur subitatione insperatae salutis dicentes intra se
paenitentiam agentes et prae angustia spiritus gementes: hi sunt quos aliquando
habuimus in derisum et in similitudinem improperii. Nos insensati uitam illorum
existimamus insaniam et finem illorum sine honore: ecce quomodo computati sunt
inter filios Dei: et inter sanctos sors illorum est. Ergo nos errauimus a uia
ueritatis et
ignorauimus.
Tunc illud innocentes consequuntur psalmistae solacium:
Laetabitur iustus cum uiderit uindictam, manus suas lauabit in sanguine
peccatoris.
Hieronymus quoque hoc pacto Oceanum consolatus est:
Veniet tempus ut eorum risus uertatur in luctum, quibus noster nunc
uindictam, manus suas lauabit in sanguine
peccatoris.
Hieronymus quoque hoc pacto Oceanum consolatus est:
Veniet tempus ut eorum risus uertatur in luctum, quibus noster nunc plantus est
laetitia.
Et Theodoram de morte Lucinii consolando "Habemus", ait, "consolationem
quod Domini sermone mors
Et Theodoram de morte Lucinii consolando "Habemus", ait, "consolationem
quod Domini sermone mors iugulatur, per quem dicitur ad eam: Ero mors tua, o mors,
ero morsus tuus, inferne. Et in consequentibus: Adducet uentum urentem Dominus de
deserto ascendentem, qui secabit omnes uias eius et desolabit fortem
illius."
Ista omnia ad
gaudere, quippe qui iubentur diligere etiam inimicos et orare pro
persecutoribus ac calumniatoribus suis.
Cuius rei honestatem etiam falsae religionis cultores uiderunt atque
comprobauerunt. Vnde cum Demosthenes saeuientem in Athenienses Alexandrum mitigare
cuperet, non habuit maiorem laudem ad quam eum adhortaretur aut quod ei pro
clementia ipsius dignum pretium polliceretur quam quod ait: "Nihil habet fortuna
tua maius quam ut possis, nec nostra melius quam ut
Hac uirtute plerique duces et principes magis quam maximis rebus
gestis clarissimisue triumphis celebrantur. Plus laudis L. Cornelio
pietas contulit quam saeuissimo hosti Romano, duci Carthaginiensium, in funere
praestitit, quam ingens robur animi, quo ipsum hostem una cum oppido expugnauit.
Magis commendantur Caesaris lacrimae, quas capiti Pompei exhibuit et in liberos
Catonis ceterosque aduersarios suos ingens clementia quam tot insignes
L. Cornelio
pietas contulit quam saeuissimo hosti Romano, duci Carthaginiensium, in funere
praestitit, quam ingens robur animi, quo ipsum hostem una cum oppido expugnauit.
Magis commendantur Caesaris lacrimae, quas capiti Pompei exhibuit et in liberos
Catonis ceterosque aduersarios suos ingens clementia quam tot insignes palmae quas
uictor conspicuus ex hoste reportauit. Quid de Q. Metello, de posteriore Africano,
Q. Crispino, M. Marcello, Hannibale, Alexandro, Pisistrato, Pyrrho,
docet, timidi ac uilis. Vnde merito illud Xenophontis
laudatur quod cuidam maledicenti retulit: "Tu", inquit, "potens es maledicere, ego
uero tua maledicta contemnere." Sed illud Socratis tanto maiore
excipitur laude quanto in grauiore exhibitum iniuria. Nam cum fuisset
a quodam impuro homine calce percussus, urgentibusque amicis
uoluptate suauitateque fruere quam
illius, quam a spe uindictae inepte uenaris. Quod si facies, Deo
hominibusque gratificabere; cum horum clarissimam uirtutem adeptus eris, illius
uero mandatum adimpleueris. Nunc utrum horum eligas in tua optione positum est. Nos interea inceptum
prosequamur.
Secundus locus a criminatione aduersarii
Est ergo finitimus huic loco et ille qui a criminatione aduersarii
accipitur. Solent enim plerique haud mediocrem suscipere uoluptatem cum audiunt
conuicia uel maledicta congeri in suos inimicos: consolabimur ergo huiusmodi uiros
non parum si accusabimus aduersarios aut maliuolos ipsorum eosque impuris uerbis insectabimur asserentes illos esse
homines nefarios, impios, ueneficos,
inuentus est amicus qui ei mortem
afferret.
Iuuenalis quoque consolando amicum, cui depositum negatum fuerat,
inuehit in periuros dicens:
similium arguere perfidiam ac impietatem.
Sic quoque et Dominus uidetur consolare uoluisse Ezechielem prophetam:
Et tu, fili hominis, ne timueris eos neque paueas a facie eorum quoniam insanient
atque conuenient aduersum te in gyro et in medio scorpionum tu habitas.
Huc pertinet et illud quod Hieronymus ad Theodoram scribit:
Verum est illud super necessitatem mortis prophetale uaticinium quod fratres
arguere perfidiam ac impietatem.
Sic quoque et Dominus uidetur consolare uoluisse Ezechielem prophetam:
Et tu, fili hominis, ne timueris eos neque paueas a facie eorum quoniam insanient
atque conuenient aduersum te in gyro et in medio scorpionum tu habitas.
Huc pertinet et illud quod Hieronymus ad Theodoram scribit:
Verum est illud super necessitatem mortis prophetale uaticinium quod fratres
nomina crudelis et dura dissociet.
Quibus uerbis mortis immanitatem uidetur accusare quod ei immitis et
dura fratrem abstulerat, quo pacto et nos plerumque inuehere solemus in ipsam
appellantes eam duram, iniquam, iniustam, impiam, crudelem. Hinc illa
Theophrasti aduersus naturam querela est, qua lamentatur quod cornicibus ac ceruis
aliisque animantibus, quorum paruum interest, longiora indulget spatia,
aut exclamationes quas homines
contra fortunam, contra imbres, maria, tempestates, proditiones, iniustitias
malitiasque, ac perfidias humanas intorquere ac iaculari consueuerunt. Ex quorum
numero est illud Iob:
Pereat dies in qua natus sum et nox in qua dictum est conceptus est homo. Dies
illa uertatur in tenebras non requirat eum Dominus desuper et non sit in
recordatione nec illustretur in lumine.
contra fortunam, contra imbres, maria, tempestates, proditiones, iniustitias
malitiasque, ac perfidias humanas intorquere ac iaculari consueuerunt. Ex quorum
numero est illud Iob:
Pereat dies in qua natus sum et nox in qua dictum est conceptus est homo. Dies
illa uertatur in tenebras non requirat eum Dominus desuper et non sit in
recordatione nec illustretur in lumine.
proditiones, iniustitias
malitiasque, ac perfidias humanas intorquere ac iaculari consueuerunt. Ex quorum
numero est illud Iob:
Pereat dies in qua natus sum et nox in qua dictum est conceptus est homo. Dies
illa uertatur in tenebras non requirat eum Dominus desuper et non sit in
recordatione nec illustretur in lumine.
Ceterum haec atque eiusmodi uix et raro salua Dei reuerentia ac ipsius
ac perfidias humanas intorquere ac iaculari consueuerunt. Ex quorum
numero est illud Iob:
Pereat dies in qua natus sum et nox in qua dictum est conceptus est homo. Dies
illa uertatur in tenebras non requirat eum Dominus desuper et non sit in
recordatione nec illustretur in lumine.
Ceterum haec atque eiusmodi uix et raro salua Dei reuerentia ac ipsius
hominis dignitate fieri posunt. Qua de re
Ex quorum
numero est illud Iob:
Pereat dies in qua natus sum et nox in qua dictum est conceptus est homo. Dies
illa uertatur in tenebras non requirat eum Dominus desuper et non sit in
recordatione nec illustretur in lumine.
Ceterum haec atque eiusmodi uix et raro salua Dei reuerentia ac ipsius
hominis dignitate fieri posunt. Qua de re consolatorem monemus ut hunc tractando
factum. Istorsum spectat quod Ouidius ait:
uariis cruciatibus eum negare compellerentur, se ipsos consolati sunt illudendo hostibus suis ac
dicendo: Frustra laboratis, nec quod cupitis ullo poenarum genere a nobis
extorquebitis; etsi in corpus potestatem habetis, at nos potestatem in animum
habemus, quem uestra furia uel insania nequit attingere.
Qua ex re haud mediocre solacium capiebant, ita ut inter acerrima
tormenta saeuissimosque cruciatus cernentes
se ipsos consolati sunt illudendo hostibus suis ac
dicendo: Frustra laboratis, nec quod cupitis ullo poenarum genere a nobis
extorquebitis; etsi in corpus potestatem habetis, at nos potestatem in animum
habemus, quem uestra furia uel insania nequit attingere.
Qua ex re haud mediocre solacium capiebant, ita ut inter acerrima
tormenta saeuissimosque cruciatus cernentes carnifices suos incassum furere in
at nos potestatem in animum
habemus, quem uestra furia uel insania nequit attingere.
Qua ex re haud mediocre solacium capiebant, ita ut inter acerrima
tormenta saeuissimosque cruciatus cernentes carnifices suos incassum furere in
risum erumperent ac unde tristitiam capere credebantur, inde solacium ingens
suscipiebant. Hinc illa Laurentii in uesaniam regis insultatio fuit qua
dicebat dum in craticula ureretur:
mediocre solacium capiebant, ita ut inter acerrima
tormenta saeuissimosque cruciatus cernentes carnifices suos incassum furere in
risum erumperent ac unde tristitiam capere credebantur, inde solacium ingens
suscipiebant. Hinc illa Laurentii in uesaniam regis insultatio fuit qua
dicebat dum in craticula ureretur: Assatum est; uersa et manduca .
Non sine uoluptate ac solacio putamus Anaxarchum dentibus suam
suos incassum furere in
risum erumperent ac unde tristitiam capere credebantur, inde solacium ingens
suscipiebant. Hinc illa Laurentii in uesaniam regis insultatio fuit qua
dicebat dum in craticula ureretur: Assatum est; uersa et manduca .
Non sine uoluptate ac solacio putamus Anaxarchum dentibus suam
praecidisse linguam quam ei tyrannus ille amputare minabatur. Itidem et aliis
plerisque, quos enumerare
putamus Anaxarchum dentibus suam
praecidisse linguam quam ei tyrannus ille amputare minabatur. Itidem et aliis
plerisque, quos enumerare praetermittimus, iocundam bonorum suorum fuisse non
dubitamus iacturam, quam ipsi sponte fecerunt, ne illa in manus aut potestatem
uenirent inimicorum, et, si eis ex sententia contigit, pro magno solacio habuisse.
Ex hoc genere solacii est et illud quod ei accidit qui insequendo
quempiam aut appetendo fugientem aut defendere uel
ex sententia contigit, pro magno solacio habuisse.
Ex hoc genere solacii est et illud quod ei accidit qui insequendo
quempiam aut appetendo fugientem aut defendere uel resistere conantem nec omnino
incolumis id quiuit tentare. In tali negotio persequens licet paruo potitus, tamen
uictorem se putat atque illo uel tenui successu solatur. Vt apud
Ouidium Phoebus:
"mea; semper habebunt
consolatur se eam in sua cessuram ornamenta quam non potuit habere in amplexus.
His itaque rationibus procedit iste tertius locus qui, ut illi duo
superiores, a persona aduersarii ducitur. Habet tamen amplius in se honestatis,
propterea et uiris causisque dignioribus absque pudore facilius quam illi alii
accommodantur.
sapientiae supremus cumulus.
Est autem ille, quem pietatis diximus filium, Dominicae passionis
deuota recordatio, ad quam cum pia mens aduocatur, procul dubio cunctarum suarum
tribulationum obliuiscitur aut ei in conspectu harum uel placidiores uel saltem
leuiores fiunt.
Etenim quis suae mentis compos, in quem omnis amoris omnisque
humanitatis scintilla non in totum extincta est, quis, inquam, adeo delicati est
sensus
deuota recordatio, ad quam cum pia mens aduocatur, procul dubio cunctarum suarum
tribulationum obliuiscitur aut ei in conspectu harum uel placidiores uel saltem
leuiores fiunt.
Etenim quis suae mentis compos, in quem omnis amoris omnisque
humanitatis scintilla non in totum extincta est, quis, inquam, adeo delicati est
sensus uel tantus sui ipsius amator cui non dulcescant uniuersae praesentis uitae
amaritudines ac poenae si diligentius intueatur
dubio cunctarum suarum
tribulationum obliuiscitur aut ei in conspectu harum uel placidiores uel saltem
leuiores fiunt.
Etenim quis suae mentis compos, in quem omnis amoris omnisque
humanitatis scintilla non in totum extincta est, quis, inquam, adeo delicati est
sensus uel tantus sui ipsius amator cui non dulcescant uniuersae praesentis uitae
amaritudines ac poenae si diligentius intueatur quanta et qualia pro se sit noster
passus saluator? Qui
est
sensus uel tantus sui ipsius amator cui non dulcescant uniuersae praesentis uitae
amaritudines ac poenae si diligentius intueatur quanta et qualia pro se sit noster
passus saluator? Qui primum, ut ita loquar, caelos relinquens ad nos in terras
descendit, qui patrem maximum optimumque, mirificam angelorum reliquorumque
supercaelestium ciuium societatem, non enarrabiles delicias posthabens, se
credidit inimicis, perfidis ciuibus, detractoribus blasphemis et
Atque
, qui
caelos, sidera, angelos, et pretiosissima quaeque condiderat, luteam assumpsit
uestem; qui omnis denique diuitias distribuit ac largitur, de paupercula uirgine
in summa inopia est editus et educatus. At in quibus palatiis altissimi
filius est natus? Nempe in uilissimo pastorum deuersorio; pro segmentatis cunis
praesepe uile habuit, pro molli pluma ac
bisso fenum et paleam.
et pretiosissima quaeque condiderat, luteam assumpsit
uestem; qui omnis denique diuitias distribuit ac largitur, de paupercula uirgine
in summa inopia est editus et educatus. At in quibus palatiis altissimi
filius est natus? Nempe in uilissimo pastorum deuersorio; pro segmentatis cunis
praesepe uile habuit, pro molli pluma ac
bisso fenum et paleam. Triginta tribus annis multas inedias passus,
sitim,
algorem, opprobria, derisiones, uerbera, colaphos,
euulsam illam barbam sacratissimam, faciem uenerandam consputam inaudita pertulit patientia; stetit mutus
ueluti ouis coram tondente se, non fuit in uniuerso corpore illo gloriosissimo
quantum grano sinapi tegeres quod non fuerit plagis et liuoribus sauciatum ac
labefactatum. Ad extremum, quod reliquum et summum erat, uitam suam
ignominiosissime acerbissimaeque morti pro nostra
uxorem filios uel sorores plus quam me,
non est me dignus. et: Beati qui lugent quoniam
consolabuntur.
Hinc et apostolus in nullo gloriabatur nisi in tribulationibus suis;
beatum quippe non dubitabat esse eum, qui in tribulationibus suffert, quoniam,
quem probatus fuerit, accipiet coronam quam repromisit deus diligenti se. Idcirco
et ipse dicebat: Si
plus quam me,
non est me dignus. et: Beati qui lugent quoniam
consolabuntur.
Hinc et apostolus in nullo gloriabatur nisi in tribulationibus suis;
beatum quippe non dubitabat esse eum, qui in tribulationibus suffert, quoniam,
quem probatus fuerit, accipiet coronam quam repromisit deus diligenti se. Idcirco
et ipse dicebat: Si contolerabimus, et
lugent quoniam
consolabuntur.
Hinc et apostolus in nullo gloriabatur nisi in tribulationibus suis;
beatum quippe non dubitabat esse eum, qui in tribulationibus suffert, quoniam,
quem probatus fuerit, accipiet coronam quam repromisit deus diligenti se. Idcirco
et ipse dicebat: Si contolerabimus, et corregnabimus.
et ipse dicebat: Si contolerabimus, et corregnabimus.
Vnde et Iacob monet dicens: Omne gaudium existimate, fratres
mei, quom in uarias temptationes incideretis scientes quoniam tribulatio
patientiam operatur, patientia spem, spes uero reddit opus perfectum.
Ille quoque uenerandus
discipulum eius se depromere habet, nec filium, nec
domesticum, neque seruum. Nec illam denique debet sperare gloriam, quae etiam
Christo nisi passo non est data, quandoquidem oportuit pati et ita intrare in gloriam suam. Ille
innocens, immaculatus, sanctus, qui testimonio prophetae peccatum non fecit, nec
inuentus est dolus in ore eius, pro nobis peccatoribus impiis sceleratis perinde ac
nisi passo non est data, quandoquidem oportuit pati et ita intrare in gloriam suam. Ille
innocens, immaculatus, sanctus, qui testimonio prophetae peccatum non fecit, nec
inuentus est dolus in ore eius, pro nobis peccatoribus impiis sceleratis perinde ac facinorosissimus reus
uel atrocissimus grassator ab iniquissimis latronibus iudicatur, conspuitur,
irridetur, flagellis ceditur.
sanguinem et uarias tribulationes conscendit.
Harum atque similium rerum pia reputatio, credite mihi, ita animum
nostrum omnibus leuat angoribus ut loco tristitiae mirificam inducat suauitatem
totumque recreet ac confirmet. In hac enim meditatione serpens ille aeneus
inspicitur quem iussu Domini erexit Moyses in heremo ut omnis saucius et infirmus,
quicumque respexerit ad illum, sanetur ab aegritudine sua et languore; ad quod
spectaculum tanto crebrius et libentius
rerum pia reputatio, credite mihi, ita animum
nostrum omnibus leuat angoribus ut loco tristitiae mirificam inducat suauitatem
totumque recreet ac confirmet. In hac enim meditatione serpens ille aeneus
inspicitur quem iussu Domini erexit Moyses in heremo ut omnis saucius et infirmus,
quicumque respexerit ad illum, sanetur ab aegritudine sua et languore; ad quod
spectaculum tanto crebrius et libentius concurrere deberemus quanto eius intuita
specie non solum ab aegritudine liberamur et
solet, praecipue autem illo qui
a fine uitae humanae ducitur. Siquidem potentissima est ad reiciendum
cunctas mortalium calamitates finis sui prudens reputatio: hoc est cum uir
eruditus ac sapiens secum ita decernit: Ad quid nam in hoc mundo summus me
opifex procreauit? Num ad crapulas, comessationes, uoluptatesque carnis
exquirendas, aut ad rixas, odia, lites, occisionesque concitandas; uel ad
conquirendas opes, magistratus ambiendos, aedificandas urbes,
mundo summus me
opifex procreauit? Num ad crapulas, comessationes, uoluptatesque carnis
exquirendas, aut ad rixas, odia, lites, occisionesque concitandas; uel ad
conquirendas opes, magistratus ambiendos, aedificandas urbes, imperiumue in
homines exercendum; uel ad aliud quippiam ex humanis rebus possidendum
consequendumque? Atqui horum quaedam nobis cum brutis communia sunt, reliqua
uero nec perpetuo haberi neque illo pauculo et exiguo tempore sine magnis
. Non ergo iste dignus est
humani generis finis, non profecto ob haec friuola et caduca ille factus est
propter quem etiam caeli conditi sunt. Alius ergo mortalium est finis et ob
aliud procul dubio hoc in mundo producimur; nimirum ut per patientiam ac
obedientiam Deo creatori nostro in hoc ergastulo isto paruo nostrae uitae
tempore eas possessiones, illam gloriam et honorem promereamur quae
non profecto ob haec friuola et caduca ille factus est
propter quem etiam caeli conditi sunt. Alius ergo mortalium est finis et ob
aliud procul dubio hoc in mundo producimur; nimirum ut per patientiam ac
obedientiam Deo creatori nostro in hoc ergastulo isto paruo nostrae uitae
tempore eas possessiones, illam gloriam et honorem promereamur quae
antiquus ille serpens diabolus per superbiam inobedientiamque amisit et quae
latrunculi
sanguine suo et capitis certo discrimine miserrima spolia et uictum infelicem
petere non dubitant, et ego bona illa quae nec oculus uidit, nec auris audiuit,
nec in cor hominis ascendit sanguine meo et periculo capitis quaerere uerear?
Quid mea si uituperor, si blasphemor, si irrideor, si affligor,
uerberor, enecor, occidor; animum nemo potest occidere; quin immo haec atque
eiusmodi
uniuersos cunctasque fluctuationes animi
mortis sedat recordatio, quam putamus secundum locum sapientis. Quippe
cuius memoria facit cuncta uilescere et reuelato fuco sordes uanitatesque cuiusque
deprendere, ita ut liquido cognoscatur in his inferioribus nihil esse dignum quod
ametur; ubi autem abest amor, certe abest et dolor, siquidem nullius rei iacturam
aegro animo toleramus nisi eius quam dileximus.
Alia quoque ratione mortis consideratio nonnumquam adimit
mutauit nubila uultum,
arcesserunt manibus ac summa impietate dolorem depellere sunt
conati; ut Cato Vticensis, Dido, Sardanapalus, Nero, Demosthenes, Hannibal , et alii complures.
Quorum errorem probans Seneca in libris suis quos de consolatione
conscripsit et nonnullis in epistulis, alias uir sapiens, hoc genus solacii
extremum adhibuit atque ut eo, cum usus uenit , utantur homines et suadet et docet uaria
conati; ut Cato Vticensis, Dido, Sardanapalus, Nero, Demosthenes, Hannibal , et alii complures.
Quorum errorem probans Seneca in libris suis quos de consolatione
conscripsit et nonnullis in epistulis, alias uir sapiens, hoc genus solacii
extremum adhibuit atque ut eo, cum usus uenit , utantur homines et suadet et docet uaria mortis
genera explicando quibus facile sit uolenti e uita
homines et suadet et docet uaria mortis
genera explicando quibus facile sit uolenti e uita excedere. Sed absit tanta
impietas tantaque amentia ab homine Christiano quae non solum diuina, sed et
ipsius naturae ratione improbatur, ut pulchre in Politicha sua docet Aristoteles:
Homo namque natura est membrum ei rei
publicae cui si se subtrahit, nimirum iniuriam facit et pro cede sua ciuitati
debet
cede sua ciuitati
debet poenas.
Idcirco lege sancitum est huiusmodi uirorum cadauera honore sepulturae priuari;
qua ignominia mortuo maior inferri non potest, et iure quidem. Totum
enim lege naturae in partes suas habet potestatem, quippe quae ad famulatum eius
sunt natae ipsique cuncta sua seruitia debentur.
Sicuti humano corpori manus, pedes, oculi, aures ceteraque membra
Sicuti humano corpori manus, pedes, oculi, aures ceteraque membra
ministrant ac famulantur, horum quoduis, si se a corpore auellere uellet, nonne
aperta illud iniuria afficeret? Qua de re sancitum est in omni re
publica ne cui liceat potestate priuata quenquam occidere etiam facinorosum
quantumuis aut sceleratum. Vnde liquet nemini etiam nocenti licere se ipsum
interimere, quanto magis
consolandum mortis recordatio propter curas quae dictae
sunt, praecipue autem propter terrorem quem incutit mentibus humanis. Est enim ita
natura comparatum ut fortior dolor minorem excludat et leuia mala in conspectu sileant
grauiorum. Vnde tenuiora leuius portantur quom difficiliora recordamur.
Hinc maerentem
sapientissime monet Isidorus dicens: Versetur ante
succendit peccantem subito rapit, qui uiuentes inflammat, extemplo deuorat
morientes; qui inflectit ad uitia, mox rapit ad tormenta; quantos ad poenam
mortis improuisa rapuit calamitas, quantos inmeditatus exitus strauit, quanti
in momento subtracti deficiunt; quanti, dum mori non existimant, auferuntur;
quanti ad mortem subito rapiuntur et repente ad aeterna supplicia
deducuntur.
Hi sunt igitur omnes illi praecipui loci quos nobis Diuina clementia innotescere uoluit, quibus abduci animum a maerore
posse putamus.
Ille unus superest quem in calce huius nostri operis et ordine et
ratione uidemur reseruasse. Vltimo enim
loco haud inepte poterimus ad preces descendere et amicum uehementius obsecrare ne
se cruciari uelit, sed
quae si colliges et sperabis
omnia optime et, quae accident, qualiacumque erunt, sapienter feres.
Deo autem sit gloria et uero consolatori spiritui sancto, in cuius
unitate uiuit pater et filius per immensa saecula .
|
Prol. 1 Reuerendissime ] Reuerende V1 | inter meorum et qui deleta nonnulla: quos est (ut noua omnia facere solent) haud parum delectata, atque adeo ut me sine cessatione in dies magis compellere, immo et pro ea, quę ipsis mecum est, necessitudine liberius cogere coeperunt, quo ceteris partibus posthabitis hanc primum absoluerem, quippe quod ducebant dignum humani generis munus, et propter creberrimas
] consolatorię eius epistulę, digne quidem V1 | etiam... Cypriani ] etiam Agustini sunt nonullę, et Cypriani V1 Prol. 8-9 (tam Latinorum... secutus est) desunt in V1 | post illo delevit in opere quod meminimus Prol. 10 sequi ex assequi ] consequi V1 Prol. 11
epistulę, digne quidem V1 | etiam... Cypriani ] etiam Agustini sunt nonullę, et Cypriani V1 Prol. 8-9 (tam Latinorum... secutus est) desunt in V1 | post illo delevit in opere quod meminimus Prol. 10 sequi ex assequi ] consequi V1 Prol. 11 quidem pro nimirum
explicare, nisi qui singularum miseriarum ęgritudines pęnitus internosceret; atqui earum uel numerum prę nimietate aut cognoscere aut tenere possibile est nemini. Hinc et sapientes uniuersi, qui artes et disciplinas tradiderunt, curauerunt in uniuerso de generibus pręcipere rerum, de singulis autem in particulari scientiam ullam posse consistere negauerunt, uel propter innumeram turbam earum, uel propter iugem infinitamque uarietatem.
internosceret; atqui earum uel numerum prę nimietate aut cognoscere aut tenere possibile est nemini. Hinc et sapientes uniuersi, qui artes et disciplinas tradiderunt, curauerunt in uniuerso de generibus pręcipere rerum, de singulis autem in particulari scientiam ullam posse consistere negauerunt, uel propter innumeram turbam earum, uel propter iugem infinitamque uarietatem. Prol. 17 Qua in re pro Nobis ergo | nobis addidit
de singulis autem in particulari scientiam ullam posse consistere negauerunt, uel propter innumeram turbam earum, uel propter iugem infinitamque uarietatem. Prol. 17 Qua in re pro Nobis ergo | nobis addidit ante ueluti | eas delevit ante ipsę | percipi pro assequi I tit. ] OPVS CONSOLATIONIS: ET PRIMO QVALITER AFFECTI SVNT QVI EGENT
I.2.3 mortalium immutavit de mortalem I.2.5 Chiloni philosopho deest in V1 | aut... aliis immut. de ac Sophocli tragędo ac aliis exstinctos scripsit pro intemperatoque gaudio spiritum exhalasse uerum immut. de sed I.2.6 deest in V1 |
deest in V1 | aut... aliis immut. de ac Sophocli tragędo ac aliis exstinctos scripsit pro intemperatoque gaudio spiritum exhalasse uerum immut. de sed I.2.6 deest in V1 | animam exhalat transposuit I.2.7 post obscena del. ac horrida | uisum V1 ] uisu V2
horrida | uisum V1 ] uisu V2
I.2.9 Quippe quę ] Nempe
quom V1
I.2.10 deest in V1 | quippe immut. de enim
I.2.11 uirere ] uiuere V1
I.2.12
I.2.14 usum immut. de actum | Vnda... adest
I.3.4
funere; 9 a pro an; 10 extremos iussus abire; 12 Anyto...reo
I.3.26 perturbat V1
I.4.6-7 deest in V1
I.4.6
I.4.6
I.4.6
I.4.7 Menedemum... Demeam perperam, ut videtur;
Menedemum enim in Heauton Timorumeno, Demeam vero in Adelphois induxerat
Terentius.
I.4.10 deest in V1
I.4.11 quoque deest in V1 | recipiant ] suscipiant
V1
I.4.12
post
Demeam vero in Adelphois induxerat
Terentius.
I.4.10 deest in V1
I.4.11 quoque deest in V1 | recipiant ] suscipiant
V1
I.4.12
post sunt delevit nonnulli
I.4.13
addidit uel detrimentum | Boeth. Cons. phil.
2P5,32-33, ubi ullum esse bonum quod noceat pro illud... nocet
I.7.8 inter permisceri et ex
pauperibus in V1 nonnulla quae V2 omisit: hic tu poteris addere et illud quod
quantęuis diuitię si accedant, minimum assem non afferunt probitatis; alioquin
ut quisque esset ditissimus, ita et optimus, et qui pauperrimus, idem et
pessimus. Quod
est | Sen. epist. 63,16,
ubi recipitque
II.3.5 processit consolatio transposuit
II.3.6 in cunctis pro cunctis in | modo pro ritu
II.3.7 digno... pręmio deest in V1
II.3.9 post quę delevit etiam
63,16,
ubi recipitque
II.3.5 processit consolatio transposuit
II.3.6 in cunctis pro cunctis in | modo pro ritu
II.3.7 digno... pręmio deest in V1
II.3.9 post quę delevit etiam
processit consolatio transposuit
II.3.6 in cunctis pro cunctis in | modo pro ritu
II.3.7 digno... pręmio deest in V1
II.3.9 post quę delevit etiam
II.4.1 post urgetur delevit
malis
II.5.4 utique est transposuit | quem petit ] ad quem tendit V1 |
mouere ] moueri V1
II.5.5 suscipies ] accipies V1 | nimirum deest in V1 | ad... diriguntur ] sunt
ad finem ordinata V1
II.5.7 fortuitorum ] infortuniorum V1 | diceretur correxit ex
diceret | Sen. De rem. fort. 2,1,2,5
II.5.7 fortuitorum ] infortuniorum V1 | diceretur correxit ex
diceret | Sen. De rem. fort. 2,1,2,5
II.5.9 leuando deest in V1
II.5.10 post bona sunt delevit quam uita | Vulg. Isai. 45,7
II.5.10 rectoris nostri
II.5.10 post bona sunt delevit quam uita | Vulg. Isai. 45,7
II.5.10 rectoris nostri ] nostri deletum in V1 | flagra
addidit | truncarique pro et truncari
II.5.10 liquido addidit | posseue pro aut posse | Vulg.
Luc. 6,24
aut posse | Vulg.
Luc. 6,24
II.6.1 dederunt tamen addidit tamen
II.6.2 toto... opere pro in toto ipsorum opere
II.6.3 potentissimi ] sapientissimi V1 | procul dubio pro certo |
unusquisque... scire ] nosse debet unusquisque V1
II.8.5 implicat ac addidit | scaturire
occipit transposuit
II.8.6
duello addidit ] bello V1 cuius in ius pro in cuius ius | necesse pro opus |
ante feras delevit ut | Quod addidit
II.8.7
oportet suscipere transposuit
II.8.5 implicat ac addidit | scaturire
occipit transposuit
II.8.6
duello addidit ] bello V1 cuius in ius pro in cuius ius | necesse pro opus |
ante feras delevit ut | Quod addidit
II.8.7
oportet suscipere transposuit
contraxit V1 | post conficeris delevit et liquescis
II.8.10 Iuv. 10,188-236, ubi 204 coitus pro
ueneris; 211 citharoedo siue Seleuco; 212 lacerna; 213 Quid; 217 in corpore;
220 Oppia; 230 diducere
II.8.14 post desidia delevit uel
ignauia ac uoluptas | ad... trahentibus pro dum tu ad contraria distraheris
II.8.15 ante suem delevit ut
II.8.16 post
Exsurgenti delevit igitur | post oneratum delevit et tumidum | hinc... dolor
deest in V1
II.8.20 Vulg. Rom. 7,24
II.8.21
Aug. De Eu. Ioan....
Tusculana quęstione
II.10.2 imprudentes pro ignari | prouenire
pro procedere ab his... notam pro mali notam ab his | ad V1 ] a V2 |
mirificumque prouentum deest in V1
II.11.2
| atque alia
pro et alia
II.11.13 orientalibus regibus transposuit
II.11.14 deest in V1 |
II.12.2 post qui delevit dicitur, ante
appellatus addidit est
II.12.3 cf. Val. Max. 3,2ext, 6 | post excussit deleta ut uideretur nihil in eo
quod non bibisset reliquum fecisse (quae itidem in V1) | Critiam... Critias ]
Eritium... Eritius V1
II.12.5 nominibus ] omnibus V1 |
appellatus addidit est
II.12.3 cf. Val. Max. 3,2ext, 6 | post excussit deleta ut uideretur nihil in eo
quod non bibisset reliquum fecisse (quae itidem in V1) | Critiam... Critias ]
Eritium... Eritius V1
II.12.5 nominibus ] omnibus V1 |
sapientum ] sapientium V1 | optauerit... lubens... exceperit ] optauerint...
22,21,32-22,7
II.14.5 Aug. de civ. 21,24,78-80
II.14.6 trigesimumque ] uicesimumque V1 | Aug. enarr. in ps. 131
II.14.6 est pro et
II.14.8 Auis... labores Vulg. Iob 5,7;
II.15.1 Alii
scripsi pro Alios (quod et V1) | etiam posuit pro igitur (quod et V1) | si...
uoluerimus immutavit de paupertas si ] paupertatem si V1 | bonam... uoluerimus
deest in V1 | apponamus ] pręponamus V1
II.15.2 Hor. serm. 1,1,60-69,71-78, ubi 66 ac;
add. 70 indormis inhians et tamquam parcere sacris; 71 cogeris; 74 adde
uidetur om. Boeth. esse; aduersitatis pro
seueritatis; post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla;
om. Boeth. esse; aduersitatis pro
seueritatis; post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla;
aduersitatis pro
seueritatis; post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis;
post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis; Ita pro Itaque; artificio pro
post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis; Ita pro Itaque; artificio pro
seruitio; iuglandium pro gladium; post Doridem pro aut Cic. autem; fossam latam
cubiculari lecto pro fossa... lectum; forem pro fores; Idemque pro Idem; in
contraria; post maiestatem add. Cic. dominatus; umquam beatiorem quemquam pro
quenquam beatiorem; post igitur add. Cic. inquit; ante nutum om. Cic. ad; aptum
pro appensum; ministratores pro administratores
II.17.2 habemus pro
est
II.17.4 turpissimo addidit
(deest etiam in V1)
II.17.5 Vulg. Ps. 140,5
II.17.6 Vulg. Luc. 6,24-26
consueuerunt ]
laudant V1
II.17.11 Sen. de rem. fort. 10,4
II.18.1
in... litteris pro sacris in litteris
II.18.2
laudant V1
II.17.11 Sen. de rem. fort. 10,4
II.18.1
in... litteris pro sacris in litteris
II.18.2
II.5.4 utique est transposuit | quem petit ] ad quem tendit V1 |
mouere ] moueri V1
II.5.5 suscipies ] accipies V1 | nimirum deest in V1 | ad... diriguntur ] sunt
ad finem ordinata V1
II.5.7 fortuitorum ] infortuniorum V1 | diceretur correxit ex
diceret | Sen. De rem. fort. 2,1,2,5
II.5.7 fortuitorum ] infortuniorum V1 | diceretur correxit ex
diceret | Sen. De rem. fort. 2,1,2,5
II.5.9 leuando deest in V1
II.5.10 post bona sunt delevit quam uita | Vulg. Isai. 45,7
II.5.10 rectoris nostri
II.5.10 post bona sunt delevit quam uita | Vulg. Isai. 45,7
II.5.10 rectoris nostri ] nostri deletum in V1 | flagra
addidit | truncarique pro et truncari
II.5.10 liquido addidit | posseue pro aut posse | Vulg.
Luc. 6,24
II.5.4 utique est transposuit | quem petit ] ad quem tendit V1 |
mouere ] moueri V1
II.5.5 suscipies ] accipies V1 | nimirum deest in V1 | ad... diriguntur ] sunt
ad finem ordinata V1
II.5.7 fortuitorum ] infortuniorum V1 | diceretur correxit ex
diceret | Sen. De rem. fort. 2,1,2,5
II.5.7 fortuitorum ] infortuniorum V1 | diceretur correxit ex
diceret | Sen. De rem. fort. 2,1,2,5
II.5.9 leuando deest in V1
II.5.10 post bona sunt delevit quam uita | Vulg. Isai. 45,7
II.5.10 rectoris nostri
II.5.10 post bona sunt delevit quam uita | Vulg. Isai. 45,7
II.5.10 rectoris nostri ] nostri deletum in V1 | flagra
addidit | truncarique pro et truncari
II.5.10 liquido addidit | posseue pro aut posse | Vulg.
Luc. 6,24
aut posse | Vulg.
Luc. 6,24
II.6.1 dederunt tamen addidit tamen
II.6.2 toto... opere pro in toto ipsorum opere
II.6.3 potentissimi ] sapientissimi V1 | procul dubio pro certo |
unusquisque... scire ] nosse debet unusquisque V1
II.6.7 gratias addidit | Vulg. Iob 1,21
II.6.1 dederunt tamen addidit tamen
II.6.2 toto... opere pro in toto ipsorum opere
II.6.3 potentissimi ] sapientissimi V1 | procul dubio pro certo |
unusquisque... scire ] nosse debet unusquisque V1
II.8.5 implicat ac addidit | scaturire
occipit transposuit
II.8.6
duello addidit ] bello V1 cuius in ius pro in cuius ius | necesse pro opus |
ante feras delevit ut | Quod addidit
II.8.7
oportet suscipere transposuit
II.8.5 implicat ac addidit | scaturire
occipit transposuit
II.8.6
duello addidit ] bello V1 cuius in ius pro in cuius ius | necesse pro opus |
ante feras delevit ut | Quod addidit
II.8.7
oportet suscipere transposuit
contraxit V1 | post conficeris delevit et liquescis
II.8.10 Iuv. 10,188-236, ubi 204 coitus pro
ueneris; 211 citharoedo siue Seleuco; 212 lacerna; 213 Quid; 217 in corpore;
220 Oppia; 230 diducere
II.8.14 post desidia delevit uel
ignauia ac uoluptas | ad... trahentibus pro dum tu ad contraria distraheris
II.8.15 ante suem delevit ut
II.8.16 post
Exsurgenti delevit igitur | post oneratum delevit et tumidum | hinc... dolor
deest in V1
II.8.20 Vulg. Rom. 7,24
II.8.21
Aug. De Eu. Ioan....
II.8.5 implicat ac addidit | scaturire
occipit transposuit
II.8.6
duello addidit ] bello V1 cuius in ius pro in cuius ius | necesse pro opus |
ante feras delevit ut | Quod addidit
II.8.7
oportet suscipere transposuit
II.8.5 implicat ac addidit | scaturire
occipit transposuit
II.8.6
duello addidit ] bello V1 cuius in ius pro in cuius ius | necesse pro opus |
ante feras delevit ut | Quod addidit
II.8.7
oportet suscipere transposuit
contraxit V1 | post conficeris delevit et liquescis
II.8.10 Iuv. 10,188-236, ubi 204 coitus pro
ueneris; 211 citharoedo siue Seleuco; 212 lacerna; 213 Quid; 217 in corpore;
220 Oppia; 230 diducere
II.8.14 post desidia delevit uel
ignauia ac uoluptas | ad... trahentibus pro dum tu ad contraria distraheris
II.8.15 ante suem delevit ut
II.8.16 post
Exsurgenti delevit igitur | post oneratum delevit et tumidum | hinc... dolor
deest in V1
II.8.20 Vulg. Rom. 7,24
II.8.21
Aug. De Eu. Ioan....
II.8.5 implicat ac addidit | scaturire
occipit transposuit
II.8.6
duello addidit ] bello V1 cuius in ius pro in cuius ius | necesse pro opus |
ante feras delevit ut | Quod addidit
II.8.7
oportet suscipere transposuit
II.8.5 implicat ac addidit | scaturire
occipit transposuit
II.8.6
duello addidit ] bello V1 cuius in ius pro in cuius ius | necesse pro opus |
ante feras delevit ut | Quod addidit
II.8.7
oportet suscipere transposuit
contraxit V1 | post conficeris delevit et liquescis
II.8.10 Iuv. 10,188-236, ubi 204 coitus pro
ueneris; 211 citharoedo siue Seleuco; 212 lacerna; 213 Quid; 217 in corpore;
220 Oppia; 230 diducere
II.8.14 post desidia delevit uel
ignauia ac uoluptas | ad... trahentibus pro dum tu ad contraria distraheris
II.8.15 ante suem delevit ut
II.8.16 post
Exsurgenti delevit igitur | post oneratum delevit et tumidum | hinc... dolor
deest in V1
II.8.20 Vulg. Rom. 7,24
II.8.21
Aug. De Eu. Ioan....
Tusculana quęstione
II.10.2 imprudentes pro ignari | prouenire
pro procedere ab his... notam pro mali notam ab his | ad V1 ] a V2 |
mirificumque prouentum deest in V1
II.11.2 Vulg. 1 Cor. 2,9
II.11.3 quod... properabat ] ad quod capiendum
festinabat
| atque alia
pro et alia
II.11.13 orientalibus regibus transposuit
II.11.14 deest in V1 | Ov. trist. 4,3,79-80
II.11.15
uirtutum ] uirtutis V1 | fortitudo ] fortitudo est V1 | nec... retinere ] nomen
retinere uiri V1
retinere uiri V1
II.10.2 imprudentes pro ignari | prouenire
pro procedere ab his... notam pro mali notam ab his | ad V1 ] a V2 |
mirificumque prouentum deest in V1
II.11.2 Vulg. 1 Cor. 2,9
II.11.3 quod... properabat ] ad quod capiendum
festinabat
| atque alia
pro et alia
II.11.13 orientalibus regibus transposuit
II.11.14 deest in V1 | Ov. trist. 4,3,79-80
II.11.15
uirtutum ] uirtutis V1 | fortitudo ] fortitudo est V1 | nec... retinere ] nomen
retinere uiri V1
| atque alia
pro et alia
II.11.13 orientalibus regibus transposuit
II.11.14 deest in V1 | Ov. trist. 4,3,79-80
II.11.15
uirtutum ] uirtutis V1 | fortitudo ] fortitudo est V1 | nec... retinere ] nomen
retinere uiri V1
II.12.2 post qui delevit dicitur, ante
appellatus addidit est
II.12.3 cf. Val. Max. 3,2ext, 6 | post excussit deleta ut uideretur nihil in eo
quod non bibisset reliquum fecisse (quae itidem in V1) | Critiam... Critias ]
Eritium... Eritius V1
II.12.5 nominibus ] omnibus V1 |
appellatus addidit est
II.12.3 cf. Val. Max. 3,2ext, 6 | post excussit deleta ut uideretur nihil in eo
quod non bibisset reliquum fecisse (quae itidem in V1) | Critiam... Critias ]
Eritium... Eritius V1
II.12.5 nominibus ] omnibus V1 |
sapientum ] sapientium V1 | optauerit... lubens... exceperit ] optauerint...
II.12.2 post qui delevit dicitur, ante
appellatus addidit est
II.12.3 cf. Val. Max. 3,2ext, 6 | post excussit deleta ut uideretur nihil in eo
quod non bibisset reliquum fecisse (quae itidem in V1) | Critiam... Critias ]
Eritium... Eritius V1
II.12.5 nominibus ] omnibus V1 |
appellatus addidit est
II.12.3 cf. Val. Max. 3,2ext, 6 | post excussit deleta ut uideretur nihil in eo
quod non bibisset reliquum fecisse (quae itidem in V1) | Critiam... Critias ]
Eritium... Eritius V1
II.12.5 nominibus ] omnibus V1 |
sapientum ] sapientium V1 | optauerit... lubens... exceperit ] optauerint...
II.13.2
Aug. de civ. 22,21,32-22,7
II.13.3 cf. Cic. Tusc. I 34 (84) |
ne...sublatus est pro legere eum librum prohibitum dicitur (quae itidem in V1)
II.14.1 tamen addidit |
ualuerunt ] potuerunt V1
II.14.2 Cic.
II.14.5 Aug. de civ. 21,24,78-80
II.14.6 trigesimumque ] uicesimumque V1 | Aug. enarr. in ps. 131
II.14.6 est pro et
II.14.8 Auis... labores Vulg. Iob 5,7;
II.15.1 Alii
scripsi pro Alios (quod et V1) | etiam posuit pro igitur (quod et V1) | si...
uoluerimus immutavit de paupertas si ] paupertatem si V1 | bonam... uoluerimus
deest in V1 | apponamus ] pręponamus V1
II.15.2 Hor. serm. 1,1,60-69,71-78, ubi 66 ac;
add. 70 indormis inhians et tamquam parcere sacris; 71 cogeris; 74 adde
uidetur om. Boeth. esse; aduersitatis pro
seueritatis; post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla;
om. Boeth. esse; aduersitatis pro
seueritatis; post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla;
aduersitatis pro
seueritatis; post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis;
post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis; Ita pro Itaque; artificio pro
post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis; Ita pro Itaque; artificio pro
seruitio; iuglandium pro gladium; post Doridem pro aut Cic. autem; fossam latam
cubiculari lecto pro fossa... lectum; forem pro fores; Idemque pro Idem; in
contraria; post maiestatem add. Cic. dominatus; umquam beatiorem quemquam pro
quenquam beatiorem; post igitur add. Cic. inquit; ante nutum om. Cic. ad; aptum
pro appensum; ministratores pro administratores
II.17.2 habemus pro
est
II.17.4 turpissimo addidit
(deest etiam in V1)
II.17.5 Vulg. Ps. 140,5
II.17.6 Vulg. Luc. 6,24-26
II.13.2
Aug. de civ. 22,21,32-22,7
II.13.3 cf. Cic. Tusc. I 34 (84) |
ne...sublatus est pro legere eum librum prohibitum dicitur (quae itidem in V1)
II.14.1 tamen addidit |
ualuerunt ] potuerunt V1
II.14.2 Cic.
II.14.5 Aug. de civ. 21,24,78-80
II.14.6 trigesimumque ] uicesimumque V1 | Aug. enarr. in ps. 131
II.14.6 est pro et
II.14.8 Auis... labores Vulg. Iob 5,7;
II.14.5 Aug. de civ. 21,24,78-80
II.14.6 trigesimumque ] uicesimumque V1 | Aug. enarr. in ps. 131
II.14.6 est pro et
II.14.8 Auis... labores Vulg. Iob 5,7;
II.15.1 Alii
scripsi pro Alios (quod et V1) | etiam posuit pro igitur (quod et V1) | si...
uoluerimus immutavit de paupertas si ] paupertatem si V1 | bonam... uoluerimus
deest in V1 | apponamus ] pręponamus V1
II.15.2 Hor. serm. 1,1,60-69,71-78, ubi 66 ac;
add. 70 indormis inhians et tamquam parcere sacris; 71 cogeris; 74 adde
II.15.1 Alii
scripsi pro Alios (quod et V1) | etiam posuit pro igitur (quod et V1) | si...
uoluerimus immutavit de paupertas si ] paupertatem si V1 | bonam... uoluerimus
deest in V1 | apponamus ] pręponamus V1
II.15.2 Hor. serm. 1,1,60-69,71-78, ubi 66 ac;
add. 70 indormis inhians et tamquam parcere sacris; 71 cogeris; 74 adde
uidetur om. Boeth. esse; aduersitatis pro
seueritatis; post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla;
om. Boeth. esse; aduersitatis pro
seueritatis; post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla;
aduersitatis pro
seueritatis; post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis;
post Postremo om. Boeth. illa; post integer pro cum tu Boeth. et
ut; querere pro quęre
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis; Ita pro Itaque; artificio pro
post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis; Ita pro Itaque; artificio pro
seruitio; iuglandium pro gladium; post Doridem pro aut Cic. autem; fossam latam
cubiculari lecto pro fossa... lectum; forem pro fores; Idemque pro Idem; in
contraria; post maiestatem add. Cic. dominatus; umquam beatiorem quemquam pro
quenquam beatiorem; post igitur add. Cic. inquit; ante nutum om. Cic. ad; aptum
pro appensum; ministratores pro administratores
II.16.8 orbi ex urbi
II.16.11 Iuv. 10,112-3, ubi 112 ac
pro et
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla;
II.16.8 orbi ex urbi
II.16.11 Iuv. 10,112-3, ubi 112 ac
pro et
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla;
urbi
II.16.11 Iuv. 10,112-3, ubi 112 ac
pro et
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis;
II.16.11 Iuv. 10,112-3, ubi 112 ac
pro et
II.16.1 contrarias in ex in uarias (Cic. in
contrarias) ] desunt in V1 | habundantiam ex abundantiam
II.16.1 Cic. Tusc. 5, 20-21 (57-62), ubi qui om. Cic.; post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis; Ita pro Itaque; artificio pro
post
fuit omissa nonnulla; familiis pro famulis; Ita pro Itaque; artificio pro
seruitio; iuglandium pro gladium; post Doridem pro aut Cic. autem; fossam latam
cubiculari lecto pro fossa... lectum; forem pro fores; Idemque pro Idem; in
contraria; post maiestatem add. Cic. dominatus; umquam beatiorem quemquam pro
quenquam beatiorem; post igitur add. Cic. inquit; ante nutum om. Cic. ad; aptum
pro appensum; ministratores pro administratores
II.17.2 habemus pro
est
II.17.4 turpissimo addidit
(deest etiam in V1)
II.17.5 Vulg. Ps. 140,5
II.17.6 Vulg. Luc. 6,24-26
II.17.2 habemus pro
est
II.17.4 turpissimo addidit
(deest etiam in V1)
II.17.5 Vulg. Ps. 140,5
II.17.6 Vulg. Luc. 6,24-26
consueuerunt ]
laudant V1
II.17.11 Sen. de rem. fort. 10,4
II.18.1
in... litteris pro sacris in litteris
II.18.2 Iuv. 10,1-6, ubi 3 diuersa; 5
quid tam pro quantum; concipis
laudant V1
II.17.11 Sen. de rem. fort. 10,4
II.18.1
in... litteris pro sacris in litteris
II.18.2 Iuv. 10,1-6, ubi 3 diuersa; 5
quid tam pro quantum; concipis
II.18.2
Ter.
An. 380
An. 380
deest in V1 | Verg. Aen.
10,464-472, ubi 464 dictis affatur
Et recte sane deest in V1
Cic. fam.
1,6,2, ubi amplitudinem pro dignitatem
pro stomachosissimasque post perferant delevit ob
fam.
4,5,5, ubi ac pro ad; auoca pro aduoca; diu ei pro dicis; fuerit pro fuerat;
post fuerit pro et nonnulla alia
Eo magis
tanto opere commoueris
deest in
V1; Hier. ep. 60,15-17, ubi quod de tantis malis; Iulianus perditor; Iouianus;
uastato genitali solo; cruentaeque; post exilia; cadauer exanimis; ceteros
pretermittam; exulat pro exultat; manus dextera; in Oase pro aduerse; Epiros;
cunctasque Pannonias; beluis fuere; ęnea ad altaria; tibi pro et ibi;
percucurrerunt; quot; possim Verg. apud Hier; omnes... formas apud Verg. om.
Hier; Thucydides et Sallustius; haec non uidet; beandos
decesserit V1 | generosa, expetenda deest in V1
pro Tam; 38 fient pro fierent; 40 nec me qui; 42 tempora parua
IV.1.6 accidere possit ]
accidere poterit V1
IV.1.6 Cic. Tusc. 3,16 (34), ubi Nihil est enim quod;
eleuetque; post qui om. Cic. et; ut et pro ut in; rebus humanis proprio
philosophiae; cogitatio una maxime; deinde quod humana humane;
IV.1.7 intelligo ut sic | Sen. ep. 63,14-15, ubi Annaeum pro
amicum; post
4,5,5, ubi add. eo ante officio; tum leuasses pro tu leuasses; imitare;
post quę add.aliis; add. ea ante tute; subiace
IV.2.2
Cic. ad Brut. 17 (1, 9),1-2, ubi pro in… meditare Cic. mihi nunc tibi tute
medeare
IV.3.1 cf. Val. Max. 5, 10, 1, 1-7 | ante deest in V1
IV.2.2
Cic. ad Brut. 17 (1, 9),1-2, ubi pro in… meditare Cic. mihi nunc tibi tute
medeare
IV.3.1 cf. Val. Max. 5, 10, 1, 1-7 | ante deest in V1
IV.3.1 Val. Max. 5,10,2, ubi pro Quirites... essem Val. Max
'cum in maximo prouentu felicitatis nostrae, Quirites, timerem; post precatus
IV.3.1 cf. Val. Max. 5, 10, 1, 1-7 | ante deest in V1
IV.3.1 Val. Max. 5,10,2, ubi pro Quirites... essem Val. Max
'cum in maximo prouentu felicitatis nostrae, Quirites, timerem; post precatus
add. sum; meo casu
IV.4.1 Cic. fam. 4,5,6, ubi apisci; neque id
maius | ęque correxit de
IV.4.1 Cic. fam. 4,5,6, ubi apisci; neque id
maius | ęque correxit de ęgre
IV.4.2
Boeth. Cons. phil. 2P4,18, ubi in om. Boeth.
IV.4.3 Cic. fam.
5,16,5-6, ubi eum semper te pro cum te semper; possimus
IV.4.5 tria loca V1
IV.4.6 Cic. Tusc. 2,13-14 (31-33), ubi mihi om. Cic;
tuque in ea intuens pro cum... intueberis omnis dolor Cic. pro est dolor; Quid
ergo? ea patieturne; despicientiae quomodo respondebis?; ecquid Cic. pro et
quid; post patientem add. num grauem; potes
IV.4.7 post animus delevit uero
IV.5.1 Cic. ad Brut. 17 (1, 9),2, ubi tibi om.
IV.5.2 deest in
V1 | Hier. ep. 60,29, ubi dominatur pro donatur; conuersatio pro concursatio
reprehendere uolunt, digne lacerasse pro reprehendere... te
IV.5.3 Ter. Andr.
IV.5.3 Verg. Aen. 4,32; cf. I,9
IV.5.5 Cic.
fam. 4,5,6, ubi si qui;; in omnes suos pro tuos; opera et consilio
IV.5.6 deest in V1 | cf. Ios. Flav.
antiq. Iud. 7,11,5
IV.5.5 Cic.
fam. 4,5,6, ubi si qui;; in omnes suos pro tuos; opera et consilio
IV.5.6 deest in V1 | cf. Ios. Flav.
antiq. Iud. 7,11,5
IV.5.10 Hier. ep. 40,11
IV.5.11 Boeth. Cons. phil.
solatio V1
IV.6.5 post Nunc delevit igitur | supremę et ultimę rationis V1
IV.7. tit in V1 FINIS QVARTÊ
RATIONIS CONSOLANDI – QVINTA INCIPIT FELICITER
IV.7. tit in V1 FINIS QVARTÊ RATIONIS CONSOLANDI – QVINTA INCIPIT FELICITER
IV.7. tit in V1 FINIS QVARTÊ
RATIONIS CONSOLANDI – QVINTA INCIPIT FELICITER
IV.7. tit in V1 FINIS QVARTÊ RATIONIS CONSOLANDI – QVINTA INCIPIT FELICITER
IV.7.2 post potiora delevit deligentes (V1 etiam
deligentes)
FELICITER
IV.7.2 post potiora delevit deligentes (V1 etiam
deligentes)
IV.7.3 nobis deest in V1
IV.8.2 post Hic delevit autem
IV.8.3 Cic. fam. 4,5,1
IV.10.9 nobiscum ] perpetuo nobiscum V1
IV.10.11-12 desunt in V1
IV.10.12 Hoc... et pro Quod | Cic. fam.
5,13,4-5, ubi Das enim; ab animo; consilio hominis; leuari; etiam
commemoratione
meis; 8 trahit; 10 iactat; 11 fessus; 16 attenuasse
IV.11.4 Verg. Aen. 3,660-61
IV.11.5 deest in V1 | Hor. Od. 1,7,29-32, ubi
31 uino pellite
IV.11.6 cf. Cic. Tusc. 2,4 (11); 2,5 (13); 3,3 (6) |
morbis pro membris
si minus
IV.11.8 Cic. Tusc. 3,6 (13)
IV.11.9 Assueri regis V1 | post
reginam add. in margine V1 accepit
IV.11.12 decidunt... retractantur ] labuntur... intuentur
V1
Verg. Aen. 1, 238-39
IV.13.3 Verg. Aen. 1, 235-36 | Verg. Aen. 1,257-60
IV.13.4 deest in V1 | Hor. Od.
1,7,25-29
IV.13.5 Verg. Aen. 1,390-91,
ubi Namque pro Iamque | Verg. Aen. 6,377-83, ubi 377 duri; 383 terra
leuandam
IV.14.5 Hier. ep. 75,5
IV.15.3 pręstiterunt ] dederunt V1 | ita et ] et deest in V1 |
misere ] miseri V1
IV.15.3 Fortasse... votis cf. Sen. de rem. fort. 4,2
IV.16.1 cum...ipsorum pro et sua et eorum tum
dignitate
IV.16.4 ubi inquit deest in V1
|
= Hier. ep.
41,18
IV.17.5
Hier. ep. 75,1
IV.17.7 inuida pro in uincla; Theophrasti... erudiretur cf.
Cic. Tusc. 3,28 (69)
IV.17.8 intorquere ac deest in V1 |
IV.17.7 inuida pro in uincla; Theophrasti... erudiretur cf.
Cic. Tusc. 3,28 (69)
IV.17.8 intorquere ac deest in V1 |
IV.18.2 se ipsos ] sese V1
IV.18.3 Qua
ex re haud ] Qua de re non V1 | regis insultatio pro reges exsultatio ] illa
in... regis Laurentii insultatio V1---
IV.18.3 Qua
ex re haud ] Qua de re non V1 | regis insultatio pro reges exsultatio ] illa
in... regis Laurentii insultatio V1---
met. 1,557-59
4305. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4306. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4307. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4308. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4309. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4310. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4311. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4312. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4313. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4314. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4315. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4316. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4317. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4318. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4319. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4320. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4321. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4322. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4323. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4324. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4325. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4326. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4327. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4328. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4329. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4330. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4331. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4332. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4333. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4334. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4335. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4336. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4337. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4338. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4339. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4340. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4341. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4342. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4343. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4344. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4345. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4346. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4347. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4348. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4349. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4350. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4351. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4352. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4353. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4354. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4355. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4356. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4357. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4358. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4359. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4360. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4361. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4362. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4363. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4364. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4365. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4366. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4367. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4368. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4369. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4370. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4371. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4372. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4373. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4374. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4375. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4376. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4377. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4378. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4379. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4380. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4381. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4382. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4383. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4384. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4385. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4386. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4387. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4388. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4389. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4390. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4391. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4392. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4393. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4394. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4395. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4396. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4397. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4398. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4399. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4400. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4401. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4402. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4403. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4404. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4405. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4406. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4407. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4408. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4409. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4410. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4411. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4412. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4413. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4414. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4415. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4416. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4417. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4418. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4419. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4420. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4421. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4422. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4423. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4424. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4425. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4426. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4427. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4428. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4429. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4430. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4431. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4432. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4433. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4434. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4435. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4436. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4437. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4438. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4439. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4440. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4441. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4442. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4443. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4444. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4445. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4446. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4447. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4448. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4449. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4450. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4451. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
4452. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph |
Section]
95.
IV.22.4 longius quam sperabamus ] longius sperato V1 |
quam sperabamus ] longius sperato V1 |
4455. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section]
quam sperabamus ] longius sperato V1 |
Nikola Modruški (c. 1427-1480) [1465], De consolatione liber, versio electronica (, Italija), Verborum 79291, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [modrncons].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.