Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: in Your search found 109468 occurrences
First 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 4498-4570:4498. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]
quibus, cum amici uita suauissima extitit, mors ipsa iocunda esse non potuit,
alterum quo extremum amici munus rebus ab eo bene gestis uirtutumque ipsius copia ac
splendore amplissimis laudibus exornarent, illud ego prius consolationis genus ita
prorsus in omne tempus perdidi ut magis ipse solatio egeam quam ut illud cuique uel
praestare possim uel polliceri. Quod etiam si minime perdidissem, nunquam tamen
dispicere possem qua oratione aut quibus rationibus etiam illi quidem, qui principes
eloquentiae sunt
ex parte leuari possent. Perdidistis enim, patres
amplissimi, praestantissimum collegam uestrum, cuius suauissimam consuetudinem,
comitatem, benignitatem, liberalitatemque quotidie experiebamini, cuius ingenii
dexteritatem et incredibilem consilii prudentiam in dies magis admirabamini. Amisistis
summi pontificis, patris uestri piissimi, singulare solacium et sacrae eius senectutis
optatissimum baculum, participem secretorum, laborum socium, peregrinationis comitem,
leuamen curarum, et per quem totius orbis
conseruis meis,
quibus haec crudelis et dira mors tam benignissimum abstulit dominum, interuertit
benefactorem, ademit praesidium, et unico atque eodem piissimo patre nos acerba orbauit.
Nolite igitur expectare, praestantissimi patres, ut luctum ac merorem, in quo et uos
nunc esse intueor et me ac totam hanc miserandam familiam, quoad uixerimus, fore necesse
est uobis adimam. Quin potius pro uestra clementia dabitis dolori meo ueniam, si eius
acerbitate abductus nec rerum ordinem seruare ualeam nec uerborum
quod illas aut obscuras aut tenues fore dixerim, quoniam et honestissimis
nobilissimisque ciuitatis suae parentibus est ortus, et celeberrimo uetustoque Ligurorum
oppido
acceperit, habeo tamen et alias immortales ac propemodum diuinas
animi ipsius laudes (ut fortunae corporisque quaelibet ingentia bona tanquam aliena
relinquam): pietatem, magnitudinem animi, munificentiam, prudentiam, modestiam, atque
iustitiam; quae quales in eo fuerint, breuiter explicare conabor.
Qua igitur pietate primum erga deum fuerit quamque magnificus cultor ipsius, si
aduixisset, futurus erat, in primo uitae suae limine clarissime demonstrauit. Annos
natus duodecim, cum orbatam patre familiam
pietatem, magnitudinem animi, munificentiam, prudentiam, modestiam, atque
iustitiam; quae quales in eo fuerint, breuiter explicare conabor.
Qua igitur pietate primum erga deum fuerit quamque magnificus cultor ipsius, si
aduixisset, futurus erat, in primo uitae suae limine clarissime demonstrauit. Annos
natus duodecim, cum orbatam patre familiam tanta prudentia regeret ut nec mater,
matronarum praestantissima, nec fratres eius parentis sentirent desiderium, coepit deo
dicatum pectus zelo religionis
matre perductus est; diuino, ut opinor, nutu futurus ad apostolatum tam
strenuus minister ad futurum sedis apostolicae mittitur antistitem. Quem ubi
conspexisset Franciscus iam religionis
curam, ut coeperat,
ageret uel maturiorem domi praestolaretur aetatem, quae pati
melius iugum Christi posset. Sed cum pueri constantiam nullis blanditiis, nullis
persuasionibus, nullis denique minis euincere posset, diuinum, ut erat, in eo aliquod
munus arbitratus, hortantibus fratribus diui eum Francisci sacris
per bonas artes excoleretur. Itaque docto cuidam grammatico Latinis eum
litteris Vicheriae imbuendum tradidit, quibus mira celeritate perceptis mox Ticinium,
deinde Patauiuum, subinde Venetias, Bononiam, Perusium, Senam, Ferariamque misit ut,
quaecumque in tam celeberrimis Italiae
deinde Patauiuum, subinde Venetias, Bononiam, Perusium, Senam, Ferariamque misit ut,
quaecumque in tam celeberrimis Italiae
ut eum putares die noctuque nulli
adeo alii rei quam euoluendis theologorum philosophorumque libris uacare. Tenebat fixa
memoriae quaecunque ab ineunte aetate a praeceptoribus audierat. Vigebat praeterea
stupendo ingenii acumine, cuius perspicacitate facile in abditissima quaeque naturae
secreta penetrabat, et ex perceptis semel principiis difficillima quaeuis uel
philosophiae
futurorum
diuinitas complurimaque antequam contigissent per quietem discebat, ita ut insomnia
ipsius non uisa solum, sed certa uiderentur oracula. Quibus uarie sollicitatus coepit
auunculum suum hortari, coepit importunius compellere Romam peteret atque in ea urbe
uersari uellet, in qua a maximo omnium rectore deo futurus summus pontifex erat
designatus; ubi et seipsum accepturum ab eo cardinalatus decus et alios uniuersos
honores, quibus eum functum uidimus, mira asseueratione praedicebat. Cerno hic
antequam contigissent per quietem discebat, ita ut insomnia
ipsius non uisa solum, sed certa uiderentur oracula. Quibus uarie sollicitatus coepit
auunculum suum hortari, coepit importunius compellere Romam peteret atque in ea urbe
uersari uellet, in qua a maximo omnium rectore deo futurus summus pontifex erat
designatus; ubi et seipsum accepturum ab eo cardinalatus decus et alios uniuersos
honores, quibus eum functum uidimus, mira asseueratione praedicebat. Cerno hic nonnullos
praelatos et ex aliis
cum attestatione audiui
singula haec, quae gessit, multis ante annis ab ipso praedicta fuisse. Itaque
repugnantem magistrum et se tanto fastigio indignum reclamantem urgere non destitit
donec multis et signis et prodigiis euictum propulit Romam proficisci, in qua
constitutus minime conquieuit antequam demandatum ab altissimi prouidentia munus
uiriliter absolueret et magistrum suum per uaria bonorum incrementa ad summum
apostolatus culmen conscendisse uideret, pro quibus laboribus et pro tam diligenti
quae semper infirma mundi eligere consueuit
ut fortia quaeque confundat, cardinalis eum dignitatis splendore uoluit illustrare
omnibusque mundi principibus ostendere quo ministro et ex quam humili loco accepto
illustrare
omnibusque mundi principibus ostendere quo ministro et ex quam humili loco accepto
et ex quam humili loco accepto
quibus ipse uoluerit tradi nec esse alium quemquam qui
eius possit obsistere uoluntati aut dicere illi quare sic fecisti .
clementiam, munificentiam, et caeteras, quas prius
commemorauimus, imperantium uirtutes; quibus et ausus est cum regibus et principibus
magna gloria non segnius contendere quam si in illis natus educatusque fuisset, ut
coepta eius declarant aedificia, totque magnificentissimo cultu celebrata conuiuia, et
suppellex imperialibus fastibus digna. Turpe enim et indecorum
coepta eius declarant aedificia, totque magnificentissimo cultu celebrata conuiuia, et
suppellex imperialibus fastibus digna. Turpe enim et indecorum merito ducebat
in hoc totius orbis capite, in hac prima Christiane religionis sede, ad quam adorandam
imperatores, reges, et cuncti ferme principes terrarum uentitare solent, non talem esse
suppellectilem, non talia
aedificia, totque magnificentissimo cultu celebrata conuiuia, et
suppellex imperialibus fastibus digna. Turpe enim et indecorum merito ducebat
in hoc totius orbis capite, in hac prima Christiane religionis sede, ad quam adorandam
imperatores, reges, et cuncti ferme principes terrarum uentitare solent, non talem esse
suppellectilem, non talia
terrarum uentitare solent, non talem esse
suppellectilem, non talia
honorare. Vnde et in hos usus omnia illa se comparare affirmabat, nec sibi, sed summis
pontificibus, quicquid praeparabat, componere. Affluebant quotidie opes et ab omnibus
ferme Christianis principibus magni prouentus ultro offerebantur; quos licet ipse in
illos, quos diximus, acceptaret usus, prophetici tamen documenti memor minime ad ea cor
apponebat neque illis auaro deuincebatur affectu. Hinc est quod nec sciebat numerum nec
exigere uolebat. Iactura rerum ea duntaxat
mouebatur quae negligentia contigisset, culpam magis dolens quam damnum. A suscepto
semel negotio nullo metu absterreri potuerat, nullo periculo depelli. Verax in sermone,
in
rerum ea duntaxat
mouebatur quae negligentia contigisset, culpam magis dolens quam damnum. A suscepto
semel negotio nullo metu absterreri potuerat, nullo periculo depelli. Verax in sermone,
in
mouebatur quae negligentia contigisset, culpam magis dolens quam damnum. A suscepto
semel negotio nullo metu absterreri potuerat, nullo periculo depelli. Verax in sermone,
in
sententia uincit uniuersa quod nullis mouebatur
iniuriis, nullis offensis laedi posse uidebatur, nec ullius rei facilius quam
inimicitiarum obliuiscebatur. Floccipendebat aemulos
quoscumque et nullam in rem pronior quam in supplicium ueniam uidebatur,
tantumque ab omni ulciscendi ardore aberat ut inimicis suis benefacere gauderet. Nihil
in se fictum, nihil subdolum aut simulatum esse uolebat, nec quicquam magis detestabatur
quam mentitam probitatem. Mali
uniuersa quod nullis mouebatur
iniuriis, nullis offensis laedi posse uidebatur, nec ullius rei facilius quam
inimicitiarum obliuiscebatur. Floccipendebat aemulos
quoscumque et nullam in rem pronior quam in supplicium ueniam uidebatur,
tantumque ab omni ulciscendi ardore aberat ut inimicis suis benefacere gauderet. Nihil
in se fictum, nihil subdolum aut simulatum esse uolebat, nec quicquam magis detestabatur
quam mentitam probitatem. Mali quippe et iniqui
obliuiscebatur. Floccipendebat aemulos
quoscumque et nullam in rem pronior quam in supplicium ueniam uidebatur,
tantumque ab omni ulciscendi ardore aberat ut inimicis suis benefacere gauderet. Nihil
in se fictum, nihil subdolum aut simulatum esse uolebat, nec quicquam magis detestabatur
quam mentitam probitatem. Mali quippe et iniqui hominis esse dicebat meliorem se
flagrabat ut illos etiam, quibus iustis de causis aliquando
irascebatur, muneribus tamen ornare non cessaret. Non semel neque solus interfui,
cum quosdam familiarium merito
obiurgasset, deinde uestimentis et magistratu donauit. Et cum
aliquando a magistro domus suae, in cuius diligentissima fidissimaque
cura merito conquiescebat, liberius argueretur quod nimia
et largitate domesticos faceret
insolentiores, placenda uoce respondit:
Tuum est familiares meos pro neglecto officio corrigere, meum autem
pro illorum in me amore congruis praemiis afficere; id faciendo
uterque nostrum suo munere optime fructus erit.
O praeclaram uocem, o
sententiam summo principe dignam; nec impunitatem erratorum laudauit,
nec liberalitatem suam ullis male merentium factis occludi passus
est. Felices quibus illa
sumptibus, nullis grauabatur
impensis. Hospitem enim sese omnium honestorum uirorum esse dicebat,
quod ipsa ueritate erat uerius. Nam si quis diligentius rem ipsam
consideret, comperiet procul dubio omnes cardinalium domos nihil aliud
esse quam honesta hospitia, in quae proborum uirorum liberis uel
necessitatis uel bonorum morum gratia diuersari licet.
Accipiebat praeterea munera, non auaritiae, sed honoris
uel
necessitatis uel bonorum morum gratia diuersari licet.
Accipiebat praeterea munera, non auaritiae, sed honoris
Vidi illum quodam uesperi non sine graui stomacho lacrimis suffusum
oculos
cum multa indignatione deum optimum maximumque testem
citare atque, cum nemo cogeret minimeque ea re opus esset, dirissima
quaeque in se caputque suum impetrantem si ullas pecunias aut ulla
Symoniacae perfidiae praemia abs quoquam eorum accepisset qui nuper in
hunc sacrosanctum senatum apostolicum lecti noscuntur, seque ab
inuidis atque malignis impie ac
inuidis atque malignis impie ac
liuorem non liceret in uiros praestantes ac bene meritos
officiosum esse.
Vbi nunc sunt rubiginosa illa maliuolorum pectora, ubi sunt dirissimo
felle manantia praecordia, ubi rabidorum canum pestiferi
dentes, qui
inexpiabili temeritate ausi sunt os suum in caelo ponere et uicarii
Christi fratremque eius tam excellentissimorum patrum factum
damnare
atque illos praestantissimos uiros, qui prius a domino electi sunt a
quo sunt omnium regnorum potestates, quam a summo pontifice declarati,
perditissima audacia lacerare!
excellentissimorum patrum factum
damnare
atque illos praestantissimos uiros, qui prius a domino electi sunt a
quo sunt omnium regnorum potestates, quam a summo pontifice declarati,
perditissima audacia lacerare! Caue, caue tibi, lingua dolosa, ne deus
destruat te in finem, euellet te, et emigret te de tabernaculo tuo, et
radicem tuam de terra uiuentium.
pontifice declarati,
perditissima audacia lacerare! Caue, caue tibi, lingua dolosa, ne deus
destruat te in finem, euellet te, et emigret te de tabernaculo tuo, et
radicem tuam de terra uiuentium.
diligamus; hic tamen sua prudentia consecutus est ut aeque carus
omnibus haberetur, nec ullus esset qui eius amicitiam ultro non
expeteret, et adeptam studiis omnibus non coleret atque foueret.
Ostendit id nouissima haec ipsius legatio in qua omnes Italiae populi
singulique ipsorum principes summis decertarunt studiis quisnam eum
amplioribus honoribus exciperet et
nouissima haec ipsius legatio in qua omnes Italiae populi
singulique ipsorum principes summis decertarunt studiis quisnam eum
amplioribus honoribus exciperet et
in qua omnes Italiae populi
singulique ipsorum principes summis decertarunt studiis quisnam eum
amplioribus honoribus exciperet et
inibat ut, cum omnium communis
esset amicus, singuli tamen sibi eum uendicasse putabant. Vnde sua
illi negotia credebant, et rerum omnium summam fidei ipsius ultro
committebant. Fallebat neminem, et communem rem gerendo singulorum
tamen uidebatur aduocatus. Secedebat bis terque per diem in cubiculum
aut in aliquem secretiorem locum in quo ad multam horam deambulando
summas reipublicae christianae rationes tacitus secum computabat; totas
enim animi uires, postquam a legatione redierat, in pacem Italiae et
perfidi hostis Christiani
omnium communis
esset amicus, singuli tamen sibi eum uendicasse putabant. Vnde sua
illi negotia credebant, et rerum omnium summam fidei ipsius ultro
committebant. Fallebat neminem, et communem rem gerendo singulorum
tamen uidebatur aduocatus. Secedebat bis terque per diem in cubiculum
aut in aliquem secretiorem locum in quo ad multam horam deambulando
summas reipublicae christianae rationes tacitus secum computabat; totas
enim animi uires, postquam a legatione redierat, in pacem Italiae et
perfidi hostis Christiani
singuli tamen sibi eum uendicasse putabant. Vnde sua
illi negotia credebant, et rerum omnium summam fidei ipsius ultro
committebant. Fallebat neminem, et communem rem gerendo singulorum
tamen uidebatur aduocatus. Secedebat bis terque per diem in cubiculum
aut in aliquem secretiorem locum in quo ad multam horam deambulando
summas reipublicae christianae rationes tacitus secum computabat; totas
enim animi uires, postquam a legatione redierat, in pacem Italiae et
perfidi hostis Christiani
et communem rem gerendo singulorum
tamen uidebatur aduocatus. Secedebat bis terque per diem in cubiculum
aut in aliquem secretiorem locum in quo ad multam horam deambulando
summas reipublicae christianae rationes tacitus secum computabat; totas
enim animi uires, postquam a legatione redierat, in pacem Italiae et
perfidi hostis Christiani
auroram solitus esset
praeoccupare, quod totum tempus usque ad solis exortum
uero maxime parcus, excepto hoc piissimo fratre comite Hieronymo; quem
imperio ecclesiae restituit. Cuius exaugendi tanto flagrabat studio ut ne minimam quidem eius particulam deperire pateretur. Vnde urbem illam magis ecclesiae quam fratris gratia uoluit uendicare.
Porro iustitiam ipsius ex illo spectare licet quod in tanta rerum
potestate constitutus nemini uim attulit, nullum uiolenter
oppressit. Vnde et uicario illi Imolae, quamuis de ecclesia male
merito, non solum uictum, sed nihil prioribus
minores fortunas dari curauit. Quattuordecim
potissimas eius praetermittere laudes, cum temporis exclusus angustia, tum ipsarum rerum multitudine superatus. Qualem se erga amicos, qualem erga parentes, et praesertim qualem erga ipsum summum
pontificem gesserit, malo haec omnia in aliud tempus differre quam
adeo
propriis pecuniis recuperare;
uestimenta, libros, uasa sacra, et caetera ad
splendorem diuini cultus spectantia maximis sumptibus coemere, et,
quam prestantiora haberi poterant, comparare. Testatur hanc eius munificentiam in hac Romana urbe diui Gregorii templum et
prouentibus optime auctum et aedificiis perquam magnifice instauratum;
testatur Taruixii maior basilica non
quod, cum accepisset omnibus ornamentis
spoliatum, tam praeclara instruxit suppellectili ut, quod prius caeteris
illius urbis obscurius esse consueuerat, nunc splendore et omnifario
apparatu uincat uniuersa. Testatur Papie Maioli
ornamentis
spoliatum, tam praeclara instruxit suppellectili ut, quod prius caeteris
illius urbis obscurius esse consueuerat, nunc splendore et omnifario
apparatu uincat uniuersa. Testatur Papie Maioli
Insuper et bibliothecam
his proximis diebus adiecturus erat praestantissimis omnium scientiarum
libris egregiae refertam. Sed dei uoluntate nobis tam repente ademptus
est, non quod tam piis operibus non delectaretur deus, uerum (quod
ualde pertimesco) ut eum calamitatibus, quibus forsan in nostra crimina
decreuit, immeritum subtraheret, et pro adimpleto bene
ministerio, cuius
caelesti uiatico, quod summa cum
deuotione acceperat, diuinam uoluntatem accinctus praestolabatur.
Iamque uicinus morti domesticos ac familiares accersiri iubet, quibus
presto exsistentibus in nullos prorupit
ac familiares accersiri iubet, quibus
presto exsistentibus in nullos prorupit
licet cupiam dissolui et esse cum Christo, uror
tamen sola uestrarum rerum cura.
, tametsi nunquam mihi uoluntas defuerit, sed facultas. Et
nisi tanta temporis angustia prohibitus fuissem, nullus uestrum meae
gratitudinis uices doleret. Meritum, quod potui, moriens uobis
persolui. Supplicaui summo pontifici ut beneficia, quae in me
contulerat, sua clementia inter uos partiatur, ut et uos meritorum
uestrorum et me non prestiti officii minus
officii minus
consecrant immortalitati.
Reliquum est quod uos per uiscera
Reliquum est quod uos per uiscera
discite.
His atque aliis huiusmodi plerisque summa cum religione sanctissime monitos singulos flentes eiulantesque
His atque aliis huiusmodi plerisque summa cum religione sanctissime monitos singulos flentes eiulantesque
illatum nudato ac sublato, ut poterat, capite, religiose ueneratus est, deinde exhibitis manibus ac pedibus rite perunctus; quo facto Proferte, inquit sacros codices, et aliquid de diuinis
pedibus rite perunctus; quo facto Proferte, inquit sacros codices, et aliquid de diuinis
capite tradidit spiritum.
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.