Your search found 6900 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 3441-3535:

imo plane necessaria esset, dicendi, agendique facilitas; hoc est, leges nostras, quibus non tantum ut nexibus compacta est, sed et quadam quasi eucrasia, et symmetria in se ipsa temperata, sibi, et suis inter se partibus conveniens, vivisque spiritibus toto corpore diffusis, animata vivit, viretque Respublica; et si tripartito, ut vocant, ac decreto generali, tomis videlicet, codicibusque duobus contineantur, quorum illud partes atque

consuetudine circumscripta, in eorum tantum animis consistat, qui longis iuris dicendi, litiumque, exercitiis, aetatem suam plerique, ad senium usque produxerunt. Hinc factum est, ut votum illud solenne, et antiquum regnicolarum omnium, inter articulos referretur, et Regi Vladislao oblatum, ab eodemque confirmatum, ac postea praelo subiectum a maioribus nostris, ad nos transmissum, et a nobis ad posteros nostros transmittendum extet decreto 3. eiusdem articulo 6. quo id

alios morte, sed et temporum iniuriis, praecipue bellorum, quibus ab immanissimo communique Christianorum, et vicino hoste, Regnum hoc, veteri odio frequenter affligitur, interruptis iudicia administrandi commoditatibus, et inter arma, alto legum silentio seriem, ac iudiciorum filum intersecante, et evertente tribunalia, facile in oblivionem veniant, si non conscripti extent tenores, in foro procedendi, magnis certe diurnis ac nocturnis conatibus,

memoriam, et per manus traditas accepimus, pertineret. Sed et illa, quae ex Decretis, et Tripartito huc contuli, sub notis propriorum locorum, ex quibus deducta sunt, etsi sparsim in illis reperiantur, quia tamen, et partium inter se convenientium, sibique mutuo deservientium combinatione, cum reliquo huius libri corpore coaluerunt, spero non fore ingrata, sicut neque illam, verborum atque terminorum explicationem eorum item, quae ambigua esse

te omnium oculis, amoribus, atque laudationibus, pluribus annis gubernasti; magnam et frequentem fortunae varietatem, animi tui magnitudine, prudentia, et aequanimitate, superasti; Curiae Regiae Iudex, quae tertia est a Rege, inter Civiles dignitates, tanti tui Magistratus atque officii, quasi animam, iustitiam habuisti; a qua licet nunquam vel lato ungue deflexeris, cum illa tamen lenitatis atque mansuetudinis nomen, et famam, et laudem, simul

Centuriam nominavi, unico volumine coniunxi, et coniunctas Archi-Episcopali, Palatinalique, lauro subieci; ut ab illis, quae coelo verticibus assurgentes, late circumiectis, perpetuaque concordia complexis inter se ramis, ambiunt Hungariam; et tutelarem umbram capiant, adversus obvia quaeque, torrentes, calores, atque aestus invidentium aemulorum, et multis laboribus fatiscens aetatis meae imbecillitas foveatur. Etsi enim mihi ab initio

proditum legimus. Cum Servius Sulpitius, Quintum Mutium, de Iure interrogasset; respondisse, turpe esse patricio, et Nobili viro, Ius in quo versatur ignorare. Qua reprehensione Sulpitius motus, adeo Iuri operam dedit, ut merito inter Iurisconsultos, palmam assecutus fuerit. Ioannes Franciscus de Pavinis, in praefatione Extravagan. D. Ioannis Papae XXII. Apud Persas autem pueros Ius a Magistris, sicut alibi Grammaticam, didicisse; refert Osorius libro 7. de

oratoriae facultatis, et Latinae eloquentiae facile principem ac parentem, summo in flore fuere; altero demonstrativo, quo ob res bene gestas laudari solebant; et altero deliberativo, quo de rebus atque actionibus futuris, inter prudentes consultatio fiebat: solum tertium illud genus iudiciale, quod in disceptatione forensi consistit, et causam in genere consideratam, quatenus scilicet pro

locumtenentiae adiudicari solitae, per praefatum Dominum Imperatorem et Regem nostrum, generaliter fuerunt prorogatae. Ubi Nota, quod Causae Tutelarum, non observationis mandatorum, personalis ammonitionis, divisionis bonorum inter fratres carnales, aut patrueles, in quibus Repulsio subsecuta fuerit: item Dotum, ac paraphernorum, nec non Appellationum, ex recepta iam consuetudine, in omnibus terminis, ad instar Causarum Appellatarum, extra seriem

annis 66. inani et non necessaria huiusmodi positione, iudiciales superfluerent, et taedium parerent. Alii vero, quos historica magis, quam iuridica delectant, putant id fieri ob memoriam tantum tam funestae cladis; ut etiam inter dicunda Iura, ulciscendae illatae sibi iniuriae memores fierent. Diaetalis, quae solum in terminis Generalis Regni Diaetae discutitur: et haec ab omnibus partibus Regni, et etiam eidem subiectis Regnis, ad eum

Diaeta celebratur, adferri solet. Extraordinaria est, quae per admonitionem mota coram Illustrissimo Domino Comite Palatino, veluti speciali et competenti Iudice, inter Suam Maiestatem Regiam Fiscumque suum Regium, ac dominos regnicolas vertitur: 1. Vlad. art. 33. Dicta, quod extra omnem ordinem, in quibuslibet terminis, quorumlibet praemissorum Iudiciorum, et generalis

et a prandio die Veneris, discutitur. Tertii ordinis, sunt Ordinariae. Et primo Extra-seriales, veluti omnes Criminales, et quae nomine Magistratus, pro publico bono, ac tranquillo statu, moventur. Tum, Causae divisionum inter fratres condivisionales, si ammonitio fiat per Protonotarium, 1. tit. 45. Causae tutelares, transgressio mandatorum, et non observatio eorum: art. 78. anni 1563. Personalis admonitio: 2.

comprehendi, sed per praemissarum negationem, facile cognosci poterunt. Et potissimum huiusmodi sunt omnium iniuriarum, damnorum, et simplicium violentiarum, sive minoris potentiae. Aliae item extraordinariae, quae alternatim inter has et illas levantur. QUAESTIO SEXTA. / Quale Privilegium solent habere Pauperes, in prosecutione dictarum Causarum

Tripartiti Latini simul ac Hungarici, adiunctis ad calcem illius, praedictis Veteribus Legibus sive Mosaicis, non obscure satagere videtur. Quae omnia admonitionis ergo tantum praemittere volui, ut quilibet tanto facilius inter praedictas leges discrimen et differentiam scire possit. Prout tamen legis usus apud nos iam inolevit; lex est publica regni constitutio; ex unanimi tam populi

rerum separationes, dominiorum divisiones, sedium occupationes, domorum aedificationes, munitiones, bella, captivitates, servitutes, mancipia, postliminia, foedera, paces, induciae, legatorum non violandorum religio, connubia inter alienigenas prohibita. Similiter, venditiones, emptiones, conductiones, et alii quivis similes mutui contractus. Sic dictum, quia eo fere omnes gentes utuntur. Estque contrarium dicto Iuri Naturali.

violatione Sedis Iudiciariae fieri solet. QUAESTIO UNDECIMA. / Quomodo differunt haec tria Iura? Si haec tria Iuris Genera bene considerentur, videntur inter se differre iuxta tres gradus comparationis, verbi gratia, ordine retrogrado procedendo. Ius Civile, erit generale, sive commune, illis tantum hominum communitatibus, quae singulis Civitatibus, Provinciis, Regnis, et

Ius Civile, erit generale, sive commune, illis tantum hominum communitatibus, quae singulis Civitatibus, Provinciis, Regnis, et Imperiis continentur, et unam eandemque; communem Iuris consuetudinem et societatem inter se habent, atque servant. Ius Gentium, erit universalius et communius, toti nempe simul humano generi tantum deserviens. Nam etsi inter bruta animantia, alia aliis maiora,

Iuris consuetudinem et societatem inter se habent, atque servant. Ius Gentium, erit universalius et communius, toti nempe simul humano generi tantum deserviens. Nam etsi inter bruta animantia, alia aliis maiora, robustiora, et ferociora sint, ob idque caeteris minoribus, et imbecillioribus metuenda: id tamen potius singulorum specie, sive naturae vi, quam aliqua ordinatione, inter ipsa evenire

Nam etsi inter bruta animantia, alia aliis maiora, robustiora, et ferociora sint, ob idque caeteris minoribus, et imbecillioribus metuenda: id tamen potius singulorum specie, sive naturae vi, quam aliqua ordinatione, inter ipsa evenire solet. Et ideo inter illa, nulla huiusmodi praelationis, vel subiectionis vicissitudo, proprie dici potest. Sed etsi aliquando (ut in Fabulis, sive apologis AEsopi, aliorumque fit) loqui, et inter se ordinem

alia aliis maiora, robustiora, et ferociora sint, ob idque caeteris minoribus, et imbecillioribus metuenda: id tamen potius singulorum specie, sive naturae vi, quam aliqua ordinatione, inter ipsa evenire solet. Et ideo inter illa, nulla huiusmodi praelationis, vel subiectionis vicissitudo, proprie dici potest. Sed etsi aliquando (ut in Fabulis, sive apologis AEsopi, aliorumque fit) loqui, et inter se ordinem aliquem politicum habere ac

ordinatione, inter ipsa evenire solet. Et ideo inter illa, nulla huiusmodi praelationis, vel subiectionis vicissitudo, proprie dici potest. Sed etsi aliquando (ut in Fabulis, sive apologis AEsopi, aliorumque fit) loqui, et inter se ordinem aliquem politicum habere ac servare dicantur; id totum fictitie tantum, et similitudinarie ab hominum politia fingi, dicique consuevit, et non proprie, ac re ipsa. Et quidem in apibus, mira est huiusmodi

politicum habere ac servare dicantur; id totum fictitie tantum, et similitudinarie ab hominum politia fingi, dicique consuevit, et non proprie, ac re ipsa. Et quidem in apibus, mira est huiusmodi Naturae vis, et harmonia: inter quas, certus omnino ordo, et modus, principatusque praerogativa, in omnibus earundem actionibus observari perspicitur: ut patet ex Georgicis Virgilianis, lib. 4. sic et in formicis, industria victus

lib. 4. sic et in formicis, industria victus comparandi mirifica cernitur. Ius vero Naturae, erit universalissimum et communissimum, non solum hominibus, sed etiam brutis animantibus. Siquidem sicuti inter homines, naturae instinctu, viri apti nati sunt mulieribus coniungi, liberosque procreare: ita et inter bruta animalia, mares foeminis coniunguntur ad procreandos secundum suam quaeque speciem foetus. Plantae itaque, ut

vero Naturae, erit universalissimum et communissimum, non solum hominibus, sed etiam brutis animantibus. Siquidem sicuti inter homines, naturae instinctu, viri apti nati sunt mulieribus coniungi, liberosque procreare: ita et inter bruta animalia, mares foeminis coniunguntur ad procreandos secundum suam quaeque speciem foetus. Plantae itaque, ut sunt herbae, et arbores, cum non sint sensitivae, neque de loco ad locum progressivae, neque vero aliis

vivendum magis necessaria erant, inclinari et ferri coepissent; ac vel maxime, post receptam Christi Servatoris nostri fidem. A tempore Sancti Stephani Regis, ab anno Christianae Salutis 983. honestas quasvis inter se observassent consuetudines: leges quoque, seu ius quoddam positivum, et municipale, sibi duntaxat proprium statuerunt, ut patet per Decreta Regum discurrendo: et primo quidem, magis institutiones

utpote iustissimi, filiam fuisse; quam a patre, vel potius ab astris, Astraeam nominarunt: eo quod, postquam homines in terris aliena concupiscere, rapere, et sese mutua caede et sanguine polluere, omnia denique fraude et dolo inter mortales misceri coepissent, ipsa propter tantae rei indignitatem, ad astra, hoc est, ad caelos evolasse fertur; ideoque pro Dea habita est, ut Ovidius 1. Metam: cecinit:

mutatur, sine qua nec gentes, nec regna diu permanere possunt. Secundo: iustum quoque aliquid dupliciter fieri intelligitur; uno modo, ex ipsa natura rei, quod iam dictum est Ius Naturale. Et alio modo, ex quodam statuto inter homines, quod similiter praemissum est, Ius esse Positivum. Tertio: differt autem Iustitia, a Iure, et Iurisprudentia, in tribus: I. Quia Iustitia, est virtus moralis: Ius, eius executivum: et Iurisprudentia, scientia

praemissum est, Ius esse Positivum. Tertio: differt autem Iustitia, a Iure, et Iurisprudentia, in tribus: I. Quia Iustitia, est virtus moralis: Ius, eius executivum: et Iurisprudentia, scientia illius Iuris. II. Iustitia, inter virtutes est summum bonum: Ius, medium: et Iurisprudentia, infimum. III. Iustitia, tribuit unicuique quod suum est: Ius vero, coadiuvat: Iurisprudentia autem, docet, qualiter illud fiat. Et cum omnium

Iudicis; ita postea mittebantur ad Examen Ferri candentis, ad aliquod Capitulum, et potissimum Varadinense, ut ibidem portato candenti ferro, vel illaesi iustificarentur, vel combusti damnarentur; aut aliter, id reformidantes, inter se convenirent. Et mirum sane, quod plurimi incombusti, id est, illaesi a tali ferro, iustificati et absoluti sunt; ut patet ex quodam Libro, de quo vide supra, Quaest. 9. ad finem. Sed haec de

tamen, et non post festum illud: 1. tit. 33. Neque vero illae Causae, quae sub iisdem Iudiciis inchoantur, sub eodem termino levantur: art. 51. anni 1550. Secundo: inter Citationem, et Evocationem, hoc interesse; quod Citatio, veniat a verbo frequentativo Cito: quod item si veniat a Cio, significat voco: sin a Cieo, denotat moveo. Atque sic Citatio complectetur utrumque, vocationem

levari, discutique, et terminari debent; ut sunt, Iurium Impignoratitiorum, Iurium Quartalitiorum, Dotum, et Rerum paraphernalium, Debitorum, Obligaminum, Divisionum inter Fratres indivisos fiendarum, et Novorum Iudiciorum per quemcunque impetrandorum: 2. tit. 18. Quae omnes praemissae Evocationes, in primis Octavis, post factam Evocationem celebrandis, finaliter terminari

prouti iam coeptus est haberi, propter frequentiam talium Causarum. Nam inconveniens omnino esset, si haec praerogativa ipsi adimeretur; cum in omni Iudicio conveniat, pacem et tranquillitatem, honestatemque; quibus homines inter se, quasi mutua quadam liga colligantur, illibate servare. QUAESTIO QUINTA. / Sed cum Violatio Salvi conductus, referatur ad istam Personalem

Capituli, aut Conventus alicuius; vel etiam per Magistrum Protonotarium: semper tamen extra omnem seriem huiusmodi causae levantur, sicuti et aliae quae sub Diaetis patrantur: iuxta art. 39. anni 1567. Et quidem inter Appellationum revisiones, ex antiqua iam consuetudine, discuti solent; licet de veteri lege, sub iisdem terminis statim iudicium in iis fieri valebat: 6. Vlad. art. 12.

QUAESTIO SEXTA. / An Inhibitio, et Repulsio, in huiusmodi Causis personalis Citationis, admitti debeant? Non levis dissensio est inter multos: aliis negantibus, ideo, quod per istam Citationem, tales causae privilegientur: ut et In-causam-attracti personaliter citentur, et tertio statim die respondere cogantur. Imo ibidem statim in iis, olim iudicium

omnibus punctis, diligenter considerandae sunt, an scilicet tales fuerint, quales fieri debeant. Tandem, haec ipsa puncta quoque videnda, an expresse in iis habeantur, vel vero omissum sit aliquod. Postremo, licebit etiam illa inter se invicem conferre, an scilicet sibi congruant, et sint conformia, vel a se dissentiant, ita ut in Actione aliud dicatur, in commissione aliud committatur, vel nihil; et in Citationis Relatione aliud referatur, propter

a prima die Citationis sumendam, levari debent: art. 51. anni 1550. Et 4. Ulad. art. 3. et non novae, vel recens motae, priores et antiquiores praecedere. Serie autem; ut Causae vel unius generis, inter Causas alterius generis confuse; vel etiam unius ejusdemque generis anticipative aliae ante alias non leventur, sed omnes in sua propria serie et ordine, nullo discrimine Iudicum, vel aliorum quorumvis habito: ac primo

ratione eorundem institutis, vel instituendis, terminos suos sequuntur. QUAESTIO VIGESIMA PRIMA. / An currat Praescriptio, in Bonis Impignoratitiis, ac inter Fratres, vel in Metis quoque rectificandis, aut etiam in Iuribus Dotaliciis, et Quartaliciis? Quanquam VVerböczi, 1. tit. 81. et 82. distinguens Praescriptionem, secundum diversas personas, dicat

et senserit Dominus VVerböczi. Me supra allata ratio magis movet, quam praescriptum illius. Cum nec usus, nec ullum exemplum, praenotatam ipsius distinctionem manifestaverit; et roboraverit unquam. Similiter, nec inter Fratres Condivisionales intervenit, dum scilicet commune Ius adhuc in iisdem Bonis, et iuribus Possessionariis aviticis habent: 1. tit. 46. et 78. Sorores tamen, sive Foeminei sexus homines; ubi in pacifico

nec in Dotalitiorum, ac Quartalitiorum persolutione Praescriptio admittitur: 1. tit. 78. Imo Dotalitium, etiam de Bonis pignori obligatis exsolvitur: 1. tit. 103. Ratio huius est; quia sicut inter Fratres, unitas propagationis sanguinis, excludit Praescriptionem: ita quoque unio Coniugalis vinculi, inter maritum et uxorem, 1. tit. 48. arcet ipsam. Et si Uxor ipsa demortua extiterit: nihilominus tamen

Imo Dotalitium, etiam de Bonis pignori obligatis exsolvitur: 1. tit. 103. Ratio huius est; quia sicut inter Fratres, unitas propagationis sanguinis, excludit Praescriptionem: ita quoque unio Coniugalis vinculi, inter maritum et uxorem, 1. tit. 48. arcet ipsam. Et si Uxor ipsa demortua extiterit: nihilominus tamen liberi; si quos post se reliquerit, vel parentes, aut propinquiores ipsius, huiusmodi Iura acquirere poterunt:

terminum Iudiciorum, vel quando testes ex aliena Provincia, Civitate, Comitatu, vel alio loco, coguntur ibi stare intra hos dies, ubi producti sunt: quibus tandem elapsis, libere dimitti, et discedere possunt. Quod communiter inter Negotiatores observari consuevit. Sexta, est Quadraginta dierum, ut maiorum Octavarum semper; minores autem paucioribus celebrantur diebus: De quibus vide Quaest. 3. cap. 1.

quam nova appetere connubia, maluerint. Similiter et Haeres, legata, ac fidei commissa, intra hoc idem annuum tempus, distribuere et exsolvere tenebitur, eritque obstrictus. Decima, est Unius anni et Unius diei, quae inter Cives Liberarum Civitatum, abusivo quodam iam et villanorum more currit: 3. tit. 15. Undecima, est Septem annorum: cuius onus olim apud Gentiles, uxores captivorum ad hostes, in

Decima septima, est annorum Triginta duorum: 1. tit. 78. quibus in genere omnes Nobiles, id est, tam Domini Praelati, Barones, et Magnates; quam etiam universi alii Regni Nobiles maiores, et minores, inter se invicem, et Fiscus quoque Regius, contra Saeculares duntaxat, in quibuslibet Bonis et Iuribus possessionariis, venditis, occupatis, ac aliter qualiatercunque alienatis, praescribunt, hoc est, Ius plenum sibi in iis

Prioratuum, Capitulorum, Conventuum, Praepositurarum, Abbatiarum, Monasteriorum, Claustrorum, aliorumque locorum et Beneficiorum sacrorum, per Dominos duntaxat Barones, Magnates, Proceres, et Nobiles, Praelatosque inter se se invicem (non autem per Fiscum Suae Maiestatis Regium) praescribitur: 1. tit. 78. Dixi; non autem per Fiscum Suae Maiestatis Regium. Quia Sua

vices: quia sic inutilibus, et non necessariis iterationibus, in longum protrahetur disputatio. Quanquam olim Pompeius Magnus, tertium Consul solus Romae creatus, ante natum Servatorem nostrum anno 51. inter alias Leges, hoc etiam sanxit: ut ad dicendum, Accusator duas horas, Reus vero tres haberet; quod argumento est, Iudicem magis in clementiam, (quoad Iustitia patitur) propendere debere. Et nostri quoque Iudices, in

verbaliter eodem die statim, non solet fieri virtute Literarum Prohibitoriarum alicuius Iudicis ordinarii: et ideo nullae huiusmodi Literae super ea extant, vel inveniuntur in Stylo. II. De praedicto exsolvendo Onere, variant inter se multi. Alii enim dicunt, communiter exsolvendum semper Tribus florenis: et Alii, inter quos est Decius, si Actor fuerit, cum Sex florenis; si vero Reus, cum Tribus

ordinarii: et ideo nullae huiusmodi Literae super ea extant, vel inveniuntur in Stylo. II. De praedicto exsolvendo Onere, variant inter se multi. Alii enim dicunt, communiter exsolvendum semper Tribus florenis: et Alii, inter quos est Decius, si Actor fuerit, cum Sex florenis; si vero Reus, cum Tribus tantum deponendum esse. Quod colligi videtur, ex tit. 86. par. 2. ubi

8. QUAESTIO DECIMA QUINTA. / Sed quomodo praedicta iam Tria haec: Inhibitio, Prohibita, et Prohibitio, conveniunt inter se, vel potius differunt? Quanquam videantur pro eodem sumi; unde etiam plures confuse ac indifferenter iisdem utuntur; veluti et Quadripartitum continet, et Decius quoque in suo Syntagmate scribit, de

iisdem utuntur; veluti et Quadripartitum continet, et Decius quoque in suo Syntagmate scribit, de quibus vide et infra quaest. 34. cap. 8. Nihilominus tamen, rem magis proprie considerando, plurimum inter se differe videntur; quemadmodum iam et ex propriis earundem descriptionis manifeste colligitur. Et quod Inhibitio et Prohibitio nomina sint Verbalia, et actum tantum Inhibendi et

Prohibitio, vero ad prohibendam Communem Inquisitionem; vel Iuramentalem depositionem, ne videlicet ipsas facere incipiat; quod vulgo dicitur, Tyltás. Et inter has quoque Prohibitio generalior est, quam Inhibitio, quia illa et rem coeptam iam, et nondum coeptam significat; haec autem solum coeptam. Vallae lib. 5 Elegan. cap. 4.

tertia, et Prohibita quarta; Hungarice Elsó tilalom: Masodik tilalom; Harmadik tilalom; es Negyedik tilalom. Atque ideo, quae definitione inter se differunt, illa, tota sui substantia ab invicem diversa sunt; sicque inter se confundi non debent, neque unum pro altero usurpari. Et literae quoque Inhibitionales, ab iis potius denominari debent, quam ab ultimis

tilalom: Masodik tilalom; Harmadik tilalom; es Negyedik tilalom. Atque ideo, quae definitione inter se differunt, illa, tota sui substantia ab invicem diversa sunt; sicque inter se confundi non debent, neque unum pro altero usurpari. Et literae quoque Inhibitionales, ab iis potius denominari debent, quam ab ultimis supinis, Inhibitoriae, Prohibitoriae.

Mariticidium, Uxoricidium, Fratricidium, et Sororicidium; quae omnia iam communiter, tantum Parricidium dicuntur, tanquam a principaliori, sive communiori Denominativo. Ubi Nota, super hoc nomine multos inter se dissentire; putantes alios id a Patre, alios a Parente, et alios ab Ablativo pari addita (R) litera Euphoniae gratia derivari, ut sit sensus; Parricidium, quasi Patricidium, vel

cum poena indebitae actionis: et sic quoque adiudicatur illi iuramentum cum pleno homagio, hoc est, quinquagesimo se Nobilibus, quia solus sic praeassumpsit. Ubi hoc interesse videtur, inter istas duas formulas, quod in Hac (I) causae suae diffidens, sibi metuat, et proinde ne (A) admonitus praeassumat, ipse potius sua sponte, assumit tale iuramentum; in Priori autem videtur potius ignarus respondendi, quam

condescenderit in submissione: tanto maior Innocentia, Iustitia, et AEquitas, illius apparebit: et ita ultima formula, si criminaliter accusabitur, iusto Dei, et hominum iudicio, absolvendus venit. Quae respondendi formulae, inter Nobiles duntaxat, in Maioribus casibus, atque etiam Criminalibus actionibus observantur, simplicesque seu Pares inter partes, intelligendae sunt. In minoribus autem, hoc est, minoris potentiae casibus. Solum tertio

criminaliter accusabitur, iusto Dei, et hominum iudicio, absolvendus venit. Quae respondendi formulae, inter Nobiles duntaxat, in Maioribus casibus, atque etiam Criminalibus actionibus observantur, simplicesque seu Pares inter partes, intelligendae sunt. In minoribus autem, hoc est, minoris potentiae casibus. Solum tertio se abiurat. (I) 2. tit. 32. De causis vero Magistratuum, vide infra cap. 9. quaest.

art. 23. Rustica persona contra Nobilem in Quinque casibus, vigesimo se abiurare tenetur, in Minoribus vero tertio se. Si autem uterque tam scilicet Actor, quam Reus Rusticus fuerit, inter quos iudicium administrabitur, tunc modus et ordo Loci ac Patriae, ubi Reus moram trahit observatur. 3. tit. 27. Verum in isto quoque casu communiter iam ex recepta consuetudine, prout in praemissis Nobilium

clandestino homicidio, passim. Quarto, ex non observatione mandatorum. articul. 78. Anni 1563. Quinto, ex facto honoris. fol. 738. Maioris Decreti. Sexto, ex certis Criminalibus casibus inter Nobiles, 1. tit. 9. de quo vide infra quaest. 24. ad finem cap. 9. Septimo, ex spontanea obligatione, sub nota infamiae maternae, vel uxoriae, cum

de quo vide infra quaest. 24. ad finem cap. 9. Septimo, ex spontanea obligatione, sub nota infamiae maternae, vel uxoriae, cum Iudex iuxta eam inter partes iudicium pronunciaverit, quia haec ex vi obligaminis robur suum trahit. 6. Matth. art. 17. Octavo ex proditione fraterni sanguinis. 1. tit. 39. Reliqua huc pertinentia, vide loco citato,

propinquiores et quibus de re constat. Comprovinciales autem solum Nobiles, et ex aliquo Comitatu, dicto alteri Comitatui in quo talia bona occupata sita sunt, viciniore; eo quod Nobiles etiam plurium Comitatuum maiorem inter se coniunctionem, et ad invicem congressum habent, ex eoque melius de tali re scire possunt, quam ignobiles, plusque fidei Nobilium creditur, quam rusticorum.

specialis lex expressa habetur, ad generalem legem recurrendum est. Itaque huiusmodi rustici, hoc in casu attestari nolentes, nulla exceptione iam sublevari possunt. Ubi Nota, quod praedicta poena, iam ex consuetudine, inter Iudicem, et exponentem, aequaliter dividi solet. QUAESTIO DECIMA OCTAVA. Quare dicis ad Comitatum, et cum eiusdem

commissionis. Mynsing. obser. 93. cent. 4. et Hart. tit. 45. de posses. obs. 3. num. 5. VII. Causae articulares, et extraordinariae, quas Illustrissimus Dominus Comes Palatinus, tanquam Iudex specialis, inter suam Maiestatem Fiscumque suum Regium, et Dominos Regnicolas, 1. Vlad. art. 33. diiudicare solet, etiam non transmittuntur, quia supra illum non est alius superior Iudex in illis, cum sint propriae

Protonotario, poterit habere suspirium petens id, transferens in iudicio; at si praecise in ipso Iudicio fiet, tunc absque omni suspirio causa discuti debebit. Ita Iudicatum est Posonii Anno 1612. inter Dominos Batthyani et Zechii. Et ratio huius est, quod ita publice in sede facta, huiusmodi translatio, vergeret Iudici in contumeliam.

quibus a Regia Maiestate nova iudicia impetrata fuerint, in primis Octavis (iisque unicis) ante alias omnes causas levantur et iudicantur. 1. Vlad. art. 52. et 2. tit. 77. licet hic pro ante (inter) erronice habeatur. Et hoc videtur praecise intelligendum, solum de novo Iudicio cum gratia, quod proprie a Principe petitur.

videtur. Tum quod communis etiam omnium gentium consuetudo ita dictat, qua de summis rerum ac imperiorum, virtute huiusmodi plenipotentiae, per suos legatos invicem agere, et concludere consueverunt: alioquin autem nulla fides inter eas esse posset, si huiusmodi plenipotentiae rescindi deberent. passim. QUAESTIO VIGESIMA QUARTA. / Coram quo Iudice fieri debet? Si adhuc

terminis finiri debebit aliqua causa, contra finitos iam illos quatuor terminos. Ubi Notandum. I. quod in hac quoque quarta formula, vel simplex Novum non debet admitti, uti et in tertia, vel autem Inhibitio, cum haec duo inter se coincidere videantur, et ita bis id ipsum in una eademque causa concedi neque debet, neque potest. II. Nullam maiorem rationem affirmandi Novum iudicium cum Inhibitione dari posse, quam hanc, quod scilicet nisi hoc

a qua appellatum est, nisi Iudex appellatus, eam denuo comprobarit. Si vero Appellatione omissa effluxerit tempus, quo appellari a sententia oportuit, nempe (apud illos) decendium, aut pacto renunciatum est appellationi inter litigantes, fingitur non esse appellatum, et sententia rite lata in rem iudicatam transit, quia controversiarum finis per eam causae impositus est; quod idem (inquiunt) est, atque apud nos, uti iam praemissum est, si

Prohibitio, Revocatio, Retractatio, Annihilatio, Cassatio, Mortificatio literarum vel Fassionum, et Reiecta. II. Priora illa Decium lib. 4. sui Syntag. tit. 15. et 16. hoc nomine non dignari, neque hoc sensu intelligere; sed inter species interdictorum a Iure nostro alienorum, adeoque ipsas actiones reponere; cum tamen illa, non sint actiones ipsae; sed actionum accidentia duntaxat, ac satis confuse et obscure determinare, uti iam et supra quaest.

causarum criminalium: super quibus omnibus singillatim et breviter iam dicendum est. QUAESTIO QUINTA. / Quid est sententia Capitalis? Est quae inter; et contra Nobiles lato modo sumptos 1. tit. 2. et 2. tit. 11. saeculares duntaxat, alienos a sanguine, et virilis sexus homines, in Curia Regia, ratione quinque casuum, utpote Occupationis

sententionalium, in persona sua detineri, captivarique, et ad domum Iudicis deduci poterit. Ubi ipsum Iudex tribus diebus, causa pacis et concordiae ineundae, cum suo adversario, conservare debebit, et si pax et concordia inter ipsos non successerit, ad infligendam ipsi poenam, manibus adversarii sui (quod tamen de facto non fit) dare tenebitur. Cui si mortem inferri curaverit, universa bona sua, simpliciter in filios et alios haeredes suos,

casibus Notae infidelitatis, quomodo poena Fisco cedat. Vide 2. tit. 57. et quaest. 10. huius, supra. Quanquam in tertia quoque specie Notae infidelitatis 2. tit. 75. inter partes ex allegationibus et responsionibus pronuncianda multi contendunt, tertiam partem bonorum per eam amissorum Actori provenire debere; quod dicere non congruit: quia cum casus ibi specificati pendeant ex

ibi specificati pendeant ex donatione Regia, iam dudum proprietas huiusmodi bonorum, in Sacram Regni Coronam, ac per consequens donationem Regiae Maiestatis, per expositionem donatarii devoluta esse dignoscitur. Ideoque non inter ipsum Actorem sive Donatarium, et Regiam Maiestatem, ac Fiscum suum Regium, res controvertitur; sed solum Donatarium, in quem totaliter iam ius Regium hac in parte

suae Maiestati, et tertia, parti adversae, cedunt; in qua non aliter sua Maiestas facit gratiam, nisi ut cum adversa parte concordet. Uti iam dictum est, quaest. 10. supra num. 4. Tertio etiam Iuris processus inter partes, in certis casibus, ex donatione Regia bonorum talium patratorum, praetextu videlicet eruitionis oculorum, cusionis falsarum monetarum, mutilationis membrorum et aliorum similium casuum, una parte affirmante

arguunt Multi ex eo, quod contrariorum ratio et consequentia esset eadem; idcirco aeque Actori, ac Contradictori, praedictis Iuridicis remediis uti licet. Quod autem non, dicunt Alii non stare istam paritatem inter eos, ob expressa Iura Regni; Alterum quod Actor semper paratus esse debet. 2. tit. 84. Et Alterum, quod Actore non comparente, Reus simpliciter absolvitur. Ibidem tit. 86. Ergo necessum

Citatione in Curiam Regiam irrogatur, et tales convicti perpetuo fiunt infames, nunquam amplius ad simile officium assumendi; ac insuper ducentis quoque mulctantur florenis, art. 78. anni 1563. inter Iudicem et Actorem dimidiandis. Secundo, ex male administrata tutela, quando scilicet Tutores ipsi, in personam pupilli, vel causam eius praetextu Iurium suorum possessionariorum motam contrarie infideliterque egisse

intra quartum gradum, temeraria abnegatio. In qua proditor ipse, praeter dedecus ipsum, amittit omnia bona sua, et alter frater proditus ipsa possidebit, talemque proditorem fratrem, instar mercenarii sui, inter familiam suam, servare et alere debebit. 1. tit. 39. Quarto, ex periurio, quod est mendacium iuramento firmatum, in fraudem et periclitationem Iurium cuiuspiam, malitiose

et res mobiles perpetuo, et despectuoso habitu incedit, disparibus vestibus, zona canabea succinctus, discalceatis pedibus, et nudato capite, omnes contra ipsum, et ipse contra neminem agit, nisi defendendo se tantum, et inter alios Christicolas amisso humanitatis honore, tanquam ab humanitate relegatus et segregatus manet. 2. tit. 39. et 5. Vlad. art. 1. Ubi Nota, mentiri et mendacium

cum adversa parte, licebit illis, eadem quaest. 8. An tamen post capitalem poenam, Actori damnificato etiam damna rependi ex rebus et bonis ipsorum debeant; nec ne? Non leves sunt opiniones inter graves viros. Aliis dicentibus, sufficere capitis supplicio omnem luere noxam, ut et in proverbio est, vulpeculam detracta pellicula, pro omni noxa satisfacere. Et Aliis distinguentibus, crimen quidem

scilicet Iudicum Regni ordinariorum, ac potissimum eiusdem, cum cuius huiusmodi literis Remissoriis, requisiti fuerunt, extra omnem seriem regesti, si culpabiles reperti fuerint, convincuntur in centum florenis, inter Iudicem, et Actorem dimidiandis; ac insuper in damnis et expensis, in prosecutione huiusmodi factis et perpensis solummodo eidem Actori persolvendis eo facto; 5. Vlad. art. 9. Licet antea solummodo in

processibus) modis omnibus exigere debeatis et teneamini, secus non facturi. Stylus. Vide supra quaest. 17. cap. 7. in diversa forma, et diversa re. Ubi Nota, quod praemissa clausula inter parenthesim, videtur ex Stylo superflua, ideoque tollenda, quia praecedens clausula: per omnia oportuna et iuridica remedia ac gravamina, videtur ipsi esse contraria.

multos arguere ex hoc, quod videlicet nemo melius et utilius consulere et informare possit, quam qui secundum consulta sua postea iudicabit, et sententiam proferet. Quod autem non, dicunt alii, Iudicem esse tertiam personam, inter Actorem, et In-causam-attractum, quos exaudire, neque uni magis autem, quam alteri accommodare; nedum consulere, debet; quia alioquin iam, non tres personae, prouti

aut munus acceperit, teste Osorio lib. 7. de Regis Institutione. Et Ioannes Althusius in Epitome Dicaeologicae Romanae, dicit; Iudicem esse personam mediam, sine affectione disceptantem inter litigantes. Ob id, vulgarum illud cuiusdam dictum: fores domus meae, probo et improbo aeque patere, est omnino ultro etiam affectantis, rerum suarum accensationes. Quinto, quomodo exigere debeant birsagia, seu onera

1566. et art. 24. anni immediate sequentis 1567. Ubi tamen extra terminos Octavales, et Diaetales convocati fuerint, Domini quidem Praelati, et Consiliarii, per quatuor: Assessores vero, inter quos et Magistri Protonotarii, in Executionibus existentes fuerint, accipiunt pro labore, excepto victu, pro singulis diebus florenos 2. art. 72. anni 1609. De Iudicibus Comitatuum vide supra

Dico per Advocatum, quia etsi aliquando sciret, et posset aliquis sola sua in persona, pro se ipso agere, tamen quia humana natura, potissimum laesa ab altero, contra quem agit, de facili in affectum proclivis est; ideo ne inter agendum, tale quippiam vel dicat, vel committat, ex quo ipsi incommodum aliquod sequi posset, et praecipue quidem huiusmodi aliquam responsionem affirmative faciat, quam tandem de Iure revocare ipsi non esset integrum.

agat, quem etsi necesse foret, etiam revocare valeat; ut iam dictum est superius de revocatione Procuratoris quaest. 22. et sequen. Cap. 8. Dicitur autem a verbo Ago, quod inter alia sua significata, significat accuso, inde agere Reum, id est accusare, et peragere Reum, id est perficere ut condemnetur.

dicendi peritum; ubi sub nomine (Bonum) intelligitur qualis deberet esse; nimirum iustus, verax et omni virtute praeditus; cum bonum, iustum, et honestum, ut idem disputat in libris Officiorum suorum, sint inter se aequipollentia, et ad invicem convertibilia. Per id autem quod dicit. (dicendi peritum) debet intelligi eius scientia, eloquentia, et omnis apte, ac apposite dicendi facultas, etiamsi aliquando propositum

solita tantum salaria accipere debent, et nihil plus ab eis exigere, 1. Vlad. art. 97. Ubi Nota, magnam esse disputationem inter multos, quod cum certae Dominae, certorum externorum Dominorum, ut potissimum Bohemorum et Polonorum uxores, habentes bona in hoc Regno Hungariae, neque valentes ad Procuratoriam constitutionem, semper intra Regnum

terminis Octavalibus terminarentur, neque uniformiter per modum longi processus omnes currerent; prout scilicet Decreta super iis citata in praecedentibus continent. Secundo, ut Inhibitio, et Prohibitio non confunderentur inter se; sed inhibitio solum in sententia per non-venit servaretur; et Prohibitio in Iuramentali depositione, et communi Inquisitione, locum suum haberet. Tertio, ut

aliquos, de aliquo maleficio suspectos, factas, ut supra quaest. 31. 32. et 33. cap. 9. Item Causae occupationum novarum et veterum privilegiatae, impignorationum debitorum, divisionum inter fratres per Vice-Comites fiendarum. Item causae in Appellatione pendentes, Novorum iudiciorum, tutelarum, paraphernorum, et dotum, ac aliae huius farinae omnes, iuxta causarum aetatem, nullo habito delectu.

territoriorum sed etiam terminorum, ac processum iuridicorum suorum negotiis et causis constitutionem facere; ut scilicet breviori vel longiori processu, causa in sede Iudiciaria, coram Comite Parochiali, mota terminetur, sana inter se praehabita deliberatione. Sed tamen his cautelis, ne scilicet huiusmodi constitutio, generali decreto totius Regni, et vetustae ac approbatae consuetudini Curiae Regiae in Iudiciis observari solitae, praeiudicet, et

nihil penitus, causa patrocinii dederint Iudicibus, vel alicui personae, corrumpendi iudicii causa. Quod licet apud nos non servetur, tamen si servaretur, non tot, neque tam horrenda conscientiae pericula, soepenumero inter litigantes contingerent. De quibus plura vide quaest. 16. cap. 9. et 27. cap. 10. QUAESTIO

vide quaest. 16. cap. 9. et 27. cap. 10. QUAESTIO DECIMA. / An Notarii Publici valeant procurare inter duos Laicos, in Iudicio saeculari? Plane Non, sive fiat iudicium coram Spirituali, sive coram saeculari Iudice, dummodo negocium controvertatur inter duos Laicos, 2. Sigis. art.

QUAESTIO DECIMA. / An Notarii Publici valeant procurare inter duos Laicos, in Iudicio saeculari? Plane Non, sive fiat iudicium coram Spirituali, sive coram saeculari Iudice, dummodo negocium controvertatur inter duos Laicos, 2. Sigis. art. 3. QUAESTIO UNDECIMA. / Procuratoria fori spiritualis, quandiu durat? Per anni

in ipso foro Spirituali, seu coram Vicario, postea in singulis Parochiis, in quibuscunque Actor voluerit, eadem Excommunicatio vice iterata publicatur, compulsatis campanis, et accensis ac in terram proiectis candelis, inter Solennia Missae praesente Universa Plebe. Octavus, si forte necdum comparuerit (I) et neque obediverit, decernitur contra ipsum Invocatio brachii saecularis, et dantur Actori superinde literae

ALIUD G.D.M. Ioanni Kitonich, Domino, olim suo.
Quantum laudis habent, Authores, iura verenda
Imperii sacri, qui excoluere probe.
Tantum promeruit Kithonithius, inter eosdem,
In classes redigens, patria Iura, breves.
Hic etenim, a tanto decursu temporis unus,
Dispersas leges sedulitate colens,
Tam de mole rudi, processum condidit, et quo

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report