Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bibliographic criteria: none (All documents)
Search criteria: ille

Your search found 7118 occurrences

More search results (batches of 100)
First 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 Last

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4657-4759:


4657. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 19 | Paragraph | Section]

sed primus honos et gloria tanti
1.44  Prima chori longe ante alios Newtonus ibidem
1.45  Emicat atque operis mihi magna in parte refulget.
1.46  Seu referam implexis Phoeben erroribus actam,
1.47  Ille mihi astrorum nexus viresque ministrat,
1.48  Syderei queis sese ignes per mutua turbant;
1.49  Sive deam media sordentem sanguine in umbra,
1.50  Ille almae textum lucis mixtosque colores


4658. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 19 | Paragraph | Section]

referam implexis Phoeben erroribus actam,
1.47  Ille mihi astrorum nexus viresque ministrat,
1.48  Syderei queis sese ignes per mutua turbant;
1.49  Sive deam media sordentem sanguine in umbra,
1.50  Ille almae textum lucis mixtosque colores
1.51  Suggerit et longi dat carminis argumentum.
1.52  Idem ergo et summo inseritur mihi celsus Olympo
1.53  Jam numen coliturque hymno, dum digna recenti


4659. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 21 | Paragraph | Section]

in gyrum et spatiis aequalibus ardent.
1.102  Prima tenet rutilisque Aries se cornibus alte
1.103  Erigit et puri tenues petit aetheris auras
1.104  Ostentatque nitens aurato vellere dorsum.
1.105  Ille olim aequoreas genitos Athamante per undas
1.106  Phryxum atque exceptam fatis obstantibus Hellen
1.107  Extulit. Hirsuto frater sedet altus in auro
1.108  Et ventos, tumidi despectat et aequoris iram,


4660. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 25 | Paragraph | Section]

ac tenues elatum mente per auras
1.169  Distende in Solem: terris et si caput imis
1.170  Haereat, haud ipsum speres contingere Phoebum;
1.171  Usque adeo celsa consurgit in aethera fronte.
1.172  Ille 10 suos mutat positus coelumque per amplum
1.173  Excurrit longe; jamque his jamque ignibus illis
1.174  Jungitur et totum circum aethera lustrat oberrans.


4661. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 29 | Paragraph | Section]

16 patri comites, at gnato quattuor adstant
1.222  Affixi lateri gressumque sequuntur herilem
1.223  Spectanti et dominos mille inter sydera signant.
1.224  Ille etiam, regno quamquam dejectus adempto,
1.225  Gestat adhuc immanem et multa in luce coruscam
1.226  Ingentis damni, solatia parva, coronam.
1.227  Huic gemmis distincta chlamys variataque fusco


4662. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 29 | Paragraph | Section]

et intuitu dabit usque agnoscere primo.
1.231  At quamquam in medio quondam bene notus Olympo,
1.232  Mutato contra ignarum mox ore tuentem
1.233  Ludet et astrorum latitabit in agmine Mavors.
1.234  Ille etenim terris quondam sat proximus imis
1.235  Emicat atque trucem ostentans ex aethere frontem
1.236  Sydera sanguineo paene omnia lumine vincit
1.237  Insultans. At mox vectus procul aethera in altum


4663. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 43 | Paragraph | Section]

ultra gnatum extremis lentissimus oris
1.521  Consequitur claudens agmen deciesque novenis
1.522  Millibus adjiciens spatiorum millia quinque
1.523  Alta tenet gressusque trahit Saturnus anhelos.
1.524  Ille 31 quidem tristi senio jam fractus et ampla,
1.525  Quam retinet, capitis decus olim insigne superbi,
1.526  Nunc onus annosae frontis, premiturque corona,


4664. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 55 | Paragraph | Section]

quo divae semita calli
1.718  Fraterno inclinat sese et, quantum inde recedat,
1.719  Quaesieris, facili evolvens ratione docebo.
1.720   Octavae integri partem sibi postulat orbis
1.721  Ille quidem nonam, quam cruribus interceptam
1.722  Occupat et spatio paulo majore patescit.
1.723  Atque ubi jam geminis aeque Latonia nodis
1.724  Abfuerit, spatio paulo majore recedet,
1.725   Sive alta


4665. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 55 | Paragraph | Section]

per omnes
1.736  Servat cumque suo componit Cynthia motu.
1.737  At fugit hic oculos, Terrae qui cursus et almae
1.738  Communis comiti aethereas utramque per oras
1.739  Nosque rapit pariter; sensumque ille unus et acrem
1.740   Impellit mentem, terras quo circuit, orbis.
1.741  Utque olim plenis dantem cava lintea ventis
1.742  Et media quisquam navi si forte sedentem
1.743  Circum obeat, quamvis celeri


4666. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 55 | Paragraph | Section]

olim plenis dantem cava lintea ventis
1.742  Et media quisquam navi si forte sedentem
1.743  Circum obeat, quamvis celeri tumida aequora prora
1.744  Proscindat ratis et spumas ruat aere recurvo,
1.745   Ille tuos, quamquam usque celer, comitisque tuusque
1.746  Communis cursus sensus eludet et unum,
1.747  Quo te ambit, fas obtutu deprendere motum:
1.748  Jamque tibi celsam puppim leget, ad latus idem


4667. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 65 | Paragraph | Section]

sinuetur ad undas?
1.905  Scilicet aethereas cum tam sublimis in auras
1.906  Assurgat Titan, imis at proxima terris
1.907  Accedat contra Phoebe et sub fratre feratur,
1.908  Ille deam, superas qua se hinc avertit in oras
1.909  Aetheraque et rutilae suspectat lampadis ignes,
1.910  Irrorat radiis ac multo lumine vestit
1.911  Aversam a terris frontem et supera alta tuentem;


4668. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 65 | Paragraph | Section]

parans, vitalem ignem rapturus ab axe,
1.930  Vidisse et seros olim docuisse nepotes.
1.931  Tempus erat, totum quo Luna vagata per orbem
1.932  Deponit solitos tenuatis comibus ignes.
1.933  Ille alto, comitante dea, sublimis Olympo
1.934  Impositam densis scindebat nubibus auram
1.935  Attonitus partesque oculos vertebat in omnes.
1.936  Hinc maris immensos tractus terrasque patentes


4669. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 67 | Paragraph | Section]

in Eoas Phoebo velocior oras.
1.969  Quamquam igitur fratris radiis pars altera semper
1.970  Objicitur lumenque trahit, pars altera densis
1.971  Obruitur tenebris et caeca conditur umbra;
1.972  Ille tamen terras vultus qui despicit, idem
1.973  Nec tenebris squalet semper nec lumina reddit.
1.974  Nunc caecam terris obvertit Cynthia frontem
1.975  Nos contra nitidam coelo spectamus ab alto.


4670. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 67 | Paragraph | Section]

terris obvertit Cynthia frontem
1.975  Nos contra nitidam coelo spectamus ab alto.
1.976  Ast olim, terras vultu cum plena nitenti
1.977  Despiciet, caecos obvertet in aethera vultus."
1.978  Dixerat. Ille memor, summo regressus Olympo,
1.979  Attonito late, quae viderat, edidit orbi.
1.980  Quem pater omnipotens non tantum ex aethere raptas
1.981  Iratus flammas animataque corpora flammis
1.982  Verum


4671. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 71 | Paragraph | Section]

digito et supremi culmen honoris
1.1040  Scandendum longos tandem post Nestoris annos
1.1041  Ingenuas animum docuit formare per artes
1.1042  Virtutemque sequi? Se nostros auspice coetus
1.1043  Ille monet natos olim, se principe in arvis
1.1044  Crevisse Arcadiam Latiis famaque perenni
1.1045  Exortu a primo terras viguisse per omnes.
1.1046  Illa igitur quid non ad carmina pronior aetas,


4672. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 77 | Paragraph | Section]

Et faciles ultro veniunt ad carmina Musae.
2.43  Principio 2 subitis Titan dum mergitur umbris
2.44  Et nitidos puro vultus obducit Olympo,
2.45  Haud ille ardentes imo sub pectore flammas
2.46  Restinguit cohibetve emissos faucibus ignes.
2.47  Ardet inextinctus radiosque emittere pergit
2.48  Et solito rutilas nisu vibrare sagittas
2.49  Omniaque immenso


4673. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 83 | Paragraph | Section]

tenui distinguere naevo.
2.168  Vidi equidem ardenti Solis sub imagine Maja
2.169  Progenitum. Neque enim adrepit 9 tam rarus; acutos
2.170  Lusisset tamen ille oculos, nisi vitrea longis
2.171  Altera lens inserta tubis atque altera pandens
2.172  Ingenti exilem protenderet augmine formam.
2.173  At Venerem 10


4674. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 97 | Paragraph | Section]

atque rigentem
2.448  Cornua deflectens radiantia tollet ad Ursam.
2.449  Ergo etiam interea nodum tranarit, oportet
2.450  Et rutilo conjuncta deo sat proxima nodo
2.451  Extiterit fratrisque viae. Cumque ille feratur
2.452  Altus in immensum et contra tam proxima terris
2.453  Diva suos humilis currus agat atque nigrantem
2.454  Telluri frontem nitidamque obvertat Olympo,


4675. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 103 | Paragraph | Section]

28 usque adeo divam tibi prodet opacam
2.552  Ut sedes umbrae et rutila sub lampade motus.
2.553  Si satis humentem bijugos deflectat ad Austrum
2.554  Cynthia, cum Phoebo conjungitur; ille boreis
2.555  Fulgebit late regnis et lumine terras
2.556  Perfundet pleno: non illo tempore tellus
2.557  Itala, ferventes non qui terit ustus arenas
2.558  Ardentis Libyae, tenebras formidet opacas


4676. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 109 | Paragraph | Section]

licet hinc spectare nigrantem
2.656  Eminus; usque adeo vasto sese augmine tendit.
2.657  Interea et reliqui subeunt. Quam saepe secundus
2.658  Infert se medium ac dorsum supponit opacum!
2.659  Bis rapit ille ignem Phoebeae lampadis, ante
2.660  Quam se quinta dies evolverit integra, saepe
2.661  Tertius ipse etiam et quartus quandoque satelles
2.662  Inficiunt dominum maculis. Quanto ergo nigrantes


4677. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 109 | Paragraph | Section]

ante
2.660  Quam se quinta dies evolverit integra, saepe
2.661  Tertius ipse etiam et quartus quandoque satelles
2.662  Inficiunt dominum maculis. Quanto ergo nigrantes
2.663  Saepius affundi tenebras dolet ille diemque
2.664  Abrumpi subitis famulorum occursibus! Ipsi
2.665  Turma frequens et plura parit gravioraque damna,
2.666  Unica quam nostris inducat Cynthia terris.
2.667  Plura videt genitor parilis


4678. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 113 | Paragraph | Section]

cogat ab umbra,
3.5  5 Expediam. Arrectos te praesta ad singula sensus
3.6  Inceptumque simul mecum partire laborem.
3.7  Dum puro sensim Titan velatur Olympo,
3.8  Ipsius ora dei nigrescere dixeris. Ille
3.9  Ardenti aeternas servat sub pectore flammas,
3.10  10 Quosque solet, mittit radios: soror invida cursum
3.11  Interjecta negat missosque intercipit ignes.
3.12  Non tamen


4679. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 113 | Paragraph | Section]


3.20  20 Fraternos rapit ac tenebras affundit opacas.
3.21  Scilicet 2 ingentem nigranti corpore Tellus
3.22  Umbrai conum longe protendit; acuto
3.23  Ille apice oppositas Phoebo se vertit ad oras
3.24  Atque quater tantum procurrit in aethera, quantum
3.25  25 Ardua se terris Latonia tollit ab imis.
3.26  Et qua diva meat, ter crassior illius orbe


4680. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 115 | Paragraph | Section]

vultus umbraque evadat ad Eurum.
3.65  Quid 6 moles? Neque enim divae squalentis in ore
3.66  Umbra coit plenoque arcus conjungitur orbe.
3.67  Ille quidem sinuat sese, sed tramite recto
3.68  Et chorda jungente apices vix distat, opaco
3.69  vel mediam cum distinguit jam limite frontem
3.70  Maximus, exiguam ut magni perque aethera gyri


4681. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 125 | Paragraph | Section]

orbes
3.235  Qui referunt plenos; partes cujuslibet orbis
3.236  Alter, cum tereti qui virga vertitur, index
3.237  Exhibet, et latum cum vix processerit unguem,
3.238  Quae filum lamella gerit, totum ille per orbem
3.239  Flectitur ac partes signat quotcumque per omnem
3.240  Circuitum extremi libuit disponere gyri.
3.241  Atque 17 hic filorum textus


4682. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 125 | Paragraph | Section]

17 hic filorum textus lentusque meatus,
3.242  Cum res exiguas quamvis et mole minutas
3.243  Prendere mensuris det posse fidelibus, inde
3.244  Ille quidem et nomen Grajo sermone recepit.
3.245  Illo etiam astrorum positus metimur, aperto
3.246  Aethere dum motus exercent acta diurnos
3.247  Immotumque tubi subeunt quamplurima campum
3.248  Tempore


4683. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 139 | Paragraph | Section]


3.521  Signiferum gyro et perfectum terminat annum.
3.522  Quin et, cum geminis possit congressibus idem,
3.523  Qui sibi succedant porro, se Phoebus in umbra
3.524  Condere parte sui, veluti memoravimus, ille
3.525  Quarto etiam aut quinto primum si mense recondat
3.526  Bis sese, se rursum anno celabit eodem,
3.527  Cum decimus mensis devenerit undecimusve
3.528  Terque uno rutilam frontem praetexet in


4684. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 141 | Paragraph | Section]

aspicient Phoeben Phoebumque nigrantem,
3.552  Opponunt nostris sua qui vestigia plantis.
3.553  Phoebum etiam et nostra Terrai ex parte videbunt
3.554  Deficere hinc variae gentes aut inde; nitebit
3.555  Ille tibi, ut supra monui, exemploque probavi
3.556  Principis, ardentem condit cui purpura Solem,
3.557  Dum famulos feriunt radii; atque intersita nubes
3.558  Quaesiti aspectum rapiet tibi saepe laboris.


4685. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 143 | Paragraph | Section]

nec Cynthia fratrem
3.571  Abdere. At occiduas nodi retrahuntur in oras
3.572  Nec nisi dum novies binis novus additur annus,
3.573  Ad veterem redeunt positum sedesque relictas.
3.574  Ergo etiam locus ille, deam qui mergat in umbra
3.575  Quique tegi vultum Phoebi sinat, ibit in oras
3.576  Ipse quoque occiduas, lustris et quattuor annus
3.577  Cum deerit, refluae lentum vertiginis orbem
3.578  Perficiet


4686. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 145 | Paragraph | Section]

Olympus
3.635  Astrifer, inveniet, spatium metitus ab imis
3.636  Quo sydus terris coelique a limite distet.
3.637  Namque idem aetherei cardo quot partibus orbis
3.638  Tollitur a media Terrae regione, tot ille
3.639  Ipse locus distat terrestris partibus orbis.
3.640  Quin et idem in medio radiantia sydera coelo
3.641  Quaelibet, ipse die medio et Titanius ignis
3.642  Praestat idem, immoto si quantum a


4687. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 147 | Paragraph | Section]

iterum emergunt ac nomina certa notamus,
3.674  Credimus et fidae longum servanda papyro.
3.675  Qui vero 46 tumidis errat jactatus ab undis,
3.676  Ille sibi visam, dum Cynthia deficit, horam
3.677  Horarum numero confert, quem tempore eodem
3.678  Per loca cognorit numerandum certa (labores
3.679  Namque deae multo edocti jam novimus ante,


4688. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 157 | Paragraph | Section]

sed tantum quae sydera nocte serena
4.40  Plenius aerios collustrant lumine tractus.
4.41  At nitidus Phoebi obductam circum undique frontem
4.42  Annulus aurata perfusus luce coronat.
4.43  Ille quidem, ardentis qua parte latentia spectat
4.44  Ora dei interior, clarus magis; altior idem
4.45  Qua sese attollit rutilaque a fronte recedit,
4.46  Languescit sensim atque levi minus emicat igne.


4689. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 157 | Paragraph | Section]

et ante
4.57  Quam medium puro Titan caput efferat axe,
4.58  Plena fere claraque dies in luce refulget.
4.59  Horum principia et causas si nosse latentes
4.60  Quasque cupis, primum expediam, quid fulgidus ille
4.61  Annulus ac tenui pallens sit lumine rhombus.
4.62  Sunt 4 , quibus a radiis Lunae stringentibus orbem
4.63  Inflexisque via fùlgens habet annulus


4690. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 159 | Paragraph | Section]

reflexa viam relegit retroque resultat.
4.78  At radius, summas qui praetervectus ad oras
4.79  Aut dorsum legit aut aciem perstringit acutam
4.80  Conradens spatioque levis praetervolat arcto,
4.81  Ille quidem tenues pergit se inferre per auras,
4.82  Sed rectum alterno tractu alternoque repulsu
4.83  Flectit iter jamque introrsum pertractus in umbram
4.84  Invehitur, contra opposito jam calle recedit.


4691. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 165 | Paragraph | Section]

10 quod et radii, quos vis ea flectit, eundo
4.187  Se tenuant magis atque magis: namque impare nisu,
4.188  Flexibus atque adeo imparibus torquentur, et ille
4.189  Immensum, hic recto vix quidquam a calle recedit.
4.190  Tanta igitur demum post intervalla viarum
4.191  Inde oculis lumen tam tenve allabitur, omnem
4.192  Ut fugiat sensum et motus vix excitet


4692. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 165 | Paragraph | Section]

fugiat sensum et motus vix excitet ullos.
4.193  Et quisquam radiis memorata lege retortis
4.194  Jam tribuat natam celato Sole coronam?
4.195  Nec minus 11 ille tamen veri a ratione recedit,
4.196  Qui sibi lunares confingit et advocat auras
4.197  Auxilio atque aliter sic omnia solvere tentat.
4.198  Scilicet, ut nostrum late circumfluit orbem,
4.199  Qui


4693. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 169 | Paragraph | Section]

sinu in medio incertisque cieri
4.267  Motibus aspiceres, dubia et caligine mergi.
4.268  Ast ea proveniunt secus omnia: nullus ad ipsum
4.269  Jam limbum perducta deae tremor occupat; idem
4.270  Ille manet diae nulla caligine turpis,
4.271  Qui fronti fuit ante nitor nec forma rotundi
4.272  Lumine compressa intorto corrumpitur orbis.
4.273  Accedit 16


4694. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 169 | Paragraph | Section]

compressa intorto corrumpitur orbis.
4.273  Accedit 16 quod, qua lucem discriminat oris
4.274  Haud pleni divae nigranti limes ab umbra,
4.275  Non ille incertus dubia caligine visum
4.276  Fallit nec caecam lux excipit aurea noctem
4.277  Sensim perque gradus: densissima jungitur umbra
4.278  Fulgori pleno ac penitus contraria formis
4.279  Incurrunt


4695. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 171 | Paragraph | Section]

vacuo donec mutentur inani,
4.326  Esse rear; verum aequoreas imitarier undas
4.327  Et summa contra in facie quae limite certo
4.328  Sat densae affusam sustentent aetheris auram.
4.329  Indicio est ille ipse, aequo qui margine limbus
4.330  Asperitate caret nec hiatu abrumpitur ullo,
4.331  Aspera dum varia facies nigrescit ab umbra
4.332  Mille locis mediaeque inter confinia lucis,
4.333  Qua Sol


4696. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 177 | Paragraph | Section]

nigrantes fumi nebulaeque volucres
4.446  Immensum aethereas circum se quaque per oras
4.447  Diffundunt longeque procul Titanis ab orbe
4.448  Excurrit tenuis vapor et spatia inficit ampla.
4.449  Ille quidem, medium dum pondere nititur aequo
4.450  Omni ex parte premens in Solem, flectier aequo
4.451  Orbe etiam formaque studet fulgere rotunda.
4.452  Ipse tamen genitor Phoebus vetat atque suo se


4697. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 199 | Paragraph | Section]

seu placida populos ditione quietos
4.851  Pacatus regat aut durum procul impetat hostem,
4.852  Quadrupedumque virumque globos horrentiaque arma
4.853  Concitet excidioque inimicas destinet arces,
4.854  Ille quidem interea domina se continet urbe
4.855  Immotus, partes famulantum turba per omnes
4.856  Pervolat extremique alius de margine regni
4.857  Nuncia fert rerumque vices et praelia narrat,
4.858  It


4698. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 201 | Paragraph | Section]


4.892  Ast eadem exiguum post temporis intervallum
4.893  Incrementa viae terramque accessus ad imam
4.894  Decrescent sensim ac demum vis ponderis ingens
4.895  Longe ubi distractum funem depresserit, ille
4.896  Viribus usque novis vix jam descendere quidquam,
4.897  Vix poterit produci ultra massaeque recentes
4.898  Disruptum potius dissolvent quam mage tendant.
4.899  Ergo


4699. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 205 | Paragraph | Section]

ad imas.
4.948  Ingentem interea flammam puer excitet atque
4.949  Admoveat sensimque novo petat igne tuentem,
4.950  Protinus aspicies nigrantem adstringier orbem
4.951  Praecludique fores radiis. Cumque ille coruscam
4.952  Proximus ante oculos jam flammam adduxerit, igni
4.953  Vix tenues aditus contractaque porta patebit.
4.954  Scilicet hinc 47 multo


4700. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 213 | Paragraph | Section]

laevaque ictus persensit, inani
5.57  Accedat spatio quantum libet, aureus olli
5.58  Objice summoto plena luce ingruet imber.
5.59  Nam referunt radios virgae, quem abrumpit opaci
5.60  Dorsum obicis, non ille ultra progressus ad umbram
5.61  Pertinet. Ast alius, quamvis sit proximus olli,
5.62  Progreditur liber coeptumque agit aethere cursum.
5.63  Quumque omnis puncto radiorum nimbus ab uno
5.64  Prorumpat


4701. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 215 | Paragraph | Section]

seu tecti sive alti culmina montis
5.98  Perradunt perguntque agiles, tu mente sagaci
5.99  Contemplare duos: qui nempe a vertice summo
5.100  Promicat et fundo contra qui erumpit ab imo.
5.101  Ille, alma a luce incertus qui distinet umbram
5.102  Nigrantem limes, radiis concluditur istis,
5.103  Inter utrumque jacens: tristi prior imminet umbrae,
5.104  Contingit pleno loca lumine laeta secundus.


4702. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 223 | Paragraph | Section]

ingenio fidens, non milite denso,
5.242  Servarat longum instantemque represserat hostem,
5.243  Incumbens baculo senior pendebat et alta
5.244  Inscribens radio contemplabatur arena
5.245  Mille notas. Non ille gravi clangore tubarum,
5.246  Non gemitu, non singultu et clamore cadentum
5.247  Flammarumque globis stridentibus atque ruentis
5.248  Concussus patriae excidio, defixus inhaeret
5.249  Perque notas


4703. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 223 | Paragraph | Section]

oculo pronus discurrit acuto.
5.250  Nequidquam stricto miles jam barbarus ense
5.251  Imminet infixoque latus mucrone recludit.
5.252  It cruor et vacuo pereunt in corpore vires.
5.253  Non casum dolet ille suum atque indebita fata
5.254  Conqueritur, gemit effuso sed sanguine mersos
5.255  Ingenii foetus moriens confusaque signa:
5.256  Usque adeo rapiunt animos ea signa notaeque.
5.257  Sed quoniam


4704. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 231 | Paragraph | Section]

Contemplare nigrum tenuata cuspide conum
5.409  Et radii perpende viam, qui proximus alto
5.410  Terrai dorso aethereas trans aera ad oras
5.411  Appulit ac recto fertur per inane volatu.
5.412  Ille quidem egreditur medium inclinatus ad axem
5.413  Quinque magis spatiis, quam si via prima maneret
5.414  Nec rectum incurvo mutasset tramite callem.
5.415  Hinc vero et totidem umbrosi de partibus


4705. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 235 | Paragraph | Section]

adventantem objecta crepuscula noctem
5.474  Longum arcent tristesque vetant extendere pennas.
5.475  Scilicet extantes summi dorso aeris auras
5.476  Suspicit affusoque irrorat lumine Titan;
5.477  Ille quidem nobis latitans, sed vertice ab alto
5.478  Conspicuus maris ob curvam Terraeque figuram.
5.479  Exceptos aurae radios jaculantur et imos
5.480  Respergunt Terrae tractus oculosque tuentum.


4706. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 237 | Paragraph | Section]

28 quod et flexu non intorquentur eodem,
5.514  Aera qui tranant radii: proin tramite longo
5.515  515 Distracti fugiunt sese et tenuantur eundo.
5.516  Scilicet ille magis deflectitur, aera densum
5.517  Qui secat interior Terraeque propinquat: at ille
5.518  Qui tantum in tenues vix quidquam immergitur auras
5.519  Altior, a recto vix quidquam calle recedit.


4707. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 237 | Paragraph | Section]


5.514  Aera qui tranant radii: proin tramite longo
5.515  515 Distracti fugiunt sese et tenuantur eundo.
5.516  Scilicet ille magis deflectitur, aera densum
5.517  Qui secat interior Terraeque propinquat: at ille
5.518  Qui tantum in tenues vix quidquam immergitur auras
5.519  Altior, a recto vix quidquam calle recedit.
5.520  520 Hic ergo, hic etiam e radiis tibi selige binos
5.521  Omnibus, extremas


4708. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 255 | Paragraph | Section]

extremis Britonum delatus ab oris
5.839  Maerius, astrorum cultor, quem prima receptum
5.840  Diva sinu, mille Uranie dans oscula, fovit
5.841  Atque altum erudiit perque ardua sydera vexit;
5.842  Ille quidem hic mecum exequitur tua grandia jussa,
5.843  Magne 47 pater, nobis quem docta Bononia misit
5.844  Rectoremque sibi et toti ter maxima mundo


4709. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 255 | Paragraph | Section]

avos atavosque. Viri jam olim tibi tanti
5.859  Mens patuit te digna et rebus grande gerendis
5.860  Ingenium ac placidi mores, quo nempe ministro
5.861  Securus docto potes indulgere labori.
5.862  Ille tuam vigilans in laudem et publica curans
5.863  Commoda, credo equidem, ille ipse haec ingentia coepta
5.864  Suggessitque tibi primus stimulosque volenti
5.865  Addidit. Ille mihi jamdudum haec ipsa paranti


4710. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 255 | Paragraph | Section]

rebus grande gerendis
5.860  Ingenium ac placidi mores, quo nempe ministro
5.861  Securus docto potes indulgere labori.
5.862  Ille tuam vigilans in laudem et publica curans
5.863  Commoda, credo equidem, ille ipse haec ingentia coepta
5.864  Suggessitque tibi primus stimulosque volenti
5.865  Addidit. Ille mihi jamdudum haec ipsa paranti
5.866  Ac Brasilos, mundi et confinia summa, petenti
5.867  Mentem


4711. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 255 | Paragraph | Section]

indulgere labori.
5.862  Ille tuam vigilans in laudem et publica curans
5.863  Commoda, credo equidem, ille ipse haec ingentia coepta
5.864  Suggessitque tibi primus stimulosque volenti
5.865  Addidit. Ille mihi jamdudum haec ipsa paranti
5.866  Ac Brasilos, mundi et confinia summa, petenti
5.867  Mentem animumque tuum primus patefecit et urbe
5.868  Continuit. Nunc urget opus, nunc ille labores


4712. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 255 | Paragraph | Section]


5.865  Addidit. Ille mihi jamdudum haec ipsa paranti
5.866  Ac Brasilos, mundi et confinia summa, petenti
5.867  Mentem animumque tuum primus patefecit et urbe
5.868  Continuit. Nunc urget opus, nunc ille labores
5.869  Providus immodicos mollit viresque ministrat.
5.870  Nequidquam, arcanas fors indignata latebras
5.871  Scrutantem sanctosque aditus, penetralia et ima


4713. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 259 | Paragraph | Section]

jamque ima tenebat
5.908  Limina perque gradus assurgens ardua visus
5.909  Velle minax tabulata domus conscendere meque
5.910  Et socios tumidis rabidus demergere in undis.
5.911  Ille quidem incassum, sed sparsa mapalia circum
5.912  Stramineasque casas invasit et omnia fluctu
5.913  Obruit ac limo turpi, mersurus et ipsam
5.914  Piscatorum inopem turbam miserosque colonos,


4714. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 267 | Paragraph | Section]

moderare, incertos tu rege gressus,
6.98  Da facilem venam et cantum versusque sonantes.
6.99  Principio 20 albenti radius qui lumine fulget
6.100  Candidus, ille quidem quamquam tenuissimus atque
6.101  In speciem prorsus simplex, quamplurima caeco
6.102  Juncta inter sese nexu mage tenvia fila
6.103  Continet atque oculos collatis viribus urget.
6.104  His


4715. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 271 | Paragraph | Section]

sequens; tellus olli dedit Indica nomen.
6.173  Postremus, violae qui tristia lumina nigrae,
6.174  Lumina sordentesque artus confundit et inde
6.175  Nomen habet: fusco sordescit turbidus ore
6.176  Ille quidem noctemque refert tenebrasque nigrantes
6.177  Ac demum in caecam paulatim desinit umbram.
6.178  Fors etenim lento tardus pede; luce maligna
6.179  Vix urget spectantum oculos viresque trahentes


4716. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 281 | Paragraph | Section]

et illa
6.359  Languentis Phoebes vultum affunditque ruborem,
6.360  Sed tenuem. Neque enim spatii discrimina tanta
6.361  Purpureus violae poscit rubeusque cruoris,
6.362  Dum se distractus fundit color: ille rubenti
6.363  Vix addit novies ternis de partibus unam.
6.364  Ergo quid aerias tingat delata per auras
6.365  Fila magis turpique aspergat sanguine divam,
6.366  Accipe! Nunc almae lucis natura sub


4717. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 285 | Paragraph | Section]

quibus indiciis 48 olim, quibus artibus usus
6.428  Extudit haec, qui naturae tam sancta latentis
6.429  Audacem primus tulit in penetralia gressum?
6.430  Ille quidem multa observans, tentamina multa
6.431  Instituens rursumque iterans et pectore versans
6.432  Singula componensque inter se plurima, demum
6.433  Irrupit verumque adytis extraxit ab imis


4718. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 287 | Paragraph | Section]

mensuram capias si rite, latebit.
6.456  Nam lentes aequum vitreae curvantur in orbem,
6.457  Cui tantum medio sese ardua tollit ab imo
6.458  Extima frons, quantum aerias consurgit in auras
6.459  Ille tubus celsusque alti petit aetheris ignes.
6.460  Ast aequam incurvus qua vertice sustinet orbis
6.461  Planitiem et puncto sinuatus tangit in uno,
6.462  Mensuras spatiorum animo tibi concipe ternas.


4719. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 287 | Paragraph | Section]


6.486  Protendit crescens, toties repetendus at idem
6.487  Est olli graduum numerus, quot continet ipsa,
6.488  Connumeratque gradus. Si duplo excreverit aut si
6.489  Haec fuerit triplo magis ampla, bis ille duobus
6.490  Teive tribus spatiis se pandit latior isdem.
6.491  Cum fuerit decies major mensura secunda,
6.492  Producet spatiis decies se tertia denis.
6.493  Hinc etiam


4720. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 291 | Paragraph | Section]

atque papyro
6.562  Transmissumve jubar sistas retrove repulsum,
6.563  Aspicies subito enatas fulgere corollas
6.564  Et circumductos radiantibus orbibus orbes.
6.565  Queis tamen unus erit color omnibus, ille, per arctum
6.566  Admissae lucis tulerant quem fila foramen.
6.567  At nigra se rutilis interseret orbibus umbra
6.568  Et circumductos distinguet fusca colores.
6.569  Quaque


4721. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 293 | Paragraph | Section]

59 si plenum vitris jubar atque colorum
6.574  immittas simul omne genus: nascentur et orbes
6.575  Fucati circum, insertae nascentur et umbrae.
6.576  Sed non unus erit cunctis color: ille rubebit,
6.577  Ille novas referet frondes, violam ille nigrantem.
6.578  Atque aliqua e multis rutilabit fascia fucis
6.579  Iridis in morem et quaedam genus omne colorum
6.580  Miscebit simul


4722. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 293 | Paragraph | Section]

si plenum vitris jubar atque colorum
6.574  immittas simul omne genus: nascentur et orbes
6.575  Fucati circum, insertae nascentur et umbrae.
6.576  Sed non unus erit cunctis color: ille rubebit,
6.577  Ille novas referet frondes, violam ille nigrantem.
6.578  Atque aliqua e multis rutilabit fascia fucis
6.579  Iridis in morem et quaedam genus omne colorum
6.580  Miscebit simul albescens ac lilia vincet.


4723. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 293 | Paragraph | Section]


6.574  immittas simul omne genus: nascentur et orbes
6.575  Fucati circum, insertae nascentur et umbrae.
6.576  Sed non unus erit cunctis color: ille rubebit,
6.577  Ille novas referet frondes, violam ille nigrantem.
6.578  Atque aliqua e multis rutilabit fascia fucis
6.579  Iridis in morem et quaedam genus omne colorum
6.580  Miscebit simul albescens ac lilia vincet.
6.581  Perspicuae tenuis quoties nam


4724. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 297 | Paragraph | Section]

per numeros certa versaveris arte.
6.650  Praestitit haec, primus qui tot tam mira reperta
6.651  Prodidit educens. Tenuis dum lamina crescit
6.652  Sensim perque gradus series prodire notavit
6.653  Ille quidem varias longo ordine, scilicet illas
6.654  Interclusa vitris praebent quae corpora quasque
6.655  Et tenues bullae, dorso dum defluit humor,
6.656  Atque cutis sensim gracilescit, vertice ab alto


4725. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 303 | Paragraph | Section]

impellunt lumina forma,
6.769  Tenvibus in spatiis mage densa aut pinguia claudunt.
6.770  Quod reliquum, toto 69 fundit se corpore constans
6.771  Ille color, tenuis quem lamina particularum
6.772  Exhibet, ut fuerit mage crassa ac densa minusve.
6.773  Lamina nam tenuis, licet usque amplissima vastam
6.774  Distendat late frontem, ut memoravimus ante,


4726. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 303 | Paragraph | Section]

tuenti.
6.779  Contunde infringens: et si non tenvior inde
6.780  Prodeat, illum ipsum per singula frusta colorem
6.781  Aspicies pariter pariterque in corpore nexis
6.782  Compacto e frustis idem color ille manebit.
6.783  At si 70 particulae admisso pinguescere succo
6.784  Incipiant vel si contra, expirante liquore
6.785  Ad solem, incipiant gracilescere,


4727. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 315 | Paragraph | Section]

ora
6.999  Inficit et densis confundit foeda tenebris.
6.1000  Prospicit et casu comitum turbatur acerbo
6.1001  Cynthia, cum subitus trepidae radiantia pallor
6.1002  Ora notat vultuque omnis decor ille venustus
6.1003  Deperit atque atra primus jam se imbuit umbra
6.1004  Frontis apex, toto squalet jam corpore diva,
6.1005  Atrati squalent bijugi subitasque tenebras
6.1006  Incertumque horrent callem


4728. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

non scintillant. Sed tamen, ubi coelum est satis vaporosum, ipsi etiam tremulo quodam lumine subsultant. 16 Jupiter habet, uti diximus, satellites quatuor, Saturnus quinque. Ille et fascias quasdam, ut vittas, ac in iis partes aliquas lucidiores, obscuriores alias videre est; hic annulum latum, quo cingitur in morem coronae ambientis caput. Quae quidem omnia sine telescopiis discernere nequaquam licet. Ad ea ex veterum mythologia alluditur.


4729. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

23 Motus proprii planetarum perturbantes positionem mutuam. 24 Aequator, quem ecliptica ipsi obliqua secat in duobus punctis. Secundus ille motus stellarum, de quo adn. 21, est parallelus ipsi eclipticae ac per eam fit motus proprius Solis annuus. Concipitur ab astronomis initium ejus motus in altera a binis intersectionibus eclipticae cum aequatore, nimirum in ea, in qua zodiacus pergendo in orientem transit ab hemisphaerio


4730. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

a sectione verna aequatoris cum ecliptica. Quae ipsa sectio verna cum respectu fixarum singulis annis regrediatur in occidentem, aequinoctia annorum sequentium fiunt ante, quam Sol redeat ad eas fixas, cum quibus fuerat annis praecedentibus in ipso aequinoctio. Unde factum est etiam, ut ille fixarum motus dictus sit praecessio aequinoctiorum. Porro zodiacus prior dicitur apparens, quia oculis ipsis apparent stellae, quibus is constat. Hic autem posterior rationalis, quia eum cum ratione concipimus. Jam vero initium calculorum suorum astronomi solent


4731. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

inter Martem et Venerem, in conventu celeberrimae Romanae Arcadum Academiae epigramma Latinum recitavi olim cum versione Italica. Sic autem se habebant: Epigramma Aspicis, ut varios amor excitet iraque motus Partiti humani pectoris imperium? Hic gemit, ah, durae fraudatus amore puellae, Ille hostem insequitur torvus et arma quatit. 5 Miraris! Cerne auricomum quonam ordine Solem Disposita in gyrum sydera circumeant. Mercurius propior Phoebo, Venus axe recedit Altior, hinc Veneri proxima Terra subit. Tellurem vasto Mars orbe amplectitur, illum 10 Jupiter, hunc pigri plumbea


4732. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

rinchiuso, e non sia poi, che ei senta Tutto ondeggiar d'amor di sdegno il cuore? 32(31) Alluditur hic ad communem veterum mythologiam, partim ad physicam veritatem. Annulus ille Saturni est quaedam velut corona immanis, quam ipse Saturnus in suo motu circumfert. Ipse annulus in Saturnum gravitat juxta Newtonianam theoriam, sed ejusmodi gravitatem minuit gravitas in satellites: quivis satelles auget gravitatem particularum annuli distantium hinc et inde per quartam


4733. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

absolvat integrum periodum. Occurrit enim nodo regredienti. Linea omnium longissima in ellipsi dicitur axis major seu axis transversus. Et ejus extrema puncta, quorum alterum est apogeum, alterum perigeum, dicuntur apsides, illa quidem apsis summa, haec apsis ima. Hinc ille axis dicitur linea apsidum. Haec linea motum itidem habet varium; jam enim progreditur in orientem, jam in occidentem redit. Sed hic e contrario in singulis conversionibus progressus est major regressu et idcirco promoventur apsides. Integram autem conversionem respectu principii Arietis


4734. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

omnia et inveniri jam admodum conformes calculis observationes. 31 Exprimitur hic effectus parallaxeos, de qua egimus lib. I. adn. 22. Est autem in umbra Solem occulente idem ille, qui debet esse in Luna. Ea deprimit astrum removendo ipsum a zenith, si aliquam habeat distantiam ab ipso zenith. Quare Luna sive recens orta ascendat sive ad occasum vergens descendat, apparet horizonti propior ob ipsam parallaxim quam revera sit. Haec parallaxis in primo casu in ascensu


4735. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

antrorsum, retrorsum, et percurrere totum telescopii campum. Interea lamellae deferenti filum mobile adnexus est indiculus eminens extra machinulam, qua micrometrum constat. Et in ipsius machinulae latere apponuntur divisiones respondentes singularum spirarum crassitudinibus, ubi indiculus ille denotat, quot integris conversionibus cochleae promotum sit filum. Manubrio autem exteriori ipsius cochleae adnexus est alter indiculus, qui cum ipsa cochlea convertitur. Et machinulae circulus immobilis, cujus circumferentia divisa in partes aequales quamplurimas et denotata ab indiculo


4736. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

totum aequatoris circulum in orientem, posterior per quadrantem circuli hinc et inde in Boream vel Austrum versus alterum e polis. Nimirum in globo Terrae habentur bini poli ut in coelo, circa quos fit motus diurnus, quorum alter dicitur borealis et alter australis. Ab iis aeque distat circulus ille maximus conversionis diurnae, quem lib. I. adn. 24 diximus appellari aequatorem. Omnes semicirculi, qui abeunt ab altero polo ad alterum, dicuntur meridiani. Et eorum aliquem ad arbitrium selectum geographi appellant primum meridianum. Plerumque autem solet esse is, qui transit per insulam


4737. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

vel Londini est is, qui transit per ipsos polos et eum locum et determinat tam longitudinem quam latitudinem geographicam ipsius loci. Nam longitudo geographica dicitur arcus aequatoris, qui excurrit a primo meridiano in orientem usque ad meridianum loci. Latitudo autem geographica dicitur ille arcus ejusdem meridiani, qui jacet inter aequatorem et ipsum locum, ac est distantia ipsius loci ab aequatore assumpta in superficie Terrae per arcum circuli maximi perpendicularem ipsi aequatori. Ipsa latitudo dicitur borealis vel australis, prout locus respectu aequatoris jacet ad Boream


4738. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

igitur, dum binae acies adhuc satis distant a se invicem, habebitur ductus lucidus unicus respondens illi rimae, sed multo amplior quam rima ipsa ob radios nimirum detortos hinc et inde prope acies. Accedentibus ad se invicem illis aciebus, ubi deventum fuerit ad certam distantiam, tum unicus ille lucidus ductus dividetur in duos separatos ab umbra intermedia. Ea umbra orietur, quia tum nulli radii transibunt recta ad chartam illam, sed radii utrinque detorti generabunt illos binos lucidos ductus hic et inde a medio.


4739. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

angulo dimidii gradus; nimirum ut sit circiter ipsa diameter una e 114 partibus aequalibus distantiae ab ipso fundo. In eodem fundo collocetur alter tubulus insertus tubo priori et mobilis intra ipsum, qui inferne sit clausus et habeat foramen, cui applicari possit oculus et per ipsum suspici ille circulus suspensus. Qui apparebit major Sole, vel aequalis, vel minor, prout ille tubulus protrudetur magis vel minus intra tubum, ut foramen accedat ad circulum minus, aeque vel plus quam requiritur, ut diameter apparens circuli sit aequalis diametro apparenti Solis.


4740. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

aequalibus distantiae ab ipso fundo. In eodem fundo collocetur alter tubulus insertus tubo priori et mobilis intra ipsum, qui inferne sit clausus et habeat foramen, cui applicari possit oculus et per ipsum suspici ille circulus suspensus. Qui apparebit major Sole, vel aequalis, vel minor, prout ille tubulus protrudetur magis vel minus intra tubum, ut foramen accedat ad circulum minus, aeque vel plus quam requiritur, ut diameter apparens circuli sit aequalis diametro apparenti Solis. Post hujusmodi constructionem dirigendus erit tubus in Solem et sistendus ita, ut


4741. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

annuli, qui apparet in eclipsibus Solis, evincitur illo experimento, de quo adn. 6. Nam per id experimentum invenitur distantia illa, in qua agit ad sensum vis radios detorquens. Quae distantia est dimidium ejus intervalli, quo binae acies distant a se invicem tum, cum primo incipit apparere ille umbrosus tractus inter duos lucidos ductus. Nam ubi acies plus distabant a se invicem adeoque a medio plus quam per dimidium illius ultimi intervalli, radii per medium transeuntes progrediebantur recti. Porro ea distantia est perquam exigua. Invenitur enim multo minor quam una centesima


4742. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

effugit, si impleatur pulvisculo tenui vel liquore, quae apparent, tanquam si in extrema vitri superficie sita essent. Phaenomeni autem ratio repetitur a dioptricae principiis et ad rem praesentem applicatur. Ac demum ostenditur, quo pacto inde deduci possit non totus ille amplus annulus, quem ego non ei fluido, sed atmosphaerae solari ibi tribuo, ut et hic inferius, verum ille usque adeo magis tenuis et vividus, qui Lunae corpus ambit. Sed ea omnia satis erit hic tantummodo innuisse.


4743. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

sita essent. Phaenomeni autem ratio repetitur a dioptricae principiis et ad rem praesentem applicatur. Ac demum ostenditur, quo pacto inde deduci possit non totus ille amplus annulus, quem ego non ei fluido, sed atmosphaerae solari ibi tribuo, ut et hic inferius, verum ille usque adeo magis tenuis et vividus, qui Lunae corpus ambit. Sed ea omnia satis erit hic tantummodo innuisse. 19 Reliquis sententiis rejectis originem latioris illius annuli et


4744. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

apud veteres, et nunc adhibentur potissimum pro solaribus horologiis vel pro crassioribus altitudinum observationibus. Omnium maxime necessarii sunt orbes secti, nimirum quadrantes et sectores metallici, in quibus et alidada cum telescopio est, quidam radius mobilis. Sed alterius generis erat ille radius, cujus nomen a veteribus pro astronomia est consecratum, juxta illud Virgilii, lib. VI: coelique meatus describent radio et surgentia sydera dicent. Demum haberi debent et momenta notantes fluxa rotae ac rigidis pendentia pondera virgis, nimirum horologia oscillatoria, sine quibus


4745. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

maris ultra 100 milliaria. Radius autem visualis horizontalis per atmosphaeram fertur ultra milliaria 560. Si altitudo atmosphaerae assumatur, uti plerumque solet, 40 circiter ejusmodi milliariorum, et si consideretur tantummodo pars ejus crassior, quae ultra 12 milliaria non assurgat, adhuc ille radius visualis protenditur ad milliaria 310, nimirum ultra tercentum millia passuum. Quamobrem in casu maxime adverso et rarissimo, ad centrum umbrae lunaris in eo superficiei Terrae puncto, in quo eclipsis est centralis, haberi potest lux reflexa a remotis montibus


4746. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

1 Habetur initio brevissima commemoratio argumenti superioris libri, in quo agebatur de pluribus phaenomenis luminis in eclipsi Solis. Tum innuitur argumentum hujus, in quo agitur potissimum de phaenomenis luminis, quae accidunt in Lunae eclipsi: quid sit ille pallor, qui apparet in Luna ante umbram et cur Luna in sua eclipsi aliquando penitus evanescat ex oculis, quod tamen rarissime accidit, plerumque autem appareat illuminata, sed luce quadam maligna. Idcirco autem invocatur hic ipsa Phoebe, ad quam pertinent, quae hic pertractantur.


4747. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

ipsae lineae initio parum admodum a se invicem distant eoque minus caeteris paribus, quo angulus est minor. Tum eo magis recedunt a se invicem, quo magis recedunt ab illo vertice. Ac proinde penumbra in exigua distantia a vertice est exigua. Ea vero idcirco etiam est multo minor, quod ille angulus est exiguus. Est enim aequalis diametro apparenti Solis, nimirum paullo major dimidio gradu. Sed eadem deinde crescit et in ingenti distantia evadit ingens. Facile demonstratur illud, si umbra excipiatur plano perpendiculari ad radium Solis, quo


4748. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

in plano obliquo, fore eo majorem, quo obliquitas fuerit major, nimirum ad illas novem millesimas proxime, ut est distantia verticis projicientis umbram ab ipso loco umbrae ad distantiam ipsius perpendicularem ab eodem plano, sive trigonometrico idiomate, ut est sinus totus ad sinum anguli, quo ille radius inclinatur ad id planum. Inde facile potest computari magnitudo penumbrae pertinentis ad tectum vel montem, cujus umbra recipiatur in area horizontali vel in campis, data altitudine ipsius tecti, vel montis, et elevatione Solis supra horizontem, a quo pendet distantia, ad quam umbra


4749. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

dispergantur per spatium aequale toti semidiametro Terrae. Ut id evincatur, concipiuntur hic etiam bini radii, alter, qui tangit superficiem extimam atmosphaerae terrestris exercentis actionem sensibilem in lumen; alter vero, qui tangit superficiem ipsius Terrae. Ille transit irrefractus, hic vero ita refringitur, ut inclinationem mutet per unum circiter gradum, uti diximus hic adn. 22. Quare si concipiatur hic posterior retro continuatus in ea directione, cum qua exit ex atmosphaera, continebit cum illo priore angulum unius circiter gradus. Cujus


4750. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

uti diximus, in loca debita umbrae terrestri. Exterior vero terminatur a radiis transeuntibus per summam atmosphaeram, quam ita tetigerunt, ut directionem sui motus servaverint. Qui nimirum sunt omnium proximi ipsi Terrae ex iis radiis, qui nullam refractionem sunt passi. Ille primus conus continet illam partem umbrae terrestris, ad quam nulli pertingunt radii, nec directi nec reflexi. Secundus terminat radios irrefractos ita, ut, quod spatium continetur inter superficies horum conorum, totum habeat aliquos e radiis refractis intra atmosphaeram terrestrem, nisi


4751. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

atmosphaera, quae radios ad Lunam transmittit. Eae partes pertinent ad marginem hemisphaerii terrestris e Luna visi. Porro quotiescunque Luna versatur inter tropicos, quod in eclipsibus fit fere semper, in quibus ea parum admodum potest recedere ab ecliptica, quae intra tropicos continetur tota, ille circulus, qui id hemisphaerium terminat, transit per omnes quinque zonas, quod satis patet. Et quidem si Luna sit in ipso aequatore, is circulus transit per ipsos polos. Notum est autem, dum in altero hemisphaerio est hyems vel autumnus, in altero esse aetatem vel ver. Adeoque si


4752. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

parata pro nobis fuerant, partiri erat opus. Admodum difficulter ad Portuensem urbem contra fluminis impetum per undantes campos naviculam misimus, ut panem adveheret. Sed vix ullus ibidem inventus panis, in urbe nimirum penitus diruta, intra quam vix nunc quidem viginti homines vivant. Ipse ille pistor, qui panem rusticis circumjacentibus et ipsum ostium Tiberinum incolentibus sufficit, profugerat per eos dies aere alieno gravis nec farinae quidquam nec frumenti reliquerat. Res erat sane commiseratione dignissima, et quae lacrymas vel invitis eliceret, cum tantam miserorum turbam


4753. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Nam licet Newtonus et leges et consectaria ejus vis deprehenderit, praefulserant quodammodo velut quaedam aurora, quae Keplerus de magnetismo Solis, Galileus de motu gravium, Hugenius de vi centrifuga protulerant. At nihil omnino ante ipsum inventum fuerat, quod ego sciam, unde admirabilis ille lucis textus et diversa ac permanens filorum coloratorum natura derivari posset. Haec autem philosophiae Newtonianae pars minus sublimiore geometria indigens, vulgo etiam est notior. Quae cum ipsis quoque puellis nota dicitur, alluditur ad Algarotti opus, quod ipse inscripsit Il


4754. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

si illud filum appellat ad superficiem quamcumque, quae in plena luce soleat esse coloris cujuscumque, sed appellat ipsum solum, ad quod requiritur, ut illa superficies collocata sit in loco penitus obscuro, ad quem nulli radii adveniant praeter illum, in illa superficie non apparebit ille color solitus illius superficiei, sed color debitus illi filo luminis separato. 26 Haec fila diversae naturae in quovis tenuissimo radio albo sunt ita multa, ut numerum omnem


4755. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

sed color debitus illi filo luminis separato. 26 Haec fila diversae naturae in quovis tenuissimo radio albo sunt ita multa, ut numerum omnem videantur excedere. Ductus enim ille luminis colorati, in quem is radius dividitur, videtur esse prorsus continuus adeoque divisibilis in infinitum. Est sane admodum ingens eorum filorum numerus, quorum singula diversum habent refrangibilitatis gradum et colorem innatum. Adhuc tamen inter hosce diversos colores innatos multi


4756. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

distantia a se invicem augetur in progressu semper magis. Et si rite adhibeatur prisma, refractio in egressu ad partes easdem inflectit radios et auget divergentiam ac separationem. Quod exprimitur per illud magis avia tendent. Hinc ubi ad majorem distantiam devenit ille conus radiosus egressus e prismate, ut ad oppositum parietem, oritur illud, quod appellari solet spectrum coloratum. Nimirum pro imagine Solis rotunda et alba habetur ductus quidam oblongus et distinctus illis septem primigeniis coloribus. Statim autem ex ipsa ejus


4757. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

circa quos experimenta institui possint. Licebit enim excipere spectrum coloratum papyro crassiore, in qua sit exiguum foramen. Per id foramen licebit transmittere quemvis e radiis coloratis et ipsum novis prismatis vel speculis detorquere, ut libuerit, refringendo vel reflectendo. Nunquam ille radius novis refractionibus discindetur in duos nec unquam mutabit colorem suum. Et quod magis videtur mirum primo aspectu, ad quamcumque superficiem corporis cujuscumque deflectatur, semper retinebit colorem suum, uti supra innuimus adn. 25. et hic exemplis illustratur.


4758. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

eo loco axis, ad quem Luna appellit. Et quoniam adhuc ascendendo sursum semper debet occurrere mixtum quoddam ex omnibus coloribus, in Lunam incurrunt omnium colorum fila. Sed quoniam rubea minus distrahuntur et disperguntur per minus spatium, ipsa in ejusmodi mixtura praevalent adeoque ille color compositus debet ad rubeum accedere. 39 Haec causa, quam primo loco proposui, praestat aliquid, sed non ita multum. Nam discrimen illud refractionis radiorum


4759. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

radiorum extremorum, rubei et violacei, est exiguum. Newtonus in experimentis, quae instituit suis prismatis, invenit hoc discrimen esse ejusmodi, ut differentia sinuum anguli incidentiae et anguli refracti esset in filo rubeo extremo minor quam in violaceo per 1/27 sui partem. Id quidem ille censuit in omnibus vitris et vero etiam in omnibus substantiis constanter evenire. Et id ipsum expressi. (Quand j'ai composé ces vers on n'avoit pas encore fait la découverte que j'expose dans la continuation du numéro). Eulerus non differentiae rationem


Bibliographia locorum inventorum

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].


More search results (batches of 100)
First 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 Last

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report


Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.