Your search found 1830 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1112-1280:

scribendi genere jucundissimo. Vidisti profecto hujusmodi res, quae ad utilitatem caeterorum scribuntur, tantum valere non posse, ut sine ulla delectationis spe homines invitent ad legendum. Quamvis enim rerum dignitas atque ipsius Veritatis pulchritudo nos per se satis trahere posset, si, prout a Natura quae nobis veri cognoscendi cupiditatem ingenuit instituti sumus, ejus informationem studio atque exercitatione nostra excoleremus; tamen, quia specie rerum quas sensibus percipimus ita implicamur, eisque inhaeremus, ut erroribus

atque lucem has optimas disciplinas eduxit. Cujus quidem rei laudem nunquam tantopere percipio, quam cum Philosophiae statum, qualis ante illum fuerit, recordor. Quae enim fuit ab iis, qui tum temporis eam professi sunt, ratio adhibita in hac rerum universitate consideranda atque investiganda Natura? An Experientiam, qua maxime res geri potuit, excoluerunt? At nefas (opinor) putaverunt religiosi homines tentare atque scrutari Naturam; proinde experimentis omnino pepercerunt. In scholis potius detenti sunt, ut causas rerum, quas ignorarent, ipsi fingerent, et disputando ac disserendo

qua conjunctione Hominis naturam positam esse affirmat; praeter se alios etiam esse Homines ex eorum cogitationes nobiscum in sermone communicatis deducit. Mundum creatum esse a Deo, cui uni per se esse convenit, ab eoque servari atque administrari demonstrat a versu 829. pravasque de Natura, Fortuna, et Fato opiniones tollit, eosque arguit, qui a rerum gubernatione Deum amovent: quos refellens ad Animorum immortalitatem demonstrandam deducitur a versu 1194. Cum enim Animi naturam in cogitatione sitam esse, Corporis vero in extensione probet, ex ejusdem Corporis

Ventis agit: illos ipsum Aërem fluentem esse, eumque fluere, cum vel a Solis calore, vel a vaporibus agitatur, ostendit. Ventorum nomina et plagas designat; et cur quidam certis lucis statisque temporibus flent, atque alia hujusmodi ad Vers. 1244. demonstrat. Reliquum jam est, ut Ignis natura declaretur: hanc sitam esse docet in celeri ac perturbato primi Elementi motu corporum particulas dissolventis et abripientis: facile porro explicatur, cur affusa aqua Calx farveat, et cur silex chalybe et ligna lignis percussa scintillas emittant. Fraeterea Ignem a

atque insaniam saepe oriri ad vers. 450. docet. Famem deinde et sitim et ciborum in stomacho concoctionem, et, quo pacto corporis partes nutriantur, explicat; ac circuitionem sanguinis describit. Ad sensus delapsus a vers. 520. ad vers. 621. disputat, nobis eos a Natura datos esse non ad veritates rerum cognoscendas, sed ad tuendum conservandumque corpus (facile enim et compendiaria quadam via de rebus, quae vel obesse vel prodesse possint, nos admonent). Tum de iis seorsum acturus, primo Tactum, qui per totum corpus diffunditur, progigni docet in extima

dissolvi oportere Hominum corpora ex ipsa eorum constitutione deducit, omnibusque proinde obeundun esse. LIBRI SEXTI ARGUMENTUM NATURA rerum hactenus explicata ad Morum doctrinam transit; atque ut in re maxime necessaria, et quae magis nostra referat, quam omnium extra positarum rerum cognitio, SAPIENTIAM iterum invocat Justitae ac Legum Magistram. Deinde a versu 26. ad 465. haec habet. Nobis, ne vagi atque

esse, quibusdam Honioes, nonnullis Potentiam, plerisque Gloriam, multis Voluptatem; quod hujusmodi rebus, quas quique concupiscunt, adeptis se beatos fore putent. Ita sit, ut in quaerendo Bono illusi a recto tramite deflectant, cum in rebus non summis summum Bonum collocent, idemque natura sua simplex atque unum sejungant quodammodo ac dividant. Igitur cum in hisce rebus illud a nobis inveniri non possit, oportet deum ipsum ultimum esse Bonorum Finem, et cum nobis unum expetendum proposuisse; cujus cum infinita Natura sit, eadem explere nostrorum animorum desiderium potest.

cum in rebus non summis summum Bonum collocent, idemque natura sua simplex atque unum sejungant quodammodo ac dividant. Igitur cum in hisce rebus illud a nobis inveniri non possit, oportet deum ipsum ultimum esse Bonorum Finem, et cum nobis unum expetendum proposuisse; cujus cum infinita Natura sit, eadem explere nostrorum animorum desiderium potest. Sed in hoc mortalis vitae cursu optare tantum Bonum ac sperare possumus, id plene assequi, in eoque acquiescere non valemus: interim tamen relicta nobis hic est quaedam etsi non perfecta Beatitudo, quae in fana mente ac tranquilla sita

claro spectabimus ore.
34  Affore tanta equidem speramus gaudia nobis:
35  Sed, te dum rebus longe speculamur in ipsis,
36  Tota tibi quoniam paret, quam pandere versu
37  Aggredior, Natura; tuo mihi Numine praesens,
38  Quo sine nil oritur, neque pulchrum et amabile quidquam est,
39  Adsis; pectus et hoc veris rationibus imple
40  Illabens, facilisque tuum da, Diva, leporem

72   Et jam, docta Cohors, tibi protinus ipse, quod instat,
73  Cunctarum incipiam rationem evolvere rerum,
74  Principio inquirens, quae sensu et mente videntur
75  Esse in Natura, num sint? tum quodque quid extet?
76  Quid Deus, atque Animus, quid Corpora? Et unde coorta
77  Et quibus a causis, et qua ratione? vacantes
78  Tu tamen his adhibe dictis aures animumque;

effingere tale
458  Quid valuit: quoniam a Summo sibi conscia certe est
459  Deficere in magis atque omnibus e genere omni.
460  Nec nostri docuisse ea potuere Parentes,
461  Quos ex natura consistere scimus eadem
462  Ac nosmet pariter finita et deficiente.
463  Nec fuit a rebus postremo haurire potestas
464  Notitiam Summi; cum quas natura locavit
465  In promptu,

Parentes,
461  Quos ex natura consistere scimus eadem
462  Ac nosmet pariter finita et deficiente.
463  Nec fuit a rebus postremo haurire potestas
464  Notitiam Summi; cum quas natura locavit
465  In promptu, nobis sint longe deteriores:
466  Quo magis a Summo cunctas distare fatendum
467  Res, nec notitiam illus procudere posse.

nostram praesene involvere mentem
475  In sese, et diae radiis effulgere lucis.

476   Praeterea vel Mens, quam certo existere novi,
477  Hoc habet a sese, major Natura vel olli
478  Largita est: at id ipsa sibi concedere nunquam
479  Evaluit, quonam et simul omnia summa dedisset,
480  (Quod magis huic facile est, qui sese eduxit, ut esset,

esset,
481  A nihilo) parti neque passa suisset ab ulla
482  Deficere. Ergo aliquam, quae mentem effecerit. Extra
483  Esse Potestatem magnam fateamur oportet.
484  Rursus id inquiro, Natura haec altera major
485  Unde sit? A sese si constat, summa profecto
486  Est eadem; sin quae praestantior altera, ut esset,
487  Huic dedit, hanc iterum rationem iterumque sequendo

profecto
486  Est eadem; sin quae praestantior altera, ut esset,
487  Huic dedit, hanc iterum rationem iterumque sequendo
488  Demum erit in summa sistendum, unde omnia pendent,
489  Natura, quam nos Numenque vocamus.

490   Postremo Summi, cujus nos intus habere
491  Sentimus speciem, ad naturam pertinet esse:
492  Quod non extat enim, nihil est;

est et Summum, excellere debet
499  Longe alios supra, quod non nisi convenit Uni.
500  Tum, si plura forent paria haec, quae Summa vocamus,
501  Diversa inter se natura disque gregata,
502  Distarent aliquo; nam quod foret alterum, id alterum
503  Haud foret omnino: quare consistere neutrum
504  Sic posset Summum, quod non nisi convenit Uni.

neque enim tune quaelibet harum
507  Summa foret; siquidem Summum est, ut diximus, Unum:
508  Porro ex non Summis non quit coalescere Summum.

509   Est igitur summi simplex natura reperta
510  Numinis: omnis erit quapropter corporis expers:
511  Corpus enim pariter supraque infraque et ab omni
512  Est latere extensum, quod non sine partibus ulla,
513  Si

539  Nuda et aperta sibi, quae rerum cumque geruntur,
540  Queis sunt cumque locis; nil possit ut illius usquam
541  Effugisse Potestatem, longeque recêsse.
542  Scilicet haec summi natura immensa requirit.

543   Quin etiam aeternum, quod Summum est, esse fateri
544  Cogimur. Ante pedes (da sic colludere paulum)
545  Illius ante pedes fractis inglorius

596  Illa quoque aeterno in genitorem fertur amore:
597  Hinc ab utroque simul sed par procedit utrique
598  Dius Amor: sic se foecundam reddidit illa
599  Impare sed numero simplex natura, tribusque
600  Constat at una manens, aliusque aliusque, sed unum
601  Omnes sunt pariter, naturae simplicis omnes.
602  Tallia velle animo sed vestigare

tanto quam prae fulgore necesse est
605  Caligare mage, et preperire in luce tenebras.
606  Et jam, quod superest, pergam contexere dictis.

607   Praeterea summi debet Natura videri
608  Numinis Omnipotens, ut possit, quodquod in illa
609  Menta gerit, facere: at rerum gerit omniparentes
610  Cunctarum formas; quare omnia posse fatendum est.
611  Non

635  Si simul ad Summum collati respiciantur.

636   Haec si pernosces perfunctus carmine nostro,
637  Quod tibi de Summi natura concinui, quo
638  Firmius haerescant animo res, insideantque,
639  Caetera perfacili poteris cognoscere nisu,
640  Nam veluti excelsi qui clivum montis anhelans
641  Difficili

mole;
714  Altera sicca magis sunt; ast humentia contra
715  Altera: multimodis sic distant corpora formis,
716  Corpora, quae partes unius diximus Omnis.
717  Namque sua sunt pro natura convenientes
718  Quaeque sibi sortita locos dispôstaque tali
719  Ordine, ut efficiant, unum sint omnia corpus,
720  Unum sint pariter corpus, quod dicimus Omne.

Salices; quaerunt sibi frigora Taxi:
771  Nec tamen in plantis animus ratioque videri
772  Debet inesse, licet sibi convenientia poscant,
773  Adversaque loci natura sponte recedant.
774  Adde, quod, ante oculos prope si crepitantia pulsu
775  Aera sonent, inopinaque lux vibrata coruscet,
776  Sponte repente sua subitum clauduntur ad ictum

778   Ut demum invenias, quod aves reperire, sagacem
779  Advertas animum, quod cum audis saepe loquentes
780  Coram Homines, vocem non tantum percipis illam,
781  Cujus in aëre consistit natura agitato,
782  Verum etiam vocis sub signo nomina rerum,
783  Notitiaeque tuae bene respondentia verba:
784  Tutemet haec eadem quoniam es tibi conscius esse
785  In te mentis opus

834  Non sunt Summa; etenim Summum est, ut diximus, unum,
835  Quod per se nullius existere debet.
836  Ast hoc omne, quod est non summum, non erit unquam
837  Per se extans: opus est igitur, natura quod ejus
838  Pendeat a Summo: porro quia pendet ab illo,
839  Principium tenuisse sui videatur, oportet,
840  De nihiloque creata, nec usque aeterna

ideo res omnes posse videri;
855  Ut, licet a Solis claro lux profluat orbe,
856  Aeternus si Sol, etiam illa aeterna fuisset:
857  Non lux Solis enim diversa constat ab illo
858  Natura; siquidem naturam utriusque patebit
859  Perpetuo in motu consistere particularum.
860  At contra Summum longe longeque remotum est
861  Rerum a non summa natura; proinde videri

constat ab illo
858  Natura; siquidem naturam utriusque patebit
859  Perpetuo in motu consistere particularum.
860  At contra Summum longe longeque remotum est
861  Rerum a non summa natura; proinde videri
862  Si queat haec pariter semperque aeterna fuisse,
863  Nonne pari ratione queat quoque summa videri?
864  Quod quoniam pugnat, pariter pugnare, creatae
865  Quae

pugnat, pariter pugnare, creatae
865  Quae fuerint quondam, aeternas res esse, necesse est.
866  Aeternum summae quapropter totius Omne
867  Non fuit; ast illam semper Deus infinita
868  Natura excedens durando vincere debet.

869   Non minus et, per quem rerum natura creata est
870  Omnis, uti maneat, servari debet ab illo.
871  Nam veluti aetherio perfusi

Aeternum summae quapropter totius Omne
867  Non fuit; ast illam semper Deus infinita
868  Natura excedens durando vincere debet.

869   Non minus et, per quem rerum natura creata est
870  Omnis, uti maneat, servari debet ab illo.
871  Nam veluti aetherio perfusi lumine campi
872  Aëris et vitrei fluctus maris et sola terrae
873  Non possent lucem

897  Indiga nil artis potuit constare, necesse est,
898  Post etiam ut possit, formam nil praeter inanem
899  Dante manu: at quoniam, quanta est, a Numine tota
900  Constitit haec penitus rerum Natura (neque unquam
901  Quîsset enim constare secus) fateare necesse est,
902  Ejus quod sit egens, ut constans incolumisque
903  Servetur pariter: nam si subtraxerit illud
904  Velle

1198  Oderit, optet, amet, metuat quoque, gaudeat, atque
1199  Tristetur, semper tamen est, ut cogitet: illo
1200  Tempore quapropter tantum, quo cogitat, extat
1201  Mens tibi, quandoquidem haec Mentis natura reperta.

1202   Sed quaedam tibi forsan in his quaerenda videntur
1203  Rebus, uti penitus, quod dico, agnoscere possis.
1204  Quaeris, materno num clausus cogitet

1240  Quapropter ratio est haec semper vera, quod omni
1241  Tempore, quo Mens est in rebus, cogitet: et ni
1242  Cogitet, existens nulla ratione videri
1243  Possit; quandoquidem haec natura reperta est.

1244   Quod superest, corpus, quod supra diximus esse
1245  Partibus extensam multis rem per loca multa,
1246  Quamlibet exiguum nulla ratione

1260  Adde alia ipse etiam, Mentis ratione geri quae
1261  Cumque vides: non est ut possis credere non est
1262  Posse eadem extenso peragi haec a corpore, sic ut
1263  Corporis atque animi natura sit una eademque.
1264  Quare Mens non est corpus neque corporis ullus
1265  Est modus, ast longe differre ab utroque fatendum.
1266  Hinc tibi perspicuum est, grajo qui nomine Mentem

redire profundum
1287  Debeat exacto tandem Mens tempore vitae,
1288  Desipere est. Quid enim sic omni ex parte peremtum
1289  Occidit usque adeo penitusque revertitur in nil
1290  Rerum natura ex omni Summaque creata?
1291  Quod si Summa manet rerum omnis corporearum
1292  Morte carens penitus, tanto magis inficiandum
1293  Debere omnem Animae naturam nobilioris

1303  Nos iterum atque iterum Mentem quapropter oportet
1304  Aeternamque putare immortalemque futuram.

1305   Porro cur vitae frustra felicis amorem
1306  Inseruit Natura animis nil provida nostris,
1307  Cur Veri desiderium succendit inane,
1308  Si ruit nihilum vita privata futura
1309  Mens votis frustrata suis? hic namque, quod optat,

1312  Attingit modice, et sitiens conviva recedit.
1313  Nec pariter felix valet esse, ubi tempore parvo
1314  Deficiet: quid enim felix, nisi constet in aevum?
1315  Indidit hoc etiam nobis Natura, velimus
1316  Semper ut aeterna per terram vivere fama.
1317  Nosne Deus semper naturaque luderet istis,
1318  Deberet penitus si extingui morte sua

dissonet illi
1324  Fortunae, et veluti districtus pendeat ensis
1325  In caput, inter opes ea tetro angore laboret?
1326  Nimirum quia nos agnoscere praeque videre
1327  Ipsa facit Natura, quid haec post fata futuro
1328  Pro vita anteacta cujusque paretur in aevo.
1329  Adde Viros, sanctae qui Relligionis amore
1330  Justitiaeque truces iras odia improba saepe

1340  Audiat intus, uti, cum avulsa a corpore fatis
1341  Mens erit, aeternum tum debeat ipsa manere.
1342  Nec potuisset idem tacite omnibus insinuare
1343  Usque sibi concors Natura, errore nisi omni,
1344  Nimirum quod nos semper docet illa, careret.
1345  Scilicet emissas nervo stridente sagittas
1346  Unam si videas semper contingere ferro
1347  Omnes rem,

corpora quaevis,
1414  Ollis ut per se quaedam vis insit agendi.
1415  Ergo non alios motus fluere inde necesse est,
1416  Verum quos tantum fluere inde videmus, eorum
1417  Ut fert natura et contextus principiorum,
1418  Scilicet in quovis ratio indita corpore quaedam est,
1419  Ex uno transire statu qua deinde per omnes
1420  Ordine

per omnes
1420  Ordine perpetuo se debeat excipientes.
1421  Quare cum nostro fiunt in corpore motus,
1422  Ut cum oculos circum, seu crura manusve movemus,
1423  Tantum corporea a natura educier illos
1424  Est opus, ut fierent Anima quoque sponte sine ulla.
1425  Haud Animae est igitur quidquam, dum talia fiunt,
1426  Quamvis ipsa velit tum crura manusve movere

suae par mentis acumen
1450  Omnibus in rebus; seu cum probat omnia certis
1451  Corpora principiis componi, quae tamen ullas
1452  Non habeant partes, natura at simplice constent,
1453  Unde fluunt, quaecumque cluent in corpore quovis
1454  Officia, atque illis, qua fiant singula, agendi
1455  Esse potestatem quandam, sed cuique suam, ne

corporis auxiliatu
1578  Novit, jam prima signavit origine quorum
1579  Illam notitiis, illam qui condidit, Auctor.
1580  Principio, (quis enim lateat se?) quae sua, novit,
1581  Sit natura sibi per se manifesta; neque ullis,
1582  Quam sibi sit, praesens magis et magis intima rebus
1583  Esse potest; ideo specierum hic corporearum
1584  Non eget auxilio: tum porro novit et illa,

consentire, resolvat.
1594  Omnia corporea quae non in imagine fiunt
1595  Per sensus; quoniam neque sunt extensa neque ulla
1596  Praedita corporea forma motuve, sonanti
1597  Nec sunt natura neque lucis tincta colore
1598  Duraque: ut hinc possis comprendere plurima mente
1599  Cognosci sensum licet haud transmissa per ullum.

1600   Notitiane Sui quoque

1608  Percipiunt; sed non omnes, quod quamque sequatur
1609  Naturam, agnoscunt, (esse hoc comprendere dico)
1610  Ex infinitis, possunt quae ad quamque referri,
1611  Quaeque fluunt de natura cujusque: sed horum
1612  Plurima Mensores quamvis non omnia dicunt;
1613  Non igitur penitus comprendunt: proptereaque
1614  Noscere multa, licet non sint comprensa, valemus.

1663  Primorum hoc Hominum tum mundi in origine crimen
1664  Heu! fuit, unde omnes nativo corpore creti
1665  Nascimur. Hi sortem vitae tenuere beatam,
1666  Integra adhuc dum nostra fuit natura sub ortu.
1667  Libera tunc Animi regnabat in omne potestas
1668  Corpus, et hoc totis parebat partibus uni,
1669  Fibraeque nervique atque edita claustra cerebri
1670  Et tenuis

1685  Poma manu, Pater ex omni quae veris honore,
1686  Scilicet ut possent aliqua parere, vetabat
1687  Multa minatus. Ab hac prima tunc labe repente est
1688  Perpetuum corrupta omnis Natura, suoque
1689  Concidit e decore: hinc prorsus versa omnia retro
1690  Ilicet, omnia mutata confusa figura.
1691  Tum primum Mens corporeo se carcere

31  Praesertim cum nos aeternae munere Mentis,
32  Qua genus omne caret pecudum, ditàrit amicum
33  Numen, quid facere hic pro tali denique oportet
34  Natura? num divitiis certare parandis
35  Noctes atque dies? infestumne ambitionis
36  Luctari per iter potius, quam exordia rerum
37  Dispicere et causas, qua quid ratione geratur,

74  Nec minus extensum, cum laxa foramina junxit.

75   Corporis et spatii porro nomina quanquam
76  Diverso distincta sono, tamen una utriusque
77  Est natura, utrumque suis quia partibus esse
78  Extensum pariter sensuque et mente videmus.
79  Quod magis ut liquidum fiat, facilisque sequatur
80  Haec mea dicta fides, rem sic ostendere pergam

86  Corporeamne minus tum, quam levis ignis, habebit
87  Naturam? frigus quoque tolle, et tolle calorem,
88  Atque alia e genere hoc, sine queis permulta videmus
89  Mutata haudquaquam natura corpora dici.
90  Quid demum lapide ex illo remanere fatendum?
91  Quid? nisi quod spatium est, metiri quod valeamus.
92  Et quia adhuc corpus compellimur esse fateri,

dici.
90  Quid demum lapide ex illo remanere fatendum?
91  Quid? nisi quod spatium est, metiri quod valeamus.
92  Et quia adhuc corpus compellimur esse fateri,
93  Propterea spatii natura et corporis una est.

94   Proinde videre licet non mixtum rebus inane;
95  Nam foret extensum, spatio quod convenit atque
96  Corporeae pariter naturae: ergo omnia

aura
149  Ingressa est, repletque vias cujusque figurae
150  Multimodis varians: fieri quod posse patebit,
151  Si tibi firmaro, quod non videantur habere
152  Ullum corporibus finem Natura secandis.

153   Nonne, quod extensum est, (ut corporis esse probavi
154  Jam tibi naturam) ratio cujusque receptat
155  Posse suas scindi in partes, quas debet

161   Utque Animus sit id ad credendum pronior, audi,
162  Subjiciat nostris quoque quam subtilia multa
163  Sensibus, et quo res tenuet, quo dividat usque
164  Ante oculos Natura, vel illius Ars imitatrix.
165  Principio flavos Bombycum fila labores
166  Inspice, contineant quam parvo, si glomerentur,
167  Se contracta loco; cum quae

posse docere.
255  Quis temere hoc, Superi, non audeat? Icariisque
256  Confisus pennis non alte corruat impar?
257  Quandoquidem Mentis longe finita potestas,
258  Infinitorum quae sit natura, quibusque
259  Conveniat, si scire audax et quaerere tentet;
260  Haud minus insano vexabitur acta furore,
261  Quam qui sublata caelum contingere dextra,
262  Aut totum se

264  Non ideo tamen est frangendae ut reddere finem
265  Possis materiae, minimas neque fingere partes
266  In rebus solida constantes simplicitate,
267  Unde sibi avelli quidquam Natura reclamet.
268  Proinde nec est credas immixtum ut rebus inane,
269  Omnia ne variis plena undique motibus obstent.

268  Proinde nec est credas immixtum ut rebus inane,
269  Omnia ne variis plena undique motibus obstent.

270   Namque in Natura motum quis perneget esse?
271  Qui si non esset, starent mare flumina venti,
272  Ipsaque iners Natura quiescet, et genitali
273  Haudquidquam coetu rerum foecunda crearet

ne variis plena undique motibus obstent.

270   Namque in Natura motum quis perneget esse?
271  Qui si non esset, starent mare flumina venti,
272  Ipsaque iners Natura quiescet, et genitali
273  Haudquidquam coetu rerum foecunda crearet
274  Principio; quidquam neque porro augere creatum
275  Posset: quae fieri manifestum est; plurima quando

283  Quaeque quieta manent, fingive quieta valerent,
284  Corpus finitimas transmittitur in regiones
285  Corporis alterius. Non uno saepius una
286  Res est in motu: veluit cum Natura cavatam
287  Impiger hac illac puppim superambulat, atque haec
288  Interea vada salsa ruit, spumasque relinquens
289  Praecipitanter aquis volat alite percita vento;
290  Tum motu

289  Praecipitanter aquis volat alite percita vento;
290  Tum motu licet ille suo per transtra feratur,
291  Puppis fertur item motu, perque aequora currit.
292  Verior ille temen motus, quo Natura per altam
293  Progreditur puppim; nam, si considat acerna
294  Projectus tabulata super, somnumque capessat,
295  Dum tamen et caelum permutat et aequora navis,
296  Expertem motu

primo tum rerum effecit in ortu,
310  Legibus haudquaquam mutatis fervet eundem.

311   Has mihi nunc leges, quae sint, par dicere versu,
312  Non alio, quam quem simplex Natura reposcit.
313  Est suus in rebus decor omnibus et sua virtus;
314  Nec, si parva nequit magnis contendere Cycnis
315  Voce sua Philomela, minor tamen inde voluptas,
316  Dum canit,

umbras:
317  Nec mihi Parrhasium Latii nemus, Arcadicoque
318  Tum de colle minus Pastorum docta Corona
319  Concinet, et plausu vires animumque fovebit.
320  Legibus his certe constat Natura; nec illa
321  Est aliud, quaedam legum quam visque vigorque,
322  Quas primo in rebus sanxit Deus, edita ut ortus
323  Visere quaeque suos possint, servarier aucta,

327  Qua semel extiterit, perstare; nec excidere illa
328  Per se unquam externis nisi causis victa valebit.
329  Proinde, quod immotum est, corpus fervabit eundem,
330  Sic poscit Natura, statum, immotumque manebit.
331  Ut nunquam per se queat incipere ire repente
332  Externa sine vi: contra si forte moveri
333  Incipiat semel, amissa mutare quiete
334  Haud

si forte moveri
333  Incipiat semel, amissa mutare quiete
334  Haud poterit, donec sistat vis externa, motum.
335  Quare seu corpus moveatur, sive quiescat,
336  Ejus semper iners per se natura videtur.
337  Sed quia nos coeco circumstat corpore, in omne
338  Porrectus caelum, qui motibus officit, aether,
339  Et facit, ut deorsum se corpora quaeque

deorsum se corpora quaeque volutent,
340  Quae sistunt, ubi in terram venere ruendo;
341  Propterea fit, uti videantur quaeque moveri
342  Ingenitum sese sistendi propter amorem;
343  Natura rebus quem dicunt insinuatum,
344  Quo placidam inveniant motu cessante quietem:
345  Nec causa fluere ex alia de montibus altis
346  Eruptos amnes, quos largis imbribus augent

359  Motus vim, et nunquam, si nil obstaret eunti,
360  Desineret ferri, quo tum manus impete jecit.
361  Non minus ad motum quapropter, nec magis apta
362  Corpora ad ignavam finxit Natura quietem.

363   Altera Naturae lex est, ne materiaï
364  Pars quaevis, cum mota cietur, debeat unquam
365  A recto per se deflectere tramite cursus;

364  Pars quaevis, cum mota cietur, debeat unquam
365  A recto per se deflectere tramite cursus;
366  Quandoquidem simlex longe via recta brevisque est:
367  Gaudet enim brevibus simplex Natura, geritque
368  Per compendia res, ubi est pluribus usus.
369  Obliquo porro cum tramite mota feruntur
370  Corpora, continuis extrinsecus in diversa

387  Exitus; e funda tum protinus effluet ima
388  Erumpens, quo vis illum impulit ultima dextrae;
389  Nec post in gyrum sed recta concitus ibit.
390  Quapropter, quantum est in se, Natura meatum
391  Rebus largita est recta regione viaï;
392  Corpora nec per se possunt obliqua meare.

393   Denique postremam Naturae percipe legem.

polis, et concava caeli
982  Productum recta regione utrinque per auras
983  Tangere: fac pariter loca partibus esse rearis
984  In caeli oppositis, quae (ut fert natura polorum)
985  Aequis hinc illinc spatiis disjuncta recedant
986  Orbe a signifero, medioque ea nectier axe,
987  Illum propterea magnum qui rectus ad orbem est.
988  Totius hunc

non illo ditior ulla est
1062  Tempestas: matura suos tune Uva racemos
1063  Undique vitigenos per colles multa colorat;
1064  Pomaque curvatis suspendit mitia ramis
1065  Daedala Natura, et turgentes Palladis almae
1066  Fert baccas:quin et passim nemora avia complet
1067  Omnigenûm saeclis volucrum, quas possit ab alto
1068  Dejicere occisat Venantum rustica turba.

1233  Unde ea mira quidem possit, sed vera fateri.
1234  Nullum erit errandi metuendum hic, crede, periclum,
1235  Scilicet egregie de rebus magnificeque
1236  Sentire, omnipotens quas res Natura creavit.

1237   Et jam quae puro videantur sidera caelo
1238  Nominibus distincta suis spatiisque, canamus.
1239  Principio Boreae qua se Polus extulit Axis,

aspiciunt Gentes; Apis indica tandem
1334  Haud similis nostrae stellarum fulgurat igne.

1335   Haec tibi nomina sunt, queis caeli sidera dicunt,
1336  Non quia consimili natura consimilique
1337  Cum rebus specie constent, ea nomina quarum
1338  Sunt sortita: etenim quod nos cratera vocamus
1339  Centaurumque Lupumque, pari ratione queamus
1340  Dicere

LIBER TERTIUS

1  Gallia, quae Medii glaucis hinc aequoris undis
2  Illinc Oceani rauco perfunditur aestu,
3  Ultro cui fines posuit Natura tumentem
4  Rhenum et nubiferam Pyrenem Alpinaque clausta,
5  Propter multa quidem multis regionibus una est
6  Anteferenda, quia et mitis laetissima caeli
7  Gaudet

ministras.
37  Tu sapiens rerum Inventor, tu munera nobis
38  Inclita suppeditas et vita digna perenni.
39  Nam simul atque tuis evolvimus aurea chartis
40  Aurea dicta, quibus penitus Natura retecta est
41  Omni ex parte patens, occultaque prodita vis est
42  Causarum, et ratio simul ac tua vociferrari
43  Incipit, hanc omnem suprema a Mente coortam

65  Semina nunc, quae sint rerum et Primordia Mundi,
66  Dicendum, et sese quo motu corpora quales
67  Composuere recens in formas, quaque coacta
68  Vi facere id, demum unde omnis Natura coorta.

69   Principio ante alias te res, quas deinde docebo,
70  Scire velim, nullum, cum primo est conditus Orbis,
71  Praecessisse Chaos confusaque materiaï

102  Quo primum inciperet, jam illo confecta videres,
103  (Prorsus ut intersit mora nulla) in tempore signa.
104  Hac ratione vides, primo jam tempore Mundi,
105  Omnis quod rerum quoque tum Natura repente
106  Constiterit, qualis post longos constitit annos
107  Parti perfecta ex omni, quia Mente creata est
108  Illa, cui summa est simul Ars et summa Potestas.

quia Mente creata est
108  Illa, cui summa est simul Ars et summa Potestas.

109   Id tamen haud nostris quidquam rationibus obstat;
110  Scilicet, ut si, Hominum quae sit natura, requiram,
111  Et quibus a causis habeant exordia prima;
112  Esset opus potius, quo semine qua ratione
113  Se foetae evolvant gremio, perquirere, Matris;
114  Quam quales jam

quod obstet,
117  Quasdam scrutari naturas Principiorum,
118  Unde velut certo de semine Sidera Caelum
119  Undarumque sales liquidi Tellusque videri
120  Possit, et unde omnis demum Natura coorta,
121  Quamvis non ita res exortas esse reamur?
122  Proinde magis, quae sit rerum Natura, patebit,
123  Quam cum constat, uti fuerit res quaeque creata.

Caelum
119  Undarumque sales liquidi Tellusque videri
120  Possit, et unde omnis demum Natura coorta,
121  Quamvis non ita res exortas esse reamur?
122  Proinde magis, quae sit rerum Natura, patebit,
123  Quam cum constat, uti fuerit res quaeque creata.

124   Porro cum summa potuissent Numinis arte
125  Haec infinitis rationibus esse coorta;

constare necesse est:
166  Efficiunt Solem, et quae fixa vocavimus, Astra
167  Prima, Scobes, Elementa; at fluvida deinde Pilarum
168  Particulis constat caeli natura rotundis;
169  Denique Tellurem Lunam Stellasque vagantes
170  Tertia constituunt Elementa. His plura negamus
171  Esse opus ad rerum Naturam: namque tuamur
172  Convestire sua

ire,
205  Nequidquam; quoniam conantibus exteriores
206  Mole sua obsistunt semper, vi vimque refraenant
207  Funda velut lapidem. Vis haec et nisus eundi
208  Longius a medio Lucis natura profusae est
209  Undique per magni regiones Vorticis omnes.

210   Turbinis in motu porro cujusque, Polorum
211  Rere loca extremis hinc illinc partibus esse;

cursus.
238  Hac nunquam ratione potest cessare meare
239  Inter contiguos rapidae vertiginis aestus,
240  Illa lege tamen, tantum per aperta polorum
241  Ut queat endogredi tenuis natura Elementi;
242  Undique at extremis laterum de partibus exit.

243   Atque ubi materies ea Vorticis unius aestus
244  Ingressa est per utrumque polum, se concita

Arjetat, hisque auget proin nisus effugiendi;
274  Est opus, ut multam videatur fundere lucis
275  Undique vim magni in regiones Vorticis omnes:
276  Quandoquidem vis haec lucis natura reperta est.

277   At si materies Elementi percita primi
278  Vorticis alterutrum velocius ingrediatur,
279  Qua via facta, polum; sed tardius altera multo

337   Nunc, quoniam docui, quae prima secundaque rerum
338  Sint Elementa, et qua motus ratione ferantur,
339  Tertia jam illorum quae natura, tuamur.
340  Nec me animi certe fallit, quod tristior esse
341  Haec ratio plerumque videtur, qua tibi motus,
342  Vorticibus rapidis quales sint, edere pergo;
343  Tandem ut

351  Gemmarum, prope quas cupiunt id propter habere,
352  Lumina ut aspectu tali recreata valescant;
353  Sic opus est, inquam, dum prima Elementa, quibus res
354  In mundo gerit omniparens Natura suosque
355  Auctificos motus evolvimus ac genitales,
356  Interdum res in varias avertere mentem,
357  Quae plus collibeant, animus magis unde juvetur,
358  Robur ut inde suum

1308  Porro quo pacto Magnesia participet vis
1309  De sese chalybem, non longo carmine dicam.
1310  Haud secus ac Magnes, validi sic frigida ferri
1311  Est pertusa foraminibus natura viisque,
1312  Intus quae multa lanugine tenuibus atque
1313  Consitae inhorrescunt directis undique ramis.
1314  Quapropter simul ac ferrum prope contigit aestus,
1315  Qui fluit

1351  Lilia, propterea quia, cum se partibus illis
1352  Materies demittat, uti sub viscera terrae
1353  Illabatur, acum cursu quoque deprimit isto.
1354  Denique, cur Lapidem ferri natura sequatur,
1355  Et caecis in eo compagibus haereat arcte,
1356  Percipe: cum chalybi Magneta quis admovet, ejus
1357  Naturam et vires, ut paulo diximus

fulgura cessant,
1468  Non sonus auditur, nullo manus intremit ictu,
1469  Ut prius, exiguo tonitru cum mota tremebat.
1470  At quibus ad vires magis haec est apta ciendas
1471  Natura, ut vitri sunt corpora, cum prope longo
1472  Accedunt chalybi, tenuis dat sibila flamma
1473  Continuo erumpens, et lenis prosilit ignis.
1474  Praetereaque leves res exagitantur, ubi illis

1595  Nostra recens aetas quae protulit experiendo
1596  Hoc genus, inque dies vario tentamine profert,
1597  Quae penitus Vetrum vel saeclo ignota fuere,
1598  Nunquam in Natura fieri vel credita posse.
1599  Verum hac dicta tenus sat erunt, ut nôsse queamus
1600  (Utile prae multis documen Mortalibus) illum
1601  Insanis propius nimirum accedere, nostri

usus,
1608  Quo vertunt se cumque, nova undique et undique mira
1609  Objiciantur, et humanae quae denique nunquam
1610  Inciderint menti, nisi cum per somnia ludit.
1611  Ergo in Natura spectatum admittimur ipsi,
1612  Idque agere, ut taciti servemus singula, oportet,
1613  Docta suas peragat Ratio tum denique partes.
1614  Nimirum bene, si praeeat Natura, sequemur.

1611  Ergo in Natura spectatum admittimur ipsi,
1612  Idque agere, ut taciti servemus singula, oportet,
1613  Docta suas peragat Ratio tum denique partes.
1614  Nimirum bene, si praeeat Natura, sequemur.
1615  Quod superest, opus est etiam cognoscere quaedam,
1616  Quae de principiis ipsis manantia rerum
1617  Afficiunt varie naturam corporis omnem.
1618  Et primo calor

1653  Unde calor nobis oritur, quam motae Elemento
1654  Particulae a primo sint, quam contingimus, undae;
1655  Frigida tum nobis esse unda videbitur ipso
1656  Contactu; quamvis illi natura caloris
1657  Insit commotas ob partes: idque videtur
1658  Propterea, calida unda minus quia corpore nostro est,
1659  Mens alienigenas per quod res sentit: at illa

1749  Tangantur ramis, nexu magis usque tenaci
1750  Haerebunt: subito ut non possint effluere extra,
1751  Effluere ut possunt undae vinique liquores.
1752  Viscosi, genus hoc, olei natura videtur
1753  Esse, fluit celeri quod multo tardius unda.
1754  Est ratio haud simplex, possis qua noscere, quantum
1755  Humidis augescat status aëris omnibus horis,

hinc inde duobus
1765  Firmandum est clavis: medio at suspendere pondus,
1766  Quod queat inflexum trahere et distendere, debes;
1767  Namque, ea cum nervi constet natura, sereno
1768  Ut caelo, siccis atque extendatur in auris
1769  Longior, humenti contractior aëre fiat,
1770  Descendit siccis auris caeloque sereno
1771  Pondus, at humenti

1888  Atque situm servare suarum partium eundem,
1889  Quem tenuere, prius quam dura rigescere demum
1890  Coepissent, dum mollia adhuc, velut unda, fluebant.
1891  Corporis at contra natura videtur opaci,
1892  Cum licet intra se claudat permulta viarum
1893  Intervalla, tamen vel recta foramina non sunt,
1894  Interrupta locis vel pluribus atque reflexa;
1895  Ut

1929  Quorum abitu atque aditu naturam corpora mutant.
1930  Proptereaque locis non omnibus enascuntur
1931  Omnia: disponi quoniam non omnibus omnes
1932  In formas res posse locis Natura creatrix
1933  Concessit. nequeunt silvestria saecla ferarum,
1934  Ursique Tigresque atque iracunda Leonum
1935  Vis gigni aequoreis sub fluctibus, atque

1937  Delphines Mugilesque natantum et caetera turba.
1938  Contra Caucaseis num montibus aut Riphaeis
1939  Aut aliis unquam extimuit quis monstra, profundi
1940  Quae salis aequor habet? certis Natura locavit
1941  Scilicet omnia, uti vigeant, seseque propagent,
1942  Sedibus: aetherias herbae se tollere in auras
1943  A tellure queunt floresque arbustaque laeta;
1944  Abdita

cura quaecumque exegimus acri;
25  Et me, nescio quae, perfundit grata voluptas,
26  Scilicet et noctes vigilatas esse diesque
27  Exactos, quibus id studio praestante movebam,
28  Ut de natura rerum obscurisque repertis
29  Concinerem, quantum licet, aptis carmina verbis;
30  Jamque eluctatum veluti de syrtibus illis
31  Esse juvat: contra sed cum reminiscor earum

in praemia vitae
61  Publica, et omnem uno circumdat denique Terram
62  Oceano, per quem disjunctas visimus oras,
63  Atque alias Gentes lustramus et invia Regna.
64  Num minus Aurarum natura deinde juvamur?
65  Vivimus his quoniam: respirant aëra namque
66  Omnia per terras omnes Animalia vulgo:
67  Spiritus ille fovet plantas, arbustaque

tenaci
109  Haererent; viscosus uti liquor haeret olivi:
110  Hujus enim e Terra ramosis semina debent
111  Extra expressa viis exire; ideoque teneri.
112  Praeterea Undarum poscit natura liquentum,
113  Ut, quando motu non exagitantur, ab alto
114  Nec celeres collis descendunt vertice, verum
115  Sive lacu immotae, patulo seu vase quiescunt,
116  Ut plano constent

caeco insinuata meatu
173  Insilit unda pedes et crura et viscera saxi.
174  Exit dehinc capitis per aperta foramina summi.
175  Plurima praeterea possunt humentis Aquaї
176  Inquiri de natura. Nos quarere quaedam
177  Hic opus est, et plura indicta relinquere contra:
178  Ne, si cuncta velim praelongo evolvere versu,
179  Taedia scribentem capiant me teque legentem.

180  In primis, salso cur sit maris Unda sapore,
181  Quaerimus; et facile est rationem reddere dictis.
182  Undique nam terras cum perluat Amphithrite,
183  Est passim terris Salium natura locetur,
184  Commotis miscetur aquis Sal; atque ita totum
185  Aequoris humorem salsus corrumpit amaror:
186  Quandoquidem rigidae spîclorumque instar acuta
187  Cuspide

pacto
340  Non alio posse aequorea discernier unda,
341  Quam cum abit in tenues resoluta calore vapores;
342  (Nam pariter nequit humenti cum nube vaporum
343  Sustolli gravior salium natura per auras)
344  Dicimus hinc riguis evolvi Fontibus undas.
345  Scilicet in gremio Tellus habet undique subter
346  Speluncas vallesque cavas vacuosque recessus,
347  Hospitium

solvuntur ab igne vapores
350  (Nam rapidis etiam Tellus furit ignibus intus),
351  Qui levitate sua sublati in concava montis
352  Parjetibus caecis sistuntur, frigida queis est
353  Natura: exiguas undarum proinde necesse est
354  Solvier in guttas constrictos frigore saxi,
355  Quarum perpetuo sudant humore cavernae;
356  Et jam majores, semperque recentibus auctae

atque ita sursum
489  Aestu attollatur; verum refluente videbis
490  Aequore declivi post volvi Flumina cursu,
491  Et celerare viam, et rapidas submittier undas.
492  Hinc etiam Natura Lacus consistere fecit:
493  Namque eadem his undas largitur causa perennes,
494  Quae facit, ut vastis decurrant Flumina terris.
495  Horum aliqui haud ullos emittunt, excipiuntque

undis.
512  Hi simul atque alii, qui sunt sine Flumine circum,
513  Constanti ratione nec imminuuntur ab aestu,
514  Vere nec augescunt pluvio. Quapropter oportet,
515  Ut caecis Natura viis tellure sub alta
516  Usque ministret aquas Fluviorum, subter et illos
517  Semper perpetuis extantes impleat undis.
518  Sunt tibi deinde Lacus, qui Flumina multa receptant,

multo,
704  Duruit inque gelu, parvaque incanuit unda.
705  Interdum vario pluviae contincta colore
706  Plurima gutta cadit caelo; quia mixta cadentem
707  Undarum pluviam salium natura colorat,
708  Quae, quia tam varia est, varie ipsas inficit undas.
709  Proinde pluisse ferunt lacte aut rubigine flava,
710  Sulphureumque etiam cecidisse e nubibus imbrem.

Tellure sub ima
741  Primi connexis Elementi conque globatis
742  Partibus inter se, sursum quae protinus altam
743  Expressae terram super et mare fundebantur.
744  Fluvida propterea natura et rara liquensque
745  Aëris est; facili quoniam ratione moventi
746  Cedit materiae, quae primis atque secundis
747  Constat, uti supera quoque diximus,

qui spiritus extra
1157  Dum fugit elabens per collum tenue, necesse est,
1158  Sibilet erumpens rapidi vis concita Venti;
1159  Evacuetur aqua donec vas omne soluta.
1160  Sic etiam Natura cavis e montibus efflat
1161  Saepe quidem aeolias animas, dum murmure magno
1162  Undarum per aperta fugit spiracula montis
1163  Halitus, interior quas flamma resolvit in auras.

1241  Nil studio ut vitent nautae majore per undas,
1242  Nil magis horrescant, votisque avertere certent,
1243  Quam, mare qui rapido, Typhones, vortice miscent.
1244  Nunc age, qua constet natura praeditus Ignis,
1245  Percipe: nimirum terrestria corpora possunt
1246  Induere in formam se mobilis Ignis, ubi horum
1247  Corripitur quaevis Elemento concita primo

ab ipsa pabula ventus.
1278  Rebus ab his patefit, cur fiant, Igne videmus
1279  Quae peragi; nexus admoti corporis omnes
1280  Nimirum qua vi dissolvat; deinde calenti
1281  Cur fit natura; a motu quod profluit omne;
1282  Postremo lucem cur mittat, et aëra claro
1283  Lumine diffundens circum convestiat Ignis:
1284  Scilicet id validis, Elementum hinc inde secundum

1383  Quam multi in Terram dominari et in aëra credunt.
1384  Porro a turbato terrestria corpora motu
1385  Concipiunt Ignem; pariter velut ante probatum est,
1386  Cum scrutaremur quae fit natura caloris,
1387  Ut memini: a magna quoniam vi particularum,
1388  Quae perturbata motus ratione cientur,
1389  Expelli excludique secunda Elementa necesse est,

posse
1393  Atque ardere, licet propiore calescere ab Igne
1394  Cuncta queant; velut unda, sales, terraeque dare Igni
1395  Pabula non possunt; quoniam non omnia tali
1396  Constant natura et congressu particularum,
1397  Altera ut hae possint Elementa repellere, primaque
1398  Excipere igressu facili, avulsaeque cieri:
1399  Sulphuris atque olei naturam ut posse videmus

turres,
1496  Tot monumenta Virûm demoliri ardua visum est.
1497  Quin violentius ac citius restantia quaeque
1498  Discutit; et validi Fulmen cum frigore ferri
1499  Et rigida lapidum natura saepe necesse est
1500  Confligat victor; celeri sibi turbine quaerit
1501  Dum per dura viam, rapidaque recludit iter vi.
1502  Interdum teneris crebroque foramine raris

e fornacibus ignes.
1632  Nec ratio est longis reddenda ambagibus: intus
1633  Subcava speluncis loca sunt, repletaque multa
1634  Sulphuris et nitri pariterque bituminis extant
1635  Natura; quorum partes ubi concit, et una
1636  Commiscet rapidi vis intus percita venti
1637  Inter saxa furens; fit, ut illo turbine raptae
1638  Ictibus et validis confligant mutua plagis

incursibus Hostis.
1745  Tot rebus Fortuna bonis invidit, et uno est
1746  Conata excidio res vertere funditus omnes.
1747  Tempus erat, vernis quo primas floribus herbas
1748  Pingebat Natura, diemque ferebat ad Arcton;
1749  Jamque ea lux aderat, casum qua Fata parabant:
1750  Horrentes caelum nebulae tegere undique visae,
1751  Imber vicina tenuis de nube pluebat,

13  Redditur extemplo spectantibus ejus imago;
14  Quamvis haec oculos feriat quoque perstringatque.
15  Non aliter (si fas conferre haec tenuia magnis)
16  Ingens dum summi longe Natura recessit
17  Numinis a nobis, et Majestate sua se
18  Involvit, lucemque habitat, quae impervia menti est;
19  Non minus ipsa quidem praesentem conspicuamque
20  Se facit in rebus,

26  Omnia tam variis ast inter praedita formis,
27  Quidnam majus opus, quidnam sublimius illa,
28  Undique qua constant cuncta, omniparente profectum
29  Mente putes, Hominis quam sit natura? videtur
30  Divinis decorasse hanc dotibus, effigiemque
31  Hanc finxisse Sui. Quare hinc gradus ultimus extat
32  Summi ad notitiam, atque hinc redditur

gradus ultimus extat
32  Summi ad notitiam, atque hinc redditur ejus imago.
33  Nonne Homines igitur Divûm genus atque utinam omnis
34  Nostra foret nobis penitus natura retecta!
35  Multa latent et adhuc ignota atque invia multa;
36  Paucaque de multis magno quaesita labore
37  Edita jam tandem patuere, inventaque constant.
38  Quapropter, quoniam

nostra, et
42  In nosmet rediise juvat, nostrumque minorem
43  Mole, tamen longe praestantem caetera, Mundum
44  Undique lustrantes animo peragrare sagaci.
45  Quare age, quidnam Hominis natura, quid intus agatur,
46  Percipe, nec credas istis promittere velle
47  Me tibi, nec porro me posse exsolvere speres
48  (Quae neque, si centum linguae sint, edere possim);

98  Ostensum est multis supera jam posse secari.
99  Quapropter multo genitali semine, adhaeret
100  Adfixum certis, intra quod partibus apte,
101  Donavit natura genus muliebre, sed illa
102  Lege quidem, per se nullos ut parvula foetus
103  Ova queant sterili natura reddere prorsus;
104  Mascula ni vis et genitalis spiritus aurae
105  Per

100  Adfixum certis, intra quod partibus apte,
101  Donavit natura genus muliebre, sed illa
102  Lege quidem, per se nullos ut parvula foetus
103  Ova queant sterili natura reddere prorsus;
104  Mascula ni vis et genitalis spiritus aurae
105  Per Veneris res commôrit, tum protinus ictum
106  Incipit evolvi, majorique augmine semen
107  Turgere; ac

205  At plerumque tamen vi pollent mentis et acris
206  Consilii multo loca fervida sole colentes,
207  Vel loca, qua salso spumant liquida aequora fluctu:
208  Quandoquidem salis et magni natura caloris
209  Mobilitat tenues purgati sanguinis auras,
210  Et facit, usque magis raraeque levesque ferantur
211  Ast hinc a varia ne quis regione locique
212  Natura atque ipsis

salis et magni natura caloris
209  Mobilitat tenues purgati sanguinis auras,
210  Et facit, usque magis raraeque levesque ferantur
211  Ast hinc a varia ne quis regione locique
212  Natura atque ipsis elementis denique tantum
213  Aestimet ingenia; o quoties quoque Principis artes
214  Et studia et leges, armorum et Martius usus
215  Consilia ipsa solent mutare et vertere mentes.

518  Exonerat rursus parti conlectus ab omni,
519  Ut rivi in fluvium, rursusque revertitur in cor.
520  Quod superest, Sensus, age, delbamur ad ipsos.
521  Constituit Sensus Animae Natura ministros,
522  Custodesque velut pro corporis arce tuenda
523  Esse dedit, per eos quoniam Mens judicat, extra
524  Quae sunt in rebus, quae dira inimicaque nobis
525  Perniciem

574  Majores dicat collatis sive minores
575  Sive pares; neque sic referendo fallimur hilum.
576  Denique non Sensus nobis largita videtur
577  Natura, ut Veri per Sensus exoriantur
578  Notitiae, atque fides sit Sensibus omnis habenda;
579  (Hae sunt Mentis enim partes, ut diximus ante)
580  Illis sed tantum servando in corpore ut uti

servent ut denique molem:
606  Hac neque re, sani si constent, fallere possunt.
607  Caetera, si falli renuis, ne quaere per illos:
608  Ostendunt neque enim res nobis, qualis earum
609  Natura est; verum ad nos ut referantur eaedem.
610  Sic, cum Nauta ratem scopulosa ad littora vertens
611  Undas demisso pertentat fune profundas,
612  Ne puppim

per omnes,
747  Omnes immodicum nam debilitantur ob usum.
748  Porro, quo pacto nares contingat Odorum
749  Vis, ut eum possit sensum progignere, agemus.
750  At prius illorum quae sit natura, videndum:
751  Post id nam ratio per se manifesta patebit,
752  Protinus ut nares vis nota lacessat Odorum.
753  Sic prius ac rapido plenam torrente Viator
754  Transiliat

796  At Sonus auditur, cum nostras concitus aures
797  Ingreditur, sensumque sua vi percutit aër:
798  Nam praeter celeres motus fremitusque trementis
799  Aëris esse nihil Sonitus natura videtur.
800  Idque palam ut constet, citharae fac ut icta sonantis
801  Chorda tremat; celeri motam ratione videbis
802  Atque iterum atque iterum vibrari: in quaque necesse est

1030  Hic equidem a vero non longe absistere quosdam
1031  Credimus, e multis qui partibus aëra dicunt
1032  Constare, ut variae sint vires officiumque,
1033  Et varia illarum natura, nec una potestas;
1034  Proptereaque Sonos sit certos apta ciendi
1035  Illa tremore suo, diversos altera, tantum
1036  Quaeque suos, veluti diviso munere, reddat.
1037  Nec nova

quaeque
1041  Abrasa, in varios atque exhalata vapores.
1042  Quare non poterit per partes aëris omnes
1043  Transferri nostras certus Sonus undique ad aures,
1044  Sed quas in certos natura dat ire tremores,
1045  Illis nempe pares, quos consona corpora reddunt;
1046  Nam secus haud valeant diversi tempore eodem
1047  Audiri Sonitus; neque enim bis terque quaterque

Sonitus fit, temporis uno
1050  Momento quaevis non ad loca pervenit ille;
1051  Sed vicina prius pertingit, deinde remota;
1052  Atque ita temporibus multis natura propagat
1053  Se sonitus, tremulis fieri quem diximus auris.
1054  Praeterea Sonitus aeque celerare videmus
1055  Semper, sint tenues sint magni quamlibet illi:
1056  Scilicet

languidiori.
1281  Forsitan et varia distant quoque mole, nec aequo
1282  Pondere particulae lucis nec viribus extant:
1283  Quare dissimili motu impulsuque cieri
1284  Quamque sua pro natura debere fatendum;
1285  Corpora proin vario collustrant tincta lepore.
1286  Haec veris propiora, tamen non vera fateri
1287  Esse potes; quoniam non clarant de genere horum,

Colorum;
1313  Ima rubere quidem, Violae pallescere summa
1314  In morem, medios media ipsa referre Colores.
1315  Quare hoc? nimirum quia claro in lumine Solis
1316  Diversa inter se natura dissimilique
1317  Particulae constant radiorum; quas ubi vitro
1318  Excipis, haud aequa pollent vi trajiciendi;
1319  Propterea haud aeque radii franguntur: in altum

altum
1320  Insiliunt, fracti quoniam mage, languidiores:
1321  Inferiora tenent, luci quibus acrior extat
1322  Vis, fractique minus. Quapropter lucis in ipso
1323  Lumine sunt multi natura et proinde Colore
1324  Distantes radii; nitidum quod reddere cernis
1325  Candorem, cum sunt confusi mutua, ut Album
1326  Est radii jubar, ingreditur cum

1617  Nescio qua, tacita celer utitur arte ferendo
1618  Callida judicio, nec ut ipsa advertat, id intra
1619  Quae fiat ratione, suos neque sentiat actus,
1620  Ipsaque se certo Natura informet ab usu.
1621  Pupula praeterea, paulo quod diximus ante,
1622  In tenebris patefit tenuique in lumine lucis
1623  Latior: in claro contra fulgore diei,
1624  Namque ita

1838  Immemor ipsa sui quoque, fixa moratur in una.
1839  Noxius hic Stupor est. ast a novitate teneri
1840  Defixum, atque diu miris haerescere rebus
1841  Juverit; hinc quoniam rerum natura novarum
1842  Longum Admiranti tandem detecta patescit;
1843  Altius et molli simulacra impressa cerebro
1844  Haerent nec morbo longis delenda nec annis:
1845  Utile quod multis

1942  Medeae, Hippoliti et distractos curribus artus
1943  Suaviter audimus, fremitusque irasque ferarum:
1944  Corporeis quoniam jucundo cedere sensu
1945  Motibus inclinat mentem natura: Voluptas
1946  Dulcis item nobis superata incommoda fraudes
1947  Et maris et belli exhaustos memorare labores:
1948  Suave videtur enim lethi vitâsse perîcla,
1949  Jamque

2017  Corpora, quae possint durando vincere vires
2018  Temporis, et longos aevi contemnere cursus;
2019  Sed partim solidis partimque fluentibus atque
2020  Mollibus et perquam finxit Natura minutis
2021  Principiis Homines, varios ut flectere sese
2022  Possint in motus, ut sensibus omnituentes
2023  Utantur multis, ut alantur, saecla propagent
2024  Ut sua, de

24  Ora move afflatu, valeam ut tua dicere quae sunt,
25  Et facere, at potius facere: haec sunt ultima vota-
26  Principio extremus qui sit, quo tendimus omnes,
27  Finis, quaeque Boni summi natura, videndum:
28  Harum notitia sine rerum namque fateri
29  Est opus institui vitam non posse, nec ulla
30  Formari mores Hominum ratione regique.
31  Haud secus ac caeli si qua

vitaque felix.
196  At quoque non Tituli Fasces Insignia, quidquid
197  Attonito vulgus crepat ore, atque evehit astris,
198  Efficiunt dignos hoc, quo funguntur, Honore,
199  Ut poscit natura Boni, nec proinde beatos.
200  Si facerent, nullas foret unquam audire querelas,
201  Saepe quod ingenti Gens extollatur Honore
202  Impia, praeclaro quam

Honores?
214  Namque ut flamma calet terrarum ubicumque, nec usquam
215  Candida nix non est, non caeli lucida signa;
216  Sic quoque praeclari venerandum reddit Honoris
217  Si natura Virum, talis sit ubique necesse est.
218  Quod quia non fieri manifestum est, nullus Honoris
219  Est decor, instabili referuntur at omnia Vulgo.
220  Propterea varii vario pro tempore cessant

terris Aurora suis, cui paruit Orbis,
269  Flere tamen, tristesque e corde educere questus?
270  Scilicet angusto terrae quod limite Regna
271  Arctârit natura sibi sua: namque putabat,
272  Democriti quod prisca docet sententia, multos
273  Esse alios aliis Summaї in partibus Orbes
274  Atque alias etiam gentes et Saecla virorum

Virorum
299  Audaces animos contemtoresque perîcli:
300  In caedes in fata ruunt, et pectore primi
301  Opposito certant violentae occurrere Morti.
302  Haud equidem credo, quod eum Natura furorem
303  Mentibus indiderit: placida nam pace quieti
304  Haud minus horrescunt mortem, ac plebecula vilis.
305  Hoc igitur subdit stimulos hos Gloria

361  Illarum et pedibus vestigia pressa bisulcis;
362  Mens ollis conversa Suum fuit in naturam,
363  Pro pudor! ingenuimque gerebat bruta ferinum.
364  Adde, quod ipsa suum simplex Natura pudorem
365  Talibus in rebus fateatur: namque probrosis
366  Coeca libidinibus quaerit loca, publica vitat,
367  Deprendique timet; se damnat scilicet ipsam,
368  Seque vel

haec vita videtur;
374  Haud unquam summa votorum in fine quiesces;
375  Semper erit, quod deficiat, semperque quod optes.
376  Vis ea nimirum, qua nos impellit agitque
377  In summum Natura Bonum, movet irrequietam
378  Assiduo mentem, nunc hac nunc jungier illa
379  Semper ut exoptet cum re, quam credit habere,
380  Quo sibi felicem tum possit fingere vitam:

vitam:
381  Praesertim si quid magnum mirumque novumque
382  Objiciatur, in id rapimur vehementer aventes;
383  Nam fore, detur uti nobis tunc esse beatis,
384  Speramus. Quoniam vero natura bonorum,
385  Hoc genus, est, ut, si careamus, habere repente
386  Percupiat Mens; post subito si nempe potita est,
387  Taedeat illorum; pertaesi quaerimus usque:
388  Hinc

406  Mens animo queat atque suis contingere votis.
407  Quare tam longe abducit nos devius error
408  Propterea; quoniam, cum simplex unaque summi
409  Sit natura Boni, disjunctum quaerimus illud
410  Nos tamen in rebus: namque illa Potentia summa est,
411  Quae nullius egens sibi sufficit, unaque Clara,
412  Et summe per se pariter Venerabilis una est,

412  Et summe per se pariter Venerabilis una est,
413  Laetaque, gaudendi quae causas invenit in se:
414  Nam si deficeret quid eorum, haud indiga rerum
415  Non foret. Ergo Boni simplex natura videtur
416  Unaque. Quis tanto, Superi, nos munere donet,
417  Ut nihil optandum jam plenis deinde supersit?
418  Quis? nisi, quod Summum est quod Simplex denique et Unũ.

417  Ut nihil optandum jam plenis deinde supersit?
418  Quis? nisi, quod Summum est quod Simplex denique et Unũ.
419  Nil aliud porro Simplex Summumque, nisi ingens
420  Numinis, ut docui, Natura est. Ergo necesse est
421  Esse Deum nobis summum Finemque Bonumque.
422  Praeterea quidquid finitum est, quamlibet amplum,
423  Nostra explere potest haud unquam corda: valemus

584  Fonte fluens, nostramque illabens amne superno
585  Desuper in Mentem, quo sparsa rigataque novit
586  Protinus, aeternus legis quid postulet Ordo,
587  Quid renuat, Recti quae sit natura Bonique,
588  Quaeque Mali, et quanto inter se discrimine distent
589  Prava aliis. Ex hoc igitur cognoscimus omnes
590  Indocti doctique (docet Natura superna
591  Nunquam luce

587  Quid renuat, Recti quae sit natura Bonique,
588  Quaeque Mali, et quanto inter se discrimine distent
589  Prava aliis. Ex hoc igitur cognoscimus omnes
590  Indocti doctique (docet Natura superna
591  Nunquam luce carens) fugienda petendaque quae sint.
592  Prima tibi aeternae Praescriptaque Scitaque Legis
593  Sunt ea, quae memori fac pressa in pectore semper

recepimus ipsi
630  Propterea a summo cunctorum Auctore bonorum.
631  Protinus aeternae summus quoque postulat Ordo
632  Legis, uti simili nobis quos esse videmus
633  Mortales alios natura, propter eundem
634  Tum pariter Finem atque ab eodem Auctore creatos;
635  Hos uno, quo nos, ut complectamur amore,
636  Postulat, at Finem communem propter: amoris
637  Hujus et

amoris
637  Hujus et alterius cujusviscumque profecto
638  Ille quidem causa esse et meta novissima debet,
639  Qui tantum se propter amandus: id ultima namque
640  Exposcit summi Finis natura Bonique.
641  Hunc tibi propterea rebus praeferre Voluntas
642  Ultro debet, eae quaecumque existere possunt,
643  Famae et divitiis et honoribus illecebrisque,

in omnibus Auctor.
657  Nempe frui nos hoc tantum debemus, at, ipsum
658  Quae jam cumque extra rerum sunt, omnibus uti,
659  Plusve minusve quidem, suprema ut scilicet ejus
660  Summi a natura magis ipsa minusve recedunt,
661  Extremique juvant ut nos in gaudia Finis.
662  Neu tu rebus ab his reputes hic forsan, Amorem
663  Non purum in nobis, omni neque labe carentem

Amorem
663  Non purum in nobis, omni neque labe carentem
664  Esse; Bonum quoniam, quia suave est conveniensque,
665  Tendimus in summum, summum cum Numen amamus.
666  Namque ea vel puri natura videtur Amoris,
667  Nullis prorsus uti rebus queat ipse teneri,
668  Ni sint, quae placeant, delectent, conveniantque:
669  Ut nihil est, oculis aliud quod cernere possis,

legifragumque
791  Ingratum Patriae sanctisque Parentibus et Dîs
792  Non damnet subito; non horreat? ergo videri
793  Nos ad justitiam natos debere, necesse est,
794  Juraque natura sancita in mentibus ipsis,
795  Consensu haud Hominum; qui protinus utilitatis
796  Ad normam referant, vitanda petendaque quae sint;
797  Proptereaque malos poenae terrore minantis

protinus utilitatis
796  Ad normam referant, vitanda petendaque quae sint;
797  Proptereaque malos poenae terrore minantis
798  A scelere avertant. Tantum at si poena coërcet,
799  Non Natura Homines; unde unde illa insita tandem,
800  Suppliciorum omni penitus terrore metuque
801  Sublato, mentes agitaret cura Nocentum,
802  Ut nequeant placidam et pacatam degere vitam?

malum, quodcumque videtur.
891  Protinus hic vultu se Stoica Turba severo
892  Objicit, et cunctis purgate Affectibus aegras,
893  Inclamat, mentes; ac si mala ocnstet eorum
894  Natura, atque animos, ut morbi corpora, vexent:
895  Esse nec hoc aliam, credo, putat ob rationem,
896  Quam male quod videat plerumque Affectibus uti
897  Commotis Homines, et diram mentibus inde

916  Auxilium salsas verum scindentibus undas
917  Ut praestent, et amica ferant in littora raptas;
918  Affectus itidem sunt, inquam, in corpore nostro,
919  Quos Natura quidem rectos concessit in usus,
920  Quamvis saepe malo pravi videantur ab usu.
921  Adjice, naufragium ponti quod Navita dirum
922  Vitare interdum solers non possit, ubi ingens

est animi quidam non rectus, ut illo
982  Infra se positis fiat Mens subdita rebus.
983  Denique si Ratio non temperet, omnis, oportet,
984  Prava sit Affectus natura: cientur enim intus
985  Corpore concusso turbae, commota vacillat
986  Libertas et pulchra animi, languetque coortis
987  Obsita Mens tenebris, corruptumque omne, quod intra est,

mores, et amorem in pectora sancti
1153  Ordinis insinuet. Quin est Amor Ordinis ipsa,
1154  Quo summe rebus praefertur summa creatis
1155  Nimirum Natura Boni: quare una, necesse est,
1156  Sit Virtus; quoniam est Amor immutabilis Aequi:
1157  Namque ab amore suam debent fortita videri
1158  Naturam, actarum quae sunt bona pravaque rerum:

annos
1226  Gestarum, et quidquid veterique novaque notatum
1227  Proditur Historia, atque omnes evolvere fastos.
1228  Tum super his Animus praesentia noscere debet;
1229  Quae rerum natura, status quis temporis extet
1230  Ingeniumque Virûm: nec non opus esse futura
1231  Quis neget ex aliis, quae jam sunt, quaeque fuere,
1232   Conijicere, atque ita res acri

agendas,
1303  Consultes, opus est; at, postquam coeperis, illud,
1304  Quodcumque est, properans mature perfice factum.
1305  Porro, Justitiae quae jam sit origo, sit ejus
1306  Et quae natura et proprium quod munus, agendum.
1307  Illa Virûm jungens sese inter saecla coëgit
1308  In commune Bonum: siquidem dissolvitur omne,
1309  Si caret hac, foedus; sine quo quis posse putabit

1308  In commune Bonum: siquidem dissolvitur omne,
1309  Si caret hac, foedus; sine quo quis posse putabit
1310  Vivere vulgivago Gentes de more ferarum?
1311  Ipsa etenim genus humanum Natura coëgit,
1312  Alter ut alterius nimirum semper egeret
1313  Auxilii, inter se caperentque et mutua ferrent
1314  Subsidia, et solis unquam non esse liceret:
1315  Propterea in

reii;
1348  Nam res commutat rebus, neque respicit ultra
1349  Ipsa aliud quidquam, quam par ut constet utrinque
1350  Permutandarum pretium mensuraque rerum:
1351  Omnia natura quanquam communia constant,
1352  Privatumque nihil; tamen et communia primo
1353  Quae fuerant, sua fecerunt vel forte vel armis
1354  Vel quondam in vacuum veniendo aut denique pactis

solum reptantibus illa
1419  Praebuit infirmis, alimentaque suppeditavit,
1420  Ut facit, atque malo tutatur ab hoste ferisque.
1421  Indidit hunc animis patriae Telluris amorem
1422  Natura, ut quovis sub sidere possit ubique
1423  Terra coli; sic et montes vallesque profundae
1424  Pulsatique salo scopuli, nigraeque sub umbris
1425  Silvae et littoreae qua fluctu agitantur arenae

1426  Atque ubi tristis hiems brumalibus omnia nimbis
1427  Vexat et aeterna glacie tegit, atque ubi caelo
1428  Sub calido fervent late loca, Solque perurit
1429  Saecla Virûm, ut voluit Natura, ea quaeque coluntur.
1430  Praestat item Pietas, quoque ne Genitoribus ipsis
1431  Sit Proles injusta, quibus vitamque referre
1432  Et bona, cum vita quae sunt ea cumque recepta,

1445  Et sanctum ausi sunt Nomen violare Parentum.
1446  Si licet, atque aliis si mos sua saepe Poëtis
1447  Jactare, hic de me nolim non dicere, tales,
1448  Blandiri seu mi voluit Natura benigna,
1449  Seu fors illa fuit, me scilicet esse Parentes
1450  Sortitum, ut primos remeando detur ad ortus
1451  Si, queiscumque velim nasci, non regius esse

1743  Denique si media Fortis ratione recedet,
1744  Ut docui, aut praeceps violento Audacia motu
1745  Gliscet in abruptum rapiens; gelidive Timoris
1746  Concutiet mentem torpens natura paventem.
1747  Virtuti oppositum est, Fortem quae reddit, utrumque
1748  Hoc vitium; excessu nimirum Audacia magno
1749  Tollitur hinc, humilique Timor pede claudicat illinc.

1785  Sic lepor est quidam vitae morumque venustas;
1786  Ordine quae constat factorum convenienti
1787  Dictorumque modo; proin ipsa probetur, oportet.
1788  Haec tibi multarum constat natura reperta
1789  Virtutum; hic animi Mens collustrata renidet,
1790  Pulchraque dote sua gemmas super astraque fulget:
1791  Nam neque gemmarum nitor astrorumque nec ullus

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report