Your search found 15871 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 11942-12672:

2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus Patachich, dominus autem Bexin(ensis) Wolffgangus Kukuljevich 8, retulit.| Cum autem hos omnes proponere consultum esse non videretur, non sine aliquorum contradictione sex dumtaxat proponendos statuerunt, videlicet dominum praepositum, dominum lectorem, cantorem, custodem, cathedralem et Vasca. Et praeposito Viennensem ablegationem recusante, dominus lector et cathedralis, ut postulatores novi a Sua Majestate

ferias peracta, significavit, pro bullarum expeditione Romam millia florenorum 12 praetendere, eo quod haec taxa episcopatus Zagrabiensis in cancellaria inveniretur. Communicatis tamen eidem rationibus | sequentibus. 1. Episcopatus Zagrabiensis bona multum abalienata esse, partim per Turcam, partim vero per generalatum Varasdinensem, qui fere totus est ex bonis episcopalibus. 2. Sumptuum episcopi, qui pro defensione ecclesiae et nunc banderium servare deberet. 3. Quod Szvidnicensem episcopatum Graeci ritus unitorum pro reductione schismaticorum olim fundaverit,

conjuncta fl. 400, pro titulo supremi comitis de Berzenze fl. 300, pro mandate ad locumtenentiale consilium fl. 6, pro improtocollatione fl. 2, non inclusis discretionibus et regalibus, quae Multis dari solent, ut debifca esse videantur, videlicet expeditori, concepistae, cancellistis, registratori etc. etc. (Episcopus in Transilvania detinetur.) Interea dum superiora agerentur, contentio quaedam inter

promotas jam redire in Transilvaniam res episcopi, illumque Cibinii anno integro commorari. (De locumtenentia banali dissensio.) Continuata banum-inter et cancellariam de jure nominandi locumtenentem disputatio. Cancellaria juris istud esse regii contendebat: 1mo. Quia nec palatinus neque ullus in Hungaria officii sui locumtenentem nominare potest, sed juris istud esse regii. 2do. Quia comes Joannes Draskovich, Petrus Keglevich aliique etiam viventibus, sed absentibus banis

banali dissensio.) Continuata banum-inter et cancellariam de jure nominandi locumtenentem disputatio. Cancellaria juris istud esse regii contendebat: 1mo. Quia nec palatinus neque ullus in Hungaria officii sui locumtenentem nominare potest, sed juris istud esse regii. 2do. Quia comes Joannes Draskovich, Petrus Keglevich aliique etiam viventibus, sed absentibus banis locumtenentes per regem constituti fuere. 3tio. Quia hanc banis authoritatem nec lex edocet, nec privilegium aliquod demonstrat, nec

fuere. 3tio. Quia hanc banis authoritatem nec lex edocet, nec privilegium aliquod demonstrat, nec Turcica admittunt confinia, quibus providere regis est, et cui ea committat cognoscere, nec regis promovendum permitteret servitium, cum regi obligatum potius locumtenentem esse conveniat, | nec regni exigeret commodum, cum locumtenens banalis pro nutu ejusdem amoveri posset, consequenter multis respectibus gubernare deberet status et ordines. 4to. Quod status ipsi in anno 1709. per municipalem

posse, nisi rex ipse locumtenentes constituat, ad quem indubie legum interpretatio pertineret. Atque his ex rationibus constitutum per dominum comitem banum locumtenentem cancellaria Hungarica recognoscere nullatenus voluit. Banus econtra banalis istud authoritatis esse, dum bani viverent (secus vacante banali officio) contendebat. Plurimum sese firmans in consvetudine, eatenusque catalogum creatorum per banos locumtenentum producebat, aula haud unquam reclamante, sed nominatos pro talibus recognoscente. Addebat etiam anni 1723. articulum... in quo banalis

producebat, aula haud unquam reclamante, sed nominatos pro talibus recognoscente. Addebat etiam anni 1723. articulum... in quo banalis tabulae praesidem pro sui absentia substituendi eidem datur authoritas. Proinde et locumtenentem, qui banalis munii sive praeses sive locumtenens vocetur, parum esse. Status Croatiae secundabant bani vota ex eo plurimum, ut episcopi a locumtenentia excluderentur. Lis haec protracta diutius, Sua Majestate resolutionem differente, a redditu tandem ex Belgio domini comitis bani sub initium mensis Januarii anni 1749. excellentissimus dominus comes

pertractata, uti ex ejusdem processu, ad archivium episcopale reposito, videre est, ob graves generalatus violentias pertractata sunt. (Violentiae stante commissione.) Ipsa commissione durante dominus colonellus Ignatius Lalersperg violentus esse non destitit, irrumpendo in sylvas episcopales partim in Ivanich, partim Dombrae, ac in locis aliis, ut eundem ab ejusmodi excessibus ex commissione admoneri oportuerit. Litteras etiam quasdam oppidi Ivanich, apud capitaneum quemdam servatas, specioso titulo quaerendorum militarium ordinum

Nadasdy statutio per vicarium temporaneum, non vero dominum comitem curialem contra morem hactenus observatum facta ideo est, quod contradictores, ad reddendam contradictionis rationem, ad comitis curialis tribunal debeant in abbatia evocari, hinc ipse judex et statuens esse non posset. Quare domino Magdalenich, ut praediali et vicario temporaneo, fuit statutio demandata. In statutione autem domini baronis Antonii Klobusiczky non domino Magdalenich quamvis sibi committendam voluisset, ex eadem causa judicii, in casum contradictionis, ad illum ut vicarium

formalis unicaque ratio absque omnibus ruminatis consideratisque difficultatibus acceptandae regulationis erat, ut hac ratione liber ecclesiae populus ad contributionem cogatur, et privilegiis frustretur ecclesia. | Hocque unum videbatur omnibus antiquius esse incommodis. Alterum erat ut occasione ista capitulum 60 annis possessam amitteret Dubiczam, cum crederent impossibile futurum, ut canonicus stabali insigneretur caractere. (Rationes pro praedialibus.) Res gravis exstitit episcopo,

3tio. Diaetales quidam articuli, etiam articulus 62. 1741. non tamen clarus. 4to. Recognitio statuum diaetae 1741. domino reverendissimo Josepho Chiolnich lectori data, quod agnoverint status, populum et praediales ecclesiae Zagrabiensis immunes esse a contributione. Pro illis non defendendis, sed ultro subjiciendis fuere sequentia. (Rationes contra praediales.) 1mo. Quod suprascripta privilegia nec clara essent nec in suo vigore, cum in iis omnes

interessatus, tanquam cum quo negotii plurimum Viennae habituri essent. (Canonici Zagrabiensis ecclesiae ab ablegatione exmissi.) Obstupuere ad hoc plurimi, status cleri potissimum. Et primum strenue defensum, ex parte cleri aliquem mittendum esse. Quo etiam per saeculares agnito, laboratum per illos, ut saltem canonicus capituli Zagrabiensis excludatur. Quare primum rectori societatis Jesu, dein Paulinis ex parte, cleri ablegatio delata, his non acceptantibus, per dominum Josephum Magdich canonicis Chasmensibus, et qnidem Georgio

et pro diurno cuivis ft. 10, dico decem, ex cassa regni ordinati. (Episcopum aggreditur protonotarius.) Occasione hujus tam apertae contra clerum passionis episcopus partes cleri tuiturus et etiam pastoris munus executurus, dum turpe esse moneret, unius principis, fidei, patriae membra tantis dividi dissidiis, non dubitarunt saeculares praecipue protonotarius aggredi verbis ipsum episcopum, eundemque lacessire. (Statuta congregationis et acta.) Hac autem congregatione ad

Clerum omnium dissensionum causam et originem in congregatione fuisse et studuisse ut regulationem impediret, imo se scidisse a regno. 2do. Episcopum in publica congregatione regni turpe regnum et status turpes appellasse, status autem similibus asvetos non esse. 3tio. Capitulum disputasse omnia, imo contra nobilibus jura egisse, dum nobiles sessionis unius taxandos proposuit. 4to. Ab ablegatione exmissos esse tanquam interessatos ratione Dubiczae et dicandorum suorum hominum, et regno esse liberum,

regni turpe regnum et status turpes appellasse, status autem similibus asvetos non esse. 3tio. Capitulum disputasse omnia, imo contra nobilibus jura egisse, dum nobiles sessionis unius taxandos proposuit. 4to. Ab ablegatione exmissos esse tanquam interessatos ratione Dubiczae et dicandorum suorum hominum, et regno esse liberum, hunc vel alium deputandi, talemque libertatem, quod iisdem comes Adamus Bathyani Croatiae banus, parens bani praesentis, indulserit, non decere autem neque sperare status ut iilius parentis sui statuta

asvetos non esse. 3tio. Capitulum disputasse omnia, imo contra nobilibus jura egisse, dum nobiles sessionis unius taxandos proposuit. 4to. Ab ablegatione exmissos esse tanquam interessatos ratione Dubiczae et dicandorum suorum hominum, et regno esse liberum, hunc vel alium deputandi, talemque libertatem, quod iisdem comes Adamus Bathyani Croatiae banus, parens bani praesentis, indulserit, non decere autem neque sperare status ut iilius parentis sui statuta abroget, et si hoc nihil spei relinqui statibus. Intellecto autem ex domino comite

comes Adamus Bathyani Croatiae banus, parens bani praesentis, indulserit, non decere autem neque sperare status ut iilius parentis sui statuta abroget, et si hoc nihil spei relinqui statibus. Intellecto autem ex domino comite bano, canonicum Kukuljevich evocatum | esse, excusationem supeditarunt, bano liberum non esse, publicas regni constitutiones et articulos immutandi. Interim et dominus canonicus Kukuljevich Viennam appulit, qui a domino comite bano non adeo benevole susceptus, ex mox dictis rationibus, obtinere apud illum non

praesentis, indulserit, non decere autem neque sperare status ut iilius parentis sui statuta abroget, et si hoc nihil spei relinqui statibus. Intellecto autem ex domino comite bano, canonicum Kukuljevich evocatum | esse, excusationem supeditarunt, bano liberum non esse, publicas regni constitutiones et articulos immutandi. Interim et dominus canonicus Kukuljevich Viennam appulit, qui a domino comite bano non adeo benevole susceptus, ex mox dictis rationibus, obtinere apud illum non potuit, ut regni ablegatis conjungeretur. Bano resolvere

canonicus Kukuljevich Viennam appulit, qui a domino comite bano non adeo benevole susceptus, ex mox dictis rationibus, obtinere apud illum non potuit, ut regni ablegatis conjungeretur. Bano resolvere nolente, quamvis potente, cancellaria Hungarica censebat, ante omnia resolvendum esse tam de exmissione canonici ab ablegatione, quam et de praetensa a vicebano praecedentia. Comes autem banus ab ablegatis regni nescio quas informationes habens, cupiebat omnimode ab his postulatis praescindendum, eatenusque requisivit et capitulares canonicos Kukuljevich et Kercselich et ipsum

hanc subjectionem pro argumento homaggii erga principem et patriae commodum accepissent et ecclesiae patronos se maximos demonstrassent et effective fuissent, ut cancellario non existente ac protegente, spes omnes interclusae fuissent. Dominorum regni ablegatorum videbatur scopus finisque esse et cura maxima contra clerum agere. Hinc in responsis erant assidui, in repraesentationibus astuti. Canonicum stabali charactere in commando Dubicensi, immo neque Dubiczam penes illos permanere posse, contendebant 1mo. ratione scissionis et disunionis animorum, quae

animorum, quae disunio nec fecit hactenus nec factura est, in omni regulata republica bonum effectum. Scissionem autem deducebant ex inaequalitate status clericalis et laicalis, qui id nunquam aequo tollerabit animo. 2do. Sacerdotum curae templa non arma commissa esse, consequenter tractet sua templa sacerdos. 3tio. Confinia regno jam per Leopoldum imperatorem data fuisse. 4to. Per canonicum nunquam bene militare servitium praestandum iri, tum ratione permutationis frequentis per capitulum fieri solitae,

Verbis autem addebant incommoda multa inde secutura et quod haec mens non nisi duorum aut trium Zagrabiae canonicorum esset. (Cleri responsa.) Ad haec omnia egregie per canonicum Kercselich responsum fuerat. Et quidem ad 1. haud timendam esse praetensam animorum discordiam, quin pacem potius et felicitatem patriae, dum et ecclesiasticus status non modo conservare patriam erit obligatus, sed et eidem prospicere, immo tanto magis quo et commoda aliqua se inde habiturum conspiciet. Si enim regulationis universa utilitas equestri

in clerum redundet aliquid. Dein quod hactenus ex clero unus aut | duo prouti ferebant tempora, militem et commendantem egerit, nunquam secuta est disunio neque animorum discordia, quo ergo fundamento timeri nunc debeat? Ad 2. Templorum curam omnino sacerdotibus esse, arma vetita, sed dum conjungi possunt caetera, quid impedit profecto in defensam patriae, religionis, sui ipsius, et clero arma sumere, neque negatum hactenus. Immo cur olim cum regibus exiverit clerus? Cur banderia dederit? Cur hodiedum Zagrabiensis ecclesia dare debeat? Cur inconveniens

ut per canonicos regantur, insistunt) efficiantur canonici, ipsi supplicare deberent, ut Dubiczae excolantur per illius uti hactenus administrationem. Ad 3. Qvamvis Leopoldus reliquorum confiniorum administrationem regno concrediderit, Dubiczae tamen nullam facit mentionem, quin ecclesiae illam esse Zagrabiensis innuit. Uti apparebit ex ipso Leopoldino diplomate, quod productum cuperet clerus ad responsionem rationis per dominos ablegatus inductae. Si autem ex voce confinia universa ad regnum spectare praetenderetur, mirum cur confinia generalatus tam Carlostadiensis quam Sclavonica haud

ipso Leopoldino diplomate, quod productum cuperet clerus ad responsionem rationis per dominos ablegatus inductae. Si autem ex voce confinia universa ad regnum spectare praetenderetur, mirum cur confinia generalatus tam Carlostadiensis quam Sclavonica haud hactenus regnum non tenuerit? aut nunc sua esse non praetendat. | Ad 4. tam bene per capacem canonicum quam per alium. administrari Dubicza potent, uti et hactenus. Et hanc novam exercitii militaris normam tam bene addiscere poterit canonicus, quam alter quispiam. Immo in praesenti ac actuali domino

ordinata.) Eodem isto anno 1749. Zagrabiae die 5. Martii sub praesidio banalis locumtenentis comitis Ludovici Erdoedy fuit regni congregatio, in qua expirante indulto regio, ut dominus Josephus Magdich tabulae judiciariae assessor, una et ordinarius vicecomes comitatus Zagrabiensis esse valeat, in ordinarium vicecomitem electus est dominus Sigismundus Bussich, in substitutum dominus Josephus Raffay, in notarium dominus Mathias Nicolaus Messich, ac hujus loco factus judlium dominus Josephus Zaverszki. Confirmatisque comitatus Crisiensis vicecomitibus (quos vide pag. 24.) in

ablegatis sessionem nequaquam post vicecomites hujates, Zagrabiensem videlicet, Varasdinensem et Crisiensem, sed juxta senium promotionis competere ac imposterum admitti. 2. Delinquentes ac criminaliter attractos expensas magistratuales praestare non teneri. 3. Juxta elaboratam ideam vias esse reparandas de quibus fol. 33. 4. Universitatem campi Turopolia juxta puncta praescripta semet in suis restaurationibus regulare debere. (De campo Turopolia.) Universitas campi hujus, olim campi Zagrabiensis et Castri vocata, a Bela IV. qua

me ut minus intelligentem damnabat et arcana non penetrantem. Hoc omnino futurum ad invidiam universarum aliarum rerumpublicarum totiusque Hungariae, nec difficultare Kleffeldium. Fateor hucusque, ex praejudiciis haustis, opinione valebat apud me Naisichius, credidique regni basim illum esse, sed a mox relato sermone debilitatem ejus perspectam habui. 2. Ut in subsidium exolvendorum officialium per Majestatem Suam 34000 fl. annue penderentur, fundi item occulti applicarentur. (Regulatio acceptata.) Banus his

55432. Habito responso considerari inceptum de re antea negligenter acta. Revocare eam fuit impossibile causa honoris existimationisque singulorum. Quid consilii? suspirabatur. Elusos se suosque affectus videre singuli, habita 14. Septembris est conferentia banoque rescriptum, impossibile esse ut tantam summam regnum conflare valeat, petitumque ut adminus eam restringere liceat, quod Kleffeldius non curabat, bene cogitans, implantatam semel arborem crescere. Hinc ipse initium tantum et regulationis fundamenta procurabat, accessoria eventura sponte prudenter praesagiens. Quare nec

(Vicetavernicus ordinatus sine effectu.) Quia tam liberarum regiarumque civitatum cives, quam et procedentes coram civilibus his magistratibus exposuissent: ex defectu subjectorum idoneorum in magistratibus justitiae administrationem nullam esse. Praeterea sedes tavernicales tardius institui neque de iis constare singulis, cum a magistratu cellarentur, neque singulis justitiam ex appellatione sitientibus ea esse media, ut ad sedem tavernicalem progredi valeant, ideo jubente Majestate dominus comes tavernicus Franciseus

his magistratibus exposuissent: ex defectu subjectorum idoneorum in magistratibus justitiae administrationem nullam esse. Praeterea sedes tavernicales tardius institui neque de iis constare singulis, cum a magistratu cellarentur, neque singulis justitiam ex appellatione sitientibus ea esse media, ut ad sedem tavernicalem progredi valeant, ideo jubente Majestate dominus comes tavernicus Franciseus Esterhazy vicetavernicum pro his in Croatia civitatibus nominavit dominum Josephum Raffay substitutum comitatus Zagrabiensis vicecomitem, ac ut is singulas

visitavit in fine mensis Augusti, et praesertim Petriniam, ubi diebus octo moratus delineavit integram una cum ejusdem metalibus. Adfuit etiam canonicus Kerchelich fecitque: ut generalis ipse in delineatione sua controversa cum episcopo Zagrabiensi loca notaret, et mappae suae, controversa esse, apponeret. Caeterum censebat ipse, Petriniam ad regnum opportuniorem esse, praesidium tamen cis Colapim potius erigendum venire. Non deerant, qui insusurarent generali, ut Siscium pro stabo | banalium confiniorum applicaretur, quod ipse etiam inspexit

octo moratus delineavit integram una cum ejusdem metalibus. Adfuit etiam canonicus Kerchelich fecitque: ut generalis ipse in delineatione sua controversa cum episcopo Zagrabiensi loca notaret, et mappae suae, controversa esse, apponeret. Caeterum censebat ipse, Petriniam ad regnum opportuniorem esse, praesidium tamen cis Colapim potius erigendum venire. Non deerant, qui insusurarent generali, ut Siscium pro stabo | banalium confiniorum applicaretur, quod ipse etiam inspexit visitavitque inde Costaniczam profectus. Comes etiam locumteneus circa idem tempus

prouti et quod knezii eorum deficerent, nec ad officia promoti fuissent, suos ad regiam Majestatem ablegatos miserunt, qui Viennae capti et sub aresto Zagrabiam missi hodiedum in civitatis carceribus sententiam praestolantur. Plures autem familiae ex confiniis abiverunt, quod tamen sub silentio esse debet ac debuit. (Indagatur in nobilitatem singulorum. Episcopales coram suis armales producunt.) Cum nobiles a contributione eximerentur, necessario probanda erat tot libertinis nobilitas, praecipue cum non a fundo, sed facultatibus

instrumentis, controversae ac ad Verbovecz praetensae. In hac, cum anno hoc glandes fuissent, scripsit comitissa episcopo, suos ut ab usu arceret homines, sylvam simpliciter suam faciens. Sua episcopalis excellentia paterne et legaliter respondit, ab olim jam intra partes controversam esse, quare ut praemissis utrinque protestationibus pro anno hoc ab utrinque usuaretur. Comitissa nullatenus assentiri voluit, sed comminatione sequendas prohibuit violentias. Tum ad Ivanicensem recurrit commendantem dominum vicecolonellum Mihalievich, ut eandem militibus adjuvaret, qui ordines

parentis legitima uxor divortium peteret, partes consistorium citavit, ergo parens filiam reducit consistorio sistendam. Quam maritus dum ex Sclavonia redivisse intellexisset, poenitentiam simulans in domo paterna visitat, luget de praeteritis, spondet meliora omnia. Immo filtrum odii esse persvadet. Quare ad hoc tollendum, ad divinatricem mulierem ut secum iret, persvasit. Quae eundem secuta, dum ad nemus venirent, ab illo cultro transfixa est, et dum vociferantem audiret, ex illa percunctatur, an vulnus lethale crederet, illa negante, accedit iterum et usque eo saevire non

an secundum mandatum bani cassa militaris dividi debeat a cassa regni ita: ut exactor regni annis singulis 40 fl. milia assignare teneatur domino commissario bellico. Hoc omnes defendebant militares (excepto commissario domino barone Stephano Patachich, qui silentio neutralis esse volebat) quin ex politicis: episcopus, magnates caeteri, canonicus baro Patachich, canonicus Josephus Chiolnich lector capituli, dominus vicebanus aliique, et hoc pure ad aucupandam bani gratiam. At protonotarius Adamus Naisich, dominus Joannes Busan, Josephus Magdich

et ex parte magnatum regni Croatiae ad invitandam Suam Majestatem inter proceres destinaretur, ablegati Croatiae dominus Josephus Magdich et dominus Josephus Raffay contradixerunt, allegantes dominum baronem locum illum ut magnatem Croatiae non occupasse, neque eatenus ad diaetam exmissum esse, quod cum edoctum fuisset, idem dominus baro non solum ab invitatione exmissus, sed et ad tabulam statuum pro accipiendo loco inter reliquos abbates et praepositus fuit relegatus, quod et ipse pro humilitate praestitit ad sui commendationem et aliorum admirationem. Interim cum diaetae scopus

effective etiam fuit celebrata sub praesidio domini comitis locumtenentis, prorogataque ad 29. Novembris. In qua relatio ablegatorum diaetae facta, ipsi diaetales promulgati articuli, cum militaribus satis superque actum, tum causa tumultus, tum vel maxime cassae dividendae, et cum secus esse nequivisset, domino Ladislao Kiraly constituto perceptori regiminum 40 numerata milia, et ab ipso officiales | exsoluti. Atque haec praecipua fuerunt. Dominus quoque electus episcopus Zagrabiensis interfuit, et Zagrabiae postea in sua residentia episcopali

ipse fuisset, studuit, si potuisset me beneficio quopiam remunerari, me hercle nec postulante, sed eum idem suam bonam voluntatem saepius coram aliis revelasset, commota plurimorum ira, idealesque nescio quae somniatae mei promotiones, metuebantque in capitulo omnes. me unum omnium singulorumque esse rivalem, ut de his coram famulis quaesti, id in vulgus plane ediderint, quamquis nec ego pro ulla petierim dignitate, nec Klobusiczkio campus fuerit suam in me benignitatem exercendi. Cumque Klobusiczkium brevi transferendum credidissent, ut eidem succedant affectabant, praecipue

credidissent, ut eidem succedant affectabant, praecipue autem defunctus Kukuljevich, vicarius generalis, qui cum Viennae a Klobusiczky audisset, se pro tiara Zagrabiensi tres duntaxat ex capitulo invenire, videlicet dominum Patachich, Kukuljevich et Kercselich, Kukuljevichio suspectus esse cepi et rivalis maximus, non tam pro me ac pro Patachich adlaborans, hinc ipse rem hanc suis cogitationibus adaugens pluribus ex capitulo communicavit et | clam inimicus effectus, meque etiam Klobusiczkio odiosum et vicissim illum mihi viis omnibus studebat

adaugens pluribus ex capitulo communicavit et | clam inimicus effectus, meque etiam Klobusiczkio odiosum et vicissim illum mihi viis omnibus studebat reddere. Sed viri observata astutia sibi ipsi plurimum nocuit. Sciendum 3. Naturali quadam aversione alieno a me esse animo (nec Deum testor superosque, eccur? scire vel fingere possum ipse) dominum majorem praepositum Sigismundum Sinersperg et dominum canonicum Nicolaum Magdich, qui a teneris, dum puer adhuc fuissem, me modo omni semper abominati sunt, neque divina omnipotentia facere talia possem, quibus

totius capituli factam fuisse. Immo dum Viennae existens factam intellexissem Suae Majestati oblationem, epistolas detinuisse, semperque fuisse contrarium. Cumque advenienti Viennam Klobusiczkio et a me detentas litteras apperuissem et fusissimo scripto repraesentassem, hanc oblationem nec esse expedientem ipsi nec clero, quin neque fieri potuisse, idem episcopus cum canonico Kukuljevich sese mihi opposuerunt, objicientes me non esse doctiorem toto capitulo, atque ob illam repraesentationem diminutam multum episcopi gratiam sensi, praecipue quod ad dominum consiliarium

fuisse contrarium. Cumque advenienti Viennam Klobusiczkio et a me detentas litteras apperuissem et fusissimo scripto repraesentassem, hanc oblationem nec esse expedientem ipsi nec clero, quin neque fieri potuisse, idem episcopus cum canonico Kukuljevich sese mihi opposuerunt, objicientes me non esse doctiorem toto capitulo, atque ob illam repraesentationem diminutam multum episcopi gratiam sensi, praecipue quod ad dominum consiliarium Klimo ac patrem Vanossi accessissem rogando, ut ab opinione illa episcopum avocarent. Quod ab ipsis factum, sed ille capituli opinionem

primatialis dignitatis, cujus spe alebatur, incurrat, Bosnensi autem parochias simpliciter cedere, notam incuriae in cancellaria metuebat, quare amicas eidem Bosnensi episcopo Thauszy dedit litteras, ut ab ejusmodi praetensione supersederet, illo autem depraecante, me aurigam Bosnensis esse suspicabatur, Kukuljevichio suspiciones adaugente, hinc factum est: ut alienissimo a Bosnensi Klobusiczkius esset animo, neque me statim ad diaetam duxisset, ne suppeditem Bosnensi argumenta, ut constanter suspicabatur. Advertit etiam dominus Bosnensis, alienum a se Klobusiczkii animum, sibi

animum, sibi omnimode adversantem, ne eidem successor daretur, et cum me, dum Posonii fuissem, jam ad se tardius et unica duntaxat vice comparuisse vidisset, et insalutato abivisse observasset, facile suspicari cepit, me quoque eidem adversari, quin Klobusiczkianae malae in se voluntatis autorem esse, quod tamen nuspiam. Heu, quae non facit suspitio. Sciendum 7. Factis, ut superius dictum, a Sua Majestate sacratissima promotionibus cum suprafatus Bosnensis episcopus dominus Franciscus Thauszy in Zagrabiensem promoveretur, omnium studium eo conversum est, ut ejusdem forent directores

vel pro episcopatu candidarunt. Hinc catervatim ad eundem Szlanyam, Varasdinum profecti sunt, milies mille maledicta odia in me proferentes, quae nec omnia scio nec reffere alia possum, nisi quae vel ab ipsis audivi, vel ab aliis, quibus ipsi revelarunt. Videlicet 1. me omnium causam esse a Klobusiczkio factorum, 2. arcem a me spoliatam esse, ex eo, quod res meas ex eadem abduxerim et millii modios 100 a me a praefecto episcopali emptos, 3. me Klobusiczkium actualiter protegere, 4. me plura contra episcopum locutum fuisse, lamentatumque signanter, quod domus mihi ruinosas

ad eundem Szlanyam, Varasdinum profecti sunt, milies mille maledicta odia in me proferentes, quae nec omnia scio nec reffere alia possum, nisi quae vel ab ipsis audivi, vel ab aliis, quibus ipsi revelarunt. Videlicet 1. me omnium causam esse a Klobusiczkio factorum, 2. arcem a me spoliatam esse, ex eo, quod res meas ex eadem abduxerim et millii modios 100 a me a praefecto episcopali emptos, 3. me Klobusiczkium actualiter protegere, 4. me plura contra episcopum locutum fuisse, lamentatumque signanter, quod domus mihi ruinosas reliquisset, quod mobilia sua omnia accepisset, vineam

Kukuljevichius, ut superius dictum, vicarius fuerat generalis suaque diuturnior infirmitas Klobusiczkio nota fuerat, hinc in casum eventurae mortis mihi suoque praefecto in mandatis dederat, ut hanc eidem staffetaliter significarem. Die 27. Novembris percrebuit rumor, Kukuljevichium mortuum esse, mihique istud ab affine meo Francisco Hadrovich fuerat revelatum. At compertum est, eundem vivere, hinc nescio quis rumore deceptus Klobusiczkio mortem ejusdem staffetaliter scripsit, quod et ego sequenti die, cum mortuus fuisset, morte mihi statim ab avunculo meo Adamo Ztepanich significata,

Cum tamen et super isto interrogatus fuisset, uti intellexi, dominus Raffay vicecomes, reposuissetque sciscitantibus, admonitionem non vanam fuisse Kercselichii, episcopo et istud relatum, qui primo reposuit, hac re Kerchelichio nil praejudicari, 2. idem ac synonima esse vel unitam vel possideri solitam. Ergo palam de jure patronatus nil actum est, clancularie autem plurimum. Consultae Jesuitae. Pater Jambressich, theologiae secundarius professor, putans se regale quodpiam habiturum, per dialectica ratiocinia tulit pro electo sententiam. Pater econtra Karina

Interrogatus duntaxat, cujus contradicerem nomine, reposui: meo privativo, qua canonicus Zagrabiensis vocemque habens in capitulo. Tum subjunxi: ne putent me ideo contradixisse, quod ab electo non sim nominatus, scripto si volunt resignare paratus sum, quod nunquam archidiaconus esse velim. Sed Deo notum est, quod hanc contradictionem faciam qua fidelis, ne regalia in regno Croatiae inducantur et quidem per clerum ipsum, sique volunt, martyres Anglicanos imitari paratus sum. Dominus canonicus Putz lectorem supplens contra perpetuam archidiaconatus cessionem

scribam admisit. Alios nomen regaliae exhorrescere fecit, consequenter tacentes canonico duntaxat Malenich mihi ad aures insussurante, quod mecum sentiat, at loqui sibi non fidat, canonico autem Szkerba meam fortitudinem admirante et extra consistorium coram aliis dicente, me, virum omnino fortem esse. Atque ita 14. Decembris dissolutum consistorium. Cumque domi legissent libros, nemo capitularium fuit, qui mille sibi scrupulos non fecisset, quod in regaliam consenserint, sese tamen solabantur, quod siluissent. Res tota quanta per singulos detecta episcopo, et cum nescirem, qualiter

dictura? Caeterum quia mihi ut canonico cura honoris ecclesiae et capituli incumberet vi juramenti praestiti, Cabassutius autem, Pontas, Gibert, Reifenstuell passimque canonistae docerent, in iis, quae fidem sacrosque complecterentur canones, vel unico canonico contradicente nec actum capitularem esse, neque poenas canonicas, sive ferendae sententiae, etiam alias de capitulo incurrere, hinc pro servando totius capituli singulorumque canonicorum honore contradicere debui, supplicans, ut ante condemnationem urbi et orbi factum meum communicetur. | His

est, neque ex domo exivit amplius, plurimi visis libris mihi egerunt gratias. Canonicus Gaszparich in ecclesia ante aram sancti Ladislai in invidiam episcopi et canonicorum debaccatus est asserens: hos labyrintos ex nullo alio profecisse fine, ac ob mei promotionem, episcopumque paratiorem esse, ut haereticus sit, quam ut meae promotioni consentiat. Quisquis alter electus fuisset, nec verbum diceret. Quod dum ego objecissem coram episcopo adulantibus, mirabantur, quomodo haec mihi innotuerint. Metuentes, ne Viennam vel Romam recurram, hinc per omnia petiit Gaszparich, ut suum tacerem

per omnia petiit Gaszparich, ut suum tacerem nomen, ipseque a Paxio fuit eatenus repraehensus. Quare et ex me solicite in sacristia expiscabatur, an Romam scripserim? Reposui: Non. Sed et licet scriberem, quid tum? reposuit idem, quod scirem ipse ex legibus Hungaricis. Egoque subjeci; Scio aliud esse Romam scribere per modum- consilii et quaestionis, aliud per viam primae instantiae et aliud per viam appellationis. Caeterum cum sciverint, me Viennam submisisse staffetam, uti et superius fassus sum, episcopus quoque Viennam scripsit. De quo inferius.

non fuisset, ac ad se institutionem pertinere, qui u et nominationem praetendebat. Electo episcopo Zagrabiensi praetensioni archiepiscopali contradicente, capitulo autem Zagrabiensi ad Ferdinandum tanquam Hungariae regem pro resolutione supplicante, idem Perdinandus juris sui resolutionem esse respondit, eo quod, electo confirmato non existente, sedes pro vacante haberetur, neque super collatione juris patronatus beneficiorum electo Francisco Erghelio elargita, intentio regia, quam ad mentem sensumque canonicarum legum esset, vigore quarum antea Romae confirmari, quam jurisdictione

stare capitulariter declarentur. Quod omnino et factum, ac scripto quidem. Quibus mihi genuine significatis, ac quid sentirem ipse, quaestionantibus libertate omni sensa mea aperui. Videlicet 1. Aulae constare optime veterem recentioremque usum, quod ex litteris Patachichii erueretur, cui ignota esse non posset canonici Pogledich promotio per Eszterhazium facta. 2. Quid si idem dominus Pogledich mandato regio jussus fuerit, suas expeditiones producere vel veritatem fateri, a quonam fuerit episcoporum promotus. 3. Quid si idem stringetur capitulum sub obligatione fidei dignitatis ad

dignitatis ad confitendum, a quo Gabriel olim Patachich, Georgius Plepelich et Franciscus Somssich fuerant constituti. 4. Capitulo necessarium non fuisse evictionem in se assumere, sed in sua debebat manere indifferentia, episcopoque interroganti respondere, usum omnino esse dubium, modo autem episcopo deferendum fore, ipsumque jure a se promotos instituendos mandare posse, et in casum repraehensionis capitulo respondendum venire. Quas responsiones meas cum coram domino canonico Keess pronunciassem, ipse easdem omnino penetravit, aliisque proposuit, qui in majorem

electum fuisse calculo, uti et me qui scribo, et ex infinitis, quae ex reducibus ab episcopo intellexit, infirmatus plane fuerat superiorique tragoediae nunquam praesens. Duo viro huic spem gratiae apud episcopum pollicebantur, secretarius videlicet Paxi, episcopi directorium, quem sibi amicum esse solvit, et officium praefecturae summarum piarum, quo indigo episcopo scivit se succurrere posse. Quod et praestitit sub 20. mensis hujus Decembris. Qua occasione mutuatae videlicet episcopo pecuniae in suprascriptis negotiis episcopus eundem consulere cepit, qui occasionem ineundae gratiae

habebit rationem, quod vigore mandati factum sit, dum sententia capituli usus staret pro electis. 3. Praestat episcopum, a se promotos installari curare, quia se ponet ad majus possessorium, difficiliusque aula installatos exturbabit. Quod autem regaliam attinet, sufficere episcopo in bona fide esse, se jam Romae esse praeconizatum, quod et indubie factum ad hos dies Decembris ultimos, cum ex publicis erueretur novalibus, primatem et archiepiscopum Colocensem 27. Novembris jam plane intronizatos Romae fuisse. Dein vi intrapositae contradictionis, cum capitulum extra metum censurarum

quod vigore mandati factum sit, dum sententia capituli usus staret pro electis. 3. Praestat episcopum, a se promotos installari curare, quia se ponet ad majus possessorium, difficiliusque aula installatos exturbabit. Quod autem regaliam attinet, sufficere episcopo in bona fide esse, se jam Romae esse praeconizatum, quod et indubie factum ad hos dies Decembris ultimos, cum ex publicis erueretur novalibus, primatem et archiepiscopum Colocensem 27. Novembris jam plane intronizatos Romae fuisse. Dein vi intrapositae contradictionis, cum capitulum extra metum censurarum esset, tametsi Romana

potent etiam postea dari jurisdictio, interea pure quoad stallum possunt institui. 4. Ne canonicus Kercselich § superiori: Quibus mihi etc. propositis uti possit et fidei dignitatem capituli in jus vocare, et apud ipsum et | alios instandum esse, ut ab omni re praescindatur. Placuerunt consilia episcopo et canonicus Reess magni habitus assecuratusque de proximo archidiaconatu, dummodo me ad resignandum disponat. Qui et facile disposuit, tum quod eundem non curarem, tum ut toti regno notum reddam, me contradictionem non fecisse causa

reddam, me contradictionem non fecisse causa archidiaconatus sed causa regaliae, tum ut a memetipso alienus non videar, cum in capitulo dixerim, me nunquam archidiaconatum curare, quod et opere volui demonstrare. Hinc ad primam Reessii propositionem haec ipsa repetens, me ad resignationem paratum esse aperui. Qui et universa superius recensita mihi revelavit, scripta quoque sua communicando, et promissum sibi proxime eatenus archidiaconatum, medio etiam domini Putz et canonici Paxii. Sed ut electo resignem, cum me triduo disponere nullatenus potuisset, tandem ut et aulae resignem consensu,

Habes hic sincere descripta omnia, praecipue quae a me gesta sunt, nec mireris, lector, quod haec a me bano perscripta non fuerint, nam scivi, quod cancellarium offendissem. 2. Ob multa magni viri negotia scivi, eundem litteras non legere, secretarium autem suum mihi amicum non esse, ex amicis cognovi, proinde ab illa praescidi via. (Lis secunda licet non publico, cum episcopo.) Dum priora agerentur, accidit: Proposuisse electum episcopum, quin persvasisse plerisque canonicis, uti Putz, Chegetek, Petrichevich

communicavit, per omnia rogans, ut 22. Decembris consistorio adessem. Adfui. Proponit sub specioso necessitatis amicorum velamine rem Chegetek totam, Petrichevich arguit negligentiae capitulum, quod ratione succindendarum in luco Dubicensi arborum neque bano scriptum fuisset, Putz necessarium esse aliquem, per quem informetur. | At ego subjeci statim, Patachichium optimum futurum causae advocatum, utpote qui ante mensem egit commendantem Dubiczae, informatus est optime, neque honor esset capitulo majorem in alium habere confidentiam ac in suum

capitulo pro assessoratu tabulae instare fidebat. Chegetek quoque se insinuavit, at indifferenter, ne offensum habeat episcopum, a quo custodis officium promissum habebat, vicariatum autem viis omnibus piscabatur. Comes autem locumtenens, ex tam numeroso capitulo duos instare tantum, non pro magno esse honore capituli dicebat, metuebatque objiciendum Viennae, vel negligentes esse vel otiosos. Hinc cum a canonicis Gaal, Gaszparich, Malenich audivisset, metu episcopi instare neminem posse, suum ad me misit secretarium Mathiam Plovanich, item dominum judlium comitatus Zagrabiensis

at indifferenter, ne offensum habeat episcopum, a quo custodis officium promissum habebat, vicariatum autem viis omnibus piscabatur. Comes autem locumtenens, ex tam numeroso capitulo duos instare tantum, non pro magno esse honore capituli dicebat, metuebatque objiciendum Viennae, vel negligentes esse vel otiosos. Hinc cum a canonicis Gaal, Gaszparich, Malenich audivisset, metu episcopi instare neminem posse, suum ad me misit secretarium Mathiam Plovanich, item dominum judlium comitatus Zagrabiensis Georgium Petkovich, ut saltem proponi patiar. Fateor, causa sumptuum exiguique

proposuit, rogans ut, cum alii omnes ex respectu episcopi instare non fiderent, meam Viennam mitterem instantiam, tum quod ipse in conscientia me idoneum judicaret aptioremque prae reliquis, tum ne capitulo nota inuratur, vel maxime autem ob domini comitis cancellarii vota, quem meum sciret esse patronum. Viro tanto revera roganti negare non potui, dixique me missurum instantiam, hac lege tamen, ut comes locumtenens postremo me loco poneret intra candidatos. Cum haec ego agerem, advenit episcopus ad Jesuitas iturus meque recedente cum scire voluisset, quid negotii apud locumtenentem

svasu audientiam apud Suam Majestatem procurabat, sed dum eam habere non posset ulla arte ac industria, uti ipse redux in sacristia palam retulit non semel at saepius, hoc responsi a Sua Majestate per dominum comitem banum recepit: Scire Majestatem Suam, ipsum juvenem comptulum 24 annorum esse, nec Suam delectari Majestatem visu juvenum, quae jam tantarum mater prolium 35. aetatis annum superasset . A comite autem cancellario admonitus fuerat: Indecens esse, canonicos a sua cathedrali occasione natalitiorum festorum vagari. | Quare

hoc responsi a Sua Majestate per dominum comitem banum recepit: Scire Majestatem Suam, ipsum juvenem comptulum 24 annorum esse, nec Suam delectari Majestatem visu juvenum, quae jam tantarum mater prolium 35. aetatis annum superasset . A comite autem cancellario admonitus fuerat: Indecens esse, canonicos a sua cathedrali occasione natalitiorum festorum vagari. | Quare commendato domino consiliario Koller negotio suo, prouti et domino comiti bano, rediit nihil sciens, quis promovendus in assessorratum veniret, cum neque toto hoc Decembri

domini Josephi Chiolnich. (Malenich canonicus creatur vicecolonellus et commendans Dubiczae.) Vacabat quoque per promotionem domini baronis Patachich officium vicecolonelli et commendantis Dubicensis Dubiczae, ac licet canonicus Galliuff esse potuisset, attamen nec proponi se a capitulo passus est. Capitulum canonicum Gaal uti et episcopus bano commendarunt, sed canonicus Malenich patrocinio effecit locumtenentis, ut ipse resolveretur, prouti et fuerat resolutus, non multis contentis canonicis, quod capitularis commendatio fuisset

stiterunt currum equosque. At postquam a me fuissent amice salutati, non sine maximo divinae gratiae argumento pacifice abire permiserunt, uno duntaxat interrogante, postquam me vidisset, quod iter Crisium esset. Indeque progressus, cum metuerem alios in sylvula ex parte alia esse, ego cum itineris comite domina Christina Habianecz, Varasdino reduce a solennitate ingressus suae privignae ad moniales in festo Ursulae factae, pedester versus Paukovecz abii, currus tamen meus effective in sylvula, ut ominabar, a latronibus sistitur, servi examinantur ac tandem dimittuntur,

singularis.) Specialis autem casus fuerat cujusdam presbytheri ex Stiria advenientis, qui patri societatis Jesu Petro Pertold accidit, et per 10 dies continuo confitebatur. Iste fassus est, se praeter morbum... Gallicum ex variis immunditiis carnalibus... situm etiam esse ex congregatione liberorum murariorum, et praeterea pactum habere cum daemone explicitum,..... signum quoque monstrabit.... magiae deditum, haresi infectum, pro despectu eucharistiae materiam ali... aptam cum intentione debita in foeminarum pudendis saepe consecrasse, aliaque nefanda et

signum quoque monstrabit.... magiae deditum, haresi infectum, pro despectu eucharistiae materiam ali... aptam cum intentione debita in foeminarum pudendis saepe consecrasse, aliaque nefanda et horrenda plane. Ad haec autem omnia cujusdam Augustiniani ex Stiria laici malitia inductum esse, idemque monasterium totum murariorum doctrina et ex professo daemonis pacto infectum esse. Ipsique, si cum laico isto monacho amicus est, ubique omnia bene succedere, ut ignoto licet ubique serviatur, pecunia detur, quantum vellet ipse. E contra, si cum laico eodem vel modicas habeat

materiam ali... aptam cum intentione debita in foeminarum pudendis saepe consecrasse, aliaque nefanda et horrenda plane. Ad haec autem omnia cujusdam Augustiniani ex Stiria laici malitia inductum esse, idemque monasterium totum murariorum doctrina et ex professo daemonis pacto infectum esse. Ipsique, si cum laico isto monacho amicus est, ubique omnia bene succedere, ut ignoto licet ubique serviatur, pecunia detur, quantum vellet ipse. E contra, si cum laico eodem vel modicas habeat altercationes, ubique pessime omnia succedere, prouti et ob hanc ipsam confessionem mala sibi

ubique pessime omnia succedere, prouti et ob hanc ipsam confessionem mala sibi Zagrabiae ominatura augurabatur, et effective accidit, nam a capitularibus fuerat interceptus tanquam spihorum quispiam et vicario traditus, ab eodem in domo deficientium inclusus, examinatus fassus est, se Styrum esse, neque fine alio appulisse Zagrabiam, quam causa consequendi jubilaei. Hic tamen sacrificare eidem fuit vetitum, quod fidem ut ajunt sacerdotii non habuisset. Per decem ut dixi dies patri Pertold confitebatur, qui confessarius causa circumstantiarum non solum suorum in collegio opiniones

fuit impositum, sed ipse nullatenus consensit. Ad primum cum satis disputatum fuisset, arcano naturali ligari confessarium, conclusum est. Cumque poenitens facultatem nullatenus dedisset, ut provinciali Augustinianorum scriberetur, a vicario generali eidem scriptum est: rumorem hic quendam esse, in monasterio N. haeresi quosdam maculatos inveniri, proinde ex officio sibi incumbente videret ipse, ne monasterio totique religioni nota dedecusque inuratur; haec autem amice et charitative significari. Quibus sacerdos ipse evanuit Zagrabia, et generalis vicarius paulo post infirmatus ex

Hungaria episcopus Vesprimiensis Martinus Biro (qui librum etiam, severe ab aula vetitum, contra haereticos typis hoc anno dederat) Romam consuluit, an cathedralis ecclesiae visitatio necessaria sit? vel sufficiat, parochiales visitasse ac in iis jubilaeum consequi? Responsum accepit, necessariam esse cathedralis visitationem. Quod ipse occasione diaetae aliis etiam promulgavit episcopis. Sed acceptavit nemo. Zagrabiensis autem ac Jaurinensis laetabantur, quod sine quaesito hoc jam ita ordinassent. (Phaenomenon in Croatia visum.) Anno

claves, ex quibus et mihi unus datus, ad perfectionem non venerunt. Caeterum materia calibeo ferrea fuerat et quod mirandum purissima, ut nullam prorsus terram haberet, vel alias quascumque maculas, virtute solis ex vicinis ibidem montibus mineralibus, praecipue montis Ivanschicha, ubi ferrum esse, notorium est, attracta, ac in aere combinatae illae minerales in unam massam particulae globum graviorem fecerunt, qui non secus quam vi ad ima tendens etiam ob majorem distantiam instar fulminis cecidit, ac proinde secundum philosophorum doctrinam ex vi solis attractiva res haec nullum

accepisset ratione cassae parochialis, ad quam hactenus episcopi Zagrabienses non contribuissent, Zagrabiensi huic primo episcopo annue 4 milia deponenda impositum fuisse. Ascendit in Octobri ipse Viennam et Braniughianis nescio quibus connotationibus demonstrare volebat, episcopatum exiguorum esse proventuum. Quid effectum sit, scribere nequeo. Sciendum 2. episcopum hunc electum comitem cancellarium Nadasd hac re maxime offendisse, quod vacantem Vuicziani praedii partem eidem ipse sponte obtulisset, comesque cancellarius consensum eatenus scriptis ad capitulum litteris expetiisset,

regni applicata sunt, interfuisse suarum partium, ejus oeconomiam et activitatem regulare. (Vult solvi militiam. Crysis gubernantium.) 2. Urgebat banus neo regulatam militiam solvi. Reposuere status pro hoc anno impositionem pro illa factam non esse, quidquid attamen pecuniae in cassa haberetur, eo convertendum decernunt. Ex his videas posteritas, quas hac aetate et anno habuimus homines rempublicam gubernantes. Acta testantur loquenturque semper publica, in anno adhuc 1749. taxationes, impositiones, dicas Transcolapianis atque aliis

Naisich constitisset, aulae ingratam futuram ejusmodi praetensionem, quod Segnienses ad commerciale institutum applicandi destinarentur per aulam, bona autem illa maritima bancalitatis forent, protonotarius prae articulo fidei divinae servans regulam, aulae intentionibus resistendum non esse, contra habitam instructionem ab his praesciderunt inarticulandis, tametsi in expositione sive repraesentatione insinuavissent. Hinc articulo 39. neutiquam ad regni sed civitatis Segniensis instantiam (pretonotario nec per vocem regni disgustare aulam volente) de ponendis contra militares

noluisse), ut dehinc sua sponte semet commerciali Viennensi dicasterio subjecerint. (Sclavoniae inferioris comitatus convocandi decernuntur.) Animadvertens quoque astutus protonotarius palatino ad vota esse, ut inferioris Sclavoniae comitatus ab eodem et Hungariae regno dependeant, praecipue cum Antonius Spissich, comitatus Verocensis vicecomes, convocandorum inde ad diaetam instar aliorum Hungariae comitatuum rationes eas posuisset, quod statibus Croatiae rationes eorundem accipere renuentibus,

est, ex singulis comitatibus ablegari deputatos, a paritate comitatuum Hungariae, praecipue secundo, quia ablegati Croatiae ignorarent inferiorum partium Sclavoniae situm, maleficia beneficiaque. Neque, si legatis Croatiae adjungeretur unus nomine inferioris Sclavoniae partium, ipse sufficeret. Esse porro intra Croatiae comitatus eam differentiam a Sclavonicis, quod hi singilative suas haberent congregationes Hungaricorum instar, Croatici una convenirent, et unum corpus constituerent. Ipsi destituerentur perceptoribus, sed unus foret perceptor omnium, quem exactorem regni vocarent, nec

Hungaricae ecclesiae pro ac vice pontificis regibus tantum attributa deducatur, sitque inter jura nequaquam regni sed regalia, interim si Majestati Suae placet, hanc disciplinae ecclesiasticae, alias per synodum definiendae quaestionis, congregatis in diaeta statibus examinandam, credere opus esse, ut de usu et consvetudine persolutarum hactenus stollarum constaret. Et quia in praeambula congregatione regni Croatiae ad diaetam ejusmodi quaestio proposita non fuisset, stollarem singularum parochiarum consvetudinem non adesse. Cum vero inauditus convinci nemo posset, probaeque

regni Croatiae ad diaetam ejusmodi quaestio proposita non fuisset, stollarem singularum parochiarum consvetudinem non adesse. Cum vero inauditus convinci nemo posset, probaeque requirerentur ad formandum rite judicium, sponte fluere decisionem fieri nequire. Interim cum videatur quaestio unice esse de solvendis per nobiles stollis, putarique onerosos 15 fl. illos vel equi praestationem per clerum | submitti, ut definiatur, quam nobiles stollam parochis dehinc persolvere oportebit. Et cum per cancellariam

quoad accepta detentaque animalia partes satisfacerent. edoctaque sufficienter laesis satisfactione per arbitros de violentiae poenis et locorum controversorum in monte Bistra metis determinetur, salva extra dominium partibus ad curiam regiam appellatione. Consedimus semel vidimusque, damnis esse satisfactum confessione damnificatorum. Tum advocatis referentibus, ad facies locorum exire ob rusticos tutum non esse, admonentur partes, ut securitati dominorum arbitrorum provideant. Neque ultro quidpiam actum est. Post diaetae finem in congregatione regni Zagrabiae die 15.

de violentiae poenis et locorum controversorum in monte Bistra metis determinetur, salva extra dominium partibus ad curiam regiam appellatione. Consedimus semel vidimusque, damnis esse satisfactum confessione damnificatorum. Tum advocatis referentibus, ad facies locorum exire ob rusticos tutum non esse, admonentur partes, ut securitati dominorum arbitrorum provideant. Neque ultro quidpiam actum est. Post diaetae finem in congregatione regni Zagrabiae die 15. Novembris incoata, articuli diaetales per ablegates relati acceptatique sunt sine examine vel talium interpraetatione, ut olim

(De diplomate 1750. interpraetando.) Relata sunt quoque cum bano acta, videlicet, cum in suis resolutionibus princeps ad diploma illud a se 1750. expeditum identidem provocavisset, ablegatos regni in sua replica reposuisse: illud non esse acceptatum. Et hoc aulam tulisse aegerrime. Interim dexteritate protonotarii et ablegatorum banum primo ipsum et per hunc aulam eatenus informatam fuisse, assecuravisseque banum status, aulam promptam esse dandi interpraetatorium. Et quia in illud diploma petitae fuissent a bano reflexiones,

expeditum identidem provocavisset, ablegatos regni in sua replica reposuisse: illud non esse acceptatum. Et hoc aulam tulisse aegerrime. Interim dexteritate protonotarii et ablegatorum banum primo ipsum et per hunc aulam eatenus informatam fuisse, assecuravisseque banum status, aulam promptam esse dandi interpraetatorium. Et quia in illud diploma petitae fuissent a bano reflexiones, tales fuisse exhibitas, nempe 1. non satis eodem diplomate exprimi, an non pro casu vacantiae banatus senior confinii officialis consilio bellico tabellas exmittere debeat? Neve officialium vacantiae

restantias. | Deputatio illa, quae examinanda novae fumationi audiendisque quaerulaturis fuerat ordinata, retulit, censere se, ut juxta eandem triennio dica exigatur, tum vero aliam genuinam justamque conscriptionis ideam esse formandam. Vide posteritas modos et tempora, quibus vivimus. Injusta minusque sincera conscriptio invenitur et ad triennium relinquitur. (Impositio regni.) Denuo iterum ac pro anno currente secundario regni impositio est imposita. Hinc quia

fuissem, sua excellentia mihi jubere dignabatur, ut in casum alicujus vacantiae parochiae juris patronatus sui eandem suam reflecterem excellentiam pro fratre meo, tunc Romae in collegio sancti Appolinaris alumno. Protestatione tamen usus sum, quod vi hujus neque suae excellentiae incommodus esse velim neque obligare, ut gratia suae excellentiae non sit libera, cum haec mihi potior sit omni parochia, fraterque meus, jam parochus in Vidussevecz collaturae episcopalis, etiam occasione alia possit suae excellentiae benignitatem praestolari. Quod seniculo cum placuisset, prouti et

utpote qui suos quoque filios, quos ipse ut pater amaret veneratus est, ad eosdem ut hodie cras successores recurrendo et ut libertatem omnem suae excellentiae relinquendo, nollens eandem suam excellentiam cujuscunque commendatione onerare, adeoque plus commendanti quam promoventi obligatus esse, sed simpliciter suae excellentiae gratiae sese resignando, eundem prae reliquis festo sancti Joannis evangelistae 1751. parochum Kravarszkensem resolverit et vigore inclusarum praesentatoriarum statim instituendum velit. Domino episcopo autem aliisque commendantibus sese alia occasione

constituta desuper fuit commissio, quae Zagrabiae in arce episcopali utriusque partis rationes audivit, et episcopus Klobusiczky opinionem suam positivam dare fuit jussus (uti mihi, qui illam concepi et scripsi, credas, lector) quid putet, an hae civitates uniendae forent. Ipseque censuit omnino esse uniendas, nec audiendam superiorem civitatem, causa tamen diaetae unionem exequi ipse non potuit, sed successori exequendam permisit. Porro superioris civitatis argumenta ad unionem impediendam fuere sequentia. 1. Sigillum distinctum ipseque magistratus. 2. Usus antiquitas. 3. Terrae vineaeque

ad exequendum suae excellentiae banalis mandatum, cum et demonstrandum episcopi odium, omnino instare velim, scio autem in vanum et incassum. (Item aeque aliae.) Caeterum, cum sub finem Februarii intellexisset episcopus, se Romae praeconizatum esse, scripto suo ad capitulum misso declaravit vicarium generalem dominum Adamum Chegetek designatum custodem, tametsi prius bis ipse obtulisset, quin et rogasset Adamum Ztepanich, ut suus esse velit generalis vicarius. Declaratis consistorialibus domino Petrichevich, Adamo Ztepanich, qui

aeque aliae.) Caeterum, cum sub finem Februarii intellexisset episcopus, se Romae praeconizatum esse, scripto suo ad capitulum misso declaravit vicarium generalem dominum Adamum Chegetek designatum custodem, tametsi prius bis ipse obtulisset, quin et rogasset Adamum Ztepanich, ut suus esse velit generalis vicarius. Declaratis consistorialibus domino Petrichevich, Adamo Ztepanich, qui resignavit illico, | Josepho Pogledich, Nicolao Magdich, Georgio Reess, Balthasare Kercselich, Joanne Paxi, fiscali Balthasare Petkovich et notario Georgio

Josephi Chiolnich dati successores effective installarentur. Permoto plenipotentiario domini Chiolnich, canonico Nicolao Magdich, ut is praediorum mutationem urgeret, quae et facta est, eo quia idem Magdich in consistorio dixisset, colonos praedii, a domino episcopo Bosnensi antea tenti, sibi haud esse obedientes, neque praeter currus lignorum aliquod sibi exhibuisse servitii, sed civissae cuidam Kobetichianae, hinc urgente mutationem, plenipotentiario haec effective facta est et vigore hujus etiam installatio eidem Chiolnich succedentium die 30. Aprilis. Videlicet installatus lector dominus

eatenus dedit ad primatem epistolas. Primas reposuit, delegantem subdelegare nequire, at novum hoc videbatur episcopo, primatemque ignorantiae arguebat etiam ad mensas publicas, sustinentibus adulatoribus episcopi errorem, quin me quoque desuper interrogavit, respondique, mihi haec ignota esse, nec scire, quae primatis ut legati nati authoritas, observasse attamen apostolicos Viennae nuncios delegare alios in juramentum exceptione, uti et cum Klobusizkio factum, quin super deposito per Alexandrum olim Mikulich, Zagrabiensem episcopum, coram praeposito juramento authenticam me habere

nati authoritas, observasse attamen apostolicos Viennae nuncios delegare alios in juramentum exceptione, uti et cum Klobusizkio factum, quin super deposito per Alexandrum olim Mikulich, Zagrabiensem episcopum, coram praeposito juramento authenticam me habere recognitionem aperui, sciens, haec esse omnia primi juramenti, quod pro examine coram nuncio praestari consvevit, attamen dissimulans. Vult per ephebum statim episcopus propositum testimonium, dedi. Misit ille primati, primasque reflectit de duobus juramentis episcopum, miraturque, quod haec ignoret, cum jam praevie Bosnensis

est, ad comitem banum in postrema congregatione regni fuerat destinatus et 27. Aprilis Viennam profectus est, ipsissimaque nocte ad portam domus domini comitis locumtenentis libellus famosus, vulgo pasquill, appensus ac per procuratorem Ladislaum Lukavszky observatus, acceptusque inventus est, esse contra dominum Joannem Busan, exactorem regni et tabulae banalis assessorem, vulgari lingva compilatus. In quo idem dominus Busan carpitur et praecipue ob interessentiam, | specificeque demonstratur interessentia, et data in causis parti utrique

ad glandinationem nullas ideo consequentias formare velit, dedisset insuper contraquietantiam Ludbregensi officiali de persoluta a confiniariis glandinatione. Insuper quoque ante annos aliquot idem colonellus inquisitionem colligi curasset, agnovissetque scripto suo, sylvam illam dominii Ludbreg esse, attamen cum eam in authumno 1751. confiniarii ut suam praetenderent, visque eorum vi alia repulsa fuisset, idem colonellus Kengell mediante consilio bellico lamentatus est Suae Majestati. Sua autem Majestas ad informationem locumtenentis submittens negotium, ille judlium comitatus

medium, primo risus multos habuit et pasquillos, ut nomine passerum instantia plane ad Suam Majestatem facta fuisse perhiberetur. Inter pasquillos ejus maxime probabatur cogitatio, qui allusit, Christum se passeri comparasse, regnum Croatiae Christi regnum dici, adeoque Croatiam passerum locum esse proprium. et persecutione passerum Christum persequi. Item postquam dii Croatiae vindicare se nequivissent de militaribus, tandem ad passeres transivisse etc. Demum postquam evenisset passerum exstirpationem modum fuisse saturandae avaritiae exactoris, cui pro singulo passeris

tunc colonellum Glinanum, culpam referre satagente tanquam in juvenem arma ante nunquam tractantem. Istud autem observare vel minime licuit, omnem amicitiam Kleffeld inter et Settwicz a commissionis tempore dissolutam fuisset. 3. Quod Kleffeld palam loqueretur, Batthyanium regiminis incapacem esse. 4. Quod Settwiczium protegeret locumtenens novus et plus se illi fideret quam Kleffeldio. 5. Quod Settwicz asseruisset, eundem Kleffeldium in regiminis cassam intravisse. 6. Amores quoque conjugis Settwiczianae bano descripti causam non postremam odii novi locumtenentis in Kleffeldium

in civitatis territorio et consequenter militari campagmento negavit, prohibuit, sed civibus istud solis indulsit defenditque. Qua re frendebat episcopus et rumpebatur in Kleffeldium invidia. Quare vicebanum aliosque omnes in eum irritat tanto fortius, quod locumtenentem novum alienum ab eo esse vidisset. Profecto facta quasi omnium ex genio gentis, superioribus suis adulare consvetae, in Kleffeldium conspiratio, et quem adorabant antea, quin beatos se existimabant, qui famulari et illi obsequi valebant, illique beatiores judicabantur, ad quorum munera magis, ut deus aliquis,

inserto quatuor milium annuorum ad cassam parochorum subsidio eliberandum. Quod tamen non obtinuit, nec evenit. Bona item Sztraseman a consiliario bellico Weber pro 12 milibus fl. emit, sine donatione, statutione aliisque legalibus requisitis, dicens talium ipsi necessitatem non esse. Donatione postea accepit. (Petazzii projectum ad pacem habendum cum politico statu.) Agebatur de ducenda linea separante statum militarem a politico pro pace et tranquillitate semel habenda, et hoc projectante generali

1751. Igitur cum haec intolerabilia multis viderentur ipsiusque domini Raffay crevisset mirum in modum superbia, ut omnes despiceret praeter suprascriptos fautores suos, res suae ad aulam fuere praesentatae. (Statutum, ne plenipotentiarii esse valeant vicecomites.) Jubente igitur severissime aula, ne ausint vicecomites privatorum agere plenipotentias, ut Josephus Raffay ageret, idem Raffay, aliunde supplens protonotarium, suo proprio conceptu et calamo non solum status nomine in sui favorem excusationem exponit, sed se jam

valeant vicecomites.) Jubente igitur severissime aula, ne ausint vicecomites privatorum agere plenipotentias, ut Josephus Raffay ageret, idem Raffay, aliunde supplens protonotarium, suo proprio conceptu et calamo non solum status nomine in sui favorem excusationem exponit, sed se jam nec esse nec futurum amodo familiae plenipotentiarium, cum attamen in veritate remansisset, adeoque aulam decepisset | publico status nomine, haec res ruina fuit Raffajo, ut videre est in annis 1755. et 1756.

videlicet quoad dialectum. Haereticos 300 ad veram fidem reduxit, Turcas quam plurimos, peccatores infinitos prope. Sane confitendum est, magnam illam, quae erat in plebe, ruditatem, ut nec ea, quae salutis erant et de necessitate, medii scirent prouti et praecepti, a viro hoc sublatam esse, parochos exemplo ejus ad praedicandum evangelium excitatos et doctos, nam illi ipsi, qui suo instituto adversabantur, docere, praedicare soli contendebant, prius enim major oeconomiae quam animarum cura fuerat. Munditiem etiam et nitorem per rurales parochias procuravit, fructum denique

] Ovoliko se riječi moglo donekle odgonetnuti ispod potonje tinte. Prekrižena su 2 redka. Nije moguće pročitati svega. Anno autem hoc, quo praefata comitissa a capite esse cepit, summa libertatis fuit ratio, proinde vocatae comitissae omnes, juvenes nobiles, quibus libertas arrideret etiam, officiales similiter [erga ordines et mandata........ facti maximi. Jam...... Ut autem....... congesta et ad domum regni... domosque justitiae templum

quod ego unus sim ex capitulo qui scribam. 5. Quod saecularibus arcana panderentur ecclesiae, immo ipsi principi. Et licet ego tanta haec argumenta diluissem, in vota tamen praepositi itum responsumque, capitulum non indigere doctis sed oeconomis, doctos ecclesiae et reipublicae perniciem esse, Lutherum ex doctrina factum haereticum, respublicas per doctos eversas, mihique non aliud quam doctrinam, et juris praecipue obstare. Interim ad episcopum remissus relegatusque sum. Scripsi eidem Posegam, sed responsum nullum recepi. Quare, ut ecclesiae et patriae meae

vix aliquid et nullis probis fultum prodiit, in toto juger semialterum ad fluvium Sutla. In partibus Varasdinensibus ad Dubravam violentiae in quadam sylva praetendebantur. Ad Mokricze autem quaedam terrarum plaga an proponenda difficultabatur. Cum comes Mokricensis eam Croatiae esse non difficultaret, quamvis neque hic neque in Carniolia a talibus terris aliquid publico penderetur, nec venit difficultas, nisi dum dominia Szamobor et Mokricze dissentiunt. Neque haec quaestio fuit resoluta, at dominus vicebanus assumpserat, se utrique scripturum comiti aut ad utramque

consideraretur, pontifex duntaxat a laboribus dispensaret in gratiam plebis miserae et ex rationibus in ejus brevi, hinc sicuti non dispensat a missa, sic neque cum judiciis, dum laborum tantummodo meminit; 2. pleraque dispensatorum festorum ex decreto sancti Ladislai consequenter ex lege esse, lex autem festis diebus ferias praeciperet, hinc nec Sua Majestate interpraetante, stare feriarum praesumptionem, neque a Viennensibus dicasteriis foret paritas, ibi enim legali via et ordine non proceditur nisi per instantiam; quod et dominicis diebus et quibuscunque praecipue in necessitate

et quibuscunque praecipue in necessitate et cum pauperibus fieri posse, Christus ipse docuit; quare cum sit fors in dicasteriis necessitas, ad legalem viam trahi exemplum non posse. Videbatur omnibus tutior haec opinio. Quare protonotarius actis publicis nil inseruit, sed illo proponente, videndum esse, quomodo Hungariae fora sese in hoc gerent, in ejus sententiam ab omnibus itum, excepto episcopo. (De conscriptione actum.) Sub hac quoque congregatione ob plura mandata regia, quae et hoc et prioribus annis de conscriptione

impositum. Quod factum pro dolo manifesto repraesentabatur et in aula habebatur. (Repraesentatio militarium Viennae.) Accessit quoque colonelli Kleffeld et vicecolonelli Francisci Kussevich facta Viennae gravis repraesentatio. 1. Quod ea mens esse videatur, ut petita confiniorum regulatio stare nequeat sine officialium salariis, ideoque sub praetextu regulationis privatam | duntaxat fuisse quaesitam interessentiam, et dominandi libidinem. Quod Kussevich antea tot annis exactor et depositus cum

usus. Ac ut sacerdotes et monachos schismaticos, sine quibus impossibilis apud schismaticos tumultus, excitet, avulsam a Petazzio Marcham (licet sua opera) objiciebat nec pati eos debere, ut non redeat, praecipue quod ad nationis opprobrium per confiniarios pro unitis custodiretur, quod esse videtur quasi unitorum eos fecisse servos ac mancipia. Posuerat autem anno superiore, quin adhuc 1752., dum Marcham ad munus generalatus acceperat, et anno integro quasi sub arresto tenuit ibidem vigilias compagniae unius. Hinc certum et sincere ac hac via profluxit anni

capitaneus Flumine Gerleczi sive Gerlechich, homo inconstans et adulator. Iste defert locumtenenti de Kleffeldio quaepiam, negata videlicet quapiam pecunia, quam gregariis dare debuisset, et is statim bano perscribit. Qui dum haec significat Kleffeldio, is coram officialibus omnibus, infamem eum esse, quisquis scripsit, compellavit, et acceptis testimoniis eadem generali Viennam bano submittenda offert, talismodi perscribentem coram eodem generale infamem appelans poscensque omnes examinare gregarios. Quod cum locumtenens non admisisset, is nihilominus in actuali exercitio et praesentibus

res consideretur, uti intra laboratores solet. Tum 2. disputatum de rubricis et schediasmate, | regni conscriptoribus absolute exigentibus, ut rubricae universarum idearum ponantur, domino econtra Ballog obvertente sequentia, et quidem in generali impossibile id esse, ut universa in ideis contenta ad rubricas ponantur, quia ultra 60 rubricae fuissent nec charta haberi posset, ad quam ponerentur, sed sufficiet in observationibus attingere omnia. In particulari vero proponebat et objiciebat sequentia, et quidem scripto. lmo. Vehementer se mirari, quod sub

Et cum occasione dicationis debeat haberi talium reflexio, si per conscriptionem non distingvantur, nunquam aequam contribuentium proportionem eruendam. 2do. Viduas praemissorum quoque conscribendas fore. 3tio. Sessionum habendam nullatenus esse considerationem, quia 1. constitutivum sessionis opus diaetale esset, et quia hactenus nunquam haec quaestio decisa fuisset, ne palatinalibus donationibus praejudicetur, a rustici ne revelatione tanta et tam delicata pendebit quaestio? Et si domini terrestres ipsi ignorent, quid integra sit

si ad jugera fieret, onus fundo inhaereret contra legem, cum jugera sint stabilia, nec rusticus sit eorundem dominus sed usufructuarius, solvaturque a facultatibus contributio. Dein addebat, qualia jugera regnum in suis ideis intelligit. 5to. Classificationem terrarum esse impossibilem, proinde quis ponet, terram A lmae, 2dae vel 3tiae classis esse, et quod fundamentum erit judicii? Si rustici interrogabuntur, nemo dicet, terram suam lmae classis esse. Atque ideo hanc omittendam, cum ex interrogatoriis rusticorum sponte profluet. 6to. Bene vero classificationem

stabilia, nec rusticus sit eorundem dominus sed usufructuarius, solvaturque a facultatibus contributio. Dein addebat, qualia jugera regnum in suis ideis intelligit. 5to. Classificationem terrarum esse impossibilem, proinde quis ponet, terram A lmae, 2dae vel 3tiae classis esse, et quod fundamentum erit judicii? Si rustici interrogabuntur, nemo dicet, terram suam lmae classis esse. Atque ideo hanc omittendam, cum ex interrogatoriis rusticorum sponte profluet. 6to. Bene vero classificationem opificum, quae in ideis regnicolaribus exmissa erat. 7mo. Terras, prata,

addebat, qualia jugera regnum in suis ideis intelligit. 5to. Classificationem terrarum esse impossibilem, proinde quis ponet, terram A lmae, 2dae vel 3tiae classis esse, et quod fundamentum erit judicii? Si rustici interrogabuntur, nemo dicet, terram suam lmae classis esse. Atque ideo hanc omittendam, cum ex interrogatoriis rusticorum sponte profluet. 6to. Bene vero classificationem opificum, quae in ideis regnicolaribus exmissa erat. 7mo. Terras, prata, vineas, silvas, pallisectia, quae rustici usuarent, sive ex censu sive tertio manipulo inserendas esse, cum

classis esse. Atque ideo hanc omittendam, cum ex interrogatoriis rusticorum sponte profluet. 6to. Bene vero classificationem opificum, quae in ideis regnicolaribus exmissa erat. 7mo. Terras, prata, vineas, silvas, pallisectia, quae rustici usuarent, sive ex censu sive tertio manipulo inserendas esse, cum sint de facultatibus rustici, quamvis dominales et pro nutu domini amovibiles. Circa haec puncta aliaque cum triduo disputatum fuisset, tandem ita conclusum est die 4. Augusti Varasdini. 1. Ne opus conscriptionale tardetur, tabella rubricarum, per dominum Ballog elaborata et deputationali

sit obnoxius frequentius, ac unde in talem casum sibi prospiciunt. 11. Num a quopiam graventur, et unde et a quanto tempore talia ipsis praegravia. 12. Vinum num corruptioni sit obnoxium, et an possit pluribus annis conservari. 13. Pascua si debilia, aut plane noxia et venenosa sunt, uti solent esse in locis quibusdam. 14. Maleficia singulorum locorum, aut etiam cujuslibet, si quod foret considerabile, est annotandum, ac saepius proponendum, ut talia detegant, ne lamentari postea valeant. (Conscriptoribus observanda.) 1. Ut sine

potentiam, at indiscreto plane modo tractans canonicum. Is novam poscit ocultam instar reambulationis metalium, quia cum vicinorum interventu missus vicecomes Petkovich adinvenit pago Czvetkovecz addi nil posse amplius, et terras per dominum Raffay revelatas pro eorundem terris nullatenus ipsorum esse, sed allodiales dominii Raszinja. 2. Kuzmincenses vineas occultavisse, non minus testimonio ejusdem domini Raffay, quod idem dixisset subditorum Raszinensium esse plagam unam terrarum arabilium, quae erant tamen revera Kuzmincensium ad metretas Posonienses circa 300, prouti ex confrontatione

adinvenit pago Czvetkovecz addi nil posse amplius, et terras per dominum Raffay revelatas pro eorundem terris nullatenus ipsorum esse, sed allodiales dominii Raszinja. 2. Kuzmincenses vineas occultavisse, non minus testimonio ejusdem domini Raffay, quod idem dixisset subditorum Raszinensium esse plagam unam terrarum arabilium, quae erant tamen revera Kuzmincensium ad metretas Posonienses circa 300, prouti ex confrontatione vicinorum et Kuzmincensium confessione repertum est, et ipsius villici Erdoediani, quod ita instructus fuisset a plenipotentiario. Quare uti rem hanc gravissime

et nos ita agere debere, ut illi volunt. Ipsos prostravisse clerum, magnatem baronem Patachich, quod iisdem saepius respondisset, exturbasse ab officiis, locumtenentem talem procurasse, quem regerent. Cancellarium Hungariae superasse, pluraque talia. Neque illi pro Erdoedio esse sed pro domino Busan, qui postremam fumationem fecisset, atque nos sic operari debere, ut is salvetur. Dein Montem Claudium semper ingeminabat, quid ex eo futurum est, quod viri divites inde facti, plurimaque talia, uti habendum non esse respectum nisi servientium. Hinc quorum subditi erant

Hungariae superasse, pluraque talia. Neque illi pro Erdoedio esse sed pro domino Busan, qui postremam fumationem fecisset, atque nos sic operari debere, ut is salvetur. Dein Montem Claudium semper ingeminabat, quid ex eo futurum est, quod viri divites inde facti, plurimaque talia, uti habendum non esse respectum nisi servientium. Hinc quorum subditi erant gravandi insinuabat, nempe comitis Draskovich, quia praemissis 4, uti nollet. 2. Auersperg, episcopales, capitulares, atque hunc in finem me fuisse in conscriptorem electum, quod viderent, mihi nec episcopum nec capitulum amicari. Nunc vero

respectum nisi servientium. Hinc quorum subditi erant gravandi insinuabat, nempe comitis Draskovich, quia praemissis 4, uti nollet. 2. Auersperg, episcopales, capitulares, atque hunc in finem me fuisse in conscriptorem electum, quod viderent, mihi nec episcopum nec capitulum amicari. Nunc vero esse sibi modum, ut et illos accendat magis et nobiles a me reddat alienos. Aliaque ex ira plurima et incautissime. Quibus adeo me commoverat, ut nec edere potuerim, tantos considerans labyrinthos et ex parte alia Deum metuens. Quare abire volebam illico, at alii me rogabant, continebant, quod rem

dum ad Montem Claudium ventum fuisset, neque provisum de quarteriis, comes Patachich pro iisdem, ubi provisa sunt, interrogare cepit. Ob praesentiam domini Raffay tacentibus omnibus, cum id ursisset comes, oggerendo dudum jam significatum fuisse officialibus conscriptorum adventum, nec conveniens esse, ut in aperto tamdiu morentur, tandem dominus Raffay efferbuit, factusque sui impotens in rixas prorupit, exaggerando, quomodo is absque omni suae personae respectu praesumpsisset, illius in Raven spanum concutere per oculatas in bonis domini Raffay, ipse exire cum domino judlium Konczer, cum

praesumpsisset, illius in Raven spanum concutere per oculatas in bonis domini Raffay, ipse exire cum domino judlium Konczer, cum illi soli illas credere potuisset. Repetiit quoque illa, quae in Raszinja domino Kercselich oggesserat. Tandem, scire debere comitem, actum hunc primum ac ultimum esse, quem ille nomine publici gerit vel geret. Ad quae magna admiratione omnium a Raffajo oggesta comes Patachich nil aliud reposuit, quam se missum esse ad conscribendum, non ad rixandum. Hinc declarari petiit, an velint admittere conscriptionem aut se eidem opponant, et an assignaturi sint vel

credere potuisset. Repetiit quoque illa, quae in Raszinja domino Kercselich oggesserat. Tandem, scire debere comitem, actum hunc primum ac ultimum esse, quem ille nomine publici gerit vel geret. Ad quae magna admiratione omnium a Raffajo oggesta comes Patachich nil aliud reposuit, quam se missum esse ad conscribendum, non ad rixandum. Hinc declarari petiit, an velint admittere conscriptionem aut se eidem opponant, et an assignaturi sint vel non quarteria. Et tunc ad ipsam arcem admissi. Dies alter, nempe 27. Septembris, in clamore abiit, urgente populo, ut declaretur, quid et quales sint,

fuissemus, accepimus mandata duo. Primum de submittendis Viennam ex opere conscriptionali aliquot possessionibus, ut videatur, num bene procedat conscriptio. Ad quod (quia et opinio exigebatur, qui pagi describendi forent) data quoad possessiones opinione respondimus, actuario opus esse, cum sine retardatione operis describi non possit. Comes itaque locumtenens tanquam plenipotentiatus quaerendum quempiam pro actuario imponit et assumendi dat provinciam. Rescriptum, quod a quo talis solvetur? Quis cartham aliaque dabit? Nec esse conscriptoribus, quem adhibeant. Respondit

possessiones opinione respondimus, actuario opus esse, cum sine retardatione operis describi non possit. Comes itaque locumtenens tanquam plenipotentiatus quaerendum quempiam pro actuario imponit et assumendi dat provinciam. Rescriptum, quod a quo talis solvetur? Quis cartham aliaque dabit? Nec esse conscriptoribus, quem adhibeant. Respondit comes, se stare pro salario. Interim commendat quempiam, a domino Ballog Varasdini relictum. Morabatur autem Ludbregini comes. | Quare comes Patachich, acceptis libris conscriptionis, ad eum ex Rakovecz

Interim commendat quempiam, a domino Ballog Varasdini relictum. Morabatur autem Ludbregini comes. | Quare comes Patachich, acceptis libris conscriptionis, ad eum ex Rakovecz profectus est, ut narret quae ex Raffay audita fuere, nec locumtenenti tutum esse sine praemissorum quatvor assensu tanquam regnum constituentium quidpiam disponere, aliaque omnia. Quibus auditis et visis, locumtenens volebat terniones penes se relinquendos, ut per suos describantur. At duo in contrarium objecta a Patachich 1. quod sine directione cujuspiam conscriptorum

qui eosdem medio secretarii sui Mathiae Plovanich ad regalem viam miserat. Sed nescio cujus factum consilio, ut per saxa et vias devias ducerentur. Abivere per Hungariam Varasdino. Questique de inhumanitate sunt ac indispositionibus Croatiae, quin retulerint indubie, vota illa Croatarum esse, ne Croatiam regia Majestas videat. Aegrius Viennae accepit comes banus facta ejusmodi et quaerens, cur ita accidisset, ut confletur vicecomiti Petkovich invidia, domini Raffay consilio culpa in eum lata, quod is nempe non iverit, et ita bani ordinationibus, vicebani et domini comitis

mitti potuisse ac dominum Busan tanquam regni exactorem et cassam prae manibus habentem. Si igitur is sic prospexit praefatis fureriis, unde dominus Petkovich prospicere potuisset? Submisit copias suarum epistolarum. 3. Si privatae quoque facultates metiantur, Busanium prae Petkovichio capaciorem esse ad ipsis serviendum. 4. Si et is ivisset, sic operari debuisset uti Busan, nam ab eo accipienda fuisset instructio. 5. Talem esse in regno abusum, ut licet per banum locumtenentem quispiam ordinetur, si tamen ab aliquibus ex regno hoc non fiat vel probetur, mercede laboris carere, uti in se

unde dominus Petkovich prospicere potuisset? Submisit copias suarum epistolarum. 3. Si privatae quoque facultates metiantur, Busanium prae Petkovichio capaciorem esse ad ipsis serviendum. 4. Si et is ivisset, sic operari debuisset uti Busan, nam ab eo accipienda fuisset instructio. 5. Talem esse in regno abusum, ut licet per banum locumtenentem quispiam ordinetur, si tamen ab aliquibus ex regno hoc non fiat vel probetur, mercede laboris carere, uti in se ipso fuisset expertus, dum 1751. ad generalem Kheill jussu suae excellentiae et comitis eotum locumtenentis trimestri integro

comites.) Barones hactenus Klobusiczki, videlicet Franciscum archiepiscopum Colocensem antea Zagrabiensem, item fratres hujus Antonium supremum comitem comitatus Zempliniensis hujusque filium Antonium, Stephanum archiepiscopi fratrem alterum, atque Stephani hujus duos filios in comites esse publicatos et in Sclavonia inarticulatos articulo 2. 2. (Cur episcopi Hungariae actuales intimi consiliarii.) Paulo Nenadovich archiepiscopo Graeci ritus non unitorum adeoque schismatico, qui prius erat episcopus Placzkensis,

perageretur. Josephi Liubetich ex Domagovich nobilitas recognoscitur. (Nota bene.) Hujus anni mense Octobri per patrem Franciscum Remigium, Capucinum provinciae Austriae, Lepoglavam ad exilium et arestum adductus est dominus baro de Wiesenhütter, vir capax et idoneus. Iste Hollandus esse perhibetur. Viennam appulit copiosiore cum aere. Pompam fecit majorem, splendorem, luxum. Primo ad gratiam domini baronis Bartensteyn eam introivit, ut per ipsum aulae et reginae innotuerit, dominia quaedam in Austria emerit. Reginae ad coronationem Bohemiae regni Pragam 174.. proficiscenti

vocum terminorumque res posita tota erat, uti emporii etc. Et si quidpiam respondebatur, maledictiones a protonotario et imprecationes objiciebantur et reponebantur. Tandem Raffajo cum officialibus Erdoedianis opus examini datum, qui unum hoc observarunt, Montem Claudium praegravatum esse, deduxeruntque non pro veritate sed lubitu suorumque spargamentorum confirmatione, quod volebant. Conscriptores non auditi, hinc opus de se obscurum nec intellectum. Quare modus ille protonotarii et Raffaii ac Busanii observatus, uti probari a prudentioribus non potuit, sic magnas causavit

audiendam hanc conscriptorum replicam, congregatio sine actorum perlectione dissoluta est ob auditos in generalatu Varasdinensi tumultus, ipsaque banalis tabula dissoluta. Et dum replicam comes conscriptionis praeses Patachich ad locumtenentem tulisset, prouti is monuerat, dissolutam esse congregationem intelligit. Replicam tamen accepit, ac semet bano et aulae missurum spopondit. Quia vero ipse ex aliorum et praecipue protonotarii ac Busanii regebatur consiliis, ideo conscriptorum replicam suppressit, nec exmisit nisi regnicolarem illam. De hac congregatione vide infra pg.

aulae ad Gvicciardium fuit devolutus, ac in nulla spe boni pro se exitus ob populum Liubojevichio inclinatum et penes illum attestantem, occasionem optimam | praepotentis sibi Liubojevich perdendi conspicatus, Beckium informat et causam totam Liubojevichium esse detegit, tum 2., ut apostata Romano-catholicus, ex parte populi motum illum esse ob Marchae unitis restitutionem et generalis Petazzi apostolatum, persvadet, seseque Beckio conjugit familiarius, nam alter per alterum promoveri cupiebat, sicuti et accidit. Descendit Szeverinum uterque.

ob populum Liubojevichio inclinatum et penes illum attestantem, occasionem optimam | praepotentis sibi Liubojevich perdendi conspicatus, Beckium informat et causam totam Liubojevichium esse detegit, tum 2., ut apostata Romano-catholicus, ex parte populi motum illum esse ob Marchae unitis restitutionem et generalis Petazzi apostolatum, persvadet, seseque Beckio conjugit familiarius, nam alter per alterum promoveri cupiebat, sicuti et accidit. Descendit Szeverinum uterque. Audiendos spondet a clementissimis principibus Beckius, modo I. trucidatos sepeliant

consiliis suis, expeditus sic est, ut Liubojevichium lateret. Revertitur ad constitutam diem et ducens plures ad comissionem Liubojevich. Moxque ut advenisset, compraehensus, vinculis donatus, et ad custodiam est positus. Eodemque quasi tempore e domo sua ablatae pecuniae, quae 12 milia aureorum esse dicebantur, universaeque scripturae et instrumenta, quae habuit. Haecve Mikassinovichii consilio acta fuere. Intellecto hoc vulgatoque Liubojevichii casu, populus totus concidit et spem in Mihassinovich totam locavit, qui continuo in generalatu remansit, et viso capitis sui periculo a jussis

casu, populus totus concidit et spem in Mihassinovich totam locavit, qui continuo in generalatu remansit, et viso capitis sui periculo a jussis Mikassinovichii stetit, et, quod voluit, egit fecitque. Itaque lmo. Contra Liubojevich tanquam extra spem positum fatentur omnes. In ejus domo acta esse mense Novembri prioris anni consilia, produnt, verbo reum omnes faciunt. 2do. In celebri illa interessentiae et praedominii supra Rascianos causa, quae inter Liubojevich et Mikassinovich agebatur, victor fit, ab ore suo habens populum, Mikassinovich, qui et causam

ponebat, ideo, quamvis opera sua unitis Marcha restituta fuerit ad habendum pro parte sua in causa cum Mikassinovich habita zelosum generalem Petazzi, in his attamen circumstantiis constitutus Liubojevich populi seditionem ex fide desumebat et huc referebat, officialesque trucidatos ideo esse, quod illi partem majorem in Marchensi merito habuissent. Mikassinovich, qui aegerrime ferebat, se ad resignandam unitis Marcham fuisse destinatum et jussu generalis Petazzi resignatorem, hujus quoque erat sententiae totumque examinari postulavit populum, prouti etiam occasione examinis

Quare aliam suscepit viam Mikassinovich ursitque, medio etiam praefati archiepiscopi, quam: Graecorum fidem unitam aut non unitorum sequi vellent. Et quia unitos in privilegiis non compraehendi per emissarios suos populo instillabat, ideo opera sacerdotum schismaticorum se non unitos velle esse Kanisae dicebant et vix 15 reperti fuere, qui unionem semet sequi confessi sunt. Ergo ad impediendum, praetextuatum licet, motivum frequentium tumultuum, Marcham restituendam schismaticis judicabat commissio. Quia autem scivissent, reginam, quae Marcham suo jussu unito recenter attribuisset

ut ad magis merendam reginae gratiam in perarduis his circumstantiis cessionem ultro sponte faceret. Quod quia is se facere non posse reposuisset, res tertio postea die in tota commissione cum eo acta est. Propositumque eidem, cessionem hanc et meritoriam futuram apud principem et necessariam esse; meritoriam, quia | sic se princeps expediet a crisi et scrupulis conscientiae: necessariam, quia prospicietur in futurum avertendis tumultibus. Dein non nisi 15 esse, qui semet unitos confessi sunt, hinc cum servitium hoc exigat principis,

eidem, cessionem hanc et meritoriam futuram apud principem et necessariam esse; meritoriam, quia | sic se princeps expediet a crisi et scrupulis conscientiae: necessariam, quia prospicietur in futurum avertendis tumultibus. Dein non nisi 15 esse, qui semet unitos confessi sunt, hinc cum servitium hoc exigat principis, eundem ad spontaneam cessionem moveri oportere. At Palkovich semet scripto repositurum edixit, neque in re tanti momenti nisi consideratis perpensisque antea bene rebus agere se repentine posse fatus est. Datum illi ergo

resignare vel has perditas posset. Insuper reginam non sibi sed apostolicae sedi Marcham resignavisse, cum is qua vicarius apostolicus unitorum rebus consuleret, adeoque resignationem petitam a sede apostolica fieri oportere. Ad quam sedem commissionem etiam relegaret, cum meritoriam apud reginam esse non eredat, si Viennensis aula cum Romano pontifice in religionis hoc merito dissentiret.- Hanc Palkovich replicam cum Neuperghio dedisset et is relegisset, tantisper cogitabundus mareschallus gratam sibi esse reponit, rogatque, ne Beckio aut ulli alteri etiam in copia eandem porrigat, sed ad

fieri oportere. Ad quam sedem commissionem etiam relegaret, cum meritoriam apud reginam esse non eredat, si Viennensis aula cum Romano pontifice in religionis hoc merito dissentiret.- Hanc Palkovich replicam cum Neuperghio dedisset et is relegisset, tantisper cogitabundus mareschallus gratam sibi esse reponit, rogatque, ne Beckio aut ulli alteri etiam in copia eandem porrigat, sed ad propria abeat et, cum a se vocatus fuerit, tunc redeat. Promisit ei suam omnem operam et benevolentiam. Sed edicente episcopo Palkovich, se vale accepturum a reliquis commissariis dicturumque, replicam suae

cambium. Ille, acceptis his litteris, ad episcopum primo Zagrabiensem, a quibus olim donata unitis fuerat, ob voces, quod sub generalatus et consilii bellici jurisdictione esset ,- sed iste nil se de his scire velle reposuit,- ergo ad cancellarium Viennam recurrit, a quo subintellexit, eam esse Majestatis mentem, sed non esse necessum, ut resignet ipse, verum in ea, qua prius, maneat opinione. Itaque ad repetitas a Neuperg epistolas tandem rescribit Palkovich, se in ea opinione et spe esse, apostolicam principem nihil sibi tanquam innoxio, nihil religioni praejudicaturam aut

ad episcopum primo Zagrabiensem, a quibus olim donata unitis fuerat, ob voces, quod sub generalatus et consilii bellici jurisdictione esset ,- sed iste nil se de his scire velle reposuit,- ergo ad cancellarium Viennam recurrit, a quo subintellexit, eam esse Majestatis mentem, sed non esse necessum, ut resignet ipse, verum in ea, qua prius, maneat opinione. Itaque ad repetitas a Neuperg epistolas tandem rescribit Palkovich, se in ea opinione et spe esse, apostolicam principem nihil sibi tanquam innoxio, nihil religioni praejudicaturam aut praejudicare velle, neque sibi constare

se de his scire velle reposuit,- ergo ad cancellarium Viennam recurrit, a quo subintellexit, eam esse Majestatis mentem, sed non esse necessum, ut resignet ipse, verum in ea, qua prius, maneat opinione. Itaque ad repetitas a Neuperg epistolas tandem rescribit Palkovich, se in ea opinione et spe esse, apostolicam principem nihil sibi tanquam innoxio, nihil religioni praejudicaturam aut praejudicare velle, neque sibi constare quidpiam de resignationis voluntate sive sedis apostolicae sive reginae. Haeserunt et relicti Capronczae sunt Piaristae. Tandem bono Stephani Domjanich, Preszeka

ego aliam hujus rei metuo rationem. Video enim eundem generalem Beck Eszekinensi generali Merzio pro brigaderio datum; video novum erigi propinquius Sclavoniae praesidium vel potius locum in Bellovar dictum; reminiscor superius relatorum a patre Octaviano Piarista, suspicorve intentionem aulae eam esse, ut generalatus iste Varasdinensis totus pro Eszekinensi habeatur et evadat fortior, ab adverso banalia, ut vocamus, confinia cum generalatu Carolostadiensi coalescant. Suspicionis meae et illa est ratio, quod generalatum Varasdinensem a generali Beckio ad normam Eszekinensis restaurari

incommodis, dum ob tantos labores nec propriis excolendis sufficientes fuissent et animalibus privarentur. Praeterea intra Szeverin et Racham in loco Bellovar dicto et vocato pro stabalibus habitationes et praesidium instituit, immanibus miserorum hominum fatigiis, quo in loco Piaristas quoque esse oporteret. Exstructaeque sunt plures domus in fine anni hujus et sequentibus, ut Crisio plane transferri stabales paulo post potuerint. Locum hunc non Bellovar, sed Novum Varasdinum vocandum edixit, sub poena plane, si aliter a quopiam vocaretur. Res haec, creditum a plerisquə, facta ideo, ut

ab iis, quae habeant, in monduram non contribuerint. Unde Liubojevich capitaneus, cum has res intellexisset, ad generalem Capronczam accessit interrogando, num et officiales monduram habituri sint, aut se ipsos uti hactenus vestient. Bardius accepit a Gvicciardio responsum, utpote se Petazzium non esse, qui cum Liubojevich conferat. Si a se exspectat monduram, aliam exspectare non posse quam illam, quae apud profusz esset. Intellectis his, abiit Liubojevich et quid loquantur de promulgatione generalis knezii, indagare per pagos coepit. Quod ipsum erat indicio, ut ad se veniant. Convenere

Liubojevich et quid loquantur de promulgatione generalis knezii, indagare per pagos coepit. Quod ipsum erat indicio, ut ad se veniant. Convenere itaque, ut suprafatus knezius mihi retulit, et ab eo postularunt consilia. Et quia primo illo congressu 12 tantum venissent, reposuit: se capitaneum esse et generalis jussa exsequi debere, illos knezios, quos nationis privilegia tueri oporteret. Consequenter viderent ipsi, an semet rusticos sive contribuentes efficere possint. Neque se respondere posse alliud, quam ut Szeverinum eant Se cum tota sentire natione et nationalem esse, in exiguis,

se capitaneum esse et generalis jussa exsequi debere, illos knezios, quos nationis privilegia tueri oporteret. Consequenter viderent ipsi, an semet rusticos sive contribuentes efficere possint. Neque se respondere posse alliud, quam ut Szeverinum eant Se cum tota sentire natione et nationalem esse, in exiguis, sicut nec tota esset natio, sic nec se intra exiguos esse nisi capitaneum. Intellexerunt knezii, plures comparere debere, et occasione alia undique confluxerunt. Habito consilio visum est: non nisi a mere romano-catholicis, cum exclusi fuissent Rasciani, sub praetextu mondurae

quos nationis privilegia tueri oporteret. Consequenter viderent ipsi, an semet rusticos sive contribuentes efficere possint. Neque se respondere posse alliud, quam ut Szeverinum eant Se cum tota sentire natione et nationalem esse, in exiguis, sicut nec tota esset natio, sic nec se intra exiguos esse nisi capitaneum. Intellexerunt knezii, plures comparere debere, et occasione alia undique confluxerunt. Habito consilio visum est: non nisi a mere romano-catholicis, cum exclusi fuissent Rasciani, sub praetextu mondurae quaeri palliatam contributionem, id quod deducebant tum ex soluta ante

facile rusticos non solum dispulerunt coercueruntque, sed, capto factionis hujus capite Kadovich | in cellario et potu imperium tenente, arce potiti sunt, eamque tutabantur. Ignotum erat accedenti ad arcem Petkovich, a quibus detineretur, existimabatque tumultuantes esse. Illi quoque, qui intus erant, credebant, aut confiniarios aut tumultuantium cohortes accedere. Itaque utrinque vociferatum et in explosiones vix non ventum. Cum tandem alter quaereret ex alio, quis esset, et inclusi in arce, qui sunt, prodidissent, Petkovich arcem subingressus est. Quam tamen

ex arce jaculationes. Confusio ubique ingens, credebatur ab omnibus, a tumultuantibus arcem premi cum confiniariorum adjutorio. Multorum generositates hac occasione observatae, dum quidam sese absconderent, quidam fugerent, vociferarentur plerique. Tandem illi, qui extra arcem erant, videntes nil esse, causam signorum illorum ex arce continuo editorum sciscitari inceperunt, et dum iterum hi, cur explosum fuerit, ab his foraneis quaererent, post confusionem magnam fabulam se ludere ipsi viderunt. Consederunt igitur in Biszag pacifice et sine periculo metuque alio quam imaginario, qui

episcopo, habitae. Vide fol. 336.) Zagrabiae quotidianae apud episcopum conferentiae, sed hac et sine actuariis et sub una domini Joannis Busan, Ladislai Lukauszki et Antonii Bedekovich quasi directione, aliis ad eas nec vocatis existentibus, ut imperium rursus Zagrabiae penes unum Busan esse videretur et acciperetur non sine indignatione et stomacho ab iis, qui negligebantur. Acta diei singulae referebat vicebanus recipiebatque responsorias et quidem a potiori a Busanio, praecipue ubi de gravioribus scriberetur, sicuti relatione domini vicecomitis Georgii Petkovich,

Zagrabiam animalia. Eratque in quibusdam rei hujus damnatio, in aliis, qui avariores erant, invidia, quod et ipsi participes facti non fuerint. Praetendebaturque, in divisione illa locumtenentis, episcopi, Busani fieri debuisse rationem. Hinc qui passuales a Raffajo non habuissent, aut vicebani esse animalia, probare non poterant, talia ab his accipiebantur nec spoliatis restituebantur, sed apud fabrum Torecz impulsa ad locumtenentis et, ut dicebatur, cassae regni rationem vendita sunt et vendebantur ultimo plane pretio. (Vicebanus

publico statu receptorum recognitio, atque sub protectionis spe pro causatis in Tkalecz damnis collegium eo confidentius instare, quia perduellionis Jesuitarum crimen vindicandum non erat, consequenter sic ex necessitate provisionis et victus talia accidissent, viam bonificationis publico facilem esse, sive ex cassa publica sive ex aequanimi ad tumultuantes bonificandorum talium impositione. Nec operae pretium censeri, ut collegium augustissimae Majestatis thronum interpellare eatenus debeat, aut sive cum regno sive privatis eatenus litigare. Caeterum si impensarum ratio a nobilibus sive

sermo erat. Rectore gravius conquerente stimulantibusque omnibus, ut ad aulam praesentaret negotium, ac sinceritate plena uteretur, a prandiis et hausto vino eo devenit confidentiae, ut porrigendam publico statui instantiam tam suam quam et a me factam cum iisdem communicaret. Meam nimium esse generalem dicebant, nec ex ea quidpiam erui, cum tamen, quis? quid? cur? apud quem? etc. quaerat, in omni actione exprimi oporteat. Rectoris longe esse meliorem paucis mutandis, suamque quivis operam de stylizanda ad aulam et conferentiam expositione singuli collegio obtulerunt.

eo devenit confidentiae, ut porrigendam publico statui instantiam tam suam quam et a me factam cum iisdem communicaret. Meam nimium esse generalem dicebant, nec ex ea quidpiam erui, cum tamen, quis? quid? cur? apud quem? etc. quaerat, in omni actione exprimi oporteat. Rectoris longe esse meliorem paucis mutandis, suamque quivis operam de stylizanda ad aulam et conferentiam expositione singuli collegio obtulerunt. Sermagiana, nata alias Juliana Moscon, foemina astutissima, subjungit, me quidem a se amari, at observasse, toto me affectu erga domum Skerlecz esse, precarique, ne

Rectoris longe esse meliorem paucis mutandis, suamque quivis operam de stylizanda ad aulam et conferentiam expositione singuli collegio obtulerunt. Sermagiana, nata alias Juliana Moscon, foemina astutissima, subjungit, me quidem a se amari, at observasse, toto me affectu erga domum Skerlecz esse, precarique, ne ingratitudinem ab iis experiar hiuc, quia uxor domini Raffay Skerlecziana esset, quantumvis in conscriptione Raffay me gravissime offendisset, offensam ex uno Skerlecziorum affectu dissimulare, atque ex eadem causa suspectum sibi esse in omnibus negotiis illis, quaecumque

observasse, toto me affectu erga domum Skerlecz esse, precarique, ne ingratitudinem ab iis experiar hiuc, quia uxor domini Raffay Skerlecziana esset, quantumvis in conscriptione Raffay me gravissime offendisset, offensam ex uno Skerlecziorum affectu dissimulare, atque ex eadem causa suspectum sibi esse in omnibus negotiis illis, quaecumque Skerleczios attingerent, uti et praesens expositio ob eorumdem sororem, Raffajanam. Se ab experientia loqui, equidem epistolam domini Raffay ad se scriptam, ne Viennam exmitteret, me rogasse. Ac plura talia. |

qua venturam indixisset commissionem et pro illa quaepiam ordinasset; immo rusticorum examen, per vicecomites incoatum, suspendere debuit, repraehensus in eo etiam, quod tale permisisset, cum ex ipsis legibus scire debuerit, talia crimina Majestatis judicio et foro extraordinario reservata esse. (Incarceratorum miseriae.) Incarcerati illi Zagrabiae rustici heu quam crudeliter sunt habiti, re nulla provisi erant. In luto et tanta actitudine detinebantur, ut quamplurimi eorum decesserint. Quamvis porro vicecomes Messich satis

in tricas coram locumtenente pervenerit, neque ob foetorem et sordes ad examina vicecomites accedere vellent, res tamen accomodata non fuit, quoadusque locumtenens non repraehenderetur, utve talium miserorum officialium quispiam curam habeat demandatum non exstitisset; nam tales reos servandos esse ob circumstantias, quas scire oporteret, monebatur locumtenens. Hinc contra Busanium tanquam tot funerum reum accepta indignatio et cassae comitatibus assignandae enatum projectum est. Miseriam incarceratorum horum medio Suae Majestatis confessarii pater missionarius et praefatorum miserorum

pater missionarius et praefatorum miserorum spiritualis et ex officio suo ad eorum preces pater nempe Mathias Jussich aut potius hujus nomine collegii rector, pater Joannes Galliuff, exposuit, ipsisque jussu regio provideri postea debuit. Scopus examinis vicecomitibus impositi is esse videbatur, ut prodeat, tumultus causam conscriptionem conscriptoresque fuisse. Neutiquam attamen prodire istud potuit, neque vel unus hoc confessus est, nisi stupas illas, a domina Raffajana datas. De qua attamen causa postea. (Mihaljevich domino

quaerentes, ac potissimum | apud Mihaljevich vicecolonellum. Iste et pro sui commendatione atque tumultuantium confiniariorum alleviamine instantias eorum Viennam mittebat, ex quibus dominorum terrestrium saevitia et excessus causa totius esse tumultus subsumebantur. Dein ad edocendum, confiniarios partem nullam in hoc rusticano habere tumultu, idem Mihaljevich ad defendenda ab injuriis bona domini tabulae praesidis Balthasaris Magdalenich, Guscherovecz vocata, confiniarios Valachos misit, quod eorundem factum pro evincenti

locumtenens, quem biduo aut triduo praestolari oportuit. Defectum caeremoniarum excusabant, quia publico de commissione non constitit, neque vel conferentialiter publicata fuisset. Ab adventu commissionis altero statim die rector collegii Bohemum illum consiliarium primo accedit et neccessarium esse, ut dominus Jursich commissioni adjungatur, perorat, quam rem ut idem consiliarius cum motivis a se dictis praesidi Althamio enarret voluit, et post haec ipse veneratur praesidem, negotium commendat collegii, et cum a praeside interrogaretur de quibusdam, quae Chaktorniae et Varasdini

abiit, ut abesset, dum vocaretur, prouti et absens est evocatus, ad sese sistendum pro concommissario. Sicuti vero reliqui in arce hospitati sunt, sic et Jursich. Quae ad commissionem accessio mira quibusdam visa, quibusdam erat contemptui. Effecit autem, ut resciret omnia commissio, quia, qui rei esse nolebant seseque exculpatos procurabant, medio Jursichii et actuarii prodebant plurima, singraphas, litteras, inquisitiones dabant. Uti porro ominabantur haec ad evertendum Raffay facta esse, sic eum accusabant omnes de commissionibus, plenipotentia Erdoediana, iniquioribus judiciis, omniaque

mira quibusdam visa, quibusdam erat contemptui. Effecit autem, ut resciret omnia commissio, quia, qui rei esse nolebant seseque exculpatos procurabant, medio Jursichii et actuarii prodebant plurima, singraphas, litteras, inquisitiones dabant. Uti porro ominabantur haec ad evertendum Raffay facta esse, sic eum accusabant omnes de commissionibus, plenipotentia Erdoediana, iniquioribus judiciis, omniaque prodebant sua, et vel maxime Thomas Schytaroczi, praefectus pupillorum Ludovici olim Erdoedy, ut se eximeret, Raffajum accusabat, quod despoticum in omnes Erdoedianos subditos exerceret

et quid facere debeat, ordines a praeside accipiebat. Pro visum statim a principio (ob instantiam superius insinuatam) miseris captivis est, iisdemque ordinatum diurnum, quod, fidelitatem putans Busanius, dum difficultaret, in disgratiam incidit et dare debuit, servandos hos enim esse, dicebat commissio. Qua occasione de Busanii potentia et causa revelabantur plurima praesidi commissionis. Ipsa autem commissio propriis impensis vixit, neque ulla accepit donaria, omniaque persolvebantur episcopo. Althamius singulari benevolentia tractavit |

culpas per commissionem accipiendas, nec gladio periturum. Accesserat | quoque ad me primo fratruelis Christophorus, tum seorsive et frater Ignatius, uterque postulans consilium, num Stephano comparere expediat. A quibus responso hoc eliberatus sum: me sacerdotem esse, nec in simili negotio fari posse. Si enim de meo accedat consilio et convincatur, scrupulum haberem irregularitatis perpetuum; si non compareat, quia ex contumacia convincendum putarem, suae infelicitatis angerer scrupulis, utpote haud securus, an non absolvendus fuisset. Hinc cum res sua

magno sui infortunio Matlekovichios stante commissione persequi inceperat. Qua in re capitaneus Nicolaus Matlekovich questus est, et comes Althamius reginae subito significavit, viri hujus insolentiam se jam praesente incoari, et quidem cum fraude. Nam coram se plenipotentiarium Erdoedianum se non esse negavit pernegavitque, | immo ad speciem Orlekium plenipotentiarium esse dixit et plenipotentias ejusdem exhibuit, cum nihilominus comes ipse Georgius Erdoedy in recentibus ad Matlekovichium suis litteris Josephum Raffay suum plenipotentiarium scribat, suisque

questus est, et comes Althamius reginae subito significavit, viri hujus insolentiam se jam praesente incoari, et quidem cum fraude. Nam coram se plenipotentiarium Erdoedianum se non esse negavit pernegavitque, | immo ad speciem Orlekium plenipotentiarium esse dixit et plenipotentias ejusdem exhibuit, cum nihilominus comes ipse Georgius Erdoedy in recentibus ad Matlekovichium suis litteris Josephum Raffay suum plenipotentiarium scribat, suisque sic adhaereri debere ordinationibus, tanquam si propriae ipsiusmet comitis essent. Has easdem Erdoedii

suis litteris Josephum Raffay suum plenipotentiarium scribat, suisque sic adhaereri debere ordinationibus, tanquam si propriae ipsiusmet comitis essent. Has easdem Erdoedii litteras reginae in originali mittendo, et quoadusque de regimine isthic alio provisum non fuerit, impossibilem esse et videri tranquillitatis ineundae rationem, perscribendo. (Systema regulandi regni imponitur elaborandum Althamio. Solicitus de systemate Althamius.) Ergo per baronem Kooh respondetur Althamio, idipsum Majestati Suae videri, sibique

qui stante commissione vicebani solum Rauch et vicecomitis Raffay ab officio depositionem intellexerat, hocve solum per voces nisi de regimine alio provisum fuerit voluisse. At sensum suum Majestati clarius explicare durum illi videbatur et Bohemus consiliarius disvadebat, cum vindictae esse videretur, si praefati duo deponi praetendantur, nec futura esset comitis commendatio. Hinc de universali regni hujus regiminis norma comiti cogitandum esset. Accersit Jursichium, dein et Bisztriczajum, hisque pandit Kohii litteras ac reginae jussa, jubetque de his cogitare. Jursich, sive sui

et adeo cogitationibus defixum tenuit, ut plane alterationem se habere diceret. Jursichius in fine quaedam eidem conscripsit, sed quae nominetenus defectus aliquorum continebant. His raptim scriptis et Althamio praesentatis, a se non probabantur, ille iterum occupationes causatus remque longioris esse temporis, considerationis et morae, me eidem ad hoc perficiendum munus aptissimum a se censeri respondit. Quo etiam statim die Althamius me ad prandium invitat, blandissime habet, osculatur. Tum vesperi submissis ad me Bisztriczajo et Jursichio, ad systema hoc regiminis formae hortatur.

facturum, ut pro tali labore remunerer, immo Suae Majestati scripturum, quod cum is ob labores perficere nequiverit, a me accepisse adjutorium. Fateor, consideratione beneficii hujus motus sum, ut de methodo, qua cuperet, eundem interrogarem. Is se mihi totum credere reposuit persvasumque sibi esse, me bene facturum. Tradidit mihi Jursichii scripta illa, dein quae aliorum sibi extradata erant, mere lamentatoria, per Jursichium | aut Bisztriczajum submissurum vesperi, quia prae manibus partim Bohemi consiliarii partim Jursichii essent. Fidem ei spondere

corrigendum. Supremus comes, vicecomites duo, notarius, et assessores tres forum causarum comitatus essent, sic ut causae illae, quas ex lege judlium recognoscunt, assessores privative judicare valeant, ab his suo ordine ad tabulam banalem fieret appellatio, quae tabula una cum districtuali in suo esse remanerent. Porro annis singulis, (nisi quid extraordinarii occurreret, jussumque speciale esset principis) bis regni celebrari deberet congregatio, in qua jussa promulgarentur principis, et qualiter iisdem satisfactum, diceretur, audirenturque omnium consilia, si quid in commune bonum esset.

quam proponere velit et resolvere princeps viam regiminis, de promovendis subjectis cogitari non posse. Distincta enim longe foret ratio subjectorum in uno ac in alio systemate. Is nihilominus ursit, ut quodcunque resolveretur, cum credat, se indubie et de subjectis interrogandum, paratus esse possit, meaeque semet hoc in | merito conscientiae credere, cum videat interessata in regno omnia, et nec sciat, cui credere possit. Unum hoc addidit, ne tres hos, Rauch videlicet, Raffay et Busan, pro ullo scriberem officio, quia eos certissimo deleret, proinde

semet hoc in | merito conscientiae credere, cum videat interessata in regno omnia, et nec sciat, cui credere possit. Unum hoc addidit, ne tres hos, Rauch videlicet, Raffay et Busan, pro ullo scriberem officio, quia eos certissimo deleret, proinde nec mihi necessum esse cartham gratis onerare. Itaque ut me ab homine expediam, volente plures ubique proponi, hoc etiam dedi pro memoria. (Propositi pro officiis.) In casum gubernii. Ad idem gubernium ex magnatibus vel Joannes Nepomucenus Erdoedy, aut Stephanus

proinde me omnimode exculpare velle. Repraehendit graviter | Jursichium, neque eam de illo, quam prius, habuit opinionem, quod rerum incurius adeo esset et se tanto exposuisset periculo, apud principem maxime, quae opus illud §phi potissimum tertiae suum esse crederet suaeque capacitatis testimonium. Itaque me hortatur ad patientiam, et in se omnem evictionem pro futuro accipit, immo bis protonotarium Pecsy hoc in merito relegat ad domum meam, ut fortis manerem. Postulavi scribas illos, aliunde commissionis juratos, adeoque fidefragii reos, poni in

ecclesiae incendiis, prouti etiam propriis, quos actu praestarent. Quaerent item deponentque summas debitas, et quo eas capitulum elocabit. Arenda etiam in praejudicium mensae canonicalis tam abjecto pretio arendari nequiret. Verum Georgius Reess custos. Joannes Paxi aliique sustinuere, capitulum esse liberum ea, qua vellet, ratione summas elocare, neque aliquem factum uni favorem sibi praetendere posse. Replicabam, summas parochorum, collegiorum esse aliarumque piarum fundationum, quomodo ergo liberum est capitulum damnificare parochos, qui sacra etiam ad quantitatem diminuendae

in praejudicium mensae canonicalis tam abjecto pretio arendari nequiret. Verum Georgius Reess custos. Joannes Paxi aliique sustinuere, capitulum esse liberum ea, qua vellet, ratione summas elocare, neque aliquem factum uni favorem sibi praetendere posse. Replicabam, summas parochorum, collegiorum esse aliarumque piarum fundationum, quomodo ergo liberum est capitulum damnificare parochos, qui sacra etiam ad quantitatem diminuendae summae diminuent. Juventutem quoque in collegiis diminui oportebit. Si enim 60 fl. milia sex a cento elocentur, annui interesse erunt

alium praetendere non posse; Malenichio subdente: Quid si exsolvant? Resius: Unde diabolorum accipient pecunias. Tum prior: Imperatorem cuivis, qui vult, dare quinque a cento, semet audivisse. Dein patres Paulinos habere pecunias, vicinas item provincias, neque debere nos esse solicitos, unde accipient, sed quid, si restituant? Juniores, uti Goymerecz, clamare, inceperunt, res has jam fuisse examinatas, proinde non est, cur ista suscitentur. Ursit Malenich, ut ad faciendam caeteris saecularibus umbram et habendam capituli excusationem in obligatoria comitis

(Viennae de referendis actis commissionis quaestio.) Commissionis acta per cancellariam expediebantur omnia. Episcopus Noviensis Adamus Patachich a cancellario pro referente fuerat nominatus. Displicuit istud consiliario Koller, qui referens esse ambiebat, suisque modis effecit, ut acta ista tanquam criminalia, monente regina, per ecclesiasticum consiliarium non tractarentur. Cancellarius itaque ad eludendum Koller alteri consiliario, Jacobo quippe Szvetich, ea tradidit et iste fuit referens. Koller, absoluta jam terminataque

2. Quia, si prudenter et sana ratione praedescriptae factiones considerentur, quis neturam pro causa movente adstruet? Domina illa rusticis Podravanis sive 4tae factionis, sed neque 2dae aut 3tiae factionis stupas dedit nendas, quin neque dare potuit. Ergo stupae illae ratio et motivum tumultus esse nequiverunt, et quidem, ut eodem tempore et ferme die rustici in tot et remotis partibus, ut praecipue Podravani sunt, tumultuent, eodem ubique modo procedant, videlicet incinerando, spoliando, occidendo. Ista a me perpensa evincunt, neturam illam causam tumultus non fuisse sed ad summum

et ferme die rustici in tot et remotis partibus, ut praecipue Podravani sunt, tumultuent, eodem ubique modo procedant, videlicet incinerando, spoliando, occidendo. Ista a me perpensa evincunt, neturam illam causam tumultus non fuisse sed ad summum praetextuatam occasionem, consequenter aliam esse debuisse, ob quam ad tumultuandum eodem tempore et praemeditata et condicta ab omnibus modalitate eadem, comburendi nempe spoliandique, iverunt.- Respondeo 2do. Aeque mihi non videri, tumultum illum in saevitiem dominorum terrestrium trahi potuisse. lmo. Quia dominus

sermonem faciendo et quod haec a plerisque intelligeret. Subjunxi ego, de aulae intentionibus constare posse Zagrabiae nemini, quia nec Viennae multis constarent, consequenter neminem vel divinare posse, quae sit Augustorum intentio. Tum ille, oportunitatem nunc convertendorum Rascianorum esse, quia illi potius Romana amplectentur sacra, quam ut reducerentur; credere vero se, crimen enorme illorum ob respectum hunc religionis conversionisque ipsorum indulgeri ipsis ab apostolica posse principe, seque eo fine fuisse in Szeverin, et promisisse Liubojevichium, convertendos iri omnes,

Glogoncza fluvius separat, et tum per defluxum Lonyae ac dein Chasmae fluviorum, quam rem occasione commissionum anni 1749. urgebant, item superiori anno 1754. per geometricam illam (quam vidi ipse) delineationem. Certum demum est, rusticos, qui tumultuarunt, intra praetensos a Valachis limites esse et cum ipsis terras habere promiscuas, item foenilia, silvarum tametsi controversum usum, immo quosdam pagos cum iisdem servire etiam; praeterea cognationibus et affinitatibus, uti vicinos, conjunctos et ligatos esse. Innegabile tandem est, a vineis, terris |

Certum demum est, rusticos, qui tumultuarunt, intra praetensos a Valachis limites esse et cum ipsis terras habere promiscuas, item foenilia, silvarum tametsi controversum usum, immo quosdam pagos cum iisdem servire etiam; praeterea cognationibus et affinitatibus, uti vicinos, conjunctos et ligatos esse. Innegabile tandem est, a vineis, terris | caeterisque tenutis, quae vicini hi intra generalatum possiderent, cum a talibus nunquam antea quidquam in medium generalatus solvissent, anno 1754. adigi incepisse sub praetextu facilitandae per confiniarios

rusticorum cum Mihaljevich aliisque schismaticis officialibus, frequentioremque rusticorum ad officiales accessum scriptasque ultro citroque epistolas, quas Mihaljevich locumtenenti non communicavit aut misit, sed Vininae factas praetextuate ad se rusticorum instantias, quod confiniarii esse, velint sintque de generalatus appertinentiis, per consilium aulae bellicum promovit atque dein per commissionem Kanisiensem nobiles excessuum accusando. 5ta. Ob non rejectos captosque illico tumultuantes, qui se ad generalatum receperant, sed datum eis asylum tempore sat notabili. 6ta. Ob

posteritas, quod lubet, existimet.- Profecto cum ego ipse die 2. Septembris anni hujus Viennam appulissem, et tam apud consiliarium Patachich quam et aulae cancellarium dominum comitem Leopoldum de Nadasd suprascriptas reflexiones fecissem, obstupuit uterque, adeo publici neglectam in regno esse rationem, ut nemo aulae talia detegeret, sed privata publico quaererent nomine. Reposui, id evenisse inde, quia nec ante commissionem neque sub eadem ulla regni congregatio fuisset, finita autem commissione agere, acta esset commissionis evertere. Observavi, quod res non displicuisset

quemadmodum et a cancellario et Patachichio monitus fueram, eam, quam supradescripsi, attuli et cum praemissis reflexionibus. Regina reposuit mihi, se tamen a tribus commissionibus, Kanisiensi nempe, Zagrabiensi et Veröcensi intelligere, saevitiem et excessus dominorum terrestrium causam tumultus esse. Ad quae reposui, me ita fuisse locutum, uti jussus sum, videlicet opinionis meae sensus promere, consequenter et sic locutum fuisse, a commissionibus autem praescindere. Tum facta interrogatione, num verum sit, quod parochus sub Bela Kefely populo sic ad accusandos nobiles obligationem

confinio antea capellanus fuerit, immo et in castris cum confiniariis, expediret forsitan, si hac de re interrogaretur, cur ita edixisset. Nil respondente ultro regina, de vicecomite Petkovich suscitari incepit, num verum sit, in Gay eum nullas praedas, nulla homicidia fecisse. Reposui, hoc esse verissimum, quia et a fratre meo, quem vicebanus ad revocandum Petkovichium submiserat, adeoque teste de visu, nullas eum praedas fecisse intellexi, neque in regno ab ullo mortalium. Neque de istis ultro suscitata est quidpiam.- Dices lmo: et in Biskupecz ad Varasdinum tumultuarunt rustici,

ab exemplo Biskupcensium, bene ponderato et combinato, superiora nostra confirmari videntur.- Dices 2do: commissio causas illas non invenit. Fateor, quia ob velocitatem, qua progressa est, neque examinavit in veram causam sed animadvertens, praejudicium jam aulae esse, ex instantiis illis per Mihaljevich submissis medio consilii bellici, causam nempe tumultus dominorum esse praegravia, de his tantum inquisivit solicitaque fuit, ut in sua opinione aula firmaretur.- Dices 3tio: neque regnum praemissa unquam ita subsumpsit

2do: commissio causas illas non invenit. Fateor, quia ob velocitatem, qua progressa est, neque examinavit in veram causam sed animadvertens, praejudicium jam aulae esse, ex instantiis illis per Mihaljevich submissis medio consilii bellici, causam nempe tumultus dominorum esse praegravia, de his tantum inquisivit solicitaque fuit, ut in sua opinione aula firmaretur.- Dices 3tio: neque regnum praemissa unquam ita subsumpsit deduxitque. Respondeo 1. Quando hoc facere potuisset, congregatione nec ante commissionem celebrata neque sub

ita subsumpsit deduxitque. Respondeo 1. Quando hoc facere potuisset, congregatione nec ante commissionem celebrata neque sub commissionis decursu? 2. Protonotarius, cujus ista observare fuisset, tanquam commissionis membrum cum aliis sensit suffecitque eidem, aulam ita velle et persvasam sic esse. | 3. In tantis singulorum dissensionibus et animorum discordiis rationem boni publici, ut publicum est, nemo quaerebat, at quidam privatas cupiebant vindicare injurias, quidam promotiones aspexerut, alii et a potiori sese defendebant. Hinc boni publici

Absoluta commissione, Bohemus ille consiliarius Viennam praeivit, Althamius in bonis suis Chaktornya ad finem prope Septembris remansit. Qui adveniens reginam et, aulam caeteraque dicasteria de regni Sclavoniae inordinationibus adimplevit . Vicebani Rauch necessariam esse ab officio depositionem censuit, prouti et Josephi Raffay. Novum regiminis systema inducendum dixit, illudque ipsum, quod supra descriptum est, uti ex rumoribus observare licuit. Privatorum instantias exhibuit, uti Sermagianae viduae, Draskovichii subditorum aliorumque, quae successive

deponendum е vicebanatu Rauchium arbitrabatur, uti publica rei hujus illico fama fuerat. Kollerius vero in banum, Rauchii promotorem, redundaturam notam bano persvadet, hinc is, ut in baronem elevetur, supplicat. Sed cancellarius Hungariae, baronatum sive statum magnatum illum talemque non esse sustinet, ut demeriti et in poenam ad talem evehantur. Cum ergo Rauch demeruisse probetur, ob sua demerita baronatu donari non posset in despectum totius status magnatum. Banus itaque medio locumtenentis semet dispositurum vicebanum suscipit ad spontaneam officii resignationem, quod etiam

medio etiam procuratorum allegationes accepit et audivit, ut advocatus Petrus Spissich, aliique eo ad allegandum profecti fuerint. Quid praeterea actum, et an aliquis ibidem morte castigatus, cum nesciam, omitto, ob meas enim persecutiones de resciendis particularibus et singulis solicitus esse non potui. Caeterum effectus commissionis hujus observati sequentes sunt. (Supremus comes jubilatur, et administrator novus. Aliique effectus commissionis.) 1. Supremi comitatus illius comitis, domini comitis Ludovici Patachich, non quidem

Vienna oportuerit. Sub spe autem consequendae promotionis et obtinendi generalatus Varasdinensis haec omnia fecit Kleffeldius. Postquam vero vidisset, sibi praelatum ab aula colonellum Beck et huic spes suas obtigisse, animadvertens, mareschallum Neuperg consilii bellici vicepraesidem resolutum esse, atque hunc et gratia apud Suas Majestates pollere et Petazzio affectum non esse, credens, sub novo hoc quoad titulum vicepraeside, quoad rem consilii bellici gubernatore, reformanda fore omnia, ut Neuperghii aucuparetur gratias, cepit eidem et caesari ac reginae ipsi defectus generalatus

Varasdinensis haec omnia fecit Kleffeldius. Postquam vero vidisset, sibi praelatum ab aula colonellum Beck et huic spes suas obtigisse, animadvertens, mareschallum Neuperg consilii bellici vicepraesidem resolutum esse, atque hunc et gratia apud Suas Majestates pollere et Petazzio affectum non esse, credens, sub novo hoc quoad titulum vicepraeside, quoad rem consilii bellici gubernatore, reformanda fore omnia, ut Neuperghii aucuparetur gratias, cepit eidem et caesari ac reginae ipsi defectus generalatus Carolostadiensis proponere, et, quae corrigenda essent, scripto exhibuit, Petazzium

ab illo instituta servet, neque vel in minimo immutare audeat. Hinc quia Petazzius ob respectum mandati talismodi in generalatu illo corrigenda nec proponere auderet, se ob principis servitium et publici boni rationem Scherzzerianas fraudes et deceptiones detegere, necessariumque, ut his medeatur, esse.- | In quantum porro mihi intelligere ex ipso Kleffeld Viennae licuit, tametsi fuissent specialia plurima, haec tamen generaliora erant et majora fraudum praetensarum Scherzzerii olim capita, lmo. Quod ex generalatu Carolostadiensi militum ille

debuisset antea, totumque, ut erat, reginae sincere aperit. Mutationibusque continuis haud quaeri aliud, exponit, quam tumultuum occasionem, quos a sui memoria recitat omnes ac unice ex novitatibus. Se in summo periculo sub anni hujus principium stitisse generalatus hujus tumultum, nec novo opus esse. Confestim curat conscribi totius generalatus viros, prodivitque, in toto generalatu Carolostadiensi ad centum milia virorum esse. Dein Scherzzerium exsecutorem fuisse fidelem caesaris mandatorum. Hinc si status praesens generalatus Carolostadiensis damnari debet, dicasteria

a sui memoria recitat omnes ac unice ex novitatibus. Se in summo periculo sub anni hujus principium stitisse generalatus hujus tumultum, nec novo opus esse. Confestim curat conscribi totius generalatus viros, prodivitque, in toto generalatu Carolostadiensi ad centum milia virorum esse. Dein Scherzzerium exsecutorem fuisse fidelem caesaris mandatorum. Hinc si status praesens generalatus Carolostadiensis damnari debet, dicasteria ipsosque a Kleffeldio Augustos artificiose accusari. Kleffeldius ista sibi non ominatus, in Petazzium directe surgit, eumque falsitatis arguit.

concessit, ibidemque diutius moratus est, atque ad mensem ferme Octobrem 1756., quando ad castra exivit regia, et successive in generalem vigiliarum praefectum est resolutus. Atque hac ratione Kleffeldius e Croatia sese eliberavit. Credebat vulgus rumorque sparserat, colonelli officio privatum esse, quod res suas Carolostadii vendidisset et Graecium evocasset uxorem, attamen, quia sui loco alter suffectus non fuisset, quoadusque generalis non obtinuisset dignitatem, et postea cum Carolostadiensibus Graecio ad castra profectus sit, privatus officio non fuit, sed ne cum generali Petazzio

ut nullus pro vacante praepositura praeter Putz et me instaret. Ego autem et ad aulae cancellarium (cujus favores veneror, et Deus ei retribuere eos dignetur) et ad Batthyanium recurrebam. Iste de sibi facta accusatione et capituli precibus me certiorem reddit litterasque communicat. Vidi invidiam esse, recurrique ad locumtenentem, ut cum jam pluribus in regno foret annis, de inobedientia praetensa fidem faceret, an eandem vel audiverit, prouti etiam de Radichianae substantiae dissipatione. Locumtenens, tam veritate rei quam vel maxime suae conjugis, quae mei semet studiosam demonstrabat,

substantiae dissipatione. Locumtenens, tam veritate rei quam vel maxime suae conjugis, quae mei semet studiosam demonstrabat, verbis motus, patruo mareschallo plenas in mei laudem dedit litteras, et semet jam a dudum episcopi contra me passionem expertum scribit, inobedientiae nec rumorem esse, quam episcopus, si fuisset, vindicare ex sua contra me passione non neglexisset. A Radichiana autem substantia laudari me ab aliis semet intellexisse, singulosque de capitulo exsecutoratum illum deprecatos fuisse, quod substantia defuncti nulla fuerit, totumque publicum in

promotum, ut faveret, aliquem ex capitulo hoc promoveri posse, nullius facta exceptione. Praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich graviter hac de re locutus fuit, periclitari nempe fidei dignitatem capituli, perpetuarum scissionum suspicionumque aperiri campum, palamque edixit, turpem hanc esse passionem, nec privatos, minus capitulum decere, majoremque inuri capitulo notam, quam ex tali passione gloriam. Videre se, nil tuti esse, si cuivis, quod lubet, capituli nomine scribere fas est. Paxi, qui erat episcopo a latere totiusque rei faber cum Magdich et Ressio, postea primam illam

graviter hac de re locutus fuit, periclitari nempe fidei dignitatem capituli, perpetuarum scissionum suspicionumque aperiri campum, palamque edixit, turpem hanc esse passionem, nec privatos, minus capitulum decere, majoremque inuri capitulo notam, quam ex tali passione gloriam. Videre se, nil tuti esse, si cuivis, quod lubet, capituli nomine scribere fas est. Paxi, qui erat episcopo a latere totiusque rei faber cum Magdich et Ressio, postea primam illam opinionem, mutasse capitulum, mussitare incepit. Quando, quo tempore, petebant alii, ac prae reliquis Petrichevich, et, qui illi sunt, qui

habui nec haberi possunt, eccur ad comitem locumtenentem pro testimonio accessi, taliterque imfamatum reddidi capitulum; eccur, | acceptis mareschalli Batthyani litteris, apud episcopum, dein in capitulo lamentatus non sum, sed diffamatum studui capitulum? Hoc esse et inobedientiae manifestum signum et erga capitulum nullam mihi esse charitatem, qui locumtenenti, saeculari, rem aperui testimoniumque ejus expetii. Reposui ego contra: jus aequumve esse, ut ab actore petatur testimonium. Ex litteris mareschalli vidi, me ab episcopo accusari, prouti etiam a

accessi, taliterque imfamatum reddidi capitulum; eccur, | acceptis mareschalli Batthyani litteris, apud episcopum, dein in capitulo lamentatus non sum, sed diffamatum studui capitulum? Hoc esse et inobedientiae manifestum signum et erga capitulum nullam mihi esse charitatem, qui locumtenenti, saeculari, rem aperui testimoniumque ejus expetii. Reposui ego contra: jus aequumve esse, ut ab actore petatur testimonium. Ex litteris mareschalli vidi, me ab episcopo accusari, prouti etiam a capitulo, qua ergo ratione ab his justitiam petere poteram vel sperare

Batthyani litteris, apud episcopum, dein in capitulo lamentatus non sum, sed diffamatum studui capitulum? Hoc esse et inobedientiae manifestum signum et erga capitulum nullam mihi esse charitatem, qui locumtenenti, saeculari, rem aperui testimoniumque ejus expetii. Reposui ego contra: jus aequumve esse, ut ab actore petatur testimonium. Ex litteris mareschalli vidi, me ab episcopo accusari, prouti etiam a capitulo, qua ergo ratione ab his justitiam petere poteram vel sperare? Ad locumtenentem jure recurri, qui, ut regno praepositus, de ipso testaretur rumore. Sed hic juris viam non esse,

esse, ut ab actore petatur testimonium. Ex litteris mareschalli vidi, me ab episcopo accusari, prouti etiam a capitulo, qua ergo ratione ab his justitiam petere poteram vel sperare? Ad locumtenentem jure recurri, qui, ut regno praepositus, de ipso testaretur rumore. Sed hic juris viam non esse, reponebat Paxius. Schytaroczi: semet a defuncto accepisse praeposito, nil esse capitulo perniciosius quam juristas, qui et regnum destruxerunt et capitulo tantla damna, unde autore illo Bononiae vetitam jam alumnis esse juris scientiam, et si haec permittatur, capitulum

prouti etiam a capitulo, qua ergo ratione ab his justitiam petere poteram vel sperare? Ad locumtenentem jure recurri, qui, ut regno praepositus, de ipso testaretur rumore. Sed hic juris viam non esse, reponebat Paxius. Schytaroczi: semet a defuncto accepisse praeposito, nil esse capitulo perniciosius quam juristas, qui et regnum destruxerunt et capitulo tantla damna, unde autore illo Bononiae vetitam jam alumnis esse juris scientiam, et si haec permittatur, capitulum fore ruinandum. Autoritatem seniorum canonicorum sub Lukauszkio lectore, qui juris scientiam habuit,

de ipso testaretur rumore. Sed hic juris viam non esse, reponebat Paxius. Schytaroczi: semet a defuncto accepisse praeposito, nil esse capitulo perniciosius quam juristas, qui et regnum destruxerunt et capitulo tantla damna, unde autore illo Bononiae vetitam jam alumnis esse juris scientiam, et si haec permittatur, capitulum fore ruinandum. Autoritatem seniorum canonicorum sub Lukauszkio lectore, qui juris scientiam habuit, corruisse, clamabat Magdich. Et post talismodi clamores Paxi hoc dilemna mihi proposuit: vel epistolam illam pro capitulari actu habui vel

de se ac a privato petere. Si porro capitulum non incurrit in bullam Coenae mareschallo saeculari me accusando, praetermisso omni et quolibet foro ecclesiastico, neque ego excommunicationem illam metuerem, provocatus, in defensam meam a saeculari testimonium postulando. Paxius, me privatum esse, clamabat, episcopum autem cum canonicis personas plures et publicas, potius autem privatum pati debere quam tot reliquos. Ego, vera rectaque fieri publico nomine deberi, reposui, alias nec Judaeorum synagoga puniri potuisset ob privatam Christi mortem. Reess reposuit, quid cum his clamoribus?

redivisset, et mareschallus Batthyan scripsisset episcopo, ut, si is lectoratum mihi conferre velit, praeposituram indubie Putzio conferendam, gravius hoc et episcopo accidit et canonicis, promotiones suspirantibus. Unde ad aucupandos illius favores, cum vidissent, plus quam diabolico eum esse in me odio, non solum de praepositura mihi non conferenda laborare ceperunt, sed vel maxime de lectoratu, ne hunc habeam. Ergo autore Paxio Althamio pecunia illa, uti supra descripsi, data mutuataque, in qua mutuanda cum ego meas habuissem reflexiones superius descriptas, Althamii in me odium

quam episcopus miserat, accedit, eique commendat negotium. Me pasquilli alicujus reum Viennae depraedicat, et propediem futuram actionem dicit. Crediderim, a consiliario Koller subinstructum fuisse, ut et hoc diceret, me sine facultate episcopi Viennam abiisse. Staffetaliter iste, me Viennae esse, perscribit episcopo, ut actio erigatur svadet et lamenta mittantur, quod sine sua facultate Viennam abiverim. Hoc post meum a Batthyanio abitum a Kollerio jam fuerat bene impressum mareschallo, quia is et in secundo ad se adventu istud mihi vel maxime objiciebat, quod sine facultate episcopi

svadet et lamenta mittantur, quod sine sua facultate Viennam abiverim. Hoc post meum a Batthyanio abitum a Kollerio jam fuerat bene impressum mareschallo, quia is et in secundo ad se adventu istud mihi vel maxime objiciebat, quod sine facultate episcopi Viennam abiissem, cui reposui, nec moris esse petere, nec jura imponere, neque ab inimico et accusatore petenda esse consilia, et vel admisisset vel negasset facultatem episcopus: si admisisset, suspecta fuisset facultas, me nempe eo gratis ire et ad sumptus faciendos inutiles, si negasset, ergo defensae media praeclusa habuissem, et de

Hoc post meum a Batthyanio abitum a Kollerio jam fuerat bene impressum mareschallo, quia is et in secundo ad se adventu istud mihi vel maxime objiciebat, quod sine facultate episcopi Viennam abiissem, cui reposui, nec moris esse petere, nec jura imponere, neque ab inimico et accusatore petenda esse consilia, et vel admisisset vel negasset facultatem episcopus: si admisisset, suspecta fuisset facultas, me nempe eo gratis ire et ad sumptus faciendos inutiles, si negasset, ergo defensae media praeclusa habuissem, et de hoc iterum accusare oportuisset. Ad principem ex clementia reginae

at se Althamium praeelegisse, quae omnia summae erant benevolentiae indicia. Post ista tandem, cum me ego primum clementiae regiae devovissem, reposuit iterum: nisi Batthyan mihi dixisset, quod sub infami processu sit, certus sit, quod jam promulgatus fuisset; cum autem scirem, episcopum ipsi esse inimicum, volo, ut processus iste terminetur, et si annis plane quinque decurrat, praeposituram non conferam, quoadusque terminatus non fuerit. Actis pro hac clementia gratiis, et me clementiae regiae ac protectioni devovens, in manus osculo abivi. Et cum ex aula recederem,

quasi autore res haec videatur exponi acta, atque, ut is videat, de ejusdem fine resolutum foret, ergo ne inquiebat: vel banus evocare debebit Viennam episcopum, capitulum et dominationem vestram, vel ipse deorsum descendere. Ex quo tandem discursu longiori deduxit, ad placandum banum necessarium esse, ut ego praemissae instantiae sincere pandam autorem, sive eum, qui mihi svasit eandem; dicebat enim, videri hoc necessarium ad comprobandam meam erga banum sinceritatem. Plurimaque rem in hanc fatus est. Cum vero animadvertissem, nil ex his procurari quam dissensiones intra cancellarium vel

versus est: eccur saltem per unum pro memoria ad eum non recurri? Me iterum et in hoc excusantem cum audivisset, descendit ad alia narravitque, obrui se actorum commissionis Zagrabiensis revisione. Tum de Rauch, Raffay et Busan sciscitari incepit et dolere, quod viri tales causa totius tumultus esse videantur. Reposui, me quidem commissionis acta non vidisse, causam attamen eos tumultui dare nequivisse credere ex supra deductis rationibus. Subjunxit, an de his cum cancellario locutus fuerim; dixi: omnino. Tum reposuit: ego servire illis desidero, sed me magis movet servitium regium et

ac odio. Caeteri autem omnes subscripserunt, quantumvis nec, quid subscribant, sciverint. Paxi enim conceptum attulit, nec, ut relegatur, voluit episcopus, quod extremo Petkovichii summum erat argumentum, videlicet semet nunquam subscripturum, nisi sciat, quid subscribat. Reponebatur eidem, satis esse, quod referri audiat. At ille: si idem, est quod refertur, eccur ergo non legitur, quod subscribi praetenditur? Ad hanc Petkovichii dictionem mussitare et qui subscripserant ceperunt. At Paxius, satis esse, quod potior canonicorum pars subscripserit , reposuit, et episcopus abiit,

videlicet semet nunquam subscripturum, nisi sciat, quid subscribat. Reponebatur eidem, satis esse, quod referri audiat. At ille: si idem, est quod refertur, eccur ergo non legitur, quod subscribi praetenditur? Ad hanc Petkovichii dictionem mussitare et qui subscripserant ceperunt. At Paxius, satis esse, quod potior canonicorum pars subscripserit , reposuit, et episcopus abiit, sessioque est dissoluta.- Quantum a cantore Adamo Ztepanich intellexi, eodem, quod subscripserunt, scripto continebatur; et lectam fuisse in capitulo epistolam illam, ad banum datam, et esse canonice

At Paxius, satis esse, quod potior canonicorum pars subscripserit , reposuit, et episcopus abiit, sessioque est dissoluta.- Quantum a cantore Adamo Ztepanich intellexi, eodem, quod subscripserunt, scripto continebatur; et lectam fuisse in capitulo epistolam illam, ad banum datam, et esse canonice capitularem, immo singulum ex subscribentibus fuisse praesentem. Hinc dum idem cantor canonicum Joannem Koosz interrogasset, qua ratione subscripsit, cum occasione mortis praepositi nec Zagrabiae fuerit, neque,integro mense Julio, reposuit, episcopum et Paxium omnes decepisse.

actum methodo. Volebat episcopus, ut capitulum actores essent. Sed disponere nulla ratione eos ad hoc potuit, immo episcopus per scripturam suam evincere capitulum debuit, quod ex hac tota actione capitulo nihil damni sit emersurum. Episcopo actoratum accipere durum videbatur ob forum, quia judex esse non potuisset. Ergo, cujus consilio, nescio, canonicus Malenich fiscus constituitur, et fiscali nomine ad evitandam talionis poenam et expensas actionem format, data praevie ad episcopum instantia, in qua supplicat sibi judices designari, semetque in ea |

et Szkerba. Atque ut legaliter procedant, inscribit. Die nona Septembris subscribitur actio, et per duos Chasmenses ad aedes meas clavigero assignatur. Tum per cursorem haec omnia Goymereczio Viennam significata sunt, capitulum nempe recognovisse, epistolam ad banum scriptam capitularem esse singulosque subscripsisse. Item actionem (quamvis primo die 9. Septembris) erectam esse, atque ideo mihi nec credi posse, ac me ideo sine episcopi insinuatione Viennam profectum fuisse. Quarum rerum magnus per Viennam buccinator, eum protegente et adjuvante consiliario Koller, Geymerecz

actio, et per duos Chasmenses ad aedes meas clavigero assignatur. Tum per cursorem haec omnia Goymereczio Viennam significata sunt, capitulum nempe recognovisse, epistolam ad banum scriptam capitularem esse singulosque subscripsisse. Item actionem (quamvis primo die 9. Septembris) erectam esse, atque ideo mihi nec credi posse, ac me ideo sine episcopi insinuatione Viennam profectum fuisse. Quarum rerum magnus per Viennam buccinator, eum protegente et adjuvante consiliario Koller, Geymerecz exstitit. Qui etiam ad me Viennam accessit mihique sua manu scriptam porrigit scarthecam, quod

talem assignasse, fine enim alio, ut a se scriptam mihi det, concipere non possem. Eheu tanta etiam fuit Viennae inadvertentia, quod vel ex ipso dato, episcopi mendacia et passiones observare valentes, ea non observaverint. Scripserat ille mense adhuc Julio, me inactionatum esse, et tamen nona primum Septembris atque post auditam meam Viennae moram actio scripta est. Testimonia illa quamprimo a capitulo Batthyanio submissa non sunt, sed ab episcopo, quem fratruelis sui locumtenentis testimonio erga me passionatum esse scivit, dubium habere potuit et habere debuisset

Scripserat ille mense adhuc Julio, me inactionatum esse, et tamen nona primum Septembris atque post auditam meam Viennae moram actio scripta est. Testimonia illa quamprimo a capitulo Batthyanio submissa non sunt, sed ab episcopo, quem fratruelis sui locumtenentis testimonio erga me passionatum esse scivit, dubium habere potuit et habere debuisset petereque, ut capitulum talismodi submittat litteras, sicuti etiam primas submiserat. Sed haec dum facta non sunt, imperscrutabilia Dei judicia venerari oportet. Ego 14. Septembris Vienna redditum orsus sum; Zagrabiae autem, ad enorme

primas submiserat. Sed haec dum facta non sunt, imperscrutabilia Dei judicia venerari oportet. Ego 14. Septembris Vienna redditum orsus sum; Zagrabiae autem, ad enorme minimorum scandalum, magis vero illorum, qui rem intelligebant videbantque, ex una passione episcopi, qui lucerna et pastor esse deberet, talia proficisci, in canonicorum mensis nullus sermo alter quam in mei prostitutionem, nec re gaudebant alia quam lectione poenarum, quibus me afficiendum dicebant. Nemo erat, qui de probandis criminibus | fuisset solicitus, sed duntaxat de poenis,

qui quispiam advocatorum Croatiae causam illam susciperet. Jurabat, si episcopi fiscalis non esset, quod causam hanc ipse statim susciperet. Praeterea semet jam cum secretario locumtenentis locutum fuisse, et medio comitissae, mihi affectae, locumtenentem ad extradandum tale mandatum dispositum esse. Et comitissam indigne ferre totum istud institutum, indignius illud episcopi desiderium, ut nec defendere cuivis me liceat. Haerebat frater meus dubiusque haesit, an credere debeat Lukauszkio, quem, ut episcopi fiscalem, suspectum habuit; ut talia proferentem, credebat amicum. Metuebatque, ne

mandatum. Dum praemissa agerentur, die 24. Septembris a sancto Joanne in Selina, ubi apud parochum Nicolaum Dumbovich, sub me olim Viennae alumnum, pernoctatus sum, et habito de Marcha, nescio quomodo occurrente, sermone fors, cujus tamen non recordor, dixerim, spem non esse, ut unitis restituatur, cum schismatici Rasciani Viennae protegantur; postea idem parochus ad se divertenti canonico Josepho Galliuff nescio quae dixerit, iste autem canonicus, episcopo adulari volens et de ejus participare gratiis, quemadmodum etiam ideo archidiaconus Kemlek factus fuisset,

protegantur; postea idem parochus ad se divertenti canonico Josepho Galliuff nescio quae dixerit, iste autem canonicus, episcopo adulari volens et de ejus participare gratiis, quemadmodum etiam ideo archidiaconus Kemlek factus fuisset, retulit, reginam male erga religionem Christianam affectam esse, adeoque favere schismaticis, ut, si ipsi cathedralem quoque basilicam cuperent, hanc eisdem extradaret. Rem hanc episcopus Viennam submiserit scripseritque, quia postea sub mandato episcopali, de quo infra et sequenti anno, idem parochus non ad puritatem sed conscientiae suae turpitudinem de

terminum ad 12. Novembris, et me ad personaliter adstandum obligari. Paxi, errorem hunc Malenichii observans, prouti etiam comitis locumtenentis mandatum, item comitis Patachich plenipotentiam, dicere statim incepit, semet in hac re nil habere velle, remque, uti praeconceperant, firmam non esse, quia, si desperata causa mea esset, comites patrocinia hujus non susciperent. Credibilius et episcopo locutus fuerit, qui Lukauszkium, ut fiscalem suum, vocat et consulit. Iste, adstante Paxio, actionem pessime formatam esse, edicit, quia, cum fiscus procederet, vel in rumore vel fama vel

in hac re nil habere velle, remque, uti praeconceperant, firmam non esse, quia, si desperata causa mea esset, comites patrocinia hujus non susciperent. Credibilius et episcopo locutus fuerit, qui Lukauszkium, ut fiscalem suum, vocat et consulit. Iste, adstante Paxio, actionem pessime formatam esse, edicit, quia, cum fiscus procederet, vel in rumore vel fama vel probis, quas in paribus transmittere et adnectere debuisset, fundare actionem debebat; interrogavitque, quas et quales haberent probas. Tacuere ambo. Tum ille: viderent, ne hoc ipsum occasio suae promotionis sit. Paxi audita a

terminaturus esset processum. Dicet enim: crimina de peculatu et residuis accusavit Paxi, de sodomia Delinich, de famoso libello Reess. Erga assecurationem et jussa, talia totamque proditurus esset historiam. Induci enim nulla ratione, quod velit. Paxi ista metuens, placandum esse Malenichium censebat, cogitandumque, qua ratione et de probis prospici valeat. Delinich abbatialem crucem auream defuncti Adami Chegetek eidem obtulit. Ac ut semet eliberet, Bononiam pro rectore mitti petiit, presbythero quodam seminarii clavigero a se instructo, qua ratione, si opus fuerit,

cum reflexionibus etiam, quas exceptivas vocant, manus apposui, fratremque meum Christophorum Zagrabia evocavi pro describendo, vastumque absolvi ad diem 12. Octobris opus. Dumque finissem, accidit, Benedictum Krajachich cum Veröcensi quodam curru postali devehi, quem frater meus observans, ipsum esse, refert. Ego cum eodem constitui cupiens et de circumstantiis informari, nesciens, illum cum episcopo consentiri et spirituali cognatione semet conjunxisse atque amicos, ut olim Herodes cum Pilato, effectos, ad me vocandum exmisi illico. Qui etiam comparuit, narrans, Viennam sibi iter esse.

ipsum esse, refert. Ego cum eodem constitui cupiens et de circumstantiis informari, nesciens, illum cum episcopo consentiri et spirituali cognatione semet conjunxisse atque amicos, ut olim Herodes cum Pilato, effectos, ad me vocandum exmisi illico. Qui etiam comparuit, narrans, Viennam sibi iter esse. Ego labores illi meos communicans, aperui, me hos Viennam missurum. Ille semet deferre velle obtulit, quia noctu diuque progressurus esset et nocte 14. diem Octobris semet Viennae futurum dicebat, nec opus esse, ut me expensis postalibus onerem. Reposui, missiles me necdum scripsisse

ad me vocandum exmisi illico. Qui etiam comparuit, narrans, Viennam sibi iter esse. Ego labores illi meos communicans, aperui, me hos Viennam missurum. Ille semet deferre velle obtulit, quia noctu diuque progressurus esset et nocte 14. diem Octobris semet Viennae futurum dicebat, nec opus esse, ut me expensis postalibus onerem. Reposui, missiles me necdum scripsisse epistolas, quas praestolari se non posse dicebat. At ille, me ista dare posse, quae ille domino Skerlecz Petro, comitis cancellarii secretario, admanuaret ab illo interim videnda, corrigenda et sub manu, si judicaverit,

quas praestolari se non posse dicebat. At ille, me ista dare posse, quae ille domino Skerlecz Petro, comitis cancellarii secretario, admanuaret ab illo interim videnda, corrigenda et sub manu, si judicaverit, communicanda, quoadusque per postam meae deferantur epistolae. Skerleczium meum esse amicum sciens, dedi eidem omnia, exceptis epistolis, quas eo scripsi die et per postam ordinariam exmisi, enormiter in Krajachichii fide deceptus. Destinaveram, Petovium ad patres Dominicanos concedere, ibidemque dominus parochus in Mihovljan Joannes Kukuljevich pro me hospitium

diem 11. Novembris moratus sum ejusdemque favores expertus. Cui Deus retribuat. Krajachich autem Viennam appellens, non, sicuti promiserat, domino Petro Skerlecz scripta illa mea tradidit, sed, episcopo favere volens, ad Koller profectus est, atque ab eodem de me interrogatus, me Varasdini esse reposuit, scriptaque illa eidem legenda exhibuit. Animadvertens is, et sibi et bano periculum esse, quia fors apostasiam illam a fide meam augustissimae relatam scivit, proditurumque vidit mendacium, si deductiones illae meae prouti et instantia ad reginam pervenerint, Krajachichium rogavit,

autem Viennam appellens, non, sicuti promiserat, domino Petro Skerlecz scripta illa mea tradidit, sed, episcopo favere volens, ad Koller profectus est, atque ab eodem de me interrogatus, me Varasdini esse reposuit, scriptaque illa eidem legenda exhibuit. Animadvertens is, et sibi et bano periculum esse, quia fors apostasiam illam a fide meam augustissimae relatam scivit, proditurumque vidit mendacium, si deductiones illae meae prouti et instantia ad reginam pervenerint, Krajachichium rogavit, ne cancellario aut ejus secretario meae illae repraesentationes darentur. Hinc et eas apud se

lectore Putz. Dici nequit, quod qualeve gaudium fuit episcopo et ei adhaerentibus. Et excessivum plane fuisset, nisi funera praemissorum duorum canonicorum turbassent gaudia. Cum enim uterque illorum pro cojudicibus contra me dati fuissent et ex adhaerentibus episcopo, Reess custos, Dei hanc esse poenam dicebat, et grave exemplum, et quid, si et caeteri ita demoriantur uti praemissi, quia nec sibi praesentes. Ad stultitiam hi sui metus sunt habiti. Interim lectoratum et sperabat Paxi | et Malenich praetendebat, timensque, superaturum Paxium, dicebat

sperabat Paxi | et Malenich praetendebat, timensque, superaturum Paxium, dicebat palam, se, si lector non fuerit, omnia proditurum. Episcopus quoque haesit dubius, et in plures dies promotionum martyres traxit. Consiliarius autem Koller, qui Putzii promotionem suam esse volebat, banus item Batthyan non solum efficacissime quemdam e dioecesi Segniensi presbytherum et parochum in Brin, Gerlechich cognominatum, atque Flumine fratrem pro capitaneo habentem, alium autem in confiniis banalibus aeque capitaneum et locumtenentis Adamo Batthyan

eorum, vacantia nempe beneficia ambientium, concitat capitulum, ut Gerlechichio inimicaretur, neque, cum postularet, vel nominandum admitteret, et vel maxime ob conciones ac nullum hactenus praestitum in dioecesi servitium. Quo ei promisso existente, respondet rescribitque commendatoribus, se esse pronissimum ad exsequendas eorundem voluntates, et, quia capitulo postulatio competeret, neque in lites cum fratribus suis descendere vellet, dignarentur ipsi cum capitulo agere, ut Gerlechichium postulent atque caeteris candidatis adjungant, ipse quod illum illico resoluturus sit; hinc etiam

negotio, archidiaconum Kemlek dicit, fratrem suum Nicolaum Thauszy, perjurum etiam contra me, archidiaconum Vasca, canonicum vero parochum in Mihovljan Joannem Kukuljevich. Domus Magdichii praepositurae vicinas Gaszparichio, Malenichii Delinichio confert palamque facit, nullum meritum apud se esse quam hostem mei se palam profitentium. | Promoti hi ad episcopi vota ab optione praedii canonicalis me amovendum volebant neque optionem praedii admittere, sed canonici alii id impediri non posse sustinuerunt, passionem animadvertentes.

praecipue a fratre, locumtenentis adjutantio, item a locumtenente ipso de episcopi inconstantia edoctus, ut, quod agat, videat, admonetur. Itaque dum ad episcopum accessisset, de obtinendis dimissoriis admonetur. Respondit ille, per beneficii curati consecutionem de canonico jure jam ingremiatum esse neque opus esse, dimissoriis aliis. Cui episcopus (uti ipsemet Gerlechich, dum me visitasset et consilium, quid facere debeat, rogasset, mihi aperuit) reposuit: Quid mihi cum jure canonico, hoc apud nos non viget, neque hic cum eo prodeat, quia canonici de jure audire nolunt. Obstupuit ad ista

locumtenentis adjutantio, item a locumtenente ipso de episcopi inconstantia edoctus, ut, quod agat, videat, admonetur. Itaque dum ad episcopum accessisset, de obtinendis dimissoriis admonetur. Respondit ille, per beneficii curati consecutionem de canonico jure jam ingremiatum esse neque opus esse, dimissoriis aliis. Cui episcopus (uti ipsemet Gerlechich, dum me visitasset et consilium, quid facere debeat, rogasset, mihi aperuit) reposuit: Quid mihi cum jure canonico, hoc apud nos non viget, neque hic cum eo prodeat, quia canonici de jure audire nolunt. Obstupuit ad ista Gerlechich.

ad ista Gerlechich. Dein canonicos visitans, de iisdem dimissoriis sibi dici cum admiratione audivit. Mansit diutius Zagrabiae et assecurari voluit de canonicatu, sed episcopus nil aliud quam dimissorias in ore habuit. Canonici autem respondebant, nil ad eos pertinere canonicatus, aut: melius esse parochum quam canonicum. Hinc multa audiens et observans, elusum fuisse banum, animadvertit, consequenter et se eludendum facilius. Discessit ergo ad parochiam dioecesimque suam Segniensem cum declaratione, quod melius beneficium pro tenuiori sibi relinquere durum sit, atque ad dioecesim talem

audiens et observans, elusum fuisse banum, animadvertit, consequenter et se eludendum facilius. Discessit ergo ad parochiam dioecesimque suam Segniensem cum declaratione, quod melius beneficium pro tenuiori sibi relinquere durum sit, atque ad dioecesim talem venire, in qua canonica jura exosa esse ex ore episcopi audivit. Interim, ut promotus ad canonicatum Reess beneficio illo gaudere possit et conjunctum tenere, anno integro successor ad parochiam datus non est, praetextu eo, quod fors Gerlechich cum dimissoriis sit venturus. Dies 12.

Dies 12. Novembris, termini videlicet mei, appropinquabat, ad quam iterum citatus fueram. Die 11. ex Reka abii, ubi existens praedescriptas promotiones intellexi, et, reflectens me ad verba reginae mihi dicta nec per alium nunciata, cognovi, nec verbum regium verbum sanctum esse neque plus praestari debere fidei regibus quam et hominibus caeteris. Cognovi item, quo malitia hominum pertingere possit et quam sit potens invidia. Ingemui, dum cognovi, nos Deum habere vindicem, dum talibus nos castigavit pastoribus. Misertus demum tot sacerdotum sum animabus, quae Christi

et medici Viennenses fatebantur et reliqui omnes, qui viderant, ipsaeque svadebant circumstantiae. Homo enim quidam ac, ut dicebat, peregrinus specie visendi collegii appulerat vidensque cursitantes et solicitos omnes, quid esset, interrogavit. Repositum eidem, agonizantem unum, is ego eram, esse, subintransque, medicinas illas nil me juvare et rejiciendas fatus est, meque victurum medico curante, domino Karaffa videlicet, diutius. Tum allatis eidem instruments a chirurgo, venam quandam capitis aperuit et emplastrum quodpiam scripsit. Tum a praesente collegii rectore Nicolao

Petrichevich, ut reverteretur, rogatus, reposuit, credere semet me restituendum. Abiit, neque postea visus vel inventus est, tametsi diligentissime de eo fuisset inquisitum, ut mercedem acciperet. Ab ejus porro abitu ego restitutus integre, ut surgerem plane et medicus admiraretur, miraculumve esse depraedicaret. Scis autem, domine Deus, quod non mentiar neque fingam, sed mirabilia enarrem tua, ut fors aliquando lectura posteritas te omnipotentem in mirabilibus tuis collaudet et benedicat tibi, confirmeturque in fide tua, mihi in agone, ut adstantibus apparebat, existenti repraesentatum

Dei gloriam utriusque vita foret utilis. Ad quae, quia ego altius suspirassem, videbatur adstantibus me mori. At post haec adstantem mihi patrem e societate Jesu, Ludovicum Debiel, agnosco et aloquor illico, scisciturque, quod et quale festum ageretur. Mirabatur ille, ultimaque agonizantis esse deliria dixit. At ego de festivitate mihi edicenda eundem urgeo, videt vocem firmam sanique hominis, ergo orantes caeteros exesse jubet, si fors confiteri vellem. Abeuntibus aliis, num fors repetere confessionem vellem, interrogat. At me de

doctrina, figulum ex eodem luto vas unum facere in honorem et aliud in contumeliam, quin ulla luto sit injuria, eapropter cum ego Dei sim creatura Deusve justissimus sit, qui injuriam mihi facere nequit, quive evangelicum illum coecum, cujus nec parentes peccaverant neque ipse, coecum ideo esse voluit, ut manifestentur in eo opera Dei, Joseph item Aegyptium esto innocentem durissimos perpeti carceres, pluresque alios, quibuscum peccator ego nulla ratione sum comparandus. Augustinum quoque imitatus, cum ex sacris paginis solatia quaererem, in eam psalmi identidem offendi sententiam:

regno scandalum, immo et vicinis provinciis, metiri lector poterit. Profecto ab hoc episcopi | et cleri exemplo tanta odia, animositates enatae sunt, ut sequenti videbitur anno, unaque vox minimorum etiam erat: quidquid sacerdotes de inferno et aliis narrant, meras esse fabulas, impossibile enim esse, ut stante veritate operari talia valerent. Sane incredibile est, quod qualeve fuit episcopi sibique adhaerentium canonicorum erga me odium, neque ullis potest describi verbis, sufficiat metiri ab effectibus. 1mo. Implacabili odio non

provinciis, metiri lector poterit. Profecto ab hoc episcopi | et cleri exemplo tanta odia, animositates enatae sunt, ut sequenti videbitur anno, unaque vox minimorum etiam erat: quidquid sacerdotes de inferno et aliis narrant, meras esse fabulas, impossibile enim esse, ut stante veritate operari talia valerent. Sane incredibile est, quod qualeve fuit episcopi sibique adhaerentium canonicorum erga me odium, neque ullis potest describi verbis, sufficiat metiri ab effectibus. 1mo. Implacabili odio non tantum in me sed etiam meos

suas distrahebat. Ac quia titularem, ut vocant, episcopatum primo ambivisset, archiepiscopus ut sese expediat, satis distractus, provinciae consensum requiri aperuit, cum enim titularibus episcopis nulli forent reditus et pro dignitate vivere deberent, provinciae consensum et preces necessarias esse, neque se antea vel aulae propositurum. Institit apud provinciam Jellachich, sed hanc temeritate sua sic offendit, ut ad Caproncense organum eundem promoverent. Institit tamen pro episcopatu Segniensi et Zagrabiensi Jellachich, sic tamen, ut vix credam, instantias ejus ad principem devenisse.

Fabsich portari sciret, sic tractaturum, ut recordetur perpetuo sui gvardianatus. Stolidum furentemque reliquit discretus. Altero die, quo poenitentia a lectore philosophiae absolvenda fuisset, adest gvardianus ad refectorium summaque imprudentia in lectorem invehitur edicitque, ut causam illum esse definiti jam septem mensium sui gvardianatus, sic illum et caeteros tractaturum, ut post 70 annos recordentur. Tum pater quidem proclamat: esse phantastam et stultum, illicove studentes junioresque consurgunt patres et gvardianum compraehendunt, acceptave illi a cubiculo clavi, baculum,

a lectore philosophiae absolvenda fuisset, adest gvardianus ad refectorium summaque imprudentia in lectorem invehitur edicitque, ut causam illum esse definiti jam septem mensium sui gvardianatus, sic illum et caeteros tractaturum, ut post 70 annos recordentur. Tum pater quidem proclamat: esse phantastam et stultum, illicove studentes junioresque consurgunt patres et gvardianum compraehendunt, acceptave illi a cubiculo clavi, baculum, pallium et breviarium adferunt, imponunt, atque e monasterio ignominiose, utque vulgo dicitur zvritniaki, ad portam ductum ejiciunt et expellunt. Tum

sua narrat fata et protectionem exorat. Ab hoc mittitur ad episcopum, ubi etiam pransus est triduoque versatus, accusans laxitatis monachos et praecipue lectores, quodve ad decimam atque undecimam noctis vagentur per civissarum domus. Quae dum is etiam poenis emendare voluit, ideo semet ejectum esse, et implorare patrocinium episcopi. Totius factionis caput patrem Kutnjak insimulat et diffamat. Episcopus rem hanc totam fecit publicam et praecipue de patris Kutnjak ac monachorum laxitate, eleemosynamque, quam ab olim ex arce habebant Franciscani, inhibet. Scribit Batthyanio bano, ut

religiosorum, utpote sibi nec ereditas, quidpiam immiscere velle, et si a principe fuerit interrogatus, a provinciali informationem praestolaturum. Episcopus post retentum triduo patrem Jellachich lectores theologiae accersit, et reponere vult ad gvardianatum patrem Alexium. Negat, id suae esse autoritatis, Kutnjak, et ad | duriora deveniunt. Tandem ad discretorum resolutionem redire eum posse nuntiant, ut secundum leges vivat. Rediit ergo, sed leges hae eidem impositae, ut ad gvardianatus officium sese non immisceat, sed praesidi sit

pro facta coram vicario et episcopo diffamatione, et praecipue patrem Kutnjak, qui occasione nec domi erat nec vel indicio gravabatur, quod vel scivisset de machinatione. Pater vicarius Daniel privatus est. Studentes theologiae duo a studiis amoti, paterque ille primus, qui clamabat phantastam esse Jellachich, ad conventum missus alium. Ad placandum episcopum, qui dicebat, se non ordinaturum studentes illos, et faciendam quandam publico umbram, cum studentibus. Quinque Ecclesiarum commutati suut; philosophi autem cum Kanisiensibus. Pater autem Jellachich inhabilis ad gubernium est

desperatum cerneret, et publicus metueretur tumultus, praecipue autem, quod anno 1754. Sua Majestas regia adventum in hoc regnum suum in hoc anno 1755. futurum significasset, et ad talem excipiendum adventum 500 homines ex Monte Claudio ordinati fuissent, videns etiam, conscriptionem inevitabilem esse, ad placandum populum inducendumque ad contractum benevolum quaepiam 1754. remisit, novamque et mitiorem regulationem conscripsit, sed neque ista placatus est populus aut eidem assensus, quin, visa geometrarum regiorum delineatione pro parte generalatus Varasdinensis anno 1754. facta, audiens

conscriptores propediem adventuros, in una mansit desperatione et protervia sub spe rerum harum meliorandarum. Geometrae generalatus, qui conscriptionem praecesserunt, hac re multum obtinuerunt, quoniam populus sic eos duxit, ut pagos integros atque prope ad ipsam arcem terrenum generalatus esse, iisdem monstraverint, illique signa illic sua (quae egomet ipse vidi occasione conscriptionis) reliquerint undique ex omnibus partibus, ut amplissimum dominium, si ea, quae monstrarunt, generalatui resignanda forent, ad exiguum reduceretur. Nos quoque supra descripti conscriptores cum ad

erant, si autem banderiales, decimalistae aut libertini sunt, robotas a Raffay inductas praestare non obligarentur. Vocati officiales cum nil declarare vellent, populo clamante enormiter et dicente, ut hoc adminus dicant, quod deteriores mancipiis Turcarum sint, praestaretque miseros illos Turcas esse quam subditos, milleque talia in adstantia officialium, omnino tacentium ac nihil respondentium, comes Joannes Patachieh, qua operis conscriptionalis praeses, in populum invehi coepit palamque edicere, quod, si sui forent subditi, penderent quam plurimi, tum de respectu erga

domini Raffay, quo episcopalium subditorum, item Draskovichianorum onera cum Montis Claudii conferendo notaverat, fine eo, ut per hos etiam protegeretur et ab oppressione eliberetur, exhibito) consilia. Equidem primo, cum conscriptio ipsa adinvenerit, homines Montis Claudii bene possessionatos esse, amplissimis provisum terris et beneficiis aliis, testimonio commissionis conscriptionalis, felicius regulationes suas tueri valuisset, quam contra eandem conspirationis via semet tuitus est, praecipue cum sub regia Althamiana commissione ad hoc rediverit iter

Kesser ablegavit ad homines, qui regulationem iisdem promulgaret et obedientiam erga dominium imponeret. Progressus illuc cum officialibus etiam et dominus Raffay. Judlium Kesser ad congregatos circa sacellum sancti Georgii profectus est. Sed illi de regulatione nil audire voluerunt, dicentes, esse officialium inventum, petieruntque, sibi eam, si regia est, cum sigillo regio et expeditione extradari. Quod cum ille facere nequivisset tanquam tali carens, audiens fors de privilegiis vociferari, sive joco sive aliter subjunxit, privilegia ipsis venisse omnino et esse illa, quae dicebat. At

audire voluerunt, dicentes, esse officialium inventum, petieruntque, sibi eam, si regia est, cum sigillo regio et expeditione extradari. Quod cum ille facere nequivisset tanquam tali carens, audiens fors de privilegiis vociferari, sive joco sive aliter subjunxit, privilegia ipsis venisse omnino et esse illa, quae dicebat. At illi hoc ipsum subsumpsere Kesserianum dictum seseque in eo firmabant, quod nempe ex ore judlium accepissent, privilegia ipsis misisse reginam, hinc talia constanter postea postularunt, et suam firmabant in hoc dicto proterviam subsequam, non sine

non sine crisi et attributa culpa judlium Kesser, quod talia edixisset. Hac eadem occasione dominus Josephus Raffay, Vienna redux, et indignationis regiae certior factus, de eadem obstergenda et enodanda solicitus, (cum in progressu Viennam suo Orlekio scripsisset, se per commissionem esse denigratum ideoque Viennam pergeret, ut sese purgaret, ipse testimoniales quasdam a Schytaroczio eidem obtineret, Orlek porro in originali has Raffajanas Schytaroczio submisisset et testimoniales rogasset juxta conceptum, manu Raffay scriptum, a Schytaroczio servatum una cum litteris negatoque

takodjer pokazuje, da nije istovremeno pisao. Interim Novembri mense statuum congregatio Zagrabiae sub locumtenentis praesidio est habita. In qua lecta mandata regia plura. Dominus Rauch et Raffay lamentati, se nec citatos nec auditos, convictos tamen esse, quod pro gravi eis crimine imputatum postea. Scriptum pro eorum favore est. Conscriptoribus sine difficultate et describendorum ternionum onere merces destinata et successive persoluta. Plurimum autem laboratum in regulationis mandato et circa illud, quod pro futura memoria hic adnectimus,

per eandem commissionem correctis et praedenotata robotarum praestationis obligatione ad veterem, in se quidem respectu ipsorum dominiorum diformem usum reducta, eundem veterem et per excessuum sublationem correctum usum (quantumvis hic etiam in aliquibus dominiis ipsis subditis multum onerosus esse atque sensim irrepsisse nobis videatur) interimaliter attamen stabiliendum, una porro ordinandum duximus: Ut judices nobilium comitatuum, in quos districtus banalis jurisdictionis potestas subdivisa existit, praeallegatum robotarum usum, quis nimirum, in quo

praestari cupit, de reliquo districtim interdicimus. Gravibus item excessibus in puncto educillationis vini dominalis, ad quam subditi obligantur, perpetratis, pro his in futurum tollendis benigne resolvimus: ut in merito quidem educilli legis dispositione in suo esse permanente, de reliquo decimus grossus, quem subditus ex vino dominali, quod eidem ad educillandum datur, percipit, eidem cedat. Praeterea, dum vinum dominale in cellario subditi absque illius causa corrumpitur, vel alias etiam perit, subditus ad bonificationem damnique, quod dominus ex hinc

regulationis opus elaborandum veniat, vel an, vel quidnam respectu unius aut alterius in obversum occurrat, communicari noverint. Quibus praeannexis punctis, alia inter etiam regulationem juris montani in se complectentibus, eatenus porro fidelitati vestrae adhuc benigne committendum esse duximus, ut abrogandis quibusvis, passu in eo adusque interventis abusibus et disordinibus, prouti et quatenus in reparatione contributionis recta et aequa proportio observetur. Ex parte autem dominiorum terrestralium tum superius denotatae, de facto interimaliter instituendae, quam et

in reparatione contributionis recta et aequa proportio observetur. Ex parte autem dominiorum terrestralium tum superius denotatae, de facto interimaliter instituendae, quam et successive elaborandae atque introducendae stabili urbariali regulationi nulla ratione contraveniatur, sollicite intenta esse noverit. Ad cujus effectum constitutis in singulo comitatu judicibus nobilium injungendum erit, ut accuratas de tempore in tempus investigationes instituant, et adeo, quod per ipsos compertum fuerit, genuinas relationes comiti banali locumtenenti faciant, sicque demum omnes excessus aut

anno domini 1755. Maria Theresia m. p. Comes Leopoldus de Nadasd m. p. Andreas Moritz m. p. Puncta idealia pro elaborando universali regni Croatiae urbario. 1. Praeprimis elaborentur constitutiva sessionum, qualibus pertinentiis provisa esse debeant. Quot videlicet jugera terrarum arabilium, quot falcatorum prata, et in quibus locis promontoria sunt, quot fossorum vineae? Aliive ne fors fundi ad constituendam unam integram, mediam vel quartam sessionem referri debeant. 2. Audito tam domino terrestre

ex regulatione confiniorum banalium omne sibi praetenderunt, et acceperunt. Quia nec in illo confiniorum merito ad status quidpiam scriptum fuisset, sed ad banum privative, hinc et imponitur supra in mandato: ut status medio bani submittant suas reflexiones. Quae res ipsa gravis intelligentibus esse debuit, quasi status publicus exclusus a recursu immediato ad principem insinuaretur, aut privato uni bano subjectus, ut publicae statuum dispositiones ab ejus emendatione et judicio pendeant. Haec, inquam, aliaque intelligentiores perspiciebant, sed palam edicere nemo voluit ex respectu

ut publicae statuum dispositiones ab ejus emendatione et judicio pendeant. Haec, inquam, aliaque intelligentiores perspiciebant, sed palam edicere nemo voluit ex respectu locumtenentis. 2do. Cognoscebant etiam, totum regulationis praemissae opus sic esse compilatum, ut clero quidem maxime faveat, adeoque, sicuti blandiebatur sibi Viennae consiliarius Koller, a clero protegendum fore, ut via tali meritum omne banum maneat. Sed episcopus rem eo usque penetrare nescivit, prouti nec capitulares exmissi. Sane dispositionem praemissam clero esse

sic esse compilatum, ut clero quidem maxime faveat, adeoque, sicuti blandiebatur sibi Viennae consiliarius Koller, a clero protegendum fore, ut via tali meritum omne banum maneat. Sed episcopus rem eo usque penetrare nescivit, prouti nec capitulares exmissi. Sane dispositionem praemissam clero esse faventem, satis apparet, quia nec ad eum directa foret, nec observanda a clero exprimeretur, quia de praedialibus ecclesiarum nulla mentio, aut elaborandis eorundem obligationibus, neque de censualistis ecclesiae aut civibus eorundem. Quoad generalitatem autem si consideres et sub dominorum

negotiis pertractandis semper, infelix, quod nec unicum eidem commissum unquam beneverterit reipublicae, ob ejusdem subtilitates sive quod rem non perceperit et sit assecutus, uti eam ex praemissa dispositione regia intelligere poterat, sive fine alio, quemadmodum hujus deputationis directorium esse observabatur, sic talia elaboravit deutri quinque puncta, quae tipis data fuere una cum quodam schemate connotandarum rusticanarum praestationum, ut ex punctis illis in eversionem unice totius commissionis regiae scopus fuisse positus conspiceretur. Erat enim reliqua inter: an cum scitu et

commissione regia accusati convictique erant, vindictam spirabant de accusantibus et suspectis; qui autem accusatores fuere, ad omnia fuere intenti, singulaque quasi verba Rauch vicebani, Raffay, Busan et Naisich connotabant et in calendaria reponebant. Quo ipso ex facto cognoscet posteritas, si esse potuit sana rectaque ratio consilii de publico. Locumtenens jam fere nemini se fidere observabatur, permissisque negotiorum habenis dissimulando tolerabat omnia. Pars una Viennae studiosa sui erat per banum et cancellarum, favoresque quaerebat, et evertendorum commissionis actorum spem

se olim in Maruliano regimine fuisse militem, dein in Sabaudiam redux ob lingvam Sclavonicam, quod a rege submissus sit, ad indagandos hos Croatiae tumultus, pertransivitque totum generalatum Varasdinensem et loca singula; Kanisae fuit etiam, tum Zagrabiae, et per Carolostadium revertendum sibi esse dicebat. Anglus quoque unus sub praetextu visitationis provinciarum et instituendorum commerciorum erat Zagrabiae apud sororem meam Annam Hadrovich hospitatus, qui locumtenentem plane adivit visitavitque. Et plurimi alii. (Commissionis Goritiensis

in tantis aliorum ruinis praetextu illo libertatis ludere scientes, dominatum suum ampliare sciverunt et ampliarunt. Et quod ipsis firmum stabileque non fuit, occidentis imperatoribus remotius existentibus id fecere firmissimum, dum vicinari sibi imperatores viderunt, et dum in metu esse amittendorum universorum debebant, in talium perpetuitate sunt confirmati. Nescio, quis aut quo anno et quali ex circumstantia Aquilejensium illorum patriarcharum Udinam se recepit, subditusque Venetorum effectus est. Re hac Venetae praetendentes et supradescripta veteri illa Paulini episcopi

de augendis haereditariis sibi provinciis, consequenter subjuganda Hungaria,quae pars imperii occidentalis non esset, fuit semper magis solicita, ut ratione hac facilius et imperii habenas teneret, Adriatici maris imperium cessum Venetis. Immo quia Venetae, partes has occidentalis imperii non esse, docerent, Austria ad has sibi asserendas privativo haereditario jure fuit semper sollicita, et praecipue sub Maximiliano, Ferdinando etc. Sub quibus Venetae et insulis potiti sunt, et dominatum suum extenderunt per Istriam et Croatiae partes. Mortuo Carolo VI. cum ei Carolus

ut nunc ista a Venetis emere oporteat. Processit hinc etiam illa Kleffeldiana contra generalem olim Scherzzer, quod aulam decepisset, lamentatio, et regimine uno fuisset praemiatus. Aula demum ipsa, licet tardius, edocta est ex lamentis et repraesentationibus subditorum, qui sua amiserunt, aliud esse et longe distinctum, limites ex carthis ponere, et aliud ex visu et terreni ipsius consideratione. Ultra autem ac praeter praemissa de Fluminensi illa cerae et sacchari item aquavitae aliarumque rerum fabrica et commerciis actum permissumque imperatori, immanibus sumptibus ingens Flumine

allegabant Veneti, consequenter neque episcopum Veronensem aliosque vicario illi apostolico Aquilejae futuro subjicere, quia hinc facile jurisdictio papae in reliquas reipublicae ecclesiae peti posset. Papa е contra hanc in disponendis gubernandisque ecclesiis arrogatam autoritatem nullam esse dicebat, petebatque hanc sibi probare jure. Eoque res ad apparentiam ibat, ut bellum intra Venetos et Romam futurum praedicaretur, quod nihilominus non evenit. Principes tamen ipsi Europae ad conciliandos hos apparentes inimicos suum offerebant studium. Resque ad mortem papae Benedicti, 1758.

inimicos suum offerebant studium. Resque ad mortem papae Benedicti, 1758. secutam, ita sine bello emansit. Ultima quaestio, quae intra Austriam et Venetos fuit, erat de viis ipsis publicis, quas Austriae subjectus populus, si non integras, adminus medias esse Austriae, voluit. Verum facilitate generalis Harsch et respectu alleviandi aerarii regii ipsiusque populi, sub obligatione intertenendarum talium publicarum viarum, integraliter Venetis datae resignataeque sunt, uti cum Venetorum gaudio, sic subditorum Austriae, qui penes illas emanserunt,

ministerialem obtinuit. Scherzzer regimine donatus, singulique ad ultimum. Demum pars utraque emolumenta summasque ex his tractatibus utilitates pro se depraedicabat, et praecipue assentatores ac hujus rei fabri. Aula Viennensis dicebat 1mo. Provisum rebus esse ecclesiasticis in Stiria et Carniolia, augustorumque pietatem extollebat. 2do. Fundatum ad aeternam gloriam Goritiensem archiepiscopatum. 3to. Perpetuum quasi natum esse foedus inter Austriam et Venetos ob sublatos controversiarum obices.

ac hujus rei fabri. Aula Viennensis dicebat 1mo. Provisum rebus esse ecclesiasticis in Stiria et Carniolia, augustorumque pietatem extollebat. 2do. Fundatum ad aeternam gloriam Goritiensem archiepiscopatum. 3to. Perpetuum quasi natum esse foedus inter Austriam et Venetos ob sublatos controversiarum obices. 4to. Commerciorum terris Austriacis apertam occasionem, ex qua plus utilitatis subjectis provinciis successive obvenire poterit, ac ex totius Lombardiae terra profiueret.

deterreretur, prouti in effectu sic a submissis inspectoribus fuit Viennae repraesentatum et depictum. Cum porro, hoc non obstante, regina semet declarasset, (informata eatenus a Saurer et aliis) quod absolute videre haec omnia velit, illaque transire via, qua et alii transirent, spemque sibi esse, vias has superaturam, sicuti et caeteri superarent, remque hanc pro absoluta regia determinatione edixisset, ut, Novembri et Decembri mensibus anni 1754. evulgata talismodi absoluta regia voluntate, dispositiones pro excipienda | debite regina a singulis

mensibus anni 1754. evulgata talismodi absoluta regia voluntate, dispositiones pro excipienda | debite regina a singulis fierent; ministerium porro Viennense impedire secus iter hoc non posse videret, quam bellicis tractatibus, inferendi belli Borusso tempus ad esse svadere cepit et de alleatis cogitandum, praecipue quia Gallia jam in aperto cum Anglia discrimine foret et bello, pro occupato a Gallis Dunkerken loco ibidemque exstructo praesidio. Ex his ergo cogitationibus et observationibos necessariam esse Augustorum domi et Viennae moram. In effectu

tractatibus, inferendi belli Borusso tempus ad esse svadere cepit et de alleatis cogitandum, praecipue quia Gallia jam in aperto cum Anglia discrimine foret et bello, pro occupato a Gallis Dunkerken loco ibidemque exstructo praesidio. Ex his ergo cogitationibus et observationibos necessariam esse Augustorum domi et Viennae moram. In effectu toto hoc 1755. anno Viennae de his cogitabatur, et foedus illud, celebre intra Galliam et Austriam sequenti sive 1756. subscriptum promulgatumque anno cudebatur, ob quas res augustissimos Viennae remanere oportuit. Descripti supra tumultus anno hoc

concederent, immo plane in Moscoviam, et eo magis, quo jam de reginae eorsum adventu desperarent, Viennense ministerium, metuens de partium illarum tumultu, reginae repraesentare non cessans, in emersuris infallibiliter belli circumstantiis Venetorum amicitiam et adminus neutralitatem necessariam esse, proinde ratione nulla irritandos, commissionem demum ad partes illas maritimas pro sedandis et accomodandis quaerellis populi submittendam esse, quae in effectu etiam mense Junio anni hujus 1755. illac ordinata exstitit. Fuereque praecipui praeses bancalitatis Codeck, generalis Serbelloni, et

tumultu, reginae repraesentare non cessans, in emersuris infallibiliter belli circumstantiis Venetorum amicitiam et adminus neutralitatem necessariam esse, proinde ratione nulla irritandos, commissionem demum ad partes illas maritimas pro sedandis et accomodandis quaerellis populi submittendam esse, quae in effectu etiam mense Junio anni hujus 1755. illac ordinata exstitit. Fuereque praecipui praeses bancalitatis Codeck, generalis Serbelloni, et consiliarius ex cancellaria Hungarica Franciscus Koller, ad vota ministerii et ab eodem instructi. Isti Labacum, Goritiam, Flumen, Buccari,

Quinta conferentia uti, prior, Zagrabiae eodem praeside die 29. Martii habita. (Jesuitae lamentantur.) Jesuitae quaerulantur, prioris expeditionis occasione suos subditos in Tkalecz, bona item sua et alodia, esse per vicebanum et Spoliarich ac Raffay spoliata, de quibus supra a fol. 257. usque 261. Patentales rusticis tumultuantibus publicatae. Sexta conferentia Zagrabiae, uti prior, 6. Aprilis celebrata. (Vicebanus autorizatur, ut satisfiat

(quam ego legissem et habuissem) exhibet. Qua 1mo conqueritur, se malevolorum opera in indignationem caesareo regiam incidisse, et commemoratis suis servitiis omnino immerite; 2do, se in commissione caesareo regia Althamiana nec auditum esse; 3tio, sed neque per eandem commissionem eo deventum fuisset, si inimicis manibus conscriptio gravaminum credita non fuisset, et nominetenus domino Ladislao Lukauszki, qui ex appraehensione depositionis a fiscalatu plura suggessisset, sufflammasset, et Montis Claudii

copiari facit, arreptove in furia calamo, domino comiti ab Altham, qua regiae anno superiori commissionis Zagrabiensis praesidi, scribit: se ideo, quod gravaminum conscriptor fuerit, persecutionem pati; in eversionem actorum commissionis intendi; dominum Raffay plenipotentiarium Erdoedianum esse: mandata regia ob verberatos propria manu et enormiter in Monte Claudio homines non curare, et sub confidentia sui avunculi, domini Busan, aliorumque in regno praepotentium et per hos regentium, nec mandata regia curantium, sed prout volunt agentium, in commissionem regiam, jam principis

dominus Busan, Raffajanus avunculus, sinceritate vicecomitis non contentus edixit: potuisse vicecomitem aliter has illasque res expressisse, neque tam aperte inserere debuisse. At vicecomes, re hae offensus, gravius expostulare incepit effarique, se solitum | non esse, ut testimonia coram se deposita scribat aliter, quam ut testes dicerent, esseque hoc contra officii sui juramentum, quin et bonam fidem, quare exacerbatoque utroque, vicecomite videlicet et Busanio, in graviores venerunt verbales rixas. Vicecomes immutare nil voluit, projecitque, immutandum

exprimi verbis, quam erant singulorum animi separati et disjuncti, bellumque revera erat in calamis animisque Croatarum. Vicebanus Joannes Rauch, Joannes Busan et Josephus Raffay, atque ii, qui his afficiebantur, pro sua stabant veteri potentia. Alii contra eos passim, apparebatque horum caput esse Joannes Jursich, tabulae judiciariae assessor, suprafatus Ladislaus Lukauszki, aliique passim. Protonotarius vero Adamus Naisich quo inclinabat, dubium est ob ejus indolem. (Bano exhibita epistola Lukauszkiana ad Altham

nata baronessa Juliana Moscon, mulier apprime astuta et sagax, se culpae totius ream facit. Scribit namque bano, quod ipsa ex sangvinis nexu, quo cum Kulmer jungeretur, bonaque erga sibi junctum sangvine intentione, aliunde senior, eidem scripsisset, quod inaudiat, plus fidibus eum esse deditum, quam vigiliis etc., proinde, quod eundem eonsangvineali facultate repraehenderit. Ille autem putans, talia sibi a domino capitaneo Bana suggesta fuisse, licentiosius eidem scripserit et temerarius. Sed capitaneum Bana nihil sibi unquam eatenus locutum fuisse, jurato

Kulmerianam ad Bana scriptam conditionatam censeri, si nempe Bana reus est, qui quia non esset, cessare omnia. Kulmerium autem tot mensium carcere et sex hebdomadarum vinculis suam illam in scribendo praecipitantiam satis luisse, et suae banalis excellentiae prudentia et gratia poena hac cautum esse redditum, quod credatur imposterum nunquam ita semet praecipitaturus. Ad hanc baronessae a | Sermage epistolam in auditoriali judicio baro quoque Kulmer fassus est, se conditionate intelligere et habere epistolam illam ad Bana scriptam, si videlicet is

tales invehi. Unde dum ad sanctum Marcum ultima fuisset concio, ego a nobilibus matronis pro eadem invitatus eram, quam et dixi, tali populi totius concursu, ut praeter amplissimum templum forum etiam adjacens populo plenum foret. Dixi autem concionem de mundi vanitate, et res hujus saeculi non esse nisi deceptiones, atque hoc ex illo psalmo: Nolite fieri sicut equus et mulus, quibus non est intellectus. Defectus omnes supra plurimorum captum exposui, applausu eo, ut concionem hanc typis edendam petierint, civitas per suos exmissos mihi gratias egerit, magnates quoque, uti comes Orsich et

quae in favorem dici possunt, res firmata scripturae exemplis. Ac in fine, cum ex more ad Te Deum laudamus devenissem, inspirante et movente Deo, haec exposui: an vere sequentem versum dominum confitemur dicere audeam? Subticui. Tum hoc pertinere ad singulum dixi, exposuique, aliud esse laudare Deum, et aliud Deum pro suo domino confiteri. Quare dicere nos omnes posse Te Deum laudamus , sed an omnes, nescirem, Te dominum confitemur . Quibus sequi Deum placet, dicant omnino, quibus autem mundum et mundana, ne mendaces rei coram Deo et tot mille hominibus sint,

eundem restituat etiam cum brachio. Iste cum ad uxorem Hudodenianam ad praefata bona venisset, neque illa bonis cedere vellet, praedictam dominam intercipit et Zagrabiam curru, ut quampiam malefactricem publicam ducit, atque ad regnicolarem domum includit. Lamentabantur passim omnes: laesa nempe esse in eadem domina privilegia juraque nobilitatis, cum ipsa et uxor viri foret nobilis et nobili orta progenie, videlicet filia Georgii olim Czindery. Et esto post aliquot carcerum dies dimissa fuerit, lamentandi attamen occasio cessavit, marito praecipue suo, qui factum hoc Viennam plane

Lukauszki patrui condam sui Joannis lectoris ecclesiae Zagrabiensis beneficia mihi oggerit, rogatque, ut in perplexo hoc casu, quid agendum puto, aperiam. Relectis omnibus, cum, quae facta fuerant, fieri infecta nequivissent, consulo: 1mo. Quidquid scripsit, manutenendum esse, causa praecipue comitis Altham, qui, nisi scribens manuteneat scripta, offendetur et satisfactionem deposcet, si autem manutenuerit, proteget. 2do. Explicandum, se denunciatorem exstitisse et quidem provocante sua instantia domino Raffay, neutiquam vera accusatorem.

Altham, qui, nisi scribens manuteneat scripta, offendetur et satisfactionem deposcet, si autem manutenuerit, proteget. 2do. Explicandum, se denunciatorem exstitisse et quidem provocante sua instantia domino Raffay, neutiquam vera accusatorem. Denunciatoris autem munus non esse, ut denunciata probet, sed is, ad quem facta est denunciatio, indagandum habet. Proinde status et ordines, cum ad eos res missa esset, inquirendum haberent, medio in fine, quod is eisdem suppeditaturus sit. 3tio. Ut pacatum semet exhibeat, et pacatissimum, cum sua

officio Lukauszki. Cancellarius factum regni reprobat.) His auditis ad se Lukauszkiest reversus est et, dum legeretur in publico epistola, pacatus, fortis perstitit omnium admiratione, universaque semet sustinere asseruit et ad litteram probatura affirmavit. Mota tunc quaestio, quis actor esse debeat. Pars Raffajum esse oportere sustinuit, sed vicerunt illi, qui Lukauszkium esse debere dixerunt. Ergo actoratus imponitur Lukauszkio, designatur comes Petrus | Sermage pro judicii hujus praeside, adjunctis eidem domino Joanne Jursich, Nicolao

factum regni reprobat.) His auditis ad se Lukauszkiest reversus est et, dum legeretur in publico epistola, pacatus, fortis perstitit omnium admiratione, universaque semet sustinere asseruit et ad litteram probatura affirmavit. Mota tunc quaestio, quis actor esse debeat. Pars Raffajum esse oportere sustinuit, sed vicerunt illi, qui Lukauszkium esse debere dixerunt. Ergo actoratus imponitur Lukauszkio, designatur comes Petrus | Sermage pro judicii hujus praeside, adjunctis eidem domino Joanne Jursich, Nicolao Bedekovich etc.

reversus est et, dum legeretur in publico epistola, pacatus, fortis perstitit omnium admiratione, universaque semet sustinere asseruit et ad litteram probatura affirmavit. Mota tunc quaestio, quis actor esse debeat. Pars Raffajum esse oportere sustinuit, sed vicerunt illi, qui Lukauszkium esse debere dixerunt. Ergo actoratus imponitur Lukauszkio, designatur comes Petrus | Sermage pro judicii hujus praeside, adjunctis eidem domino Joanne Jursich, Nicolao Bedekovich etc. Sane factum hoc regni etiam coram me vituperavit

Sermage pro judicii hujus praeside, adjunctis eidem domino Joanne Jursich, Nicolao Bedekovich etc. Sane factum hoc regni etiam coram me vituperavit cancellarius, quod videlicet ad processum rem hanc regnum inviaverit, cum studiose per se factum esse dixisset, ut mandato protectionali gaudeat Lukauszkius, per quod intelligere poterant, hominem non ultro exacerbandum dandamque illi majorem rerum scribendarum occasionem, ut fieri solet in processu. Ad regnum autem inviatam fuisse investigationem, ut salvaret utramque. Et potuisse regnum

commotum fuisse, Raffajum quidem, dum indignationem se principis incurrisse metuebat et hanc, qua fidelis subditus, enodari studebat; Lukauszkium autem, dum concitationis crimen attribui sibi credidit. Consequenter prodivisse, turbato utrumque scripsisse animo. In regno praepotentias alias non esse, quam quae majorum sunt erga minores. Et si quae forent tales, latere Suam Majestatem non possent. De servitii autem promovendi regii zelo quod haberet regnum Suae Majestatis benignissima rescripta. quibus commotorum animorum scripta refellere possit. Proinde cum nec

Claudii homines Viennam iterum suos mittunt oratores.) Tempore ejusdem Viennae morae Montis Claudii homines oratores suos iterum Viennam submiserant. Comes banus, sive sinistra informatione, sive suspicatu, Benedictum Krajachich causam horum adventus Viennam esse, instantiam iisdem compilasse, Majestati detulit. Ergo jubente regina compraehenduntur oratores, examinantur. Quia vero ex ipsorum fassionibus prodivisset, quod Benedictum Krajachich, dum in via obvium habuissent et eidem semet pro instantia commendassent, is eosdem repulerit,

puncta epistola sua Viennae reducta sit per amicos suos, quae is ubertim probavit, principaliora fuere: Raffajum plenipotentiarium simul et vicecomitem contra leges municipales, mandata regia, fuisse. Immo regnum totum testatum fuisse principi, quod plenipotentiam resignasset, cum tamen sciverit esse plenipotentiarium. Raffay negabat, se fuisse plenipotentiarium, at tantum dominalem judicem. Sed Lukauszki tam suis expeditionibus quam comitis Georgii ab Erdoedy epistola, ad Matlekovich scripta, probavit, in veritate fuisse plenipotentiarium, addendo, quod qua talis et procuratores in

assessores, lege ea, ut singillatim quivis suam super eo scripto det opinionem, et quid principi, quid patriae expedire arbitraretur. Generalis comes Draskovich, homo militaris, ex parte sui opus elaborandum mihi credidit, quod etiam perfeci diffusius. Ejus erat substantia, votis his regiis nihil esse salutarius, ab exemplo etiam aliarum provinciarum, quae ad conservandos subditos accurata dominiorum bonorumque singulorum ac omnium haberent protocolla, ut nulli abusui locus esse possit. Hic tamen rem hanc dificilem reddi: 1mo. Defectu legum, quae quidem docent,

parte sui opus elaborandum mihi credidit, quod etiam perfeci diffusius. Ejus erat substantia, votis his regiis nihil esse salutarius, ab exemplo etiam aliarum provinciarum, quae ad conservandos subditos accurata dominiorum bonorumque singulorum ac omnium haberent protocolla, ut nulli abusui locus esse possit. Hic tamen rem hanc dificilem reddi: 1mo. Defectu legum, quae quidem docent, quid ad valorem Tassionis, donationis, contractus etc. requiratur, nunquam autem, quid ad urbarium, hinc tametsi disponatur, invigilare debere comitatus, ne urbaria

obventionibus numerarunt, quis eisdem bonificabit? quis summalistas tutos reddet, quod diminutio proventuum pro deterioratione ipsis non computabitur? Si vero aucta fuerint subditis onera, quis lamentis ipsorum finem ponet, uti exemplo sunt Montis Claudii subditi? 3tio. Esse in regno ipso, ob circumstantias vicinitatis cum Turca, diversae sortis et conditionis subditos, quorum conditio ipsis plane regiis diplomatibus, decisionibus, quin regni plane articulis et confirmata et usu immemmorabili constabilita. Horum res sic simpliciter aut seponere aut eas violare nec

quin regni plane articulis et confirmata et usu immemmorabili constabilita. Horum res sic simpliciter aut seponere aut eas violare nec tutum est nec legale, quia antea in foro suo octavali de iis agendum foret. Proinde ex praemissis motivis universale urbarium nec patriae nec principi expediens esse censeri. (Observationes circa puncta idealia.) Quantum porro ad puncta illa idealia, pag. 323. descripta, sequentes occurrere considerationes. Circa 1mum. Rem simpliciter a diaeta praestolari, et quidem eo magis etiam in

posset, nisi praevie omnes tales contractus cassentur et inhibeantur, cum nihilominus lex conventiones cum subditis admitteret. Circa 13tium. Sunt et ecclesiarum praediales et quidem etiam ignobiles, unde utrum et his imponendae obligationes? Addebat in fine, censeri necessariam esse ad Suam Majestatem ablegationem, judicarique, mitti posse ex nobilitate aut dominum Franciscum Kussevich aut vero dominum Jursich. Haec erat in substantia tametsi diffusius deducta domini comitis Draskovich opinio, quae in deputatione per extensum primo loco lecta est, tum domini

clementiam, remque totam in usu firmabat, nec ab hoc recedendum insinuabat. Quare per deputationem conclusum, ut dominus Busan exordium suum apponeret, medium Draskovichii foret, et ex his duabus repraesentationem ad Suam Majestatem elucubraret, quod et fecit. Ablegationis autem necessitatem non esse videbatur, modo adminus, prouti et accidit. (Joannis Rauch resignatio.) Vicebanus Joannes Rauch, qui jam ab anno superiori ad abdicandum semet officiis suis disponebatur, nec tamen persvaderi poterat, nescio qua ratione quibusve permotus

Vidi korespondenciju Skrlčevu u Starinama knj. VIII., gdje kancelara Nadasdya nikad ne imenuje inače nego haerus meus . sui, quam et bani adferens, quibus commendabatur statibus pro officio protonotarii. Locumtenenti autem intimatum fuerat, eam esse Suae Majestatis sacratissimae mentem, ut idem Petrus Skerlecz protonotariatum obtineat. Proinde in sessione regnicolari per bani litteras in vicebanum creatus promulgatur Adamus Naisich, quo locum suum accipiente leguntur commendatitiae Petri Skerlecz, tum candidati a bano superius expositi,

et praecipue Stephanus Patachich et comes Petrus Sermage, electionem protonotarii pro factione dicebant, quod nec auditi sint neque res haec vel examinata, sed post candidatorum relectionem a judlium Dragovanich et ammanuensibus domini Naisich regni protonotariatum dictum esse, cum tamen intersit, quis regni sit protonotarius. De domini Skerlecz qualitatibus non dubitari, at carere illum regni notitia, usuum ignotum esse, quae uno usu condiscerentur. Igitur et domino Jursich et regno factam esse injuriam dicebant. Has murmurationes suas dicebant palam comesque

sint neque res haec vel examinata, sed post candidatorum relectionem a judlium Dragovanich et ammanuensibus domini Naisich regni protonotariatum dictum esse, cum tamen intersit, quis regni sit protonotarius. De domini Skerlecz qualitatibus non dubitari, at carere illum regni notitia, usuum ignotum esse, quae uno usu condiscerentur. Igitur et domino Jursich et regno factam esse injuriam dicebant. Has murmurationes suas dicebant palam comesque Draskovich locumtenenti aperuit. Iste novitates metuens et affectum in dominum Jursich tantorum considerans, non tantum bano, patruo suo, haec detegit,

Dragovanich et ammanuensibus domini Naisich regni protonotariatum dictum esse, cum tamen intersit, quis regni sit protonotarius. De domini Skerlecz qualitatibus non dubitari, at carere illum regni notitia, usuum ignotum esse, quae uno usu condiscerentur. Igitur et domino Jursich et regno factam esse injuriam dicebant. Has murmurationes suas dicebant palam comesque Draskovich locumtenenti aperuit. Iste novitates metuens et affectum in dominum Jursich tantorum considerans, non tantum bano, patruo suo, haec detegit, sed ipse Jursichium summa omnium admiratione adit, colit, ne indignetur

ut fieri solet, variae pro cujusvis intellectu. Isti guberniale inducendum meditabantur consilium, illi locumtenentiali consilio subdenda dicebant omnia; separandos comitatus; in Daniele Rauch 1714. desiisse potestatem creandorum supremorum a bano comitum, in filio ejus Joanne Rauch perditos esse comitatus; banalem autoritatem sepultam; milleque alia pro genio cujusque. (Joannes Rauch criminaliter attrahendus praecipitur.) Vix autem loco suo decesserat emeritus vicebanus Joannes Rauch alterque ei suffectus est, cum baronatus loco,

Zagrabiensis et Crisiensis.) Banus porro Viennae postquam ex locumtenente suo informatus fuisset de omnibus et nominetenus de magnatum et plurimorum nobilium murmure, quod Jursich neglectus sit, litteris suis locumtenentem admonet, ut pro supremi comitis officiis libertatem recurrendi esse insinuet moneatque Gabrielem Skerlecz, colonellum equestris ordinis, Balthasarem Magdalenich, tabulae judiciariae praesidem, et Joannem Jursich, ut pro officio supremi comitis instarent. Erat, uti superius monuimus, Benedictus Krajachich Viennae constanter, qui pro comite generali Josepho

Iste adit locumtenentem rogatque pro commendatione ad banum. Quam dum promissam accepisset, divertit ad Jursichium seque futurum supremum comitem dicit, quia ei hoc locumtenens promisisset. Ast Jursich a secretario Plovanich intellexerat, locumtenentem contraria scripsisse, immo incapacem esse comitem Draskovich sustinere, sed pro Naisich aut episcopo esse. Quam rem dissimulare nesciens generalis locumtenentem invitat ad prandium, sumptoque prandio oggerit, constare sibi, quod sincere secum non procederet et incapacitatem plane bano patruo perscripsisset. Dissimulat haec locumtenens

Quam dum promissam accepisset, divertit ad Jursichium seque futurum supremum comitem dicit, quia ei hoc locumtenens promisisset. Ast Jursich a secretario Plovanich intellexerat, locumtenentem contraria scripsisse, immo incapacem esse comitem Draskovich sustinere, sed pro Naisich aut episcopo esse. Quam rem dissimulare nesciens generalis locumtenentem invitat ad prandium, sumptoque prandio oggerit, constare sibi, quod sincere secum non procederet et incapacitatem plane bano patruo perscripsisset. Dissimulat haec locumtenens miraturque, haec sciri a |

cancellarius, quod videlicet se neglecto ac per canales alios exiverit. Acerbius autem longe banus, qui promotione hac suas ac locumtenentis sui relationes seponi censuit, Lukauszkiumque vel hac sui promotione triumphavisse non sine sui despectu et censura existimavit. Hacve promotione additos esse pluribus animos, ut se neglecto per canales alios agerent, ac proinde palam bani autoritatem vulneratam esse illiusque, qui in aula et penes principem esset, laesam existimationem. Adeo res haec acerbe bano accidit, ut Vienna redeuntes retulerint, banum appraehensione infirmatum fuisse, et,

hac suas ac locumtenentis sui relationes seponi censuit, Lukauszkiumque vel hac sui promotione triumphavisse non sine sui despectu et censura existimavit. Hacve promotione additos esse pluribus animos, ut se neglecto per canales alios agerent, ac proinde palam bani autoritatem vulneratam esse illiusque, qui in aula et penes principem esset, laesam existimationem. Adeo res haec acerbe bano accidit, ut Vienna redeuntes retulerint, banum appraehensione infirmatum fuisse, et, dum a regina lecto affixus inviseretur, cum lacrimis lamentatum fuisse. Nescio quis, postquam Lukauszkius

et, dum a regina lecto affixus inviseretur, cum lacrimis lamentatum fuisse. Nescio quis, postquam Lukauszkius resolutus in assessorem tabulae judiciariae fuisset, reginae retulit, quod Lukauszki sub infamiae haereret sententia, quod cum comiti ab Altham objectum a Majestate esset, id impossibile esse asseruit, nam et in Sclavonia existens talia intellexisset, dum singulorum ferme mores sibi relati fuissent et Raffay infamiam hanc objicere ei non neglexisset. Qua re confirmavit reginam, omnia, quaecunque contra Lukauszkium dicerentur, | unam passionem esse.

esse asseruit, nam et in Sclavonia existens talia intellexisset, dum singulorum ferme mores sibi relati fuissent et Raffay infamiam hanc objicere ei non neglexisset. Qua re confirmavit reginam, omnia, quaecunque contra Lukauszkium dicerentur, | unam passionem esse. Accersito nihilominus ad se Krajachichio, quid haec infamia fuerit, informatur, jubetque staffetaliter et promotionem factam annunciari Lukauszkio et ut staffetaliter sententiam curiae regiae, qua absolutus fuerat, remitteret. Harum rerum facta exsecutione comes ab Altham reginae sententiam

Lukauszkio et ut staffetaliter sententiam curiae regiae, qua absolutus fuerat, remitteret. Harum rerum facta exsecutione comes ab Altham reginae sententiam defert, rogatque videri, quae passio contra hunc miserum esset, quod absoluto et innocenti reperto re hac nocere vellent, quos passionatos non esse, officii dignitas exigeret, 2do. Et tunc, dum contra Lukauszki anno 1748. lata fuit in tabula banali sententia, id culpa Joannis Rauch, cujus causam egit, accidisse, atque ex respectu Josephi Raffay, qui procurator erat Czinderianus, sententiam illam a

Skerlecz, in consiliarium regium hoc tempore etiam resolutus; Joannes item Jursich, in cujus expeditione ad officium supremi comitis comitatus Zagrabiensis expositum, quod ad commendationem bani hoc charactere sit insignitus, hocve tum ideo, ut videant Croatae, banum in gratiis esse reginae ejusque commendationem ad consequendam promotionem esse necessariam, neque recurrendum esse uti Lukauszkius ad devia, tum etiam ne existimetur cancellarius influxisse sive ad comitatuum Crisiensis a Zagrabiensi separationem, sive hujus officii a vicebanali officio dismembrationem, sive

Joannes item Jursich, in cujus expeditione ad officium supremi comitis comitatus Zagrabiensis expositum, quod ad commendationem bani hoc charactere sit insignitus, hocve tum ideo, ut videant Croatae, banum in gratiis esse reginae ejusque commendationem ad consequendam promotionem esse necessariam, neque recurrendum esse uti Lukauszkius ad devia, tum etiam ne existimetur cancellarius influxisse sive ad comitatuum Crisiensis a Zagrabiensi separationem, sive hujus officii a vicebanali officio dismembrationem, sive demum ad Jursichii tanquam sui antea plenipotentiarii

ad officium supremi comitis comitatus Zagrabiensis expositum, quod ad commendationem bani hoc charactere sit insignitus, hocve tum ideo, ut videant Croatae, banum in gratiis esse reginae ejusque commendationem ad consequendam promotionem esse necessariam, neque recurrendum esse uti Lukauszkius ad devia, tum etiam ne existimetur cancellarius influxisse sive ad comitatuum Crisiensis a Zagrabiensi separationem, sive hujus officii a vicebanali officio dismembrationem, sive demum ad Jursichii tanquam sui antea plenipotentiarii promotionem; Benedictus quoque Krajachich,

Iste Koermendini a se repertum palatinum dum locumtenenti significat et is Koermendinum ad parentem properaret, ibidemque una constituerentur, a reduce Vienna protonotario intelligunt, banum Carolum Batthyan dignitate hac semet sponte abdicasse et banatum resignasse, resignationemque suam a regina esse acceptatam. Novitate hac consternati sic dissolvuntur, ut palatinus Viennam, locumtenens cum notario protonotarioque Zagrabiam properarent. Ubi divulgata omnium admiratione bani resignatio in constituta quoque die regnicolaris sessionis publicata est, dolorem simulantibus ob respectum et

singulari expressione sui erga eum affectus. Rescriptae quoque ex publico sunt ad eum valedictoriae et una gratiarum actoriae per protonotarium. Et antequam prosequamur reliqua, (Indagatur causa resignationis.) Quaeres, quae causa videatur esse hujus resignationis? Fateor, in toto hoc regno causam resignationis hujus existimari domini Ladislai Lukauszki promotionem, praecipue quia tot supradescriptis fuisset circumstantiis vallata, cor bani afficientibus. Pace tamen communis praejudicii ad assentiendum moveri non possum, quia

tales ex appraehensionibus devenire nec solent nec tutum est, immo tametsi quaepiam eis adversantia accidant, appraehensionem suam tegere sciunt, factaque principum et laudare et tolerare. Batthyanium autem quisquis noscit, his aulae legibus non carere fatebitur, sed nec adeo vindicativum esse, ut placari nequeat, et praecipue in interesse proprio, prouti banalis erat dignitas, quae ultra salarium solitum ex tot regiminibus banalibus, mondurae item procuratione, tot tantorumque numero officialium institutione ac vacantium officiorum distributione, permagnam ei annue inferebat

persaepe, ac praeter utilitatem, honorem et obsequia maxima, dum latissimum habuit campum tot tantosque accomodandi. Quare his bene perpensis nec Lukauszkiana promotio nec Krajachichii motus et scripta (quamvis iste resignationem hanc opus suum et gloriam diceret) causa vera resignationis hujus esse potuerunt. Verum opinione mea, siquidem comes Carolus Batthyanius, tanquam status et ministerii minister actualis, scivisset, bellum Borussicum prae foribus esse, jamque mense Junio reginam ministro Borussiae respondisse, quod rationem illi reddere non obligaretur pro collocato ad

nec Krajachichii motus et scripta (quamvis iste resignationem hanc opus suum et gloriam diceret) causa vera resignationis hujus esse potuerunt. Verum opinione mea, siquidem comes Carolus Batthyanius, tanquam status et ministerii minister actualis, scivisset, bellum Borussicum prae foribus esse, jamque mense Junio reginam ministro Borussiae respondisse, quod rationem illi reddere non obligaretur pro collocato ad Moraviam uno, altero autem ad Bohemiam exercitu suo, subintelligeretque, ea ministrorum esse vota, ut cum archiduce Josepho in exercitum concedat, aut fors bellidux plane

status et ministerii minister actualis, scivisset, bellum Borussicum prae foribus esse, jamque mense Junio reginam ministro Borussiae respondisse, quod rationem illi reddere non obligaretur pro collocato ad Moraviam uno, altero autem ad Bohemiam exercitu suo, subintelligeretque, ea ministrorum esse vota, ut cum archiduce Josepho in exercitum concedat, aut fors bellidux plane constituatur; hujusque belli fine properare festinareque aulam, status suos haereditarios componere, ne quidpiam belli eveniat tempore, atque hinc tam diuturnam Zagrabiae esse congregationem, ut universa per effectum

suo, subintelligeretque, ea ministrorum esse vota, ut cum archiduce Josepho in exercitum concedat, aut fors bellidux plane constituatur; hujusque belli fine properare festinareque aulam, status suos haereditarios componere, ne quidpiam belli eveniat tempore, atque hinc tam diuturnam Zagrabiae esse congregationem, ut universa per effectum | commissionis tranquilla reddantur; videns eos omnes, quos ille fovebat antea, et in quibus tot suae laudes et apud principem priori bello merita comparata situabantur, non solum cecidisse, sed ab officiis plane

congregationem, ut universa per effectum | commissionis tranquilla reddantur; videns eos omnes, quos ille fovebat antea, et in quibus tot suae laudes et apud principem priori bello merita comparata situabantur, non solum cecidisse, sed ab officiis plane amotos esse, immo totam regiminis Croatiae formam immutatum iri; animadvertens insuper sui fratruelis et locumtenentis juniorem aetatem, consequenter dubius, cujus illum consiliis credere debeat, praecipue cum res omnes per comitatus regendas Hungariae instar Majestatem velle animadverteret, supremi autem

is, quem 1748. nec locumtenentem suum habere voluit, at ei Ludovicum Erdoedium anteposuit. 2do. Subita ejusdem declaratio. 3tio. Responsum Batthyanii protonotario datum (dum iste diceret metui, ne comes ab Altham in banum resolvatur) securum se esse, non resolvendum. 4to. Generalis Nadasd ad castra regia non exmissio, quantumvis, ut publicis continebatur etiam novalibus, imperii status hunc pro subbelliduce imperialis exercitus proposuissent et orassent. 5to. Hujus totalis in Croatiam

svadeat, quamvis ad arcana sua et aulae tegenda quosdam in regno fuisse discolos dicat, nullius facta mentione, resignationem banatus sui ex servitio regio factam fuisse narrat. Hinc non defuere, qui palam dicerent, Batthyanium se pro felicitate hujus patriae immolasse, dum, videns necessariam esse in regno bani praesentiam (prouti in ejus successore bano Nadasdio esset), se ipsum immolavit. Quae vera et genuina resignationis hujus sit causa, me saltem latet. Quam ego suspicor, et quae vulgo creditur, retuli: prudens et perspicax lector cui vult adhaereat, et si in genuinam |

quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? (Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan?) Eo muneri defuncto, ut fieri assolet, varii fuere sermones variaeque crises, prouti videlicet quisque vel penetrat vel affectus fuit. Accusabatur, sub eo amissa esse confinia banalia; tantorum violata privilegia; oneratam fuisse plebem majori contributione et viarum reparationibus; primae fuisse informationis; gubernasse per consiliarium Koller, notitiam patriae non habentem; per commissionem superioris anni praejudicari sivisse multum praerogativis

plebem majori contributione et viarum reparationibus; primae fuisse informationis; gubernasse per consiliarium Koller, notitiam patriae non habentem; per commissionem superioris anni praejudicari sivisse multum praerogativis nobilium; in dissensiones confusionesque tantas regnum praecipitatum esse et, dum juvare debuisset, deseruisse; in diaeta anni 1751. comitatus inferioris Sclavoniae, tot regni impensis postliminio restitutos, dicationi diaetali permisisse cum sessione propria; ut taceam, quae particulares personas respiciebant, e quorum numero et ego essem, utpote illius facilitate

ab omnibus et pro patre haberi patriae. Praestabat in confiniis justitia, praedociniorum excidium, pecuniae per confinia in regnum introductio, patriae juventutis cultus et accomodatio quibuscunque privatis utilitatibus et hominum aliquod divitiis.- Dices: Sed hac ratione regni esse confinia desierunt. Respondeo: 1mo. In intentione Rauchii nequaquam, si alii sua non confudissent | privatasque interessentias non quaesivissent. 2do. Qua, rogo, ratione regni erant confinia? Banus creabat

per regni fiscum fuisset, amittere eam debuissemus. Bani vero in officio conservatio erat patriae elevandae medium unicum, uti effectus docuit. Et si ultro mansisset, plura erant speranda, nec tanta sentiremus vulnera, quae praesente bano perferimus. Proinde qui scit, per media quaerendum finem esse, vicebanum Joannem Rauch in praemissis culpare non potest. Haec pro veritate ipsa. Si enim ex odio personarum scribendum foret, cum neuter amicus meus haberetur sed pro notorio uterque inimico, satis iis, satis posteritati, satis publico bono injurius forem.

se tulerunt lectis valedictoriis | suae excellentiaae litteris, et agat gratias gratiisque ulterioribus status resignet. Facta tum de futuro bano est mentio et quorumpiam candidatione. Episcopus sive inconsiderate sive adulandi fervore palam extulit, honestum non esse, qui locumtenenti quempiam praeferat. Ab omnibus silentio ipso reprobata et postea irrisa valde est haec dictio. Videns porro, se a nemine secundari, (nam aliis occurrebat tam Nadasdius generalis quam et Palffius, immo de Altham ipso metus fuerat), die altero, credibilius subinstructus ab

idem Krajachich affini suo assessori Lukauszkio tertiam pro describendo submittit contra Raffay replicam rogatque, ulteriores sumptus submitti, significans, Althamium banatum ob certas circumstantias nec velle nec assumpturum, sed Karolyum brevi denominandum. De Francisco autem Nadasd assecuratum esse, etiam ob iraminentis belli Borussici necessitatem, quod is ad banatum non perveniet. Lukauszkio displicuere nova, Althamium fautorem suum non praeficiendum regno, sed et tot Krajachichii sumptus, 700 fl. superantes, eundem offenderunt, hinc ulteriores est

Draskovich pergit Viennam.) Comes autem generalis Draskovich praetextu obtinendi ad castra exitus, agendarum item gratiarum pro collato sibi comitatu Crisiensi, Viennam concessit; in veritate autem et reipsa, ut banus vel saltem banalis iocumtenens, si Palffi aut de Nadasd resolveretur, esse valeat. Iste, uti etiam legatus regni Stephanus Patachich, de locumtenente apud mareschallum. Batthyan nil mali dicebant, at coram Hungariae cancellario aliisque pleno contra eum erant ore, uti etiam contra Busan. Raffay et Rauch. Immo cum in conversatione quadam apud aulae cancellarium

Stephanus resolutus ad Montem Claudium commissarius.) Stephanus autem Patachich, ut erat perspicax, animadvertens, | comitem Franciscum Nadasd in banum resolvendum, favores omnes aucupabatur cancellarii, spe ea, ut hoc in castra abeunte locumtenens esse valeat. Hinc etiam negotium hominum Montis Claudii a se feliciter terminandum credidit, estque pollicitus. Quare etiam commissarii titulo ad eos fuit destinatus, hacve ratione post unius mensis Viennae moram redire festinavit. Comes autem Draskovich ad castra regia proficiscendi ordinibus est

mareschallum, comitem Franciscum Nadasd generalem equitatus, comitem Antonium Grassalkovich camerae praesidem, ac pro patriae more comitem generalem Josephum Draskovich, utpote patriae filios, cum comite Nicolao Erdoedio. Sed et dominum comitem locumtenentem proposuisse, sed responsum audivisse, esse pro officio juvenem; de comite autem Karoly, dum propositus Suae Majestati fuisset, Majestatem reposuisse, quod potator esset et cum Croatis ac vicebano aeque potatore potarent continuo. Generalem Franciscum Nadasd jam banum in gabinetto et pectore resolutum esse, ob certas tantum

sed responsum audivisse, esse pro officio juvenem; de comite autem Karoly, dum propositus Suae Majestati fuisset, Majestatem reposuisse, quod potator esset et cum Croatis ac vicebano aeque potatore potarent continuo. Generalem Franciscum Nadasd jam banum in gabinetto et pectore resolutum esse, ob certas tantum considerationes promulgationem ejus differi. (Episcopum sublevat Spissich.) Sed et retulit minutias omnes, et de quibus interrogatus vel per jocum fuisset, aut etiam quae audivisset, non parcens personis, et de quibus et a

et fors multis praeferri. Adjutus a Spissichio episcopus: sic, sic, domine, inclamat petitque a statu publico, sibi desuper dari testimoniales litteras. At silentio suo damnantibus tam relationem quam et testimonialium postulationem cunctis, locumtenens tandem ipse, testimonialibus nullis opus esse, respondit. Sane hac re Petrus Spissich in gratiam venit episcopi, ut, quantumvis ad commendationem comitis locumtenentis Christophorum Sztolnekovichi, antea locumtenentis cancelistam, promoto Lukauszkio pro fiscali suo edixisset, hunc tamen sequenti statim anno, post

locumtenentis e regno, sic aspexerit, donec resignare cogeretur, Petrum Spissich eidem substituendo. Aequalis relationi Patachichianae fuit expensarum ejus deductio, nempe regalia minima, quae dedisset, ut hortulanorum plane pro oblatis sibi floribus aliisque minutiis, sic vel accuratus esse voluit vel publicum despexit. (Commissio Stephani Patachich in Monte Claudio.) Publicato Patachich Stephani pro sedandis Montis Claudii hominibus commissariatu officialibus Erdoedianis imperitare coepit.

miserat, at illi, arcem se non subintraturos, respondebant, quoadusque militia illa non amoveatur, boatus tormentorum non cesset, neque enim hostes sive principis sive regni sive denique familiae Erdoedy essent sed subditi. Haec decorem commissarii commissionisque exigere et necessariam esse caeremomam ac erga commissarium regium respectum, ipsis gratis praedicabatur, equidem Patachichius in adventu corsum suo tres quatvorve subintrantes arcem compraehendi fecerat, quin vel eos in sui conspectum admisisset, audivisset, et post dies primum aliquot examinari permisit per actuarium

collegii procuratore patre Josepho Perczaich intempesta nocte ad parochum Ludinensem Martinum Jaksich perveniendo ibidemque dormiendo, rem totam hominum Montis Cladii in exiguis punctis accomodandis versari et, si audirentur debite, exiguo tempore sopiri posse omnia (persuasus sum). Firmatam eorum esse pervicaciam dicto quodam domini colonelli Gabrielis Skerlecz, dum exurendis lateribus apud eundem fuissent, eorum videlicet privilegia bona esse. Insuper quorundam e regnicolaribus post attentatam illam a domino Raffay terrenorum dimensurationem eos tum animantium at modo deserentium dicta.

hominum Montis Cladii in exiguis punctis accomodandis versari et, si audirentur debite, exiguo tempore sopiri posse omnia (persuasus sum). Firmatam eorum esse pervicaciam dicto quodam domini colonelli Gabrielis Skerlecz, dum exurendis lateribus apud eundem fuissent, eorum videlicet privilegia bona esse. Insuper quorundam e regnicolaribus post attentatam illam a domino Raffay terrenorum dimensurationem eos tum animantium at modo deserentium dicta. Neque autem ego neque procurator Jesuita sive de dictis, sive de regnicolaribus illis sciscitabamur, at altero mane abeuntes ad commissarium

denominaturos. Satis illi hoc in itinere lamentari nequivere. Et quia Kutinjam appulsis pecunias obtulissent, nos altero statim die abivimus, obvium habentes commissarium, nos visitare Kutinjae volentem. Redire deprecantibus nobis, ille profectus est Kutinjam, rogans commendansque, ut, quid causae esse possit, significaremus, quod bani promulgatio non eveniat. Itaque datis pro referendis ad se Zagrabia litteris sub praetextu comitivae nostrae hominibus a commissario eliberati dolebamus confabulando, quod magistrum aliquem non acceperimus, qui commissionem hanc ludere in scena et theatro

hujus enarrare, quod factum est etiam, nam 29. Septembris ex pactis pecuniam numerare eos oportuit. (Banus novus Croatiae.) Vix autem Zagrabiam adveni, intellexi, advenisse nuncios: Viennae die 23. Septembris in banum Croatiae promulgatum esse comitem Franciscum de Nadasd. Quod ipsum et commissario Montis Claudii significavi, qui paulo post, fors habita etiam facultate, commissionem solvit Zagrabiamque appulit. (Ablegati ad novum banum.) Intellecta porro novi bani electione,

nec locumtenenti sine venia aulae ulli supplicanti brachio mediante assistere vel eidem tali medio providere. (Processu mediante negotium Montis Claudii agetur.) Negotium hominum Montis Claudii aeque ad delegandum a regno judicium sic rejectum esse, ut, actione praemissa, ipsis etiam assistat quispiam, et res merito assumatur. Quare Josepho Loob qua pauperum advocato parte actorea sub fisci nomine eatenus constituta, cum interrogarentur inclusi carceratique, quem sibi advocatum dari cuperent, reposuerunt primo, se horum notitias non

(Stephanus Patachich iterum praetensiones facit, graviores visas.) Vix pro conscriptore nominatus est Patachich, cum secutae sunt illico biles. Quia praetendit: 1mo, sibi qua magnati majus assignandum salarium esse. 2do. Obligare se debere status, quod hos conscriptores ea ratione non tractabunt, qua priores. Occasione hac multa multis exaggeravit. 3tio. Laborem suum ab alio non, quam a solo bano, revidendum. 4to. Cum omni sua

praefati baronis Stephani Patachich. Vetus saeculorumque controversia. Oppidani liberum se oppidum vigore privilegiorum suorum sustinent ac defendunt. Dominium contra, dominali subjectos foro jurisdictionique, contendit. Pars utraque pro temporum circumstantia personarumque favoribus varia sibi esse documenta narrat, quibus praetensiones suas firmare videtur. Interim ad casum praesentem, cum dominus comes Antonius ab Auersperg, capitaneus | ut vocant totius Carnioliae, dominum Joannem Jursich per regiam plane confirmationem in plenipotentiarium suum

atque hoc ideo, quia idem protonotarius, banalis utpote tabulae assessor et calamus, sese obligasset, contractum cum Szaich initum rescindendum iri; qui si rescissus fuerit, stabunt praedictae pro bonis Bellecz Naisichio datae conditiones. Szaich nihilominus, quia Joannis Rauch opinabatur hanc esse erga se malevolentiam, vicem Rauchio redditurus, pro bonis Szomszedvariensibus a Rauch possessis duplicem, contra eundem promovet actionem. Pro bonis quidem Lusnicza tanquam pignoratiis erga pecuniae remunerationem; pro bonis autem Jakovlje et a comite Orsich possessis Bisztra tanquam a

instrumenti, quod tamen non dedisset, raptis talique jure ad praedictos supra Rauch et Orsich possessores devolutis simpliciter sive absque depositione pecuniae, et ex praejudicio. Gravius praedictae actiones commoverunt Joannem Rauch, sive quod crederet ex quodam praejudicio, indignum esse, ut vicecomes contra suum supremum comitem ageret eumque in jus vocaret, adeoque inferior contra superiorem, sive quod palam fieret, Joannem Rauch depraedicatam et putatitiam in bonis Szomszedvar haereditatem non habere, sive demum, quod actionatis bonis carere possit. Hinc indignationem omnem

et illius ad officium vicecomitis gerendum incapacitatem. Rei hujus ex parte Joannis Rauch gerendae indagandaeve apparuit instrumentum Joannes Kesser, judlium comitatus Crisiensis ac una etiam illius civitatis, qui in protonotarii Adami Naisich summis erat gratiis, ut Kesser cor Naisichii esse videretur. Fuit autem Kesser ludimagistri Bisztricensis ecclesiae filius (dubiumque, an nobilis, quia objectam hanc sibi difficultatem saepius constanter dissimulat), atque satis in tenera aetate petulans et exorbitans, ut e syntaxi ejectus primum in Bisztricensi ecclesia adesset canenti

atque despoticae arrogantiae, vitiatarum a se | sententiarum judiciariarum, et quae videbantur, abscissionis odii praeterea sui etc. etc. Nemo comitatensium personarum erat, quae ob diversas in eodem merito testimoniales integra esse videretor. Judlium autem Kesser vel maxime descriptus apparuit accusabaturque ut fur, praedo, falsificator, seductor et mille alia. (Nova deputatio a rege constituta in eodem negotio.) Dispositione regni, ut in comitatu Zagrabiensi ista

Althamianae lamentari et vicebanum Rauch accusare tam per se quam suos non neglexit. Ergo jussu regio et istud negotium revidendum erat. Deputatione igitur sub praesidio fati baronis Stephani Patachich instituta rebusque examinatis omnibus, deputationi visum, Joannem Szaich collusionis reum non esse, at duntaxat incompetentis subordinationis; contra judlium Kesser praecipue ab officio suspendendum, quia vix ab infamia immunem, Svagell item, ac plerosque alios. Mirum, quam offendebatur opinione deputationis Naisichius, ac praecipue ob non absolutum Kesser suum, quem unum pro vicecomitis

at duntaxat incompetentis subordinationis; contra judlium Kesser praecipue ab officio suspendendum, quia vix ab infamia immunem, Svagell item, ac plerosque alios. Mirum, quam offendebatur opinione deputationis Naisichius, ac praecipue ob non absolutum Kesser suum, quem unum pro vicecomitis officio esse sustinebat ejusque activitatem ad sidera extollebat, Szaichio palam inimicus, non tam ob Kesserium, at quia intellexerat, fassionem eum illam, qua mediante bona Bellecz teneret, divulgare sibique eam expediri fecisse. Deputationis hujus actuarius dominus Nicolaus Skerlecz opinionem

palam inimicus, non tam ob Kesserium, at quia intellexerat, fassionem eum illam, qua mediante bona Bellecz teneret, divulgare sibique eam expediri fecisse. Deputationis hujus actuarius dominus Nicolaus Skerlecz opinionem deputationis fortiter sustinuit, nulliusque collusionis reum Szaichium esse defendebat. At quia Naisich diris sese devovisset, si collusio non est, autoritate vel potius praesumptione sua effecit, ut in publico ex ejus sententia damnaretur Szaich, efficere tamen non potuit, ut absolveretur Kesser, aut ne ab officio judlium suspenderetur. Has res, prouti etiam

officiales, uti vicarius temporaneus, comes curialis, fiscalis item, episcopalium quoque bonorum praefectus, procedebant, fiscali negotium dirigente, inquisitiones colligente et, quibus volebat, favente; quoad caeteros autem comitatus officiales sub ipsius supremi comitis, Joannis eotum Rauch, dum esse potuit, praesidio. Plurimi praecipue episcopalium approbabantur et super edocto nobilitatis privilegio regni iis expediti sunt articuli, atque a contribuendo absoluti. In hoc autem tam salutari et publicum attingente opere non defuit quorundam malevolentia, qui visis examinatisque documentis

scriba item. Quidam vero Jurjevich, ex Jamnicza nobilis, ac antea apud Joannem Rauch ammanuensis, in hoc influxit negotium, (ob quod, ruente contra Rauchium coelo, non deerant, qui facti hujus vellent complicem, at non sine injuria, uti eventu is est testatus), etiam disseminando, apud se tantorum esse litteras et documenta. Quidam vero Sunecz, item Lukinich, necnon praepositi majoris venator, obequitatores fuere per domus ditiorum et potentiorum praedialium, libertinorum ac rusticorum, qui suis modis insinuarent, eccur contribuerent, cum ipsi veri indubitatique forent nobiles, ac de talium

conquerebant pecuniam. Accidit, ut quidam ad fratrem meum Ignatium, parochum Kravarszkensem, mutuas orantes ecclesiae illius pecuniae adessent. Iste, cum mutui necessitatem rogaret, innocenter ab iisdem intelligit omnia, eosdemque dehortatur a mutuo, quod is Jurjevichium nosceret, neque tale illi esse posse tabullarium diceret, ast fraudem dolumque metueret. Hinc persvasit petentibus, vicecomitem Mathiam, tum adhuc viventem, Messich accederent ac ab eodem mutuum peterent, aut saltem ad fratrem meum litteras, quod fine obtinendorum per Jurjevich armalium tute eis ecclesiae

armales locumtenenti traderet, comparebant ad vicecomitem multi, plurimorumque arrestatae sunt armales litterae, qui de fraude illos decipientium lamentantes prodidere plurima, summasque, quas pro armalibus erogavere, dicebant repetebantque. Vicecomes has privata ex curiositate adnotans, notabiles esse multorumque milium, mihi dixit. Interea novis creatis supremis comitibus, Jursichio zelum eatenus exhibente, incarcerantur tam praedictus Sunecz quam et Jurjevich ac venator ille praepositi. Qui in benevolis suis examinibus nil fassi sunt, ac seductos

exsecuturus, filium Joannis Rauch Paulum, alias in confiniis banalibus supremum vigiliarum praefectum, ad intercipiendum homicidam hunc ordinat. A quo et capitur. Cum vero duceretur Zagrabiam, in trajectu ad Szuszed dimittitur, sparso rumore, reum semet in Savum praecipitasse ac sponte submersum esse. Sed fiscalis Krajachich arguit, nec filium exmitti debuisse pro capiendo reo, nec submersum esse, testimonio nautarum ex Szuszed, item inquisitione, nocte illa dimissum, Zagrabiae in vico Latinorum dormivisse, detentumque fuisse triduo, tandem expeditum, praesumptione manifesta, ne delictum

ad intercipiendum homicidam hunc ordinat. A quo et capitur. Cum vero duceretur Zagrabiam, in trajectu ad Szuszed dimittitur, sparso rumore, reum semet in Savum praecipitasse ac sponte submersum esse. Sed fiscalis Krajachich arguit, nec filium exmitti debuisse pro capiendo reo, nec submersum esse, testimonio nautarum ex Szuszed, item inquisitione, nocte illa dimissum, Zagrabiae in vico Latinorum dormivisse, detentumque fuisse triduo, tandem expeditum, praesumptione manifesta, ne delictum in Joannem Rauch transeat isteque gravetur aut praepotentiae manifestae, ut potius jussa

amici sui. (Benedictus Krajachich agit pro reponendis in integrum comitatibus.) Benedictus igitur Krajachich, medio etiam domini Codeck qua bancalitatis praesidis, gravem hac in re fecit repraesentationem deduxitque, et necessitatis esse publicae et servitii regii comitatuum in integrum repositionem. Necessitatem publicam metitus est ex lamentis singulorum improportionis tam fumorum regni, sic voluntate Busanii elaboratorum, ut nec regnum nec princeps nec mortalium ullus vel ideam, quae in publico et importante hoc negotio

uti in Hungaria. Ergone princeps se derisui ac publicae censurae exponere debeat, dum constituta per comitatus gubernandi ratione ab eadem recesserit. Tum ad enervandas rationes supra deductas descendit, descripta deputationis deputatorumque voluntate, et quidem ad primum, parum esse praepotentibus de bani autoritate, sed sub hujus praetextu gestam a se hactenus conservare adniti. Et quae illa hactenus erat bani autoritas? Pro officiis comitatensibus, quos vicebanus vel protonotarius voluit, proponere, sed non denominare, ne denominati bano se obligatos sentiant. Plus esse

esse praepotentibus de bani autoritate, sed sub hujus praetextu gestam a se hactenus conservare adniti. Et quae illa hactenus erat bani autoritas? Pro officiis comitatensibus, quos vicebanus vel protonotarius voluit, proponere, sed non denominare, ne denominati bano se obligatos sentiant. Plus esse constituere distribuereque officia, ad regiam utpote autoritatem accedens potestas, quam pro iisdem proponere. Quid utilitatis Nicolao olim Frangepanio ex candidatione profluxit, dum comitatenses adhaeserunt potius protonotario quam bano? Quid sub banatu Batthyanii, dum locumtenenti, ejus

firmata tam veteribus quam recentioribus casibus. Cassam demum difficultari aeque contra praxim Hungariae Sclavoniaeque, et eo temerarius, quod leges municipales ipsae per illum citatae, protocolla quoque regni, perceptores singulorum comitatuum et olim exstitisse, perhibeant. Sed hoc esse cor interessatorum, quia, quid cassa sit, nemo sciret. Cassa nequaquam regni est sed privatorum, quia neque bano pateret, nec vel crucigerum disponere posset. Est ista medium demonstrandae et exercendae praepotentiae, dum, quibus volunt, ordinantur salaria, ut obstetricibus

uti mercatores, opifices, Graeci item, vulgo dicti Kalagiae, qui ad privatam perceptoris aliorumque cassam contribuerent, ad regni autem cassam, licet 1754. supplicantes offerentesque annuos 500 fl., ex impotentia allegatae per Busan incassationis contribuere non poterant. Proinde has veras esse rationes pro non dandis comitatui singulo perceptoribus. Illas autem, quas invenit deputatio, indignas deputatione, indignas regno et principe esse, quia debita regni passiva proportione fumorum, quibus inhaererent, per comitates facile ac ante unius horae laborem dispertientur. In

licet 1754. supplicantes offerentesque annuos 500 fl., ex impotentia allegatae per Busan incassationis contribuere non poterant. Proinde has veras esse rationes pro non dandis comitatui singulo perceptoribus. Illas autem, quas invenit deputatio, indignas deputatione, indignas regno et principe esse, quia debita regni passiva proportione fumorum, quibus inhaererent, per comitates facile ac ante unius horae laborem dispertientur. In perceptoribus autem non desiderari divitias sed fidelitatem, id, quod reges omnes in suis, quos vocant, commissariis testarentur, dum his centena centenaque

rege Nicolao Jesuita historia.) Primo loco notari debet, qui sub anni principium erupit, de Nicolao rege Paraquariae Jesuita rumor. Universalis iste fuerat, dicebantque, sub Nicolai regis nomine aes distributum et Romae fuisse visum. Aliaque plurima. Jesuitae nostrates rem fabulam esse praetendebant, ab haereticis in Jesuitarum odium confictam. Prodiit attamen, fabulam non fuisse, quia et Romae bullae variae fuerunt distributae et in fine a papa Benedicto XIV. ordinata contra Jesuitas inquisitio, quae successive erupit in publicum, ut infra annotaturi. Caeteram sparso per

Venetiis, Genuae etc. In parte una fuit insigne Jesuitarum, in altera Nicolaus rex Paraquariae. Re per Europam vulgata, varii, ut fieri assolet, erant sermones variaeque mortalium crises. Jesuitae nostrates negabant coram pluribus et minus intelligentibus factum et Angliae dicebant esse commentum istud. Coram magis res societatis penetrantibus priora (uti et coram me dicebant) asserentes: patrem provincialem Nicolaum ex bono religionis et Europae totius tolerasse insolentis Americani populi audaciam, nomen regis sibi imponentis, ut videlicet ipse, plebis Americanae affectu

Cavalchini tanquam Jesuitis affecti, mortuo Benedicto XIV., a papatu facta per Galliam exclusio. 6tus. Jesuitarum e Portugallia proscriptio. Aliaque plurima, subsequis annis notanda. Quae ab altiori et perspicaci librata ingenio credere faciunt, patrem Nicolaum, regem Paraquariae, scenicum regem esse nequivisse, sed machinationem aliquam novi universalisque systematis praemature fors suscitatam, atque, uti ex omnibus apparet circumstantiis et ab haereticis per orbem sparsum esset, in effectu religionis bellum et orbis fere intra quosdam repartitio.

bellum et orbis fere intra quosdam repartitio. (Jesuitici instituti quidditas.) Equidem cui Jesuiticum institutum perspectum est, apparet, sub religionis pietatisque pallio ab Hispanis excogitatum (uti erant primi eorundem generales), nil esse aliud quam Hispanicae monarchiae conservatio et extensio sub protectione et conservatione pontificae autoritatis; etiam ob gentium de religione systema occasione illa, qua septemtrio Luthero Calvinoque ducibus in libertatem se asseruit, institutum hoc natum est, et per rudes illas Americae

concedet sententiam. Protestantes, et praecipue Angli, rationem Jesuitici instituti penetrantes, satis contra eos scripserunt, atque a tot saeculis dubium aliquod prudentioribus causarunt. Litterarum autem cultura cum Jesuitas superassent, et hi metuerent jacturam propriam, Hispaniam elevandam esse censuerunt, hoc praecipue saeculo, quo Siciliae et Neapoli Hispanus imperaret, ducatum quoque Parmae et Placentiae Hispanus obtineret, Lusitaniae autem rex in defectu esset. Ut et hoc regnum Hispaniae conjungi valeat, adlaborarunt. Hinc quamvis Maria Theresia Hungariae regina pro filio suo

alter rex eorundem dicatur, si Angli dominium conservare volunt, semet defenderent et effectu monstrarent, exactas hactenus graves impositiones pro patriae illius conservatione fuisse. Ipsos et vitam et facilitates amittere debere pro eo tantum, ut Anglus rex eorundem dicatur, non obligari. Regis esse, tueri subditos, quibus se non crederet, at pro defensione facultates eorum exsugeret; subditorum, contribuere et arma contra proprium regem non arripere. Ipsi armis aliunde carentes contra suum regem arma nunquam arripient, spectatores tantummodo esse volunt, an defendentur ab iis, quibus

rex eorundem dicatur, non obligari. Regis esse, tueri subditos, quibus se non crederet, at pro defensione facultates eorum exsugeret; subditorum, contribuere et arma contra proprium regem non arripere. Ipsi armis aliunde carentes contra suum regem arma nunquam arripient, spectatores tantummodo esse volunt, an defendentur ab iis, quibus defensionis titulo tanta hactenus contribuerunt. (Binck generalis Anglicus.) Navium Anglicarum commendans generalis Binck post amissam classem tantamque jacturam in Angliam fuit revocatus et sequenti

quoad Jesuitas notatum est. Partes enim illae una cum Gibilterra post mortem Caroli II. Hispaniarum regis Angliae obtigerunt, adeoque in veritate restituenda venire Hispanis, et Gallorum quidem medio, quorum opera ab Hispania fuere avulsa. Alii bellum hoc propter Caperdon (sic) esse autumabant. Ob distantiam nihilominus nos nec divinare veram possemus belli hujus causam, proinde ab ea praescindimus. (Foedus intra Austriam et Galliam, Moscovia accedente. Quae fuerit opinio de causa praedictorum. Protestantes

Sabaudia et Hispania neutralis mansit in apparentia, reipsa cum Gallia conjuncta. Cogitandum eo magis erat Angliae aliisque protestantibus, quod Algerini Africae cum imperatore occidentis in pacem venerint eorumque legati Viennae erant. Omnes svadebant circumstantiae, catholicorum principum eam esse cogitationem, maris ut se mediterranei dominos efficiant et Anglos caeterosque protestantes principes occidentalibus privent insulis et navigatione. Hinc uti catholici in foedus una coaluerunt, sic et protestantes. Rex enim Borussiae Fridericus, admirandi vir potius quam imitandi ingenii

apparatus reginae bellicus spectaret, cautionemque scriptam petere: quod Sua Majestas imperatrix et regina Suam Majestatem regem Borussiae nec hoc nec futuro anno aggredi intendat. Verum respondente regina, nulli se obligatam rationem reddere, cautionis autem postulatum insolentiam esse, et responso hoc a rege Borussiae audito, jubetur minister cautionem urgere, rex autem in Saxoniam inexspectato fato irruit. De quo antequam diffusius, juvat notare, quae fuere jussa aulae quoad partes has Croatiae Sclavoniaeque. (Ex banalibus

sensu magno animi, vim sibi et regiae illatam, exponente. Quae cum a comite Stornberg, aulae Viennensis Dresdae ministro, Viennam perscripta fuissent, consternationem confusionemque Viennae causarunt. Hinc 1mo Borussiae ministro responsum est: Facta aggressione nullum esse responsioni locum et propositiones ministri naturaliter nullius declarationis capaces esse. 2do. Dati generali Braun sunt ordines, videret bene, ne fatum idem Bohemiam maneat, quod Saxonia experta est, nam vulgus omne credebat, Saxonia debellata Bohemiam in ictu esse.

aulae Viennensis Dresdae ministro, Viennam perscripta fuissent, consternationem confusionemque Viennae causarunt. Hinc 1mo Borussiae ministro responsum est: Facta aggressione nullum esse responsioni locum et propositiones ministri naturaliter nullius declarationis capaces esse. 2do. Dati generali Braun sunt ordines, videret bene, ne fatum idem Bohemiam maneat, quod Saxonia experta est, nam vulgus omne credebat, Saxonia debellata Bohemiam in ictu esse. 3tio. Ut regi Pirnae praecluso omni quo posset modo

esse responsioni locum et propositiones ministri naturaliter nullius declarationis capaces esse. 2do. Dati generali Braun sunt ordines, videret bene, ne fatum idem Bohemiam maneat, quod Saxonia experta est, nam vulgus omne credebat, Saxonia debellata Bohemiam in ictu esse. 3tio. Ut regi Pirnae praecluso omni quo posset modo succurreret. (Bohemiam invadunt Borussi.) Rex porro Borussiae accepta Dresda et gabinetti archivio, castra Saxonum ad Pirnam ipse est speculatus, jussitque

omnes et detestatio, et quid eventurum, singulorum erat curiositas. Moscoviam 60 milia militum, duce Apraxin, in succursum per Poloniam mittere divulgatum. Sparsae milie historiae crudelitatis Borussiae regis, ad amovendum plebis affectum a victore rege. Gallia die 22. Septembris declaravit: casum esse foederis expressum in tractatu concluso 1ma Maji, adeoque, ut metis in Lottharingia ad belli societatem Gallorum 24000 cogantur, imperavit, spondendo delphinae, matris patrisque fata deplorantis, hanc semet injuriam vindicaturam. Totus prope | mundus indignari

ac ita, prouti nobis relata fuere. Qui diffusius praemissa nosse cupit, legat eos, qui ex instituto de his scripsere. Nobis ista sufficiunt pro danda lectoribus notitia rerum, quodve ad hunc acta sciamus annum. Caeterum haesit obstupuitque orbis ad insperatuum hoc bellum, et dum in summa esse apparebat Europa pace, ecce quis turbo prodiit. Dies inter aliquos captiva fit Saxonia, ejus elector et rex Poloniae in summis angustiis ob famem exercitus, amissam Saxoniam, captivam reginam conjugem, raptum spoliatumque gabinettum suum, et alia supra attacta. Hinc quae inexspectatae

quis turbo prodiit. Dies inter aliquos captiva fit Saxonia, ejus elector et rex Poloniae in summis angustiis ob famem exercitus, amissam Saxoniam, captivam reginam conjugem, raptum spoliatumque gabinettum suum, et alia supra attacta. Hinc quae inexspectatae et repentinae hujus scenae causa esse valeat, singulorum ardebat curiositas, et prouti quisque cogitare scivit, sic locutus est. Praecipue hominum conjecturae sequentes esse videbantur. Conjecturae de causis insperati belli. 1ma. Bellum totum enatum esse ex suspicionibus. Cum

Saxoniam, captivam reginam conjugem, raptum spoliatumque gabinettum suum, et alia supra attacta. Hinc quae inexspectatae et repentinae hujus scenae causa esse valeat, singulorum ardebat curiositas, et prouti quisque cogitare scivit, sic locutus est. Praecipue hominum conjecturae sequentes esse videbantur. Conjecturae de causis insperati belli. 1ma. Bellum totum enatum esse ex suspicionibus. Cum enim prioribus annis continuo militaria haberentur exercitia et campagmenta servarentur militum tam ab Austriacis quam et Borussis, alter

hujus scenae causa esse valeat, singulorum ardebat curiositas, et prouti quisque cogitare scivit, sic locutus est. Praecipue hominum conjecturae sequentes esse videbantur. Conjecturae de causis insperati belli. 1ma. Bellum totum enatum esse ex suspicionibus. Cum enim prioribus annis continuo militaria haberentur exercitia et campagmenta servarentur militum tam ab Austriacis quam et Borussis, alter principum suspectus erat alteri; hinc ex vehementibus suspicionibus erupere in bellum. Verum si bellum hoc Austriam inter Borussiamve

gravem ferebat oppositionem. Et cum Saxonia, electore excepto, protestans foret, rectius fuisse, ut ex hac sese tuerentur haeretici, quam ut per ejus occupationem res haereticorum debilitentur. Opinioni huic favet | Borussiae edictum, bellum hoc bellum religionis esse et Ferdinandi II. resuscitari systemata. Sed nec ea est principum cura religionis, ut pro hac bellum gererent, cum in suis ditionibus tolerent protegantque haereticos dicantque, se nullius imperare conscientiis, nec orthodoxa religio armis promoveri petit, vel in humanis situaretur mediis. Et

se nullius imperare conscientiis, nec orthodoxa religio armis promoveri petit, vel in humanis situaretur mediis. Et si hoc esset, quis credat, Moscoviam foederi Austriaco-Gallico potius subscripsisse quam Anglico. 3tia. Silesiae ab Austria recuperandae passim est credita. Sed neque ista esse potuit, quia pactis publicis Austria Silesiam Borusso cessit sub evictione Moscoviae. Igitur Moscovia tueri Borussiae regem debuisset. Audivique ipse Viennae a viro magno, tam parum hoc bellum esse pro Silesia, quam est pro Turcia. 4ta. A regno petebatur Poloniae. Cum enim regnum illud

quam Anglico. 3tia. Silesiae ab Austria recuperandae passim est credita. Sed neque ista esse potuit, quia pactis publicis Austria Silesiam Borusso cessit sub evictione Moscoviae. Igitur Moscovia tueri Borussiae regem debuisset. Audivique ipse Viennae a viro magno, tam parum hoc bellum esse pro Silesia, quam est pro Turcia. 4ta. A regno petebatur Poloniae. Cum enim regnum illud electivum esset et rex actualis senior, exiguo praeterea in domum Saxonicam Poloni animo, in Borussicam autem propensissimo, neque iteratis diaetis suis ad coronandum actualis regis filium assensissent,

regis filium assensissent, Borussiae vires contundendae videbantur, ut sic Polonorum oculi ad eligendum sibi eum regem adigantur, quem Austria et Moscovia vellet. Cum opinione hac vel maxime conciliabatur praefatum foedus, quia et Gallia Poloniae regi ob delphinam suam adeoque affinitatem affecta esse videretur. In Saxoniam praeterea irruptio, regis in Poloniam relegatio hanc confirmare videbantur opinionem. Verum si res consideretur penitius, Poloni stringendi erant, cum nihilominus Poloniae quies sit almaque perfuatur pace. 5ta. Virium Borussi enervatio, ne

At si istud erat, praestabat Austriae vel Angliam neutralem efficere vel ejus conservare amicitiam. Quare aularum et arcana status vulgus non penetravit. Inquisitum, eccur Austria ab Anglis abiit. Sagaciores examinarunt et illud, quid esse potuit, quod Austria se avelli ab Anglia passa sit. Quia primo non satis firma videretur esse cum Gallis amicitia tum ob saeculorum inimicitias, inimici enim reconciliati periculosior foret amicitia, quam esset inimicitia, cum et quod palam scriberent dicerentque Galli: foedus hoc, cum Austria

amicitiam. Quare aularum et arcana status vulgus non penetravit. Inquisitum, eccur Austria ab Anglis abiit. Sagaciores examinarunt et illud, quid esse potuit, quod Austria se avelli ab Anglia passa sit. Quia primo non satis firma videretur esse cum Gallis amicitia tum ob saeculorum inimicitias, inimici enim reconciliati periculosior foret amicitia, quam esset inimicitia, cum et quod palam scriberent dicerentque Galli: foedus hoc, cum Austria initum, in utilitatem desiturum Galliae. 2do. Ob Anglorum

potest Galliam. 4to. Ob ipsam gratitudinem, quia 1740. post mortem nempe Caroli VI. Angliae plurimum beneficio in avitis provinciis suis regina Maria Theresia servata exstitisset et maritus ejus Franciscus in imperatorem electus. Autorem separationis hujus passim dicebant esse Benedictum XIV. Romanum pontificem. Alii comitem a Kaunitz e Galliis reducem et ministerio status donatum, quia aperuisset Austriae oculos docuissetque manifeste, perniciosius nil fuisse Austriae quam conjunctionem cum Anglia, quae sic lusit Austriam, ut proprium interesse obtinuerit cum ruina

publicum stitisset, in Bohemiam quoque incurrisset. 2do. Quod divexaret catholicos, indignos ad beneficia promovisset ecclesiastica, et jure electionis capitula privasset, taliaque meri facti, ex quibus priorum nil elicebatur. Hinc concludebatur, Borussum agressorem esse, Austriam semet defendere; inique item per Borussum praetendi, bellum hoc bellum religionis esse. At ab anno jam 1748. sollicita fuit pro augendo perficiendoque milite suo Austria, neque unquam tantum habuit, ut his annis, exercitum. Utve res tegeretur, regimen singulum 2200 continebat

catholicos, indignos ad beneficia promovisset ecclesiastica, et jure electionis capitula privasset, taliaque meri facti, ex quibus priorum nil elicebatur. Hinc concludebatur, Borussum agressorem esse, Austriam semet defendere; inique item per Borussum praetendi, bellum hoc bellum religionis esse. At ab anno jam 1748. sollicita fuit pro augendo perficiendoque milite suo Austria, neque unquam tantum habuit, ut his annis, exercitum. Utve res tegeretur, regimen singulum 2200 continebat milites. Accommodandis rebus suis omne adhibuit studium, uti et cum vicinis Venetis aliisque.

in Saxonicum ministrum a Brühl (qui in Poloniam cum rege profectus est) fundat, compatiturque Moscoviae et Hungariae reginis, non minus electori Saxoniae, quod ab homine nullius studii sed vafferrimo (heu quibus exprimitur et gravatur in manifesto terminis) se induci passi sint. Unamque horum esse culpam, tali, ut Brühlius esset, homini aures praebuisse. Narrat dein, praedictum Brühl post conclusam anno 1748. Aquisgranensem pacem suo primum regi proposuisse, sibi domuique suae imminere periculum. Nam, relicta Borusso Silesia, cum vires ejus non solum auctae sint, sed mediam illi

sed de Poloniae regno penes suos conservando nec sperare potest, at gratia Borussi futura est, si quidpiam suis relinquatur haeredibus, unde vivere valeant. Haec postquam persvasisset regi, jussus est de remedio cogitare. Consulere aliud non poterat, quam sic in tempore et tempestive atterendas esse Borussiae vires, ut una solaque Europae principum gratia Borussia contentetur, neque legiones numerare valeat, sed aliorum metuere ac mirari. Hoc autem a Poloniae rege effici posse, utpote per delphinam affinitate Galliae, per aliam filiarum regis Siciliae ac Neapolis, consequenter Hispaniae

Ad haec Brühliana projecta assensisse videbatur prima Austria, quae anno statim 1750. augendi studuit militis, atque ad foedus istud Moscoviam disponere non cessabat, per media etiam minus digna. Quia regina Moscoviae, e moniali, factione magna, facta imperatrix, insatiabilis perhiberetur esse concubitus, ut omnino legationes et ministeria Europae aularum quam formosissimis deferantur, produxeritque in manifesto suo rex Borussiae unius epistolam, qua instruebatur legatus, videret, ut in lecto noctanti reginae Moscoviae foedus hoc contra Borussum persvaderet, cum

Postquam observasset Brühl, projecta sua secundis vehi ventis, ut Romana curia moveret Hispaniam Galliamque, religionis orthodoxae promotionem et felicitatem per submissum patrem Timoni Jesuitam Romae insusurrabat, et tyrannidis accusabat Fridericum Borussiae regem. Animadvertensque propensos esse omnes, Angliae demum res est proposita. At haec rem detestata ut indignam est regique aperuit Borussiae, qui eam, ut mox, scivit integre. Hinc cum navali proelio par Angliae videretur esse Gallia, comprimi posse Angliam et regnum restitui Scotiae, creditum est. Ergo 1754. ad Dunkerkam a Gallis

Jesuitam Romae insusurrabat, et tyrannidis accusabat Fridericum Borussiae regem. Animadvertensque propensos esse omnes, Angliae demum res est proposita. At haec rem detestata ut indignam est regique aperuit Borussiae, qui eam, ut mox, scivit integre. Hinc cum navali proelio par Angliae videretur esse Gallia, comprimi posse Angliam et regnum restitui Scotiae, creditum est. Ergo 1754. ad Dunkerkam a Gallis molestatur Anglia Pisac imade Gallia . bellique dantur praeludia.

duxit Borussiae, a quo 150 accepit aureos, 50 creditori restituendos, 100 vero pro suis necessitatibus, commendatione ea, ut, si quae statuum essent, ministro non celaret, recepturus majora etiam subsibia. Iste res status sive gubernii Saxonici attulerat ministro. At horum curiositatem sibi non esse, minister aperiens rogabat, communicari talia, quae [inter] statu[s] Europae sive inter principum aulas essent. Evenit indiguisse quibusdam Brühlium, et quia confestim in clavim conservatorii arcanorum non incidisset, indulsit cancellistae, arte ut solveretur armare, novaque clavis fieret,

et praecipue asserendi sibi Poloniae regni, apud alias Europae aulas. Et in veritate admirabatur omnis eam, quae fuit, armorum militumque cura Borussiae ac Austriae tempore quidem summae pacis ac augendi aerarii occasione, ut omnino enato bello credi potuerit, ex meris suspicionibus ruptam pacem esse. Interim anno 1755. intra Moscoviam Austriamque conclusum fuerat (uti Borussus in suis manifestis), ut bellum accenderetur et Moscovia cum 60 milibus in Borussiam irruere debuisset. Verum cum irruendum fuisset, defectum causavit annonae Moscovia, in Croatia quoque enati Austriae sunt tumultus,

Anglum inter et Borussum foederis conventio (illi neutralitatis dixerunt) die 16. Januarii conclusa est. Quibus fatis detectis, Austria cum Gallia se conjunxit, uti superius dictum, festinavitque suos ponere exercitus in Bohemiam Moraviamque, ut Borussum anteiret, credens rem illi ignotam esse, adeoque ex impossibilitate cogendi providendique tam cito sui militis, insperate obruendi. At ille, quia conscius jam ab anno 1750. singulorum foret, paratusque exspectasset, ut occasionem coram orbe lamentandi haberet majorem, reginam nostram Mariam Theresiam medio ministri interrogari curat

cum supradescripta accepisset responsa, hostem antevertit, et eam pugnandi secutus est rationem, quam contra se experiri debuisset, occupando videlicet repentine Saxoniam electoremque exulem faciendo, homines suos in societatem belli trahendo. Negat, se esse agressorem, sed hostilitates incoasse, et, cur gabinettum occupaverit, docet. 49 instrumenta evulgat. Brhülii domus et castella eversa. Qua ex re infert Borussus, se neutiquam agressorem esse, at defensorem defensiveque agere contra suos hostes. Se quidem hostilitates incoasse,

suos in societatem belli trahendo. Negat, se esse agressorem, sed hostilitates incoasse, et, cur gabinettum occupaverit, docet. 49 instrumenta evulgat. Brhülii domus et castella eversa. Qua ex re infert Borussus, se neutiquam agressorem esse, at defensorem defensiveque agere contra suos hostes. Se quidem hostilitates incoasse, neutiquam tamen agressorem esse, cum contra injustum invasorem fas sit media ponere, ut suae intentiones effectum non obtineant. Gabinettum regis accipiendum fuisse, ut mundum totum originalibus convincat,

incoasse, et, cur gabinettum occupaverit, docet. 49 instrumenta evulgat. Brhülii domus et castella eversa. Qua ex re infert Borussus, se neutiquam agressorem esse, at defensorem defensiveque agere contra suos hostes. Se quidem hostilitates incoasse, neutiquam tamen agressorem esse, cum contra injustum invasorem fas sit media ponere, ut suae intentiones effectum non obtineant. Gabinettum regis accipiendum fuisse, ut mundum totum originalibus convincat, quorum ille modalitate praedescripta servabat copias. Brühlius autem ex illo hominum genere esset, qui nisi

Silesitis Borussiae subditis commercium vetuit, et lamentante eatenus rege, barone Kooh eatenus commissionato, tandem indulsit lege ea, ut 60 fl. pro cento tricesimae penderent; pluresque specificos adducit casus, concludens: belli hujus motivum et causam ex parte Austriae non esse aliam, quam Ferdinandi olim II. intentionum effectum et in se religionis bellum; arguens ingratitudinis Austriam erga Angliam ob tot hactenus recepta per Austriam ob Anglia beneficia; spesque suas | sic exprimit, ut, salvis arcanis Dei decretis, si totus mundus

imperii status fusam longioremque exmisit repraesentationem, qua 1mo voluit: id se ex necessitate supra descripta fecisse, et si elector Saxoniae suis agendi modis a culpa liber est, neque hic damnari potest. 2do. Se imperii libertatum defensorem esse, quia ex Brühliano systemate imperium destruendum erat et libertas religionis. 3tio. Exemplum secutum fuisse Austriae, quae 1741. Bavariam Palatinatumque occupaverat, tenuerat, et imperatorem electum Carolum VII. excluserat, neque tamen electoratu, quo qua rex

privandam et Borusso parari coronam eam, ad credendum facile adducor. Quod prospicere studuerit suo principi, ejus exigebat fldelitas. Quod Austriam et Moscoviam his de Polonia metibus movere potuerit, nulla mihi est admiratio, sed inexspectati hujus belli hanc genuinam et veram esse causam, omnino dubito. Atque hoc ob Galliae cum Austria conjunctionem, et non acceptatam ab Anglia (quae Europae aequilibrium se sustinere gioriatur) neutralitatem, quam | arripere debuisset, ne Borussus hanc Angliae praeripiat, aut ea

ad ejus consistere beneplacitum. Nam si aerario eos non adjuvat, vel rerum et pecuniae defectu perire alios principes est necessum. Haec, qui in historiis provinciarum, ac praecipue Austriae versatus est, negaturus est neutiquam. Animadvertens ergo Gallia, potentiam totam principis in aerario esse, aerarii autem nervum aquas mariaque haberi, et per mutua commercia obtineri omnia, scilicet populorum affectum, notitias rerum, necessitates cujuslibet, perspicique omnia et omnibus consuli, id quod a Romanis, plurima cum Carthaginensibus bella gerentibus atque his superatis orbi

Pisac ima Hausburghicam, jamačno pogreška pera. quoque in Carolo VI. defecisse domum, huicque in Austriacis ditionibus et provinciis successisse Lotharingicam, Borbonicae conjunctam, familiam, ac plane in Francisco I. ad imperii solium esse elevatam, opportunas veteribus suis ideis animadvertens circumstantias, tempus evertendi rivalis sui, Angliae videlicet, circumspexit. Ac proinde in Angliae si non excidium, adminus praesentibus in circumstantiis inferendam ei notabilem diminutionem, properandum existimavit, et quidem cultura

sui, Angliae videlicet, circumspexit. Ac proinde in Angliae si non excidium, adminus praesentibus in circumstantiis inferendam ei notabilem diminutionem, properandum existimavit, et quidem cultura crescentibus, necdum tamen maturis Moscovitis, quorum si exspectata fuisset maturitas, impedimento esse novo valuisset . Ad hos ergo sublimiores Galliae fines properandum erat, atque ob olim optatum Galliam inter Austriamque foedus, quod antea sive praejudicia sive ambitio detinebant, nunc autem post Lotharingicam successionem facile apparuit, primo loco |

Austriae subditi artes condiscant, domique seipsos panno aliisque provideant, non habebunt inquam Protestantes, quod Americae adferant? quod Asiae? nomenque horum sua sponte cessabit et obsequentes redigentur. Hinc credo ego enatam illam Protestantium lamentationem: bellum hoc bellum religionis esse , quod quidem illi nude asserunt, nec pro motivo apponunt aliud ac Galliae cum Austria foedus; reipsa tamen percipiunt et ex naturalibus mediis naturale videtur. Cum enim universae Protestantium res totaque | eorum religio in commerciis et aerario sita

lamentatio, (imperium nempe evertendum iri, machinarique ab Austria) actuale imperii immutandum systema, Protestantium videlicet electorum ac in imperio votorum subversionem. Hoc sane Protestantes perspicaciter metuere possunt dicereque jure, quod eos concernit, bellum hoc et religionis esse et status imperii eversivum . Catholici e contra principes jure negant, bellum hoc religionis dici posse, aut status imperii eversivum. Cum enim catholica fides in humanis non fundetur mediis, neque Protestantibus fuisset impositum Romanocatholicam amplecti fidem, nec

unus nunc e Protestantibus est, quia vicinus Austriae, qui hanc divexando, ne aerario crescat, impedire potest extorquereque ab Austria liberum, uti antea, septemtrionalibus commercium. Hinc statim ab Aquisgranensi tractatu, ut observarant Protestantes, ab aula Viennensi rationem aerarii susceptam esse, rex Borussiae crescebat milite, ab Anglia nempe monitus. Foedus, ut illi vocant, neutralitatis coactum intra eosdem est, et Anglia Borusso ad belli exitum et in ejus subsidium quotannis librarum sterlingorum 670000 dependit. Et quisquis totius hujus belli rationem penetraverit, ac bene

neutralitatis coactum intra eosdem est, et Anglia Borusso ad belli exitum et in ejus subsidium quotannis librarum sterlingorum 670000 dependit. Et quisquis totius hujus belli rationem penetraverit, ac bene perpenderit, hanc nostram conjecturam damnare non poterit. Borusso nempe unicum scopum esse divexare Austriam, ne crescat aerario, impedire, ac tandem per futurum tractatum aequilibrare aulae Viennensis intentiones. Quis, obsecro, aliud cogitet, dum videmus Borussum occupata Saxonia (excepto suo capite et aula) Protestante, adeoque pro virium conservatione Protestantium |

miseram reddere, neque triennio jam vel cogitasse de servandis illis, quae occupasset, at duntaxat de pauperanda Austria. Sane in Hungariam facillime irrumpere potuisset et eandem magno servare damno, uti etiam quae in Bohemia et Moravia occupaverat. Sed his non curatis, unam ejus studium videtur esse divexare Austriam, atque ob rerum penuriam extorquere faventes commerciis Protestantium tractatus articulos. Necdum enim eas esse Austriae aerarii vires perspiciunt Protestantes, ut tot damnis reparandis sufficiat, Galliam ob bellum, quod cum Anglia gerit, succurrere Austriae non posse

Hungariam facillime irrumpere potuisset et eandem magno servare damno, uti etiam quae in Bohemia et Moravia occupaverat. Sed his non curatis, unam ejus studium videtur esse divexare Austriam, atque ob rerum penuriam extorquere faventes commerciis Protestantium tractatus articulos. Necdum enim eas esse Austriae aerarii vires perspiciunt Protestantes, ut tot damnis reparandis sufficiat, Galliam ob bellum, quod cum Anglia gerit, succurrere Austriae non posse praevident; Moscovia in eo statu etiam non esset, prouti nec caeterae catholicorum provinciae et regna; hinc supponunt, vel ex hac ipsa

rerum Flumine fabricatores, protestantis alias religionis homines, non sine aulae Viennensis damno, cum ultra 200 milia parati aeris accepisse dicerentur, profugerint, hac ut ratione commerciis Protestantium faveant et aula Viennensis cogatur cum Protestantibus uniri, cum viderit, impossibilem esse suarum intentionum effectum. Opinione et conjectura mea (aularum arcana ignorantis) haec totius hujus belli videtur esse ratio, atque ab hinc enatum esse, et quidem Europa minus exspectante, ne videlicet crescat aerarii Austriaci potentia. Hinc videtur peti admirabilis orbi Austriae ab

aeris accepisse dicerentur, profugerint, hac ut ratione commerciis Protestantium faveant et aula Viennensis cogatur cum Protestantibus uniri, cum viderit, impossibilem esse suarum intentionum effectum. Opinione et conjectura mea (aularum arcana ignorantis) haec totius hujus belli videtur esse ratio, atque ab hinc enatum esse, et quidem Europa minus exspectante, ne videlicet crescat aerarii Austriaci potentia. Hinc videtur peti admirabilis orbi Austriae ab Anglia recessus, hinc cum Gallia conjunctio; praeter videlicet conjunctionem sanguinis, quae in Francisco I. imperatore evenit

hac ut ratione commerciis Protestantium faveant et aula Viennensis cogatur cum Protestantibus uniri, cum viderit, impossibilem esse suarum intentionum effectum. Opinione et conjectura mea (aularum arcana ignorantis) haec totius hujus belli videtur esse ratio, atque ab hinc enatum esse, et quidem Europa minus exspectante, ne videlicet crescat aerarii Austriaci potentia. Hinc videtur peti admirabilis orbi Austriae ab Anglia recessus, hinc cum Gallia conjunctio; praeter videlicet conjunctionem sanguinis, quae in Francisco I. imperatore evenit cum Gallis, Austriam jungi cum

transferebantur alias, sic Migazzi | Madritum, dein et in Gallias; sic Rosemberg in Portugalliam, Venetias, ac demum Madritum; sic Staremberg in Gallias. Quae res ipsa magnam suspicionem fundat, foedus hoc Romano projecto surrexisse aut saltem promotum esse. Immo mortuo Benedicto XIV. quia consensione Europae principum Carolus Rezzonico Venetus e Patavino episcopo in papam electus fuisset, fors rempublicam Venetam in his belli circumstantiis conservare sciturus, svadent omnia, Romanum projectum hanc conjunctionem esse potuisse. Interim quisquis

surrexisse aut saltem promotum esse. Immo mortuo Benedicto XIV. quia consensione Europae principum Carolus Rezzonico Venetus e Patavino episcopo in papam electus fuisset, fors rempublicam Venetam in his belli circumstantiis conservare sciturus, svadent omnia, Romanum projectum hanc conjunctionem esse potuisse. Interim quisquis autor primus est, videtur fundamentum religionis Protestantium tetigisse, ut bellum hoc bellum esse religionis ejularent et crederent et status imperii eversivum, majorique conatu ac olim sub Ferdinando II. ac III. agerent. Hinc crederem

e Patavino episcopo in papam electus fuisset, fors rempublicam Venetam in his belli circumstantiis conservare sciturus, svadent omnia, Romanum projectum hanc conjunctionem esse potuisse. Interim quisquis autor primus est, videtur fundamentum religionis Protestantium tetigisse, ut bellum hoc bellum esse religionis ejularent et crederent et status imperii eversivum, majorique conatu ac olim sub Ferdinando II. ac III. agerent. Hinc crederem ego universa, quae sequentibus notabuntur annis, profecta esse, videlicet Sveciae motus, in regem Galliae attentatum

fundamentum religionis Protestantium tetigisse, ut bellum hoc bellum esse religionis ejularent et crederent et status imperii eversivum, majorique conatu ac olim sub Ferdinando II. ac III. agerent. Hinc crederem ego universa, quae sequentibus notabuntur annis, profecta esse, videlicet Sveciae motus, in regem Galliae attentatum assassinium, item Portugalliae motus, Jesuitarum inde proscriptionem: haec enim omnia tanquam extrema ex quodam extremo remedio proficisci, necessum est, ut suis locis de his dicetur uberius. Caeterum, opinione mea, sicuti magnum in

At causae hujus nec umbra apparuit. Proinde clamores minus penetrantium annotasse sufficiat. Dices: praemissa conjectura mea ex nullo manifestorum eruitur. Verum primo, Austria nec poterat nec debebat ideas suas exprimere. Rex autem Borussiae satis exprimit, dum bellum religionis esse dicit, dum status actualis imperii eversivum, dum Silesitis suis negatum lamentatur commercium, dum Austriam ingratitudinis erga Angliam arguit. Illa autem, quae ministri Saxoniae Brühl est regis Borussiae accusatio, subsequens ad causam belli est et duntaxat ministeriorum aulariorum Europae

Moravia Austriae loca, servare et defendere studuisset, neque totum suum in eo versaretur studium, ut Protestantes conservet, aerarii Austriaci vires enervet, Austriam cogat ad habendum ultro Protestantes pro aerario suo. Hinc dixisse fertur: a fame rerumque penuria belli hujus finem praestolandum esse. Videbisque, lector, ex tractatus pacis articulis secuturis, suprascriptam conjecturam nostram de belli hujus causa confirmandam iri. Dices praeterea: si ea belli hujus causa esset, invadenda erat Borusso Hungaria eaque depopulanda, nam hujus casu enervaretur Austria et provisionis

ob apparentiam et regum extremitates, praecipue cum christiani sint. 2do. Ob tot in Hungaria haereticos, qui clam favent Protestantibus. 3tio. Ob Poloniam, quae ut neutralis grano succurrere potest et succurrit Borusso, intuitu cujus credo pacem esse Hungariae eam, quod neque praesidia hujus milite provisa sint. Praeterea et ob impossibilitatem tenendi providendique tot in locis exercitus. Hinc nec Austria ex Hungaria Silesiae adjacente molestat Borussum. Haec a me supra conjecturata causa belli hujus ex parte utraque licitum

potest religio, horumque saluti consuli. Semperque; ex parte Austriae laudabilius et securius, si subditorum Austriae sangvine res orthodoxorum promoveantur, quam si uti hactenus haeterodoxorum stabiliantur. Protestantes quoque principes tum amore religionis suae, cum Dei effato oporteat haereses esse, tum ut suis subditis et regnis consulant, quae ex commerciis subsistunt vivuntque unice, et his eisdem ademptis perire eos necessum est, bellare posse videntur. Oremus, christiani, Deum, ut, quod fors praemature incepit bellum et ex hac circumstantia evenire posset infaustius, ipse per

ipse per suam misericordiam atque pro tot tantarumque animarum filii sui sangvine redemptarum salute per eundem Christum dominum nostrum benedicere dignetur et victores efficere, ut videat posteritas detque Deo gratias, divina ope magis quam principum cura hostes superatos esse, nec catholicos servire haereticis pro haeresis stabilimento. | Notandum 3tio: occurrit Sveciae motus. Mortuo Carolo XII., Sveciae rege, uti suppono notum lectori, regni illius subditi a monarchia semet absolvere cogitantes,

servire haereticis pro haeresis stabilimento. | Notandum 3tio: occurrit Sveciae motus. Mortuo Carolo XII., Sveciae rege, uti suppono notum lectori, regni illius subditi a monarchia semet absolvere cogitantes, liberum sibi esse hanc vel illam filiarum praeficere sustinuerunt, taliterque dum secundogenita leges ipsi a regno propositas acceptasset, subinde auctas, dum maritus ejus in regem declararetur, nomen tantummodo regis regi reliquerunt, caetera sibi servarunt. Monarchiam hanc restituere cupiens rex aut ejus

vel eam sic mutandam peterent, ut reginae et Hungariae regibus primo juretur fidelitas, tum caesari qua corregenti; et praecipue | ob banalia confinia, ne in potestatem imperatoris deveniant, quemadmodum generalatus alii eidem a regina cessi esse dicerentur post resignationem principis Hildburgshausen, cum in exsolutionem confiniorum illorum banalium caesar conferre sciatur. Sed quia nemo e statibus, sive ex rerum harum ignorantia sive ob periculum, formulam illam juramenti banalis disputasset, banus uti Viennae sic et in Croatia

vel ne status fors locumtenenti priori comiti Adamo Batthyan, ob patrui et palatini respectum, neglecto bano, capitaneatum hunc conferant, exemplis suorum antenatorum, qui quandoque capitaneatum a banatu separarunt; praecipue cum a fratre bani, Hungariae cancellario, minus familiae huic affecti esse status crederentur. Vera nihilominus facti hujus causa latet. Congregatio diuturna soluta. Dispositiones pro bano introducendo. Provisione ergo vexilli, quod bano offerri tempore introductionis ejus solet, facta, postquam banus diem 24.

cum vexillo, post quod deposito juramento "vivat" acclamatum, ipseque ad suum reductus hospitium, in quo splendidum opiparumque dedit banus prandium. Vinum, panis bosque assus distributa pro more militibus. Atque sic absoluta est introductio. Pomposus erat comparentium vestitus, frequentia, quae esse potuit, non tamen ea, quae sub Draskovichio ac prioribus banis, cum quibus exterorum vicinorumque Stirorum fuit frequentia, in hujus autem bani introductione nemo adfuit. Sed et ob milites, qui ad castra mense Julio profecti sunt, nec tantus erat banalistarum numerus, qui 1753. Zagrabiae

informationes. Acta et protocolla regni congregationum, item conferentiarum sibi admanuari voluit videreque, an et quibus mandatis regiis satisfactum fuisset, et quae et qualia sunt neglecta. Ut plurimum tamen occupari videbatur circa confinia rationesque cassae militaris, nam in hac defectus esse audiebantur, et quidem amplius in 17 milibus ex parte solum regni sive pecuniae ejus, quam regni exactor ad militarem cassam numeraret. Qua in re difficilius Busanio accidit, neque scio, qualiter ab hoc negotio sit eliberatus. Novus attamen banus hoc omniaque alia negotia, quae locumtenentem

sartores aliosque artifices rejecit, qui pro conficienda militum mondura majora ei spondebant regalia. Suum, ut vocant, adjutantium dixit leitinantium Dragoni, qui Batthyanio locumtenenti ad latus fuit. Civitati Varasdinensi impossibilia excussit; dum enim impossibile esse judex civitatis Paxi peroraret, ut civitas banalibus vigiliis recto provideret, nisi intra 24 horas factum fuerit, judicem civitatis arestandum postquam reposuisset, res tota et ante 24 horas fuit absoluta. Aucupabantur, ut fieri assolet, omnes singulique novi bani gratias, omnesque

episcopus simulque Zagrabiensis praepositus, Stephanus Putz, assessoratum tabulae banalis, quem ab anno 1751. obtinebat, sive ob sui notoriam debilitatem in juridicis, sive ob metum amittendae praecedentiae cum magnatibus, sive ob bani hujus metum, statim ac Nadasdium intellexisset publicatum esse banum, resignasset, et canonicus Malenich non sine bani et fratris ejus cancellarii offensa assessoratum hunc per Jesuitas atque patrem Antonium Höller, olim suum in philosophia professorem, nunc vero archiducis coronae Josephi confessarium, sollicitasset, praetendens in instantia, hunc

Malenich non sine bani et fratris ejus cancellarii offensa assessoratum hunc per Jesuitas atque patrem Antonium Höller, olim suum in philosophia professorem, nunc vero archiducis coronae Josephi confessarium, sollicitasset, praetendens in instantia, hunc lectoribus capituli Zagrabiensis proprium esse et ab olim conjunctum, episcopus quoque Zagrabiensis pro eodem fuisset Malenich, ut neque Paxi petere hunc ea ratione voluerit, ideo banus me, absentem neque suae introductioni praesentem vel etiam accepta a me reverentia, admonet et requirit, ut pro vacante assessoratu me

verberationibus a principe vetitis. Hoc si factum fuisset hominesque Montis Claudii datae ipsis regulationi semet opposuissent, contumaces reique essent; modo autem, dum res eorum tota ex repetitione submissae ipsis a principe regulationis processit, an contumaciae convinci valeant in substantia, esse dubium. Quod autem postea per Naisich et Jursich oblatara recusaverint, error quidem eorum est, sed qui ex prioribus promanavit, videlicet Kesseriano | effato, privilegia ipsis advenisse, consequenter subscriptionem sigillumque regium praetendere

effato, privilegia ipsis advenisse, consequenter subscriptionem sigillumque regium praetendere potuisse, cum privilegia his non careant; adeoque et oblatam tardius atque post Raffajanam verberationem regulationis copiam ex defectu sigilli et subscriptionis regiae suspectam ipsis esse valuisse, quamvis erronee. Quod etiam ad commissionem Patachichianam non venerint, eosdem ex facto Patachichii excusabat. Sciebant enim principem tam clementem esse, qui ad audiendos eos commissionem exmiserat et informandam simplicitatem eorum, nullatenus autem ad terrendos atque in justo

oblatam tardius atque post Raffajanam verberationem regulationis copiam ex defectu sigilli et subscriptionis regiae suspectam ipsis esse valuisse, quamvis erronee. Quod etiam ad commissionem Patachichianam non venerint, eosdem ex facto Patachichii excusabat. Sciebant enim principem tam clementem esse, qui ad audiendos eos commissionem exmiserat et informandam simplicitatem eorum, nullatenus autem ad terrendos atque in justo metu confirmandos. Quis autem ille est, qui non metuat, dum plenam videret militibus arcem, dum in campo equitatum, dum tormentorum explosionem, tympanorum sonitum,

manifeste acatholicam sequendo doctrinam, et de tali confessione dolere me posse asserebat, neque talismodi habere debere reflexiones, ubi de honore salvando capituli atque episcopi agitur. Suis postquam nil effecisset Ressius adulationibus, minis me aggressus est, dixitque, rem meam in talibus esse circumstantiis, quod, si Christus ipse forem, damnari debeo et damnabor. Non deesse pecaniam capitulo et dioecesi, ut mei condemnationem mercetur. Neque me superaturum unquam eorum odia, quae nec Christus superavit. Postea vero vel acturos poenitentiam vel sic morituros. Nam si mihi honor meus

debeo et damnabor. Non deesse pecaniam capitulo et dioecesi, ut mei condemnationem mercetur. Neque me superaturum unquam eorum odia, quae nec Christus superavit. Postea vero vel acturos poenitentiam vel sic morituros. Nam si mihi honor meus cordi est, est et illis ipsorum. Justitiam nomen inane esse, et trahi, quo judices volunt. Sed cum neque his effecisset quidpiam, die 11. Januarii praetensus actor, Georgius videlicet Malenich, mane circa 7mam in eodem ad me venit merito, mihi per omnia idem, quod Reess non potuit, persvadere conatus. Aggressus me est larva veteris amicitiae, tum

quoque seminarii clericorum ecclesiae Zagrabiensis, alias indignum presbytherum, assecuratione obtinendae parochiae sub jure patronatus capitularis in Petrovina subarharunt, qui ultro citroque per civitatis ibat artifices eosque animabat, ut mentirentur, sibi a me Radichiana debita soluta non esse. Et cum illi nollent, eis licitum esse falsum testimonium juramentumque persvadere nitebatur, libereque bis lucraturos, quia res pro capitulo et episcopo esset illique eos a perjuriis et mendaciis absolverent et cum iis hac in re dispensarent. Servum apothecarii civitatis olim Christophori

Zagrabiensis, alias indignum presbytherum, assecuratione obtinendae parochiae sub jure patronatus capitularis in Petrovina subarharunt, qui ultro citroque per civitatis ibat artifices eosque animabat, ut mentirentur, sibi a me Radichiana debita soluta non esse. Et cum illi nollent, eis licitum esse falsum testimonium juramentumque persvadere nitebatur, libereque bis lucraturos, quia res pro capitulo et episcopo esset illique eos a perjuriis et mendaciis absolverent et cum iis hac in re dispensarent. Servum apothecarii civitatis olim Christophori Baptistae deceperat, qui cum haerae suae

re dispensarent. Servum apothecarii civitatis olim Christophori Baptistae deceperat, qui cum haerae suae haec dixisset, ab illa non solum reprehensus est, sed eadem confestim fraudem hanc mihi significavit, et in judicio eatenus protestata fuit et fassa, maritum quondam suum plene ac integraliter esse persolutum, suumque clavigeri ac indigni presbytheri sodalem inductum deceptumque esse. Quae res ruborem attulit judicibus et ingens in tota civitate scandalum, quia publica fuisset effecta. Sed insuper mandatum tale expedivit episcopus: ut quidquid et in quacunque re sibi contra me testari

cum haerae suae haec dixisset, ab illa non solum reprehensus est, sed eadem confestim fraudem hanc mihi significavit, et in judicio eatenus protestata fuit et fassa, maritum quondam suum plene ac integraliter esse persolutum, suumque clavigeri ac indigni presbytheri sodalem inductum deceptumque esse. Quae res ruborem attulit judicibus et ingens in tota civitate scandalum, quia publica fuisset effecta. Sed insuper mandatum tale expedivit episcopus: ut quidquid et in quacunque re sibi contra me testari voluerit actor Malenich, id sub censuris et excommunicatione teneantur. Promulgatumque

Thomas Fabianich Zagrabiam eundo cum apud parochum in Szeszvete penoctasset et parochus praemissa ei narravisset, ac quomodo is sub spe obtinendae a Deo veniae et favorum episcopi ad falsum testimonium praestandum cogatur disponaturque, neque tutus in conscientia esset, sciretque falsum esse, quod testari ab eo vellent, haec non solum mihi in suo Zagrabiam adventu enarravit, sed et super his recognovit, una etiam de Delinichii factis. Cujus miseri capellani recognitio cum prodivisset et cum parocho confrontatus fuisset, episcopus eum per satellites in domo vicarii intercepit,

archiepiscopus, quid faciat, suspensus commendavit episcopo, ut negotium accommodaret, quia dubium esset, quid proditurum per examina. Ergo episcopus eum in gratiam suscipit, at pro capellano castrensi ad regia castra cum banalistis misit. Praemissa omnia cum mihi nota fuissent, cautus esse debui, ne inducar, et aliunde a Reess, Malenich, Paxi, hominibus illis, qui temporalia Deo et spiritualibus anteferrent, amplecti consilia summae fuisset imprudentiae et ruinae propriae. Ergo postquam primum mensis Januarii Februariique prorogassent terminum, illum etiam, qui a dominica 1ma

tradidi. Universa enim rapuissent. Hac facta admonitione interrogavit admonentes judlium Malenich, num revera apud eosdem essent litterae; et respondentibus ita, immo demonstrantibus, quia eas apud se habuere, cur eas assumere velint, interrogavit; et reponente judlium Stephano Cheh, securum esse velle comitatum neque dare media, ut quaestio enascatur, an factum hoc fuerit vel non, taliterque de fidei dignitate comitatus et capituli oriatur quaestio, ideo pro cautela omni mandavisse supremum comitem, ut nec mihi restituantur litterae, si easdem spirituale judicium comportare et

postulante, nec auditus sum, at ut ego de incassatione videam, ex meis autem divisionibus praefectus summarum piarum totalitatem accipiat. Vidi, quid rei sit sub actuali conscriptionalis operis examine, et tolerare (aliunde occupatus labore dilucidandi conscriptionalis operis) debui sollicitusque esse, ne ad vota tantorum priver diurnis. Neque postea rei hujus vel mentio exstitit. Sed, praeposito majore mortuo, postquam supradescriptae subortae fuissent technae, die 16. Julii a canonico Paxi crimen peculatus mihi objici primo intellexi, hujusque me esse bano accusatum. Facta

debui sollicitusque esse, ne ad vota tantorum priver diurnis. Neque postea rei hujus vel mentio exstitit. Sed, praeposito majore mortuo, postquam supradescriptae subortae fuissent technae, die 16. Julii a canonico Paxi crimen peculatus mihi objici primo intellexi, hujusque me esse bano accusatum. Facta dein cum Gaszparich ibi in capitulo confrontatione, tametsi praepositus Chasmensis Petrichevich, palam passionem esse contra me, dixisset et abivisset, peculatus crimen, cujus me in aula accusaverant, non solum sustinuerunt, sed de eodem criminaliter primo loco me

majore mortuo, postquam supradescriptae subortae fuissent technae, die 16. Julii a canonico Paxi crimen peculatus mihi objici primo intellexi, hujusque me esse bano accusatum. Facta dein cum Gaszparich ibi in capitulo confrontatione, tametsi praepositus Chasmensis Petrichevich, palam passionem esse contra me, dixisset et abivisset, peculatus crimen, cujus me in aula accusaverant, non solum sustinuerunt, sed de eodem criminaliter primo loco me inactionarunt, et hoc rude objecerunt: quod nempe crimine peculatus se polluere non dubitant. In hujus autem probam miser Gaszparich, oblitus

qua ex consideratione, me ad se accersiri curat. Quem dum extreme decumbere et ipse observassem et ex medico didicissem, animae primum ejus accepi rationem et sacramentis ejus muniri procuravi. Tum, quam cuperet dispositionem, proposui. De hac nec audire voluit, praecipue si coram capitularibus esse deberet, qui ad iracundiam facile eum provocarent suis illusionibus, quod nullas congregasset et relinqueret facultates, aliunde exiguo erga se affectu. Praeterea subdubitabat, an solvendo alieno aeri futurus sit sufficiens. Quare totam suam substantiam mihi credidit rogavitque, ut expunctis

examine aulae substratum est, et ego postea intuitu hujus criminis de residuis inactionatus. Quia autem probare crimen contra judicium supradescriptum, contra quietantias possibile non erat, ideo mediis supradescriptis, inductione videlicet persolutorum creditorum ad fatendum, se persolutos non esse, uti eis videbatur, fraude autem et indignitate prodeunte neque vel ullo pejerare volente, ut species sit in processu et apparentia, confinxerunt praefati Goymerecz canonici testimonium, quasi ego in Radichianis rationibus (quas nec dedi nec dari obligabar, dare tamen semper possum) in

duos autem, Andream videlicet Jellachich et Emericum Radichevich postquam satis persecutus fuisset, tandem blanditiis eo pellexit, ut, postquam hi capitulo supplicassent pro sui dimissione, dicerent, non actualis sublectoris tyrannidem sed prioris, mei videlicet, seductionem causam eorum exitus esse, quod ipsum et coram Georgio Reess ac Nicolao Magdich Delinichii fautorum dixêre. Quae autem et qualis illa sit aut fuerit seductio, Delinich interpretatus est, ac, mediantibus praemissis blateronibus Reess ac Magdich, sollicitationem ad sodomiam divulgavit. Cum autem

ad me scriptas anno 1748. opposui epistolas, quibus ille oppositum tunc scripsit rogavitque, ne clerum prostituam, quia calumnia eotum adhuc prodivisset, et tot aliorum canonicorum litteras; Delinichiano autem commento praefati Jellachich coram auditoriali judicio examen, qui negavit, suam illam esse recognitionem, quam insuper falsam et manus Delinichii et datum reddunt. Datata enim est anno 1749. die 14. Septembris, quo tempore Jellachich alumnus non fuerat. Praeterea produxi vicarii generalis et judicii hujus praesidis epistolam scriptam a Georgio Reess ad fatum Andream Jellachich,

Reess ad fatum Andream Jellachich, postquam iste coram eodem delegate judicio fuisset protestatus et Delinichii malitiam detexisset, quibus eum adhortatur, ut veritatem non dicat, immo scrupulum conscientiae sibi non faciat, si false fuerit testatus dixeritque, protestationem illam suum opus non esse et a me confictam, quia quoad mendacium confiteri poterit, et semper gloriosius ei erit, si cum episcopo et secum senserit, quia episcopus laborabit pro ejus promotione et potens est eum obligandi, ego autem non possum. Rogatque eum, ut ad se compareat, quod illum sit instructurus, qualiter

singulis horis et diebus aliarum fuere opinionum. Primo die simpliciter me absolvendum censuerunt, uno Malenich excepto, qui tametsi actor semper interfuit suaque eos garrulitate atque, uti voluit, rerum interpretatione distrahebat. Cumque metueret absolvendum me simpliciter, dixit, episcopi eam esse voluntatem, ne se coram orbe prostituat, quod fieret, si absolverer, praestareque, cum jam per mandatum transmitti debeat processus, ut in revisorio foro absolvar. Aulam ipsam sic esse persvasam, quod damnabor, quae in antecessum transmissionali providit mandato. Ressius in capite, tum et

uti voluit, rerum interpretatione distrahebat. Cumque metueret absolvendum me simpliciter, dixit, episcopi eam esse voluntatem, ne se coram orbe prostituat, quod fieret, si absolverer, praestareque, cum jam per mandatum transmitti debeat processus, ut in revisorio foro absolvar. Aulam ipsam sic esse persvasam, quod damnabor, quae in antecessum transmissionali providit mandato. Ressius in capite, tum et caeteri a prima recêssere illico opinione. Ergo cogitarent, jussi sunt, ad quid et qualiter condemnarer. Hoc audito,- quo ex motivo, ignorarem,- Jesuita Werntle a rectore suo inhibitus

a prima recêssere illico opinione. Ergo cogitarent, jussi sunt, ad quid et qualiter condemnarer. Hoc audito,- quo ex motivo, ignorarem,- Jesuita Werntle a rectore suo inhibitus est, ne ultro judicaret, hinc et iste semet dehinc absentavit neque comparuit. Post dies aliquot ea videbatur esse opinio, ut ab exemplo causae Spoliarichianae, per archiepiscopum Patachich olim judicatae in anno 1738., me purgarem canonice. Sed neque haec placuit Malenichio, quod purgatione facta periculum foret, ne eum ad poenam talionis evocem et novus iterum enascatur processus. Quod quia ex canonistis

Neque enim regni hujus legulei, quod in foris non allegasset perprius, habuere quamquam de eo opinionem, at ut scribam et cancellistam concipiebant, utpote ex secretario factum protonotarium, credebaturque tota banalis tabula in ore et calamo Busanii substitura. At animadvertentes, doctorem cum esse, non discipulum, existimare et depredicare coeperunt. Tabulae diligentia. Picolomini mortuus. Uti porro ex processibus totum bani studium ac fervor apparuit demonstrandae activitatis suae, et a tot annis neglectarum causarum determinatio,

motibus ex eo pure fine ad banatum promotum exstitisse Nadasdium, ne ad castra et exercitus regios, quod uterque fratrum suspirabat orabatque, exmitti possit, hinc etiam, dum a regina exmitti postulasset banus, eadem illi respondisse perhibebatur, necessarium sibi in Sclavonia esse, et habere se generales multos, sed pro rebus Sclavoniae unum illum, qui eas Sclavoniae confusiones accomodare valeat. Plusque illi futurum, si hae bene accomodentur, | quam suo ad castra exitu facere posset. Ergo toto conatu festinationeque in accomodandas eas

urgenda erat. Eapropter etiam aulae cancellarius Leopoldus Nadasdy non, uti antea et sub banali Batthyaniano, instantias singulas assumebat, promovebat, elevabat, sed sub fratris sui banatu seponebat, aut ad fratrem banum accommodandas remittebat, ut sic persuasum foret aulae, universa accommodata esse, illumque ad castra exmitti posse. Praecipue vero postquam die 24 januarii Octavius S. R. I. princeps Picolomini de Aragonia, exercitui austriaco in Moravia imperans, Regino-Gradecii chiocolattam sorbendo ex apoplexia corruisset, et die postero hora 4. matutina obivisset, uti

Claudio oriundus esset, perspectaque haberet omnia, tum vero vel maxime, ut suspensa teneretur Sclavonia futurorum eventu, neque lamentorum sit occasio, si vel solus submissus fuisset vicebanus Adamus Naisich, vel plane exmissus. Si enim eundem exmisisset ab hac expeditione banus, eius nullum esse officium omnes judicassent, si autem solus ille fuisset destinatus, banum jam totum esse pro priori regni statu subsumptum fuisset ab aliis; eapropter, ut aequilibrentur hominum opiniones, Joanni Habianecz ducendorum banderialistarum commando datum est. Ei autem adjunctus est vicebanus Adamus

teneretur Sclavonia futurorum eventu, neque lamentorum sit occasio, si vel solus submissus fuisset vicebanus Adamus Naisich, vel plane exmissus. Si enim eundem exmisisset ab hac expeditione banus, eius nullum esse officium omnes judicassent, si autem solus ille fuisset destinatus, banum jam totum esse pro priori regni statu subsumptum fuisset ab aliis; eapropter, ut aequilibrentur hominum opiniones, Joanni Habianecz ducendorum banderialistarum commando datum est. Ei autem adjunctus est vicebanus Adamus Naisich, sub specie provisionis, ac quodamodo commissarii; hinc, qui Naisichianarum non

fuisse, mentitus est. Rem hanc confestim mihi aperuit dominus Nikolaus Skerlecz, et Budae ejus recepi epistolam. Respondique, pro rei veritate et coram Deo ipso, me Ludinae neminem rusticorum vel vidisse, quia summa perveni nocte, et sub diluculum abii. Testes hujus rei totiusque sermonis mei esse et praedictum p. Perczaich (cujus provinciali eatenus confestim scripsi, ut juberet eum, veritatem edicere), et parochum Ludinensem. Revocasse rusticum in judicio falsam priorem suam narrationem, intellexi, et locutum illa non me, sed Mathiam Petrovich, dum ad capessendum

jubensque clamando: exeas, illegitime magistratus , multaque talia fecit confusionis potius, quam ordinis, illud nihilominus decorum ac utile, quod civitatem Varasdinensem lacunis privaverit, ejus plateas ac vias sterni lapide fecerit. Directorium Radossichii totum esse videbantur Horvath ac Czelich. Confusa sic civitate Varasdinensi Crisium est progressus, ubi iterum magistratum deposuit, multasque fecit novitates. Demum Capronczam ivit, domicilium ibi figens suum tum propter simplicitatem civium et magistratualium, qui ordine vigilias ei et ordinantias

ei et ordinantias dabant, lectisternia item, omnibus utebatur ipse, tum et ob differentias, quas civitates illae cum generalatu haberent. Ipse autem, uti et alii camerae consiliarii, salarium ex camera habuit. Suam exmissionem, minus vero instructionem docere nunquam voluit, dicens, inconveniens esse, ut superior inferiori se legitimet; successive attamen prodiit, Radossichii officium totum in eo situm sicque regulatum esse, ut, quae sibi a camera commissa fuerint agere, exequire valeat, dein, si quos in praemissis camerae subjectis defectus observaret, aut etiam camerae emolumenta, possit

haberent. Ipse autem, uti et alii camerae consiliarii, salarium ex camera habuit. Suam exmissionem, minus vero instructionem docere nunquam voluit, dicens, inconveniens esse, ut superior inferiori se legitimet; successive attamen prodiit, Radossichii officium totum in eo situm sicque regulatum esse, ut, quae sibi a camera commissa fuerint agere, exequire valeat, dein, si quos in praemissis camerae subjectis defectus observaret, aut etiam camerae emolumenta, possit valeatque informare. Et quia sic tantummodo regulatus fuisset, suam instructionem noluit prodere, at facto solum civium et

ipsique incapaces armalium dicti et contributioni subjecti. Jurjevich autem, Sunecz ac alii, qui in carceribus erant, proscripti atque ad labores sunt condemnati. Busan singulis diebus ad Bichi ibat, judex fuerat magna populi admiratione et planctu. Quidquid sit, nescio, an tuti in conscientia esse possint causae hujus judices, dum tot tantaque pecuniarum milia miseris ignorantibus et deceptis restitui non adjudicarunt, sed haec penes spoliatores reliquerunt. Eheu, quas ipse vidi lacrymas horum miserorum ob non adjudicatum ipsis aes, quas maledictiones judicibus, ut omnino metuam de

apud principem, cum nihilominus Draskovichiani Sztenichnakienses et pro capris sibi bonificandis a Joanne Rauch sollicitare apud principem sciverint. Hoc sane vel unum est, suspicari quod faciat, aes illud miserorum rusticorum pro armalibus per plurimorum et summorum transivisse manus, multosque esse debuisse venatores, ut res haec tanto sepulta sit silentio; metuo nihilominus prodituram tam ob damnificatorum suspiria, quam occasione indagationis armalium ac pacis tempore, majori fors incommodo. Quia de falsificandis his litteris aliisque instrumentis falsis condendis arte quaedam a

Sexto. Negligenter agit banus res confinii. Rationem quoque confiniorum banalium lamentaque inde populi aut intra officiales, horumque ratiocinia et quoad monduram pecunias neglectim tractavit banus ad omnium admirationem. Neque causa alia esse potuit, quam respectus mareschalli Batthyani, aulae coronae principum praefecti, ne hunc | videlicet accusare, sibique et suis intentionibus inimicum habeat efficiatque, praecipue ob ejus in aula potentiam, et quod cum archiduce Josepho mittendum pro supremo

quosdam annulos a comitissa deperditos et suspicatu ejus, a Dragonii uxore sublatos, varii ex praedicta conversatione comitissae cum barone Kulmer fuere rumores. Bani jussu Petrinam abiverat, sed rogatu comitissae facilitate bani iterum reversus est, ut omnino viderimus omnes, bani inter maximas esse, ne ulla ratione offensos haberet Batthyanios. Batthyan abit e regno. Et quia diutius comes Adamus Batthyan causa accommodandarum suarum rerum in regno emansisset, suspicabantur plerique, hunc bani futurum locumtenentem, at istud inanis

rerum in regno emansisset, suspicabantur plerique, hunc bani futurum locumtenentem, at istud inanis quorundam; fuit suspicio. Neque enim vel Nadasdius poterat hunc proponere, cum sciverit, reginam ejus regimine contentam non fuisse, neque vel Batthyani permisissent, ut existimetur, sub meliori esse magistro Nadasdio, quam fuerit patruo suo, aulae ministro et mareschallo. Praeterea, ut mereatur de principe aliquid, et potissimum ob regimen, quod acceperat priori anno, ad castra mittendus erat, prouti etiam exmissus est. Quare rebus suis accommodatis in quadragesima e regno abiit per

assidua diligentia, sed historicum lumen habere voluit tam banorum suorum antecessorum, quam et regiminum, ac demum et sui banalis officii cognitionem. Haec dum a protonotario Petro Skerlecz deposceret, ipse genuine confessus, muneri huic me idoneum magis esse. Et quia ego ab octava die Januarii Varasdini fuissem, in praemissis historicis notitiis ut sibi succurrerem, voluit. Nec ego negare potui ob tot fratris ejus cancellarii favorum respectum, necessitatem item bani, cujus protectio mihi prodesse posset. Dolebam unice, sine adversariis meis me

quia ego ab octava die Januarii Varasdini fuissem, in praemissis historicis notitiis ut sibi succurrerem, voluit. Nec ego negare potui ob tot fratris ejus cancellarii favorum respectum, necessitatem item bani, cujus protectio mihi prodesse posset. Dolebam unice, sine adversariis meis me Varasdini esse, atque rei tantae me ex una prius lectorum memoria committere debere. Comes Joannes Patachich, cujus benevolentia hospitabar in domibus ejus varasdinensibus, quaedam adversariorum meorum copiata habuit eaque mihi Iiberaliter obtulit, quibus in ordine ad banorum seriem egregie adjutus sum, per

et succesive Varasdinensis enati, quidve in his subversetur, et quo fundentur systemate. Data ei sunt systemata regum Hungariae. Quoad secundum porro, ne pasquillum scribere videar, aut tali domino per ideas meas legem ponere ipsiusque esse directorium, systemata regiminis formae Hungariae olim regum conscripsi, et quidem ex corpore juris et legibus ipsis, ut sic me non divinando scribere videret, sed cum ipsis conferret legibus. Hanc enim tutissimam existimavi viam, praecipue in novo scriptionis genere, in quo nullus Hungarorum

temporum circumstantiis videret combinaretque, quod aut quae ex aliquo sequenda forent. Non solum autem normam regiminis regnorum horum, sed et Hungariae adjeci, ut videret banus, ab olim methodo alia regna haec gubernata fuisse, atque regnum in usu regni ab immemorabili et ante Hungariam esse. Scripsi ergo systemata regiminis regum Colomanni, Andreae II., Ludovici I., Sigismundi, Mathiae Corvini et Vladislai, quae nova atque ab aliis fuere distincta; ab aliorum regum praescidi, nam fundamentaliter nova non fuere. Neque ad Austriacos attingere ob aulam praesentem volui. Haec amicis

omnia tradidi. Cui haec placuisse observavi, quia non solum egit gratias dixitque mihi, quod opus pro ministro regio ei fecerim, sed et medio secretarii sui Queck 50 mihi submisit aureos pro eodem, qua occasione aperuit mihi sive pro veritate sive ex adulatione secretarius, sic opere satisfactum esse suae excellentiae, ut putet, tametsi continuo abesset, regendae se Hungariae horumque regnorum media habere sufficientia. Sane rerum similium cura, protocollorum regni lectione, banum hunc summa tendere, sagaciores omnes divinabant, quia ex optimis mediis de fine judicabant. Fuere

Studia et conatus, ut banus ad castra exeat. Uti autem spes fuerat summa omneque fratris bani cancellarii hungarici studium, ut banus ad castra exiret et commando haberet exercitus, ita nihil mediorum ad hoc necessariorum relictum est, universaque, quae esse possent impedimento, removebantur. Ast frustranea fuere omnia. Consilium namque bellicum et ministerium, praecipue autem imperator, ratione nulla banum ad castra habere voluerunt. Hinc princeps Lottharingiae Carolus, imperatoris frater, e Belgio, cujus gubernator esset, Viennam evocatur, et

ea, quoadusque de locumtenente provideretur. De locumtenente banali quaestio. Episcopus Zagrabiensis insperate fit locumtenens. Agi ergo de locumtenente coeptum est. Censebant quidam, revocandum comitem colonellum ab Orsich, sed hoc bano tutum esse non videbatur, ne potius se relinquant. Baro Stephanus Patachich affectum regnicolarum non habere observabatur, metuebatque banus, ne confusiones faciat et sic bano ignominiam et ejus e castris revocationem. In regno nullus existimabatur idoneus. Igitur Vienna projectati fuere generales

comitatenses comitatus Varasdinensis dissidia. Hoc praeterea anno Varasdinensis substitutes vicecomes Ladislaus Czinderi cum ordinario fati comitatus vicecomite domino Nicolao Bedekovich de praeeminentia habuit quaestiones. Praetendebat ille, se nequaquam substitutum esse, at secundarium vicecomitem. Hinc ipse comitatus congregationes indicere incepit celebrareque pro lubitu. Ordinarius acta hujus cassabat, annulabatque Czinderius quoque ordinarii. Quin sibi suisque duobus judlium in sessione praecedentiam deberi excogitavit et effective praetendit, quod ipse

et effective praetendit, quod ipse foret vicecomes comitatus Varasdinensis, a quo comitatus denominaretur, et in quem jus familiae Erdoedianae perpetuitatis collatum foret, alter vero, sive Bedekovich, comitatus olim vocati Zagoriani, ac mere comitatui Varasdinensi adjuncti, inconveniens vero esse, ut accessorium et adjunctum praecedat principale. Usum praeterea hunc talemque ab olim fuisse, ut vicecomitum unus ex Zagorianis esset, alter Varasdinensibus partibus, et paris potestatis autoritatisque, hinc ut unus primarius, alter secundarius diceretur. Semperque judlium districtus

Hungariae et Croatiae dispari. Videlicet 1mo dari hic tantum a supremis comitibus vicecomites, judlium, notarium, cum in aliis omnibus eligantur comitatibus. 2do archivii et sigilli comitatus, prouti et actorum in solo hoc comitatu curam esse et clavim penes vicecomitem Varasdinensem, et nequaquam penes notarium. Hinc dominum Bedekovich nil aliud quaerere, quam familiam Erdoedy his juribus et praerogativis privare, unamque Czinderianam esse familiam, quae ab olim honori studuit familiae Erdoedianae, et has praerogativas familiae

archivii et sigilli comitatus, prouti et actorum in solo hoc comitatu curam esse et clavim penes vicecomitem Varasdinensem, et nequaquam penes notarium. Hinc dominum Bedekovich nil aliud quaerere, quam familiam Erdoedy his juribus et praerogativis privare, unamque Czinderianam esse familiam, quae ab olim honori studuit familiae Erdoedianae, et has praerogativas familiae tam in hoc regno quam et diaeta 1723 conservavit, et solus nunc Ladislaus Czinderi conservare niteretur. | Credebat Czinderius, ad talismodi repraesentationem suam

quodve ipse talismodi quaestionibus nequaquam mereretur, verum magnopere demereretur apud excelsam familiam. Obstupuit ad mea Czinderius, postulantique motiva, haec reddidi. Primo: in his circumstantiis, ubi principis jussu activitati suae comitatus restituuntur, servitium non esse excelsae Erdoediorum familiae, si comitatus Zagoriae ab illis avulsus fuerit, alterque Zagoriae supremus comes resolvatur, talique ratione familia comitatu privetur. Secundo: aliam esse priorum temporum rationem, modernorum aliam, neque ex Czinderiis esse quempiam sive vicebanum sive

reddidi. Primo: in his circumstantiis, ubi principis jussu activitati suae comitatus restituuntur, servitium non esse excelsae Erdoediorum familiae, si comitatus Zagoriae ab illis avulsus fuerit, alterque Zagoriae supremus comes resolvatur, talique ratione familia comitatu privetur. Secundo: aliam esse priorum temporum rationem, modernorum aliam, neque ex Czinderiis esse quempiam sive vicebanum sive protonotarium. Tertio: inani quaestione apperuisse illum viam quaerendi illegalis in eligendo vicecomitis hactenus practicati modi, et Czinderios, hactenus datos pro vicecomitibus, vix amplius

suae comitatus restituuntur, servitium non esse excelsae Erdoediorum familiae, si comitatus Zagoriae ab illis avulsus fuerit, alterque Zagoriae supremus comes resolvatur, talique ratione familia comitatu privetur. Secundo: aliam esse priorum temporum rationem, modernorum aliam, neque ex Czinderiis esse quempiam sive vicebanum sive protonotarium. Tertio: inani quaestione apperuisse illum viam quaerendi illegalis in eligendo vicecomitis hactenus practicati modi, et Czinderios, hactenus datos pro vicecomitibus, vix amplius eligendos. Quarto: semet nequaquam usum allegare, sed quaestionare, an

In effectu lis haec quaestionem excitavit praemissam, ut infra dicetur. Dividitur provincia Franciscanorum Bosnensis. Adnotandum etiam anno hoc, provinciam Franciscanorum Bosnae Argentinae vocatam, ambitione patris Philippi Penich divisam esse. Pater iste, cum in Italia studuisset, redux ad suos, nescio, eccur placere monachis non valens, ac per eos aversatus, omnia intra suos habuit, arte Marteque est consecutus. Voluit anno isto provincialis fieri, verum observans suffragiis fratrum haud eventurum, Romam se transtulit, |

partes Turca olim occupavisset, provincias fuisse in Sclavonia et Hungaria alias, sed sub Turcarum dominatu semet cum Bosnensi univisse causa protectionis Ottomanicae, quod nempe ab antea Bosnenses Franciscani et provincia in Ottomano imperio constabilita fuisset. Tertio. Periculum esse proditionis statuum, cum monachi Bosnenses e christianis Turcico imperio asvetis plerumque essent. Quarto. Apostolicum principem, ut rex Hungariae esset, in rebus monachorum considerare non debere rationem status, sed religionis perfectionisque religiosorum. Hanc porro neutiquam sperari posse,

diurno crucigeris 4. provideretur. Et quia comes banus edixisset, submittendos illico atque per partes etiam, nec tamen secutum fuisset, murmur erat contra banum apertius, censebaturque, ut mereri in aula possit perditosque ad Vratislaviam substituere homines, suum de reclutis inventum esse, tum ob Hungariam, ad quam de his tardius scriptum et post resolutos in Croatia, cum vel maxime ob tam diuturnam moram et reclutarum neglectum, bano murmur publicum resciente, et nescio | quae submetuente, per sibi affectos tardidatem excusante, ac jam in

responsio ita fuit formata, ut ad praescripta legum cujusvis sint dotes perscriptae cum accessoriis etiam observationibus, datumque potius testimonium quam opinio, ut hac ratione informatus princeps de omnibus seligere judicareque valeat. Exempli gratia referam: de domino Bedekovich scriptum, esse illum ad praescripta legum, et de antiqua nobilitate et bene possessionatum, scientiaque illum pollere juris tam studium svaderet, quam gesta hactenus officia, in quibus juris scientiam demonstravisset; cellari tamen non posse, primo affinitatis gradu assessori alteri Antonio Bedekovich

illum ad praescripta legum, et de antiqua nobilitate et bene possessionatum, scientiaque illum pollere juris tam studium svaderet, quam gesta hactenus officia, in quibus juris scientiam demonstravisset; cellari tamen non posse, primo affinitatis gradu assessori alteri Antonio Bedekovich conjunctum esse, adeoque in casum exceptionis legalis vota tabulae diminuenda. Georgium Ligutich lege requisitis dotibus, publica quasi opinione ex illius pro protonotariatu candidatione patere, | adeo nihilominus fractis esse viribus, ut nedum ab exmissionibus tabularibus, sed

gradu assessori alteri Antonio Bedekovich conjunctum esse, adeoque in casum exceptionis legalis vota tabulae diminuenda. Georgium Ligutich lege requisitis dotibus, publica quasi opinione ex illius pro protonotariatu candidatione patere, | adeo nihilominus fractis esse viribus, ut nedum ab exmissionibus tabularibus, sed ab ipsis consessibus dispensandus videatur. Stephanus Markovchich resolutus in nobilem auditur, possessionatus nullibi, neque in tali hactenus officio exstitit, ex quo lege requisita juris scientia firmaretur, sed in secretarii munere apud

ut eorundem generali non innotuerit. Immo pater, Rudolphi, anticamerae papalis speculator, tum, dum Portugalliae minister rogaret contra Jesuitas subscribendam inquisitionis ordinationem, audivit cum aliis in anticamera praesentibus, excandescendo clarissima voce Benedictum clamasse, papam se esse universorum, habereque negotia alia, Galliae videlicet nunc tractanda, consequenter expectaret rex fidelissimus, donec absolutis aliis se suasque preces audire, examinare valeat; cum nihilominus eadem hac occasione breve contra Jesuitas, inscia sacra congregatione et cardinalium consistorio,

sic invicem se mordeant, ut, visa horum discordia, aula nullis patrocinetur. Nunc ab uno suo dependentes metropolita, ab uno dicasterio, quidquid contra eos proponitur, ex religionis eorum odio, praejudiciis aut religionis ignorantia proponi dicitur. Subjeci ego, cogitationem dignam viro tanto esse, sed deputationem, quam Viennae Illyricam vocant, quae sic cesserat, difficilius fors tolli posse. Subjecit: Hoc efficiam etiam, jamque res Transylvaniae ab iis amovimus; ast episcoporum Hungariae oppositionem metuo . Adventienibus dein aliis, fari de re desiimus. Ordo archivii

ob episcopi odium possem, ob virium jacturam testamentum se condidisse aperit, qualiterque disposuerit, narrat. Ego, ut me omittat, rogavi, praedicens episcopum annullaturum omnia et singula praecipue ex collegae Gregorii Gaszparich volubilitate; at ille rogare non desistebat, dicens, liberum sibi esse, ut integre legatarium me faciat. Replicabam ego | replicanda, at ille, ad haec praecavenda argenti libras 10 aliaque plura semet legasse, Gaszparichium mutaturum ac testamentum, ut volo, conditurum; invalidandum episcopi potentia dicebam, ac in his belli

fatigiis sustentantes, | intelligentiores fugiebant. Accidit, ut ego ad dominum comitem generalem Carolostadiensem Petazzi pergerem, diverti e via ad dominam viduam Mihanovichianam ejusque bona Konschicza, quae me ad cubiculum deducens ibi tum praesentem baronem esse Heiden significat, ego, quasi non advertens, ingredior assideoque prandentibus. At is, quamvis, ut referebant caeteri, antea audax et loquacissimus aliasque ex aliis ignorantibus ignorans ipse, evomens stultitias, uti: a rege Venetorum sibi offeri consiliariatum, a bano sui directionem,

abiitque pedester, ut venerat. Res haec praefatae dominae fecit admirationem, neque eum amplius in domum admittere voluit, sed tam effectu, quam et prolatis coram aliis verbis eum pro impostore ubivis edixit. Qua re ad eum perlata, cum testimonia peteret, domina, ut resoluta foemina, nullis opus esse edixit, semet scripto opinionem suam et sua manu scripturam daturamque ac bano submissuram, renunciavit. Vagabatur hic triennio, decipiebatque homines, senem baronessam Pudentianam Patachich, Verbine moratam, in 50 prope aureis sibi mutuo extradatis sua loquacitate decepit. Tandem 1762.,

subsecutae promotiones: Judex curiae regiae resolutus dominus comes | adhuc tavernicus Josephus Iléshazy, tavernicus comes senior Adamus de Batthyan, ab anno 1748 variis disgustibus vexatus, antea vicepraeses camerae Posoniensis. Huic officio adnexum est, esse septemviralis tabulae assessorem, quod munus, esto legum et juris peritissimus et dominus justitiae amans, ideo recusasse dicebatur, ne septemviralis tabula ex meris Batthyan constare videatur. Agazonum regalium magister factus comes Antonius Grassalkovich, praeses camerae

initum matrimonium ipso facto nullum sit et cuivis ad alia vota transire liceat. Adulterium secutum est, ipsa vi contractus desponsavit alium. Enata quaestio de valore et validitate conditionis appositae. Plurimi pro non adjecta habendam sustinuerunt non defuere tamen, qui nullum esse matrimonium tuerentur ex juris illa regula: contractus contrahentibus legem ponere, et quae antea fuere voluntatis, dum facta sunt, evadere necessitatis. Immo monachus quidam sententiam eatenus papae obtinuerat, nullum videlicet evasisse matrimonium, sed episcopus Stoika sese opposuit,

annis pluribus in pacifico cultae vineae usu praefuisset. Exulceratis itaque animis ac Szallio decoquere impotente, quod civitatis judex posset per magistratum moneri et qua privata etiam persona subjacere statutis, prouti etiam observaturos hinc simplices omnes, actiones factaque sua divina non esse, adeoque semet exuendum praepotentia, convocatis civibus quaeri coepit, se praeterito convenisse magistratum, quod nihilominus vi commissionis Jaszianae capitale foret. Re hac terruit magistratuales, credentes plurimi, semet jam sine capitibus incedere; hinc damnabant Krajachichium, qui dum

terruit magistratuales, credentes plurimi, semet jam sine capitibus incedere; hinc damnabant Krajachichium, qui dum adfuit, tacebat judex, absente eo furtivisque indictis congessibus, mille civitati pericula imminere clamabat. Improtocollationem rerum, quae geruntur et in magistratu constituuntur, esse seminarium dissensionum, nec praestantissimos viros, qui hactenus notarii fuissent, uti Busan, Kussevich, supremus comes Joannes Jursich, dominus Bedekovich, Lukauszki, ipsemet etiam, quidpiam improtocolassent, nec exstare ulla scripta; num ergo tantis viris a principe elevatis praestantior

notarius Krajachich, vulgari lingva conscripto a se opere, istud toti communitati legit; in quo demonstrabat: judicem Szalle suam notoriam saturandam interessentiam unice procurare, iustitiam nemini administrari, nec ullam pronunciari ex aequo et justo sententiam, ast ex interesse Szallium esse in omnibus judicem et procuratorem; secundo, publici boni esse defectum neque hunc curari, esseque illud bonum publicum, quod privatae Szallianae avaritiae servit; tertio, ea quae ad aerarium civitatis spectarent, a Szallio et magistratualibus accipi, esse fures cassae civitatis.

istud toti communitati legit; in quo demonstrabat: judicem Szalle suam notoriam saturandam interessentiam unice procurare, iustitiam nemini administrari, nec ullam pronunciari ex aequo et justo sententiam, ast ex interesse Szallium esse in omnibus judicem et procuratorem; secundo, publici boni esse defectum neque hunc curari, esseque illud bonum publicum, quod privatae Szallianae avaritiae servit; tertio, ea quae ad aerarium civitatis spectarent, a Szallio et magistratualibus accipi, esse fures cassae civitatis. Frater meus Christophorus Kerchelich, tum assessor civitatis ac

sententiam, ast ex interesse Szallium esse in omnibus judicem et procuratorem; secundo, publici boni esse defectum neque hunc curari, esseque illud bonum publicum, quod privatae Szallianae avaritiae servit; tertio, ea quae ad aerarium civitatis spectarent, a Szallio et magistratualibus accipi, esse fures cassae civitatis. Frater meus Christophorus Kerchelich, tum assessor civitatis ac fiscus et fiscalis procurator, ad quem tota communitas respiciebat tanquam unicum ex iis intelligentem, auditis his solennem interposuit protestationem, eamdemque improtocollari adursit, et quidem

quam et contra judicem atque magistratuales, si vera esset Krajachichii denunciatio. Krajachich semet ista probaturum edixit, subsumente fratre meo: ergo delatorem agit , petenteque resolutionem a Krajachich, num delator vel denunciator esset, ut ediceret. Praetendente judice, hoc idem esse, fratre meo negante eatenusque clamantibus, cum Krajachich nil responderet, judex ejulando ad senatores: ecce hic effectum protocolli, ecce revisionis archivi, cogitandum de remedio , et surgens sessionem dissolvit. Cavebatque ab indicenda sessione magistratualibus privative exaggerans,

Krajachichii subditam olim ac ante decennium ejusdem servam, ad carceres posuit, quod ipsa prolem enixa fuisset, dum apud Krajachich inserviret. Neque hanc post trium dierum carceres examinandam permisit alteri quam sibi ipsi, sed fisco civitatis magistratum reflectente, haec contra justitiam esse, cum Szalle et Krajachich in vicem foverent inimicitias, ordinatum fuit, ut examini fiscus et duo magistratuales adessent. Torsit foeminam Szallius et ad torturam plane ordinaverat, ut metu eam ad falsum crimen dicendum pelliceret, sed illa ad album copulatorum provocavit testesque suo

sic praedicationibus et lachryrmis Szallianis ob civitatis totius periculum et ruinam conclusum fuerat, ut a Krajachich reciperentur eidem concredita documenta una cum incoato per ipsum protocollo. Missi ad uxorem Krajachichii duo senatores retulerunt magistratui, in fornice occlusa esse omnia, nec sibi relictam fuisse clavim. Consultatum tum, num domui vis inferenda et vi auferenda forent instrumenta, verum fisco adversante, communitas cum senatorum aliquibus contra Szallium sensit, utve scriberetur Krajachichio conclusum, quatenus claves submitteret ob necessitatem

existente, res ob vastitatem, ut dicebant, jacuit. Interea Szallio ad tavernicalem sedem Posonium exmisso sub initium anni 1759. ac Posonii existente, postquam a Blasekovich promotus in comitatu, ut supra, processus assumptus fuisset, et per Krajachichium allegatum exstitisset, debilem esse supremum comitem, qui sine praeviis inquisitionibus, sine ullis indiciis erigendam actionem ordinasset, et Majestatem suam comitatus erexisse ad servandam justitiam, non autem opprimendam; immo Michaelem Blasekovich in cubiculo uxoris Jursichianae eatenus coarguisset, Blasekovichio illico sese

actionem instantaneam erigere ipsoque istud praestante et actionem ad speciem violationis judiciariae sedis scribente, per submissura vicejudlium ad defensam vocato Krajachich, sed comparere renuente, immo renunciante: supremi comitis uxorem ejusdemque cubiculum sedem judiciariam non esse, semet vero coram comitatus sede non fuisse, adeoque Blasekovichium de privatis injuriis a se vindicandis inviari ad legalitatem oportere, se autem ab occasionibus malis vitandis bene instructum esse, relata hac responsione comitatui ab exmisso vicejudlium, Krajachichius per non defendit ex

renuente, immo renunciante: supremi comitis uxorem ejusdemque cubiculum sedem judiciariam non esse, semet vero coram comitatus sede non fuisse, adeoque Blasekovichium de privatis injuriis a se vindicandis inviari ad legalitatem oportere, se autem ab occasionibus malis vitandis bene instructum esse, relata hac responsione comitatui ab exmisso vicejudlium, Krajachichius per non defendit ex contumacia tam in hoc processu violatae sedis, quam et alio adulterii est convictus, ordinataque illi executio. Sane hoc actu Jursichius apud omnes, cumprimis comitem banum, a praeconcepta de se amoris

habere, cum nil sibi aquirat; neque monachorum valere testimonia sine superiorum consensu, quia, cum mundo videantur mortui, pro mortuis imputantur. Pluraque similia: ac demum in casum litis respondere obligari provincialem cum definitorio dominium repraesentantes et neutiquam monachos, totumque esse invalidum, quod per hos ageretur, ac ipso jure nullum, nisi monachus jussu provincialis ageret, quo in casu haberet ille obedientiae meritum et secundum provincialis mandata eum agere debere. Provincialis autem facilis esse debet, ut privative per monachos agatur, |

cum definitorio dominium repraesentantes et neutiquam monachos, totumque esse invalidum, quod per hos ageretur, ac ipso jure nullum, nisi monachus jussu provincialis ageret, quo in casu haberet ille obedientiae meritum et secundum provincialis mandata eum agere debere. Provincialis autem facilis esse debet, ut privative per monachos agatur, | quia revocare semper poterit annulareque monachi factum, si sibi non probaretur aut esset religioni contrarium; esseque hoc magnum arcanum religiosorum saecularibus impenetrabile, qui nunquam probabunt,

provincialis cum definitorio. Gravius lata praedicta sententia. Quid contra eam monachorum turba. Gravis haec sententia fuit Paulinis, Jesuitis, cunctisque religiosorum coetibus. Maledicebant Krajachichio, quia olim Jesuitae, huncque esse effectum dimissionis; lamentabantur contra tabulam, et pro consiliis ultro citroque cursitabant, an appellandum dubii. Tandem ad agendum moniti, nescirem, quibus ex motivis, comparens ad tabulam provincialis p. Franciscus Kovachich petiit, ut ad ipsorum domum exmitteretur quispiam

capitulo evocaretur; et si hoc procurator Sermagianae attentasset, generalis evocandum Romanum papam ex alto rerum ecclesiasticarum dominio ursisset, quem nihilominus aula Viennensis evocari passa nunquam fuisset, atque sic eludere saeculares et salvare honorem religionis; statutum interim esse, ne religiosi ad executoratus saecularium sese imittant, verum legatis contententur. Accusatur episcopus Segniensis. Erupit similiter anno hoc in publicum ac circa mensem Augustum publica episcopi Segniensis Georgii Wolffgangi Chiolich de

litteratis gravis, verbo subdolus, inconstans, varius, plenusque immoderatis affectibus, quos satis testatus est in tot processibus, signanter Gerlecziano et canonici Bucarensis Sztipkovich, quem quod suis modis interemisset, suspicio fuit. Secundo: Segnienses aeque esse ambitiosos, avaros, varios, ad vindictam proclives, otiosos, libidinosos, fovere praeterea eos quandam certas inter familias conjunctionem, ut injuria uni facta intra tales conjunctas familias communis evadat. Ex praemissis itaque fontibus, per me haud indagatis particularibus

Generalis Carolostadiensis comes Benvenutus Petazzi, dum ab utraque partium episcopo videlicet et aliis pro quorundam officialium testimoniis interpellaretur, eatenus petitae a me opinioni meae detulit, videlicet negando utrique ratione ea, quod ob praesens cum Borusso bellum officiales domi esse nequeant, ut testimonia sua tum, dum opus fuerit, valeant authenticare. Atque haec fuêre initia adeo vulgati casus, verissime odii partium. | Regicidii intentati convicti Jesuitae puniti. Ex permissis a

autorem Jesuitae vulgabant cardinalem Passionei, conscriptorem cardinalem Orsi, fuitque illis gravissimus. Viennae ac in his Austriacis Hungariaeque provinciis Jesuitae ubivis sub rumoris initia et novalium, quae res has dabant, lectione totum Portugalliae negotium commentum haereticorum esse praedicabant, in publicis plane et ecclesiarum pulpitis, ut ab archiepiscopo Viennensi domino Christophoro Migazzi Jesuita Mözburgh Ludovicus, concionator in collegio academico, eo quod figmenta haereticorum praemissa esse concionatus sit, et non subobscure populum hortaretur ad tuendos

has dabant, lectione totum Portugalliae negotium commentum haereticorum esse praedicabant, in publicis plane et ecclesiarum pulpitis, ut ab archiepiscopo Viennensi domino Christophoro Migazzi Jesuita Mözburgh Ludovicus, concionator in collegio academico, eo quod figmenta haereticorum praemissa esse concionatus sit, et non subobscure populum hortaretur ad tuendos Jesuitas qua fidei christianae fulcra et defensores contra magistratus, qui plus jam faverent haereticorum commentis quam christianae religionis apostolis et fulcris, non solum a concionando inhibitus fuit, sed Vienna exulare

faciunt, quod ipsa detractionis causa foret. Prohibentur vulgati libri. Sed minister Portugalliae eatenus quaeritur, interesse dicens publico ac ipsi Portugalliae, ut de re hac publice acta et publica publicum informetur, praecipue cum Jesuitae haec negarent et ex pulpitis commenta haereticorum esse dicerent. Quare, re in universitate, ecclesiastico foro, ipsoque status consilio agitata, libri illi, ut in aliis regnis publici forent, Viennae quoque permissi sunt. | Quo viso, Jesuitae rem illam ex religionis zelo factam susurrabant foeminis, rudibus

regem, fratribus autem suis voto castitatis professione dominicana ligatis, quendam Angliae principem adoptare voluisse, ipsique locare filiam; cui rei cum ob religionis bonum Jesuitae ac status minister Mascarengas adversarentur, in eosdem conflatum odium ac persecutio; porro in casu simili fas esse homicidio nedum subtilitatibus, sed tot suis casuistis, ut Busenbaun, Lacroix, confirmabant. Qua re ab aula et archiepiscopo intellecta, praedicti similesque casuistae vetiti exstiterunt, mandato regio per Hungariae comitates et in hoc regno promulgato. Ex post silentio tractarunt

ut Busenbaun, Lacroix, confirmabant. Qua re ab aula et archiepiscopo intellecta, praedicti similesque casuistae vetiti exstiterunt, mandato regio per Hungariae comitates et in hoc regno promulgato. Ex post silentio tractarunt Jesuitae omnia, seseque aeque ut caeteros mortalium peccabiles esse agnoscendo. Capucinos attamen sustinere haud observati sunt, ut collegii Zagrabiensis rectores eleemosynam, quam antea nec ex suo sed Abbanthiana fundatione Capucinis dabant, ipsis negaverint; quod inde profectum, quia ex illorum ordine p. Norbertus, olim missionarius in partibus

ab omnibus horum zelo in archiepiscopo, mihi ab ipsomet per litteras suas insinuato, fidebam. Malenich in pecuniis, quas ferebat, episcopalibus. Viennam circa nonam Martii comparuimus; visitatoque archiepiscopo, mihi ad summa favere videbatur, unamque se zelare justitiam praedicabat, seseque esse informatum plene, dicebat. miserebaturque tantarum injuriarum ac persecutionum, seque ut archiepiscopum haud passurum, ut suffraganei suorum metropolitanorum sententiis non obediant, pluraque similia, atque brevi nos expediendos, cum nil supersit ac publicare sententiam. In Malenichium aeque

laudabant. Creditu perfacile est, dominum Koller cogitavisse de procuranda domino Klimo via hac primatia, quia iste priorem prae reliquis Hungariae episcopis colebat, eidemque et immolabat Cremnicenses victimas, et vias omnes obligandi Kollerii quaerebat. Deum enim Hungariae Kollerium esse vidit agnovitque facile. Anno superiore, nescio, quas dissensiones comitatus Vesprimiensis cum suo supremo comite, alias loci episcopo domino Martino Biro, habuit, protegente Kollerrio dissentientes et adversantes supremo comiti. Missus eo fuerat qua commissarius regius dominus episcopus

sibi adversantibus ac in favorem partis utriusque emanatis, ad sumptus inanes ob perpetuas hac ratione lites ad incitas redactus; Zagrabiensis comitatus ab ipsis remotus esset, hinc, si eo inviarentur, et itineribus et sumptibus conterrerentur. Rem hanc profundius scrutatus observavi, aliud non esse, quam comitatus praetextu semet a sacra regni corona avellere novamque inducere jurisdictionem, praecipue cum de appellatione interroganti repositum fuerit, hanc nequaquam ad banalem tabulam, sed bancalitatem ipsam admitti posse. Itaque hanc dedi opinionem: Quamvis diplomate Belae IV.

continuatoque longissime usu partes illas in comitatu Zagrabiensi existere sit innegabile, ad eundemque etiam hodie contribuere; quamvis nullibi unquam comitatus Vinodoliensis lecta repertaque sit memoria, attamen ex publici ratione istud fieri posse, dubio locus vix esse videretur; quia nihilominus tam regni actis publicis ac resolutionibus Leopoldinis fidem facientibus partes illae de regni Croatiae corpore adeoque sacrae coronae regni Hungariae essent, confirmantibus ista repetitis hactenus intra regnum et cameram Graecensem contractibus, ne jura regnorum in

item in Croatia, in qua dominus Joannes Patachich qua assessor aggregatus maneret, pro tali aggregato promoveri petiit ad tabulam districtualem judiciariam regni Sclavoniae. Sed postquam comes banus pro opinione requisitus respondisset, Petkovichium mereri assessoratum tabulae, verum necessarium esse ex servitii regii ratione pro officio vicecomitis comitatus Varasdinensis, in proxima restauratione tabula Zagrabiensis judiciaria aggregationis exemplum non accepit. Decimo octavo. (Dominus Martonossi cameralis

deprecer. Ingemui ego interpellavique archiepiscopum, num haec salva justitia fieri possint. Tum ille: se in causa hac agere non posse ex justitia ac ad legum praescripta, verum ex motivis et considerationibus politicis. Proponebat: reminisci me oportere episcoporum, collatione regia episcopum esse, neque se posse permittere, ut palam constet, Majestatem suam indignos incapacesque | ad episcopatus elevet; fata similia tantos subivisse ex ignorantia Romanorum pontificum, esseque quam plurimos ob et per justitiam passos; causam

se posse permittere, ut palam constet, Majestatem suam indignos incapacesque | ad episcopatus elevet; fata similia tantos subivisse ex ignorantia Romanorum pontificum, esseque quam plurimos ob et per justitiam passos; causam meam in iis esse circumstantiis, quod praeter solum Deum habere in mundo nequeam sive judicem sive vindicem. Episcopalem tum dignitatem repraesentabat, quam sibi prostituere fas non esset, cum et Romana curia eos protegere debeat, neque esse exemplum condmnati episcopi ob privati cujuspiam justitiam. Denique

esseque quam plurimos ob et per justitiam passos; causam meam in iis esse circumstantiis, quod praeter solum Deum habere in mundo nequeam sive judicem sive vindicem. Episcopalem tum dignitatem repraesentabat, quam sibi prostituere fas non esset, cum et Romana curia eos protegere debeat, neque esse exemplum condmnati episcopi ob privati cujuspiam justitiam. Denique Batthyanium in causa hac involutum dicebat, quem ille offendere non posset, dicens si haec causa foret inter ipsum et Malenich, certus sit, ad perenne mundi exemplum ferrem sententiam, sed, dum est inter ipsum et episcopum,

diuturni temporis Viennae mora dolorque reflexiones congruas suppresserat. Die altero cogitabam quam plurima; Romae nullum sperabam remedium ob archiepiscopi etiam dignitatem aulaeque considerationem, quam Romana curia nunquam offendet; certare me cum episcopo pecuniis non posse, harumque jam mihi esse defectum, utpote qui et hactenus amicorum gratia et benevolentia vixissem, mutuoque aere litigavissem, quos fallere turpe foret. Sepultum me ergo inveniens, nec amplius sperare quidpiam valens, quid amplecti debeam, cogitabam. Demum tot tantorumque fata praemeditans, me in eorum natum esse

mihi esse defectum, utpote qui et hactenus amicorum gratia et benevolentia vixissem, mutuoque aere litigavissem, quos fallere turpe foret. Sepultum me ergo inveniens, nec amplius sperare quidpiam valens, quid amplecti debeam, cogitabam. Demum tot tantorumque fata praemeditans, me in eorum natum esse numero, quibus perpetuo patiendum tolerandumque esset, adinveni, recogitans fatales circumstantias omnes: mortis nempe cancellarii Nadasd, nuper secutae Colocensis archiepiscopi, demum Batthyanianae ipsius, cujus legata potiora essent archiepiscopo prae justitia ipsa.

archiepiscopi, demum Batthyanianae ipsius, cujus legata potiora essent archiepiscopo prae justitia ipsa. Consultis eatenus amicis ac intelligentibus, divinae me subjeci voluntati dicens: "tu, domine, Deus dominusque es meus, injurius nemini, quod singuli eadem conditione esse nequeamus; cum videam, te a me exigere, ut factus omnium peripsema servire tibi per patientiam debeam, accipe per merita Jesu Christi nostri per injurias perpessas redemptoris, in obsequium tuum contestationemque supremii tui domini has omnesque secuturas injurias, confer donaque patientiam,

ac anno uno voce passiva cariturum, cum postrema haec et Malenich disputasset, eum vehementius lavit exaggerans ipsissima ferme, quae nuper episcopus Koller. Sed et ego rem hanc cum prioribus non cohaerere ob absolutionem a processuatis criminibus cum edicerem, "patientia", inquit, "haec esse debent ex dictis ante triduum rationibus". Nec loqui admittebat ultra, quam prehensa manu me consentiri oportere. Verbis deinde quibusdam manu sua in conceptu illo mutatis, manu sua propria, sic esse oportere edixit, partibusque gratulatus, rem expediri a cancellario jussit. Cum abiremus,

non cohaerere ob absolutionem a processuatis criminibus cum edicerem, "patientia", inquit, "haec esse debent ex dictis ante triduum rationibus". Nec loqui admittebat ultra, quam prehensa manu me consentiri oportere. Verbis deinde quibusdam manu sua in conceptu illo mutatis, manu sua propria, sic esse oportere edixit, partibusque gratulatus, rem expediri a cancellario jussit. Cum abiremus, fateor, gestum quendam oculis ac facie ad Malenichium factis mihi displicuisse, sic enim videbatur Migazzius innuere, gestuque significabat, ac si me decepisset; nobisque dimissis, Migazzius e suo

ob divisionem baronessae Sermage, pateret adeoque, fraude et dolo bona earn neutiquam occupavisse; respectu vero baronis Josephi Sermage, cum bonorum, apprehensio factum baronessae fuisset, prouti et, licet inhumanior, Gabrielis Bisztriczei ejectio, commissione mariti doceri nequeunte, processum esse desperatum. Transegit ergo capitulum, procuratore Magdich svadente, adnumerando pro fructibus perceptis Sermagio fl. rh. bismille. Istis ergo auctus fuit Sermage facultatibus, a cujus morte, 2. Novembris 1746. Zagrabiae secuta, vidua post mortem deficientis comitis Joannis

confiniis sine tamen salario officio, numeratis 8 mille fl. rh., demum cum vidua Petro-Keglevichiana, nata comitissa Anna Maria Draskovich, est conjuctus, haec omnia minus probante matre Juliana Moscon, saepe cum suspiriis dicente: altissimo precio foemineas carnes a filio suo emptas esse. Ex qua etiam consideratione pro nepote suo Petro apud Sigismundum Vojkovich 10 milia fl. deposuit elocanda. Haec sincere ac veridice notare visum est ob secuturam aetatem, memoriamque nunc viventium, quae nobis exstinctis etiam extingvetur. Juliana sacramentis munita ex podagra,

cum tot matronis insignibus, ut comitissa Kolonich, cantatricibus item ac saltatricibus adulteriorum accusare incepit, atque in Viennensi consistorio divortium postulare. Verum Kollerius medio cancellarii Palffi tum et ipse reginae persvadent, Kollerianam delirare deliriisque ac stultitia: esse miseram, ob quod ipsa comprehensa Posonium ad moniales occludenda exmittitur, ubi testimoniis medicorum, sibi potissimum junctis sangvine Viennae agentibus postquam probatum fuisset, eandem sanam esse neque delirare, opera Jesuitae Josephi Koller, tum Posoniensis collegii rectore, marito sub

cancellarii Palffi tum et ipse reginae persvadent, Kollerianam delirare deliriisque ac stultitia: esse miseram, ob quod ipsa comprehensa Posonium ad moniales occludenda exmittitur, ubi testimoniis medicorum, sibi potissimum junctis sangvine Viennae agentibus postquam probatum fuisset, eandem sanam esse neque delirare, opera Jesuitae Josephi Koller, tum Posoniensis collegii rectore, marito sub finem anni fuit reconciliata. Ipse vero Jesuita Koller ad preces consiliarii anno insequente 1761. propterea fuit in provincialem Austriae Jesuitarum ab horum generali elevatus ex Posoniensi rectore,

comes Sermage privatim studet, et privatorum studiorum in Croatia exordium.) Idem comes filium suum Petrum Joannem Nepomucenum, ex collegio Theresiano extractum, mihi tradidit in philosophicis excolendum. implacabili Jesuitarum odio. Quod ut impediant, dicebant: reginae eam esse mentem, ut semel Theresiani collegii convictor discere alibi nequeat. Scripsit genitor eatenus Majestati regiae, rationes subdens, ob quas necessitabatur filium recipere. Regina laudavit parentis zelum, et reformando Theresiano dedit operam. Varasdini hoc anno et die 17. Februarii

gravissime decumberet fuissetque desperatae valetudinis, me, Varasdini cum domino Georgio Petkovich existente | causa ineundi contractus pro bonis Marussevecz pro parte ejusdem domini Petkovich, intuitu testamenti rogando, postquam ex me didicisset, testamenti esse ultimam hominis voluntatem sive postremae libertatis ac meriti rem, neque a me scribi posse testamentum, (cum illam dirigere ego deberem, sciens, rem sibi ignotam esse), nisi confidere mihi vitam actam valeat sub naturalis arcani vinculo, ad quod demum sese resolvendo triduo integro cum

pro bonis Marussevecz pro parte ejusdem domini Petkovich, intuitu testamenti rogando, postquam ex me didicisset, testamenti esse ultimam hominis voluntatem sive postremae libertatis ac meriti rem, neque a me scribi posse testamentum, (cum illam dirigere ego deberem, sciens, rem sibi ignotam esse), nisi confidere mihi vitam actam valeat sub naturalis arcani vinculo, ad quod demum sese resolvendo triduo integro cum examine singularum circumstantiarum confecimus testamentum, ut huic sit immortua, dicens (revocatis antea factis tot tantisque testamentis) plene, suam hoc testamento

ne fors cujuspiam difficultatis interpretem et decisorem inappellabiliter constituit, sub poena amittendi legati, qui tabulae resolutione non contentaretur. Haec autem fecit ideo, ne litibus locus sit, utve sua dispositio effectum sortiatur. Quod et evenit, dicentibus cunctis, primum hoc esse testamentum, quod ivisset ad effectum juxta testantis voluntatem. Displicebat leguleis haec dispositio, aliis viris cunctis placuit; plurimique sibi hoc testamentum pro directorio legendum expetierunt, ut dominus Joannes Rauch, baro Marcus Pejachevich etc. Cur autem ea sic legata

cumprimis ex archidiaconatu Bexin. Crisiensis autem parochus Joannes Jozipovich et Capellensis Paulue Vuchetich, uterque ex archidiaconatu Kemlek, dixere episcopo, sibi et in archidiaconatu constitutis ecclesiis pecunias non deesse, sed a substituto archidiacono Antonio Zlatarich admonitos esse, ut cellarent pecunias. Qua re indelebilem notam contraxit ab episcopo Zlatarich. Postquam ergo conscribi fecissent apud archidiaconos parochi, quid offerant gratuite, quid ex pecuniis ecclesiarum, in diei alterius synodo a Malenichio lecti sunt singuli. Et quia ex Gorensi et Zagoriensi

ultra 5000 evenissent, contentus fuit episcopus dicendo: "Deo gratias, bene"; ex cathedralatu 3908, Camarcensatu ultra 2000, Goricensatu aeque. Dum ad Kemlekatum ventura est et non nisi 1128 fl. perlegerentur, in furias actus episcopus, hoc mendacium esse dicebat. Parocho Verbovcensi Lisz loqui incoante, episcupns adeo in eum invectus est, ut cohibitus vix sit a circumstantibus, quod pro more suo manus sacratas in eum non injecerit. Jussit attamen eum duci ad carceres domus sacerdotum deficientium; pessimeque octiduo tractatus, ad preces

(Comitatus Varasdinensis ad legalem normam restauratio.) Die 28. Maji Varasdini, sententiam tabulae banalis ratihabente et confirmante tabula regia, quod comitatus Varasdinensis restauratio aliorum instar esse debeat et secundum leges communes ac novellares, talique sententia esto appellata, haud tamen ad septemviralem deducta, post declaratum ab aula commissarium regium ipsummet dominum comitem banum indictamque pro more congregationem comitatus, nobilitate plurima confluente, die praemisso

Casu autem factum est, ut hic Lucani Novoszel in tabula praecederet. Obtento decreto praesidem tabulae pro juramento excipiendo et capienda sessione interpellat Novoszel. Praeses nescio qua re, semet excusans rem ad sequentem diem rejicit: Novoszel sibi abeundum die illo esse dicit ad quendam a se praefixum terminum abiitque, ac moratus diutius cum fuisset, advenit Sztolnekovich sessionem urgendo, qood redire deberet causa matrimonii. Et hac ratione cum iste prius deposito juramento sessionem nactus fuisset, senior priorque assessor effectus est.

Lepoglavae, ignotae ipsis doctrinae novitate territi, ad adulandum etiam episcopo, professum notoriumque inimicum meum, palam exponere praesumpserunt, genus philosophandi ecclecticum, a Papa Clemente XIII. anno superiore die 14. Junii per bullam, quae incipit: "Dum inter gravissima", damnatum esse ut haereticum, solamque ac unicam philosophiam Thomisticam, prouti ab ipsis exponeretur, pro philosophiae catholicae dogmate praescripsisse. Theses has ut vulgarunt ob typum Zagrabiae, ita rumore per eos sparso, me in Croatiam haeresim inducere meditari, plurimi in ea manserunt opinione.

ut dubitarem, num rationis compos foret, mille enim in thesibus suis sophisticis contradictiones exposuit, ac reliqua ut taceam, dixit: "philosophari ex principiis est proxime haereticum", haeresisque damnavit uni versa prima principia: quin logicam suam ad aquirendas scientias alias esse pro statu confuso metaphysice necessariam, in perfecto autem aquirendas statu solum moraliter; aliaque plura, quae tribus quatuorve viris in toto regno fuere risui. Cogitabam, an insano homini foret respondendum, praecipue cum sciam, quid sit monachorum garrulitas, fatuitas ac disputatio.

in perfecto autem aquirendas statu solum moraliter; aliaque plura, quae tribus quatuorve viris in toto regno fuere risui. Cogitabam, an insano homini foret respondendum, praecipue cum sciam, quid sit monachorum garrulitas, fatuitas ac disputatio. Videns attamen, sine charitate Paulinos esse mihique detrahere, ac me praedicare haereticum apertumque religionis orthodoxae et monachorum hostem, plurimisque haec praejudicia pro fdei dogmate incussa, theses illas meas Viennam ad dominum Martini et universitatis praesidem dominum baronem Gerardum Swietten expedivi, solicitus etiam de

ignoto gratias, gratulatus, animam me suam ex inferno liberavisse, priora sua fata fusissime perscribendo. Anno sequente etiam cum universam defenderat Sabolich, theses illas priores suas debuit revocare, revocavitque exponens, ecclecticum philosophandi genus eruditum et laudabile esse, dummodo ad res fidei sese non extendat. Qua revocatione mihi satisfactum totique ordini esse putabant. (Monachis theses displicent.) Franciscani similiter in eisdem thesibus duo moleste ferebant: primo, quod Scoto festi conceptionis beatae

perscribendo. Anno sequente etiam cum universam defenderat Sabolich, theses illas priores suas debuit revocare, revocavitque exponens, ecclecticum philosophandi genus eruditum et laudabile esse, dummodo ad res fidei sese non extendat. Qua revocatione mihi satisfactum totique ordini esse putabant. (Monachis theses displicent.) Franciscani similiter in eisdem thesibus duo moleste ferebant: primo, quod Scoto festi conceptionis beatae virginis Mariae initia attribui nequeant, ut illi in libris et pulpitis clamitarent; secundo,

caesareo-regia, ac in itinere suo favoribus mareschalli Batthyan colonellus est resolutus adepto etiam Kostanicensi regimine. Contra hunc priori anno in castris quidam officialium varias accusationes praebuerant, insuper concludendo, eum delirare; sed re examinata compertum fuit, Rauchium amatorem esse disciplinae militaris cupidumque, ut servitia accurate praestentur a singulis, hinc accusatio ad promotionem accusato valuit impedivitque quaesitam ab officialibus depressionem. (Congregatio Zagrabiae.) Zagrabiae praesente episcopo repetita

levandorum 10 milionum. Quae demum sic admissa fuit, ut nullatenus Croatiae regnum tale debitum sub ulla ratione vel praetextu afficere valeat, aut onus eorundem exsolvendorum etiam in parte minima suffere unquam regnum vel privati debeant. Qua nihilominus apparente formalitate videbatur aula esse contenta. (Capti occasione belli ad captivitatem redire jubentur.) Mandata venere strictissima, ut dimissi per regem Borussiae captivi sese quam citissime ad captivitatem collocent. Grave hoc accidit officialibus praesertim iis, qui domi

titulo mutui aulae deportanda, praemissae insuper in monetis fraudes; et demum pecuniarum fuisse defectum, quin ad 500 miliones fl. rh., has mutuo ab aliis regnis levatas fuisse, fama ferebat. Ista ut publica in subditis amorem aulae plane exstinxerant, et quemvis avarum esse oportuit, vel ditissimum simulare paupertatem. Incredibile est, quibus viis et artibus quaerebantur pecuniae. Officia et honores vendebantur, neque fuit quaestio meritorum, sed pecuniae; immo adauctis ubique taxis ad alteram tantum, uti priores fuere, vel invitis dabantur honores et tituli

assecuratus, priore anno Viennam petens, ultro voluit informari, an in praesidis permaneret officio, si baronatum consequeretur. Metuebat enim, non obstantibus in Hungaria exemplis, quod facta resolutione sui in baronem comes banus, Nicolao Skerlecz affici observatus, una cum statibus, aliam esse considerationem statutorum Sclavoniae ac Hungariae, sit perscripturus taliterque senex ob baronis titulum officio praesidis privaretur. Qua in re, nescirem a quo, adeo fuit confirmatus, ut, conjuge sua mihi hoc pandente et (me) sibi inanem hunc metum esse dicente, quod

cum statibus, aliam esse considerationem statutorum Sclavoniae ac Hungariae, sit perscripturus taliterque senex ob baronis titulum officio praesidis privaretur. Qua in re, nescirem a quo, adeo fuit confirmatus, ut, conjuge sua mihi hoc pandente et (me) sibi inanem hunc metum esse dicente, quod cognitus mihi domini Nicolai Skerlecz animus honestus a similibus eum vindicaret, a suo illo mihi ignoto consiliario informatus, me etiam suspectum | habuerit, quod in favorem domini Skerlecz eundem ludam, itaque, ex

Praemissorum baronum uterque, uti pateret ex praemissis omnino veris et mihi cognitis, ex meritorum defectu et accommodationis suae inter nobiles desperatione, ambitione eos urgente, ad statum magnatum sunt elevati; et quia incapacium pro publicis muniis ad statum baronum translatio baronatus esse visus est, tam praedicti duo quam et ipse titulus despicatui fuere, neque per titulum crevere existimatione apud intelligentes nobiles. Resolutione secuta Ignatius Magdalenich liber baro Viennam Julio mense est profectus pro reportanda expeditione. Ubi eos talesque sumptus fecit quadrimestri

dignitate comitis, camerarii, cunctisque, quos habebat, honoribus est privatus, insuper damnatus ad carceres annorum trium, Buzettius aeque atque ad perpetuos carceres, cum aliis complicibus. Praelatus Carthusianorum deponi debuit exsulareque ex provinciis suae Majestatis; praeterea dignum gallera esse pronunciatum. Ad praemissa additum, ut palam Labaci in foro, adspectante toto populo, convicti comitem Herberstein deprecarentur. Ad istud ille, cum personaliter ob officium praesidis camerae Labaci adesse non posset, mandatarium misit, habuitque deprecationem. Commissarius

in foro, adspectante toto populo, convicti comitem Herberstein deprecarentur. Ad istud ille, cum personaliter ob officium praesidis camerae Labaci adesse non posset, mandatarium misit, habuitque deprecationem. Commissarius autem regius, qui ut executor adfuit, (dixit,) hoc unicum esse, volente ita Herbersteinio, ob ejus injurias, residuam poenam esse ob laesum ejus officium, quo ille in Carnioliae provincia egit ministrum regium qua regiae deputationis praeses. (Cancellaria hungarica Viennae

Ad istud ille, cum personaliter ob officium praesidis camerae Labaci adesse non posset, mandatarium misit, habuitque deprecationem. Commissarius autem regius, qui ut executor adfuit, (dixit,) hoc unicum esse, volente ita Herbersteinio, ob ejus injurias, residuam poenam esse ob laesum ejus officium, quo ille in Carnioliae provincia egit ministrum regium qua regiae deputationis praeses. (Cancellaria hungarica Viennae mutata.) Quod Viennensibus dicasteriis Februario mense accidit, idem

in suburbio Leopoldstadt vocato. Episcopus adhaesit illico, decemque florenorum milia se numeraturum spondet pro Pazmaniani collegii emptione. In capitulo variabant opinionibus. Pars major, sive episcopi metu sive adulatione, vel nil loquendo probare videbantur. Tres quatvorve oggerebant, majorem esse commoditatem in croatico collegio quam Pazmaniano, neque sollicitos nos esse oportere de ampliando fundo, verum rationabilius de augendis alumnis; fundationales pro alumnis pecunias vix tute converti posse in muros vacuos, pecuniae item defectum aliaque dicebant. Relata haec cum fuissent ab

milia se numeraturum spondet pro Pazmaniani collegii emptione. In capitulo variabant opinionibus. Pars major, sive episcopi metu sive adulatione, vel nil loquendo probare videbantur. Tres quatvorve oggerebant, majorem esse commoditatem in croatico collegio quam Pazmaniano, neque sollicitos nos esse oportere de ampliando fundo, verum rationabilius de augendis alumnis; fundationales pro alumnis pecunias vix tute converti posse in muros vacuos, pecuniae item defectum aliaque dicebant. Relata haec cum fuissent ab adulatoribus episcopo, convocat ad suum palatium capitulares, imponitque, ut

contrahit, et quidem excluso horto pro aedificiis collegii Pazmaniani 42 milibus fl. rh., pro domo versus Lauretianas 10 milibus fl., ut sic primatis aucuparetur gratias. Et re perscripta accuratiores ludere Paxium observabant et primati obsequi, alii vigore contractus interimalis esse ad flnem Maji submittenda 22 milia fl., alia per subsequos annos ac singillative per 10 milia exsolvenda. Statimque ilia, quae episcopus promiserat ac particulares collectae tulerant, ad Paxium sunt submissa, ut in usuroborationem contractus 22 milia praenumeraret, quibus per eum depositis

fl. milia exigebantur, aliaque nova in dies, ut impositiones ordinariae ac extraordinariae, de quibus in reditu suo Paxius varie disserebat, jam, quod primas in se haec assumpturum dixisset, referendo, jam, damnari emptionem a consiliariis, narrando, jam, haec esse accessoria ad quamvis domum, demonstrando, Zagrabiae etiam ac ubivis; denique modo haec, modo alia, prouti ferebant circumstantiae (semper attamen variando), exaggerans. Observans attamen, diversimode de his sentire canonicos, posseque mori episcopum, ac se a successore affligi atque ab ipso

vinum, vasa caeteramque supellectilem divendi fecit praetextu exsolvendarum bullarum, subscribendo ad vota primatis qua plenipotentiarius capituli et episcopi contractum. Sequente anno redux, jam episcopus Syrmiensis, refert contractum: reparationes in collegio pro 3000 fl. factas esse, provinciae 10 milia fl. deponenda venire, onus taxatum collegii 500 fl. annue esse, pluraque alia. Quibus auditis | visoque eo, collegium illud amplius quam 80 fl. milia exhaurire, iis, qui antea probabant, coepit

primatis qua plenipotentiarius capituli et episcopi contractum. Sequente anno redux, jam episcopus Syrmiensis, refert contractum: reparationes in collegio pro 3000 fl. factas esse, provinciae 10 milia fl. deponenda venire, onus taxatum collegii 500 fl. annue esse, pluraque alia. Quibus auditis | visoque eo, collegium illud amplius quam 80 fl. milia exhaurire, iis, qui antea probabant, coepit displicere. In levamen Paxius, dum et quando col- legium croaticum fuerit

sagax et callidus, beneficium a convictoribus obventurum, allegabat, quia recte comes Sermage, Busan, Milos, Zdenchay supplicabant, ipseque comes Sermage fl. 450 solvere debuit pro victu filii sui, praefecti Georgii Popovich, et ephebi horum. Tum vulgari fecit, certissimam sibi spem esse, promissione primatis et reginae se Zagrabiensi episcopo successurum. Quo vulgato ac pro certitudine habito, non solum universa acta factave Paxii sunt probata, sed ei perpetuo, quoties Viennam iret, gratuitum in collegio illo hospitium per decretum capituli, a Paxio receptum, est attributum.

replicante, si filiae remanebunt saeculares, Deum illis provisurum, si moniales, opus argento et clenodiis non habituras; sed ista edicente, cur Deus servo suo Ignatio aeque nollet providere, ac minus Jesuitas clenodiis foemineis ac argento egere quam moniales, reposuit ille, haec tantum esse ad majorem Dei gloriam, quae Jesuitis darentur; ex quo Jesuitas se omnibus orbare conantes sprevit consilio Capucini cujusdam, cui praedicta retulisset, idemque, Jesuitas interesse suum quaerere, eandem convicisset. Praemissa sincere annotavi, ut discant videantque

quae Jesuitis darentur; ex quo Jesuitas se omnibus orbare conantes sprevit consilio Capucini cujusdam, cui praedicta retulisset, idemque, Jesuitas interesse suum quaerere, eandem convicisset. Praemissa sincere annotavi, ut discant videantque foeminae, qualiter eas cautas esse et vivere oporteat. (Vicecolonellus Dubicensis novus.) Anno hoc, initio Maji, vicecolonellus et commendans Dubicensis dominus Balthasar Petkovich sponte ac invito bano officio valedixit. Successit eidem suus antecessor, dominus canonicus

caeteris, signanter bano ac episcopo subticet, ne reginae arcanum panderent. Ipse interim praesidium in Vroth delineat, ad cujus effectum ultra et praeter laboratores ac ligna 500 milia fl. sibi praenumerari illico poscit, totidem intra anni spatium; pro residuis millione uno opus esse pandit vulgatque. Promulgatur regni congregatio, in hac banus caeterique militares (episcopo tacente ad capituli preces, ne suo suffragio capitulum Siscio ac ipse Hrasztovicza privarentur) praesidiorum erectionem urgent, ex depraedicata per eos necessitate. Objiciebatur urgentibus amissio

per comitem banum delineationibus, de sumptibus quaerere incepit, qui nempe ad erectionem necessarii forent. Bano haec ac militaribus audire renuentibus praetendentibusque, antea resolvendam venire praesidiorum erectionem, ac tum de expensis videndum, protonotarius contra, de mediis prius videndum esse, reponebat, computandosque sumptus, per quem item subministrandi forent; equidem si princeps ipse erigere talia vult praesidia, esse considerationes distinctas ab iis, si alter erigat. Banus motus totus, principem erigere nequire, respondit, ob exhaustum aerarium; interim viderent status, ob

audire renuentibus praetendentibusque, antea resolvendam venire praesidiorum erectionem, ac tum de expensis videndum, protonotarius contra, de mediis prius videndum esse, reponebat, computandosque sumptus, per quem item subministrandi forent; equidem si princeps ipse erigere talia vult praesidia, esse considerationes distinctas ab iis, si alter erigat. Banus motus totus, principem erigere nequire, respondit, ob exhaustum aerarium; interim viderent status, ob metum belli turcici, quod, ut supra dixi, Thauszy vulgaverat. Reposuit protonotarius, videret banus, quo praeside ob impotentiam regni

protrahitve processum per octo menses, et tandem rejecto publico reipublicae Raguseae testimonio, quod Marcus debitoris in mari submersi ex tempestatibus consocius non esset, verum alii nominati per rempublicam, aeque testantis, pecunias Vugerianae defuncto creditas, prae manibus reipublicae esse, adeoque ad submittendam obligatoriam, sive quaestorum medio, sive alias pecunias mutuatas recepturam; sed Szalle reipublicae testimonium ideo rejiciens, quod stylo magistratus Zagrabiensis concinnatae non forent, Marcum convicit inappellabiliter ex eo, quod in conpromisso appellatio reservata

quoad tenuta civitatis. Denuo Blasius ivit Viennam et ob immutatam cancellariam, consequenter informationis defectu, cum pigeret Niczkium, denuo omnia relegere, res ad sequentem annum decidit, urgenteque Blasio, iterum ad banum est remissa, ad audiendum Szallium, qui exposuerat, se auditum non esse. Itaque assumptis a bano comite Joanne Patachich, Nicolao Skerlecz et Georgio Petkovich, postquam Szalle judicatum suum nequivisset docere, cum arbiter non fuisset, defectu compromissi qua judex intrusus et falsus convictus exstitit in fl. rh. 523, approbante sententiam aula et

a Jesuitis habuit zelosi videlicet patris. Sexto. (Votum civitatis Zagrabiensis.) Ob tot annis perseverantem luem pecoris, svadente parocho | civitatis Matheo Ztepanich, ne apud cives et vulgum zelo minor esse antecessore suo putetur, s. Franciscus Xaverius pro urbis patrono est acceptus voto magistratus, episcopo Zagrabiensi approbante, suscepta in perpetuum obligatione jejunii die secunda Decembris, item festi die sacra divo Xaverio; praeterea ducendae supplicationis ex parochiali

gallicam magistro Arnó, saltatoriam condidicit. Ego, ipse ea, quae in humanioribus purioris styli neglexerat, historiae item lumen, moralium quoque, politicenque rerum ideam ipsi aliisque praebui; sed is reliquos diligentia, judicio superabat, adeoque bis studiis captus est, ut propria sibi esse viderentur. Testes rei sunt suae litterae actaque publica et factae per eum repraesentationes, orationes dictae, quae, in protocollo regni reperiendae, fidem narrationi meae praebebunt. Magno mei gaudio Viennae ut convictor orationem ab alumno Nicolao Dumbovich in metropolitana Viennensi coram

Rosaliam Thauszy, episcopi provisoris filiam. Qua in re noveris lector, anno 1751 dum Franciscus Thauszy in Zagrabiensem episcopum resolveretur Posonii, pauper quidam inopsve ac senecio per Hungariam vagatus, ad nominatum episcopum se contulit dicens: semet credere paris cognominis episcopum sibi esse junctum sangvine; exhibuitque armales, ut vocamus, litteras, quibus caruisset episcopus. Advenam hunc pro sibi cognato agnoscit episcopus ac ad aram Zagrabiensem cum uxore foemina pessimorum morum ac lingvae relegat, filiis item duobus atque filia praedicta. Adveniens Zagrabiam episcopus

vidi legique scriptam ad Keglevichium epistolam, quam is capitaneo Suvich credidit ideo, ut videret, quid consilii pro Catharina, quae angebat ob suam pulchritudinem comitem; Suvichius ad me appellit, comite ipso volente, cum praedicta bani epistola litterisque sponsorum orans consilium. Rem actam esse, fatus sum. Interea enim episcopus, ad deterrendum a Suvichiana comitem, imposuit capitulo, ut pro passivis familiae avitis debitis executionem minarentur, fuitque canonicus Delinich, ad peragendam, ordinatus. Fiscalis episcopi Sigismimdus Komaromi, Keglevichiorum defensor et advocatus, die

festum s. Josephi, comiti denunciat. Miser rudisque ac neglectus, quo se vertat, nescius, ne confusionem videat Catharina, rogat eandem, ut ad condictam festi diem non adveniat; scripturum se, dum adesse debeat possitque, causamque hujus sincere puellae detegit, indictam nempe sibi esse die eo executionem a capitulo. Komaromi postquam variis objectis desperatum fecisset juvenem levemque comitem, svadet, vel orandum capitulum esse pro suspendenda executione, vel ducendam uxorem, quae media praeberet solvendorum debitorum. Adveniunt Zagrabiam. Comes apud canonicum Joannem

ut ad condictam festi diem non adveniat; scripturum se, dum adesse debeat possitque, causamque hujus sincere puellae detegit, indictam nempe sibi esse die eo executionem a capitulo. Komaromi postquam variis objectis desperatum fecisset juvenem levemque comitem, svadet, vel orandum capitulum esse pro suspendenda executione, vel ducendam uxorem, quae media praeberet solvendorum debitorum. Adveniunt Zagrabiam. Comes apud canonicum Joannem KukuIjevich, suum Viennae rectorem, dum convictorem ageret collegii croatici, capit hospitium. Iste, ut favores mereatur episcopi, cui ante invisus

media praeberet solvendorum debitorum. Adveniunt Zagrabiam. Comes apud canonicum Joannem KukuIjevich, suum Viennae rectorem, dum convictorem ageret collegii croatici, capit hospitium. Iste, ut favores mereatur episcopi, cui ante invisus fuerat, praedictam proponit Rosaliam, rem secus sine remedio esse. Cum Suvichiana esto contracta fuissent sponsalia receptaeque mutuo arsiae ob respectum episcopi semper invalidanda, spondet atrahitque ad haec remedia desperatum juvenem. Qui episcopum veritus, cum accedere deprecaretur, Kukuljevich rei totius adest optatus ab episcopo

seseque interpellasset pro intermediatore. Interea episcopus vestiri dignius fecit Rosaliam eique futuras aperiens nuptias, licet imposuisset silentium, has illa nihilominus ex gaudio fortunae suae primum ancillis, tum sibi paribus pandebat, soli herae suae dominae Jellachich rem secretam esse voluit. Ad pactatum diem comparet Keglevich. Komaromi Keglevichio favens, inscriptionem facit inter Keglevich et episcopum coram Chasmensi capitulo, sequens hujus summa est, legi enim eandem: episcopum illico 12 florenorum milia enumeraturum, | residua octo

despectus, cum violati per eum clero debiti, et signanter abbatibus, ut ipse esset, respectus; tandem ignorantiae, quod nec illud sciret Skerleczius, violentiam in quantum peccatum est, malitiam includere, pertinereque ad forum poli nequaquam vero fori, in quantum actus est physicus, saecularium esse et se, ne hoc eum praesente sedria docendo prostitueret, vix cohibuisse. Cepit tunc una cum canonico Nicolao Thauszy aliam recensere circumstantiam in congregatione regni propositam, ubi his capituli ablegatis duo Skerlecz et Busan, quia non subscripsissent, pro apertis ecclesiae inimicis et

Nicolao Thauszy aliam recensere circumstantiam in congregatione regni propositam, ubi his capituli ablegatis duo Skerlecz et Busan, quia non subscripsissent, pro apertis ecclesiae inimicis et Varasdino fuerunt descripti et hac occasione denuo accusati. Quia vero subjunxisset Kukuljevich, hunc esse effectum, dum rectores collegiorum faverent convictoribus ipsisque excolendis darent operam, me ab eo affici clarum erat. Hinc reposui, si laesum se sentiret, patere sibi actionem injuriarium, rectoribus autem collegii studendum esse, ut sibi crediti alumni et convictores pro sua |

denuo accusati. Quia vero subjunxisset Kukuljevich, hunc esse effectum, dum rectores collegiorum faverent convictoribus ipsisque excolendis darent operam, me ab eo affici clarum erat. Hinc reposui, si laesum se sentiret, patere sibi actionem injuriarium, rectoribus autem collegii studendum esse, ut sibi crediti alumni et convictores pro sua | quivis vocatione excolantur; Kukuljevichio laesionem pro corporis detrimento accipiente, et abinde actionem injuriarum desumente, protestari incepit, nunquam se dixisse, quod a Skerlecz fuisset percussus vel

provocationes fieri ad tabularia praejudicia, saepe ex his ferri sententias, consequenter cum ego tabularista sim, ex tabularibus me fuisse locutum praejudiciis; et dum dissoluti progrederemur ad aedes, idem Popovich me rogabat, et quid et quae illa sunt tabularia praejudicia, panderem. Reposui, esse judiciariam ambiguarum legem interpraetationem; replicuit ille, vos tabularistas vinculum quoddam habere debere, ne intelligi valeatis, donec quis tabularista non evadat; sibi a senioribus narrari canonicis singulari loquendi modo, canonicos illos, qui tabularistae essent, perpetuo fari

Januarii anni hujus 1763 cursus atque effectus stabilitus fuisset, adversari ceperunt, spem hujus evertendae concipientes, et quia modum fundumque ignoravissent, varia somniabant. Passim habitum creditumque ex taxandis quaestoribus, artificibus atque opificibus hanc auctionem erectam esse ideo, ut everti valeat, quae sita in capitulo privilegia vetera, ne capituli praediales, coloni, subditi a praemissis taxari valeant, ac in toto capitulo laudata probataque canonici Petrovich subtilitas, capitulum in anno 1759. occasione regulationis confiniorum banalium pure ac duntaxat pro

hoc concertandum, sub praesidio custodis et vicarii domini Georgii Reess fuit canonicorum deputatio, quos inter et ego fueram; sed me praesente nil est constitutum aliud, quam ut civium instar liberarum regiarumque civitatum a taxatione eximerentur, atque hoc ideo, quod urgerem ego, ignotum nobis esse fundum illum, ex quo salaria politicis aucta sunt, adeoque a nobis talem baptizari non posse, ne talem status negando capitulum notae alicujus apud Majestatem periculum subeat, repraesentando id, quod non esset. Suspecta fuit haec mea locutio, quod assessor tabulae essem, quare domino canonico

se omne possibile tractavisse et tentasse, effectum sperari non posse ob alleviandum aerarium principis, quod nec resoluta superiori anno milia ultro penderet, nec metueret, ut ad legis tenores competentia assessoribus salaria ex salinis per status urgeantur; quare Viennae spem nullam esse, praecipue cum Majestati gratam accidisse intellexerit auctionem illam, capitulum neutiquam obtenturum, ut status publicus ratiocinari ipsis debeat, undenam auxisset salaria. (Siscii depositorium commerciale.) Secundo,

Hoc ergo Malenichio aeque Viennae existenti committebatur, ut enervaret. At ille, nescirem causam, rem hanc longius protrahendam respondet, adeoque rectori collegii croatici Margetich se talem relinquere indicat, Zagrabiamve petere. Cum redivisset, narrat, sibi a Niczkio dictum, desperatam esse petitionem. Hinc | cum officiali commercii conventum de terreno, haris, laboratoribus, lignis, lateribus. De educillo et macello certatum satis, ne in depositorio his uterentur, at re decisioni Majestatis substrata, non observavi, quid sit resolutum.

regia sententia primi fori approbata existente. Voikovich beneficio novi processit, relinquens inscriptionis titulum, verum ob confusos tenores instrumenti donationis, vel liquidi speciem in novo probare voluit, Sed Helena, jam Habianeczio nupta, cum per sententiam tabulae recepisset, evocandos esse fiscum regium et successores omnes Gotthalianos, interea Regina Rauch Petrinae decedente et Hrasztoviczae sepulta, ab ulterioribus processibus et praetensionibus est praescissum ab utraque partium. A morte Reginae, Rauch, secundae conjugis Sigismundi Voikovich, ipse dives felixque

agere infantem oporteret. Jam de hac eadem Malatinszki pro posteritatis notitia est scribendum. (De Malatinszkiis notitia.) Noveris itaque posteritas, familiam Malatinszki nos ignorare, quae, undeve sit; ex Liptoviensi Hungariae comitatu esse dicitur. Comes Josephus Casimirus Draskovich generalis nunc vivens et cujus saepe superius mentio, cum in regimine fuisset Leopoldopoli in Hungaria, qua tum vicecolonellus existens, ut mulieriosus esset ac ad libidinem pronus, Susanae Malatinszki forma omnino singulari, tum et conjuncta

suarum, a tempore resolutionis in magnates. Quare posteritas, si legeris invenerisque sive in actis publicis sive privatis, praefatorum expeditionibus vel subscriptionibus, Sigismundum vel Christophorum Voikovich, item Voikffy scriptos, non existimes, diversam fuisse aut esse familiam, verum eosdem esse noveris, et qui ad annum praesentem 1763. mensis Junii Voikovich dicti, scripti habitique sunt, donec videlicet de statu fuissent equestri. Postquam autem ad statum magnatum sive comitis honorem transivissent, ipsi semet Voikffy de Voikovich scriberent,

resolutionis in magnates. Quare posteritas, si legeris invenerisque sive in actis publicis sive privatis, praefatorum expeditionibus vel subscriptionibus, Sigismundum vel Christophorum Voikovich, item Voikffy scriptos, non existimes, diversam fuisse aut esse familiam, verum eosdem esse noveris, et qui ad annum praesentem 1763. mensis Junii Voikovich dicti, scripti habitique sunt, donec videlicet de statu fuissent equestri. Postquam autem ad statum magnatum sive comitis honorem transivissent, ipsi semet Voikffy de Voikovich scriberent, scriberenturque in actis publicis atque

gubernii militaris antea servati mutationes in confiniis factae sunt. Antea sui erant generales commendantes, generalatibus singulis anno 1749. sublatum exstitit generale commando pnncipis Hildburghausen, anno isto restitutum est iterum. Quoniam generalis peditatus baro Philippus Beck (dicitur esse nothus principis Beverani), majoris crucis ordinis Theresiani eques, Varasdinensi et Carolostadiensi generalatibus suprema quadam autoritate est praepositus dictusque gubernator; hujus vicesgerens vulgo brigaderius in generalatu Varasdinensi positus dominus generalis Venceslaus

banum submittere jussi fuerint, alio haud effectu, quam firmatae opinionis, allatorum librorum praedicataque per eos postea talium librorum puritate, quam recepti non fuissent ab eis. Eheu, quas doctrinas plures ipsorum attulerunt taliumque faeti sunt apostoli apud rudes foeminasque, uti mortalem esse animam, res sacras omnes ac religionem ipsam commenta pura esse, aliaque nefanda. Quin plurimi se atheos jactabant, liberos murarios alii, paucissimi christianos; novumque chaos religionis tanto facilius vulgabant, quod episcopus parum de religione se tenere exemplo vitae monstraret, doctrinam

opinionis, allatorum librorum praedicataque per eos postea talium librorum puritate, quam recepti non fuissent ab eis. Eheu, quas doctrinas plures ipsorum attulerunt taliumque faeti sunt apostoli apud rudes foeminasque, uti mortalem esse animam, res sacras omnes ac religionem ipsam commenta pura esse, aliaque nefanda. Quin plurimi se atheos jactabant, liberos murarios alii, paucissimi christianos; novumque chaos religionis tanto facilius vulgabant, quod episcopus parum de religione se tenere exemplo vitae monstraret, doctrinam ejus ipse ignoraret, canonici haec aeque negligerent, ne

Qua re quantus in plebe defectus et firmamentum ignorantiae stabilitum, quivis videt. De divitiis congregandis solliciti anteferebantur studiosis salutis animarum. Hinc administrationis sacramentorum tantus inolevit neglectus, ut pastores animarum testarentur opere, sacramenta nil esse, vel si sunt, sunt media habendae pecuniae. Referre pudet, singularia exempta, tot specificorum casuum.... ½ redka prekrižano. Hinc atque ex praemissis fontibus anno hoc

sed postquam Romae probata fuisset, tum a canonicis, monachis, parochis, cleri inimicus denunciatus sum; quod in fide ac praejudiciis haustis saeculares non relinquendo, arte mirabili ab altariis eos tanto cleri damno amovere sim adnixus. Illamque intentionem, quam habere deberent fundatores, esse gradus perfectionis summae et amoris Dei itensissimi, quem pandere non oportebat; fuit autem sequens: tu scis domine, me fundatione hac nolle aliud, quam unam solamque laudem tuam per merita Jesu Christi, ut si ego damnandus te laudare nequirem, tu in aeternum per incruentum hoc sacrificium

Jesu Christi, ut si ego damnandus te laudare nequirem, tu in aeternum per incruentum hoc sacrificium laudari valeas propter bonitatem tuam, si vero per gratiam tuam salvatus fuero, aeque in terris laudem a viventibus habeas per tale sacrificium. Adjungens, alienarum rerum restitutionem prius esse perficiendam quavis altaria, quia altaria ut res meri consilii restitutioni praeceptae praeferi non posset, ex rebus autem alienis facta fundanti non prodesset. Decimo quarto. (Restauratio comitatus Crisiensis.) Ivanichii die 7.

vicefiscalis Josephus Lukinich sive Pavun constitutus. Actum de erigenda Crisii comitatus ampla magnificave domo. Depositi Kassner et Senny representationis ad aulam non omiserunt, exponendo, vicecomites, notarium, perceptorem possessionatos in comitatu non esse, praeterea officiales fuisse fati comitis. Kassner jure depositus est, Senny autem ideo, quod sororem comitis Draskovich, nuptam Sermage, causa violentiarum in jus vocasset, fuissetque convicta in 3000 fl. rh. Decimo quinto.

vicecolonello; Viennae apud ejus consanguineos descendit, ab eisdem vestita provisaque omnibus. Generali, relato existente ejus Varasdinum abitu, ea fuit suspicio, quod ipsa ad sibi junctam sangvine Kauczingerianam ivisset, de Vienna nil suspicatus, credens, ignotum puellae vel nomen Viennae esse. Interim praedictae Kauczingerianae perscribi curat, de placanda puella disponendaque ad connubium secretarii sui. Interim Theresia ad Caroli VI. imperatoris deducta praesentiam, eidem audacter et sincere pandit omnia, furta nempe a se visa occasione conscriptionis, carceres, arestum, modum

jussu regio festinavit Zagrabiam pro praesidio termini tabularis. Dignitas meritaque hujus comitis, mei aeque Viennae olim discipuli et convictoris, omnium voce majora poscebant, ipseque ornamento quod futurus sit officio, nemo dubitavit, doluere tamen multi, praesidis officium a nobilitate non esse acceptum. Hactenus enim ab erectis tabulis ex equestri statu praesides creabantur, Joannes Patachich primus est ex statu magnatum. Decimo nono. (Mors archiducis Isabellae.) Viennae die 26. Novembris serenissima archidux Elisabeth,

ipse Viennam revocatus fuerit, nec reginae longiori tempore admissus in praesentiam, rediit tamen iste ad commando suum cum barone generali Siskovich, consiliario consilii bellici, qua regio commissario constituto. Sciendum vero, Siculos nationem eam in Transylvania esse, quae olim ad principis pertinebat banderium, hinc praerogativis gaudebat nobilium. Anno 1692. sub Leopoldo ad certum quendam exhibeudorum militum numerum fuere constricti, statimque 1695. remissum illis militiae onus, ut annuo certo tributo tale reluerent. Motibus dein tam Turcicis quam

cum reliqui intellexissent Siculi, congregati sunt, plurimosque caecidere militum caedesque majores sunt secutae. Siskovich cum caeteris commissionis membris profugit, aulae eos accusans de laesa commissione caeterisque in favorem sui. Ac quia dixissent, se habere arma (quae illi, privilegia eorum esse, seseque intellexisse, dicunt probantque, quod nullus eorum, qui primo caesi sunt vel minimum armorum genus habuisset, et repertum sit), Siskovich factum illud suum defendebat. Hinc praesentes profluxisse motus, ex domino Josepho Molnar Siculo, cum nuper fuisset Zagrabiae, intellexi, nec plura

Boucovium gratia imperatoris pollere, item Baytay episcopum coronae principis ac vitrici sui comitis Grassalkovich, ne per hos ipse pereat, studuit praedictorum honori, ut sic plures sibi conciliaret prudensque vaelat praedicari; nam iis vivimus temporibus, ut assentari prudentia habeatur; justum esse crimen sit atque perversitas. Caeterum Aprili mense anni hujus Buocovius vivere desiit. Tertio. (Tabula banalis Varasdini. Accessoria.) Pro more veteri post epiphaniae dominicam primam banalis tabula, sed Varsdini iterum rigentibus

gratia imperatoris pollere, item Baytay episcopum coronae principis ac vitrici sui comitis Grassalkovich, ne per hos ipse pereat, studuit praedictorum honori, ut sic plures sibi conciliaret prudensque valeat praedicari; nam iis vivimus temporibus, ut assentari prudentia habeatur; justum esse crimen sit atque perversitas. Caeterum Aprili mense anni hujus Boucovius vivere desiit. mediae item per comoediantes conductos et saeculares in theatro Jesuitarum aliaque ludicra et libertates cum voluptatibus minus decoris. Accidit etiam, ut comes banus suum. ut vocamus,

generalis ad praecavendos tumultus, primo, sic egit, ut ipse nil agere videretur, quoniam tabellae et caetera omnia ad generalem Brentano mittebantur et expedita vulgataque Brentanii veniebant nomine. Beckius se quasi oratorem et populi advocatum apud subalternum suum simulabat, ut gratiae Beckii esse viderentur, onera Brentanii. Secundo, quaeque | agerentur, quasi dicasterialiter conclusa acta sunt; ad consilium assidentibus officialibus gradus cujuslibet, cumprimis schismaticis ac Mikassinovichio, episcopo item schismatico Placzkensi dicto horumque

suasque contributiones exageret, in his aulae circumstantiis totque evoluto bello contractis debitis, ne idem militaris status vel reducatur plane, vel coarctetur territorio, non solum ad firmandam militarem jurisdictionem se intendere, ast effectu demonstrare conari, hunc prae politico longe esse utiliorem; adeoque ab aula praeferendum dilatandumque, utpote cum ex suis dispositionibus post triennium tantum in pecuniis aulae allaturus esset, quantum politica inferret jurisdictio, ac insuper militaturus esset, adeoque aulae evaderet utilior ex utroque servitio; cum politici milites

iis, quibus pecude abundavimus. Pruinae ipsae, licet in Junio, ob vim solis nocendi virtute carebant. Octavo. (Ecclipsis solis.) Die prima Aprilis ecclipsis, ut vocamus, solis accidit per disci medium, obscurata ad digitos octo. Ruri tum nos esse accidit, laetusque mirabar, Croatiae plebem ab anteriorum annorum ex ecclipsi metu, item superstitionibus variis remisisse. Nono. (Coronatio regis Romanorum Josephi.) Imperator ipse Franciscus I. cum coronando in regem Romanoram

qualiterque consulendum prospiciendumque, ubi fors hoc currente anno ob mortem Poloniae regis et successoris electionem facile invadi posset Hungaria a praedictis foederatis. Subtilis sane cogitatio ad capiendos Hungaros in rebus politicis adhuc rudes. Hinc quia ad effectus optatos necessariam esse militiam atque pecuniam, natura sponteque flueret, credunt sperantque mancipia aulae, suas sperantes fortunas Hungaros sponte quaevis assumpturos onera, et reclutarum ex bonis suis in vicem generalis insurrectionis obligationem; an praemeditata haec successura sint, eventus docebit. Profecto

et conditione, natione, item in politicis pure rebus benemeriti de aula promovebuntur, suntque promoti. Crucem gerent illustres hi statistae et in tres subdivisi sunt classes, videlicet: crucis majoris, mediae ac minoris. Regulas horum institutaque in actis regni comperies; privilegia, ut solent esse, meri praejudicii sunt, introitus nempe ad propinquius regio cubiculo in aula, hisque similia. Primi ergo ordinis hujus die sexta Maji in antedicto templo paludati omnes initia posuere ordini. Ex Hungaris primas comes Franciscus Barkoczi, comes palatinus Ludovicus de Batthyan, comes aulae

in cancellaria Hungarica, heroldus dominus Ladislaus Ballog, consilii locumtenentialis consiliarius. Pro nunc taxa primae crucis gradus declarata pro expeditione 6000 fl. rh., secundae 4000, tertiae 2000 fl. rh. Porro dubitatur a nemine, ordinem hunc augendi aerari regii esse medium augendasque successive has taxas ob plurimorum instantias, evasurosque statistas et politicos optimos, plus aulae numeraturos, adeoque Judeos, quaestores, laniones, braxatores de facili aliquando huic ordini pro pecunia aggregandos. Vaenalia enim experimur omnia, ut consiliariatus,

dissipare asveti spem consequendae obtinuerunt solvendaeque apud posteros summorum politicorum memoriae. Decimo quarto. (Commissio ad generalatus.) Banus Vienna ex supranotato congressu comiti generali Draskovich significat, se praesidem esse designatum commissionis, ad accomodandas differentias inter generalatum Varasdinensem et comitatus Crisiensem, Verocensem jam ab olim vigentes, utve quo celerius habita cum generali Beck correspondent commissionem incoet, designarique petat ex generalatus parte assessores nominare comitem

praeses generalis Draskovich acta partis utriusque ad Majestatem suam Posonium adferret peteretque, talia revideri ac per Majestatem definiri; scilicet ut in diaeta lamentaturis de militarium excessibus responderi valeat, ob praeteritum bellum agi nil potuisse, in actuali autem esse quaerellas examine. Procedit ergo actu praedicta commissio, ex cassa regni comes Draskovich diurni habet fl. 12., comes Patachich fl. 8., Bedekoviech 5., caeteri per fl. 4., adeoque dietim venit regno et miserae plebi praedicta masehera fl.

me iis dedi, quibus hanc е tenebris atque anterioribus praejudiciis eriperem, partim filios ejus excolendo, partim ad juris aequitatisque principia reducendo mores ac praejudicatas in officiis constitutorum opiniones, horumque praetensa oracula reducere incepissem atque contendere, eum solum esse haberique infallibilem, qui omniscius esset, hinc studiis politico-historicis mancipatus ab exemplo et lectione librorum Galliae, Belgii etc., res statumque patriae eruderare incepissem; denique ex defectu historiae verae ad leges videlicet historiae conscriptae de diplomatibus,

ab exemplo et lectione librorum Galliae, Belgii etc., res statumque patriae eruderare incepissem; denique ex defectu historiae verae ad leges videlicet historiae conscriptae de diplomatibus, monumentis, manuscriptis variis, actis item publicis, privatorum adversariis, solicitus esse coepi, ut servata | cronologiae ratione lumen aliquod haberem historiae patriae, et per hanc adjutus, praedictis mediis ac legum municipalium statutis systema quodpiam status politici conficerem, ac in civilibus lumen haberem, ut judicare potis sim, nec

adorareque constitutorum in officiis phantasmata. Postquam, inquam, his me tradidissem studiis, erui etiam privilegia illa regni et diplomata, a quibus claves servarentur per banum una, vicebanum altera, protonotarium tertia, quin sciretur, ubi essent, supra sacristiam cathedralis ecclesiae esse abjecta quasi cum inscriptione sequenti: cista privilegiorum regni. Miserebat me patriae, totque articulorum, quae in juris corpore legi, latorum per incuriam eorum, quos regni deos a senioribus percipiebam, eorundemque desiderium superesse observabam, licet ignavissimi fuerint indignique vel

quoque Szechen vicenotarii comitatus Zagrabiensis armales litterae sunt publicatae. Decimo octavo. (Familia Illiassich se transfert in Carnioliam.) Sigismundus Illiassich aeque anno hoc in Carnioliam se trantulit, ut haec familia in Croatia esse desierit. Origine ispi sunt ex territorio civitatis Zagrabiensis ad Savum. Jacobus fuit notarius et senator civitatis Zagrabiensis, tum et vicecomes agnominis comitatus et armalium impetrator, ejus | filius Sigismundus Jacobus aeque vicecomes, hujus filius

regiae, quas eum nosse oportuit praevie. Hinc crysi non caruit aula, dum opus nutu suo exaratum tueri noluit. Adversus libellum sub anonymo scripsit aliquis sub titulo: Vexatio dat intellectum, opus adversus aulam, quo conabatur persvadere, reges nostros vere nec dominos esse, esse autem dominum quemvis nobilem. Prodiit opus hoc ex primatis Barkoczi aede et ex manu sua primo, quod ei notam in aula attulit, infirmitatem ex apraehensione causavit, et demum mortem. Juramento purgare semet doctiores omnes debebant et reliquos inter ex regno nostro protonotarius dominus

regiae, quas eum nosse oportuit praevie. Hinc crysi non caruit aula, dum opus nutu suo exaratum tueri noluit. Adversus libellum sub anonymo scripsit aliquis sub titulo: Vexatio dat intellectum, opus adversus aulam, quo conabatur persvadere, reges nostros vere nec dominos esse, esse autem dominum quemvis nobilem. Prodiit opus hoc ex primatis Barkoczi aede et ex manu sua primo, quod ei notam in aula attulit, infirmitatem ex apraehensione causavit, et demum mortem. Juramento purgare semet doctiores omnes debebant et reliquos inter ex regno nostro protonotarius dominus

potuisset, et servivit ad excitandum adversus me odium per Hungariam. Hinc idem episcopus Joannem Jozipovich canonicum Zagrabiensem et hoc anno Viennae collegii croatici rectorem disposuit, ut in Croatiam scripserit, Kollarium fateri esseque sub juramento fassum, opus illud neutiquam suum, at meum esse. Quae res heu quale odium excitavit adversus me tam in capitulo, quam et regno. Secundo, in eodem | opusculo non parcitur Rittero et cum falsifitatibus. Quare dum duxit me Ritteriana ova spargere, cum extraneus devoluta ad me Ritterii quaedam scire nequiverit,

hinc neque purgatorio juramento gravatus est. Quaedam imperite et hiulce ex legibus applicata eo opere sunt, vel ipse Paxius talia congessit, vel cum Sigismundo Komaromi ad latus suum continuo. Quinto, quisquis stylum Paxianum perspectum habet ejusque cogitandi vim, arguet opus illud Paxianum esse. Interim certo istud affirmare nequeo, cum auctor latuerit. De diaetali in reliquo progressu videnda diaetae acta. Post disputationes inutiles tandem ad aulae vota promisaa est contributio in annuis fl. rh.

appellationis subditorum ecclesiae. Petrus Spissich vicecomes Zagrabiensis insigniter laesivam sub diaeta ad banum Posonium relegat instantiam eo in merito. Banus celebrata isthic conferentia, ad diaetam negotium non deduxit, sed privative repraesentavit aulae, adfirmando, et privilegia et usum esse pro clero. Res subinde missa ad status Sclavoniae pro opinione, de quibus infra. Interea sub diaetali Posonii decursu Crisio generalis Rizzi translatus Graecium, hinc pro Brentano mortuo Carolostadium generalis Preiss, Belovarinum autem pro Rizzio generalis Antonius Szetwitcz, qui

nuptiae regis Romanorum et Austriae archiducis serenissimi Josephi cum Josepha Maria, nata 30. Martii 1739. filia imperatoris Caroli VII. et sorore ducis moderni Bavariae. Нaе nuptiae pompam illam non habuere uti priores, sive 1760. cum defuncta Isabella Parmensi, et videbantur plus religiosae esse quam solennes; intra pauperes distributum aes copiosius. Occasione hac tantum cohors praetoriana Germanorum Viennae erecta est instar hungaricae illius anni 1760. Hortus oliin Eugenianus attributus huic cohorti est, data illi ante hungaricam eminentia, est enim germanicae juventutis; et ne lis

regni novus. Indigena comes Sermage.) Ad finem Februarii diaeta protracta est majori otio quam labore. Quid in ea et qualiter conclusum | sit, testantur editi articuli, circa quos noveris, baronatum, ut vocamus, regni unum adauctum esse, videlicet turmae praetorianae capitaneatum. Primus hoc titulo baro regni effectus princeps Nicolaus Eszterhazy. Secundo, appellationem rusticis ex dominali foro admissam esse, qua haetenus carebant etc. Comes Sermage indigena factus est. Fuit anno 1723. parens suus receptus pro

sit, testantur editi articuli, circa quos noveris, baronatum, ut vocamus, regni unum adauctum esse, videlicet turmae praetorianae capitaneatum. Primus hoc titulo baro regni effectus princeps Nicolaus Eszterhazy. Secundo, appellationem rusticis ex dominali foro admissam esse, qua haetenus carebant etc. Comes Sermage indigena factus est. Fuit anno 1723. parens suus receptus pro indigena regni hujus, regia confirmatione accedente. Quod sibi valuit, ut et pro Hungariae indigena acciperetur, et erga taxam mediam sive pro aureis mille occasionem, quaerendi

positus. Comes Patachich Joannes annis multis gratis egit tabulae banalis supernumerarium, dein fl. 200 fuit assecutus ob labores impensos. Hinc dum gratis laborandum est, laborari debere a clero et magnatibus; dum honor et merces adsunt, haec nobilibus attribui. Pro magnatibus nullas esse in regno accomodationes, hinc exiguum esse quoque eorum in regno numerum, et qui sunt, accommodationis defectu eos negligi et oeconomicis occupari oportere. Tertio, protonotarium cum bano lusisse, ut sic etiam in judicialibus eluderetur, dum assessores quinque nobiles praevalituri sunt

gratis egit tabulae banalis supernumerarium, dein fl. 200 fuit assecutus ob labores impensos. Hinc dum gratis laborandum est, laborari debere a clero et magnatibus; dum honor et merces adsunt, haec nobilibus attribui. Pro magnatibus nullas esse in regno accomodationes, hinc exiguum esse quoque eorum in regno numerum, et qui sunt, accommodationis defectu eos negligi et oeconomicis occupari oportere. Tertio, protonotarium cum bano lusisse, ut sic etiam in judicialibus eluderetur, dum assessores quinque nobiles praevalituri sunt adversus opinionem suam, si, per inconcessum,

spectarent neutiquam, tandem relictus sum. Probatio unica remansit, an videlicet pro capituli praetensionibus ego disserere velim aut recusare. Rem hanc dum mihi tam Komaromi episcopi fiscalis quam et Petkovich canonicus proposuissent, animadvertens, quo res inclinaret, reposui omnino paratumque esse ipsi domino protonotario opus meum exbibere, cum sciam, aliud esse amicitiam ob virtutes et merita, aliud causam. Scripsi itaque dissertationem sub titulo:,,Motiva demonstrantia, judicatum capituli et ecclesiae penes eandem reliquendum". Paragraphus primus (sic!) fuit ex regum privilegiis;

an videlicet pro capituli praetensionibus ego disserere velim aut recusare. Rem hanc dum mihi tam Komaromi episcopi fiscalis quam et Petkovich canonicus proposuissent, animadvertens, quo res inclinaret, reposui omnino paratumque esse ipsi domino protonotario opus meum exbibere, cum sciam, aliud esse amicitiam ob virtutes et merita, aliud causam. Scripsi itaque dissertationem sub titulo:,,Motiva demonstrantia, judicatum capituli et ecclesiae penes eandem reliquendum". Paragraphus primus (sic!) fuit ex regum privilegiis; secundus, de usu; tertius, de rationabilitate |

reliquendum". Paragraphus primus (sic!) fuit ex regum privilegiis; secundus, de usu; tertius, de rationabilitate | privilegiorum et usus; quartus, de motivis legalibus; quintus, enervatio et solutio comitatus motivorum. Et quia forum nostrum, negavissem, esse forum pure dominale, sed privilegiale et inixtum, haec res Petrovichio displicuit. Galliuff canonicus ut caput factionis adversus protonotarium effectus, sic et director totius quaestionis, successive Vienna redux, non solum certissimos reddidit episcopum et capitulares, de eodem non

partes, quae habent motiva, pro suis praetensionibus futura congregatione exhiberent, impositum. Episcopus Zagrabiensis commissario bellico detexerat, sibi pro gesto (munere) locumtenentiae banalis in anno 1757, quo nempe banus in bello erat borussico, deberi fl. rh. 2000, neque sibi esse exsoluta; haec ab illo donari aulae et militari cassae. Oommissarius Preindmiller haec detegit commissariatui, laudatur a zelo episcopus, mandaturque statibus, ut ab episcopo promerita 2000 fl. rh. statim deponant commissario. At

rector Petrus Pertholt etiam de auditu, quod quidam Frangepaniorum uxorem Venetam habuerit, cui praefatae insulae a marito fuissent inscriptae, hinc cum illi aes illa exsoluta nunquam fuerit, haec a morte mariti Venetias transiens, Venetis illas legaverit. Status videntes, praemissa infirma esse, responderunt: solidas desiderari notitias abalienationis, erui autem ex diversis litteris, insulas illas olim Frangepaniorum fuisse. Posoniensis camera committit post haec fiscali hic regio domino Sigismundo Komaromi, ut, mandatis requisitoriis acceptis, in capitulis his ejusmodi exquirat

quorum duos Crandorffium ad Stiriam, tres Viennam misit. Novembri mense venere Piaristarum tres Carolostadium et locum occupavere, recepti cum tormentorum explosione et processione, scholas aperuere illico, ibidemque semet fixere. (Koller personalis esse cessat. Illyeshasy resignat et novus judex curiae regiae. Novus personalis.) Postquam diaetaliter resolutum fuisset, personalis praesentiae officium ex nobilitate conferendum alicui, cum offlcium istud baro Franciscus Koller habuisset, suramo Hungarorum disgustu, abundantissime

fuit adjunctus, iste legitimus est haeres vigore articulorum. Sed cum pertinaciter resisteret et blateraret pleraque, banus auctoritate quadam clamantem reprimere debuit; et edicendo, clamorem et pertinaciam tantam vix salvari posse sine nota, assessor audacter replicat: orbi notum esse, Nadasdios capite plexos, bonisque privatos ob infidelitatis notam, de familia autem Sztolnekovichiorum neminem. Banus assurgendo, praeesse et praesidere recusabat, at alterutrum exesse debere; tandem abiit Bornemisza, et comes banus cum Joanne Patachich et Nicolao Skerlecz |

Jesuitae pro bonis Kuchan saeculari jure impetebantur a domino Konczer. Rector tum collegii Mathias Warasich causam credidit Jacobo Frycz astuto callide et Jesuitarum inimico. Iste, ad impugnandum judicatum, statim in limine producit quaevis Jesuitarum, ex quibus patuit, Kuchan fundacionale non esse, sicque juvit actorem; tum docuit, revocanda esse allegata sua, Jesuitasque deseruit. Acceperunt illi alium, Joseph nempe Horvath, hominem jactantia sui plenum. Iste in plenis calumnia rebus se detinuit. Convicti Jesuitae in emenda, postquam in judicio rector declaravisset, se sui procuratoris

a domino Konczer. Rector tum collegii Mathias Warasich causam credidit Jacobo Frycz astuto callide et Jesuitarum inimico. Iste, ad impugnandum judicatum, statim in limine producit quaevis Jesuitarum, ex quibus patuit, Kuchan fundacionale non esse, sicque juvit actorem; tum docuit, revocanda esse allegata sua, Jesuitasque deseruit. Acceperunt illi alium, Joseph nempe Horvath, hominem jactantia sui plenum. Iste in plenis calumnia rebus se detinuit. Convicti Jesuitae in emenda, postquam in judicio rector declaravisset, se sui procuratoris stare allegatis, risus erant omnibus, quod

hominem jactantia sui plenum. Iste in plenis calumnia rebus se detinuit. Convicti Jesuitae in emenda, postquam in judicio rector declaravisset, se sui procuratoris stare allegatis, risus erant omnibus, quod doctissimos sese arbitrarentur. Recurrunt ergo ad aulam, exponendo: bona ilia scholarum esse et scholas cessaturas, si Kuchan ab eis amoveretur; aula ad veritatem expositionis sibi et processum referri jubet et de scholis inquiri. Jesuitae provincialis sui epistola, longe aliam raisse Majestatis suae mentem, docere nitebantur, sed tam banus quam et status, nil se habere cum

Consilio medicorum instituto, cum insania sua pro desperata haberetur, frater canonicus carnifici sive lectori publico curandum tradidit. Iste variis modis postquam infirmum cruciavisset, demum ad extremum torturae genus pervenit, persuadens fratri cantori in cerebro infirmi, nil aliud esse quam vermes, qui cum extrahi non possent, opus esse | , ut aegro ferream apponat coronam, qua rupto capite vermes illi evolarent. Consensit cantor, hocve tormento passus est fratrem torqueri in domo sua seque praesente. At cum post torturam

sua pro desperata haberetur, frater canonicus carnifici sive lectori publico curandum tradidit. Iste variis modis postquam infirmum cruciavisset, demum ad extremum torturae genus pervenit, persuadens fratri cantori in cerebro infirmi, nil aliud esse quam vermes, qui cum extrahi non possent, opus esse | , ut aegro ferream apponat coronam, qua rupto capite vermes illi evolarent. Consensit cantor, hocve tormento passus est fratrem torqueri in domo sua seque praesente. At cum post torturam istam debilior evasisset, neque evolassent vermes,

manum posuit, viduae nil dedit, bona Novaki fecit sibi ab Erdoediis exsolvi etc. Vidua testamento contradixit et anno sequente coram banali tabula ad ejus invalidationem processit, episcopus cum executoribus in vitam viduae inquisiverunt, praetendentes, per ipsam effectum stultum esse. Illud mirabantur omnes, quod ante mortem carnificis tormentis se subjecerit, cfuae cura praefectorum Erdoedianorum foret ordinaria, ut tertius numeraretur praefectus Erdoedianus, sub cura carnificis mortuus. Alii interpraetati sunt fatum hoc Schitaroczii ob primam

officium, si is sibi olim mutuata 7000 fl. rh. Alexandro Patachich patruo suo restituere velit, certissime resolvendum, alias resolutus in pectore regio canonicus Baizath promulgabitur. Responsum itaque suum praestolari ex reginae dispositione, cui comes cum respondisset, se gravatum esse debitis, neque alia assumere posse, ac quae per curiam regiam imposita haberentur exsolvenda patrui debita, bonis sub genitoris cura et administratione existentibus, tandem praefatus dominus Strigoniensis canonicus et archidiaconus Comaromiensis, abbas b. virginis Mariae de

cancellariae Hungaricae, Philippum, filiam, fratris sui Caroli s. r. i. principis uxorem. Congregavit immanes divitias, ac ut rumor erat, cuivis praeter mobilia, bona, tres miliones et centena aliquot milia. Judeorum fuit patronus, ut eo mortuo passim decantaretur: mortuum esse deum regemque Judeorum. Princeps Saxoniae Albertus, electoris moderni FridericiAugusti patruus, natus 11 Julii 1758., regiminis unius cataphractorum colonellus, generalis equitatus, aurei velleris et aquilae albae eques, universorum legionum equestrium per Hungariam commendans generalis et

cocus Blasius; praetextus insolentiae hujus fuit ille, quod quidam studiosorum debite et submisse de quadam illata sibi injuria a praepositi servo apud praepositum satisfactionem petierit. Qua re et haerus et servi fuêre offensi, hinc sese vindicare voluerunt. Studiosi videntes, invasores potos esse, cum iisdem ultro noluerunt congredi, ac quod eos dejecerint, arma sustulerint et colaphis aliquot dignati sint, tum illico ad Jesuitas sint lamentati. Rector Jesuitarum p. Petrus Perthodt, sciens mancipatum praepositi erga cocum Blasium, incassumque se acturum, rem comitatui

pandit, puer autem ille in schola narravit, ut die eodem quivis de apparitione illa loqueretur. Magistratus civitatis tres numero senatores potius ex curiositate ad videndum relegat, ad me ipsum allatum fuit fatum indusium, vidique optime volam manus foemineae cum digitis quinque et, ut in manu esse solet, venis et nervis expressam. Examinavi quaevis, certe opus calcographi non esse judicavi, tum quod nemo artem intelligeret, tum ob inustionem, et praecipue cum pars illa indusii lacera fuerit, ut si arte et fraude commissum quid fuisset, vel fila lacerari vel comburi necessum fuisset,

loqueretur. Magistratus civitatis tres numero senatores potius ex curiositate ad videndum relegat, ad me ipsum allatum fuit fatum indusium, vidique optime volam manus foemineae cum digitis quinque et, ut in manu esse solet, venis et nervis expressam. Examinavi quaevis, certe opus calcographi non esse judicavi, tum quod nemo artem intelligeret, tum ob inustionem, et praecipue cum pars illa indusii lacera fuerit, ut si arte et fraude commissum quid fuisset, vel fila lacerari vel comburi necessum fuisset, quod tamen non accidit. Lavi tum signum illud, sed post lotionem nigrius aparuit.

motiva praedicabantur, communis fuit ad coercendos confiniorum officiales, qui licentiacius viverent, et lectione allatorum ex Saxonia librorum infecti atheistae essent. Intellecto hoc officialium, quidam pecuniis arcanum rumpendum arbitrati, in domo ilia rustici corrumpunt aliquos audiuntque, esse in domo senem vetulam, quae edixerat: scire se bene diabolum. Ergo tentatur illa, et visis acceptisque pecuniis narrat: capellanum foeminae isthic unius ardere amoribus, quacum commiscendi cum occasio non fuisset alia, hanc adinvenisse, ut fragores per fatam foeminam, quacum amasia dormitabat,

et bojatum audit, interrogat: quis esset. Ficta voce respondet Suvich: diabolus sum, ex Gore pulsus, apud vos quaero hospitium. Frater laicus currit ad gvardianum, quo reperto in choro, terrore plenus exponit, diabolum prae foribus rogare quarterium; narrans, habere illum cornua, esse nigerrimum, rotare semet et sonos edere varios. Franciscani territi, cum sonum edi turbatum audirent et bojatum, concludunt, ingratum hospitem repellendum esse cum sacramento; itaque imposita devotione et precibus quibusdam alii ad sacristiam pergunt pro venerabili. Interea

quo reperto in choro, terrore plenus exponit, diabolum prae foribus rogare quarterium; narrans, habere illum cornua, esse nigerrimum, rotare semet et sonos edere varios. Franciscani territi, cum sonum edi turbatum audirent et bojatum, concludunt, ingratum hospitem repellendum esse cum sacramento; itaque imposita devotione et precibus quibusdam alii ad sacristiam pergunt pro venerabili. Interea saecularis vietor potus pridie e somno excitatus, credens obdormisse janitorem, ad frequentissimum sonitum accedit ad portam; claves ibi comperit, aperitque et ad

excitatus, credens obdormisse janitorem, ad frequentissimum sonitum accedit ad portam; claves ibi comperit, aperitque et ad hircum impingens credidit, quod casu sese involvisset funi; dum hunc eliberat, adsunt cum candellis monachi et venerabili. Rei novitate territus, credens, umbras mortuorum esse, dum voce lectorem theologiae novisset, quid hoc est, interrogat. Ipsi etiam vietorem voce agnoscentes, eum ut potatorem et nocturnae quietis turbatorem arguunt, sed is lumine habito hircum eliberat, narrando factum suum, et ad lumen cognoscendi hircum inductus est ad monasterium inclusus, nec

applicarentur. Kukuljevich, ut insignis episcopo adulator, illico et factum capellani et vicarii episcopo detegit, qui ut vindicativi ad scandalum est animi, de utroque vindictam sumere quaesivit. Ergo adversus praesentatum Habianecz iniquissimas scribit Erdoedio litteras, illum nempe idoneum non esse, vagatorem et nec unquam examinatum, e Jesuitis ejectum. Erdoedius subirascebatur per vicebanum regni Joannem Busan alias Habianeczio affinem, per consiliarium Koller hominem ejusmodi fuisse commendatum, sustinuitque Busanius, ut Posonii qua regni ad diactam nuncius, ex passionato episcopi

ut episcopo assentiretur, false testatur: Habianeczium nusquam fuisse approbatum, singulique examinatorum dempto unico Josepho Mikinovich. Res haec iterum turbavit Erdoedium, at dum capitularibus caeterisque Croatis originale fuisset exhibitum, omnes testabantur agnoveruntque, approbationem esse legitimam, veramque vicarii | per extensum scripturam et officii sigillum: informatoque bene Erdoedio de episcopi modis et falaciis, ipse sustinere coepit praesentatum scripsitque vehementius episcopo et cum exaggerationibus; quin adidit confirmationem, semet

art. 26. 1504. Capitulares ad diaetam nuntii admonuêre episcopum periculi et episcoporum Hungariae murmurationis, si facto illius ad normam veterem parochi sine episcopi confirmatione stabiliantur; reflexerunt ad accusationes, quas comitatus contra eundem inter gravamina exhibuissent; indubiam esse approbationem Habianeczii totumque Posonium re hac personare, paratamque esse dissertationem de jure patronatus laicali, qua, si in publicum prodeat, toti Hungariae clero gravis reddetur. Episcopus habito cum sibi adulantibus consilio, nempe canonicis Delinich, Kukuljevich, Margetich,

et episcoporum Hungariae murmurationis, si facto illius ad normam veterem parochi sine episcopi confirmatione stabiliantur; reflexerunt ad accusationes, quas comitatus contra eundem inter gravamina exhibuissent; indubiam esse approbationem Habianeczii totumque Posonium re hac personare, paratamque esse dissertationem de jure patronatus laicali, qua, si in publicum prodeat, toti Hungariae clero gravis reddetur. Episcopus habito cum sibi adulantibus consilio, nempe canonicis Delinich, Kukuljevich, Margetich, Popovich, culpam totam in suum vicarium Georgium Reess transfert, eumdemque vicariatu

aut universitate aliqua, ibidemque pateret, ex odio pure fuisse rejectum; episcopus determinationem substernit Delinichio. Hic, ex defectu scientiae rejici quidem hunc non posse, ait, sed ex defectu indigenatus, quamprimo enim Jesuita factus est, omni abrenunciavit dioecesi, adeoque docendum illi esse, quod pro dioecesano posset considerari. Placuit episcopo opinio, eamque laudavit tanto magis, quod titulo mensae careret, episcopo addente. Kukuljevich adversus opinionem Delinichii quaedam excepit, estque deventum clamoribus eo, ut uterque scripto se obligaret, resignaturum beneficiis suis,

exosus foret singulis. Itaque Chasmenses medio Josephi Vitnich | ac Balthasaris Matakovich implorant opem, praecipue ne emaneant fabula. Ego misertus horum et domini protonotarii motus amicitia, dissertationem super quaestione compilavi, cujus exordio ostendi, haud esse frivolam quaestionem, sed divini eam esse juris et cunctarum gentium, atque hoc ob banum, qui ut Paulinis faveat, quaestionem praecedentiae esse foeminarum, publice et privatim edicebat; tum §-pho I. positis regulis, quae in praecedentiis servari solent, essentque jure canonico et divino et

Josephi Vitnich | ac Balthasaris Matakovich implorant opem, praecipue ne emaneant fabula. Ego misertus horum et domini protonotarii motus amicitia, dissertationem super quaestione compilavi, cujus exordio ostendi, haud esse frivolam quaestionem, sed divini eam esse juris et cunctarum gentium, atque hoc ob banum, qui ut Paulinis faveat, quaestionem praecedentiae esse foeminarum, publice et privatim edicebat; tum §-pho I. positis regulis, quae in praecedentiis servari solent, essentque jure canonico et divino et gentium firmatae. §-pho 2 ea, quae ex

ne emaneant fabula. Ego misertus horum et domini protonotarii motus amicitia, dissertationem super quaestione compilavi, cujus exordio ostendi, haud esse frivolam quaestionem, sed divini eam esse juris et cunctarum gentium, atque hoc ob banum, qui ut Paulinis faveat, quaestionem praecedentiae esse foeminarum, publice et privatim edicebat; tum §-pho I. positis regulis, quae in praecedentiis servari solent, essentque jure canonico et divino et gentium firmatae. §-pho 2 ea, quae ex municipali jure nostro clarerent, deduxi, potissimum usus sum decreto II. s. Stephani, ubi

et gentium firmatae. §-pho 2 ea, quae ex municipali jure nostro clarerent, deduxi, potissimum usus sum decreto II. s. Stephani, ubi gradus et praecedentiae singulorum exprimerentur. §-pho 3 probavi, ecclesiasticum statum intra regni status censeri, et e regni statu monachos exclusos esse, neque pro statu regni posse eos accipi, hinc ad diaetas pure ex privilegio vocari; membra autem constituentia regni statum anteferri debere privilegiatis, ex decreto Stephani sancti edocui. §-pho 4. Rationes speciales pro capitulo Chasmensi posui, nempe praeter regulas canonici juris

hujus antiquitatem ex diplomatibus s. regis Ladislai, sub quo ut status regni considerabantur et publicis interfuere congressibus, quo tempore Paulinorum nec erat mentio, qui sui primam nativitatem ad annum 1215. faterentur aliis et hanc epocham negantibus; proinde in integrum esse restituendos, cum ideo tum ob archivii publici conservationem et publicam fidei dignitatem sigillique authentiam, quae ipsa publica fides ipsis attributa ex ratione decoris publici exigit, ut privatis anteponantur. §-pho 5. Paulinorum, quae dicere possent, enervavi, videlicet usum, qui tamen

domi autem contrarium, quare cum usus ille, qui in diaeta esset, sit potior, ut leges communes quibusvis privatis statutis, quae ipso jure nulla sunt, quando adversus leges communes sunt; ita Sclavoniae status totius coronae judicio et per ablegatos etiam suo non potest non videre, abusum esse, dum Paulini Chasmenses in his Sclavoniae congressibus antecedunt. §pho 6. Ex actis et regni Sclavoniae articulis mentorum fidem demonstravi, nempe status Sclavoniae anno 1593. per articulum conditum supplicuisse, ut qua innutiles et sine omni cultu divino et publici commodo viventes Paulini

hanc comiti Joanni Patachich legendam praebueram, iste descriptam tradidit episcopo; episcopus Galliuffio Viennam mense Majo proficiscenti, ut describatur a Chasmensibus eisque dicatur, quam ille curam eorum gereret, et bano per Galliuffium traderetur cum commendatione et indicatione, esse opus viri magni, optime de patria et principe meriti. Facta haec sunt, ut mandârat episcopus; banus lecto opere desperatam esse Paulinorum causam cantabat. Comitis Joannis Patachich (cujus opus esse Galliuff edixerat) eruditionem in tam jejuna materia depraedicabat. Comes, dum a bano

Majo proficiscenti, ut describatur a Chasmensibus eisque dicatur, quam ille curam eorum gereret, et bano per Galliuffium traderetur cum commendatione et indicatione, esse opus viri magni, optime de patria et principe meriti. Facta haec sunt, ut mandârat episcopus; banus lecto opere desperatam esse Paulinorum causam cantabat. Comitis Joannis Patachich (cujus opus esse Galliuff edixerat) eruditionem in tam jejuna materia depraedicabat. Comes, dum a bano interrogaretur, asseruit, omnino traditum esse a se opus episcopo. Banus illud Paulinis communicat, ipsi ut tempus habentes generali suo,

ille curam eorum gereret, et bano per Galliuffium traderetur cum commendatione et indicatione, esse opus viri magni, optime de patria et principe meriti. Facta haec sunt, ut mandârat episcopus; banus lecto opere desperatam esse Paulinorum causam cantabat. Comitis Joannis Patachich (cujus opus esse Galliuff edixerat) eruditionem in tam jejuna materia depraedicabat. Comes, dum a bano interrogaretur, asseruit, omnino traditum esse a se opus episcopo. Banus illud Paulinis communicat, ipsi ut tempus habentes generali suo, sollicitique erant pro responso; demum responderi nil posse

et principe meriti. Facta haec sunt, ut mandârat episcopus; banus lecto opere desperatam esse Paulinorum causam cantabat. Comitis Joannis Patachich (cujus opus esse Galliuff edixerat) eruditionem in tam jejuna materia depraedicabat. Comes, dum a bano interrogaretur, asseruit, omnino traditum esse a se opus episcopo. Banus illud Paulinis communicat, ipsi ut tempus habentes generali suo, sollicitique erant pro responso; demum responderi nil posse obtinentes, ad me quoque fecêre recursum, ipseque prior Lepoglaviensis et vicarius provincialis p. Emericus Szmolko eatenus bis

cum Patachich. Itaque Varasdini Augusto mense in congregatione regni habita, cum Chasmenses dissertationem illam a primoribus antea perlegi procurassent et copias plures distribuissent, quaestione enata, suprafatus Lepoglaviensis prior assurgens, enunciat: humilia religiosos sequi, neque opus esse, ut eatenus ultro moveatur quaestio, se nomine omnium, cum scitu totius ordinis Chasmensibus praecedentiam cedere, statimque una cum socio, ut eorum occupent locum, rogavit; supplicare nihilominus, nomine totius ordinis, ut status et ordines per suum articulum in sessione et voto eosdem

et hoc ob Jesuitas, ne eos sequi debeant. Ab omnibus priori acclamatum est: vivat, Chasmenses praecedentia potiti sunt, datus priori optatus articulus et partium utrique satisfactum. Episcopum latet de auctoris veritate, bano protonotarius ante congregationem detexit, me auctorem esse operis, seseque illud ante Patachichium habuisse, legisse, ponderasse, descripisse in Jakovlje bono suo, ac ut ad credendum banum disponeret, quae eo continebantur opere, recitavit. Dixit etiam, lusum fuisse episcopum, cum sciatur, si sibi constitisset de auctore, ob odium publicum, quo fertur

quod ipso facto pro nulla habeatur collatio, ipseque amovendus veniat; quam ille a canonico Galliuff sibi dictatam obligationem propria manu scripsit et subscripsit. Auctores rei primi ruerunt ad episcopum, nempe Galliuff et Zlatarich de facti indignitate lamentantes. Sciverunt enim, primae illum esse informationis, hinc esto promotus ipse rei fabros episcopo diceret, is credere noluit, respondens: Quid ipse scit diabolum in illa confusione, nec scivit, quid scripsit, nec a quo dictabatur; est haec factio Ressii, quod vicariatu eum privaverim , ― qui de re hac nec

Curam ultro citroque etiam Viennae apud fratrem suum Ladislaum diutius commorando quaesivit, invenit attamen nullibi. Hoc anno domi suae emanens, cum appraehendisset, se in cantoratus (quem sibi fratrique hujus Ladislao viceregistratori cancellariae episcopus promiserat) officio neglectum esse, in festo ss. Judae et Simonis apostolorum concionari permissus, superiore adhuc anno ridiculam memorandamque dixit in cathedrali basilica adversus foeminas concionem, eo quod ab ipsis nominatim comitissa Sermage et Voikffy fuisset episcopo delatus, quod eis incommodus esset et

unice studere coacervandae pecuniae, pauperes pellere sibique foetere palam dicendo, populum opprimere, clerum spoliare ad scandalum omnium, odio lucere ab anno 1754, quo Kerchelichium persequi incepit, nec missam unquam dixisse, nec orare breviarium, nec confessum esse; diebus omnibus quadragesimae et jejuniorum vorare carnes, functionem episcopalem nullam obivisse, ut, si praepositus major non esset consecratus, vix sacerdotes numerarentur; deum ejus ventrem esse, diebus singulis ter quotidie potum esse et perpotationes edormire, jura ecclesiae negligere,

nec missam unquam dixisse, nec orare breviarium, nec confessum esse; diebus omnibus quadragesimae et jejuniorum vorare carnes, functionem episcopalem nullam obivisse, ut, si praepositus major non esset consecratus, vix sacerdotes numerarentur; deum ejus ventrem esse, diebus singulis ter quotidie potum esse et perpotationes edormire, jura ecclesiae negligere, quin optare, si ad diabolum pereant, sacramentum confirmationis non posse administrare, sua autem manu caedere et agere percussorem eum posse. Quae omnia exemplis seu episcopi factis specificis

nec orare breviarium, nec confessum esse; diebus omnibus quadragesimae et jejuniorum vorare carnes, functionem episcopalem nullam obivisse, ut, si praepositus major non esset consecratus, vix sacerdotes numerarentur; deum ejus ventrem esse, diebus singulis ter quotidie potum esse et perpotationes edormire, jura ecclesiae negligere, quin optare, si ad diabolum pereant, sacramentum confirmationis non posse administrare, sua autem manu caedere et agere percussorem eum posse. Quae omnia exemplis seu episcopi factis specificis edixit, doctos et litteratos eum persequi et

negligere, quin optare, si ad diabolum pereant, sacramentum confirmationis non posse administrare, sua autem manu caedere et agere percussorem eum posse. Quae omnia exemplis seu episcopi factis specificis edixit, doctos et litteratos eum persequi et similia multa sane, quae omnia boni pastoris non esse; probabat ex patribus et evangelio. Descendit ad peccata omissionis, ut sub eo omnem introductam esse licentiam, vix aliquem vivere honeste et christiane, introductas haereses et in cathedrali idololatriam plane. Cum enim nuper sacrum perageret solenne concionator, debuissetque fuisse

autem manu caedere et agere percussorem eum posse. Quae omnia exemplis seu episcopi factis specificis edixit, doctos et litteratos eum persequi et similia multa sane, quae omnia boni pastoris non esse; probabat ex patribus et evangelio. Descendit ad peccata omissionis, ut sub eo omnem introductam esse licentiam, vix aliquem vivere honeste et christiane, introductas haereses et in cathedrali idololatriam plane. Cum enim nuper sacrum perageret solenne concionator, debuissetque fuisse venerabilis sacramenti expositio, in monstrantia tabernaculi abfuit Christus, et sacerdotes genuflexiones

interessentia, avaritia, ut demptis quatuor canonicis, nempe praeposito majore et Balthasare Kerchelich (alios duos non nominavit) caeteros impossibile sit salvari; tum progressus, lectoris Malenich avaritiam publicam, loquacitatem, injustitiam, vindictam exprobravit factis publicis et verum Judam esse docuit. Cantoris ignorantiam, superbiam; custodis mendacia, ut parens esse mendaciorum et sacculus, ab episcopo et vilissima anu audiat, a negligentia officii sui caeterisque affectibus. Vitiorum omnium lacunam esse Delinichium, populi voce et ejus factis dixit alios adulatores, veritatis

et Balthasare Kerchelich (alios duos non nominavit) caeteros impossibile sit salvari; tum progressus, lectoris Malenich avaritiam publicam, loquacitatem, injustitiam, vindictam exprobravit factis publicis et verum Judam esse docuit. Cantoris ignorantiam, superbiam; custodis mendacia, ut parens esse mendaciorum et sacculus, ab episcopo et vilissima anu audiat, a negligentia officii sui caeterisque affectibus. Vitiorum omnium lacunam esse Delinichium, populi voce et ejus factis dixit alios adulatores, veritatis osores et plebem, cui nulla fides, nulla cura nisi aeris, ventri

loquacitatem, injustitiam, vindictam exprobravit factis publicis et verum Judam esse docuit. Cantoris ignorantiam, superbiam; custodis mendacia, ut parens esse mendaciorum et sacculus, ab episcopo et vilissima anu audiat, a negligentia officii sui caeterisque affectibus. Vitiorum omnium lacunam esse Delinichium, populi voce et ejus factis dixit alios adulatores, veritatis osores et plebem, cui nulla fides, nulla cura nisi aeris, ventri etc.; hos docuit iterum gravibus sententiis. In causam horum inquirendam descendit constituitque Jesuitarum doctrinam, qui essent flumen

hos docuit iterum gravibus sententiis. In causam horum inquirendam descendit constituitque Jesuitarum doctrinam, qui essent flumen verborum praetereaque nihil, cum probabilismo suo, animarum indignitate, honoribus et aere, potentiorum adulatores et praecipitatores ad infernum, vereque esse, vel apocalipsis bestiam vel diabotum, qui circumit, quaerens quem devoret. Rogabat eos, ne decipiant populum, sed vel sequantur, dicant doceantque in scholis veritatem, vel sociorum Jesu nomen deponant. Tum ne injurius videatur fuisse canonicis, suam vitam recensuit et peccata provocans ad

ut concionis per canonicum Balthasarem Kerchelich in festo s. Martini dictae super textu: vide ne lumen, quod in te est, tenebrae fiant , recordarentur; qua se dicebat ita motum per divinam gratiam, ut a recto speret se nunquam deviaturum, et sermonem illum pepetuo sibi in mente esse et cordi sic impressum, ut existimet, se in morte recordaturum. (Bisztriczei incarceratur.) Dicto sermone, consultatur illico in sacristia a canonicis, quid faciendum. Vicarius Popovich cum Petkovichio

incarceratur.) Dicto sermone, consultatur illico in sacristia a canonicis, quid faciendum. Vicarius Popovich cum Petkovichio abeunt Vugram ad episcopum, qui rem dissimulâsse videbatur. Populus, totius veritatem tandem aliquando in cathedrali esse auditam, dicebat, et a nemine aliud sermocinabatur quam de celebri adeo concione. Die 14. Aprilis venit Zagrabiam episcopus, stimulabatur a canonicis adversus Bisztriczajum. Accidit, ut die 16. Aprilis cum cantore Zdenchay ob officium neglectum altercarentur in exteriori sacristia, qua

sermocinabatur quam de celebri adeo concione. Die 14. Aprilis venit Zagrabiam episcopus, stimulabatur a canonicis adversus Bisztriczajum. Accidit, ut die 16. Aprilis cum cantore Zdenchay ob officium neglectum altercarentur in exteriori sacristia, qua occasione cum cantor clamavisset, hunc stultum esse occludendum, sese procuraturum ut praecludatur, reposuit Bisztriczei: habeo oris gladium et pistolettas calami, me defendam. Hoc dicto, subintrarunt uterque ad interiorem sacristiam. Bisztriczei valedicebat capitulo, quod die altero meditaretur Viennam atque inde Pragam ad votum exsolvendum

cum vos persecuti fuerint ; a nemine repositum ipsi est quidpiam. Interea sacrista presbyther cognomine Klarich ex dioecesi Polensi, adulatione meritus, et ad diocesim suscipi et ad sacristiam assumi, accedit episcopum narrando: palam dixisse in sacristia Bisztriczajum, esse sibi gladium et pistolettas, seseque occisurum episcopum. Dissolutis ad domus canonicis, Bisztriczei quoque domum appulit, cantor vero ad episcopum properavit petens, ut quemadmodum cantoratum sibi contulisset, sic in eodem sese protegeret, quia a Bisztriczajo persequeretur. Episcopus

attamen vicecolonellus Zlatarich cum duobus consociis Mikich nempe capitaneo et gregario aliquo noctu ad Turciam plane itare asveti, demum fuêre depraehensi. Vigiles credebant, Turcas Vunnam ad partes nostras transire, ergo inclamant, qui essent, ad tertium clamorem vicecolonelli respondentis, se esse, voce cognita jubentur consistere. Signifer Premusich ad capitaneum suum dominum Jursich rem subito defert, qui, recensitis aulae mandatis, admittit vexilliferum agere, quod vellet. Admittuntur demum redire praefati lege ea, ut illico contumaciam, ut vocant, peragant. Ad hanc intrantes

ac se aliorum exemplo progressum fuisse in Turciam; pro ipso comite bano inde clam equos septem haberi conductos, supremum vigiliarum praefectum Grerleczi quaevis e Turcia accipere pluresque officialium, quos recitavit ordine; quare se credidisse, quod aliis liceret, nec sibi nefas esse. Defensa haec bano significata est illico, qui jussit dimittendum capitaneum Mikich, seque eidem gratiam facere. Dimittitur Mikich, de Zlatarich tacetur strictissime, ut nec a bano quidpiam sibi eatenus fuerit objectum, quia nihilominus tam molestiae perpessae in contumacia quam rumores varii,

Praszinszki subscripsit Carnioliae, tum Leopoldi quoddam rescriptum; | sed dum partes fide optima sibi sua crederent, vicecomes et descripsit Carnioliorum omnia et ex posteriori Josephi I. decisione, ab illis habita, partes illas controversas regni Croatiae esse, factaque deductione et instrumente uno accepto, eo rem adduxit praecipue ex quibusdam correcturis, ut omnino adverterint et recognoverint Carnioli ipsi, rem esse dubiam et de violentia homines castigari non posse. Hinc accomodando studebant negotio, offerentes domus ex pago Wintll novem, at

et descripsit Carnioliorum omnia et ex posteriori Josephi I. decisione, ab illis habita, partes illas controversas regni Croatiae esse, factaque deductione et instrumente uno accepto, eo rem adduxit praecipue ex quibusdam correcturis, ut omnino adverterint et recognoverint Carnioli ipsi, rem esse dubiam et de violentia homines castigari non posse. Hinc accomodando studebant negotio, offerentes domus ex pago Wintll novem, at vicecomes sese destitui ea plenipotentia dixit, nec posse aliud, quam ut regnum et sacrae coronae jurisdictio reponatur in integrum. Dicebant illi, ob catastrum

negotio, offerentes domus ex pago Wintll novem, at vicecomes sese destitui ea plenipotentia dixit, nec posse aliud, quam ut regnum et sacrae coronae jurisdictio reponatur in integrum. Dicebant illi, ob catastrum Carnioliae se ad haec ire non posse; referebatur vicecomiti, in catastro loca illa non esse, quod is, quia facti (sic!) subsumere non potuit, inhaesit unice, si novem domus Croatiae et dominio Chabar restituendae ex catastro expungi poterunt, cur non et caetera. Itaque ducto protocollo partium tandem est, rem a Majestatis decisione praestolari. Laudem summam promeruit

nec salutato bano per Varasdinum, Bellovarinum, inde in Sclavoniam descendit. Quin eam sibi gratiam opinionemque reginae effecit, ut quaevis adversus se instantiae rejicerentur, comitique Francisco Patachich Viennae instanti pro remedio cum indignatione regina reposuerit: suam instantiam falsam esse et nulli semet adversus Beckium quidpiam credere; sed et epistolae singulorum ferebant, representationes singulas adversus Beck concinatas seponi ac rejici. Hinc etiam ipso Viennae existente, ut confinia banalia facilius subdi valeant, commissarius Zagrabiensis bellicus Prindllmayr jubilatus

in totum sortiri poterunt. Apud nos desideratur conscriptio, ignoratur fumus, lamentantur eatenus plurimi, ut horum combinatione et aulae augendi sui aerarii studio ab exemplo vicinarum provinciarum metus eatenus haud innanis esset. Conclusum est itaque hoc in merito, ad aulam mittendos esse oratores ex magnatibus. Deprecante comite Joanne Patachich, canonico item Josepho Galliuff (quem banus mittendum voluit, aliis humanitatem suam et ad honores ambitum metuentibus) semet etiam excusante; hinc ex statu magnatum et cleri omissis contra morem adhuc servatum oratoribus, Mathias

noctu accedebat et cum eadem carnalem voluit coitum et vim ei faciendo, fortius ac vivens coivisse videbatur. Vis porro in eo constitit, quod per mamillas sangvinem ei exsugere voluerit et in effectu copiosiorem suxerit. Superiori loci ac parocho rem hanc aperit vidua, qui bonae famae ac vitae eam esse sciens, ne fors in somniis illuderetur. Post varia examina et tentamina imponit foeminae, cum ita ut depositus in crypta jacebat, seu eodem vestitu sese a defuncto molestari narraret, si ex vestitu, quem deponere et exuere referebatur, defuncto retinere quaepiam posset. Interea superior (erat

consociis, intra quos etiam Adamus testis et fatens fuerat, vident intuenturque, carere cothurno vampirium, cui vena secta dedit sangvinem. Demum consveto usi fuêre remedio occisionis videlicet pluribus scloporum ictibus. Quidam autem caput praescindere solent, quo facto, ejusmodi vampirios esse cessare ajunt. Quarto. Januario mense ob causas active vel passive fiscales tandem in causarum regalium directorem resolutus fuit dominus Paulus Szlavi, antea praesentiae regiae protonotarius; succedente sibi in protonotariatu domino

ex postremo bello Borussico memorandus. Credebatur suo consilio motus ille rusticorum Hungariae, narrabatur, reliquisse conscriptum a se opus aulae ad status rationem pertinens; et residua inter de militarium ordinatione, ad cujus rei effectum idoneum unice esse generalem Lascy Moscovitam. Quidquid de hoc sit, idem generalis Lascy die 15 Februarii mareschallus promulgatur, et biduo post consilii bellici praeses. Promotione hac offensi fuêre plurimi seniores mareschalli (Lascy enim vix 35 aetatis annum agebat) et ex augustae provinciis nati, ut plures

depositisque promissis 8 milibus fl., assumptoque sub juramento silentio, de nescio quibus nec loquendis nec revelandis; fl. rh. 800 mortui parochi Merzljak ab episcopo fuisse acceptos constitit; latent reliqua; ipse liberatus est. Ad omnium singulorumque nunc viventium notitiam est, esse istud moris episcopo, ut ejus officialibus omnia liceant, dein postquam videt eos oppulentos, privat omnibus et expilat. Ita egit cum primo praefecto suo Spoliarich, sic cum Dellimanich aeque praefecto, cum provisoribus caeteris et decimarum Sclavonicarum exactoribus.

inquisitionem eatenus cum quadam potestate committit. Ad 15 Septembris congregationis regnicolaris diem adfuit fiscalis Varasdini, ubi civitate eatenus ad regnum recurrente et re negotioque examinato, compertum fuit, vigore diplomatis 1750. civitates contributioni regno exsolvendae assignatas esse, proinde ad eruendam intra cives proportionem, terrenum a mensuratione impediri non posse; praetermissa quaestione, nomine cujus fieret mensuratio, an nempe regni vel camerae, ut sic onus solutionis mensurantem, ad quem cadere debeat, cognosceretur. Quod vero novum onus civibus, ut metuebant,

informatione; comitatus aegrius tulit factam contra se accusationem, et ob quaedam audacius a Segherio prolata ipse conjectus est in carceres, in quibus adhuc detineretur. Bano factum comitatus approbante, Segher copiam rescripti habens regii, hanc aeque misit comitatui cum declaratione; indignum esse, ut regia mandata in carceribus reposita maneant; hinc semet rogare, ut interea digniore loco copia illa servaretur. Decimo primo. (Nobilium plures homicidiis hoc anno sese macularunt) sic quidem

ideo, ut dicebat episcopus, quod vicarius esset apostolicus, in veritate autem quia acceperat rescriptum, ut pactatum annum subsidium in 4. mille fl. huic episcopo et parochis ejus exsolveret; qua re offensus Zagrabiensis non solum scripsit adversus episcopum, sed Sillersburg negavit esse sub sacrae coronae jurisdictione, testimonio capituli corroborans. Contra praefatum Bosichkovich scripsit cum capitulari etiam voto et sigillo et vel maxime adversari videbatur omnibus. Hoc tamen non obstante 4000 fl. rh. pro seminarii reparatione resoluta accepit episcopus

fuisse observaretur. Verum uterque, ut fama erat, studiosior fuit consilii inducendi quam impediendi; quin immo de promovendis actum est, egeruntque; reversi sunt Vienna indictave Zagrabiam ad festum s. Margarethae pro mense Julio regni congregatio. Haec fuit frequentissima, ut esse solet Zagrabiae, in ea multa acta sunt, praecipua fuêre: excorporatio tenutorum circa Carolostadium a jurisdictione regni et comitatus ad jurisdictionem militarem generalatus illius; publicatus ejusdem negotii et comissionis regiae commissarius dominus baro Franciscus Xaverius Koller, tum

ad speciem 116. Joannes Gallyuff rector collegii 117. Conferentiae 117. Congregatio regni 117. Rejicitur conscriptio regni Viennae 117. Dii Croatiae qui. De Raffay relatio 118. Statutum, ne plenipotentiarii esse valeant viceeomites 119. Assessores plenipotentias agere possunt 119. Restauratio comitatus Zagrabiensis 119. Raffay comissarius confiniorum 119. Statutum novum 119.
Annus 1754. Pater Mulih

regina Moscoviae, monialis antea,qualis regina 305. Occultas Brühlii machinationes qualiter rex Borussiae resciverit 306. Regis Borussiae consilia. Weingarth, legationis Austriacae secretarius, profugit ad Borussum. Borussus Austriam praevenit 306. Negat, se esse agressorem, sed hostilitates incoasse, et, cur gabinettum occupaverit, docet, 49 instrumenta evulgat. Brühlii domus et castella eversa 307. Imperator imperii status contra Borussum provocat et in jus vocat. Enervat Borussus accusationes 308. Conjectura scriptoris

487. Assessores duo tabulae banalis novi, magna regni displicentia et in pronotarium odio 487. Congregatio regni 489. Conscriptiones ordinatae 489. De insulis Dalmatiae questio 490. Piaristae Carolostadii 491. Koller personalis esse cessat. Illyeshazy resignat et novus judex curiae regiae. Novus personalis 491. Primatis mors 491. Aula pergit ad Tyrolim. Nuptiae Petri Leopoldi. Mors imperatoris Francisci I., Josephus II. imperator et corregens 493. Restauratio comitatus

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report