Bibliographic criteria: none
(All documents)
Search criteria: et
Your search found 155641 occurrences
More search results (batches of 100) First 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 Last
Retrieve all occurrences (This may take some time to download) Click here for a KWIC Report
Occurrences 125440-129524:
125440. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
MONITUM.
Quadragesimus jam annus est, ex quo Opus hoc decem constans libris Auctor
absolverat. Primum Volumen libros tres continens cum
adnotationibus, et supplementis Rogerij Boscovichij, Anno 1755 editum Romae
fuit, Anno vero 1760 Volumen alterum. Reliqua Volumina duo continenti Typographi
opera erant in lucem proditura, nisi in mora fuisset Boscovichius, qui quas in
se susceperat
125441. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fuit, Anno vero 1760 Volumen alterum. Reliqua Volumina duo continenti Typographi
opera erant in lucem proditura, nisi in mora fuisset Boscovichius, qui quas in
se susceperat partes, explere tum non potuit, varijs per Europam itineribus, et
publice etiam sibi commissis distentus studiis, Lutetioeque Parisiorum multos
porro per annos subsistens. Postremo in Italiam reversus cum attulisset reliquas
quatuor Librorum adnotationes, animum statim ad perficienda pariter
125442. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quibus primi erant, Typis
impressi, omnesque etsi longo post intervallo tandem consociati in integrum
Philosophiae corpus coalescunt. Eodem tempore, quo postrema pars editur, visum
itidem est decem eos Carminum Libros ab adnotationibus, et supplementis
sejungere, omnesque simul hoc uno Volumine concludere, ut nonnullis gereretur
mos, et iis scilicet, qui minus moleste ferant in aliquam interdum obscuritatem
incurrere, quam tam crebro versuum lectionem inspiciendis
125443. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Philosophiae corpus coalescunt. Eodem tempore, quo postrema pars editur, visum
itidem est decem eos Carminum Libros ab adnotationibus, et supplementis
sejungere, omnesque simul hoc uno Volumine concludere, ut nonnullis gereretur
mos, et iis scilicet, qui minus moleste ferant in aliquam interdum obscuritatem
incurrere, quam tam crebro versuum lectionem inspiciendis Commentarijs
interrumpere, et iis, qui in philosophicis rationibus multum exercitati nullis
indigeant ad
125444. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnesque simul hoc uno Volumine concludere, ut nonnullis gereretur
mos, et iis scilicet, qui minus moleste ferant in aliquam interdum obscuritatem
incurrere, quam tam crebro versuum lectionem inspiciendis Commentarijs
interrumpere, et iis, qui in philosophicis rationibus multum exercitati nullis
indigeant ad quaeque vel difficiliora intelligenda explicationibus. Utrique
Volumini tam illi, quod cum adnotationibus Boscovichianis, quam huic alteri,
quod sine iisdem nunc
125445. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
CHRISTOPHORI STAY / AD / BENEDICTUM FRATREM / EPISTOLA.
Redditus est Liber mihi tuus, in quo Philosophiam, eam praesertim,
quae a Newtono traditur, versibus complexus es; quem quidem et cupidissime
excepi, et semel atque iterum maxima cum voluptate perlegi. Quid enim mihi
gratius esse potest, quam cura jam omni, ac diuturni laboris molestia te esse
perfunctum; aut quid me magis delectet, quam ea tibi feliciter, atque
125446. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
CHRISTOPHORI STAY / AD / BENEDICTUM FRATREM / EPISTOLA.
Redditus est Liber mihi tuus, in quo Philosophiam, eam praesertim,
quae a Newtono traditur, versibus complexus es; quem quidem et cupidissime
excepi, et semel atque iterum maxima cum voluptate perlegi. Quid enim mihi
gratius esse potest, quam cura jam omni, ac diuturni laboris molestia te esse
perfunctum; aut quid me magis delectet, quam ea tibi feliciter, atque ex animo
processisse,
125447. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
assequuturum. Itaque cum rem aggressus esses, experiendi
magis, ut ipse ajebas, voluntate, quam perficiendi spe, putabam nos, si non
omnem solidam, atque expressam, at hujusmodi certe habituros illius
doctrinae formam, quae et rebus, et versibus conveniret. Verum
hoc minime inficior, me nunquam arbitratum esse, in his etiam versari ut velles,
quae in Geometriae involucris, atque in tanta rerum obscuritate delitescerent.
Nam neque
125448. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Itaque cum rem aggressus esses, experiendi
magis, ut ipse ajebas, voluntate, quam perficiendi spe, putabam nos, si non
omnem solidam, atque expressam, at hujusmodi certe habituros illius
doctrinae formam, quae et rebus, et versibus conveniret. Verum
hoc minime inficior, me nunquam arbitratum esse, in his etiam versari ut velles,
quae in Geometriae involucris, atque in tanta rerum obscuritate delitescerent.
Nam neque tuae, neque
125449. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
neque cujusquam facultatis esse
existimabam, ut universam motuum doctrinam, quam Mechanicam vocant, Keplerianas
leges, tam varios ac tam impeditos Lunae cursus, atque alia hujusmodi, quae a
Gravitatis vi promanant, illa item quae lucis, et colorum naturam continent,
enunciare, ac versibus expolire valeat. Quae cum omnia perfecta jam a te, atque
absoluta esse videam, possumne illud tibi ominari, quod in scribendo propositum
nobis habere minime quidem debemus, tamen si
125450. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Neoptolemi in
hoc scribendi genere servari potissimum oportere dicant, ut moderatius, ac
levius sit philosophandum: tenuiorem esse Musarum habitum, quam ut valentioris
doctrinae vim sustinere possint: praescripta enim esse vocabula, et quasdam
veluti disciplinae formulas, quae rerum vim, potestatemque duntaxat declarare
valeant: has autem arcendas esse a carminibus, ac prorsus repudiandas, propterea
quod quae a venustate, ac numeris omnino abhorreant: ita si persequi
125451. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vestigia
persequi, majoribus autem doctrinis, ac gravioribus enunciandis nulla sit
facultas, atque copia? Sed hujus quidem judicii iniquitas redarguenda re ipsa
est a te potius, quam verbis a me refellenda. Quamquam enim tua cum legerem, et
exornari numeris res a te agnoverim, atque ipso splendore, ac varietate carminis
in claritate, ac luce collocari, idque ut confirmarem, pluribus e locis repetere
exempla possem, tamen ne gratiae aliquid tribuere videar, nihil quidem de
125452. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
asperitas leniri, ac moderari possit? Quaeque ob inamoeniorem quandam
speciem conjungi eum numerorum venustate nequeant, nullo pacto eadem illuminare,
ac distinguere valeamus? Atqui scimus Poetis suum esse loquendi morem, quo ipsi
omnia et comiter, et jucunde, clare item, et dilucide exhibent; pollere enim
illos formis quibusdam, ac simulacris, quibus res ita conveniant,
atque illustrent, ut easdem pene contrectare manibus, atque usurpare oculis
videamur.
125453. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
leniri, ac moderari possit? Quaeque ob inamoeniorem quandam
speciem conjungi eum numerorum venustate nequeant, nullo pacto eadem illuminare,
ac distinguere valeamus? Atqui scimus Poetis suum esse loquendi morem, quo ipsi
omnia et comiter, et jucunde, clare item, et dilucide exhibent; pollere enim
illos formis quibusdam, ac simulacris, quibus res ita conveniant,
atque illustrent, ut easdem pene contrectare manibus, atque usurpare oculis
videamur. Neque vero haec
125454. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Quaeque ob inamoeniorem quandam
speciem conjungi eum numerorum venustate nequeant, nullo pacto eadem illuminare,
ac distinguere valeamus? Atqui scimus Poetis suum esse loquendi morem, quo ipsi
omnia et comiter, et jucunde, clare item, et dilucide exhibent; pollere enim
illos formis quibusdam, ac simulacris, quibus res ita conveniant,
atque illustrent, ut easdem pene contrectare manibus, atque usurpare oculis
videamur. Neque vero haec simulandi,
125455. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
etiam doctrinas traducimus, si res quasque
colorare, effingere, animare, oculis subjicere possumus, quae, malum, est ista
judicii perversitas, ut tenebras claritati ac luci anteponamus? Nonne enim tum
excitatur animus, ac movetur acrius, et signorum hujusmodi praesidio, quae
obscuriora sunt, etiam videt, ac percipit clarius, quam si solemnibus vocabulis,
usitatoque loquendi more indicarentur? Nam si aliquam a Philosophia accersitam,
sive ex ipsa Geometria sententiam
125456. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Aut si velocitatem esse, ut spatium divisum per tempus, in hunc modum exprimas?
exoritur mensura hinc mobilitatis,
Si loca nimirum referas ad tempora, sic ut
Quo fuerit spatium productius, et vice tempus
Mutata fuerit contractius, hoc tibi constet
Major mobilitas; producto a tempore contra
Illa remissior existat, spatioque minuto;
Propterea breviore viam qui
125457. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ornatior, de tenuioribus autem pressior, ac
subtilior. Hinc res publice gestas, bellique varios casus epico versu illustrare
illos, ac distinguere videmus: cum autem instituere nos, ac docere velint,
venustum quidem servant, at candidum, et moderatum loquendi genus; atque in hac
eadem tenuiori instituendi ratione cum in faciliore argumento versantur, nonne
alium sibi proponunt, quem sequantur, modum, alium, cum in obscuriore? neque
enim quo pacto de rebus rusticis, ac de
125458. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
gloriam est consequutus, pecudis esse existimare se ajebat,
non hominis, cum Graeci tantas res susciperent, profiterentur, agerent, seseque
videndi res obscurissimas rationem hominibus daturos pollicerentur, non admovere
aurem, et, quid narrarent, attendere. Nonne hoc magis nostris esset temporibus
affirmandum, cum Regum ipsorum, populorumque opibus Philosophiam proferri, atque
extendi videmus, et hisce praesidiis eo usque perductam esse, ut plura nobis in
125459. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
rationem hominibus daturos pollicerentur, non admovere
aurem, et, quid narrarent, attendere. Nonne hoc magis nostris esset temporibus
affirmandum, cum Regum ipsorum, populorumque opibus Philosophiam proferri, atque
extendi videmus, et hisce praesidiis eo usque perductam esse, ut plura nobis in
inquirenda natura sint cognita, quam omnium superiorum temporum diuturnitas
viderit? Verum si, quae optima sunt, eadem a paucis conquirantur, an idcirco
etiam erunt a Musarum
125460. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
neque ab indoctis, quos
omnino contemneret, neque a doctissimis sua legi vellet, cum ea scriberet, in
quibus summa profecto esset urbanitas, sed doctrina mediocris. Sed ad hujusmodi
res si Musarum elegantiam traducamus, quae et gravissimae sint, et ad Sapientium
usum aptissimae, quid causae est, cur pauciorum, id est doctissimorum hominum
oculos atque ora fugiamus? imo si nobis eorum, qui nostra legant, eligendi detur
optio, cur non eos praecipue quaeramus,
125461. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quos
omnino contemneret, neque a doctissimis sua legi vellet, cum ea scriberet, in
quibus summa profecto esset urbanitas, sed doctrina mediocris. Sed ad hujusmodi
res si Musarum elegantiam traducamus, quae et gravissimae sint, et ad Sapientium
usum aptissimae, quid causae est, cur pauciorum, id est doctissimorum hominum
oculos atque ora fugiamus? imo si nobis eorum, qui nostra legant, eligendi detur
optio, cur non eos praecipue quaeramus, quorum judicio, atque
125462. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
comprobentur? Malo enim praestantiam, quam multitudinem
legentium. Bene Euripides, qui in tragoediis recitandis Platonem concioni
praetulit; quod multo etiam magis nobis est quaerendum in rebus gravissimis,
atque a populi judicio, et consuetudine omnino abhorrentibus; philosophia enim
vulgi testimoniis minime ducitur, neque imperitorum conventus, ac plausus
consectatur, sed paucis contenta judicibus in sapientiorum duntaxat
comprobatione conquiescit. Sapientes autem
125463. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
libenter excepturos
arbitror, sed haud levem nobis etiam gratiam habituros, cum quae ipsi cogitant,
quaeque in doctrinae quasi penetralibus delitescunt, aliena industria ornatiora,
ac meliora in lucem proferri videant. Plurima hoc loco et veterum, et
recentiorum Philosophorum judicia colligere possem. Sed cum Leibnitium et
scribendis versibus dedisse operam sciam, et Philosophiae numeris explicandae
rationem, consiliumque laudasse, alium neminem nostrae sententiae
125464. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
excepturos
arbitror, sed haud levem nobis etiam gratiam habituros, cum quae ipsi cogitant,
quaeque in doctrinae quasi penetralibus delitescunt, aliena industria ornatiora,
ac meliora in lucem proferri videant. Plurima hoc loco et veterum, et
recentiorum Philosophorum judicia colligere possem. Sed cum Leibnitium et
scribendis versibus dedisse operam sciam, et Philosophiae numeris explicandae
rationem, consiliumque laudasse, alium neminem nostrae sententiae auctorem,
125465. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ipsi cogitant,
quaeque in doctrinae quasi penetralibus delitescunt, aliena industria ornatiora,
ac meliora in lucem proferri videant. Plurima hoc loco et veterum, et
recentiorum Philosophorum judicia colligere possem. Sed cum Leibnitium et
scribendis versibus dedisse operam sciam, et Philosophiae numeris explicandae
rationem, consiliumque laudasse, alium neminem nostrae sententiae auctorem,
laudatoremque desidero. Est illius ad Drieschium epistola, in qua cum
125466. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
delitescunt, aliena industria ornatiora,
ac meliora in lucem proferri videant. Plurima hoc loco et veterum, et
recentiorum Philosophorum judicia colligere possem. Sed cum Leibnitium et
scribendis versibus dedisse operam sciam, et Philosophiae numeris explicandae
rationem, consiliumque laudasse, alium neminem nostrae sententiae auctorem,
laudatoremque desidero. Est illius ad Drieschium epistola, in qua cum
Poligniacii elegantissimum Poema laudat plurimum, tum
125467. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Rerum incerti, quos ego ex
Incertis certos, compotesque consili
Dimitto, ut ne res temere tractent turbidas.
Magna sane pollicebantur Veteres, et qui deinceps subsequuti sunt, alii
Philosophi, cum rerum sese omnium causas edituros reciperent, sed et propter
ingenii tenuitatem, et propter viarum aut ignorationem, aut immensam
longinquitatem, quae magnifice pollicebantur,
125468. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Dimitto, ut ne res temere tractent turbidas.
Magna sane pollicebantur Veteres, et qui deinceps subsequuti sunt, alii
Philosophi, cum rerum sese omnium causas edituros reciperent, sed et propter
ingenii tenuitatem, et propter viarum aut ignorationem, aut immensam
longinquitatem, quae magnifice pollicebantur, praestare, eoque ipsi pertingere
non poterant. Magna est enim naturae amplitudo, infinitus pene rerum numerus,
125469. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
turbidas.
Magna sane pollicebantur Veteres, et qui deinceps subsequuti sunt, alii
Philosophi, cum rerum sese omnium causas edituros reciperent, sed et propter
ingenii tenuitatem, et propter viarum aut ignorationem, aut immensam
longinquitatem, quae magnifice pollicebantur, praestare, eoque ipsi pertingere
non poterant. Magna est enim naturae amplitudo, infinitus pene rerum numerus,
quorum aliae sui vastitate, atque
125470. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quidem, atque angusti, quibus ea
tantummodo usurpare possumus, quae prope nos sunt posita, atque ad eorundem
sensuum usum perceptionemque accommodata. Ulla igitur spes erat, ut quispiam
universam naturae descriptionem absolveret, quando et rei ipsius summa esset
obscuritas, nobis autem adjumenta rerum cognoscendarum omnino deessent? Nam si
ingenio, et cogitatione ea persequi velimus, quae sub sensus minime cadunt,
commenta magis nostra, quam res ipsas describemus. Sed
125471. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
usum perceptionemque accommodata. Ulla igitur spes erat, ut quispiam
universam naturae descriptionem absolveret, quando et rei ipsius summa esset
obscuritas, nobis autem adjumenta rerum cognoscendarum omnino deessent? Nam si
ingenio, et cogitatione ea persequi velimus, quae sub sensus minime cadunt,
commenta magis nostra, quam res ipsas describemus. Sed plerique vel ingenii
aestu, vel gloriae cupiditate abrepti, cum omnem rerum formam, atque ordinem
tenere sese, ac
125472. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
se, conveniens sit,
aut quid quamque rem rite consequatur, ut eorum praesidio, quae probe nobis
explorata sint, ad eorum etiam, quae ignorabamus, scientiam perveniamus. Quibus
quasi fundamentis positis, nequaquam nobis erit expetendum, ut et subito
intelligamus, quibus e naturae legibus rerum omnium efflorescat ordo, ac ipsa
rerum initia, summosque ortus aperiamus. Praeclare nobiscum agetur, si tot,
tantisque adjumentis ad proximiores tantummodo assequendas causas
125473. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
progressum vidimus, quo omnes simul omnium conatus nunquam antea pertinuerunt.
Quamvis enim ille potius partem aliquam Naturae attigerit, non universam
perlustrarit; tamen ab illo mirifice, ac singulariter auctam naturae
cognitionem, et nostra, et quaecumque consequetur aetas, sentiet, atque
fatebitur. Quanta enim subito lux, verique species enituit, cum eam corporum
omnium conjunctionem esse declararet, qua ita sese vicissim omnia pertraherent,
ut gravitatis viribus
125474. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vidimus, quo omnes simul omnium conatus nunquam antea pertinuerunt.
Quamvis enim ille potius partem aliquam Naturae attigerit, non universam
perlustrarit; tamen ab illo mirifice, ac singulariter auctam naturae
cognitionem, et nostra, et quaecumque consequetur aetas, sentiet, atque
fatebitur. Quanta enim subito lux, verique species enituit, cum eam corporum
omnium conjunctionem esse declararet, qua ita sese vicissim omnia pertraherent,
ut gravitatis viribus haec Mundi
125475. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Natura obduxerat, quae aliorum corporis cognoscendorum munerum fuit
ratio, eadem etiam indagandae, ac eruendae gravitatis par esse potuit. Quae enim
eximia excitanda animadversio est, ut extensa intelligamus esse corpora, dividi
eadem, et moveri, ac minime penetrari posse, atque alia ejusdem generis
complura? Unjuscujusque mehercule corporis usu, et quotidiana oculorum
consuetudine ad haec cognoscenda inducimur. Sed Gravitatem ut universis insidere
corporibus
125476. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
gravitatis par esse potuit. Quae enim
eximia excitanda animadversio est, ut extensa intelligamus esse corpora, dividi
eadem, et moveri, ac minime penetrari posse, atque alia ejusdem generis
complura? Unjuscujusque mehercule corporis usu, et quotidiana oculorum
consuetudine ad haec cognoscenda inducimur. Sed Gravitatem ut universis insidere
corporibus cognosceremus, quantus erat rerum ordo perlustrandus, quantus in
superandis, amovendisque impedimentis, sustinendus labor?
125477. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cum constare omnia cerneret, singularumque rerum exemplis, ac
testimoniis comprobari, tum vero ad caetera corporum officia gravitatis
accessionem fieri oportere minime dubitavit, ejusdem legibus, tanquam vinculis
teneri omnia, et coalescere. Quantus vero hic subito rerum omnium consensus,
confirmatioque extitit, cum tot ignoti antea caeli motus, Lunae, et Cometarum
incerti omnino, ac varii cursus clarissime patuissent, cumque easdem, quas ipse
praescripsisset,
125478. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
gravitatis
accessionem fieri oportere minime dubitavit, ejusdem legibus, tanquam vinculis
teneri omnia, et coalescere. Quantus vero hic subito rerum omnium consensus,
confirmatioque extitit, cum tot ignoti antea caeli motus, Lunae, et Cometarum
incerti omnino, ac varii cursus clarissime patuissent, cumque easdem, quas ipse
praescripsisset, germanas esse Naturae leges declararent! Atque hoc quidem ille
in conversionibus siderum, atque ingentibus hisce mundi corporibus
125479. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
definimus. Quid denique est in minimis his rebus, atque a sensuum
usu remotissimis, quod non optime sit nobis cognitum, atque perspectum? Quibus
in omnibus illud mihi mirabilius videri solet, hasce res tantas, quae plurimarum
aetatum, et hominum gloriam cumulare, atque exornare potuissent, ab uno eodemque
Newtono et inventas, et perfectas esse. Nam illud quidem cum in omnibus, tam in
praestantioribus rebus quibusque usuvenire maxime videmus, ut paulatim suos
quaeque
125480. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quod non optime sit nobis cognitum, atque perspectum? Quibus
in omnibus illud mihi mirabilius videri solet, hasce res tantas, quae plurimarum
aetatum, et hominum gloriam cumulare, atque exornare potuissent, ab uno eodemque
Newtono et inventas, et perfectas esse. Nam illud quidem cum in omnibus, tam in
praestantioribus rebus quibusque usuvenire maxime videmus, ut paulatim suos
quaeque gradus faciant, priusquam absolutam praestantiam, maturitatemque
consequantur:
125481. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non optime sit nobis cognitum, atque perspectum? Quibus
in omnibus illud mihi mirabilius videri solet, hasce res tantas, quae plurimarum
aetatum, et hominum gloriam cumulare, atque exornare potuissent, ab uno eodemque
Newtono et inventas, et perfectas esse. Nam illud quidem cum in omnibus, tam in
praestantioribus rebus quibusque usuvenire maxime videmus, ut paulatim suos
quaeque gradus faciant, priusquam absolutam praestantiam, maturitatemque
consequantur: atque hinc cum ab
125482. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Is enim in
Philosophia architectus, molitor, effector dicendus est, qui, quae summa, ac
praecipua erant, invenit, atque absolvit, caetera item, quae tenuiora essent,
adumbravit, ac aliis excolenda reliquit, atque ita idem omnia et inchoasse, et
perfecisse videri possit. Atque utinam ab his, qui deinde ad has disciplinas
excolendas sese conferunt, ampla quaedam, atque insignia rebus hisce, ac
rationibus incrementa adjungantur. Sed nescio, quo pacto accidit in
125483. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
enim in
Philosophia architectus, molitor, effector dicendus est, qui, quae summa, ac
praecipua erant, invenit, atque absolvit, caetera item, quae tenuiora essent,
adumbravit, ac aliis excolenda reliquit, atque ita idem omnia et inchoasse, et
perfecisse videri possit. Atque utinam ab his, qui deinde ad has disciplinas
excolendas sese conferunt, ampla quaedam, atque insignia rebus hisce, ac
rationibus incrementa adjungantur. Sed nescio, quo pacto accidit in artibus fere
125484. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sese conferunt, ampla quaedam, atque insignia rebus hisce, ac
rationibus incrementa adjungantur. Sed nescio, quo pacto accidit in artibus fere
omnibus, ac doctrinis, ut cum aliquem excellentem gradum attigerint, eo loci
consistant, et non modo non ulterius proferantur, sed retro plerumque referri
soleant. Ita fit, ut quemadmodum Homero bene constitutae fabulae laudem tot
saeculorum comprobatione confirmatam tribuimus, sic prospiciamus animo fortasse
omnium
125485. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
bene constitutae fabulae laudem tot
saeculorum comprobatione confirmatam tribuimus, sic prospiciamus animo fortasse
omnium consequentium aetatum judicio gloriam perfectae atque absolutae
Philosophiae Newtono tribuendam. Et mihi quidem praestantior videtur hominis
commendatio, qui non leviora quaedam ornamenta, sed Naturae ipsius vim, atque
artificium perspexerit, nobisque declararit. Qua quidem in re, illud nobis
praecipue propositum debet esse, ut ex hac
125486. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ARGUMENTUM / LIBRI PRIMI.
Totius operis de natura rerum argumentum proponit Auctor, mundique
Conditorem, et moderatorem Deum invocat: orat pro incolumitate Silvii
Cardinalis Valentii, cui haec nuncupat; tum eundem alloquens ait, se
philosophiae inhaesurum Newtoni, quem laudat; demum faventem, intentumque
his perlegendis animum
125487. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Valentii, cui haec nuncupat; tum eundem alloquens ait, se
philosophiae inhaesurum Newtoni, quem laudat; demum faventem, intentumque
his perlegendis animum exposcit. A vers. 79 Initium facit a
rerum in mentes, et corpora divisione, cum, an alia quaepiam natura existat,
ignoremus. A vers. 95 ad vers. 114 Inter mentes, vel summam Mentem, nempe
Deum, vel mentes creatas esse, ait; nobis primo vestigandam esse naturam
nostrae mentis, et
125488. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et corpora divisione, cum, an alia quaepiam natura existat,
ignoremus. A vers. 95 ad vers. 114 Inter mentes, vel summam Mentem, nempe
Deum, vel mentes creatas esse, ait; nobis primo vestigandam esse naturam
nostrae mentis, et corporum, inde ad Dei naturam cognoscendam gradum
faciendum. Nos mentis nostrae existentiam cognoscere, ejus tamen natura
ignorare, cognitationem non esse, nisi unam ex ejus
proprietatibus. A versu 158 non esse
125489. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
de libertate hominis, de sufficienti Leibnitii ratione,
quam refellit. A vers. 379 nos animae, praeter paucas proprietates,
innumerabiles alias, naturamque ipsam, cui
innitantur, nescire affirmat, item et corporis; sensus enim, quibus corporum
notitias haurimus, ad naturam non pertingunt, et pauci sunt, et imbecilles,
ad vers. 480. In corporibus esse vim quandam excitandi in nobis ideas, ut
caloris, frigoris,
125490. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
animae, praeter paucas proprietates,
innumerabiles alias, naturamque ipsam, cui
innitantur, nescire affirmat, item et corporis; sensus enim, quibus corporum
notitias haurimus, ad naturam non pertingunt, et pauci sunt, et imbecilles,
ad vers. 480. In corporibus esse vim quandam excitandi in nobis ideas, ut
caloris, frigoris, etc. quae rebus ipsis similes non sunt, esse alias item
eorundem proprietates, quas
125491. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
paucas proprietates,
innumerabiles alias, naturamque ipsam, cui
innitantur, nescire affirmat, item et corporis; sensus enim, quibus corporum
notitias haurimus, ad naturam non pertingunt, et pauci sunt, et imbecilles,
ad vers. 480. In corporibus esse vim quandam excitandi in nobis ideas, ut
caloris, frigoris, etc. quae rebus ipsis similes non sunt, esse alias item
eorundem proprietates, quas
125492. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quae hic enumerantur. Ad vers. 548.
Quamvis corporis naturam cognoscere non possimus, investigationem tamen
earum proprietatum nobis non
ommitendum. Tum a vers. 607. de tempore, et spatio agit:
utrumque dividit in absolutum et relativum: primo spatium absolutum
considerat, deinde tempus absolutum, tum spatium relativum, postremo tempus
item relativum. A vers. 783 ad motum transit, pariter tam
125493. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corporis naturam cognoscere non possimus, investigationem tamen
earum proprietatum nobis non
ommitendum. Tum a vers. 607. de tempore, et spatio agit:
utrumque dividit in absolutum et relativum: primo spatium absolutum
considerat, deinde tempus absolutum, tum spatium relativum, postremo tempus
item relativum. A vers. 783 ad motum transit, pariter tam absolutum, quam
relativum: absolutum, quem et verum
125494. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
absolutum et relativum: primo spatium absolutum
considerat, deinde tempus absolutum, tum spatium relativum, postremo tempus
item relativum. A vers. 783 ad motum transit, pariter tam absolutum, quam
relativum: absolutum, quem et verum appellat, aestimari per vires impressas, ait, ad vers. 901. Motus distinguit in
aequabiles, acceleratos, et retardatos, et explicat. Distinguit item motum
corporis a motu puncti. Numerus punctorum massam
125495. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
item relativum. A vers. 783 ad motum transit, pariter tam absolutum, quam
relativum: absolutum, quem et verum appellat, aestimari per vires impressas, ait, ad vers. 901. Motus distinguit in
aequabiles, acceleratos, et retardatos, et explicat. Distinguit item motum
corporis a motu puncti. Numerus punctorum massam corporis, seu quantitatem
materiae constituit; at moles est spatium externa superficie conclusum. Ex
idea massae, et molis
125496. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
A vers. 783 ad motum transit, pariter tam absolutum, quam
relativum: absolutum, quem et verum appellat, aestimari per vires impressas, ait, ad vers. 901. Motus distinguit in
aequabiles, acceleratos, et retardatos, et explicat. Distinguit item motum
corporis a motu puncti. Numerus punctorum massam corporis, seu quantitatem
materiae constituit; at moles est spatium externa superficie conclusum. Ex
idea massae, et molis oritur densitatis
125497. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
acceleratos, et retardatos, et explicat. Distinguit item motum
corporis a motu puncti. Numerus punctorum massam corporis, seu quantitatem
materiae constituit; at moles est spatium externa superficie conclusum. Ex
idea massae, et molis oritur densitatis idea. A vers. 952. nos vero motus
corporis per massam multiplicatam in spatium, seu in velocitatem, et tempus,
vel demum, posito eodem, vel aequali tempore, in solam velocitatem ad vers.
972. Qua
125498. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quantitatem
materiae constituit; at moles est spatium externa superficie conclusum. Ex
idea massae, et molis oritur densitatis idea. A vers. 952. nos vero motus
corporis per massam multiplicatam in spatium, seu in velocitatem, et tempus,
vel demum, posito eodem, vel aequali tempore, in solam velocitatem ad vers.
972. Qua ratione, et quibus regulis proprietates corporum, et naturae leges,
sint inquirendae, quidque ab aliis Philosophis
125499. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
oritur densitatis idea. A vers. 952. nos vero motus
corporis per massam multiplicatam in spatium, seu in velocitatem, et tempus,
vel demum, posito eodem, vel aequali tempore, in solam velocitatem ad vers.
972. Qua ratione, et quibus regulis proprietates corporum, et naturae leges,
sint inquirendae, quidque ab aliis Philosophis veccatum sit in
causis rerum investigandis: quia a nobis primae rerum causae cognosci non
possunt, ab
125500. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nos vero motus
corporis per massam multiplicatam in spatium, seu in velocitatem, et tempus,
vel demum, posito eodem, vel aequali tempore, in solam velocitatem ad vers.
972. Qua ratione, et quibus regulis proprietates corporum, et naturae leges,
sint inquirendae, quidque ab aliis Philosophis veccatum sit in
causis rerum investigandis: quia a nobis primae rerum causae cognosci non
possunt, ab effectibus et phaenomenis naturae ejus leges esse
125501. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quibus regulis proprietates corporum, et naturae leges,
sint inquirendae, quidque ab aliis Philosophis veccatum sit in
causis rerum investigandis: quia a nobis primae rerum causae cognosci non
possunt, ab effectibus et phaenomenis naturae ejus leges esse inquirendas:
tum quonam pacto ex phaenomenis illae cognoscantur, et qua ratione inductio
adhibenda, quantoque haec hujusmodi rebus usui sit: praecipue tamen tres in
naturae investigatione
125502. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sit in
causis rerum investigandis: quia a nobis primae rerum causae cognosci non
possunt, ab effectibus et phaenomenis naturae ejus leges esse inquirendas:
tum quonam pacto ex phaenomenis illae cognoscantur, et qua ratione inductio
adhibenda, quantoque haec hujusmodi rebus usui sit: praecipue tamen tres in
naturae investigatione regulas prae oculis habendas: primam esse; eas
qualitates corporum universales esse, quas omnibus
125503. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
detectam explicat, nimirum
vim inertiae quae corpus conservat in eodem statu quietis, vel motus
uniformis in directum, nisi aliqua vis externa cogat eum statum immutare:
exponit hujusmodi vires statum immutantes, quae et agentes vocantur,
dividit, ac metitur, ad versum 1515. Tum virium, ac motuum compositionem
aggreditur tam directam, quam obliquam, ac eorundem resolutionem. Porro a
vers. 1690 de viribus centralibus agit, per quas descripta
125504. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tam directam, quam obliquam, ac eorundem resolutionem. Porro a
vers. 1690 de viribus centralibus agit, per quas descripta curva linea jacet
semper in eodem plano, quod transit per rectam, per quam corpus
projicitur, et per centrum virium; et fiunt areae, seu sectores illius
curvae temporibus proportionales. A vers. 1828 significationes quarundam
vocum, quae huc pertinent, declarantur; in quo vis tangentialis differat a
vi inertia, et a
125505. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ac eorundem resolutionem. Porro a
vers. 1690 de viribus centralibus agit, per quas descripta curva linea jacet
semper in eodem plano, quod transit per rectam, per quam corpus
projicitur, et per centrum virium; et fiunt areae, seu sectores illius
curvae temporibus proportionales. A vers. 1828 significationes quarundam
vocum, quae huc pertinent, declarantur; in quo vis tangentialis differat a
vi inertia, et a vi, quam centripetam
125506. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et per centrum virium; et fiunt areae, seu sectores illius
curvae temporibus proportionales. A vers. 1828 significationes quarundam
vocum, quae huc pertinent, declarantur; in quo vis tangentialis differat a
vi inertia, et a vi, quam centripetam appellamus, unde vis
certifugae nomen, et quid sit. Nullam esse pugnam inter
centripetas, et centrifugas vires, ait, ut quidam opinantur, eosque
refellit, ad vers. 1932. Corpus, quod a
125507. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
proportionales. A vers. 1828 significationes quarundam
vocum, quae huc pertinent, declarantur; in quo vis tangentialis differat a
vi inertia, et a vi, quam centripetam appellamus, unde vis
certifugae nomen, et quid sit. Nullam esse pugnam inter
centripetas, et centrifugas vires, ait, ut quidam opinantur, eosque
refellit, ad vers. 1932. Corpus, quod a vi activa ad centrum semper urgetur,
in eadem curva, quam describit, semper
125508. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vocum, quae huc pertinent, declarantur; in quo vis tangentialis differat a
vi inertia, et a vi, quam centripetam appellamus, unde vis
certifugae nomen, et quid sit. Nullam esse pugnam inter
centripetas, et centrifugas vires, ait, ut quidam opinantur, eosque
refellit, ad vers. 1932. Corpus, quod a vi activa ad centrum semper urgetur,
in eadem curva, quam describit, semper perseverat, neque tum poterit ob
continuos impulsus in
125509. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
assidua meditatione dirigendi.
LIBRI SECUNDI
A Studiorum in Europa praesertim mutationibus incipiens, nostram aetatem
caeteris praefert, et quia in posterum futurum sit, conjicit. A vers. 108
actioni contrariam semper, et aequalem esse reactionem demonstrat inductione
ad vers. 208. Nulla re melius hanc legem evinci ait, quam collisione
corporum, de qua hic agit:
125510. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
LIBRI SECUNDI
A Studiorum in Europa praesertim mutationibus incipiens, nostram aetatem
caeteris praefert, et quia in posterum futurum sit, conjicit. A vers. 108
actioni contrariam semper, et aequalem esse reactionem demonstrat inductione
ad vers. 208. Nulla re melius hanc legem evinci ait, quam collisione
corporum, de qua hic agit: primo distinguit tria corporum genera, dura,
mollia, et elastica. Nullum corpus
125511. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
actioni contrariam semper, et aequalem esse reactionem demonstrat inductione
ad vers. 208. Nulla re melius hanc legem evinci ait, quam collisione
corporum, de qua hic agit: primo distinguit tria corporum genera, dura,
mollia, et elastica. Nullum corpus perfecte aut durum, aut molle, aut
elasticum existit. Tum quid debeat accidere in collisione corporum perfecte
mollium, quid in perfecte elasticorum, considerat, demum ad imperfecte
elastica, qualia
125512. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
accidere in collisione corporum perfecte
mollium, quid in perfecte elasticorum, considerat, demum ad imperfecte
elastica, qualia revera sunt corpora, devenit, ad versum 679. Hic refellit
quaedam, quae aequalitati actionis, et reactionis repugnare videri possint.
A vers. 727 postremam generalem materiae proprietatem aggreditur, mutuam
nimirum Gravitatem, a Newtono primum detectam. In gravitate generali
continetur haec nostra terrestris gravitas,
125513. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
gravitate generali
continetur haec nostra terrestris gravitas, cujus a Galileo leges proditae;
ad vers. 816. Gravitas continuis impulsibus corpora deorsum pellit, unde
tempori proportionalem velocitatem ea cadendo acquirunt; et sparium, quod
dato tempore percurrunt, est dimidium spatii, quod conficerent cum
velocitate constanti in fine descensus acquisita. A vers. 879, spatia
labendo aequalibus temporibus percursa crescunt, ut numeri impares, unde
125514. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
temporibus percursa crescunt, ut numeri impares, unde
deducit, ea esse in ratione duplicata temporum, vel velocitatum, quibus
percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo
retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata
temporum, vel celeritatum. Hic occasionem arripit de viribus vivis agendi,
quas multi post Leibnizium putant proportionales esse massae corporis in
velocitatis quadratum
125515. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
temporum, vel celeritatum. Hic occasionem arripit de viribus vivis agendi,
quas multi post Leibnizium putant proportionales esse massae corporis in
velocitatis quadratum ductae, multi contra negant, aestimantque massa, et
velocitate simplici conjunctim. Litem hanc penitus tolli debere ait, ut
inutilem, cum omnia phaenomena a sola vi inertia et actionibus potentiarum
pendeant. A vers. 1232 corpus ab aliqua vi oblique projiciente, et simul a
125516. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
esse massae corporis in
velocitatis quadratum ductae, multi contra negant, aestimantque massa, et
velocitate simplici conjunctim. Litem hanc penitus tolli debere ait, ut
inutilem, cum omnia phaenomena a sola vi inertia et actionibus potentiarum
pendeant. A vers. 1232 corpus ab aliqua vi oblique projiciente, et simul a
gravitate impulsum curvam lineam descripturum esse, ait, quam Parabolam
dicimus, quae est una e conicis Sectionibus, qua
125517. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
massa, et
velocitate simplici conjunctim. Litem hanc penitus tolli debere ait, ut
inutilem, cum omnia phaenomena a sola vi inertia et actionibus potentiarum
pendeant. A vers. 1232 corpus ab aliqua vi oblique projiciente, et simul a
gravitate impulsum curvam lineam descripturum esse, ait, quam Parabolam
dicimus, quae est una e conicis Sectionibus, qua occasione coni originem, et
conicas Sectiones explicat a vers. 1252, Ellipsim nempe, Parabolam,
125518. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
pendeant. A vers. 1232 corpus ab aliqua vi oblique projiciente, et simul a
gravitate impulsum curvam lineam descripturum esse, ait, quam Parabolam
dicimus, quae est una e conicis Sectionibus, qua occasione coni originem, et
conicas Sectiones explicat a vers. 1252, Ellipsim nempe, Parabolam, et
Hyperbolam, variosque usus earum commemorat ad vers. 1509, inter quos et eum
refert, nempe corpora oblique projecta Parabolam suo cursu designare, ex
125519. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
simul a
gravitate impulsum curvam lineam descripturum esse, ait, quam Parabolam
dicimus, quae est una e conicis Sectionibus, qua occasione coni originem, et
conicas Sectiones explicat a vers. 1252, Ellipsim nempe, Parabolam, et
Hyperbolam, variosque usus earum commemorat ad vers. 1509, inter quos et eum
refert, nempe corpora oblique projecta Parabolam suo cursu designare, ex quo
artem emittendi globos e tormentis bellicis breviter deducit. Haec
125520. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
dicimus, quae est una e conicis Sectionibus, qua occasione coni originem, et
conicas Sectiones explicat a vers. 1252, Ellipsim nempe, Parabolam, et
Hyperbolam, variosque usus earum commemorat ad vers. 1509, inter quos et eum
refert, nempe corpora oblique projecta Parabolam suo cursu designare, ex quo
artem emittendi globos e tormentis bellicis breviter deducit. Haec omnia
vera sunt, si motus fiat in spatio non resistente; at offensio aeris
125521. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ubi altitudo planorum
inaequalium fuerit aequalis, velocitas in fine erit semper eadem, tempus
autem, ut longitudo ipsa plani. Effert porro illud Galilei theorema temporis
aequalis in descensu per diametrum verticalem globi, et per chordam ejus
quamcumque ductam vel ab infima, vel a summa diametri ipsius extremitate, ad
vers. 1617. Jam ut sibi viam sternat ad oscillationes pendulorum, in
descensum per lineas curvas inquirit, quam ad rem
125522. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
Galileus
olim casu inciderat. A vers. 1668 igitur demonstrat, descensum per arcus
exiguos circuli, sed inaequales, non esse accurate aequidiuturnum, ut falso
multi crediderunt, atque hujus erroris originem aperit, et quid
animadvertendum sit, docet ad vers. 1731. Ut vero exponat, quae ratio sit
temporum descensus per chordas et per arcus, incipit a descensu gravium per
plura plana inclinata, et inde ad descensum per arcus transit, in
125523. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
inaequales, non esse accurate aequidiuturnum, ut falso
multi crediderunt, atque hujus erroris originem aperit, et quid
animadvertendum sit, docet ad vers. 1731. Ut vero exponat, quae ratio sit
temporum descensus per chordas et per arcus, incipit a descensu gravium per
plura plana inclinata, et inde ad descensum per arcus transit, in quos illa
plana infinite minuta desinere concipiuntur; unde demonstrat in descensu
obliquo per curvam corpus in fine
125524. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
atque hujus erroris originem aperit, et quid
animadvertendum sit, docet ad vers. 1731. Ut vero exponat, quae ratio sit
temporum descensus per chordas et per arcus, incipit a descensu gravium per
plura plana inclinata, et inde ad descensum per arcus transit, in quos illa
plana infinite minuta desinere concipiuntur; unde demonstrat in descensu
obliquo per curvam corpus in fine acquirere eandem velocitatem, quam
acquireret in libero descensu ex
125525. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
unde demonstrat in descensu
obliquo per curvam corpus in fine acquirere eandem velocitatem, quam
acquireret in libero descensu ex eadem altitudine. Porro a vers. 1851 duas
methodos attingit determinandi leges motus curvilinei, et deducit, in
exiguis arcubus vim corpora oblique deferentem esse proportionalem arcubus
residuis usque ad infimum punctum, in quo casu descensus eodem tempore omnes
conficiuntur ad vers. 1978. Jam ipsum tempus metitur, quo
125526. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
vim corpora oblique deferentem esse proportionalem arcubus
residuis usque ad infimum punctum, in quo casu descensus eodem tempore omnes
conficiuntur ad vers. 1978. Jam ipsum tempus metitur, quo per exiguum arcum
fit descensus, et probat esse tempus descensus hujusmodi ad tempus descensus
per chordam, ut est quadrans circumferentiae ad diametrum, quod de majoribus
arcubus verum non est, in quibus discrimen istud minuitur, ad vers. 2041.
Demum impares
125527. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
descensus hujusmodi ad tempus descensus
per chordam, ut est quadrans circumferentiae ad diametrum, quod de majoribus
arcubus verum non est, in quibus discrimen istud minuitur, ad vers. 2041.
Demum impares esse versus, imo et ipsam prope Veterum Geometriam, ad haec
determinanda, et analysi infinitorum opus esse, ait, quam in calculum
differentialem, et integralem dividit, eorumque rationem quam brevissime
exponit, quantumque per eas profectum
125528. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ut est quadrans circumferentiae ad diametrum, quod de majoribus
arcubus verum non est, in quibus discrimen istud minuitur, ad vers. 2041.
Demum impares esse versus, imo et ipsam prope Veterum Geometriam, ad haec
determinanda, et analysi infinitorum opus esse, ait, quam in calculum
differentialem, et integralem dividit, eorumque rationem quam brevissime
exponit, quantumque per eas profectum sit, quaeque cavere debeamus, ne in
errorem inducamur,
125529. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
verum non est, in quibus discrimen istud minuitur, ad vers. 2041.
Demum impares esse versus, imo et ipsam prope Veterum Geometriam, ad haec
determinanda, et analysi infinitorum opus esse, ait, quam in calculum
differentialem, et integralem dividit, eorumque rationem quam brevissime
exponit, quantumque per eas profectum sit, quaeque cavere debeamus, ne in
errorem inducamur, innuit.
125530. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
exponit, quantumque per eas profectum sit, quaeque cavere debeamus, ne in
errorem inducamur, innuit.
LIBRI TERTII.
Mundi Gubernationem, et certissimas Naturae leges humanis legibus, et variis
rerum publicarum constitutionibus, quas describit, longe anteponi debere, in
iisque vestigandis unice conquiescendum nobis esse affirmat ad vers. 171.
Hactenus lineam
125531. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
quaeque cavere debeamus, ne in
errorem inducamur, innuit.
LIBRI TERTII.
Mundi Gubernationem, et certissimas Naturae leges humanis legibus, et variis
rerum publicarum constitutionibus, quas describit, longe anteponi debere, in
iisque vestigandis unice conquiescendum nobis esse affirmat ad vers. 171.
Hactenus lineam rectam, circulum, parabolam, in motu gravium
125532. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
rebus pernecessariam. Igitur a vers. 266. Cycloidis
genesim explicat, quae describitur motu puncti in circumferentia circuli
revoluti super rectam lineam. Tum paulum ad ea, quae ad Cycloidis historiam
pertinent, delabitur, et ad aliquas ejus proprietates ad vers. 313. Hae
tamen inter alias praecipuae ejus proprietates sunt, scilicet grave corpus
per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit
tempore, quod ipsum tempus
125533. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
proprietates ad vers. 313. Hae
tamen inter alias praecipuae ejus proprietates sunt, scilicet grave corpus
per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit
tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis
descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per ipsam
descendens aequaliter ubique ejus arcum premit. Quae omnia vera sunt in
hypothesi gravitatis constantis, et seclusa quavis resistentia.
125534. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ejus proprietates sunt, scilicet grave corpus
per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit
tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis
descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per ipsam
descendens aequaliter ubique ejus arcum premit. Quae omnia vera sunt in
hypothesi gravitatis constantis, et seclusa quavis resistentia. A versu 420.
ad versum 454, si, ut dictum in ascensu
125535. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis
descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per ipsam
descendens aequaliter ubique ejus arcum premit. Quae omnia vera sunt in
hypothesi gravitatis constantis, et seclusa quavis resistentia. A versu 420.
ad versum 454, si, ut dictum in ascensu rectilineo, corpus cum acquisita in
fine arcus velocitate per eumdem arcum impellatur, ad eandem ascendet
altitudinem, a qua descenderat, et si
125536. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
et seclusa quavis resistentia. A versu 420.
ad versum 454, si, ut dictum in ascensu rectilineo, corpus cum acquisita in
fine arcus velocitate per eumdem arcum impellatur, ad eandem ascendet
altitudinem, a qua descenderat, et si continuetur ille arcus ex alia parte,
idem prorsus accidet. His expositis transit ad oscillationes pendulorum, in
quarum singulis vix ullae resistentiae percipiuntur. Tempus unius
oscillationis in arcu minimo est ad casum
125537. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
transit ad oscillationes pendulorum, in
quarum singulis vix ullae resistentiae percipiuntur. Tempus unius
oscillationis in arcu minimo est ad casum per duplum fili altitudinem, ut
circuli semicircumferentia ad diametrum, et bina inter se pendula
comparando, quadrata temporum sunt, ut longitudines pendulorum: at velocitas
pendet ab altitudine initii arcus supra imum punctum. A vers. 542., quae ad
centrum oscillationes pertinent, attingit, quo
125538. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
altitudine initii arcus supra imum punctum. A vers. 542., quae ad
centrum oscillationes pertinent, attingit, quo centro praesertim opus est,
ubi quantum spatii corpora libere descendendo, dato tempore percurrant,
inquiritur, et ubi transmittendae ad posteros mensurae longitudinum sunt, ad
vers. 626. Inquirit porro, quo artificio pondus filo appensum oscillare
possit in quavis curva proposita, ut in cycloide, quod obtinetur, per
curvarum
125539. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
obtinetur, per
curvarum evolutiones, quos brevissime explicat. Cycloidem se ipsam in
evolutione generare, docet; unde facilis constructio pendulorum in cycloide
oscillationes suas, proinde aequidiuturnas, absolventium manavit, et
eorumdem ad horologia applicatio ad temporis aequalitatem habendam, ad
versum 775. Per hujusmodi pendula ingentem spem conceptam fuisse, ait,
inveniendi longitudines locorum, in quarum varias rationes digreditur, ad
125540. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
versum 775. Per hujusmodi pendula ingentem spem conceptam fuisse, ait,
inveniendi longitudines locorum, in quarum varias rationes digreditur, ad
vers. 893; sed successus non respondit propter agitationem penduli in navi,
et propter mutationes longitudinis penduli, ob caloris, et frigoris vices,
cui rei tamen non simplex adhiberi remedium potuit. Deinde ad gravitatem
redit, et quaerit, an ipsa in omnibus corporibus aequalis sit, a vers. 934;
eam
125541. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
fuisse, ait,
inveniendi longitudines locorum, in quarum varias rationes digreditur, ad
vers. 893; sed successus non respondit propter agitationem penduli in navi,
et propter mutationes longitudinis penduli, ob caloris, et frigoris vices,
cui rei tamen non simplex adhiberi remedium potuit. Deinde ad gravitatem
redit, et quaerit, an ipsa in omnibus corporibus aequalis sit, a vers. 934;
eam revera esse in omnibus materiae particulis aequalem
125542. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
893; sed successus non respondit propter agitationem penduli in navi,
et propter mutationes longitudinis penduli, ob caloris, et frigoris vices,
cui rei tamen non simplex adhiberi remedium potuit. Deinde ad gravitatem
redit, et quaerit, an ipsa in omnibus corporibus aequalis sit, a vers. 934;
eam revera esse in omnibus materiae particulis aequalem probat ex eo, quod
corpora omnia in medio non resistente aeque velociter descendant, ad vers.
1089.
125543. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
aeque velociter descendant, ad vers.
1089. Haec tamen aequalitas in aere ob ejus resistentiam turbatur, ubi de
fluidorum disserit resistentia, quae pendet a superficie corporis, ab ejus
celeritate, a fluidi densitate, et tenacitate: sed difficile est tot
causarum effectus accurate definire. Corpora per fluidum translata, quo
densiora sunt, hoc minus retardantur, a vers. 1172. Cur lapis in aqua
citissime fundum petat, idem in pulverem
125544. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
arripit,
attingitque quaestionem de corporis figura, utrum ea ad innatationem
quidquam conferre possit, an sola partium fluidi tenacitas in causa sit. Tum
a vers. 1336. redit ad corpora inaequaliter per aerem descendentia, et inde
massas, et densitates aestimat, et inter se comparat ad vers. 1386. Definit
porro quid sit centrum gravitatis, et aequilibrii leges exponit, ac ad
simplicium machinarum genera delabitur, vectem nempe, et stateram,
125545. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
quaestionem de corporis figura, utrum ea ad innatationem
quidquam conferre possit, an sola partium fluidi tenacitas in causa sit. Tum
a vers. 1336. redit ad corpora inaequaliter per aerem descendentia, et inde
massas, et densitates aestimat, et inter se comparat ad vers. 1386. Definit
porro quid sit centrum gravitatis, et aequilibrii leges exponit, ac ad
simplicium machinarum genera delabitur, vectem nempe, et stateram, cuneum,
cochleam,
125546. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
corporis figura, utrum ea ad innatationem
quidquam conferre possit, an sola partium fluidi tenacitas in causa sit. Tum
a vers. 1336. redit ad corpora inaequaliter per aerem descendentia, et inde
massas, et densitates aestimat, et inter se comparat ad vers. 1386. Definit
porro quid sit centrum gravitatis, et aequilibrii leges exponit, ac ad
simplicium machinarum genera delabitur, vectem nempe, et stateram, cuneum,
cochleam, axem in peritrochio,
125547. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
fluidi tenacitas in causa sit. Tum
a vers. 1336. redit ad corpora inaequaliter per aerem descendentia, et inde
massas, et densitates aestimat, et inter se comparat ad vers. 1386. Definit
porro quid sit centrum gravitatis, et aequilibrii leges exponit, ac ad
simplicium machinarum genera delabitur, vectem nempe, et stateram, cuneum,
cochleam, axem in peritrochio, trochlras, et rotas dentatas.
Turbari tamen eas aequilibrii leges a funium
125548. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
descendentia, et inde
massas, et densitates aestimat, et inter se comparat ad vers. 1386. Definit
porro quid sit centrum gravitatis, et aequilibrii leges exponit, ac ad
simplicium machinarum genera delabitur, vectem nempe, et stateram, cuneum,
cochleam, axem in peritrochio, trochlras, et rotas dentatas.
Turbari tamen eas aequilibrii leges a funium resistentia, et ab attritu
docet a versu 1500 ad versum 1582. Jam persequitur praecipuas
125549. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ad vers. 1386. Definit
porro quid sit centrum gravitatis, et aequilibrii leges exponit, ac ad
simplicium machinarum genera delabitur, vectem nempe, et stateram, cuneum,
cochleam, axem in peritrochio, trochlras, et rotas dentatas.
Turbari tamen eas aequilibrii leges a funium resistentia, et ab attritu
docet a versu 1500 ad versum 1582. Jam persequitur praecipuas centri
gravitatis proprietates, quomodo inveniri possit hujusmodi centrum
125550. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
leges exponit, ac ad
simplicium machinarum genera delabitur, vectem nempe, et stateram, cuneum,
cochleam, axem in peritrochio, trochlras, et rotas dentatas.
Turbari tamen eas aequilibrii leges a funium resistentia, et ab attritu
docet a versu 1500 ad versum 1582. Jam persequitur praecipuas centri
gravitatis proprietates, quomodo inveniri possit hujusmodi centrum pluribus
corporibus commune, tum quaedam utilissima de eodem theoremata
125551. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
attritu
docet a versu 1500 ad versum 1582. Jam persequitur praecipuas centri
gravitatis proprietates, quomodo inveniri possit hujusmodi centrum pluribus
corporibus commune, tum quaedam utilissima de eodem theoremata proponit, et
demonstrat. Nunc a vers. 1727. comparat inter se gravitates, quae sunt in
diversis terrae locis; earum directionem non esse ubique parallelam ait; ubi
terrae figuram ad globi formam accedere demonstrat, et cur difficile
125552. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
theoremata proponit, et
demonstrat. Nunc a vers. 1727. comparat inter se gravitates, quae sunt in
diversis terrae locis; earum directionem non esse ubique parallelam ait; ubi
terrae figuram ad globi formam accedere demonstrat, et cur difficile
invenire, an gravitas inaequalis constet in diversis terrae locis. Qua id
ratione per pendulorum vibrationes observatum sit, quaeque porro
difficultates objectae, et quomodo sublatae ad versum 1962.
125553. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
figuram ad globi formam accedere demonstrat, et cur difficile
invenire, an gravitas inaequalis constet in diversis terrae locis. Qua id
ratione per pendulorum vibrationes observatum sit, quaeque porro
difficultates objectae, et quomodo sublatae ad versum 1962. Inaequalitatem
gravitatis Hugenius et Newtonus non ex observationibus, sed ex theoria ipsa
determinarunt. Ille hanc inaequalitatem a vi centrifuga ob diurnum Terrae
motum deduxit; Newtonus
125554. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
an gravitas inaequalis constet in diversis terrae locis. Qua id
ratione per pendulorum vibrationes observatum sit, quaeque porro
difficultates objectae, et quomodo sublatae ad versum 1962. Inaequalitatem
gravitatis Hugenius et Newtonus non ex observationibus, sed ex theoria ipsa
determinarunt. Ille hanc inaequalitatem a vi centrifuga ob diurnum Terrae
motum deduxit; Newtonus vero ad eam accuratius determinandam gravitatis
generalis mutuae vires
125555. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
hanc deinde progreditur distantiarum legem in
caeteris quoque Planetis stabiliendam; quod ut praestet, Caeli descriptionem
praemittit, fixas primo stellas definiens, tum quas errantes vocant,
harumque a Sole distantias, motus, et conversionum tempore subjicit, quibus
adjungit et Cometes. Cur diu vera caelestium corporum dispositio latuerit,
exposita variis veterum, nec non et recentiorum Astronomorum erroribus,
declarat, receptumque jam inter
125556. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
quoque Planetis stabiliendam; quod ut praestet, Caeli descriptionem
praemittit, fixas primo stellas definiens, tum quas errantes vocant,
harumque a Sole distantias, motus, et conversionum tempore subjicit, quibus
adjungit et Cometes. Cur diu vera caelestium corporum dispositio latuerit,
exposita variis veterum, nec non et recentiorum Astronomorum erroribus,
declarat, receptumque jam inter Planetas statuit, tresque proponit
Keplerianas leges, ad
125557. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
definiens, tum quas errantes vocant,
harumque a Sole distantias, motus, et conversionum tempore subjicit, quibus
adjungit et Cometes. Cur diu vera caelestium corporum dispositio latuerit,
exposita variis veterum, nec non et recentiorum Astronomorum erroribus,
declarat, receptumque jam inter Planetas statuit, tresque proponit
Keplerianas leges, ad quas intelligendas ea, quae in Ellipsi scitu
necessaria sunt, breviter persequitur. A vers. 514
125558. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
legem areae orbium Planetariorum sunt
temporibus proportionales. Tertia demum lex quadrata temporum periodicorum
facit esse, ut mediarum distantiarum cubos. Hae leges, ut in
Planetis primariis circa Solem, ita et in secundariis, seu Satellitibus
circa primarios suos servantur; iis tamen Luna aliquantulum repugnare
videtur ob varias ejusdem inaequalitates. Haec ad vers. 635. Maris deinde
aestus cum Sole et Luna conjunctus,
125559. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
primariis circa Solem, ita et in secundariis, seu Satellitibus
circa primarios suos servantur; iis tamen Luna aliquantulum repugnare
videtur ob varias ejusdem inaequalitates. Haec ad vers. 635. Maris deinde
aestus cum Sole et Luna conjunctus, aberrationes Jovis, et Saturni, eorumque
Satellitum, cum illi propius inter se distant,
astronomicarum tabularum post aliquod tempus corrigendarum necessitas, forma
Planetarum globosa, nonnullorumque
125560. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
seu Satellitibus
circa primarios suos servantur; iis tamen Luna aliquantulum repugnare
videtur ob varias ejusdem inaequalitates. Haec ad vers. 635. Maris deinde
aestus cum Sole et Luna conjunctus, aberrationes Jovis, et Saturni, eorumque
Satellitum, cum illi propius inter se distant,
astronomicarum tabularum post aliquod tempus corrigendarum necessitas, forma
Planetarum globosa, nonnullorumque circa proprium axem observata revolutio,
125561. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
in suos primarios illa gravitatis
vi tendere, quae in ratione sit reciproca duplicata distantiarum, ea
videlicet ipsa, quae inventa est in gravitate Lunae cum gravitate nostrorum
corporum comparata. Qua in ratione explicanda, et confirmanda ad vers. 822
immoratur. Ex quibus infert gravitatem nostrorum corporum in Terram ejusdem
esse, ac eam generis, quae primarios Planetas in Solem, secundarios in
primarios trahit; propterea diffusam undique per
125562. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
proximas perstare, neque ab ejusdem Telluris illos, ut nec a Planetarum, aut
Solis exhalationibus exoriri posse: esse igitur Cometas corpora mundo coaeva
motu semper constante per caelum labentia. Post Cartei, Bernoullii, et
Cassini propositas de Cometis, rejectasque sententias ad Newtonianam
transit, vique gravitatis in Solem eorum explicat motus, quos in Ellipsi
maxime longa et procurrente fieri probat; pro qua Newtoniana theoria
125563. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
motu semper constante per caelum labentia. Post Cartei, Bernoullii, et
Cassini propositas de Cometis, rejectasque sententias ad Newtonianam
transit, vique gravitatis in Solem eorum explicat motus, quos in Ellipsi
maxime longa et procurrente fieri probat; pro qua Newtoniana theoria
Cometarum multas affert observationes; unde evincit ad vers. 1266,
confirmatque generalem illam in Solem gravitatem revera existere. Eam
veteres Pythagoricos agnovisse ex
125564. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
veteres Pythagoricos agnovisse ex illa caelesti eorum harmonia quidam
suspicantur, quae tamen conjectura solido argumento non innititur. A vers.
1350 gravitatem hanc esse mutuam inter omnes materiae particulas docet,
proinde et mutuam esse inter Solem, et primarios Planetas, et secundarios,
eamque generatim ad omnem, ubicumque sit, materiem extendi: exinde a vers.
1446 consequitur, si binae massae utcumque inaequales in bina puncta per
125565. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ex illa caelesti eorum harmonia quidam
suspicantur, quae tamen conjectura solido argumento non innititur. A vers.
1350 gravitatem hanc esse mutuam inter omnes materiae particulas docet,
proinde et mutuam esse inter Solem, et primarios Planetas, et secundarios,
eamque generatim ad omnem, ubicumque sit, materiem extendi: exinde a vers.
1446 consequitur, si binae massae utcumque inaequales in bina puncta per
compenetrationem, ut
125566. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
harmonia quidam
suspicantur, quae tamen conjectura solido argumento non innititur. A vers.
1350 gravitatem hanc esse mutuam inter omnes materiae particulas docet,
proinde et mutuam esse inter Solem, et primarios Planetas, et secundarios,
eamque generatim ad omnem, ubicumque sit, materiem extendi: exinde a vers.
1446 consequitur, si binae massae utcumque inaequales in bina puncta per
compenetrationem, ut ajunt, constringantur,
125567. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
1768. Superioribus hoc elegantissimum
Newtoni inventum additur, descendendo in sphaera, vel in sphaeroide
elliptica a superficie ad centrum gravitatem decrescere in ratione directa
simplici distantiarum; hinc determinatur et ratio, qua gravitas decrescit
aequatorem pergentibus a polo, quae res cum Telluris figura connexa est,
multoque expeditius invenitur, quam datis Ellipsoidis axibus gravitas tota,
sive ipsius ad haec sua incrementa ratio.
125568. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
se in ratione reciproca duplicata
trahunt, idque primum a Mac. Laurino ostensum accuratissime, ut absoluta jam
videri possit investigatio Telluris figurae ex aequilibrio, nisi obstet
aliquid ipsius partium inaequalis textus, et fors varia ejusdem interior
usque ad medium constitutio. Concludit idcirco a vers. 1995 non constare
nobis veram Terrae figuram, si a solo aequilibrio repetatur; ad
verae tamen proximam conjectura nos duci.
125569. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
inveniendas, quae deinde ad delicias, ad fastum, ambitionemque
traductae sunt; quod pluribus illustratur exemplis; illud praecipue
exquiritur, unde homines a naturali inter se aequalitate ad inaequalitatem
transierint, et ad rerum dominia, ac terrarum pro cujusque jure divisiones,
qua ex re agros dimetiendi profluxit ars, praesertim in Aegypto, exundante
Nilo, quae deinde mirum aucta in modum sub Geometria nomine transiit ad
universae
125570. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
jure divisiones,
qua ex re agros dimetiendi profluxit ars, praesertim in Aegypto, exundante
Nilo, quae deinde mirum aucta in modum sub Geometria nomine transiit ad
universae Telluris magnitudinem, figuramque deprehendendam, et ad
distantias, ac moles siderum. Haec praefatus de magnitudine, et figura
Telluris per observationes investigata agere aggreditur, expositoque totius
libri quinti argumento a vers. 124. varia innuit artificia, quibus id
125571. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
in Aegypto, exundante
Nilo, quae deinde mirum aucta in modum sub Geometria nomine transiit ad
universae Telluris magnitudinem, figuramque deprehendendam, et ad
distantias, ac moles siderum. Haec praefatus de magnitudine, et figura
Telluris per observationes investigata agere aggreditur, expositoque totius
libri quinti argumento a vers. 124. varia innuit artificia, quibus id olim
consequi Heratostenes, et Posidonius tentarunt, quidque Arabes hoc
125572. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
siderum. Haec praefatus de magnitudine, et figura
Telluris per observationes investigata agere aggreditur, expositoque totius
libri quinti argumento a vers. 124. varia innuit artificia, quibus id olim
consequi Heratostenes, et Posidonius tentarunt, quidque Arabes hoc in genere
multis post saeculis peregerint, explicat ad vers. 270, a quo transit ad
recentiorum Fernelii, et Ricciolii conatus, quorum omnium methodi aut nobis
parum notae, aut intutae
125573. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
a vers. 124. varia innuit artificia, quibus id olim
consequi Heratostenes, et Posidonius tentarunt, quidque Arabes hoc in genere
multis post saeculis peregerint, explicat ad vers. 270, a quo transit ad
recentiorum Fernelii, et Ricciolii conatus, quorum omnium methodi aut nobis
parum notae, aut intutae imperfectaeque sunt. Accuratior demum
investigationis ratio reperta est, qua primi Piccartus et Cassinus Terrae
gradus mensuris suis
125574. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ad vers. 270, a quo transit ad
recentiorum Fernelii, et Ricciolii conatus, quorum omnium methodi aut nobis
parum notae, aut intutae imperfectaeque sunt. Accuratior demum
investigationis ratio reperta est, qua primi Piccartus et Cassinus Terrae
gradus mensuris suis comprehenderunt, quos subsequuti sunt alii multo
diligentiores, illi praesertim Parisienses Academici, polum versus alteri,
alteri sub aequatorem dimissi. Horum caeterorumque labores,
125575. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
gradum, quaeque in Caelo peragendae observationes, quaeque in Tellure
triangulorum series instituendae, adhibendaeque animadversiones, fuse ad
vers. 580 persequitur. Tum ad Piccartum in Boreali Gallia gradus
dimetientem, et ad Cassinum in Australi redit. Cassinique inde errorem in
definienda Terrae figura arguit; quo nihilominus errore detecto, Terrae
figura ex observationibus deducta eidem ex aequilibrio reperta non
congruebat. Exorta igitur
125576. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
accuratius rem cognoscendi praesertim
in maxime distantibus Terrae intervallis, ut facilius evitari possint
errores, missae sunt illae duae Academicorum turmae, altera in Americam, in
Laponiam altera sub ducibus Godinio, et Maupertuisio, quae quid, quam diu
egerint, quantaque cura, laboribus et periculis, refertur ad vers. 865.
aliaeque referuntur in Gallia tunc temporis initiae graduum
dimensiones, quaeque postmodum ad Promontorium
125577. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
intervallis, ut facilius evitari possint
errores, missae sunt illae duae Academicorum turmae, altera in Americam, in
Laponiam altera sub ducibus Godinio, et Maupertuisio, quae quid, quam diu
egerint, quantaque cura, laboribus et periculis, refertur ad vers. 865.
aliaeque referuntur in Gallia tunc temporis initiae graduum
dimensiones, quaeque postmodum ad Promontorium Bonae Spei, atque in Italia
peractae sunt. Ex quibus omnibus deducitur
125578. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
inferior a superiore comprimitur eo usque, dum ejus elasticitas
cum ipso pondere aequilibretur. Exponit porro legem, qua aeris attenuatio
progreditur in ascensu, quaque densitate in altitudine quavis sit ille
praeditus, et cur hic plerumque observationes a theoria dissentiant. Eum non
longe a Terra protendi, finirique debere ait ab ingenti Solis atmosphaera
repetit, quam a vers. 1250 probat illa praesertim luce, quam zodiacalem
appellant,
125579. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
quem in vibratione particularum aeris consistere
asserit, celeritatemque propagationis ejus investigat. Tum a vers. 1602 ab
atmosphaera terrestri tanquam gradu facto Caelum conscendit ipsa ducente
gravitate, agitque de massis et densitatibus quorundam Planetarum,
gravitatisque ratione in singularum superficiebus. Transit deinde ad commune
gravitatis Planetarum omnium, Cometarumque centrum, unde infert nullum
totius Solaris Systematis corpus unquam
125580. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
saltem, quae nunc habemus, praesidiis muniti vires exsuperat. Ipsum quoque
trium corporum se mutuo trahentium systema inextricabile videtur, quod
mitescit tamen, si unum corpus sit longe maximum, reliqua vero duo minora,
et ad ingentem locata distantiam, cujusmodi esse Solem, Terram, ac Lunam,
cum inter se comparantur, scimus. Hinc a vers. 1920 ad motuum Luna theoriam
delabitur, a gravitate mutua in Terram ac Solem repetitum, omniumque ejus
125581. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ipso libri fine demonstrat.
LIBRI SEXTI.
Praemissis quibusdam de quietis ac laborum vicissitudine in hominum vitae a
Natura instituta, quam et ipse in studiis experitur suis, primo sexti libri
argumentum proponit, tum a vers. 93 ad vers. 264 in librarionis
Lunae causam inquirit, eandemque exinde librationem ad Jovis et Saturni
Satellites per conjecturam
125582. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
vitae a
Natura instituta, quam et ipse in studiis experitur suis, primo sexti libri
argumentum proponit, tum a vers. 93 ad vers. 264 in librarionis
Lunae causam inquirit, eandemque exinde librationem ad Jovis et Saturni
Satellites per conjecturam transfert, carentibus eadem Planetis primariis.
Ea porro, qua dicta sunt de nodis lunaris orbitae, transfert ad Saturni
annulum, atque ad aequinoctiorum praecessionem explicandam, quam a
125583. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
praecessionem explicandam, quam a vers. 376
ad vers. 449 pertractat. Tum locum ait esse ad evolvendos maris aestus
delabi, quorum primo phaenomena omnia, quae in diurna, menstrua, atque annua
dividuntur, describit, praeterea et singularia, quaedam pro certo regionum
situ indicat, tum quaeque causis attribuit suis, quae generatim in mutua
Terrae in Lunam ac Solem gravitate continentur; qua occasione post fluminum
quorumdam ac puteroum
125584. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
tum quaeque causis attribuit suis, quae generatim in mutua
Terrae in Lunam ac Solem gravitate continentur; qua occasione post fluminum
quorumdam ac puteroum aestuationes, maris alios quoque motus
considerat, et qui prope polos fieri observati sunt, et qui a ventis et
fluminibus, atque ab ipsius Terrae exhalationibus excitantur. Quae omnia
fuse ad vers. 1002 persequitur. Inde et in terrestri atmosphaera aestum
quendam haberi docet
125585. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
quae generatim in mutua
Terrae in Lunam ac Solem gravitate continentur; qua occasione post fluminum
quorumdam ac puteroum aestuationes, maris alios quoque motus
considerat, et qui prope polos fieri observati sunt, et qui a ventis et
fluminibus, atque ab ipsius Terrae exhalationibus excitantur. Quae omnia
fuse ad vers. 1002 persequitur. Inde et in terrestri atmosphaera aestum
quendam haberi docet similem marino aestui, a quo tamen ventos
125586. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
in mutua
Terrae in Lunam ac Solem gravitate continentur; qua occasione post fluminum
quorumdam ac puteroum aestuationes, maris alios quoque motus
considerat, et qui prope polos fieri observati sunt, et qui a ventis et
fluminibus, atque ab ipsius Terrae exhalationibus excitantur. Quae omnia
fuse ad vers. 1002 persequitur. Inde et in terrestri atmosphaera aestum
quendam haberi docet similem marino aestui, a quo tamen ventos exoriri
125587. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
aestuationes, maris alios quoque motus
considerat, et qui prope polos fieri observati sunt, et qui a ventis et
fluminibus, atque ab ipsius Terrae exhalationibus excitantur. Quae omnia
fuse ad vers. 1002 persequitur. Inde et in terrestri atmosphaera aestum
quendam haberi docet similem marino aestui, a quo tamen ventos exoriri
posse, quod quidam suspicati sunt, negat; neque a causa aestus gignente
ullam ait in barometris, quam percipiamus,
125588. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
sunt, negat; neque a causa aestus gignente
ullam ait in barometris, quam percipiamus, mutationem effici. Eos porro
aestus, qui in Jove, ac Saturno, illo quatuor, hoc quinque circumferente
Lunas, fieri debent, considerat, ubi et de Jovis fasciis agit, quae possunt
et a nubibus circa Jovem ipsum exortis nostrarum similibus provenire. Ex hoc
ad caelestium corporum atmosphaeras gradum facit, quarum quoddam est in
Venere observatum indicium. A vers.
125589. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ullam ait in barometris, quam percipiamus, mutationem effici. Eos porro
aestus, qui in Jove, ac Saturno, illo quatuor, hoc quinque circumferente
Lunas, fieri debent, considerat, ubi et de Jovis fasciis agit, quae possunt
et a nubibus circa Jovem ipsum exortis nostrarum similibus provenire. Ex hoc
ad caelestium corporum atmosphaeras gradum facit, quarum quoddam est in
Venere observatum indicium. A vers. 1122 Lunae atmosphaera sitne, qualisque,
125590. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
qualisque,
ad vers. 1179 conjicit. Cometarum deinde, quae certissime existunt,
atmosphaeras aggreditur, in earumque inquirit usus, quos a nostro deducit
aere, cujus prae caeteris officium est lucem, caloremque dividere ita, ut et
illam ab uno loco in alium transferat, et hunc in aliud et tempus et locum;
quod profecto animantium vitae ducendae tuendaeque perneccesarium est. Is
atmosphaerae usus in Cometis maximus est ob ipsorum recessus a Sole, ad
125591. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
deinde, quae certissime existunt,
atmosphaeras aggreditur, in earumque inquirit usus, quos a nostro deducit
aere, cujus prae caeteris officium est lucem, caloremque dividere ita, ut et
illam ab uno loco in alium transferat, et hunc in aliud et tempus et locum;
quod profecto animantium vitae ducendae tuendaeque perneccesarium est. Is
atmosphaerae usus in Cometis maximus est ob ipsorum recessus a Sole, ad
Solemque accessus discrimen maximum. Ex hoc
125592. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
existunt,
atmosphaeras aggreditur, in earumque inquirit usus, quos a nostro deducit
aere, cujus prae caeteris officium est lucem, caloremque dividere ita, ut et
illam ab uno loco in alium transferat, et hunc in aliud et tempus et locum;
quod profecto animantium vitae ducendae tuendaeque perneccesarium est. Is
atmosphaerae usus in Cometis maximus est ob ipsorum recessus a Sole, ad
Solemque accessus discrimen maximum. Ex hoc tanto discrimine
125593. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
existunt,
atmosphaeras aggreditur, in earumque inquirit usus, quos a nostro deducit
aere, cujus prae caeteris officium est lucem, caloremque dividere ita, ut et
illam ab uno loco in alium transferat, et hunc in aliud et tempus et locum;
quod profecto animantium vitae ducendae tuendaeque perneccesarium est. Is
atmosphaerae usus in Cometis maximus est ob ipsorum recessus a Sole, ad
Solemque accessus discrimen maximum. Ex hoc tanto discrimine caudarum
125594. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
corporibus
enutriri Solem ad reparandam sui luminis juncturam non posse; posse vero
Cometam nimis prope Terram transire, nostroque tunc aeri insinuare, vel
lethalia, vel vitalia potius quaedam semina, posse mutua gravitate et ipsius
et suum motum varie perturbare, posse suo in Terram incursu ipsam
confringere, externamque faciem, axisque, super quo diurnus motus peragitur,
situm immutare: at haec ipsa metuere insipientium esse, provido siquidem
125595. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
enutriri Solem ad reparandam sui luminis juncturam non posse; posse vero
Cometam nimis prope Terram transire, nostroque tunc aeri insinuare, vel
lethalia, vel vitalia potius quaedam semina, posse mutua gravitate et ipsius
et suum motum varie perturbare, posse suo in Terram incursu ipsam
confringere, externamque faciem, axisque, super quo diurnus motus peragitur,
situm immutare: at haec ipsa metuere insipientium esse, provido siquidem
125596. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
fixae ad
se invicem, atque ad Solem accedere non videantur, cur ipsius gravitatis
naturae ignoratio nihil efficiat, quin ea possit existere, cur demum
aetheris resistentia caelestes motus a gravitate ortos non perturbet, ubi et
spatium materia ubique stipatum ac plenum a Natura prorsus excluditur; unde
ad vortices Cartesianos a vers. 1891 fit transitus, eosque neque existere,
neque, si existere, perdurare, neque, si perdurarent, leges caelestium
125597. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
legibus, qua in re per variae discurrens exempla usque ad libri finem
immoratur.
LIBRI SEPTIMI.
Aggressurus de luce, et rebus opticis agere, multo diversas a gravitate
valere vires hic asserit, neque leges in magnis corporibus deprehensas ad
parva transferri posse; quod variis exemplis probat usque ad vers. 69.
Laudato Newtono, qui luminis et
125598. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
et rebus opticis agere, multo diversas a gravitate
valere vires hic asserit, neque leges in magnis corporibus deprehensas ad
parva transferri posse; quod variis exemplis probat usque ad vers. 69.
Laudato Newtono, qui luminis et colorum naturam primus detexit, expositaque
partitione totius operis a vers. 93. lumen recta propagari via affirmat,
probatque cum observationibus, tum ratione; unde consequitur propagata lucis
densitatem progrediendo minui
125599. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
radiis in opposito clausi cubiculi pariete suis expressas coloribus pingi
rerum externarum imagines, de quibus agit usque ad v. 264. Inde umbras
corporum considerat, ac Perspectivae, quam vocant, artis ortum,
Astronomicorum, et Geodeticorum instrumentorum usum, et Gnomonicae rationes
attingit. A vers. 302. ad successivam luminis propagationem delabitur,
eamque probat et inertiae vi, et satellitum Jovis ecclipsibus, ac demum a
vers. 527. ad vers.
125600. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
pariete suis expressas coloribus pingi
rerum externarum imagines, de quibus agit usque ad v. 264. Inde umbras
corporum considerat, ac Perspectivae, quam vocant, artis ortum,
Astronomicorum, et Geodeticorum instrumentorum usum, et Gnomonicae rationes
attingit. A vers. 302. ad successivam luminis propagationem delabitur,
eamque probat et inertiae vi, et satellitum Jovis ecclipsibus, ac demum a
vers. 527. ad vers. 706. luminis, quod a stellis fixis ad
125601. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
corporum considerat, ac Perspectivae, quam vocant, artis ortum,
Astronomicorum, et Geodeticorum instrumentorum usum, et Gnomonicae rationes
attingit. A vers. 302. ad successivam luminis propagationem delabitur,
eamque probat et inertiae vi, et satellitum Jovis ecclipsibus, ac demum a
vers. 527. ad vers. 706. luminis, quod a stellis fixis ad nos devenit,
aberratione. Tum quae lucis celeritas sit, ex utroque hoc argumento deducit;
in qua expendenda
125602. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ac Perspectivae, quam vocant, artis ortum,
Astronomicorum, et Geodeticorum instrumentorum usum, et Gnomonicae rationes
attingit. A vers. 302. ad successivam luminis propagationem delabitur,
eamque probat et inertiae vi, et satellitum Jovis ecclipsibus, ac demum a
vers. 527. ad vers. 706. luminis, quod a stellis fixis ad nos devenit,
aberratione. Tum quae lucis celeritas sit, ex utroque hoc argumento deducit;
in qua expendenda immoratur usque
125603. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
usque ad vers. 912. Immensam hinc arguit ipsius
lucis tenuitatem, quam multis experimentis confirmat, facileque ab iis, qua
objici contra solent, tuetur. Progreditur deinceps ad eam luminis
proprietatem, quam reflexionem, et refractionem vocant, quarum leges
describens, gradum facit ad diversam radiorum naturam, a qua colorum
varietatem deducit; agitque pluribus de celeberrimo illo Newtoni, ac
maximarum utilitatum foecundissimo hujus temporis de
125604. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
declarat, radium
quemque tanquam in sua elementa retexit, ac praecipue a vers. 1684. vitreum
Prisma describit, ejusque usum explicat in exhibendis, quibus radius
componitur, coloribus, atque horum discrimen ac ingenitam, et constantem
suam cujusque vim ac naturam exponit. Eorum intervalla sum sonorum
intervallis comparat; quid ex aliquibus, quid ex omnibus inter se commixtis
coloribus prodeat, docet. Demum a vers. 2126. ad naturalium colorum
125605. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
suae dignitatem deprimit ac
deformat. Quae praefatus, a vers. 108. Speculorum rationem, quae a
reflexione lucis provenit, pertractat, ac primo de planis speculis agit,
eorumque imagines, quo pacto, quibusque radiis fiant, et quales esse
debeant, considerat, usque ad vers. 200. E planis speculis ad sphaerica tam
convexa quam cava transit, ac ad ea etiam, quae figuram habent ortam ex
conversione cujuspiam sectionis Conicae, earumque imaginum
125606. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
convexa quam cava transit, ac ad ea etiam, quae figuram habent ortam ex
conversione cujuspiam sectionis Conicae, earumque imaginum exponit
varietates ac discrimina; indeque ad specula, quae vocant, ustoria
descendit, et ipsorum vim atque effecta declarat, aliasque etiam speculorum
figuras, effigierumque deformationes innuit, ac demum ad specula in aere
conformata consurgens, praesertim illinc Parhelii originem deducit. A vers.
326. gradum
125607. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
deformationes innuit, ac demum ad specula in aere
conformata consurgens, praesertim illinc Parhelii originem deducit. A vers.
326. gradum facit ad asperas corporum scabrasque superficies,
ab eaque inaequalitate et copiam luminis reflexi pro varia partium
obliquitate, et pro distantiis ejusdem vires determinat ad vers. 419. Ut
Planetae reflectunt Solis radios, ita etiam Tellus eosdem remittit, unde
quoddam in Luna lumen, quod
125608. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
consurgens, praesertim illinc Parhelii originem deducit. A vers.
326. gradum facit ad asperas corporum scabrasque superficies,
ab eaque inaequalitate et copiam luminis reflexi pro varia partium
obliquitate, et pro distantiis ejusdem vires determinat ad vers. 419. Ut
Planetae reflectunt Solis radios, ita etiam Tellus eosdem remittit, unde
quoddam in Luna lumen, quod secundarium vocant, explicatur. Qua occasione ad
inaequalitatem
125609. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
luminis in lunari facie, ejusque partibus proceditur, quae
tamen in caeterorum Planetarum superficie conspici non potest. A vers. 517.
Ad pulcherrimum illum Caeli spectaculum se convertit, ac Iridis naturam,
quae a reflectione et refractione radiorum oritur, accurate evolvit,
omniaque ad eam spectantia fuse persequitur ad vers. 1086. Hinc ad visum
oculorum, qui per refractionem radiorum efficitur, pertractandum pergit, ac
primo oculum, ejusdem sensus
125610. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
quidque ad ejus distinctionem conducat,
quaque arte oculis vitio aliquo laborantibus subveniatur, docet, occurritque
difficultatibus geminis, altera ab errore figurae sphaericae, altera a
diversa refrangibilitate petita; tum et radios in oculo, quos oberrantes
dicunt, expendit. A vers. 1268. Aggreditur argumentum de telescopiis, ac
primo praemittit ea, quae pertinent ad focos lentium, quibus telescopia
constant. Hinc Galileana telescopia describit,
125611. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ea, quae pertinent ad focos lentium, quibus telescopia
constant. Hinc Galileana telescopia describit, duas scilicet lentes, alteram
convexam, alteram cavam continentia; quid inde commodi, quidque incommodi
consecutum sit, et quomodo deinceps ad duas lentes convexas deventum, demum
et ad quatuor, quantumque inde profectum sit, exponit. Quae omnia
persequitur usque ad vers. 1716, a quo ad Newtoniana Telescopia progreditur,
quae Catadioptrica
125612. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
constant. Hinc Galileana telescopia describit, duas scilicet lentes, alteram
convexam, alteram cavam continentia; quid inde commodi, quidque incommodi
consecutum sit, et quomodo deinceps ad duas lentes convexas deventum, demum
et ad quatuor, quantumque inde profectum sit, exponit. Quae omnia
persequitur usque ad vers. 1716, a quo ad Newtoniana Telescopia progreditur,
quae Catadioptrica nuncupantur, cum non solum refractione, sed potissimum
reflexione
125613. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
deducit, ultra quos limites adhuc corporum particulae
descendunt ad eam tenuitatem, quae nullos lucis radios reflectere possit,
nostris propterea sint sensibus impervia, neque adiri a nobis nisi sola
cogitatione valeant. Et tamen multo adhuc inferius principia corporum
existunt, suntque veluti fundamenta tantorum naturae operum, quae in tam
mira subtilitate aeque mirum artificium praeseferunt. Hic nonnulla
enumerantur, ac cum eximiis hominum
125614. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ad quae nulli unquam nostrae mentis conatus possint
pertingere.
LIBRI NONI.
Ambitio quae homines plerumque ad dominandum caeteris per fas et nefas
impellit, si mortem suum converteret, ac genus ipsum humanum convectis in
medium notitiarum opibus, ac subacto quodammodo Naturae regno extollere, et
altius collocare niteretur, maximis certe esset verissimisque
125615. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
Ambitio quae homines plerumque ad dominandum caeteris per fas et nefas
impellit, si mortem suum converteret, ac genus ipsum humanum convectis in
medium notitiarum opibus, ac subacto quodammodo Naturae regno extollere, et
altius collocare niteretur, maximis certe esset verissimisque laudibus
exornanda, atque eae laudes omnibus rerum Inventoribus idcirco debent
tribui, interque hos potissimum Newtono, cujus in hoc opere egregia inventa
125616. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
interque hos potissimum Newtono, cujus in hoc opere egregia inventa
exponuntur. Jam a vers. 77. proponit pertractandum in hoc libro argumentum,
de nova scilicet luminis proprietate, vicium nimirum facilioris reflexionis,
et facilioris transmissus, quas explicat, ac earum mutationis intervalla
valde brevia esse declarat. Ea mutatio ab his tribus pendet, a natura
nimirum luminis, seu radii colorati, a natura corporis, in quod radius
ingreditur,
125617. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
et facilioris transmissus, quas explicat, ac earum mutationis intervalla
valde brevia esse declarat. Ea mutatio ab his tribus pendet, a natura
nimirum luminis, seu radii colorati, a natura corporis, in quod radius
ingreditur, et ab angulo, sub quo ingreditur. A vers. 117. afferuntur leges,
juxta quas intervallorum mutatio iis respondet tribus conditionibus ad vers.
156; inde ad eas probandas confirmandasque leges experimenta adhibentur,
nempe lentis
125618. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
afferuntur leges,
juxta quas intervallorum mutatio iis respondet tribus conditionibus ad vers.
156; inde ad eas probandas confirmandasque leges experimenta adhibentur,
nempe lentis vitreae positae super plano pariter vitreo et pellucido, ac
speculi vitrei cavo-convexi. Quibus explicatis multa adducuntur in medium,
quae cum theoria consentiunt; ac a v. 376. unde sint perspicua, unde opaca
corpora, declaratur ad vers. 480. Porro ad tot diversorum
125619. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
480. Porro ad tot diversorum naturalium colorum
causam proceditur, lamellaeque in superficie corporum considerantur varie
coloratos radios reflectentes, quaeque illarum crassitudo esse debeat pro
quovis colore, decernitur, et experimentis confirmantur ac
paulatim a variantibus corporum coloribus transitur ad constantes, eorumque
etiam sibi succedentium permutationes, quae omnia variis experimentis, et
observationibus comprobantur, ac
125620. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
pro
quovis colore, decernitur, et experimentis confirmantur ac
paulatim a variantibus corporum coloribus transitur ad constantes, eorumque
etiam sibi succedentium permutationes, quae omnia variis experimentis, et
observationibus comprobantur, ac usque ad vers. 1001. fuse pertractantur.
Tum ad proprietatum lucis causas mechanicas descenditur, nempe propagationis
rectilineae, reflexionis, refractionis, viciumque facilioris reflexionis
125621. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
et
observationibus comprobantur, ac usque ad vers. 1001. fuse pertractantur.
Tum ad proprietatum lucis causas mechanicas descenditur, nempe propagationis
rectilineae, reflexionis, refractionis, viciumque facilioris reflexionis et
facilioris transmissus. Ac primo Auctor exclusis aliis de propagatione
sententiis, tenuissimum ait igneum vaporem semel emissum immani cum
velocitate, in directum motu uniformi ob inertiae vim pergere, neque
125622. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
corporum, in aliqua etiam distantia agentibus; quae viam sternunt
ad explicandam reflexionis causam a v. 1121. Haec quidem non repetitur ab
impulsu luminis in corpus impediens, ut multis ostenditur usque ad vers
1336. (ubi et de corporum raritate agitur), sed a viribus quibusdam, quae
flexus in luce varios, et reflexionem, refractionemve inducant; quod a vers.
1549. declaratur. Causam porro vicium, quas diximus, Auctor inquirit,
illamque
125623. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
causam a v. 1121. Haec quidem non repetitur ab
impulsu luminis in corpus impediens, ut multis ostenditur usque ad vers
1336. (ubi et de corporum raritate agitur), sed a viribus quibusdam, quae
flexus in luce varios, et reflexionem, refractionemve inducant; quod a vers.
1549. declaratur. Causam porro vicium, quas diximus, Auctor inquirit,
illamque inquisitionem multis difficultatibus obsitam dicens eam demum
seligit causam, quam probabilem
125624. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
flammasque progignat: quid ignis sit, quid efficiat, in quae
agat, quaeque dissolvat, quanta vi polleat: Nemorum ac Urbium incendia
describit, unde ad Vesuvii eruptiones transgreditur, obrutosque igneo emisso
torrente campos, et magnas olim obtectas Urbes, quarum quaedam nunc in
Campania, ut Herculanum et Pompeja, casu deprehensae e tenebris eruuntur, ac
aliqua saltem ex parte in lucem prolatae in eruditorum hominum animis
antiquitatis agnoscendae
125625. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
quanta vi polleat: Nemorum ac Urbium incendia
describit, unde ad Vesuvii eruptiones transgreditur, obrutosque igneo emisso
torrente campos, et magnas olim obtectas Urbes, quarum quaedam nunc in
Campania, ut Herculanum et Pompeja, casu deprehensae e tenebris eruuntur, ac
aliqua saltem ex parte in lucem prolatae in eruditorum hominum animis
antiquitatis agnoscendae cupiditatem non tam explent, quam magis adhuc
irritant atque inflammant.
125626. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ac ejusdem affert
exempla in ebullitione, fermentatione, dissolutione, praecipitatione,
caeterisque hujusmodi chemicis experimentis, ac primo agit de attrahentibus
salis Tartari viribus, tum olei vitrioli, ac item salis nitri et sulphuris:
unde exhalationum variarum e terra ortus, effectusque deducitur, ac aquae
tam fortis, quam regiae natura, partiumque fixarum, et volatilium et
acidarum, alcalinarumque discrimen, caeteraque hujusmodi plurima, ac
125627. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
agit de attrahentibus
salis Tartari viribus, tum olei vitrioli, ac item salis nitri et sulphuris:
unde exhalationum variarum e terra ortus, effectusque deducitur, ac aquae
tam fortis, quam regiae natura, partiumque fixarum, et volatilium et
acidarum, alcalinarumque discrimen, caeteraque hujusmodi plurima, ac
generatim salium ipsorum compositio, et figura expenditur ad vers. 484. Inde
naturalium corporum origo ac forma, ut lapidum, crystallorum,
125628. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
salis Tartari viribus, tum olei vitrioli, ac item salis nitri et sulphuris:
unde exhalationum variarum e terra ortus, effectusque deducitur, ac aquae
tam fortis, quam regiae natura, partiumque fixarum, et volatilium et
acidarum, alcalinarumque discrimen, caeteraque hujusmodi plurima, ac
generatim salium ipsorum compositio, et figura expenditur ad vers. 484. Inde
naturalium corporum origo ac forma, ut lapidum, crystallorum, gemmarum,
125629. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
e terra ortus, effectusque deducitur, ac aquae
tam fortis, quam regiae natura, partiumque fixarum, et volatilium et
acidarum, alcalinarumque discrimen, caeteraque hujusmodi plurima, ac
generatim salium ipsorum compositio, et figura expenditur ad vers. 484. Inde
naturalium corporum origo ac forma, ut lapidum, crystallorum, gemmarum,
arborum, animalium, explicatur, ex quibus omnibus attractio minimarum in
brevibus intervallis partium magis
125630. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ad vers. 484. Inde
naturalium corporum origo ac forma, ut lapidum, crystallorum, gemmarum,
arborum, animalium, explicatur, ex quibus omnibus attractio minimarum in
brevibus intervallis partium magis magisque adseritur, a qua et cohaesio
oritur, per eamque tuborum capillarium phaenomena, similiaque alia
declarantur. A vers. 699. viam sibi sternit ad vim repulsivam in minore
spatio, attractivae succedentem, asserendam, eamque exemplis multis
125631. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
attractivae succedentem, asserendam, eamque exemplis multis
explicat, ac ob oculos ponit usque ad vers. 839., a quo concludit, ad motum
conservandum, per quem omnia fiunt in natura, requiri vires quasdam, quae
deprehenduntur et in gravitate, et in chemicis experimentis, a quibus
praesertim constat mutua partium pro variatis distantiis et attractio et
repulsio. Inde a vers. 913. delabitur ad inquirenda corporum elementa, ac
primo de iis exponit
125632. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
asserendam, eamque exemplis multis
explicat, ac ob oculos ponit usque ad vers. 839., a quo concludit, ad motum
conservandum, per quem omnia fiunt in natura, requiri vires quasdam, quae
deprehenduntur et in gravitate, et in chemicis experimentis, a quibus
praesertim constat mutua partium pro variatis distantiis et attractio et
repulsio. Inde a vers. 913. delabitur ad inquirenda corporum elementa, ac
primo de iis exponit Leibnitianorum
125633. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
a quo concludit, ad motum
conservandum, per quem omnia fiunt in natura, requiri vires quasdam, quae
deprehenduntur et in gravitate, et in chemicis experimentis, a quibus
praesertim constat mutua partium pro variatis distantiis et attractio et
repulsio. Inde a vers. 913. delabitur ad inquirenda corporum elementa, ac
primo de iis exponit Leibnitianorum sententiam, inter se dissimilia esse
statuentium, quam refellit, observarique evincit naturam semper
125634. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
ad motum
conservandum, per quem omnia fiunt in natura, requiri vires quasdam, quae
deprehenduntur et in gravitate, et in chemicis experimentis, a quibus
praesertim constat mutua partium pro variatis distantiis et attractio et
repulsio. Inde a vers. 913. delabitur ad inquirenda corporum elementa, ac
primo de iis exponit Leibnitianorum sententiam, inter se dissimilia esse
statuentium, quam refellit, observarique evincit naturam semper ad
125635. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
eamque per
se, nisi extra impediatur, attingere. Tum a v. 1033. paucis legibus indigere
naturam probat ad ea omnia peragenda, quae tantam varietatem praeseferunt,
easque posse ad vim nempe gravitatis, fermentationis, et cohaesionis reduci,
sed hae postremae, qua ratione vigeant, nequaquam satis deprehensum,
praesertim, in quo consistat partium cohaesio, cum dubitari jure possit,
quod vulgo de illa existimatur, a praejudicatis opinionibus
125636. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
sed illis praesertim, quae loca
Geometrica appellantur; quaeque objici possunt, dissolvit, concluditque,
quascumque etiam improvisas velocitatis mutationes confici perquam exiguo,
verum continuo tempore; ut spatium enim, ita et tempus suas habet partes,
quae in infinitum imminuantur. Evicta continuitatis lege jam a v. 1485.
expendit duo corpora penitus dura, quorum unum in alterum incurrat; eo
incursu debere fieri velocitatis mutationes per saltum
125637. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
superficie contingere debet; quare ne
continuitatis lex infringatur, is contactus excludendus omnino esse videtur,
ac incipere velocitatis mutatio fieri in parva corporum accedentium
distantia, per vim quandam repellentem, et contactum ipsum impedientem,
proinde in spatiis infinite minutis haec esse infinita ad v. 1600. Quare cum
in magnis distantiis vigeat vis attractiva, seu gravitas, necessario debet
alicubi haberi transitus a repulsione ad
125638. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
quietem,
multaeque subjiciuntur de ipsius naturae foecunditate, varietate, ordine,
nexuque considerationes. Demum a v. 2630. ad omnium investigationum fructum
percipiendum deducimur, ad magis magisque agnoscendum Potentissimum et
Sapientissimum Conditorem et Conservatorem Deum, qui manifesto omnibus suis
in operibus se prodit, in quae universim excurritur, neque magis a totius
orbis consideratione, quam a singularibus ejus partibus, ac parvis etiam
125639. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Sub2Sect | SubSect | Section]
de ipsius naturae foecunditate, varietate, ordine,
nexuque considerationes. Demum a v. 2630. ad omnium investigationum fructum
percipiendum deducimur, ad magis magisque agnoscendum Potentissimum et
Sapientissimum Conditorem et Conservatorem Deum, qui manifesto omnibus suis
in operibus se prodit, in quae universim excurritur, neque magis a totius
orbis consideratione, quam a singularibus ejus partibus, ac parvis etiam
animantibus, nostroque
125640. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
APPROBATIO.
Poema hoc pulcherrimum ac plane admirandum, quo amplissimus praesul
Benedictus Stay Scriptor eximius, summus idem Poeta et summus Philosophus,
universam Newtonianam philosophiam suavissimis, ac planis doctrinae versibus
illustravit, jam in lucem editum una cum interpretationibus et supplementis
doctissimi Boscovichii, ac dispertitum in tria
125641. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
praesul
Benedictus Stay Scriptor eximius, summus idem Poeta et summus Philosophus,
universam Newtonianam philosophiam suavissimis, ac planis doctrinae versibus
illustravit, jam in lucem editum una cum interpretationibus et supplementis
doctissimi Boscovichii, ac dispertitum in tria volumina, putamus non
inopportunum, omissis illustrationibus viri clarissimi, ipsum etiam per sese
uno volumine conclusum in lucem edi separatim, quo facilius
125642. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Pater Th. M. Mamachius S.P. A. Magister; cui
quidem confirmamus nihil esse in hoc praeclaro opere non consentaneum
religioni ac bonis moribus.
Raimundus Cunich Rhetoricae et linguae Graecae in Collegio Romano
professor.
Jacobus Bonfiglioli Secretariae Brevium ad Principes Substitutus.
125643. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Atque haurire; juvatque novos decerpere Flores
Insignemque Mea Capiti petere inde Coronam
Unde prius nulli velarint tempora Musae.
Primus/m, quod magnis doceo de rebus et, arctis/artis
Religionum animos nodis involvere curo
Queis Musa hos cari felix exolvere tentat.
Deinde, quod obscura de Re tam lucida pango
Carmina, Museo contingens cuncta
125644. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
celebranda reperti
Ad sacra sint Tantum versus, Laudesve Deorum
Dicendas, ne Relligio sine honore jaceret;
Nam traxere etiam paulatim ad Caelum Musas,
Versibus et variis cecinerunt omnia (a) vates.
Sed nullum e numero carmen praestantius omne
Quam quo post Divos Naturae facta recensent.
Animadversio. Ex
125645. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
scientias omnes, artesque, quae ad humanitas/m
pertinent,
spectat; nam Musa ab ????? ma???; sonat enim
inquisitionem, in
vestigationemque, queis verum
???????, patetque intelligentibus, et inquirentibus. Ergo Musa veri
investigatio est, dum carmine gaudet, et
minus carmine delectat,
eisque prodesse ma???? vult.
Gelsomini
125646. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nam Musa ab ????? ma???; sonat enim
inquisitionem, in
vestigationemque, queis verum
???????, patetque intelligentibus, et inquirentibus. Ergo Musa veri
investigatio est, dum carmine gaudet, et
minus carmine delectat,
eisque prodesse ma???? vult.
Gelsomini
125647. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
tractus
2 Fulgeat haec species vasti pulcherrima Mundi,
3 Disjunctaeque locis variae quo foedere partes
4 Conveniant, quae sint vires per corpora fusae,
5 Et quam multiplici se volvant omnia motu,
6 Aggredior suavi diffundens pandere cantu,
7 Difficilique novas inventa labore per artes,
8 Hactenus atque adytis doctrinae inclusa severae
125648. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
9 Primus ad ingenuos Musarum educere cultus:
10 Quippe quid humanas praestantius, utiliusque
11 Illiciat mentes, quam Veri nectare pasci
12 Largius aeterni, causas dum visere, et ortus
13 Conamur rerum, et toto discurrimus Orbe?
14 Quidve magis sacro Vatum sermone feratur
15 Per gentes hominum varias, memoresque per annos,
16 Ingens
125649. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
10 Quippe quid humanas praestantius, utiliusque
11 Illiciat mentes, quam Veri nectare pasci
12 Largius aeterni, causas dum visere, et ortus
13 Conamur rerum, et toto discurrimus Orbe?
14 Quidve magis sacro Vatum sermone feratur
15 Per gentes hominum varias, memoresque per annos,
16 Ingens quam quod opus dia ratione peractum est?
125650. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
16 Ingens quam quod opus dia ratione peractum est?
17 O qui stelliferi flammas succendis Olympi,
18 Qui mare substratum caelo diffundis, et auras
19 Mobilitas, terramque sua compage revincis,
20 Dum memoranda tuae monumenta revolvimus artis,
21 Infer legiferas nos protinus in Rationes,
22 Per quas et magni
125651. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
diffundis, et auras
19 Mobilitas, terramque sua compage revincis,
20 Dum memoranda tuae monumenta revolvimus artis,
21 Infer legiferas nos protinus in Rationes,
22 Per quas et magni jam primum exordia mundi
23 Ponebas, cuncta invicto et nunc ordine flectis:
24 Da Verum effari, aeterna quod Mente latebat
25 Ante ortus rerum, quod deinde per omnia fusum est,
125652. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
20 Dum memoranda tuae monumenta revolvimus artis,
21 Infer legiferas nos protinus in Rationes,
22 Per quas et magni jam primum exordia mundi
23 Ponebas, cuncta invicto et nunc ordine flectis:
24 Da Verum effari, aeterna quod Mente latebat
25 Ante ortus rerum, quod deinde per omnia fusum est,
26 Immissumque, vigent per Te quaecumque creata:
125653. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
flectis:
24 Da Verum effari, aeterna quod Mente latebat
25 Ante ortus rerum, quod deinde per omnia fusum est,
26 Immissumque, vigent per Te quaecumque creata:
27 Da decus, et sacros Musarum inferre lepores,
28 Quos petit ipsa tuis Majestas indita gestis.
29 Effice at interea, longos ut SILVIUS annos
30 Floreat egregius fama, et praestantibus orsis,
125654. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
27 Da decus, et sacros Musarum inferre lepores,
28 Quos petit ipsa tuis Majestas indita gestis.
29 Effice at interea, longos ut SILVIUS annos
30 Floreat egregius fama, et praestantibus orsis,
31 Cui vigili haec nitens instauro munera cura.
32 Hunc licet ILLE sibi moderando adjunxerit orbi,
33 Quo nihil in terris usquam divinius extat
125655. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
46 Dona diu vigilata tuis haec, Inclyte, jussis;
47 Cumque vacat, fessaeque licet brevia otia menti
48 Reddere, te facilem rationibus adjice veris,
49 In rerum latebras, et intima Naturaï
50 Queis adyta irrumpam, longe vestigia servans
51 Magna Viri, cujus vis ignea discutit omnes,
52 Ignea vis animi, qua se cumque inferat, umbras:
125656. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
55 Mutuaque in vacuos late sunt edita tractus
56 Pondera, quae terram, mare, solem, sidera versant:
57 Per quem etiam vario lux compta colore refulget
58 Clarior assueto, et patitur sua dia retexi
59 Lumina. Quid tantis majus, meliusque repertis?
60 Quid genus humanum propius Dis admovet ipsis?
61 Ergo parta suo qui talia pectore nobis
125657. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
64 Inventa in longos aetatum immittere cursus,
65 Huc ades, atque tuum fine saltem haud mollibus ausis
66 Posse tenere animum, qui semper grandia gestit
67 Moliri rerum, et praestantes volvere curas.
68 Praesertim cum Te noster labor auspice primum
69 Creverit, auctifico veluti Jovis imbre rigatus,
70 Et ninc auspice Te claram ausit visere lucem;
125658. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
semper grandia gestit
67 Moliri rerum, et praestantes volvere curas.
68 Praesertim cum Te noster labor auspice primum
69 Creverit, auctifico veluti Jovis imbre rigatus,
70 Et ninc auspice Te claram ausit visere lucem;
71 Si tua jucundi non olli gratia desit
72 Praesidii, tum se terris ad sidera tollet,
73 Tum mea Cirrhaea decorabit tempora lauro.
125659. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quin omnia dispiciamus,
78 Altaque subtili scrutemur viscera lapsu.
79 Principio quicumque solent inquirere rerum
80 Naturam, duplici res ipsas nomine signant
81 Tantum, et sub geminum late genus omnia cogunt;
82 Namque aut corpora sunt, nostros impellere possunt
83 Quae sensus, ducunt aut unde exordia sensus,
84 Vitaque, quodcumque est, quod mens, et spiritus audit.
125660. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
81 Tantum, et sub geminum late genus omnia cogunt;
82 Namque aut corpora sunt, nostros impellere possunt
83 Quae sensus, ducunt aut unde exordia sensus,
84 Vitaque, quodcumque est, quod mens, et spiritus audit.
85 At quod nec corpus, nec mens sit, cum nequeamus
86 Scire, quid esse queat, multi nihil esse fatentur;
87 Hic veluti quiddam prohiberet, tertia constet
125661. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
86 Scire, quid esse queat, multi nihil esse fatentur;
87 Hic veluti quiddam prohiberet, tertia constet
88 Ne natura etiam, aut vario fors ordine plures,
89 quin praesto nobis sistant se, et nomina poscant.
90 Sed quoniam, anne aliqua in rebus natura sit ultra,
91 Prorsus in incerto est, quaerendique irritus omnis
92 Est labor, idcirco potius nescire fateri
125662. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quaerendique irritus omnis
92 Est labor, idcirco potius nescire fateri
93 Par erat, in nihilo quam mersam dicere inani,
94 Atque inter res, quae nequeant extare, referre.
95 Et jam, quae nobis geminarum est altera rerum,
96 Spiritus, aut aliquid summum est, primumque, quod uno
97 A se habet omne, quod est, finisque et originis expers:
98 Aut quae finito productae tempore
125663. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
94 Atque inter res, quae nequeant extare, referre.
95 Et jam, quae nobis geminarum est altera rerum,
96 Spiritus, aut aliquid summum est, primumque, quod uno
97 A se habet omne, quod est, finisque et originis expers:
98 Aut quae finito productae tempore mentes
99 Principium tenuere sui, vitaeque fruuntur
100 Munere. Nos illud Numenque, Deumque vocamus,
101 Rem summam
125664. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
98 Aut quae finito productae tempore mentes
99 Principium tenuere sui, vitaeque fruuntur
100 Munere. Nos illud Numenque, Deumque vocamus,
101 Rem summam utroque hoc dicentes nomine, et unam.
102 At, quoniam nostros animos impellere primum
103 In vita incipiunt res, quae sunt cumque creatae,
104 Notitiamque sui facilem procudere certant
105 Ante alias;
125665. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sunt cumque creatae,
104 Notitiamque sui facilem procudere certant
105 Ante alias; ratio paulatim scandere nostra
106 Debet ab his summam ad Naturam, unde omnia pendent,
107 Et, veluti vasti lustratis undique regni
108 Finibus, ad magni solium nos sistere Regis.
109 Quapropter nosmet nobis, et corpora circum
110 Vestiganda prius: pretium, finisque laboris
125666. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
106 Debet ab his summam ad Naturam, unde omnia pendent,
107 Et, veluti vasti lustratis undique regni
108 Finibus, ad magni solium nos sistere Regis.
109 Quapropter nosmet nobis, et corpora circum
110 Vestiganda prius: pretium, finisque laboris
111 Illud erit, propius Naturae accedere summae,
112 Et, quantum fas est mortali, agnoscere Numen,
113 Aut
125667. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
solium nos sistere Regis.
109 Quapropter nosmet nobis, et corpora circum
110 Vestiganda prius: pretium, finisque laboris
111 Illud erit, propius Naturae accedere summae,
112 Et, quantum fas est mortali, agnoscere Numen,
113 Aut admirari potius, Dominumque vereri.
114 At nullam, constare queant quaecumque creatae
115 In rebus mentes, nisi nostram ex omnibus ipsi
125668. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
creatae
115 In rebus mentes, nisi nostram ex omnibus ipsi
116 Percipimus, quia nostra intra sentimus eandem,
117 Corpore quae juncta est cum nostro, animamque vocamus;
118 Et sentimus item, quid in interiore recessu
119 Rerum agat: ipsa intus nimirum et cogitat, et vult.
120 At, qui percipimus peragentem haec intus, an omnem
121 Perlustrare datum est, et ab omni parte
125669. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
116 Percipimus, quia nostra intra sentimus eandem,
117 Corpore quae juncta est cum nostro, animamque vocamus;
118 Et sentimus item, quid in interiore recessu
119 Rerum agat: ipsa intus nimirum et cogitat, et vult.
120 At, qui percipimus peragentem haec intus, an omnem
121 Perlustrare datum est, et ab omni parte tueri?
122 An penitus, mentis quae sit natura, videmus?
125670. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quia nostra intra sentimus eandem,
117 Corpore quae juncta est cum nostro, animamque vocamus;
118 Et sentimus item, quid in interiore recessu
119 Rerum agat: ipsa intus nimirum et cogitat, et vult.
120 At, qui percipimus peragentem haec intus, an omnem
121 Perlustrare datum est, et ab omni parte tueri?
122 An penitus, mentis quae sit natura, videmus?
123 Inde
125671. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
118 Et sentimus item, quid in interiore recessu
119 Rerum agat: ipsa intus nimirum et cogitat, et vult.
120 At, qui percipimus peragentem haec intus, an omnem
121 Perlustrare datum est, et ab omni parte tueri?
122 An penitus, mentis quae sit natura, videmus?
123 Inde potestates etiam, viresque quot extent,
124 Quaque suos solers ratione feratur ad actus,
125
125672. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
123 Inde potestates etiam, viresque quot extent,
124 Quaque suos solers ratione feratur ad actus,
125 Qua moveat corpus, quo foedere juncta ligetur?
126 Non res ulla quidem praesentior, et tamen ulla
127 Nota minus non est: oculo licet omnia late
128 Lustremus, caelum, terras, pelagusque profundum,
129 Tot mutata locis, variis et corpora
125673. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
res ulla quidem praesentior, et tamen ulla
127 Nota minus non est: oculo licet omnia late
128 Lustremus, caelum, terras, pelagusque profundum,
129 Tot mutata locis, variis et corpora
formis;
130 Attamen illum ipsum praesentem haud cernere quimus,
131 Namque suos in se obtutus convertere nunquam
132 Ipse potest, sibique ex adverso occurrere; clara
125674. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
certa?
145 Cum lassata virûm sopor altus membra resolvit,
146 Atque papavereo conspersit lumina rore,
147 Dulcia non etiam captare oblivia mentem,
148 Quis vincat, nunquam et requiem, suaque otia habere?
149 Quis neget hoc ipsum proin, quod mens cogitat, ejus
150 Esse facultatem de multis scilicet unam,
151 Propterea ut possit facile hoc absistere ab usu
125675. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
cogitat, ejus
150 Esse facultatem de multis scilicet unam,
151 Propterea ut possit facile hoc absistere ab usu
152 Incolumis? veluti quoque corpora saepe moveri
153 Cernimus, et propriam naturam immota tueri.
154 At, vel si semper mens cogitet, exteriusne
155 Non ea vis menti queat advenisse, sed ista
156 Lege, ut naturam semper comitetur eandem?
125676. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
163 Plus aliis animae felices: sic fuit olim
164 Quidam de numero sapientum, qui meminisset,
165 In quot praeteritis migrarit corpora saeclis,
166 Quondam et qui fuerit Trojani tempore belli.
167 Ast hoc, quod vocitant in nostris mentibus altè
168 Imprimere, et signare, quid est, nisi forsitan illud
169 Efficere, ut res se manifesto lumine sistant
125677. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
165 In quot praeteritis migrarit corpora saeclis,
166 Quondam et qui fuerit Trojani tempore belli.
167 Ast hoc, quod vocitant in nostris mentibus altè
168 Imprimere, et signare, quid est, nisi forsitan illud
169 Efficere, ut res se manifesto lumine sistant
170 Mentibus, et varias hae vertant evigilantes
171 Se subito ad veri formas, visasque revolvant?
125678. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
167 Ast hoc, quod vocitant in nostris mentibus altè
168 Imprimere, et signare, quid est, nisi forsitan illud
169 Efficere, ut res se manifesto lumine sistant
170 Mentibus, et varias hae vertant evigilantes
171 Se subito ad veri formas, visasque revolvant?
172 Quod facerent utero clausi, nova germina matris,
173 Artubus infantes teneris, multaque venirent
125679. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
180 Mortales? certe est nobiscum haec nata facultas,
181 Interior nostris nimirum in mentibus alma est
182 Haec ratio, cujus paulatim possumus usu
183 Omnia percipere, et veri cognoscere formas,
184 Rerum notitiis per sensus omnibus haustis.
185 Quod tibi post paulo quo fiat, dicere, pacto
186 Conabor, mens omnigena ut ditescat opum vi.
125680. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
opum vi.
187 Perspicua in nobis at quaedam notitiarum
188 Semina forte velis; verba intellecta, notaeque
189 Nam si sint rerum primarum, victa repente
190 Mens se dedit, et assensu se flectit ad illas
191 Non cunctante, velut tum notas non sibi primum,
192 Sed quas ante diu quoque noverit, et meminisset
193 Quas nunquam didicisse: velut cum dicimus, esse
125681. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
189 Nam si sint rerum primarum, victa repente
190 Mens se dedit, et assensu se flectit ad illas
191 Non cunctante, velut tum notas non sibi primum,
192 Sed quas ante diu quoque noverit, et meminisset
193 Quas nunquam didicisse: velut cum dicimus, esse
194 Majus parte, quod est totum, vel tempore eodem
195 Non itidem posse in rebus non esse, quod extat,
125682. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
et meminisset
193 Quas nunquam didicisse: velut cum dicimus, esse
194 Majus parte, quod est totum, vel tempore eodem
195 Non itidem posse in rebus non esse, quod extat,
196 Et, genus hoc, alia, obtutu non vera fateri
197 Mens ipso quae non possit, manifestaque clament
198 Vel pueri, nunquam quos nutrix blanda, nec ipsi,
199 Talia uti subito noscant, docuere parentes.
125683. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
210 Jam sit opus mentem, quod tum videt, esse fateri?
211 Sic etiam tenebras a claro lumine solis,
212 Sic imis montes a vallibus, albaque nigris,
213 Dura quoque a liquidis, et amara a dulcibus aetas
214 Infantum tenerae vix matris ab ubere rapta
215 Quit facile, et subito dignoscere; quodque videbit
216 Esse homines, esse illud equos, pecudesque negabit.
125684. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
solis,
212 Sic imis montes a vallibus, albaque nigris,
213 Dura quoque a liquidis, et amara a dulcibus aetas
214 Infantum tenerae vix matris ab ubere rapta
215 Quit facile, et subito dignoscere; quodque videbit
216 Esse homines, esse illud equos, pecudesque negabit.
217 Atque hominum in nostro sunt, et cum luce tenebrae,
218 Montesque, vallesque, et dulcia, duraque
125685. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
214 Infantum tenerae vix matris ab ubere rapta
215 Quit facile, et subito dignoscere; quodque videbit
216 Esse homines, esse illud equos, pecudesque negabit.
217 Atque hominum in nostro sunt, et cum luce tenebrae,
218 Montesque, vallesque, et dulcia, duraque rerum,
219 Insinuant, quae per se nostros omnia sensus.
220 Caetera sit itidem simili ratione putandum
125686. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
215 Quit facile, et subito dignoscere; quodque videbit
216 Esse homines, esse illud equos, pecudesque negabit.
217 Atque hominum in nostro sunt, et cum luce tenebrae,
218 Montesque, vallesque, et dulcia, duraque rerum,
219 Insinuant, quae per se nostros omnia sensus.
220 Caetera sit itidem simili ratione putandum
221 Sciri, atque a nobis pernosci posse sine ullis
125687. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nostros omnia sensus.
220 Caetera sit itidem simili ratione putandum
221 Sciri, atque a nobis pernosci posse sine ullis
222 Rerum notitiis, quae praecessisse ferantur,
223 Et latuisse diu: ratio satis una profecto
224 Si pernoscendis est omnibus, altera porro
225 Quid faciet? rere hic subito, quod inutile, falsum.
226 Indita quapropter rerum quia mulla fatemur
125688. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
227 Principia in nobis, non est, ut multa videri
228 Certa minus possint, verumque haud rebus in ullis
229 Prodat se, caecaque ideo se in nocte recondat;
230 Fulgurat illud enim, et perfundit lumine claro
231 Quaedam, cum primum nostrae sunt obvia menti,
232 Ut rata sint subito, et prorsus constante probentur
233 Judicio, ut nequeant ulla ratione refelli.
125689. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
229 Prodat se, caecaque ideo se in nocte recondat;
230 Fulgurat illud enim, et perfundit lumine claro
231 Quaedam, cum primum nostrae sunt obvia menti,
232 Ut rata sint subito, et prorsus constante probentur
233 Judicio, ut nequeant ulla ratione refelli.
234 Praeterea ingenitum si quid siet, illud, oportet,
235 Clarius aspiciant pecora inter inertia vitam
125690. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
233 Judicio, ut nequeant ulla ratione refelli.
234 Praeterea ingenitum si quid siet, illud, oportet,
235 Clarius aspiciant pecora inter inertia vitam
236 Silvestres homines herbis et glande trahentes,
237 Imbecillaque sunt quibus, et torpentia corda.
238 Nam quoniam paucis extra levibusque moventur
239 Rerum notitiis, neque se mens moribus ullis
125691. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
234 Praeterea ingenitum si quid siet, illud, oportet,
235 Clarius aspiciant pecora inter inertia vitam
236 Silvestres homines herbis et glande trahentes,
237 Imbecillaque sunt quibus, et torpentia corda.
238 Nam quoniam paucis extra levibusque moventur
239 Rerum notitiis, neque se mens moribus ullis
240 Imbuit, aut variis populorum judiciis est
125692. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
240 Imbuit, aut variis populorum judiciis est
241 Corrupta, atque virûm doctrinis obsita multis;
242 Quod fixum interius, debet magis ipsa tueri:
243 Cernit notitias idcirco, et plurima veri
244 Principia, illa diu pariter, noctuque revolvit,
245 Percensetque videns, longùmque moratur in illis.
246 Talia qui fieri vere putat, ille profecto
125693. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
245 Percensetque videns, longùmque moratur in illis.
246 Talia qui fieri vere putat, ille profecto
247 Desipit, atque omni procul a ratione recedit.
248 Haud equidem ante animis genera ipsa, et nomina
249 Pluribus aptari quae possint rebus, habemus, (quaedam,
250 Quàm singillatim multas res, unde necesse est,
251 Notitiae quaedam communes exoriantur:
252 Scilicet
125694. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
258 Tempore sit, nescit, minimo nam parta labore:
259 Sic palmas primùm aequales cum junximus ambas,
260 Parve pari folium, nummorum aut orbibus orbes,
261 Aut pedibusque pedes, et passus passibus aequos,
262 Congruere inter se quia vidimus, inde recepit
263 Notitiam hanc animus: quae sunt hoc ordine cunque,
264 Congruere ut possint, opus esse, aequalia constent.
125695. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sunt hoc ordine cunque,
264 Congruere ut possint, opus esse, aequalia constent.
265 Ergo per sensus in nostra mente genuntur
266 Effigies rerum, veluti quae dulcia, dura,
267 Et varie fucata, sonora, et odora vocamus,
268 Atque alia e genere hoc, quorum sunt nomina mille,
269 Non tamen ut possint pene infinita notari
270 Vocibus, et verbis totidem discrimina quaeque.
125696. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
264 Congruere ut possint, opus esse, aequalia constent.
265 Ergo per sensus in nostra mente genuntur
266 Effigies rerum, veluti quae dulcia, dura,
267 Et varie fucata, sonora, et odora vocamus,
268 Atque alia e genere hoc, quorum sunt nomina mille,
269 Non tamen ut possint pene infinita notari
270 Vocibus, et verbis totidem discrimina quaeque.
125697. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
dura,
267 Et varie fucata, sonora, et odora vocamus,
268 Atque alia e genere hoc, quorum sunt nomina mille,
269 Non tamen ut possint pene infinita notari
270 Vocibus, et verbis totidem discrimina quaeque.
271 Propterea, simili queis nos ratione ciemur,
272 Sunt eadem fortita vocabula; cogimus illa
273 Nam quasdam in species, et sub communia signa.
125698. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
270 Vocibus, et verbis totidem discrimina quaeque.
271 Propterea, simili queis nos ratione ciemur,
272 Sunt eadem fortita vocabula; cogimus illa
273 Nam quasdam in species, et sub communia signa.
274 Haud secus ac sumptis miles Romanus in armis,
275 Undique cum sese sua sub vexilla recepit,
276 Pluribus e junctis fulgentes aere manipli
125699. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
exercitus hostem.
281 Haud frustra vocum haec compendia repperit usus,
282 Innumerabilibus ne mens oppressa labascat
283 Tot rerum signis, quot sunt res undique privae,
284 Et sit opus nova quaeque novis dare nomina rebus.
285 Communes tamen hinc naturas credere pronum est,
286 In numero veluti rerum sint, unde creatae
287 Naturam res quaeque suam decerpere possint;
125700. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
possint;
288 Protinus errorum seges unde uberrima manat.
289 Ac mens dum rerum formas a sensibus ortas
290 Intra se recipit, variaque a parte revolvit
291 Contemplans, et se varia ratione figurans,
292 Ipsa sibi occurrit saepe, in se versaque motus
293 Percipit ipsa suos; atque hac ab origine mille
294 Exsurgunt etiam species et nomina mille,
125701. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
291 Contemplans, et se varia ratione figurans,
292 Ipsa sibi occurrit saepe, in se versaque motus
293 Percipit ipsa suos; atque hac ab origine mille
294 Exsurgunt etiam species et nomina mille,
295 Noscere uti, dubitare, et credere, velle, probare,
296 Spes, et amor, dolor, atque odium, timor, ira, voluptas;
297 Dicere quaeque foret longum, vel queis data nondum
125702. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
292 Ipsa sibi occurrit saepe, in se versaque motus
293 Percipit ipsa suos; atque hac ab origine mille
294 Exsurgunt etiam species et nomina mille,
295 Noscere uti, dubitare, et credere, velle, probare,
296 Spes, et amor, dolor, atque odium, timor, ira, voluptas;
297 Dicere quaeque foret longum, vel queis data nondum
298 Nomina sunt, vel quae communi voce fruuntur.
125703. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
motus
293 Percipit ipsa suos; atque hac ab origine mille
294 Exsurgunt etiam species et nomina mille,
295 Noscere uti, dubitare, et credere, velle, probare,
296 Spes, et amor, dolor, atque odium, timor, ira, voluptas;
297 Dicere quaeque foret longum, vel queis data nondum
298 Nomina sunt, vel quae communi voce fruuntur.
299 His ergo geminis tantum de fontibus omnes
125704. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
304 In nostros animos, nec ab ulla parte meare.
305 At quae sic duplici fiunt ope, semper eadem
306 Non perstant ratione, suis nec finibus haerent.
307 Mens formarum opifex nectit, disjungit, et auget,
308 Extendit, minuit, transformat, et undique versat
309 Omnimodis certo, certo sine fine, sine ordine certo,
310 Olli ut collibitum est nimirum, aut fors tulit ipsa.
125705. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
305 At quae sic duplici fiunt ope, semper eadem
306 Non perstant ratione, suis nec finibus haerent.
307 Mens formarum opifex nectit, disjungit, et auget,
308 Extendit, minuit, transformat, et undique versat
309 Omnimodis certo, certo sine fine, sine ordine certo,
310 Olli ut collibitum est nimirum, aut fors tulit ipsa.
311 Non tot monstra parit nutrix invisa ferarum
125706. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
311 Non tot monstra parit nutrix invisa ferarum
312 Inter arenosos montes, exustaque saxa
313 Africa, quot nostro portenta informia surgunt
314 Saepe animo: pugnant contra, et stabulantur ibidem,
315 Discordesque novant alieno semine foetus.
316 Et quoniam, per quos introrsum infertur imago,
317 Sensus, nempe oculis, atque auribus, atque palato
125707. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
exustaque saxa
313 Africa, quot nostro portenta informia surgunt
314 Saepe animo: pugnant contra, et stabulantur ibidem,
315 Discordesque novant alieno semine foetus.
316 Et quoniam, per quos introrsum infertur imago,
317 Sensus, nempe oculis, atque auribus, atque palato
318 Qui resident, totisque cientur in artubus extra
319 Prorsus corporei constant; fateare, necesse
125708. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
325 Motibus arbitrio mentis, capiantque, ferantque
326 Auxilia inter se pariter, veniatque quietis
327 Alterum in alterius partem, partemque laboris:
328 Alterum ab alterius proin motu pendet, et inde
329 Excipit impulsus varios, redditque vicissim:
330 Scilicet hoc animi nobis mens conscia monstrat.
331 Praeterea hanc animi vim nostri in corporis artus
332 Partim
125709. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ipsos
335 In motus animi vis libera; quisque quod intra
336 Percipit expertus, claraque in luce tuetur.
337 Nec mihi se contra Ratio hic, quae sufficit, ipsa
338 Efferat, et mentis moderandae frena receptet.
339 Multi illam cunctis ponunt fundamina rebus;
340 Unde etiam Veri in mentem fons defluat almus:
341 Hac sine quandoquidem nil prorsum existere posse,
125710. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
366 Scilicet illam ipsam vestigarunt rationem,
367 Qui causas rerum vestigavere latentes.
368 Infinita tamen causarum summa profecto est
369 Haud minus idcirco, quas ignoramus, et ullo
370 Conatu, aut ullis opibus pertingere non est:
371 Ipsa latet quoniam rerum Natura tenebris
372 Obsita, nec, tenuem nobis nisi, protulit, umbram.
373 Quapropter
125711. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
375 Qualem nos intus sentimus, libera ne sit,
376 Arbitrioque suo se, quo libet, undique flectat.
377 Quod superest, quoniam, qua mens ratione receptet,
378 Notitias, quid et intus agat, quae corpus, et inter,
379 Ipsam foedera sint, quid de se conscia noscat,
380 Diximus; idcirco num te cognoscere mentem,
381 Jactes, qualis ea est? Ignotum num tibi temet
125712. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Qualem nos intus sentimus, libera ne sit,
376 Arbitrioque suo se, quo libet, undique flectat.
377 Quod superest, quoniam, qua mens ratione receptet,
378 Notitias, quid et intus agat, quae corpus, et inter,
379 Ipsam foedera sint, quid de se conscia noscat,
380 Diximus; idcirco num te cognoscere mentem,
381 Jactes, qualis ea est? Ignotum num tibi temet
382 Proin non
125713. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
fateamur, oportet,
397 Multo plus mentis naturam, vimque animaï.
398 Altera praeterea in rebus quae corporis extat
399 Natura, an pariter quoque non ignota latescat,
400 Et penitus caeca sese in caligine verset?
401 Hujus notitiis per sensus nam via solos
402 In mentem patefit; prima ergo fronte videtur
403 Tantum, et nil aliud, nisi quae sunt extima, mostrant
125714. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
non ignota latescat,
400 Et penitus caeca sese in caligine verset?
401 Hujus notitiis per sensus nam via solos
402 In mentem patefit; prima ergo fronte videtur
403 Tantum, et nil aliud, nisi quae sunt extima, mostrant
404 Sensus; non etenim penetrant in viscera rerum.
405 Propterea tantum pauca, et vix nota profecto
406 Corporis apparent, quae dicere propria suemus,
125715. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
402 In mentem patefit; prima ergo fronte videtur
403 Tantum, et nil aliud, nisi quae sunt extima, mostrant
404 Sensus; non etenim penetrant in viscera rerum.
405 Propterea tantum pauca, et vix nota profecto
406 Corporis apparent, quae dicere propria suemus,
407 Ast hic officia, aut vires, aut munera dicam.
408 Atque haec unde fluunt, quidque his substernitur intus,
125716. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nostras
418 Afficient quovis e corpore munera mentes!
419 Proin plus nota forent generatim corpora quaeque,
420 Nempe modis totidem: sed adhuc natura lateret
421 Intima, et officiis superessent plura retectis
422 Infinitaque, quae fluere illa ab origine possunt,
423 Quorum notities in mentem nulla venirent.
424 Haud aliter quàm quos oculorum lumine cassos
125717. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
accesserit aegris,
432 Suffusasque acies purgaverit; ecce repente
433 Cum sensu nova cuncta novo, nova corpora circum
434 Mirantur, circumque novas cum luce figuras,
435 Et cum sole diem, et cum multo sidere noctem,
436 Et mare diffusum late terrasque patentes,
437 Urbes, conventus hominum, spectacula, pompas,
438 Translatosque novum subito se rentur in orbem.
125718. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
432 Suffusasque acies purgaverit; ecce repente
433 Cum sensu nova cuncta novo, nova corpora circum
434 Mirantur, circumque novas cum luce figuras,
435 Et cum sole diem, et cum multo sidere noctem,
436 Et mare diffusum late terrasque patentes,
437 Urbes, conventus hominum, spectacula, pompas,
438 Translatosque novum subito se rentur in orbem.
125719. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ecce repente
433 Cum sensu nova cuncta novo, nova corpora circum
434 Mirantur, circumque novas cum luce figuras,
435 Et cum sole diem, et cum multo sidere noctem,
436 Et mare diffusum late terrasque patentes,
437 Urbes, conventus hominum, spectacula, pompas,
438 Translatosque novum subito se rentur in orbem.
439 Post rebus caruisse bonis, caecosve fuisse
125720. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
patentes,
437 Urbes, conventus hominum, spectacula, pompas,
438 Translatosque novum subito se rentur in orbem.
439 Post rebus caruisse bonis, caecosve fuisse
440 Agnoscunt, et quàm fuerit tum parva supellex
441 Notitiarum animi, detracto non magis uno
442 Quàm sensu: quid erit, si centum, aut mille repente
443 Auxilium menti tota cum merce venirent?
125721. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
parva supellex
441 Notitiarum animi, detracto non magis uno
442 Quàm sensu: quid erit, si centum, aut mille repente
443 Auxilium menti tota cum merce venirent?
444 Forsitan et multis tam vasti in partibus orbis,
445 Tanta ubi viventum saeclis spectacula praebet
446 tot variis uber rebus natura, modisque,
447 Multiplex genus est animantum, quod potiatur
125722. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
489 Harum, quas memoro, vel de genere hoc aliarum
490 Rerum notitias in nostra mente ciendi;
491 Quas mens ipsa quidem per sese, experta nisi esset,
492 Efficere haud ullo pacto, et formare valeret;
493 Nam neque cyanei qui sint, rufique colores,
494 Et veneti, seu vecta procul quo mala sapore,
495 Novimus, aut ullo mentis pertingere quimus
125723. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
mente ciendi;
491 Quas mens ipsa quidem per sese, experta nisi esset,
492 Efficere haud ullo pacto, et formare valeret;
493 Nam neque cyanei qui sint, rufique colores,
494 Et veneti, seu vecta procul quo mala sapore,
495 Novimus, aut ullo mentis pertingere quimus
496 Conatu, nisi viderimus, quae corpora fucis
497 Illita sint illis, vel nostro admota palato
125724. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Tantùm respiciunt quae sensus? proinde queamus
511 Corporis officia haec cujusque, eventa vocare.
512 Altera praeterea quoque sunt, quae munera dicas
513 Conjuncta: haec etenim junguntur semper, et haerent
514 Corporibus; proin et sejungi, seque gregari
515 Materiae sine discidio non posse putantur.
516 Pauca tamen nobis ea demum cognita constant
517 E numero ingenti:
125725. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
511 Corporis officia haec cujusque, eventa vocare.
512 Altera praeterea quoque sunt, quae munera dicas
513 Conjuncta: haec etenim junguntur semper, et haerent
514 Corporibus; proin et sejungi, seque gregari
515 Materiae sine discidio non posse putantur.
516 Pauca tamen nobis ea demum cognita constant
517 E numero ingenti: plura, at non cuncta daretur
125726. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
516 Pauca tamen nobis ea demum cognita constant
517 E numero ingenti: plura, at non cuncta daretur
518 Nosse eadem porro, si vis pollentior esset
519 Nostra animi; norunt et queis sublimior, atque
520 Mentibus est aliis potior natura, vigorque:
521 Namque alias ultra nos mentes esse, iterumque
522 Atque alias iterum: et sic semper crescere longo
125727. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
519 Nostra animi; norunt et queis sublimior, atque
520 Mentibus est aliis potior natura, vigorque:
521 Namque alias ultra nos mentes esse, iterumque
522 Atque alias iterum: et sic semper crescere longo
523 Ordine, queis tanto plura ac majora patescant,
524 Haud dubitem; ut contra descendere saecla animantum
525 Cernimus, et parvo inter se discrimine tantùm
125728. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
522 Atque alias iterum: et sic semper crescere longo
523 Ordine, queis tanto plura ac majora patescant,
524 Haud dubitem; ut contra descendere saecla animantum
525 Cernimus, et parvo inter se discrimine tantùm
526 Differre, ut tenuem vix servent ultima vitam.
527 Corporibus proprium scimus quapropter inesse
528 Munus, uti multas extendant undique partes
125729. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ultima vitam.
527 Corporibus proprium scimus quapropter inesse
528 Munus, uti multas extendant undique partes
529 Per loca multa, queant ut eadem ne penetrari
530 Partes, et plures una in statione teneri,
531 Motibus omnigenis etiam esse, atque apta figuris:
532 Inquires porro quae tutemet omnia mecum.
533 Adde his praeterea gravia esse, et inertia cuncta
125730. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
530 Partes, et plures una in statione teneri,
531 Motibus omnigenis etiam esse, atque apta figuris:
532 Inquires porro quae tutemet omnia mecum.
533 Adde his praeterea gravia esse, et inertia cuncta
534 Corpora: quod nuper certa ratione repertum est,
535 Et quod perspicuum tibi post faciemus, ubi ante
536 Constiterit, quae vis hoc nomine subsit utroque.
125731. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
apta figuris:
532 Inquires porro quae tutemet omnia mecum.
533 Adde his praeterea gravia esse, et inertia cuncta
534 Corpora: quod nuper certa ratione repertum est,
535 Et quod perspicuum tibi post faciemus, ubi ante
536 Constiterit, quae vis hoc nomine subsit utroque.
537 Nec jam ultra prodire datum est: quis prendere possit
538 Corpoream quantùm ad naturam
125732. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
possit
538 Corpoream quantùm ad naturam percipiendam
539 Restet adhuc? quantùm in medio quantùmque relictum?
540 Nempe hic immenso distenditur aequore pontus,
541 Et non tranando densantur gurgite fluctus.
542 Nos levibus cimbis sat erit, si littora propter
543 Currimus, et tutis legimus conchylia ripis;
544 Ne nimium avectos pelago nox occupet horrens
125733. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
relictum?
540 Nempe hic immenso distenditur aequore pontus,
541 Et non tranando densantur gurgite fluctus.
542 Nos levibus cimbis sat erit, si littora propter
543 Currimus, et tutis legimus conchylia ripis;
544 Ne nimium avectos pelago nox occupet horrens
545 Nimborum, et magnum mare fluctibus obruat atris.
546 Non est propterea tamen, ut natura sagaci
125734. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
fluctus.
542 Nos levibus cimbis sat erit, si littora propter
543 Currimus, et tutis legimus conchylia ripis;
544 Ne nimium avectos pelago nox occupet horrens
545 Nimborum, et magnum mare fluctibus obruat atris.
546 Non est propterea tamen, ut natura sagaci
547 Vestigari oculo non debeat, ingenioque;
548 Quamquam etenim illius secretos visere lucos,
125735. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
546 Non est propterea tamen, ut natura sagaci
547 Vestigari oculo non debeat, ingenioque;
548 Quamquam etenim illius secretos visere lucos,
549 Abductamque domum, fontes et adire repostos
550 Non datur, Hesperidum vigili ut servata dracone
551 Poma; ast huc illuc obeundo, qua datur, atque
552 Omnia tentando est aliquid decerpere semper.
553
125736. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
atque
552 Omnia tentando est aliquid decerpere semper.
553 Ille decus, nomenque refert, ille anteit omnes,
554 Jam notis aliquid qui adjecit, pluraque vidit
555 Officia, et vires, quae cunctis rebus inhaerent,
556 Atque ita majorem convexit mentis opum vim,
557 Amplior ut cumulus, numerusque sit auctior ejus
558 Notitiis: age sis exemplo haec percipe vero.
125737. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
vero.
559 Cum fuit inventum primo mortalibus aurum,
560 Fulva putabatur tantùm, rutilique coloris
561 Res, siquidem prius est oculis, quam cognita tactu.
562 Quae dein et manibus tractata, gravissima multo est
563 Deprensa ante alias, sed non ita dura; sub ictu
564 Nam potuit valido ferri in quascumque figuras
565 Deduci facile, et flexu quocumque plicari.
125738. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
562 Quae dein et manibus tractata, gravissima multo est
563 Deprensa ante alias, sed non ita dura; sub ictu
564 Nam potuit valido ferri in quascumque figuras
565 Deduci facile, et flexu quocumque plicari.
566 Tempore post aliquo paulatim his addita quaedam:
567 Nam labefactari, validisque liquescere flammis
568 Conspectum est aurum, si quando incendia longa
125739. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
566 Tempore post aliquo paulatim his addita quaedam:
567 Nam labefactari, validisque liquescere flammis
568 Conspectum est aurum, si quando incendia longa
569 Ferret, et in flavas corruptum solvier undas:
570 Quin etiam, flammis cum fusum est, atque liquescens,
571 Ipsum in particulas tenues fumosque vaporum
572 A se nulla vi divelli, ut plurima, posse,
125740. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
570 Quin etiam, flammis cum fusum est, atque liquescens,
571 Ipsum in particulas tenues fumosque vaporum
572 A se nulla vi divelli, ut plurima, posse,
573 Post flammas et idem pondus servare rapaces:
574 Quin etiam nulla purum rubigine tingi,
575 Sordibus et nullis nativam offundere lucem.
576 Praeterea, quoniam his inventis tempore longo
125741. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
fumosque vaporum
572 A se nulla vi divelli, ut plurima, posse,
573 Post flammas et idem pondus servare rapaces:
574 Quin etiam nulla purum rubigine tingi,
575 Sordibus et nullis nativam offundere lucem.
576 Praeterea, quoniam his inventis tempore longo
577 Nil fuit adjectum, nihil addi posse putatum est.
578 Tot variis auri tentata per omnia demum
125742. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
agmine deorsum
586 Praecipitat subito, vinclisque tenacibus exit.
587 Ergo quandoquidem naturae nunc mage multo,
588 Quam quondam, fulvi noscendae accedimus auri,
589 Et mage fors aliis detectis progrediemur
590 Post labente die, atque aliis ditabimur usque
591 Officiis, ejus licet in penetralia nunquam
592 Admissi; sic et generatim corporis ipsam
125743. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
accedimus auri,
589 Et mage fors aliis detectis progrediemur
590 Post labente die, atque aliis ditabimur usque
591 Officiis, ejus licet in penetralia nunquam
592 Admissi; sic et generatim corporis ipsam
593 Naturam per certa sequi nos munera viresque
594 Est opus, et praesto quae sunt, subjectaque nostris
595 Sensibus, aut quae se vario discrimine produnt,
125744. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ditabimur usque
591 Officiis, ejus licet in penetralia nunquam
592 Admissi; sic et generatim corporis ipsam
593 Naturam per certa sequi nos munera viresque
594 Est opus, et praesto quae sunt, subjectaque nostris
595 Sensibus, aut quae se vario discrimine produnt,
596 Scrutari, et semper majores ducere praedas,
597 Quaeque juvent animum, spoliis ditescere captis
125745. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
593 Naturam per certa sequi nos munera viresque
594 Est opus, et praesto quae sunt, subjectaque nostris
595 Sensibus, aut quae se vario discrimine produnt,
596 Scrutari, et semper majores ducere praedas,
597 Quaeque juvent animum, spoliis ditescere captis
598 Paulatim, et fines impune accedere ad ipsos;
599 Non inferre gradus intro, regnoque potiri
125746. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nostris
595 Sensibus, aut quae se vario discrimine produnt,
596 Scrutari, et semper majores ducere praedas,
597 Quaeque juvent animum, spoliis ditescere captis
598 Paulatim, et fines impune accedere ad ipsos;
599 Non inferre gradus intro, regnoque potiri
600 Audendam tamen: est nulli expugnabile regnum:
601 Illudunt variae species, simulacraque rerum
125747. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
603 Fictae arces, vani referuntur deinde triumphi,
604 Structaque Thessalico veluti stant omnia cantu.
605 Jam praeter, supera quae corporis enumeravi
606 Conjuncta (huic siquidem junguntur semper, et haerent)
607 Munera, sunt itidem, simili ratione vocare
608 Quae conjuncta queas, natura ut Temporis, atque
609 Est Spatii; quoniam corpus constare profecto
610 Non queat
125748. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
atque
609 Est Spatii; quoniam corpus constare profecto
610 Non queat ullius spatii, vel temporis expers.
611 Quare operae pretium est naturam inquirere utramque
612 Temporis, et spatii, atque aliis conjungere rebus.
613 Atque ea quisque sibi quamquam manifesta reatur
614 Esse; at si verbis aliis rem pendere tentet,
615 Haeret in ambiguo, et fraudum videt omnia plena;
125749. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
612 Temporis, et spatii, atque aliis conjungere rebus.
613 Atque ea quisque sibi quamquam manifesta reatur
614 Esse; at si verbis aliis rem pendere tentet,
615 Haeret in ambiguo, et fraudum videt omnia plena;
616 Temporis, et spatii donec ratione resolvat
617 Notitiam gemina, et distinguat nomina rerum:
618 Censeri siquidem natura haec utraque partim
125750. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
613 Atque ea quisque sibi quamquam manifesta reatur
614 Esse; at si verbis aliis rem pendere tentet,
615 Haeret in ambiguo, et fraudum videt omnia plena;
616 Temporis, et spatii donec ratione resolvat
617 Notitiam gemina, et distinguat nomina rerum:
618 Censeri siquidem natura haec utraque partim
619 a nobis poterit, velut in se est, veraque, rebus
125751. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
614 Esse; at si verbis aliis rem pendere tentet,
615 Haeret in ambiguo, et fraudum videt omnia plena;
616 Temporis, et spatii donec ratione resolvat
617 Notitiam gemina, et distinguat nomina rerum:
618 Censeri siquidem natura haec utraque partim
619 a nobis poterit, velut in se est, veraque, rebus
620 Scilicet a cunctis secreta, abductaque: partim
125752. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
partim
619 a nobis poterit, velut in se est, veraque, rebus
620 Scilicet a cunctis secreta, abductaque: partim
621 Ipsa eadem possit spectari, in rebus ut extat,
622 Afficit et nostros sensus, et credita vulgo est.
623 Et primò veram, velut in se est, si tueare
624 Naturam spatii, distare a corpore noscas;
625 Non etenim solidum est, et non penetrabile; namque
125753. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
619 a nobis poterit, velut in se est, veraque, rebus
620 Scilicet a cunctis secreta, abductaque: partim
621 Ipsa eadem possit spectari, in rebus ut extat,
622 Afficit et nostros sensus, et credita vulgo est.
623 Et primò veram, velut in se est, si tueare
624 Naturam spatii, distare a corpore noscas;
625 Non etenim solidum est, et non penetrabile; namque
125754. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
veraque, rebus
620 Scilicet a cunctis secreta, abductaque: partim
621 Ipsa eadem possit spectari, in rebus ut extat,
622 Afficit et nostros sensus, et credita vulgo est.
623 Et primò veram, velut in se est, si tueare
624 Naturam spatii, distare a corpore noscas;
625 Non etenim solidum est, et non penetrabile; namque
626 Rem prohibere nequit per se transire meantem;
125755. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
622 Afficit et nostros sensus, et credita vulgo est.
623 Et primò veram, velut in se est, si tueare
624 Naturam spatii, distare a corpore noscas;
625 Non etenim solidum est, et non penetrabile; namque
626 Rem prohibere nequit per se transire meantem;
627 Ast, ut corpus, habet partes, sed tempore nullo
628 Mutua quae possint a se disjungi, et abire
125756. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
625 Non etenim solidum est, et non penetrabile; namque
626 Rem prohibere nequit per se transire meantem;
627 Ast, ut corpus, habet partes, sed tempore nullo
628 Mutua quae possint a se disjungi, et abire
629 Diversùm, et seriem disrumpere continuatam;
630 Proinde sui simile est, immobile, continuumque,
631 Quodcumque est, spatium: pariter quoque, corpus ut omne,
125757. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
namque
626 Rem prohibere nequit per se transire meantem;
627 Ast, ut corpus, habet partes, sed tempore nullo
628 Mutua quae possint a se disjungi, et abire
629 Diversùm, et seriem disrumpere continuatam;
630 Proinde sui simile est, immobile, continuumque,
631 Quodcumque est, spatium: pariter quoque, corpus ut omne,
632 Extensum est, usquam at nullo se limite finit,
125758. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
videri
637 Cur non esse queat? non velox, atque remissum est,
638 Sed sibi par semper, semper pede labitur aequo.
639 Propterea nullis unquam est variabile rebus.
640 Et quamvis nequeant partes simul esse, sed uni
641 Altera perpetua serie succedat, earum
642 Omnis uti constet summa infinita; necesse est,
643 Infinitum, et perpetuum, aeternumque sit illud;
125759. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
rebus.
640 Et quamvis nequeant partes simul esse, sed uni
641 Altera perpetua serie succedat, earum
642 Omnis uti constet summa infinita; necesse est,
643 Infinitum, et perpetuum, aeternumque sit illud;
644 Et partes habeat pars quaelibet infinitas
645 Ejus, ut et spatii, semper sine fine minores.
646 Et velut immensi spatii sint, vel possint esse, videmus;
125760. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
simul esse, sed uni
641 Altera perpetua serie succedat, earum
642 Omnis uti constet summa infinita; necesse est,
643 Infinitum, et perpetuum, aeternumque sit illud;
644 Et partes habeat pars quaelibet infinitas
645 Ejus, ut et spatii, semper sine fine minores.
646 Et velut immensi spatii sint, vel possint esse, videmus;
647 Temporis immensi finitas sic quoque partes
125761. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
earum
642 Omnis uti constet summa infinita; necesse est,
643 Infinitum, et perpetuum, aeternumque sit illud;
644 Et partes habeat pars quaelibet infinitas
645 Ejus, ut et spatii, semper sine fine minores.
646 Et velut immensi spatii sint, vel possint esse, videmus;
647 Temporis immensi finitas sic quoque partes
648 Haud male cunctarum dicemus nos loca quaedam,
125762. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
necesse est,
643 Infinitum, et perpetuum, aeternumque sit illud;
644 Et partes habeat pars quaelibet infinitas
645 Ejus, ut et spatii, semper sine fine minores.
646 Et velut immensi spatii sint, vel possint esse, videmus;
647 Temporis immensi finitas sic quoque partes
648 Haud male cunctarum dicemus nos loca quaedam,
649 Quae durant, rerum, vel queis durare
125763. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
648 Haud male cunctarum dicemus nos loca quaedam,
649 Quae durant, rerum, vel queis durare daretur.
650 At quoniam hae partes, nisi tantùm mente, videri
651 Temporis, et spatii nequeunt, neque sensibus ullis
652 Discerni inter se, et nostris non sensibus uti
653 Difficile est nobis, et non impellier inde;
654 Propterea a veris longe confingimus ipsi
125764. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
649 Quae durant, rerum, vel queis durare daretur.
650 At quoniam hae partes, nisi tantùm mente, videri
651 Temporis, et spatii nequeunt, neque sensibus ullis
652 Discerni inter se, et nostris non sensibus uti
653 Difficile est nobis, et non impellier inde;
654 Propterea a veris longe confingimus ipsi
655 Diversas partes, et quas sentire queamus.
656 Et
125765. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
650 At quoniam hae partes, nisi tantùm mente, videri
651 Temporis, et spatii nequeunt, neque sensibus ullis
652 Discerni inter se, et nostris non sensibus uti
653 Difficile est nobis, et non impellier inde;
654 Propterea a veris longe confingimus ipsi
655 Diversas partes, et quas sentire queamus.
656 Et primò spatium vulgo, spatiique vocamus
657 Partem
125766. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ullis
652 Discerni inter se, et nostris non sensibus uti
653 Difficile est nobis, et non impellier inde;
654 Propterea a veris longe confingimus ipsi
655 Diversas partes, et quas sentire queamus.
656 Et primò spatium vulgo, spatiique vocamus
657 Partem aliquam, ejusdem certam, quae mobilis extat,
658 Mensuram, certosque situs quae servat ad ipsa
125767. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
et nostris non sensibus uti
653 Difficile est nobis, et non impellier inde;
654 Propterea a veris longe confingimus ipsi
655 Diversas partes, et quas sentire queamus.
656 Et primò spatium vulgo, spatiique vocamus
657 Partem aliquam, ejusdem certam, quae mobilis extat,
658 Mensuram, certosque situs quae servat ad ipsa
659 Corpora, queis nostros per sensus jungitur apta:
125768. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
658 Mensuram, certosque situs quae servat ad ipsa
659 Corpora, queis nostros per sensus jungitur apta:
660 Hac, quantùm geminae distant, inquirimus, urbes,
661 Quantùm et terraï patet intra viscera hiatus,
662 Nubilaque ipsa super tolluntur, et ardua caeli
663 Sidera, et a laevis quid partibus, oppositisque,
664 Quid super, atque infra, quid et ante retroque locari
125769. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
659 Corpora, queis nostros per sensus jungitur apta:
660 Hac, quantùm geminae distant, inquirimus, urbes,
661 Quantùm et terraï patet intra viscera hiatus,
662 Nubilaque ipsa super tolluntur, et ardua caeli
663 Sidera, et a laevis quid partibus, oppositisque,
664 Quid super, atque infra, quid et ante retroque locari est.
665 Quantumvis spatio spatii mensura, locique
125770. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
660 Hac, quantùm geminae distant, inquirimus, urbes,
661 Quantùm et terraï patet intra viscera hiatus,
662 Nubilaque ipsa super tolluntur, et ardua caeli
663 Sidera, et a laevis quid partibus, oppositisque,
664 Quid super, atque infra, quid et ante retroque locari est.
665 Quantumvis spatio spatii mensura, locique
666 Congruat; at non est eadem res semper
125771. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
661 Quantùm et terraï patet intra viscera hiatus,
662 Nubilaque ipsa super tolluntur, et ardua caeli
663 Sidera, et a laevis quid partibus, oppositisque,
664 Quid super, atque infra, quid et ante retroque locari est.
665 Quantumvis spatio spatii mensura, locique
666 Congruat; at non est eadem res semper utrumque:
667 Quandoquidem, tellus caelo si nostra vagatur,
125772. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
667 Quandoquidem, tellus caelo si nostra vagatur,
668 Aëris hoc lati spatium, quo cingimur omnes
669 Nunquam perstat idem; sed parte ipsius ab una
670 Inque aliam, inque aliam cum terra, et tenuibus auris
671 Commigramus; at est nihilo minus una eademque
672 Mensura; et quae late per jugera centum
673 Ante extendebant, vel passus mille, pedesve
674 Aequabant
125773. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
669 Nunquam perstat idem; sed parte ipsius ab una
670 Inque aliam, inque aliam cum terra, et tenuibus auris
671 Commigramus; at est nihilo minus una eademque
672 Mensura; et quae late per jugera centum
673 Ante extendebant, vel passus mille, pedesve
674 Aequabant totidem, aut lapidis, jactumve sagittae,
675 Post eadem servant etiam intervalla, situsque,
125774. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
673 Ante extendebant, vel passus mille, pedesve
674 Aequabant totidem, aut lapidis, jactumve sagittae,
675 Post eadem servant etiam intervalla, situsque,
676 Finibus atque îsdem perstant, et limite eodem.
677 Hinc facile est, quoniam mensura refertur, et haeret
678 Corporibus, spatii naturam, et corporis unam
679 Credere, et unam rem signari hoc nomine utroque:
125775. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
totidem, aut lapidis, jactumve sagittae,
675 Post eadem servant etiam intervalla, situsque,
676 Finibus atque îsdem perstant, et limite eodem.
677 Hinc facile est, quoniam mensura refertur, et haeret
678 Corporibus, spatii naturam, et corporis unam
679 Credere, et unam rem signari hoc nomine utroque:
680 Illusitque virûm hic doctis quoque mentibus error
681
125776. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
675 Post eadem servant etiam intervalla, situsque,
676 Finibus atque îsdem perstant, et limite eodem.
677 Hinc facile est, quoniam mensura refertur, et haeret
678 Corporibus, spatii naturam, et corporis unam
679 Credere, et unam rem signari hoc nomine utroque:
680 Illusitque virûm hic doctis quoque mentibus error
681 Saepe, etiam qui nil tribuebant sensibus ipsis,
125777. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
676 Finibus atque îsdem perstant, et limite eodem.
677 Hinc facile est, quoniam mensura refertur, et haeret
678 Corporibus, spatii naturam, et corporis unam
679 Credere, et unam rem signari hoc nomine utroque:
680 Illusitque virûm hic doctis quoque mentibus error
681 Saepe, etiam qui nil tribuebant sensibus ipsis,
682 Ferre et notitias veri rebantur ab ortu;
125778. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
679 Credere, et unam rem signari hoc nomine utroque:
680 Illusitque virûm hic doctis quoque mentibus error
681 Saepe, etiam qui nil tribuebant sensibus ipsis,
682 Ferre et notitias veri rebantur ab ortu;
683 Non minus ad sensus referebant se tamen ipsos,
684 Ad suspecta sibi et loca fraudum plena relapsi.
685 Usque adeo rarum est nostris non sensibus uti
125779. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
681 Saepe, etiam qui nil tribuebant sensibus ipsis,
682 Ferre et notitias veri rebantur ab ortu;
683 Non minus ad sensus referebant se tamen ipsos,
684 Ad suspecta sibi et loca fraudum plena relapsi.
685 Usque adeo rarum est nostris non sensibus uti
686 Rerum in judiciis, mentemque haud inde moveri.
687 Percipimus porro Tempus, sentimus ubi intus
125780. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
haud inde moveri.
687 Percipimus porro Tempus, sentimus ubi intus
688 Notitias aliis alias succedere semper
689 Mentis notitiis, seque inter nectier omnes
690 Continua serie, et constanti denique fluxu.
691 Propterea quid erit nobis durare, nisi ipsa
692 Nostrarum inter se distantia notitiarum,
693 Nimirum sibi quae succedunt ordine quodam?
125781. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
durare, nisi ipsa
692 Nostrarum inter se distantia notitiarum,
693 Nimirum sibi quae succedunt ordine quodam?
694 Significatur ab hoc nobis existere nosmet
695 Continuò, res et nobiscum existere multas,
696 Notitiis quas cum nostris simul esse tuemur,
697 Aëra nimirum, terras, atque aequora ponti,
698 Et nemora, et montes, et flumina multa, lacusque,
125782. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nobis existere nosmet
695 Continuò, res et nobiscum existere multas,
696 Notitiis quas cum nostris simul esse tuemur,
697 Aëra nimirum, terras, atque aequora ponti,
698 Et nemora, et montes, et flumina multa, lacusque,
699 Urbes, et late populis florentia regna.
700 Si quando tamen haec specierum abrumpitur ipsa
701 Mentibus in nostris series, ut nulla priorem
125783. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nosmet
695 Continuò, res et nobiscum existere multas,
696 Notitiis quas cum nostris simul esse tuemur,
697 Aëra nimirum, terras, atque aequora ponti,
698 Et nemora, et montes, et flumina multa, lacusque,
699 Urbes, et late populis florentia regna.
700 Si quando tamen haec specierum abrumpitur ipsa
701 Mentibus in nostris series, ut nulla priorem
125784. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
695 Continuò, res et nobiscum existere multas,
696 Notitiis quas cum nostris simul esse tuemur,
697 Aëra nimirum, terras, atque aequora ponti,
698 Et nemora, et montes, et flumina multa, lacusque,
699 Urbes, et late populis florentia regna.
700 Si quando tamen haec specierum abrumpitur ipsa
701 Mentibus in nostris series, ut nulla priorem
125785. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
multas,
696 Notitiis quas cum nostris simul esse tuemur,
697 Aëra nimirum, terras, atque aequora ponti,
698 Et nemora, et montes, et flumina multa, lacusque,
699 Urbes, et late populis florentia regna.
700 Si quando tamen haec specierum abrumpitur ipsa
701 Mentibus in nostris series, ut nulla priorem
702 Excipiat demum; quod fit plerumque, sopore
125786. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
cessare videtur,
706 Ut nosmet durare ne ipsos percipiamus;
707 Nox neque momento longissima longior uno est,
708 Horaque sopitis citius non praeterit anno;
709 Temporis et puncto, quo primum humentibus alis
710 Incubuit somnus, punctum illud continuatur,
711 Quo demum se mens expergefacta recepit.
712 Tum quoque qui obtutus animi re fixit in una,
125787. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
712 Tum quoque qui obtutus animi re fixit in una,
713 Ac succedentum saepe adventumque, fugamque
714 Formarum intra se ut nequeat convertere eosdem,
715 Ire putat solito citiorem horamque, diemque, et
716 Solis equos breviore viam tum carpere gyro
717 Per caelum, et stimulis queritur flagrantibus ictos.
718 Otia sic multi naturae indagine fallunt,
719 Aut aliis rerum
125788. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
714 Formarum intra se ut nequeat convertere eosdem,
715 Ire putat solito citiorem horamque, diemque, et
716 Solis equos breviore viam tum carpere gyro
717 Per caelum, et stimulis queritur flagrantibus ictos.
718 Otia sic multi naturae indagine fallunt,
719 Aut aliis rerum studiis, quae sponte sequuntur:
720 Et cui foemineo est adstrictum cor in amore,
125789. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
tum carpere gyro
717 Per caelum, et stimulis queritur flagrantibus ictos.
718 Otia sic multi naturae indagine fallunt,
719 Aut aliis rerum studiis, quae sponte sequuntur:
720 Et cui foemineo est adstrictum cor in amore,
721 Nocte sedens, carique adspectans oris honorem,
722 Aurorae subitas nimium indignatur habenas;
723 Et placuere quibus ludi, spectacula, plausus,
125790. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quae sponte sequuntur:
720 Et cui foemineo est adstrictum cor in amore,
721 Nocte sedens, carique adspectans oris honorem,
722 Aurorae subitas nimium indignatur habenas;
723 Et placuere quibus ludi, spectacula, plausus,
724 Omnia praetereunt celeri haec sublapsa volatu:
725 Nam cum res aliqua pectus dulcedine tangunt,
726 Interea species multo quanquam agmine densae
125791. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
illud
742 Momentum, species quo scilicet una videtur
743 Tantùm animo, nec adhuc decesserit advenienti,
744 Momentum, quo non pars temporis ulla videri
745 Esse minor queat, et breviori transvolet ictu;
746 Apparet mora nulla, et puncto sistit in uno:
747 Quamvis revera minimas has temporis infra
748 Particulas aliae quoque sint sine fine minores,
125792. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
743 Tantùm animo, nec adhuc decesserit advenienti,
744 Momentum, quo non pars temporis ulla videri
745 Esse minor queat, et breviori transvolet ictu;
746 Apparet mora nulla, et puncto sistit in uno:
747 Quamvis revera minimas has temporis infra
748 Particulas aliae quoque sint sine fine minores,
749 Atque aliae, non ut minima ulla, vel ultima constet.
125793. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
motus cernimus extra,
754 Atque ex hoc opus est specierum continuatam
755 Prodire nobis seriem (quae temporis ipsa
756 Notitia est), fit, uti referamus motibus illam,
757 Et tantùm a rebus motis haurire putemus:
758 Nos veluti, starent si res, non temporis ullam
759 Intus haberemus speciem, cum tempora nobis
760 Significent ipsae species, rerumque figurae,
125794. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
motis haurire putemus:
758 Nos veluti, starent si res, non temporis ullam
759 Intus haberemus speciem, cum tempora nobis
760 Significent ipsae species, rerumque figurae,
761 Et parili duret res mota, quietaque pacto.
762 Ducimur huc etiam nostris a sensibus, atque hinc
763 Conjungi haud aliis nisi motis tempora rebus
764 Credimus: atque ideo metimur tempora motu:
125795. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
762 Ducimur huc etiam nostris a sensibus, atque hinc
763 Conjungi haud aliis nisi motis tempora rebus
764 Credimus: atque ideo metimur tempora motu:
765 Inde diem solis cursu finimus, et annum,
766 Temporis atque alios stellis labentibus orbes.
767 At non est tibi tuta vel ipsa haec semita Phoebi,
768 Qui non aequales nobis annosque, diesque
769 Partitur;
125796. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
772 Ullis, jam quid erit, quod nos in motibus usquam
773 Ducier aequali noscamus denique lapsu,
774 Prendere possimus mensurâ ut tempora certâ?
775 Tardior esse potest nam motus, et ocyor omnis,
776 Temporis ast eadem est semper fuga; nec mage durant
777 Nec minus omnes res, at perstant esse profecto,
778 Seu nulli existant motus, tardive, citive.
125797. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
780 Tempus item est nobis, facilisque brevisque propinquam
781 Transitus ad motus naturam perspiciendam est.
782 Quare age, per sensus itidem cognoscere veros,
783 Non erit, ut possis motus, et prendere mente;
784 Nam quoniam motus fit, ubi transmigrat ab uno
785 Corpus quodque loco, atque alia se parte receptat
786 Immensi spatii; has ipsas cum cernere partes,
125798. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
786 Immensi spatii; has ipsas cum cernere partes,
787 Aut loca non possint oculi, quod diximus ante;
788 Est opus, ut nequeant quoque motus, hoc genus, omnes,
789 Mutatos regione situs et cernere inani.
790 Vulgò at corporibus motum perhibemus inesse,
791 Mutari inter se cum cernimus ipsa vicissim;
792 In summa contra sed credimus esse quiete,
793 Cum
125799. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
vagantibus unâ
798 In regione loci stare, immotusque manere,
799 Qui loca cum navi permutat non minus ipsâ,
800 Vel quoque cum terra, tellus si nostra movetur,
801 Et circa solem sese, et terrestria transfert.
802 Proinde sedens Tiphys puppi, aut Palinurus in alta
803 Motu corripitur gemino, et quo rapta per aequor
804 It ratis, et tellus quo sese immota volutat
125800. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
798 In regione loci stare, immotusque manere,
799 Qui loca cum navi permutat non minus ipsâ,
800 Vel quoque cum terra, tellus si nostra movetur,
801 Et circa solem sese, et terrestria transfert.
802 Proinde sedens Tiphys puppi, aut Palinurus in alta
803 Motu corripitur gemino, et quo rapta per aequor
804 It ratis, et tellus quo sese immota volutat
125801. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
800 Vel quoque cum terra, tellus si nostra movetur,
801 Et circa solem sese, et terrestria transfert.
802 Proinde sedens Tiphys puppi, aut Palinurus in alta
803 Motu corripitur gemino, et quo rapta per aequor
804 It ratis, et tellus quo sese immota volutat
805 Per spatia; at nautis quoque terius additur, illi
806 Dum peragunt jussa, et nigra per tabulata vagantur.
125802. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
801 Et circa solem sese, et terrestria transfert.
802 Proinde sedens Tiphys puppi, aut Palinurus in alta
803 Motu corripitur gemino, et quo rapta per aequor
804 It ratis, et tellus quo sese immota volutat
805 Per spatia; at nautis quoque terius additur, illi
806 Dum peragunt jussa, et nigra per tabulata vagantur.
807 Cunctis verus ab his oritur tum denique
125803. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
803 Motu corripitur gemino, et quo rapta per aequor
804 It ratis, et tellus quo sese immota volutat
805 Per spatia; at nautis quoque terius additur, illi
806 Dum peragunt jussa, et nigra per tabulata vagantur.
807 Cunctis verus ab his oritur tum denique motus
808 Motibus, atque aliis, si in summa hac forsitan extant,
809 Quos neque nos oculis, nec noscere mente queamus.
125804. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nec noscere mente queamus.
810 Ergo gubernaclum qui torquet, dicere possis
811 Expertem motus simul, expertemque quietis,
812 Ipsum si puppis referas ad ligna cavatae,
813 Et simul ad terram, spatiumque immobile quod sit.
814 Fallitur idcirco, si solo talia sensu
815 Aestimat, et motus ab eo mens colligit omnes.
816 Propterea valeas certa contendere contra
125805. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quietis,
812 Ipsum si puppis referas ad ligna cavatae,
813 Et simul ad terram, spatiumque immobile quod sit.
814 Fallitur idcirco, si solo talia sensu
815 Aestimat, et motus ab eo mens colligit omnes.
816 Propterea valeas certa contendere contra
817 Num ratione, ea revera, quae corpora confers
818 Corporibus, visisve locis, immotaque cernis,
125806. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
omnes.
816 Propterea valeas certa contendere contra
817 Num ratione, ea revera, quae corpora confers
818 Corporibus, visisve locis, immotaque cernis,
819 Esse immota, et prorsus ab omni parte quieta?
820 Quandoquidem immoti spatii quoque tum loca possunt
821 Mutari vera; ante oculos aut illa moveri,
822 Ista quiescere cum cernis, quis spondeat auctor,
125807. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
821 Mutari vera; ante oculos aut illa moveri,
822 Ista quiescere cum cernis, quis spondeat auctor,
823 Accidere haec prorsus non contra, haec nempe moveri,
824 Illa quiescere, et immoti statione tenere
825 Unâ se spatii? Quapropter ne tibi motum
826 Tum fieri tantùm statuas, cum a corpore corpus
827 Vicino, quod forte quietum fingis, abire
125808. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
856 Oppositos age per motus, spirasque revolve;
857 Quae faciant, aliquo cieatur tempore labrum.
858 Principio, velut ante, manebit plana superne
859 Undaï facies, licet et latera aerea propter
860 Raptentur, circumque ruant, immota quiescet:
861 Labri circuitu sed porro continuato
862 Paulatim incipient in gyrum vertier undae;
863 Donec
125809. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
haerentes semper ibidem.
865 Tum ratione sitùs aeris latera omnia eâdem
866 Respectant circum, motu omni proinde videri
867 Expertes possint, ea si referantur ad aera:
868 Et tamen e medio fugientes undique lymphae
869 In cumulum assurgent latera ad retinentia circum;
870 Quandoquidem in gyrum correpta recedere longe
871 Corpora nituntur, quod post tibi pluribus edam.
125810. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
871 Corpora nituntur, quod post tibi pluribus edam.
872 Primùm at cum vires nondum unde receperat ullas,
873 Tum neque non laterum diversas tangere partes
874 Perpetuò, neque non diversas aeris et oras
875 Respicere, in veraque situs mutare quiete.
876 Quapropter non hic conatus pendet ab undae
877 Respectu vario ad circumsita corpora, non hac
878 Propterea verus
125811. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
corpora, non hac
878 Propterea verus manavit origine motus.
879 Unicus hic certe est in moto corpore quovis,
880 At diversa sitùs ratio extat corpora semper
881 Ad varia, et varii proin uno in corpore motus
882 apparent, tamen effoeti et sine viribus ullis.
883 Quare quae varia possunt ratione referri,
884 Non ipsae, quarum praemonstrant nomina, res sunt,
125812. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
879 Unicus hic certe est in moto corpore quovis,
880 At diversa sitùs ratio extat corpora semper
881 Ad varia, et varii proin uno in corpore motus
882 apparent, tamen effoeti et sine viribus ullis.
883 Quare quae varia possunt ratione referri,
884 Non ipsae, quarum praemonstrant nomina, res sunt,
885 At quaedam, sensu quae percipiuntur, earum
886
125813. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
dignoscere motus;
891 At non naturae variam callentibus artem
892 Ingeniis id semper ab omni parte negatum est:
893 Partim per motus, quos possis subdere sensu,
894 Partim et per causas, effectaque, scilicet ipsas
895 Per vires, veros ad motus progrediuntur,
896 Atque ita, quos nequeant unquam sentire, docentur.
897 Verum quod superest, varios distinguere motus
125814. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
896 Atque ita, quos nequeant unquam sentire, docentur.
897 Verum quod superest, varios distinguere motus
898 Non tam difficile est generatim mutuà, seque
899 Inter conferre, et metiri, et cernere seorsum.
900 Et primò motus quidam sunt, qui sibi constant
901 Aequales, properantque pari lapsuque, fugaque:
902 Lenti at sunt alii magis usque, magisve citati.
125815. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
896 Atque ita, quos nequeant unquam sentire, docentur.
897 Verum quod superest, varios distinguere motus
898 Non tam difficile est generatim mutuà, seque
899 Inter conferre, et metiri, et cernere seorsum.
900 Et primò motus quidam sunt, qui sibi constant
901 Aequales, properantque pari lapsuque, fugaque:
902 Lenti at sunt alii magis usque, magisve citati.
125816. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sentire, docentur.
897 Verum quod superest, varios distinguere motus
898 Non tam difficile est generatim mutuà, seque
899 Inter conferre, et metiri, et cernere seorsum.
900 Et primò motus quidam sunt, qui sibi constant
901 Aequales, properantque pari lapsuque, fugaque:
902 Lenti at sunt alii magis usque, magisve citati.
903 Aequales tum sunt illi, spatia aequa locorum
125817. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
904 Aequis temporibus cum prorsus corripiuntur.
905 Protinus exoritur mensura hinc mobilitatis;
906 Si loca nimirum referas ad tempora, sic ut
907 Quo fuerit spatium productius, et vice tempus
908 Mutata fuerit contractius, hoc tibi constet
909 Major mobilitas; producto a tempore contra
910 Illa remissior existat, spatioque minuto.
911 Propterea
125818. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
936 Inter se, quodvis unum coalescere corpus;
937 Proin quo punctorum numerus majorve, minorve est,
938 Hoc sit corpus item quodvis majusve, minusve.
939 Corporis at moles et puncta receptat, et inter
940 Quantum puncta patet, quod inane est, quodve repletum
941 Est alienigenis rebus, quod denique cumque
942 Corporis externam faciem concluditur intra.
125819. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
936 Inter se, quodvis unum coalescere corpus;
937 Proin quo punctorum numerus majorve, minorve est,
938 Hoc sit corpus item quodvis majusve, minusve.
939 Corporis at moles et puncta receptat, et inter
940 Quantum puncta patet, quod inane est, quodve repletum
941 Est alienigenis rebus, quod denique cumque
942 Corporis externam faciem concluditur intra.
943 Protinus
125820. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
940 Quantum puncta patet, quod inane est, quodve repletum
941 Est alienigenis rebus, quod denique cumque
942 Corporis externam faciem concluditur intra.
943 Protinus a numero punctorum, et corporis auctu
944 Percipies, quid sit densum; quod debet haberi,
945 Omnia si moli confers in corpore puncta:
946 Densior illa tibi nimirum materies est,
947 Cui plus
125821. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
947 Cui plus punctorum, contra minus augminis insit.
948 Ergo viae spatio puncti cujusque peracto
949 Metimur motum; quoniam sed pendet ab ipsa
950 Temporis id spatium mensura, et mobilitate,
951 Si tamen haec eadem constet sibi. Tum quia confit
952 Pluribus e punctis corpus; jam motus in ipso
953 Corpore tantus erit, quantus de motibus exit
954 (Sed
125822. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
956 Omnibus in summam conjunctis: proinde movetur
957 Cum corpus; genus hoc, motùs mensura profecto est,
958 Si toties repetas, quot sunt in corpore puncta,
959 Temporis illius mensuram, et mobilitatis.
960 Demum ad tempus idem quoniam plerumque: vel aequum
961 Respicimus, motus cum ad motus aequiparamus;
962 Propterea non hìc tempus plerumque putamus;
125823. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
971 Praesertim tibi, quid constent, quibus omnia fiunt,
972 Dum memoro, quaecumque cluent, loca, tempora, motus,
973 Ne nimium nostris in versibus esse querare
974 Asperitatis, et illecebris, cultuque carere
975 Carmina, non aliis nisi mentibus apta severis:
976 Nam si non vernae rident per amoena vireta
977 Hìc florum species, si non et flumina currunt
125824. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
974 Asperitatis, et illecebris, cultuque carere
975 Carmina, non aliis nisi mentibus apta severis:
976 Nam si non vernae rident per amoena vireta
977 Hìc florum species, si non et flumina currunt
978 Lactea, nec tenerae ludunt per prata puellae;
979 Ast aliquis tamen et rebus decor esse severis
980 Creditur, et proprii manet ingens gloria cultus;
125825. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
976 Nam si non vernae rident per amoena vireta
977 Hìc florum species, si non et flumina currunt
978 Lactea, nec tenerae ludunt per prata puellae;
979 Ast aliquis tamen et rebus decor esse severis
980 Creditur, et proprii manet ingens gloria cultus;
981 Primùm vera tibi si pandimus, atque ea deinde
982 Ordine quaeque suo manifesta in luce locamus.
125826. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
vireta
977 Hìc florum species, si non et flumina currunt
978 Lactea, nec tenerae ludunt per prata puellae;
979 Ast aliquis tamen et rebus decor esse severis
980 Creditur, et proprii manet ingens gloria cultus;
981 Primùm vera tibi si pandimus, atque ea deinde
982 Ordine quaeque suo manifesta in luce locamus.
983 Haud etenim haec nimio poscunt perfusa videri
125827. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
981 Primùm vera tibi si pandimus, atque ea deinde
982 Ordine quaeque suo manifesta in luce locamus.
983 Haud etenim haec nimio poscunt perfusa videri
984 Ornatu, qui vim rerum, et nativa retundit
985 Lumina: sunt proprii nempe, ingenuique lepores,
986 Quod canimus, Veri, verbisque his addere magnum
987 Pondus, et his possunt numeris decus: ipse severis
125828. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
videri
984 Ornatu, qui vim rerum, et nativa retundit
985 Lumina: sunt proprii nempe, ingenuique lepores,
986 Quod canimus, Veri, verbisque his addere magnum
987 Pondus, et his possunt numeris decus: ipse severis
988 Proin assuesce modis, qui te per nubila raptent,
989 Astraque, sub terras etiam, pelagusque profundum
990 Omnia rimantem naturae claustra latentis
125829. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1001 Quae non effugere Viri, scrutarier ista
1002 Tempore qui a veteri tentârunt; proinde ruinam
1003 Fecere in rebus naturae perspiciendis.
1004 Nam multi prius ad causas, et semina, et ortus
1005 Prolapsi, quam vidissent, quid constet; id ipsi
1006 Seu facerent tum decepti, seu saepe volentes
1007 Decipere (interdum ut vana sublimia corda
125830. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1001 Quae non effugere Viri, scrutarier ista
1002 Tempore qui a veteri tentârunt; proinde ruinam
1003 Fecere in rebus naturae perspiciendis.
1004 Nam multi prius ad causas, et semina, et ortus
1005 Prolapsi, quam vidissent, quid constet; id ipsi
1006 Seu facerent tum decepti, seu saepe volentes
1007 Decipere (interdum ut vana sublimia corda
1008 Ambitione
125831. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1005 Prolapsi, quam vidissent, quid constet; id ipsi
1006 Seu facerent tum decepti, seu saepe volentes
1007 Decipere (interdum ut vana sublimia corda
1008 Ambitione rapi, et fastu turbare videmus
1009 Doctrinam), tantùm velabant omnia doctis,
1010 Queis ignara solent captari pectora, verbis.
1011 Has alii fraudes pertaesi, et nomina vana,
125832. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1008 Ambitione rapi, et fastu turbare videmus
1009 Doctrinam), tantùm velabant omnia doctis,
1010 Queis ignara solent captari pectora, verbis.
1011 Has alii fraudes pertaesi, et nomina vana,
1012 Totque educentes latitantia monstra sub auras
1013 (Herculea veluti constrictus colla catena
1014 Cerberus ad superos, exosae et clara diei
1015 Lumina
125833. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1011 Has alii fraudes pertaesi, et nomina vana,
1012 Totque educentes latitantia monstra sub auras
1013 (Herculea veluti constrictus colla catena
1014 Cerberus ad superos, exosae et clara diei
1015 Lumina cum venit; facies tres, oraque terna
1016 Ante timor, porro fuerant ludibria vulgi,
1017 Ausus et ex illo est latratus edere nullos)
1018 Tentavere
125834. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
colla catena
1014 Cerberus ad superos, exosae et clara diei
1015 Lumina cum venit; facies tres, oraque terna
1016 Ante timor, porro fuerant ludibria vulgi,
1017 Ausus et ex illo est latratus edere nullos)
1018 Tentavere novos in rerum indagine cursus.
1019 Scilicet in rebus servantes multa, tamen quae
1020 Tantae haud sufficerent noscendae denique moli,
125835. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quae
1020 Tantae haud sufficerent noscendae denique moli,
1021 Multaque propterea rerum temere arripientes,
1022 Mente sua magnum subito procudere mundum
1023 Ardebant, et opus naturae educere fictum;
1024 Saepe recudebant quod porro, fictaque fictis
1025 Addebant nova, cum pugnantia prima viderent
1026 Rebus, quae caeli sunt, terraeque per oras,
125836. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1026 Rebus, quae caeli sunt, terraeque per oras,
1027 Nequidquam, quoniam veris conficta valebant
1028 Aptari nulla ratione, ut cuncta necesse
1029 Tum fuerit cadere, et subverti victa ruinâ,
1030 Tantaque dissolvi facili molimina casu.
1031 Non fortuna potest, ut dites, sic sapientes
1032 Efficere, et clausi thesauros pandere veri.
125837. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
cuncta necesse
1029 Tum fuerit cadere, et subverti victa ruinâ,
1030 Tantaque dissolvi facili molimina casu.
1031 Non fortuna potest, ut dites, sic sapientes
1032 Efficere, et clausi thesauros pandere veri.
1033 Nimirum causas rerum cum noscere primas
1034 Non sit opis nostrae, varios sed cernere tantùm
1035 Motus, qui valeant diversis pluribus omnes
125838. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1036 A causis, quarum numerum comprendere non est,
1037 Idem prodire, atque eadem facere omnia vulgò,
1038 Quae fiunt; quis erit tam sidere cretus amico,
1039 Ut quae prima suae menti forte indicat et quae
1040 Conveniat tantum perpaucis, nec bene, rebus,
1041 Illa sit e cunctis una, et certissima causis;
1042 Cum valeant hoc Omne capaci prendere gyro
1043 Hae melius,
125839. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1038 Quae fiunt; quis erit tam sidere cretus amico,
1039 Ut quae prima suae menti forte indicat et quae
1040 Conveniat tantum perpaucis, nec bene, rebus,
1041 Illa sit e cunctis una, et certissima causis;
1042 Cum valeant hoc Omne capaci prendere gyro
1043 Hae melius, quàm cui praeferrier obtigit uni.
1044 Non igitur fas est nosmet contendere primas
1045
125840. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
cuique est,
1060 At populi a certo vivendi more, ratisque
1061 Usibus, in variis servari quos probe rebus
1062 Aspicit, illatis toties dum crimina poenis
1063 Comparat, et pulchrae noscit data praemia laudi:
1064 Nec nimium, si non, quis legum, noverit, auctor,
1065 Quaeque ferendarum ratio, et quae tempora, refert;
1066 dum liceat multas deprendere praecipuasque,
125841. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1062 Aspicit, illatis toties dum crimina poenis
1063 Comparat, et pulchrae noscit data praemia laudi:
1064 Nec nimium, si non, quis legum, noverit, auctor,
1065 Quaeque ferendarum ratio, et quae tempora, refert;
1066 dum liceat multas deprendere praecipuasque,
1067 Quas servare opus est, offendat ne quid in illo
1068 Foedere, neve paret sibi vitae incommoda multa.
125842. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Quod si adeo antiqua fluxisse ab origine noscat,
1070 Ut nulla exortus harum monumenta supersint;
1071 Desiperet, si tum nihilo minus ipse, quis esset,
1072 Quaereret, exortus, quis earum sator, et auctor.
1073 Sic itidem nobis semper versantibus ampla
1074 Naturae in ditione, et mundi in grande receptis
1075 Hospitium, rerum ad causas pertingere primas
1076 Cum
125843. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1071 Desiperet, si tum nihilo minus ipse, quis esset,
1072 Quaereret, exortus, quis earum sator, et auctor.
1073 Sic itidem nobis semper versantibus ampla
1074 Naturae in ditione, et mundi in grande receptis
1075 Hospitium, rerum ad causas pertingere primas
1076 Cum nullis animi liceat conatibus unquam,
1077 Nec vidisse, recens qua mundus origine, et unde
125844. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1074 Naturae in ditione, et mundi in grande receptis
1075 Hospitium, rerum ad causas pertingere primas
1076 Cum nullis animi liceat conatibus unquam,
1077 Nec vidisse, recens qua mundus origine, et unde
1078 Fluxissent, per quos consistunt omnia, motus;
1079 Nec nimium vitae haec intersint instituendae,
1080 Ut bene, quodcumque est, queat hoc traducier aevi;
1081 In
125845. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1079 Nec nimium vitae haec intersint instituendae,
1080 Ut bene, quodcumque est, queat hoc traducier aevi;
1081 In rebus sat erit nobis inquirere, quid sit
1082 Tantùm, et quid fiat, quasdam possimus ut inde
1083 Eruere, haec constet queis mundi machina, leges;
1084 Quae quamvis non sint Naturae a fonte petitae,
1085 Sejungi ut nequeant ab eadem, seque gregari,
125846. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1092 Quod plerumque solet diversa in gente moranti,
1093 Praecipitem cum fert bene nondum ad cognita mentem.
1094 Post breve si namque hospitium, cum pauca profecto
1095 Viderit, et varios nec adhuc adverterit usus,
1096 Protinus illius leges comprendere gentis
1097 Speret, et ad populi scita, ad consulta Senatus
1098 A rebus, sibi quae visae, procurrere cuncta,
125847. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
mentem.
1094 Post breve si namque hospitium, cum pauca profecto
1095 Viderit, et varios nec adhuc adverterit usus,
1096 Protinus illius leges comprendere gentis
1097 Speret, et ad populi scita, ad consulta Senatus
1098 A rebus, sibi quae visae, procurrere cuncta,
1099 Et temere ex illis, licitum, vetitumque quid extet,
1100 Praescribat, fierique sine ulla denique noxa
125848. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
adverterit usus,
1096 Protinus illius leges comprendere gentis
1097 Speret, et ad populi scita, ad consulta Senatus
1098 A rebus, sibi quae visae, procurrere cuncta,
1099 Et temere ex illis, licitum, vetitumque quid extet,
1100 Praescribat, fierique sine ulla denique noxa
1101 Quid queat; invertat facile omnia, et omnia turbet,
1102 Fictaque constituens ignoret vera,
125849. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1098 A rebus, sibi quae visae, procurrere cuncta,
1099 Et temere ex illis, licitum, vetitumque quid extet,
1100 Praescribat, fierique sine ulla denique noxa
1101 Quid queat; invertat facile omnia, et omnia turbet,
1102 Fictaque constituens ignoret vera, necesse est.
1103 Ergo ut noscendo, quo res stat publica, jure,
1104 Sic opus est etiam Naturae in legibus ipsis
1105
125850. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ipsis
1105 Firmandis (ne mens ruiturum fabricet orbem),
1106 Multa diu servâsse, manuque oculisque per omnes
1107 Isse, licet tenues etiam res, atque minutas,
1108 Notitias et ab his in nostros undique multas
1109 Convectare animos, amplas ut in horrea messes.
1110 Inter se porro, quae sunt collecta, necesse est
1111 Conferre, atque, alii simile est quodcumque, videre,
125851. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1116 Consentire, ratae leges sint, firmaque jura;
1117 Sin collata novis rebus lex claudicet hilum,
1118 Restitue adjungens, qua deficit, excidensque,
1119 Qua nimia est, et multa notans exempla reforma.
1120 Scilicet exemplis a pluribus undique lectis
1121 Mens similes facili ratione inducitur ad res:
1122 At quia per flexus sic pergimus, atque coacti
125852. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1121 Mens similes facili ratione inducitur ad res:
1122 At quia per flexus sic pergimus, atque coacti
1123 Conjicere interdum sumus, haec tutissima non est
1124 Ad verum via semper, et omni a fraude remota.
1125 Propterea ipsas res iterumque, iterumque necesse est
1126 Inspectare animo, partique revolvere ab omni,
1127 Et nova servatis adnectere, perque polire
125853. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
non est
1124 Ad verum via semper, et omni a fraude remota.
1125 Propterea ipsas res iterumque, iterumque necesse est
1126 Inspectare animo, partique revolvere ab omni,
1127 Et nova servatis adnectere, perque polire
1128 Usque novis, atque ad tentamina saepe reverti;
1129 Nam plus consequimur longos cunctante per usus
1130 Consilio, et se mente diu versante per omnes
125854. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
omni,
1127 Et nova servatis adnectere, perque polire
1128 Usque novis, atque ad tentamina saepe reverti;
1129 Nam plus consequimur longos cunctante per usus
1130 Consilio, et se mente diu versante per omnes
1131 Undique res circum, quàm si intus ferveat acre
1132 Ingenium, et celeri pertranseat omnia motu.
1133 His adhibere aliquam sed rebus proderit artem,
125855. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1129 Nam plus consequimur longos cunctante per usus
1130 Consilio, et se mente diu versante per omnes
1131 Undique res circum, quàm si intus ferveat acre
1132 Ingenium, et celeri pertranseat omnia motu.
1133 His adhibere aliquam sed rebus proderit artem,
1134 Et quasdam verum quaerendi noscere normas.
1135 Et primò quaecumque eadem constare videmus
125856. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
per omnes
1131 Undique res circum, quàm si intus ferveat acre
1132 Ingenium, et celeri pertranseat omnia motu.
1133 His adhibere aliquam sed rebus proderit artem,
1134 Et quasdam verum quaerendi noscere normas.
1135 Et primò quaecumque eadem constare videmus
1136 In rebus semper, si stant paria omnia circum,
1137 Omnibus, ut nil fiat, ubi deprendier illa
125857. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
intus ferveat acre
1132 Ingenium, et celeri pertranseat omnia motu.
1133 His adhibere aliquam sed rebus proderit artem,
1134 Et quasdam verum quaerendi noscere normas.
1135 Et primò quaecumque eadem constare videmus
1136 In rebus semper, si stant paria omnia circum,
1137 Omnibus, ut nil fiat, ubi deprendier illa
1138 Non eadem possint, et quod connectier ipsis
125858. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1135 Et primò quaecumque eadem constare videmus
1136 In rebus semper, si stant paria omnia circum,
1137 Omnibus, ut nil fiat, ubi deprendier illa
1138 Non eadem possint, et quod connectier ipsis
1139 Perfacile, et nunquam cernas pugnare vicissim;
1140 illa quidem legum in numerum censumque repone
1141 Naturae, quae non possint dissolvier unquam.
125859. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
videmus
1136 In rebus semper, si stant paria omnia circum,
1137 Omnibus, ut nil fiat, ubi deprendier illa
1138 Non eadem possint, et quod connectier ipsis
1139 Perfacile, et nunquam cernas pugnare vicissim;
1140 illa quidem legum in numerum censumque repone
1141 Naturae, quae non possint dissolvier unquam.
1142 Munera quandoquidem, quae nos communia toti
125860. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1140 illa quidem legum in numerum censumque repone
1141 Naturae, quae non possint dissolvier unquam.
1142 Munera quandoquidem, quae nos communia toti
1143 Semper materiae sensuque et mente tuemur,
1144 Quaeque nec intendi valeant, nec deinde remitti,
1145 Ut calor, aut frigus, sed perstant una, eademque,
1146 Munera materiae generatim ea totius esse
125861. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1150 Errorum fraudes, si credimus, inde timendum.
1151 Praeterea res cum recta ratione geratur
1152 Publica Naturae, multis non ipsa redundat
1153 Legibus; at paucis, quibus ipsam et oporteat uti,
1154 Utitur, has uno servans per cuncta tenore:
1155 Publica nam res est vulgo corruptior omnis,
1156 Cum nimiae leges. Ergo quibus una gerendis
1157 Lex sat
125862. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
omnis,
1156 Cum nimiae leges. Ergo quibus una gerendis
1157 Lex sat erit rebus, plures confingere inane est.
1158 Hinc ut luxuriem foliorum falce recidit
1159 Agricola, et nimias hinc illinc decutit umbras,
1160 Deficiat teneris almus ne fructibus humor;
1161 Sic nobis, quodcumque superfluit, est resecandum
1162 Legibus in nostris, effecta ut singula privas
125863. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1168 Aëra, nimirum qua nos, hac caetera quaeque.
1169 Simplex cur etiam tibi non erit, unaque prorsus,
1170 Qua cadit in terram deorsum demissus ab alto
1171 Hic lapis ad colles septem, et Tyberina fluenta,
1172 Quàm Thamesin propter, vel Nili, et ad ostia Gangis,
1173 Aut regna Oceani pelago divisa sonanti?
1174 Non tamen haec ita certa putes, ita tuta profecto
125864. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1169 Simplex cur etiam tibi non erit, unaque prorsus,
1170 Qua cadit in terram deorsum demissus ab alto
1171 Hic lapis ad colles septem, et Tyberina fluenta,
1172 Quàm Thamesin propter, vel Nili, et ad ostia Gangis,
1173 Aut regna Oceani pelago divisa sonanti?
1174 Non tamen haec ita certa putes, ita tuta profecto
1175 Esse, ut non possint veluti per lubrica labi
125865. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1177 Nam veluti turpi pro furti crimine cum quos
1178 Damnatos capitis longinqua viderit hospes
1179 Dum trahit urbe moras; alios si funere deinde
1180 Sublatos simili, et pendentes gutture fracto
1181 Dicat idem patrâsse scelus, furesque fuisse,
1182 Fallitur interdum; letho quia plectier ipso,
1183 Si quis perjurus quoque sit, vel si quis adulter,
125866. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1181 Dicat idem patrâsse scelus, furesque fuisse,
1182 Fallitur interdum; letho quia plectier ipso,
1183 Si quis perjurus quoque sit, vel si quis adulter,
1184 Possit, et innocuum qui civem occiderit, et qui
1185 Prodere tentarit patriam, aut incendere templa,
1186 Contemptor Superûm, justique eversor, et aequi.
1187 Diversae diversa queunt nam crimina leges
125867. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Dicat idem patrâsse scelus, furesque fuisse,
1182 Fallitur interdum; letho quia plectier ipso,
1183 Si quis perjurus quoque sit, vel si quis adulter,
1184 Possit, et innocuum qui civem occiderit, et qui
1185 Prodere tentarit patriam, aut incendere templa,
1186 Contemptor Superûm, justique eversor, et aequi.
1187 Diversae diversa queunt nam crimina leges
125868. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quis perjurus quoque sit, vel si quis adulter,
1184 Possit, et innocuum qui civem occiderit, et qui
1185 Prodere tentarit patriam, aut incendere templa,
1186 Contemptor Superûm, justique eversor, et aequi.
1187 Diversae diversa queunt nam crimina leges
1188 Supplicio ulcisci, nocuamque extinguere vitam.
1189 Sic in natura simili ratione videmus
1190 Quae peragi,
125869. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
tuemur,
1198 Non clara ratione illa unica certa videtur.
1199 Non ita nam quidquam naturae in rebus apertum
1200 Constat, ut in claro contra se lumine pandunt
1201 Mensurae, et numeri, verum sine nube ubi fulget:
1202 Non tamen idcirco est, quaerendi his fidere normis
1203 Ut nequeant animi; praesertim accesserit acri
1204 Si tum non facilis falli experientia menti.
125870. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1206 Multaque ab incertis diversa agnosse valemus.
1207 Sic fidunt duce nocturna, spumantia nautae
1208 Marmora dum scindunt, Cynosura; quae licet ipso
1209 Non infixa polo mundi stet, et orbibus orbes
1210 Implicet assiduos; minimo tamen et quia gyro
1211 Se volvit, parvaque polo, notaque recedit
1212 Et quia mensura, et caelo quia denique nullum
125871. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1207 Sic fidunt duce nocturna, spumantia nautae
1208 Marmora dum scindunt, Cynosura; quae licet ipso
1209 Non infixa polo mundi stet, et orbibus orbes
1210 Implicet assiduos; minimo tamen et quia gyro
1211 Se volvit, parvaque polo, notaque recedit
1212 Et quia mensura, et caelo quia denique nullum
1213 Certius hac fulget nautis errantibus astrum;
1214 Proinde
125872. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quae licet ipso
1209 Non infixa polo mundi stet, et orbibus orbes
1210 Implicet assiduos; minimo tamen et quia gyro
1211 Se volvit, parvaque polo, notaque recedit
1212 Et quia mensura, et caelo quia denique nullum
1213 Certius hac fulget nautis errantibus astrum;
1214 Proinde regunt cursus ista sub luce marinos
1215 Audaces, vitant scopulos, irasque tumentes
125873. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ipso
1209 Non infixa polo mundi stet, et orbibus orbes
1210 Implicet assiduos; minimo tamen et quia gyro
1211 Se volvit, parvaque polo, notaque recedit
1212 Et quia mensura, et caelo quia denique nullum
1213 Certius hac fulget nautis errantibus astrum;
1214 Proinde regunt cursus ista sub luce marinos
1215 Audaces, vitant scopulos, irasque tumentes
125874. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1230 Qui vertisset, in id, quod verum est, scilicet idem
1231 Tum non inciderit; praesertim plurima verbis
1232 Si lateant aliis, quae debet nectere in unum,
1233 Proposita, et noscat bene quae constare soluta:
1234 Quo plures etenim, quas ipsa oracula claudunt,
1235 Implexae partes unà sint, inque volutae,
1236 Hoc mage difficile est non invenisse quod optas,
125875. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1239 Caetera sensa queant quae jungier omnibus apta.
1240 Sic itidem, quae consulimus, responsa latentis
1241 Naturae, prorsum innumeras sunt undique partes
1242 Complexa, et nodis variantibus indupeditas;
1243 Una potest quarum tibi quaeque evertere nostram,
1244 quam struimus conjectantes, interque pretantes,
1245 Cunctarum rerum rationem, haud vera profecto
125876. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1243 Una potest quarum tibi quaeque evertere nostram,
1244 quam struimus conjectantes, interque pretantes,
1245 Cunctarum rerum rationem, haud vera profecto
1246 Si sit, et instabili nitentem prodere arena.
1247 Proin cum quaeque tuae rationi ex omnibus una
1248 Pars bene consentit, vulgo nihil ut sit eorum,
1249 In mundo peragi quaecumque ubicumque videmus,
125877. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
illinc,
1254 Ambigere ut prorsum nequeas, fraudemque timere?
1255 Nunc age, quandoquidem nobis constrata viaï
1256 Sunt loca, jam stadio discurrere tempus aperto est,
1257 Et cupide spectantum oculos, animosque tenere.
1258 Principio proprium generatim, ut diximus ante,
1259 Materiae officium est, ut non penetrarier ulla
1260 Parte queat, corpus neque corpore possit
125878. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1262 Omni quod nosmet nimirum ediscimus a re.
1263 Nostris, cum gradimur, pedibus proin terra resistit;
1264 Vel si mollis, ut a splendenti prodit aratro, est,
1265 Cedit mota loco, et vestigia pressa receptat.
1266 Moenia trans arcis, quam fortibus obsidet armis,
1267 Num valeat miles, nisi sint infracta, meare?
1268 Num clausas transire fores, et ahenea septa?
125879. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1265 Cedit mota loco, et vestigia pressa receptat.
1266 Moenia trans arcis, quam fortibus obsidet armis,
1267 Num valeat miles, nisi sint infracta, meare?
1268 Num clausas transire fores, et ahenea septa?
1269 Nostris officiunt quin plurima corpora saepe
1270 Corporibus: veluti populo stipante per aedes
1271 Cum premimur; vel cum validi percellitur ictu
125880. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1269 Nostris officiunt quin plurima corpora saepe
1270 Corporibus: veluti populo stipante per aedes
1271 Cum premimur; vel cum validi percellitur ictu
1272 Verberis indocilis puer, et resonante flagello,
1273 Ut dolor excutiat lacrymas, suspiriaque aegra;
1274 Quandoquidem nequeat penetrari a corpore corpus.
1275 Quod si mixta videns, confusaque plurima, credas
125881. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1277 Materiem, sunt ut lymphae, vinique liquores;
1278 Erras; namque manent rebus spatia aequa locatis
1279 Tum simul, ante sitis ea seorsum quanta fuere.
1280 At pertransit aquas, et vitri corpora lumen,
1281 Et radii inter se multi plectuntur in unum,
1282 Et lux mille viis spatio discurrit eodem,
1283 Itque reditque, nec una alii pars officit hilum.
125882. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
liquores;
1278 Erras; namque manent rebus spatia aequa locatis
1279 Tum simul, ante sitis ea seorsum quanta fuere.
1280 At pertransit aquas, et vitri corpora lumen,
1281 Et radii inter se multi plectuntur in unum,
1282 Et lux mille viis spatio discurrit eodem,
1283 Itque reditque, nec una alii pars officit hilum.
1284 Omnia tu potes haec facili cognoscere pacto,
125883. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
aequa locatis
1279 Tum simul, ante sitis ea seorsum quanta fuere.
1280 At pertransit aquas, et vitri corpora lumen,
1281 Et radii inter se multi plectuntur in unum,
1282 Et lux mille viis spatio discurrit eodem,
1283 Itque reditque, nec una alii pars officit hilum.
1284 Omnia tu potes haec facili cognoscere pacto,
1285 Ut non propterea penetrari corpora credas;
125884. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
latere
1289 Tam varios flexus, queis permeat illa, viarum.
1290 Spongia nam lympha veluti repletur, aperta
1291 Per, quae sunt oculis, tot rara foramina, nostris;
1292 Sic et caetera item, sic saxum, et lignea texta,
1293 (Intervalla licet non possint ista videri)
1294 Saepe metalla etiam penetrant intrinsecùs undae,
1295 Vitraque sic tenuis lux, et perlabitur undas.
125885. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1289 Tam varios flexus, queis permeat illa, viarum.
1290 Spongia nam lympha veluti repletur, aperta
1291 Per, quae sunt oculis, tot rara foramina, nostris;
1292 Sic et caetera item, sic saxum, et lignea texta,
1293 (Intervalla licet non possint ista videri)
1294 Saepe metalla etiam penetrant intrinsecùs undae,
1295 Vitraque sic tenuis lux, et perlabitur undas.
125886. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1292 Sic et caetera item, sic saxum, et lignea texta,
1293 (Intervalla licet non possint ista videri)
1294 Saepe metalla etiam penetrant intrinsecùs undae,
1295 Vitraque sic tenuis lux, et perlabitur undas.
1296 Ergo, quandoquidem nihil est, quo vincere possis,
1297 Ipsa inter sese penetrari corpora; legem
1298 Par erit hanc etiam generatim ad corpora quaeque,
125887. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Extensa; extendi, quae sunt, opus esse fatendum est,
1307 Cuncta alia in rebus, spatiisque excurrere multis.
1308 Extenduntur item, quia non penetrarier ipsae
1309 Cum valeant partes, ut diximus, et simul uno
1310 Stare loco plures, aliquo diffundere debent
1311 Se spatio, quod eas velut aequo in vase receptet.
1312 Hinc quia quodque suo finitur limite corpus
1313 A
125888. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1320 Molem nempe parem, vel eandem posse figuris
1321 Saepe sub imparibus circum variisque teneri;
1322 Cera velut digitis tractata, subactaque ad ignem
1323 Se facile in facies convertit, et induit omnes,
1324 Quae facies variis extra se extendere pergunt
1325 Mensuris pro natura cujusque, modoque:
1326 Quas inter, quae sit tornatae more pilaï
1327 Parte
125889. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
feruntur;
1357 Atque ita discedunt a sese, disque trahuntur
1358 Mutuà, ut hinc proprias revera corpora findi
1359 Scire sit in partes, atque omnia posse retexi.
1360 Et licet hae facili semper ratione revelli
1361 Non possint, sic interdum stipata cohaeret
1362 Materies; tamen haud, manibus quod prendere possis,
1363 Quidquam erit, ut nulla valeat vi, aut arte
125890. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1364 Imminuique, suis divulsis partibus a se.
1365 Quatenus, at quis erit, quantoque labore secari
1366 Materies queat, ut noscat? quae tenuibus extat
1367 Partibus, at fors finitis, et denique primis,
1368 Quae sint invicta pollentes simplicitate,
1369 Inde sinat nunquam quidquam natura revelli.
1370 Nam si eadem non sint semper primordia, rebus
125891. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
simplicitate,
1369 Inde sinat nunquam quidquam natura revelli.
1370 Nam si eadem non sint semper primordia, rebus
1371 Natura in cunctis faciem haud servaret eandem,
1372 Et sese species, dum res sit quaeque, novaret,
1373 Perpetuòque omnis mundi hic se verteret ordo.
1374 Non minus ast ideo in quovis ita corpore magna est
1375 Ubertas elementorum, numerusque, ita moles
125892. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1397 Tutemet haud ullis finem per te ipse videre
1398 In rebus nostra pertingi a mente, nec ipsa
1399 Sisti ad semina nos pedetentim progredientes.
1400 Semina quae si sint, inquam, et res limite constant,
1401 Magno opus est menti, transmittat ut omnia, saltu,
1402 Et subito (sine fraude tamen transcurrere tantum
1403 Num liceat?) rerum ad primos se sistere fontes
125893. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1399 Sisti ad semina nos pedetentim progredientes.
1400 Semina quae si sint, inquam, et res limite constant,
1401 Magno opus est menti, transmittat ut omnia, saltu,
1402 Et subito (sine fraude tamen transcurrere tantum
1403 Num liceat?) rerum ad primos se sistere fontes
1404 Possit: more Ducum, vires, et idonea bello
1405 Qui terere in parvis renuentes tempora rebus,
125894. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1401 Magno opus est menti, transmittat ut omnia, saltu,
1402 Et subito (sine fraude tamen transcurrere tantum
1403 Num liceat?) rerum ad primos se sistere fontes
1404 Possit: more Ducum, vires, et idonea bello
1405 Qui terere in parvis renuentes tempora rebus,
1406 Extemplo fines transgressi, et flumina magna,
1407 Arcibus et validis urbem post terga relictis,
125895. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1403 Num liceat?) rerum ad primos se sistere fontes
1404 Possit: more Ducum, vires, et idonea bello
1405 Qui terere in parvis renuentes tempora rebus,
1406 Extemplo fines transgressi, et flumina magna,
1407 Arcibus et validis urbem post terga relictis,
1408 Primam urbem, regni caput ardent impetere ipsum:
1409 Sed nimium audacis saepe illos poenitet hujus
125896. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
fontes
1404 Possit: more Ducum, vires, et idonea bello
1405 Qui terere in parvis renuentes tempora rebus,
1406 Extemplo fines transgressi, et flumina magna,
1407 Arcibus et validis urbem post terga relictis,
1408 Primam urbem, regni caput ardent impetere ipsum:
1409 Sed nimium audacis saepe illos poenitet hujus
1410 Demum consilii, nec amica, nec sibi nota,
125897. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1411 Inclusos terra; grassantur viribus hostes,
1412 Atque dolis, coguntque pedem haud sine caede referre.
1413 Maxima tum laus est, alieno abscedere si quà
1414 Possint armati regno, et non omnia perdant.
1415 Et quoniam, clara ratione, patentia quae sint
1416 Munera materiae, et nullis non cognita saeclis,
1417 Jam docui; nunc, quod superest, tu caetera mecum
125898. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
hostes,
1412 Atque dolis, coguntque pedem haud sine caede referre.
1413 Maxima tum laus est, alieno abscedere si quà
1414 Possint armati regno, et non omnia perdant.
1415 Et quoniam, clara ratione, patentia quae sint
1416 Munera materiae, et nullis non cognita saeclis,
1417 Jam docui; nunc, quod superest, tu caetera mecum
1418 Contemplare, virûm praestantibus edita
125899. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1413 Maxima tum laus est, alieno abscedere si quà
1414 Possint armati regno, et non omnia perdant.
1415 Et quoniam, clara ratione, patentia quae sint
1416 Munera materiae, et nullis non cognita saeclis,
1417 Jam docui; nunc, quod superest, tu caetera mecum
1418 Contemplare, virûm praestantibus edita nuper
1419 Scilicet ingeniis, et magno inventa labore,
125900. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1416 Munera materiae, et nullis non cognita saeclis,
1417 Jam docui; nunc, quod superest, tu caetera mecum
1418 Contemplare, virûm praestantibus edita nuper
1419 Scilicet ingeniis, et magno inventa labore,
1420 Haud minus undique materiam diffusa per omnem
1421 Officia, et nexu semper conjuncta tenaci.
1422 Horum est de numero cunctis vis indita quaedam
125901. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
mecum
1418 Contemplare, virûm praestantibus edita nuper
1419 Scilicet ingeniis, et magno inventa labore,
1420 Haud minus undique materiam diffusa per omnem
1421 Officia, et nexu semper conjuncta tenaci.
1422 Horum est de numero cunctis vis indita quaedam
1423 Corporibus, qua posse videntur inertia dici:
1424 Scilicet in quo sunt, per se conantur eundem
125902. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1423 Corporibus, qua posse videntur inertia dici:
1424 Scilicet in quo sunt, per se conantur eundem
1425 Illa vi servare statum, si nempe quiescant,
1426 Haud mutata quiescere, et haud mutata moveri,
1427 Si moveantur: et aequali lapsusque, viaeque
1428 Ire tenore, nisi adveniat vis extera turbans,
1429 Quae mutet quacumque statum ratione receptum
125903. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1424 Scilicet in quo sunt, per se conantur eundem
1425 Illa vi servare statum, si nempe quiescant,
1426 Haud mutata quiescere, et haud mutata moveri,
1427 Si moveantur: et aequali lapsusque, viaeque
1428 Ire tenore, nisi adveniat vis extera turbans,
1429 Quae mutet quacumque statum ratione receptum
1430 Corporis invertens, ut mota exinde quiescant,
125904. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1430 Corporis invertens, ut mota exinde quiescant,
1431 Quaeque quieta manent, moveantur; motibus illis
1432 Vel demat motus, alios addatve recentes,
1433 Aut alia transire via, et procurrere cogat.
1434 Jamque hinc ipse potes per te cognoscere, jungi
1435 Haud frustra cum vi tam distans nomen inertis;
1436 Nimirum, quoniam a nisu vim dicimus ipso,
125905. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
vim dicimus ipso,
1437 Corpora quo servare statum conantur; inertem
1438 Addimus idcirco, per se discedere eodem
1439 Quod nequeant, veluti torpentia, fixaque in uno,
1440 Et transire per hunc modo versaque deinde per illum,
1441 Induere atque alium porro irrequieta recentem;
1442 Mutandique odium videantur inertia ob istud.
1443 Inspice quod volvunt herbaram molle per
125906. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1442 Mutandique odium videantur inertia ob istud.
1443 Inspice quod volvunt herbaram molle per aequor
1444 Ludentes pueri, per florea prata rotundum
1445 Aut ebur, aut lignum; recta fugit, et sua, vernas
1446 Quà fugit, inclinans frondes, vestigia linquit,
1447 Nec deflectit in hoc coepta a regione, nec illud
1448 In latus; a recta medius nisi forte lapillus
125907. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1450 Atque ea quo saxis, quo sit magis aspera glebis
1451 Planities, motum hoc citius tum sistier illum
1452 Est opus: ast idem laevi licet aequoro pergat,
1453 Aequatoque solo, et diuturno tempore, demum
1454 Sistitur haud alia de causa, quam quia motum
1455 Paulatim abradat, quantumvis laevis, et aequa,
1456 Tollere non possis quam funditus, asperitate
125908. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
opus: ast idem laevi licet aequoro pergat,
1453 Aequatoque solo, et diuturno tempore, demum
1454 Sistitur haud alia de causa, quam quia motum
1455 Paulatim abradat, quantumvis laevis, et aequa,
1456 Tollere non possis quam funditus, asperitate
1457 Terra aliqua, proscissa resistat et aëris aura.
1458 Utraque causa suo cum motum extinguere possit
125909. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1454 Sistitur haud alia de causa, quam quia motum
1455 Paulatim abradat, quantumvis laevis, et aequa,
1456 Tollere non possis quam funditus, asperitate
1457 Terra aliqua, proscissa resistat et aëris aura.
1458 Utraque causa suo cum motum extinguere possit
1459 Tempore, non aliam quaerendum est corpore in ipso,
1460 Ne causis causas alias addamus inanes.
125910. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1460 Ne causis causas alias addamus inanes.
1461 Ipsum igitur per se non ullo tempore corpus
1462 Quit mutare suos, aut prorsus tollere motus.
1463 Ergo est illud iners, et semper fungitur hac vi.
1464 Proinde globum quoque si magno jaculeris eundem
1465 Nisu per liquidum projectans aëra, vel cum
1466 Tormentis lapides a grandibus excutiuntur,
125911. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1465 Nisu per liquidum projectans aëra, vel cum
1466 Tormentis lapides a grandibus excutiuntur,
1467 Non alia regione vise deflectere cernas,
1468 Quàm deorsum, sua quo gravitas, et pondera cogunt:
1469 Nec ratione alia servant per saecula longa
1470 Astra suos circa solem labentia motus;
1471 Quae, si praeterea vic nulla alicunde veniret,
125912. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
lapsu,
1474 Aequaeque conficerent spatia aequo tempore semper.
1475 Has quaecumque suo discedere corpora cogunt
1476 Saepe statu, vires ipsi vocitamus agentes;
1477 Dicimus et duplex harum genus esse; videntur
1478 Quippe aliae valido certam dare mobilitatem
1479 Ictu corporibus, momento temporis uno;
1480 Sumunt proinde sui mensuram a motibus ipsis,
125913. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
dare mobilitatem
1479 Ictu corporibus, momento temporis uno;
1480 Sumunt proinde sui mensuram a motibus ipsis,
1481 Quos genuere: aliae conatibus exerceri
1482 Continuis, et nil in puncto tempore quovis,
1483 Ni tantùm premere; his ergo mora certa, necesse est,
1484 Temporis ut tribuatur, uti per corpora certos
1485 Possint cudentes moderatim educere motus.
125914. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1489 Tempora cuique dabis si non aequalia, motus
1490 Non nisi temporibus respondeat ipse, necesse est,
1491 Quisque suis, quibus exoritur. Vis quaelibet ergo
1492 Tanto major erit, quanto et, qui gignitur, ipse
1493 Auctior est motus, contractior et mora contra
1494 Temporis. Et veluti gemina re dicimus omnes
1495 Confieri motus, nimirum mobilitate,
125915. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Non nisi temporibus respondeat ipse, necesse est,
1491 Quisque suis, quibus exoritur. Vis quaelibet ergo
1492 Tanto major erit, quanto et, qui gignitur, ipse
1493 Auctior est motus, contractior et mora contra
1494 Temporis. Et veluti gemina re dicimus omnes
1495 Confieri motus, nimirum mobilitate,
1496 Materiaque; ita vis eadem pro tempore certo,
1497 Quanto est
125916. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1491 Quisque suis, quibus exoritur. Vis quaelibet ergo
1492 Tanto major erit, quanto et, qui gignitur, ipse
1493 Auctior est motus, contractior et mora contra
1494 Temporis. Et veluti gemina re dicimus omnes
1495 Confieri motus, nimirum mobilitate,
1496 Materiaque; ita vis eadem pro tempore certo,
1497 Quanto est materies majorve, minorve, minorem
125917. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
re dicimus omnes
1495 Confieri motus, nimirum mobilitate,
1496 Materiaque; ita vis eadem pro tempore certo,
1497 Quanto est materies majorve, minorve, minorem
1498 Contra, et majorem tanto edet mobilitatem.
1499 Pondera sic aeque validis impulsa lacertis,
1500 Qualia jactari spartani saxea disci
1501 Saepe solent, quo materia compacta minori,
125918. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
obstans
1518 Corpus in oppositas partes agit, atque repellit;
1519 Parte illa tibi sunt tanti breviora fugaï
1520 Intervalla, nova quantus vi debet oriri
1521 Motus; et idcirco si sit minor iste priore,
1522 Tum corpus, tantò sed tardius, ibit easdem,
1523 In quas ante, plagas; sin par sit uterque, necesse est,
1524 Sistat idem se; navis uti, quam statibus aequis
125919. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1522 Tum corpus, tantò sed tardius, ibit easdem,
1523 In quas ante, plagas; sin par sit uterque, necesse est,
1524 Sistat idem se; navis uti, quam statibus aequis
1525 Hinc Boreas protrudit, et illinc aestifer Auster;
1526 Illa immota fero stans vortice paret utrique.
1527 Denique posterior si vincat motus, oportet,
1528 Retro corpus idem sua se in vestigia flectat.
125920. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1530 Labitur, ut lapsum celeret, motusque receptet
1531 Usque novos; gravitatis enim novus additur ictus
1532 Continuò ad terram? contra projecta superne
1533 Spicula cretensi in nubes et sidera cornu,
1534 Quo mage conscedunt, mage tarda feruntur; ita omnem
1535 Ipsa minutatim gravitas, quae desuper urget,
1536 Decutiens motum, telum altis nubibus arcet.
125921. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1538 In latus impellens, atque aequo verbere pulset
1539 Illi, quo fuerat pulsum, vi nempe priore;
1540 Ibit idem media prorsum regione viaï
1541 Inter utrumque latus, simul et parebit utrique:
1542 Sin impar nova sit, neque motus proferat aequos;
1543 Non medium per iter compulsum corpus agetur;
1544 Sed lateri accedet magis illi, major in ipsum
125922. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1549 Ad ripam recto convertit tramite proram;
1550 Interea tumidis devexi fluctibus alvei
1551 Raptatur, deorsumque secundo labitur amne,
1552 Atque ita conjunctis tonsarum impulsibus, et vi
1553 Undarum obliqua excurrit, seseque cupitae
1554 Denique non ripae, quo cursum obversa tenebat,
1555 Applicat, at tanto, quia rapta est, inferiori,
1556 Quanto
125923. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
fortiter undis
1559 Luce regens notos ab Abydi littore cursus,
1560 Illa luce regens, quam summa Sextias arce
1561 Pendens, expectansque madentia brachia collo,
1562 Et teneris commixta amplexibus oscula salsa,
1563 Sidus uti, monstrabat et extollebat, amicum;
1564 Saepe illum veniens properantior aequore deorsum
1565 Fluctus ab Euxino, ventisque tumentior unda,
125924. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1560 Illa luce regens, quam summa Sextias arce
1561 Pendens, expectansque madentia brachia collo,
1562 Et teneris commixta amplexibus oscula salsa,
1563 Sidus uti, monstrabat et extollebat, amicum;
1564 Saepe illum veniens properantior aequore deorsum
1565 Fluctus ab Euxino, ventisque tumentior unda,
1566 Et fluviis rapiebat, et abducebat amato
125925. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
oscula salsa,
1563 Sidus uti, monstrabat et extollebat, amicum;
1564 Saepe illum veniens properantior aequore deorsum
1565 Fluctus ab Euxino, ventisque tumentior unda,
1566 Et fluviis rapiebat, et abducebat amato
1567 Littore, nequidquam luctantem, aegreque ferentem,
1568 Atque moras omnes, et tempora longa perosum.
1569 Denique cujusvis post lapsum temporis illud
125926. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1563 Sidus uti, monstrabat et extollebat, amicum;
1564 Saepe illum veniens properantior aequore deorsum
1565 Fluctus ab Euxino, ventisque tumentior unda,
1566 Et fluviis rapiebat, et abducebat amato
1567 Littore, nequidquam luctantem, aegreque ferentem,
1568 Atque moras omnes, et tempora longa perosum.
1569 Denique cujusvis post lapsum temporis illud
125927. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1565 Fluctus ab Euxino, ventisque tumentior unda,
1566 Et fluviis rapiebat, et abducebat amato
1567 Littore, nequidquam luctantem, aegreque ferentem,
1568 Atque moras omnes, et tempora longa perosum.
1569 Denique cujusvis post lapsum temporis illud
1570 In regione loci reperitur corpus eadem,
1571 Qua foret, egisset si causa in id utraque per se
125928. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1588 Agnosces, inquam, si tunc agere undique easdem
1589 Concipias vires simul a regionibus isdem,
1590 Hinc fore, pestet uti nihilo minus illud ibidem,
1591 Et quanquam impulsum, tamen omni a parte quiescat;
1592 Quandoquidem simul impellentes, sive trahentes
1593 Inter se hinc illinc librantur mutuà vires,
1594 Oppositis certant et motibus, officiuntque,
125929. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1591 Et quanquam impulsum, tamen omni a parte quiescat;
1592 Quandoquidem simul impellentes, sive trahentes
1593 Inter se hinc illinc librantur mutuà vires,
1594 Oppositis certant et motibus, officiuntque,
1595 Nullaque pars victrix illo sit, victaque bello.
1596 Corpus sin spatii non, quo discesserat ante,
1597 Ad punctum redeat, diversa at parte locetur,
125930. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1618 Sustentata minori, at non obliquà trahente
1619 Pondere: sic aequo pinus per caerula cursu
1620 Provehitur, lenis si a puppi spiritus Euri
1621 Incitet, aut Aquilo simul hinc, simul et Notus illinc,
1622 Et quatiat funes, illisaque sibilet aura.
1623 Percipe praeterea, projectum dum loca tranat
1624 Corpus, in exigui cujusvis temporis ortu
1625 A latere
125931. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
trahente
1619 Pondere: sic aequo pinus per caerula cursu
1620 Provehitur, lenis si a puppi spiritus Euri
1621 Incitet, aut Aquilo simul hinc, simul et Notus illinc,
1622 Et quatiat funes, illisaque sibilet aura.
1623 Percipe praeterea, projectum dum loca tranat
1624 Corpus, in exigui cujusvis temporis ortu
1625 A latere impelli repetitis ictibus ipsum
125932. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sibilet aura.
1623 Percipe praeterea, projectum dum loca tranat
1624 Corpus, in exigui cujusvis temporis ortu
1625 A latere impelli repetitis ictibus ipsum
1626 Interea, et coepto cogi decedere cursu;
1627 Innumeris fractum tum flexibus, et distortum
1628 Illud iter videas, corpusque meatibus esse
1629 Tot signaturum variam inflexamque figuram,
125933. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1624 Corpus, in exigui cujusvis temporis ortu
1625 A latere impelli repetitis ictibus ipsum
1626 Interea, et coepto cogi decedere cursu;
1627 Innumeris fractum tum flexibus, et distortum
1628 Illud iter videas, corpusque meatibus esse
1629 Tot signaturum variam inflexamque figuram,
1630 Constantem rectis tot nempe meatibus, ipsa
1631 Tempora jam
125934. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1630 Constantem rectis tot nempe meatibus, ipsa
1631 Tempora jam quot erunt, quae longe parvula fingis.
1632 Interrupta loco at si corpus vis ea turbet
1633 Haud ullo, et quae propterea sit tempore in omni
1634 Continuata, viam semper curvabit eundo
1635 Illud, et inflectet: sed flexus noscere nullos
1636 Ut possis usquam, et procursus prendere rectos;
125935. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
parvula fingis.
1632 Interrupta loco at si corpus vis ea turbet
1633 Haud ullo, et quae propterea sit tempore in omni
1634 Continuata, viam semper curvabit eundo
1635 Illud, et inflectet: sed flexus noscere nullos
1636 Ut possis usquam, et procursus prendere rectos;
1637 Nam simul incoeptat via recta, et desinit esse
1638 Omnibus in punctis, momento in temporis omni,
125936. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1633 Haud ullo, et quae propterea sit tempore in omni
1634 Continuata, viam semper curvabit eundo
1635 Illud, et inflectet: sed flexus noscere nullos
1636 Ut possis usquam, et procursus prendere rectos;
1637 Nam simul incoeptat via recta, et desinit esse
1638 Omnibus in punctis, momento in temporis omni,
1639 Principioque suo finem confundit, et unà
125937. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1634 Continuata, viam semper curvabit eundo
1635 Illud, et inflectet: sed flexus noscere nullos
1636 Ut possis usquam, et procursus prendere rectos;
1637 Nam simul incoeptat via recta, et desinit esse
1638 Omnibus in punctis, momento in temporis omni,
1639 Principioque suo finem confundit, et unà
1640 Advenit, atque fugit, simul exoriturque, peritque,
125938. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1636 Ut possis usquam, et procursus prendere rectos;
1637 Nam simul incoeptat via recta, et desinit esse
1638 Omnibus in punctis, momento in temporis omni,
1639 Principioque suo finem confundit, et unà
1640 Advenit, atque fugit, simul exoriturque, peritque,
1641 Tentat et in rebus dum se esse ostendere, non est.
1642 Et veluti, dum fit repetitis tempore plagis
125939. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
esse
1638 Omnibus in punctis, momento in temporis omni,
1639 Principioque suo finem confundit, et unà
1640 Advenit, atque fugit, simul exoriturque, peritque,
1641 Tentat et in rebus dum se esse ostendere, non est.
1642 Et veluti, dum fit repetitis tempore plagis
1643 Saepe brevi constans multis multangula rectis
1644 Semita tramitibus; tum protinus illa recentes
125940. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
omni,
1639 Principioque suo finem confundit, et unà
1640 Advenit, atque fugit, simul exoriturque, peritque,
1641 Tentat et in rebus dum se esse ostendere, non est.
1642 Et veluti, dum fit repetitis tempore plagis
1643 Saepe brevi constans multis multangula rectis
1644 Semita tramitibus; tum protinus illa recentes
1645 Si regione aliqua vis addere desinat ictus;
125941. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1644 Semita tramitibus; tum protinus illa recentes
1645 Si regione aliqua vis addere desinat ictus;
1646 Qua regione viae reperitur, pergat eadem
1647 Corpus continua, et directa proinde, necesse est,
1648 Quo tantùm vis raptat iners, ut diximus ante;
1649 Sic quoque continuos dum fit via curva per ictus,
1650 Extera si subito cesset vis, et sibi corpus
125942. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1647 Corpus continua, et directa proinde, necesse est,
1648 Quo tantùm vis raptat iners, ut diximus ante;
1649 Sic quoque continuos dum fit via curva per ictus,
1650 Extera si subito cesset vis, et sibi corpus
1651 Linquat iners, quod iter jam tum tentabat, eodem
1652 Insistet recto, neque parti flectet ab ulla.
1653 Quare, unde egressa est, puncto continget in uno
125943. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1654 Curvatam via recta viam; commune nec ultra
1655 Quidquam est; discurrunt diverso caeterà tractu;
1656 Atque ita continget, non possit ut altera puncto
1657 Quaelibet ex illo nasci, et procurrere longe;
1658 Illà intro de parte aliqua illabente, meatus
1659 Quin subito incurvi, et rursum elabente, secentur.
1660 Haec via de privo proin simplex, unaque puncto est.
125944. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1656 Atque ita continget, non possit ut altera puncto
1657 Quaelibet ex illo nasci, et procurrere longe;
1658 Illà intro de parte aliqua illabente, meatus
1659 Quin subito incurvi, et rursum elabente, secentur.
1660 Haec via de privo proin simplex, unaque puncto est.
1661 Ergo ad directum cum flexo transit ab arcu
1662 Corpus iter (veluti de fundae emissus habena
125945. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1666 Perpetuis gravitas torquet quae nisibus urgens)
1667 Atque ita fit tangens arcum via; libera tantùm,
1668 Solaque per sese tum corpus inertia transfert,
1669 ET facit, ut cursu spatiis meet omnibus aequo.
1670 At quae conveniunt extrorsum, et tramite vires
1671 Cogunt, ut docui, a directo corpus abire
1672 Pulsibus assiduis; varient ut saepe recepti,
125946. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1667 Atque ita fit tangens arcum via; libera tantùm,
1668 Solaque per sese tum corpus inertia transfert,
1669 ET facit, ut cursu spatiis meet omnibus aequo.
1670 At quae conveniunt extrorsum, et tramite vires
1671 Cogunt, ut docui, a directo corpus abire
1672 Pulsibus assiduis; varient ut saepe recepti,
1673 Efficiunt, cursus; nam tangens semita cum se
1674 Arctius
125947. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1681 Officiens uni nam detrahit altera semper.
1682 Denique si recta regione secentur utrinque,
1683 Par sibi cursus erit, lapsuque feretur eodem
1684 Corpus, et aequato fient spatia omnia motu.
1685 Haec solet interdum vis extera tendere punctum
1686 Ad medium quoddam, et connitier undique in unum;
1687 Tum, quod iter circum signabitur, aequore eodem,
125948. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1683 Par sibi cursus erit, lapsuque feretur eodem
1684 Corpus, et aequato fient spatia omnia motu.
1685 Haec solet interdum vis extera tendere punctum
1686 Ad medium quoddam, et connitier undique in unum;
1687 Tum, quod iter circum signabitur, aequore eodem,
1688 Quo punctum, prior et projecti quo via perstat
1689 Corporis, illo, opus est, sit in aequore, planitiemque
125949. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1685 Haec solet interdum vis extera tendere punctum
1686 Ad medium quoddam, et connitier undique in unum;
1687 Tum, quod iter circum signabitur, aequore eodem,
1688 Quo punctum, prior et projecti quo via perstat
1689 Corporis, illo, opus est, sit in aequore, planitiemque
1690 Immotam servet, positu et prospectet easdem
1691 Aequo oras semper, neque partes nutet in ullas.
125950. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1687 Tum, quod iter circum signabitur, aequore eodem,
1688 Quo punctum, prior et projecti quo via perstat
1689 Corporis, illo, opus est, sit in aequore, planitiemque
1690 Immotam servet, positu et prospectet easdem
1691 Aequo oras semper, neque partes nutet in ullas.
1692 Nunc ratione tibi qua tentem efferre, quod instat?
1693 Et quibus effari verbis, quo claudere versu
125951. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1690 Immotam servet, positu et prospectet easdem
1691 Aequo oras semper, neque partes nutet in ullas.
1692 Nunc ratione tibi qua tentem efferre, quod instat?
1693 Et quibus effari verbis, quo claudere versu
1694 possim, quae signis, quàm verbis, plus agitur, rem?
1695 Scribuntur cana variis ea signa papyro
1696 Ductibus, ut flexus omnes, cursusque, viasque
125952. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1694 possim, quae signis, quàm verbis, plus agitur, rem?
1695 Scribuntur cana variis ea signa papyro
1696 Ductibus, ut flexus omnes, cursusque, viasque
1697 Subjiciant sensu, et spatia ipsa, et tempora monstrent,
1698 Atque ea cum sonitu careant, solisque patescant
1699 Signa oculis, vocali efferre in carmine nobis
1700 Difficile est; tentare tamen dum conor, et ante
125953. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1694 possim, quae signis, quàm verbis, plus agitur, rem?
1695 Scribuntur cana variis ea signa papyro
1696 Ductibus, ut flexus omnes, cursusque, viasque
1697 Subjiciant sensu, et spatia ipsa, et tempora monstrent,
1698 Atque ea cum sonitu careant, solisque patescant
1699 Signa oculis, vocali efferre in carmine nobis
1700 Difficile est; tentare tamen dum conor, et ante
125954. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sensu, et spatia ipsa, et tempora monstrent,
1698 Atque ea cum sonitu careant, solisque patescant
1699 Signa oculis, vocali efferre in carmine nobis
1700 Difficile est; tentare tamen dum conor, et ante
1701 Invia dum Musis, teneroque asperrima gressu
1702 Dum peragro loca, solerti, nimiumque sagaci
1703 Mecum ades o animo, partemque fer ipse laboris,
1704 Nam partim
125955. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1718 Praesertim quibus est mensurâ exercita rerum
1719 Mens, artisque patent templa ad sublimia diae
1720 Primi aditus, queis ignari posuere profanas
1721 Exuvias animi, et Veri micuere profusam
1722 Ad lucem; velut in spinis cum lubrica serpens
1723 Deposuit vestem, ad solem nitidissima fulget.
1724 Principio geminas in partes divide tempus,
125956. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1729 Scilicet extremas, mediamque, ubi temporis aeque
1730 Partiti tibi sunt confinia; bina videbis
1731 Tum spatia ex illo ante oculos nascentia ductu,
1732 Tres laterum costas, ternos et habentia flexus,
1733 Quae, quia communis veniunt de vertice puncti,
1734 Atque pede insistunt super aequo, aequalia debent
1735 Esse, et mensuras quoque distenduntur in aequas.
125957. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1732 Tres laterum costas, ternos et habentia flexus,
1733 Quae, quia communis veniunt de vertice puncti,
1734 Atque pede insistunt super aequo, aequalia debent
1735 Esse, et mensuras quoque distenduntur in aequas.
1736 In media medio corpus regione viaï
1737 Tempore cum fuerit, facito, vis extera pellat
1738 In punctum; via tunc oriens deflectet ab illa
125958. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1739 Rectae parte viae subitò, interiusque meabit
1740 A gemina corpus vi raptum; hoc tempore tum fit
1741 Dimidio quod iter, pariter finire memento
1742 Eductis radiis, spatium et signare triforme:
1743 Hoc subitò agnosces geminorum aequare secundum
1744 Illorum (quoniam et lateri nituntur utrumque
1745 Communi, radio nimirum, qui situs inter
125959. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1741 Dimidio quod iter, pariter finire memento
1742 Eductis radiis, spatium et signare triforme:
1743 Hoc subitò agnosces geminorum aequare secundum
1744 Illorum (quoniam et lateri nituntur utrumque
1745 Communi, radio nimirum, qui situs inter
1746 Jam prius eductos medius; tolluntur et aeque
1747 Summi utriusque apices, et quo vi corpus inerte
125960. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1743 Hoc subitò agnosces geminorum aequare secundum
1744 Illorum (quoniam et lateri nituntur utrumque
1745 Communi, radio nimirum, qui situs inter
1746 Jam prius eductos medius; tolluntur et aeque
1747 Summi utriusque apices, et quo vi corpus inerte
1748 Nempe advenisset sola, et vis extera quo nunc
1749 Demittit; quae cum medium se dirigat illum
1750 Per
125961. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1744 Illorum (quoniam et lateri nituntur utrumque
1745 Communi, radio nimirum, qui situs inter
1746 Jam prius eductos medius; tolluntur et aeque
1747 Summi utriusque apices, et quo vi corpus inerte
1748 Nempe advenisset sola, et vis extera quo nunc
1749 Demittit; quae cum medium se dirigat illum
1750 Per radium, radio non ipsi cogere debet
125962. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1745 Communi, radio nimirum, qui situs inter
1746 Jam prius eductos medius; tolluntur et aeque
1747 Summi utriusque apices, et quo vi corpus inerte
1748 Nempe advenisset sola, et vis extera quo nunc
1749 Demittit; quae cum medium se dirigat illum
1750 Per radium, radio non ipsi cogere debet
1751 Corpus ut accedat, contra nec ut inde recedat);
125963. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1755 Tertia prodibit triquetrae: sic duplice duplex,
1756 Ternaque sic terno nascetur tempore; eadem
1757 Sic ratione aliae, crescunt ut tempora, crescent,
1758 Progressusque pares spatia ista, et tempora habebunt.
1759 Sin pro temporibus momenta brevissima sumas
1760 Temporis, externasque putes crebescere vires
1761 Ictibus assiduis, ut tramite corpus agatur
125964. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1771 Directas ad idem punctum debere, nec omnes
1772 Non omni de parte simul concurrere in unum.
1773 Invenies pariter, punctum quod corpore obitur,
1774 Si motu quocumque itidem moveatur, et aequis,
1775 Queis punctum, pellatur idem quoque viribus, atque,
1776 In mundi partem directis corpus eandem;
1777 Tum fore, temporibus respondeat area quaevis,
1778 Area,
125965. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1777 Tum fore, temporibus respondeat area quaevis,
1778 Area, quae punctum peragrante a corpore confit.
1779 Hanc etiam prorsus rationem invertere possis;
1780 Nam si conveniant et tempus, et area, praeter
1781 Corporis in punctum vires, quoque inesse videbis
1782 Aequales alias illis, queis mobile punctum
1783 Corripitur, pariterque eadem loca respicientes.
125966. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1777 Tum fore, temporibus respondeat area quaevis,
1778 Area, quae punctum peragrante a corpore confit.
1779 Hanc etiam prorsus rationem invertere possis;
1780 Nam si conveniant et tempus, et area, praeter
1781 Corporis in punctum vires, quoque inesse videbis
1782 Aequales alias illis, queis mobile punctum
1783 Corripitur, pariterque eadem loca respicientes.
125967. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
arcum,
1799 Puncto, unde exurgunt vires, vicina meabit;
1800 At minor est spatio hoc puncti crescente, viaeque.
1801 O utinam non tam speciem praebentia rerum
1802 Magnam et mirandam, commentaque inania vates
1803 In sua nativâ, quàm verum, inducere formâ
1804 Carmina tentâssent, numeris et dulcibus ipsos
1805 Certâssent numeros contradere, et ordine certo
125968. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1801 O utinam non tam speciem praebentia rerum
1802 Magnam et mirandam, commentaque inania vates
1803 In sua nativâ, quàm verum, inducere formâ
1804 Carmina tentâssent, numeris et dulcibus ipsos
1805 Certâssent numeros contradere, et ordine certo
1806 Verborum, certo rerum quod in ordine constat,
1807 Multaque tam pulchri vulgare exempla per orbem
125969. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1802 Magnam et mirandam, commentaque inania vates
1803 In sua nativâ, quàm verum, inducere formâ
1804 Carmina tentâssent, numeris et dulcibus ipsos
1805 Certâssent numeros contradere, et ordine certo
1806 Verborum, certo rerum quod in ordine constat,
1807 Multaque tam pulchri vulgare exempla per orbem
1808 Cantus, gauderet quo Juppiter ipse, recenset
125970. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
certo
1806 Verborum, certo rerum quod in ordine constat,
1807 Multaque tam pulchri vulgare exempla per orbem
1808 Cantus, gauderet quo Juppiter ipse, recenset
1809 Dum vires et mensuras, et pondera rerum,
1810 Disponitque suo, quem condidit, omnia mundo;
1811 Non ita difficili Cirrhaea ad culmina gressu
1812 Rumperem iter, neque rebus in his mihi multa profecto
125971. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1806 Verborum, certo rerum quod in ordine constat,
1807 Multaque tam pulchri vulgare exempla per orbem
1808 Cantus, gauderet quo Juppiter ipse, recenset
1809 Dum vires et mensuras, et pondera rerum,
1810 Disponitque suo, quem condidit, omnia mundo;
1811 Non ita difficili Cirrhaea ad culmina gressu
1812 Rumperem iter, neque rebus in his mihi multa profecto
125972. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1811 Non ita difficili Cirrhaea ad culmina gressu
1812 Rumperem iter, neque rebus in his mihi multa profecto
1813 Esset opus, ne displiceam, intentata relinqui,
1814 Neu, dum cantu aveo trahere, et mulcere, labore
1815 Immodico lassem mea post vestigia euntes,
1816 Aversosque via videam decedere coepta.
1817 Haud minus insistam tamen, et quae posse videntur
125973. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1814 Neu, dum cantu aveo trahere, et mulcere, labore
1815 Immodico lassem mea post vestigia euntes,
1816 Aversosque via videam decedere coepta.
1817 Haud minus insistam tamen, et quae posse videntur
1818 Musarum ingenuo tractari carmine, dicam;
1819 Multaque praeteream, quorum minor usus, opusque est,
1820 Quaeque nec includi numeris nimis aspera possunt,
125974. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1822 Quare, quod superest, dum curvos ire per arcus
1823 Percipimus corpus, nos quaedam hic nomina, quae res
1824 Vel signant varias, vel easdem, saepe cavendum,
1825 Ut noscamus, et ut discrimina quaeque notemus.
1826 Et nisus primò, aut conatus corporis ille,
1827 Quo tendit per iter frustra procurrere rectum,
1828 Atque viâ, flexos arcus quae tangit, abire,
125975. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
arcus
1823 Percipimus corpus, nos quaedam hic nomina, quae res
1824 Vel signant varias, vel easdem, saepe cavendum,
1825 Ut noscamus, et ut discrimina quaeque notemus.
1826 Et nisus primò, aut conatus corporis ille,
1827 Quo tendit per iter frustra procurrere rectum,
1828 Atque viâ, flexos arcus quae tangit, abire,
1829 Illa eadem certe est, quae dicitur insita,
125976. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1828 Atque viâ, flexos arcus quae tangit, abire,
1829 Illa eadem certe est, quae dicitur insita, inersque
1830 Vis; nisi quod species est nominis amplior hujus,
1831 Et servat quemvis generatim in corpore constans
1832 Cumque statum; verùm ille statum jam non nisi servat
1833 Inductum, in quo corpus eo pro tempore constat.
1834 Nos hunc tangenti debemus tramite
125977. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
externam quam vim, vel fuemus agentem,
1838 Quae medium, ut docui, quoddam petit undique punctum,
1839 Quanta sit, ex illo quisque aestimet intervallo,
1840 Quo distant extrema viae tangentis, et arcùs,
1841 Tempore qui minimo quovis percurritur arcus,
1842 Tempore quaeque itidem via signaretur eodem
1843 Tangens, extera vis si non deduceret intro;
1844 Namque
125978. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1845 Quae trahit in medium, quaecumque sit, extima punctum:
1846 Quae si absit, quoniam per idem removeret ab arcu
1847 Tum spatium sola impellens vis insita corpus,
1848 Corporis a curvo foret et fuga tanta meatu;
1849 Scilicet a puncto fugientem vim quoque quandam
1850 Percipimus simul esse, a vi quae prodit inerte,
1851 Quarum non eadem, neque par (licet utraque cogat
125979. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1891 Quae tum contingunt nimirum, istius inertis
1892 Vis ratio quaedam? hac ipsa ratione referre
1893 Quippe illam ad vires, quas non perhibemus agentes,
1894 Collibuit; verùm non per se pugnat, et obstat
1895 Viribus insita vis aliis venientibus extra,
1896 Invitisque aliis ea non contendit eundem
1897 Materiae servare statum, sed sola sine illis;
1898 Quae cum
125980. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1895 Viribus insita vis aliis venientibus extra,
1896 Invitisque aliis ea non contendit eundem
1897 Materiae servare statum, sed sola sine illis;
1898 Quae cum adsunt, socias sibi jungit, et efficit, omnes
1899 Secum ut se certo componant foedere in unum;
1900 Quidquid et hinc exit queiscumque a viribus, illa
1901 Non minus est servare tenax, et juncta tenere
125981. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1897 Materiae servare statum, sed sola sine illis;
1898 Quae cum adsunt, socias sibi jungit, et efficit, omnes
1899 Secum ut se certo componant foedere in unum;
1900 Quidquid et hinc exit queiscumque a viribus, illa
1901 Non minus est servare tenax, et juncta tenere
1902 Effectis aliena suis, nec respuit ulla,
1903 Queiscumque adveniant laterum de partibus unquam.
125982. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Quae cum adsunt, socias sibi jungit, et efficit, omnes
1899 Secum ut se certo componant foedere in unum;
1900 Quidquid et hinc exit queiscumque a viribus, illa
1901 Non minus est servare tenax, et juncta tenere
1902 Effectis aliena suis, nec respuit ulla,
1903 Queiscumque adveniant laterum de partibus unquam.
1904 Non igitur pugnant, non vinci, aut vincere possunt;
125983. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1916 Sed Tiburtinis si tempore collibus illo
1917 Mansisset, quis erit, qui credere possit, eundem
1918 Propterea, quod iter tum non confecerit, ipsum id
1919 Oppositis carpsisse plagis, et ab Urbe Sibyllae
1920 Venisse ad fanum? quamvis id fingere possit,
1921 Si libeat; quoniam non tum minus ille videbit
1922 Spumantes Anienis aquas de vertice summo
125984. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Urbe Sibyllae
1920 Venisse ad fanum? quamvis id fingere possit,
1921 Si libeat; quoniam non tum minus ille videbit
1922 Spumantes Anienis aquas de vertice summo
1923 Labier, et terrae sorberi faucibus imae.
1924 Jam superà a dictis facili deducere pacto
1925 Ipse potes, curvos cum debeat ire per arcus
1926 Incipere obliquis impulsum viribus illis
125985. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
usque
1930 In medium quoddam, quo tenditur undique, punctum;
1931 Perpetuos itidem ferri debere per arcus
1932 Corpus idem, flexoque haud unquam exire meatu
1933 Posse; et praeterea quaecumque feruntur in arcus
1934 Corpora vel longis sese volventia saeclis,
1935 Obliquis pelli debere a viribus illis.
1936 At cur usque novos haec jungens ictibus ictus
125986. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1935 Obliquis pelli debere a viribus illis.
1936 At cur usque novos haec jungens ictibus ictus
1937 Altera vis, semperque potentior auxiliari
1938 Adventu demum non vincat, corpus et ipsi
1939 Admoveat puncto, ut varios post denique flexus
1940 Perpetuo breviore, atque interiore volutos
1941 Circuitu jam puncto immotum id sistat eodem?
1942 Hanc tibi
125987. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
tendere punctum
1944 Pergens ad medium non est obliqua viaï,
1945 Corpore projecto quae fiat, ut omnibus extat
1946 Revera curvis in motibus, obstat at illi,
1947 Officit et prorsus contraria, semper ut inde
1948 Abradat quiddam, et semper decerpere tentet)
1949 Protinus haud cuiquam manifestum posse videri,
1950 Ut quae perpetuo decrescunt tempore, demum
125988. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
1945 Corpore projecto quae fiat, ut omnibus extat
1946 Revera curvis in motibus, obstat at illi,
1947 Officit et prorsus contraria, semper ut inde
1948 Abradat quiddam, et semper decerpere tentet)
1949 Protinus haud cuiquam manifestum posse videri,
1950 Ut quae perpetuo decrescunt tempore, demum
1951 Omnia vel prorsus desistant esse, vel ultra
125989. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
unquam
1967 Dimidiae reliquae partis; sic detrahet unum
1968 An nummum e summa quantovis tempore? semper
1969 Quin plus quàm quatuor superesse, novemve videbis.
1970 Sic et materiae nullum quandoque movendi
1971 Sese posse dari finem quis perneget; illa
1972 Persaepe in partes licet ipsis tendere pergat
1973 Viribus oppositas, quae contra proinde trahentes
125990. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nuper
1999 In nummis volui, cum dixi quinque, decemve
2000 Deberi; ad quatuor pertingi haud posse, novemve.
2001 Nam tibi rebus ab his, queis vita assuescimus omni,
2002 Et queis in varios mentem traducimus usus,
2003 Non tam difficile est ad res non sensibus ante
2004 Subjectas ullis induci, animoque volutas,
2005 Proin novitate sua ne nos percellere possint.
125991. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2016 Adde, quod interdum, quamvis vis extera vincat,
2017 Interdum vincetur, ut inter se magis ipsae,
2018 Aut minus hinc illinc obliquae sunt regiones,
2019 Tangentisque viae, et punctum pergentis ad illud.
2020 Tum sua si ductus redit in vestigia circum
2021 Orbis, et inceptus proprios cum finibus aptat
2022 Conjungens, semper cujusque in fine; necesse est,
125992. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ipsae,
2018 Aut minus hinc illinc obliquae sunt regiones,
2019 Tangentisque viae, et punctum pergentis ad illud.
2020 Tum sua si ductus redit in vestigia circum
2021 Orbis, et inceptus proprios cum finibus aptat
2022 Conjungens, semper cujusque in fine; necesse est,
2023 Circuitus illa ut pugnae discrimina cessent;
2024 Nam quodcumque oritur vi qualibet, illud oportet,
125993. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
viarum
2036 Posse a corporibus signari quodlibet actis
2037 in punctum? Quin si punctum, certique meatus
2038 Noscere, vis, ipsum qua in punctum corpus agatur:
2039 Et se in propositos circumferat usque meatus.
2040 Quod superest, par rebus ab his advertere mentem
2041 Huc etiam tibi, uti videas, ipsa extera si vis,
2042 In medium quoddam posui quam tendere
125994. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2046 Nam praeter quam quod puncto haud, quae concava,
2047 Obvertet via curva, sinuque ambibit amico, (frontem
2048 At contra tergo, fugientem more, tumenti,
2049 Ut docui, et parti convexa videbitur illa;
2050 Quae fuerat vis ante trahens, nunc facta repellens,
2051 Quamque repellentem nos ante vocavimus, ipsam
2052 Nunc contra nobis vocitare necesse trahentem est;
125995. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
arcus
2057 Finitur quicumque, viae tangentis eundem
2058 Quam quod erit nempe extremum, limesque repertus.
2059 Jam quoniam hoc longo produximus ordine rerum
2060 Carmen, et ingenii languescunt denique motus,
2061 Lassaque suppeditat mens aegre rem, numerosque,
2062 Verbaque, me paulùm contractis condere velis
2063 Est opus in portu, et requiem captare laborum
125996. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2060 Carmen, et ingenii languescunt denique motus,
2061 Lassaque suppeditat mens aegre rem, numerosque,
2062 Verbaque, me paulùm contractis condere velis
2063 Est opus in portu, et requiem captare laborum
2064 Tantorum; quamquam non sponte avellor opella,
2065 Verum invitus ab hac, subitoque ingrata futura est
2066 Ipsa queis, notique placent, retinentque labores.
125997. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Fors similis, qua materiam perhibemus inertem.
2069 Hinc non ipsa juvant nos tantùm expertia motus
2070 Otia, non requies semper jucunda laborum est;
2071 At servare statum, quo tum sumus, illus et ipsum,
2072 Quod facimus, tantùm facere, assuetisque teneri,
2073 Et quibus in rebus, studiisque moramur, obire
2074 Plus eadem, quam quae diversa in forte probantur.
125998. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
motus
2070 Otia, non requies semper jucunda laborum est;
2071 At servare statum, quo tum sumus, illus et ipsum,
2072 Quod facimus, tantùm facere, assuetisque teneri,
2073 Et quibus in rebus, studiisque moramur, obire
2074 Plus eadem, quam quae diversa in forte probantur.
2075 Bellum miles amat, Mavortis et impiger artem
2076 Insequitur; pacis piger idem ad munera contra
125999. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2072 Quod facimus, tantùm facere, assuetisque teneri,
2073 Et quibus in rebus, studiisque moramur, obire
2074 Plus eadem, quam quae diversa in forte probantur.
2075 Bellum miles amat, Mavortis et impiger artem
2076 Insequitur; pacis piger idem ad munera contra est:
2077 Navita cum ventis contendere, perque tumentes
2078 Ire audax fluctus, vix siccam tangit arenam,
126000. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2079 Oscitat extemplo, atque invitus littore oberrat:
2080 Invitusque urbis versatur per fora magnae
2081 Agricola, appensumque domi suspirat aratrum:
2082 Causidici causas agere, et connectere lites
2083 Litibus, et nodos ardent dissolvere legum.
2084 Denique quisque suas exercet strenuus artes,
2085 Idem alias contra plerumque ignavus ad omnes:
126001. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
oberrat:
2080 Invitusque urbis versatur per fora magnae
2081 Agricola, appensumque domi suspirat aratrum:
2082 Causidici causas agere, et connectere lites
2083 Litibus, et nodos ardent dissolvere legum.
2084 Denique quisque suas exercet strenuus artes,
2085 Idem alias contra plerumque ignavus ad omnes:
2086 Nam studiis volupe est ipsis haerescere mentem
126002. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2084 Denique quisque suas exercet strenuus artes,
2085 Idem alias contra plerumque ignavus ad omnes:
2086 Nam studiis volupe est ipsis haerescere mentem
2087 Cuique suis, quodam et jucundo exinde tenetur
2088 Mens sensu, neque se patitur divellier a re,
2089 Quam gerit, atque, ultro quo fungitur ipsa, labore.
2090 Praeterea exortos, nos intra, saepe tumultus,
126003. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2093 Vix valido nisu saepe ut mitescere possint;
2094 Si velit, ipse etenim queat in contraria niti.
2095 Irati vel habere velint, vel fingere causas
2096 Irarum, cupiunt et motibus ire secundis,
2097 Frena truci laxant odio, exstimulantque furores:
2098 At Mater, dulcem cui mors metit invida natum,
2099 Insomnes ducit noctes, saevoque tenetur
126004. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2099 Insomnes ducit noctes, saevoque tenetur
2100 Sponte amens luctu, quaerit loca sola dolori,
2101 Mixta levant lacrymis animum suspiria tristem;
2102 Quippe dolor juvat, et quaedam venit inde voluptas.
2103 Plurima sic itidem petere ipse exempla valebis
2104 Pluribus a rebus, nostros ut constet inertes
2105 Esse, statuque animos in eodem velle teneri,
126005. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2109 Ut sit nulla queis intus: tum cogimur illo
2110 Cedere velle statu, proin suppeditare novas res
2111 Continuò menti, sensu quibus ipsa molesto
2112 Exsolvi queat, et turbatam acquirere pacem.
2113 Tum varias in res votis flagrantibus instat,
2114 Et desiderio semper configitur acri.
2115 Mens tamen ardescens quo plus desiderat, expers
126006. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
suppeditare novas res
2111 Continuò menti, sensu quibus ipsa molesto
2112 Exsolvi queat, et turbatam acquirere pacem.
2113 Tum varias in res votis flagrantibus instat,
2114 Et desiderio semper configitur acri.
2115 Mens tamen ardescens quo plus desiderat, expers
2116 Hoc mage tranquillâ est, longeque remota quiete,
2117 Et cruciante magis torquetur, et uritur aestu.
126007. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
instat,
2114 Et desiderio semper configitur acri.
2115 Mens tamen ardescens quo plus desiderat, expers
2116 Hoc mage tranquillâ est, longeque remota quiete,
2117 Et cruciante magis torquetur, et uritur aestu.
2118 Proin desiderio plerosque, recedere primo
2119 Forte statu quos tum violentam cernimus ob vim,
2120 Haud secus ac morbo quodam, languere putamus.
126008. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2114 Et desiderio semper configitur acri.
2115 Mens tamen ardescens quo plus desiderat, expers
2116 Hoc mage tranquillâ est, longeque remota quiete,
2117 Et cruciante magis torquetur, et uritur aestu.
2118 Proin desiderio plerosque, recedere primo
2119 Forte statu quos tum violentam cernimus ob vim,
2120 Haud secus ac morbo quodam, languere putamus.
126009. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2119 Forte statu quos tum violentam cernimus ob vim,
2120 Haud secus ac morbo quodam, languere putamus.
2121 Quapropter qui nil desiderat, ille, necesse est,
2122 Securus laeta, et tranquilla mente fruatur,
2123 Contentusque sui degat, nil quaerat et ultra.
2124 Nec quodcumque bonum, potiusve quod esse bonorum
2125 De genere apparet, nos nostro dimovet ad se
126010. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2120 Haud secus ac morbo quodam, languere putamus.
2121 Quapropter qui nil desiderat, ille, necesse est,
2122 Securus laeta, et tranquilla mente fruatur,
2123 Contentusque sui degat, nil quaerat et ultra.
2124 Nec quodcumque bonum, potiusve quod esse bonorum
2125 De genere apparet, nos nostro dimovet ad se
2126 Alliciens praesente statu, nisi suscitet intus
2127 Ante
126011. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2124 Nec quodcumque bonum, potiusve quod esse bonorum
2125 De genere apparet, nos nostro dimovet ad se
2126 Alliciens praesente statu, nisi suscitet intus
2127 Ante sui desiderium, et fastidia quaedam
2128 In nobis, dum, quae cupimus bona, suppeditentur.
2129 Propterea vitae feliciter instituendae
2130 Cum videant multi, quam virtus utilis extet,
126012. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
et fastidia quaedam
2128 In nobis, dum, quae cupimus bona, suppeditentur.
2129 Propterea vitae feliciter instituendae
2130 Cum videant multi, quam virtus utilis extet,
2131 Et quam grande suis decus afferat; haud tamen illam
2132 Sectari, ut par est, porro mirabere raros;
2133 Divitiarum etenim, vel fortior ambitionis
2134 Tunc illos saepe ex transverso corripit aestus
126013. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2140 Nequitiaeque suae fors poenitet, oppositoque
2141 Fors tum jurat item vitam traducere more;
2142 At post cum vultus redeunt simulacra decori,
2143 Verbaque, risusque, et communia gaudia menti,
2144 Surgit amarum aliquid sub corde, et taedia surgunt,
2145 Assuetaque voluptate, illecebrisque carere
2146 Displicet; inde, quod angit, ut id deponere possit
126014. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2141 Fors tum jurat item vitam traducere more;
2142 At post cum vultus redeunt simulacra decori,
2143 Verbaque, risusque, et communia gaudia menti,
2144 Surgit amarum aliquid sub corde, et taedia surgunt,
2145 Assuetaque voluptate, illecebrisque carere
2146 Displicet; inde, quod angit, ut id deponere possit
2147 Ex animo, Veneris se sub juga mittit, ut ante,
126015. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2148 Quaeque mala esse videt, sequitur, quaeque improbat ipse;
2149 Nam violentius his, quae sunt praesentia circum,
2150 Mens quatitur, sensus quaeque illabuntur in ipsos;
2151 Et dolor expertem praesens est esse quiete:
2152 Quippe, carere illo praesente, atque excruciante,
2153 Hoc primum est certe, quod connitamur; hic extat
2154 Princeps nempe gradus vitaï, fonsque
126016. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2153 Hoc primum est certe, quod connitamur; hic extat
2154 Princeps nempe gradus vitaï, fonsque beatae.
2155 Multaque propterea quae sunt bona, cernimus ipsi
2156 Immoti, et stimulis exinde haud angimur ullis,
2157 Queis sine praesertim felicem condere vitam,
2158 Atque alibi reperire, quod instat, posse videmur.
2159 Pluribus in vita jam cum uno tempore saepe
126017. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2160 Experiamur agi stimulis torquentibus intus,
2161 Est opus, exsurgat medium quid ab omnibus, atque a
2162 Compositis silum incertum se proferat extra
2163 In nobis desiderium, huc quod raptet, et illuc,
2164 Et velut incurvo mores sine lege meatu
2165 Inflectat nostros, nec rem convertat in unam:
2166 Unde tamen premimur magis, atque valentior unde
2167 Impulsus
126018. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
intus,
2161 Est opus, exsurgat medium quid ab omnibus, atque a
2162 Compositis silum incertum se proferat extra
2163 In nobis desiderium, huc quod raptet, et illuc,
2164 Et velut incurvo mores sine lege meatu
2165 Inflectat nostros, nec rem convertat in unam:
2166 Unde tamen premimur magis, atque valentior unde
2167 Impulsus venit, in rem plus contendimus illam.
126019. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2167 Impulsus venit, in rem plus contendimus illam.
2168 Proinde aliis major raptat nos saepe cupido,
2169 Exoritur nostris quaecumque a moribus, alte
2170 Queis sumus imbuti, variis et ab usibus, atque
2171 Exemplis, demum ex ipsis affectibus intus,
2172 Qui magno quatiunt animum plerumque tumultu,
2173 Impelluntque, leves ut jactant per mare venti
2174
126020. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
pendentia nubila caelo.
2175 Hinc nobis adeo divisis, disque sipatis
2176 Undique multiplici votorum tot ratione,
2177 Magnarum, quaeque aeterno sunt pondere, rerum
2178 Et minor, et nulla est interdum cura, quietis
2179 Hic tantùm, intentis ad caetera, sollicitisque.
2180 Quare opus est nosmet, summum, aeternumque quod extat,
2181 Saepe volutando nostra sub mente, nec
126021. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nubila caelo.
2175 Hinc nobis adeo divisis, disque sipatis
2176 Undique multiplici votorum tot ratione,
2177 Magnarum, quaeque aeterno sunt pondere, rerum
2178 Et minor, et nulla est interdum cura, quietis
2179 Hic tantùm, intentis ad caetera, sollicitisque.
2180 Quare opus est nosmet, summum, aeternumque quod extat,
2181 Saepe volutando nostra sub mente, nec omni
126022. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
2192 Atque male esse sibi, curaque urgerier acri
2193 Experientis, ubi meta procul errat ab illa.
2194 Felix, quem capiunt, quae summa, aeternaque constant,
2195 Illa fames quem vexat, et expectata voluptas
2196 Suscitat; haud illum nitor auri, purpureoque
2197 Lumine collucens ostrum regale movebit,
2198 Famaque diversum rapiet, nec blanda voluptas
2199
126023. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2205 Perpetuùm at caelo ridet lux alma sereno.
LIBER SECUNDUS.
1 Inscius a teneris veluti puer incipit annis
2 Matrem, et nutricis blandam cognoscere vocem;
3 Post circum nil non admirans, multaque tentans
4 Notitias haurit faciles, mentisque vigorem
5 Induit, ipsius paulatim ut corporis; ullo
126024. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mentisque vigorem
5 Induit, ipsius paulatim ut corporis; ullo
6 Si neque mens morbo, neque corpus langueat aegrum:
7 It varias solers porro, experiensque per artes,
8 Prodit et a longo semper prudentior usu:
9 Haud aliter sua Doctrinae quoque tempora mutant;
10 Ipsae ortus habuere suos, teneramque juventam,
11 Deinde novos auctus, majoraque robora sumunt;
126025. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sua quo producitur omnes
13 Annorum per circuitus diuturnior aetas,
14 Cultius in multis, longeque peritius exit;
15 Scilicet adjiciens inventis artibus artes.
16 Attamen et tristes morbi incubuere repente
17 Mentibus interdum; veluti ferus horrida cum fert
18 Arma, et barbaricis grassatur moribus hostis,
19 Et monumenta virûm ferro populatur, et igni,
126026. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
peritius exit;
15 Scilicet adjiciens inventis artibus artes.
16 Attamen et tristes morbi incubuere repente
17 Mentibus interdum; veluti ferus horrida cum fert
18 Arma, et barbaricis grassatur moribus hostis,
19 Et monumenta virûm ferro populatur, et igni,
20 Inducens late pulchrarum oblivia rerum;
21 Ut quondam a gelida toties venientibus Arcto
126027. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inventis artibus artes.
16 Attamen et tristes morbi incubuere repente
17 Mentibus interdum; veluti ferus horrida cum fert
18 Arma, et barbaricis grassatur moribus hostis,
19 Et monumenta virûm ferro populatur, et igni,
20 Inducens late pulchrarum oblivia rerum;
21 Ut quondam a gelida toties venientibus Arcto
22 Gentibus huc ad nos victum sedesque petitum.
126028. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
16 Attamen et tristes morbi incubuere repente
17 Mentibus interdum; veluti ferus horrida cum fert
18 Arma, et barbaricis grassatur moribus hostis,
19 Et monumenta virûm ferro populatur, et igni,
20 Inducens late pulchrarum oblivia rerum;
21 Ut quondam a gelida toties venientibus Arcto
22 Gentibus huc ad nos victum sedesque petitum.
23 Indigenas propriis
126029. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
21 Ut quondam a gelida toties venientibus Arcto
22 Gentibus huc ad nos victum sedesque petitum.
23 Indigenas propriis pellebant sedibus ipsos,
24 Omnia vastantes late loca, et undique cultus
25 Vertentes cum non humano more latinos.
26 At quoniam ex longo jam tempore deinde per omnem
27 Coepimus Europam grajis, latiisque vacare
28 Quaerendis
126030. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vacare
28 Quaerendis veterum monumentis, eque ruendis
29 Mirandorum operum confusis saepe ruinis;
30 Paulatim ad pulchras artes, excultaque quondam
31 Perventum studia, et latitantes pulvere longùm,
32 Obductaeque situ Doctrinae in luminis oras
33 Rursum, et Musarum prisci venere lepores.
34 Deinde et certatum est nova primis multa repertis
126031. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
saepe ruinis;
30 Paulatim ad pulchras artes, excultaque quondam
31 Perventum studia, et latitantes pulvere longùm,
32 Obductaeque situ Doctrinae in luminis oras
33 Rursum, et Musarum prisci venere lepores.
34 Deinde et certatum est nova primis multa repertis
35 Addere, quae solers felixque industria saepe
36 Extudit: ingenii sic ultra extendere fines
126032. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
excultaque quondam
31 Perventum studia, et latitantes pulvere longùm,
32 Obductaeque situ Doctrinae in luminis oras
33 Rursum, et Musarum prisci venere lepores.
34 Deinde et certatum est nova primis multa repertis
35 Addere, quae solers felixque industria saepe
36 Extudit: ingenii sic ultra extendere fines
37 Semper, et extructam magis usque attollere molem,
126033. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
venere lepores.
34 Deinde et certatum est nova primis multa repertis
35 Addere, quae solers felixque industria saepe
36 Extudit: ingenii sic ultra extendere fines
37 Semper, et extructam magis usque attollere molem,
38 Aetatesque datum est alias praevertere cunctas,
39 Multo ut docta magis fuerit, quae postera venit.
40 Crescit et, inventis quo plus ditescimus, ardor
126034. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fines
37 Semper, et extructam magis usque attollere molem,
38 Aetatesque datum est alias praevertere cunctas,
39 Multo ut docta magis fuerit, quae postera venit.
40 Crescit et, inventis quo plus ditescimus, ardor
41 Quaerendi, multoque patentior est via, multo
42 Est ratio melior: sterilem vix proinde locamus
43 Unquam operam: e facili surgit seges ampla labore:
126035. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est via, multo
42 Est ratio melior: sterilem vix proinde locamus
43 Unquam operam: e facili surgit seges ampla labore:
44 Exin audaci nubes superare volatu,
45 Sideraque, et solis tentamus saepe calentes
46 Cominus in radios irrumpere vi rationis,
47 Et tot in abductos mundi penetrare recessus.
48 Sed jam nostra alias cum tantùm excesserit omnes
126036. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
e facili surgit seges ampla labore:
44 Exin audaci nubes superare volatu,
45 Sideraque, et solis tentamus saepe calentes
46 Cominus in radios irrumpere vi rationis,
47 Et tot in abductos mundi penetrare recessus.
48 Sed jam nostra alias cum tantùm excesserit omnes
49 Aetas, quid fore censendum venientibus annis,
50 Contendent si tum nostrum hunc urgere laborem,
126037. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recessus.
48 Sed jam nostra alias cum tantùm excesserit omnes
49 Aetas, quid fore censendum venientibus annis,
50 Contendent si tum nostrum hunc urgere laborem,
51 Et proferre animi praeclaro ardore nepotes?
52 Proh quantam eductae molem superextruet, atque
53 Quanta nos spatii post se regione relinquet
54 Posteritas! nostros infantum gressibus aequans
126038. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
molem superextruet, atque
53 Quanta nos spatii post se regione relinquet
54 Posteritas! nostros infantum gressibus aequans
55 Gressus, jactantes forsan ridebit, ut altis
56 Et magnis nos de rebus, quas esse videbit
57 Prae propriis tenues nimium, et deprendere multa
58 Non potuisse pedes mirabitur ante locata
59 Atque oculos; veluti nos longùm ignota fuisse
126039. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
54 Posteritas! nostros infantum gressibus aequans
55 Gressus, jactantes forsan ridebit, ut altis
56 Et magnis nos de rebus, quas esse videbit
57 Prae propriis tenues nimium, et deprendere multa
58 Non potuisse pedes mirabitur ante locata
59 Atque oculos; veluti nos longùm ignota fuisse
60 Moramur, quae nunc adeo manifesta tuemur.
61 Fors etiam
126040. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
multa
58 Non potuisse pedes mirabitur ante locata
59 Atque oculos; veluti nos longùm ignota fuisse
60 Moramur, quae nunc adeo manifesta tuemur.
61 Fors etiam versis satis, et numine laevo
62 Accidet, ut, post nos quae venerit, addere rebus
63 Non modo nil valeat detectis, sed neque nostros
64 Conatus animo pertingere, et utier illis
65 Semper
126041. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
61 Fors etiam versis satis, et numine laevo
62 Accidet, ut, post nos quae venerit, addere rebus
63 Non modo nil valeat detectis, sed neque nostros
64 Conatus animo pertingere, et utier illis
65 Semper languidiore animorum percita motu
66 Progenies, memori dimittat et omnia mente;
67 Omnis uti fama, et tantarum gloria rerum
68 Excidat immani rursum
126042. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
63 Non modo nil valeat detectis, sed neque nostros
64 Conatus animo pertingere, et utier illis
65 Semper languidiore animorum percita motu
66 Progenies, memori dimittat et omnia mente;
67 Omnis uti fama, et tantarum gloria rerum
68 Excidat immani rursum superante per orbem
69 Barbarie, cultusque in gentem deteriores
70 Inducente, vel ob
126043. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sed neque nostros
64 Conatus animo pertingere, et utier illis
65 Semper languidiore animorum percita motu
66 Progenies, memori dimittat et omnia mente;
67 Omnis uti fama, et tantarum gloria rerum
68 Excidat immani rursum superante per orbem
69 Barbarie, cultusque in gentem deteriores
70 Inducente, vel ob bella exundantia, et usus
71 Armorum
126044. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
67 Omnis uti fama, et tantarum gloria rerum
68 Excidat immani rursum superante per orbem
69 Barbarie, cultusque in gentem deteriores
70 Inducente, vel ob bella exundantia, et usus
71 Armorum nimios, saevasve tyrannidis artes:
72 Ad mores nam mens prona est humana ferinos,
73 Atque humiles facile assiduo vexata pavore
74 Induit ipsa animos.
126045. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
clade: vel urbes,
77 Regnaque terraï vasto labentia motu,
78 Fluminaque, aequoraque oppositas vincentia moles
79 In loca se latis culta inducentia campis:
80 Nec non et terras qui possint obruere imbres
81 Diluvio immani, et faciem immutare locorum.
82 His instructa solet, veluti feralibus armis,
83 Praeterquam quod edax etiam sit, et undique rodat,
126046. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
motu,
78 Fluminaque, aequoraque oppositas vincentia moles
79 In loca se latis culta inducentia campis:
80 Nec non et terras qui possint obruere imbres
81 Diluvio immani, et faciem immutare locorum.
82 His instructa solet, veluti feralibus armis,
83 Praeterquam quod edax etiam sit, et undique rodat,
84 Longa aetas subito egregias divellere moles
126047. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
80 Nec non et terras qui possint obruere imbres
81 Diluvio immani, et faciem immutare locorum.
82 His instructa solet, veluti feralibus armis,
83 Praeterquam quod edax etiam sit, et undique rodat,
84 Longa aetas subito egregias divellere moles
85 Excidio, et generis mutare, et vertere fortem
86 Humani: non vertat item studia, atque labores
126048. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
locorum.
82 His instructa solet, veluti feralibus armis,
83 Praeterquam quod edax etiam sit, et undique rodat,
84 Longa aetas subito egregias divellere moles
85 Excidio, et generis mutare, et vertere fortem
86 Humani: non vertat item studia, atque labores
87 Ingeniorum, et humo doctrinas obruat omnes?
88 Sic solas praefert tellus Memphitica clades
126049. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
82 His instructa solet, veluti feralibus armis,
83 Praeterquam quod edax etiam sit, et undique rodat,
84 Longa aetas subito egregias divellere moles
85 Excidio, et generis mutare, et vertere fortem
86 Humani: non vertat item studia, atque labores
87 Ingeniorum, et humo doctrinas obruat omnes?
88 Sic solas praefert tellus Memphitica clades
89 Saxorum in
126050. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
rodat,
84 Longa aetas subito egregias divellere moles
85 Excidio, et generis mutare, et vertere fortem
86 Humani: non vertat item studia, atque labores
87 Ingeniorum, et humo doctrinas obruat omnes?
88 Sic solas praefert tellus Memphitica clades
89 Saxorum in cumulis; variis nunc sculpta figuris
90 Marmora, trunca tamen, visuntur, mutaque nobis;
126051. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
periere reperta.
92 Ex aliquo at quoniam jam tempore novimus artem
93 Obstetricem operum, servatricemque laborum
94 Ingenii, possint diffundi ut multiplicati
95 Prela per, et formas, lateque per ora virorum
96 Spargier, et tanto renovarier incremento
97 Interdum, ex uno ut nascantur millia multa;
98 Longius idcirco nobis promittimus aevum,
126052. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
novimus artem
93 Obstetricem operum, servatricemque laborum
94 Ingenii, possint diffundi ut multiplicati
95 Prela per, et formas, lateque per ora virorum
96 Spargier, et tanto renovarier incremento
97 Interdum, ex uno ut nascantur millia multa;
98 Longius idcirco nobis promittimus aevum,
99 Immensosque licet quoque spes extendere in annos,
126053. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
incremento
97 Interdum, ex uno ut nascantur millia multa;
98 Longius idcirco nobis promittimus aevum,
99 Immensosque licet quoque spes extendere in annos,
100 Temporis et saevos labentis temnere morsus
101 Magnis praesertim pro rebus; nam leve queis est
102 Pondus, ferre queant aetatem haud denique multam.
103 Sed quae fata manent nostros ventura labores?
126054. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
103 Sed quae fata manent nostros ventura labores?
104 Quantum aevi mihi fas optare? Quid augerer ausis
105 His immortali de tempore? Concitat istis
106 Me quoque promissis, et mentem numine Phoebus
107 Implet, et incessit: jam, quo feror, impetus ire est.
108 Quapropter quoniam, praeter jam cognita semper
109 Munera quae fuerant generatim corporis omnis,
126055. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
labores?
104 Quantum aevi mihi fas optare? Quid augerer ausis
105 His immortali de tempore? Concitat istis
106 Me quoque promissis, et mentem numine Phoebus
107 Implet, et incessit: jam, quo feror, impetus ire est.
108 Quapropter quoniam, praeter jam cognita semper
109 Munera quae fuerant generatim corporis omnis,
110 Omni in materie quoque inertem haerescere dixi
126056. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
116 Hoc etiam officium cujusvis corporis esse,
117 Ut sit opus, cum mutatur status unius, ipsum,
118 Qui status alterius constet tum corporis, oris
119 Tantundem oppositis mutarier; et quia nunquam
120 Inter se mutare status sic corpora remur,
121 Quin agere ipsa eadem sese inter, agique vicissim
122 Percipiamus, ut haec et agant, et agantur, oportet,
126057. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
119 Tantundem oppositis mutarier; et quia nunquam
120 Inter se mutare status sic corpora remur,
121 Quin agere ipsa eadem sese inter, agique vicissim
122 Percipiamus, ut haec et agant, et agantur, oportet,
123 Viribus hinc illinc aequalibus, oppositisque.
124 Ast hìc ne subito reputes, cave, scilicet aequa
125 Mutari celerem semper lapsumque, fugamque
126058. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
119 Tantundem oppositis mutarier; et quia nunquam
120 Inter se mutare status sic corpora remur,
121 Quin agere ipsa eadem sese inter, agique vicissim
122 Percipiamus, ut haec et agant, et agantur, oportet,
123 Viribus hinc illinc aequalibus, oppositisque.
124 Ast hìc ne subito reputes, cave, scilicet aequa
125 Mutari celerem semper lapsumque, fugamque
126059. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Ad sese magnes chalybem trahit, atque vicissim
138 A chalybe hoc ipso rapitur; quod cernere pronum est
139 Utrumque: immotus si perstet uterlibet horum
140 Vel trabe suspensus, vel parjete, subter et alter
141 Admoveatur: amica repente hic ad oscula surget,
142 Conjunctusque simul compage tenebitur arcta:
143 Sin natet exigua cymba suffultus uterque
144 Liber aquis;
126060. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parte retentae
154 Ex alia, nulloque haerentes ad vada morsu,
155 Aequè inter sese distento fune trahentur,
156 Proptereaque pari procurrent impete motus:
157 Proin minor, et levior quae sit, pernicior illum
158 Ibit in occursum, gravis altera, magnaque lenta est;
159 Et subito, cum se puppes tetigere, quiescent;
160
Tunc aequa se namque
126061. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
trahentur,
156 Proptereaque pari procurrent impete motus:
157 Proin minor, et levior quae sit, pernicior illum
158 Ibit in occursum, gravis altera, magnaque lenta est;
159 Et subito, cum se puppes tetigere, quiescent;
160
Tunc aequa se namque premunt vi: corpora si se
161 Oppositâ duo nempe premant a parte vicissim,
162 Nullaque
126062. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
171 Gutta, oritur nullus jam guttae in corpore motus.
172 Nam vel inaequales in partes concipe guttam
173 Divisam; pars ut concedat, non erit unquam,
174 Majori minor, aeternos et gutta feratur
175 Parte illâ in motus; quia vi minor officit aequa.
176 Transfer id ad terram pariter, quam dicere guttam
177 Possumus ingentem, pelagi convexa liquenti
126063. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
officit aequa.
176 Transfer id ad terram pariter, quam dicere guttam
177 Possumus ingentem, pelagi convexa liquenti
178 Quae circum tergo, tamen hinc immota, tumescit.
179 Et premimus dum tam vastam nos corpore matrem
180 Quisque gravi, contra premimur tamen inde vicissim,
181 Magnaque sunt quanquam geminae discrimina molis,
182 Moles neutra locum tum victae molis
126064. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sequendi
186 Immemorabile per spatium, aeternumque per aevum.
187 Non in res quoque cum connitimur, attrahimusque,
188 A nobisve repellimus, in conamina nostra
189 Semper et oppositis contendi, ert viribus aequis
190 A rebus, contra quas nitimur, experiemur.
191 Pressa premit digitum sic mollis cera prementem;
192 Luctantemque manus deducens arbore ramum
126065. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sic mollis cera prementem;
192 Luctantemque manus deducens arbore ramum
193 Ducier a viridi sentit se percita ramo.
194 Nitimur inflexi sic pondere corporis ipso,
195 Et pede pellentes quoque terram vincere magnum
196 Interdum lapidem, tensoque adducere fune.
197 Sic etiam validis innixus viribus urget
198 Limitem agro positum, cum vult distendere fines
126066. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vincere magnum
196 Interdum lapidem, tensoque adducere fune.
197 Sic etiam validis innixus viribus urget
198 Limitem agro positum, cum vult distendere fines
199 Agricola, et campos alibi signare colendos.
200 Corpore tum medio terram, molemque stat inter
201 Ipse suo, atque humeris, pedibusque obstantia pellit:
202 Propterea lapis hinc, et tota movebitur aeque
126067. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
199 Agricola, et campos alibi signare colendos.
200 Corpore tum medio terram, molemque stat inter
201 Ipse suo, atque humeris, pedibusque obstantia pellit:
202 Propterea lapis hinc, et tota movebitur aeque
203 Terra illinc; terram sed dispertius in omnem
204 Motus hic haud ulla poterit ratione videri,
205 Nec tenui sensus impellere mobilitate;
126068. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
terra.
208 Sed nil hanc melius, nil certius uberiusque,
209 Nil itidem utilius faciet clarescere legem,
210 Occurrentia quam plagis cum corpora sese
211 Inter confligunt, et colliduntur utrinque.
212 Paulum has propterea divertimus in rationes.
213 Primò rebus in his nostra tria corpora mente
214 Possumûs, aut species horum distinguere ternas.
126069. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in rationes.
213 Primò rebus in his nostra tria corpora mente
214 Possumûs, aut species horum distinguere ternas.
215 Dura vocamus enim, quae vi quantalibet icta,
216 Et compressa suam nequeant mutare figuram;
217 Mollia sed contra queiscumque a viribus acta
218 Mutant: et quamvis, ne mutent, ante resistant;
219 Cum fuerit mutata tamen, servare recentem
126070. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ternas.
215 Dura vocamus enim, quae vi quantalibet icta,
216 Et compressa suam nequeant mutare figuram;
217 Mollia sed contra queiscumque a viribus acta
218 Mutant: et quamvis, ne mutent, ante resistant;
219 Cum fuerit mutata tamen, servare recentem
220 Pergunt, pro veteri et conatus edere nullos.
221 Quae fuerint nec dura tibi, nec mollia demum,
126071. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
217 Mollia sed contra queiscumque a viribus acta
218 Mutant: et quamvis, ne mutent, ante resistant;
219 Cum fuerit mutata tamen, servare recentem
220 Pergunt, pro veteri et conatus edere nullos.
221 Quae fuerint nec dura tibi, nec mollia demum,
222 Illa ubi perdiderint primam compulsa figuram,
223 Vim subito exercent aliquam, amissamque receptent
126072. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
221 Quae fuerint nec dura tibi, nec mollia demum,
222 Illa ubi perdiderint primam compulsa figuram,
223 Vim subito exercent aliquam, amissamque receptent
224 Ut faciem, pugnant: vis haec, et pugna profecto,
225 Quo mage comprimitur corpus, mage crescere pergit;
226 Donec in extremo mutatae limite formae
227 Maxima sit: molli quae contra in corpore, quippe
126073. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
minusve videri
239 Propterea possint nobis, non caetera turbent.
240 At turbent alio prorsum a discrimine; quippe
241 Vi formam reparant, quam qua amisere, minore
242 Multa, et propterea minus a se mutua certant,
243 Quam prius accessere, recedere, multiplicique
244 Mensura minuunt ipsum hunc diversa recessum.
245 At cum nil minuunt prorsus, cum scilicet illa est
126074. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
249 Auctu cum nequeat, summoque in culmine perstet.
250 Sed jam ex impulsu quae fit, confingere possim
251 Illi haud absimilem pugnam, terra Affrica quondam
252 Quam vidit: domitor Lernae, et Diomedis equorum
253 Ille laboribus exhaustis, odiisque novercae
254 Inclytus, exusta cum solibus esset in ora,
255 Filius Alcmenae,
Alemenae
126075. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
256 Terrigenam Antaeum valuisset vincere nunquam,
257 Nam quanto matri magis allidebat eundem,
258 Incumbensque premebat, eo magis ille novatis
259 Viribus insurgebat in hostem; et sic reparabat
260 Languentes animos, contusaque corpora clava,
261 Atque iterum in pugnas, iterum integer insiliebat;
262 Robore tacta novo munibat mater alumnum:
263 Ni
126076. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
260 Languentes animos, contusaque corpora clava,
261 Atque iterum in pugnas, iterum integer insiliebat;
262 Robore tacta novo munibat mater alumnum:
263 Ni demum fesso, et jactato posse negârit
264 Ire ad complexus genitricis, et oscula Terrae,
265 Sublatumque altè supra caput, atque agitantem,
266 Torquentemque artus immanes aëre frustra
126077. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
261 Atque iterum in pugnas, iterum integer insiliebat;
262 Robore tacta novo munibat mater alumnum:
263 Ni demum fesso, et jactato posse negârit
264 Ire ad complexus genitricis, et oscula Terrae,
265 Sublatumque altè supra caput, atque agitantem,
266 Torquentemque artus immanes aëre frustra
267 Sublimi manibus validis compresserit arcte,
268 Et
126078. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et oscula Terrae,
265 Sublatumque altè supra caput, atque agitantem,
266 Torquentemque artus immanes aëre frustra
267 Sublimi manibus validis compresserit arcte,
268 Et tristem vitam fudisse coëgerit auris.
269 At rerum in numero prorsus consistere dura
270 Corpora quis dicat? neque enim, quae flectier ulla
271 Non possint vi vel paulum, deprendimus usquam:
126079. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tangere sensus:
278 Ut non compressae mollissima vellera lanae
279 Sunt, raraeque nivis volitantes aëre denso
280 Flocci, atque exiguo flammae tepefacta calore
281 Cera, et humus conversa ligonibus, et grave plumbum,
282 Atque alia, in rebus quae credit mollia vulgus.
283 Unoquoque tamen videas in corpore, pressum
284 Vel sit idem validis impulsibus, exiguisve,
126080. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
278 Ut non compressae mollissima vellera lanae
279 Sunt, raraeque nivis volitantes aëre denso
280 Flocci, atque exiguo flammae tepefacta calore
281 Cera, et humus conversa ligonibus, et grave plumbum,
282 Atque alia, in rebus quae credit mollia vulgus.
283 Unoquoque tamen videas in corpore, pressum
284 Vel sit idem validis impulsibus, exiguisve,
285
126081. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
certat.
288 Verum adeo hic pollens in corpore nisus uterque
289 Est aliquo, ut subita penitus ratione geratur
290 Ille vel introrsum motus, vel deinde retrorsum,
291 Et nequeat sensu, sed sola mente videri.
292 At quoniam sensu tantùm res aestimat uno,
293
Prorsum ea dura putat, vocitatque hoc nomine vulgus
294 Corpora, uti duras
126082. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sed sola mente videri.
292 At quoniam sensu tantùm res aestimat uno,
293
Prorsum ea dura putat, vocitatque hoc nomine vulgus
294 Corpora, uti duras silices, ut robora, et ossa,
295 Atque adamantina saxa metallorumque rigores:
296 Ipsa tamen quae sunt oculo deprensa sagaci
297 Flecti et reflecti quosvis quoque posse per ictus.
298 Nempe
126083. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nomine vulgus
294 Corpora, uti duras silices, ut robora, et ossa,
295 Atque adamantina saxa metallorumque rigores:
296 Ipsa tamen quae sunt oculo deprensa sagaci
297 Flecti et reflecti quosvis quoque posse per ictus.
298 Nempe pilam vitream, vel eburnam forte colore
299 Si tingas aliquo, tum vitri, eborisve rotundi
300 Alterius, sed non fucati, incurrere cogas
126084. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
321 Alterutrum partem, facili ratione videre est
322 Alterum in oppositam tantundem acquirere motùs.
323 Ergo istud motus cum motibus incrementum
324 Si jungatur, in hoc, et corpore nuper in illo
325 Qui fuerant seorsum, nova jam tum corpus utrumque
326
Afficiet ratio: si scilicet inferat ictum
327 A tergo, inque oras vis addita pellat
126085. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Afficiet ratio: si scilicet inferat ictum
327 A tergo, inque oras vis addita pellat easdem,
328 In quas cursus erat, properantius ibitur illuc;
329 Sin de fronte recens, proin et contrarius, ante
330 Qui fuit, adveniat motus, vel segnius ibit
331 Accepta corpus plaga, si nempe priore
332 Hic extet minor; aequali certamina nisu
333 Sic ineat,
126086. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in oras
337 Aequalem oppositas post saevae verbera plagae,
338 Quantus sit, certa ut possis ratione videre;
339 Nosse modum par est, quo corpora colliduntur.
340 Scilicet, et quanto conflictus tempore fiat.
341 Atque hìc, ut valeam prope rem supponere nostris
342 Ipsam oculis, sine me duo fingere mollia prorsus
343 Corpora, quae quamvis revera extare negatum est,
126087. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
figuram:
346 Attamen his ipsis, si vere extare daretur,
347 Quid fieret, cum viderimus, fierique necesse
348 Quid foret, ad veras rationes inde referri
349 Perfacile est, et quid mediis his accidat, illa
350 Praedita quae non vi, neque contra mollia constant,
351 At sita sunt horum genus in ter utrumque, videre.
352 Verum infinitae quoniam per corpora fundi
126088. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpora plagae.
370 Ergo quae prorsus duo mollia corpora dixi,
371 Directa accedant in mutua vulnera plaga;
372 Ipsa ubi sunt primum tenui collisa duello,
373 Non cessant et adhuc magis usque accedere, mutant
374 Proinde suae speciem valide compressa figurae;
375 Primaeque introrsum pergunt concedere partes
376 Continuò, donec vel desinat omnis utrinque
126089. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
donec vel desinat omnis utrinque
377 Motus, mutato vel demum corpora ceptent
378 Impete paulatim aequali procurrere lapsu,
379 Et simul unam ambo mundi conjuncta sub oram
380 Tendere, compositaque velut tum pace teneri,
381 Oscula pressa semel nunquam ut dimittere possint.
382 Jam quoniam aequalis post ictum motus utrinque
126090. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
383 Exoritur, veluti jam diximus, oppositamque
384 In partem; oppositam quoque gigni mobilitates
385 In partem, sed non aequales proinde, necesse est;
386 Nam sic inter eas, et corpora vertitur ordo,
387 Corpore uti majore minor, contraque minore
388 Major mobilitas sit corpore: scilicet ille
389 Ne novus exoriens impar sit motus utrinque.
390
126091. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cognita rerum
400 Altera, materies nimirum in corpore utroque,
401 Cognosces totam pariter quoque mobilitatem,
402 Quae post impulsum moli communis utrique est:
403 Hujus et a primis pariter discrimina nosces,
404 Quantum et propterea mutatum in corpore utroque est.
405 Omnia quae pariter prendes, cum forte quietum
406 Corporis alterius pulsu turbabitur unum;
126092. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
utroque,
401 Cognosces totam pariter quoque mobilitatem,
402 Quae post impulsum moli communis utrique est:
403 Hujus et a primis pariter discrimina nosces,
404 Quantum et propterea mutatum in corpore utroque est.
405 Omnia quae pariter prendes, cum forte quietum
406 Corporis alterius pulsu turbabitur unum;
407 Tuc etenim motùs capietur summa prioris
126093. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quietum
406 Corporis alterius pulsu turbabitur unum;
407 Tuc etenim motùs capietur summa prioris
408 Unius a motu, quam dein per corpus utrumque
409 Dispertire queas, alia et facere omnia, ut ante.
410 Denique si adversus incurrant frontibus ambo
411 Obvia, detracto motu a majore minori
412 Discrimen cape pro summa, quam diximus ante;
126094. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
418 Protinus agnosces, quid fiet; tuta nec ulla est,
419 Nec manifesta animis ratio magis, exque pedita:
420 Proin cernes facile, an sistantur corpora ab ictu,
421 Excurrantve eadem, et quo tractu, quas et in oras,
422 Cuique quid adjectum, quid demptum denique constet.
423 Nonne virûm geminis haec coetibus aequiparare
424 Possumus, exemplo similem et rem pandere ficto?
126095. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
agnosces, quid fiet; tuta nec ulla est,
419 Nec manifesta animis ratio magis, exque pedita:
420 Proin cernes facile, an sistantur corpora ab ictu,
421 Excurrantve eadem, et quo tractu, quas et in oras,
422 Cuique quid adjectum, quid demptum denique constet.
423 Nonne virûm geminis haec coetibus aequiparare
424 Possumus, exemplo similem et rem pandere ficto?
425
126096. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
421 Excurrantve eadem, et quo tractu, quas et in oras,
422 Cuique quid adjectum, quid demptum denique constet.
423 Nonne virûm geminis haec coetibus aequiparare
424 Possumus, exemplo similem et rem pandere ficto?
425 Hi, quòd amicitiae coierunt foedere pulchro
426 Inter se, paribus semper quae gaudet, et aequis,
427 Invenit et similes, aut efficit, undique vectant
126097. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
423 Nonne virûm geminis haec coetibus aequiparare
424 Possumus, exemplo similem et rem pandere ficto?
425 Hi, quòd amicitiae coierunt foedere pulchro
426 Inter se, paribus semper quae gaudet, et aequis,
427 Invenit et similes, aut efficit, undique vectant
428 Communem in cumulum, quod cuique est divitiarum:
429 Proin jure aequato, fuerat qui ditior ante
430 Coetus
126098. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
424 Possumus, exemplo similem et rem pandere ficto?
425 Hi, quòd amicitiae coierunt foedere pulchro
426 Inter se, paribus semper quae gaudet, et aequis,
427 Invenit et similes, aut efficit, undique vectant
428 Communem in cumulum, quod cuique est divitiarum:
429 Proin jure aequato, fuerat qui ditior ante
430 Coetus amicorum, tanto sibi repperit auri
126099. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
prendere legem,
456 Qua, quod agit, tantundem etiam in contraria agatur.
457 Sed, non directo properent si tramite cursùs,
458 At duo confligant obliqua corpora plaga,
459 Et latere ex ipso belli discrimina tentent,
460 Protinus ut possis numeris rem tangere certis,
461 Debes in geminos utriusque resolvere motum.
462 Concipe propterea, qua sese corpora fronte
126100. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpora fronte
463 Contingunt, ad eam rectos te ducere tractus,
464 Quique globos media tranent regione propinquos:
465 Hos ergo rectos in tractus distrahe motum
466 Partim, et partim alios, facias quos fronte secunda
467 Pergere, uti ripam radentia flumina currunt:
468 Ex hac parte queat nullis tunc ictibus ille
469 Se turbare, nec ad contactum corpora ferre
126101. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
470 Motu: quidquid id est, quod euntia corpora turbet,
471 Advenit a prima, cujus direximus ictum,
472 Parte: ita quapropter directa hac ipse recense,
473 Quid fiat, quid et a congressu possit oriri;
474 Junge, quod invenies, motùs cum parte secunda,
475 Quae nil turbavit, componens: hinc via certa,
476 Totaque mobilitas demum, motusque patescent.
126102. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
479 Quae compressa suam subito reparare figuram
480 Certant, quaeque ideo resilire tuemur ab ictu:
481 Nam postquam, quod erit mutandum, videris, ac si
482 Mollia corpora sint, et lucra putaveris ipsa
483 Mobilitatis, uti jam diximus; ista, necesse est,
484 Protinus ingemines post ictum in corpore utroque;
485 Nam quoniam tanta resilit vi corpus utrumque,
126103. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
490 Nempe in corporibus, queis vis ea maxima constat:
491 Sin minor (ut vere est in cunctis), augmine crescent
492 Non duplici, verum, pro vis ratione, minori:
493 Ut chalybem chalybi, et pressae se impingere lanae
494 Si facias pariter pressae glomeramina lanae;
495 Quod reparans formam vis efficit immutando,
496 Deficere est prope dimidia quia parte repertum
126104. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possit, abesse:
502 Lucrum id propterea prope tunc erit ingeminandum.
503 Ex his per numeros deducere plurima possis,
504 Quae placeant animo novitatis imagine quadam,
505 Et ratione trahant, cum primùm est cognita, mira.
506 Hoc genus est, si corpus in aequum corpus agatur
507 Directa regione viae, tamen exsiliendi
508 Ut vi sit, major qua nulla est, praeditum
126105. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
obvia demum
524 Occurrent aequo properantia corpora lapsu,
525 Dissilient aequo pariter fugientia lapsu:
526 Impar sin medium carpentibus intervallum
527 Impetus est, et erit redeuntibus impetus impar,
528 Alterum ut alterius tamen impete progrediatur.
529 Praeterea parte ex una sociale geratur
530 Si bellum, si nempe aequalia plurima longo
126106. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
541 Namque perinde istud fieri fateare necesse est,
542 Ac si non ita sint tactus stipata per ipsos,
543 Ast aliquo inter se spatio divulsa locentur,
544 Succedente aliquo et se mutuà tempore pulsent;
545 Impulsum nam quodque movebitur, inde quiescet
546 Impellens; ast extremum cum pellere post se
547 Non habeat, quod possit, eo, quo pellitur, ibit
126107. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pulsent;
545 Impulsum nam quodque movebitur, inde quiescet
546 Impellens; ast extremum cum pellere post se
547 Non habeat, quod possit, eo, quo pellitur, ibit
548 Perpetuò, et nullam poterit captare quietem.
549 Ut si improviso perculsus fulmine belli
550 Effugeret trepidus supremo ex agmine miles,
551 Quem frustra revocent immotae ad signa cohortes
126108. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
subibit, iturum
566 A sociis procul esse cita mage mobilitate,
567 Quam, medium si dimotum sit corpus, abisset
568 Primi incurrente in se tantùm corporis auctu:
569 Ast et adhuc fuga major erit, si certa sit inter
570 Has ternas ratio moles, et mutuus ordo;
571 Quoque magis, genus hoc, crescent discrimina, crescet
572 Hoc magis extremi pariter fuga corporis illa.
126109. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
567 Quam, medium si dimotum sit corpus, abisset
568 Primi incurrente in se tantùm corporis auctu:
569 Ast et adhuc fuga major erit, si certa sit inter
570 Has ternas ratio moles, et mutuus ordo;
571 Quoque magis, genus hoc, crescent discrimina, crescet
572 Hoc magis extremi pariter fuga corporis illa.
573 Denique, disponens si non tria corpora tantum,
126110. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
574 Multa sed inter se conjungas ordine certo
575 Perpetuùm variati auctùs quocumque globorum,
576 Efficies illo impulsu, mage corpore multo
577 Mobilitas ut adhuc extremo crescat; et ipse
578 Immensùm celeri sese globus impete volvet
579 Illa nimirum prae mobilitate, tulisset
580 Qua sese fugiens globus ipse hic, primus ad illum
581 Expositus si tum
126111. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
procurrere mobilitate
586 Aspicies, sed ea multo, multoque minore,
587 Quam quae mobilitas primi foret, exiguique;
588 Motus at ejus erit (non tantum mobilitate,
589 Verum et materia quem nos constare fatemur)
590 Auctus in immensumprae motu denique primi.
591 Hinc noscas non in corpus de corpore motum
592 Posse per impulsus tranferrier; anteriores
126112. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
593 Usque sed extingui motus, gignique recentes
594 Ictibus in cunctis vi, quae reparare figuram
595 Cogit, in oppositas ea dum connititur oras.
596 Sin, qui primus erit globus, idem et maximus extet;
597 Quae sese tum per medios exinde propagat
598 Mobilitas, quam se magno efferet incremento?
599 Quantaque in extremo, minimoque recepta vigebit?
600 Sic
126113. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
600 Sic itidem incussus primis legionibus, hostis
601 Adventu, timor, usque magis succrescit eundo;
602 Dumque alios, aliosque invadit, seque propagat
603 Per peditumque equitumque globos, et murmura miscet,
604 Horribilis magis extremos super incubuisse
605 Ipse solet, pedibus pernices adit et alas.
606 Atque tibi ante oculos aliquo proponere pacto
126114. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
602 Dumque alios, aliosque invadit, seque propagat
603 Per peditumque equitumque globos, et murmura miscet,
604 Horribilis magis extremos super incubuisse
605 Ipse solet, pedibus pernices adit et alas.
606 Atque tibi ante oculos aliquo proponere pacto
607 Mobilitatis uti, genus hoc, tanta augmina possis;
608 Corpora jam centum proin decrescentia parte
609 Semper
126115. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mille sub una
624 Florentes regni pariter ditione, quod ullis
625 Non repetas animo ex annalibus ante fuisse,
626 Quamquam olim Assyrios, Medos, Persasque revolvas,
627 Et rerum Dominos, qua non erat invia tellus,
628 Romanos; hominum siquidem tot millia regnum
629 Hoc aleret, quot vasta, suum quacumque per orbem
630 Incolitur, vix nunc tellus ferat. Haud tamen istic
126116. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
629 Hoc aleret, quot vasta, suum quacumque per orbem
630 Incolitur, vix nunc tellus ferat. Haud tamen istic
631 Sistendum, sed adhuc opus est, ea fingere mille
632 Regna, et tam late tot per florentia regna,
633 Quotquot erunt, hominum cunctorum condere censum;
634 Vix etenim quoque tunc numerum contingere possis
635 Optatum, rebusque aequalem inducere nostris.
126117. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dicatur, corpora, pressae
639 Scilicet ex ictu reparant quae damna figurae,
640 Obliquo in sese incurrant si forte meatu,
641 Ipsum hunc in geminos motum debere resolvi,
642 Et qui corporibus directos inferat ictus,
643 Et qui nec fugiat contactus, nec petat ipsos,
644 Propterea qui non turbetur ab ictibus ullis:
645 Ergo, quandoquidem primus mutabitur horum
126118. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
reparant quae damna figurae,
640 Obliquo in sese incurrant si forte meatu,
641 Ipsum hunc in geminos motum debere resolvi,
642 Et qui corporibus directos inferat ictus,
643 Et qui nec fugiat contactus, nec petat ipsos,
644 Propterea qui non turbetur ab ictibus ullis:
645 Ergo, quandoquidem primus mutabitur horum
646 Tantum a conflicto; quod post superabit ab ipso,
126119. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
646 Tantum a conflicto; quod post superabit ab ipso,
647 cum motu, quem nil turbat, compone secundo;
648 Atque ita cognosces, qualis post integer exit
649 Motus ab impulsu, quas et contendit in oras.
650 Consimile est, media transversâ corpora navi
651 Directos, genus hoc, properent si concita in ictus;
652 Post plaga, qua pergunt, motusque videbitur idem,
126120. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
duro:
667 Quod si non ea vis, quam dixi, maxima constet,
668 Sed quacumque minor mensurae sit ratione;
669 Hac ratione magis reditus languescat ab ictu
670 Exsilientis, et ipse minor sit flexus, oportet:
671 Inde globis, socios certantes inter, eburnis
672 Ludere qui strato volventibus aequore gaudent,
673 Accidit, ut propter non aequè obstantia spondae
126121. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aequè obstantia spondae
674 Septa, pilae de parte nec omni vim saliendi
675 Aequalem, summamque, manu licet usque perita
676 Impellant, tamen ambiguo fallantur in ictu,
677 Et proin speratae doleant sibi praemia palmae
678 Elabi, quae tum comitum ferat aemula virtus.
679 Et dubitamus adhuc, cum sit deprendere, legem
680 Usque adeo in multis rebus, quascumque tueri
126122. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
manu licet usque perita
676 Impellant, tamen ambiguo fallantur in ictu,
677 Et proin speratae doleant sibi praemia palmae
678 Elabi, quae tum comitum ferat aemula virtus.
679 Et dubitamus adhuc, cum sit deprendere, legem
680 Usque adeo in multis rebus, quascumque tueri
681 Possumus, omnigenis praesertim in corporum eandem
682 Ictibus inter se quorumviscumque, vigere,
126123. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
683 Nempe agere aequali vi corpora, agique vicissim,
684 Hanc ipsam per quaeque extendere corpora legem,
685 Corporeamque sub hac naturam includere cunctam?
686 At quaedam pugnare videntur, et ordine legis
687 Non stabili, fixoque teneri: quae tamen ipsa
688 Si bene percipias, et ab omni parte revolvas,
689 Haud obstare quidem, at contra prodesse videbis,
690 Et
126124. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
685 Corporeamque sub hac naturam includere cunctam?
686 At quaedam pugnare videntur, et ordine legis
687 Non stabili, fixoque teneri: quae tamen ipsa
688 Si bene percipias, et ab omni parte revolvas,
689 Haud obstare quidem, at contra prodesse videbis,
690 Et firmo magis hinc stabiliri pondere legem,
691 Haud secus ac populi constanti more probatam.
126125. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et ordine legis
687 Non stabili, fixoque teneri: quae tamen ipsa
688 Si bene percipias, et ab omni parte revolvas,
689 Haud obstare quidem, at contra prodesse videbis,
690 Et firmo magis hinc stabiliri pondere legem,
691 Haud secus ac populi constanti more probatam.
692 Hoc genus est, medio cum saxi pondera fune
693 Fortis equus trahit antevolans; cum per vada ponti
126126. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
698 Puppis item a puppi; sed equus tamen, ipsaque vincit
699 Prima ratis, quoniam sequitur pondusque, ratisque
700 Altera: quare ubi sunt illae aequo momine vires,
701 Quae sese inter agunt, et aguntur? nonne videtur
702 Illa et proinde minus stabili fundata solo lex?
703 Verum, ne quid in his erres hìc forte putandis
704 Viribus, adverte huc animum, atque age, collige mecum,
126127. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
699 Prima ratis, quoniam sequitur pondusque, ratisque
700 Altera: quare ubi sunt illae aequo momine vires,
701 Quae sese inter agunt, et aguntur? nonne videtur
702 Illa et proinde minus stabili fundata solo lex?
703 Verum, ne quid in his erres hìc forte putandis
704 Viribus, adverte huc animum, atque age, collige mecum,
705 Quidquid agat vel equus, vel puppis, quidquid
126128. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
704 Viribus, adverte huc animum, atque age, collige mecum,
705 Quidquid agat vel equus, vel puppis, quidquid agatur.
706 Terram pellit equus pedibus, dum promovet artus,
707 Et lapidem, recipitque impulsum puppis ab auris;
708 Propterea celer ille magis procurreret, atque haec,
709 Si nihil a tergo retineret deproperantes:
710 Se pedibus movet ipsa retrorsum terra
126129. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
714 Nonne vides agere hìc ambis vim partibus aequam?
715 Interea funis distenditur, aequalique
716 Victricem trahit hinc puppim molimine, equumve,
717 Praedam illinc, lapidemve, et tantum deperit illis
718 Motus propterea, quantum conceditur istis;
719 Nempe his, quidquid habeant, totum conceditur, illis
720 Pars aliqua eripitur; quare superare necesse est
126130. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
720 Pars aliqua eripitur; quare superare necesse est
721 Partem aliam; veluti cum corpus molle quieto
722 Occurrit, secumque rapit, licet utraque eandem
723 Contendant simul in partem, et communis utrique
724 Sit motus, non inde minus tamen urgeat aequa
725 Oppositas vis in partes utrumque, necesse est.
726 Quare, quam statui, lex firmaque certaque perstat.
126131. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
731 Acre quod ingenium tamen, assiduasque reposcit
732 Quaerentis curas animi, qui noverit ante
733 Plurima, mensuras, rationes, pondera, motus,
734 Naturae varias solers et adiverit artes.
735 Non fuit idcirco, licet et sublimibus olim
736 Gentes ingeniis florerent, multaque diam
737 Paulatim in lucem proferrent abdita rerum,
738 Magnum hoc
126132. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
732 Quaerentis curas animi, qui noverit ante
733 Plurima, mensuras, rationes, pondera, motus,
734 Naturae varias solers et adiverit artes.
735 Non fuit idcirco, licet et sublimibus olim
736 Gentes ingeniis florerent, multaque diam
737 Paulatim in lucem proferrent abdita rerum,
738 Magnum hoc detectum munus, magnasque gerens res;
739 Inter
126133. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inde
747 Audaces post te ingredimur caelestia templa;
748 Ire iter hoc tutis liquidum licet, astraque, certa
749 Qua via, consequimur vastos tranantia tractus,
750 Et spatia immensi percurrimus orbis, et alte
751 Haerentes rerum tentamus tangere metas.
752 Atque hoc materiam diffusum munus in omnem
753 Cuncta movens vis est, qua corpora nempe videmus
126134. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
747 Audaces post te ingredimur caelestia templa;
748 Ire iter hoc tutis liquidum licet, astraque, certa
749 Qua via, consequimur vastos tranantia tractus,
750 Et spatia immensi percurrimus orbis, et alte
751 Haerentes rerum tentamus tangere metas.
752 Atque hoc materiam diffusum munus in omnem
753 Cuncta movens vis est, qua corpora nempe videmus
754 Certa inter sese
126135. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
754 Certa inter sese trahere omnia lege, trahique;
755 Unde in natura, quae fiunt, plurima pendent,
756 Tutemet ut facili poteris cognoscere pacto;
757 Postquam ea consisterit qualisque, et quanta potestas:
758 Gaudebis nodos dissolvere posse prope omnes
759 Scilicet, et dubios labyrinthi noscere ductus.
760 Protinus e genere hoc gravitatem hanc esse profecto
126136. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
756 Tutemet ut facili poteris cognoscere pacto;
757 Postquam ea consisterit qualisque, et quanta potestas:
758 Gaudebis nodos dissolvere posse prope omnes
759 Scilicet, et dubios labyrinthi noscere ductus.
760 Protinus e genere hoc gravitatem hanc esse profecto
761 Ipse vides, deorsum in terram qua corpora circum
762 Contendunt; visque hac de parti cognita semper
126137. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
semper
763 Ista fuit; quis enim, terraï qui colat orbem,
764 Hanc in corporibus vim multis esse ruendi
765 Deorsum, ubi linquuntur vacuis ea libera in auris,
766 Nesciat, et motum labentibus accelerandi?
767 Propterea magnae rupes, evulsaque saxa
768 Praecipitant altis de montibus impete vasto,
769 Imber et un gremium telluris labitur almae,
126138. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vacuis ea libera in auris,
766 Nesciat, et motum labentibus accelerandi?
767 Propterea magnae rupes, evulsaque saxa
768 Praecipitant altis de montibus impete vasto,
769 Imber et un gremium telluris labitur almae,
770 Excussaeque pluunt glades, devexaque volvunt
771 Undique se pelagi depressum flumina in aequor.
772 Quae nisi vis circum terrae conjuncta teneret,
126139. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
labitur almae,
770 Excussaeque pluunt glades, devexaque volvunt
771 Undique se pelagi depressum flumina in aequor.
772 Quae nisi vis circum terrae conjuncta teneret,
773 Et compressa arcto terrestria corpora vinclo,
774 Cuncta videremus turbataque, disque sipata,
775 Si nisu commota levi sint, ire per altum,
776 Et distracta procul nostro se semper ab usu
126140. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
terrae conjuncta teneret,
773 Et compressa arcto terrestria corpora vinclo,
774 Cuncta videremus turbataque, disque sipata,
775 Si nisu commota levi sint, ire per altum,
776 Et distracta procul nostro se semper ab usu
777 Eripere, et nunquam per se revocata reverti:
778 Ipsi nos etiam, minimo si corpora saltu
779 concita projiceremus, in auras ejaculati,
126141. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpora vinclo,
774 Cuncta videremus turbataque, disque sipata,
775 Si nisu commota levi sint, ire per altum,
776 Et distracta procul nostro se semper ab usu
777 Eripere, et nunquam per se revocata reverti:
778 Ipsi nos etiam, minimo si corpora saltu
779 concita projiceremus, in auras ejaculati,
780 Sublatique leves terra fugeremus ab ima
126142. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
789 Tyrrheni quam magna Viri effulsere reperta.
790 Sustulit hic ausis praestantibus ardua sese
791 Regna in Naturae primus, Pater ipse profecto
792 Omnia circum avide lustrantis, et experientis
793 Doctrinae, quae nunc ingentem excrevit in auctum:
794 Scilicet ipse viam post se constravit ituris
795 Longius, et certo deduxit tramite veri,
796 Qui
126143. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
792 Omnia circum avide lustrantis, et experientis
793 Doctrinae, quae nunc ingentem excrevit in auctum:
794 Scilicet ipse viam post se constravit ituris
795 Longius, et certo deduxit tramite veri,
796 Qui procul in summo sistantur culmine demum;
797 At decorum primos tamen ipse insedit honores.
798 Ergo discussis mens primum erroribus illa
126144. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
798 Ergo discussis mens primum erroribus illa
799 Inclyta, rebus in his hominum qui corda premebant,
800 Lustravit vigilans, quo deorsum corpora pacto
801 Descendant, et qua, detexit, lege, quibusque
802 Et spatii, et motus, et temporis incrementis,
803 Libera seu fuga sit, declinatove retenta
804 Aequore; constantem deduxit corpore in omni
126145. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
erroribus illa
799 Inclyta, rebus in his hominum qui corda premebant,
800 Lustravit vigilans, quo deorsum corpora pacto
801 Descendant, et qua, detexit, lege, quibusque
802 Et spatii, et motus, et temporis incrementis,
803 Libera seu fuga sit, declinatove retenta
804 Aequore; constantem deduxit corpore in omni
805 Unde, paremque sibi gravitatem, et continuatos
126146. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa
799 Inclyta, rebus in his hominum qui corda premebant,
800 Lustravit vigilans, quo deorsum corpora pacto
801 Descendant, et qua, detexit, lege, quibusque
802 Et spatii, et motus, et temporis incrementis,
803 Libera seu fuga sit, declinatove retenta
804 Aequore; constantem deduxit corpore in omni
805 Unde, paremque sibi gravitatem, et continuatos
126147. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
799 Inclyta, rebus in his hominum qui corda premebant,
800 Lustravit vigilans, quo deorsum corpora pacto
801 Descendant, et qua, detexit, lege, quibusque
802 Et spatii, et motus, et temporis incrementis,
803 Libera seu fuga sit, declinatove retenta
804 Aequore; constantem deduxit corpore in omni
805 Unde, paremque sibi gravitatem, et continuatos
126148. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
802 Et spatii, et motus, et temporis incrementis,
803 Libera seu fuga sit, declinatove retenta
804 Aequore; constantem deduxit corpore in omni
805 Unde, paremque sibi gravitatem, et continuatos
806 Usque exercentem nisus, ostendere sensus.
807 Quatenus id poterant vigiles nimis, intentique:
808 Praeterea et curvos potuit signare meatus,
809 Corpora
126149. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in omni
805 Unde, paremque sibi gravitatem, et continuatos
806 Usque exercentem nisus, ostendere sensus.
807 Quatenus id poterant vigiles nimis, intentique:
808 Praeterea et curvos potuit signare meatus,
809 Corpora queis properant vacuas projecta per oras.
810 Ex hoc igniferi docuit Mavortis ad usus
811 Certius aeratis nova mittere fulmina belli
126150. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
809 Corpora queis properant vacuas projecta per oras.
810 Ex hoc igniferi docuit Mavortis ad usus
811 Certius aeratis nova mittere fulmina belli
812 Longe e tormentis, et cuncta evertere missis:
813 Quin alia aggressus quoque multa est, unde venirent
814 Amplae, et praeclarae mortalibus utilitates,
815 Ubertim vitam quae ornarent, instruerentque.
126151. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad usus
811 Certius aeratis nova mittere fulmina belli
812 Longe e tormentis, et cuncta evertere missis:
813 Quin alia aggressus quoque multa est, unde venirent
814 Amplae, et praeclarae mortalibus utilitates,
815 Ubertim vitam quae ornarent, instruerentque.
816 Quae tamen hìc ad rem facientia noscere nostram
817 Par sit, cuncta suo mecum dicenda recense
126152. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
noscere nostram
817 Par sit, cuncta suo mecum dicenda recense
818 Ordine. Principio gravitatem cernimus ipsam
819 Continuo urgentem conatu corpora deorsum,
820 Si quid et officiat lapsuris, illa prementem
821 Haud minus, aequali semper vi, sive locentur
822 Altius in summa turre, aut depressius ima.
823 Nonne vides, cum nos corpus grave tollere terra
126153. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est?
829 Quapropter quovis in corpore cum gravitatem.
830 Quovis atque loco nos experiamur eandem,
831 hic ipsam semper nisus nos inter oportet
832 Exercere partes, paria et facere omnia in aequis
833 Temporibus, quaecumque facit; proin temporis omni
834 Par nova mobilitas, novus impetus adveniet par
835 Momento; simul et labenti in corpore semper
126154. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
832 Exercere partes, paria et facere omnia in aequis
833 Temporibus, quaecumque facit; proin temporis omni
834 Par nova mobilitas, novus impetus adveniet par
835 Momento; simul et labenti in corpore semper
836 Incrementorum numerus servabitur horum
837 Propter inertem vim, si nil tamen obstet, et illo
838 Detrahat ex auctu, restando, atque officiendo.
126155. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
834 Par nova mobilitas, novus impetus adveniet par
835 Momento; simul et labenti in corpore semper
836 Incrementorum numerus servabitur horum
837 Propter inertem vim, si nil tamen obstet, et illo
838 Detrahat ex auctu, restando, atque officiendo.
839 Propterea cum non obstans per inane feretur
840 Corpus, tempus erit quanto productius, ex quo
841 Labier
126156. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
eodem
859 Conficerent eaddem constanti concita cursùs
860 Impete, quo lapsùs se in fine illius agebant:
861 Scilicet aspicies, alte si quattuor ulnis
862 Sustollas ebur, et demittas deinde globosum,
863 Sic ut (contigerit subjectae cum sola terrae)
864 Illa, qua cecidit, plano super assere volvi
865 Mobilitate queat servata, et semper eadem;
126157. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
862 Sustollas ebur, et demittas deinde globosum,
863 Sic ut (contigerit subjectae cum sola terrae)
864 Illa, qua cecidit, plano super assere volvi
865 Mobilitate queat servata, et semper eadem;
866 Quod faciet, lapsùs ima si in parte revolvi
867 Incipiat se per declivia, at usque supina
868 Illa magis, celeri fugiat qua impune volatu,
869 Aspicies,
126158. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
875 Crescat mobilitas, media esse in tempore debet
876 Dimidio; at lapsus metitur corporis ille
877 Tantum intervalli, quantum, si mobilitate
878 Hac media fieret constanti, et semper eadem.
879 Perfacile hoc e fonte queas deducere porro,
880 Cum per inane cadit corpus, celeratque deorsum,
881 Incipiens motùs a primo protinus ortu,
882 Tempora
126159. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illis
899 Quattuor adjuncto confiant quinque, necesse est;
900 Post septem, post deinde novem, sic impare crescent
901 Decursi numero pro quovis tempore tractus.
902 Et veluti ramus de ramo gignitur alter,
903 Atque alter sese post hunc, alterque propagat
904 Alte diffusis foliis, lateque virescens;
905 A vero pariter certo sic ordine verum
126160. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
de ramo gignitur alter,
903 Atque alter sese post hunc, alterque propagat
904 Alte diffusis foliis, lateque virescens;
905 A vero pariter certo sic ordine verum
906 Exit, et hinc aliud quoque, supremumque nec ullum est,
907 Ex quo non itidem produci plurima possint.
908 Censendis ergo in spatiis quam diximus esse,
909 Imparium ratio numerorum nos ea ducit
126161. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
intervalla viarum,
911 Si percursa velis ab origine noscere prima:
912 Nam quoniam primo spatium fit tempore simplex,
913 Tempore sed triplex alio; exit tempore duplo
914 Et simplex, et item triplex; quapropter eodem
915 Bis duplum est spatium: si jungas quinque, sequenti
916 Tempore quae fient; ter erunt tria tempore toto
917 Hoc triplici intervalla, quaterque quaterna
126162. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
viarum,
911 Si percursa velis ab origine noscere prima:
912 Nam quoniam primo spatium fit tempore simplex,
913 Tempore sed triplex alio; exit tempore duplo
914 Et simplex, et item triplex; quapropter eodem
915 Bis duplum est spatium: si jungas quinque, sequenti
916 Tempore quae fient; ter erunt tria tempore toto
917 Hoc triplici intervalla, quaterque quaterna repente
126163. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
943 Mobilitas spatio confect, deinde maneret
944 Si constans, duplex illo ipso tempore ferret
945 Corpora per spatium, nimirum adjungeret unum
946 Percursis pedibus ter denis, rursus et unum.
947 Jam, quacumque velis, pro certa mobilitate
948 Nosse queas, quantum sustolli corpora par sit,
949 Acquirant illam unde cadentia mobilitatem.
950 Sin contra,
126164. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
951 Des lapidi, incertam, quantum concreverit illis,
952 Mobilitatem itidem deprendes, quaeque, necesse,
953 Absumantur uti labendo tempora: certa
954 At statuas demum si tempora, et alta valebis
955 Noscere, quantum opus est, loca, mobilitatis et augmen
956 Prendere supremum, perducere quo rationum
957 Te vis nempe queat, quas paulo ostendimus ante.
126165. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
952 Mobilitatem itidem deprendes, quaeque, necesse,
953 Absumantur uti labendo tempora: certa
954 At statuas demum si tempora, et alta valebis
955 Noscere, quantum opus est, loca, mobilitatis et augmen
956 Prendere supremum, perducere quo rationum
957 Te vis nempe queat, quas paulo ostendimus ante.
958 Has eetiam praeter rationes, res oculis est
126166. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
959 Saepe fidelibus haec subjecta, repertaque, qualem
960 Monstrabat ratio; multi dum turribus altis
961 Projicerent lapides, vel plumbi pondera deorsum,
962 Signatamque viam, et servarent tempora quaeque;
963 Semper in his etenim ratio est tutissima rebus,
964 Si comes incedat fido experientia sensu,
965 Et ferat auxilium persaepe, et fulciat aegram;
126167. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pondera deorsum,
962 Signatamque viam, et servarent tempora quaeque;
963 Semper in his etenim ratio est tutissima rebus,
964 Si comes incedat fido experientia sensu,
965 Et ferat auxilium persaepe, et fulciat aegram;
966 Quae si absit, neque nos rebus submittimus ipsis,
967 Naturam cupidi dum quaerimus; unde queamus
968 Verum haurire? An mens ipsa ex se cudere coeptet,
126168. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
962 Signatamque viam, et servarent tempora quaeque;
963 Semper in his etenim ratio est tutissima rebus,
964 Si comes incedat fido experientia sensu,
965 Et ferat auxilium persaepe, et fulciat aegram;
966 Quae si absit, neque nos rebus submittimus ipsis,
967 Naturam cupidi dum quaerimus; unde queamus
968 Verum haurire? An mens ipsa ex se cudere coeptet,
126169. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
974 Seditio flammante tonantem armaverat ira,
975 Terreretque Dei proin vulgi pectora imago;
976 Demum opus ipse etiam, quod rupe excidit inerti,
977 Formidare suum paulatim coepit, et alta
978 Nube supercilii arceri, atque absistere longe;
979 Quippe videbatur vibrari magna videre
980 Jactu brachia fulmineo, atque audire tonans os.
981 Quod superest,
126170. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
982 Illis, quae docui, fieri, cum corpus in auras
983 Recta projicimus sursum, quia vertitur ordo,
984 Transit in ascensum descnsus; proinde ubi motus
985 Incipiebat, et assidue celerabat eundo,
986 Assidue tardans ibi desinit, aequaque lapsùs
987 Incrementa prius quae dixi, prorsus in aequa
988 Detrimenta abeunt: quapropter, ut ante, necesse est,
126171. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ante, necesse est,
989 Evolat in nubes cum cornu emissa sagitta,
990 Mobilitate sua stadium si permeet unum,
991 Mobilitate eadem geminâ bis dupla feratur
992 Per stadia, et geminum saliat per tempus; at istud,
993 Illaque si triplex sit, ter per terna volabit.
994 Scilicet haec animo cum cerneret ille sagaci,
995 Plus quam aliis quo se tollit Germania cive,
126172. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1001 Non jam per duplex geminata mobilitate
1002 Ire intervallum grave jactum corpus in auras,
1003 Sed per bis duplex: certis opus esse putavit
1004 Viribus, ignotis prius, et quas dicere vivas
1005 Collibuit, quibus, in motu cum corpora perstant,
1006 Pollent, et quandam tum vitam agitare videntur,
1007 Exanimisque trahunt proprios quae a viribus ortus:
126173. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1003 Sed per bis duplex: certis opus esse putavit
1004 Viribus, ignotis prius, et quas dicere vivas
1005 Collibuit, quibus, in motu cum corpora perstant,
1006 Pollent, et quandam tum vitam agitare videntur,
1007 Exanimisque trahunt proprios quae a viribus ortus:
1008 Exanimas alias nam vires credidit esse,
1009 Corpora nituntur queis sollicitata moveri,
126174. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1014 Nomen ab electro, vel qua resilire repente
1015 Corpora pressa velint contra, pugnantque retenta.
1016 Ille has metitur vires est corpore, quantum
1017 Nempe ipsum est, et quae subito exorietur in auras,
1018 Omnia si tollas obstantia, mobilitate.
1019 Aestimat at vires, quas fingit vivere, quantum est,
1020 Corpore, et in sese repetita mobilitate;
126175. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1017 Nempe ipsum est, et quae subito exorietur in auras,
1018 Omnia si tollas obstantia, mobilitate.
1019 Aestimat at vires, quas fingit vivere, quantum est,
1020 Corpore, et in sese repetita mobilitate;
1021 Uno in corpore uti, duplo quod forte feratur
1022 Ocyus, aut triplo, vis incrementa receptet
1023 Bis gemina haec vivens, triplicive ter ordine crescat.
126176. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1025 Auctoremque refert: accedit protinus olli
1026 Judiciis pars magna suis; creditque, probatque,
1027 Ut reperisse, quod est, illum, haud finxisse reatur.
1028 Prima manus et sponte dedit Germania victas.
1029 Obstiterunt contra multi, excitique Britanni,
1030 Pugnacesque suas Galli junxere phalanges,
1031 Et protecta Ducis clypeo gens utraque pugnat
126177. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
finxisse reatur.
1028 Prima manus et sponte dedit Germania victas.
1029 Obstiterunt contra multi, excitique Britanni,
1030 Pugnacesque suas Galli junxere phalanges,
1031 Et protecta Ducis clypeo gens utraque pugnat
1032 Quaeque sui, magnisque audaces ausibus instant,
1033 Quamque struunt alii, certant evertere molem.
1034 Italia invisam non deserit hìc quoque fortem,
126178. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pugnat
1032 Quaeque sui, magnisque audaces ausibus instant,
1033 Quamque struunt alii, certant evertere molem.
1034 Italia invisam non deserit hìc quoque fortem,
1035 Et sequitur sua fata, suas utrinque valentes
1036 Jungit opes divisa, alienoque excita pugnat
1037 Pro decore, hinc atque hinc nullos latura triumphos.
1038 Quid tamen in vero numerus, regioque
126179. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1038 Quid tamen in vero numerus, regioque faventum
1039 Ulla facit? praeclara juvent quid nomina gentis?
1040 At quoniam in partes magno fuit undique motu
1041 Discessum, et validis certatum viribus; esse
1042 Hic operae pretium nostra divertere paulum
1043 A gravitate rear, tantosque referre tumultus
1044 Doctrinae, bellique novum gens, atque furores
126180. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpora, vivis
1051 Viribus inclamant non respondere, neque esse
1052 Propterea has vires a mobilitate putandas,
1053 Ut spatium, in sese repetita, at simplice tantum,
1054 Et simul a toto quoque tempore, corpora major
1055 Quo tum conscendunt; quoniam quo corpora major
1056 Tollet mobilitas, hoc plus erit in saliendo
126181. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1070 Constratam feriunt minus alta, magisque cadente
1071 Per loca vel plumbo deorsum, ferrove rotundo.
1072 Protinus aspiciunt impressam a pondere fossam,
1073 Quae tanto sit major, et in latera amplior omnia,
1074 Unde globus cecidit, quanto fuit intervallum
1075 Altius; in sese repetita, ut diximus ante,
1076 Quam nos proin sit opus metiri mobilitate:
126182. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1089 In sese repetas, omnis quae prodit, oportet,
1090 Summa eadem sit post conflictus, quae fuit ante.
1091 Certum hinc indicium contendunt, scilicet aequas
1092 Servari vivas vires, et semper easdem.
1093 Harum proinde petunt a mobilitate vigorem,
1094 In sese sed quam repetas; ut diximus ante.
1095 Haec super agglomerant etiam permulta, suasque
126183. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1104 Cum faciem pila lapsa suam, argillâve tenaci,
1105 Unguine vel molli super imprimit, aerave flecti
1106 Cogit ob impulsum, revolutum per sola pondus;
1107 Mobilitas si vividior sit, et impetus ejus;
1108 Tempus item quoque erit productius, et mora major,
1109 Ipsam qua sit opus paulatim mobilitatem
1110 Illo ex offensu minui omnem, et proinde perire.
126184. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1105 Unguine vel molli super imprimit, aerave flecti
1106 Cogit ob impulsum, revolutum per sola pondus;
1107 Mobilitas si vividior sit, et impetus ejus;
1108 Tempus item quoque erit productius, et mora major,
1109 Ipsam qua sit opus paulatim mobilitatem
1110 Illo ex offensu minui omnem, et proinde perire.
1111 Propterea cum vis mage longo obstantia vincet
126185. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1107 Mobilitas si vividior sit, et impetus ejus;
1108 Tempus item quoque erit productius, et mora major,
1109 Ipsam qua sit opus paulatim mobilitatem
1110 Illo ex offensu minui omnem, et proinde perire.
1111 Propterea cum vis mage longo obstantia vincet
1112 Tempore, majus erit, quod ab illa prodit in auras.
1113 Sic et Aratores gemini, cum jugera ferro
126186. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1110 Illo ex offensu minui omnem, et proinde perire.
1111 Propterea cum vis mage longo obstantia vincet
1112 Tempore, majus erit, quod ab illa prodit in auras.
1113 Sic et Aratores gemini, cum jugera ferro
1114 Invertunt, duro geminis si forte diebus
1115 Insudent operi, subigent plus tum quater arvi,
1116 Unus idem quam si per lucem exerceat unam;
126187. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1117 Nec cujusque ideo vis ipso a tempore crescit.
1118 Haud minus ast immota gradu pars altera perstat,
1119 Utque nihil rebus facientia tempora in istis
1120 Rejicit, et solis, quocumque ea tempore fiant,
1121 Credit ab effectis caussas debere putari.
1122 Sic et suppositis humeris qui pondera transfert,
1123 Ut procul advectis cum mercibus advenit urbes
126188. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
altera perstat,
1119 Utque nihil rebus facientia tempora in istis
1120 Rejicit, et solis, quocumque ea tempore fiant,
1121 Credit ab effectis caussas debere putari.
1122 Sic et suppositis humeris qui pondera transfert,
1123 Ut procul advectis cum mercibus advenit urbes
1124 Aucta ratis Batavas, et vocibus exonerantum,
1125 ET subeuntem humeris, onera et pretiosa ferentum
126189. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1121 Credit ab effectis caussas debere putari.
1122 Sic et suppositis humeris qui pondera transfert,
1123 Ut procul advectis cum mercibus advenit urbes
1124 Aucta ratis Batavas, et vocibus exonerantum,
1125 ET subeuntem humeris, onera et pretiosa ferentum
1126 Certatim portus late, ripaeque resultant;
1127 Ergo via qui fert, inquit, grave pondus eadem,
126190. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
putari.
1122 Sic et suppositis humeris qui pondera transfert,
1123 Ut procul advectis cum mercibus advenit urbes
1124 Aucta ratis Batavas, et vocibus exonerantum,
1125 ET subeuntem humeris, onera et pretiosa ferentum
1126 Certatim portus late, ripaeque resultant;
1127 Ergo via qui fert, inquit, grave pondus eadem,
1128 Ipse gradu cunctante ferens eat, aut properante,
126191. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1122 Sic et suppositis humeris qui pondera transfert,
1123 Ut procul advectis cum mercibus advenit urbes
1124 Aucta ratis Batavas, et vocibus exonerantum,
1125 ET subeuntem humeris, onera et pretiosa ferentum
1126 Certatim portus late, ripaeque resultant;
1127 Ergo via qui fert, inquit, grave pondus eadem,
1128 Ipse gradu cunctante ferens eat, aut properante,
126192. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1129 Impendet vires aequas, parilemque laborem.
1130 Ast hoc majores contra sub mole videntur
1131 Absumi vires, quo tardius iter, onusque
1132 Plus humeros premet, et nervos intendere coget,
1133 Et mage proinde viri lassari membra ferentis;
1134 Qui pariter sub eo immotus si pondere perstet,
1135 Ingemit, et longo vix tempore sustinet artus.
126193. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parilemque laborem.
1130 Ast hoc majores contra sub mole videntur
1131 Absumi vires, quo tardius iter, onusque
1132 Plus humeros premet, et nervos intendere coget,
1133 Et mage proinde viri lassari membra ferentis;
1134 Qui pariter sub eo immotus si pondere perstet,
1135 Ingemit, et longo vix tempore sustinet artus.
1136 Denique, cur ea vis haud exoriatur, ut omnes
126194. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1132 Plus humeros premet, et nervos intendere coget,
1133 Et mage proinde viri lassari membra ferentis;
1134 Qui pariter sub eo immotus si pondere perstet,
1135 Ingemit, et longo vix tempore sustinet artus.
1136 Denique, cur ea vis haud exoriatur, ut omnes
1137 Res in natura, quarum ortus respicit unà
1138 Causam ipsam, causaeque moras, et tempus agentis?
126195. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1135 Ingemit, et longo vix tempore sustinet artus.
1136 Denique, cur ea vis haud exoriatur, ut omnes
1137 Res in natura, quarum ortus respicit unà
1138 Causam ipsam, causaeque moras, et tempus agentis?
1139 Cur sibi Natura hìc non constet, ut omnibus una
1140 Lege tenax in rebus, ut ipsa in mobilitate?
1141 Cur ita non generet vires, non destruat ipsas?
126196. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1140 Lege tenax in rebus, ut ipsa in mobilitate?
1141 Cur ita non generet vires, non destruat ipsas?
1142 His aliisque diu, genus hoc, contenditur armis
1143 Hinc, atque hinc, et mille volant projecta per auras
1144 Tela, et mille viris miscentur fortia frustra
1145 Praelia: praecipue tot nomina cernere pulchrum est
1146 Magna, tot heroas lato concurrere campo,
126197. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1141 Cur ita non generet vires, non destruat ipsas?
1142 His aliisque diu, genus hoc, contenditur armis
1143 Hinc, atque hinc, et mille volant projecta per auras
1144 Tela, et mille viris miscentur fortia frustra
1145 Praelia: praecipue tot nomina cernere pulchrum est
1146 Magna, tot heroas lato concurrere campo,
1147 Et nimium ancipitis belli tentare pericla
126198. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
per auras
1144 Tela, et mille viris miscentur fortia frustra
1145 Praelia: praecipue tot nomina cernere pulchrum est
1146 Magna, tot heroas lato concurrere campo,
1147 Et nimium ancipitis belli tentare pericla
1148 Undique collectos varia de gente per orbem,
1149 Et conjuratos media velut Aulide Reges.
1150 Hic geminos etiam videas, capita ardua, Fratres,
126199. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nomina cernere pulchrum est
1146 Magna, tot heroas lato concurrere campo,
1147 Et nimium ancipitis belli tentare pericla
1148 Undique collectos varia de gente per orbem,
1149 Et conjuratos media velut Aulide Reges.
1150 Hic geminos etiam videas, capita ardua, Fratres,
1151 Ut quondam Atridas, mediisque in millibus ardet
1152 Irrumpens non jam pelta protecta, nec ense,
126200. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1150 Hic geminos etiam videas, capita ardua, Fratres,
1151 Ut quondam Atridas, mediisque in millibus ardet
1152 Irrumpens non jam pelta protecta, nec ense,
1153 Ut fuit ad Trojam, sed vi rationis, et usu,
1154 Altera Pentesilea, virosque impellit, et urget
1155 Praesidiumque suis, rebusque labantibus ingens.
1156 Quantam foemineo virtutem in pectore versat?
126201. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1151 Ut quondam Atridas, mediisque in millibus ardet
1152 Irrumpens non jam pelta protecta, nec ense,
1153 Ut fuit ad Trojam, sed vi rationis, et usu,
1154 Altera Pentesilea, virosque impellit, et urget
1155 Praesidiumque suis, rebusque labantibus ingens.
1156 Quantam foemineo virtutem in pectore versat?
1157 Quantum audeat? Quantum pulchro irritata furore est?
126202. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1156 Quantam foemineo virtutem in pectore versat?
1157 Quantum audeat? Quantum pulchro irritata furore est?
1158 Ne Fortes, ne tanta animis committite bella:
1159 Vincat amor veri, et discordia pectora jungat.
1160 Nec tam difficile est tantas dissolvere lites,
1161 Tollimus e medio si vis nova nomina vivae:
1162 Nam quae nil peragit, nec proin queat utilis ullas
126203. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
noscas
1165 Mobilitate: hac tu percepta in corpore quovis
1166 Percipies etiam spatium, quo debet idipsum
1167 Corpus momento quocumque in temporis esse:
1168 Hinc venit et tractus, per quem tum corpora scandunt,
1169 Et cava fossa, et quae rebus sunt caetera in istis.
1170 Ipsa at mobilitas porro a vi pendet inerti,
1171 Quae servare statum connititur usque receptum,
126204. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpore quovis
1166 Percipies etiam spatium, quo debet idipsum
1167 Corpus momento quocumque in temporis esse:
1168 Hinc venit et tractus, per quem tum corpora scandunt,
1169 Et cava fossa, et quae rebus sunt caetera in istis.
1170 Ipsa at mobilitas porro a vi pendet inerti,
1171 Quae servare statum connititur usque receptum,
1172 Pendet et a causis mutare valentibus
126205. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1166 Percipies etiam spatium, quo debet idipsum
1167 Corpus momento quocumque in temporis esse:
1168 Hinc venit et tractus, per quem tum corpora scandunt,
1169 Et cava fossa, et quae rebus sunt caetera in istis.
1170 Ipsa at mobilitas porro a vi pendet inerti,
1171 Quae servare statum connititur usque receptum,
1172 Pendet et a causis mutare valentibus ipsum,
126206. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1169 Et cava fossa, et quae rebus sunt caetera in istis.
1170 Ipsa at mobilitas porro a vi pendet inerti,
1171 Quae servare statum connititur usque receptum,
1172 Pendet et a causis mutare valentibus ipsum,
1173 Exanimas etiam liceat quas dicere vires.
1174 Quapropter satis est, si cum vi jungis inerti
1175 Exanimas vires: aliis nil viribus ultra
126207. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1183 Propter inertem vim, atque impressam mobilitatem,
1184 Tempore qua in tractus aequali curreret aequos.
1185 Officit at gravitas subito, contraque repellit
1186 Ictibus assiduis salientem, et decutit omnem
1187 Paulatim surgente a corpore mobilitatem.
1188 Quod petat alta lapis, dum profugit, ejaculatus,
1189 Mobilitatis id est, atque, unde educitur ipsa,
1190
126208. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1187 Paulatim surgente a corpore mobilitatem.
1188 Quod petat alta lapis, dum profugit, ejaculatus,
1189 Mobilitatis id est, atque, unde educitur ipsa,
1190 Causarum, sed quod non ultra ascendat, et usque
1191 Pergat, ut incepit, nisi sit gravitatis id ipsum,
1192 Cujus erit, pausa toties, totiesque sine ulla
1193 Quae pellit, pellensque fugam sic demetit omnem?
126209. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Discurrens, quotquot vario a tentamine surgunt,
1210 Solvere tute queas sine viribus omnia vivis.
1211 Nam me non multam hìc operam consumere par est,
1212 Propositisque tenere procul te rebus, et extra
1213 Ire per ambages varias, longumque morari.
1214 Attamen haec, prius hinc quam abscedam, me sine pauca
1215 Adjicere, hisce fidem quae totam demere possint
126210. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1221 In numero? Qui nos, genus hoc, per plurima duxit,
1222 Quae canimus, quique hac naturam parte reclusit,
1223 Num vivas vidit, num nomine compellavit
1224 Vires, discurrens tamen undique, et omnia vincens?
1225 Deinde tot ingeniis cum tanto tempore earum
1226 Quaeratur mensura, neque ortis litibus ulla
1227 Finis adhuc; nonne ambiguis stant omnia verbis,
126211. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fatendum,
1229 Posse nec ipsam rem tantas dissolvere lites,
1230 Quae neque sit rerum in numero, nullamque subire
1231 Mensuram valeat, neque jam, nisi ficta, cluere?
1232 Et quoniam docui, quo temporis, atque fugaï,
1233 Ordine quo spatii pariter grave corpus in oras
1234 Ascendat rectà superas, rectàque vicissim
1235 Descendat; quali properet nunc, percipe, cursu,
126212. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1234 Ascendat rectà superas, rectàque vicissim
1235 Descendat; quali properet nunc, percipe, cursu,
1236 Obliqui jaculamur idem cum tramite motùs.
1237 Nempe a projectu quod iter sit, et a gravitate,
1238 Tum coit, atque viam via jungitur utraque in unam.
1239 Solo ex projectu corpus cum fertur, oportet,
1240 Aequali properet lapsu, et spatia ipsa viaï
126213. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1237 Nempe a projectu quod iter sit, et a gravitate,
1238 Tum coit, atque viam via jungitur utraque in unam.
1239 Solo ex projectu corpus cum fertur, oportet,
1240 Aequali properet lapsu, et spatia ipsa viaï
1241 Non aliter, quam queis properatur, tempora crescant:
1242 At sola gravitate probatum est posse viarum
1243 Non aliter tractus aptari, quam repetitis
126214. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
capias, lapsus servari temporis aequos;
1250 At prodit removente quod a gravitate, videbis,
1251 In se temporibus repetitis jingier aptum.
1252 Verum, hujus natura viae quae constet, et unde
1253 Cognita sit primùm mortalibus, atque reperta
1254 Ipsa, aliaeque etiam simul unâ ab origine cretae,
1255 Dicendum est, quoniam peperere sagacibus amplas
126215. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1253 Cognita sit primùm mortalibus, atque reperta
1254 Ipsa, aliaeque etiam simul unâ ab origine cretae,
1255 Dicendum est, quoniam peperere sagacibus amplas
1256 Notitias animis, nobis erit usus et harum
1257 Plurimus in rebus clarandis his, aliisque.
1258 Percipe principio perstare liquentibus auris
1259 Orbem aliquem, nitida qualem signare papyro
1260 Suemus, ubi
126216. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auris
1259 Orbem aliquem, nitida qualem signare papyro
1260 Suemus, ubi gemini nodo pendentis ab uno
1261 Pars immota manet, pars curcumducitur aeris
1262 Altera, et aequalis linquit vestigia disci.
1263 Tum super hunc media longe regione locetur
1264 Impendens aliquod, quod finge immobile, punctum,
1265 Unde per immensos tractus procurrere utrinque
126217. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1263 Tum super hunc media longe regione locetur
1264 Impendens aliquod, quod finge immobile, punctum,
1265 Unde per immensos tractus procurrere utrinque
1266 Concipias rectum filum, et subtile, rigensque,
1267 Ex adamante velut: tum filum hoc radere fines
1268 Si facias, se flectentes, circumque ferentes
1269 Orbis, at ut nunquam puncto non haeret illi,
126218. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
a parte figuras,
1276 Quarum quaeque suo finitur acumine tenui
1277 In medio puncto, quod tantum nectit utramque:
1278 Inde recedendo paulatim crassior exit
1279 Utraque, et excurrit spatiis latissima magnis,
1280 Acquiritque suum semper magis augmen eundo.
1281 Hae specie metas, et coniferas cupressos
1282 Sejunctae referunt: conos dixere vocantes.
126219. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1278 Inde recedendo paulatim crassior exit
1279 Utraque, et excurrit spatiis latissima magnis,
1280 Acquiritque suum semper magis augmen eundo.
1281 Hae specie metas, et coniferas cupressos
1282 Sejunctae referunt: conos dixere vocantes.
1283 Ergo horum alterutrum si deorsum a vertice summo
1284 Incipiens sectum reputes; in partibus hinc, atque
126220. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
hinc, atque
1285 Hinc geminis facies exsurget plana, duobus
1286 Intra limitibus conclusa, receptaque rectis.
1287 Qui coëunt una de parte in acumine puncti,
1288 Ultra et producti flexus ad verticem, ut ajunt,
1289 Oppositos formant inter se mutuà, et aequos;
1290 Ast parte ex alia sine fine per avia currunt
1291 Diversi, atque sinus magis amplos pandere pergunt.
126221. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1286 Intra limitibus conclusa, receptaque rectis.
1287 Qui coëunt una de parte in acumine puncti,
1288 Ultra et producti flexus ad verticem, ut ajunt,
1289 Oppositos formant inter se mutuà, et aequos;
1290 Ast parte ex alia sine fine per avia currunt
1291 Diversi, atque sinus magis amplos pandere pergunt.
1292 Intacto secuisse velis sin vertice conum,
1293 Ut
126222. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Terra parens gremio, succos convertit alentes
1307 Tantùm in quae possint paulatim extensa foveri,
1308 Lactentemque deinde tumentia crescere in herbam,
1309 Unde bonae veniant post fruges, dives et annus.
1310 Ergo age jam conum obliquo sic incipe ductu
1311 Dividere, ut possis oras te ferre per omnes
1312 Haec peragens, latera et transire per omnia circum.
1313 Quae
126223. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1309 Unde bonae veniant post fruges, dives et annus.
1310 Ergo age jam conum obliquo sic incipe ductu
1311 Dividere, ut possis oras te ferre per omnes
1312 Haec peragens, latera et transire per omnia circum.
1313 Quae fuerit facies ex illo plana reperta,
1314 Orbis erit, sed de parti productior una
1315 Tantùm, atque hinc ovi referens ab imagine nomen;
126224. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1322 Aut formam, aut etiam speciem, primamque figuram.
1323 Quo minus obliqui, cum pergis frangere, ductus
1324 Sunt, opus est, aequum paulatim accedat ad orbem
1325 Orbis hic, et tandem, terga excurrentia longe
1326 Nempe minutatim minuendo, congruat olli,
1327 Transitus ut celer hic, longeque brevissimum extet,
1328 Nullaque proin velut in medio confinia restent.
126225. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Nempe minutatim minuendo, congruat olli,
1327 Transitus ut celer hic, longeque brevissimum extet,
1328 Nullaque proin velut in medio confinia restent.
1329 Propterea similis non aequi est orbis, et aequi
1330 Ortus; et hinc multis natura utriusque, necesse est,
1331 Prodeat in rebus similis quoque, multaque constent
1332 Hujus, et illius communia munera formae.
126226. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1327 Transitus ut celer hic, longeque brevissimum extet,
1328 Nullaque proin velut in medio confinia restent.
1329 Propterea similis non aequi est orbis, et aequi
1330 Ortus; et hinc multis natura utriusque, necesse est,
1331 Prodeat in rebus similis quoque, multaque constent
1332 Hujus, et illius communia munera formae.
1333 Sin contra obliques ductus magis usque secantes,
126227. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1329 Propterea similis non aequi est orbis, et aequi
1330 Ortus; et hinc multis natura utriusque, necesse est,
1331 Prodeat in rebus similis quoque, multaque constent
1332 Hujus, et illius communia munera formae.
1333 Sin contra obliques ductus magis usque secantes,
1334 In geminum tergum magis usque excurret utrinque
1335 Orbis, et ingentes longissimum ibit in oras.
126228. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
constent
1332 Hujus, et illius communia munera formae.
1333 Sin contra obliques ductus magis usque secantes,
1334 In geminum tergum magis usque excurret utrinque
1335 Orbis, et ingentes longissimum ibit in oras.
1336 Nec finem statues ullum, quin tendere possis
1337 Ulterius, gracilemque magis proferre figuram;
1338 Alter enim queat usque obliquior esse priore
126229. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in oras.
1336 Nec finem statues ullum, quin tendere possis
1337 Ulterius, gracilemque magis proferre figuram;
1338 Alter enim queat usque obliquior esse priore
1339 Ductus, et exortam plus longe ducere formam;
1340 Donec ad immensam ventum sit, et infinitam.
1341 Nam si tam obliquo tentes proscindere ductu
1342 Conum infinitum, latus ut contingere nunquam
126230. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1337 Ulterius, gracilemque magis proferre figuram;
1338 Alter enim queat usque obliquior esse priore
1339 Ductus, et exortam plus longe ducere formam;
1340 Donec ad immensam ventum sit, et infinitam.
1341 Nam si tam obliquo tentes proscindere ductu
1342 Conum infinitum, latus ut contingere nunquam
1343 Tunc aliud possis, neque formam reddere fini,
1344 At
126231. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
feruntur
1367 In spatia infinita, sinu magis usque patente.
1368 Alteram item referunt olli, propiusque figuram
1369 Contingunt, ramo quae longe diffugit uno;
1370 At sunt et multis diversi in rebus ab illa,
1371 Praecipue quod, eunt cum longius, ire necesse est
1372 Hoc minus incurvos, sic ut videantur in auras
1373 Aëris ingentes tandem procurrere recti.
126232. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
procurrere recti.
1374 Hinc recti poterunt atque illinc proinde meatus
1375 Signari gemini, ramo qui semper utrique
1376 Accedant magis, in medio breviora relinquant
1377 Et spatia extra omnem tenuata, minutaque finem;
1378 At non trajiciant unquam, mirabile dictu,
1379 Brachia ramorum, tangentesve oscula jungant,
1380 Quantumvis tractu pergas distendere magno.
126233. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1388 Tertia proscissi est haec forma, figuraque coni.
1389 Tres igitur sunt de cono, cum scinditur, ortae
1390 Hae species grajis multùmque diuque subactae
1391 Ingeniis quondam; proin et, quibus ante vocatae,
1392 Graja ferunt prae se nunc nomina, nempe petita
1393 Quadam a mensurae varia ratione; figurâ
1394 Deficit in prima namque, extremâque redundat,
126234. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
At, quoniam in medio est, manet una eademque secundâ.
1396 Illas praeterea mille induxere per usus,
1397 Abdita Naturae facerent dum sacra potenti,
1398 Non pateris, non thure pio, non sanguine, et aris,
1399 Sed quibus ipsa modis, quibus utitur instrumentis,
1400 Omnia dum peragit: propia olli est arte litandum.
1401 Illis praesertim magnus tribus usus, opusque est,
126235. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1401 Illis praesertim magnus tribus usus, opusque est,
1402 Cum projectarum quovis super aequore laevi
1403 Desuper infixi supremo a vertice ferri
1404 Umbrarum solis motus signamus, et horas:
1405 Solis nam radius, dum summas terminat umbras,
1406 Sole movente diem, deorsum illo a vertice ferri
1407 Circumiens conum facit alma luce carentem;
1408 Quem
126236. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1408 Quem varie planum, quod dixi, intercipit aequor,
1409 Ut varie varias mundi se inclinat ad oras,
1410 Exceptumque secat: tum de tribus una, necesse est,
1411 Signetur species, et circum finiat umbras.
1412 Usus at est primae prae cunctis maximus unus,
1413 Dum sequimur late vacuo vaga sidera caelo;
1414 Nam primos coni hos ipsos correpta per orbes
126237. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1416 Aethera per magnum formae non parva secundae
1417 Est etiam utilitas, quia cernimus usque Cometas,
1418 Cum solem prope sunt simili properare meatu;
1419 Hinc facile et spatia, et cursus numeramus eorum.
1420 Cernimus hoc etiam projecta volare meatu
1421 Corpora, per sese nec ea deflectere posse,
1422 Cum properant obliqua, viâ; quia scilicet illi
126238. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1416 Aethera per magnum formae non parva secundae
1417 Est etiam utilitas, quia cernimus usque Cometas,
1418 Cum solem prope sunt simili properare meatu;
1419 Hinc facile et spatia, et cursus numeramus eorum.
1420 Cernimus hoc etiam projecta volare meatu
1421 Corpora, per sese nec ea deflectere posse,
1422 Cum properant obliqua, viâ; quia scilicet illi
126239. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1429 Tractùs tam varii quaeque intervalla queamus
1430 Partibus in sese repetitis assimilare,
1431 Partibus illius, que tangit mempe, viaï,
1432 Puncto interceptis, et tractu quolibet illo.
1433 Quae ratio geminis constat quoque motibus, unde
1434 Obliquus confit, quo pergunt corpora jacta,
1435 Scilicet ut tibi nos jam paulo ostendimus ante.
126240. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1446 Pollemus proprio Mortales, funeraque in nos
1447 Vertimus, atque novis Libitinam instraximus armis.
1448 Ergo tonante globi cum projiciuntur ab aere,
1449 Si plaga certa prius fuit, et vis cognita jactans,
1450 Scire licebit item, quo quivis devolet ictus,
1451 Quid feriat; quoniam noto via flectitur arcu
1452 Non alio, quam quo species sese altera flectit.
126241. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
altamve, humilemve
1457 Aerea convertas dirum ora vomentia fulmen.
1458 Scimus item, si quid ferro evertisse volante
1459 Tentamus, caeli quas projiciamus in oras,
1460 Et quas, jactus uti fiat longissimus; ultra
1461 Certos nam nequeat tum ferrum excurrere fines,
1462 Tuque impune queas contra consistere, quanquam
1463 In tua conversas prospectes pectora glandes.
126242. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fines
1465 Extremos, cum dirigitur resonantis hiatus
1466 Ille globi medias caeli surgentis in oras,
1467 Scilicet inter eas, quae nostro desuper alte
1468 Impendent capiti, et quas circum terminat imis
1469 Finitor serpens regionibus: a mediisque
1470 Istis quae caeli distant aequaliter oris
1471 Sublimes, humilesque plagae quaecumque, per aequa
126243. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1473 Missa, in eas si forte tubi direxeris ora.
1474 Jam si tantundem, quantum, eum rectus in auras
1475 Conscendit globus a succenso pulvere, confit,
1476 Bis capias spatii, et campo distendier aequo
1477 Fingas, illud erit medii longissima jactùs
1478 Mensuar; oppositas iterum hanc distende per oras
1479 Directam mensuram, et fines finibus apta
126244. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1476 Bis capias spatii, et campo distendier aequo
1477 Fingas, illud erit medii longissima jactùs
1478 Mensuar; oppositas iterum hanc distende per oras
1479 Directam mensuram, et fines finibus apta
1480 Hujus, et illius, duplex ut denique fiat:
1481 Ac tunc extremas via, fac, curvata per oras
1482 Transeat, a cono quae scilicet altera scisso est,
126245. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aequo
1477 Fingas, illud erit medii longissima jactùs
1478 Mensuar; oppositas iterum hanc distende per oras
1479 Directam mensuram, et fines finibus apta
1480 Hujus, et illius, duplex ut denique fiat:
1481 Ac tunc extremas via, fac, curvata per oras
1482 Transeat, a cono quae scilicet altera scisso est,
1483 Et medio exurgens tantum se vertice tollat
126246. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
finibus apta
1480 Hujus, et illius, duplex ut denique fiat:
1481 Ac tunc extremas via, fac, curvata per oras
1482 Transeat, a cono quae scilicet altera scisso est,
1483 Et medio exurgens tantum se vertice tollat
1484 Exinde in nubes, quantum globus insiluisset
1485 Aërias sursum recta projectus in auras;
1486 Circumfer porro, medio velut axe manente;
126247. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1485 Aërias sursum recta projectus in auras;
1486 Circumfer porro, medio velut axe manente;
1487 Intus clausa sinu tibi quae sunt cuncta cavato,
1488 Sunt infesta loca, et male tuta, infidque circum.
1489 Mille aliis in rebus item deprendere possint,
1490 Hos quibus est animus curvos servare meatus.
1491 Praesertim latices, genus hoc, spectacula praebent;
126248. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1490 Hos quibus est animus curvos servare meatus.
1491 Praesertim latices, genus hoc, spectacula praebent;
1492 Inclusi latices cum, qua via facta, sub auras
1493 E plumbo erumpunt, et fial liquentia flectunt,
1494 Ut properantis aquae fons effluat usque perennis;
1495 Nam quaevis cum gutta gravis sit, flectitur arcu
1496 Illo ipso, quo projectum grave corpus agit se;
126249. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in auris.
1500 Propterea Nilus qua vertice decidit alto
1501 Aethiopum, totum quia flimen in aëre flectit;
1502 Quondam erat hoc arcus impune subire liquentes,
1503 Et siccum supra caput amnem cernere magnum
1504 Labi, atque undisonas subter ridere ruinas,
1505 Quin fabricare domos, monumentaque tollere multa,
1506 Prospiciunt nunc mortales vestigia quorum
126250. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1511 Quam cum vel lapidum, vel ferri molibus obstat;
1512 Nimirum quantum sensus queat afficere ipsos.
1513 Impete mobilitas nam primo impressa per auras
1514 Languescat paulatim, et plus tenuetur eundo,
1515 Est opus; hinc formae quod iter signare secundae
1516 Continuò deberet, eo divertere sensim
1517 Cogitur aëriis offensibus unda; ita cedens
126251. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1519 Tertia queis coni est species, ut diximus ante.
1520 Nam rectae propius semper, propiusque viaï
1521 Fit cuidam; sed non unquam sic pervenit illuc,
1522 Ut tangat, tactamve secet, transcurrat et ultra.
1523 Nunc quid fiat, ubi labuntur libera non jam
1524 Corpora, sed sola per variarum strata viarum,
1525 Ponderis illorum queis pars retinetur, agamus.
126252. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpus
1528 Si grave deberet, gravitas, fore, desuper illud
1529 Urgeat unà ut parte sui, qua, si via constet
1530 Subtili fragilique e vitro, rumpere possit.
1531 Et quia, quae premit, incumbat vis recta, necesse est,
1532 Desuper; idcirco gravitatem corporis omnem
1533 In geminas, opus est, pergas disjungere partes,
1534 Queis illa a sese divisis polleat aeque;
126253. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aequor,
1536 Altera agens corpus fert, impellitque secundùm
1537 Aequor idem: quo tum restante elliditur illa;
1538 Haec illaesa manens obliquis pulsibus urget
1539 Corpus, et accelerat; sic omnem sola gerit rem.
1540 Hanc tanto agnosces tota gravitate minorem
1541 Esse, minus quanto spatium est sublime viaï,
1542 Quam longum; quare via cum inclinatior exit,
126254. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sola gerit rem.
1540 Hanc tanto agnosces tota gravitate minorem
1541 Esse, minus quanto spatium est sublime viaï,
1542 Quam longum; quare via cum inclinatior exit,
1543 Et proin alta minus, prima crescente, necesse est
1544 Hanc aliam partem decrescere vis, minuique,
1545 Ut major fiat majore, minorque minore
1546 Pro flexu, quose devexum dirigit aequor;
126255. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1559 Sunt, quam longa, soli devexi: exinde necesse est,
1560 Cum par tempus erit, vel idem, si plurima flexu
1561 Aequora declines diverso, longa sed aeque,
1562 Orta ut mobilitas minor, et decursa minora
1563 Sint spatia, alta ubi sunt minus, haec clivosa viarum.
1564 Omnia verum aeque si summo vertice surgant,
1565 Aeque longa tamen non distendantur, oportet,
126256. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Quapropter de culmine corrpus eodem
1584 Si cadat, aut recta, aut quaecumque per aequora labens
1585 Prona, pari semper terram venit impete ad imam;
1586 Non par tempus erit lapsùs tamen, et mage longum
1587 Per spatium qui fit, casus diuturnior ille est:
1588 Nam cum vis tanto minor est, quanto amplius ipsum
1589 Est spatium cursùs, eadem tunc ultima constat
126257. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Quo se per totum supremo a vertice ad imum;
1614 Cum quanto magis una recedit ab axe viarum
1615 Quaeque, magis tanto brevis est obliquaque; tanto
1616 Denique vis minor est, per eam quae pellit et urget.
1617 Ex his prona via est rationibus ad rationes,
1618 Queis tenui sese vibrant pendentia filo
1619 Corpora, curvatos et eunt, redeuntque per arcus;
1620 Nam socio
126258. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1616 Denique vis minor est, per eam quae pellit et urget.
1617 Ex his prona via est rationibus ad rationes,
1618 Queis tenui sese vibrant pendentia filo
1619 Corpora, curvatos et eunt, redeuntque per arcus;
1620 Nam socio pariter nexu juguntur utraeque.
1621 Qui prior invenit, studioque subegit utrasque
1622 Ante alios, fertur fortunae munere primos
126259. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1621 Qui prior invenit, studioque subegit utrasque
1622 Ante alios, fertur fortunae munere primos
1623 Huc fecisse gradus, suaque instituisse reperta.
1624 Nec fit Fortunae magnum et memorabile nomen
1625 Rebus in humanis? argenti nempe vel auri
1626 Tantum, et non veri videatur suppeditare
1627 Thesauros, mentemque opibus ditare repostis?
1628 Quisnam
126260. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
primos
1623 Huc fecisse gradus, suaque instituisse reperta.
1624 Nec fit Fortunae magnum et memorabile nomen
1625 Rebus in humanis? argenti nempe vel auri
1626 Tantum, et non veri videatur suppeditare
1627 Thesauros, mentemque opibus ditare repostis?
1628 Quisnam adeo inventum sapiens se jactet ob ullum,
1629 Quod non ipsa sibi Fors arroget ante, suumque
126261. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1628 Quisnam adeo inventum sapiens se jactet ob ullum,
1629 Quod non ipsa sibi Fors arroget ante, suumque
1630 Esse velit munus? Nostris quam multa profecto
1631 Saepe animis offert, et sensibus? Irrita cuncta
1632 Torpentes at abire sinunt, et spargier auris,
1633 Semina littorea veluti sparguntur arena:
1634 Sin rebus vigiles sensus, intentaque mens sit,
126262. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1629 Quod non ipsa sibi Fors arroget ante, suumque
1630 Esse velit munus? Nostris quam multa profecto
1631 Saepe animis offert, et sensibus? Irrita cuncta
1632 Torpentes at abire sinunt, et spargier auris,
1633 Semina littorea veluti sparguntur arena:
1634 Sin rebus vigiles sensus, intentaque mens sit,
1635 Forte quod objectum est, rapiunt, recoluntque, foventque.
126263. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1634 Sin rebus vigiles sensus, intentaque mens sit,
1635 Forte quod objectum est, rapiunt, recoluntque, foventque.
1636 Saepe iterum auxilio fors advenit, atque secundat
1637 Conatus, artes et substruit exorituras,
1638 Successusque datis amplos successibus addit.
1639 Ergo vir ille, animo cum tempora volveret acri,
1640 Excita queis prodit vibrati arteria cordis
126264. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1639 Ergo vir ille, animo cum tempora volveret acri,
1640 Excita queis prodit vibrati arteria cordis
1641 Impulsus; qui pendebat de fornice templi,
1642 Concussum forte huc lychnum procurrere et illuc
1643 Vidit, et aequali conjecit tempore posse
1644 Procurrentis itus peragi reditusque; nec, ille
1645 Quanquam primo amplum, porro contractius usque
1646 Signaret
126265. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
acri,
1640 Excita queis prodit vibrati arteria cordis
1641 Impulsus; qui pendebat de fornice templi,
1642 Concussum forte huc lychnum procurrere et illuc
1643 Vidit, et aequali conjecit tempore posse
1644 Procurrentis itus peragi reditusque; nec, ille
1645 Quanquam primo amplum, porro contractius usque
1646 Signaret spatium, diuturnior ante videri
126266. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1650 Illexit: curas agitat, volvitque recentes
1651 Ille; novam auspiciis donec felicibus artem
1652 Intulit, excoleret quam plus tamen, exque poliret
1653 Posteritas, vitae et magnos aptaret ad usus.
1654 Hinc tua vis animi Batavis effulsit ab oris
1655 Nobis, inclyte Vir, qui tmepora certius, ac sol,
1656 Metiris, sol ipse dies qui ducit, et annos,
126267. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1653 Posteritas, vitae et magnos aptaret ad usus.
1654 Hinc tua vis animi Batavis effulsit ab oris
1655 Nobis, inclyte Vir, qui tmepora certius, ac sol,
1656 Metiris, sol ipse dies qui ducit, et annos,
1657 Et nobis Pater est saeclorum et temporis auctor.
1658 Sed prius ad motus quam corporis accedamus
1659 Suspensi, sternenda via est, moresque videndi,
1660 Queis
126268. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aptaret ad usus.
1654 Hinc tua vis animi Batavis effulsit ab oris
1655 Nobis, inclyte Vir, qui tmepora certius, ac sol,
1656 Metiris, sol ipse dies qui ducit, et annos,
1657 Et nobis Pater est saeclorum et temporis auctor.
1658 Sed prius ad motus quam corporis accedamus
1659 Suspensi, sternenda via est, moresque videndi,
1660 Queis volvunt curvo se corpora missa meatu;
126269. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1654 Hinc tua vis animi Batavis effulsit ab oris
1655 Nobis, inclyte Vir, qui tmepora certius, ac sol,
1656 Metiris, sol ipse dies qui ducit, et annos,
1657 Et nobis Pater est saeclorum et temporis auctor.
1658 Sed prius ad motus quam corporis accedamus
1659 Suspensi, sternenda via est, moresque videndi,
1660 Queis volvunt curvo se corpora missa meatu;
126270. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auctor.
1658 Sed prius ad motus quam corporis accedamus
1659 Suspensi, sternenda via est, moresque videndi,
1660 Queis volvunt curvo se corpora missa meatu;
1661 Primum et nunc aequi nobis volvenda per arcus
1662 Orbis, dein aliis post flexibus insinuanda
1663 Carmine erunt alio, queis scilicet usus, opusque.
1664 Denique de molli filo, vel pondera virga
126271. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1662 Orbis, dein aliis post flexibus insinuanda
1663 Carmine erunt alio, queis scilicet usus, opusque.
1664 Denique de molli filo, vel pondera virga
1665 Suspendemus, ut huc commota agitentur, et illuc,
1666 Commotisque suas leges, sua certa canemus
1667 Munera, pro variis constant quae prodita rebus.
1668 Nunc quoniam, ut nuper cecini tibi, cum via multa
126272. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1690 Attamen hìc, vires ubi ab ipsis flexibus imam
1691 Obliquis varie ad terram pendere videmus,
1692 Ipsae haec contemni nequeant discrimina flexùs.
1693 Negligere ista queas, et non errare profecto,
1694 Rebus ubi magnis referantur tenuia: verum
1695 Non ita, si parvis aeque de rebus agatur,
1696 Aut etiam fortasse minoribus; ista necesse est
126273. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ubi nimirum punctum sublimius, illic
1704 Amplior ad terram duplo est hic flexus in arcu,
1705 Quam chordae per iter, medioque in tramite par est;
1706 Ast exinde minor, vanescit denique in imo, et
1707 Desinit in nihilum punto: sic ipsa, necesse est,
1708 Et gravitas duplo sit pene valentior, arcu
1709 Incipiente super, quam per declivia chordae,
1710 Aequet at in
126274. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
arcu,
1705 Quam chordae per iter, medioque in tramite par est;
1706 Ast exinde minor, vanescit denique in imo, et
1707 Desinit in nihilum punto: sic ipsa, necesse est,
1708 Et gravitas duplo sit pene valentior, arcu
1709 Incipiente super, quam per declivia chordae,
1710 Aequet at in medio vires, effoetaque demum
1711 Fiat, et imbellis, neque pulsu polleat ullo.
126275. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
necesse est,
1708 Et gravitas duplo sit pene valentior, arcu
1709 Incipiente super, quam per declivia chordae,
1710 Aequet at in medio vires, effoetaque demum
1711 Fiat, et imbellis, neque pulsu polleat ullo.
1712 Hinc tibi mobilitas quoque primò exorta per arcum
1713 Bis superat, quae sit per chordam, mobilitatem,
1714 Perpetuòque illic oritur nova major, ad oras
126276. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1725 Nonne opus est carpi, quam chordam, corporis omni
1726 Illo in procursu, pars arcus, quamlibet ipsa
1727 Totius circum sit longe parva meatus?
1728 Qualia sed chordas per, et arcus temporis omnis
1729 Atque fugae semper discrimina, quantaque constent,
1730 Si libet, est alio rationum a fonte petendum.
1731 Sed prius aggrediar quam rem quoque cominus ipsam,
126277. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1731 Sed prius aggrediar quam rem quoque cominus ipsam,
1732 Pergam usus varios imitarier agricolarum.
1733 Foecundae prius hi mandent quam semina terrae,
1734 Exurunt tribulos, et sontes funditus herbas
1735 Evellunt, subiguntque sola, invertuntque, fimoque
1736 Inspergunt calido, pluviisque feracibus aptant;
1737 Sic mihi multa opus est praevertere, remque parare,
126278. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
feracibus aptant;
1737 Sic mihi multa opus est praevertere, remque parare,
1738 Ut facile inde queas vera ratione potiri.
1739 Non etenim tibi mos alieno vivere sensu,
1740 Et sapere, ut multis, alieno pectore tantùm,
1741 Quos labor ingenii quivis perterret inertes,
1742 Proin ut habere fidem, quam res inquirere malint.
1743 Jam primo cognôsse necesse est, cum grave
126279. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1760 Declinatarum, quae tempore scilicet aequo
1761 Quolibet intacta cum mobilitate seorsum,
1762 Cumque ita pauxillùm tenuata conficerentur,
1763 Vanescet pariter simul, et prope desinet omnis,
1764 Respectuque viae decrescet ad infinitum,
1765 Quin et adhuc magis ad nihilum decurret inane,
1766 Ut parvis infinitè sit tenuior ipsa
1767 Rebus
126280. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
seorsum,
1762 Cumque ita pauxillùm tenuata conficerentur,
1763 Vanescet pariter simul, et prope desinet omnis,
1764 Respectuque viae decrescet ad infinitum,
1765 Quin et adhuc magis ad nihilum decurret inane,
1766 Ut parvis infinitè sit tenuior ipsa
1767 Rebus non novies, deciesve, sed infinitè,
1768 Scilicet infinitum aliud contingat ut infra.
126281. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
infinitè
1771 Ad parva ut si opus, rursusque ad parva, secundo
1772 Ordine proin possit sita dicier infinite
1773 Exiguorum. Admirari tam tenuia nobis
1774 Haec licet, et multis non irrita credere rebus;
1775 At non, qualia sint, nostrae supponere menti.
1776 Quin et adhuc magis e parvis certissima confit
1777 Interdum ratio, et mentem demittimus infra.
126282. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dicier infinite
1773 Exiguorum. Admirari tam tenuia nobis
1774 Haec licet, et multis non irrita credere rebus;
1775 At non, qualia sint, nostrae supponere menti.
1776 Quin et adhuc magis e parvis certissima confit
1777 Interdum ratio, et mentem demittimus infra.
1778 Ordine sic alia infinitè tenuia longo
1779 Fingimus esse itidem genera, et regionibus illis
126283. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1774 Haec licet, et multis non irrita credere rebus;
1775 At non, qualia sint, nostrae supponere menti.
1776 Quin et adhuc magis e parvis certissima confit
1777 Interdum ratio, et mentem demittimus infra.
1778 Ordine sic alia infinitè tenuia longo
1779 Fingimus esse itidem genera, et regionibus illis
1780 Admissi miras latitantis prendimus artes
126284. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1776 Quin et adhuc magis e parvis certissima confit
1777 Interdum ratio, et mentem demittimus infra.
1778 Ordine sic alia infinitè tenuia longo
1779 Fingimus esse itidem genera, et regionibus illis
1780 Admissi miras latitantis prendimus artes
1781 Veri, et tam tenui filo producimus extra, et
1782 Vitamus laqueos errorum, ac frangimus omnes.
126285. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
demittimus infra.
1778 Ordine sic alia infinitè tenuia longo
1779 Fingimus esse itidem genera, et regionibus illis
1780 Admissi miras latitantis prendimus artes
1781 Veri, et tam tenui filo producimus extra, et
1782 Vitamus laqueos errorum, ac frangimus omnes.
1783 Quippe aliter par est constringi compede vinctos,
1784 Sed quae sentiri nequeat, captivaque turba
126286. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1778 Ordine sic alia infinitè tenuia longo
1779 Fingimus esse itidem genera, et regionibus illis
1780 Admissi miras latitantis prendimus artes
1781 Veri, et tam tenui filo producimus extra, et
1782 Vitamus laqueos errorum, ac frangimus omnes.
1783 Quippe aliter par est constringi compede vinctos,
1784 Sed quae sentiri nequeat, captivaque turba
1785 Cum simus,
126287. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1782 Vitamus laqueos errorum, ac frangimus omnes.
1783 Quippe aliter par est constringi compede vinctos,
1784 Sed quae sentiri nequeat, captivaque turba
1785 Cum simus, tamen ut victores plaudimus, et nos,
1786 Occiso Pythone velut, jactamus ovante.
1787 Scilicet illa animo comprendunt, vis quibus acris
1788 Ingenii est, fictumque luto meliore falit cor.
1789 Nocturnae
126288. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est,
1794 Sit sine fine minor finita qualibet omni:
1795 Proinde impune adeo parvam rem temnere possis.
1796 Jam si concipias, numero velut infinito
1797 Augentur, sic et longo decrescere ductu
1798 Aequora, uti demum curventur plana viarum:
1799 Nil perit e tota, quod constet in ordine rerum,
1800 Mobilitate, quod et nihili non limina tangat.
126289. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1797 Augentur, sic et longo decrescere ductu
1798 Aequora, uti demum curventur plana viarum:
1799 Nil perit e tota, quod constet in ordine rerum,
1800 Mobilitate, quod et nihili non limina tangat.
1801 Nil igitur corpus, dum signat curva viarum,
1802 Perdit ob id, quia curva viarum sunt loca, per quae
1803 Labitur. Idcirco per curvos accidit arcus
126290. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1803 Labitur. Idcirco per curvos accidit arcus
1804 Illud idem, accideret quod tum, per plurima lapsus
1805 Aequora si fieret flexu inclinata vicissim
1806 Multiplici, nil et de motu transitus ullus
1807 Decuteret: quare quid fiat, quantaque flexu
1808 Mobilitas pro tam vario tribuenda, videndum:
1809 Perfacile extemplo curvos veniemus ad arcus.
126291. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1813 Decedunt, retroque abeunt, campumque relinquunt
1814 In medio, per quem porro decurrere possint,
1815 Quadrupedesque ciere; illi interjecta repente
1816 Corripiunt cursu stadia, et non amplius, oram
1817 Cum fluvii tetigere, minis retinentur aquarum
1818 Labentum, at celeri vibrant ita corpora saltu,
1819 Ut tum ipse ad ripam ferat impetus ulteriorem.
126292. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1818 Labentum, at celeri vibrant ita corpora saltu,
1819 Ut tum ipse ad ripam ferat impetus ulteriorem.
1820 Si duo propterea superextruis aequora, quae sint
1821 Obliqua ad terram, et se mutuà non sine flexu
1822 Excipiant, simul et primum, inferiusque quod extat,
1823 Sursum confingas si rectà continuari,
1824 Ad loca deveniat donec sublimia tantùm,
126293. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1819 Ut tum ipse ad ripam ferat impetus ulteriorem.
1820 Si duo propterea superextruis aequora, quae sint
1821 Obliqua ad terram, et se mutuà non sine flexu
1822 Excipiant, simul et primum, inferiusque quod extat,
1823 Sursum confingas si rectà continuari,
1824 Ad loca deveniat donec sublimia tantùm,
1825 Quantùm aliud sublimi a terra vertice surgit;
126294. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
deinde per aequor,
1832 Recta sive via, ex alio seu venerit illuc
1833 Aequore, ut in flexu sed nil amiserit ipso,
1834 Terram imam parili pertinget mobilitate.
1835 Perstat et haec, quotcumque velis consurgere sursum
1836 Aequora, perpetua sibi succedentia mole,
1837 Incolumis ratio, qua vincimus omnia demum
1838 Incrementa fugae, si nil subtraxerit inde
126295. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1850 Mobilitate locis pariter sublimibus aeque.
1851 Haec sat erunt, tempus possis ut noscere, corpus
1852 Cum grave per curvos ibit quoscumque meatus,
1853 Si positus horum, et naturam sciveris ante;
1854 Parvula quandoquidem, queis perquam parvulus arcus
1855 Conficitur quicumque ruendo, tempora pendent
1856 A spatiis arcùs, quae corpus conficit, atque a
126296. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1855 Conficitur quicumque ruendo, tempora pendent
1856 A spatiis arcùs, quae corpus conficit, atque a
1857 Mobilitate ipsa, proin scire licebit eorum
1858 Momentorum omnem quoque summam, et tempora tota.
1859 At facili magis hac alia ratione putabis
1860 Tempora curvatum per iter quodcumque ruendi,
1861 Si quocumque viae puncto distinguere pergas
1862 A tota
126297. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1869 His animadversis, arcus, quos totius orbis
1870 Partem esse exiguam statuas, cognoscere possis,
1871 Aequis temporibus carpi quoscumque meando,
1872 Quantum ipsi monstrare queant, et prendere sensus:
1873 Tractus inaequalis sit eorum quamlibet omnis:
1874 Exiguam nam cum signat revolubile corpus
1875 Circuitùs partem, cursum fateare, necesse est,
126298. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1883 At supera a dictis deduces vim gravitatis
1884 Perpetuò sese obliquantem, ut diximus ante,
1885 Exigui cum sunt hi flexus, flexibus ipsis
1886 Respondere, pari minuique, et crescere pacto:
1887 (Quae ratio, magni si fiant, disperit, arcus).
1888 Quapropter vis haec respondet et arcubus ipsis,
1889 Nempe intercipiunt quos pondus, et infimus axis.
126299. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1885 Exigui cum sunt hi flexus, flexibus ipsis
1886 Respondere, pari minuique, et crescere pacto:
1887 (Quae ratio, magni si fiant, disperit, arcus).
1888 Quapropter vis haec respondet et arcubus ipsis,
1889 Nempe intercipiunt quos pondus, et infimus axis.
1890 Ergo ita conficitur cursus, quoscumque libebit,
1891 Per, genus hoc, arcus, ut conficeretur ad oras
126300. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1886 Respondere, pari minuique, et crescere pacto:
1887 (Quae ratio, magni si fiant, disperit, arcus).
1888 Quapropter vis haec respondet et arcubus ipsis,
1889 Nempe intercipiunt quos pondus, et infimus axis.
1890 Ergo ita conficitur cursus, quoscumque libebit,
1891 Per, genus hoc, arcus, ut conficeretur ad oras
1892 Terraï medias si libera corpora tali
1893 Vi
126301. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1910 Velaque dextrorsumque, sinistrorsumque revolvit.
1911 Corpora diversa facito regione locata
1912 Ut duo concipias, spatiis tribus alterum ut extet
1913 Disjunctum magis evectumque, et utrumque propellat
1914 In medium haec gravitas: vi, quod mage distat, agetur
1915 Subtus, tergeminâ, triploque propinquius, unâ;
1916 Hoc proin dum spatium quodcumque ita conficit unum,
126302. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
necesse est,
1919 Tripla relinquatur: rursus vicinius oris
1920 Ad medium quibus accedet, dum truditur intro,
1921 Volvetur ter per totidem disjunctius oras,
1922 Olli et rursus erit triplex via, visque superstes:
1923 Atque ita post quaevis continget tempora semper,
1924 Ut mage disjunctum id triplici ruat impete corpus
1925 Per triplices pariter regiones, ternaque
126303. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1923 Atque ita post quaevis continget tempora semper,
1924 Ut mage disjunctum id triplici ruat impete corpus
1925 Per triplices pariter regiones, ternaque restet
1926 Et vis, et peragenda via. At cum denique puncto
1927 Accedet, quod erat vicinius, ut prope tangat;
1928 Alterum item medio prope adesse videbitur illi,
1929 Cui tria tum spatii brevis intervalla
126304. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1923 Atque ita post quaevis continget tempora semper,
1924 Ut mage disjunctum id triplici ruat impete corpus
1925 Per triplices pariter regiones, ternaque restet
1926 Et vis, et peragenda via. At cum denique puncto
1927 Accedet, quod erat vicinius, ut prope tangat;
1928 Alterum item medio prope adesse videbitur illi,
1929 Cui tria tum spatii brevis intervalla supersint.
126305. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1928 Alterum item medio prope adesse videbitur illi,
1929 Cui tria tum spatii brevis intervalla supersint.
1930 Jam media terrae primum in regione locet se,
1931 Tempore et illuc se tum transferet alterum eodem;
1932 Nam superare triplex quae tum vis, et via debet,
1933 Utraque vanescet prorsus, quia visque, viaeque
1934 Utraque nullius triplex est, nullaque proinde.
126306. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Cui tria tum spatii brevis intervalla supersint.
1930 Jam media terrae primum in regione locet se,
1931 Tempore et illuc se tum transferet alterum eodem;
1932 Nam superare triplex quae tum vis, et via debet,
1933 Utraque vanescet prorsus, quia visque, viaeque
1934 Utraque nullius triplex est, nullaque proinde.
1935 Temporis idcirco nullum est discrimen in illo
126307. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Exempla, atque uno claudit paria omnia gyro.
1953 Semper erit, spatiis queis corpora cumque locentur
1954 Bina, ut percursi tractus ab origine prima,
1955 Atque fugae incrementa pari pro tempore, et ipsae
1956 Vires, quaeque viae tranandae deinde supersint,
1957 Ordine ut haec inter se singula stent spatiorum
1958 Illo, quo media a terrae regione recedunt
1959 Corpora;
126308. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1960 Delabi, seu forte illinc conscendere jacta
1961 Ad loca prima, pari simul ordine mobilitatum.
1962 Jam facili ad curvos ratione referrier arcus
1963 Possumus, unde sumus digressi, et noscere, parvâ
1964 Circuitùs in parte, prope aequas temporis ejus
1965 Esse moras, quo se labentia corpora volvunt.
1966 Jam quoniam, ut docui, quae pellit in arcubus imis,
126309. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Omnia, inaequales sint arcus quamlibet, aequa.
1973 At quae est mobilitas punctis sublimibus aeque,
1974 Imae aut valle viae, toti, quod corpora tranant,
1975 Respondet spatio; hanc ipso metimur et arcu;
1976 Nam via majori pensari mobilitate
1977 Major, ut existant paria omnia tempora, debet.
1978 Ergo age, finge etiam: per fictas nempe valemus
1979 Ire quoque ad
126310. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1977 Major, ut existant paria omnia tempora, debet.
1978 Ergo age, finge etiam: per fictas nempe valemus
1979 Ire quoque ad verum res; nam via sternitur illuc
1980 Sic facilis saepe, et clara, et certissima longae:
1981 Cuius vetet idcirco confingi posse quid ipsis,
1982 Quae vere existunt, simile, unde educere pronum
1983 Plurima sit, veris aptare, et nectere deinde
126311. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1977 Major, ut existant paria omnia tempora, debet.
1978 Ergo age, finge etiam: per fictas nempe valemus
1979 Ire quoque ad verum res; nam via sternitur illuc
1980 Sic facilis saepe, et clara, et certissima longae:
1981 Cuius vetet idcirco confingi posse quid ipsis,
1982 Quae vere existunt, simile, unde educere pronum
1983 Plurima sit, veris aptare, et nectere deinde
126312. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1980 Sic facilis saepe, et clara, et certissima longae:
1981 Cuius vetet idcirco confingi posse quid ipsis,
1982 Quae vere existunt, simile, unde educere pronum
1983 Plurima sit, veris aptare, et nectere deinde
1984 Quae valeas rebus, peragis quas, sive revolvis,
1985 Quaeque alio nequeant facili mitescere cultu?
1986 Sic quoque cum magnos captura palatia reges
126313. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
theatra
1988 Aedificare Faber, laxisve educere templa
1989 Porticibus, celsasque tholo contingere nubes,
1990 Multa prius movet in rebus, simulacraque parva
1991 Construit, et tenues pulchro locat ordine partes;
1992 Multa simul; magnasque trabes educit, et altas
1993 Suspendit moles, tabulataque longa per auras
1994 Instruit usque novans, artisque operosa retentat
126314. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Porticibus, celsasque tholo contingere nubes,
1990 Multa prius movet in rebus, simulacraque parva
1991 Construit, et tenues pulchro locat ordine partes;
1992 Multa simul; magnasque trabes educit, et altas
1993 Suspendit moles, tabulataque longa per auras
1994 Instruit usque novans, artisque operosa retentat
1995 Instrumenta suae, quibus alte marmora tollat,
126315. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1994 Instruit usque novans, artisque operosa retentat
1995 Instrumenta suae, quibus alte marmora tollat,
1996 Ingentesque locet solido super aere columnas,
1997 Flectat et expansos numerosi fornicis arcus:
1998 Omnia quae quamvis opere evertanda peracto
1999 Sint, nullam siquidem molis factura superbae
2000 Partem; at non ideo fuir irritus usus eorum,
126316. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1998 Omnia quae quamvis opere evertanda peracto
1999 Sint, nullam siquidem molis factura superbae
2000 Partem; at non ideo fuir irritus usus eorum,
2001 Stat quibus ars, et tractatis quibus omnia condit,
2002 Langueretque quibus velut exarmata negatis.
2003 Quapropter confinge animo, duo corpora eodem
2004 Lapsa loco simul in medium protrudier intro;
126317. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2016 Quartam orae exsuperat partem illius, ambitus aequi,
2017 Quem modo scindebas, qua se circumtulit orbis.
2018 Jam parvi cum sint arcus, chordaeque prope ipsae
2019 Aequales, per et has gravitas agat ictibus aequis
2020 Constans, pro spatiis mutetur ubique per illos
2021 Mutatis; sed ibi quia duplo fortior extat
2022 Vis in principio; par demum in fine, necesse,
126318. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2037 Adde, quod hic non est, ut parvo constat in arcu,
2038 Incipiente duplex flexu, velut esse necesse est,
2039 Vis gravitatis, at haec usque imbecillior exit,
2040 Quo mage surgit, et a dupla plus deficit usque.
2041 Verum haec qui propius velit, interiusque tueri,
2042 Atque alte penitus scrutarier insinuatus,
2043 Plus opus est rerum, quàm possint suaviloquenti
126319. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2043 Plus opus est rerum, quàm possint suaviloquenti
2044 Musarum per dulce melos quae inflectier ore.
2045 Quin vix sufficiant, Veteres quos rebus in istis
2046 Invenere modos, sueti et quibus utier olim,
2047 Certe difficiles, implexique, inque pediti,
2048 Atque per ambages ducti, longosque meatus:
2049 Prorsum at deficiant illis, quae deinde supersunt
126320. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2051 Multorum clarandam ad vim sint, exque plicandam
2052 Naturam; longe sunt infra quippe relicti.
2053 Proinde alia ingeniis patefacta recentibus extat
2054 Nunc via doctrinae, et compendia mira reperta,
2055 In rerum per quae penetratum est innumerarum
2056 Naturam, et vires, et munera multa; latebant
2057 Quae prius humanis animis impervia prorsus.
126321. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2053 Proinde alia ingeniis patefacta recentibus extat
2054 Nunc via doctrinae, et compendia mira reperta,
2055 In rerum per quae penetratum est innumerarum
2056 Naturam, et vires, et munera multa; latebant
2057 Quae prius humanis animis impervia prorsus.
2058 Jam prospectus in infinite tenuia rerum
2059 Ille ubi tentatus primùm, quae, quantaque nobis
126322. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2053 Proinde alia ingeniis patefacta recentibus extat
2054 Nunc via doctrinae, et compendia mira reperta,
2055 In rerum per quae penetratum est innumerarum
2056 Naturam, et vires, et munera multa; latebant
2057 Quae prius humanis animis impervia prorsus.
2058 Jam prospectus in infinite tenuia rerum
2059 Ille ubi tentatus primùm, quae, quantaque nobis
126323. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
prorsus.
2058 Jam prospectus in infinite tenuia rerum
2059 Ille ubi tentatus primùm, quae, quantaque nobis
2060 Non subito reclusa, oculisque patentia nostris
2061 Vidimus, et prorsus disjectis clara tenebris.
2062 Unde magis, quam de tripode et resonantibus alte
2063 Oracla ex adytis veri manifesta petuntur,
2064 Et non mendaci responsa interprete prostant.
126324. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2059 Ille ubi tentatus primùm, quae, quantaque nobis
2060 Non subito reclusa, oculisque patentia nostris
2061 Vidimus, et prorsus disjectis clara tenebris.
2062 Unde magis, quam de tripode et resonantibus alte
2063 Oracla ex adytis veri manifesta petuntur,
2064 Et non mendaci responsa interprete prostant.
2065 Istic signa quidem, referant quae plurima paucis,
126325. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
patentia nostris
2061 Vidimus, et prorsus disjectis clara tenebris.
2062 Unde magis, quam de tripode et resonantibus alte
2063 Oracla ex adytis veri manifesta petuntur,
2064 Et non mendaci responsa interprete prostant.
2065 Istic signa quidem, referant quae plurima paucis,
2066 Magnaque item parvis adhibemus, non imitantes
2067 Pyramidum varias diversa in fronte figuras,
126326. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2065 Istic signa quidem, referant quae plurima paucis,
2066 Magnaque item parvis adhibemus, non imitantes
2067 Pyramidum varias diversa in fronte figuras,
2068 Ast animi sustentantes et percipientis,
2069 Et memoris vim, nostra queat distendier auctu
2070 Immani ut ratio simul et comprendere multa.
2071 Scilicet eruimus multa hinc, sed plura supersunt,
126327. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quae plurima paucis,
2066 Magnaque item parvis adhibemus, non imitantes
2067 Pyramidum varias diversa in fronte figuras,
2068 Ast animi sustentantes et percipientis,
2069 Et memoris vim, nostra queat distendier auctu
2070 Immani ut ratio simul et comprendere multa.
2071 Scilicet eruimus multa hinc, sed plura supersunt,
2072 Quae retegi se mper valeant: inventa labores
126328. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2067 Pyramidum varias diversa in fronte figuras,
2068 Ast animi sustentantes et percipientis,
2069 Et memoris vim, nostra queat distendier auctu
2070 Immani ut ratio simul et comprendere multa.
2071 Scilicet eruimus multa hinc, sed plura supersunt,
2072 Quae retegi se mper valeant: inventa labores
2073 Exacuunt, cumulantque nova, ad majoraque semper
126329. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
arti est,
2075 Fertur ubique patens, seseque per omnia laxat.
2076 Illa quidem nostro non possit carmine claudi,
2077 Non si Pierio primos in colle dedissem
2078 Vagitus, et Mnemosyne me Mater ad amnem
2079 Pegaseum Musis germanum fuderit ipsis.
2080 Attingam paulùm tamen, atque in limine sistens
2081 Secretos aditus monstrabo, adeundaque paucis
126330. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2079 Pegaseum Musis germanum fuderit ipsis.
2080 Attingam paulùm tamen, atque in limine sistens
2081 Secretos aditus monstrabo, adeundaque paucis
2082 Qua sint haec delubra via, et quae prima, docebo.
2083 Protinus (omnis eo ratio est subnixa elemento)
2084 Rerum, perpetuò nos fingere quas variari
2085 Possumus, et veluti fluere, haec discrimina nobis
126331. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2082 Qua sint haec delubra via, et quae prima, docebo.
2083 Protinus (omnis eo ratio est subnixa elemento)
2084 Rerum, perpetuò nos fingere quas variari
2085 Possumus, et veluti fluere, haec discrimina nobis
2086 Hasque vices tenues, quae parvo in tempore longe,
2087 Scilicet infinitè in parvo tempore fiunt,
2088 Est expendere opus, quoque ordine, qua ratione
126332. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2091 Quae, qualesque sient, inter se cum referuntur:
2092 Tum ratione ex hac, qua sese mutuà partes
2093 Respiciunt, infra quae sunt, descenditur illa
2094 Ad discrimina; et hinc ratio quoque certa, necesse est,
2095 Quaeratur, qua se respectant ipsa vicissim:
2096 Scilicet his parvis, infiniteque minutis
2097 Respondere aliae similes res invenientur
126333. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2107 Unam compositis in summam (namque elementis
2108 Est opus ex istis constare fluentia cunctis)
2109 Ex hac parte, inquam, quantum ars processerit ista,
2110 Immane est, quantum et late distensa patescat.
2111 Haud minus at nunquam valeat tamen exhauriri,
2112 Cum nova suppeditet semper, potioraque multo,
2113 Auctior, inque dies adjuncto robore major,
126334. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
multo,
2113 Auctior, inque dies adjuncto robore major,
2114 Nec queat aetatis summum proin tangere culmen,
2115 Nec queiscumque valet, cunctas educere vires.
2116 Artis et hinc itidem pars proficit utraque multum,
2117 Quod valeas quiddam contemnere, nec numerare
2118 Impune in rebus, tibi quod sit nempe necesse
2119 Tum conferre alii, collatumque usque tuaris
126335. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2124 Infinitè. Animum tamen hìc adverte sagacem,
2125 Contingat ne fors, ut cum discrimine parvo
2126 Quantumvis, aliquid conjungi non ita parvum
2127 Possit, eo spreto simul ut spernatur et illud,
2128 Quod sperni porro non debeat, utpote majus
2129 Hoc infinitè discrimine, et e genere ipso,
2130 Illae quo res sunt, quas tute inquirere tentas:
2131 Nam te
126336. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2126 Quantumvis, aliquid conjungi non ita parvum
2127 Possit, eo spreto simul ut spernatur et illud,
2128 Quod sperni porro non debeat, utpote majus
2129 Hoc infinitè discrimine, et e genere ipso,
2130 Illae quo res sunt, quas tute inquirere tentas:
2131 Nam te aliter turpes errorum, ut diximus ante,
2132 Est opus, immittas in nodos omnia turbans.
126337. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Haec Ars, haec Ratio, qua nostri educitur ingens
2135 Vis animi: simili primùm ordine magna figurat
2136 In parvis, rebusque refert pertenuibus amplas;
2137 Deinde retro res integras inquirit, et ipsam
2138 Summam a aprticulis tenuatis omnibus omnem
2139 Colligit, atque unà junctis metitur eandem:
2140 Denique contemnit semper, tenuissima longe
2141 Quae remanent
126338. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2151 Nubibus Idalii Pueri dum spicula vibrant;
2152 Scilicet ut parva prius omnia ficta tabella
2153 Designet vero contingens quaeque colore,
2154 Disponatque situ? rebus locus omnibus, et vis
2155 Est sua; quisque illo, quo par est, perstat in actu.
2156 Ingens quàm nobis tellus est nostra, profundo
2157 Quàm late distenta mari, quantùmque patentes
126339. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et vis
2155 Est sua; quisque illo, quo par est, perstat in actu.
2156 Ingens quàm nobis tellus est nostra, profundo
2157 Quàm late distenta mari, quantùmque patentes
2158 Et campi, et nemora, et montes tenuere! Sed ipsam
2159 Scimus in exiguo magnam nos orbe referre,
2160 Cernereque aspectu sic omnem possumus uno.
2161 Noscimus hinc fines ditionum, regnaque quantùm
126340. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2155 Est sua; quisque illo, quo par est, perstat in actu.
2156 Ingens quàm nobis tellus est nostra, profundo
2157 Quàm late distenta mari, quantùmque patentes
2158 Et campi, et nemora, et montes tenuere! Sed ipsam
2159 Scimus in exiguo magnam nos orbe referre,
2160 Cernereque aspectu sic omnem possumus uno.
2161 Noscimus hinc fines ditionum, regnaque quantùm
126341. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2155 Est sua; quisque illo, quo par est, perstat in actu.
2156 Ingens quàm nobis tellus est nostra, profundo
2157 Quàm late distenta mari, quantùmque patentes
2158 Et campi, et nemora, et montes tenuere! Sed ipsam
2159 Scimus in exiguo magnam nos orbe referre,
2160 Cernereque aspectu sic omnem possumus uno.
2161 Noscimus hinc fines ditionum, regnaque quantùm
126342. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
uno.
2161 Noscimus hinc fines ditionum, regnaque quantùm
2162 Cuncta extendantur; quas oras abluat aequor,
2163 Flumina quà currant; montes, sylvaeque, lacusque
2164 Et campi, et valles, loca culta, incultaque qua sint
2165 In regione; illic inquirimus oppida, et urbes,
2166 Et quantum inter se distent, metimur, iterque
2167 Tum pergere in tabula nobis signamus
126343. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2161 Noscimus hinc fines ditionum, regnaque quantùm
2162 Cuncta extendantur; quas oras abluat aequor,
2163 Flumina quà currant; montes, sylvaeque, lacusque
2164 Et campi, et valles, loca culta, incultaque qua sint
2165 In regione; illic inquirimus oppida, et urbes,
2166 Et quantum inter se distent, metimur, iterque
2167 Tum pergere in tabula nobis signamus ituris.
126344. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
extendantur; quas oras abluat aequor,
2163 Flumina quà currant; montes, sylvaeque, lacusque
2164 Et campi, et valles, loca culta, incultaque qua sint
2165 In regione; illic inquirimus oppida, et urbes,
2166 Et quantum inter se distent, metimur, iterque
2167 Tum pergere in tabula nobis signamus ituris.
2168 Quin caeli vastas sic scandimus in regiones,
2169 Sideraque
126345. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2163 Flumina quà currant; montes, sylvaeque, lacusque
2164 Et campi, et valles, loca culta, incultaque qua sint
2165 In regione; illic inquirimus oppida, et urbes,
2166 Et quantum inter se distent, metimur, iterque
2167 Tum pergere in tabula nobis signamus ituris.
2168 Quin caeli vastas sic scandimus in regiones,
2169 Sideraque in parva cognoscimus alta papyro,
126346. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ituris.
2168 Quin caeli vastas sic scandimus in regiones,
2169 Sideraque in parva cognoscimus alta papyro,
2170 Surgentemque polum, solemque, vagantiaque astra,
2171 Et motus, variasque vias, atque inde labores
2172 Possumus et lunae, et solis praedicere certos.
2173 Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174 Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
126347. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2169 Sideraque in parva cognoscimus alta papyro,
2170 Surgentemque polum, solemque, vagantiaque astra,
2171 Et motus, variasque vias, atque inde labores
2172 Possumus et lunae, et solis praedicere certos.
2173 Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174 Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175 Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
126348. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2169 Sideraque in parva cognoscimus alta papyro,
2170 Surgentemque polum, solemque, vagantiaque astra,
2171 Et motus, variasque vias, atque inde labores
2172 Possumus et lunae, et solis praedicere certos.
2173 Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174 Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175 Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
126349. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2172 Possumus et lunae, et solis praedicere certos.
2173 Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174 Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175 Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
2176 Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;
2177 Aut herbae, aut fruticis conductae, conque volutae
2178 In sese effigies tenuissima, nec tamen ulla
126350. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
volutae
2178 In sese effigies tenuissima, nec tamen ulla
2179 Parte carens? Unde ipsa animantum saecla creantur,
2180 Esse quid ova putent, nisi eorum exilia structa,
2181 Et tenuissima jam membrorum elementa, sed aequo
2182 Quae tamen ordine sint, similique, ut magna, figura?
2183 Deinde ubi non rerum summas a partibus ipsis
2184 Colligimus? Populi quis opes prius aestimet,
126351. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2189 Aut turmae, peditisque etiam cujusque, equitisque,
2190 Bellandique modos varios, artemque cruentam?
2191 Pastor oves numerat, proprias cognoscere cum vult
2192 Divitias, tauros et jugera durus arator.
2193 Demum in rebus ubi non semper tenuia magnis
2194 Despiciuntur? Ut in vasto gutta aequore ponti
2195 Unica, praeruptis ut in Alpibus addita saxi
126352. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2193 Demum in rebus ubi non semper tenuia magnis
2194 Despiciuntur? Ut in vasto gutta aequore ponti
2195 Unica, praeruptis ut in Alpibus addita saxi
2196 Pondera, quae digito moveas, et ut una per agros
2197 Flaventes stipula, ut paulum quoque bella retenta.
2198 Attamen hic opus est intentis esse, quid ingens
2199 Ne de tam parvis, contemnendisque oriatur
126353. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2197 Flaventes stipula, ut paulum quoque bella retenta.
2198 Attamen hic opus est intentis esse, quid ingens
2199 Ne de tam parvis, contemnendisque oriatur
2200 Interdum, magna et rerum momenta sequantur;
2201 Dira ut saepe solet caelum turbante procella,
2202 Protinus et fluctus maris attollente sonoros,
2203 Per rimas immissa ratem cum praegravat unda,
126354. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quid ingens
2199 Ne de tam parvis, contemnendisque oriatur
2200 Interdum, magna et rerum momenta sequantur;
2201 Dira ut saepe solet caelum turbante procella,
2202 Protinus et fluctus maris attollente sonoros,
2203 Per rimas immissa ratem cum praegravat unda,
2204 Una sat esse, gravem ut mergat, maris ultima gutta:
2205 Utque solet, motus ventis, pedibusve lapillus
126355. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unda,
2204 Una sat esse, gravem ut mergat, maris ultima gutta:
2205 Utque solet, motus ventis, pedibusve lapillus
2206 Incipere aërio saxosi vertice montis
2207 Labi, et majorum subito turbare quietem
2208 Impulsu lapidum, qui per declivia pendent;
2209 Hi quoque praecipitent per dorsum ut montis; eoque
2210 Impete dimotae rupes tum, vulsaque montis
126356. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2209 Hi quoque praecipitent per dorsum ut montis; eoque
2210 Impete dimotae rupes tum, vulsaque montis
2211 Fragmina dent magnos sonitus, vastamque ruinam
2212 Per nemus antiquum, et sata valle virentia cultâ,
2213 Excidium ferant subjectis urbibus ingens,
2214 Ut quoque scintillam excipiens stipula una propagat
2215 Protinus ingentem campis flaventibus ignem;
126357. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2213 Excidium ferant subjectis urbibus ingens,
2214 Ut quoque scintillam excipiens stipula una propagat
2215 Protinus ingentem campis flaventibus ignem;
2216 Uruntur segetes, et sparsa mapalia late
2217 Pastorum, sylvis et flamma exuberat altis,
2218 Involvitque diem nimbo, et caligine fumi.
2219 Tum nec parvus obex in bellis, nec mora parva
2220
126358. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2214 Ut quoque scintillam excipiens stipula una propagat
2215 Protinus ingentem campis flaventibus ignem;
2216 Uruntur segetes, et sparsa mapalia late
2217 Pastorum, sylvis et flamma exuberat altis,
2218 Involvitque diem nimbo, et caligine fumi.
2219 Tum nec parvus obex in bellis, nec mora parva
2220 Contemni persaepe queant impune: vel hostis
126359. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2215 Protinus ingentem campis flaventibus ignem;
2216 Uruntur segetes, et sparsa mapalia late
2217 Pastorum, sylvis et flamma exuberat altis,
2218 Involvitque diem nimbo, et caligine fumi.
2219 Tum nec parvus obex in bellis, nec mora parva
2220 Contemni persaepe queant impune: vel hostis
2221 Interea elapsus flumen trajecit, et altos
126360. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2218 Involvitque diem nimbo, et caligine fumi.
2219 Tum nec parvus obex in bellis, nec mora parva
2220 Contemni persaepe queant impune: vel hostis
2221 Interea elapsus flumen trajecit, et altos
2222 Transmisit montes citus, in tutoque resedit:
2223 Vel celeri sine subsidio deleta tuorum
2224 Agmina, capta vel arx longo circumsita marte:
2225 Denique
126361. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
captivum aut dedier armis.
LIBER TERTIUS
1 Naturae variam cupidus dum persequor artem,
2 Et leges Mundi, et rationes, Inclyte SILVI,
3 Per quas conditus hic summaï fulgurat ordo,
4 Perculsam veluti tam grandibus, attonitamque
5 Rebus, ad humanas interdum vertere mentem,
126362. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dedier armis.
LIBER TERTIUS
1 Naturae variam cupidus dum persequor artem,
2 Et leges Mundi, et rationes, Inclyte SILVI,
3 Per quas conditus hic summaï fulgurat ordo,
4 Perculsam veluti tam grandibus, attonitamque
5 Rebus, ad humanas interdum vertere mentem,
6 Quae
126363. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
5 Rebus, ad humanas interdum vertere mentem,
6 Quae mage conspicuae nos inter, magnificaeque,
7 Res libuit; queis se flectant, quae publica constant,
8 Nempe modis, et quae coëant in foedera gentes,
9 Qualisque in populos sit late invecta potestas;
10 Atque ita res rebus componens, aequiparansque,
11 Protinus has illis longe distare fateri
126364. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in foedera gentes,
9 Qualisque in populos sit late invecta potestas;
10 Atque ita res rebus componens, aequiparansque,
11 Protinus has illis longe distare fateri
12 Cogor, et immenso prorsus decedere tractu,
13 Utpote divinis humanas: scilicet illae
14 Invictae, stabiles, pacatae, aequaeque, bonaeque:
15 Turbatae haec contra, incertaeque, levesque, videri,
126365. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
13 Utpote divinis humanas: scilicet illae
14 Invictae, stabiles, pacatae, aequaeque, bonaeque:
15 Turbatae haec contra, incertaeque, levesque, videri,
16 Semperque inter se variae, et plerumque nocentes.
17 Quo mihi nunc paulum tecum discurrere aventi,
18 Summatim et multas regnandi attingere formas,
19 Perfacile est, quoniam per te quoque plura valebis
126366. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
15 Turbatae haec contra, incertaeque, levesque, videri,
16 Semperque inter se variae, et plerumque nocentes.
17 Quo mihi nunc paulum tecum discurrere aventi,
18 Summatim et multas regnandi attingere formas,
19 Perfacile est, quoniam per te quoque plura valebis
20 Sufficere ipse tibi; queis enim te certius ipso
21 Noverit haec, usu qui tractas publica longo,
126367. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
melius plerumque sibi res,
36 Hunc praefert aliis dominatum, nosque doceri
37 Hunc a Natura putat ipsa, quae jubet uno
38 Semine progenitos uni parere parenti,
39 Monstrat et in mundo simili res ordine ferri,
40 Unus cum moveat totum, qui condidit, Orbem.
41 Propterea sanctos exemplo, et jure superno
42 Institui Reges, terrestria numina, Divum
126368. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
uno
38 Semine progenitos uni parere parenti,
39 Monstrat et in mundo simili res ordine ferri,
40 Unus cum moveat totum, qui condidit, Orbem.
41 Propterea sanctos exemplo, et jure superno
42 Institui Reges, terrestria numina, Divum
43 Esse genus, vix non aris, et thure colendos.
44 Num tamen idcirco est hoc regni nomine in uno
45 Vis eadem in
126369. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ferri,
40 Unus cum moveat totum, qui condidit, Orbem.
41 Propterea sanctos exemplo, et jure superno
42 Institui Reges, terrestria numina, Divum
43 Esse genus, vix non aris, et thure colendos.
44 Num tamen idcirco est hoc regni nomine in uno
45 Vis eadem in variis ditionibus? Est, ubi tantùm
46 Arbitrio Rex cuncta suo movet, et super ipsas
126370. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
43 Esse genus, vix non aris, et thure colendos.
44 Num tamen idcirco est hoc regni nomine in uno
45 Vis eadem in variis ditionibus? Est, ubi tantùm
46 Arbitrio Rex cuncta suo movet, et super ipsas
47 Supremum leges caput extulit, omnia vertens
48 Ut lubet: est contra, antiquis ubi legibus ipsa
49 Innixa est ratio regnandi; Rex ubi mutis
50 Scilicet addit
126371. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vel nominis umbra,
55 Immixtumque bibunt infantes lacte timorem,
56 Inque timore levis puerorum educitur aetas:
57 Regna per Aurorae populos sic omnia constant.
58 Exulat et virtus, et honor de mentibus illis;
59 At gerit ipse vices timor, atque impellit ad orsa
60 Pulchra viros, et magnanimos facit, et generosos
61 Saepe videri; etenim nil praeter grande verentes
126372. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
umbra,
55 Immixtumque bibunt infantes lacte timorem,
56 Inque timore levis puerorum educitur aetas:
57 Regna per Aurorae populos sic omnia constant.
58 Exulat et virtus, et honor de mentibus illis;
59 At gerit ipse vices timor, atque impellit ad orsa
60 Pulchra viros, et magnanimos facit, et generosos
61 Saepe videri; etenim nil praeter grande verentes
126373. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
57 Regna per Aurorae populos sic omnia constant.
58 Exulat et virtus, et honor de mentibus illis;
59 At gerit ipse vices timor, atque impellit ad orsa
60 Pulchra viros, et magnanimos facit, et generosos
61 Saepe videri; etenim nil praeter grande verentes
62 Induperatoris nomen, facile omnia temnunt,
63 Hostemque, lethumque; hinc vires suppeditantur,
126374. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
57 Regna per Aurorae populos sic omnia constant.
58 Exulat et virtus, et honor de mentibus illis;
59 At gerit ipse vices timor, atque impellit ad orsa
60 Pulchra viros, et magnanimos facit, et generosos
61 Saepe videri; etenim nil praeter grande verentes
62 Induperatoris nomen, facile omnia temnunt,
63 Hostemque, lethumque; hinc vires suppeditantur,
64 Hinc
126375. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
generosos
61 Saepe videri; etenim nil praeter grande verentes
62 Induperatoris nomen, facile omnia temnunt,
63 Hostemque, lethumque; hinc vires suppeditantur,
64 Hinc furor, et vitae mens prodiga, projiciuntque
65 Sic illaudatas animas, virtute carentes.
66 Si tamen unde venit timor ille, haud usque minaci
67 Praeque potenti etiam sit majestate Tyrannus
126376. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
66 Si tamen unde venit timor ille, haud usque minaci
67 Praeque potenti etiam sit majestate Tyrannus
68 Obsitus, insultat contra, interdumque furores
69 Vertit in Auctorem, et solio deturbat ab alto
70 Imbelles, mitesque, et proterit, et sibi quaerit,
71 Quo plus possit ali: proin saevam, praevalidamque
72 Usque potestatem super impendere necesse est,
126377. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
67 Praeque potenti etiam sit majestate Tyrannus
68 Obsitus, insultat contra, interdumque furores
69 Vertit in Auctorem, et solio deturbat ab alto
70 Imbelles, mitesque, et proterit, et sibi quaerit,
71 Quo plus possit ali: proin saevam, praevalidamque
72 Usque potestatem super impendere necesse est,
73 Ut scelera, et fraudes, errorem ita plectere, fortisque
126378. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
67 Praeque potenti etiam sit majestate Tyrannus
68 Obsitus, insultat contra, interdumque furores
69 Vertit in Auctorem, et solio deturbat ab alto
70 Imbelles, mitesque, et proterit, et sibi quaerit,
71 Quo plus possit ali: proin saevam, praevalidamque
72 Usque potestatem super impendere necesse est,
73 Ut scelera, et fraudes, errorem ita plectere, fortisque
126379. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
70 Imbelles, mitesque, et proterit, et sibi quaerit,
71 Quo plus possit ali: proin saevam, praevalidamque
72 Usque potestatem super impendere necesse est,
73 Ut scelera, et fraudes, errorem ita plectere, fortisque
74 Adversae eventus ulcisci, diraque semper
75 Imperia exercere, suique augere timorem.
76 Ast ubi nil patrias in leges juris habere
126380. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
suadet Honos, aurum pro quo, vitamque pacisci (quidquid
81 Sponte velint; non dat meritis Rex praemia magnis
82 Hoc potiora, nec est poena invidiosior ulla,
83 Esse putant quam quod sibi dedecus. Et quia regno
84 Quod prodest, Regique, peramplo rentur honori
85 Esse sibi, nomenque parare, et nobilitatem,
86 Contendunt facere id. Tractantes munera belli,
87 Ut Leo
126381. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
82 Hoc potiora, nec est poena invidiosior ulla,
83 Esse putant quam quod sibi dedecus. Et quia regno
84 Quod prodest, Regique, peramplo rentur honori
85 Esse sibi, nomenque parare, et nobilitatem,
86 Contendunt facere id. Tractantes munera belli,
87 Ut Leo Marmaricis gaudet generosus arenis
88 Irruere objecti lata in venabula ferri,
89 In caedes, in fata
126382. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
honoris,
92 Queis libeat, rebus, proprioque ita flectere mentes
93 Arbitrio, quam tuta foret, quam magna potestas!
94 Obstant saepe tamen mores, exemplaque nota
95 Majorum, et tenerae quoque patrum tradita quaedam
96 Judicia aetati, penitusque infixa medullis,
97 Unde queant variis haerere in rebus honorem
98 Percipere, oppositis at
126383. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
109 Haud secus, ac fratres totoidem, quibus aequa potestas.
110 Esse bonos siquidem perrarò, qui sibi subdunt
111 Omnia sublimes, fieri plerumque tyrannos,
112 Concutere ob luxum plebem, et vexare tributis,
113 Cuncta libidinibus complere, injustaque bellis
114 Nectere bella, suosque suorum sanguine fines
115 Velle extendere, et humanum proin depopulari
126384. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
112 Concutere ob luxum plebem, et vexare tributis,
113 Cuncta libidinibus complere, injustaque bellis
114 Nectere bella, suosque suorum sanguine fines
115 Velle extendere, et humanum proin depopulari
116 Saepe genus, nihili pendentes, prae ambitione,
117 Haud secus ac animas alia de stirpe creatas.
118 Ergo nomina ibi regni, atque invisa Potentum:
126385. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
120 Ipsi nempe queant? Nec nomen honoris inane
121 Sollicitat; sed amor patriae, sed civica regnat
122 Libertas: nullo discrimine pollet in omnes
123 Aequum jus; absunt procul otia, luxus, opesque, et
124 Quidquid frugalem possit dissolvere vitam;
125 Privatos quoniam mediocres condere census
126 Est opus, ut magnum, quidquid commune, sit unum,
127 Pro quo quisque,
126386. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
134 Quae tum non videas praeclara ac fortia bello,
135 Quae fieri non recta domi, non inclyta ubique?
136 Tum grandes animae, Bruto ducente, Camilli,
137 Fabricii, Curiique aderunt, et sponte revertens
138 Regulus ad Poenos, Fabii, rigidique Catones,
139 Claraque Scipiadum devicto nomina ab Orbe.
140 Haud tamen hoc hominum possunt mortalia corda
126387. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mortalia corda
141 Culmine stare diu: virtutis imagine fallit
142 Saepe furor, mentesque rapit pro tempore flecti
143 Indociles, geminasque facit discordia partes;
144 Et vitiis morum rigor ille obtunditur acer,
145 Luxus, et ambitio simul incubuere; labascunt
146 Tum priscae leges, consurgunt usque recentes,
147 Nequidquam; arbitrio versantur cuncta Potentum;
126388. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fallit
142 Saepe furor, mentesque rapit pro tempore flecti
143 Indociles, geminasque facit discordia partes;
144 Et vitiis morum rigor ille obtunditur acer,
145 Luxus, et ambitio simul incubuere; labascunt
146 Tum priscae leges, consurgunt usque recentes,
147 Nequidquam; arbitrio versantur cuncta Potentum;
148 Quoque libet, plebem impellunt mercede redemptam.
126389. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
150 Cedere amor patriae cum libertate, procaxque
151 Tum demum in populo per cuncta licentia ferri.
152 Sic quodque a pulchro devolvitur ordine saepe
153 Imperium ad turbas, faecemque, et perdita rerum:
154 Destruit et cito se, facies niqua altera surgat
155 Ordinis, ipsa etiam mox decessura recenti,
156 Mutandaeque itidem: sic rerum hic vertitur ordo.
126390. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
151 Tum demum in populo per cuncta licentia ferri.
152 Sic quodque a pulchro devolvitur ordine saepe
153 Imperium ad turbas, faecemque, et perdita rerum:
154 Destruit et cito se, facies niqua altera surgat
155 Ordinis, ipsa etiam mox decessura recenti,
156 Mutandaeque itidem: sic rerum hic vertitur ordo.
157 incertis non tam vastum mare volvitur undis,
126391. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
161 Parte vigil, si tum te ad foedera Naturaï
162 Certa, ratasque feras ad leges, haec quibus omnis
163 Summa stat, ad tutos e tempestatibus atris
164 Nonne tibi portus demum videaris, et almae
165 Venisse a tenebris ad lumina clara diei,
166 Protinus unde queas hominum cognoscere curas,
167 Quantum sollicitas, tantum rationis inanes;
168 Proptereaque unum
126392. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
165 Venisse a tenebris ad lumina clara diei,
166 Protinus unde queas hominum cognoscere curas,
167 Quantum sollicitas, tantum rationis inanes;
168 Proptereaque unum praeclarum, et grande, quod extat,
169 Et spectabile opus cupide hoc invisere Mundi?
170 Quo magis inceptum pergam contexere versu.
171 Hactenus in varias dum nos gravitatis adimus
126393. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
clara diei,
166 Protinus unde queas hominum cognoscere curas,
167 Quantum sollicitas, tantum rationis inanes;
168 Proptereaque unum praeclarum, et grande, quod extat,
169 Et spectabile opus cupide hoc invisere Mundi?
170 Quo magis inceptum pergam contexere versu.
171 Hactenus in varias dum nos gravitatis adimus
172 Leges, non alios deduximus inde meatus,
126394. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
173 Quam rectos, curvosque etiam, quos diximus aequi
174 Esse arcus orbis, quique hoc simul orbe, viaque
175 A recta tenuere ortus, orbique propinquant
176 Plus aliis, plus et communi foedere gaudent.
177 Sed quam praeterea series immensa viarum
178 Esse videretur, si vertimus undique mentem
179 omnem in naturam, varia infinitaque prorsus!
180
126395. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
183 Cui sua debetur curvi natura meatus
184 Una uni; nil revera nam constat, ut ipsa est:
185 Scilicet haud alia est quam qua ratione requirit
186 Illa loci regio, tellusque, illa arbor, et ille
187 Ramus, et ille aër, et quae sunt caetera circum
188 Omnia. Si, genus hoc, mens singula cernere possit
189 Omnibus in rebus, cunctosque ediscere motus,
190 Quique
126396. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
meatus
184 Una uni; nil revera nam constat, ut ipsa est:
185 Scilicet haud alia est quam qua ratione requirit
186 Illa loci regio, tellusque, illa arbor, et ille
187 Ramus, et ille aër, et quae sunt caetera circum
188 Omnia. Si, genus hoc, mens singula cernere possit
189 Omnibus in rebus, cunctosque ediscere motus,
190 Quique queant varii signari exinde meatus,
126397. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
184 Una uni; nil revera nam constat, ut ipsa est:
185 Scilicet haud alia est quam qua ratione requirit
186 Illa loci regio, tellusque, illa arbor, et ille
187 Ramus, et ille aër, et quae sunt caetera circum
188 Omnia. Si, genus hoc, mens singula cernere possit
189 Omnibus in rebus, cunctosque ediscere motus,
190 Quique queant varii signari exinde meatus,
126398. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
190 Quique queant varii signari exinde meatus,
191 Naturam prorsus pariter cognosceret omnem,
192 Atqeu videret, ab hac quid in omni possit oriri
193 Tempore, quid nequeat, res et praediceret omnes,
194 Quae fierent, quocumque loco, quo tempore cumque.
195 Nostra sed est arcto nimium mens limite septa,
196 Et finita, nec extendit nisi per breve vires
126399. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
oriri
193 Tempore, quid nequeat, res et praediceret omnes,
194 Quae fierent, quocumque loco, quo tempore cumque.
195 Nostra sed est arcto nimium mens limite septa,
196 Et finita, nec extendit nisi per breve vires
197 Intervallum, et vix, ut constant, pauca tuetur.
198 Perspicit officium rectae, clarèque tuetur
199 Ipsa viae, quo nimirum pars quaelibet ejus
126400. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
194 Quae fierent, quocumque loco, quo tempore cumque.
195 Nostra sed est arcto nimium mens limite septa,
196 Et finita, nec extendit nisi per breve vires
197 Intervallum, et vix, ut constant, pauca tuetur.
198 Perspicit officium rectae, clarèque tuetur
199 Ipsa viae, quo nimirum pars quaelibet ejus
200 Parti cuique super poni queat, aptarique:
126401. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
201 Illud in orbe videt munus quoque, quo fit, ut arcus
202 Arcum alium ex uno possit latere integere omnem.
203 Ex his, res aptas mensuris comparat omnes
204 Inter se, et rerum mensuras percipit ipsas,
205 Usa velut primis his mensurarum elementis,
206 Scilicet, aequales, quas congruere aspicit, esse
207 Res inter se, ititdemque pares remanere, pares si
126402. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
viarum
223 Non alio formas pacto, genera omnia lustrans,
224 Nimirum totidem, quot jam constare necesse
225 Est numeros, omni proin semper fine carentes.
226 Sunt tamen et numeros, evectae quae super, omnes
227 Transcendant; quoniam sunt infinita profecto
228 Puncta, quibus recto possint a tramite findi.
229 Qui prima, ut docui, consistunt sede meatus,
126403. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
jamque videmus
235 Discretos. Hic ingeniis prope terminus haerens;
236 Nam qui praeterea sunt, sublimique locantur
237 in genere, immani numero concrescere debent
238 Longe, et naturas sortiri discrepitantes
239 Usque adeo inter se, ut, quaedam communia praeter
240 Munera, quae nobis generatim cognita constant,
241 Humanam exsuperent mentem, longeque recedant;
126404. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tamen sunt inter eosdem,
246 Qui, quia naturam respectant cominus orbis,
247 Directaeque viae, mitescunt denique nobis
248 Tractati, facilesque etiam, clarique videntur,
249 Et sua conspicienda animis pulcherrima praebent
250 Munera, per varios quae dehinc deducimus usus.
251 Non meus hic labor est; alienis surgit in arvis
252 Haec messis nempe, atque aliam resecanda per
126405. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
250 Munera, per varios quae dehinc deducimus usus.
251 Non meus hic labor est; alienis surgit in arvis
252 Haec messis nempe, atque aliam resecanda per artem.
253 Ast aequi quoniam per et arcus ivimus orbis,
254 Et triplices coni per formas; dicere porro
255 Unum, nempe ipso qui gignitur orbe, meatum
256 De tantis, quorum claudi natura repugnat
257 Intra
126406. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
usus.
251 Non meus hic labor est; alienis surgit in arvis
252 Haec messis nempe, atque aliam resecanda per artem.
253 Ast aequi quoniam per et arcus ivimus orbis,
254 Et triplices coni per formas; dicere porro
255 Unum, nempe ipso qui gignitur orbe, meatum
256 De tantis, quorum claudi natura repugnat
257 Intra ullos (quoniam transcendunt omnia) fines,
126407. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
262 Corporis, it currens quod scilicet, atque recurrens;
263 Ut referunt, quibus haec tentata, retectaque primis.
264 Nonne operae pretium est igitur cognoscere, quali
265 Constet natura, quos et referatur ad ortus?
266 Motum propterea currùs expende per urbem
267 Constratam lapide, aequati vel per sola campi:
268 Dum graditur, mentem revolutae, oculosque rotaï
126408. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
269 Fige super puncto, quod summo in margine perstet,
270 Clavus ut est ferri, qui lato vertice supra est.
271 Hic modo tangit humum, subitoque relinquit equorum
272 Progrediente jugo, et paulatim tollitur alte
273 Evolvente rota sese, obliquumque per auras
274 Tranat iter surgens, agilis dum culmina tranet
275 Summa rotae; quae praeteriens descendere parte
126409. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
273 Evolvente rota sese, obliquumque per auras
274 Tranat iter surgens, agilis dum culmina tranet
275 Summa rotae; quae praeteriens descendere parte
276 Incipit ex alia, et curvato pergere tractu
277 Illi consimili, quem scandens egerat ante,
278 Donec sese humilis demittat ad oscula terrae:
279 Interea quam longus erit, se tramite recto
280
126410. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
282 Ille roate liquidis excurrens clavus in auris,
283 in speciem via cujusdam sinuabitur arcùs,
284 Rectà nixus humi qui dorso sidera spectat
285 Convexo, terramque sinu, sublimis et alto
286 Vertice consurgit tantum, quantum editus orbis,
287 Qui genuit, fuit ille rotae, tantumque patescit,
288 In latera amplus, ut aequet aheni marginis oras
289 Orbem
126411. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
298 ingenio tentata Viri; quod claudit in illo,
299 Nam cupiens, via curva sinu, cognoscere, quantum
300 Majus sit spatium spatio, qui protulit, orbis;
301 in spatium formabat et hoc, formabat et illud,
302 Assimiles circumcidens, laevesque papyros,
303 Ponderaque imponens lance explorabat earum.
304 Ter quater intentis oculis, manibusque retractans
126412. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
298 ingenio tentata Viri; quod claudit in illo,
299 Nam cupiens, via curva sinu, cognoscere, quantum
300 Majus sit spatium spatio, qui protulit, orbis;
301 in spatium formabat et hoc, formabat et illud,
302 Assimiles circumcidens, laevesque papyros,
303 Ponderaque imponens lance explorabat earum.
304 Ter quater intentis oculis, manibusque retractans
305 Id
126413. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
311 In tractus, medium secet horum ut quilibet orbem,
312 Orbem illum, quo flexa via est exorta voluto.
313 Nunc convertere situs; quod erat super, effice, ut ima
314 Innitatur homo deorsum, et spectentur hianti
315 Astra sinu, latique pedes in nubila tendant:
316 Tum grave pondus erit, (magnos id sive per arcus,
317 Sive per exiguos punctum volvatur ad imum)
126414. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
335 Hujus praeterea prae cunctis una viaï
336 Optima dos; per eam quod puncta celerrimus extet
337 Trajectus gemina inter, ubi unum celsius, alterum
338 Est depressius, obliqua et regione vicissim
339 Consita: namque loca haec quae recta brevissima nectit
340 Tum via, tranatur cunctis non ocyus; aequi
341 Orbis quippe cadunt arcu, quam pondera chorda,
126415. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
349 Inclinatur ubi in praeceps, distenditur amplum
350 Tum spatium, quod sit tranandum, temporis addens
351 Tantum, ut jam constent majora impendia lucris.
352 Quapropter debent esse et declivia tanta
353 Principio, et dein tanta viae spatia, utraque nexa
354 Ut simul efficiant breviori tempore lapsum.
355 Fors hunc edocuit volucres natura meatum,
356 Cum
126416. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
amplum
350 Tum spatium, quod sit tranandum, temporis addens
351 Tantum, ut jam constent majora impendia lucris.
352 Quapropter debent esse et declivia tanta
353 Principio, et dein tanta viae spatia, utraque nexa
354 Ut simul efficiant breviori tempore lapsum.
355 Fors hunc edocuit volucres natura meatum,
356 Cum celsa de rupe, vel altae e vertice pini
126417. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
evehit ipse
364 Ocyor apricum ad collem, frondentis ad umbras
365 Aut nemoris: tremit improviso oppressa columba
366 Ungue super; gaudetve suo consorte recepto
367 Protinus, et teneros meditari coeptat amores.
368 At nos huc ratio natura certior ipsa
369 Induxit nuper, qua suemus in omnia, quae sunt
370 Abdita cumque animis, felici irrumpere nisu.
126418. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
371 Hoc oculis etiam, non tantùm mente, tueri
372 Possis, si ducas lignove, vel aere canalem
373 Haud aliter flexum, quam qua ratione reposcit
374 Istud iter, rectumque itidem, et quoscumque libebit
375 Diversis alios se ductibus insinuantes;
376 Tantùm ut communis sit apex, e terminus ollis.
377 Uno deinde globos si emittas tempore, ductu
126419. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
395 Diversis, infinitos confingere quarum,
396 Si sit opus, libeatque, modos, praescriptaque possis,
397 Si quoque particulis variis loca consita, per quae
398 Trajicitur, varia ratione morentur, et obstent;
399 Experiuntur uti restantes aëris auras,
400 Vimque novam venti, suspenso corpora fune
401 Qui vibrant teneris immixti saepe puellis
402 Ludentes Juvenes, cum
126420. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
venti, suspenso corpora fune
401 Qui vibrant teneris immixti saepe puellis
402 Ludentes Juvenes, cum festo tempore gaudent
403 Per nemus effundi latum, per florea prata,
404 Et laetos ineunt coetus, risusque, jocosque;
405 Omnia mutari varia ratione, modisque
406 Tum par est; alio descensus ordine sese
407 Inter erunt, alio quoque tempora, dissimilique
126421. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
multis
410 Sentibus, illaeso vix ut pede transeat illuc
411 Ipsa novis pollens numeris ars; multiplicesque
412 Non magnae res interdum confundere possunt
413 Omnia, et ex oculis veri secludere lumen.
414 Sic ubi pulvereos transmittunt agmina campos,
415 Quadrupedumque leves insultant undique turmae,
416 Ilicet in nubes sese globus evehit ater
126422. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
442 Non tamen ante, locum quam denique scandat ad illum,
443 Qui sit, ut alter erat, lapsus quo coeperat, altus;
444 Deinde viam retro legit, acceleratque ruendo,
445 Ut prius, et partem jam pernix transvolat imam,
446 Tardatoque iterum gressu loca prima revisit,
447 Atque iterum descendit, et insilit, itque, reditque,
448 Nec mora, nec requies forte unquam, perpetuùmque
126423. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
444 Deinde viam retro legit, acceleratque ruendo,
445 Ut prius, et partem jam pernix transvolat imam,
446 Tardatoque iterum gressu loca prima revisit,
447 Atque iterum descendit, et insilit, itque, reditque,
448 Nec mora, nec requies forte unquam, perpetuùmque
449 Sisyphio veluti clivo lapis ille, mearet,
450 Officerret nisi quid fluidus, dum scinditur, aër.
126424. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unquam, perpetuùmque
449 Sisyphio veluti clivo lapis ille, mearet,
450 Officerret nisi quid fluidus, dum scinditur, aër.
451 Propterea fiunt procursus usque minores,
452 Et loca paulatim minus edita, denique motus
453 Ut neque sentiri, neque jam queat esse profecto.
454 Nunc age de filo, seu pendula corpora virgâ
455 Mente, oculisque suos sese vibrantia in arcus
126425. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
motus
453 Ut neque sentiri, neque jam queat esse profecto.
454 Nunc age de filo, seu pendula corpora virgâ
455 Mente, oculisque suos sese vibrantia in arcus
456 Consequere, et mecum, quid prodeat inde, revolve.
457 Concipe propterea suspenso in corpore quidquid
458 Ponderis est, puncto compressum cogier uno,
459 Expertemque omni virgam gravitate relinqui,
126426. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sunt inter eaedem.
470 Hic aequis spatiis, atque aequo tempore, ut illic,
471 Perpetui pariter procursus conficerentur,
472 Ni proscissa viam sublimem contrahat aura,
473 Et filum, flecti dum pugnat, virgave restans.
474 Verum cum minuunt, genus hoc, obstantia motum
475 Ponderis haud parvi praesertim, in quolibet illo
476 Excursu, nequeas, turbatum in tempore quid sit,
126427. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
orbis
478 Tempora in exiguis, ut diximus ante, necesse est,
479 Non mutata via contractâ tempora constent,
480 Proscissis contracta auris, filove rigente.
481 nec minus et tempus pariter conferre valebis
482 Omnis itus reditusve, illo cum tempore, quo se
483 Per duplex rectà devolvere corpora possent
484 Fili intervallum (quod totum aequaliter orbem
126428. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
491 Tempora, quae talem rationem ad tempora servent
492 Altera, confit iter toto quibus axe deorsum,
493 Inter se qualem servant in quolibet orbe
494 Quarta orae circum ductae pars, axis et ipse.
495 Si duo propterea sint corpora pendula filis
496 Tractu non aequo productis, quilibet illis
497 Temporibus fient procursus, quae, repetantur
498 Si semel in sese,
126429. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
515 Proinde, quater filum quod longius, unius horae
516 Tempore tot faciet procursus, ut brevioris
517 Sint plures duplo: hi, si in se repetantur, abibunt
518 Tunc in bis duplices; et proin quater exuperabunt
519 Illos; id quanto filum produtius extat.
520 Porro mobilitas, qua lapsu corpus in imo
521 Effugit, a solis fili non tractibus orta est
126430. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est
522 Distensi, solis ampli neque tractibus arcùs;
523 A solis verum spatiis sublimibus illis,
524 A quibus incepit descensus, quae tamen ipsa
525 A filis pendent longis, et ab arcubus amplis:
526 Mobilitas quoniam est eadem, velut ante probavi,
527 Ac si se rectà corpus demitteret illinc.
528 Proin simul et fili protensi, arcùsque patentis
126431. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ipsa
525 A filis pendent longis, et ab arcubus amplis:
526 Mobilitas quoniam est eadem, velut ante probavi,
527 Ac si se rectà corpus demitteret illinc.
528 Proin simul et fili protensi, arcùsque patentis
529 Si noscas tractum; poteris quoque noscere, quae sit
530 Maxima mobilitas, extremoque ultima fundo.
531 Proin poteris, geminis vl plumbea pondera filis
126432. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
531 Proin poteris, geminis vl plumbea pondera filis
532 Si prope suspendas, vel eburnea mole rotunda,
533 Vel quaecumque velis, facili ratione cadentum
534 Pertentare omnes ictus, et noscere leges
535 Corporum in impulsu;superà quae carmine longo
536 Omnia te docui, et vera ratione probavi:
537 Scilicet unam ad rem non uno tramite tantùm
126433. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
533 Vel quaecumque velis, facili ratione cadentum
534 Pertentare omnes ictus, et noscere leges
535 Corporum in impulsu;superà quae carmine longo
536 Omnia te docui, et vera ratione probavi:
537 Scilicet unam ad rem non uno tramite tantùm
538 Pervenisse queas: aditus patet undique rerum,
539 Si tamen insistas rectâ regione; neque extat,
126434. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
537 Scilicet unam ad rem non uno tramite tantùm
538 Pervenisse queas: aditus patet undique rerum,
539 Si tamen insistas rectâ regione; neque extat,
540 Quod nequeas et ab ha, et ab illa parte tueri,
541 Et quod perceptum non longe plurima prodat.
542 Quod superest, rigida si jam duo corpora eadem
543 Innectas virga, verùm disjuncta vicissim,
126435. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
537 Scilicet unam ad rem non uno tramite tantùm
538 Pervenisse queas: aditus patet undique rerum,
539 Si tamen insistas rectâ regione; neque extat,
540 Quod nequeas et ab ha, et ab illa parte tueri,
541 Et quod perceptum non longe plurima prodat.
542 Quod superest, rigida si jam duo corpora eadem
543 Innectas virga, verùm disjuncta vicissim,
126436. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tramite tantùm
538 Pervenisse queas: aditus patet undique rerum,
539 Si tamen insistas rectâ regione; neque extat,
540 Quod nequeas et ab ha, et ab illa parte tueri,
541 Et quod perceptum non longe plurima prodat.
542 Quod superest, rigida si jam duo corpora eadem
543 Innectas virga, verùm disjuncta vicissim,
544 Hoc sit uti propius, punctoque remotius illud,
126437. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pondera corpus,
551 Virga impulsa pari vibraret tempore sese,
552 Quo nunc se vibrat, cum sic disjuncta recedunt.
553 Hoc igitur puncto confingimus esse recepta
554 Corpora, et hoc finem vibranti ponere virgae.
555 At quoque si corpus tantùm suspenditur unum,
556 Attamen ut filum grave sit, seu virga; locatae,
557 Corporis, et filif partes, virgaeve rigentis
126438. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recepta
554 Corpora, et hoc finem vibranti ponere virgae.
555 At quoque si corpus tantùm suspenditur unum,
556 Attamen ut filum grave sit, seu virga; locatae,
557 Corporis, et filif partes, virgaeve rigentis
558 In regione sitùs varia, varieque remotae
559 A clavo retinente super, diversa requirent
560 Tempora; propterea punctum id commune necesse est
126439. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
praeceps
582 Illa sinit subitum nos motum posse putare
583 Servantes quamvis animo vigilante, oculisque:
584 Exposcit mens nostra moras, oculique notantes;
585 Exiguusque, et qui nequeat vitarier error
586 Temporis in lapsu, subito discrimina magna
587 Efficiet spatiorum, et eam grandescere fraudem.
588 Tempora sin capias nimium non parva, sed ipsa
126440. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
584 Exposcit mens nostra moras, oculique notantes;
585 Exiguusque, et qui nequeat vitarier error
586 Temporis in lapsu, subito discrimina magna
587 Efficiet spatiorum, et eam grandescere fraudem.
588 Tempora sin capias nimium non parva, sed ipsa
589 Paulo majora, ut speres sentire, quod optas;
590 Tum loca deberi nimium sublimia, lapsus
126441. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
590 Tum loca deberi nimium sublimia, lapsus
591 Unde oritur, fateare, necesse est; proptereaque
592 Praecipiti lapsu magnam quoque mobilitatem,
593 Dimotis magnos obices et gignier auris,
594 Quae faciant, certum ne possis prendere tempus.
595 At contra exiguos agitur cum pondus in arcus
596 Pendens, offensus patitur vix aëris ullos:
126442. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
642 Ingreditur notos cum post discrimina portus,
643 Laeta coronatis pergit Dîs, atque secundos
644 Pandit vexilla ad vetos: latera omnia fulgent,
645 Et sonitus iterum dant aera, iterumque coruscos:
646 Discurrunt laeti interea, atque ad nubila nautae
647 Clamorem extollunt, sociisque hortatibus instant,
648 Dum primos subeunt maris, extremosque
126443. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
646 Discurrunt laeti interea, atque ad nubila nautae
647 Clamorem extollunt, sociisque hortatibus instant,
648 Dum primos subeunt maris, extremosque labores:
649 Respondent vicina loca, et perculsa resultant
650 Littora: eunt ipsi ad spectacula nautica cives.
651 At cum jam pelago, terra procul, itur in alto,
652 Ornamenta viae deponit inania prorsus,
126444. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
resultant
650 Littora: eunt ipsi ad spectacula nautica cives.
651 At cum jam pelago, terra procul, itur in alto,
652 Ornamenta viae deponit inania prorsus,
653 Artis et instrumenta exercet idonea durae
654 Navita, quodque opus est, quod et utile, spectat, agitque
655 Tantùm, et cum ventis luctatur saepe, marique,
656 Et scopulos servat, nocturnaque sidera solers.
126445. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
651 At cum jam pelago, terra procul, itur in alto,
652 Ornamenta viae deponit inania prorsus,
653 Artis et instrumenta exercet idonea durae
654 Navita, quodque opus est, quod et utile, spectat, agitque
655 Tantùm, et cum ventis luctatur saepe, marique,
656 Et scopulos servat, nocturnaque sidera solers.
657 Rebus ab his pulchrae assequitur dein praemia laudis
126446. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in alto,
652 Ornamenta viae deponit inania prorsus,
653 Artis et instrumenta exercet idonea durae
654 Navita, quodque opus est, quod et utile, spectat, agitque
655 Tantùm, et cum ventis luctatur saepe, marique,
656 Et scopulos servat, nocturnaque sidera solers.
657 Rebus ab his pulchrae assequitur dein praemia laudis
658 Scilicet, et facilem vitam, placidamque senectam.
126447. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
prorsus,
653 Artis et instrumenta exercet idonea durae
654 Navita, quodque opus est, quod et utile, spectat, agitque
655 Tantùm, et cum ventis luctatur saepe, marique,
656 Et scopulos servat, nocturnaque sidera solers.
657 Rebus ab his pulchrae assequitur dein praemia laudis
658 Scilicet, et facilem vitam, placidamque senectam.
659 Sic me, cum longi vel finis carminis
126448. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
655 Tantùm, et cum ventis luctatur saepe, marique,
656 Et scopulos servat, nocturnaque sidera solers.
657 Rebus ab his pulchrae assequitur dein praemia laudis
658 Scilicet, et facilem vitam, placidamque senectam.
659 Sic me, cum longi vel finis carminis instat,
660 Ordior aut alios iterum post otia cursus,
661 Pulchra juvat praeferre animis spectacula, et artem,
126449. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
658 Scilicet, et facilem vitam, placidamque senectam.
659 Sic me, cum longi vel finis carminis instat,
660 Ordior aut alios iterum post otia cursus,
661 Pulchra juvat praeferre animis spectacula, et artem,
662 Qua facilis, vulgo plaudenti ostendere nostram,
663 Ludentesque velut, quo tum rapit aura, volamus
664 Parnassi vario redimentes tempora flore.
665 Non ita, cum
126450. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
665 Non ita, cum longe provecti, cumque videmus
666 Nigrantes veluti fluctus advolvier, atramque
667 Undique nativis tenebris incumbere noctem,
668 Difficilemque viam, et multis vada plena periclis.
669 Tunc animi vires, artemque educere multam
670 Nitimur, et magno contendimus usque labore,
671 Duraque neglecto tractamus munia fastu;
126451. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
atramque
667 Undique nativis tenebris incumbere noctem,
668 Difficilemque viam, et multis vada plena periclis.
669 Tunc animi vires, artemque educere multam
670 Nitimur, et magno contendimus usque labore,
671 Duraque neglecto tractamus munia fastu;
672 Unde decus, nomenque aliquod, laudemque petamus.
673 Quare age, dum terra procul omni avectus in aequor
126452. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
secundùm
677 Curvae terga viae se circumflectere tensum
678 Efficias filum, jungique amplexibus arctis
679 Usque novis, latisque magis: dein inde referri
680 Avulsum filum, et de parte evolvier una;
681 Illius extremi progignet limitis ora,
682 Dum redit, in vacuo designans aëre curvum
683 Quoddam iter. Hoc porro plerumque orietur ab illo,
126453. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ima:
696 Sic etenim efficies, ut dum it, redit istud, in arcus
697 Non alios, quam propositos eat, atque cupito
698 Tramite se flectat. Verùm sic lamina debet
699 Aptari, et puncto deorsum deflectier alto,
700 Ut, quod opus filum est evolvier ob gravitatem
701 Ponderis, id tantùm a convexa respiciatur
702 Parte, et propterea via sit nova concava sursum.
126454. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sic lamina debet
699 Aptari, et puncto deorsum deflectier alto,
700 Ut, quod opus filum est evolvier ob gravitatem
701 Ponderis, id tantùm a convexa respiciatur
702 Parte, et propterea via sit nova concava sursum.
703 Ergo ingens, genus hoc, rerum Monstrator, et Auctor,
704 Ortam ex orbe viam cum mente revolveret aequo,
705 Ejus et hoc in natura latitare receptum
126455. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
700 Ut, quod opus filum est evolvier ob gravitatem
701 Ponderis, id tantùm a convexa respiciatur
702 Parte, et propterea via sit nova concava sursum.
703 Ergo ingens, genus hoc, rerum Monstrator, et Auctor,
704 Ortam ex orbe viam cum mente revolveret aequo,
705 Ejus et hoc in natura latitare receptum
706 Vidit, et arripuit praeclarum ante omnia munus:
707 Nempe iter
126456. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
702 Parte, et propterea via sit nova concava sursum.
703 Ergo ingens, genus hoc, rerum Monstrator, et Auctor,
704 Ortam ex orbe viam cum mente revolveret aequo,
705 Ejus et hoc in natura latitare receptum
706 Vidit, et arripuit praeclarum ante omnia munus:
707 Nempe iter ipsum se producere, seque parentem
708 Esse sui simul et sobolem, a seseque creari
126457. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sursum.
703 Ergo ingens, genus hoc, rerum Monstrator, et Auctor,
704 Ortam ex orbe viam cum mente revolveret aequo,
705 Ejus et hoc in natura latitare receptum
706 Vidit, et arripuit praeclarum ante omnia munus:
707 Nempe iter ipsum se producere, seque parentem
708 Esse sui simul et sobolem, a seseque creari
709 Distenso, similique ab origine prorsus oriri.
126458. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aequo,
705 Ejus et hoc in natura latitare receptum
706 Vidit, et arripuit praeclarum ante omnia munus:
707 Nempe iter ipsum se producere, seque parentem
708 Esse sui simul et sobolem, a seseque creari
709 Distenso, similique ab origine prorsus oriri.
710 Sic propriam proles non unquam vera parentem
711 Ulla referre potest, non guttam gutta, nec alta
126459. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
715 Proque alia sine fraude aliam proponere posses,
716 Ni positu tantùm distarent; namque orientis
717 Qui situs est medius, supremas respicit oras
718 Alterius, per cuncta vices et caetera versae
719 Sic loca sunt, et ubique situs contrarius extat.
720 Quapropter duplex, fac, lamina fiat in hujus
721 Partem flexa viae, quam primam protulit orbis
126460. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
posses,
716 Ni positu tantùm distarent; namque orientis
717 Qui situs est medius, supremas respicit oras
718 Alterius, per cuncta vices et caetera versae
719 Sic loca sunt, et ubique situs contrarius extat.
720 Quapropter duplex, fac, lamina fiat in hujus
721 Partem flexa viae, quam primam protulit orbis
722 Partem, postremamve volutus; ut utraque tantùm
126461. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
734 Evolvensque iterum: properabit pondus in arcus
735 Propterea, in quales duplex se lamina flectit,
736 Qualesque ultra se provolvens, gigneret orbis.
737 Hos parvos, magnosque velis, et quamlibet esse
738 Senper inaequales, percurri tempore prorsus
739 Est opus aequali, nec cursu non erit ullo
740 Illud prorsus idem tempus, quod diximus ante.
741 Utilis
126462. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Machina construitur, nobis quae tempora signet;
744 Additum ibi, efficimus, pondus, contortave ferri
745 Lamina det motum: verum horae aequaliter istis
746
Nin ibant, et erant momenta coërcita lapsu
747 Impare: non vires aequaliter usque movebant:
748 Machina nec motum probe dispertibat eundem.
749 Propterea caeli in servandis ignibus ipsis
126463. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ipsum
757 Solem admirati; nam Solem errare necesse est.
758 Dum fert ille dies, lapsu non labitur aequo
759 Per caelum, paribus nec anhelos urget habenis
760 Alipedes, et proinde dies non efficit aequos:
761 Exiguum tamen est discrimen, prendere vulgus
762 Quod nequeat sensu, aut ulla ratione videre.
763 Nam cum quemque diem divisum cernat in horas
126464. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
766 Divisi quia sunt aequaliter, autumat aequos.
767 Quid vulgus tamen id discrimen tenue moretur,
768 Utpote nil faciens ducendae ad commoda vitae,
769 Queis capitur tantùm, quae tantùm quaerit, et optat?
770 At nimium vigilens terrae, caelique morantur
771 Mensores, quos naturae spectacula ducunt,
772 Qui vitae conferre etiam hoc ad commoda nôrunt.
773 Inde aequare
126465. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
770 At nimium vigilens terrae, caelique morantur
771 Mensores, quos naturae spectacula ducunt,
772 Qui vitae conferre etiam hoc ad commoda nôrunt.
773 Inde aequare dies facile, et, quae caetera constant,
774 Exigere ad veras mensuras tempora possunt.
775 Utilitatem aliam potiorem ast inde referre
776 Spes erat, oceano cum fertur adunca patenti
126466. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
775 Utilitatem aliam potiorem ast inde referre
776 Spes erat, oceano cum fertur adunca patenti
777 Nigrantes inter fluctus ratis, actaque ventis
778 Huc illuc variis, sinuoso et concita cursu est,
779 Spes erat, ut possint vexati per mare nautae
780 Scire, ubi sint, et qua mundi regione locentur
781 Continuò, instabilisque viae qua parte peracta
126467. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
777 Nigrantes inter fluctus ratis, actaque ventis
778 Huc illuc variis, sinuoso et concita cursu est,
779 Spes erat, ut possint vexati per mare nautae
780 Scire, ubi sint, et qua mundi regione locentur
781 Continuò, instabilisque viae qua parte peracta
782 Quae superet, terrae spatiumque, plagamque petitae.
783 Spes rata si nautis tentantibus illa fuisset,
126468. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
784 Num foret inventum majus, num pulchrius isto,
785 Num generi utilius nostro, aut divinius usquam?
786 Proin vitae ingentes optatum est semper ad usus,
787 Servaturum et opes multorum, et denique vitam.
788 Plurima propterea fulvi promissa metalli
789 Pondera sunt variis a gentibus, ire marinos
790 Queis opus est fluctus, ut mentis suscitet ignes
126469. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
784 Num foret inventum majus, num pulchrius isto,
785 Num generi utilius nostro, aut divinius usquam?
786 Proin vitae ingentes optatum est semper ad usus,
787 Servaturum et opes multorum, et denique vitam.
788 Plurima propterea fulvi promissa metalli
789 Pondera sunt variis a gentibus, ire marinos
790 Queis opus est fluctus, ut mentis suscitet ignes
126470. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
788 Plurima propterea fulvi promissa metalli
789 Pondera sunt variis a gentibus, ire marinos
790 Queis opus est fluctus, ut mentis suscitet ignes
791 Spes lucri mage laude potens, et quaerere cogat.
792 Haud minus idcirco tentantibus ardua semper
793 Obstiterunt, id ne Mortales assequeremur
794 Hos etiam pendentis itus post denique virgae,
795 Et
126471. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
potens, et quaerere cogat.
792 Haud minus idcirco tentantibus ardua semper
793 Obstiterunt, id ne Mortales assequeremur
794 Hos etiam pendentis itus post denique virgae,
795 Et reditus, ut sunt, certa ratione repertos.
796 Namque ubi sint, longas possint ut per mare nautae
797 Noctes, atque dies jactati agnoscere, oportet
798 Invenisse prius, quo jam sit cumque locorum
126472. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
per mare nautae
797 Noctes, atque dies jactati agnoscere, oportet
798 Invenisse prius, quo jam sit cumque locorum
799 Forte ratis, quantum terraï distet ab axe
800 Extremo, et quanto nascenti, sive cadenti
801 Sit propior soli, quam quae illis cognita terrae
802 Est regio; exiguum nam tum quo magna refertur
803 Cum regnis haec terra suis, lacubusque, marique,
126473. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
801 Sit propior soli, quam quae illis cognita terrae
802 Est regio; exiguum nam tum quo magna refertur
803 Cum regnis haec terra suis, lacubusque, marique,
804 Fluminibusque, et cum sylvis, et montibus altis,
805 Inspexisse globum tentantes, quis suus, illis
806 Inveniunt, locus, et picto super orbe docentur,
807 Tantundem qui distet ab axe, oriensque, cadensve
126474. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
801 Sit propior soli, quam quae illis cognita terrae
802 Est regio; exiguum nam tum quo magna refertur
803 Cum regnis haec terra suis, lacubusque, marique,
804 Fluminibusque, et cum sylvis, et montibus altis,
805 Inspexisse globum tentantes, quis suus, illis
806 Inveniunt, locus, et picto super orbe docentur,
807 Tantundem qui distet ab axe, oriensque, cadensve
126475. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
803 Cum regnis haec terra suis, lacubusque, marique,
804 Fluminibusque, et cum sylvis, et montibus altis,
805 Inspexisse globum tentantes, quis suus, illis
806 Inveniunt, locus, et picto super orbe docentur,
807 Tantundem qui distet ab axe, oriensque, cadensve
808 Sol pariter, sibi visus ut est, queat unde videri.
809 Et jam principio cognoscere cardinis oras
126476. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illis
806 Inveniunt, locus, et picto super orbe docentur,
807 Tantundem qui distet ab axe, oriensque, cadensve
808 Sol pariter, sibi visus ut est, queat unde videri.
809 Et jam principio cognoscere cardinis oras
810 Sol facit, aut caelo sidus quodcumque sereno;
811 Quam procul a nostro, si serves, transeat astrum
812 Vertice, quamque polo mundi procul ardeat ipsum,
126477. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
815 Illis, queis certum superà est quodcumque, notamus:
816 Exin namque scies, quantùm sublime recedat
817 Verticis, a mundi propiori cardine, punctum,
818 Quantùm et propterea locus ipso a cardine terrae.
819 Quod superest, quanto Solis quis distet ab ortu,
820 Occasuve magis, regio quam cognita quaevis,
821 Noscere difficile est. Qui terrae cardinis oras
126478. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
819 Quod superest, quanto Solis quis distet ab ortu,
820 Occasuve magis, regio quam cognita quaevis,
821 Noscere difficile est. Qui terrae cardinis oras
822 Circum aeque spectant, ipsis oriuntur, et altum
823 Caeli consurgunt ad culmen sidera, eadem,
824 Et delabuntur ratione, obitusque revisunt.
825 At discrimen id est, quod proximiore locantur
826 Qui circum regione
126479. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cognita quaevis,
821 Noscere difficile est. Qui terrae cardinis oras
822 Circum aeque spectant, ipsis oriuntur, et altum
823 Caeli consurgunt ad culmen sidera, eadem,
824 Et delabuntur ratione, obitusque revisunt.
825 At discrimen id est, quod proximiore locantur
826 Qui circum regione ipsorum exortibus, îdem
827 Accidere illa prius, quae diximus, omnia cernunt.
126480. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ferat, intereaque
846 Per mare decurrat ventis variantibus actus,
847 Post tot inaequales cursus, multosque viarum
848 Errores, (si nil turbatum in motibus esset
849 horarum, et virgae, huc illuc quae pendula currit)
850 ipsum, ubicumque foret, patrias quae illuminat oras,
851 Lucis momentum mediae, noctisve videret;
852 Momentumque loco, quo sit, reperire recenti
126481. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
858 Illa sit in puncto terraï, sciret aperte,
859 Atque id mole super terram referente notaret.
860 Nonne videas aequis virgae a procursibus omnem
861 Pendere hanc penitus rationem, et nitier illis.
862 Nam quae alia est ratio numerati temporis omne
863 Pro varia regione locorum percipiendi
864 Discrimen, veluti cum deficit intercepto
865 Lumine luna,
126482. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
869 Vitraque praeterea longorum adhibere tuborum
870 Difficile est, moto cum fluctuat aequore puppis;
871 Nec bene tunc oculis, cum jam res incipit esse,
872 Apparet, sed coepta potest, et facta videri.
873 Denique vel multi possunt transcurrere menses
874 Conspecto sine defectu: spectacula non haec,
875 Quando opus est, fiunt; sumptu non sunt ea nostro
126483. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
transcurrere menses
874 Conspecto sine defectu: spectacula non haec,
875 Quando opus est, fiunt; sumptu non sunt ea nostro
876 Edita, nec nostros expectant sidera nutus.
877 Et veluti, lateat si morbi causa Medentes,
878 Ipse quoque ignotus morbus sit, non minus audent
879 A signis illi causam, morbumque latentem
880 Conjicere ambiguis, nunc hunc, nunc protinus illum,
126484. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
878 Ipse quoque ignotus morbus sit, non minus audent
879 A signis illi causam, morbumque latentem
880 Conjicere ambiguis, nunc hunc, nunc protinus illum,
881 Atque alium, atque alium, et remedî genera omnia mutant,
882 Omnia pertentant nequidquam: viribus aeger
883 Vitae labitur absumptis, lethoque propinquat.
884 Sic alii frustra consulto denique caelo
126485. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
888 Verum has inscriptas undis fallacibus audent
889 Mensuras subito fluctu confundere venti
890 Humida versantes variantibus aequora flabris,
891 Jactantesque ratem, et furtivus, qui mare transfert,
892 Confunditque vias, labentum cursus aquarum.
893 Sola hanc visa igitur facilicrem pendula pacto
894 Virga dare, horarum primùm ut fuit addita moli;
126486. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
902 Ast agitata ubi sit, veluti sub puppe cavata,
903 Tempora turbantur; certis nam motibus extra
904 Officit incertus motus, nec pellitur aeque
905 propterea, interdum et procursus desinit omnis.
906 Est etiam, ut fiat mutato pendula caelo
907 Longior aut brevior se vibrans virga, caloris
908 Propter saepe vices, et frigoris; omnia namque
126487. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
905 propterea, interdum et procursus desinit omnis.
906 Est etiam, ut fiat mutato pendula caelo
907 Longior aut brevior se vibrans virga, caloris
908 Propter saepe vices, et frigoris; omnia namque
909 Aestu extenduntur, retrahuntur dura metalla
910 Frigore: at has etiam in regione subibit eadem
911 Illa vices, aestumque feret, brumaeque rigorem.
126488. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
911 Illa vices, aestumque feret, brumaeque rigorem.
912 Saepe itidem privas illae vertuntur in horas
913 Aëre converso, ventis, pluviisque coortis.
914 Tardior idcirco procursus, et ocyor exit,
915 Nec, quod opus, peragentur eodem in tempore semper.
916 Hoc tamen est nobis vitandi certa reperta
917 Jam ratio; siquidem, argenti cum pondere vivi
918 Si
126489. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
917 Jam ratio; siquidem, argenti cum pondere vivi
918 Si tubulum inductum se virgae in fine moventis
919 Suspendas, erit, ut, cum fiet longior aestu
920 Illa, magis tubulo se mergat, et altius ipsum
921 Insiluisse liquens argentum cogat, ut inde,
922 Dispositis bene ponderibus, non longior extet
923 Revera; minus efficient nam pondera longam,
924 Cum minus
126490. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut inde,
922 Dispositis bene ponderibus, non longior extet
923 Revera; minus efficient nam pondera longam,
924 Cum minus a summo distabunt addita puncto.
925 Aptior ast et adhuc, et multo est tutior alter
926 His modus in rebus; neque enim de simplice virga
927 Suspendunt alii pondus, sed nectere plures
928 Compactas vario inter se voluere metallo,
126491. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
922 Dispositis bene ponderibus, non longior extet
923 Revera; minus efficient nam pondera longam,
924 Cum minus a summo distabunt addita puncto.
925 Aptior ast et adhuc, et multo est tutior alter
926 His modus in rebus; neque enim de simplice virga
927 Suspendunt alii pondus, sed nectere plures
928 Compactas vario inter se voluere metallo,
126492. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
item descendere virga
932 Fixum alia debebat, eo sustollere sese
933 Possit, uti spatiis aequaliter haeret altis.
934 Quod superest, demum ad nostros remeare labores,
935 Et coeptae par est jam reddere nos gravitati,
936 Unde objectarum hinc, atque illinc plurima rerum
937 Abduxere: velut qui aggressi longa viarum,
938 Non possunt recta semper regione meare,
126493. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
gravitati,
936 Unde objectarum hinc, atque illinc plurima rerum
937 Abduxere: velut qui aggressi longa viarum,
938 Non possunt recta semper regione meare,
939 At divertere et huc vario coguntur, et illuc
940 Hospitio, saepe et celebratas visere terras
941 Digressi cupiunt, obeuntesque oppida cessant,
942 Atque illo montes latere, hoc torrentia vitant
126494. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
936 Unde objectarum hinc, atque illinc plurima rerum
937 Abduxere: velut qui aggressi longa viarum,
938 Non possunt recta semper regione meare,
939 At divertere et huc vario coguntur, et illuc
940 Hospitio, saepe et celebratas visere terras
941 Digressi cupiunt, obeuntesque oppida cessant,
942 Atque illo montes latere, hoc torrentia vitant
943 Flumina, et
126495. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
plurima rerum
937 Abduxere: velut qui aggressi longa viarum,
938 Non possunt recta semper regione meare,
939 At divertere et huc vario coguntur, et illuc
940 Hospitio, saepe et celebratas visere terras
941 Digressi cupiunt, obeuntesque oppida cessant,
942 Atque illo montes latere, hoc torrentia vitant
943 Flumina, et hiberno campos late imbre natantes;
126496. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et illuc
940 Hospitio, saepe et celebratas visere terras
941 Digressi cupiunt, obeuntesque oppida cessant,
942 Atque illo montes latere, hoc torrentia vitant
943 Flumina, et hiberno campos late imbre natantes;
944 Sic mihi fas paulum discurrere, dum gravitatis
945 Magnum iter insisto, res et convertere mentem
946 Ad varias, hac se objiciant quae parte, vel illa,
126497. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
942 Atque illo montes latere, hoc torrentia vitant
943 Flumina, et hiberno campos late imbre natantes;
944 Sic mihi fas paulum discurrere, dum gravitatis
945 Magnum iter insisto, res et convertere mentem
946 Ad varias, hac se objiciant quae parte, vel illa,
947 Quaeque viam reddant facilem magis, atque patentem,
948 Mutatoque levent animum quae saepe labore,
126498. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mentem
946 Ad varias, hac se objiciant quae parte, vel illa,
947 Quaeque viam reddant facilem magis, atque patentem,
948 Mutatoque levent animum quae saepe labore,
949 Visier et dignae sint, et sint parte viaï
950 Non alia nobis tam prono excursu adeundae.
951 Porro iter ad notum, rectique ad tramitis oras
952 Sponte remigrandum, et nobis via coepta terenda est.
126499. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
946 Ad varias, hac se objiciant quae parte, vel illa,
947 Quaeque viam reddant facilem magis, atque patentem,
948 Mutatoque levent animum quae saepe labore,
949 Visier et dignae sint, et sint parte viaï
950 Non alia nobis tam prono excursu adeundae.
951 Porro iter ad notum, rectique ad tramitis oras
952 Sponte remigrandum, et nobis via coepta terenda est.
126500. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
949 Visier et dignae sint, et sint parte viaï
950 Non alia nobis tam prono excursu adeundae.
951 Porro iter ad notum, rectique ad tramitis oras
952 Sponte remigrandum, et nobis via coepta terenda est.
953 Et jam, quandoquidem gravitas in corpore solo
954 Quid faciat, docui; qualis, si corpora confers
955 Multa, sit,
126501. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parte viaï
950 Non alia nobis tam prono excursu adeundae.
951 Porro iter ad notum, rectique ad tramitis oras
952 Sponte remigrandum, et nobis via coepta terenda est.
953 Et jam, quandoquidem gravitas in corpore solo
954 Quid faciat, docui; qualis, si corpora confers
955 Multa, sit, inquiram; cumque ipsa impellat eadem
126502. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
semper ratione, videndum.
958 Hìc subito rerum nobis obstare videntur
959 Pondera, diverso diversa in corpore quae nos
960 Sentimus: verùm diversa a pondere constat
961 Et gravitas, quae vis est punctum quodque repellens
962 Materiae deorsum; sunt vires pondus at omnes
963 Unà compositae, quae trudunt omnia puncta,
964 Quae conjuncta simul simul corpus nectuntur in
126503. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
964 Quae conjuncta simul simul corpus nectuntur in unum.
965 propterea a numero punctorum pondera pendent;
966 Non gravitas. Haec si foret una, eademque per omnem
967 Materiam, et partes agitaret viribus îsdem
968 Aequales, tamen esset, ubi plus corporis extat,
969 Majus pondus adhuc, et plus intendere nervos
970 Cogeret, idque ab humo tollentem, seu retinentem
126504. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
966 Non gravitas. Haec si foret una, eademque per omnem
967 Materiam, et partes agitaret viribus îsdem
968 Aequales, tamen esset, ubi plus corporis extat,
969 Majus pondus adhuc, et plus intendere nervos
970 Cogeret, idque ab humo tollentem, seu retinentem
971 Plus quoque lassaret, versantemque aëre dextram.
972 Proin, quia diversis majora, minoraque constant
126505. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
per aequas
979 Tum gravitas partes divisaque, disque tributa.
980 Quo tamen id demum possis perquirere pacto,
981 Atque videre? Sua in primordia solvere corpus,
982 Ejus et extremas quasvis dignoscere partes,
983 Innumerasque queas numerare, et cernere seorsum,
984 Ut noscas, pro materia num pondera constent?
985 Num praeclusa via est proin, quo contendimus, omnis?
126506. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
980 Quo tamen id demum possis perquirere pacto,
981 Atque videre? Sua in primordia solvere corpus,
982 Ejus et extremas quasvis dignoscere partes,
983 Innumerasque queas numerare, et cernere seorsum,
984 Ut noscas, pro materia num pondera constent?
985 Num praeclusa via est proin, quo contendimus, omnis?
986 Praetereaque aditus non jam licet ire per ullos?
126507. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
989 Corpora debebunt, si nil descensibus obstet,
990 Ponderibus variis quantumvis praedita constent?
991 Uno nimirum descendere tempore semper
992 Esset opus per idem spatium, velocia et aeque
993 Esse, ideoque pares acquirere mobilitates.
994 Dum par vis fuerit privis in partibus urgens,
995 Nil refert, an major earum, an paucior extet
996 Hìc numerus,
126508. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1019 Insita particulis aeque; reperire queamus
1020 Harum congeriem varianti in corpore talem,
1021 Plus habeant simul ut gravitatis, corpore quam quae
1022 Sunt congestae alio, et majori protinus illas
1023 proinde fuga in praeceps se deorsum ferre tuamur.
1024 Haec via quapropter nobis est pervia sola,
1025 Corpore par gravitas num sit, quaerentibus, omni,
126509. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illas
1023 proinde fuga in praeceps se deorsum ferre tuamur.
1024 Haec via quapropter nobis est pervia sola,
1025 Corpore par gravitas num sit, quaerentibus, omni,
1026 Et pro materia num constent pondera rerum:
1027 Nempe videre, graves sese res inter eodem
1028 Tempore num labantur, inaequalive, cadentes,
1029 Cum paribus spatiis decurrunt, mobilitasque
126510. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tempora, cum mortales
1038 Balantum pecudum vivebant more ferino.
1039 Se pedibus cum quaeque suis ferat, atque videre
1040 Quaeque suis oculis cum possit pascua laeta,
1041 Et liquidos fontes; tamen illuc, una prior quo
1042 Vadit, eunt omnes, et prona mente sequuntur
1043 Propterea tantùm, quod eam praecedere cernant,
1044 Innixaeque aliis aliae denso agmine tendunt.
126511. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1039 Se pedibus cum quaeque suis ferat, atque videre
1040 Quaeque suis oculis cum possit pascua laeta,
1041 Et liquidos fontes; tamen illuc, una prior quo
1042 Vadit, eunt omnes, et prona mente sequuntur
1043 Propterea tantùm, quod eam praecedere cernant,
1044 Innixaeque aliis aliae denso agmine tendunt.
1045 Jamque age, magna cadant non aequaque pondera deorsum,
126512. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa patenti
1053 Sint si fronte nimis, gremio intus sive cavato.
1054 Nempe quis ignoret, nec sensibus usurpârit
1055 Saepe suis, citius plumbum descendere pluma,
1056 Et nivium floccis lapides, et vellere lanae,
1057 Et siccis foliis autumni tempore poma;
1058 Corporaque esse etiam levia, et salientia sursum,
1059 Ut fumos tenues, et, qui dant nubibus ortum
126513. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1053 Sint si fronte nimis, gremio intus sive cavato.
1054 Nempe quis ignoret, nec sensibus usurpârit
1055 Saepe suis, citius plumbum descendere pluma,
1056 Et nivium floccis lapides, et vellere lanae,
1057 Et siccis foliis autumni tempore poma;
1058 Corporaque esse etiam levia, et salientia sursum,
1059 Ut fumos tenues, et, qui dant nubibus ortum
1060
126514. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
intus sive cavato.
1054 Nempe quis ignoret, nec sensibus usurpârit
1055 Saepe suis, citius plumbum descendere pluma,
1056 Et nivium floccis lapides, et vellere lanae,
1057 Et siccis foliis autumni tempore poma;
1058 Corporaque esse etiam levia, et salientia sursum,
1059 Ut fumos tenues, et, qui dant nubibus ortum
1060 Exhalati undis, vel terra humente, vapores,
126515. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1055 Saepe suis, citius plumbum descendere pluma,
1056 Et nivium floccis lapides, et vellere lanae,
1057 Et siccis foliis autumni tempore poma;
1058 Corporaque esse etiam levia, et salientia sursum,
1059 Ut fumos tenues, et, qui dant nubibus ortum
1060 Exhalati undis, vel terra humente, vapores,
1061 Et pingues, qui sunt puerorum lusus, aquaï
126516. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1056 Et nivium floccis lapides, et vellere lanae,
1057 Et siccis foliis autumni tempore poma;
1058 Corporaque esse etiam levia, et salientia sursum,
1059 Ut fumos tenues, et, qui dant nubibus ortum
1060 Exhalati undis, vel terra humente, vapores,
1061 Et pingues, qui sunt puerorum lusus, aquaï
1062 Folliculi, qui sustollunt se mollibus auris?
126517. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tempore poma;
1058 Corporaque esse etiam levia, et salientia sursum,
1059 Ut fumos tenues, et, qui dant nubibus ortum
1060 Exhalati undis, vel terra humente, vapores,
1061 Et pingues, qui sunt puerorum lusus, aquaï
1062 Folliculi, qui sustollunt se mollibus auris?
1063 Nimirum liquido nos cingimur aëre circum,
1064 Obsistit cunctis qui motibus; ipse moveri
126518. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1065 Debet enim, dum decedit tranantibus ipsum
1066 Se rebus, gravibusque sua gravitate repugnat.
1067 Non aeque tamen hic aër rem quamque moratur,
1068 Verùm pro facie cujusque et mole; neque istae
1069 Tam crescunt, quam materies in corpore crescit.
1070 Propterea nostri turbantur ab aëre lapsus,
1071 Ut, verum quid sit, non inde efferre queamus.
126519. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ratione ciendos.
1078 Clausa sub hac igitur deprendimus omnia labi
1079 Corpora non alio, quam cursu scilicet aequo,
1080 Miramurque leves procero a culmine plumas,
1081 Et simul emitti magno cum pondere plumbi,
1082 Et clausas simul ire vias, socioque volare
1083 Impete praecipites, simul et sola plangere molis.
1084 Hìc etiam fumos labi, tenuesque vapores
126520. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
deprendimus omnia labi
1079 Corpora non alio, quam cursu scilicet aequo,
1080 Miramurque leves procero a culmine plumas,
1081 Et simul emitti magno cum pondere plumbi,
1082 Et clausas simul ire vias, socioque volare
1083 Impete praecipites, simul et sola plangere molis.
1084 Hìc etiam fumos labi, tenuesque vapores
1085 Cernimus, et credit quaecumque levissima vulgus.
126521. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1080 Miramurque leves procero a culmine plumas,
1081 Et simul emitti magno cum pondere plumbi,
1082 Et clausas simul ire vias, socioque volare
1083 Impete praecipites, simul et sola plangere molis.
1084 Hìc etiam fumos labi, tenuesque vapores
1085 Cernimus, et credit quaecumque levissima vulgus.
1086 Omnia partitam quae monstrent, disque tributam
126522. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
plumbi,
1082 Et clausas simul ire vias, socioque volare
1083 Impete praecipites, simul et sola plangere molis.
1084 Hìc etiam fumos labi, tenuesque vapores
1085 Cernimus, et credit quaecumque levissima vulgus.
1086 Omnia partitam quae monstrent, disque tributam
1087 Esse in materia gravitatem aequaliter omni,
1088 Turbarique pares per restantem aëra lapsus.
126523. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auras,
1090 Offensuque moras isto per corpora gigni,
1091 Ne temere his videar tibi quidquam ponere rebus,
1092 Ignotamque sequi rationem, percipe, quae par
1093 Te nôsse, et rerum generatim hìc multa recense,
1094 Et varias, quantum licet hactenus, inspice causas.
1095 Res igitur gemina tantùm ratione fluentes
1096 Possunt officere, atque obstare meantibus intra
126524. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
gigni,
1091 Ne temere his videar tibi quidquam ponere rebus,
1092 Ignotamque sequi rationem, percipe, quae par
1093 Te nôsse, et rerum generatim hìc multa recense,
1094 Et varias, quantum licet hactenus, inspice causas.
1095 Res igitur gemina tantùm ratione fluentes
1096 Possunt officere, atque obstare meantibus intra
1097 Corporibus: primùm, liquidae quod semper
126525. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1095 Res igitur gemina tantùm ratione fluentes
1096 Possunt officere, atque obstare meantibus intra
1097 Corporibus: primùm, liquidae quod semper eundo
1098 Finduntur partes, et iter vi rumpitur illud:
1099 Deinde, graves quod labuntur gravia illa per auras,
1100 Aut lymphas, aut materiam quamcumque fluentem.
1101 Pendet causa prior non causa a simplice; namque est
126526. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1099 Deinde, graves quod labuntur gravia illa per auras,
1100 Aut lymphas, aut materiam quamcumque fluentem.
1101 Pendet causa prior non causa a simplice; namque est
1102 Corporis et facies commoti, mobilitasque,
1103 Ipse fluens etiam liquor, ut densusque, tenaxque est,
1104 Seorsum quaeque potens labenti obsistere causa.
1105 Corporis et primò facies diversa meantis
126527. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1102 Corporis et facies commoti, mobilitasque,
1103 Ipse fluens etiam liquor, ut densusque, tenaxque est,
1104 Seorsum quaeque potens labenti obsistere causa.
1105 Corporis et primò facies diversa meantis
1106 Efficit, ut motae sit copia materiaï
1107 Diversa, et diversa plaga, in quam impellitur ipsa,
1108 Et spatium, per quod pulsa in latus ire coacta est,
126528. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tenaxque est,
1104 Seorsum quaeque potens labenti obsistere causa.
1105 Corporis et primò facies diversa meantis
1106 Efficit, ut motae sit copia materiaï
1107 Diversa, et diversa plaga, in quam impellitur ipsa,
1108 Et spatium, per quod pulsa in latus ire coacta est,
1109 Hospitem ut excipiat violentum, invitaque cedat.
1110 Ipsa movendarum majorem particularum
126529. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
obsistere causa.
1105 Corporis et primò facies diversa meantis
1106 Efficit, ut motae sit copia materiaï
1107 Diversa, et diversa plaga, in quam impellitur ipsa,
1108 Et spatium, per quod pulsa in latus ire coacta est,
1109 Hospitem ut excipiat violentum, invitaque cedat.
1110 Ipsa movendarum majorem particularum
1111 Major mobilitas numerum pro tempore certo
126530. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1110 Ipsa movendarum majorem particularum
1111 Major mobilitas numerum pro tempore certo
1112 Destinat, atque ideo majoris munere motùs
1113 Afficiet plures, tantundem et detrahet a se
1114 Corpus agens, tantumque morae patietur eundo.
1115 Plures particulae quoque dimoveantur, oportet,
1116 Si liquor ille fluens sit densior, aurave scissa:
126531. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1132 Aucta, crescet item vis motibus illa resistens;
1133 Nam neque tam subito retrorsum flectier aër
1134 Ipse queat, neque non antrorsum densior esse.
1135 Si quaedam inspicias, paria et sint caetera circum,
1136 Ipsa obstans rerum fluidarum causa videtur
1137 Congruere in sese repetitae mobilitati,
1138 Scilicet ut bis dupla ex ista duplice fiat,
126532. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
necesse
1157 Nobis ante foret, quonam stent ordine partes
1158 Inter se fluidae, quas moles, quasque figuras,
1159 Quasque habeant vires. Sed qua ratione patere,
1160 Et quibus haec subici jam sensibus omnia possint?
1161 Illius haec cum sint primordia notitiaï,
1162 Obruere immani numero, ambiguaque fatendum est
1163 Naturâ nostros animos, ne cernere possint,
126533. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1175 Quandoquidem mage densa, minus deperdere motus
1176 Debent pro numero, queis constant, particularum.
1177 Inde, leves quas res vocitant, non ejaculari
1178 Posse putant valido motu, et perniciter ire;
1179 Excussus funda veluti lapis, aut grave plumbum
1180 Effugit ingenti per longos impete tractus:
1181 At subito validis quamvis projecta lacertis
126534. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
imum;
1195 Tritum at si sit idem, dispersumque innatet undis,
1196 Albenti liquidos perturbat pulvere fontes,
1197 Cunctaturque diu descendens tempore longo:
1198 Ventus et aestivis sustollit, et ungula campis
1199 Nubem, quae remanet longum suspensa per auras
1200 Pulveream; at terra lapides non evehit ima.
1201 Nimirum quae de genere uno corpora constant,
126535. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1195 Tritum at si sit idem, dispersumque innatet undis,
1196 Albenti liquidos perturbat pulvere fontes,
1197 Cunctaturque diu descendens tempore longo:
1198 Ventus et aestivis sustollit, et ungula campis
1199 Nubem, quae remanet longum suspensa per auras
1200 Pulveream; at terra lapides non evehit ima.
1201 Nimirum quae de genere uno corpora constant,
126536. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
totam
1209 Quae faciem sit, ut illa, argenti obducta, vel auri,
1210 Illius decies cohibebit pondera centum,
1211 At non exterius nisi centum excurret in oras,
1212 Auro et centuplici super, argentove tegetur.
1213 Jam simili ratione minori in corpore contra
1214 Multo major erit facies pro mole, magisque
1215 Ipsi multo etiam, cum permeat, officietur:
126537. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pulvere moles
1218 Sit, nec tam tenuis, multo at discrimine major,
1219 Olli sit facies, offensus dnique crescent,
1220 Pulveream ut possint retinere per aëra longùm,
1221 Et per aquam nubem; minor et frons, et mora saxis.
1222 Nunc alii qui sit offensus, cum grave corpus
1223 Aurarum it grave per pelagus quoque, sive liquorum,
1224 Dicendum est. cuncta hìc diverso a pondere
126538. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1218 Sit, nec tam tenuis, multo at discrimine major,
1219 Olli sit facies, offensus dnique crescent,
1220 Pulveream ut possint retinere per aëra longùm,
1221 Et per aquam nubem; minor et frons, et mora saxis.
1222 Nunc alii qui sit offensus, cum grave corpus
1223 Aurarum it grave per pelagus quoque, sive liquorum,
1224 Dicendum est. cuncta hìc diverso a pondere pendent:
126539. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1218 Sit, nec tam tenuis, multo at discrimine major,
1219 Olli sit facies, offensus dnique crescent,
1220 Pulveream ut possint retinere per aëra longùm,
1221 Et per aquam nubem; minor et frons, et mora saxis.
1222 Nunc alii qui sit offensus, cum grave corpus
1223 Aurarum it grave per pelagus quoque, sive liquorum,
1224 Dicendum est. cuncta hìc diverso a pondere pendent:
126540. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1223 Aurarum it grave per pelagus quoque, sive liquorum,
1224 Dicendum est. cuncta hìc diverso a pondere pendent:
1225 Pondera metimur, sub eadem corpora mole
1226 Mutuà cum referuntur; et hinc graviora vocamus
1227 Esse aliis alia, aut etiam leviora vicissim;
1228 Vel cum diversae aequali sunt pondere moles;
1229 Quod minus, illud enim gravius. Gravitasque per omnes
126541. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1231 Ut cum particulis in corpore pondera crescant;
1232 Proin, mage quod densum est, gravius quoque corpus habeto.
1233 Sic ligno plumbum est, sic plumbo densius aurum,
1234 Et gravius; proin par auri pila fortius imam
1235 Nititur ad terram ob gravitatem, quam pila plumbi;
1236 Forius, hoc itidem, quam quod teres undique lignum est.
1237 Nunc in materia corpus grave pone
126542. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1246 Sed liquidi regione loci quacumque manebit.
1247 At saliet, si fors levius sit, desilietque,
1248 Si gravius, quam materiae pars aequa fluentis,
1249 Ponderis et solo motus discrimine fiet.
1250 Sic presso de crine pilam cum mergis in undas,
1251 Qua sita erit primò, stabit regione, parique
1252 Se librabit aqua: saxa, et genus omne metalli
126543. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1249 Ponderis et solo motus discrimine fiet.
1250 Sic presso de crine pilam cum mergis in undas,
1251 Qua sita erit primò, stabit regione, parique
1252 Se librabit aqua: saxa, et genus omne metalli
1253 Ima petent: contra properabunt lignea sursum
1254 Plurima texta, superque undas educta liquentes,
1255 Tanto mersa minus, quanto leviora, natabunt.
126544. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1260 Quare, cum corpus super undas fluctuat, illud
1261 Esse minus debet grave sustentante liquore.
1262 Partim a natura tamen id pendere tenaci
1263 Undarum quoque possit, et ipsa proinde figura
1264 Corporis: argenti sic labrum extare videmus,
1265 Atque super lymphas nitidum fluitare liquentes:
1266 Sed minor hìc gravitas est; ipsum namque metallum
126545. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1266 Sed minor hìc gravitas est; ipsum namque metallum
1267 Aëre cum toto, quem continet intus in amplo
1268 Diffusum gremio, minus aequa pendit aquaï
1269 Mole: sed et latam si subtilemque metalli
1270 Desuper imponas lamellam, sustinet unda:
1271 Illa tenetur aquae vim propter nempe tenacem;
1272 Nec secus aggeribus consurgeret unda retentis
126546. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
retentis
1273 Circum, sed tegeret subito diffusa superne.
1274 Cymbula tum veluti fiet; nam lamina fundi,
1275 Undaque fungetur laterum vice; proinde manebit
1276 Lamina, et ipse aër, qui sponda clauditur illa
1277 Lympharum, levior, quam moles aequa liquoris.
1278 Quod si non possit paries attollier undae
1279 Hinc, illinc, ut cum madefacta est lamina circum,
126547. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1277 Lympharum, levior, quam moles aequa liquoris.
1278 Quod si non possit paries attollier undae
1279 Hinc, illinc, ut cum madefacta est lamina circum,
1280 Se super effundet subito liquor, et teget omnem,
1281 Paulatimque gravem faciet petere ima deorsum.
1282 Nonne vides igitur, tunc, corpus ut innatet undis,
1283 Corporis externam frustra non esse figuram,
126548. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1296 Immersum corpus stabit quocumque locorum
1297 Ponatur, sursum per se, deorsumque nec ibit.
1298 Ergo velut facies extra diversa figuram
1299 Diversam sequitur, qua comptum est corpus, et illam
1300 Disjungendarum numerus diversus aquaï
1301 Partium; ita et majus discrimen ponderis illud,
1302 Quod dixi, ejusdem sub forma corporis unâ
1303 Esse potest,
126549. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nec ibit.
1298 Ergo velut facies extra diversa figuram
1299 Diversam sequitur, qua comptum est corpus, et illam
1300 Disjungendarum numerus diversus aquaï
1301 Partium; ita et majus discrimen ponderis illud,
1302 Quod dixi, ejusdem sub forma corporis unâ
1303 Esse potest, aliâque minus, quae nempe resistens
1304 Vis undae, ne scindatur; proin saepe figuram
126550. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
visae;
1317 Nam facit, ut motus paulatim accedat ad aequum;
1318 Aequus uti fiat, tanto si creverit auctu
1319 Mobilitas, par vi gravitatis ut aucta resistens
1320 Vis fit, et eripiat tantum de corpore motùs,
1321 Illa suos semper repetens quantùm adjicit ictus.
1322 Namque pari contra si mobilitate feratur
1323 Tunc aër, corpus grave sustentaret ibidem,
126551. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
de corpore motùs,
1321 Illa suos semper repetens quantùm adjicit ictus.
1322 Namque pari contra si mobilitate feratur
1323 Tunc aër, corpus grave sustentaret ibidem,
1324 Et retineret: aqua velut exagitante videmus,
1325 Vere renidentes vestros cum visimus hortos,
1326 Fornicibusque juvat frondosis, Tuscula Tempe,
1327 Saepe subire, jocos et Naiadum inspectare,
126552. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1324 Et retineret: aqua velut exagitante videmus,
1325 Vere renidentes vestros cum visimus hortos,
1326 Fornicibusque juvat frondosis, Tuscula Tempe,
1327 Saepe subire, jocos et Naiadum inspectare,
1328 Musarumque domum; namque hìc habitare Camoenas
1329 Monte volunt bifido super, audirique canentes;
1330 Saepe etiam audiri concham Tritona recurvam
126553. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1328 Musarumque domum; namque hìc habitare Camoenas
1329 Monte volunt bifido super, audirique canentes;
1330 Saepe etiam audiri concham Tritona recurvam
1331 Inflare, et timidas strepitu terrere Napaeas;
1332 Nempe videmus aqua sursum exagitante propulsum
1333 Aëra de tubulis fugere et retinere liquenti
1334 Suspensam regione pilam; gravis illa repente
126554. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1330 Saepe etiam audiri concham Tritona recurvam
1331 Inflare, et timidas strepitu terrere Napaeas;
1332 Nempe videmus aqua sursum exagitante propulsum
1333 Aëra de tubulis fugere et retinere liquenti
1334 Suspensam regione pilam; gravis illa repente
1335 Jam ruat: aurarum negat impetus ire deorsum.
1336 Officitur varie hìc pro denso corpore, et amplo;
126555. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1333 Aëra de tubulis fugere et retinere liquenti
1334 Suspensam regione pilam; gravis illa repente
1335 Jam ruat: aurarum negat impetus ire deorsum.
1336 Officitur varie hìc pro denso corpore, et amplo;
1337 Praecipitans corpus si namque sit amplius unum,
1338 Aeque sed densum, citius labetur in auris,
1339 Nam pro materia facies minor ipsius extat;
1340 Sic etiam,
126556. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1347 Est, sentitque ruens offensus proinde minores.
1348 Hoc facile est pacto dissolvere, in aëre quidquid
1349 Ante adversari visum est descensibus aequis,
1350 Aeque et partitae gravitati in materiam omnem;
1351 Machina quod spatio nobis patefecit inani.
1352 Possumus hinc, quovis sub corpore materiaï
1353 Quantum sit, facili prorsus cognoscere pacto;
126557. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
adempta
1363 Quae sit eo clausi tum pars de fornice vitri,
1364 Invenies, quantum tribuendum cuique profecto
1365 Aëriae pondus moli; de corpore quovis
1366 Quantum et proin furtim decerpat ponderis aër,
1367 Scilicet in mediis cum corpora pendimus auris.
1368 Si quoque corporeas cohibentes pondera moles
1369 Ignores, quantum sint augmina densa fluentum,
126558. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ponderis aër,
1367 Scilicet in mediis cum corpora pendimus auris.
1368 Si quoque corporeas cohibentes pondera moles
1369 Ignores, quantum sint augmina densa fluentum,
1370 Et solidarum inter se, possis prendere, rerum;
1371 Has primùm exterius, post ipso pende liquore
1372 Mergens; quandoquidem quantum illo corpora mersa
1373 Ponderis amittunt, tanto pollere liquorem
126559. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pende liquore
1372 Mergens; quandoquidem quantum illo corpora mersa
1373 Ponderis amittunt, tanto pollere liquorem
1374 Nempe sub aequali comprensum mole, necesse est:
1375 Et quanto minus est, quod erit de pondere toto
1376 Corporis amissum mersi, ipso pondere toto
1377 Nimirum, tanto densum minus esse liquorem,
1378 Corpore perspicies solido: diversa sub uno
126560. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
semper
1381 Explorans, ut sint vario in tentamine quoque
1382 Pondera, cognosces qua corpora se ratione
1383 Quaelibet inter se respectent densa vicissim,
1384 Quilibet et densi qua sint ratione liquores:
1385 Unde Syracusiae deprensa ea furta coronae.
1386 Nunc veluti salebris obstantibus eluctati,
1387 Quod facimus, celeremus iter, gravitasque per omnem
126561. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1396 Scilicet id medium punctum gravitatis habendum est;
1397 Nam puncto hoc nixum corpus convertier unquam
1398 Per sese nequeat laterum gravitate suorum,
1399 Ni simul et punctum descendat; proinde manere
1400 Est opus immotum corpus, si immobile punctum est,
1401 Scilicet ipsum si delabier impediatur.
1402 Propterea virgam sine pondere concipe longam,
126562. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
proinde manere
1400 Est opus immotum corpus, si immobile punctum est,
1401 Scilicet ipsum si delabier impediatur.
1402 Propterea virgam sine pondere concipe longam,
1403 Et rigidam, cujus nectantur finibus ambis
1404 Aequales utrinque globi, suspensaque puncto
1405 Pendeat a medio: pila nititur ire deorsum
1406 Quaelibet, et junctam sibi virgae ducere partem:
126563. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
longam,
1403 Et rigidam, cujus nectantur finibus ambis
1404 Aequales utrinque globi, suspensaque puncto
1405 Pendeat a medio: pila nititur ire deorsum
1406 Quaelibet, et junctam sibi virgae ducere partem:
1407 Obstat at alterius par nisus, nec queat una
1408 Vel paulum labi, quin tantundem altera surgat.
1409 Quapropter quia nulla pari quit vincere nisu,
126564. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auras victa feratur.
1425 Sic igitur quanto corpus vicinius ipsi
1426 Sit puncto, sit idem tanto quoque majus, oportet,
1427 Ut queat immotum consistere, libratumque.
1428 Et jam si plures generatim machina vires
1429 Conjungat variâ inter se regione locatas;
1430 Quaeque magis tanto pollens est, quo simul in se
1431 Fortior est, et per spatium quo majus abiret,
126565. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1428 Et jam si plures generatim machina vires
1429 Conjungat variâ inter se regione locatas;
1430 Quaeque magis tanto pollens est, quo simul in se
1431 Fortior est, et per spatium quo majus abiret,
1432 Si victrix, vel victa foret (quod scilicet ipsa
1433 Per spatium rectà vis nititur ire, vel oram
1434 Est quod in oppositam contra). Vigor omnis hic ergo,
126566. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1434 Est quod in oppositam contra). Vigor omnis hic ergo,
1435 Momentumque alio quem dicere nomine suemus,
1436 Quo pugnant vires inter se, confit ab ipsa
1437 Vi simul, et spatio, repetita scilicet a vi
1438 In spatium, quo tum descendunt, insiliuntve.
1439 I nunc per varios, multiplex machina queis est
1440 Structa, modos: perquam possit vis parva tenere
126567. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unde, recedet;
1450 Proinde super virga numeris monstrare valemus
1451 Id pondus, quodcumque fuat,, majusque, minusque,
1452 Inscriptis numeris a puncto longius ipso,
1453 Et propius; certum indicium tibi ponderis unde est.
1454 Vincimus hunc etiam per longum pondera vectem
1455 Magna, super nitente manu, quae innixa recedit
1456 Quo magis a fulcro, quam saxa movenda,
126568. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vectem
1455 Magna, super nitente manu, quae innixa recedit
1456 Quo magis a fulcro, quam saxa movenda, videbis
1457 Pellier haec tanto leviori versa labore.
1458 Hinc nos et cuneis diffindere dura valemus
1459 Robora; dum penetrant hi multùm in viscera ligni
1460 Ictibus impulsi, tenues panduntur hiatus
1461 A sese paulum dimotis, atque revulsis
126569. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1485 Denique non trochleas memorem, queis magna movemus,
1486 Sursumque evehimus non magno pondere nisu?
1487 Multiplici ductu supraque, infraque volutus
1488 It funis, multasque immotas trajicit, et se
1489 Pondere cum magno moturas segniter; ipsi
1490 Dum celeres agitant dextras in fune trahendo
1491 Usque viri, facilique simul, longoque labori
1492 Instant: pro
126570. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1499 Ponderibus demes, momentaque viribus addes.
1500 Turbari tamen has aliquid tu percipe vires,
1501 His probe servari nec rebus posse, ubi funes
1502 Flexibus obsistunt, et corpora pressa vicissim
1503 Desuper haud facili possunt procurrere pacto.
1504 Haec si namque forent laevissima, pressa profecto
1505 Obstarent nihil: at quia constant omnia scabra,
126571. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1509 Alterius, ne possit, uti per lubrica, ferri.
1510 Ast, ut possit, erit vis adjicienda, per ipsos
1511 Quae parvos clivos sustollat, at innumerales,
1512 Vel quae rumpat, et hinc partim, et quod prominet illinc.
1513 Quare quo partes durae magis, atque rigentes
1514 Sunt, et majori vis crescit, quae premit, auctu,
1515 Motus difficilis magis hoc erit, inque peditus.
126572. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1509 Alterius, ne possit, uti per lubrica, ferri.
1510 Ast, ut possit, erit vis adjicienda, per ipsos
1511 Quae parvos clivos sustollat, at innumerales,
1512 Vel quae rumpat, et hinc partim, et quod prominet illinc.
1513 Quare quo partes durae magis, atque rigentes
1514 Sunt, et majori vis crescit, quae premit, auctu,
1515 Motus difficilis magis hoc erit, inque peditus.
126573. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1511 Quae parvos clivos sustollat, at innumerales,
1512 Vel quae rumpat, et hinc partim, et quod prominet illinc.
1513 Quare quo partes durae magis, atque rigentes
1514 Sunt, et majori vis crescit, quae premit, auctu,
1515 Motus difficilis magis hoc erit, inque peditus.
1516 At si dura nimis fuerint ae corpora, partesque
1517 Haud avellantur disruptae, parva sed unum
126574. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Corporibus, motum gignendum vim, prope triplo
1526 Quae minor, esse satis, vi corpora juncta premente:
1527 Tu quoque servabis, lato super aequore ponens
1528 Marmoreo corpus, cui frons sit laevis, et unde
1529 Excurrat, summoque extantem marmore funis
1530 Trajiciat trochleam, et pondus sustentet in auris.
1531 Omni si marmor prorsum asperitate careret,
1532 Quamlibet
126575. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1527 Tu quoque servabis, lato super aequore ponens
1528 Marmoreo corpus, cui frons sit laevis, et unde
1529 Excurrat, summoque extantem marmore funis
1530 Trajiciat trochleam, et pondus sustentet in auris.
1531 Omni si marmor prorsum asperitate careret,
1532 Quamlibet exiguum suspensum pondus ad ipsam
1533 Pertraheret corpus trochleam, et percurrere marmor
126576. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1530 Trajiciat trochleam, et pondus sustentet in auris.
1531 Omni si marmor prorsum asperitate careret,
1532 Quamlibet exiguum suspensum pondus ad ipsam
1533 Pertraheret corpus trochleam, et percurrere marmor
1534 Cogeret; at nulla est non partibus aspera parvis
1535 Saltem planities; videas proin saepe moveri
1536 Id corpus non posse, trahens nisi pondus adauctum
126577. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1552 Scilicet ut partis pars triplex illa sit hujus.
1553 Non tamen haec lex sit tibi firma, immotaque; namque
1554 Diversa asperitas restantem vim quoque possit
1555 Diversam facere; et si partes aequore multùm
1556 Emineant, pariter major descendere flexus
1557 Non faciet positum devexo in marmore corpus,
1558 Multo etiam major, facies hinc si sit, et illinc
126578. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1555 Diversam facere; et si partes aequore multùm
1556 Emineant, pariter major descendere flexus
1557 Non faciet positum devexo in marmore corpus,
1558 Multo etiam major, facies hinc si sit, et illinc
1559 Usque tenax adeo, facili haeret ut ratione.
1560 Alti propterea per dorsum est cernere montis
1561 Quosdam pendentes clivos, quos terra ruendo
1562 Multùm
126579. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1568 Undave, vel fulmen, declivi plurima tergo
1569 Corpora volvuntur; tum demum in fine, ubi flexus
1570 Est minor, accumulant sese, clivosque priores
1571 Se sternunt super, et stratis hos pluribus augent.
1572 At funes etiam jam diximus esse morantes
1573 Vim, qua convertit pendentes machina moles:
1574 Propterea tamen esset opus, si noscere certas
126580. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1573 Vim, qua convertit pendentes machina moles:
1574 Propterea tamen esset opus, si noscere certas
1575 inde moras cupias, perquirere, quaeque ibi fila
1576 Quotque, quibusque modis intorta, et viribus extent.
1577 Haec certa verùm ratione quis aestimet? usus
1578 Usus erit rerum, et longa experientia, quae, quo
1579 Non possit ratio pertingere, semper agendo
126581. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1575 inde moras cupias, perquirere, quaeque ibi fila
1576 Quotque, quibusque modis intorta, et viribus extent.
1577 Haec certa verùm ratione quis aestimet? usus
1578 Usus erit rerum, et longa experientia, quae, quo
1579 Non possit ratio pertingere, semper agendo
1580 Efficiat: nescit rerum commenta, neque audit;
1581 Sed tantùm ad varias exemplis ducitur artes.
126582. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
simplex;
1586 Sic in naturae clarandis rebus oportet
1587 Nos etiam, versamus opus dum quodlibet unum,
1588 Multiplices tentare modos, variisque subire
1589 Partibus, et mutare, et saepe ad nota redire
1590 Instrumenta, quibus consistat summa operaï.
1591 Quapropter quoniam gravitatem ad percipiendam
1592 Multa diu nobis tractata, volutaque multa,
126583. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1586 Sic in naturae clarandis rebus oportet
1587 Nos etiam, versamus opus dum quodlibet unum,
1588 Multiplices tentare modos, variisque subire
1589 Partibus, et mutare, et saepe ad nota redire
1590 Instrumenta, quibus consistat summa operaï.
1591 Quapropter quoniam gravitatem ad percipiendam
1592 Multa diu nobis tractata, volutaque multa,
126584. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Conversum, quacumque velis ratione, situque,
1608 Corpus, momentis semper librabitur aequis;
1609 Semper enim spatia hinc illinc determinat aequa
1610 Planities quaecumque, per id quae transit, et altum
1611 Educta in caelum per nostri verticis oras.
1612 Nunc qui per numeros mensurasque omnia nôrunt,
1613 Hoc genus, ut medium punctum gravitatis in omni
1614 Haerens
126585. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnes
1618 A punctis tractus, aequales scilicet illi,
1619 Summae tractuum item totidem sint, quae fieret, si
1620 In punctum medium gravitatis puncta coirent
1621 Omnia, et hac una simul in regione manerent;
1622 Nam translata illuc, quantum deperdere parte
1623 Ex una soatii deberent illius, usque
1624 Deberent alia tantundem acquirere parte:
126586. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1622 Nam translata illuc, quantum deperdere parte
1623 Ex una soatii deberent illius, usque
1624 Deberent alia tantundem acquirere parte:
1625 Nempe ibi vim gravitas educti, et exerit omnem.
1626 Sic si plura etiam sint corpora, quae referantur
1627 Mutuà, cunctorum recte confingere possis
1628 Commune esse aliquod, quo puncta coire videntur
126587. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inquirere tentes
1649 Deductos: primùm si corporis omnia puncta
1650 Unius, inter se vel corpora projiciantur
1651 Plurima, uti sola tum vi moveatur inerti
1652 Quodlibet, et quacumque fuga in quamcumque feratur
1653 Forte plagam variam quantumvis, dissimilemque,
1654 Nimirum medium punctum gravitatis eorum
1655 Commune, immotumve sua statione teneri,
126588. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
constent.
1677 Si modo planities eadem loca bina per illa
1678 Altera ducatur, primam secet ipsa, necesse est,
1679 Quoque secat, rectus communis trames utrique est.
1680 Et quoniam debet punctum per utramque meare
1681 Illud planitiem, hoc communi tramite semper
1682 Pergat, non alio, directo proinde, necesse est.
1683 Ast etiam aequali motu properabit, eo quod
126589. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1686 Sive propinquare aequali, aut discedere lapsu
1687 Aequis temporibus, proin usque aequaliter ire.
1688 Praeterea quotvis si puncta, aut corpora cumque
1689 Inter sese et agant, et agantur mutuà, vires
1690 Quantumvis variae fuerint, legesque movendi
1691 (Semper ut existant motus tamen aequalesque,
1692 Oppositique) nihil mutandum his motibus esse
126590. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1686 Sive propinquare aequali, aut discedere lapsu
1687 Aequis temporibus, proin usque aequaliter ire.
1688 Praeterea quotvis si puncta, aut corpora cumque
1689 Inter sese et agant, et agantur mutuà, vires
1690 Quantumvis variae fuerint, legesque movendi
1691 (Semper ut existant motus tamen aequalesque,
1692 Oppositique) nihil mutandum his motibus esse
126591. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
manere.
1695 Namque ubi sunt motus aequales, oppositique,
1696 Non spatia a punctis simul omnibus omnia ducta
1697 Planitiem ad quamcumque queant mutarier; ergo
1698 illius et puncti spatia haud mutata manebunt.
1699 Nam si animo fingas, de punctis omnibus illis,
1700 Quae sunt, materiae, duo sese puncta vicissim
1701 Sola lacessere; erit, quantum unum accedat ut ipsam
126592. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1726 Non minus uno ipsum semper perstare tenore.
1727 Quod superest, cum viderimus, gravitate quid ortum
1728 Sit per materiam diffusa aequaliter omnem,
1729 Cum sita nempe locis propellit, et urget in îsdem,
1730 Proptereaque plagas in easdem corpora vertit;
1731 Nunc locus est nota procula a regione vagari
1732 Externasque etiam peragrando visere terras,
126593. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1751 Vallibus atque cavis; hic surgit, sidit at illic.
1752 At si de terra montes evellier alti
1753 Possent aut omnem tegerent maria undique terram,
1754 Aequor continuum foret, et nil surgeret usquam.
1755 Jam simul undarum facies, terraeque profecto
1756 Non est plana; sed, ut globus ingens, ut pila magna,
1757 In sese redit ipsa, et ab omni parte rotunda est.
126594. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1754 Aequor continuum foret, et nil surgeret usquam.
1755 Jam simul undarum facies, terraeque profecto
1756 Non est plana; sed, ut globus ingens, ut pila magna,
1757 In sese redit ipsa, et ab omni parte rotunda est.
1758 Quam notam tibi rem, facilemque ostendere longis
1759 Non opus est dictis; quae sat sint, percipe paucis.
1760 Primos aspiciunt montes, et culmina tantùm,
126595. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1757 In sese redit ipsa, et ab omni parte rotunda est.
1758 Quam notam tibi rem, facilemque ostendere longis
1759 Non opus est dictis; quae sat sint, percipe paucis.
1760 Primos aspiciunt montes, et culmina tantùm,
1761 Qui procul adveniunt terras ex aequore nautae,
1762 Dum tegit ima tumor mediarum littora aquarum:
1763 In caput alta suum paulatim sidera cernit
126596. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1784 Axe velut coëunt radii; proin dirigit illuc
1785 Undique se gravitas, atque illuc corpora pellit.
1786 Fiet ab hoc contra, gravitas si pondera terrae
1787 In medium pellit punctum, et se dirigit illuc,
1788 Prorsus ut ex omni tellus sit parte rotunda.
1789 At si jam tellus vero quid distet ab orbe,
1790 Non gravitas punctum terraï tendet in unum:
126597. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1795 Quod mihi posterius, cum res feret ipsa, docendum est.
1796 Ut, non esse viis aeque distantibus inter
1797 Sese directam gravitatem per loca terrae
1798 Omnia, jam clara, et facili ratione repertum est;
1799 Sic facile haud reperire fuit, num par sit ubique
1800 Vis gravitatis, ut hic tantundem pendat in omni
1801 Europa, opposito quantum quoque pendit in orbe
126598. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pendat in omni
1801 Europa, opposito quantum quoque pendit in orbe
1802 Corpus idem. Tibi nil Americae ferre sub oras
1803 Proderit id corpus, nostraeque examina lancis,
1804 Et pondus, quicum libratur; namque necesse est,
1805 Corpore si gravitas alibi mutetur in illo,
1806 Haud alio pariter mutari in pondere pacto,
1807 Pondera ut inter se hìc aeque referantur, et
126599. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1804 Et pondus, quicum libratur; namque necesse est,
1805 Corpore si gravitas alibi mutetur in illo,
1806 Haud alio pariter mutari in pondere pacto,
1807 Pondera ut inter se hìc aeque referantur, et illic.
1808 Quodque erat hìc pondo, jam non nisi constet ubique
1809 Pondo; non eadem gravitas licet extet ubique.
1810 Si nos, cum dextra retinemus corpora, vires
126600. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1808 Quodque erat hìc pondo, jam non nisi constet ubique
1809 Pondo; non eadem gravitas licet extet ubique.
1810 Si nos, cum dextra retinemus corpora, vires
1811 Metiri nostras penitus possemus, et harum
1812 Post, ubi opus fuerit, reminisci, mente tenaci;
1813 Has nostras alibi referendo denique vires
1814 Scire liceret, idem sit eodem an corpore pondus
1815 Omnibus
126601. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1820 Sensus confusa nimium ratione per ipsos
1821 Omnia percipimus; tactus tamen omnibus ipse est
1822 Ambiguus magis, ut nequeas discrimina rerum
1823 Parvula metiri, et conatus noscere veros,
1824 Quos tunc exserimus, cum pondera forte tenemus.
1825 Demum in tam duris fors adfuit optima rebus,
1826 Ostenditque viam certam, qua pondera detur
126602. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
detur
1827 Conferre inter se vario sub sidere nobis:
1828 Quod tibi nunc prima repetens ab origine pandam.
1829 Auspiciis Regis patrio vir littore Gallus
1830 Solverat, et positas procul impiger ibat in oras,
1831 Queis super impendet rectus sol; inde tueri
1832 Certius ut posset vaga sidera, cum super altum
1833 Vertuntur caput, et lucis dimissa per auras
126603. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1830 Solverat, et positas procul impiger ibat in oras,
1831 Queis super impendet rectus sol; inde tueri
1832 Certius ut posset vaga sidera, cum super altum
1833 Vertuntur caput, et lucis dimissa per auras
1834 Spicula sunt motu super advenientia recto.
1835 Jamque tuum victor littus Cayenna tenebat
1836 Insula sole calens; jam
126604. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1834 Spicula sunt motu super advenientia recto.
1835 Jamque tuum victor littus Cayenna tenebat
1836 Insula sole calens; jam vertice sidera in alto
1837 Coeperat, et positus caeli servare recentis:
1838 In motus virgam sensit cum serius illam
1839 Ire suos, signans nobis quam tempora praefert
1840 Machina structa rotis, quamque ipse aptaverat ante
126605. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
rotarum
1846 Circuitus, ad quamque diem de partibus horae
1847 Ut decies senis geminas prope, dimidiamque
1848 Addi perciperet; fieri quo tempore nempe
1849 Procursus centum, et decies prope quinque necesse est.
1850 Proin virgae pondus tum paulum sustulit, atque
1851 Contraxit virgam; ut, quantum est opus, ocyor iret.
1852 Hac novitate animum perculsus, protinus ipsam
126606. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1862 Nempe a discessu medii de culmine caeli
1863 Ad reditum (tempus quo non aequalius ullum est).
1864 Saepe dies solidos, pernox quoque perstitit urgens
1865 Hoc opus, et repetens, iterumque, iterumque retentans.
1866 Quae tandem deprensa fuit certissima, fili
1867 Protinus aere super mensuram incidit, ut esset,
1868 Quam patrias remeans secum deferret ad oras.
126607. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
incidit, ut esset,
1868 Quam patrias remeans secum deferret ad oras.
1869 Nec minus id patriis tum demum redditus oris
1870 Pervigili longùm cura tentabat adurgens,
1871 Et repetebat opus: productius usque repertum est
1872 At filum, inciso quam quod super aere notârat:
1873 Constabant decima digiti discrimina parte.
1874 Ille haec vulgavit fundens ignota per orbem
126608. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est
1872 At filum, inciso quam quod super aere notârat:
1873 Constabant decima digiti discrimina parte.
1874 Ille haec vulgavit fundens ignota per orbem
1875 Protinus, et primo commisit pectora bello;
1876 Unde tamen porro coïturae in foedera gentes
1877 Pacatis animis, verumque tuentibus essent.
1878 Nam subito pars magna Virûm, meliorque putârunt,
126609. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illud,
1883 Cum brevius; quare si tempore vibret eodem
1884 Se brevius filum, quo longius; illud oportet
1885 Vi gravitatis agi forti minus, atque valente:
1886 Tanto et majori tum crescere debet adauctu
1887 Illa, movet filum quanto productius; atque
1888 Si minor est, illo decrescere diminuique
1889 Ordine, quo filum; sic respondere vicissim,
126610. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1889 Ordine, quo filum; sic respondere vicissim,
1890 Augerique pari pacto, aut decrescere debent.
1891 Ast alii infidos illo tentamine sensus,
1892 Servantisque manum culpabant, et referebant,
1893 Si quid erat varium, mutato denique caelo.
1894 Extenduntur uti nam dura metalla calore,
1895 Frigore sic contra retrahuntur; proinde quod aere
126611. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1942 Horarum virgas, sic struxerat, ut probe cuncta
1943 Percepisse oculis discrimina parvula posses;
1944 Quid faciant gelidique vices, calidique, notârat,
1945 Aëris, et quantum pro frigore, proque calore
1946 Procursus celeres sint, cunctantesque vicissim.
1947 His armis instructa tuas America calentes
1948 Missa Virûm delecta cohors inviserat oras,
126612. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
proque calore
1946 Procursus celeres sint, cunctantesque vicissim.
1947 His armis instructa tuas America calentes
1948 Missa Virûm delecta cohors inviserat oras,
1949 Et referens, caelo quae sunt referenda calenti,
1950 Motus esse minus pernices repperit illic,
1951 Quam prius in patriis Europae viderat oris.
1952 Altera hyperboream glaciem, arctoasque pruinas
126613. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
viderat oris.
1952 Altera hyperboream glaciem, arctoasque pruinas
1953 Docta cohors adiit; tentans ubi talia, cavit,
1954 Ne quid concretum turbaret frigore caelum.
1955 Et demum virgae cursus magis esse, recursusque
1956 Invenit celeres: proinde et gravitatis ibidem
1957 Vires esse magis, quam sint natalibus oris,
1958 Pollentes, multoque magis, quam sole ubi tellus
126614. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1953 Docta cohors adiit; tentans ubi talia, cavit,
1954 Ne quid concretum turbaret frigore caelum.
1955 Et demum virgae cursus magis esse, recursusque
1956 Invenit celeres: proinde et gravitatis ibidem
1957 Vires esse magis, quam sint natalibus oris,
1958 Pollentes, multoque magis, quam sole ubi tellus
1959 Impendente super circum vastissima fervet:
126615. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1971 Oceani plus quam sulcantibus aequora late
1972 Classibus, armatâque in bella horrentia pube.
1973 Vobis in patriae complexu, quidquid ubique,
1974 Collustrare datum est, animus peregre ibat, et omnes
1975 Impiger immensas mundi penetrabat ad oras
1976 Ipsis cuncta petens a causis, evolüensque.
1977 Scilicet hinc, et quae se terram fundere circum
126616. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1974 Collustrare datum est, animus peregre ibat, et omnes
1975 Impiger immensas mundi penetrabat ad oras
1976 Ipsis cuncta petens a causis, evolüensque.
1977 Scilicet hinc, et quae se terram fundere circum
1978 Debuerit gravitas, et qua ratione, patebat,
1979 Quasque vices varia regione subire locorum.
1980 Namque alter, super axe suo dum volvier amplam
126617. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1975 Impiger immensas mundi penetrabat ad oras
1976 Ipsis cuncta petens a causis, evolüensque.
1977 Scilicet hinc, et quae se terram fundere circum
1978 Debuerit gravitas, et qua ratione, patebat,
1979 Quasque vices varia regione subire locorum.
1980 Namque alter, super axe suo dum volvier amplam
1981 Perciperet terram, vidit quoque, consita tota
126618. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
orbis,
1985 Majores aliis conatus esse calenti
1986 Scilicet in terra; breviores ducier orbes
1987 In geminos exinde polos; proin effugiendi
1988 Continuò quoque vim minui, et decrescere, donec
1989 Vis, et circuitus vanescat cardine in ipso.
1990 Vidit item queiscumque locis hanc vim fugientem
1991 Illis oppositas directam semper in oras,
126619. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
esse calenti
1986 Scilicet in terra; breviores ducier orbes
1987 In geminos exinde polos; proin effugiendi
1988 Continuò quoque vim minui, et decrescere, donec
1989 Vis, et circuitus vanescat cardine in ipso.
1990 Vidit item queiscumque locis hanc vim fugientem
1991 Illis oppositas directam semper in oras,
1992 Queis medium cujusque peracti includitur orbis:
126620. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1998 Nam vis quaeque, sui medio dum profugit orbis,
1999 Quo medium hoc medio terrae mage distat ab ipso,
2000 Est obliqua magis gravitati, languidiusque
2001 Officit idcirco; minus et proin carpitur illa;
2002 Maxima quapropter sub cardine, totaque utroque est.
2003 Illinc continuo paulum libata recedit;
2004 Fit minima at, vernus quà recta desuper urens
126621. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Atque ex hoc etiam lex est inventa, superstes
2008 Augmina qua capiat gravitas in cardinem utrumque;
2009 Compressamque polis terrae debere figuram,
2010 In mediaque sui paulum regione tumentem, et
2011 Altius elatam perceptum est protinus esse;
2012 Ut liquida hinc, illinc librari pondera possint
2013 Undique, quae longis inclusa canalibus esse
2014 Confingas terrae
126622. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
esse;
2012 Ut liquida hinc, illinc librari pondera possint
2013 Undique, quae longis inclusa canalibus esse
2014 Confingas terrae ad medium tendentia punctum;
2015 Pellat et ut rectà labentia corpora deorsum
2016 In terram gravitas, quae se dum dirigit ejus
2017 Ad medium, semper paulum fugiente sub oras
2018 Diversas a vi turbatur; semper oportet
126623. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2017 Ad medium, semper paulum fugiente sub oras
2018 Diversas a vi turbatur; semper oportet
2019 Non medias ubicumque plagas, punctumque, quod unum est,
2020 Prospectet, verum varias, et plurima puncta
2021 Immoti, mediam uqui terram trajicit, axis:
2022 Propterea ut nequeat prorsus globus esse videri
2023 Terra, sed inflectat varios sua terga per arcus.
126624. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
figura;
2026 Denique curtatum, qua tellus arctior, esse
2027 Non plus, quam septem nimirum millibus, axem.
2028 Hactenus his veluti constructis multa profecto
2029 Contigit, et majora super, potioraque longe
2030 Addere Newtono, summumque imponere culmen.
2031 Scilicet huc ratione sua delatus, et omnem
2032 Prospiciens late in partem, quantum intulit orbi
126625. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2028 Hactenus his veluti constructis multa profecto
2029 Contigit, et majora super, potioraque longe
2030 Addere Newtono, summumque imponere culmen.
2031 Scilicet huc ratione sua delatus, et omnem
2032 Prospiciens late in partem, quantum intulit orbi
2033 Notitiarum, et qua mentes ditavit opum vi?
2034 Principio, ratio servatis ut bene rebus
2035 Conveniat,
126626. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
longe
2030 Addere Newtono, summumque imponere culmen.
2031 Scilicet huc ratione sua delatus, et omnem
2032 Prospiciens late in partem, quantum intulit orbi
2033 Notitiarum, et qua mentes ditavit opum vi?
2034 Principio, ratio servatis ut bene rebus
2035 Conveniat, vim non unam satis esse putavit,
2036 Quae cogat fugere; hanc etenim minus edere duplo
126627. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2050 Optes si prorsus rem tangere, quidquid ubique est
2051 Materiae, vastum quae se diffundit in orbem.
2052 Proinde hìc esset opus late lustrare trahentem
2053 Materiam, et magno per mundi vasta volatu
2054 Corpora deferri; at melius tentanda supersint
2055 Haec porro, cum jam vires, animique recentes
2056 Aequos sufficient ausus: nunc pondera rerum
126628. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non una per omnes,
2058 Diversisque locis urgeri corpora deorsum
2059 Dissimili nisu gravitatis, scilicet illic
2060 Tardius, hìc contra paulo cunctantius ire.
2061 Quin et forte locis îsdem, quod deinde monendum est,
2062 Credere vix possis tempora longa manere
2063 Aequales ictus gravitatis, ponderaque aequa.
2064 I nunc, atque hominum mirare in mentibus ipsis
126629. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
manere
2063 Aequales ictus gravitatis, ponderaque aequa.
2064 I nunc, atque hominum mirare in mentibus ipsis
2065 Nec semper, nec ubique uno res ordine easdem
2066 Constare, et varium atque incertum pondus habere,
2067 Quas non percipere, aut agere, aut quas velle solemus,
2068 Aut illinc quacumque alia ratione moveri.
2069 Haud dubitem humanis in mentibus inseruisse
126630. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2070 Quasdam Naturam leges, praescriptaque certa,
2071 Queis, ut ponderibus, declinent, atque ferantur,
2072 Quo sit opus ferri: verum ut quo saepe locati
2073 Ordine nos inter sumus, et sunt undique circum
2074 Qua varia res dispositae ratione, locisque,
2075 Sunt populi ut mores, exemplaque, juraque, quicum
2076 Vivimus, affectus ut nostri, ut tempora, et aetas;
126631. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nos inter sumus, et sunt undique circum
2074 Qua varia res dispositae ratione, locisque,
2075 Sunt populi ut mores, exemplaque, juraque, quicum
2076 Vivimus, affectus ut nostri, ut tempora, et aetas;
2077 Insita Naturae quae constant pondera, flectunt
2078 Sese alio interdum, minuuntve, aut denique prorsus
2079 Turbata, oppositis devictaque viribus ullos
2080
126632. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2079 Turbata, oppositis devictaque viribus ullos
2080 Vix jam edunt nisus, vix usquam impellere possunt.
2081 Exsurgunt aliae tum prava ab origine vires
2082 Scilicet, et veluti cum nobis exoriantur,
2083 Ortum a Natura simulant duxisse potenti.
2084 Hinc varia exagitant, diversaque pondera mentes
2085 Omnibus in rebus nostras. Quid denique constat?
126633. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2084 Hinc varia exagitant, diversaque pondera mentes
2085 Omnibus in rebus nostras. Quid denique constat?
2086 Jamque age, terram oculos late circumfer in omnem,
2087 Atque hominum lustra genus, et mortalia corda.
2088 Queis non in rebus videas distare, putesque
2089 Diversis animis, diversa mente potiri,
2090 Et genus esse unum, bipedi vestigia tantùm
126634. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
circumfer in omnem,
2087 Atque hominum lustra genus, et mortalia corda.
2088 Queis non in rebus videas distare, putesque
2089 Diversis animis, diversa mente potiri,
2090 Et genus esse unum, bipedi vestigia tantùm
2091 Quandoquidem signat gressu, pennasque volantum
2092 Non habet, aut motis proscindit caerula pinnis?
2093 Principio ut vario fertur sermone per ora,
126635. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2091 Quandoquidem signat gressu, pennasque volantum
2092 Non habet, aut motis proscindit caerula pinnis?
2093 Principio ut vario fertur sermone per ora,
2094 Sic habet et variam sortem doctrina per orbem,
2095 Pro regione loci varia terrisque remotis.
2096 Quamque in Naturae clarandis rebus abire
2097 Diversos, ipsisque elementis notitiarum
126636. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nitore
2102 Plurima conspiciunt, manifesta imbutaque luce,
2103 Quae tamen ad Thamesim longe natalibus auris
2104 Vescentes obscura sibi, nec vera videri,
2105 Prorsus et ambigua posita in ratione fatentur;
2106 Posse nec omniparente sua contendere cum vi
2107 Illa, nec indigenis inventis aequiparari;
2108 Quae tamen ipsa aliis quoque rejiciuntur in oris,
126637. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2113 Fit facilis credi subito, manifestaque prorsus;
2114 Mensque videt, quod saepe fuit conata videre:
2115 Nomina mitescunt, resque assuetudine longa.
2116 Jam nunc pro varia regione, et tempore mores
2117 Mens varios est inspicere; et Natura magistra
2118 Injusti, justique licet sit certior intus
2119 In nobis, quam rerum ullarum forsitan extet;
2120 Non
126638. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2114 Mensque videt, quod saepe fuit conata videre:
2115 Nomina mitescunt, resque assuetudine longa.
2116 Jam nunc pro varia regione, et tempore mores
2117 Mens varios est inspicere; et Natura magistra
2118 Injusti, justique licet sit certior intus
2119 In nobis, quam rerum ullarum forsitan extet;
2120 Non minus ipsius manifestae lumina lucis
2121 Obruere
126639. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2119 In nobis, quam rerum ullarum forsitan extet;
2120 Non minus ipsius manifestae lumina lucis
2121 Obruere interdum, penitusque extinguere possunt
2122 Mores, judicia, affectus, exemplaque, et usus;
2123 Propterea ut stulte videamur, sive doceri
2124 Nil a Natura nos, seu contraria prorsus.
2125 Nunc quoque, saeva tulit quales Germania quondam,
2126 Sunt variae,
126640. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vivere gentes
2127 Assuêrunt, quaeruntque decus crudelibus ausis:
2128 Hae pueris tinctas humano sanguine praedas,
2129 Ut pellem catulis, aut cervi cornua, monstrant;
2130 Et queis mitius est, neque longe immane, feroxque
2131 Ingenium, hos terrae allidunt, mortemque minantur;
2132 Degeneres patria nimium a virtute vocantes.
2133 Ut pennas, dicunt, avibus Natura, volare
126641. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2131 Ingenium, hos terrae allidunt, mortemque minantur;
2132 Degeneres patria nimium a virtute vocantes.
2133 Ut pennas, dicunt, avibus Natura, volare
2134 Queis possint, dedit, et caudam, ut proscindere lymphas,
2135 Piscibus, et nobis sic ingeniumque, manusque
2136 Ut struere insidias, rapere, et pugnare queamus.
2137 Sunt quibus, ut referunt Laestrygonas ante tulisse
126642. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2132 Degeneres patria nimium a virtute vocantes.
2133 Ut pennas, dicunt, avibus Natura, volare
2134 Queis possint, dedit, et caudam, ut proscindere lymphas,
2135 Piscibus, et nobis sic ingeniumque, manusque
2136 Ut struere insidias, rapere, et pugnare queamus.
2137 Sunt quibus, ut referunt Laestrygonas ante tulisse
2138 Ausoniam, humanos sit mandere dulcius artus,
126643. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2133 Ut pennas, dicunt, avibus Natura, volare
2134 Queis possint, dedit, et caudam, ut proscindere lymphas,
2135 Piscibus, et nobis sic ingeniumque, manusque
2136 Ut struere insidias, rapere, et pugnare queamus.
2137 Sunt quibus, ut referunt Laestrygonas ante tulisse
2138 Ausoniam, humanos sit mandere dulcius artus,
2139 Prolui et humano large hausto sanguine, quam quos
126644. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2136 Ut struere insidias, rapere, et pugnare queamus.
2137 Sunt quibus, ut referunt Laestrygonas ante tulisse
2138 Ausoniam, humanos sit mandere dulcius artus,
2139 Prolui et humano large hausto sanguine, quam quos
2140 Herbarum mites succos mortalibus offert
2141 Natura, aut pecudes, aliud genus: ire per altos
2142 Venatum montes, hominumque cubilia, sylvas
126645. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quos
2140 Herbarum mites succos mortalibus offert
2141 Natura, aut pecudes, aliud genus: ire per altos
2142 Venatum montes, hominumque cubilia, sylvas
2143 Armati saxis, et multa cuspide gaudent:
2144 Cum capiunt, rediere domum Paeana canentes,
2145 Et fera laudatis celebrant convivia mensis.
2146 Mos apud est Indos natis mactare Parentes
126646. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aliud genus: ire per altos
2142 Venatum montes, hominumque cubilia, sylvas
2143 Armati saxis, et multa cuspide gaudent:
2144 Cum capiunt, rediere domum Paeana canentes,
2145 Et fera laudatis celebrant convivia mensis.
2146 Mos apud est Indos natis mactare Parentes
2147 Ob pietatem, annis cum languet vita per artus
2148 Effoetos, sibi sint oneri ne forte, suisque,
126647. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
avellier unquam
2154 Quis ferat artubus a caris? nos reddere pacto,
2155 Quo licet, his vitam cupidi certamus ademptam
2156 Corpora corporibus miscentes mortua vivis,
2157 Et facimus pars sint nostri, in nobisque locamus.
2158 Hunc ubi funereum Grajorum hausere phalanges
2159 Morem oculis illic longinquo Marte merentes,
2160 Obstupuere animis, damnaruntque horrida
126648. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2175 Quid memorem humani spectacula grata cruoris,
2176 Quid Gladiatorum pugnas, servosque coactos
2177 In se ursos, tygresque, atque irritare leones,
2178 Plaudente, et furias populo accendente ferarum?
2179 In sobolem ipse ferus pietate potentior usus,
2180 Naturaque fuit: vix primùm in luminis oras
2181 Edita, saepe viis proles deserta jacebat,
126649. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
accendente ferarum?
2179 In sobolem ipse ferus pietate potentior usus,
2180 Naturaque fuit: vix primùm in luminis oras
2181 Edita, saepe viis proles deserta jacebat,
2182 Et loca vagitu complebat, parvaque circum
2183 Brachia tendebat non amplexura Parentes,
2184 Vitale auxilium frustra sic indiga poscens.
2185 Quae teneris, quae culpa ingens, ut lege liceret
126650. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2193 Quam fuerit, studioque diu affectata severo?
2194 Haud minus hos rigidos tamen, hirsutosque magistros
2195 Fama refert teneram aetatem corrumpere suetos:
2196 Nam pulchra facie pueros, et corpore pulchro
2197 Turpiter, ipsa quod est Venus execrata, peribant:
2198 Ponere naturma motus non posse ferinos,
2199 Nec suavi institui vitae ratione putabant,
2200 Ni
126651. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ferinos,
2199 Nec suavi institui vitae ratione putabant,
2200 Ni pueri prius incipiant mollescere amore,
2201 Contendantque suis jam tum placuisse docenti
2202 Scilicet et factis, et corpore, flexile fiat
2203 Ut sic ingenium, culturaeque artibus aptum:
2204 Blanditiis facile esse animos fregisse feroces.
2205 Crimen adulterium est, et dedecus; est ubi neutrum
126652. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2199 Nec suavi institui vitae ratione putabant,
2200 Ni pueri prius incipiant mollescere amore,
2201 Contendantque suis jam tum placuisse docenti
2202 Scilicet et factis, et corpore, flexile fiat
2203 Ut sic ingenium, culturaeque artibus aptum:
2204 Blanditiis facile esse animos fregisse feroces.
2205 Crimen adulterium est, et dedecus; est ubi neutrum
126653. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2202 Scilicet et factis, et corpore, flexile fiat
2203 Ut sic ingenium, culturaeque artibus aptum:
2204 Blanditiis facile esse animos fregisse feroces.
2205 Crimen adulterium est, et dedecus; est ubi neutrum
2206 Credatur tamen; hospitibus praebere domumque,
2207 Consortemque thori gaudent. Sunt gaudia tantùm
2208 Qui Veneris norûnt incestae, vulgivagaeve.
126654. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tuentur
2210 Exsecto custode alibi genus omne putantes
2211 Foemineum infidum; fluxam muliebribus esse
2212 Nonne fidem hìc norûnt animis? ideone tuentur?
2213 Quin et amicitias colere, et celebrare virorum
2214 Conventus licet, et mixtim spectacula adire,
2215 Et comites sibi habere procos, quocumque libido est,
2216 Et licet, et mos est, et, qui non talia
126655. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2210 Exsecto custode alibi genus omne putantes
2211 Foemineum infidum; fluxam muliebribus esse
2212 Nonne fidem hìc norûnt animis? ideone tuentur?
2213 Quin et amicitias colere, et celebrare virorum
2214 Conventus licet, et mixtim spectacula adire,
2215 Et comites sibi habere procos, quocumque libido est,
2216 Et licet, et mos est, et, qui non talia perfert,
126656. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2211 Foemineum infidum; fluxam muliebribus esse
2212 Nonne fidem hìc norûnt animis? ideone tuentur?
2213 Quin et amicitias colere, et celebrare virorum
2214 Conventus licet, et mixtim spectacula adire,
2215 Et comites sibi habere procos, quocumque libido est,
2216 Et licet, et mos est, et, qui non talia perfert,
2217 Exercet durum imperium, insanire putatur.
126657. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
esse
2212 Nonne fidem hìc norûnt animis? ideone tuentur?
2213 Quin et amicitias colere, et celebrare virorum
2214 Conventus licet, et mixtim spectacula adire,
2215 Et comites sibi habere procos, quocumque libido est,
2216 Et licet, et mos est, et, qui non talia perfert,
2217 Exercet durum imperium, insanire putatur.
2218 Quid Natura magis vita commendat, et atrà
126658. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tuentur?
2213 Quin et amicitias colere, et celebrare virorum
2214 Conventus licet, et mixtim spectacula adire,
2215 Et comites sibi habere procos, quocumque libido est,
2216 Et licet, et mos est, et, qui non talia perfert,
2217 Exercet durum imperium, insanire putatur.
2218 Quid Natura magis vita commendat, et atrà
2219 Quid nos morte docet crudelius esse? Tuendam
126659. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2213 Quin et amicitias colere, et celebrare virorum
2214 Conventus licet, et mixtim spectacula adire,
2215 Et comites sibi habere procos, quocumque libido est,
2216 Et licet, et mos est, et, qui non talia perfert,
2217 Exercet durum imperium, insanire putatur.
2218 Quid Natura magis vita commendat, et atrà
2219 Quid nos morte docet crudelius esse? Tuendam
126660. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2213 Quin et amicitias colere, et celebrare virorum
2214 Conventus licet, et mixtim spectacula adire,
2215 Et comites sibi habere procos, quocumque libido est,
2216 Et licet, et mos est, et, qui non talia perfert,
2217 Exercet durum imperium, insanire putatur.
2218 Quid Natura magis vita commendat, et atrà
2219 Quid nos morte docet crudelius esse? Tuendam
126661. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2215 Et comites sibi habere procos, quocumque libido est,
2216 Et licet, et mos est, et, qui non talia perfert,
2217 Exercet durum imperium, insanire putatur.
2218 Quid Natura magis vita commendat, et atrà
2219 Quid nos morte docet crudelius esse? Tuendam
2220 Haud tamen ad vitam Naturae haec pondera, vimque
2221 Pectora senserunt aliquo obfirmata recepto
2222 Contra
126662. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnem,
2237 Insimulatus, uti, fuerat qui crimine quovis,
2238 Diceret orando non coram judice causam,
2239 Verùm igni injiceret dextram, accensove mearet
2240 Saepe rogo, et lymphas ferventes saepe subiret.
2241 Servandum fore credebant, qui justus, et insons,
2242 Justitiam Superis, rectumque probantibus ipsis;
2243 Ut si proinde forent versuri rerum elementa,
126663. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2238 Diceret orando non coram judice causam,
2239 Verùm igni injiceret dextram, accensove mearet
2240 Saepe rogo, et lymphas ferventes saepe subiret.
2241 Servandum fore credebant, qui justus, et insons,
2242 Justitiam Superis, rectumque probantibus ipsis;
2243 Ut si proinde forent versuri rerum elementa,
2244 Et subitò arbitrio missuri fulmina nostro.
2245 Saepe
126664. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
subiret.
2241 Servandum fore credebant, qui justus, et insons,
2242 Justitiam Superis, rectumque probantibus ipsis;
2243 Ut si proinde forent versuri rerum elementa,
2244 Et subitò arbitrio missuri fulmina nostro.
2245 Saepe etiam sumptis pugnabant cominus armis:
2246 Sed rectum, verumque tamen cum viribus esse
2247 Conjunctum, sectamque sequi, quae pollet, et arte
126665. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2244 Et subitò arbitrio missuri fulmina nostro.
2245 Saepe etiam sumptis pugnabant cominus armis:
2246 Sed rectum, verumque tamen cum viribus esse
2247 Conjunctum, sectamque sequi, quae pollet, et arte est
2248 Consuefacta magis dira, plerumque videbant.
2249 Exinde inter nos etiamnum barbarus iste
2250 Mos viget, ut qui sit factis, verbisque protervis
126666. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
provocet hostem,
2252 Atque eadem subeat simul ipse pericula vitae
2253 Insons, atque sui cadat hostia saepe furoris:
2254 Ni faciat, non ingenuos erit inter habendus,
2255 Et trahet invisos sine laude, et degener annos.
2256 Nempe animos, verum quod sit, minus incitat, ipsi
2257 Quam quod opinantur mortales, fictaque majus
2258 Plurima pondus habent; fictis stant plurima
126667. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2252 Atque eadem subeat simul ipse pericula vitae
2253 Insons, atque sui cadat hostia saepe furoris:
2254 Ni faciat, non ingenuos erit inter habendus,
2255 Et trahet invisos sine laude, et degener annos.
2256 Nempe animos, verum quod sit, minus incitat, ipsi
2257 Quam quod opinantur mortales, fictaque majus
2258 Plurima pondus habent; fictis stant plurima rebus.
126668. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2257 Quam quod opinantur mortales, fictaque majus
2258 Plurima pondus habent; fictis stant plurima rebus.
2259 Scilicet ipsa solet varios convertere in usus
2260 Se ratio, et facies, quas tum circumspicit extra,
2261 Induit, ut, quo non paulatim assuescere possit,
2262 Nil adeo incultum constet, dirumque, suamque
2263 Sponte etiam per quod nolit traducere vitam.
126669. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2272 Audiret, saevisque leonibus, atque elephantis?
2273 More oppressa truci ratio fors muta jaceret,
2274 Usus exciperet, quos cerneret, haud meliores:
2275 Difficile est reperire novos, et abire receptis.
2276 Praeterea quid jam repetam, quae, quantaque moti
2277 Momenta affectus in nostris mentibus addant?
2278 Ut mutent, versentque animum, ad diversaque raptent,
126670. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2276 Praeterea quid jam repetam, quae, quantaque moti
2277 Momenta affectus in nostris mentibus addant?
2278 Ut mutent, versentque animum, ad diversaque raptent,
2279 Et magico veluti transforment pectora cantu?
2280 Qui timuit, quam nunc irato discrepat a se
2281 Nimirum, a tristi quam gaudens, atque dolente?
2282 Et qui nunc odit, nimium cum nuper amavit?
126671. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
raptent,
2279 Et magico veluti transforment pectora cantu?
2280 Qui timuit, quam nunc irato discrepat a se
2281 Nimirum, a tristi quam gaudens, atque dolente?
2282 Et qui nunc odit, nimium cum nuper amavit?
2283 Quam diversa probat? Quantum fuit inter Achillem,
2284 Cum lectam praeda ex omni Briseida amaret,
2285 Et cum indignatus post ob Briseida raptam
126672. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
atque dolente?
2282 Et qui nunc odit, nimium cum nuper amavit?
2283 Quam diversa probat? Quantum fuit inter Achillem,
2284 Cum lectam praeda ex omni Briseida amaret,
2285 Et cum indignatus post ob Briseida raptam
2286 Implacabilis Argivis abscederet armis
2287 Secum deducto cum milite Larissaeo,
126673. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2287 Secum deducto cum milite Larissaeo,
2288 Grajugenûm spectans alio de littore caedes
2289 Immotus, cytharam et pro ferro saepe retentans;
2290 Cumque suum letho te, Patrocle, fleret ademptum
2291 Noctes, atque dies, et foemineos ululatus
2292 Ederet, et pulchros foedaret pulvere crines;
126674. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2288 Grajugenûm spectans alio de littore caedes
2289 Immotus, cytharam et pro ferro saepe retentans;
2290 Cumque suum letho te, Patrocle, fleret ademptum
2291 Noctes, atque dies, et foemineos ululatus
2292 Ederet, et pulchros foedaret pulvere crines;
2293 Mactaretque greges tumulo, puerûmque cruorem
2294 Manibus inferias sacris hauriret ad aras?
2295
126675. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
caedes
2289 Immotus, cytharam et pro ferro saepe retentans;
2290 Cumque suum letho te, Patrocle, fleret ademptum
2291 Noctes, atque dies, et foemineos ululatus
2292 Ederet, et pulchros foedaret pulvere crines;
2293 Mactaretque greges tumulo, puerûmque cruorem
2294 Manibus inferias sacris hauriret ad aras?
2295 Aut cum mox sumptis congressus sterneret armis
126676. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2307 Inversa ratione viae; nil rebus in ullis
2308 Admiratur enim nimium, nil aestimat ultra,
2309 Quam par est; tantum, quae nobis indita, sentit
2310 Pondera naturae vigilans, et ducitur illis:
2311 Scilicet huic aequam rationem accommodat uni,
2312 Incertus vita huc, illuc ne fluctuet omni.
126677. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
latumque per aethera vecter?
4 Ire vias Caeli vacuas juvat, atque tueri
5 Omnia, quae vasti peraguntur per loca Mundi,
6 Quae teneant leges Naturae corpora magna,
7 Solem, et quae certo circum palantia lapsu
8 Astra feruntur, et immenso quae consita tractu
9 Undique nativam diffundunt sidera lucem,
10 Cunctarum vires, et foedera denique rerum
126678. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
juvat, atque tueri
5 Omnia, quae vasti peraguntur per loca Mundi,
6 Quae teneant leges Naturae corpora magna,
7 Solem, et quae certo circum palantia lapsu
8 Astra feruntur, et immenso quae consita tractu
9 Undique nativam diffundunt sidera lucem,
10 Cunctarum vires, et foedera denique rerum
11 Scrutari, atque artem, qua totus flectitur Orbis.
126679. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpora magna,
7 Solem, et quae certo circum palantia lapsu
8 Astra feruntur, et immenso quae consita tractu
9 Undique nativam diffundunt sidera lucem,
10 Cunctarum vires, et foedera denique rerum
11 Scrutari, atque artem, qua totus flectitur Orbis.
12 Quo nunc terra parens, hominum gratissima sedes,
13 Nostrae ubi sunt et opes, et maxima regna, ubi curae
126680. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
10 Cunctarum vires, et foedera denique rerum
11 Scrutari, atque artem, qua totus flectitur Orbis.
12 Quo nunc terra parens, hominum gratissima sedes,
13 Nostrae ubi sunt et opes, et maxima regna, ubi curae
14 Ingentes, nostrique metus, et gaudia nostra,
15 Effugis ex oculis? quo moles tanta recessit?
16 Credideram tua res ad commoda quasque referri,
126681. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
10 Cunctarum vires, et foedera denique rerum
11 Scrutari, atque artem, qua totus flectitur Orbis.
12 Quo nunc terra parens, hominum gratissima sedes,
13 Nostrae ubi sunt et opes, et maxima regna, ubi curae
14 Ingentes, nostrique metus, et gaudia nostra,
15 Effugis ex oculis? quo moles tanta recessit?
16 Credideram tua res ad commoda quasque referri,
126682. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
11 Scrutari, atque artem, qua totus flectitur Orbis.
12 Quo nunc terra parens, hominum gratissima sedes,
13 Nostrae ubi sunt et opes, et maxima regna, ubi curae
14 Ingentes, nostrique metus, et gaudia nostra,
15 Effugis ex oculis? quo moles tanta recessit?
16 Credideram tua res ad commoda quasque referri,
17 Et Solem lucere tibi, tibi condita noctis
18 Sidera,
126683. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
maxima regna, ubi curae
14 Ingentes, nostrique metus, et gaudia nostra,
15 Effugis ex oculis? quo moles tanta recessit?
16 Credideram tua res ad commoda quasque referri,
17 Et Solem lucere tibi, tibi condita noctis
18 Sidera, te primam, praelatamque omnibus esse,
19 Te Dominam, atque uni tibi cuncta vigere, tuoque
20 Inservire bono. Cur sit tua gratia tanti?
126684. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
33 Tenuia cum magnis, cum parvis magna vicissim.
34 Propterea ad terram libeat si cuncta referre,
35 Par erit, hanc pariter referas ut ad omnia Terram,
36 Omnia ut ad Solem, sic ipsum et ad omnia Solem.
37 Proficiat nihil in summa sibi denique tantùm,
38 Sed capiat, sed reddat opem. Quodcumque sit, aequum
39 Jus habet, ut pars sit Mundi, vigeatque, suoque
126685. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
37 Proficiat nihil in summa sibi denique tantùm,
38 Sed capiat, sed reddat opem. Quodcumque sit, aequum
39 Jus habet, ut pars sit Mundi, vigeatque, suoque
40 Munere fungatur, propriis et regent in oris.
41 Non igitur Tellus aliis se praeferat ullis
42 Corporibus, si non allis concedere multis
43 Ipsa velit: si nos sumus hic Telluris alumni,
44 Fors alibi
126686. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
variae Telluris alumni
45 Sunt alii: quid jam refert, qua parte colatur
46 Orbis hic? Orbis enim cives sumus unius omnes,
47 Quotquot ubique sumus, qui vita, qui ratione,
48 Et memori mentis motu, ingenioque potimur.
49 Non tamen hanc patriam communem flectere nostro
50 Possumus arbitrio cives, legesque movere;
51 Invictae quoniam leges sunt. Arbiter, olim
126687. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
movere;
51 Invictae quoniam leges sunt. Arbiter, olim
52 Qui sanxit, modo sancit item, sanctasque tuetur:
53 Nostrum admirari est, spectare, inquirere mundi
54 Leges, et rerum naturam noscere velle:
55 Proin vidit qui plura, per astraque lapsus, et altum
56 Aethera mente sua domuit non ante subacta,
57 Eduxitque diu latitantia multa sub auras
126688. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
52 Qui sanxit, modo sancit item, sanctasque tuetur:
53 Nostrum admirari est, spectare, inquirere mundi
54 Leges, et rerum naturam noscere velle:
55 Proin vidit qui plura, per astraque lapsus, et altum
56 Aethera mente sua domuit non ante subacta,
57 Eduxitque diu latitantia multa sub auras
58 Immensos Patriae visus distendere fines,
59 Ille aliis longe praecurrere
126689. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non ante subacta,
57 Eduxitque diu latitantia multa sub auras
58 Immensos Patriae visus distendere fines,
59 Ille aliis longe praecurrere dignior unus,
60 Ut Patriae Pater, et Princeps, viventia saecla
61 Omnia quandoquidem non auro, et viribus anteit,
62 Rerum at notitiis magnarum, Orbisque regundi;
63 Ast alii Plebs sunt, qui pauca, et prima tuentur,
126690. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
58 Immensos Patriae visus distendere fines,
59 Ille aliis longe praecurrere dignior unus,
60 Ut Patriae Pater, et Princeps, viventia saecla
61 Omnia quandoquidem non auro, et viribus anteit,
62 Rerum at notitiis magnarum, Orbisque regundi;
63 Ast alii Plebs sunt, qui pauca, et prima tuentur,
64 Et velut externo Naturae in cortice adhaerent,
126691. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
60 Ut Patriae Pater, et Princeps, viventia saecla
61 Omnia quandoquidem non auro, et viribus anteit,
62 Rerum at notitiis magnarum, Orbisque regundi;
63 Ast alii Plebs sunt, qui pauca, et prima tuentur,
64 Et velut externo Naturae in cortice adhaerent,
65 Et patriam agnoscunt, ut sensus afficit ipsos
66 Tantum, et qua stolido tractari corpore possit.
67
126692. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
viventia saecla
61 Omnia quandoquidem non auro, et viribus anteit,
62 Rerum at notitiis magnarum, Orbisque regundi;
63 Ast alii Plebs sunt, qui pauca, et prima tuentur,
64 Et velut externo Naturae in cortice adhaerent,
65 Et patriam agnoscunt, ut sensus afficit ipsos
66 Tantum, et qua stolido tractari corpore possit.
67 Sed quis is est, qui se sublimibus inferat
126693. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et viribus anteit,
62 Rerum at notitiis magnarum, Orbisque regundi;
63 Ast alii Plebs sunt, qui pauca, et prima tuentur,
64 Et velut externo Naturae in cortice adhaerent,
65 Et patriam agnoscunt, ut sensus afficit ipsos
66 Tantum, et qua stolido tractari corpore possit.
67 Sed quis is est, qui se sublimibus inferat astris,
126694. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
regundi;
63 Ast alii Plebs sunt, qui pauca, et prima tuentur,
64 Et velut externo Naturae in cortice adhaerent,
65 Et patriam agnoscunt, ut sensus afficit ipsos
66 Tantum, et qua stolido tractari corpore possit.
67 Sed quis is est, qui se sublimibus inferat astris,
68 Subjiciatque oculis adeo distantia nostris,
69 Factaque
126695. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
70 Ille Vir, ille viam ingressus, per carmina clarum
71 Cui Pindi sacra lauro praetexere nomen
72 Instamus, potuit volucri transcurrere mente
73 Aetheris immensi tractus et cuncta tueri
74 Arte nova, Lunaeque vias, Terramque trahentem,
75 Et Sole a magno diffusas undique vires,
76 Supponens numeris etiam infinita repertis.
77 Extraxit Victor
126696. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sacra lauro praetexere nomen
72 Instamus, potuit volucri transcurrere mente
73 Aetheris immensi tractus et cuncta tueri
74 Arte nova, Lunaeque vias, Terramque trahentem,
75 Et Sole a magno diffusas undique vires,
76 Supponens numeris etiam infinita repertis.
77 Extraxit Victor caeca a caligne noctis
78 Naturam fictos ponentem denique vultus,
126697. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Sole a magno diffusas undique vires,
76 Supponens numeris etiam infinita repertis.
77 Extraxit Victor caeca a caligne noctis
78 Naturam fictos ponentem denique vultus,
79 Et vera, ut Proteum, forma apparere coëgit;
80 Illius adventu proprias non mutat, ut ante,
81 Jam Doctrina vices; sic undique certa refulsit.
82 Nam vicibus studia, et mentes, ut cuncta, regebat
126698. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
79 Et vera, ut Proteum, forma apparere coëgit;
80 Illius adventu proprias non mutat, ut ante,
81 Jam Doctrina vices; sic undique certa refulsit.
82 Nam vicibus studia, et mentes, ut cuncta, regebat
83 Arbitrio Fortuna suo; sic Porticus olim
84 Claruit, at nunc est longa deleta senecta;
85 Hos casus Epicure tui subiere sub umbris
86
126699. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
deleta senecta;
85 Hos casus Epicure tui subiere sub umbris
86 Florentes horti male crudo a frigore tecti;
87 Quodque ratum doctis stetit, immotumque Lyceis,
88 Viluit, et numerum tot rebus inanibus auxit;
89 Et qui Socratica divinus prodiit arte,
90 Pertulit interitus totidem, quot vidit et ortus.
91 Ergo ubi magna novo rationum lumine fulsit
126700. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tui subiere sub umbris
86 Florentes horti male crudo a frigore tecti;
87 Quodque ratum doctis stetit, immotumque Lyceis,
88 Viluit, et numerum tot rebus inanibus auxit;
89 Et qui Socratica divinus prodiit arte,
90 Pertulit interitus totidem, quot vidit et ortus.
91 Ergo ubi magna novo rationum lumine fulsit
92 Newtoni mens, a certis incerta dirempta
126701. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
87 Quodque ratum doctis stetit, immotumque Lyceis,
88 Viluit, et numerum tot rebus inanibus auxit;
89 Et qui Socratica divinus prodiit arte,
90 Pertulit interitus totidem, quot vidit et ortus.
91 Ergo ubi magna novo rationum lumine fulsit
92 Newtoni mens, a certis incerta dirempta
93 Vidimus, atque suis haec intentata relicta
94 Aeternùm in latebris,
126702. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
97 Illum igitur placido tranantem sidera cursu
98 Usque fequens, Terra gravitas cum qualis in omni,
99 Vidissem, quod jam superest, an didita constet,
100 Inquiram, aetherias, qualisque, et quanta per oras.
101 Principio, incerto ne tramite procurramus
102 Rapti praecipiti per vasta, per invia motu,
103 Sternere iter prius est opus, et vestigia firma
126703. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
100 Inquiram, aetherias, qualisque, et quanta per oras.
101 Principio, incerto ne tramite procurramus
102 Rapti praecipiti per vasta, per invia motu,
103 Sternere iter prius est opus, et vestigia firma
104 Figere paulatim, et post terga relinquere rerum
105 Indomitum, ignotumque nihil, ne fallere possit,
106 Sed gradibus veluti tuto conscendere structis.
126704. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
oras.
101 Principio, incerto ne tramite procurramus
102 Rapti praecipiti per vasta, per invia motu,
103 Sternere iter prius est opus, et vestigia firma
104 Figere paulatim, et post terga relinquere rerum
105 Indomitum, ignotumque nihil, ne fallere possit,
106 Sed gradibus veluti tuto conscendere structis.
107 Sic quoque qui
126705. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
107 Sic quoque qui cupiunt metiri sidera quantis
108 Tractibus inter se sint, a nobisque remota,
109 Non subito attollunt sursum se, sideraque ipsa
110 Subdunt mensuris, ulnisque, et passibus aequant;
111 Unde etenim inciperent, vel ubi consistere possent?
112 Quid notum foret, ut conferre ignota valerent?
113 Primo igitur terrae varios cognoscere tractus
126706. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
111 Unde etenim inciperent, vel ubi consistere possent?
112 Quid notum foret, ut conferre ignota valerent?
113 Primo igitur terrae varios cognoscere tractus
114 Usus erat, facile et campos, et culmina celsa
115 Metiri, seseque magis distendere semper,
116 Millibus est donec tellus circumdata notis;
117 Exinde est ejus penetratum in viscera densa,
126707. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
111 Unde etenim inciperent, vel ubi consistere possent?
112 Quid notum foret, ut conferre ignota valerent?
113 Primo igitur terrae varios cognoscere tractus
114 Usus erat, facile et campos, et culmina celsa
115 Metiri, seseque magis distendere semper,
116 Millibus est donec tellus circumdata notis;
117 Exinde est ejus penetratum in viscera densa,
118 Tum fuit
126708. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et culmina celsa
115 Metiri, seseque magis distendere semper,
116 Millibus est donec tellus circumdata notis;
117 Exinde est ejus penetratum in viscera densa,
118 Tum fuit et, sensu qua nullo possit adiri,
119 Cognita. Luna gradus mensuris proximus ipsa
120 Extitit; ad Lunam sic certo est tramite ventum.
121 Non tam difficilis nobis fuit inde remotum
126709. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ventum.
121 Non tam difficilis nobis fuit inde remotum
122 Transitus ad Solem, errabundaque sidera caeli.
123 Haud aliter res in terra qua lege gerantur,
124 Qui prius, et qua vi, perspexerit, ire per altum
125 Aethera tum possit, nobis vicinior ipsa
126 Qua deflectit iter bigis exercita Phoebe.
127 Hujus ubi agnorit cum nostra foedera Terra,
126710. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lege gubernent,
131 Omnibus in summa quae sint communia jura.
132 Viribus inde etiam pergens sublimior auctis
133 Immenso haerentes invadat in aethere stellas,
134 Victor et inventas sub leges cogat easdem.
135 Sursum ergo audenti consurgere, Luna repente,
136 Extat quandoquidem vicinior, obvia fiet.
137 Tellurem circum mediam correpta diebus
126711. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
praetereaque
141 Plus quam dimidium; quoniam non invenit illa
142 Solem parte, prius caeli qua parte reliquit,
143 At paulum, ad speciem, progressum hoc tempore toto.
144 Et quoniam illius molem prope corporis aequam
145 Conspicimus semper, circum rapiatur in orbem
146 Si non aequum, opus est, at qui vix distet ab aequo,
126712. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
152 Sed terrae pergas iterum, atque iterum ordine longo
153 Terram aliam, atque aliam, non ante inscendere bigas
154 Lucentes poteris, quam sit trigesima tellus
155 Addita, et admotae frontem contingere Lunae.
156 Possumus hoc equidem facili cognoscere pacto;
157 Nam si inclusa tubo gemina inter fila receptes
158 Lunam, qua lata est, vix ortam, sive obituram,
126713. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
errans)
165 Dimidium id terrae decies proin sexta fatendum est
166 Sit spatii pars illius, quo Luna recessit.
167 Verum hos, atque modos alios, queis tempora, motus,
168 Et spatia, et moles astrorum, et caetera multa,
169 Hoc genus, inveniunt Mensores, tradere noster
170 Non labor est, nos haec et ab illis cuncta petemus
171 Mutua, cum fuerit nobis his usus, opusque.
126714. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
165 Dimidium id terrae decies proin sexta fatendum est
166 Sit spatii pars illius, quo Luna recessit.
167 Verum hos, atque modos alios, queis tempora, motus,
168 Et spatia, et moles astrorum, et caetera multa,
169 Hoc genus, inveniunt Mensores, tradere noster
170 Non labor est, nos haec et ab illis cuncta petemus
171 Mutua, cum fuerit nobis his usus, opusque.
126715. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
165 Dimidium id terrae decies proin sexta fatendum est
166 Sit spatii pars illius, quo Luna recessit.
167 Verum hos, atque modos alios, queis tempora, motus,
168 Et spatia, et moles astrorum, et caetera multa,
169 Hoc genus, inveniunt Mensores, tradere noster
170 Non labor est, nos haec et ab illis cuncta petemus
171 Mutua, cum fuerit nobis his usus, opusque.
172
126716. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
167 Verum hos, atque modos alios, queis tempora, motus,
168 Et spatia, et moles astrorum, et caetera multa,
169 Hoc genus, inveniunt Mensores, tradere noster
170 Non labor est, nos haec et ab illis cuncta petemus
171 Mutua, cum fuerit nobis his usus, opusque.
172 Nunc quoniam curvos in terram luna meatus
173 Continuo facit, in terram vi nititur ire
126717. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
restantes si mobilitate cieri,
183 Quantum opus, incipiat magna, non ibit in orbes
184 Perpetuos, terramque omnem amplectetur eundo,
185 Fiet et exiguum, quod se circumferat, astrum.
186 Concipe propterea resontantes (horrida Martis
187 Instrumenta) tubos jacere, atque emittere plumbi,
188 Aut ferri, lapidumve pilas: ejecta volabit
126718. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
187 Instrumenta) tubos jacere, atque emittere plumbi,
188 Aut ferri, lapidumve pilas: ejecta volabit
189 Ex uno pila fors passus per mille, sed illa
190 Majori ex alio, et potiori pulveris icta
191 Incita sulphurei procurret longius, ad bis,
192 Aut quater, aut decies quoque passus mille, vel ultra;
193 Impulsùs donec sic semper mobilitate
126719. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
194 Increscente novi perventum ad mobilitatem
195 Illam sit, pila qua transcurrere millia mille
196 Bis decies, terrae converti denique circum
197 Totius molem queat, et loca visere prima,
198 Unde emissa fuit, confecto scilicet orbe.
199 Ac tum servata, qua primum est mobilitate
200 Jacta, parem rursum gyrum repararet, eaque
201 Praeterea
126720. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
impete cursùs
211 Aequalem circum semper raperetur in orbem,
212 Continuoque via a tangente rediret in arcus.
213 Nonne vides, fiat quod faxi in pondere jacto,
214 Prorsus et in luna fieri? Si scilicet illud
215 Projiciatur ea, qua dixi, mobilitate,
216 Aura neque obstet, iter tum detorquebit in arcum
217 A tangente via descendes; ut quoque motu
126721. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
220 Queis nunc torquetur, solis properabit ad imam
221 Tellurem recta delabens, acceleransque
222 Viribus, ut faxum quoque labitur, acceleratque.
223 Haec ergo paria inter se cum prorsus, et aequa
224 Sint, atque idcirco causa producier una
225 Possint; produci par est, fateamur, ab una,
226 A gravitate igitur, quae lunam, ut corpora
126722. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
231 Harum sit rerum gravitate, age, perspice mecum.
232 A terra quantis jam tractibus illa recedat,
233 Cum notum tibi sit, cognosces, quanta sit orbis
234 Illius via circum; et cum ejus tempora noscas
235 Circuitùs pariter, quantus quoque prodeat arcus.
236 Parte horae decies in sexta, scire licebit.
237 Proinde etiam quanto pars arcùs ultima tractu
126723. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
267 Utque fidem minus his renuas adjungere dictis,
268 Protinus exemplo multarum constabilire
269 Ipse queas legem hanc rerum, quas cernimus uno
270 A puncto circum exire, et diffundere vires,
271 Scilicet ut lux est, quam fulgida lumina jactant;
272 Tractibus haec etenim duplis, bis duplice debet
273 Parte sui minui, pariter ter triplice ternis,
126724. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vires,
271 Scilicet ut lux est, quam fulgida lumina jactant;
272 Tractibus haec etenim duplis, bis duplice debet
273 Parte sui minui, pariter ter triplice ternis,
274 Et denis dena decies, proin in minuendo
275 Respondens semper repetitis tractibus in se,
276 In quos excurrit diffusa per ampla locorum:
277 Qandoquidem lux illa eadem, quae non ita distans
126725. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
308 Vires; ipsa licet non res sit, quae moveatur,
309 Corporea, assimilis luci, tenuive vapori.
310 Verum hanc dissusae gravitatis noscere legem
311 Certius ut possimus, opus conscendere et ultra est;
312 Nam quoniam circa Solem vaga multa feruntur
313 Astra, feruntur item vario cingentia gyro
314 Astrum errans aliquod, proin quae dixere Secunda,
315 Et
126726. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et ultra est;
312 Nam quoniam circa Solem vaga multa feruntur
313 Astra, feruntur item vario cingentia gyro
314 Astrum errans aliquod, proin quae dixere Secunda,
315 Et flectunt quandam vim propter continuatam
316 Continuò cursus, nobis vidisse necesse est:
317 Primum vis ea quo nitatur, deinde locorum
318 Pro spatiis, quali vel crescat, vel minuatur
126727. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
motu
333 Terna bis astra, Deûm praeclarum nomen adepta,
334 Discurruntque vago cursu in regionibus amplis.
335 Mercuriusque, Venusque vagantur, Vestaque Tellus,
336 Et Mars, et major patre Juppiter, et pater ipse
337 Saturnus: media fulgens Sol regnat in aula.
338 Diversis spatiis diverso tempore volvunt
339 Illi se, et vario transmittunt aethera cursu.
126728. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
motu
333 Terna bis astra, Deûm praeclarum nomen adepta,
334 Discurruntque vago cursu in regionibus amplis.
335 Mercuriusque, Venusque vagantur, Vestaque Tellus,
336 Et Mars, et major patre Juppiter, et pater ipse
337 Saturnus: media fulgens Sol regnat in aula.
338 Diversis spatiis diverso tempore volvunt
339 Illi se, et vario transmittunt aethera cursu.
126729. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
333 Terna bis astra, Deûm praeclarum nomen adepta,
334 Discurruntque vago cursu in regionibus amplis.
335 Mercuriusque, Venusque vagantur, Vestaque Tellus,
336 Et Mars, et major patre Juppiter, et pater ipse
337 Saturnus: media fulgens Sol regnat in aula.
338 Diversis spatiis diverso tempore volvunt
339 Illi se, et vario transmittunt aethera cursu.
340 Queis quatuor
126730. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Tellus,
336 Et Mars, et major patre Juppiter, et pater ipse
337 Saturnus: media fulgens Sol regnat in aula.
338 Diversis spatiis diverso tempore volvunt
339 Illi se, et vario transmittunt aethera cursu.
340 Queis quatuor distat spatiis Cyllenius, illis
341 Septenis a Sole Venus, sed Terra recedit
342 Bis quinis,
126731. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Venus, sed Terra recedit
342 Bis quinis, aliis quinis Mars insuper: ipse
343 Editus at quanto est plus Juppiter? Huic duo magni
344 Nempe queas spatia, et decies dare quinque recessus.
345 Quanto et plus illo Saturni altissimus orbis?
346 Inter utrumque quater denis loca tractibus aeques.
347 At Maja genitus menses tres conficit uno
126732. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
342 Bis quinis, aliis quinis Mars insuper: ipse
343 Editus at quanto est plus Juppiter? Huic duo magni
344 Nempe queas spatia, et decies dare quinque recessus.
345 Quanto et plus illo Saturni altissimus orbis?
346 Inter utrumque quater denis loca tractibus aeques.
347 At Maja genitus menses tres conficit uno
348 Circuitu, octonos Paphium contundit et astrum.
126733. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
345 Quanto et plus illo Saturni altissimus orbis?
346 Inter utrumque quater denis loca tractibus aeques.
347 At Maja genitus menses tres conficit uno
348 Circuitu, octonos Paphium contundit et astrum.
349 Annuus ingentem est telluris gyrus in orbem;
350 Volvitur et gemino circum Mars igneus anno.
351 Ad duo lustra duas hyemes, Solisque calores
352 Aestivi
126734. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aeques.
347 At Maja genitus menses tres conficit uno
348 Circuitu, octonos Paphium contundit et astrum.
349 Annuus ingentem est telluris gyrus in orbem;
350 Volvitur et gemino circum Mars igneus anno.
351 Ad duo lustra duas hyemes, Solisque calores
352 Aestivi totidem si jungis, tanta obeuntis
353 Tempora erunt Jovis; it caelo tardissimus alto
126735. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
352 Aestivi totidem si jungis, tanta obeuntis
353 Tempora erunt Jovis; it caelo tardissimus alto
354 Ipse suum Genitor per iter sex lustra moratus.
355 Luna obit ut Terram longe minor, et comitatur,
356 Quo se cumque ferat, Dominam; sic quattuor ipsum
357 Alte ambire Jovem Lunas, sic quinque videmus
358 Saturnam, varia se mobilitate ferentes,
359 Et spatiis
126736. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
minor, et comitatur,
356 Quo se cumque ferat, Dominam; sic quattuor ipsum
357 Alte ambire Jovem Lunas, sic quinque videmus
358 Saturnam, varia se mobilitate ferentes,
359 Et spatiis omnes, et tempore; praetereaque
360 Annulus hunc late circumdat magnus ab omni
361 Parte in se nitens tantùm, atque avulsus ab ipso
362 Undique Saturno: subtilis frons latet, at quae
126737. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
356 Quo se cumque ferat, Dominam; sic quattuor ipsum
357 Alte ambire Jovem Lunas, sic quinque videmus
358 Saturnam, varia se mobilitate ferentes,
359 Et spatiis omnes, et tempore; praetereaque
360 Annulus hunc late circumdat magnus ab omni
361 Parte in se nitens tantùm, atque avulsus ab ipso
362 Undique Saturno: subtilis frons latet, at quae
126738. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
360 Annulus hunc late circumdat magnus ab omni
361 Parte in se nitens tantùm, atque avulsus ab ipso
362 Undique Saturno: subtilis frons latet, at quae
363 Sunt latera hinc illinc, et plana, et lata patescunt.
364 Saepe videntur item caelo nova lumina ferri
365 Stellarum caudas ducentum, aut crine micantum.
366 Qui motus, quae forma viae, legesque meandi
126739. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
360 Annulus hunc late circumdat magnus ab omni
361 Parte in se nitens tantùm, atque avulsus ab ipso
362 Undique Saturno: subtilis frons latet, at quae
363 Sunt latera hinc illinc, et plana, et lata patescunt.
364 Saepe videntur item caelo nova lumina ferri
365 Stellarum caudas ducentum, aut crine micantum.
366 Qui motus, quae forma viae, legesque meandi
126740. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
crine micantum.
366 Qui motus, quae forma viae, legesque meandi
367 Illis sint, patuit demum post saecula longa:
368 Coepimus his aliquam jam certam condere legem,
369 Orbis et immanis partes, quas trajicit astrum
370 Conspicuum, numeris supponere, mensurisque,
371 Prosequimurque diu fugiens, et prendimus alte
372 Abductum, et spatiis longe deducimus amplis.
126741. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
368 Coepimus his aliquam jam certam condere legem,
369 Orbis et immanis partes, quas trajicit astrum
370 Conspicuum, numeris supponere, mensurisque,
371 Prosequimurque diu fugiens, et prendimus alte
372 Abductum, et spatiis longe deducimus amplis.
373 Ne tamen haec obducta prius latuisse tenebris
374 Mireris; motus, liceat quoque scire, vagantum
126742. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
legem,
369 Orbis et immanis partes, quas trajicit astrum
370 Conspicuum, numeris supponere, mensurisque,
371 Prosequimurque diu fugiens, et prendimus alte
372 Abductum, et spatiis longe deducimus amplis.
373 Ne tamen haec obducta prius latuisse tenebris
374 Mireris; motus, liceat quoque scire, vagantum
375 Stellarum, atque orbes ignotos ante fuisse,
126743. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
374 Mireris; motus, liceat quoque scire, vagantum
375 Stellarum, atque orbes ignotos ante fuisse,
376 Quanquam conspicuae servantius usque paterent.
377 Indigum caelo, et caelestibus esse putatum est,
378 Nempe vias varie curvarier, atque meari
379 Impetibus variis; proin et debere vagantis
380 Aequales astri motus, orbesque videri:
126744. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
376 Quanquam conspicuae servantius usque paterent.
377 Indigum caelo, et caelestibus esse putatum est,
378 Nempe vias varie curvarier, atque meari
379 Impetibus variis; proin et debere vagantis
380 Aequales astri motus, orbesque videri:
381 Quin etiam immotam Tellurem, cunctaque contra
382 Sidera converti, Solemque ascendere
126745. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
astri motus, orbesque videri:
381 Quin etiam immotam Tellurem, cunctaque contra
382 Sidera converti, Solemque ascendere currum
383 Propterea, et circum Vestae inservire vagantem.
384 At quia erant rerum tunc absona cuncta, nec ullas
385 Idcirco quibant certas agnoscere leges,
386 Ut tunc esset opus, numerorumque ordine clausas;
126746. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
astris reddita jura;
401 Scilicet obliti sese sunt ire per altum
402 Aethera Mortales cum Terrae corpore magno;
403 Id quoniam sensus vulgo non afficit ullos;
404 Donec et e Veterum monumentis protulit oras
405 Hanc rursum in superas, caeli et rationibus artem
406 Aëre Sarmatico quanquam nutritus, et illa
407 Fruge Vir indigena, mediis tamen esset Athenis
126747. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
402 Aethera Mortales cum Terrae corpore magno;
403 Id quoniam sensus vulgo non afficit ullos;
404 Donec et e Veterum monumentis protulit oras
405 Hanc rursum in superas, caeli et rationibus artem
406 Aëre Sarmatico quanquam nutritus, et illa
407 Fruge Vir indigena, mediis tamen esset Athenis
408 Qui decori, circa immotum sex corpora magna
126748. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
403 Id quoniam sensus vulgo non afficit ullos;
404 Donec et e Veterum monumentis protulit oras
405 Hanc rursum in superas, caeli et rationibus artem
406 Aëre Sarmatico quanquam nutritus, et illa
407 Fruge Vir indigena, mediis tamen esset Athenis
408 Qui decori, circa immotum sex corpora magna
409 Convertens illo, quo diximus, ordine Solem.
410 At Cimber, tibi
126749. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Solem.
410 At Cimber, tibi qui semotam condidit Urbem
411 Uranie a vulgo, non inter versa locabat
412 Corpora Tellurem, sed sola ea quinque jubebat
413 Phoebi ambire ignes, et tanto cum comitatu
414 Phoebum ipsum Auctorem lucis, rerumque parentem,
415 Impete praecipiti Terram lustrare manentem.
416 Hae tamen illustres animae, sacrandaque caelo
126750. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
421 Protinus excepit tamen hanc audentior aetas;
422 Nam, tum qui latuit, dubitando est proditus error.
423 Sin etiam insidias hostiles Induperator,
424 Cum timuit, detexit, et evitavit; at idem
425 Secures saepe improvisum illatus in hostem est.
426 Scilicet aetherii tibi Legifer inclyte Mundi,
427 Dum dubitas, fraudemque times, nova jura per altum
126751. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
425 Secures saepe improvisum illatus in hostem est.
426 Scilicet aetherii tibi Legifer inclyte Mundi,
427 Dum dubitas, fraudemque times, nova jura per altum
428 Contigit invehere, et certissima figere caelum.
429 Mars primus indomitus cunctorum restitit ausis;
430 Devincique repugnavit, nunc e latere hostem
431 Sponte suo recipit, captivus et omnia prodit.
126752. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
428 Contigit invehere, et certissima figere caelum.
429 Mars primus indomitus cunctorum restitit ausis;
430 Devincique repugnavit, nunc e latere hostem
431 Sponte suo recipit, captivus et omnia prodit.
432 Namque animadversum tunc est, loca, quae daret aequus,
433 Circum si per eum Mars se converteret, orbis,
434 Servatis distare locis, verisque, nec esse
126753. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut nectere cuncta valeret,
439 Quae superà fiunt, tentavit; denique solers
440 Non bene res aliis aptari posse supernas
441 Orbibus invenit, tantùm nisi habentibus ovi
442 Et speciem, et nomen, genus illud, quod libuit jam
443 Essigies secto de cono dicere primas.
444 Quanquam igitur muita effati nos ante viaï
445 Illius de natura, cum terna per auras
126754. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
valeret,
439 Quae superà fiunt, tentavit; denique solers
440 Non bene res aliis aptari posse supernas
441 Orbibus invenit, tantùm nisi habentibus ovi
442 Et speciem, et nomen, genus illud, quod libuit jam
443 Essigies secto de cono dicere primas.
444 Quanquam igitur muita effati nos ante viaï
445 Illius de natura, cum terna per auras
126755. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ipse reflecte.
450 Trames hic in sese quoddam gerit utile longe
451 Munus, per quod eum facili ratione queamus
452 Inflexo signare, super lato aequore, filo,
453 Subjicere et sensu verum, atque videre meantem.
454 Est via, quae medium longissima trajicit orbem,
455 Quam proin trasversum, et majorem dicimus axem;
456 Bina habet hinc illinc aeque distantia puncta
126756. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
452 Inflexo signare, super lato aequore, filo,
453 Subjicere et sensu verum, atque videre meantem.
454 Est via, quae medium longissima trajicit orbem,
455 Quam proin trasversum, et majorem dicimus axem;
456 Bina habet hinc illinc aeque distantia puncta
457 A medio: punctis ex his educere rectos
458 Si libeat tractus ad punctum quodlibet unum,
126757. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad punctum quodlibet unum,
459 Margine in extremo quod circum ubicumque locatur,
460 Hos geminos tractus simul axem aequare necesse est;
461 Tractuum et istorum proin esse aequalia quaeque
462 Inter se paria, et spatio protendier aequo.
463 Hinc quoque, queis labor est florentes addere villis
464 Hortos, circum et humo varias inducere formas,
126758. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
459 Margine in extremo quod circum ubicumque locatur,
460 Hos geminos tractus simul axem aequare necesse est;
461 Tractuum et istorum proin esse aequalia quaeque
462 Inter se paria, et spatio protendier aequo.
463 Hinc quoque, queis labor est florentes addere villis
464 Hortos, circum et humo varias inducere formas,
465 Hanc sic inducunt sola per variata figuram.
126759. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
461 Tractuum et istorum proin esse aequalia quaeque
462 Inter se paria, et spatio protendier aequo.
463 Hinc quoque, queis labor est florentes addere villis
464 Hortos, circum et humo varias inducere formas,
465 Hanc sic inducunt sola per variata figuram.
466 Tam longum, quam longus item, voluere, sit axis,
467 Filum in acum patulam intrudunt, extremaque fili
126760. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
latam hanc cupiunt minus esse, magisve figuram,
471 Post ita circumfertur acus, sit ut usque trahentis
472 Vi distensa manùs pars ipsius utraque fili
473 Continuo per acum proin transcurrentis, et illa
474 Quantum increscentis, tantum hac de parte minuti.
475 Sic per humum circum species signabitur ovi
476 ( Subtus acùs acies signabit), scilicet illa,
477 Quam
126761. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
477 Quam libuit secto de cono dicere primam.
478 Sed capita haec fili si non disjuncta fuissent
479 A sese, sed fixa simul, vertisset in orbem
480 Sese acus aequalem prorsum, et signasset eundem.
481 Ergo inter sese quanto magis illa recedent,
482 Hoc orbis magis aequali distabit ab orbe,
483 Atque ea forma magis gracilis, compressaque fiet.
126762. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ova figurae,
498 Circumsepta tenent intra sese utraque puncta.
499 Percipe nunc aliud munus, quod nomina punctis
500 Certa dabit, pulchrumque, et multis utile rebus:
501 Ex illis si nempe vias ad quodlibet unum
502 Marginis inflexi punctum deducere rectas
503 Instituas, utramque ejusdem ad marginis arcum
504 Aequo
126763. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
503 Instituas, utramque ejusdem ad marginis arcum
504 Aequo inclinari flexu cognoscere possis.
505 Inde fit, ut speculi si frons hanc nempe cavetur
506 Prorsus in effigiem; genus hoc, et perstet in uno
507 Per cunctas vibrans sua partes lumina puncta
508 Aurea lampas; in objectam radiantia frontem
509 Spicula quae circum veniunt, exinde remitti
510 Omnia
126764. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
locata
521 Parte, meare; magis cum contra a Sole recedunt,
522 Serius, hanc semper motùs servantia legem;
523 Nempe ut clausa arcu, quem signet tempore corpus
524 Quolibet, et rectis quoque clausa, a limite utroque
525 Arcùs ad Solem medium quos tendere fingas,
526 Tramitibus, constet par area quaelibet areae
527 Arcu alio clausae, per quem aequo tempore corpus
126765. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sumat.
533 Hinc patuit, cur Mars aliis magis avius erret;
534 (Excipe Mercurium, nobis quem cernere rarò est)
535 Ejus nempe foci multum inter mutuà sese
536 Distant, et gracilis via, longaque ducitur alte,
537 Proin et ab aequali multum diversa meatu.
538 Ast aliis minus est, genus hoc, discrimen in astris,
539 Sed
126766. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Mercurium, nobis quem cernere rarò est)
535 Ejus nempe foci multum inter mutuà sese
536 Distant, et gracilis via, longaque ducitur alte,
537 Proin et ab aequali multum diversa meatu.
538 Ast aliis minus est, genus hoc, discrimen in astris,
539 Sed varium tamen, ut varie duo puncta focorum
540 Inter se sita sunt; vaga pergunt astra per orbes
126767. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
altera surgit,
545 Undique temporibus respondens area lapsis.
546 Praeterea conferre astrorum mobilitates
547 Si libeat, toto quas gyri a tempore pronum est
548 Eruere, et satiis medio de Sole petitis,
549 Lex alia inventa est; sed quae mihi, forsitan ulla
550 Quam res, difficilis magis est, scruposaque dictu,
551 Exque plicatu; etenim vix nomina suppeditantur
126768. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
suppeditantur
552 Carmen ad ingenuum; nam barbara verba perosae
553 Nil nisi mora suo comptum, ornatumque Camoenae
554 Suscipiunt, tolluntque loca ad sublimia Pindi,
555 Et sibi res, non se rebus submittere tentant;
556 Non socias artes adsciscunt, excipiuntque
557 Hospitio, veteri Persarum more, suo ni
558 Indutas habitu, notoque colore nitentes,
126769. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non se rebus submittere tentant;
556 Non socias artes adsciscunt, excipiuntque
557 Hospitio, veteri Persarum more, suo ni
558 Indutas habitu, notoque colore nitentes,
559 Et non externa, et peregrina voce sonantes.
560 Virgineas pedibus soleas aptare necesse est,
561 Quantumvis nimium per dura, per aspera ituris;
562 Assuevi tamen, et sum plurima doctus ab usu.
126770. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
submittere tentant;
556 Non socias artes adsciscunt, excipiuntque
557 Hospitio, veteri Persarum more, suo ni
558 Indutas habitu, notoque colore nitentes,
559 Et non externa, et peregrina voce sonantes.
560 Virgineas pedibus soleas aptare necesse est,
561 Quantumvis nimium per dura, per aspera ituris;
562 Assuevi tamen, et sum plurima doctus ab usu.
126771. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
559 Et non externa, et peregrina voce sonantes.
560 Virgineas pedibus soleas aptare necesse est,
561 Quantumvis nimium per dura, per aspera ituris;
562 Assuevi tamen, et sum plurima doctus ab usu.
563 Quaeque suis haec temporibus distantia confert
564 Queis duo se totum vaga vertunt astra per orbem,
565 Si numeros sumam itidem, interiecta notando
126772. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
confert
564 Queis duo se totum vaga vertunt astra per orbem,
565 Si numeros sumam itidem, interiecta notando
566 Sic spatia amborum, medio queis Sole recedunt,
567 Illorum et repetas semel in se quemlibet, addens
568 Se toties sibi nempe, quot extat partibus unis
569 Compositum: at repetas in se bis quemlibet horum,
570 Se sibi cum toties, quot constant partibus unis,
126773. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
577 Sic poscit quia Mars, ut se circumferat, octo
578 Tempora, Mercurius quorum uno volvitur ales,
579 In sese numerum semel istum post repetitum
580 Protinus insilies ad quattuor, et decies sex.
581 Quattuor at porro plus, quam ipse Caducifer, extet
582 Cum prope Mars spatiis evectus, quattuor in se
583 Fac semel ut repetas, ut fiant sexque, decemque;
126774. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
582 Cum prope Mars spatiis evectus, quattuor in se
583 Fac semel ut repetas, ut fiant sexque, decemque;
584 Tum sibi deinde quater conjungens sexque, decemque,
585 Quattuor, et decies sex agglomerabis in unam
586 Componens summam, ut nuper, quater ipse quaternus
587 Quo numerus toties sibi junctus surgat, oportet.
588 Quapropter numerus manet idem hac parte vel illa;
126775. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
587 Quo numerus toties sibi junctus surgat, oportet.
588 Quapropter numerus manet idem hac parte vel illa;
589 Proin utrosque modus similis, quos diximus, inter
590 Est numeros, ratioque una, et par mutuus ordo.
591 Attamen ut possint peragi bene cuncta, caveto,
592 Ne spatia hic capias tu quaelibet unius astri
593 Errantis, non aequa sibi sunt omnia circum:
126776. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
597 Illarum, circum peragunt quas astra, viarum.
598 Jam tribus his, quas nunc doceo, tibi sena teneri
599 Legibus astra, nec unquam illis exsolvere sese
600 Servatum est; quin et simul ipsa secunda cieri
601 His itidem, Comites Saturni his ire, Jovisque.
602 Tertia praesertim hic mage lex deprensa vigere est;
603 Namque duae vix comparent, illa omnia gyros
126777. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
602 Tertia praesertim hic mage lex deprensa vigere est;
603 Namque duae vix comparent, illa omnia gyros
604 Cum circum tenues convertant, tamque remotos
605 A nostris oculis, ut et inter puncta focorum
606 Vanescat spatium, et volvi videantur in aequis
607 Orbibus, exempto prorsus discrimine motùs.
608 Lunaï pariter via se convolvit in ovi
126778. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est;
603 Namque duae vix comparent, illa omnia gyros
604 Cum circum tenues convertant, tamque remotos
605 A nostris oculis, ut et inter puncta focorum
606 Vanescat spatium, et volvi videantur in aequis
607 Orbibus, exempto prorsus discrimine motùs.
608 Lunaï pariter via se convolvit in ovi
609 Effigiem, Tellusque focum media occupat unum.
610
126779. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
610 Mille tamen vicibus subjecta est proxima Phoebe,
611 Instabiles motus ut nulla lege referent
612 In speciem. Fuit ante labor proin irritus omnis
613 Indocile hoc numeris vincire, et subjicere astrum:
614 Exibat facile, et frangebat vincula quaevis;
615 Nam via circuitùs, ovum quae visa referre est,
616 Nunc gracilis, nunc se
126780. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut nulla lege referent
612 In speciem. Fuit ante labor proin irritus omnis
613 Indocile hoc numeris vincire, et subjicere astrum:
614 Exibat facile, et frangebat vincula quaevis;
615 Nam via circuitùs, ovum quae visa referre est,
616 Nunc gracilis, nunc se pandit latissima contra,
617 Perpetuo immutans media intervalla focorum;
126781. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
617 Perpetuo immutans media intervalla focorum;
618 Quod fieri nequeat sex in primoribus astris,
619 Semper eis speciem gyri retinentibus unam.
620 Axis item nunc est brevior transversus, et idem
621 Longior, hasque plagas caeli nunc respicit, atque
622 Nunc illas, servent cum sex ea sidera semper,
623 Ut fuit, axem, unâque fere in regione locatum:
126782. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in regione locatum:
624 Praeterea, velut illorum, non constat in una
625 Semper planitie lunae orbita, nutat in oras
626 Sed caeli varias, diversaque sidera spectat:
627 Et, qua planitiem terrae secat ipsa meantis,
628 Vertitur haec regio,et reperitur tempore longo
629 Semper in occasum promotior; omnia demum
630 Semper, uti dico, varie mutantur ibidem.
126783. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
una
625 Semper planitie lunae orbita, nutat in oras
626 Sed caeli varias, diversaque sidera spectat:
627 Et, qua planitiem terrae secat ipsa meantis,
628 Vertitur haec regio,et reperitur tempore longo
629 Semper in occasum promotior; omnia demum
630 Semper, uti dico, varie mutantur ibidem.
631 Nil erat idcirco magnis conatibus ante
632 Deprensum,
126784. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
636 Praecipue lunae cum motibus, aequoris aestus:
637 Tum quoque conspectum, patrio cum Juppiter astro
638 Esset jam propior, simul hunc in motibus ipsis
639 Turbari, simul et Saturnum: forte Vetustas
640 Inter vivere eos odia illa antiqua putasset,
641 Imperiique avidos et adhuc contendere velle;
642 Nam comites utriusque etiam turbantur, ut ipsi
126785. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
638 Esset jam propior, simul hunc in motibus ipsis
639 Turbari, simul et Saturnum: forte Vetustas
640 Inter vivere eos odia illa antiqua putasset,
641 Imperiique avidos et adhuc contendere velle;
642 Nam comites utriusque etiam turbantur, ut ipsi
643 Praesidio qui sunt regi, et defendere debent.
644 Ipsas praeterea, queis caeli condimus acta,
126786. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
640 Inter vivere eos odia illa antiqua putasset,
641 Imperiique avidos et adhuc contendere velle;
642 Nam comites utriusque etiam turbantur, ut ipsi
643 Praesidio qui sunt regi, et defendere debent.
644 Ipsas praeterea, queis caeli condimus acta,
645 Tempore post longo fidas non esse tabellas;
646 Nam prius astrorum monstrassent certa vagantum
126787. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
velut, immemoresque
648 Monstrantes eadem errabant; rursusque novare
649 Saepe necesse fuit, caeloque aptare recenti.
650 Adjice, cum primùm prospectum vitra dederunt,
651 Et propius domus alta accessit, templaque Divum,
652 Parte rotundari ex omni palantia visa
653 Sidera, more globi, circumque inflexa tumere;
654 Visum
126788. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
alta accessit, templaque Divum,
652 Parte rotundari ex omni palantia visa
653 Sidera, more globi, circumque inflexa tumere;
654 Visum itidem Solem, et Venerem, Martemque, Jovemque,
655 Haud secus ac Terram, proprio super axe revolvi,
656 Ast illis terraque Jovem velocius; horis
657 Namque decem in se hic integrum circumplicat orbem;
126789. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illis terraque Jovem velocius; horis
657 Namque decem in se hic integrum circumplicat orbem;
658 Atque ipsum geminis compressum a partibus esse
659 Hinc illinc, medius qua ducitur axis utrinque, et
660 Surgere plus oris circum distantibus aeque.
661 Denique non axem Terrai semper easdem
662 Respectare plagas mundi, sed tempore longo
663 (Parva etenim a saeclis
126790. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aeque.
661 Denique non axem Terrai semper easdem
662 Respectare plagas mundi, sed tempore longo
663 (Parva etenim a saeclis discrimina percipiuntur,
664 Accumulantur ubi, et coalescunt multa, remotis)
665 Paulatim positus mutarier illius; orbem
666 Nam sinuat circum, nec jam ad loca prima revertit
667 Biscentum nisi post, decies et saecula sena.
126791. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
664 Accumulantur ubi, et coalescunt multa, remotis)
665 Paulatim positus mutarier illius; orbem
666 Nam sinuat circum, nec jam ad loca prima revertit
667 Biscentum nisi post, decies et saecula sena.
668 Propterea quae verna, vel autumnalia puncta
669 Affigunt caelo, regredi, et simul omnia signa
670 Exinde adverso motu provecta videri,
671 Sed tarde, cum
126792. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
666 Nam sinuat circum, nec jam ad loca prima revertit
667 Biscentum nisi post, decies et saecula sena.
668 Propterea quae verna, vel autumnalia puncta
669 Affigunt caelo, regredi, et simul omnia signa
670 Exinde adverso motu provecta videri,
671 Sed tarde, cum tot sint gyro saecula in uno.
672 Haec Caeli facies, hic magnis constitit ordo
126793. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videri,
671 Sed tarde, cum tot sint gyro saecula in uno.
672 Haec Caeli facies, hic magnis constitit ordo
673 Corporibus demum, at peragentes omnia causae
674 Deerant, et diam jungentes cuncta per artem.
675 Tum vero patuere, ex quo post condita Caeli a
676 Legifero sacra jura Viro, Vir lampade lucem
677 Major ab aetheria terras deduxit ad imas.
126794. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lucem
677 Major ab aetheria terras deduxit ad imas.
678 Ergo age, protulerit quod Divum nectare pasta
679 Mens illa inventum Mortalibus, unde videmur
680 Omnia subjicere, et victum dare jura per Orbem,
681 Suavidico conor dum protinus edere versu,
682 Et latiis, quantum fas est, vulgare Camoenis,
683 Da mihi te vacuum curis, rerumque, docebam
126795. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Divum nectare pasta
679 Mens illa inventum Mortalibus, unde videmur
680 Omnia subjicere, et victum dare jura per Orbem,
681 Suavidico conor dum protinus edere versu,
682 Et latiis, quantum fas est, vulgare Camoenis,
683 Da mihi te vacuum curis, rerumque, docebam
684 Quas superà, non immemorem, nimiumque sagaci,
685 Et volucri vi mentis in omnia pervadentem,
126796. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
protinus edere versu,
682 Et latiis, quantum fas est, vulgare Camoenis,
683 Da mihi te vacuum curis, rerumque, docebam
684 Quas superà, non immemorem, nimiumque sagaci,
685 Et volucri vi mentis in omnia pervadentem,
686 Tecum unà ut possim tam grandem evolvere summam.
687 Tertia lex ( si non inspectes acriter, atque
688 Si fingas motus astrorum, orbesque vagantum,
126797. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
688 Si fingas motus astrorum, orbesque vagantum,
689 Quod licet hic, aequos, nam sunt discriminia parva)
690 Protinus ostendet vires, quibus astra ferantur
691 Ad medium Solem, et pariter quibus astra Secunda
692 Non minus ad Solem contendant, ad sua quaeque
693 Quam Prima, excurrunt quae circum, seque revolvunt.
694 Nimirum
126798. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
702 Ante cape haec animo vera, interiusque reconde,
703 Quae revoluta prius, superà collataque dictis,
704 Cum de compositis generatim viribus actum,
705 Corpora quae retrahunt, et cogunt ire per arcus,
706 Tutemet agnosces, et certa fateberis esse:
707 Primum diversos si corpora tempore eodem
708 Conficiant orbes; vires, quibus ipsa trahuntur,
126799. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
703 Quae revoluta prius, superà collataque dictis,
704 Cum de compositis generatim viribus actum,
705 Corpora quae retrahunt, et cogunt ire per arcus,
706 Tutemet agnosces, et certa fateberis esse:
707 Primum diversos si corpora tempore eodem
708 Conficiant orbes; vires, quibus ipsa trahuntur,
709 Quo mage de medio distant, mage crescere semper
126800. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
714 Vires, in sese repetitum ut tempus utrinque.
715 Ergo ubi perspicuas rationes videris horum;
716 Aude, age, mecum animo gemina ad vaga sidera scande
717 Quaevis, Mercurii velut, et Mavortis ad astrum;
718 Jamque aliud quoque finge astrum; quod Martis in orbem
719 Raptetur, non tam diuturno at tempore, sed quo
720 It Maja Genitus: Vis, qua foret istud in orbe
126801. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
726 Confictum, quanto minus in sese repetitum
727 Hujus erit tempus ( quod idem quoque diximus esse
728 Mercurii tempus ) repetito tempore Martis;
729 Nempe quater, sex et decies opus esse minorem est:
730 At toties minus est ( quod jam lex tertia praefert )
731 Mercurii spatium repetitum protinus in se
732 Et semel,
126802. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quater, sex et decies opus esse minorem est:
730 At toties minus est ( quod jam lex tertia praefert )
731 Mercurii spatium repetitum protinus in se
732 Et semel, atque iterum Mavortis sic repetito
733 Ad medium Solem spatio, quater esse quaternis
734 Tractibus illius concretum ut noscere possis,
735 Atque iterum quater hoc spatium. Quopropter inesse
126803. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
752 Praeterea ad sua Prima rapi, nec legibus îsdem
753 Non agere has vires, gravitas quibus ipsa propinquam
754 Hic agit in Lunam, atque in caetera corpora circum,
755 Scilicet ut decrescat, et imminuatur eundo
756 Pro spatiorum, in se si tum repetantur, adauctu.
757 Ipsa huc temporibus respondens area semper,
758 Ut docui, nos jam propius quoque duxit, ut astri
126804. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
meatus,
762 Sic ut quaeque suis mutatis area semper
763 Aeque temporibus mutetur; corpora, quae tum
764 Detorquent, vires punctum nituntur in illud,
765 Undique quo coit, et conjungitur area quaeque.
766 Qui etiam vires, quibus unum quodlibet astrum
767 Vertitur, in Solemque locis ex omnibus errans
768 Urgetur jam non illinc distantibus aeque,
126805. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
766 Qui etiam vires, quibus unum quodlibet astrum
767 Vertitur, in Solemque locis ex omnibus errans
768 Urgetur jam non illinc distantibus aeque,
769 Si conferre velis, et noscere, num minuantur,
770 Qua dixi, ratione; hoc natura ipsa meatus,
771 Quo properatur, erit, sinat ut deprendere curvi.
772 Haec tamen haud
126806. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
771 Quo properatur, erit, sinat ut deprendere curvi.
772 Haec tamen haud facilis ratio, nec pervia cuique,
773 Sed cui volvendis ingentibus incita curis
774 Vis animi est, usu et jamdudum exercita longo
775 Rerum in mensuris, quas nostro in carmine non est
776 Dicere, tractatas non vocibus utpote nostris,
777 Plus ubi cognosci, quam dici denique possit.
126807. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
776 Dicere, tractatas non vocibus utpote nostris,
777 Plus ubi cognosci, quam dici denique possit.
778 Difficili proin abstentis procul ipse labore
779 Longe iter ostendam tamen, et, quam repperit, artem,
780 Naturae Interpres, quo non solertior ullus.
781 Primò infinite distensum tenuiter arcum
782 Siste tibi ante oculos, illus nempe meatùs,
783 In
126808. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
812 Tota ad dimidios transversos scilicet axes
813 Tempora, vel media ad spatia, ut jam diximus ante.
814 Nonne vides, certo ut junguntur foedere vera?
815 His veluti gradibus si progrediaris et ultra,
816 Jam pateat, secti e ternis, quaecumque sit, unam
817 Per speciem coni si pergat corpus, eodem
818 Illic vim fieri variam quoque more; neque ullos
819 Posse alios
126809. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
820 Corpore signari, quod vis ea scilicet urget,
821 Quae spatiorum in se repetito carpitur auctu.
822 Proin circa Solem vis Solis in omnia late
823 Diffusa est spatia, et Saturui vis quoque circa
824 Saturnum, circaque Jovem Jovis; ut gravitas est
825 Hic Terrae circa molem. Quocumque locorum
826 Jam quodvis statuas si corpus, debet idipsum
126810. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
830 In medio, quanquam tentes latera omnia circum,
831 Vires effugies has nusquam, nullaque constet,
832 Contendant illae non extrahere unde, latebra.
833 Proin simili jam, sunt natura prorsus, et una
834 Hae vires, gravitasque, atque una lege vigentes,
835 Ut gaudere etiam communi nomine possint.
836 En igitur semper Mortales unius esse
837 Telluris quod
126811. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
atque una lege vigentes,
835 Ut gaudere etiam communi nomine possint.
836 En igitur semper Mortales unius esse
837 Telluris quod crediderant, hanc quippe videbant
838 Et trahere, et solam gravitatis fonte potiri,
839 Nempe ut non aliò, grave quod sit, corpus agatur,
840 Hoc decus, hanc laudem largitam cernimus esse
841 Saturno quoque Naturam, Solique, Jovique,
126812. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
una lege vigentes,
835 Ut gaudere etiam communi nomine possint.
836 En igitur semper Mortales unius esse
837 Telluris quod crediderant, hanc quippe videbant
838 Et trahere, et solam gravitatis fonte potiri,
839 Nempe ut non aliò, grave quod sit, corpus agatur,
840 Hoc decus, hanc laudem largitam cernimus esse
841 Saturno quoque Naturam, Solique, Jovique,
126813. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
839 Nempe ut non aliò, grave quod sit, corpus agatur,
840 Hoc decus, hanc laudem largitam cernimus esse
841 Saturno quoque Naturam, Solique, Jovique,
842 Astris fors aliis itidem, et fors omnibus, usquam
843 Quae sunt, corporibus, quod post manifesta patebit.
844 Anne ideo nostris his esse simillima rebus
845 Multa alibi attoniti, et mirantes excipiamus?
126814. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
842 Astris fors aliis itidem, et fors omnibus, usquam
843 Quae sunt, corporibus, quod post manifesta patebit.
844 Anne ideo nostris his esse simillima rebus
845 Multa alibi attoniti, et mirantes excipiamus?
846 At neque Pastores si solem, et sidera noctis
847 Audivere aliis terrarum fulgere in oris,
848 Mirantur, nec prata alibi non esse, neque herbas
126815. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
843 Quae sunt, corporibus, quod post manifesta patebit.
844 Anne ideo nostris his esse simillima rebus
845 Multa alibi attoniti, et mirantes excipiamus?
846 At neque Pastores si solem, et sidera noctis
847 Audivere aliis terrarum fulgere in oris,
848 Mirantur, nec prata alibi non esse, neque herbas
849 Credunt, aut liquidos sola per
126816. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
854 In vacua, obliquaque via contendat abire,
855 Segminibus coni debebit de tribus unum
856 Signare, atque illo deferri semper eodem:
857 Quodque sit, ex ipsa regione, et mobilitate,
858 Qua jacias, simul et gravitatis ab impere certo
859 Cognosces, es si rebus non hospes in istis.
860 Atque hoc, quod facile est, generatim concipe verum
126817. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
abire,
855 Segminibus coni debebit de tribus unum
856 Signare, atque illo deferri semper eodem:
857 Quodque sit, ex ipsa regione, et mobilitate,
858 Qua jacias, simul et gravitatis ab impere certo
859 Cognosces, es si rebus non hospes in istis.
860 Atque hoc, quod facile est, generatim concipe verum
861 Discrimen; nam si, coepit qua currere corpus,
126818. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
868 Per superas: sed si fuerit par illa, necesse est,
869 Altera signetur: sin major, tertia fiat.
870 At si de medio gravitas se denique puncto
871 Convertat, removentem et transeat in levitatem,
872 At servans legem, a spatiis quae pendet, eandem;
873 Tertia tum coni effigies tranetur, oportet,
874 Proscissi, sed qua ramus contrarius ibit.
126819. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ordine tantùm
879 Esse, nimis noster cum constet debilis omnis
880 Projectus: sed pars horum suprema putatur,
881 Parvaque cum specie confundi nempe secunda;
882 Nam nimis et longi; et graciles sunt; utpote quorum
883 In media tellure focus tam distet, et ipsi
884 Alterius prope sint proin ad confinia formae.
885 Nam conum ductus nimis inclinare secantes
126820. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
879 Esse, nimis noster cum constet debilis omnis
880 Projectus: sed pars horum suprema putatur,
881 Parvaque cum specie confundi nempe secunda;
882 Nam nimis et longi; et graciles sunt; utpote quorum
883 In media tellure focus tam distet, et ipsi
884 Alterius prope sint proin ad confinia formae.
885 Nam conum ductus nimis inclinare secantes
126821. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
880 Projectus: sed pars horum suprema putatur,
881 Parvaque cum specie confundi nempe secunda;
882 Nam nimis et longi; et graciles sunt; utpote quorum
883 In media tellure focus tam distet, et ipsi
884 Alterius prope sint proin ad confinia formae.
885 Nam conum ductus nimis inclinare secantes
886 Utrinque, ut docui, si pergas, transitus extat
887 Hic celer; ante
126822. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
892 Sic quoque quo nocti committitur excipienti
893 Alma dies, tempus, possis ad utrumque referre,
894 Scilicet aut finem lucis, noctisque ruentis
895 Principium; nam lux erepera est, et mixta tenebris:
896 Ultima sic quae sunt hyemis, tu prima tepentis
897 Tempora item veris dicas; aetasque virilis
898 Sic postrema coit cum subrepente senecta.
899 Inde
126823. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
legibus astra,
910 Proptereaque suos etiam cohibente Cometas
911 In gyros. Ipsi sunt scilicet astra Cometae,
912 Quae caelo interdum comparent, obsita circum
913 Crine, et lucentem plerumque trahentia caudam:
914 Motu hos raptari, quo sidera cuncta, diurno,
915 Praeterea et proprio, velut astra errantia, ferri
916 Suspicimus: sed quod nova dent spactacula semper,
126824. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Cometae,
912 Quae caelo interdum comparent, obsita circum
913 Crine, et lucentem plerumque trahentia caudam:
914 Motu hos raptari, quo sidera cuncta, diurno,
915 Praeterea et proprio, velut astra errantia, ferri
916 Suspicimus: sed quod nova dent spactacula semper,
917 Nec diuturna sui terris, cum sidere raro
918 Aequipares illos, cujus lux fulgere saepe
126825. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
spactacula semper,
917 Nec diuturna sui terris, cum sidere raro
918 Aequipares illos, cujus lux fulgere saepe
919 Ex improviso visa est, obtectaque rursus.
920 At cauda, et caeli partes excursus in omnes
921 Liber, et haud ullo signatus limite certo
922 ( Quamvis continuum, quodcumque est, nec sine lege
923 Ipsorum sit iter) porro est propriumque, suumque,
126826. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cum sidere raro
918 Aequipares illos, cujus lux fulgere saepe
919 Ex improviso visa est, obtectaque rursus.
920 At cauda, et caeli partes excursus in omnes
921 Liber, et haud ullo signatus limite certo
922 ( Quamvis continuum, quodcumque est, nec sine lege
923 Ipsorum sit iter) porro est propriumque, suumque,
924 Ut distent aliis hoc uno scilicet astris.
126827. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
liceret
933 Noscere, quando foret, non diram ut suspiceremus
934 Per caelum lucem? Cur tam rara illa micaret?
935 Semper an insuetum vis saeva secuta malorum est
936 Lumen; et id nunquam pavitantia corda fefellit?
937 Nunquamne uberior, longeque salubrior annus
938 Successit, vel composito pax laeta tumultu?
939 Scilicet insuetis, quae praecessere, solemus
126828. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possint
943 Plus animos, veluti causis, signisce referre,
944 Cum nullo prorsus jungantur mutuà nexu.
945 Ante videbantur caeli statione teneri
946 Hi prope terram humili, et terrestri ab origine nasci,
947 Nempe a condenso, nubes, velut ipsa, vapore;
948 At quoniam a terra spatia horum magna reperta
949 Sunt porro, ruit haec ratio; nam tempore eodem
126829. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
rebus ab illis
962 Quas vaga, uti fumos, exhalent astra (quod ipsum
963 Nosce alios docuisse), vagis non esse minores,
964 Inveniuntur enim, at majores saepius astris,
965 Et plerumque ab eis immaniter esse remoti.
966 Quin ipsi errantum fumi, eductique vapores
967 Corpore ab astrorum, sua rursus in astra revertunt
126830. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
velut astra natantia vasto
981 Materiae a Solis raptari vortice circum,
982 Accidere interdum, maculis ut fixa coortis
983 Sidera densentur quaedam, velataque circum
984 Et lucem amittant, et vires, credidit idem,
985 Nec proin tuta suo remanere in vortice posse,
986 Ast a finitimis sorberier, inque aliorum
987 Transire arbitrium veluti captiva, nec unquam
126831. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vasto
981 Materiae a Solis raptari vortice circum,
982 Accidere interdum, maculis ut fixa coortis
983 Sidera densentur quaedam, velataque circum
984 Et lucem amittant, et vires, credidit idem,
985 Nec proin tuta suo remanere in vortice posse,
986 Ast a finitimis sorberier, inque aliorum
987 Transire arbitrium veluti captiva, nec unquam
126832. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in vortice posse,
986 Ast a finitimis sorberier, inque aliorum
987 Transire arbitrium veluti captiva, nec unquam
988 Cessare, inque alios fugitiva, aliosque meare,
989 Et sine lege viae, et sine motùs ordine certi,
990 Et Solem Dominum procul aspectare Cometas,
991 Saturnique altos ultra consistere fines
992 Propterea voluit, nequidquam; namque vagantum
126833. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
986 Ast a finitimis sorberier, inque aliorum
987 Transire arbitrium veluti captiva, nec unquam
988 Cessare, inque alios fugitiva, aliosque meare,
989 Et sine lege viae, et sine motùs ordine certi,
990 Et Solem Dominum procul aspectare Cometas,
991 Saturnique altos ultra consistere fines
992 Propterea voluit, nequidquam; namque vagantum
126834. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inque aliorum
987 Transire arbitrium veluti captiva, nec unquam
988 Cessare, inque alios fugitiva, aliosque meare,
989 Et sine lege viae, et sine motùs ordine certi,
990 Et Solem Dominum procul aspectare Cometas,
991 Saturnique altos ultra consistere fines
992 Propterea voluit, nequidquam; namque vagantum
993 Plerique astrorum in regiones conspiciuntur
126835. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
995 Ultra Saturnum geminis de Fratribus alter,
996 Quos, ut Tyndaridas quondam, fama extulit ingens
997 Pugnaci ingenio claros, magnifique repertis,
998 Esse ait errantum de gente, et volvier astrum
999 Immenso circa phoebeam lampada gyro
1000 Ob spatia haud oculis deprensum immania nostris;
1001 Praeterea Comites, ut Saturnumque, Jovemque
126836. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quocumque abeant, hoc cingere multos,
1003 Atque sequi; nostra qui cum se parte meantes
1004 Demisere, videntque propinquius ora comantis
1005 Solis, et a vultu jacientis lucida tela,
1006 Usurpari oculis, pariterque audire Cometae
1007 Coeptant; in spatia abducti se caetera condunt.
1008 Horum ille et spatia, et motus, et tempora, tantùm
126837. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1005 Solis, et a vultu jacientis lucida tela,
1006 Usurpari oculis, pariterque audire Cometae
1007 Coeptant; in spatia abducti se caetera condunt.
1008 Horum ille et spatia, et motus, et tempora, tantùm
1009 Nota sibi, quia ficta, docet; sed protinus auso
1010 Caelum adversatum est reditus praedicere vati.
1011 Vestigatorem magnum in caelestibus oris,
126838. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1005 Solis, et a vultu jacientis lucida tela,
1006 Usurpari oculis, pariterque audire Cometae
1007 Coeptant; in spatia abducti se caetera condunt.
1008 Horum ille et spatia, et motus, et tempora, tantùm
1009 Nota sibi, quia ficta, docet; sed protinus auso
1010 Caelum adversatum est reditus praedicere vati.
1011 Vestigatorem magnum in caelestibus oris,
126839. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1005 Solis, et a vultu jacientis lucida tela,
1006 Usurpari oculis, pariterque audire Cometae
1007 Coeptant; in spatia abducti se caetera condunt.
1008 Horum ille et spatia, et motus, et tempora, tantùm
1009 Nota sibi, quia ficta, docet; sed protinus auso
1010 Caelum adversatum est reditus praedicere vati.
1011 Vestigatorem magnum in caelestibus oris,
126840. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1010 Caelum adversatum est reditus praedicere vati.
1011 Vestigatorem magnum in caelestibus oris,
1012 Altrici Italiae rapuit quem Gallia civem,
1013 Scimus in immensos orbes, et forsitan aequos
1014 Tractus per caeli vastos egisse Cometas,
1015 Usque adeo ut possent recti apparere meatus,
1016 (Parvula cum pars sint orbis) quos ingrediuntur
126841. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
egisse Cometas,
1015 Usque adeo ut possent recti apparere meatus,
1016 (Parvula cum pars sint orbis) quos ingrediuntur
1017 Illi, cum nostris exposti sensibus errant,
1018 Et docuisse modum, quo tu praenoscere possis
1019 Servatis tribus ante locis, quae sidera adibit
1020 Praeterea, et quo se feret unusquisque videndum.
1021 Fors fecit persaepe fidem; feliciter ista,
126842. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1017 Illi, cum nostris exposti sensibus errant,
1018 Et docuisse modum, quo tu praenoscere possis
1019 Servatis tribus ante locis, quae sidera adibit
1020 Praeterea, et quo se feret unusquisque videndum.
1021 Fors fecit persaepe fidem; feliciter ista,
1022 Cum procul arderent illi nimis, eveniebant;
1023 At, prope cum Solem lustrarent, cuncta ruebant,
126843. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
alte
1030 Extulit Inventor gravitatis in omnia fusae,
1031 Vidimus in tenebras nativas cuncta relabi,
1032 Quae steterant prius; ut Lunam pallere tuemur
1033 Ad Solis jubar, et nitidos compescere fastus.
1034 Ille igitur sola gravitate, ut caetera, vinxit
1035 Aethera lustrantes motu variante Cometas,
1036 Orbibus et variis, spatiisque coërcuit idem
126844. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tuemur
1033 Ad Solis jubar, et nitidos compescere fastus.
1034 Ille igitur sola gravitate, ut caetera, vinxit
1035 Aethera lustrantes motu variante Cometas,
1036 Orbibus et variis, spatiisque coërcuit idem
1037 Lege rata, et prorsum in communia foedera flexit.
1038 Principio apparent cum nobis, esse Cometas
1039 Scire licet saepe astrorum in regione vagantum;
126845. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fastus.
1034 Ille igitur sola gravitate, ut caetera, vinxit
1035 Aethera lustrantes motu variante Cometas,
1036 Orbibus et variis, spatiisque coërcuit idem
1037 Lege rata, et prorsum in communia foedera flexit.
1038 Principio apparent cum nobis, esse Cometas
1039 Scire licet saepe astrorum in regione vagantum;
1040 ( Ultra vel si sint quandoque, prope esse profecto)
126846. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1039 Scire licet saepe astrorum in regione vagantum;
1040 ( Ultra vel si sint quandoque, prope esse profecto)
1041 Ipsisque interdum plus Soli accedere multo
1042 Astris, et nimium radios haurire propinquos:
1043 Tutemet ex ipso possis quod noscere motu
1044 Illorum inter se collato, et lumine, quo sunt
1045 Perfusi,
126847. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
plus Soli accedere multo
1042 Astris, et nimium radios haurire propinquos:
1043 Tutemet ex ipso possis quod noscere motu
1044 Illorum inter se collato, et lumine, quo sunt
1045 Perfusi, pariter collato errantibus astris,
1046 Si varias rerum mensuras scilicet, atque
1047 Si numeros tentare ausos caelestia calles.
1048 Proin
126848. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1046 Si varias rerum mensuras scilicet, atque
1047 Si numeros tentare ausos caelestia calles.
1048 Proin veluti, quicumque aliqua in ditione moratur,
1049 Cogitur illius leges, et jura subire
1050 Imperii, rituque pari cum civibus uti;
1051 Sic quoque, nonne vides, oculis mortalibus ipsi
1052 Deprensi cum sunt spatio in propiore Cometae,
126849. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Cometas
1057 Debere illius, nisusque audire trahentis,
1058 Nec proin incerta cum libertate vagari;
1059 Intorquere suum sed inter, velut astra, per oras
1060 Sublimes, et de coni signare figuris
1061 Unam proscissi, quod scilicet ante probatum est,
1062 Ipse foci cujus punctum Sol occupet amplus,
1063 Et sedeat velut in folio rutilante Tyrannus.
126850. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
velut astra, per oras
1060 Sublimes, et de coni signare figuris
1061 Unam proscissi, quod scilicet ante probatum est,
1062 Ipse foci cujus punctum Sol occupet amplus,
1063 Et sedeat velut in folio rutilante Tyrannus.
1064 Sed quae semita erit proscissi haec denique coni?
1065 Non etenim aequalis parti queat orbis ab omni
1066 Esse, nec aequalem pariter qui accedit ad
126851. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1065 Non etenim aequalis parti queat orbis ab omni
1066 Esse, nec aequalem pariter qui accedit ad orbem;
1067 Illos quandoquidem prope semper templa per alta
1068 Volvier aspiceremus, ut et vaga cernimus astra,
1069 Quae tum dumtaxat nobis obtecta latescunt,
1070 Praetereunt supra cum Solem, infraque micantem;
1071 Ast, illi quia parva sui spectacula praebent,
126852. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1092 Prima igitur superest, sed quae est longissima coni
1093 Proscissi effigies, cujus duo puncta focorum
1094 Magno intersita sunt tractu; sic denique multos
1095 Post annos cursus ut flectens, et sua prisca
1096 Flectendo relegens iterum vestigia gyros
1097 Instauret longos, Titaniaque ora Cometes,
1098 Longius, aut propius, sed ab omni parte revisat.
1099 Certius
126853. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1100 Primo, cum nimium procul editus ille, meatum
1101 Ejus, ut est, recto similem deprendere possis;
1102 Si vero accessit, cernes iter illud in arcum
1103 Flecti, et dimidium prope flexu hoc cingere Solem.
1104 Illi praeterea qua caeli parte videntur
1105 Crebrius? An qua Sol medius micat? Oppositave?
1106 Nimirum opposita vix quintus quisque videtur
126854. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1108 Quamvis in Solis radiis ibi saepe latescant,
1109 Nec cerni possint, quod porro haud accidit illic:
1110 Reveraque novis offuso Sole tenebris
1111 Objectam ob Lunam, et summum subeunte laborem,
1112 Cum stellis aliis, media quae luce diei
1113 Intempestivo furgebant tempore saepe,
1114 Interdum quoque visus erat pallere Cometes
1115 Haud
126855. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1112 Cum stellis aliis, media quae luce diei
1113 Intempestivo furgebant tempore saepe,
1114 Interdum quoque visus erat pallere Cometes
1115 Haud a Sole procul, terrebat et anxia corda.
1116 His ita judiciis firmatis, deinde meatus,
1117 Qui sint, in veros servando inquirere coeptum est:
1118 Servatis loca nempe locis deprendere paucis
126856. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1122 Momentum ut positis rationibus adjiceretur,
1123 Atque ibi phoebeae gravitatis certa vigerent
1124 Jura etiam, atque uno retinerent omnia nexu.
1125 Difficilis tamen, et prorsum insuperabilis omnes
1126 Terrebat labor hic, quoniam non puncta locorum
1127 Ultima cognita sunt, sed, quo directa, videntur
1128 Tantùm, et qua Mundi perstant de parte locata.
126857. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1125 Difficilis tamen, et prorsum insuperabilis omnes
1126 Terrebat labor hic, quoniam non puncta locorum
1127 Ultima cognita sunt, sed, quo directa, videntur
1128 Tantùm, et qua Mundi perstant de parte locata.
1129 Tandem animadversum est, cum fit longissimus orbis
1130 Proscisso primae de cono nempe figurae,
1131 Illa parte, foco propior quae constat, eandem
126858. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1134 Toto propterea, quo cernimus esse Cometas
1135 Tempore, nos eadem prorsum omnia cernere, quae si
1136 Formae iter alterius fiat, videamus ibidem:
1137 Difficile et non tam numerius hos esse secundos
1138 Subdere, et ad rectos, notosque referre meatus;
1139 Nam queiscumque aliis illi mitescere possunt
1140 Ductibus incurvis magis, atque patescere menti.
126859. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1135 Tempore, nos eadem prorsum omnia cernere, quae si
1136 Formae iter alterius fiat, videamus ibidem:
1137 Difficile et non tam numerius hos esse secundos
1138 Subdere, et ad rectos, notosque referre meatus;
1139 Nam queiscumque aliis illi mitescere possunt
1140 Ductibus incurvis magis, atque patescere menti.
1141 Sic quaesita via est, loca quae deferre Cometas
126860. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1139 Nam queiscumque aliis illi mitescere possunt
1140 Ductibus incurvis magis, atque patescere menti.
1141 Sic quaesita via est, loca quae deferre Cometas
1142 Per servata queat, radiorum et fila secare,
1143 Scilicet ex oculis recta quae tendere fingas,
1144 In regione foci consistat ut ignivomus Sol,
1145 Temporibusque suis respondeat area quaeque.
126861. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1153 Danubii fluctus cum tingeret, imperiique
1154 Urbs Caput intremeret, qua non augustior ulla.
1155 Illa ferum Martem tum pertulit una, suasque
1156 Totum Orientem in opes ire, et disperdere velle
1157 Omnia, et horribili vidit sua quassa fragore
1158 Moenia tum prope jam minitantes ultima Lunas
1159 Excipere. At versis post quae fuga barbara fatis!
126862. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1154 Urbs Caput intremeret, qua non augustior ulla.
1155 Illa ferum Martem tum pertulit una, suasque
1156 Totum Orientem in opes ire, et disperdere velle
1157 Omnia, et horribili vidit sua quassa fragore
1158 Moenia tum prope jam minitantes ultima Lunas
1159 Excipere. At versis post quae fuga barbara fatis!
1160 Quae caedes! Quantum praedae, laudisque relatum est!
126863. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1162 In Solem fuit ire, sua ipsum Scorpius inter
1163 Brachia cum Solem versaret praetereuntem;
1164 Condita post paulo est; per brumam lumina rursus
1165 Extulit, ad vernos Zephyrorum et perstitit ortus
1166 Diffugiens a Sole; et cum omnes mole viderent
1167 Diversa in speciem, motuque, et lumine, nuper
1168 Quam quo visus erat, diversum hunc esse putarunt.
126864. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1163 Brachia cum Solem versaret praetereuntem;
1164 Condita post paulo est; per brumam lumina rursus
1165 Extulit, ad vernos Zephyrorum et perstitit ortus
1166 Diffugiens a Sole; et cum omnes mole viderent
1167 Diversa in speciem, motuque, et lumine, nuper
1168 Quam quo visus erat, diversum hunc esse putarunt.
1169 Sed via posterior demum hac expensa recenti
126865. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1164 Condita post paulo est; per brumam lumina rursus
1165 Extulit, ad vernos Zephyrorum et perstitit ortus
1166 Diffugiens a Sole; et cum omnes mole viderent
1167 Diversa in speciem, motuque, et lumine, nuper
1168 Quam quo visus erat, diversum hunc esse putarunt.
1169 Sed via posterior demum hac expensa recenti
1170 Ut ratione fuit, molem astri nempe prioris
126866. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
legemque tenebat
1183 Unam, temporibus qua consonat area notis.
1184 Quare tam varius, tam discors iste Cometae
1185 In speciem motus, tam porro legibus arctis
1186 Nexus, et adstrictus, tam certo denique constans
1187 Foedere, communique repertus jure teneri
1188 Tam bene, tam invicte, velut astra vagantia quaeque,
1189 Auctori certam rationem hanc esse probavit,
126867. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1187 Foedere, communique repertus jure teneri
1188 Tam bene, tam invicte, velut astra vagantia quaeque,
1189 Auctori certam rationem hanc esse probavit,
1190 Errandique metu procul omni, et suspicione
1191 Tum demum solertem animum, cautumque retraxit.
1192 Proin fuit in cunctos animum qui verteret acrem,
1193 Quorumcumque prius via erat servata, cometas,
126868. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
suspicione
1191 Tum demum solertem animum, cautumque retraxit.
1192 Proin fuit in cunctos animum qui verteret acrem,
1193 Quorumcumque prius via erat servata, cometas,
1194 Et loca vulgatis prostabant tradita chartis,
1195 Nempe quater senos elegerat ad sua visos
1196 Tempora, et inventam rationem his omnibus aptans
1197 (Proh quantus labor, et numerorum denique quantae
126869. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
acrem,
1193 Quorumcumque prius via erat servata, cometas,
1194 Et loca vulgatis prostabant tradita chartis,
1195 Nempe quater senos elegerat ad sua visos
1196 Tempora, et inventam rationem his omnibus aptans
1197 (Proh quantus labor, et numerorum denique quantae
1198 Ambages!) numeris loca repperit omnia prorsus.
1199 Consentire suis, cum de tribus illa relatis
126870. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1194 Et loca vulgatis prostabant tradita chartis,
1195 Nempe quater senos elegerat ad sua visos
1196 Tempora, et inventam rationem his omnibus aptans
1197 (Proh quantus labor, et numerorum denique quantae
1198 Ambages!) numeris loca repperit omnia prorsus.
1199 Consentire suis, cum de tribus illa relatis
1200 Erueret
126871. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
denique quantae
1198 Ambages!) numeris loca repperit omnia prorsus.
1199 Consentire suis, cum de tribus illa relatis
1200 Erueret queiscumque locis, et cuncta videret
1201 Haud quidquam diversa prius prodire notatis.
1202 Ipse Cometarum proin horum elementa tabella
1203 Inscripsit, doctumque etiam evulgavit in orbem:
126872. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
notatis.
1202 Ipse Cometarum proin horum elementa tabella
1203 Inscripsit, doctumque etiam evulgavit in orbem:
1204 Planitiem, caelique plagam cujusque viaï
1205 Edocet, et qua quaeque secet regione meantis
1206 Terrae iter (extremas Mundi quod finge per oras
1207 Distendi quoque, si sit opus), spatiumque, quod extet
1208 A Solis medio minimum, et qua parte locetur
126873. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1205 Edocet, et qua quaeque secet regione meantis
1206 Terrae iter (extremas Mundi quod finge per oras
1207 Distendi quoque, si sit opus), spatiumque, quod extet
1208 A Solis medio minimum, et qua parte locetur
1209 Conversum, vertex transversi scilicet axis,
1210 Quoque hic trajicitur, momentum temporis ipsum.
1211 Haec elementa tibi cum monstrent puncta secundae
126874. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1211 Haec elementa tibi cum monstrent puncta secundae
1212 Omnia, quae a cono est, formae, primae quoque partim
1213 Monstrant, conspicitur dum caelo lux nova labens
1214 Illa Cometarum, et quo tum directa videri
1215 Nobis debuerit quocumque in tramite, certum est.
1216 Constitit e positis id legibus; unde necesse
1217 Cum fuerit motus inter se mutuà quorum
126875. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1219 Si non prorsum omni verae, e tot rebus in alto
1220 Aethere servatis, rationi cum potuisset
1221 Res quaevis facile officere haud accommoda falsae,
1222 Saltem aliqua offecisset, et una evertere cuncta
1223 Sat foret, atque illam mendacem ostendere prorsus.
1224 Quare cum numero e tanto nec dissonet una,
1225 Omnia sic collecta simul suffragia firmant,
126876. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Cometae;
1228 Unaque rerum vox Naturae detegit artem.
1229 Adde, quod ex illo dein tempore ad ultima demum
1230 Quotquot fulserunt haec tempora nostra Cometae,
1231 Et servati omnes, numerisque recentibus omnes
1232 Suppositi, atque omnes his convenisse reperti;
1233 Proin ut nil caelo constet jam certius omni,
1234 Nec mage quod falsi procul a regione recedat.
126877. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
reperti;
1233 Proin ut nil caelo constet jam certius omni,
1234 Nec mage quod falsi procul a regione recedat.
1235 Sex velut a spatiis astrorum, atque ordine noto,
1236 Et motu, ratio percepta est ordinis horum,
1237 Motùsque, spatiique, ad Solem scilicet una
1238 Lege trahens gravitas; sic a gravitate, suaque
126878. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
finxerat ipsos,
1240 Quos tum ignorabat, motus, re denique tales
1241 Deprendit vera, motusque hos limite fixit
1242 Incertos certo, atque errore exemit ab omni;
1243 Hic et opinandi varios sic sustulit usus,
1244 Et magis inventos gravitatis constabilivit
1245 Undisque firmatos ita mores: quin magis harum
1246 Aucta fides rerum: quidquid servatur ubique
126879. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
motus, re denique tales
1241 Deprendit vera, motusque hos limite fixit
1242 Incertos certo, atque errore exemit ab omni;
1243 Hic et opinandi varios sic sustulit usus,
1244 Et magis inventos gravitatis constabilivit
1245 Undisque firmatos ita mores: quin magis harum
1246 Aucta fides rerum: quidquid servatur ubique
1247 Nimirum, numerus testantum crescit id ipsum;
126880. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
constabilivit
1245 Undisque firmatos ita mores: quin magis harum
1246 Aucta fides rerum: quidquid servatur ubique
1247 Nimirum, numerus testantum crescit id ipsum;
1248 Et nihil est quod dissideat, prorsusque repugnet.
1249 Et velut incorrupta, atque optima proinde fatemur
1250 Judicia esse inter Cives, ubi rem neque turbae
1251 Aut favor, aut odium, nec dives copia
126881. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
magis harum
1246 Aucta fides rerum: quidquid servatur ubique
1247 Nimirum, numerus testantum crescit id ipsum;
1248 Et nihil est quod dissideat, prorsusque repugnet.
1249 Et velut incorrupta, atque optima proinde fatemur
1250 Judicia esse inter Cives, ubi rem neque turbae
1251 Aut favor, aut odium, nec dives copia fandi,
1252 At verique secant testes, mutaeque
126882. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
jam ulla tributa est
1256 Aut blandis commendantum pars vocibus, ulla
1257 Vocibus aut contra pugnacibus adversantum;
1258 Delatae partes servatis ante sed omnes
1259 Rebus, et assiduo collectis undique ab usu,
1260 Atque eadem semper testantibus; et licet inde
1261 Obscura interdum reddantur, et indupedita,
1262 Quod bene res nequeas vigilanti prendere sensu,
126883. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1257 Vocibus aut contra pugnacibus adversantum;
1258 Delatae partes servatis ante sed omnes
1259 Rebus, et assiduo collectis undique ab usu,
1260 Atque eadem semper testantibus; et licet inde
1261 Obscura interdum reddantur, et indupedita,
1262 Quod bene res nequeas vigilanti prendere sensu,
1263 Insincera tamen nunquam, corruptaque constant
126884. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1258 Delatae partes servatis ante sed omnes
1259 Rebus, et assiduo collectis undique ab usu,
1260 Atque eadem semper testantibus; et licet inde
1261 Obscura interdum reddantur, et indupedita,
1262 Quod bene res nequeas vigilanti prendere sensu,
1263 Insincera tamen nunquam, corruptaque constant
1264 Responsa, ut valeant te ad fraudem cogere flecti,
126885. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1267 Rebus in his eadem steterit sententia, quaeras,
1268 Nec nimis hanc prae Natura, rebusque moreris:
1269 Quanquam ita multa fides in vulgus conciliatur
1270 Dictis, et priscis accedit pondus ab annis,
1271 Ut quidam pretium tantis adjungere rebus
1272 Optantes donent aetatibus haec nova priscis;
1273 Cum Veteres nil non possint docuisse videri,
126886. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Sene cum Samio quondam excepisse feruntur
1277 Concentus caeli divinos, harmoniamque,
1278 Si non auribus, at sensu interiore stupentes,
1279 Et mira penitus mentis dulcedine capti:
1280 Finxisse idcirco chordas agitare trementes,
1281 Et canere ad cytharam Phoebum, circumque choreis
1282 Exultare leves, et in orbem plaudere Musas.
126887. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1278 Si non auribus, at sensu interiore stupentes,
1279 Et mira penitus mentis dulcedine capti:
1280 Finxisse idcirco chordas agitare trementes,
1281 Et canere ad cytharam Phoebum, circumque choreis
1282 Exultare leves, et in orbem plaudere Musas.
1283 Duxisse ex vera nempe hoc ratione fatentur,
1284 Verborum obscuris atque involvisse latebris.
126888. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1279 Et mira penitus mentis dulcedine capti:
1280 Finxisse idcirco chordas agitare trementes,
1281 Et canere ad cytharam Phoebum, circumque choreis
1282 Exultare leves, et in orbem plaudere Musas.
1283 Duxisse ex vera nempe hoc ratione fatentur,
1284 Verborum obscuris atque involvisse latebris.
1285 Diversae inter se si non impare chordae
126889. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tractus,
1297 Quos in se repetas, inversque ordine nectas,
1298 Unam nimirum extendentia pondera chordam
1299 Efficere harmoniam possunt, sensumque movere
1300 Suaviter, et dulci perfundere pectora motu.
1301 Consimile est quiddam, si circum obeuntia Solis
1302 Extendas vires in sidera; scilicet ipsas
1303 Concipias Solis vires vaga in astra, Cometasque
126890. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1301 Consimile est quiddam, si circum obeuntia Solis
1302 Extendas vires in sidera; scilicet ipsas
1303 Concipias Solis vires vaga in astra, Cometasque
1304 Intendi varie, proin et diversa referre
1305 Pondera posse, minora quidem crescentibus ipsis
1306 In sese spatiis repetitis, quae videantur
1307 Proin vice chordarum fungi, queis nempe vicissim
126891. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1309 En igitur ratio concentùs, harmoniaeque,
1310 Qua caeli varios per motus consonat ordo,
1311 En Phoebus vocem inflectens, cytharamque retentans,
1312 Eliciensque melos varium, et discrimina vocum
1313 Pluribus e chordis jucunda, jubensque Camoenas
1314 Ire, redire vias circum, et glomerare choreas
1315 Per varios ductas flexus, pulchrosque per orbes,
126892. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1311 En Phoebus vocem inflectens, cytharamque retentans,
1312 Eliciensque melos varium, et discrimina vocum
1313 Pluribus e chordis jucunda, jubensque Camoenas
1314 Ire, redire vias circum, et glomerare choreas
1315 Per varios ductas flexus, pulchrosque per orbes,
1316 Scilicet astra quilibus circumvaga corripiuntur.
1317 Mos
126893. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quilibus circumvaga corripiuntur.
1317 Mos erat hic olim, Veteres quae multa docebant,
1318 Indoctam plebem celare, animosque profanos,
1319 Et procul ipsas res, tenuique in parte referre,
1320 Credebant fidis tantum quas auribus, atque
1321 Tentatis animis per dura, per aspera longum,
1322 Scilicet integris vitae, egregiique silent.
126894. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
texisse trahentes
1326 Voce sub harmoniae, quam desuper aethere ab alto
1327 Demissam in terras jactabant cominus illi
1328 Sese, dum caelum convertitur, exaudire,
1329 Inter et esse choris, vulgo admirante, Deorum;
1330 Haud nimium pugnem, rem tantum auctoribus illis
1331 Tu quoque si dones, neque tum latuisse rearis.
1332 Quidquid id est, alios usus, moremque sequuti
126895. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inservire videntur;
1346 Illud enim qui vidit, idem proponere vulgo
1347 Protinus, oblitus jam tum famaeque, suique,
1348 Exundante animi mira dulcedine, gestit,
1349 Illius et late prolatam expandere lucem.
1350 Sed jam ad finitima, et veluti cognata reperta
1351 Progrediamur ab his paulatim, ad caetera porro
1352 Multa; retectarum procul est quippe ultima rerum
126896. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vulgo
1347 Protinus, oblitus jam tum famaeque, suique,
1348 Exundante animi mira dulcedine, gestit,
1349 Illius et late prolatam expandere lucem.
1350 Sed jam ad finitima, et veluti cognata reperta
1351 Progrediamur ab his paulatim, ad caetera porro
1352 Multa; retectarum procul est quippe ultima rerum
1353 Meta, et adhuc longi cursús pars magna relicta est.
126897. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1350 Sed jam ad finitima, et veluti cognata reperta
1351 Progrediamur ab his paulatim, ad caetera porro
1352 Multa; retectarum procul est quippe ultima rerum
1353 Meta, et adhuc longi cursús pars magna relicta est.
1354 Ergo hinc indicium certum est, in Sole receptas
1355 Non tantùm vires, quibus ad se cuncta reducit;
126898. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1359 Sintque graves omnes, quotquot sunt, undique in omnes,
1360 Plusve minusve, velut sunt intervalla minora,
1361 Seu majora, in se repetita, ut saepe tibi ante
1362 Diximus, et et saepe est dicendum, et omittere si fors
1363 Contingat quandoque, vide, ne prorsus omittas
1364 Percipere ipse animo, et sensa haec adjungere verbis.
1365 Argumenta probent, genus id, tibi plurima
126899. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1359 Sintque graves omnes, quotquot sunt, undique in omnes,
1360 Plusve minusve, velut sunt intervalla minora,
1361 Seu majora, in se repetita, ut saepe tibi ante
1362 Diximus, et et saepe est dicendum, et omittere si fors
1363 Contingat quandoque, vide, ne prorsus omittas
1364 Percipere ipse animo, et sensa haec adjungere verbis.
1365 Argumenta probent, genus id, tibi plurima
126900. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
graves omnes, quotquot sunt, undique in omnes,
1360 Plusve minusve, velut sunt intervalla minora,
1361 Seu majora, in se repetita, ut saepe tibi ante
1362 Diximus, et et saepe est dicendum, et omittere si fors
1363 Contingat quandoque, vide, ne prorsus omittas
1364 Percipere ipse animo, et sensa haec adjungere verbis.
1365 Argumenta probent, genus id, tibi plurima verum,
126901. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1361 Seu majora, in se repetita, ut saepe tibi ante
1362 Diximus, et et saepe est dicendum, et omittere si fors
1363 Contingat quandoque, vide, ne prorsus omittas
1364 Percipere ipse animo, et sensa haec adjungere verbis.
1365 Argumenta probent, genus id, tibi plurima verum,
1366 Sed longum nitidis durumque evolvere verbis
1367 Cuncta sit: ipse legam pauca, et potiora docebo.
126902. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1364 Percipere ipse animo, et sensa haec adjungere verbis.
1365 Argumenta probent, genus id, tibi plurima verum,
1366 Sed longum nitidis durumque evolvere verbis
1367 Cuncta sit: ipse legam pauca, et potiora docebo.
1368 Astrorum quae forma vagantum est? nonne globosa?
1369 Nonne Cometarum pariter? Praelata sit una
1370 At cur haec aliis? Qua se ratione tueri
126903. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1368 Astrorum quae forma vagantum est? nonne globosa?
1369 Nonne Cometarum pariter? Praelata sit una
1370 At cur haec aliis? Qua se ratione tueri
1371 Contra omnes queat, et nunquam decedere victa?
1372 Nempe trahit pars una aliam, trahiturque vicissim
1373 Assimili vi, nostra trahit qua corpora Tellus,
1374 Tellurem qua Sol trahit, et vaga sidera circum.
126904. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1371 Contra omnes queat, et nunquam decedere victa?
1372 Nempe trahit pars una aliam, trahiturque vicissim
1373 Assimili vi, nostra trahit qua corpora Tellus,
1374 Tellurem qua Sol trahit, et vaga sidera circum.
1375 Ulla sit an ratio, partes qua pergere molis
1376 In latus hoc potius, quam possint illud? Oportet
1377 Quapropter totum tendendi in corpus oriri
126905. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1381 Dextrorsumve, sinistrorsumve, extrave, vel intra.
1382 Mutuus in cunctis proin nisus partibus extat.
1383 Possis hunc etiam cognoscere, corpora quaeque
1384 Oppositis quod agunt aequaliter, et quod aguntur
1385 Frontibus inter se; quae corpora proinde trahuntur,
1386 Ipsa etiam trahere, et contra, fateamur, oportet.
1387 Mutua propterea Solem vis astra trahentem
126906. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1383 Possis hunc etiam cognoscere, corpora quaeque
1384 Oppositis quod agunt aequaliter, et quod aguntur
1385 Frontibus inter se; quae corpora proinde trahuntur,
1386 Ipsa etiam trahere, et contra, fateamur, oportet.
1387 Mutua propterea Solem vis astra trahentem
1388 Viribus oppositis gravitatis in astra vicissim
1389 Efficit adniti consurgere, quaeque Secunda
126907. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1388 Viribus oppositis gravitatis in astra vicissim
1389 Efficit adniti consurgere, quaeque Secunda
1390 Saturnumve, Jovemque petunt, simul astra necesse est
1391 A Jove, Saturnove peti, et quoque vincere victa.
1392 Nostraque Terra etiam, dum Lunam gravis ipsa feratur,
1393 Atque gravem facit, in Lunam gravis ipsa feratur,
1394 Est opus: hoc vario
126908. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1399 Saturno, comitumque agitantur utrinque cohortes.
1400 Mutuus hic amor est, coëant, junctique ferantur,
1401 Abripiat vis invitos ni major in orbem
1402 Quemque suum procul et cognato a lumine flectat.
1403 Illis proin paulum caeli, quas diximus ante,
1404 Legibus a ternis decedere quemque notamus:
1405 Quin vaga caetera ab his decedere tempore longo
126909. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
notamus:
1405 Quin vaga caetera ab his decedere tempore longo
1406 Astra (moventur enim paulum turbata vicissim),
1407 Ut Tabulae illorum loca, tempora, mobilitates,
1408 Et spatia, et cursus referentes ordine certo,
1409 Incipiant saeclis confectae errare vetustis,
1410 Mutato caelo haud mutatae scilicet ipsae,
1411 Poscere et incudi se reddier, et renovari,
126910. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1405 Quin vaga caetera ab his decedere tempore longo
1406 Astra (moventur enim paulum turbata vicissim),
1407 Ut Tabulae illorum loca, tempora, mobilitates,
1408 Et spatia, et cursus referentes ordine certo,
1409 Incipiant saeclis confectae errare vetustis,
1410 Mutato caelo haud mutatae scilicet ipsae,
1411 Poscere et incudi se reddier, et renovari,
126911. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mobilitates,
1408 Et spatia, et cursus referentes ordine certo,
1409 Incipiant saeclis confectae errare vetustis,
1410 Mutato caelo haud mutatae scilicet ipsae,
1411 Poscere et incudi se reddier, et renovari,
1412 Atque iterum ex obitu florente aetate renasci.
1413 Simplice nitatur porro cum pergere semper,
1414 Quidquid agit Natura, via, nec in omnibus unam
126912. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1408 Et spatia, et cursus referentes ordine certo,
1409 Incipiant saeclis confectae errare vetustis,
1410 Mutato caelo haud mutatae scilicet ipsae,
1411 Poscere et incudi se reddier, et renovari,
1412 Atque iterum ex obitu florente aetate renasci.
1413 Simplice nitatur porro cum pergere semper,
1414 Quidquid agit Natura, via, nec in omnibus unam
1415 Non
126913. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1417 Scilicet hoc omnis munus trahere esse, trahique;
1418 Cum quae subjecta est nobis, trahat, atque trahatur,
1419 Quo possunt sensus pertingere cumque, trahentem,
1420 Tractam et materiem fervantibus undique nobis.
1421 Nonne sat esse queant proin tot servata, videri
1422 Cunctis corporibus gravitas ut possit inesse,
1423 Quorum in se partes nitantur viribus aequis
126914. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnes
1437 Scrutatus vires, sua nec vestigia flectens
1438 Usquam alio, quam quo detectae denique ducunt
1439 Vires, ipsa viget per quas foecunda, novando
1440 Incubat et foetu Natura, auctumque ministrat.
1441 Sic etiam invento capiuntur saepe cubili
1442 Per nemus hirsuta teneri cum matre catelli.
1443 Quare age, materie cum mutua constet in omni
126915. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1441 Sic etiam invento capiuntur saepe cubili
1442 Per nemus hirsuta teneri cum matre catelli.
1443 Quare age, materie cum mutua constet in omni
1444 Undique vis, quid jam fieri tum debeat, et quae
1445 Plurima sint exinde orientia munera, nosce.
1446 Principio punctum si conducatur in unum
1447 Moles materiae quaevis, pariterque receptet
1448 Alterum item in
126916. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1452 Alterius sit vi nitentis; nam manifestum est
1453 Aequalem vim vi, cum sese mutuà raptant.
1454 Singula sed quae vis punctum unumquodque prioris
1455 Materiae raperet, sic puncta et in altera ferret,
1456 Par foret haud illi contra vi, quodlibet iret
1457 Qua punctum alterius stipata ad puncta prioris,
1458 Sed tanto major, quanto puncta altera plura.
126917. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
una
1460 Qua rapitur punctum, debet pendere trahentis
1461 Punctorum a numero; numerus nihil hic suus addit
1462 Punctorum; properat quoniam unumquodque sua vi.
1463 Et qua mobilitas oritur vi, non ea certe
1464 Materiae raptae respondet, sed rapienti.
1465 Sic superà aequali lapsu celerare probatum est
1466 Scilicet in terram parva, atque ingentia eandem
126918. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1480 Aut centena foret vis; unum cum removetur
1481 Seu bis, seu decies corpus, fit non nisi simplex,
1482 Exaequatque alii sese, atque hinc plurima tute
1483 Ire per exempla, et vim quamque putare valebis.
1484 Si vero non sint, ut finximus, utraque nuper
1485 Corpora densata, et geminum facientia punctum,
1486 Revera ut non esse videmus, nec queat esse;
126919. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1482 Exaequatque alii sese, atque hinc plurima tute
1483 Ire per exempla, et vim quamque putare valebis.
1484 Si vero non sint, ut finximus, utraque nuper
1485 Corpora densata, et geminum facientia punctum,
1486 Revera ut non esse videmus, nec queat esse;
1487 Majus opus, majorque labos, ars major ibidem est
1488 Quaerere vim, in molem qua moles altera tendit.
126920. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1496 Ob raptus corpus coalescunt omnia in unum,
1497 Mutuum ob auxilium praesensque ut conficit urbem
1498 Unam conjunctus populus, debere fatendum est
1499 Unum haerere alii, dum pellitur, et simul una
1500 Omnia mobilitate moveri, quaeque minorem,
1501 Majoremque inter media est: nam quodlibet unum
1502 Non aeque punctum a punctis raptantibus extra
1503 Cum
126921. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in quas quodque agitatur,
1505 Consit diversis regio regionibus una
1506 In medio, qua puncta simul connexa ferantur.
1507 Verum has ad vires generatim perspiciendas,
1508 Et, quae sint, omnes censendas, cominus ire
1509 Difficile est plusquam possint contendere Musae,
1510 Celsior exsurgit Parnassi vertice mons hic,
1511 Et longe divisus, et invius extat ab illo:
126922. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
perspiciendas,
1508 Et, quae sint, omnes censendas, cominus ire
1509 Difficile est plusquam possint contendere Musae,
1510 Celsior exsurgit Parnassi vertice mons hic,
1511 Et longe divisus, et invius extat ab illo:
1512 Difficile est etiam hunc jam prima ab origine fontem
1513 In varios huc, atque illuc deducere rivos:
126923. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1508 Et, quae sint, omnes censendas, cominus ire
1509 Difficile est plusquam possint contendere Musae,
1510 Celsior exsurgit Parnassi vertice mons hic,
1511 Et longe divisus, et invius extat ab illo:
1512 Difficile est etiam hunc jam prima ab origine fontem
1513 In varios huc, atque illuc deducere rivos:
1514 Accedam sed jam
126924. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ab origine fontem
1513 In varios huc, atque illuc deducere rivos:
1514 Accedam sed jam ad deducotos, ac per apertum
1515 Aggere dimoto veluti telluris euntes,
1516 Quos et trajicere, et vada pertentare queamus,
1517 Et quemque a priori metiri, et noscere fundo.
1518 Intra si crustam quavis de parte globosam
1519 Punctum ubicumque loces unum, quod lege trahatur
126925. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fontem
1513 In varios huc, atque illuc deducere rivos:
1514 Accedam sed jam ad deducotos, ac per apertum
1515 Aggere dimoto veluti telluris euntes,
1516 Quos et trajicere, et vada pertentare queamus,
1517 Et quemque a priori metiri, et noscere fundo.
1518 Intra si crustam quavis de parte globosam
1519 Punctum ubicumque loces unum, quod lege trahatur
126926. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illuc deducere rivos:
1514 Accedam sed jam ad deducotos, ac per apertum
1515 Aggere dimoto veluti telluris euntes,
1516 Quos et trajicere, et vada pertentare queamus,
1517 Et quemque a priori metiri, et noscere fundo.
1518 Intra si crustam quavis de parte globosam
1519 Punctum ubicumque loces unum, quod lege trahatur
1520 Jam tibi supposita, immotum perstabit ibidem,
126927. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1514 Accedam sed jam ad deducotos, ac per apertum
1515 Aggere dimoto veluti telluris euntes,
1516 Quos et trajicere, et vada pertentare queamus,
1517 Et quemque a priori metiri, et noscere fundo.
1518 Intra si crustam quavis de parte globosam
1519 Punctum ubicumque loces unum, quod lege trahatur
1520 Jam tibi supposita, immotum perstabit ibidem,
126928. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fundo.
1518 Intra si crustam quavis de parte globosam
1519 Punctum ubicumque loces unum, quod lege trahatur
1520 Jam tibi supposita, immotum perstabit ibidem,
1521 Sentiet et vires, nec victum viribus ibit;
1522 Librantur quoniam oppositae, officiuntque vicissim.
1523 Hoc fit item, primam coni si crusta figuram
1524 Proscissi referat, similem utraque, scilicet intra
126929. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ibit;
1522 Librantur quoniam oppositae, officiuntque vicissim.
1523 Hoc fit item, primam coni si crusta figuram
1524 Proscissi referat, similem utraque, scilicet intra
1525 Et quae clausa latet, quaeque extra inflectitur, atque,
1526 Inter se quibus est punctum commune relatis
1527 In medio; interno siquidem vicinus uni
1528 Tum lateri punctum statuas si forte trahendum,
126930. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1532 Utraque proin momenta aequo conamine pollent,
1533 Nec statione sua possint deducere punctum,
1534 Ejus nec possunt motum turbare receptum
1535 Fors alia a causa, nec demere, et addere quidquam,
1536 Quin ratione una pergatur, qua fuit ortus.
1537 Obstabunt tamen his, si non haec crusta sit aeque
1538 Circum densa; at eam si vestiat altera crustam
126931. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
densata ibi tota coisset,
1549 Directus; quanquam sunt puncta trahentia multa
1550 Materiae hanc citra regionem, proin, magis ad se
1551 Adducentia, et ultra itidem sunt plura locata,
1552 Proptereaque minus rapientia; quaeque jacebunt
1553 Hinc illinc puncta, obliqua ratione movebunt,
1554 Proin vis conspirat partim, et partim perit ipsa.
126932. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1551 Adducentia, et ultra itidem sunt plura locata,
1552 Proptereaque minus rapientia; quaeque jacebunt
1553 Hinc illinc puncta, obliqua ratione movebunt,
1554 Proin vis conspirat partim, et partim perit ipsa.
1555 His e principiis si summam educere motus
1556 Jam cupies omnem, nosces vim prorsus eandem
1557 Esse, acsi media facies regione coiret;
1558 Proin
126933. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1556 Jam cupies omnem, nosces vim prorsus eandem
1557 Esse, acsi media facies regione coiret;
1558 Proin huc extrorum punctum contendat, oportet.
1559 Fiet idem, solidus si sit globus, et varianti
1560 Natura, ut libeat, repletus materiai,
1561 Tractibus e medio tamen ut densetur in aequis
1562 Aeque, nec spatio varietur, ni variatio.
1563 Rebus ab his
126934. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1583 Artificem, legem ut voluisset materiaï
1584 Ponere, quam doceo; multis rationibus addunt
1585 Hanc etiam, totis communem scilicet istam
1586 Corporibus legem, queiscumque et partibus esse
1587 Illorum exiguis, et quo libet, usque minutis.
1588 Praeterea duo puncta globorum fulta duorum
1589 Frontibus externis si sustineantur (ut ipsi
126935. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1584 Ponere, quam doceo; multis rationibus addunt
1585 Hanc etiam, totis communem scilicet istam
1586 Corporibus legem, queiscumque et partibus esse
1587 Illorum exiguis, et quo libet, usque minutis.
1588 Praeterea duo puncta globorum fulta duorum
1589 Frontibus externis si sustineantur (ut ipsi
1590 Materia simili, non
126936. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1590 Materia simili, non aequa mole sed extent),
1591 Quantum distabit media a regione pilaï
1592 Quodque suae, tanta vi connitetur in ipsam:
1593 Et quamvis tum forte globo includatur in uno
1594 Tantum materiae, quanta constare minores
1595 Hos alios octo posses; non major ibidem
1596 Tanto vis erit ipsa, at duplo scilicet; illud
126937. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1606 Istarum numerus, vis tum foret aequa; necesse est
1607 Ergo ut sit duplex, si bis quater iste sit auctus.
1608 Hoc, licet, extendas generatim ad corpora quaeque
1609 Assimilis formae, et naturae, ad dura metalla,
1610 Aut lapides geminos in quadrum, pyramidisve
1611 In speciem sectos, vel coni, aut forte cylindri,
1612 Vel rhombi, alterius cujusvis sive figurae,
126938. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1617 Metiri quantam, laterisque excursibus ipsis,
1618 Cui situs assimilis proprio sit corpore, possis.
1619 Quandoquidem similes si in partes quodque secetur
1620 Corpus, et aequali numero, quocumque libebit,
1621 Quaevis materiem comprendet pars ea tantam,
1622 Excurrens quantam referet latus, ante quod in se
1623 Tu repetas semel, atque iterum, at distabit, ut ipse
126939. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1649 Si species, quantus sese diffundat hiatus.
1650 Proinde etiam magnae rupes avulsaque faxa
1651 Horribili sonitu labuntur montibus altis
1652 Interdum; retinere fugam, et consistere dorso
1653 Devexo nequeunt, licet ipso a monte trahantur,
1654 At quanto magis a terra? Super aequore laevi
1655 Magnum si magneta loces, multoque minores
126940. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inanis,
1663 Falsaque, queis nostrae gravitatis mutuus iste
1664 Displicuit raptus, nequeant labentia turre
1665 Corpora quod subito a muris detorta videre,
1666 Raptaque, et evulsas rupes a montibus altis
1667 Non cadere, in diram et semper pendere ruinam,
1668 Vertice deducto nec laeta arbusta, nec herbas
1669 Flectier ad
126941. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1664 Displicuit raptus, nequeant labentia turre
1665 Corpora quod subito a muris detorta videre,
1666 Raptaque, et evulsas rupes a montibus altis
1667 Non cadere, in diram et semper pendere ruinam,
1668 Vertice deducto nec laeta arbusta, nec herbas
1669 Flectier ad vicina trahentum structa domorum,
1670 Plurima nec molem
126942. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1671 Undique saxa, lyrae nec prisca exempla novari,
1672 Quando Amphioniae coeperunt surgere Thebae.
1673 Inter faxa quidem, glebasque, herbasque virentes
1674 Mutua vis haec est, et ligna, et dura metalla;
1675 Telus tota tamen, longe, longeque trahendo
1676 Plus valet, absorbetque leves has undique vires
1677 Ingens, atque illos conatus praepedit omnes,
126943. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1671 Undique saxa, lyrae nec prisca exempla novari,
1672 Quando Amphioniae coeperunt surgere Thebae.
1673 Inter faxa quidem, glebasque, herbasque virentes
1674 Mutua vis haec est, et ligna, et dura metalla;
1675 Telus tota tamen, longe, longeque trahendo
1676 Plus valet, absorbetque leves has undique vires
1677 Ingens, atque illos conatus praepedit omnes,
126944. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1691 Nimirum sunt crassa ea pondera, si referantur
1692 Ad terrae totum, qua sit crassissimus, orbem.
1693 Nunc paulum immuta faciem hanc, aut adjice quiddam
1694 Asperitatis, et obstantes circum aëris auras
1695 Funde leves, tenuis vis protinus illa, necesse est,
1696 Ullos eliciat ne motus, impediatur.
1697 Nunc quam desipere est, quia non deprendere sensu
126945. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1718 Debeat in montem prope tanta parte, sit ipsa
1719 Ut decies pars sexta gradus: at qua minus ampli
1720 Sunt montes, qua sunt valles, qua densior extat
1721 Interius tellus, et rarior, inque vacantes
1722 Structa specus, flexus suspensi ponderis illi
1723 Tam parvi esse queant, ut non deprendere possis.
1724 Praeterea non jam qualis foret, undique laevis,
126946. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unda
1729 Ast ob eam tantum rationem, pondera deorsum
1730 Qua sese directa ferunt; hinc ipsa nitentem
1731 Mutet planitiem, si pondera pendula notis
1732 Deflectant causis, et, quo sit cumque locorum,
1733 Scilicet excipiat labentia corpora recta.
1734 Praesertim at magnos, quos quaerimus, inveniendi
1735 Deflexus ratio constat non invia nobis.
126947. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1737 Usibus his aptum quod feceris, instrumentum
1738 In quodvis, medio cum caeli est culmine, sidus;
1739 Atque ita, transierit qua filum pondere tensum
1740 Parte instrumenti, catus inspice, quos et in illo,
1741 Ut dixere, gradus signarit; deinde nec oras
1742 Prorsus ad occiduas flectens, nec prorsus coas,
1743 Sed medio pergens, cum monti accesseris illi,
1744 Sidus
126948. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1749 In quod erat prima producier a statione
1750 Filum itidem visum, quantum mutata locorum
1751 Haec terrae spatia exposcunt; nam cognita moles
1752 Cum terrae circum, et pars orbis cognita magni
1753 Esse queat nobis, stationi intersita binae,
1754 Cognosces itidem, quo scilicet intervallo
1755 Distare inter se par sit caelestia puncta,
126949. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1762 Quos miratus erat nuper novus orbis euntes
1763 Non venas quaesitum auri, argentique metalla,
1764 Munera nec pelagi, sed mensum totius orbem
1765 Terraï circum magnum, et caelestium avaros.
1766 Ingenti hi referunt vicino pendula monte
1767 Tum sibi visa situ deflecti pondera recto.
1768 Sed jam quod superest, supera deducere possis
1769 E,
126950. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
intra
1775 Cumque loco, exterius tranatum est quodquid eundo
1776 Corporis, excidens animo circum undique tolle
1777 In formam, qualis facies erat ante superna,
1778 Et prorsus seclude; omnes quia scilicet ejus
1779 Materiae, ut docui, raptus vanescere debent.
1780 Interior pars sola trahit, formam ipsa globosam,
1781 Vel referens primo revoluto a segmine coni
126951. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
orbem
1808 Axe super; debent ob gyrum hunc vertere formam
1809 Exterus, faciemque extremi in finibus axis
1810 Reddere compressam; quia dum convertitur omnis
1811 Particula, et geminis agitatur viribus, a vi
1812 Hinc gravitatis, et hinc conatibus effugiendi,
1813 Quaeque sua regione loci libretur, oportet,
1814 Ne semper commota excurrat, et undique turbas
126952. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1809 Exterus, faciemque extremi in finibus axis
1810 Reddere compressam; quia dum convertitur omnis
1811 Particula, et geminis agitatur viribus, a vi
1812 Hinc gravitatis, et hinc conatibus effugiendi,
1813 Quaeque sua regione loci libretur, oportet,
1814 Ne semper commota excurrat, et undique turbas
1815 Ancipites cieat, sed demum dulcia captet
126953. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1811 Particula, et geminis agitatur viribus, a vi
1812 Hinc gravitatis, et hinc conatibus effugiendi,
1813 Quaeque sua regione loci libretur, oportet,
1814 Ne semper commota excurrat, et undique turbas
1815 Ancipites cieat, sed demum dulcia captet
1816 Otia, cumque suis tranquilla pace fruatur.
1817 Ergo age, finge loco supera a quocumque canalem
126954. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Respondere aliae simili regione locatae:
1834 Propterea illa extans in summo margine debet
1835 Respectare aliam extantem quoque margine in alto
1836 Particulam haud aliter, quam qua se illius, et hujus
1837 Mutuà respectant totae ratione columnae.
1838 Quare particularum extantum in culmine summo
1839 Hujus, et illius cujusviscumque canalis
1840 Pondera sese inter
126955. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
alto
1836 Particulam haud aliter, quam qua se illius, et hujus
1837 Mutuà respectant totae ratione columnae.
1838 Quare particularum extantum in culmine summo
1839 Hujus, et illius cujusviscumque canalis
1840 Pondera sese inter paria esse videbis, ut ipsae
1841 Par quoque pondus habeat, librantur quippe, columnae,
1842 At sunt particulae majores, est ubi lymphae
126956. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
propinquat
1857 Cum medio, medium crescant ut pondera ad ipsum.
1858 Haec igitur si sit terrae compressa figura
1859 Molis ab effigie paulum diversa globosae,
1860 Prorsus et effigiem coni de segmine primo
1861 Quae ducat, poteris facili pertingere pacto;
1862 Qua capiat ratione sua incrementa polorum
1863 Ad glaciem
126957. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fila,
1886 Servaris, fatis est, ut porro prendere possis,
1887 Illa locis aliis quam longa quibuslibet esse
1888 Debent, quin sit opus loca terrae invisere cuncta,
1889 Et certos possis numeros signare tabellis,
1890 Quarum ope mensuras vel adhuc quoque tutius ipsas
1891 Transmittas procul ad regionem quamque remotam;
1892 Mensuras quoniam referendo ad pendula fila,
126958. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
incrementa videre
1903 Haec gravitatis uti referantur mutuà sese
1904 Inter fronte super, paulum quae distet ab orbe
1905 Exorta a primo revoluto segmine coni,
1906 Circum et librata ob fugientes undique vires,
1907 Quam formaque data, notisque ex axibus ipsam
1908 Prendere, qualis sit, gravitatem, quantaque tota,
1909 Servet quemque ad sua quaelibet incrementa.
126959. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ipsam
1908 Prendere, qualis sit, gravitatem, quantaque tota,
1909 Servet quemque ad sua quaelibet incrementa.
1910 Hic magnus certe labor est; at non ita porro
1911 Durus, et asper erit, generatim noscere raptum
1912 Nimirum puncti, quod sit super axe locatum
1913 Corporis externo, formam cui finiat axe
1914 Curva super revoluta suo via, ductaque circum.
126960. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
semper
1923 Hanc mage pollentem, si moles scilicet extet
1924 In geminis utrinque polis compressa, nec illinc
1925 Non brevior, quam qua mediis magis eminet oris:
1926 Et si Terra magis mediis his eminet oris
1927 Centena bis parte,et adhuc trigesima quae sit
1928 Parte sui, qua lata profunda in viscera currit,
1929 Vidisti tendentem undae quamcumque columnam
126961. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1924 In geminis utrinque polis compressa, nec illinc
1925 Non brevior, quam qua mediis magis eminet oris:
1926 Et si Terra magis mediis his eminet oris
1927 Centena bis parte,et adhuc trigesima quae sit
1928 Parte sui, qua lata profunda in viscera currit,
1929 Vidisti tendentem undae quamcumque columnam
1930 In medium a superis regionibus exaequari
126962. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1933 Nec non propterea septenis millibus esse,
1934 Atque decem superextantem aestiferam regionem,
1935 Exiguum certe discrimen, quodque relatum
1936 Magnam ad terraï molem vanescat, et ipsam
1937 Non nisi, ut ante, globum penitus sinat esse videri;
1938 Ac fore tunc etiam, alterutra ut regione polorum est
1939 Quae gravitas, superet gravitatem aequante sub orbe
126963. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nisi, ut ante, globum penitus sinat esse videri;
1938 Ac fore tunc etiam, alterutra ut regione polorum est
1939 Quae gravitas, superet gravitatem aequante sub orbe
1940 Parte, e ter denis biscentum et partibus, una.
1941 At reperire suo num motu Terra diurno
1942 Illam debuerit, quam coni segmina prima
1943 Proscissi dant, induere, et circumdare
126964. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
denis biscentum et partibus, una.
1941 At reperire suo num motu Terra diurno
1942 Illam debuerit, quam coni segmina prima
1943 Proscissi dant, induere, et circumdare formam,
1944 Aeque etiam si densa fluensque fuisset, ut unda,
1945 Inclyte Vir, porro non hoc accepimus a te
1946 Inter munera magna, quibus nos unique ditas;
126965. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
oris:
1953 Inter multa tamen longe hoc praestantius unum est.
1954 Illam nempe doces formam a tellure fuisse,
1955 Gyros agglomerat dum circa se, subeundam,
1956 Si liquida, et molem foret aeque densa per omnem,
1957 Atque, polos inter, medias attollier oras
1958 Mensura circum, dixi qua nuper, eadem
1959 Propterea debere, atque hinc quoque crescere eodem
126966. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1961 Inque polos illas gravitati accedere vires.
1962 Nonne videtur ab his tibi rebus vera profecto
1963 Prodita Telluris facies, dispulsaque circum
1964 Caligo? tamen est et adhuc, quod non sinat omnem
1965 Pellere curam animo prorsum, errandique timores,
1966 Hic tibi etenim fluida est, ut finximus exire soluto.
1967 Non Tellus etenim fluida est, ut finximus, omnis;
126967. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1966 Hic tibi etenim fluida est, ut finximus exire soluto.
1967 Non Tellus etenim fluida est, ut finximus, omnis;
1968 Sed partim oceano late natat, arida partim est,
1969 Duraque, et huc illuc glebis, lapidumque manentum
1970 Ordine non certo consternitur, et varianti
1971 Natura non densa aeque, i interruptaque passim est.
1972 Fors magnum crusta gerit intus inane sub una,
126968. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Non Tellus etenim fluida est, ut finximus, omnis;
1968 Sed partim oceano late natat, arida partim est,
1969 Duraque, et huc illuc glebis, lapidumque manentum
1970 Ordine non certo consternitur, et varianti
1971 Natura non densa aeque, i interruptaque passim est.
1972 Fors magnum crusta gerit intus inane sub una,
1973 Corpore fors vario contra variaque figura
126969. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1972 Fors magnum crusta gerit intus inane sub una,
1973 Corpore fors vario contra variaque figura
1974 Multiplices nucleos, quae possunt singula terrae
1975 Mille modis superam mutare,et vertere formam,
1976 Adde, quod hac quaerat si quis ratione figuram
1977 Exterius circumfusam quam debet habere
1978 Juppiter, expendens gravitatem particularum
1979 Illus
126970. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
formam,
1976 Adde, quod hac quaerat si quis ratione figuram
1977 Exterius circumfusam quam debet habere
1978 Juppiter, expendens gravitatem particularum
1979 Illus inter se, et conjungens cum fugiente
1980 Vi multo majore illic ( convolvitur in se
1981 Nam citius multo, quam Tellus, Juppiter ipse),
1982 Qua tumet, invenient
126971. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1994 Scilicet, atque plagas se distendente sub illas.
1995 Quare cum veram terraï particularum
1996 Naturam nos scire, situsque, sit inficiandum;
1997 Non erit, ut possimus et ejus nos gravitatem,
1998 Et formam externam clara ratione videre.
1999 Non tamen idcirco veri videatur id esse
2000 Non simile, intertextam aequis aut partibus illam
126972. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
distendente sub illas.
1995 Quare cum veram terraï particularum
1996 Naturam nos scire, situsque, sit inficiandum;
1997 Non erit, ut possimus et ejus nos gravitatem,
1998 Et formam externam clara ratione videre.
1999 Non tamen idcirco veri videatur id esse
2000 Non simile, intertextam aequis aut partibus illam
2001 Scilicet, aut aeque saltem in regione remota
126973. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
id esse
2000 Non simile, intertextam aequis aut partibus illam
2001 Scilicet, aut aeque saltem in regione remota
2002 Puncto de medio sese densare prope aeque,
2003 Formam et propterea prope eodem flectier extra
2004 Ordine, quo docui, nec posse recedere multum.
2005 At quia servantes gravitatum disseritatem,
2006 Quaeque utrisque polis, quaeque est regione calenti,
126974. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2010 Visceribus superà densam magis, unde oriatur
2011 In gravitate, quod est, discrimen. Forsitan hic tu
2012 Conjectes melius, si, qua torretur ab aestu,
2013 Esse magis raram, magis, et, qua frigida, densam
2014 Tellurem dicas; retrahuntur frigore namque
2015 Multa, aestu partes at diducuntur in omnes;
2016 Quamquam sit, qui sub caelo contra esse reatur
126975. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2015 Multa, aestu partes at diducuntur in omnes;
2016 Quamquam sit, qui sub caelo contra esse reatur
2017 Densatam magis aestifero, sub verbere solis
2018 Nam veluti torretur, et indurescit ad ignem.
2019 At si forte velis vim cernere, qua traheretur
2020 Jam non inflexo, velut ante, a corpore punctum,
2021 Nec cui jam
126976. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2020 Jam non inflexo, velut ante, a corpore punctum,
2021 Nec cui jam constet medium qui transeat, axis,
2022 Quamquam difficile est, rebus contendere possis
2023 Id tamen in multis, multo et pertingere lucro;
2024 Inde queas etenim, Terrae, comprendere, tota
2025 Quam moles sit densa, inter summum minimumque
2026 Si medium teneas, et quanto pondere constet.
126977. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2023 Id tamen in multis, multo et pertingere lucro;
2024 Inde queas etenim, Terrae, comprendere, tota
2025 Quam moles sit densa, inter summum minimumque
2026 Si medium teneas, et quanto pondere constet.
2027 Est regio non una, fluenti concitus aestu
2028 Per decies ubi quinque pedes, atque amplius audet
2029 Surgere pontus, humumque minatur subdere fluctu,
126978. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2027 Est regio non una, fluenti concitus aestu
2028 Per decies ubi quinque pedes, atque amplius audet
2029 Surgere pontus, humumque minatur subdere fluctu,
2030 Ut Morinos apud, et Schaldis, Rhenusque bicornis
2031 Qua pelagus subit, et falsis confunditur undis.
2032 Aggere clauduntur populi, retinentque fluentem
2033 Oceanum, qui siqua sibi via forte patescat,
126979. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2028 Per decies ubi quinque pedes, atque amplius audet
2029 Surgere pontus, humumque minatur subdere fluctu,
2030 Ut Morinos apud, et Schaldis, Rhenusque bicornis
2031 Qua pelagus subit, et falsis confunditur undis.
2032 Aggere clauduntur populi, retinentque fluentem
2033 Oceanum, qui siqua sibi via forte patescat,
2034 Irruat et canos camporum per sata fluctus
126980. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
bicornis
2031 Qua pelagus subit, et falsis confunditur undis.
2032 Aggere clauduntur populi, retinentque fluentem
2033 Oceanum, qui siqua sibi via forte patescat,
2034 Irruat et canos camporum per sata fluctus
2035 Inducat, silvasque ruat, pervadat et urbes.
2036 Littus ad id celsae tu moenia turris adito,
2037 Pendula distendens adjuncto pondere fila.
126981. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2032 Aggere clauduntur populi, retinentque fluentem
2033 Oceanum, qui siqua sibi via forte patescat,
2034 Irruat et canos camporum per sata fluctus
2035 Inducat, silvasque ruat, pervadat et urbes.
2036 Littus ad id celsae tu moenia turris adito,
2037 Pendula distendens adjuncto pondere fila.
2038 Ergo ubi se Oceani coeptat sustollere fluctus,
2039 Scilicet
126982. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2058 Utque trahit stratum quoddam, quod fingere debes
2059 Naturae assimilis, distensum non nisi nota
2060 Undique mensura: nam tum quia cognita Terrae
2061 Moles est, et quam distensum fluctisonum sit
2062 Stratum, et quam crassum; nosces discrimina, raptum
2063 Terrae inter quae sint, stratique liquentis, et illam,
2064 Et simul hoc aeque densato corpore fingens.
126983. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
debes
2059 Naturae assimilis, distensum non nisi nota
2060 Undique mensura: nam tum quia cognita Terrae
2061 Moles est, et quam distensum fluctisonum sit
2062 Stratum, et quam crassum; nosces discrimina, raptum
2063 Terrae inter quae sint, stratique liquentis, et illam,
2064 Et simul hoc aeque densato corpore fingens.
2065 Ergo ita per numeros juventus si fuerit par
126984. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Undique mensura: nam tum quia cognita Terrae
2061 Moles est, et quam distensum fluctisonum sit
2062 Stratum, et quam crassum; nosces discrimina, raptum
2063 Terrae inter quae sint, stratique liquentis, et illam,
2064 Et simul hoc aeque densato corpore fingens.
2065 Ergo ita per numeros juventus si fuerit par
2066 Hic raptus strati servato, par quoque aquaï
2067 Naturae
126985. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2061 Moles est, et quam distensum fluctisonum sit
2062 Stratum, et quam crassum; nosces discrimina, raptum
2063 Terrae inter quae sint, stratique liquentis, et illam,
2064 Et simul hoc aeque densato corpore fingens.
2065 Ergo ita per numeros juventus si fuerit par
2066 Hic raptus strati servato, par quoque aquaï
2067 Naturae tellus, ut densa est, constet, oportet,
126986. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2071 Significat, terram tanto mage corpore spisso
2072 Esse, minusve opu, liquidum quam corpus aquarum.
2073 Ex hoc materiem quoque quantam terra coercet
2074 Mole sua, nosces, et quanto pondere tota est;
2075 Nam ratio certe non hic erit invia ( si sis
2076 Assuetus numeris versandis ) perveniendi
2077 Ad verum strati raptum, molemque fluctis:
126987. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pondere tota est;
2075 Nam ratio certe non hic erit invia ( si sis
2076 Assuetus numeris versandis ) perveniendi
2077 Ad verum strati raptum, molemque fluctis:
2078 Durus et ille labor nec jam queat esse, videre,
2079 Quanta sit in vasto Terraï corpore moles;
2080 Multo opere, atque modis multis per tempora longa
2081 Postquam tentarint tellurem prendere notis
126988. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2080 Multo opere, atque modis multis per tempora longa
2081 Postquam tentarint tellurem prendere notis
2082 Mensuris Homines. Quod qua ratione peractum
2083 Saepe sit, et quantam spem veri suppeditante,
2084 Est operae porro pretium cognoscere nobis,
2085 Quandoquidem quid sit nostris magis utile rebus,
2086 Quid placeat mage, quam Matrem cognoscere Alumnis?
126989. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
constructaque stratis
2097 Strata, atque ingenti sese flectentia ductu
2098 Sub montes, vallesque sub aequoris ipsos
2099 Conspicimus, mediasque subire, et serpere lymphas;
2100 At quis adhuc infra per millia continuavit
2101 Multa iter, et merces peregrinas inde redemit,
2102 Ut nova de mundo, mirandaque diceret illo?
126990. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ductu
2098 Sub montes, vallesque sub aequoris ipsos
2099 Conspicimus, mediasque subire, et serpere lymphas;
2100 At quis adhuc infra per millia continuavit
2101 Multa iter, et merces peregrinas inde redemit,
2102 Ut nova de mundo, mirandaque diceret illo?
2103 Soli adeant Vates, aut quos descendere solis
2104 His libeat; gressus Alcmenae ingens
126991. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2110 Ducunt fila, sedet furvo Proserpina vultu,
2111 Torpet Styx inamoena, Acheron pice labitur atra,
2112 Trans Lethen nemus elysium; tranquilla per alta
2113 Discurrunt, pacemque agitant, et gaudia gentes;
2114 Gentibus esse suum Solem, et sua sidera dicunt.
2115 At cur vos adeo transcurritis, o, ratio quos
2116 Sola regit? Cur mens, quo scilicet ire vetatur,
126992. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2111 Torpet Styx inamoena, Acheron pice labitur atra,
2112 Trans Lethen nemus elysium; tranquilla per alta
2113 Discurrunt, pacemque agitant, et gaudia gentes;
2114 Gentibus esse suum Solem, et sua sidera dicunt.
2115 At cur vos adeo transcurritis, o, ratio quos
2116 Sola regit? Cur mens, quo scilicet ire vetatur,
2117 Irruit, insano nimirum correpta furore?
126993. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sidera dicunt.
2115 At cur vos adeo transcurritis, o, ratio quos
2116 Sola regit? Cur mens, quo scilicet ire vetatur,
2117 Irruit, insano nimirum correpta furore?
2118 Vos et qualis erat Tellus, qualisque futura est,
2119 Fingitis; et primos ortus, et fata refertis
2120 E fatis ventura, vicesque in saecula longa
2121 Ignotas canitis; series quae, quantaque surgit!
126994. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quos
2116 Sola regit? Cur mens, quo scilicet ire vetatur,
2117 Irruit, insano nimirum correpta furore?
2118 Vos et qualis erat Tellus, qualisque futura est,
2119 Fingitis; et primos ortus, et fata refertis
2120 E fatis ventura, vicesque in saecula longa
2121 Ignotas canitis; series quae, quantaque surgit!
2122 Errorem trahit error, et ingens nectitur ordo
126995. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2116 Sola regit? Cur mens, quo scilicet ire vetatur,
2117 Irruit, insano nimirum correpta furore?
2118 Vos et qualis erat Tellus, qualisque futura est,
2119 Fingitis; et primos ortus, et fata refertis
2120 E fatis ventura, vicesque in saecula longa
2121 Ignotas canitis; series quae, quantaque surgit!
2122 Errorem trahit error, et ingens nectitur ordo
126996. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2119 Fingitis; et primos ortus, et fata refertis
2120 E fatis ventura, vicesque in saecula longa
2121 Ignotas canitis; series quae, quantaque surgit!
2122 Errorem trahit error, et ingens nectitur ordo
2123 Errorum; cumulata solent mendacia ferri.
2124 Quis credat? Demum ad monstra, et portenta venitur.
2125 Illuxisse olim Terram, lucemque dedisse,
126997. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2121 Ignotas canitis; series quae, quantaque surgit!
2122 Errorem trahit error, et ingens nectitur ordo
2123 Errorum; cumulata solent mendacia ferri.
2124 Quis credat? Demum ad monstra, et portenta venitur.
2125 Illuxisse olim Terram, lucemque dedisse,
2126 Et clarum proprio dominatam in vortice sidus,
2127 Ut Solem, memorant, nocturnaque lumina Mundi
126998. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nectitur ordo
2123 Errorum; cumulata solent mendacia ferri.
2124 Quis credat? Demum ad monstra, et portenta venitur.
2125 Illuxisse olim Terram, lucemque dedisse,
2126 Et clarum proprio dominatam in vortice sidus,
2127 Ut Solem, memorant, nocturnaque lumina Mundi
2128 Obtecta est porro in magnum coëuntibus augmen,
2129 Ut spuma, maculis, atque obnubentibus ora
126999. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2128 Obtecta est porro in magnum coëuntibus augmen,
2129 Ut spuma, maculis, atque obnubentibus ora
2130 Lucida, cumque suo vortex deferbuit igne.
2131 Languida propterea Terra, et jam corpore opaco
2132 Vicinum fuit in Solem correpta valentem.
2133 E maculis steterunt montes, mare, fusus et aër
2134 Undique, et externa quodcumque in fronte videtur;
127000. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2130 Lucida, cumque suo vortex deferbuit igne.
2131 Languida propterea Terra, et jam corpore opaco
2132 Vicinum fuit in Solem correpta valentem.
2133 E maculis steterunt montes, mare, fusus et aër
2134 Undique, et externa quodcumque in fronte videtur;
2135 Interius coquitur vel adhuc, gremionque coërcet
2136 Clausum antiquum ignem; proin
127001. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
igne.
2131 Languida propterea Terra, et jam corpore opaco
2132 Vicinum fuit in Solem correpta valentem.
2133 E maculis steterunt montes, mare, fusus et aër
2134 Undique, et externa quodcumque in fronte videtur;
2135 Interius coquitur vel adhuc, gremionque coërcet
2136 Clausum antiquum ignem; proin volvitur ipsa voluto
127002. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quodcumque in fronte videtur;
2135 Interius coquitur vel adhuc, gremionque coërcet
2136 Clausum antiquum ignem; proin volvitur ipsa voluto
2137 Illo, et vitalem partit per membra calorem.
2138 Usque adeo Terrae procul accersenda fuere
2139 Haec primordia, uti, qualis nunc, edita staret?
2140 Est Terram contra liquidam, corpusque fuisse
127003. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2142 Concretum crusta lymphas texisse sub una.
2143 Nusquam attollebant montes caput, atque supinis
2144 Tum neque nomina erat convallibus; omnia foetu
2145 Ubere florebant, brumaque carentia, et aestu;
2146 Quippe erat ad Terram medius Sol; atque animantes
2147 Ducebant vitam facilem, expertemque laborum.
2148 Tempore post aliquo diro concussa tumultu,
2149 In
127004. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2149 In multis confracta locis, passimque dehiscens
2150 Crusta ruit; pars ima petit, pelagique latentis
2151 Impulsos subiit fluctus; sonuere patentes
2152 Oceani furiae, et voluere immergere cuncta;
2153 Mersissentque, altos ni fragmina prosiluissent
2154 Protinus in montes, et sustentantia flexu
2155 Se vario inter se servassent culmina magno
127005. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2151 Impulsos subiit fluctus; sonuere patentes
2152 Oceani furiae, et voluere immergere cuncta;
2153 Mersissentque, altos ni fragmina prosiluissent
2154 Protinus in montes, et sustentantia flexu
2155 Se vario inter se servassent culmina magno
2156 Celsa a naufragio; quamvis altissima paulum
2157 Tum quoque inundari debebant; namque ruina
127006. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
paulum
2157 Tum quoque inundari debebant; namque ruina
2158 Commotus vasta, expressusque cadentibus intro
2159 Molibus oceanus cumulo superabat aquarum
2160 Magnarum, et falso complebat nubila rore.
2161 Ex illo proin in terra jam forma remansit
2162 Excidii antiqui: resonanti pars bona cessit
2163 Terrarum pelago; quae pars eductior, illa
127007. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nubila rore.
2161 Ex illo proin in terra jam forma remansit
2162 Excidii antiqui: resonanti pars bona cessit
2163 Terrarum pelago; quae pars eductior, illa
2164 Rupes, et scopulos, atque inter culmina valles,
2165 Raraque camporum, nec lata sat aequora praefert;
2166 Undis interius variata est, fragminibusque
2167 Illis, de crusta quae tum cecidere ruente:
127008. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2169 Ergo non poterat sine magna Terra ruina
2170 Esse, valut nunc est? altos sustollere montes
2171 Non valuit Natura, marisque extendere tractus,
2172 Ut sit pulchra simul nobis, et commoda sedes?
2173 Culpant praecipue tranantem luce Cometam
2174 Vicina, qui plus ex una parte trahendo
2175 Obductam circum crustam confregerit,
127009. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2176 Confractas vario partes colliserit ictu
2177 Inter se, interea cauda involvente ruinas.
2178 Non alii libitum est violento vertier omnia
2179 Excidio, atque extra subito, et mutarier intra
2180 Tellurem, sed paulatim per saecula longa
2181 Esse hanc ad speciem loquido de gurgite ventum.
2182 Namque fuisse globum jam tum docet ille fluentem,
127010. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2183 Oceanumque patrem tractus tenuisse patentes
2184 Indique, materies varios unde omnis ad ortus
2185 Suppeditata fuit; secerni limus ab undis
2186 Principio liquidis, solida et consistere mole,
2187 Constringi et salso densatus glutine coepit.
2188 Et jam prima novis crescebant auctibus orsa
2189 Perpetuò, magis hac, minus illac, aestus ut undas
127011. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
patentes
2184 Indique, materies varios unde omnis ad ortus
2185 Suppeditata fuit; secerni limus ab undis
2186 Principio liquidis, solida et consistere mole,
2187 Constringi et salso densatus glutine coepit.
2188 Et jam prima novis crescebant auctibus orsa
2189 Perpetuò, magis hac, minus illac, aestus ut undas
2190 Auctificas pulsabat agens, motusque ciebat;
127012. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unde omnis ad ortus
2185 Suppeditata fuit; secerni limus ab undis
2186 Principio liquidis, solida et consistere mole,
2187 Constringi et salso densatus glutine coepit.
2188 Et jam prima novis crescebant auctibus orsa
2189 Perpetuò, magis hac, minus illac, aestus ut undas
2190 Auctificas pulsabat agens, motusque ciebat;
2191 Nam variis ( quamvis nondum prognata fuissent
127013. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ciebat;
2191 Nam variis ( quamvis nondum prognata fuissent
2192 Flamina ventorum) currebant aestibus undae.
2193 Ergo se ad summum fundo attollente liquorem
2194 Paulatim, et contra se demittente liquenti
2195 Planitie in fundum, fuit ut consurgere primo
2196 Mons apice auderet novus, et prorumpere demum.
2197 Interea servebat opus genitale sub alto
127014. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2193 Ergo se ad summum fundo attollente liquorem
2194 Paulatim, et contra se demittente liquenti
2195 Planitie in fundum, fuit ut consurgere primo
2196 Mons apice auderet novus, et prorumpere demum.
2197 Interea servebat opus genitale sub alto
2198 Oceano, atque uno scopulo apparente subibant
2199 Haud procul huc illuc brevia eruptura sub auras;
2200
127015. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2198 Oceano, atque uno scopulo apparente subibant
2199 Haud procul huc illuc brevia eruptura sub auras;
2200 Ipsa madens etiam donec caput eduxere,
2201 Jam scopuli; prior hic cretus, post alter, et alter,
2202 Divisi inter se; sed plus minuente retecti
2203 Se pelago, gemini coëuntes, tergeminive,
2204 Una biceps, seu forte triceps velut insula ponto,
2205 Sese
127016. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2203 Se pelago, gemini coëuntes, tergeminive,
2204 Una biceps, seu forte triceps velut insula ponto,
2205 Sese ostentabant; nova proles adveniebat
2206 Oceani rursum, et rumpebat viscera patris.
2207 Montibus hic magnis ortus, sic Taurus, et ingens
2208 Caucasus, et mediis praecinctae nubibus Alpes,
2209 Celsus Athos, et Olympus, et imbrifer Apenninus
127017. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2204 Una biceps, seu forte triceps velut insula ponto,
2205 Sese ostentabant; nova proles adveniebat
2206 Oceani rursum, et rumpebat viscera patris.
2207 Montibus hic magnis ortus, sic Taurus, et ingens
2208 Caucasus, et mediis praecinctae nubibus Alpes,
2209 Celsus Athos, et Olympus, et imbrifer Apenninus
2210 Prodiit; hinc et Pyrenes, et Atlantis origo,
127018. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ponto,
2205 Sese ostentabant; nova proles adveniebat
2206 Oceani rursum, et rumpebat viscera patris.
2207 Montibus hic magnis ortus, sic Taurus, et ingens
2208 Caucasus, et mediis praecinctae nubibus Alpes,
2209 Celsus Athos, et Olympus, et imbrifer Apenninus
2210 Prodiit; hinc et Pyrenes, et Atlantis origo,
2211 Inniti dorso cui sidera cernimus alto.
127019. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2206 Oceani rursum, et rumpebat viscera patris.
2207 Montibus hic magnis ortus, sic Taurus, et ingens
2208 Caucasus, et mediis praecinctae nubibus Alpes,
2209 Celsus Athos, et Olympus, et imbrifer Apenninus
2210 Prodiit; hinc et Pyrenes, et Atlantis origo,
2211 Inniti dorso cui sidera cernimus alto.
2212 Dein alii, qui nunc constant, aliique minores
127020. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2206 Oceani rursum, et rumpebat viscera patris.
2207 Montibus hic magnis ortus, sic Taurus, et ingens
2208 Caucasus, et mediis praecinctae nubibus Alpes,
2209 Celsus Athos, et Olympus, et imbrifer Apenninus
2210 Prodiit; hinc et Pyrenes, et Atlantis origo,
2211 Inniti dorso cui sidera cernimus alto.
2212 Dein alii, qui nunc constant, aliique minores
127021. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2207 Montibus hic magnis ortus, sic Taurus, et ingens
2208 Caucasus, et mediis praecinctae nubibus Alpes,
2209 Celsus Athos, et Olympus, et imbrifer Apenninus
2210 Prodiit; hinc et Pyrenes, et Atlantis origo,
2211 Inniti dorso cui sidera cernimus alto.
2212 Dein alii, qui nunc constant, aliique minores
2213 Prossiluere, diuque etiam post usque minores
127022. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2207 Montibus hic magnis ortus, sic Taurus, et ingens
2208 Caucasus, et mediis praecinctae nubibus Alpes,
2209 Celsus Athos, et Olympus, et imbrifer Apenninus
2210 Prodiit; hinc et Pyrenes, et Atlantis origo,
2211 Inniti dorso cui sidera cernimus alto.
2212 Dein alii, qui nunc constant, aliique minores
2213 Prossiluere, diuque etiam post usque minores
127023. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
intra
2215 Cursus erat variante aestu, ventisque coortis
2216 Post quoque, cum coepit Tellus praetendere frontem.
2217 Atque ipsi interea scopulorum culmina venti,
2218 Et Soli, et pluviae minuebant, atque ferebant
2219 In mare detractas praedas, operamque juvabant,
2220 Ocyus ut multis in partibus exoriantur
2221 Incepri montes, Terram et protendere possint.
127024. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2215 Cursus erat variante aestu, ventisque coortis
2216 Post quoque, cum coepit Tellus praetendere frontem.
2217 Atque ipsi interea scopulorum culmina venti,
2218 Et Soli, et pluviae minuebant, atque ferebant
2219 In mare detractas praedas, operamque juvabant,
2220 Ocyus ut multis in partibus exoriantur
2221 Incepri montes, Terram et protendere possint.
127025. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2218 Et Soli, et pluviae minuebant, atque ferebant
2219 In mare detractas praedas, operamque juvabant,
2220 Ocyus ut multis in partibus exoriantur
2221 Incepri montes, Terram et protendere possint.
2222 Sic demum patuit depresso gurgite, junctis
2223 Montibus, et magnis siccatis undique campis
2224 Terra ingens vastis tot nis par capiendis.
2225
127026. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
juvabant,
2220 Ocyus ut multis in partibus exoriantur
2221 Incepri montes, Terram et protendere possint.
2222 Sic demum patuit depresso gurgite, junctis
2223 Montibus, et magnis siccatis undique campis
2224 Terra ingens vastis tot nis par capiendis.
2225 Oceani nec jam cessat labor; additur usque,
2226 Et nova progenies fundo procuditur omni,
127027. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
gurgite, junctis
2223 Montibus, et magnis siccatis undique campis
2224 Terra ingens vastis tot nis par capiendis.
2225 Oceani nec jam cessat labor; additur usque,
2226 Et nova progenies fundo procuditur omni,
2227 Et scopuli augescunt, et littora distenduntur,
2228 Acquirit tellus, perdit mare. Pluribus oris,
2229 Ut referunt, olim quas laverat aequor arenas,
127028. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
siccatis undique campis
2224 Terra ingens vastis tot nis par capiendis.
2225 Oceani nec jam cessat labor; additur usque,
2226 Et nova progenies fundo procuditur omni,
2227 Et scopuli augescunt, et littora distenduntur,
2228 Acquirit tellus, perdit mare. Pluribus oris,
2229 Ut referunt, olim quas laverat aequor arenas,
2230 Nunc seritur, glebaeque boum sudore madescunt,
127029. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2224 Terra ingens vastis tot nis par capiendis.
2225 Oceani nec jam cessat labor; additur usque,
2226 Et nova progenies fundo procuditur omni,
2227 Et scopuli augescunt, et littora distenduntur,
2228 Acquirit tellus, perdit mare. Pluribus oris,
2229 Ut referunt, olim quas laverat aequor arenas,
2230 Nunc seritur, glebaeque boum sudore madescunt,
127030. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ante
2237 Quas circum pelago pulsatas, rauca furentis
2238 Exaudire sali quae vix nunc murmura possunt?
2239 Aegypti extremis in finibus, incipit ora
2240 Qua libyca, et sterilis regio, infoecundaque arena est,
2241 Visuntur, magnorum operum monumenta, ruinae,
2242 Moenia arenarum cumulis protecta, domusque
2243 Exesae, et turres diffractae, scilicet amplae,
127031. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2240 Qua libyca, et sterilis regio, infoecundaque arena est,
2241 Visuntur, magnorum operum monumenta, ruinae,
2242 Moenia arenarum cumulis protecta, domusque
2243 Exesae, et turres diffractae, scilicet amplae,
2244 At collapsae urbes. Non Juppiter irrigat imbre,
2245 Longum iter ad Nili ripas est, terraque nullos
2246 Fructra culta potest foetus dare; proptereaque
127032. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2248 At quod commerci vastas genus inter arenas
2249 Esse potest? Igitur substructas has mare propter
2250 Credibile est urbes, resque huc trans aequora vectas;
2251 Quin superest et adhuc ut portus forma cavati.
2252 Condita principio fuit una, et deinde remoto
2253 Littore successit structis urbs altera muris,
2254 Hospitiumque
127033. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2249 Esse potest? Igitur substructas has mare propter
2250 Credibile est urbes, resque huc trans aequora vectas;
2251 Quin superest et adhuc ut portus forma cavati.
2252 Condita principio fuit una, et deinde remoto
2253 Littore successit structis urbs altera muris,
2254 Hospitiumque recens populo dedit; altera porro
2255 Sic quoque, postremamque
127034. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2254 Hospitiumque recens populo dedit; altera porro
2255 Sic quoque, postremamque excepit Juppiter Ammon,
2256 Desertoque Jovi suffecit, de Jove natum
2257 Qui voluit se, deinde suam; sed et hinc modo pontus
2258 Se retrahit, magno neque portu calusus, ut olim, est
2259 Huic conjucta Pharus jam tum fuit; insula at ante
2260 Usque adeo a terra medio divisa profundo,
127035. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fuit; insula at ante
2260 Usque adeo a terra medio divisa profundo,
2261 Ut, cum hic Maeonius detentum ob numina laesa
2262 Cum sociis caneret Vates Atrida minorem,
2263 Hic et fatidico nectentem vincula Proteo,
2264 Diceret Aegypto tantum distare, diei
2265 Quantum iter unius est actae per caerula puppi,
2266 Flamine quam stridens impelleret aura secundo.
127036. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
diei
2265 Quantum iter unius est actae per caerula puppi,
2266 Flamine quam stridens impelleret aura secundo.
2267 Qui prior incepit Grajorum condere doctas
2268 Historias, et scripta sacrare volumina Musis,
2269 Ille refert, Memphim prope magnam, tamque remotam
2270 A pelago, aeratos sibi visos scilicet orbes,
2271 Ad quos fama fuit religatas ante carinas
127037. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tamque remotam
2270 A pelago, aeratos sibi visos scilicet orbes,
2271 Ad quos fama fuit religatas ante carinas
2272 Haesisse, advectis starent cum mercibus auctae.
2273 Et geminae fuerant adlabens ad mare Syrtes
2274 Quondiam, et navifrago terrebant aequore nautas,
2275 Nunc longo distant sejunctae a littore tractu.
2276 Quin Libyae partem quoque nunc, Nubiaeque
127038. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
orbes,
2271 Ad quos fama fuit religatas ante carinas
2272 Haesisse, advectis starent cum mercibus auctae.
2273 Et geminae fuerant adlabens ad mare Syrtes
2274 Quondiam, et navifrago terrebant aequore nautas,
2275 Nunc longo distant sejunctae a littore tractu.
2276 Quin Libyae partem quoque nunc, Nubiaeque calentis
2277 Appellant prisco servato nomine Pontum,
127039. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2282 Massilia, at diducta situ, pontumque secuta.
2283 Portubus in Latiis, quibus ad certamina structas
2284 Romulidae puppes condebant, nunc viret herba,
2285 Atque alii portus fodiuntur, et usque novantur.
2286 Brundusium classes olim, classesque Ravenna
2287 Excipiebat; at haec miratur littore sese
2288 Esse suo jam diductam; vix parva coërcet
2289 Illud
127040. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
novantur.
2286 Brundusium classes olim, classesque Ravenna
2287 Excipiebat; at haec miratur littore sese
2288 Esse suo jam diductam; vix parva coërcet
2289 Illud naviga, et fundo stant saepe carinae.
2290 Littora quid memorem sidonia, quaque erat ingens
2291 Antiochi regnum, quid grajos undique portus?
2292 Vel modo
127041. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
regnum, quid grajos undique portus?
2292 Vel modo visuntur nusquam, vel ab aequore longe
2293 Disclusi. Aegaei est eductior insula ponti
2294 Omnis, et Epiri quoque latior ora, novisque
2295 Conseritur scopulis illud mare, Cyclades olim
2296 Ut genitae, et Delos Latonia. Proinde tabella
2297 Discere de veteri si nunc terraeque, marisque
127042. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
longe
2293 Disclusi. Aegaei est eductior insula ponti
2294 Omnis, et Epiri quoque latior ora, novisque
2295 Conseritur scopulis illud mare, Cyclades olim
2296 Ut genitae, et Delos Latonia. Proinde tabella
2297 Discere de veteri si nunc terraeque, marisque
2298 Collibeat fines; quantum illas denique culpes?
2299 Mentiri credas, cum sic mutata locorum
127043. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Neptunus in undis
2306 Urbem admiratus; miracula nunc es certe
2307 Decrescunt; urbs jam fundo propiore habitatur.
2308 Amplior est Batavum regio modo, quam fuit olim,
2309 Et, licet aggeribus, ne campos obruat aestu,
2310 Arceat Oceanum, semper minor advenit ille.
2311 Tu quoque littoribus distensa Britannia circum
2312 Crescis: Vos etiam Cimbri, Boreaeque nivalis
127044. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2312 Crescis: Vos etiam Cimbri, Boreaeque nivalis
2313 Indigenae; magis usque humilis circumsonat unda.
2314 Cunctis rebus ab his qui tentat vincere semper
2315 Imminui pelagus, magis et descendere ad ima
2316 (Non pugnem), vero fors nititur argumento:
2317 Ante opus inspexisse tamen, causa omnia possint
2318 Ne peragi haec alia; ne portus obstruat aetas
127045. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2317 Ante opus inspexisse tamen, causa omnia possint
2318 Ne peragi haec alia; ne portus obstruat aetas
2319 Fors aliquos saxa advolvens, ne flumina longe
2320 Protendat terram, et sfecundent littora limo,
2321 Ne juvet Oceanus, cumulosque advectet arenae,
2322 Atque suo proprios restringat munere fines,
2323 Et venti, et pelagi miscentes ima procellae;
127046. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ne flumina longe
2320 Protendat terram, et sfecundent littora limo,
2321 Ne juvet Oceanus, cumulosque advectet arenae,
2322 Atque suo proprios restringat munere fines,
2323 Et venti, et pelagi miscentes ima procellae;
2324 Denique ne motus terraï saepe inopini
2325 Id faciant usquam, scopulosque repente recentes
2326 Educant, veluti nuper, terrestria post tot
127047. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
longe
2320 Protendat terram, et sfecundent littora limo,
2321 Ne juvet Oceanus, cumulosque advectet arenae,
2322 Atque suo proprios restringat munere fines,
2323 Et venti, et pelagi miscentes ima procellae;
2324 Denique ne motus terraï saepe inopini
2325 Id faciant usquam, scopulosque repente recentes
2326 Educant, veluti nuper, terrestria post tot
127048. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2325 Id faciant usquam, scopulosque repente recentes
2326 Educant, veluti nuper, terrestria post tot
2327 Fulmina, post crebros mugitus, praetereuntes
2328 Quos exaudibant Natuae procul, et fugiebant
2329 Ionio in magno, fumosque, ejectaque saxa,
2330 Insula dimoto visa est consurgere fluctu
2331 Haud longe aspectans Curetum regna,
127049. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2336 Aequoris exuviis, Afram venisse sub auras
2337 Credibile est Meliten, quae nunc tam nobilis ora est.
2338 Proin qui conspiciunt terram sub fluctibus esse
2339 Nostrae, quam colimus, similem, et sub fluctibus ipsis
2340 Paulatim sterni sola, marmora, saxa creari,
2341 Compingique lutum varium, et coalescere arenas,
2342 Haec eadem cunctis aliis exordia rebus
127050. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2338 Proin qui conspiciunt terram sub fluctibus esse
2339 Nostrae, quam colimus, similem, et sub fluctibus ipsis
2340 Paulatim sterni sola, marmora, saxa creari,
2341 Compingique lutum varium, et coalescere arenas,
2342 Haec eadem cunctis aliis exordia rebus
2343 Ante fisse putant; ideoque sub aequore vasto
2344 Ut multi persaepe solent durescere pisces,
2345
127051. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
arenas,
2342 Haec eadem cunctis aliis exordia rebus
2343 Ante fisse putant; ideoque sub aequore vasto
2344 Ut multi persaepe solent durescere pisces,
2345 Ostreaque, et conchae, et rubicunda coralia condi
2346 In silice, et fructus omnes, herbaeque marine,
2347 Saepe eadem siccis haec condita sic reperiri
2348 Montibus a falso distantibus aequore longe.
127052. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2342 Haec eadem cunctis aliis exordia rebus
2343 Ante fisse putant; ideoque sub aequore vasto
2344 Ut multi persaepe solent durescere pisces,
2345 Ostreaque, et conchae, et rubicunda coralia condi
2346 In silice, et fructus omnes, herbaeque marine,
2347 Saepe eadem siccis haec condita sic reperiri
2348 Montibus a falso distantibus aequore longe.
127053. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2343 Ante fisse putant; ideoque sub aequore vasto
2344 Ut multi persaepe solent durescere pisces,
2345 Ostreaque, et conchae, et rubicunda coralia condi
2346 In silice, et fructus omnes, herbaeque marine,
2347 Saepe eadem siccis haec condita sic reperiri
2348 Montibus a falso distantibus aequore longe.
2349 Sunt quot in Helvetiis ea rupibus, atque nivosis
127054. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2351 Pisces; in duro non desunt corpore squamae,
2352 Spinarumque tenor, dentesque, oculique rotundi,
2353 Omnia naturae speciem servantia veram.
2354 Certaque quin etiam Phocarum, et grandia Cete
2355 Visuntur spolia, et variantes pingere conchae
2356 Telluris gremium sublimi in monte cavatum.
2357 His alienigenis Pyrenes viscera rebus
2358 Consita
127055. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2352 Spinarumque tenor, dentesque, oculique rotundi,
2353 Omnia naturae speciem servantia veram.
2354 Certaque quin etiam Phocarum, et grandia Cete
2355 Visuntur spolia, et variantes pingere conchae
2356 Telluris gremium sublimi in monte cavatum.
2357 His alienigenis Pyrenes viscera rebus
2358 Consita sunt; Itali montes crevistis et ipsi
127056. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2355 Visuntur spolia, et variantes pingere conchae
2356 Telluris gremium sublimi in monte cavatum.
2357 His alienigenis Pyrenes viscera rebus
2358 Consita sunt; Itali montes crevistis et ipsi
2359 Sic quoque, et aequorei tumulastis monsta profundi.
2360 Totius Europeae demum quis nesciat istis
2361 Portentis foetos montes, Asiamque feracem,
2362 Et Libyam,
127057. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pingere conchae
2356 Telluris gremium sublimi in monte cavatum.
2357 His alienigenis Pyrenes viscera rebus
2358 Consita sunt; Itali montes crevistis et ipsi
2359 Sic quoque, et aequorei tumulastis monsta profundi.
2360 Totius Europeae demum quis nesciat istis
2361 Portentis foetos montes, Asiamque feracem,
2362 Et Libyam, atque alio terras sub sole repertas?
127058. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
crevistis et ipsi
2359 Sic quoque, et aequorei tumulastis monsta profundi.
2360 Totius Europeae demum quis nesciat istis
2361 Portentis foetos montes, Asiamque feracem,
2362 Et Libyam, atque alio terras sub sole repertas?
2363 Quidquid sub pelago viret, innatat, omnibus haeret
2364 In scopulis, durae moliti viscera terrae
2365 Inveniunt homines; tactu lapis omnia
127059. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnibus haeret
2364 In scopulis, durae moliti viscera terrae
2365 Inveniunt homines; tactu lapis omnia constant,
2366 Sed remanet sua forma vel imis certa medullis,
2367 Et modus, atque color; nec congesta omnia casu,
2368 Projecta et temere, at veluti constrata manu sunt,
2369 Formae quaeque suae, gravitatis et ordine certo.
127060. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2365 Inveniunt homines; tactu lapis omnia constant,
2366 Sed remanet sua forma vel imis certa medullis,
2367 Et modus, atque color; nec congesta omnia casu,
2368 Projecta et temere, at veluti constrata manu sunt,
2369 Formae quaeque suae, gravitatis et ordine certo.
2370 Praeterea quot adhuc terram quoque signa ruendo
127061. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2366 Sed remanet sua forma vel imis certa medullis,
2367 Et modus, atque color; nec congesta omnia casu,
2368 Projecta et temere, at veluti constrata manu sunt,
2369 Formae quaeque suae, gravitatis et ordine certo.
2370 Praeterea quot adhuc terram quoque signa ruendo
2371 Non maris invenias? Quandoque est anchora, ut ajunt,
2372 Quam procul a
127062. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2371 Non maris invenias? Quandoque est anchora, ut ajunt,
2372 Quam procul a pelago, quam celsis montibus inter
2373 Duratos pisces inventa, aplustraque fracta
2374 Saxea, malus item, pars et confracta carinae.
2375 Naufragii non ille fuit locus? Ergo putandum
2376 Illa quoque anteacto juga tempore mersa fuisse.
2377 Seape etiam ad fractas tabulas in monte repertas
127063. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2376 Illa quoque anteacto juga tempore mersa fuisse.
2377 Seape etiam ad fractas tabulas in monte repertas
2378 Eruta sunt huminum mulotrum saxea memba,
2379 Ossaque, et armorum, et varii vestigia amictus.
2380 Propterea mare si decrescere debuit annis
2381 Anteactis, neque nunc cessat se littora circum
2382 Omnia contrahere, et limoso accedere fundo,
127064. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2376 Illa quoque anteacto juga tempore mersa fuisse.
2377 Seape etiam ad fractas tabulas in monte repertas
2378 Eruta sunt huminum mulotrum saxea memba,
2379 Ossaque, et armorum, et varii vestigia amictus.
2380 Propterea mare si decrescere debuit annis
2381 Anteactis, neque nunc cessat se littora circum
2382 Omnia contrahere, et limoso accedere fundo,
127065. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2379 Ossaque, et armorum, et varii vestigia amictus.
2380 Propterea mare si decrescere debuit annis
2381 Anteactis, neque nunc cessat se littora circum
2382 Omnia contrahere, et limoso accedere fundo,
2383 Adveniet tempus, dicunt, magnumque canentes
2384 Augurium vanas tentant percellere mentes,
2385 At non illudunt Vates Sapientibus, illud
127066. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
canentes
2384 Augurium vanas tentant percellere mentes,
2385 At non illudunt Vates Sapientibus, illud
2386 Adveniet tempus, pede sicco Hispanus ad Afros
2387 Ut transmigret, et ipsa vetet Natura columnas
2388 Trasnare Herculeas; vicinis insula terris
2389 Omnis ut accedat; Gallisque Britannia constet
2390 Pervia, et Aegaei scopuli maris unica fiant
127067. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad Afros
2387 Ut transmigret, et ipsa vetet Natura columnas
2388 Trasnare Herculeas; vicinis insula terris
2389 Omnis ut accedat; Gallisque Britannia constet
2390 Pervia, et Aegaei scopuli maris unica fiant
2391 Insula; Bosphoriae fauces claudantur, ut olim
2392 Hyrcanae, Euxinusque lacus quoque nominitetur;
2393 Quoque Atlanta salum lavat imum, desinat esse;
127068. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unica fiant
2391 Insula; Bosphoriae fauces claudantur, ut olim
2392 Hyrcanae, Euxinusque lacus quoque nominitetur;
2393 Quoque Atlanta salum lavat imum, desinat esse;
2394 Et brevis, et nullos demum quoque transitus orbem
2395 Extet ab orbe novo ad veterem, defossaque campis,
2396 Collibus et mediis tot naufraga nostra ruantur
2397 Navigia, argentique absorpta metalla, vel
127069. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2391 Insula; Bosphoriae fauces claudantur, ut olim
2392 Hyrcanae, Euxinusque lacus quoque nominitetur;
2393 Quoque Atlanta salum lavat imum, desinat esse;
2394 Et brevis, et nullos demum quoque transitus orbem
2395 Extet ab orbe novo ad veterem, defossaque campis,
2396 Collibus et mediis tot naufraga nostra ruantur
2397 Navigia, argentique absorpta metalla, vel auri.
127070. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2393 Quoque Atlanta salum lavat imum, desinat esse;
2394 Et brevis, et nullos demum quoque transitus orbem
2395 Extet ab orbe novo ad veterem, defossaque campis,
2396 Collibus et mediis tot naufraga nostra ruantur
2397 Navigia, argentique absorpta metalla, vel auri.
2398 Innumerabilibus paulatim talia saeclis
2399 Sed fient, ut, quid terraque, marique sit ante,
127071. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omni cultore perempto,
2407 Factaque Sol, astrumque novum lucescat: at iste
2408 Nec quoque perpetuus constet nitor, almaque demum
2409 Lux pallescat, et absumpta vi sulphuris omni
2410 Desinat in cinerem Tellus ingloria inertem:
2411 Ac porro ingentes per Mundi colligat oras
2412 Diffusum humorem paulatim, et sorbeat undas;
127072. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2409 Lux pallescat, et absumpta vi sulphuris omni
2410 Desinat in cinerem Tellus ingloria inertem:
2411 Ac porro ingentes per Mundi colligat oras
2412 Diffusum humorem paulatim, et sorbeat undas;
2413 Proin iterum in magnum concrescat cooperientem
2414 Terras Oceanum, renovantemque omnia, ut ante.
2415 Scilicet Oceanus cunctis det semina rebus,
127073. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et sorbeat undas;
2413 Proin iterum in magnum concrescat cooperientem
2414 Terras Oceanum, renovantemque omnia, ut ante.
2415 Scilicet Oceanus cunctis det semina rebus,
2416 Et velut altricem terram, terrestria saecla
2417 Omnia sic gigant late, volucresque, ferasque,
2418 Tritonumque genus Mortales, monstraque ponti;
2419 Mutaque gens primum pelagus proscindere tantum
127074. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2418 Tritonumque genus Mortales, monstraque ponti;
2419 Mutaque gens primum pelagus proscindere tantum
2420 Gnara sit, ut pisces, quandoque attollat in auras
2421 Phocarum de more caput, consuescat et illis
2422 Paulatim; sed post audentior unus, et alter
2423 Emergat, victumque sibi quaerere campis,
2424 Saecla propagare, et cultores condere terrae.
2425 Proin partem
127075. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2419 Mutaque gens primum pelagus proscindere tantum
2420 Gnara sit, ut pisces, quandoque attollat in auras
2421 Phocarum de more caput, consuescat et illis
2422 Paulatim; sed post audentior unus, et alter
2423 Emergat, victumque sibi quaerere campis,
2424 Saecla propagare, et cultores condere terrae.
2425 Proin partem Oceanum rerum, Veneremque marinis
2426 Flucibus
127076. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auras
2421 Phocarum de more caput, consuescat et illis
2422 Paulatim; sed post audentior unus, et alter
2423 Emergat, victumque sibi quaerere campis,
2424 Saecla propagare, et cultores condere terrae.
2425 Proin partem Oceanum rerum, Veneremque marinis
2426 Flucibus exortam, nantemque ad littora fingant.
2427 Jam quo non mentem primus procul auferat error?
127077. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2428 Alta movet veluti qui per declivia gressus,
2429 Si ruat, haud subito valeat compescere casum,
2430 Quin ruat ulterius; tum praeceps terque, quaterque
2431 Volvitur, et multa contunditur usque ruina.
2432 Dum tamen has grandes nugas, et docta videmus,
2433 Miramurque hominum deliria, cautior ipsa
2434 Nostra sit, ut proprios mens, dum cavet, ex alienis
127078. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2429 Si ruat, haud subito valeat compescere casum,
2430 Quin ruat ulterius; tum praeceps terque, quaterque
2431 Volvitur, et multa contunditur usque ruina.
2432 Dum tamen has grandes nugas, et docta videmus,
2433 Miramurque hominum deliria, cautior ipsa
2434 Nostra sit, ut proprios mens, dum cavet, ex alienis
2435 Casibus evitet casus, turpesque ruinas,
2436 Nam
127079. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
LIBER QUINTUS
1 Prima in praesidium vitae procudit Egestas
2 Olim tot varias miseris Mortalibus artes,
3 Ingenia exacuens pro rebus, opemque ministrans:
4 Fastus, et ambitio dein excepere, repertos
5 Protuleruntque usus, quanto plus, commoda nostra,
6 Et vitae utilitas inopis quam poscere visa!
7 Sic vestes primum inventae, defendere membris
127080. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Mortalibus artes,
3 Ingenia exacuens pro rebus, opemque ministrans:
4 Fastus, et ambitio dein excepere, repertos
5 Protuleruntque usus, quanto plus, commoda nostra,
6 Et vitae utilitas inopis quam poscere visa!
7 Sic vestes primum inventae, defendere membris
8 Frigus uti possimus, acutaque verbera venti;
9 Parvaque sic tepidis in vallibus edita tecta
127081. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
verbera venti;
9 Parvaque sic tepidis in vallibus edita tecta
10 Sunt, rabiem quoque detur uti vitare ferarum:
11 At nunc purpurea, aurataque in veste locamus
12 Luxum, et delicias, nunc laxa palatia surgunt
13 Effigies etiam e saxo exceptura silentes,
14 Marmoreisque nitent laquearia fulta columnis,
15 Unde urbi, gentique decus, nomenque paratur.
127082. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
columnis,
15 Unde urbi, gentique decus, nomenque paratur.
16 Utque tibi ex aliis vitae rationibus istas
17 Clarus evolvam causas, rudibusque recentes
18 Artibus exortus, et grandes unde recepti
19 Porro auctus, in res procurrere me sine paulo
20 Longius, usus erat queis primitus instituisse
21 Vitam homines, ne deficeret, queis deinde retectae
127083. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recepti
19 Porro auctus, in res procurrere me sine paulo
20 Longius, usus erat queis primitus instituisse
21 Vitam homines, ne deficeret, queis deinde retectae
22 Deliciae, et fines Naturae simplicis illi
23 Dimoti, atque aliis alii de moribus orti
24 Mores, atque novi cultus, distensaque longe
25 Grandia propterea res incrementa per omnes.
26
127084. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
28 Jactet sese aliis potiori vivere ab ortu,
29 Nec majora sibi deberi, primaque rerum.
30 Omnibus aequum jus vitam, stirpemque tueri est,
31 Et capere ad victum de terra, quae velit usus;
32 Utile quidquid habet nam tellus, divitae sunt
33 Commines hominum: repleta est undique succo,
34 Et Natum ad sua quemque vocat velut ubera Mater.
127085. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
stirpemque tueri est,
31 Et capere ad victum de terra, quae velit usus;
32 Utile quidquid habet nam tellus, divitae sunt
33 Commines hominum: repleta est undique succo,
34 Et Natum ad sua quemque vocat velut ubera Mater.
35 Nil proprium est, nostrumque, labor nisi, curaque tantum.
36 His igitur cum percipimus, communia quae sunt,
37 Fiunt nostra: velut qui carpit mitia
127086. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cervumque fugacem,
40 Aut piscem motis findentem caerula pinnus;
41 Namque penu de commui res extrahit illas.
42 Quantum at cumque libet, non sumere proinde licebit;
43 Ast et opus quantum, et quantum petit ipsa voluptas.
44 Quod superest, non fas corrumpi; prodiga non est,
45 Quamvis sit Natura ferax, at in utilitatem
46 Omnia vult verti, ne, quae struit, irrita fiant.
127087. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
40 Aut piscem motis findentem caerula pinnus;
41 Namque penu de commui res extrahit illas.
42 Quantum at cumque libet, non sumere proinde licebit;
43 Ast et opus quantum, et quantum petit ipsa voluptas.
44 Quod superest, non fas corrumpi; prodiga non est,
45 Quamvis sit Natura ferax, at in utilitatem
46 Omnia vult verti, ne, quae struit, irrita fiant.
127088. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
prodiga non est,
45 Quamvis sit Natura ferax, at in utilitatem
46 Omnia vult verti, ne, quae struit, irrita fiant.
47 Propterea tantam terrai sumere partem,
48 Quam colat, et largo foecundet semine varsam
49 Cuique licet, victum sibi quanta effundere possit.
50 Non aliis id erit damno, non causa querelae
51 Justa. Quid? una satis non terra sit omnibus, aeque
127089. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
54 Pleraque sed quoniam, quae vitae accommoda nostrae,
55 Tempore non possunt longo servata manere;
56 Sed nisi forte brevi nostros vertamus in usus,
57 Putrescunt facile, et minuuntur, dispereuntque;
58 Qui sinat hoc fieri, Naturae dona profundit,
59 Atque injurius est aliis, quia sumit acervo
60 Plus de communi, quam quantum postulat usus;
127090. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
qui potuissent
62 Utiliter. Tum par largiri mutua partem,
63 Quae superest, post ut tantundem restituatur,
64 Fragaque cum nucibus brevia, ut serventur in annum,
65 Et collapsuris victuros frugibus agnos
66 Mutare, et pretium hinc variis edicere rebus.
67 Huc igitur nos paulatim traduxit Egestas
68 Multa docens; mox
127091. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mutua partem,
63 Quae superest, post ut tantundem restituatur,
64 Fragaque cum nucibus brevia, ut serventur in annum,
65 Et collapsuris victuros frugibus agnos
66 Mutare, et pretium hinc variis edicere rebus.
67 Huc igitur nos paulatim traduxit Egestas
68 Multa docens; mox hunc longe, longeque receptum
69 Protulimus morem;
127092. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
paulatim traduxit Egestas
68 Multa docens; mox hunc longe, longeque receptum
69 Protulimus morem; pretium confingere quippe
70 Rebus inutilibus libuit tunc, utpote raris,
71 Et quae perpetuo possint servarier aevo,
72 Aes velut, argentum, atque aurum, atque adamantina saxa.
73 Hinc est signato pecore orta pecunia primum
74 Scilicet, hac nobis constant ab origine nummi.
127093. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
servet, adepta est
76 Rem facile, accumuletque, diu si parcat abuti:
77 Hinc cessere in opes privatas publica terrae
78 Jugera, quae populo quoque magno sint sat alendo,
79 Et potiundi aucti, extensique per omnia fines;
80 Nempe ita servari, quodcumque dat ubere gleba
81 Tellus ipsa, potest, nihil ulla et disperit e re.
82 Sic cui principio potiundi cura, laborque
127094. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
78 Jugera, quae populo quoque magno sint sat alendo,
79 Et potiundi aucti, extensique per omnia fines;
80 Nempe ita servari, quodcumque dat ubere gleba
81 Tellus ipsa, potest, nihil ulla et disperit e re.
82 Sic cui principio potiundi cura, laborque
83 Major erat, magis et servabit; major haberi
84 Idem aliis, longeque potentior, ad sua flectens
85 Multos
127095. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
80 Nempe ita servari, quodcumque dat ubere gleba
81 Tellus ipsa, potest, nihil ulla et disperit e re.
82 Sic cui principio potiundi cura, laborque
83 Major erat, magis et servabit; major haberi
84 Idem aliis, longeque potentior, ad sua flectens
85 Multos arbitria, et fors omnes, debuit unus,
86 Et sua progenies meliori e semine visa est
127096. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
e re.
82 Sic cui principio potiundi cura, laborque
83 Major erat, magis et servabit; major haberi
84 Idem aliis, longeque potentior, ad sua flectens
85 Multos arbitria, et fors omnes, debuit unus,
86 Et sua progenies meliori e semine visa est
87 Duci, atque exortus sortiri nobiliores.
88 Protinus hinc Regum, et Dominorum nomina terris,
127097. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
potiundi cura, laborque
83 Major erat, magis et servabit; major haberi
84 Idem aliis, longeque potentior, ad sua flectens
85 Multos arbitria, et fors omnes, debuit unus,
86 Et sua progenies meliori e semine visa est
87 Duci, atque exortus sortiri nobiliores.
88 Protinus hinc Regum, et Dominorum nomina terris,
89 Prorsum ignota prius, sunt prodita, nobilitasque
127098. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sua flectens
85 Multos arbitria, et fors omnes, debuit unus,
86 Et sua progenies meliori e semine visa est
87 Duci, atque exortus sortiri nobiliores.
88 Protinus hinc Regum, et Dominorum nomina terris,
89 Prorsum ignota prius, sunt prodita, nobilitasque
90 Cum censu venit; paupertas, servitiumque
91 Fluxerunt etiam, simul et vis, furta, rapinae:
127099. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
88 Protinus hinc Regum, et Dominorum nomina terris,
89 Prorsum ignota prius, sunt prodita, nobilitasque
90 Cum censu venit; paupertas, servitiumque
91 Fluxerunt etiam, simul et vis, furta, rapinae:
92 Propterea et leges ortae, cuiusque quod esset,
93 Tutum quae facerent, et habendi quae sua, normas
94 Praeciperent, lites ne litibus exciperentur.
127100. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nomina terris,
89 Prorsum ignota prius, sunt prodita, nobilitasque
90 Cum censu venit; paupertas, servitiumque
91 Fluxerunt etiam, simul et vis, furta, rapinae:
92 Propterea et leges ortae, cuiusque quod esset,
93 Tutum quae facerent, et habendi quae sua, normas
94 Praeciperent, lites ne litibus exciperentur.
95 Et quoniam cum nos procurrimus immoderate
127101. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
90 Cum censu venit; paupertas, servitiumque
91 Fluxerunt etiam, simul et vis, furta, rapinae:
92 Propterea et leges ortae, cuiusque quod esset,
93 Tutum quae facerent, et habendi quae sua, normas
94 Praeciperent, lites ne litibus exciperentur.
95 Et quoniam cum nos procurrimus immoderate
96 In rebus, prima amota, nova surgere Egestas
127102. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vis, furta, rapinae:
92 Propterea et leges ortae, cuiusque quod esset,
93 Tutum quae facerent, et habendi quae sua, normas
94 Praeciperent, lites ne litibus exciperentur.
95 Et quoniam cum nos procurrimus immoderate
96 In rebus, prima amota, nova surgere Egestas
97 Usque solet; debet nova suppeditarier usque
98 Ars etiam, multas post se tractura quoque artes.
127103. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
immoderate
96 In rebus, prima amota, nova surgere Egestas
97 Usque solet; debet nova suppeditarier usque
98 Ars etiam, multas post se tractura quoque artes.
99 Quare et praetentis finiti sepibus agri,
100 Et positus campis limes, mensuraque in arva
101 Inducta est, quod quisque habet, ut cognoscere possit,
102 Quodque suum est, colere, atque aliena absistere
127104. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nova surgere Egestas
97 Usque solet; debet nova suppeditarier usque
98 Ars etiam, multas post se tractura quoque artes.
99 Quare et praetentis finiti sepibus agri,
100 Et positus campis limes, mensuraque in arva
101 Inducta est, quod quisque habet, ut cognoscere possit,
102 Quodque suum est, colere, atque aliena absistere gleba.
103 Praesertim sola partiri per jugera
127105. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Qui laetam Aegyptum colitis, ripasque feraces
106 Nili exundantis: delebat quippe quotannis
107 Omnes agrorum confuso limite fines
108 Nilus, et aequabat limosis omnia lymphis.
109 Proin sua servandi Mensorum hinc extudit artem
110 Ardor, opumque fuit terras numerare cupido
111 Quae docuit, post ad fastigia pergimus artis
127106. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
111 Quae docuit, post ad fastigia pergimus artis
112 Hujus item, praetergressi, quo duxit Egestis.
113 Ad Terrae nam sic noscendum venimus augmen
114 Totius, hinc etiam ad Solem, et palantia Caeli
115 Sidera, non humili correpti huc ambitione.
116 Quapropter ne te in promissis plura moremur;
117 Terra quibus dimensa modos, age, percipe plures;
127107. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
124 Quaerebant olim qui terrae totius augmen,
125 Esse rotundam ipsam prius omnes arripiebant:
126 Proin facile ex aliqua dimensa parte rotundae
127 Delabi fuit ad totam, et cognoscere, quanto
128 Orbe sit, et notis circumdare millibus amplam.
129 Hoc prodit tentasse vetus quem fama, Syenem
130 Ille urbem, cum Sol per chelas Canceris iret,
127108. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
augmen,
125 Esse rotundam ipsam prius omnes arripiebant:
126 Proin facile ex aliqua dimensa parte rotundae
127 Delabi fuit ad totam, et cognoscere, quanto
128 Orbe sit, et notis circumdare millibus amplam.
129 Hoc prodit tentasse vetus quem fama, Syenem
130 Ille urbem, cum Sol per chelas Canceris iret,
131 Alti crediderat sub recto verbere Solis
127109. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cum Sol per chelas Canceris iret,
131 Alti crediderat sub recto verbere Solis
132 Esse sitam; nam rumor erat tum lumine adiri
133 Immisso puteos ex omni parte profundos,
134 Et tenebris prorsus spoliari, umbraque carere.
135 Praeterea illam urbem ( Pelleo condita rege
136 Urbs erat huic sedes Aegyptum prima per omnem)
137 Aestiferum recta a sese sic vergere ad Austrum,
127110. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
intervallum,
155 Aequabant quinis stadiorum millibus, oras
156 Aestiferae longe regionis qui peragrabant.
157 Quapropter cingit qui terram maximus orbis,
158 Biscentum, et decies stadiorum quinque, necesse est,
159 Millibus excurrat. Quod, si prima omnia constent
160 Vera, queat nulla prorsus ratione refelli.
161 Verum non illae mediam noctemque, diemque
127111. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
orbi.
185 Namque Rhodo, tanto claram quam fecerat ipse
186 Hospitio, mage quam moles ea vasta Colossi;
187 Submisit fasces Doctrinae Oriente subacto
188 Magnus ubi, et subiit parvos, ut templa, penates;
189 Tu quoque ab Arpino, largum cui flumen et aureum
190 Eloquii, cupidus fontem hunc virtutis adisti:
191 Ergo Rhodo ex humili summas ita radere ponti
127112. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
186 Hospitio, mage quam moles ea vasta Colossi;
187 Submisit fasces Doctrinae Oriente subacto
188 Magnus ubi, et subiit parvos, ut templa, penates;
189 Tu quoque ab Arpino, largum cui flumen et aureum
190 Eloquii, cupidus fontem hunc virtutis adisti:
191 Ergo Rhodo ex humili summas ita radere ponti
192 Aspiciebat aquas sidus (dixere Canopum,
193 Fulgurat Argoae
127113. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
primo de littore visum,
196 Moenia quo Macetae surgunt de nomine Regis,
197 Parte aliqua aetherii sursumse totius orbis
198 Extollebat, ubi jam summum culmen adiret.
199 Et quia utrumque ratus mediae esse sub orbe diei
200 Uno eodemque locum; pariter, sese inter, utrumque
201 Percepit tantis removerier intervallis,
202 Aequa illi parti Terraï ut totius extet
127114. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
200 Uno eodemque locum; pariter, sese inter, utrumque
201 Percepit tantis removerier intervallis,
202 Aequa illi parti Terraï ut totius extet
203 Pars se inflectentis circum, et redeuntis in orbem.
204 Sed spatium certis finibat millibus illud;
205 Ergo itidem hunc certis cingebat millibus orbem.
206 An minus ambiguis, quam sit prior, haec elementis
127115. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
spicula vibrat,
211 Ut novus hinc aliis cumulari debeat error.
212 Mensurae, genus hoc, sed adhuc fallacior illa
213 Tum tentata fuit ratio. Procul urbe Syene,
214 Cujus et haec servant, excisa et marmora nomen,
215 Qui tum adventabant, velut inter mira, referre
216 Hoc quoque consuerant, illa regione sub Austrum
217 Tercentum stadia a Borea protendere sese,
127116. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
211 Ut novus hinc aliis cumulari debeat error.
212 Mensurae, genus hoc, sed adhuc fallacior illa
213 Tum tentata fuit ratio. Procul urbe Syene,
214 Cujus et haec servant, excisa et marmora nomen,
215 Qui tum adventabant, velut inter mira, referre
216 Hoc quoque consuerant, illa regione sub Austrum
217 Tercentum stadia a Borea protendere sese,
127117. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
hanc quoque partem
227 Terrae circuitùs comprendi totius illis
228 Debere a stadiis. Sol jam quis nesciat, illos
229 Quam tutum non sit fines servare sine umbra,
230 Et latam Solis faciem, limbisque receptam
231 Oppositis, illo praesertim tempore, quo, cum
232 Servarent, satis esse putabant in capiendis
233 Mensuris magnas tantum cognoscere partes,
127118. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
faciem, limbisque receptam
231 Oppositis, illo praesertim tempore, quo, cum
232 Servarent, satis esse putabant in capiendis
233 Mensuris magnas tantum cognoscere partes,
234 Et non partium item partes, iterumque resectas,
235 Atque iterum, quas integris demasve, vel addas.
236 Barbara cum premerent Europam bella, ferique
237 Vexarent usus, proin illa inculta jaceret,
127119. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
237 Vexarent usus, proin illa inculta jaceret,
238 Atque artes, legesque sibi lugeret ademptas;
239 Soli vos Arabes terrae felicis Alumni,
240 Astrorum motus cupidi spectastis, et alta
241 Convexa, atque caput supra labentia signa;
242 Effusique aliis Victores protinus oris
243 Excultas artes nostrum immissistis in orbem.
244 Tum vos fama refert
127120. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
244 Tum vos fama refert praeclarae laudis amore
245 Incensos, terrae, quam vestris subdere totam
246 Legibus optastis, voluisse inquirere molem.
247 Propterea in vastis Asiae, quos Tigris, et ingens
248 Alluit Euphrates, campis comprendere certa
249 Mensura tentasse (gradum quam dicimus) unam
250 Terraï partem, quae sexagesima sextae
251 Nimirum partis constat
127121. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
265 Regula qualis erat, ferus aut mos ille Procustis
266 Aptantis peregrina cubantum corpora lecto;
267 Exaequabat enim vi, cum breviora fuissent,
268 Distendens artus, nervorum et texta resolvens,
269 Sin contra a pedibus superessent longa, recidens.
270 Sed quid opus prisca sequi, jam nostra reductis
271 Jamdudum his studiis si floret tempora? Magnum
127122. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quodque viaï a
284 Flexibus atque solo visum est discrimen iniquo
285 Prodire, id summa minuens tollebat ab omni.
286 Num terrae Mensor totius fidere tali
287 Debuit et tantis mensurae erroribus actae?
288 Quid sit opus demi, non cernat, at aestimet anceps?
289 Tum fuit et triquetra qui rem cognoscere forma
290 Aggressus, struxit tali triquetram arte figuram,
127123. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ab omni.
286 Num terrae Mensor totius fidere tali
287 Debuit et tantis mensurae erroribus actae?
288 Quid sit opus demi, non cernat, at aestimet anceps?
289 Tum fuit et triquetra qui rem cognoscere forma
290 Aggressus, struxit tali triquetram arte figuram,
291 Ejus apex Terrae in medio ut se conderet imae,
292 Flexus et in summa turri foret alter, et alter
127124. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
289 Tum fuit et triquetra qui rem cognoscere forma
290 Aggressus, struxit tali triquetram arte figuram,
291 Ejus apex Terrae in medio ut se conderet imae,
292 Flexus et in summa turri foret alter, et alter
293 Culmine in aërii montis, prospectus in illam
294 Unde patet; flexum hunc utrumque, receperit intra
295 Quot sua crura gradus, facile exploravir, et istis
127125. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
289 Tum fuit et triquetra qui rem cognoscere forma
290 Aggressus, struxit tali triquetram arte figuram,
291 Ejus apex Terrae in medio ut se conderet imae,
292 Flexus et in summa turri foret alter, et alter
293 Culmine in aërii montis, prospectus in illam
294 Unde patet; flexum hunc utrumque, receperit intra
295 Quot sua crura gradus, facile exploravir, et istis
127126. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Flexus et in summa turri foret alter, et alter
293 Culmine in aërii montis, prospectus in illam
294 Unde patet; flexum hunc utrumque, receperit intra
295 Quot sua crura gradus, facile exploravir, et istis
296 Percepit notis, quantus prior ille profunda
297 Consitus in Terra, qui formae in acumine summo est,
298 Constiterit; quot proinde gradus sit partibus inter
299 Se
127127. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
306 Illuc fraudis item multum irrepsisse, necesse est,
307 Quod lux, a rebus dum mittitur, inter eundum
308 Per liquidos calles, foetasque vaporibus auras,
309 Flectitur, et torquetur; et ipsum id noscere, quidnam
310 Hic faciat, semper durum est, incertaque constat
311 Quaerendi hoc ratio: ratio proin semper, oportet,
312 Haec quoque servandi fallax, incertaque
127128. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
306 Illuc fraudis item multum irrepsisse, necesse est,
307 Quod lux, a rebus dum mittitur, inter eundum
308 Per liquidos calles, foetasque vaporibus auras,
309 Flectitur, et torquetur; et ipsum id noscere, quidnam
310 Hic faciat, semper durum est, incertaque constat
311 Quaerendi hoc ratio: ratio proin semper, oportet,
312 Haec quoque servandi fallax, incertaque constet.
127129. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
313 Scilicet in mortem curvo de turre profusa
314 Tramite convexam vertente ad sidera partem,
315 Ibat lux; ideo magis apparere patentes
316 Hi flexus, quam par, gemini, et subtilior ille,
317 Quam par, tertius esse; gradus pars scilicet illa
318 Major ob hoc, et major item quoque Terra videri
319 Debuerat, quam sit, sedesque excrescere nostra.
127130. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
315 Ibat lux; ideo magis apparere patentes
316 Hi flexus, quam par, gemini, et subtilior ille,
317 Quam par, tertius esse; gradus pars scilicet illa
318 Major ob hoc, et major item quoque Terra videri
319 Debuerat, quam sit, sedesque excrescere nostra.
320 Caetera quid memorem, primo velut artis in ortu
321 Quam variis tentata modis? Cum noscere paucis
127131. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
325 Sed magnum numeris prendas discrimen in illis.
326 At si sexque, decemque retrorsum in lustra abeamus
327 Mente haud immemori, admissique Lutetia muris
328 Pulchrarum rerum, et magnarum daedala mater,
329 Hospitioque tuo, peregrinis subjiciamus
330 Cuncta oculis, alte magnas consurgere moles
331 Aeternam in sedem doctrinarum, atque leporum
127132. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
daedala mater,
329 Hospitioque tuo, peregrinis subjiciamus
330 Cuncta oculis, alte magnas consurgere moles
331 Aeternam in sedem doctrinarum, atque leporum
332 Aspiceremus, et Uranies super omnia turrim
333 Attolli, qui jura Dae caelastia constent;
334 Tum subito in ritus veteris, legesque Academi
335 Conventus hominum fieri, doctumque Senatum
127133. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
342 Italia hunc Gallis civem danarat habendum,
343 Ipse parem post se vestigia magna ferentem
344 Progeniem; Natique labor fuit ire remensum
345 Arctoa de parte gradum, procurrere et ultra:
346 In laudes, nomenque Nepos succedit utrique,
347 Mensurisque suis loca mensa retentat, avitam
348 Et relegit, patriamque viam, et quoscumque Priores
127134. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fuit ire remensum
345 Arctoa de parte gradum, procurrere et ultra:
346 In laudes, nomenque Nepos succedit utrique,
347 Mensurisque suis loca mensa retentat, avitam
348 Et relegit, patriamque viam, et quoscumque Priores
349 Lustravere gradus partiti Gallica ragna,
350 Lustrat agens, et opus multorum perficit unus.
351 Porro majus opus decretum; nempe remota
127135. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
345 Arctoa de parte gradum, procurrere et ultra:
346 In laudes, nomenque Nepos succedit utrique,
347 Mensurisque suis loca mensa retentat, avitam
348 Et relegit, patriamque viam, et quoscumque Priores
349 Lustravere gradus partiti Gallica ragna,
350 Lustrat agens, et opus multorum perficit unus.
351 Porro majus opus decretum; nempe remota
127136. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
347 Mensurisque suis loca mensa retentat, avitam
348 Et relegit, patriamque viam, et quoscumque Priores
349 Lustravere gradus partiti Gallica ragna,
350 Lustrat agens, et opus multorum perficit unus.
351 Porro majus opus decretum; nempe remota
352 Tentandae regione viae, spatia atque adeunda
353 Inter se vasto longo distantia caelo,
127137. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
praeterit orbis
356 Nocte diem exaequans, atque ad torpentia brumae
357 Regna, polo vicina, aeterni ad frigoris oras.
358 Quas tibi mensuras Terrae dum pandimus omnes,
359 Et variam longo rationem carmine, et artem,
360 Exhaustosque viris evolvimus inde labores,
361 Tenuia, spero equidem, non argumenta quereris
362 Texere me pertaesus; at huc tibi proinde libebit
127138. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
356 Nocte diem exaequans, atque ad torpentia brumae
357 Regna, polo vicina, aeterni ad frigoris oras.
358 Quas tibi mensuras Terrae dum pandimus omnes,
359 Et variam longo rationem carmine, et artem,
360 Exhaustosque viris evolvimus inde labores,
361 Tenuia, spero equidem, non argumenta quereris
362 Texere me pertaesus; at huc tibi proinde libebit
363 Subtractam
127139. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
394 Propterea quoddam sidus, quod, culmine motus
395 Cum fuerit summo, nimium non vertice flectat
396 A nostro procul (ex humili fracti omnia turbent
397 Nam radii), servant oculo vigilante, et utraque
398 Suspiciunt regione loci, quam vertice distet
399 Servantum, prope praeteriens cum transit, utroque.
400 Sic geminus quem tum vertex intercipit, arcum
401 Scire
127140. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
398 Suspiciunt regione loci, quam vertice distet
399 Servantum, prope praeteriens cum transit, utroque.
400 Sic geminus quem tum vertex intercipit, arcum
401 Scire datur, proin et terrae quem puncta coercent.
402 Quarta orbis parte id pergunt; divisa superno est
403 Inque gradus aequos limbo, graduumque minutas
404 Particulas; medio dependet acumine filum,
127141. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
431 Tentandum, si fors transferre in carmina possim,
432 Exorandaque sunt, praesentia numina, Musae,
433 Ne me sponte sequi juga per montana, nivesque,
434 Praeruptasque vias, nemora et per inhospita nolint
435 Vadentem, hasque etiam super alto inscribere Pindi
436 Culmine mensuras, artemque ex ordine totam.
437 Scire licet triquetra in quacumque hoc esse figura,
127142. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Vadentem, hasque etiam super alto inscribere Pindi
436 Culmine mensuras, artemque ex ordine totam.
437 Scire licet triquetra in quacumque hoc esse figura,
438 Ut rerum sex de summa, quae constat et ipsis
439 Flexibus, et laterum costis, si terna patescant
440 Aut latere aut gemina haec cum flexu scilicet uno,
441 Cum latere aut contra duo flexus simplice, possis
127143. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Pindi
436 Culmine mensuras, artemque ex ordine totam.
437 Scire licet triquetra in quacumque hoc esse figura,
438 Ut rerum sex de summa, quae constat et ipsis
439 Flexibus, et laterum costis, si terna patescant
440 Aut latere aut gemina haec cum flexu scilicet uno,
441 Cum latere aut contra duo flexus simplice, possis
442 Arte haud ignota Mensoribus, omnia quae sunt
127144. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
440 Aut latere aut gemina haec cum flexu scilicet uno,
441 Cum latere aut contra duo flexus simplice, possis
442 Arte haud ignota Mensoribus, omnia quae sunt
443 Prendere praeterea, et sic sena elementa videre.
444 Quapropter cum tu tractum per millia certa
445 Jam noscas dimensus, ab hoc exordia duces
446 Inde oculis signans varios ex ordine montes,
127145. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
457 Extrue nunc aliam speciem, velut ante, triquetram,
458 Unus ad unum illum ut pertingat nunc quoque finem,
459 Alter at hunc primum praestringat acumine montem
460 Flexus, et alter item innitatur monte secundo;
461 Jam latus agnoscis, quod ab illo limite primum
462 Tollitur in montem, geminos servare licebit
463 Et flexus quoscumque; patescet proinde, quod optas,
127146. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
acumine montem
460 Flexus, et alter item innitatur monte secundo;
461 Jam latus agnoscis, quod ab illo limite primum
462 Tollitur in montem, geminos servare licebit
463 Et flexus quoscumque; patescet proinde, quod optas,
464 Id lateris spatium, quod montem est inter utrumque.
465 Tres inter montes iterum educenda figura est,
466 Quam doceo, cujus latus unum, scilicet
127147. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cadendo
488 Signaret corpus, superincidat; ecce triquetra
489 Prodit forma recens, hoc cujus tertius extat
490 Flexus in incursu notus tibi, namque sit inter
491 Exiguum, et magnum medius, rectumque vocamus.
492 Vertice verum alii constant in utroque minores,
493 Quos valeas, quanti sint, explorare, latusque
494 Hos apices inter notum quoque, quippe repertum est.
127148. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
497 Obliquum veluti projecta corpus ab umbra.
498 Haec iterum, atque iterum perage, intervallaque in aequor
499 Projice cuncta, nihil sursum, deorsumque relinquens.
500 Et jam, quod superest, spatia haec projecta, locati
501 Ipsi ut sunt montes, vario serpentia ductu,
502 Inque alias, aliasque plagas pergentia Mundi,
503 Nunc opus est partem convertere cuncta sub
127149. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sequenti
512 Planitiem sublatam alte procurrere in orbis
513 Planitiem medii, rectoqe secare meatu;
514 Nam triquetram cernas telluris in aequore formam,
515 Cujus flexus et hic rectus noscetur, et ille,
516 Quem monte in primo servaveris; adde repertum
517 Jam latus, est inter montes quod scilicet illos
518 Projectum spatium: quare, quod restat, habebis
127150. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
512 Planitiem sublatam alte procurrere in orbis
513 Planitiem medii, rectoqe secare meatu;
514 Nam triquetram cernas telluris in aequore formam,
515 Cujus flexus et hic rectus noscetur, et ille,
516 Quem monte in primo servaveris; adde repertum
517 Jam latus, est inter montes quod scilicet illos
518 Projectum spatium: quare, quod restat, habebis
519 Illud
127151. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
517 Jam latus, est inter montes quod scilicet illos
518 Projectum spatium: quare, quod restat, habebis
519 Illud item latus, a primo quod vertice in orbis
520 Planitie medii, et telluris in aequore tendit.
521 Sic faciens iterum binos, iterumque per omnes,
522 Qui superant, montes altos, humilesque vicissim,
523 Ipsaque prima etiam camporum, extremaque signa,
127152. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
538 Gaudebis tunc incassum haud cecidisse laborem;
539 Namque operum in serio tam longa, difficilique,
540 Qui, licet exiguus, subrepserit, omnia prorsus
541 Disturbet malus error, et irrita reddat, et illud
542 Durum opus immani molimine rursus adiri,
543 Et refici cogat; velut in montem grave saxum
544 Quod vix truditur, et clivi prope culmen adeptum est,
127153. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Gaudebis tunc incassum haud cecidisse laborem;
539 Namque operum in serio tam longa, difficilique,
540 Qui, licet exiguus, subrepserit, omnia prorsus
541 Disturbet malus error, et irrita reddat, et illud
542 Durum opus immani molimine rursus adiri,
543 Et refici cogat; velut in montem grave saxum
544 Quod vix truditur, et clivi prope culmen adeptum est,
545
127154. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
difficilique,
540 Qui, licet exiguus, subrepserit, omnia prorsus
541 Disturbet malus error, et irrita reddat, et illud
542 Durum opus immani molimine rursus adiri,
543 Et refici cogat; velut in montem grave saxum
544 Quod vix truditur, et clivi prope culmen adeptum est,
545 Deficiente solo aut tenui prodente lapillo
546 In vallem celerans subito devolvitur imam;
127155. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
541 Disturbet malus error, et irrita reddat, et illud
542 Durum opus immani molimine rursus adiri,
543 Et refici cogat; velut in montem grave saxum
544 Quod vix truditur, et clivi prope culmen adeptum est,
545 Deficiente solo aut tenui prodente lapillo
546 In vallem celerans subito devolvitur imam;
547 Damnati flent, Sysiphium repetuntqe laborem.
127156. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
forte recedit
552 Stella micans (nisi tum geminis servetur eodem
553 Tempore forte locis ), diverso tempore namque
554 Non statione una caeli de culmine fulget.
555 Motus et hic certe duplex est, proditus alter
556 Jamdudum, quo quaeque videntur sidera ferri
557 Axe super (quo se convertit et annua Tellus)
558 Lenta tamen nimium: biscentum saecula gyrum
127157. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
554 Non statione una caeli de culmine fulget.
555 Motus et hic certe duplex est, proditus alter
556 Jamdudum, quo quaeque videntur sidera ferri
557 Axe super (quo se convertit et annua Tellus)
558 Lenta tamen nimium: biscentum saecula gyrum
559 Conficiunt unum, deciesque his addita sena.
560 Proditus alter at est nuper, qui consit ab ipsa
127158. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Tellus)
558 Lenta tamen nimium: biscentum saecula gyrum
559 Conficiunt unum, deciesque his addita sena.
560 Proditus alter at est nuper, qui consit ab ipsa
561 Terrae motu, et diuturna lucis ab alto
562 Ad nos usque via; non se uno haec namque propagat
563 Temporis in puncto, spatia et simul omnia carpit.
564 Has ob res geminis, radius qui nostra lacessit
127159. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
560 Proditus alter at est nuper, qui consit ab ipsa
561 Terrae motu, et diuturna lucis ab alto
562 Ad nos usque via; non se uno haec namque propagat
563 Temporis in puncto, spatia et simul omnia carpit.
564 Has ob res geminis, radius qui nostra lacessit
565 Lumina, ab obliqua fert ictum parte; videmus
566 Properea sidus, non qua regione lacatum
127160. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
580 Ergo age, qui Boreae Gallorum primus ad oras
581 Protulit urbe gradum a regali mensus, eundem
582 Congruere octonis decies ad milla sena
583 Millibus adjunctis invenit, tendere et ultra
584 Plus quater ad centum quam passus, scilicet istis
585 Jam decies septem debes, atque addere binos.
586 Novimus at quoniam lentos nihil esse moratum
587 Sideros
127161. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
globum, veramque repente
598 Exortum desiderium cognoscere formam.
599 Protinus hinc etiam falsa ratione putatum est
600 Idcirco a gemino compressam cardine terram
601 Esse, et plus medio tumefactam augerier orbe;
602 Quippe his servatis a rebus, forma profecto
603 Debuerat Terrae prorsus contraria reddi,
604 Nempe in utrumque polum quae paulo longior esset,
127162. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
augerier orbe;
602 Quippe his servatis a rebus, forma profecto
603 Debuerat Terrae prorsus contraria reddi,
604 Nempe in utrumque polum quae paulo longior esset,
605 Et primum coni segmen, velut ova, referret;
606 Namqua curva magis frons Terrae est, nonne meatus
607 Sub Terram citius concurrant, conveniantque
608 In flexum, recta quos subtus ducere tentes
127163. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sit de segmine primo,
614 Effigie, mage frontis curvato inflectitur arcu,
615 Qua de parte magis producitur; atque ubi distat
616 Planitie minus a recta, subtilior exit,
617 Et minor axis ibi est: ita ad axem crescere debent,
618 A majore gradus dum pergunt axe, minorem
619 Continui, minimusque gradus majore sub axe est.
620 Inde fit, ut Tellus, si in cardinem utrumque minores
127164. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
624 Fit pariter, si distantum discrimina noscas
625 Mensurae graduum, formam ut deducere possis,
626 Terrai quae sit circum, compressane constet,
627 Longane, uter major nimirum, et quatenus axis.
628 Ergo ex servatis gradibus quoque, fraude retecta,
629 Compressam non parte polorum ab utraque putarunt
630 Esse; sed ex illa contra procurrere Terram:
127165. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
putarunt
630 Esse; sed ex illa contra procurrere Terram:
631 Nimirum non tum stetit haec sententia primum,
632 Quippe aliquis jam contulerat, quod rebus in istis
633 Omnibus et terris tentatum, et tempore in omni est,
634 Et quod in Aegypto quondam, et quod nuper in oris
635 His Italis, Gallosque inter, Batavosque peractum,
636 Imminuique gradus hoc viderat ordine notos.
127166. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
630 Esse; sed ex illa contra procurrere Terram:
631 Nimirum non tum stetit haec sententia primum,
632 Quippe aliquis jam contulerat, quod rebus in istis
633 Omnibus et terris tentatum, et tempore in omni est,
634 Et quod in Aegypto quondam, et quod nuper in oris
635 His Italis, Gallosque inter, Batavosque peractum,
636 Imminuique gradus hoc viderat ordine notos.
127167. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Terram:
631 Nimirum non tum stetit haec sententia primum,
632 Quippe aliquis jam contulerat, quod rebus in istis
633 Omnibus et terris tentatum, et tempore in omni est,
634 Et quod in Aegypto quondam, et quod nuper in oris
635 His Italis, Gallosque inter, Batavosque peractum,
636 Imminuique gradus hoc viderat ordine notos.
637 Quin fuit et Lunae servatos ante labores
127168. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
631 Nimirum non tum stetit haec sententia primum,
632 Quippe aliquis jam contulerat, quod rebus in istis
633 Omnibus et terris tentatum, et tempore in omni est,
634 Et quod in Aegypto quondam, et quod nuper in oris
635 His Italis, Gallosque inter, Batavosque peractum,
636 Imminuique gradus hoc viderat ordine notos.
637 Quin fuit et Lunae servatos ante labores
127169. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
634 Et quod in Aegypto quondam, et quod nuper in oris
635 His Italis, Gallosque inter, Batavosque peractum,
636 Imminuique gradus hoc viderat ordine notos.
637 Quin fuit et Lunae servatos ante labores
638 De tabulis qui cognoscens, numerisque retentans,
639 Diceret haud aequis curvarier arcubus umbras,
640 Sed flexis ovi in formam, qua praedita Tellus.
127170. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
642 Quae fluere ex ipsa gravitate, itidemque voluta
643 Un sese a terra; proin hoc fuit, unde coactus
644 Est alios aliquis gravitatis quaerere fontes,
645 Atque aliam legem, et rationem, qua revoluta
646 Terra licet, possit longa consistere forma;
647 Nam visum est potius Terrae transire figura
648 Ante a servata ad garvitatem, quam gravitate
127171. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Terrae formam delabier ante reperta,
650 Cum gravitas variis possit rationibus aeque
651 Aptari, at nequeat, quae jam servata, refingi
652 Forma, et non species ea, quae deprenditur, esse.
653 Certius ipsam igitur servandi exorta cupido est
654 Formam animis, curasque laboribus adjiciendi
655 Exhaustis alias; siquidem minus apta videri
127172. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pars illius orbis
658 Umbrosi, facies Lunae quo carpitur, arcus:
659 Ambiguam neque rem manifesto pandere quibant
660 Mensurae indicio, vel adhuc quaecumque recenti,
661 Et fida fuerant quantumlibet arte peractae,
662 Scilicet unius conclusae limite regni.
663 Namque propinquorum garduum discrimina tam sunt
664 Parva, ut in haec longe tenues nos ducere possint
127173. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
673 Quis memoret, quam dura locis utrisque laborum
674 Exantlata? Quibus sese immisere periclis?
675 Jam Laponum regna, ut vocitant, glacialia longe
676 Prima cohors adiit, quamvis et serior oris
677 Exisset patriis, gelida tamen ocyor istuc
678 Se retulit victrix, mensuramque extulit Ursa,
679 Vix tum iterum caelo sol ducere coeperat annum.
680 Non tot
127174. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Aeetaea ad regna carina,
682 Fulvo surriperent ut clarum vellus ab auro,
683 Conspersum quamvis mare concurrentibus esset
684 Tranandum scopulis, efflantes naribus ignem
685 Et Tauri aeripedes subigendi, atque atra veneno
686 Ora soporifero vigilis religanda draconis;
687 Quot subeunda olli horrenti rerum aspera terra;
688 Et quot erat curis duras opus addere curas.
127175. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
naribus ignem
685 Et Tauri aeripedes subigendi, atque atra veneno
686 Ora soporifero vigilis religanda draconis;
687 Quot subeunda olli horrenti rerum aspera terra;
688 Et quot erat curis duras opus addere curas.
689 Lecta fuit sedes operi opportuna gerendo
690 Tornea, ad gelidae procul Urbs confinia Zonae,
691 Unde
127176. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
procul Urbs confinia Zonae,
691 Unde esse incipiunt hyberno tempore noctes
692 Perpetuae magis, atque magis, dum maxima senos
693 Exaequet menses, et lux quoque maxima senos.
694 Hic calcanda jacet fluvii cognominis unda,
695 Cujus mensurae visa est aptissima primae
696 Planities; sed enim fuerat nix saepe viai
697 E
127177. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
immobilis haesit
700 Interdum; usque adeo saevit Jove frigida crudo
701 Tempestas hyberna, ut gens quoque nata sub illo
702 Aethere saepe gelu deperdat membra secante,
703 Et tanquam a bello truncatos praeferat artus.
704 Obsidione velut conclusa, arctataque parvis
705 Abdit se domibus brumali tempore torpens;
706 Nix superat, canoque sepultam pulvere condit.
127178. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parvis
705 Abdit se domibus brumali tempore torpens;
706 Nix superat, canoque sepultam pulvere condit.
707 Deficit unda fluens in potus versa manentem
708 In glaciem, silice et praedura durior extat,
709 Vinaque vincta gelu, ferroque secanda rigescunt;
710 Tantum, Bacche, tuo fera temnis frigora flore,
711 Hoc uno gelidis non stringeris aeris auris.
127179. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad imam
720 Radicem aerii, Kittim dixere Coloni,
721 Haerendum est; illic fabricanda patentia sursum,
722 Pastorum de more mapalia, suspicerentur
723 Unde faces caeli, et sublimes verticis ulnae;
724 Et sunt multa locis aptanda, movendaque multis
725 Instrumenta gravi molimine, Daedalus ille
726 Praesertim multa quae fecerat arte Britannus,
127180. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Kittim dixere Coloni,
721 Haerendum est; illic fabricanda patentia sursum,
722 Pastorum de more mapalia, suspicerentur
723 Unde faces caeli, et sublimes verticis ulnae;
724 Et sunt multa locis aptanda, movendaque multis
725 Instrumenta gravi molimine, Daedalus ille
726 Praesertim multa quae fecerat arte Britannus,
727 Uranie cujus tantum est munita labore:
127181. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
740 Consiliis, operisque potens, cum saepe viderent
741 Circum alienigenas fundi, atque, ut sacra ferentes,
742 Lente onus id vectare Viros, intus latitare
743 Numina credebant, Divum et procedere magnam
744 Matrem inter Gallos; namque illos stulta premebat
745 Relligio, exanimosque Deos, et inania signa
746 Thure coli, votisque jubens, et sanguine fuso.
127182. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
742 Lente onus id vectare Viros, intus latitare
743 Numina credebant, Divum et procedere magnam
744 Matrem inter Gallos; namque illos stulta premebat
745 Relligio, exanimosque Deos, et inania signa
746 Thure coli, votisque jubens, et sanguine fuso.
747 Haud dimota minus tamen haec obstantia circum
748 Omnia sunt; quid enim obstiterit, queis gloria vires
127183. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
743 Numina credebant, Divum et procedere magnam
744 Matrem inter Gallos; namque illos stulta premebat
745 Relligio, exanimosque Deos, et inania signa
746 Thure coli, votisque jubens, et sanguine fuso.
747 Haud dimota minus tamen haec obstantia circum
748 Omnia sunt; quid enim obstiterit, queis gloria vires
749 Addit, et exagitat velut acri pectora thyrso?
127184. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
746 Thure coli, votisque jubens, et sanguine fuso.
747 Haud dimota minus tamen haec obstantia circum
748 Omnia sunt; quid enim obstiterit, queis gloria vires
749 Addit, et exagitat velut acri pectora thyrso?
750 Unius mensura gradus tunc prodita demum
751 Constitit, ipsa novem, decies et millia sena
752 Exaequans, passus si tollas inde quaternos,
127185. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
748 Omnia sunt; quid enim obstiterit, queis gloria vires
749 Addit, et exagitat velut acri pectora thyrso?
750 Unius mensura gradus tunc prodita demum
751 Constitit, ipsa novem, decies et millia sena
752 Exaequans, passus si tollas inde quaternos,
753 Et decies septem. Doctae Dux signa cohortis
754 Jam movet; excedunt laeti glacialibus oris.
755 Ille nova
127186. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
velut acri pectora thyrso?
750 Unius mensura gradus tunc prodita demum
751 Constitit, ipsa novem, decies et millia sena
752 Exaequans, passus si tollas inde quaternos,
753 Et decies septem. Doctae Dux signa cohortis
754 Jam movet; excedunt laeti glacialibus oris.
755 Ille nova te tellure, novi et sub tegmine caeli
756 Multa etiam solers servaverat, esset ut inde
127187. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
752 Exaequans, passus si tollas inde quaternos,
753 Et decies septem. Doctae Dux signa cohortis
754 Jam movet; excedunt laeti glacialibus oris.
755 Ille nova te tellure, novi et sub tegmine caeli
756 Multa etiam solers servaverat, esset ut inde
757 Ditior ars, quae Naturae procul abdita quaerit,
758 Pendentis tractus virgae, cum tempore certo
127188. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quaerit,
758 Pendentis tractus virgae, cum tempore certo
759 Vibratur, longisque moras pro tractibus ejus,
760 Quaque via radii torpentes aeris auras
761 Desuper ingressi, et densatas frigore multo
762 Progrediantur, item stammarum innoxia caelo
763 Plurima per noctem spactacula, versicolores
764 Perque diem nubes, geminosque per aethera soles
127189. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aethera soles
765 Saepe, coronatosque, nec unam saepe per umbras
766 Fulgentem olim pulchra cum Colchide vellere rapto,
767 Finibus a gelidis Ursae, et regione nivali
768 Gaudentes focios praeclaro munere functos
769 Restituit patriae incolumes, caeloque tepenti.
770 Interea calidas Americae errabat in oris
771 Altera
127190. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
775 Nimirum qua se flectit noctemque, diemque
776 Aequans, qui mediam Terram discriminat, orbis.
777 Tempore eodem illa caeli regione quis omnes
778 Aëris esse vices, atque una frigora, et aestum
779 Crederet, et mites una insedisse tepores?
780 Non procul aestiferi de littore gurgitis illic
781 Consurgunt vasti montes, quibus altior alter
782 In terris se
127191. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
diemque
776 Aequans, qui mediam Terram discriminat, orbis.
777 Tempore eodem illa caeli regione quis omnes
778 Aëris esse vices, atque una frigora, et aestum
779 Crederet, et mites una insedisse tepores?
780 Non procul aestiferi de littore gurgitis illic
781 Consurgunt vasti montes, quibus altior alter
782 In terris se nullus apex ad sidera tollit:
127192. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nec alte est,
791 Aëriis quam quae magis Alpibus edita rupes.
792 Illi recta licet violenti ad verbera Solis
793 Perstent perpetuum procero culmine montes,
794 At quoniam et terrae procul a fervoribus imae
795 Eduxere caput, circum et tenuissimus aër
796 Obsedit, longeque levissimus, horrida semper
797 Regnat hyems glacie concreta, et frigidus annus,
127193. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
792 Illi recta licet violenti ad verbera Solis
793 Perstent perpetuum procero culmine montes,
794 At quoniam et terrae procul a fervoribus imae
795 Eduxere caput, circum et tenuissimus aër
796 Obsedit, longeque levissimus, horrida semper
797 Regnat hyems glacie concreta, et frigidus annus,
798 Semper et aeterna nive canent obruta saxa;
127194. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
794 At quoniam et terrae procul a fervoribus imae
795 Eduxere caput, circum et tenuissimus aër
796 Obsedit, longeque levissimus, horrida semper
797 Regnat hyems glacie concreta, et frigidus annus,
798 Semper et aeterna nive canent obruta saxa;
799 Quippe prior superat, super et constructa vetustam
800 Incidit usque recent, cumulo proin crescere magno
127195. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
imae
795 Eduxere caput, circum et tenuissimus aër
796 Obsedit, longeque levissimus, horrida semper
797 Regnat hyems glacie concreta, et frigidus annus,
798 Semper et aeterna nive canent obruta saxa;
799 Quippe prior superat, super et constructa vetustam
800 Incidit usque recent, cumulo proin crescere magno
801 Visa, locisque pedes multis assurgere centum.
127196. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
796 Obsedit, longeque levissimus, horrida semper
797 Regnat hyems glacie concreta, et frigidus annus,
798 Semper et aeterna nive canent obruta saxa;
799 Quippe prior superat, super et constructa vetustam
800 Incidit usque recent, cumulo proin crescere magno
801 Visa, locisque pedes multis assurgere centum.
802 Qui procul aspiciunt has alto ex aequore terras,
127197. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Mirantur certo praecingi limite montes,
804 Quem super omnia sunt candenti tecta pruina.
805 Interea immo dico languescunt Solis ab aestu
806 Ipsi, et dum pelago puppi fluitante feruntur,
807 Et post dum portus tetigere, obeuntque propinqua
808 Oppida; namque sero finduntur saxa calere
809 Ille, terraque hiat ventis, radiisque perusta.
127198. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
super omnia sunt candenti tecta pruina.
805 Interea immo dico languescunt Solis ab aestu
806 Ipsi, et dum pelago puppi fluitante feruntur,
807 Et post dum portus tetigere, obeuntque propinqua
808 Oppida; namque sero finduntur saxa calere
809 Ille, terraque hiat ventis, radiisque perusta.
810 At valle in media, qua sese viribus aer
127199. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
810 At valle in media, qua sese viribus aer
811 Temperat adversis, hinc ardens, frigidus illinc,
812 Ver agitur; pulcher nec jam unquam vertitur annus;
813 Nam paulum Sol hinc se a vertice flectit, et illinc,
814 Perpetuumque dies alternans noctibus aequos,
815 Haud mutata, facit, caeli placidissima contstet
816 Tempestas, haec Elysii videantur ut esse
817 Fortunata
127200. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illinc,
814 Perpetuumque dies alternans noctibus aequos,
815 Haud mutata, facit, caeli placidissima contstet
816 Tempestas, haec Elysii videantur ut esse
817 Fortunata loca, et campi, sedesque beatae.
818 Cuncta fovet Zephyris natura tepentibus, atque
819 De terra omnigenos simul omni tempore foetus
820 Fundit; opes verno proprias permiscet honore
127201. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
828 Serpere multa Viri producto in millia tractu.
829 Protinus ad triquetras cum ventum exinde figuras
830 Aëre signandas liquido, incubuere quot acres
831 Aerumnae, Herculeis aucturae et viribus ingens
832 Nomen, et exhausturae odia imperiosa Novercae!
833 Illarum tantum flexus servare coacti
834 Montium in ascensu medio; quippe invia longe
835 Culmina
127202. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tractu.
829 Protinus ad triquetras cum ventum exinde figuras
830 Aëre signandas liquido, incubuere quot acres
831 Aerumnae, Herculeis aucturae et viribus ingens
832 Nomen, et exhausturae odia imperiosa Novercae!
833 Illarum tantum flexus servare coacti
834 Montium in ascensu medio; quippe invia longe
835 Culmina erant glacie aeternae constrata pruinae,
127203. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
odia imperiosa Novercae!
833 Illarum tantum flexus servare coacti
834 Montium in ascensu medio; quippe invia longe
835 Culmina erant glacie aeternae constrata pruinae,
836 Et non vitales aurae, aut spirabilis aether.
837 Quin saepe et mediis tentoria montibus olli
838 Figebant, depressa nivis plerumque ruina;
839 Pertaesos quoties illic haerere videres
127204. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
coacti
834 Montium in ascensu medio; quippe invia longe
835 Culmina erant glacie aeternae constrata pruinae,
836 Et non vitales aurae, aut spirabilis aether.
837 Quin saepe et mediis tentoria montibus olli
838 Figebant, depressa nivis plerumque ruina;
839 Pertaesos quoties illic haerere videres
840 Nequidquam, longosque dies trahere, atque morari,
127205. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illic haerere videres
840 Nequidquam, longosque dies trahere, atque morari,
841 Donec disjectis jam caelum purius esset
842 Invisis nebulis, sudusque vaporibus aer
843 Et caelum, et terras aperiret, et aequora, posset
844 Prospectus procul in montem ut de monte patere.
845 Aetherii demum ad mensuram scanditur arcus.
127206. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
haerere videres
840 Nequidquam, longosque dies trahere, atque morari,
841 Donec disjectis jam caelum purius esset
842 Invisis nebulis, sudusque vaporibus aer
843 Et caelum, et terras aperiret, et aequora, posset
844 Prospectus procul in montem ut de monte patere.
845 Aetherii demum ad mensuram scanditur arcus.
846 Protinus
127207. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
840 Nequidquam, longosque dies trahere, atque morari,
841 Donec disjectis jam caelum purius esset
842 Invisis nebulis, sudusque vaporibus aer
843 Et caelum, et terras aperiret, et aequora, posset
844 Prospectus procul in montem ut de monte patere.
845 Aetherii demum ad mensuram scanditur arcus.
846 Protinus ipsa aliquam partim
127208. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
848 Partim inter socios facile in diversa abeuntes
849 Discordes animi paulum, atque exorta simultas,
850 Tum fraudes etiam in servando saepe retectae,
851 Vitataeque modis variis, et proinde novata
852 Jam toties, iterumque opera instaurata, iterumque,
853 Omnia tentantes denos tenuere per annos.
854 Tandem inventa gradus longo quaesita labore
127209. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
861 Neve sui, in vulgus patefacto errore, puderet,
862 Cum spectant animo de se infrendente triumphum.
863 Ergo gradus certis comprensi, suppositique
864 Denique terni sunt mensuris, et minor horum
865 Unus quisque gradu, gelidae qui subjacet Ursae,
866 Detectus; ratio compressae ab utroque polorum
867 Certius inde fuit firmata, receptaque Terrae.
868 Jam
127210. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
frontem.
890 At vero a geminis collatis mutua nunc his,
891 Nunc illis gradibus, non certa atque una tumentis
892 Formae, at dissimilis ratio diversaque prodit.
893 Adde et, post etiam graduum quaae mensa suere
894 Diversis spatia in regionibus, ipsa figuram
895 Efficere hanc varie diversam, dissimilemque,
896 Seorsum aliis eadem ut gradibus collata tuaris.
127211. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
911 Dimensus, nostrasque libens transmisit ad oras.
912 Tempore quanquam illo Domina Romanus ab Urbe,
913 Ut solet, aeternis flectebat legibus Orbem
914 Doctrina Pater effulgens, et Numinis instar,
915 Ad mores Populos, ad munera dia vocabat;
916 Tu tamen induxi, vel ab his decus, inclyte Silvi,
917 Vellet ut ipse suo curis adjungere regno,
918
127212. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
915 Ad mores Populos, ad munera dia vocabat;
916 Tu tamen induxi, vel ab his decus, inclyte Silvi,
917 Vellet ut ipse suo curis adjungere regno,
918 Induxti, quas ornat, et evehit, artibus aequum
919 Ingenuis. Ergo auspiciis illius in ingens
920 Ipse Viros immittis opus: vidi ipse moventes
921 Arma novo, constata recens, ut idonea bello;
127213. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
922 Vidi, cum egressos longo vetus Appia colles
923 Usque sub Albanos ductu via mensa teneret.
924 Protinus in montes duro subiere labore,
925 Et juga nubiferi, qua celsior, Apennini
926 Lustravere: vagos octo post culmina donec
927 Extremum ad superi demiserit aequoris oras,
928 Queis sedet antiquis urbs longe cognita fastis,
127214. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
qua celsior, Apennini
926 Lustravere: vagos octo post culmina donec
927 Extremum ad superi demiserit aequoris oras,
928 Queis sedet antiquis urbs longe cognita fastis,
929 Et celsas praefert turres, prope terminus olim
930 Italiae. Madidis constratum ibi littus arenis,
931 Multaque directo distensum in millia tractu,
932 Aptatis, nuper velut Appia, subditur ulnis.
127215. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sidera ab urbe;
934 Quae pariter media servantes sidera Roma,
935 Cum rediere, viros conspeximus, inter utramque
936 Arcum, quantus is est, caelestem ut prendere possent;
937 Et saepe adfuimus noctuque, diuque sagaci
938 In caelum cum mente aciem obvertentibus acrem.
939 Ollis sic plusquam graduum mensura duorum
940 Littore ab Adriaco Romana ad culmina ducta est,
127216. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pacto
946 Tellurem non prorsus ea constare figura,
947 Quam gravitas exposcit in aeque corpore denso;
948 Ejus nec facies, circum ut tornata, videri
949 Jam queat, et parili ratione inflectier, aeque
950 In spatio circum distante a cardine utrovis.
951 Propterea mensis cum Terrae inquirere formam
952 Tentamus gradibus; revera quid sit id ipsum,
127217. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
id ipsum,
953 Quo nos mensuris tum tendimus, inspiciendum est.
954 Scilicet haud haec est, qualem spectantibus offert
955 Terra sui speciem, variatam montibus altis,
956 Et late campis discretam, et vallibus imis.
957 Haec si namque foret, nunc ille brevissimus, alti
958 Inflectunt qua se colles, gradus esset, et ulnis
959 Vix tribus interdum porrectus; at abforet
127218. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
953 Quo nos mensuris tum tendimus, inspiciendum est.
954 Scilicet haud haec est, qualem spectantibus offert
955 Terra sui speciem, variatam montibus altis,
956 Et late campis discretam, et vallibus imis.
957 Haec si namque foret, nunc ille brevissimus, alti
958 Inflectunt qua se colles, gradus esset, et ulnis
959 Vix tribus interdum porrectus; at abforet omnis
127219. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
955 Terra sui speciem, variatam montibus altis,
956 Et late campis discretam, et vallibus imis.
957 Haec si namque foret, nunc ille brevissimus, alti
958 Inflectunt qua se colles, gradus esset, et ulnis
959 Vix tribus interdum porrectus; at abforet omnis
960 Aequa in planitie campi tumor; eque supinis
961 Contra frons Terrae cava vallibus efficeretur.
127220. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vallibus efficeretur.
962 Certam exin nobis fieri non posse figuram,
963 Quam memoro, terrae quis nesciat, undique campis,
964 Atque jugis, variis et vallibus interruptam,
965 Saepe et pro vario mutatam tempore? rupes
966 Quippe cadunt aevo, valles opplentur, et ampli
967 Desidunt campi, eductove cacumine surgunt.
968
127221. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
962 Certam exin nobis fieri non posse figuram,
963 Quam memoro, terrae quis nesciat, undique campis,
964 Atque jugis, variis et vallibus interruptam,
965 Saepe et pro vario mutatam tempore? rupes
966 Quippe cadunt aevo, valles opplentur, et ampli
967 Desidunt campi, eductove cacumine surgunt.
968 Illa neque esse potest Terrae quaesita figura,
127222. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
963 Quam memoro, terrae quis nesciat, undique campis,
964 Atque jugis, variis et vallibus interruptam,
965 Saepe et pro vario mutatam tempore? rupes
966 Quippe cadunt aevo, valles opplentur, et ampli
967 Desidunt campi, eductove cacumine surgunt.
968 Illa neque esse potest Terrae quaesita figura,
969 Quae fieret, valles si montibus aequarentur;
970 quippe incerta
127223. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
971 Arbitrio nostro possemus, multiplicique
972 Deprimere hic montes, illic educere valles
973 Limite; quandoquidem infinitae continuato
974 Esse queant ductu formae, et sine flexibus ullis,
975 Ad quas haec redigi Terrae frons aspera possit
976 Demendo, quantum libet, addendoque vicissim.
977 Praeterea nec ad hanc tali ratione redactam
127224. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
981 Recta ad quaesitam Terrae cadat illa figuram
982 Est opus; ast eadem num recto incurrere possit
983 Descensu in talem, modo quae constata, figuram,
984 Depressis conflata jugis, et vallibus alte
985 Sublatis? Siquidem velut undique pondera tendunt
986 Quaelibet in partes terrai totius omnes,
987 Sic quidquid varium Terrai in partibus extat
988
127225. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
987 Sic quidquid varium Terrai in partibus extat
988 Texturam propter raram, densamque, necesse est,
989 Immutet varie, qua corpora sponte feruntur
990 Lapsa, viam magis in densum et detorqueat augmen.
991 Proinde etiam asperitas istam facit extima Terrae
992 Incertam, variamque viam, quod noscere possis,
993 Ut docui, memori recolas si mente, sub altos
127226. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est
1001 Nempe gradus, Terrae ob scabram quod proinde figuram,
1002 Intus multiplici variataque viscera textu,
1003 Atque huc, atque illuc ductu curvatur iniquo,
1004 Et varie undanti deductum tramite serpit;
1005 Propterea par est ipsa hac ratione rearis
1006 Undantem Terrae faciem, quam quaerimus, esse;
1007 Idque tibi gravitas varii ob discrimina textus
127227. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1014 Esse ea sub terris intrinsecus, atque figuram
1015 Propterea turbari adeo non posse, polorum
1016 Ne regione ea sit paulum compressa, tumensque
1017 In medio, curva hic mage scilicet, et minus illic.
1018 Non tamen idcirco prorsus verissima fronis
1019 Quaesitae species unquam limesque patebit
1020 Quacumque in regione suus, cum quilibet ille
1021 Inflecti
127228. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ille
1021 Inflecti varie diversis possit in oris.
1022 Protulit ipsa gradus sic Itala terra minores,
1023 Nam gemino hinc illinc consurgit ab aequore semper
1024 Altior, et medio praecingitur Apennino;
1025 Propterea in vastos hinc illinc pendula filo
1026 Deduci paulum debebant pondera montes,
1027 Majoremque arcus ideo comprendere tractum
127229. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Apennino;
1025 Propterea in vastos hinc illinc pendula filo
1026 Deduci paulum debebant pondera montes,
1027 Majoremque arcus ideo comprendere tractum
1028 In caelo, et gemini disjungere verticis oras,
1029 Debuerint ut proinde gradus minus esse patentes.
1030 At contra illorum magis amplam Gallia praefert
1031 Mensuram, quoniam calidae de parte diei
127230. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
constet
1035 Ut facies Terrae, sedesque haec alma patescat,
1036 Esset opus tractus mensuris ire per omnes,
1037 Atque gradus, quaque ad Boream conversa, vel Astrum,
1038 Et qua Memnonia tendit de sede cubile
1039 Solis ad Hesperium Tellus queiscumque sub oris,
1040 Prendere; pro quavis demum regione repertus
127231. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tendit de sede cubile
1039 Solis ad Hesperium Tellus queiscumque sub oris,
1040 Prendere; pro quavis demum regione repertus
1041 Crescentum gradum, et minuentum surgat ut ordo.
1042 At longum est opus, et nobis post longa manendum
1043 Saecula, venturo si quando id prodeat aevo.
1044 Interea paucas, at quas servavimus, omnes
127232. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1039 Solis ad Hesperium Tellus queiscumque sub oris,
1040 Prendere; pro quavis demum regione repertus
1041 Crescentum gradum, et minuentum surgat ut ordo.
1042 At longum est opus, et nobis post longa manendum
1043 Saecula, venturo si quando id prodeat aevo.
1044 Interea paucas, at quas servavimus, omnes
1045 Aptamus graduum mensuras vi gravitatis
127233. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
manendum
1043 Saecula, venturo si quando id prodeat aevo.
1044 Interea paucas, at quas servavimus, omnes
1045 Aptamus graduum mensuras vi gravitatis
1046 Perfacile expositae, et probe consentire videmus
1047 Inter se aptatas. Fundata est vi gravitatis
1048 Scilicet haec Terrae moles, conflataque forma,
1049 Et maris, et terrae; quanquam et rerum Arbiter amplae
127234. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
gravitatis
1046 Perfacile expositae, et probe consentire videmus
1047 Inter se aptatas. Fundata est vi gravitatis
1048 Scilicet haec Terrae moles, conflataque forma,
1049 Et maris, et terrae; quanquam et rerum Arbiter amplae
1050 Compagi formam quamcumque inducere, Mundum
1051 Cum strueret, potuisset; at, ut Faber, aut super undas
1052 Labentes, aut forte vias cum fornice
127235. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1046 Perfacile expositae, et probe consentire videmus
1047 Inter se aptatas. Fundata est vi gravitatis
1048 Scilicet haec Terrae moles, conflataque forma,
1049 Et maris, et terrae; quanquam et rerum Arbiter amplae
1050 Compagi formam quamcumque inducere, Mundum
1051 Cum strueret, potuisset; at, ut Faber, aut super undas
1052 Labentes, aut forte vias cum fornice pontem
127236. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1046 Perfacile expositae, et probe consentire videmus
1047 Inter se aptatas. Fundata est vi gravitatis
1048 Scilicet haec Terrae moles, conflataque forma,
1049 Et maris, et terrae; quanquam et rerum Arbiter amplae
1050 Compagi formam quamcumque inducere, Mundum
1051 Cum strueret, potuisset; at, ut Faber, aut super undas
1052 Labentes, aut forte vias cum fornice pontem
127237. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1058 Sic quoque Telluri talem conflasse figuram
1059 Creditur, aequali qualem in se pondere partes
1060 Libratae poscunt, compressam ab utroque polorum,
1061 Ut docui, et paulum regione tumentem.
1062 Nunc circumfusas mecum te transfer ad auras
1063 E terra, breve constat iter, superamque fluentis
1064 Inspice naturae quoque frontem, cortice quali
127238. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1068 Mensuris. Quod non oculis, manibusque valebis
1069 Subjicere, omni alio valeas neque prendere pacto,
1070 Hic etiam inniti gravitatis viribus ipsis
1071 Quis vetet, et facili sic illuc scandere clivo?
1072 Nimirum videas extrinsecus aera posse
1073 Non alia fundi fictum, comptumque figura,
1074 Exornat quam qua Tellus sese ipsa revolvens,
127239. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aera posse
1073 Non alia fundi fictum, comptumque figura,
1074 Exornat quam qua Tellus sese ipsa revolvens,
1075 Vel si alis, propior quae sit tamen; utpote terram,
1076 Et mare cum late cingat complexibus arctis,
1077 Et parvo assurgat cumulo liquidissimus aer,
1078 Quippe gravis, formamque ideo a gravitate receptet.
127240. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
figura,
1074 Exornat quam qua Tellus sese ipsa revolvens,
1075 Vel si alis, propior quae sit tamen; utpote terram,
1076 Et mare cum late cingat complexibus arctis,
1077 Et parvo assurgat cumulo liquidissimus aer,
1078 Quippe gravis, formamque ideo a gravitate receptet.
1079 Namque, assiduisque licet conatibus instet
127241. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1078 Quippe gravis, formamque ideo a gravitate receptet.
1079 Namque, assiduisque licet conatibus instet
1080 Nesciat, assidusque licet conatibus instet
1081 Sese evolvere, et in spatium distendere majus,
1082 Constringi tamen usque sua sub mole, premique?
1083 Usque adeo premitur deorsum, arctaturque, prope imam
1084 Ut qua planitiem ponti demissior aer
127242. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1083 Usque adeo premitur deorsum, arctaturque, prope imam
1084 Ut qua planitiem ponti demissior aer
1085 Contingit, tanto sit pondere, pondus ut aequet
1086 Argenti fluitantis, et undae more liquentis,
1087 Quod digitos quater in septem susupendere possis
1088 Inclusum vitri recta impedente columna.
1089 Et licet aurarum calor augeat exsiliendi
127243. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pondus ut aequet
1086 Argenti fluitantis, et undae more liquentis,
1087 Quod digitos quater in septem susupendere possis
1088 Inclusum vitri recta impedente columna.
1089 Et licet aurarum calor augeat exsiliendi
1090 Conatum; calor ast idem, et quae caetera circum,
1091 Si constent eadem, densabitur aura premente
1092 Plus aucto supera pro pondere, quoque tenetur,
127244. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1087 Quod digitos quater in septem susupendere possis
1088 Inclusum vitri recta impedente columna.
1089 Et licet aurarum calor augeat exsiliendi
1090 Conatum; calor ast idem, et quae caetera circum,
1091 Si constent eadem, densabitur aura premente
1092 Plus aucto supera pro pondere, quoque tenetur,
1093 Decrescet spatium pro ponderis ipsius auctu.
127245. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1091 Si constent eadem, densabitur aura premente
1092 Plus aucto supera pro pondere, quoque tenetur,
1093 Decrescet spatium pro ponderis ipsius auctu.
1094 His tibi jam claris subjunctis rebus, et ipsa,
1095 Quam tu cumque velis, gravitatis lege manente
1096 In spatiis Terrae a medio variantibus, illuc
1097 Pervenies numeris, quaerendique arte recenti,
1098 Ut
127246. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
jam partibus aurae,
1116 Jamque novem, bisque jam rursus, ut ante,
1117 In spatiis, non ut tamen ante a fronte petitis,
1118 Sed Terrae a medio, et crescentibus ordine longe
1119 Inter sese alio, nimirum terna struantur
1120 Post bina ut spatia, et succedant sena repente;
1121 Ordine quo numeri cum progrediuntur, eosdem
127247. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1117 In spatiis, non ut tamen ante a fronte petitis,
1118 Sed Terrae a medio, et crescentibus ordine longe
1119 Inter sese alio, nimirum terna struantur
1120 Post bina ut spatia, et succedant sena repente;
1121 Ordine quo numeri cum progrediuntur, eosdem
1122 Dicimus harmoniae de nomine, quippe ubi primi
1123 Quae ratio est ad eum, qui tertius, aequa sit illi,
127248. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1122 Dicimus harmoniae de nomine, quippe ubi primi
1123 Quae ratio est ad eum, qui tertius, aequa sit illi,
1124 Quam discrimina habent, rationi, nempe prioris
1125 A subeunte secundo, et ab excipiente secundi:
1126 Qui melicos certe concentus efficit ordo.
1127 Hinc tibi si fuerit geminis servata vicissim,
1128 Quam varie sit densa locis liquida aura; valebis
127249. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
levitate fluentis.
1143 Fama Repertorem ludi, quem Schachida dicunt,
1144 Monstravisse refert olim, quam protulit artem,
1145 Regnatori Indo; belli simulacra placebant,
1146 Et nigrae, canaeque acies, variataque miro
1147 Praelia consilio, et pugnacis nomina buxi,
1148 Motus, insidiaeque, armorumque usus, et ordo.
1149 Non Rex ingenium infoecunda ornavit, uti mos
127250. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1144 Monstravisse refert olim, quam protulit artem,
1145 Regnatori Indo; belli simulacra placebant,
1146 Et nigrae, canaeque acies, variataque miro
1147 Praelia consilio, et pugnacis nomina buxi,
1148 Motus, insidiaeque, armorumque usus, et ordo.
1149 Non Rex ingenium infoecunda ornavit, uti mos
1150 Pluribus ets, tantum laude; at, pete, dixit, habebis
127251. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1145 Regnatori Indo; belli simulacra placebant,
1146 Et nigrae, canaeque acies, variataque miro
1147 Praelia consilio, et pugnacis nomina buxi,
1148 Motus, insidiaeque, armorumque usus, et ordo.
1149 Non Rex ingenium infoecunda ornavit, uti mos
1150 Pluribus ets, tantum laude; at, pete, dixit, habebis
1151 Praemia, quae cupias. Voti hic praesetulit esse
1152
127252. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quot hac ratione putentur:
1155 Princeps haec unum sedes (albasque, nigrasque
1156 Quadratas tabulae sedes monstrabat, ubi ambae
1157 Institunt acies, et noto limite pugnant ),
1158 Altera bina ferat, tum tertia quattuor, octo
1159 Quarta, et sic duplici crescant repetita per omnes
1160 Grana coloratas vice sedes, quolibet octo
127253. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1156 Quadratas tabulae sedes monstrabat, ubi ambae
1157 Institunt acies, et noto limite pugnant ),
1158 Altera bina ferat, tum tertia quattuor, octo
1159 Quarta, et sic duplici crescant repetita per omnes
1160 Grana coloratas vice sedes, quolibet octo
1161 Quae sunt in latere, et toto non aequore plures,
1162 Quam decies senis adjunctae quattuor, extant.
127254. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1158 Altera bina ferat, tum tertia quattuor, octo
1159 Quarta, et sic duplici crescant repetita per omnes
1160 Grana coloratas vice sedes, quolibet octo
1161 Quae sunt in latere, et toto non aequore plures,
1162 Quam decies senis adjunctae quattuor, extant.
1163 Rex inopem ridens animum tam parva petenti
1164 Annuit. Ast inita porro ratione Ministri
127255. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1170 Rex stupet, atque viri magnum admiratus acumen
1171 Regni consiliis ratus est ingentibus aptum;
1172 Proin opibus donatum in publica munera rerum
1173 Detinuit, nunquam et propria dimisit ab aula.
1174 Tanta vi numeri cumulantur progredientes
1175 Ordine vel duplo: quot erunt, si quadrupla constent
1176 Perpetua incrementa, velut consurgere nuper
127256. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1175 Ordine vel duplo: quot erunt, si quadrupla constent
1176 Perpetua incrementa, velut consurgere nuper
1177 Per rarescentes dixi auras? Millia si per
1178 Quinque animo subeas sursum, et ter dena, videbis
1179 Mille, hunc quam nostrum, mage partibus aera rarum.
1180 Surge, age, et ulterius; bis millia confice centum,
1181 Et super adde decem, quantus, quantusque repente
127257. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1177 Per rarescentes dixi auras? Millia si per
1178 Quinque animo subeas sursum, et ter dena, videbis
1179 Mille, hunc quam nostrum, mage partibus aera rarum.
1180 Surge, age, et ulterius; bis millia confice centum,
1181 Et super adde decem, quantus, quantusque repente
1182 Prodibit numerus? non illum efferre valebis
1183 Voce, sed exscribens per signa decemque, novemque
127258. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1178 Quinque animo subeas sursum, et ter dena, videbis
1179 Mille, hunc quam nostrum, mage partibus aera rarum.
1180 Surge, age, et ulterius; bis millia confice centum,
1181 Et super adde decem, quantus, quantusque repente
1182 Prodibit numerus? non illum efferre valebis
1183 Voce, sed exscribens per signa decemque, novemque
1184 Elicies, Arabum fuerunt quae more notari.
127259. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
coepit,
1202 Scilicet hanc digito partem decerpsit ab alto,
1203 Quae de bissenis pars unica partibus extat.
1204 Tantundem dorso conscendere montis eodem
1205 Pergit; et est digiti nondum pars altera visa
1206 Descensu confecta novo; nisi donec et uno
1207 Hos decies supra fenos pede celsior esset;
1208 Conscensisque aliis decies sex, jam duo deerant
127260. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1203 Quae de bissenis pars unica partibus extat.
1204 Tantundem dorso conscendere montis eodem
1205 Pergit; et est digiti nondum pars altera visa
1206 Descensu confecta novo; nisi donec et uno
1207 Hos decies supra fenos pede celsior esset;
1208 Conscensisque aliis decies sex, jam duo deerant
1209 Scandendi, digiti rursum ut pars aequa vacaret.
1210 Hoc
127261. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vertice vertex.
1216 At variantia dicendum haec discrimina posse
1217 Ponderis aurarum producier a calefactis
1218 Hic prope nos auris varia ratione, Calores
1219 Scilicet et terra clausi ( mons plurimus unde
1220 Saepe ignem eructat ), locaque aeris ima vapores
1221 Replentes tepidi, et reflexos multiplicatae
1222 A terra ob radios vires, et densior aura
127262. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1218 Hic prope nos auris varia ratione, Calores
1219 Scilicet et terra clausi ( mons plurimus unde
1220 Saepe ignem eructat ), locaque aeris ima vapores
1221 Replentes tepidi, et reflexos multiplicatae
1222 A terra ob radios vires, et densior aura
1223 Suscipere apta magis, captumque fovere clorem,
1224 Efficiunt, magis haec loca celsis ima calescant,
127263. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1219 Scilicet et terra clausi ( mons plurimus unde
1220 Saepe ignem eructat ), locaque aeris ima vapores
1221 Replentes tepidi, et reflexos multiplicatae
1222 A terra ob radios vires, et densior aura
1223 Suscipere apta magis, captumque fovere clorem,
1224 Efficiunt, magis haec loca celsis ima calescant,
1225 Illic ut nivium sit, durae et grandinis ortus
127264. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1222 A terra ob radios vires, et densior aura
1223 Suscipere apta magis, captumque fovere clorem,
1224 Efficiunt, magis haec loca celsis ima calescant,
1225 Illic ut nivium sit, durae et grandinis ortus
1226 Tunc etiam, cum nos fervente exurimur aestu.
1227 Propterea esse aer prope nos pro pondere densus
1228 Non queat aggesto, constante nec ordine tractus
127265. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1227 Propterea esse aer prope nos pro pondere densus
1228 Non queat aggesto, constante nec ordine tractus
1229 Sublimis minui, nec, quae servata, manere
1230 Quoque loco possint, et tempore; tempore quovis
1231 Nam regione calor varie mutatur in omni.
1232 Ast aliquo a terra tractu procul, aequa per auras
1233 Temperies est, quo nequeant hae scandere causae:
127266. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
varie mutatur in omni.
1232 Ast aliquo a terra tractu procul, aequa per auras
1233 Temperies est, quo nequeant hae scandere causae:
1234 Ordo propterea et progressus certus ibidem
1235 Rarescentibus est mutato a pondere in auris.
1236 Multi hunc distendo distendunt aere multa
1237 Progressum longe per millia, currere tantis
127267. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1244 Ire aequa retinet vi, nitentesque refrenat,
1245 Inque vicem simul his ipse interrumpitur auris.
1246 Namque quis esse suum magnum neget aera Soli
1247 Praeterea, immensis et fundier aetheris oris?
1248 Indico primum maculae sunt lucida Phoebi
1249 Turpantes ora, et quaedam velut aere in illo
1250 Nubila suspensa, et faciem radentia diam:
127268. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1246 Namque quis esse suum magnum neget aera Soli
1247 Praeterea, immensis et fundier aetheris oris?
1248 Indico primum maculae sunt lucida Phoebi
1249 Turpantes ora, et quaedam velut aere in illo
1250 Nubila suspensa, et faciem radentia diam:
1251 Indicio candens porro est lux illa, tenebris
1252 Quae Solem ossusum, et subjecto corpore Lunae
127269. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Soli
1247 Praeterea, immensis et fundier aetheris oris?
1248 Indico primum maculae sunt lucida Phoebi
1249 Turpantes ora, et quaedam velut aere in illo
1250 Nubila suspensa, et faciem radentia diam:
1251 Indicio candens porro est lux illa, tenebris
1252 Quae Solem ossusum, et subjecto corpore Lunae
1253 Obstructum penitus nobis, complexa coronat.
127270. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1249 Turpantes ora, et quaedam velut aere in illo
1250 Nubila suspensa, et faciem radentia diam:
1251 Indicio candens porro est lux illa, tenebris
1252 Quae Solem ossusum, et subjecto corpore Lunae
1253 Obstructum penitus nobis, complexa coronat.
1254 Esse sed hunc nobis magis indicat aera vastum
1255 Lumen id, in caelo quod dudum aspeximus alto,
127271. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
alto,
1256 Cassino monstrante, via quod spargitur orbis
1257 Signiferi, eque loco grajum sibi nomen adeptum est.
1258 Hoc sub signifero longum distenditur orbe
1259 Lumen, et occidua de parte, et solis eoa,
1260 In speciem rhombi, pelusiacaeque per alta
1261 Procurrit lentis, quam spectes e latere ipso
1262 Transversam; supremus apex nunc profugit ejus
127272. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1256 Cassino monstrante, via quod spargitur orbis
1257 Signiferi, eque loco grajum sibi nomen adeptum est.
1258 Hoc sub signifero longum distenditur orbe
1259 Lumen, et occidua de parte, et solis eoa,
1260 In speciem rhombi, pelusiacaeque per alta
1261 Procurrit lentis, quam spectes e latere ipso
1262 Transversam; supremus apex nunc profugit ejus
1263 Centum
127273. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1261 Procurrit lentis, quam spectes e latere ipso
1262 Transversam; supremus apex nunc profugit ejus
1263 Centum a Sole procul gradibus, nunc pervenit idem
1264 Vix decies ad quinque; et longa brevisque vicissim
1265 Bellantis veluti comparet lancea Phoebi.
1266 Debile lumen id est, via qualis candida lactis,
1267 Conspicuum nec idem patet omni tempore nobis.
127274. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
superatque umbrantes ima vapores;1275
1273 Si procul altus apex a Sole excurrat utrinque
1274 ( Aevo quod certo, quod certis accidit annis ),
1275 Et plaga, quam Phoebi currus perlabitur, orbis
1276 Si tum signiferi nostrum minus extet ad aequor
1277 Obliqua, ante suos quam jungere quadrijugos Sol
1278 Incipiat, vel post quam solverit imus
127275. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
at alta oriuntur.
1291 Idcirco e nostris regionibus aeris illa
1292 Non bene conspicimus Phoebei lumina caelo
1293 Edita, ni vernae per suda crepuscula noctis,
1294 Et matutinis Autumni divitis horis.
1295 Omnia in adversi contraria partibus Austri
1296 His, opus est, fiant. Quae vero Aequante sub orbe,
1297 Vel prope sunt gentes, rectus queis signifer orbis
127276. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1303 Augmine vel proprium majori effundere lumen?
1304 Ipse suum jam Sol quia circa vertitur axem
1305 ( Ejus ut a maculis patefit, quas cernimus omnes
1306 tempore circuitus facere aequo, et volvier uno
1307 axe super, varias quanquam, et sine lege coortas
1308 ex improviso, certa nec lege obeuntes),
1309 atque suum fecum quia pertrahit aera raptans,
127277. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1304 Ipse suum jam Sol quia circa vertitur axem
1305 ( Ejus ut a maculis patefit, quas cernimus omnes
1306 tempore circuitus facere aequo, et volvier uno
1307 axe super, varias quanquam, et sine lege coortas
1308 ex improviso, certa nec lege obeuntes),
1309 atque suum fecum quia pertrahit aera raptans,
1310 ipsum hunc compresssam sese constare necesse est
127278. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1327 Scilicet haec formas varias distinguere rerum
1328 Cur sinat, illa nigris aeque omnia contegat alis:
1329 Ignorant, id qua possit contingere causa.
1330 Aeris hujus at hic num meta, et terminus haerens,
1331 Ipsum quo monstrant oculi finire? Profecto
1332 Idem et adhuc, nequeant oculi ut pertingere, pergit
1333 Rarior, atque ideo subtili corpore caecus
127279. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
alis:
1329 Ignorant, id qua possit contingere causa.
1330 Aeris hujus at hic num meta, et terminus haerens,
1331 Ipsum quo monstrant oculi finire? Profecto
1332 Idem et adhuc, nequeant oculi ut pertingere, pergit
1333 Rarior, atque ideo subtili corpore caecus
1334 Aetheris intervalla per ardua continuatur
1335 Edita fors ultra longe Saturnia regna.
127280. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1337 Astra evecta procul, quorum praebentia caudae
1338 Nubila fumantis speciem, sursum aere eodem
1339 Tolli credible est ( ratio tibi vera probari
1340 Quae post efficiet ), quo pacta noster et aer
1341 Nostros scilicet hinc sustollit ad alta vapores.
1342 Sic itidem noster, qui circumfunditur, aer
1343 Altior est multo, quam queis reflectere lucem
1344 Quit
127281. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa
1354 Lux insueta, novo Boreae quam nomine dicunt
1355 Auroram? Re tam tenui se sustinet ardens.
1356 Hic me par etiam peregrinam hanc dicere lucem,
1357 Qualis, et unde suos descendens hauriat ortus,
1358 Queisque magis, Terrae, an Phoebeis debeat auris.
1359 Illa quidem rubeos Tithoni conjugis ortus
1360 Visa polo plerumque refert: solet altivolantis
127282. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
solet altivolantis
1361 Principio ad Cauri regionem fumidus ingens
1362 Spectari globus; ejus humo pars conditur ima,
1363 Edita pars sese post paulo lumine tingit,
1364 Et nitet, interdum fuscas, clarasque vicissim
1365 Distincta in zonas; multiplex proditur inde
1366 Formarum ratio scenae variantis ad usum,
1367 Ludicra gaudentis velut in spectacula Caeli.
127283. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
seu paulum forte reclini
1374 Lucentes alte super atro fornice nixas.
1375 Saepe illae educto protensae culmine longe
1376 Contingunt nostri supremas verticis oras,
1377 Et coeunt illic multae et tentoria castris
1378 Formant in speciem, fulgentemve igne coronam.
1379 Et si tum radiis vis insit magna, videbis
1380 Sanguineo aerios tingi fulgore vapores,
127284. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1374 Lucentes alte super atro fornice nixas.
1375 Saepe illae educto protensae culmine longe
1376 Contingunt nostri supremas verticis oras,
1377 Et coeunt illic multae et tentoria castris
1378 Formant in speciem, fulgentemve igne coronam.
1379 Et si tum radiis vis insit magna, videbis
1380 Sanguineo aerios tingi fulgore vapores,
127285. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
culmine longe
1376 Contingunt nostri supremas verticis oras,
1377 Et coeunt illic multae et tentoria castris
1378 Formant in speciem, fulgentemve igne coronam.
1379 Et si tum radiis vis insit magna, videbis
1380 Sanguineo aerios tingi fulgore vapores,
1381 Nubilaque, et montes, et sylvas, consitaque arva,
1382 Et pavidas urbes populi inter densa rubere
127286. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
castris
1378 Formant in speciem, fulgentemve igne coronam.
1379 Et si tum radiis vis insit magna, videbis
1380 Sanguineo aerios tingi fulgore vapores,
1381 Nubilaque, et montes, et sylvas, consitaque arva,
1382 Et pavidas urbes populi inter densa rubere
1383 Murmura, distinguique vias, et moenia laevas
1384 Umbras projicere, et tenebras discedere noctis.
127287. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1378 Formant in speciem, fulgentemve igne coronam.
1379 Et si tum radiis vis insit magna, videbis
1380 Sanguineo aerios tingi fulgore vapores,
1381 Nubilaque, et montes, et sylvas, consitaque arva,
1382 Et pavidas urbes populi inter densa rubere
1383 Murmura, distinguique vias, et moenia laevas
1384 Umbras projicere, et tenebras discedere noctis.
127288. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
igne coronam.
1379 Et si tum radiis vis insit magna, videbis
1380 Sanguineo aerios tingi fulgore vapores,
1381 Nubilaque, et montes, et sylvas, consitaque arva,
1382 Et pavidas urbes populi inter densa rubere
1383 Murmura, distinguique vias, et moenia laevas
1384 Umbras projicere, et tenebras discedere noctis.
1385 Ista minax species finitur denique luce
127289. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1380 Sanguineo aerios tingi fulgore vapores,
1381 Nubilaque, et montes, et sylvas, consitaque arva,
1382 Et pavidas urbes populi inter densa rubere
1383 Murmura, distinguique vias, et moenia laevas
1384 Umbras projicere, et tenebras discedere noctis.
1385 Ista minax species finitur denique luce
1386 Innocua, placidaque, poli sublimis ad axem;
1387 Ut si
127290. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1381 Nubilaque, et montes, et sylvas, consitaque arva,
1382 Et pavidas urbes populi inter densa rubere
1383 Murmura, distinguique vias, et moenia laevas
1384 Umbras projicere, et tenebras discedere noctis.
1385 Ista minax species finitur denique luce
1386 Innocua, placidaque, poli sublimis ad axem;
1387 Ut si illinc versa vice rerum nuncia Solis
127291. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
discedere noctis.
1385 Ista minax species finitur denique luce
1386 Innocua, placidaque, poli sublimis ad axem;
1387 Ut si illinc versa vice rerum nuncia Solis
1388 Prodire, et Mundo roseos ostendere vultus
1389 Diva velit, thalamisque senis frigentibus illas
1390 Praeferat iracunda nives, brumalia regna.
1391 Haec multi
127292. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nuper
1408 Ut docui; ast ardens Aurorae tollitur illa
1409 Flammantis species (praesertim totius ingens
1410 Europae populis conversis lumina ad Ursas
1411 Cum micat, et Boreae haud soli videre coruscam
1412 Indigenae) plus quam sexcenta ad millia sursum,
1413 Alteraque interdum his cumulata, atque altera centum
1414 Praeterit; invia sunt quae regna vaporibus imis.
127293. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
centum
1414 Praeterit; invia sunt quae regna vaporibus imis.
1415 Ergo cum possit tanta ad spectacula Caeli
1416 Terra nec ima ullos, neque suppeditare paratus
1417 Imus et ipse aer; quid summus possit inani
1418 Assimilis, subtili imbellis corpore, inersque?
1419 At fors possit, ubi introrsum quid desuper haurit,
1420 Foecundoque sinu caelestem percepit auram,
127294. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1438 Alterutrum projecta polum petit, ob fugiendi
1439 Vim medio a motus, peragit quem Terra, diurni,
1440 Quae motu hoc languente polum languescit ad ipsum,
1441 Ob calidas itidem, magis et sub Sole tumentes
1442 Auras, inque polum proin ob declivia utrumque.
1443 Dum petit ille polos, interdum concipit aer
1444 Ardorem, interdumque polis procul editus ipsis,
127295. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Triones.
1451 Inter hyperboreas primo, occiduasque videri
1452 Incipit illa plagas ad Caurum fumida nubes,
1453 Nam Mundi pars illa die conversa cadente est
1454 Phoebo, et phoebigenis mage densis aeris auris:
1455 Et globus est, nondum concepto expanditur igne
1456 Quandoquidem, terrae super auras fusa per orbem,
1457 Haud secus ac olei undas gutta tenacis:
127296. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videri
1452 Incipit illa plagas ad Caurum fumida nubes,
1453 Nam Mundi pars illa die conversa cadente est
1454 Phoebo, et phoebigenis mage densis aeris auris:
1455 Et globus est, nondum concepto expanditur igne
1456 Quandoquidem, terrae super auras fusa per orbem,
1457 Haud secus ac olei undas gutta tenacis:
1458 Post haec aspicimus lucentes marginis oras
127297. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1459 Nigrantis guttae, quia pars magis apta cremari,
1460 Imbuiturque prius quae flammis, altior extat
1461 Ad caelum conversa, aliisque obstructa latescit
1462 Inferioribus, et sistentibus undique visum:
1463 Tantum igitur fili apparet lucentis imago
1464 Circum oras, ubi praeter ea impedientia nigra
1465 Corpora subtiles expansae nant quoque partes.
127298. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
decidet altera major
1468 Massam massa super, guttam ut super altera gutta:
1469 tum limbum illius brevioris fumida oportet
1470 Hujus pars transcurrat, et illud corpore nigro
1471 Excipiat lucens filum, post proferat igneum
1472 Ipsa suum pariter, qua circum desint, orbem.
1473 Sed raro sit, uti plures sic accumulatae
127299. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
haud secus, alte
1483 Ac per constratas nubes cum funditur alma
1484 Solis lux imo nigrantum nubium hiatu
1485 Eluctata, vias loca per caligne densa
1486 Distendit longas, et claro tramite signat.
1487 At quae non vasto nimium se corpore deorsum
1488 Praecipitant guttae, varias formae columnas
1489 Dicendum est; siquidem casu producier illo
127300. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in altis
1492 Ordine quaeque suo, tenui pro mole, locatae.
1493 Deorsum ipsas nostri si circum verticis oras
1494 Labuntur; graciles magis, apparere necesse est
1495 Altius, et summa inclinare cacumina sese
1496 Inter, ut in medio coeant, formamque coronae
1497 Praetendant, aut fixa altis tentoria stellis.
1498 Sic etiam longo si consita robora cernas
127301. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1500 Hinc illinc tractu campis protendier aequo,
1501 Extremae longe quae sunt, conjungere ramos
1502 Inter se apparent nexos, truncisque coire.
1503 Postremo rubeus color ille, et sanguine splendens,
1504 Qui sylvas montesque, paventesque imbuit urbes,
1505 Illa continctis a luce vaporibus ortum
1506 Non referat, caelo obscuro, noctisque per umbras?
127302. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1563 Altera pars cursus Tarram protrudit in illo
1564 Aetherio pelago, per ut undas truditur alnus.
1565 Ergo tempora queis aptae, facilesque per annum
1566 Res, genus hoc, una coeunt, et mutua jungunt
1567 Auxilia, invenies magis illa splendida luce
1568 Sithonia, tantoque magis, quo fortior inde
1569 Advenient causae vis, et numerosior una.
1570 Quae cum
127303. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1566 Res, genus hoc, una coeunt, et mutua jungunt
1567 Auxilia, invenies magis illa splendida luce
1568 Sithonia, tantoque magis, quo fortior inde
1569 Advenient causae vis, et numerosior una.
1570 Quae cum conveniant, quantumlibet aucta, minuta,
1571 Et variata modis multis, mutataque rebus,
1572 Vero quis dubitet conjungi ea denique nexu?
127304. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa splendida luce
1568 Sithonia, tantoque magis, quo fortior inde
1569 Advenient causae vis, et numerosior una.
1570 Quae cum conveniant, quantumlibet aucta, minuta,
1571 Et variata modis multis, mutataque rebus,
1572 Vero quis dubitet conjungi ea denique nexu?
1573 Nobis Sequanicis quae prodidit omnia ab oris
1574 Maeranus Sophiae cultor, verique minister,
127305. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Naturae qui fuerunt pandere claustra
1584 Aerea, nec victi rerum atra nocte recedunt.
1585 Hac tibi subjuncta Borealis origine lucis,
1586 Et spatio, quo se tollit celsissima, quo tu
1587 Millia pertingas post septigenta superne
1588 Accumulata; nimis non hos excedere fines
1589 Aera cognosces nostrum, at solaribus auris
127306. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auris
1590 Finiri circum, atque inducto ut pariete claudi.
1591 Progressus pariter, quo tenuior usque fit aer
1592 Surgendo, sisti sub eodem limite debet.
1593 Quantum et compressus foret aer hic prope, si nil
1594 Officeret semper sursum ulteriora petenti,
1595 Tantum comprimitur revera, ponderis ejus
1596 Phoebeo supplente vices super adveniente
127307. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aer hic prope, si nil
1594 Officeret semper sursum ulteriora petenti,
1595 Tantum comprimitur revera, ponderis ejus
1596 Phoebeo supplente vices super adveniente
1597 Aere, et usque magis dilatari impediente.
1598 Sic intra clausum thalami penetrale videmus
1599 Aera compressum nihilo minus esse, superno
1600 Non interrupto quam aere continuetur;
127308. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
super accumulatum.
1603 Non nostri perstant fines tamen aeris idem
1604 Ad Solem mutante situs tellure, modo ipsa
1605 Nam Soli propior, modo contra abductior extat,
1606 Et nunc densatis magis illius innatat auris,
1607 Nunc mage laxatis; proin et sua densior illic,
1608 Et compressior est, hic contra rarior aura,
1609 Et sublimior est eadem, mutataque semper.
127309. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1604 Ad Solem mutante situs tellure, modo ipsa
1605 Nam Soli propior, modo contra abductior extat,
1606 Et nunc densatis magis illius innatat auris,
1607 Nunc mage laxatis; proin et sua densior illic,
1608 Et compressior est, hic contra rarior aura,
1609 Et sublimior est eadem, mutataque semper.
1610 Progressus quin ille prius turbetur in auris
127310. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
modo ipsa
1605 Nam Soli propior, modo contra abductior extat,
1606 Et nunc densatis magis illius innatat auris,
1607 Nunc mage laxatis; proin et sua densior illic,
1608 Et compressior est, hic contra rarior aura,
1609 Et sublimior est eadem, mutataque semper.
1610 Progressus quin ille prius turbetur in auris
1611 Nonne opus aeris, quam summi limitis oras
127311. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
abductior extat,
1606 Et nunc densatis magis illius innatat auris,
1607 Nunc mage laxatis; proin et sua densior illic,
1608 Et compressior est, hic contra rarior aura,
1609 Et sublimior est eadem, mutataque semper.
1610 Progressus quin ille prius turbetur in auris
1611 Nonne opus aeris, quam summi limitis oras
1612 Contigerit scandens? nonne impellantur utrinque
127312. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in auris
1611 Nonne opus aeris, quam summi limitis oras
1612 Contigerit scandens? nonne impellantur utrinque
1613 Mutua contiguae, diversoque ordine motae,
1614 Semper et extremis pugnent in finibus aurae?
1615 Nam qua non multo est solaris densior aer
1616 Aere terrestri, tardari debet, et a se
1617 Discerpi victus multis in partibus, atque
127313. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1613 Mutua contiguae, diversoque ordine motae,
1614 Semper et extremis pugnent in finibus aurae?
1615 Nam qua non multo est solaris densior aer
1616 Aere terrestri, tardari debet, et a se
1617 Discerpi victus multis in partibus, atque
1618 Commisceri alii, diversaque jura subire,
1619 Telluremque sequi, et leges turbare receptas.
1620 Quod superest,
127314. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
densior aer
1616 Aere terrestri, tardari debet, et a se
1617 Discerpi victus multis in partibus, atque
1618 Commisceri alii, diversaque jura subire,
1619 Telluremque sequi, et leges turbare receptas.
1620 Quod superest, quoniam varie facit aera densum,
1621 Ut docui, gravitas, ab ea quqoue manet, oportet,
1622 Mobilitas, qua se resonans fluida aura propagat.
127315. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aer,
1629 Cujus particulae, quibus est vis indita sese
1630 Compressis dilatandi, in spatia arcta premuntur,
1631 Inque vicem saliunt, expanduntruque repulsae,
1632 Et mediis velut unda frequens se suscitat auris.
1633 At solet unda fluens sese ulteriora propagare
1634 In loca, demittens partem, quae se altius ante
1635 Intulerat, tollensque profundam, quaeque
127316. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
patentes,
1639 Immotasque alias prius, exteriusque locatas.
1640 His vicibus, veluti vibratur pendula virga,
1641 Nexibus inter se vibratur particularum
1642 Sic aer variis, et itus, reditusque repente
1643 Multiplices peragit, finesque extendit eundo.
1644 At quae mobilitas vibrantum particularum est?
1645 Quove modo fluit ex ipsa gravitate? Profecto
127317. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
eundo.
1644 At quae mobilitas vibrantum particularum est?
1645 Quove modo fluit ex ipsa gravitate? Profecto
1646 Pendet mobilitas aurai a corpore denso
1647 Scilicet, et sese dilatandi, exque plicandi
1648 Nisibus assiduis: hoc porro pendet utrumque
1649 Desuper incumbente aurarum a pondere; quare
1650 Mobilitas etiam; proinde a gravitate receptat
127318. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad caetera defer
1665 Munera te, cunctosque aurarum conjice motus
1666 Vocales; rapiunt memet majora, viamque
1667 Dfficilem ostendunt: intenta percipe mente
1668 Tu tamen, et durum tecum partire laborem
1669 Me sine, verba cadant ne si irrita, protinus artem
1670 Causeris nostram, nec idonea carmina damnes,
1671 Cum tu non eadem, qua polles, mente sagaci
127319. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
remittat.
1683 Expertum sic cum nostris rationibus esse
1684 Te rear, atque agili posse undique mente subire,
1685 Effice, ne prorsus temeraria nostra videri
1686 Ars queat, et vano contendere ad ardua nisu.
1687 Quas pote, majores proin exere pectore vires.
1688 Ergo etiam hic Terris Caelum conscende relictis,
1689 Et nunc haec, desulter uti, nunc illa repente
127320. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videri
1686 Ars queat, et vano contendere ad ardua nisu.
1687 Quas pote, majores proin exere pectore vires.
1688 Ergo etiam hic Terris Caelum conscende relictis,
1689 Et nunc haec, desulter uti, nunc illa repente
1690 Mecum sidera adi, praesertim errantia lusta.
1691 Contemplator ibi in multis quid rebus agatur
1692 A gravitate, per aetherias quae funditur oras.
127321. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parere videmus
1696 Astra alia inflexis medios obeuntia gyris.
1697 Proin si diversis obeantur corpora circum
1698 Corporibus diversa, opus est cognoscere quaeque
1699 Et spatia a medio, et volventum mobilitates,
1700 Tempora nimirum, quibus unas clauditur orbis;
1701 His etenim a rebus videas constare duabus
1702
127322. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1696 Astra alia inflexis medios obeuntia gyris.
1697 Proin si diversis obeantur corpora circum
1698 Corporibus diversa, opus est cognoscere quaeque
1699 Et spatia a medio, et volventum mobilitates,
1700 Tempora nimirum, quibus unas clauditur orbis;
1701 His etenim a rebus videas constare duabus
1702 Vires; a medio nam
127323. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unas clauditur orbis;
1701 His etenim a rebus videas constare duabus
1702 Vires; a medio nam debent tractibus istae
1703 Respondere suis, repetitis et semel in se
1704 Temporibus, sed quae versa ratione, putentur.
1705 At si aequare velis sese inter mutua tractus,
1706 Tum vires varias, quae volvunt corpora in orbes,
127324. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aequiparari
1711 Jam queat ad tractus collatis scilicet aequos,
1712 Materies, inquam, duplici hac ratione putetur,
1713 Quae ratio constet repetitis tractibus in se
1714 Et semel, et rursum repetitis, at semel ipsis
1715 Temporibus, sed quae inverso sint ordine nexa.
1716 Jam cum Solem obeant medium Titania circum
1717 Astra, Jovemque sui Comites, ut Delia Terram,
127325. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1711 Jam queat ad tractus collatis scilicet aequos,
1712 Materies, inquam, duplici hac ratione putetur,
1713 Quae ratio constet repetitis tractibus in se
1714 Et semel, et rursum repetitis, at semel ipsis
1715 Temporibus, sed quae inverso sint ordine nexa.
1716 Jam cum Solem obeant medium Titania circum
1717 Astra, Jovemque sui Comites, ut Delia Terram,
127326. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1715 Temporibus, sed quae inverso sint ordine nexa.
1716 Jam cum Solem obeant medium Titania circum
1717 Astra, Jovemque sui Comites, ut Delia Terram,
1718 Saturnumque sui, cumque horum et tempora constent,
1719 Et spatia: ad vires cujuvsis, materiemque
1720 Exin pervenies, et, quae discrimina, nosces.
1721 Tum vero moles astrorum inquire, quod ipsis
1722 A
127327. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ordine nexa.
1716 Jam cum Solem obeant medium Titania circum
1717 Astra, Jovemque sui Comites, ut Delia Terram,
1718 Saturnumque sui, cumque horum et tempora constent,
1719 Et spatia: ad vires cujuvsis, materiemque
1720 Exin pervenies, et, quae discrimina, nosces.
1721 Tum vero moles astrorum inquire, quod ipsis
1722 A spatiis Terra distantum pendet, et auctu,
127328. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1717 Astra, Jovemque sui Comites, ut Delia Terram,
1718 Saturnumque sui, cumque horum et tempora constent,
1719 Et spatia: ad vires cujuvsis, materiemque
1720 Exin pervenies, et, quae discrimina, nosces.
1721 Tum vero moles astrorum inquire, quod ipsis
1722 A spatiis Terra distantum pendet, et auctu,
1723 Quo nostris extendi oculis servata videntur.
127329. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1719 Et spatia: ad vires cujuvsis, materiemque
1720 Exin pervenies, et, quae discrimina, nosces.
1721 Tum vero moles astrorum inquire, quod ipsis
1722 A spatiis Terra distantum pendet, et auctu,
1723 Quo nostris extendi oculis servata videntur.
1724 Materie porro percepta, et mole vagantum
1725 Astrorum, invenies, ea tum quam densa vicissim
1726 Constet;
127330. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1721 Tum vero moles astrorum inquire, quod ipsis
1722 A spatiis Terra distantum pendet, et auctu,
1723 Quo nostris extendi oculis servata videntur.
1724 Materie porro percepta, et mole vagantum
1725 Astrorum, invenies, ea tum quam densa vicissim
1726 Constet; materies queis major namque, minorque
1727 Est moles, mage densa aliis sunt, raraque contra
127331. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1730 Undecies Terrae quantum axes mille profundae
1731 Metirentur (uti ponunt, qui caetera tentant
1732 Eruere intervalla illinc), hac arte videbis
1733 Majorem mille, et biscentum partibus esse
1734 Materiem Solis prope, quam tibi, magne Deorum.
1735 Juppiter, et plus quam tibi corpore cedere Patrem
1736 Dimidio; tenuis vel ab hoc quam Terra recessit!
127332. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tentant
1732 Eruere intervalla illinc), hac arte videbis
1733 Majorem mille, et biscentum partibus esse
1734 Materiem Solis prope, quam tibi, magne Deorum.
1735 Juppiter, et plus quam tibi corpore cedere Patrem
1736 Dimidio; tenuis vel ab hoc quam Terra recessit!
1737 Victa quater centum prope partibus. Inde repertis
1738 Molibus, accedes ad corpora densa; decemque
127333. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1742 Illis praeterea possis in quattuor astris
1743 Noscere, quae constet facie in cujusque superna
1744 Quaelibet inter se gravitas collata vicissim;
1745 Namque ea materiae bene congruit, et repetitis
1746 In sese a medio spatiis, ast ordine verso.
1747 Quapropter facie in Solis si vis gravitatis
1748 Mille ferat partes, decies feret in Jove partes
127334. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in Jove partes
1749 Octonas, decies prope Terra est, hic ubi noster
1750 Afficitur sensus, Telluremque excipit aer.
1751 Ne vereare tibi secreta his prodium,
1752 Viribus et quantis, et quanto corpore constent
1753 Scilicet. Idcirco subeundae num mihi poenae,
1754 Concilio admissus Divum quas garrulus olim
1755 Dicitur in stygiis persolvere Tantalus umbris,
127335. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1749 Octonas, decies prope Terra est, hic ubi noster
1750 Afficitur sensus, Telluremque excipit aer.
1751 Ne vereare tibi secreta his prodium,
1752 Viribus et quantis, et quanto corpore constent
1753 Scilicet. Idcirco subeundae num mihi poenae,
1754 Concilio admissus Divum quas garrulus olim
1755 Dicitur in stygiis persolvere Tantalus umbris,
127336. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1753 Scilicet. Idcirco subeundae num mihi poenae,
1754 Concilio admissus Divum quas garrulus olim
1755 Dicitur in stygiis persolvere Tantalus umbris,
1756 Dum lymphas inhians, et poma fugacia captat
1757 Nequidquam? num propterea ne numine laevo
1758 Aspiciat me Saturnus, neu Juppiter a me
1759 Avertat, placidos quanquam, inclementior ignes,
127337. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1766 Omnia sunt; aditus nondum illuc stant patefacti,
1767 Quippe carent famulis Dominos prodentibus: horum
1768 Deprensae tantum sunt moles, utpote pendent
1769 Quae spatio a servantum, et visae molis ab auctu.
1770 Haud tamen idcirco est, nequeas ut credere, Terrae
1771 Cum nimium ad Solem sit, saturnique, Jovisque
1772 Parvula materies, Veneris, Martisque quoque esse
127338. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1775 Ut Solem hinc, illinc errantia sidera cuncta
1776 Pendere, non longe secus, ac quae parva movemus
1777 Inter nos facili molimine corpora, eorum
1778 A spatiis inquirentes, et pondere noto,
1779 Quo commune loco medium gravitatis inesse
1780 Debeat, et quantum de corpore quoque recedat.
1781 Ergo age, finge animo, quod fors
127339. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nos facili molimine corpora, eorum
1778 A spatiis inquirentes, et pondere noto,
1779 Quo commune loco medium gravitatis inesse
1780 Debeat, et quantum de corpore quoque recedat.
1781 Ergo age, finge animo, quod fors vix accidat unquam,
1782 Cuncta tamen finge astra simul, quaecumque vagantur,
1783 Deflexisse latus phoebeae ad lampadis
127340. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
contendere circum
1789 Flexibus errantes intra vacuum aethera stellae.
1790 Tam tenui pariter deprensos mole Cometas
1791 Scire licet, vix ut Solem deducere possint,
1792 Et commune quod est, medium gravitatis ab ipso
1793 Vix distet Solis medio, nisi forsitan horum
1794 Orbis in immensas nimium cum ducitur oras,
1795 Cumque una constat tam multi e parte recessu
127341. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1806 Commune hoc Solisque, Cometarumque, vagantumque
1807 Astrorum punctum, fixum, immotumque vel esse
1808 Constituas semper, vel, si moveatur, eadem
1809 Usque via recta, et cursu sibi labier aequo;
1810 Scilicet ut vera, cum de communis agebam
1811 Puncti natura medii, ratione probavi.
1812 Jam quoniam positus sese inter semper eosdem
127342. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Stellae
1814 In speciem; punctum id dicendum est stare quietum
1815 In speciem; nam si moveatur tramite recto
1816 Perpetuum, caeli nos partem semper ad unam
1817 Accedamus, et hic sentiri saecula post tot
1818 Accessus si longa queat, confusa tuamur,
1819 Quae modo fixa, locis inter se sidera versis,
1820 Multa magis, quam
127343. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
multa,
1821 Vanescentia multa, nova exorientia multa.
1822 Hoc medium circa punctum commune necesse est
1823 Corpora cuncta, quibus nempe est commune, moveri
1824 Perpetuo, et nullo capere ullam tempore pausam
1825 Posse; etenim vires, sese quibus inter aguntur,
1826 Vel si alio quovis starent expertia motu,
1827 Mutua pulsarent, et in illud cuncta cierent.
127344. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1824 Perpetuo, et nullo capere ullam tempore pausam
1825 Posse; etenim vires, sese quibus inter aguntur,
1826 Vel si alio quovis starent expertia motu,
1827 Mutua pulsarent, et in illud cuncta cierent.
1828 Si nunc vel nullos confingimus esse Cometas,
1829 Caetera vel turbare nihil, quia forte tributi
1830 Aeque sunt circum, atque aequali nomine pollent,
127345. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1833 Astrorum, non, ut positum, superaque receptum est,
1834 Signabit primas coni de segmine formas,
1835 Verum longe alias implexas, inque peditas,
1836 Compositasque; etenim quas Sol, et quodlibet astrum
1837 Efficerent singillatim, commune obeundo
1838 Usque sibi punctum, coni de segmine formas,
1839 Perturbant aliae hinc vires, atque hinc aliorum,
127346. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1839 Perturbant aliae hinc vires, atque hinc aliorum,
1840 Difficilesque alios texunt, variosque meatus.
1841 Hoc certe exiguum est discrimen tempore parvo,
1842 Crescit labente, et diuturno tempore magnum est.
1843 Propterea tabulae, queis Caeli condimus acta,
1844 Et leges servamus, in annos saepe recudi
1845 Exposcunt longos ( aliter non vera profantur );
127347. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
meatus.
1841 Hoc certe exiguum est discrimen tempore parvo,
1842 Crescit labente, et diuturno tempore magnum est.
1843 Propterea tabulae, queis Caeli condimus acta,
1844 Et leges servamus, in annos saepe recudi
1845 Exposcunt longos ( aliter non vera profantur );
1846 Illi dum numeris adeantur scilicet orbes
1847 Difficiles, curvaeque viae flectantur, uti sunt,
127348. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dum se retrahuntque, trahuntque vicissim.
1850 Verum has scire vias, atque omnes noscere flexus
1851 Tam varios, ortos rerum a gravitate vicissim,
1852 Humanae positum est vim supra mentis, et ultra
1853 Obtutus animi, saltem majoribus ipsi
1854 Auxiliis donec firmentur, ut aucta potestas
1855 Mentis, et inventrix animi vis illa sagaci
1856 Excutiat motu, et
127349. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vicissim,
1852 Humanae positum est vim supra mentis, et ultra
1853 Obtutus animi, saltem majoribus ipsi
1854 Auxiliis donec firmentur, ut aucta potestas
1855 Mentis, et inventrix animi vis illa sagaci
1856 Excutiat motu, et modo quae sunt invia, lustret.
1857 Jam nunc, quidquid in his est artis opisque, feraci
127350. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et ultra
1853 Obtutus animi, saltem majoribus ipsi
1854 Auxiliis donec firmentur, ut aucta potestas
1855 Mentis, et inventrix animi vis illa sagaci
1856 Excutiat motu, et modo quae sunt invia, lustret.
1857 Jam nunc, quidquid in his est artis opisque, feraci
1858 Obruitur rerum numero, dum viscera tentat
1859 Intima,
127351. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1860 Quasque suo nequeat dum res comprendere textu.
1861 Corpora terna etiam, quae se ad se mutua ducunt,
1862 Ducunturque, ubi rem generatim expendere coeptes,
1863 Nodus non simplex et inextricabilis ambit,
1864 Praesertim res ad privas cum veneris inde.
1865 Unum ex his longe si vincat caetera corpus
1866 Mole sua, veluti Terram Sol, et famulantem
127352. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1863 Nodus non simplex et inextricabilis ambit,
1864 Praesertim res ad privas cum veneris inde.
1865 Unum ex his longe si vincat caetera corpus
1866 Mole sua, veluti Terram Sol, et famulantem
1867 Telluri vincit Lunam, venietur ad ipsos
1868 Implexos Lunae motus, solvique tenaces.
1869 Monstrum aliquod Tellus olim cum vasta tulisset,
1870 Arcadiumve
127353. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
belli tentasse periclum,
1875 Ut bene moratli possent de stirpe mereri.
1876 Multos at ferro projecto saepe tulisse
1877 Vix sua membra domum exundantia sanguine multo,
1878 Et laceros artus, disfractaque saeviter ossa:
1879 At contra horrendo, atque informi corpore nulli
1880 Haerebant ictus, discussaque tela cadebant.
1881 Arte nova nova monstra ollis subigenda fuere.
127354. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cadebant.
1881 Arte nova nova monstra ollis subigenda fuere.
1882 Jam quoniam pugnas post Herculis, Aeacidaeque,
1883 Post armorum, magicis quae fusa caminis
1884 Cyclopum et validis fuerant fabricata lacertis,
1885 Omnia sunt terris late portenta perempta,
1886 Vel vasti tantum montes, terraeque remotae
1887 Hoc terrore scatent, ut nos vitare queamus;
127355. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
portenta perempta,
1886 Vel vasti tantum montes, terraeque remotae
1887 Hoc terrore scatent, ut nos vitare queamus;
1888 Est alio conversa Virorum illa inclyta virtus,
1889 Et diversus agit flagrantia pectora fervor:
1890 Contendunt mentis nunc viribus, atque procellas,
1891 Ventorumque domos, adeuntque tonantia magni
1892 Regna Jovis, Martemque domant, pennisque fugacem
127356. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cinxit,
1908 Arctavitque tuos fines, intraque coegit
1909 Cedere sollicitam, jamjamque extrema timentem.
1910 Ille docet, queis tu possis tum denique vinci
1911 Insidiis, et nuda viris impune videri.
1912 Ille novo obsedit monstrum insuperabile bello,
1913 Scribere quod mi animus festinat, tantaque cinctis
1914 Tot veterum Heroum gestis opponere gesta.
127357. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
opponere gesta.
1915 Nil usquam in rebus, nisi Tellus, Lunaque tantum
1916 Si foret, exererentque suas si mutua vires
1917 Pro spatiis in se repetitis usque minutas,
1918 Et si tum oblique a recto nectente meatu
1919 Projiceretur in adversas simul utraque partes,
1920 Protinus excurrens atque haec, atque illa figuras
1921 Signaret circa punctum commune orientes
127358. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
commune orientes
1922 Coni e segminibus, mediumque immobile staret
1923 Hoc punctum, aut recta motu procederat aequo
1924 Semper, ut a jacto nimirum corpore Terrae,
1925 Et Lunae, suerint qui motus protinus orti,
1926 Inter sese illos aequales, oppositosque,
1927 Sive nec oppositos fingas venisse, nec aequos.
1928 Praeterea oppositus projectus corpora ferret
127359. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1940 Ire suos; at qui supra consisteret horum
1941 Alterutro, haud proprios motus sentiret, at omnes
1942 Qui fiunt, extra corpus transferret in alterum,
1943 Appareret et hoc majori flectier orbe,
1944 Unius ut radius spatio se extenderet omni,
1945 Quod geminum corpus jacet inter, dimidiosque
1946 Amborum simplex aequaret hic orbium hiatus.
127360. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
orbium hiatus.
1947 Sic geminae tranant cum motibus aequora puppes
1948 Oppositis, aliam citius properare tuetur
1949 Nauta, suos motus nam motibus illius addit.
1950 At si et projectus vis paulum obliqua veniret,
1951 Ipsaque mobilitas esset diversa priore,
1952 Aequi non orbes, paulum sed ab orbibus aequis
1953 Distantes primo coni de segmine formae
127361. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1953 Distantes primo coni de segmine formae
1954 Inter se similes fierent, similique locatae
1955 Ordine circa ipsum punctum, commune quod extat,
1956 Quod pariter focus orbis et hujus, et illius esset
1957 Qui tum unum incoleret cornus, se crederet ipsum
1958 Immotum, pariter molem et se cernere volvi
1959 Diceret alterius tantum, velut illius illic
127362. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1953 Distantes primo coni de segmine formae
1954 Inter se similes fierent, similique locatae
1955 Ordine circa ipsum punctum, commune quod extat,
1956 Quod pariter focus orbis et hujus, et illius esset
1957 Qui tum unum incoleret cornus, se crederet ipsum
1958 Immotum, pariter molem et se cernere volvi
1959 Diceret alterius tantum, velut illius illic
127363. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1955 Ordine circa ipsum punctum, commune quod extat,
1956 Quod pariter focus orbis et hujus, et illius esset
1957 Qui tum unum incoleret cornus, se crederet ipsum
1958 Immotum, pariter molem et se cernere volvi
1959 Diceret alterius tantum, velut illius illic
1960 Ipse focum eficeret gyri, qui tempore eodem
1961 Majori, quam sit revera, ducitur arcu.
1962 Porro
127364. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
agentes
1963 Mobilitate pari regionem projice in unam:
1964 Quid fiet? Medium gravitatis progredietur
1965 Illuc aequali lapsu, imter corpora at una
1966 Est ratio, prior et species servabitur omnis,
1967 Et motum circa punctum, at velut ante, ferentur.
1968 Nunc age, finge loco corpus consistere quovis
1969 Exoriens aliud, quod pertrahat, atque trahatur,
127365. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
projice in unam:
1964 Quid fiet? Medium gravitatis progredietur
1965 Illuc aequali lapsu, imter corpora at una
1966 Est ratio, prior et species servabitur omnis,
1967 Et motum circa punctum, at velut ante, ferentur.
1968 Nunc age, finge loco corpus consistere quovis
1969 Exoriens aliud, quod pertrahat, atque trahatur,
1970 Materiaque sua longe quod vincat utramque;
127366. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1970 Materiaque sua longe quod vincat utramque;
1971 Proin faciat regione sibi constare propinqua,
1972 Quod gravitatis erit punctum inter corpora terna;
1973 Sol collatus ut est ad terrae, et corpora Lunae.
1974 Tunc in idem gravitas coget deflectere motu
1975 Punctum a directo, quod erat commune priorum,
1976 Atque viam intorquere, et
127367. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et corpora Lunae.
1974 Tunc in idem gravitas coget deflectere motu
1975 Punctum a directo, quod erat commune priorum,
1976 Atque viam intorquere, et iter signare recurvum.
1977 Et si quod spatium est inter duo prima, minus sit
1978 Usque adeo spatio, quo distat tertia moles,
1979 Ut prope vanescat collatum, conveniatque
127368. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1974 Tunc in idem gravitas coget deflectere motu
1975 Punctum a directo, quod erat commune priorum,
1976 Atque viam intorquere, et iter signare recurvum.
1977 Et si quod spatium est inter duo prima, minus sit
1978 Usque adeo spatio, quo distat tertia moles,
1979 Ut prope vanescat collatum, conveniatque
1980 Ut punctum in medium penetrans, in seque retractum;
127369. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1979 Ut prope vanescat collatum, conveniatque
1980 Ut punctum in medium penetrans, in seque retractum;
1981 Hoc ejus spatii punctum commune feretur
1982 Ternorum circa punctum, et flectetur in orbem
1983 Aut aequum, aut ovi similem, si, nempe quod orbis
1984 Ille vel iste petat, puncti ejus jactus habebit.
1985 Qui stet in alterutro geminorum corpore proinde
127370. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
visis.
1992 Reveraque itidem via, quam percurrit utrumque
1993 E geminis, circum undanti sinuabitur arcu
1994 Citra, ultraque orbem, quo corpora juncta mearent,
1995 Commune et ritu paulum fluitabit eodem
1996 Propterea punctum amborum. Sed quid queat ista
1997 Turbare ad sensum serpens via, conque voluta
1998 Omni cum motu circum collata, viaque?
127371. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2004 Desuper alterutro qui vitam corpore ducunt,
2005 De Terra incertos ut Lunae est prendere motus.
2006 Ergo hos incertos, age, motus, nitere, certa
2007 Si ratione quaes, et veris prendere causis.
2008 Ipse tuo certe ingenio confisus, et arte,
2009 Rebus in his longo qua mecum exercitus usu es,
2010 Discutere horrentes adeo caliginis umbras
127372. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2005 De Terra incertos ut Lunae est prendere motus.
2006 Ergo hos incertos, age, motus, nitere, certa
2007 Si ratione quaes, et veris prendere causis.
2008 Ipse tuo certe ingenio confisus, et arte,
2009 Rebus in his longo qua mecum exercitus usu es,
2010 Discutere horrentes adeo caliginis umbras
2011 Connitar, tamque implexos dissolvere nodos.2015
127373. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videri,
2013 Spero equidem, efficies: duri non parva laboris
2014 Laus est, si nequeant grandes reprendier ausus.
2015 Principio si vis, qua Terra, et Luna trahuntur
2016 In Solem, foret aequa atque aequis per loca distans
2017 Cuncta intervallis, quid eas turbaret euntes?
2018 Quippe fit, ut turbet, quia nec sunt tramite in uno
127374. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2020 Esse, nec inter se vario non vergere flexu,
2021 Aeque nec distant a Sole, trahantur ut aeque.
2022 Atque mage ut valeas turbantes noscere vires;
2023 Quae Terram via recta, et Solis lampada nectit,
2024 Illa tibi Terrae gravitatem in lampada Solis,
2025 Fac, referat; fac deinde, in lampada Solis eandem
2026 Quae Lunae est gravitas, referat vis scilicet illac
127375. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
referat; fac deinde, in lampada Solis eandem
2026 Quae Lunae est gravitas, referat vis scilicet illac
2027 Ducta, meat qua Solem inter, Lunamque locatus
2028 Trames; at hoc eadem tum sit contractior, et tum
2029 Longior, hic contra trames cum longior, atque
2030 Cum brevior fuerit, quem dixi, tramite ducto
2031 A Sole ad terram: Lunai nam gravitatem
127376. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2039 Hanc porro Lunae gravitatem ita nempe relatam
2040 Dissolve in geminas, quarum directa sit illuc
2041 Altera, dirigitur quo tractus, corpora nectit
2042 Qui Lunae, et Terrae pariter; pars altera at illuc
2043 Contendat, quo Tellurem, Solemque meatus
2044 Conjungens medius. Quae vis est prima, prope aequat,
2045 A Terra spatium est quod Lunae, et turbat eandem,
127377. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2042 Qui Lunae, et Terrae pariter; pars altera at illuc
2043 Contendat, quo Tellurem, Solemque meatus
2044 Conjungens medius. Quae vis est prima, prope aequat,
2045 A Terra spatium est quod Lunae, et turbat eandem,
2046 Atque auget Lunae gravitatem in corpora Terrae:
2047 Altera Telluri partim est communis; at hujus
2048 Discrimen quod erit Terrae a gravitate, venire
127378. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ictu, faciem pariter quod transmeat illam.
2060 Rectum iter hoc teli, faciem est, Lunamque quod inter,
2061 Discrimen monstrat spatiorum, Luna recedit,
2062 Terraque queis a Sole procul; proin virium et illud
2063 Discrimen, quod jam docui, deprendere possis
2064 Triplo ex hoc inter Lunam, faciemque meatu;
2065 Directumque in eam partem sit, oportet, id ipsum,
2066 Parte
127379. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2066 Parte in qua Luna ad faciem collata moratur.
2067 Nunc hoc, nunc illud sic in latus aera carinae
2068 Armatae obvertunt, ut ab hoc latere impetit hostis,
2069 Aut illo, saevos et oberrans dirigit ictus.
2070 Omni Lunigeri tractu namque orbis in illo,
2071 Qui jacet a facie partes ad Solis, oportet,
2072 Luna magis vicina trahatur fortius, ipsa
127380. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2070 Omni Lunigeri tractu namque orbis in illo,
2071 Qui jacet a facie partes ad Solis, oportet,
2072 Luna magis vicina trahatur fortius, ipsa
2073 Quam Tellus; proin deserere hanc contendat, et alta
2074 Diffugere a facie ad Fratrem, jungique vicissim.
2075 Orbis at oppositum per tractum Luna recedet,
2076 Quam Tellus, a Sole magis; minus inde trahetur
127381. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2083 Qui fierent, immota foret si Terra, neque ullus
2084 Fulgeret usquam Sol, neque solas Cynthia vires
2085 Sentiret, spatiis in sese pro repetitis
2086 Quae minuuntur, at et geminas has insuper, unam
2087 Scilicet in Terrae directam corpus, et ipsum,
2088 Crescentem, ut spatium, directamque alteram in oras,
2089 Collata ad notam faciem quas Luna peragrat;
127382. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2084 Fulgeret usquam Sol, neque solas Cynthia vires
2085 Sentiret, spatiis in sese pro repetitis
2086 Quae minuuntur, at et geminas has insuper, unam
2087 Scilicet in Terrae directam corpus, et ipsum,
2088 Crescentem, ut spatium, directamque alteram in oras,
2089 Collata ad notam faciem quas Luna peragrat;
2090 Quamque aeques noto, ut docui, cum triplice tractu.
127383. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ratione ferentur,
2095 Ut nihil intersit, soli si denique Lunae
2096 Attribuatur, ab ambarum quod motibus exit.
2097 Turbantes geminas has Solis dicere vires
2098 Possumus, et Luman proprio de tramite agentes:
2099 Quarum praeterea quae est altera, proderit ad res
2100 Non paucas velut in geminos disjungere ramos,
2101 Nempe iterum haud simplex in bina retexere filum.
127384. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2100 Non paucas velut in geminos disjungere ramos,
2101 Nempe iterum haud simplex in bina retexere filum.
2102 Una igitur pars est, tractum quae devenit illum
2103 Recta super, Terrae, et Lunae qui corpora jungit;
2104 Altera in hoc ipso tractu est: pars prima propellit
2105 Lunam in circuitum, cum transit scilicet illa,
2106 Quam finxi, a facile ( quo sunt loca, dimidiato
127385. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fulget
2109 Tota quibus, vel caeca silet, conjuncta ubi Terrae
2110 Dicitur; acceleratque ea motum causa, suis ut,
2111 Quam pro temporibus major tunc area fiat,
2112 Et prope quadrijugos pro bigis ut Dea scandat;
2113 ast eadem pars prima retardat circumeuntem,
2114 Ad latus alterutrum cum ex his jungentibus itur:
2115 Altera pars retrahit Terrae de corpore Lunam
127386. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
adolescit eunte
2121 Ulterius Luna, loca dum jungentia tangat,
2122 In quibus illa quidem vis fiet tripla prioris,
2123 Sedem ubi nempe velut regni, soliumque locavit;
2124 Et sua crescet item pars prima, per omne sed istud
2125 Non spatium (paulum decedit nata parenti),
2126 At spatium per dimidium, quod totius orbis
2127 Disecti pars octava est, proin dicitur Octans.
127387. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2129 Imperii tantum; porro decerpitur aequo
2130 Descrescens damno, atque ima ad loca summaque nulla est:
2131 Altera pars vero crevit tunc, aeque et illic
2132 Totam vim; contraque minor, minor usque recedit
2133 Ad latera ipsa; quibus vanescens excidit omnis.
2134 Haec, loca proin propter laterum, exsuperetur, oportet,
127388. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2132 Totam vim; contraque minor, minor usque recedit
2133 Ad latera ipsa; quibus vanescens excidit omnis.
2134 Haec, loca proin propter laterum, exsuperetur, oportet,
2135 A prima vi Solis, et unae haec utraque juncta
2136 Pertrahat ad Terram Lunai corpus ibidem:
2137 Inde recedendo tenuari differitatem
2138 Hanc opus est; cumque ad quinos sit denique ventum,
127389. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2148 Multaque sic varia succedunt foedera parte.
2149 Tunc itidem ambarum contra conjuncta potestas
2150 A Terra retrahet Lunam; totumque per orbem
2151 Plus est, quod retrahet, quam quod trahet, et quia major
2152 Est arcus, per quem retrahens agit illa potestas,
2153 Et quia conatus retrahendi fit quoque major.
2154 Sed quid praeterea faciant hae, percipe, vires.
127390. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2150 A Terra retrahet Lunam; totumque per orbem
2151 Plus est, quod retrahet, quam quod trahet, et quia major
2152 Est arcus, per quem retrahens agit illa potestas,
2153 Et quia conatus retrahendi fit quoque major.
2154 Sed quid praeterea faciant hae, percipe, vires.
2155 Prima quidem vis, alterius parsque altera, cum sint
2156 Directae ad terram, vel contra, non pote
127391. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aditur
2167 Alter ab adverso medius locus; accelleratque
2168 Rursum itidem, redeat dum ad nota silentia Phoebe.
2169 Sic clivo ex alio descendit, et insilit altum
2170 Alterius clivum qui collis, desiliturus
2171 Porro, et dein alio subiturus, it impare gressu,
2172 Descendit celeri, tardo subit, inque pedito.
127392. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
itidem, redeat dum ad nota silentia Phoebe.
2169 Sic clivo ex alio descendit, et insilit altum
2170 Alterius clivum qui collis, desiliturus
2171 Porro, et dein alio subiturus, it impare gressu,
2172 Descendit celeri, tardo subit, inque pedito.
2173 Proptereaque locis lentissimus ille, necesse est,
2174 Existat motus, contraque celerrimus idem
127393. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2173 Proptereaque locis lentissimus ille, necesse est,
2174 Existat motus, contraque celerrimus idem
2175 Pro variis. Verum est, veluti jam diximus ante,
2176 Ad Terram gravitas minor his, et major in illis;
2177 Vi siquidem gravitas a prima augetur in illis
2178 Vanescente alia, sed in his contraria prorsus,
2179 Triplaque vi primae haec fiet; decrescere triplo
127394. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2181 Fiet at hinc (aequum vel si deberet in orbem
2182 Luna sua a gravitate rapi, ob jactumque priorem)
2183 Orbis ut a geminis, quae turbant, iste prematur
2184 Viribus, et speciem sese conformet in ovi,
2185 Nempe locis laterum paulo productior extet,
2186 Inque locis aliis se finibus inferat arctis.
2187 Quandoquidem (rerum paria extent caetera circum)
127395. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mobile signat
2190 Corpus, erit minus incurva ratione reflexus.
2191 Quapropter Lunae flexus minus orbis, oportet,
2192 Illic sit, quo tota latet, vel plena refulget,
2193 Et gracilis magis, et parti compressus utraque;
2194 Nam tum est liberior Lunae fuga: plus fugit ille
2195 Ut duro puer a Domino, qui callibus exit
2196 Obliquis, rectosque capessit, Crescere debet
127396. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2190 Corpus, erit minus incurva ratione reflexus.
2191 Quapropter Lunae flexus minus orbis, oportet,
2192 Illic sit, quo tota latet, vel plena refulget,
2193 Et gracilis magis, et parti compressus utraque;
2194 Nam tum est liberior Lunae fuga: plus fugit ille
2195 Ut duro puer a Domino, qui callibus exit
2196 Obliquis, rectosque capessit, Crescere debet
127397. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2195 Ut duro puer a Domino, qui callibus exit
2196 Obliquis, rectosque capessit, Crescere debet
2197 Haec fuga principio, porro decrescere furtim
2198 Furtim aucta gravitate, et mobilitate minuta,
2199 Ulterius donec tandem fugere impediatur,
2200 Et rursum incipiat Telluri accedere Luna,
2201 Atque sub imperium Dominae fugitiva reverti:
127398. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Crescere debet
2197 Haec fuga principio, porro decrescere furtim
2198 Furtim aucta gravitate, et mobilitate minuta,
2199 Ulterius donec tandem fugere impediatur,
2200 Et rursum incipiat Telluri accedere Luna,
2201 Atque sub imperium Dominae fugitiva reverti:
2202 Semper quoque loco laterum qui vertitur ordo.
2203 Primo itidem accessus augentur, tum minuuntur
127399. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2201 Atque sub imperium Dominae fugitiva reverti:
2202 Semper quoque loco laterum qui vertitur ordo.
2203 Primo itidem accessus augentur, tum minuuntur
2204 Furtim mobilitate aucta, et gravitate minuta.
2205 Accessus proin deinde recessibus immitantur;
2206 Hic sit nempe locis, et summo, et transitus imo.
2207 Proinde accedendi queis major causa locis est,
127400. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2203 Primo itidem accessus augentur, tum minuuntur
2204 Furtim mobilitate aucta, et gravitate minuta.
2205 Accessus proin deinde recessibus immitantur;
2206 Hic sit nempe locis, et summo, et transitus imo.
2207 Proinde accedendi queis major causa locis est,
2208 Illa magis distant a Terra; contra ubi major
2209 Causa recedendi,
127401. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2203 Primo itidem accessus augentur, tum minuuntur
2204 Furtim mobilitate aucta, et gravitate minuta.
2205 Accessus proin deinde recessibus immitantur;
2206 Hic sit nempe locis, et summo, et transitus imo.
2207 Proinde accedendi queis major causa locis est,
2208 Illa magis distant a Terra; contra ubi major
2209 Causa recedendi, minor est
127402. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2216 Debeat, in medio secta quam fronte renidens.
2217 Nunc orbis locus a terra sublimior unus
2218 Longe extrans, cur non mundi prospectet easdem
2219 Perpetuo partes, at ad has vertatur, et illas,
2220 Quaerendum est; quin, quo praecesserit inclytus harum
2221 Monstrator rerum, et rationum Inventor, eundum.
2222 Ipse igitur primo discrimen virium earum
127403. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2218 Longe extrans, cur non mundi prospectet easdem
2219 Perpetuo partes, at ad has vertatur, et illas,
2220 Quaerendum est; quin, quo praecesserit inclytus harum
2221 Monstrator rerum, et rationum Inventor, eundum.
2222 Ipse igitur primo discrimen virium earum
2223 Inquirens, fieret per quas immotus, et idem
2224 Mobilis orbis, uti, quem Lunae conterit astrum,
127404. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Quaerendum est; quin, quo praecesserit inclytus harum
2221 Monstrator rerum, et rationum Inventor, eundum.
2222 Ipse igitur primo discrimen virium earum
2223 Inquirens, fieret per quas immotus, et idem
2224 Mobilis orbis, uti, quem Lunae conterit astrum,
2225 Haud temere esse orbem confingimus, extudit istud
2226 Arte sua, spatiis bis crescere pro repetitis
2227 In
127405. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2228 In sua, quas vires addi, demive necesse est,
2229 Orbis ut immotus (sit qui aequo proximus orbi)
2230 Mobilis exoriatur; iter quoque deinde peregit
2231 Oppositum, vertitque vices, et mobilis orbis
2232 Motu ex proposito discrimen venit ad ipsum,
2233 Eduxitque animo relegens, quod corpus in orbem
2234 Pergeret immotum, si in sese pro repetito
127406. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpus in orbem
2234 Pergeret immotum, si in sese pro repetito
2235 Decrescens spatio vis exagitaret, iturum
2236 Jam per mobile iter, si vis non illa maneret,
2237 Verteret et morem, quo se circum undique fundit.
2238 Debet enim jungens vicina, remotaque in orbe
2239 Quae loca sunt, tractus procedere, sive retrorsum
2240 Verti, ut vis agitas mutatur plusve, minusve
127407. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2252 Majoremve, illa ad latera obverasste vicissim.
2253 Quod tollunt, duplum est, quam restituere quod istic,
2254 Majoremque etiam fiunt ea furta per arcum.
2255 Tum variatur et hic gravitas, variatur et illic
2256 Mensura, quam quae est spatiorum certa, minori.
2257 Nonne vides igitur, quod opus, cum dempseris illic,
2258 Quod tum exit, minus immutari lege recepta;
127408. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa ad latera obverasste vicissim.
2253 Quod tollunt, duplum est, quam restituere quod istic,
2254 Majoremque etiam fiunt ea furta per arcum.
2255 Tum variatur et hic gravitas, variatur et illic
2256 Mensura, quam quae est spatiorum certa, minori.
2257 Nonne vides igitur, quod opus, cum dempseris illic,
2258 Quod tum exit, minus immutari lege recepta;
127409. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2260 Proin loca conjungens vicina remotaque tractus,
2261 Luna illic versante, antrorsum progredietur,
2262 Hic Luna versante, retrorsum deproperabit:
2263 at citior progressus, et est spatiosior. Omni
2264 Ergo circuitu confecto, signa secundum
2265 Signiferi provectus erit sublimior orbis
2266 Mobilis ille locus. Sed erat, quae rodere posset
127410. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tempore perquam
2296 Exiguo pergit, dum fertur Luna per orbam,
2297 Componas alio cum tractu, tempore eodem
2298 Vis ea quo Lunam ducit, reperire profecto
2299 Tunc erit, et quantum nodus mutetur uterque,
2300 Et quantum varient inter gemina aequora flexus.
2301 Scilcet inventum est illa procedere nodos,
2302 Qua sunt signa, plaga quoties Luna ipsa moratur
127411. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dum fertur Luna per orbam,
2297 Componas alio cum tractu, tempore eodem
2298 Vis ea quo Lunam ducit, reperire profecto
2299 Tunc erit, et quantum nodus mutetur uterque,
2300 Et quantum varient inter gemina aequora flexus.
2301 Scilcet inventum est illa procedere nodos,
2302 Qua sunt signa, plaga quoties Luna ipsa moratur
2303 Alterutrum e geminis inter latus orbis, ubi
127412. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2301 Scilcet inventum est illa procedere nodos,
2302 Qua sunt signa, plaga quoties Luna ipsa moratur
2303 Alterutrum e geminis inter latus orbis, ubi ore
2304 Dimidio fulget cum transmeat, inter et ipsum
2305 Nodum, qui alterutro huic lateri vicinior extet;
2306 Et regredi nodos, contraque incurrere signa,
2307 Cum fuerit ratione alia quacumque locata.
2308 Qui
127413. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
moratur
2303 Alterutrum e geminis inter latus orbis, ubi ore
2304 Dimidio fulget cum transmeat, inter et ipsum
2305 Nodum, qui alterutro huic lateri vicinior extet;
2306 Et regredi nodos, contraque incurrere signa,
2307 Cum fuerit ratione alia quacumque locata.
2308 Qui laterum jungit loca, sese quique per ambos
2309 Extendit nodos, tractus ratione secant se
127414. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pars subtilior harum
2315 Lunam haber utralibet, per signa secunda feretur
2316 Nodus; ab his retro contra conversus abibit,
2317 Obtusos intra cum flexus illa vagatur.
2318 Et quonim hos intra mora longior, intervallo
2319 Retrorsum proin nodus eat majore, necesse est.
2320 Nodi, circuitum cum denique Luna peregit,
2321 Apparent retrogressi, denisque quotannis,
127415. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2328 Ut docui, possit constare an tempore, gyros
2329 Quo peragit circa Tellurem? Nonne necesse est,
2330 Nunc brevius, nunc fiat idem diuturnius, ut sunt
2331 Turbantes circum causae, et sunt caetera circum?
2332 Esse vices etiam diversas adjice cunctas,
2333 Non aequis spatiis ad Terram Sole manente,
2334 Non Terra ad Lunam, non orbis partibus hujus
127416. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
circum?
2332 Esse vices etiam diversas adjice cunctas,
2333 Non aequis spatiis ad Terram Sole manente,
2334 Non Terra ad Lunam, non orbis partibus hujus
2335 Solem uno posit, et caeli spectantibus oras.
2336 Omnes sed varios me Lunae evolvere mores
2337 Jam piget, errantemque sequi, vicibusque agitatam
2338 Perpetuis, duroque diu insudare labori.
127417. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2344 Propterea quia quidquid habet mare, terra, vel aer
2345 Naturam praefert variantem, multiplicemque,
2346 Tellurem, pelagus, dixere, atque aera Lunae
2347 Subjectum, quae clausa illo et sunt omnia gyro.
2348 Proinde mari faciles ventos, caelique nitorem
2349 Nauta soluturus patrio de littore longum
2350 Dum sedet expectans, in mensura tempora Lunae
2351
127418. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2366 Admovet agricola, aut fructus ex arbore carpit,
2367 Non herbas, floresque movet missurus in urbem
2368 Villicus ignarus: corrumpi haec omnia credunt
2369 Nam secus, et celeri interitu sublapsa necari,
2370 Et damnum spreta se credulitate manere.
2371 Interius cancri Luna crescente putantur
2372 Crescere, echinorumque genus, conchaeque sub undis,
127419. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
arbore carpit,
2367 Non herbas, floresque movet missurus in urbem
2368 Villicus ignarus: corrumpi haec omnia credunt
2369 Nam secus, et celeri interitu sublapsa necari,
2370 Et damnum spreta se credulitate manere.
2371 Interius cancri Luna crescente putantur
2372 Crescere, echinorumque genus, conchaeque sub undis,
2373 Ostreaque, et quidquid vestitur cortice duro.
127420. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
necari,
2370 Et damnum spreta se credulitate manere.
2371 Interius cancri Luna crescente putantur
2372 Crescere, echinorumque genus, conchaeque sub undis,
2373 Ostreaque, et quidquid vestitur cortice duro.
2374 Forsitan id fiat, quia Cynthia praestat amicam
2375 Lumen, uti captare cibum, et pinguescere possint,
2376 Namque die torpent, epulas de nocte requirunt.
127421. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2372 Crescere, echinorumque genus, conchaeque sub undis,
2373 Ostreaque, et quidquid vestitur cortice duro.
2374 Forsitan id fiat, quia Cynthia praestat amicam
2375 Lumen, uti captare cibum, et pinguescere possint,
2376 Namque die torpent, epulas de nocte requirunt.
2377 Visa movet stomachum plerisque, et molle cerebrum
2378 Luna: vomunt captis cum magno saepe dolore,
127422. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2374 Forsitan id fiat, quia Cynthia praestat amicam
2375 Lumen, uti captare cibum, et pinguescere possint,
2376 Namque die torpent, epulas de nocte requirunt.
2377 Visa movet stomachum plerisque, et molle cerebrum
2378 Luna: vomunt captis cum magno saepe dolore,
2379 Et somnos adimi, desideriumque ciborum
2380 Saepe queruntur; at hoc quaedam conjucta nitori
2381
127423. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possint,
2376 Namque die torpent, epulas de nocte requirunt.
2377 Visa movet stomachum plerisque, et molle cerebrum
2378 Luna: vomunt captis cum magno saepe dolore,
2379 Et somnos adimi, desideriumque ciborum
2380 Saepe queruntur; at hoc quaedam conjucta nitori
2381 Illius species a mente apprensa videtur
2382 Efficere, ut visa quosdam nuce concutit horror,
127424. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2384 Namque hos a claro percussos verbere Lunae,
2385 Si non advertant animum, haud aegrescere cernas.
2386 Creditur ipsa etiam vulgo magica orsa juvare,
2387 Thessalicas et anus splendenti luce potentes
2388 Efficere ut valeant in aves, et in ora ferarum
2389 Converti, et latum deferri nocte per orbem.
2390 Stultita sed nostra sua quia construit artes
127425. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2385 Si non advertant animum, haud aegrescere cernas.
2386 Creditur ipsa etiam vulgo magica orsa juvare,
2387 Thessalicas et anus splendenti luce potentes
2388 Efficere ut valeant in aves, et in ora ferarum
2389 Converti, et latum deferri nocte per orbem.
2390 Stultita sed nostra sua quia construit artes
2391 Mens magicas, aliquas dum scilicet esse fatetur,
127426. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2386 Creditur ipsa etiam vulgo magica orsa juvare,
2387 Thessalicas et anus splendenti luce potentes
2388 Efficere ut valeant in aves, et in ora ferarum
2389 Converti, et latum deferri nocte per orbem.
2390 Stultita sed nostra sua quia construit artes
2391 Mens magicas, aliquas dum scilicet esse fatetur,
2392 Errorem ex animis tantum haec prudentior aetas
127427. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2395 Creditur in mentes quoque Lunae extensa potestas,
2396 Nam mentes plerumque etiam variae videmus
2397 Humanas, ipsumque animi versatile nostri
2398 Consilium, ingeniumque volubile prorsus, et exlex.
2399 Praesertim quos incessit vesania jugis,
2400 Aut brevis illa itidem lymphatos, irave torquet
2401 Praecipites, quatit aut incertus pectora moeror,
2402 Dicimus
127428. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
torquet
2401 Praecipites, quatit aut incertus pectora moeror,
2402 Dicimus hos Triviae contactos esse flagello;
2403 Hinc animos furor omnis inundat, et Evius Evan,
2404 Saevities, et triste odium, et rationis egestas.
2405 In caelum evehimus sic crimina, transferimusque
2406 Nostra, nec, unde ortus ducunt, auctusque, videmus
127429. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aut incertus pectora moeror,
2402 Dicimus hos Triviae contactos esse flagello;
2403 Hinc animos furor omnis inundat, et Evius Evan,
2404 Saevities, et triste odium, et rationis egestas.
2405 In caelum evehimus sic crimina, transferimusque
2406 Nostra, nec, unde ortus ducunt, auctusque, videmus
2407 Illa, neque e medio conamur vellere corde.
127430. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pectora moeror,
2402 Dicimus hos Triviae contactos esse flagello;
2403 Hinc animos furor omnis inundat, et Evius Evan,
2404 Saevities, et triste odium, et rationis egestas.
2405 In caelum evehimus sic crimina, transferimusque
2406 Nostra, nec, unde ortus ducunt, auctusque, videmus
2407 Illa, neque e medio conamur vellere corde.
127431. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nos perculit ardor,
2411 Protinus aetherio percussos credimus oestro,
2412 Nosque Deum monitu velut insanire putamus:
2413 Tunc inimicitiis contendere, ad arma volare,
2414 Et miscere venena, et ficta incessere culpa,
2415 Et consanguineo turpari sanguine saepe
2416 Fas, justumque videtur, et aras vertere Divum.
2417 Talia qui damnant, nimium in contraria sese
127432. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2411 Protinus aetherio percussos credimus oestro,
2412 Nosque Deum monitu velut insanire putamus:
2413 Tunc inimicitiis contendere, ad arma volare,
2414 Et miscere venena, et ficta incessere culpa,
2415 Et consanguineo turpari sanguine saepe
2416 Fas, justumque videtur, et aras vertere Divum.
2417 Talia qui damnant, nimium in contraria sese
127433. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
credimus oestro,
2412 Nosque Deum monitu velut insanire putamus:
2413 Tunc inimicitiis contendere, ad arma volare,
2414 Et miscere venena, et ficta incessere culpa,
2415 Et consanguineo turpari sanguine saepe
2416 Fas, justumque videtur, et aras vertere Divum.
2417 Talia qui damnant, nimium in contraria sese
2418 Convertunt plerumque, nec agnovere, feroces
127434. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2413 Tunc inimicitiis contendere, ad arma volare,
2414 Et miscere venena, et ficta incessere culpa,
2415 Et consanguineo turpari sanguine saepe
2416 Fas, justumque videtur, et aras vertere Divum.
2417 Talia qui damnant, nimium in contraria sese
2418 Convertunt plerumque, nec agnovere, feroces
2419 Cum videant alios furere, incusentque, furore
127435. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
viscera bello
2429 Immotus, tulerit nec opem, quam credidit aptam.
2430 Ac male quam mixtus furibundis, quamque locatus
2431 Difficili statione foret pacatus, inermis,
2432 Et sapiens inter stulta, irrequietaque corda,
2433 Clarus ut noscas, age, percipe, fabula quondam
2434 Quod facile in terris vulgata, et credita profert.
2435 Nimirum prisco sapientes tempore, sudo
127436. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2431 Difficili statione foret pacatus, inermis,
2432 Et sapiens inter stulta, irrequietaque corda,
2433 Clarus ut noscas, age, percipe, fabula quondam
2434 Quod facile in terris vulgata, et credita profert.
2435 Nimirum prisco sapientes tempore, sudo
2436 Sub Divo vixisse homines, cum lactea forsan
2437 Flumina manabant rivis, et roscida mella
2438 Sudabant
127437. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2434 Quod facile in terris vulgata, et credita profert.
2435 Nimirum prisco sapientes tempore, sudo
2436 Sub Divo vixisse homines, cum lactea forsan
2437 Flumina manabant rivis, et roscida mella
2438 Sudabant sylvae, cum nullo agitante tumultu
2439 Aurea per laetos florebant saecula campos.
2440 Sidera namque ferunt tum quendam, aviumque volatus
2441
127438. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vidisse, brevi fore, ut horridus imber
2442 Decidat, atque nova quem forte asperserit unda,
2443 Excusso cogat velut insanire cerebro.
2444 Horruit, et mundo vulgavit triste periclum,
2445 Nequidquam, nam nullus erat tum cognitus Augur.
2446 Cavit at ipse sibi, atque illo adventante subivit
2447 Antra die, caecosque aditus, terramque profundam.
127439. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut arvis
2452 Securum, subito madefactum est rore, novoque
2453 Correptum pariter morbo; jam protinus omnes
2454 Bacchantes latis homines excurrere campis,
2455 Quassare et capita, et truculentas mittere voces.
2456 At Sapiens terra latitans, ut nubila sensit
2457 Disjecta, et caeli speciem rediisse serenam,
2458 Prossilit in superos, et luci redditur almae.
127440. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2452 Securum, subito madefactum est rore, novoque
2453 Correptum pariter morbo; jam protinus omnes
2454 Bacchantes latis homines excurrere campis,
2455 Quassare et capita, et truculentas mittere voces.
2456 At Sapiens terra latitans, ut nubila sensit
2457 Disjecta, et caeli speciem rediisse serenam,
2458 Prossilit in superos, et luci redditur almae.
127441. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnes
2454 Bacchantes latis homines excurrere campis,
2455 Quassare et capita, et truculentas mittere voces.
2456 At Sapiens terra latitans, ut nubila sensit
2457 Disjecta, et caeli speciem rediisse serenam,
2458 Prossilit in superos, et luci redditur almae.
2459 Spactaclum infelix! Furiis immanibus omnes
2460 Vidit agi; quae tum monstra ac portenta notavit!
127442. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2455 Quassare et capita, et truculentas mittere voces.
2456 At Sapiens terra latitans, ut nubila sensit
2457 Disjecta, et caeli speciem rediisse serenam,
2458 Prossilit in superos, et luci redditur almae.
2459 Spactaclum infelix! Furiis immanibus omnes
2460 Vidit agi; quae tum monstra ac portenta notavit!
2461 Hunc vexare timorem, illum ambitione domari,
127443. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
almae.
2459 Spactaclum infelix! Furiis immanibus omnes
2460 Vidit agi; quae tum monstra ac portenta notavit!
2461 Hunc vexare timorem, illum ambitione domari,
2462 Istum et avaritia, et viso impallescere ab auro,
2463 Multos ira, odiis, caecaque libidine multos
2464 Correptos, spes ante oculos, et gaudia vana,
2465 Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
127444. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2459 Spactaclum infelix! Furiis immanibus omnes
2460 Vidit agi; quae tum monstra ac portenta notavit!
2461 Hunc vexare timorem, illum ambitione domari,
2462 Istum et avaritia, et viso impallescere ab auro,
2463 Multos ira, odiis, caecaque libidine multos
2464 Correptos, spes ante oculos, et gaudia vana,
2465 Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
127445. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2461 Hunc vexare timorem, illum ambitione domari,
2462 Istum et avaritia, et viso impallescere ab auro,
2463 Multos ira, odiis, caecaque libidine multos
2464 Correptos, spes ante oculos, et gaudia vana,
2465 Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
2466 Omnia turbarum plena undique, et omnia victa
2467 A ratione repulsa, in eo confusa tumultu.
127446. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
domari,
2462 Istum et avaritia, et viso impallescere ab auro,
2463 Multos ira, odiis, caecaque libidine multos
2464 Correptos, spes ante oculos, et gaudia vana,
2465 Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
2466 Omnia turbarum plena undique, et omnia victa
2467 A ratione repulsa, in eo confusa tumultu.
2468 Dum stupet, et sana se solum mente potiri
127447. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2462 Istum et avaritia, et viso impallescere ab auro,
2463 Multos ira, odiis, caecaque libidine multos
2464 Correptos, spes ante oculos, et gaudia vana,
2465 Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
2466 Omnia turbarum plena undique, et omnia victa
2467 A ratione repulsa, in eo confusa tumultu.
2468 Dum stupet, et sana se solum mente potiri
127448. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2462 Istum et avaritia, et viso impallescere ab auro,
2463 Multos ira, odiis, caecaque libidine multos
2464 Correptos, spes ante oculos, et gaudia vana,
2465 Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
2466 Omnia turbarum plena undique, et omnia victa
2467 A ratione repulsa, in eo confusa tumultu.
2468 Dum stupet, et sana se solum mente potiri
127449. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2463 Multos ira, odiis, caecaque libidine multos
2464 Correptos, spes ante oculos, et gaudia vana,
2465 Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
2466 Omnia turbarum plena undique, et omnia victa
2467 A ratione repulsa, in eo confusa tumultu.
2468 Dum stupet, et sana se solum mente potiri
2469 Laetatur; laetum sinere illi haud esse: repente
2470 Ad
127450. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2465 Et dolor, et lacrymae, et tristes nova nomina curae,
2466 Omnia turbarum plena undique, et omnia victa
2467 A ratione repulsa, in eo confusa tumultu.
2468 Dum stupet, et sana se solum mente potiri
2469 Laetatur; laetum sinere illi haud esse: repente
2470 Ad monstrum veluti vis undique circumfusa
2471 Irruit irridens hominum, atque huc pellit, et illuc,
127451. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2468 Dum stupet, et sana se solum mente potiri
2469 Laetatur; laetum sinere illi haud esse: repente
2470 Ad monstrum veluti vis undique circumfusa
2471 Irruit irridens hominum, atque huc pellit, et illuc,
2472 Et vice mutata malesanum hunc incita clamat,
2473 Jamque in dura parat detrudere vincula captum.
2474 Ille malum miserans tantum nunc increpitabat,
2475 Nunc
127452. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
potiri
2469 Laetatur; laetum sinere illi haud esse: repente
2470 Ad monstrum veluti vis undique circumfusa
2471 Irruit irridens hominum, atque huc pellit, et illuc,
2472 Et vice mutata malesanum hunc incita clamat,
2473 Jamque in dura parat detrudere vincula captum.
2474 Ille malum miserans tantum nunc increpitabat,
2475 Nunc frustra revocabat ad amissam rationem,
127453. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
incita clamat,
2473 Jamque in dura parat detrudere vincula captum.
2474 Ille malum miserans tantum nunc increpitabat,
2475 Nunc frustra revocabat ad amissam rationem,
2476 Et bona praeteritae repetebat perdita vitae.
2477 Acrius urgebant illi, circumque premebant.
2478 Quid faceret? Vitam intutam sibi ducere durum,
2479 Irrisamque fuit, cunctorum et ferre furores:
127454. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2476 Et bona praeteritae repetebat perdita vitae.
2477 Acrius urgebant illi, circumque premebant.
2478 Quid faceret? Vitam intutam sibi ducere durum,
2479 Irrisamque fuit, cunctorum et ferre furores:
2480 Scilicet haud illos proprium cognoscere morbum,
2481 Stultitiamque suam caecos perferre libenter.2485
2482 Illic forte lacus
127455. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2488 Nullus erat, prolem semper genuere Parentes
2489 Insani non dissimilem, atque antiqua Nepotes
2490 Semper in humano renovant deliria corde.
2491 Quidnam etenim nostris medium est in rebus, et aequum?
2492 Quae studia inter nos versamus, non ubi multam
2493 Nostra habeat partem vesania consiliorum?
2494 omnibus in rebus virtutem audire, sequique
2495 Semper quis
127456. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2499 Vel fuerit ratio, quae nos commorit, eandem
2500 Cur furor insequitur plerumq., atque omnia turbat?
2501 Ut Leo Marmaricis escam dum quaerit in arvis,
2502 Inserviscit, et ex oculis micat acribus ardor,
2503 Proterit et sata, Pastoremque interficit ipsum,
2504 Dispergitque pecus. Cur non Pax oscula jungit,
2505 Pax bona, praesentum pax munus amabile Divum?
127457. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2500 Cur furor insequitur plerumq., atque omnia turbat?
2501 Ut Leo Marmaricis escam dum quaerit in arvis,
2502 Inserviscit, et ex oculis micat acribus ardor,
2503 Proterit et sata, Pastoremque interficit ipsum,
2504 Dispergitque pecus. Cur non Pax oscula jungit,
2505 Pax bona, praesentum pax munus amabile Divum?
2506 scilicet humanae status optimus est Rationis,2510
127458. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2510 Concutit: usque procax, fac, turba irrideat; ipsi,
2511 Lantrantis vocem catuli ut bos fortis eundo
2512 Temnit, eo properant, quo lumen ab aethere dium
2513 Extulit, immotis Virtus et fulsit ab astris.
2514 Mors atra horribili semper circumsita luctu
2515 Nil habet, impavidos quo terreat: omnia solvat
2516 Vitae claustra, animi nequeat corrumpere pacem.
127459. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnia solvat
2516 Vitae claustra, animi nequeat corrumpere pacem.
2517 Quidquid fata ferant, fatorumque Arbiter, ultro
2518 Excipiunt, aequa subeuntes funera mente,
2519 Et duros vitae, quos jussi cumque, labores.
LIBER SEXTUS
1 Alma quies, durae statio placidissima vitae,
127460. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vitae,
2 Proposita est votis hominum, semperque laborum
3 Jactantes inter fluctus, curasque petita;
4 Attamen ignavae diuturna per otia vitae
5 Haud cessare homines juvat, et languescere semper:
6 Quoddam pondus inest animo, cum torpet, inerti,
7 Quod deponere quaerit, et ipsam taedia vitam
8 Lassant nil rerum peragentem; proinde teneri
9 Optat,
127461. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
4 Attamen ignavae diuturna per otia vitae
5 Haud cessare homines juvat, et languescere semper:
6 Quoddam pondus inest animo, cum torpet, inerti,
7 Quod deponere quaerit, et ipsam taedia vitam
8 Lassant nil rerum peragentem; proinde teneri
9 Optat, et usque aliquo contendere vires.
10 Nil dare, quo possint exerceri, est sinere illas
127462. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
languescere semper:
6 Quoddam pondus inest animo, cum torpet, inerti,
7 Quod deponere quaerit, et ipsam taedia vitam
8 Lassant nil rerum peragentem; proinde teneri
9 Optat, et usque aliquo contendere vires.
10 Nil dare, quo possint exerceri, est sinere illas
11 Diffluere, et propria fraudari sorte vacantes.
12 Scilicet id volunt Naturae providus Auctor,
127463. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
taedia vitam
8 Lassant nil rerum peragentem; proinde teneri
9 Optat, et usque aliquo contendere vires.
10 Nil dare, quo possint exerceri, est sinere illas
11 Diffluere, et propria fraudari sorte vacantes.
12 Scilicet id volunt Naturae providus Auctor,
13 Ut nostra nunquam cessemus ab utilitate;
14 proinde voluptatem duro immiscere labori
15
127464. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
15 Collibuit quandam, quae nos invitet, agatque
16 Ad bona nostra trahens, blando avellatque sopore.
17 Ergo sagax lassos, defecturosque labore
18 Natura ad requiem vocat, et dulcedine spargit
19 Otia, et insuerto somnos rigat alma lepore:
20 Otia post, somnumque, ardorem suscitat ipsa
21 In membris, animoque, ut possit utrinque capessi
127465. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nos invitet, agatque
16 Ad bona nostra trahens, blando avellatque sopore.
17 Ergo sagax lassos, defecturosque labore
18 Natura ad requiem vocat, et dulcedine spargit
19 Otia, et insuerto somnos rigat alma lepore:
20 Otia post, somnumque, ardorem suscitat ipsa
21 In membris, animoque, ut possit utrinque capessi
22 Intermissa opera, et labor opportunus adiri:
127466. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
19 Otia, et insuerto somnos rigat alma lepore:
20 Otia post, somnumque, ardorem suscitat ipsa
21 In membris, animoque, ut possit utrinque capessi
22 Intermissa opera, et labor opportunus adiri:
23 Propterea facit et luci succedere noctem,
24 Aestatique hyemem. Tamen ipsi cura laboris
25 Est prior, humc proprium nobis Mortalibus esse,
127467. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lepore:
20 Otia post, somnumque, ardorem suscitat ipsa
21 In membris, animoque, ut possit utrinque capessi
22 Intermissa opera, et labor opportunus adiri:
23 Propterea facit et luci succedere noctem,
24 Aestatique hyemem. Tamen ipsi cura laboris
25 Est prior, humc proprium nobis Mortalibus esse,
26 Perpetuumque jubet, propterque hunc otia nobis
127468. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Virique
29 Emeritos fore se sperant, cum ruga notarit
30 Ora, atque imbelles ierit per tempora cani:
31 Spes juvat haec; verum nunquam nova cura, laborque
32 Deficit; et si fors amoti a rebus agendis
33 Tunc fuerint, taedetque sui, miserumque, dolensque
34 Incusant aevum, nec vitam agitare videntur.
35 Agricola incurvo terram molitus aratro
127469. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
35 Agricola incurvo terram molitus aratro
36 Aestivos soles ubi condidit, otia captat
37 Stratus humi, somnumque brevem, laetusque peracto
38 Noctis circuitu redit ad sua munera, et herbas
39 Evellens canit, et ramorum culmina stringens,
40 Taurorumque regens juga duro innixus aratro.
41 Idem etiam pressus longaeva aetate sub alta
42 Deciduos fructus
127470. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aratro
36 Aestivos soles ubi condidit, otia captat
37 Stratus humi, somnumque brevem, laetusque peracto
38 Noctis circuitu redit ad sua munera, et herbas
39 Evellens canit, et ramorum culmina stringens,
40 Taurorumque regens juga duro innixus aratro.
41 Idem etiam pressus longaeva aetate sub alta
42 Deciduos fructus legit arbore, lac premit, uvas
127471. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
stringens,
40 Taurorumque regens juga duro innixus aratro.
41 Idem etiam pressus longaeva aetate sub alta
42 Deciduos fructus legit arbore, lac premit, uvas
43 Colligit, et crates de vimine texit ad ignem:
44 si nequeat, querula moribundum voce vocat se.
45 Usque adeo dulcis labor est, ingrataque nobis
46 Otia, cum non sunt multo interrupta labore.
127472. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
texit ad ignem:
44 si nequeat, querula moribundum voce vocat se.
45 Usque adeo dulcis labor est, ingrataque nobis
46 Otia, cum non sunt multo interrupta labore.
47 Quin et nobilior quo sit, jucundior omnis
48 Est opera, haec quanquam lasset magis: ire per altum
49 Mente juvat caelum, juvat ima in viscera rerum,
50 In Superumque domos, atque insinuarier artem,
127473. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
48 Est opera, haec quanquam lasset magis: ire per altum
49 Mente juvat caelum, juvat ima in viscera rerum,
50 In Superumque domos, atque insinuarier artem,
51 Fataque, Naturamque, et eo lassarier ausu.
52 Me quoque causarum lassat labor, et juvat idem,
53 Me quoque Musarum, studia haec sociare vicissim
54 Durum et dulce simul, curisque adjengere curas,
127474. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
49 Mente juvat caelum, juvat ima in viscera rerum,
50 In Superumque domos, atque insinuarier artem,
51 Fataque, Naturamque, et eo lassarier ausu.
52 Me quoque causarum lassat labor, et juvat idem,
53 Me quoque Musarum, studia haec sociare vicissim
54 Durum et dulce simul, curisque adjengere curas,
55 Et veluti geminum fragili mare findere puppi.
127475. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
artem,
51 Fataque, Naturamque, et eo lassarier ausu.
52 Me quoque causarum lassat labor, et juvat idem,
53 Me quoque Musarum, studia haec sociare vicissim
54 Durum et dulce simul, curisque adjengere curas,
55 Et veluti geminum fragili mare findere puppi.
56 Jamque opere assiduo vexatus nocte, dieque
57 Interdum laudare meo, atque optare quietem
127476. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lassarier ausu.
52 Me quoque causarum lassat labor, et juvat idem,
53 Me quoque Musarum, studia haec sociare vicissim
54 Durum et dulce simul, curisque adjengere curas,
55 Et veluti geminum fragili mare findere puppi.
56 Jamque opere assiduo vexatus nocte, dieque
57 Interdum laudare meo, atque optare quietem
58 Coepto animo. Quae sollicitae tum oblivia vitae
127477. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
59 Vel prope Tiburni resonantes ducimus undas,
60 Vel juga Telegoni qua se frondentia tollunt!
61 Quqam campis hilares late expatiamur apricis!
62 Umbrosumque juvat nemus, et lustrare perennes
63 Lenis aquae rivos, et musco consita saxa,
64 Et pastorales audire per arva cicutas
65 Silvestrem tenui modulantes carmine musam,
66 Et solis tenerum
127478. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
60 Vel juga Telegoni qua se frondentia tollunt!
61 Quqam campis hilares late expatiamur apricis!
62 Umbrosumque juvat nemus, et lustrare perennes
63 Lenis aquae rivos, et musco consita saxa,
64 Et pastorales audire per arva cicutas
65 Silvestrem tenui modulantes carmine musam,
66 Et solis tenerum narrantes montibus ignem,
127479. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
qua se frondentia tollunt!
61 Quqam campis hilares late expatiamur apricis!
62 Umbrosumque juvat nemus, et lustrare perennes
63 Lenis aquae rivos, et musco consita saxa,
64 Et pastorales audire per arva cicutas
65 Silvestrem tenui modulantes carmine musam,
66 Et solis tenerum narrantes montibus ignem,
67 Festivumque diem,
127480. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
juvat nemus, et lustrare perennes
63 Lenis aquae rivos, et musco consita saxa,
64 Et pastorales audire per arva cicutas
65 Silvestrem tenui modulantes carmine musam,
66 Et solis tenerum narrantes montibus ignem,
67 Festivumque diem, et spectacula rustica adire.
68 At non et curas ludis miscere severas
69 Innocuis, et
127481. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pastorales audire per arva cicutas
65 Silvestrem tenui modulantes carmine musam,
66 Et solis tenerum narrantes montibus ignem,
67 Festivumque diem, et spectacula rustica adire.
68 At non et curas ludis miscere severas
69 Innocuis, et bella novo constata tumultu,
70 Consilia aut inter Reges agitata morari,
71 Ambitione
127482. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Silvestrem tenui modulantes carmine musam,
66 Et solis tenerum narrantes montibus ignem,
67 Festivumque diem, et spectacula rustica adire.
68 At non et curas ludis miscere severas
69 Innocuis, et bella novo constata tumultu,
70 Consilia aut inter Reges agitata morari,
71 Ambitione procul, procul aulae mobilis aestu,
127483. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
solis tenerum narrantes montibus ignem,
67 Festivumque diem, et spectacula rustica adire.
68 At non et curas ludis miscere severas
69 Innocuis, et bella novo constata tumultu,
70 Consilia aut inter Reges agitata morari,
71 Ambitione procul, procul aulae mobilis aestu,
72 Pectore propterea laeto magis, exque plicato;
127484. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aulae mobilis aestu,
72 Pectore propterea laeto magis, exque plicato;
73 Praesertim nitidi si soles, sudaque caeli
74 Tempestas animis Zephyrorum mollibus auras
75 Mulceat, et volucrum cantu, et redolentibus herbis.
76 Has tamen inter opes naturae, deliciasque,
77 Nec longum, assueti reviviscit cura laboris,
78 Et desiderium causarum; jamque novatas
127485. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
72 Pectore propterea laeto magis, exque plicato;
73 Praesertim nitidi si soles, sudaque caeli
74 Tempestas animis Zephyrorum mollibus auras
75 Mulceat, et volucrum cantu, et redolentibus herbis.
76 Has tamen inter opes naturae, deliciasque,
77 Nec longum, assueti reviviscit cura laboris,
78 Et desiderium causarum; jamque novatas
79 Acrius ardet
127486. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mollibus auras
75 Mulceat, et volucrum cantu, et redolentibus herbis.
76 Has tamen inter opes naturae, deliciasque,
77 Nec longum, assueti reviviscit cura laboris,
78 Et desiderium causarum; jamque novatas
79 Acrius ardet mens illuc convertere vires,
80 Quam taedet torpere diu, et languere vacantem.
81 Ergo age, quod superest, mecum hic delabere motus
127487. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
77 Nec longum, assueti reviviscit cura laboris,
78 Et desiderium causarum; jamque novatas
79 Acrius ardet mens illuc convertere vires,
80 Quam taedet torpere diu, et languere vacantem.
81 Ergo age, quod superest, mecum hic delabere motus
82 Ad tenues Lunae, queis sese corpore paulum
83 Nutant huc illuc librat: lustrabimus inde
127488. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inde
84 Deductae paulum pariter quoque pondera Terrae,
85 Dum fit, uti luces aequantia noctibus omni
86 Tempora praecedat anno; veniemus ad aestus
87 Protinus aequores: et caudas esse Cometis,
88 Et qua, dicemus, finat ratione: videri
89 Denique si quidquam gracitati possit obesse,
90 Inquiremus, et id, quodcumque est, disjiciemus
91 Auras
127489. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pariter quoque pondera Terrae,
85 Dum fit, uti luces aequantia noctibus omni
86 Tempora praecedat anno; veniemus ad aestus
87 Protinus aequores: et caudas esse Cometis,
88 Et qua, dicemus, finat ratione: videri
89 Denique si quidquam gracitati possit obesse,
90 Inquiremus, et id, quodcumque est, disjiciemus
91 Auras per vacuas, tela ut mucrone retuso
127490. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
veniemus ad aestus
87 Protinus aequores: et caudas esse Cometis,
88 Et qua, dicemus, finat ratione: videri
89 Denique si quidquam gracitati possit obesse,
90 Inquiremus, et id, quodcumque est, disjiciemus
91 Auras per vacuas, tela ut mucrone retuso
92 Irrita saepe volant rapidis ludibria ventis.
93 Confer ad haec cupidam, vacuam sed caetera mentem.
127491. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
93 Confer ad haec cupidam, vacuam sed caetera mentem.
94 Diversa ut Lunae gravitas in lampada Solis
95 Diversa super orbe suo regione locatae
96 Mutari ipsius vires facit, et variari;
97 Partium ita ejusdem gravitas diversa trahentem
98 In Terram, diversa figuraque, materiesque,
99 Efficiunt, semper faciem convertat ut unam
100 Terrae Luna;
127492. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
114 Ipsaque proin species Lunae haud mutata videtur.
115 At neque vel prorsus si mutaretur, in orbem
116 Visa suum verti, fors multum id denique nostra
117 Referret, colimus qui terram; prosit, et obsit
118 Solis id Lunae Cultoribus; inde tuentur
119 Namque alii tellurem, immotum semper ut astrum
120 Ingens, ni quantum nutare videtur; eidem
121 Nam Terrae tribuunt
127493. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inde tuentur
119 Namque alii tellurem, immotum semper ut astrum
120 Ingens, ni quantum nutare videtur; eidem
121 Nam Terrae tribuunt motus, queis Lunam agitari
122 Cernimus; et, visum nisi densus sistat is aer,
123 Aspiciunt nostro motus super axe diurnos.
124 Horum et pars astrum superis hoc verticis oris,
125 Aut prope, pars tantum Mundi super aequore lato,
127494. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videtur; eidem
121 Nam Terrae tribuunt motus, queis Lunam agitari
122 Cernimus; et, visum nisi densus sistat is aer,
123 Aspiciunt nostro motus super axe diurnos.
124 Horum et pars astrum superis hoc verticis oris,
125 Aut prope, pars tantum Mundi super aequore lato,
126 Pars medium secto super extans corpore cernunt.
127 Ast alii, quibus est ad nos loca versa negatum
127495. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tempore Terram;
129 Ut nec ab Europa boreae contraria quimus
130 Astra videre, nec his subjecta ingentia regna
131 Nobis conspicuos unquam aspexere Triones.
132 Multi et spectatum peregre ibunt, oppositasque
133 Iuvisent gentes, tranantes aequora vasta,
134 Et magnos montes, et sylvas trajicientes,
135 Narrabuntque domum spectacula mira reversi,
127496. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
subjecta ingentia regna
131 Nobis conspicuos unquam aspexere Triones.
132 Multi et spectatum peregre ibunt, oppositasque
133 Iuvisent gentes, tranantes aequora vasta,
134 Et magnos montes, et sylvas trajicientes,
135 Narrabuntque domum spectacula mira reversi,
136 Augebuntque etiam miracula tanta, velut mos
137 Est a longinqua procul adventantibus ora.
127497. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
regna
131 Nobis conspicuos unquam aspexere Triones.
132 Multi et spectatum peregre ibunt, oppositasque
133 Iuvisent gentes, tranantes aequora vasta,
134 Et magnos montes, et sylvas trajicientes,
135 Narrabuntque domum spectacula mira reversi,
136 Augebuntque etiam miracula tanta, velut mos
137 Est a longinqua procul adventantibus ora.
127498. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
trajicientes,
135 Narrabuntque domum spectacula mira reversi,
136 Augebuntque etiam miracula tanta, velut mos
137 Est a longinqua procul adventantibus ora.
138 Forsitan et supera credunt de gente potentem
139 Tellurem (velut et Phoebi coluere sororem
140 Qui quondam) magnamque Deum vocitare Parentem
141 Consuescunt, et vota ferunt, et tempore certo
127499. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
reversi,
136 Augebuntque etiam miracula tanta, velut mos
137 Est a longinqua procul adventantibus ora.
138 Forsitan et supera credunt de gente potentem
139 Tellurem (velut et Phoebi coluere sororem
140 Qui quondam) magnamque Deum vocitare Parentem
141 Consuescunt, et vota ferunt, et tempore certo
142 Conjunctae veniunt diversa a parte quotannis
127500. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ora.
138 Forsitan et supera credunt de gente potentem
139 Tellurem (velut et Phoebi coluere sororem
140 Qui quondam) magnamque Deum vocitare Parentem
141 Consuescunt, et vota ferunt, et tempore certo
142 Conjunctae veniunt diversa a parte quotannis
143 Nos veneraturae, majora ut numina, turmae.
144 Haud secus ac Arabum sitibundos, advena fines
127501. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
138 Forsitan et supera credunt de gente potentem
139 Tellurem (velut et Phoebi coluere sororem
140 Qui quondam) magnamque Deum vocitare Parentem
141 Consuescunt, et vota ferunt, et tempore certo
142 Conjunctae veniunt diversa a parte quotannis
143 Nos veneraturae, majora ut numina, turmae.
144 Haud secus ac Arabum sitibundos, advena fines
127502. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
turmae.
144 Haud secus ac Arabum sitibundos, advena fines
145 Multorum adjuncta sibi, Traxque, Syrusque, caterva
146 Trajicit armatus, rapturum et distinet hostem,
147 Ut videat vatis cunas simul atque sepulchrum,
148 Fatales orbi cunas, fatale sepulchrum
149 Vatis, erythraeae pollutae cujus arenae
150 Nomine, divinus
127503. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tentant deducere multi
162 Illius a gemino motu, qui tempore eodem
163 Conficitur, nam se proprio super axe revolvit
164 Ipsa semel, Terram dum circum fertur in omnem.
165 Et certe hic geminus si Lunae corpora volvens
166 Motus, quisque sibi semper pede curreret aequo,
167 Non celerans, tardansque vicissim, et Lunifer axis
168 Effert Luniferum quoque semper rectus ad
127504. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
164 Ipsa semel, Terram dum circum fertur in omnem.
165 Et certe hic geminus si Lunae corpora volvens
166 Motus, quisque sibi semper pede curreret aequo,
167 Non celerans, tardansque vicissim, et Lunifer axis
168 Effert Luniferum quoque semper rectus ad orbem;
169 Tum Terrae puncto a medio quae tramite recto
170 Ad Lunae medium duci via fingitur, ipsa
171 Usque
127505. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
175 Si locus, occasumve; etenim mutabitur unam
176 Ad Lunae faciem positus; proin ipsa, vel illud,
177 Vel latus hoc paulum retegetque, tegetque vicissim:
178 Vertere sic latera, et nutare videbitur illo
179 Tempore, in occasum quo rubro transit ab ortu.
180 Et quia si Terram de Lunae corpore spectes,
181 Aspicias binis gradibus comprendier omnem;
127506. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vel illud,
177 Vel latus hoc paulum retegetque, tegetque vicissim:
178 Vertere sic latera, et nutare videbitur illo
179 Tempore, in occasum quo rubro transit ab ortu.
180 Et quia si Terram de Lunae corpore spectes,
181 Aspicias binis gradibus comprendier omnem;
182 Ille gradus nequeat binos excedere nutus,
183 Qui siet. Quin in Boream nutabit ab Austro
127507. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
191 Poscunt, quae gradibus par est comprendere multis.
192 Scilicet haec ratio jam credita, vertat eandem
193 Cur ad nos faciem, famulantum more, potenti
194 Adstant qui Domino, paulum et cur Luna tremiscat.
195 Sed praeterquam quod latera hoc mutata tremore
196 Solis his causis bene non aptare valebis;
197 Num tibi mens facile haec conjungere tempora possit.
127508. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
195 Sed praeterquam quod latera hoc mutata tremore
196 Solis his causis bene non aptare valebis;
197 Num tibi mens facile haec conjungere tempora possit.
198 Ut nihil intersit, quibus et se Luna revolvit
199 Axe super proprio, et Tellurem menstrua lustrat?
200 Fortisan hic nunquam aequali fit tempore Lunae
201 Circuitus: certe quisque horum dissidet unus
127509. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
196 Solis his causis bene non aptare valebis;
197 Num tibi mens facile haec conjungere tempora possit.
198 Ut nihil intersit, quibus et se Luna revolvit
199 Axe super proprio, et Tellurem menstrua lustrat?
200 Fortisan hic nunquam aequali fit tempore Lunae
201 Circuitus: certe quisque horum dissidet unus
202 A multis: varianter enim turbantur ab ipso
127510. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
225 Interea gravitas in Terram flectere cogit;
226 Fune Magister equum nitentem pergere recta
227 Ut medius tenet, ille orbes iterumque, iterumque
228 Agglomerat circum, et videt omni a parte moventem.
229 Si tunc a terra Lunae per corpus agatur,
230 Qua medium est, moles faciens binasque paresque
231 Planites quaecumque, trahanturque a latere omni
127511. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
234 Partium, ut ante fuit, super axe revolvere nec se
235 Incipiat quoquam. Gravitas in parte sed una
236 Si major sit, erit pars ut magis ista deorsum
237 Descendat, Lunam et se circa flectere cogat.
238 Hac modo, quae gravior, partem ratione locari,
239 Fac, reputes, latere ut gravitas aequalis ab omni
240 In Terram rapiat; cum deinde recesserit illo
127512. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nempe, suo tenues dans corpore nutus.
259 Sic quoque cum lapidem non omni a parte rotundum,
260 Aut ferrum aequoreis projectum mergimius undis,
261 Volvitur in fundum haud libratis partibus, et se
262 Incipit in gyros hac illac vertere frustra;
263 Dimotae redeunt nam partes, ad mediumque
264 Se subito flectunt: sic non nisi nutat
127513. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
264 Se subito flectunt: sic non nisi nutat eundo.
265 Jam videas, quare res haec, contingere dico
266 Quam Lunae Terram cingenti, astrisque secundis
267 Fors aliis, medium Jovis et cingentibus orbem,
268 Saturni et medium; Solem cingentibus ipsum
269 Non contingere item possit primoribus astris;
270 Quae tantum colere, et Regem revereri obeundo
271
127514. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
eundo.
265 Jam videas, quare res haec, contingere dico
266 Quam Lunae Terram cingenti, astrisque secundis
267 Fors aliis, medium Jovis et cingentibus orbem,
268 Saturni et medium; Solem cingentibus ipsum
269 Non contingere item possit primoribus astris;
270 Quae tantum colere, et Regem revereri obeundo
271 Velle videntur, at officium servile recusant.
127515. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
267 Fors aliis, medium Jovis et cingentibus orbem,
268 Saturni et medium; Solem cingentibus ipsum
269 Non contingere item possit primoribus astris;
270 Quae tantum colere, et Regem revereri obeundo
271 Velle videntur, at officium servile recusant.
272 A varia gravitate petes discrimen idipsum
273 Pro longe vario spatiorum nempe recessu.
127516. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
311 Forte per ambages, genus hoc, rem prodere tentet.
312 Semper, cum proprii venit ad loca certa meatus,
313 Saturni eoa cum nempe moratur in ora,
314 Deficit ille, et se quaerentes ludit acutos
315 Quamquam oculos: hujus jam non erit invia certe
316 Defectus ratio, vultus convertere eosdem
317 Illum ad Saturnum si concipis, eoaque
127517. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
neque nostros inde lacessi
323 Posse oculos; proin ex illa regione latere
324 Ut sit opus nobis frustra inspectantibus astrum.
325 Tum regione loci mutata, corporis ipso
326 Et latere, extemplo sub lumina nostra redibit.
327 At quid Saturnique, Jovisque sequacibus astris
328 Ex aliis porro conjectes, fulgere luce
329 Dum variante vides in partibus orbis eisdem?
127518. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
luce
329 Dum variante vides in partibus orbis eisdem?
330 Forsitan hoc circa sese glomerata revolvi
331 Indicet illa, nec una intro convertere semper
332 Se facie ad prima, et dominantia sidera, proinde
333 Densa aeque mole, ac prorsus constare rotunda.
334 Sed si nec prorsus tornata mole, nec aeque
335 Esse velis densa, variantibus haud male circum
127519. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parte retundit.
339 Jam veluti ratio, qua Cynthia vertit eandem
340 Ad Terram faciem, comites quoque possit ad omnes
341 Perfacile induci; cur non et caetera multa
342 His tribuas pariter, fieri quae diximus ante
343 In Luna, positus dum mutat, tempora, motus?
344 Quin plures illic causae sunt, mutua turbant
345 Nam se
127520. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sunt, mutua turbant
345 Nam se praeterea, vicibusque ita pluribus errant.
346 Utque in lunigero supera jam diximus orbe
347 Mutatos nodos, eadem non perstet in ipso
348 Et res, et ratio Saturni scilicet augmen
349 Amplectante orbe, et nusquam tangente rotundum,
350 Qui mediis constat suspensus ut annulus auris?
351 Nonne etiam in Terra similis res, causaque perstet,
127521. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mutua turbant
345 Nam se praeterea, vicibusque ita pluribus errant.
346 Utque in lunigero supera jam diximus orbe
347 Mutatos nodos, eadem non perstet in ipso
348 Et res, et ratio Saturni scilicet augmen
349 Amplectante orbe, et nusquam tangente rotundum,
350 Qui mediis constat suspensus ut annulus auris?
351 Nonne etiam in Terra similis res, causaque perstet,
127522. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
errant.
346 Utque in lunigero supera jam diximus orbe
347 Mutatos nodos, eadem non perstet in ipso
348 Et res, et ratio Saturni scilicet augmen
349 Amplectante orbe, et nusquam tangente rotundum,
350 Qui mediis constat suspensus ut annulus auris?
351 Nonne etiam in Terra similis res, causaque perstet,
352 Cum sit plusquam alibi sublata aequante sub orbe?
127523. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
380 Aequantem excretum, circumductumque per orbem,
381 Annulus illud erit, Terrae velut additus ipsi.
382 Hujus quapropter nodi, loca nempe, vicissim
383 Queis via Terrai magna illa, secantur, et aequans
384 Orbis hic inter se, debebunt quolibet anno
385 Ire retro, atque eadem non unquam sidera caeli
386 Rspicere, at sensim mutare, sed ordine semper
387 Signorum
127524. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inventa probantur
406 Haec caelo; decies quinis his namque videmus
407 Omnia particulis revera quolibet anno
408 Sidera ab ingressu veris, nodoque prioris
409 Disjungi, et rubrum decedere semper in ortum.
410 Proin modo ab antiquo diversus Signifer extat,
411 A Tauroque Aries, Polluce, et Castore Taurus,
412 Hi Cancro expulsi, et sic Vellere denique Pisces
127525. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
408 Sidera ab ingressu veris, nodoque prioris
409 Disjungi, et rubrum decedere semper in ortum.
410 Proin modo ab antiquo diversus Signifer extat,
411 A Tauroque Aries, Polluce, et Castore Taurus,
412 Hi Cancro expulsi, et sic Vellere denique Pisces
413 Phryxeo: verum constant, quae tradita primum
414 Nomina sunt, Ariesque suis proin cornibus usque
127526. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
409 Disjungi, et rubrum decedere semper in ortum.
410 Proin modo ab antiquo diversus Signifer extat,
411 A Tauroque Aries, Polluce, et Castore Taurus,
412 Hi Cancro expulsi, et sic Vellere denique Pisces
413 Phryxeo: verum constant, quae tradita primum
414 Nomina sunt, Ariesque suis proin cornibus usque
415 Ver apert, proin Libra pares examinat horas
127527. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
geminis annorum haec millibus acta.
417 Hac ratione itidem caeli non partibus haeret,
418 Queis quondam cardo, atque eadem non sidera signat.
419 Et veniet tempus, quo jam Polus ipse minorem
420 Paulatim magis usque remotus deserat Ursam;
421 Non tunc conspicienda sit ut Cynosura per aequor
422 Amplius undisonum nocturno tempore nautis.
127528. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
421 Non tunc conspicienda sit ut Cynosura per aequor
422 Amplius undisonum nocturno tempore nautis.
423 Demum haec cuncta loco referentur versa priori
424 Post decies sena, et biscentum saecula lapsa.
425 Non sat erat tamen hos motus pro quolibet anno
426 Astrorum, medii qui sunt, reperisse, sed ipsa
427 Vestiganda itidem discrimina cuncta, venirent
127529. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pro quolibet anno
426 Astrorum, medii qui sunt, reperisse, sed ipsa
427 Vestiganda itidem discrimina cuncta, venirent
428 Quae Sole obliquos Terrae flectente jugales,
429 Et Luna flectente suos. Servare licebat
430 Orbem Luniferum praesertim, cum suus ille
431 Ascendens nodus, qui dicitur, utpote Luna
432 Scandente in Boream, primi secat Arjetis astrum,
127530. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
proinde sit omne
440 Discrimen minimi pariter, summique recesus
441 Denorum graduum a media Tellure tumenti.
442 His a diveris repetendo flexibus ergo,
443 Mutaque signorum, et numerorum oracla movendo,
444 Anni regressus censerier incipientis,
445 Verus et inde potest servari, sidera fixa
446 Qui defert, motus. Non scilicet illa moveri
127531. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
a media Tellure tumenti.
442 His a diveris repetendo flexibus ergo,
443 Mutaque signorum, et numerorum oracla movendo,
444 Anni regressus censerier incipientis,
445 Verus et inde potest servari, sidera fixa
446 Qui defert, motus. Non scilicet illa moveri
447 Apparent aliter, detectum quam fuit istis
448 Revera numeris nota ob discrimina certis.
127532. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
certis.
449 Tam bene servatis oracla ea consona rebus.
450 Nunc locus est late undisonos maris ire per aestus,
451 Oceanique statos immensi visere motus,
452 Temporaque, et vires, et agentes aequora causas;
453 Neve fluentibus, et refluentibus avehar undis,
454 Vestris me audentem manibus sustollite Musae,
455 Naturae quae jam mores didicistis, et artem.
127533. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
449 Tam bene servatis oracla ea consona rebus.
450 Nunc locus est late undisonos maris ire per aestus,
451 Oceanique statos immensi visere motus,
452 Temporaque, et vires, et agentes aequora causas;
453 Neve fluentibus, et refluentibus avehar undis,
454 Vestris me audentem manibus sustollite Musae,
455 Naturae quae jam mores didicistis, et artem.
127534. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
450 Nunc locus est late undisonos maris ire per aestus,
451 Oceanique statos immensi visere motus,
452 Temporaque, et vires, et agentes aequora causas;
453 Neve fluentibus, et refluentibus avehar undis,
454 Vestris me audentem manibus sustollite Musae,
455 Naturae quae jam mores didicistis, et artem.
456 Aequoris aestus item causis quoque pendet ab isdem,
127535. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
452 Temporaque, et vires, et agentes aequora causas;
453 Neve fluentibus, et refluentibus avehar undis,
454 Vestris me audentem manibus sustollite Musae,
455 Naturae quae jam mores didicistis, et artem.
456 Aequoris aestus item causis quoque pendet ab isdem,
457 Luna quibus turbatur.Uti non aequa moventem
458 In Solem gravitas Terrae, Lunaeque
127536. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
457 Luna quibus turbatur.Uti non aequa moventem
458 In Solem gravitas Terrae, Lunaeque meantum,
459 Collatam Terrae Lunam turbare videtur;
460 Sic et inaequalis gravitas, quam Terra recepit
461 Partibus in varis non aeque a Sole remotis
462 Adducere, statum perturbat partium earum
463 Inter se. Lunae vires quoque viribus adde
127537. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sed plus turbare valentes,
465 Utpote quae Terram spectat vicina, facitque
466 Intervallorum discrimina partibus ejus
467 Majora. Haec tolunt ergo a libramine vires
468 Et Lunae, et Solis concussas aequoris undas,
469 Et motu impellunt vario, quem dicimus aestum.
470 Sed prius ad causas quam labar, dicere par est
471 Quid fiat, motusque, ut sunt, evolvere cunctos,
127538. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
turbare valentes,
465 Utpote quae Terram spectat vicina, facitque
466 Intervallorum discrimina partibus ejus
467 Majora. Haec tolunt ergo a libramine vires
468 Et Lunae, et Solis concussas aequoris undas,
469 Et motu impellunt vario, quem dicimus aestum.
470 Sed prius ad causas quam labar, dicere par est
471 Quid fiat, motusque, ut sunt, evolvere cunctos,
127539. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
spectat vicina, facitque
466 Intervallorum discrimina partibus ejus
467 Majora. Haec tolunt ergo a libramine vires
468 Et Lunae, et Solis concussas aequoris undas,
469 Et motu impellunt vario, quem dicimus aestum.
470 Sed prius ad causas quam labar, dicere par est
471 Quid fiat, motusque, ut sunt, evolvere cunctos,
472 Et seriem veluti gestarum pandere rerum.
127540. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aequoris undas,
469 Et motu impellunt vario, quem dicimus aestum.
470 Sed prius ad causas quam labar, dicere par est
471 Quid fiat, motusque, ut sunt, evolvere cunctos,
472 Et seriem veluti gestarum pandere rerum.
473 Tunc effecta suis tribuentur cognita causis
474 Perfacile: haud illas opus est finxisse, potentes.
475 Sed cognoscere et hic, quae pluribus ante repertae
127541. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
472 Et seriem veluti gestarum pandere rerum.
473 Tunc effecta suis tribuentur cognita causis
474 Perfacile: haud illas opus est finxisse, potentes.
475 Sed cognoscere et hic, quae pluribus ante repertae
476 In rebus jam sunt nobis, variisque per artem
477 Nexibus, et varia ratione aptare, modisque.
478 Scilicet in partes ternas tribuenda putamus
127542. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
474 Perfacile: haud illas opus est finxisse, potentes.
475 Sed cognoscere et hic, quae pluribus ante repertae
476 In rebus jam sunt nobis, variisque per artem
477 Nexibus, et varia ratione aptare, modisque.
478 Scilicet in partes ternas tribuenda putamus
479 Effecta, in falsis quae cernimus omnia campis.
480 Prima diurna feret pars, altera menstrua porro,
127543. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
porro,
481 Tertia postremo feret annua; qualibet illa
482 Nempe die ut fiunt, vel quovis mense, vel anno.
483 Quaque die pelago bis crescens alta patenti
484 Tollitur, et toties decrescens desilit unda.
485 Cumque tumens crescit, non summo in culmine pendet
486 Ante, orbem mediae supera quam Luna diei,
487 Aut subter mediae noctis trajecerit orbem.
127544. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ora.
491 Temporis hoc itidem momentum pendet utrumque
492 A positu Lunae ad Solem. Intervalla necesse est
493 Temporis, undarum quae sunt intersita magnis
494 Fluctibus, et minimis, nimirum cum meat ipsa
495 Luna extra aequantem luces cum noctibus orbem,
496 Prorsum inter sese non esse aequalia; eoque
497 Tempore
127545. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cumularier auctu,
502 Nimirum cum Luna terens Borealia signa
503 Conspicui sese per caeli sustulit oras;
504 majorique itidem, pedibus contraria nostris
505 Demisit cum se, et de parti claudicat Austri.
506 Denique quanque die surgit velocius aequor
507 Insiliens, lapsis descendit lentius undis.
508 Mensura nunc quae sint, genus hoc, effecta canamus.
127546. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tenet cum Luna recedens
514 A Terra loca, (si constent aequalia circum
515 Caetera) crescentes undae minus inferviscunt,
516 At mage, cum nobis loca per vicina vagatur,
517 Et pariter magis, aequantem cum laeta per orbem
518 Exagitat bigas, quam cum extra excurrit utrinque.
519 Porro intervallum, geminos quod temporis extat
520 Inter eos, sibi qui succedunt mutua, cursus
127547. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Sole minus discedente, atque remota,
533 Quam cum se in spatis errando dimoverit alta.
534 Scilicet haec servata diu, longosque per annos
535 Collecta, et certo demum firmata Virorum
536 Judicio, motus qui magni exquirere nuper
537 Oceani voluere, atque ejus noscere mores
538 Instabiles; varios proin portus, multaque ponti
127548. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
539 Littora lustratum fluctus adiere sonoros.
540 Jam quoque praecipua his communibus adjice quaedam:
541 Nullis de genere hoc agitari scilicet aequor
542 Fluctibus, exiguum quod sit, quod et undique clausum,
543 Nullis atque lacus omnes quantumlibet amplos:
544 Majores undas cumulari ad littora porro,
545 Qua ruit angusto constrictus gurgite pontus,
546
127549. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
545 Qua ruit angusto constrictus gurgite pontus,
546 Euripisque furit, quam qua distenditur ingens
547 In pelagus; tum saepe illic consurgere visum
548 Quinque pedes decies, et longo excurrere tractu
549 In terram: locaque esse, anni ad quae tempore certo
550 Advenit undarum nullus tumor, advenit anni
551 Tempore verum alio (Batsham dixere vocantes
127550. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
552 Tonchini portum, quo non fluit aequor inundans,
553 Aequalis cum lux fit noctibus alma diei,
554 Non refluit, Luna opposita, aut loca versa terente
555 Ad Solem): esse etiam portus, et littora multa
556 Quo veniunt plures, quam bini, abeuntque vicissim
557 Fluctus quaque die, sine lege et tempore certo:
558 Praeterea ventos, tempestatesque fluentis
127551. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
554 Non refluit, Luna opposita, aut loca versa terente
555 Ad Solem): esse etiam portus, et littora multa
556 Quo veniunt plures, quam bini, abeuntque vicissim
557 Fluctus quaque die, sine lege et tempore certo:
558 Praeterea ventos, tempestatesque fluentis
559 Perturbare vices ponti; nam saepe retardant,
560 Saepe moras adimunt, minuunt quoque saepe, vel augent.
127552. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Terra rotatu
597 Continuo, situs ad Solem, Lunamque trahentem
598 Continuo mutatur; ac ratione fatendum est
599 Nunc has nunc illas liquidas consurgere circum
600 Partes, et nunc has et nunc demittier illas;
601 Littore proin uno non una stare fluentes
602 Undas planitie; sed terrae unoque diei
603 Circuitu, varias, summas percurrere, et imas,
127553. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
597 Continuo, situs ad Solem, Lunamque trahentem
598 Continuo mutatur; ac ratione fatendum est
599 Nunc has nunc illas liquidas consurgere circum
600 Partes, et nunc has et nunc demittier illas;
601 Littore proin uno non una stare fluentes
602 Undas planitie; sed terrae unoque diei
603 Circuitu, varias, summas percurrere, et imas,
127554. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
600 Partes, et nunc has et nunc demittier illas;
601 Littore proin uno non una stare fluentes
602 Undas planitie; sed terrae unoque diei
603 Circuitu, varias, summas percurrere, et imas,
604 Allabique ideo pontum, contraque relabi.
605 Quin alio hoc possis summatim noscere pacto.
606 Telluris partes, queis Titan, Lunaque recta
607 Desuper impedent,
127555. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
605 Quin alio hoc possis summatim noscere pacto.
606 Telluris partes, queis Titan, Lunaque recta
607 Desuper impedent, plus, quam Terra ipsa, trahentur,
608 Qua media est, et plus media haec, quam denique partes
609 Retrorsum positae; proin debent anteriores
610 Scilicet a media Tellure assurgere paulum
611 Partes, posticis medium et deducere Terrae
127556. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
608 Qua media est, et plus media haec, quam denique partes
609 Retrorsum positae; proin debent anteriores
610 Scilicet a media Tellure assurgere paulum
611 Partes, posticis medium et deducere Terrae
612 Paulum corpus ab his proin tota tumescere utrinque:
613 Quae sunt ad latera, interius ratione prementur
614 Obliqua partes;
127557. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
616 Atque minutatim possimus, percipe primum,
617 Rebus in his fieri quid debeat, aethere sidus,
618 Lunave, Solve, unum si fulgeat, ipsaque constet
619 Circum tota liquens Tellus, et tempore puncto
620 Possit ea fingi forma, quam postulat ipsum
621 Libramen, possitque aliam quoque tempore puncto
622 Induere, ut motus nil turbent ante recepti;
623 Tunc
127558. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mutari quaeque vetantem.
627 Principio Luna nitente adducere Terram.
628 Terra liquens possit non amplius esse rotunda,
629 Longior hinc illinc sed se producet, ut ovum,
630 Et Lunam, qua longa, videbit, scilicet illuc
631 Longae directo, quaecumque est, axe figurae.
632 Atque huius jam certa per artem inventa figurae
633 Natura est, oritur quae coni a segmine primo,
127559. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
652 Efficiunt unum, qui tanto est longior, axem,
653 At cum axes utriusque obversi ad sideris oram
654 Non jam conveniunt, verum inclinantur utrinque
655 Mutua, et efficiunt sic quattur inclinati
656 Inter se flexus obliquos, proinde nec aequos;
657 Maximus ille tumor flexus jacet inter acutos
658 Undarum, at verso in Lunam vicinor axi,
127560. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
661 Lunae axem, Solisque axem, Terraeque tumentis.
662 Nunc illum Lunae immotum constinge, tuaque
663 Mente sequens alios circum, quocumque ferantur,
664 Percipe, quos habeant et ad illum, et mutua circum
665 Respectus, positusque, vices quae cuique, modusque.
666 Jam cum Luna silet, coeunt, ut diximus, omnes,
667 Exinde immoto phoebeius axis ab axe
127561. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
661 Lunae axem, Solisque axem, Terraeque tumentis.
662 Nunc illum Lunae immotum constinge, tuaque
663 Mente sequens alios circum, quocumque ferantur,
664 Percipe, quos habeant et ad illum, et mutua circum
665 Respectus, positusque, vices quae cuique, modusque.
666 Jam cum Luna silet, coeunt, ut diximus, omnes,
667 Exinde immoto phoebeius axis ab axe
127562. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mutua circum
665 Respectus, positusque, vices quae cuique, modusque.
666 Jam cum Luna silet, coeunt, ut diximus, omnes,
667 Exinde immoto phoebeius axis ab axe
668 Disjungi, et procul occiduas se ferre sub oras
669 Continuo, donec recta ad latera ipsa secentur:
670 Axis ad occasum quoque Terrae avulsus abire
671 Principio; sed cum discesserit intervallo
127563. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
(cum scilicet a e
673 Multo phoebejus properans velocius axis
674 Digressus sit quinque gradus, deciesque quaternos )
675 Restrorsum sua facta modo in vestigia fertur,
676 Et redit in Lunam, et Lunai jungitur axi
677 Tum, cum transversi media phoebeius ille
678 Se posuit regione loci; qua deinde relicta
679 Pergit ad oppositam quia Solis protinus axis,
127564. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
673 Multo phoebejus properans velocius axis
674 Digressus sit quinque gradus, deciesque quaternos )
675 Restrorsum sua facta modo in vestigia fertur,
676 Et redit in Lunam, et Lunai jungitur axi
677 Tum, cum transversi media phoebeius ille
678 Se posuit regione loci; qua deinde relicta
679 Pergit ad oppositam quia Solis protinus axis,
680 Ipse
127565. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
682 Namque gradus relegit; cumque oram venerit ille
683 Prorsus ad oppositam, Lunae hic componitur axi.
684 Hae redeunt quoque deinde vices, phoebejus in orbem
685 Axis dum procedit, et altera dum loca visit
686 E latere, atque ex his Lunae dum transit ad axem.
687 Adversa idcirco summi duo puncta tumoris
688 Continuo huc illuc a Lunae duplice puncto
127566. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dum transit ad axem.
687 Adversa idcirco summi duo puncta tumoris
688 Continuo huc illuc a Lunae duplice puncto
689 Subjecto oppositoque abeunt, redeuntque vicissim,
690 Et citra excurrunt bis toto mense, bis ultra;
691 Maior et excursus tum sit, polientior extat
692 Cum Phoebi vis ad Lunae collata vigorem;
693 Ocyor
127567. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
huc illuc a Lunae duplice puncto
689 Subjecto oppositoque abeunt, redeuntque vicissim,
690 Et citra excurrunt bis toto mense, bis ultra;
691 Maior et excursus tum sit, polientior extat
692 Cum Phoebi vis ad Lunae collata vigorem;
693 Ocyor atque locis idem est excursus in illis,
694 Queis adversa meat Soli, conjunctaque Luna,
127568. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
polientior extat
692 Cum Phoebi vis ad Lunae collata vigorem;
693 Ocyor atque locis idem est excursus in illis,
694 Queis adversa meat Soli, conjunctaque Luna,
695 Nec non et quarta queis orbis parte recedit;
696 Proinde locis mediis, in parti scilicet orbis
697 Qualibet octava, motus lentissimus exit.
698 Jam manifesta vides, quare advolvantur aquarum
127569. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
700 Littoream multo venientes agmine arenam,
701 Cum Soli conjuncta silet, vel splendida tota
702 Cynthia nocte micat; fraternis viribus addit
703 Ipsa suam quia vim validum, et situs axibus idem est.
704 At minor aestus erit, medio cum fecta nitebit
705 Corpore, ibi alter enim sustollit, ubi altera fluctus
706 Deprimit, auget et haec, ubi decutit ille vicissim,
127570. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
703 Ipsa suam quia vim validum, et situs axibus idem est.
704 At minor aestus erit, medio cum fecta nitebit
705 Corpore, ibi alter enim sustollit, ubi altera fluctus
706 Deprimit, auget et haec, ubi decutit ille vicissim,
707 Mutuaque adversis pugnantes viribus obstant,
708 Impediuntque; quod est discrimen, denique solum
709 Apparet, quantum Phoebo pollentior ipsa est
127571. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
709 Apparet, quantum Phoebo pollentior ipsa est
710 Nempe mari Luna in tollendo, aesque ciendo.
711 Sic gemini adversis venientes partibus arcto
712 Tramite si currus nectuntur, et axibus haerent
713 Impliciti extremis; saevi insonuere flagello
714 Protinus aurige, et stimulant clamore jugales,
715 Verberaque ingeminant, quippe aemulus ardor utrumque,
127572. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
711 Sic gemini adversis venientes partibus arcto
712 Tramite si currus nectuntur, et axibus haerent
713 Impliciti extremis; saevi insonuere flagello
714 Protinus aurige, et stimulant clamore jugales,
715 Verberaque ingeminant, quippe aemulus ardor utrumque,
716 Et furor exagitat; denum qua fortior urget
717 Quadrupedum vis, itur, iterque id carpitur una
127573. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
haerent
713 Impliciti extremis; saevi insonuere flagello
714 Protinus aurige, et stimulant clamore jugales,
715 Verberaque ingeminant, quippe aemulus ardor utrumque,
716 Et furor exagitat; denum qua fortior urget
717 Quadrupedum vis, itur, iterque id carpitur una
718 Tantum, quo superans vis fervida raptat equorum.
719 At quia materies vi praedita semper inerti est
127574. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
726 Impetus; usque recens gravitas demum addita vincet.
727 Inde sit, ut motus, quos diximus ante, fluentis
728 Omnes Oceani contingant serius, ipsae
729 Quam notae poscunt causae, et discrimina quaedam
730 Praeterea irrepant, tibi quae memorabimus infra.
731 Denique Terra liquens quamvis, ut finximus ante,
732 Undique jam non
127575. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
730 Praeterea irrepant, tibi quae memorabimus infra.
731 Denique Terra liquens quamvis, ut finximus ante,
732 Undique jam non sit; dubitesne, ea fluvida partim
733 Cum sit, quin poscat librari, et proinde figuram
734 Induere hanc ipsam, quam circum tota subiret,
735 Si nihil officeret solidum restansque superne?
736 Perfacile evolves jam tutemet, exque plicabis
127576. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
738 Menstruaque, annuaque his causas aptare repertas
739 Si tentes Quid enim? non causis cernis ab istis,
740 Aestifer ut bis quaqiue die consurgere motus
741 Debeat in pelago. bis et idem ponere aperto?
742 Ut tumor adveniat postquam orbem Luna diei
743 Transierit mediae, mediae infra noctis et orbem?
744 Ut mare demittat se contra, inviserit ortus
127577. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
740 Aestifer ut bis quaqiue die consurgere motus
741 Debeat in pelago. bis et idem ponere aperto?
742 Ut tumor adveniat postquam orbem Luna diei
743 Transierit mediae, mediae infra noctis et orbem?
744 Ut mare demittat se contra, inviserit ortus
745 Postquam obitusque eadem? momentum hoc pendet utrumq.
746 A positu Lunae ad Solem variante; tumentis
747 Nam
127578. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ortus
745 Postquam obitusque eadem? momentum hoc pendet utrumq.
746 A positu Lunae ad Solem variante; tumentis
747 Nam quoniam Terrae modo ad ortum flectitur axis,
748 Et modo ad occasum; maturior accidit idem
749 Fluctus ad occasum, sed contra fluctus ad ortum
750 Serior; illud, ubi laterum ora enaverit; ast hoc,
751 Postquam delituit, vel Cynthia tota refulsit.750
127579. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
762 Ille tumor debet proin altior esse sequente.
763 Quid memorem, cur Luna ferat conjunctave Soli
764 Majores aestus, oppostave. quam loca pregens
765 Per laterum hinc illinc? et cur non maximus aestus
766 Fiat tempore eo, sed qui post advenit, alter
767 Vel post hunc, porro sive alter? Tute quod ipse
768 Percipas, si vim possis cognoscere inertem,
127580. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
775 In loca, cur aestus longe, longeque minores
776 Procurrant? Spatio ignores decrescere vires?
777 At cur progrediens aequantem Luna per orbem
778 Majores fluctus extollat, et arctet inundans
779 Littores nautis plusquam ullo tempore arenas,
780 Protinus haud illo pateat, quo caetera, pacto.
781 Est, super alterutro qui Lunam proinde polorum
127581. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ullo tempore arenas,
780 Protinus haud illo pateat, quo caetera, pacto.
781 Est, super alterutro qui Lunam proinde polorum
782 Cardine perstantem fingat, mutarier undas
783 Et cum percipiat tum non debere, tumorem
784 Sed constare parem, qua Terrae ducitur axis;
785 Cardine disjungit paulum, parvasque creare
786 Tum noscit debere vices, nam parvus ibidem
127582. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
809 Concipe propterea Lunam super orbe vagantem
810 Aequante; in Terrae tunc oris omnibus aequum
811 Temporis est spatium, quo Cynthia transit ab ortu
812 Ad caeli culmen medii, et quo volvitur ex hoc
813 Culmine in occasum, seu supra, sive sit infra.
814 Quare inter geminas refluentes, atque fluentes
815 Undas, tempus item par intercurrat in omnes
127583. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
813 Culmine in occasum, seu supra, sive sit infra.
814 Quare inter geminas refluentes, atque fluentes
815 Undas, tempus item par intercurrat in omnes
816 Undique terrarum tractus, et uterque sub uno
817 Maximus undarum tumor accidat orbe, necesse est.
818 At cum Luna terit dextros, laevosve meatus
819 Orbe aequante procul, loca cuncta aequante remota
127584. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
necesse est.
818 At cum Luna terit dextros, laevosve meatus
819 Orbe aequante procul, loca cuncta aequante remota
820 Orbe procul pariter supero non aethere cernunt
821 Aequa et supposito ducentem tempora; quare
822 Aequoris unum inter curcum, geminosque recursus
823 Tempus alium cursum: et qui maximus extat utrinque
824 Praeterea geminus tumor, infra nempe, supraque
127585. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
820 Orbe procul pariter supero non aethere cernunt
821 Aequa et supposito ducentem tempora; quare
822 Aequoris unum inter curcum, geminosque recursus
823 Tempus alium cursum: et qui maximus extat utrinque
824 Praeterea geminus tumor, infra nempe, supraque
825 Consurgens, aequante aequaliter orbe remotus
826 Atque hinc atque illinc, non tramite fertur eodem
127586. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nempe, supraque
825 Consurgens, aequante aequaliter orbe remotus
826 Atque hinc atque illinc, non tramite fertur eodem
827 Quaque die, sed diversos procurrit in orbes,
828 Et loca continuo mutat; nec qua regione
829 Fit prior, hac ipsa fieri queat alter in ora.
830 Jam primum si post cursum, primumque tumorem
831 Ex improviso Lunam cessare movere
127587. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cursum, primumque tumorem
831 Ex improviso Lunam cessare movere
832 Confingas maria, illa in se suspensa recumbent,
833 Atque cadendo ultra procurrent impete coepto,
834 Et se demittent plus, quam libramina poscunt,
835 Atque iterum exsurgent, iterum labentur eisdem
836 Usque locis, et itus aequali tempore fient,
837 Et reditus, et ubi est prior horum, ibi et alter, et
127588. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
833 Atque cadendo ultra procurrent impete coepto,
834 Et se demittent plus, quam libramina poscunt,
835 Atque iterum exsurgent, iterum labentur eisdem
836 Usque locis, et itus aequali tempore fient,
837 Et reditus, et ubi est prior horum, ibi et alter, et alter:
838 Sic etenim impressos conservat inertia motus.
839 Porro suspensas aequante sub orbe moranti
127589. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
impete coepto,
834 Et se demittent plus, quam libramina poscunt,
835 Atque iterum exsurgent, iterum labentur eisdem
836 Usque locis, et itus aequali tempore fient,
837 Et reditus, et ubi est prior horum, ibi et alter, et alter:
838 Sic etenim impressos conservat inertia motus.
839 Porro suspensas aequante sub orbe moranti
840 Redde suas Lunae vires; bene congruat
127590. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
coepto,
834 Et se demittent plus, quam libramina poscunt,
835 Atque iterum exsurgent, iterum labentur eisdem
836 Usque locis, et itus aequali tempore fient,
837 Et reditus, et ubi est prior horum, ibi et alter, et alter:
838 Sic etenim impressos conservat inertia motus.
839 Porro suspensas aequante sub orbe moranti
840 Redde suas Lunae vires; bene congruat istis
127591. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
834 Et se demittent plus, quam libramina poscunt,
835 Atque iterum exsurgent, iterum labentur eisdem
836 Usque locis, et itus aequali tempore fient,
837 Et reditus, et ubi est prior horum, ibi et alter, et alter:
838 Sic etenim impressos conservat inertia motus.
839 Porro suspensas aequante sub orbe moranti
840 Redde suas Lunae vires; bene congruat istis
841 Vis,
127592. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
se demittent plus, quam libramina poscunt,
835 Atque iterum exsurgent, iterum labentur eisdem
836 Usque locis, et itus aequali tempore fient,
837 Et reditus, et ubi est prior horum, ibi et alter, et alter:
838 Sic etenim impressos conservat inertia motus.
839 Porro suspensas aequante sub orbe moranti
840 Redde suas Lunae vires; bene congruat istis
841 Vis, quae servat
127593. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
838 Sic etenim impressos conservat inertia motus.
839 Porro suspensas aequante sub orbe moranti
840 Redde suas Lunae vires; bene congruat istis
841 Vis, quae servat iners motum; nam tempore, et orbe,
842 Convenietque situ; proin incrementa sequentes
843 Usque ferent primis vires; atque omnia reddent
844 Majora. Aequantem at contra si Luna sit extra
845 Orbem,
127594. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
factum a viribus ejus,
846 Vi pugnabit inerti, ipsi non orbe, locoque,
847 Tempore non concors; hinc cuncta minora, necesse est,
848 Utpote turbata, et sese inter dissona, fiant.
849 Summi non aliter pendentia culmine templi
850 Aerea demisso cum pondera fune moventur,
851 Ut populum festis cieant ad sacra diebus;
127595. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
905 Quo rapit illa, occasum: sed sistitur aestus
906 Finibus objectis Americae, nec valet ultra
907 In mare porro aliud disclusus ab aggere Terrae
908 Irruere; at retinetur, et omnia littora circum,
909 Qua patet, inque tuas effusus, Gallia, late
910 Objectas oras, cessat descendere lentus
911 Tam subito, modo quam conscenderat altus inundans.
127596. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
crescensve, in finibus aequoris aeque
920 Decrescet, crescetve aliis; discrimina nulla
921 Proin suberunt, ut, aquis sunt, libramina tollant.
922 Aestuat in cumulum majorem ad littora, et intra
923 Euripos, lato exsurgens quam gurgite fluctus;
924 Advenientis enim tum sistitur impetus undae,
925 Proptereaque prius quam sese victa
127597. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
925 Proptereaque prius quam sese victa resolvat,
926 Accumulatur: ubi sed leni littora clivo
927 Ascendunt, faliens late distenditur aequor
928 Per Terrae spatia ampla, et rauco advolvit arenas
929 Murmure; post labens per jugera multa resorbet
930 Laevia saxa: novis albescunt littora spumis.
931 Tum quoque si scopulos circumflectatur oberrans
127598. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
930 Laevia saxa: novis albescunt littora spumis.
931 Tum quoque si scopulos circumflectatur oberrans
932 Hic atque hinc aestus, procurrunt frontibus undae
933 Adversis ccursantes, et murmura magna
934 Edunt impulsu valido, ingeminantque tumores,
935 Protinus et vasto labuntur pondere deorsum.
936 Sic plerumque furit, qui te, ampla Britannia, pontus
127599. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
oberrans
932 Hic atque hinc aestus, procurrunt frontibus undae
933 Adversis ccursantes, et murmura magna
934 Edunt impulsu valido, ingeminantque tumores,
935 Protinus et vasto labuntur pondere deorsum.
936 Sic plerumque furit, qui te, ampla Britannia, pontus
937 Distinet a Gallis: nautae at sua tempora norunt.
938 Hunc humiles tumidum Belgae vidistis adire
127600. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Belgae vidistis adire
939 Vestras saepe domo,. fora reddere vasta, viasque
940 Undique, sublimes immissum evertere muros,
941 Naufragioque novo miseros involvere cives,
942 Et pecora, et timidos fugientes ante colonos
943 Praeripere, et vastas etiam prosternere sylvas,
944 Et praedam omnigenam. Neptuno inferre sonanti,
945 Ac dape squamiferis peregrina occurrere monstris.
127601. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
adire
939 Vestras saepe domo,. fora reddere vasta, viasque
940 Undique, sublimes immissum evertere muros,
941 Naufragioque novo miseros involvere cives,
942 Et pecora, et timidos fugientes ante colonos
943 Praeripere, et vastas etiam prosternere sylvas,
944 Et praedam omnigenam. Neptuno inferre sonanti,
945 Ac dape squamiferis peregrina occurrere monstris.
127602. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vasta, viasque
940 Undique, sublimes immissum evertere muros,
941 Naufragioque novo miseros involvere cives,
942 Et pecora, et timidos fugientes ante colonos
943 Praeripere, et vastas etiam prosternere sylvas,
944 Et praedam omnigenam. Neptuno inferre sonanti,
945 Ac dape squamiferis peregrina occurrere monstris.
946 Accidit, ut certus Lunae situs excitet undas.
127603. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
evertere muros,
941 Naufragioque novo miseros involvere cives,
942 Et pecora, et timidos fugientes ante colonos
943 Praeripere, et vastas etiam prosternere sylvas,
944 Et praedam omnigenam. Neptuno inferre sonanti,
945 Ac dape squamiferis peregrina occurrere monstris.
946 Accidit, ut certus Lunae situs excitet undas.
947 Sustineatque; brevi cum scilicet altera cursu
127604. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
undas.
947 Sustineatque; brevi cum scilicet altera cursu
948 Advenit, altera post mage longa ambage vagata,
949 Cum parat illa prior jamjamque recedere, praesens
950 Impedit, et retiner, proinde ut compareat undae
951 Nullus itus, reditusque. Sed his nova deinde reperta
952 Est ratio multo solertior, unaque forsan
953 Vera; etenim rebus servatis congruit una.
127605. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
959 Tunc effunditur; ex alia proin aequa manebunt
960 Aequora parte: situm sic illum scilicet esse
961 Tonchini referunt portum, quo tollitur ullus
962 Vix aestus, certos et norunt littora fines.
963 Sunt alii portus, sunt littora multa, sinusque
964 Trans freta, trans scopulos positi, longeque remoti,
965 Pertingunt quo
127606. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
969 Posterior, sequiturque alia, atque alia ordine certo.
970 Sunt etiam putei, sunt quaedam flumina, constant
971 Telluris queis secreti trans viscera ductus
972 Ad mare, saepe die quae crescant, et minuantur,
973 Atque fluant, refluantque; at non stata tempora servant;
974 Nam varii, per quos ea transit ab aequore causa,
975 Calles sunt, variaeque viae, incertique meatus.
127607. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
oras
977 Sunt utriusque vices; ibi supra, infrave moratur
978 Multos Luna dies semper; semel itque, reditque
979 Proin mare quaque die: communi caetera deduc
980 A causa, et supra positis rationibus apta.
981 Ast illo magni fiunt quoque in aequore motus
982 Propterea; quoniam sive acta sit aestibus unda,
983 Seu ventis, leviterque polo propulsa propinquet,
127608. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
995 Cursus huc illuc diversos, flumina vel quod
996 A terra impellunt; vel ab imo orientia fundo;
997 Concitus aut aer in ventos desuper ortos,
998 Aut sub aquis etiam; nam quidam et ventus aquarum est,
999 Ebullit per quem veluti, et versatus ab imo
1000 Pontus agit spumas; terrae sit et unda tremore
1001 Ut tremat assimili violentis acta procelis,
127609. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
996 A terra impellunt; vel ab imo orientia fundo;
997 Concitus aut aer in ventos desuper ortos,
998 Aut sub aquis etiam; nam quidam et ventus aquarum est,
999 Ebullit per quem veluti, et versatus ab imo
1000 Pontus agit spumas; terrae sit et unda tremore
1001 Ut tremat assimili violentis acta procelis,
1002 Externo quas non agitari flamine cernas.
127610. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
997 Concitus aut aer in ventos desuper ortos,
998 Aut sub aquis etiam; nam quidam et ventus aquarum est,
999 Ebullit per quem veluti, et versatus ab imo
1000 Pontus agit spumas; terrae sit et unda tremore
1001 Ut tremat assimili violentis acta procelis,
1002 Externo quas non agitari flamine cernas.
1003 Nunc liquidas undis mecum te
127611. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1017 Quae quanquam longa deducta ambage labori
1018 Subtrahitur nostro, ducique in carmina nescit,
1019 Certa tamen nihilo minus esse videbitur, illam
1020 Si bene pernoscas, et tutemet ipse revolvas:
1021 Monstrabit siquidem, nihil hic discriminis altis
1022 Esse locis, tumeat sublata val unda, vel aura;
1023 Nam si materia constaret Terra fluenti,
127612. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1021 Monstrabit siquidem, nihil hic discriminis altis
1022 Esse locis, tumeat sublata val unda, vel aura;
1023 Nam si materia constaret Terra fluenti,
1024 Assimilique sui, velut aer, tota, et abiret,
1025 Quidquid praeterea est, seseque reconderet imum
1026 In medium, in sese conducto corpore; corpus
1027 Hoc ipsum conductum in se, in medioque receptum
127613. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1025 Quidquid praeterea est, seseque reconderet imum
1026 In medium, in sese conducto corpore; corpus
1027 Hoc ipsum conductum in se, in medioque receptum
1028 Gignendis faceret nihil aestibus, et variandis
1029 Aera per liquidum, nusquam velut esset; et illa
1030 Materies, quam tum, ut sola,.perstare videbis,
1031 Aestiferis aeque se motibus exagitabit,
127614. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
In medium, in sese conducto corpore; corpus
1027 Hoc ipsum conductum in se, in medioque receptum
1028 Gignendis faceret nihil aestibus, et variandis
1029 Aera per liquidum, nusquam velut esset; et illa
1030 Materies, quam tum, ut sola,.perstare videbis,
1031 Aestiferis aeque se motibus exagitabit,
1032 Quamtumvis denso constet, raroque vicissim
1033 Corpore, nimirum
127615. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pandam.
1045 Praetereaque alias, propter quas aeris ingens
1046 Hoc liquidum variis mare curritur undique ventis
1047 Jam quia inaequalis gravitas ciet aequoris undas,
1048 Et ciet aerias: cur non et pondere vivum
1049 Comprimat argentum diverso, dum salit alte
1050 Longo suspensum in vitro? discrimina nempe
1051 Sunt tenuissima in hoc mutato pondere, totum
127616. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1045 Praetereaque alias, propter quas aeris ingens
1046 Hoc liquidum variis mare curritur undique ventis
1047 Jam quia inaequalis gravitas ciet aequoris undas,
1048 Et ciet aerias: cur non et pondere vivum
1049 Comprimat argentum diverso, dum salit alte
1050 Longo suspensum in vitro? discrimina nempe
1051 Sunt tenuissima in hoc mutato pondere, totum
127617. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa.
1053 A Terrae gravitate etenim sic exsuperatur
1054 Haec Solis, Lunaeque trahentum, ut mille minorem
1055 Centenis decies repetitis partibus esse
1056 Dicendum sit; et hinc sursum quo scandere vivum
1057 Debeat argentum, vel quo demittier infra,
1058 Tam parvum constat spatium, ut nec cernere possis,
1059 Ulla nec ratione ullam sentire per artem.
127618. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1061 Ni deberet in hanc extrinsecus unda figuram
1062 Verti, quam, si Terra liquesceret omnis, haberet,
1063 Dimidiaeque tumor nisi respondere profundae
1064 Deberet Terrae, et spatii pars tantula magni
1065 Esse, atque idcirco possit quae magna videri.
1066 In Jove, qui Lunas circumfert quattuor, inque
1067 Saturno, cui quinque adsunt, majoribus illud,
127619. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ille
1075 Desuper incumbet Comes impete, transitus ad quem
1076 Tam brevis est, Jovis aedifices ut si tria sursum
1077 Corpora, transcurras! Tum quot mutabitur aestus
1078 Et vicibus, cum sub Luna mare quaque tumescat!
1079 Multa Jovem medium praecingens Fascia semper
1080 Apparet: memorent dictae rupe latentem
1081 Hac
127620. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aera blandis,
1083 Quos dirus Pater audisset, Matrique dedisset
1084 Aeternum vulnus sub pectore, ni Curetes
1085 Armati in numeram pulsassent aeribus aera,
1086 Magna et pernices plausissent voce choreas.
1087 Continuo species mutator, crebraque saepe,
1088 Raraque sit, modo juncta, modo et divisa videtur
1089 Fascia; fors ejus quia labens littora fluctus
127621. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1085 Armati in numeram pulsassent aeribus aera,
1086 Magna et pernices plausissent voce choreas.
1087 Continuo species mutator, crebraque saepe,
1088 Raraque sit, modo juncta, modo et divisa videtur
1089 Fascia; fors ejus quia labens littora fluctus
1090 Integit Oceani, retegitque exinde revertens,
1091 Et colles aperit submersos, tectaque in auras
127622. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
saepe,
1088 Raraque sit, modo juncta, modo et divisa videtur
1089 Fascia; fors ejus quia labens littora fluctus
1090 Integit Oceani, retegitque exinde revertens,
1091 Et colles aperit submersos, tectaque in auras
1092 Insula multa redit, scopulique cacumina tollunt,
1093 Claudunturque lacus, et montes continuantur.
1094 Mutari at species posse has Jovis aere verso
127623. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1090 Integit Oceani, retegitque exinde revertens,
1091 Et colles aperit submersos, tectaque in auras
1092 Insula multa redit, scopulique cacumina tollunt,
1093 Claudunturque lacus, et montes continuantur.
1094 Mutari at species posse has Jovis aere verso
1095 Credible est etiam.Terram velut obsidet aer,
1096 Cur non ipse Jovem, cur non convestiat astra
127624. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1094 Mutari at species posse has Jovis aere verso
1095 Credible est etiam.Terram velut obsidet aer,
1096 Cur non ipse Jovem, cur non convestiat astra
1097 Errabunda alia, et similem praetendat amictum?
1098 Scilicet in Mundo Natura haud protulit unam
1099 Usquam rem, nisi fors portenta informia quaedam;
1100 Nulla avis est, similis cui non sit plurima, nullis
127625. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1104 Una genus. Multi genus unum nos sumus omnes
1105 Inter nos similes, nisi Pyrrhae ad saecula scandas.
1106 Nostrum multiplicant distantia sidera Solem.
1107 Unica cur igitur Tellus sit et unicus aer
1108 Noster hic? assimilis non circum errantia fusus
1109 Cuncta sit astra? licet non inde lacessere nostros
1110 Ipse queat sensus, nihilo tamen at minus idem
127626. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1115 Hinc ortam potuere Viri neque cernere litem;
1116 alter ob has visas etenim id se volvere sidus
1117 Pugnabat tribas in sese, denisque bis horis:
1118 Alter quinque dies, et bis consumere denos
1119 Uno in circuitu; quoniam huic, quodcumque per unum
1120 Esset forte diem mutatum, non nisi gyri
1121 Esse videbatur tantum
127627. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1120 Esset forte diem mutatum, non nisi gyri
1121 Esse videbatur tantum pars unius; illi
1122 At post exactum alterius pars addita gyrum.
1123 Cur non et Lunam quidam circumfluus aer
1124 Obtegat? Indicium dare quoddam errantia dicunt
1125 Sidera; visa suam nam sunt mutare figuram
1126 Interdum, pariterque suos mutare colores
127628. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1125 Sidera; visa suam nam sunt mutare figuram
1126 Interdum, pariterque suos mutare colores
1127 Pallida, cum propius Lunae accessere, latere
1128 Jamque parant; visa et contactum fixa sub illum
1129 Intremuisse etiam turbata sidera luce,
1130 Objecto veluti tunc aere transpicerentur
1131 Incolumes ad nos radios transire vetante.
127629. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1140 Sidera cur paulum turbato lumine raro
1141 Fixa tremant? Porro noncerto limite, uti nunc,
1142 Finitam, ambiguo paulatim at lumine carpi
1143 Circum oras, sit opus, Lunam tuearis, et illic
1144 Paulatim, quae sunt discrimina lucis et umbrae,
1145 Confundi, et crepera natura utramque subire,
1146 Cum tamen excipiant nitida umbras lumina densas,
127630. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1141 Fixa tremant? Porro noncerto limite, uti nunc,
1142 Finitam, ambiguo paulatim at lumine carpi
1143 Circum oras, sit opus, Lunam tuearis, et illic
1144 Paulatim, quae sunt discrimina lucis et umbrae,
1145 Confundi, et crepera natura utramque subire,
1146 Cum tamen excipiant nitida umbras lumina densas,
1147 Demum in sideribus, siquae sunt forte colorum
127631. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nunc,
1142 Finitam, ambiguo paulatim at lumine carpi
1143 Circum oras, sit opus, Lunam tuearis, et illic
1144 Paulatim, quae sunt discrimina lucis et umbrae,
1145 Confundi, et crepera natura utramque subire,
1146 Cum tamen excipiant nitida umbras lumina densas,
1147 Demum in sideribus, siquae sunt forte colorum
1148 Servatae, lucisque vices, non causa valebit
127632. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
saepe tuborum
1151 Vitrea septa? Aer Solis quoque nonne nitentem
1152 Concinnet, cum Sol obtecta luce laborat,
1153 Annulum, ut amissae parva in solatia formae?
1154 Et tamen (a vero quantum deducere possunt
1155 Jam praecepta animo, et temere insinuata volenti
1156 Judicia!) invenies, qui juret in aere Lunae
1157 Cernere se nubes, tempestatesque sonoras,
127633. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1152 Concinnet, cum Sol obtecta luce laborat,
1153 Annulum, ut amissae parva in solatia formae?
1154 Et tamen (a vero quantum deducere possunt
1155 Jam praecepta animo, et temere insinuata volenti
1156 Judicia!) invenies, qui juret in aere Lunae
1157 Cernere se nubes, tempestatesque sonoras,
1158 Fulminaque, albentesque nives et grandinis ictus:
127634. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1155 Jam praecepta animo, et temere insinuata volenti
1156 Judicia!) invenies, qui juret in aere Lunae
1157 Cernere se nubes, tempestatesque sonoras,
1158 Fulminaque, albentesque nives et grandinis ictus:
1159
(335)
1160 Mirum, si nequeant, quae sunt majora, videre
1161 Idem illic, urbes, classes, hominesque, ferasque!
127635. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illam, noster ut aer,
1166 At tegit, immensum late velut aequor aquarum,
1167 Paulatim quod non sursum tenuetur eundo,
1168 Aeque densata consurgat at undique mole,
1169 Et non ambiguo, sed certo limite constet.
1170 Scilicet in medio facies est aspera Lunae
1171 Laevis at extremo comparet margine circum.
1172 Credere sed tantum non esse in margine scabram
127636. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aequis,
1180 Obliqua pelagus si fors ratione tuaris.
1181 At tollas aliis, crinitis aera certe
1182 Tollere sideribus non possis, aera quorum
1183 Crines constituunt ipsi, et coma lucida circum.
1184 Nudis hic oculis etiam dignoscitur aer,
1185 Corpore qui, circa quod funditur, amplior esse
1186 Ter decies saepe est conspectus: cernimus ipsum
127637. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
circum.
1184 Nudis hic oculis etiam dignoscitur aer,
1185 Corpore qui, circa quod funditur, amplior esse
1186 Ter decies saepe est conspectus: cernimus ipsum
1187 Quin quod et in medio corpus, nucleumque Cometae
1188 Dicimus, haud solidum est, at ut aer crassior extra
1189 Nec bene finitus, nebullarum more, remotis
1190 Insedere procul quae vallibus, altaque condunt
127638. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1188 Dicimus, haud solidum est, at ut aer crassior extra
1189 Nec bene finitus, nebullarum more, remotis
1190 Insedere procul quae vallibus, altaque condunt
1191 Culmina villarum, et frondentes per juga sylvas.
1192 Quapropter quoniam tam clarus conspiuusque est
1193 Aer hic, caelo cum lux est orta Cometae,
1194 Mirantum ut soleat convertere mentem oculosque,
127639. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
per juga sylvas.
1192 Quapropter quoniam tam clarus conspiuusque est
1193 Aer hic, caelo cum lux est orta Cometae,
1194 Mirantum ut soleat convertere mentem oculosque,
1195 Et terrere Virum, diro vlut horribilique
1196 Spectaclo, proprius quod nos contingere credant
1197 Mortales; usus, exortus, et rationes,
1198 Edere, queis fiat novus hic, tanusque paratus,
127640. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1194 Mirantum ut soleat convertere mentem oculosque,
1195 Et terrere Virum, diro vlut horribilique
1196 Spectaclo, proprius quod nos contingere credant
1197 Mortales; usus, exortus, et rationes,
1198 Edere, queis fiat novus hic, tanusque paratus,
1199 Et longo par est per cuncta excurrere versu.
1200 Permultis suus hic Terrae datus
127641. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
proprius quod nos contingere credant
1197 Mortales; usus, exortus, et rationes,
1198 Edere, queis fiat novus hic, tanusque paratus,
1199 Et longo par est per cuncta excurrere versu.
1200 Permultis suus hic Terrae datus usibus aer
1201 Scilicet est, aliisque suus quoque proficit astris
1202 Aer, si quis is est, errantibus: haec sed ab
127642. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1203 Commoda percipimus nostrae non ultima vitae,
1204 Nobis distribuit quod lucem, quodque calorem
1205 Undique; tamque bonas terram res spargit in omnem.
1206 Si radios aer, et spicula dia reflectens
1207 Abforet, haud aditus, referataque septa domorum
1208 Vel mediae lux alma diei transgrederetur,
1209 Oppositus radios nisi sol immitteret intro
127643. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1226 Aut etiam mediam per brumam, obtunditur illa
1227 Vis acris, longeque venit languentior ad nos.
1228 Quanto percuteret proin impete jacta sine auris?
1229 Esset et in quanto degendum frigore contra
1230 Quo non lux Solis pertingeret? ipse calorem
1231 Aer servat enim nobis, quo vita fovetur.
1232 Omnis nox igitur gelida magis algida nocte
127644. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1232 Omnis nox igitur gelida magis algida nocte
1233 Brumali foret, atque domus foret omnis ut acri
1234 Condita de glacie. Nimium dum comprimit aer
1235 Luminis ardorem, bibit ipse, et servat eundem,
1236 Inque loc huc illuc, in egentia tempora defert
1237 Impediens, magno ne magna ad frigora ab aestu
1238 Migremus subito, contraque
127645. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
profusum
1245 Pertenue; idcirco ne commoda deficeret lux,
1246 Usus erat, partes circum dispersa per omnes
1247 Ut sit materies ea late vasta, potensque
1248 Arripere, et radios deducere praetereuntes
1249 Tam magno in spatio, venarique undique lucem,
1250 Et distensa velut captare in retia raram.
1251 Reveraque illos per tractus aura Cometae
127646. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dispersa per omnes
1247 Ut sit materies ea late vasta, potensque
1248 Arripere, et radios deducere praetereuntes
1249 Tam magno in spatio, venarique undique lucem,
1250 Et distensa velut captare in retia raram.
1251 Reveraque illos per tractus aura Cometae
1252 Ulla a parte premi nullo queat aere Solis;
1253 In immensum proin fundier, et capiendae
127647. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1250 Et distensa velut captare in retia raram.
1251 Reveraque illos per tractus aura Cometae
1252 Ulla a parte premi nullo queat aere Solis;
1253 In immensum proin fundier, et capiendae
1254 Tenuibus ut maculis fines distendere lucis.
1255 Inde fit, ut caeca pars nunquam nocte prematur
1256 Ulla; sed, ut Terrae, cum nubes lampada Solis
1257
127648. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1272 Qui penetrant in eam recti trans nubila tanta,
1273 Languentes radii nimirum sunt, vincere longe
1274 Qui nequeant alios, qui per latera omnia fracti
1275 Detorquentur, et oppositae dant lumina genti.
1276 Illic nulla quidem proin nox; at sidera nusquam
1277 Propterea populi poterunt nocturna tueri,
1278 Clara neque his
127649. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1290 Longius illud enim paulo, atque implexius ad nos
1291 Tunc iter aerium est: jam quid foret, haec via mille
1292 Si spatiis, quam nunc ips est, productior esset?
1293 Et tamen in multis tantundem est saepe Cometis
1294 Hoc nostro protensior atque implexior aer.
1295 Horrendum ante alios nostri videre Parentes
1296 Usque adeo in Solem demitti, ut abesset ab ejus
127650. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1296 Usque adeo in Solem demitti, ut abesset ab ejus
1297 Biscentum spatiis minus, ac nos, impete flammae;
1298 Mille quaterdecies proin partibus acrior illic,
1299 Quam regione hac in nostra, et ferventior esse
1300 Debebat splendor radiorum, quique rubentis
1301 Ferri ad fervorem tam saevas mille caloris
1302 Adjiceret vires, et mille iterumque, iterumque.
127651. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1299 Quam regione hac in nostra, et ferventior esse
1300 Debebat splendor radiorum, quique rubentis
1301 Ferri ad fervorem tam saevas mille caloris
1302 Adjiceret vires, et mille iterumque, iterumque.
1303 Haec qui pervidit numeris, ratus ipse propinquo est
1304 Revera tantum Sole incaluisse Cometam,
1305 Exceptumque ideo semel illo in corpore magno
127652. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tela,
1310 Partim rejiciunt; ideo moderantior ille
1311 Debuit esse calor, neque tantas edere vires.
1312 Hic igitur calor e vicino Sole receptus
1313 Servaturque diu, et defertur ab aere vasto
1314 Avia per loca, quo discedunt quippe Cometae
1315 Protinus a medio fugientes Sole; fine ista
1316 Namque ope semoti a
127653. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
defertur ab aere vasto
1314 Avia per loca, quo discedunt quippe Cometae
1315 Protinus a medio fugientes Sole; fine ista
1316 Namque ope semoti a radiis et lumine amico
1317 Obsepti horribili frigerent denique bruma.
1318 Temperat hinc hyemem reliquus calor aeris illam,
1319 Ut calefactus et hic per lucis tempora noster
127654. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1316 Namque ope semoti a radiis et lumine amico
1317 Obsepti horribili frigerent denique bruma.
1318 Temperat hinc hyemem reliquus calor aeris illam,
1319 Ut calefactus et hic per lucis tempora noster
1320 Aer egelidam noctem, et facit esse tepentem.
1321 Quapropter denso protensoque aere, tarde
1322 Qui per vasta loc excurrunt, opus esse Cometis
127655. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1317 Obsepti horribili frigerent denique bruma.
1318 Temperat hinc hyemem reliquus calor aeris illam,
1319 Ut calefactus et hic per lucis tempora noster
1320 Aer egelidam noctem, et facit esse tepentem.
1321 Quapropter denso protensoque aere, tarde
1322 Qui per vasta loc excurrunt, opus esse Cometis
1323 Nonne vides, ut distribui bene luxque calorque
127656. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1321 Quapropter denso protensoque aere, tarde
1322 Qui per vasta loc excurrunt, opus esse Cometis
1323 Nonne vides, ut distribui bene luxque calorque
1324 In spatia, et longe distantia tempora possit?
1325 Quodque vices redeundi, iterumque a Sole abeundi
1326 Ingentes peragunt, caudatos esse Cometas
1327 Dicemus, vicibusque carent quod caetera tantis
127657. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1327 Dicemus, vicibusque carent quod caetera tantis
1328 Astra vaga, haud ullis ea caelum verrere caudis.
1329 Dum loca discedens Soli vicina relinquit
1330 Quisque Cometarum, et Phoebei trajicit auras
1331 Aeris, et tenum semper magis aethera tranat;
1332 Aetheriae partes, primo quies densior extat
1333 Natura, atque aliae porro, quies rarior ipsa est,
127658. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tantis
1328 Astra vaga, haud ullis ea caelum verrere caudis.
1329 Dum loca discedens Soli vicina relinquit
1330 Quisque Cometarum, et Phoebei trajicit auras
1331 Aeris, et tenum semper magis aethera tranat;
1332 Aetheriae partes, primo quies densior extat
1333 Natura, atque aliae porro, quies rarior ipsa est,
1334 Et magis atque magis superis subtilis in oris,
127659. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
trajicit auras
1331 Aeris, et tenum semper magis aethera tranat;
1332 Aetheriae partes, primo quies densior extat
1333 Natura, atque aliae porro, quies rarior ipsa est,
1334 Et magis atque magis superis subtilis in oris,
1335 Propter et incursum findentis ut aequora prorae,
1336 Et propter gravitatem in magni corporis augmen
1337 Praetereuntis, adhaerescunt properantibus
127660. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1332 Aetheriae partes, primo quies densior extat
1333 Natura, atque aliae porro, quies rarior ipsa est,
1334 Et magis atque magis superis subtilis in oris,
1335 Propter et incursum findentis ut aequora prorae,
1336 Et propter gravitatem in magni corporis augmen
1337 Praetereuntis, adhaerescunt properantibus auris
1338 Circum astrum affusis, facile illabuntur et
127661. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
extat
1333 Natura, atque aliae porro, quies rarior ipsa est,
1334 Et magis atque magis superis subtilis in oris,
1335 Propter et incursum findentis ut aequora prorae,
1336 Et propter gravitatem in magni corporis augmen
1337 Praetereuntis, adhaerescunt properantibus auris
1338 Circum astrum affusis, facile illabuntur et intro,
1339 Immixtaeque novi regni interiora
127662. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et incursum findentis ut aequora prorae,
1336 Et propter gravitatem in magni corporis augmen
1337 Praetereuntis, adhaerescunt properantibus auris
1338 Circum astrum affusis, facile illabuntur et intro,
1339 Immixtaeque novi regni interiora pererrant.
1340 Hospes ibi assuescit paulatim moribus illis
1341 Materies; semperque magis fugiente Cometa
1342 Ob mitescentem
127663. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
moribus illis
1341 Materies; semperque magis fugiente Cometa
1342 Ob mitescentem sit ibidem densior aestum.
1343 At diuturna ubi se porro fuga magna revolvit
1344 In Solem, et coeptant paulatim cuncta calere,
1345 Persentiscit et ipse novam jam vim radiorum
1346 Aer; se partes evolvunt protinus, inque
1347 Antiquam redeunt molem, primasque figuras.
127664. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Cometa
1342 Ob mitescentem sit ibidem densior aestum.
1343 At diuturna ubi se porro fuga magna revolvit
1344 In Solem, et coeptant paulatim cuncta calere,
1345 Persentiscit et ipse novam jam vim radiorum
1346 Aer; se partes evolvunt protinus, inque
1347 Antiquam redeunt molem, primasque figuras.
1348 Quin propiora alique Soli ad loca, quam quibus ante
127665. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1349 Intro immigrarant, devectae, se mago raro,
1350 Quam fuerint prius, in latera omnia corpore fundunt.
1351 Propterea Solis longe magis aera densum
1352 Se circa inveniunt, et vi majore valentem
1353 Ejicere et longe sursum protrudere victas.
1354 Hinc ergo aetheriis facile expelluntur ab auris,
1355 Et celeres saliunt
127666. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mago raro,
1350 Quam fuerint prius, in latera omnia corpore fundunt.
1351 Propterea Solis longe magis aera densum
1352 Se circa inveniunt, et vi majore valentem
1353 Ejicere et longe sursum protrudere victas.
1354 Hinc ergo aetheriis facile expelluntur ab auris,
1355 Et celeres saliunt sursum; velut aere nostro
1356 Impulsi
127667. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Se circa inveniunt, et vi majore valentem
1353 Ejicere et longe sursum protrudere victas.
1354 Hinc ergo aetheriis facile expelluntur ab auris,
1355 Et celeres saliunt sursum; velut aere nostro
1356 Impulsi sursum sumi graviore feruntur.
1357 Idcirco opposita Solis de parte tuemut
1358 Ducere fumantes tractus, caudamque Cometas.
127668. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1357 Idcirco opposita Solis de parte tuemut
1358 Ducere fumantes tractus, caudamque Cometas.
1359 Quo propius soli accedunt, hoc longior exit
1360 Cauda minax, crescit quoniam calor, et magis aer
1361 Densus ibi est Solis; quapropter major earum.
1362 Est numeros Solem fugientum particularum.
1363 Cum porro incipiunt averti et abire Cometae,
1364 Ille
127669. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1360 Cauda minax, crescit quoniam calor, et magis aer
1361 Densus ibi est Solis; quapropter major earum.
1362 Est numeros Solem fugientum particularum.
1363 Cum porro incipiunt averti et abire Cometae,
1364 Ille tamen sequitur sumus, quia protinus uno
1365 Non possunt omnes exire in tempore partes
1366 Insinuatae olim; velut igni admota propinquo
1367
127670. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1368 Omnes ex sese, quae bulliat, unda vapores,
1369 In quos paulatim debet calefacta resolvi.
1370 Verum illi quanto in spatia ulteriora recedunt
1371 Decrescente calore, et rarescentibus auris
1372 Phoebeis circum, sumi minus effluet usque,
1373 Tractu et se brevior distendet cauda minori.
1374 Ergo alia astra carent caudis vaga, quod regione
127671. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
resolvi.
1370 Verum illi quanto in spatia ulteriora recedunt
1371 Decrescente calore, et rarescentibus auris
1372 Phoebeis circum, sumi minus effluet usque,
1373 Tractu et se brevior distendet cauda minori.
1374 Ergo alia astra carent caudis vaga, quod regione
1375 Aeris, in qua sunt, phoebei semper in una
1376 Perstant se circum volventia: materiemque
127672. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1397 Exiguumque brevis sit ob aestum, aut nostra Cometam
1398 Versatur Solemque inter cum Terra, vel ille
1399 Solem ultra eductus cum paulum de latere uno
1400 Flectit, ut et nobis fiat contraria cauda,
1401 Ceu Soli, in medioque sit astri a corpore opaco
1402 Obstructa, aut nebulae densa caligione tecta,
1403 Postremo cum nos inter Solemque Cometa est,
127673. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1411 At minus, ut sese in longinqua loca abdere tentat.
1412 Thure age Panchaeo fumantem percipe acerram:
1413 Si stet, odoratam laquearia fundit ad alta
1414 Surgentem recta nubem; quae et recta manebit,
1415 Illam si recta sursum deorsumque movebit
1416 Sacrificus; circum sed si celer egit eandem
1417 Obliquans, videas retro se extendere sumum;
1418 Nam
127674. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1419 Unde emissa, loco impendet; locus ipse sed omis
1420 Est aliusque aliusque; nec aedificata superne est
1421 Propterea pars una alii, retroque relinqui
1422 Plus opus est, quae sit prior, et sublimior; et si
1423 Longior est fumi species, curvabitur alte,
1424 Lentius exsurgunt quia primae denique partes,
1425 Quam quae sunt igni propiores; namque volando
127675. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
emissa, loco impendet; locus ipse sed omis
1420 Est aliusque aliusque; nec aedificata superne est
1421 Propterea pars una alii, retroque relinqui
1422 Plus opus est, quae sit prior, et sublimior; et si
1423 Longior est fumi species, curvabitur alte,
1424 Lentius exsurgunt quia primae denique partes,
1425 Quam quae sunt igni propiores; namque volando
1426 Altius,
127676. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1438 Impediat si nil nimirum; motus ut aurae
1439 Officere aetheriae queat infinitus, incitat illam
1440 Qui ferri in gyrum, velut astra errantis circum,
1441 Ambire et solem; quoniam vel flexus ab isto
1442 Crescit ut a vento, adverso qui flamine spirat,
1443 Vel decrescit, ubi puppim velut aura secundat.
1444 Illud at hic falsa ferri ratione videtur,
127677. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
abire vetantem?
1458 Praeterea cur non caudas errantibus astris
1459 Tunc adnectendum foret omnibus, ipsa vapores
1460 Cum queat illorum quoque lux jactare superne,
1461 Et secum abripere, et distendere per regiones
1462 Illas, quas caude visus majore Cometa
1463 Trajicere insignis, praelongo et verrere tractu.
1464 Postremo neque post tergum deflexa vaporum
127678. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1458 Praeterea cur non caudas errantibus astris
1459 Tunc adnectendum foret omnibus, ipsa vapores
1460 Cum queat illorum quoque lux jactare superne,
1461 Et secum abripere, et distendere per regiones
1462 Illas, quas caude visus majore Cometa
1463 Trajicere insignis, praelongo et verrere tractu.
1464 Postremo neque post tergum deflexa vaporum
127679. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1460 Cum queat illorum quoque lux jactare superne,
1461 Et secum abripere, et distendere per regiones
1462 Illas, quas caude visus majore Cometa
1463 Trajicere insignis, praelongo et verrere tractu.
1464 Postremo neque post tergum deflexa vaporum
1465 Illa columna foret, curvataque vertice celso,
1466 Ut docui; abducti motu celerente volarent
1467
127680. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
filumve videtur:
1473 Falleris, hunc ejus projectam corporis umbram
1474 Si credas, quoniam non tam queat illa videri
1475 Longa, sed a spatio semper subtilior esse,
1476 Et demum in puncti extremum finire cacumen:
1477 Tum quoque lucis eo fractae vis atque reflexae
1478 Aere, quae sparso collustret lumine fumos,
1479 Omnes impediat prorsus, dispellat et umbras:
127681. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1476 Et demum in puncti extremum finire cacumen:
1477 Tum quoque lucis eo fractae vis atque reflexae
1478 Aere, quae sparso collustret lumine fumos,
1479 Omnes impediat prorsus, dispellat et umbras:
1480 Praeterea vel si non dispellatur, et ejus
1481 Jacta retrorsum illic sit corporis umbra, videri
1482 Attamen a nobis non jam queat, ire per axem
1483 Quae
127682. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1477 Tum quoque lucis eo fractae vis atque reflexae
1478 Aere, quae sparso collustret lumine fumos,
1479 Omnes impediat prorsus, dispellat et umbras:
1480 Praeterea vel si non dispellatur, et ejus
1481 Jacta retrorsum illic sit corporis umbra, videri
1482 Attamen a nobis non jam queat, ire per axem
1483 Quae medium debet fumi, proin condier ipsa
1484 Dispersa
127683. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1481 Jacta retrorsum illic sit corporis umbra, videri
1482 Attamen a nobis non jam queat, ire per axem
1483 Quae medium debet fumi, proin condier ipsa
1484 Dispersa in cauda, et sepeliri in lumine circum:
1485 Denique non tractu distincta est simplice semper
1486 Cauda, at multiplici maculantur lumina sulco
1487 Interdum; tractus medio neque semper in axe
127684. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
qui quoque lata
1491 Multavere situs in cauda: denique Soli
1492 Cum jam vicinum caudam protenderet astrum
1493 Praelongam, quini supera nigrescere visi,
1494 Hoc genus, et multo mage densa extendere fila,
1495 Cum cauda flexu sese intorquentia eodem.
1496 Credibile est non hos loca luce carentia sulcos
1497 Esse, queant reliquo nam circum lumine vinci,
127685. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
extendere fila,
1495 Cum cauda flexu sese intorquentia eodem.
1496 Credibile est non hos loca luce carentia sulcos
1497 Esse, queant reliquo nam circum lumine vinci,
1498 Et circumposito claro velamine condi,
1499 Sed mage fumantes, et nigros proinde vapores,
1500 In nos conversa qui caudae a parte ferantur:
1501 Pingibus educti fors illi corporis ejus,
127686. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1496 Credibile est non hos loca luce carentia sulcos
1497 Esse, queant reliquo nam circum lumine vinci,
1498 Et circumposito claro velamine condi,
1499 Sed mage fumantes, et nigros proinde vapores,
1500 In nos conversa qui caudae a parte ferantur:
1501 Pingibus educti fors illi corporis ejus,
1502 Aeris aut crassis surgunt regionibus imi.
127687. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
surgunt regionibus imi.
1503 Sic cum nostra furunt incendia, depopulantque
1504 Annosas sylvas, piceo de cortice fumi
1505 Surgentes, flammas inter lucemque, videntur,
1506 Et nigro clarum conspergunt aera tractu.
1507 Plures sunt, cum plus Solis calor auctior urit.
1508 At mutare situs quod cernimus, indicat esse
1509 Illorum prima impressos in origine motus,
127688. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1513 In loca mox caudam longe disjuncta abeuntem,
1514 Quanquam eadem in speciem sit, at isdem partibus unam
1515 Ne perstare putes; verum discindier usque,
1516 Ut tractam per humum vestem, et dispergier auris
1517 Percipe phoebeis parte involventibus omni.
1518 Exhalans circumpositis nam rarior auris
1519 Est sumus, proprio proin quem cum sidere motum
127689. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Quare cum tantulus auctus
1529 Fumantum constet nimirum particularum,
1530 Omnem momento debent in temporis uno
1531 Perdere, quem motum per iter tenuere Cometae,
1532 Et servare alium tantum, quo scandere pergunt,
1533 Aurarum dum librentur cum pondere eodem.
1534 Aurarum offensus circum vel si abforet omnis,
1535 Et pacto incolumes possent quocumque vapores
127690. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tenuere Cometae,
1532 Et servare alium tantum, quo scandere pergunt,
1533 Aurarum dum librentur cum pondere eodem.
1534 Aurarum offensus circum vel si abforet omnis,
1535 Et pacto incolumes possent quocumque vapores
1536 Exire, et sursum vacuis illabier oris,
1537 Tum gravitas cadere hos demum compelleret intro,
1538 Et circumlabi, velut aer undique fusus,
127691. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pergunt,
1533 Aurarum dum librentur cum pondere eodem.
1534 Aurarum offensus circum vel si abforet omnis,
1535 Et pacto incolumes possent quocumque vapores
1536 Exire, et sursum vacuis illabier oris,
1537 Tum gravitas cadere hos demum compelleret intro,
1538 Et circumlabi, velut aer undique fusus,
1539 Longe et magnificam caudae dissolvere formam,
127692. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
si abforet omnis,
1535 Et pacto incolumes possent quocumque vapores
1536 Exire, et sursum vacuis illabier oris,
1537 Tum gravitas cadere hos demum compelleret intro,
1538 Et circumlabi, velut aer undique fusus,
1539 Longe et magnificam caudae dissolvere formam,
1540 Nam pollens longe gravitas per inane Cometae est.
1541 Dicendum est igitur mutare, novosque Cometam
127693. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quocumque vapores
1536 Exire, et sursum vacuis illabier oris,
1537 Tum gravitas cadere hos demum compelleret intro,
1538 Et circumlabi, velut aer undique fusus,
1539 Longe et magnificam caudae dissolvere formam,
1540 Nam pollens longe gravitas per inane Cometae est.
1541 Dicendum est igitur mutare, novosque Cometam
1542 Induere ornatus caudae, veteremque per auras
127694. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1542 Induere ornatus caudae, veteremque per auras
1543 Spargere phoebeas, nullam perstare, nec unquam
1544 Desinere esse aliquam. Non solis in aere debet
1545 Materies ideo concrescere major, et isti
1546 Non aliis fumi accedent errantibus astris,
1547 Molem ut paulatim majorem ea ducere possint;
1548 Namque ea materies est aere Solis ab opso
1549 Hausta, atque ex
127695. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1555 Aequora fluminibus non exsaturata redundant,
1556 Illinc his quoniam vis suppetit omnis aquarum.
1557 Quapropter quid erit, cur credas, quod fuit olim
1558 Vastam cooperiens, et mergens undique Terram
1559 Diluvium, ex propriore ortum traxisse Cometa,
1560 Qui dum transiret propter nos, liquerit unam
1561 Abreptam caudae partem, bos linquit ademptam
127696. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unam
1561 Abreptam caudae partem, bos linquit ademptam
1562 Interdum in spinis velut, aut in rupe capella,
1563 Atque illam in magos sese vertisse liquores
1564 Protinus, et Caelo Terram texisse cadente?
1565 Tantula res tantos possit progignere motus?
1566 Vel parva apparent trans magnam sidera caudam;
1567 Est opus, ut constet tenuissima proinde, nec ingens
127697. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
forbentur ab illus aestu.
1587 Hac ratione tibi rerum stat summa perennis
1588 Paritbus in magnis, nec eget, quae corrigat, ulla
1589 Auxiliante manu, et deformia multa reformet:
1590 Nil ibi culpandum, nil est deforme, nec errens,
1591 Ut solet in multis, quae nos componimus, esse
1592 Molibus, atque ideo quae poscunt saepe refingi.
127698. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
posse videntur.
1596 Fumantis caudae pars ejus in area nostrum
1597 Insinuata, venenifero nos laedere possit
1598 Contactu, pestemque feram, atque immittere clades,
1599 Et fata conficere, et campos vastare feraces:
1600 At queat et contra succis vitalibus auras
1601 Replere, et longe mortis differre furores
1602 In viventia saecla, atque herbis addere vires.
127699. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1596 Fumantis caudae pars ejus in area nostrum
1597 Insinuata, venenifero nos laedere possit
1598 Contactu, pestemque feram, atque immittere clades,
1599 Et fata conficere, et campos vastare feraces:
1600 At queat et contra succis vitalibus auras
1601 Replere, et longe mortis differre furores
1602 In viventia saecla, atque herbis addere vires.
127700. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1597 Insinuata, venenifero nos laedere possit
1598 Contactu, pestemque feram, atque immittere clades,
1599 Et fata conficere, et campos vastare feraces:
1600 At queat et contra succis vitalibus auras
1601 Replere, et longe mortis differre furores
1602 In viventia saecla, atque herbis addere vires.
1603 Posstit et hoc fieri, ut vicinus calle Cometa
127701. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possit
1598 Contactu, pestemque feram, atque immittere clades,
1599 Et fata conficere, et campos vastare feraces:
1600 At queat et contra succis vitalibus auras
1601 Replere, et longe mortis differre furores
1602 In viventia saecla, atque herbis addere vires.
1603 Posstit et hoc fieri, ut vicinus calle Cometa
1604 Deflectat proprio, et faciat deflectere terram;
127702. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
feraces:
1600 At queat et contra succis vitalibus auras
1601 Replere, et longe mortis differre furores
1602 In viventia saecla, atque herbis addere vires.
1603 Posstit et hoc fieri, ut vicinus calle Cometa
1604 Deflectat proprio, et faciat deflectere terram;
1605 Mutua namque trahunt inter sese, atque tahuntur,
1606 Et faciat, Tellus ut se, vel ut ipse sequatur
127703. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1601 Replere, et longe mortis differre furores
1602 In viventia saecla, atque herbis addere vires.
1603 Posstit et hoc fieri, ut vicinus calle Cometa
1604 Deflectat proprio, et faciat deflectere terram;
1605 Mutua namque trahunt inter sese, atque tahuntur,
1606 Et faciat, Tellus ut se, vel ut ipse sequatur
1607 Tellurem Comes, et mutato protinus orbe
127704. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vires.
1603 Posstit et hoc fieri, ut vicinus calle Cometa
1604 Deflectat proprio, et faciat deflectere terram;
1605 Mutua namque trahunt inter sese, atque tahuntur,
1606 Et faciat, Tellus ut se, vel ut ipse sequatur
1607 Tellurem Comes, et mutato protinus orbe
1608 Diversi procul abscedamus, circuitusque
1609 Aethera per magnum diuturnos conficiamus.
127705. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1604 Deflectat proprio, et faciat deflectere terram;
1605 Mutua namque trahunt inter sese, atque tahuntur,
1606 Et faciat, Tellus ut se, vel ut ipse sequatur
1607 Tellurem Comes, et mutato protinus orbe
1608 Diversi procul abscedamus, circuitusque
1609 Aethera per magnum diuturnos conficiamus.
1610 Proinde Cometarum credunt de stirpe fuisse
1611 Nunc
127706. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
orbe
1608 Diversi procul abscedamus, circuitusque
1609 Aethera per magnum diuturnos conficiamus.
1610 Proinde Cometarum credunt de stirpe fuisse
1611 Nunc aliqui Lunam, et Saturnum quique, Jovemque
1612 Quattuor observant famulo quae sidera ritu,
1613 Et temere excurrisse illac, poenasque dedisse
1614 Protinus, aerata religata ut compede circum.
127707. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
conficiamus.
1610 Proinde Cometarum credunt de stirpe fuisse
1611 Nunc aliqui Lunam, et Saturnum quique, Jovemque
1612 Quattuor observant famulo quae sidera ritu,
1613 Et temere excurrisse illac, poenasque dedisse
1614 Protinus, aerata religata ut compede circum.
1615 Quin ex impulsu valido (et si vastior ipse
1616 Sit multo Terra, percussaque Terra resultet,
127708. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1612 Quattuor observant famulo quae sidera ritu,
1613 Et temere excurrisse illac, poenasque dedisse
1614 Protinus, aerata religata ut compede circum.
1615 Quin ex impulsu valido (et si vastior ipse
1616 Sit multo Terra, percussaque Terra resultet,
1617 Haud secus ac vitrum, vel ebur) sic crescere Terrae
1618 Possit mobilitas, atque impetus exsilientis,
127709. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1617 Haud secus ac vitrum, vel ebur) sic crescere Terrae
1618 Possit mobilitas, atque impetus exsilientis,
1619 Sidera fixa queat procul ire invisere ut hospes,
1620 Et contundat iter coni de segmine forma
1621 In prima nimium gracili, seu forte secunda
1622 Semper hiante, magis vel ea, quae tertia, hiante,
1623 Ut nunquam ec illo redeat post exul hiatu
127710. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1623 Ut nunquam ec illo redeat post exul hiatu
1624 In Solem, lucemque suam, neque nota revisat.
1625 Jam si in nos cursu directo impingeret alte
1626 Adveniens celeri, et praegrandi mole Cometa,
1627 Omnia conquassari in puncto tempore prorsus
1628 Deberent, vasto tremere omnia victa fragore,
1629 Omnia confringi, in
127711. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1635 Strata alia aut lapidum, aut variantis plurima terrae
1636 Multis interrupta locis, productave flexu
1637 Incerto: non artis opus, sed fortis id esse
1638 Ut videatur, et antiqui vestigia Mundi
1639 Diruta, et ingentes projectae forte ruinae.
1640 Posset ab impulsu Tellus super axe revolvi
1641 Tunc alio incipere, atque aliis infigere punctis
127712. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
plurima terrae
1636 Multis interrupta locis, productave flexu
1637 Incerto: non artis opus, sed fortis id esse
1638 Ut videatur, et antiqui vestigia Mundi
1639 Diruta, et ingentes projectae forte ruinae.
1640 Posset ab impulsu Tellus super axe revolvi
1641 Tunc alio incipere, atque aliis infigere punctis
1642 Sorte polos, alia et converti mobilitate.
127713. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1639 Diruta, et ingentes projectae forte ruinae.
1640 Posset ab impulsu Tellus super axe revolvi
1641 Tunc alio incipere, atque aliis infigere punctis
1642 Sorte polos, alia et converti mobilitate.
1643 Fors ideo ad partes Americae visitur illas,
1644 Quae non plus Austro, quam Galli, sive Britanni
1645 Accedunt Borae, queis non tam frigidus aer,
127714. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illas,
1644 Quae non plus Austro, quam Galli, sive Britanni
1645 Accedunt Borae, queis non tam frigidus aer,
1646 Horribili glacie cumulata, astrictaque multa
1647 Insula; et ipsa ideo per regna Japonia, dicunt,
1648 A torrente plaga quanquam distantia paulum,
1649 Frigora crudescunt scythicas imitantia brumas.
1650 Nempe putant Terram per saecula longa propinquis
127715. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
propinquis
1651 Se vertisse polis; proin sic induruit olim
1652 Nixque geluque illic, mutato ut cardine porro
1653 Ponere naturam nondum gelida ora priorem
1654 Quiverit, et magnos nivium, demittere montes.
1655 Possit item fieri, ut dimoti praecipitemus
1656 Directa regione viae, Solemque petamus,
1657 Absumatque sua nos flamma voragine volvens.
127716. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ea si tum regione, fuisset!
1665 Credere verum illinc Terris venisse ruinas,
1666 Aut instare novas, venturaque fingere corde
1667 Sollicito, nimis et tam rara timere pericla,
1668 Desipere est, instent cum tot propiora, premantque
1669 Undique Mortales. Novit, cum condidit orbem,
1670 Ille Opifex rerum, Mundi suprema Potestas,
127717. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
teneri,
1674 Atque loco possit, tantosque innectere motus.
1675 Hinc videas, quare cum sex errantia circum
1676 Sidera deproperent, orbem prope quodque per aequum,
1677 Una et planitie pariter prope cuncta locentur,
1678 In spatia errantes adeo diversa Cometae
1679 Dispersi varium percurrant undique Caelum;
1680 Nam cum circuitu bis in omni semper ad aequos
127718. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
distent avia longe
1694 Per loca dimoti, dispersique undique Caelo,
1695 Scire licet sic Naturam vitare tumultus
1696 Horrendos, atque insolves voluisse Cometas
1697 Labi, et civili non astra involvere bello.
1698 Postquam per Caelo sumus, et per multa vagati
1699 Sidera, nec multas non Terrae et adivimus oras,
1700 Cunctaque diffusam gravitatem in corpora vulgo,
127719. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1695 Scire licet sic Naturam vitare tumultus
1696 Horrendos, atque insolves voluisse Cometas
1697 Labi, et civili non astra involvere bello.
1698 Postquam per Caelo sumus, et per multa vagati
1699 Sidera, nec multas non Terrae et adivimus oras,
1700 Cunctaque diffusam gravitatem in corpora vulgo,
1701 Queis sint cumque locis, invenimus, et sua jura
127720. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1696 Horrendos, atque insolves voluisse Cometas
1697 Labi, et civili non astra involvere bello.
1698 Postquam per Caelo sumus, et per multa vagati
1699 Sidera, nec multas non Terrae et adivimus oras,
1700 Cunctaque diffusam gravitatem in corpora vulgo,
1701 Queis sint cumque locis, invenimus, et sua jura
1702 Fiximus, et mores, et qua quid lege geratur,
127721. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1698 Postquam per Caelo sumus, et per multa vagati
1699 Sidera, nec multas non Terrae et adivimus oras,
1700 Cunctaque diffusam gravitatem in corpora vulgo,
1701 Queis sint cumque locis, invenimus, et sua jura
1702 Fiximus, et mores, et qua quid lege geratur,
1703 Quod superest, quamvis lustrantem talia mecum
1704 Te reor ambigua non jam consistere mente,
1705 Certa
127722. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1699 Sidera, nec multas non Terrae et adivimus oras,
1700 Cunctaque diffusam gravitatem in corpora vulgo,
1701 Queis sint cumque locis, invenimus, et sua jura
1702 Fiximus, et mores, et qua quid lege geratur,
1703 Quod superest, quamvis lustrantem talia mecum
1704 Te reor ambigua non jam consistere mente,
1705 Certa solo stabili tua sed vestigia figi;
127723. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1699 Sidera, nec multas non Terrae et adivimus oras,
1700 Cunctaque diffusam gravitatem in corpora vulgo,
1701 Queis sint cumque locis, invenimus, et sua jura
1702 Fiximus, et mores, et qua quid lege geratur,
1703 Quod superest, quamvis lustrantem talia mecum
1704 Te reor ambigua non jam consistere mente,
1705 Certa solo stabili tua sed vestigia figi;
127724. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
solo stabili tua sed vestigia figi;
1706 Attamen haud operae pretium non esse putarim
1707 Multa refellere, quae positis rationibus ante,
1708 Et nostrae possint gravitati obstare videri,
1709 Deque via veluti spinas exscindere cunctas,
1710 Vel paulum ne te properantem forte morentur.
1711 Illa quidem magicis velut artibus edita constant
127725. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1710 Vel paulum ne te properantem forte morentur.
1711 Illa quidem magicis velut artibus edita constant
1712 Omnia; namque procul prospecta, haud vana videntur,
1713 Et terrent animos simulacris grandibus; at, si
1714 Accedat propius ratio, evanescere debent.
1715 Jamque horum quaedam ante mihi dimota profecto
1716 Sunt, ubi visa fuit res poscere, nempe ubi dixi,
127726. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1751 In Terram valida, vi raptans Luna minori,
1752 Demat in his, aliisque aliquid regionibus addat,
1753 Ut proin librari non aequo pondere possint;
1754 Idcirco tollantur et hic, labantur et illic,
1755 Ponderis haud aequi donec discrimina pensent.
1756 Partim at sunt potiora alia, et rem credita totam
1757 Conficere, et magnam valida vi vertere molem:
127727. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1751 In Terram valida, vi raptans Luna minori,
1752 Demat in his, aliisque aliquid regionibus addat,
1753 Ut proin librari non aequo pondere possint;
1754 Idcirco tollantur et hic, labantur et illic,
1755 Ponderis haud aequi donec discrimina pensent.
1756 Partim at sunt potiora alia, et rem credita totam
1757 Conficere, et magnam valida vi vertere molem:
127728. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1753 Ut proin librari non aequo pondere possint;
1754 Idcirco tollantur et hic, labantur et illic,
1755 Ponderis haud aequi donec discrimina pensent.
1756 Partim at sunt potiora alia, et rem credita totam
1757 Conficere, et magnam valida vi vertere molem:
1758 Quippe putant, gravitas si sit per corpora late
1759 Diffusa; atque ad se pellantur cuncta vicissim
127729. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1754 Idcirco tollantur et hic, labantur et illic,
1755 Ponderis haud aequi donec discrimina pensent.
1756 Partim at sunt potiora alia, et rem credita totam
1757 Conficere, et magnam valida vi vertere molem:
1758 Quippe putant, gravitas si sit per corpora late
1759 Diffusa; atque ad se pellantur cuncta vicissim
1760 Undique, perpetuisque accedere nisibus instent,
127730. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1758 Quippe putant, gravitas si sit per corpora late
1759 Diffusa; atque ad se pellantur cuncta vicissim
1760 Undique, perpetuisque accedere nisibus instent,
1761 Omnia conjungi, et confundi fixa trahendo
1762 Debere inter se, et cum nostro sidera Sole.
1763 Verum hac absistant ratione, immania quam sint
1764 Si videant spatia illa, a se queis fixa recedunt
127731. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1759 Diffusa; atque ad se pellantur cuncta vicissim
1760 Undique, perpetuisque accedere nisibus instent,
1761 Omnia conjungi, et confundi fixa trahendo
1762 Debere inter se, et cum nostro sidera Sole.
1763 Verum hac absistant ratione, immania quam sint
1764 Si videant spatia illa, a se queis fixa recedunt
1765 Sidera, et a nostro queis absunt edita Sole.
127732. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1762 Debere inter se, et cum nostro sidera Sole.
1763 Verum hac absistant ratione, immania quam sint
1764 Si videant spatia illa, a se queis fixa recedunt
1765 Sidera, et a nostro queis absunt edita Sole.
1766 Sunt ideo forsan vasta in regione locata,
1767 Ne gravitas facile arripere, atque adducere possit.
1768 Per spatia haec gravitas nam cum decrescat, uti lux,
127733. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1767 Ne gravitas facile arripere, atque adducere possit.
1768 Per spatia haec gravitas nam cum decrescat, uti lux,
1769 Par si forte habeant ea pondus sidera Soli,
1770 Vis inter Solem, quodvis et mutua sidus
1771 Vi tanto Terrae in Solem minor esset (at ista
1772 Quam longe condat tenuissima prae gravitate,
1773 Scilicet in Terram, qua nostra hic corpora aguntur!),
127734. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1778 Vivida sese agitans nostra uno arteria pulsu,
1779 Jam quot erunt anni, quot saecula, mutua queis nos
1780 Haec cum sideribus gravitas compelleret ire
1781 Per ter quinque pedes? Et si contracta fuissent
1782 Jam spatia haec per tot, quot constant millia Solem
1783 Inter, nosque, tamen non percepisse queamus;
1784 Ingens nam
127735. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1787 Adjice, sublato quod vultu, nocte serena,
1788 Ignibus innumeris tibi Caeli fulgurat ardens
1789 Scena, sed excrescit numerus, si vitrea septa
1790 In longo conclusa tubo obvertamus, et ille est
1791 Major adhuc numerus, si moles vitrea multo est
1792 Apta magis; quin innumeras superare necesse est,
1793 Quae nullis oculis valeant, nulla arte videri,
127736. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1794 Per Caelum stellas spatio majore remotas.
1795 Quare conspicimus quae jam nos sidera cumque,
1796 His alia ulteriora putea consurgere, rursus
1797 Ulteriora aliis alia, et sic ordine longo
1798 Praeterea spatiis majoribus usque remota.
1799 Idcirco oppositas hinc illinc cuncta trahentur
1800 In partes; vires ideo elidantur, oportet,
127737. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1803 Extremis, paulum medio accessisse necesse est;
1804 Sed neque sidera nos datur haec, neque cernere motum.
1805 Cum nequeant multi gravitatem in corpora fusam
1806 Omnia percipere, et quid constet, cum fateantur
1807 A se non penitus cognosci posse, neque unde
1808 Adveniat, rerum a numero secludere certant;
1809 Praesertim quoniam spatio discurrere inani,
127738. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cum fateantur
1807 A se non penitus cognosci posse, neque unde
1808 Adveniat, rerum a numero secludere certant;
1809 Praesertim quoniam spatio discurrere inani,
1810 Nulla et re media, distantia nectere cuncta
1811 Corpora non possit, nisuque agitare valenti;
1812 Cum nisi permultis rerum contactibus, ullae
1813 Transmitti nequeant disjuncta in corpora vires.
127739. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1843 Ut faceret, si vel sunes, vel sentiat ictus;
1844 At veluti sponte, atque illectum ut amore, volensque;
1845 Sponte quoque extendi veluti vult, nec penetrari,
1846 Motibus et nullis, nulli pugnare figurae.
1847 Sin gravitatem et adhuc tamen ipse hoc ordine perstas
1848 Velle movere, locoque jubes decedere primo,
1849 At saltem gradibus consistere posse secundis
127740. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1844 At veluti sponte, atque illectum ut amore, volensque;
1845 Sponte quoque extendi veluti vult, nec penetrari,
1846 Motibus et nullis, nulli pugnare figurae.
1847 Sin gravitatem et adhuc tamen ipse hoc ordine perstas
1848 Velle movere, locoque jubes decedere primo,
1849 At saltem gradibus consistere posse secundis
1850 Quis vetet, hisque pares quis census abnuat olli?
127741. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1852 Munus; at esse putes in res extrinsecus omnes
1853 Inductam summi arbitrio, imperioque potenti
1854 Artificis, talem voluit qui cudere Mundum,
1855 Qualis is est, et non alia ratione ciere
1856 Auctificos motus, quam qua vis illa reposcit.
1857 An pudeat diam hic pro causa adsciscere legem?
1858 At quocumque velis alio dissolvere pacto
127742. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
venies ad quosdam denique fines
1860 Extremos, queis consistas, ut reddier ulla
1861 Non queat ulterius ratio, nisi sola voluntas.
1862 Sic et ab impulsu peragi qui singula rentur,
1863 Si causas iterumque roges, iterumque priores,
1864 Tandem pervenient, ut non penetrabile corpus
1865 Dicant esse, unoque simul non posse teneri
127743. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1863 Si causas iterumque roges, iterumque priores,
1864 Tandem pervenient, ut non penetrabile corpus
1865 Dicant esse, unoque simul non posse teneri
1866 Bina loco: sed et hujus item si exordia quaeras
1867 Officii, quo confugient? ad corporis ipsam
1868 Naturam nempe, ad Domini vel jussa potentis.
1869 At cur astra, obeunt quae caelo errantia Solem,
127744. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1880 Protinus effuso loca per circumsita motu
1881 Imbellis caderet; longoque ex tempore gyros
1882 Sic etiam, inceptos vix primitus, astra fuissent,
1883 Quae vaga sunt, oblita; sed et gignuntur, et orti
1884 Perstant saepe diu motus, seque aethere volvunt
1885 Praesertim vasto incolumnes, nihil inde videre
1886 Scilicet ut longa decerptum aetate queamus.
127745. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1880 Protinus effuso loca per circumsita motu
1881 Imbellis caderet; longoque ex tempore gyros
1882 Sic etiam, inceptos vix primitus, astra fuissent,
1883 Quae vaga sunt, oblita; sed et gignuntur, et orti
1884 Perstant saepe diu motus, seque aethere volvunt
1885 Praesertim vasto incolumnes, nihil inde videre
1886 Scilicet ut longa decerptum aetate queamus.
1887
127746. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1887 Corporibus debes proin mixtum agnoscere inane
1888 Esse, atque aetheriis late diffundier oris,
1889 Astra pati offensus ubi non deprendimus ullos.
1890 Alma licet lux, et phoebeius imbuat aer
1891 Illa loca; usque adeo tenuis natura utrinsque est,
1892 Distare a spatio nihil ut videantur inani.
1893 Sed qui corporibus late spatia omnia complent,
127747. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
imbuat aer
1891 Illa loca; usque adeo tenuis natura utrinsque est,
1892 Distare a spatio nihil ut videantur inani.
1893 Sed qui corporibus late spatia omnia complent,
1894 Et spatii rentur naturam, et corporibus unam,
1895 Idem multiplici cunctas res vortice volvunt,
1896 Et causam gravitatis in his, motusque vagantum
1897 Turbinibus statuunt astrorum, et quidquid ubique
127748. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1891 Illa loca; usque adeo tenuis natura utrinsque est,
1892 Distare a spatio nihil ut videantur inani.
1893 Sed qui corporibus late spatia omnia complent,
1894 Et spatii rentur naturam, et corporibus unam,
1895 Idem multiplici cunctas res vortice volvunt,
1896 Et causam gravitatis in his, motusque vagantum
1897 Turbinibus statuunt astrorum, et quidquid ubique est.
127749. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inani.
1893 Sed qui corporibus late spatia omnia complent,
1894 Et spatii rentur naturam, et corporibus unam,
1895 Idem multiplici cunctas res vortice volvunt,
1896 Et causam gravitatis in his, motusque vagantum
1897 Turbinibus statuunt astrorum, et quidquid ubique est.
1898 Sed, genus hoc, vortex nec jam queat esse, nec, esse
1899 Si possit, longos valeat durare per
127750. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1894 Et spatii rentur naturam, et corporibus unam,
1895 Idem multiplici cunctas res vortice volvunt,
1896 Et causam gravitatis in his, motusque vagantum
1897 Turbinibus statuunt astrorum, et quidquid ubique est.
1898 Sed, genus hoc, vortex nec jam queat esse, nec, esse
1899 Si possit, longos valeat durare per annos,
1900 Nec, si duret, erit, notis ut deferat astra
127751. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1904 Nullus vorticibus, circum quibus astra ferantur
1905 Errabunda; etenim non possint ire Cometae
1906 In partes, ut eunt, omnes, latera omnia Mundi,
1907 Neu minus et contra, quam caeli signa secundum,
1908 Trans et utrumque polum: in regiones saepe vagantum
1909 Astrorum veniunt, transcurrunt saepe vel infra.
1910 Proin si turbineis vaga motibus astra ferantur,
127752. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ferantur
1905 Errabunda; etenim non possint ire Cometae
1906 In partes, ut eunt, omnes, latera omnia Mundi,
1907 Neu minus et contra, quam caeli signa secundum,
1908 Trans et utrumque polum: in regiones saepe vagantum
1909 Astrorum veniunt, transcurrunt saepe vel infra.
1910 Proin si turbineis vaga motibus astra ferantur,
1911 Hi quoque turbineo motu raptentur, oportet.
127753. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1914 Vis ea, deducique suo de tramite cernas;
1915 Cum tamen usque suo properent impune meatu.
1916 Quod si quemque velis penetrari vorticis aestum
1917 Vorticibus variis, et turbine semper in uno
1918 Pluribus esse locum, proin turbine quemque Cometam
1919 Ire suo; tam diversos involvere motus
1920 In spatiis isdem, atque una regione quis ausit,
127754. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ratione? quis omnes
1922 Certos in caeco versari posse tumultu
1923 Asserat; atque uno pariter debere, suoque,
1924 In tot vorticibus, pulsari quemque Cometam,
1925 Deduci et proprio nusquam, et deflectere cursu?
1926 Nonne hoc a vera demum ratione remotum est
1927 Haud minus, in nostro pariter quam si aere fingas
1928 Flumina materiae totidem procurrere, quot sunt
127755. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1922 Certos in caeco versari posse tumultu
1923 Asserat; atque uno pariter debere, suoque,
1924 In tot vorticibus, pulsari quemque Cometam,
1925 Deduci et proprio nusquam, et deflectere cursu?
1926 Nonne hoc a vera demum ratione remotum est
1927 Haud minus, in nostro pariter quam si aere fingas
1928 Flumina materiae totidem procurrere, quot sunt
127756. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1935 Non alia, solumque illum quae deferat ictum?
1936 Sed jam, si libeat, constantem concipe summam
1937 Vorticibus totidem, quot toto sidera caelo
1938 Fixa micant, proprio et dominari in vortice Solem:
1939 Cur sibi non fuerint damno, exitioque vicissim
1940 Tam varii motus? Turbarier, inque pediri
1941 Debebant occursantes
127757. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1940 Tam varii motus? Turbarier, inque pediri
1941 Debebant occursantes in finibus altis
1942 Paulatim, multique a multis vincier, atque
1943 Confundi, fieri junctis et omnibus unus?
1944 Ultimus hic perstare diu tamen haud potuisset;
1945 Nam per se confusus, et in sua concitus isset
1946 Pernix exitia: adversis offenisibus inter
1947 Se
127758. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1942 Paulatim, multique a multis vincier, atque
1943 Confundi, fieri junctis et omnibus unus?
1944 Ultimus hic perstare diu tamen haud potuisset;
1945 Nam per se confusus, et in sua concitus isset
1946 Pernix exitia: adversis offenisibus inter
1947 Se partes aliquid de motu amittere primo,
1948 Et detorqueri varie, et confligere semper;
127759. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tamen haud potuisset;
1945 Nam per se confusus, et in sua concitus isset
1946 Pernix exitia: adversis offenisibus inter
1947 Se partes aliquid de motu amittere primo,
1948 Et detorqueri varie, et confligere semper;
1949 Crescere pernicies paulatim, et in intima labi,
1950 Demum magna quies, et iners stipata jacere
1951 Materies. Porro quam non diuturna fuisset
127760. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1945 Nam per se confusus, et in sua concitus isset
1946 Pernix exitia: adversis offenisibus inter
1947 Se partes aliquid de motu amittere primo,
1948 Et detorqueri varie, et confligere semper;
1949 Crescere pernicies paulatim, et in intima labi,
1950 Demum magna quies, et iners stipata jacere
1951 Materies. Porro quam non diuturna fuisset
1952
127761. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1946 Pernix exitia: adversis offenisibus inter
1947 Se partes aliquid de motu amittere primo,
1948 Et detorqueri varie, et confligere semper;
1949 Crescere pernicies paulatim, et in intima labi,
1950 Demum magna quies, et iners stipata jacere
1951 Materies. Porro quam non diuturna fuisset
1952 Vorticibus parvis in magno vortice clausis
1953 Aetas,
127762. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1947 Se partes aliquid de motu amittere primo,
1948 Et detorqueri varie, et confligere semper;
1949 Crescere pernicies paulatim, et in intima labi,
1950 Demum magna quies, et iners stipata jacere
1951 Materies. Porro quam non diuturna fuisset
1952 Vorticibus parvis in magno vortice clausis
1953 Aetas, ut Jovis, et Saturni creditur esse,
1954 Et
127763. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
labi,
1950 Demum magna quies, et iners stipata jacere
1951 Materies. Porro quam non diuturna fuisset
1952 Vorticibus parvis in magno vortice clausis
1953 Aetas, ut Jovis, et Saturni creditur esse,
1954 Et Terrae vortex in mago vortice Solis!
1955 Nam cum in circuitus alienos ire necesse
1956 Sit, retro quae sunt partes, subterque locatae,
1957
127764. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et iners stipata jacere
1951 Materies. Porro quam non diuturna fuisset
1952 Vorticibus parvis in magno vortice clausis
1953 Aetas, ut Jovis, et Saturni creditur esse,
1954 Et Terrae vortex in mago vortice Solis!
1955 Nam cum in circuitus alienos ire necesse
1956 Sit, retro quae sunt partes, subterque locatae,
1957 Inveniunt, propriis obstent quae motibus extra;
127765. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1957 Inveniunt, propriis obstent quae motibus extra;
1958 Ergo aut sistuntur, vel quo non convenit ire,
1959 Concitae eunt, aliasque suo immiscere tumultu
1960 Gaudent, et varia pellunt regione, feruntque.
1961 Sic in fluminibus quoque reddi his parva secundis
1962 Tempora vorticibus, praesertim ubi flectitur alveus,
1963 Cernimus; intereunt vix orti, impletque
127766. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1964 Protinus unda sinus, quos fecerat ante retorta.
1965 Praeterea vortex aliquod consistere tempus
1966 Possit, si libeat, qui se aequos flectit in orbes;
1967 At compressus ab hac, et ab illa parte tumescens
1968 Quid dubites, quin se cito per se destruat ipsum
1969 Nectens ipse moras, et miscens cuncta tumultu?
1970 Demum turbineos ut jam et consistere motus
127767. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1966 Possit, si libeat, qui se aequos flectit in orbes;
1967 At compressus ab hac, et ab illa parte tumescens
1968 Quid dubites, quin se cito per se destruat ipsum
1969 Nectens ipse moras, et miscens cuncta tumultu?
1970 Demum turbineos ut jam et consistere motus
1971 Largiar, et longos convolvi posse per annos;
1972 Num tibi propterea his peragetur, quidquid ubique
127768. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1967 At compressus ab hac, et ab illa parte tumescens
1968 Quid dubites, quin se cito per se destruat ipsum
1969 Nectens ipse moras, et miscens cuncta tumultu?
1970 Demum turbineos ut jam et consistere motus
1971 Largiar, et longos convolvi posse per annos;
1972 Num tibi propterea his peragetur, quidquid ubique
1973 Conspicimus fieri Terram Caelumque per omne?
127769. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1968 Quid dubites, quin se cito per se destruat ipsum
1969 Nectens ipse moras, et miscens cuncta tumultu?
1970 Demum turbineos ut jam et consistere motus
1971 Largiar, et longos convolvi posse per annos;
1972 Num tibi propterea his peragetur, quidquid ubique
1973 Conspicimus fieri Terram Caelumque per omne?
1974 Ut diversa forent, quam nunc sunt, omnia vulgo?
127770. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1973 Conspicimus fieri Terram Caelumque per omne?
1974 Ut diversa forent, quam nunc sunt, omnia vulgo?
1975 Principio vortex si deorsum corpora cogit
1976 Delabi gravia in Terram, et subtilis eodem
1977 Pellit materies, quae circa vertitur axem:
1978 Cur sunt in punctum medium directa, nec ipsum
1979
(356)
127771. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1999 Unde venit rebus gravitas, ut corpora deorsum
2000 Possit trudere agens, debet majore profecto
2001 Mobilitate rapi, quam qua se Terra revolvit
2002 Axe super; super et Terra volvente locatum
2003 Corpus de medio conatum profugiendi
2004 Concipit, exiguum prae nisibus at gravitatis,
2005 Nam prope tercentum decedit partibus ille.
127772. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Tellurem mobilitate,
2009 Quae bis ob octonum velocior incrementum
2010 Scilicet est illa, qua sese corpora volvunt
2011 Illic in Terra, quo latior ambitus extat.
2012 Proin et adhuc aether majori mobilitate
2013 Se convertere debet; at conatibus ipse,
2014 Dum fugit a medio, si corpora deprimat intro,
2015 Et cadere in Terram cogat, quanto magis illa
127773. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quo latior ambitus extat.
2012 Proin et adhuc aether majori mobilitate
2013 Se convertere debet; at conatibus ipse,
2014 Dum fugit a medio, si corpora deprimat intro,
2015 Et cadere in Terram cogat, quanto magis illa
2016 Trudat agens secum, directoque impete raptet?
2017 Impete quo sylvas, turres, et celsa domorum
2018 Culmina humi, totas etiam prosternat et urbes:
127774. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2014 Dum fugit a medio, si corpora deprimat intro,
2015 Et cadere in Terram cogat, quanto magis illa
2016 Trudat agens secum, directoque impete raptet?
2017 Impete quo sylvas, turres, et celsa domorum
2018 Culmina humi, totas etiam prosternat et urbes:
2019 Omnia quin avulsa fero tum flamine secum
2020 Corripiat. Fors propterea sed
127775. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2015 Et cadere in Terram cogat, quanto magis illa
2016 Trudat agens secum, directoque impete raptet?
2017 Impete quo sylvas, turres, et celsa domorum
2018 Culmina humi, totas etiam prosternat et urbes:
2019 Omnia quin avulsa fero tum flamine secum
2020 Corripiat. Fors propterea sed flamine ab isto
2021 Interius prorsum penetrari corpora
127776. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2019 Omnia quin avulsa fero tum flamine secum
2020 Corripiat. Fors propterea sed flamine ab isto
2021 Interius prorsum penetrari corpora dictant,
2022 Sentiri aetherius ne impulsus possit, et ingens
2023 Plaga, nec avelli quidquam, raptumque moveri.
2024 Verum quae projecta cadunt, deorsumque revertunt,
2025 Cur ea non penetret quoque tunc, adeatque sine ictu?
127777. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2032 Circum, cur etiam non circum haec corpora pellat?
2033 Vel cur non Lunam deorsum deturbet, ut illa?
2034 Demum, quod superest, totus cum vorticis aestus,
2035 In quo versatur medius Sol, et vaga circum
2036 Sidera, converti super uno debeat axe
2037 Illo ipso, Solem qui trajicit; omnia certe
2038 Sex vaga debebunt quoque circa hunc sidera volvi;
2039 Cur
127778. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
certe
2038 Sex vaga debebunt quoque circa hunc sidera volvi;
2039 Cur igitur vario declinant omnia flexu?
2040 De mediique abeunt, quo vis properantior, orbis
2041 Aequore, et huc illuc tentant diversa meatus?
2042 Praeterea qua tum poterit ratione figuram
2043 Astrum unumquodvis de coni segmine primam
2044 Signare, et facere, ut respondeat area semper
127779. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
orbis
2041 Aequore, et huc illuc tentant diversa meatus?
2042 Praeterea qua tum poterit ratione figuram
2043 Astrum unumquodvis de coni segmine primam
2044 Signare, et facere, ut respondeat area semper
2045 Temporibus? qui propterea vult ire fluentem
2046 Sic in vorticibus stipatam materiae vim
2047 Scilicet, ut, quidquid clausum quocumque sub arcu est,
127780. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2046 Sic in vorticibus stipatam materiae vim
2047 Scilicet, ut, quidquid clausum quocumque sub arcu est,
2048 Directosque inter geminis a finibus arcuum
2049 Ad Solem, et medio coeuntes Sole meatus,
2050 Par et semper idem sit, porro quamlibet arcus
2051 Mutetur; siquidem si fiat hic amplior, atque
2052 Ad Solem flexus tanto diductior, una
127781. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vim
2047 Scilicet, ut, quidquid clausum quocumque sub arcu est,
2048 Directosque inter geminis a finibus arcuum
2049 Ad Solem, et medio coeuntes Sole meatus,
2050 Par et semper idem sit, porro quamlibet arcus
2051 Mutetur; siquidem si fiat hic amplior, atque
2052 Ad Solem flexus tanto diductior, una
2053 Curtari laterum debebit semita duplex,
127782. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2059 Inter se valeat? Se, quo monstrante, peritam,
2060 Mentis inpos cum sit, tam doctae reddidit artis?
2061 Scilicet impulsu id solo, plagaque geratur?
2062 Tum, si vicini sic possit motus et orbis
2063 Mercurii, qui non turbatur ab interiecto
2064 Astro alio, constare, queant consistere motus
2065 Astrorum, quae sunt porro superedita, et orbes?
2066 Materies
127783. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2062 Tum, si vicini sic possit motus et orbis
2063 Mercurii, qui non turbatur ab interiecto
2064 Astro alio, constare, queant consistere motus
2065 Astrorum, quae sunt porro superedita, et orbes?
2066 Materies defert quae Martem, extenditur ipsum
2067 Non usque ad Solem, sed Terrae clauditur inter
2068 Atque Jovis fines; jam si par area Martis
2069 In Solem
127784. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2078 Debuit, atque suos celerans transcurrere fines,
2079 Seque in particulas graviores mergere porro;
2080 Tum cogetur ab his, advenerat unde, reverti
2081 Compulsum; rursum salit, et descendit, ut ante,
2082 Post etiam rursum; sic pausa est nulla meandi:
2083 Has sine fine vias relegit, semperque revolvit.
2084 Interea in gyros circumvolventibus ibit
127785. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2083 Has sine fine vias relegit, semperque revolvit.
2084 Interea in gyros circumvolventibus ibit
2085 Flexum a particulis; tum si, quo tempore gyrum
2086 Conficit, hoc et itus etiam persolvat, et illos
2087 Reflexum reditus, signare videbitur ovi
2088 Ductum iter in speciem, per idem et se volvere semper.
2089 Tempus at id gyri brevius si constat, idipsum
127786. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2083 Has sine fine vias relegit, semperque revolvit.
2084 Interea in gyros circumvolventibus ibit
2085 Flexum a particulis; tum si, quo tempore gyrum
2086 Conficit, hoc et itus etiam persolvat, et illos
2087 Reflexum reditus, signare videbitur ovi
2088 Ductum iter in speciem, per idem et se volvere semper.
2089 Tempus at id gyri brevius si constat, idipsum
2090 Ire
127787. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2085 Flexum a particulis; tum si, quo tempore gyrum
2086 Conficit, hoc et itus etiam persolvat, et illos
2087 Reflexum reditus, signare videbitur ovi
2088 Ductum iter in speciem, per idem et se volvere semper.
2089 Tempus at id gyri brevius si constat, idipsum
2090 Ire iter antrorsum spectabitur, ire retrorsum,
2091 Si contra gyri tempus diuturnius exit.
2092
127788. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
materie, quae quiddam e motibus aufert
2096 Continuo obsistens? veluti vibrata per auras
2097 Virga suos demum procursus pendula sistit.
2098 Accidet et porro, sursum deorsumque meantis,
2099 Propter densatas non aeque in vortice partes,
2100 Astri ut non aliter varientur mobilitates,
2101 Quam res poscat, uti respondeat area semper
127789. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2104 Obstet parte ratis, aut exeat ordine certo?
2105 Nonne vides, quantas fingendo cudere leges
2106 Mens debet, varie queis densae sint celeresque
2107 Pro spatiis partes, astro et pro quoque novatae
2108 Diverso? varie commutat quodlibet astrum
2109 Nam spatia, a Solis quibus imo limite distat.
2110 Astrorum inter se varios jam confer et orbes;
127790. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2107 Pro spatiis partes, astro et pro quoque novatae
2108 Diverso? varie commutat quodlibet astrum
2109 Nam spatia, a Solis quibus imo limite distat.
2110 Astrorum inter se varios jam confer et orbes;
2111 Scilcet efficies nunquam hic, ut tempora constent,
2112 Et spatia inter se, ut debent constare vicissim,
2113 Conferri in sese repetita ut tempora possint
127791. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
astrum
2109 Nam spatia, a Solis quibus imo limite distat.
2110 Astrorum inter se varios jam confer et orbes;
2111 Scilcet efficies nunquam hic, ut tempora constent,
2112 Et spatia inter se, ut debent constare vicissim,
2113 Conferri in sese repetita ut tempora possint
2114 Cum spatiis at bis repetitis scilicet, ante
2115 Ut docui; quoniam ut quaevis diversa fluentis
127792. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2113 Conferri in sese repetita ut tempora possint
2114 Cum spatiis at bis repetitis scilicet, ante
2115 Ut docui; quoniam ut quaevis diversa fluentis
2116 Crusta velut, quae et se circumfert, materiai
2117 Tali lege queat flexos finire meatus,
2118 Est opus, in sese repetitae mobilitates
2119 Pro saptiis ut decrescant crescentibus ipsis.
2120 At
127793. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2126 Quantum a contigua tardabitur ipsa superna.
2127 Ut faber occurrit lapsuris aedibus, atque
2128 Tecta novat, mutatque trabes, lapidesque revolsos
2129 Inserit, et ferri nectit laxa omnia nodis;
2130 Sic fabrefactum opus hoc, qua parte est rima reperta,
2131 Cura Virum reficit, sed inanis; plurima mutant
2132 Nequidquam, quoniam faciendos omnis inepta est
127794. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
particularum
2135 Vortex confieri non possit, qualis egemus,
2136 Dissimiles ad particulas tum protinus itur,
2137 Quae nequeant aeque densarier, et celerare.
2138 Densior in spatio est Soli propiore locanda
2139 Materies; quod qui possit? cum densior omnis
2140 Majores medio fugiendi a vortice nisus
2141 Concipiat,
127795. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est Soli propiore locanda
2139 Materies; quod qui possit? cum densior omnis
2140 Majores medio fugiendi a vortice nisus
2141 Concipiat, rarasque loco deturbent ab alto,
2142 Et sese statuat per se in regione superna.
2143 Praeterea loca cuncta carent quia prorsus inani,
2144 Turbineo primus quod ab aestu Fictor abegit,
2145 Jam quid densius esse potest, quid rarius illic?
127796. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
densior extet
2148 Materies alia, neque contra rarior ulla.
2149 Sic male compacti primum, licet ipsa favere
2150 Visa fuit fortuna novis, post saepe recusi,
2151 Primum et tentati leviter, sed deinde inimica
2152 Saepe lacessiti, et quassati vi rationis,
2153 Denique turbinei prorsus cecidere tumultus.
2154 Jam quid materia est subtilis, et aetheris aura
127797. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2149 Sic male compacti primum, licet ipsa favere
2150 Visa fuit fortuna novis, post saepe recusi,
2151 Primum et tentati leviter, sed deinde inimica
2152 Saepe lacessiti, et quassati vi rationis,
2153 Denique turbinei prorsus cecidere tumultus.
2154 Jam quid materia est subtilis, et aetheris aura
2155 Illa levis, quae trans impervia cuncta meabat,
127798. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2151 Primum et tentati leviter, sed deinde inimica
2152 Saepe lacessiti, et quassati vi rationis,
2153 Denique turbinei prorsus cecidere tumultus.
2154 Jam quid materia est subtilis, et aetheris aura
2155 Illa levis, quae trans impervia cuncta meabat,
2156 Impulsuque potens cuncta omniparente struebat?
2157 Quid tria sunt elementa illa, unde exorta putatum est
127799. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2157 Quid tria sunt elementa illa, unde exorta putatum est
2158 Omnia scobs, agilesque globi, molesque striata?
2159 Sciliciet in putres resoluta abiere ruinas
2160 Et spaciem praebent magnam, ut Carthaginis altae
2161 Illa diu per humum vestigia visa; vigentis
2162 Urbis enim motus, populique ferocia bella,
2163 Et vires, et opes repetebat mente viator,
127800. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
abiere ruinas
2160 Et spaciem praebent magnam, ut Carthaginis altae
2161 Illa diu per humum vestigia visa; vigentis
2162 Urbis enim motus, populique ferocia bella,
2163 Et vires, et opes repetebat mente viator,
2164 Orbia et imperium jam totius affectatum.
2165 Successit Gravitas, submisit et omnia victrix
2166 Protinus, atque alte caelo sublata refulsit
127801. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ruinas
2160 Et spaciem praebent magnam, ut Carthaginis altae
2161 Illa diu per humum vestigia visa; vigentis
2162 Urbis enim motus, populique ferocia bella,
2163 Et vires, et opes repetebat mente viator,
2164 Orbia et imperium jam totius affectatum.
2165 Successit Gravitas, submisit et omnia victrix
2166 Protinus, atque alte caelo sublata refulsit
127802. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Carthaginis altae
2161 Illa diu per humum vestigia visa; vigentis
2162 Urbis enim motus, populique ferocia bella,
2163 Et vires, et opes repetebat mente viator,
2164 Orbia et imperium jam totius affectatum.
2165 Successit Gravitas, submisit et omnia victrix
2166 Protinus, atque alte caelo sublata refulsit
2167 Sola potens ima, et media, et conjungere summa.
127803. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2162 Urbis enim motus, populique ferocia bella,
2163 Et vires, et opes repetebat mente viator,
2164 Orbia et imperium jam totius affectatum.
2165 Successit Gravitas, submisit et omnia victrix
2166 Protinus, atque alte caelo sublata refulsit
2167 Sola potens ima, et media, et conjungere summa.
2168 Jam quibus ipsa ratis immensum temperat orbem
127804. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2164 Orbia et imperium jam totius affectatum.
2165 Successit Gravitas, submisit et omnia victrix
2166 Protinus, atque alte caelo sublata refulsit
2167 Sola potens ima, et media, et conjungere summa.
2168 Jam quibus ipsa ratis immensum temperat orbem
2169 Legibus, in lucem nobis non invida claram
2170 Extulit, et rerum communia foedera pandit;
127805. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2164 Orbia et imperium jam totius affectatum.
2165 Successit Gravitas, submisit et omnia victrix
2166 Protinus, atque alte caelo sublata refulsit
2167 Sola potens ima, et media, et conjungere summa.
2168 Jam quibus ipsa ratis immensum temperat orbem
2169 Legibus, in lucem nobis non invida claram
2170 Extulit, et rerum communia foedera pandit;
2171 Nec
127806. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
refulsit
2167 Sola potens ima, et media, et conjungere summa.
2168 Jam quibus ipsa ratis immensum temperat orbem
2169 Legibus, in lucem nobis non invida claram
2170 Extulit, et rerum communia foedera pandit;
2171 Nec levia inducit nos per vestigia tantum,
2172 Magnarum defert sed prorsus in intima rerum,
2173 Et, quae nativa sunt obsita nocte, recludit
127807. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non invida claram
2170 Extulit, et rerum communia foedera pandit;
2171 Nec levia inducit nos per vestigia tantum,
2172 Magnarum defert sed prorsus in intima rerum,
2173 Et, quae nativa sunt obsita nocte, recludit
2174 Funditus, et tenui dat quaeque evolvere filo,
2175 Contemptimque sinit nil jam transcurrere, fidens
127808. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pandit;
2171 Nec levia inducit nos per vestigia tantum,
2172 Magnarum defert sed prorsus in intima rerum,
2173 Et, quae nativa sunt obsita nocte, recludit
2174 Funditus, et tenui dat quaeque evolvere filo,
2175 Contemptimque sinit nil jam transcurrere, fidens
2176 Scilicet ipsa sibi, et rerum secura suarum.
2177 Humanae
127809. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
obsita nocte, recludit
2174 Funditus, et tenui dat quaeque evolvere filo,
2175 Contemptimque sinit nil jam transcurrere, fidens
2176 Scilicet ipsa sibi, et rerum secura suarum.
2177 Humanae non haec simulacrum, ut plurima, mentis,
2178 Ingenioque refert sua non exordia nostro:
2179 Inventa est nobis, non edita; rebus ab ipsis,
127810. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2178 Ingenioque refert sua non exordia nostro:
2179 Inventa est nobis, non edita; rebus ab ipsis,
2180 Quas agitat, versatque, educta est scilicet, atque
2181 Prodita, et hinc cupidas in mentes insinuata.
2182 Procedit velata caput, vultusque nitorem
2183 Obtegit, et nostris animorum obtutibus arcet;
2184 Vim tamen esse suam monstrat, propriumque vigorem,
127811. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ipsis,
2180 Quas agitat, versatque, educta est scilicet, atque
2181 Prodita, et hinc cupidas in mentes insinuata.
2182 Procedit velata caput, vultusque nitorem
2183 Obtegit, et nostris animorum obtutibus arcet;
2184 Vim tamen esse suam monstrat, propriumque vigorem,
2185 Quo procul inter se distantia corpora nectit.
2186 Sed num cuncta sibi subdat, dominetur et una
127812. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Obtegit, et nostris animorum obtutibus arcet;
2184 Vim tamen esse suam monstrat, propriumque vigorem,
2185 Quo procul inter se distantia corpora nectit.
2186 Sed num cuncta sibi subdat, dominetur et una
2187 In rebus? Cieat, quotquot sunt, undique motus
2188 Sola omnes, nihil ut constet jam denique quovis
2189 Vel tenui in spatio mutatum, in corpore quovis,
2190 Quod
127813. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
propagent
2194 Radice hinc illinc ramorum brachia ab una,
2195 Quaeque suas referant vires, disjunctaque praestent
2196 Officia, unde in res varii sint germina motus,
2197 Et varii pariter nexus, ut denique possit
2198 Multiplex adeo consurgere, certus et ordo
2199 In magnis, minimisque, et grandia, parvaque prendat?
2200 Stipite nimirum vis diffundatur ab uno
127814. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2195 Quaeque suas referant vires, disjunctaque praestent
2196 Officia, unde in res varii sint germina motus,
2197 Et varii pariter nexus, ut denique possit
2198 Multiplex adeo consurgere, certus et ordo
2199 In magnis, minimisque, et grandia, parvaque prendat?
2200 Stipite nimirum vis diffundatur ab uno
2201 Irrorans veluti vitalibus omnia succis,
2202 Rebus et
127815. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2196 Officia, unde in res varii sint germina motus,
2197 Et varii pariter nexus, ut denique possit
2198 Multiplex adeo consurgere, certus et ordo
2199 In magnis, minimisque, et grandia, parvaque prendat?
2200 Stipite nimirum vis diffundatur ab uno
2201 Irrorans veluti vitalibus omnia succis,
2202 Rebus et auctificos motus dans, exagitansque,
127816. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
certus et ordo
2199 In magnis, minimisque, et grandia, parvaque prendat?
2200 Stipite nimirum vis diffundatur ab uno
2201 Irrorans veluti vitalibus omnia succis,
2202 Rebus et auctificos motus dans, exagitansque,
2203 Adducens, removensque, ligans, solvensque vicissim,
2204 Non temere, at legum ratio velut ipsa reposcit
2205 In paucis nota, in cunctis certissima rebus.
127817. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2206 Jam tu, quaecumque es, quae vires una profundis
2207 Tam varias, tanquam foetus, Vis alma, feraces,
2208 Salve mira opifex Mundi, o communis origo
2209 Foederis, omniparens et amor, rerumque voluptas,
2210 O elementorum Venus, o Natura capaci
2211 Cuncta sinu capiens, vel quo tu nomine dici
2212 Cumque velis alio, non grandibus impare factis.
127818. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sinu capiens, vel quo tu nomine dici
2212 Cumque velis alio, non grandibus impare factis.
2213 Nos tibi subjicimus sed inertia corpora tantum,
2214 Et Mundum hunc spatiis distensum, dispositumque.
2215 Tu ne te Mundo longe meliore regendo
2216 Immiscere velis; mentes contingere nostras
2217 Interius nequeas; animi tua jussa recusant.
127819. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2215 Tu ne te Mundo longe meliore regendo
2216 Immiscere velis; mentes contingere nostras
2217 Interius nequeas; animi tua jussa recusant.
2218 Attamen est aliquis quoque mentibus impetus, et vis
2219 Indita, non qualis late per corpora fusua est,
2220 At quadam tamen inflectens ratione, agitansque
2221 Interius nostros animos, ut protinus inde
2222 Possint tam
127820. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
agitansque
2221 Interius nostros animos, ut protinus inde
2222 Possint tam varii gigni sub pectore motus.
2223 Sed penetrare animis animorum impervia nondum
2224 Contigit, et seriem arcanam cognoscere morum,
2225 Excutere et latebras omnes, motusque repostos.
2226 Tempora forte manent nostros ea fausta Nepotes.
2227 Se produnt aliqua, at longe modo tenuia nobis
127821. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inde
2222 Possint tam varii gigni sub pectore motus.
2223 Sed penetrare animis animorum impervia nondum
2224 Contigit, et seriem arcanam cognoscere morum,
2225 Excutere et latebras omnes, motusque repostos.
2226 Tempora forte manent nostros ea fausta Nepotes.
2227 Se produnt aliqua, at longe modo tenuia nobis
2228 Indicia, ista sequi, quaesisse et proderit olim
127822. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2225 Excutere et latebras omnes, motusque repostos.
2226 Tempora forte manent nostros ea fausta Nepotes.
2227 Se produnt aliqua, at longe modo tenuia nobis
2228 Indicia, ista sequi, quaesisse et proderit olim
2229 Plurima; nunc sat erunt faciendo in postera saecla
2230 Augurio, et tanta spe mentibus alliciendis.
2231 Principio si mens animantum bruta videtur
2232
127823. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2227 Se produnt aliqua, at longe modo tenuia nobis
2228 Indicia, ista sequi, quaesisse et proderit olim
2229 Plurima; nunc sat erunt faciendo in postera saecla
2230 Augurio, et tanta spe mentibus alliciendis.
2231 Principio si mens animantum bruta videtur
2232 Esse aliquid majus, quam quod de corpore ducit
2233 Exortum, vires sentire ad multa trahentes
127824. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2241 Condit opus: condunt de spinis undique lectis
2242 Alcyones, scopulisque infigunt tecta sub altis
2243 Usque adeo mira compagine nexa, resolvi
2244 Ut nequeant undis, nec adiri; condit et altis
2245 In ramis Philomela suos de cespite nidos.
2246 Has artes sub quo primum didicere magistro?
2247 Unde et inexpertae norunt, quid postulat usus?
2248 Cur similes
127825. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nexa, resolvi
2244 Ut nequeant undis, nec adiri; condit et altis
2245 In ramis Philomela suos de cespite nidos.
2246 Has artes sub quo primum didicere magistro?
2247 Unde et inexpertae norunt, quid postulat usus?
2248 Cur similes faciunt, quas jam fecere parentes,
2249 Atque pares operas? Non haec vis insita quaedam est,
2250 Ultro quae trahat huc indocta atque inscia
127826. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2254 Dum migrat, pulchrum liquido deducitur agmen
2255 Aere, ne nimium venti, nubesque morentur.
2256 Quis docuit Mensor pulchras aptasque figuras,
2257 Excipisse quibus ventos et nubila possent?
2258 Quis Terrae faciem in tabula descripsit, ut illic
2259 Opportuna sibi legerent loca traminte certo?
2260 Quidam quo raptat vigor intus, pergitur illuc
127827. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2258 Quis Terrae faciem in tabula descripsit, ut illic
2259 Opportuna sibi legerent loca traminte certo?
2260 Quidam quo raptat vigor intus, pergitur illuc
2261 Scilicet, et varios tentant exinde volatus.
2262 Inspice pulvereos per campos ordine longo
2263 Formicarum acies; segetem sectantur in arvis,
2264 Atque onera important scrobibus, praedamque cavatis;
127828. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2268 Plurima cum nullas hyemes, neque viderit ulla
2269 Frigora? Nimirum sibi longo accommoda somno
2270 Tecta parat, segetemque locat, quam corpora possit
2271 Sternere parva inter, brumam et defendere membris.
2272 Neu tumeat faciles terra seges abdita in herbas
2273 Eruptura, illa corrodit parte, futurae
2274 Qua latet effigies in parvo semine aristae.
127829. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2272 Neu tumeat faciles terra seges abdita in herbas
2273 Eruptura, illa corrodit parte, futurae
2274 Qua latet effigies in parvo semine aristae.
2275 Haec tu scire putes animantem, et noscere cuncta
2276 Mensibus aut paucit prognatam, aut forte diebus?
2277 Nempe rapit quidam has, et, quo rapit, impetus, itur.
2278 Quae vomit e parvo, net aranea, corpore fila,
127830. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2274 Qua latet effigies in parvo semine aristae.
2275 Haec tu scire putes animantem, et noscere cuncta
2276 Mensibus aut paucit prognatam, aut forte diebus?
2277 Nempe rapit quidam has, et, quo rapit, impetus, itur.
2278 Quae vomit e parvo, net aranea, corpore fila,
2279 Retiaque intexit liquidis pendentia in auris.
2280 Hinc illinc videas affixo ut fune teneri
127831. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
teneri
2281 Saxa inter ramosque leves, velut alta tenetur
2282 Ad scopulos puppis circum religata manentes.
2283 Artis opus mirae; circumplicat orbibus orbes,
2284 Alligat et, radiis ex omni parte profusis
2285 Ante, tenax filum: extremis rarescit in oris,
2286 Densior in medio, pellucida quae plaga confit,
2287 Sed duri mage sunt in summo fine rudentes.
127832. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2292 Ingenio? An potius quidam ingens impetus intus,
2293 Quod facit, id cogit facere, impellitque sequentem?
2294 Non ego praeteream, qui nobis ferica fila
2295 Donant, et pulchra faciunt in veste nitere,
2296 Innocuos vermes, teneris qui cura puellis
2297 Praecipua, inde sibi ut peplum, pallamque receptent.
2298 Tempus ut advenit, cibus et maturuit aptem
127833. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2295 Donant, et pulchra faciunt in veste nitere,
2296 Innocuos vermes, teneris qui cura puellis
2297 Praecipua, inde sibi ut peplum, pallamque receptent.
2298 Tempus ut advenit, cibus et maturuit aptem
2299 In succum interius, splendentia corpora densis
2300 Attollunt ramis; illuc namque impetus ire est;
2301 Oraque multiplici convertere ut ebria gyro
2302
127834. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut ebria gyro
2302 Incipiunt; quaque ora feruntur, succus in auris
2303 Fila in tenuia flavescens deducitur; ultro
2304 Paulatim in tereti concluditur ille sepulchro,
2305 Et clausus quoque pergit opus, dum scilicet omnem
2306 Evomuit succum, atque exanguia membra reliquit,
2307 Acceptura novam porro rediviva figuram.
2308 Quae facitis ceras, et mella liquentia, parvae,
127835. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2305 Et clausus quoque pergit opus, dum scilicet omnem
2306 Evomuit succum, atque exanguia membra reliquit,
2307 Acceptura novam porro rediviva figuram.
2308 Quae facitis ceras, et mella liquentia, parvae,
2309 Vos ego apes sileam? quando divinius esse
2310 Ingenium, et rerum fato prudentia major
2311 Creditur in vobis. Plebs duro nata labori est
127836. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
reliquit,
2307 Acceptura novam porro rediviva figuram.
2308 Quae facitis ceras, et mella liquentia, parvae,
2309 Vos ego apes sileam? quando divinius esse
2310 Ingenium, et rerum fato prudentia major
2311 Creditur in vobis. Plebs duro nata labori est
2312 Atque operis, sexuque caret; stirps mascula, fuci,
2313 Rarior est, multo sed foemina rarior, una
127837. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2316 Dignanda est mater, regnum hoc muliebre feratur.
2317 Nullum fervet opus sine matre, aut publica tangunt
2318 Commoda; projiciunt ingratam tum quoque vitam:
2319 Ipsa movet, regit ipsa, et pacis et arbitra belli.
2320 Mel de flore legunt, scrutari florea norunt
2321 Septa, ubi congesti succi, dulcemque liquorem
2322 Protinus educunt sugentes, oraque complent;
127838. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Dignanda est mater, regnum hoc muliebre feratur.
2317 Nullum fervet opus sine matre, aut publica tangunt
2318 Commoda; projiciunt ingratam tum quoque vitam:
2319 Ipsa movet, regit ipsa, et pacis et arbitra belli.
2320 Mel de flore legunt, scrutari florea norunt
2321 Septa, ubi congesti succi, dulcemque liquorem
2322 Protinus educunt sugentes, oraque complent;
127839. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
belli.
2320 Mel de flore legunt, scrutari florea norunt
2321 Septa, ubi congesti succi, dulcemque liquorem
2322 Protinus educunt sugentes, oraque complent;
2323 Cercus, et norunt, quo florum stamine pulvis
2324 Haereat: his ergo se desuper applicat ales
2325 Staminibus; circum et se pulvere tingit odoro,
2326 Accumulatque, impletque sinus per crura cavatos.
127840. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2322 Protinus educunt sugentes, oraque complent;
2323 Cercus, et norunt, quo florum stamine pulvis
2324 Haereat: his ergo se desuper applicat ales
2325 Staminibus; circum et se pulvere tingit odoro,
2326 Accumulatque, impletque sinus per crura cavatos.
2327 Saepe init et bellum pugnax genus; aspera retro
2328 Pro cauda est acies, jacit unde in vulnera virus.
127841. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2324 Haereat: his ergo se desuper applicat ales
2325 Staminibus; circum et se pulvere tingit odoro,
2326 Accumulatque, impletque sinus per crura cavatos.
2327 Saepe init et bellum pugnax genus; aspera retro
2328 Pro cauda est acies, jacit unde in vulnera virus.
2329 Hanc etiam in sucos vertunt, ut inutile coeptant
2330 Hi genus esse, suo genitali munere functi.
127842. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
esse, suo genitali munere functi.
2331 Fundendoque petunt fraterno a fanguine laudem.
2332 Jura vetant nil proficere, atque labore alieno
2333 Pasci, et non partis per sese accumbere mensis.
2334 Arte favus mira compingitur, et licet ollis
2335 Haud ulla artifici tractetur regula dextra,
2336 Appositis tamen et flexus novere, modosque
127843. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2331 Fundendoque petunt fraterno a fanguine laudem.
2332 Jura vetant nil proficere, atque labore alieno
2333 Pasci, et non partis per sese accumbere mensis.
2334 Arte favus mira compingitur, et licet ollis
2335 Haud ulla artifici tractetur regula dextra,
2336 Appositis tamen et flexus novere, modosque
2337 Senorum laterum; spatia implent cuncta, caventque,
127844. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2333 Pasci, et non partis per sese accumbere mensis.
2334 Arte favus mira compingitur, et licet ollis
2335 Haud ulla artifici tractetur regula dextra,
2336 Appositis tamen et flexus novere, modosque
2337 Senorum laterum; spatia implent cuncta, caventque,
2338 Nusquam ne constet cerae parcissimus usus.
2339 Tum quoque pro vario cunabula semine condunt;
127845. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2338 Nusquam ne constet cerae parcissimus usus.
2339 Tum quoque pro vario cunabula semine condunt;
2340 Plurima, parva tamen, queis sexus nescia partu
2341 Immittatur apes; magis ampla et rara virili
2342 Pro stirpe; augusta surgunt rarissima mole,
2343 Parvula queis mulier, soboles regalis, alatur.
2344 Scit mater, nunquam confundit provida cunas.
127846. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
alis
2350 Unam observantes, quae foecundissima, matrem;
2351 Non odio huc, vel amore, sed utilitate trahuntur.
2352 Omnia quae peragi si docta mente fateris,
2353 Et populo quaecumque alia admiramur in illo,
2354 Falleris; impellunt constanti lege valentes
2355 Interius vires, quas nobis noscere non est,
2356 Impulsus illae excipiunt, ultroque sequuntur.
127847. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2358 Quidve canum furor in cervos, cervique timores,
2359 In teneram accipitris quid mens inimica columbam?
2360 In nemora ire mihi nec jam vacat, inque profunda
2361 Oceani, et, quae vos agitis, spectare, leones,
2362 Atque ursi, tigresque, et corpora vasta elephantum,
2363 Et mutae Protei pecudes et suamea saecla,
2364 Vos rhombi, vos delphines, vos grandia cete;
127848. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2359 In teneram accipitris quid mens inimica columbam?
2360 In nemora ire mihi nec jam vacat, inque profunda
2361 Oceani, et, quae vos agitis, spectare, leones,
2362 Atque ursi, tigresque, et corpora vasta elephantum,
2363 Et mutae Protei pecudes et suamea saecla,
2364 Vos rhombi, vos delphines, vos grandia cete;
2365 Quam varias vires in vobis, quam simulantes
127849. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2360 In nemora ire mihi nec jam vacat, inque profunda
2361 Oceani, et, quae vos agitis, spectare, leones,
2362 Atque ursi, tigresque, et corpora vasta elephantum,
2363 Et mutae Protei pecudes et suamea saecla,
2364 Vos rhombi, vos delphines, vos grandia cete;
2365 Quam varias vires in vobis, quam simulantes
2366 Optima consilia, et rationes esse viderem!
127850. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2360 In nemora ire mihi nec jam vacat, inque profunda
2361 Oceani, et, quae vos agitis, spectare, leones,
2362 Atque ursi, tigresque, et corpora vasta elephantum,
2363 Et mutae Protei pecudes et suamea saecla,
2364 Vos rhombi, vos delphines, vos grandia cete;
2365 Quam varias vires in vobis, quam simulantes
2366 Optima consilia, et rationes esse viderem!
2367
127851. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2363 Et mutae Protei pecudes et suamea saecla,
2364 Vos rhombi, vos delphines, vos grandia cete;
2365 Quam varias vires in vobis, quam simulantes
2366 Optima consilia, et rationes esse viderem!
2367 Exuere ast omni vos tamen hic ratione
2368 Consilioque ausim, dum pelli viribus istis
2369 Suspicor ignotis; quoniam cum viribus istis
127852. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2367 Exuere ast omni vos tamen hic ratione
2368 Consilioque ausim, dum pelli viribus istis
2369 Suspicor ignotis; quoniam cum viribus istis
2370 Et ratio queat esse aliqua, et mens sponte receptans
2371 Impulsus, ferrique videns, quo fertur, et optans.
2372 Quis neget igniculos nobis rationis inesse?
2373 Et tamen impulsu trahimur persaepe
127853. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vos tamen hic ratione
2368 Consilioque ausim, dum pelli viribus istis
2369 Suspicor ignotis; quoniam cum viribus istis
2370 Et ratio queat esse aliqua, et mens sponte receptans
2371 Impulsus, ferrique videns, quo fertur, et optans.
2372 Quis neget igniculos nobis rationis inesse?
2373 Et tamen impulsu trahimur persaepe valenti,
127854. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2369 Suspicor ignotis; quoniam cum viribus istis
2370 Et ratio queat esse aliqua, et mens sponte receptans
2371 Impulsus, ferrique videns, quo fertur, et optans.
2372 Quis neget igniculos nobis rationis inesse?
2373 Et tamen impulsu trahimur persaepe valenti,
2374 Dum, bona quae remur, sequimur; cum scilicet illuc
127855. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2370 Et ratio queat esse aliqua, et mens sponte receptans
2371 Impulsus, ferrique videns, quo fertur, et optans.
2372 Quis neget igniculos nobis rationis inesse?
2373 Et tamen impulsu trahimur persaepe valenti,
2374 Dum, bona quae remur, sequimur; cum scilicet illuc
2375 Experiamur agi ut naturae a pondere quodam.
2376 Has primum ingenitas in nostris mentibus intus
127856. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2374 Dum, bona quae remur, sequimur; cum scilicet illuc
2375 Experiamur agi ut naturae a pondere quodam.
2376 Has primum ingenitas in nostris mentibus intus
2377 Sentimus vires; inde esse, et vivere quemque
2378 Allicit; et miseram quanquam, duramque trahamus
2379 In luctu vitam, tamen esse, et vivere dulce est.
2380 Notitiis trahimur rerum quoque, veraque nostri
127857. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illuc
2375 Experiamur agi ut naturae a pondere quodam.
2376 Has primum ingenitas in nostris mentibus intus
2377 Sentimus vires; inde esse, et vivere quemque
2378 Allicit; et miseram quanquam, duramque trahamus
2379 In luctu vitam, tamen esse, et vivere dulce est.
2380 Notitiis trahimur rerum quoque, veraque nostri
2381 Exoptant animi, et dulcedine tangimur horum
127858. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2376 Has primum ingenitas in nostris mentibus intus
2377 Sentimus vires; inde esse, et vivere quemque
2378 Allicit; et miseram quanquam, duramque trahamus
2379 In luctu vitam, tamen esse, et vivere dulce est.
2380 Notitiis trahimur rerum quoque, veraque nostri
2381 Exoptant animi, et dulcedine tangimur horum
2382 Mira, nescio qua; de veris exoriuntur
2383 Vera
127859. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2378 Allicit; et miseram quanquam, duramque trahamus
2379 In luctu vitam, tamen esse, et vivere dulce est.
2380 Notitiis trahimur rerum quoque, veraque nostri
2381 Exoptant animi, et dulcedine tangimur horum
2382 Mira, nescio qua; de veris exoriuntur
2383 Vera alia, et cupido se nexu in pectore jungunt.
2384 Excolere in tacita res longum, et volvere mente
127860. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dulce est.
2380 Notitiis trahimur rerum quoque, veraque nostri
2381 Exoptant animi, et dulcedine tangimur horum
2382 Mira, nescio qua; de veris exoriuntur
2383 Vera alia, et cupido se nexu in pectore jungunt.
2384 Excolere in tacita res longum, et volvere mente
2385 Ignotas, non sit propius propiusque locare,
2386 Ut possint a mente rapi, junctaeque teneri?
127861. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2381 Exoptant animi, et dulcedine tangimur horum
2382 Mira, nescio qua; de veris exoriuntur
2383 Vera alia, et cupido se nexu in pectore jungunt.
2384 Excolere in tacita res longum, et volvere mente
2385 Ignotas, non sit propius propiusque locare,
2386 Ut possint a mente rapi, junctaeque teneri?
2387 Porro ob conjunctas majorem extendere nisum
127862. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
atque
2389 Porro alias, semperque novas adjungere vires.
2390 Quae semel arripuere animi, retinere tenaces
2391 Contendunt; exin fiunt constantia quaedam
2392 Rerum judicia, et fluxerunt protinus usus,
2393 Et varii mores: ea si quis vellere tentat
2394 Ex animis, vitam prorsum ipsam evertere ab imo,
2395 Naturamque alio convertere velle videtur.
127863. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
novas adjungere vires.
2390 Quae semel arripuere animi, retinere tenaces
2391 Contendunt; exin fiunt constantia quaedam
2392 Rerum judicia, et fluxerunt protinus usus,
2393 Et varii mores: ea si quis vellere tentat
2394 Ex animis, vitam prorsum ipsam evertere ab imo,
2395 Naturamque alio convertere velle videtur.
2396 Ordinis hinc animis, Pulchrique, Bonique cupido est
127864. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2395 Naturamque alio convertere velle videtur.
2396 Ordinis hinc animis, Pulchrique, Bonique cupido est
2397 Indita, justitiae vel corda injusta leporem
2398 Agnoscunt. Virtus fert ludem, et honesta probantur.
2399 Ipsae etiam mentes intra se nonne trahuntur
2400 Mutua? Cur igitur solas tam taedeat esse?
2401 Cur sociale genus sumus haud deferta per arva
2402
127865. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2404 Unica non homines junxerunt mutua vitae
2405 Subsidia inter se, neque magni commoda coetus;
2406 At quoque posse loqui, atque aliis expromere sensa,
2407 Atque aliorum etiam cognoscere, et inde moveri.
2408 Finge aliquem solam placidi inter veris honores,
2409 Et melicos inter cantus producere vitam,
2410 Mollibus in stratis jucundos
127866. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
loqui, atque aliis expromere sensa,
2407 Atque aliorum etiam cognoscere, et inde moveri.
2408 Finge aliquem solam placidi inter veris honores,
2409 Et melicos inter cantus producere vitam,
2410 Mollibus in stratis jucundos carpere somnos,
2411 Auratamque domum, laxosque habitare penates,
2412 Affluere atque esca regali, deliciisque;
127867. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
carpere somnos,
2411 Auratamque domum, laxosque habitare penates,
2412 Affluere atque esca regali, deliciisque;
2413 Num minus exagitet quaedam vis insita mentem,
2414 Et faciat, vitam socialem ut protinus istis
2415 Praeferat? Haud ulla est sociis sine pura voluptas;
2416 Crescunt, cum sociis partimur gaudia nostra,
2417 Curaque dividitur narrata, minusque dolores
127868. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Praeferat? Haud ulla est sociis sine pura voluptas;
2416 Crescunt, cum sociis partimur gaudia nostra,
2417 Curaque dividitur narrata, minusque dolores
2418 Saevire, inque animos incumbere moeror et angor.
2419 Praeterea et laudem, et famam captare, decusque
2420 Unde sit? Ex ipso vitae socialis amore
2421 Non fluat? Ambitio non vires exerat illinc,
2422 Qua primi in
127869. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2416 Crescunt, cum sociis partimur gaudia nostra,
2417 Curaque dividitur narrata, minusque dolores
2418 Saevire, inque animos incumbere moeror et angor.
2419 Praeterea et laudem, et famam captare, decusque
2420 Unde sit? Ex ipso vitae socialis amore
2421 Non fluat? Ambitio non vires exerat illinc,
2422 Qua primi in rebus contendimus omnibus esse,
127870. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2416 Crescunt, cum sociis partimur gaudia nostra,
2417 Curaque dividitur narrata, minusque dolores
2418 Saevire, inque animos incumbere moeror et angor.
2419 Praeterea et laudem, et famam captare, decusque
2420 Unde sit? Ex ipso vitae socialis amore
2421 Non fluat? Ambitio non vires exerat illinc,
2422 Qua primi in rebus contendimus omnibus esse,
127871. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
famam captare, decusque
2420 Unde sit? Ex ipso vitae socialis amore
2421 Non fluat? Ambitio non vires exerat illinc,
2422 Qua primi in rebus contendimus omnibus esse,
2423 Et praeferri aliis, regnare, atque esse potentes;
2424 Quod solis petere haud unquam, neque nosse liceret.
2425 Postremo nexus inter corpusque animamque
2426 Cernimus esse aliquos, et mutua foedera
127872. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2423 Et praeferri aliis, regnare, atque esse potentes;
2424 Quod solis petere haud unquam, neque nosse liceret.
2425 Postremo nexus inter corpusque animamque
2426 Cernimus esse aliquos, et mutua foedera quaedam.
2427 Ulla neque apparet, potuit quae jungere causa
2428 Naturas tam dissimiles; id praestet utrinque
2429 Inditus, hinc animis in consona corpora quidam,
127873. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2431 Ut vita, atque omnis quoque vitae hinc prodeat usus.
2432 Jam quid opus tam distantes contingere sese
2433 Naturas? Per vim sine tactu mutua possunt
2434 Officia exercere suam, et communia quaeque
2435 Efficere. At, genus id, multas cognoscere vires,
2436 Quotquot sunt, ullas et earum prendere leges
2437 Non opis est nostrae forsan, praesentia quamvia
127874. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2433 Naturas? Per vim sine tactu mutua possunt
2434 Officia exercere suam, et communia quaeque
2435 Efficere. At, genus id, multas cognoscere vires,
2436 Quotquot sunt, ullas et earum prendere leges
2437 Non opis est nostrae forsan, praesentia quamvia
2438 Omnia sint, atque intra nos peragantur, et ipsum
2439 Afficiant sensum; neque jam deprendere motus,
127875. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
At, genus id, multas cognoscere vires,
2436 Quotquot sunt, ullas et earum prendere leges
2437 Non opis est nostrae forsan, praesentia quamvia
2438 Omnia sint, atque intra nos peragantur, et ipsum
2439 Afficiant sensum; neque jam deprendere motus,
2440 Id quoque u liceat, sat erit, qui scilicet omnes
2441 Interius varia in nobis ratione geruntur,
2442 Cum
127876. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2449 Nec tamen interea nostrae, quae libera, mentis
2450 Vim secludere ab his, dominam ast adsciscere talem,
2451 Arbitrio mens ipsa suo ut quascumque movere
2452 Se queat in partes, et quoslibet edere motus:
2453 Texere post contra, ad motusque redire priores
2454 Esset opus, quales nos intra percipiuntur.
2455 Ipse sequens at se sensus fugit, undique nodos
127877. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2456 Nectens difficiles, magnoque volumine rerum
2457 Implicat, ut proprias nequeat cognoscere vires.
2458 Nobis hunc tenuem nostrum lustare profecto
2459 Difficile est mundum, et, quid simus, scire; videmus
2460 Caetera, sunt oculis at nostra impervia nostris.
2461 Non ideo tamen est, ut vitae debeat omnis
2462 Cursus sorte regi, et quocumque impellimur, ire.
127878. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2459 Difficile est mundum, et, quid simus, scire; videmus
2460 Caetera, sunt oculis at nostra impervia nostris.
2461 Non ideo tamen est, ut vitae debeat omnis
2462 Cursus sorte regi, et quocumque impellimur, ire.
2463 Vis etiam in nobis (Rationem dicere suemus)
2464 Quaedam se prodit moderandae aptissima vitae;
2465 Humani haec veluti currus Auriga videtur
127879. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ire.
2463 Vis etiam in nobis (Rationem dicere suemus)
2464 Quaedam se prodit moderandae aptissima vitae;
2465 Humani haec veluti currus Auriga videtur
2466 Frena regens, et, recta, movens, qua semita ducit.
2467 Illius impulsus aliis secernere oportet
2468 Motibus, atque sequi solos; properare secundis
2469 Scilicet his liceat, spatioque excurrere jusso
127880. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2469 Scilicet his liceat, spatioque excurrere jusso
2470 Securos; aliter transverso plurima calle
2471 Obsistunt, longaeque morae, certisque periclis
2472 Obsita sunt loca; quam triste et quam lugubre nostri
2473 Spectaclum tum fiat, ubi, cum maximus Orbis
2474 Consonet, hic tenuis discors, exlexque feratur.
127881. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
LIBER SEPTIMUS
1 Hactenus, exagitent qua vi se grandia Mundi
2 Corpora, quo constet nimirum Terra vigore,
3 Et Sol, et circa medium astra errantia Solem;
4 Nunc almae vires ad lucis progrediendum est,
5 Fulgentisque novos ritus, moresque videndum
6 Naturae; neque enim peragi ordine cuncta putare
127882. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
LIBER SEPTIMUS
1 Hactenus, exagitent qua vi se grandia Mundi
2 Corpora, quo constet nimirum Terra vigore,
3 Et Sol, et circa medium astra errantia Solem;
4 Nunc almae vires ad lucis progrediendum est,
5 Fulgentisque novos ritus, moresque videndum
6 Naturae; neque enim peragi ordine cuncta putare
127883. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
plurima certe
11 In rebus vulgo agnosces, Naturaque cautos
12 Hic jubet esse suis exemplis. Crescere corpus
13 Humanum si forte velis, ut tangere nubes
14 Vertice possit, et ut faltu conscendere montes,
15 Aequoris et latas pedibus transire lacunas;
16 Esset opus, plusquam in proceris artubus alte,
17 Ossibus ut crassis, nervis concrescat et auctum,
127884. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Naturaque cautos
12 Hic jubet esse suis exemplis. Crescere corpus
13 Humanum si forte velis, ut tangere nubes
14 Vertice possit, et ut faltu conscendere montes,
15 Aequoris et latas pedibus transire lacunas;
16 Esset opus, plusquam in proceris artubus alte,
17 Ossibus ut crassis, nervis concrescat et auctum,
18 Et late plantas distendat, crura, humerosque,
127885. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
14 Vertice possit, et ut faltu conscendere montes,
15 Aequoris et latas pedibus transire lacunas;
16 Esset opus, plusquam in proceris artubus alte,
17 Ossibus ut crassis, nervis concrescat et auctum,
18 Et late plantas distendat, crura, humerosque,
19 Pectoraque, ut liquidis consistere possit in auris
20 Mole sua, neque tam vastum solvatur ob augmen,
21 Proin
127886. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
conscendere montes,
15 Aequoris et latas pedibus transire lacunas;
16 Esset opus, plusquam in proceris artubus alte,
17 Ossibus ut crassis, nervis concrescat et auctum,
18 Et late plantas distendat, crura, humerosque,
19 Pectoraque, ut liquidis consistere possit in auris
20 Mole sua, neque tam vastum solvatur ob augmen,
21 Proin olim secunda tulit quos terra Gygantes,
127887. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
magisque
28 Vulgata in fastis, quam rebus forsitan ipsis,
29 Maximus est elephas inter terrestria vulgo
30 Omnia saecla, sed et latas imitata columnas
31 Crura gerit, magne moli substructa ferendae.
32 At duplos et adhuc hic si excrevisset in artus,
33 Plusquam dupliciter lata et distenta fuissent
127888. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
terrestria vulgo
30 Omnia saecla, sed et latas imitata columnas
31 Crura gerit, magne moli substructa ferendae.
32 At duplos et adhuc hic si excrevisset in artus,
33 Plusquam dupliciter lata et distenta fuissent
34 Crura; secus molem haud possent fulcire minantem,
35 Et tum fors vitae non usibus apta fuissent.
127889. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
30 Omnia saecla, sed et latas imitata columnas
31 Crura gerit, magne moli substructa ferendae.
32 At duplos et adhuc hic si excrevisset in artus,
33 Plusquam dupliciter lata et distenta fuissent
34 Crura; secus molem haud possent fulcire minantem,
35 Et tum fors vitae non usibus apta fuissent.
36 Aere sed quoniam est gravius tamen unda elementum,
127890. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ferendae.
32 At duplos et adhuc hic si excrevisset in artus,
33 Plusquam dupliciter lata et distenta fuissent
34 Crura; secus molem haud possent fulcire minantem,
35 Et tum fors vitae non usibus apta fuissent.
36 Aere sed quoniam est gravius tamen unda elementum,
37 Monstra ibi nant majora; queas ibi grandia Cete
38 Nam vastis scopulis et montibus aequiparare.
127891. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
35 Et tum fors vitae non usibus apta fuissent.
36 Aere sed quoniam est gravius tamen unda elementum,
37 Monstra ibi nant majora; queas ibi grandia Cete
38 Nam vastis scopulis et montibus aequiparare.
39 Corpore pro tenui majus fera parvula pondus
40 Ferre queat, quam bos nitens, aut fortis equi vis.
41 Cum ruit in terram ventis evulsa columna,
127892. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nitens, aut fortis equi vis.
41 Cum ruit in terram ventis evulsa columna,
42 Per fora, porticibus vel qualis visitur altis,
43 Frangitur; exigua cum quae mole, resistat.
44 Et puer imbelli labens pede saepe, nec ullas
45 Emittit lacrymas, neque ludo absistit inani;
46 Quassata at gemitu, atque infracta voce queruntur
47 Ingentem saevire Viri per membra dolorem.
127893. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ruit atros maxima fluctus,
50 Omnia conduplicans, costas, tabulata, trabesque,
51 Non illam fluctus visuram rere marinos,
52 Scilicet ante sua solvendam ad littora mole.
53 Et parvas aedes, quas laudas, undique pulchras
54 Esse videns, solidasque, ampla si mole referre
55 Omnia consimili tentes; nec pulchra profecto
56 Consurgent vacuis, nec firma palatia in auris,
127894. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
55 Omnia consimili tentes; nec pulchra profecto
56 Consurgent vacuis, nec firma palatia in auris,
57 Incumbentibus a ventis ductura ruinas,
58 Aut tonitru a quassante, et humum obtectura patentem.
59 Imperia ipsa solent, nimium cum grandia, labi,
60 Semper nec proprio sine possunt crescere damno,
61 Ni simul exaucta leges ditione noventur,
127895. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
humum obtectura patentem.
59 Imperia ipsa solent, nimium cum grandia, labi,
60 Semper nec proprio sine possunt crescere damno,
61 Ni simul exaucta leges ditione noventur,
62 Et populi mores, et regni forma regundi.
63 Rerum ita ne pariter mirere in viribus esse
64 Quiddam, ut nec possint a magis parva referri,
65 Magna nec a parvis contra, quaecumque geruntur.65
127896. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
59 Imperia ipsa solent, nimium cum grandia, labi,
60 Semper nec proprio sine possunt crescere damno,
61 Ni simul exaucta leges ditione noventur,
62 Et populi mores, et regni forma regundi.
63 Rerum ita ne pariter mirere in viribus esse
64 Quiddam, ut nec possint a magis parva referri,
65 Magna nec a parvis contra, quaecumque geruntur.65
127897. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
73 Prodita sunt; quid enim mirum magis, egregiumque,
74 Aut majore quid est in veri luce locatum?
75 Jam sua lux, splendorque suus, nitor esse colorum
76 Rite suus dicetur, et omnia, quae radiorum
77 Sunt cumque, apta oculis sunt et quaecumque ciendis.
78 Hunc sequar egregium Mortalem proin praeeuntem
79 Luce sua, clarum non plausu ad
127898. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
75 Jam sua lux, splendorque suus, nitor esse colorum
76 Rite suus dicetur, et omnia, quae radiorum
77 Sunt cumque, apta oculis sunt et quaecumque ciendis.
78 Hunc sequar egregium Mortalem proin praeeuntem
79 Luce sua, clarum non plausu ad sidera inani
80 Tollere contendens nomen, sua sed vigilante
127899. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
labori,
89 Calliope o requies curarum, hominumque voluptas.
90 Primum igitur, constent luci quae reddita, dicam,
91 Munera, qua nobis possint ope deinde patere,
92 E quibus et par sit demum ipsa educere causis.
93 Corpore cum radius fugit a lucente profusus,
94 Si nihil obstet iter facienti, rectus abibit,
95 Semper et immensas transcurret rectus ad oras.
127900. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
deinde patere,
92 E quibus et par sit demum ipsa educere causis.
93 Corpore cum radius fugit a lucente profusus,
94 Si nihil obstet iter facienti, rectus abibit,
95 Semper et immensas transcurret rectus ad oras.
96 Hunc tibi jam rectum persuadent multa meatum.
97 Limina trans patulasve fores, rimasve, sedentes
98 Forte domi, cum prospicimus, non ulla videmus
127901. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
98 Forte domi, cum prospicimus, non ulla videmus
99 Corpora, ni quae sunt oculis in tramite recto
100 Cum nostris, adituque patenti: caetera murus
101 Obstruit, atque sita e latere hoc tegit omnia, et illo.
102 Cum sequitur recta lumen, quod nocte Viator
103 Dum graditur gelida, prospexit, pervenit illuc,
104 Quoque tremens caleat, considit laetus ad ignem.
105 Cum
127902. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
111 Recta, sui mittit speciem hanc ad nos ope lucis:
112 Proin ope cujus erit, recta haec videatur ut esse?
113 Sunt haec deinde brevi a spatio repetita viarum
114 Judicia, et sensus tam parvo in tramite falli
115 Possit perfacile; ut si spectans desuper undam
116 In puteo, facies num plana sit, aestimet ipsis
117 Tantum oculis, rectam prorsus, planamque putabit;
127903. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tramite falli
115 Possit perfacile; ut si spectans desuper undam
116 In puteo, facies num plana sit, aestimet ipsis
117 Tantum oculis, rectam prorsus, planamque putabit;
118 Et tamen illa golbi pars est tenuissima magni
119 Extima, quem faceret tellus, si tota nataret.
120 Sic queat ingentis pars curvi parva meatus
121 Esse iter id lucis, quod nostris sensibus ipsi
127904. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in re.
126 Sed si praeterea ratio subjungitur istis,
127 Indicia ut testis firmantur teste recenti,
128 Illa etiam tum pondus habent; simul agmine juncto
129 Educunt, claro et perfundunt lumine verum.
130 Scilicet haec ratio est patefacta, aptataque multis
131 Jam supera rebus, cum dixi prorsus inertem
132 Materiam esse omnem, cumque hac vi cuncta teneri
127905. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
133 Illo nempe statu docui, quemcumque tuentur.
134 Vis radium haec semel emissum de lampade, recta
135 Aequalique fuga fert, nec se flectere quoquam
136 Per sese sinit, et cursus mutare tenorem
137 Primi posse, nisi adveniat vis extera mutans,
138 Causaque de coepto decedere tramite cogens.
139 Proin quoque per sese diffundi lumen oportet,
127906. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
extera mutans,
138 Causaque de coepto decedere tramite cogens.
139 Proin quoque per sese diffundi lumen oportet,
140 Si nihil obsistat pergenti, per loca longe
141 Immensa, et spatii tractus sine fine vorare.
142 Propterea a nobis spactari sidera possunt
143 Fixa, licet nostras superent distantia cunctas
144 Mensuras, loca nam lumen media omnia tranat.
127907. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non usurpare valemus
169 Exiguas, lux inde oculos licet ingrediatur;
170 Proinde neque apparent abducti a Sole Cometae,
171 Ni disposta tubis luci dent vitra vigorem.
172 Et quia directo lux fert se tramite, fiet
173 Illud, quod vulgus miratus saepe, foramen
174 Per tenue occlusi thalami dum forte tuetur
175 Transmitti radios, pingique in parjete parvas
127908. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
174 Per tenue occlusi thalami dum forte tuetur
175 Transmitti radios, pingique in parjete parvas
176 Objecto rerum effigies, quae extrinsecus extant,
177 Inversas tamen, et pendentes culmine deorsum,
178 Inferius caelum, terram super, aequora, campos,
179 Tectaque parva, sed ut vacuas revoluta per auras,
180 Et montes, sylvasque extantes stipite crebo,
127909. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
extant,
177 Inversas tamen, et pendentes culmine deorsum,
178 Inferius caelum, terram super, aequora, campos,
179 Tectaque parva, sed ut vacuas revoluta per auras,
180 Et montes, sylvasque extantes stipite crebo,
181 Et contra deorsum frondoso vertice versas;
182 Laevaque item, quae dextra manent, qua dextera, laeva;
183 Cum grege pastores per ripam fluminis errant
127910. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
deorsum,
178 Inferius caelum, terram super, aequora, campos,
179 Tectaque parva, sed ut vacuas revoluta per auras,
180 Et montes, sylvasque extantes stipite crebo,
181 Et contra deorsum frondoso vertice versas;
182 Laevaque item, quae dextra manent, qua dextera, laeva;
183 Cum grege pastores per ripam fluminis errant
184 Laevam intra thalamum, loca vere dextra
127911. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa
196 Tum fuerint puncta; hinc orietur plurima rerum
197 Effigies simul expressarum, at conteget alteram
198 Altera; confundunt mixti proin cuncta colores,
199 Picturam et delet picturam copia rerum,
200 Non secus ac muro si nil pingatur in illo.
201 Arctius at quo sit, parvo et magis orbe foramen,
202 Et quo longius effigies sistatur ab illo,
127912. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
198 Altera; confundunt mixti proin cuncta colores,
199 Picturam et delet picturam copia rerum,
200 Non secus ac muro si nil pingatur in illo.
201 Arctius at quo sit, parvo et magis orbe foramen,
202 Et quo longius effigies sistatur ab illo,
203 Hoc eadem est distincta suis mage partibus, ast et
204 Lucis inops tanto magis, et languente nitore.
127913. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
proin cuncta colores,
199 Picturam et delet picturam copia rerum,
200 Non secus ac muro si nil pingatur in illo.
201 Arctius at quo sit, parvo et magis orbe foramen,
202 Et quo longius effigies sistatur ab illo,
203 Hoc eadem est distincta suis mage partibus, ast et
204 Lucis inops tanto magis, et languente nitore.
205 Corporis at longe quae lucidioris imago est,
127914. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
200 Non secus ac muro si nil pingatur in illo.
201 Arctius at quo sit, parvo et magis orbe foramen,
202 Et quo longius effigies sistatur ab illo,
203 Hoc eadem est distincta suis mage partibus, ast et
204 Lucis inops tanto magis, et languente nitore.
205 Corporis at longe quae lucidioris imago est,
206 Solis uti, ex alto subiere foramine magnum
207 Densi cum radii
127915. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
201 Arctius at quo sit, parvo et magis orbe foramen,
202 Et quo longius effigies sistatur ab illo,
203 Hoc eadem est distincta suis mage partibus, ast et
204 Lucis inops tanto magis, et languente nitore.
205 Corporis at longe quae lucidioris imago est,
206 Solis uti, ex alto subiere foramine magnum
207 Densi cum radii templum, clausive theatri
127916. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
205 Corporis at longe quae lucidioris imago est,
206 Solis uti, ex alto subiere foramine magnum
207 Densi cum radii templum, clausive theatri
208 Introjere aedem, distincta, et vivida fiet.
209 Objecto quae si sistatur in aequore recta,
210 Praeferet aequi orbis speciem, atque aequaliter oris
211 Extensis circum claudetur: at aequore si tum
127917. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
atque aequaliter oris
211 Extensis circum claudetur: at aequore si tum
212 Excipiatur in obliquo; de segmine primo
213 Forma erit haec coni, radiis qui consit ab ipsis;
214 Et gemina hinc illinc de parte excurret in ovum.
215 Effigie has maculas etiam super ore natantes
216 Phoebeo videas; et subter praetereuntem
217 Mercurium, Veneremve, adeo distincta figura est,
127918. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
213 Forma erit haec coni, radiis qui consit ab ipsis;
214 Et gemina hinc illinc de parte excurret in ovum.
215 Effigie has maculas etiam super ore natantes
216 Phoebeo videas; et subter praetereuntem
217 Mercurium, Veneremve, adeo distincta figura est,
218 Observes, nec non et Lunam congredientem,
219 Libantemque suum damnosa per oscula Fratrem.
127919. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ovum.
215 Effigie has maculas etiam super ore natantes
216 Phoebeo videas; et subter praetereuntem
217 Mercurium, Veneremve, adeo distincta figura est,
218 Observes, nec non et Lunam congredientem,
219 Libantemque suum damnosa per oscula Fratrem.
220 Quin vel non alio spoliatum lumine templum
221 Si sit, et angustum quod erat nimis ante, foramen
127920. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
figura est,
218 Observes, nec non et Lunam congredientem,
219 Libantemque suum damnosa per oscula Fratrem.
220 Quin vel non alio spoliatum lumine templum
221 Si sit, et angustum quod erat nimis ante, foramen
222 Latescat paulum, scateat lux major ut inde,
223 Ire pavimento simulacrum mobile Solis
224 Aspicias super,
127921. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
228 Citra abit, atque ultra species nitidissima Phoebi;
229 At super aere meat, medium cum tempus utrinque est.
230 Felsina, jamque tuum longe isto inclaruit aere
231 Templum, et, Roma, tuum, qua scilicet admirande
232 Termarum visuntur adhuc vestigia, tanti
233 Parvula pars operis, quod nomen praetulit olim
234 Caesaris augustum: hic defessus pondere rerum
127922. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nomen praetulit olim
234 Caesaris augustum: hic defessus pondere rerum
235 Herbis imperii mutavit frena colendis,
236 Dalmaticoque libens sudare est visus in horto.
237 Post et magnificis saepe haec adjuncta potentum
238 Cernuntur domibus decora, et sunt publica tecta
239 Interdum hoc laudis titulo exornata recenti
240 Innumeros inter, perrara volumina, libros,
127923. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
235 Herbis imperii mutavit frena colendis,
236 Dalmaticoque libens sudare est visus in horto.
237 Post et magnificis saepe haec adjuncta potentum
238 Cernuntur domibus decora, et sunt publica tecta
239 Interdum hoc laudis titulo exornata recenti
240 Innumeros inter, perrara volumina, libros,
241 Naturaeque exquisitas res undique et artis.
242 At
127924. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
238 Cernuntur domibus decora, et sunt publica tecta
239 Interdum hoc laudis titulo exornata recenti
240 Innumeros inter, perrara volumina, libros,
241 Naturaeque exquisitas res undique et artis.
242 At quia trajiciens radius sublime foramen
243 Recta pergit, uti docui, a quocumque profectus
244 Puncto Solis, erit, flexum ut metirier ejus
245 Possis illud ad
127925. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ejus
245 Possis illud ad aes, tam qui nempe altior intus
246 Ducetur, quam qui depressior, inde utriusque
247 Prendere discrimen, nostrique a verticis oris
248 Quantum limbus et hic Solis tum, distet et ille,
249 Lampadis et visam, quae sit, cognoscere molem
250 Aetheriae, et vario ut mutetur tempore, et ejus
251 Ad nos propterea accessus, contraque recessus,
127926. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
245 Possis illud ad aes, tam qui nempe altior intus
246 Ducetur, quam qui depressior, inde utriusque
247 Prendere discrimen, nostrique a verticis oris
248 Quantum limbus et hic Solis tum, distet et ille,
249 Lampadis et visam, quae sit, cognoscere molem
250 Aetheriae, et vario ut mutetur tempore, et ejus
251 Ad nos propterea accessus, contraque recessus,
127927. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
intus
246 Ducetur, quam qui depressior, inde utriusque
247 Prendere discrimen, nostrique a verticis oris
248 Quantum limbus et hic Solis tum, distet et ille,
249 Lampadis et visam, quae sit, cognoscere molem
250 Aetheriae, et vario ut mutetur tempore, et ejus
251 Ad nos propterea accessus, contraque recessus,
252 Signiferique locum, quo sit pro tempore quovis
127928. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
247 Prendere discrimen, nostrique a verticis oris
248 Quantum limbus et hic Solis tum, distet et ille,
249 Lampadis et visam, quae sit, cognoscere molem
250 Aetheriae, et vario ut mutetur tempore, et ejus
251 Ad nos propterea accessus, contraque recessus,
252 Signiferique locum, quo sit pro tempore quovis
253 Lucida Phoebi fax; quin ipsum ducere possis
127929. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
247 Prendere discrimen, nostrique a verticis oris
248 Quantum limbus et hic Solis tum, distet et ille,
249 Lampadis et visam, quae sit, cognoscere molem
250 Aetheriae, et vario ut mutetur tempore, et ejus
251 Ad nos propterea accessus, contraque recessus,
252 Signiferique locum, quo sit pro tempore quovis
253 Lucida Phoebi fax; quin ipsum ducere possis
254 Signiferum
127930. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
251 Ad nos propterea accessus, contraque recessus,
252 Signiferique locum, quo sit pro tempore quovis
253 Lucida Phoebi fax; quin ipsum ducere possis
254 Signiferum in terra, circum et signare meantem,
255 Et quanto Aequantem flexu inclinetur ad orbem;
256 Brumam, et Solstitium praesertim, et bina per annum
257 Queis parilis lux sit nocti, si tempora ponas,
127931. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recessus,
252 Signiferique locum, quo sit pro tempore quovis
253 Lucida Phoebi fax; quin ipsum ducere possis
254 Signiferum in terra, circum et signare meantem,
255 Et quanto Aequantem flexu inclinetur ad orbem;
256 Brumam, et Solstitium praesertim, et bina per annum
257 Queis parilis lux sit nocti, si tempora ponas,
258 Inde petas festosque dies, normamque
127932. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quovis
253 Lucida Phoebi fax; quin ipsum ducere possis
254 Signiferum in terra, circum et signare meantem,
255 Et quanto Aequantem flexu inclinetur ad orbem;
256 Brumam, et Solstitium praesertim, et bina per annum
257 Queis parilis lux sit nocti, si tempora ponas,
258 Inde petas festosque dies, normamque quotannis
259 Fastorum, et sacris praescribas tempora rebus;
127933. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
253 Lucida Phoebi fax; quin ipsum ducere possis
254 Signiferum in terra, circum et signare meantem,
255 Et quanto Aequantem flexu inclinetur ad orbem;
256 Brumam, et Solstitium praesertim, et bina per annum
257 Queis parilis lux sit nocti, si tempora ponas,
258 Inde petas festosque dies, normamque quotannis
259 Fastorum, et sacris praescribas tempora rebus;
127934. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
256 Brumam, et Solstitium praesertim, et bina per annum
257 Queis parilis lux sit nocti, si tempora ponas,
258 Inde petas festosque dies, normamque quotannis
259 Fastorum, et sacris praescribas tempora rebus;
260 Ut non dedeceat jam laxis talia templis
261 Addere, Naturaeque altos imitarier usus;
262 Namque colit Caeli in templo Natura Tonantem.
127935. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
colit Caeli in templo Natura Tonantem.
263 Hac ratione etiam cadet umbra a corpore semper
264 Oppositam luci in partem, atque aversa feretur,
265 Et faciet projecta super laevi aequore, si non
266 Excurrat procul, ut videamus, quale sit ejus
267 Corporis extremum filum, quae reddita circum
268 Forma: at si nimio fax lucida lata sit auctu;
127936. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
269 Quantumvis protensa parum, non margine nigro
270 Desinet umbra tamen; sed qua sit transitus illinc
271 In lucem, ignores; paulatim quippe sit umbra
272 Densa minus, viso et nusquam discrimine, fallit.
273 Propterea, hoc genus, incertam dixere vocantes
274 Pene umbram: fit nempe locis, pars unde videri
275 Ardentis facis una queat majorve, minorve,
127937. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
302 Per loca: prima prius sed adire, sequentia porro,
303 Dicendum est; quo vis rationem praeter inertis
304 Ducent servatae te res quoque (namque valemus
305 Subjicere id sensu, et diuturnum lucis euntis
306 Nosse iter): ars operae multae tamen, ingeniique
307 Haec praestantis erat: ratio illuc altera defert
308 Nos Comites per bis geminos Jovis: altera motus
127938. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
323 Deficiuntque, velut defectu Luna laborat
324 Saepe suo, cum Terram obiens umbram illius haurit.
325 Crebrius ast aliis sublimibus imteriorem
326 Has opus est subiisse vices, et adisse laborum
327 Plus multo; in famulis tanquam ipse Vicarius esset.
328 Conficit ille orbem geminae prope tempore lucis
329 Quemque suum, multoque Jovi vicinor ipsi
127939. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
334 Servatum est, omnes subeant qua lege labores;
335 Ast in iis neqe lex bene, nec deprensa laborum
336 Tempora, ubi constant rari mage; tempora tantum
337 Propterea in propriore datum est, et prendere legem.
338 Jamque aliquis motumque Jovis, Comitisque recensens
339 Circuitus, inter binos quoscumque labores,
340 Videat aequales non lapsus temporis esse,
127940. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recensens
339 Circuitus, inter binos quoscumque labores,
340 Videat aequales non lapsus temporis esse,
341 Sed varios cursum ob varium Jovis, et numerorum
342 Cogendos facile idcirco sub vincla: Jovem nam
343 Immotum aequali si cursu fingis obiri
344 Astro illo a famulante, videbis tempore certo
345 Deficere hoc,
127941. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
344 Astro illo a famulante, videbis tempore certo
345 Deficere hoc, atque esse aequalia tempora semper
346 Debere inter se, queis quisque absolvitur orbis.
347 Fac nunc ire Jovem, et simul umbram proinde moveri
348 Aversam Soli similes, quos ille, per orbes;
349 Intimus ille unum peraget Comes ante meatum,
350 Quam motam interea rursum illabatur in umbram.
127942. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
349 Intimus ille unum peraget Comes ante meatum,
350 Quam motam interea rursum illabatur in umbram.
351 Aequali semper motu si Juppiter iret,
352 Proinde suam aequali si motu ferret et umbram,
353 Esset par itidem tempus, quod nempe peracto
354 Addendum gyro foret, assequeretur euntem
355 Ut Comes ipse umbram; quare intervalla laborum
356 Aequa forent
127943. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tempora constent;
380 Certum nec possit servando tempus haberi,
381 Quod medium est, mediam quo tam Comes occupat umbram.
382 Quidquid inaequale est sed et hic, quia pendet ab orbia
383 Illius positu, certa sub lege teneri
384 Debet; at hunc positum potuit cognoscere certa
385 Quis ratione, recens fuerit cum cognitus ipse
127944. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aspera rerum,
389 Cassine, edomuit; leges ea fixit eunti
390 Huic Comiti, tabulisque novis inscripsit, ut inde
391 Praedici possint medii ipsi pene labores.
392 Attamen et suberant discrimina tum quoque quaedam
393 Temporis, ut numeris semper quid fraudis in illis
394 Saepe retentatis esset tamen: illius usque
395 Prodibat praecox labor, aut cunctantior omnis.
127945. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quaedam
393 Temporis, ut numeris semper quid fraudis in illis
394 Saepe retentatis esset tamen: illius usque
395 Prodibat praecox labor, aut cunctantior omnis.
396 Vera sed et porro patuit discriminis hujus
397 Et lex et ratio; defectus nempe praeire
398 Servatum est, cum Terra Jovi subit, atque propinquat,
399 Differrique, illa procul a Jove deinde remota.
127946. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quid fraudis in illis
394 Saepe retentatis esset tamen: illius usque
395 Prodibat praecox labor, aut cunctantior omnis.
396 Vera sed et porro patuit discriminis hujus
397 Et lex et ratio; defectus nempe praeire
398 Servatum est, cum Terra Jovi subit, atque propinquat,
399 Differrique, illa procul a Jove deinde remota.
400 Non subito luci referendum progredienti
127947. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fraudis in illis
394 Saepe retentatis esset tamen: illius usque
395 Prodibat praecox labor, aut cunctantior omnis.
396 Vera sed et porro patuit discriminis hujus
397 Et lex et ratio; defectus nempe praeire
398 Servatum est, cum Terra Jovi subit, atque propinquat,
399 Differrique, illa procul a Jove deinde remota.
400 Non subito luci referendum progredienti
127948. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa
406 Propterea tum res properantior esse videri.
407 Protinus aera quidem tabularum prima recusa,
408 Cunctaque sunt Terrae spatia illic enumerata,
409 Quae veniunt et ab his discrimina temporis ejus.
410 Jam quae maxima sunt, bis septem poscere visa
411 Particulas decies de senis simplicis horae;
412 Tempore proin tanto magni de finibus orbis
127949. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
exemerat omnes;
417 Nempe videbantur tribus in comitantibus astris
418 Esse aliis alia ob missam discrimina lucem,
419 Quam par sit; quiddam contingere et interiore
420 In Comite interdum, quod quae sunt consona, turbet.
421 Lucis quippe viam (via si majorve minorve
422 Efficit id lucis) Telluris non variari
423 Solum ob
127950. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
436 Tunc equidem, dum carpit iter lux aurea, legi,
437 Quam doceo, subici lucem debere negarem:
438 At quia neglecta hac saepe illic lege, fit, horae
439 Dimidiae qui sit par, error, et hic quoque raro
440 Incisae rebus bene consensere tabellae,
441 In quibus est lucis magnum, non omne, viarum
442 Discrimen; Comitum certe debere aliorum
443 Motibus in
127951. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Terraeque, Jovisque
460 Pro spatiis inter sese; ut propioribus istis
461 Praecurrat visus labor, at cunctetur eisdem
462 Contra in diductis: num tam Jove Terra remota,
463 Et tam parva queat Comitum hoc invertere motus
464 Ordine? Nonne situ Terrae in quocumque ferentur
465 Omnimodis illi? Quidnam hic extundere possis
466 Confingens, quo non lucis via certior extet?
127952. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
467 Praeterea non sat semel est iterumque videndis
468 Scilicet his caelum servasse, at tempora longa,
469 Multiplexque opera impendenda; ut plurima postquam
470 Per servata ieris, res et collegeris omnes,
471 Errorum uberior longe si copia constet
472 Tramite neglecto lucis, non esse profecto
473 Hunc bene neglectum noscas, non tempore puncto
474 Per loca
127953. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sedulus arte,
483 Inque magis tutas vel adhuc exinde redegit
484 Interni tempus Comitis, motumque tabellas;
485 Atque hunc, atque alios, ut eorum tempora constent
486 Et motus, ad nos paulatim lumine misso
487 Ipse docet debere regi, jamque omnia prorsus
488 Accidere, almae quae via lucis tanta reposcit.
489 At quare plus hoc astrum, quam caetera, lucem
127954. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
jamque omnia prorsus
488 Accidere, almae quae via lucis tanta reposcit.
489 At quare plus hoc astrum, quam caetera, lucem
490 Significet spatiis non uno tempore ferri;
491 Et cur significet Terrai pro variato,
492 Non Jovis, ad Solem positu, nunc percipe paucis.
493 Nempe alia Astra suos peragunt discrimine motus
494 Majori, quam sit, quod misso a lumine confit;
127955. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
499 Impulsusque a Sole alios aliosque receptant
500 Atque alios inter turbantes mutua sese:
501 Hos astrum interius persert quoque; sed minus errat;
502 Ocyor ejus enim sit gyros, et a Jove major
503 Ipsum illic retinet gravitas diffusa propinquo,
504 Et minus est obliqua, tegens vicinus umbra.
505 Illic propterea sentiri posse necesse est,
506 Quae
127956. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mutua sese:
501 Hos astrum interius persert quoque; sed minus errat;
502 Ocyor ejus enim sit gyros, et a Jove major
503 Ipsum illic retinet gravitas diffusa propinquo,
504 Et minus est obliqua, tegens vicinus umbra.
505 Illic propterea sentiri posse necesse est,
506 Quae sunt particulae bis septem simplicis horae,
507 Tempora nimirum, mutatis debita luci
127957. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
confundere motus
512 Ut facile has varii valeant, atque abdere paucas.
513 At Comitum poterunt aliorum motibus ipsis
514 A variis longe majoribus omnia prorsus
515 Integri, et offundi, quae tempora debita luci
516 Et Jovis, et Terrae spatiia ob mutata videmus.
517 Bis septem e decies senis cum simplicis horae
518 Particulae spatio magno illi, Terra quotannis
127958. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
valeant, atque abdere paucas.
513 At Comitum poterunt aliorum motibus ipsis
514 A variis longe majoribus omnia prorsus
515 Integri, et offundi, quae tempora debita luci
516 Et Jovis, et Terrae spatiia ob mutata videmus.
517 Bis septem e decies senis cum simplicis horae
518 Particulae spatio magno illi, Terra quotannis
519 Quod mutare queat, tribuantur; dimidiatis
127959. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
atque abdere paucas.
513 At Comitum poterunt aliorum motibus ipsis
514 A variis longe majoribus omnia prorsus
515 Integri, et offundi, quae tempora debita luci
516 Et Jovis, et Terrae spatiia ob mutata videmus.
517 Bis septem e decies senis cum simplicis horae
518 Particulae spatio magno illi, Terra quotannis
519 Quod mutare queat, tribuantur; dimidiatis
127960. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est,
528 Nempe a Sideribus, quae fixa vocavimus, altis,
529 Propterea quae deprensum est quotannis.
530 Ut primum veterem renovavit Sarmata Caeli,
531 Desuetumque modum, et mortalia pectora raptis
532 Solis videbatur, magnum dum fertur in orbem,
533 Debere efficere, ut non unis conspicerentur
534 Sidera fixa locis, sed mutarentur in uno
127961. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
si Terra duceret ortum.
569 Interea cum sic ratio turbata jaceret
570 Motibus ignotis, tuus, ampla Britannia, civis
571 Dignus ob hoc signis ardentibus addere nomen,
572 Et caelo sacrare suum, servaverat illos
573 Longo instans operi curaque expenderat acri
574 Haud frustra; magno merces fuit aequa labori,
575 Vel si
127962. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
merces fuit aequa labori,
575 Vel si Tellurem ob motam distantia longe
576 Sidera non facarent diversos pro regione
577 Aspectus varia, docuit tamen ipse, meante
578 Terra, et non uno luce illinc deveniente
579 Ad nos momento, tales debere videri,
580 Quales in quovis apparent sidera motus:
581 Nimirum loca multa oculus si mutet, et ipsa
582 Lux
127963. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
578 Terra, et non uno luce illinc deveniente
579 Ad nos momento, tales debere videri,
580 Quales in quovis apparent sidera motus:
581 Nimirum loca multa oculus si mutet, et ipsa
582 Lux pro motu oculi immensum non concita currat,
583 Immotam rem stare loco non posse videri,
584 Quo stat revera, at progressam, qua regione
585 Progreditur
127964. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
584 Quo stat revera, at progressam, qua regione
585 Progreditur spactans oculus: proin effice longum,
586 Qui medio pateat, tenique foramine tantum,
587 Transpectumque tubus tibi supra, et praebeat infra,
588 Ast idem latere ex omni sit caetera clausus;
589 Tum sic dirige, uti res fulgens transpiciatur:
590 Transpicietur ea e regione, foramina constant
127965. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
589 Tum sic dirige, uti res fulgens transpiciatur:
590 Transpicietur ea e regione, foramina constant
591 Qua sita, quis dubitet? Servamus certa plagarum
592 Sic loca, cum caelum longe metimur, et astra,
593 Divisis vel cum signamus jugera campis.
594 At nos ut moti possimus cernere, quod sit
595 Immotum, trans illa foramina, num manifestum
596 Non erit, haud debere
127966. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
volucrem transfigere ferro
602 Venator celeres quatientem fortiter alas
603 Optat, pennigerumque in corpus dirigit ictum,
604 Dum volat emissum telum, praetervolat ales,
605 Et primum mortis linquit terga timorem;
606 Ille videns culpatque manus, arcumque trementem
607 Inscius; ipso etenim praecurrere debuit ictu,
608 Posset ubi fieri celeri celer obvia ferro.
127967. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tubus ad partem inclinarier illam,
611 In quam defertur, tantundem debet, ut intra
612 Particula ipsa tubum medium transcurrere possit,
613 Et medium inferius pariter tranare foramen,
614 Et nusquam detenta oculum ingrediatur hiantem.
615 Rem situs iste tubi monstrat; directus at in rem
616 Non est, sed partem, ut dixi, inclinatus in
127968. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quam defertur, tantundem debet, ut intra
612 Particula ipsa tubum medium transcurrere possit,
613 Et medium inferius pariter tranare foramen,
614 Et nusquam detenta oculum ingrediatur hiantem.
615 Rem situs iste tubi monstrat; directus at in rem
616 Non est, sed partem, ut dixi, inclinatus in illam,
617 In quam tenditur; ipsa igitur regione
127969. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
618 Non vera, propriaque, sed in anteriore locata.
619 Hoc etiam facili possis cognoscere pacto
620 Expendens, non intra oculos iter esse meantis
621 Lucis idem, plagae regionem et prorsus eandem
622 Interius fibras tenues, nervumque agitantis,
623 Immoti cum sunt oculi, vel mobilitate
624 Correpti cum sunt tanta, ut cum mobilitate
625 Illa queat
127970. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
notabit,
637 Inscius ast aliam, anterior quae sit, regionem;
638 Ludentemque videns diversa culpat in acta
639 Innocuum Juvenem mirantem, atque increpat ardens,
640 Fundit et in ventos minitantia verba ferentes.
641 Sic et ab impulsu radii mens nostra viaque
642 Intra oculum celerantem alias determinat oras,
643 Unde putat lucem mitti, non unde movetur
127971. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sit, regionem;
638 Ludentemque videns diversa culpat in acta
639 Innocuum Juvenem mirantem, atque increpat ardens,
640 Fundit et in ventos minitantia verba ferentes.
641 Sic et ab impulsu radii mens nostra viaque
642 Intra oculum celerantem alias determinat oras,
643 Unde putat lucem mitti, non unde movetur
644 Revera, anteriusque, nec ad sua rem loca defert;
127972. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
oportet,
650 Tum visa a veris loca non distare putemus;
651 Usque adeo exiguum spatii discrimen id extat.
652 Quin spatii ex ipso possis discrimine, et ipsa
653 Obliqua a regione tubi deprendere, quantum
654 A celerante oculi pernix fuga lumine distet.
655 Percipe nunc oculum Terra in peragtante locatum
656 Obverti in
127973. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
656 Obverti in sidus quodcumque; tuebitur ipsum
657 In regione alis, quam qua micat, utpote in illo
658 Tramite promotum in speciem, qui tramite Terrae
659 Distet ab ingenti spatiis aequalibus; et cum
660 Continuo rectos commutet Terra meatus,
661 Dum post integrum loca gyrum prima revisat,
662 Siderei illa loci species defertur in orbem,
663 In medioque locum verum
127974. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
commutet Terra meatus,
661 Dum post integrum loca gyrum prima revisat,
662 Siderei illa loci species defertur in orbem,
663 In medioque locum verum circumdat imago.
664 Et quavis quia Terra prope aeque concita fertur
665 Tempestate anni, proin illa est semper imago
666 Equali spatio a vera statione remota,
667 Si spatium hoc nempe in tracta capitur, ab illa
127975. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
variam est, dum Terra peragrans
675 Commutat caeli aspectus, in calle locatur
676 Illo, qui spatiis longe disjungitur aequis
677 A Terram Solemque una nectente meatu;
678 Et quoniam quidquid varium est labentia propter
679 Lumina per caelum lucis, stat tramite in illo,
680 Aeque a Terra qui distat tramite, tangens
681 Quo via dirigitur, nimirum circumeuntis
127976. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
679 Lumina per caelum lucis, stat tramite in illo,
680 Aeque a Terra qui distat tramite, tangens
681 Quo via dirigitur, nimirum circumeuntis
682 Terrae orbem tangens, inter quam rectus, et illum
683 Est flexus radium; nonne est opus ob rationem
684 Tramitis hanc, axe majori appareat esse,
685 Axe quod appareret ob illum forte minori
686 Nectentem, ut dixi,
127977. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nunquam procuderet, arcto.
691 Interdum tamen est discrimen tenue notatum,
692 Reddere diversis quod Terrae aspectibus actae
693 Forte queas, totam et rem causae jungere utrique:
694 Utraque causa etenim circum facit ire videri
695 Orbe super sidus, qui coni segmine formam
696 Praeferat e primo; sed eo discrimine tantum,
127978. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lucis. Nec jam nunc credere mittas,
728 Tempore non fundi spatiis, ur caetera, lucem,
729 Corpora, cum variis adeo haec rationibus inter
730 Sese, et tam vario pariter tentamine rerum
731 Constiterint? Raro errori bene congruit error.
732 Inspice ab his, luci quam magna et mira meanti
733 Reddita mobilitas, ut saepe fefellerit, ejus
127979. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
rationibus inter
730 Sese, et tam vario pariter tentamine rerum
731 Constiterint? Raro errori bene congruit error.
732 Inspice ab his, luci quam magna et mira meanti
733 Reddita mobilitas, ut saepe fefellerit, ejus
734 Mensura in spatiis vario tentamine quae sit
735 His Terrae exiguis, quaerentes: Vosque putastis
127980. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
820 Terrai quo latus is est, non terque, quaterque
821 Aut decies, aut terdecies iterumque iterumque,
822 At mille in tractus repetitis tractibus illis
823 Bis centum; lux et cum lati permeet ejus
824 Orbis dimidum, parte horae, ut diximus ante,
825 Octava, plusquam post annos sidere ab alto
826 Perveniet senos eadem. Jam sidera cum sint
127981. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad nos
835 Propterea demum adveniet lux inde profusa,
836 Tantam perque viam tam pernix tempore tanto
837 Ibit. Si voluit Naturae providus Auctor,
838 Ut primum hunc orbem, et caelestes condidit ignes,
839 A primis visa ut subito Mortalibus essent
840 Sidera praeclaro mundum exornantia cultu,
841 Debuit hunc ad nos tractum replere creata
842 Luce
127982. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ab ipso
843 Praecedentia post annorum millia sena.
844 At contra saeclis si retro a pluribus una
845 De tantis caeli sit fax extincta micantis,
846 Fiat, uti fulgentem et adhuc, rutilamque tuamur.
847 Difficile haec tamen est animo ut primum insinuentur
848 Forte tuo, subitam tibi cernere cum videaris
849 Rebus in his
127983. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sensu;
853 Ut sonitus, qui se haud momento fundit in uno
854 Per spatia: ipsum abiit fulmen, cum signa tonante
855 Fulminis audimus caelo: vox missa per auras
856 Saepe et adhuc resonat, clauso procul ore vocantum:
857 Quod si posset ad occasum vox missa sub ortu
858 Longe exaudiri, quam saepe audire liceret
859 Vocem vel causam orantis, vel ad arma cientis
127984. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
871 Officium; hinc novitas percellit mira legentes,
872 Corpora, quae fuerint, nec jam sint, posse videri.
873 Quin animi inter se nosce contraria nostri
874 Judicia, et secum pugnantia rebus in isdem:
875 Scilicet audimus cum lucem diffugientem
876 Exiguto tot vasta per intervalla viarum
877 Tempore, miramur pollentem mobilitate
878
127985. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
secum pugnantia rebus in isdem:
875 Scilicet audimus cum lucem diffugientem
876 Exiguto tot vasta per intervalla viarum
877 Tempore, miramur pollentem mobilitate
878 Tanta, et vix adeo pernicem credimus esse;
879 Ex alto contra cum sidere saecula eunti
880 Multa audimus abire, licet cita constet, ut ante,
881 Miramus nimium lentam tamen, et cunctantem:
127986. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
878 Tanta, et vix adeo pernicem credimus esse;
879 Ex alto contra cum sidere saecula eunti
880 Multa audimus abire, licet cita constet, ut ante,
881 Miramus nimium lentam tamen, et cunctantem:
882 Nempe minus re, quam spacie, sensuque movemur.
883 Tot certis sed cum rationibus undique septum
884 Jam sit iter lucis, quam dixi tempore egere,
885 Ut
127987. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
909 Protinus, haurimusque diem, Solemque videmus.
910 Hactenus esffusam lucem loca tempore multo
911 Lustravi per vasta, eadem nunc percipe, quam sit
912 Prorsus pertenui, et subtili corporis auctu.
913 Forte putes, id si flumen de Sole veniret
914 Emissum radiorum, et tantas funderet ille
915 Ex se lucis opes, fieri debere minorem
916 Ipsum
127988. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
911 Lustravi per vasta, eadem nunc percipe, quam sit
912 Prorsus pertenui, et subtili corporis auctu.
913 Forte putes, id si flumen de Sole veniret
914 Emissum radiorum, et tantas funderet ille
915 Ex se lucis opes, fieri debere minorem
916 Ipsum perpetuo fontem, ut tum denique prorsus
917 Effuso exhaustus vanescat lumine Phoebus.
918 Si
127989. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
numeros ad quantos insiliendum est!
925 Nimirum decies centena ad millia postquam
926 Ventum erit, haec repetes decies in millia centum
927 Altera; et hunc omnem numerum tot nempe per auctus
928 Exortum bis adhuc deciesque augere necesse est.
929 Et quia lux quavis octava pervenit horae
930 Parte fluens ad nos ex ipso Sole; fatendum est
127990. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
926 Ventum erit, haec repetes decies in millia centum
927 Altera; et hunc omnem numerum tot nempe per auctus
928 Exortum bis adhuc deciesque augere necesse est.
929 Et quia lux quavis octava pervenit horae
930 Parte fluens ad nos ex ipso Sole; fatendum est
931 Tempore tam parvo repleri luce recenti
932 Tam magnum immanemque globum, ut pars nulla sit hujus,
127991. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
935 A qua Solem ipsum non possis irradiantem.
936 Hic pronum jam sit, tanta unde effunditur usque
937 Materies nitido libata e corpore, Solem
938 Percipere imminui paulatim, et quamlibet amplum
939 Debere extingui, nec longo tempore demum.
940 Verum si contra repetam, sine fine secari
941 Corpora posse, quid est, quod tum secludere nosmet
942 A
127992. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnes omnia demum.
953 Sic igitur quavis tenui quantumlibet amplum
954 Materia saptium compleri possit, uti pars
955 Nulla vacet, noscas quam sensu, propositaque
956 Major, et hinc videas digito non amplior uno
957 Quae sit materies Solis (quis sentiat illic
958 Tantula tam longe res an perstet, pereatve?
959 Cum neque multa etiam spatiorum millia tantum
127993. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vastum in spatium ut per saecula plurima manet.
963 At lux non adeo subtili corpore multis
964 Esse videtur; eo nam corpore plurima rerum
965 Efficit, et quid non validis impulsibus urget?
966 Concutit illa oculi fibras, motumque propagat
967 In cerebrum, et mentem simulacris excitat ipsam:
968 Illa fovet plantas, et laetis frondibus ornat
127994. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
964 Esse videtur; eo nam corpore plurima rerum
965 Efficit, et quid non validis impulsibus urget?
966 Concutit illa oculi fibras, motumque propagat
967 In cerebrum, et mentem simulacris excitat ipsam:
968 Illa fovet plantas, et laetis frondibus ornat
969 Educto sylvas succo, produxit clara cana
970 Cessit hyems glacie, et produxit clara dierum
127995. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
965 Efficit, et quid non validis impulsibus urget?
966 Concutit illa oculi fibras, motumque propagat
967 In cerebrum, et mentem simulacris excitat ipsam:
968 Illa fovet plantas, et laetis frondibus ornat
969 Educto sylvas succo, produxit clara cana
970 Cessit hyems glacie, et produxit clara dierum
971 Tempora ver, timidasque novus calor allicit herbas,
127996. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
967 In cerebrum, et mentem simulacris excitat ipsam:
968 Illa fovet plantas, et laetis frondibus ornat
969 Educto sylvas succo, produxit clara cana
970 Cessit hyems glacie, et produxit clara dierum
971 Tempora ver, timidasque novus calor allicit herbas,
972 Et sustollit humo, ut florescant undique campi.
973 Quid non fit radiis speculi a laevore cavati
127997. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
frondibus ornat
969 Educto sylvas succo, produxit clara cana
970 Cessit hyems glacie, et produxit clara dierum
971 Tempora ver, timidasque novus calor allicit herbas,
972 Et sustollit humo, ut florescant undique campi.
973 Quid non fit radiis speculi a laevore cavati
974 Conjunctis? Subito violenta incendia surgunt,
975 Usti abeunt lapides in calcem, it fusus in auras
127998. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
990 Aerumnas radii, tam diras saepe ruinas?
991 Adde, quod in calcem multa, in cineremve soluta
992 Irrumpentibus a radiis magno agmine, plus sunt
993 Pendere post inventa, ut et essent ponderis aucta
994 Parte sui decima; sit at unde hic ponderis auctus.
995 Ni radiis intro immissis, interque sepultis
996 Corporis exusti venas? Jam pondera quanta
127999. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1006 Stant plerumque tamen libratae, compositaeque
1007 Longa pace; sed exterius si forte quid adsit
1008 Ad eniens, quod vel paulum libramina turbet,
1009 Incipiunt vires agere, et placida otia longe
1010 Dispellunt, gliscit furor, insurguntque tumultus
1011 Protinus, et magni ferviscunt denique motus.
1012 Excitat ipsa quidem vires lux, particulisque
128000. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1008 Ad eniens, quod vel paulum libramina turbet,
1009 Incipiunt vires agere, et placida otia longe
1010 Dispellunt, gliscit furor, insurguntque tumultus
1011 Protinus, et magni ferviscunt denique motus.
1012 Excitat ipsa quidem vires lux, particulisque
1013 Inducit motum tenuem; tum caetera vires
1014 Conficiunt ipsae, et momento temporis acres
128001. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1011 Protinus, et magni ferviscunt denique motus.
1012 Excitat ipsa quidem vires lux, particulisque
1013 Inducit motum tenuem; tum caetera vires
1014 Conficiunt ipsae, et momento temporis acres
1015 Motibus insultant, et turbis omnia complent.
1016 Sic declive nimis celsi latus Appennini,
1017 Aut hinc Alpina atque ollinc divortia aquarum
128002. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1012 Excitat ipsa quidem vires lux, particulisque
1013 Inducit motum tenuem; tum caetera vires
1014 Conficiunt ipsae, et momento temporis acres
1015 Motibus insultant, et turbis omnia complent.
1016 Sic declive nimis celsi latus Appennini,
1017 Aut hinc Alpina atque ollinc divortia aquarum
1018 Qua pendent, magnosque ipsa a gravitate supinum
128003. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1019 Dispositas late per dorsum disque tributos
1020 Ostentant lapides, sed eos tamen usque minores
1021 Quo mage celsa loca, atque alta in regione lapillos,
1022 Demum et subtilem summo sub vertice arenam;
1023 Si super alta petens avis advolet, aut leporis pes
1024 Transeat, aut spiras convolvat lubrica serpens,
1025 Commotae incipiunt provolvi subtus arenae,
128004. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1025 Commotae incipiunt provolvi subtus arenae,
1026 Dumque ruunt, parvos pelluntque feruntque lapillos,
1027 Majores hi deinde agitant, post denique magni
1028 Impelluntur, et in praeceps fit dira ruina.
1029 Aspicias lapides ingentes edere saltus
1030 Per montis devexa, et deorsum volvier actos
1031 Cum strepitu horrisono; subjectas proterit Urbes
128005. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1027 Majores hi deinde agitant, post denique magni
1028 Impelluntur, et in praeceps fit dira ruina.
1029 Aspicias lapides ingentes edere saltus
1030 Per montis devexa, et deorsum volvier actos
1031 Cum strepitu horrisono; subjectas proterit Urbes
1032 Interdum casus, ruiturisque imprimitur vis
1033 Moenibus illa furens; tum si super incidat aequor
128006. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1033 Moenibus illa furens; tum si super incidat aequor
1034 Suppositum accelerans lapis, in spumantibus undis
1035 Excitat improvisum ut ab atro turbine nimbum,
1036 Obruit et cana involvens aspergine montem.
1037 Horribilis longe strepitus, tantaeque ruinae,
1038 Anne avis, anne lepus, serpens an causa sit una?
1039 Haud certe; quid enim possit? sua rupibus altis
128007. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
motu.
1043 Sic fieri quoque, cum radios vi cernimus in res
1044 Iruere ingenti, motusque exsurgere miros,
1045 Multa elementa tibi demonstrant notitiarum,
1046 Hoc genus; et primo, ut memini, jam diximus ante,
1047 Viribus interis oritur qui in corpore motus,
1048 Non facere, ut puctum medium gravitatis agatur,
1049 Verum hoc stare, ut erat, nec ab aestu pellier
128008. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1047 Viribus interis oritur qui in corpore motus,
1048 Non facere, ut puctum medium gravitatis agatur,
1049 Verum hoc stare, ut erat, nec ab aestu pellier usquam;
1050 Diximus et, corpus cum corpus percutit alterum,
1051 Illud quam motus partem deperdit, eandem
1052 Esse, aliud quam corpus in ipso percipit ictu,
1053 Istius et motus amissi, sive recepti
128009. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
usquam;
1050 Diximus et, corpus cum corpus percutit alterum,
1051 Illud quam motus partem deperdit, eandem
1052 Esse, aliud quam corpus in ipso percipit ictu,
1053 Istius et motus amissi, sive recepti
1054 Mobilitatem aequam non esse in utroque, minore at
1055 Corpore majorem recipi, majore minorem.
1056 Hinc petere indicium manifestum possumus, an, qui
128010. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
calcemque perusta,
1064 Aut cogit resoluta liquescere, non tamen illa
1065 A regione, ubi erant, videas impulsa moveri
1066 Propterea; internis agitantur viribus ergo,
1067 Et tantum internas educunt lumina vires.
1068 Quin petere indiciunt possis a legibus isdem,
1069 Addere non radios in corpore pondus adusto;
1070 Nam radii decimam si partem ponderis aequant
128011. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lucem ex oriente profusam;
1094 Parte quidem quaque octava pulsabitur horae
1095 Continuo a tota mole adveniente profusi
1096 Luminis, ex ipso Sole ad nos usque ruentis.
1097 Et tamen immotam videas, perdentibus omnem
1098 Lucis eum motum radiis: sed finge moveri
1099 Per decimam digiti tantum illo tempore partem;
1100 Scilicet hoc spatium quam longe dissidet illo
128012. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
per ingens
1104 Lucis materies; quae si densetur in aequum
1105 Sive locum plumae seu chartae, pluma, vel ipsa
1106 Tanto densior est contracta luce papyrus:
1107 Densior ast et adhuc est multo luce per illud
1108 Revera spatium, quo terra a Sole recedit,
1109 Dispersa, quanto hoc nimirum est amplius ipsa
1110 Aut pluma, aut charta, qua crassa est. Si bene nosti
128013. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1114 Hoc alia multi vincunt ratione, tuentur
1115 Dum radios penetrare domum trans tenue foramen
1116 Occulsam, vario exterius de corpore missos,
1117 Arctum nec per iter confundi mutua, et una
1118 Misceri, opposito sed res in parjete veras
1119 Pingere, quales sunt, nec detorquere meatus.
1120 Verum quam tenuis lux sit, plus prendimus
128014. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1127 Efficies, si pro pluma, tenuique papyro
1128 Res capias tenues multo, nubila, sumos,
1129 Sithoniae aut unde Aurorae deduximus ortus,
1130 Altior hac nostra quae quanto, et tenuior aura est!
1131 Omnia quae tamen haud impulsu lucis aguntur
1132 Per spatium, quod nos sentire aut nosse queamus.
1133 Nunc ea contradens numeris, atque ordine certo
128015. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lucis aguntur
1132 Per spatium, quod nos sentire aut nosse queamus.
1133 Nunc ea contradens numeris, atque ordine certo
1134 Multimodis versans credi vix posse videtur,
1135 Et tamen educes, digito plus esse sub uno
1136 Materiae, qualem nos contrectare solemus
1137 In terra, veluti lapidis, lignive, vel undae,
1138 Quam quantam possit fulgenti effundere ab ore
128016. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possint.
1142 Forte adeo tenuem rem tam velociter ire
1143 Posse aliquis miretur, ut ire ostendimus ante;
1144 Nam projecta levis vi multa pluma repente
1145 Decidit, et magnos eludit languida nisus:
1146 Obstat at ipsi aer pellendus; age aera tolle,
1147 Quidquid et officiat currenti, protinus ictu,
1148 Materia cui sit minus, ocyus ibit eodem;
128017. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ante;
1144 Nam projecta levis vi multa pluma repente
1145 Decidit, et magnos eludit languida nisus:
1146 Obstat at ipsi aer pellendus; age aera tolle,
1147 Quidquid et officiat currenti, protinus ictu,
1148 Materia cui sit minus, ocyus ibit eodem;
1149 Majorem nam particulae tum quaeque receptant
1150 Cursum, cum numeros minor est in corpore earum.
128018. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1151 Rebus ab his patefit, quam Mens sit provida summi
1152 Naturae Atrificis, qui, transitus ut radiorum
1153 Sit facilis lucis per tot diversa plagarum,
1154 Corpora per diversa etiam, per et aera, et undas,
1155 Vitra per, et gemmas, tam mira mobilitate
1156 Tam tenuem lucem donarit; mutuus hinc fit,
1157 Occursus ne sit radiis, et viribus ipsi
1158 Mutua ne
128019. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Rebus ab his patefit, quam Mens sit provida summi
1152 Naturae Atrificis, qui, transitus ut radiorum
1153 Sit facilis lucis per tot diversa plagarum,
1154 Corpora per diversa etiam, per et aera, et undas,
1155 Vitra per, et gemmas, tam mira mobilitate
1156 Tam tenuem lucem donarit; mutuus hinc fit,
1157 Occursus ne sit radiis, et viribus ipsi
1158 Mutua ne propriis
128020. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1152 Naturae Atrificis, qui, transitus ut radiorum
1153 Sit facilis lucis per tot diversa plagarum,
1154 Corpora per diversa etiam, per et aera, et undas,
1155 Vitra per, et gemmas, tam mira mobilitate
1156 Tam tenuem lucem donarit; mutuus hinc fit,
1157 Occursus ne sit radiis, et viribus ipsi
1158 Mutua ne propriis turbentur praetereuntes:
128021. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1154 Corpora per diversa etiam, per et aera, et undas,
1155 Vitra per, et gemmas, tam mira mobilitate
1156 Tam tenuem lucem donarit; mutuus hinc fit,
1157 Occursus ne sit radiis, et viribus ipsi
1158 Mutua ne propriis turbentur praetereuntes:
1159 Lumine praeterea fit, uti foveamur ab almo,
1160 Utque oculis subito res intueamur
128022. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
praetereuntes:
1159 Lumine praeterea fit, uti foveamur ab almo,
1160 Utque oculis subito res intueamur apertis,
1161 Atque ut ne fibrae laedantur, et exurantur,
1162 Ne discindantur fata laeta, at alantur in arvis.
1163 Jam nunc officium hoc geminu quoque percipe lucis,
1164 Quod nos reflecti, et refringi dicimus, esse.
128023. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1161 Atque ut ne fibrae laedantur, et exurantur,
1162 Ne discindantur fata laeta, at alantur in arvis.
1163 Jam nunc officium hoc geminu quoque percipe lucis,
1164 Quod nos reflecti, et refringi dicimus, esse.
1165 Nempe fit, ut radius tunc reflectatur, eatque
1166 Retrorsum, ad fines geminorum ubi corporum, ut undae,
1167 Contiguaeque aurae venit aeris, ulteriusque
128024. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1165 Nempe fit, ut radius tunc reflectatur, eatque
1166 Retrorsum, ad fines geminorum ubi corporum, ut undae,
1167 Contiguaeque aurae venit aeris, ulteriusque
1168 Non meat, et prima a regione haud corporis exit,
1169 Proin redit atque viam retro sibi construit illic:
1170 At si transiliat fines, alioque receptus
1171 Corpore progrediatur, iter torquebit in ipso
128025. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
receptus
1171 Corpore progrediatur, iter torquebit in ipso
1172 Ingressu, vertetque plagam, infractusque meabit.
1173 Hic tamen ut varias valeas inquirere leges
1174 Hujus, et illius fractu, flexique meatus,
1175 Duc puncto ex illo, quod in ipsis finibus haeret,
1176 Quodque petit radius, non parti tramitem ab ulla
1177 Prorsum inclinatum ad faciem, quae corpora nectit,
128026. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1190 Flexibus, aut ad eam faciem, quae corpora finit.
1191 At radius si frangatur, distabit ab axe
1192 Egrediens plus aut minus, ingressurus in orbem
1193 Quam distabat: et hoc certa fit lege, videndum
1194 Quam mihi post paulo est: sic cum facis ingredi ab auris
1195 Aeris in vitrum, plus intra accedit ad axem,
1196 Deque tribus, quas nuper habebat in aere, binas
128027. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quae prendere nullo,
1237 Continuata, quibus vires sunt, atque colores
1238 Distantes ita, vix discrimina vicinorum
1239 Sensu ut percipias, saepe et fallaris; at ipsos
1240 Distingui tamen in spatio majore videbis.
1241 Praecipua inter eos septem discrimina constant,
1242 Et totidem veluti species hoc ordine cernes,
128028. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vicinorum
1239 Sensu ut percipias, saepe et fallaris; at ipsos
1240 Distingui tamen in spatio majore videbis.
1241 Praecipua inter eos septem discrimina constant,
1242 Et totidem veluti species hoc ordine cernes,
1243 Rubra prior species, aurata luce coruscat
1244 Altera, tum flavo distincta est tertia cultu,
1245 Latior at media tractus regione virescit;
128029. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1249 Ultima tum species violae pallentis amictu.
1250 Inter se sed uti rubra sunt diversa, suoque
1251 Cum fini fila accedunt, contingier auro
1252 Paulatim incipiunt, et in id transire, rubenti
1253 Sic opus est aurum paulum tunc esse nitore;
1254 Post suus est auro verus color; inde videbis
1255 Hunc magis atque magis flavescere; nam minus esse
128030. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1254 Post suus est auro verus color; inde videbis
1255 Hunc magis atque magis flavescere; nam minus esse
1256 Aureus incoeptat, mage flavus, denique flavus
1257 Iste color; sic et flavus mutabitur, et sic
1258 Porro alii. Privos haec fila retexta colores
1259 Reddere quae doceo, si jungas bina vicissim,
1260 Plurave commiscens pariter, color exorietur
128031. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1254 Post suus est auro verus color; inde videbis
1255 Hunc magis atque magis flavescere; nam minus esse
1256 Aureus incoeptat, mage flavus, denique flavus
1257 Iste color; sic et flavus mutabitur, et sic
1258 Porro alii. Privos haec fila retexta colores
1259 Reddere quae doceo, si jungas bina vicissim,
1260 Plurave commiscens pariter, color exorietur
1261 Tum novus,
128032. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mediam duo corpora utrinque
1274 Jungentem diversa (locum pro corpore inanem
1275 Supposuisse queas uno) superincidat ictu
1276 Obliquo radius, nunc et transmigret ad illud
1277 Corpore ab hoc, nunc corpus in hoc transmigret ab illo;
1278 Nempe iplos flexus, quos tum concinnat et axis,
1279 Et radius citra procurrens, fractus et ultra,
128033. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1276 Obliquo radius, nunc et transmigret ad illud
1277 Corpore ab hoc, nunc corpus in hoc transmigret ab illo;
1278 Nempe iplos flexus, quos tum concinnat et axis,
1279 Et radius citra procurrens, fractus et ultra,
1280 Mutua conspicies se permutarier inter:
1281 Nimirum flexus, veniet cum corpore ab illo
1282 Corpus in hoc
128034. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1276 Obliquo radius, nunc et transmigret ad illud
1277 Corpore ab hoc, nunc corpus in hoc transmigret ab illo;
1278 Nempe iplos flexus, quos tum concinnat et axis,
1279 Et radius citra procurrens, fractus et ultra,
1280 Mutua conspicies se permutarier inter:
1281 Nimirum flexus, veniet cum corpore ab illo
1282 Corpus in hoc radius, si sit, fuit ante refracti
128035. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
radius, nunc et transmigret ad illud
1277 Corpore ab hoc, nunc corpus in hoc transmigret ab illo;
1278 Nempe iplos flexus, quos tum concinnat et axis,
1279 Et radius citra procurrens, fractus et ultra,
1280 Mutua conspicies se permutarier inter:
1281 Nimirum flexus, veniet cum corpore ab illo
1282 Corpus in hoc radius, si sit, fuit ante refracti
1283 Qui radii,
128036. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1285 Idem, quem primum radio in veniente notaras.
1286 Praeterea, facito, obliquus de corpore crasso
1287 Transmittat radius subtile in corpus, ut unda
1288 Aut vitro in tenuem et distantem paulum ab inani
1289 Aera (namque magis facilis servantibus exstat,
1290 Certior et multo, genus hoc, tentaminis usus,
1291 Quam contra, in vitrum si transmittatur ab auris)
128037. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1287 Transmittat radius subtile in corpus, ut unda
1288 Aut vitro in tenuem et distantem paulum ab inani
1289 Aera (namque magis facilis servantibus exstat,
1290 Certior et multo, genus hoc, tentaminis usus,
1291 Quam contra, in vitrum si transmittatur ab auris)
1292 Egredicns fractusque, magis distabit ab axe
1293 Tum radius: sed adhuc erit amplior iste recessus
128038. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1292 Egredicns fractusque, magis distabit ab axe
1293 Tum radius: sed adhuc erit amplior iste recessus
1294 In filo violae speciem referente, nitorem
1295 Quam rubrum: et spatium in partes si dividis illud,
1296 Quo filum sese rubicundum avertit ab axe,
1297 Septenas et bis denas: erit, ultimus ille
1298 Qui violas praefert color, ipso ut distet ab axe
128039. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recessus
1294 In filo violae speciem referente, nitorem
1295 Quam rubrum: et spatium in partes si dividis illud,
1296 Quo filum sese rubicundum avertit ab axe,
1297 Septenas et bis denas: erit, ultimus ille
1298 Qui violas praefert color, ipso ut distet ab axe
1299 Parte magis, genus hoc, una. Quapropter oportet,
1300 Inter ut hunc summum, quod erit, minimumque recessum,
128040. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1299 Parte magis, genus hoc, una. Quapropter oportet,
1300 Inter ut hunc summum, quod erit, minimumque recessum,
1301 Discrimen, spatii tantum pars una sit ejus,
1302 Septem et bis denas quod continet, ipsa recessit
1303 Quo spatio lux prima rubens; discrimina partem
1304 Caetera sunt per eam mediorum fusa colorum.
1305 Primus id inventum qui profert, ille coloris
128041. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recenset;
1307 Ipsa in natura radii quem nempe receptum
1308 Esse putat, non possit ut haec, trans corpora certa
1309 Quae constat, ratio, mutato corpore verti;
1310 Et putat hanc legem deberi versicolori
1311 Perpetuam luci, propriamque coloribus ipsis.
1312 At radios referunt quidam non lege teneri
1313 Hac stabili, sed pro transmissis altera quaedam
128042. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quidam non lege teneri
1313 Hac stabili, sed pro transmissis altera quaedam
1314 Foedera corporibus sanciri, aliosque novari
1315 Interdum numeros, et fines esse colorum;
1316 Rara sed ut constent violatae haec crimina legis.
1317 Fac radius varie nunc inclinetur ad axem
1318 Ingrediens, quoque iter filis mutabitur ipsum
128043. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1316 Rara sed ut constent violatae haec crimina legis.
1317 Fac radius varie nunc inclinetur ad axem
1318 Ingrediens, quoque iter filis mutabitur ipsum
1319 Ingressis varie; quanto inclinatur et ille
1320 Jam magis, hoc etiam mage fila infracta feruntur,
1321 A veterique recens plus distat semita ductu;
1322 Semper at inter se discrimina certa manebunt.
1323 Quod
128044. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1344 Sint, genus hoc, fines: nimium inclinatus ad illos
1345 Ergo si veniat fines, non frangitur, ille
1346 Sed resilit totus porro, prorsusque revertit.
1347 Limitem et invenies hunc ipsum, totus abire
1348 Quo coeptat retro primum, regione meantem
1349 Si statues adeo obliqua, deductus ab axe
1350 Ut quo intervallo est, vinci minus orbis ab axe
128045. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1362 Ad faciem, postquam filorum videris omnem
1363 Exivisse diu seriem, tum denique primus
1364 Deficiat violae ille color, totusque reflecti
1365 Refractis aliis, et carpi parte colorum
1366 Agmen ab hac coeptet; saltuque abit inde fugaci
1367 Indicus, exsiliet post qui caelestis habetur,
1368 Tum viridis, tum flavus, et aureus; ultimus extat,
128046. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1365 Refractis aliis, et carpi parte colorum
1366 Agmen ab hac coeptet; saltuque abit inde fugaci
1367 Indicus, exsiliet post qui caelestis habetur,
1368 Tum viridis, tum flavus, et aureus; ultimus extat,
1369 Qui rubicundus, adhuc; sed et hic socia agmina junget.
1370 Limitem eum scire hoc etiam tentamine, fili
1371 Cujuscumque libet, quovis in corpore possis.
128047. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1366 Agmen ab hac coeptet; saltuque abit inde fugaci
1367 Indicus, exsiliet post qui caelestis habetur,
1368 Tum viridis, tum flavus, et aureus; ultimus extat,
1369 Qui rubicundus, adhuc; sed et hic socia agmina junget.
1370 Limitem eum scire hoc etiam tentamine, fili
1371 Cujuscumque libet, quovis in corpore possis.
1372 Effice, ut hoc filum faciem conradat eundo
128048. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1380 Projectis findunt constratae marmor aquai:
1381 Tum siquidem aspicias crebro resilire repulsu
1382 E lymphis lapidem, repetitaque verbera dorso
1383 Inferre undisono, et multos procul, usque minores,
1384 Donec paulatim vis desinat, edere saltus.
1385 Scilicet id fieri cognosces, cum lapis ictum
1386 Obliquum nimis a dextra jaculante recepit.
128049. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1385 Scilicet id fieri cognosces, cum lapis ictum
1386 Obliquum nimis a dextra jaculante recepit.
1387 Protinus idem etenim liquido sorbetur hiatu,
1388 Si venit ex alto, et graviores imprimit ictus:
1389 Ut varius plagae obliquatae hic sit quoque limes,
1390 Pondere pro vario, forma, impulsuque lapilli;
1391 Hic etenim majora viae declivia poscet,
128050. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pro vario, forma, impulsuque lapilli;
1391 Hic etenim majora viae declivia poscet,
1392 Ille minora, levi ut se possit tollere saltu,
1393 Protinus et fundum non devolvatur in imum.
1394 Cum petet at radius jam non, ut nuper, inane,
1395 Ast alio immigrans aliud de corpore corpus,
1396 Semper erit quoque, pars una ut reflexa revertat;
128051. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in imum.
1394 Cum petet at radius jam non, ut nuper, inane,
1395 Ast alio immigrans aliud de corpore corpus,
1396 Semper erit quoque, pars una ut reflexa revertat;
1397 Et, si non omnis reflectitur ille, profecto
1398 Altera semper erit confringi debeat ut pars.
1399 Si veniat minus a frangente, ut ab aere in undas,
1400 Corpore, fit medium, rectumque accessus ad
128052. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1401 Fitque recessus, ubi contra commigrat in illud,
1402 Quod minus infringit, liquidas ut in aeris auras
1403 Ex undis; magis infringens at densius extat
1404 Corpus, et infringens minus, extat rarius: ergo,
1405 Denso si tantum tollas de corpore, quantum
1406 Materiae in raro est, fit idem, ut si transeat illo
1407 Corpore tantundem de rarescente in inane
128053. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1406 Materiae in raro est, fit idem, ut si transeat illo
1407 Corpore tantundem de rarescente in inane
1408 Immissus radius; namque ob discrimina densae
1409 Tantum materiae radii franguntur, et illa
1410 Si crescant, crescit fractus, tortusque meatus,
1411 Et si decrescant, decrescit; corpus utrumque
1412 Postremo si sit densum aeque, desinet omnis
1413 In
128054. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in inane
1408 Immissus radius; namque ob discrimina densae
1409 Tantum materiae radii franguntur, et illa
1410 Si crescant, crescit fractus, tortusque meatus,
1411 Et si decrescant, decrescit; corpus utrumque
1412 Postremo si sit densum aeque, desinet omnis
1413 In rectum, qui fractus erat flexusque meatus.
1414 Hoc reflexa etiam pars cum discrimine crescit,
128055. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
utrumque
1412 Postremo si sit densum aeque, desinet omnis
1413 In rectum, qui fractus erat flexusque meatus.
1414 Hoc reflexa etiam pars cum discrimine crescit,
1415 Et contra minor est, quae transit, pauperiorque;
1416 Quanquam itidem ratio crescens obliqua meandi
1417 Efficit hoc ipsum, certusque est hic quoque flexus,
1418 A quo nil radii coeptet transire, sed
128056. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1437 Lucem, praeter eam, quam res tentare per omnes
1438 Aggrederis. Te clausum ergo in penetrale recepta
1439 Haud amplum linquens, quod pertransire foramen
1440 Lux possit; tum prorsus et hoc rota contegat intus
1441 Aerea, quae limbo non pauca foramina circum,
1442 Et non aequa gerat, queat ut conversa meatum
1443 Majorem radiis saepe, et praebere minorem:
128057. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recepta
1439 Haud amplum linquens, quod pertransire foramen
1440 Lux possit; tum prorsus et hoc rota contegat intus
1441 Aerea, quae limbo non pauca foramina circum,
1442 Et non aequa gerat, queat ut conversa meatum
1443 Majorem radiis saepe, et praebere minorem:
1444 Aspicies etenim, sole irrumpente foramen;
1445 Protinus interius tractu distendere recto
128058. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1440 Lux possit; tum prorsus et hoc rota contegat intus
1441 Aerea, quae limbo non pauca foramina circum,
1442 Et non aequa gerat, queat ut conversa meatum
1443 Majorem radiis saepe, et praebere minorem:
1444 Aspicies etenim, sole irrumpente foramen;
1445 Protinus interius tractu distendere recto
1446 Se tenuem radium, celeremque repente subire,
128059. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1444 Aspicies etenim, sole irrumpente foramen;
1445 Protinus interius tractu distendere recto
1446 Se tenuem radium, celeremque repente subire,
1447 Cum via facta, et in oppositum se impingere murum.
1448 Aspicies etiam, venienti laeve metalli
1449 Si speculum objectes, radium a laevore reflecti,
1450 Quamque viam signat veniens, quam deinde repulsus,
128060. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1449 Si speculum objectes, radium a laevore reflecti,
1450 Quamque viam signat veniens, quam deinde repulsus,
1451 Utramque ad speculum inclinari flexibus aequis;
1452 Circum et si vertas illud, mutarier ambos
1453 Advertes flexus, pariter perstare sed aequos.
1454 Pro speculo opponeus undam, resilire videbis
1455 Ex undae prima facie quoque flexibus aequis
128061. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aequore primo
1460 Constructam a radiis; ast alteram ab insinuatis
1461 Interius, tum depulsis a fronte secunda.
1462 Distabit laevus limbus dexterque figurae
1463 Hujus et illius mage, quo sit crassius illud:
1464 Quin si non spatiis aequalibus undique distent
1465 Inter se facies, poterit majore vicissim
1466 Disjungi tractu gemina almi solis imago;
128062. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
crassius illud:
1464 Quin si non spatiis aequalibus undique distent
1465 Inter se facies, poterit majore vicissim
1466 Disjungi tractu gemina almi solis imago;
1467 Quin et adhuc distat majore, obliquior ictus
1468 Quo lucis speculi super incidit aequor utrumque.
1469 Dum radius prope rectus adit, si subter habebit
1470 Obtectam vivo argento crystallina moles
128063. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1480 Vi lucis, crescit ratio cum obliqua meandi,
1481 Sorbeturque ab eo tum corpore parcius intro.
1482 Si vitri argentum subter detergere vivum
1483 Collibeat, magis ipsa et adhuc minuetur imago
1484 Altera, proin prorsus quoque desinet, asperiorem
1485 Si vitro reddas faciem, unde emittitur, illam;
1486 Nam tum sparguntur radii sine lege remissi,
128064. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1488 Utque scias radios, varie cum corpora densa
1489 Mutantur, tantum reflecti posse; priori
1490 Deterso vitro, laevique in frontibus ambis,
1491 Vitrum aliud subter compone, et junge vicissim,
1492 Posterior cujus frons scabra, atque aspera constet;
1493 Tunc etenim effigiem tueare necesse secundam est
1494 Evanescere; nam primi frons altera vitri
128065. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1506 Machina sit, clausa quae ponitur apta fenestra
1507 Exterius, propterque foramen; semper eadem
1508 Quandoquidem radium regione haec dirigit intro
1509 Immittens, et currentis quasi sisteret alte
1510 Solis equos, ac frena teneret, nomen adepta est.
1511 Nempe supinatum, reclive et machina portat
1512 Haec
128066. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dirigit intro
1509 Immittens, et currentis quasi sisteret alte
1510 Solis equos, ac frena teneret, nomen adepta est.
1511 Nempe supinatum, reclive et machina portat
1512 Haec speculum, sed quod non unquam flectere tali
1513 Se cessat motu, ut, quos haustos Solis ab alta 1515
1514 Lampade, reflectit radios, quia semper ad aequos
128067. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1513 Se cessat motu, ut, quos haustos Solis ab alta 1515
1514 Lampade, reflectit radios, quia semper ad aequos
1515 Exsiliunt flexus, quos cum venere, habuerunt,
1516 Cogat adire via haud mutata, et semper eadem,
1517 Qua libeat, loca clausa: potes quos deinde receptos
1518 Intra alio a speculo quodvis convertere flexos 1520
1519 In latus, atque plaga quacumque inferre cupita.
128068. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1520
1519 In latus, atque plaga quacumque inferre cupita.
1520 Hac ope tu radios facili plus flectere pacto
1521 Quoviscumque queas, praedictaque cuncta tueri,
1522 Nec non et facili quoque pacto expendere fractos,
1523 Praecipueque videre, tenorem semper eundem
1524 Servari a radiis accessus inter ad axem,
1525 Illi cum migrant liquidas ex aere in undas,
128069. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
constet
1535 Cui sursum facies, formaque excide pilai
1536 Dimidiae; supremum orbem, prorsusque supinum
1537 Ejus, nec declivem usquam, pertranseat aeris
1538 Lamina, et in partes geminas, et dividat aequas.
1539 In medio tu lamellam hanc pertunde, meare
1540 Illac possit uti radius, cavaque antra subire.
1541 Cum subiit, signa punctum, quo incurrit, ab axe
128070. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1535 Cui sursum facies, formaque excide pilai
1536 Dimidiae; supremum orbem, prorsusque supinum
1537 Ejus, nec declivem usquam, pertranseat aeris
1538 Lamina, et in partes geminas, et dividat aequas.
1539 In medio tu lamellam hanc pertunde, meare
1540 Illac possit uti radius, cavaque antra subire.
1541 Cum subiit, signa punctum, quo incurrit, ab axe
128071. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aequas.
1539 In medio tu lamellam hanc pertunde, meare
1540 Illac possit uti radius, cavaque antra subire.
1541 Cum subiit, signa punctum, quo incurrit, ab axe
1542 Et quanto distat spatio (confingimus illum
1543 Esse axem deorsum recta loca ad ima cadentem
1544 Lamella a media); tum vas puer impleat unda,
1545 Aut quocumque liquore alio; frangi ipse notabis
128072. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1543 Esse axem deorsum recta loca ad ima cadentem
1544 Lamella a media); tum vas puer impleat unda,
1545 Aut quocumque liquore alio; frangi ipse notabis
1546 Jam radium, et mutare viam, atque accedere ad axem;
1547 Signa itidem punctum, in quod decidit, et metire,
1548 Quantum sit pariter spatium, quo distat ab axe,
128073. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
a media); tum vas puer impleat unda,
1545 Aut quocumque liquore alio; frangi ipse notabis
1546 Jam radium, et mutare viam, atque accedere ad axem;
1547 Signa itidem punctum, in quod decidit, et metire,
1548 Quantum sit pariter spatium, quo distat ab axe,
1549 Et quantum hoc spatium primo vincatur ab illo.
1550 Tum radium variis obliquum
128074. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mutare viam, atque accedere ad axem;
1547 Signa itidem punctum, in quod decidit, et metire,
1548 Quantum sit pariter spatium, quo distat ab axe,
1549 Et quantum hoc spatium primo vincatur ab illo.
1550 Tum radium variis obliquum flexibus intro
1551 Atque iterum atque iterum repetens immitte, cavoque
1552 Egere vase liquorem, atque ingere rursus eundem;
128075. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1568 Ut varie hoc densum, est spatia immutata videbis.
1569 Inter jam lymphas speculum nunc pone liquentes,
1570 Quod fractum excipiat radium, exceptumque repellat;
1571 Percipies et iter, claras quo trajicit undas
1572 Ille repulsus, iterque reversus quo volat auris,
1573 Et quantum a recto egrediens decesserit axe.
1574 Sic etiam radius crystalli corpora postquam
128076. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1570 Quod fractum excipiat radium, exceptumque repellat;
1571 Percipies et iter, claras quo trajicit undas
1572 Ille repulsus, iterque reversus quo volat auris,
1573 Et quantum a recto egrediens decesserit axe.
1574 Sic etiam radius crystalli corpora postquam
1575 Ingressus trajecit, et ipsis redditur auris,
1576 Deprendes spatium, quo detorquetur ab axe.
128077. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1572 Ille repulsus, iterque reversus quo volat auris,
1573 Et quantum a recto egrediens decesserit axe.
1574 Sic etiam radius crystalli corpora postquam
1575 Ingressus trajecit, et ipsis redditur auris,
1576 Deprendes spatium, quo detorquetur ab axe.
1577 Atque inter fracti spatia, incolumisque meatus
1578 Hic perstare pares positus, quoque, ut ante, videre est,
128078. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1582 Denique cognosces, quid erit, si corpora multa
1583 Idem, trajiciat, multisque anfractibus erret
1584 Distortus radius varie; ut si, vitrea postquam
1585 Tranarit loca, sese oleo demergat, et unda
1586 Post oleum, tum clara adamantina saxa pererret,
1587 Succina tum demum raras emergat in auras;
1588 Scilicet illud erit, quod, si de
128079. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tum demum raras emergat in auras;
1588 Scilicet illud erit, quod, si de corpore vitri
1589 Protinus aerias immissa redisset in auras
1590 Lux, foret, et non se per confraga multa tulisset,
1591 Lassassetque diu; jam paulo ut diximus ante.
1592 Corpora praeterea duo sunt, quae rebus in istis
1593 Praesertim magni refert cognosse, meantis
128080. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
meantis
1594 Inflectunt ut lucis iter, vitrum, undaque; quippe,
1595 Dum pluit, unda parit, variisque coloribus Irim
1596 Imbuit; at vitrum distantia cernere rerum,
1597 Et quae sunt infra sensus dat tenuia nostros.
1598 Ergo cum in vitrum radius migrabit ab auris,
1599 Fit minus omne illud spatium, quo distat ab axe,
1600 Tantum parte sui, quae tertia; at ibit in
128081. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ab axe,
1600 Tantum parte sui, quae tertia; at ibit in undam
1601 Cum lux, pars quarta e spatio dematur, oportet
1602 Quod majus manet hic, quia vitro est rarior unda.
1603 Et quoniam docui radios debere refractos
1604 Plurima disiungi variorum in fila colorum,
1605 Inquires certe, radium cum quodlibet ire
1606 In corpus facies, ubi sint ea fila, nec usquam
128082. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1612 Protinus illa locis erit excipienda, colorum
1613 Septeni ut possint oculos perfundere fuci;
1614 Namque opus est longum filis iter ire retextis,
1615 Disjuncta ut prorsus sint, et discreta vicissim;
1616 Nam cursus breve cum spatium, atque in origine prima est,
1617 Non tibi tunc, arctata nimis constrictaque, seorsum
1618 Fila videbuntur flexus prope verticem, eundo
128083. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1616 Nam cursus breve cum spatium, atque in origine prima est,
1617 Non tibi tunc, arctata nimis constrictaque, seorsum
1618 Fila videbuntur flexus prope verticem, eundo
1619 Increscit spatium, et latescunt fila colorum.
1620 Lux ea praeterea perquam subtilis, oportet,
1621 Sit radii, ingreditur qui corpus, transque foramen
1622 Exiguum illabatur; in amplo concipiendum est
128084. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
transque foramen
1622 Exiguum illabatur; in amplo concipiendum est
1623 Nam radio plures radios, ut quilibet horum
1624 Debeat in septem diffindi fila refractus:
1625 Et quamvis filis radii cujusque locus sit
1626 Corpore in excipiente suus, tamen accidet, ut sit
1627 In statione una radii color unius aureus,
128085. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ruber hujus, caeruleusque
1629 Illius, atque ideo permixtis pluribus una
1630 Nil possit nisi lux candens nativa videri.
1631 Extremo tantum prodibit margine in uno
1632 Et ruber, et flavus vix tum color, alter habebit
1633 Pallorem violae margo, et vix caerula caeli
1634 Tum referet; quoniam misceri fila nequibunt
1635 Illa, et quae partem tendunt mage fracta sub unam,
128086. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
caeruleusque
1629 Illius, atque ideo permixtis pluribus una
1630 Nil possit nisi lux candens nativa videri.
1631 Extremo tantum prodibit margine in uno
1632 Et ruber, et flavus vix tum color, alter habebit
1633 Pallorem violae margo, et vix caerula caeli
1634 Tum referet; quoniam misceri fila nequibunt
1635 Illa, et quae partem tendunt mage fracta sub unam,
128087. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1630 Nil possit nisi lux candens nativa videri.
1631 Extremo tantum prodibit margine in uno
1632 Et ruber, et flavus vix tum color, alter habebit
1633 Pallorem violae margo, et vix caerula caeli
1634 Tum referet; quoniam misceri fila nequibunt
1635 Illa, et quae partem tendunt mage fracta sub unam,
1636 Opposita et quae fracta minus sunt parte relicta.
128088. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in uno
1632 Et ruber, et flavus vix tum color, alter habebit
1633 Pallorem violae margo, et vix caerula caeli
1634 Tum referet; quoniam misceri fila nequibunt
1635 Illa, et quae partem tendunt mage fracta sub unam,
1636 Opposita et quae fracta minus sunt parte relicta.
1637 Ast ubi caveris haec, tibi adhuc turbantia paulum
1638 Sunt quaedam, e medio quae tollere, si
128089. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1633 Pallorem violae margo, et vix caerula caeli
1634 Tum referet; quoniam misceri fila nequibunt
1635 Illa, et quae partem tendunt mage fracta sub unam,
1636 Opposita et quae fracta minus sunt parte relicta.
1637 Ast ubi caveris haec, tibi adhuc turbantia paulum
1638 Sunt quaedam, e medio quae tollere, si pote, debes.
1639 Haec a diversa fiunt regione plagarum,
128090. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1661 Alter item radius, rarasque emittet in auras
1662 Haud alia regione viae sua fila colorum.
1663 Quapropter per quae color illius indicus, hujus
1664 Per loca diffugiet violae color, et simul ibunt
1665 Caeruleus, viridisque amborum; ita junge sequentes.
1666 Tum junctis radiorum alia addere fila queamus,
1667 Ut sic omne loci punctum
128091. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
compositumque
1671 Collectis filis, unoque in fasce plicatis.
1672 Propterea radios, quales sine cernere vitro
1673 Debes, aspicies trans vitrum, quamlibet illi
1674 Fracti et divisi sint; tantum ad limitem utrumque
1675 Exiguo pauci in spatio, tenuesque colores
1676 Apparent; illinc purus rubor, inde rubore
1677 Flavescens lux mixa, trium post lumina, post est
128092. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Apparent; illinc purus rubor, inde rubore
1677 Flavescens lux mixa, trium post lumina, post est
1678 Juncta quaternorum; viola hinc sine labe, sed ipsi
1679 Finitimus nitor accedit, post alter et alter;
1680 Vix animadversos tamen a candente nitore
1681 Sejunges; adeo parvo discrimine fallunt.
1682 Aeque dimotis conclusa a frontibus ergo
1683 Nil peragant cum
128093. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1689 Carmine, si libeat, seu forte triforme queamus.
1690 Proh! quantas manibus versata haec vitrea moles
1691 Notitias nobis rerum, quantam intulit artem,
1692 Dum lucem dissolvit, et in septena coegit
1693 Stamina partiri, et proprios disjungere cultus,
1694 Multiplices quanquam invitam et dediscere fraudes!
1695 Haud ego praetulerim, quidquid fabricasse sub antris
128094. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1690 Proh! quantas manibus versata haec vitrea moles
1691 Notitias nobis rerum, quantam intulit artem,
1692 Dum lucem dissolvit, et in septena coegit
1693 Stamina partiri, et proprios disjungere cultus,
1694 Multiplices quanquam invitam et dediscere fraudes!
1695 Haud ego praetulerim, quidquid fabricasse sub antris
1696 Fertur Lemniacis olim faber ille Deorum
128095. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1691 Notitias nobis rerum, quantam intulit artem,
1692 Dum lucem dissolvit, et in septena coegit
1693 Stamina partiri, et proprios disjungere cultus,
1694 Multiplices quanquam invitam et dediscere fraudes!
1695 Haud ego praetulerim, quidquid fabricasse sub antris
1696 Fertur Lemniacis olim faber ille Deorum
1697 Mulciber artifici, qua cudit fulmina, dextra,
128096. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nostri
1700 Signa poli sublatam alte, caeloque locatam
1701 Non procul Andromedae, neque Persei vindicis igne,
1702 Vulgarem, nova si confundere tempora priscis,
1703 Et si nostra in eam transferre inventa liceret
1704 Aetatem, Bereniceo qua vertice crinem
1705 Abstulit ille Conon, caelique in fornice fixit.
1706 Non
128097. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1711 Qua venere, plagae proin egrediuntur in auras.
1712 Si, quam sunt primo in partem detorta, in eandem
1713 Post quoque franguntur, multum discedere fila
1714 Tum poterunt a se, et seorsum monstrare colores.
1715 Quare tum quodvis cum filum debeat oras
1716 Diversas petere egrediens, quam quo prius ibat
1717 Nondum contacto vitro, geminoque recedat
128098. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1719 Plus aliis violae lux pallida, rubraque contra,
1720 Nempe minus, clarae proin utraque frontis ab uno
1721 Vel simul exierint puncto, diversa petentes
1722 Disjungentur, et vitro si longius ipso
1723 Excipans, pariterque situ, pariterque colore
1724 Distabunt, oculosque lacesset quaeque sua vi.
1725 At si aequo propius sistas, a se omnia fila
128099. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1727 Ut color in medio permixtus praeferat albam
1728 Tum speciem, extremo sed limite utroque prope umbra
1729 Fundatur lux versicolor; rubra scilicet illinc,
1730 Hinc violae fulgens ritu, et prope utramque colores
1731 Permixti varii, quo diximus ordine nuper.
1732 Atque haec interdum multos res visa fefellit;
1733 Nam speciem, vitrum prope, protinus excipientes,
128100. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
utramque colores
1731 Permixti varii, quo diximus ordine nuper.
1732 Atque haec interdum multos res visa fefellit;
1733 Nam speciem, vitrum prope, protinus excipientes,
1734 Et tingi umbrarum tantum ad confinia lucem,et
1735 Omnia praeterea cernentes alba, putabant
1736 Gignier ex umbrae permixa luce colores;
1737 Et quia miscetur varie, variare nitorem.
128101. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Permixti varii, quo diximus ordine nuper.
1732 Atque haec interdum multos res visa fefellit;
1733 Nam speciem, vitrum prope, protinus excipientes,
1734 Et tingi umbrarum tantum ad confinia lucem,et
1735 Omnia praeterea cernentes alba, putabant
1736 Gignier ex umbrae permixa luce colores;
1737 Et quia miscetur varie, variare nitorem.
1738 Attamen et speciem cum
128102. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
protinus excipientes,
1734 Et tingi umbrarum tantum ad confinia lucem,et
1735 Omnia praeterea cernentes alba, putabant
1736 Gignier ex umbrae permixa luce colores;
1737 Et quia miscetur varie, variare nitorem.
1738 Attamen et speciem cum longius excipis illam,
1739 Exortis nimium ne fide coloribus ejus;
1740 Nam mage quid fallax est, quam natura colorum
128103. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad confinia lucem,et
1735 Omnia praeterea cernentes alba, putabant
1736 Gignier ex umbrae permixa luce colores;
1737 Et quia miscetur varie, variare nitorem.
1738 Attamen et speciem cum longius excipis illam,
1739 Exortis nimium ne fide coloribus ejus;
1740 Nam mage quid fallax est, quam natura colorum
1741 Concipe enim, tantum, quae fila rubentia multa
128104. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in partibus orbe
1773 Dimidio inflexo; procurrunt utraque recta
1774 Sed latera, atque orbes omnes radentia tangunt.
1775 Jam quia non parvi sunt orbes quique colorum,
1776 Et contra parvo fracti discrimine distant
1777 Finitimi, non quisque suo se fine tenebit,
1778 Sed spatia alterius pervadet multa, superque
1779 Fundetur, spatia interea et sua tincta videbit;
128105. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1776 Et contra parvo fracti discrimine distant
1777 Finitimi, non quisque suo se fine tenebit,
1778 Sed spatia alterius pervadet multa, superque
1779 Fundetur, spatia interea et sua tincta videbit;
1780 Fraternoque velut confundent foedere fines.
1781 Qui rubet, et violas simulat, dumtaxat in ora
1782 Extrema suus est, puraque in luce ibi fulget:
128106. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1778 Sed spatia alterius pervadet multa, superque
1779 Fundetur, spatia interea et sua tincta videbit;
1780 Fraternoque velut confundent foedere fines.
1781 Qui rubet, et violas simulat, dumtaxat in ora
1782 Extrema suus est, puraque in luce ibi fulget:
1783 At turbati alii: medio sed in orbe videtur
1784 Quisque suus
128107. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1795 Fucatos, gemina geminos hos arte, necesse est,
1796 Tollere conteris, quantum nempe ipsa sinet res.
1797 Quandoquidem ampli sunt, debebunt orbibus orbes
1798 Imponi; sed sunt ampli, et quia multa foramen
1799 Puncta gerit, nec jam paulum dimota vicissim;
1800 Et quia discurrunt diversis Solis ab oris
1801 Missa plagam fila in diversam, disque trahuntur.
128108. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sinet res.
1797 Quandoquidem ampli sunt, debebunt orbibus orbes
1798 Imponi; sed sunt ampli, et quia multa foramen
1799 Puncta gerit, nec jam paulum dimota vicissim;
1800 Et quia discurrunt diversis Solis ab oris
1801 Missa plagam fila in diversam, disque trahuntur.
1802 Primo proficies, iterumque iterumque foramen
1803 Si tenues, et puncta olli non multa relinquas,
128109. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1800 Et quia discurrunt diversis Solis ab oris
1801 Missa plagam fila in diversam, disque trahuntur.
1802 Primo proficies, iterumque iterumque foramen
1803 Si tenues, et puncta olli non multa relinquas,
1804 Ac tum longius a vitro excipiatur imago;
1805 Nam tenuati orbes a sese mutua longo
1806 Discendunt spatio diversi, abeuntque vicissim.
128110. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
munera Solis
1815 Dia sinat; nam quae de tota lampade Solis
1816 Advenere excerpta colorum fila, vicissim
1817 Singula cum varie discendat, lente necesse est
1818 Transmissa, et bis fracta ad se adducantur, et uno
1819 Conveniant spatio in tenui, propiusque locentur,
1820 Quodque suo junctum generi, pecudumque aviumque
1821 More gregi haerentum proprio, turmaeque suorum.
128111. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1815 Dia sinat; nam quae de tota lampade Solis
1816 Advenere excerpta colorum fila, vicissim
1817 Singula cum varie discendat, lente necesse est
1818 Transmissa, et bis fracta ad se adducantur, et uno
1819 Conveniant spatio in tenui, propiusque locentur,
1820 Quodque suo junctum generi, pecudumque aviumque
1821 More gregi haerentum proprio, turmaeque suorum.
128112. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
adstrictior, atque
1825 Clarior in septem notos, certosque colores,
1826 Quidam ut funiculus divisus: floribus illum
1827 Nuptae sponte velint vernis praeferre puellae,
1828 Et crines redimire suos, strophioque nitorem
1829 Addere, post sese in Nympharum inferre catervam.
1830 Cum divisa semel fuerint ita fulgida fila,
1831 Nequidquam rursus speres ea posse retexi.
128113. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1829 Addere, post sese in Nympharum inferre catervam.
1830 Cum divisa semel fuerint ita fulgida fila,
1831 Nequidquam rursus speres ea posse retexi.
1832 Propterea speculis et flectas, atque reflectas,
1833 Infringas triquetris et vitris, atque refringas,
1834 Non variata manent, propriosque invicta colores
1835 Servant et propriam vim, qua detorta recedunt.
128114. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1830 Cum divisa semel fuerint ita fulgida fila,
1831 Nequidquam rursus speres ea posse retexi.
1832 Propterea speculis et flectas, atque reflectas,
1833 Infringas triquetris et vitris, atque refringas,
1834 Non variata manent, propriosque invicta colores
1835 Servant et propriam vim, qua detorta recedunt.
1836 Ergo cuique colorem intrinsecus indidit illum
128115. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1832 Propterea speculis et flectas, atque reflectas,
1833 Infringas triquetris et vitris, atque refringas,
1834 Non variata manent, propriosque invicta colores
1835 Servant et propriam vim, qua detorta recedunt.
1836 Ergo cuique colorem intrinsecus indidit illum
1837 Ipsa, et vim certam filo natura nitenti;
1838 Extrorsum haud igitur tunc advenit aut color, aut vis,
128116. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1834 Non variata manent, propriosque invicta colores
1835 Servant et propriam vim, qua detorta recedunt.
1836 Ergo cuique colorem intrinsecus indidit illum
1837 Ipsa, et vim certam filo natura nitenti;
1838 Extrorsum haud igitur tunc advenit aut color, aut vis,
1839 Vitrea tranantur cum a lumine septa; videtur
1840 Nullus quin alius filis modus accidere unquam,
128117. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
super si namque papyro
1843 Funiculum excipas, factoque foramine filum
1844 Unum aliquod transire sinas, solumque subire
1845 Alterius jubeas vitri loca dura triquetri.
1846 Et solum infringi; frangetur quodque sua vi,
1847 Quodque suum educet, qualis fuit ante, colorem:
1848 Et quamvis una, parilive viaque plagaque
1849 Nunc rubicundus eat, viridis nunc, caeruleusve
128118. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
solumque subire
1845 Alterius jubeas vitri loca dura triquetri.
1846 Et solum infringi; frangetur quodque sua vi,
1847 Quodque suum educet, qualis fuit ante, colorem:
1848 Et quamvis una, parilive viaque plagaque
1849 Nunc rubicundus eat, viridis nunc, caeruleusve
1850 Trans vitrum splendor; viridi munus attamen ille,
1851 Caeruleo viridis refringitur; et rubicundus
128119. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1848 Et quamvis una, parilive viaque plagaque
1849 Nunc rubicundus eat, viridis nunc, caeruleusve
1850 Trans vitrum splendor; viridi munus attamen ille,
1851 Caeruleo viridis refringitur; et rubicundus
1852 Qui fuit ante, rubet quoque tum, viridisque virescit,
1853 Caeruleus, qui caeruleus jam venerat, exit.
1854 Ergo prius vitrum, radium dum frangeret, illi
128120. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1852 Qui fuit ante, rubet quoque tum, viridisque virescit,
1853 Caeruleus, qui caeruleus jam venerat, exit.
1854 Ergo prius vitrum, radium dum frangeret, illi
1855 Si varium induxisse modum, et tinxisse colore
1856 Diverso potuit; potuisset nunc quoque vitrum
1857 Hoc aliud viridi de luce effingere rubram,
1858 Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
128121. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illi
1855 Si varium induxisse modum, et tinxisse colore
1856 Diverso potuit; potuisset nunc quoque vitrum
1857 Hoc aliud viridi de luce effingere rubram,
1858 Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
1859 Caetera; vel contra de rubra, caeruleave,
1860 Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861 Septeno, formare, modove invertere demum
128122. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1855 Si varium induxisse modum, et tinxisse colore
1856 Diverso potuit; potuisset nunc quoque vitrum
1857 Hoc aliud viridi de luce effingere rubram,
1858 Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
1859 Caetera; vel contra de rubra, caeruleave,
1860 Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861 Septeno, formare, modove invertere demum
128123. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
contra de rubra, caeruleave,
1860 Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861 Septeno, formare, modove invertere demum
1862 Quocumque, et mutare. Colorum vel simul omnem
1863 Si recipis speciem, dimota nempe papyro,
1864 Vitro isto super, ast alia ratione locato,
1865 Compositum quam qua primam est, ut longa colorum
128124. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1872 Quod fieret, siquisque color transimissus in auras
1873 Sese in septenos alios mutare valeret.
1874 Proin vitrum trans se radium non tingit euntem,
1875 Verum dividit, et postquam diviserit omnem
1876 Fractum in nativos prorsus certosque colores,
1877 Nil erit, ulterius quod dividat; et licet istos
1878 Trans se aliud frangat, jam non transformat, ut ante.
128125. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1874 Proin vitrum trans se radium non tingit euntem,
1875 Verum dividit, et postquam diviserit omnem
1876 Fractum in nativos prorsus certosque colores,
1877 Nil erit, ulterius quod dividat; et licet istos
1878 Trans se aliud frangat, jam non transformat, ut ante.
1879 Sin transformet, ibi non est color ultimus ille,
1880 Editus ast aliis commixtis; nam velut alba
128126. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
colorum.
1888 Ergo ita compositum si pertransire colorem
1889 Claustra vitri efficias triquetri pellucida, abire
1890 In sua conspicies divisum elementa repente
1891 Flava, et caerulea: at media fac transeat ille,
1892 Qui viridis fulget parvae in regione columnae,
1893 Nil perages; unum viridemque tuebere semper;
1894 Quandoquidem nihil est, concreverit unde, nec ulla,
128127. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1905 Protinus obversum: quid mirum proinde, priori
1906 Si disjuncta aditu coeant post, conveniantque
1907 Binave, ternave in egressu? Ut serpentia latas
1908 Flumina per terras, varios et habentia fontes,
1909 Et varias huc atque illuc adeuntia gentes,
1910 Attamen ambages post magnas denique multa
1911 Occurrunt multis permiscentque agmina aquarum.,
128128. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
priori
1906 Si disjuncta aditu coeant post, conveniantque
1907 Binave, ternave in egressu? Ut serpentia latas
1908 Flumina per terras, varios et habentia fontes,
1909 Et varias huc atque illuc adeuntia gentes,
1910 Attamen ambages post magnas denique multa
1911 Occurrunt multis permiscentque agmina aquarum.,
1912 Congestumque simul portant vectigal in aequor.
128129. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1911 Occurrunt multis permiscentque agmina aquarum.,
1912 Congestumque simul portant vectigal in aequor.
1913 Sic quae prodibit de flava caeruleaque
1914 (Quae variis ibant maeandris intus, et una
1915 Conjungi poterant iterum, nectique vicissim)
1916 Extra lux viridis constabit, missaque vitrum
1917 Rursus trans aliud sua stamina bina retexet,
1918 Flava, et
128130. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et una
1915 Conjungi poterant iterum, nectique vicissim)
1916 Extra lux viridis constabit, missaque vitrum
1917 Rursus trans aliud sua stamina bina retexet,
1918 Flava, et caerulea. At si sint purissima vitri
1919 Corpora, qualia habet, terrasque Britannia in omnes
1920 Cocta suis mittit fornacibus, omnia cernes,
1921 Quae docui, atque rudi facies quoque cognita
128131. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1919 Corpora, qualia habet, terrasque Britannia in omnes
1920 Cocta suis mittit fornacibus, omnia cernes,
1921 Quae docui, atque rudi facies quoque cognita vulgo,
1922 Et pueris pariter mirantibus, atque puellis,
1923 Ut ludum ostendes facilem, et spectacula grata.
1924 Omnibus a filis candorem existere junctis
1925 Inter se, nitidumque jubar jam noscere possis,
128132. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1920 Cocta suis mittit fornacibus, omnia cernes,
1921 Quae docui, atque rudi facies quoque cognita vulgo,
1922 Et pueris pariter mirantibus, atque puellis,
1923 Ut ludum ostendes facilem, et spectacula grata.
1924 Omnibus a filis candorem existere junctis
1925 Inter se, nitidumque jubar jam noscere possis,
1926 Si dicenda velis tentare, itidemque colorum
128133. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
foramen
1951 Si lente moveas, ut possint omia fila,
1952 Nunc hoc, nunc illud, transmitti, transque meare,
1953 Nunc hoc, nunc illud filum apparebit ibidem.
1954 Rego et cum veniunt simul omnia, quodue suam vim
1955 Servat, ut est, quamvis ibi candens lux videatur:
1956 Singula namque, una cunctorum impulsibus inter
1957 Se junctis, nequeunt seorsum apparere, suaque
128134. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1956 Singula namque, una cunctorum impulsibus inter
1957 Se junctis, nequeunt seorsum apparere, suaque
1958 Discerni forma; debent proin cudere quandam
1959 Notitiam in nobis communem, et suppeditare
1960 Non alium, nisi quem lux poscit candida, sensum.
1961 Paulatim sed si sursum deorsumque foramen.
1962 Non moveas, dextra verum celerante, colores
1963 Nunc
128135. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1962 Non moveas, dextra verum celerante, colores
1963 Nunc hos, nunc illos quanquam transire necesse est,
1964 Nec chartam imbuere una omnes; tamen esse videtur
1965 Candor ibi, languens verum, et pallentior, ante
1966 Quam fuit; ipsi etenim celeri ratione colores
1967 Cum sibi succedant, fit, uti, quae plaga prioris
1968 In nostras acies advenit, tempore puncto
128136. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
prioris
1968 In nostras acies advenit, tempore puncto
1969 Deleri nequeat, sed duret, deinde sequentis
1970 Altera dum veniat, porro altera deinde sequentis,
1971 Septima et extremi demum; sensum simul omnes
1972 Propterea impellant, ut candor percipiatur;
1973 Sensus enim in nobis non interrumpitur iste,
1974 Quanquam interrupti veniunt, fugiuntque colores:
128137. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1980 Hac illac inflecte movens; nunc illa, necesse est,
1981 Nunc obliqua cadant magis haec; nunc proinde ruborem
1982 Aspicias, aliis obliquior ictibus ictus
1983 Rubri cum fuerit fili, et spatiosior idem;
1984 Nunc alio trahitur violae lux pallida motu,
1985 Scilicet obliqua cum silum hoc incidit ora.
1986 Adde, quod, albentem si filis omnibus una
128138. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1992 Transpicis hunc, inquam, simili ratione locato
1993 Si vitro, mixta in eandorem fila coibunt.
1994 Nam vitrum hoc aliud, quod primum struxerat illud,
1995 Destruet, et junget divisos ante colores.
1996 Praeterea hoc peragunt multi, ut duo viva duobus
1997 Transmittant triquetris radiorum spicula vitris,
1998 Quorum unum dum sursum aciem convertit acutam,
128139. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cogi de gente superbum
2018 In Thracem vidisti acies, unde horrida bella
2019 Sanguineusque instat Mavros, effervere signis
2020 Agmina quaeque suis, et versicoloribus armis,
2021 Nempe hac caeruleas, hac rubras ire phalanges,
2022 Hac canas, viridesque; suo quamque ordine ferri,
2023 Et glomerare suos motus, et inire figuras;
128140. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
signis
2020 Agmina quaeque suis, et versicoloribus armis,
2021 Nempe hac caeruleas, hac rubras ire phalanges,
2022 Hac canas, viridesque; suo quamque ordine ferri,
2023 Et glomerare suos motus, et inire figuras;
2024 Interdum et si forte ausint confundier omnes
2025 Una omnes, atque hac illac discurrere mixtim;
2026 Classica concinuere, ducum vox effera crudo
128141. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2020 Agmina quaeque suis, et versicoloribus armis,
2021 Nempe hac caeruleas, hac rubras ire phalanges,
2022 Hac canas, viridesque; suo quamque ordine ferri,
2023 Et glomerare suos motus, et inire figuras;
2024 Interdum et si forte ausint confundier omnes
2025 Una omnes, atque hac illac discurrere mixtim;
2026 Classica concinuere, ducum vox effera crudo
128142. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2021 Nempe hac caeruleas, hac rubras ire phalanges,
2022 Hac canas, viridesque; suo quamque ordine ferri,
2023 Et glomerare suos motus, et inire figuras;
2024 Interdum et si forte ausint confundier omnes
2025 Una omnes, atque hac illac discurrere mixtim;
2026 Classica concinuere, ducum vox effera crudo
2027 Imperio intonuit, ruit ad sua signa repente,
128143. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
confundier omnes
2025 Una omnes, atque hac illac discurrere mixtim;
2026 Classica concinuere, ducum vox effera crudo
2027 Imperio intonuit, ruit ad sua signa repente,
2028 Et locat armorum noto sese ordine miles:
2029 Apparent propria certae in legione cohortes.
2030 At quid fiat, ubi non omnia fila vicissim,
2031 Sed quaedam miscentur, habe. Lens fila papyro
128144. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in objecta jubar efficientia, ut ante,
2033 Obstruat at lamella, foramina multa tamen quae
2034 Interspersa habeat, perque haec transimittere fila
2035 Tu facias, quaecumque velis, et sistere bina,
2036 Ternave se charta; de binis queislibet istis
2037 Aspicies aut de ternis, quis surgat ibidem
2038 Tum color admixtis, de septem scilicet uni
2039 Num
128145. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2044 Nec quemquam e septem nativis denique fucis.
2045 Juverit hic etiam, quantum, cognosse, recedant,
2046 Alter ab alterius quavis regione, colores
2047 Oblonga in specie, et regio quam cuique sit ampla.
2048 Illum igitur tractum in partes si dividis octo
2049 Omnem; pars harum tantum una rubebit, et una
2050 Aurea erit, scindis si in partes tresque decemque;
128146. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2046 Alter ab alterius quavis regione, colores
2047 Oblonga in specie, et regio quam cuique sit ampla.
2048 Illum igitur tractum in partes si dividis octo
2049 Omnem; pars harum tantum una rubebit, et una
2050 Aurea erit, scindis si in partes tresque decemque;
2051 Cunctis flavescet de septem partibus una;
2052 Unaque erit de sex viridis; parilique subibit
2053 Caerulea
128147. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
rebus mirabile in istis;
2057 Congruere haec lucis nempe intervalla videntur
2058 Vocum intervallis, unde eduxere lepores
2059 Organici melicos, artem et fecere canoram.
2060 Nam si per duplicem tractum, quo longa colorum
2061 Est series, chordam extendas quamcumque rubenti
2062 Productam a latere, et signes, cuiusque coloris
128148. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2059 Organici melicos, artem et fecere canoram.
2060 Nam si per duplicem tractum, quo longa colorum
2061 Est series, chordam extendas quamcumque rubenti
2062 Productam a latere, et signes, cuiusque coloris
2063 Respondens ubi sit limes; jam limite chorda
2064 Discreta est vario, spatiis quibus ipsa tremiscens
2065 Tot variata, dabit totidem discrimina vocum
128149. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2065 Tot variata, dabit totidem discrimina vocum
2066 Illa eadem, repetunt iterum assurgente, iterumque
2067 Quam voce, ediscunt qui primum hanc flectere cantu.
2068 Et quoniam illo ipso tantum discrimine consit
2069 Omne melos, quod vel digitis, vel pectinis ictu,
2070 Setisve, aut pinnis salientibus, aut animae vi
2071 Elicimus; pariter simili a discrimine
128150. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
undem voluptas,
2077 Nec captum visum est turmatim currere vulgus
2078 Ad mutum genus Harmoniae, cantusque colorum,
2079 Fucatumque melos, ut currere saepe videmus,
2080 Et repsere cavi late spatia ampla theatri,
2081 Plaudereque ad numeros sidium, vocumque liquentum;
2082 Dispar sensus enim est oculorum prorsus ab illo,
2083 Qui geminas aures insedit, proinde nec
128151. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Miscere, ipsorum medium commune, necesse est,
2095 Invenias gravitatis; in id tum totius orbis
2096 A medio puncto rectum protende meatum,
2097 Et pergens excurre ultra, dum transeat oris
2098 Inflexis circum; jam pars trajecta coloris
2099 Inscriptum quod nomen habebit, is exoriturus
2100 Est color: a medio quae tum est distantia puncto
128152. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2106 Illuc dirigitur proin, qui duo puncta meatus
2107 Mutua nectit, ubi est ejus natura coloris,
2108 Viribus a mixtis qui, vis ut tertia, prodit,
2109 Metiturque novam vim, quanto et polleat ictu.
2110 Si septem exoptes omnes miscere colores,
2111 Omnes percipies aequatas undique vires
2112 Orbem pertrahere, et medium gravitatis habere
2113 Orbe itidem
128153. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
prodit,
2109 Metiturque novam vim, quanto et polleat ictu.
2110 Si septem exoptes omnes miscere colores,
2111 Omnes percipies aequatas undique vires
2112 Orbem pertrahere, et medium gravitatis habere
2113 Orbe itidem in medio, quo candor proinde refertur.
2114 Est tamen hic quiddam, quod non ratione tenetur
2115 Hac ipsa, sed subtrahitur, longeque recedit.
128154. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2117 Scilicet ulla tibi candorem; frontibus at quae
2118 Orbe super distant adversis, edere certe
2119 Hunc debent; medium siquidem gravitatis eorum
2120 Orbe coit medio: et violae lux mixta rubore
2121 Elicit hand ullum septeno ex ordine fucum;
2122 At diversus ab his prodit; tamen arte, necesse est,
2123 Quam doceo, hac ipsa e septenis prodeat unus.
128155. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2143 Corpora nec jam alio posse illustrata videri
2144 Esse colore, redit quam qui dispulsus in auris
2145 Ipsorum a facie, manifestum hoc percipe pacto.
2146 Pannum extende rubentem, et fac, superincidat unum
2147 Nunc hoc, nunc illud silum, qua diximus arte
2148 Lumine per vitrum diviso; protinus omnes
2149 Nunc hos, nunc seorsum praeferre videbitur illos,
128156. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fronte rubentum
2158 Major erit, major viridi de fronte virentum.
2159 Jam quae corpora sunt candentia, nonne videmus
2160 Rejicere ubertim debere a se omnia fila,
2161 Et, quae corpora sunt contra nigrantia, nullum?
2162 E certa nequeat natura proinde colorum
2163 Esse niger color, et candens; hic namque colores
2164 Colligit una omnes in se, caret omnibus ille:
128157. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videmus
2160 Rejicere ubertim debere a se omnia fila,
2161 Et, quae corpora sunt contra nigrantia, nullum?
2162 E certa nequeat natura proinde colorum
2163 Esse niger color, et candens; hic namque colores
2164 Colligit una omnes in se, caret omnibus ille:
2165 Cur caret? Idcirco quia, quos excepit, eosdem
2166 Intra se retinet corpus: proin solis ad ictus
128158. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
colore,
2170 Aspices, qua est cana, repellere lucida tela,
2171 Qua nigra, exuri, doctis nec parcere sensis
2172 Vim lucis validam: praeclare dicta calescunt
2173 Protinus, et celeri tolluntur in aera sumo;
2174 Nam, qua cana, statim non ire sub intima perfert
2175 Reflexos radios, nec vulnere laeditur alto.
2176 Quin magis
128159. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2175 Reflexos radios, nec vulnere laeditur alto.
2176 Quin magis expellunt quemvis, quae cana, colorem,
2177 Corpora, quam proprium, quae sunt una illita fuco,
2178 Nam minium, et canam si rubra ad fila papyrum
2179 Exponis, videas illam, magis esse rubentem,
2180 Quam minium; quare si fila rubentia cana
2181 Agmine majori saliant, quam fronte rubenti,
128160. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quae mage frangi
2206 Possunt, extremo linquent in limite sola,
2207 Fracta minus quae sunt, alio haud confusa colore.
2208 Sic fucata illos signabit simbria fines
2209 Alba et nigra inter loca; sic ubicumque minorem est
2210 Transitus ad lucem, duci quoque simbria debet,
2211 Non tam clara tamen, neque vivo tincta colore;
2212 Nam quae fila locis a splendidioribus adsunt
128161. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2240 Distinctam effigiem post sese formet, oportet.
2241 Ergo, haec effigies quam sit dimota, requirens,
2242 Candentem abducas tabulam, contraque reducas,
2243 Donec splendidior super, et distinctior illa
2244 Incidat (agnosces quod nigri a staminis una
2245 Ductibus illapsis; nimirum clarius ipsum
2246 Qua regione queas stamen deprendere); ductus
128162. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2249 Paulo cum fuerit; sunt at quae stamina parte
2250 Tunc in purpurea, contra confusa videbis.
2251 Adducta lenti tabula mutabitur ordo,
2252 Et fient clara hic, illic confusa vicissim.
2253 Purpurea effigies igitur vicinior exit,
2254 Quam quae est rubra; vides proin inter lucida fila,
2255 A rebus quaecumque oculos emissa lacessunt,
128163. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2269 Qui sunt a Phoebi decerpti crine fluenti.
2270 Hanc tu fucato varie tentare queas rem
2271 Pulvere, commiscens una, versansque vicissim,
2272 Post servans, quid fiat, et incidat inde coloris
2273 Quae species nostrum ad sensum, quae forma lacessat.
2274 Rerum harum inventor tentavit primus, et omni
2275 Propterea hac voluit nos cura exsolvere solers.
128164. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
commiscens una, versansque vicissim,
2272 Post servans, quid fiat, et incidat inde coloris
2273 Quae species nostrum ad sensum, quae forma lacessat.
2274 Rerum harum inventor tentavit primus, et omni
2275 Propterea hac voluit nos cura exsolvere solers.
2276 Ille colorato vario de pulvere, ut esset
2277 In speciem similis de septem quilibet uni,
2278 Excerpsit
128165. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
solers.
2276 Ille colorato vario de pulvere, ut esset
2277 In speciem similis de septem quilibet uni,
2278 Excerpsit partes, quantas par esse putavit
2279 Pro fuco cuiusque, et versans miscuit una:
2280 Ac tum cernere erat cinerum, lapidisve colorem
2281 Contusi, nec non et nostris ut in unguibus albet
2282 Murinus, coenosus, et a candore nivali
128166. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2278 Excerpsit partes, quantas par esse putavit
2279 Pro fuco cuiusque, et versans miscuit una:
2280 Ac tum cernere erat cinerum, lapidisve colorem
2281 Contusi, nec non et nostris ut in unguibus albet
2282 Murinus, coenosus, et a candore nivali
2283 Distans; quandoquidem si candidus ille fuisset
2284 Commixtus pulvis, jecisset quaelibet ejus
128167. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2279 Pro fuco cuiusque, et versans miscuit una:
2280 Ac tum cernere erat cinerum, lapidisve colorem
2281 Contusi, nec non et nostris ut in unguibus albet
2282 Murinus, coenosus, et a candore nivali
2283 Distans; quandoquidem si candidus ille fuisset
2284 Commixtus pulvis, jecisset quaelibet ejus
2285 Ad nostras facies pars ubertim omnia fila;
2286 At
128168. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2286 At quia quaeque suo ejusdem pars tincta colore est,
2287 Omnia non mittit, sed quae sua, caetera sorbet;
2288 Proterea languens species est, quamlibet alba.
2289 Ut tamen albescat magis, et splendescat abunde,
2290 Fac Solis radius mixtum immittatur acervum
2291 Tum super; hoc etenim, quod deerit, lumine vivo
2292 Pensabis; nitidae lux
128169. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
immittatur acervum
2291 Tum super; hoc etenim, quod deerit, lumine vivo
2292 Pensabis; nitidae lux aequa papyro.
2293 Sed quas miscuerit tentans res, et quota, dicam,
2294 Miscenda illarum pars sit cuiusque; libebit
2295 Ut tibi si tentare, oculisque exponere cuncta,
2296 Res aptas sine fraude queas praescire, modosque.
128170. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2294 Miscenda illarum pars sit cuiusque; libebit
2295 Ut tibi si tentare, oculisque exponere cuncta,
2296 Res aptas sine fraude queas praescire, modosque.
2297 Partem unam minii confunde, et quinque viroris
2298 Ex aere educti, color ut murinus in oras
2299 Prodeat; utraque enim varios res ista colores
2300 In sese cohibet; tamen, id splendentius ipsum
128171. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2307 Fuscatum penitus: minio sine deinde sed istam
2308 Rem melius, certamque magis, notamque probabis.
2309 Auri paulatim pigmento purpura quaedam est
2310 Adjicienda nitens, et lumine splendida vivo,
2311 Qualem saepe adhibent Pictores: desinat illud
2312 Dum flavescere jam, trahere incoeptetque ruborem
2313 Pallentem ante oculos: tam tenuiter at rubicundus
128172. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2325 Deduces, varia rerum de fronte colores
2326 Qui saliunt, unam naturam prorsus habere,
2327 Atque illos, solis quos ore reteximus haustos;
2328 Nempe color suus est, et constans omnis ubisque.
2329 Quid magis incertum contra, variabile, fallax
2330 Creditur, atque adeo quod vanum, et constet inane,
2331 Quam late
128173. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
haustos;
2328 Nempe color suus est, et constans omnis ubisque.
2329 Quid magis incertum contra, variabile, fallax
2330 Creditur, atque adeo quod vanum, et constet inane,
2331 Quam late fusi per corpora multa colores?
2332 Non minus ast ad res trahimur plerumque colore,
2333 Addimus atque illinc pretium: sic scilicet ipsa
128174. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2331 Quam late fusi per corpora multa colores?
2332 Non minus ast ad res trahimur plerumque colore,
2333 Addimus atque illinc pretium: sic scilicet ipsa
2334 Judicia in nobis pugnant, dissentit et ullis
2335 Non animus rebus tam crebro, quam sibi, noster.
2336 Gemmea fors primum commendavere colores
2337 Saxa, ut post essent digitis gestata Potentum,
2338 Et potiora
128175. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dissentit et ullis
2335 Non animus rebus tam crebro, quam sibi, noster.
2336 Gemmea fors primum commendavere colores
2337 Saxa, ut post essent digitis gestata Potentum,
2338 Et potiora inter muliebrem credita mundum.
2339 Forsan et argento laus hinc est maxima, et auro,
2340 Ista altricis uti prae terrae saepe feramus
2341 Jugeribus, saepe et vitae; nam fulgida propter
128176. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sibi, noster.
2336 Gemmea fors primum commendavere colores
2337 Saxa, ut post essent digitis gestata Potentum,
2338 Et potiora inter muliebrem credita mundum.
2339 Forsan et argento laus hinc est maxima, et auro,
2340 Ista altricis uti prae terrae saepe feramus
2341 Jugeribus, saepe et vitae; nam fulgida propter
2342 Isthaec infidis animam committimus undis,
128177. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2336 Gemmea fors primum commendavere colores
2337 Saxa, ut post essent digitis gestata Potentum,
2338 Et potiora inter muliebrem credita mundum.
2339 Forsan et argento laus hinc est maxima, et auro,
2340 Ista altricis uti prae terrae saepe feramus
2341 Jugeribus, saepe et vitae; nam fulgida propter
2342 Isthaec infidis animam committimus undis,
2343 Atque aliis
128178. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2338 Et potiora inter muliebrem credita mundum.
2339 Forsan et argento laus hinc est maxima, et auro,
2340 Ista altricis uti prae terrae saepe feramus
2341 Jugeribus, saepe et vitae; nam fulgida propter
2342 Isthaec infidis animam committimus undis,
2343 Atque aliis alacres ultro queiscumque periclis:
2344 Auri ne splendor minuatur, parcit abuti,
128179. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
abuti,
2345 Nec stomacho rabiem, cute nec dispellere avarus
2346 Frigora vult; metuit cunctos, terraque recondit.
2347 Foemineo in vultu suavis color excitat ignes,
2348 Et qui est caeruleis, vel nigris splendor ocellis,
2349 Et qui candida staventes per colla capilli
2350 Intextis fluitant nodis, auroque revinctis.
2351 Hinc placuisse studens fallendi protinus artem
128180. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
avarus
2346 Frigora vult; metuit cunctos, terraque recondit.
2347 Foemineo in vultu suavis color excitat ignes,
2348 Et qui est caeruleis, vel nigris splendor ocellis,
2349 Et qui candida staventes per colla capilli
2350 Intextis fluitant nodis, auroque revinctis.
2351 Hinc placuisse studens fallendi protinus artem
2352 Edocta est mulier; frontem linit, oraque fuco,
128181. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
colla capilli
2350 Intextis fluitant nodis, auroque revinctis.
2351 Hinc placuisse studens fallendi protinus artem
2352 Edocta est mulier; frontem linit, oraque fuco,
2353 Et fuscam faciem, et vergentes occulit annos.
2354 Quin et amicitas color unus conciliasse
2355 Dicitur interdum; virtutem nempe putamus
2356 Pulchra sub specie, vultuque latere decoro.
128182. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2350 Intextis fluitant nodis, auroque revinctis.
2351 Hinc placuisse studens fallendi protinus artem
2352 Edocta est mulier; frontem linit, oraque fuco,
2353 Et fuscam faciem, et vergentes occulit annos.
2354 Quin et amicitas color unus conciliasse
2355 Dicitur interdum; virtutem nempe putamus
2356 Pulchra sub specie, vultuque latere decoro.
128183. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2351 Hinc placuisse studens fallendi protinus artem
2352 Edocta est mulier; frontem linit, oraque fuco,
2353 Et fuscam faciem, et vergentes occulit annos.
2354 Quin et amicitas color unus conciliasse
2355 Dicitur interdum; virtutem nempe putamus
2356 Pulchra sub specie, vultuque latere decoro.
2357 Ostendit quidam aspectu, quia deficit ipsi
128184. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
color unus conciliasse
2355 Dicitur interdum; virtutem nempe putamus
2356 Pulchra sub specie, vultuque latere decoro.
2357 Ostendit quidam aspectu, quia deficit ipsi
2358 Et color, et pulchro veniens de corpore virtus.
2359 Propterea in nostris quoque vestibus addimus auro
2360 Argentum, clarosque alios, rutilosque colores,
2361 Ingredimur cum conventus, spectacula,
128185. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unus conciliasse
2355 Dicitur interdum; virtutem nempe putamus
2356 Pulchra sub specie, vultuque latere decoro.
2357 Ostendit quidam aspectu, quia deficit ipsi
2358 Et color, et pulchro veniens de corpore virtus.
2359 Propterea in nostris quoque vestibus addimus auro
2360 Argentum, clarosque alios, rutilosque colores,
2361 Ingredimur cum conventus, spectacula, pomas,
128186. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2359 Propterea in nostris quoque vestibus addimus auro
2360 Argentum, clarosque alios, rutilosque colores,
2361 Ingredimur cum conventus, spectacula, pomas,
2362 Atque ideo a sociis plausum, et speramus honores.
2363 Suavius incolimus fulgenita marmore tecta
2364 Diversus vecto procul oris, textilibusque
2365 Picturis exornata, et laquearibus aureis.
2366 Quam
128187. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2362 Atque ideo a sociis plausum, et speramus honores.
2363 Suavius incolimus fulgenita marmore tecta
2364 Diversus vecto procul oris, textilibusque
2365 Picturis exornata, et laquearibus aureis.
2366 Quam sensu per res inducimur uno,
2367 Bruta ut saecla solent animantur; invertimus omnem
2368 Sic miseri naturam, et nostra
128188. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et laquearibus aureis.
2366 Quam sensu per res inducimur uno,
2367 Bruta ut saecla solent animantur; invertimus omnem
2368 Sic miseri naturam, et nostra haud vivimus arte.
2369 Si quicumque color perfunderet unicus omnes
2370 Undique res, uno si nos et picta colore
2371 Cuncta videremus, quae mundo corpora constant,
128189. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
invertimus omnem
2368 Sic miseri naturam, et nostra haud vivimus arte.
2369 Si quicumque color perfunderet unicus omnes
2370 Undique res, uno si nos et picta colore
2371 Cuncta videremus, quae mundo corpora constant,
2372 Haud secus ac faciunt arquati, lurida circum
2373 Omnia cernentes, discrimina perciperemus
128190. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2372 Haud secus ac faciunt arquati, lurida circum
2373 Omnia cernentes, discrimina perciperemus
2374 Vix, cinctis quae sunt late rebusque, locisque,
2375 Et semper similis mundi taederet amictus:
2376 Diversa at quoniam late depicta videmus
2377 Omnia lice, fit, ut menti jucunda voluptas
2378 Incidat, et magni placeant spectacula mundi,
128191. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
rebusque, locisque,
2375 Et semper similis mundi taederet amictus:
2376 Diversa at quoniam late depicta videmus
2377 Omnia lice, fit, ut menti jucunda voluptas
2378 Incidat, et magni placeant spectacula mundi,
2379 Scenaque tam vasti semper variata theatri.
2380 Hinc est pulchra dies, nostris velamine dempto,
2381 Quandoquidem ante oculos terram, mare, nubila profert
128192. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est pulchra dies, nostris velamine dempto,
2381 Quandoquidem ante oculos terram, mare, nubila profert
2382 Tot mutata modis, radiisque tot illita lucis:
2383 Nox quoque pulchra, aperit quia caelum et lucida signa:
2384 Nocte dies tamen est multo jucundior ipsa,
2385 Quod longe varios praemonstrat amica colores.
2386 Praeferimus ver autumno, brumaeque nivali, et
128193. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Nox quoque pulchra, aperit quia caelum et lucida signa:
2384 Nocte dies tamen est multo jucundior ipsa,
2385 Quod longe varios praemonstrat amica colores.
2386 Praeferimus ver autumno, brumaeque nivali, et
2387 Mensibus aestiferis, quia plus variante colore
2388 Vestit humum: matres obeunt, hilaresque puellae,
2389 Insultantque leves prato, et solantur amorem:
2390 Tunc
128194. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2386 Praeferimus ver autumno, brumaeque nivali, et
2387 Mensibus aestiferis, quia plus variante colore
2388 Vestit humum: matres obeunt, hilaresque puellae,
2389 Insultantque leves prato, et solantur amorem:
2390 Tunc etenim quidam diffunditur undique risus,
2391 Laetaque naturae tum passim gandia gliscunt,
2392 Tum Venus exercet pecudes, volucresque, ferasque,
128195. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nova prodit in auras.
2394 Est animi in nobis index color, ira rubentes
2395 Efficit, intus edax odium a livore, latensque
2396 Invidia arguitur, pallor designat amorem,
2397 Et desiderum, quidam oris gaudia splendor.
2398 Hinc ars est varios animorum noscere motus
2399 In nobis, et naturam, et deprendere mores.
2400 Est regio in terris, quo cum locus inter amantes
128196. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
latensque
2396 Invidia arguitur, pallor designat amorem,
2397 Et desiderum, quidam oris gaudia splendor.
2398 Hinc ars est varios animorum noscere motus
2399 In nobis, et naturam, et deprendere mores.
2400 Est regio in terris, quo cum locus inter amantes
2401 Non datur alloquio, Mulier transmittit habendum
2402 Florum fasciculum, multa prius arte colores
128197. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2396 Invidia arguitur, pallor designat amorem,
2397 Et desiderum, quidam oris gaudia splendor.
2398 Hinc ars est varios animorum noscere motus
2399 In nobis, et naturam, et deprendere mores.
2400 Est regio in terris, quo cum locus inter amantes
2401 Non datur alloquio, Mulier transmittit habendum
2402 Florum fasciculum, multa prius arte colores
128198. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2403 Intexens varios, digitisque loquentibus aptans;
2404 Spem, desideriumque, timores exprimit, iras,
2405 Crudelemque vocat, nocturnaque somnia narrat,
2406 Et, rata sint, poscit; qua porro conveniatur
2407 Arte, docet, demum amplexus, atque oscula mittit.
2408 Ingeniosus amor, Veneris qui furta ministris
128199. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ministris
2409 Floribus instituens affectus, verbaque pingit.
2410 At ne, quos praefers aliis, debere colores
2411 Per sese credas praeferrier; omnibus aequa est
2412 Natura, et nullum commendat, pulchrior ut sit,
2413 Gratior et nobis; sensus discrimina noster
2414 Ista parit, varia pro re, pro tempore, et usu,
2415 Pro regione loci varia. Nos turpia fuemus
128200. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pingit.
2410 At ne, quos praefers aliis, debere colores
2411 Per sese credas praeferrier; omnibus aequa est
2412 Natura, et nullum commendat, pulchrior ut sit,
2413 Gratior et nobis; sensus discrimina noster
2414 Ista parit, varia pro re, pro tempore, et usu,
2415 Pro regione loci varia. Nos turpia fuemus
2416 Aethiopum, quia sunt fusca, et nigrantia membra,
128201. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2411 Per sese credas praeferrier; omnibus aequa est
2412 Natura, et nullum commendat, pulchrior ut sit,
2413 Gratior et nobis; sensus discrimina noster
2414 Ista parit, varia pro re, pro tempore, et usu,
2415 Pro regione loci varia. Nos turpia fuemus
2416 Aethiopum, quia sunt fusca, et nigrantia membra,
2417 Dicere, et haec pueris monstramus, ut horrida longe;
2418
128202. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2413 Gratior et nobis; sensus discrimina noster
2414 Ista parit, varia pro re, pro tempore, et usu,
2415 Pro regione loci varia. Nos turpia fuemus
2416 Aethiopum, quia sunt fusca, et nigrantia membra,
2417 Dicere, et haec pueris monstramus, ut horrida longe;
2418 Illi horrent, vultumque avertunt, tartareisque
2419 Erupisse putant specubus, stygiaque palude.
128203. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
noster
2414 Ista parit, varia pro re, pro tempore, et usu,
2415 Pro regione loci varia. Nos turpia fuemus
2416 Aethiopum, quia sunt fusca, et nigrantia membra,
2417 Dicere, et haec pueris monstramus, ut horrida longe;
2418 Illi horrent, vultumque avertunt, tartareisque
2419 Erupisse putant specubus, stygiaque palude.
2420 At suus Aethiopi est color optimus; illinit hic
128204. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2424 Ne tu forte putes poenam his, scelerisque luelam
2425 Esse colorem atrum, neu fastus Cassiopeae
2426 Objicias populis; nam poenae quod genus istud,
2427 Quae placeat? Num poena sit et candentibus esse?
2428 At neque fuscari tantum propioris ob ictus
2429 Solis eos credas; non tam nigrare videmus
2430 Quippe alias gentes, quamvis par serveat aestus,
128205. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2435 Progrediens videas, obeundoque ipse nitesces,
2436 Atque erit ursorum timeas ubi corpora cana:
2437 Adde soli naturam, adde aeris, atque alia adde,
2438 Quae valeant nigrum facere, et servare colorem
2439 Omnia. De nigris ibi nigra parentibus exit
2440 Progenies nigros itidem paritura nepotes,
2441 Ex albis hic ut veniunt genitoribus albi.
2442 At si
128206. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2449 Suadent propterea, ditescere prole Parentes
2450 Pulchra si cupiunt, juvenes ante ora decoros
2451 Ut faciant obversari, pictisve tabellis
2452 Ut Veneris spectent, aptos et Adonidis artus.
2453 Contendunt hanc vim Matris transferre animantum
2454 Ad brutum pariter genus; et si proinde catellos
2455 Formosos nasci cupiant, atque addere tauris
128207. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2451 Ut faciant obversari, pictisve tabellis
2452 Ut Veneris spectent, aptos et Adonidis artus.
2453 Contendunt hanc vim Matris transferre animantum
2454 Ad brutum pariter genus; et si proinde catellos
2455 Formosos nasci cupiant, atque addere tauris
2456 Si speciem, vel equis orituris denique raram,
2457 Profecisse putant deducta hinc scilicet arte.
128208. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
catellos
2455 Formosos nasci cupiant, atque addere tauris
2456 Si speciem, vel equis orituris denique raram,
2457 Profecisse putant deducta hinc scilicet arte.
2458 Quin et aves quibus est studium nutrire canoras,
2459 Quas fortunata de valle Canaria mittit
2460 Insula, uti laeto soboles ea pulchrior ortu
2461 Adveniat, venerem exercentes vere tepenti,
128209. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
studium nutrire canoras,
2459 Quas fortunata de valle Canaria mittit
2460 Insula, uti laeto soboles ea pulchrior ortu
2461 Adveniat, venerem exercentes vere tepenti,
2462 Et blandas molli versantes pectore curas
2463 Pingunt, et pennis miscent variantque colores
2464 Multiplices, tales ut pulli deinde creentur.
2465 Atque ita componat plumas natura imitatrix.
128210. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Canaria mittit
2460 Insula, uti laeto soboles ea pulchrior ortu
2461 Adveniat, venerem exercentes vere tepenti,
2462 Et blandas molli versantes pectore curas
2463 Pingunt, et pennis miscent variantque colores
2464 Multiplices, tales ut pulli deinde creentur.
2465 Atque ita componat plumas natura imitatrix.
2466 Quidquid id est, ne multa statim, cave, prodita credas;
128211. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
credas;
2467 Nam crebro, nusquam quae fiunt, facta feruntur.
2468 Scilicent approperat qui causas reddere rerum
2469 Cunctarum, quidquid vulgi sermone feratur,
2470 Arripit, et credit, tum causam quaerit, et instat
2471 Noctes, atque dies in terram lumina figens;
2472 Non res, non rumor vulgi ille expenditur ante;
2473 Nam metuit, ne si dubitet, nescire putetur.
128212. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2467 Nam crebro, nusquam quae fiunt, facta feruntur.
2468 Scilicent approperat qui causas reddere rerum
2469 Cunctarum, quidquid vulgi sermone feratur,
2470 Arripit, et credit, tum causam quaerit, et instat
2471 Noctes, atque dies in terram lumina figens;
2472 Non res, non rumor vulgi ille expenditur ante;
2473 Nam metuit, ne si dubitet, nescire putetur.
2474 Crebro
128213. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possint
2494 Idcirco varia, inque acies immittere nostras.
2495 Vulgus at haerentes hinc rebus percipite sse,
2496 Interiusque etiam clausos, altosque colores,
2497 Et veluti quandam sese disfundere formam,
2498 Aut involventem fucatam corpora vestem,
2499 Non abeunte abeat quae lumine, nec veniente
2500 Adveniat, sed non possit sine luce videri.
128214. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sese disfundere formam,
2498 Aut involventem fucatam corpora vestem,
2499 Non abeunte abeat quae lumine, nec veniente
2500 Adveniat, sed non possit sine luce videri.
2501 Et quia naturam distinguere corpora fuco
2502 Sic videt, et credit; distingui nostra colore
2503 Officia, atque artes hominum vult. Purpura vestit
2504 Induperatores: color agmina signat amica,
128215. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vestem,
2499 Non abeunte abeat quae lumine, nec veniente
2500 Adveniat, sed non possit sine luce videri.
2501 Et quia naturam distinguere corpora fuco
2502 Sic videt, et credit; distingui nostra colore
2503 Officia, atque artes hominum vult. Purpura vestit
2504 Induperatores: color agmina signat amica,
2505 Atque adversa virum, distantque colore profanis
128216. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2503 Officia, atque artes hominum vult. Purpura vestit
2504 Induperatores: color agmina signat amica,
2505 Atque adversa virum, distantque colore profanis
2506 Sacrifici, et qui sunt divina ad munera lecti,
2507 Quique Magistratus, gerere, et qui condere leges,
2508 Juraque qui diae praescribcre Relligionis,
2509 Quique docere rudes, qui sancto vivere ritu.
128217. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2504 Induperatores: color agmina signat amica,
2505 Atque adversa virum, distantque colore profanis
2506 Sacrifici, et qui sunt divina ad munera lecti,
2507 Quique Magistratus, gerere, et qui condere leges,
2508 Juraque qui diae praescribcre Relligionis,
2509 Quique docere rudes, qui sancto vivere ritu.
2510 Num tamen infundit mores color, interiusque.
128218. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2514 Pallia demittuntur, erit, cur credere possis
2515 Sanctam obvolvi animam? Nimium ne crede colori:
2516 Res infida quidem est, pulchro sub cortice amarum
2517 Saepe latet, tegitur saepe et sub floribus anguis,
2518 Atque errasse lupi sub ovilla pelle feruntur.
128219. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
LIBER OCTAVUS.
1 Vicina quondam Nympham de rupe vocantem,
2 Fertur, et in teneros amplexus ire parantem,
3 Ah miseram, sprevisse puer Cephisius: ille
4 Latratus audire canum, tantumque ferarum
5 Nota sequi cupidus vestigia. Nympha sed amens
128220. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sortis iniquae
9 Hujus cum miserebat; erant sibi spicula cordi,
10 Solaque montanis in saltibus excita praeda.
11 Illimem tame nad fontem lassatus ab aestu
12 Ut stetit, et pura vidit se pronus in unda,
13 Extemplo Juveni vultus placuere decori,
14 Atque ardentia candenti duo lumina fronte,
15 Effusique levi Zephyro per colla capilli,
128221. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
20 Assimilique, ut erat par, poena est tortus amoris.
21 Tum miser ah saevos circum latrare molossos,
22 Tela jacere, feras transire impune sinebat,
23 Oblitusque sui simul, et se fixus in uno.
24 Denique erat tanto quoniam impar ipse dolori,
25 Ad vitreum, vertente Dea, flos constitit amnem. 25
26 Infelix fatum puer evitasset iniquum,
128222. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
superbo
29 Dicitur intumuisse animo, suaque ora, peribat
30 Quae demens, nitida simulata referrier unda.
31 Scilicent hoc animi est exemplum non sua, seque
32 Agnoscentis, et extra se plerumque abeuntis
33 Propterea, neque post in se redeuntis, ubi omnes
34 Nascuntur motus varii, ne cernier a se
35 Ipse queat, nimium quoniam diffunditur extra.
128223. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
33 Propterea, neque post in se redeuntis, ubi omnes
34 Nascuntur motus varii, ne cernier a se
35 Ipse queat, nimium quoniam diffunditur extra.
36 Inde leves curae surgunt, et inania vota,
37 Et varii irrepunt intro, incertique tumultus
38 Humanam speciem turbantes, in pecudumque
39 Vertentes morem, aut in truncos, seu fera saxa.
40 Qui lateat se
128224. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
post in se redeuntis, ubi omnes
34 Nascuntur motus varii, ne cernier a se
35 Ipse queat, nimium quoniam diffunditur extra.
36 Inde leves curae surgunt, et inania vota,
37 Et varii irrepunt intro, incertique tumultus
38 Humanam speciem turbantes, in pecudumque
39 Vertentes morem, aut in truncos, seu fera saxa.
40 Qui lateat se nempe, quid optet, quidve sequatur,
128225. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
39 Vertentes morem, aut in truncos, seu fera saxa.
40 Qui lateat se nempe, quid optet, quidve sequatur,
41 Nesciat; atque suum quid sit sperare, fruique,
42 Scire, et velle suum qui non consideret intra,
43 Decidere humana fatearis mente, necesse est,
44 Bellua fiat uti demum, stipesve, lapisve.
45 Excutiat qui se contra, vestiget et omnes
128226. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
42 Scire, et velle suum qui non consideret intra,
43 Decidere humana fatearis mente, necesse est,
44 Bellua fiat uti demum, stipesve, lapisve.
45 Excutiat qui se contra, vestiget et omnes
46 Insinuans aditus, si fors se frugis inanem
47 Inveniat, vitiisque gravari, et vivere nullis
48 Liberum, et crectum rebus, sed compede multa
49 Adstringi,
128227. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est,
44 Bellua fiat uti demum, stipesve, lapisve.
45 Excutiat qui se contra, vestiget et omnes
46 Insinuans aditus, si fors se frugis inanem
47 Inveniat, vitiisque gravari, et vivere nullis
48 Liberum, et crectum rebus, sed compede multa
49 Adstringi, imperiisque urgeri haud mollibus usque;
50 Improbat, atque horret, sua tristia, duraque damnat
128228. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
stipesve, lapisve.
45 Excutiat qui se contra, vestiget et omnes
46 Insinuans aditus, si fors se frugis inanem
47 Inveniat, vitiisque gravari, et vivere nullis
48 Liberum, et crectum rebus, sed compede multa
49 Adstringi, imperiisque urgeri haud mollibus usque;
50 Improbat, atque horret, sua tristia, duraque damnat
51 Servitia, ereptum sibi se suspirat, et illam
128229. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
48 Liberum, et crectum rebus, sed compede multa
49 Adstringi, imperiisque urgeri haud mollibus usque;
50 Improbat, atque horret, sua tristia, duraque damnat
51 Servitia, ereptum sibi se suspirat, et illam
52 Libertatem animi sublatam; vincula rumpit
53 Porro, et se vitiis depulsis vindicat audax.
54 Sin vero pulchra noscat virtute potiri,
55 Et pravis animum nunquam
128230. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
usque;
50 Improbat, atque horret, sua tristia, duraque damnat
51 Servitia, ereptum sibi se suspirat, et illam
52 Libertatem animi sublatam; vincula rumpit
53 Porro, et se vitiis depulsis vindicat audax.
54 Sin vero pulchra noscat virtute potiri,
55 Et pravis animum nunquam turparier orsis,
56 Officiumque sequi; gaudet se teste, magisque
128231. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ereptum sibi se suspirat, et illam
52 Libertatem animi sublatam; vincula rumpit
53 Porro, et se vitiis depulsis vindicat audax.
54 Sin vero pulchra noscat virtute potiri,
55 Et pravis animum nunquam turparier orsis,
56 Officiumque sequi; gaudet se teste, magisque
57 Hinc desiderium pulchri, et succedit honesti,
58 Quod videt, et cujus naturam percipit intra.
128232. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
audax.
54 Sin vero pulchra noscat virtute potiri,
55 Et pravis animum nunquam turparier orsis,
56 Officiumque sequi; gaudet se teste, magisque
57 Hinc desiderium pulchri, et succedit honesti,
58 Quod videt, et cujus naturam percipit intra.
59 Tum sibi se socium non displicet esse; nec usquam
60 Effundi res in varias, nec quaerit abire
61 A
128233. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
virtute potiri,
55 Et pravis animum nunquam turparier orsis,
56 Officiumque sequi; gaudet se teste, magisque
57 Hinc desiderium pulchri, et succedit honesti,
58 Quod videt, et cujus naturam percipit intra.
59 Tum sibi se socium non displicet esse; nec usquam
60 Effundi res in varias, nec quaerit abire
61 A sese nimis; intus habet, quo gaudeat, et quo
128234. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
58 Quod videt, et cujus naturam percipit intra.
59 Tum sibi se socium non displicet esse; nec usquam
60 Effundi res in varias, nec quaerit abire
61 A sese nimis; intus habet, quo gaudeat, et quo
62 Contentus degat, pulchraeque agat otia pacis.
63 Quam contra infelix, quae turpis, vita! Necesse est
64 Semper adesse sibi, fugere et se semper, et omnes
128235. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
61 A sese nimis; intus habet, quo gaudeat, et quo
62 Contentus degat, pulchraeque agat otia pacis.
63 Quam contra infelix, quae turpis, vita! Necesse est
64 Semper adesse sibi, fugere et se semper, et omnes
65 Quaerere, quae sibi se rapiant res, distineantque.
66 Protinus hinc animo surgunt fastidia solis;
128236. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
61 A sese nimis; intus habet, quo gaudeat, et quo
62 Contentus degat, pulchraeque agat otia pacis.
63 Quam contra infelix, quae turpis, vita! Necesse est
64 Semper adesse sibi, fugere et se semper, et omnes
65 Quaerere, quae sibi se rapiant res, distineantque.
66 Protinus hinc animo surgunt fastidia solis;
128237. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
66 Protinus hinc animo surgunt fastidia solis;
67 Nam tum in se redeunt, proin rebus disque sipari;
68 Disque trahi variis contenditur; alea pernox
69 Hinc placet, et ludi, pompae, convivia, cantus,
70 Et rumor populi, plausus, furor, atque tumultus,
71 Quidquid et affectus in nobis excitat ipsis,
72 Quorum ope nos nobis condi datur, atque latere.
128238. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fastidia solis;
67 Nam tum in se redeunt, proin rebus disque sipari;
68 Disque trahi variis contenditur; alea pernox
69 Hinc placet, et ludi, pompae, convivia, cantus,
70 Et rumor populi, plausus, furor, atque tumultus,
71 Quidquid et affectus in nobis excitat ipsis,
72 Quorum ope nos nobis condi datur, atque latere.
73 His magis at turpes fieri tum proinde necesse
128239. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sipari;
68 Disque trahi variis contenditur; alea pernox
69 Hinc placet, et ludi, pompae, convivia, cantus,
70 Et rumor populi, plausus, furor, atque tumultus,
71 Quidquid et affectus in nobis excitat ipsis,
72 Quorum ope nos nobis condi datur, atque latere.
73 His magis at turpes fieri tum proinde necesse est,
74 Augeri et causam celandi nosmet, et usque
128240. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tumultus,
71 Quidquid et affectus in nobis excitat ipsis,
72 Quorum ope nos nobis condi datur, atque latere.
73 His magis at turpes fieri tum proinde necesse est,
74 Augeri et causam celandi nosmet, et usque
75 Crescere; semper ut hinc crescant vitia, inque valescant,
76 Dum rapere in praeceps mortalia pectora possint:
77 Paulatim assuescunt nam turpibus, et mala semper
128241. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
71 Quidquid et affectus in nobis excitat ipsis,
72 Quorum ope nos nobis condi datur, atque latere.
73 His magis at turpes fieri tum proinde necesse est,
74 Augeri et causam celandi nosmet, et usque
75 Crescere; semper ut hinc crescant vitia, inque valescant,
76 Dum rapere in praeceps mortalia pectora possint:
77 Paulatim assuescunt nam turpibus, et mala semper
128242. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
74 Augeri et causam celandi nosmet, et usque
75 Crescere; semper ut hinc crescant vitia, inque valescant,
76 Dum rapere in praeceps mortalia pectora possint:
77 Paulatim assuescunt nam turpibus, et mala semper
78 Agglomerant majora; sui fuga major in horas
79 Propterea: jam cum demum ad turpissima ventum est,
80 Cum nequeant proprio a conspectu semper abire,
128243. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
horror ab usu
82 Duritie inducta: non jam rerumque suique
83 Taedet, foeda sui non vulnera percipiuntur,
84 Paulatimque magis sua, quo majora, placere
85 Inceptant commissa; et jam tum plauditur, ingens
86 Jactaturque scelus, sceleri et poscuntur honores.
87 Quod procul a nostris avertat conscia factis
88 Mens, et se speculo veluti, in se flexa, tuatur,
128244. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
83 Taedet, foeda sui non vulnera percipiuntur,
84 Paulatimque magis sua, quo majora, placere
85 Inceptant commissa; et jam tum plauditur, ingens
86 Jactaturque scelus, sceleri et poscuntur honores.
87 Quod procul a nostris avertat conscia factis
88 Mens, et se speculo veluti, in se flexa, tuatur,
89 Ne sinat illapsa corrumpi labe decorem.
90 Ut
128245. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
placere
85 Inceptant commissa; et jam tum plauditur, ingens
86 Jactaturque scelus, sceleri et poscuntur honores.
87 Quod procul a nostris avertat conscia factis
88 Mens, et se speculo veluti, in se flexa, tuatur,
89 Ne sinat illapsa corrumpi labe decorem.
90 Ut Matrona solet; pulchro quod ab ordine aberrat
91 Scilicet, et pravum est, aut hilum claudicat, aufert
128246. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
factis
88 Mens, et se speculo veluti, in se flexa, tuatur,
89 Ne sinat illapsa corrumpi labe decorem.
90 Ut Matrona solet; pulchro quod ab ordine aberrat
91 Scilicet, et pravum est, aut hilum claudicat, aufert
92 Inspectans, mutatque, et corrigit omnia solers,
93 Prodeat ut cultu non injucunda venusto.
94 Attamen in speculum hoc irrepere fraus mala nostrum
128247. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
89 Ne sinat illapsa corrumpi labe decorem.
90 Ut Matrona solet; pulchro quod ab ordine aberrat
91 Scilicet, et pravum est, aut hilum claudicat, aufert
92 Inspectans, mutatque, et corrigit omnia solers,
93 Prodeat ut cultu non injucunda venusto.
94 Attamen in speculum hoc irrepere fraus mala nostrum
95 Saepe solet; nam de parti nos istud amoris
128248. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnia solers,
93 Prodeat ut cultu non injucunda venusto.
94 Attamen in speculum hoc irrepere fraus mala nostrum
95 Saepe solet; nam de parti nos istud amoris
96 Vertimus, et tuimur, cupimus quos cernere, mores.
97 Proin omni debemus idem convertere parte
98 Undique, lustrantes et nos latus ire per omne.
99 Interea haec manant vitae unde exempla regendae,
128249. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nostrum
95 Saepe solet; nam de parti nos istud amoris
96 Vertimus, et tuimur, cupimus quos cernere, mores.
97 Proin omni debemus idem convertere parte
98 Undique, lustrantes et nos latus ire per omne.
99 Interea haec manant vitae unde exempla regendae,
100 Primum erit hic, speculi quae sit natura, videndum,
101 Et quam diversi mores, radiique reflexi
128250. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parte
98 Undique, lustrantes et nos latus ire per omne.
99 Interea haec manant vitae unde exempla regendae,
100 Primum erit hic, speculi quae sit natura, videndum,
101 Et quam diversi mores, radiique reflexi
102 Quid vario faciant de corpore, multaque porro
103 His alia addendum radiorum munera, multas
104 Atque remigrandum, quas scilicet ante probavi,
128251. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpore, multaque porro
103 His alia addendum radiorum munera, multas
104 Atque remigrandum, quas scilicet ante probavi,
105 Ad vires lucis, quid ab his et deinde sequatur,
106 Quosque ferant nobis usus, inquirere pergam.
107 Irrita, tu facies, ne ventis verba profundam.
108 Multarumne ferax minus est, multosque per usus
128252. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
108 Multarumne ferax minus est, multosque per usus
109 Deducendarum rerum, quam caetera, lucis
110 Officium facie de corporis exsiliendi,
111 Quodque minus praestet jucunda, et idonea vitae?
112 Principio facies si laevis, planaque constet
113 Corporis; incurrens retro convertitur, itque
114 Haud aliter radius, faciem quam corporis ultra
115 Si
128253. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
117 Tela, atque hujus item prorsum e regione locato.
118 Propterea in speculis, quae constant plana, videmus
119 Res, ut si starent ultra; seseque tueri
120 Qui cupit, et proprios in eo cognoscere vultus,
121 Ante oculos rectum opponit; nos flumina nobis
122 Proin etiam, si non cursu turbentur, et aura,
123 Reddunt, et tenues rivi inter saxa, lacusque,
128254. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
119 Res, ut si starent ultra; seseque tueri
120 Qui cupit, et proprios in eo cognoscere vultus,
121 Ante oculos rectum opponit; nos flumina nobis
122 Proin etiam, si non cursu turbentur, et aura,
123 Reddunt, et tenues rivi inter saxa, lacusque,
124 Et putei illimes, tum cum sitibunda locamus
125 Desuper ora, pares prorsus, nisi dextera quod quae
126 Sunt
128255. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tueri
120 Qui cupit, et proprios in eo cognoscere vultus,
121 Ante oculos rectum opponit; nos flumina nobis
122 Proin etiam, si non cursu turbentur, et aura,
123 Reddunt, et tenues rivi inter saxa, lacusque,
124 Et putei illimes, tum cum sitibunda locamus
125 Desuper ora, pares prorsus, nisi dextera quod quae
126 Sunt nobis, illic apparent dextera contra.
128256. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cognoscere vultus,
121 Ante oculos rectum opponit; nos flumina nobis
122 Proin etiam, si non cursu turbentur, et aura,
123 Reddunt, et tenues rivi inter saxa, lacusque,
124 Et putei illimes, tum cum sitibunda locamus
125 Desuper ora, pares prorsus, nisi dextera quod quae
126 Sunt nobis, illic apparent dextera contra.
127 At speculum obliques si planum, parte patebit
128257. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
125 Desuper ora, pares prorsus, nisi dextera quod quae
126 Sunt nobis, illic apparent dextera contra.
127 At speculum obliques si planum, parte patebit
128 Quod jacet obliqua, et si vertas denique circum,
129 Res omnes positas circum tueare, necesse est.
130 Exiguoque tubo speculum si mobile claudas
131 Exiguum, sed uti liber sit de latere uno
128258. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
132 In speculum radiis per hiantia claustra receptis
133 Ingressus, nulli tum visus cuncta videre
134 Ipse queas, claususque domi, quaecumque, tueri,
135 Exterius peraguntur, in ipso et multa theatro
136 Servare, et juvenum nutus, hilaresque puellas,
137 Plaudentesque viros, et cui quis serviat haerens
138 matronae, et cui quae nimium exornata nitescat,
128259. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
receptis
133 Ingressus, nulli tum visus cuncta videre
134 Ipse queas, claususque domi, quaecumque, tueri,
135 Exterius peraguntur, in ipso et multa theatro
136 Servare, et juvenum nutus, hilaresque puellas,
137 Plaudentesque viros, et cui quis serviat haerens
138 matronae, et cui quae nimium exornata nitescat,
139 Cedentesque sua quid agant de sede mariti.
128260. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
134 Ipse queas, claususque domi, quaecumque, tueri,
135 Exterius peraguntur, in ipso et multa theatro
136 Servare, et juvenum nutus, hilaresque puellas,
137 Plaudentesque viros, et cui quis serviat haerens
138 matronae, et cui quae nimium exornata nitescat,
139 Cedentesque sua quid agant de sede mariti.
140 At specula inter se varie inclinata vicissim
128261. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
135 Exterius peraguntur, in ipso et multa theatro
136 Servare, et juvenum nutus, hilaresque puellas,
137 Plaudentesque viros, et cui quis serviat haerens
138 matronae, et cui quae nimium exornata nitescat,
139 Cedentesque sua quid agant de sede mariti.
140 At specula inter se varie inclinata vicissim
141 Aptans, res, facies, quantumvis multiplicari,
128262. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
143 Atque ita scenaï speciem producere possis.
144 Tum duo si specula adversis sita frontibus extent,
145 Continuo, effigies repetita sit effigiei, et
146 De speculo in speculum sine fine resultat imago,
147 Infinitaque fit series, si forte locetur
148 In medio corpus; sed non est cernere certe
149 Infinitam; etenim
128263. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
151 Jam quibus est facies speculis non plana, nequibunt,
152 Res, ut sunt, simulare, sed augent, imminuuntve,
153 Aut alia immutant variae ratione figurae,
154 Ut situs est oculi nimirum, et corporis, atque
155 Ejus uti sunt inclinatae mutua partes.
156 Praeterea quaedam specula, ut concurrere possint,
157 Efficiunt, radii, quaedam, ut discurrere contra:
128264. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut concurrere possint,
157 Efficiunt, radii, quaedam, ut discurrere contra:
158 Infinita tamen constant discrimina eorum,
159 Quippe infinita ratione inflectere possis,
160 Et, quascumque voles, speculis inducere frontes.
161 At certae quaedam frontes sunt, nosse ut ab ipsis
162 Et species quantum mutari debeat omnis.
163 concava sic, pars nempe globi quae parva cavati
128265. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
eorum,
159 Quippe infinita ratione inflectere possis,
160 Et, quascumque voles, speculis inducere frontes.
161 At certae quaedam frontes sunt, nosse ut ab ipsis
162 Et species quantum mutari debeat omnis.
163 concava sic, pars nempe globi quae parva cavati
164 Sunt, specula, a puncto radios distante fluentes
165 Reflecti, jungique una fecere; vocamus,
128266. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
repulsi
183 A speculo radii jungentur, ubi infinita
184 Transabiere loca; inter sese aequalibus ibunt
185 Nimirum spatiis, densoque aeque agmine pergent.
186 Quod si porro et eam regionem denique punctum
187 Transcurrat, citraque propinquius adsit, abibunt
188 Illi inter se rarescentes, disque trahentur.
189 At quae sunt radiis, genus hoc, discrimina, planum
128267. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
228 Jamque cavis speculis radios si jungere solis
229 Tentes, aetherium succendes protinus ignem,
230 In terramque feres audacis more Promethei,
231 Hoc nostro quantis potiorem viribus, et quam,
232 Ut supera docui, subito omnia conficientem?
233 Horum ope vel magnis immissum classibus ignem
234 Moenibus ex altis referunt, urbesque solutas
235 Obsidione
128268. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
hostica cursu:
237 Fama Syracosium quod fors non vera profatur
238 Pro patria fecisse Senem, cum puppibus illud
239 Romuleus Ductor pelagus contexeret, acri
240 Clauderet et longum bello, circumsona late
241 Arma ferens contra partes fortemque secutos
242 Adversam; interea pugnabat desuper ille
243 Ingenio plus, quam validis gens tota lacertis,
128269. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
248 Gorgoneos vultus aliqua regione crearet
249 Cum natura iterum, monstrumque repente sub auras
250 Anguicomum in lapidem convertens cuncta veniret,
251 Contra quod Pallas speculo donaret et ense
252 Persea, posset uti non visa abscindere colla.
253 Hoc genus armorum potius tua, Mater Amoris,
254 Sit tua, dum laedis mortalia corda, supellex,
255 Inque Cupidineo
128270. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
261 Quo focus unius congesto, atque accumulato
262 Fervebat speculi; tunc ejus fronte repulsi
263 De nitida speculum denso magis agmine adibant
264 Alterum, ab hoc iterum ut collecti et convenientes
265 In regione foci, positam hic absumere possent
266 Ligni forte struem, validasque attollere flammas.
267 Si quis se speculo adsistens variante tuatur,
128271. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
280 Efformant varias, simulacraque inania pingunt.
281 At quae sunt aliae speculorum denique frontes,
282 Coni, aut pyramides nimirum, sive cylindri,
283 Quaeque itidem innumerae sine lege, et nomine constant,
284 Deformant res mille modis, claudasque figuras,
285 Detortasque, et distentas, et flexibus aptas
286 incertis faciunt, et monstra informia reddunt,
128272. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
282 Coni, aut pyramides nimirum, sive cylindri,
283 Quaeque itidem innumerae sine lege, et nomine constant,
284 Deformant res mille modis, claudasque figuras,
285 Detortasque, et distentas, et flexibus aptas
286 incertis faciunt, et monstra informia reddunt,
287 Ut pueri paveant, suaque horrescant simulacra.
288 At pariter, quae sunt longe deformia, contra
128273. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
282 Coni, aut pyramides nimirum, sive cylindri,
283 Quaeque itidem innumerae sine lege, et nomine constant,
284 Deformant res mille modis, claudasque figuras,
285 Detortasque, et distentas, et flexibus aptas
286 incertis faciunt, et monstra informia reddunt,
287 Ut pueri paveant, suaque horrescant simulacra.
288 At pariter, quae sunt longe deformia, contra
128274. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
283 Quaeque itidem innumerae sine lege, et nomine constant,
284 Deformant res mille modis, claudasque figuras,
285 Detortasque, et distentas, et flexibus aptas
286 incertis faciunt, et monstra informia reddunt,
287 Ut pueri paveant, suaque horrescant simulacra.
288 At pariter, quae sunt longe deformia, contra
289 Reddi pulchra queant; ut si pingatur imago
128275. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
288 At pariter, quae sunt longe deformia, contra
289 Reddi pulchra queant; ut si pingatur imago
290 Horrida distortis membris, rictuque ferino,
291 Qualis Erinnyos est, speculum et prope tale locetur,
292 Ut reflexa alio radiorum lumina nectat
293 Ordine, quo deceat nimirum, pulchra repente,
294 Apparet facies, seu Diva potens Amathuntis,
128276. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
295 Sive puer Veneri nimium dilectus Adonis.
296 Ludicra sic speculis tibi mille effingere possis
297 Illorum pro natura, flexuque, situque,
298 Et magicas insons imitari protinus artes,
299 Seclaque, mutatae quibus in nova corpora formae.
300 Caelo etiam speculis interdum luditur ipso;
301 Nam si corpora sint tenues suspensa per auras
128277. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
299 Seclaque, mutatae quibus in nova corpora formae.
300 Caelo etiam speculis interdum luditur ipso;
301 Nam si corpora sint tenues suspensa per auras
302 Parvula grandinis, et subter laevissima longe,
303 Subter et occiduis Phoebi, ut venere, repulsos
304 In nostras acies, aliumque effulgere Solem
305 Efficient, caeloque novam exardescere lucem.
128278. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
formae.
300 Caelo etiam speculis interdum luditur ipso;
301 Nam si corpora sint tenues suspensa per auras
302 Parvula grandinis, et subter laevissima longe,
303 Subter et occiduis Phoebi, ut venere, repulsos
304 In nostras acies, aliumque effulgere Solem
305 Efficient, caeloque novam exardescere lucem.
306 Sic pariter memorant nubes speculi vice functas
128279. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
307 Interdum, visamque maris tranquilla per alta
308 Esse urbis positae trans ardua culmina montium
309 Effigiem; nubes radii namque urbe sub altas
310 Immissi, rediere obliqui, et in aequora lapsi,
311 Atque repercussi rursus, non ordine rerum
312 Turbato, magnae speciem tenuere priorem
313 Urbis, et hanc Nautis mirantibus ostendere.
314 Illi
128280. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
namque urbe sub altas
310 Immissi, rediere obliqui, et in aequora lapsi,
311 Atque repercussi rursus, non ordine rerum
312 Turbato, magnae speciem tenuere priorem
313 Urbis, et hanc Nautis mirantibus ostendere.
314 Illi percussi novitate hac inscia corda
315 Credunt proinde coli neptunia regna marinis
316 Gentibus, atque domos fabricari, templaque subter,
128281. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mirantibus ostendere.
314 Illi percussi novitate hac inscia corda
315 Credunt proinde coli neptunia regna marinis
316 Gentibus, atque domos fabricari, templaque subter,
317 Et fora, porticibusque amplis innixa theatra,
318 Sirenas, Proteos, Glaucos, Tritonas in alto
319 Esse salo populos, Nympharum et nomina mille.
320 Nunc age, quid fiat, cum lux in corpora non jam
128282. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
316 Gentibus, atque domos fabricari, templaque subter,
317 Et fora, porticibusque amplis innixa theatra,
318 Sirenas, Proteos, Glaucos, Tritonas in alto
319 Esse salo populos, Nympharum et nomina mille.
320 Nunc age, quid fiat, cum lux in corpora non jam
321 Laevia, sed quibus est frons aspera, scabraque contra,
322 Missa cadit, quid fiat, habe. Lux funditur omnes
128283. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
322 Missa cadit, quid fiat, habe. Lux funditur omnes
323 Protinus in partes illinc, locaque omnia circum.
324 asperitas quid enim constat, nisi continuis frons
325 Flexibus interrupta, plagas et versa sub omnes,
326 Proptereaque plagas reflectens lumen in omnes?
327 At non omne tamen lumen, quod venerat, extra
328 Ejicit; in multis anfractibus inque cavernis
128284. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
breves iterans saltus, flexosque meatus.
331 At quaecumque salit lux scabra a parte, necesse est,
332 Dimidium circum sese diffundat in orbem
333 Et fugiat sursum, atque oblique per latus omne;
334 Namque aciem in quamvis oculi valet insinuari,
335 Quae sita sit circum, citra illos scilicet orbis
336 Dimidii fines; neque enim transcurrit et
128285. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
333 Et fugiat sursum, atque oblique per latus omne;
334 Namque aciem in quamvis oculi valet insinuari,
335 Quae sita sit circum, citra illos scilicet orbis
336 Dimidii fines; neque enim transcurrit et ultra,
337 Obstat enim parti pars altera continuata,
338 Atque intercipit audentem transcurrere lucem.
339 Praeterea quae lux e parte remittitur una,
340 Dimidium non est
128286. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
342 Namque oculo hac, illa circum regione locato,
343 Quo minor apparens est auctus partis, eandem
344 Seu quo conspicias obliquior, accidit inde
345 Hoc lucis minus ad sensum, et mage languida vis est.
346 Sic mediam cum luce pilam Sol irrigat, illa
347 Quam quoque tu spectes Solis regione nitentem,
348 Comparet discus veluti, qui lucidus aeque est
128287. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
349 Undique; quandoquidem quas partes augmine cernes
350 Aequali, aequa etiam conspergi luce videbis.
351 At mage quae limbo pars, hoc genus, aequa propinquat,
352 Obliquam magis, et majori esse augmine oportet
353 Revera; quare revera quae spatio sit
354 Pars distenta aequo, lucis minus ejicit a se,
355 Nam quo obliquior est, apparet mole minori.
128288. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
354 Pars distenta aequo, lucis minus ejicit a se,
355 Nam quo obliquior est, apparet mole minori.
356 Non hoc corporibus tantum, quae scabra repulsant
357 A sese radios, verum et quae lucida vibrant,
358 Est contingere opus: tuimur cum lampada Solis
359 Nostra colorato defensi lumina vitro,
360 Aequus ubique nitor disco in rutilante videtur.
128289. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
360 Aequus ubique nitor disco in rutilante videtur.
361 Propterea quae pars prope limbum cernitur aequa
362 In medio positae parti, vi lucis eadem
363 Impellit nostras acies, et percutit aeque;
364 At pars illa quidem non est, ut cernitur, aequa,
365 Sed major tanto, quanto est devexior; ergo
366 Vis lucis viso, non vero, pendet ab auctu,
367 Cum
128290. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
plus radios mittente a corpore distas,
370 Imminui plus quam tanto vim luminis ejus,
371 Nimirum spatiis in sese pro repetitis:
372 Nec non et reflexa, velut quoque diximus ante,
373 Vim lux imminuit spatiis (si caetera circum
374 Sint paria) abductum quibus est, quod lumina mittit
375 Ex sese corpus diffundens, Solis uti fax,
128291. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
hic auctus
381 Quandoquidem nexus cum tractu, conque ligatus,
382 Quo nos distamus, qui cernimus, obliquâque
383 Cum regione situs; sic ut quo obliquior hic fit,
384 Amplior et tractus sese repetitus in ipsum,
385 Apparens nobis minor hoc sit corporis auctus.
386 Hinc videas, quare errantis cujuslibet astri
387 Sole globus collustratus splendescat in omni
128292. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
splendescat in omni
388 Aeque parte sui, medium prope, vel prope limbum,
389 Seu pleno circum orbe micet, tergove tumenti,
390 Seu sinuet falcis sese de more cavatae;
391 Et cum dimidia est Luna, aequa luce nitescat,
392 Qua si plena foret, de tanta ibi fronte niteret;
393 Et videas, lucis vis imminuatur in astris
394 Qua ratione vagis, dum Terra, aut Sole recedunt;
128293. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tergove tumenti,
390 Seu sinuet falcis sese de more cavatae;
391 Et cum dimidia est Luna, aequa luce nitescat,
392 Qua si plena foret, de tanta ibi fronte niteret;
393 Et videas, lucis vis imminuatur in astris
394 Qua ratione vagis, dum Terra, aut Sole recedunt;
395 In variis atque esse nitor quis debeat astris
396 Inter se; diversa tamen frons possit eorum,
128294. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in astris
394 Qua ratione vagis, dum Terra, aut Sole recedunt;
395 In variis atque esse nitor quis debeat astris
396 Inter se; diversa tamen frons possit eorum,
397 Et circumpositus similis non omnibus aër
398 Turbare has ipsas rationes, nec dare lucem,
399 Quae pro jam positis deberet fulgere rebus.
400 Inferior quibus est, quam nobis, interiorque
128295. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
406 Nempe retro positis; locus ergo est inter utrumque,
407 In quo majori comparent vivida luce,
408 Quam quocumque alio: hic inter loca constet, oportet,
409 Caeca silent quibus, et nitido quibus orbe refulgent.
410 Invenies ipsum, si quaeras, qua ratione
411 Fiat, ut apparens partis sit maximus auctus,
412 Scilicet illius, quae
128296. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
419 Exorto jam sole, tuum lux illa diei
420 In thalamum irrumpens per rara foramina, reddet
421 Astrorum totidem species, similesque nitores.
422 Cum nitet alma dies, lunam aspice, confer et agris,
423 Collustrat quos sol, et montibus; illa profecto
424 Non jam lucidior, non esse micantior istis
425 Apparet; quare montes, campique videri
426 Si possent procul
128297. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
420 In thalamum irrumpens per rara foramina, reddet
421 Astrorum totidem species, similesque nitores.
422 Cum nitet alma dies, lunam aspice, confer et agris,
423 Collustrat quos sol, et montibus; illa profecto
424 Non jam lucidior, non esse micantior istis
425 Apparet; quare montes, campique videri
426 Si possent procul ex altis, et lumine cassis
128298. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
423 Collustrat quos sol, et montibus; illa profecto
424 Non jam lucidior, non esse micantior istis
425 Apparet; quare montes, campique videri
426 Si possent procul ex altis, et lumine cassis
427 Nempe locis; clara sic luce, ut luna, niterent.
428 Denique de terra reflexam cernere lucem
429 Luna dat ipsa, novis cum caelo cornibus errat;
430 Nam
128299. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
432 Atque haec, quod nisi lux de terra jam queat esse
433 Assurgens? etenim cum nos solemque sit inter
434 Tum prope luna, videt phoebeo lumine terram
435 Fulgentem, pleno velut orbe, et percipit illinc
436 Haud aliter lucem, quam nos de lumine lunae
437 Percipimus, cum plena micat; quin latior extet
438 Mensura cum terra quater distenta quaterna,
439 Quam
128300. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
majori lumine tellus,
440 Quam contra terram conspergit luna, quaterno
441 Lumine nempe quater. Sunt mutua munera utrinque,
442 At quanto donat potiori foenore Luna,
443 Et quanto Terrae mage dona haec splendida nostrae,
444 Praesertim brumae per tempora, consita canis
445 Cum nivibus tegitur lateris pars ampla Borei!
446 Nam tum Luna, satis si caelo educta superno
128301. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
450 Cum nondum ad radios fuerit mens versa repulsos,
451 Ingenitam dixere olli, propriamque dicarunt,
452 Ut nunquam toto spoliari lumine possit.
453 At spoliatur ea de parte, ubi crevit, et errat
454 Cornibus obtusis, qua Terram parte tuetur
455 Nocturno prope contectam velamine totam;
456 Nam prope vanescit tum lux ea; Terra aliorsum
457 Nempe jacit lucem,
128302. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
465 Undique, sed junctam loca versus certa repulset,
466 Ad nostrum raro pertingat ut agmine sensum.
467 Sic maria haec conspecta procul de vertice summo
468 Collustrata minus campis et montibus esse
469 Apparent; proin in Luna maria esse putamus,
470 Esse lacus, camposque, et se volventia campis
471 Flumina; signamus fines, et nomina cuique
472 Nostra
128303. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
467 Sic maria haec conspecta procul de vertice summo
468 Collustrata minus campis et montibus esse
469 Apparent; proin in Luna maria esse putamus,
470 Esse lacus, camposque, et se volventia campis
471 Flumina; signamus fines, et nomina cuique
472 Nostra damus, regesque novos, nova ponimus illic
473 Imperia. Excoluisse fuit caelestia quondam
128304. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
468 Collustrata minus campis et montibus esse
469 Apparent; proin in Luna maria esse putamus,
470 Esse lacus, camposque, et se volventia campis
471 Flumina; signamus fines, et nomina cuique
472 Nostra damus, regesque novos, nova ponimus illic
473 Imperia. Excoluisse fuit caelestia quondam
474 Quaeis labor, et duram in caelum procul isse per artem,
128305. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
campis
471 Flumina; signamus fines, et nomina cuique
472 Nostra damus, regesque novos, nova ponimus illic
473 Imperia. Excoluisse fuit caelestia quondam
474 Quaeis labor, et duram in caelum procul isse per artem,
475 Naturaeve viam reserare et pandere multo
476 Certius, atque alios breviori ducere cursu,
477 Proinde sui memores post se fecisse merendo,
128306. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
472 Nostra damus, regesque novos, nova ponimus illic
473 Imperia. Excoluisse fuit caelestia quondam
474 Quaeis labor, et duram in caelum procul isse per artem,
475 Naturaeve viam reserare et pandere multo
476 Certius, atque alios breviori ducere cursu,
477 Proinde sui memores post se fecisse merendo,
478 Illic nomina sunt, illic discreta quieti
479 Famae regna
128307. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
484 Percipere hinc decora, atque omnes transmittere in annos.
485 Ipsi ca nec reges valeant sibi; commoda cuncta
486 Mors rapit adveniens; pulchri elabuntur honores
487 Protinus, et tituli non jam auribus observantur:
488 At valeant sacri vates, et templa tenentes
489 Edita doctrinae, victuris indere fastis
490 Nomina; quod fulvo
128308. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
485 Ipsi ca nec reges valeant sibi; commoda cuncta
486 Mors rapit adveniens; pulchri elabuntur honores
487 Protinus, et tituli non jam auribus observantur:
488 At valeant sacri vates, et templa tenentes
489 Edita doctrinae, victuris indere fastis
490 Nomina; quod fulvo munus pretiosius auro est.
491 Atque utinam, veluti sunt munera
128309. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
avari,
493 Nec profundere saepe velint, nec reddere saepe
494 Indignis, bene sed tantum laudare merentes;
495 Plus optanda forent aliis haec praemia vulgo;
496 Utraque et auxilio sibi tum, decorique vicissim,
497 Regum illinc foret, hinc Sapientum magna potestas.
498 At cur non pariter palantia sidera nobis
499 Diverso frontis rutilare nitore videntur,
128310. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
palantia sidera nobis
499 Diverso frontis rutilare nitore videntur,
500 Ut Luna? est etenim diversa fronte putandum
501 Esse eadem exterius, raro, densoque vicissim,
502 Et fluido pariter variata, et corpore duro.
503 Ut noscas simul immixtorum fila colorum
504 Quid faciant, superà doctus reminiscere; lucis 510
505 Agnosces jubar efficere, et candentia
128311. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
499 Diverso frontis rutilare nitore videntur,
500 Ut Luna? est etenim diversa fronte putandum
501 Esse eadem exterius, raro, densoque vicissim,
502 Et fluido pariter variata, et corpore duro.
503 Ut noscas simul immixtorum fila colorum
504 Quid faciant, superà doctus reminiscere; lucis 510
505 Agnosces jubar efficere, et candentia tantum
128312. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
502 Et fluido pariter variata, et corpore duro.
503 Ut noscas simul immixtorum fila colorum
504 Quid faciant, superà doctus reminiscere; lucis 510
505 Agnosces jubar efficere, et candentia tantum
506 Lumina, ut et vario prodire a pulvere dixi
507 Commixto inter se; quapropter clara vagantum
508 Luminis est species astrorum corporibus, cum
128313. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
503 Ut noscas simul immixtorum fila colorum
504 Quid faciant, superà doctus reminiscere; lucis 510
505 Agnosces jubar efficere, et candentia tantum
506 Lumina, ut et vario prodire a pulvere dixi
507 Commixto inter se; quapropter clara vagantum
508 Luminis est species astrorum corporibus, cum
509 Lumina, qualia sunt, nequeant discreta venire
128314. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
509 Lumina, qualia sunt, nequeant discreta venire
510 Edita longarum trans intervalla viarum.
511 Plurima praeterea de caelo exempla reflexae
512 Ipse queas lucis petere, et refracta tueri
513 Illic lumina item; verum tot abire necesse
514 Non est in spatia, et vasto discedere tractu
515 A terris, nostro vel ab aëre; plura videmus
516 Nempe,
128315. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
viarum.
511 Plurima praeterea de caelo exempla reflexae
512 Ipse queas lucis petere, et refracta tueri
513 Illic lumina item; verum tot abire necesse
514 Non est in spatia, et vasto discedere tractu
515 A terris, nostro vel ab aëre; plura videmus
516 Nempe, repercusâ prope nos spectacula luce
517 Quae sint, fractâque itidem, et mage forsitan apta
128316. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
514 Non est in spatia, et vasto discedere tractu
515 A terris, nostro vel ab aëre; plura videmus
516 Nempe, repercusâ prope nos spectacula luce
517 Quae sint, fractâque itidem, et mage forsitan apta
518 Quae sint, ut lucis pateat natura meantis;
519 Praesertim tali cum sese ab origine jactet
520 Ipsa Iris, variosque trahat de luce colores,
128317. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
529 Surgere deberet caelo, cum spicula Phoebus
530 Vibrat in adversas undarum lucida guttas,
531 Ille quidem posset, quae plurima diximus ante,
532 Edoctus, lucisque vias, et munera noscens;
533 Amplius exortam nec jam Thaumante putaret,
534 Junoni famulam nec iter consternere ab alto
535 Aethere labenti; sed veram cerneret artem
536 Naturae,
128318. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
539 Pulchra fit Iris, ubi est adversum roscida nubes
540 Educta in Solem, radiisque objecta per auras
541 Plurima gutta cadit pluvias, vel spargitur humor
542 Fontibus erumpens, humectat et aëra circum
543 Rorans; semper eam curvarier orbis in aequi
544 Aspicies arcum; per Solem, oculumque meatus
545 Et qui rectus eat, medium ejus trajicit orbis.
546 Sed non
128319. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vel spargitur humor
542 Fontibus erumpens, humectat et aëra circum
543 Rorans; semper eam curvarier orbis in aequi
544 Aspicies arcum; per Solem, oculumque meatus
545 Et qui rectus eat, medium ejus trajicit orbis.
546 Sed non integer est, neque junctis clauditur oris
547 Orbis hic; at neque dimidium plerumque tuemur
548 Ejus; ab hac tantum nam parti deficit idem,
128320. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
549 Quanto Sol Terrae supra micat altior aequor.
550 Iste coloratis septem distinguitur arcus
551 Ductibus, haud aliis quam, queis collucet imago
552 Vitrum post triquetrum, et diverso haud ordine nexis;
553 Stat ruber in summo, violae imo in margine fucus.
554 De medio in terra puncto altas orbis ad oras
555 Si tractum gradibus caelestem dinumerare
128321. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
554 De medio in terra puncto altas orbis ad oras
555 Si tractum gradibus caelestem dinumerare
556 Collibeat, quam sit nimirum iste amplus; oportet,
557 Ut binos gradibus denis quater, unius et pars
558 Tertia quae est, addas; at qua distinguitur arcus
559 Ductibus ardescens septenis, latus ibidem est,
560 Quanta est pars gradibus quarta unius addita binis.
128322. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
addita binis.
561 Exterius rubeus splendescit vividus ille
562 Limes; at interior, violae qui luce refulget,
563 Haud, ubi desinat, agnosces, nam rarior usque
564 Attenuatur, et in nubem dispergitur ipsam.
565 Si pluvia uber erit, phoebeosque omnis ad ictus
566 Exposita, aspicies alia simul Iride caelum
567 Pingier, exterior
128323. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aspicies alia simul Iride caelum
567 Pingier, exterior cui sit, proin amplior arcus.
568 Ista pares praefert etiam, quos illa, colores,
569 Ast et pallidulos, inversoque ordine flexos:
570 Extimus híc violae color, at ruber intimus extat,
571 Interiorque sui medio tam distat ab orbis
572 Puncto limes, uti decies numerare queamus
128324. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unum
574 Queis findis, ternis: si ternos jungere pergas
575 Deinde gradus, partesque duas itidem unius addas,
576 Limitem ad extremum violae pertingere speres;
577 Quanquam et hic effusae, vanescentisque supernas
578 Paulatim it violae limes commixtus in auras.
579 Jamque horum ut varias possis cognoscere causas,
580 Expendisse viam, et penitus vidisse necesse est,
128325. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
577 Quanquam et hic effusae, vanescentisque supernas
578 Paulatim it violae limes commixtus in auras.
579 Jamque horum ut varias possis cognoscere causas,
580 Expendisse viam, et penitus vidisse necesse est,
581 Quam radii, qui tum guttam impinguntur in unam
582 Quamlibet, efficiunt, ac signant intus et extra.
583 Principio forma se flectit gutta rotunda
128326. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Jamque horum ut varias possis cognoscere causas,
580 Expendisse viam, et penitus vidisse necesse est,
581 Quam radii, qui tum guttam impinguntur in unam
582 Quamlibet, efficiunt, ac signant intus et extra.
583 Principio forma se flectit gutta rotunda
584 Omnis aërio tractu, circumque tumescit,
585 Ut pila, quandoquidem liquidis est partibus undae
586 Mutua vis
128327. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
597 Introrsum pars ad flexus reflectitur aequos,
598 Aequalemque viam primae legit; advenit oras
599 Rursus ad extremas, partimque per aëra, ut ante,
600 Contiguum fugit, et partim interiora regressu
601 Rursus adit subito, callemque prioribus aequum
602 Signat: ita innumeros saltus novat, atque novando
603 Carpitur, externis nam delibatur ab auris.
128328. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
606 Rectus aquam: quae pars redeat, vel progrediatur
607 Ejus cumque, plaga remanet, qua venerat, una,
608 Nimirum medium quae punctum trajicit orbis;
609 Nam radius subit has, subit illas rectus et oras,
610 Nec proin solvitur in variorum fila colorum.
611 Ast alii, medium qui sunt hunc inter, et illos
612 Extremos, radunt qui guttae denique fines,
613 Ad faciem
128329. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
608 Nimirum medium quae punctum trajicit orbis;
609 Nam radius subit has, subit illas rectus et oras,
610 Nec proin solvitur in variorum fila colorum.
611 Ast alii, medium qui sunt hunc inter, et illos
612 Extremos, radunt qui guttae denique fines,
613 Ad faciem veniunt obliquo calle liquentem;
614 Propterea quae pars intrat, frangatur, oportet,
615 Inque retexatur
128330. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inesset.
632 Ex a?ia guttae fronte, ut reflexa fuere
633 Intus fila semel. series post altera prodit
634 Filorum, quae plus e jam disjungier est par,
635 Et notam speciem septem formare colorum.
636 Sic alio atque alio guttae latere altera porro,
637 Alteraque exibit, post plures nempe repulsus,
638 Filorum series, notaeque effingere quibunt
128331. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
guttam; jam filis fila, necesse est,
645 Concurrant his illa, coloresque uniter apti
646 Omnigeni nequeant vires educere seorsum,
647 Ut videantur, et hos possis distinguere ab illis.
648 Quae nunquam reflexa exibant fila, per omnes
649 Continuò tractus sese confundere debent
650 Immixta: at reflexa semel, vel saepius intra
128332. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
664 Has geminas tu deinde vias, quarum altera lumen
665 Sistit ad ingressam, post egressum altera defert,
666 Productas recta distende, occurrere ut ultra
667 Percipias guttam, et flexus formare cacumen.
668 Paulatim medio fac ab axe recedat ad oram
669 Intrans alterutram sursum, deorsumve; sit isto
670 Tunc iter obliquum pacto magis intorquetur, et intrat
128333. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
667 Percipias guttam, et flexus formare cacumen.
668 Paulatim medio fac ab axe recedat ad oram
669 Intrans alterutram sursum, deorsumve; sit isto
670 Tunc iter obliquum pacto magis intorquetur, et intrat
671 In guttam deducta magis via, quoque reflecti
672 Debet lux, punctum mutatur, quoque revertit
673 Tractus, quoque situ post exit, quaque recedit
674 Deinde
128334. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
678 Protensarum inter ductus majora relinqui
679 Tum spatia, atque plagas magis a se avertier ambas.
680 At via quandoquidem, tumida quae confit in unda,
681 Paulatim decrescit, erit, decrescat et illud,
682 In quo lucis iter reditum mutatur ob unum.
683 Angulus idcirco, quem diximus, ille, meatu
684 Qui pendet semel a reflexo, bisque
128335. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
685 Cum radius certum ad spatium decessit ab axe,
686 Pervenit ad summum crescendi culmen; at illo
687 Dimoto vel adhuc radio mage, carpitur augmen
688 Paulatim, contraque revolvitur, et minor usque
689 Fit flexus, filumque, quod exit denique lucis,
690 Tum minimum discurrit ab axe plagaque priori.
691 Ergo illa regione situs, ubi crescere flexus
128336. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
usque
689 Fit flexus, filumque, quod exit denique lucis,
690 Tum minimum discurrit ab axe plagaque priori.
691 Ergo illa regione situs, ubi crescere flexus
692 Desinit, et minui inceptat, permulta, necesse est,
693 Exire inter se spatiis distantia fila
694 Pene aequis; nam multi aequantur pene ibi flexus:
695 Quandoquidem, quod saepe vides contingere rebus
128337. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
703 Multorum prope sunt discrimina nulla dierum
704 Inter se, prope noctium item discrimina nulla.
705 Horarum numero aequali componitur omnis
706 Noxve diesve etenim, mediae hinc quae est proxima, et illinc
707 Unicaque haec summo revera in culmine constat:
708 Virgaque decurri quae curvos pendula in arcus,
709 In medio quamquam nimium properare videtur,
710 Cum parat
128338. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
710 Cum parat ascensum in descensum vertere, torpet.
711 Quapropter quae fila erumpunt, angulus impar
712 Cum sibi continuo est, nimium rarescere debent
713 Inter se, magis et disjungi semper eundo
714 A gutta, ne nos ictus sentire queamus.
715 Contra quae veniunt illo de limite, flexus
716 Est ubi maximus, ut docui, procedere debent
128339. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
densataque ferri
718 In longos pariter tractus, longeque ferire
719 Vi multa sensum: radios hos dicere proinde
720 Fortes, pollentesque queas, sensumque movere
721 Aptos, et varios in mentem immittere motus,
722 At cum fila duos intra sunt passa repulsus,
723 Angulum ea exposcunt minimum, ut pollentia constent.
724 Qui
128340. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
748 Seque ipso crescit major sine limite, donec
749 Perstringat guttam, quem tu dimoveris axe,
750 Paulatim radius; tum fila egressa, necesse est,
751 Omnia rarescant passim, et tenuentur eundo.
752 Haec animo postquam perspexeris omnia, sensus,
753 Namque potes, testesque naturae consule sensus;
754 Hinc pete suppetias rationi, et fide ministris
128341. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
751 Omnia rarescant passim, et tenuentur eundo.
752 Haec animo postquam perspexeris omnia, sensus,
753 Namque potes, testesque naturae consule sensus;
754 Hinc pete suppetias rationi, et fide ministris
755 Praesertim hic oculis. Solidum crystallina moles
756 In pondus conflata, et ab omni parte rotundum,
757 Pendeat ex alto laqueari, laxaque constet,
128342. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
753 Namque potes, testesque naturae consule sensus;
754 Hinc pete suppetias rationi, et fide ministris
755 Praesertim hic oculis. Solidum crystallina moles
756 In pondus conflata, et ab omni parte rotundum,
757 Pendeat ex alto laqueari, laxaque constet,
758 Qua pendet, domus, et seclusa a luce diei.
759 Ex una tenuem sed rima admitte comanti
760 A sole
128343. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
755 Praesertim hic oculis. Solidum crystallina moles
756 In pondus conflata, et ab omni parte rotundum,
757 Pendeat ex alto laqueari, laxaque constet,
758 Qua pendet, domus, et seclusa a luce diei.
759 Ex una tenuem sed rima admitte comanti
760 A sole excerptum radium, et converte, prope axem ut
761 str.454.
762 Irruat in vitrum; tum deducatur ab
128344. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
757 Pendeat ex alto laqueari, laxaque constet,
758 Qua pendet, domus, et seclusa a luce diei.
759 Ex una tenuem sed rima admitte comanti
760 A sole excerptum radium, et converte, prope axem ut
761 str.454.
762 Irruat in vitrum; tum deducatur ab axe
763 Paulatim, donec terga effugientia radat.
764 Protinus aspicies a prima fronte repulsam
128345. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
donec terga effugientia radat.
764 Protinus aspicies a prima fronte repulsam
765 exclusamque aditu sese convertere partem
766 Retrorsum radii; pars uno excepta meatu,
767 Et nusquam reflexa, bis at refracta colorum
768 In seriem discerpta videbitur ire latus post
769 Oppositum vitri: semel et reflexa sua se
770 Constitui regione, sua, bis, terque, quaterque,
128346. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
766 Retrorsum radii; pars uno excepta meatu,
767 Et nusquam reflexa, bis at refracta colorum
768 In seriem discerpta videbitur ire latus post
769 Oppositum vitri: semel et reflexa sua se
770 Constitui regione, sua, bis, terque, quaterque,
771 Atque iterum atque iterum pariter reflexa, suosque
772 Septenos latus in varium deferre nitores,
128347. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mora major eisdem.
775 Praeterea moto radio tuearis, oportet,
776 Quamque suo seriem filorum excurrere motu:
777 Opposito prior in regionem parjete eandem
778 Semper it, et nunquam sua se in vestigia volvit;
779 Altera per murum medio decedere ab axe
780 Pergit tractu aliquo, coeptat tum deinde reverti,
781 Haud secus, ac meta contacta, axique propinquat.
128348. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
funis,
829 Est locus, incipiat violae quo purpura primo,
830 Succedentia tum, quae caetera fila, videri
831 Post alia haec atque haec, cernuntur ut iride prima:
832 Post et adhuc bulla sublata celsius, ipsi
833 Comparent iterum rubri, viridesque colores,
834 Atque alii; ducit proprios viola ultima sucos,
835 Iridis ut fieri cernas super ore secundae.
128349. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
834 Atque alii; ducit proprios viola ultima sucos,
835 Iridis ut fieri cernas super ore secundae.
836 Haec ad rorantes pluvio nunc aëre guttas
837 Quam facile est transferre, et in illis Iridis ortus
838 Noscere! ab hoc primum patuit tentamine certe
839 Et res et ratio paulatim, adapertaque tota est.
840 Multarum haud primum
128350. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ore secundae.
836 Haec ad rorantes pluvio nunc aëre guttas
837 Quam facile est transferre, et in illis Iridis ortus
838 Noscere! ab hoc primum patuit tentamine certe
839 Et res et ratio paulatim, adapertaque tota est.
840 Multarum haud primum rationes noscere rerum
841 Posse datum est nobis, post in discrimina notas
128351. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
secundae.
836 Haec ad rorantes pluvio nunc aëre guttas
837 Quam facile est transferre, et in illis Iridis ortus
838 Noscere! ab hoc primum patuit tentamine certe
839 Et res et ratio paulatim, adapertaque tota est.
840 Multarum haud primum rationes noscere rerum
841 Posse datum est nobis, post in discrimina notas
842 Ducere;
128352. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non habet ullum
844 Quod latus arripias; aliarum proin ope rerum
845 Quaerenda est: igitur vario torquenda paratu
846 Est natura diu nobis prius, ut sua prodat
847 Consilia, et multos saepe inducenda per usus,
848 Omnis uti demum ratio patefiat aperte.
849 Ingenio mens freta suo non commovet ullas
850 Instans res; superant illae invictaeque rigescunt;
128353. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
convertere solis;
855 Ut si forte ingens sit humo attollenda columna,
856 Aut moles Libycis excisae montibus olim;
857 Surgere per for a nunc quales Romana videmus,
858 Et campos Urbis late exornare patentes,
859 Grandes relliquias veteris monumentaque luxus:
860 Fac subeant homines, manibusque, humerisque movere
861 Contendant, vanos spectator rideat orsus,
128354. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
868 Atque adhibenda alia instrumenta, aliique paratus;
869 Erigitur victo sic demum pondere laxum:
870 Atque ita saepe levi peraguntur maxima nisu.
871 Scilicet hoc rerum est ire in discrimina, et usu
872 Multiplici tentare, quod optes, exque periri;
873 Quippe aliter vanos contendes edere motus
874 Ingenii; longe siquidem subtilior ipsa est
875 In rebus natura
128355. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
usu
872 Multiplici tentare, quod optes, exque periri;
873 Quippe aliter vanos contendes edere motus
874 Ingenii; longe siquidem subtilior ipsa est
875 In rebus natura suis, et acutior, omnique
876 Argumentorum procul astu libera fertur,
877 Et, genus hoc, artes eludere callida novit.
878 His igitur vitri a bullis fecere sagaces
128356. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vanos contendes edere motus
874 Ingenii; longe siquidem subtilior ipsa est
875 In rebus natura suis, et acutior, omnique
876 Argumentorum procul astu libera fertur,
877 Et, genus hoc, artes eludere callida novit.
878 His igitur vitri a bullis fecere sagaces
879 Ad guttas, pluviamque gradum; per roscida nempe
880 Nubila
128357. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
igitur vitri a bullis fecere sagaces
879 Ad guttas, pluviamque gradum; per roscida nempe
880 Nubila multiplices duci debere colores
881 Videre, et pulchra depingier Iride caelum.
882 Quaevis gutta facit, qua flexus maximus extat,
883 Aut minimus, pulchra luce apparete nitentem
884 Irim non unam:fit ab uno nempe repulsu
128358. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
886 At quas multiplices porro genuere repulsus,
887 Aut vix, aut nusquam comparent; debile namque
888 Lumen adit nostros visus, neque percutit ictu,
889 Quem sentire queamus, et internoscere multis.
890 Quare oculus quoties illa in regione locetur,
891 In quam mittuntur densati quique colores,
892 Spectet eos, opus est, gutta in mittente nitores.
128359. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
891 In quam mittuntur densati quique colores,
892 Spectet eos, opus est, gutta in mittente nitores.
893 Protinus hinc ratio patefit, cur orbis in arcum
894 Flectitur Iris, et incurvo se tramite ducit;
895 Fila etenim fuci cujusque, valentia quae sunt,
896 Illa exire plaga debent, formare necesse est
897 Quam certum, ut docui, cum prima, qua prius illa
128360. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
describier auris
916 Finge etiam coni faciem; guttasque putato
917 Omnes, quae jactant rubeum, educuntque colorem,
918 Apparere super facie illa, et proinde videri
919 Aequali a medio coni axe recedere tracta.
920 Proin et dispositae comparent orbis in arcum,
921 Orbis, quem medium nimirum trajicit illa,
922 Quae solem
128361. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quae jactant rubeum, educuntque colorem,
918 Apparere super facie illa, et proinde videri
919 Aequali a medio coni axe recedere tracta.
920 Proin et dispositae comparent orbis in arcum,
921 Orbis, quem medium nimirum trajicit illa,
922 Quae solem atque oculum nectit via, continuata.
923 Sic alios etiam, quotquot sunt, flectere debes,
128362. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non totius expleat orbis.
932 Dimidiam exaequat partem, cum lumina mittat
933 Ex humili nimium Sol exoriensve, cadensve;
934 Nam via tum terram conradit desuper aequam,
935 Et medium id punctum supera in tellure recumbit.
936 At si Sol oriensve prope, occumbensve sit ipso in
937 Margine telluris, caelique, e vertice montis
938 Spectans oppositam in vallem, quandoque
128363. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
950 Non ire impediant, neque latus stipes inumbret.
951 Si movearis, erit, nova semper ut Iridis ora
952 Aspicias; quoniam, per solem, oculumque meatus
953 Qui transit, mutatur, item mutatur et ille,
954 Intra oculum certo qui flexa hunc trajicit ipsum:
955 Tute per hunc ipsum vel si more re meatum,
956 Haud minus ille quidem mutabitur; aëra tranat
128364. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
meatum,
956 Haud minus ille quidem mutabitur; aëra tranat
957 Diversum, atque aliis occurrit in aëre guttis.
958 Proinde Iris sequitur, qui te fugit, et fugit ipsum,
959 Contra qui sequitur, nec eo transire sub arcu
960 Cuiquam contigerit, nec pulchros tangere vultus.
961 Jamne vides, quare in pluvia, quam Sol fovet almis
128365. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Sol fovet almis
962 Adversus radiis fecundans, nascitur Iris?
963 Quare etiam Soror interdum germana per auras,
964 Si pluvia uberior, si claro pervia Soli,
965 Nascitur, et fucos fert multo pallidiores?
966 Denique vividior cur, qui rubet, omnibus extat,
967 Languidiorque aliis contra, de nomine dictus
968 Qui violae color est? Qui flexus in Iride prima
128366. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
974 Atque immisceri, rubeasque retundere vires:
975 Aureus ast ubi sit, rubro datur esse colori,
976 Quamvis uberior, constetque valentior aureus
977 In ditione sua; flaventes inter, et aurei,
978 Et rubei irrepunt; potior flaventibus at vis.
979 Denique qua violae funduntur, fundier illa,
980 Parte minore sui tamen, omnes est opus ora.
981 Languescunt
128367. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
retundere vires:
975 Aureus ast ubi sit, rubro datur esse colori,
976 Quamvis uberior, constetque valentior aureus
977 In ditione sua; flaventes inter, et aurei,
978 Et rubei irrepunt; potior flaventibus at vis.
979 Denique qua violae funduntur, fundier illa,
980 Parte minore sui tamen, omnes est opus ora.
981 Languescunt violae proin, pallescuntque per auras;
128368. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
983 Quapropter debent cum fuscis aëris auris,
984 Nimbosoque die confundi, atque imbribus atris.
985 Omnia quae potis es, magno, minimoque docemus
986 Que nos de flexu, magnorumque et minimorum
987 De vario inter se discrimine, et ordine eorum,
988 De varioque situ, varia et ratione colorum
989 Tentatis rerum innixi successibus, una
990 Ambiguum nec
128369. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
984 Nimbosoque die confundi, atque imbribus atris.
985 Omnia quae potis es, magno, minimoque docemus
986 Que nos de flexu, magnorumque et minimorum
987 De vario inter se discrimine, et ordine eorum,
988 De varioque situ, varia et ratione colorum
989 Tentatis rerum innixi successibus, una
990 Ambiguum nec proinde animum res ferre per istas.
991
128370. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
985 Omnia quae potis es, magno, minimoque docemus
986 Que nos de flexu, magnorumque et minimorum
987 De vario inter se discrimine, et ordine eorum,
988 De varioque situ, varia et ratione colorum
989 Tentatis rerum innixi successibus, una
990 Ambiguum nec proinde animum res ferre per istas.
991
Propterea fatis est, si noveris ante, sub undas
128371. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lucis; ab hoc etenim constare necesse est,
995 Si bene rem subigas numeris, quis debeat ille
996 Angulus esse, facit cujusvis quem via fili
997 Duplex et gutta subeuntis, et egredientis
998 Post quotcumque moras intra, quotcumque repulsus.
999 Per numeros orietur item. quantum ampla colorum
1000 Crassaque sit species in quavis Iride cumque
128372. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
constare necesse est,
995 Si bene rem subigas numeris, quis debeat ille
996 Angulus esse, facit cujusvis quem via fili
997 Duplex et gutta subeuntis, et egredientis
998 Post quotcumque moras intra, quotcumque repulsus.
999 Per numeros orietur item. quantum ampla colorum
1000 Crassaque sit species in quavis Iride cumque
128373. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1002 Esse suam solis puncto, quod spicula jactat
1003 Lucida; proin Irim, quae cernitur, innumerales
1004 Congestas simul esse; minus distincta oculorum
1005 Unde venit species: et cum Sol corpore lato
1006 Occupet id caeli spatium, comprendere possis
1007 Dimidio quod nempe gradu; quae cernitur Iris
1008 Quaelibet, est isto mensurae latior auctu,
128374. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1016 Sic in materia qua tu vis cumque tumenti.
1017 Flexus maximus ille, in gemmis scilicet, aut in
1018 Crystallo, aut olei claro in splendore rotundi,
1019 Aut succis aliis, rore et cujuslibet herbae.
1020 Protinus hic miram rem percipe. Corpora cuncta
1021 De genere illorum, quae pellucere videmus
1022 Nimirum, tali frangendi praedita constant
1023 Vi
128375. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fulgere rebus
1038 Interdum videre; ut sparsas rore per herbas
1039 In pratis, cum Sol caput effert mane recenti,
1040 Roscidus humor enim radios infringit, ut imber;
1041 Et cum transpicitur quoque parvae pulvis arenae
1042 Ad solem vitro convexo; ut caetera multa
1043 Praeterea, postquam radios hausere, nitescunt.
1044 Interdum quoque Luna sua curvarier Irim
128376. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1054 Aspicias circa medium unum inflectere punctum,
1055 Arctos hos, illos amplos, extraque meantes.
1056 Maximus ille etenim fieret qui flexus in omni
1057 Humore, aut minimus, non par foret, et varianti
1058 Gigneret eductos sursum regione colores.
1059 Porro particulis volitantibus aëre forma
1060 Si varie confletur, uti diversa priore
1061 Sit, qua gutta fuit;
128377. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1069 Flexu inclinata. Haec corpuscula grandinis ergo
1070 Cum sita sunt sic nos inter solemque, nitores
1071 Lucis ut ex ipso venientes sole refractos
1072 Introrsum flectant, et nostra ad lumina mittant;
1073 Lucentem ducent circum, claramque coronam
1074 Undique, non vero flexam tamen orbe, sed ovi
1075 Ad speciem accedente,
128378. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1077 Crebrius; haec caeli nimirum nostra carebit
1078 Cum pars luce alia, lucentem ubi cernimus orbem.
1079 Nunc age, cur radiis oculorum ambage refractis
1080 Fiat, uti videamus, et ipsas quatenus intus
1081 Effigies rerum turbet divisa colorum
1082 Multiplices lux trans aditus in stamina septem,
1083 Percipe, nam par est usus perquirere veros,
128379. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et ipsas quatenus intus
1081 Effigies rerum turbet divisa colorum
1082 Multiplices lux trans aditus in stamina septem,
1083 Percipe, nam par est usus perquirere veros,
1084 Et caecas penitus sensus penetrare latebras
1085 Illius, per quem in natura cuncta videmus,
1086 Grataque tot per quem rerum spectacla patescunt,
1087 Scilicet innumerûm specie mutata leporum.
128380. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1092 Nec trans se radiis iter obstruit; illicet illi
1093 Exiguum subeunt intro nigransque foramen;
1094 Cui dedimus nomen pupillae; exinde meandus
1095 Est Crystallinus humor, et exsuperanda tumentis
1096 Hinc illinc veluti lentis via, dura profecto;
1097 Incolumes radios nec enim sinit ire, sed illos
1098 Frangit in ingressuque sui simul, egressuque;
128381. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sui simul, egressuque;
1099 Sic frangit tamen, ut qui devenere fluentes
1100 Uno de puncto, punctum jungantur in unum
1101 Dein oculi parte in postica convenientes,
1102 Et positarum extra rerum simulacra struantur:
1103 Pingitur in fundo nimirum plurima rerum
1104 Effigies, quas nos tuimur, sed vertitur ordo
1105 Et loca vertuntur, veluti jam diximus ante,
128382. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
postica convenientes,
1102 Et positarum extra rerum simulacra struantur:
1103 Pingitur in fundo nimirum plurima rerum
1104 Effigies, quas nos tuimur, sed vertitur ordo
1105 Et loca vertuntur, veluti jam diximus ante,
1106 Vitrea lens clausum in thalamum simulacra meare
1107 Cum faceret rerum: tuimur tamen omnia recta
1108 Haud minus; ipsa etenim radios mens docta secari,
128383. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
locantur:
1121 Horum namque situs si sit distensior, atque
1122 Amplior, ex uno venientia lumina puncto
1123 Luminibus puncto ex alio venientibus illic
1124 Ponentur super, et partem cum parte figurae
1125 Confundent; simulacra incerto ut limite constent.
1126 Hoc vitium est oculis, nimium crystallina quorum
1127 Lens tumet, a fundo nimium vel distat, ut ante
128384. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1140 Proin cito convenient: vitris quoque fessa juvetur
1141 Convexis oculorum acies, ut muneris unam
1142 Tunc obeant, quam lens debet crystallina, partem.
1143 At quibus et turgescit, uti turgere necesse est,
1144 Distat et a fundo crystallinus humor; in ipso
1145 Pingetur fundo rerum distincta figura.
1146 Atque ut propterea propiora, remotaque possint
128385. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1141 Convexis oculorum acies, ut muneris unam
1142 Tunc obeant, quam lens debet crystallina, partem.
1143 At quibus et turgescit, uti turgere necesse est,
1144 Distat et a fundo crystallinus humor; in ipso
1145 Pingetur fundo rerum distincta figura.
1146 Atque ut propterea propiora, remotaque possint
1147 Idem oculi aspicere, et sensu pollere valenti,
128386. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1144 Distat et a fundo crystallinus humor; in ipso
1145 Pingetur fundo rerum distincta figura.
1146 Atque ut propterea propiora, remotaque possint
1147 Idem oculi aspicere, et sensu pollere valenti,
1148 Ipsius facile immutari forma situsque
1149 Humoris debet pro re, quae cernitur; ipse
1150 Proin ut funiculis oculi suspenditur arce
128387. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1169 Conveniant puncto, at spatio quod latius extet;
1170 Qui situs amplior est, quo lens patet amplior ipsa.
1171 Praeterea quae sunt diversi fila coloris,
1172 Ut minium, et violam referentia, tardius illa,
1173 Ocyus haec coëunt; quare rubra omnia puncto
1174 Vel si conveniant uno, non ulla profecto
1175 Altera convenient, sed circum sparsa nitebunt.
128388. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1207 Hoc alii officiat: si puncto jungat in uno
1208 Illud, nempe aliud diverso jungat, oportet.
1209 Quin si tenue, oculi quod ab ipsa nempe figura
1210 Promanat constet discrimen, quidquid et ipsum est,
1211 Prorsus corrigere hoc, et tollere tenue queamus,
1212 Alterum erit, quod obest, majus tamen, atque opis expers.
1213 At non idcirco, si cunctas vertere mentem
128389. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1208 Illud, nempe aliud diverso jungat, oportet.
1209 Quin si tenue, oculi quod ab ipsa nempe figura
1210 Promanat constet discrimen, quidquid et ipsum est,
1211 Prorsus corrigere hoc, et tollere tenue queamus,
1212 Alterum erit, quod obest, majus tamen, atque opis expers.
1213 At non idcirco, si cunctas vertere mentem
1214 In res sponte velis, nequeas agnoscere rerum
128390. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
effundantur in orbem,
1219 Ut tamen effigie rerum sit major earum
1220 Orbis hic, exigua quae nobis mole, sed ipsa
1221 Distincta nimis, apparent, velut augmen arenae,
1222 Et fibrae, atque pili tenues: lux scilicet orbis
1223 Illius in medio longe densissima constat
1224 Prae luce, inflexas est quae diffusa per oras;
1225 Proinde magis nervum pollens, sensumque movere.
128391. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad oras,
1233 Majorique minor spatio est vigor, atque potestas:
1234 Quin infinite minor est; proin unica possit
1235 Sentiri, medio tantum quae plaga fit orbe.
1236 Et licet ad medium hoc veniant quoque non sua fila,
1237 Ex aliisque cadant diversa fluentia punctis,
1238 Non tamen illa prior turbari possit imago. 1245
1239 At si trans tenebras prospectes undique
128392. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1239 At si trans tenebras prospectes undique densas
1240 Clarum lumen, erit, multo ut videatur ob istos
1241 Majus aberrantes radios, mutare figuram
1242 Qui poterunt etiam, et falso celare sub orbe.
1243 Sic abducta procul fax caeca nocte rotundis,
1244 Et multo apparet majoribus obsita flammis;
1245 Propterea ut credant persaepe incendia magna
128393. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut videatur ob istos
1241 Majus aberrantes radios, mutare figuram
1242 Qui poterunt etiam, et falso celare sub orbe.
1243 Sic abducta procul fax caeca nocte rotundis,
1244 Et multo apparet majoribus obsita flammis;
1245 Propterea ut credant persaepe incendia magna
1246 Grassari celso nemorosi in vertice montis
1247 Cernentes longe pueri, cum plurima lampas
128394. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vertice montis
1247 Cernentes longe pueri, cum plurima lampas
1248 Disrumpens tenebras manibus praetenta feratur,
1249 Ostendatque vias, tutosque ad lumina calles:
1250 Sic et Mercurio sidus, Venerique dicatum
1251 Cornua cum falcemque gerit, sua cornua, falcemque
1252 Orbe tegit claro: sic late sidera fixa
1253 Cum non sint tenui (tam distant edita) puncto
128395. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1257 Quanquam etiam augenda visus in imagine nostri
1258 Partem habeat quandam, fibrarum qui tremor intra
1259 Exoritur, siquidem concussis hic tibi fibris
1260 Consensere aliae, et loca se movere propinqua.
1261 Nunc locus est memorare artem, admovisse remotas
1262 Cui nostris oculis licuit res: vitrea septa
1263 Ut sint clausa tubis, et queis variata figuris:
128396. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1260 Consensere aliae, et loca se movere propinqua.
1261 Nunc locus est memorare artem, admovisse remotas
1262 Cui nostris oculis licuit res: vitrea septa
1263 Ut sint clausa tubis, et queis variata figuris:
1264 Quid lucis fila efficiant, iterumque iterumque
1265 Franguntur certa cum lege, atque ordine certo:
1266 Quid juvet, aut obsit:quid primo rebus in istis
128397. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1275 Naturam, neque parvarum spectacula rerum
1276 Miramur minus, atque animantum tenuia structa.
1277 Quare ades; evolvam miram tibi protinus artem,
1278 Naturae fines quae laxat, et undique pandit.
1279 Neve jube, vel in haec vario, vel in illa morari
1280 Digressu interea, et nugis avertere mentem;
1281 Namque obsunt veris interdum ludicra rebus,
128398. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1277 Quare ades; evolvam miram tibi protinus artem,
1278 Naturae fines quae laxat, et undique pandit.
1279 Neve jube, vel in haec vario, vel in illa morari
1280 Digressu interea, et nugis avertere mentem;
1281 Namque obsunt veris interdum ludicra rebus,
1282 Ingratasque moras objectant ambitioso
1283 Ornatu, cum sit praesertim mens tua nostris
128399. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
In latus excurrit globus aureus, ?ilicet ardet
1290 Conspectum, fidensque suis legit avia plantis;
1291 Dum legit, extratque; a tergo praeterit alter:
1292 Tum subito haec citior ventis et fulminis igne
1293 Evasura prior subit: at provolvitur alterum
1294 Ante pedes malum, cum jam jam proxima meta est;
1295 Haud minus illa tamen sectatur capta nitore,
128400. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1293 Evasura prior subit: at provolvitur alterum
1294 Ante pedes malum, cum jam jam proxima meta est;
1295 Haud minus illa tamen sectatur capta nitore,
1296 Digrediturque via; metam tenet alter, et ipsa
1297 Interea sine honore sinu mala aurea portans
1298 Sub juga conjugii nequidquam ditior ibit.
1299 Ut primum inventum est aptare, et claudere longo
1300 Vitra tubo
128401. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1296 Digrediturque via; metam tenet alter, et ipsa
1297 Interea sine honore sinu mala aurea portans
1298 Sub juga conjugii nequidquam ditior ibit.
1299 Ut primum inventum est aptare, et claudere longo
1300 Vitra tubo (septem quater ex quo tempore lustra
1301 Praeterire), inter non tum nisi bina ferebant;
1302 Nimirum vitrum convexum in vertice summo
128402. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
discrimina vitris,
1306 Accipe: convexum vitrum quos excipit ante
1307 Se radios, post se jungit; frons utraque cui si
1308 Aequo sit convexa tumore, et tela ferantur
1309 Inter se radiorum aeque distantia, ibidem
1310 Post jungentur, ubi est, si continuata per orbem
1311 Sit convexa figura suum, medium illius orbis.
128403. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1320 Donec ea sistat punctum a regione, remotum
1321 Hinc sit ut a vitro tantum, quantum focus ipse,
1322 Qui medius; nam tunc ille infinita remotus
1323 Longe abit in spatia, et distantes egrediuntur
1324 Aeque inter sese radii, seorsumque feruntur.
1325 Sin et adhuc punctum tractu breviore locetur,
1326 Inter se radii tumido de corpore vitri
128404. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
focus ipse,
1322 Qui medius; nam tunc ille infinita remotus
1323 Longe abit in spatia, et distantes egrediuntur
1324 Aeque inter sese radii, seorsumque feruntur.
1325 Sin et adhuc punctum tractu breviore locetur,
1326 Inter se radii tumido de corpore vitri
1327 Disjungentur, erit nec jam, quo tendere possint,
1328 Conjungique, focus; sed erit tamen, unde videntur
128405. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
magis multo ad se accedere prima,
1345 Directa ut media sic in regione coissent
1346 Circumducti orbis, post aequo fracta meabunt
1347 Inter se spatio, et focus ille vicarius ibit
1348 Tractu infinito, ut non usquam appareat esse.
1349 Se densantia adhuc magis illa venire putato,
1350 Post quoque densari, quamvis minus, atque videbis
128406. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
septa: prioris
1363 Qui medius focus est, longe deductus abibat
1364 Introrsum; vitri distabant septa cavata
1365 At propius, pariter focus hujus fictus eadem,
1366 Verus et illius juncti ut statione cubarent.
1367 Ad sensum hinc multo veniebat major imago,
1368 Quam sine subsidio tali conspecta fuisset,
1369 Et mage clara, sua mage item distincta figura.
128407. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
hujus fictus eadem,
1366 Verus et illius juncti ut statione cubarent.
1367 Ad sensum hinc multo veniebat major imago,
1368 Quam sine subsidio tali conspecta fuisset,
1369 Et mage clara, sua mage item distincta figura.
1370 Nam si de puncto radii qui quolibet uno
1371 Fluxerunt, veniant oculorum ad nostra prope aequo
1372 Inter se spatio distantes lumina, ut ipsos
128408. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
labori,
1395 Aetas quo plerumque senum inclinata tenetur.
1396 Commoda propterea vitae hac de parte minora
1397 Decerpunt anni nobis; ars erigit aevo
1398 Labentes oculos, et miro robore fulcit,
1399 Verum sic aliis succurrere sensibus aegris
1400 Nondum est arte datum; non tanto haec proteget unquam
1401 Nos clypeo, possimus uti vitare senectae
128409. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1401 Nos clypeo, possimus uti vitare senectae
1402 Omnem ictum, lapsos sensim irrepentis in artus,
1403 Atque hebeti constringentis torpore cerebri
1404 Duratas fibras, vitalem et sanguinis auram.
1405 Scilicet illam artem stulte moritura propago
1406 Optemus; referunt usam qua Cholchida quondam,
1407 Effoetum ut virides revocaret corpus in annos.
128410. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
a lente cavatâ
1426 Lens convexa, focus quam fictus scilicet ipse;
1427 Seu prope communi lens haec convexa focorum
1428 A regione magis quanto removetur: utraque
1429 Et quia qui veniunt radii de parte, refracti
1430 Omnes exterius sunt, perstant inferiores,
1431 Qui subter fuerant, et qui super, esse superni;
1432 Proinde suo sic ipsa situ remanebit imago,
128411. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1428 A regione magis quanto removetur: utraque
1429 Et quia qui veniunt radii de parte, refracti
1430 Omnes exterius sunt, perstant inferiores,
1431 Qui subter fuerant, et qui super, esse superni;
1432 Proinde suo sic ipsa situ remanebit imago,
1433 Ut si tantum oculis spectasses, recta stabit.
1434 Intra sic oculum cum rerum crescat imago,
128412. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
peritam,
1461 Consiliumque sagax; animi nam perficiuntur
1462 Plus ope cuncta, feri quam motu corporis ullo;
1463 Inde regi validum quin debet corpus, et inde
1464 Omnibus aptari, ne diruat omnia nitens:
1465 Ut quondam Herculei remos fregere lacerti;
1466 Tentarent canos quoties impellere fluctus,
1467 Cum Minyae prima
128413. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1478 Irrumpunt fasces integri, claraque puncta
1479 Sunt ea propterea, at positorum ad imaginis oras
1480 Carpuntur, semperque magis libantur, ut orae
1481 Confusae fiant circum, et lucem usque minorem
1482 Exhibeant, et paulatim vanescere pergant,
1483 Donec deficiat non certo limite lumen.
1484 Esse sed haec artis, quaecumque est, exorientis
1485 Et
128414. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1479 Sunt ea propterea, at positorum ad imaginis oras
1480 Carpuntur, semperque magis libantur, ut orae
1481 Confusae fiant circum, et lucem usque minorem
1482 Exhibeant, et paulatim vanescere pergant,
1483 Donec deficiat non certo limite lumen.
1484 Esse sed haec artis, quaecumque est, exorientis
1485 Et fors et ratio debet, ne protinus illa
128415. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et lucem usque minorem
1482 Exhibeant, et paulatim vanescere pergant,
1483 Donec deficiat non certo limite lumen.
1484 Esse sed haec artis, quaecumque est, exorientis
1485 Et fors et ratio debet, ne protinus illa
1486 Pertingat propriae summa ad fastigia laudis;
1487 Praeferat exortu sed multa informia primo,
1488 Quae labente die paulatim perpoliantur:
128416. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
usque minorem
1482 Exhibeant, et paulatim vanescere pergant,
1483 Donec deficiat non certo limite lumen.
1484 Esse sed haec artis, quaecumque est, exorientis
1485 Et fors et ratio debet, ne protinus illa
1486 Pertingat propriae summa ad fastigia laudis;
1487 Praeferat exortu sed multa informia primo,
1488 Quae labente die paulatim perpoliantur:
128417. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1486 Pertingat propriae summa ad fastigia laudis;
1487 Praeferat exortu sed multa informia primo,
1488 Quae labente die paulatim perpoliantur:
1489 Quaedam proinde loco moveantur, et adjiciantur
1490 Quaedam, et multiplices varientur multa per usus.
1491 Quare sunt gemina haec vitata incommoda porro;
1492 Dimovere cavam nam lentem, atque inseruere
128418. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
laudis;
1487 Praeferat exortu sed multa informia primo,
1488 Quae labente die paulatim perpoliantur:
1489 Quaedam proinde loco moveantur, et adjiciantur
1490 Quaedam, et multiplices varientur multa per usus.
1491 Quare sunt gemina haec vitata incommoda porro;
1492 Dimovere cavam nam lentem, atque inseruere
1493 Convexam, quam cum prima sic nectere visum est,
128419. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vicissim
1502 Fasces, contenduntque sui densarier omnes
1503 In regione foci; qua si regione locetur
1504 Ipsa adaperta acies oculorum, una excipit omnes,
1505 Excipit, et partem non parvam corporis haurit.
1506 Margine praeterea certo distinguitur illa
1507 Effigies, si, qua focus est conjunctus uterque,
1508 In regione tubi, et radiis coëuntibus una
128420. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1505 Excipit, et partem non parvam corporis haurit.
1506 Margine praeterea certo distinguitur illa
1507 Effigies, si, qua focus est conjunctus uterque,
1508 In regione tubi, et radiis coëuntibus una
1509 Formatur species, orbem tu scilicet aptes,
1510 Inque feras, media pateat, quam lens est altera lata;
1511 Namque, ibi conjunctis radiis, datur exitus illis,
128421. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1510 Inque feras, media pateat, quam lens est altera lata;
1511 Namque, ibi conjunctis radiis, datur exitus illis,
1512 Qui vacua hac orbis coëunt in parte, negatur,
1513 Qui coëant alia, et possint confundere fines.
1514 Quapropter certo, et claro fit limite imago,
1515 Nec pallescenti paulatim desinit ora.
1516 At tubus, e genere hoc quoque, quod reprendere possis,
128422. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1511 Namque, ibi conjunctis radiis, datur exitus illis,
1512 Qui vacua hac orbis coëunt in parte, negatur,
1513 Qui coëant alia, et possint confundere fines.
1514 Quapropter certo, et claro fit limite imago,
1515 Nec pallescenti paulatim desinit ora.
1516 At tubus, e genere hoc quoque, quod reprendere possis,
1517 Quiddam habet, atque novum vitium prodire videtur
128423. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
prodire videtur
1518 E vetere, abscisso velut hydrae e vertice vertex.
1519 Usque tamen leviora manent incommoda, quippe
1520 Profecisse, eadem minuendo, semper oportet,
1521 Et semper majora minoribus immutando.
1522 Haud facile est subito vitia omnia vellere prorsus:
1523 Ramus ita avulso de ramo suppeditatur
1524 Exoriens, iterum ex avulso provenit alter,
128424. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1527 Iste tubus: fasces quos colligit altera vitri
1528 Emittitque a se lens, omnes mutua flectunt
1529 Introrsum; proin qui demissior ibat, in altum
1530 Insilit, et contra delabitur altus ad imum.
1531 Hoc quoque devites tamen, interponere lentes
1532 Tum tibi si libeat geminas, armare quaternis
1533 Arte hac proinde tubum, geminus bene congruat omnis
128425. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
invertet eodem
1545 Ordine; restituet lateri proin omnia vero.
1546 Tunc in ea coëuntum oculus regione locatus
1547 Omnes hos fasces simul excipit, effigiemque
1548 Auctam, et finitam haud incerto limite cernit.
1549 Hic quoque jam fasces coëuntes denique in ipsa
1550 Pupilla, flexu sese inclinare vicissim
1551 Majori tanto debent, quam quem sine vitris
128426. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
valebis
1565 Illos dimoto quantumvis jungere tractu,
1566 Effigiemque super tabula, vel parjete longe
1567 Pingere, praesertim nimium si fulgida sit res,
1568 Obsitus et tenebris locus, in quo pingitur illa.
1569 Sic spectare licet claros et noscere vultus
1570 Solis, eoque super maculas numerare repertas,
1571 Mercuriique orbem tranantem cernere subter
128427. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1566 Effigiemque super tabula, vel parjete longe
1567 Pingere, praesertim nimium si fulgida sit res,
1568 Obsitus et tenebris locus, in quo pingitur illa.
1569 Sic spectare licet claros et noscere vultus
1570 Solis, eoque super maculas numerare repertas,
1571 Mercuriique orbem tranantem cernere subter
1572 Interdum, Lunaeque ora obscurata latentis,
1573 Cum
128428. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parte ex aliqua Solis jubar invida carpit.
1574 Jam quia sunt rerum caelestia quaeque rotunda,
1575 Nil refert, videas, inversa, an recta; licebit
1576 Atque ea proinde tubo, cui bina est utraque lens, et
1577 Convexa, aspicere, ut mos est adeuntibus astra,
1578 Et cujusque locum, et motum, et lustrantibus augmen.
1579 Intus cum radii de puncto
128429. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videas, inversa, an recta; licebit
1576 Atque ea proinde tubo, cui bina est utraque lens, et
1577 Convexa, aspicere, ut mos est adeuntibus astra,
1578 Et cujusque locum, et motum, et lustrantibus augmen.
1579 Intus cum radii de puncto corporis uno
1580 Quolibet emissi coëant simul, ante secundam
1581 Quam lentem tangant; ibi si subtilia fila
128430. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recta; licebit
1576 Atque ea proinde tubo, cui bina est utraque lens, et
1577 Convexa, aspicere, ut mos est adeuntibus astra,
1578 Et cujusque locum, et motum, et lustrantibus augmen.
1579 Intus cum radii de puncto corporis uno
1580 Quolibet emissi coëant simul, ante secundam
1581 Quam lentem tangant; ibi si subtilia fila
128431. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1576 Atque ea proinde tubo, cui bina est utraque lens, et
1577 Convexa, aspicere, ut mos est adeuntibus astra,
1578 Et cujusque locum, et motum, et lustrantibus augmen.
1579 Intus cum radii de puncto corporis uno
1580 Quolibet emissi coëant simul, ante secundam
1581 Quam lentem tangant; ibi si subtilia fila
128432. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
de puncto corporis uno
1580 Quolibet emissi coëant simul, ante secundam
1581 Quam lentem tangant; ibi si subtilia fila
1582 Tendantur, debent nimium distincta videri,
1583 Et partem visi tegere intus corporis unam
1584 Debent: propterea fila haec subtilia quodam
1585 Instrumento aptant, cocleis ut scilicet extra
1586 Conversis ad se possint accedere, possint
128433. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quodam
1585 Instrumento aptant, cocleis ut scilicet extra
1586 Conversis ad se possint accedere, possint
1587 Inque vicem quovis dimota recedere tractu:
1588 Tractus et hic, motusque illorum, per coclearum,
1589 Qui fiunt, orbes vertendo dinumeratos,
1590 Noscantur: fila interdum haec subtilia certos
1591 Inter se ad flexus figunt transversa, secentur
128434. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1591 Inter se ad flexus figunt transversa, secentur
1592 Ut puncto in medio. Quantum hac ratione juventur
1593 Utrâvis caeli Mensores in capiendis
1594 Astrorum spatiis, motuque, et mole, referre
1595 Difficile est: novisse datum callentibus artem
1596 Uranies, purosque dies, noctesque serenas
1597 Late per superas cupide ducentibus oras,
1598 Resque
128435. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
noctesque serenas
1597 Late per superas cupide ducentibus oras,
1598 Resque novas illinc animo excipientibus acri,
1599 Quas tum per terras evulgent protinus imas,
1600 Et caeli condant fastos, veraque receptent
1601 Historia, tam quae jam praeterlapsa retrorsum
1602 Tempora, quam quae sunt aevo volvenda futuro.
1603 Sed jam posse tubis (geminis seu lentibus illi,
128436. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
rearis,
1605 Quae tu conspicias, augeri corpora molem
1606 Haud secus in quamvis, ac si tribus illa recedant
1607 Passibus, aut ulnis, inter quae millia multa
1608 Sunt, et quae medium mare vasto interluit aestu:
1609 Nam tantum cum res oculorum in imagine crescat,
1610 Quantum prima suo superat lens orbe secundam,
1611 Orbe, in quem circum deberet continuata
128437. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1625 Parti pars; haec confusae rata causa figurae est.
1626 Cumque minus lens curvatur, quae prima, magisque
1627 Est extensa super patefactaque, crescere debent
1628 Ipsi orbes radiorum, et crescere proinde tumultus.
1629 Quod certe nequeat vitari, si simulacra
1630 Augeri libeat longe, et grandescere rerum.
1631 Altera lens etiam faciens res crescere visas
128438. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1627 Est extensa super patefactaque, crescere debent
1628 Ipsi orbes radiorum, et crescere proinde tumultus.
1629 Quod certe nequeat vitari, si simulacra
1630 Augeri libeat longe, et grandescere rerum.
1631 Altera lens etiam faciens res crescere visas
1632 Errores faciet radiorum crescere: quare
1633 Major ab hoc etiam crescet cum mole tumultus.
128439. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1646 Nam si deberet digressos corporis uno
1647 E medio puncto, medio ut post jungier axe
1648 Deberent itidem; certe no flectere posset
1649 Sic alio egressos e puncto, et cogere, ut una
1650 Hi coëant, verum latera ad sua quemque remittet.
1651 At quia diverso radii sunt deinde colore;
1652 Diversosque pati debent trans vitra meatus;
128440. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1656 Nec valeant puncto conjungi prorsus in uno;
1657 Unde venit species rebus confusa, neque error
1658 Parvus is est, etiam exiguis in rebus, at auctus
1659 Ingentes facit, et magna ad discrimina ducit.
1660 Sidera sic, caelo quae fixa vocavimus alto,
1661 Cum longis spectata tubis sunt, parte videntur
1662 Caeli extensa aliqua, tenui tamen atque minuta,
128441. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1660 Sidera sic, caelo quae fixa vocavimus alto,
1661 Cum longis spectata tubis sunt, parte videntur
1662 Caeli extensa aliqua, tenui tamen atque minuta,
1663 Ast aliqua, et nobis non vera mole patescunt.
1664 Atque eadem minimum nequeunt excedere punctum,
1665 Cum lens prima nigro fumi fuscata vapore est;
1666 Errantes radios ut sic obtundere possit.
128442. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1688 Dispertito ipsos, atque inter imaginis auctus,
1689 Ut crescens non clara minus distinctaque constet.
1690 Si vitrei conflata globi de segmine forma
1691 Non bene junctorum radiorum, et proinde tumultus
1692 Unica causa foret, diverso increscere moles
1693 Ordine deberet visarum tum nova rerum,
1694 Quam quem jam docui, et facilis
128443. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
radiorum, et proinde tumultus
1692 Unica causa foret, diverso increscere moles
1693 Ordine deberet visarum tum nova rerum,
1694 Quam quem jam docui, et facilis medicina clueret,
1695 Scilicet errores quae partim tolleret illos:
1696 Primum nempe quod est vitrum, si lamina duplex
1697 Id foret, inque sinu puras includeret undas;
128444. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1709 Extulerit, si vos scitis, vos dicite Musae,
1710 Ad vestrum nova si delata est machina montem,
1711 Certius atque illinc terram, caelumque videtis.
1712 Sin latet et nondum perspecta est, ipse ego vester,
1713 Si libet, antistes, Pindi ipse ad culmina primus
1714 Deferam, et aonii suspendam parjete templi.
1715 Hanc teneris manibus noctu versate diuque
128445. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1711 Certius atque illinc terram, caelumque videtis.
1712 Sin latet et nondum perspecta est, ipse ego vester,
1713 Si libet, antistes, Pindi ipse ad culmina primus
1714 Deferam, et aonii suspendam parjete templi.
1715 Hanc teneris manibus noctu versate diuque
1716 Gaudentes, et ad hanc doctum quoque dicite carmen;
1717 Praecipue laudate Senem, immortalia post tot
128446. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vester,
1713 Si libet, antistes, Pindi ipse ad culmina primus
1714 Deferam, et aonii suspendam parjete templi.
1715 Hanc teneris manibus noctu versate diuque
1716 Gaudentes, et ad hanc doctum quoque dicite carmen;
1717 Praecipue laudate Senem, immortalia post tot
1718 Munera, divino qui nos hoc munere ditat.
1719 Lentes hic vitreas, refractam jungere lucem
128447. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lucem
1720 Quae possunt, mutare cavis, queis jungere lucem
1721 Reflexam liceat, speculis aggressus; ita ipsa
1722 Lux siquidem nequeat diversa in fila resolvi,
1723 Rebus et inspectis exinde inferre tumultus.
1724 Felix docta jamque exitus orsa probavit.
1725 Jam senas, vel quinque tubus porrectus in ulnas
1726 Uberiore sua vi longe vincere possit
128448. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possit
1727 Illos, qui varia refringunt lumina lente,
1728 Vel centum moles sit partibus amplior horum.
1729 Quae primum ars olli prolata est, tempore crevit,
1730 Venit et ad summum crescendi tempore culmen.
1731 Quanquam tempus edax rerum est, atque omnia vertit,
1732 Haud minus at primos tempus dat et artibus ortus,
128449. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Quae primum ars olli prolata est, tempore crevit,
1730 Venit et ad summum crescendi tempore culmen.
1731 Quanquam tempus edax rerum est, atque omnia vertit,
1732 Haud minus at primos tempus dat et artibus ortus,
1733 Et magna incrementa: Virûm praestantia tempus
1734 Ingenia exacuit, fecundat, alitque, sub auras
1735 Educitque animi foetus,
128450. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
summum crescendi tempore culmen.
1731 Quanquam tempus edax rerum est, atque omnia vertit,
1732 Haud minus at primos tempus dat et artibus ortus,
1733 Et magna incrementa: Virûm praestantia tempus
1734 Ingenia exacuit, fecundat, alitque, sub auras
1735 Educitque animi foetus, tollitque recentes,
1736 Rebus et affundit sua veris lumina tempus.
128451. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1733 Et magna incrementa: Virûm praestantia tempus
1734 Ingenia exacuit, fecundat, alitque, sub auras
1735 Educitque animi foetus, tollitque recentes,
1736 Rebus et affundit sua veris lumina tempus.
1737 Sed quae forma tubis, genus hoc, inductaque primum
1738 Qua ratione fuit? Speculi est inserta cavati
1739 Scilicet in fundo moles; proin altus hiabat
128452. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1739 Scilicet in fundo moles; proin altus hiabat
1740 Vertex, perque suum lucem immittebat hiatum
1741 Ad speculum, quae de speculo resilire repulsa
1742 Tentabat subito, et punctum commune petebat
1743 Quoddam, quod parta crassi orbis parte recedit,
1744 Sive globi, cujus speculum de segmine factum est:
1745 Hic prope verûm aliud speculum opposuisse necesse est
128453. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1764 Sic sese tubulo, rerumque inferre figuras.
1765 Sed quia crystalli speculo est frons bina cavato,
1766 Bis revomit radios: non omnes ergo, necesse est,
1767 Contendant unum in punctum, et licet utraque flexu
1768 Diverso curvaretur, non talibus ausis
1769 Profectum est, eadem loca adirent ut radiorum
1770 Projectae species: totus vitarier error
1771 Non
128454. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
species: totus vitarier error
1771 Non poterat certe, non tali vincier arte.
1772 Aequatas porro triquetri distendere frontes
1773 Usus erat vitri, et consternere, perque polire;
1774 Quod quam difficile est factu, durumque, profecto
1775 Tentantes novere, opera qui scilicet ista
1776 Saepius effusos frustra indoluere labores.
128455. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1788 E latere, atque plaga res inquirebat in illa,
1789 Qua non sunt; igitur non molem dirigere illuc,
1790 Non patulum norant convertere molis hiatum
1791 Extemplo; longa ista mora, et fastidia longa
1792 Lassabant oculumque nihil cernentem, animumque.
1793 Propterea haec alio fabricari est machina ritu
1794 Coepta novo, atque aliis praelata est omnibus una.
128456. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parvo
1797 Panditur in gyrum: summo at quod vertice parvum
1798 Huic tunc oppositum est molis regione patentis
1799 In media speculum, non plana, at fronte cavata est,
1800 Et multo magis ipsa cavata est, interioris
1801 Quam speculi frons sit: parvi focus interiore
1802 Praeterea a speculo plus, quam suus ipse, recedit.
1803 Interiori itidem rimae subnectitur alter
128457. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1815 Trajiciunt, geminisque illapsi lentibus ultra
1816 Transcurrunt, objectum oculum tum denique pulsant.
1817 Ordine dispositi sed qui sese inter adibunt
1818 Tunc oculum radii? quis erit situs, et plaga cuique?
1819 Corporis egressi de puncto quolibet uno,
1820 In regione foci, speculo qui confit ab amplo,
1821 Junguntur radii, postquam incurrere; repente
128458. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1825 Pellit, uti faciat densari mutua; jungique
1826 Inter se cogat, trans ipsum nempe foramen,
1827 Hauriat ante prior nisi lens: atque ipsa refractos
1828 Inclinat magis, et spatio breviore coërcet,
1829 Atque coire facit citius, quam tangere possint,
1830 Est sua quae medii ora foci, sed tangere possint,
1831 Cum coëunt, est alterius quae lentis ibidem
128459. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sat est, uni quid eorum cuique, secunda
1851 Cum lente egreditur claras eductus in auras,
1852 Accidat anfractus post omnes, prendere, ut inde,
1853 Quae cunctis plaga sit, facile educamus, et inter
1854 Fasces quis constet flexus, quis imaginis auctus.
1855 Inspice proin radios qui corporis egredientes
1856 Punctis e variis regionem incurrere magni
1857 In
128460. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auctus.
1855 Inspice proin radios qui corporis egredientes
1856 Punctis e variis regionem incurrere magni
1857 In mediam speculi deberent, si terebratum
1858 Non foret, et si non obstaret euntibus, ante
1859 Quod speculumque aliud fugiunt: exinde remissi
1860 Protinus adversis de partibus advenientes
1861 Occurrent, et se flexu majore secabunt.
128461. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1858 Non foret, et si non obstaret euntibus, ante
1859 Quod speculumque aliud fugiunt: exinde remissi
1860 Protinus adversis de partibus advenientes
1861 Occurrent, et se flexu majore secabunt.
1862 Illinc profugiunt in primae corpora lentis,
1863 Frangunturque ab ea, plus et densarier inter
1864 Se, quam cum fugerent ipsi a se mutua nuper,
128462. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1860 Protinus adversis de partibus advenientes
1861 Occurrent, et se flexu majore secabunt.
1862 Illinc profugiunt in primae corpora lentis,
1863 Frangunturque ab ea, plus et densarier inter
1864 Se, quam cum fugerent ipsi a se mutua nuper,
1865 Coguntur; porro lens praeripit altera, plusque
1866 Inclinat fractos, et adhuc vicinius una
128463. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1863 Frangunturque ab ea, plus et densarier inter
1864 Se, quam cum fugerent ipsi a se mutua nuper,
1865 Coguntur; porro lens praeripit altera, plusque
1866 Inclinat fractos, et adhuc vicinius una
1867 Copulat, et flexu, vel adhuc majore reclinat.
1868 Sic oculo tum nos admoto prendimus omnes.
1869 Jam quoniam se bis per iter secuere vicissim,
128464. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inter
1864 Se, quam cum fugerent ipsi a se mutua nuper,
1865 Coguntur; porro lens praeripit altera, plusque
1866 Inclinat fractos, et adhuc vicinius una
1867 Copulat, et flexu, vel adhuc majore reclinat.
1868 Sic oculo tum nos admoto prendimus omnes.
1869 Jam quoniam se bis per iter secuere vicissim,
1870 Non inversa venit, rerum sed recta figura;
128465. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
adhuc majore reclinat.
1868 Sic oculo tum nos admoto prendimus omnes.
1869 Jam quoniam se bis per iter secuere vicissim,
1870 Non inversa venit, rerum sed recta figura;
1871 Et quoniam cepit terna augmina flexus eorum,
1872 Ingens, quas tuimur, rerum fit imaginis auctus.
1873 Jam tubus e genere hoc te per caelestia ferre,
1874 Haud secus ac alii, queat, amplum et pandere
128466. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1871 Et quoniam cepit terna augmina flexus eorum,
1872 Ingens, quas tuimur, rerum fit imaginis auctus.
1873 Jam tubus e genere hoc te per caelestia ferre,
1874 Haud secus ac alii, queat, amplum et pandere mundum,
1875 Si geminas inter lentes, ubi jungitur omnis
1876 Cum radio radius, qui puncto advenit eodem,
1877 Et puncti fit imago, loces tu scilicet orbem,
128467. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ferre,
1874 Haud secus ac alii, queat, amplum et pandere mundum,
1875 Si geminas inter lentes, ubi jungitur omnis
1876 Cum radio radius, qui puncto advenit eodem,
1877 Et puncti fit imago, loces tu scilicet orbem,
1878 Interius qui sit vacuus; quod cernitur intus,
1879 Ut bene distingui haud confuso limite possit;
1880 Praeterea quoque fila loces subtilia, ut ante
128468. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1883 Omnes post sese, nequeant in multa retexi
1884 Stamina quod radii; nequeunt hi nempe resolvi
1885 Reflexi, atque sui diversos prodere mores.
1886 Proin queat augeri multo magis, et simul ipsa
1887 Effigies non confundi, distincta sed esse.
1888 Attamen hic aliquid culpes quoque, nempe nitorem
1889 Non specula ipsa diu purum
128469. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1887 Effigies non confundi, distincta sed esse.
1888 Attamen hic aliquid culpes quoque, nempe nitorem
1889 Non specula ipsa diu purum servare valebunt;
1890 Quandoquidem salibus, quadam et rubigine fusca
1891 Turpantur, clarumque jubar texere metalla,
1892 Impediuntque, aciem species ne clara lacessat.
1893 Praeterea quamvis non jam specula ista retexant
128470. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1895 Adde quoque errores, speculorum ex orbe cavata
1896 Huc infert quos forma, rotundaque segmina, lentes;
1897 Ut puncto ex uno digressi corporis unum
1898 Non bene conjungi radii, et concurrere possint
1899 In punctum. Certis hinc prendere finibus auctum
1900 Est opus, et speciem quavis grandescere mole
1901 Haud sinere; haud sit enim distinctaque, claraque semper.
128471. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lentes;
1897 Ut puncto ex uno digressi corporis unum
1898 Non bene conjungi radii, et concurrere possint
1899 In punctum. Certis hinc prendere finibus auctum
1900 Est opus, et speciem quavis grandescere mole
1901 Haud sinere; haud sit enim distinctaque, claraque semper.
1902 Proin nobis praeclusa tubos spes condere tantos
1903 Posse, ut res, quarum cupidi nimis esse
128472. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
condere tantos
1903 Posse, ut res, quarum cupidi nimis esse videmur,
1904 Ostendant unquam, Lunae super orbe nitenti
1905 Scilicet ut, si sunt, animantes conspiciamus,
1906 Et formam, et varios motus cernamus eorum,
1907 Noscamusque domos, et culta ligonibus arva,
1908 Et valido ventorum agitatas verbere quercus;
1909 Mercuriique itidem, Veneris, Martisque tuamur
128473. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1903 Posse, ut res, quarum cupidi nimis esse videmur,
1904 Ostendant unquam, Lunae super orbe nitenti
1905 Scilicet ut, si sunt, animantes conspiciamus,
1906 Et formam, et varios motus cernamus eorum,
1907 Noscamusque domos, et culta ligonibus arva,
1908 Et valido ventorum agitatas verbere quercus;
1909 Mercuriique itidem, Veneris, Martisque tuamur
128474. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1904 Ostendant unquam, Lunae super orbe nitenti
1905 Scilicet ut, si sunt, animantes conspiciamus,
1906 Et formam, et varios motus cernamus eorum,
1907 Noscamusque domos, et culta ligonibus arva,
1908 Et valido ventorum agitatas verbere quercus;
1909 Mercuriique itidem, Veneris, Martisque tuamur
1910 Haec super ore eadem, diversa aut multa notemus
128475. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
super orbe nitenti
1905 Scilicet ut, si sunt, animantes conspiciamus,
1906 Et formam, et varios motus cernamus eorum,
1907 Noscamusque domos, et culta ligonibus arva,
1908 Et valido ventorum agitatas verbere quercus;
1909 Mercuriique itidem, Veneris, Martisque tuamur
1910 Haec super ore eadem, diversa aut multa notemus
1911 Nostris a rebus; nec tu quoque magne latescas
128476. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1928 Si foret a nobis; fieri tum major imago
1929 Deberet toties, quot millibus edita luna est:
1930 Illa sed a nobis tot milibus edita distat,
1931 In quot pervenies, denos quater, et biscentum
1932 Si numeros repetas numeros per mille; necesse est
1933 Proin speculum toties pupillae prendat id orbem.
1934 Ast in directum pupillas ordine longo
1935 Si
128477. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1932 Si numeros repetas numeros per mille; necesse est
1933 Proin speculum toties pupillae prendat id orbem.
1934 Ast in directum pupillas ordine longo
1935 Si statuas centum et denas quater, unius aeques
1936 Vix spatium pedis; hinc speculi, quod quaerimus, augmen
1937 Quingentos et mille pedes exposcere nosces.
1938 Quod qui jam constare queat, qui jungere moli
128478. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1934 Ast in directum pupillas ordine longo
1935 Si statuas centum et denas quater, unius aeques
1936 Vix spatium pedis; hinc speculi, quod quaerimus, augmen
1937 Quingentos et mille pedes exposcere nosces.
1938 Quod qui jam constare queat, qui jungere moli
1939 Vertendae huc illuc, rebusque aptare videndis,
1940 Idem etiam montes possit jactare per auras,
128479. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1961 Possit ut in luna res quaedam magna videri,
1962 Urbs velut ampla, velut constratum classibus aequor.
1963 Fors manet haec nostros olim fortuna nepotes,
1964 Ut videant et adhuc magis aucta hac arte tuborum
1965 In lunae facie quaedam mutarier annis:
1966 Nempe novas urbes condi, veteresque perire,
1967 Commutare suos,
128480. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
magis aucta hac arte tuborum
1965 In lunae facie quaedam mutarier annis:
1966 Nempe novas urbes condi, veteresque perire,
1967 Commutare suos, diverso et labier alveo,
1968 Inductasque mari quoque terras, et mare terris.
1969 Quae cum contingerint, uni referenda profecto
1970 Cuncta Repertori fuerint, qui protulit artem,
128481. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1965 In lunae facie quaedam mutarier annis:
1966 Nempe novas urbes condi, veteresque perire,
1967 Commutare suos, diverso et labier alveo,
1968 Inductasque mari quoque terras, et mare terris.
1969 Quae cum contingerint, uni referenda profecto
1970 Cuncta Repertori fuerint, qui protulit artem,
1971 Cernereque edocuit reflexos per radios res
128482. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1970 Cuncta Repertori fuerint, qui protulit artem,
1971 Cernereque edocuit reflexos per radios res
1972 Certius, inque novos, dixit, conscendite mundos,
1973 Armaque suppeditavit, et instrumenta volandi:
1974 Sic et Daedala procul evolat Icarus arte,
1975 Et quos occidius populos deteximus oris,
1976 Inque dies alios reperimus, sic damus olli,
1977 Qui
128483. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
artem,
1971 Cernereque edocuit reflexos per radios res
1972 Certius, inque novos, dixit, conscendite mundos,
1973 Armaque suppeditavit, et instrumenta volandi:
1974 Sic et Daedala procul evolat Icarus arte,
1975 Et quos occidius populos deteximus oris,
1976 Inque dies alios reperimus, sic damus olli,
1977 Qui prior intactum, atque ignotum proscidit aequor.
128484. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
per radios res
1972 Certius, inque novos, dixit, conscendite mundos,
1973 Armaque suppeditavit, et instrumenta volandi:
1974 Sic et Daedala procul evolat Icarus arte,
1975 Et quos occidius populos deteximus oris,
1976 Inque dies alios reperimus, sic damus olli,
1977 Qui prior intactum, atque ignotum proscidit aequor.
1978 Inserere ast etiam docuit ratio ipsa, vel usus
128485. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1979 Haec specula exiguis tubulis, queis cernimus, infra
1980 Nostros quae sensus rerum tenuissima constant;
1981 Lentium in his, vitrique sed est communior usus.
1982 Hinc longe nobis jucundus et utilis extat
1983 Naturam parte hac alia prospectus in ipsam.
1984 Juverit idcirco, genus hoc, quoque nosse tuborum
1985 Quam variae partes, qui sit modus. Est tubus, una
128486. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1998 Parva licet frons sit, magnum grandescit in auctum:
1999 Nec tamen hanc si nos oculo intueamur inermi
2000 Tam prope, tunc aliud quidquam possimus ibidem,
2001 Quam speciem incertae et confusae cernere molis.
2002 At tubuli, plures lentes quos claudimus intra,
2003 Quid prope sunt, nisi quos supera jam diximus esse
2004 Pluribus
128487. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lens propior non tam tumet, ut neque porro
2008 Altera, quae media interdum in regione locatur.
2009 Hic quoque perfacile est cognoscere, quidquid oportet,
2010 Ut distincta simul rerum sit, et aucta figura,
2011 Scilicet ut supera jam dictum est; clara sed esse
2012 Non poterit, limen nisi de flammante lucerna
2013 Excipias lente exterius, nimiumque coactum
128488. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lumina densa
2015 Projectes in rem speculo, vel ad aëris auras
2016 Candentes spectes, pulsataque moenia sole
2017 Ipsam convertens rem, si pellucida constet.
2018 Semper et ut species permagno possit adauctu
2019 Crescere, convexam lentem nimis esse necesse est,
2020 Quae prior, exteriorque, focumque adstare propinquum.
2021 Proin speculum si jam pro lente adhibere
128489. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2023 Tum sit opus, grandi tenuem rem crescere mole
2024 Ut faciat, parvumque ideo struere, atque locare
2025 Rem prope: at offensum radiis redeuntibus ipsa
2026 Res faciat, speculum siquidem tegat, et sinat ullos
2027 Non oculum radios impellere posse reflexos,
2028 Vel longe paucos, nec quos sentire queamus;
2029 Nec facile ipsam rem luci, quam debet habere,
128490. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
locatis,
2033 Corpora quae multa possint inspergere luce
2034 Tenuia detortâ, vel quae convertere possint
2035 Quo radios vis cumque eruptos lentibus, atque
2036 Projicere, et quovis rerum deferre figuras.
2037 Sic quoque in obscuro thalamo si adjungere rimae
2038 Exili tentes tubulum hunc, extraque fenestrae
2039 Adfixum speculum sic vertere, solis ut ictus
128491. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2045 Corporis efficiet simulacrum grande pusilli,
2046 Tanto grandius id, quanto est distantius; istic
2047 Contemplere suas partes, seorsumque figuras
2048 Omnes ignotas prius, et tueare animantis
2049 Parvula membra, suos et motus denique, et usus.
2050 Hoc genus, instrumenta, fuit qua impervia quondam,
2051 Naturam patefecerunt, artesque, dederunt,
128492. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2046 Tanto grandius id, quanto est distantius; istic
2047 Contemplere suas partes, seorsumque figuras
2048 Omnes ignotas prius, et tueare animantis
2049 Parvula membra, suos et motus denique, et usus.
2050 Hoc genus, instrumenta, fuit qua impervia quondam,
2051 Naturam patefecerunt, artesque, dederunt,
2052 Ejus multiplices admissi ut conspiciamus,
128493. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2046 Tanto grandius id, quanto est distantius; istic
2047 Contemplere suas partes, seorsumque figuras
2048 Omnes ignotas prius, et tueare animantis
2049 Parvula membra, suos et motus denique, et usus.
2050 Hoc genus, instrumenta, fuit qua impervia quondam,
2051 Naturam patefecerunt, artesque, dederunt,
2052 Ejus multiplices admissi ut conspiciamus,
128494. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
modique recentes
2065 Omnibus in rebus, species, formaeque animantum,
2066 Ignotaeque diu partes in partibus ipsis
2067 Exiguis tenues, iterumque iterumque minutae,
2068 Et motus, et concursus, et dispositurae,
2069 Et ductus varii, varii per singula nexus;
2070 Unde aliis in rebus item ratione coortis
2071 Assimili similes licuit cognoscere mores.
128495. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recentes
2065 Omnibus in rebus, species, formaeque animantum,
2066 Ignotaeque diu partes in partibus ipsis
2067 Exiguis tenues, iterumque iterumque minutae,
2068 Et motus, et concursus, et dispositurae,
2069 Et ductus varii, varii per singula nexus;
2070 Unde aliis in rebus item ratione coortis
2071 Assimili similes licuit cognoscere mores.
128496. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2065 Omnibus in rebus, species, formaeque animantum,
2066 Ignotaeque diu partes in partibus ipsis
2067 Exiguis tenues, iterumque iterumque minutae,
2068 Et motus, et concursus, et dispositurae,
2069 Et ductus varii, varii per singula nexus;
2070 Unde aliis in rebus item ratione coortis
2071 Assimili similes licuit cognoscere mores.
2072 Sanguineum
128497. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
formaeque animantum,
2066 Ignotaeque diu partes in partibus ipsis
2067 Exiguis tenues, iterumque iterumque minutae,
2068 Et motus, et concursus, et dispositurae,
2069 Et ductus varii, varii per singula nexus;
2070 Unde aliis in rebus item ratione coortis
2071 Assimili similes licuit cognoscere mores.
2072 Sanguineum laticem per venas ire recentes
128498. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2073 Usque in circuitus, fundique a corde per artus
2074 Undique diversos; recipique ex artubus in cor
2075 Cernimus in ranis, aliisque animantibus istud
2076 Cernimus, exilis quibus, et pellucida pellis,
2077 Prospectumque negat non viscera in intima nobis;
2078 Atque iter id nostri firmamus proinde cruoris
2079 Esse, ut nuper erat sola ratione retectum,
128499. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut nuper erat sola ratione retectum,
2080 Utque erat anteactis fors ignotum omnibus annis.
2081 Corporis exanimi tenues evolvere fibras
2082 Jam licet, et ductus omnes, nexusque vicissim
2083 Jam modo nevorum, et venarum certior extat,
2084 Contortique harum flexus, membranaque multa
2085 Inducta huc illuc; cordos, cerebrique latebras
128500. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2080 Utque erat anteactis fors ignotum omnibus annis.
2081 Corporis exanimi tenues evolvere fibras
2082 Jam licet, et ductus omnes, nexusque vicissim
2083 Jam modo nevorum, et venarum certior extat,
2084 Contortique harum flexus, membranaque multa
2085 Inducta huc illuc; cordos, cerebrique latebras
2086 Excutimus, cujusque et adimus in intima sensus;
128501. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2083 Jam modo nevorum, et venarum certior extat,
2084 Contortique harum flexus, membranaque multa
2085 Inducta huc illuc; cordos, cerebrique latebras
2086 Excutimus, cujusque et adimus in intima sensus;
2087 Intuimurque itidem corpuscula rubra cruoris,
2088 Qua sint forma, auctu, concursu, concilioque.
2089 In nostris quot multiplices deprendimus usus
128502. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nec adhuc constent primordia, plusque elementis
2097 Distent a primis, quam magno a corpore contra?
2098 Nostrorumne aliquis quae sint discrimina novit
2099 Artuum, ubi varius secernitur humor, et exit
2100 Sanguine de nostro, sudor velut, atque saliva,
2101 Saccatusque liquor, rigat et qui viscera succus;
2102 Quique vapor nervis excurrit, si tamen ullus
128503. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2098 Nostrorumne aliquis quae sint discrimina novit
2099 Artuum, ubi varius secernitur humor, et exit
2100 Sanguine de nostro, sudor velut, atque saliva,
2101 Saccatusque liquor, rigat et qui viscera succus;
2102 Quique vapor nervis excurrit, si tamen ullus
2103 Excurrit nobis quem non vidisse potestas,
2104 Nec vigilis ratione ulla deprendere sensus,
128504. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2105 Denique quem laticem loca turgida semine multo
2106 Ejiciunt veneris blando irritata furore?
2107 Nuper in hoc vasti magno velut aequore ponti
2108 Innumeram nare, et provolvi turbam animantum
2109 Vitrea spectarunt multi trans septa tuborum
2110 Scilicet undanti serviscunt agmine vermes,
2111 Quorum non populum solis deprendere possis
128505. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
adeo natura locorum est indiga, ut illic
2116 Constituat sobolis viventia corpora multae?
2117 Inde seri genus humanum voluere putantes
2118 Plerique, et primos hominem de vermibus ortus
2119 Ducere; verum aliquem tam turpi ab origine nasci
2120 Fors puduit, reperitque novos animantibus usus.
2121 Sed, quid praestet ab his, videat Natura, Animantum
128506. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2121 Sed, quid praestet ab his, videat Natura, Animantum
2122 Alma parens, nisi fors caveas hic ipse animantum
2123 Credere de numero sese versantia quaedam,
2124 Turbine ut in magno, et caudam ducentia longam
2125 Corpora, praeterea brevia ipsa, rotundaque prorsus.
2126 Non aliis in rebus item pertingimus in tam
2127 Tenuia? viventum corpuscula nonne reperta
128507. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in tam
2127 Tenuia? viventum corpuscula nonne reperta
2128 Sunt quoque, queis acies ferri vel summa sit ingens
2129 Atque patens campus, quo possint exspatiari
2130 Effusa, et faciles huc illuc edere saltus?
2131 Jamque quot in foliis, in truncis, inque medullis,
2132 In succis itidem, saxisque rigentibus, atque
2133 Inter arenarum cumulos, glebasque feraces,
128508. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2145 Immensoque magis numero florere minora.
2146 At quibus in parvis parvos animantibus artus
2147 Seorsum etiam aspicere est, oculos, os, pectora, colla,
2148 Atque pedes, gemini saepe et discrimina sexus,
2149 Et varios motus, ut edant, sugantve, quod uni
2150 Cuique est dulce, ineant itidem ut connubia laeti,
2151 Ut sobolem gignant teneram, et sua secla propagent,
128509. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2146 At quibus in parvis parvos animantibus artus
2147 Seorsum etiam aspicere est, oculos, os, pectora, colla,
2148 Atque pedes, gemini saepe et discrimina sexus,
2149 Et varios motus, ut edant, sugantve, quod uni
2150 Cuique est dulce, ineant itidem ut connubia laeti,
2151 Ut sobolem gignant teneram, et sua secla propagent,
2152 Si cupidi instamus scrutari,
128510. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pedes, gemini saepe et discrimina sexus,
2149 Et varios motus, ut edant, sugantve, quod uni
2150 Cuique est dulce, ineant itidem ut connubia laeti,
2151 Ut sobolem gignant teneram, et sua secla propagent,
2152 Si cupidi instamus scrutari, et tantula scire
2153 Ardemus; jam quae tumefacta abscesserat ante
2154 Lustrato a caelo, spatia et peragraverat orbis,
128511. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
varios motus, ut edant, sugantve, quod uni
2150 Cuique est dulce, ineant itidem ut connubia laeti,
2151 Ut sobolem gignant teneram, et sua secla propagent,
2152 Si cupidi instamus scrutari, et tantula scire
2153 Ardemus; jam quae tumefacta abscesserat ante
2154 Lustrato a caelo, spatia et peragraverat orbis,
2155 Impigra mens, amplam dum prospicit in ditionem
128512. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2151 Ut sobolem gignant teneram, et sua secla propagent,
2152 Si cupidi instamus scrutari, et tantula scire
2153 Ardemus; jam quae tumefacta abscesserat ante
2154 Lustrato a caelo, spatia et peragraverat orbis,
2155 Impigra mens, amplam dum prospicit in ditionem
2156 Naturae hanc aliam, et vastos sine fine recessus,
2157 Protinus ignaram
128513. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2153 Ardemus; jam quae tumefacta abscesserat ante
2154 Lustrato a caelo, spatia et peragraverat orbis,
2155 Impigra mens, amplam dum prospicit in ditionem
2156 Naturae hanc aliam, et vastos sine fine recessus,
2157 Protinus ignaram sese fateatur, oportet,
2158 Notitiaeque suae nimis arctos conscia fines
2159 Esse, breves sensus,
128514. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sine fine recessus,
2157 Protinus ignaram sese fateatur, oportet,
2158 Notitiaeque suae nimis arctos conscia fines
2159 Esse, breves sensus, artem et quamcumque pusillam.
2160 Verum age, res alias trans vitrea septa tuere;
2161 Inspice et in flores varios, in semina frugum,
2162 Arboris in gemmas, in frondes, in lapidesque,
128515. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2158 Notitiaeque suae nimis arctos conscia fines
2159 Esse, breves sensus, artem et quamcumque pusillam.
2160 Verum age, res alias trans vitrea septa tuere;
2161 Inspice et in flores varios, in semina frugum,
2162 Arboris in gemmas, in frondes, in lapidesque,
2163 Terrasque, atque sales; quam tum mirabere parva,
2164 Quam pulchris constructa modis, variisque plicata
128516. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nil tam minimum est, sit ut illius expers,
2169 Quin magis in tenui propriam vim, juraque servat.
2170 Conspice jam porro nostras quaecumque per artes
2171 Condimus, argento veluti signa aspera, et auro,
2172 Aut sculptos caelo latio, grajove lapillos,
2173 Quos gerimus digitis inventos saepe sub altis
2174 Ruderibus, pretium et mirantes addimus ingens,
2175 Gemmasque
128517. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2171 Condimus, argento veluti signa aspera, et auro,
2172 Aut sculptos caelo latio, grajove lapillos,
2173 Quos gerimus digitis inventos saepe sub altis
2174 Ruderibus, pretium et mirantes addimus ingens,
2175 Gemmasque in faciem distinctas, exque politas
2176 Multiplicem, ferrum rodenti et cote subactum,
2177 Subtilique acie finitum, haec omnia vitris
128518. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2173 Quos gerimus digitis inventos saepe sub altis
2174 Ruderibus, pretium et mirantes addimus ingens,
2175 Gemmasque in faciem distinctas, exque politas
2176 Multiplicem, ferrum rodenti et cote subactum,
2177 Subtilique acie finitum, haec omnia vitris
2178 Transpecta, et multis proin late partibus aucta,
2179 Absona jam videas, informia, scissaque multis
128519. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2175 Gemmasque in faciem distinctas, exque politas
2176 Multiplicem, ferrum rodenti et cote subactum,
2177 Subtilique acie finitum, haec omnia vitris
2178 Transpecta, et multis proin late partibus aucta,
2179 Absona jam videas, informia, scissaque multis
2180 Cuncta viis, neque non huc procurrentia, et illuc,
2181 Denique ni rectum, nil planum, laeve, nec aequum.
128520. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2177 Subtilique acie finitum, haec omnia vitris
2178 Transpecta, et multis proin late partibus aucta,
2179 Absona jam videas, informia, scissaque multis
2180 Cuncta viis, neque non huc procurrentia, et illuc,
2181 Denique ni rectum, nil planum, laeve, nec aequum.
2182 Quanto igitur sensus acuas magis, illa profecto
2183 Naturae tanto magis admirere venustis
2184 Compta
128521. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2181 Denique ni rectum, nil planum, laeve, nec aequum.
2182 Quanto igitur sensus acuas magis, illa profecto
2183 Naturae tanto magis admirere venustis
2184 Compta modis opera, et multam deducta per artem:
2185 Contra quae condunt homines, fateare, necesse est,
2186 Tum magis atque magis primo decedere cultu,
2187 Et speciem, crassis quae sensibus obvia, pulchram
128522. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
venustis
2184 Compta modis opera, et multam deducta per artem:
2185 Contra quae condunt homines, fateare, necesse est,
2186 Tum magis atque magis primo decedere cultu,
2187 Et speciem, crassis quae sensibus obvia, pulchram
2188 Ponere paulatim, et demum in contemptibus esse,
2189 Haud secus ac umbras longe et vestigia rerum.
2190 Nonne vides igitur, vel ab ista parte tuaris
128523. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2185 Contra quae condunt homines, fateare, necesse est,
2186 Tum magis atque magis primo decedere cultu,
2187 Et speciem, crassis quae sensibus obvia, pulchram
2188 Ponere paulatim, et demum in contemptibus esse,
2189 Haud secus ac umbras longe et vestigia rerum.
2190 Nonne vides igitur, vel ab ista parte tuaris
2191 Naturam, qua nos infra descendit, et amplam
128524. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2186 Tum magis atque magis primo decedere cultu,
2187 Et speciem, crassis quae sensibus obvia, pulchram
2188 Ponere paulatim, et demum in contemptibus esse,
2189 Haud secus ac umbras longe et vestigia rerum.
2190 Nonne vides igitur, vel ab ista parte tuaris
2191 Naturam, qua nos infra descendit, et amplam
2192 Esse, et magnificam nihilo minus, immensamque,
128525. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2188 Ponere paulatim, et demum in contemptibus esse,
2189 Haud secus ac umbras longe et vestigia rerum.
2190 Nonne vides igitur, vel ab ista parte tuaris
2191 Naturam, qua nos infra descendit, et amplam
2192 Esse, et magnificam nihilo minus, immensamque,
2193 Quam late aetherios supera dum construit orbes,
2194 Et vastas mundi sese distendit in oras?
128526. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
esse,
2189 Haud secus ac umbras longe et vestigia rerum.
2190 Nonne vides igitur, vel ab ista parte tuaris
2191 Naturam, qua nos infra descendit, et amplam
2192 Esse, et magnificam nihilo minus, immensamque,
2193 Quam late aetherios supera dum construit orbes,
2194 Et vastas mundi sese distendit in oras?
2195 Nos velut
128527. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parte tuaris
2191 Naturam, qua nos infra descendit, et amplam
2192 Esse, et magnificam nihilo minus, immensamque,
2193 Quam late aetherios supera dum construit orbes,
2194 Et vastas mundi sese distendit in oras?
2195 Nos velut in media rerum regione locati,
2196 (Quanquam hic quid mediu constet, summumque vel
128528. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fugientia longe
2200 Omnia conatus, aciem exsuperantia nostram;
2201 Scilicet attonitam ut series rerum utraque mentem
2202 Hinc illinc distenta pari ratione relinquat,
2203 Et fassam nihil esse suis non altius orsis.
LIBER NONUS
128529. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mittit
3 Tristia, tartareo subigens, domitansque flagello,
4 In patriae excidium terrae, generisque ruinam
5 Humani, cupiunt dum regnum in caetera soli
6 Praeripere, et toti leges imponere mundo,
7 Eoosque jugo populos terere, occiduosque.
8 Quamquam clara quidem species haec, magnaque vulgo
9 Apparet, titulisque viros praestantibus ornat,
128530. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
7 Eoosque jugo populos terere, occiduosque.
8 Quamquam clara quidem species haec, magnaque vulgo
9 Apparet, titulisque viros praestantibus ornat,
10 Invehit inque domos superûm, et sublimia famae
11 Templa super; tamen est injusti plena furoris,
12 Degener, et pulchra procul a virtute remota.
13 O utinam labens humana in pectora morem
14 Verteret
128531. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vulgo
9 Apparet, titulisque viros praestantibus ornat,
10 Invehit inque domos superûm, et sublimia famae
11 Templa super; tamen est injusti plena furoris,
12 Degener, et pulchra procul a virtute remota.
13 O utinam labens humana in pectora morem
14 Verteret ambitio, multoque opulentius atque
15 Majus in imperium compelleret excita ferri;
128532. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
morem
14 Verteret ambitio, multoque opulentius atque
15 Majus in imperium compelleret excita ferri;
16 Nempe genus nostrum certatim extollere ut omnes
17 Contendamus, et id longe validumque potesque
18 Efficere, uni alias res supposuisse minores,
19 Atque ita prorsus opes communes amplificare.
20 Hanc soli novere viam, et tenuere, profusis
128533. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
17 Contendamus, et id longe validumque potesque
18 Efficere, uni alias res supposuisse minores,
19 Atque ita prorsus opes communes amplificare.
20 Hanc soli novere viam, et tenuere, profusis
21 Muneribus quos interdum sapientia ditat,
22 Illustres animas, raras tamen: artibus illi
23 Scilicet inventis, educta et lampade clara
24 Doctrinae
128534. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
20 Hanc soli novere viam, et tenuere, profusis
21 Muneribus quos interdum sapientia ditat,
22 Illustres animas, raras tamen: artibus illi
23 Scilicet inventis, educta et lampade clara
24 Doctrinae vitam collustravere locantes
25 Altius humanam: patuit natura repente
26 Perdomita, et generis distentum est undique nostri
27 str. 493
128535. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
raras tamen: artibus illi
23 Scilicet inventis, educta et lampade clara
24 Doctrinae vitam collustravere locantes
25 Altius humanam: patuit natura repente
26 Perdomita, et generis distentum est undique nostri
27 str. 493
28 Imperium res in varias, quas flectere nostro
29 Exin arbitrio datur, atque inducere flexas,
30 Quo libet, et nostras
128536. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et generis distentum est undique nostri
27 str. 493
28 Imperium res in varias, quas flectere nostro
29 Exin arbitrio datur, atque inducere flexas,
30 Quo libet, et nostras quoque vertere in utilitates.
31 Nempe hoc Naturae dominari est, scire, quid ipsa
32 Moliri queat, et languenti adjungere vires,
33 Et multis aptare modis, facilemque movere,
128537. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
29 Exin arbitrio datur, atque inducere flexas,
30 Quo libet, et nostras quoque vertere in utilitates.
31 Nempe hoc Naturae dominari est, scire, quid ipsa
32 Moliri queat, et languenti adjungere vires,
33 Et multis aptare modis, facilemque movere,
34 Et vexare reluctantem, et torquere silentem;
35 Tum vice regnandi versa parere docenti,
36 Omnia
128538. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inducere flexas,
30 Quo libet, et nostras quoque vertere in utilitates.
31 Nempe hoc Naturae dominari est, scire, quid ipsa
32 Moliri queat, et languenti adjungere vires,
33 Et multis aptare modis, facilemque movere,
34 Et vexare reluctantem, et torquere silentem;
35 Tum vice regnandi versa parere docenti,
36 Omnia servare, atque imitari, atque omnia adire.
128539. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vertere in utilitates.
31 Nempe hoc Naturae dominari est, scire, quid ipsa
32 Moliri queat, et languenti adjungere vires,
33 Et multis aptare modis, facilemque movere,
34 Et vexare reluctantem, et torquere silentem;
35 Tum vice regnandi versa parere docenti,
36 Omnia servare, atque imitari, atque omnia adire.
37 Extemplo spoliis vitam ditamus opimis,
128540. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
31 Nempe hoc Naturae dominari est, scire, quid ipsa
32 Moliri queat, et languenti adjungere vires,
33 Et multis aptare modis, facilemque movere,
34 Et vexare reluctantem, et torquere silentem;
35 Tum vice regnandi versa parere docenti,
36 Omnia servare, atque imitari, atque omnia adire.
37 Extemplo spoliis vitam ditamus opimis,
38 Commodaque
128541. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
spoliis vitam ditamus opimis,
38 Commodaque inferimus mortali plurima stirpi;
39 Imperio veluti naturae, opibusque potiti.
40 Europae magnas oculos circumfer in urbes,
41 Et qui sint mores, cultusque, et vita, recense;
42 Inspice tum populos alio procul urbe locatos
43 Trans Calpen longe, vastae regionis alumnos,
44 Incultae tamen, illa hominum sylvestria secla
128542. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
38 Commodaque inferimus mortali plurima stirpi;
39 Imperio veluti naturae, opibusque potiti.
40 Europae magnas oculos circumfer in urbes,
41 Et qui sint mores, cultusque, et vita, recense;
42 Inspice tum populos alio procul urbe locatos
43 Trans Calpen longe, vastae regionis alumnos,
44 Incultae tamen, illa hominum sylvestria secla
45 Inspice,
128543. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vita, recense;
42 Inspice tum populos alio procul urbe locatos
43 Trans Calpen longe, vastae regionis alumnos,
44 Incultae tamen, illa hominum sylvestria secla
45 Inspice, et a nobis quae sint discrimina, nosce;
46 Et postquam nos more Deorum, more ferarum
47 Degere eos, miserosque nimis, nos esse beatos
48 Agnôris; certe non caelo, auraeque salubri,
128544. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
procul urbe locatos
43 Trans Calpen longe, vastae regionis alumnos,
44 Incultae tamen, illa hominum sylvestria secla
45 Inspice, et a nobis quae sint discrimina, nosce;
46 Et postquam nos more Deorum, more ferarum
47 Degere eos, miserosque nimis, nos esse beatos
48 Agnôris; certe non caelo, auraeque salubri,
49 Corporibusque sitis circum, glebaeve, vel undae
128545. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Conditor urbium,
57 Aut Lator legum, Patriae Pater, atque malorum,
58 Quae diuturna premant, vindex, non Induperator,
59 Hostibus incutiens gelidum per membra timorem,
60 Et pacem per bella petens; meruere sagaces
61 Quantum Inventores rerum: benefacta propagant
62 In genus omne hominum; non his gens proficit una,
63 Una brevi non urbs; omnis sed et orbis, et aetas;
128546. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
60 Et pacem per bella petens; meruere sagaces
61 Quantum Inventores rerum: benefacta propagant
62 In genus omne hominum; non his gens proficit una,
63 Una brevi non urbs; omnis sed et orbis, et aetas;
64 Vi sine perficiunt, sine turbis gaudia nostra,
65 Multorum neque tristitia grandescere quaerunt;
66 Depressisque aliis non extolluntur, at omnes
128547. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
60 Et pacem per bella petens; meruere sagaces
61 Quantum Inventores rerum: benefacta propagant
62 In genus omne hominum; non his gens proficit una,
63 Una brevi non urbs; omnis sed et orbis, et aetas;
64 Vi sine perficiunt, sine turbis gaudia nostra,
65 Multorum neque tristitia grandescere quaerunt;
66 Depressisque aliis non extolluntur, at omnes
128548. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sine turbis gaudia nostra,
65 Multorum neque tristitia grandescere quaerunt;
66 Depressisque aliis non extolluntur, at omnes
67 Extollunt simul, et factis laetarier omnes,
68 Et pollere suis gaudent: sic luminis almi
69 Sol effundit opes in terram prodigus imam,
70 Et fovet, et cunctis dat vitam rebus, et auctum
128549. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Multorum neque tristitia grandescere quaerunt;
66 Depressisque aliis non extolluntur, at omnes
67 Extollunt simul, et factis laetarier omnes,
68 Et pollere suis gaudent: sic luminis almi
69 Sol effundit opes in terram prodigus imam,
70 Et fovet, et cunctis dat vitam rebus, et auctum
71 Jamque horum tentata virûm, confectaque bella,
128550. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
67 Extollunt simul, et factis laetarier omnes,
68 Et pollere suis gaudent: sic luminis almi
69 Sol effundit opes in terram prodigus imam,
70 Et fovet, et cunctis dat vitam rebus, et auctum
71 Jamque horum tentata virûm, confectaque bella,
72 Exuviaeque triumphales, et adorea multa
73 Dum canitur nobis, utinam sint carmina digna,
128551. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
67 Extollunt simul, et factis laetarier omnes,
68 Et pollere suis gaudent: sic luminis almi
69 Sol effundit opes in terram prodigus imam,
70 Et fovet, et cunctis dat vitam rebus, et auctum
71 Jamque horum tentata virûm, confectaque bella,
72 Exuviaeque triumphales, et adorea multa
73 Dum canitur nobis, utinam sint carmina digna,
128552. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
67 Extollunt simul, et factis laetarier omnes,
68 Et pollere suis gaudent: sic luminis almi
69 Sol effundit opes in terram prodigus imam,
70 Et fovet, et cunctis dat vitam rebus, et auctum
71 Jamque horum tentata virûm, confectaque bella,
72 Exuviaeque triumphales, et adorea multa
73 Dum canitur nobis, utinam sint carmina digna,
74 Cedro digna, die
128553. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
69 Sol effundit opes in terram prodigus imam,
70 Et fovet, et cunctis dat vitam rebus, et auctum
71 Jamque horum tentata virûm, confectaque bella,
72 Exuviaeque triumphales, et adorea multa
73 Dum canitur nobis, utinam sint carmina digna,
74 Cedro digna, die non interituraque longa,
75 Ne meus Aeacides alium sibi poscat Homerum:
76 Certe ego non
128554. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
longa,
75 Ne meus Aeacides alium sibi poscat Homerum:
76 Certe ego non alium Aeacidem, non altera poscam
77 Pergama: erunt nostris decora hinc magis ampla Camoenis.
78 Et jam, quod superest, praeter, quae diximus ante,
79 Munera lucis: habe praeclarum ante omnia munus
80 Hic aliud, rerum multarum unde extat origo.
81 Nempe fit, exsiliant radii ut de corpore quidam;
128555. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
viscera caeca.
83 Munus id obstructum, ac longe longeque reductum est
84 Sensibus a nostris, variorum tota colorum
85 Quanquam surgit ab hoc ratio, queis corpora fulgent,
86 Et nobis ea cuncta esse hinc fucata putandum.
87 Eductum id claras nunc denique venit in auras
88 Illa mente Viri, qua nil solertius usquam est,
89 Propositumque alte, claraque in luce locatum.
128556. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
92 Reflecti faciles nunc sunt, retroque repelli,
93 Objecto nunc sunt faciles in corpore mergi.
94 Quin una atque eadem hic mutatur particula aequum
95 Post intervallum spatii, et post temporis aequum,
96 Ut, modo quae facilis fuit immigrare, repente
97 Post fieri facilis retrorsum debeat ire,
98 Post iterum immigrare, iterum resilire, vicesque
128557. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
110 (Adveniunt liquidas cum nempe alicunde sub auras)
111 Intervalla eadem non sint majora, sed aequa
112 Pene ipsi digiti parti, quem nempe novenas
113 Postquam in particulas, decies et scideris octo,
114 Mille seces iterum quamque in tenuissima frusta.
115 At variant variis pro filis ipsa colorum,
116 Pro vario pariter quod initur, quodque meatur,
128558. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
115 At variant variis pro filis ipsa colorum,
116 Pro vario pariter quod initur, quodque meatur,
117 Corpore, pro vario filorum denique flexu.
118 Fila extent primo varia, et paria omnia circum
119 Caetera; quae fuerint tunc intervalla, notatum est,
120 In sese repetita, iterum repetitaque, chordis
121 Respondere illis, semel in se sed repetitis,
128559. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
120 In sese repetita, iterum repetitaque, chordis
121 Respondere illis, semel in se sed repetitis,
122 Quae chordae melici sonitus discrimina reddunt.
123 Corpora sin varia, et circum paria omnia constent
124 Caetera, dum in corpus radius de corpore migrat,
125 Intervallorum tractus prior intervallis
126 Post aliis distabit, uti distare necesse
128560. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
124 Caetera, dum in corpus radius de corpore migrat,
125 Intervallorum tractus prior intervallis
126 Post aliis distabit, uti distare necesse
127 Est utramque viam trans corpus utrumque abeuntem, et
128 Quae cadit in fines, et quae jam fracta mearet,
129 A regione, inquam, media distare necesse est,
130 Tranat eos fines quae recta, et dicitur axis.
131 Denique si varii
128561. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
125 Intervallorum tractus prior intervallis
126 Post aliis distabit, uti distare necesse
127 Est utramque viam trans corpus utrumque abeuntem, et
128 Quae cadit in fines, et quae jam fracta mearet,
129 A regione, inquam, media distare necesse est,
130 Tranat eos fines quae recta, et dicitur axis.
131 Denique si varii flexus, et caetera circum
128562. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
127 Est utramque viam trans corpus utrumque abeuntem, et
128 Quae cadit in fines, et quae jam fracta mearet,
129 A regione, inquam, media distare necesse est,
130 Tranat eos fines quae recta, et dicitur axis.
131 Denique si varii flexus, et caetera circum
132 Sint paria, hoc fieri non possit, carmine veram
133 Intervallorum ut mensuram exponere sperem;
134 Sed
128563. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
128 Quae cadit in fines, et quae jam fracta mearet,
129 A regione, inquam, media distare necesse est,
130 Tranat eos fines quae recta, et dicitur axis.
131 Denique si varii flexus, et caetera circum
132 Sint paria, hoc fieri non possit, carmine veram
133 Intervallorum ut mensuram exponere sperem;
134 Sed quocumque modo tentandum est indice versu
135 Si
128564. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
145 Quae primo fuerint, eadem intervalla manebunt,
146 Dum radius per corpus idem longinqua meabit
147 In spatia. Incipiens jam primo nunc cape cunctos
148 (Ordine quemque suo nascentem, et progredientem)
149 Intervallorum numeros a tempore, quo se
150 Mutavere vices, radius transmissus et ante
151 In faciem incurrat bina inter corpora fusam;
152 In facili
128565. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
147 In spatia. Incipiens jam primo nunc cape cunctos
148 (Ordine quemque suo nascentem, et progredientem)
149 Intervallorum numeros a tempore, quo se
150 Mutavere vices, radius transmissus et ante
151 In faciem incurrat bina inter corpora fusam;
152 In facili vice regressus erit impare quovis
153 Pro numero, quovis at pro non impare contra
154 In vice
128566. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
153 Pro numero, quovis at pro non impare contra
154 In vice transmissus facilis; sin ante reflexus
155 Sit radius, numerus par quilibet ille vicissim
156 Pro regressibus est, et pro transmissibus impar.
157 Plurima servavit, qui leges repperit istas;
158 Attamen harum aliquam rationem praeripuisse
159 Crediderim illum animo, et ductum in tentamina ab ipsa,
128567. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
156 Pro regressibus est, et pro transmissibus impar.
157 Plurima servavit, qui leges repperit istas;
158 Attamen harum aliquam rationem praeripuisse
159 Crediderim illum animo, et ductum in tentamina ab ipsa,
160 Quid sit servandum, ut jam sciret, quidque videndum,
161 Quam non prodidit, at solum observata reliquit;
162 Veri quandoquidem nunquam simile esse putandum est,
128568. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
161 Quam non prodidit, at solum observata reliquit;
162 Veri quandoquidem nunquam simile esse putandum est,
163 Cum genus hoc, leges implexaeque, inque plicatae
164 Sint adeo, et longa tot rerum ambage latentes,
165 Tantum ex servatis quisse illum has prendere rebus;
166 Quamvis, perceptae cum sunt, firmarier ipsis
167 Possint exemplis, certa et ratione patere.
128569. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
164 Sint adeo, et longa tot rerum ambage latentes,
165 Tantum ex servatis quisse illum has prendere rebus;
166 Quamvis, perceptae cum sunt, firmarier ipsis
167 Possint exemplis, certa et ratione patere.
168 Indupedita etiam nimium haec tentamina constant:
169 Nos, queis simplicior modus est, ratioque, legemus
170 Prae multis, verum, ut possimus pandere, quid sit,
128570. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
170 Prae multis, verum, ut possimus pandere, quid sit,
171 Pleraque, quae congesta premant nos, praetereuntes.
172 Namque solent, congesto ut pondere, plurima mentem
173 Opprimere, et veri quaesitos condere fontes;
174 Haud aliter quam, cum nimiis se frondibus arbor
175 Induit, et viridem ramorum protulit audax
176 Luxuriem, nequeas pubentes cernere fructus,
128571. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
172 Namque solent, congesto ut pondere, plurima mentem
173 Opprimere, et veri quaesitos condere fontes;
174 Haud aliter quam, cum nimiis se frondibus arbor
175 Induit, et viridem ramorum protulit audax
176 Luxuriem, nequeas pubentes cernere fructus,
177 Promissisque novi spem pascere grandibus anni;
178 Omnes illa etenim sub densis occulit umbris.
128572. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
190 Crassior est, quantum deposcit nota rotundi
191 Nimirum ratio, qua lens inflexa, tumoris.
192 Nunc thalamo occluso, rimaque patente fenestrae,
193 Ut supera docui, trans et mittente receptam
194 In triquetrum vitrum lucem, super excipe lente
195 Disjunctos radios alia, quae scilicet illos
196 Protentos arctet, certoque nitore colores
128573. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
208 Inciderit sed si medium non tam prope punctum,
209 Scilicet internus paulo est ubi crassior aër,
210 Non transisse, retro verum exsiluisse videbis;
211 Crassior ast et adhuc paulo si lamina constat,
212 Trajiciet rursum in lentem, contraque revertet
213 Rursum, si vel adhuc quoque paulo crassior illa est.
214 Et sic deinde vices mutabit pro ratione
128574. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videbis;
211 Crassior ast et adhuc paulo si lamina constat,
212 Trajiciet rursum in lentem, contraque revertet
213 Rursum, si vel adhuc quoque paulo crassior illa est.
214 Et sic deinde vices mutabit pro ratione
215 Aërio tractus, qui sit tranandus, ut illac
216 Transeat, ast istac nequeat transire, iterumque
217 Transeat, atque iterum nequeat transire repulsum.
128575. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
218 Tum si crassa locis quam lamina constet in illis
219 Omnibus invenias; certa intervalla videbis,
220 Queis transit lux, aut resilit, metirier illa
221 Ut possis facile, et vero cognoscere tractu.
222 Altera post veniant, atque altera fila oculorum
223 Diversa objectae transmissa foramine chartae,
224 Diversa agnosces
128576. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
228 In mediis filis media interponier; ut sint
229 Non alio inter se, quam quo super ordine dixi,
230 Scilicet organicis cum chordis aequipararem.
231 At si inter lentem, et crystalli corpora clara
232 Aëre pro tenui, facias, aqua ut insinuetur,
233 Humens non eadem dabit intervalla videri
234 Lamina, quae prius, inter se licet ordine eodem
128577. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lucis subeuntis in undam
239 Accessus rectam ad regionem major ab auris.
240 Sic alios etiam possis inferre liquores,
241 Est supera positam per multa inquirere legem,
242 Et tentare diu, num vera sit exque periri.
243 Denique crystallum vertens, lentemque, subire
244 Si radium facias obliquum plusve minusve
245 Aëra ad internum, rationes esse videbis
128578. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut modo dixi
247 Inter se radii diversos poscere flexus.
248 At non tam facile est postremam ostendere legem,
249 Conque probare, repercussae quae vincula luci
250 Nectit, et ex dictis manifestam educere rebus.
251 Scilicet arte nova est utendum, his machina rebus
252 Inducenda recens; alio aggrediendaque nobis
253 Est natura opere; insidias velut, armaque duri
128579. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nobis
253 Est natura opere; insidias velut, armaque duri
254 Saepe novant hostes, quibus expugnare profunda
255 Praecinctam fossa, scopulisque minacibus arcem,
256 Et valide multo defensam milite possint.
257 Convexam ex una crystallum confice parte,
258 Parte cavam ex alia, sed convexaeque cavaeque
259 Aequus partis uti sit scilicet, unde figura
128580. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
268 Solvatur fractus, qui postquam lentis, ut ante,
269 In septa inciderint, transmitte foramine chartae
270 Filum unumquodvis seorsum, speculumque cavatum
271 Mitte super, positum e regione, et quinque remotum
272 Post chartam pedibus, quot in illo finximus orbe.
273 Cum radius recta a speculo excipiatur, oportet,
274 Retro parte sui repetat majore reflexus
128581. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Retro parte sui repetat majore reflexus
275 Rectum iter ad chartae, devenerat unde, foramen.
276 Sed quia praeter eos radios, quos pellit ad aequos
277 Retrorsum flexus speculum, hinc dispergit, et illinc
278 Quosdam diffusos circum, non cuncta redibunt
279 Fila foramen ad id: spargentur dissita quaedam,
280 Et tenui obversam diffundent luce papyrum,
281 Quae prima
128582. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad aequos
277 Retrorsum flexus speculum, hinc dispergit, et illinc
278 Quosdam diffusos circum, non cuncta redibunt
279 Fila foramen ad id: spargentur dissita quaedam,
280 Et tenui obversam diffundent luce papyrum,
281 Quae prima speculi a facie rediere; secunda
282 Sed quae de facie venient, ambire foramen
283 Aspicies medium diversis orbibus, atque
128583. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
288 In vice trajectus facilis, constare secunda
289 Post facie facilis regressus in vice contra,
290 Atque iterum facilis trajectus in vice primam
291 Ad faciem, cum par spatium sit, et omnia circum.
292 At quae pars radii redit inclinator, aequum
293 Nec spatium, nec flexus erit, nec caetera circum.
294 Ad primam redit a facie dum proinde secunda,
128584. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
325 Atque alius porro splendescere; denique multi
326 Sic nigri, clarique sequi, tangique vicissim,
327 Donec languescant clarorum lumina, nigris
328 Dignosci ut nequeant, et sint nigra omnia circum.
329 Jam cum conspicias annellos lucis et umbrae,
330 Metiri possis, ampli quam quilibet extent,
331 Ex hoc et possis cognoscere, cuique quis extet
128585. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
326 Sic nigri, clarique sequi, tangique vicissim,
327 Donec languescant clarorum lumina, nigris
328 Dignosci ut nequeant, et sint nigra omnia circum.
329 Jam cum conspicias annellos lucis et umbrae,
330 Metiri possis, ampli quam quilibet extent,
331 Ex hoc et possis cognoscere, cuique quis extet
332 Flexus, quae radiis via per crystallina septa.
333 Nunc
128586. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nigris
328 Dignosci ut nequeant, et sint nigra omnia circum.
329 Jam cum conspicias annellos lucis et umbrae,
330 Metiri possis, ampli quam quilibet extent,
331 Ex hoc et possis cognoscere, cuique quis extet
332 Flexus, quae radiis via per crystallina septa.
333 Nunc reputans ubi cognôris, trananda fuisset
334 Quae via, servassent eadem intervalla meando
128587. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
per crystallina septa.
333 Nunc reputans ubi cognôris, trananda fuisset
334 Quae via, servassent eadem intervalla meando
335 Si radii, quae nuper habebant ante repulsum,
336 Et quibus idcirco tum flexibus esse, viasque
337 Revera; sed tum contra bene cuncta profecto,
338 Hoc posito, inter se respondent, illa manere
339 Post
128588. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa manere
339 Post regressum eadem nempe intervalla, fuissent
340 Quae filis, alio exterius si e corpore in istos
341 Venissent flexus, proin et confracta meassent.
342 Quapropter bene jam deducas rebus ab istis,
343 Esse eadem post regressum intervalla, refractis
344 Quae fiant filis; quantum et sint longa ea (constent
128589. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
341 Venissent flexus, proin et confracta meassent.
342 Quapropter bene jam deducas rebus ab istis,
343 Esse eadem post regressum intervalla, refractis
344 Quae fiant filis; quantum et sint longa ea (constent
345 Caetera si paria), a flexu pendere, reflexi
346 Sive ipsa a facie radii sint, sive refracti.
347 Jam si, qua speculi crassa est, crystallina moles
128590. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sint, sive refracti.
347 Jam si, qua speculi crassa est, crystallina moles
348 Mutetur, cernes mutari non minus ipsos
349 Tunc ampli qua sunt, annellos ordine eodem,
350 Et ratione una. Varias inducere pergas
351 Si porro formas speculo, distendier illos
352 Aspicies tantum, quantum lex ista reposcit.
353 Tot bene clarata rebus jam lege videbis
128591. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
373 Crystallum speculi facias diversa colorum
374 Seorsum decidere, haec modo fila, modo illa, videbis
375 Amplis, quod doceo, discrimen in orbibus istud.
376 Legibus ex istis quanta, et quam pulchra sequantur,
377 Quae cupidus facili venari indagine possis!
378 At praenosse licet tamen id, mirabile longe
379 Quod fuerit, qui naturae
128592. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vetando.
384 Omnes usque adeo, quae texunt corpora, partes
385 Sunt tenues, semperque foramina pervia multa
386 Undique habent, per eas aditus sit apertus ut omnis,
387 Et trajecturae via semper libera luci.
388 Corpora quapropter, quae constent partibus istis,
389 Non interruptis spatio seu prorsus inani,
390 Sive alienigenis repleto rebus, at aeque
128593. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
397 Flectatur partim, haud aequales particularum
398 Objectarum ob contextus, interque sitarum.
399 Omnis nam varia haec pars corporis ingredientem
400 In sese radium detorquet, et egredientem;
401 Crassius ut si sit corpus, directa meare
402 Lumina non possint intra, et transmittere clara
403 Oppositam ad faciem, purasque emergere in auras.
404 Hinc
128594. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
399 Omnis nam varia haec pars corporis ingredientem
400 In sese radium detorquet, et egredientem;
401 Crassius ut si sit corpus, directa meare
402 Lumina non possint intra, et transmittere clara
403 Oppositam ad faciem, purasque emergere in auras.
404 Hinc tenues quae sunt lamellae e corpore quovis
405 Pellucent, paucis nam lux anfractibus errans
128595. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
emortua ad oras;
407 Ut facile agnoscit, qui res supponere visu
408 Exiguas gaudet brevium trans vitra tuborum.
409 Corpora quapropter non pellucere videmus
410 Crassa, et dissimili quae scimus praedita textu;
411 Ligna vides ut opaca, quia haec variantibus ipsis
412 Fibris non aeque contortis, conque volutis
413 Texuntur, tubulisque haud uno humore repletis,
128596. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ipsis
412 Fibris non aeque contortis, conque volutis
413 Texuntur, tubulisque haud uno humore repletis,
414 Verum mille intus conclusis undique succis.
415 Propterea et pelles animantibus, ossaque, dentesque,
416 Et venae, et teretes nervi, et sunt viscera opaca.
417 Marmora opaca etiam vario quae pulvere arenae
128597. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
volutis
413 Texuntur, tubulisque haud uno humore repletis,
414 Verum mille intus conclusis undique succis.
415 Propterea et pelles animantibus, ossaque, dentesque,
416 Et venae, et teretes nervi, et sunt viscera opaca.
417 Marmora opaca etiam vario quae pulvere arenae
418 Constant, ac succi variati glutine nexae.
128598. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
413 Texuntur, tubulisque haud uno humore repletis,
414 Verum mille intus conclusis undique succis.
415 Propterea et pelles animantibus, ossaque, dentesque,
416 Et venae, et teretes nervi, et sunt viscera opaca.
417 Marmora opaca etiam vario quae pulvere arenae
418 Constant, ac succi variati glutine nexae.
419 Adde
128599. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
413 Texuntur, tubulisque haud uno humore repletis,
414 Verum mille intus conclusis undique succis.
415 Propterea et pelles animantibus, ossaque, dentesque,
416 Et venae, et teretes nervi, et sunt viscera opaca.
417 Marmora opaca etiam vario quae pulvere arenae
418 Constant, ac succi variati glutine nexae.
419 Adde metallorum genera omnia,
128600. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
428 Intra quo glaciem dispersus clauditur, hic fit
429 Clara minus glacies; proin nix quoque prorsus opaca est;
430 Nubila quina junctis exorta vaporibus undae,
431 quantumvis levia, et vacuis pendentia in auris,
432 Solem ipsum, caelumque tegunt caligine caeca;
433 Namque liquorem aër, inter liquor aëra rumpit.
434 Plena globis pariter crystallus inanibus, aut qui
128601. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
caeca;
433 Namque liquorem aër, inter liquor aëra rumpit.
434 Plena globis pariter crystallus inanibus, aut qui
435 Aëre turgescunt, trans sese corpora inumbret,
436 Et faciat nec aperta nimis, nec clara videri.
437 Quin quae pellucet crystallus pura nitensque,
438 Vertatur si trita in fragmina, pulvereumque
439 In cumulum, quid tum in medio nisi multa relinqui
128602. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
439 In cumulum, quid tum in medio nisi multa relinqui
440 Intervalla vides? cumulus proin confit opacus.
441 Tutemet ante oculos sed uti proponere possis
442 Rem facile, et quonam id fiat, cognoscere pacto;
443 (Ex alieno etenim temnis sapere ore, minusque
444 Notitiarum ex auditis, quam sensibus hauris)
445 Elige crystalli lamellas undique puras,
128603. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
jungas
454 Vitris continua; illa omnis tum vitrea prorsus
455 Congeries subito incipiat splendescere luce
456 Transmissa, referetque, quid ultra fiat, et extet.
457 Lucis namque viae reflexaeque atque refractae
458 Tolluntur, queat ut transire impune recepta.
459 Undanti facie, crispatoque aequore vitra
460 Sint ea; plus
128604. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
457 Lucis namque viae reflexaeque atque refractae
458 Tolluntur, queat ut transire impune recepta.
459 Undanti facie, crispatoque aequore vitra
460 Sint ea; plus torquent lucem, et sunt prorsus opaca;
461 Ipse linquens jam si coeptes infundere vitrum,
462 Et flexus aequare cavos, frontem aut sinuosam,
463 Congruat ut sinuosae aeque, componere fronti,
128605. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
impune recepta.
459 Undanti facie, crispatoque aequore vitra
460 Sint ea; plus torquent lucem, et sunt prorsus opaca;
461 Ipse linquens jam si coeptes infundere vitrum,
462 Et flexus aequare cavos, frontem aut sinuosam,
463 Congruat ut sinuosae aeque, componere fronti,
464 Vanescent transmissurae tum obstantia luci.
465 Consimile est multis hoc rebus, quae madefactae
128606. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
468 Humore e medioque expulsis protinus auris,
469 Res minus inter se variae sunt dissimilesque.
470 Praesertim in madida hoc videas contingere charta,
471 Quae subito pellucet, et ultra corpora monstrat.
472 Usque adeo certum est ideo non corpora opaca
473 Esse, quia oppositae lucem tenuere retrorsum
474 Particulae, verum ob refractas, atque reflexas
128607. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ob refractas, atque reflexas
475 Usque vias, queis materiam fit per variatam
476 Ut commutet iter lux; proin pellucida debet
477 Lamina subtilis cujusvis corporis esse,
478 Et facili radios transmittere parva meatu.
479 Quaerenda a notis nunc legibus, eque ruenda
480 Jam ratio, quare exterior quae lamina vestit
481 Corpora diversae naturae, fila colorum
128608. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quae lamina vestit
481 Corpora diversae naturae, fila colorum
482 Ad nostras acies diversa remittat, ut inde
483 Miremus, tot diversis circumlita fucis
484 Omnia, tam varia et naturam ludere scena.
485 Proinde uno textu quae paulo crassior extet,
486 concipe lamellam, cujus fila omnia primam
487 In faciem incurrant parte advenientia quavis.
128609. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
una
489 Cum vicium tum sit ratio, verum altera perstent
490 In vicibus facilis transmissus, altera contra
491 Regressus facilis; trans debent mittere sese
492 Quaedam, ast et quaedam reflectere; proinde lacessat
493 Integra lamellam cum lux, genus omne colorum
494 Trajiciet circum, et circum genus omne redibit;
495 Nimirum
128610. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
debent mittere sese
492 Quaedam, ast et quaedam reflectere; proinde lacessat
493 Integra lamellam cum lux, genus omne colorum
494 Trajiciet circum, et circum genus omne redibit;
495 Nimirum ut facies crystalli cernere utrumque
496 Prima dat, in multis servatum rebus et ante est.
497 Nunc ea fila, intro quae sunt illapsa, recense,
128611. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
colorum
494 Trajiciet circum, et circum genus omne redibit;
495 Nimirum ut facies crystalli cernere utrumque
496 Prima dat, in multis servatum rebus et ante est.
497 Nunc ea fila, intro quae sunt illapsa, recense,
498 tamque puta crassam lamellam scilicet, unum
499 Filorum ut decies mille intervalla meando
500 Interius
128612. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
497 Nunc ea fila, intro quae sunt illapsa, recense,
498 tamque puta crassam lamellam scilicet, unum
499 Filorum ut decies mille intervalla meando
500 Interius subeat genus, et tenuem tamen illam
501 Tu numero vel adhuc in tanto dicere possis.
502 Unius atque ut sunt paulo diversa coloris
503 Fila inter sese, paulatim nam color unus
504 Migrat in
128613. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
512 Ergo cum faciem lamellae fila secundam
513 Tangent, multa vice in transmissis, multa regressus
514 In vice erunt cujusque unius fila coloris:
515 Sit par summa prope ut redeuntum, et trajicientum;
516 Atque ita, ut in prima facie, sic deinde secunda
517 Nonne vides fila omnigena, ante, retroque meare?
518 At nunc lamellam tenuari finge, coloris,
519 Non
128614. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pergent
536 Non vice mutata; tenuis tum lamina pellet
537 Purpurea uberiore colorum fila retro vi,
538 Porro quae propiora; sed aurea, rubra contra
539 Efficiet transire, et fundi protinus intra.
540 Auge tum paulum lamellam, crassior ut sit,
541 Et filis unum intervallum pro rubicundis
542 Comprendat; poterit tractu isto prendere bina
543 Tum
128615. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
colorum fila retro vi,
538 Porro quae propiora; sed aurea, rubra contra
539 Efficiet transire, et fundi protinus intra.
540 Auge tum paulum lamellam, crassior ut sit,
541 Et filis unum intervallum pro rubicundis
542 Comprendat; poterit tractu isto prendere bina
543 Tum pro purpureis; quare rubicunda reverti,
544 Purpurea introrsum contra transire necesse est.
128616. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
543 Tum pro purpureis; quare rubicunda reverti,
544 Purpurea introrsum contra transire necesse est.
545 Si jam lamellam pergas augere per omnes
546 Intervallorum numeros; venietur et illuc,
547 Scilicet ut filis viridantibus intervalla
548 Non nisi sint tribuenda decem, uno et rubra minuta,
549 Purpurea aucta uno sint; proin viridantia cunta
128617. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
545 Si jam lamellam pergas augere per omnes
546 Intervallorum numeros; venietur et illuc,
547 Scilicet ut filis viridantibus intervalla
548 Non nisi sint tribuenda decem, uno et rubra minuta,
549 Purpurea aucta uno sint; proin viridantia cunta
550 Transmittentur, at et contra rubicunda redire, et
551 Purpurea aspicies. Qua crassa est, denique nota
128618. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
547 Scilicet ut filis viridantibus intervalla
548 Non nisi sint tribuenda decem, uno et rubra minuta,
549 Purpurea aucta uno sint; proin viridantia cunta
550 Transmittentur, at et contra rubicunda redire, et
551 Purpurea aspicies. Qua crassa est, denique nota
552 Lamina si fuerit, naturaque materiaï,
553 Qua compingitur illa, per has, paulo ante probavi
128619. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut filis viridantibus intervalla
548 Non nisi sint tribuenda decem, uno et rubra minuta,
549 Purpurea aucta uno sint; proin viridantia cunta
550 Transmittentur, at et contra rubicunda redire, et
551 Purpurea aspicies. Qua crassa est, denique nota
552 Lamina si fuerit, naturaque materiaï,
553 Qua compingitur illa, per has, paulo ante probavi
554 Quas leges, illuc
128620. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fila colorum.
564 Qui princeps nobis haec repperit, ille revinxit
565 Crassarum numeris discrimina lamellarum
566 A minima incipiens, quam possunt omnia fila
567 Trajicere; et seriem variorum hac arte colorum
568 Eduxit, qui de regressibus exoriuntur,
569 Lamellamque, suo cuivis quae crassa colori,
570 Aëris, aut vitri, aut purae respondeat undae.
128621. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
568 Eduxit, qui de regressibus exoriuntur,
569 Lamellamque, suo cuivis quae crassa colori,
570 Aëris, aut vitri, aut purae respondeat undae.
571 Septenas, genus id, series numeravit, et omnes
572 Descripsit tabulis: prima a nigrantibus umbris
573 Incipit; hinc series sensim inclarescere pergens,
574 Et per caeruleum, albentem,
128622. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
genus id, series numeravit, et omnes
572 Descripsit tabulis: prima a nigrantibus umbris
573 Incipit; hinc series sensim inclarescere pergens,
574 Et per caeruleum, albentem, flavumque nitorem
575 Transit, et auratam per lucem, perque rubentem:
576 Altera habet series violam, quemque India mittit
577 Fucum, et caeruleum, flavumque itidem,
128623. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
572 Descripsit tabulis: prima a nigrantibus umbris
573 Incipit; hinc series sensim inclarescere pergens,
574 Et per caeruleum, albentem, flavumque nitorem
575 Transit, et auratam per lucem, perque rubentem:
576 Altera habet series violam, quemque India mittit
577 Fucum, et caeruleum, flavumque itidem, auratumque,
578 Et claro fulgore rubentem, coccineumque:
128624. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
574 Et per caeruleum, albentem, flavumque nitorem
575 Transit, et auratam per lucem, perque rubentem:
576 Altera habet series violam, quemque India mittit
577 Fucum, et caeruleum, flavumque itidem, auratumque,
578 Et claro fulgore rubentem, coccineumque:
579 Tertia purpureum dat, eoa et gente remissum,
580 Caeruleumque etiam, viridem, flavumque, rubrumque,
128625. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nitorem
575 Transit, et auratam per lucem, perque rubentem:
576 Altera habet series violam, quemque India mittit
577 Fucum, et caeruleum, flavumque itidem, auratumque,
578 Et claro fulgore rubentem, coccineumque:
579 Tertia purpureum dat, eoa et gente remissum,
580 Caeruleumque etiam, viridem, flavumque, rubrumque,
581 Mixtum et caeruleo rubrum quoque: quarta colorum
128626. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
576 Altera habet series violam, quemque India mittit
577 Fucum, et caeruleum, flavumque itidem, auratumque,
578 Et claro fulgore rubentem, coccineumque:
579 Tertia purpureum dat, eoa et gente remissum,
580 Caeruleumque etiam, viridem, flavumque, rubrumque,
581 Mixtum et caeruleo rubrum quoque: quarta colorum
582 Agmen agit, prope caeruleo perfusa virore,
128627. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auratumque,
578 Et claro fulgore rubentem, coccineumque:
579 Tertia purpureum dat, eoa et gente remissum,
580 Caeruleumque etiam, viridem, flavumque, rubrumque,
581 Mixtum et caeruleo rubrum quoque: quarta colorum
582 Agmen agit, prope caeruleo perfusa virore,
583 Simplex inde viror, flavescens inde subibat,
584 Lux rubra postrema est: paulum viridantia profert
128628. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
594 Particulas, genus hoc, seriei, deinde secundae
595 Bis denas; decies tum ternas, atque quaternas,
596 Atque etiam quinas tribus excipientibus apta.
597 Quinque ferat, deices et senas sexta, feratque
598 Ultima septenis decies septem accumulatas.
599 Sin constet lamella ex unda, aut corpore vitri,
600 Majores digiti tum partes effice tanto,
128629. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
598 Ultima septenis decies septem accumulatas.
599 Sin constet lamella ex unda, aut corpore vitri,
600 Majores digiti tum partes effice tanto,
601 Illic quanta inter numeros est quattuor et tres,
602 Hic ratio numeros tres et duo quanta vicissim.
603 At ne tu numeros, quos nostro in carmine saepe
604 Audis, incipias hic fastidire moleste,
605 Ut procul
128630. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
599 Sin constet lamella ex unda, aut corpore vitri,
600 Majores digiti tum partes effice tanto,
601 Illic quanta inter numeros est quattuor et tres,
602 Hic ratio numeros tres et duo quanta vicissim.
603 At ne tu numeros, quos nostro in carmine saepe
604 Audis, incipias hic fastidire moleste,
605 Ut procul abductas sensu res, seque gregatas,
606 Et
128631. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et duo quanta vicissim.
603 At ne tu numeros, quos nostro in carmine saepe
604 Audis, incipias hic fastidire moleste,
605 Ut procul abductas sensu res, seque gregatas,
606 Et sine vi nostros animos agitante, sine ullo
607 Impulsu, sine pictura, sine corpore, prorsus
608 Propterea exanimes, et musis prorsus ineptas;
609 Omnia enim numeris fiunt, quaecumque videmus;
128632. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
605 Ut procul abductas sensu res, seque gregatas,
606 Et sine vi nostros animos agitante, sine ullo
607 Impulsu, sine pictura, sine corpore, prorsus
608 Propterea exanimes, et musis prorsus ineptas;
609 Omnia enim numeris fiunt, quaecumque videmus;
610 Propterea non vox, non est sapor, aut color ullus,
611 Non animi
128633. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
612 Carmina sunt numeris; numero stat blanda voluptas
613 Omnibus in rebus; numeros cognoscere proinde
614 In rebus cur displiceat tam multa gerentes,
615 Undique diffusos, nectensque, et retinentes
616 Omnia? Suspectae numeris sine sint tibi causae,
617 Finibus incertis saltem ambiguisque vagantur
618 Tum tibi, constringant numeri quas limite certo:
128634. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
621 Desuper a rectis radiis percussa, colores.
622 Lamellam sic aëriam, quam clausimus inter
623 Vitra, aequatum unum, convexo tergore turgens
624 Ast aliud, subeant radii si desuper, et tu
625 Aspiciens varie te sistas, nunc prope recta,
626 Nunc loca paulatim commutans longius, omnes
627 Se circum series annellis flectere cernes,
628 Nun has, nunc illas,
128635. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tu
625 Aspiciens varie te sistas, nunc prope recta,
626 Nunc loca paulatim commutans longius, omnes
627 Se circum series annellis flectere cernes,
628 Nun has, nunc illas, et tot praeferre colores.
629 has etiam series sibi tum succedere cunctas
630 Agnosces, si vel puerorum more tumentem
631 Pingui infles bullam ex unda per arundinis oras
128636. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
629 has etiam series sibi tum succedere cunctas
630 Agnosces, si vel puerorum more tumentem
631 Pingui infles bullam ex unda per arundinis oras
632 Excisae patulas, super et considere laevi
633 Excussam facias tabula, quo pervia motis
634 Non domus est auris (aurae disrumpere possunt
635 Protinus): undosam tum contemplere tumentem
128637. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
646 Jam liquet hinc ratio, quare subtilia rerum
647 Quaedam diffundant variatos per loca fucos;
648 Ut suspensa vomens quae texit aranea, quaeque
649 Longa nova attolunt se veste, et tenuia fila
650 Quaeque inspergitur arboribus lanuginis umbra,
651 Quaeque genis juvenum pubentibus, effusique
652 Alba puellarum lambentes colla
128638. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inflata solet; spatio confunditur omnis
660 Haec series tamen e longo; proin candida spuma est.
661 Inde sequi facile est rationem, ut noscere possis,
662 In qua corpora re distent, quibus unus et idem
663 Semper inest color, et quibus immutatur, et unquam
664 Non stabilis manet, at pro lucis vertitur oris.
665 Invenies siquidem expertus, si fortior adstet
128639. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
660 Haec series tamen e longo; proin candida spuma est.
661 Inde sequi facile est rationem, ut noscere possis,
662 In qua corpora re distent, quibus unus et idem
663 Semper inest color, et quibus immutatur, et unquam
664 Non stabilis manet, at pro lucis vertitur oris.
665 Invenies siquidem expertus, si fortior adstet
666 Lamella infringens radios, et corpora circum
128640. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
series tamen e longo; proin candida spuma est.
661 Inde sequi facile est rationem, ut noscere possis,
662 In qua corpora re distent, quibus unus et idem
663 Semper inest color, et quibus immutatur, et unquam
664 Non stabilis manet, at pro lucis vertitur oris.
665 Invenies siquidem expertus, si fortior adstet
666 Lamella infringens radios, et corpora circum
667 Fundantur
128641. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
663 Semper inest color, et quibus immutatur, et unquam
664 Non stabilis manet, at pro lucis vertitur oris.
665 Invenies siquidem expertus, si fortior adstet
666 Lamella infringens radios, et corpora circum
667 Fundantur multo minus infringentia eosdem,
668 Unos quosque ipsi stabiles constare colores,
669 Et mutato oculi positu haud mutarier illos;
128642. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
si fortior adstet
666 Lamella infringens radios, et corpora circum
667 Fundantur multo minus infringentia eosdem,
668 Unos quosque ipsi stabiles constare colores,
669 Et mutato oculi positu haud mutarier illos;
670 Instabiles contra fieri, si debile robur
671 Frangendi radios lamellae est, quam sita circum
672 Corpora sint nimium fregisse potentia lucem;
128643. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
robur
671 Frangendi radios lamellae est, quam sita circum
672 Corpora sint nimium fregisse potentia lucem;
673 Nempe color converso oculo tum vertitur illic.
674 Utraque et in promptu est ratio; quae lamina lucem
675 Fortiter infringit, mergit nimis, et facit altam
676 Ire viam, rectaeque accedere: proinde, vel intret
677 Quantumvis obliqua ea lux, sua non via multum
128644. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
672 Corpora sint nimium fregisse potentia lucem;
673 Nempe color converso oculo tum vertitur illic.
674 Utraque et in promptu est ratio; quae lamina lucem
675 Fortiter infringit, mergit nimis, et facit altam
676 Ire viam, rectaeque accedere: proinde, vel intret
677 Quantumvis obliqua ea lux, sua non via multum
678 A rectis intus distabit tramitis oris:
679 Non ita,
128645. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
678 A rectis intus distabit tramitis oris:
679 Non ita, cum tenui radios vi lamina frangit:
680 Frangit in oppositam nam partem a tramite recto;
681 Quare obliquius est multo, et productius intus
682 Lucis iter; quo fiet, uti color alter et alter
683 Tunc oculo obliquato hic, et compareat illic.
684 Sic illa aurarum tenuissima lamina vitris,
685 Ut
128646. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
679 Non ita, cum tenui radios vi lamina frangit:
680 Frangit in oppositam nam partem a tramite recto;
681 Quare obliquius est multo, et productius intus
682 Lucis iter; quo fiet, uti color alter et alter
683 Tunc oculo obliquato hic, et compareat illic.
684 Sic illa aurarum tenuissima lamina vitris,
685 Ut docui, geminis intersita, non habet unum,
686 Te mutante
128647. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
680 Frangit in oppositam nam partem a tramite recto;
681 Quare obliquius est multo, et productius intus
682 Lucis iter; quo fiet, uti color alter et alter
683 Tunc oculo obliquato hic, et compareat illic.
684 Sic illa aurarum tenuissima lamina vitris,
685 Ut docui, geminis intersita, non habet unum,
686 Te mutante situs, in eadem parte colorem.
687 Auris
128648. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
693 Vel quaecumque alia est natura potentior auris.
694 Propterea tenerae inflectentes colla columbae,
695 Caudaque pavonum, cum pennis astra lacessunt
696 Expansis illi, et miro intumere decore,
697 Quandoquidem varios coram mutare colores
698 Cernuntur, nitidisque etiam mutare puellae
699 Vestibus, ornantur queis festa luce per urbem;
128649. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cingit
703 Materies: alio quocumque in corpore contra,
704 Quo color unus inest, neque flexu pendet ab ullo
705 Luminis, aut oculi, natura est particularum
706 Densior, et tenui praecingitur aëris aura,
707 Aut res siqua alia est subtilis, raraque circum,
708 Aut spatio, quo languidius nihil extat, inani.
709 Praeterea quoque scire licet, quam crassa sit omnis
128650. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est
735 Pluma suis: qui per teretes excrescere fibras
736 Debent, per graciles folia ut tenuissima ramos.
737 Lamellam hanc itidem quoque tela imitatur Arachnes,
738 Nec non et mutant cum serica fila colores.
739 Adde, quod in lanae, vel ferum splendida texta
740 Si facias olei, vel aquae penetrare liquores,
741 Obscurum ducunt quemdam fuscumque colorem;
128651. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ratione nitorem.
756 Sic etiam varios si commiscere liquores
757 Incipias, oritur species diversa coloris
758 Interdum: quod qua causa, ni forsitan ista
759 Contingat? quod et hinc salium corpuscula mixta
760 Exercent vires, quod et illinc, et sua mutant
761 Pondera, naturam, molem, aut tenuata vicissim,
762 Ante coloratus liquor, ut pellucidus esse
128652. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
757 Incipias, oritur species diversa coloris
758 Interdum: quod qua causa, ni forsitan ista
759 Contingat? quod et hinc salium corpuscula mixta
760 Exercent vires, quod et illinc, et sua mutant
761 Pondera, naturam, molem, aut tenuata vicissim,
762 Ante coloratus liquor, ut pellucidus esse
763 Incipiat, sive aucta una et concreta vicissim,
128653. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
757 Incipias, oritur species diversa coloris
758 Interdum: quod qua causa, ni forsitan ista
759 Contingat? quod et hinc salium corpuscula mixta
760 Exercent vires, quod et illinc, et sua mutant
761 Pondera, naturam, molem, aut tenuata vicissim,
762 Ante coloratus liquor, ut pellucidus esse
763 Incipiat, sive aucta una et concreta vicissim,
764 Ut nunc
128654. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
760 Exercent vires, quod et illinc, et sua mutant
761 Pondera, naturam, molem, aut tenuata vicissim,
762 Ante coloratus liquor, ut pellucidus esse
763 Incipiat, sive aucta una et concreta vicissim,
764 Ut nunc in fucos jam pellucentia nuper,
765 Ducier aspicias: salium penetrabilis extat
766 Nimirum natura, et solvens multa, secansque,
128655. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
esse
763 Incipiat, sive aucta una et concreta vicissim,
764 Ut nunc in fucos jam pellucentia nuper,
765 Ducier aspicias: salium penetrabilis extat
766 Nimirum natura, et solvens multa, secansque,
767 Multaque dimittens, et jungens ante soluta.
768 Praeterea si jam, quae fiant aëre, quaedam
769 Expendas, valeas
128656. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in fucos jam pellucentia nuper,
765 Ducier aspicias: salium penetrabilis extat
766 Nimirum natura, et solvens multa, secansque,
767 Multaque dimittens, et jungens ante soluta.
768 Praeterea si jam, quae fiant aëre, quaedam
769 Expendas, valeas sublatos noscere primo
770 Sudam non turbare diem, noctemve vapores
771 Posse,
128657. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
noctemve vapores
771 Posse, etenim non sunt nisi corpora tenuia longe,
772 Quae nequeant retro radiorum pellere tela;
773 At jungi inter se cum jam coepere per auras,
774 Et densos formare globos, dareque imbribus ortum,
775 Perque omnes medias paulatim excrescere moles,
776 Efficiunt nubes, visus quae sistere nostros
777 Possint, et varios ex se jactare colores,
128658. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auras,
774 Et densos formare globos, dareque imbribus ortum,
775 Perque omnes medias paulatim excrescere moles,
776 Efficiunt nubes, visus quae sistere nostros
777 Possint, et varios ex se jactare colores,
778 Ut densatorum varia est natura globorum.
779 Humor enim qui pellucet, queat an ratione
780 Ullâ aliâ tot se nunc his circundare fucis,
128659. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
784 Annellos possis, partiti quos sumus ante
785 Multas in series, harum reminiscere; nosces
786 Unum quandoquidem non saepe redire colorem;
787 Cumque color redit unus et idem, qui fuit ante,
788 Esse tamen clari non aequo luminis ictu
789 Pollentem, neque non diverso cum comitatu
790 Se praecurrentum radiorum, sive sequentum.
791 Ex quo
128660. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
789 Pollentem, neque non diverso cum comitatu
790 Se praecurrentum radiorum, sive sequentum.
791 Ex quo conjectes, series quae debeat esse
792 E notis, certum quae fucum deferat, et quam
793 Crassa ibi sit, fucum quae mittit lamina quemvis.
794 Coccineus, ruber, auratus, flavusque secunda
795 Stant serie, si sint puri, largique colores;
796 Hos et
128661. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et quam
793 Crassa ibi sit, fucum quae mittit lamina quemvis.
794 Coccineus, ruber, auratus, flavusque secunda
795 Stant serie, si sint puri, largique colores;
796 Hos et prima bonos series et tertia reddat,
797 In prima nisi languidior sit flavus, et ipsi
798 Tertius aurato et rubro nisi misceat ordo
799 Caeruleum quiddam, quiddam et violae pallentis.
128662. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
793 Crassa ibi sit, fucum quae mittit lamina quemvis.
794 Coccineus, ruber, auratus, flavusque secunda
795 Stant serie, si sint puri, largique colores;
796 Hos et prima bonos series et tertia reddat,
797 In prima nisi languidior sit flavus, et ipsi
798 Tertius aurato et rubro nisi misceat ordo
799 Caeruleum quiddam, quiddam et violae pallentis.
800 Quod
128663. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
794 Coccineus, ruber, auratus, flavusque secunda
795 Stant serie, si sint puri, largique colores;
796 Hos et prima bonos series et tertia reddat,
797 In prima nisi languidior sit flavus, et ipsi
798 Tertius aurato et rubro nisi misceat ordo
799 Caeruleum quiddam, quiddam et violae pallentis.
800 Quod viret in quarto, clare viret ordine; nusquam
801 Purior
128664. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
secunda
795 Stant serie, si sint puri, largique colores;
796 Hos et prima bonos series et tertia reddat,
797 In prima nisi languidior sit flavus, et ipsi
798 Tertius aurato et rubro nisi misceat ordo
799 Caeruleum quiddam, quiddam et violae pallentis.
800 Quod viret in quarto, clare viret ordine; nusquam
801 Purior iste viror tamen et fulgentior extat,
128665. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
796 Hos et prima bonos series et tertia reddat,
797 In prima nisi languidior sit flavus, et ipsi
798 Tertius aurato et rubro nisi misceat ordo
799 Caeruleum quiddam, quiddam et violae pallentis.
800 Quod viret in quarto, clare viret ordine; nusquam
801 Purior iste viror tamen et fulgentior extat,
802 Tertia quam quem dat series: hoc tincta videntur
128666. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
798 Tertius aurato et rubro nisi misceat ordo
799 Caeruleum quiddam, quiddam et violae pallentis.
800 Quod viret in quarto, clare viret ordine; nusquam
801 Purior iste viror tamen et fulgentior extat,
802 Tertia quam quem dat series: hoc tincta videntur
803 Herbarum folia et plantarum verna virore;
804 Harum sunt quoniam saturi, largique colores;
128667. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
800 Quod viret in quarto, clare viret ordine; nusquam
801 Purior iste viror tamen et fulgentior extat,
802 Tertia quam quem dat series: hoc tincta videntur
803 Herbarum folia et plantarum verna virore;
804 Harum sunt quoniam saturi, largique colores;
805 Et cum jam coeptant frondes marcescere, et herbae,
806 Lux in flaventem
128668. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et fulgentior extat,
802 Tertia quam quem dat series: hoc tincta videntur
803 Herbarum folia et plantarum verna virore;
804 Harum sunt quoniam saturi, largique colores;
805 Et cum jam coeptant frondes marcescere, et herbae,
806 Lux in flaventem convertitur illa virorem
807 Multarum, in flavum prorsum, auratumque colorem
128669. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
802 Tertia quam quem dat series: hoc tincta videntur
803 Herbarum folia et plantarum verna virore;
804 Harum sunt quoniam saturi, largique colores;
805 Et cum jam coeptant frondes marcescere, et herbae,
806 Lux in flaventem convertitur illa virorem
807 Multarum, in flavum prorsum, auratumque colorem
808 Multarum, aut rubeum; quin lumine lumen
128670. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
807 Multarum, in flavum prorsum, auratumque colorem
808 Multarum, aut rubeum; quin lumine lumen in alterum
809 Itur ab uno, ut succus ab illis evolat humens,
810 Particulaeque coloratae stipantur, et una
811 Fors quoque concrescunt constrictae glutine denso.
812 Jam viridis color ille uno ordine stare colores
813 Indicat, in quos paulatim immutatur abitque;
814 Qui
128671. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
812 Jam viridis color ille uno ordine stare colores
813 Indicat, in quos paulatim immutatur abitque;
814 Qui quamvis non sint saturi plerumque, tamen sunt
815 Saepe quidem saturi magis idem et floridiores,
816 Quam recipi in quarto ut fulgentes ordine possint.
817 Jam qui caerulei sunt, purpureique, secunda
818 Esse queant serie, vel in excipiente; at in ipsa
128672. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
821 Nempe color violae; permixta ast unda nitentis
822 Expresso succo violae, percoctaque leni
823 Igne diu, donec, quod sit dilutius, ipsum
824 Mel referat, nec non acido et dein mixta liquore,
825 Vertitur in rubram speciem, at permixta liquore
826 Diverso, ut lotj est, viridem dat cernere formam;
827 Nam perfusa liquor cum corpora solvat acescens,
128673. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
825 Vertitur in rubram speciem, at permixta liquore
826 Diverso, ut lotj est, viridem dat cernere formam;
827 Nam perfusa liquor cum corpora solvat acescens,
828 Solvat et attenuet, liquor et contrarius illa
829 Spisset, et adstringat, series si forte secunda
830 Purpuream violae lucem cohiberet, acetum
831 Attenuans partes converteret in rubra lympham
128674. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Vertitur in rubram speciem, at permixta liquore
826 Diverso, ut lotj est, viridem dat cernere formam;
827 Nam perfusa liquor cum corpora solvat acescens,
828 Solvat et attenuet, liquor et contrarius illa
829 Spisset, et adstringat, series si forte secunda
830 Purpuream violae lucem cohiberet, acetum
831 Attenuans partes converteret in rubra lympham
128675. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
826 Diverso, ut lotj est, viridem dat cernere formam;
827 Nam perfusa liquor cum corpora solvat acescens,
828 Solvat et attenuet, liquor et contrarius illa
829 Spisset, et adstringat, series si forte secunda
830 Purpuream violae lucem cohiberet, acetum
831 Attenuans partes converteret in rubra lympham
832 Lumina, quae primo stant ordine; partibus illis
128676. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lympham
832 Lumina, quae primo stant ordine; partibus illis
833 Contra spissatis, foret ordinis ista secundi
834 Lux viridis, verum tum non tam pura niteret
835 Lux rubra, et viridis, revera ut pura videtur.
836 Haec bene constabunt, violae si purpura tertiam
837 Exornet seriem, nam tum quae rubra secundo est
838 Ordine lux, viridisque sequenti, cernitur esse
128677. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
levesque, vapores
853 Tam parvis noscas concrescere partibus, illi
854 Ut nequeant nisi caeruleos hos mittere fucos:
855 Nondum etenim in densas nubes potuere coire,
856 Et nebulas, alios nec proin jactare colores
857 Non tam languidulo constantes lumine; quare
858 Caeruleus cum sit primus color, incipit a se
859 Mittere quem tenues vapor exhalatus in auras,
128678. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
858 Caeruleus cum sit primus color, incipit a se
859 Mittere quem tenues vapor exhalatus in auras,
860 Aeris hic puri color est, caelique sereni.
861 Ante alios clarus longe et nitidissimus extat
862 In prima candor serie; minus esse videtur
863 Sed qui splendidus, immixtos gerit ille colores
864 Ex omni serie, quotquot sunt, scilicet omnes.
128679. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
863 Sed qui splendidus, immixtos gerit ille colores
864 Ex omni serie, quotquot sunt, scilicet omnes.
865 Candor hic est, suemus cui tradere sensa, papyri,
866 Hic undae spumantis, et hic nivis, atque pruinae,
867 Atque capillorum, queis colla senilia spargit
868 Longa aetas; nec non genus hoc quae cana videmus
869 Caetera, candidaque atque albentia corpora multa.
128680. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
873 Bractea si fiat tenuis, transmittere lumen?
874 Atque metalla alia a succo candente soluta
875 Pellucere, vel in vitrum conversa vicissim?
876 Proin quae candida sunt, et opaca, a pondere solo,
877 Densatis nec habent hoc tantum a partibus; auro
878 Essent quandoquidem mage pellucentia denso;
879 Sunt eadem sed opaca ideo, et sunt candida, molem
128681. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
876 Proin quae candida sunt, et opaca, a pondere solo,
877 Densatis nec habent hoc tantum a partibus; auro
878 Essent quandoquidem mage pellucentia denso;
879 Sunt eadem sed opaca ideo, et sunt candida, molem
880 Scilicet ob certam, queis constant, particularum,
881 Quae nitidum jactent candorem luminis a se.
882 Nam si fors aliqua ratione hoc accidat, auctu
128682. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ratione hoc accidat, auctu
883 Illae ut mutentur partes, mutabitur illa
884 Tunc etiam species alios induta colores;
885 Quod calybe ignescente vides, et saepe metalli
886 Fusi in supremo faciei cortice, quadam
887 Sive in pellicula, quae supra adnascitur, illud
888 Incipiet postquam nativo frigore stringi.
889 Praeterea ut
128683. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
habebunt
924 Plus quam sufficiat, nigrae videantur ut esse.
925 Sed magis exiguas libeat si ponere paulo,
926 Quam satis est, possint albam ut reflectere lucem,
927 Lucem et caeruleam, quae languet in ordine primo;
928 Tunc erit, ut lucis tam paulum mittere possint,
929 Ante oculos nobis sit opus consistere ut atras;
930 Omnis et internis tum partibus insinuata
128684. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
927 Lucem et caeruleam, quae languet in ordine primo;
928 Tunc erit, ut lucis tam paulum mittere possint,
929 Ante oculos nobis sit opus consistere ut atras;
930 Omnis et internis tum partibus insinuata
931 Ad varios saliet lux undique dissita flexus,
932 Debeat extingui ut demum, nec reddier auris
933 Ulla; nigras ideo tantum spectabimus umbras
128685. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
umbras
934 Corporis ex omni, quaecumque est, fronte, situque.
935 Inde soluta igni, putrefactave corpora, partesque
936 In tenues divisa, nigrantia facta tueris,
937 Et speciem nigris a frustis omnia nigram
938 Accipiunt: vestes sic luctus signa daturas
939 Fuscamus; quoniam tam parvas frustula nigra,
940 Tam multas abeunt in partes, corpora possint
128686. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
938 Accipiunt: vestes sic luctus signa daturas
939 Fuscamus; quoniam tam parvas frustula nigra,
940 Tam multas abeunt in partes, corpora possint
941 Ut super extendi facile, et partes mage crassas
942 Omnes imbuere, et nigro contingere fuco.
943 Praeterea super aere teras si corpora vitri
944 Aspera mordenti intercepto pulvere arenae,
945 Dum
128687. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
939 Fuscamus; quoniam tam parvas frustula nigra,
940 Tam multas abeunt in partes, corpora possint
941 Ut super extendi facile, et partes mage crassas
942 Omnes imbuere, et nigro contingere fuco.
943 Praeterea super aere teras si corpora vitri
944 Aspera mordenti intercepto pulvere arenae,
945 Dum laevis vitri facies, aequataque fiat;
128688. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pulvere arenae,
945 Dum laevis vitri facies, aequataque fiat;
946 Aspicies demum tenuatis partibus omnem,
947 Quae prius alba fuit, nigram consistere arenam,
948 Pulverem et e vitri decussum et fronte metalli
949 In cumulos circum tenuem diffundier atros.
950 Corpora propterea Phoebi magis igne calescunt
951 Nigra, atque ardescunt citius; quod possit oriri
128689. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
945 Dum laevis vitri facies, aequataque fiat;
946 Aspicies demum tenuatis partibus omnem,
947 Quae prius alba fuit, nigram consistere arenam,
948 Pulverem et e vitri decussum et fronte metalli
949 In cumulos circum tenuem diffundier atros.
950 Corpora propterea Phoebi magis igne calescunt
951 Nigra, atque ardescunt citius; quod possit oriri
128690. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
953 Luce, atque admissa; partim quoque particularum
954 Tenuium ab attritu facili magis, atque tremore.
955 Denique scire licet, cur accidat, atra propinquet
956 Saepe ut caeruleae species, et caerulea atrae;
957 Si tu nempe albam diffundas luce papyrum
958 Corpore de nigro reflexa; candor ibidem
959 Tunc, erit, obscurus quidam, et prope caerulus extet;
960 Nam
128691. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
956 Saepe ut caeruleae species, et caerulea atrae;
957 Si tu nempe albam diffundas luce papyrum
958 Corpore de nigro reflexa; candor ibidem
959 Tunc, erit, obscurus quidam, et prope caerulus extet;
960 Nam prope caeruleam speciem stat in ordine primo,
961 Quae nigra est species; proinde hac, quam quilibet alter,
128692. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
stat in ordine primo,
961 Quae nigra est species; proinde hac, quam quilibet alter,
962 Caerulus uberior color est permixtus in ora.
963 Forsitan et fieri ventura aetate valebunt,
964 Hac nisi facta tenus sunt, vitrea septa tuborum,
965 Per quae parvula nos in corpora transpicientes
966 Diversos auctus noscamus particularum,
128693. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vitrea septa tuborum,
965 Per quae parvula nos in corpora transpicientes
966 Diversos auctus noscamus particularum,
967 Diversi in rebus venerunt unde colores,
968 Cujusque et molis discrimina percipiamus;
969 Ostendant nam si simulacra ingentia rerum,
970 Nimirum quam res, adeo majora, repente
971 Conspiciantur uti quingentis molibus auctae
128694. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
980 Exoriuntur, eas praeter, queis corpora constant
981 Nigra, queant nulla retegi quae scilicet arte.
982 Ergo dicta mihi quae sunt super, omnia posses
983 Prendere per, genus hoc, tubulos, et sensibus ipsis
984 Subjicere, et dubiae curas dispellere mentis:
985 Quod si contigerit, nil jam rear amplius esse
986 Ulteriusque oculis tentandum: haec ultima certe,
128695. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
981 Nigra, queant nulla retegi quae scilicet arte.
982 Ergo dicta mihi quae sunt super, omnia posses
983 Prendere per, genus hoc, tubulos, et sensibus ipsis
984 Subjicere, et dubiae curas dispellere mentis:
985 Quod si contigerit, nil jam rear amplius esse
986 Ulteriusque oculis tentandum: haec ultima certe,
987 Quam possint sensus oculorum tangere, meta est,
128696. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
certe,
987 Quam possint sensus oculorum tangere, meta est,
988 Ultimus hic homini a natura terminus haerens,
989 Ne queat, has infra res, in penetralia labi
990 Illius, et secreta opera, et potiora tueri
991 Particularum in particulis, quas nosse locatas,
992 Et textas, ut sunt, quid jam foret, inde orientes
993 Res multas nisi nosse, et rerum munera multa,
128697. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
987 Quam possint sensus oculorum tangere, meta est,
988 Ultimus hic homini a natura terminus haerens,
989 Ne queat, has infra res, in penetralia labi
990 Illius, et secreta opera, et potiora tueri
991 Particularum in particulis, quas nosse locatas,
992 Et textas, ut sunt, quid jam foret, inde orientes
993 Res multas nisi nosse, et rerum munera multa,
128698. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
terminus haerens,
989 Ne queat, has infra res, in penetralia labi
990 Illius, et secreta opera, et potiora tueri
991 Particularum in particulis, quas nosse locatas,
992 Et textas, ut sunt, quid jam foret, inde orientes
993 Res multas nisi nosse, et rerum munera multa,
994 Quae nunc spectamus mirantes, ambiguique;
995 Non exinde queant etenim reflectier ulli
128699. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
990 Illius, et secreta opera, et potiora tueri
991 Particularum in particulis, quas nosse locatas,
992 Et textas, ut sunt, quid jam foret, inde orientes
993 Res multas nisi nosse, et rerum munera multa,
994 Quae nunc spectamus mirantes, ambiguique;
995 Non exinde queant etenim reflectier ulli
996 In nostras acies radii, non ulla venire
997 Lumina,
128700. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
notities animo quoque surgere nulla;
999 Pellucent siquidem haec corpuscula inepta colori
1000 Nunc opus est causas tantarum inquirere rerum,
1001 Et cur se radii recta regione propagent
1002 Per vacuum, cur frangantur, saliantque, vicesque
1003 Cur redeant illis frangendi, atque exsiliendi.
1004 Congerere exemplo formicae, atque undique multa
128701. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1010 Construit ipsa operis, de se evomat, educatque
1011 Pectore, dives opum propriarum; quae tamen, illac
1012 Vel tenues parvus si pennas concitet ales,
1013 Paulum commotis post discerpantur et auris,
1014 Multa opera, et filis perquam subtilibus apta.
1015 Non ita nos certe finxit natura: ministrat
1016 Sed dum intra, quodcumque opus est rationis ad usus,
128702. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1011 Pectore, dives opum propriarum; quae tamen, illac
1012 Vel tenues parvus si pennas concitet ales,
1013 Paulum commotis post discerpantur et auris,
1014 Multa opera, et filis perquam subtilibus apta.
1015 Non ita nos certe finxit natura: ministrat
1016 Sed dum intra, quodcumque opus est rationis ad usus,
1017 Res quoque nos voluit multas extrinsecus ire
128703. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1016 Sed dum intra, quodcumque opus est rationis ad usus,
1017 Res quoque nos voluit multas extrinsecus ire
1018 Quaesitum, ratio subigat quas deinde receptas,
1019 Vertat et in varios cultus, formasque, modosque,
1020 Seque exerceat intus, eoque nitescat ab usu.
1021 Propterea et legisse extra, et post lecta necesse est,
1022 Conditaque interius multam versare per
128704. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1018 Quaesitum, ratio subigat quas deinde receptas,
1019 Vertat et in varios cultus, formasque, modosque,
1020 Seque exerceat intus, eoque nitescat ab usu.
1021 Propterea et legisse extra, et post lecta necesse est,
1022 Conditaque interius multam versare per artem.
1023 Daedala talis apum soboles per florea rura
1024 Omnia vere novo circum delibat, aditque,
128705. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1018 Quaesitum, ratio subigat quas deinde receptas,
1019 Vertat et in varios cultus, formasque, modosque,
1020 Seque exerceat intus, eoque nitescat ab usu.
1021 Propterea et legisse extra, et post lecta necesse est,
1022 Conditaque interius multam versare per artem.
1023 Daedala talis apum soboles per florea rura
1024 Omnia vere novo circum delibat, aditque,
128706. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1022 Conditaque interius multam versare per artem.
1023 Daedala talis apum soboles per florea rura
1024 Omnia vere novo circum delibat, aditque,
1025 Mellis dona legens, proprio sed et unde labore
1026 Efformare queat ceras; opere omnia fervent,
1027 Consurguntque favi miro ordine, mellaque cellis
1028 Funduntur: sic et convectis undique rerum
1029 Nos
128707. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1025 Mellis dona legens, proprio sed et unde labore
1026 Efformare queat ceras; opere omnia fervent,
1027 Consurguntque favi miro ordine, mellaque cellis
1028 Funduntur: sic et convectis undique rerum
1029 Nos opus est spoliis nostri nunc viribus uti
1030 Ingenii, intra nos ea volvere: nempe operaï
1031 Hoc summum humanae est, natura hoc ipsa reposcit.
128708. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
operaï
1031 Hoc summum humanae est, natura hoc ipsa reposcit.
1032 Quare age, lectas res acri a ratione subactas,
1033 Mutatasque animo par reddere rursus in auras,
1034 Et rerum veras effari et prodere causas.
1035 Principio tamen hic liceat praemittere, lucem
1036 Non ipsam, ut sonitum, tremulis educier undis
1037 Auraï aetheriae, neque pressas aetheris auras
128709. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1031 Hoc summum humanae est, natura hoc ipsa reposcit.
1032 Quare age, lectas res acri a ratione subactas,
1033 Mutatasque animo par reddere rursus in auras,
1034 Et rerum veras effari et prodere causas.
1035 Principio tamen hic liceat praemittere, lucem
1036 Non ipsam, ut sonitum, tremulis educier undis
1037 Auraï aetheriae, neque pressas aetheris auras
128710. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1036 Non ipsam, ut sonitum, tremulis educier undis
1037 Auraï aetheriae, neque pressas aetheris auras
1038 Esse; vel hoc multi quamquam statuere, vel illud,
1039 Nomina magna, Viri, et post se tradenda dedere.
1040 Scilicet hoc radii recta regione meantes,
1041 Si bene rem pendas, utrumque evertere debent.
1042 Aequoreas etenim
128711. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1042 Aequoreas etenim prope cum consistimus undas,
1043 Aspiciemus eas, angusta per ostia latos
1044 Cum subiere sinus, omnes discurrere circum
1045 In partes, vertique, et littora lambere flexa.
1046 Aspiciemus item convertier aëris undas;
1047 Ut cum trans altum pulsantur tympana murum,
1048 Aerave, percipias sonitum cis ipse locatus;
128712. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aëris undas;
1047 Ut cum trans altum pulsantur tympana murum,
1048 Aerave, percipias sonitum cis ipse locatus;
1049 Inflectuntur enim fluitantes ad latera aurae,
1050 Et retro positas aures sensumque lacessunt.
1051 Cur quoque non itidem lucentes aetheris undae
1052 Si quid obest, inflectantur, neque tympana possis
1053 Trans murum pariter pulsata, nec aera videre?
128713. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illo
1064 Motus inire plagas sex tantum, nec simul omnes
1065 Quibit; at ex uno fugiens lux concita puncto
1066 In loca cuncta ruit circum diffusa, plagasque:
1067 Aetheris et partes quoniam ratione locantur
1068 Revera inter se confusa, et massa globorum
1069 Ingens constructa in partes se distrahit omnes,
1070 Non erit, ut possit recto procedere motus
128714. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1065 Quibit; at ex uno fugiens lux concita puncto
1066 In loca cuncta ruit circum diffusa, plagasque:
1067 Aetheris et partes quoniam ratione locantur
1068 Revera inter se confusa, et massa globorum
1069 Ingens constructa in partes se distrahit omnes,
1070 Non erit, ut possit recto procedere motus
1071 Tramite, sed variis torqueri flexibus hinc atque
128715. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
almi. 1075
1075 His tibi semotis a veri limine rebus,
1076 Quid superest porro, nisi lucem dicere motu
1077 Esse vaporem acri lucente a corpore missum,
1078 Pertenuem, et validis expansum viribus extra?
1079 Quod fit enim, radiis cum accenditur ignis in unum
1080 Collectis, horum naturam deliquat esse
1081 Igneam; id
128716. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1079 Quod fit enim, radiis cum accenditur ignis in unum
1080 Collectis, horum naturam deliquat esse
1081 Igneam; id ex aliis pateat quoque rebus eundo
1082 Per varias ita res, et protinus evolüendo.
1083 Cum sunt jacta semel corpuscula parva vaporum,
1084 Hoc genus, in vacuum, recta regione meabunt,
1085 Quandoquidem constant vi non expertia inerti:
128717. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1083 Cum sunt jacta semel corpuscula parva vaporum,
1084 Hoc genus, in vacuum, recta regione meabunt,
1085 Quandoquidem constant vi non expertia inerti:
1086 Nec minus et debent coepto procedere cursu,
1087 Corpora vel per iter veniant obiecta, neque ullas
1088 Ferre moras, quoniam tam tenuis, tamque minutus
1089 Est vapor, et tam sunt quoque pervia corpora, tamque
128718. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1086 Nec minus et debent coepto procedere cursu,
1087 Corpora vel per iter veniant obiecta, neque ullas
1088 Ferre moras, quoniam tam tenuis, tamque minutus
1089 Est vapor, et tam sunt quoque pervia corpora, tamque
1090 Plena foraminibus quavis de parte viisque,
1091 Nil plerumque moram ut facere, aut inflectere possit.
1092 Quod tamen inflectit coepti de tramite cursus,
128719. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1121 Luminis. Arripitur quod primum hic mente, videtur
1122 Invictum multis, properantis lucis oriri
1123 Munus id impulsu primas in corporis oras
1124 Objecti, ut nequeat transire, et proinde reverti
1125 Debeat, atque aequos retrorsum condere flexus,
1126 Ut pila, ab adverso resilit quae parjete pulsa:
1127 Sed contra certum ratione haud simplice vincas,
128720. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
colores
1182 Aut hos, aut illos sorbet, vel denique nullos?
1183 Pro crassa varie lamella num quoque constet
1184 Partibus in facie varius situs, atque figura?
1185 Deferat et radios fors tam bene, ut omnibus, uno
1186 Qui sunt in genere, aut rimis transmittere apertis
1187 Illic, aut duris incursibus hic resilire
1188 Contingat? num lege ulla fors ipsa tenetur?
128721. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1201 Ergo si speculi reflectitur aequore lumen
1202 Partium ab offensu, quia prorsus in aequore scabro
1203 Partes sunt, alia nequeat ratione remitti,
1204 Quam quae confusa est, et in omnes spargier oras,
1205 Haud aliter, quam cum quavis de fronte resultat.
1206 Quanam igitur speculum radios ratione repulset,
1207 Quo venere, statim referantur ut ordine certo?
128722. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1209 Per faciem distenta aeque, sublataque paulum,
1210 Quam possint radii venientes ante subire,
1211 Impulsumque pati retro, quam corporis ipsam
1212 Contingant faciem, et redeant a partibus ictis.
1213 Sed, genus hoc, tibi vim paulo post pluribus edam.
1214 Et quoniam de non tactis resilire probatum
1215 Frontibus est radios; filum, jam si accidat, ullum
128723. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
subire,
1211 Impulsumque pati retro, quam corporis ipsam
1212 Contingant faciem, et redeant a partibus ictis.
1213 Sed, genus hoc, tibi vim paulo post pluribus edam.
1214 Et quoniam de non tactis resilire probatum
1215 Frontibus est radios; filum, jam si accidat, ullum
1216 Ut lucis solidam in partem quamcunque meando
1217 Incurrat vitri, aut cujusvis corporis; illud
128724. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
id vix accidat ullis
1222 Lucis particulis, ut eos patiantur eundo
1223 Offensus: siquidem in natura multa profecto
1224 Corpora compactis inter se partibus haerent,
1225 Et tamen illapsum transmittunt undique lumen,
1226 Atque ita pellucent, vix quidquam ut credere possis
1227 Interceptum ullis offensibus, extinctumque
1228 Esse, et pulsatis tumulatum partibus intra.
128725. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1225 Et tamen illapsum transmittunt undique lumen,
1226 Atque ita pellucent, vix quidquam ut credere possis
1227 Interceptum ullis offensibus, extinctumque
1228 Esse, et pulsatis tumulatum partibus intra.
1229 Proin etiam quae sunt pellucida corpora, luce
1230 Non tamen integra, solidis haud illa putandum est
1231 Partibus officere, et quosdam retinere, sub auras
128726. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1228 Esse, et pulsatis tumulatum partibus intra.
1229 Proin etiam quae sunt pellucida corpora, luce
1230 Non tamen integra, solidis haud illa putandum est
1231 Partibus officere, et quosdam retinere, sub auras
1232 Ne redeant, radios; sed tum spatia illa necesse est
1233 Inter particulas tranandi corporis extent
1234 Diversis alienigenis hic rebus et illic
128727. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1231 Partibus officere, et quosdam retinere, sub auras
1232 Ne redeant, radios; sed tum spatia illa necesse est
1233 Inter particulas tranandi corporis extent
1234 Diversis alienigenis hic rebus et illic
1235 Consita, diversas proin vires esse meantem
1236 Flectendi radium, refringendique; reflexi
1237 Quapropter varie quidam, varieque
128728. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
meantem
1236 Flectendi radium, refringendique; reflexi
1237 Quapropter varie quidam, varieque refracti
1238 Interius radii non jam prodire sub auras
1239 Incolumes possunt, et tanquam errore viarum
1240 Decepti lassantur, et imminuuntur, et illis
1241 Tandem evanescunt obeuntes in labyrinthis.
1242 Rara potes magis hinc cognoscere corpora, quam nos
128729. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1237 Quapropter varie quidam, varieque refracti
1238 Interius radii non jam prodire sub auras
1239 Incolumes possunt, et tanquam errore viarum
1240 Decepti lassantur, et imminuuntur, et illis
1241 Tandem evanescunt obeuntes in labyrinthis.
1242 Rara potes magis hinc cognoscere corpora, quam nos
1243 Credamus vulgo, crebrisque intersita rimis.
128730. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1237 Quapropter varie quidam, varieque refracti
1238 Interius radii non jam prodire sub auras
1239 Incolumes possunt, et tanquam errore viarum
1240 Decepti lassantur, et imminuuntur, et illis
1241 Tandem evanescunt obeuntes in labyrinthis.
1242 Rara potes magis hinc cognoscere corpora, quam nos
1243 Credamus vulgo, crebrisque intersita rimis.
1244 Undai
128731. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1246 Ponderis; idcirco tantundem sunt mage rarae.
1247 Ast itidem quoque tam rarum deprendimus aurum,
1248 Ut facile argentum admittat sub viscera vivum,
1249 Elabi trans se tacitam et non deneget undam:
1250 Namque cavo includunt undam auro, deinde prementes
1251 Guttis exsudet sensim erumpentibus aurum
1252 Efficiunt sic, ut nullo findatur hiatu.
128732. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1256 Quam quo est materie moles ipsius, oportet,
1257 Usque adeo spatium sit majus, debeat auctu
1258 Se quater ut siltem super illam educere deno,
1259 Fors et adhuc longe, longeque educere possit.
1260 Jam quicumque potest rationem extundere mente,
1261 Ob quam rara adeo liquidae natura sit undae,
1262 Sed minus in spatium nulla cogenda tamen vi;
128733. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
extundere mente,
1261 Ob quam rara adeo liquidae natura sit undae,
1262 Sed minus in spatium nulla cogenda tamen vi;
1263 Ille potest etiam tali ratione putare
1264 Aurumque, et gemmas, atque omnia corpora vulgo,
1265 Esse quidem vel adhuc longe mage praedita raro,
1266 Quantum collibeat nimirum, molis adauctu,
1267 Pellucente sa?is spatii ut sit corpore inanis,
128734. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1269 Nam lucis radius directas tramitis oras
1270 Undique percurrit, vel, cum deducitur illinc
1271 Vi quavis, alio, sed recto tramite pergit
1272 Corpora trans densa et pellucida, trans adamantem,
1273 Trans vitra, atque undas, nec non distantibus itur
1274 Sic spatiis: apti ast adeunti haec corpora luci
1275 Qua
128735. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1273 Trans vitra, atque undas, nec non distantibus itur
1274 Sic spatiis: apti ast adeunti haec corpora luci
1275 Qua ratione aditus constent, et progredienti
1276 Apta via, haud facile est comprendere; non tamen omnis
1277 Est ratio praeclusa, queat quae pandere verum.
1278 Ut super ostensum est, de certa particularum
128736. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1284 Porro alias aliis contextas semper, ut aequum
1285 Pleno sit spatio spatium, quod inane relictum est,
1286 Donec pervenias solida ad corpuscula demum
1287 Ultima, siqua tamen sunt, et non texta elementa:
1288 Et si tres, genus hoc, in corpore particularum
1289 Esse gradus certo reputes, descendere ut infra
1290 Non valeas; illud vacui plus corpus habebit
128737. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut aequum
1285 Pleno sit spatio spatium, quod inane relictum est,
1286 Donec pervenias solida ad corpuscula demum
1287 Ultima, siqua tamen sunt, et non texta elementa:
1288 Et si tres, genus hoc, in corpore particularum
1289 Esse gradus certo reputes, descendere ut infra
1290 Non valeas; illud vacui plus corpus habebit
1291 Quam solidi, septem nimirum partibus; inde
128738. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1291 Quam solidi, septem nimirum partibus; inde
1292 Si quatuor gradibus minuatur particularum,
1293 Materies minor est spatio ter quinque vacante
1294 Partibus, at minor est denis ter, et amplius unâ
1295 Adjuncta, si forte gradus comprendere quinos
1296 Ipse velis, vel si ad senos decurrere tentes,
1297 Corporis illius constabit materiaï
1298 Tantum
128739. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unâ
1295 Adjuncta, si forte gradus comprendere quinos
1296 Ipse velis, vel si ad senos decurrere tentes,
1297 Corporis illius constabit materiaï
1298 Tantum tertia pars et sexagesima; prorsum
1299 Per loca dispersum nihil est nisi caetera inane.
1300 Sic et adhuc poteris sine fine in corpore quovis
1301 Materiem labefactare, exiguamque putare
128740. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
decurrere tentes,
1297 Corporis illius constabit materiaï
1298 Tantum tertia pars et sexagesima; prorsum
1299 Per loca dispersum nihil est nisi caetera inane.
1300 Sic et adhuc poteris sine fine in corpore quovis
1301 Materiem labefactare, exiguamque putare
1302 Usque adeo, offensum ne luci nectere possit.
1303 Vel quamcumque aliam rationem condere tenta
128741. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1303 Vel quamcumque aliam rationem condere tenta
1304 Propterea; non una tuo se proferet apta
1305 Ingenio: sed quae revera constet in ipsis
1306 Corporibus textura, modus qui partium, et ordo,
1307 Ut latuit semper, semper fortasse latebit.
1308 Est igitur quaevis aditus in corpora luci
1309 Liber, uti partim possit transire meando;
1310 Est et vis privis
128742. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
qui partium, et ordo,
1307 Ut latuit semper, semper fortasse latebit.
1308 Est igitur quaevis aditus in corpora luci
1309 Liber, uti partim possit transire meando;
1310 Est et vis privis manans de partibus ipsos
1311 In radios, aliquo tractu ante exercita, eorum
1312 Inflectens varie cursum, faciensque reflecti,
1313 Aut
128743. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
manans de partibus ipsos
1311 In radios, aliquo tractu ante exercita, eorum
1312 Inflectens varie cursum, faciensque reflecti,
1313 Aut etiam infringi, et diverso tramite mutans
1314 Diversis pro rebus iter, ductusque viarum.
1315 Una etenim vis est his cunctis motibus apta.
1316 Nimirum lux e vitro quae transit in auras
128744. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1332 Rejicere, atque omnes retrorsum cogere verti.
1333 Una igitur vis est, lucem quae mutat euntem,
1334 Quo vis cumque modo mutet, quo tramite cumque.
1335 Hinc tibi reflexae, et refractae munera lucis
1336 Cernere erit, de qua nascantur origine cuncta.
1337 Concipe propterea properantem luminis unam
1338 Particulam, faciem ad certam dum tendit, ubi sint
128745. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cuncta.
1337 Concipe propterea properantem luminis unam
1338 Particulam, faciem ad certam dum tendit, ubi sint
1339 Inter se diversorum confinia corporum
1340 Hinc illinc, et non pollentum viribus aequis:
1341 Particulam circa hanc diffusum concipe porro
1342 Mente globum, vim qui referat, quaecumque sit, omnem,
1343 Atque extendatur, quantum haec extenditur ipsa.
128746. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1345 Dimotum est facie, neque vim sentire recentem
1346 Coeptat adhuc; pacto nequeat mutarier ullo,
1347 Dum properat, quoniam vis aequa in corpore eodem est,
1348 Undique et aequalem nisum exerit, oppositumque.
1349 Vix alio globus ille immergi in corpore coepit,
1350 Librari ulterius vires non posse fatendum est,
1351 Et nisus, quicumque fuit, non permanet aequus
128747. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
eodem est,
1348 Undique et aequalem nisum exerit, oppositumque.
1349 Vix alio globus ille immergi in corpore coepit,
1350 Librari ulterius vires non posse fatendum est,
1351 Et nisus, quicumque fuit, non permanet aequus
1352 Ad faciem rectas in partes oppositasque.
1353 Imparium neque jam cessant discrimina virium
1354 Ante,
128748. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1357 Nunc age, eam lucens se rectis inferat oris
1358 Particula in faciem; tum quod de viribus omni
1359 Convenientibus exoritur de parte, vel ultra
1360 Particulam impellet, quo scilicet ibat, et addet
1361 Currenti stimulum, vel motibus ante receptis
1362 Coget in oppositos motus, sed forte minores,
1363 Nempe addens motum, seu demens progredienti,
1364 Majores vel
128749. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
forte minores,
1363 Nempe addens motum, seu demens progredienti,
1364 Majores vel forte; priores decutit illos
1365 Proinde a particula paulatim; sistitur ipsa
1366 Demum, et retrorsum subito conversa recedit,
1367 Majoremque capit redeundo mobilitatem,
1368 Donec ad extremas veniat discriminis oras,
1369 Acquiratque locis, quantum ante amiserat, îsdem:
128750. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
neque retrorsum tamen obvertatur
1390 Ob non aequales vires, sed languidiores,
1391 Conjunctus socio cum motu obliquior intro
1392 Excurret, quoniam et fronti vicinior esse
1393 Cogetur, rectaque mage a regione revolvi:
1394 Ut fit ubi a vitro tenues lux transit in auras.
1395 Curvus in ingressu motus fit uterque, vel extra,
128751. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1400 Vertatur retro motus, curvabitur idem
1401
Cunjunctus socio cum motu, ut diximus ante,
1402 Atque extra via curva sinum convertit hiantem,
1403 Terga intro tumida, et pariles excurret in arcus
1404 Hinc illinc, donec globus ille emerserit omnis.
1405 Idcirco rediens quia lumen flectitur aeque,
1406 Et reparat totam redeundo mobilitatem,
128752. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
hiantem,
1403 Terga intro tumida, et pariles excurret in arcus
1404 Hinc illinc, donec globus ille emerserit omnis.
1405 Idcirco rediens quia lumen flectitur aeque,
1406 Et reparat totam redeundo mobilitatem,
1407 Ad flexum saliet, quo scilicet incidit, aequum.
1408 Atque hic ut parili resilit lux incita flexu,
1409 Sic intro cum illapsa meat, conservat ad axem
128753. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1416 Est reliquum, numeris assueta mente modisque.
1417 Clausum parjetibus geminis velut, atque remotis
1418 Aeque inter sese, neque mutua reclinatis
1419 Sit spatium quoddam, punctis et in omnibus ejus
1420 Sint vires, et agant recto ipsa ad puncta meatu,
1421 Atque pares intervallis aequalibus extent,
1422 Mutenturque illis mutatis ordine quovis.
128754. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1417 Clausum parjetibus geminis velut, atque remotis
1418 Aeque inter sese, neque mutua reclinatis
1419 Sit spatium quoddam, punctis et in omnibus ejus
1420 Sint vires, et agant recto ipsa ad puncta meatu,
1421 Atque pares intervallis aequalibus extent,
1422 Mutenturque illis mutatis ordine quovis.
1423 Ingrediantur id in spatium jam mobilitate
128755. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ni pigeat, fluat ex quo fonte, docebo.
1428 Hinc sua nempe trahit primordia: mobilitatis
1429 Est incrementum repetitae scilicet in se
1430 Tale, ut id et spatio pariter respondeat, et vi,
1431 Vi quae agit, et spatio nimirum, per quod agit vis.
1432 Jam me per sentes sequere, et rem fortiter urge,
1433 Nec lassare via, quae veri ducat ad oras,
128756. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
docebo.
1428 Hinc sua nempe trahit primordia: mobilitatis
1429 Est incrementum repetitae scilicet in se
1430 Tale, ut id et spatio pariter respondeat, et vi,
1431 Vi quae agit, et spatio nimirum, per quod agit vis.
1432 Jam me per sentes sequere, et rem fortiter urge,
1433 Nec lassare via, quae veri ducat ad oras,
128757. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
trahit primordia: mobilitatis
1429 Est incrementum repetitae scilicet in se
1430 Tale, ut id et spatio pariter respondeat, et vi,
1431 Vi quae agit, et spatio nimirum, per quod agit vis.
1432 Jam me per sentes sequere, et rem fortiter urge,
1433 Nec lassare via, quae veri ducat ad oras,
1434 Quamvis clivosa, scruposaque, inque pedita:
128758. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in se
1430 Tale, ut id et spatio pariter respondeat, et vi,
1431 Vi quae agit, et spatio nimirum, per quod agit vis.
1432 Jam me per sentes sequere, et rem fortiter urge,
1433 Nec lassare via, quae veri ducat ad oras,
1434 Quamvis clivosa, scruposaque, inque pedita:
1435 Scilicet haud facili possis quoque tendere gressu
128759. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1447 Nempe ab ea tantum hinc pariter distantibus, atque
1448 Illinc, a medio quantum globus ille tumescens
1449 Excurret puncto, quem lucis finximus ante
1450 Circum particulam fundi, et vestire nitentem.
1451 Nunc cum eadem post egressum par illa supersit
1452 Mobilitatis, agit quae lucem fronte secunda,
1453 Percipies facili pacto, venientis ad axem
128760. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
supersit
1452 Mobilitatis, agit quae lucem fronte secunda,
1453 Percipies facili pacto, venientis ad axem
1454 Collatis intervallis atque egredientis
1455 Inter se radii, et collata mobilitate
1456 Tota, quae nova nunc, et quae praecesserat, horum
1457 Percipies, inquam, rationem etiam esse vicissim
1458 Utrorumque parem collatam; proinde necesse est
128761. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
secunda,
1453 Percipies facili pacto, venientis ad axem
1454 Collatis intervallis atque egredientis
1455 Inter se radii, et collata mobilitate
1456 Tota, quae nova nunc, et quae praecesserat, horum
1457 Percipies, inquam, rationem etiam esse vicissim
1458 Utrorumque parem collatam; proinde necesse est
1459 Aequales cum sint in cunctis mobilitates
128762. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1474 Id fit ab opposita radio egrediente, peritque
1475 Propterea: quod item struitur sic corporis ipso
1476 Tertii in ingressu, transmisso hoc corpore porro
1477 Destruitur; sic et quartum, sic caetera nullum
1478 Discrimen faciunt radii in regione meantis.
1479 Haud aliter quam forte talento ditior unum
1480 Si fiam ob jactum, et tantundem ditior ipse
128763. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1477 Destruitur; sic et quartum, sic caetera nullum
1478 Discrimen faciunt radii in regione meantis.
1479 Haud aliter quam forte talento ditior unum
1480 Si fiam ob jactum, et tantundem ditior ipse
1481 Tu quoque, detineat sed te tamen alea pernox
1482 Praeterea paribus variantem impendia lucris;
1483 Par utriusque fuat, quantumvis empta labore
128764. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
eodem,
1491 Quantumvis vario flexu introgressa feratur.
1492 Propterea lux est inter nos ocyor, ipsa
1493 Quam sit in aetheriis, ad nos dum labitur, oris
1494 A sole et stellis, quoniam plus corpora nostra
1495 Refringunt illam, in regione levissima quam qua est,
1496 Si qua est aura super; nostrumque per aëra primo
1497 Incipiet celerare, parum tamen, ut neque
128765. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ibit
1500 Corporibus: liquidis accedet tertia in undis
1501 Cursus pars, raris quem tum peragebat in auris;
1502 Dimidia trans vitra means properantior ibit
1503 Parte, et adhuc gemina trans durum adamanta volabit.
1504 Verum in corporibus varia haec quaecumque nitentis
1505 Lucis mobilitas fuerit, mutarier unquam
1506 Non queat in nostris oculis, eademque manebit;
128766. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
efficit ingens
1508 Tot rerum series mediarum, ut corpus in imum
1509 Ne ratione pari, ac sublatis, ingrediatur,
1510 Corporibus mediis, proin aequa et mobilitate,
1511 Ac si oculos subeat, cum primum a Sole profugit.
1512 Jamne coloratas septenae percipis ire
1513 Lucis particulas, diverso ut quamque meatu,
1514 Cum nova
128767. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
error,
1526 Atque hoc diversis in septem quaerere filis
1527 Scilicet a triquetri discretis corpore vitri;
1528 Error debet enim citiori in lumine quoque
1529 Esse minor; sed et hinc discrimina mobilitatum
1530 Tenuia sunt adeo, ut nulla ratione videri
1531 Possint, et vigiles nostros impellere sensus.
1532 Hoc statui tantum, et decerni possit in istis;
128768. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vitri;
1528 Error debet enim citiori in lumine quoque
1529 Esse minor; sed et hinc discrimina mobilitatum
1530 Tenuia sunt adeo, ut nulla ratione videri
1531 Possint, et vigiles nostros impellere sensus.
1532 Hoc statui tantum, et decerni possit in istis;
1533 Quae ratio est inter quocumque in corpore cursus
1534 Filorum, gemina componi scilicet unam
128769. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1529 Esse minor; sed et hinc discrimina mobilitatum
1530 Tenuia sunt adeo, ut nulla ratione videri
1531 Possint, et vigiles nostros impellere sensus.
1532 Hoc statui tantum, et decerni possit in istis;
1533 Quae ratio est inter quocumque in corpore cursus
1534 Filorum, gemina componi scilicet unam
1535 Ex ratione: regit purum trans aethera cursus
128770. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
hac ocyor ille, jugis effudit in altis
1545 Quem dura e duro conceptum semine mater,
1546 Illac qui tener est campestribus editus arvis,
1547 Et circo opportunus, Olympiacoque labori.
1548 Nunc age causa subit vicium quaerenda, colores
1549 Quas ineunt varii: simul haec quaesita feret nos
1550 Luminis ad tenuis rationem illius, in auras
128771. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1548 Nunc age causa subit vicium quaerenda, colores
1549 Quas ineunt varii: simul haec quaesita feret nos
1550 Luminis ad tenuis rationem illius, in auras
1551 Quod se diffundit varie, et volat undique nullis
1552 Legibus adstrictum, seu frangi, sive reflecti
1553 Cogatur radius, nempe ut possimus ab uno
1554 Quoque loco circum salientem cernere lucem
128772. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1554 Quoque loco circum salientem cernere lucem
1555 E speculo, aut nitidas subeuntem desuper undas.
1556 Quaesitis quoque plura datur reperire, sagaci
1557 Si quaeras animo: sic et venator in alto
1558 Dum nemore inquirit leporum vestigia nota,
1559 Saepe fugat capreasque leves, damasque paventes,
1560 Excitat aut latebris surgentem in cornua cervum:
128773. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in alto
1558 Dum nemore inquirit leporum vestigia nota,
1559 Saepe fugat capreasque leves, damasque paventes,
1560 Excitat aut latebris surgentem in cornua cervum:
1561 Sic et humum forti duram dum vomere vertunt
1562 Agricolae, sedemve oleis, aut vitibus altam,
1563 Palladiive parant, lenaei aut muneris in spem;
1564 Argenti atque auri interdum videre repente
128774. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
muneris in spem;
1564 Argenti atque auri interdum videre repente
1565 Pondera ferro inter glebas pulsante revolvi,
1566 Gemmarumque iterum fulgorem luce cieri
1567 Immissa, et veteres in apricas reddier auras
1568 Thesauros; stant attoniti, versantque, leguntque,
1569 Gaudentesque humeris onera insperata reponunt,
1570 Atque lares praeda angustos praedivite complent.
128775. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
complent.
1571 Ipse petas vicium lucis discrimina vel de
1572 Corpore, trajicitur quod ab alma luce, vel illo,
1573 In quod tenditur, aut ipsa tum denique luce.
1574 Et quia lucis ubi corpus quodcumque nitentis
1575 Particula ingressa est, a crasso corporis ejus
1576 Dependet spatio, aut quod curritur intervallo,
1577 Ut subito resilire, vel illam exire tuamur,
128776. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1576 Dependet spatio, aut quod curritur intervallo,
1577 Ut subito resilire, vel illam exire tuamur,
1578 Non erit, ut pendere vices a corpore possint,
1579 In quod tenditur, et mores hi ducier illinc.
1580 Ergo ipsi, reperit qui princeps, tradere munus
1581 Hoc libuit spatio, quo se lux concita defert,
1582 Exposuitque modum, vicium a quo constet origo.
128777. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut fit lentior omnis
1593 Dum coeptat, vel item dum desinit, ocyor idem
1594 In medio, sic exortu vel fine tremoris
1595 Particulas lucis multas venisse, necesse est,
1596 Et subito resilire repulsas, sive meatum
1597 Inflexisse intro, parvo pro tempore rebus
1598 Nondum mutatis; debent proin flexibus aequis
1599 Reflecti, certa vel contra lege refringi;
128778. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1601 Verum quae in medio paucae venere tremore,
1602 Quandoquidem citus est, confestimque omnia mutat
1603 Mutatus, tenues fugiunt sine lege per auras
1604 Particulae huc illuc, jactantur et undique, lucis.
1605 Difficile hos tamen est animo insinuare tremores
1606 Corporis a luce impressos, qui nempe secundent
1607 Ejus nunc motus, nunc adversentur eunti:
128779. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1605 Difficile hos tamen est animo insinuare tremores
1606 Corporis a luce impressos, qui nempe secundent
1607 Ejus nunc motus, nunc adversentur eunti:
1608 Nam cur tum corpus non et restaret eidem,
1609 Restandoque citam tardaret, corpora multa
1610 Post trajecta ut non refringi posset ibidem
1611 Tantundem, primo quantum lux frangitur; esset
128780. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1617 Omnes propterea numero, passimque sub omnes
1618 Undique directi simul uno tempore partes,
1619 Nam spatii puncto videas quocumque meare
1620 Omnigenos radios, et quavis ire sub oras:
1621 Sic ubi stillicidi lapsu percussa frequenti
1622 Aequora strata lacus, turbantur motibus undae
1623 Incertis, numerus quanquam haud immensus earum est;
128781. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1628 Haec diversa queat quoniam textura creare,
1629 Proin illas varie spatia ut trajecta meantes
1630 Quaelibet afficiant; diverse sola refringi
1631 Jam neque mobilitas faciat, sed et amplius ipsa
1632 Lucentum natura ita distans particularum.
1633 Hae si sunt aliis compactae partibus infra
1634 Perquam pauxillis, non aequo mutua nexu
1635 Undique
128782. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1637 Aeque per partes omnes, elementaque cuncta,
1638 Sed magis hinc, illinc minus, ut varius sit ubique.
1639 Particula idcirco debebit mota vicissim
1640 Expandique, in seque trahi, et disjungere paulum
1641 Inter sese elementa sua, et conjungere porro,
1642 Atque ita vibrari: geminisque reciprocus iste
1643 Limitibus motus finitur, lentus in ipsis,
128783. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1638 Sed magis hinc, illinc minus, ut varius sit ubique.
1639 Particula idcirco debebit mota vicissim
1640 Expandique, in seque trahi, et disjungere paulum
1641 Inter sese elementa sua, et conjungere porro,
1642 Atque ita vibrari: geminisque reciprocus iste
1643 Limitibus motus finitur, lentus in ipsis,
1644 Particulaeque aliquo formam proin tempore servans.
128784. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lucis
1659 Dispersae nodos, varieque per aëra fusae.
1660 Demum quod superest, aliud quoque percipe munus,
1661 Servantes luci quod inesse agnovimus almae,
1662 Ejus et ad causam, quartum licet, aggrediamur,
1663 More quidem certi non unquam abscedere nostro;
1664 Nam non propterea tentemus in ultima rerum
128785. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
rerum
1665 Delabi; haud etenim sub nostros ducere sensus,
1666 In numero rerum quae constant, cuncta valemus:
1667 Confingens quae mente velis si forte feraci
1668 Cudere, et ambiguas causis adnectere causas,
1669 Quas non natura tute edocearis ab ipsa,
1670 Quam procul a vera rerum ratione recedes!
1671 Haud ita, naturam si quaerens, sensibus uti
128786. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
causas,
1669 Quas non natura tute edocearis ab ipsa,
1670 Quam procul a vera rerum ratione recedes!
1671 Haud ita, naturam si quaerens, sensibus uti
1672 Constituas, et ab his rationum ducere pondus,
1673 Et paulum proferre, et certos figere gressus.
1674 Prendere quanquam ipsi non possunt omnia sensus,
1675 Certior haud ratio tamen est, et pulchrior ulla
128787. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
edocearis ab ipsa,
1670 Quam procul a vera rerum ratione recedes!
1671 Haud ita, naturam si quaerens, sensibus uti
1672 Constituas, et ab his rationum ducere pondus,
1673 Et paulum proferre, et certos figere gressus.
1674 Prendere quanquam ipsi non possunt omnia sensus,
1675 Certior haud ratio tamen est, et pulchrior ulla
1676 Rerum in natura quaerenda: haud omnia
128788. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1670 Quam procul a vera rerum ratione recedes!
1671 Haud ita, naturam si quaerens, sensibus uti
1672 Constituas, et ab his rationum ducere pondus,
1673 Et paulum proferre, et certos figere gressus.
1674 Prendere quanquam ipsi non possunt omnia sensus,
1675 Certior haud ratio tamen est, et pulchrior ulla
1676 Rerum in natura quaerenda: haud omnia subdit
128789. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1672 Constituas, et ab his rationum ducere pondus,
1673 Et paulum proferre, et certos figere gressus.
1674 Prendere quanquam ipsi non possunt omnia sensus,
1675 Certior haud ratio tamen est, et pulchrior ulla
1676 Rerum in natura quaerenda: haud omnia subdit
1677 Mens sibi, et extremis abstitit sobria causis,
1678 Arripit at, quae sunt propiores, et mage certae,
128790. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1674 Prendere quanquam ipsi non possunt omnia sensus,
1675 Certior haud ratio tamen est, et pulchrior ulla
1676 Rerum in natura quaerenda: haud omnia subdit
1677 Mens sibi, et extremis abstitit sobria causis,
1678 Arripit at, quae sunt propiores, et mage certae,
1679 Naturamque videt, quantum sinit ipsa videri.
1680 Sic et Apelleae, quas est mirata vetustas
128791. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1675 Certior haud ratio tamen est, et pulchrior ulla
1676 Rerum in natura quaerenda: haud omnia subdit
1677 Mens sibi, et extremis abstitit sobria causis,
1678 Arripit at, quae sunt propiores, et mage certae,
1679 Naturamque videt, quantum sinit ipsa videri.
1680 Sic et Apelleae, quas est mirata vetustas
1681 Ante omnes, aevum tulit id quascumque, tabellae,
128792. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
subdit
1677 Mens sibi, et extremis abstitit sobria causis,
1678 Arripit at, quae sunt propiores, et mage certae,
1679 Naturamque videt, quantum sinit ipsa videri.
1680 Sic et Apelleae, quas est mirata vetustas
1681 Ante omnes, aevum tulit id quascumque, tabellae,
1682 Extremus quamvis operi labor abforet, atque
1683 Exiguas non ars absolveret undique partes,
128793. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1682 Extremus quamvis operi labor abforet, atque
1683 Exiguas non ars absolveret undique partes,
1684 Rerum at naturam referebant pulchrius ipsam:
1685 Proin mage jucunda spectantum et imagine veri
1686 Fallebant oculos, quam quaelibet altera, cui tum
1687 Addere tentarat summum extremumque cacumen
1688 Pictorum nimia in parvis industria rebus.
1689 Quare
128794. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1686 Fallebant oculos, quam quaelibet altera, cui tum
1687 Addere tentarat summum extremumque cacumen
1688 Pictorum nimia in parvis industria rebus.
1689 Quare diffringi lucem quoque quid sit, et istud
1690 Dehinc, causa qua fiat, habe: cognoscere vera
1691 Jam poteris supera dictarum consequa rerum.
1692 Particula ut lucis nimium vicina trahenti
1693 Materiae
128795. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1690 Dehinc, causa qua fiat, habe: cognoscere vera
1691 Jam poteris supera dictarum consequa rerum.
1692 Particula ut lucis nimium vicina trahenti
1693 Materiae vires ejus praesentit, et intro
1694 Aut flectit cursus, aut retro diffugit acta;
1695 Sic quoque cum radius vicini corporis oras
1696 Extremas volucer prope radit, sive capillum
1697 Propter, sive
128796. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vicini corporis oras
1696 Extremas volucer prope radit, sive capillum
1697 Propter, sive aciem labens decurrit acutam,
1698 Debebit vires illinc sentire propinquas,
1699 Et mutare vias, et notos flectere cursus,
1700 Introrsum pergens, seu contra, plusve, minusve,
1701 Ut plus, sive minus prope res sita; longius at si
1702 Sit paulo, flexu turbabit lumina nullo.
128797. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
oras
1696 Extremas volucer prope radit, sive capillum
1697 Propter, sive aciem labens decurrit acutam,
1698 Debebit vires illinc sentire propinquas,
1699 Et mutare vias, et notos flectere cursus,
1700 Introrsum pergens, seu contra, plusve, minusve,
1701 Ut plus, sive minus prope res sita; longius at si
1702 Sit paulo, flexu turbabit lumina nullo.
128798. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1711 Quandoquidem partim radius deducitur extra
1712 Divisus, sinat ut latam mage pandier umbram,
1713 Partim intro raptatur, uti quodam imbuat illam
1714 Lumine pertenui, tenebras et diluat atras.
1715 E latere admoveas radio si forte nitenti
1716 Ferri aciem, videas nitidum se inflectere tractum:
1717 Dein ipso in radio si ponas, terminus umbrae
128799. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1718 Qua fuerat, sese ostendet non una colorum
1719 Fimbria, quae nequeat discerni, si prope ferrum
1720 Umbra cadat tabulam super; at si abducta tabella est,
1721 Saepe triplex conspecta, et adhuc numerosior illa.
1722 Hanc etiam circum species umbrosa capilli
1723 Multiplicem pariter parti monstrabit utraque.
1724 Horum clara tibi ratio, manifestaque pandit
128800. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1724 Horum clara tibi ratio, manifestaque pandit
1725 Immutare viam radios, cum corpora propter
1726 Currunt, plus istos, minus illos, ut radiorum
1727 Natura est varia, et varia est textura colorum.
1728 Ergo cum radius cultro, objectove capillo
1729 Integer occurrit, multiplex fimbria circum
1730 Umbram exit, tractuque nitet variata colorum.
128801. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1736 Altera contiguo tunc excipit ordine primam:
1737 Hanc quoque contiguo sic ordine tertia porro:
1738 Ambae caeruleae introrsum, exteriusque rubentes,
1739 Pallidulae tamen, et fessos monstrare colores
1740 Vix possunt; sed languidior, quae tertia, multo est.
1741 Fila igitur lucis varie fucata fatendum est
1742 Diffringi
128802. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
diximus ante,
1748 Post triquetrum vitrum prope si sistatur imago
1749 Discretis nondum, abductisque coloribus a se.
1750 Praeterea (servans haec nosces) magna capilli,
1751 Et chartae si sit nimium vicinia, nulla
1752 Fimbria conspicietur; ab ipso deinde capillo
1753 Sed prius amoveas digiti quam parte papyrum
1754 Umbrae occurrentem quarta, jam prima videri
128803. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
capillo
1753 Sed prius amoveas digiti quam parte papyrum
1754 Umbrae occurrentem quarta, jam prima videri
1755 Incipiet, variosque nitens monstrare colores:
1756 Tertia et amoveas nondum sed parte, tueri
1757 Post primam tractum obscurum, nigrumque licebit;
1758 Altera deinde suos exortus fimbria ducit,
1759 Dimidia digiti cum nondum parte recessit
128804. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1764 Ast intervallis species majoribus haec est
1765 Clarior, atque oculis longe manifestior omnis.
1766 Qua tamen inter se mensura fimbria triplex
1767 Primo lata fuit, tunc et latescit eadem
1768 Mensura inter se, et parili simul ordine crescit.
1769 Lata haec ipsarum spatia, imbrarumque, receptae
1770 In medio quae sunt, in se repetita videntur
128805. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est
1765 Clarior, atque oculis longe manifestior omnis.
1766 Qua tamen inter se mensura fimbria triplex
1767 Primo lata fuit, tunc et latescit eadem
1768 Mensura inter se, et parili simul ordine crescit.
1769 Lata haec ipsarum spatia, imbrarumque, receptae
1770 In medio quae sunt, in se repetita videntur
1771 Respondere sitis inverso more modoque
128806. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1770 In medio quae sunt, in se repetita videntur
1771 Respondere sitis inverso more modoque
1772 Non aliis numeris, quam quos natura priores
1773 Edocet incipiens a simplice, semper et ultra
1774 Simplice paulatim ad quovis discrimine surgens.
1775 Scilicet haec fieri servatum est omnia, senis
1776 Bis pedibus procul a rima distante capillo,
128807. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
alia candente excepta papyro
1785 Efficiet geminos lucis procurrere tractus
1786 Utrinque a medio distentos, atque imitari
1787 Protentis caudis lucentes nocte Cometas.
1788 Et quia directi lux illaesique nitoris
1789 Vivida candentem illustrans puramque papyrum
1790 Caudarum premit hoc potiori lumine lumen;
1791 Hac quoque fac rimam in charta, qua transitus extet
128808. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1795 Omnia consimiles constant, discurritur aeque
1796 In longum latumque, atque aequo lumine gaudent.
1797 Pollent hoc nimium, spectant qua parte foramen
1798 Vicinum, et lucem directam transgredientem,
1799 Distentique vigent vix pollicis intervallo
1800 Dimidii: minui porro vis fulgida, demum
1801 Evanescere, ubi spatii pars quinta peracta est
128809. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1815 Luminis a?ctati tractus mage; nempe patescit
1816 Queis magis umbra, locis hi diminuentur in illis:
1817 Donec cultorum in contactu denique lucis
1818 Desinat haec species bifidae, et nox omnia velet.
1819 Quae detorta minus pars luminis, interiores
1820 Et caudarum oras tingit: majore meare
1821 Nonne vides spatio a cultris
128810. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cultorum in contactu denique lucis
1818 Desinat haec species bifidae, et nox omnia velet.
1819 Quae detorta minus pars luminis, interiores
1820 Et caudarum oras tingit: majore meare
1821 Nonne vides spatio a cultris debere, videri
1822 Vixque umbra incipiet media, id quod majus habetur
1823 Tum spatium, partem prope pollicis unius illam
128811. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
adire vetetur,
1834 Vividior, certisque suis ornata colorum
1835 Prodibat fucis; nimis ipse patere foramen
1836 Nam si forte velis, tam lato fimbria tractu
1837 Haec sit, et illa, queat super ut distendier unam
1838 Altera, confusisque simul quoque tertia constet
1839 Limitibus, nec jam possint nisi continuatum
1840 Quantumvis variae inter se dimittere lumen.
128812. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1843 Quarta sui daret indicium, inciperetque sub auras
1844 Fimbria prodire, atque suos monstrare colores.
1845 Ast adducendo post ad se mutua cultros
1846 Continuo, major procul et distinctior una
1847 Quaeque, propinquabat fini tamen: exterior jam
1848 Prima perit, media post quae regione renidet,
1849 Interior demum: tum sese lumen utrinque
128813. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1847 Quaeque, propinquabat fini tamen: exterior jam
1848 Prima perit, media post quae regione renidet,
1849 Interior demum: tum sese lumen utrinque
1850 Longum extendebat tractu uno et continuato,
1851 Disrupto porro, medium intrans abscidit umbra
1852 Ipsa itidem crescens, donec lux omnis abiret
1853 Conjunctis cultris, in chartamque irrueret nox.
128814. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1876 Scilicet oppositam ad partem, sed desinat illic.
1877 Longius objecta sed multo fronte papyri
1878 Jam dilatantur tractus, jam fimbria flexum
1879 Amplior ante ipsum est, post flexum pergit et ultra
1880 Se magis amplificans, et pandens omnis utrinque.
1881 Quapropter radii cultrorum trans freta lapsi
1882 Accessu inter se cultrorum nil nisi tantum
1883 Inflecti
128815. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1877 Longius objecta sed multo fronte papyri
1878 Jam dilatantur tractus, jam fimbria flexum
1879 Amplior ante ipsum est, post flexum pergit et ultra
1880 Se magis amplificans, et pandens omnis utrinque.
1881 Quapropter radii cultrorum trans freta lapsi
1882 Accessu inter se cultrorum nil nisi tantum
1883 Inflecti poterunt plus, deductaque papyro
128816. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1889 Cultrorum a puncto referente cacumina juncta,
1890 In spatio majore, magis: quapropter oportet
1891 Praeteriens aciem, quo conitat fimbria, lumen
1892 Tunc supero a flexu ditet minus, et prope tranet;
1893 Nunc tranet paulo jam longius, et mage distet,
1894 Proinde etiam latere a cultrorum; fimbria quare
1895 Diverso in spatio, diverso a lumine fiet;
128817. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1890 In spatio majore, magis: quapropter oportet
1891 Praeteriens aciem, quo conitat fimbria, lumen
1892 Tunc supero a flexu ditet minus, et prope tranet;
1893 Nunc tranet paulo jam longius, et mage distet,
1894 Proinde etiam latere a cultrorum; fimbria quare
1895 Diverso in spatio, diverso a lumine fiet;
1896 In spatio majore, fit illo a lumine, distat
128818. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
majore, fit illo a lumine, distat
1897 Quod magis a cultris, minus atque infringitur intro,
1898 In spatioque minore, minus quod distat ab illis,
1899 Et magis introrsum diffractum excurrit, abitque.
1900 Tunc quoque latescens, aliaque abducta secante
1901 Alterutra ex ipso concursu fimbria, ductu
1902 Tali flectit iter, de secto tertia cono
128819. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1946 Revera reperimus, uti sunt, subjicimusque
1947 Sensibus, unde, fidem rebus tribuamus, oportet.
1948 Sic pariter multas terrae qui viderit oras,
1949 Tranarit maria, et montes superaverit altos,
1950 Si referat caelique vices, positusque locorum,
1951 Et passim varios usus, moresque, animantumque
1952 Indigenûm formas, segetum nova nomina, terrae
128820. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
oportet.
1948 Sic pariter multas terrae qui viderit oras,
1949 Tranarit maria, et montes superaverit altos,
1950 Si referat caelique vices, positusque locorum,
1951 Et passim varios usus, moresque, animantumque
1952 Indigenûm formas, segetum nova nomina, terrae
1953 Uberis ignotos foetus, plus credimus, atque
1954 Suavius audimus, quam vitae desidis omnes
128821. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Abditus in patriis laribus qui duxerit annos:
1956 Quanquam idem cupidos nos per miracula ducit
1957 Plurima, quae variis fingat producier oris
1958 Terrarum, referens Cyclopum horrentia saecla, et
1959 Fervere foemineas ad Thermodoonta phalanges,
1960 Strymoniasque viris bipedalibus aspera bella,
1961 Indus qua Gangesque fluunt, inferre volucres,
1962 Sirenum
128822. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1960 Strymoniasque viris bipedalibus aspera bella,
1961 Indus qua Gangesque fluunt, inferre volucres,
1962 Sirenum cantus, humana voce loquentes
1963 Harpyias, Faunos, et semiviros Centauros,
1964 Et canibus rabidis praecinctas inguina Scyllas,
1965 Atque alia e genere hoc, nocturno tempore monstra
1966 Sopitae quae saepe solent illudere menti.
128823. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
bipedalibus aspera bella,
1961 Indus qua Gangesque fluunt, inferre volucres,
1962 Sirenum cantus, humana voce loquentes
1963 Harpyias, Faunos, et semiviros Centauros,
1964 Et canibus rabidis praecinctas inguina Scyllas,
1965 Atque alia e genere hoc, nocturno tempore monstra
1966 Sopitae quae saepe solent illudere menti.
1967 Sic igitur leges cum sint, inventaque lucis
128824. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inventaque lucis
1968 Munera, quae docui, finiri limite debet
1969 Quodque suo, ne qua fors ambiguumque vagumque
1970 Excurrat quid rebus in his, erretque; videtur
1971 Et si aliquid certo deflectere ab ordine, possit
1972 Comprendi ut facile, et veluti sua sub juga cogi,
1973 Adstringique datis jam prima ab origine rerum
1974 Moribus (arbitrio nos nostro inducere non
128825. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1969 Quodque suo, ne qua fors ambiguumque vagumque
1970 Excurrat quid rebus in his, erretque; videtur
1971 Et si aliquid certo deflectere ab ordine, possit
1972 Comprendi ut facile, et veluti sua sub juga cogi,
1973 Adstringique datis jam prima ab origine rerum
1974 Moribus (arbitrio nos nostro inducere non quos
1975 Tentemus, quibus elabi, exsolvique quid obstet?)
128826. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1989 Ultima seu fuerit Thule, seu cognita nulli
1990 Propter hyperboreas hiemes, pelagusque sonorum,
1991 Nunc adeuntibus es nostris Islandia nautis.
1992 Illudit paulum tamen illa, et sensibus offert
1993 Vix aliquid, multum nisi servent; quippe lacessit
1994 Tunc ita visum, animi mirantis ut excitet aestus.
1995 Fissilis hic lapis est, et sic pellucet, ut unda
128827. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1992 Illudit paulum tamen illa, et sensibus offert
1993 Vix aliquid, multum nisi servent; quippe lacessit
1994 Tunc ita visum, animi mirantis ut excitet aestus.
1995 Fissilis hic lapis est, et sic pellucet, ut unda
1996 Illimis, vel crystallus de monte reflecta,
1997 Sic perfert flammas, ut non pellucidus esse
1998 Post nequeat, licet ignescat; nimioque calore
128828. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2001 Servabit; paleasque leves, ut succina, frictus
2002 Adducet, jungetque sibi, mersusque liquore
2003 Quodam, a re fortem quem dicimus esse, tumultu
2004 Ebullit valido, et turbas concinnat, ut ignis.
2005 Quadratis plerumque solet sex frontibus esse,
2006 Flexibus et solidis proin bis prostare quaternis:
2007 Sed paulum obliquae quadratae sunt tibi frontes,
128829. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2003 Quodam, a re fortem quem dicimus esse, tumultu
2004 Ebullit valido, et turbas concinnat, ut ignis.
2005 Quadratis plerumque solet sex frontibus esse,
2006 Flexibus et solidis proin bis prostare quaternis:
2007 Sed paulum obliquae quadratae sunt tibi frontes,
2008 Et non, qua plani, aequales sunt undique flexus;
2009 Obtusos gradibus septem decies servabis
128830. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut ignis.
2005 Quadratis plerumque solet sex frontibus esse,
2006 Flexibus et solidis proin bis prostare quaternis:
2007 Sed paulum obliquae quadratae sunt tibi frontes,
2008 Et non, qua plani, aequales sunt undique flexus;
2009 Obtusos gradibus septem decies servabis acutos.
2010 De solidis flexus gemini, oppositique vicissim
2011 His tribus obtusis facierum flexibus
128831. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2021 Mollitiem hanc propter nimiam: vitroque polire
2022 Tentabis lato melius, quam forte metallo,
2023 Aut saxo super excurrens, poterisque cavatos
2024 Radendo sulcos implere, et reddere laevem
2025 Post oleove terens, aut ovi albente liquore:
2026 His potis est opibus frons pellucere polita.
2027 Nunc age, fac radium in quamcumque incurrere frontem,
128832. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
verba
2031 Incipias, horum geminata elementa tuaris;
2032 Atque in utroque manet par lucis copia seorsum.
2033 Frangitur assuetis frangendi legibus alter,
2034 Inter et accessus rationem servat ad axem,
2035 Caetera transcurrens ut corpora servat: ut, ante
2036 Quinis si spatiis distabat ab axe per auras
2037 Illabens, nunc non nisi ternis distet ab illo:
128833. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
servat: ut, ante
2036 Quinis si spatiis distabat ab axe per auras
2037 Illabens, nunc non nisi ternis distet ab illo:
2038 Legibus insuetis at contra frangitur alter,
2039 Et procul a socio oppositam frontem advena pulsat,
2040 Tam procul a socio, pars quanta octava prope ejus
2041 Est spatii, quo frons adversa a fonte recedit;
2042 Inque plagam tendit semper deflexus eandem.
128834. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2043 Si porro opposita facie egrediantur uterque,
2044 Ut prius, assuetis rursus confringitur ille
2045 Legibus, insuetis, ut dicimus, iste; feruntur
2046 Propterea aequatis spatiis sese inter, et inter
2047 Advenientis iter radii, si continuetur
2048 Simplex ante aditum, primum ut fuit, ingressumque.
2049 Quod mirere magis tamen, accipe; ponere tentes
2050 Si
128835. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
latera omnia servent;
2052 Post etiam assueta radium se frangere lege,
2053 Qui prius assueta se fregerat, insuetaque,
2054 Qui prius insueta, proprium et retinere tenorem
2055 Aspicies; ipsa radii quapropter inesse
2056 In natura opus est, frangatur cur ea pacto
2057 Uno pars, alio cur altera, semper eodem:
128836. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2073 Qui radius labens advenerat, irrueratque,
2074 Diversa radios natura: namque videmus
2075 Unum ex his radium, quicumque est, posse refringi
2076 Insuetis, suetisque modis, et vertere legem
2077 Ergo non aliam rationem reddere possis,
2078 Quam si concipias in lucis qualibet esse
2079 Particula facies binas bis, saepe videre
2080 Contigit ut
128837. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
eaedem.
2083 Proin ubi contigerint crystalli corpora primae,
2084 Illas assueta confringi lege, quibus sunt
2085 Certa plagam latera ad notam compôsta; sub illam
2086 Et distenta plagam queis sunt latera altera, ritu
2087 Protinus insueto frangi: cum deinde secundam
2088 Perveniunt ad crystallum, positum esse volebas
2089 Cui similem primae; non coeptum invertere
128838. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
similem primae; non coeptum invertere ritum
2090 Infractos iterum radios, ratione quo unâ
2091 Inspectent latera ipsa plagam; sed vertere ritum,
2092 Et mutare vices, cum obversa sit altera prorsus
2093 Ad primam plaga, frons dispar quia vertitur istuc.
2094 At si nec prima, nec item ratione secunda
2095 Altera crystallus statuatur, at ejus ut
128839. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2100 Protinus expositis tot luminis, exque plicatis
2101 Muneribus, causisque, prope ipsis atque elementis,
2102 quaedam adeundum alia est naturae effecta micantis.
2103 Et primo nostros oculos percellit, et intra
2104 Procudit speciem, mentemque exinde lacessit,
2105 corpora quae subito tum percipit illita luce.
2106 At qua sese illuc vi, qua ratione, viaque
128840. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
expositis tot luminis, exque plicatis
2101 Muneribus, causisque, prope ipsis atque elementis,
2102 quaedam adeundum alia est naturae effecta micantis.
2103 Et primo nostros oculos percellit, et intra
2104 Procudit speciem, mentemque exinde lacessit,
2105 corpora quae subito tum percipit illita luce.
2106 At qua sese illuc vi, qua ratione, viaque
2107 Insinuet,
128841. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2107 Insinuet, nostraeque adeat penetralia mentis?
2108 Corporis hanc agitat molem mens edita summâ
2109 Arce velut; siquidem stans celsa in sede cerebri
2110 Jussa dat, et recipit, varius quas nuntius extra
2111 Res affer: illinc per corporibus undique partes
2112 Fundantur nervi, rami velut, exorientes
2113 Multi de paucis crassi minus, atque abeuntes
128842. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corporibus undique partes
2112 Fundantur nervi, rami velut, exorientes
2113 Multi de paucis crassi minus, atque abeuntes
2114 Post in fila, cutem per totam tenuia longe,
2115 Et nostros late varios texentia sensus.
2116 Haec via multiplex se regnum extendit in omne,
2117 Hac abeunt, remeantque leves, cita turba, ministri;
2118 Nam simul extera vis, nervorum texta coegit
128843. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
suo, tactas sensum atque palati
2129 Gignunt: tum sonitum concussas ire per auras
2130 A rebus certum est ad tympana nostra sonoris,
2131 Tympanaque, et nervos sub secreta aure trementes;
2132 Postremo veniunt aurae de rebus odoris
2133 Tenuiter emissae, naresque lacessere pergunt.
2134 Unâ de tribus his par est ratione profecto
128844. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
secreta aure trementes;
2132 Postremo veniunt aurae de rebus odoris
2133 Tenuiter emissae, naresque lacessere pergunt.
2134 Unâ de tribus his par est ratione profecto
2135 Et nostros oculos a re lucente moveri,
2136 Rem videamus uti, quae nempe in luce locata est.
2137 Qui visum fieri voluit, quia parvula longe
2138 Corpora, quae seriem lucente a corpore longam
128845. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2144 Aetheriis, sonus aëriis ut constat in undis.
2145 Sed nec corpora pressa, nec est lux aetheriis unda,
2146 Ut supera ostendi, verum a lucente profusa
2147 Corpore materies nimirum, et semper inundans
2148 Flumine abundanti circum loca cuncta, replensque.
2149 Tertius ille igitur modus est, quo lumina nostros
2150 Afficiunt visus, ut missi a rebus odores.
128846. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2156 Quandoquidem vis vi respondet mutua semper:
2157 Fibrarum in minimis oritur par, oppositusque
2158 Motus particulis; tremor ergo continuatus
2159 Insilit ad cerebrum, et Reginae concutit arcem.
2160 Atque ut multiplicis tot quae sunt stamina lucis
2161 Mobilitate inter se distant, forsan et ipsa
2162 Textura; debent diversos dissimilesque
128847. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2158 Motus particulis; tremor ergo continuatus
2159 Insilit ad cerebrum, et Reginae concutit arcem.
2160 Atque ut multiplicis tot quae sunt stamina lucis
2161 Mobilitate inter se distant, forsan et ipsa
2162 Textura; debent diversos dissimilesque
2163 Propterea in fibris oculi impressisse tremores,
2164 Diversis cerebrum proin motibus exagitare,
2165 Unde et diversae
128848. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
forsan et ipsa
2162 Textura; debent diversos dissimilesque
2163 Propterea in fibris oculi impressisse tremores,
2164 Diversis cerebrum proin motibus exagitare,
2165 Unde et diversae mente in vigilante genantur
2166 Lucis notitiae variosque videre colores
2167 Possimus, varios rerum distinguere fucos.
2168 Cum varii certa
128849. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2176 Sin male, percellent ingrato lumina sensu?
2177 Utque sonus cum fit, cujus tremor usurpatur
2178 Saepe oculis partim, partim cognoscitur ipsas,
2179 A quibus exoritur, per vires, et numeratur,
2180 Jam licuit reperisse, quod aures allicit, esse
2181 Non aliud, numeros nisi, quaedam certa tremorum
2182 Quos nectat ratio inter se, facilesque, brevesque,
128850. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2180 Jam licuit reperisse, quod aures allicit, esse
2181 Non aliud, numeros nisi, quaedam certa tremorum
2182 Quos nectat ratio inter se, facilesque, brevesque,
2183 Et cito, diversos post ictus, convenientes;
2184 Sic non posse negem rationem hanc esse colorum
2185 Harmoniae, numeri quamvis, viresque latescant.
2186 At quascumque velis has vires esse colorum,
128851. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
convenientes;
2184 Sic non posse negem rationem hanc esse colorum
2185 Harmoniae, numeri quamvis, viresque latescant.
2186 At quascumque velis has vires esse colorum,
2187 Et numeros quoscumque, putem non esse profecto
2188 Tam suaves per se, tam cordis adi intima labi
2189 Aptos, ut sonitus, et mentes exagitare,
2190 Protinus et varios sub pectore gignere motus.
128852. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2186 At quascumque velis has vires esse colorum,
2187 Et numeros quoscumque, putem non esse profecto
2188 Tam suaves per se, tam cordis adi intima labi
2189 Aptos, ut sonitus, et mentes exagitare,
2190 Protinus et varios sub pectore gignere motus.
2191 Pratum, ubi pubescunt flores, armentaque late
2192 Pascuntur, fluit irriguo et pede rivus, et umbras
128853. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
colorum,
2187 Et numeros quoscumque, putem non esse profecto
2188 Tam suaves per se, tam cordis adi intima labi
2189 Aptos, ut sonitus, et mentes exagitare,
2190 Protinus et varios sub pectore gignere motus.
2191 Pratum, ubi pubescunt flores, armentaque late
2192 Pascuntur, fluit irriguo et pede rivus, et umbras
2193 Longe excurrentum nemorum ciet; adjice montes,
128854. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2189 Aptos, ut sonitus, et mentes exagitare,
2190 Protinus et varios sub pectore gignere motus.
2191 Pratum, ubi pubescunt flores, armentaque late
2192 Pascuntur, fluit irriguo et pede rivus, et umbras
2193 Longe excurrentum nemorum ciet; adjice montes,
2194 Montibus adjunctas urbes, tum nubila, caelum
2195 Lumine diffusum verno, maria ipsa, lacusque,
128855. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2189 Aptos, ut sonitus, et mentes exagitare,
2190 Protinus et varios sub pectore gignere motus.
2191 Pratum, ubi pubescunt flores, armentaque late
2192 Pascuntur, fluit irriguo et pede rivus, et umbras
2193 Longe excurrentum nemorum ciet; adjice montes,
2194 Montibus adjunctas urbes, tum nubila, caelum
2195 Lumine diffusum verno, maria ipsa, lacusque,
128856. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
littora nautis;
2197 Haec circumlatis oculis gratissima vulgo
2198 Omnia sunt; campo nec non instructa patente
2199 Agmina cum tuimur varios ineuntia motus
2200 Armorum, et vultus peditumque equitumque feroces,
2201 Nescio quae, vacua tum surgit mente voluptas,
2202 Sed non tam multos propter variosque colores
2203 Conspectos, quam propter eas res, propter et haustas
128857. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et vultus peditumque equitumque feroces,
2201 Nescio quae, vacua tum surgit mente voluptas,
2202 Sed non tam multos propter variosque colores
2203 Conspectos, quam propter eas res, propter et haustas
2204 Illinc notitias tot in uno tempore rerum:
2205 Nam si nil simulent ipsi, referantque colores
2206 Quo vis dispositi tabulam super ordine, parca
128858. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2231 Menti obversatur species inopina colorum:
2232 Illo nempe tremunt violento concita motu
2233 Fibrarum texta haud aliter, quam verus adesset
2234 Si praesto color, et projecta luce feriret;
2235 Et tremor ad cerebrum producitur ille animumque.
2236 Quin solet externo sine motu saepe cerebri
2237 In fibris tremor idem aliqua consurgere causa,
128859. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inopina colorum:
2232 Illo nempe tremunt violento concita motu
2233 Fibrarum texta haud aliter, quam verus adesset
2234 Si praesto color, et projecta luce feriret;
2235 Et tremor ad cerebrum producitur ille animumque.
2236 Quin solet externo sine motu saepe cerebri
2237 In fibris tremor idem aliqua consurgere causa,
2238 Et facere, ut praesto videamur saepe videre,
128860. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
luce feriret;
2235 Et tremor ad cerebrum producitur ille animumque.
2236 Quin solet externo sine motu saepe cerebri
2237 In fibris tremor idem aliqua consurgere causa,
2238 Et facere, ut praesto videamur saepe videre,
2239 Quae procul a nobis sunt, aut non forsitan usquam.
2240 Somnia sic ludunt animum, sic plurima obire
2241 Officia, ire vias longas, risusque, jocosque
128861. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2246 Multorum, Reges se saepe, Deosque putantum:
2247 Soli bella gerunt, oppugnant cominus hostem,
2248 Qui nusquam est, soli tragica ad spectacula currunt,
2249 Et tanquam plenis populo sedere theatris,
2250 Ridentque, plauduntque, furentis et Herculis iras
2251 Spectant, et misere lacerantem Penthea matrem,
2252 Insanaque suos aestus in imagine cernunt.
128862. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2247 Soli bella gerunt, oppugnant cominus hostem,
2248 Qui nusquam est, soli tragica ad spectacula currunt,
2249 Et tanquam plenis populo sedere theatris,
2250 Ridentque, plauduntque, furentis et Herculis iras
2251 Spectant, et misere lacerantem Penthea matrem,
2252 Insanaque suos aestus in imagine cernunt.
2253 Sic etiam ebrietas malesana in pectore turbas
128863. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2248 Qui nusquam est, soli tragica ad spectacula currunt,
2249 Et tanquam plenis populo sedere theatris,
2250 Ridentque, plauduntque, furentis et Herculis iras
2251 Spectant, et misere lacerantem Penthea matrem,
2252 Insanaque suos aestus in imagine cernunt.
2253 Sic etiam ebrietas malesana in pectore turbas
2254 Concitat ingentes, lymphato in pectore; tellus
128864. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2254 Concitat ingentes, lymphato in pectore; tellus
2255 Vertitur ante oculos, seque ipsa elementa resolvunt,
2256 Horrida tempestas furialibus omnia ventis
2257 Vertit, et intorquent se res, geminantque micantes
2258 Ante oculos, lapsus sunt undique, et undique monstra.
2259 Tantum intra cerebri fibras exorta potest vis.
2260 Hac etiam incolumes, sicci, vigilesque movemur;
128865. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Vertitur ante oculos, seque ipsa elementa resolvunt,
2256 Horrida tempestas furialibus omnia ventis
2257 Vertit, et intorquent se res, geminantque micantes
2258 Ante oculos, lapsus sunt undique, et undique monstra.
2259 Tantum intra cerebri fibras exorta potest vis.
2260 Hac etiam incolumes, sicci, vigilesque movemur;
2261 Praesertim in tenebris per caeca silentia noctis
128866. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2261 Praesertim in tenebris per caeca silentia noctis
2262 Mira videre facit rerum, atque audire; vagantes
2263 Hinc occursantes lemures, larvaeque per aedem
2264 Insuetos sonitus, per et atria nigra cientes,
2265 Panesque, et Satyri, et Nympharum mille figurae.
2266 Porro erit, efficiat lux ut plerum calorem, et,
2267 Si violentior est, ignem, flammasque voraces.
128867. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2262 Mira videre facit rerum, atque audire; vagantes
2263 Hinc occursantes lemures, larvaeque per aedem
2264 Insuetos sonitus, per et atria nigra cientes,
2265 Panesque, et Satyri, et Nympharum mille figurae.
2266 Porro erit, efficiat lux ut plerum calorem, et,
2267 Si violentior est, ignem, flammasque voraces.
2268 Hoc quoque principiis, quae dixi, confit ab îsdem.
128868. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2262 Mira videre facit rerum, atque audire; vagantes
2263 Hinc occursantes lemures, larvaeque per aedem
2264 Insuetos sonitus, per et atria nigra cientes,
2265 Panesque, et Satyri, et Nympharum mille figurae.
2266 Porro erit, efficiat lux ut plerum calorem, et,
2267 Si violentior est, ignem, flammasque voraces.
2268 Hoc quoque principiis, quae dixi, confit ab îsdem.
128869. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
occursantes lemures, larvaeque per aedem
2264 Insuetos sonitus, per et atria nigra cientes,
2265 Panesque, et Satyri, et Nympharum mille figurae.
2266 Porro erit, efficiat lux ut plerum calorem, et,
2267 Si violentior est, ignem, flammasque voraces.
2268 Hoc quoque principiis, quae dixi, confit ab îsdem.
2269 Lux in corpus agens refracta reflexaque crebris
128870. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnes,
2278 Candente ignis uti circum velentur amictu,
2279 Paulatimque abeant in fumos, atque vapores;
2280 Nimirum si materies queat illa resolvi,
2281 Inque vaporibus et fumis flamma incita surgat,
2282 Atque novae circum jaculetur lumina lucis.
2283 Haec lambens alimenta sua in sese omnia vertit,
2284 Et, donec
128871. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vaporibus et fumis flamma incita surgat,
2282 Atque novae circum jaculetur lumina lucis.
2283 Haec lambens alimenta sua in sese omnia vertit,
2284 Et, donec superant in corpore pabula, flagrat:
2285 Absumptis nova succedunt, nova flamma per auras
2286 Continuo exoriens fumo surgente nitescit.
2287 Quin tractus fumi extincta de lampade surgens
128872. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2287 Quin tractus fumi extincta de lampade surgens
2288 Ceratâ, aut piceâ, aut adipe, aut pingui oblitâ olivo,
2289 Si flammam longe contingat, protinus illam
2290 Suscipit, et sua labentem ad primordia defert.
2291 At nequeant si forte in fumos corpora solvi
2292 Texturâ minimas partes figente tenaci,
2293 Exceptum retinent ignem tamen illa, diuque,
128873. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2297 Vibratasque agitat plures vis mutua partes.
2298 Propterea validis fors viribus exagitatum
2299 Corporis omne genus, quod fixum est, imbuere igne
2300 Se queat, et rapidam in naturam vertier ejus.
2301 Fors ferrum a fornace rubens, quod forcipe prensum
2302 Ingenti nigrans Cyclopum dextera versat,
2303 Non aliud jam sit, scintillans massa nisi ignis.
128874. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2301 Fors ferrum a fornace rubens, quod forcipe prensum
2302 Ingenti nigrans Cyclopum dextera versat,
2303 Non aliud jam sit, scintillans massa nisi ignis.
2304 Fors ideo quoque Sol, et caelo ardentia summo
2305 Sidera sunt solido constantia corpore, nostra
2306 Ut tellus, aut praeterea vaga caetera quae sunt
2307 Astra; sed illa suis agitata in partibus intus
128875. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2307 Astra; sed illa suis agitata in partibus intus
2308 Undique vibratae jactent ut lumina lucis.
2309 Ipsa etiam quin unda, licet videatur inepta
2310 Ignem concipere, et rutilo splendere liquore,
2311 Igne tamen faciens crebro stillare per artem,
2312 Figes in terrae quoddam genus, induat igne
2313 Quod sese facile apposito, et vertatur in illum.
128876. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2310 Ignem concipere, et rutilo splendere liquore,
2311 Igne tamen faciens crebro stillare per artem,
2312 Figes in terrae quoddam genus, induat igne
2313 Quod sese facile apposito, et vertatur in illum.
2314 Haud minus idcirco nobis tamen esse videtur
2315 Credibile hoc, in natura non omnia posse
2316 Corpora candentem sese convertere in ignem;
128877. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
posse
2316 Corpora candentem sese convertere in ignem;
2317 Igni oportunum quin uno de genere esse
2318 Undique dispersum corpus, passimque locatum
2319 Omnia per spatia, et fibras, et viscera rerum,
2320 In quod corpus agat lux tantum, et agatur ab ipso
2321 Viribus internis, quod denique fiat et ignis.
2322 Involvatque suo violento caetera motu
128878. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2316 Corpora candentem sese convertere in ignem;
2317 Igni oportunum quin uno de genere esse
2318 Undique dispersum corpus, passimque locatum
2319 Omnia per spatia, et fibras, et viscera rerum,
2320 In quod corpus agat lux tantum, et agatur ab ipso
2321 Viribus internis, quod denique fiat et ignis.
2322 Involvatque suo violento caetera motu
128879. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2317 Igni oportunum quin uno de genere esse
2318 Undique dispersum corpus, passimque locatum
2319 Omnia per spatia, et fibras, et viscera rerum,
2320 In quod corpus agat lux tantum, et agatur ab ipso
2321 Viribus internis, quod denique fiat et ignis.
2322 Involvatque suo violento caetera motu
2323 Corpora, divellat concussas undique
128880. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2318 Undique dispersum corpus, passimque locatum
2319 Omnia per spatia, et fibras, et viscera rerum,
2320 In quod corpus agat lux tantum, et agatur ab ipso
2321 Viribus internis, quod denique fiat et ignis.
2322 Involvatque suo violento caetera motu
2323 Corpora, divellat concussas undique partes
2324 Dissolvens, circum et vivo convestiat igne:
128881. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
internis, quod denique fiat et ignis.
2322 Involvatque suo violento caetera motu
2323 Corpora, divellat concussas undique partes
2324 Dissolvens, circum et vivo convestiat igne:
2325 Natura est vivi nimirum haec sulphuris ipsa.
2326 Ut magnes chalybem trahit ad se, caetera quidquam
2327 Corpora non agitat; sic lux fors sulphura tantum
128882. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2325 Natura est vivi nimirum haec sulphuris ipsa.
2326 Ut magnes chalybem trahit ad se, caetera quidquam
2327 Corpora non agitat; sic lux fors sulphura tantum
2328 Prendit, et adducit, partes et versat in omnes
2329 Immotis aliis; atque ipsa a sulphure contra
2330 Turbatur tantum, non circum caetera sentit.
2331 Hoc saltem experti scimus, graveolentia multo
128883. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2325 Natura est vivi nimirum haec sulphuris ipsa.
2326 Ut magnes chalybem trahit ad se, caetera quidquam
2327 Corpora non agitat; sic lux fors sulphura tantum
2328 Prendit, et adducit, partes et versat in omnes
2329 Immotis aliis; atque ipsa a sulphure contra
2330 Turbatur tantum, non circum caetera sentit.
2331 Hoc saltem experti scimus, graveolentia multo
128884. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2331 Hoc saltem experti scimus, graveolentia multo
2332 Corpora quae constante e sulphure, frangere lucem
2333 Plus aliis in se subeuntem, ut diximus ante,
2334 Plus iter et radii flexo mutare meatu,
2335 Scimus et hoc, magis illa aliis a luce agitari.
2336 Ut ferrum ignescat, violento exponier igni
2337 Est opus, et duri ut flammescant pondera ligni,
128885. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
multo
2332 Corpora quae constante e sulphure, frangere lucem
2333 Plus aliis in se subeuntem, ut diximus ante,
2334 Plus iter et radii flexo mutare meatu,
2335 Scimus et hoc, magis illa aliis a luce agitari.
2336 Ut ferrum ignescat, violento exponier igni
2337 Est opus, et duri ut flammescant pondera ligni,
2338 Esse diu flamma debent contacta voraci:
128886. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
diximus ante,
2334 Plus iter et radii flexo mutare meatu,
2335 Scimus et hoc, magis illa aliis a luce agitari.
2336 Ut ferrum ignescat, violento exponier igni
2337 Est opus, et duri ut flammescant pondera ligni,
2338 Esse diu flamma debent contacta voraci:
2339 At scintilla levis massam subito imbuit igne
2340 Sulphuream, et flammas extemplo exsuscitat amplas.
128887. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
igni
2337 Est opus, et duri ut flammescant pondera ligni,
2338 Esse diu flamma debent contacta voraci:
2339 At scintilla levis massam subito imbuit igne
2340 Sulphuream, et flammas extemplo exsuscitat amplas.
2341 Mixtum ubi sulphureum nitro et carbonibus atris
2342 Pulverem ea attingit: miranda tonitrua circum
2343 Aëre disjecto mirandis viribus edit,
128888. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2338 Esse diu flamma debent contacta voraci:
2339 At scintilla levis massam subito imbuit igne
2340 Sulphuream, et flammas extemplo exsuscitat amplas.
2341 Mixtum ubi sulphureum nitro et carbonibus atris
2342 Pulverem ea attingit: miranda tonitrua circum
2343 Aëre disjecto mirandis viribus edit,
2344 Sub terraque quatit magnas, et diruit arces,
2345 Et
128889. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2341 Mixtum ubi sulphureum nitro et carbonibus atris
2342 Pulverem ea attingit: miranda tonitrua circum
2343 Aëre disjecto mirandis viribus edit,
2344 Sub terraque quatit magnas, et diruit arces,
2345 Et findit duros discluso vertice montes
2346 Fragmina contorquens vastas disjecta per auras.
2347 Ex his jam facile ut conjectes esse coactam
128890. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et carbonibus atris
2342 Pulverem ea attingit: miranda tonitrua circum
2343 Aëre disjecto mirandis viribus edit,
2344 Sub terraque quatit magnas, et diruit arces,
2345 Et findit duros discluso vertice montes
2346 Fragmina contorquens vastas disjecta per auras.
2347 Ex his jam facile ut conjectes esse coactam
2348 Sulphura lucem in se, densatamque agmine magno,
128891. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auras.
2347 Ex his jam facile ut conjectes esse coactam
2348 Sulphura lucem in se, densatamque agmine magno,
2349 Sulphura pura; neges nam cur durescere figique
2350 Ipsam, et mutari diversa in corpora primis;
2351 Nuper aquam ut dixi fors figi, densam et abire
2352 In terram, certa in glaciem ut durescit acutam,
2353 Atque iterum a glacie in liquidam ut dissolvitur
128892. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2348 Sulphura lucem in se, densatamque agmine magno,
2349 Sulphura pura; neges nam cur durescere figique
2350 Ipsam, et mutari diversa in corpora primis;
2351 Nuper aquam ut dixi fors figi, densam et abire
2352 In terram, certa in glaciem ut durescit acutam,
2353 Atque iterum a glacie in liquidam ut dissolvitur undam.
2354 Corpora quae nullo prope sulphure praedita constant,
128893. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
densis
2357 Verum ita parjetibus conclusa, agitare negatum
2358 Vel minimas ut sit partes, vel ponere motus
2359 Ut vix conceptos illae jubeantur ob arctos
2360 Fines, et vetita ob commercia partibus ictis,
2361 Vix ea concipiant ignem, aut mutentur ab ipso.
2362 Foristan idcirco est amianto innoxius ignis,
2363 Undaque
128894. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2371 Tranans dimota a rapido mutataque cursu.
2372 Quis scit, an ardenti non talia corpora constent
2373 Sole super, nequeat magnis fervoribus illa
2374 Ut mutare furens, et solvere; pabula praestet
2375 Quin pubentibus ut plantis, aurasque foventes,
2376 Et rorem veluti fecundum, sylvaque multa
2377 Sit super, alituumque, et corpora montivagorum
128895. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corpora constent
2373 Sole super, nequeat magnis fervoribus illa
2374 Ut mutare furens, et solvere; pabula praestet
2375 Quin pubentibus ut plantis, aurasque foventes,
2376 Et rorem veluti fecundum, sylvaque multa
2377 Sit super, alituumque, et corpora montivagorum
2378 Quadrupedum, bipedumque, his ut patria omnia rebus
2379 Sic vigeant, propriis ut sol sit terra colonis.
128896. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2374 Ut mutare furens, et solvere; pabula praestet
2375 Quin pubentibus ut plantis, aurasque foventes,
2376 Et rorem veluti fecundum, sylvaque multa
2377 Sit super, alituumque, et corpora montivagorum
2378 Quadrupedum, bipedumque, his ut patria omnia rebus
2379 Sic vigeant, propriis ut sol sit terra colonis.
2380 Utque scobem ferri vicinus turbat, agitque
128897. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2384 Perniciemque ferens deprensis undique rebus,
2385 Non alibi nisi ros, zephyrorumque aura faventum
2386 Mollis sit, foetusque novos sustollat, alatque
2387 Mulcens, rivus et ut sitientes irriget herbas.
2388 Fors macularum etiam Solis genera altivolantis,
2389 Illic quae nebulae constant, exordia ducunt
2390 Ista a materie; nam multis saepe diebus
128898. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
extat,
2397 Corpora pollenti tanto mage praedita nexu
2398 Quaedam sint, partes quam quo hic junguntur aquarum,
2399 Illa fluant undae supera de more liquentis,
2400 Et gelidi manent fontes, et murmuret aequor
2401 Illisum; nec jam flores, arbustaque laeta,
2402 Nec sata camporum vernent viridantia? demum,
2403 Ut
128899. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2397 Corpora pollenti tanto mage praedita nexu
2398 Quaedam sint, partes quam quo hic junguntur aquarum,
2399 Illa fluant undae supera de more liquentis,
2400 Et gelidi manent fontes, et murmuret aequor
2401 Illisum; nec jam flores, arbustaque laeta,
2402 Nec sata camporum vernent viridantia? demum,
2403 Ut Tellus, ita Sol faciem non
128900. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videntes
2406 Ignem, atque admotum nullis prope parcere rebus.
2407 Quippe vident, magnis si quando incendia sylvis
2408 Gliscunt, proceras pinos, annosaque late
2409 Robora, et aërias platanos, altoque cupressos
2410 Vertice sublimes consumier, atque perire
2411 Lucentes flammis circum involventibus, atque
2412 Protinus in cineres collabi, nec sua Phoebi
128901. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
collabi, nec sua Phoebi
2413 Defendit laurum, aut oleam tutela Minervae,
2414 Nec dodonaeas texere oracula quercus;
2415 Montium honos antiquus abit, fugere Napaeae,
2416 Et sua lustra ferae, sua nota cubilia linquunt:
2417 Quaque diu umbra fuit, campi rediere patentes,
2418 Et primum caelo ostendere cacumina montes:
2419 Nil superest de tam claro nemore, atque vetusto,
128902. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quercus;
2415 Montium honos antiquus abit, fugere Napaeae,
2416 Et sua lustra ferae, sua nota cubilia linquunt:
2417 Quaque diu umbra fuit, campi rediere patentes,
2418 Et primum caelo ostendere cacumina montes:
2419 Nil superest de tam claro nemore, atque vetusto,
2420 Ni cinis huc illuc vento spargendus, et imbri.
2421 Et siquando urbem et turrita palatia flamma
128903. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2417 Quaque diu umbra fuit, campi rediere patentes,
2418 Et primum caelo ostendere cacumina montes:
2419 Nil superest de tam claro nemore, atque vetusto,
2420 Ni cinis huc illuc vento spargendus, et imbri.
2421 Et siquando urbem et turrita palatia flamma
2422 Corripuit, quae non dira et miseranda videntur?
2423 Ignis opes populi violento turbine raptat,
2424 Perque
128904. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
patentes,
2418 Et primum caelo ostendere cacumina montes:
2419 Nil superest de tam claro nemore, atque vetusto,
2420 Ni cinis huc illuc vento spargendus, et imbri.
2421 Et siquando urbem et turrita palatia flamma
2422 Corripuit, quae non dira et miseranda videntur?
2423 Ignis opes populi violento turbine raptat,
2424 Perque domos, per templa, per atria laxa vagatur
128905. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2418 Et primum caelo ostendere cacumina montes:
2419 Nil superest de tam claro nemore, atque vetusto,
2420 Ni cinis huc illuc vento spargendus, et imbri.
2421 Et siquando urbem et turrita palatia flamma
2422 Corripuit, quae non dira et miseranda videntur?
2423 Ignis opes populi violento turbine raptat,
2424 Perque domos, per templa, per atria laxa vagatur
128906. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2419 Nil superest de tam claro nemore, atque vetusto,
2420 Ni cinis huc illuc vento spargendus, et imbri.
2421 Et siquando urbem et turrita palatia flamma
2422 Corripuit, quae non dira et miseranda videntur?
2423 Ignis opes populi violento turbine raptat,
2424 Perque domos, per templa, per atria laxa vagatur
2425 Dissolvens magno crepitu, horrificoque tumultu
128907. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tumultu
2426 Omnia, compages validas, tabulata, trabesque,
2427 Atque intorta procul flagrantia fragmina jactans,
2428 Praesertim furias vento irritante tumentes,
2429 Et sic aerumnam longe, clademque ferente.
2430 Marmora finduntur templis, ebur omne crematur,
2431 Et liquefacta fluunt auri mixti argentique nitores.
2432 Nequidquam lymphis superantem extinguere
128908. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fragmina jactans,
2428 Praesertim furias vento irritante tumentes,
2429 Et sic aerumnam longe, clademque ferente.
2430 Marmora finduntur templis, ebur omne crematur,
2431 Et liquefacta fluunt auri mixti argentique nitores.
2432 Nequidquam lymphis superantem extinguere pestem
2433 Plebs, proceresque ruunt, certatimque undique currunt
2434 Auxilio: vix saepe queunt erupere
128909. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nitores.
2432 Nequidquam lymphis superantem extinguere pestem
2433 Plebs, proceresque ruunt, certatimque undique currunt
2434 Auxilio: vix saepe queunt erupere tectis,
2435 Et fugere instantes flammas: clamantque, trahuntque
2436 Imbelles natos figentes vix pede terram,
2437 Saepe etiam linquunt correptos; brachia tendunt
2438 Illi infelices nequidquam; it nidor in auras
128910. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2436 Imbelles natos figentes vix pede terram,
2437 Saepe etiam linquunt correptos; brachia tendunt
2438 Illi infelices nequidquam; it nidor in auras
2439 Membrorum, et mixti nimbo crepitante ululatus.
2440 Ardens per conclave fugit lymphata puella,
2441 Et varios iterat cursus, variosque recursus.
2442 Tangat eam
128911. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
infelices nequidquam; it nidor in auras
2439 Membrorum, et mixti nimbo crepitante ululatus.
2440 Ardens per conclave fugit lymphata puella,
2441 Et varios iterat cursus, variosque recursus.
2442 Tangat eam turbo dum flammeus, abripiatque.
2443 Ponit atrox ea nec tempestas, dum sua restant
2444 Pabula; propterea multis saevire diebus
128912. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dum sua restant
2444 Pabula; propterea multis saevire diebus
2445 Interdum magnas illa videre per urbes.
2446 Ipsi quin cives circum discindere cuncta
2447 Certant, et raptis vastare securibus, ultra
2448 Suppeditent alimenta equitanti ne nova flammae.
2449 Hoc fuit excidio quondam damnata Corinthus,
2450 Cum sua fusa viis vidit commixta metalla
128913. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2451 Currere: Byzanti fumantia moenia Thraces
2452 Aspiciunt saepe, atque Euxini navita ponti
2453 Prospectat procul involventes omnia nimbos.
2454 At non flammarum spectaculum tetrius, et tam
2455 Formidabile fert terras natura per omnes,
2456 Igniferos prope quam montes, ubi nigra feruntur
2457 Ostia Diris, et Enceladi cum Fratre Typhoeo
2458 Immanes
128914. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2454 At non flammarum spectaculum tetrius, et tam
2455 Formidabile fert terras natura per omnes,
2456 Igniferos prope quam montes, ubi nigra feruntur
2457 Ostia Diris, et Enceladi cum Fratre Typhoeo
2458 Immanes poenae, et Cyclopum horrentia claustra.
2459 Testes Peruvii cultores, Japoniique;
2460 Testes Trinacriae populi, qui cernitis igne
128915. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tam
2455 Formidabile fert terras natura per omnes,
2456 Igniferos prope quam montes, ubi nigra feruntur
2457 Ostia Diris, et Enceladi cum Fratre Typhoeo
2458 Immanes poenae, et Cyclopum horrentia claustra.
2459 Testes Peruvii cultores, Japoniique;
2460 Testes Trinacriae populi, qui cernitis igne
2461 Aetnam exundantem, et minitantem incendia mundo;
128916. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2458 Immanes poenae, et Cyclopum horrentia claustra.
2459 Testes Peruvii cultores, Japoniique;
2460 Testes Trinacriae populi, qui cernitis igne
2461 Aetnam exundantem, et minitantem incendia mundo;
2462 Tu quoque Parthenope nimium vicina Vesevo
2463 Testis es, ah quoties densa conspersa favilla
2464 Horrificos inter sonitus, terraeque fragores,
128917. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2463 Testis es, ah quoties densa conspersa favilla
2464 Horrificos inter sonitus, terraeque fragores,
2465 Dum sursum projecta alto e cratere videres
2466 Ire liquentia per caelum, et flammantia saxa, et
2467 Mixta bituminibus, nitroque agitante metalla;
2468 Omniaque ingenti per dorsum deinde revolvi
2469 Proluvie, et densas Cocyti labier undas.
128918. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Testis es, ah quoties densa conspersa favilla
2464 Horrificos inter sonitus, terraeque fragores,
2465 Dum sursum projecta alto e cratere videres
2466 Ire liquentia per caelum, et flammantia saxa, et
2467 Mixta bituminibus, nitroque agitante metalla;
2468 Omniaque ingenti per dorsum deinde revolvi
2469 Proluvie, et densas Cocyti labier undas.
2470 Igneus it late
128919. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2466 Ire liquentia per caelum, et flammantia saxa, et
2467 Mixta bituminibus, nitroque agitante metalla;
2468 Omniaque ingenti per dorsum deinde revolvi
2469 Proluvie, et densas Cocyti labier undas.
2470 Igneus it late torrens, operitque feraces
2471 Campos, et crassa valles ferrugine complet,
2472 Cunctaque durata consternit, qua via, crusta.
128920. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
agitante metalla;
2468 Omniaque ingenti per dorsum deinde revolvi
2469 Proluvie, et densas Cocyti labier undas.
2470 Igneus it late torrens, operitque feraces
2471 Campos, et crassa valles ferrugine complet,
2472 Cunctaque durata consternit, qua via, crusta.
2473 Dum liquefacta meat massa ingens, restat eunti
2474 Jam nihil: objectos lapides convolvit, et urit,
128921. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2471 Campos, et crassa valles ferrugine complet,
2472 Cunctaque durata consternit, qua via, crusta.
2473 Dum liquefacta meat massa ingens, restat eunti
2474 Jam nihil: objectos lapides convolvit, et urit,
2475 Proruit et muros, et sylvas proterit altas
2476 Abscindens, raptansque suo fervore, levemque
2477 Post linquens cinerem: procul o! armenta, gregesque ab-
128922. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2472 Cunctaque durata consternit, qua via, crusta.
2473 Dum liquefacta meat massa ingens, restat eunti
2474 Jam nihil: objectos lapides convolvit, et urit,
2475 Proruit et muros, et sylvas proterit altas
2476 Abscindens, raptansque suo fervore, levemque
2477 Post linquens cinerem: procul o! armenta, gregesque ab-
2478 ducite Pastores, si jam licet, agricolaeque;
128923. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2472 Cunctaque durata consternit, qua via, crusta.
2473 Dum liquefacta meat massa ingens, restat eunti
2474 Jam nihil: objectos lapides convolvit, et urit,
2475 Proruit et muros, et sylvas proterit altas
2476 Abscindens, raptansque suo fervore, levemque
2477 Post linquens cinerem: procul o! armenta, gregesque ab-
2478 ducite Pastores, si jam licet, agricolaeque;
128924. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
armenta, gregesque ab-
2478 ducite Pastores, si jam licet, agricolaeque;
2479 Nulla mora est, instat tempestas ignea, vestram
2480 Eripite ipsi animam, et corpus servate sepulchro.
2481 Jam si forte recens ad littora pervenit horror,
2482 Contactae subito serviscunt aequoris undae,
2483 Infestasque velint demissae linquere terras.
128925. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cum victor ab hoste
2487 Per terras famae monumenta relinqueret omnes
2488 Grandia: tartareis post eructata caminis
2489 Omnia contexere ardentis flumina massae,
2490 Et tumulo cives uno abscondere, domosque.
2491 Jam subito in duram silicem concreta, recentem
2492 Rerum ostenderunt faciem, sic finitimorum
2493 Mentibus ut locus urbis, et urba ipsa inclyta demum
128926. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2490 Et tumulo cives uno abscondere, domosque.
2491 Jam subito in duram silicem concreta, recentem
2492 Rerum ostenderunt faciem, sic finitimorum
2493 Mentibus ut locus urbis, et urba ipsa inclyta demum
2494 Excideret, siquidem inducto sub monte latebat.
2495 Longa tamen proferre solet, quod conditur alta
2496 Sub terra, plerumque dies. Sub viscera duri
128927. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2494 Excideret, siquidem inducto sub monte latebat.
2495 Longa tamen proferre solet, quod conditur alta
2496 Sub terra, plerumque dies. Sub viscera duri
2497 Nuper montis itum est, et secto tramite, mirum!
2498 Urbs antiqua, aevo non immutata reperta est,
2499 Ast illapsa silex olim prope cuncta replevit;
2500 Finditur ipsa tamen quaerentibus, eruiturque.
128928. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2503 Posse datum est subito, vallabant undique plenam
2504 Praeduri montes, interceptaeque ruinae.
2505 Inventas ad tecta tamen regalia praedas,
2506 Marmora, picturas, et ahenea signa, theatris,
2507 Templisque, et domibus direpta, forisque, viisque,
2508 Et quaecumque fuisse ad victum, ad sacra suppellex,
2509 Ad varias artes: ludos, spectacula, pompas
128929. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
undique plenam
2504 Praeduri montes, interceptaeque ruinae.
2505 Inventas ad tecta tamen regalia praedas,
2506 Marmora, picturas, et ahenea signa, theatris,
2507 Templisque, et domibus direpta, forisque, viisque,
2508 Et quaecumque fuisse ad victum, ad sacra suppellex,
2509 Ad varias artes: ludos, spectacula, pompas
2510 Creditur, ad rerum privata et publica, vectant.
128930. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ruinae.
2505 Inventas ad tecta tamen regalia praedas,
2506 Marmora, picturas, et ahenea signa, theatris,
2507 Templisque, et domibus direpta, forisque, viisque,
2508 Et quaecumque fuisse ad victum, ad sacra suppellex,
2509 Ad varias artes: ludos, spectacula, pompas
2510 Creditur, ad rerum privata et publica, vectant.
2511 Parvis longa etiam, vilique in sede
128931. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2507 Templisque, et domibus direpta, forisque, viisque,
2508 Et quaecumque fuisse ad victum, ad sacra suppellex,
2509 Ad varias artes: ludos, spectacula, pompas
2510 Creditur, ad rerum privata et publica, vectant.
2511 Parvis longa etiam, vilique in sede locatis
2512 Aetas dat pretium, et praeclarum rebus honorem,
2513 Dignae ut servari sint in penetralibus aureis.
128932. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2509 Ad varias artes: ludos, spectacula, pompas
2510 Creditur, ad rerum privata et publica, vectant.
2511 Parvis longa etiam, vilique in sede locatis
2512 Aetas dat pretium, et praeclarum rebus honorem,
2513 Dignae ut servari sint in penetralibus aureis.
2514 Discimus hinc usus antiquos, discimus artes.
2515 Atque utinam superis potuissent reddier auris
128933. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
qualis erat, patuisset forma vetustae,
2518 Extantesque domos licuisset, celsaque templa
2519 Cumque suis gradibus, caveisque theatra tueri,
2520 Et fora, diductasque vias, arcusque patentes,
2521 Thermasque, circosque, simul per summa, per ima,
2522 Exteriora oculos itidem, interioraque ferre.
2523 Vos quibus antiquas res, quam cognoscere nostras,
128934. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2521 Thermasque, circosque, simul per summa, per ima,
2522 Exteriora oculos itidem, interioraque ferre.
2523 Vos quibus antiquas res, quam cognoscere nostras,
2524 Cura prior longe est, invento et plauditis agris
2525 Semiruto muro interdum, saxisque vetuitis,
2526 Fragminibusque columnarum, et truncis simulacris,
2527 Quanto vos fastu vestram imperioque per urbem
128935. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Vos quibus antiquas res, quam cognoscere nostras,
2524 Cura prior longe est, invento et plauditis agris
2525 Semiruto muro interdum, saxisque vetuitis,
2526 Fragminibusque columnarum, et truncis simulacris,
2527 Quanto vos fastu vestram imperioque per urbem
2528 Ire videremus, quantos canere inde triumphos,
2529 Prisces in prisca ritus quam velle novare
128936. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
simulacris,
2527 Quanto vos fastu vestram imperioque per urbem
2528 Ire videremus, quantos canere inde triumphos,
2529 Prisces in prisca ritus quam velle novare
2530 Sede, et adhuc non visa tamen quoque fingere rerum
2531 Multa, et inauditos ut veros prodere mores:
2532 Cuncta palam extarent, nisi quae corruperit ardor;
2533 Et labefactarit largo olim flumine inundans,
128937. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
urbem
2528 Ire videremus, quantos canere inde triumphos,
2529 Prisces in prisca ritus quam velle novare
2530 Sede, et adhuc non visa tamen quoque fingere rerum
2531 Multa, et inauditos ut veros prodere mores:
2532 Cuncta palam extarent, nisi quae corruperit ardor;
2533 Et labefactarit largo olim flumine inundans,
2534 Lignea structa, levi vel lanae stamine texta;
128938. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
novare
2530 Sede, et adhuc non visa tamen quoque fingere rerum
2531 Multa, et inauditos ut veros prodere mores:
2532 Cuncta palam extarent, nisi quae corruperit ardor;
2533 Et labefactarit largo olim flumine inundans,
2534 Lignea structa, levi vel lanae stamine texta;
2535 Praeferrent et cuncta modos speciemque vetustam,
2536 Quae neque ab Arctois procul hostis barbarus
128939. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2532 Cuncta palam extarent, nisi quae corruperit ardor;
2533 Et labefactarit largo olim flumine inundans,
2534 Lignea structa, levi vel lanae stamine texta;
2535 Praeferrent et cuncta modos speciemque vetustam,
2536 Quae neque ab Arctois procul hostis barbarus oris
2537 Proterere adveniens potuit, commota elementis
2538 Terra nec ipsa suis quatere, atque evertere ab imo,
128940. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
LIBER DECIMUS
1 Queis licuit stabili vestigia ponere gressu,
2 Certarum et fixam rationum tangere metam,
3 Sunt spatia illa mihi longe confecta viaï,
4 Et lumen veris praetentum est rebus amicum,
5 Ut nequeant ire inficias, nisi pectora, contra
128941. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
LIBER DECIMUS
1 Queis licuit stabili vestigia ponere gressu,
2 Certarum et fixam rationum tangere metam,
3 Sunt spatia illa mihi longe confecta viaï,
4 Et lumen veris praetentum est rebus amicum,
5 Ut nequeant ire inficias, nisi pectora, contra
6 Queis sunt obfirmata, ferinoque aspera cultu,
7 Dignaque perpetua, cupiunt quam inducere, nocte.
128942. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cultu,
7 Dignaque perpetua, cupiunt quam inducere, nocte.
8 At nunc multa mihi, quae non ita clara, supersunt
9 Evolvenda; movenda imis est, eque ruenda
10 Natura e latebris, et caligantibus illis,
11 Ad quae non detur, nisi longe assistere, lustris.
12 Hunc etiam juvat extremum imposuisse laborem,
13 Ad vires elementorum et primordia labi
128943. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
10 Natura e latebris, et caligantibus illis,
11 Ad quae non detur, nisi longe assistere, lustris.
12 Hunc etiam juvat extremum imposuisse laborem,
13 Ad vires elementorum et primordia labi
14 Scilicet, unde omnis concreta, coorta que summa est.
15 Noscere quae quanquam certa ratione negatum,
16 Atque eadem veri jucunda luce rigare;
17 At fors
128944. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
summa est.
15 Noscere quae quanquam certa ratione negatum,
16 Atque eadem veri jucunda luce rigare;
17 At fors non adeo nigrum velamen inumbrat,
18 Prospicere ut nequeamus, et acrem immittere visum,
19 Atque, intervallo vario quae proxima veris
20 Sint, et quae fieri non pugnent posse, doceri:
21 Non tamen ut valeas idcirco protinus illa
128945. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
jucunda luce rigare;
17 At fors non adeo nigrum velamen inumbrat,
18 Prospicere ut nequeamus, et acrem immittere visum,
19 Atque, intervallo vario quae proxima veris
20 Sint, et quae fieri non pugnent posse, doceri:
21 Non tamen ut valeas idcirco protinus illa
22 Verarum in numero rerum, unique ordine habere,
23 Nam fors illusus specie tunc avius erres;
128946. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
22 Verarum in numero rerum, unique ordine habere,
23 Nam fors illusus specie tunc avius erres;
24 Nec contra par sit contemnere, scilicet esse
25 Quae fors vera queant, vacua et dimittere mente;
26 Credendi variis at erit par utier illic
27 Normis, nec varia pendendam non rationes
28 Arte, fidesque minor vel major rebus habenda est
128947. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tamen, innitique
32 Nomine siquid sit magno, si fortior extet
33 Hinc ratio, validis tanquam vibrata lacertis,
34 Expertaque manu veniat si certior ictus,
35 Quis dubitet per et haec vasta, et male tuta locorum
36 Te, Newtone, sequi? cujus gradus altius ima
37 Infigi terra valeat? quis clarius unquam
38 Extulit e tanta rerum caligine lumen?
128948. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
32 Nomine siquid sit magno, si fortior extet
33 Hinc ratio, validis tanquam vibrata lacertis,
34 Expertaque manu veniat si certior ictus,
35 Quis dubitet per et haec vasta, et male tuta locorum
36 Te, Newtone, sequi? cujus gradus altius ima
37 Infigi terra valeat? quis clarius unquam
38 Extulit e tanta rerum caligine lumen?
39 Inclyta quo tua
128949. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
repente
42 Apparet, retegitque viam, qua accedere spes sit
43 Ad sacros propius rerum ortus, ad ditionem
44 Illam etiam immensam Naturae, abducta recepit
45 Quo sese magis, et longe secreta recessit.
46 Haec propter, vel si Gravitas educta per oras
47 Aetherias, lucis vel stamina dia retexta,
48 Vel nova materiae prius a te multa reperta
128950. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
per oras
47 Aetherias, lucis vel stamina dia retexta,
48 Vel nova materiae prius a te multa reperta
49 Munera non fuerint, haec propter sola, maneret
50 Ingens fama tui, et decus immortale laboris,
51 Pectora dum pulchro veri tangentur amore,
52 Doctrinae dum stabit honos, et gloria laudi.
53 Non mortale tibi ingenium, non pectora fraudi
128951. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
49 Munera non fuerint, haec propter sola, maneret
50 Ingens fama tui, et decus immortale laboris,
51 Pectora dum pulchro veri tangentur amore,
52 Doctrinae dum stabit honos, et gloria laudi.
53 Non mortale tibi ingenium, non pectora fraudi
54 Pervia, non talem vafra rear ambitione
55 Unquam inflexum animum, turpique cupidine fractum.
56 Humanis
128952. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ausu irrumpamus in omnia magno.
67 Proin etiam aggrediamur post te, quaecumque latere
68 Perpetuis voluit vel adhuc natura latebris;
69 Et nostro interdum pugnamus marte, sed armis
70 Instructi tectique tuis; se quisque valentem
71 Tanto sub clypei veluti septemplicis orbe
72 Haud minus esse putat, quam cui circumdare Achillis
128953. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
75 Jamque per ambiguos calles, lucemque malignam,
76 Si non ad veri fines, ast ad loca sisti
77 Proxima certamus; minus ipse ignota movendo
78 Omnia, versandoque diu facis et subigendo.
79 Proin juvat huc etiam nostras inducere musas,
80 Quo tu cumque praeis, laetae audentesque sequentur.
81 Nonne hoc in rebus fit pluribus, ut videamus
128954. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
80 Quo tu cumque praeis, laetae audentesque sequentur.
81 Nonne hoc in rebus fit pluribus, ut videamus
82 Materiem trahere, atque trahi, gravitatis uti sunt,
83 Quas docui, vires, et queis magnesia pollent
84 Saxa, atque electri quae notae a nomine constant.
85 Non arcto nimium tractu distendere sese
86 Cernimus has vires: at sunt, quae non nisi parvo
128955. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parvo
87 Sic extenduntur spatio, ut percellere nostros
88 Id nequeat sensus, veluti lucentibus esse
89 Quas in particulis monstratum est, quaeque per artem
90 Mutantem saepe, et domitantem corpora flamma
91 Produntur varia rerum ratione modisque;
92 Scilicet ut fit, ubi quid fervet, bullit, acescit,
93 Solvitur effusum, disjungitur, atque abit a se
128956. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
96 Mutatur mixtum, concussum, seu calefactum.
97 Aspicies parvas agitari, occurrere partes,
98 Impellique, trahique, fugam tentare, repelli,
99 Jungi, atque aptari nunc his disjungi, et abire relictas.
100 Proinde queas quasdam latitantes noscere vires,
101 Quae brevibus spatiis compellant parvula nexus
102 Corpora inire suos, et certa in vincula ducant.
128957. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
99 Jungi, atque aptari nunc his disjungi, et abire relictas.
100 Proinde queas quasdam latitantes noscere vires,
101 Quae brevibus spatiis compellant parvula nexus
102 Corpora inire suos, et certa in vincula ducant.
103 Jamque has ut possis melius deprendere vires,
104 Mecum, age, rebus in his, quae fiant plurima, nosce,
105 Quam varia omniparens agitet natura, struatque.
128958. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
110 Fit lapidosa velut, quo vinum parjete stagnat.
111 Ergo sales prunis siccati, atque aëris auris
112 Expositi post, incipient humescere primo,
113 Deinde liquescere, et ut conspersi solvier undis.
114 At qua sunt illic undae ratione coortae
115 Tam subito? nonne e liquidis fluitantibus auris?
116 Particulas semper volitantes aëre aquarum
128959. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aura,
166 Quam solet, insiliet, partemque relinquet, inertem
167 Partem acidam ipsa sui, tantum sociata potentis
168 Parte acida undaï, quacum conjungitur illic
169 Arctius, et nequeat sat utrique quia esse ferendae,
170 Elabi propriam sinit, evehit hanc alienam
171 Ex oleo immisso, atque aequali pondere nitri
172 Flammis suppositis si educas scilicet auram
128960. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
spiritus iste
182 Non abit in flammas consperso flore lyaei?
183 Non tonat extemplo, non fulmina jactat in auras
184 Horribili crepitu cum nitro sulphur et illo
185 Cum sale commixtum, quo crustas dolia ducunt?
186 Sulphur enim in nitrum, nitrumque in sulphur, in acrem
187 Immittens se utrumque salem quoque, sal in utrumque,
128961. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
auris
198 Fornice sub vitri si spiritus, ut modo dixi,
199 Nitri compositus supra fundatur odorum
200 Garyophylli oleum, subitâ omnia discutiuntur
201 Exortâ flammâ, et claudens vas rumpitur ipsum.
202 Sulphuris et crassi quantumvis pulvis, et unda,
203 Ferri et scobs tenuis pariter mixta atque subacta
204 Si fuerint, aliquo post tempore massa calescet
128962. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut modo dixi,
199 Nitri compositus supra fundatur odorum
200 Garyophylli oleum, subitâ omnia discutiuntur
201 Exortâ flammâ, et claudens vas rumpitur ipsum.
202 Sulphuris et crassi quantumvis pulvis, et unda,
203 Ferri et scobs tenuis pariter mixta atque subacta
204 Si fuerint, aliquo post tempore massa calescet
205 Exagitante scobem jam sulphure, flammescetque.
128963. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
199 Nitri compositus supra fundatur odorum
200 Garyophylli oleum, subitâ omnia discutiuntur
201 Exortâ flammâ, et claudens vas rumpitur ipsum.
202 Sulphuris et crassi quantumvis pulvis, et unda,
203 Ferri et scobs tenuis pariter mixta atque subacta
204 Si fuerint, aliquo post tempore massa calescet
205 Exagitante scobem jam sulphure, flammescetque.
206 Ad se
128964. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
odorum
200 Garyophylli oleum, subitâ omnia discutiuntur
201 Exortâ flammâ, et claudens vas rumpitur ipsum.
202 Sulphuris et crassi quantumvis pulvis, et unda,
203 Ferri et scobs tenuis pariter mixta atque subacta
204 Si fuerint, aliquo post tempore massa calescet
205 Exagitante scobem jam sulphure, flammescetque.
206 Ad se sulphur item fumans trahit aëris auras
128965. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
massa calescet
205 Exagitante scobem jam sulphure, flammescetque.
206 Ad se sulphur item fumans trahit aëris auras
207 Alliciens circum; densantur protinus illae,
208 Et figuntur ibi coëuntes, vimque coërcent
209 Sese expandendi subito, velut ante solebant.
210 Certo quod possis tentamine saepe videre,
211 Aëra si longo claudas cum sulphure vitro,
128966. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
243 Aequora cum sonitu, tempestatumque furores.
244 Subter sulphureo commixta metalla vapori
245 Quippe haec efficiunt; quandoque tonantia flammam
246 Concipiunt subito, et disjectant omnia circum.
247 Propterea tellus super intremit, atque vacillant
248 Concussi montes, vacuisque innixa cavernis
249 Culmina, saxaque trans aperit quassata viam vis.
128967. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
improvisum nobis inferre calorem
256 Aëra mutantem subito, ducamus ut aegre.
257 Protinus auraï dempto libramine venti
258 Consurgunt celeri verrentes impete terram,
259 Et tempestatem concinnant undique diram
260 Cum sonitu horrifico; depugnant frontibus omnes
261 Adversis, velut Aeolio diffugerit antro
262 Turba ferox,
128968. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
263 Tum quoque turbinibus convolvier aëra diris
264 Aspicias; nam qua consumens aëra figensque
265 Ille vapor pergit, circum reparare ruinas
266 Aurae deproperant subitae, et loca inania replere;
267 Idcirco impellunt, impellunturque vicissim
268 In latus, et diro contortae vortice versant,
269 Et versantur, ut in medio proin perstet inane.
128969. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
figensque
265 Ille vapor pergit, circum reparare ruinas
266 Aurae deproperant subitae, et loca inania replere;
267 Idcirco impellunt, impellunturque vicissim
268 In latus, et diro contortae vortice versant,
269 Et versantur, ut in medio proin perstet inane.
270 Propterea aequorei fluctus sorbentur aquarum
271 In vacuum, et magni lapides correptaque tecta,
128970. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
reparare ruinas
266 Aurae deproperant subitae, et loca inania replere;
267 Idcirco impellunt, impellunturque vicissim
268 In latus, et diro contortae vortice versant,
269 Et versantur, ut in medio proin perstet inane.
270 Propterea aequorei fluctus sorbentur aquarum
271 In vacuum, et magni lapides correptaque tecta,
272 Evulsaque imis sylvae radicibus alte
128971. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vicissim
268 In latus, et diro contortae vortice versant,
269 Et versantur, ut in medio proin perstet inane.
270 Propterea aequorei fluctus sorbentur aquarum
271 In vacuum, et magni lapides correptaque tecta,
272 Evulsaque imis sylvae radicibus alte
273 Exportantur eo violenter ab impete terris
274 Spargendae hac illac: intortis cuncta rigantur
128972. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tecta,
272 Evulsaque imis sylvae radicibus alte
273 Exportantur eo violenter ab impete terris
274 Spargendae hac illac: intortis cuncta rigantur
275 Guttis in gyrum, et subvectis aequore arenis.
276 Fit, videatur uti saepe et succensa columna
277 Terris e nube inniti, et fulgere maligne,
278 Sulphureumque gravem circum demittere odorem.
128973. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
273 Exportantur eo violenter ab impete terris
274 Spargendae hac illac: intortis cuncta rigantur
275 Guttis in gyrum, et subvectis aequore arenis.
276 Fit, videatur uti saepe et succensa columna
277 Terris e nube inniti, et fulgere maligne,
278 Sulphureumque gravem circum demittere odorem.
279 Clamorem tollunt tremefactae ad sidera gentes,
280 Et
128974. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
274 Spargendae hac illac: intortis cuncta rigantur
275 Guttis in gyrum, et subvectis aequore arenis.
276 Fit, videatur uti saepe et succensa columna
277 Terris e nube inniti, et fulgere maligne,
278 Sulphureumque gravem circum demittere odorem.
279 Clamorem tollunt tremefactae ad sidera gentes,
280 Et votis diram avertunt lucemque luemque.
281 Fit
128975. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et succensa columna
277 Terris e nube inniti, et fulgere maligne,
278 Sulphureumque gravem circum demittere odorem.
279 Clamorem tollunt tremefactae ad sidera gentes,
280 Et votis diram avertunt lucemque luemque.
281 Fit quoque, sulphurei ut volitantes saepe vapores
282 Tempore praesertim, quo siccaque fissaque terra est,
283 Impingant acida in nitri corpuscula, et una
128976. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
280 Et votis diram avertunt lucemque luemque.
281 Fit quoque, sulphurei ut volitantes saepe vapores
282 Tempore praesertim, quo siccaque fissaque terra est,
283 Impingant acida in nitri corpuscula, et una
284 Commixti fervore novo magnoque calescant,
285 Suscipiantque ignem; fulgor fit protinus auris,
286 Et caeli hac illac volucri loca lumine tingit.
287 Fit tonitru,
128977. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fissaque terra est,
283 Impingant acida in nitri corpuscula, et una
284 Commixti fervore novo magnoque calescant,
285 Suscipiantque ignem; fulgor fit protinus auris,
286 Et caeli hac illac volucri loca lumine tingit.
287 Fit tonitru, densae quod nubes commeditantur,
288 Tela trisulca Jovis fiunt, et missile fulmen,
289 (Proin etiam a terra perhibent quod saepe coortum)
128978. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
285 Suscipiantque ignem; fulgor fit protinus auris,
286 Et caeli hac illac volucri loca lumine tingit.
287 Fit tonitru, densae quod nubes commeditantur,
288 Tela trisulca Jovis fiunt, et missile fulmen,
289 (Proin etiam a terra perhibent quod saepe coortum)
290 Et quidquid liquidis succendi cernimus auris.
291 Nempe acidis itidem quoque foeta vaporibus aura
128979. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lumine tingit.
287 Fit tonitru, densae quod nubes commeditantur,
288 Tela trisulca Jovis fiunt, et missile fulmen,
289 (Proin etiam a terra perhibent quod saepe coortum)
290 Et quidquid liquidis succendi cernimus auris.
291 Nempe acidis itidem quoque foeta vaporibus aura
292 Aëris est, variis fervorem inducere rebus
293 Qui possint, ignemque; ideo est, ignescat ut auris
128980. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
293 Qui possint, ignemque; ideo est, ignescat ut auris
294 Aes facile in mediis ferrumque, ut flamma creetur
295 Flando, atque increscens sua flando robora sumat,
296 Igneus et noster cordis calor ut foveatur
297 Aëra ducendoque emittendoque vicissim.
298 Nonne vides igitur multis in rebus inesse
299 Principium quoddam, quod
128981. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inesse
299 Principium quoddam, quod non movet ante quietas
300 Particulas, spatio quam cum breviore vicissim
301 Sunt positae; tunc hinc atque illinc excitat illas,
302 Et facit, occursent ut mutua, confligantque
303 Motibus adversis incurrendo, atque calescant,
304 Atque ita correptae violento denique cursus,
305 Concussae, fractaeque ex ictibus, inque minutae
128982. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
309 Seque gregare ejus fluitantes, si bibulus sal
310 Jamque liquens Bacchi e testis collectus odoris
311 Fundatur super, extemplo sale lapsa metalla
312 Deorsum praecipitant immisso, et libera vinclis
313 Densi more luti fundum volvuntur in imum,
314 Atque ita comparent forma, velut ante, recepta.
315 Nonne hoc est acidas undas magis esse valentes
316 Hoc
128983. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
315 Nonne hoc est acidas undas magis esse valentes
316 Hoc sale quam ferro in raptando, proin veniente
317 Post sale, dimisso huc convertat vincula ferro;
318 Sic quoque dimittat ferrum, et magneta resolvat,
319 Aeraque prae ferro pariter contemnat habendo,
320 Praeque aere argentum (pretiosa ut Glaucus ahenis
321 Cum Diomedeis commutans spreverat arma
128984. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
320 Praeque aere argentum (pretiosa ut Glaucus ahenis
321 Cum Diomedeis commutans spreverat arma
322 Inscius) argentum ferro tum denique vivum,
323 Aut ferro aut plumbo, pariter commutet et aere.
324 Quod sorbere oleum lymphas ex aëre dixi,
325 Sic sibi conjungit correptas, ut neque flamma
326 Avelli possint subjecta; lymphaque tarde
327 Ascendit fumans
128985. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
330 Ex oleo pariter constat, lymphaeque retecta.
331 Quid facias, lympham ut possis jam cernere seorsum?
332 Ferrum, aut aes, Bacchive salem, quem diximus ante,
333 Immerge, et rumpes connubia protinus illa;
334 Namque salem, ferrumve, vel aes dum corripit, undam
335 Linquit amicam, oleum: vidua ipsa relictaque prodit.
128986. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
conjungitur ille
338 Sublatis, alioque suam vim vertier omnem
339 Jam non mixti illi sustentatique, trahuntur
340 Inter se, nubesque apparent agglomeratae,
341 Deorsum et praecipitant in terram, densaque lymphae
342 Corpora conficiunt: pluvius cadit ilicet humor
343 Nubibus ex altis, sitientesque irrigat agros;
344 Proin et roriferis noctis conspergimur alis.
128987. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
341 Deorsum et praecipitant in terram, densaque lymphae
342 Corpora conficiunt: pluvius cadit ilicet humor
343 Nubibus ex altis, sitientesque irrigat agros;
344 Proin et roriferis noctis conspergimur alis.
345 Commixtum salibus si vivum efferrier igne
346 Argentum facias, et post cum sulphure jungas,
347 Caerula ante oculos pictoribus utilis exit,
128988. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
humor
343 Nubibus ex altis, sitientesque irrigat agros;
344 Proin et roriferis noctis conspergimur alis.
345 Commixtum salibus si vivum efferrier igne
346 Argentum facias, et post cum sulphure jungas,
347 Caerula ante oculos pictoribus utilis exit,
348 Nomine cinnabarim quam dicunt, massa; per ignem
349 Si deinde hanc torques viva ante in calce receptam,
128989. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
366 Unda salem arripiens nodo dat abire metallum;
367 Protinus hoc moremque suum, suaque ora receptat.
368 Undis cur liquidis, qui baccis Paladis humor
369 Exprimitur, nequeat miscerier, et liquefacto
370 Cur nequeant ferro liquefacti pondera plumbi?
371 Nempe carent vi, qua raptent in mutua sese
372 Oscula? Cur aegre aes possis confundere vivo
373 Argento?
128990. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aegre aes possis confundere vivo
373 Argento? tantum modice sensere vicissim
374 Hinc atque hinc duci. Cur sal diffunditur undam
375 Per totam facile, et viro corrumpit amaro
376 Aeque contactam, nisi quod traxere valentem
377 Mutua se per vim, natura convenientes?
378 Postremo nonne hoc manet de fronte, necesse est,
128991. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
altum
391 Particulas, fixasque acidis; sed spiritus una
392 Si Bacchi sursum fumos emittat odoros,
393 Has acidas ad se partes trahit atque fluentes;
394 Ipsae adeunt solae, et comites post terga relinquunt
395 Deciduas subito, et nigras, et prorsus inertes.
396 Et quoniam, vocitant oleum quod sulphuris, extat
397 Huic oleo prope par natura; et sulphur haberi
128992. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
392 Si Bacchi sursum fumos emittat odoros,
393 Has acidas ad se partes trahit atque fluentes;
394 Ipsae adeunt solae, et comites post terga relinquunt
395 Deciduas subito, et nigras, et prorsus inertes.
396 Et quoniam, vocitant oleum quod sulphuris, extat
397 Huic oleo prope par natura; et sulphur haberi
398 Possit item geminis ut constans partibus illis,
128993. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
392 Si Bacchi sursum fumos emittat odoros,
393 Has acidas ad se partes trahit atque fluentes;
394 Ipsae adeunt solae, et comites post terga relinquunt
395 Deciduas subito, et nigras, et prorsus inertes.
396 Et quoniam, vocitant oleum quod sulphuris, extat
397 Huic oleo prope par natura; et sulphur haberi
398 Possit item geminis ut constans partibus illis,
128994. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
odoros,
393 Has acidas ad se partes trahit atque fluentes;
394 Ipsae adeunt solae, et comites post terga relinquunt
395 Deciduas subito, et nigras, et prorsus inertes.
396 Et quoniam, vocitant oleum quod sulphuris, extat
397 Huic oleo prope par natura; et sulphur haberi
398 Possit item geminis ut constans partibus illis,
399 His fixis, istis fugitivis, glutine amico
128995. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
394 Ipsae adeunt solae, et comites post terga relinquunt
395 Deciduas subito, et nigras, et prorsus inertes.
396 Et quoniam, vocitant oleum quod sulphuris, extat
397 Huic oleo prope par natura; et sulphur haberi
398 Possit item geminis ut constans partibus illis,
399 His fixis, istis fugitivis, glutine amico
400 At simul aptatis ita, ut hae fugientibus istis
128996. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
400 At simul aptatis ita, ut hae fugientibus istis
401 Effugiant etiam, raptataeque usque sequantur;
402 Sulphuris hinc certa in resina solvere florem
403 Si tentes, ignem et circumdare, ut efferat alte,
404 Invenies sulphur constare bitumine crasso
405 Quodam, quod totum flammae facile imbuat ardor,
406 Atque acidis salibus quoque, terrae et pondere crassae.
128997. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
403 Si tentes, ignem et circumdare, ut efferat alte,
404 Invenies sulphur constare bitumine crasso
405 Quodam, quod totum flammae facile imbuat ardor,
406 Atque acidis salibus quoque, terrae et pondere crassae.
407 Et quia telluris foecunda hoc viscera foetu
408 Sunt acido, possit rebus communis origo
409 Hinc repeti multis, quaecumque exordia ducunt
410 E
128998. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
alte,
404 Invenies sulphur constare bitumine crasso
405 Quodam, quod totum flammae facile imbuat ardor,
406 Atque acidis salibus quoque, terrae et pondere crassae.
407 Et quia telluris foecunda hoc viscera foetu
408 Sunt acido, possit rebus communis origo
409 Hinc repeti multis, quaecumque exordia ducunt
410 E tellure, acida et multis haec mixta potestas
128999. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
crassae.
407 Et quia telluris foecunda hoc viscera foetu
408 Sunt acido, possit rebus communis origo
409 Hinc repeti multis, quaecumque exordia ducunt
410 E tellure, acida et multis haec mixta potestas
411 Rebus erit; sic si aut ferro, aut conjungitur aeri
412 Discurrens, quaedam ferrugo, ut diximus ante,
413 Prodeat aut
129000. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
417 Fors quia dat lumen rebus, clarumque nitorem.
418 Omnia non itidem, aut fors omnia corpora constent,
419 Quotquot sunt usquam, geminis his partibus una
420 Commixtis varie, et conjunctis foedere certo,
421 Saxa, metalla, sales, arbusta, animalia, ab alta
422 Quidquid et eruimus tellure, et cernimus extra?
423 Fixae ubi jam non sint partim, partimque volantes
129001. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
419 Quotquot sunt usquam, geminis his partibus una
420 Commixtis varie, et conjunctis foedere certo,
421 Saxa, metalla, sales, arbusta, animalia, ab alta
422 Quidquid et eruimus tellure, et cernimus extra?
423 Fixae ubi jam non sint partim, partimque volantes
424 Particulae, aut solidae partim, partimque fluentes,
425 Ut, res saepe sua qui solvunt arte, tuentur.
129002. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
419 Quotquot sunt usquam, geminis his partibus una
420 Commixtis varie, et conjunctis foedere certo,
421 Saxa, metalla, sales, arbusta, animalia, ab alta
422 Quidquid et eruimus tellure, et cernimus extra?
423 Fixae ubi jam non sint partim, partimque volantes
424 Particulae, aut solidae partim, partimque fluentes,
425 Ut, res saepe sua qui solvunt arte, tuentur.
129003. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
423 Fixae ubi jam non sint partim, partimque volantes
424 Particulae, aut solidae partim, partimque fluentes,
425 Ut, res saepe sua qui solvunt arte, tuentur.
426 Hinc facile et salium quae sit natura patebit.
427 Particulas terrae siccatas quippe, et aquosa
428 Invenies acida esse sales corpuscula: jungit
429 Utraque se raptu inter se natura valenti:
129004. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
424 Particulae, aut solidae partim, partimque fluentes,
425 Ut, res saepe sua qui solvunt arte, tuentur.
426 Hinc facile et salium quae sit natura patebit.
427 Particulas terrae siccatas quippe, et aquosa
428 Invenies acida esse sales corpuscula: jungit
429 Utraque se raptu inter se natura valenti:
430 Nec posse hanc terram dissolvi, copia ni sit
431 Tanta liquens
129005. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
partes ante metallis
436 Non ita convellant linguam, at dulcedine saepe
437 Contrectent sensum; retinendas namque metalli
438 Versa ad particulas ea vis obtusior exit;
439 Et si acidi minus est, quam ut, quod componitur, unda
440 Dissolvi possit, proin linguae et texta movere,
441 Vis effoeta fit, et nullo tractare palatum
442 Quit sensu, ut nullus sapor illo a corpore
129006. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
437 Contrectent sensum; retinendas namque metalli
438 Versa ad particulas ea vis obtusior exit;
439 Et si acidi minus est, quam ut, quod componitur, unda
440 Dissolvi possit, proin linguae et texta movere,
441 Vis effoeta fit, et nullo tractare palatum
442 Quit sensu, ut nullus sapor illo a corpore manet;
443 Nam quod non valeat lingua, aut humente palato
129007. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
438 Versa ad particulas ea vis obtusior exit;
439 Et si acidi minus est, quam ut, quod componitur, unda
440 Dissolvi possit, proin linguae et texta movere,
441 Vis effoeta fit, et nullo tractare palatum
442 Quit sensu, ut nullus sapor illo a corpore manet;
443 Nam quod non valeat lingua, aut humente palato
444 Solvier, haud valeat sensum ullum inferre saporis.
129008. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
446 Tellurem circum, magis est quae densa gravisque;
447 Sic facere hic raptus quoque possit, aquosa superne
448 Particulis ut fundantur terrestribus (ut quae
449 Sunt mage compactae), salis et corpuscula fiant;
450 Nam secus haud acidae partes mediae esse videri
451 Possint terram inter, sal et qua solvitur, undam;
452 Nec sale de testis
129009. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
(ut quae
449 Sunt mage compactae), salis et corpuscula fiant;
450 Nam secus haud acidae partes mediae esse videri
451 Possint terram inter, sal et qua solvitur, undam;
452 Nec sale de testis collecto acida extraheremus
453 Corpora tam facile, in queis nant resoluta metalla.
454 Utque globo in magno terrae graviora feruntur
129010. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
455 Ad medium, fundumque magis volvuntur in imum
456 Pondera; sic salis in parvo quoque corpore possit
457 Materies magis in medium, quae densior, ire
458 Conniti, salis et, tellus ut parva, sit una
459 Particula in medium, siccis durisque coactis,
460 Et terrestribus et densis, at mollibus extra
461 Effusis, et quae sunt rara, humentia, aquosa.
129011. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
quoque corpore possit
457 Materies magis in medium, quae densior, ire
458 Conniti, salis et, tellus ut parva, sit una
459 Particula in medium, siccis durisque coactis,
460 Et terrestribus et densis, at mollibus extra
461 Effusis, et quae sunt rara, humentia, aquosa.
462 Proptereaque sales longum durare videntur;
463 Aegre quandoquidem divulsis, nec nisi aquosis
129012. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possit
457 Materies magis in medium, quae densior, ire
458 Conniti, salis et, tellus ut parva, sit una
459 Particula in medium, siccis durisque coactis,
460 Et terrestribus et densis, at mollibus extra
461 Effusis, et quae sunt rara, humentia, aquosa.
462 Proptereaque sales longum durare videntur;
463 Aegre quandoquidem divulsis, nec nisi aquosis
129013. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
densior, ire
458 Conniti, salis et, tellus ut parva, sit una
459 Particula in medium, siccis durisque coactis,
460 Et terrestribus et densis, at mollibus extra
461 Effusis, et quae sunt rara, humentia, aquosa.
462 Proptereaque sales longum durare videntur;
463 Aegre quandoquidem divulsis, nec nisi aquosis
464 Particulis, illos destruxeris, aut nisi faxis,
129014. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aut nisi faxis,
465 Ut mediam subeant non magno agitante calore
466 Hae molem, donec nimium discerpta minores
467 Haec in particulas, corruptaque, nigraque fiat,
468 Et penitus collapsa putrescat corpore toto.
469 Forsitan hinc propriam plantae, atque animalia formam
470 Servant, convertuntque in se succumque, cibumque;
471 Quandoquidem tenera ipsa alimenta, atque
129015. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
471 Quandoquidem tenera ipsa alimenta, atque humida cum sint
472 Usque adeo possunt motu, atque fovente calore
473 Texturas mutare suas, ut denique fiant
474 Terra velut dura, et siccata, et densa, manensque,
475 Particulaeque tenens medium cujusque, liquenti
476 Obsita materie, velut in sale: si tamen esca
477 Non ita mutari valeat, collapsave fiat,
129016. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
471 Quandoquidem tenera ipsa alimenta, atque humida cum sint
472 Usque adeo possunt motu, atque fovente calore
473 Texturas mutare suas, ut denique fiant
474 Terra velut dura, et siccata, et densa, manensque,
475 Particulaeque tenens medium cujusque, liquenti
476 Obsita materie, velut in sale: si tamen esca
477 Non ita mutari valeat, collapsave fiat,
478 Quae
129017. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
481 Claustra soluta labant corruptaque, conque liquescunt
482 Omnia fata i jam mortis falce recisa.
483 At nunc unde salis certae notaeque figurae
484 Particulis, unde et gemmis, variisque lapillis,
485 Corporibusque suae veniant, queiscumque, suasque
486 Unde habeant formas res, et discrimina quaeque
487 Formarum, si nosse voles, haec inspice mecum.
129018. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
483 At nunc unde salis certae notaeque figurae
484 Particulis, unde et gemmis, variisque lapillis,
485 Corporibusque suae veniant, queiscumque, suasque
486 Unde habeant formas res, et discrimina quaeque
487 Formarum, si nosse voles, haec inspice mecum.
488 Solve, age, pauxillum salis amplo vase receptâ
489 In lympha; quamvis
129019. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
receptâ
489 In lympha; quamvis gravior sal exstet, in imo
490 Propterea fundo non permanet, undique in omnem
491 At diffundet aquam sese summamque humilemque,
492 Sparsus et aequali per totam mole natabit.
493 Disjunguntur enim salis omnes mutua partes
494 Inter se, quantum fluidum sinit augmen aquarum,
495 Disque trahuntur, aqua hanc ut praedam partiat aeque.
129020. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
499 Omnia frigescant; frusta in cystallina junctus
500 Non abnormes, at certas notasque figuras
501 Praetendet sal ipse sui; namque ante, coactus
502 Quam foret in glaciem hanc, et dum fluitaret in unda,
503 Distabant intervallis aequalibus ejus
504 Particulae, parili disjunctis ut ordine miles.
505 Ergo ut destitui sublatis coepit ab undis,
506 Vis
129021. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sua particulas cognata ad foedera flexit,
507 Aequis in spatiis jam non aequis; vis ista, necesse est,
508 Junxerit idcirco certa has ratione modoque,
509 Quae jam absit si vis, absit lex omnis, et ordo.
510 Et quia crystalli, gelida ora Islandia longe
511 Quam mittit, partes radios ut more refringant
512 Insueto, unâ agitant lumen regione plagaque,
513 Credibile est
129022. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
flexit,
507 Aequis in spatiis jam non aequis; vis ista, necesse est,
508 Junxerit idcirco certa has ratione modoque,
509 Quae jam absit si vis, absit lex omnis, et ordo.
510 Et quia crystalli, gelida ora Islandia longe
511 Quam mittit, partes radios ut more refringant
512 Insueto, unâ agitant lumen regione plagaque,
513 Credibile est molli cum semine formarentur,
129023. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
etiam varias gemmarum existere formas,
525 Cuique suam? sua vis cujuslibet est elementis.
526 Propterea dum gemmifera in tellure seruntur,
527 Et certas facies multis debere lapillis
528 Reddier, et certos flexus, velut ante politi
529 Jam fuerint, factique manu, cognoscere possis;
530 Ut neque propterea nimium mirabile constet
129024. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
525 Cuique suam? sua vis cujuslibet est elementis.
526 Propterea dum gemmifera in tellure seruntur,
527 Et certas facies multis debere lapillis
528 Reddier, et certos flexus, velut ante politi
529 Jam fuerint, factique manu, cognoscere possis;
530 Ut neque propterea nimium mirabile constet
531 Arboribus frondesque suas, floresque quotannis
129025. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
529 Jam fuerint, factique manu, cognoscere possis;
530 Ut neque propterea nimium mirabile constet
531 Arboribus frondesque suas, floresque quotannis
532 Describi notos, speciem esse et fructibus unam.
533 Quos ducunt succos, dispergunt undique ramis;
534 Tum pars quaeque trahit, quae sunt sibi amica, suoque
535 Ordine, lege, situ, spatiis trahit, adjicit, aptat;
129026. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
533 Quos ducunt succos, dispergunt undique ramis;
534 Tum pars quaeque trahit, quae sunt sibi amica, suoque
535 Ordine, lege, situ, spatiis trahit, adjicit, aptat;
536 Propterea et primo surgens de stamine prodit,
537 Totaque nutritur, paulatimque augmina sumit.
538 Nonne etiam efficiunt, genus hoc, concrescere multa
539 In speciem, varios qui miscent arte colores?
129027. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
542 Sunt humore, salisque madentia pondera ab unda
543 Tunc immissa super, qui jam intra dolia lectus,
544 Protinus effertur mixtus liquor, inque tumescit.
545 Post ubi jam ponunt aestus, et amica quies est
546 Reddita particulis, inceptat quaeque suam vim
547 Exerere, et socias partes, quas inlicit, aptat,
548 Et sibi conjungit, species tum vera videtur
129028. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
544 Protinus effertur mixtus liquor, inque tumescit.
545 Post ubi jam ponunt aestus, et amica quies est
546 Reddita particulis, inceptat quaeque suam vim
547 Exerere, et socias partes, quas inlicit, aptat,
548 Et sibi conjungit, species tum vera videtur
549 Arboris; aspicies crasso consurgere trunco,
550 Diduci post in ramos, et brachia circum,
129029. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inque tumescit.
545 Post ubi jam ponunt aestus, et amica quies est
546 Reddita particulis, inceptat quaeque suam vim
547 Exerere, et socias partes, quas inlicit, aptat,
548 Et sibi conjungit, species tum vera videtur
549 Arboris; aspicies crasso consurgere trunco,
550 Diduci post in ramos, et brachia circum,
551 Sunt ramis frondes, sunt fibrae frondibus ipsis,
129030. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
547 Exerere, et socias partes, quas inlicit, aptat,
548 Et sibi conjungit, species tum vera videtur
549 Arboris; aspicies crasso consurgere trunco,
550 Diduci post in ramos, et brachia circum,
551 Sunt ramis frondes, sunt fibrae frondibus ipsis,
552 Sunt flores, sunt multa novi per brachia fructus.
553 Haec aliis, alioque liquoribus ordine mixtis
129031. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
551 Sunt ramis frondes, sunt fibrae frondibus ipsis,
552 Sunt flores, sunt multa novi per brachia fructus.
553 Haec aliis, alioque liquoribus ordine mixtis
554 Perficiunt etiam, et vulgo miracula jactant
555 Formarum variarum; haec sunt omnia raptu
556 Multiplici, qui confusis sua dat loca rebus.
557 Sic etiam nostri nostro de sanguine libant
129032. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
566 Assuescunt praedis; propria re, lege, situque
567 Omnia ditescunt: teneris nutrimur ab annis
568 Sic omnes, queiscumque datum e genere esse animantum,
569 Sic adolescimus, et plena jam aetate vigemus.
570 Inde extare etiam primordia nostra putandum est,
571 Et nostri hinc certam texturam stamina habere.
572 Infoecunda Venus, muliebri misceat aurae
129033. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ab annis
568 Sic omnes, queiscumque datum e genere esse animantum,
569 Sic adolescimus, et plena jam aetate vigemus.
570 Inde extare etiam primordia nostra putandum est,
571 Et nostri hinc certam texturam stamina habere.
572 Infoecunda Venus, muliebri misceat aurae
573 Ni se mascula vis; genitales quippe liquores
574 Confusi simul et commixti mutua sese
129034. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est,
571 Et nostri hinc certam texturam stamina habere.
572 Infoecunda Venus, muliebri misceat aurae
573 Ni se mascula vis; genitales quippe liquores
574 Confusi simul et commixti mutua sese
575 Corripiunt in vincla, illa pars parte, plagaque
576 Tantum illa trahitur, tantum illo se ordine nectit.
577 Sic teneri fiunt artus, sic viscera, nervi,
129035. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
575 Corripiunt in vincla, illa pars parte, plagaque
576 Tantum illa trahitur, tantum illo se ordine nectit.
577 Sic teneri fiunt artus, sic viscera, nervi,
578 Sic sensus omnes, sic et via certa cruori,
579 Et sic quodque suo genus e genere exit in auras;
580 Atque aquilas aquilae, leporem lepus, atque bovem bos
581 Progenerat, homines humana a stirpe creamur.
129036. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
parte, plagaque
576 Tantum illa trahitur, tantum illo se ordine nectit.
577 Sic teneri fiunt artus, sic viscera, nervi,
578 Sic sensus omnes, sic et via certa cruori,
579 Et sic quodque suo genus e genere exit in auras;
580 Atque aquilas aquilae, leporem lepus, atque bovem bos
581 Progenerat, homines humana a stirpe creamur.
582 Constamus patrio, et materno e semine
129037. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
579 Et sic quodque suo genus e genere exit in auras;
580 Atque aquilas aquilae, leporem lepus, atque bovem bos
581 Progenerat, homines humana a stirpe creamur.
582 Constamus patrio, et materno e semine cuncti,
583 Proptereaque patrum in vultu, et vestigia matrum,
584 Inque oculis gerimus, vel avos simulare videmur
585 ,Et vocem et motus itidem, distortaque membra
129038. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
580 Atque aquilas aquilae, leporem lepus, atque bovem bos
581 Progenerat, homines humana a stirpe creamur.
582 Constamus patrio, et materno e semine cuncti,
583 Proptereaque patrum in vultu, et vestigia matrum,
584 Inque oculis gerimus, vel avos simulare videmur
585 ,Et vocem et motus itidem, distortaque membra
586 Majorum, et vires morborum, et semina multa.
129039. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
creamur.
582 Constamus patrio, et materno e semine cuncti,
583 Proptereaque patrum in vultu, et vestigia matrum,
584 Inque oculis gerimus, vel avos simulare videmur
585 ,Et vocem et motus itidem, distortaque membra
586 Majorum, et vires morborum, et semina multa.
587 Inde nothis etiam mixtum genus, atque figura est;
588 Cumque asinis miscentur equi, fit corpore equino
129040. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
582 Constamus patrio, et materno e semine cuncti,
583 Proptereaque patrum in vultu, et vestigia matrum,
584 Inque oculis gerimus, vel avos simulare videmur
585 ,Et vocem et motus itidem, distortaque membra
586 Majorum, et vires morborum, et semina multa.
587 Inde nothis etiam mixtum genus, atque figura est;
588 Cumque asinis miscentur equi, fit corpore equino
129041. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
583 Proptereaque patrum in vultu, et vestigia matrum,
584 Inque oculis gerimus, vel avos simulare videmur
585 ,Et vocem et motus itidem, distortaque membra
586 Majorum, et vires morborum, et semina multa.
587 Inde nothis etiam mixtum genus, atque figura est;
588 Cumque asinis miscentur equi, fit corpore equino
589 Progenies aurita tamen; pardique leaenas
129042. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
583 Proptereaque patrum in vultu, et vestigia matrum,
584 Inque oculis gerimus, vel avos simulare videmur
585 ,Et vocem et motus itidem, distortaque membra
586 Majorum, et vires morborum, et semina multa.
587 Inde nothis etiam mixtum genus, atque figura est;
588 Cumque asinis miscentur equi, fit corpore equino
589 Progenies aurita tamen; pardique leaenas
129043. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est;
588 Cumque asinis miscentur equi, fit corpore equino
589 Progenies aurita tamen; pardique leaenas
590 Cum jam iniere, dabunt moresque modosque imitantem
591 Progeniem, et formas pardi simul, atque leonis.
592 Centauros ex hoc potuere effingere vates,
593 Ut simul humano et veterino semine cretos,
594 Semivirosque boves, piscesque a pube puellas,
129044. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
590 Cum jam iniere, dabunt moresque modosque imitantem
591 Progeniem, et formas pardi simul, atque leonis.
592 Centauros ex hoc potuere effingere vates,
593 Ut simul humano et veterino semine cretos,
594 Semivirosque boves, piscesque a pube puellas,
595 Et Scyllam canibus praecinctam semimarinis,
596 Sphinges, et harpyias, ternaque a stirpe chimaeras,
129045. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pardi simul, atque leonis.
592 Centauros ex hoc potuere effingere vates,
593 Ut simul humano et veterino semine cretos,
594 Semivirosque boves, piscesque a pube puellas,
595 Et Scyllam canibus praecinctam semimarinis,
596 Sphinges, et harpyias, ternaque a stirpe chimaeras,
597 Capripedes etiam Faunos, Satyrosque bicornes.
598 Ex hoc foeta itidem variantibus Africa fertur
129046. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vates,
593 Ut simul humano et veterino semine cretos,
594 Semivirosque boves, piscesque a pube puellas,
595 Et Scyllam canibus praecinctam semimarinis,
596 Sphinges, et harpyias, ternaque a stirpe chimaeras,
597 Capripedes etiam Faunos, Satyrosque bicornes.
598 Ex hoc foeta itidem variantibus Africa fertur
599 Portentis; namque omnigenae cum flumina pastae
129047. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
acri saturas, postasque calore,
602 Exercere vagam venerem ardent, atque ineundo
603 Commiscent genus. Hinc inserta toris alienis colla jubaeque,
604 Nec suffulta suis pedibus stant pectora, et armi,
605 Immansuetaque vox proprio non infremit ore;
606 Exsurgunt formae variae, semperque figuras
607 Illis serviscens lustris natura reformat,
608 Exustasque novis
129048. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ore;
606 Exsurgunt formae variae, semperque figuras
607 Illis serviscens lustris natura reformat,
608 Exustasque novis terorribus implet arenas.
609 Ut lymphâ trahitur sal, et sale lympha vicissim,
610 Sic quoque multa trahunt lympham, plusquam ipsa trahatur
611 A sese, veluti vitrum est: si vitrea duplex
612 Lamina namque a se paulum disjuncta, sed aeque,
129049. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
612 Lamina namque a se paulum disjuncta, sed aeque,
613 Insistat labro, quod repleat unda; videbis
614 Undam imis vitri contactis partibus, ipsa
615 Vitra inter, subito consurgere, et altius ire,
616 Quam constrata labro sua sit frons, insinuatam;
617 Altius et tanto plus ire, et surgere sursum,
618 Utraque quanto plus accedunt vitra vicissim:
619 Ut si
129050. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unda; videbis
614 Undam imis vitri contactis partibus, ipsa
615 Vitra inter, subito consurgere, et altius ire,
616 Quam constrata labro sua sit frons, insinuatam;
617 Altius et tanto plus ire, et surgere sursum,
618 Utraque quanto plus accedunt vitra vicissim:
619 Ut si centenis digiti de partibus unâ
620 Distent, unda manet jam pollice celsior uno;
129051. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
614 Undam imis vitri contactis partibus, ipsa
615 Vitra inter, subito consurgere, et altius ire,
616 Quam constrata labro sua sit frons, insinuatam;
617 Altius et tanto plus ire, et surgere sursum,
618 Utraque quanto plus accedunt vitra vicissim:
619 Ut si centenis digiti de partibus unâ
620 Distent, unda manet jam pollice celsior uno;
621 Sin hac
129052. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
partibus unâ
620 Distent, unda manet jam pollice celsior uno;
621 Sin hac dimidia, digitis prope lympha duobus
622 Insiliet; prope nam sublatae copia aquaï
623 Est eadem, et vitris prope vis manet una eademque.
624 Jam si unâ coëant haec parte, aliaque patescant
625 Paulum vitra, ingressae aeque non altus ubique
626 Est locus undaï, nempe hac celsissima surget,
129053. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
624 Jam si unâ coëant haec parte, aliaque patescant
625 Paulum vitra, ingressae aeque non altus ubique
626 Est locus undaï, nempe hac celsissima surget,
627 Qua coëunt vitra et tenuissima, crassior exin,
628 Et fiet minus alta minusque, abeuntibus illis
629 A sese, certoque sinum curvamine flectet,
630 Tertia quod referat proscissi segmina coni.
129054. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
patescant
625 Paulum vitra, ingressae aeque non altus ubique
626 Est locus undaï, nempe hac celsissima surget,
627 Qua coëunt vitra et tenuissima, crassior exin,
628 Et fiet minus alta minusque, abeuntibus illis
629 A sese, certoque sinum curvamine flectet,
630 Tertia quod referat proscissi segmina coni.
631 Sic quoque conscendet gemina inter marmora lympha,
129055. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illis
629 A sese, certoque sinum curvamine flectet,
630 Tertia quod referat proscissi segmina coni.
631 Sic quoque conscendet gemina inter marmora lympha,
632 Proin et vi simili vitreae vis marmora pollent.
633 Ima tubi vitrei, cui nomen fecimus a re,
634 Nempe capillari, quoniam de more capilli
635 Est gracilis, liquidas si deorsum immergis in undas;
129056. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cinis inferiorem
655 Altior attollit sugens, avidusque bibendi,
656 quique est jam madidus, sicco non invidet undam,
657 Spongia quin etiam contactas evehit undas,
658 Et tota humescit paulatim; juraque raptat
659 Sicca ceres, variosque in mensa divite succos.
660 Cur ita non raptent animantum e sanguine partes
661 Illae, quas dici glandes voluere vocando,
129057. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
676 Admotam possint: non gutta quiescet, eodem
677 Praesertim fuerint si vitra humecta liquore;
678 Sed per se properabit eo, quo vitra vicissim
679 Concurrunt, spatia et celerans magis arcta subibit,
680 Scilicet unde magis compulsa trahetur, et a qua
681 Illam parte magis vis inclinata propellet,
682 Dum properat, fac vitra quoque illa parte recedant
129058. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
677 Praesertim fuerint si vitra humecta liquore;
678 Sed per se properabit eo, quo vitra vicissim
679 Concurrunt, spatia et celerans magis arcta subibit,
680 Scilicet unde magis compulsa trahetur, et a qua
681 Illam parte magis vis inclinata propellet,
682 Dum properat, fac vitra quoque illa parte recedant
683 Paulatim, cursus paulatim lentior exit,
684 Sistetur demum
129059. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
691 Concavaque in medio. Ast argenti pondera vivi
692 Sunt depressa oras circum, medioque tumescunt:
693 Forsitan a vitro minus illiciuntur, ab ipsis
694 Illa suis quam particulis; sed forsitan et vis
695 Est aliqua argentum de vitri fronte repellens.
696 Credibile est etenim, vis ut ducensque, trahensque est,
697 Esse repellentem, et retrahentem in rebus; in uno
129060. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
694 Illa suis quam particulis; sed forsitan et vis
695 Est aliqua argentum de vitri fronte repellens.
696 Credibile est etenim, vis ut ducensque, trahensque est,
697 Esse repellentem, et retrahentem in rebus; in uno
698 Quin spatio quae res contendunt jungier una,
699 Res ipsae spatio mutato inimica repente
700 Est opus exercere odia, abducique vicissim.
129061. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
704 Nec non a nihilo si tum quoque progrediaris
705 Excerpens animo, quiddam, quod dicere possis
706 Esse minus nihilo, exoritur, velut extet id ipsum
707 Opposita prorsus ratione, et crescat ab ista
708 Parte etiam. Sic, qui plusquam decoxit, ab amplis
709 Transiit ad tenues rebus, nullasque, nec istic
710 Constitit; opposita verum ratione putandi,
129062. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
adversas dum Nauta in fluminis undas
714 Ire decemque urgens stadia unâ corripit horâ;
715 Impetus interea crescat torrentibus undis,
716 Et stadio prima obluctantem devehat hora
717 Uno tum duplici, triplici post, alterâ et alterâ,
718 Imminuatur uti progressus qui fuit ante,
719 Proinde novem primum, dein octo, post quoque septem
129063. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
714 Ire decemque urgens stadia unâ corripit horâ;
715 Impetus interea crescat torrentibus undis,
716 Et stadio prima obluctantem devehat hora
717 Uno tum duplici, triplici post, alterâ et alterâ,
718 Imminuatur uti progressus qui fuit ante,
719 Proinde novem primum, dein octo, post quoque septem
720 Percurret stadia acta ratis sudante lacerto.
721 Unda
129064. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
720 Percurret stadia acta ratis sudante lacerto.
721 Unda decem stadiis sed cum hora devehet una
722 Praecipitans, prorsus ripam spectabit eandem
723 Jam non progrediens ratis; at si crescet et ultra
724 Impetus ille ferens undarum, cursus et ultra
725 Decrescet nihilum: cum remige rapta retrorsum est
726 Cymba, et progressum mutare coacta regressu.
727 Accidit
129065. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
721 Unda decem stadiis sed cum hora devehet una
722 Praecipitans, prorsus ripam spectabit eandem
723 Jam non progrediens ratis; at si crescet et ultra
724 Impetus ille ferens undarum, cursus et ultra
725 Decrescet nihilum: cum remige rapta retrorsum est
726 Cymba, et progressum mutare coacta regressu.
727 Accidit hoc itidem nostris in viribus hisce,
728 Esse
129066. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
723 Jam non progrediens ratis; at si crescet et ultra
724 Impetus ille ferens undarum, cursus et ultra
725 Decrescet nihilum: cum remige rapta retrorsum est
726 Cymba, et progressum mutare coacta regressu.
727 Accidit hoc itidem nostris in viribus hisce,
728 Esse repulsantes, ubi finem habuere trahentes,
729 Coeptant, oppositaque movent rem parte ferentes.
129067. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
753 Erumpunt volucri diffusa per avia lapsu.
754 Nam quae vis radium reflexum pellere possit,
755 Possit item longe longeque propellere pulsum.
756 Nonne hinc aëris est etiam, et tam rara vaporum
757 Natura? e variis nam quae motu atque calore
758 Corporibus partes avulsae sunt, abeuntque,
759 Vix extra raptus fuerit confinia ventum,
760 Extemplo
129068. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nam quae motu atque calore
758 Corporibus partes avulsae sunt, abeuntque,
759 Vix extra raptus fuerit confinia ventum,
760 Extemplo aufugiunt veteri de sede repulsae,
761 Et consanguineis abductae a partibus omnes,
762 Impete tam valido sua quaelibet in loca priva,
763 Ut vix sufficiat regio tunc ampla quietis
764 Fusa magis decies centenas mille per oras,
129069. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
mille per oras,
765 Quam fuerit, starent junctae cum corpore in uno.
766 Particulae fluido quae sunt in corpore, cum sint
767 Non adeo forti inter se compage ligatae,
768 Et nimium exiguae cum sint quoque, quippe agitari
769 Quae possint facile, et fluidum componere corpus,
770 Disjungi facile hae possunt quoque, disque sipari,
771 Et rarefieri, parvoque volare vapores
129070. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
766 Particulae fluido quae sunt in corpore, cum sint
767 Non adeo forti inter se compage ligatae,
768 Et nimium exiguae cum sint quoque, quippe agitari
769 Quae possint facile, et fluidum componere corpus,
770 Disjungi facile hae possunt quoque, disque sipari,
771 Et rarefieri, parvoque volare vapores
772 In tenues motu; nec non et frigore contra
129071. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
768 Et nimium exiguae cum sint quoque, quippe agitari
769 Quae possint facile, et fluidum componere corpus,
770 Disjungi facile hae possunt quoque, disque sipari,
771 Et rarefieri, parvoque volare vapores
772 In tenues motu; nec non et frigore contra
773 Constringi rursus parvo, et densarier una.
774 Sed quae sunt crassa et facientes corpora dura,
129072. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
769 Quae possint facile, et fluidum componere corpus,
770 Disjungi facile hae possunt quoque, disque sipari,
771 Et rarefieri, parvoque volare vapores
772 In tenues motu; nec non et frigore contra
773 Constringi rursus parvo, et densarier una.
774 Sed quae sunt crassa et facientes corpora dura,
775 Nec facile ut possint agitari proinde, nec a se
776
129073. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
770 Disjungi facile hae possunt quoque, disque sipari,
771 Et rarefieri, parvoque volare vapores
772 In tenues motu; nec non et frigore contra
773 Constringi rursus parvo, et densarier una.
774 Sed quae sunt crassa et facientes corpora dura,
775 Nec facile ut possint agitari proinde, nec a se
776
Di?elli, amplexu compactae, ut glutine forti,
129074. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sipari,
771 Et rarefieri, parvoque volare vapores
772 In tenues motu; nec non et frigore contra
773 Constringi rursus parvo, et densarier una.
774 Sed quae sunt crassa et facientes corpora dura,
775 Nec facile ut possint agitari proinde, nec a se
776
Di?elli, amplexu compactae, ut glutine forti,
777 Fortiter haerebunt, valido neque abire nisi
129075. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut possint agitari proinde, nec a se
776
Di?elli, amplexu compactae, ut glutine forti,
777 Fortiter haerebunt, valido neque abire nisi igne
778 A sese poterunt, aurarum et condere fluctus.
779 Corpora de genere hoc idcirco fixa vocarunt.
780 Scilicet haec motu rare jam facta valenti
781 Aëra conficiunt verum, longumque manentem;
129076. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
783 Particulae fuerant, semel ut sunt deinde solutae,
784 Protinus a se vi mira in spatia ampla recedunt,
785 Porro ut difficili raroque in foedera nexu
786 Conveniant, multae et coalescant corpus in unum.
787 Quippe ita servatum est, intra si vitrea septa
788 Clausa super, subter longo excipientia lymphas,
789 In queis mersa, tubo, servescere plurima rerum
129077. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
794 Quernam praecipue; clausa intervalla recenti
795 Aëre compleri servatum est protinus, inquam,
796 Submotasque locum subter, pressasque dare undas;
797 Aëra sic genitum perstare et tempore longo,
798 Condensans veniat dum causa alicunde, trahensque,
799 Sulphuris ut nidor succensi, ut fumida lampas,
800 Halitus ut calido ex animantum pectore creber.
129078. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
longo,
798 Condensans veniat dum causa alicunde, trahensque,
799 Sulphuris ut nidor succensi, ut fumida lampas,
800 Halitus ut calido ex animantum pectore creber.
801 Et quia particulae crassae magis aëris extant,
802 Avulsae crasso magis ut de corpore, quam qui
803 Consurgunt tenues liquida de mole vapores;
804 Est sua proin gravior, quam sit natura vaporum.
129079. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
803 Consurgunt tenues liquida de mole vapores;
804 Est sua proin gravior, quam sit natura vaporum.
805 Humidus immixtis persaepe vaporibus aër
806 Propterea est levior, quam siccus et aridus idem.
807 Haec etiam debet, quam dicimus, esse repellens
808 Vis, quam propter aquae possint insistere muscae,
809 Et glomerare gradus, nec uti per sicca ferantur,
129080. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aër
806 Propterea est levior, quam siccus et aridus idem.
807 Haec etiam debet, quam dicimus, esse repellens
808 Vis, quam propter aquae possint insistere muscae,
809 Et glomerare gradus, nec uti per sicca ferantur,
810 Humectos sibi habere pedes, nec rore retentos;
811 Propterea et latae vitrorum tangere sese
812 Non possint geminae facies, resupina supinae
129081. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
808 Vis, quam propter aquae possint insistere muscae,
809 Et glomerare gradus, nec uti per sicca ferantur,
810 Humectos sibi habere pedes, nec rore retentos;
811 Propterea et latae vitrorum tangere sese
812 Non possint geminae facies, resupina supinae
813 Quamlibet incumbat; proin et quoque pulveris una
814 Particulae aggestae, ut coalescant corpus in unum,
129082. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
810 Humectos sibi habere pedes, nec rore retentos;
811 Propterea et latae vitrorum tangere sese
812 Non possint geminae facies, resupina supinae
813 Quamlibet incumbat; proin et quoque pulveris una
814 Particulae aggestae, ut coalescant corpus in unum,
815 Difficile est, nisi conflentur, lymphave madescant,
816 Exhalans porro quae vero glutine jungat,
129083. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
814 Particulae aggestae, ut coalescant corpus in unum,
815 Difficile est, nisi conflentur, lymphave madescant,
816 Exhalans porro quae vero glutine jungat,
817 Vitra unde, et solidi lateres consistere possint:
818 Vim quoque propter eam duo concurrentia lata
819 Marmora vix valeant nimium nimiumque propinquo
820 Accessuque premi inter se, amplexuque teneri;
129084. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possint:
818 Vim quoque propter eam duo concurrentia lata
819 Marmora vix valeant nimium nimiumque propinquo
820 Accessuque premi inter se, amplexuque teneri;
821 Nec non et liquefacta super vix incidit aera
822 Gutta inimica undae, subito fracta omnia circum
823 Dissiliunt strepitu magno, aeraque disjiciuntur:
824 Denique propter eam vim lymphae, oleique liquores
129085. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
824 Denique propter eam vim lymphae, oleique liquores
825 Misceri nequeant, nec proinde madescere, quidquid
826 Unctum oleo est, olei aut natura pollet, uti pix,
827 Ut mollis cera, et quae caeterea pinguia multa
828 Corpora; e caelo magnus demittitur imber;
829 Ipsa volans ramove sedens contunditur ales
830 Guttis; at guttae se
129086. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
e caelo magnus demittitur imber;
829 Ipsa volans ramove sedens contunditur ales
830 Guttis; at guttae se tergo obstante rotundae
831 Devolvunt; manet et super ipsas sic quoque frondes
832 Gutta rotunda; nequit diffundi quippe repulsa.
833 Audent propterea volitantes littore mergo
834 Quaesitum praedam spumantes ire sub undas.
129087. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
841 Proin debes, sese inter, agentes addere vires,
842 Corporibusque statum mutantes. Ni repararet
843 Sese motus ab his revera, opus esset, ut omnis
844 Deficeret paulatim, et natura ipsa periret.
845 Corpora post ictum, quibus est non summa potestas
846 Exsiliendi, aliquid de motu perdere debent;
847 Nec quod perditur, affusas id transit in auras
129088. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
853 Quod quoniam fieri non cernimus, usque noventur,
854 Esto pus, hi motus aliqua vi; quod genus extat
855 Jam gravitas ipsi conjungens corpora terrae,
856 Compellensque avulsa, et terram, errantiaque alte
857 orbibus astra suis retinens, ipsosque cometas:
858 Quod genus et vis est, mirum quae partibus addit
859 Fervorem minimis, et motum, et saepe calorem:
129089. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
855 Jam gravitas ipsi conjungens corpora terrae,
856 Compellensque avulsa, et terram, errantiaque alte
857 orbibus astra suis retinens, ipsosque cometas:
858 Quod genus et vis est, mirum quae partibus addit
859 Fervorem minimis, et motum, et saepe calorem:
860 Unde salit cor, atque animantum sanguine venae
861 Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
129090. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
856 Compellensque avulsa, et terram, errantiaque alte
857 orbibus astra suis retinens, ipsosque cometas:
858 Quod genus et vis est, mirum quae partibus addit
859 Fervorem minimis, et motum, et saepe calorem:
860 Unde salit cor, atque animantum sanguine venae
861 Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
862 Unde quoque interior communis mater et altrix
129091. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
856 Compellensque avulsa, et terram, errantiaque alte
857 orbibus astra suis retinens, ipsosque cometas:
858 Quod genus et vis est, mirum quae partibus addit
859 Fervorem minimis, et motum, et saepe calorem:
860 Unde salit cor, atque animantum sanguine venae
861 Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
862 Unde quoque interior communis mater et altrix
129092. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
858 Quod genus et vis est, mirum quae partibus addit
859 Fervorem minimis, et motum, et saepe calorem:
860 Unde salit cor, atque animantum sanguine venae
861 Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
862 Unde quoque interior communis mater et altrix
863 Terra calet passim, unde ardescere corpora multa
864 Cernimus, et circum claram diffundere lucem,
129093. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
859 Fervorem minimis, et motum, et saepe calorem:
860 Unde salit cor, atque animantum sanguine venae
861 Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
862 Unde quoque interior communis mater et altrix
863 Terra calet passim, unde ardescere corpora multa
864 Cernimus, et circum claram diffundere lucem,
865 Unde et Sol almum mittit cum luce calorem.
866 Quae tu si
129094. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
venae
861 Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
862 Unde quoque interior communis mater et altrix
863 Terra calet passim, unde ardescere corpora multa
864 Cernimus, et circum claram diffundere lucem,
865 Unde et Sol almum mittit cum luce calorem.
866 Quae tu si tollas vires, motumque caloremque
867 E rebus tollas; passim Sol, Sidera, Tellus
129095. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
vitae;
862 Unde quoque interior communis mater et altrix
863 Terra calet passim, unde ardescere corpora multa
864 Cernimus, et circum claram diffundere lucem,
865 Unde et Sol almum mittit cum luce calorem.
866 Quae tu si tollas vires, motumque caloremque
867 E rebus tollas; passim Sol, Sidera, Tellus
868 Frigerent, grandes torpentes undique massae;
129096. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
has esse potentes
872 Contractis spatiis vires magis; ipsaque quanquam
873 Sensu usurpari gravitas non unius unam
874 In partem partis possit, quae parva sit, usus
875 Cedat et in nostros tractarier atque moveri
876 Perfacilis nobis, Terrae at totius in auctum
877 Ingentis, reddat nostris se clara videndam
878 Sensibus; increscit spatio tamen illa minuto.
129097. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
tractarier atque moveri
876 Perfacilis nobis, Terrae at totius in auctum
877 Ingentis, reddat nostris se clara videndam
878 Sensibus; increscit spatio tamen illa minuto.
879 Et quae non valeant se longo extendere tractu,
880 Plus crescunt spatiis Magnes pondera saxi
881 Correptis, et adhuc plus, quae vis nomine dicta est
882 Electri; pollens nimium in vicina, repellit,
129098. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
videndam
878 Sensibus; increscit spatio tamen illa minuto.
879 Et quae non valeant se longo extendere tractu,
880 Plus crescunt spatiis Magnes pondera saxi
881 Correptis, et adhuc plus, quae vis nomine dicta est
882 Electri; pollens nimium in vicina, repellit,
883 Et trahit alternis, tonat, et sua fulmina jactat:
884 Ast et adhuc tractu vis illa coacta minori est,
129099. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
extendere tractu,
880 Plus crescunt spatiis Magnes pondera saxi
881 Correptis, et adhuc plus, quae vis nomine dicta est
882 Electri; pollens nimium in vicina, repellit,
883 Et trahit alternis, tonat, et sua fulmina jactat:
884 Ast et adhuc tractu vis illa coacta minori est,
885 Quae facit aërias partes, fumosque, vaporesque
886 Exire e rebus, facit et ferventia multa
129100. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
880 Plus crescunt spatiis Magnes pondera saxi
881 Correptis, et adhuc plus, quae vis nomine dicta est
882 Electri; pollens nimium in vicina, repellit,
883 Et trahit alternis, tonat, et sua fulmina jactat:
884 Ast et adhuc tractu vis illa coacta minori est,
885 Quae facit aërias partes, fumosque, vaporesque
886 Exire e rebus, facit et ferventia multa
129101. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
saxi
881 Correptis, et adhuc plus, quae vis nomine dicta est
882 Electri; pollens nimium in vicina, repellit,
883 Et trahit alternis, tonat, et sua fulmina jactat:
884 Ast et adhuc tractu vis illa coacta minori est,
885 Quae facit aërias partes, fumosque, vaporesque
886 Exire e rebus, facit et ferventia multa
887 Inter se commixta, esse et flammantia multa,
129102. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
883 Et trahit alternis, tonat, et sua fulmina jactat:
884 Ast et adhuc tractu vis illa coacta minori est,
885 Quae facit aërias partes, fumosque, vaporesque
886 Exire e rebus, facit et ferventia multa
887 Inter se commixta, esse et flammantia multa,
888 Et multo magis idcirco, pollensque valensque est.
889 Denique pertenuis lucis vis ad gravitatem
129103. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
884 Ast et adhuc tractu vis illa coacta minori est,
885 Quae facit aërias partes, fumosque, vaporesque
886 Exire e rebus, facit et ferventia multa
887 Inter se commixta, esse et flammantia multa,
888 Et multo magis idcirco, pollensque valensque est.
889 Denique pertenuis lucis vis ad gravitatem
890 Collata, immane est, quanto pollentior extet.
129104. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa coacta minori est,
885 Quae facit aërias partes, fumosque, vaporesque
886 Exire e rebus, facit et ferventia multa
887 Inter se commixta, esse et flammantia multa,
888 Et multo magis idcirco, pollensque valensque est.
889 Denique pertenuis lucis vis ad gravitatem
890 Collata, immane est, quanto pollentior extet.
891 Hoc lucis numeros super insiluisse videbis
129105. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
est.
889 Denique pertenuis lucis vis ad gravitatem
890 Collata, immane est, quanto pollentior extet.
891 Hoc lucis numeros super insiluisse videbis
892 Ad bis quinque notas, et adhuc magis, intulit usus
893 Quae ad nos olim, cum huc immigrastis in orbem
894 Nostrum Arabes, vestras una importastis et artes,
895 Sed plus barbarie legum nocuistis et armis.
129106. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
891 Hoc lucis numeros super insiluisse videbis
892 Ad bis quinque notas, et adhuc magis, intulit usus
893 Quae ad nos olim, cum huc immigrastis in orbem
894 Nostrum Arabes, vestras una importastis et artes,
895 Sed plus barbarie legum nocuistis et armis.
896 Nam conferre queas lucis vim cum gravitate,
897 Particulae unius lucentis mobilitatem
898 Si spectes, curvosque
129107. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
892 Ad bis quinque notas, et adhuc magis, intulit usus
893 Quae ad nos olim, cum huc immigrastis in orbem
894 Nostrum Arabes, vestras una importastis et artes,
895 Sed plus barbarie legum nocuistis et armis.
896 Nam conferre queas lucis vim cum gravitate,
897 Particulae unius lucentis mobilitatem
898 Si spectes, curvosque sinus, quos efficiat illic,
899 Flectit ubi, vel
129108. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
898 Si spectes, curvosque sinus, quos efficiat illic,
899 Flectit ubi, vel frangit iter; si mobilitatem
900 Projectae spectes itidem, curvosque meatus
901 Materiae gravis, et referas res mutua utrasque.
902 Praeterea et constat spatiis se plurima in îsdem
903 Adduci raptu valido corpuscula, nullo
904 Plurima, vel contra opposita se avertere fronte.
129109. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illic,
899 Flectit ubi, vel frangit iter; si mobilitatem
900 Projectae spectes itidem, curvosque meatus
901 Materiae gravis, et referas res mutua utrasque.
902 Praeterea et constat spatiis se plurima in îsdem
903 Adduci raptu valido corpuscula, nullo
904 Plurima, vel contra opposita se avertere fronte.
905 Postremo notum claratumque hoc quoque constat,
129110. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
saepe repulsus
908 Ad regionem, ex hac vel contra illius ad oram.
909 Haec tibi sunt elementa, quibus perquirere motus
910 Naturae valeas omnes, et cuncta videre
911 Omnibus in rebus, fieri quae cernimus usquam
912 Tam varia, et variis per corpora praedita formis.
913 Ante tamen, quam cum Natura congrediaris
129111. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ad oram.
909 Haec tibi sunt elementa, quibus perquirere motus
910 Naturae valeas omnes, et cuncta videre
911 Omnibus in rebus, fieri quae cernimus usquam
912 Tam varia, et variis per corpora praedita formis.
913 Ante tamen, quam cum Natura congrediaris
914 Illius ad fontes, et rebus stamina prima
915 Ponentem aspicias; ipsa haec primordia rerum,
129112. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
911 Omnibus in rebus, fieri quae cernimus usquam
912 Tam varia, et variis per corpora praedita formis.
913 Ante tamen, quam cum Natura congrediaris
914 Illius ad fontes, et rebus stamina prima
915 Ponentem aspicias; ipsa haec primordia rerum,
916 Quaerendum est, simili num sint vi, mole, figura,
917 Atque pari, an contra diversa, dissimilique
129113. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
figura,
917 Atque pari, an contra diversa, dissimilique
918 Omnia, uti rerum diversa effingere possint.
919 Quaerendum porro est, spatiis quae debeat esse
920 In primis vis, et postremis, scilicet illis,
921 Effugiant nostros quae sensus, vel quia parva,
922 Vel contra quia magna nimis, nec adire queamus
923 Servantes infra longe, suprave locata.
129114. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
924 Jam non esse parem naturam principiorum,
925 Posse nec esse putant multi, non si velit Auctor
926 Consimiles prorsus geminas res condere; quippe
927 Desit tum ratio, quae sufficit, et geminae res
928 Discerni nequeant ullo discrimine notae;
929 Nec similis pars, quae Saturni in corpore constet,
930 Intra se quidquam, cur in Jove non sit, haberet,
931 In
129115. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in Jove non sit, haberet,
931 In Venere, in Luna; nusquam ergo posset inesse.
932 At rerum variarum alii primordia contra
933 Contendunt paria inter se potuisse creari,
934 Et similem potius Saturni in mole locatam
935 Particulam dicunt, quia sic, quae condidit, almae
936 Menti collibitum est. Ficulno quid queat esse
937 In trunco, ut Faber esse deum, quam caetera,
129116. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
malit?
938 Plurima de genere hoc parti jactantur utraque:
939 Propterea verum an tanto e certamine prodit?
940 An potius, quanquam speciem doctrina dat amplam
941 Ista sui, et magno resonat clamore per aures,
942 Fruge bona careat prorsum, infecundaque nullos
943 Proferat in lucem foetus; ita Scylla decoram
944 Frontem oculosque gerens, vultumque, et virginis ora
129117. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
941 Ista sui, et magno resonat clamore per aures,
942 Fruge bona careat prorsum, infecundaque nullos
943 Proferat in lucem foetus; ita Scylla decoram
944 Frontem oculosque gerens, vultumque, et virginis ora
945 Formosae, monstris uterum pubemque marinis
946 Cingitur: implentur latratibus omnia circum.
947 Post ergo ad sensus mentem vertere,
129118. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
959 Quam varias praefert varie conflata figuras
960 Murrhina massa, domus qua splendida, mensaque dives
961 Instruitur, quotque argentum aut induxeris aurum,
962 Quot ferrum in formas? quanta et variantia rerum
963 Visitur in pictis tabulis per templa, per aedes
964 Pulvere de mixto haud multorum nempe colorum?
965 De latere, et saxis constat, lignisque, quod ipsi
129119. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
962 Quot ferrum in formas? quanta et variantia rerum
963 Visitur in pictis tabulis per templa, per aedes
964 Pulvere de mixto haud multorum nempe colorum?
965 De latere, et saxis constat, lignisque, quod ipsi
966 Aedificant homines; tamen alta palatia surgunt,
967 Magnificaeque domus, et turres, atque tabernae,
968 Atque casae, circi, delubra, fora, amphitheatra.
129120. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
964 Pulvere de mixto haud multorum nempe colorum?
965 De latere, et saxis constat, lignisque, quod ipsi
966 Aedificant homines; tamen alta palatia surgunt,
967 Magnificaeque domus, et turres, atque tabernae,
968 Atque casae, circi, delubra, fora, amphitheatra.
969 Sena elementa quater, quotquot sunt, omnibus usquam
970 Sufficiunt verbis, quotquot sermone sonoque
129121. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
amphitheatra.
969 Sena elementa quater, quotquot sunt, omnibus usquam
970 Sufficiunt verbis, quotquot sermone sonoque
971 Expressere homines diverso, ubicumque locati;
972 Et tot concentus melici discrimina quae sunt,
973 Ex intervallis paucis venere sonorum.
974 Non igitur mirum videatur corpora mundi
975 Cuncta a principiis vel paucis posse, vel uno
129122. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
978 Fibrarum impulsus diverso sensiferarum,
979 Qui vario tantum a motu, variaque figura
980 Extra corporibus de cunctis possit oriri,
981 Unde coloratae varie res sint, et odorae,
982 Et sapidae, duraeque, et molles, atque sonorae.
983 His facile adversam rationem evertere possis.
984 Verum ut percipias multo dare
129123. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
impulsus diverso sensiferarum,
979 Qui vario tantum a motu, variaque figura
980 Extra corporibus de cunctis possit oriri,
981 Unde coloratae varie res sint, et odorae,
982 Et sapidae, duraeque, et molles, atque sonorae.
983 His facile adversam rationem evertere possis.
984 Verum ut percipias multo dare certius istis
129124. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
979 Qui vario tantum a motu, variaque figura
980 Extra corporibus de cunctis possit oriri,
981 Unde coloratae varie res sint, et odorae,
982 Et sapidae, duraeque, et molles, atque sonorae.
983 His facile adversam rationem evertere possis.
984 Verum ut percipias multo dare certius istis
985 Naturam indicium, sat
129125. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1005 Quisque sibi constat semper par, marmora semper
1006 Dura, nitens adamas, atque aurum fusile flammis.
1007 Quidquid dissimile est, coge unam in partem, aliamque,
1008 Quodcumque est simile, et confer; jam protinus istam
1009 Agnosces longe longeque excedere partem
1010 Quovis in rerum genere uno; affectat eandem
1011 Hanc igitur Natura viam; et quod distrahit inde,
129126. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1008 Quodcumque est simile, et confer; jam protinus istam
1009 Agnosces longe longeque excedere partem
1010 Quovis in rerum genere uno; affectat eandem
1011 Hanc igitur Natura viam; et quod distrahit inde,
1012 Opposita propriis veniens ab origine jussis
1013 Perfert, cum nequeat fundo mala gramina ab omni e-
1014 Vellere, quandoquidem est horum infinita propago.
129127. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1014 Vellere, quandoquidem est horum infinita propago.
1015 Hac ergo potius ratione est conjiciendum,
1016 Cum genere in quovis videamus tendere ad unum
1017 Naturam, genera et rerum distantia pauca
1018 Cum sint prae humero cunctarum, haec ipsaque pauca
1019 Cum vel adhuc magis exiguo discrimine distent
1020 Inter se, si sint domita igne, solutaque magno,
129128. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pauca
1018 Cum sint prae humero cunctarum, haec ipsaque pauca
1019 Cum vel adhuc magis exiguo discrimine distent
1020 Inter se, si sint domita igne, solutaque magno,
1021 Et prope conveniant, si, quo licet, usque resolvas;
1022 Si vel adhuc infra nostra delabier arte
1023 Jam liceat, tum quae poterunt minima esse videri.
129129. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
resolvas;
1022 Si vel adhuc infra nostra delabier arte
1023 Jam liceat, tum quae poterunt minima esse videri.
1024 Ad simplex aliquid descendent, forsan et unum,
1025 Postremo, quod det rebus fundamina cunctis.
1026 Progrediens ita nos Natura inducit ad unum.
1027 Propterea visus rationes reddere privas
1028 Privarum rerum
129130. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1027 Propterea visus rationes reddere privas
1028 Privarum rerum labor irritus esse; putatum
1029 Atque ideo est rerum cunctarum, non nisi pauca
1030 Vestigenda animo, quantum licet, et statuenda
1031 Principia, atque omnem naturam esse huc referendam.
1032 jam tria revera sunt primum arrepta elementa,
1033 Tres positae vires, fieri queis cuncta videbant,
129131. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1031 Principia, atque omnem naturam esse huc referendam.
1032 jam tria revera sunt primum arrepta elementa,
1033 Tres positae vires, fieri queis cuncta videbant,
1034 Vis gravium rerum, et ferventum, et vis coëuntum.
1035 Est ut materiem rerum diffusa per omnem
1036 Vis gravium, sic et coeuntum, at proditur ista
1037 Exiguo in spatio, ad contactum fortior usque,
129132. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Principia, atque omnem naturam esse huc referendam.
1032 jam tria revera sunt primum arrepta elementa,
1033 Tres positae vires, fieri queis cuncta videbant,
1034 Vis gravium rerum, et ferventum, et vis coëuntum.
1035 Est ut materiem rerum diffusa per omnem
1036 Vis gravium, sic et coeuntum, at proditur ista
1037 Exiguo in spatio, ad contactum fortior usque,
1038 Et
129133. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1033 Tres positae vires, fieri queis cuncta videbant,
1034 Vis gravium rerum, et ferventum, et vis coëuntum.
1035 Est ut materiem rerum diffusa per omnem
1036 Vis gravium, sic et coeuntum, at proditur ista
1037 Exiguo in spatio, ad contactum fortior usque,
1038 Et tanto magis in contactu, ubi maxima, praestans,
1039 Non quater, aut decies videatur, at infinite
129134. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et vis coëuntum.
1035 Est ut materiem rerum diffusa per omnem
1036 Vis gravium, sic et coeuntum, at proditur ista
1037 Exiguo in spatio, ad contactum fortior usque,
1038 Et tanto magis in contactu, ubi maxima, praestans,
1039 Non quater, aut decies videatur, at infinite
1040 Ut gravitatis, item in contactu, vincere vires:
1041 Laxius idcirco, aut haerere tenacius
129135. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
compostas partibus esse,
1049 Quae non se punctis, sed totis frontibus apte
1050 Contingant, nullo intersepto prorsus inani;
1051 Infinita ideo conjunctae vi teneantur,
1052 Et restent avellere se tentantibus extra.
1053 Nulla ergo primae possint ratione secari
1054 Particulae, nunquam molem, aut mutare figuram,
1055 In mundo quod opus formas erat ad retinendas
129136. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aut mutare figuram,
1055 In mundo quod opus formas erat ad retinendas
1056 Perpetuas; nam si verti haec primordia quissent,
1057 Exorientia ab his deberent omnia verti,
1058 Et non perstarent, nec terra, nec unda, nec aër,
1059 Nec lux, ut fuerant, neque caetera corpora vulgo,
1060 Antiquae sua nec servarent munera formae.
129137. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1063 Compactae longe primis minus, atque tenaces,
1064 Utpote se punctis tangentes tenuibus, at non
1065 Idcirco non compactae, longeque tenaces;
1066 Quandoquidem pro mole et sunt ea plurima puncta,
1067 Et qua contingi non possunt, sunt tamen omnes
1068 Vicinae inter se frontes, pollentque trahendo.
1069 Tertium ad his porro consurgere particularum
129138. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
atque tenaces,
1064 Utpote se punctis tangentes tenuibus, at non
1065 Idcirco non compactae, longeque tenaces;
1066 Quandoquidem pro mole et sunt ea plurima puncta,
1067 Et qua contingi non possunt, sunt tamen omnes
1068 Vicinae inter se frontes, pollentque trahendo.
1069 Tertium ad his porro consurgere particularum
1070 Conjunctis genus haud tam durum, conque
129139. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ferre
1078 Fervorem, non, qua constet ratione, docemur:
1079 Sed quia sit motu fervor, mediisque tenetur
1080 Rerum in particulis, magnas inter minimasque
1081 Scilicet, et gravium quae rerum, et quae coëuntum,
1082 Ut docui, fines stant intra, proin quoque visum
1083 In mediis queisdam spatiis agnoscere certas
1084 Esse repellentes vires, atque esse trahentes;
129140. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1078 Fervorem, non, qua constet ratione, docemur:
1079 Sed quia sit motu fervor, mediisque tenetur
1080 Rerum in particulis, magnas inter minimasque
1081 Scilicet, et gravium quae rerum, et quae coëuntum,
1082 Ut docui, fines stant intra, proin quoque visum
1083 In mediis queisdam spatiis agnoscere certas
1084 Esse repellentes vires, atque esse trahentes;
129141. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
trahentes;
1085 Inde queant motu partes turbante agitari,
1086 Qui secus haud certe constet, nam sola repellens
1087 Vis subito quasvis procul in spatia ampla fugaret,
1088 Et vis sola trahens densaret corpus in unum.
1089 Proin non haec rerum, gravium velut, et coëuntum,
1090 Aeque materiem vis est diffusa per omnem,
1091 Ast agitat varie variam, neque corpore constat
129142. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Qui secus haud certe constet, nam sola repellens
1087 Vis subito quasvis procul in spatia ampla fugaret,
1088 Et vis sola trahens densaret corpus in unum.
1089 Proin non haec rerum, gravium velut, et coëuntum,
1090 Aeque materiem vis est diffusa per omnem,
1091 Ast agitat varie variam, neque corpore constat
1092 Mutato: fervet subito hoc cum corpore corpus
1093 Hoc
129143. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1100 Evictum certa quin nec ratione probamus,
1101 Constet an in rebus; sed fors existere tantum
1102 Propterea dicta est, possint haerescere partes
1103 Ut minimae inter se, in solidum et durescere corpus;
1104 Nec nisi sit vis magna trahens, potuisse videntur
1105 Aptari partes, et necti; glutine quonam
1106 Ipsa quies proprio valeat, res prorsus inermis,
129144. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1102 Propterea dicta est, possint haerescere partes
1103 Ut minimae inter se, in solidum et durescere corpus;
1104 Nec nisi sit vis magna trahens, potuisse videntur
1105 Aptari partes, et necti; glutine quonam
1106 Ipsa quies proprio valeat, res prorsus inermis,
1107 Quippe quietem aliqui nexus hos nectere rentur?
1108 Impulsam partem num pars postica sequetur
129145. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ante
1110 Utraque? Ramosis num sint elementa figuris
1111 Porro, atque hamatis, possint ut nectier una?
1112 Ipsa forent at cur durata elementa, quid ipsos
1113 Efficit et ramos restare, hamosque rigere?
1114 At non haec ratio firmari hinc nostra valebit,
1115 Quod, quaecumque alia est, nullo consistere possit,
1116 Quin quassata ruat, nisu, nec, mutua partes
129146. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1130 Haud equidem pugnem non plus durescere parvas
1131 Particulas, magni quam crassum corporis augmen;
1132 At clare evictum pugnem non esse, minora
1133 Intervalla ubi sunt, magis et contactibus ipsis
1134 Res ubi continuae; duri plus esse rigoris.
1135 Et quamvis solidae naturae continuatae
1136 Notities nostra consurgat mente, suisque
129147. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
corporis augmen;
1132 At clare evictum pugnem non esse, minora
1133 Intervalla ubi sunt, magis et contactibus ipsis
1134 Res ubi continuae; duri plus esse rigoris.
1135 Et quamvis solidae naturae continuatae
1136 Notities nostra consurgat mente, suisque
1137 Corpora particulis tangentibus esse coorta
1138 Credamus
129148. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1147 Implicitusque; viget pro cunctis unus in omni
1148 Corpore diffusus tactus, tactuque moventur.
1149 Commotaeque manus, aliique obstantia circum
1150 Senserunt artus, interque obstantia, et artus
1151 Perceptum nihil est luctantes esse; sed artus
1152 Objectis rebus contingier, inque pediri.
1153 Notitia hinc animo prima insinuata recenti est,
1154 Non
129149. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1156 .Multis deinde modis repetita haec una eademque
1157 Notitia est animo, cum nondum luce moveri
1158 Inciperet, nec odore, sonoque, sapore nec ullo,
1159 Atque insculpta alte sola, et cum corpore nexu
1160 Conjuncta invicto, ut disjungi nesciat unquam a
1161 Corpore; proin omnis natura haec corporis una est:
1162 Illas res alias post hanc in corpore sensu
129150. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
a
1161 Corpore; proin omnis natura haec corporis una est:
1162 Illas res alias post hanc in corpore sensu
1163 Perceptas vario, naturae ut scilicet ipsi
1164 Haerentes, et abire illinc, et posse redire
1165 Corporeo sine discidio, at perstante putatum est
1166 Natura. Sed post quaedam coepere recudi
1167 Paulum notitiae, ut doctrinis excoluerunt
129151. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1161 Corpore; proin omnis natura haec corporis una est:
1162 Illas res alias post hanc in corpore sensu
1163 Perceptas vario, naturae ut scilicet ipsi
1164 Haerentes, et abire illinc, et posse redire
1165 Corporeo sine discidio, at perstante putatum est
1166 Natura. Sed post quaedam coepere recudi
1167 Paulum notitiae, ut doctrinis excoluerunt
1168 Sese
129152. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
possis,
1178 Undique cur vitrum lux permeat, atque adamantem.
1179 Sic quod continuum rimis per dura sine ullis
1180 Corpora distendi rebamur, luce meante
1181 Sublatum est; et ubique patet via pervia luci.
1182 At quia nil pugnare repertum est, haud penetrari
1183 Corpora remur adhuc (quod primum est mente receptum)
1184 Particularum ipso in contactu: at corpora eodem
129153. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1197 Haud jam tecta minus, montesque, urbesque, videre.
1198 In minimis nunc si spatiis sit forte repulsus
1199 Ingens materiae punctorum, sed minuatur
1200 Protinus ut tractu paulum aucto, et desinat, atque
1201 Vertat se in raptum subito, patet abfore verum
1202 Contactum a punctis, at partes partibus esse
1203 Non minus in spatiis haesuras, ut modo, parvis.
129154. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1208 Quae vetat, ut possint accedere conjungique;
1209 Contra at dimotis paulum, vis excita surgit
1210 Magna trahens, nec abire sinit de limite noto.
1211 Uno proin moto puncto, moveatur et alterum.
1212 Sic admota manus lapidi cum finibus illis
1213 Jam stetit, ad sensus spatium non accidit illud,
1214 Quod superest, ac tum tentanti
129155. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1213 Jam stetit, ad sensus spatium non accidit illud,
1214 Quod superest, ac tum tentanti ultra ire negatur
1215 Pellentes propter vires; proin exagitantur
1216 Fibrae, et commoti sensus, perculsaque sensu
1217 Mens, ut si lapidem revera tangeret ipsum.
1218 An pacto hoc tenues in duro corpore partes
1219 Haerescant, porro quaeremus; nunc manifestum
129156. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
revera tangeret ipsum.
1218 An pacto hoc tenues in duro corpore partes
1219 Haerescant, porro quaeremus; nunc manifestum
1220 Hoc pateat, compage ex ipsa particularum,
1221 Et qua duritie sunt praedita corpora, certam
1222 Muniri non posse viam ad tangentia sese
1223 Puncta, nec ad summos his in contactibus inter
1224 Se raptus. Non mens hic tuto haerescere possit.
129157. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1223 Puncta, nec ad summos his in contactibus inter
1224 Se raptus. Non mens hic tuto haerescere possit.
1225 At, magis accedunt quo multa, tenacius haerent,
1226 Pluribus et quo inter se partibus attinguntur:
1227 Laevia sic facias duo marmora lata premendo
1228 Contactus ire ad crebros, validisque teneri
1229 Viribus inter se, quae longe increscere rursus,
129158. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1231 Sic vivum argentum jam crassis aëris auris
1232 Purgatum sublime queas suspendere longo
1233 In vitro plus, quam externo quod cum aëre possit
1234 Librari; sic saepe altum et sub fornice vitri
1235 Omnibus exhausto suspendas aëris auris.
1236 auris si libretur idem, vix praeterit alte
1237 Ter denos digitos; decies ac scandere visum est
129159. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1252 Vix queat in mentem, vim magni ponderis illam
1253 Quamlibet angusto in vitro vi posse trahentum
1254 Vinci ad se laterum), num fiat proinde, ut in ipso
1255 existat raptus contactu, et particularum
1256 Num sic excludas cuncta intervalla, minutis
1257 Quin nequeat vel adhuc istis prodire repulsus?
1258 Quandoquidem cum sunt illis in finibus inter
129160. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1272 Extendi vires contactum prorsus ad ipsum;
1273 Namque eadem fiant etiam, si forte repulsus
1274 Ipsa in vicina nimium regione locetur.
1275 At si vestiges rem funditus, et rationis
1276 Recto calle mees, contactu posse sine ullo
1277 Constare haec melius cognosces corpora, uti sunt,
1278 Nec partes haerere minus, nec proin penetrari;
129161. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1290 Contentus cessasset, in otia tuta recedens;
1291 Scilicet ipse suum pergendo continuasset
1292 Hac iter; ut densam per sylvam si voluisset
1293 Spinas disjicere, et ramos removere, comasque
1294 Obstantes, via se monstrasset lata patensque,
1295 Qua properans penetrasset ad ultima Naturaï.
1296 Et quisnam vires illas, quibus ad Erymanthus,
129162. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
si voluisset
1293 Spinas disjicere, et ramos removere, comasque
1294 Obstantes, via se monstrasset lata patensque,
1295 Qua properans penetrasset ad ultima Naturaï.
1296 Et quisnam vires illas, quibus ad Erymanthus,
1297 Lernave, Stymphalusve, jugis vel Maenalus altis
1298 Pacatus, domita et totum portenta per orbem,
1299 Herculeas vires reprendat, et inclyta gesta,
129163. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1295 Qua properans penetrasset ad ultima Naturaï.
1296 Et quisnam vires illas, quibus ad Erymanthus,
1297 Lernave, Stymphalusve, jugis vel Maenalus altis
1298 Pacatus, domita et totum portenta per orbem,
1299 Herculeas vires reprendat, et inclyta gesta,
1300 Evexit queis se cognata ad sidera virtus,
1301 Si quid et, Aegides possit quod vincere, restet?
129164. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1296 Et quisnam vires illas, quibus ad Erymanthus,
1297 Lernave, Stymphalusve, jugis vel Maenalus altis
1298 Pacatus, domita et totum portenta per orbem,
1299 Herculeas vires reprendat, et inclyta gesta,
1300 Evexit queis se cognata ad sidera virtus,
1301 Si quid et, Aegides possit quod vincere, restet?
1302 Processit per nota pedum vestigia, jamque
1303 Hoc
129165. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
altis
1298 Pacatus, domita et totum portenta per orbem,
1299 Herculeas vires reprendat, et inclyta gesta,
1300 Evexit queis se cognata ad sidera virtus,
1301 Si quid et, Aegides possit quod vincere, restet?
1302 Processit per nota pedum vestigia, jamque
1303 Hoc alter patefecit iter; discedere visa
1304 Protinus ante oculos loca caeca horrentia nocte;
129166. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1314 Propterea late posthac memorabere nomen.
1315 Jamque agite, extremum hunc Musae perferte laborem,
1316 Vulgantemque mei Civis me inventa per orbem
1317 Ejus ab ore hausta, et mihi pectore credita amico
1318 Laetae ad Parnassi supremum attollite culmen,
1319 Et facite, ut tacitum pertentent gaudia pectus,
1320 Cum leget ipse sua, et quoque tum probet, et mihi plaudat.
129167. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
laborem,
1316 Vulgantemque mei Civis me inventa per orbem
1317 Ejus ab ore hausta, et mihi pectore credita amico
1318 Laetae ad Parnassi supremum attollite culmen,
1319 Et facite, ut tacitum pertentent gaudia pectus,
1320 Cum leget ipse sua, et quoque tum probet, et mihi plaudat.
1321 Principio cum quid molitur daedala rerum
1322 Natura, ire gradus assueta est usque per
129168. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1317 Ejus ab ore hausta, et mihi pectore credita amico
1318 Laetae ad Parnassi supremum attollite culmen,
1319 Et facite, ut tacitum pertentent gaudia pectus,
1320 Cum leget ipse sua, et quoque tum probet, et mihi plaudat.
1321 Principio cum quid molitur daedala rerum
1322 Natura, ire gradus assueta est usque per omnes;
1323 Nec queat extemplo se magno immittere saltu,
129169. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ab ore hausta, et mihi pectore credita amico
1318 Laetae ad Parnassi supremum attollite culmen,
1319 Et facite, ut tacitum pertentent gaudia pectus,
1320 Cum leget ipse sua, et quoque tum probet, et mihi plaudat.
1321 Principio cum quid molitur daedala rerum
1322 Natura, ire gradus assueta est usque per omnes;
1323 Nec queat extemplo se magno immittere saltu,
129170. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1321 Principio cum quid molitur daedala rerum
1322 Natura, ire gradus assueta est usque per omnes;
1323 Nec queat extemplo se magno immittere saltu,
1324 Paulatim sed progreditur gravis et pedetentim;
1325 Scilicet augeri aut minui res quasque videmus
1326 Continua ratione, neque unum acquirier auctum
1327 Ex alio, quin per medios sit
129171. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
inducimur ipsa
1329 Omnibus in rebus, quantovis tempore quas est
1330 Cernere mutari: gemina non altior ulna
1331 Arbor in ingentes protento stipite ramos
1332 Crescit, et una nemus fit denique; tempore certo
1333 Interea mediam molem quamcumque subivit.
1334 Non valeat candens ferrum a fornace, rigentis
1335 Aëris expostum flabris frigere, tepescat
129172. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1334 Non valeat candens ferrum a fornace, rigentis
1335 Aëris expostum flabris frigere, tepescat
1336 Ni prius, immissum gelidis vel fluminis undis:
1337 Perque gradus varii veniunt, abeunt et odores:
1338 Paulatimque ingens sonitus vanescit in auris:
1339 Atque gravis lapidis paulatim mobilitas se
1340 Auget, vel carpit, dum desilit ille, salitve.
1341 Sic
129173. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
se
1340 Auget, vel carpit, dum desilit ille, salitve.
1341 Sic quoque quid possit loca commutare remota,
1342 Quin loca progressa convisat continuato
1343 Intercepta?quid et distantia saecula jungat
1344 Durando, mediis fuerit quin omnibus annis?
1345 Quo vertas te cumque, genus permulta videbis
1346 Hoc exempla, ratamque vigere per omnia legem.
129174. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
saecula jungat
1344 Durando, mediis fuerit quin omnibus annis?
1345 Quo vertas te cumque, genus permulta videbis
1346 Hoc exempla, ratamque vigere per omnia legem.
1347 Quin et si nostros recti pravique potentes
1348 Contemplere animos; subito virtute nitere
1349 Opposita vitiis longum stabulantibus intus,
1350 Non erit, ut possint, neque contra pessimus ullus
129175. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1359 Seu quoque per spiras accedens semper ad unum
1360 Punctum aliquod, semperque una a regione recedens,
1361 Sive per infinita extendens se loca ramis
1362 Productis, ex infinito et saepe reductis
1363 Aut hinc aut illinc: ductus non rumpitur usquam,
1364 Non perit, atque locis oritur nec deinde remotis
1365 Diversus; nullis per
129176. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Non perit, atque locis oritur nec deinde remotis
1365 Diversus; nullis per sese sistitur oris,
1366 Quin eat, aut redeat vel ab ista parte, vel illa.
1367 Eductae quodcumque viae est tum munus, et ipsi
1368 Quae res cumque fuat conjunctaque nexaque, debet
1369 Sic quoque vel minui vel crescere, nec dare saltus;
1370 Quod genus est quoddam circa punctum revolutus
129177. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ipsi
1368 Quae res cumque fuat conjunctaque nexaque, debet
1369 Sic quoque vel minui vel crescere, nec dare saltus;
1370 Quod genus est quoddam circa punctum revolutus
1371 Et curvas tractus recta distentus ad oras,
1372 Curvataeque viae flexus sinus, et plaga, motus
1373 In quam dirigitur, nec non et caetera quotquot
1374 Munera sunt, regione locorum pro variata.
129178. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1369 Sic quoque vel minui vel crescere, nec dare saltus;
1370 Quod genus est quoddam circa punctum revolutus
1371 Et curvas tractus recta distentus ad oras,
1372 Curvataeque viae flexus sinus, et plaga, motus
1373 In quam dirigitur, nec non et caetera quotquot
1374 Munera sunt, regione locorum pro variata.
1375 At sunt, quae legi possunt inimica videri:
1376 Quod
129179. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1370 Quod genus est quoddam circa punctum revolutus
1371 Et curvas tractus recta distentus ad oras,
1372 Curvataeque viae flexus sinus, et plaga, motus
1373 In quam dirigitur, nec non et caetera quotquot
1374 Munera sunt, regione locorum pro variata.
1375 At sunt, quae legi possunt inimica videri:
1376 Quod genus esse putes crescentes vere tepenti,
1377 Et
129180. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et caetera quotquot
1374 Munera sunt, regione locorum pro variata.
1375 At sunt, quae legi possunt inimica videri:
1376 Quod genus esse putes crescentes vere tepenti,
1377 Et tabescentes autumni tempore luces;
1378 Nam quae lux sequitur, certa horae parte priorem
1379 Exsuperat, contra sive exsuperatur ab illa;
1380 Nec discrimina itum est per temporis omnia, quae sunt
129181. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1378 Nam quae lux sequitur, certa horae parte priorem
1379 Exsuperat, contra sive exsuperatur ab illa;
1380 Nec discrimina itum est per temporis omnia, quae sunt
1381 In medio infinita, tot et sine fine dierum.
1382 Revera at series est infinita dierum
1383 In medio, totidem et constant discrimina vera,
1384 Namque tua e regione dies vertuntur in omnem
129182. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1380 Nec discrimina itum est per temporis omnia, quae sunt
1381 In medio infinita, tot et sine fine dierum.
1382 Revera at series est infinita dierum
1383 In medio, totidem et constant discrimina vera,
1384 Namque tua e regione dies vertuntur in omnem
1385 Circum continuo terram; et diversa per orbem
1386 Diversos habuere dies loca cuncta, tuam dum
129183. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1382 Revera at series est infinita dierum
1383 In medio, totidem et constant discrimina vera,
1384 Namque tua e regione dies vertuntur in omnem
1385 Circum continuo terram; et diversa per orbem
1386 Diversos habuere dies loca cuncta, tuam dum
1387 Ultimus illustret regionem ex omnibus illis
1388 Prorsum infinitis, quem quod succedere primo
129184. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
consistere ripa.
1396 Sic cum succendis congesti pulveris alta
1397 Sub terra cumulos graveolenti sulphure foeti,
1398 Nec mora, cum tonitru pernix rapit omnia flamma;
1399 Et facit ingentes murorum dira ruinas;
1400 At quamvis videatur, in uno temporis istud,
1401 Non erit, ut fiat momento, namque propinqua
1402 Pars prius
129185. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1400 At quamvis videatur, in uno temporis istud,
1401 Non erit, ut fiat momento, namque propinqua
1402 Pars prius arripiet flammam, pars altera porro, et
1403 Altera, perque gradus celeres vis pulveris omnis
1404 Extemplo; primoque ipsae ut flammescere partes
1405 Incipiunt, dilatari nituntur, et ante
1406 Vastas disjiciunt
129186. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1402 Pars prius arripiet flammam, pars altera porro, et
1403 Altera, perque gradus celeres vis pulveris omnis
1404 Extemplo; primoque ipsae ut flammescere partes
1405 Incipiunt, dilatari nituntur, et ante
1406 Vastas disjiciunt non moles, edita vis est
1407 Quam magna a multis sese in spatia ampla ferendi.
1408 Imum vix aperis lymphis in vase foramen
1409 Contentis
129187. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pondus
1415 Continuo impellit; fuga crevit protinus ingens
1416 A minimo incipiens motu; incrementa tueri
1417 Non licet, usque adeo celeri ratione genuntur.
1418 Evolat et subito sic arcu excussa sagitta
1419 Fortiter intento, seseque in nubila condit.
1420 Cunctis rebus in his omnem secludere saltum
1421 Possis, quandoquidem tam parvo tempore fiunt,
129188. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1429 Improvisa licet, cognosces, mente, revolvas
1430 Si memori, quae dicta super, sentire propinqui,
1431 At non contacti, lucem vim corporis, atque
1432 Incipere inflecti ex illo, et signare meatus
1433 Incurvos, queis paulatim defertur ad illam,
1434 Qua dein progreditur, regionem, et mobilitatem.
1435 Sentiri ut parvae moles, sic tempora parva
1436 A
129189. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1431 At non contacti, lucem vim corporis, atque
1432 Incipere inflecti ex illo, et signare meatus
1433 Incurvos, queis paulatim defertur ad illam,
1434 Qua dein progreditur, regionem, et mobilitatem.
1435 Sentiri ut parvae moles, sic tempora parva
1436 A nobis nequeunt, quantumvis partibus infra
1437 Sint infinitis, neque sint ea parva profecto
1438 In
129190. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nostris sed sensibus, ut quoque parva
1439 Corpora plurima sunt, pedibus collata, vel ulnis;
1440 Metiri nostro nam corpore corpora suemus
1441 Cuncta, et res nostro quoque cunctas ducere sensu.
1442 Propterea immensum Mundi est hoc Omne, quod omnes
1443 Mensuras superat nostras, longeque recedit
1444 Omni a notitia mentis quoque, forsan at ipsum
129191. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1448 Detegimus tantum quam vitro transpicimusque,
1449 Ipsa quidem esse sibi non parva mole videtur:
1450 Exigua est ingens sibi mundus gleba, ibi pugnat,
1451 It peregre, et populi divisae ibi sunt ditiones
1452 Innumeri longe positae, inter seque remotae.
1453 Fors et adhuc constant genera infra multa animantum,
1454 Quae neque ab his valeant tam parvis parvula cerni,
129192. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1450 Exigua est ingens sibi mundus gleba, ibi pugnat,
1451 It peregre, et populi divisae ibi sunt ditiones
1452 Innumeri longe positae, inter seque remotae.
1453 Fors et adhuc constant genera infra multa animantum,
1454 Quae neque ab his valeant tam parvis parvula cerni,
1455 Quaeque sibi, ut nobis nos, possint magna videri.
1456 Hac ratione potes quoque longum dicere
129193. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1460 Dum cita mente volat, momentumque efficit unum,
1461 Innumeras aliis animantum in mentibus ire
1462 Seorsum notitias posse atque redire putandum est,
1463 Nostrum et momentum proin aevum immane videri.
1464 Propterea non est, quanquam mutantur in ictu
1465 Plurima perceleri, mutari ut plurima saltu
1466 Credas; at peragi pedetentim cuncta rearis,
129194. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
saltu
1466 Credas; at peragi pedetentim cuncta rearis,
1467 Crescere vel minui pedetentim, cernimus usquam
1468 Quae nos in rebus, capere incrementa, revolvi
1469 Porro et per damna; et pedetentim mobilitatem
1470 Proin quoque vel minui vel crescere, posse neque omne
1471 Protinus extingui, quin cuncta impendia, quae sunt
1472 In medio, subeat paulatim, posse neque
129195. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1466 Credas; at peragi pedetentim cuncta rearis,
1467 Crescere vel minui pedetentim, cernimus usquam
1468 Quae nos in rebus, capere incrementa, revolvi
1469 Porro et per damna; et pedetentim mobilitatem
1470 Proin quoque vel minui vel crescere, posse neque omne
1471 Protinus extingui, quin cuncta impendia, quae sunt
1472 In medio, subeat paulatim, posse neque omnem
129196. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnem
1473 Protinus enasci, quin per compendia cuncta
1474 Transeat, atque gradus medios discurrat in omnes.
1475 Huic ut principio subjuncto fidere certus
1476 Si potes (et cur non possis, huc undique rebus
1477 Omnibus inductus servatis?), cuncta profecto
1478 Caetera, quae jam cumque fuant, manifesta patebunt,
1479 Cunctaque jam certa ratione educere pronum est.
129197. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pronum est.
1480 Concipe proin geminum corpus, praedura rigescat
1481 Cui natura utrique, velut corpuscula prima,
1482 Quae multi adscivere, rigent, et utrumque sub unam
1483 Impulsum properet regionem, ast ocyus illud
1484 Duplo, quod sequitur, tandem ut contingere fingas,
1485 Et sibi praecurrens conjungere, protinus no
129198. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
prima,
1482 Quae multi adscivere, rigent, et utrumque sub unam
1483 Impulsum properet regionem, ast ocyus illud
1484 Duplo, quod sequitur, tandem ut contingere fingas,
1485 Et sibi praecurrens conjungere, protinus no
1486 Plagae in momento, in contactu scilicet ipso,
1487 Esset opus, quodam ut mutaret mobilitatem
1488 Saltu urumque suam; nam pergere, quod sequeretur,
129199. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
saltum, haec durissima multi
1508 Corpora secludunt a rebus: mollia dicunt
1509 Esse ea; mutatum vi vel reparantia formam;
1510 Paulatim nam sic impulsus excipiantur,
1511 Et dum contactae pergunt concedere frontes,
1512 Fiat, mobilitas pedetentim ut corpore toto,
1513 Omnes perque gradus mutetur: sic quoque sese
1514 Jam facili rentur ratione hoc prendere, quare
129200. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
alte
1530 Delapsum exiguum corpus nec vitrea saepe
1531 Tenuia disrumpat casu sola, pondere magno
1532 Quae super imposito, tantumque premente videmus
1533 Rumpier interdum, et dispergi in fragmina mille.
1534 His ita subjunctis, cum non sint corpora, dicunt,
1535 Dura, haud imprimitur tota uno tempore plaga,
1536 Ni primis in particulis minimisque, sub ictu
129201. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1534 His ita subjunctis, cum non sint corpora, dicunt,
1535 Dura, haud imprimitur tota uno tempore plaga,
1536 Ni primis in particulis minimisque, sub ictu
1537 Quae tum paulatim cedendo, et percutientis
1538 Carpendo nimiam vim corporis, efficiunt, sit
1539 Haud sic effugiunt saltum tamen, omnibus esse
1540 Qui si in particulis nequeat simul, attamen ipsa
129202. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
omnibus esse
1540 Qui si in particulis nequeat simul, attamen ipsa
1541 Primarum nequeat non esse in particularum
1542 Suprema facie, quae toto impellitur ictu,
1543 Mutat et extemplo, quaecumque est, mobilitatem;
1544 Namque aliud corpus penetrando frons subisset
1545 Suprema haec primis contactibus, isset et ultra;
1546 Quod quia non valeat fieri, discrimen, id omne
129203. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1542 Suprema facie, quae toto impellitur ictu,
1543 Mutat et extemplo, quaecumque est, mobilitatem;
1544 Namque aliud corpus penetrando frons subisset
1545 Suprema haec primis contactibus, isset et ultra;
1546 Quod quia non valeat fieri, discrimen, id omne
1547 Mobilitatis, oportet, uti vanescat in ictu.
1548 Propterea dispar nequeat Natura videri
1549 Cum sibi, nec
129204. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
negabis,
1570 Quae sunt infinita ultra, discrimina posse;
1571 Ipsa minus deberet enim quin tollere eorum
1572 Quam prius, idcirco, brevius quod tempus agendi est,
1573 Et breviore minus fit temporis intervallo.
1574 Ergo tempore quo fieret contactus utrinque,
1575 Certum aliquid superaret eo e discrimine, tolli
1576 Quod tum deberet momento temporis uno.
129205. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1592 Sic opus est demum vires has, ante trahentes,
1593 Pellentes fieri versa regione movendi;
1594 Proin opus est quendam in medio consistere limitem
1595 Inter utramque plagam. Quin et consistere limes
1596 Non simplex queat hic; nam cum per multa, priusquam
1597 Essent in tenues aurarum versa vapores,
1598 Corpora, viderimus vi
129206. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
versa vapores,
1598 Corpora, viderimus vi magna haerere trahente
1599 Particulas, post disjungi pellente vicissim;
1600 Terno opus est saltem mutari limite vires,
1601 Et quo particulas sit transitus a gravitate
1602 Sese ad pellentes aurarum, quoque tenacem
1603 Transitus ad nexum sit ab auris, quoque tenaci
1604 A nexu ad summum hunc infinitumque repulsum.
129207. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Transitus ad nexum sit ab auris, quoque tenaci
1604 A nexu ad summum hunc infinitumque repulsum.
1605 Multa expendendo quin mollia corpora, multos
1606 Transgressus, genus hoc, reperire licebit, et ipsa
1607 Limitum item loca multa, quibus mutarier inter
1608 Se vires debent alternis; corpora namque
1609 Mollia si tentes premere et densare, manebunt
1610 Immota,
129208. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1606 Transgressus, genus hoc, reperire licebit, et ipsa
1607 Limitum item loca multa, quibus mutarier inter
1608 Se vires debent alternis; corpora namque
1609 Mollia si tentes premere et densare, manebunt
1610 Immota, ulteriusque coire negantia demum
1611 In sese, vario proin cum densata modo sint
1612 Plurima, cumque locis diversis particulae stent
129209. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1610 Immota, ulteriusque coire negantia demum
1611 In sese, vario proin cum densata modo sint
1612 Plurima, cumque locis diversis particulae stent
1613 Immotae spatiisque; loca et spatia ista tot illas
1614 Multiplici signant mutatas limite vires.
1615 In magnis spatiis late diffusa tenore
1616 Vis uno est, sibi nam similis diffunditur illuc
129210. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1631 In spatiis speciem subeat constantior unam
1632 Jam gravitas, spatiis jam languens pro repetitis
1633 In sese, jam per caeli diffusa meatus.
1634 Virium et haec quamvis possit natura videri
1635 Ignaris animis compostaque, conque plicata,
1636 Attamen assuetis varios cognoscere ductus,
1637 Linea quos signat, contemplarique figuras
129211. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1638 Mensorum variis sinuatas flexibus unas,
1639 Perque vices multas, per nomina multa vagantes,
1640 Non erit, ut nequeat simplex atque una videri.
1641 Namque solent rectum tractum, et conferre recurvum
1642 Inter se, et geminas oculis exponere nostris
1643 Mutatas res Mensores, quarum altera sese
1644 Dum mutat, proprio se mutet et altera more.
129212. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1639 Perque vices multas, per nomina multa vagantes,
1640 Non erit, ut nequeat simplex atque una videri.
1641 Namque solent rectum tractum, et conferre recurvum
1642 Inter se, et geminas oculis exponere nostris
1643 Mutatas res Mensores, quarum altera sese
1644 Dum mutat, proprio se mutet et altera more.
1645 Rectam infinito extensam proin concipe ductu
129213. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1641 Namque solent rectum tractum, et conferre recurvum
1642 Inter se, et geminas oculis exponere nostris
1643 Mutatas res Mensores, quarum altera sese
1644 Dum mutat, proprio se mutet et altera more.
1645 Rectam infinito extensam proin concipe ductu
1646 Parte ab utraque viam; punctumque, ubicumque libebit,
1647 Unum hac fige super, res unde exordia sumat;
129214. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
libebit,
1647 Unum hac fige super, res unde exordia sumat;
1648 Lineaque a puncto decurrens alterutram rem
1649 Mutatam simulet, simuletur at altera recta
1650 Finitaque via, et transverso flexibus aequis
1651 Innitens primae positu, quam dicimus axem,
1652 Scilicet hanc primam. Super hunc fac deinde moveri
1653 Fingas, atque aequo semper discurrere flexu
129215. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1655 Scilicet aut sursum, res ut feret ipsa, deorsumve
1656 Inversam. Incipiens a puncto nempe quod ante
1657 Jam fuerat fixum, varie, ut mutabitur axis
1658 Rem referens variam, facito, ut mutetur et illa
1659 Flexibus incumbens rectis via, remque referre
1660 Sic queat ipsa suam simul et respondeat apte;
1661 Et capite ipsa suo, dum nunc longissima currit,
1662 Nunc
129216. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1657 Jam fuerat fixum, varie, ut mutabitur axis
1658 Rem referens variam, facito, ut mutetur et illa
1659 Flexibus incumbens rectis via, remque referre
1660 Sic queat ipsa suam simul et respondeat apte;
1661 Et capite ipsa suo, dum nunc longissima currit,
1662 Nunc brevior, curvas designet tramitis oras;
1663 Aequata haud aliter quam si volvatur arena.
129217. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
axis
1658 Rem referens variam, facito, ut mutetur et illa
1659 Flexibus incumbens rectis via, remque referre
1660 Sic queat ipsa suam simul et respondeat apte;
1661 Et capite ipsa suo, dum nunc longissima currit,
1662 Nunc brevior, curvas designet tramitis oras;
1663 Aequata haud aliter quam si volvatur arena.
1664 Ut varie inter se fuerint res, sic quoque curvum
129218. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1663 Aequata haud aliter quam si volvatur arena.
1664 Ut varie inter se fuerint res, sic quoque curvum
1665 Hoc iter efficiunt varium, ut mutarier omnes
1666 In formas valeat, recto et quandoque meatu
1667 Extendi, raro tamen; ut ratione pari sunt
1668 Collatae, veluti bina, terna, atque quaterna,
1669 Multiplicive alia inter se res: una meatus
129219. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sit, nec varietur
1678 Ullo per sese saltu, quoque simplicis ille
1679 Curvus ductus erit naturae, reddere saltus
1680 Ut nequeat subitos, aut interrumpere cursum.
1681 Et contra si fors detur cognoscere curvi
1682 Naturam tractus, positumque, est qualis ad axem, et
1683 Axis origo ubi sit, rationem tum geminarum
1684 Inter se rerum, certumque tuebere nexum.
129220. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1679 Curvus ductus erit naturae, reddere saltus
1680 Ut nequeat subitos, aut interrumpere cursum.
1681 Et contra si fors detur cognoscere curvi
1682 Naturam tractus, positumque, est qualis ad axem, et
1683 Axis origo ubi sit, rationem tum geminarum
1684 Inter se rerum, certumque tuebere nexum.
1685 Altera si fuerit res infinita priori
1686 Respondens, incurvus in
129221. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1695 Atque secare, aliaque iterum discedere parte.
1696 Curva revolvetur quoties via, trajicietque
1697 Axem flexilibus maeandris, altera rerum
1698 In nihilium toties merget se, et protinus ipso
1699 Elapsa e nihilo, opposito tamen ordine crescet:
1700 Ut postquam perventum ad inanem est aere profuso
1701 Pauperiem, crescunt alieni protinus aeris
129222. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
perspiciamus
1705 Illud iter, spatiorum in quo omnes ponere possis
1706 Inter materiae duo tenuia puncta jacentum
1707 Mensuras illis pro viribus, esse trahentes
1708 Quas, et pellentes contra jam diximus esse.
1709 Concipe propterea de puncto quolibet axis
1710 Flexibus eductam rectis discedere rectam
1711 Parte ab utraque
129223. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1717 Illam infinitam propius corradere rectam,
1718 Omnibus usque locis propius, sed tangere nunquam:
1719 Descendensque locis magis usque recedet ab illa
1720 Altis; jamque axem veniens secat, et fugit ultra
1721 Praeteriens, aliamque in partem labitur infra,
1722 Tum redit intorquens sese, mediumque per axem
1723 Insilit, atque fugam molitur, at inde revertit
129224. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
per axem
1723 Insilit, atque fugam molitur, at inde revertit
1724 Non minus, atque axem rursum proscindit; ita undis
1725 Errans innumeris effertur, deprimiturque;
1726 Et breve per spatium toties transmittitur axis;
1727 Donec crus ipsum pigeat demum ire, redire
1728 Alternis, atque incipiat decurrere subter
1729 Axem infinitum prope radens, usque nec ipsi
129225. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1729 Axem infinitum prope radens, usque nec ipsi
1730 Non magis atque magis vicinum; accedere semper
1731 Scilicet ut sit opus, sed non attingere; vel si
1732 Attingat fors, et transmittat denique tactum,
1733 Haud certe id faciat, ni post immensa locorum.
1734 Haec quae sunt axem tot puncta secantia, raptus
1735 Dicemus fines, et fines esse repulsus.
129226. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1732 Attingat fors, et transmittat denique tactum,
1733 Haud certe id faciat, ni post immensa locorum.
1734 Haec quae sunt axem tot puncta secantia, raptus
1735 Dicemus fines, et fines esse repulsus.
1736 Limitum item gaudere queant ea nomine vero;
1737 Namque arcus curvi supera simulare repulsum
1738 Debent, at raptum parte inferiore locati;
129227. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
arcus.
1742 Arcubus his varians cum constet, limitibusque
1743 Natura, officium diversum corporis omne
1744 Hinc proferre licet, qua vi, qua quodque sit arte
1745 Conflatum, et dabitur, quae sint ea munera, quaeque
1746 Esse queant in natura, cognoscere; curvae
1747 Quaeque viae vigiles si munera pervideamus
1748 Illius.
129228. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1755 Materiae partes aliis non partibus esse
1756 Compositae possunt; expulsae mutua abissent
1757 Scilicet a sese subito, seorsumque manerent.
1758 Seorsum proinde manent, et sunt sine partibus omnes,
1759 Idque tenent spatium nequeat quod scindier ultra;
1760 Nam si materies spatio non simplice constet
1761 Ultima, uti spatium, partes ita habebit et ipsa:
129229. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
proinde manent, et sunt sine partibus omnes,
1759 Idque tenent spatium nequeat quod scindier ultra;
1760 Nam si materies spatio non simplice constet
1761 Ultima, uti spatium, partes ita habebit et ipsa:
1762 Pellentes pugnant at vires; ergo necesse est,
1763 Ipsa et ut in sese sit simplex, in spatioque.
1764 Verum extensa tamen nos corpora credimus esse
129230. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ultra;
1760 Nam si materies spatio non simplice constet
1761 Ultima, uti spatium, partes ita habebit et ipsa:
1762 Pellentes pugnant at vires; ergo necesse est,
1763 Ipsa et ut in sese sit simplex, in spatioque.
1764 Verum extensa tamen nos corpora credimus esse
1765 Propterea, quoniam spatium, diffusa ubi puncta
1766 Plurima sunt, triplices triplici de parte receptat
129231. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1774 Fors tibi difficile est sine partibus haec elementa
1775 Concipere: an quidquam in rebus sine partibus esse
1776 Vidimus? an partes aliis sine partibus ipsas,
1777 In quas non valeant scindi, et sine fine secari?
1778 Verum hoc judicium est nostris a sensibus ortum
1779 Tum primum, cum nos vitales hausimus auras,
1780 Ut docui, et longos firmatum deinde per usus.
129232. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1777 In quas non valeant scindi, et sine fine secari?
1778 Verum hoc judicium est nostris a sensibus ortum
1779 Tum primum, cum nos vitales hausimus auras,
1780 Ut docui, et longos firmatum deinde per usus.
1781 Quod jam nunc rectam nos est opus ad rationem
1782 Deferre; haec ratio non sensibus esse jubebit
1783 Fidendum in rebus; quae sensus denique constant
129233. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
solis.
1793 Undique punctum unum regiones spectat in omnes
1794 Totum, diversis expers quia partibus extat.
1795 Porro a simplicibus fiant ut corpora punctis
1796 Extensa, et nequeant penetrari plura, sub unum
1797 Nec cogi proin posse locum conjuncta, necesse est,
1798 Vicina ut nimium pellant se, visque ea possit
1799 Contractis spatiis esse infinita, repulsu
129234. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1807 Quamlibet: occurant quare si corpora, queis vis
1808 Pellens hoc ipso sit tempore dempta, trahensque,
1809 Ne turbet, prorsum offensu, tum libera ab omni
1810 Hujus et illius puncta inter puncta meabunt,
1811 Non igitur penetrata; etenim infinita vacantis
1812 Sunt spatii puncta, ut transcurri tot freta possint,
1813 Proin infinite prohibentia, materiae
129235. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1814 Ne se contingant praeterlabentia puncta,
1815 Propterea ut nullo finito id tempore fiat.
1816 Reddita vis pellens punctis nunc, tangier illa
1817 Non tantum prohibet, verum et consistere propter,
1818 Contractis nimium spatiis, mage proin penetrari
1819 Ut nequeant. Aries jam moenia frangit ahenus,
1820 Non penetrat, clausis jam portis ire nequimus,
129236. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non transit lapides, non vitra, nec aera;
1822 At liquor insinuat se saxis almus olivi,
1823 Occupat intra etenim intervalla, vacantia quae sunt,
1824 Et non proinde suis oleum, aut penetrabile saxum est
1825 Particulis, neque sunt Bacchi undarumque liquores,
1826 Una quod valeant misceri, nec quia lymphis
1827 Solvi quit salium natura,
129237. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1830 Sunt, adeunt, quae sunt adverso pulsa vigore.
1831 Omnia at a minimis etiam insinuata fugantur
1832 Particulis rerum, ut pariter consistere in uno
1833 Non possint spatio, et contactu adjungier ullo.
1834 Est etiam ut nimia quid jactum mobilitate
1835 Transcurrat per multa brevi loca tempore, tempus
1836 Propterea minuat, quo vis agit illa repellens,
129238. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
distortaque currit.
1841 Haud igitur rectos res impedit ulla meatus;
1842 Immensum hinc etiam spatiorum summa vacantum
1843 Major erit spatiis in quovis corpore plenis.
1844 Et quamvis vires possit sentire valentes
1845 Vicinis a particulis lux, atque trahatur,
1846 Praeterit interea tamen, atque celerrima labens
1847 Non pote pulsari tot ab ictibus, ut deflectat.
129239. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1846 Praeterit interea tamen, atque celerrima labens
1847 Non pote pulsari tot ab ictibus, ut deflectat.
1848 Mobilitas minor at si luci impressa fuisset,
1849 Huc torqueret et huc, dum trans adamanta mearet,
1850 Aut vitrum, aut undas, iter ut vicinior esset
1851 Aut huic particulae, aut illi, cursusque recursusque
1852 Inflexos ageret, labyrinthi ut texta per alta.
129240. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
secludere possent
1870 Thesauros, multisque recondere clavibus aurum,
1871 Ipsi non montes sub duro viscere gemmas
1872 Texissent, quin nos subito possemus adire,
1873 Et spoliare avidi, nitidique redire sub auras.
1874 Nec mirum tibi sit, cum magnos imprimere ictus
1875 Corpora conspicias praestantia mobilitate,
1876 Ictus imminui longe et vanescere demum
129241. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1873 Et spoliare avidi, nitidique redire sub auras.
1874 Nec mirum tibi sit, cum magnos imprimere ictus
1875 Corpora conspicias praestantia mobilitate,
1876 Ictus imminui longe et vanescere demum
1877 Debere, immensos si longe pergat in auctus
1878 Crescere mobilitas; sic et jaculantia plumbum
1879 Flammivoma aera videns, mage quo producere tentes
129242. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1875 Corpora conspicias praestantia mobilitate,
1876 Ictus imminui longe et vanescere demum
1877 Debere, immensos si longe pergat in auctus
1878 Crescere mobilitas; sic et jaculantia plumbum
1879 Flammivoma aera videns, mage quo producere tentes
1880 Longa, mage infestas impulsu inferre ruinas,
1881 Fallaris, si distendi quantumlibet illa
129243. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1882 In longum debere putes, quantumlibet ille
1883 Impetus ut crescat plumbi ferus; incipiet nam
1884 Longi aeris certum post tractum denique carpi
1885 Maxima mobilitas, ictu et saevire minori;
1886 Paulatim quoniam tunc aëris anterioris
1887 Crescit obex contra plumbum, obtunditque furores.
1888 Hinc facili ratione tuo potes insinuare
1889 Hoc
129244. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
potes insinuare
1889 Hoc animo, non tam mirum, quod diximus, esse,
1890 Credere uti renuas, vim crescere mobilitate
1891 Aucta corporibus, dum fiat maximus ictus,
1892 Post et adhuc crescente, ictum languescere, donec
1893 Tanta ea sit, prorsus referatur ut iste senescens
1894 In nihilum, utque illaesa meet trans corpora corpus;
1895 Dumque repellentes coeptant obsistere
129245. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1897 Si magnes alius transcurrere tentet, utrique
1898 Se latere obvertens inimico, haud ipse profecto
1899 Transcurret, tenui dum mobilitate meabit,
1900 Perque suum depulsus iter deflectetur, et illa
1901 Exagitabit item pulsans, quoque ocyus ibit,
1902 Concutiet magis; at transcurret denique, cursus
1903 Si nimium pernix, longeque citissimus
129246. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1904 Ut neque turbetur propior, neque mutua turbet.
1905 Rebus ab his partes finitas quodlibet in se
1906 Corpus habere vides; quid enim est nisi massa natantum
1907 Punctorum in spatio, et distantum mutua sese
1908 Inter uti docui, pellentem propter eam vim,
1909 Finitorum ergo, numeris quae prendere possis?
1910 Quare infinitum non possint corpora findi:
129247. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1913 Continuum spatium, rimas quia non licet ullas
1914 Usurpare oculis, aut ullo subdere sensu.
1915 Munus at hoc spatii, quid erit, cum nempe sit ipsum
1916 Nil spatium, et munus nullum in se proinde receptet?
1917 Esse potest si quod naturae munus inanis,
1918 Hoc erit, ut valeant inter duo puncta locari
1919 Punctum aliud, rursusque aliud, rursusque sine ulla
129248. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
queamus
1927 Scilicet hoc tantum, consistere corpus ibidem
1928 Posse aliquod, certumque locum reperire modumque.
1929 Sic Mundi extremas si quis procurrat ad oras,
1930 Et jaciat telum, aut extendat brachia, abire
1931 Concipimus telum, atque extendi brachia posse.
1932 Brachia metiris porro, telique volatum
1933 Passibus aut ulnis aequas, spatiumque per illud
129249. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
plusve minusve
1939 Inter se, ut possint digitive pedesve locari
1940 In medio interdum multi; quae nempe potestas
1941 Est spatium, minui quod possit, et usque minora
1942 Corpora, at usque tamen puncta infinita receptet;
1943 Et contra augeri possit quoque semper, et intra
1944 Se capere immani numero crescentia vasta
129250. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1940 In medio interdum multi; quae nempe potestas
1941 Est spatium, minui quod possit, et usque minora
1942 Corpora, at usque tamen puncta infinita receptet;
1943 Et contra augeri possit quoque semper, et intra
1944 Se capere immani numero crescentia vasta
1945 Corpora, uti nunquam non et sit pluribus aptum.
1946 Decrescens haec, aut crescens sin fine potestas
129251. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
medio interdum multi; quae nempe potestas
1941 Est spatium, minui quod possit, et usque minora
1942 Corpora, at usque tamen puncta infinita receptet;
1943 Et contra augeri possit quoque semper, et intra
1944 Se capere immani numero crescentia vasta
1945 Corpora, uti nunquam non et sit pluribus aptum.
1946 Decrescens haec, aut crescens sin fine potestas
1947 Notitiam
129252. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1942 Corpora, at usque tamen puncta infinita receptet;
1943 Et contra augeri possit quoque semper, et intra
1944 Se capere immani numero crescentia vasta
1945 Corpora, uti nunquam non et sit pluribus aptum.
1946 Decrescens haec, aut crescens sin fine potestas
1947 Notitiam spatii parit, inquam, continuati,
1948 Quod proin immensum, atque aeternum possumus ipsi
129253. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1947 Notitiam spatii parit, inquam, continuati,
1948 Quod proin immensum, atque aeternum possumus ipsi
1949 Concipere, ut quoddam rebus commune, creatae
1950 Quae sint, hospitium, et valeant quaecumque creari.
1951 Ast infinitas quamvis quodcumque secari
1952 Non queat in partes corpus, consistere tanta
1953 Punctorum tamen exiguo sub corpore quovis
129254. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1965 Materiae partes alii sunt, posse putantes
1966 Non illas extare secus, facile efficietur
1967 Partibus id per nos finitis, accumulatis
1968 Quolibet immenso numero, et quantumlibet aucto.
1969 Hinc uno pauca in spatio, seu plurima puncta
1970 Constituent raras massas, densasque vicissim
1971 Corporeas; et sic corpus quodcumque coactis
129255. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1968 Quolibet immenso numero, et quantumlibet aucto.
1969 Hinc uno pauca in spatio, seu plurima puncta
1970 Constituent raras massas, densasque vicissim
1971 Corporeas; et sic corpus quodcumque coactis
1972 Densius a punctis fiet sine fine, minusque,
1973 Ut contra fiet, laxatis rarius ipsum,
1974 Et majus pariter fiet sine fine modoque.
129256. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
massas, densasque vicissim
1971 Corporeas; et sic corpus quodcumque coactis
1972 Densius a punctis fiet sine fine, minusque,
1973 Ut contra fiet, laxatis rarius ipsum,
1974 Et majus pariter fiet sine fine modoque.
1975 Hinc videas moles quantumvis corporis extet
1976 Dura, tamen nullum non cogi posse premique,
1977 Quantum opus est auctis nimirum viribus extra.
129257. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
opus est auctis nimirum viribus extra.
1978 Viribus at scimus restare prementibus undas,
1979 Contrahere in molem nec sese posse minorem;
1980 Et liquidas se proinde globis tangentibus undas
1981 Si constare velis, non duplo densius usquam
1982 Ullum tum posset lymphis exidere corpus,
1983 Plus quia materiae, minus esset inanis in
129258. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
usquam
1982 Ullum tum posset lymphis exidere corpus,
1983 Plus quia materiae, minus esset inanis in unda.
1984 Jam vivum argentum non duplo densius unda est,
1985 et gravius, verum decies quater; ipsa necesse est
1986 Undae proin facies longe plus claudat inanis
1987 In sese, quam materiae, neque mutua tangi
1988 Propterea partes; sed vires esse negantes
129259. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
igitur densarier in se
1995 Corpora, nec certus densandi finis haberi;
1996 Quamlibet exiguum valeant haec omnia Mundi
1997 In spatium cogi totius corpora, totus
1998 Mundus et ipse pila prorsus concludier unâ,
1999 Qualem ludentes volvunt per strata viarum,
2000 quamque levem digitis puerilis dextera jactat,
2001 Ut non turbentur partes tamen, et sua servent
129260. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1998 Mundus et ipse pila prorsus concludier unâ,
1999 Qualem ludentes volvunt per strata viarum,
2000 quamque levem digitis puerilis dextera jactat,
2001 Ut non turbentur partes tamen, et sua servent
2002 Inter se spatia, et rationes denique cunctas.
2003 Si via curva, super quam diximus, imminuatur
2004 Ipsa etiam, et tracta longe longeque minuto
129261. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
1999 Qualem ludentes volvunt per strata viarum,
2000 quamque levem digitis puerilis dextera jactat,
2001 Ut non turbentur partes tamen, et sua servent
2002 Inter se spatia, et rationes denique cunctas.
2003 Si via curva, super quam diximus, imminuatur
2004 Ipsa etiam, et tracta longe longeque minuto
2005 Naturae referat vires, servabit eosdem,
129262. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2001 Ut non turbentur partes tamen, et sua servent
2002 Inter se spatia, et rationes denique cunctas.
2003 Si via curva, super quam diximus, imminuatur
2004 Ipsa etiam, et tracta longe longeque minuto
2005 Naturae referat vires, servabit eosdem,
2006 Quos prius, ipsa locis contracta recentibus, usus.
2007 Si sic revera contingeret omnia mundi
129263. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
erit ipso
2021 In puncto quidam servandi nisus adeptum,
2022 Qui sit cumque, statum, qui non mutabitur unquam,
2023 Ni quantum vires poscent extrinsecus ipsae;
2024 Nostra et iners sic materies existat, oportet.
2025 Utque duo exagitant cum sese puncta vicissim,
2026 Esse in utroque parem motum, oppositumque necesse est,
2027 Hos ita servabunt agitata, agitantia ritus
129264. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2026 Esse in utroque parem motum, oppositumque necesse est,
2027 Hos ita servabunt agitata, agitantia ritus
2028 Corpora, quandoquidem punctis conflantur ab illis;
2029 Aeque proinde et agunt, et aguntur corpora partes
2030 Semper in oppositas. Hinc illae denique leges
2031 Fluxerunt, multo supera quas diximus, omnes:
2032 Immutabile uti medium gravitatis, ut aeque
129265. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2026 Esse in utroque parem motum, oppositumque necesse est,
2027 Hos ita servabunt agitata, agitantia ritus
2028 Corpora, quandoquidem punctis conflantur ab illis;
2029 Aeque proinde et agunt, et aguntur corpora partes
2030 Semper in oppositas. Hinc illae denique leges
2031 Fluxerunt, multo supera quas diximus, omnes:
2032 Immutabile uti medium gravitatis, ut aeque
129266. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2031 Fluxerunt, multo supera quas diximus, omnes:
2032 Immutabile uti medium gravitatis, ut aeque
2033 Mutatus (mutatur ubi) duo scilicet inter
2034 Corpora qui status est, ut et illi denique motus
2035 Orti ex congressu, varie qui corpora raptant.
2036 Tempore quodque suo, spatiisque, et legibus îsdem.
2037 Denique materiae quia non mutata fatendum est
129267. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2033 Mutatus (mutatur ubi) duo scilicet inter
2034 Corpora qui status est, ut et illi denique motus
2035 Orti ex congressu, varie qui corpora raptant.
2036 Tempore quodque suo, spatiisque, et legibus îsdem.
2037 Denique materiae quia non mutata fatendum est
2038 Prima elementa tot ob constantem, perque manentem
2039 Naturam rerum, quas semper cernimus unas,
129268. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2040 Assimilesque sui, neque longo vertier aevo,
2041 Quam bene convenient punctis haec ipsa elementa,
2042 Quae formam mutare suam non posse necesse est,
2043 Propterea quoniam sine forma, et partibus extant.
2044 Virium ab illarum res pendent scilicet omnes
2045 Lege, haec idcirco constans invictaque cum sit,
2046 Res unas, similesque sui perstare necesse est.
129269. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
trahentem
2053 Excipiet contra, natura est altera eorum.
2054 Ergo duo si respiciant se in limite primo
2055 Puncta, statum per se nequeant mutare vicissim.
2056 Extera vis et si coget mutare, resistent;
2057 Namque et ab accessu prohibentur protinus ipso
2058 Ob vim nempe repellentem, contraque recessu,
2059 Vi subito
129270. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
duo si respiciant se in limite primo
2055 Puncta, statum per se nequeant mutare vicissim.
2056 Extera vis et si coget mutare, resistent;
2057 Namque et ab accessu prohibentur protinus ipso
2058 Ob vim nempe repellentem, contraque recessu,
2059 Vi subito exoriente trahente, ideoque priorem
2060 Contendent postium, et stationem puncta tueri.
129271. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2057 Namque et ab accessu prohibentur protinus ipso
2058 Ob vim nempe repellentem, contraque recessu,
2059 Vi subito exoriente trahente, ideoque priorem
2060 Contendent postium, et stationem puncta tueri.
2061 Nec possint loca, tranquillosque relinquere fines,
2062 Extera ni cogat pellente hinc major, et illinc
2063 Vis ducente, unum in motus queat ire nec ullos
129272. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
Vi subito exoriente trahente, ideoque priorem
2060 Contendent postium, et stationem puncta tueri.
2061 Nec possint loca, tranquillosque relinquere fines,
2062 Extera ni cogat pellente hinc major, et illinc
2063 Vis ducente, unum in motus queat ire nec ullos
2064 Punctum, quin aliud moveatur mutua propter
2065 Foedera; vis impressa uni, communis utrique est.
129273. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pulsa recedent,
2072 Adque alium extemplo motu celerante ferentur
2073 Aut hinc, aut illinc finem, transgressaque demum
2074 Incipient properae cursum tardare fugai.
2075 Et si forte sequens curvae, quam finximus, arcus
2076 Ipse viae talis sit, ut area clausa sub illo
2077 Amplior anteriore fuat, fugat tota peribit,
2078 Punctaque vertentur retro, et sic denique fient
129274. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2075 Et si forte sequens curvae, quam finximus, arcus
2076 Ipse viae talis sit, ut area clausa sub illo
2077 Amplior anteriore fuat, fugat tota peribit,
2078 Punctaque vertentur retro, et sic denique fient
2079 Multiplices iterum cursus, iterumque recursus
2080 Atque hinc atque illinc circum ejus limitis oras,
2081 Queis modo constiterant. Arcui at si clausa sequenti
129275. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
puncti
2083 Jam totam possit tardantis mobilitatem,
2084 Transcurretur item limes quoque tertius, ac tum
2085 Incipiet celerans ad quarti limitis oras
2086 Cursus; sic et itus reditusque fit amplior omnis.
2087 Quin etiam primi statione in limitis extent
2088 Si sita puncta, omnique repulsu major, et omni
2089 Adveniat raptu vis, ut pertingere fines
129276. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2085 Incipiet celerans ad quarti limitis oras
2086 Cursus; sic et itus reditusque fit amplior omnis.
2087 Quin etiam primi statione in limitis extent
2088 Si sita puncta, omnique repulsu major, et omni
2089 Adveniat raptu vis, ut pertingere fines
2090 Alterius generis sic possint illa, necesse est,
2091 Deproperent exinde magis celerante volatu.
2092 Hic itus et
129277. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
major, et omni
2089 Adveniat raptu vis, ut pertingere fines
2090 Alterius generis sic possint illa, necesse est,
2091 Deproperent exinde magis celerante volatu.
2092 Hic itus et reditus jam nunc properantior, et nunc
2093 Tardior, in rebus fervoris causa videtur:
2094 Scilicet hac causa ferventia multa tuemur
2095 Corpora, cum vario demersa liquore cientur.
129278. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2089 Adveniat raptu vis, ut pertingere fines
2090 Alterius generis sic possint illa, necesse est,
2091 Deproperent exinde magis celerante volatu.
2092 Hic itus et reditus jam nunc properantior, et nunc
2093 Tardior, in rebus fervoris causa videtur:
2094 Scilicet hac causa ferventia multa tuemur
2095 Corpora, cum vario demersa liquore cientur.
129279. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
liquore cientur.
2096 Nec foret ulla quies unquam, si bina vicissim
2097 In se puncta agerent, sed cum omnibus omnia certis
2098 Viribus imperitent, et sint parere coacta,
2099 Illi, ut erant, turbentur itus reditusque, necesse est,
2100 Pulsibus adversis lenti, celeresque secundis;
2101 Limitibus donec certis ea victa quiescant.
129280. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2111 Dura; atque excursus quia curvi tramitis ille
2112 Esse potest longus, quantum libet, haec quoque quantum
2113 Forte velis, crescet vis punctis dura tenaxque.
2114 Et quia multiplici via curva excurrere pacto
2115 Possit ab axe, et se varios deferre per arcus,
2116 Multiplex quoque vis durae genus est, variumque.
2117 Sic primum genus est ubi limitis, esse repellens
129281. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2112 Esse potest longus, quantum libet, haec quoque quantum
2113 Forte velis, crescet vis punctis dura tenaxque.
2114 Et quia multiplici via curva excurrere pacto
2115 Possit ab axe, et se varios deferre per arcus,
2116 Multiplex quoque vis durae genus est, variumque.
2117 Sic primum genus est ubi limitis, esse repellens
2118 Excursu poterit nimio procul editus arcus,
129282. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2125 Non tanta sed vi, quae si vincatur, ut ultra
2126 Transvectum punctum contingat limitis oras,
2127 Tertius unde arcus distenditur in loca vasta;
2128 Se puncta effugient subito, et sua vincla relinquent.
2129 Sic tibi congeries filorum pressa negabit
2130 Sese in se trahere, et spatium conducere in arctum;
2131 Restabunt distenta itidem, tantumque resistens
129283. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2127 Tertius unde arcus distenditur in loca vasta;
2128 Se puncta effugient subito, et sua vincla relinquent.
2129 Sic tibi congeries filorum pressa negabit
2130 Sese in se trahere, et spatium conducere in arctum;
2131 Restabunt distenta itidem, tantumque resistens
2132 Crescet vis, quantum distendens vis quoque crescet,
2133 Donec ad extremum veniatur, filaque demum
129284. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
veniatur, filaque demum
2134 Rumpantur, pereatque omnis vis ante resistens.
2135 Sic aqua cum nequeat spatia in breviora coire
2136 Pressa licet nimium, et nequeat distendere molem,
2137 Igne nisi exagitante suas valido impete partes;
2138 Jam tum se in tenues fugitat, pellitque vapores,
2139 Qui spatium exposcunt exorti latius usque.
129285. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
longe a limite limes,
2158 Mutatis spatiis non paulum, limite limes
2159 Mutari non possit item; proin puncta reverti
2160 Debebunt illuc, unde abscessere, reducta;
2161 Et quo pugnabant, ne deducantur, eodem
2162 Nisu pugnabunt deducta, ut regrediantur.
2163 Hinc tibi ab incursu sunt exsilientia multa
2164 Corpora, quaeque suam reparant jam libera formam.
129286. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
porro
2167 Inter se faciant varie collata, tuamur
2168 Paulatim, proin jam spectemus terna vicissim.
2169 Fac duo puncta loces in primi limitis inter
2170 Se spatio: sit et axe situm, fac, tertium eodem,
2171 Quo tu cumque voles spatio: varie istud ad illa
2172 Cum positum constet, diversa agitabitur a vi
2173 Propterea, pelletur ab hoc, ducetur ab illo
129287. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2213 Bina itidem statuas in forti limite puncta,
2214 Hanc aget in massam punctorum massa priorum,
2215 Ut nequeat proprio decedere limite cogi
2216 Haec facile, et positum inter se mutare receptum,
2217 Scilicet haud aliter, quam si puncta ipsa coissent
2218 In medio gravitatis, et unum denique punctum
2219 Bina forent, atque hinc atque illinc, eque quaternis
129288. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2215 Ut nequeat proprio decedere limite cogi
2216 Haec facile, et positum inter se mutare receptum,
2217 Scilicet haud aliter, quam si puncta ipsa coissent
2218 In medio gravitatis, et unum denique punctum
2219 Bina forent, atque hinc atque illinc, eque quaternis
2220 Constarent gemina, at quorum diversa profecto
2221 Lex esset, curvaeque viae variata figura.
129289. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2225 Crescere si facias ita puncta utrinque vel ultra,
2226 Multaque pro binis statuas, quotcumque libebit,
2227 Illarum immensa crescet ratione viarum,
2228 Formarum et numerus, possent quae exinde venire
2229 Diversum ob positum, numerandique obruet artem.
2230 Tam varium in rebus jam, compositumque quid extat,
2231 Ulli quod, genus hoc, nequeas supponere legi?
129290. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2235 Parte sit, opposita contra de parte repellit:
2236 En îsdem in spatiis sunt vires illicientes,
2237 Sunt exercentes odia, hostilemque repulsum,
2238 Corpora sunt ad multa effoetae et prorsus inertes.
2239 Adde his ad gelidas quod magnes vertitur ursas,
2240 Quandoquidem occultis terrâ illâ plurima venis
2241 Ferrea progenies educitur; haud tamen illuc
129291. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2239 Adde his ad gelidas quod magnes vertitur ursas,
2240 Quandoquidem occultis terrâ illâ plurima venis
2241 Ferrea progenies educitur; haud tamen illuc
2242 Vertitur, ut nunquam non et declinet eoas,
2243 Aut etiam occiduas paulum deflexus ad oras;
2244 Scilicet ut tellus aut laeva aut dextera ferri
2245 Succrescit venis, quae sunt sine lege feraces
129292. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2256 Corpora, non opus est nucleum confingere magnum
2257 Sub terra certis se cardinibus glomerantem;
2258 Nostra sine his ratio expediet facile omnia prorsus.
2259 Illa viae tamen, et discrimina multa modorum,
2260 Multorum quae sunt punctorum pro varianti
2261 Inter se positu, certis in tractibus extant
2262 Non nimium magnis spatii, nimiumque propinquis,
129293. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2275 Vires, quantum vis, minui vel crescere possunt,
2276 Vel mutare plagas; supera quae diximus ipsi
2277 Accidere in variis rerum fervoribus, atque
2278 Fermentis, motus et mixtorum, aestuque liquorum;
2279 Unda alii plantas succi nutrire, vel artus
2280 Possunt, non alii, sed carpere, disque sipare,
2281 Unde est electris vigor, electrique fruuntur
129294. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2281 Unde est electris vigor, electrique fruuntur
2282 Corpora quae simili vi, proinde id nomen adepta,
2283 Effert unde niger sua demum robora magnes.
2284 Ingens at spatium, quod et inter corpora nostra est,
2285 Et terrae medium, quod et inter sidera caeli
2286 Errabunda, ipsumque agitantem sidera Solem,
2287 Sola tenet spatium hoc gravitas, et corpora jungit
129295. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
fruuntur
2282 Corpora quae simili vi, proinde id nomen adepta,
2283 Effert unde niger sua demum robora magnes.
2284 Ingens at spatium, quod et inter corpora nostra est,
2285 Et terrae medium, quod et inter sidera caeli
2286 Errabunda, ipsumque agitantem sidera Solem,
2287 Sola tenet spatium hoc gravitas, et corpora jungit
2288 Certa lege trahens, in sese pro repetitis
129296. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2282 Corpora quae simili vi, proinde id nomen adepta,
2283 Effert unde niger sua demum robora magnes.
2284 Ingens at spatium, quod et inter corpora nostra est,
2285 Et terrae medium, quod et inter sidera caeli
2286 Errabunda, ipsumque agitantem sidera Solem,
2287 Sola tenet spatium hoc gravitas, et corpora jungit
2288 Certa lege trahens, in sese pro repetitis
129297. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2284 Ingens at spatium, quod et inter corpora nostra est,
2285 Et terrae medium, quod et inter sidera caeli
2286 Errabunda, ipsumque agitantem sidera Solem,
2287 Sola tenet spatium hoc gravitas, et corpora jungit
2288 Certa lege trahens, in sese pro repetitis
2289 languescens spatiis; cui quae vicinior infra est,
2290 Magnetis rapidis vis scilicet illa, reperta
129298. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
in axe,
2300 In quo sunt alia inter se duo juncta vicissim,
2301 Illud at inferius, suprave, ubicumque locetur;
2302 Protinus exoritur seges hinc immensa modorum,
2303 Et varii ratio fecunda hinc ordinis exit.
2304 Illud ea si jam punctum tibi sit regione,
2305 Unde cadens rectis super axem flexibus, axem
2306 Perscindat medium transcurrens inter utrumque
129299. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
punctis
2313 A geminis illo fundetur tramite recto,
2314 Axem qui medium secat, unde est virium origo;
2315 Proin erit in spatiis prope par distantia magnis
2316 A medio, et puncto nimirum a quolibet uno;
2317 Atque ita compositis oriens a viribus ipsa
2318 Curva via, aequalis prope erit, quae a simplice manat;
2319 Tantum intervallo procurret duplice ab axe
129300. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2320 Hinc illinc dimota suo. Distantia parvis
2321 Ast erit in spatiis impar, diversaque ab illa
2322 Simplice vis, etenim minus illa augetur in ipso
2323 Accessu ad medium punctum, et velut illa nequibit
2324 Edere majores nisus sine fine; minores
2325 At demum efficiet, medio vanescere in axe
2326 Qui tum debebunt, quoniam eliduntur utrinque
129301. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2341 De puncto propiore trahens, pellensve remoto
2342 Altera, sive trahens haec contra, atque illa repellens.
2343 Punctum age id obliquum geminos duc proinde meatus
2344 A geminis punctis, et utrumque extendere perge
2345 Ulterius; facies sic flexus quippe quaternos;
2346 Alter erit deorsum versus, sursum alter hiabit,
2347 Alter et a dextra regione, alterque sinistra est.
129302. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
meatus
2344 A geminis punctis, et utrumque extendere perge
2345 Ulterius; facies sic flexus quippe quaternos;
2346 Alter erit deorsum versus, sursum alter hiabit,
2347 Alter et a dextra regione, alterque sinistra est.
2348 Quatuor illa modia jam vis variata quaternos
2349 Diriget hos intra flexus sese; utraque nempe
2350 Cum trahet, in flexu spatium spectante receptum
129303. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2354 Si demum ex uno puncto trahet, ex alioque
2355 Pellet vis composta simul, commixtaque, abibit
2356 Illius ad flexum lateris, de parte trahentis
2357 Quod tibi erit puncti, et secum illud deferet actum;
2358 Illorum donec subigens deducat ad axem
2359 Continuatum, utriusque locet sive e regione
2360 Aeque nimirum distans ab utroque. Sed istis
129304. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2361 Noscendis melius, quae coni prima figura
2362 Proscissi est, una lustremus, transque feramus,
2363 Quippe licebit, ad hanc, fieri quod dicimus istic.
2364 Sint gemini duo puncta foci, majoris et axis
2365 Dimidium unius distantia limitis aequet,
2366 In quo arcus sit vis pellentis, visque trahentis
2367 Aequus, seu constat quae vis pellensque trahensque,
129305. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2371 Ejus erit tanto distantia major ab uno
2372 Punctorum, quam quae est ea limitis, altera quanto
2373 Est minor; idcirco quantum pelletur ab uno,
2374 Tantum alio rapietur, et huic parebit, et illi;
2375 Propterea immotum libramine perstat in aequo.
2376 Vertice sic etiam parvi perstabit in axis
2377 Aut hinc aut illinc immotum, namque ibi limes
129306. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2371 Ejus erit tanto distantia major ab uno
2372 Punctorum, quam quae est ea limitis, altera quanto
2373 Est minor; idcirco quantum pelletur ab uno,
2374 Tantum alio rapietur, et huic parebit, et illi;
2375 Propterea immotum libramine perstat in aequo.
2376 Vertice sic etiam parvi perstabit in axis
2377 Aut hinc aut illinc immotum, namque ibi limes
2378 Puncto ab
129307. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2402 Cujuscumque super nam si axis vertice ponas
2403 Punctum, stabit idem libratis viribus illic;
2404 Sin alio quocumque situ super orbe locare
2405 Collibeat, pugnabit abire, et culmen ad axis
2406 Unius accedet, tantundem et culmine contra
2407 Axis ab alterius decedet; et usque redire,
2408 Illinc si paulum deducas, nititur
129308. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
libratis viribus illic;
2404 Sin alio quocumque situ super orbe locare
2405 Collibeat, pugnabit abire, et culmen ad axis
2406 Unius accedet, tantundem et culmine contra
2407 Axis ab alterius decedet; et usque redire,
2408 Illinc si paulum deducas, nititur ipsum;
2409 Paulum ex hoc contra deductum, abscedere per se
129309. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
situ super orbe locare
2405 Collibeat, pugnabit abire, et culmen ad axis
2406 Unius accedet, tantundem et culmine contra
2407 Axis ab alterius decedet; et usque redire,
2408 Illinc si paulum deducas, nititur ipsum;
2409 Paulum ex hoc contra deductum, abscedere per se
2410 Nititur, atque gradu celeranti longius ire:
129310. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2417 Nam si limes erat generis tunc ille secundi,
2418 Illo in discessu crescet vis usque repellens,
2419 Usque trahens minuetur, erit quapropter, ut usque
2420 Abscedat punctum, et spatia in majora feratur.
2421 At si non extra, nec eo super orbe, sed intra
2422 Id statuas punctum; adducens vis fortior exit,
2423 Languidior contra abducens, proin tum quoque punctum
129311. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
revertit
2427 Protinus ad notos calles, orbemque recurvum;
2428 Illic namque trahens, hic pellens vis ea crescit.
2429 Sic, genus hoc, orbes diversi, intraque minores,
2430 Et longa serie majores quamlibet extra,
2431 Sunt tibi naturam sortiti limitum eandem;
2432 Nam positum punctum per se non effugit illinc;
2433 Deductum tamen, aut gressu fugit accelerato,
129312. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2453 Convolvi tenui vi, non discedere juncti;
2454 Namque trahens forti retinet compage potestas.
2455 Proin fluidis in rebus ubi discerpere partes
2456 Tentes, disrumpi paulatim, et non nisi parva
2457 Parte queunt; quare guttarum humore madentes
2458 Speluncae retinent pendentes fornice lymphas,
2459 Adventu donec longo rorantis aquai
2460 Grandior
129313. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et non nisi parva
2457 Parte queunt; quare guttarum humore madentes
2458 Speluncae retinent pendentes fornice lymphas,
2459 Adventu donec longo rorantis aquai
2460 Grandior et gravior guttae propendeat humor;
2461 Pondere victa etenim productior, et gracilescit
2462 Paulatim in medio, filoque a simplice demum
2463 Decidit, et terram prolapsa rigasque,
129314. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2458 Speluncae retinent pendentes fornice lymphas,
2459 Adventu donec longo rorantis aquai
2460 Grandior et gravior guttae propendeat humor;
2461 Pondere victa etenim productior, et gracilescit
2462 Paulatim in medio, filoque a simplice demum
2463 Decidit, et terram prolapsa rigasque, cavatque.
2464 Partibus illa suis libertas in latus omne
129315. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
aquai
2460 Grandior et gravior guttae propendeat humor;
2461 Pondere victa etenim productior, et gracilescit
2462 Paulatim in medio, filoque a simplice demum
2463 Decidit, et terram prolapsa rigasque, cavatque.
2464 Partibus illa suis libertas in latus omne
2465 Nimirum se versandi, circumque ferendi
2466 Efficit, ut possint paulatim abducier a se.
129316. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2486 Axis quod fuerat supremo in vertice punctum
2487 Impulsu a valido si circum protinus ire
2488 Incipiat, notoque recedat ab orbe, valebit
2489 Perfacile huc illuc converti liberum et exlex.
2490 Hunc calor atque ignis defert subtilibus ictum
2491 Rerum particulis, paulumque recedere cogit,
2492 Et velut orbe exire suo; facilesque repente
2493 Illa
129317. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ab orbe, valebit
2489 Perfacile huc illuc converti liberum et exlex.
2490 Hunc calor atque ignis defert subtilibus ictum
2491 Rerum particulis, paulumque recedere cogit,
2492 Et velut orbe exire suo; facilesque repente
2493 Illa circuitus glomerant: sic dura liquescit
2494 Materies resoluta, fluunt sic saepe metalla.
2495 Verum illo paulum motu exagitante minuto
129318. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2493 Illa circuitus glomerant: sic dura liquescit
2494 Materies resoluta, fluunt sic saepe metalla.
2495 Verum illo paulum motu exagitante minuto
2496 Propter ademptum ignem, et restantes undique propter
2497 Tot vires alias punctorum, in culmine figi
2498 Axis debebit punctum brevioris, ut ante.
2499 Durities proin particulis amissa redibit,
129319. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
restantes undique propter
2497 Tot vires alias punctorum, in culmine figi
2498 Axis debebit punctum brevioris, ut ante.
2499 Durities proin particulis amissa redibit,
2500 Et cera, et vitrum, et liquida ante metalla rigescent.
2501 At si non referat se noti ad verticis oras
2502 Punctum (quod, quare fiat, modo diximus), at se
2503 Proripiat procul avectum, magis usque
129320. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
undique propter
2497 Tot vires alias punctorum, in culmine figi
2498 Axis debebit punctum brevioris, ut ante.
2499 Durities proin particulis amissa redibit,
2500 Et cera, et vitrum, et liquida ante metalla rigescent.
2501 At si non referat se noti ad verticis oras
2502 Punctum (quod, quare fiat, modo diximus), at se
2503 Proripiat procul avectum, magis usque fugantem
129321. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
propter
2497 Tot vires alias punctorum, in culmine figi
2498 Axis debebit punctum brevioris, ut ante.
2499 Durities proin particulis amissa redibit,
2500 Et cera, et vitrum, et liquida ante metalla rigescent.
2501 At si non referat se noti ad verticis oras
2502 Punctum (quod, quare fiat, modo diximus), at se
2503 Proripiat procul avectum, magis usque fugantem
129322. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2504 Vim poterit reperire, locisque abscedere multis
2505 Avium, uti fumi faciunt, volucresque vapores.
2506 Tum velut amisso superant quae glutine partes,
2507 Inter se sine vi perstant, et prorsus inertes;
2508 Scilicet ut levibus cinis est spargendus ab auris.
2509 Sic multa e variis quae constant corpora rebus,
2510 Ut ligna, et lapides, abeunt domitante calore
129323. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2507 Inter se sine vi perstant, et prorsus inertes;
2508 Scilicet ut levibus cinis est spargendus ab auris.
2509 Sic multa e variis quae constant corpora rebus,
2510 Ut ligna, et lapides, abeunt domitante calore
2511 Candentem in cinerem, aut calcem resoluta, suamque
2512 Amittunt speciem, et remanent ita simplice longe
2513 Natura fient vel adhuc mage simplice, et una;
129324. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2509 Sic multa e variis quae constant corpora rebus,
2510 Ut ligna, et lapides, abeunt domitante calore
2511 Candentem in cinerem, aut calcem resoluta, suamque
2512 Amittunt speciem, et remanent ita simplice longe
2513 Natura fient vel adhuc mage simplice, et una;
2514 Propterea exagitata modos tribuentur in aequos,
2515 Atque aequa in spatia, ut crystallus denique fiant
129325. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ligna, et lapides, abeunt domitante calore
2511 Candentem in cinerem, aut calcem resoluta, suamque
2512 Amittunt speciem, et remanent ita simplice longe
2513 Natura fient vel adhuc mage simplice, et una;
2514 Propterea exagitata modos tribuentur in aequos,
2515 Atque aequa in spatia, ut crystallus denique fiant
2516 Pellucens; iterum quae fusa solutaque flammis,
129326. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2522 Quam super exposui; simplex est, unaque vere
2523 Illa, sed a variis variantia nomina rebus
2524 Sortitur; veluti multis quod flumen in oris
2525 Errat, et hos praeter populos, et labitur illos
2526 Moribus et patrio inter se sermone remotos,
2527 His diversa refert atque illis nomina terris,
2528 Quae nemus, aut vallis monti subjecta nivali
129327. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2522 Quam super exposui; simplex est, unaque vere
2523 Illa, sed a variis variantia nomina rebus
2524 Sortitur; veluti multis quod flumen in oris
2525 Errat, et hos praeter populos, et labitur illos
2526 Moribus et patrio inter se sermone remotos,
2527 His diversa refert atque illis nomina terris,
2528 Quae nemus, aut vallis monti subjecta nivali
129328. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
unaque vere
2523 Illa, sed a variis variantia nomina rebus
2524 Sortitur; veluti multis quod flumen in oris
2525 Errat, et hos praeter populos, et labitur illos
2526 Moribus et patrio inter se sermone remotos,
2527 His diversa refert atque illis nomina terris,
2528 Quae nemus, aut vallis monti subjecta nivali
2529 Commutat; longinquum undas devolvit easdem
129329. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2529 Commutat; longinquum undas devolvit easdem
2530 Ad mare, quae gentes varias, quae regna rigarunt.
2531 Sic serpens varie via curva, ubi crure recedit
2532 Primum infinito, et facit impenetrabile corpus,
2533 Hujus causa potest tibi muneris ipsa vocari;
2534 Post conversa locis secuit cum pluribus axem,
2535 Fermentis mores dedit et fervoribus, aucta
129330. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2532 Primum infinito, et facit impenetrabile corpus,
2533 Hujus causa potest tibi muneris ipsa vocari;
2534 Post conversa locis secuit cum pluribus axem,
2535 Fermentis mores dedit et fervoribus, aucta
2536 A queis voce nova proinde est; et limite in omni,
2537 Quem toties repetit restaurans multiplicansque,
2538 Corpora quo debent haerere tenaciter apta,
129331. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2533 Hujus causa potest tibi muneris ipsa vocari;
2534 Post conversa locis secuit cum pluribus axem,
2535 Fermentis mores dedit et fervoribus, aucta
2536 A queis voce nova proinde est; et limite in omni,
2537 Quem toties repetit restaurans multiplicansque,
2538 Corpora quo debent haerere tenaciter apta,
2539 Non nisi causa tenax, eadem licet, appellatur.
129332. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
radit,
2542 Quandoquidem gravibus leges dat rebus ibidem,
2543 Ipsa audire solet gravitatis causa, velut sit
2544 Ipsa alia a primis. Diversis unica spiris,
2545 Ductibus et variis haec tam diversa creavit,
2546 Haec varia, in rebus quae constant omnia cunctis.
2547 Ordinibus multis elementorum, omne coortum est
2548 Hoc, quodcumque vides; punctorum arctissimus ordo
129333. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2546 Haec varia, in rebus quae constant omnia cunctis.
2547 Ordinibus multis elementorum, omne coortum est
2548 Hoc, quodcumque vides; punctorum arctissimus ordo
2549 Est prior, et longe tenuissimus; aedificatur
2550 Alter ab hoc porro, dein alter, et alter, et usque
2551 Laxior, et spatiis majoribus amplior omnis;
2552 Donec corpora, quae nosmet sentire queamus,
129334. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2547 Ordinibus multis elementorum, omne coortum est
2548 Hoc, quodcumque vides; punctorum arctissimus ordo
2549 Est prior, et longe tenuissimus; aedificatur
2550 Alter ab hoc porro, dein alter, et alter, et usque
2551 Laxior, et spatiis majoribus amplior omnis;
2552 Donec corpora, quae nosmet sentire queamus,
2553 Consistant, adeo diversis praedita formis,
2554 Et
129335. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
multis elementorum, omne coortum est
2548 Hoc, quodcumque vides; punctorum arctissimus ordo
2549 Est prior, et longe tenuissimus; aedificatur
2550 Alter ab hoc porro, dein alter, et alter, et usque
2551 Laxior, et spatiis majoribus amplior omnis;
2552 Donec corpora, quae nosmet sentire queamus,
2553 Consistant, adeo diversis praedita formis,
2554 Et variis adeo
129336. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2548 Hoc, quodcumque vides; punctorum arctissimus ordo
2549 Est prior, et longe tenuissimus; aedificatur
2550 Alter ab hoc porro, dein alter, et alter, et usque
2551 Laxior, et spatiis majoribus amplior omnis;
2552 Donec corpora, quae nosmet sentire queamus,
2553 Consistant, adeo diversis praedita formis,
2554 Et variis adeo rebus mutata modisque.
129337. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et alter, et usque
2551 Laxior, et spatiis majoribus amplior omnis;
2552 Donec corpora, quae nosmet sentire queamus,
2553 Consistant, adeo diversis praedita formis,
2554 Et variis adeo rebus mutata modisque.
2555 Porro nulla quies est ullis, quotquot in omni
2556 Summa sunt, punctis revera, motus et ullus
2557 Non est, signet iter qui rectum; at quodlibet unum,
129338. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2553 Consistant, adeo diversis praedita formis,
2554 Et variis adeo rebus mutata modisque.
2555 Porro nulla quies est ullis, quotquot in omni
2556 Summa sunt, punctis revera, motus et ullus
2557 Non est, signet iter qui rectum; at quodlibet unum,
2558 Est opus, ut punctum curva regione feratur
2559 Perpetuo prorsus sine saltibus, et sine pausis.
129339. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2556 Summa sunt, punctis revera, motus et ullus
2557 Non est, signet iter qui rectum; at quodlibet unum,
2558 Est opus, ut punctum curva regione feratur
2559 Perpetuo prorsus sine saltibus, et sine pausis.
2560 Omnis motus enim punctorum a viribus omnium,
2561 Usquam quotquot erunt, pendebit; agentur ab omni
2562 Puncto, interruptis non
129340. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
punctorum a viribus omnium,
2561 Usquam quotquot erunt, pendebit; agentur ab omni
2562 Puncto, interruptis non legibus, omnia puncta
2563 Scilicet, et motus concrescet ab omnibus omnis
2564 Non intermixta recta regione, morave.
2565 Quin neque erunt gemini motus, similesve, paresve
2566 Ulli inter se; eadem ratio nec ad omnia puncta
129341. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2569 Attamen hoc verum est, longe longeque remotis
2570 Cum vires tenues punctis sint, atque valentes
2571 Vicinis, paulo diversis puncta moveri
2572 Flexibus interdum duo posse; et sic ea certe,
2573 Unam in particulam coeunt quae puncta vicissim,
2574 Motu diverso longe minus abripiuntur,
2575 Quam si particulis diversis addita constent.
2576 Sic
129342. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
ut ubique referret
2585 Corradens axem, sed post immensa locorum
2586 Inciperet rursus tranare, axemque secare
2587 Se referens huc atque illuc varieque recurvans,
2588 Et varios spatiis alternans grandibus arcus,
2589 Et varias vires, quid tum foret? esse locata
2590 Limitibus certis tum sidera fixa videri
2591 Possent, et nostris subjecta haec sensibus omnis
129343. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
immensa locorum
2586 Inciperet rursus tranare, axemque secare
2587 Se referens huc atque illuc varieque recurvans,
2588 Et varios spatiis alternans grandibus arcus,
2589 Et varias vires, quid tum foret? esse locata
2590 Limitibus certis tum sidera fixa videri
2591 Possent, et nostris subjecta haec sensibus omnis
2592 Summa inter sese connecti, conque ligari
129344. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
recurvans,
2588 Et varios spatiis alternans grandibus arcus,
2589 Et varias vires, quid tum foret? esse locata
2590 Limitibus certis tum sidera fixa videri
2591 Possent, et nostris subjecta haec sensibus omnis
2592 Summa inter sese connecti, conque ligari
2593 Non aliter, quam particulae puncta inferioris
2594 Cujusvis; atque alterius sic particula esse
129345. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2592 Summa inter sese connecti, conque ligari
2593 Non aliter, quam particulae puncta inferioris
2594 Cujusvis; atque alterius sic particula esse
2595 Majoris longe Mundi, sic rursus et alter
2596 Particula alterius, nusquam ut sinire queamus.
2597 Sed nimium tenuis mens est, finitaque nostra,
2598 Ut tantum extendat se, quantum summa Potestas
129346. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
illa Potestas.
2604 Accidere in mundis etiam tot posset, eadem
2605 Id curva praestante via, ut moveantur in uno
2606 Plurima, sit motus quorum procul alter origo;
2607 Et tantum ob motus agitetur hic illius, ille
2608 Hujus, ut in mundos distantes notitiae sic
2609 Mundorum transmittantur, neque transeat ullus,
2610 Qui doceat cursor, neque vox, neque littera migret.
129347. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
prodit
2620 Hoc magis, ingenio quo plus contendimus acri.
2621 Omnibus in rebus a rebus nimirum huc ducimur, orbis
2622 Lustratus meliora sua spectacula scena
2623 Ingerit, et longe super evehit, atque recludit
2624 Unum ad Principium faciles certosque meatus,
2625 Principium Sapiens rerum, aeternoque coërcens
2626 Omnia consilio. Praesens mage, conspicuumque
129348. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
coërcens
2626 Omnia consilio. Praesens mage, conspicuumque
2627 Quid menti queat esse per ardua sidera vectae,
2628 Corpora naturae per vasta, per intima rerum,
2629 Totius et leges scrutanti et foedera mundi,
2630 Quid queat esse, quod introrsum magis insinuetur
2631 Undique diffundens manifesti lumina veri,
2632 Quam tantas res esse aliquem, qui struxerit, atque
129349. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2626 Omnia consilio. Praesens mage, conspicuumque
2627 Quid menti queat esse per ardua sidera vectae,
2628 Corpora naturae per vasta, per intima rerum,
2629 Totius et leges scrutanti et foedera mundi,
2630 Quid queat esse, quod introrsum magis insinuetur
2631 Undique diffundens manifesti lumina veri,
2632 Quam tantas res esse aliquem, qui struxerit, atque
129350. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2630 Quid queat esse, quod introrsum magis insinuetur
2631 Undique diffundens manifesti lumina veri,
2632 Quam tantas res esse aliquem, qui struxerit, atque
2633 Temperet, et pulchro, quo nexuit, ordine servet,
2634 Summis, et mediis praesentem rebus, et imis,
2635 Ingentem Dominum, cujus vim tota veretur,
2636 Unde ortum trahit, atque suum Natura vigorem?
129351. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2631 Undique diffundens manifesti lumina veri,
2632 Quam tantas res esse aliquem, qui struxerit, atque
2633 Temperet, et pulchro, quo nexuit, ordine servet,
2634 Summis, et mediis praesentem rebus, et imis,
2635 Ingentem Dominum, cujus vim tota veretur,
2636 Unde ortum trahit, atque suum Natura vigorem?
2637 Vix potuisse Virum mortali stirpe creari
129352. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2631 Undique diffundens manifesti lumina veri,
2632 Quam tantas res esse aliquem, qui struxerit, atque
2633 Temperet, et pulchro, quo nexuit, ordine servet,
2634 Summis, et mediis praesentem rebus, et imis,
2635 Ingentem Dominum, cujus vim tota veretur,
2636 Unde ortum trahit, atque suum Natura vigorem?
2637 Vix potuisse Virum mortali stirpe creari
2638 Credidimus,
129353. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
nobis immensi qui patefecit,
2639 Orbis queis agitur, leges, quas dicere longus
2640 Noster erat labor; at decerpsit tenuiter illas,
2641 Et paucas longe de multis, haec quibus ingens
2642 Stat moles, qui materiae nova dixit inesse
2643 Munera, certa fides neque dictis abfuit ilis:
2644 Propterea merita super haec mortalia laude
129354. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
dixit inesse
2643 Munera, certa fides neque dictis abfuit ilis:
2644 Propterea merita super haec mortalia laude
2645 Nos illum in caelum mirati eveximus, illi
2646 Plaudimus, et nostros ultro submittimus ausus.
2647 Illam infinitam quam longe agnoscere porro
2648 Par erit, et prorsus divinam dicere Mentem,
2649 Ipsas quae rebus leges has provida fixit,
129355. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
laude
2645 Nos illum in caelum mirati eveximus, illi
2646 Plaudimus, et nostros ultro submittimus ausus.
2647 Illam infinitam quam longe agnoscere porro
2648 Par erit, et prorsus divinam dicere Mentem,
2649 Ipsas quae rebus leges has provida fixit,
2650 Materiae exortum dedit, et sua munera cunctis
2651 Corporibus, viresque suas, quaeque ordine mundum
129356. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2647 Illam infinitam quam longe agnoscere porro
2648 Par erit, et prorsus divinam dicere Mentem,
2649 Ipsas quae rebus leges has provida fixit,
2650 Materiae exortum dedit, et sua munera cunctis
2651 Corporibus, viresque suas, quaeque ordine mundum
2652 Commovet invicto, quae certo limite stellas
2653 Ardentes frenat, quaeque astra vagantia caelo,
129357. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
cunctis
2651 Corporibus, viresque suas, quaeque ordine mundum
2652 Commovet invicto, quae certo limite stellas
2653 Ardentes frenat, quaeque astra vagantia caelo,
2654 Et late Solis fundit cum luce vigorem,
2655 Quae Terram immoto convertit cardine inertem
2656 Et mores ventis dedit, undisonoque profundo.
2657 Quid si praeterea tot per viventia saecla,
129358. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
certo limite stellas
2653 Ardentes frenat, quaeque astra vagantia caelo,
2654 Et late Solis fundit cum luce vigorem,
2655 Quae Terram immoto convertit cardine inertem
2656 Et mores ventis dedit, undisonoque profundo.
2657 Quid si praeterea tot per viventia saecla,
2658 Quae mare, quae terras, quae tractus incoluere
2659 Aurarum liquidos, animantum si variatas
129359. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
variatas
2660 Innumeras irem per stirpes, non minus arcto
2661 Inclusae quae sunt, quam magno corporis auctu,
2662 Excuteremque suis quae motibus instrumenta,
2663 Sensibus et motus, et sensus moribus apti,
2664 Et mores vitae pariter generique tuendo;
2665 Exinde ad genus hoc nostrum mortale venirem,
2666 Exiguos velut ad mundos, huic anteferendos
129360. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2660 Innumeras irem per stirpes, non minus arcto
2661 Inclusae quae sunt, quam magno corporis auctu,
2662 Excuteremque suis quae motibus instrumenta,
2663 Sensibus et motus, et sensus moribus apti,
2664 Et mores vitae pariter generique tuendo;
2665 Exinde ad genus hoc nostrum mortale venirem,
2666 Exiguos velut ad mundos, huic anteferendos
129361. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
non minus arcto
2661 Inclusae quae sunt, quam magno corporis auctu,
2662 Excuteremque suis quae motibus instrumenta,
2663 Sensibus et motus, et sensus moribus apti,
2664 Et mores vitae pariter generique tuendo;
2665 Exinde ad genus hoc nostrum mortale venirem,
2666 Exiguos velut ad mundos, huic anteferendos
2667 Fors magno tamen, et partes introrsus et extra
129362. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
apti,
2664 Et mores vitae pariter generique tuendo;
2665 Exinde ad genus hoc nostrum mortale venirem,
2666 Exiguos velut ad mundos, huic anteferendos
2667 Fors magno tamen, et partes introrsus et extra
2668 Lustrarem, quarum modus, et praeclarior usus,
2669 Nempe aures, tremulas auras, sonitumque bibentes,
2670 Et structos oculos pro dio munere lucis,
129363. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2664 Et mores vitae pariter generique tuendo;
2665 Exinde ad genus hoc nostrum mortale venirem,
2666 Exiguos velut ad mundos, huic anteferendos
2667 Fors magno tamen, et partes introrsus et extra
2668 Lustrarem, quarum modus, et praeclarior usus,
2669 Nempe aures, tremulas auras, sonitumque bibentes,
2670 Et structos oculos pro dio munere lucis,
2671 Et
129364. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2665 Exinde ad genus hoc nostrum mortale venirem,
2666 Exiguos velut ad mundos, huic anteferendos
2667 Fors magno tamen, et partes introrsus et extra
2668 Lustrarem, quarum modus, et praeclarior usus,
2669 Nempe aures, tremulas auras, sonitumque bibentes,
2670 Et structos oculos pro dio munere lucis,
2671 Et cerebri fibras, et nervos, atque calens cor,
129365. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2667 Fors magno tamen, et partes introrsus et extra
2668 Lustrarem, quarum modus, et praeclarior usus,
2669 Nempe aures, tremulas auras, sonitumque bibentes,
2670 Et structos oculos pro dio munere lucis,
2671 Et cerebri fibras, et nervos, atque calens cor,
2672 Diductas venas, vocisque cibique meatus,
2673 Et qui sunt variis lymphis sudantibus apti,
129366. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
et extra
2668 Lustrarem, quarum modus, et praeclarior usus,
2669 Nempe aures, tremulas auras, sonitumque bibentes,
2670 Et structos oculos pro dio munere lucis,
2671 Et cerebri fibras, et nervos, atque calens cor,
2672 Diductas venas, vocisque cibique meatus,
2673 Et qui sunt variis lymphis sudantibus apti,
2674 Septaque item et nexus, et itus reditusque cruoris;
129367. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2668 Lustrarem, quarum modus, et praeclarior usus,
2669 Nempe aures, tremulas auras, sonitumque bibentes,
2670 Et structos oculos pro dio munere lucis,
2671 Et cerebri fibras, et nervos, atque calens cor,
2672 Diductas venas, vocisque cibique meatus,
2673 Et qui sunt variis lymphis sudantibus apti,
2674 Septaque item et nexus, et itus reditusque cruoris;
129368. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
sonitumque bibentes,
2670 Et structos oculos pro dio munere lucis,
2671 Et cerebri fibras, et nervos, atque calens cor,
2672 Diductas venas, vocisque cibique meatus,
2673 Et qui sunt variis lymphis sudantibus apti,
2674 Septaque item et nexus, et itus reditusque cruoris;
2675 Denique si vires et motus percipientis
2676 Vestigarem animi, et versantis in omina sese,
129369. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
lucis,
2671 Et cerebri fibras, et nervos, atque calens cor,
2672 Diductas venas, vocisque cibique meatus,
2673 Et qui sunt variis lymphis sudantibus apti,
2674 Septaque item et nexus, et itus reditusque cruoris;
2675 Denique si vires et motus percipientis
2676 Vestigarem animi, et versantis in omina sese,
2677 Quam tum magna fuat, videatur, ut illa creatrix
129370. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2671 Et cerebri fibras, et nervos, atque calens cor,
2672 Diductas venas, vocisque cibique meatus,
2673 Et qui sunt variis lymphis sudantibus apti,
2674 Septaque item et nexus, et itus reditusque cruoris;
2675 Denique si vires et motus percipientis
2676 Vestigarem animi, et versantis in omina sese,
2677 Quam tum magna fuat, videatur, ut illa creatrix
129371. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2672 Diductas venas, vocisque cibique meatus,
2673 Et qui sunt variis lymphis sudantibus apti,
2674 Septaque item et nexus, et itus reditusque cruoris;
2675 Denique si vires et motus percipientis
2676 Vestigarem animi, et versantis in omina sese,
2677 Quam tum magna fuat, videatur, ut illa creatrix
2678 Tantarum rerum, quam
129372. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2673 Et qui sunt variis lymphis sudantibus apti,
2674 Septaque item et nexus, et itus reditusque cruoris;
2675 Denique si vires et motus percipientis
2676 Vestigarem animi, et versantis in omina sese,
2677 Quam tum magna fuat, videatur, ut illa creatrix
2678 Tantarum rerum, quam pollens alma Potestas,
2679 Et quantum
129373. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
animi, et versantis in omina sese,
2677 Quam tum magna fuat, videatur, ut illa creatrix
2678 Tantarum rerum, quam pollens alma Potestas,
2679 Et quantum nostros conatus exsuperare,
2680 Quantum a notitiis, quantumque recedere nostris.
2681 Atque utinam haec animi finita arctataque nostri
2682 Vis magis atque magis distendi posset, et auctu
129374. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2679 Et quantum nostros conatus exsuperare,
2680 Quantum a notitiis, quantumque recedere nostris.
2681 Atque utinam haec animi finita arctataque nostri
2682 Vis magis atque magis distendi posset, et auctu
2683 Pro rebus circum positis excrescere magno,
2684 Tum stupor obrueret magis et magis admirantes,
2685 Scilicet ad summum conversos rebus ab istis
2686 Artificem;
129375. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2681 Atque utinam haec animi finita arctataque nostri
2682 Vis magis atque magis distendi posset, et auctu
2683 Pro rebus circum positis excrescere magno,
2684 Tum stupor obrueret magis et magis admirantes,
2685 Scilicet ad summum conversos rebus ab istis
2686 Artificem; tum namque novas per corpora leges
2687 Credibile est nobis praesto fore, pluraque semper
129376. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2685 Scilicet ad summum conversos rebus ab istis
2686 Artificem; tum namque novas per corpora leges
2687 Credibile est nobis praesto fore, pluraque semper
2688 Naturae officia et mores, viresque paterent:
2689 At proin usque tamen sustollier altius, atque
2690 A nobis procul usque recedere summa Potestas
2691 Et majore videretur se condere luce.
129377. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
pluraque semper
2688 Naturae officia et mores, viresque paterent:
2689 At proin usque tamen sustollier altius, atque
2690 A nobis procul usque recedere summa Potestas
2691 Et majore videretur se condere luce.
2692 Sed quanto magis illa recederet, attonitosque
2693 Redderet aeternis animos fulgoribus altes
2694 Praestrictos, Dominum tanto magis esse
129378. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2693 Redderet aeternis animos fulgoribus altes
2694 Praestrictos, Dominum tanto magis esse potentem
2695 Noscere par foret, imperiumque hoc grande fateri
2696 Protinus, et nosmet submittere, nostraque, tantum
2697 Hunc colere, atque olli purum contradere pectus;
2698 Quo nisi perducant exhausti denique longum
2699 Orbe in lustrato vestigataque labores
129379. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
premantque
2702 Nequidquam ingenti lassatam pondere mentem?
2703 Ut demum veluti peregrinis mercibus aucta
2704 Post varios maris errores, lustrataque longum
2705 Littora, et ignotas terras, a fluctibus atris
2706 Mergatur patrio puppis tunc obruta portu.
2707 Omnipotens Genitor, Caeli fulgentia templa
2708 Horrifico per quem saepe intremuere fragore,
129380. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
a fluctibus atris
2706 Mergatur patrio puppis tunc obruta portu.
2707 Omnipotens Genitor, Caeli fulgentia templa
2708 Horrifico per quem saepe intremuere fragore,
2709 Et mare concussum est, convulsaque cardine tellus,
2710 Certa Tui in rebus qui non vestigia cernat,
2711 Atque operae monumenta tuae, tua gesta per Orbem,
2712 Nec dominum agnoscat, nec ineluctabile
129381. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
gesta per Orbem,
2712 Nec dominum agnoscat, nec ineluctabile regnum
2713 Unius, hic media patitur de luce tenebras
2714 Infelix quoniam effari magni primordia Mundi,
2715 Et rerum causas indûxti, artemque repôstam,
2716 Se tua per vacuos qua flexit dextera tractus
2717 Omniparente means motu, numerosque recenti
2718
129382. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2719 Te, Pater, haec rerum nobis trans nubila monstra,
2720 Illabensque tuum radium infer mentibus, illo
2721 Circumfunde animos ad lumina dia inhiantes
2722 Jamdudum, et semper potiores erige ad haustus,
2723 Qua Sacer aetherii decurrit nectaris humor;
2724 Corda move, impulsus audire sequique supernos
2725 Ut possint, ut sponte velint, tibi cuncta referre
129383. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
SubSect | Section]
2726 Ut sua contendant, spemque omnem, gaudia, curas
2727 Conjicere in omnes, te quaerere, teque verei,
2728 Unum diligere, atque uni tibi fundere laudes,
2729 Thura adolere tibi, facere, et persolvere vota.
ERRATA
129384. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
foemineo
p.
431.
V.
2443.
et
ex
p.
432.
V.
2452.
129385. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
paulatim auctae, tamen unius poetarum artis principia ipsa tam
illustria extiterunt, ut Diis, deorumque Liberis auctoribus tribuentur. Nimirum
illa suavitatis novitate, ac rerum nunquam antea cognitarum admiratione capti
homines, artem, et artifices, quos humani ingenii excedere vires crederent,
facile consecraverunt. Sed neque deinde, cum poetica multorum usu ac studiis
excoleretur, aut consuetudine ipsa fuit ejusdem existimatio imminuta, aut illa
divinitatis opinio
129386. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Ita uno verbo, eos omnes, quos διδασκαλους dicimus, a poetarum numero exclusos
volunt. Contra horum sententias plerique sane doctissimi Viri veterem poeticae,
ac philosophiae cognationem cum tuerentur, plurimis et rationibus, et exemplis
ejusdem sive retinendae, sive redintegrandae utilitatem dignitatemque
comprobarunt. Quibus de rebus mihi etiam saepe multa sunt quaesita, et nuper
fuerunt cum eruditissimis, mihique amicissimis viris Antonio et
129387. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
eos omnes, quos διδασκαλους dicimus, a poetarum numero exclusos
volunt. Contra horum sententias plerique sane doctissimi Viri veterem poeticae,
ac philosophiae cognationem cum tuerentur, plurimis et rationibus, et exemplis
ejusdem sive retinendae, sive redintegrandae utilitatem dignitatemque
comprobarunt. Quibus de rebus mihi etiam saepe multa sunt quaesita, et nuper
fuerunt cum eruditissimis, mihique amicissimis viris Antonio et Balbo
129388. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
veterem poeticae,
ac philosophiae cognationem cum tuerentur, plurimis et rationibus, et exemplis
ejusdem sive retinendae, sive redintegrandae utilitatem dignitatemque
comprobarunt. Quibus de rebus mihi etiam saepe multa sunt quaesita, et nuper
fuerunt cum eruditissimis, mihique amicissimis viris Antonio et Balbo accuratius
disputata. Apud A. enim cum essem, eaque de re forte exortus esset sermo,
paulatim, ut in disserendo fit, quidam nos orationis ardor in
129389. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
et rationibus, et exemplis
ejusdem sive retinendae, sive redintegrandae utilitatem dignitatemque
comprobarunt. Quibus de rebus mihi etiam saepe multa sunt quaesita, et nuper
fuerunt cum eruditissimis, mihique amicissimis viris Antonio et Balbo accuratius
disputata. Apud A. enim cum essem, eaque de re forte exortus esset sermo,
paulatim, ut in disserendo fit, quidam nos orationis ardor in intimas illius
controversiae partes induxit. In quo illud etiam
129390. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
adjunxerat. Quapropter libentissime sese
ad A. applicaverat. At A. quo illius desiderio obsequeretur, incidere interdum
hujusmodi de litteris sermones non aegre patiebatur, ut de doctrinarum studiis
praeclare et ipse multa afferret, et alacre B. ingenium ad cogitandum, ac
dicendum commoveret. Itaque cum A. tum una adissemus, in legendo, et commentando
non mediocriter intentum ac defixum deprehendimus. Cui B. vereor, inquit,
129391. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
libentissime sese
ad A. applicaverat. At A. quo illius desiderio obsequeretur, incidere interdum
hujusmodi de litteris sermones non aegre patiebatur, ut de doctrinarum studiis
praeclare et ipse multa afferret, et alacre B. ingenium ad cogitandum, ac
dicendum commoveret. Itaque cum A. tum una adissemus, in legendo, et commentando
non mediocriter intentum ac defixum deprehendimus. Cui B. vereor, inquit, ne
129392. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
hujusmodi de litteris sermones non aegre patiebatur, ut de doctrinarum studiis
praeclare et ipse multa afferret, et alacre B. ingenium ad cogitandum, ac
dicendum commoveret. Itaque cum A. tum una adissemus, in legendo, et commentando
non mediocriter intentum ac defixum deprehendimus. Cui B. vereor, inquit, ne
minus opportuni simus, qui tam occupatum interpellamus. Vos vero, inquit A.,
percommode adestis; ab ea enim, qua
129393. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
illorum Graeciae temporum nobis reliquum
monumentum. Quot enim in illo, quam insignes de divina vi, ac natura, quot de
elementis, ac rerum causis, quam suavibus fabulis inclusae sententiae! sed hoc
loco vetus illa didascalici carminis, et doctrinae allegoriis obtegendae ratio
occurrebat animo, ac mecum cogitabam, quanta in hoc poeticae genere doctrinarum
studiis ipsa rerum obscuritas, ac difficultas ab ea fabulandi consuetudine
poetas retraxisset. Tum B. at
129394. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
cur nostri nunc homines repetere vetustam illam
musarum ingenio magis accomodatam rationem, ac redintegrare non possint? Equidem
ut arbitror, tunc multo ornatior haec poeticae pars esset, atque ex animatis his
fabularum simulacris sensus et vita quodammodo, ac magna certe carminibus vis
accederet ad amovendam omnem disciplinae molestiam, et obscuritatem doctrinae.
Tum A. quis, inquit, non tibi istud assentietur, miram esse suavitatem fabulis,
si lucem rebus
129395. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
non possint? Equidem
ut arbitror, tunc multo ornatior haec poeticae pars esset, atque ex animatis his
fabularum simulacris sensus et vita quodammodo, ac magna certe carminibus vis
accederet ad amovendam omnem disciplinae molestiam, et obscuritatem doctrinae.
Tum A. quis, inquit, non tibi istud assentietur, miram esse suavitatem fabulis,
si lucem rebus afferant? Sed quam quaeso unquam viam reperiri putas, qua
obscuras res etiam ac difficiles quispiam
129396. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ad hominum ingenia excitanda! Proinde isthaec
fabularum latebris includendae veritatis solertia mihi videri solet praeferre
quandam illius, quae in Virgilii Bucolicis est, puellae speciem fugere ac latere
velle se idcirco simulantis, ut et investigandi sui cupiditatem aliis injiciat,
et inveniendi jucunditatem acriorem. Tum Ego, atqui miram hanc omnem, inquam,
acuendae intelligentiae vim, quam dicis inesse fabulis, nulla re aptius, quam
ipso fabularum exemplo refutari
129397. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
fabularum latebris includendae veritatis solertia mihi videri solet praeferre
quandam illius, quae in Virgilii Bucolicis est, puellae speciem fugere ac latere
velle se idcirco simulantis, ut et investigandi sui cupiditatem aliis injiciat,
et inveniendi jucunditatem acriorem. Tum Ego, atqui miram hanc omnem, inquam,
acuendae intelligentiae vim, quam dicis inesse fabulis, nulla re aptius, quam
ipso fabularum exemplo refutari posse opinor. Ne recedam longius, Hesiodi, quem
129398. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
attulit. Aeque in illo explicando discrepantes eorum
etiam sententiae fuerunt, qui ab illius aetate multo propius aberant. Scimus
Zenonem Stoicum in ejus fabulis interpretandis sustulisse omnino receptas illas
cognitiones deorum, et rebus inanimatis ac mutis docuisse haec tributa nomina.
Quid igitur nostri poetae sibi polliceri nunc possint, quando iste fabulandi
usus, tanquam Egyptiorum aenigmata, tandiu obsoleverit? Quamobrem si quis nunc
fabulas in rebus
129399. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Phoebi ac Musarum specie vestiendos, fabulae hilaritate
condiendam doctrinam. Hunc in modum musicarum rationum effigie leviter ac
venuste adumbrata caelestium conversionum naturam ac mores expressit: ut
quaecumque de illa trahendi vi, et gravitatis legibus deinde sunt comperta,
universa fere sub hic uno fidium involucro fuisse inclusa videamus. Quare cur
caeterae etiam philosophiae partes sane minus difficiles atque involutae, aeque
explicari non possint, cum haec tam
129400. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
aeque
explicari non possint, cum haec tam obscura ac multiplex gravitatis ratio fuerit
unius fabulae adminiculo tam commode exposita? Tum A., egregii sane, inquit,
exempli tibi in mentem venit, et quo
controversiam omnem facile conficeres, si de occultandis doctrinis, atque eo
fabularum integumento celandis quaereremus. Quamquam enim hic (me intuens atque
arridens) inde ullam hujusmodi ne conjecturam quidem faceret: sed post
129401. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
si de occultandis doctrinis, atque eo
fabularum integumento celandis quaereremus. Quamquam enim hic (me intuens atque
arridens) inde ullam hujusmodi ne conjecturam quidem faceret: sed post stellarum
conversiones diu perspectas, et illas gravitatis vires ex ipsa caeli
observatione tandem patefactas tum primum harmoniae similitudinem siderum
motibus accomodatam fuisse, et post eventum nos Aedipos esse coepisse tecum
contenderet. Ambiguas res nimirum facile ad
129402. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ullam hujusmodi ne conjecturam quidem faceret: sed post stellarum
conversiones diu perspectas, et illas gravitatis vires ex ipsa caeli
observatione tandem patefactas tum primum harmoniae similitudinem siderum
motibus accomodatam fuisse, et post eventum nos Aedipos esse coepisse tecum
contenderet. Ambiguas res nimirum facile ad quamcumque partem flectimus, utque
lucos ac praelia in nubibus, sic in veterum fabulis multa, quae illi ne
suspicati quidem fuerunt, intuemur,
129403. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
lucos ac praelia in nubibus, sic in veterum fabulis multa, quae illi ne
suspicati quidem fuerunt, intuemur, atque in illis interpretandis plus nos ipsi
fingimus, quam illi in lucubrandis. Sed pugnare tecum nolo, liberalius etiam
agam, et concedam illo fidium involucro fuisse revera omnem gravitatis
doctrinam, ac duplicatas reciprocas, ut vocant, illas etiam rationes, si ita
placet, inclusas. Verum ad illud, de quo agimus, quantum id referet? Neque enim
disputamus de
129404. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
atque ab Empedocle, Parmenide, atque aliis Italicae disciplinae
philosophis idcirco hunc apertis versibus philosophandi usum fuisse demum
introductum. Tum B. acriter oppugnari me, inquit, et loco pene dejici faterer
hac obscuritatis calumnia, atque his Empedoclis, atque Italicorum exemplis, nisi
opportune occurreret, quem subsidio advocare, et cujus judicio fabulas tutari
facile possim. An Platonis vobis in mentem non
129405. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
usum fuisse demum
introductum. Tum B. acriter oppugnari me, inquit, et loco pene dejici faterer
hac obscuritatis calumnia, atque his Empedoclis, atque Italicorum exemplis, nisi
opportune occurreret, quem subsidio advocare, et cujus judicio fabulas tutari
facile possim. An Platonis vobis in mentem non venit? Nonne uno illius exemplo
omnem hanc Italicorum auctoritatem, et omnes abrogandae fabulae rationes prorsus
labefactas videtis? Quis enim unquam non solum
129406. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Empedoclis, atque Italicorum exemplis, nisi
opportune occurreret, quem subsidio advocare, et cujus judicio fabulas tutari
facile possim. An Platonis vobis in mentem non venit? Nonne uno illius exemplo
omnem hanc Italicorum auctoritatem, et omnes abrogandae fabulae rationes prorsus
labefactas videtis? Quis enim unquam non solum philosophorum, sed etiam poetarum
est aeque atque ille istiusmodi fingendis ac fabricandis commentis delectatus?
Itaque ob idipsum comminiscendi
129407. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quibus in iis artibus tradi solent? Cujus
igitur rectius, quam Platonis auctoritatem nobis vindicemus, qui cum isto
consectandae fabulae studio traheretur, omnem fingendi rationem in obscurioribus
rebus explicandis deserit atque abjicit, et reipsa identidem dictum illud
comprobat, quod usurpare erat solitus: veritatem nimirum fabulis omnibus esse
suaviorem? Tum B. aegre, inquit, Platonis auctoritatem extorqueri mihi paterer,
neque enim, opinor, complura mihi
129408. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
extorqueri mihi paterer,
neque enim, opinor, complura mihi illius exempla deesse possent, si
philosophorum testimoniis nobis esset pugnandum. Sed quid attinet in iis
immorari, quando poetarum mores exquirimus? Quare caeteros omittamus, et horum
tantummodo exempla intueamur. Tum A., quid si
eos, inquit, nihilo aequiores sis habiturus, et eorum etiam subsidiis destitutum
te sentias? ac non unum aliquem e populo, sed ipsum
129409. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quid attinet in iis
immorari, quando poetarum mores exquirimus? Quare caeteros omittamus, et horum
tantummodo exempla intueamur. Tum A., quid si
eos, inquit, nihilo aequiores sis habiturus, et eorum etiam subsidiis destitutum
te sentias? ac non unum aliquem e populo, sed ipsum latinorum poetarum principem
testem adhibebo. Pervulgatos et pulcherrimos Virgilii de Anima Mundi versus
velim in memoriam revoces. Nonne apertissime
129410. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
intueamur. Tum A., quid si
eos, inquit, nihilo aequiores sis habiturus, et eorum etiam subsidiis destitutum
te sentias? ac non unum aliquem e populo, sed ipsum latinorum poetarum principem
testem adhibebo. Pervulgatos et pulcherrimos Virgilii de Anima Mundi versus
velim in memoriam revoces. Nonne apertissime Stoicorum sententiam exponi, et
omnia fabularum involucra removeri vides? Alios etiam Georgicorum, et
Bucolicorum locos recordere: nam et Silenum
129411. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
te sentias? ac non unum aliquem e populo, sed ipsum latinorum poetarum principem
testem adhibebo. Pervulgatos et pulcherrimos Virgilii de Anima Mundi versus
velim in memoriam revoces. Nonne apertissime Stoicorum sententiam exponi, et
omnia fabularum involucra removeri vides? Alios etiam Georgicorum, et
Bucolicorum locos recordere: nam et Silenum Epicureorum more philosophantem, et
causas rerum aperte ubique explicatas agnosces. Hoc loco B., equidem,
129412. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
poetarum principem
testem adhibebo. Pervulgatos et pulcherrimos Virgilii de Anima Mundi versus
velim in memoriam revoces. Nonne apertissime Stoicorum sententiam exponi, et
omnia fabularum involucra removeri vides? Alios etiam Georgicorum, et
Bucolicorum locos recordere: nam et Silenum Epicureorum more philosophantem, et
causas rerum aperte ubique explicatas agnosces. Hoc loco B., equidem, inquit,
nunquam Virgilium tot locis, tamque constanter in difficilioribus
129413. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Pervulgatos et pulcherrimos Virgilii de Anima Mundi versus
velim in memoriam revoces. Nonne apertissime Stoicorum sententiam exponi, et
omnia fabularum involucra removeri vides? Alios etiam Georgicorum, et
Bucolicorum locos recordere: nam et Silenum Epicureorum more philosophantem, et
causas rerum aperte ubique explicatas agnosces. Hoc loco B., equidem, inquit,
nunquam Virgilium tot locis, tamque constanter in difficilioribus doctrinis
refugientem fabulas
129414. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Mundi versus
velim in memoriam revoces. Nonne apertissime Stoicorum sententiam exponi, et
omnia fabularum involucra removeri vides? Alios etiam Georgicorum, et
Bucolicorum locos recordere: nam et Silenum Epicureorum more philosophantem, et
causas rerum aperte ubique explicatas agnosces. Hoc loco B., equidem, inquit,
nunquam Virgilium tot locis, tamque constanter in difficilioribus doctrinis
refugientem fabulas animadverteram. Tum ego, at eundem, inquam, hunc
129415. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
versus? Nosti quam
enucleate, quam diu in omni illa expedienda doctrina immoretur? Nonne, quasi
lege aliqua impeditus, quae vetet doctrinis immisceri fabulas, in medio
fabularum aestu instituti sui repente immemor missas facit allegorias, et rem
omnem illis fingendi integumentis exsolutam ac nudatam explicat? Hoc loco A.,
quidni igitur, inquit, controversiam jam omnem sublatam confitemur? et poetis
cum data opera sese ad disciplinas versibus illustrandas
129416. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
fabularum aestu instituti sui repente immemor missas facit allegorias, et rem
omnem illis fingendi integumentis exsolutam ac nudatam explicat? Hoc loco A.,
quidni igitur, inquit, controversiam jam omnem sublatam confitemur? et poetis
cum data opera sese ad disciplinas versibus illustrandas convertunt, ab omni
fingendi licentia abstinendum statuimus? Nam cum iis quidem, qui leviora ac
faciliora argumenta pertractant, indulgentiores esse possumus: in
129417. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
pertractant, indulgentiores esse possumus: in manifestis
enim rebus nihil lucis, accessione fabulae, detrahitur, jucunditatis vero non
parum adjungitur. Sed hujusmodi festivitates a gravioribus doctrinis omnino
removendas censeo, et tanquam inutiles ornatus in palaestra adhiberi solitos, in
veris certaminibus, qua oneri sunt, motusque corporis impediunt,
abjiciendas.
Tum B., me sane, inquit, tam luculentis exemplis a tuenda
129418. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
abjiciendas.
Tum B., me sane, inquit, tam luculentis exemplis a tuenda fabula pene retraxistis; sed illud vereor, ne si didascalicis
fabulas omnino tollimus, una omnem, quae poetarum est propria, vim, et nomen
ipsum adimamus. Scitis enim quam multi, neque ii quidem indocti, sacra potius
sine cantu ac tibiis, ut ajunt, quam poetam sine fabulis esse posse affirmant.
At nos, inquit A., non leviorem Hesiodi, quem paulo ante
129419. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
appellatote; ita Didascalici, si minus fabulae, veritatis ac sapientiae poetae
per me licet nuncupentur. Tum B., ne ego quidem, inquit, controversia nominis
magnopere torquerer, nisi rem ipsam in hac verbi contentione agi viderem, et
poeticae vim omnem ac naturam in disceptationem vocari. Si enim fabulas non sua
ipsarum causa a poetis conquirendas putas, tamen oportet, ut ob eam imitandi
necessitatem, qui est praecipuus poetis finis propositus, retinendas fateare.
129420. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
soleat, tamen magnopere moveor, cum considero eandem imitandi legem ab
ipso poetarum Reipublicae quasi conditore Aristotele latam esse. Qui propterea
Empedoclem, quod nullis adhibitis fabulis ab hac imitandi norma recessisset, et nudis versibus philosophiam esset persecutus,
a poetarum civitate excludendum sanxit. Quid quod idem germanam imitandi
rationem illa esse statuit, cum poetae eos ipsos, de quibus agunt, loquentes
inducunt. Si ab hac alienae personae ac
129421. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
versentur, sed ipsa etiam hujus imitationis quoquo modo
simulandae instrumenta fabulas illis auferamus. Tum A. me etiam, inquit,
vehementer moveret, ac frangeret Aristotelis auctoritas, quem poetices
conditorem jure nuncupas, et quem aeque aliarum complurium doctrinarum artificem
appellare possumus, cum tot disciplinas antea dispersas ac dissolutas summa
ingenii solertia primus constrinxerit, in artemque redegerit. Sed quo magis
praeclara atque egregia omnia de
129422. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
inducere hac illum mente fuisse, ut poetarum studia ullis
brevioribus spatiis, quam naturae ipsius amplitudine circumscriberet. Nam si ex
hac rerum universitate exclusos ad humanarum actionum imitationem quasi in
exiguum gyrum compulit, et si ad illas, quas commemorasti, imitandi leges eorum
praestantiam aestimare oportebit, jam Homerum ipsum, quem alioquin caeteris
omnibus praetulit, post mimorum etiam, atque Atellanarum scriptores ponamus,
necesse erit. Nimirum poetam
129423. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Iidemque tum tandem germani imitatores erunt putandi, cum hanc universae naturae
imitationem fuerint assueti. Siquidem etiam tenuiorum artificum, quos ob
hujusmodi imitandi studium tacitos poetas appellamus, laudamus industriam; et
quibuscumque in rebus naturae similitudinem effinxerint, tanquam praeclarior est
poetarum laus, qui caeteris omnibus ampliores habent imitandi fines propositos,
neque singulas levesque tantummodo res, sed universas ac maximas miro
129424. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
effinxerint, tanquam praeclarior est
poetarum laus, qui caeteris omnibus ampliores habent imitandi fines propositos,
neque singulas levesque tantummodo res, sed universas ac maximas miro artificio
possunt effingere, atque omnem conspectum et imaginem naturae quasi tabulam
nobis ad intuendum proponere? Itaque hanc infinitam naturae imitationem illis
esse attributam, eorumque facultatem his pene immensis vagari finibus ab
Aristotele fuisse animadversum etiam sine ullis
129425. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
illius poetices liber, ut Socrates philosophiam,
sic ille poeticam a mundo ac caelo ad mores transferens sola humanarum actionum,
quam Epici ac Tragici sequuntur, imitatione constrictam expendat. Tu vero,
inquit B., praeclare et summi viri prudentiam ab omni judicandi inconstantia
vindicasti, et scrupulum mihi quendam ac dubitationem, quae ex hac imitationis
lege residebat, animo exemisti; aegre enim adduci poteram, ut Virgilii Georgica ob eam
129426. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
mundo ac caelo ad mores transferens sola humanarum actionum,
quam Epici ac Tragici sequuntur, imitatione constrictam expendat. Tu vero,
inquit B., praeclare et summi viri prudentiam ab omni judicandi inconstantia
vindicasti, et scrupulum mihi quendam ac dubitationem, quae ex hac imitationis
lege residebat, animo exemisti; aegre enim adduci poteram, ut Virgilii Georgica ob eam imitationis inopiam non
divini poetae opus existimarem, aut ipsum
129427. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
inopiam non
divini poetae opus existimarem, aut ipsum Lucretium tametsi sedulo, ac naviter
philosophantem, ob sublimem ac singularem illam dicendi rationem, non item
homericum, ac summum poetam crederem. Quid multa? ipsos epicos, et grandiores
poetas non ad solam illam imitandi normam putabam exigendos: aliud quiddam majus
atque amplius esse oportere arbitrabar, unde suos illi cultus, suosque ornatus
accerserent. Siquidem noveram Trissini poema illud quidem ad
129428. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ad solam illam imitandi normam putabam exigendos: aliud quiddam majus
atque amplius esse oportere arbitrabar, unde suos illi cultus, suosque ornatus
accerserent. Siquidem noveram Trissini poema illud quidem ad constituendae
fabulae leges et ad Iliadis exemplar accuratissime compositum in bibliothecis
pene delitescere; Areosti vero Orlandum veterum vestigiis non tam sollicite
insidentem, ac nonnunquam ab ipsa veritate naturae ultro aberrantem, tamen ob
mirum istud dicendi
129429. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
his tanquam nodis, quid dubitabimus jam illud statuere
in humanarum actionum imitatione non esse reponendam omnem poetarum laudem.
Equidem illud etiam adjunxerim, ne in ipsa quidem ampliore naturae imitatione
illam esse unice positam; et quanquam haec naturae veritas ac similitudo
poeticae solum ac fundamentum sit, non in illa una tamen esse omnia, sed ab alio
fonte derivandam singularem illam vim ac praestantiam. Ac si dicendum est, quod
sentio, hanc praesertim
129430. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
collocas?
Unde hunc tantum ornatum exoriri putas? Quibus tandem artibus utendum, ut hanc
excellentium hanc praepotentem ac dominam animorum vim quipiam possit assequi?
Arduam, inquit A., ac difficilem omnino rem postulas, et quae, cum caput totius
artis ipsa sit, nulla arte fortasse tradi possit. Sed quibus a natura dati sunt
quidam celeriores animorum motus, in iis certe magna insunt adjumenta ad hanc,
de qua dicimus, praecellentem pulchritudinem
129431. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
varie animos percelli sciant, eorumque motus tanquam chordarum sonos tristes,
aut jucundos esse, quae movendis atque in quamque partem inflectendis mentibus
aptiores sint imagines, vident. Atque ita in intimos animorum sinus, ac sensuum
et cogitationum ortus penitus illapsi ad ipsos voluptatis ac pulchritudinis
fontes perveniunt. Quam vim cum animo semel hauserunt, cultusque atque ornatus
universos contemplati sunt, postquam ad scribendum accesserunt, ad illius
praeclaram
129432. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sunt, postquam ad scribendum accesserunt, ad illius
praeclaram speciem omnem dicendi rationem
dirigunt, illius colore ac lineamentis omnia convestiunt. Perinde enim ut ipsi
affecti sunt, ita nos movent, et quos in rebus cogitandis ipsi percipiunt
impulsus, eosdem in explicandis ad nos transferunt, nobisque impertiunt. Tum B.
ab altissimis, inquit, et pulcherrimis initiis poetarum praestantiam repetis, et
pene ad similitudinem
129433. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
omnia convestiunt. Perinde enim ut ipsi
affecti sunt, ita nos movent, et quos in rebus cogitandis ipsi percipiunt
impulsus, eosdem in explicandis ad nos transferunt, nobisque impertiunt. Tum B.
ab altissimis, inquit, et pulcherrimis initiis poetarum praestantiam repetis, et
pene ad similitudinem illius, qui in Platone est, opificis Dei formarum
contemplatores et effectores nobis poetas egregie describis. Quidni enim creare
quodammodo res ac gignere
129434. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
affecti sunt, ita nos movent, et quos in rebus cogitandis ipsi percipiunt
impulsus, eosdem in explicandis ad nos transferunt, nobisque impertiunt. Tum B.
ab altissimis, inquit, et pulcherrimis initiis poetarum praestantiam repetis, et
pene ad similitudinem illius, qui in Platone est, opificis Dei formarum
contemplatores et effectores nobis poetas egregie describis. Quidni enim creare
quodammodo res ac gignere censeantur, qui nos, in quas velint, cogitationes
129435. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ad nos transferunt, nobisque impertiunt. Tum B.
ab altissimis, inquit, et pulcherrimis initiis poetarum praestantiam repetis, et
pene ad similitudinem illius, qui in Platone est, opificis Dei formarum
contemplatores et effectores nobis poetas egregie describis. Quidni enim creare
quodammodo res ac gignere censeantur, qui nos, in quas velint, cogitationes
inducant, in quoscumque motus inflectant, nostrosque sensus dicendo validius
moveant, quam
129436. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nostrosque sensus dicendo validius
moveant, quam praestantes res ipsae movere possent? Nimirum inde exorta est
eorundem illa vis ac virtus, atque inde profecta sunt illa miracula ac portenta,
quibus nobis hunc rerum aspectum formosiorem, et in ipsa natura pulchriorem
alteram naturam efficiunt. Hinc si ad narrandos hominum eventus, vitaeque casus
se conferunt, tam variis luminibus distinguunt omnia, ut perjucunda ea ipsi
dicendo praestent, quae experiendo ob quotidianam
129437. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ad dolorem, ad misericordiam impellunt,
metum denique, ac terrorem summa cum voluptate conjungunt. Quid quod
magnitudinem, ordinem, varietatem, qualem frustra in rebus exquirimus, ad nostra
desideria suis ipsi imaginibus accomodant, et pene explent illam, cui nunquam
facere satis possumus, infinitam animorum cupiditatem. Unde cum admirabilibus
eorum artibus detinemur, a communi vitae contagione atque taedio ad quasdam
beatorum hominum sedes videmur secedere. Sed nulla
129438. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
atque taedio ad quasdam
beatorum hominum sedes videmur secedere. Sed nulla in re, inquit A., mirabilior
atque utilior eorum est opera, quam cum res a sensibus, intelligentiaque communi
remotissimas nobis propius admovent, et veritatem ipsam, ac rerum altissimarum
cognitiones ad oculorum consuetudinem traducunt, ac suavibus simulacris
involutas in animos inferunt, ut quae cogitando atque intelligendo assequi
possumus,
129439. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Atque idcirco a sensuum societate
sevocare atque abstrahere animos, ac sequi simplex ac sincerum illud
intelligendi genus sine labore non possumus, neque sensuum conjunctionem
revocamur. Ita ex ipsis angustiis, quibus animi obsequio et indulgentiam
corporis adstricti coercentur, poetae egregiam et delectandi, et juvandi
opportunitatem quaesiverunt. Hoc loco B., tu vero, inquit, illuc, quo maxime
optabam, rem deduxisti: haec enim quae postremo loco sunt a
129440. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
animos, ac sequi simplex ac sincerum illud
intelligendi genus sine labore non possumus, neque sensuum conjunctionem
revocamur. Ita ex ipsis angustiis, quibus animi obsequio et indulgentiam
corporis adstricti coercentur, poetae egregiam et delectandi, et juvandi
opportunitatem quaesiverunt. Hoc loco B., tu vero, inquit, illuc, quo maxime
optabam, rem deduxisti: haec enim quae postremo loco sunt a te dicta,
Didascalicorum facultatem, unde digressi sumus,
129441. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
simplex ac sincerum illud
intelligendi genus sine labore non possumus, neque sensuum conjunctionem
revocamur. Ita ex ipsis angustiis, quibus animi obsequio et indulgentiam
corporis adstricti coercentur, poetae egregiam et delectandi, et juvandi
opportunitatem quaesiverunt. Hoc loco B., tu vero, inquit, illuc, quo maxime
optabam, rem deduxisti: haec enim quae postremo loco sunt a te dicta,
Didascalicorum facultatem, unde digressi sumus, praesertim
129442. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
atque erumpere? Quippe in rerum
maximarum intelligentia defixa mens majores etiam habet impetus, ut, quae
penitus intimeque perviderit, pulchre item splendideque efferat. Quare poetarum
animos excitat haec artium doctrinarumque cognitio, et quasi materiem viresque
suppeditat illustribus illis simulacris, quibus asperas res ornant, obscuras ac
difficiles illuminant, et quasi quibusdam insignibus variant, ac pene depingunt.
Quanquam quae pictura exprimere tam apte potest,
129443. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
pulchre item splendideque efferat. Quare poetarum
animos excitat haec artium doctrinarumque cognitio, et quasi materiem viresque
suppeditat illustribus illis simulacris, quibus asperas res ornant, obscuras ac
difficiles illuminant, et quasi quibusdam insignibus variant, ac pene depingunt.
Quanquam quae pictura exprimere tam apte potest, tamque multipliciter, quae
poetae interdum ex abditioribus eruta naturae latebris educunt? Nam omnis demum
pingendi fingendique ars
129444. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quae pictura exprimere tam apte potest, tamque multipliciter, quae
poetae interdum ex abditioribus eruta naturae latebris educunt? Nam omnis demum
pingendi fingendique ars quid aliud potest, nisi extremam tantummodo faciem
ostendere, et commodiores rerum aspectus uno oculorum intuitu, uno temporis
momento circumscriptos? Hi vero intimos corporum atque animorum recessus
aperiunt, mutationes omnes ac
vicissitudines describunt,
129445. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ambages quidem amputentur, retineatur vis ac lepor? Quid
enim metaphoram esse dixeris, nisi meram, sed verborum ambitu contractam
fabulam? Quid similitudines, nisi germanos apologos? Alias aeque figuras non
obscure ab hoc fonte deductas, et fabularum, a quibus emanarint, imagines ac
exempla esse facile agnoveris. Miram, inquit B., neque antea mihi perspectam
fabulas inter, ac figuras cognationem aperuistis, eoque magis probatis, quo
aegrius, nescio quomodo,
129446. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
versibus omnino exclusas esse
fabulas, quarum obscuritatem ac latebras illis tantum ademptas, jucunditatem
pene restitutam esse video. Sed venit in mentem id a vobis exquirere, quomodo
putetis oriri potuisse hanc ipsam inter fabulas, et has formas dicendi
affinitatem? Nam neque casu hanc tantam similitudinem extitisse arbitror, neque
invenio, cujus studio in hominum sermonem, et in scribendi elegantiam
influxerit. Tum ego, quoniam, inquam, in sermonis principiis
129447. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
in mentem id a vobis exquirere, quomodo
putetis oriri potuisse hanc ipsam inter fabulas, et has formas dicendi
affinitatem? Nam neque casu hanc tantam similitudinem extitisse arbitror, neque
invenio, cujus studio in hominum sermonem, et in scribendi elegantiam
influxerit. Tum ego, quoniam, inquam, in sermonis principiis investigandis
conjiciendo progredi oportet, verisimile hunc in modum sese rem habuisse videri
potest. In populorum primordiis, atque agrestiore vita
129448. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sermonis inopiam non
sufficerent, fabulas tamquam picturas rebus designandis magis accommodatas
fuisse adhibitas. Nota est illa Menenii Agrippae ad plebem, quae in montem
Sacrum secesserat, fabella, qua rudi populo, qui justitiae, et civitatis
constituendae neque vim neque nomen teneret, illa corporis humani membrorum
inter se dissidentium imagine utilitatem legum ac magistratuum in animos
intulit. In ipsis philosophiae incunabulis eadem fabulandi industria
129449. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
transierint, illud idem etiam in hominum sermone videtur contigisse: nimirum ut
fabulae quasi cogitationum imagines ad rudiorum intelligentiam primo adhibitae,
deinde contraherentur in hos breviores dicendi comptus, quasi figuras, quibus et
communis sermo, et poetarum oratio praesertim esset elegantior. Nonne in paucis
saepe verbis, et singulis fere vocabulis hujus originis vestigia, ac
similitudinem deprehendimus? Verum ego vos ab instituto sermone pene abduxi, dum
129450. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
idem etiam in hominum sermone videtur contigisse: nimirum ut
fabulae quasi cogitationum imagines ad rudiorum intelligentiam primo adhibitae,
deinde contraherentur in hos breviores dicendi comptus, quasi figuras, quibus et
communis sermo, et poetarum oratio praesertim esset elegantior. Nonne in paucis
saepe verbis, et singulis fere vocabulis hujus originis vestigia, ac
similitudinem deprehendimus? Verum ego vos ab instituto sermone pene abduxi, dum
a rebus ad verba revoco:
129451. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
imagines ad rudiorum intelligentiam primo adhibitae,
deinde contraherentur in hos breviores dicendi comptus, quasi figuras, quibus et
communis sermo, et poetarum oratio praesertim esset elegantior. Nonne in paucis
saepe verbis, et singulis fere vocabulis hujus originis vestigia, ac
similitudinem deprehendimus? Verum ego vos ab instituto sermone pene abduxi, dum
a rebus ad verba revoco: quare ad reliquas formarum opportunitates, et
Didascalicorum virtutes quaeso
129452. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Nonne in paucis
saepe verbis, et singulis fere vocabulis hujus originis vestigia, ac
similitudinem deprehendimus? Verum ego vos ab instituto sermone pene abduxi, dum
a rebus ad verba revoco: quare ad reliquas formarum opportunitates, et
Didascalicorum virtutes quaeso pergite. Tum A., imo, inquit, ad intimam formarum
atque imaginum vim penitus inspiciendam, atque ad ipsas radices ac stirpes ejus,
de qua dicimus, poetarum pulchritudinis nos revocas, dum
129453. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
atque
nomina? Aut quo pacto conceptae illae atque inclusae animis formae erumperent,
nisi cogitationibus nostris hae vocum tanquam imagines resonarent? Atque ex hoc
fonte sane effluxit illa verborum cum rebus similitudo, et illa propria poetarum
hujus etiam imitationis exprimendae facultas: hinc gravibus sonis ingentia,
levia remissis, blanda suavibus, tristia miserabilibus referunt, et quotquot
animorum motus sunt, totidem ipsis vocum mutationes, tamquam
129454. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Atque ex hoc
fonte sane effluxit illa verborum cum rebus similitudo, et illa propria poetarum
hujus etiam imitationis exprimendae facultas: hinc gravibus sonis ingentia,
levia remissis, blanda suavibus, tristia miserabilibus referunt, et quotquot
animorum motus sunt, totidem ipsis vocum mutationes, tamquam ad variandum
colores occurrunt, seseque offerunt. Cum in hoc tam multiplici verborum apparatu
illustriora atque ad res indicandas aptiora quaeque seligunt, quid
129455. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
mutationes, tamquam ad variandum
colores occurrunt, seseque offerunt. Cum in hoc tam multiplici verborum apparatu
illustriora atque ad res indicandas aptiora quaeque seligunt, quid mirum, sin
uno verbo interdum magnopere nos impellunt? Et quemadmodum ex unius lineae ductu
illud inter Apellem et Protogenem summi artificii certamen extitit, sic in uno
vocabulo excellentium poetarum ingenia saepe cernimus. Jam vero cum varie verba
component, interque se jungent,
129456. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
offerunt. Cum in hoc tam multiplici verborum apparatu
illustriora atque ad res indicandas aptiora quaeque seligunt, quid mirum, sin
uno verbo interdum magnopere nos impellunt? Et quemadmodum ex unius lineae ductu
illud inter Apellem et Protogenem summi artificii certamen extitit, sic in uno
vocabulo excellentium poetarum ingenia saepe cernimus. Jam vero cum varie verba
component, interque se jungent, conformabunt, transferent, quantus rebus ipsis
ornatus, quantus ex
129457. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
summi artificii certamen extitit, sic in uno
vocabulo excellentium poetarum ingenia saepe cernimus. Jam vero cum varie verba
component, interque se jungent, conformabunt, transferent, quantus rebus ipsis
ornatus, quantus ex hac structura et collocatione vocum orationi splendor
adveniet? Ejusdem sententiae species alio verborum sive delectu, sive ordine,
quam erit praeclarior? Sed his omnibus cum sese adjunget numerorum concentus,
atque harmoniae vis, et omnes has et
129458. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ex hac structura et collocatione vocum orationi splendor
adveniet? Ejusdem sententiae species alio verborum sive delectu, sive ordine,
quam erit praeclarior? Sed his omnibus cum sese adjunget numerorum concentus,
atque harmoniae vis, et omnes has et cogitandi et dicendi virtutes colligabit,
ac vinciet, tum vero orietur illa concinnitas et suavitas carminis, quae
poetarum laudes perficit una maxime, atque absolvit. Haec est, quae inusitato
ardore commovet animos, et
129459. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
et collocatione vocum orationi splendor
adveniet? Ejusdem sententiae species alio verborum sive delectu, sive ordine,
quam erit praeclarior? Sed his omnibus cum sese adjunget numerorum concentus,
atque harmoniae vis, et omnes has et cogitandi et dicendi virtutes colligabit,
ac vinciet, tum vero orietur illa concinnitas et suavitas carminis, quae
poetarum laudes perficit una maxime, atque absolvit. Haec est, quae inusitato
ardore commovet animos, et quocumque
129460. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
vocum orationi splendor
adveniet? Ejusdem sententiae species alio verborum sive delectu, sive ordine,
quam erit praeclarior? Sed his omnibus cum sese adjunget numerorum concentus,
atque harmoniae vis, et omnes has et cogitandi et dicendi virtutes colligabit,
ac vinciet, tum vero orietur illa concinnitas et suavitas carminis, quae
poetarum laudes perficit una maxime, atque absolvit. Haec est, quae inusitato
ardore commovet animos, et quocumque incubuerit, facile
129461. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
verborum sive delectu, sive ordine,
quam erit praeclarior? Sed his omnibus cum sese adjunget numerorum concentus,
atque harmoniae vis, et omnes has et cogitandi et dicendi virtutes colligabit,
ac vinciet, tum vero orietur illa concinnitas et suavitas carminis, quae
poetarum laudes perficit una maxime, atque absolvit. Haec est, quae inusitato
ardore commovet animos, et quocumque incubuerit, facile pertrahit, quae
incredibili jucunditate perfundit, quae plausu, quae clamores
129462. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
vis, et omnes has et cogitandi et dicendi virtutes colligabit,
ac vinciet, tum vero orietur illa concinnitas et suavitas carminis, quae
poetarum laudes perficit una maxime, atque absolvit. Haec est, quae inusitato
ardore commovet animos, et quocumque incubuerit, facile pertrahit, quae
incredibili jucunditate perfundit, quae plausu, quae clamores efficit. Tunc ego
paulum subridens, ain vero, inquam, an vos ex praestantiore quaque arte subsidia
ad poetas ornandos colligetis?
129463. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ad poetas ornandos colligetis? Neque enim satis habuistis in formis conficiendis
picturae imagines ac simulacra illis impertiri, nisi nunc musices concentus, ac
sonos etiam tribuatis? Quid ni vero, inquit A., tribuamus, et cognatam illam
humanis auribus atque animis harmoniae rationem illis potissimum adjudicemus? Si
inanes vocum flexiones, et nihil significantes tibiae soni in nobis tam varios
tamque jucundos motus excitant, quam validius animis illius
129464. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
impertiri, nisi nunc musices concentus, ac
sonos etiam tribuatis? Quid ni vero, inquit A., tribuamus, et cognatam illam
humanis auribus atque animis harmoniae rationem illis potissimum adjudicemus? Si
inanes vocum flexiones, et nihil significantes tibiae soni in nobis tam varios
tamque jucundos motus excitant, quam validius animis illius harmoniae vis
dominabitur, quae sonos verbis, numerosque rebus
conjunget, atque hac
129465. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
soni in nobis tam varios
tamque jucundos motus excitant, quam validius animis illius harmoniae vis
dominabitur, quae sonos verbis, numerosque rebus
conjunget, atque hac cogitationum et cantus varietate aures una
mentesque implebit? Nam qui carminis ac numerorum concinnitate plus aequo
delectati eo usque adducti sunt, ut in ea sola poeticae vim omnem ponerent, ii
mihi videntur, nec artis hujus magnitudinem, nec ipsam
129466. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quae ex hac numerorum cum rebus ac sententiis
consensione coalescet. Tum B. hac etiam ex parte, inquit, quanta Didascalicorum
virtutibus fiet accessio! Res enim ex philosophiae ac doctrinarum fontibus
haustae sane et numerorum copiam et uberiores sonos per se ipsae parient.
Sententiarum vero illa vis quantum elegantia dicendi, et carminis concentu
augebitur! Sed haec ipsa etiam suavitatis novitas, atque insolentia quantam
pulchritudinem, quantam
129467. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
hac numerorum cum rebus ac sententiis
consensione coalescet. Tum B. hac etiam ex parte, inquit, quanta Didascalicorum
virtutibus fiet accessio! Res enim ex philosophiae ac doctrinarum fontibus
haustae sane et numerorum copiam et uberiores sonos per se ipsae parient.
Sententiarum vero illa vis quantum elegantia dicendi, et carminis concentu
augebitur! Sed haec ipsa etiam suavitatis novitas, atque insolentia quantam
pulchritudinem, quantam jucunditatem rebus
129468. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
inquit, quanta Didascalicorum
virtutibus fiet accessio! Res enim ex philosophiae ac doctrinarum fontibus
haustae sane et numerorum copiam et uberiores sonos per se ipsae parient.
Sententiarum vero illa vis quantum elegantia dicendi, et carminis concentu
augebitur! Sed haec ipsa etiam suavitatis novitas, atque insolentia quantam
pulchritudinem, quantam jucunditatem rebus adjiciet! Inusitata haec doctrinis
inducta species cum inde accidet, unde minus expectabatur, quam
129469. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
pene faciant!
Tum ego, video, inquam, didascalici carminis tuendi studio nos esse fortasse plus
aequo abreptos. Cum enim Didascalicos in poetarum civitate initio vix
retinuerimus, paulatim ad primos subselliorum gradus adducimus, et jam cum ipsis
credo majorum genitum poetis fere contendimus. Tunc A. equidem, inquit, neque
turbas metuo ab his minime ambitiosis civibus, neque ullam arbitror, aut certe
levem esse posse contentionem ordinum inter se
129470. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
impetus omnia, nec eosdem spiritus postulant. Epici siquidem
illustrium virorum gesta concinunt; patrias res etiam ab eorum versibus
cognoscimus, regna ac gentes, quibuscum multa nobis communia sunt jura,
discimus. Quae quidem omnia et ipsa rerum magnitudine nostros sublimium atque
admirabilium appetentes animos valde capiunt, et nostra magnopere intersunt,
nosque propius attingunt. Temperatior autem dicendi modus, veritatis nimirum
docendae, didascalicis poetis erit
129471. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
patrias res etiam ab eorum versibus
cognoscimus, regna ac gentes, quibuscum multa nobis communia sunt jura,
discimus. Quae quidem omnia et ipsa rerum magnitudine nostros sublimium atque
admirabilium appetentes animos valde capiunt, et nostra magnopere intersunt,
nosque propius attingunt. Temperatior autem dicendi modus, veritatis nimirum
docendae, didascalicis poetis erit adhibendus. Verum, si Epicorum vires eisdem
minus conveniunt, non idcirco sui etiam illis
129472. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Si de
virtute atque honestate, si de moribus ac legibus, si de administranda civitate
dicere instituent, quae series, quae ubertas orietur rerum magnificentissimarum?
Sed si Empedoclem illam rationem velint persequi, ac de rerum naturas et causis
dicere, quid esse poterit ad agendum amplius, quid hac mundi universitate majus,
quid nobis opportunius? Illae Graecorum concertationes, atque ipsa Romani
Imperii constitutio, quam minutae res atque angustae videbuntur, quam ad
129473. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sponte nos excitat. Sint enim haec, quae de naturae
causis atque effectibus dici possunt, magna aeque, nobisque percommoda, num
tamen idcirco perinde quadam naturae nobis tam finitimae sunt ac propinque?
Proinde quis unquam siderum, et caeli conversiones aeque, atque civitatum motus
ac mutationes ad sese pertinere existimat? Nuda scilicet ac vacua omnia animorum
perturbatione ista sunt, neque propterea cum illa humanarum rerum utilitate
comparanda, quae cum suavibus
129474. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
enim,
quem ictum habent, quo pellunt animos, falsae illae atque inanes affectiones;
quam jucunde agitamur, cum amamus, cupimus, expavescimus. Similitudine rerum
abrepti nos ipsos in illis fortunae commutationibus versari fere credimus, et
affinitatis quadam conjunctione commovemur. Haec ab ipsis naturae initiis
profecta, et in omnium insita sensibus subito nos excitant; illa autem, quae tam
longe a nobis remota intelligendo diuque meditando vix assequimur, aut nullos
129475. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quam jucunde agitamur, cum amamus, cupimus, expavescimus. Similitudine rerum
abrepti nos ipsos in illis fortunae commutationibus versari fere credimus, et
affinitatis quadam conjunctione commovemur. Haec ab ipsis naturae initiis
profecta, et in omnium insita sensibus subito nos excitant; illa autem, quae tam
longe a nobis remota intelligendo diuque meditando vix assequimur, aut nullos
aut lentos certe, ac desides motus afferunt. Tum B., at ista, inquit, si ita
129476. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
enim nec tam segniter nos ab iis rebus
moveri comperiemus, quas intelligendo meditandoque intime percipimus; nec ab iis
ipsis, quae communibus infixae sensibus videntur, impelli nos acriter
cognoscemus, nisi cum easdem antea animo et cogitatione probe perspexerimus.
quid enim quempiam nulla cogitatione
instructum, nisi pene stipitem aut beluam ad paulum abjectam censeas? Earum
quippe etiam rerum, quarum peculiares nobis
129477. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
natura fecerit,
facile tum sensus hebescit atque extinguitur, cum nullo usu intelligentiaque
excitatur. Proinde, si qui ab omnium societate sejuncti in montibus ac sylvis
nati atque alti sunt, ipsos hominum occursus fugiunt, et omnem naturae
conjunctionem abrumpunt. Quo autem quisque est societate et convictu hominum
excultior, et suae et caeterorum utilitatis intelligentior, eo acrius illius
conjunctionis vi capitur, et reliquorum opis atque auxilii
129478. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
cum nullo usu intelligentiaque
excitatur. Proinde, si qui ab omnium societate sejuncti in montibus ac sylvis
nati atque alti sunt, ipsos hominum occursus fugiunt, et omnem naturae
conjunctionem abrumpunt. Quo autem quisque est societate et convictu hominum
excultior, et suae et caeterorum utilitatis intelligentior, eo acrius illius
conjunctionis vi capitur, et reliquorum opis atque auxilii indigentem se videns
ad opitulandum aliis est propensior. Primo suae ipse
129479. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
excitatur. Proinde, si qui ab omnium societate sejuncti in montibus ac sylvis
nati atque alti sunt, ipsos hominum occursus fugiunt, et omnem naturae
conjunctionem abrumpunt. Quo autem quisque est societate et convictu hominum
excultior, et suae et caeterorum utilitatis intelligentior, eo acrius illius
conjunctionis vi capitur, et reliquorum opis atque auxilii indigentem se videns
ad opitulandum aliis est propensior. Primo suae ipse civitatis, deinde
finitimarum, demum
129480. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Proinde, si qui ab omnium societate sejuncti in montibus ac sylvis
nati atque alti sunt, ipsos hominum occursus fugiunt, et omnem naturae
conjunctionem abrumpunt. Quo autem quisque est societate et convictu hominum
excultior, et suae et caeterorum utilitatis intelligentior, eo acrius illius
conjunctionis vi capitur, et reliquorum opis atque auxilii indigentem se videns
ad opitulandum aliis est propensior. Primo suae ipse civitatis, deinde
finitimarum, demum omnium
129481. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sunt, ipsos hominum occursus fugiunt, et omnem naturae
conjunctionem abrumpunt. Quo autem quisque est societate et convictu hominum
excultior, et suae et caeterorum utilitatis intelligentior, eo acrius illius
conjunctionis vi capitur, et reliquorum opis atque auxilii indigentem se videns
ad opitulandum aliis est propensior. Primo suae ipse civitatis, deinde
finitimarum, demum omnium gentium propinquitate devinctus, humani nihil a se
alienum putat; regionum etiam
129482. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
inquirit, casibus
fortunisque movetur, tantum denique caritate ac benevolentia, quantum cognitione
progreditur. Verum si idem rerum cognoscendarum limites non terrae finibus
terminaverit, sed eo usque intelligendo perrexerit, quoad animo et cogitatione
potest pertingere; si non solum fluxa haec et brevia, sed immensa etiam ac
perennia mundi corpora, eorumque ingentes illos cursus conversionesque viderit,
quam se ille repente e socordia colliget, ac recipiet, et hujus
129483. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ac benevolentia, quantum cognitione
progreditur. Verum si idem rerum cognoscendarum limites non terrae finibus
terminaverit, sed eo usque intelligendo perrexerit, quoad animo et cogitatione
potest pertingere; si non solum fluxa haec et brevia, sed immensa etiam ac
perennia mundi corpora, eorumque ingentes illos cursus conversionesque viderit,
quam se ille repente e socordia colliget, ac recipiet, et hujus tantae
magnitudinis animadversione excitatus, quam se antea
129484. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quoad animo et cogitatione
potest pertingere; si non solum fluxa haec et brevia, sed immensa etiam ac
perennia mundi corpora, eorumque ingentes illos cursus conversionesque viderit,
quam se ille repente e socordia colliget, ac recipiet, et hujus tantae
magnitudinis animadversione excitatus, quam se antea hospitem ac peregrinum in
hac naturae universitate fuisse mirabitur! Cumque se non unius loci popularem,
sed mundi ipsius tanquam ingentis municipii civem agnoscet, quam
129485. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
rerum omnium ac tam praeclarum ordinem!
Peragrare tum sibi immensos naturae fines videbitur, ac supra hominis fortunam
ac vitae conditionem erigi; neque enim annorum brevitate atque imbecillitate
corporis, sed animorum comprehensione, et scientiae amplitudine vivendi rationes
aestimabit. Qua rerum admiratione qui semel rapti sese iis cognoscendis
implicuerunt, ab iisdem divelli vix unquam
patiuntur. Neque enim si tranquilliores, ac
129486. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
sententiae, in veritatis
cognitione summum bonorum finem statuentium. Ad hanc scientiae vim cum suavitas
carminis accedet, quam validiora erunt haec ipsa invitamenta naturae? Quam
labentur vehementius, tanquam amentatae hastae, et quam altius intimis sensibus
inhaerescent? Hanc igitur scientiae ac humanitatis societatem si Didascalici
sequentur, quid est, quod illis singularem movendi et delectandi opportunitatem
non concedamus? Quid enim aliud indicant illi
129487. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ipsa invitamenta naturae? Quam
labentur vehementius, tanquam amentatae hastae, et quam altius intimis sensibus
inhaerescent? Hanc igitur scientiae ac humanitatis societatem si Didascalici
sequentur, quid est, quod illis singularem movendi et delectandi opportunitatem
non concedamus? Quid enim aliud indicant illi Sirenum cantus, qui ab Homero tam
valentes ad sapientis animum fuisse memorantur, ut Ulisses de suis, qui uberem
rerum scientiam polliceretur, suavitate carere?
129488. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
illi Sirenum cantus, qui ab Homero tam
valentes ad sapientis animum fuisse memorantur, ut Ulisses de suis, qui uberem
rerum scientiam polliceretur, suavitate carere? Quid a Virgilio convenientius
repertum est epulis Conditorum Romani et Cartaginensis Imperii, quam illud ab
Atlante traditum? Nempe ut declararet optimo cuique, doctrinam cum elegantia
conjunctam esse jucundissimam. Tum ego, magnifice inquam, haec a te dicuntur;
sed si rem ipsam propius intueare, vereor,
129489. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Nempe ut declararet optimo cuique, doctrinam cum elegantia
conjunctam esse jucundissimam. Tum ego, magnifice inquam, haec a te dicuntur;
sed si rem ipsam propius intueare, vereor, ne repente dilabi hanc tantam
jucunditatem invenias, et hos Sirenum cantus ab auditoribus pene vacuos ac
desertos relinqui. Quotus enim quisque ad haec quaeso se conferet? Si iis rebus
moventur homines, quas intelligunt, videtis, quam pauci sint, qui horum scientia
trahantur. Atque hi quidem
129490. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ita versibus exornata facile respuant. Quo
igitur recidet ea tam gloriosa suavitas, quae
ipsa audientium infrequentia palam refellitur? Quod eo magis in hoc scribendi
genere erit reprehendendum, cum Poetae et utilitatem plurimorum maxime spectent
et voluptatem? Tum A., at cur, inquit, a Didascalicis flagitabimus, ut
quaecumque litteris mandaverint, ad omnium intelligentiam accomodentur? An iis
duriores scribendi leges, quae
129491. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
igitur recidet ea tam gloriosa suavitas, quae
ipsa audientium infrequentia palam refellitur? Quod eo magis in hoc scribendi
genere erit reprehendendum, cum Poetae et utilitatem plurimorum maxime spectent
et voluptatem? Tum A., at cur, inquit, a Didascalicis flagitabimus, ut
quaecumque litteris mandaverint, ad omnium intelligentiam accomodentur? An iis
duriores scribendi leges, quae caeteris omnibus imponimus? Quasi vero qui
129492. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quae caeteris omnibus imponimus? Quasi vero qui
ornatos ac venustos se esse velle profitentur, continuo eos oporteat facile item
ac dilucide omnibus dicere, atque hebetiorum etiam ingenia acuere. At cur non
illud idem a caeteris compte et jucunde scribentibus expetimus? Qui quidem
scribendi officio facere satis putantur, si a peritis earum rerum, de quibus
agunt, probentur. Qui historiis scribendis dant operam, cum de regionum situ, de
instruenda acie accuratius dicunt,
129493. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
facere satis putantur, si a peritis earum rerum, de quibus
agunt, probentur. Qui historiis scribendis dant operam, cum de regionum situ, de
instruenda acie accuratius dicunt, ab iis fere solis, qui locorum descriptiones
rite teneant, et militari scientia instructi sint, intelligi probe possunt,
neque tamen praeclare conscriptae historiae laude carent. Nemo Aristotelem, nemo
Platonem non inter summos egregie dicendi magistros collocat, tametsi a
doctissimis tantummodo
129494. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
parens Cicero non
minorem opinor propterea sibi laudem comparavit in iis, quae de philosophia
eximie scripsit, quia a paucioribus cognoscuntur. Sed discedamus a philosophis,
ad poetas veniamus. Ipsum illud insolens eorum dicendi genus, et aliena pene,
qua loquuntur, lingua, quid magis declarat, quam fugiendae multitudinis
consilium? Nonne aperte istud etiam indicat, cum identidem profanum atque
imperitum vulgus a usis versibus arcendum denunciant? Quod eo magis mirandum
129495. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
fugiendae multitudinis
consilium? Nonne aperte istud etiam indicat, cum identidem profanum atque
imperitum vulgus a usis versibus arcendum denunciant? Quod eo magis mirandum
est, cum in rebus in communi intelligentia positis idem faciunt, et peritioribus
placendi studio hac ipsas a populi judicio removent. Non est necesse commemorare
multos. Quis Pindaro in rebus facillimis difficilior? Sed num idcirco non illum
inter poetarum principes numeramus? Quanto magis igitur
129496. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
populi judicio removent. Non est necesse commemorare
multos. Quis Pindaro in rebus facillimis difficilior? Sed num idcirco non illum
inter poetarum principes numeramus? Quanto magis igitur Didascalicis id erit
dandum in rebus altissimis, et suapte natura a multitudinis usu abhorrentibus?
Nisi forte, quod in levibus etiam argumentis concedimus caeteris, in philosophia
non ipsis dabimus, ut peritissimis placeant.
Nam quod ne doctis quidem
129497. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quod ne doctis quidem ipsis patere promiscue aditum ad suos versus sinunt,
sed praestantiorum tantummodo suffragia postulant, quis hoc in illis jure
reprehendat? Cum Socraticis olim laudi fuerit, quod iis tantummodo scriberent,
qui essent et philosophia et politioribus litteris exculti, cur non idem
consilium in his artium docendarum poetis erit aeque commendandum? Si eos sibi
judices seligent, qui doctrinas cum humanitate conjunxerint, reliquos vero quasi
non satis musarum
129498. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quidem ipsis patere promiscue aditum ad suos versus sinunt,
sed praestantiorum tantummodo suffragia postulant, quis hoc in illis jure
reprehendat? Cum Socraticis olim laudi fuerit, quod iis tantummodo scriberent,
qui essent et philosophia et politioribus litteris exculti, cur non idem
consilium in his artium docendarum poetis erit aeque commendandum? Si eos sibi
judices seligent, qui doctrinas cum humanitate conjunxerint, reliquos vero quasi
non satis musarum ritu initiatos
129499. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
initiatos rejicient, quis non auditorum paucitatem
eorumdem dignitate probe compensatam existimet? Si quae quis scriberet, probare
optimis posset, quid jam plurimorum sententias quaereret? Musarum enim cultus ii
demum sunt maximi, qui et doctrinis ipsis lucem ac splendorem afferunt, et
praestantiora ingenia perficiunt, ac illustriore loco statuunt. Hic ego, vos
vero, inquam, egregie Didascalicorum rationes defenditis, et quibus in rebus
verebar, ut mihi non satis eorum
129500. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
eorumdem dignitate probe compensatam existimet? Si quae quis scriberet, probare
optimis posset, quid jam plurimorum sententias quaereret? Musarum enim cultus ii
demum sunt maximi, qui et doctrinis ipsis lucem ac splendorem afferunt, et
praestantiora ingenia perficiunt, ac illustriore loco statuunt. Hic ego, vos
vero, inquam, egregie Didascalicorum rationes defenditis, et quibus in rebus
verebar, ut mihi non satis eorum causam probaretis, ibidem valere eos plurimum
129501. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Musarum enim cultus ii
demum sunt maximi, qui et doctrinis ipsis lucem ac splendorem afferunt, et
praestantiora ingenia perficiunt, ac illustriore loco statuunt. Hic ego, vos
vero, inquam, egregie Didascalicorum rationes defenditis, et quibus in rebus
verebar, ut mihi non satis eorum causam probaretis, ibidem valere eos plurimum
persuadetis. Jam enim fateri cogitis singularem inesse posse in eorumdem
versibus praestantiam, et quae cum ipsis epicis facile possit
129502. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
egregie Didascalicorum rationes defenditis, et quibus in rebus
verebar, ut mihi non satis eorum causam probaretis, ibidem valere eos plurimum
persuadetis. Jam enim fateri cogitis singularem inesse posse in eorumdem
versibus praestantiam, et quae cum ipsis epicis facile possit contendere. Tum B.
sed ne plus aequo Didascalicis, inquit, videamur tribuere, ad illam normam, si
placet, rem perpendamus, qua una fere in caeteris artibus aestimandis utimur;
nimirum quo
129503. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
eo Musarum speciem
afferunt, ut parem iisdem rerum auctoribus ingenii sibi gloriam vindicent.
Quidni enim inveniendi pene laudem promereri ii possint, quorum egregio dicendi
artificio quaecumque exposita sint, continuo eadem nova omnino, et nunquam antea
aut lecta, aut audita videantur? Quare quae tam praeclara erit Epicorum et
Tragicorum opera in fabula rite constituenda, atque in rebus, quas quis
gesserit, apte disponendis, quae hoc admirabili rerum contextu a naturae
129504. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Quidni enim inveniendi pene laudem promereri ii possint, quorum egregio dicendi
artificio quaecumque exposita sint, continuo eadem nova omnino, et nunquam antea
aut lecta, aut audita videantur? Quare quae tam praeclara erit Epicorum et
Tragicorum opera in fabula rite constituenda, atque in rebus, quas quis
gesserit, apte disponendis, quae hoc admirabili rerum contextu a naturae ipsius
fonte deducto, ac Musarum comptu exornato non obscuretur? Tum ego, sed vide,
129505. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
Epicorum, ac Tragicorum
virtutem esse, qua omnes poematis partes mira rerum consensione constringunt,
unamque rem efficiunt. Quorum artificium in eo nimirum versatur, ut summa
varietate distinguant omnia, rursus eadem ut inter se nectant, et posteriora
prioribus, quae praecedunt, consequentibus ita colligent, unum ut exitum cuncta
respiciant, atque ad eundem referantur, demum ut loco etiam ac tempore
congruant. Cujus quidem rei tanta vis est, ut caeterae etiam artes illam
129506. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
non ex hac partium conjunctione efflorescat. Sed ab
ea laude Didascalicos suapte natura longe removeri vides. Ob ipsam tam
multiplicem ac variam rerum inter se plerumque disjunctissimarum tractationem
quo pacto possunt adipisci illud unum et simplex, de quo nobis est sermo? Aut si
id quoque modo consequentur, isthaec
iners materiae conjunctio, quam unam assequi illi possunt, num satis pellet
animos, et cum illa actionis consensione,
129507. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
pacto possunt adipisci illud unum et simplex, de quo nobis est sermo? Aut si
id quoque modo consequentur, isthaec
iners materiae conjunctio, quam unam assequi illi possunt, num satis pellet
animos, et cum illa actionis consensione, quam Epici sequuntur, conferri
poterit? Tum B., At, inquit, si opifices etiam, ut dictum est a te, hanc partium
inter se consentientium, atque ad unum finem spectantium pulchritudinem in suis
129508. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
colligatio proficisci, qua ex re aptius eadem, quam ex his
Didascalicorum argumentis orietur? Quod unquam facinus, quae hominum actiones
possunt tam multas, ac tam varias res tam apte colligare atque connectere,
quanta conspiratione et consensu tot ingentia interque se remotissima corpora
gravitatis vi constricta, quasi illo pythagoreo Jovis carcere inclusa, in hujus
universitatis molem unumque mundi corpus coalescunt? Sed haec ex inerti materiae
coagmentatione
129509. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
nihilne consilii subesse existimas in iis ipsis tam bene
convenientibus motibus? Ex hac ipsa materiae conjunctione nullane erumpit,
seseque prodit ratio atque intelligentia? Cum hanc rerum molitionem, ac naturae
ordinem numeris, et carminis vi patefactum intuebimur, non in animum irruet, ac
sensus omnem occupabit actio varia, multiplex, infinita, una eademque simplex,
integra, absoluta, rationis ac sapientiae plenissima? Quis auctorem ac
moderatorem operis non
129510. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
non in animum irruet, ac
sensus omnem occupabit actio varia, multiplex, infinita, una eademque simplex,
integra, absoluta, rationis ac sapientiae plenissima? Quis auctorem ac
moderatorem operis non subito agnoscet, nec rerum aeque, et carminis πρωταγωνισην Deum esse perspiciet varias corporibus
vires, potestatesque adjungentem, atque his tanquam administris hanc rerum
summam stabilientem ac servientem? Num solemnem etiam ac justam tam
129511. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
atque his tanquam administris hanc rerum
summam stabilientem ac servientem? Num solemnem etiam ac justam tam ingentibus
rebus continendis loci ac temporis circumscriptionem desiderabit? Nam si annuo
ac diurno solis circuitu, ac urbium, et domorum ambitu hujusmodi actionis
comprehensionem coarctari minime posse
intelliget, tamen alios inveniet magis consentaneos tanto operi attributos esse
fines, temporum omnium diuturnitate, et
129512. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
urbium, et domorum ambitu hujusmodi actionis
comprehensionem coarctari minime posse
intelliget, tamen alios inveniet magis consentaneos tanto operi attributos esse
fines, temporum omnium diuturnitate, et spatiorum longinquitate circumscriptos,
ipsius videlicet naturae immensitate prorogatos. Sed quid diutius in hac epici
et didascalici carminis comparatione insistimus? Quid in his immoramur, quasi
dubitemus divina humanis anteponere?
129513. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
intelliget, tamen alios inveniet magis consentaneos tanto operi attributos esse
fines, temporum omnium diuturnitate, et spatiorum longinquitate circumscriptos,
ipsius videlicet naturae immensitate prorogatos. Sed quid diutius in hac epici
et didascalici carminis comparatione insistimus? Quid in his immoramur, quasi
dubitemus divina humanis anteponere? Tum ego, Tu vere, inquam, dum Didascalicis
tantam rerum magnificentiam tribuis, sublimius quoddam carminis genus ab iis
129514. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
quasi
dubitemus divina humanis anteponere? Tum ego, Tu vere, inquam, dum Didascalicis
tantam rerum magnificentiam tribuis, sublimius quoddam carminis genus ab iis
postulas, quam quod hominum ingeniis convenire possit. Si in coetus, et concilia
deorum musas introduci oporteret, nullum certe esset, quod illis dari posset,
neque majus, nec diis auditoribus dignius, quam quale est a te adumbratum de
rerum ordine ac mundi conformatione carmen. Cur vero, inquit
129515. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
a te adumbratum de
rerum ordine ac mundi conformatione carmen. Cur vero, inquit A., non censeamus
etiam inter homines versari posse divinos eosdem cantus, si praeclara haec
argumenta Didascalicorum studio eo usque recolantur et celebrentur, quoad
perducta sint ad eam excellentem formam, quam et recipere ipsa possunt, et
carminis vis sustinere? Num enim communibus ac vulgaribus exornandis rebus
tantummodo poetae praestant, in majoribus vero omnis eorum
129516. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
vero, inquit A., non censeamus
etiam inter homines versari posse divinos eosdem cantus, si praeclara haec
argumenta Didascalicorum studio eo usque recolantur et celebrentur, quoad
perducta sint ad eam excellentem formam, quam et recipere ipsa possunt, et
carminis vis sustinere? Num enim communibus ac vulgaribus exornandis rebus
tantummodo poetae praestant, in majoribus vero omnis eorum industria concidet
atque diffluet? Num magnopere nos capient concinendis
129517. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
non censeamus
etiam inter homines versari posse divinos eosdem cantus, si praeclara haec
argumenta Didascalicorum studio eo usque recolantur et celebrentur, quoad
perducta sint ad eam excellentem formam, quam et recipere ipsa possunt, et
carminis vis sustinere? Num enim communibus ac vulgaribus exornandis rebus
tantummodo poetae praestant, in majoribus vero omnis eorum industria concidet
atque diffluet? Num magnopere nos capient concinendis tenuiorum etiam hominum
129518. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
rerum ac naturae ipsius agnitione non
multis partibus uberiorem voluptatis fructum capiamus. Cum igitur ortus ac
principia intelligemus rerum hujusmodi, quarum vim atque effectus ignotis etiam
causis mirabamur, cum iisdem subesse legibus, et certo et constantis cum
reliquis omnibus ordine nexa atque aptata illa videbimus, quae discrepantia
rebamur, interque se pugnantia, et quorum non
intellectis antea motibus perturbari caetera pene
129519. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
naturae ipsius agnitione non
multis partibus uberiorem voluptatis fructum capiamus. Cum igitur ortus ac
principia intelligemus rerum hujusmodi, quarum vim atque effectus ignotis etiam
causis mirabamur, cum iisdem subesse legibus, et certo et constantis cum
reliquis omnibus ordine nexa atque aptata illa videbimus, quae discrepantia
rebamur, interque se pugnantia, et quorum non
intellectis antea motibus perturbari caetera pene timebamus,
129520. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
rerum hujusmodi, quarum vim atque effectus ignotis etiam
causis mirabamur, cum iisdem subesse legibus, et certo et constantis cum
reliquis omnibus ordine nexa atque aptata illa videbimus, quae discrepantia
rebamur, interque se pugnantia, et quorum non
intellectis antea motibus perturbari caetera pene timebamus, quaenam erit unquam
ex aliarum rerum agnitione profecta delectatio, quae non hujus tantae voluptatis
copia superetur? Quae
129521. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
praeter opinionem compertis derivati tam suaves esse
possunt, ut pares sint huic cognoscendi jucunditati; cum quoad animo consequi
possumus, longissimam illam causarum aliarum ex aliis succedentium seriem
intelligimus, earumque inter se, et cum iis, quos gignunt, effectibus tanquam
propinquitates et cognationes ediscimus? Tractantur haec ipsa quidem ab aliis
etiam disciplinis, explanantur, docentur. Sed ut Phidias ex Homeri versibus
pulchriorem hausit Jovis Olympii
129522. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
ut pares sint huic cognoscendi jucunditati; cum quoad animo consequi
possumus, longissimam illam causarum aliarum ex aliis succedentium seriem
intelligimus, earumque inter se, et cum iis, quos gignunt, effectibus tanquam
propinquitates et cognationes ediscimus? Tractantur haec ipsa quidem ab aliis
etiam disciplinis, explanantur, docentur. Sed ut Phidias ex Homeri versibus
pulchriorem hausit Jovis Olympii speciem, quam nunquam antea ex ullis aliorum
corporum formis
129523. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
testes, ac
spectatores assidemus. Nullos alios ego quidem poetarum conatus, non scenas, non
theatra huic tantae pulchritudini comparo. Sed nimis longe nos susceptae
disputationis ardor abducet, si caetera persequi volumus. Nam et Familiares
nostros brevi huc adfuturos opinor, qui si nos in eadem disceptatione
deprehendent, aut ad redintegrandam controversiam adigent, aut exclusos se aegre
ferent. Quare quae reliqua sunt, si ita videtur, in aliud tempus
129524. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph |
Section]
disputationis ardor abducet, si caetera persequi volumus. Nam et Familiares
nostros brevi huc adfuturos opinor, qui si nos in eadem disceptatione
deprehendent, aut ad redintegrandam controversiam adigent, aut exclusos se aegre
ferent. Quare quae reliqua sunt, si ita videtur, in aliud tempus differamus. Cui
cum assensi essemus, vultum et orationem ad remissioris sermonis urbanitatem
traduximus.
FINIS
Bibliographia locorum inventorum
Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].
More search results (batches of 100) First 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 Last
Retrieve all occurrences (This may take some time to download) Click here for a KWIC Report
|