Your search found 155641 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 154454-155411:

NUNCUPATIO.

Cui melius, aequiusque, quam tibi, Ragusa, dilectissima patria, extremum laborum meorum fructum nuncupabo? Hic vitam hausi, adolevi, literas colere coepi, veri et boni fontes attingens, mentem animi divo hoc lumine illustravi: hic senium ago quasi in portum quietis reductus: hic iacent ossa meorum procerum, parentum et amicorum: hic mea etiam quiescent, quum Deo Ο. M. libuerit e terris ad meliorem vitam me educere: hic servantur

dilectissima patria, extremum laborum meorum fructum nuncupabo? Hic vitam hausi, adolevi, literas colere coepi, veri et boni fontes attingens, mentem animi divo hoc lumine illustravi: hic senium ago quasi in portum quietis reductus: hic iacent ossa meorum procerum, parentum et amicorum: hic mea etiam quiescent, quum Deo Ο. M. libuerit e terris ad meliorem vitam me educere: hic servantur monumenta et reliquiae antiquae tuae virtutis et laudis, qua inter Illyricas gentes effulsisti. Grati animi erga te officium iamdudum aliqua publica devotionis

attingens, mentem animi divo hoc lumine illustravi: hic senium ago quasi in portum quietis reductus: hic iacent ossa meorum procerum, parentum et amicorum: hic mea etiam quiescent, quum Deo Ο. M. libuerit e terris ad meliorem vitam me educere: hic servantur monumenta et reliquiae antiquae tuae virtutis et laudis, qua inter Illyricas gentes effulsisti. Grati animi erga te officium iamdudum aliqua publica devotionis significatione testandi cupidus, benevole excipias, precor, hoc exiguum ingenii mei munus, quod tibi nunc offero. Quod si me quoque templum

divo hoc lumine illustravi: hic senium ago quasi in portum quietis reductus: hic iacent ossa meorum procerum, parentum et amicorum: hic mea etiam quiescent, quum Deo Ο. M. libuerit e terris ad meliorem vitam me educere: hic servantur monumenta et reliquiae antiquae tuae virtutis et laudis, qua inter Illyricas gentes effulsisti. Grati animi erga te officium iamdudum aliqua publica devotionis significatione testandi cupidus, benevole excipias, precor, hoc exiguum ingenii mei munus, quod tibi nunc offero. Quod si me quoque templum gloriae tuae ingredi non dedignaberis,

literatorum hominum sententia principem obtinet locum Ioannes Franciscus Gondula Ragusae e nobili patriciorum genere die 8. Januarii 1588 natus. Solerti parentum curâ in patrio Societatis Iesu collegio educatus, studiis ibi diligentissimam operam navavit; quapropter acri ut fuerat ingenio, et egregia indole praeditus brevi magnopere profecit tum in humanioribus literis, quam in philosophiae, iurisprudentiae et politices scientiis et disciplinis. A genitore spectatae probitatis, sapientiae, et magni consilii viro hausit a primaeva aetate verae religionis amorem, huiusque protulit tam

die 8. Januarii 1588 natus. Solerti parentum curâ in patrio Societatis Iesu collegio educatus, studiis ibi diligentissimam operam navavit; quapropter acri ut fuerat ingenio, et egregia indole praeditus brevi magnopere profecit tum in humanioribus literis, quam in philosophiae, iurisprudentiae et politices scientiis et disciplinis. A genitore spectatae probitatis, sapientiae, et magni consilii viro hausit a primaeva aetate verae religionis amorem, huiusque protulit tam suis editis opusculis, quam privata et publica vivendi ratione perspicua argumenta.

natus. Solerti parentum curâ in patrio Societatis Iesu collegio educatus, studiis ibi diligentissimam operam navavit; quapropter acri ut fuerat ingenio, et egregia indole praeditus brevi magnopere profecit tum in humanioribus literis, quam in philosophiae, iurisprudentiae et politices scientiis et disciplinis. A genitore spectatae probitatis, sapientiae, et magni consilii viro hausit a primaeva aetate verae religionis amorem, huiusque protulit tam suis editis opusculis, quam privata et publica vivendi ratione perspicua argumenta.

educatus, studiis ibi diligentissimam operam navavit; quapropter acri ut fuerat ingenio, et egregia indole praeditus brevi magnopere profecit tum in humanioribus literis, quam in philosophiae, iurisprudentiae et politices scientiis et disciplinis. A genitore spectatae probitatis, sapientiae, et magni consilii viro hausit a primaeva aetate verae religionis amorem, huiusque protulit tam suis editis opusculis, quam privata et publica vivendi ratione perspicua argumenta.

Triginta annos natus uxorem duxit

profecit tum in humanioribus literis, quam in philosophiae, iurisprudentiae et politices scientiis et disciplinis. A genitore spectatae probitatis, sapientiae, et magni consilii viro hausit a primaeva aetate verae religionis amorem, huiusque protulit tam suis editis opusculis, quam privata et publica vivendi ratione perspicua argumenta.

Triginta annos natus uxorem duxit Nicoletam Sorgo aeque e nobili patriciorum genere ortam, ex qua tres natos suscepit, nempe Franciscum, Hieronymum, et Sigismundum, quorum

quam privata et publica vivendi ratione perspicua argumenta.

Triginta annos natus uxorem duxit Nicoletam Sorgo aeque e nobili patriciorum genere ortam, ex qua tres natos suscepit, nempe Franciscum, Hieronymum, et Sigismundum, quorum primi duo Caesareae Regiae Austriacae Domus stipendia meruere, alter excelluit in armis uti Campi Mareschallus, praesertim in Hungaricis bellis adversus Ottomanos gestis, alter uti militum Tribunus cecidit gloriose in Barcinonensi obsidione interfectus; tertius

tertius vero supremum diem obiit anno 1682 Ragusinae reipublicae Rector. Vix ubi patriis legibus praescriptam aetatem Gondula attigerat, publicis muneribus fungi coepit, illaque summâ cum dexteritate integerrime explere, utpote qui ingenio pollens in iurisprudentia tantopere praestaret. Et quamvis reipublicae curis, domusque suae negotiis distineretur, naturae tamen motibus obsequens ad studium illyricae linguae, et poeseos adeo ferebatur, ut rara animi alacritate in id incumbens brevi tempore plura suae poeticae virtutis specimina in lucem ediderit.

attigerat, publicis muneribus fungi coepit, illaque summâ cum dexteritate integerrime explere, utpote qui ingenio pollens in iurisprudentia tantopere praestaret. Et quamvis reipublicae curis, domusque suae negotiis distineretur, naturae tamen motibus obsequens ad studium illyricae linguae, et poeseos adeo ferebatur, ut rara animi alacritate in id incumbens brevi tempore plura suae poeticae virtutis specimina in lucem ediderit.

Vertit in illyricum Torquati Tassi epicum carmen « Ierusalem liberata ; » Ubaldi Bonarelli

magnitudo ;» aliud « Filii prodigi lacrymae ;» alterum in laudem Ferdinandi II magni Etruriae Ducis; finxit etiam plures fabulas a mythologiae argumentis desumptas, quorum aliquae adhuc supersunt: « Arianna , Proserpinae raptus , et cet. Per hasce elucubrationes experiens quantum valeret ad maiora coepta tentanda, grandi animo suscepit epicum carmen componere, quod adhuc in lingua illyrica desiderabatur. Huius, uti a viris eruditis perspectum fuit, duo genera censentur, alterum sublime,

a viris eruditis perspectum fuit, duo genera censentur, alterum sublime, ac magnificum, quod vocari solet actionis, in quo ex maxima parte saeva bella describuntur, aequabile alterum, ac temperatum, quod dicitur contemplationis, et quo varii mirabiles eventus enarrantur. Ad primum genus attinet Homeri Ilias , ad secundum Odyssea . Virgilius, cui semper ante oculos proposita fuerant Maeonidis carmina, ita est partitus Aeneidem, ut priores sex libri ex duodecim, quibus tota continetur, Odysseam referant,

mixto genere spatiari, atque ita in uno prompsit maiores ingenii poetici vires, ac nervorum robur, in altero evolvit leniores, ac tranquilliores animi sensus doctrinae luminibus temperatos. Argumentum eius operi suppeditarunt bella aevi decimi septimi principio, anno praesertim 1621 inter Polonos, et Turcas gesta, in cuius exitu evasere primi victores summa immortali gloria Regis Sigismundi III et eius filii Principis Vlaudislavi supremi exercitus Ducis, quodque talem extremum finem habuit, ut Osmanus I Othomanidum Caesar solio ceciderit, violentamque hinc

ac tranquilliores animi sensus doctrinae luminibus temperatos. Argumentum eius operi suppeditarunt bella aevi decimi septimi principio, anno praesertim 1621 inter Polonos, et Turcas gesta, in cuius exitu evasere primi victores summa immortali gloria Regis Sigismundi III et eius filii Principis Vlaudislavi supremi exercitus Ducis, quodque talem extremum finem habuit, ut Osmanus I Othomanidum Caesar solio ceciderit, violentamque hinc mortem Ianicerum seditione coorta anno 1622, suae aetatis XXI miserrime obiverit (*) .

obiverit (*) .

Eo tempore illyricus Epidauritanus Parnassus tres diversos literarum cultus per tria saecula progressos recensebat, quae quadam similitudinis ratione conferri queunt cum illis italicis aevi decimi tertii, decimi quinti et decimi sexti titulo distinctis. Gondula itaque quum multum, diuque horum temporum exemplaria versasset, meliora e singulis eligens hausit a primis archetypam formam, simplicitatem, et robur, a secundis linguae puritatem et elegantiam, ab ultimis liberam scribendi rationem,

similitudinis ratione conferri queunt cum illis italicis aevi decimi tertii, decimi quinti et decimi sexti titulo distinctis. Gondula itaque quum multum, diuque horum temporum exemplaria versasset, meliora e singulis eligens hausit a primis archetypam formam, simplicitatem, et robur, a secundis linguae puritatem et elegantiam, ab ultimis liberam scribendi rationem, imaginum splendorem, acumen, vim, et sublimitatem. Et sic perfecit, ut lingua et metrum, quod sibi comparavit, singulares differentium temporum notas et venustates complectantur, praeseferens tamen eius

cum illis italicis aevi decimi tertii, decimi quinti et decimi sexti titulo distinctis. Gondula itaque quum multum, diuque horum temporum exemplaria versasset, meliora e singulis eligens hausit a primis archetypam formam, simplicitatem, et robur, a secundis linguae puritatem et elegantiam, ab ultimis liberam scribendi rationem, imaginum splendorem, acumen, vim, et sublimitatem. Et sic perfecit, ut lingua et metrum, quod sibi comparavit, singulares differentium temporum notas et venustates complectantur, praeseferens tamen eius proprium stilum, ac indolem, licet haud

Gondula itaque quum multum, diuque horum temporum exemplaria versasset, meliora e singulis eligens hausit a primis archetypam formam, simplicitatem, et robur, a secundis linguae puritatem et elegantiam, ab ultimis liberam scribendi rationem, imaginum splendorem, acumen, vim, et sublimitatem. Et sic perfecit, ut lingua et metrum, quod sibi comparavit, singulares differentium temporum notas et venustates complectantur, praeseferens tamen eius proprium stilum, ac indolem, licet haud raro imitatus esset classicos latinos,et italos poetas, in quorum palaestra fuit ille

multum, diuque horum temporum exemplaria versasset, meliora e singulis eligens hausit a primis archetypam formam, simplicitatem, et robur, a secundis linguae puritatem et elegantiam, ab ultimis liberam scribendi rationem, imaginum splendorem, acumen, vim, et sublimitatem. Et sic perfecit, ut lingua et metrum, quod sibi comparavit, singulares differentium temporum notas et venustates complectantur, praeseferens tamen eius proprium stilum, ac indolem, licet haud raro imitatus esset classicos latinos,et italos poetas, in quorum palaestra fuit ille exercitatus. Quod

exemplaria versasset, meliora e singulis eligens hausit a primis archetypam formam, simplicitatem, et robur, a secundis linguae puritatem et elegantiam, ab ultimis liberam scribendi rationem, imaginum splendorem, acumen, vim, et sublimitatem. Et sic perfecit, ut lingua et metrum, quod sibi comparavit, singulares differentium temporum notas et venustates complectantur, praeseferens tamen eius proprium stilum, ac indolem, licet haud raro imitatus esset classicos latinos,et italos poetas, in quorum palaestra fuit ille exercitatus. Quod manifeste testatur sui

hausit a primis archetypam formam, simplicitatem, et robur, a secundis linguae puritatem et elegantiam, ab ultimis liberam scribendi rationem, imaginum splendorem, acumen, vim, et sublimitatem. Et sic perfecit, ut lingua et metrum, quod sibi comparavit, singulares differentium temporum notas et venustates complectantur, praeseferens tamen eius proprium stilum, ac indolem, licet haud raro imitatus esset classicos latinos,et italos poetas, in quorum palaestra fuit ille exercitatus. Quod manifeste testatur sui carminis inventio, dispositio, ornatus, digressionum ad operis metam recte

rationem, imaginum splendorem, acumen, vim, et sublimitatem. Et sic perfecit, ut lingua et metrum, quod sibi comparavit, singulares differentium temporum notas et venustates complectantur, praeseferens tamen eius proprium stilum, ac indolem, licet haud raro imitatus esset classicos latinos,et italos poetas, in quorum palaestra fuit ille exercitatus. Quod manifeste testatur sui carminis inventio, dispositio, ornatus, digressionum ad operis metam recte convergentium nexus, quos miro industri artificio suo poemati intexuit, itemque admirari iuvat praesertim aliqua librorum prooemia

poetas, in quorum palaestra fuit ille exercitatus. Quod manifeste testatur sui carminis inventio, dispositio, ornatus, digressionum ad operis metam recte convergentium nexus, quos miro industri artificio suo poemati intexuit, itemque admirari iuvat praesertim aliqua librorum prooemia Lucretii et Areosti more sententiarum gravitate referta. Gondula dedit suo operi Osmanidis titulum, quod in viginti libros digessit, sed die octava decembris 1638 morte obita, quum vix quinquaginta annos attigisset, reperti dumtaxat decem et octo fuere, deficientibus decimo quarto, et decimo

iuvat praesertim aliqua librorum prooemia Lucretii et Areosti more sententiarum gravitate referta. Gondula dedit suo operi Osmanidis titulum, quod in viginti libros digessit, sed die octava decembris 1638 morte obita, quum vix quinquaginta annos attigisset, reperti dumtaxat decem et octo fuere, deficientibus decimo quarto, et decimo quinto libris, idque evenit, aut quod ab auctore non fuerant, ut aliqui putant, confecti, sive quavis ignota caussâ illorum fieret iactura. Huic defectui mire suffecit Petrus Ignatius Sorgo ex paterna avia Nicoletta Gondula dicti Ioannis

Lucretii et Areosti more sententiarum gravitate referta. Gondula dedit suo operi Osmanidis titulum, quod in viginti libros digessit, sed die octava decembris 1638 morte obita, quum vix quinquaginta annos attigisset, reperti dumtaxat decem et octo fuere, deficientibus decimo quarto, et decimo quinto libris, idque evenit, aut quod ab auctore non fuerant, ut aliqui putant, confecti, sive quavis ignota caussâ illorum fieret iactura. Huic defectui mire suffecit Petrus Ignatius Sorgo ex paterna avia Nicoletta Gondula dicti Ioannis Francisci pronepos. Osmanides prout fuit post

suffecit Petrus Ignatius Sorgo ex paterna avia Nicoletta Gondula dicti Ioannis Francisci pronepos. Osmanides prout fuit post auctoris mortem reperta, atque uti illam dictus Sorgo absolvit, fuit primum anno 1826 Ragusae Antonii Martecchini typis vulgata. Altera editio nonnullis mutatis, omissis, et additis Zagabriae anno 1844 subsequuta est, Ludovici Gay typis edita. Animadvertendum est tamen, quod duorum librorum loco, quos supplevit Petrus Ignatius Sorgo, duo alii suffecti in illa secunda editione fuerunt a Ioanne Mazuranich dictae urbis cive, non sine

quos supplevit Petrus Ignatius Sorgo, duo alii suffecti in illa secunda editione fuerunt a Ioanne Mazuranich dictae urbis cive, non sine laude exarati. Binae inde italicae versiones secundum textum Ragusinum prodierunt in lucem, quarum altera versu soluto omnimode libera, et pene ut periphrasis habenda anonymi auctoris, quae tamen communiter Nicolao Giaxich Iadertino tribuitur; altera, metro Areosti, auctore Marco Vidovich Sibenicensi, utraque Ragusae dicti Martecchini typis edita, prima anno 1827, secunda anno 1838. Non est meum, nec ad rem pertinet, de praefatis

utraque Ragusae dicti Martecchini typis edita, prima anno 1827, secunda anno 1838. Non est meum, nec ad rem pertinet, de praefatis italicis versionibus iudicium ferre, quod iamdiu a dignis censoribus fuit prolatum. Cupiens tamen, quantum in me situm est, maiorem huius clari operis diffusionem, et cognitionem provehere, maxime inter doctos Europae coetus, a quibus latina lingua magnopere colitur, quaeque adhuc apud illos florens in tanta linguarum diversitate habetur una tamquam communis hominum conciliatrix, ac veluti quoddam doctrinae vinculum, exemplo insuper, et aemulatione meorum

operis diffusionem, et cognitionem provehere, maxime inter doctos Europae coetus, a quibus latina lingua magnopere colitur, quaeque adhuc apud illos florens in tanta linguarum diversitate habetur una tamquam communis hominum conciliatrix, ac veluti quoddam doctrinae vinculum, exemplo insuper, et aemulatione meorum concivium inductus, qui variis poeticis latinis versionibus clarum sibi nomen peperere, aggressus sum Osmanidem heroico carmine primus interpretari, et post indefessum aliquot annorum studium, favente Deo, ad optatum finem perduxi. Arduum equidem est opus, measque tenues vires

linguarum diversitate habetur una tamquam communis hominum conciliatrix, ac veluti quoddam doctrinae vinculum, exemplo insuper, et aemulatione meorum concivium inductus, qui variis poeticis latinis versionibus clarum sibi nomen peperere, aggressus sum Osmanidem heroico carmine primus interpretari, et post indefessum aliquot annorum studium, favente Deo, ad optatum finem perduxi. Arduum equidem est opus, measque tenues vires exsuperans, mea tamen bona voluntas, et meta proposita excusationem, et indulgentiam apud benevolum lectorem mihi concilient. Ex Catharina Gondula mea avia paterna, et

qui variis poeticis latinis versionibus clarum sibi nomen peperere, aggressus sum Osmanidem heroico carmine primus interpretari, et post indefessum aliquot annorum studium, favente Deo, ad optatum finem perduxi. Arduum equidem est opus, measque tenues vires exsuperans, mea tamen bona voluntas, et meta proposita excusationem, et indulgentiam apud benevolum lectorem mihi concilient. Ex Catharina Gondula mea avia paterna, et sorore Sigismundi Gondulae ultimi huius patriciae domus agnati masculi, quae cum illo mense ianuarii 1800 fuit extincta, recenseor etiam ego inter dicti Ioannis

versionibus clarum sibi nomen peperere, aggressus sum Osmanidem heroico carmine primus interpretari, et post indefessum aliquot annorum studium, favente Deo, ad optatum finem perduxi. Arduum equidem est opus, measque tenues vires exsuperans, mea tamen bona voluntas, et meta proposita excusationem, et indulgentiam apud benevolum lectorem mihi concilient. Ex Catharina Gondula mea avia paterna, et sorore Sigismundi Gondulae ultimi huius patriciae domus agnati masculi, quae cum illo mense ianuarii 1800 fuit extincta, recenseor etiam ego inter dicti Ioannis Francisci Gondulae pronepotes; ideoque

et post indefessum aliquot annorum studium, favente Deo, ad optatum finem perduxi. Arduum equidem est opus, measque tenues vires exsuperans, mea tamen bona voluntas, et meta proposita excusationem, et indulgentiam apud benevolum lectorem mihi concilient. Ex Catharina Gondula mea avia paterna, et sorore Sigismundi Gondulae ultimi huius patriciae domus agnati masculi, quae cum illo mense ianuarii 1800 fuit extincta, recenseor etiam ego inter dicti Ioannis Francisci Gondulae pronepotes; ideoque pergratum quoque mihi accidit tanto illustri proavo hoc devotionis, et obsequii vel tenue signum

Gondula mea avia paterna, et sorore Sigismundi Gondulae ultimi huius patriciae domus agnati masculi, quae cum illo mense ianuarii 1800 fuit extincta, recenseor etiam ego inter dicti Ioannis Francisci Gondulae pronepotes; ideoque pergratum quoque mihi accidit tanto illustri proavo hoc devotionis, et obsequii vel tenue signum offerre. At fortasse non unus insurget sciscitans, an Osmanides praescriptis epici carminis regulis, et legibus satisfaciat, et dignum sit, ut huiusmodi poematibus adnumeretur. Haec disceptatio a clarissimis scriptoribus non semel fuit agitata,

etiam ego inter dicti Ioannis Francisci Gondulae pronepotes; ideoque pergratum quoque mihi accidit tanto illustri proavo hoc devotionis, et obsequii vel tenue signum offerre. At fortasse non unus insurget sciscitans, an Osmanides praescriptis epici carminis regulis, et legibus satisfaciat, et dignum sit, ut huiusmodi poematibus adnumeretur. Haec disceptatio a clarissimis scriptoribus non semel fuit agitata, et licet super illa exstent variae sententiae prolatae, in eo tamen omnes consensere, ut non animadversis ex una parte saeculi sui vitiis, quibus vel

dicti Ioannis Francisci Gondulae pronepotes; ideoque pergratum quoque mihi accidit tanto illustri proavo hoc devotionis, et obsequii vel tenue signum offerre. At fortasse non unus insurget sciscitans, an Osmanides praescriptis epici carminis regulis, et legibus satisfaciat, et dignum sit, ut huiusmodi poematibus adnumeretur. Haec disceptatio a clarissimis scriptoribus non semel fuit agitata, et licet super illa exstent variae sententiae prolatae, in eo tamen omnes consensere, ut non animadversis ex una parte saeculi sui vitiis, quibus vel maximi viri urgentur, quum

et obsequii vel tenue signum offerre. At fortasse non unus insurget sciscitans, an Osmanides praescriptis epici carminis regulis, et legibus satisfaciat, et dignum sit, ut huiusmodi poematibus adnumeretur. Haec disceptatio a clarissimis scriptoribus non semel fuit agitata, et licet super illa exstent variae sententiae prolatae, in eo tamen omnes consensere, ut non animadversis ex una parte saeculi sui vitiis, quibus vel maximi viri urgentur, quum scilicet methaphorae, hyperboles, et antitheses tantum modo increbuerant, et nonnullis locis ex altera minori

Haec disceptatio a clarissimis scriptoribus non semel fuit agitata, et licet super illa exstent variae sententiae prolatae, in eo tamen omnes consensere, ut non animadversis ex una parte saeculi sui vitiis, quibus vel maximi viri urgentur, quum scilicet methaphorae, hyperboles, et antitheses tantum modo increbuerant, et nonnullis locis ex altera minori severitate ad trutinam vocatis, quae ob immaturum auctoris mortem non potuerant perpoliri, et diligentiori limâ ad unguem pene redigi, totum Osmanidis carmen singulares dotes, et venustates complectatur. Et

scriptoribus non semel fuit agitata, et licet super illa exstent variae sententiae prolatae, in eo tamen omnes consensere, ut non animadversis ex una parte saeculi sui vitiis, quibus vel maximi viri urgentur, quum scilicet methaphorae, hyperboles, et antitheses tantum modo increbuerant, et nonnullis locis ex altera minori severitate ad trutinam vocatis, quae ob immaturum auctoris mortem non potuerant perpoliri, et diligentiori limâ ad unguem pene redigi, totum Osmanidis carmen singulares dotes, et venustates complectatur. Et revera illud nitido sententiarum lumine, et

ex una parte saeculi sui vitiis, quibus vel maximi viri urgentur, quum scilicet methaphorae, hyperboles, et antitheses tantum modo increbuerant, et nonnullis locis ex altera minori severitate ad trutinam vocatis, quae ob immaturum auctoris mortem non potuerant perpoliri, et diligentiori limâ ad unguem pene redigi, totum Osmanidis carmen singulares dotes, et venustates complectatur. Et revera illud nitido sententiarum lumine, et speciosa imaginum varietate, quae velut graphice pictis tabulis ante oculos exhibentur, lectoris animum delectat, instruit, commovet, in

hyperboles, et antitheses tantum modo increbuerant, et nonnullis locis ex altera minori severitate ad trutinam vocatis, quae ob immaturum auctoris mortem non potuerant perpoliri, et diligentiori limâ ad unguem pene redigi, totum Osmanidis carmen singulares dotes, et venustates complectatur. Et revera illud nitido sententiarum lumine, et speciosa imaginum varietate, quae velut graphice pictis tabulis ante oculos exhibentur, lectoris animum delectat, instruit, commovet, in admirationem rapit. Iuvat huic proposito Anonymi distichon memorare, quod in Gondulicae

et antitheses tantum modo increbuerant, et nonnullis locis ex altera minori severitate ad trutinam vocatis, quae ob immaturum auctoris mortem non potuerant perpoliri, et diligentiori limâ ad unguem pene redigi, totum Osmanidis carmen singulares dotes, et venustates complectatur. Et revera illud nitido sententiarum lumine, et speciosa imaginum varietate, quae velut graphice pictis tabulis ante oculos exhibentur, lectoris animum delectat, instruit, commovet, in admirationem rapit. Iuvat huic proposito Anonymi distichon memorare, quod in Gondulicae versionis psalmorum

et nonnullis locis ex altera minori severitate ad trutinam vocatis, quae ob immaturum auctoris mortem non potuerant perpoliri, et diligentiori limâ ad unguem pene redigi, totum Osmanidis carmen singulares dotes, et venustates complectatur. Et revera illud nitido sententiarum lumine, et speciosa imaginum varietate, quae velut graphice pictis tabulis ante oculos exhibentur, lectoris animum delectat, instruit, commovet, in admirationem rapit. Iuvat huic proposito Anonymi distichon memorare, quod in Gondulicae versionis psalmorum poenitentialium prooemio legitur:

clarissimi potissimum opere, cui titulus: Notizie istorico-critiche sulle antichità, storia, e letteratura dei Ragusei : Ragusae typis dicti Martecchini anno 1803 edito. Tale Appendini iudicium legitur in prooemio versionis italicae a dicto auctore anonymo confectae, et est tenoris sequentis: Confesso prima di tutto, che ove vogliasi stare al rigore delle leggi della buona epopea, può in qualche parte l’Osmanide apparire mancante. Conscio per altro, che la di lei lettura mi scuote, e piace, quanto

Ad meam nunc rediens latinam Osmanidis versionem, quam iuris publici facere constitui, supervacaneum adnotare reor, me fideliter primaevum Ragusinae editionis illyricum textum esse sequutum, ideoque nullam habuisse rationem editionis zagabriensis, et duorum omnino differentium librorum XIV et XV, qui in dicta editione continentur. Quod reliquum, est, mea submissa sententia, his videntur illi anteponendi, qui a praefato Sorgo compositi fuere. Post diuturna studia, et laudatas in poesi illyrica exercitationes, et postquam sibi quodammodo

meam nunc rediens latinam Osmanidis versionem, quam iuris publici facere constitui, supervacaneum adnotare reor, me fideliter primaevum Ragusinae editionis illyricum textum esse sequutum, ideoque nullam habuisse rationem editionis zagabriensis, et duorum omnino differentium librorum XIV et XV, qui in dicta editione continentur. Quod reliquum, est, mea submissa sententia, his videntur illi anteponendi, qui a praefato Sorgo compositi fuere. Post diuturna studia, et laudatas in poesi illyrica exercitationes, et postquam sibi quodammodo Gondulae stilum, et metrum adscivisset, evasit

sequutum, ideoque nullam habuisse rationem editionis zagabriensis, et duorum omnino differentium librorum XIV et XV, qui in dicta editione continentur. Quod reliquum, est, mea submissa sententia, his videntur illi anteponendi, qui a praefato Sorgo compositi fuere. Post diuturna studia, et laudatas in poesi illyrica exercitationes, et postquam sibi quodammodo Gondulae stilum, et metrum adscivisset, evasit Sorgus magis idoneus, quam quivis alius ad Osmanidis lacunas implendum. In hoc arduo, et, uti dicam, improbo labore fuit ille potenter, et solertissime a vice-secretis ragusinae

rationem editionis zagabriensis, et duorum omnino differentium librorum XIV et XV, qui in dicta editione continentur. Quod reliquum, est, mea submissa sententia, his videntur illi anteponendi, qui a praefato Sorgo compositi fuere. Post diuturna studia, et laudatas in poesi illyrica exercitationes, et postquam sibi quodammodo Gondulae stilum, et metrum adscivisset, evasit Sorgus magis idoneus, quam quivis alius ad Osmanidis lacunas implendum. In hoc arduo, et, uti dicam, improbo labore fuit ille potenter, et solertissime a vice-secretis ragusinae reipublicae Ioanne Volanti adiutus, viro ad

differentium librorum XIV et XV, qui in dicta editione continentur. Quod reliquum, est, mea submissa sententia, his videntur illi anteponendi, qui a praefato Sorgo compositi fuere. Post diuturna studia, et laudatas in poesi illyrica exercitationes, et postquam sibi quodammodo Gondulae stilum, et metrum adscivisset, evasit Sorgus magis idoneus, quam quivis alius ad Osmanidis lacunas implendum. In hoc arduo, et, uti dicam, improbo labore fuit ille potenter, et solertissime a vice-secretis ragusinae reipublicae Ioanne Volanti adiutus, viro ad primum eruditissimo, et ob meliorem Osmanidis

his videntur illi anteponendi, qui a praefato Sorgo compositi fuere. Post diuturna studia, et laudatas in poesi illyrica exercitationes, et postquam sibi quodammodo Gondulae stilum, et metrum adscivisset, evasit Sorgus magis idoneus, quam quivis alius ad Osmanidis lacunas implendum. In hoc arduo, et, uti dicam, improbo labore fuit ille potenter, et solertissime a vice-secretis ragusinae reipublicae Ioanne Volanti adiutus, viro ad primum eruditissimo, et ob meliorem Osmanidis lectionem et correctionem optime merito. Nec advertenda videtur obiectio, quae a Zagabriensis textus editore

compositi fuere. Post diuturna studia, et laudatas in poesi illyrica exercitationes, et postquam sibi quodammodo Gondulae stilum, et metrum adscivisset, evasit Sorgus magis idoneus, quam quivis alius ad Osmanidis lacunas implendum. In hoc arduo, et, uti dicam, improbo labore fuit ille potenter, et solertissime a vice-secretis ragusinae reipublicae Ioanne Volanti adiutus, viro ad primum eruditissimo, et ob meliorem Osmanidis lectionem et correctionem optime merito. Nec advertenda videtur obiectio, quae a Zagabriensis textus editore Vikoslavo Babukich fuit in medium prolata, Sorgum

Gondulae stilum, et metrum adscivisset, evasit Sorgus magis idoneus, quam quivis alius ad Osmanidis lacunas implendum. In hoc arduo, et, uti dicam, improbo labore fuit ille potenter, et solertissime a vice-secretis ragusinae reipublicae Ioanne Volanti adiutus, viro ad primum eruditissimo, et ob meliorem Osmanidis lectionem et correctionem optime merito. Nec advertenda videtur obiectio, quae a Zagabriensis textus editore Vikoslavo Babukich fuit in medium prolata, Sorgum videlicet ab historica facti veritate recessisse, quatenus strenui ducis Kerevscki libertatem ipsi ab Osmano summa

adscivisset, evasit Sorgus magis idoneus, quam quivis alius ad Osmanidis lacunas implendum. In hoc arduo, et, uti dicam, improbo labore fuit ille potenter, et solertissime a vice-secretis ragusinae reipublicae Ioanne Volanti adiutus, viro ad primum eruditissimo, et ob meliorem Osmanidis lectionem et correctionem optime merito. Nec advertenda videtur obiectio, quae a Zagabriensis textus editore Vikoslavo Babukich fuit in medium prolata, Sorgum videlicet ab historica facti veritate recessisse, quatenus strenui ducis Kerevscki libertatem ipsi ab Osmano summa generositate largitam fìnxit, quum

veri similitudine, ex parte immutetur, idque potius fiat eo consilio ut clarius poematis meta illucescat, huiusmodi ratio maiore perspicuitate operi, de quo agitur, congruit, quandoquidem ficta liberatione ab Osmano ultro Kerevsko concessa, splendidiore lumine emicat singularis animi magnitudo et generositas praecipui poematis herois, vulgo protagonistae. Iuvat aliunde observare, quod operis argumentum in suis praecipuis adiunctis verae historiae narrationibus cohaeret, idque licet plures historicos comparando sit cuique facile habere persuasum, monebo dumtaxat

quod operis argumentum in suis praecipuis adiunctis verae historiae narrationibus cohaeret, idque licet plures historicos comparando sit cuique facile habere persuasum, monebo dumtaxat Dionysii Petavii Rationarium temporum Venetiis anno 1722 apud Laurentium Basilium editum, nec non Imperii, et Sacerdotii annales pro saeculo decimo septimo consulere, quod Marcus Battaglini Venetiis anno 1701 typis Andreae Peletti vulgavit.

Nemo alius, quatenus mihi constat, tentavit usque adhuc Osmanidem in latinum vertere, teneor

Nemo alius, quatenus mihi constat, tentavit usque adhuc Osmanidem in latinum vertere, teneor nihilominus fateri, quod clarissimus vir Bernardus Zamagna, meus conterraneus, quique sibi ob Homeri Odysseae, Hesiodi, Theocriti, Moschi et Bionis carminum latinam versionem immortalem famam est nactus, Osmanidis novem libri quinti strophas in triginta exametros transtulerit, quod videre est in Tomo 2, pag. 265 dicti operis Francisci Appendini, Notizie storiche

Osmanidis novem libri quinti strophas in triginta exametros transtulerit, quod videre est in Tomo 2, pag. 265 dicti operis Francisci Appendini, Notizie storiche etc. Quos ego nulla immutatione ob eorum miram speciem, et tanti nominis auctoritatem suo loco retuli, quique veluti lectissimae gemmae meae versioni a versu 14 usque ad 43 dicti quinti libri insertae micabunt, illique decus, fulgoremque adiicient. O utinam talis vir doctissimus totum illud carmen

loco retuli, quique veluti lectissimae gemmae meae versioni a versu 14 usque ad 43 dicti quinti libri insertae micabunt, illique decus, fulgoremque adiicient. O utinam talis vir doctissimus totum illud carmen vertisset, atque ita patriae, et doctae Europae novum classicum opus donasset, ceu sunt caetera omnia tanti vatis carmina. Hoc saltem orsum fuisset a celebri latino Ragusino vate Faustino Gagliuffi perfectum, quum illum tale propositum habuisse ab epistola eruitur, quam Genua mense Martio 1821 Ragusam ad Antonium Casnacich

in praefatione Osmanidis italicae dicti Marci Vidovich versionis. Ast ubi nec laudati summi viri, nec alii mei concives, aut exteri hoc opus exegerunt, dignetur literarum respublica benigne illud excipere, quod meae tenuitatis penitissime conscius audeo illi non sine maxima trepidatione proferre, et quod fortasse volventibus annis ab aliis meliore successu poterit esse perfectum. Post diuturna augustissimi Caesaris stipendia rude clementer donatus in patriam secessi, ibique senili aetate otium nactus gaudeo ipsi meorum laborum fructum tamquam publicum meae dilectionis et existimationis

proferre, et quod fortasse volventibus annis ab aliis meliore successu poterit esse perfectum. Post diuturna augustissimi Caesaris stipendia rude clementer donatus in patriam secessi, ibique senili aetate otium nactus gaudeo ipsi meorum laborum fructum tamquam publicum meae dilectionis et existimationis monumentum posse nuncupare. Ducem, et magistrum habui summum Maronem, quem a prima iuventute mihi semper ut exemplar proposui, meque fortunatum arbitratus sum illius textui consonos numeros suis locis referre, ubi Gondula illos pene ad verbum imitari non dubitavit. Et quisnam

ab aliis meliore successu poterit esse perfectum. Post diuturna augustissimi Caesaris stipendia rude clementer donatus in patriam secessi, ibique senili aetate otium nactus gaudeo ipsi meorum laborum fructum tamquam publicum meae dilectionis et existimationis monumentum posse nuncupare. Ducem, et magistrum habui summum Maronem, quem a prima iuventute mihi semper ut exemplar proposui, meque fortunatum arbitratus sum illius textui consonos numeros suis locis referre, ubi Gondula illos pene ad verbum imitari non dubitavit. Et quisnam ausus esset textum, quod attingi nequit, et tam

dilectionis et existimationis monumentum posse nuncupare. Ducem, et magistrum habui summum Maronem, quem a prima iuventute mihi semper ut exemplar proposui, meque fortunatum arbitratus sum illius textui consonos numeros suis locis referre, ubi Gondula illos pene ad verbum imitari non dubitavit. Et quisnam ausus esset textum, quod attingi nequit, et tam simplicitate, quam magnificentia utique emicat ex minima parte immutare? Sit hoc mei grati animi, et obsequii erga immortalem poetam luculentum testimonium. NOTA (*) Sub

Ducem, et magistrum habui summum Maronem, quem a prima iuventute mihi semper ut exemplar proposui, meque fortunatum arbitratus sum illius textui consonos numeros suis locis referre, ubi Gondula illos pene ad verbum imitari non dubitavit. Et quisnam ausus esset textum, quod attingi nequit, et tam simplicitate, quam magnificentia utique emicat ex minima parte immutare? Sit hoc mei grati animi, et obsequii erga immortalem poetam luculentum testimonium. NOTA (*) Sub imagine Sigismundi III Poloniae

meque fortunatum arbitratus sum illius textui consonos numeros suis locis referre, ubi Gondula illos pene ad verbum imitari non dubitavit. Et quisnam ausus esset textum, quod attingi nequit, et tam simplicitate, quam magnificentia utique emicat ex minima parte immutare? Sit hoc mei grati animi, et obsequii erga immortalem poetam luculentum testimonium. NOTA (*) Sub imagine Sigismundi III Poloniae Regis, quae in aedibus Ragusinae patriciae domus Bonda Anconae sitis, et usque ad annum 1667 ad familiam

Sit hoc mei grati animi, et obsequii erga immortalem poetam luculentum testimonium. NOTA (*) Sub imagine Sigismundi III Poloniae Regis, quae in aedibus Ragusinae patriciae domus Bonda Anconae sitis, et usque ad annum 1667 ad familiam Gondula pertinentibus asservabatur, legitur sequens inscriptio: VLADISLAVO SIGISMUNDI POLONORUM REGIS FILIO SCHITHARUM TURCARUMQUE TRIUMPHATORI INVICTO GONDULA FAMILIA HOSPITI SUO CUIUS HUMANISSIMAM MAIESTATEM SEMEL IN HIS AEDIBUS ASPEXIT SEMPER

MAIESTATEM SEMEL IN HIS AEDIBUS ASPEXIT SEMPER IN IMAGINE SUSPICIET In miscellaneis mss. historicis Patris Ioannis Mariae Mattei, quae in bibliotheca PP. Franciscanorum Ragusae exstant, reperitur haec inscriptio. Fortasse tanti hospitis memoria, et subsequuta ejus grandia, et clarissima adversus Turcas gesta tunc iuveni poetae Ioanni Francisco Gondula aditum praebuere illyricum epicum carmen, sub titulo Osmanidis, concipere et exarare, quo suo heroi, et sibi immortalem laudem et gloriam comparavit, et quod nunc primum latinis

ASPEXIT SEMPER IN IMAGINE SUSPICIET In miscellaneis mss. historicis Patris Ioannis Mariae Mattei, quae in bibliotheca PP. Franciscanorum Ragusae exstant, reperitur haec inscriptio. Fortasse tanti hospitis memoria, et subsequuta ejus grandia, et clarissima adversus Turcas gesta tunc iuveni poetae Ioanni Francisco Gondula aditum praebuere illyricum epicum carmen, sub titulo Osmanidis, concipere et exarare, quo suo heroi, et sibi immortalem laudem et gloriam comparavit, et quod nunc primum latinis numeris expressum in lucem

Franciscanorum Ragusae exstant, reperitur haec inscriptio. Fortasse tanti hospitis memoria, et subsequuta ejus grandia, et clarissima adversus Turcas gesta tunc iuveni poetae Ioanni Francisco Gondula aditum praebuere illyricum epicum carmen, sub titulo Osmanidis, concipere et exarare, quo suo heroi, et sibi immortalem laudem et gloriam comparavit, et quod nunc primum latinis numeris expressum in lucem prodit.

Ragusae exstant, reperitur haec inscriptio. Fortasse tanti hospitis memoria, et subsequuta ejus grandia, et clarissima adversus Turcas gesta tunc iuveni poetae Ioanni Francisco Gondula aditum praebuere illyricum epicum carmen, sub titulo Osmanidis, concipere et exarare, quo suo heroi, et sibi immortalem laudem et gloriam comparavit, et quod nunc primum latinis numeris expressum in lucem prodit.

haec inscriptio. Fortasse tanti hospitis memoria, et subsequuta ejus grandia, et clarissima adversus Turcas gesta tunc iuveni poetae Ioanni Francisco Gondula aditum praebuere illyricum epicum carmen, sub titulo Osmanidis, concipere et exarare, quo suo heroi, et sibi immortalem laudem et gloriam comparavit, et quod nunc primum latinis numeris expressum in lucem prodit. LIBER I.

tanti hospitis memoria, et subsequuta ejus grandia, et clarissima adversus Turcas gesta tunc iuveni poetae Ioanni Francisco Gondula aditum praebuere illyricum epicum carmen, sub titulo Osmanidis, concipere et exarare, quo suo heroi, et sibi immortalem laudem et gloriam comparavit, et quod nunc primum latinis numeris expressum in lucem prodit. LIBER I.

3  Sub sole aeternum, vel non mutabile nil est.
4  Ante alios feriunt excelsos fulmina montes.
5  Ni Deus adfuerit, vis quaeque et firma labascit, 5
6  Grandia regna suis delentur viribus ipsis,
7  Assidue in gyrum fortunae volvitur orbis,

ipsis,
7  Assidue in gyrum fortunae volvitur orbis,
8  Arduus evehitur delapsus vertice summo,
9  Et qui sublimis, iacet en detrusus ab alto.
10  Iam nunc regalis pendet super ense corona, 10
11  Iam iam lapsurus regis capiti imminet ensis.

13  Captivusque gemit, nuper qui sceptra tenebat.
14  Adversam sequitur sortem fortuna secunda,
15  Sanguine et e fuso trahitur gemmata corona: 15
16  Multos qui terret, multos formidat et ipse:
17  Insidiae, atque doli circumdant undique reges;

14  Adversam sequitur sortem fortuna secunda,
15  Sanguine et e fuso trahitur gemmata corona: 15
16  Multos qui terret, multos formidat et ipse:
17  Insidiae, atque doli circumdant undique reges;
18  Improvisa adsunt, meminit quae nulla vetustas.

22  Byzanti OSMANUM, patriâ dum regnat in urbe,
23  Agmina belligerûm prostrarunt funere acerbo,
24  Vestra ope et aggrediens canerem, quonam omine fausto
25  Prima ille AKMETO risit carissima proles, 25
26  Qui post interitum genitoris patruus ipsum

31  Vi magnâ adversus tulit arma infausta Polonos.
32  Ne sint longa tamen mea carmina, pandite, Divae,
33  Tantum eius mortis caussas, et tristia fata.
34  Clari progenies regis, sed clarior ipse, 35
35   VLADISLAVE, etenim replet tua gloria terras,

42   OSMANI memori sedet anxia pectore cura,
43  Agmina Sarmaticis sua tot periisse sub armis,
44  Rursus et imperii famam cessisse potentis,
45  Victoris nomen dum gloria tollit ad astra. 45
46  Aut celeraret equo terrae per lata viator,

52  Eversorem illum: ventorum didita pennis
53  Orbem per totum praenuncia fama volabat,
54  Ut rex OSMANI gladios, et fregerit hostes.
55  Sol vero auratis nomen, quod gloria servet, 55
56  Inscripsit radiis caeli super aethera summa,

68  O quos nostri atavi, vestri regesque potentes
69  Magnanimi Othmanides duxere ad praelia Martis,
70  Mundi et subdiderunt molem hanc ingentibus orsis, 70
71  Vestri ubinam belli mores, vestra inclyta gesta,
72  Virtutis praeclara viris exempla datura?

72  Virtutis praeclara viris exempla datura?
73  Tempora vos vitae duxistis plena labore,
74  Aestivos soles, hyberna et frigora passi,
75  Audax vultus erat vobis, et strenua corda: 75
76  Reddidit alma fides patrio in discrimine fortes,

73  Tempora vos vitae duxistis plena labore,
74  Aestivos soles, hyberna et frigora passi,
75  Audax vultus erat vobis, et strenua corda: 75
76  Reddidit alma fides patrio in discrimine fortes,
77  Cursu planitiem, saltu iuga, flumina nando

alma fides patrio in discrimine fortes,
77  Cursu planitiem, saltu iuga, flumina nando
78  Traiicere adsuetos, mala cuncta et ferre paratos,
79  Et potius certae pugnando occumbere morti,
80  Quam violare sui Regis mandata timenda. 80

77  Cursu planitiem, saltu iuga, flumina nando
78  Traiicere adsuetos, mala cuncta et ferre paratos,
79  Et potius certae pugnando occumbere morti,
80  Quam violare sui Regis mandata timenda. 80
81  Vestrum erat hoc studium, dulcissima vestra voluptas,

82  Flectere equos rapidos, cornu torquere sagittas,
83  Vestrae hinc deliciae tergo demissa pharetra,
84  Missilis hasta manu, lateri suspensus, et ensis,
85  Martius ac sonipes; dulcis cerealia dona 85
86  Esca viae, potus tenuis de fontibus unda.

88  Frondibus e quernis contexta mapalia grata.
89  Ut dux, sic miles terris, atque aequore habebat
90  Horrida pro lectis, et mensis terga ferarum. 90
91  Quin hieme in mediâ, violento aquilone furente,
92  Danubii gelidas vobis prope fluminis undas

94  Simplex, atque levis decorabat corpora amictus,
95  Loricâ haud tecti pugnastis pectore nudo, 95
96  Aurum spernentes, titulos, et laudis honores,
97  Ni quos vi, gladio peperisset bellica virtus.
98  Ingens quippe malum bello cessare putastis,

109  Arma inviti omnes capiunt, nunc opprimit aestas,
110  Frigora dura nocent, induti vellera serum 110
111  Foeminêa apparent, homines licet, indole et ore.
112  Nunc auro insignes, pretiosa et veste decori
113  Ad praedam alliciunt hostes, non proelia poscunt,

110  Frigora dura nocent, induti vellera serum 110
111  Foeminêa apparent, homines licet, indole et ore.
112  Nunc auro insignes, pretiosa et veste decori
113  Ad praedam alliciunt hostes, non proelia poscunt,
114  Corripiuntque viam terrâ si forte, marique,

122  Amittant donec sensus viresque bibendo:
123  Effusi in venerem molli lodice recumbunt
124  Per noctem, et violant naturae, iussaque legum.
125  Alter at armigeris, et multis cinctus amicis 125
126  Insidet altus equo, caput erigit, atque superbe

123  Effusi in venerem molli lodice recumbunt
124  Per noctem, et violant naturae, iussaque legum.
125  Alter at armigeris, et multis cinctus amicis 125
126  Insidet altus equo, caput erigit, atque superbe
127  Despicit, herois se iactans gloria inani,

130  Illorum, ut pecudes, turbam pepulisse fugacem 130
131  Unum e Christiadis praestanti corpore fortem,
132  Mox in equum insilui solus dux, miles et unâ,
133  Exosus probrum, temnens, et quaeque pericla,
134  Ad reditum hos revocans illis sum damna minatus,

131  Unum e Christiadis praestanti corpore fortem,
132  Mox in equum insilui solus dux, miles et unâ,
133  Exosus probrum, temnens, et quaeque pericla,
134  Ad reditum hos revocans illis sum damna minatus,
135  Namque erat in votis ulcisci dedecus ingens, 135

141  At lingua incassum clamat, viresque laborant,
142  Verberat atque manus, miles parere recusat,
143  Et se Ianicerum (1) legio fugientibus addit.
144  Stabant Spahiades (2) medio in certamine fortes,
145  Mirati ast illos retro cessisse

146  Institerunt celeres vestigia ferre retrorsum,
147  Hinc mea Sarmatico ceciderunt agmina bello.
148  Bina Tyram et propter manabant plena cruore
149  Flumina belligerûm volventia corpora caesa.
150  At mihi stat postahc, regat ut mea dextera mundum, 150

149  Flumina belligerûm volventia corpora caesa.
150  At mihi stat postahc, regat ut mea dextera mundum, 150
151  Cuiusque atque meo vita, et mors pendeat ense.
152  Nos sumus, heu! reges, nos nostrae caussa ruinae.
153  In pretio haud nobis heros, sed mollis ephebus,

153  In pretio haud nobis heros, sed mollis ephebus,
154  Qui iam luxurie vitam corrumpit inertem,
155  Bella gerat, petimus, sapiens moderetur et aequus. 155
156  Crescant divitiae, contemnimus omnia iniqui,
157  Mercede haud heros fruitur, quam tollimus ipsi.

gerens, ut ego, vernanti in flore iuventae 165
166  Victor ovans mundi confinia lata subegit.
167  Ille meus proavus SOLIMANUS fortis, et acer
168  Par aetate mihi legiones duxit in hostem.
169  Haec exempla meis oculis praetenta manebunt,

168  Par aetate mihi legiones duxit in hostem.
169  Haec exempla meis oculis praetenta manebunt,
170  Et sequar haec, dabitur donec toto orbe potiri. 170
171  Orsa animosa quidem sunt haec, quae pectere volvo,
172  Aggredienda tamen mihi qua ratione,

animosa quidem sunt haec, quae pectere volvo,
172  Aggredienda tamen mihi qua ratione, patescit.
173  Hîc siluit, magno et laudis succensus amore
174  Grandia constituit sublimi in mente gerenda.
175  Caesareos nummos Eoas mittere in oras 175

179  Quam pote maiorem lecto de limite pubem,
180  Ianicerûm augeri multum hac iubet agmina gente, 180
181  Spahiadum et turmas duplici ratione, severo,
182  Ut fraeno domitae vitae non parcere curent,
183  Atque alacres properent, Caesar quocumque vocaret.

184  Dein iurans statuit sibi plus in honore futurum
185  Illum, belligerâ mage qui virtute niteret, 185
186  Imperii primas velle his et tradere curas,
187  Quos laudem in pugna tantum meruisse videret.
188  Non aes, luxuries, mollis vel foemina, solum

194  Impiger ante annum Eois deduxerat oris,
195  Atque a Sarmatico OSMANUM servaverat hoete. 195
196  Hussenum officio Vezirum amovit et ipsi
197  Illum suffecit, pro se qui regna gubernet,
198  Hoggae (4) hoc propositum retegit, primoque Spadoni (5) ,

197  Illum suffecit, pro se qui regna gubernet,
198  Hoggae (4) hoc propositum retegit, primoque Spadoni (5) ,
199  Et pietate suam quaerens praetexere mentem
200  Undique se Mecam solers vulgavit iturum, 200
201  Ut magni tumulum veneretur nempe Maconis,

1  Fervida, vana, alacris, nimiumque elata iuventus,
2  Cur ruis in praeceps casus formidine nulla?
3  Audax consilii sic es, rationis et expers,
4  Grata ut dura tibi, levia et sint ardua coepta.
5  Ingens sic ardor iuvenem vasto aequore mersit, 5

2  Cur ruis in praeceps casus formidine nulla?
3  Audax consilii sic es, rationis et expers,
4  Grata ut dura tibi, levia et sint ardua coepta.
5  Ingens sic ardor iuvenem vasto aequore mersit, 5
6  Solvit ceratas, cui Titan igneus alas.

7  Excitus his stimulis cecidit combustus in undas,
8  Ausit qui alipedum Phoebi male flectere habenas,
9  Et satur idcirco famae, toto orbe subacto,
10  Flevit Alexander maius sibi deesse theatrum. 10
11  Sic ruit Osmanus collectis viribus

19  Succedet viridi sensim maturius aevum;
20  Nunc in flore tuae laudis ne contere fructus. 20
21  Subiicere indomitos hostes, et vincere bello
22  Magnanimae curae, sunt haec sublimia coepta,
23  Effugere insidias, nolle et vitare pericla

21  Subiicere indomitos hostes, et vincere bello
22  Magnanimae curae, sunt haec sublimia coepta,
23  Effugere insidias, nolle et vitare pericla
24  Demens propositum cordatus quisque vocabit.
25  Altis densa iugis apparet sylva tuenti 25

24  Demens propositum cordatus quisque vocabit.
25  Altis densa iugis apparet sylva tuenti 25
26  Sic laeta, et viridans, nigris penetralibus abdit
27  Diros ast angues, et tristia saecla ferarum.
28   Osmani Dilaver ubi, quod mente

25  Altis densa iugis apparet sylva tuenti 25
26  Sic laeta, et viridans, nigris penetralibus abdit
27  Diros ast angues, et tristia saecla ferarum.
28   Osmani Dilaver ubi, quod mente tenebat,
29  Consilium novit, curis perculsus acerbis

32  Byzanti Caesar prius hinc quam linqueret urbem,
33  Ille suum haud voluit domino celare timorem.
34  Custode et legum, nigro ac comitante Spadone
35  Arcani sociis Osmanum promptus adivit. 35
36  Quisque caput veniens demittit, pectora dextrâ

48  Triplex pluma nigrans blande supereminet illum.
49  Nigro oculo, roseo vultu, flavisque capillis
50  Princeps, et iuvenis pulcherrimus anteit omnes. 50
51  Illius ad nutum data copia cuique sedendi.
52  Mentem Vezirus tunc sic evolvere coepit.

solium Turcarum ascendere rursus.
63  Adde, tui vivunt fratres, materque superba,
64   Mustaphae natum quae, et sese extollere gestit.
65  Utque hoc obtineat, solio consistat et illa, 65
66  Quod Deus avertat, sceleri non parceret ulli,

fratres, materque superba,
64   Mustaphae natum quae, et sese extollere gestit.
65  Utque hoc obtineat, solio consistat et illa, 65
66  Quod Deus avertat, sceleri non parceret ulli,
67  Posthabitâ atque tuos fratres pietate necaret,

68  Ne misera in tenebris iterum tabesceret atris.
69  Multa scit, atque audet famâ circum undique nota,
70  Utpote quae magicas artes, et carmina callet. 70
71  Sola per obscuram noctem, penitusque silentem,
72  Quum parat insidias, inferni rege vocato,

73  Horrifica adspectu, nudo pede nixa sinistro,
74  Discinctâ it pallâ, sparsis sine lege capillis,
75  Nigrâ se circum virgâ describit et orbem. 75
76  Dein monstra, et tristes adpellat nomine diros,
77  Tartareosque ciet manes, verba impia iactans.

74  Discinctâ it pallâ, sparsis sine lege capillis,
75  Nigrâ se circum virgâ describit et orbem. 75
76  Dein monstra, et tristes adpellat nomine diros,
77  Tartareosque ciet manes, verba impia iactans.
78  Illam lactantes pueros est fama

78  Illam lactantes pueros est fama necare,
79  E coctis succos extis componere noctu,
80  Ariete sublatam volitare, et daemone raptam, 80
81  Montanum impavidam atque invisere saepe draconem,
82  Sub nuce ubi viridi lamiae convivia miscent.

85  Abstulit, hostili caderent quam perdita ferro. 85
86  Ortos adde suos magicâ de stirpe parentes,
87  Ipsam inter Dacos hausisse et luminis auras.
88  His ducibus recto deflexit calle, scelestam
89   Fraeno omni et rupto coepit traducere vitam.

87  Ipsam inter Dacos hausisse et luminis auras.
88  His ducibus recto deflexit calle, scelestam
89   Fraeno omni et rupto coepit traducere vitam.
90  Sanguineo lunae suffundit rore nitorem, 90
91  Ignivomamque facem solis caligine velat,

90  Sanguineo lunae suffundit rore nitorem, 90
91  Ignivomamque facem solis caligine velat,
92  Lucida et aethereo deducit sidera ab axe,
93  Densâ nube tegit caeli convexa sereni,
94  Tellurem quatit, imo pontum gurgite miscet,

atque fidem, sanctum contemnit honorem.
107  Haud pulchra adparet, vafras sed possidet artes,
108  Allicere adspectu, caecare et lumina amantum,
109  Illinit os fuco, donec formosa nitescat.
110  Dacus dux, speciem, qui a blando iudicat ore, 110

arbos,
118   Mustaphae hinc pereat mater, gener atque Daütes,
119  Quodcumque atque obstat, prosterne, et destrue ferro.
120  Fratres quae tangunt, sapientum effata recordor. 120
121  Haud magna, in plures quae didita flumina rivos.

136  Nunc velle uxorem, moveas nova bella priusquam.
137  Respue captivam plebeio sanguine cretam,
138  Quin posce illustrem famâque et gente vetustâ.
139  Si fors te alliciat species formosior oris,
140  Connubio et iungas tibi clarâ haud stirpe puellam, 140

138  Quin posce illustrem famâque et gente vetustâ.
139  Si fors te alliciat species formosior oris,
140  Connubio et iungas tibi clarâ haud stirpe puellam, 140
141  Quaenam dira tuos torquebit cura nepotes,
142  Natorum et natos, et qui nascentur ab

140  Connubio et iungas tibi clarâ haud stirpe puellam, 140
141  Quaenam dira tuos torquebit cura nepotes,
142  Natorum et natos, et qui nascentur ab illis.
143  Sic reor illorum questurum quemque dolentem.
144  Sum frustra Othmanidûm claro de sanguine natus,

140  Connubio et iungas tibi clarâ haud stirpe puellam, 140
141  Quaenam dira tuos torquebit cura nepotes,
142  Natorum et natos, et qui nascentur ab illis.
143  Sic reor illorum questurum quemque dolentem.
144  Sum frustra Othmanidûm claro de sanguine natus,

149  Illis adstabat procerum delecta corona,
150  Lustravere illi terras victricibus armis. 150
151  At matris proavi montes, et rura colebunt,
152   Adsueti duras proscindere vomere glebas,
153  Illorum comites fuerunt armenta,

Adsueti duras proscindere vomere glebas,
153  Illorum comites fuerunt armenta, pecusque,
154  Illi humilesque casas et querna mapalia habebant.
155  Post bona rapta illis latro omnis colla premebat. 155
156  Adversas species iunctas quis viderit unquam?

155  Post bona rapta illis latro omnis colla premebat. 155
156  Adversas species iunctas quis viderit unquam?
157  Anne culex aquilae, magno et formica leoni
158  Si geminata foret, potis est educere foetum?
159  Caesaream et sobolem pareret num rustica virgo,

157  Anne culex aquilae, magno et formica leoni
158  Si geminata foret, potis est educere foetum?
159  Caesaream et sobolem pareret num rustica virgo,
160  Regnatori orbis si quae coniuncta fuisset? 160
161  Teutonidum Caesar, Gallus rex, Anglus, Iberus,

164  Par genus inquirunt clarum, sibi nempe daturum
165  Dignam progeniem mansuram tempus in omne. 165
166  Et tu, Rex regum, tu, Princeps maxime, quotquot
167  Magnos terra colit, felici ut prole fruaris
168  Pastoris natam stabili tibi foedere iunges?

181  Vestibus auratis nitidam, gemmisque micantem,
182  Ante tui Argivas atavi duxere puellas
183  Sanguine Caesareo, et spectandas frontis honore.
184  Hac aquilae in nido draco se ratione locavit,
185  Et celebratus hymen circum fulgentibus armis. 185

183  Sanguine Caesareo, et spectandas frontis honore.
184  Hac aquilae in nido draco se ratione locavit,
185  Et celebratus hymen circum fulgentibus armis. 185
186  Haud igitur sponsam, Princeps o maxime, quaere
187  Captivas inter, regali at stirpe puellas.

189  Uxorem hinc lectam, trahit ut tibi corda voluptas,
190  Duc tecum, ut valeat belli mulcere labores, 190
191  Et linque hîc socerum, regni qui flectat habenas.
192  Ipse tibi paries sobolem, nova ditia regna,
193  Te fratres contra teget ille, tuebitur urbem.

197  Fulmineum invidi non stringet Caesaris ensem,
198  Diliget at contra natos, quos, Caesar, habebis,
199  Gestiet et proprios posse adpellare nepotes.
200  Firmo sic solio poteris securus haberi, 200
201  Quoquo carpis iter, magnis et viribus auctus

199  Gestiet et proprios posse adpellare nepotes.
200  Firmo sic solio poteris securus haberi, 200
201  Quoquo carpis iter, magnis et viribus auctus
202   Caesar eris reges fortunatissimus inter.
203  Haec ait ille, Spado contra niger ore profatur:

221  Illum si campo, Nabathea ad litora tendens,
222  Quae loca, quae gentes valeant obsistere regi,
223  Cui fortuna comes, laeta et victoria ridet?
224  Quisnam belligero Kodevikum robore vincet,
225   Rodvilskumque ducem praeclarâ

237  Illis nec stupeo quemquam haud obsistere posse,
238  E validis collecta viris sunt agmina densa,
239  Discreta et miro stant ordine cuncta parata.
240  Regnando quisquis sibi quaerit laudis honorem, 240
241  Trans undas, glaciesque volans, hastilia, et ignes,

239  Discreta et miro stant ordine cuncta parata.
240  Regnando quisquis sibi quaerit laudis honorem, 240
241  Trans undas, glaciesque volans, hastilia, et ignes,
242  Pro patriâ arma ferens, pro libertate vetustâ.
243  Cumque illis optas pacis si foedus inire,

243  Cumque illis optas pacis si foedus inire,
244  Servent excubiae Korevskum carcere clausum,
245  Fidus et invigilet circum edita moenia custos. 245
246  Sarmatici herois resonat clara undique fama,
247  Utque illum eripiat, tentet vel grandia quisquis.

261  Quaerendae egregiae stirpis, formaeque puellae.
262  Hinc quum laeta dies stellas oriente fugarit,
263  Sarmatiae ad fines properet legatus, et omnes,
264  Quam cupiunt, pacem Regi offerat ille potenti.
265   Korevskum servet custodia fida revinctum, 265

266  Fraude malâ posthac ausit ne evadere vinclis.
267  Mox niger ore Spado rapido saltu emicat ardens,
268  Quae magis et praestent spondet reperire puellas,
269  Glaucis splendentes oculis, flavisque capillis.
270  Sarmatiae ad Regem prudens

272  Aut varios referat casus, seu forte precatur.
273  Fronte hilari semper, comis quemcumque salutat,
274  Cultum illi ingenium, solere et mentis acumen,
275  Fortior at linguâ, validae quam robore dextrae 275
276  Ad primos nuper pastor sublatus honores,

ARGUMENTUM.
1  Varsaviam Osmani tendens legatus ad urbem
2  Velox carpit iter, procerum stipante coronâ,
3  Et loca multa videt, memorant quae grandia gesta.
4  Moldaviae socius Princeps inquirit ab illo,
5  Odrysiae ante annum cladis quae caussa fuisset.

17  Assiduâ alipedes vice solers, mutat in horas,
18  Trans colles celerans, saltûs, loca scrupea, plana,
19  Maesorum fines, Thrâcum transmittit, et arva,
20  Ardua tollit ubi caput urbs sua moenia ad Hebrum, 20
21  Threicio modulante sonos testudine vate,

24  Fontibus e septem undas effudisse liquentes,
25  Vel lenem crepitum ventos posuisse sonoros, 25
26  Mutasse et nidos volucres, sylvasque sequutas,
27  Oblita et saevae naturae bruta cöisse.
28  Quod sylvae, lapides, avium genus, atque ferarum

25  Vel lenem crepitum ventos posuisse sonoros, 25
26  Mutasse et nidos volucres, sylvasque sequutas,
27  Oblita et saevae naturae bruta cöisse.
28  Quod sylvae, lapides, avium genus, atque ferarum
29  Sic didicere olim, cecinit gens postera semper,

28  Quod sylvae, lapides, avium genus, atque ferarum
29  Sic didicere olim, cecinit gens postera semper,
30  Illyriae et populis liquerunt inclyta gesta 30
31  Threicii vates cantus monimenta perennis.
32  Scilicet ut totum victricia signa per orbem

36  Aeternum ut mereat nomen Kobilius heros
37  Cassoviae in campis qui Muratum ense peremit,
38  Grandibus et coeptis regali nomine clari
39  Marci vivat adhuc insignis gloria parta,
40  Illaque Svilovkum Michaelem tollat ad astra, 40

39  Marci vivat adhuc insignis gloria parta,
40  Illaque Svilovkum Michaelem tollat ad astra, 40
41  Evehat et Lausum, regis diademate cinctum
42  Quem Buda exultans, et fida Cracovia vidit.
43  Securae ut vigeat totum celebrata per orbem

40  Illaque Svilovkum Michaelem tollat ad astra, 40
41  Evehat et Lausum, regis diademate cinctum
42  Quem Buda exultans, et fida Cracovia vidit.
43  Securae ut vigeat totum celebrata per orbem
44  Ragusae alma fides, libertas, fama, decusque,

43  Securae ut vigeat totum celebrata per orbem
44  Ragusae alma fides, libertas, fama, decusque,
45  Martia et Hunniadis virtus effulgeat alma, 45
46  Bellum pro patriâ, pro libertate gerentis,
47   Corvini ut

46  Bellum pro patriâ, pro libertate gerentis,
47   Corvini ut nomen Mathiae personet alte,
48  Et quocumque volet Scanderbegi inclyta fama,
49  Othmanicae eversor gentis qui fulget ubique.
50  Nec te

58  Adde his, quod praestans mirando robore dextrae
59  Fulmineum Othmanidum fregisti interritus ensem,
60  Hinc pelagum, et terram ratibus dominaris, equisque, 60
61  Coepisti ac toto regnare invictus in orbe,
62  Caesaris occidui victor, ceu victor eoi.

64  Donavit geminas regali e sanguine habendas.
65  Hic quamvis reges fastu supereminet omnes, 65
66  Te solum veritus legatum mittit, et orat
67  Pacem, sed maior fulget tibi gloria, nato,
68  Quod Vladislavo gaudes, o maxime regum,

69  Cui mundi imperium crescenti fata reservant.
70  Grandia coepta canens quae iam tua dextra peregit, 70
71  Regum progenies, famâ celebrabor et ipse.
72  O dulces nostri fortunatique labores,
73  Tenuia dum solvunt tibi si praeconia laudis,

81  Te manet imperium arctoâ in regione vetustum,
82  Quod varias gentes, multasque amplectitur urbes.
83  Caesarêa de stirpe fuit tibi mater, et uxor,
84  Digni et nascentur tali de sanguine reges.
85  Iam cognata domus tibi Galla, Hispanaque plaudit, 85

82  Quod varias gentes, multasque amplectitur urbes.
83  Caesarêa de stirpe fuit tibi mater, et uxor,
84  Digni et nascentur tali de sanguine reges.
85  Iam cognata domus tibi Galla, Hispanaque plaudit, 85
86  Cuius et imperio multas nunc India gentes

84  Digni et nascentur tali de sanguine reges.
85  Iam cognata domus tibi Galla, Hispanaque plaudit, 85
86  Cuius et imperio multas nunc India gentes
87  Addit, nec radios sol noctu subtrahit umquam.
88  Moscorum Princeps devictus marte cruento

agnoscens hostem te sponte veretur.
90   Ocyor hinc boreâ pete nunc Istrumque, Tyramque, 90
91  Atque urge ignivomum, prosterne et caede draconem.
92  In noctis densas lunam compelle tenebras,
93  Alma tuo suffusa dies ut lumine fulgat.

103  Aemus ubi e glacie se tollens vergit ad Austrum.
104  Hîc orbis Kunoviza videt iuga dicta catenas,
105  Quae nemora, et glacies obducunt undique circum; 105
106  Attolli haec contra, protendi atque ordine longo,
107  Ast ubi praerupti montes panduntur hiatu,

120  Heu miseri ulciscens regis nomenque, decusque. 120
121  Hanc urbem irrumpens antiqua ut damna referret,
122  Cosaccorum agmen vertit, populavit, et ussit.
123  Visas praeteriens miseratur corde ruinas,
124  Hostium et invictum robur dux laudibus effert.

122  Cosaccorum agmen vertit, populavit, et ussit.
123  Visas praeteriens miseratur corde ruinas,
124  Hostium et invictum robur dux laudibus effert.
125  Hinc laevâ campos pandit dum Maesia opimos, 125
126  Dobrusa ad pelagi dextrâ protenditur oras,

129  Fert illi segetem, domui quae suppetat omni.
130  Planities immensa patet, quo lumina vertas, 130
131   Equor et adparet solum undique, et undique caelum.
132  Sedula ducit apes hîc bis examina in anno,
133  Et totidem nivei nascuntur matribus agni.

illi segetem, domui quae suppetat omni.
130  Planities immensa patet, quo lumina vertas, 130
131   Equor et adparet solum undique, et undique caelum.
132  Sedula ducit apes hîc bis examina in anno,
133  Et totidem nivei nascuntur matribus agni.

131   Equor et adparet solum undique, et undique caelum.
132  Sedula ducit apes hîc bis examina in anno,
133  Et totidem nivei nascuntur matribus agni.
134  Hîc loca pulchra nitent, ridet prospectus ubique,
135  Dispositaeque casae longo stant ordine circum. 135

136  Matura arboribus dependent aurea poma,
137  Laeta ubi securae traducunt tempora gentes.
138  Hîc nivei lactis, iucundi et copia mellis.
139  Hîc foecunda Ceres plenis redimitur aristis.
140  At nunc eoâ Darsterum surgit in orà, 140

139  Hîc foecunda Ceres plenis redimitur aristis.
140  At nunc eoâ Darsterum surgit in orà, 140
141  Solem et prospectat Nicopolis alta cadentem.
142  Haec procul haud distat Traiano a ponte, coercet
143  Qui lati tumidas Istri centum arcubus undas.

142  Haec procul haud distat Traiano a ponte, coercet
143  Qui lati tumidas Istri centum arcubus undas.
144  Aevo depereunt reges, et nomina regum,
145  Grandia facta manent totum celebrata per orbem. 145
146  At dux non sistit, rectâ et festinat ad Istrum;

144  Aevo depereunt reges, et nomina regum,
145  Grandia facta manent totum celebrata per orbem. 145
146  At dux non sistit, rectâ et festinat ad Istrum;
147  Hunc traiecturus, stabat qua Chilia quondam.
148  Urbs erat antiquo iam tempore Chilia clara,

153  Regna cadunt, urbesque ruunt, fortasse dolebit
154  Fato mortalis superâ se lege subesse?
155  Et te fallis adhuc, humana superbia, cernens, 155
156  Dum vitae fidis, collabi saxa ruinâ?
157  Dextrâ vastae urbis dux moenia parte relinquens

179  Tunc equitans propior poscit dux Moldavus illum.
180  Belligerûm ut numerum, casus, loca cuncta referret, 180
181  Odrysiaeque acies, quidnam et gessére Polonae,
182  Qua ratione fuit devictus Caesar ab hoste.
183  Rebus in adversis nancisci est dulce sodales. 183

1  Moldavus haec fatus tacuit dux Caesaris Ali.
2  Legatus cupido dedit haec responsa petenti:
3  Audire est miserum, et lamentabile casum,
4  Qui tangat pietate homines, genus omne ferarum,
5  Vicerit Odrysias acies ut nempe Polonus, 5

6  Moesta at quae referam tibi nunc, haec ipsa cruenta
7  Terra viatori testatur nocte, dieque.
8  Vidit et audivit pridem, quem cernis, et audis,
9  Aeternum Odrysiae gentis regio ista dolorem.
10  Quoquo te vertas, fuerant haec arva referta 10

6  Moesta at quae referam tibi nunc, haec ipsa cruenta
7  Terra viatori testatur nocte, dieque.
8  Vidit et audivit pridem, quem cernis, et audis,
9  Aeternum Odrysiae gentis regio ista dolorem.
10  Quoquo te vertas, fuerant haec arva referta 10

10  Quoquo te vertas, fuerant haec arva referta 10
11  Tot, tantisque viris, quot nusquam viderit orbis.
12  Prospiciens cumulos aggestae stragis, et ossa,
13  Quis cruor effusus, commissaque praelia, credes
14  Mundi hîc dimidiâ gentes a parte

23  Munita audaces posuerunt castra Poloni,
24  Illos namque Tyras arctoâ a parte tegebat,
25  Urbs ipsa, et montis praerupta cacumina ab ortu, 25
26  At ductae occasu fuerant circum undique fossae,
27  Fortia belligerûm stabant lecta agmina ad austrum.

Ianicerum ductor tentoria fixit.
45  Agmen agens secum, triginta millia gentis, 45
46  Longis armatum tubulis, et robore praestans,
47  Cessit at illorum virtus, et bellica fama,
48  Caesar Sarmatico ex quo vix evasit ab hoste.

45  Agmen agens secum, triginta millia gentis, 45
46  Longis armatum tubulis, et robore praestans,
47  Cessit at illorum virtus, et bellica fama,
48  Caesar Sarmatico ex quo vix evasit ab hoste.
49  Frustra ipsos verbis ductor carpebat acerbis,

71  Illis lex, ratio districto pendet ab ense.
72  Illis aes numen, socius male fidit amico,
73  Et quisquis sub veste tegens fert proditor arma,
74   Omer quos audax ductor quocumque trahebat,
75  Infestus latro, diris

91  Agmen agens equitum, bis octo millia censum,
92  Nomine Sokolov, cognato sanguine iunctus
93  Caesari, et insigni Veziro laude Maconi,
94  Quem capta Hungariae clarum Segestia fecit, 95
95  Gens fera belligerûm torquere hostilia docta.

adstabat genti manus inclyta pubis,
97  Divi quam Sabae tellus dimisit in hostem,
98  Millia bis quinque, Hussenus ducebat et illam,
99  Loricâ armatam, et tubulis solido aere recoctis. 400
100  Durum ab stirpe genus nutritum cautibus altis,

97  Divi quam Sabae tellus dimisit in hostem,
98  Millia bis quinque, Hussenus ducebat et illam,
99  Loricâ armatam, et tubulis solido aere recoctis. 400
100  Durum ab stirpe genus nutritum cautibus altis,
101  Adsuetum sylvas agitare et lustra ferarum.

99  Loricâ armatam, et tubulis solido aere recoctis. 400
100  Durum ab stirpe genus nutritum cautibus altis,
101  Adsuetum sylvas agitare et lustra ferarum.
102  Planitie occiduâ Caracasus signa locavit,
103  Hic Budae est Princeps bello celebratus in omni,

117  Si tres nostra viros habuissent agmina tales,
118  Odrysia haudquaquam, memorarem damna Polona,
119  At manet aeternum decus illum, et gloria lethi, 120
120  Nam Vladislavi dextrâ fuit ipse peremptus.
121   Ocyus intorto falco secat aethera

124  Cogor victores hostes extollere laude,
125  Illos haud equidem, sed quae sibi maxima merces,
126  Luce et candidior, virtutem ad sidera tollo.
127  Ad loca nunc redeo, quae nostrae habuere cohortes.
128  Mons ubi planitiem declivis terminat, illic

136  Colchidis his iuxta posuit tentoria Princeps,
137  Inde sequebatur Syriae dux clarus opimae,
138  Millenos equites armatos cuspide, et arcu
139  Vim contra hostilem metuendus uterque trahebat. 140
140  Cernere erat Cilicum sex mille hinc pone sequentum,

metuendus uterque trahebat. 140
140  Cernere erat Cilicum sex mille hinc pone sequentum,
141  Gens adsueta vias populari, et vivere rapto,
142  Cui mos est gladium clavumque, et spicula ferre.
143  Qui Iordanis aquas potant, deguntque Idumeâ,

140  Cernere erat Cilicum sex mille hinc pone sequentum,
141  Gens adsueta vias populari, et vivere rapto,
142  Cui mos est gladium clavumque, et spicula ferre.
143  Qui Iordanis aquas potant, deguntque Idumeâ,
144   Osmano innumeros equites misere volentes: 145

148  Millia multa Arabum, nullâ qui sede morantur,
149  Iuxta aderant, adsueti agros vastare rapinis, 150
150  Et furtim potius, quam vi subducere praedas.
151  Longius hinc caelum curvari ubi cernis in arcum,
152  Agmina multa virûm Princeps huc egit Amidae,

160  Oris ob egregiam speciem, nec deserit umquam,
161  Quin etiam caeco retur deceptus amore
162  Fortunam hanc adferre sibi, et ceu numen adorat.
163  Odrysii iecit dux sese in stagna cruoris
164  Sarmaticas acies inter, rapuitque recurvo 165

168  Nec procul Armenii densos posuere maniplos,
169  Alipedes ducunt, macro qui corpore praestant; 170
170  Arcus et plenas gestant post terga pharetras,
171  Dextrâ Indos calamos, praefixa et cuspide longos.
172  Solis ubi radios nubes

169  Alipedes ducunt, macro qui corpore praestant; 170
170  Arcus et plenas gestant post terga pharetras,
171  Dextrâ Indos calamos, praefixa et cuspide longos.
172  Solis ubi radios nubes adversa reflectit,
173  Dux Babilonis erat, circumque exercitus ingens.

tendebat bello metuenda virago,
182   Inclyta Mogolis proles Socolizza tyranni,
183  Pulchrior aurorâ, radianti et lumine solis.
184  Duxit Amazonias bis sex secum illa puellas, 185
185  Haud timida bis sociis inimica invadere castra.

184  Duxit Amazonias bis sex secum illa puellas, 185
185  Haud timida bis sociis inimica invadere castra.
186  Dextrâ hastas gestant, oculis et spicula torquent,
187  Auro dant similes ventis diffundere crines,
188  Dum spumantis equi moderantur lora sedentes.

197  Nomine foemineo tantum, formaeque decore,
198  Per saltus agitare feras in montibus altis
199  Adsueta, et nactas securo caedere telo. 200
200  Pro serto ornabat cassis ferrata capillos,
201  Pro speculo huic clypeus, thorax pro flore rosarum.

207  Ut quae corde trahunt, pereant suspiria amantum.
208  Pulchra placet, quamvis elata superbiat, illam
209  Deperit, et frustra Caesar tabescit imago;
210  Spicula quaeque acri iaculatur lumine diva,
211  Excipit hostilis mage fortia vulnere teli.

215  Conditus atque ignis tenerum magis urit amantem,
216  At fando metuit, ne virgo exardeat irâ,
217  Et campo fugiens socialia foedera rumpat.
218  Uritur illa pari cor durum saucia curâ,
219  Occulit at flammam, saevum patiturque dolorem. 220

221  Non velut uxorem, captivam ducat at ipsam.
222  Quin praesaga mali curâ torquetur acerbâ,
223  Reiicit et puro conceptam pectore flammam.
224  Invictam victricem in ter victricia signa 225
225  Solam fama volat terris superesse Polonis,

232  Ubere ab Aegypto millenos duxerat ille
233  Belligeros, habitu quisquis spectandus, equisque.
234  Nam vis argenti circum fulgebat, et auri, 235
235  Hosti pro victis pretium, non arma datura.
236  Hae sunt reliquiae Mamelucà a stirpe

241  Vastant, diripiunt, abducunt rapta feroces.
242  Sensere exitium Russena, atque arra Polona,
243  Angusta et fuerant diris vastantibus, heros
244  Fortior adveniens donec non vicerit illos. 245
245  Hic fuerat Princeps, cui Kaniovia paret.

253  Milite lecti olim, siccis nunc ossibus albent.
254  A Pernâ, atque Tyrâ regio, quae extenditur usque 255
255  Ad Dacos fines, Euxini et litora ponti,
256  Tota igni ardebat, gelidus nunc pulvis, et horror. (1) Kopigie, Kapigeri; Caesareae excubiae.

254  A Pernâ, atque Tyrâ regio, quae extenditur usque 255
255  Ad Dacos fines, Euxini et litora ponti,
256  Tota igni ardebat, gelidus nunc pulvis, et horror. (1) Kopigie, Kapigeri; Caesareae excubiae. LIBER

ARGUMENTUM.
1  Caesaris a misso legato tristia fata
2  Krunoslava audit dilecti coniugis, arte
3  Captus, et insidiis duro qui carcere languet.
4  Solum ad certamen Socolizzam hinc provocat, illum
5  Incolumem ut servet sic libertate receptâ.

12  Ipse brevi moestos cogèris ducere fletus,
13  Tecta cadaveribus mirans lata arva tuorum.
14  « Et iam inter cumulos aggestae stragis, et ossa
15  Othmanidum dux fertur equo, cura atra, dolorque, 15
16  Stant lateri comites, nec luctu effingere vocem,
17  Nec datur ad gemitus tristes via, namque revulsa

brevi moestos cogèris ducere fletus,
13  Tecta cadaveribus mirans lata arva tuorum.
14  « Et iam inter cumulos aggestae stragis, et ossa
15  Othmanidum dux fertur equo, cura atra, dolorque, 15
16  Stant lateri comites, nec luctu effingere vocem,
17  Nec datur ad gemitus tristes via, namque revulsa
18  Brachiaque ex humero

fertur equo, cura atra, dolorque, 15
16  Stant lateri comites, nec luctu effingere vocem,
17  Nec datur ad gemitus tristes via, namque revulsa
18  Brachiaque ex humero rigidis arentia fibris,
19  Et capita informi tabo nigrantia spectans,
20  Horrescit magis, atque magis. Quam saepe coactus 20
21  Quadrupedante putres gressu male proterit artus,
22  Per medios molitus iter! Quam saepe resistens

20  Horrescit magis, atque magis. Quam saepe coactus 20
21  Quadrupedante putres gressu male proterit artus,
22  Per medios molitus iter! Quam saepe resistens
23  Acer equus refugitque horrens, et naribus auras
24  E patulis efflans fremitu sonat, et vomit ignem
25  Fumifero sudore madens, dum saltibus ipsos 25
26  Supra et equos, equitesque una glomerantibus instat!
27  Quid ductor? visu

21  Quadrupedante putres gressu male proterit artus,
22  Per medios molitus iter! Quam saepe resistens
23  Acer equus refugitque horrens, et naribus auras
24  E patulis efflans fremitu sonat, et vomit ignem
25  Fumifero sudore madens, dum saltibus ipsos 25
26  Supra et equos, equitesque una glomerantibus instat!
27  Quid ductor? visu misere turbatus, et horrens
28  Avertit nequidquam

iter! Quam saepe resistens
23  Acer equus refugitque horrens, et naribus auras
24  E patulis efflans fremitu sonat, et vomit ignem
25  Fumifero sudore madens, dum saltibus ipsos 25
26  Supra et equos, equitesque una glomerantibus instat!
27  Quid ductor? visu misere turbatus, et horrens
28  Avertit nequidquam oculos, et lumina claudens
29  Uda rigat lacrymis late manantibus ora,

24  E patulis efflans fremitu sonat, et vomit ignem
25  Fumifero sudore madens, dum saltibus ipsos 25
26  Supra et equos, equitesque una glomerantibus instat!
27  Quid ductor? visu misere turbatus, et horrens
28  Avertit nequidquam oculos, et lumina claudens
29  Uda rigat lacrymis late manantibus ora,
30  Curarumque aestu magno torquetur in horas 30
31  Acrius, aut consanguineos

ignem
25  Fumifero sudore madens, dum saltibus ipsos 25
26  Supra et equos, equitesque una glomerantibus instat!
27  Quid ductor? visu misere turbatus, et horrens
28  Avertit nequidquam oculos, et lumina claudens
29  Uda rigat lacrymis late manantibus ora,
30  Curarumque aestu magno torquetur in horas 30
31  Acrius, aut consanguineos sibi funere raptos,
32  Aut cari miserans

aestu magno torquetur in horas 30
31  Acrius, aut consanguineos sibi funere raptos,
32  Aut cari miserans confossum pectus amici.
33  Iamque etiam cuperet frustra divertere calle,
34  Et longe properare alio: vetat invia cursu
35  Semita, et albentes sparsis late ossibus agri. 35
36  Nunc haec, nunc illa insultans quatit ungula cornu.
37  Heu quid in adversis rebus crudelius usquam

aut consanguineos sibi funere raptos,
32  Aut cari miserans confossum pectus amici.
33  Iamque etiam cuperet frustra divertere calle,
34  Et longe properare alio: vetat invia cursu
35  Semita, et albentes sparsis late ossibus agri. 35
36  Nunc haec, nunc illa insultans quatit ungula cornu.
37  Heu quid in adversis rebus crudelius usquam
38  Esse recordanti poterat, vultusque suorum

45  Rectorem illius legatus tradidit, amnis 45
46  Pontem hinc traiecit comitum stipante caterva,
47  Et cursum celerans pervenit ad arva Podola,
48  Haud procul unde equitans visus dux ire per aequor,
49  Dextra hastam gestat, tegit aurea at aegide laevam.

67  Dextram hastâ iuvenis, cursu firmare pedesque,
68  Lumina magnanimo circum torquere decore,
69  Alipede et ferri iuga per praerupta, timore
70  Nullo et percelli lethi discrimine in ipso. 70
71  Illi amor at dederat mage fortia callidus arma,

68  Lumina magnanimo circum torquere decore,
69  Alipede et ferri iuga per praerupta, timore
70  Nullo et percelli lethi discrimine in ipso. 70
71  Illi amor at dederat mage fortia callidus arma,
72  Nempe supercilia, obtutus, flavosque capillos.

genitor parili virtute maritum
77  Heroem adnuerat Korevskum, clarus ubique
78  Qui laude armorum, maiori et robore posset
79  Subiectas gentes regere, et defendere fines.
80  Moldaviae interea Princeps desciverat alto 80

77  Heroem adnuerat Korevskum, clarus ubique
78  Qui laude armorum, maiori et robore posset
79  Subiectas gentes regere, et defendere fines.
80  Moldaviae interea Princeps desciverat alto 80
81  Caesaris imperio; coepere hinc horrida bella.

94  At si me sequeris, patriis quis restet in arvis,
95  Odrysio ut nostros fines tueantur ab hoste? 95
96  Praesta hoc, et campis sine me decernere apertis,
97  His dictis, abiit Princeps: aegra illa remansit.
98  Quem premit alipedem ferratâ calce

99  Moldaviae ad pugnam rapidus descendit in aequor.
100  Mugitu horrifico qualis ruit atra procella, 100
101  Et tonitru ingeminant quum fulgura, atque ignea tela,
102  Haud secus ille furens irrupit in agmina Thracum,
103  Sanguine et hostili nigram

101  Et tonitru ingeminant quum fulgura, atque ignea tela,
102  Haud secus ille furens irrupit in agmina Thracum,
103  Sanguine et hostili nigram perfusit arenam;
104  Victor et evadens inimica retunderet arma,
105  Ipsum desereret legio ni Moldava solum. 105

102  Haud secus ille furens irrupit in agmina Thracum,
103  Sanguine et hostili nigram perfusit arenam;
104  Victor et evadens inimica retunderet arma,
105  Ipsum desereret legio ni Moldava solum. 105
106  Haud victa, at segnis metuendo fugit ab hoste,

105  Ipsum desereret legio ni Moldava solum. 105
106  Haud victa, at segnis metuendo fugit ab hoste,
107  Et se servatum montanis abdidit antris.
108  Ad iuga celsa heros cursum properavit, ut illum
109  Palantem, refugam pugnam revocaret ad

Quumque furit, caeditque ruens, ferrumque coruscat,
118  Ictu dissiluit perfractâ cuspide mucro.
119  Dux obsistit adhuc, extremos torquet et ictus,
120  Distringens capulum scelerato sanguine foedum; 120
121  Ingruit at sensim gliscens circum undique turba.

123  Invadunt, stringuntque manus post terga catenis.
124  Captivus sic ille fuit, non robore victus,
125  Sorte sed adversâ, sociorum et fraude scelestâ. 125
126  Casum fama tulit volitans ad coniugis aures,
127  Magnanimum pectus quae saucia sumere iurat

132  Adsequi ut Odrysias valeat cum coniuge turmas,
133  Ast ubi propositum vacuas excessit in auras,
134  Moldaviae ferro campos populatur et igne;
135  Libertati illum dein reddat marte secundo, 135
136  Odrysios contra comes additur illa Polonis,

135  Libertati illum dein reddat marte secundo, 135
136  Odrysios contra comes additur illa Polonis,
137  Sit voti et citius compos, quod mente volutat,
138  Egrediens castris Osmano extrema minatur.
139  Othmanidum latos perfundens sanguine campos

atque inter densa agmina provocat illum;
142  Ense an fulmineo confligere malit, an hastâ.
143  Huc venias, clamane, tecum Korevskus et adsit,
144  Dignus si imperio es, resonant ceu murmura famae;
145  Segnes namque animas ubi nunc in pectore monstres, 145

153  His vix perceptis, mora nulla, hastâque prehensâ
154  Alipedem in rapidum Caesar saltu emicat, auras
155  Et rapido volucres cursu anteire videtur, 155
156  Unâ in equis proceres bis sex hunc pone sequentes
157  Accurrunt subiti, discrimen Caesaris illos

169  Celsa abies veluti sublimi in vertice surgens
170  Krunoslava minax fulgentibus emicat armis, 170
171  Alipede et rapido fertur, ceu missa sagitta.
172  Colla per, atque armos ardet color aureus illi,
173  Argenti et media signum breve fronte

171  Alipede et rapido fertur, ceu missa sagitta.
172  Colla per, atque armos ardet color aureus illi,
173  Argenti et media signum breve fronte nitescit.
174  In clypeo apparet phoenix, qui exuritur igni, .
175  Solem suspiciens ubi sculpta haec verba leguntur: 175

176  « Igne tuo exustus vivam post fata superstes: »
177  At Socolizza refert falconis robur in ore,
178  Corpore et elato socias supereminet omnes.
179  Dum, quo fertur, equus pernices commovet alas,
180  Naribus ignem efflat, flammas oculisque coruscat. 180

184  Hisque notis « solam te coram volvor adorane, »
185  Parte hac Osmanus sectatur lumine amantem, 185
186  Et ne victa cadat, trepidans formidine pallet.
187  Me sine quo properas, clamans, an nescia forsan,
188   Quum certamen inis, laceres

195  Conscia quaeque sui bellatrix roboris optat 195
196  Instanti pugnâ vitae discrimen adire,
197  Quid quaeque et valeat virtute, ostendere factis.
198  Lata hic planities campum iacet inter utrumque,
199  Et palmae testis caelo sol fulget ab alto.

197  Quid quaeque et valeat virtute, ostendere factis.
198  Lata hic planities campum iacet inter utrumque,
199  Et palmae testis caelo sol fulget ab alto.
200  Ut data signa, equites concurrunt impete facto, 200
201  Perrupta et primo volitant hastilia flictu.

199  Et palmae testis caelo sol fulget ab alto.
200  Ut data signa, equites concurrunt impete facto, 200
201  Perrupta et primo volitant hastilia flictu.
202  Ensem fulmineum rotat ardens hostis uterque,
203  Ictusque ingeminat, quos strenua dextera torquet.

205   Ignitasque vomunt percusso ex aere favillas: 205
206   Hinc inde impediunt luctantes orbibus orbes,
207   Vim dextrae et parilem monstrat par robur in armis.
208   Scuta et loricae sunt ictu impervia texta,
209   Saucius est nemo, nullum bibit hasta cruorem.

206   Hinc inde impediunt luctantes orbibus orbes,
207   Vim dextrae et parilem monstrat par robur in armis.
208   Scuta et loricae sunt ictu impervia texta,
209   Saucius est nemo, nullum bibit hasta cruorem.
210   Irâ odioque fremens bellatrix utraque fervet, 210

Irâ odioque fremens bellatrix utraque fervet, 210
211  Per iuga celsa hyemis boreas ut tempore saevit.
212  Praeruptoque loco stans quaeque, et viribus ardens
213  Uno ictu pugnae meditatur ponere finem.
214  Ast aliud minitans, aliud dum perficit ictus,

215  Nexibus effractis procumbunt bucula, cassis, 215
216  Aurea caesaries per colla effusa renidet,
217  Lumina blanda micant, species resplendet et oris,
218  Ambo belligeri, pulchrae nituere puellae.
219  E nube adversâ sol ut fulgentior exit,

219  E nube adversâ sol ut fulgentior exit,
220  Sic veluti soles ambae fulsere sub armis. 220
221  Illas qui spectat, trahit et suspiria nulla,
222  Aut numquam exarsit, gelido est aut frigore cretus.
223  Insolita attonitae specie obstupuere catervae,

222  Aut numquam exarsit, gelido est aut frigore cretus.
223  Insolita attonitae specie obstupuere catervae,
224  Circumfusa cohors glomeratur et undique amantum,
225  Tela utrinque volant, et corpora vulnere foedant. 225
226  Iam metuit quisquis, referant ne damna puellae,

223  Insolita attonitae specie obstupuere catervae,
224  Circumfusa cohors glomeratur et undique amantum,
225  Tela utrinque volant, et corpora vulnere foedant. 225
226  Iam metuit quisquis, referant ne damna puellae,
227  Hinc instructa ruunt equitum bina agmina contra:

226  Iam metuit quisquis, referant ne damna puellae,
227  Hinc instructa ruunt equitum bina agmina contra:
228  Scintillant enses, volitant et spicula missa,
229  Iam clangunt litui, hinnitusque auditur equorum,
230  Foemineum tandem per vim cessitque duellum. 230

233  Armorum strepitu resonant lata aequora, montes.
234  Interea occiduis rutilane sol mergitur undis,
235  Et nox obscurâ terras caligine condit. 235
236  Utraque tunc acies defessa ad castra recessit,
237  Singula ubi fulget, veluti Titanis

240  Sic rata sollicitum posset lenire dolorem, 240
241  Quo misera ob raptum sponsum torquetur in horas.
242  Montes quod sperans, valles lustrabat et imas,
243  Ex quo Sarmaticis Osmanus cesserat agris.
244   Nuncius utque illi pervenerat arva Podola

250  Nostris effugies manibus nedum alite penna. 250
251  Ast ubi legatum propius cognovit, habenas
252  Mox adduxit equi, nodosam et sustulit hastam,
253  Non belli, at pacis signis gens panditur istis,
254  Scilicet oblongâ quae veste adparet amicta,

253  Non belli, at pacis signis gens panditur istis,
254  Scilicet oblongâ quae veste adparet amicta,
255  Et niveis praefixa tenet quae hastilia vittis. 255
256  Belligeram a clypeo noscit legatus, et armis,
257  Queis dira Osmanum in

254  Scilicet oblongâ quae veste adparet amicta,
255  Et niveis praefixa tenet quae hastilia vittis. 255
256  Belligeram a clypeo noscit legatus, et armis,
257  Queis dira Osmanum in praelia sola poposcit.
258  Illius meminit celebrata, et grandia gesta,

a clypeo noscit legatus, et armis,
257  Queis dira Osmanum in praelia sola poposcit.
258  Illius meminit celebrata, et grandia gesta,
259  Atque equitem cursu praestantem mittit ad ipsam.
260  Qui proprium nomen, caussam et quae inducat adire 260

258  Illius meminit celebrata, et grandia gesta,
259  Atque equitem cursu praestantem mittit ad ipsam.
260  Qui proprium nomen, caussam et quae inducat adire 260
261  Sarmaticum Regem, comis denunciet illi.
262  Progressa hinc celerat bellatrix inclyta, volvens

291  Vis nulla eripiet miserum, iam iamque sepultum.
292  Audiit infelix mulier tam tristia dicta,
293  Et pene occumbens duxit suspiria nulla,
294  At nequit ex oculis manantes sistere guttas.
295  Legatum linquens tristis procul inde recessit, 295

294  At nequit ex oculis manantes sistere guttas.
295  Legatum linquens tristis procul inde recessit, 295
296  Illam nam puduit, dolor et mage saeviit acer,
297  Ensem gestantis lacrymas dux cernat in ore.
298  Sola ita carpit iter crudelibus obruta curis,

LIBER VI. ARGUMENTUM.
1  Korovskum in sylvâ flet Krunoslava reductâ,
2  Et clausum eripiat tenebroso e carcere sponsum;
3  Induitur positâ muliebri veste virilem.
4  Varsoviam missi reditum, primique spadonis

38   Quum texere comis iam sese arbusta, viretque
39  Lucus, succenses mihi curnam sola misello,
40  Et durum ostendis pectus, speciemque recondis? 40
41  Agna sequens agnum per pascua gramina carpit,
42  Subsilit et ramis vicina columba columbo,

40  Et durum ostendis pectus, speciemque recondis? 40
41  Agna sequens agnum per pascua gramina carpit,
42  Subsilit et ramis vicina columba columbo,
43  Fidum sola fugis pastorem, sertaque tecum
44  Haud sinis ad fontem nectat, ducatque choreas?

46  Mique animi sensus rapit oris dia venustas.
47  An te forte latet, quo torreor, igneus ardor,
48  Quem norunt sylvae, volucres, et saecla ferarum?
49  Hae nostras quoties plantae didicere querelas,
50  Dulces ad me oculos flectens ah! respice cara, 50

53  Anne audis, philomela canat, dum te alloquor istis,
54  Nec mirum tua forma nitet pulcherrima longe,
55  Et te laeta dies niveo haec fulgore salutat, 55
56  Quaeque meum atque arbos, si fas, narraret amorem.
57  Ut volucrem retinet tenuis virga illita visco,

85  Dum tuus in duro tabescit compede sponsus, 85
86  In luco flebis, simplex ceu foemina agrestis?
87  Et quando est satius caput obiectare periclis,
88  Sponsi quam teneri pro libertate parandâ?
89  At tua vis ubinam? iam iam expergiscere, vinci

95  Horrens castus amor saevi discrimina belli 95
96  Ipsi mentem aliam versando talia suadet.
97  Byzantum ire puras iuvenis tam foemina, et armis
98  Instructa, eripias, languet quo carcere, sponsum?
99  Quo ruis at praeceps? vomeres si gutture flammas,

111   Quum comes ipsa viri patriis spatiaberis arvis.
112  Sanguine pro hostili nummos impendere cura,
113  Et fas est quando, bellum ne quaere cruentum.
114  Scis auri Odrysias cupidas esse indole gentes.
115  Et te prae multis auro ditescere fertur. 115

113  Et fas est quando, bellum ne quaere cruentum.
114  Scis auri Odrysias cupidas esse indole gentes.
115  Et te prae multis auro ditescere fertur. 115
116  Lectos hinc citius thesauros congere, et illos
117  Byzantum defer, redimas multo aere maritum.

114  Scis auri Odrysias cupidas esse indole gentes.
115  Et te prae multis auro ditescere fertur. 115
116  Lectos hinc citius thesauros congere, et illos
117  Byzantum defer, redimas multo aere maritum.
118  Illi consilium prudens hoc esse videtur.

118  Illi consilium prudens hoc esse videtur.
119  Saltu scandit equum, vique uti cauta recusat.
120  Congerit hinc gemmas, argenti pondus, et auri, 120
121  Pannoniique equitis vestes, atque induit arma,
122  Et nomen simulans patriis discedit ab oris.

120  Congerit hinc gemmas, argenti pondus, et auri, 120
121  Pannoniique equitis vestes, atque induit arma,
122  Et nomen simulans patriis discedit ab oris.
123  Dein recto celerans Byzantum tramite fertur.
124  Caesarei huc veniens legati tendit ad aedem,

123  Dein recto celerans Byzantum tramite fertur.
124  Caesarei huc veniens legati tendit ad aedem,
125  Eius ope et sponsum vinclis exolvere sperat, 125
126  Ille ubi versetur, clam quaerit, callida poscit,
127  Nummis, sive dolo fidens nanciscier ipsum.

128   OSMANUM interea succendit nosse cupido,
129  Ictum an sit pacis foedus cum rege Polono,
130  Esse morae et caussam legatum credit inertem. 130
131  Nulla illi hinc requies, veniet num protinus ALI,
132  Postulat et cunctos, quanam ac regione

130  Esse morae et caussam legatum credit inertem. 130
131  Nulla illi hinc requies, veniet num protinus ALI,
132  Postulat et cunctos, quanam ac regione moretur,
133  Nec ratione carene illum movet ista cupido,
134  Scilicet eoas prius ut discedat ad oras

135  Grandia molitur, curisque agitatur acutis. 135
136  Augere haud acies satis est nam milite fido,
137  Et sic Ianicerûm domitas renovare cohortes.
138  Mens sua transvolitat montes, et caerula vasta,
139  Viribus ac magnis tot vincere regna volutat,

136  Augere haud acies satis est nam milite fido,
137  Et sic Ianicerûm domitas renovare cohortes.
138  Mens sua transvolitat montes, et caerula vasta,
139  Viribus ac magnis tot vincere regna volutat,
140  Persidis in primis Regem superare potentem, 140

141  Amplaque regna Asiae famâ celebrata vetustâ,
142  Hesperiae hinc duplex fidit conquirere sceptrum,
143  Caesarem et Augustum, felix Germania tota
144  Cui paret, lecto sibi subdere milite victum,
145  Christiadum hinc regnis ingenti caede subactis, 145

146   Faedere rescisso, Gallis indicere bellum,
147  Impete Sarmaticos dein facto invadere campos,
148  Demere et auratam regis de fronte coronam.
149  Heu citius belli Princeps oblite Poloni
150  Es nonne expertus, vulgat quod fama per orbem, 150

155  Fugisti, nigroque Tyrâ manante cruore? 155
156  Illum Christiadum scutum, dextramque petentem
157  Novisti, et metuens expectas anxius ALIM,
158  Quem pacem oratum misisti dona ferentem
159  Illius ad patrem, procerum stipante coronâ.

161  Legatum hostili ferro periisse, vel undis.
162  Nec te cura minor torquet peragratus eoum
163  Lites, et occiduam, quanam nunc parte moretur
164  Nigrans ille spado, primo qui in flore puellas
165  Undique collegit pulchras, et Caesare dignas. 165

163  Lites, et occiduam, quanam nunc parte moretur
164  Nigrans ille spado, primo qui in flore puellas
165  Undique collegit pulchras, et Caesare dignas. 165
166  Virgineum adducens coetum, fletuque sequentem
167  Rudera ad antiquae Troiae pervenerat ille. 167

LIBER VII. ARGUMENTUM
1  Aequoris Aegei loca plura, et litora Achivûm
2  Cursu dux Kizlar lustrat, pulchrasque puellas
3  Abducit secum, dein Mysia tendit ad arva,
4  Clara ubi

iacet, Danaum iam diruta flammis,
3   Inclyta Troia Asiae quondam dominata per urbes,
4  Nomine at excepto modo nil nisi pulvis, et umbra.
5   Maenia ubinam, ac aedes? superant vestigia nulla; 5
6  Sternit relliquias tempus, deletque ruinâ.

8  Nec procul hinc Paridem memorat mons Ida venustum,
9  Pergamei excidii caussam, lethique paterni.
10  Quo celeras, iuvenis, ruis et quo tramite praeceps? 10
11  In cinerem vertent tua namque incendia Troiam.
12  Inconsulta, levis, nimiumque o caeca iuventus,

caeca iuventus,
13  Respice te quonam raptet malesana cupido!
14  Lucifer interea niveo surgebat ab ortu,
15  Et roseis invecta rotis aurora rubebat, 15
16   Quum vada salsa petens, coetum ducensque sequentem,
17  Navem dux KISLAR conscendit rite paratam.
18  Rectum carpit iter,

Quum vada salsa petens, coetum ducensque sequentem,
17  Navem dux KISLAR conscendit rite paratam.
18  Rectum carpit iter, fidos iubet ire per undas
19  Huc illuc Mauros, diversa et litora obire.
20  Prospicit ad boream dictum Helles nomine pontum, 20
21  Quae tranans, Phryxi mersa est ante ora gementis.
22  Hunc olim docuit XERSES

28  Hoc pelago nabat iuvenes pulcherrimus inter
29  Virginis egregiae succensus amore LEANDER,
30  Illam dum sequitur, medio absorbetur ab aestu. 30
31  Auxilium a ventis, clamans, poscebat, et alto
32  Mergite: dum redeo, properanti parcite Sestos;
33  At frustra pelagum, ventosque in vota vocabat,
34  Quos lacrymae haud tangunt, corde et suspiria ducta.
35  Hinc fato cessit

31  Auxilium a ventis, clamans, poscebat, et alto
32  Mergite: dum redeo, properanti parcite Sestos;
33  At frustra pelagum, ventosque in vota vocabat,
34  Quos lacrymae haud tangunt, corde et suspiria ducta.
35  Hinc fato cessit spumantibus obrutus undis. 35
36  Interea Tenedos portu dux ille Spadonum
37  Provehitur, Danaûm qui olim, ceu fama, triremes
38  Abdidit, et Troum excubias,

tangunt, corde et suspiria ducta.
35  Hinc fato cessit spumantibus obrutus undis. 35
36  Interea Tenedos portu dux ille Spadonum
37  Provehitur, Danaûm qui olim, ceu fama, triremes
38  Abdidit, et Troum excubias, irasque fefellit.
39  Hinc Lemnum, Lesbumque legens adlabitur oris
40  Ipse Chios, quae iura dabat sibi libera quondam. 40
41  Mauros demittens quaesitum ubicumque puellas

fefellit.
39  Hinc Lemnum, Lesbumque legens adlabitur oris
40  Ipse Chios, quae iura dabat sibi libera quondam. 40
41  Mauros demittens quaesitum ubicumque puellas
42  Emicat in littus, vicinam et tendit ad urbem.
43  Flent trepidae matres, pallent formidine patres,
44  Nec cernunt quanam servent ratione puellas.
45  Sic triste amissâ pro libertate querentes. 45

prolem! 50
51  An mors ulla datur vitâ crudelior istâ?
52  Cara o libertas, quis te sat diligit unquam;
53  Iacturam ante tui, sit quam ipse expertus iniquam?
54  Virginei floris, praeclarae et gloria stirpis
55  Raptae abducuntur formâ praestante puellae. 55
56  Lugent cognati, gemitus tolluntque parentes,
57  Et crinem scindunt foedantes unguibus ora.
58  Ingeminant quaestus, miseros

ante tui, sit quam ipse expertus iniquam?
54  Virginei floris, praeclarae et gloria stirpis
55  Raptae abducuntur formâ praestante puellae. 55
56  Lugent cognati, gemitus tolluntque parentes,
57  Et crinem scindunt foedantes unguibus ora.
58  Ingeminant quaestus, miseros comitantur ad actam.
59  Brachiaque ad naves tendunt, mens victa dolore
60  An placida exoptet ventosa, an caerula, nescit. 60

nescit. 60
61  Huc amor, inde furor vario discrimine pugnat,
62  Atque animos matrum studia in contraria scindit.
63  Sponsas haudquaquam, servas fore Caesaris illas
64  Prospiciunt, curis magis et torquentur acerbis.
65  Horridus hinc cupiunt erumpat montibus altis 65
66  Nimbus, et altisonis agitetur fluctibus aequor,
67  Velivolasque rates absorbeat ima vorago.

63  Sponsas haudquaquam, servas fore Caesaris illas
64  Prospiciunt, curis magis et torquentur acerbis.
65  Horridus hinc cupiunt erumpat montibus altis 65
66  Nimbus, et altisonis agitetur fluctibus aequor,
67  Velivolasque rates absorbeat ima vorago.
68  Haec fera vota tamen renuunt sed corda; reposcit
69  Quod forsan ratio, pietas, amor atque recusant,
70  Inde

aequor,
67  Velivolasque rates absorbeat ima vorago.
68  Haec fera vota tamen renuunt sed corda; reposcit
69  Quod forsan ratio, pietas, amor atque recusant,
70  Inde Chion linquens, laevâ et dum caerula verrit, 70
71  Icariam KISLAR legit hinc, Andronque, Samumque,
72  Laudibus extollunt quae magnis scripta vetusta,
73  Nunc loca senta situ deserta, et pascua nuda.

70  Inde Chion linquens, laevâ et dum caerula verrit, 70
71  Icariam KISLAR legit hinc, Andronque, Samumque,
72  Laudibus extollunt quae magnis scripta vetusta,
73  Nunc loca senta situ deserta, et pascua nuda.
74  Olim clara ortu Delos Phaebi, atque Dianae
75  Haud longe adparet, nunc muta, incultaque tellus. 75
76  Marmorei templi vestigia nulla supersunt,

81  Cultu olim Bacchi Naxos, Venerisque Cithera
82  Cognita, quae nomen genitrici adiunxit amoris,
83  Undique marmoreis Paros et celebrata columnis;
84  Congeriem lapidum tegit at nunc cespes, et herba.
85  Hinc Gnidus, atque Paphos se attollunt: edita templa 85

82  Cognita, quae nomen genitrici adiunxit amoris,
83  Undique marmoreis Paros et celebrata columnis;
84  Congeriem lapidum tegit at nunc cespes, et herba.
85  Hinc Gnidus, atque Paphos se attollunt: edita templa 85
86  Sacra olim Idaliae Divae non amplius extant,

100  Illos sublimes clari at finxere poetae, 100
101  Atque ita res parvae scriptis crevere vetustis,
102  Fastorum et vitio perierunt grandia gesta.
103  Fama est in caelum olim coniurasse gigantes,
104  Montibus ac celsis ausos imponere montes,

103  Fama est in caelum olim coniurasse gigantes,
104  Montibus ac celsis ausos imponere montes,
105  Et Iovis aethereas armis rescindere portas, 105
106  Mole at disiectâ cecidisse hinc fulmine stratos.
107  Exemplum hoc memoret demens audacia vulgi,

113  Virgineusque ducis sequitur vestigia coetus,
114  Protenus Argolidis percurrit cuncta locorum,
115  Et famâ claras sedes miratur avitas, 115
116  Argos quâ, Thebae surgebant, Sparta, Mycenae,
117  Cecropia urbs praestans, et nobilis aere Corinthus.

115  Et famâ claras sedes miratur avitas, 115
116  Argos quâ, Thebae surgebant, Sparta, Mycenae,
117  Cecropia urbs praestans, et nobilis aere Corinthus.
118  Hîc menti occurrunt sapientum nomina septem,
119  Queis non terra pares doctrinâ proferet umquam.

118  Hîc menti occurrunt sapientum nomina septem,
119  Queis non terra pares doctrinâ proferet umquam.
120  Urbs harum at quaevis tot claros robore, et armis 120
121  Heroas peperit victuros tempus in omne.
122  Tantae virtutis superant vestigia nulla.

121  Heroas peperit victuros tempus in omne.
122  Tantae virtutis superant vestigia nulla.
123  Urbibus eversis laus, et sapientia cessit.
124  Tempus cuncta vorans, fortuna volubilis usque,
125  Quaenam vi vestrâ res non mutantur in horas? 125

127  Ubere doctrinae que foetu mira tulisti?
128  Fors tua non soboles, magno quae laudis honore
129  Condidit et leges, vitae praeceptaque liquit?
130  Nonne tui heroes nati, qui milite pauco 130
131  Eoas gentes potuere, et subdere regna?

129  Condidit et leges, vitae praeceptaque liquit?
130  Nonne tui heroes nati, qui milite pauco 130
131  Eoas gentes potuere, et subdere regna?
132  Illane tu propriae doctrinae laude superba,
133  Gens alia est quavis cui indocta, et barbara visa?.

131  Eoas gentes potuere, et subdere regna?
132  Illane tu propriae doctrinae laude superba,
133  Gens alia est quavis cui indocta, et barbara visa?.
134  Ad te verte oculos, antiquae et conscia noxae,
135  Quae te dura premit, miserandam respice sortem. 135

132  Illane tu propriae doctrinae laude superba,
133  Gens alia est quavis cui indocta, et barbara visa?.
134  Ad te verte oculos, antiquae et conscia noxae,
135  Quae te dura premit, miserandam respice sortem. 135
136  Imperium exerces nullum, nec libera iura,

138  Clara tuae interiit dextrae, atque potentia linguae,
139  Hinc deserta iaces, segni torpesque veterno,
140  Et tibi libertas, bona cuncta et rapta fuere, 140
141  Aenca nam Odrysius nexit tibi vincla tyrannus.
142  Sic luis errores commissos

138  Clara tuae interiit dextrae, atque potentia linguae,
139  Hinc deserta iaces, segni torpesque veterno,
140  Et tibi libertas, bona cuncta et rapta fuere, 140
141  Aenca nam Odrysius nexit tibi vincla tyrannus.
142  Sic luis errores commissos vindice poenâ,

laevo CAESAR postquam omine vicit,
168  Eoae gentes, populus, Romaeque senatus
169  solum unum esse caput voluerunt urbis, et orbis.
170  Servatum patriam rivali Caesar ademit
171  Vitam, hinc exortum bellum civile, movere

182  At truncum in medium si quando vermis iniquus
183  Irrepat tacite, morsu corroditur illa,
184  Pondere et acta suo procumbit murmure magno:
185  Ah male ei vertat, patriae quî suscitat urbi
186  Discordes animos, fovet et civilia bella!

184  Pondere et acta suo procumbit murmure magno:
185  Ah male ei vertat, patriae quî suscitat urbi
186  Discordes animos, fovet et civilia bella!
187  Audiit interea laudum praeconia ductor,
188   SUNCIANIZZA, tuo solvit quas fama decori,

Princeps GĖORGIUS almaque IRENE
192  Mox ille huc properat, quâ Mysia panditur alma,
193  Bosniam, et Epirum, regionem et nomine divi
194  A SABAE dictam Mauros percurrere iussit.
195  Ipse Macedoniam lustrans tendebat ad Istrum,

almaque IRENE
192  Mox ille huc properat, quâ Mysia panditur alma,
193  Bosniam, et Epirum, regionem et nomine divi
194  A SABAE dictam Mauros percurrere iussit.
195  Ipse Macedoniam lustrans tendebat ad Istrum,

1  Naturae praestans est donum forma venusta,
2  Ingens thesaurus complectens dulcia quaeque,
3   Aetereae radius lucis, flos et Paradisi,
4  Divinum illud opus, quo non perfectius ullum,
5  Aulae quo Superum terris effulget imago, 5

9  Splendida meta oculis, fragrans mel dulcius, ore
10  Quod qui avido libat, non sentit amara venena, 10
11  Blanda animi requies, ubicumque et sola cupido.
12  At si haec forma potens stirpi sit iuncta vetustae,
13  Resplendet duplici, coliturque ornata decore.

illic Lubidragi filia degit,
35   Inclyta virgo ducum claro de sanguine creta, 35
36  Luminibus cassi, senis et genitoris ocellus.
37  Huic atavi illustres Gèorgius, almaque Irene,
38  Vulgata illyricas celebrat quos

46  Nunc vis fida canum ipsi est custodia sola,
47  Lanigerumque pecus domino gens subdita tantum,
48  Et grati socii pastores, atque bubulci.
49  Stant pro marmoreis tectis magalia parva,
50  Mollibus atque thoris sicca herba, et stramen agreste, 50

48  Et grati socii pastores, atque bubulci.
49  Stant pro marmoreis tectis magalia parva,
50  Mollibus atque thoris sicca herba, et stramen agreste, 50
51  Frondea serta ornant sua dum tentoria, suaves
52  Mellea dona epulae, niveum lac, lymphaque potus.

57  Omnes sed fato fera mors subduxit acerbo.
58  Destitit is numquam lacrymas effundere obortas,
59  Tabet et in luco velut arbos trunca misellus,
60  Infregit subito cui ramos impete turbo.
61  Undique iam clari Lupus et

59  Tabet et in luco velut arbos trunca misellus,
60  Infregit subito cui ramos impete turbo.
61  Undique iam clari Lupus et Gèorgius acer
62  Pragae sub celsis ceciderunt moenibus urbis.
63  Fraude mala Odrysio perierunt cuspide strati

62  Pragae sub celsis ceciderunt moenibus urbis.
63  Fraude mala Odrysio perierunt cuspide strati
64   Uros et Goikus, dum Caesaris arma sequuntur.
65  Hinc Stephanum pelagi, Michaelem ac ira vocavit, 65
66  

at immani praedator funere mersit.
67  Insidiis obiit comitum Gregorius, ense
68  Dacorum hostili Milos, et Lazarus unâ
69  At Ianko, et Lauso dumtaxat vita manebat,
70  Qui miseri fuerant genitoris dulce

comitum Gregorius, ense
68  Dacorum hostili Milos, et Lazarus unâ
69  At Ianko, et Lauso dumtaxat vita manebat,
70  Qui miseri fuerant genitoris dulce levamen; 70
71  Et quos plus oculis caros longaevus habebat.

69  At Ianko, et Lauso dumtaxat vita manebat,
70  Qui miseri fuerant genitoris dulce levamen; 70
71  Et quos plus oculis caros longaevus habebat.
72  Sors adversa brevi rapit illi, et tempore eodem,
73  Tam geminos oculos, quam dulcia pignora natos.

70  Qui miseri fuerant genitoris dulce levamen; 70
71  Et quos plus oculis caros longaevus habebat.
72  Sors adversa brevi rapit illi, et tempore eodem,
73  Tam geminos oculos, quam dulcia pignora natos.
74  Haud Iankum cohibere valet, quin arma capessat

Tam geminos oculos, quam dulcia pignora natos.
74  Haud Iankum cohibere valet, quin arma capessat
75  Moldaviae in bello, cadat hostis et ense peremptus. 75
76  At fera mors Lausum patriâ prosternit in aede,
77  Qui patrem

78  In lacrymas senior tum solvi caepit amaras,
79  Nec fletu parcens omisit lumina cara,
80  Et lacrymis miserae finiret tempora vitae, 80
81  Illi ni blandum praestaret nata levamen
82   Suncianizza, decus

81  Illi ni blandum praestaret nata levamen
82   Suncianizza, decus formae cui splendet in ore,
83  Cuius et omnigenae virtutes undique fulgent,
84  Unica quaeque patris spes est, columenque senectae.
85  Nancisci ex ipsâ caros cupit ille nepotes, 85

84  Unica quaeque patris spes est, columenque senectae.
85  Nancisci ex ipsâ caros cupit ille nepotes, 85
86  Et se prole novâ, natosque videre renasci,
87  At frustra, caelo devovit namque puella
88  Virgineum florem, Venerem hinc contemnit, et odit.

86  Et se prole novâ, natosque videre renasci,
87  At frustra, caelo devovit namque puella
88  Virgineum florem, Venerem hinc contemnit, et odit.
89  Illius genitor mentem detexerat istam.
90  Et curâ doluit pectus concussus acerbâ, 90

88  Virgineum florem, Venerem hinc contemnit, et odit.
89  Illius genitor mentem detexerat istam.
90  Et curâ doluit pectus concussus acerbâ, 90
91  Consiliumque ratus iuvenili ardore profectum,
92  Corde in virgineo flammam ut succendat amoris,

99  Iuxta virgo sedens iuveni per florea prata
100  Demulcet vario curas sermone vicissim, 100
101  Et fidae teneros sensus immurmurat auri.
102  Inter se certant modulari carmina avenâ
103  Pastores, nympharumque chori contexere serta,

102  Inter se certant modulari carmina avenâ
103  Pastores, nympharumque chori contexere serta,
104  Dulcisono argutas voces et flectere canto.
105  In propria hunc caetum Lubidragus tecta coegit, 40
106  Ut rigidum natae pectus sic

114  Lucifer exoritur, pandit si lumina blanda,
115  Lilia mixta rubent amaranthis ore venusto, 115
116  Et rosa purpureis effulget picta labellis.
117  At niveo tegitur velamine pectus eburnum,
118  Incessuque refert choreas, et lumine solem,

116  Et rosa purpureis effulget picta labellis.
117  At niveo tegitur velamine pectus eburnum,
118  Incessuque refert choreas, et lumine solem,
119  Hinc calicem pandunt flores, quos carpere gaudet
120  Culta per arva manu, sociis comitata puellis. 120

124  Nymphae, pulchra cohors, queis vultum aurora colorat,
125  Argutas nostris vestras coniungite voces, 125
126  Laetis carminibus vitam et celebremus agrestem.
127  Pulchra cohors, dulces modulemur arundine cantus,
128  Diffugit heu volitans tempus, simul atque iuventa.

131  Canescant donec, minuatur lumen ocellis.
132  Vestrum quaeque capit primaevo in flore iuventae
133  Gaudia, et hinc nacto voti fit compos amore.
134  O fortunatos, omni ac ex parte beatos,
135   Queis fas est aevi viridantem carpere florem, 135

O fortunatos, omni ac ex parte beatos,
135   Queis fas est aevi viridantem carpere florem, 135
136  Obtinet alter ubi, quod mutua poscit, et optat
137  Lumina quodque ferit, non longe a pectore distat!
138  Par desiderium geminos quum iungit amantes,

147   Quum fuit inviso longaevo iuncta marito;
148  Dogmata post natus sequitur dum falsa Maconis,
149  Dux ditione fuit soboles et caetera abacta.
150  Alter suscepit. Mahometi a milite diro 150
151  Dum gemit obsessum Taurunum, iamque labascit,

151  Dum gemit obsessum Taurunum, iamque labascit,
152  Auxilium Hunniades ut praesens attulit illi,
153  Huius et eiectus fuit arcis moenibus altis
154  Othmanidum Caesar crudeli vulnere laesus.
155  Tertius hinc cecinit, discedens urbe Ragusae 155

Adfuit Hungariae procerum stipante catervâ.
160   Vladislavus uti Budâ huc properavit ab altâ, 160
161  Ad Moravum et stravit Muratum caede cruentâ.
162  Conclusit quartus: tenebroso carcere avitum
163  Hungariae ad solium laeto clamore Mathias

164  Ut fuit evectus, cum Turcis aspera bella
165  Fortis commisit, victorque evasit ab hoste. 165
166  Adventu Kislar ludos, et carmina rupit.
167   Suncianizza illi visenda est dia puella,
168  Undique quaesitam quam non invenit in orbe;

168  Undique quaesitam quam non invenit in orbe;
169  Cum patre accipiens sed rus petiisse propinquum,
170  Huc volat, et socias inter nanciscitur illam, 170
171  Quam mirans stupuit rutilans decus oris, et haesit.
172  Ad se cuncta trahit spectantum lumina virgo,

169  Cum patre accipiens sed rus petiisse propinquum,
170  Huc volat, et socias inter nanciscitur illam, 170
171  Quam mirans stupuit rutilans decus oris, et haesit.
172  Ad se cuncta trahit spectantum lumina virgo,
173   Kislaro at viso pallent

trahit spectantum lumina virgo,
173   Kislaro at viso pallent formidine cuncti,
174  Effugere et properant huc illuc ordine nullo.
175   Suncianizza tremens, os et suffusa pudore 175
176  

at viso pallent formidine cuncti,
174  Effugere et properant huc illuc ordine nullo.
175   Suncianizza tremens, os et suffusa pudore 175
176   Deiicit e gremio flores, quos legerat unâ
177  Cum coetu, flavos crines ornaret ut illis.

177  Cum coetu, flavos crines ornaret ut illis.
178  Demisso vultu tenuere silentia nymphae,
179  Optantes propriae sese subducere et umbrae.
180  Collectum auratum crinem effudere per ora, 180
181  At magis e medio fulserunt lumina crine.

183  Pectore dein tacto verbis sic fatur amicis.
184  Pulchra cohors sylvis felicia tempora ducens,
185  Fas gaudere tibi, laetos et pergere ludos. 185
186  Haud aliquis metuat vestras me velle choreas
187  Turbare, et cantus, ulli aut incommoda ferre,

185  Fas gaudere tibi, laetos et pergere ludos. 185
186  Haud aliquis metuat vestras me velle choreas
187  Turbare, et cantus, ulli aut incommoda ferre,
188  Dumtaxat socius vobis adiungier opto,
189  Laetâ et pace frui, quam grata haec otia praebent.

187  Turbare, et cantus, ulli aut incommoda ferre,
188  Dumtaxat socius vobis adiungier opto,
189  Laetâ et pace frui, quam grata haec otia praebent.
190  Hinc oro in vestro liceat mihi sistere coetu. 190
191  Haec ubi dicta dedit, ramos quâ tendit

genitore satus Princeps Gèorgius ille,
214  Mysos qui rexit soceri post fata superstes,
215  Altera Mara fuit cui filia, et uxor Irene. 245
216  Illam deperiit Caesar, nupsitque venustam
217  Byzantum abducens, quo posthac fraude malignâ

221  Vix sese eripiens hosti sibi dira minanti.
222  Hungariam tendit, patriis sed finibus acta,
223  Quaerens sponsa virum, Budae et nanciscitur illum.
224  Quem sic affatur: miser o longaeve, seniles
225  Scinde comas, lacrymans casu perculsus acerbo. 225

244  Vix, aies, gemini vivunt mea pignora nati,
245  Blandae deliciae cordis, mea sola voluptas. 245
246  At misera haec soboles caeca est, et compede vincta,
247  Othmanidum hanc rapuit, tenet et violentia captam.
248  Tristibus his dictis sponsae perculsus amatae

245  Blandae deliciae cordis, mea sola voluptas. 245
246  At misera haec soboles caeca est, et compede vincta,
247  Othmanidum hanc rapuit, tenet et violentia captam.
248  Tristibus his dictis sponsae perculsus amatae
249  Palluit ore senex, voxque illi faucibus haesit,

257  At vix arrectas Murati venit ad aures,
258  Quod cum thesauris illam ad Gèorgius urbem
259  Iverit, et miserum libertas aegide servet,
260  Legatos misit eum donis protenus illuc, 260
261  Rectorem exposcens urbis, sanctumque Senatum,

269  Quae libertatis veteri praecincta corona
270  Vivit adhuc tam clara fide, quam septa periclis. 270
271  Libera sic utinam maneas, et pace fruaris,
272  Nota Ragusa orbi, caelo et dilecta potenti!
273  Pars regni Hungarici iam dudum, et Bosnia tota,

270  Vivit adhuc tam clara fide, quam septa periclis. 270
271  Libera sic utinam maneas, et pace fruaris,
272  Nota Ragusa orbi, caelo et dilecta potenti!
273  Pars regni Hungarici iam dudum, et Bosnia tota,
274  Colla iugo Odrysio subiecit, vincula sensit,

271  Libera sic utinam maneas, et pace fruaris,
272  Nota Ragusa orbi, caelo et dilecta potenti!
273  Pars regni Hungarici iam dudum, et Bosnia tota,
274  Colla iugo Odrysio subiecit, vincula sensit,
275  Te mediam hinc hydri fauces minitantur eoi, 275

276  Ungues Adriaci terrent ast inde leonis.
277  Finitimae Illyriae te cingunt undique gentes,
278  Quas grave servitium premit, et violentia Thracum,
279  Libera tu solum gaudes ditione beatâ.
280  Sic generi e manibus Princeps evasit iniqui 280

meum columen, dulcis mea sola voluptas.
284  Haec ubi dux Kislar percepit dicta loquentis,
285  Linteolum auratum zonâ depromsit, et illud 285
286  Obtulit, aetherea solis quae luce nitebat,
287   Suncianizzae, aiens, fortunatissima virgo.

302  Nec sat me caris proprio mage lumine natis,
303  Cunas ut quondam, dein muta parasse sepulchra,
304  Expers quin visu, senio confectus et aegro
305  Tristitiae in barathrum natâ nunc mergar ademptâ? 305
306   Suncianizza ubinam es mea dulcis

312  Ista senecta gravis, tristique simillima morti
313  Te sine, quae fueras vitae spes una superstes,
314  Amisso imperio, natis et lumine caro?
315  Sic frustra queritur senior, nam turba puellam 315
316  Longius abducit, nullas curatque querelas.

abducit, nullas curatque querelas.
317   Suncianizza riget, pallet formidine muta,
318  Sensibus eripitur, nulla et suspiria ducit,
319  Effusi lacrymosa volant circum ora capilli.
320  Haud illa incedit, gestatur mortua pene; 320

353  Byzantum hinc illum iussit mora nulla reverti
354  Unâ cum pulchris, quas legerat ipse, puellis,
355  Quacumque et nactam Socolizzam voce monere, 355
356  Secum Asiae Caesar partes invisere vellet;
357  Nam desiderio flagrabat virginis acri,

358  Vividus obtutus quem perculit, osque venustum.
359   Adspectu caperet rursum gaudere beanti,
360  Nescit et eoas solus discedere ad oras. 360
361  Cuique hanc sed refugit manifestam reddere mentem,
362  Et belli coepto curas praetexit amoris,

360  Nescit et eoas solus discedere ad oras. 360
361  Cuique hanc sed refugit manifestam reddere mentem,
362  Et belli coepto curas praetexit amoris,
363  Consilium retegens ductor sed callidus unum
364  E fidis mandat, lustret qui pura Polona,

363  Consilium retegens ductor sed callidus unum
364  E fidis mandat, lustret qui pura Polona,
365  Et circum pulchram bellatricem undique quaeret, 365
366  Cum coetu audierat quam illâ regione vagari,
367  Caesaris ulcisci iacturam et caede

365  Et circum pulchram bellatricem undique quaeret, 365
366  Cum coetu audierat quam illâ regione vagari,
367  Caesaris ulcisci iacturam et caede recenti. LIBER IX. ARGUMENTUM.

1  Magna tuae est calidae, Venus alma, potentia flammae,
2  Laudis at illa ardet regali in pectore maior,
3  Vimque tuam exsuperat, tua acuta et tela retundit.
4  Hinc quod dilectum Socolizza haud pone sequuta
5  Nil mirum, Osmanum,

6  Quo cupidi sensus, illuc vestigia ferre.
7  Ipsi est cura gravis teneri discessus amantis,
8  At fuga turpe nefas, hoste et victore, superbae,
9  Cum coetu atque ideo lata arva Polona pererrans
10  Hinc Oderâ, atque Tyrâ, cincta inde Borystene, ponto 10

atque ideo lata arva Polona pererrans
10  Hinc Oderâ, atque Tyrâ, cincta inde Borystene, ponto 10
11  Audax bellatrix ferro haec vastabat et igne.
12  Varsoviae in lucum simul ac pervenit opacum,
13  Aestas transierat, secum et bona gaudia portans

11  Audax bellatrix ferro haec vastabat et igne.
12  Varsoviae in lucum simul ac pervenit opacum,
13  Aestas transierat, secum et bona gaudia portans
14  Autumnus rubeis aderat circumdatas uvis,
15   Quum lux effulsit famâ celebranda perenni, 15

Acrem flectit equum, qui anteibat cursibus auras.
32  Haud secus adparet, primo quum fulget eoo
33  Auricomus Titan, medium conscendit et axem.
34  Illius frater Casimirus, prima iuventa,
35  Cui signat teneras dubiâ lanugine malas, 35

37  Vestibus ornatis, rutilisque effulget in armis.
38  Sit puer ille licet, virtutis lumine claret.
39  Iunior et Stephanus, fratri qui proximus adstat,
40  Antiquum flagrat gestis extendere nomen; 40
41  Dum nivei aeripedis spumantia lora coercet.

42  Hinc reliqui fratres germanos pone sequantur,
43  Auro conspicui, septi ac fulgentibus armis.
44  Et sic primaevi resplendent lumine fratris,
45  Falcones veluti, radiis quas Phaebus inaurat. 45
46  Praecedunt clarique

45  Falcones veluti, radiis quas Phaebus inaurat. 45
46  Praecedunt clarique duces, proceresque superbi,
47  Armis splendentes, pretiosae et tegmine vestis,
48  Victoremque cohors omnis comitatur euntem:
49  Varsoviae interea praeclaro sanguine matres, ·

50  Portis egressae tendunt ad mollia prata, 50
51  Quâ crepitans liquidis Vistillus labitur undis:
52  Hîc ducunt choreas, et talia carmina pangunt.
53   Vladislave potens, fortunatissime Princeps,
54  Quisque tuae memorat laetus facta

Osmanumque ipsum vicisti caede cruentâ.
57  Tu regni custos, praesens tutelaque nostra,
58  Per te parta quies, optatae et gaudia pacis.
59   Foetus cultori per te fert campus opimos,
60  Mellaque ab arboribus stillant, lac manat ab undis. 60

64  Implebat, patulis efflans e naribus ignem,
65  Mansuetus pratis nunc gramina carpere gaudet, 65
66  Et veneri indulget, lituos oblitus, et arma.
67  Tranquillae hîc gentes, et tempora, rura quieta,
68  Pinguia prata herbis, apiumque examina densa,

patulis efflans e naribus ignem,
65  Mansuetus pratis nunc gramina carpere gaudet, 65
66  Et veneri indulget, lituos oblitus, et arma.
67  Tranquillae hîc gentes, et tempora, rura quieta,
68  Pinguia prata herbis, apiumque examina densa,

Mansuetus pratis nunc gramina carpere gaudet, 65
66  Et veneri indulget, lituos oblitus, et arma.
67  Tranquillae hîc gentes, et tempora, rura quieta,
68  Pinguia prata herbis, apiumque examina densa,
69   Foecundae syluae, grex

72   Excupit augeri nomen Rex prole vetustum.
73  Fac procul, ut lucis radii effundantur avitae;
74  E forti et fortes nascantur stipite reges.
75  His super erumpit nemoroso tecta recessu 75
76  En Socolizza, suis bis sex comitata puellis.

78  Auribus arrectis explorat caeca viarum,
79  E luco agrestis sonitum si exaudit avenae.
80  Pascere ibi pecudes rata mox exultat, et ardet, 80
81  Esuriemque suam sperans explere repente
82  Fulminis in morem cursu alite transvolat illuc,

82  Fulminis in morem cursu alite transvolat illuc,
83  Audito cantu bellatrix illa superba
84  Haud secus exclamat, quaenam sors prospera, et ingens
85  Praeda, meae sociae, sese venantibus obfert? 85
86  Huc properate alacres, spoliis potiamur opimis,

sese venantibus obfert? 85
86  Huc properate alacres, spoliis potiamur opimis,
87   Osmanum, nostramque fidem, et nos vindice poenâ
88  Ulturae: clades manet altâ mente reposta.
89  Haec vix fata loco celerans se proripit illuc,

91  Cursu quam comites glomerato pone sequuntur.
92  Ac velut abrupto si quando e sidere turbo
93  Praecipitat, clivis rivi et volvuntur aquarum,
94  Vortice quae rapiunt quaecumque obstantia septa,
95  Obruit incautas subito sic impete matres 95

97  Correpta haec longe, transverso corpore at illa
98  Collum in quadrupedis iacitur, dum crine prehensa,
99  Altera raptatur, veste altera, et altera zonâ.
100  Per deserta lupi diro terrore frementes, 100
101  Imbelles rapiunt pecudes sic noctis in umbrâ.

rapiunt pecudes sic noctis in umbrâ.
102  Praedâ laeta cohors procul his secesserat arvis,
103   Quum raptae matres, eventu et sortis iniquae
104  Perculsae auxiferos quaestus simul ore dedere.
105  A patre auxilium petit haec, a fratribus illa, 105

116  Robore brumales adsuetae temnere ventos,
117  Hoc diversa nemus transcurrunt monstra ferarum,
118  Subsilit et ramis avium genus omne canorum,
119  In lucum varios per rivos influit amnis.
120  Quem Phaebi a radiis frondosa arbusta tuentur. 120

126  Ad flumen properans medii iam solis in aestu
127  Huc socias Socolizza audax praecedit euntes,
128  In luco requiem quaesitum, et talia fatur,
129  Upilio pecudes gelidas deduxit in umbras,
130  Ad fontem quisquis ventorum flamina quaerit, 130

130  Ad fontem quisquis ventorum flamina quaerit, 130
131  Hinc dulces sociae, dum Titan desuper ardet,
132  Lassae aestu, et curis umbracula grata petamus.
133  Pratis alipedes pascuntur gramina laeta,
134  Huc quem sublimem virtus ad sidera tollit,

146  Deprendi hinc, sociae, nullam timor occupet anceps,
147  Desiliamus equis, iuvat hîc requiescere in umbrâ.
148  Sic virgo eloquitur minitans, et gaudia carpit
149   Osmanum ulcisci, sibi quod nunc contigit uni,
150  Omnes desiliunt, manibus post terga

153  Post haec exclamat, istos penetrare recessus
154  Credendum haud quemquam, fas arma hic ponere saeva,
155  Et dum sol medio resplendet fervidus axe, 155
156  Nos iuvat hîc vitreas ludendo nare per undas,
157  Et mora nulla omnes denudant membra venusta,

155  Et dum sol medio resplendet fervidus axe, 155
156  Nos iuvat hîc vitreas ludendo nare per undas,
157  Et mora nulla omnes denudant membra venusta,
158  Lilia cana, oculis quae contegit invida vestis,
159   Queis nix, argentum cedit,

166  Udos illa tenet per lactea colla solutos.
167  At Socolizza alias specie supereminet omnes,
168  Aurora ut fulget, medio et sol aureus axe,
169  Naiade candidior, niveoque adparet olore.
170  Amne natant, tenues ludunt dum crinibus aurae, 170

171  Virgineasque genas conspergit roscidus humor.
172  Sic olim sylvis venatrix Diva refulsit,
173  Nabat et amne levis nympharum septa coronâ,
174  Sic Venus alma dedit se clarâ in luce videndam,
175  Prodiit aequoreis quum spumis lucis in auras. 175

180  Adversaeque natant, adversam quaeque minando 180
181  In faciem alterius, quas haurit, coniicit undas,
182  Et dum sic variis alternant praelia ludis,
183  Pandere gaudentes astus, artesque iocosas,
184  Extemplo clamorque virûm, clangorque tubarum

Vladislavus adest venantum copia secum.
187  Alter longa gerit praefixa hastilia ferro,
188  Aeratos alter tubulos, et flexile corno.
189  Hic tenet accipitrem, celeres agit ille molossos,
190  Undisque visque canum per saltum effusa, vagansque 190

195  Despicit exiguum reliquum genus omne volantum. 195
196  Insequitur refugos, subiectos laedere parcit.
197  Principis ante pedes iacit et, quos sauciat ungue;
198  Nempe ita significans, terris densa agmina nulla
199  Umquam posse suis obstare ingentibus orsis.

200  Abdita rimantur venantes lustra ferarum, 200
201  Undique quae pulsae circo clauduntur inani.
202  Huc illuc lepores errant, cervi, et leopardi,
203  Capreoli, linces, apri, vulpesque fugaces;
204  Spectat ubi at Princeps, condit quas sylva latébras,

209  O comites prosperate citae, nos obruit hostis,
210  Scilicet hostiles nos cingunt undique turmae. 210
211  Et mox exiliens undis, indutaque pallam
212  Irruit adversos arrepto cuspide in hostes.
213  Illi nec superest tempus thoraca rigentem

219  Nec capit arma, ruit praeceps sed quaerere amictum.
220  Sic venatrices praedâ, spoliantur opimâ 220
221  Et captae trepidant hostilis praeda futurae.
222  Haud secus aequoreos nantes ad litora cycni
223  Exercent ludos, et cantibus äera mulcent.

221  Et captae trepidant hostilis praeda futurae.
222  Haud secus aequoreos nantes ad litora cycni
223  Exercent ludos, et cantibus äera mulcent.
224  Ast aquilam aspiciant si fors capiti impendentem,
225  Collectis sistunt modulari, et ludere pennis. 225

223  Exercent ludos, et cantibus äera mulcent.
224  Ast aquilam aspiciant si fors capiti impendentem,
225  Collectis sistunt modulari, et ludere pennis. 225
226  Captivas Princeps generoso corde puellas
227  Haud vincire sinit, solum custode tueri,

236  Ignivomâ exardet rabie sic virgo superba,
237  Eripere aggreditur socias dum vindice dextrâ.
238  Adversos equites, inimica et transvolat arma,
239  Horrificam intentans pugnam, caedemque cruentam,
240  Congeminatque ictus transversi turbinis instar, 240

240  Congeminatque ictus transversi turbinis instar, 240
241  Disrumpit, sternit, coedit, terit omnia circum.
242  Non secus ac centum gladios, et brachia haberet.
243  Sic Leko, Krakoque uno caput amputat ictu,
244  Et Vikoslavi iugulo tenus

242  Non secus ac centum gladios, et brachia haberet.
243  Sic Leko, Krakoque uno caput amputat ictu,
244  Et Vikoslavi iugulo tenus abdidit ensem,
245  Perculit inque latus diviso corpore linquens 245
246  Gèorgium, et effracto cerebro stat

244  Et Vikoslavi iugulo tenus abdidit ensem,
245  Perculit inque latus diviso corpore linquens 245
246  Gèorgium, et effracto cerebro stat Gasparus horrens.
247   Ostoiae capulo frangit caput, ossa cerebri
248  Mixta et

et effracto cerebro stat Gasparus horrens.
247   Ostoiae capulo frangit caput, ossa cerebri
248  Mixta et spargit humi, perculsus verbere diro
249  Nutat, sanguineâ cadit atque effusus arenâ.
250  Hinc audax, roseo cui splendet in ore iuventa, 250

249  Nutat, sanguineâ cadit atque effusus arenâ.
250  Hinc audax, roseo cui splendet in ore iuventa, 250
251  Et blande effulgent duo lumina nigra, Bisercus,
252  Dum bellatricem praeceps invadit, ab illâ
253  Volvitur in terram confossus vulnere

266  Ferre nequit Princeps, pereat deprensa virago,
267  Moldaviae in campis quae grandia gesserat olim,
268   Osmanum et memorat, quanam servaverat arte.
269  Tam specie at fulget licet irâ accensa furenti,
270  Ut quemcumque virum rapiat, qui proximus

273  Christiadâ indignum nempe ullo tempore vitae
274  Virginis Odrysiae succendi pectus amore,
275  Dilectae et vinctum ni dulcis imago teneret, 275
276  Imo quam praefert depictam pectore sponsae.
277  At Socolizza videns sibi triste instare

281  Cedit retro urgens, clamat sed voce tonanti,
282  Princeps, fas nulli fugientem caedere telo.
283  At via non superest amnem clausae inter, et hostem.
284  Ecquid aget, quorsumque pedum vestigia flectet?
285  Se dedat, clamat Princeps, iam victa puella, 285

289  Dedere se debet, vanae aut occumbere morti.
290  Hoc pressa anfractu fluvii se iactat in undas, 290
291  Irrigat et resonas spumosâ aspergine ripas.
292  Mox imo erumpens e gurgite praepete nisu
293  Commovet alternis, et candida brachia tendit,

291  Irrigat et resonas spumosâ aspergine ripas.
292  Mox imo erumpens e gurgite praepete nisu
293  Commovet alternis, et candida brachia tendit,
294  Adnat uti piscis, devexa, obiectaque ripa
295  Quâ patet, adproperans in siccum prosilit audax. 295

298  Maiori socias reddit pro munere captas.
299  Quadrupedes, hastas, clypeos, thoracas ahaenos.
300  Tela, arcus, pharetras, et caetera reddit habenda; 300
301  Scito, aiens, dextrâ ferrum, quod fulgere cernis,
302  Non captum, at captas servatum educo

320  Christiadas contra crudelia bella ciere. 320
321  Alipedem hinc induta armis conscendit, eoas
322  Et patrias sedes coetu stipante petivit;
323  Perque viam occurrit Kislari nuncius ater,
324  Frontem

327  Ipsam hinc cum sociis comitem adpellare viai.
328  Quae dicta excepit gaudens formosa virago,
329  Et mox carpit iter Byzanti ad moenia celsa,
330  Nec sistit celerans, obtutu donec amantis 330
331  Sese fixa beet, quem nec loca dissita quaeque,

4  Servatae interea matres, pubesque Polona,
5  Ad fluvii ripas hilares convivia miscent, 5
6  Et festam celebrant lucem, heroemque diei,
7  Carmine suavidico libantes pocula in orbem,
8  Regni et Sarmatici memorantes inclyta gesta.

6  Et festam celebrant lucem, heroemque diei,
7  Carmine suavidico libantes pocula in orbem,
8  Regni et Sarmatici memorantes inclyta gesta.
9  Tunc Vladislavus sponsae haud oblitus amatae,
10  Prospera cuncta rogans, pleno hanc

Nuncius advenit regali missus ab urbe,
13  Turcas fraude malà matres rapuisse Polonas,
14  Hinc alius retulit populique, et gaudia Regis,
15  Nam Vladislavus praedas mox abstulit illis, 15
16  Tertius et monuit, Princeps, coetusque reverti

14  Hinc alius retulit populique, et gaudia Regis,
15  Nam Vladislavus praedas mox abstulit illis, 15
16  Tertius et monuit, Princeps, coetusque reverti
17  Varsoviam properent, subeat nox nigra priusquam,
18  Venturum Osmani legatum mane sequenti.

22  Ut leniret iter, carmen sic promsit ab ore:
23  Ad bellum Osmanus collecto milite surgit
24  Vastatos campos, urbes, et rura Polona,
25  Regnumque imperio Turcarum subderet istud. 25
26  Rumore audito, procerumque, ducumque senatum,

36  Quaeque externa inito iunguntur foedere regna,
37  Sarmatiae expediunt regi peditesque, ducesque.
38  Martia signa undant, resonant et classica ubique,
39  Armatae gentes campis spatiantur apertis.
40  Dat nato imperium Rex exercere supremum, 40

60  Doctus foemineis horas consumere ludis, 60
61  Mollis adhuc iuvenis belli concurrere campis
62  Sese habilem iactat, claras et quaerere palmas.
63  Auratis, illi dederat quas sponsa capillis,
64  Intendens arcum calamos torquebit in hostem.