Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: et Your search found 155641 occurrences
First 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 50816-50908:50816. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] Romanis Reuerendissimi Patres uosque cęteri uiri prestantes, parta de hostibus uictoria, nec non in natalitiis Cęsarum, uel alias pro commodo Reipublicae rebus sic exigentibus paucis admodum diebus clauso foro, indicere iustitiam, quod Senatus Populusque Romanus promptius rei sacrae uacaret, et dimissis aliquantisper tribunalibus ac strepitu iudiciorum, ocio uel negotio liberius pro arbitrio frueretur. At nobis miseris et huic infelicissimae urbi, anno superiori longe aliter euenit. Nos etenim non sponte et pro arbitrio, sed Deus ipse acerrimus scelerum Vindex, et flagitiorum
50817. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] alias pro commodo Reipublicae rebus sic exigentibus paucis admodum diebus clauso foro, indicere iustitiam, quod Senatus Populusque Romanus promptius rei sacrae uacaret, et dimissis aliquantisper tribunalibus ac strepitu iudiciorum, ocio uel negotio liberius pro arbitrio frueretur. At nobis miseris et huic infelicissimae urbi, anno superiori longe aliter euenit. Nos etenim non sponte et pro arbitrio, sed Deus ipse acerrimus scelerum Vindex, et flagitiorum nostrorum,
50818. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] indicere iustitiam, quod Senatus Populusque Romanus promptius rei sacrae uacaret, et dimissis aliquantisper tribunalibus ac strepitu iudiciorum, ocio uel negotio liberius pro arbitrio frueretur. At nobis miseris et huic infelicissimae urbi, anno superiori longe aliter euenit. Nos etenim non sponte et pro arbitrio, sed Deus ipse acerrimus scelerum Vindex, et flagitiorum nostrorum,
50819. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] rei sacrae uacaret, et dimissis aliquantisper tribunalibus ac strepitu iudiciorum, ocio uel negotio liberius pro arbitrio frueretur. At nobis miseris et huic infelicissimae urbi, anno superiori longe aliter euenit. Nos etenim non sponte et pro arbitrio, sed Deus ipse acerrimus scelerum Vindex, et flagitiorum nostrorum,
50820. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] liberius pro arbitrio frueretur. At nobis miseris et huic infelicissimae urbi, anno superiori longe aliter euenit. Nos etenim non sponte et pro arbitrio, sed Deus ipse acerrimus scelerum Vindex, et flagitiorum nostrorum,
50821. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] infelicissimae urbi, anno superiori longe aliter euenit. Nos etenim non sponte et pro arbitrio, sed Deus ipse acerrimus scelerum Vindex, et flagitiorum nostrorum,
50822. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] sed Deus ipse acerrimus scelerum Vindex, et flagitiorum nostrorum,
50823. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] pro gratulatione commodorum Reipublicae Christianę et huius sanctae sedis, sed pro grauissima calamitate et afflictione eiusdem, non pro natalitio Clementis VII. Pontificis Maximi sed pro captiuitate et durissima (ut ita dicam) seueritate, illius denique non paucis diebus sed integro anno, et ultra, Deus inquam, per manus sceleratissimorum hominum, uel ut uerius dicam, sęuissimarum ferarum, iustitiam indixit, tribunalia nostra subuertit, locum hunc sacrarium iustitiae, cum omnibus ad diuinum cultum pro more ibidem existentibus expilauit, prophanauitque libros nostros, diuinas et
50824. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] anno, et ultra, Deus inquam, per manus sceleratissimorum hominum, uel ut uerius dicam, sęuissimarum ferarum, iustitiam indixit, tribunalia nostra subuertit, locum hunc sacrarium iustitiae, cum omnibus ad diuinum cultum pro more ibidem existentibus expilauit, prophanauitque libros nostros, diuinas et humanas leges continentes, quibus pro administranda iustitia toti orbi sedulo utebantur. Quosdam ex illis dilacerauit, quosdam igni consumpsit, reliquos aut iis quorum fuerunt uenales exposuit, aut ad indignos inhonestosque usus ludibrio habuit. Denique post inuasionem direptionemque aedium
50825. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] administranda iustitia toti orbi sedulo utebantur. Quosdam ex illis dilacerauit, quosdam igni consumpsit, reliquos aut iis quorum fuerunt uenales exposuit, aut ad indignos inhonestosque usus ludibrio habuit. Denique post inuasionem direptionemque aedium nostrarum, nos ipsos, cum omnibus domesticis et familiaribus nostris arctissimas nephandissimorum satellitum custodias, coniecit, propositis passim uariis tormentis, sępe etiam adhibitis, etsi non corporibus nostris, forsitan familiarium tamen nostrorum nihilominus, quo preciosiorem suppellectilem, tot uigiliis et laboribus partam, in
50826. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] ipsos, cum omnibus domesticis et familiaribus nostris arctissimas nephandissimorum satellitum custodias, coniecit, propositis passim uariis tormentis, sępe etiam adhibitis, etsi non corporibus nostris, forsitan familiarium tamen nostrorum nihilominus, quo preciosiorem suppellectilem, tot uigiliis et laboribus partam, in secretiora forte loca depositam, indicarent. Illos interim, et nos
50827. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] custodias, coniecit, propositis passim uariis tormentis, sępe etiam adhibitis, etsi non corporibus nostris, forsitan familiarium tamen nostrorum nihilominus, quo preciosiorem suppellectilem, tot uigiliis et laboribus partam, in secretiora forte loca depositam, indicarent. Illos interim, et nos
50828. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] etsi non corporibus nostris, forsitan familiarium tamen nostrorum nihilominus, quo preciosiorem suppellectilem, tot uigiliis et laboribus partam, in secretiora forte loca depositam, indicarent. Illos interim, et nos
50829. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1858 | Paragraph | SubSect | Section] pane doloris et aqua angustię miserrime sustentantes, ita ut nobis omnibus uita esset supplicium, mors solatium.
Quapropter directis nunc in coelum oculis lamentabiliter possumus deflere cum propheta. Recordare Domine, quid acciderit nobis, intuere et respice opprobrium nostrum. Haereditas nostra uersa est ad alienos, domus nostrae ad extraneos, pupilli facti sumus absque patre, matres nostrae uiduae, ceruicibus nostris iugiter minabantur, lapsis non dabatur requies.
grauissimosque collegas nostros eodem anno amisimus. Vos Honorandi Aduocati, totidem collegas uestros, super quartum, quem superiori anno tota haec Curia deplorauit uiros nempe doctissimos consummatissimosque eo ipso tempore perdidistis. Vobis quoque causarum patroni, uobis insuper Tabelliones et Notarii professionis uestrae damna non defuerunt. Sed unde hęc quaeso? Quasue ob causas tot et tam grauissima incommoda nobis euenere. Nempe, quia omnis caro corruperat uiam suam, eramus omnes ciues et inhabitatores, non Romae Vrbis sanctae, sed Babylonis Vrbis peccatricis, de qua
uestros, super quartum, quem superiori anno tota haec Curia deplorauit uiros nempe doctissimos consummatissimosque eo ipso tempore perdidistis. Vobis quoque causarum patroni, uobis insuper Tabelliones et Notarii professionis uestrae damna non defuerunt. Sed unde hęc quaeso? Quasue ob causas tot et tam grauissima incommoda nobis euenere. Nempe, quia omnis caro corruperat uiam suam, eramus omnes ciues et inhabitatores, non Romae Vrbis sanctae, sed Babylonis Vrbis peccatricis, de qua
eo ipso tempore perdidistis. Vobis quoque causarum patroni, uobis insuper Tabelliones et Notarii professionis uestrae damna non defuerunt. Sed unde hęc quaeso? Quasue ob causas tot et tam grauissima incommoda nobis euenere. Nempe, quia omnis caro corruperat uiam suam, eramus omnes ciues et inhabitatores, non Romae Vrbis sanctae, sed Babylonis Vrbis peccatricis, de qua
omnis caro corruperat uiam suam, eramus omnes ciues et inhabitatores, non Romae Vrbis sanctae, sed Babylonis Vrbis peccatricis, de qua
Romae Vrbis sanctae, sed Babylonis Vrbis peccatricis, de qua
plena iuditio et sanctitate? Iustitia prius habitabat in ea, nunc sacrilegi et homicidae:
uobis alieni deuorant.
iam futura praesentia cernerent oculis mentis ut passim ex sacris paginis facile deprehendimus. Sed ne longe exempla petamus, hoc ipsum in hoc eodem proposito nobis idem Propheta innuit, declarans seipsum uerbis de futuro subiungens. Derelinquetur filia Syon, et desolabitur sicut in uastitate hostili.
montes, quod proprie Romae conuenit, quae ab antiquis ob hoc potissimum dicta est Septem collis. Ponit sedem quoque illius super aquas multas: quę significant populos, gentes, ac uarias linguas, ex quibus magis quam ulla alia, in orbe praesertim Christiano collecta est haec Vrbs, ut uidemus. Et propterea dicitur communis patria omnium undecunque uenientium. Dicit pręterea plenam esse nominibus blasphemiis, matrem immunditiae, fornicationum et abominationum terrae. Haec quippe uerba demonstrationem huius uerbis magis specificam non exigunt, cum haec flagitia (etsi ubique fere regnent)
significant populos, gentes, ac uarias linguas, ex quibus magis quam ulla alia, in orbe praesertim Christiano collecta est haec Vrbs, ut uidemus. Et propterea dicitur communis patria omnium undecunque uenientium. Dicit pręterea plenam esse nominibus blasphemiis, matrem immunditiae, fornicationum et abominationum terrae. Haec quippe uerba demonstrationem huius uerbis magis specificam non exigunt, cum haec flagitia (etsi ubique fere regnent) hic tamen sedem et Imperium habent.
His tot et tantis flagitiis praeuaricationibusque illius enumeratis, subiungit seuerissimam Dei
communis patria omnium undecunque uenientium. Dicit pręterea plenam esse nominibus blasphemiis, matrem immunditiae, fornicationum et abominationum terrae. Haec quippe uerba demonstrationem huius uerbis magis specificam non exigunt, cum haec flagitia (etsi ubique fere regnent) hic tamen sedem et Imperium habent.
His tot et tantis flagitiis praeuaricationibusque illius enumeratis, subiungit seuerissimam Dei sententiam, quae contra nos hoc tempore funestissimam executionem sortita est. Formula autem sententiae haec est. Quoniam peruenerunt peccata
Dicit pręterea plenam esse nominibus blasphemiis, matrem immunditiae, fornicationum et abominationum terrae. Haec quippe uerba demonstrationem huius uerbis magis specificam non exigunt, cum haec flagitia (etsi ubique fere regnent) hic tamen sedem et Imperium habent.
His tot et tantis flagitiis praeuaricationibusque illius enumeratis, subiungit seuerissimam Dei sententiam, quae contra nos hoc tempore funestissimam executionem sortita est. Formula autem sententiae haec est. Quoniam peruenerunt peccata illius usque ad coelum, et recordatus est
His tot et tantis flagitiis praeuaricationibusque illius enumeratis, subiungit seuerissimam Dei sententiam, quae contra nos hoc tempore funestissimam executionem sortita est. Formula autem sententiae haec est. Quoniam peruenerunt peccata illius usque ad coelum, et recordatus est Dominus iniquitatum, ideo in una die uenient plagae eius, mors, luctus, et fames desolatam facient illam et nudam, et ipsam igne concremabunt.
seuerissimam Dei sententiam, quae contra nos hoc tempore funestissimam executionem sortita est. Formula autem sententiae haec est. Quoniam peruenerunt peccata illius usque ad coelum, et recordatus est Dominus iniquitatum, ideo in una die uenient plagae eius, mors, luctus, et fames desolatam facient illam et nudam, et ipsam igne concremabunt.
contra nos hoc tempore funestissimam executionem sortita est. Formula autem sententiae haec est. Quoniam peruenerunt peccata illius usque ad coelum, et recordatus est Dominus iniquitatum, ideo in una die uenient plagae eius, mors, luctus, et fames desolatam facient illam et nudam, et ipsam igne concremabunt.
nos hoc tempore funestissimam executionem sortita est. Formula autem sententiae haec est. Quoniam peruenerunt peccata illius usque ad coelum, et recordatus est Dominus iniquitatum, ideo in una die uenient plagae eius, mors, luctus, et fames desolatam facient illam et nudam, et ipsam igne concremabunt.
vir. ill. Marc. ((I Petr. 5, 13)
ministrisque sacrorum hoc tempore non pepercit Deus. Ducti sunt indecenter per uicos urbis Cardinales, capti Episcopi, Presbyteri interfecti, sacrę uirgines stupratae ad altaria, in Apostolicoque palatio stabulati equi, Martyrum effossae reliquiae, aperta imo fracta mortuorum sepulchra, et denique quod animus luctu abhorret, dicere, sacratissimum saluatoris corpus, uasculis pro more aureis argenteisue reuerenter conditum, cum ob praedam uasorum, tum propter contemptum (proh dolor, proh nephandum scelus omnibus seculis detestandum) terrae collisum pedibusue plus quam
uisio Apostoli in Apocalypsi poenas minatur huic urbi, ut diximus, admodum graues, at certe his nostris quas passi sumus longe mitiores. Magna est profecto ira, quando in sua castra, in sua tentoria, in suos denique milites saeuit Imperator. Mitius olim egit noster Imperator, dum seruato templo et illęsis sacerdotibus templi sat habuit, eiicere ex castris suis, hoc est e templo ementes et uendentes,
his nostris quas passi sumus longe mitiores. Magna est profecto ira, quando in sua castra, in sua tentoria, in suos denique milites saeuit Imperator. Mitius olim egit noster Imperator, dum seruato templo et illęsis sacerdotibus templi sat habuit, eiicere ex castris suis, hoc est e templo ementes et uendentes,
Imperator, dum seruato templo et illęsis sacerdotibus templi sat habuit, eiicere ex castris suis, hoc est e templo ementes et uendentes,
et illęsis sacerdotibus templi sat habuit, eiicere ex castris suis, hoc est e templo ementes et uendentes,
habuit, eiicere ex castris suis, hoc est e templo ementes et uendentes,
suis, hoc est e templo ementes et uendentes,
uictimarum uestrarum? Plenus sum, ne offeratis ultra sacrificium frustra. Incensum abominatio est mihi,
est mihi,
1, 11
50859. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] me ad iracundiam prouocastis. Ideo incipiens a sanctuario meo, diuina et humana sursum et deorsum miscebo omnia, ita ut ubique sit luctus, ubique gemitus et plena mortis imago . Sed iam ad nos ipsos reuertamur, qui si uerum amamus, ingenue fateamur necesse est his tot, et tantis nostris, et aliorum communibus sceleribus non defuisse propria quod nostra factionis scelera et peccata. Nos enim qui ministri sumus iustitiae iustitiam fate, ut par est, non ministrauimus. Quid si in sinistrum nos ignorantia
50860. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] prouocastis. Ideo incipiens a sanctuario meo, diuina et humana sursum et deorsum miscebo omnia, ita ut ubique sit luctus, ubique gemitus et plena mortis imago . Sed iam ad nos ipsos reuertamur, qui si uerum amamus, ingenue fateamur necesse est his tot, et tantis nostris, et aliorum communibus sceleribus non defuisse propria quod nostra factionis scelera et peccata. Nos enim qui ministri sumus iustitiae iustitiam fate, ut par est, non ministrauimus. Quid si in sinistrum nos ignorantia traxit? Si fauor
50861. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] ubique sit luctus, ubique gemitus et plena mortis imago . Sed iam ad nos ipsos reuertamur, qui si uerum amamus, ingenue fateamur necesse est his tot, et tantis nostris, et aliorum communibus sceleribus non defuisse propria quod nostra factionis scelera et peccata. Nos enim qui ministri sumus iustitiae iustitiam fate, ut par est, non ministrauimus. Quid si in sinistrum nos ignorantia traxit? Si fauor inflexit? Si acceptio muneris uel personae corruperit? uos spectabiles Aduocati, qui adstatis (ut de mortuis
50862. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] peccata. Nos enim qui ministri sumus iustitiae iustitiam fate, ut par est, non ministrauimus. Quid si in sinistrum nos ignorantia traxit? Si fauor inflexit? Si acceptio muneris uel personae corruperit? uos spectabiles Aduocati, qui adstatis (ut de mortuis et absentibus taceam) responsa et consilia uestra plus iusto forsitan diuendidistis, ponentes tenebras lucem quaerentes mendacium, dicentes bonum malum et malum bonum, uos quoque Patroni causarum uos insuper tabelliones cum ministris et cooperatoribus uestris, patrocinia uestra, operas (ne dicam
50863. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] enim qui ministri sumus iustitiae iustitiam fate, ut par est, non ministrauimus. Quid si in sinistrum nos ignorantia traxit? Si fauor inflexit? Si acceptio muneris uel personae corruperit? uos spectabiles Aduocati, qui adstatis (ut de mortuis et absentibus taceam) responsa et consilia uestra plus iusto forsitan diuendidistis, ponentes tenebras lucem quaerentes mendacium, dicentes bonum malum et malum bonum, uos quoque Patroni causarum uos insuper tabelliones cum ministris et cooperatoribus uestris, patrocinia uestra, operas (ne dicam quid deterius) uestras minus
50864. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] nos ignorantia traxit? Si fauor inflexit? Si acceptio muneris uel personae corruperit? uos spectabiles Aduocati, qui adstatis (ut de mortuis et absentibus taceam) responsa et consilia uestra plus iusto forsitan diuendidistis, ponentes tenebras lucem quaerentes mendacium, dicentes bonum malum et malum bonum, uos quoque Patroni causarum uos insuper tabelliones cum ministris et cooperatoribus uestris, patrocinia uestra, operas (ne dicam quid deterius) uestras minus forte diligenter clientulis et partibus exhibuistis. Quas ob res, cum omnes grauiter deliquerimus emendemus deinceps in
50865. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] uos spectabiles Aduocati, qui adstatis (ut de mortuis et absentibus taceam) responsa et consilia uestra plus iusto forsitan diuendidistis, ponentes tenebras lucem quaerentes mendacium, dicentes bonum malum et malum bonum, uos quoque Patroni causarum uos insuper tabelliones cum ministris et cooperatoribus uestris, patrocinia uestra, operas (ne dicam quid deterius) uestras minus forte diligenter clientulis et partibus exhibuistis. Quas ob res, cum omnes grauiter deliquerimus emendemus deinceps in melius, quae ignorantes aut ex animo peccauimus. Conuertamur pariter ad Dominum et
50866. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] iusto forsitan diuendidistis, ponentes tenebras lucem quaerentes mendacium, dicentes bonum malum et malum bonum, uos quoque Patroni causarum uos insuper tabelliones cum ministris et cooperatoribus uestris, patrocinia uestra, operas (ne dicam quid deterius) uestras minus forte diligenter clientulis et partibus exhibuistis. Quas ob res, cum omnes grauiter deliquerimus emendemus deinceps in melius, quae ignorantes aut ex animo peccauimus. Conuertamur pariter ad Dominum et miserebitur nostri, quia pius et misericors est et praestabilis super malitiam. Ipse enim hortatur per Prophetam dicens.
50867. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] et cooperatoribus uestris, patrocinia uestra, operas (ne dicam quid deterius) uestras minus forte diligenter clientulis et partibus exhibuistis. Quas ob res, cum omnes grauiter deliquerimus emendemus deinceps in melius, quae ignorantes aut ex animo peccauimus. Conuertamur pariter ad Dominum et miserebitur nostri, quia pius et misericors est et praestabilis super malitiam. Ipse enim hortatur per Prophetam dicens. Quiescite agere peruerse, discite benefacere, quęrite iudicium, subuenite oppressis, iudicate pupillos.
50868. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section] patrocinia uestra, operas (ne dicam quid deterius) uestras minus forte diligenter clientulis et partibus exhibuistis. Quas ob res, cum omnes grauiter deliquerimus emendemus deinceps in melius, quae ignorantes aut ex animo peccauimus. Conuertamur pariter ad Dominum et miserebitur nostri, quia pius et misericors est et praestabilis super malitiam. Ipse enim hortatur per Prophetam dicens. Quiescite agere peruerse, discite benefacere, quęrite iudicium, subuenite oppressis, iudicate pupillos.
operas (ne dicam quid deterius) uestras minus forte diligenter clientulis et partibus exhibuistis. Quas ob res, cum omnes grauiter deliquerimus emendemus deinceps in melius, quae ignorantes aut ex animo peccauimus. Conuertamur pariter ad Dominum et miserebitur nostri, quia pius et misericors est et praestabilis super malitiam. Ipse enim hortatur per Prophetam dicens. Quiescite agere peruerse, discite benefacere, quęrite iudicium, subuenite oppressis, iudicate pupillos.
1, 16-17
pollicetur) bona terrae comedemus, et in futuro pro bene gestis sempiterna praemia consequemur. Quod nobis omnibus praestare dignetur idem Dominus, qui est benedictus in saecula, AMEN.
ueras causas tractandas suscipiunt: tamen me, non fiducia ingenii, quod sentio, quam sit exiguum, sed magnitudo doloris perpulit, ut hunc in locum non fictum argumentum ex ueteri aliqua tragędia, sed historiam adferrem nimis quam ueram. Sum enim dicturus de crudelissima urbis Romae direptione, et deploraturus indignissimum casum ciuitatis, omnium reginę atque dominę. Etenim cum nemo tam ferus sit, tamque prorsus ab hominis sensu alienus, qui non acerbissime ferat indignam patriae, quae genuit, quaeque educauit, fortunam, Direptio Vrbis Romae. quo tandem
denique a qua plura beneficia, quam ab ipsa patria, in qua quisque genitus est, omnes accepimus: Coegit me magnitudo doloris de fortuna urbis, deque miserrimis temporibus quaeri, praesertim in hoc caetu, apud homines doctissimos, qui intelligunt quantum huic urbi, ex qua literae et humanitas huc importata est, omnes gentes debeant. Quod autem de capta Troia Vergilius praefatur.
contra disciplinae militaris leges, contra auspicia, contra maiorum exempla, intulit. Est enim liberandus culpa Caesar, qui etiamsi iustis de causis Romano Pontifici irascitur, tamen hoc exitu uictoriae minime delectatur. Neque enim obscurum est, eum natura ad clementiam moderationemque duci, et a crudelitate abhorrere. Et cum maiores suos nomen ac titulum Imperii in hanc nationem a seruata urbe Roma intulisse uideat, dubitari non debet, quin in illorum intuens exempla, intelligat omnes Imperii opes ac uires ad huius urbis salutem, defensionemque maxime conuertendas esse, et ab illa uim
leges, contra auspicia, contra maiorum exempla, intulit. Est enim liberandus culpa Caesar, qui etiamsi iustis de causis Romano Pontifici irascitur, tamen hoc exitu uictoriae minime delectatur. Neque enim obscurum est, eum natura ad clementiam moderationemque duci, et a crudelitate abhorrere. Et cum maiores suos nomen ac titulum Imperii in hanc nationem a seruata urbe Roma intulisse uideat, dubitari non debet, quin in illorum intuens exempla, intelligat omnes Imperii opes ac uires ad huius urbis salutem, defensionemque maxime conuertendas esse, et ab illa uim atque uastitatem
duci, et a crudelitate abhorrere. Et cum maiores suos nomen ac titulum Imperii in hanc nationem a seruata urbe Roma intulisse uideat, dubitari non debet, quin in illorum intuens exempla, intelligat omnes Imperii opes ac uires ad huius urbis salutem, defensionemque maxime conuertendas esse, et ab illa uim atque uastitatem depellendam. Quam multos numerare potest, cum imagines auitas aspexerit, qui turbulentissimis tempestatibus urbem Romam maximis terroribus liberauerint, qui quanquam periculosissimis bellis domi impliciti, tamen uelut ad patriam defendendam huc summa uirtute
huc summa uirtute accurrerint, quia in huius unius urbis periculo periclitari omnium gentium salutem existimabant. Huc adde, quod nullius regiae familiae, si quis omnes numeret, plura clementer aut pie facta recenseri possunt, quam Austriacae. Caroli 5. clementia. Et maiorum suorum adeo non dissimilis est Carolus, ut quantum omnes Imperii magnitudine antecedit, tantum etiam uincat clementia. Quod enim in illa historia factum clementius legitur, quam quod inimicissimum Regem, a quo bellum contra ius gentium motum erat, captum in acie, non modo dimisit
Caesar nullo modo in hac oratione accusandus est, qui exercitum in Italia ad custodiam tranquillitatis publicae habuit, non ad latrocinium exercendum, non ad euertendam urbem imperii arcem, non ad prophananda templa, non ad diripiendas bibliothecas, non ad trucidandos sacerdotes, non ad uirgines, et honestas matronas rapiendas. Exercitus Caesariani in urbe Roma saeuitia. Haec cum omnia tegi suis armis, suoque exercitu Imperator uellet, exercitus (ut saepe alias accidit) contra disciplinam militarem, contra fidem Imperatori datam, auaritia, ad
Quid aliud causae latro dicat, cur uiatorem occiderit? Olim Gallos propemodum iusta ira pertraxit ad urbem: Nam legatus Romanus contra ius gentium in acie pugnauerat. Isti latrones nihil causantur aliud, quam pecuniam non esse datam, quam flagitarunt. Non igitur tentata urbs est, quia Gallis et Venetis esset alieno animo erga Caesarem, quia Gallis et Venetis esset aequior. Nihil in gratiam Caroli susceptum est. Auaritia et amplissimae praedae spes perpulerunt, ut transgressi Apenninum, maximis itineribus summa celeritate confectis ad urbem properarint. Nec dierum
Olim Gallos propemodum iusta ira pertraxit ad urbem: Nam legatus Romanus contra ius gentium in acie pugnauerat. Isti latrones nihil causantur aliud, quam pecuniam non esse datam, quam flagitarunt. Non igitur tentata urbs est, quia Gallis et Venetis esset alieno animo erga Caesarem, quia Gallis et Venetis esset aequior. Nihil in gratiam Caroli susceptum est. Auaritia et amplissimae praedae spes perpulerunt, ut transgressi Apenninum, maximis itineribus summa celeritate confectis ad urbem properarint. Nec dierum aliquot inedia, nec hostis a tergo, et a lateribus
contra ius gentium in acie pugnauerat. Isti latrones nihil causantur aliud, quam pecuniam non esse datam, quam flagitarunt. Non igitur tentata urbs est, quia Gallis et Venetis esset alieno animo erga Caesarem, quia Gallis et Venetis esset aequior. Nihil in gratiam Caroli susceptum est. Auaritia et amplissimae praedae spes perpulerunt, ut transgressi Apenninum, maximis itineribus summa celeritate confectis ad urbem properarint. Nec dierum aliquot inedia, nec hostis a tergo, et a lateribus remoratus est iter, sic accenderat omnium animos praedae cupiditas. Haec si
quia Gallis et Venetis esset aequior. Nihil in gratiam Caroli susceptum est. Auaritia et amplissimae praedae spes perpulerunt, ut transgressi Apenninum, maximis itineribus summa celeritate confectis ad urbem properarint. Nec dierum aliquot inedia, nec hostis a tergo, et a lateribus remoratus est iter, sic accenderat omnium animos praedae cupiditas. Haec si iusta causa oppugnationis uideri potest, non intelligo, cur non omnes latrones excuset praedae cupiditas. Si haec iusta bellandi causa in terris est, nihil obstat iam quo minus in urbibus unusquisque inuadat
modo a Christianorum templis uim abstinuisse, sed etiam his donasse uitam, qui eo profugerant. Tanta nominis Christiani reuerentia apud barbaros illos fuit, qui doctrinae coelestis ignari, nomen tantum Christianorum audierant. At isti sacrilegi quas aras, quod sacellum reliquerint intactum? Et accepimus non tantum omnia fana spoliata esse, monumenta sanctorum uirorum praetiosiora, et thesauros ad publicam utilitatem totius Italiae ibi conditos, direptos esse, sed etiam caede et aliis sceleribus prophanata esse, decantatae sunt per ludibrium sacrae cantiones. Ita nulla non contumelia
Tanta nominis Christiani reuerentia apud barbaros illos fuit, qui doctrinae coelestis ignari, nomen tantum Christianorum audierant. At isti sacrilegi quas aras, quod sacellum reliquerint intactum? Et accepimus non tantum omnia fana spoliata esse, monumenta sanctorum uirorum praetiosiora, et thesauros ad publicam utilitatem totius Italiae ibi conditos, direptos esse, sed etiam caede et aliis sceleribus prophanata esse, decantatae sunt per ludibrium sacrae cantiones. Ita nulla non contumelia effecta est religio Christiana. Quid Turcae aliud faciunt expugnatis Christianorum urbibus? O
ignari, nomen tantum Christianorum audierant. At isti sacrilegi quas aras, quod sacellum reliquerint intactum? Et accepimus non tantum omnia fana spoliata esse, monumenta sanctorum uirorum praetiosiora, et thesauros ad publicam utilitatem totius Italiae ibi conditos, direptos esse, sed etiam caede et aliis sceleribus prophanata esse, decantatae sunt per ludibrium sacrae cantiones. Ita nulla non contumelia effecta est religio Christiana. Quid Turcae aliud faciunt expugnatis Christianorum urbibus? O ueram uocem Poetae, qui dixit.
nostri nihil praeter uictoriae laudem cupiebant domum reportare. Itaque nec priuatorum fortunas diripiebant, tantum abest, ut attingerint res sacras. Nec procul exempla continentiae requirenda sunt. Quis toto Veneto bello a Maximiliani exercitu unum oppidum audiuit direptum esse? Nemo profecto. Et Maximilianus ipse cum esset in puniendis delictis lenissimus, tamen in uindicanda auaritia militum acerrimus fuit. Etenim cum in eo bello capta Vincentia, Maximilianus in uindicanda auaritia acerrimus, quidam iniussu suo in aliquot ciuium aedes praedandi causa impetum fecissent, statim totam
esset in puniendis delictis lenissimus, tamen in uindicanda auaritia militum acerrimus fuit. Etenim cum in eo bello capta Vincentia, Maximilianus in uindicanda auaritia acerrimus, quidam iniussu suo in aliquot ciuium aedes praedandi causa impetum fecissent, statim totam illam cohortem oppressit, et plures ducentis securi percuti iussit: Vt eo exemplo ostenderet, non omnia uictoribus in uictos licere. Habes Carole Caesar auitum exemplum, quid de exercitu iudicare te oporteat, qui auaritia corruptus, omnia diuina atque humana iura uiolauit. Et haud scio an noceat nostris hominibus contagio
fecissent, statim totam illam cohortem oppressit, et plures ducentis securi percuti iussit: Vt eo exemplo ostenderet, non omnia uictoribus in uictos licere. Habes Carole Caesar auitum exemplum, quid de exercitu iudicare te oporteat, qui auaritia corruptus, omnia diuina atque humana iura uiolauit. Et haud scio an noceat nostris hominibus contagio Hispanorum: hos, ut uereor, nouae disciplinae magistros habent. Ab his tanquam lanistis auariciam crudelitatemque discunt.
Non autem minus sacrilegium est, Bibliothecas, quam phana diripere. Non enim inter sacras res, aut
nouae disciplinae magistros habent. Ab his tanquam lanistis auariciam crudelitatemque discunt.
Non autem minus sacrilegium est, Bibliothecas, quam phana diripere. Non enim inter sacras res, aut diuinas recensenda sunt aurea uasa, quibus in ceremoniis nostris utimur? Et non recensendi sunt libri, qui coelestia oracula, qui doctrinam religionis, alias honestas artes diuinitus ostentas generi humano, continent? Bibliothecae Romanae Neque uero usquam Bibliothecae locupletiores sunt ullae, quam fuerunt Romanae. Huc omnis generis
Romanae. Huc omnis generis Scriptores ex toto orbe terrarum magna cura Pontificum conuecti sunt. Huc nuper adeo, quicquid reliquum fuit literariae suppellectilis in tota Graecia, importatum est. Haec monumenta, cum aeterna esse debuerint, tamen furore militum aliqua ex parte corrupta dicuntur. Et haud scio an impia flamma per urbem uagata, Bibliothecas etiam attigerit. O iacturam nullo unquam seculo reparabilem. Quot religionis nostrae interpraetes, qui praeterea nusquam extant, quot aliarum optimarum artium authores amissos arbitremur? Quis non uehementer doleat tot seculorum labores,
quos repraesentabant, si fieri posset aeternas esse optamus.
Quanto magis dolere debemus tot ingeniorum interitum, quae non modo propter scriptorum pulchritudinem miramur, sed etiam propter utilitatem amamus. Neque enim retineri Respublicae sine honestarum artium cognitione et sine libris possunt. Cum igitur arma geri debeant ad tegendas omnes pacis artes, uidete quantum scelus isti latrones admiserint. Qui quae armis defendi inprimis opportuit, ea noua et inaudita amentia dissiparunt atque euerterunt. Haec cum in urbibus bello captis, non aliter
propter utilitatem amamus. Neque enim retineri Respublicae sine honestarum artium cognitione et sine libris possunt. Cum igitur arma geri debeant ad tegendas omnes pacis artes, uidete quantum scelus isti latrones admiserint. Qui quae armis defendi inprimis opportuit, ea noua et inaudita amentia dissiparunt atque euerterunt. Haec cum in urbibus bello captis, non aliter atque templa, sacra symbola, aras, boni imperatores semper conseruari iusserint: isti odio, credo religionis Christianae, non ueriti sunt impiis manibus lacerare ac perdere. Non est autem obscurum,
non possunt. Neque uero impune erit istis latronibus, tot scelera in unius expugnatione urbis perpetrasse. Videt haec Deus, inspector atque arbiter omnium humanorum consiliorum atque factorum. Daniel cap. 5. Hic ulciscetur contumeliam templis, libris et similibus monumentis religionis illatam, non aliter atque de Rege Assirio supplicium sumpsit, qui sacra uasa Hierosolymis allata prophanauit. Baptista Neque illa uox Baptistae cuiusdam, quem Romae aiunt, et antea ciuibus hanc cladem, et postea uictoribus
5. Hic ulciscetur contumeliam templis, libris et similibus monumentis religionis illatam, non aliter atque de Rege Assirio supplicium sumpsit, qui sacra uasa Hierosolymis allata prophanauit. Baptista Neque illa uox Baptistae cuiusdam, quem Romae aiunt, et antea ciuibus hanc cladem, et postea uictoribus minatum esse, sine numine emissa uidetur. Legistis enim, ut opinor, dixisse Baptistam illum, futurum, ut rapta undique spolia breui reuomant. Neque enim diu tolerare Deus sui contemptum superbiam in rebus secundis, crudelitatem in
templis, libris et similibus monumentis religionis illatam, non aliter atque de Rege Assirio supplicium sumpsit, qui sacra uasa Hierosolymis allata prophanauit. Baptista Neque illa uox Baptistae cuiusdam, quem Romae aiunt, et antea ciuibus hanc cladem, et postea uictoribus minatum esse, sine numine emissa uidetur. Legistis enim, ut opinor, dixisse Baptistam illum, futurum, ut rapta undique spolia breui reuomant. Neque enim diu tolerare Deus sui contemptum superbiam in rebus secundis, crudelitatem in imbecilliores, potest. Non enim
matronas, non mactatos senes ac sacerdotes. Quanta enim fuerit in urbe licentia audacissimorum hominum, inde aestimari potest, quod duodecim diebus, nullos habuit exercitus militari more Magistratus.
᾿Αναρχίαμ exercitus et licentia In tot dierum
Nullo non incendio saeuiorem
amisit. Gotthorum clementia ergo uictos. Postea Gotthos, quanquam ex longinqua obsidione irati uehementius essent, legimus ita moderatos esse in uictoria iram, ut edictum etiam propositum pacis, ut parceretur his, qui in templa Christianorum confugissent, et ut urbs sine caede diriperetur. Atqui hoc tempore tantum abfuit, ut a sacris rebus abstinuerint uictores, ut non cupidius aliunde praedati sint. Hispanorum et Germanorum dira auaritia. Caedes factae tota urbe miserorum ciuium: bona ciuitatis pars incendio deleta:
esse in uictoria iram, ut edictum etiam propositum pacis, ut parceretur his, qui in templa Christianorum confugissent, et ut urbs sine caede diriperetur. Atqui hoc tempore tantum abfuit, ut a sacris rebus abstinuerint uictores, ut non cupidius aliunde praedati sint. Hispanorum et Germanorum dira auaritia. Caedes factae tota urbe miserorum ciuium: bona ciuitatis pars incendio deleta: studia omnium honestarum rerum, quae ibi floruerunt, armis conterrita, obmutuerunt. Abolita sunt et haec, quae si mansissent, instaurare collapsam urbem potuissent, ueteres
uictores, ut non cupidius aliunde praedati sint. Hispanorum et Germanorum dira auaritia. Caedes factae tota urbe miserorum ciuium: bona ciuitatis pars incendio deleta: studia omnium honestarum rerum, quae ibi floruerunt, armis conterrita, obmutuerunt. Abolita sunt et haec, quae si mansissent, instaurare collapsam urbem potuissent, ueteres Magistratus, leges, forma iuditiorum.
Iustius igitur hic dies, qui fuit pridie nonas Maii: eo enim proximo anno urbs capta est, inter atros, quam Alliensis numeretur. Ac uereor futurum, ut ad posteros hic
Ac uidete quantum distet ab exemplis ueterum Germanorum huius exercitus facinus. Germanorum ueterum exempla. Carolus primus, depulsis ab urbe Longobardis, a uastitate urbem atque Italiam prohibuit. Ottho primus liberauit eam Berengarii tyrannide. Et ut multa omittam, fortissimus ac sapientissimus Princeps, auus, Carole, tuus Maximilianus, quanto consilio Gallum ducentem Maximum ac fortissimum exercitum ad urbem, irritatum atque accensum odio Iulii Pontificis, inde usque a Rauenna, ubi maxima pugna exercitum Pontificium uicerat, atque
frugum in totum terrarum orbem, a Triptolemo sparsa sunt. O ingratos homines, qui si haec beneficia intelligunt, nullam putant se sic merenti ciuitati gratiam debere. O amentes si non intelligunt. Romae urbis uitia odiose colligi. Nonnulli odiose colligunt urbis uitia et incommoda, quae inde ad alias gentes peruenerunt. Sed est astuti hominis quod dolet meminisse, quod placet obliuisci. Hoc erat humanius, commoda agnoscere, et tam multis benefactis incommoda condonare. Quae, qualiacunque sunt, talibus certe remediis corripi non potuerunt.
non intelligunt. Romae urbis uitia odiose colligi. Nonnulli odiose colligunt urbis uitia et incommoda, quae inde ad alias gentes peruenerunt. Sed est astuti hominis quod dolet meminisse, quod placet obliuisci. Hoc erat humanius, commoda agnoscere, et tam multis benefactis incommoda condonare. Quae, qualiacunque sunt, talibus certe remediis corripi non potuerunt. Nemo dubitet parricidii esse reum, qui patri leuiter deliranti oculos effodiat, aut praedicat manus? Quid igitur hoc aliud est, quam parricidium, tam atroces
tam atroces poena de patria, propter nescio quae errata sumere. Itaque miseret me non modo fortunae urbis, sed etiam aliarum gentium, magnam enim bonarum rerum apud omnes nationes, hic urbis casus, ut uereor, trahet, nisi respexerit nos Deus pro sua summa bonitate, et horum malorum, quae impendent remedia ostenderet. Vos quoque existimo cum interitum nobilissimae urbis dolere, tum impendentium malorum metu, perturbari. Roma patriae
artium non sunt communia, quae longe antecellunt aliis omnibus humanis rebus. Vos igitur uere Quirites, quoties tam funestam luctuosamque patriae direptionem recordamini, expendite quae a uobis officia tali tempore requirantur. Bona uulgi pars ridet Sardonium risum in aliena calamitate, et triumphat, quasi re bene gesta, a quorum opinione longissime uos abesse conuenit. Neque enim intelligunt, quid illi urbi debuerint, aut quid detrimenti ex eius interitu Respublica acceperit. Deinde cum in hoc misero casu uidentur etiam studia literarum in quoddam discrimen uenisse, uos quod
Sardonium risum in aliena calamitate, et triumphat, quasi re bene gesta, a quorum opinione longissime uos abesse conuenit. Neque enim intelligunt, quid illi urbi debuerint, aut quid detrimenti ex eius interitu Respublica acceperit. Deinde cum in hoc misero casu uidentur etiam studia literarum in quoddam discrimen uenisse, uos quod bonos ciues decet, magis in hęc studia incumbite, quae si conseruauerimus, non desperandum est, quin urbs ipsa rursus in pristinum statum et dignitatem restitui possit.
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.