Your search found 14337 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 7317-7373:

Austriacae religiosae educationis ergo gratus, quae Societatis honori atque consolationi esse 2 possent ad excitandum in charitatis obsequiis fervorem et augenda pia proximos iuvandi studia perscriberem. Sane 3 , quia haec plurima sunt, hoc unicum doleo, ut tam debili calamo nec hoc opere digna arte expressa eius encomia exarare cogar, quia tamen silentio omnia pertransire prius me facturum credebam, quam licet inerudite de omnibus certiorem facere. Hisce sincero innatoque candore omnia, quae aut oculis videre aut a fide dignis viris audire licuit, breviter, ut possum,

repraesentantes hanc situationem sibi vendicant, ut Mexicana et reliquae usque Mexicum situatae regiones, in 250 circiter milliaria Hispanica in longum extensae meridiem versus iacere censeantur. Inter hanc extensionem in confiniis Tarahumarae frustum ferri ingens ad instar praegrandis saxi, quod nec 20 boves loco movere possunt, in signum positum est, quia nimirum id eo attulit vetula quaedam super humeros, dum daemon duobus fratribus regna divideret: uni, quidquid ab illo signo versus novum Mexicum terrae imminet, alteri, quidquid ab illo usque Mexicum et 5 hoc ipsum in dominium

positum est, quia nimirum id eo attulit vetula quaedam super humeros, dum daemon duobus fratribus regna divideret: uni, quidquid ab illo signo versus novum Mexicum terrae imminet, alteri, quidquid ab illo usque Mexicum et 5 hoc ipsum in dominium cederet 6 . Hoc saxum hic visitur nec ulla humana arte aut studio inde avelli 7 potest, ut a fide viris dignis narratur. Novum Mexicum autem, quod uni fratrum in dominium cessit, versus septentrionem a Tarahumara 150 circiter milliaribus distat. A 34M circiter gradu altitudinis polaris usque 40UM omnes

adversariorum machinae feliciter elusae sollicita patrum ibi degentium cura, ex praesidio Cinaloae (quod prope iacet) satellitibus advocatis, compressa malevolorum audacia exstinctaque in patres odia, patefactis malorum insidiis pacifica rediit administrandi eosque pie edocendi consuetudo. Nec sua defuit Tarahumaribus 15 malitia. Eodem enim anno circa mensem Octobris, quo totum iam triticum collectum, cessantibus pluviis, (quae hic a Iulio usque Octobrem durare solent) ubi et tellus revirescit, pacate Indi 16 vivere videbantur. In

poterunt. † nimium 26 cura sit parta sua 27 † cuivis facilius enim custodiuntur, quam iterum recuperantur. Haec dum maiora 28 severitate commendata Angelorum Reginae sanctissimis patronis pericula 29 perpendimus, venit nuntius, laetiora praedicit, nec tanta esse ut timemus mala. Quamprimum 30 enim seditiosi rescierunt suum a suis patrem recessisse fugaque vitam consuluisse 31 , ac in praesidium argentifodinarum eximia receptricum 32 , oppidum Paral dictum se recepisse, suas machinas detectas, rebellionem

divitum metallorum faecunda Mater totam fere Americam ac exinde Europeas partes abunde ditat, inde copiosa armentorum pecudumque ubertate facilem reddit vivendi rationem; incolarum multitudine, rivulorum aemoenitate longe extensis in planitiem campis amplissima laetitiae suppeditat argumenta, nec nimio 48 ut Africa aestu 49 torretur, nec excessiva frigoris saevitia horrida 50 suavibus plerumque ventorum flatibus inclementiam aeris temperat; copiosae nivis impatiens, sed et nimii viroris 51 flavo 52 ut plurimum amictu vestitur. Cum sol

exinde Europeas partes abunde ditat, inde copiosa armentorum pecudumque ubertate facilem reddit vivendi rationem; incolarum multitudine, rivulorum aemoenitate longe extensis in planitiem campis amplissima laetitiae suppeditat argumenta, nec nimio 48 ut Africa aestu 49 torretur, nec excessiva frigoris saevitia horrida 50 suavibus plerumque ventorum flatibus inclementiam aeris temperat; copiosae nivis impatiens, sed et nimii viroris 51 flavo 52 ut plurimum amictu vestitur. Cum sol altissimus aestiva zodiaci signa perambulat salubribus imbribus

amoenissimisque varii coloris floribus tincta 53 prata ad relaxandas oculorum acies diffundit. Tunc et tritici (quod turcicum vocamus) copia ingens in maturam segetem reducitur, ceterorumque olerum fructuumque copia, quos vel natura educat vel ars excolit humana, ad maturitatem evocatur; nec deesset suo muneri in procreandis uvis tellus, si permitteretur excoli, sed, ne nimius ab expressis uvis liquor gentem hanc ad ebrietatem summe inclinatam in maiora vitia ac damna impellat, neve 54 commerciorum in hoc genere ex Hispania utilitas tollatur, prohibentur Indi plantare

deesset suo muneri in procreandis uvis tellus, si permitteretur excoli, sed, ne nimius ab expressis uvis liquor gentem hanc ad ebrietatem summe inclinatam in maiora vitia ac damna impellat, neve 54 commerciorum in hoc genere ex Hispania utilitas tollatur, prohibentur Indi plantare vites. Nec ad varietatem ciborum deessent volatilia (omnis enim generis coloris hic reperiuntur aves 55 ; rubicundae totae, quas cardinales vocant, virides ut psittaci, flavae, caeruleae et, si quod pulchri in avibus desideratur.) si aut incolae curiositate aut

morbos salubres varias natura indulsit; inter quas praecipua, quae viperarum noxium virus quantocius reprimit, alia, quae tarantularum morsus venenosos extinguit, alia, quae ab infectis veneno telis tumentia corpora antidota virtute sanat. Est et alia, ex qua vinum nostro vino adusto simile, nec palato insipidem 56 nec corpori noxium, conficiunt, quod Mescal vocant. Sunt et aliae plurimae, quarum virtutes plerumque incognitae et quia paucae pro medicina serviunt; nec medica delectantur arte, sed Deo fatum 57 naturaeque comittunt. Si quis enim morbo aliquo infestatur

indulsit; inter quas praecipua, quae viperarum noxium virus quantocius reprimit, alia, quae tarantularum morsus venenosos extinguit, alia, quae ab infectis veneno telis tumentia corpora antidota virtute sanat. Est et alia, ex qua vinum nostro vino adusto simile, nec palato insipidem 56 nec corpori noxium, conficiunt, quod Mescal vocant. Sunt et aliae plurimae, quarum virtutes plerumque incognitae et quia paucae pro medicina serviunt; nec medica delectantur arte, sed Deo fatum 57 naturaeque comittunt. Si quis enim morbo aliquo infestatur aut noxiis humoribus vexatur sine

veneno telis tumentia corpora antidota virtute sanat. Est et alia, ex qua vinum nostro vino adusto simile, nec palato insipidem 56 nec corpori noxium, conficiunt, quod Mescal vocant. Sunt et aliae plurimae, quarum virtutes plerumque incognitae et quia paucae pro medicina serviunt; nec medica delectantur arte, sed Deo fatum 57 naturaeque comittunt. Si quis enim morbo aliquo infestatur aut noxiis humoribus vexatur sine adhibito medicamine aut sanitati restituuntur aut debitum naturae persolvunt. Et quia raro in comedendo excessum faciunt † [1 W] peractam usque

sed Deo fatum 57 naturaeque comittunt. Si quis enim morbo aliquo infestatur aut noxiis humoribus vexatur sine adhibito medicamine aut sanitati restituuntur aut debitum naturae persolvunt. Et quia raro in comedendo excessum faciunt † [1 W] peractam usque aetatem sine canis perveniunt. Nec varietate ciborum stomachum onerant, nec diversitas eduliorum noxios humores causat. Solo frumento contenti robustam conservant naturam; et licet ovium gallinarumque considerabilem quantitatem habeant, eas tamen pro dapibus haud adhibent, sed diffiso vellere vestes sibi conficiunt. Post

Si quis enim morbo aliquo infestatur aut noxiis humoribus vexatur sine adhibito medicamine aut sanitati restituuntur aut debitum naturae persolvunt. Et quia raro in comedendo excessum faciunt † [1 W] peractam usque aetatem sine canis perveniunt. Nec varietate ciborum stomachum onerant, nec diversitas eduliorum noxios humores causat. Solo frumento contenti robustam conservant naturam; et licet ovium gallinarumque considerabilem quantitatem habeant, eas tamen pro dapibus haud adhibent, sed diffiso vellere vestes sibi conficiunt. Post sicut et gallinas pro variis rebus ad

Plerique alias divites, nisi, quod plerique debeant. Multi trecenta millia imperialium numerant, alii in armentis boum ditiores sunt, sex millia boum, alii viginti millia, alii quinquaginta millia habent, insuper et mulis plurimis equisque pulchris et generosis praedia locupletia reddunt. Nec paene boum aut equorum hic ulla aestimatio, 2 imperialibus tribusve boves et equi emuntur. Ipsi Indi Tarahumari quandoque equam 58 imperiali sponte se abdicant. Hinc continua inter Hispanos et Tarahumares comerciorum vicissitudo, hi equos pro bobus aliaque similia, quae tellus patitur

modico ornatu tolerabilia. Quo ad varietatem fructuum est valde sterilis et paucos, ut videre est, aut ad narium oblectationem gratos aut ad oculos oblectandos amoenos aut ad palati gustum gratos fructus, haec terra profert. Pauci hic ab Hispanis excoluntur, ut sunt melones, pepones, persica poma. Nec enim multi effluxerunt anni, a quo nostri sacro baptismatis fonte huius terrae incolas lustrare coeperunt. Nec hic videre est pruna, cerasa, †merasa†, fraga aut pira ficusve uvas aut poma cotonia, ex quibus dulcia conficiuntur electuaria. Saepius quis ingeminans dicere poterit illud

oblectationem gratos aut ad oculos oblectandos amoenos aut ad palati gustum gratos fructus, haec terra profert. Pauci hic ab Hispanis excoluntur, ut sunt melones, pepones, persica poma. Nec enim multi effluxerunt anni, a quo nostri sacro baptismatis fonte huius terrae incolas lustrare coeperunt. Nec hic videre est pruna, cerasa, †merasa†, fraga aut pira ficusve uvas aut poma cotonia, ex quibus dulcia conficiuntur electuaria. Saepius quis ingeminans dicere poterit illud Vergilii: “non ego vos posthac viridi proiectus in herba, faecunda de fronde procul pendere videbo”. Nihil hic

†merasa†, fraga aut pira ficusve uvas aut poma cotonia, ex quibus dulcia conficiuntur electuaria. Saepius quis ingeminans dicere poterit illud Vergilii: “non ego vos posthac viridi proiectus in herba, faecunda de fronde procul pendere videbo”. Nihil hic florum, qui conciliarent odorem nec ullam 59 varietatem hortensium rosarum videre est. Saepius aspiciet viduos sine frutice ramos, saepius et steriles cernet sine floribus hortos, sed flores, quos Regina patientia excolit ex spinis et tribulis afflictionum protuberantes fructusque amaritudine conditos colliget, quos cum

mortificando spiritualiter masticare poterit. Nihil hic condimentorum, quae vel ab Hollandis adferuntur pro ciborum varitate paranda aut, quae ex Ithalia in abundantia venalia mittuntur. Poenam sentire non modicam et plurimum mereri poterit, dum animadvertet se in terra tam inculta esse, ubi nec reginam florum †60 [1W] triumphare nec pomonam pro debito honorari cernet. Sola relictorum recordatione satiari poterit, ubi spe futurorum meliorum adipiscenda suo desiderio satisfaciet. Non hic vigent etiam illa diversa aucupiorum genera, nec oculi delectantur in copioso volucrum fisco

poterit. Nihil hic condimentorum, quae vel ab Hollandis adferuntur pro ciborum varitate paranda aut, quae ex Ithalia in abundantia venalia mittuntur. Poenam sentire non modicam et plurimum mereri poterit, dum animadvertet se in terra tam inculta esse, ubi nec reginam florum †60 [1W] triumphare nec pomonam pro debito honorari cernet. Sola relictorum recordatione satiari poterit, ubi spe futurorum meliorum adipiscenda suo desiderio satisfaciet. Non hic vigent etiam illa diversa aucupiorum genera, nec oculi delectantur in copioso volucrum fisco illitarum ex arbore casu 61 ; tacebo

dum animadvertet se in terra tam inculta esse, ubi nec reginam florum †60 [1W] triumphare nec pomonam pro debito honorari cernet. Sola relictorum recordatione satiari poterit, ubi spe futurorum meliorum adipiscenda suo desiderio satisfaciet. Non hic vigent etiam illa diversa aucupiorum genera, nec oculi delectantur in copioso volucrum fisco illitarum ex arbore casu 61 ; tacebo hic amoenas leporum vulpiumque a canibus venatoriis exagitatarum recreationes aut cervorum aprorumque iucundas insidias, aut alendorum 62 per retia gratiosas 63 fraudes aut suggestas ad

fisco illitarum ex arbore casu 61 ; tacebo hic amoenas leporum vulpiumque a canibus venatoriis exagitatarum recreationes aut cervorum aprorumque iucundas insidias, aut alendorum 62 per retia gratiosas 63 fraudes aut suggestas ad decipiendas ficedulas strues; praeterea nec ullus lusibus locus. Quidquid denique aut oculis gratum aut gustui sapidum aut auribus delectabile aut a sensibus appetibile, hic procul exulat. Non novere alia sensus oblectamenta, nisi admodum rudia et, quae nostris in terris etiam rusticae plebi contemptui essent. Ideo vere

a tara, quod est emere, vulgari eorum lingua dicunt, idem ac gens, quae libenter emit, Tarahumara dicitur. Libenter comercia tractat, et hoc unicum medium altissimus dedit, quod hanc gentem alias feram tractabilem facit, caeterum gens in modum ferarum in speluncis et abderis vivere assueta, nec adaequate adhuc suam exuta naturam horret in communi vivere, sed quo longius ab Hispanis et patribus, eo comodius vivunt, ex eo, quod similia appetant, quae ad victum necessaria et vestitum, mirum est, qua facilitate eos homo lucretur his, ob ista qualibet servicia practant, et quo quispiam

amicus est. Domus eorum in quibus habitant, sunt rotundae par 67 modum turriculae, ut nostri in aucupiis perdicum 68 erigere solent, parvae 69 , angustae, ut vix tres commode in iis dormire possint aut stramine tectae aut luto obiter factae. Sibi ipsis sunt fideles, nec facile unus alteri quidquam furatur, prius fame peribunt. Huc illuc divagari solitae per menses solas reliquunt domos. Colore sunt plerique fusco, subnigri, vivis oculis, corpore robusto et sano fere omnes, paucos videre est, quos natura claudos, caecos, surdos, mutosve luci

dissimulare, omnia naturali inclinationi permittere. Timent enim se corripere invicem; gubernator timet subditum, parens filium, mater filiam aut potius stulte amat simiarum ad instar, dum fetus suos nimio stringunt amplexu, enecant 75 . Ita, dum filios suos nimium diligunt, perdunt. Nec filii obediunt parentibus, nisi quando sponte volunt, nec in patrum utilitatem aliquid faciunt, nec terram excolere iuvant parentes, nec domos conficere, nec aliud facere, sed quivis etiam senio confectus, nisi ipse terram excolat, fame perit. Parum est, quod scripsi nec liber

Timent enim se corripere invicem; gubernator timet subditum, parens filium, mater filiam aut potius stulte amat simiarum ad instar, dum fetus suos nimio stringunt amplexu, enecant 75 . Ita, dum filios suos nimium diligunt, perdunt. Nec filii obediunt parentibus, nisi quando sponte volunt, nec in patrum utilitatem aliquid faciunt, nec terram excolere iuvant parentes, nec domos conficere, nec aliud facere, sed quivis etiam senio confectus, nisi ipse terram excolat, fame perit. Parum est, quod scripsi nec liber sufficeret, si pessimas eorum consuetudines aut mores referrem. Quae

timet subditum, parens filium, mater filiam aut potius stulte amat simiarum ad instar, dum fetus suos nimio stringunt amplexu, enecant 75 . Ita, dum filios suos nimium diligunt, perdunt. Nec filii obediunt parentibus, nisi quando sponte volunt, nec in patrum utilitatem aliquid faciunt, nec terram excolere iuvant parentes, nec domos conficere, nec aliud facere, sed quivis etiam senio confectus, nisi ipse terram excolat, fame perit. Parum est, quod scripsi nec liber sufficeret, si pessimas eorum consuetudines aut mores referrem. Quae incidunt perscribam. Ratio, consilium,

filiam aut potius stulte amat simiarum ad instar, dum fetus suos nimio stringunt amplexu, enecant 75 . Ita, dum filios suos nimium diligunt, perdunt. Nec filii obediunt parentibus, nisi quando sponte volunt, nec in patrum utilitatem aliquid faciunt, nec terram excolere iuvant parentes, nec domos conficere, nec aliud facere, sed quivis etiam senio confectus, nisi ipse terram excolat, fame perit. Parum est, quod scripsi nec liber sufficeret, si pessimas eorum consuetudines aut mores referrem. Quae incidunt perscribam. Ratio, consilium, prudentia, virtus hic penitus nullum

stulte amat simiarum ad instar, dum fetus suos nimio stringunt amplexu, enecant 75 . Ita, dum filios suos nimium diligunt, perdunt. Nec filii obediunt parentibus, nisi quando sponte volunt, nec in patrum utilitatem aliquid faciunt, nec terram excolere iuvant parentes, nec domos conficere, nec aliud facere, sed quivis etiam senio confectus, nisi ipse terram excolat, fame perit. Parum est, quod scripsi nec liber sufficeret, si pessimas eorum consuetudines aut mores referrem. Quae incidunt perscribam. Ratio, consilium, prudentia, virtus hic penitus nullum locum habet, sed veluti

diligunt, perdunt. Nec filii obediunt parentibus, nisi quando sponte volunt, nec in patrum utilitatem aliquid faciunt, nec terram excolere iuvant parentes, nec domos conficere, nec aliud facere, sed quivis etiam senio confectus, nisi ipse terram excolat, fame perit. Parum est, quod scripsi nec liber sufficeret, si pessimas eorum consuetudines aut mores referrem. Quae incidunt perscribam. Ratio, consilium, prudentia, virtus hic penitus nullum locum habet, sed veluti se phantasiae illorum aliqua res offert facienda aut peragenda, ilico exequuntur. Quandoque ob metum Hispanorum, quem

facere, quae, si omnia naturae illorum voluntatique permitterentur velut bruta animalia in quaelibet mala ruerent. Hinc beatitudo illorum est gulae et servitio carnis indulgere, dormire, otiari, spatiari, equos exagitare, se inebriare, et in similia praecipuum studium, praecipua educatio, nec maiores coram minoribus et econtra cantus impudicos cantare verentur, at 76 imo similia exercentes inennarrabili consolatione, audiunt et vident. Praecipue vero 77 ad ebrietatem, tam miserabili instinctu impelluntur, ut non sit modus eis vinum prohibendi. Sua sibi festa

ubi vivunt, similia facere non audent, uno alterove milliari procul in condicto sibi loco senes et iuvenes, vetulae et puellae conveniunt obscaenosque inter cantus vino se se tantum 78 replent, ut mortuorum instar ibi iaceant. Mentisque impotes aliqui in quaevis carnis peccata incidant, nec filia tunc 79 secura a patre, nec mater a filio, nec ibi distinctio sanguinis aut personarum, sed bestiarum instar promiscue veneri indulgent. Et quod plus est, alii dum post haustus ac saltus calefacti ad pugnam se se excitant, se invicem mactant, sagittis vulnerant, fustibus manibus

alterove milliari procul in condicto sibi loco senes et iuvenes, vetulae et puellae conveniunt obscaenosque inter cantus vino se se tantum 78 replent, ut mortuorum instar ibi iaceant. Mentisque impotes aliqui in quaevis carnis peccata incidant, nec filia tunc 79 secura a patre, nec mater a filio, nec ibi distinctio sanguinis aut personarum, sed bestiarum instar promiscue veneri indulgent. Et quod plus est, alii dum post haustus ac saltus calefacti ad pugnam se se excitant, se invicem mactant, sagittis vulnerant, fustibus manibus irrunt, donec lamentabili casu aliquorumque

in condicto sibi loco senes et iuvenes, vetulae et puellae conveniunt obscaenosque inter cantus vino se se tantum 78 replent, ut mortuorum instar ibi iaceant. Mentisque impotes aliqui in quaevis carnis peccata incidant, nec filia tunc 79 secura a patre, nec mater a filio, nec ibi distinctio sanguinis aut personarum, sed bestiarum instar promiscue veneri indulgent. Et quod plus est, alii dum post haustus ac saltus calefacti ad pugnam se se excitant, se invicem mactant, sagittis vulnerant, fustibus manibus irrunt, donec lamentabili casu aliquorumque ruina spiritus

vulnerant, fustibus manibus irrunt, donec lamentabili casu aliquorumque ruina spiritus concitati remittant ac fatigati procumbant. Post vetulae se se invicem per crines arripientes in gyrum saltitant suosque filios aut consanguineos vulneratos aut emortuos deflent. Sic festa finem sortiuntur, nec ullus inde dolor aut emendatio exsurgit, sed proxime iterum eadem attentant. Cum Deum non timeant, nec de Deo cogitent, mentiri non erubescunt, inde mendacione mille effugia. Secretorum suorum sunt tenacissimi; ita, quod unus inter illos dicit, neminem externum scire fas est priusque se

ac fatigati procumbant. Post vetulae se se invicem per crines arripientes in gyrum saltitant suosque filios aut consanguineos vulneratos aut emortuos deflent. Sic festa finem sortiuntur, nec ullus inde dolor aut emendatio exsurgit, sed proxime iterum eadem attentant. Cum Deum non timeant, nec de Deo cogitent, mentiri non erubescunt, inde mendacione mille effugia. Secretorum suorum sunt tenacissimi; ita, quod unus inter illos dicit, neminem externum scire fas est priusque se mactari sinent, quam aliquid prodant. Encontra quidquid de Hispanis uni illorum noti est, eadem die tota

parti objiciunt, donec aliqua pars erret. Si femore accipere non possunt humeris saltitantem excipiunt, si autem alteram partem corporis praeter faemora aut humeros pila tangit, perdunt, et sic luditur, usque dum ad certum numerum perveniant. Iucundum videre est, qua se agilitate ibidem exerceant, nec tota die fatigantur, et si quandoque nimium calefiunt etiam sudore madentes, aquam frequenter hauriunt. Exercent se 92 etiam in capiendis cuniculis, quem, si vident a longe, equites peditesve tam diu insequuntur, donec praedam assequantur. Et hic quasi eorum optimus cibus; comedunt

cibus; comedunt praeterea mures, glires, serpentes, lacertas magnas, quibus nunc pauperiores aliqui vescuntur, prius ordinarie omnes his vescebantur. Ideo et campos omnes exurunt, ut glires capere possint eosque comedere. Si in similibus se non exercent, otiosi domi sedent, iacent aut dormiunt, nec ullum manuum laborem assumunt aut pro industria suam utilitatem intendunt. Praeterea nullus eis dicursus, sed valde rudis nostrisque rusticis similis credebant nullam esse amplius terram praeter eam, quam incolunt 93 . Crines plerique longos, nigros alunt, quos non pectunt, sed caput

quae illis habentur. Nullo motivo spirituali aut supernaturali 98 ducuntur, sed, quia vel pater iubet vel, quia pater gaudebit vel, quia illis est bonum. Ad suscipiendam sacratissimam Eucharistiam omnino incapaces, quia non sufficienter concipiunt ibi latentem sub hostia Deum, nec in ullis his missionibus Tarahumaribus administratur Eucharistiae sacramentum, etiam ad mortem infirmis. Confessionem cum illis peragere res valde ardua et scrupulis plena, quia plerique vel omnia negant vel multa mentiuntur, prout volunt, et, quod in universali affirmarunt, in particulari

et diebus Veneris quadragesimae; ad hoc obligantur ex praecepto Ecclesiae. Diebus tamen Dominicis festisque laborare, missam omittere parvi pendunt sicut et alia peccata committere. Et praecipue defacto, cum eiecerint omnes catholicos Hispanos Novi Mexici incolae, hi insolentiores sunt, cum nec ullum praesidium habeant absque metu vivunt et ideo, si aliquid contra Deum comittunt, castigari non possunt. Opus est admirabili patientia, terribilis enim pigritia, parva de Deo cura atque notitia, libertas vitae, amor carnis sui suorumque facit, ut affligant patres suos gravissime. Si pater

omnia sufferantur, quanto amore Divino, ne talia videntes et cum tam libere peccantibus versantes soli 100 mille commoditates Deum offendendi habentes aliquid contra summam comittant Maiestatem, ne spiritum religiosum et perfectionis amantem perdant. Nec solum patrem fugiunt, dum eos ad perfectionem Evangelicam exhortatur, dum vitia corripit, sed patri se opponere, eum irridere 101 , eidem minari et mortem intentare audent. Plurima pericula evasit proximus, mihi pater et quidem, qui eos baptizavit et primus lumen fidei huic

patrem in alia missione vicinum quidam cultro perimere volebat, iamque intraverat portam cubiculi, desiderans hoc scelus perpetrare, Deus tamen avertit, ut maiora bona per patrem istum fierent. Ita in periculis continuo versamur. Praecipue, cum daemon illos adhuc vehementer decipiat, nec permittit, ut superstitiones suas et cultum idolorum adhuc adaequate deserant. Moribundis escam et similia offerunt, ut consanguineis mortuis deferant et eos ad se invisendum venire faciant. Idola multa habent occulte, pauci tamen ea confitentur. Quod constat illos pro priori habuisse, sunt

patrem vel templum eunt, scapulare super se ponunt, porro licet sic incedant. Non timent pluviam aut frigus, sed si rigorosissima 109 hyeme igni assidentes laetantur. Sub diu dormiunt, illa lana se tegunt et dorsum igni praebent calefaciendum. Pluvio tempore saltant, equitant, currunt, nec acqua humorve illis nocet. Ordinarie, dum unus alteri obviat, subsistit atque sibi colloquuntur, unus loquitur, alter assentiendo repetit sermonis substantiam et comprobat. Dum quis ad domum alterius mittitur, ante tugurium expectat, donec alter avocat, nec facile intrabit, nisi invitetur.

tempore saltant, equitant, currunt, nec acqua humorve illis nocet. Ordinarie, dum unus alteri obviat, subsistit atque sibi colloquuntur, unus loquitur, alter assentiendo repetit sermonis substantiam et comprobat. Dum quis ad domum alterius mittitur, ante tugurium expectat, donec alter avocat, nec facile intrabit, nisi invitetur. Nullus alterum reprehendet aut acrius increpabit, sed simplici sermone eidem dicet 110 , quae desiderat nomine patris aut suo. Difficultates et penuriam cibi sustinere non valent, sed deficiente illo cito infirmantur et etiam moriuntur. Ideo tostum

Praeter ignitabulum, cultrum, olas, vestitum ex lana et summe necessaria nil habent in domo, si crepitacula excipias. Et sunt vacuae cucurbitae, quas lapillis replent, ut strepitum edant. Has in saltibus adhibent. Saltus porro illorum est valde melancolicus, nec laetitia, nisi in cantu consistit, dum saltant, cantant et quidem plerumque res obscaenas (si excipiantur saltus, qui a nobis in festorum pervigiliis permittuntur, ut infra dicemus) vel illorum victorias, quas habuere contra Hispanos aliosve inimicos. Porro saltare incipiunt quatuor aut

duo, qui praecinunt in medio cum suis crepitaculis strepitum facientes, nunc totum corpus inclinando ad unam partem et alteram, genua incurvando adiungunt se mox plures, usque dum magnum circulum conficiunt. Tunc eo tempore, quo unus transfert pedem, ad eandem partem simul transferunt omnes. Nec tota nocte sic saltando fatigantur. Et haec plerumque sunt, quae de natura, moribus eorum terraeque descriptione mihi innotuere hoc brevi temporis spatio. Quae etiam breviter, nec ita acurate aut ordine debito et connexione relata sufficiant, exceptis pauculis 111 , quae occasione

dum magnum circulum conficiunt. Tunc eo tempore, quo unus transfert pedem, ad eandem partem simul transferunt omnes. Nec tota nocte sic saltando fatigantur. Et haec plerumque sunt, quae de natura, moribus eorum terraeque descriptione mihi innotuere hoc brevi temporis spatio. Quae etiam breviter, nec ita acurate aut ordine debito et connexione relata sufficiant, exceptis pauculis 111 , quae occasione ipsarum missionum adnectentur. Nec enim tempus permisit ita enucleate et debite omnia perscribere, nunc ad missiones progredior. Distinguitur nostrarum missionum in Tarahumara

fatigantur. Et haec plerumque sunt, quae de natura, moribus eorum terraeque descriptione mihi innotuere hoc brevi temporis spatio. Quae etiam breviter, nec ita acurate aut ordine debito et connexione relata sufficiant, exceptis pauculis 111 , quae occasione ipsarum missionum adnectentur. Nec enim tempus permisit ita enucleate et debite omnia perscribere, nunc ad missiones progredior. Distinguitur nostrarum missionum in Tarahumara provincia status in duas partes; in Tarahumaram novam seu superiorem et antiquam seu inferiorem. Superioris Tarahumarae missiones sunt septem ante

curam habet Pater meus socius ex Bohemica provincia, Pater Josephus Neuman. Ex omnibus novis pauperrima et pessima tum ob administrandorum vicinitutem tum ob frigoris asperitatem. Versus septentrionem proxima est Temaichic Sancti Josephi. Homines haec missio pessimos habet et ingratissimos, qui nec adiuvare patrem nec eidem obedire volunt. Alia est purissimae Virginis MARIAE Papigochic seu aquilarum locus nuncupatur, ubi praesidium nostri quondam habuere, sed Hispani a Tarahumaris inde expulsi, plures mactati sunt et Pater quidam Goldinus dictus. Magna hominum ibi moratur multitudo et

meus socius ex Bohemica provincia, Pater Josephus Neuman. Ex omnibus novis pauperrima et pessima tum ob administrandorum vicinitutem tum ob frigoris asperitatem. Versus septentrionem proxima est Temaichic Sancti Josephi. Homines haec missio pessimos habet et ingratissimos, qui nec adiuvare patrem nec eidem obedire volunt. Alia est purissimae Virginis MARIAE Papigochic seu aquilarum locus nuncupatur, ubi praesidium nostri quondam habuere, sed Hispani a Tarahumaris inde expulsi, plures mactati sunt et Pater quidam Goldinus dictus. Magna hominum ibi moratur multitudo et gentis huius metropolis

habuere, sed Hispani a Tarahumaris inde expulsi, plures mactati sunt et Pater quidam Goldinus dictus. Magna hominum ibi moratur multitudo et gentis huius metropolis censetur. Quo ad situm, rerum abundantiam, comerciorum frequentiam clarissima. Non tamen omnes adhuc Christi fidem susceperunt, nec suavi iugo se subjcere voluerunt, praecipue, ut in unum viverent, quatenus facilius diebus dominicis festisque ad sacrum venire possent. Administrat hanc missionem Pater Gallobelga Joannes Baptista Cophardt. Magis ad septentrionem est Matachic Sancti Raphaeli, quam magna cum laude

tritici indici et alia ad victum necessaria subministrant mihi. Filiales eidem missiones sunt tres Beati 115 Aloysii Gonzagae Tahirachic, Sancti Casimiri Bacaguriachic, Sancti Angeli Custodis Papigochic 116 . Baptizavi hoc anno centum et quinquaginta parvos et magnos. Ceterum nec mihi, nec reliquis patribus Missionariis desunt necessaria habetque quivis suas vaccas, equos, mulas necessarias et, si aliquid uni missioni deest, altera ditior missio adiuvat et necessaria subministrat. Praeter haec ex liberalitate Serenissimi Regis nostri, ut facilius ad baptismum atrahantur

indici et alia ad victum necessaria subministrant mihi. Filiales eidem missiones sunt tres Beati 115 Aloysii Gonzagae Tahirachic, Sancti Casimiri Bacaguriachic, Sancti Angeli Custodis Papigochic 116 . Baptizavi hoc anno centum et quinquaginta parvos et magnos. Ceterum nec mihi, nec reliquis patribus Missionariis desunt necessaria habetque quivis suas vaccas, equos, mulas necessarias et, si aliquid uni missioni deest, altera ditior missio adiuvat et necessaria subministrat. Praeter haec ex liberalitate Serenissimi Regis nostri, ut facilius ad baptismum atrahantur indi,

Mexici Reverendo Patri, Procuratori provinciae Mexicanae, qui pro illa pecunia res, quas quivis pater petit (ideo et quotannis eidem memoriam transmittunt) coemit et bona cum ocassione in mulis vel curribus usque Paral transmittit, unde post ipsi in suis mulis ad suas missiones adferri curant. Nec desunt in Paral pii zelosique Hispani, qui eleemosynis patres adiuvant. Et haec omnia et plura sunt necessaria, ut indi et praedia conserventur 117 . Quivis enim familiam in domo sua habere debet et eam sustentare. Et, ut maior noticia missionum harum habeatur, sciendum,

Laetamur omnes patres praecipue, quia occasione harum argentifodinarum advenient plures Hispani et sic in metu maiori erunt indi magisque poterunt ad Divina et humana excoli. His non obstantibus et licet bona dispositio a nostris ponatur, quia tamen Indi officiales non bene suo munere funguntur nec castigare volunt delinquentes, est opus magna patientia, ingenti cum Deo coniunctione, suavitate morum et plurima dissimulatione, ut licet in magnis non adeo magnus adversatur 124 fructus, nec sufficiens ob incapacitatem et malitiam cognitio et aestimatio Dei inculcari possit, patimur

bona dispositio a nostris ponatur, quia tamen Indi officiales non bene suo munere funguntur nec castigare volunt delinquentes, est opus magna patientia, ingenti cum Deo coniunctione, suavitate morum et plurima dissimulatione, ut licet in magnis non adeo magnus adversatur 124 fructus, nec sufficiens ob incapacitatem et malitiam cognitio et aestimatio Dei inculcari possit, patimur tamen ob parvulos (in quibus consolationem habemus, si Deus eos rapiat, antequam malitia mutet intellectum) et ut successu temporis mansuescant, Deum agnoscere incipiant, eum aestiment ac honorent, quo

errantes oves ad verum ovile reducendi, hic se mortificandi amplissima et necessaria libertas, flagellandi charitatem exercendi, proximos iuvandi commoditas. Defectus distractionum, periculorum frequentia, amicorum consanguinorumque notorum carentia magnam cum Deo conciliabunt coniunctionem. Nec deest sibi ipsi vacandi copia vel in piorum librorum lectione vel in sanctarum medidationum exercitio. Praeterea, quas Deus immittere 130 solet consolationes, quae gratia vocationis pia suppeditat fomenta, quos zelus apostolicus promovet amores, nudus in ignota vivet contentus arena.

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report