Your search found 14337 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 7802-8117:

IESSEIDOS LIBER I 1.
Ille ego, qui Veneto solitâ stagnare Timavo
Euganeâ cecini Phrygii positoris in urbe
Vota fidemque Viri, nec non Venusina coëgi
Barbita Dircaeum carmen resonare patronis
Gratum Caelicolis, Tuscum nunc missus ad Arnum,
Laxat ubi patrias sanguis Mediceus habenas,
Fata Palaestinae plusquam communia Nymphae

Virginei solam postquam te laurea partûs,
Es laurus spes una meae: tibi, suave canorae
Iste meus gaudet supplex labor esse columbae. 3.
Nec te Virginei, Iosippe, tacere iugalem
Connubii fas esse potest: eris aequa canenti
Materies, quantumque valent mea carmina, iustae
Deses erit numquam praesens industria famae.
Te placidum nostris conatibus

Cavissetque scelus, nisi quae temeraria suasit
Delictum coniux, ne quid deberet Adamo,
Pomum pro accepta properâsset reddere costa.
Durum principium, mulier, tibi contigit, unde
Imperium nec molle tuum est: tibi cedere victus
Debuit atque tuam primus deflevit Adamus
Duritiem pomo tot perdere dona iubentem.
O fallax! O triste, dedit quod femina pomum!
Quaeque soporato vigilans minus aequa

Formandae sineret latus exossare puellae. 7.
Hortus erat, sed parte orbis qua consitus ille
Hortus erat, nec scire mihi neque dicere versu
Nunc facile est. Te, quem illius vernantibus horti
Pro foribus statuisse Deus ferturque micantem
Vindicibus flammis manibus posuisse machaeram
Advoco Custodem: “Ignaro tu

Commoditatis apex spatiumque per omne decenter
Extensae quae molis erat diffusa bonorum
Copia, plantato coniuncta accesserat horto.
Quodque omnis tellus tulit, haec tulit omnia tellus.
Ver anni mensura fuit, nec vere sub isto
Defuit October. Suavi si germine fetas
Vidisses ubi stare trabes, gravis illa putasses
Autumni dona. Undantes si cernere velles
Floris odorati campos, hic Chloride pleni

Post etiam (ingentis fuerat quae copia fontis)
In terrae reliquum se diffusura, quaternis
Cursibus exibant collectae in flumina lymphae. 11.
Nec tamen exilis fluviorum â nomine grandi
In fontem manabat honor: nam Gange propinquos
Obiectosque sibi Phoebo post terga cadente
Memnonas exhilarat gemmis pretioque micantis
Natalis terrae gazas testante

debent vada Persica lymphis. 13.
Consitus hic variis grato fuit ordine plantis
Hortus et exacto quincunce virebat aprica
Pomorum species. Nec dispar floribus ordo,
Graminibusque fuit; plantisque insidere pictae
Assuêrant, molles homini parêre volucres.
Huius iussa sequi pariter festinus amabat
Instinctus pecudum, quae post uberrima ventris

nulla est meritique relicta facultas.
Prostratum veluti et languens sine robore corpus
Surgendique impos multisque intrantibus ipsa
Viscera confossus plagis, vix ducere vitam
Sufficiens maerebat Adam, nec habere faventem
Aegrotus qua posset humo se tollere, dextram.
Infelix potuit similique incauta bonorum
Iacturâ coniux et stirps ventura iacebat.
Posteritas animanda pari subiecta flagello

Labis erat pretium quo non felicius ullum
Aut bonitas divina dare, aut sapientia posset
Concipere. Aeterni proles est unica Patris,
Fecundae soboles mentis, commune Parenti
Naturâ Verbum, nec falsa Tonantis imago,
Quam generata facit solum persona loquente
A Patre distingui: caelo hunc deponere Natum,
Hunc hominem fieri voluit Pater. Ille iubentis
Imperio non lentus adest: numquam irrita

non lentus adest: numquam irrita Patris
Reddidit arbitria hic Natus, quibus una voluntas,
Par placitum spirantque unum constanter amorem.
Iussa igitur nostrae, aeterno consortia nexu,
Filius admittit carnis, nec hypostasis impar
(Mirandum dictu) formis est una duabus.
Hic nasci de matre Deus fierique – stupendum! –
Mortalis voluit Deus, aequum ut reddere posset
Pro culpa pretium moriensque in stipite

quidem Virgo, nisi quod divinus adesset
Ardor adorato ventris pro germine sponsus. 19.
Sed quanta haec genetrix? Superi, vos dicite! Fallor!
Nec vos sydereae novistis dicere mentes,
Nec penetrare animo tantae miracula matris!
Divitias Caeli, Charites, peccare potentis
Ornamenta animi, vestras haec una, beati
Aligeri, superat flammas: quod gratia

Ardor adorato ventris pro germine sponsus. 19.
Sed quanta haec genetrix? Superi, vos dicite! Fallor!
Nec vos sydereae novistis dicere mentes,
Nec penetrare animo tantae miracula matris!
Divitias Caeli, Charites, peccare potentis
Ornamenta animi, vestras haec una, beati
Aligeri, superat flammas: quod gratia cunctis
Luminis ardorisque dedit, minus esse

fasces
Ambiat immeritos celso nobisque verendo
Quod sedeat regina Throno nostrumque superba
Arbitrium cervice premat? Temeraria sceptri
Ambitio Aligerûm non est habitura clientem:
Nam nec ego nec vos, socii, foedabitis isto
Servitio caeli decus immortale quod estis.
Legis ubi latae ratio, si luminis hausta
Copia divini vetat ignorare minora
Arbitrio maiore regi? Nunc unde profecta est

Ambiat immeritos celso nobisque verendo
Quod sedeat regina Throno nostrumque superba
Arbitrium cervice premat? Temeraria sceptri
Ambitio Aligerûm non est habitura clientem:
Nam nec ego nec vos, socii, foedabitis isto
Servitio caeli decus immortale quod estis.
Legis ubi latae ratio, si luminis hausta
Copia divini vetat ignorare minora
Arbitrio maiore regi? Nunc unde profecta est

Nos decet atque animo non detrectante Tonantis
Imperia, alterius lucis meliora mereri
Auspicia immotumque oculis comprendere lumen.
Haec nondum stabilis lux est, quâ nostra tuetur
Tot donis instructa acies. Nec labilis iste
Nos fallat splendor: qua vult nos luce beari
Numen, ea aeterna est, quam si contemnere vecors
Est animus, poena est spreti specus ima Tonantis
Multa revisuri terras post saecula Verbi.

Iure potestatis: propior quisquamne Tonanti
Matre Tonantis erit, quorum communis utrique
Est sanguis? Merito caeli terraeque coronam
Huic aeterna dedit ventura in viscera Proles.
Ambitiosa nec est Virgo, quae Numine sceptrum
Decernente tenet: vitio non possidet illa
Imperium, regni princeps cui regula, Numen.
Primus ego statuo genua incurvare parenti.
Inferior nobis terrâ vitale sepultum

adorandum labaris intexere nomen,
Spirituum laeto Mariam inclamante sonore. 25.
Lucifer adverso mox laetus honore minaces
Contorquet vultus, nec sacrum audire protervus
Sustinuit nomen rabiemque in crimine monstrat
Effaturque amens: “Non est cui Lucifer altam
Curvet cervicem! Non inferiora Tonanti
Sceptra gero soliumque mihi est, ubi cardine

Limina Materni, venturae ex aethere proli
Divinae aptavit: quo sic indemnia templi
Virginei aeternum caperent sacraria Mystam. 31.
Nec solum fatis repleta volumina Vatum
Isacidum signata manu cecinere puellae
Verbiparae illustres titulos: afflaverat ipsas
Iudaeae ignotas tantae reverentia mentes
Virginis, ut docta interius, sed nescia

in externas miserunt dogmata chartas.
Hinc Samio sua ducta seni sapientia; debet
Ingenii summas Phario facundus Anubi
Divitias Plato. Ne culto minus Attica sciret
Terra cane, hausta Pharo fecit doctrina, nec illam
Rectius occulti penetraret ut abdita veri,
Isiacae puduit pecus explorare iuvencae.
Hoc a fonte Deum pariturae gloria Nymphae
Innotuit fluxitque fides. Druidasque puellae
Religio,

dono pravam accessisse putares,
Maeste marite, fidem, tibi quod suadebat apertus
Dotalis membranae error, cum crimine sponsae
Rasa videbatur taedae pro munere pacta
Virginitas; fuit apparens utcumque, nec anceps
Prodigii ignaro vitium, tamen ista modeste
Libranti, sua pacta novo communiit aether
Signo, cum retulit: noli, Iosippe, timere.
Haec dotis secura fides, hoc tuta sigillo,
Quae

Felix connubium, caelestes dicere taedas
Fas mihi, concurrunt cum Sponsa ubi divite tantae
Sponsi locupletis opes. Sed credite, Croesi,
Cedite quos auri commendat copia, reges,
Hic ego non vestros memoro, nec praedico censos.
Quo turgetis enim, invisâ tellure reperti,
Pauperies mendica latet sub luce metalli.
Quas etiam ingratis tribuit caelum hostibus, illae
Divitiae non sunt, adversi saepe Tonantis

non sunt, adversi saepe Tonantis
Signa. Sed aeternum menti quod Numen amicae
Donat amans, hic est, ditat qui pectora splendor. 38.
Mortalem nec terra tulit, neque sidera mentes
Corporis immunes, ubi se Deus impete tanto
Effudisset, uti Iesseae Virginis uno
Pectore Iosippi Sponsae. Maria undique sparsos
Terrigenum Superumque simul collegit

et sponsum quamvis ingentibus aether
Iosippum ornasset donis, potiora fuere
Quae data sunt Sponsae: licet hunc quoque foederis ergo
Virginei, Charitum forsan tanto igne rigari
Censuerit Numen, quantum nec farier ausim.
Ostenditque viri meritum Deus, impote prorsus
Humoris cum fuste, procis procul omnibus, illum
Connubio tanto asseruit, cum stipite sicco
Silvestris coryli, velut a radice virentis,

Humoris cum fuste, procis procul omnibus, illum
Connubio tanto asseruit, cum stipite sicco
Silvestris coryli, velut a radice virentis,
Prodigio natos voluit pubescere flores,
Illo Iosippum, fieri nec tale putantem,
Virgineum signans baculo frondente maritum. 39.
Quantus es, ô Iosippe, novo cui germine virgae
Excisae radice virent manibusque

vocabere signo,
Filius accrescens? Grandi tunc mole maritae
Virgineae palmae suppar, apprendere dextra
Sublimem poteris fructum dabiturque stupendi
Germinis istius talis tibi copia, qualem
Nec faceret cunctis Engaddi vinea botris.
Tu siquidem dulci Matris Sobolisque beatus
Intuitu, grandi vultus utriusque micabis
Lampade stellatisque nihil fulgoribus impar
Ad tua bisgeminos convertes lumina

Deliquium humanae soboli demittere caelo
Authorem veniae, quo per maiora futuris
Incrementa spei sese disponeret orbis
Auxiliis, mox decretam pro labe salutem
Pandit amans Numen; quod nec celaverat ipsum,
Degenerem vetiti nuper caelestis Adamum.
Hic sceleris poenaeque reus sua damna suumque
Interitum et certum flebat revocabile numquam
Supplicium, nulla miserum solante relicta

Adami sceleri. Pietas ita prima profari
Incipit: “Et memet reor alta ex mente Tonantis
Progenitam: infinita minus non dedecet orbis
Rectorem Pietas, deceat mox ante locutae
Quam furor Astraeae; nec me minus aequa ferentem
Audiet Omnipotens: Adami totius urna
Orcus erit? Nostris si forte favere velimus
Hostibus, hoc dabimus votum non triste superbis
Daemonibus caelo pulsis. Phlegetonte cremandis

Laetitia! Aligerum exclusae quod ab aethere turbae,
Impediant vacuo cives assurgere caelo.
Palma haec hostis erit, numerare faventia dictae
Si rigor Astraeae poterit suffragia causae.
Nec vetat Adami veniam damnata reorum
Spirituum labes; curvari nescia cervix
Angelica aeternos merito inflexibilis aestus
Sustinet; ast hominis facilis natura moveri
Efficit, ut lapsi reparabilis error

Passus homo, veniam lapso prae daemone poscit
Sic iuris potioris homo culpaeque minoris.
At nihil excusat noxam qua corruit Ales.
Criminis immani pretio si dicis Adamum
Solvendo non esse parem; nec reddere tantum
Possit homo, quantum potuit se involvere culpa
Faenoris excessu; quare securus amicos
Numquam iungit amor, peccans nisi ponderet aequum
Offensae pretium pravoque aequale furori

Obsequii fructum, simili vilescere constat,
Quo sordet persona luto; iam perdita pomo
Vilior est meritique minor natura, laborat
Ingenitae rationis opus factura. Quid ergo
Par dabit illa Deo, quae nec sibi sufficit uni?
Terrenos vero Numen si assumeret artus,
Ut sine personae discrimine, qui Deus esset
Is pariter Deus esset homo, tunc Numine dignum
Obsequium praestaret homo: cui addita carnis

Hoc numquam: proprioque hominem qui crimine lapsus
Interiit, nostrae nullus labor eximet irae.
Hoc tamen ipsa volens tribuo, si forte supremum
Numen homo fieret, nostro data tela furori
Abicerem, nec tanta meo vindicta deinceps
Restaret ferro.” Subito Sapientia reddit
Talia: “Terreno vestiri Numen amictu
An deceat librabit amor; sed posse, docebit
Nos divina soror, cui Omnipotentia nomen.”

origine munus,
Humanae quo carnis onus poenasque subiret,
Iratae iustum prima pro labe daturus
Astraeae pretium. Sed patris origo priorem
Quem dedit, haec unum sortita est gloria Natum.
Nec tamen immensi fuit hoc in munere cassus
Flaminis impulsus, partes gavisus habere
Ille suas, tantae sobolis cui pura relicta est
Nube tegenda Parens, ne qua huic terrena caleret
Flamma voluptatis, ne quo vel

11.
Gens Hebraea, vetus veniens a stemmate sanguis
Cui dederat pretium virtus, ad iussa Tonantis
Prompta et pura fides, cuius de stipite natae
Tot venere animae, plures nec ut aequor arenas,
Caelica nec plures numerant laquearia stellas.
Is fuit Abramus, patris de semine Tharae
Quem dederat Chaldaeus ager, se gurgite pleno
Fundit ubi laetisque Euphrates volvitur undis.

Gens Hebraea, vetus veniens a stemmate sanguis
Cui dederat pretium virtus, ad iussa Tonantis
Prompta et pura fides, cuius de stipite natae
Tot venere animae, plures nec ut aequor arenas,
Caelica nec plures numerant laquearia stellas.
Is fuit Abramus, patris de semine Tharae
Quem dederat Chaldaeus ager, se gurgite pleno
Fundit ubi laetisque Euphrates volvitur undis.
Hunc populum, cui ille pater, prout

Quaesitum latebris, sed nil minus inde timentem
Interpellat amans, aeternae foedera pacis
Insinuat iustaeque Dei mala deprimit irae:
“Vidit Adame tui poenam Deus optimus”, inquit,
“Flagitii, nec posse tuas extergere labes
Tot fusas oculis lacrymas, sed semper in omne
Aeterni spatium tua tendere damna doloris;
Quam statuit miseratus opem tibi detego, felix
Adame.” Hic oculos frontemque extollere

Debuit agnata, velatum corpore Numen,
Improles uteri? Si me bona fallere nescis
Calliope: steriles ventres vetitamque ferendis
Fetibus aetatem nuptae matrique puellae
Praelusisse reor: simplex quod nympha, nec apta
Ad Sobolem Virgo poterit gravis esse beato
Germine, Divinis Patrem supplentibus umbris.
Hae pariter sine prole omnes, sed munere tandem
Aethereo tardos partus meruere maritae,

Progenies; ut cum Phariis intenta caminis
In lateres durabat humum, tamen alta labori
Gloria non deerat, multo sudore paratis
Pyramidum excelsis crevit tua fama trophaeis.
Haec pretii nec egena fuit, cui cesserat una
Nocte Paraetonium, iustum sudoribus aurum.
Civibus ablato Phariis Erythrea metallo
Successit Gaza: illius pretiosa profundi
Stagna, secuturae ne sit tam prodiga Memphi

illis annona pluit: facilemque Regentis
Virga altusque silex dederant sicca utraque lympham.
Tota haec bis quatuor deserta per invia lustris
Munificum soboles Axem largique fluenti
Irriguam sortita petram, nec vestibus annos
Sensit: Olympiadas ter quattuor Coptica texit
Lana peregrinum Iudam Phariusque recenti
Conspicuus villo Nilum referebat amictus.

Unde fluit Nemesis? Peccati saepius ante;
Ast iterum post flagra tui tolerata furoris,
Pristina restituit fortunae dona benignus
Numinis affectus. Iam tot tibi saecula poenas
Multiplicant nec adhuc placati Numinis ullus
Apparet radius: vis dicere, turpis Apella,
Supplicii causam tanti? Dabo protinus: audi.
Frons tua dura fuit semper summoque Tonanti
Parere indocilis, cuius tu larga paterni

Indomitum castigavit, non perdidit hostem.
Attamen ingratum te iam si tanta reliquit
Peccati rabies (quamvis gens impia semper,
Atque potestatis nostrae delicta timore,
Non virtute premens) nec tanta impune resolvit
Culpae libertas, desertus Numine maeres
Quid Iuda infelix? Forsan Crucis ultio tantum
Insontes divina furit? Scio grande fuisse,
Idque immane nefas; tamen ignorata Tonantis

Horruit Isacidam, hostili quem strage ferocem,
Aegypto profugum sensit gens barbara vernam.
Nunc autem meritas cuius reverentia poenas
Suspendet? Solum hoc superest, hoc, frater Apella,
Consilium serva, nec te servasse dolebit:
Si Maria et dulcis lumbis effluxit Iesus,
Et Mariam et dulcem tenero cordi imprime Iesum.
Hae 625 Hae: Haec tibi sunt causae lumbos cur perfide Iuda

Hoc lumen sobolis, caeso regina marito,
Caede viri princeps, viventis adultera coniux,
Bethsabis insignis forma: quae mollis in undis
Visa Venus, misit tales in pectus ituras,
Quales nec reges possent restinguere, flammas. 26.
Aestus erat puroque calens declivior axe
Delius ardebat, cum persuaderet opacas
Lympha hortos, formae

potentem
Iessei solii flamma sisti impote patrem.
Nuda nurus regi incauto spectata pudorem
Abstulit et tantum in lymphis invenit amantem,
Fonte Cupidineas gelido iaculata sagittas.
Nec sterilis fax ista fuit: quae emergit ab undis
Est fecunda Venus. Nudam mox purpura texit,
Forte sub hac maculas non apparere iugales
Credentem, probro hanc sed non satis esse tegendo
Certa; viri innocuâ

dedecus umbrâ
Hinc vivo coniux fuerat quae moecha marito,
Occiso regina fuit. Regalis ab undis
Sic etiam petitur murex: Solymaeus eosdem
Fons generat, Tyrio repunt qui litore vermes.
Nec stabili tellure magis solet aequa favere,
Quam liquidis fortuna vadis: sic Caesaris ibat
Undisono sors laeta freto, sic fonte natantem
Regia formosam excepit fortuna maritam.
Bethsabeae fors ista fuit, cui

Numinis illatum imperio, quo corpore Verbum
Humano indutum factum caro. Dicta probavit
Aequi plena salus laribusque reperta parentis
Virginis effigies, in cuius fronte sedebat
Maiestas et amor. Nec erat sine Numine cultus
Omnibus accrescens aedem subeuntibus horror,
Maiestatis erat radius; confessus in isto
Limine maiorem solito vim Numinis esse
Cunctorum communis amor, fletusque, voluptas.

Respicit adversa Flumen Cercyria ripa,
Austriacis devotum Aquilis, ubi cernere primum
Fata mihi voluere diem pronamque Camenis
Pieridum Phoebique artes rapuere iuventam.
Cernitur hic facilis, gravidae nec inhospita puppi
Ripa, laborato statio non improba saxo:
Nam fremitu assiduo sulcatis cautibus artum
Eluctatus iter, qua se substernit arena
Mollior, ut placidum despumavisset in amnem

Sceptra: cui inter opes summas numerumque fluentis
Ad nutum gazae vitiorum copia maior
Venerat, augusti genus infamare parentis.
Hic Mariae genitor, Iudae, genitore lucratus
Barpanthere, tribum, cui nec Pantheris avita
Laus deerat, longo regum venientis eorum
Sanguine, quorum alta Davidis origine manans
Fama Palaestino longum duravit in ostro.
Ter fuerant etenim septem, quorum aequa paterni

lustris surgentibus Annae. 37.
Illa laboratae non deses in aequore telae
Pingebat tenui phrygiata emblemata ferro,
Non Cypridis fatuos ignes, nec Adonidis apros,
Non cursus Atalanta tuos, nec inhospita saxi
Antra Promethei, variis non Protea formis,
Herculeosve dabat lino indignante labores;
Messiae titulos, palmas, et robur amica

37.
Illa laboratae non deses in aequore telae
Pingebat tenui phrygiata emblemata ferro,
Non Cypridis fatuos ignes, nec Adonidis apros,
Non cursus Atalanta tuos, nec inhospita saxi
Antra Promethei, variis non Protea formis,
Herculeosve dabat lino indignante labores;
Messiae titulos, palmas, et robur amica
Distinguebat acu, nec non speciosa puellae

Non cursus Atalanta tuos, nec inhospita saxi
Antra Promethei, variis non Protea formis,
Herculeosve dabat lino indignante labores;
Messiae titulos, palmas, et robur amica
Distinguebat acu, nec non speciosa puellae
Ora dabat, matris Messiae imitantia formam.
Et nescivit adhuc, pulchri cum duceret oris
Lumina, quod natam tela formaret in illa.
Huic tamen arrisit, pictae blandita puellae

mater
Debeat et sancti laudem concedere ventris.
Interea constans thalami tolerabat adulta
Dedecus aerumna: placitis caelestibus omne
Fassa decus parere, probrum legale ferebat
Laeta. Nec indocilem formare hoc dogmate mentem,
Forte paraturis sobolem suspenderat astris. 4.
Tergemina Hebraeae fuerant sollemnia legis
Festa, Deo

Tergemina Hebraeae fuerant sollemnia legis
Festa, Deo sacra, Solymae quibus omnis in aede
Instaurare litaturus consueta quotannis
Vota iubebatur populus. Donaria sacris
Addebant aris, nec fas sine munere cuiquam
Tunc Salomoniaco votis incumbere templo.
Haec vero duplici fieri sollemnia causa
Constituit Numen: tum quo sibi debita cultus
Obsequia aequatis ferret gens consona votis,

A grege seiungi poterat, consueta litabat
Vota Deo, placida Numen sic voce precatus:
“Summe Pater, cui una polo, diffusaque terris
Est pietas, expersque tui per cuncta meantis
Consilii nulla est tellus, nec egena resistit
Imperiis natura tuis! Scis, optime patrum,
Quae probri me fama premit: complura peregi
Connubii iam lustra, meo nec sanguine proles
Vivit, adorandum te laudatura Parentem

Est pietas, expersque tui per cuncta meantis
Consilii nulla est tellus, nec egena resistit
Imperiis natura tuis! Scis, optime patrum,
Quae probri me fama premit: complura peregi
Connubii iam lustra, meo nec sanguine proles
Vivit, adorandum te laudatura Parentem
Me patre posteritas: si te mea criminis urit
Improbitas, Pater indulge, sobolemque tuorum
Laudatricem operum de me placatus adopta.

aula.
Huic vitam infudit posito mox semine, magnae
Aptavitque animae corpus tantumque decorem
Artubus impressit, cuperet quo caelica quaevis
Corpore mens, positis iungi feliciter alis.
Nec formosa magis mentes sibi membra laborant
Aethereae, cum missa Deo descendit ad ima
Membrorum natura expers oculisque videri
Terrigenum praesens cupit his non impare forma.
Ista caducarum soboles lectissima

Aethereae, cum missa Deo descendit ad ima
Membrorum natura expers oculisque videri
Terrigenum praesens cupit his non impare forma.
Ista caducarum soboles lectissima rerum-
Non caelum solisque faces nec nocte micantes
Excipio flammas, quodcumque vel axe supremo
Nobilius lucet stans coram Numine flamen.
Unicus hac maior Deus est: cui Numine summo
Est natura minor; conceptae culmine prolis

Quaeque animi virtus, almum fervore vel illo
Desuper inmisso, flagrans complexa Tonantem.
Civibus aethereis minor est concessus amoris
Impetus, aeternum quamvis praesente caloris
Ore bibant fontem: nec habent quëis viribus altae
Maiora Empyrei laxent incendia mentes,
Aeterni saturae quamvis dulcore fluenti.
Nec mirum, concepta suo si Numine Virgo
Aestuet et primae flagret sic lucis amore;

amoris
Impetus, aeternum quamvis praesente caloris
Ore bibant fontem: nec habent quëis viribus altae
Maiora Empyrei laxent incendia mentes,
Aeterni saturae quamvis dulcore fluenti.
Nec mirum, concepta suo si Numine Virgo
Aestuet et primae flagret sic lucis amore;
Hac siquidem necdum genita tanto impete cordis
Arsit amans Numen, reliquas quae sola creati
Orbis divinas vicit vehementia

alis.
Iam prope tempus adest, aiunt, cum Martia Iudam
Gens patrium Tyberim clypeis bibitura relinquet
Non plus Oenotriis poterit Iovis Ales ab oris
Victor Idumaeis nidos componere palmis:
Nec Solymae, Ausoniis praestrictas fascibus ultra
Exolvet Latias volucris Romana secures.
Haec arcana fuit multorum fabula, sed vox
Publica nulla fuit. Metuens nam dura Quiritum
Imperia, occultus fidas iaciebat

superba
Saeclorum ambitio votis flagrantibus optat!
Ingentem caeli gazis, opibusque puellam
Ventre tenes, legis quam prodigiosa salutat
Arca- illam maius mirabiliusque futuram
Prodigium. Nec passa suis immota teneri
Cum vitae tabulis, sed nil vitale daturis,
Ad vitae lumen, speculum virtutis et aequi,
Ad morum normam, vitalem legis avitae
Effigiem, ruitura volat templi Arca Mariam.

Sed licet is natae supremae matris honori
Compressus torrens hac compede solverit undas;
At meliore dein voluit sua sabbata Virgo
Religione coli. Siquidem crescente per orbem
Et populos, quos nec Latiae novere secures,
Vivificae fulgore Crucis toti utilis orbi
Sabbaticus quoque crevit honos huiusque diei
Propitios soles pietas communis adorat
Atque Palaestini presso pro humore fluenti,

Ut longa attonitam tenuere silentia matrem,
Illa pio affari sobolem sic incipit ore:
“Nata mei lux nata uteri, solique parenti
Lux non nata tuae; non te Iessea serenum
Sola tribus, nec sola Domus te lumen habebit
Isacia: optatas ex te, mea filia, flammas
Colliget omne hominum genus aethereique decorem
Luminis aurora velut a nascente, sepultus
Hauriet atque etiam vivens in prole

ut prolem rerum concederet author,
Ne legis me poena premat, quam pulsus ab aris
Sustinui tristisque pio mea munera Mystae
Damnata aspexi. Quae me nunc gloria tantae
Prolis habet? Vicit Numen mea vota, nec unquam
Tale meis germen scivissem poscere taedis.”
Haec fatus vultuque sequens oculisque puellam
Suave arridentem maternis reddidit ulnis.
Saepe tamen genitor sobolem dum visit, amabat

spectari faenore dotes. 28.
Fortunata domus, cui contigit unicus iste
Connubii fructus, qualem non protulit unquam
Ulla thorum complexa fides, nec proferet ulla
Par thalami fortuna decus: manet unius Annae,
Et Ioachimi steriles haec gloria taedas.
Infecundus Hymen, lectum turpare iugalem
Ausus, ubi erubuit taedas laesisse maritas,

Necdum nata habuit. Sed me illa meosque sodales,
Indociles servile regi, sua iura sequentes
Non meruit vernas. Quamvis hostile minantem
Sint mea regna ortam semper sensura puellam,
Persequar hanc etiam, nec enim loca segnis Averna
Occupo, nec nostros evadet femina casses.
Quare agite, o comites, superas properate sub auras
Et socias, vacuum quae replent aëra, turmas
Imperiis armate meis, immitis ut ista

Indociles servile regi, sua iura sequentes
Non meruit vernas. Quamvis hostile minantem
Sint mea regna ortam semper sensura puellam,
Persequar hanc etiam, nec enim loca segnis Averna
Occupo, nec nostros evadet femina casses.
Quare agite, o comites, superas properate sub auras
Et socias, vacuum quae replent aëra, turmas
Imperiis armate meis, immitis ut ista
Ambitiosarum suprema creaturarum,

Imbellisque animi crudeles femina poenas
Adverso Plutone ferat. Ruat illius alto
Reginae titulo temere insignita potestas.” 34.
Nec mora, Tartareus non unus inane satelles
In spatium iunctum terris ascendit et omnes
Convocat in vacua palantes Daemonas aethra.
Altus Idumaeis surgit mons saxeus oris,
Herbarum steriles rupes, prope mortua,

caligo beatum
Non audet sperare diem, quo limine templi,
Haec suspirato suprema puerpera fato,
Messiam infantem sistat; satis illa beavit
Me genetrix vel visa semel: procul esse micantis
Nec solis cognosco faces, ubi conspicor ortae
Aurorae roseos orbi splendescere vultus.
Quando autem fiet, tantum ut clarissima mater
Excipiat fetum? Sitne hanc iuvenilibus annis
Emissura facem, senio vel

gigantem,
Aligero testante tuli. Quid nostra moretur
Credulitas faciles praestare loquentibus aures
Aligeris, quos veracis non arguit oris
Candor et aspecti non fallit regula veri?
Nec mea luminibus iam deficientibus aetas
Hanc damnat provecta fidem: mea luminis impos
Si fuerit pupilla, Dei promissa videbo.
Mors non fera prius, non me prius opprimet horror
Funeris, Isacio videam quam

Summa fuit parvae quoque Virginis, externorum
Cui stat cura operum, dum non violabile rectam
Cuiuscumque sciens facti complebat amussim.
Omnis in ipsius, motus ignara decori,
Abfuit incessu levitas; nec prodiga linguae
Libertas teneram poterat damnare puellam,
Sollicitam purae celebrando aptare Tonanti
Officium vocis: procul est ut dissona menti
Aethereae fuerit fandi concessa potestas.

minori
Fas pretio votum; summo sed debita Patri
Hoc pietas fas esse negat. Te, filia, templo
Debeo: templum olim Domini, materque futura
Aptius in templo, Domini formabere templum.
Plura nec imprudens memoro: iam debita templo
Est Natae persona meae. Clarissima lampas
Divinis 35 divinis: dvinis resplende aris, praeitura micantes
Quos fulgere sacris cernes penetralibus

millesimus auro
Debetur numerus, Latii si pondere totum
Distribuas nummi: lunaris massa metalli
Maior erat decuplo, demptis maioribus aeris
Et ferri cumulis: erat haec sine pondere moles.
Nec gemmis aderat numerus, quas Numine plenus
Tanto operi Princeps soboli post fata reliquit. 4.
Dicite nunc, reges, vestri quo ponitur auri
Gaza,

Hoc montis constructa iugo, spatiosior ipso
Sed domus ista iugo; substructis undique muris
Latior, aggestis templi stetit area glaebis.
Dignus rege labor! Fuerant hic montis et aedis
Fundamenta eadem, nec monti creditur ingens
Depositum, nisi quae montem quoque sustinet ipsum
Terra fidem faciat; nam summo ut vertice staret
Delubrum, petiit clivi radicibus unis
Pressa secuturae substerni marmora moli.

et labra suas, et habere perennes
Inde sibi elegit luteris concha liquores.
Haec miranda aulae facies, haec gloria solos
Excipiens mystas, ubi non nisi flammeus auri
Spectari potuit splendor, domus ista nec unquam
Calcari potuit, nisi calcaretur et aurum. 9.
Pars tamen augusti non haec dignissima templi,
Ista nec arcanis legalibus apta fuere

potuit splendor, domus ista nec unquam
Calcari potuit, nisi calcaretur et aurum. 9.
Pars tamen augusti non haec dignissima templi,
Ista nec arcanis legalibus apta fuere
Atria: claudebant aliae cernique vetabant
Intimius conclave fores, ubi sanctius Arcae
Servatae penetrale fuit, quam corniger olim
Isacidûm iussis panxit caelestibus Heros.

Illicio velum. Bysso huic intexta rubebat
Purpura, connexo splendens hyacinthina cocco
Tela, ferens varios quos finxerat ore Cherubos
Ridentes multoque genas accenderat astro
Ingenio pollens, nec parca laboris Arachne.
Lilia, narcissos, Cypriae quoque sanguine plenos
Tela dabat Veneris flores, ubi mira colorum
Spectanti laetas referebat gratia formas.
Carbasus haec illa est, Christi quam funere

Carbasus haec illa est, Christi quam funere sectam
Arcana virtute stupens aspexit Apella.
Hâc occulta stetit pars illa sacerrima templi
Interiusque adytum, nemo quo fingere gressum
Tentasset, nec mysta quidem: fuit annuus uni
Pontifici summo ingressus, quae solus adibat
Intima praemisso thuris sacraria fumo.
Augustale sacrum, celsus cui marmore secto
Surgebat paries et marmor odora tegebat

pica, aut corvus, passerve solebat.
Tanta fuit quondam Solymaei gloria templi. 11.
Craterum par gaza fuit, sollemne colendo
Apta aris servire Deo, nec degener aedi
Augustae numerus: cuncta haec vel purius aurum
Argentumque dedit. Nullus vasa alba metallo
Calculus absolvit. Complebant aurea multas
Myriades, quorum immanem cognoscere molem

sed honore putasset
Quod tantum frontis dignum decus, igne pudici
Effecit thalami captivos virginis ignes.
Dignus rege decor fuit huic, sed regibus impar
Nobilitas. Quae ne 347 ne: nec thalamos prohiberet amatae
Virginis, inicitur patri par regibus altus
Pontificalis apex. Sed ubi formare iugales
Connubii vult rite thoros, non rite priori
Detractae Capiti probrum tulit

Evasisse probrum: steriles pensavit Olympus
Optata si prole annos, maiore seniles
Laetitia afflavit rugas: quod filia voto
Si templo promissa tuo, pietate rependis
Quae donat pietate Deus: nec nostra reluctans
Officia impendam ducendae in templa puellae.”
Hic Ioachimus comi sermone reponens
Pontifici grates, imae se postibus effert
Flaminiae, propriaeque domus ad limina tendit.

rosarum
Dispositas spectare acies gratasque mariti
Delicias horti solita observare, virentes
Traxit ad exemplar, sobolis pro tegmine, flores.
Pulchrum matris opus: materni stamine fili
Nec melior natura fuit: discernere veris
Vita et odor poterant Annaeam floribus artem;
Par utrique color, fuit et par linea utrisque.
Cingula stringebant fixis candentia bullis
Virgineum pectus: cingentis

Effigies aethrae, qualisque aestate calenti
Imbriferae vacuus nubis spectatur horizon.
Virgineo capiti molli de flore paratam,
Quam mitis dabat Autumnus, generosa corollam
Applicuit Mater: nec enim iurata parentum
Debuit ista suis privari victima sertis.
Flava comas virgo, nivea cervice fluentes
Excipiens humeris, colloque albente, capillos,
Ceu radiis Aurora novis cum luce quieta

sacra,
Pontificum summus, cidari byssoque tiarae
Insignis, stabat Simon, augusta paratus
Sub tecta illustrem proavis inducere Natam.
Hic iurata Deo stetit inferiore triennis
Virgo gradu; nec matrem ultra, sanctumque parentem
Respiciens, ter quinque uno velut impete velox,
Alta oculi ad nictum graduum intervalla coëgit.
Hic mirati omnes superi vi flaminis actam
Processisse rudem pedis aetatisque

avido solvit retinacula gressu. 23.
Illius cognata domus maestique tribules
Postremos Mariae cuperent ubi cernere vultus
Supremumque audire vale; nec lumina retro
Flectere, nec dulces versa aspexisse parentes
Visa fuit, superae signans molimina flammae.
Et magis aethereo caluit pusilla Tonante
Virgo, foret propriae quam vimine clausa volucris

23.
Illius cognata domus maestique tribules
Postremos Mariae cuperent ubi cernere vultus
Supremumque audire vale; nec lumina retro
Flectere, nec dulces versa aspexisse parentes
Visa fuit, superae signans molimina flammae.
Et magis aethereo caluit pusilla Tonante
Virgo, foret propriae quam vimine clausa volucris
Libertatis amans: caveam cum deserit

circumfusae, illibato surgere solem
Ventre videt, terrasque suo splendore repleri.
Depulso evigilat somno, nocturnaque librat
Ludibria; extremae Praesul sed omnia noctis
Ludibrium vix esse putat: stupet ille, nec una
Perplexa ostenti variat praesagia mente.
Aethra novos Phoebi cum mane recolligit ignes,
Supremumque vocant templi stata munia Mystam,
Impiger augustam Simon procedit ad aedem,
Ut

Et grato sermone tenet. Sua somnia tandem
Pandit et Herodem regni sceptrique paventem
Exterret fatis. Qui dum componit obortos
Corde metus, capit ista socer responsa Sacerdos:
“Novi equidem Simon, nec te nescire putabo,
Quam somni sit vana fides. Concepta sub umbris
Nil lucis figmenta ferunt: coëuntia casu,
Nocturno occurrunt rerum simulacra sopore.
Fortuitus formarum error quid dicere veri,

Hebraeo, primos dat fama propagine reges
Tangere Iesseos, ipsumque ad stemma vocare
Ingentem Davida volunt. Sed regibus impar
Est census: tamen hoc tantis prostrata ruinis
Spirat adhuc Iessaea Domus. Nec mitis egentem
Esse Ioachimum voluit fortuna: paternis,
Unde inopes etiam servat, sibi sufficit agris.
Hoc scio, saepe solent altos subvertere fasces
Fortunae sortisque vices, non commovet ulla

Expectat solium: fasces premet ille superbos,
Ut paleas quas aura rotat, diademata regum
Subiciet, solusque uno dominabitur ostro.”
“Rex, ut ais,” retulit Simon, “haec fama vagatur,
Nostraque nec tanti, fateor, Iudaea tepescit
Religione ducis. Sed tunc, mihi credito, Princeps
Is veniet mundique unus sublime capesset
Imperium, scelerum plenis cum strata tyrannis
Cervicem natura dabit ratioque

Quam ferus Ephratae exhibuit, praeludia scenae.
Dirum iterum mulcere ducem non degener infit
Turpis adulator Simon: “Extare scelestos
Quos ratio virtusque fugit non ambiguo, princeps;
Nec tamen imperio virtus caret. Ille domator
Perfidiae, facile accepturis vincla tyrannis
Imperat Augustus; timet hunc quicumque Latina
Non patitur virtute regi: sua frena momordit
Orbis et Augusto ratio se

Orbis et Augusto ratio se Caesare munit.
Si vero minus, Herodes, tibi provida rerum
Imperium fortuna dedit, non impare, princeps,
Flagitium virtute premis: par omnibus ultor
Caesar et Herodes superest, nec poscit iniqua
Alterius mucrone fides feritasque domari.
Invicto salva est istorum robore virtus;
Quo gemino veluti rectum se cardine volvit.”
His una expensis Mystam socerumque tyrannus

Cum gravis aetate et vergente in fata senecta
Occubuit Ioachimus. Sic Phosphorus orta
Conditur Aurora: visâ splendoris Eoi
Lucifer occumbit flammâ: non ille propinquum
Expectare solet, nec natum cernere solem.
Talis erat Ioachimus, caligine priscae
Legis olorino morum candore refulgens;
Hebraeae cernens Eoa crepuscula noctis,
Splendidus expirat, contentus ad usque serenam

Infera telluris regio, sine lumine, noctis
Continuae caligo, atri vicinia Ditis.
Sed licet innocuae Limbi tenebrosa tulissent
Electorum animae, nullos dabat ille dolores,
Aut poenas carcer; quas nec tetigere reorum
Ultrices Erebi flammae, nec forma draconum,
Saeva aut spectrorum vis terruit infernorum.
Attamen una illis, sed non minor omnibus una
Poena fuit, summa caeli regione remotos

Continuae caligo, atri vicinia Ditis.
Sed licet innocuae Limbi tenebrosa tulissent
Electorum animae, nullos dabat ille dolores,
Aut poenas carcer; quas nec tetigere reorum
Ultrices Erebi flammae, nec forma draconum,
Saeva aut spectrorum vis terruit infernorum.
Attamen una illis, sed non minor omnibus una
Poena fuit, summa caeli regione remotos
Empyrei tolerare sitim, vultusque bonique

victor descendet ad umbras
Messias nigroque hilares descendet Averno.”
Exclamant maesti manes: “Anne ergo, beate
Aliger, hoc modicum est? Quater et ter dena profundi
Praeteritura manent antri septennia, nec tu
Dicere formidas, modicum est? O saecula quinque
Quam magnum modicum est! Vobis, caelestia, vobis
Flamina pennigeri, modicum videatur id esse
Crediderim, aeterno semper quëis numine plenis

Obsequio, castis replens ea limina votis.
Haec erat Anna, suus cui sorte Asteris opima
Vir genitus quondam pro dote reliquerat amplum
Vectigal, pecorumque greges, et plurima fundi
Iugera, nec modici pondus legaverat auri.
Illa autem suprema viri post fata, fovendos
Coniugis extincti manes non lenta piorum
Suscipit officiis operum; gremioque receptam
Abrami mentem (probitas cui nota mariti

Excipiat Nemesis: pariterque haerere minores
Mentibus exclusis maculas, quas rite repensis
Vivorum auferri meritis votisque sciebat.
Et quamvis nitidas sacris lustralibus atrae
Servarent animas umbrae, nec aperta pateret
Tunc vetita Isacidum puris quoque mentibus aura,
Quod necdum aetherea venisset ab arce Redemptor
Terrigenûm, clausi felix reserator Olympi,
Cocyti domitor. Tamen haec prodesse beatis

coniuge rapto,
Anne novus tentabit hymen accendere taedas?
Explevi thalamum primique puerpera lecti
Possedi germen: repuli legale marito
Coniugii fecunda probrum, signatque parentem
Parva nec absimilis soboles. Nec degener ultra
Nupta Cupidineos, aliis obnoxia flammis,
Ducar in amplexus: tutando primus honori
Conveniebat hymen; aliae quas tristis adurit
Flamma faces, nequeunt sanctum laudare

Anne novus tentabit hymen accendere taedas?
Explevi thalamum primique puerpera lecti
Possedi germen: repuli legale marito
Coniugii fecunda probrum, signatque parentem
Parva nec absimilis soboles. Nec degener ultra
Nupta Cupidineos, aliis obnoxia flammis,
Ducar in amplexus: tutando primus honori
Conveniebat hymen; aliae quas tristis adurit
Flamma faces, nequeunt sanctum laudare pudorem.

6.
Anna super reliquas templi, virtutis et aequi
Canitie laudata nurus, abscondita sacris
Virginibus veterum reserare oracula Vatum,
Non impar nec deses anus, memorare vetustas
Crebra prophetarum Christi de matre figuras,
Arcanumque decus, cuius sub cortice vocum
Virgineus signata tulit praeconia venter.
Illa frequens altum et clare ventura

animi pressit prudenter amores. 8.
Mens proprium sciens puro demissa colore
Apparere nihil, fuerat fidissima tantae
Servatrix gazae: paris est nec luminis Argus,
Mens humilis quantum vigilat sibi. Vana latentes
Lux perdit dum prodit opes: caelestis avarum
Et timidum spoliari animum decet esse favoris.
Regia quod novit Virgo, quae mentis et ipsum

animam cui nil adversa resistat
Membrorum gravitas, carnis nil sarcina mentem
Ire vetet, comperta Dei propellat amati
Quo bonitas? Nihil hoc fieri quo posse negetis,
Audio! Vestrarum Charitum nec limite tantam
Circumscribi opus est animam, fulgere sed illa
Excessu maiore potest, quam summus Olympi
Aliger; et talis Maria est, cui pectora pleno,
Divinus Charitum complevit gurgite torrens.

Crebrius an vester, somnoque immunis ab omni,
Aligeri, num fervet amor, Mariamque soporis
Desidie mentis fax interrupta resolvit?
Non ita caelestes, residis quëis libera somni
Est pietas, censete animae, nec regia Virgo,
Quando soporiferae concedit lumina nocti,
Mente cubat, cordisque suus non sustinet ardor
Otia, nocturnae vigilantior ore Dianae.
Invadit cum membra sopor, se limite claudit

Quam classis quod Eoa tulit, populata superbas
Auri gemmarumque plagas: illustrius omni
Virgineis facibus Solyme resplenduit astro. 13.
Nec locus aut tempus sacris ardoribus aptum
Defuit: arcanae quantumvis conscia flammae
Aedes tota foret, solitò maioribus ignes
Sed quae Virgineos vidit fervescere votis,
Delubri pars una fuit, sacratius

14.
Iessaeae vero, postquam Solymaea beavit
Ingressu Delubra, fuit mos iste puellae
Continuus: modicum post pensa diurna soporem
Naturae intuitu teneros mittebat in artus.
Nec tamen (angelici terreno in corpore pollens
Libertate animi) somno detenta premebat
Internum lumen: nec erat par pectoris ille
Membrorumque sopor, flammis cui iugibus ardens
Nulla reposcebat somni intervalla

Continuus: modicum post pensa diurna soporem
Naturae intuitu teneros mittebat in artus.
Nec tamen (angelici terreno in corpore pollens
Libertate animi) somno detenta premebat
Internum lumen: nec erat par pectoris ille
Membrorumque sopor, flammis cui iugibus ardens
Nulla reposcebat somni intervalla voluntas.
At medio adversis cum sol radiaret Olympo
Antaecis paribusque umbris distantia summam

magis forma, numero, ordine, mole,
Cuncta sui ceu flabra forent animata caloris,
Tota rogo similis, flammis caelestibus ardet.
Hanc crebri poenarum imbres multique laborum
Indomitam sensere amnes; nec plena dolorum
Flumina, nec rapidus torrens Crucis obruit alto
Virginei cordis divina incendia rivo. 21.
Huic licet aetherei vis tanta fuisset

Cuncta sui ceu flabra forent animata caloris,
Tota rogo similis, flammis caelestibus ardet.
Hanc crebri poenarum imbres multique laborum
Indomitam sensere amnes; nec plena dolorum
Flumina, nec rapidus torrens Crucis obruit alto
Virginei cordis divina incendia rivo. 21.
Huic licet aetherei vis tanta fuisset amoris,
Non tamen ista fuit

ultra calere
Sollicita optabat, semper crescentibus uri
Ignibus, extremos donec resolutus abiret
In cineres augeri impar, dare corpora leto
Non impar, uniri astris cupidissimus ardor.
Nec contenta suas vibrare in sidera Virgo
Sola faces, Italo similis flagrare Vesevo
Vicinos late campos et rura cremanti,
His hominum genus omne petit succumbere flammis.
Concipiebat enim – vasti quoque

Germina damnatasque dapes componere filo
Aggrediar? Damnetur opus, tellure furentis
Initium sceleris: quid ego paro reddere vitam
Funeris authori, danti rea pabula, ramo?
Mens horret, nec dextra audet versare nocentis
Germinis effigiem: gaudet quo Tartara pomo,
Caligant oculi, languescit dextera, pectus
Ingeniumque labat, cervix onerosa fatiscit,
Stamen et ars titubat, digiti torpore

isto
Stipite religio, mentis dum lumine nota
Iam properare trabis verae miracula cerno.
Haec quae tela manum tenuit, toto impete pectus
Corripit atque mei spolium sibi poscit amoris.
Nec tibi concedam, fias mea tela, cruenti
Funeris exemplum: quid stipite pensilis infans
Designet mihi, nemo sciet: mihi pendeat uni
Sufficit, ille meos cordis sciat unicus ignes.
Iam reliqua expediam funestis

Designet mihi, nemo sciet: mihi pendeat uni
Sufficit, ille meos cordis sciat unicus ignes.
Iam reliqua expediam funestis germina ramis.”
Moxque rapit chalybem Virgo, quo cetera fingat
Mala, nec antiquae terretur imagine culpae,
Dum prope securam cernit pendere salutem. 25.
Ut labor expletus telae, sacra aede morantes
Spectandam venere

25.
Ut labor expletus telae, sacra aede morantes
Spectandam venere nurus: placet omnibus hortus,
Plantarum florumque placent divortia, pictae
Nec laus defuerat pecudi. Bis duplice scindi
Flumine surgentem media inter gramina fontem
Mirantur; praebensque viro rea pabula laudi
Est mulier prendensque epulum fatale maritus.
Pomiferis vero suspensus

Cumque nefas propria fuit olim stirpe diremptas
Connubiis miscere tribus Mariaeque tribulis
Progenies Iudae medio Davide fuisset,
Hinc erat augusto Iudae de sanguine natis
Virginei spes facta thori; nec segnibus iste
Sanguinis eiusdem caluit rivalibus Hymen. 34.
Ut vero thalami Mariam vox attigit, haesit
Anxia Virgo, suum constans servare

aetas matura, tuorum
Pontificum nutu veniat socianda iugali
Foedere, qua potero Virgo pupilla potentes
Imperii mystas voto inclinare pudori?
Damnabunt docti vota imbecillia patres,
Nec licuisse mihi quidquam decernere spreto
Praesidis ignari placito, dicentque puellam
Iudicio graviore senum monitoque parentum,
Non proprio debere regi, quibus omnia fas est
Quae calor ignarae statuit

Iudicio graviore senum monitoque parentum,
Non proprio debere regi, quibus omnia fas est
Quae calor ignarae statuit resecare iuventae.
Obicient legale probrum, quale innuba suffert
Virginitas, nec vota thori divortia sancti
Aequa fuisse, tibi quëis servitura Tonanti
Posteritas perit. Inque modum telluris avarae
Vivere me dicent, spicas et poma negantis.
Hic ego Virgineae tibi si fore grata

Ima fero grates, oculis dignate pusillam
Delubri ancillam! Ignaram quod caelite verbo
Erudias, quo tuta loco vestigia figam,
Ostendasque simul flammae pro mole paternae
Quanta meus tibi cura pudor. Parebo, nec uno
Deprensi veri discedam a tramite puncto.
Connubium iubeant mystae; dabo prompta sacratis
Vocibus assensum, mansuro flore marita.” 38.

Achaemeniis qualis vel fascibus Esther,
Qualis fuit Sarai, totum fuit Anna; sed una
Et merito, atque uteri fructu prior omnibus Anna. 40.
Nec decor in vultu reliquis minor: ore triumphans
Pulchra Manasseis profugos dans civibus hostes
Cervicem dum fronte scidit; sed pulchrior Anna
Exemplar quae fronte tulit formamque puellae,
Qua Pluto cadit.

10.
Saepe istum genitor mittendae in saecula prolis
Admonuit multaeque illo caluere puellae,
Multae illum matres generum nymphaeque tribulem
Optavere virum; sed nec flexere puellae,
Nec movit pater indubium viridante pudoris
Extremum vitae flatum signare smaragdo.
Saepe pater dixit: “Vita cur caelibe nostrum
Stemma premis? Viridem perdis quid inane iuventam,

Saepe istum genitor mittendae in saecula prolis
Admonuit multaeque illo caluere puellae,
Multae illum matres generum nymphaeque tribulem
Optavere virum; sed nec flexere puellae,
Nec movit pater indubium viridante pudoris
Extremum vitae flatum signare smaragdo.
Saepe pater dixit: “Vita cur caelibe nostrum
Stemma premis? Viridem perdis quid inane iuventam,
Connubii spernisque fidem

felix
Coniuge, si thalamum demas: exinde beatus
Et thalamo sobolisque datae laetissimus ortu,
De qua mira canunt. An non maiore notandus
Opprobrio, Iosippe, venis, dum prolis habendae
Nec tibi vota calent, castos ubi spernis amores.
Crede, nec est virtus, quae non imitabile cunctis
Transit in exemplum; quae si transiret in omnes,
Laus foret humano virtutem crescere damno.
Finge alios animi

Et thalamo sobolisque datae laetissimus ortu,
De qua mira canunt. An non maiore notandus
Opprobrio, Iosippe, venis, dum prolis habendae
Nec tibi vota calent, castos ubi spernis amores.
Crede, nec est virtus, quae non imitabile cunctis
Transit in exemplum; quae si transiret in omnes,
Laus foret humano virtutem crescere damno.
Finge alios animi eiusdem votique tenaces
Eiusdem, quo virginitas communibus

Quod vitium est? Laus est patribus divisa iugali
Foedere, per sobolem dare servitura Tonanti
Viscera; forsan erit distracto in pignora patre
Vilior integritas? Divisi in semina floris
Nec pretium est, nec suavis odor: pecus integra sacras
Ducitur ingratum numquam libamen ad aras.
Nec sterilis thalamus, casti neque nescia lecti
Virginitas probro esse potest: quod maxima vulgi
Pars sequitur,

Quod vitium est? Laus est patribus divisa iugali
Foedere, per sobolem dare servitura Tonanti
Viscera; forsan erit distracto in pignora patre
Vilior integritas? Divisi in semina floris
Nec pretium est, nec suavis odor: pecus integra sacras
Ducitur ingratum numquam libamen ad aras.
Nec sterilis thalamus, casti neque nescia lecti
Virginitas probro esse potest: quod maxima vulgi
Pars sequitur, rationis inops

Viscera; forsan erit distracto in pignora patre
Vilior integritas? Divisi in semina floris
Nec pretium est, nec suavis odor: pecus integra sacras
Ducitur ingratum numquam libamen ad aras.
Nec sterilis thalamus, casti neque nescia lecti
Virginitas probro esse potest: quod maxima vulgi
Pars sequitur, rationis inops plerumque tuetur
Credulitas. Superat probrum mortale pudoris
Immortalis honos et

mortale pudoris
Immortalis honos et recti gloria facti.
Si mystam opponis, mystae mandantis ab ara
Cognatum migrare tuum non arguo Zelum;
Qui sacer est, nullus reus est me iudice mystes.
Nec tamen ignoro, Nemesis quod Numinis aequa
Non ferit hunc qui labe caret; sine crimine nulli
Dedecus accedit; male quod morata voluntas
Non regit et ratio quos vera redarguit actus,
Probri materiam cumulant

Non ferit hunc qui labe caret; sine crimine nulli
Dedecus accedit; male quod morata voluntas
Non regit et ratio quos vera redarguit actus,
Probri materiam cumulant poenasque lacessunt.
Nec moror, adversus vulgi quod praedicat error
Virtuti satis est, unus si accesserit illi
Laudator Deus: et renuens contenta vel uno
Esse Deo, propria virtus se cuspide mactat.
Sat mihi servati si corporis

Quis novit si forte meus placiturus eidem
Candor, ab aeterno quod currere dicitur aevo,
Acceleret festinus iter veniatque cupitus
Spe citius, solvens vinctum Israëla Redemptor?
Mi pater, humani nec virginitate timendus
Defectus generis: nulla est, quae clauditur auro,
Gemma gravis pretii, quae non, collata pudori
Virgineo, levis est. Nostrae caeleste refulgens
Naturae, par sideribus, sed vitrea

Aeternae pacis libertatisque carere
Vix culpa, Iosippe, vocat.” Mox voce reponit
Iosippus: “Magni nostra hinc censenda propago,
Infitias nolo ire pater. Dabit aequus Olympi,
Sed sine me promissa Deus; nec fata morari
Me penes est: si me tanti voluisset habere
Adiutorem operis, caelo submissa caleret
Non mihi virginitas; nostrum concurrere tantis
Si femur adscisset fatis, me nulla soluti

O genitor, frustra est: ostendent astra maritum
Nymphae illi virtute parem. Nil praeter avitum
Stemma mihi videor non impar, caetera longe
A tanta virtute absum. Dilecte quiesce
Quaeso, pater, nec nostra ultra connubia tenta.” 14.
Huic iterum genitor: “Nec plus tua vota morari,
Nec suadere thorum meum est. Hoc deprecor unum,
Nate,

non impar, caetera longe
A tanta virtute absum. Dilecte quiesce
Quaeso, pater, nec nostra ultra connubia tenta.” 14.
Huic iterum genitor: “Nec plus tua vota morari,
Nec suadere thorum meum est. Hoc deprecor unum,
Nate, aliis temet coniunge flagrantibus oris
Virginei formam pueris. Spes irrita siccae
Expectare mihi pro te suffragia virgae

A tanta virtute absum. Dilecte quiesce
Quaeso, pater, nec nostra ultra connubia tenta.” 14.
Huic iterum genitor: “Nec plus tua vota morari,
Nec suadere thorum meum est. Hoc deprecor unum,
Nate, aliis temet coniunge flagrantibus oris
Virginei formam pueris. Spes irrita siccae
Expectare mihi pro te suffragia virgae
Omnis erit; nihil Assyriae tibi

Si fatum volet arentis te germine fustis,
Aut ave Chaldaea sponsum, Iosippe, notari,
Certabisne Deo, aut iusso pugnabis amori?”
Rettulit haec natus: “Frustra dulcissime perdis
Verba, pater. Mihi nec Solymam, nec visere templum
Est animus, nec signa novi spectare mariti.
Cerne, pater, capitis canos utcumque capillos,
Durata qui fronte rigent et lacte madentes
Inter stabo procos? Me dura laboris et

fatum volet arentis te germine fustis,
Aut ave Chaldaea sponsum, Iosippe, notari,
Certabisne Deo, aut iusso pugnabis amori?”
Rettulit haec natus: “Frustra dulcissime perdis
Verba, pater. Mihi nec Solymam, nec visere templum
Est animus, nec signa novi spectare mariti.
Cerne, pater, capitis canos utcumque capillos,
Durata qui fronte rigent et lacte madentes
Inter stabo procos? Me dura laboris et artis

Aut ave Chaldaea sponsum, Iosippe, notari,
Certabisne Deo, aut iusso pugnabis amori?”
Rettulit haec natus: “Frustra dulcissime perdis
Verba, pater. Mihi nec Solymam, nec visere templum
Est animus, nec signa novi spectare mariti.
Cerne, pater, capitis canos utcumque capillos,
Durata qui fronte rigent et lacte madentes
Inter stabo procos? Me dura laboris et artis
Instrumenta meae, serrae pauperque

Arbiter hic Deus est, mentis qui cuncta gubernans
Lege suae, humani nimis imbecille videntem
Confundit pupillam oculi. Quae stirpis origo
Regia sit nostrae, audisti: gregis anxius infans,
Nec fratrum dignus numerum componere David,
Incerta humani si norma sequenda fuisset
Consilii, pastor vixisset. At impare longe
Fratribus evectum fortuna, totius ostro
Arbiter aeternus regum decoravit

aeternus regum decoravit Idumae.
Sic Deus istius pariter vult pronubus esse
Connubii: talem, fili mihi crede, puellae
Decernet, frons est hominum quo caeca, maritum.”
Hic Iosippus ait: “Credo, pater, ista, nec ullus
Adversae fidei locus est: seu Virginis iste
Ex hominum placito, sive aethere profluat Hymen,
Nostra nil refert.” “Tamen, o Iosippe, parentis
Vox est: te sacro durum non exime templo,

Maximus ingreditur praesul laetusque tuetur
Egregios iuvenes signum caeleste petentes.
Tum quoque depressas manibus sustollere in altum
Imperat humoris vacuas et floris inanes
Virgarum frondes. Nec opus fuit ire per omnes,
Ne fraus ulla foret, ramorum lumine recto
Explorare fidem, siquidem sobolescere virgas,
Proxima bis quinti mensis tum bruma vetabat.
Suscipiunt mandata hilares: quem quisque

Extulit, inferiore levans a pectore fustem.
Tollendi Iosippum autem non repperit unum
Stipitis ambitio, invisum quem dextra premebat.
Clam tenuit fustem, spem templo inferre professus
Connubii nullam, nec habendae vota maritae. 17.
Tum sacer antistes vultu conversus in altum
Suspirat votis et verba precantia fundit
Admonuitque Deum effati,

Compositus, qua compressis in corde procellis
Prodidit effigiem mentis, cui ore locutus
Dicitur: “O alme antistes, mihi vota mariti
Est numquam mens passa iugi. Vixi impare castis
Pectore connubiis, nec 574 nec: neq me, nisi fervidus isto
Iussisset genitor, vidissent stare tribules
Vestibulo, vitantem omnis nexusque facesque
Foederis, octavo quamvis persaepe probatum,

in corde procellis
Prodidit effigiem mentis, cui ore locutus
Dicitur: “O alme antistes, mihi vota mariti
Est numquam mens passa iugi. Vixi impare castis
Pectore connubiis, nec 574 nec: neq me, nisi fervidus isto
Iussisset genitor, vidissent stare tribules
Vestibulo, vitantem omnis nexusque facesque
Foederis, octavo quamvis persaepe probatum,
Dissimilem numquam servant

Est mihi, Davidis soboles, mihi nomen Ioseph
Urbe Sepphorea genito.” Cui mysta reponit:
“Te, bone vir, notis Deus ad connubia signis
Praeparat et sacra quae venit in aede, puellae
Esse iubet sponsum; nec te qui flore virescit
Ancipitem stipes, nec avis librata relinquit.
Nec dubitare potes, vera haec a Numine missa
Prodigia: infernae valet hic quae fraudis inesse
Suspicio? Numquam niveae, tibi vertice

Urbe Sepphorea genito.” Cui mysta reponit:
“Te, bone vir, notis Deus ad connubia signis
Praeparat et sacra quae venit in aede, puellae
Esse iubet sponsum; nec te qui flore virescit
Ancipitem stipes, nec avis librata relinquit.
Nec dubitare potes, vera haec a Numine missa
Prodigia: infernae valet hic quae fraudis inesse
Suspicio? Numquam niveae, tibi vertice qualis
Consedit, furvo veniunt a Dite

“Te, bone vir, notis Deus ad connubia signis
Praeparat et sacra quae venit in aede, puellae
Esse iubet sponsum; nec te qui flore virescit
Ancipitem stipes, nec avis librata relinquit.
Nec dubitare potes, vera haec a Numine missa
Prodigia: infernae valet hic quae fraudis inesse
Suspicio? Numquam niveae, tibi vertice qualis
Consedit, furvo veniunt a Dite columbae,
Sed coraces nigri et simili

tantum
Daedala naturae virtus nequit, exeat usta
Actutum de fronde viror, minus ipsa reorum
Spirituum labes: natura his omnia posse
Concessit quod sola potest, rude caetera robur.
Nec nostrum nos fallit ephod, quo scimus iisdem
Fata maritales taedas decernere signis.
Quare age, Iosippe, et postquam te crastina Phoebi
Exolvet strato lampas, comitatus amicis
In sacra templa redi, nexisque

Cumque iterum palmas ad foedera posceret Hymen,
Dat pavidam retrahitque manum fususque per omnem
Humor abit frontem pariterque trementia molles
Ora rigant lacrymae, taedas non velle fatentes.
Nec tamen evigilat, sed semisopitus in auras
Corpore sublatus medio, suspiria anhelo
Ore trahit: vultus fletu et sudore madentes
Sicut erat maestus tergit, dein corpore toto
Prima tepentis adhuc implet vestigia

Numinis imperio dextris non strinxerat oras.
Pectora munierat Tyrio quae prodit aheno
Purpura, subtextum filis mordentibus aurum,
Renibus adstrinxit gemino quam balteus orbe.
Hinc sinuosa chlamis, nec parti longior uni,
Crura valens picto referire rubentia limbo,
Permutare situm facilis reflantibus auris,
Ut levia adverso variantur suppara vento.
Totius unus erat tunicae color, ignea qualis

amavit
Spectari genius talique est voce locutus:
“Ostensum signis noli, Iosippe, morari
Coniugium, cui te Numen, cui culta probavit
Integritas: nulla hic aderit iactura pudoris,
Nec thalamus communis erit prolisque cupido.
Virginitate tua maius servare pudoris
Prodigium dabitur: Virgo magis illa maritum
Vitaret quam tu Sponsam, nisi Numinis uno
Imperio, Sponso tibi custodique

27.
Iamque Aurora novis Phoebi surgentis Eoo
Aequore fulgebat radiis Taurusque feroci
Stabat horizontem supra non integer ore,
Uno oculi splendore minor. Nec Pleias ulla
Visa polo, cum germanum Iosippus amice
Affatus Cleopham cunctas ex ordine promit
Connubii curas nocturnaque visa recenset.
Cui frater: “Quanta, dulcis germane, videtur

Connubii praecide moras, caelestibus esto
Aequus prodigiis! Signata amplectere taedis
Tempora, divinis frater cave nutibus obsta;
Immo, Dei vultum te respicientis adora.
Horum ego qui suasor tibi sum, nec inutile iungam
Obsequium: cum causa volet, tibi copia semper
Fratris erit rebusque tuis, mihi si qua facultas,
Opportunus ero. Tantum te Virgine dignum
Ne prohibe, ventura Deo germane relinque.

Vestibulo dextrâque fidem gemmaque pacisci;
Aureus in nullos qui transiit hactenus orbis
Articulos emptoque rubens amethystus in auro,
Iam tuus est, Iosippe. Thori quod iussa iugalis
Non invita dabit, deero nec fidus ituro
In templum comes. Agnati quoque sanguinis idem
Est animus: venient, festi quos annuus ignis
Excivit Solymam propriis e sedibus ardor.
Hic venerandus adest grata cum coniuge mystes

Nulla maritales accendere pronuba taedas
Flamma fuit peregrina mihi. Quin si qua fuisset
Fax animi, desiderium fortasse tuarum
Caepisset Charitum, at tantae virtutis habendae
Nulla mihi ratio spem, nec fortuna dedisset.
Post tamen, ut nosti Virgo, lex unica nostri
Connubii Deus est. En me tibi, nympha, fidelem
Iosippum, nec dico virum tantaeque maritum
Coniugis, aeterni sed quo mansura voluntas

Caepisset Charitum, at tantae virtutis habendae
Nulla mihi ratio spem, nec fortuna dedisset.
Post tamen, ut nosti Virgo, lex unica nostri
Connubii Deus est. En me tibi, nympha, fidelem
Iosippum, nec dico virum tantaeque maritum
Coniugis, aeterni sed quo mansura voluntas
Obsequii nunc incipiat, volo dicere servum.
Cognatam dominamque colam teque aetheris astrum
Suspiciam, te depositum caeleste

ut purpura lacti
Si puro adveniat, Tyrii si sanguis echini
Influat Arctois nivibus, si candida tingat
Vellera Sidonium primo cum bullit ahenum,
Muricis utque ebori sanies infusa rubebat.
Nec lacrymis tenuit Virgo, lacrymisque decorem
Auxerat, Eois veluti quae crescit in hortis
Pulchrior a guttis rosa roscida matutinis.
Attoniti stabant cognati, utriusque stupentes
Ad laudem Sponsi; quëis tunc

Una Palaestinas praeeas, rogo, nupta maritas!” 34.
Ritibus expletis templi, pro more paternos
Virgo alias desponsa lares subitura fuisset;
Nec foret eiusdem sponso data copia tecti,
Limine festivus donec sollemne puellam
Exciperet proprio sponsus. Sed utroque parente
Orba petit Virgo, sacris penetralibus istum
Expectare diem, donec sollemnior

similemque Tonanti
Heroëm venturum illuc urbisque futurum
Municipem nostrae. Fieret quae copia tanti
Regis adorandi, quales contingeret isto
Divinae ambrosiae latices haurire profundo!
Nec procul esse aiunt tempus quo Nazareth almum
Excipiet fecunda Ducem frontemque coronet
Illa suam tanto mittent quem sidera flore.
Hoc mihi stat votum: cum me deducere templo
Mens fuerit, domui potius,

aethra
Fortunati uteri flammas ambire videbam.
Illusit tali mihi noctis imagine Morpheus,
Si tamen illusit: certi quoque ludicra veri
Somnia pondus habent, ego sed non assequor illud,
Nec mea Chaldaeum quaerent insomnia vatem.
Nec meminisse piget vocis quae nocte coactis
Accessit formis: molli penetrante susurro
Pectora, sed claros, rerum portenta docentes
Accepi numeros: nato quae contigit

videbam.
Illusit tali mihi noctis imagine Morpheus,
Si tamen illusit: certi quoque ludicra veri
Somnia pondus habent, ego sed non assequor illud,
Nec mea Chaldaeum quaerent insomnia vatem.
Nec meminisse piget vocis quae nocte coactis
Accessit formis: molli penetrante susurro
Pectora, sed claros, rerum portenta docentes
Accepi numeros: nato quae contigit uxor,
Prolis erit sine patre parens. Haec

Somnus erat, sed fallaces tua fata per umbras,
Quaerere non animus. Iam tu, Iosippe, paterno
Utere, quo sponsam tibi fas inducere tecto.”
“O genitor,” Iosippus ait, “sperare quod optas
Desine, nec nostris laribus succedere nuptae
Est votum: sic me templo pervicit euntem
Et prece permovit, cuius dulcissimus oris
Afflatus faceret saevas mitescere tigres,
Et lenire feros nymphae divina leones

Hic domus est mecum posthac ubi nympha morari
Expetiit, matrisque piae sanctique parentis
Certa secuturo morum vestigia gressu
Carpere et eximiae fidei monumenta tueri.
Assensi voto facilis: nec virginis ille
Esse videbatur sermo, sed herile loquentis
Numinis imperium. Tanta huius gratia linguae,
Talis erat virtus; homines qua voce ligari
Non modo posse reor, flecti sed posse Tonantem.”

Connubia ad curas revoca laetisque puellam
Auspiciis, grato cognatorum comitatu
Eductam Solymis, hilarem compone paternis,
Quëis propria dicit flagrare cupidine, tectis.
Non aderit frater Cleophas, nec fratria taedis
Desidiosa tuis: eadem flagrabit utrique
Cura tuus Iosippe Hymen pluresque faventes
Viscera concedent natarum affinia matres.”

Laeta sequi, proprias cupiens accendere taedas
Cognatis facibus, templum iucunda petebat.
Hic aderat Galilaea nurus Debbora vetusto
Stemmate Iessidum illustris, fecunda virili
Prole, nec aeris inops, defuncto coniuge nulli
Nota viro; cuius primus amor septena creârat
Pignora, pars quorum duplex nata, utraque praesens.
At solus fratrum necdum quadruplice lustro
Formosus Simeon aderat, qui

Palla fuit nivei sub tegmine candida fili,
Quo latuit bombyx Serum rediviva voluptas
Licia, bombycis pariter labor. Addidit Anna
Et decus et pretium telae; florumque colores
Et flores expressit acu, nec gratia flori
Defuit: illa rosas maioraque nomina pinxit
Hortorum duxitque manu adiecitque rubentes
Plantarum fructus. Nullumque carere colore
Passa fuit proprio, nullum recto ordine germen,

Plantarum fructus. Nullumque carere colore
Passa fuit proprio, nullum recto ordine germen,
Ingenitaeque foret quod non sub imagine formae.
Serpebant passim violae florumque pusilla
Turba, nec extremus fluxit sine Chloride limbus.
Hanc induta togam Virgo, licet illa relictum
Matris amaret opus, tamen aversata superbum
Tegmen, Virgineo coepit suffusa pudore
Pandere: “Contristant quantum haec

Esse iubet, prohibetque: tui, Pater optime, tutam
Auxilii spes una tenet: Chaldaea potentem
Si fidei Abramum non laesit flamma, tribusque
Si tibi servatis carbo vice roris ephebis
Assyriae fornacis erat, nec desine nostri
Connubii pariter flammam compescere, fortis
Ancillae tutella tuae.” Vix dixerat ista,
Cum solitus templo Mariam caelestis adire
Adfuit oranti genius viridemque corollam

(Laurus erat) miranti adfert, cui symbola castae
Aliger exponit Mariae gratissima plantae.
Taliter hanc affatus ait: “Tua vota benignus
Admisit iussitque tui rata dona pudoris
His foliis te scire Deus: nec bruma nec aestas,
Cernis, huic ramo gravis est; utraque virorem
Perpetuum laurus potis est servare sub aura.
Te modo non aliter, Virgo, florere vel extra
Connubii leges, aut intra vincula casti

erat) miranti adfert, cui symbola castae
Aliger exponit Mariae gratissima plantae.
Taliter hanc affatus ait: “Tua vota benignus
Admisit iussitque tui rata dona pudoris
His foliis te scire Deus: nec bruma nec aestas,
Cernis, huic ramo gravis est; utraque virorem
Perpetuum laurus potis est servare sub aura.
Te modo non aliter, Virgo, florere vel extra
Connubii leges, aut intra vincula casti

munere primam
Designo, quamvis duce te venientia plures
Saecula flore pari sunt aspectura maritas.
Ista tibi semper foliorum vivida laurus
Virginitatis erit mansurae in funera testis.
Nec tamen illaeso carnis candore futuram
Te sterilem cernes: thalami sine semine venter
Non improlis erit: fies sine coniuge mater,
Immensique utero flos egredietur honoris.
Huic domui vero tanti quae conscia

parcat Hymen.” Haec fatus in auras
Ales abit motisque volans per inane lacertis,
Parrhasiam festinus iter convertit ad Arcton.
Transit aquas quas Creta secat, dein Cecropis urbes
Transvolat Epirumque petit; nec Chaonis arvis
Expectatus adest; penetratur et ardua saxis
Illyris, Adriacâ fixit vestigia ripâ. 9.
Tunc ibi flumen erat, quod nunc quoque

ferebat:
“Nos iunxit, Iosippe, Deus dominumque mihi te
Et sponsum dedit. Et tecum quod foedere iungar
Consilium caeleste fuit dominumque probanda
Imperiis ancilla sequor. Donare marito
Nec meliore unquam poterant me sidera, nec te
Inferiore nuru. Quantumvis dotibus impar,
Officiis ero non impar amplectar heriles
Ut nutus, Iosippe tuos, Mariamque daturus
Iussa voca ancillam, nec erit vox

iunxit, Iosippe, Deus dominumque mihi te
Et sponsum dedit. Et tecum quod foedere iungar
Consilium caeleste fuit dominumque probanda
Imperiis ancilla sequor. Donare marito
Nec meliore unquam poterant me sidera, nec te
Inferiore nuru. Quantumvis dotibus impar,
Officiis ero non impar amplectar heriles
Ut nutus, Iosippe tuos, Mariamque daturus
Iussa voca ancillam, nec erit vox gratior ulla.
Nostra

Nec meliore unquam poterant me sidera, nec te
Inferiore nuru. Quantumvis dotibus impar,
Officiis ero non impar amplectar heriles
Ut nutus, Iosippe tuos, Mariamque daturus
Iussa voca ancillam, nec erit vox gratior ulla.
Nostra etiam sponsam faciunt cum foedera, pandam
Affectus arcana mei. Nec enim utile, nec fas
Id sponsum nescire! Huius licet indice sponso 457 sponso: spons

Officiis ero non impar amplectar heriles
Ut nutus, Iosippe tuos, Mariamque daturus
Iussa voca ancillam, nec erit vox gratior ulla.
Nostra etiam sponsam faciunt cum foedera, pandam
Affectus arcana mei. Nec enim utile, nec fas
Id sponsum nescire! Huius licet indice sponso 457 sponso: spons
Notitiam nemo alter habet; cognoscere solum
Te decuit statuique tibi me prodere soli.

ero non impar amplectar heriles
Ut nutus, Iosippe tuos, Mariamque daturus
Iussa voca ancillam, nec erit vox gratior ulla.
Nostra etiam sponsam faciunt cum foedera, pandam
Affectus arcana mei. Nec enim utile, nec fas
Id sponsum nescire! Huius licet indice sponso 457 sponso: spons
Notitiam nemo alter habet; cognoscere solum
Te decuit statuique tibi me prodere soli.

nulla
Floris erit iactura tui. Iurata Tonanti
Floreat, o Virgo, flos hic tuus, adsit Olympo
Ut citius flos ille, cui inter lilia pasci
Summus amor, primus divina ab origine splendor.
Nec tibi me celare volo: quibus una recusat
Esse caro sit, mens eadem. Nam pectore toto
Perpetuum decerno mei servare pudorem
Corporis et thalamos penitus nescire iugales.”
“O concesse mihi divino Flamine

Iam satis acceptus fatali stipite fructus.
Hactenus Astraeae longum implacata potestas
Strage hominum grassata ruat! Venientia cedant
Saecla mihi! Neque enim, genitor, mihi peior origo
Nobilitasque minor, nec summis fascibus impar
Condicio. Sine, quos homines Astraea flagellat,
Mitius ipsa regam: si culpae audacibus illa
Te populis metuendum, ego Numen amabile pandam.”

grato
Mane micans radiorum auro; argentoque Dianae
Immixtum, specie mira complebat Olympum.
Insertae chlamidi gemmae fulgore pyropos
Vincebant, vel stellae illae fortasse fuere
(Nam bene nec meminit, neque scivit dicere velox
Fama polo veniens). Umbras addebat Eoae
Lux dubia Aurorae, primo cum lutea vultu
Memnonias aperit thalamis egressa fenestras.
Hoc potuit Natura, sed ut venientia

Dic verbi electam fieri sine semine Matrem.
Flaminis aeterni dic adveniente quod umbra,
Grata mihi Virgo sit susceptura coaevam
Progeniem, Iudae accedet cui regia fatis
Purpura, quodque premet solio nec excidet unquam,
Perpetuaeque geret decus immortale coronae.” 26.
Ille celer casti vultus assumit ephebi
Aptatis, librent quae membra

ardor
Ingressus complere uterum, purissima proli
Membra parat, quae sanguis ipso ex flore puellae,
Subsidium vetita praestare libidine, Nato
Utile divino transfert in viscera semen.
Nec semen tamen illud erat: pro semine purus
Ros venit cordisque rubens ac floridus imber.
Una eademque mora perfecto corpore Verbum
Fit caro, si dicenda mora est non sectile punctum.
Uno oculi nictu sanguis

Iamque petituram vestra haec montana puellam
Aspicies fetamque Deo, nil iussa morantem
Numinis, hos ipsos cernes intrare penates;
Accessusque sui munus caeleste probabis
Tuque puerque tuus: nec te reditura relinquet,
Ni prius et pueri vocem mutique loquelam
Audiat, improvisa sonantem oracula patris.”
His dictis liquidum migravit in aethera praeceps
Aliger atque sui pavidâ discessit Elisâ.

37.
Quarta super decimam celebranda instabat avita
Religione dies, plenum cum crevit in orbem
Aequidio vicina soror Phoebeia verno;
Qua nec Erythraei, libertatisque tribules
Immemores, caeso cenis paschalibus agno
Annua adorato renovabant gaudia templo.
Tunc prope montanum meditari regia Virgo
Cepit iter panditque pio sua vota iugali.

tellus,
Alta iugis, montana vocant: Chananea gigantum,
Subdita Levitis regio, qua nobilis olim
Surgebat, forti tandem expugnata Calebo
Regia, Idumaeis cunctis prior urbibus Hebron;
Nec Memphi cessura quidem, licet ista Canopi
Prima latratorem pinnis servarit Anubim,
Urbs montana feris regnata gigantibus Hebron,
Thariadaeque habitata seni: decorata sepulchris,
Quorum prima colit soboles

Proxima Zachariae stetit ista penatibus arbor,
Sed consorte carens, cuius sublime cacumen
Ornabant vacui fructus sine pondere flores.
Iste tamen, sed qua nescitur origine natus
Indigenas tenuit rumor (nec cassa fefellit
Fama fidem) palmam sterilem tunc sera daturam
Germina, cum propria peregre tellure profectam,
Aethereo gravidam spectabit Numine Matrem.
Talis fama fuit, sed nulli credita fama,

tellure profectam,
Aethereo gravidam spectabit Numine Matrem.
Talis fama fuit, sed nulli credita fama,
Immensum quod claudi utero non posse putaret
Aeternum patier Matris praecordia Numen,
Nec petere humanas fletu lacrymisque papillas.
Quamvis parva fides laturae germina plantae,
Religio non parva fuit: certare puellis
Et pueris par ardor erat, cui pulchrior horto
Surgeret aut rosa narcissusve

Solvere sperataeque diu caeleste salutis
Protuleris robur servi Davidis in aede,
Quod Patres cecinere pii, pridemque sepulto
Ore prophetarum seri didicere tribules.
Hoste triumphato pacem dabit ille, nec ultra
Tartareis in nos odiis exercita vincet
Saevities maestoque patrum servata profundo
Agmina propitia victor pietate reducet.
Huic memora aeterni pacti stat firma voluntas,
Prout tua

Irradia tenebris, pressis ut funeris imbris
Excipiat nostros pacis bona semita gressus!”
Talia fatorum praesaga mente sacerdos
Dicebat genitor, Maria praesente loquentis
Excipiente sonos, nec non meditante daturas
Cognatae sobolis, nati praeconia, voces. 6.
Hactenus optatum quartae nova cornua lunae
Virginis urgebat reditum iustasque

ministros.
Ancipites tandem tenuit sententia mystas
Iam prope promissum terris hac voce referri
Adventare Ducem, qui necdum notus in altis
Montibus exercet stabili vestigia gressu,
Nec capreis forsan cervisque fugacibus impar
Currere, vel celeres post terga relinquere dammas 217 dammas: daunas .
Talis erat Graium cytharis cantatus Achilles,
Quem divina Thetis posito custode

Criminis ignara certans pro Virgine partem.
Et prosterni 338 prosterni: posterni impar, socii laus fixa pudoris
Immotam statuit Iosippi in pectore sedem.
Ille nec audaci dubii turbata recursu
Corda labare sinit fortisque insultibus arcem
Pectoris invictam servat validusque tuetur,
Ne quid Virgineae subeat mentemque triumphet
Iudicium culpae, divinae infamia matris.

prolemne iugalis
Ignorans thalami, genitor mea viscera dicam?
Ludere sed verum nequeo: tamen esse fatetur
Se patrem, propriae fetum si coniugis, uno
Nutriat effusum tecto. Commune maritis
Nec vetitum legale sinit convivere, postquam
Quae peperit, puro patuit peperisse marito.
Quid faciam? Tectis abigam infamesque puellae
Reiectae tabulas et acerba repudia scribam?
Sed procul hoc: potius nostris

Quid faciam? Tectis abigam infamesque puellae
Reiectae tabulas et acerba repudia scribam?
Sed procul hoc: potius nostris illaesa nitescat
Efficiam sua fama malis: peregrinus abibo.
Nec deerit, quae iusta meae fortasse probetur
Causa fugae; nec lege vetor, qui legibus una
Esse vetor: famae hanc teneat, me legis honestas.”
Tum subdit: “Quid ais, Iosippe? Vagusne relinques
Hoc caeli

Reiectae tabulas et acerba repudia scribam?
Sed procul hoc: potius nostris illaesa nitescat
Efficiam sua fama malis: peregrinus abibo.
Nec deerit, quae iusta meae fortasse probetur
Causa fugae; nec lege vetor, qui legibus una
Esse vetor: famae hanc teneat, me legis honestas.”
Tum subdit: “Quid ais, Iosippe? Vagusne relinques
Hoc caeli terraeque decus Charitumque profundum
Divinarum aequor

Divinarum aequor superaeque immobile pectus
Virtutis, certus fidei certusque pudoris,
Incertusque uteri? Lentus perpende quid isthic
Tutus agas. Quaecumque sit haec, sine Numine non est
Haec soboles, nec te legis damnabit omissae
Religio, si non timeas dimittere nuptam,
Quam constat non esse ream. Committe Tonanti
Quidquid id est certusque puta, vis illius ista est.
Et memini (nec adhuc illum revolutus ad

Haec soboles, nec te legis damnabit omissae
Religio, si non timeas dimittere nuptam,
Quam constat non esse ream. Committe Tonanti
Quidquid id est certusque puta, vis illius ista est.
Et memini (nec adhuc illum revolutus ad axem,
Vel semel est Phaëton) post connubiale reversus
Auspicium, cum tecta patris suaque ora subivi,
Talibus extrema monitum se noctis in umbra
Asseruit (sive illa forent insomnia,

Si nacta est sine patre uterum, quid labis in illa est,
Qua thalami iusto poterat sine foedere solus
Lascivire pater? Nulla est iniuria lecti,
Si nemo est vetiti damnet quem flamma cubilis.
Credere nec fas est quemquam, vel barbara qualem
Fudisset genetrix, voti licet improbus esset,
Virgineae caperet quem non reverentia frontis,
Atque pavor tentare nefas: ea fulget honoris
Integritas talisque sui pudor

artus,
Qualiter ignoro, sanguis meus. Ille paternae
Naturae par splendor, homo, mea viscera, factus
Implevit. Stupeo nimium, Iosippe, pusillam,
Exiguam meriti donatam hoc munere nuptam!
Nec te suscepti celassem arcana Tonantis,
Sed nequii tantam (quis enim mea dicta probasset
Vera satis?) sperare fidem. Me vana profari
Somnia dixisses: silui, secura quod ipse
Omnipotens operi proprio non

hoc lumen, mihi cumque fuissem
Reddita, quod video brutis commune serenum
Caligo visa est et noctis densior umbra.”
Cui iterum sponsus: “Viso quot Numine vultus
Spectasti?” Cui illa: “Latent me cuncta, nec ulla
Id mens aut ratio servat, cui lumen ademptum est.
Hoc scio, quod summus dulci complexus amore
Me Pater est, cuius sobolem, sed origine sola
Diversam, pusilla gero; Flamenque beatum

Antaecis spumans sulcaverat 591: sulcaverat: salcaverat aequor. 22.
Prominet Oceano in magno multo aspera saxo
Insula nec statione potens, nec mercibus ullas
Invitare rates: nihil hic, quod inhospita tellus
Frugis inops possit praebere in pabula, vivit.
Horrida 596: Horrida: Horrita lustra, profunda

591: sulcaverat: salcaverat aequor. 22.
Prominet Oceano in magno multo aspera saxo
Insula nec statione potens, nec mercibus ullas
Invitare rates: nihil hic, quod inhospita tellus
Frugis inops possit praebere in pabula, vivit.
Horrida 596: Horrida: Horrita lustra, profunda cavis

Gradivus: vita cives spoliavit et urbes
Civibus ac opulentorum populator iniquus
Regnorum, nimius caedis nimiusque cruoris
Latro, nurus castas thalamosque impune iugales
Foedarit, nulli terrae nec frugibus aequus.
Excidiis populorum audax, incendia vastis
Urbibus et rapidos maturis messibus ignes
Imperat. Ille famem, pestem advocat ille, supremos
Sed quorum is prior est, animis terrestribus

Imperat. Ille famem, pestem advocat ille, supremos
Sed quorum is prior est, animis terrestribus hostes.
Naturae legumque odium, virtutis et aequi
Hostis inhumanus, toto proscribitor orbe!
Ito, ubi nec terrae possis, nec obesse quieti
Terrigenûm, duris oneratus membra catenis!
Idibus Aprilis, cum bis centesima, mittas
Si modo sex, quartum referebat Olympias annum
Consule silvano, sed quem collega

Ille famem, pestem advocat ille, supremos
Sed quorum is prior est, animis terrestribus hostes.
Naturae legumque odium, virtutis et aequi
Hostis inhumanus, toto proscribitor orbe!
Ito, ubi nec terrae possis, nec obesse quieti
Terrigenûm, duris oneratus membra catenis!
Idibus Aprilis, cum bis centesima, mittas
Si modo sex, quartum referebat Olympias annum
Consule silvano, sed quem collega praeibat

solis sub tramite gentes.
Talis erat scelerum immani data poena Gradivo. 24.
Pax vero abreptum subito ferroque gravatum,
Frustra reluctantem, nec vincla subire volentem
Impulit in puppim ventisque faventibus ultro,
Aequatore maris nimio post terga relicto,
Venit in Ammericen, ubi iam sibi cognita vasto
Surgebat pelago poenalibus insula saxis,

iucunda redibat
Candida securis extollens vela carinis.
Illa omnes Marte expulso dare iubila gentes
Imperat et pacis parto gaudere sereno,
Caesaris auspiciis maiestatisque Latinae.
Nec Romae lux parva fuit, quod Crassus inultâ
Non ultra erraret Parthis victoribus umbrâ
Ventidio cecidit Pacorus, qua clade priorem
Assyrio Crassi maculam delevit Oronte,
Et pacem statuit, nisi quod renovare

belloque subactus
Teuto palam fecit Latias nescire retundi,
Ne tandem hostili rubeant cervice secures.
Iam Capitolinis Ister glacialis ab urnis
Et cum Moeno Albis Druso victore fluebat.
Nec iuga strata gelu, vetuit neque Noricus ensis
Vindelico dare frena Lyco dominumque quieto
Implorare Tibrim: auriferis hunc dives arenis
Pronus adorabat fracto iam Pannone Dravus.
Sequana iam victus, Latii

Et venalitiam domitos gestare coronam;
Armatusque ruens patriis e montibus Astur,
Agmine tergemino audax ostentare Latinis
Frontem aquilis horumque etiam virtute fugatus
A muris quaesisset opem, nec laricia asyli
Par esset servare fidem. Belli ultima laurus,
Nullas passa faces, Latiis statura trophaeis,
Bellorum Augusti tetigit stans Lancia metam.
Hinc armis secura quies quaesitaque simplex

totum maiestas Caesaris orbem. 26.
Hinc fuit ut Latium toto quos axe remotos
Non vidit ferrum, caperet reverentia molis
Romanae, cui sponte datam, nec iure coactam
Armisono misere fidem: nec tendere dextram
Sarmata, nec deses Scytha, nec Phaetonte calentes
Eoo fecere moras 729 moras: morans ; nisi longius anno

26.
Hinc fuit ut Latium toto quos axe remotos
Non vidit ferrum, caperet reverentia molis
Romanae, cui sponte datam, nec iure coactam
Armisono misere fidem: nec tendere dextram
Sarmata, nec deses Scytha, nec Phaetonte calentes
Eoo fecere moras 729 moras: morans ; nisi longius anno
Quam triplici protraxit iter, nam quarte profectos

Hinc fuit ut Latium toto quos axe remotos
Non vidit ferrum, caperet reverentia molis
Romanae, cui sponte datam, nec iure coactam
Armisono misere fidem: nec tendere dextram
Sarmata, nec deses Scytha, nec Phaetonte calentes
Eoo fecere moras 729 moras: morans ; nisi longius anno
Quam triplici protraxit iter, nam quarte profectos
A Gange et patrio praesens ab Hydaspe

Hinc fuit ut Latium toto quos axe remotos
Non vidit ferrum, caperet reverentia molis
Romanae, cui sponte datam, nec iure coactam
Armisono misere fidem: nec tendere dextram
Sarmata, nec deses Scytha, nec Phaetonte calentes
Eoo fecere moras 729 moras: morans ; nisi longius anno
Quam triplici protraxit iter, nam quarte profectos
A Gange et patrio praesens ab Hydaspe ferentes

post gaudia vultus.
Tum secura graves implebant horrea messes
Et Bacchus sine lite fuit: Discordia terris
Exul inhumanum satiabat imagine sola
Bellorum rabidum, pugnae caedisque furorem.
Nec tamen hanc vis tota odii, nec saeva nocendi
Destituit rabies: regio deserta furentem
Spectavit Lybicos multo maiore veneno
Irritare, genus dirae Phorcinidis, angues:
Aspidas atque via tractos fumante

Tum secura graves implebant horrea messes
Et Bacchus sine lite fuit: Discordia terris
Exul inhumanum satiabat imagine sola
Bellorum rabidum, pugnae caedisque furorem.
Nec tamen hanc vis tota odii, nec saeva nocendi
Destituit rabies: regio deserta furentem
Spectavit Lybicos multo maiore veneno
Irritare, genus dirae Phorcinidis, angues:
Aspidas atque via tractos fumante chelidros,

Pone metum, Iosippe! Viam, quam tanta potestas
Mandat, solstitiis quamvis brumalibus, ibo.
Ibo, licet nono gravidam iam Delia cornu
Respiciat partusque meos effaeta videre
Promittat, nil iussa moror, nec principis aequo
Imperio obnitor; Deus est, qui Caesare mundum
In tabulas cogente, iubet Bethlemia rura
Visere: qualiscumque meum divina gubernet
Cura uterum, non maesta feram: dabit illa parenti

haec meruit digna mercede recepti,
Baucidis et fictas superare Philemonis aras. 41.
Cum propria postquam fuerat luctatus Ioseph
Pauperie, Latiis nec iusta numismata iussis
Suppeterent, tamen ille viae se credere certus
Hoc statuit pigramque bovem rudiusque tributo
Permutare pecus, quamcumque immiserit ultra
Axe Deus perferre lubens cum coniuge sortem.

Hoc statuit pigramque bovem rudiusque tributo
Permutare pecus, quamcumque immiserit ultra
Axe Deus perferre lubens cum coniuge sortem.
At divina uteri mater nonae indice lunae
Certa nec aethereo ventris momenta docente
Aligero monitore carens, prope temporis esse
Illius spatium quo caelica prodeat alvo
Progenies, abitura parat quae lina tegendo
Artandoque inter telarum vincula nato

Esse Deo. Hebraeis promissum fascibus aiunt
Fata, nimis Solymae, populoque haerentia fata.
Intremuit iustum metuens Heroa tyrannus.
Novit enim Solymi possessor iniquus honoris
Quod gemino nec Phoebo aether, neque regna duobus
Regibus aequa satis, vel tunc mage, pectore quando
Adverso vitiis unus, virtutibus alter
Praestat et oppositis regnum moderantur habenis.
Haec et plura animo versantem et

3.
Sed Virgo et voces adyti et diversa ferentis
Excipiens populi sensum taciturna latebat
Atque ipso praegnans Duce, quem Iudaea petebat,
Isacidis ignota parens. Nec prodere sese
Sustinuit sapiens Virgo, sat gnara superbum
Indigenas sperare Ducem quem mater opumque
Regnorumque potens utero regina tulisset.
Intacti vero referentem pondera ventris,

Protinus aptatis everrit pondera ramis.
Purgatoque loci spatio, quod straminis illic
Repperit, ad fessae componit strata maritae.
Illa tamen durum sponsi spectare laborem
Difficilis, non mansit iners, nec deside prompti
Auxilii dextrâ; retrahit neque vilibus aptum
Obsequium curis, tolerans et fortis in omni
Fortunae congressu, animi plenissima Virgo.
Dura velut validis tentata sub ictibus incus

Regum delicias maiestatisque coronas
Fabricat, imperiique et honoris signa: superbi
A molli numquam veniunt incude labores.
Talis erat Virgo, talis Iosippus, honores
Promeriti aeternos, nec non sublimia nacti
Casibus ingratis animi pro laude trophaea. 7.
Ut tepefacta foco mediae nox humida brumae,
Et rude correctum spelaeum

Tum plenius omne
Susceptae sobolis fatum casusque futuros
Edidicit meliusque afflatis vatibus hausit
Divinum lumen; maior quoque mentibus ipsis
Aethereis est venturi data copia veri.
Nec mirum: decuit siquidem superaret ut alta
Reginae addictos matrisque scientia servos.
Notitia crescente faces mentisque calorem
Auxit et aeternis arsura incendia flammis.
Hic proprium vitae cursum fatumque

Nate operum summo genetrix occurro labori
Meque humilis servae fidei pro viribus apto.”
Talia dicebat genetrix, assurgere plures
Cordis in affectus pluresque accendere mentis
Docta faces, quas nec socors, nec languida tentet
Musa sequi: superos ea cura fatigat olores. 13.
Virgineae vero monitus cum voce maritae,
Vagituque sacri infantis

Nate operum summo genetrix occurro labori
Meque humilis servae fidei pro viribus apto.”
Talia dicebat genetrix, assurgere plures
Cordis in affectus pluresque accendere mentis
Docta faces, quas nec socors, nec languida tentet
Musa sequi: superos ea cura fatigat olores. 13.
Virgineae vero monitus cum voce maritae,
Vagituque sacri infantis didicisset

Appulsis humili ripa, quae sidere quovis
Sufficiens subter stratis manabat arenis.
Tunc etiam divina uterum ponente puella,
Non fuit haec ovium fidis inamoena magistris
Ad pecoris pastum regio, nec avara prioris
Floris erat tellus, cuius vicinia Bethlem.
Errabant per prata greges, custodia quorum
Tityrus et Corydon, calamosque inflare Menalcas
Non simplex; aliisque prior pastoribus Aegon.

petendam
Bethlem et divini censent praesepe puelli.
Post alios vero senior sic voce profatus
Est Aegon: “Nobis, socii, quodcumque per umbras
Spectari licuit, non est sine Numine signum.
Nec vacuum est quodcumque monent caelestia noctis
Gaudia promissi partum referentia regis.
Et memini, non mentis inops, mihi saepe locutos
Maiores pecorum doctosque aetate magistros
Adfore mox tempus, caeli quo

ab urbe
Fertur Ephrataea fatis authoribus Heros
Venturus: parete viri, caelestibus acti
Prodigiis notoque solo notisque viarum
Flexibus, illustrem Davide invisite Bethlem,
Segnities nec nostra fidem condemnet, eamus.” 17.
Moti omnes dictis et protinus ire parati
Stant animosi omnes, velut acceptura patentem
Solvi ardet cum

Praeputium patrisque datam cum semine labem
Sanguine diluere et carnis lenire furores.
Conscia sed puri partus nulloque receptam
Traduce progeniem, Virgo sua viscera novit
Non hac lege premi; nec quae famulantia stringunt
Servitia, artari valeat sub legibus author.
At quia forma humili non dedignatus herile
Occultare genus, patrio quod ducit Olympo
Filius, agnovit mater non impare servis

Quae fugit humanos vultus speculique superbas
Ferre acies invisa potest, confinis Olympo
Empyreo est regio: sed quantum ascendit ab ipso
Ultima convexo noctis per sidera Noto,
Sede beatorum tenus est immensa, nec ullo
Conatu dimensa oculi, quae Numinis usque
Semita procurrit solium, Divûmque penates.
Multiplici sole, innumeris micat ignibus omne
Hoc spatium; immanis stellarum haec pompa beatis

tectis;
Consilio hanc omnes animisque volentibus aedem
Devenere, procul regnis, quae florida quondam
Adverso veniens sol respiciebat Olympo.
Lumen ad usque humilem caulam caeleste secutos,
Nec sidus regione viae caelumque fefellit:
Aurea nunc etiam stellantis regia caeli
Evehit et numerum Divorum altaribus augent. 30.
Ingreditur

Credebant non vana loqui. Plerisque sed aequum
Iudicii lumen, recutitae propria gentis
Sustulit improbitas terrenorumque cupido;
Quos nimium caecae damnata in faenora mentis
Fert acies, nec fata sequens reflectit ad aevum. 39.
Ritibus expletis parvaeque in templa ferendae
Praecepto sobolis, pavidus discedit uterque
Urbe statim

Dumque ego te Phariis monitum discedere regnis
Iussero, Niliacis deges securus arenis.
Causa fugae furor est et mors quam regia nato
Cuspis et immitis Solymi parat ira tyranni.
Rumpe moras longumque viae nec linque laborem!
Mutandae sedes; ne te hic aurora morantem
Inveniat, cave! Praecipites sunt regibus irae
Alatique pedes, tutum et placabile numquam
Regnandi ambitio. Non est formidinis expers

Pharias ut abiret in oras,
Aliger, exurgit trepidans monitaque pericli
Coniuge compositis dubio non aethere iussae
Quae poterant apta esse viae, non visus abivit.
Tunc altus sopor urbis erat; quare ille nec unum
Vicinum quem tecta dabant affatus amicum,
Ne qua viae fieret mora, vel deprensa pateret
Causa fugae, tellusque fugae praefixa. Volentem
Terga sequi, ignarum biviis ut falleret hostem,

Regis nomen habes 1029 habes: habet : perdit fortuna paratum
Sanguine, ni pariter servetur sanguine regnum.
Ut regnes, dura efficiet mollisque potestas,
Ut pereas, nec solius te purpura regni
Deseret invitum: solio qui decidit, alte
Praecipitat: gravis haec, extremi funeris expers
Esse ruina nequit. Detracto murice, fatis
Proximus est princeps; augusto vertice frangi

Funeris invidia. Quod si male provida Bethlem
Prolem scire neget, ferro tunc utere princeps:
Ephrataea omnes fac lugeat ora puellos,
Quos inter tunc iste cadet qui quaeritur infans.
Haec animo par ira tuo; nec fata verere,
Sollicitos nam fata iuvant. Dicenda nec ista est
Saevities, sed fama Ducum qui frontis honorem,
Quando opus est, fas semper habent mucrone tueri.”

scire neget, ferro tunc utere princeps:
Ephrataea omnes fac lugeat ora puellos,
Quos inter tunc iste cadet qui quaeritur infans.
Haec animo par ira tuo; nec fata verere,
Sollicitos nam fata iuvant. Dicenda nec ista est
Saevities, sed fama Ducum qui frontis honorem,
Quando opus est, fas semper habent mucrone tueri.” 45.
Advertit propriis dare

Territus in proprium, quem tunc sopor altus habebat,
Discrimen ploraret Abel, orare severos
Blanda fuit, vacuo prolis discedere tecto
Carnifices pretiumque dabat non vile. Sed illi
Nec prece nec pretio moti. Mucrone furentes
Qualibet occultam sobolem scitantur ab umbra. 48.
Compactus tabulis paries fuit ultimus unus
Integer

Territus in proprium, quem tunc sopor altus habebat,
Discrimen ploraret Abel, orare severos
Blanda fuit, vacuo prolis discedere tecto
Carnifices pretiumque dabat non vile. Sed illi
Nec prece nec pretio moti. Mucrone furentes
Qualibet occultam sobolem scitantur ab umbra. 48.
Compactus tabulis paries fuit ultimus unus
Integer et nullo

Quis gemitus posset, quis femineos ululatus
Effari? Non si pleno me fonte rigasset
Docta Hypocrene, si totum Helicona dedisset
Phoebus et ex ipso melior me culmine Pindi
Umbraret laurus, tantae nec caedis acervos
Dicere, nec nuruum luctus lacrymasque valerem.
Haec si Pelignus mutatis addere formis
Tentasset vates, habuit qui cognita necdum
Naso Tomitanus natorum haec funera, duro

ululatus
Effari? Non si pleno me fonte rigasset
Docta Hypocrene, si totum Helicona dedisset
Phoebus et ex ipso melior me culmine Pindi
Umbraret laurus, tantae nec caedis acervos
Dicere, nec nuruum luctus lacrymasque valerem.
Haec si Pelignus mutatis addere formis
Tentasset vates, habuit qui cognita necdum
Naso Tomitanus natorum haec funera, duro
Plurima manasset Niobe Bethlemia saxo.

ferentis
In longum protensa maris prope litora, spectat
Illam Arabum primam Petraei nominis urbem,
Unde Deo adversa veniens ab origine coniux
Rutha dedit claros mater Iesseia reges.
Nec tamen hanc subeunt, soliti vitare superbas
Divitiis fastusque urbes, nisi forsitan escas
Cum peterent; licet his plerumque vel obvia villae
Ruralis fornax, parvi aut domus hospita tecti
Redderet acceptos

Non ingrata fuit, nobis metuentibus iram
Principis, humanum fas desperare vetabit
Hospitium nosque hospitibus quaesita labore
Lucra dabunt non esse graves urbisque protervos.
Nos ultra nec terror agit, neque caelicus Ales
Admonuit fortasse aliter, cui barbara regis
Immodici irarum satis est eludere vota
Aegypti Nilique via. Sat forte iubenti
Paruimus tutoque infans servatus asylo,

Qui tulerat mandata fugae. Cui ille iubentis
Numinis interpres fari sic incipit Ales:
“Non ego te, Iosippe, viae committere dixi,
Ut Pharii tantum regni tutumque Canopi
Aggredereris iter; nec, quod satis esse putabas
Ut secura Arabum tellus Petraeque tenerent
Impavidum cives. Te Memphin et Isidis arva,
Te volui spectare Pharon iussique fluentem
Nilon ut amne bibas! Quare his, ubi lutea

7.
Inde autem Pharium bibituris obvia Nilum
Est via deserti, sitiens et inhospita tellus,
Urbe carens. Cives domuum concordia nectit
Hic nullos, ubi nec steriles qui nectat arenas
Humor adest; Lybicis regio par syrtibus ingens.
Unde suus deesset ne istis quoque Syrtibus Ammon
Iuppiter, Isacidis alius cum cornibus Ammon
Aere stetit fusus populo cultore

heres.
Aegyptum fugiens, dulci manantia lacte
Hyblaeosque hortos longe superantia mellis
Rura petens, quatuor bis lustra recensuit ista
Erroris nimium genus Israëlis arena.
At quia nec liquidos tellus dabat arida fontes,
Nec sterilis natura cibos, quam nullus ibidem
Commendat, pecudum fetus, nulla herba calenti
Germinat in sabulo, ne 170 ne: nec stirps Hebraea

lacte
Hyblaeosque hortos longe superantia mellis
Rura petens, quatuor bis lustra recensuit ista
Erroris nimium genus Israëlis arena.
At quia nec liquidos tellus dabat arida fontes,
Nec sterilis natura cibos, quam nullus ibidem
Commendat, pecudum fetus, nulla herba calenti
Germinat in sabulo, ne 170 ne: nec stirps Hebraea periret,
Hac veniente dati fontes caelumque

arena.
At quia nec liquidos tellus dabat arida fontes,
Nec sterilis natura cibos, quam nullus ibidem
Commendat, pecudum fetus, nulla herba calenti
Germinat in sabulo, ne 170 ne: nec stirps Hebraea periret,
Hac veniente dati fontes caelumque recenti
Pane pluit, quem roris uti medicata coacti
Fragmina, cunctorum (sat erat voluisse) saporum
Illecebras, quaevis populo

Seu veniente etiam voluissent nocte, reperta
Gaudebant dape, cui mortalis nulla valebat
Commendare loco talem sollertia mensam.
Qui nulli visa regione reponeret escas,
Cassus erat penetrare labor; nec ab axe profectae
Nesciri potuere dapes, nec inhospita tanti
Deserti spatia, adveniens ubi nulla reliquit
Signa pecus, quo nulla animae viventis imago
Pressa pede extaret, talem praebere ciborum

Gaudebant dape, cui mortalis nulla valebat
Commendare loco talem sollertia mensam.
Qui nulli visa regione reponeret escas,
Cassus erat penetrare labor; nec ab axe profectae
Nesciri potuere dapes, nec inhospita tanti
Deserti spatia, adveniens ubi nulla reliquit
Signa pecus, quo nulla animae viventis imago
Pressa pede extaret, talem praebere ciborum
Annonam poterant, nisi prospicientis Olympi

Aspice; spectasti qua nos prodire, fidelis
Illuc perge, hospes: reliquis sublimior ille
Bisgeminus, qui se caelo componit acuta
Fronte silex, sero ille suâ te protegat umbrâ.
Ulterius nec perge hospes, sed crastina primos
Cum radios Aurora dabit, securus in imos
Cum puero et genetrice pater te mitte recessus,
Angustae, ut dixi, montis sub rupibus ipsis
Initium visure viae, cui nullus

Isacidas: vos oro, rudem ne spernite mensam!”
Vir contra obnixus stabat iuvenemque futurae
Admonuit famis et vetuit consumere longae
Opportuna viae. Iuvenis cui: “Sume, viator,
Quod tulimus, nec contra fames instare putata
Te cruciet: nos nulla cibi torquebit egestas.”
His dictis escas promunt sabuloque reponunt.
Et subito in vacuam iuvenum tria corpora migrant
Attenuata aethram veluti cum sole

Te cruciet: nos nulla cibi torquebit egestas.”
His dictis escas promunt sabuloque reponunt.
Et subito in vacuam iuvenum tria corpora migrant
Attenuata aethram veluti cum sole subactis
Nubibus umbra fugit. Nec erat quod cernere possent
Virgo et Iosephus, nisi quod sibi cesserat escae
Subsidium: Cererem atque novos de stipite fructus
Et gelidam, quam fons aliquis dedit aurifer undam.

Thariadae spectata, unum sub triplice quando
Flamen adoravit vultu, cum gloria prolis
Promissae effulsit, sterili ridente marita.
Horum unus fuerat, cui colluctatus Iacob
Victor erat; sumpto Azariae nec nomine ductor
Est alius, qui Tobiam Babylone reversum
Et patrem et sobolem Medus quod reddidit aere
Debitor; et genitorem oculis, natumque puella
Coniuge, non suscepta operum mercede beavit.

ductor
Est alius, qui Tobiam Babylone reversum
Et patrem et sobolem Medus quod reddidit aere
Debitor; et genitorem oculis, natumque puella
Coniuge, non suscepta operum mercede beavit.
Nec Iudae adversas acies vocesque superbas
Infidi Assyrii, nocturnis caedibus ultus
Alter erat, sed certa trium fuit una virorum
Dextera. Et horum uno sterilis monitore sacerdos
Zacharias prolem vetula de

colendo
Pluribus Hermeti voluit committere Numen
Adventum effari sobolis: mortalibus olim
Ipse etenim quae fatus erat mysteria, sacrae
Non vacuum lucis poterant ostendere pectus.
Nec Patrem Verbumque Patris, commune duorum
Nec tacuit Flamen; nostra non ille videndum
Membrorum compage Deum, non ille reorum
Ignes poenalisque locum ignoravit Averni.
Non Divorum altas lauros sedesque

Numen
Adventum effari sobolis: mortalibus olim
Ipse etenim quae fatus erat mysteria, sacrae
Non vacuum lucis poterant ostendere pectus.
Nec Patrem Verbumque Patris, commune duorum
Nec tacuit Flamen; nostra non ille videndum
Membrorum compage Deum, non ille reorum
Ignes poenalisque locum ignoravit Averni.
Non Divorum altas lauros sedesque beatas,
Non fidei praecepta novae perituraque

Ille aequi rectique tenax caeloque recepti
Dogmatis interpres, quamquam ille probavit Enocho
Instructore fidem didicit quodque ille nepotum
Adami monitis populis non degener author
Suadebat, nec thure pio fraudare Tonantem,
Nec placiti metas divini exire docebat.
Ipse eadem, ne venturos ignota laterent
Divini cultus verique arcana nepotes,
Cum tabulis necdum pretiumque aevumque daturam,

Dogmatis interpres, quamquam ille probavit Enocho
Instructore fidem didicit quodque ille nepotum
Adami monitis populis non degener author
Suadebat, nec thure pio fraudare Tonantem,
Nec placiti metas divini exire docebat.
Ipse eadem, ne venturos ignota laterent
Divini cultus verique arcana nepotes,
Cum tabulis necdum pretiumque aevumque daturam,
Artis erat rudibus vocem signare

ego sum numen, sed servus Numinis Hermes:
Discite nunc falso quamvis a numine verum:
Quae proavis olim, nunc fata nepotibus edo.
Est Numen, verum Numen, cui corporis expers
Est Soboles cum Patre eadem, nec praeter eosdem
Est aliquis Deus, amborum nisi pectore ab uno
Qui procedit Amor. Nostrum Trias iste gubernat
Produxit quod sola, genus, terrasque fretumque
Sideraque caelique faces moderatur et omnes

Nili est maior, quod origine surgens
Hunc repleat propiore latex lapsique sub aestu
Solstitii, ignaro pluviarum imbrisque Canopo
Aethere labentum vice surgere cogat aquarum.
Inde venire potest toties quaesita, nec unquam
Explorata satis crescentis copia Nili.
Fons idem vero, postquam crocodilifer haustu
Hoc prius intumuit gurges, mox ordine verso
Cum satis et campi et segetes et prata biberunt,

ante
Quaesiit externo sollers sermone maritus.
Hunc labor indigenis lignique perita secandi
Commendare manus rectaeque modestia frontis
Evaluit, modicae pretium ne deforet arti:
Ne sibi nec puero, aut matri vitale deesset
Subsidium, cui nulla magis fortuna placebat,
Quâm posset proprio si forte labore vibratâ
Et pueri et matris superare incommoda serrâ.

sed oris
Si facies neget esse Deum, meminisse, Canope,
Te cupio: si tecta feris peregrina colebas
Numina, quid prohibet, Numen sub carne latere
Humana? Totum fuit id si fabula mendax,
Nec fera, nec numen, nulla hic mendacia: verus
Hic puer et Deus est, quem tu lare protegis, exul. 32.
Lustrasset quamvis totam peregrina Canopum

Si facies neget esse Deum, meminisse, Canope,
Te cupio: si tecta feris peregrina colebas
Numina, quid prohibet, Numen sub carne latere
Humana? Totum fuit id si fabula mendax,
Nec fera, nec numen, nulla hic mendacia: verus
Hic puer et Deus est, quem tu lare protegis, exul. 32.
Lustrasset quamvis totam peregrina Canopum
Cum puero

nimbo.
Omnipotens visa, quam lympha implere parabat,
Non magna scrobe, Pellaea tellure latentis
Venam aperit fontis gelidoque humore capaces
Isidis ad potum repleri mandat arenas.
Nec mora, secretus lympharum immania claustra
Permeat hydrophylax, liquidas qui fontibus undas
Distribuit; cui mox melioris originis una
Iussa salire altùm non viso lympha meatu,
Sicca Paraetoniae tetigit

Est magis expertus Nemesim, perpessus edaces
In sexu, coesi sexus pro crimine vermes.
Verme perit modico, numerum cui copia fecit
Immodicum; parvos quod iniquas ille secures
Torserit in pueros, nec vermis copia vindex
Debuit esse minor, fuerit quam barbara prolis
Innocuae caedes, nulli numerabile lethum. 37.
Hostibus extinctis odium

mystis
Vana superstitio, damnatis ritibus aras
Incursare docet donisque implere deorum
Atria et effictis in Numina fidere signis.
Tunc nulla Isiacae friget sine thure iuvencae
Ara, nec amisso deerat suus ignis Osiri.
Isi, decus Nili, tua solum altaria maesto
Niliades clamore colunt et iusta perempto
Unà tecum omnes ululant lamenta marito:
Surdus inauditis cumulatur honoribus Apis,

39.
Haec erat autumni facies, Iessea moneri
Cum soboles audit Nilo externaque relictâ
Emigrare Pharo Galilaeaque tutus in arua
Ire iubebatur pueri securus Ioseph.
Nec mora, laetus abit brumaque instante molestum
Non accusat iter, sed quas Iordane recedens
Deserti pressit, rediens vitavit arenas.
Doctus erat siquidem postquam Solymaea reliquit
Regna, procelloso deserti

Emensus campos, quantum gravioribus acta
Surgat arena Notis et siccis occupet auras
Planities sabulosa undis imitantibus ipsum
Fluctuat Aegaeum, et densis ferit astra procellis.
Ille quidem nec flabra graves spirantia ventos,
Nec tulit undantes commoti pulveris aestus;
Nam Zephyro sabuli campos aequante petebat
Aegyptum Iesseus honor, dum nulla furentes
Sustinet aura Notos; tamen insurgentibus

Surgat arena Notis et siccis occupet auras
Planities sabulosa undis imitantibus ipsum
Fluctuat Aegaeum, et densis ferit astra procellis.
Ille quidem nec flabra graves spirantia ventos,
Nec tulit undantes commoti pulveris aestus;
Nam Zephyro sabuli campos aequante petebat
Aegyptum Iesseus honor, dum nulla furentes
Sustinet aura Notos; tamen insurgentibus ipsis
Interdum Zephyris poterat

Isacidas, brumale auras instante rigentes
Obiciunt. Sed nulla fuit quae Numinis esset
Imperio suadela prior. Data gratia postquam
Est verbis animisque, piis affectibus addunt
Niliacae quoque dona nurus, nec simplice peram
Farre replent, Nilo sed despumante paratas
Sollemnes iungunt medicatis panibus escas.
Festivasque dabant, quas tunc Memphitis edebat
Terra dapes; moderante pium sed Virgine plebis

Erythrae
Baccarumque Indi pretiosa superbia ponti;
Ex quo felices venientem in membra Tonantem
Parvaque senserunt animantem viscera muri.
Numen ibi humano postquam se corpore texit,
Nec caelum plus lucus habet, nitidissimus aulae
Candor ubi Empyreae voluit spectabile divis
Caelitibus lumen pariter splendescere terris
Terreno e caelo, quo sponsus uterque petitis
Plenius affulsit spectato

Caelitibus lumen pariter splendescere terris
Terreno e caelo, quo sponsus uterque petitis
Plenius affulsit spectato Numine flammis.
O felix Domus! Aeterni cui contigit imbre
Nectaris impleri, nec tantum haurire minutis
Hanc pluviam guttis, ipso sed fonte rigari.
Prodigiosa Domus! Quae connubiale duorum
Virgineo in thalamo foedus sancivit amantum,
Quorum alter Deus est, luteae sed stirpis et

vibrante securim,
Vilia caesarum trabium segmenta legebat
Aptabatque loco, de quo poscente camino
Ad parca exceptus rutilaret edulia stipes
Hibernisque daret tenuem pro noctibus ignem.
Nec tamen haec Solymis interpellante vetusta
Religione, sacris accedere templa diebus
Abstinuit divina Domus, legalibus acta
Imperiis; solitusque puer matrisque virique,
Dulcis utrique, tener, latus observare

7.
Patria Iosephus nactae domicilia sponsae
Urbe redux memorat quae se populumque propinquo
Mystis vestibulo paschalia vota ferentem
Implevit vox fausta palam, nec Numinis oris
Ancipites numeri. Tum quid tota urbe referret,
Iudicium attentae repetit populare maritae.
Illa quid hic dicat vix invenit: haeret in uno
Sed sobolis vultu modicaque in carne latentis

maritae.
Illa quid hic dicat vix invenit: haeret in uno
Sed sobolis vultu modicaque in carne latentis
Maiestate Dei, quam tot portenta Tonantis
Adverso fidei Iudae dant noscere prolem.
Nec se Iosippo celat, sic ore locuta:
“Nosse, marite, potes Pharia tellure relicta
Quae vox natalem nos visere iussit Idumen.
Eiusdem vox ista Dei est Aegyptia noctis
Somnia confirmans, ubi te Iosippe

Retia piscator, sociisque extracta lacertis
Innumeros notare dabunt per litora pisces.
Desertae cernent valles et inhospita Iudae
Culmina, ieiunas dape deficiente, sequentum
Milia quinque virum (numerum nec fecerit infans
Nec mulier) saturare animas: ubi quinque per omnem
Partiti populum panes pleneque soluta
Esurie, collecta gulam superantia stabunt
Undecimo plusquam Cereris fragmenta canistro.

lacertis
Innumeros notare dabunt per litora pisces.
Desertae cernent valles et inhospita Iudae
Culmina, ieiunas dape deficiente, sequentum
Milia quinque virum (numerum nec fecerit infans
Nec mulier) saturare animas: ubi quinque per omnem
Partiti populum panes pleneque soluta
Esurie, collecta gulam superantia stabunt
Undecimo plusquam Cereris fragmenta canistro.
Tartareos hostes, homini

hydria musto.
Plura dabit facietque palam testantia Numen
Signa, sed adversum portentis omnibus orbem
Inveniet divina fides votisque cupitum,
Praesentem opprobriis lacerabit Iuda tribulem.
Nec furor hic sistet: post tot ludibria ponet
Supplicio maiore animam: suffixa probroso
Placatum sceleri Numen dabit hostia ligno.
Hoc fugiet moriente dies: caligine Titan
Abscondet rutilas tunc plena et Delia

Insigni radio iuvenem, nova flamma coruscet
Maiores solito tectis felicibus ignes,
Degit ubi nostri lampas divina sereni.
Servo memor vestrum, quale exhibuistis Eois
Regibus obsequium; nec erat descendere caelo
Difficile aut durum terraeque propinqua secare
Climata, Memnonidas donec famulare sequentes
Lumen, Ephrataeum deduxissetis in antrum,
Natus ubi noster, qui nos modo separat,

vacaret
Cura minus, toto sibi dulce requirere pignus
Proposuit vitae spatio, non simplice donec
Victa dolore cadat; moriensque beatior isto
Funere, divinae sobolis consumet amorem.
Nec iam vana suis Aegyptia sacra triumphent
Commentis, ubi quaesitum non cessat Osirim
Flere Isis; veram siquidem Iudaea dedisset
Historiam amissum Mariae quaerentis Iesum;
Inquiri tanto si suave fuisset

Cum maesta aspicies? Quid ubi nudata cruento,
Te coram, ô genetrix, pendebit victima ligno?
Disce minora pati, te, dum graviora videbis,
Extinguat ne tortor amor! Sed flectere matris
Quis potis est, qualem nec mors avellet amorem? 11.
Nox erat et verno ridebant astra sereno;
Intuita haec genetrix “Heu, quam fulgentius astrum
Orba gemo!” dixit. Mox

monebat
Cum strepitu motis volucer Phoebeius alis,
Cum sopor oppressus noctis concepta marito
Somnia narrabat subitoque adversa referre
Prolis habendae ergo Solymam vestigia dictat.
Nec mora, nocturnus qua visus imagine Morpheus,
Admonita est uxor, cui iam Solymaea propinquo
Sole remetiri 373 remetiri: remitiri quaerendae compita proli
Mens immota dabat; nocturna

proli
Mens immota dabat; nocturna sed ista valebant
Somnia suscepto fructum spondere labori,
Certior inventi fieret quod copia nati.
Nocturnas necdum lux plena removerat umbras,
Summa nec adverso feriebat culmina Titan
Lumine, sed circum montana cacumina quidam
Luteus aequabat rorata crepuscula fulgor,
Cum Solymaea rudi relegat quo compita coniux
Prodit uterque casa: paribus vestigia

meo et patris tanto quaesite dolori!”
Cui soboles divina infit: “Quae causa laboris
Est vestri? Quis quaerendi vos possidet ardor?
Forsitan ignaros pietas vos esse volebat
Me placito numquam obniti, nec deesse paterno?”
Tunc faber agnovit, vere ac sublime locutum
Cum Solymae haesisset, iuvenem, dum “Colligat unum
Vespere nos tectum” admonuit; se patria dixit
Iussa secuturum semper: divina

Sub tota Cereris forma, sed qualibet aequè
Parte tenebatur totus – mirabile! – natus.
Attonitae similis tacito sic pectore fatur:
“Hactenus intacti, qualis mihi contigit uni
Mirabar fortunam uteri, nec hypostasin ultra
Plus posse aeternam iuncta sibi carne, putabam.
Nunc ultra processit amor, mortalibus unus
Qui datus est cunctis natusque est omnibus, idem
Servator voluit cunctis quoque pectore nasci,

Colligit atque alio plantandos orbe reservat,
Sic fatus: “Grati flores et lilia summo
Digna virere polo, vestro ne sitis amara
Progenies spectata Patri, vos gentibus olim
Longinquis, nec non post tempora multa, suarum
Poenarum factura fidem, dabo crescere terris,
Queis Iudae vox nulla sonat: servabit in illis
Vos melior fortuna locis, quos forte parentis
Vestri odio, Solymae saevus

semper iustis sua vota Tonantis
Arbitriis librare tenax nutuque moveri.
“Et quamvis sobolem” aiebat, “quae vincula stringunt
Quaeque dolenda nimis popularibus imminet arbor
Vocibus et matrem cruciet, nec funera prolis
Laeta feram, tamen aequa tuum, supreme monarcha,
Velle sequor placitique tui me legibus apto.
Filius hic tuus est, plusquam meus, ille paterni
Totus honor splendorque uteri. Si talibus

fluctus
Virgo quidem potuit, ne quas fatalis amaror
Pectoris indignas divina Heroide voces
Mitteret, aut moris laudata lege decori
Solveret. At summos cordis lenire dolores
Non potuit, nec posse Deus permisit, ut uni
Martyris aureolae, quae solum deerat, acerbis
Virginea aerumnis aptaret tempora zonae. 30.
Auditis nati poenis,

Dictu impos matris fibras torquebat amaror.
Illa crucis merito siquidem 1011 siquidem: siquidam magis omnibus una
Emicuit tantasque sacri sortita cruoris
Divitias, ut nec superos, nec labe solutos
Terrigenas Ioseph dederit tot fructibus arbor
Impleri, quantum nulli numeranda, nec ipsis
Caelitibus matri divinae copia plantae
Advenit. Poteritne parens tam grata cadentem

Dictu impos matris fibras torquebat amaror.
Illa crucis merito siquidem 1011 siquidem: siquidam magis omnibus una
Emicuit tantasque sacri sortita cruoris
Divitias, ut nec superos, nec labe solutos
Terrigenas Ioseph dederit tot fructibus arbor
Impleri, quantum nulli numeranda, nec ipsis
Caelitibus matri divinae copia plantae
Advenit. Poteritne parens tam grata cadentem

siquidam magis omnibus una
Emicuit tantasque sacri sortita cruoris
Divitias, ut nec superos, nec labe solutos
Terrigenas Ioseph dederit tot fructibus arbor
Impleri, quantum nulli numeranda, nec ipsis
Caelitibus matri divinae copia plantae
Advenit. Poteritne parens tam grata cadentem
Tantarum Charitum iustè non flere datorem?
Tantus vero fuit, quo prole calebat, amoris

Pauperie torquente dolet. Licet ipsa dolorum
Patria sit tellus qua vivimus, omnibus illa
Est tamen aerumnis impar producere matris
Tristius exemplum, non insuperabile luctu
Virgineo: nec te excipio Sipyleia mendax
Facta parens Niobe natorum funere marmor.
Vera tamen fuerit Niobe, sed marmore verti
Non amor hanc sobolis, sed mentis caeca subegit
Ambitio insanusque tumor, Latoia postquam

utrumque
Placabat pendens offensum victima patrem
Filius, illa suo stabat comes hostia nato.
Fixa trabi 1076 trabi: trahi moritur soboles; consumitur imis
Illa nec immoritur poenis, restaret ut unum
Titane occaso, Phoebes mortalibus astrum.
Quantumvis fidei Titan occumberet author,
Lux fuit haec fidei, duri caligine lethi
Quae lacrymarum ipso in pelago tranquilla

Hinc sibi promeritis Neptunia flectit habenis
Regna potens Virgo pelagoque immite furenti
Imperat, audacem frenis torquentibus aestum. 35.
Nec sola haec maestae, nati sub morte potestas
Accessit matri: est alius qui hoc funere crevit
Matris honor; tacita moriens quem voce parenti
Exposuit soboles, patris memorabile donum.
“Tu siquidem”,

fuisti;
Te penes humanae arbitrium finale salutis
Esse pater voluit, fati mortisque potentem
Te Dominam elegit. Tua cui materna, supremum
Luctanti dederis suffragia, deseret illum
Nec genitor nec ego, sed labe solutus, Abrami
In gremium, grates tibi ferre paratus, abibit.”
Laeta tulit donum genetrix, cui pectoris ingens
Terrigenas servare aestus pietasque calebat.
Utque fuit maerens

Te penes humanae arbitrium finale salutis
Esse pater voluit, fati mortisque potentem
Te Dominam elegit. Tua cui materna, supremum
Luctanti dederis suffragia, deseret illum
Nec genitor nec ego, sed labe solutus, Abrami
In gremium, grates tibi ferre paratus, abibit.”
Laeta tulit donum genetrix, cui pectoris ingens
Terrigenas servare aestus pietasque calebat.
Utque fuit maerens altique in

Prima potestatis!” Cui mox “Servabitur ille!”
Filius arcana respondit voce. Loquentem
Ut Virgo recepit, veluti maerore subacto,
Tristia Virgineae correxit nubila frontis.
Nec mora mutatur Dismas patrataque plangit 1124 plangit: plangis
Crimina, concutitur scelerum maerore doletque
Et veniam petit et fixum trabe Numen adorat
Seque animi

Saevius hoc reliquis vulnus fuit arbore fixus
Emittens animam natus: tunc omnibus illi
In membris rigor et pavor extremumque minatus
Deliquium pallor fugiensque ad viscera sanguis.
Illa tamen stabat, nec erat constantia saevo
Ense minor leviorque animi fiducia, vitam
Iusta resumpturae tumuli post ultima prolis.
Nec supremi huius luctus crudele parenti
Defuit augmentum, divinum scindere pectus

minatus
Deliquium pallor fugiensque ad viscera sanguis.
Illa tamen stabat, nec erat constantia saevo
Ense minor leviorque animi fiducia, vitam
Iusta resumpturae tumuli post ultima prolis.
Nec supremi huius luctus crudele parenti
Defuit augmentum, divinum scindere pectus
Ausa ubi completis Longini lancea fatis.
Et licet extincto iam cuspidis illius ictus
Non foret ad sensum nato, vim pertulit

urbe senator
Iosippus (gratum genetrici et amabile nomen)
Auditam Christi monitis sperare salutem
Instructus, soboli quem procurare supremum
Funeris officium, pietas materna poposcit.
Nec mora, festinans (aderat audacia facto,
Non timuisse palam Christum hac virtute fateri)
Ingressus Solymam, impavidus petit ora Latini
Praesidis atque animi ferventior orat humandi
Corporis arbitrium. Concedit

Myrrham aloë mixtam telamque ad funeris usum,
Sindonis immodicum stamen velumque ferebat.
Grata parens vidit servantes membra liquores
Linaque sidonis, quae mox e stipite natum
Deponi poscit nec religiosa virorum
Adstantum segnis pietas: pars forcipe clavos
Demere cumque opus est ferrum auxiliare referre,
Pars dare consilium positisque incumbere scalis,
Suppositura manus oneri pars bracchia

Quae mortem cum lacte dedi peperique, sepulchrum
Ut premeres: genetrix o tanti prodiga nati!
At scio certa tua est eadem cum Patre voluntas
Atque ea iusta quidem generique piissima nostro;
Nec tamen iniustus meus est dolor: omnis in isto
Terrarum et caeli luctu natura laborat,
Non flebo mater, dum sic meus occidis author
Et natus, pupilla tuae luxque una parentis?”
Hic tacuit, tum caelo oculis

luctator Iacob,
Hoc luctae tibi munus erit; Iosippe, pudori
Ista tuo veniet merces: haec prima laboris
Servataeque ergo stirpi te gloria poscit.
Par erit Isaco, veniet par splendor Abeli.
Nec te docte meos, David, resonare triumphos,
Te nec Amoside vates, praeconia fati
Cui data clara mei; nec te, cui triplice Phoebo
Naufraga squamigerum puppis dedit esse sepulchrum,
Vera figura meae mortis,

pudori
Ista tuo veniet merces: haec prima laboris
Servataeque ergo stirpi te gloria poscit.
Par erit Isaco, veniet par splendor Abeli.
Nec te docte meos, David, resonare triumphos,
Te nec Amoside vates, praeconia fati
Cui data clara mei; nec te, cui triplice Phoebo
Naufraga squamigerum puppis dedit esse sepulchrum,
Vera figura meae mortis, mercede beati
Corporis excludam. Par est tolerantia

Servataeque ergo stirpi te gloria poscit.
Par erit Isaco, veniet par splendor Abeli.
Nec te docte meos, David, resonare triumphos,
Te nec Amoside vates, praeconia fati
Cui data clara mei; nec te, cui triplice Phoebo
Naufraga squamigerum puppis dedit esse sepulchrum,
Vera figura meae mortis, mercede beati
Corporis excludam. Par est tolerantia Iobi
Huic merito; Simeon mystes Solymaeus habebit

Corporis excludam. Par est tolerantia Iobi
Huic merito; Simeon mystes Solymaeus habebit
Munus idem; Tobiam isto dignabor honore.
Te quoque, Ioachime, decet par gloria, matris
Fortunatae meae genitor; nec te, Anna, tulissem
Corpore discretam, talis nisi laurea primam
Respiceret natam, sexus cui debita vestri
Palma prior carnique prior coniuncta beari
Aequa petit nulli par excellentia mentis.

Corporis in molem. Exanimes queis fusa per artus
Vita, subit resides massas animatque vetustum
Possibilemque mori carnis transgressa vigorem.
At reliquae vero mentes, quibus arida necdum
Ossa levare fuit, nec fas assurgere membris;
Felices aliàs animae, quibus inde molestum
Et nil triste venit, quarum est suprema voluptas
Libertasque ratum statuit quod Numen habere,
Exultant pariter, sociis in carne

“Venisti tandem tuaque expectata parenti
Exolvit promissa fides: datur ora tueri
Nate tua, Stygis impavidos et cernere vultus.
Sic equidem ducebam animo rebarque futurum,
Tempora dinumerans, nec te mea cura fefellit.
Tertia iam properat terras lustrare diei
Nate tuo nimium felix a funere lampas,
Te modo cum Stygiis reducem venisse cavernis,
Eversorem Erebi, simul et spolia ampla ferentem,

est;
Artis enim summus valor est magnumque coloris
Est pretium, sed tela rudis, quam pinxit amoris
Ingeniosa manus, summumque hoc stamine lucet
Artis opus: pretium supremo aequare colorem
Nec valet excessu, nam sanguis Numinis ille est.
Arti igitur linum cedat pretioque cruoris.
Ergo mea haec tela est, aequo istud iudice stamen
Possideo, quod lege fero: venit ista parenti
Portio, divini spolium

formator et author,
Tu columen, tu praeses eris, tu regula morum,
Ipse tuis adero semper dulcissima curis
Mater et arcana cordis me parte locabo,
Aeternam cuius sedem iam pectore fixi.
Nec te solus ego auxilio praesente fovebo;
Adveniet quod mecum unà, Spirabile Flamen
Demittet Genitor, quod te maiore rigabit
Donorum affluxu. Expecta cum fratribus istum
Flaminis adventum; nec erit mora longa,

Nec te solus ego auxilio praesente fovebo;
Adveniet quod mecum unà, Spirabile Flamen
Demittet Genitor, quod te maiore rigabit
Donorum affluxu. Expecta cum fratribus istum
Flaminis adventum; nec erit mora longa, ruentem
Turbinis in morem divinum pectora flatum
Excipient rutilisque ardebunt vertice linguis.
Interea vero tantorum ob acerba dolorum,
Te superare tui petiit quae terrea nati

fandi suprema potestas
Spiritus, afflato memorique in mente reposto
Cunctorum proprio populorum idiomate complet. 21.
At genetrix licet alma prius nec muneris huius
Esset inops, neque erat peregrini idiomatis expers,
Quam Coptus Phario audivit sermone loquentem,
Praesepis venerator Arabs, quam sensit et Indus
Voce sibi nota pandentem arcana iacentis

Incertos tenuit patres variisque subegit
Obniti primum arbitriis nova gentibus aucta
Religio, poteratne rata pro lege vetustam
Praeputii servare fidem? Senioribus anceps
Consilium, nec qua Mosen ratione refigant
Inveniunt. Pleno patrum librare senatu,
Rem statuit princeps Cephas, cui matris ab ore
Sed prius edocto placuit contraria Mosi
Ingratos prohibens legis sententia cultros.

Audiat hoc clamore Deum noscatque potentem
Cunctorum authorem scelerisque piamina discat;
“Ite viri,” dixit, “populoque inferte salutem
Qui procul est caeloque graves praedicite messes!”
Nec mora, conveniunt patres et sorte feroces
Partiti populos, sua quisque beante calescit
Regna replere fide convellere saxea Ditis
Obsequia ignotoque orbem componere vero.
Tunc MARIA suadente, parem quo

sentire decebat
Membra, mali istius radice carentia, culpâ.
Divinos meruit verti qui sanguis in artus,
Quae ratio livore petet purumque cruoris
Virginei subiget quae lex tabescere florem?
Nec sua tergeminas lassabant licia divas
Nullaque Virgineis inerant fastidia filis.
Quin etiam, fatis quod se didicisse ferebant,
Nullius hanc morbi ruituram funere, semper
Hoc versare datum credunt sub

“Ite, leves genii, flammisque exolvite mentes,
Lustralis quas poena tenet: satis igne piata
Haec quoque materno lux accessura triumpho
Laeta adsit caramque sequens petat astra patronam.”
Nec mora; flammivomo genii captiva profundo
Agmina deducunt vacuantque gementibus antrum
Terrigenis, rutili actutum qui luce beata,
Aeternas grates, facti pro laude rependunt.

Quem genitor tibi, supremum testatus amorem,
Sessurae caelo aptavit, fulgentior ipso
Sole thronus, quo te genetrix modo postulat almus
Ipse sedere Pater superosque capessere fasces.
Nec melior pars una tui discreta caducis
Artubus astra petet; surget pars altera, menti
Aeterna compage comes; nec differo nexum:
Protinus acceptis venies ad sidera membris.”
Tum subito Styge deserta, sublime

Sole thronus, quo te genetrix modo postulat almus
Ipse sedere Pater superosque capessere fasces.
Nec melior pars una tui discreta caducis
Artubus astra petet; surget pars altera, menti
Aeterna compage comes; nec differo nexum:
Protinus acceptis venies ad sidera membris.”
Tum subito Styge deserta, sublime volantes,
Divina cum prole parens caelique ministri
Aligeri,

matris
Membra vident, sine tabe, animam expectantia membra.
His subito Natus mortem depellit et artus
A fato resides vitali lumine complet
Atque prior matrem caeli ad sublimia tollit.
Nec mora, perpetuas regni acceptura coronas,
Tota simul, revocato animae cum corpore nexu,
Lustrali pariter flammarum ardore solutis
Spiritibus comitata piis, resonante per omnes
Aetheris augusto genetricis

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report