Your search found 127 occurrences

Click here for a KWIC Report

Occurrences 65-85:

non inutile est tenuisse sententiam. Contraria quae videntur esse in sacra Scriptura, contraria non esse, debet ostendere, qui fideliter et integre sacrorum voluminum colligit sensum. Origenes in epist. ad Rom. lib 3. cap. 3.

EXPLICATIO. Accidere illis solet, qui ob diversos sectarum sensus, unum fidei dogma disrumpunt, et illa tantum de Scripturis divinis testimonia explorant, quibus proprium dogma constituant. Earum vero, quae e diverso veniunt, Scripturae divinae sententiarum absolutiones nec extremo, quod aiunt, digito

post seculi finem futurum est: verum etiam exclamaret, Vae mundo a scandalis, nisi ut nobis non blandiremur venire nos posse ad sedes felicitatis aeternae, si temporalibus malis exercitati, non defecerimus. Mala nobis praenunciat Christus, ut venientibus illis, sciamus non ignaro ipso ea nobis accidere, eoque illum nobis illic opitulaturum: et denique credamus, eodem modo etiam liberationes bonaque secutura esse. Sanctarum scripturarum regula est, duas generationes bonorum et malorum nosse: hoc est, singulorum singulas. Hieronymus in Matth. cap. 23.

Ethnicos quidem nominatur. Audiri et nominari ibi rem quampiam, pro existere ponitur. Verum de hoc, coniunctis Hebraismis alibi. AMPHIBOLOGIA. Amphibologia non recensenda quidem proprie est inter Tropos, saepe enim etiam in propriis dictis accidere solet. Monere tamen de ea aliquid hic initio Troporum haud ab re fuerit, tametsi et postea de eadem dicetur. Amphibologia in sacris Scripturis, quemadmodum et in aliis scientiis, multis fit modis. Primum, propter incertitudinem aut casuum, aut numerorum, aut temporum, aut

Domini confringentis Cedros. Ad hanc figuram et Epanalepsin referri possit illud Paulinum, Ro. 15, Placuit enim Macedoniae et Achaiae conferre aliquid in pauperes, qui sunt Ierosolymis. Placuit. n. et debitores eorum sunt. Non ita multum ab hisce differt EPANALEPSIS, quam Donatus ait accidere, cum eadem vox et initio et in fine versus ponitur, et ceu resumitur initium. Psal. 83, Deus quis est similis tibi? ne taceas, neque conquiescas Deus. Phil. 4, Gaudete in Domino semper, iterum dico gaudete. Epanalepsin etiam vocant, cum ob interposita aliqua, aut verborum

etc. PARADOXUM, absurdum, vocatur proprie sententia aut dogma, a communi hominum opinione alienum: ut sunt dogmata Stoicorum, quae Cicero propriis declamatiunculis tuetur. Vocant tamen Paradoxon etiam figuram, cum aliquis fingit sibi aliquid prorsus praeter opinionem accidere. Aliquando et id dicunt Paradoxon, cum loquens aut scribens aliquid prorsus inexpectatum auditori proponit. Prioris exemplum sit, quod Isa. 5 dicit Deus, sibi plane praeter opinionem accidisse impietatem Iudaeorum. Se enim ab eis expectasse uvas bonas, et eos produxisse acerbas: se

id est, praestare tantum, sumat agnum unum pro hostia delicti. Nec multum ab hac significatione differt, cum sufficere significat, ut Num. 11, Num oves et boves mactabuntur eis, ut inveniatur eis? aut omnes pisces maris congregabuntur, ut inveniatur eis, id est, sufficiat. Item cum accidere significat. Ios. 2, Narraverunt omnia, quae invenerunt eos, id est, quae acciderunt eis. Hac quoque figura nomina culpae crebro pro poena, et nomina meriti aut virtutis pro praemio ponuntur. Iud. 9, Violentia 70 filiorum Gedeon veniet super Abimelech, id est, poena

id est, erit magna calamitas, periculum ac timor. Esa. 3, Apprehendet vir fratrem suum de domo patris sui, et dicet: Vestis est tibi, sis nobis princeps. Esa. 4, Apprehendent septem mulieres unum virum: id est, ob clades bellorum erit ingens paucitas virorum, et multitudo viduarum, ut bene accidere possit, ut plures rixentur de uno sponso. Decem mulieres coquent in uno clibano: id est, talia erunt tempora, ut haec bene accidere possint. Esa. 49, Dicent, cede, ut habitare possim, locutus est mihi angustus. Talis est locutio, Concident gladios in vomeres, et lanceas in falces: id

tibi, sis nobis princeps. Esa. 4, Apprehendent septem mulieres unum virum: id est, ob clades bellorum erit ingens paucitas virorum, et multitudo viduarum, ut bene accidere possit, ut plures rixentur de uno sponso. Decem mulieres coquent in uno clibano: id est, talia erunt tempora, ut haec bene accidere possint. Esa. 49, Dicent, cede, ut habitare possim, locutus est mihi angustus. Talis est locutio, Concident gladios in vomeres, et lanceas in falces: id est, imperium Christi non regetur armis, nec indigebit his instrumentis bellicis: sed Christus parabit suis veram pacem cordis: per

Exod. 2, Canis non mutivit aut latravit. Sic, Pascetur agnus cum lupo, et vitulus cum catulo leonis, et parvus puer ludet cum serpente. Ex his exemplis apparet, Hebraeos saepe quaedam ponere pro aliis adiunctis, nec esse ad impletionem prophetiae veritatisve sermonis necesse illa accidere, aut esse ea ipsa quae ad verbum dicuntur: sed solum ea, quae per illa indicantur, et quodammodo monstrantur. Prophetae huiusmodi locutionibus resertissimi sunt: quas cum interdum Iudaei et alii non intelligant, multum decipiuntur. Sic dicuntur septem mulieres apprehensurae virum unum,

re in verbo Interrogo, disserui. In disputationibus plerunque sunt veluti insidiosi quidam laquei. Sic Iudaei suis interrogatiunculis captabant aliquod periculosum verbum aut dictum ex ore Iesu, quod plausibiliter postea exagitare, et ipsum in odium inducere possent. Ac facile sane hominibus hoc accidere potest, qui non prius praevident fraudulentum consilium adversariorum, ante quam irretiti teneantur. Sed de Christo saepe scriptum est, quod cogitationes insidiantium adversariorum animadverterit. Non causa ut causa. Dicit Aristoteles imperitos

Psal. 89, Caelos stabilies, veritas tua in illis. Percussi foedus cum electo meo: pro, dixisti enim, Percussi foedus. Aliquando etiam plures voces simul deficiunt. Ruth 1, Ne filiae meae, scilicet sitis mihi molestae. Sic Gen. 25, Si sic, quid ego? id est, Si sic accidere debebat, quid ego commodi hinc accipiam, aut quid ego stulta petii a Deo prolem? Talia sunt innumera exempla passim in Scriptura. Nec verba tantum aliquot desunt, sed interdum etiam integrae sententiae, alias una, alias plures. Gen. 3. Et nunc ne forte mittat manum suam, et

SENSUUM AC RERUM IN SACRIS LITERIS. Primum igitur inquiramus causas, cur sacrae Literae sint adeo refertae sententiis ac rebus: seu unde tandem illa tanta copia oriatur, ac veluti in unum cumulum aut congeriem confluat, cum tamen id in aliis scriptoribus ac materiis non perinde accidere soleat. Primum aliae materiae minus habent rerum aut circumstantiarum, quam aliae. Mathematicae res, cum sint in ἀϕαιρέσει, ut vocant, omnibusque circumstantiis careant, facile simplicissimo sermone exponi possunt: ut, Totum est

cui additur interdum sua explicatio, vel per divisionem, circumscriptionem, aut similem formam, qualis est illa Rom. 3, ubi prolixe explicatur iustitia Dei, quae gratis offeratur. Sequitur eam ratio, cui mox deberet naturae ordine etiam secunda ac tertia probatio adiungi: sed accidere potest, ut illa prima ratio vel explicanda sit, vel confirmanda, vel illustranda, ac etiam amplificanda, vel denique contra adversarium tuenda. Fieri etiam potest, ut sit aliqua adversa obiectio aut cogitatio repellenda ac refutanda, quae non tam contra hanc ipsam rationem

suas, dissipavitque eos: fulgura eiaculatus est, perdiditque eos. Et apparuerunt inundationes a quarum, et discooperta sunt fundamenta terrae ab increpatione tua, Domine, a flatu irae tuae. Quae descriptiones irae ac poenarum Dei respiciunt ad illas horrendas tempestates, quae in illis locis accidere solent: quae multo rariores ac ignotiores sunt in Septentrionalibus partibus. Pluvia aestate ferme per integros tres menses, teste Hieronymo, nulla ibi est: sed tantum quam vocant, matutina et serotina, id est cadens tempore sementis seu in autumno, et cum iam germinant spicae,

perfectum) nihilominus linguae discendae essent? Nam primûm fieri potest, ut vel interpres aliquid non sit asse quutus in fontibus, quod tibi Dominus licet longe imperitiori sedulo quaerenti ac oranti sit patefacturus: vel etiam ille quidem intellexerit, non tamen satis proprie reddiderit. Accidere denique potest, ut ille quidem bene et acceperit et reddiderit sensum, nec tamen tu bene eius sermonem percipias, ut consultus Hebraeus aut Graecus textus te iam deviantem denuo in veram viam sententiamve facile retrahat. Cuius rei exemplum sit vobis, quod Erasmus Actorum

esset, qui centum oculis cerneret, et insuper centum linguis loqueretur: eoque prorsus sit cupidum veritatis lectorem necesse ad fontes ipsos saepe redire, eosque diligentissim e scrutari. Una aut altera vocula pauxillum immutata, moxtotam orationis formam sensumque invertit: nedum id accidere possit, ac necessario etiam soleat, ubi totus textus, atque adeo liber in aliam linguam, commutatis omnibus vocibus, et schemate habituve orationis transfertur. Ne vicinissimas quidem sibi invicem linguas ita prorsus perfecte ac feliciter, praesertim in Paulo, prolixiore

conaris. Nulla esse potest tanta diligentia, ut vel vinum vel aliquem alium nobiliorem liquorem sine omni prorsus detrimento ex uno vase in aliud transfundere queas. Quid non est verisimile hîc accidere in tanta varietate vocum ac sensuum, et in tam praestanti aut etiam sacrosancta doctrina viventis Dei, ubi (ut supra audivimus) etiam singuli apices ac iota magna religione observandi ac perscrutandi sunt? Verissimum sane est, nullam sacrorum codicum versionem prorsus vel iam

constat, nihil tale reperias, ubi vere, Nae nae, et Non non est. 22 Si licebit in Scriptura fingere obscuritates, quae ex ipsa nulla ratione certo definiri ac explicari queant, ita ut earum illustratio sit omnino secundum istorum sententiam a patribus quaerenda: cur non idem fieri et accidere possit etiam in omnibus patribus? Quo ergo porro confugiemus, ut eorum nodos aut aenigmata explicemus? Sic nimirum aut desinere a veritatis inquisitione cognitioneque cogamur: aut certe (sicut Paulus de superstitiosis vetulis dicit) semper discemus, et nunquam ad veritatis cognitionem

veritatis conservationem, errorum extirpationem, gloriam Dei, et publicam utilitatem spectet et referatur. Hîc enim primarius finis ac scopus totius huius synodi, ut supra est dictum, esse deberet. Secundo, scribit Philippus in Germanica praefatione Ratisponensis Interim, non raro id accidere, ut aliquot potentes cum paucis Theologis consusurrent et conspirent, seu ut ipse inquit, die koepffe zusamen stecken , et Religionem pro suo arbitrio forment, inconsultis aliis. Quod et hoc tempore a quibusdam agi astute propalam cernitur. Tales

sed et publico rumore infamatis. Adhaec, cum nunc inter reos veniant viri non vulgares, quorum gratia ac foeda prosopolepsia innumeri dementati sunt, quod propalam est, et a nemine potest negari: conra vero oppugnatores sectarum a plurimis odio habeantur, ut solet veritatem dicentibus accidere, et olim Prophetis, Christo et Apostolis, atque Patribus praecipuis accidit: ideo merito tali aequitate ipsi, causaeque Religionis sublevandae sunt. Denique, cum non tantum doctores, sed et omnes omnino homines, verae pietatis amantes, erroribus resistere, et quamprimum

Natalis sui die neminem ex sanctis diem festum vel convivium magnum egisse 108 natura nostra fera, indomita, contra grassans 376 de Naturae accidentibus 127 naturae corruptio 372. 373. quid adversariis 348 naturae divinae nihil accidere 127 G. Nazianzeni contra sophisticas tentationes dictum 413. locus. ibid. negatio contrariae sententiae quam sit vehemens 209. cur suam etiam antithesim complectatur. ibid. proposita vel postposita signo

Bibliographia locorum inventorum

Click here for a KWIC Report