Your search found 21252 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 14152-14348:

Volumen, cui titulus, EVTHYMIA, siue de Tranquillitate animi , in sex, quibus conflatur, hexametrorum libris continet laudabilem vtilis, dulcisque mixturam; vnde possit, quisquis oculos adijciat, se se componere ad omnem apathiam, non Stoicam, sed Christianam. Etenim expletur hic illud iambici Graecorum senarij: Ψυχῆς νοσούσης εἴσιν ἰατροὶ στίχοι, quod videlicet rei poeticae operantes, debent, instar experientis Medici, sub asciticijs

natura, teste Plinio, [1] Lib. 22. Hist. Nat. cap. 6. confecit: Dum in floribus pinxit remedia, et delicijs auxilia permiscuit ? Sed nec ipsi certus, atque locuples minus indidem responderet gloriae prouentus: nemine dubitaturo nobilissimum, et principem ei locum facultati assignare, quae caeteris omnibus tum efficacius, tum lenius ad felicitatem homines duceret: id nimirum efficiens, vt, quae honesta sunt, ijs etiam

longè abfutura: exclusis videlicet ijs, quae nocendi vim in ipsis suae naturae principijs defixam, penitissimèque insitam habent; alijs verò sapientem per vsum correctis, vt vel Mala esse desinant; vel in Bonorum inquisitionem, praescribens, non solùm quàm necessariò ediceretur; sed quid etiam seruandum proponeret, satis luculenter patebat. Prior verò, fortuitis et indifferentibus recte vti praecipiens, tametsi de aequitate suâ nullum; aliquem tamen de praxi videbatur dubitandi locum, relinquere: non omnibus facilè animaduersuris, in quo demum prudens ille, tantique ad

nec Bonorum appellationem mereri, cum amari nequeant, quin obsint; nec ad animi quietem conducere, cum ijs oblectari animus, praeter quietis detrimentum, minimè possit; vnumque adeo reliqui esse, vt despicatui ab Euthymiae studioso habeantur, tunc ijs optimè vsuro, cum ea minimè amauerit. Sed et Malorum par ratio. Cum enim neque ipsa nostrae voluntatis imperio subijcere, et omnino, ac quoties libuerit, prohibere á nobis possimus; nisi saltem aspernari nouerimus; assiduo certè vel in metu, ne ingruant; vel in maerore, quòd vrgeant, versabimur. Vt

quodque totius Boni, et perfectae Quietis Summam vel vnum complectitur, Deo videlicet Optimo Maximo, desinens. Et hactenus quidem magnificè loqui de Operis materiâ, atque titulo citra inuidiam fas fuit, vt de re minimè nostrâ, et quam non fecimus ipsi, sed duntaxat elegimus. Ad formam quòd attinet, nostri nempe partum laboris; id vnum verecundè pro meo ingenio candidèque profitendum existimo: nihil me studio, nihil diligentiae pepercisse, atque tempori, vt, praeter rerum, quae tractarentur, delectum; tractandi quoque modus et ratio, quoad per

quàm harum inexperti rerum vel animo et cogitatione assequi valeant; non tamen meae huic, quantacunque illa fuerit, sedulitati tantùm audeo tribuere, nusquam vt à scopo aberrasse, Lectorum nusquam veniâ me indigere confidam: cum insignis adeo felicitas, nedum angustos mediocritatis meae fines; sed vel ipsam humani conditionem ingenij videatur transcendere: longiori praesertim in opere: vbi (ceu Homerum nonnunquam dormitantem [1] In Art. Poet.

dare minùs considerati, sibique plùs nimiò tribuentis, ne dicam temerarii et inhumani iudicis sit: quasi verò rationis auspicium atque tramitem deserat, ab illius qui sententiâ recesserit: nec, quo vni improbatur, possit alijs compluribus, et fortasse etiam iustiùs, non modò extra culpam, sed vel in laude ponendum videri. Sic (vt aliquo rem exemplo declarem) eadem amplificatio alteri quia latè fusa, odiosam inanemque Battologiam sapiet; alteri vel eâ ipsâ de causâ cum ad explicandam rem luculentior, tum ad animis imprimendam validior

cum ita se habeant; id mihi tum in communem omnium rem apprimè opportunum; tum aequitati maximè consentaneum videtur; vt nihil, nostro quamvis à gustu alienum, huius, vel illius vitij palàm damnemus; nisi iusta certique ponderis ad manum sit ratio, qui tristem affirmare sententiam possimus: sed ita sui quisque inductionem animi, et quam sibi normam scribendi proposuit, sequatur; vt ne vnicam et communem esse omnium legem literariâ in Republicâ velit: duo sibi in huiusmodi incertis tanquam certa persuadens: alterum, nequaquam factu impossibile esse, vt in germanâ ipse, Optimi

tamen iure tum ab illis exigitur, quos in literario etiamnum tyrocinio studiorum immaturitas cohibet; tum erga illos, qui in artibus non exercendis duntaxat, verùm etiam tradendis legitima emeruerunt stipendia: quique nec ingenio nimiùm confisi, nec de extemporalis facundiae gloriâ soliciti, sed vnam potiùs in operis apsolutionem intenti, diutinâ incude, ac pluries repetito limae morsu sua scripta consueuerunt torquere: adeo ut non temere, quidquid primum se obijceret, arripuisse, sed maturo, certoque consilij circumspectu hanc, vel illam dicendi formam

nec ingenio nimiùm confisi, nec de extemporalis facundiae gloriâ soliciti, sed vnam potiùs in operis apsolutionem intenti, diutinâ incude, ac pluries repetito limae morsu sua scripta consueuerunt torquere: adeo ut non temere, quidquid primum se obijceret, arripuisse, sed maturo, certoque consilij circumspectu hanc, vel illam dicendi formam delegisse iure possint videri. Haec habui, Lector beneuole, quae in primo mei operis quasi vestibulo de illius tum materiâ, tum formâ tecum communicanda arbjtrarer: operis, inquam mei: licet

Lib. 10. Epigr. 4. Hoc lege, quod possis dicere jure, Meum est. Atque utinam, quae hisce continetur libellis, Tranquillitas animi, non jure solummmodo, sed usu etiam fructuque, tua sit. Quod ego praestantissimum munus cumulate tibi, et ad plenum contingere, ex animo cupio: summum Patrem luminum orans, à quo omne datum optimum, et omne donum perfectum descendit, ut meis, irritis caeteroqui, sine suo afflatu, et

ego quaesitae facili vos tramite ducam
1.14  EVTHYMIAE ad sedes, illoque in vertice sistam,
1.15  Quò neque turbinibus cursus, neque rauca sonantes
1.16  Nimborum furiae, et fremebunda tonitrua furgunt:
1.17  Sed tenet aeterni facies placidissima Veris,
1.18  Et nunquam immitis, nunquam sibi degener annus.
1.19  Delectos proceres, per puppibus inuia quondam
1.20  Aequora, Phryxei rapiendum ad velleris aurum,

sis fida tuum cynosura per aequor,
1.31  Sis Helice, RATIO: haud qualis, contagia primi
1.32  Post sceleris, diro maciem inspirante veneno,
1.33  Tabueras, lapsi vix agnoscenda Decoris:
1.34  Sed qualem, iubare aeterno immutabilis Aequi
1.35  Incoctam potiùs caelestique indole plenam
1.36  Mentibus aethereus Pater indidit, et modò qualem
1.37  Aetherei soboles caelo delapsa Parentis

producimur, anceps
1.358  Alternisque sibi vicibus contraria semper
1.359  Mobilitas? Nescis, quàm crebro turbine fati
1.360  Res hominum trepidae, quantus moralia ludus?
1.361  Scilicet expertus nunquam. Sed discere dulce
1.362  Ex alijs: neque Doctorum non plurima circùm
1.363  Agmina. Pompeium sileo, cui terra triumphis
1.364  Defuerat, mox, semîustos quae conderet artus,
1.365  Vix fuit. Extorrem Patriâ,

totos poscentia pharmaca census?
1.460  18. Felix, spes trepidas, nimijque cupidinis aestus
1.461  Purgato semel exclusit qui pectore: nullum
1.462  Cui numen Fortuna: sed, imo celsior Orbe,
1.463  Vnam te, caeleste Bonum, pulcherrima Virtus,
1.464  Admirans colit, optanti tu sufficis vna.
1.465  Ventosi non ille vagus prensator honoris,
1.466  Primo mane forum viset, vulgique

vetantùm
1.540  Caelicolùmque, hominumque, elementorumque; per iras,
1.541  Insatiabilibus curis, semperque recenti
1.542  Cogere anhelatis studio. Neque proxima tantùm
1.543  Excussisse sat est: alio sed feruida Sole
1.544  Littora, supremas naturae irrumpitis oras:
1.545  Scilicet effosso rapturi Dite sub auras
1.546  Nescio quae, nostro pretiosa furore, suisque
1.547  Rectiùs ò quantò latebris

sordent
1.575  Aequoris: Oebalij pretiosus muricis ardor
1.576  Luce caret: nullas tellus parit, vndaque, caelo
1.577  Debita sustineat queis flectere lumina, gemmas.
1.578  20. Sed neque, si saeclis proauûm historijsque tumentes
1.579  Ire Alios, veteris tanqum compendia famae,
1.580  Viderit: Hos Graiae decora ostentare Minervae;
1.581  Illos sanguinei studio clarescere Martis;

Praetori, Synnade rubrâ,
1.779  Et niueâ pretiosa Paro, salientibus vndis,
1.780  Pumiceis specubus, nemoralibus amphiteatris,
1.781  Piscinis, xystis, omnique exculta superbae
1.782  Arte voluptatis, sed quae, ciuilibus ipse
1.783  Astrictus laqueis, solidos, pluresque per annos
1.784  Vix semel accessu raptim fugiente salutas,
1.785  Vnius imperium detrectant, plùsque colonos,
1.786  Plùs hilarant

populum, quàm temet, diceris esse
1.787  Qui pulchri dominus, soloque es nomine, fundi.
1.788  Vsque adeo haud tantùm spernenda, minoraque magnis
1.789  Sunt Bona, priuato quae sors indulget honori;
1.790  Sed neque plùs illis vtenti propria, censu
1.791  Quae solido, et raris pollentia dotibus, vsus
1.792  In medios hominum supremus condidit Author:
1.793  Totque domi farctis opibus, sese vnde beatos

1.812  Allia, stramineoque cubet resupinus aceruo.
1.813  31. Nempe suum mensis genium non rara saporum
1.814  Scitamenta, vel externo procul Orbe petiti
1.815  Conciliant gustus: sed, quae vulgare videri
1.816  Nil patitur, syncera fames, stomachique valentis
1.817  Ignea vis, silici haud impar, chalybiue domando.
1.818  Haec adsint; tum me laganum, robustaque farra,
1.819  Et lardo

regna,
1.993  Tot populos, Marti quos prodidit, vtque perirent,
1.994  Praebuit infelix primas opulentia causas.
1.995  Quae nostris vtinam ne sors impendeat (omen
1.996  Ferte procul, Superi: timor est sed iustus) Athenis.
1.997  Scilicet ignotae proauorum moribus artes
1.998  Degeneri iampridem animos, et corpora luxu
1.999  Inficiunt, praedaque vocant spe diuitis Hostem.
1.1000  Campestres non vlla Scythas

limite Fundi.
1.1012  Ardua, lata, ingens, frondoso par nemori Nux.
1.1013  Hinc illi tumor, hinc rerum fiducia vecors,
1.1014  Terrenique satùs nimiò plùs immemor, et vix
1.1015  Se capiens fastus. Sed nec Briarëia centum
1.1016  Brachia, nec trunci spatium, atque in Nubila multus
1.1017  Tendere frontis apex sic effecere superbam,
1.1018  (Hos etiam quamvis demiraretur honores)
1.1019  ceu sobolis

1.1152  Tam violens, furibunda, humani nescia sensùs.
1.1153  Diuitiarum est conditio, naturaque: legum
1.1154  Sic tabulas, iusque omne, sibi lex ipsa, reuellit.
1.1155  42. Sed quid ego longis rationum flexibus ampla
1.1156  Ingenium ferale, et noxia crimina sortis
1.1157  Persequor? Exemplo liceat cum protinus vno
1.1158  Discere, quàm nihil illius vel maxima quaeque

Haud illis Maurica saeclis
1.1182  Robora decisas Sipylo pressere columnas:
1.1183  Maeoniae nusquam chlamydes, et adultera faco
1.1184  Vellera Sidonio, nusquam caelata Corinthus,
1.1185  Artificumque manus: sed nec periuria, fraudes,
1.1186  Insidiaeque truces aderant, funestaque bella,
1.1187  Et strictis hinc, inde pares mucronibus Irae.
1.1188  Votorum tunc Summa, satis: nullique cupido
1.1189  Alterius

7.
2.102  Agnosco, Superi, referet. Proh quale gementi
2.103  Curarum dempsistis onus! Iam non ego fundis,
2.104  Non opibus viuam, non lucro haeredis auari,
2.105  Sed mihi, sed sophiae. Felix iniuria, feruat
2.106  Quae laesum! Fueram, mea ni fortuna fuisset.
2.107  Ecce, quibus lacrymis, quanto producere luctu
2.108  Natorum soleat crudelia funera mater,
2.109  Ferales

2.102  Agnosco, Superi, referet. Proh quale gementi
2.103  Curarum dempsistis onus! Iam non ego fundis,
2.104  Non opibus viuam, non lucro haeredis auari,
2.105  Sed mihi, sed sophiae. Felix iniuria, feruat
2.106  Quae laesum! Fueram, mea ni fortuna fuisset.
2.107  Ecce, quibus lacrymis, quanto producere luctu
2.108  Natorum soleat crudelia funera mater,
2.109  Ferales amplexa

2.113  Funere, lugentes etiam solatur Amicos,
2.114  Nil mirum repetens, mortalia cedere morti.
2.115  Luminis orbus erat Cyclops, fraudatus eodem
2.116  Munere Tiresias. Par vulnus vtrique, sed idem
2.117  Non vtrique animus. Lucis securus ademptae (c) Vide Cic. 5. Tuscul.
2.118  Colloquijs Parcarum. Alter,

discrimine sortis,
2.192  (Hoc aliàs iustos agitabimus aequore cursus,
2.193  Nunc libet intactum transmittere) fac nihil, inquam,
2.194  Tristibus euentis animus tunc conferat, omnis
2.195  Manet ab externâ sed noster origine luctus.
2.196  Quid? Cum maestitiae causis procul, inter amici
2.197  Blanditias aliquis iucundaque munera fati,
2.198  Sollicito dubios agitans sub pectore casus,
2.199  Ex nihilo (incerti

alto.
2.296  13. Certa quidem nullos tandem vindicta Nocentes
2.297  Praeterit: et iustas soluunt Acheronte sub imo,
2.298  In terris quae dira videt sol crimina, poenas.
2.299  Sed tardum, manes et fata nouissima semper
2.300  Expectare. Diu felix, vltore remoto,
2.301  Spargitur in Plures facinus: exemplaque fiunt,
2.302  Quae fuerant delicta. Erebi illaetabile regnum,

laborant
2.511  Ingenio tussis. Tandem, post omnia frustra
2.512  Explorata, torum repetit. Iamque otia tectis
2.513  Reddita: composito iam murmure, languida rursus
2.514  Nox siluit. Nullam miseri sed pectora noctem,
2.515  Tunc etiam arcano penitùs resonante tumultu,
2.516  Accipiunt. Dulci conatur lumina somno
2.517  Declinare: negant curae. Vix prima resedit;
2.518  Altera iamque noui surgit terroris

vigiles noctis curas, haud laetior aegro
2.553  Lux oritur: qua cogendi pars rite senatùs
2.554  Esse iubebatur, mulctae vel nomine certum
2.555  Pendere (sic patrijs prouisum legibus) aurum.
2.556  Ire parat: sed, multa timens, priùs omina linguis
2.557  Ex auium, pennisque notat: num garrula cornix,
2.558  Parrave, num laeuo Mauortius aethere picus.
2.559  Cuncta fauent, vnum trepidi modò pectoris absit

10. Histor. Nat. cap. 23. et Lucr. lib. 4.
2.596  An non insidias teneo? Si dê inde vel vmbram
2.597  Alitis infandae noster tepefecerit ignis;
2.598  Vos ego. Sed pisces iam ponite. Tuberis inter
2.599  Continuò tenues lamnas, croceumque liquamen,
2.600  Ingenti recubans muraena paropside fertur.
2.601  Quam simul aspexit, sublatâ percutit amens
2.602  Fulcra tori

veris maiora timor; seu tota refusi
2.720  In longam seriem momentaque plura doloris
2.721  Concipitur pariter quòd Summa: nec ille, nocendi
2.722  Saevitiâ modò, ceu vehemens incumbere; tractu
2.723  Sed spatij quoque, ceu lentus superesse, fatigat:
2.724  Multiplicemque sui turbam, numerumque sequentem
2.725  Colligit, et, toties geminus, violentiùs vrget.
2.726  30. Quae ne, luminibus crassi

littora gurges
2.745  Alluit; aut praesens, illo subeunte, manebit.
2.746  Ergo, diu quamvis teneat, rabiemque malignam
2.747  Protrahat in seros, qui nunc dolor ingruit, annos;
2.748  Longior ille quidem, sed non violentior aequè
2.749  Hinc fuerit: neque re verâ te immitiùs anget,
2.750  Vsque nouus fodiens, iterumque, iterumque renascens;
2.751  In primo quàm si penitùs vanesceret ortu.
2.752  Singula nam

nocendi
2.792  Ingenij funesta tui vis repperit artem.
2.793  Vltima quippe Malorum eademque breuissima longè
2.794  Protrahis, anticipans: quae verò haud robore; tractu
2.795  Sed spatij numeroque valent, ea viribus auges
2.796  Immodicis, tristes annos, grauiumque dolendam
2.797  Lustrorum glomerans momenta in singula turbam.
2.798  Vt, velut immensi supremus temporis author,

2.828  Si male propitiâ decrescat Summa Lauernâ
2.829  Nominis egregium liuor subducat honorem,
2.830  Patris ab amplexu sobolem Libitina reuellat,
2.831  Nec mihi parcatur misero, sed forfice crudâ
2.832  Sors eadem Nati primos, mediosque Parentis
2.833  Praecipiat, damnetque rogis feralibus annos?
2.834  Quot subitis heu vita Malis obnoxia, nullae
2.835  Quae valeant hominum curae, aut

eadem Nati primos, mediosque Parentis
2.833  Praecipiat, damnetque rogis feralibus annos?
2.834  Quot subitis heu vita Malis obnoxia, nullae
2.835  Quae valeant hominum curae, aut defendere vires?
2.836  Esto: sed an certis Parcarum haec condita Fusis?
2.837  An plenum, quaecunque licet contingere, fati
2.838  Pondus habent? Nemo vatum mihi rite negauit
2.839  Euentura: sed et nemo euentura recepit.
2.840  Cur igitur,

curae, aut defendere vires?
2.836  Esto: sed an certis Parcarum haec condita Fusis?
2.837  An plenum, quaecunque licet contingere, fati
2.838  Pondus habent? Nemo vatum mihi rite negauit
2.839  Euentura: sed et nemo euentura recepit.
2.840  Cur igitur, quae nulla dies fòrs vexerit, omni
2.841  Anxius opperiar? Dubij cur alea casùs
2.842  Attonitam certo defigat vulnere mentem?
2.843  Scilicet augurijs nunquam

si quis pudor est, incessite questu.
2.887  Inuidiâ Natura vacat; Sors criminis expers.
2.888  Quàm laetos agitare dies vtriusque liceret
2.889  Muneribus, sua rite animus modò carpere nosset
2.890  Gaudia? Sed vestrâ vos hanc onerastis, et illam
2.891  Stultitiâ. Vos Naturae pia dona parentis
2.892  Perditis, vtendi indociles: vos Aspera Sortis,
2.893  Ambigui procul in latebris seclusa Futuri,
2.894  Nescio qua

portas,
2.923  Excubat armatus miles: vel pace sub altâ
2.924  Peruigil in speculis muros custodia seruat.
2.925  Vis procul, infestique metus: nulla arma minantur
2.926  Perniciem subitam: sed enim, neque posse minari,
2.927  Tutius. Instantem dum vulneris vnius ictum
2.928  Effugias; praestat vel non metuenda cauere.
2.929  Nil ideo armorum ductori foedius inter
2.930  Bellica, dicebat Fabius,

Quid luce volutas
2.946  Consilij? Quaenam vel noctu somnia cernis?
2.947  Ambiguum si Martem agitans non omnibus horis
2.948  Furta inimica, dolos, caecamque vnde vnde times vim?
2.949  Haec Ducibus Fabius: sed non minùs haec sua cuîque
2.950  Ingeminat Ratio. Bellum, irreparabile bellum
2.951  Prae manibus: saeui circumstant vndique casus
2.952  Nulla fides rerum. Quid tu? Cum cominus hostis
2.953  Irruerit,

2.967  Pol miseram vitae legem, nimiùmque molestam!
2.968  (Rettulit) ignorare homines, quo tempore frontem
2.969  Expediat fido galeae munimine cingi.
2.970  Ille ioco questus: sed ego te, propter eandem,
2.971  Quolibet ire velim galeatum tempore, causam,
2.972  Tempora quòd galeam sibi deposcentia nescis.
2.973  40. Sed iuuat hìc ipsam rationem euertere, casus

cingi.
2.970  Ille ioco questus: sed ego te, propter eandem,
2.971  Quolibet ire velim galeatum tempore, causam,
2.972  Tempora quòd galeam sibi deposcentia nescis.
2.973  40. Sed iuuat hìc ipsam rationem euertere, casus
2.974  Qua dubios reputare vetat Gargettius author.
2.975  Nempe quòd inuisos haec tantùm cura dolores (a) (a)

densâ offusi sub nube pauoris,
2.1159  Prospiciat: neque seu veras dignoscat ab vmbris
2.1160  Futilibus species; valido seu pectoris arcem
2.1161  Praeuisos contra insultus munimine firmet:
2.1162  Sed, quaecunque Malorum absens Fortuna minatur,
2.1163  In maius ferat, et visu discriminis ipso
2.1164  Debellatus, inermis, humi procumbat; iniquae
2.1165  Nullum sortis erit tam deses cura leuamen:

2.1220  Asperior nec mergat, ad omnia rite paratos.
2.1221  51. Multa quidem Veterum possem documenta referre,
2.1222  Vnde haec in dubios animi constantia casus
2.1223  Proueniat. Longum sed iter: Phoeboque recenti
2.1224  Cursus eget. Fessis nunc respirare Camoenis,
2.1225  Perque tot exhaustos dudum salebrosa viarum
2.1226  Soluere ab emerito liceat temone Iugales.

totos se luctibus: et, cum
3.106  Rebus ab aduersis animum ad meliora referre,
3.107  Solarique aegros liceat ratione dolores;
3.108  Quaelibet infesti auxilia auertuntur, amantque
3.109  Non alijs tantùm, sed vel sibi posse videri
3.110  Plùs miseri: fidusque adeo si fortè sodalis
3.111  Extenuet blandis lugentûm vulnera dictis;
3.112  Ilicet irati obsistunt, sortemque malignam,
3.113  Tanquam aras patriosque

et promissa nepotum
3.178  Gaudia crudeles secum rapuere sub vmbras:
3.179  Nec mihi seu vitae columen, seu funeris haeres.
3.180  Canitiem auxilijs orbam, nomenque parentis
3.181  Funditus elatum miseror. Sed, num noua ludi
3.182  Haec miseri facies? An non, vel prolis acerbos
3.183  Ante obitus, vitâ poteras didicisse magistrâ,
3.184  Natorum quae conditio: qua lege parenti
3.185  Obueniant: quàm prona rapi,

maioraque quantò
3.284  In spatia immanem se porrigit; obuia tantò
3.285  Insidijs, telisque magis. Non publica solùm
3.286  Fata hominum subeunda: (licet subeantur et illa)
3.287  Sed proprijs iactatur adhuc, vnique dolendis
3.288  Turbinibus. Iam finitimi molimina regis
3.289  Sollicitant, bellumque aduersum, et fortior hostis;
3.290  Iam vulgi subitos renuentis fraena tumultus,

Malorum!)
3.356  Haeresis infandum virus. Pulsum ilicet omne
3.357  Fas animis: nihil integri sub pectore sensùs:
3.358  Nusquam dedecoris pudor, aut reuerentia famae:
3.359  Sed furiae, indomitumque nefas, exutaque fraenos,
3.360  Ac sceleris mens tota sui. Communia nempe
3.361  Iura hominum violare, et pactum rumpere sceptris
3.362  Obsequium metuant, qui, Relligionis avitae

Profundi,
3.393  Augustus sequerere, vndis miserantibus, Exul?
3.394  Nil tamen hosti actum: pulsus fers omnia tecum:
3.395  Instabile externumque Bonum, Fortuna recessit;
3.396  Sed virtus, tua Summa, manet: quin nuda videri
3.397  Pulchrior est, meliùsque suos dat nosse nitores,
3.398  Dum nihil extra se mirum spectantibus offert.
3.399  Heros dimidius sub Regnatore latebas:

ceu Sol, semper conuerteris: ille
3.406  Cum Patriâ, atque ipsâ, probro poenaeque relictus,
3.407  Exulat in Patriâ. Vis vltima quaeque minari
3.408  Sontibus? Haud vltra rediturum in regna mineris.
3.409  Sed redeas potiùs. Saeui iam poenitet Ausi
3.410  Perfidiam: insanos iam damnat et ipsa furores:
3.411  Iacobo nec regna, ereptum sed mage regnis
3.412  Iacobum, oppositas sortes, alternaque fata
3.413  Iudicij

quaeque minari
3.408  Sontibus? Haud vltra rediturum in regna mineris.
3.409  Sed redeas potiùs. Saeui iam poenitet Ausi
3.410  Perfidiam: insanos iam damnat et ipsa furores:
3.411  Iacobo nec regna, ereptum sed mage regnis
3.412  Iacobum, oppositas sortes, alternaque fata
3.413  Iudicij vero librans examine, discit.
3.414  Vosque adeo, o Superi, (trepidis sat cognita Virtus
3.415  Casibus aduersa euicit, meruitque

3.488  Degeneres vtero foetus, matrique timendos,
3.489  Sanguineosque imbres, pecudesque humana locutas,
3.490  Et gemino de sole diem, dubitantibus astris
3.491  Hinc, illumne patris dignentur honore? Sed ipsos
3.492  Hos tamen, humanae quos ceu miracula sortis
3.493  Ignari colimus, quàm multis longior aetas
3.494  Casibus obijciet? Liceat modò viuere; quanto
3.495  Reflantûm miseros ventorum turbine

post addita Rheno
3.523  Vincula, post domitum Oceanum, innumeramque cruentis
3.524  Thessaliae in campis vno certamine messam
3.525  Palmarum segetem, vrbanae (quis crederet?) ipso
3.526  Pacis in amplexu. Sed cur notissima vulgo
3.527  Vlteriùs monumenta sequor? Tu Graecia profer,
3.528  Tu potiùs Samij fatum lugubre tyranni. (b) (b) Val. Max. lib. 6. cap. 11.

cupiensque aliquo, inter prospera rerum,
3.541  Quid dolor, explorare, et quid sors altera, gustu,
3.542  Auulsam digito, sibi quae carissima, gemmam
3.543  Aequoreas iecit, pretium maeroris, in vndas.
3.544  Sed vani iactus: neque sic lugere, volenti,
3.545  Fas fuit. Oblati siquidem mox piscis in aluo
3.546  Amissum reperit lapidem, gaudensque recepit.
3.547  Quaenam igitur tam securi meta vltima cursùs?

vitae
3.551  Posse diu leges securum hilaremque probauit.
3.552  15. Quid? Quod vim rigide sortis non singula tantùm
3.553  Per capita, ablato caecam discrimine, ferri;
3.554  Sed leuiùs tibi, quàm plerisque, incumbere cernes.
3.555  Ecquid enim tam triste subis, abstergere fletus
3.556  Quin grauiora queant te circùm exempla? Reuolue
3.557  Sîs animo, quot nunc, inopes, diuturna maligno

ieiunia frusto
3.559  Solentur, Cereris, presso quam dente resolui
3.560  Indocilem rigidâ conspectam à Gorgone iures:
3.561  Nec laris exigui saltem sit copia, faeuas
3.562  Ad Boreae, Caurique minas, sed sub Ioue nudo
3.563  Hybernas agitent, quà nox deprenderit, vmbras.
3.564  Effera quàm multos arthritis, et acriùs vrens
3.565  Calculus ad mortis speciem, votumque fatigat?
3.566  Contemplator et Hos,

vnquam,
3.615  Quid magis exosum Superis, grauioraque Titan
3.616  Viderit iratae obiectum ad ludibria sortis?
3.617  Quêis nihil armorum: nullae aegro in corpore vires,
3.618  Nusquam animus praesens: sed, si quae, tota salutis
3.619  In pedibus ratio: bella hinc metuenda Ferarum;
3.620  Hinc hominum: trepidi semper sub pectore motus:
3.621  Nilque parûm validum, seu frondea concitet Eurus
3.622  Murmura,

vltima finis
3.629  Ortus erit. Finire necem, haud perijsse; renasci est.
3.630  Haec alij passim, ante alios haec plurimus omnes
3.631  Taphrocharis (priscum genus olli, et clara parentum
3.632  Nobilitas: sed facundae praestantia lingua
3.633  Plus proprij addiderat decoris) clamore diserto
3.634  Ingeminans, vulgi ad proceres, vulgumque fremebat.
3.635  Tristibus ergo acti stimulis, caecoque furore

3.647  Et vitae miseros vnà demergere casus
3.648  Fas erit: hic portus curis, haec meta laborum.
3.649  Salue optata palus. Sic illi, et triste subibant
3.650  Iam littus, peritura cohors. Sed, parcere mitis,
3.651  Aequius ignaris, quàm, quod per fata vouerent,
3.652  Auxilij genus vnda tulit: vitamque relinquens,
3.653  Nil nisi sollicitae exhausit fastidia vitae.
3.654  Vosque adeo, molli quas

melior, squalentia nigris
3.739  Perpetuùm lacrymans obduces nubibus ora,
3.740  Et tantùm Aemilij non pontis ab aggere mittes
3.741  Danmatum caput: immodici quòd copia luxùs
3.742  Haud superet, vanis sed parcens sumptibus, intra
3.743  Naturae positos cogaris viuere fines?
3.744   19. Vnde haec, foemineis vel sensibus inficianda,
3.745  Mollities? An dissimili tibi pectora finxit,
3.746  Et reliquis natura

felicis munere vitae;
3.778  Quin complura simul misero iucunda relinquat,
3.779  Caetera quêis laetus nescire impendia possit,
3.780  Seque illis geniumque suum oblectare fruendis.
3.781  Mors rapuit sobolem: sed praedia salva, tumentes
3.782  Sed loculos rutilus pergit distendere Ganges:
3.783  Quanta fluent illinc orbatis gaudia Canis?
3.784  Res angustae: operum felix at gloria, partum
3.785  Et sophiae studijs

simul misero iucunda relinquat,
3.779  Caetera quêis laetus nescire impendia possit,
3.780  Seque illis geniumque suum oblectare fruendis.
3.781  Mors rapuit sobolem: sed praedia salva, tumentes
3.782  Sed loculos rutilus pergit distendere Ganges:
3.783  Quanta fluent illinc orbatis gaudia Canis?
3.784  Res angustae: operum felix at gloria, partum
3.785  Et sophiae studijs manet indelebile nomen:
3.786  Aurea

coquus impatiens sese ac sua munera sperni,
3.829  Exitus aduersi certaminis, inquit, acerbo,
3.830  O Here, Confusum vitiat tibi felle palatum,
3.831  Nec patitur syncero epulas dignoscere sensu.
3.832  Sed, quoscunque volet, pergat Mars texere ludos,
3.833  Totaque sub signis conspiret Hetruria; nullo
3.834  Vicerit id conatu, vt, noster fercula struxit
3.835  Quae labor, absurdi veniant culpanda saporis.

3.838  Inde iuuant tamen, et cum vulnere vulneris vnà
3.839  Lenimenta ferunt. Nam cum Deus indole tali
3.840  Seu Boma, seu Mala condiderit mortalia, nunquam
3.841  Vt penitùs diuisa fluant, sed foedere certo
3.842  alterius semper sortis sors altera partem
3.843  contineat; Bona dum nobis extraria, Natos,
3.844  rem, fasces, titulos Fortuna volubilis aufert;
3.845  Vnà etiam stimulos animi,

26. Et verò, nisi tam dulci devinxerat arte
3.921  Oppositas rerum formas elementaque Numen;
3.922  Ipsa sibi discors nutantis machina Mundi
3.923  Haud, reor, immotá posset compage teneri:
3.924  Sed civile nefas, aeternaque iurgia scissum
3.925  Hinc, atque hinc furijs agerent immanibus Orbem.
3.926  Nam mediâ cum parte Sui contraria pugnent
3.927  Quattuor inter se Naturae corpora prima;
3.928  Si

rationis pondere fata
3.1055  Cum regat, et nostrâ mitissimus omnia libret
3.1056  Vtilitate Parens; tam dulcia iura subire
3.1057  Quis renuat? Quis non patiatur, ametque regentem?
3.1058   31. Dura iubet: sed enim Patrem, vel dura iubendo,
3.1059  Se probat. An dulcem curare fatetur alumnum
3.1060  Tunc genitor tantùm, cum pronus ad oscula tollit,
3.1061  Aut gremio fouet, et blandis complectitur vlnis?

in Natos amor est: ad grandia quaeque
3.1075  Protinus imbelles annos, primamque iuuentam
3.1076  Instituit: neque desidiâ turpique veterno
3.1077  Ingenuas patitur vires corrumpere, duris
3.1078  Sed studijs, meritâque iubet clarescere famâ.
3.1079   32. Nullos at video, referes, praesentia fructus
3.1080  Quos olim peperisse queant discrimina. Quid tum?
3.1081  Paeonij quoque non rarò medicaminis Aegrum

quoque cana senectae
3.1207  Lustra, vel Euboici rugosos pulueris annos [a] Vide Ouid. lib. 14. Metamorph. v. 137.
3.1208  Dixeris, sed seriem immensam, numerosque patentis
3.1209  Longiùs aeterni, toties et longiùs aeui?
3.1210  Nempe minus multò, stagna ad Neptunia roris
3.1211  Quàm matutini trepidantem in gramine guttam.

lacrymae nihil, et suspiria tangunt.
3.1261  Quin age, iam totam semel, immanissima, profer
3.1262  Seuitatem: neu quid supra tibi denique restet:
3.1263  Inuisum caput hoc quovis interfice letho.
3.1264  Sed parcis, video, laniandi saeua voluptas
3.1265  Ne pereat, mecum tandem consumpta: parùmque
3.1266  Infelix videor, letho si torquear vno:
3.1267  Nec tu infesta satis, mortes ni mortibus addas,

acti, [b] Quintil. lib. I. Cap. 10.
3.1370  Pythagoras medico potuit compescere cantu.
3.1371   43. Sed tamen haec, laesis extrinsecus addita fibris,
3.1372  Haud par fragendo penitùs medicina dolori est.
3.1373  Sopierit crudum potiùs, quàm deleat hostem:
3.1374  Et breue suspensi certaminis interuallum.

nobilis almae
4.86  In pauperitatis se dulcia castra recepit.
4.87  Proh quantum sorti debes! Cum dotibus amplis,
4.88  Pabula nequitiae, et scelerum fomenta remouit.
4.89  Non quantum optares, tribuit: sed munere parco
4.90  Edocuit, quantum Sapientem optare deceret.
4.91  Sollicitum est lautos census seruare, molestum
4.92  Perdere. Dum dedit exiguos, vtrumque remisit
4.93  Hoc onus. Agnosce vlteriora

4.102  Nec tibi, crede, oberit: tantùm mens aequior adsit.
4.103   7. Aequa foret mens; inquis: opum si nescius vsque;
4.104  Perpetuum squalorem inter sordesque paternas,
4.105  Creuissem aequevâ cum paupertate: sed aulam
4.106  In patriam foeta vix primùm e matre cadenti
4.107  Supposuit molles Opulentia blanda lacertos,
4.108  Ipsaque deîn tenero lac praebuit, inque iuuentam
4.109  Patricijs medios produxit cultibus

quae praesens, ordine eodem
4.129  Iam fuerit. Digna haec lacrymis si fata videntur;
4.130  Nunquam hominum generi; nunquam heu non flere vacabit;
4.131  Ceu nouat illa suas nullo non tempore mortes.
4.132   9. Sed neque Fortunam contra sit iustior irae
4.133  Materies, olim indultos, sua pignora, census.
4.134  Legitimà Dominae quòd pro ratione resumpsit.
4.135  Diuitias tibi, vel puero, fac, dura negasset,

4.136  Libera ceu poterat, multis ceu dura negauit;
4.137  Nil tamen Astraeae ad lances et iura vocandum,
4.138  Praetoris rigidâ nil dignum admiserat vrnâ,
4.139  Parca quidem, rerum sed non nisi parca suarum.
4.140  Vnde igitur lites, si denique sera reposcit,
4.141  Annuit vtendum nunquam permittere, munus?
4.142  Ergone, quòd facilis, culpetur? Praemia spargens,
4.143  Probra metat? Rea

Rea non fieret, si parcior, esset?
4.144  Arguis iniustam. Quantò tu dignior huius
4.145  Nominis inuidiâ: pugnes aliena, vetante,
4.146  Qui, Domino, retinere: dati neque pignoris vsum
4.147  In merito, sed onus reddendi in crimine ponas?
4.148   10. Esto, infida tamen te laeserit, vt memoras, sors;
4.149  Cur ideo noceas tibimet crudeliùs ipse?
4.150  Abstulit illa suos, rerum vilissima, census:
4.151  Cur

robore mentem,
4.166  Sublimesque animos, et docti pectoris artes,
4.167  Haec sua vir sapiens rabatur: caetera, sortis,
4.168  Quae, breue depositum, nunquam Stilponis in aere
4.169  Duxerat, haud ablata sibi, sed reddita sorti
4.170  Credebat Dominae. Parili ratione cauendum
4.171  Et tibii, ne proprij laesum quid fortè periculî,
4.172  Amissumve reare, simul Dea lubrica, standi

Thalami at sociam, dulcesque requiro,
4.193  Altiùs impacto confossus vulnere, Natos:
4.194  Heu Natos, sociamque tori, quos dura supremùm
4.195  Coniugis, et patris e gremio Libitina reuellit.
4.196  Audio. Sed quidnam cognato in funere flendum
4.197  Obijcitur? Vitae blandis quòd fructibus illos;
4.198  An te quòd potiùs Natura orbauerit illis?
4.199  Quidquid erit, neutri desunt fomenta dolori.
4.200   12.

4.249  Linqueret: aut quosnam, senij deductor, in vsus
4.250   Mittendusa post se baculus foret: ignibus esca
4.251  Cederet; an viduae exciperet connubia vitis;
4.252  Sed neque, quid vacuo fieret de corpore, duxit
4.253  Ad curas spectare suas: exanguia nudo
4.254  Sub Iove membra iubens, cippo sine munere, dulcem
4.255  Vulturibus praedam statui, rabidisque Moossis.

Dimisâque Alijs misera ambitione parandi
4.314  Siue togae, seu bellorum per munia clari
4.315  Nominis, ex sese ducunt sua gaudia, iuxta
4.316  Nesciri populo, et populum nescire parati?
4.317   20. Sed quid ego, vitae felicis ad otia nullo
4.318  Esse opus illustris, doceo, tibi murmure famae?
4.319  Cum manifesta fides, vix otia saeuiùs vllo
4.320  Conficiat, famae insignis quàm murmure, laedi.

21. Secretae o vtinam libassent gaudia vitae,
4.345  Ambitio quos caeca insano turbine versat:
4.346  Plaudenti procul à vulgo scenâque remoti
4.347  Degere, non aequo duntaxat pectore ferrent;
4.348  Sed vel prensantes vltro, spernique dolentes,
4.349  Auersi, effugerent titulos. Tam triste subiri
4.350  Seruitium est, quo Fama suos exercet Amantes,
4.351  Tamque onerosa humeris, praeclarum, sarcina, nomen.

qui te, Podalirius, vltro
4.361  Purgandum vitijs. Neque enim praesentius vllum
4.362  Antidoti genus infectos detergere mores,
4.363  Quàm censura iocis mordacibus illitra: sensu
4.364  Tristior illa quidem: sed amica in munera vires
4.365  Hinc habet, haud medicae tantum latura opis, aegras
4.366  Si minùs austero morsu peruelleret aures.
4.367  Vtere felici auxilio: vitijsque remotis,
4.368  Foeda simul meriti

peruelleret aures.
4.367  Vtere felici auxilio: vitijsque remotis,
4.368  Foeda simul meriti abstuleris contagia probri.
4.369   23. Ludibrijs iustam nullo sin crimine causam
4.370  Obtuleras: rationis inops sed turba maligno
4.371  Immeritum risu, dictisque procacibus vrget:
4.372  Siue quòd, attonitis oculis vultuque supino
4.373  Dum graderis, totam sublatus in ardua mentem,
4.374  Securum, pingui via quà

4.408  Anne isti numero quia plures? An quia ferri
4.409  Vincla procul, nullusque tenet quòd carcer? Ineptè:
4.410  Hìc veluti res summa foret. Non vincula stultos,
4.411  Non numerus, sedesve probant; sed turbida mentis
4.412  Iudicia, et species prauae, et rationis egestas.
4.413  Hoc si morbo hominum plerique, per omnia late
4.414  Compita, perque domos, capti non seciûs, ac quos
4.415  Hellebori succus,

iam se capiens (ceu longà coercitus amnis,
4.448  Si liquidum tandem per claustra negantia rupit
4.449  Eluctatus iter) conuulsis denique victor
4.450  Prosiliat septis, vacuasque exundet in auras.
4.451   26. Sed neque, si docto fatui delira popelli
4.452  Verba supercilio despexeris; aequior vlla
4.453  Hinc aegri saltem ratio queat esse doloris;
4.454  Quòd vel Socratico fòrs quisquam de grege, vultùs,

4.466  Ille quidem haud valuit: nullo perstrinxit iniquus
4.467  Te tamen hinc morsu, veri nil dempsis honoris:
4.468  Rite superficiem solido secernere doctus,
4.469  Nec formâ metiri hominem, sed mente animoque.
4.470  Contemptum quod rere, fuit non liber anheli
4.471  Pulmonis fremitus. Caue, ne te veriùs ipse
4.472  Despicias, si, quòd lepidam pulmonibus infert
4.473  Spectantûm facies tua vim;

ne fraena imperij ceruice rebelli
4.509  Excutiant; linguis laxent effraenibus ora.
4.510   29. His animadversis, ludibria vana, iocosque
4.511  Imbelles facili haud tantùm superaueris ausu;
4.512  Sed neque te dignam censebis, tantulus hostis
4.513  Quam dederit, palmam. Quis enim Mauortius heros,
4.514  Hostili male compositam quòd in aequore fudit
4.515  Agricolûm turbam, titulos deposcat, et arcus,

inops, nebulonis amari
4.567  Ludibrium vulgo ferar, insiliendaque colla
4.568  Subijciam tumido plusquàm seruiliter hosti?
4.569  Non patiar. Bene ais. Neque ego te probra subire
4.570  Ista velim. Sed, ne subeas, mentem erige, teque
4.571  Maiorem, quàm qui victus succumbere possis,
4.572  Concipe. Cur doleas, vulgo ceu spretus inerti?
4.573  Nec sperni potis est Sapiens, nec spernere vulgus.

annumeras. Hic, qui modò, pectoris impos,
4.578  Audaces indigna manus tibi misit in ora,
4.579  Iudicij nil delectu, mentisque suasu
4.580  Constituit: nil siue Tui, seu conscius egit
4.581  Ipse Sui: sed, vecordi rapiente furore,
4.582  Tanquam effraenis equus, percussus vel stimulo bos,
4.583  In latus aduersi vagus irruit. Impetus amens
4.584  Stultitiae fuit ille, feras quem fortiter, aeui
4.585  Ceu

4.643  Humenti quìd nimbo, et opacis, Terra, laboras
4.644  Auricomum Phoebi extinxisse vaporibus ignem?
4.645  Vana moues, quin authori nocitura. Palustres
4.646  Non perimunt, imo iubar immortale sed Orbi
4.647  Eripiunt nebulae. Malesani desine coepti.
4.648  Quam vomis in Superos, tibi nox superincubat vni.
4.649  Telluri similis vulgi dementia, fumo
4.650  Egregium nebulisque suis Sapientis

4.695  Attamen hostili nunquam tua caede coibit
4.696  Plaga, nec, admorso Menalippi funere, venis
4.697  Manantem cohibebit atrox vindicta cruorem.
4.698   37. Vlcisci iuuat? Haud teneo. Vlciscare, sed hostem,
4.699  Qui propior, grauiori animum qui vulnere laedit.
4.700  Ira animi mentisque bonae est acerrimus hostis:
4.701  Huic meritum par redde, hanc iussis obrue poenis.
4.702  Demonacta furens quis

iudicium, poenamque Nocentis
4.704  Turbati magno fremerent clamore sodales;
4.705  Quò mihi praesidium legum, Themidisque tribunal?
4.706  Subiecit Sapiens. Sententia Iudicis ictos
4.707  Nil releuat, docti sed cura Machaonis artus.
4.708  Hunc mihi, si qua fides, actutum quaerite. Poenam
4.709  Cur hostis propriae libeat praeferre saluti?
4.710  Ille fugâ procul auectus, nec iam nocet: hostis
4.711  Nunc meus

percurre oculis. Quae saxa Seriphi
4.750  Exulibus sic plena? Ad nomina danda citentur
4.751  Si fòrs Romuleo veteres e sanguine ciues;
4.752  Vix, puto, diuersae fuerint pars tertia turbae.
4.753  Sed quid opus priuata sequi monumenta? Vetustis
4.754  En etiam effusi turmatim sedibus ipsi
4.755  Externam populi Patriam, penitùsque remotos
4.756  Quaesiuere lares. Italo sic littore magna est

colendam.
4.790  Nec fòra illusi genio, atque errare volentes:
4.791  Nulla etenim tam prorsus inops damnataque tellus,
4.792  Quin eadem proprijs iactet se dotibus. Arua
4.793  Hic segetum ieiuna; poli sed purior haustus.
4.794  Iuppiter inclemens alibi caelumque palustre;
4.795  At placidi regnant mores, et mitia gentis
4.796  Pectora. Non illic pecoris, non copia lactis;
4.797  Pensabit vacuam felix vindemia

Bonis, et damna rependere lucris.
4.808  Sub quocunque die, quocunque sub aetheris axe
4.809  Viuere fas. Plus poscis adhuc? Sub sydere quovis
4.810  Viuere non tantùm; felicem viuere fas est.
4.811   43. Sed tenui in plagâ nimis haereo. Carceris atri
4.812  Tempus erit latebras inuisere. Squalidus illic
4.813  Nescio quis miseris vrget sua fata querelis.
4.814  Nec tam illum ( licet is fodiat quoque pectora luctus)

Vide Laert. in eius Vita.
4.829  Quid virtus, moresque iuuant? En criminis expers,
4.830  Integer en vitae, rigidi praeceptor Honesti,
4.831  Vir moriens. Sed non hos illam perdere luctus,
4.832  Proposti retinens, poenâque et iudice maior
4.833  Sustinuit Reus. Irato muliebria vultu
4.834  Reiecit lamenta: et, Num, vanissima, furti
4.835  Me potiùs, vel caedis,

cineri, et fatis opprobria demam.
4.846  Haec adeo recolens, indigni tu quoque duras
4.847  Supplicij solare vices: sique aspera ferre
4.848  Angit; at innocuum, releuet saltem, aspera ferre.
4.849   45. Sed neque concretis aeternùm sordibus horrens,
4.850  Nigro maesta situ, viuaeque imperuia luci
4.851  Sollicitet sedes. Pura ceu lampade Titan
4.852  Illuuiem stabulorum, et putri informia limo
4.853  Stagna

4.1078  Censeri doleat pars agminis? Euge: Vetustas
4.1079  Haec tibi nunc memoranda offert exempla: futuris
4.1080  Exemplum fòrs ipse olim memorabere saeclis.
4.1081   56. Turpis es. Haud tibi, sed populo. Res ista videntûm.
4.1082  Nec sua formoso blanditur Adonidi; toruun
4.1083  Nec sua Cyclopem facies deterret. Vterque,
4.1084  Tristia, laeta, Alijs tantùm spectacula praebet.
4.1085  Is doleat,

indomitas, roburque exposce superbum.
4.1177   72. Aequior illorum gemitus, quos lucis egentes
4.1178  Perpetuùm squalens, nullique domabilis astro
4.1179  Plusquam Cimmerijs nox circumplectitur alis.
4.1180  Sed tamen his pariter sua sunt collyria, sortem
4.1181  Queis miseram, tristesque ferant moderatiùs vmbras
4.1182  Nempe dies oculos si fugit et aureus aether;
4.1183  Vnà etiam ingrati occursus, et dira videri

Visa nocentia, pressis,
4.1198  Quandocunque locus monuit, transcurrere norunt
4.1199  Luminibus: Siculi ceu monstra canora Profundi
4.1200  Ceratis vitasse cohors Ithacesia fertur
4.1201  Auribus. Hic multò sed fortunatior, omnem
4.1202  Cui genus id curam facilis Natura remisit:
4.1203  Quique fores animi non, anixus hoste propinquo,
4.1204  Tum demum trepidè obstruxere ac munire laborat;
4.1205  Vsque sed

multò sed fortunatior, omnem
4.1202  Cui genus id curam facilis Natura remisit:
4.1203  Quique fores animi non, anixus hoste propinquo,
4.1204  Tum demum trepidè obstruxere ac munire laborat;
4.1205  Vsque sed aeterno obstructas munimine seruat.
4.1206  Si, Caecos, qui sponte imitantur, crimina vitant;
4.1207  Commodiùs quantò Caecus vitauerit ipse?
4.1208   64. Quid memorem, scelerum, quòd pars non vltima, rixae

totque his affinia probra,
4.1210  Absque oculis, animi ducibus operumque ministris,
4.1211  Inuia tentari? Non vt modò lumine cassis
4.1212  Peccandi studium; ipsa etiam prope copia desit.
4.1213   65. Sed neque me leuiùs compendia frontis opacae
4.1214  Illa mouent, nullis venientem extrinsecus icta
4.1215  Mens quòd imaginibus rerum, formisque caducis,
4.1216  In sese penitùs conuertitur ipsa, suasque

Soli dixit lucique valere:
4.1255  Proiectisque libens oculis, tanquilla recepit
4.1256  Sepositum sese in puri commercia Veri.
4.1257  Vsque adeo haud miseros externi luminis orbos,
4.1258  Felices potiùs sed credidit, inque videndos.
4.1259   67. Fortia nunc locus, inprimisque volentia poscit
4.1260  Pharmaca: lethifero manus est adhibenda dolori:
4.1261  Firmandusque animus, lanienam vt corporis inter,

pleno circùm ore sonantûm
4.1293  Agminibus cincta, et Plausuûm Deccorumque sequacem
4.1294  Pone trahens turbam, per subdita regna, per vrbes,
4.1295  Perque reuesurum assiduè circumferat aeuum.
4.1296  Sed vigor is rarum caeli, et mirabile munus,
4.1297  Non nostrae portenta docent, sed pharmaca musae.
4.1298   69. Per me equidem Sapiens hominem non exuat artus
4.1299  Contrahat, in gemitum laxet praecordia, rectos

sequacem
4.1294  Pone trahens turbam, per subdita regna, per vrbes,
4.1295  Perque reuesurum assiduè circumferat aeuum.
4.1296  Sed vigor is rarum caeli, et mirabile munus,
4.1297  Non nostrae portenta docent, sed pharmaca musae.
4.1298   69. Per me equidem Sapiens hominem non exuat artus
4.1299  Contrahat, in gemitum laxet praecordia, rectos
4.1300  Immutet vultus. Miserum se dicere tantùm,

lapis, Herculeis aut viribus acta,
4.1321  Monstrorum exitium, claua, exitiumque gigantum;
4.1322  Iunceus imbelli calamus te cuspide sternit.
4.1323  Vel tenuem questu iuuat exatiare dolorem?
4.1324  Exatia: sed, quò deceat conuertere questus,
4.1325  Disce priùs. Querere exiguo in certamine perdi
4.1326  Nequicquam factos bella ad maiora lacertos:
4.1327  Nil Meriti laudisque capax occurrere: Sorti
4.1328  Plus

Vide Plin. lib. 34. Histor. nat. cap. 2.
4.1354  Delos habet, seu Myrmidonum quae Patria, doctis
4.1355  Exudare Myron fornacibus imperat aera,
4.1356  Non odio, sed materiae melioris amore:
4.1357  Vt rutili patiens tortoris massa verendos
4.1358  Transeat in vultus maiestatemque Tonantis,
4.1359  Artificisque, suumque decus fulgentibus aris
4.1360  Inuehat, et longè

faece, beatis
4.1367  Coetibus adscribat Superûm. Quis vulnera tanti
4.1368  Hórreat auspicium decoris? Saeuissimus vt sit;
4.1369  Iam celeri fugiet cursu dolor: ocyùs ille,
4.1370  Qui grauior: nullâ sed tempestate, dolores
4.1371  Quam refugi pariunt, Diuum est cessura voluptas.
4.1372  Aeternùm, piguit quae ferre, tulisse iuuabit.
4.1373   73. Vltimus ille labor vati, trepidantia corda

alienis
4.1513  Mactetur votis, qui te flagrantibus vsque
4.1514  Sollicitus studijs vrget, venatur, anhelat:
4.1515  Cui tu primus amor, spes vnica, summa voluptas?
4.1516   79. Culpa sed vltrices, reor, haec stimulauerit iras:
4.1517  Quòd, vitae curare lues dum molior, vnâ
4.1518  Non tulerim cunctis, ceu fas, ex morte medelam.
4.1519  Erraui, fateor: iamque, vt sis mitior, omnis

dies: currus implere paternos,
5.18  Fraenaque mortali cupidus radiantia dextrâ
5.19  Dum Iuuenis tractare, alti per deuia callis,
5.20  Flammipedum quàcunque vagus tulit ardor equorum,
5.21  Non rector, sed praeda ruit. Temeraria Nati
5.22  At tu consilio moderari vota, regendos
5.23  Vecordi malles puero quàm credere, Titan,
5.24  Igniferos axes. Roseae pro munere lucis
5.25  En rapida attonito spargentem

quamvis, mors vnica sufficit irae.
5.145  Quin citiùs rabies, fuerit quò immanior, exlet
5.146  Illata se caede. Vtinam saeuire liberet
5.147  (Huc feritas quando iam tristia vota redegit)
5.148  Sic homini. Sed praecipitis compendia lethi
5.149  Muneris ille loco statuit, damnatque Ferarum,
5.150  Ceu mactare rudes, iras. Lasciuia tardi
5.151  Fúneris arridet virtus haec maxima, primus
5.152  Hic labor, et

Quoties temeraria verba
5.181  Per iugulum rediere, animâque et sanguine toto
5.182  Constitit ardenti retinacula soluere linguae?
5.183  Ira furor breuis est, Venusino iudice: longi
5.184  Non semel in morbum sed transijt illa furoris.
5.185  Exemplium Telamone satus: cui caeca phrenesim.
5.186  Ergo minor mentis, nec iam suus, edita campis [a] Vide Sophoclem in Aiace Flagell.

parentem.
5.234  Et vehitur iunctis ad gemmea fraena columbis:
5.235  Et, quamvis nunquam non spicula tractet, et arcum;
5.236  Aurcus est arcus, perfusaque spicula melle.
9  9. Sed procul o, si quae, miseri, vos cura salutis,
5.238  Si Vestri quis amor tangit. Sub melle venenum,
5.239  Pestanis Libyci fallunt sub floribus angues.
5.240  Scitulus hic, tanto formae blanditur horore

5.595  Cura fodit, sensusque omnes sibi vindicat, haerens
5.596  Traiecto penitùs lateri crudelis arundo.
24  24. Expertus nimiùm lanienam hanc efferus vrbis
5.598  Ille Syracosiae Plutro, sed pectoris Orcus [a] Cic. 5. Tuscul.
5.599  Saeuior ipse sui, et nullo se fine beatum
5.600  Iactanti, Superisque

5.609  Cuncta tuis elementa quidem vectigal amicum
5.610  Soluebant votis: fortunae in culmine stantem
5.611  Orbis adorabat: felices reddere nutu
5.612  Innumeros vno poteras, sed reddere nutu
5.613  Innumeros vno poteras conatibus vnum.
5.614  Scilicet, arcano penitùs suffusa veneno,
5.615  Impia mens sibi tortor erat, vultuque minaces
5.616  Gorgoneo (sat

rege exempla cauendi
5.667  Sumere ab Ismario, oblata haud ignobilis artis, [a] Plut. in Apophth.
5.668  Materiae sed sollicitae, minimèque fidelis
5.669  Pocula comminui qui protinus omnia iussit:
5.670  Ne, si mox aliquo pretiosa toreumata casu
5.671  Vecordis famuli fregisset lubricus error;
5.672  Exciret talidum

pectora, quorum
5.691  Audiri celeres minimo irritamine questus?
5.692  Moribus his longùm concordi foedere iungi,
5.693  Rixarum expertem, nimiò plùs ardua virtus.
30  30. Sed neque si procul externa haec fomenta removit;
5.695  Tunc etiam caecos flammati pectoris aestus
5.696  Nesciest, ignauo cultu blandisque foueri
5.697  Artibus à primo quisquis consueuerit aeuo.
5.698  Nam,

sua culpa? Parùm sors flenda, proteruo
5.815  Praecipitem ferri vitiorum turbine, foedis
5.816  Inseruire libidinibus, rationis egere?
5.817  Saucia Paeonius non odit membra minister,
5.818  Sed molli fouet arte, lues quò foedior, Aegrum
5.819  Hòc miserans magis: et, ferrum si fortè, vel ignem
5.820  Expugnari aliter renuentia vulnera poscant;
5.821  Triste ministerium solâ pietate coactus

ministerium solâ pietate coactus
5.822  Aggreditur. Fas hinc exemplum ad crimina ducas
5.823  Paeona te, Sontes, morbis lethalibus aegros
5.824  Concipe: nec furor, in poenas cum cogeris ire.
5.825  Aut odium, sed ducat amor, studiumque juvandi.
39  39. Indolis at pravae interdum vecordia saevo
5.827  Vrgri terrore petit. Non mollia verba,
5.828  Compositi non tunc vultus, non ipsa coercet,

Roma, et lusci fòrs fraena subilles
5.858  Victoris, caeco dederat, si fraena furori
5.859  Maximus, imperij columen, speciosaque rectis
5.860  Consilijs tanto potiora in cardine rerum
5.861  Duxisset. Sed nulla viro seu fervida iussa
5.862  Instantûm sociûm, et pugnam clamore frementûm;
5.863  Sed Tyrij Conata ducis, nunc Marte propinquo
5.864  Vallum assultantis; nunc circumiecta per arua

imperij columen, speciosaque rectis
5.860  Consilijs tanto potiora in cardine rerum
5.861  Duxisset. Sed nulla viro seu fervida iussa
5.862  Instantûm sociûm, et pugnam clamore frementûm;
5.863  Sed Tyrij Conata ducis, nunc Marte propinquo
5.864  Vallum assultantis; nunc circumiecta per arua
5.865  Cogentis praedas, ferrumque ignemque ferentis,
5.866  Propositum excussere animi, studiumque

vetaris:
5.989  Nec gladiatorum crudli in gymnade tantùm, [a] Tac. de German. Primi in omnibus praelijs oculi vincuntur.
5.990  Sed magis haec animi blanda inter proelia, primos
5.991  Scito oculos vinci. Per lumina tritus in arcem
5.992  Pectoris est caeso iampridem ingressus amori.
47  47. Nil tamen obstruxisse fores has

quo
5.1030  Iungeris obscoena tactis lue; protinus haustum
5.1031  Et tua grassari flebis per viscera morbum.
50  50. Quod modò praecipiam, mortalia credere noli
5.1033  Verba, sed Euboicae carmen fatale Sibyllae.
5.1034  Vaticinor, moneoque. Deus, Deus ora canenti
5.1035  Temperat, et Delphis animum melioribus implet.
5.1036  Prima Cytheriacae simul ac proludia tabis,

Ouid. lib. 9. Metam.
5.1049  Perpetuus Lycijs in vallibus egereret fons.
51  51. Otia tunc (quamvis nunquam non otia laedunt)
5.1051  Sed tunc praecipuè moneo fugienda. Tenaci
5.1052  Ceu piger aruorum gremio qui desidet humor
5.1053  Turpia mille parit luteis animantia stagnis,
5.1054  Fertilitate suâ infelix: motuque carentem
5.1055  Ceu

dapis, et somni coget sibi cedere. Clauus
5.1089  Truditur vt clauo; docti sic entheus ardor
5.1090  Carminis obscoeni stimulos excludit amoris.
52  52. Multa super tradenda forent precepta: sed vnum
5.1092  Extremo sub fine vitae iam vela legenti
5.1093  Sat retulisse: suis nihil in certamine tanto
5.1094  A studijs opibusque homini sperare relictum;
5.1095  Ni fragiles animos caelo labentis

5.1149  Gaudia, spes, curas omnes ex illius ore,
5.1150  Iudicioque trahens. Phrygiâ quis Dauus ab hastâ;
5.1151  Patriciae titulum si turba haec indolis aufert?
5.1152  55. Sed neque votorum praestans, sua fortia facta
5.1153  Egregiosque ausus minimâ mercede rependi
5.1154  Qui ferat. Anne igitur non talis, maxima vitae
5.1155  Praemia cui plebis digitus, tritumque susurris

contento signatur celsior arcu.
5.1164  Sat praesens Deus, et Recti mens conscia. Vestram
5.1165  Nec sic reijcio, tanquam haud sit debita gestis
5.1166  Haec quoque nobilibus, famam: prensare caduca
5.1167  Sed pudet, agnatum Superis, caelique capacem.
5.1168  Sydera cur paleis mutem? Non astruit, aufert
5.1169  Eximio pretium merces indigna labori.
5.1170  56. Denique adhuc magnae titulum si ducere

tibi littore proram
5.1229  Nunc videor soluisse? Adeone ex omnibus vnum
5.1230  Praeterit, externas quàm pridem missus in oras:
5.1231  Vnde redux? Lepidus tum percontator, Vt, inquit,
5.1232  Exciderat! Sed da veniam: nunc denique, qui sis,
5.1233  In mentem redijt. Libycâ digressus ab actâ
5.1234  Nempe venis, quae Praetori prouincia dudum
5.1235  Obtigerat. Fugit demissis frigidus Hospes,
5.1236  (Aspersâ

5.1260  Quos penes interijt meritorum gratia, nullus
5.1261  Officij quos tangit honos, seruire laborem?
5.1262  59. Illius errori sic experientia finem
5.1263  Attulit. Euentu sed dedignata doceri
5.1264  Praeuenit errores Ratio: studiumque tuarum
5.1265  In populo rerum metiri protinus illo
5.1266  Te iubet, externas quo res curare vicissim
5.1267  Ipse

cecidisse: Arctoo e vertice pronus
5.1398  Hesperijs potuit Strymon se infundere campis,
5.1399  Maeoniumque Istro Tyberim, septemque Latinas
5.1400  Edomitis septem iunxisse Trionibus arces.
5.1401  Sed timor hic olim. Melior nunc altera versis
5.1402  Rebus adest facies: plenum post Nubila solem
5.1403  Cernimus. In vacuum tam saeui turbinis horror,
5.1404  In ventos tumidi crepuerunt vota tyranni.

cateruâ,
6.58  Tutior ad rapidi fueris contagia morbi.
6.59  Aut minùs hòc vereare luem, non singula tantùm
6.60  Quòd capita, at plenas turmatim demetit vrbes.
6.61  Haud scelus imminuit peccantum turba, sed auget
6.62  Perniciem: quantòque in plures diditus exit;
6.63  Tristior est tantò, non excusatior error.
6.64  4. Sit pecorum, sit, quos pecori rationis egestas

deludit: inanem
6.100  Prensatis miseri, pro corpore, corporis vmbram.
6.101  O reuocate gradum: neque vos exempla Priorum
6.102  Indociles Veri rapiant, et mentis egenos,
6.103  Sed Ratio, fallique negans Prudentia, vitae
6.104  Certa per Ionium dubijs Cynosura carinis.
6.105  5. Nec mora: semotam turbis errantibus, ipsa,
6.106  Ipsa vltro regere, anteuolans, Sapientia

aura:
6.150  Ni, cupidae vernos paleâ sibi texere nidos,
6.151  Excidium infesto Volucres abiectius vngui,
6.152  Aut virides caudâ tulerint trepidante lacerti.
6.153  7. Sed neque tunc saeuae sortis discrimina, morbi,
6.154  Exilium, carcer, tenuis res, orba senectus,
6.155  Et, quos praeterea infelix fert vita, labores
6.156  Incoctum aeternis animum, plenumque Futuri

ab imo
6.176  Spumiferas fortunae hyemes vix aequat anhelis,
6.177  Vndantemque sonum, bullasque cientibus, ignem
6.178  Ad circumpositum, exiguae feruoribus ollae.
6.179  8. Sed quia sublimes etiam praesentia tangunt
6.180  Saepe animos; proprio, curandum, vt nouerit aequus:
6.181  Saltem quisque frui (iubet id lex tertia) censu:
6.182  Nec querulus musset, Cur ille, vel ille senator;

mentem, votique peracti
6.223  Ingratus, subitò malles ad prima reuerti.
6.224  Vndique maeroris Stultus trahit, vndique causas
6.225  Laetitiae, rebus dexter praesentibus vti.
6.226  Non quid agas refert, sed qualis. Spargitur vno
6.227  Hinc felix panacea; hinc tristis rore cicuta.
6.228  Illa sed in medicos vertit communia succos
6.229  Pabula, lethiferum quêis educat ista venenum.

maeroris Stultus trahit, vndique causas
6.225  Laetitiae, rebus dexter praesentibus vti.
6.226  Non quid agas refert, sed qualis. Spargitur vno
6.227  Hinc felix panacea; hinc tristis rore cicuta.
6.228  Illa sed in medicos vertit communia succos
6.229  Pabula, lethiferum quêis educat ista venenum.
6.230  11. Obscurum sed iter vitae, nec limite in arcto
6.231  Promendis par materies virtutibus. Erras:

6.227  Hinc felix panacea; hinc tristis rore cicuta.
6.228  Illa sed in medicos vertit communia succos
6.229  Pabula, lethiferum quêis educat ista venenum.
6.230  11. Obscurum sed iter vitae, nec limite in arcto
6.231  Promendis par materies virtutibus. Erras:
6.232  Ipsa sui modus est operis Sapientia. Vires
6.233  Qui Lacedaemonias Cadmeus perculit heros, (a)

sublimem ad sydera tolli.
6.273  Ergo, quem tibi vel Natura, vel imposuit Sors,
6.274  Temporis in scenâ gestandum, et dramate vitae,
6.275  Amplexare libens habitum: potiora nec vlli
6.276  Inuideas, proprij sed Summam implere labores
6.277  Muneris, et, quibus inferior sis ordine, primum
6.278  Eripere his victor palmae viridantis honorem.
6.279  Quid refert, famuli gestes, an schema tyranni?
6.280  Sub quocunque

iam laeua tori, iam dextra fatigans,
6.363  Circumagit: si quâ fessi in statione recumbant
6.364  Molliùs, et finem inueniant cruciatibus artus.
6.365  Nequicquam: thalami non hac in parte, vel illa,
6.366  Sed medijs haeret fixus Vitalibus angor:
6.367  Quem non idcirco mutatis deserit Aeger
6.368  Sedibus, at verso pariter cum corpore defert
6.369  In latus oppositum, nihilo moderatiùs illic
6.370  Tristia

per aestus
6.374  Immoti valido libramine consilij mens:
6.375  Vt, sibi quem Sophiâ legit semel auspice, callem
6.376  Vsque sub extremas decurrat sedula metas:
6.377  Orsa nec ad trutinam toties reuocare, sed acri
6.378  Ad calcem potiùs curet deducere nisu.
6.379  Nam quis erit modus, aut operum quae summa coronis,
6.380  Instabilem quaecunque leuis si causa probatis
6.381  A studijs animum subitò in contraria

veniat; lex illa tenenda;
6.396  Humanae placidus vitae qua nititur ordo:
6.397  Nil adeo vt subitâ nimiâque cupidine praeceps
6.398  Instituas, neu te violens in rebus agendis
6.399  Impetus abripiat, ratio sed prouida ducat.
6.400  Phoebeas haec nempe rotas imitata quietos
6.401  Continuat nunquam diuerso tramite cursus;
6.402  Ille sibi discors, Libycâque incertior vndâ,
6.403  Quò fluit, inde celer refluit,

parati,
6.496  Sensibus in votum veniat genioque voluptas,
6.497  Protinus indulgere: licet mox illa dolorum
6.498  Foecundam gemino pariat cum foenore messem.
6.499  25. Sed neque vitandus minùs est contrarius error,
6.500  Aut minùs Anticyram plenis potare iubendi
6.501  Hi quoque sunt cyathis, alios qui semper in annos,
6.502  Iratum nacti Genium, sua gaudia mittunt,

quocunque in puluere cursum
6.585  Strenuus vrgebit labor; haud incerta senectae
6.586  Praemia respiciat, quin, sese laetus in ipso,
6.587  Praesenti iam nunc foueat dulcedine mentem,
6.588  Ingratum nec onus, sed opus videatur amicum.
6.589  29. Quae facilè in medijs contingent gaudia curis,
6.590  Si non plura tibi, aut grauiora negotia, quàm quae
6.591  Ferre pares humeri, imponas: neque nominis

medijs interseret otia coeptis:
6.619  Iamque aliquid, ratio ceu visa monere, negotî
6.620  Sumet; iamque, eadem hortari ceu visa, remittet.
6.621  Nulla cui pensum quippe est implere diurnum
6.622  Cura, sed ingenuo mentem excoluisse labore.
6.623  30. Proderit huc aliud, sacri quod carminis instar,
6.624  Graecia victuro Delphis signauerat auro, (a) (a)

fibris.
6.649  Aemula non adeo anguicomae fert oribus ora
6.650  Gorgonis; vt rigido mutet Sapientia saxo,
6.651  Quos propiùs videt: ingenitos neque corde reuellit,
6.652  Sed cultu meliore iubet mitescere sensus.
6.653  Noster, quidquid opum poscit mortalis egestas,
6.654  Id sibi cum reliquis Sapiens commune putabit,
6.655  Exquiret, cupiet, felicem frugibus annum,

6.822  Duraque fòrs nobis didicissent parcere fata;
6.823  Ni furor humanus stimulis vrgeret, et hosti
6.824  Adderet externo vires ciuilis Enyo.
6.825  39. Vltima laetitiae, sed princeps, regula, parque
6.826  Omnibus vna, Deo haerere, illum mente tueri,
6.827  Perpetuo illi nexu, et amoris foedere iungi.
6.828  Venimus ad summum: procul hinc cureque, metusque:
6.829  Intima

alibi iunctis fas confluere omnia riuis:
6.870  Hostili cum se excludant infensa vicissim
6.871  Dissidio: vix vt quodquam sit prendere, multis
6.872  Interea ni posthabitis longèque relictis.
6.873  Omnia sed socio, fac, demum foedere iungas;
6.874  Non tamen hic idem, varijs tot fructibus aptus,
6.875  Perfectumque adeo immensis complexibus orbem
6.876  Efficiens, fortis cumulus sat nectare largo
6.877  Explerit

6.883  Nec plenè tunc vllus amor satiabitur, vni
6.884  Haerens quippe Bono: cum, quod minus omnibus, illo
6.885  Sit pariter minus. Vni igitur iungenda voluntas,
6.886  In quo non Bona conueniant modò cuncta; sed vnum
6.887  Prorsus idem sint cuncta Bonum: quod, Numine dempto,
6.888  Sollicitis nequicquam animis circùm omne quod vsquam
6.889  Terrasque, et maria, et superos rimaberis axes.

praeter est,
6.891  Quàm mutilum, quodcunque Bonum, neque cordibus aptum
6.892  Implendis; multâ haerentûm contage Malorum
6.893  Inficitur: totum vt nequeat, totoque requiri
6.894  Pectore: diuersis animos sed motibus vrgens
6.895  Hinc cupidos trahat; hinc refugos auertat: amorque
6.896  Illius haud leuiore odij sit pondere mistus.
6.897  At tibi, inexhausta ò hominum, Diuûmque voluptas,
6.898  Summe Pater,

rutili crines! Quàm viuida Solis imago!
6.1033  Inscia miratur tellus: totidemque, creatos
6.1034  Lucis in imperium, et redituri fraena diei,
6.1035  Iam patrio credit temoni assuescere Phoebos.
6.1036  Sed satis hac fulsisse tenus: iam subdite fasces,
6.1037  Noctiuagi procul o soles iam cedite. Magnus
6.1038  Ecce diem verum lucis pater aduehit: Orbem
6.1039  Ecce suo coram manifestus lumine ditat,

se totius vnde propagat,
6.1066  Natiuo velut e pelago tot didita riuis,
6.1067  Vena Boni: proprium nunquam tamen illa relinquens
6.1068  Principium, neque fontis opes tam perpete fluxu
6.1069  Imminuens, viuo sed gurgite plenior intus
6.1070  Stagnans, et cumulo in sese vberiore redundans.
6.1071  Ergo non humiles illum curaeque, laboresque
6.1072  Exagitant. Alijs peregrino e littore merces
6.1073  Ducendas,

detrudat auitis,
6.1081  Prostituat dominâ spolium venale sub hasta;
6.1082  Nil quascunque minas, nil quaevis damna moratur:
6.1083  Turbinibus nullis vitae, sortisque procellis
6.1084  Laeditur: humanis sed casibus altior, instar
6.1085  Ventosque, pluuiasque superuadentis Olympi,
6.1086  Aeris hanc imi illuuiem, caelumque palustre,
6.1087  Et, quibus infelix crassae vicinia terrae
6.1088  Concutitur, trepidos

potu, quorum suauitas ex vtentium potiùs naturali indigentiâ, et syncerâ habitudine; quàm ex saporum delectu, sumptuosisque apparatibus profluit. Nec minùs in somno, quem non stragulorum opulentia, et mollities, sed corporis lassitudo, et securitas mentis conciliat. Si verò de alijs voluptatibus superuacuis, aut etiam inhonestis, turpibusque sit sermo; esto illis diuites largiùs circumfluant. Nihil id certè ad commendandas diuitias; ad infamandas plurimùm valet.

praeminent. Quid tum? Nihil hoc honore inanius, et sapienti expetendum minùs: cum nullo accipientis merito nixus, ex solâ deferentium stultitiâ originem trahat. Additur ex abundanti, Fortunae munera non modò non ingentium Bonorum; sed neque Bonorum nomen mereri: quin veriùs Malis esse accensenda: vtpote quae plus noceant, quàm prosint. Operae igitur pretium fore, damnorum ex ijs profluentium grauitatem perpendere, cum fructuum tenuitas iam ex dictis abundè constiterit. Morbi primò se

noxiam tantâ in admiratione, et honore apud homines esse, obiurgat eorum stultitiam, qui, in ferendo de rerum bonitate, vel malitiâ iudicio, multitudinis potiùs opinionem, quàm rationis ductum sequuntur. Neque verò sola pretij magnitudo, vt hactenus euictum est; sed altera quoque Bonorum felicitatem constituentium nota, certa nimirum dominij proprietas, in fortuitis possessionibus deest: vt ex eo planissimè euincitur, quòd illas retinere pro arbitratu minimè possumus, sed, vel intuiti, toties amittimus. Hinc adeo, ceu

Neque verò sola pretij magnitudo, vt hactenus euictum est; sed altera quoque Bonorum felicitatem constituentium nota, certa nimirum dominij proprietas, in fortuitis possessionibus deest: vt ex eo planissimè euincitur, quòd illas retinere pro arbitratu minimè possumus, sed, vel intuiti, toties amittimus. Hinc adeo, ceu ritè probatum, colligitur, fortunatos homines, quantâcunque in externarum opum affluentiâ, maximâ laborare domesticae pacis inopiâ, vtpote quae nonnisi praestantissimis, maximèque certis innititur Bonis.

vel idoneam euicimus; sic nullam deinceps fortuitorum violentiam Malorum eidem labefactandae parem esse euincamus. Neque tamen propterea opus ducimus, ad splendida de huiusmodi Malorum ingenio figmenta confugere: quasi nullam nocendi per se se vim habeant, sed tota haec ipsis, caeteroqui insontibus, ab inani hominum opinione affingatur. Illud potiùs, tanquam propositionis allatae fundamentum statuimus, magnam humanae menti vim esse ad externos sibi casus tristiores asperioresque reddendos: quòd in ipsis nimirum

quin potius ea caeco timore aduersùm se augeat, ac roboret; optimo sanè iure huiuscemodi curam, tanquam supervacuam, et noxiam, Epicurus potuit reprehendere: nec nos minùs in priore libri parte eam prorsus euellere pro virili contendimus. At si non solùm de Malis, quae possunt accidere; sed simul etiam de rationibus animus cogitet, quibus illa possit tutiùs excipere; huiusmodi praemeditationem animorum tranquillitati nequaquam officere, quinimmo rationi maximè congruam, et ad moderandos timores accommodatissimam esse nemo Sapiens negauerit. Et

Quin eodem hoc ex fonte alterum solatij genus emanat, nempe societas dolentium: cum similibus fatis, vtpote ordinarijs vitae vectigalibus, vniuersum latè prematur hominum genus. Neque inferioris solùm ordinis, atque loci Mortales, sed vel ij, quos benignior Fortuna in summo humanarum rerum fastigio constituit, sceptris, et imperijs superbos: quorum conditio adeo communes mortalitatis aerumnas non exit; vt alijs etiam proprijs, et grauioribus pateat. Afferuntur recentia exempla, primumque

qua in praesentia superbiunt, felicitatem dolebunt. Probatur id plurium exemplis, quos, prosperrimo diu cursu prouectos, longior vita in extremum miseriarum praeceps deduxit. Quid, quòd, si ritè perspicimus, non nostras duntaxat, sed longè etiam nostris grauiores aerumnas in plurimis passim Mortalium intueri licebit? Vt profectò gratulandum sit iustiùs, quòd à peculiari plurimorum sarcinâ nos

quam plurimi passim vel vulgares homunculi in assiduis, et grauissimis calamitatibus praeferunt. Hanc enim spectantes indecorae in leuioribus tolerandis aerumnis mollitiae, eruditos praesertim homines, et sapientiam professos, pudebit. Sed quamuis ex alienis infortunijs deessent solatia; adhuc ex nostris alia facultatibus suppetunt: neque enim quisquam adeo calamitosus; vt nihil siue externi, siue interioris Boni possideat, quo suum oblectare animum in doloribus possit. Cur igitur Mali amarities

animum in doloribus possit. Cur igitur Mali amarities huiusce possessionis suauitatem corrumpat: nec potiùs illius haec aegritudinem iucunditate suâ temperet, ac mitiorem efficiat? Adde, quòd non in Bonis duntaxat, quae possidemus; sed in ipsis Malis, quae patimur, fomenti, et solaminis plurimum ad ea aequiùs toleranda reperire fas est: cum praesentis aeui Bona, atque Mala ita Deus Temperauerit; vt nulla tam immanis calamitas sit, que nihil admisti secum fructus, atque commodi ferat. Quam rerum

Si enim adeo plenum ille obtinet in rerum conditarum vniuersitatem dominium, vt, quamuis, nullâ Boni nostri ratione habitâ, Mundum gubernaret; aequissimo tamen animo illius ferri deceret imperia; quantò aequiùs subeunda nunc sint, cum non ad suum commodum, sed ad subiectorum vtilitatem, pro parentis potiùs, quàm domini more, colliment? Neque obstat, quòd seueriùs aliquando de hominibus consulat: cum patris erga filios

parentis potiùs, quàm domini more, colliment? Neque obstat, quòd seueriùs aliquando de hominibus consulat: cum patris erga filios amor non in blanditijs solummodo; sed saepe, ac plùs etiam in durioribus imperijs eluceat. Neque item, quòd vtilitas saepe nulla cernatur, cuius gratiâ haec, aut illa de nobis decernat. Satis quippe ad omnia pacatissimè excipienda esse potest, illius benignitatem, ac sapientiam exploratam habere,

Sacer amoris iustissimi ardor, quo voluntas impulsa supremo Regnatori, et Parenti se omnino moderandam, quàque libeat ducendam permittit. Et quidem haec diuinae voluntatis nota, quibuslibet in euentis ritè obseruata, nedum Mala vt moderatè feramus; sed vt nihil etiam, quod subire compellimur, malum, atque noxium ducamus, persuadet. Si quis tamen adhuc mentis infirmior vel ea, quae summi Parentis arbitratu acciderint, tristia pergit, et lugenda censere; at aliâ certè ratione solari se facilè potest, perpendens nimirum, quàm citò humana

vt literariae occupationes, amoeni secessus, Amicorum colloquia, et Musicae in primis dulcedo, ad sedandos tum animi, tum corporis morbos aptissima. Sed omnibus tamen externis id genus auxilijs praeferendam esse Rationem statuitur: quae, tanquam praesentissimum non sopiendis tantùm, sed et abolendis quibusque doloribus pharmacum, ex Prouidentiae dono Mortalibus contigit.

ad sedandos tum animi, tum corporis morbos aptissima. Sed omnibus tamen externis id genus auxilijs praeferendam esse Rationem statuitur: quae, tanquam praesentissimum non sopiendis tantùm, sed et abolendis quibusque doloribus pharmacum, ex Prouidentiae dono Mortalibus contigit. LIBRI IV. Vbi propria, et singulis accomodata infortunijs praebentur solatia.

desideria adaequauerit. Secundò, quia interioribus alijs Sapientiae diuitijs externorum fas est inopiam Bonorum rependere. Tertiò, quia Paupertas curarum, et nequitiae fomenta subducit: adeo ut, non modò aequanimiter ferri possit; sed vltro etiam deligi, et quouis pretio mereatur parari. Quartò, quia praestantium Virorum exemplis euincitur, nihil ipsam Sapienti ad felicitatem, et gloriam

quas lugendum non esset, nunquam accepisse? Cum è contrario praeteritus Bonorum vsus, illorum priuationem, vtcunque dolenda esset, suae iucunditatis memoriâ solari, et rependere potiùs debeat, quàm acerbiorem efficere. Qua occasione ostenditur, Sapientis esse, non ex praesentibus solùm, sed ex praeteritis quoque Bonis laetitiae fructum haurire: alioqui breues plùs nimiò voluptates, immo et dolorem perpetuum fore, si praeterita Bona meroris potiùs, quàm laetitiae inter causas ponantur. Pari ratione, iniustas eorundem esse aduersùs Fortunam

interitum labor erit: ea cura in aeternitatem iam transcriptos urgebit, neminem in terris superesse nostri nominis, atque stirpis haeredem? Praeterquam quòd, etiamsi posteritatis spes in sobole superesset; quandiù tandem ea incolumis foret? Paulò quidem seriùs, sed tamen aliquando deficeret: cum non modò tot illustres olim familiae, primariaeque Vrbes occiderint, sed ipsummet Mundum, in quo minores reliquas mutabilium rerum decessiones, successionesque peragi cernimus, suus tandem interitus maneat. Vt planè ridiculum sit, tantas inter ruinas, vnius

nominis, atque stirpis haeredem? Praeterquam quòd, etiamsi posteritatis spes in sobole superesset; quandiù tandem ea incolumis foret? Paulò quidem seriùs, sed tamen aliquando deficeret: cum non modò tot illustres olim familiae, primariaeque Vrbes occiderint, sed ipsummet Mundum, in quo minores reliquas mutabilium rerum decessiones, successionesque peragi cernimus, suus tandem interitus maneat. Vt planè ridiculum sit, tantas inter ruinas, vnius familiae excidium lugere. Solatia indignantibus, abesse sibi nominis, famaeque

quòd adesse citra illius perturbationem vix possit, assiduis nimirum, molestissimisque aemulationis, inuidiae, timoris, idque genus curarum aculeis animum fodiens, ac vetans quiescere. Adeo ut non modò absens, tanquam superuacuum munus, desideranda minimè sit; sed vel vltro se offerens declinanda, tanquam grauissimum onus. Solatia ijs, qui non solùm se gloriâ carere; sed ludibrio insuper esse, atque irrisui queruntur. Vel enim id genus ludibria suâ culpâ; vel immeriti subeunt. Si primum; nulla est causa irascendi, pro

aculeis animum fodiens, ac vetans quiescere. Adeo ut non modò absens, tanquam superuacuum munus, desideranda minimè sit; sed vel vltro se offerens declinanda, tanquam grauissimum onus. Solatia ijs, qui non solùm se gloriâ carere; sed ludibrio insuper esse, atque irrisui queruntur. Vel enim id genus ludibria suâ culpâ; vel immeriti subeunt. Si primum; nulla est causa irascendi, pro suo merito acceptis, quin potiùs gaudendi, quòd ex aliorum censurâ suorum foeditatem vitiorum, cautiùs ea deinde vitaturi,

enim id genus ludibria suâ culpâ; vel immeriti subeunt. Si primum; nulla est causa irascendi, pro suo merito acceptis, quin potiùs gaudendi, quòd ex aliorum censurâ suorum foeditatem vitiorum, cautiùs ea deinde vitaturi, cognouerint. Sin nullum ob suum meritum, sed fortuiti cuiuspiam, externique causâ petulanti à vulgo irridentur; vanissima eiusmodi ludibria, vtpote à stultis profecta, facilè Sapienti erit, citra molestiam, transmittere. Quis enim aut insanire vulgum nesciat; aut insanorum conuicijs, nisi amens et ipse, commoueatur?

externo quouis supplicio grauiùs afficiat. Denique, quia vltio de hoste sumpta nullum affert vulneribus ab eo inflictis remedium. Colligitur itaque, non de ijs, qui exteriùs laedere conati nos fuerint, hostibus vltionem quaerendam, sed in nostram iracundiam, et vlciscendi auiditatem, tanquam in capitalissimum animi hostem, pugnandum, deque huius intimi potiùs, ac grauissimi vulneris cogitandum medelâ, quàm de leuioris, externique alterius vindictâ. Exilij solatia.

valet, quàm ad aggrauandum maerorem supplicij. Ad squalorem verò loci quòd attinet, adeo hic Sapientis dignitatem non maculat; vt ipsius magnis splendore illustretur. Mentis demum libertas non modò nullis cohibetur custodijs; sed secreto in recessu plus etiam facultatis, ad sibi, honestisque artibus vacandum, nanciscitur. Cuius rei nobile documentum Seuerinus Boethius in Ticinensi carcere exhibuit. Hunc igitur ex custodià suâ fructum qui referat, nae ille tum poenae sibi sensum leniorem

tali certamine querendum potiùs sit, parum esse gloriae, quàm multum laboris. Sin verò summis idem viribus premit; ipsamet illius magnitudo erigere animum debet: vt dignum aduersarium, capacemque nactus expromendae campum virtutis, non grandibus solummodo verbis, sed paribus etiam exemplis Sapientem se probet. Nec minimùm ea quoque cogitatio valebit, ijs nos cruciatibus à Deo Parente amantissimo ad meritorum, gloriaeque incrementum exerceri, aeterna breuissimae perpessionis praemia iam iam relaturos.

Quocirca sibimet contradicere, qui de vitae tum aerumnis, tum breuitate queruntur: cum è contrario, si vita est optabilis, illâ frui; si misera, illius breui fine solari se liceat. Alterum mortis solamen, quòd vitam non tollit Sapienti, sed in melius commutat. Nam animus immortalis est, nihilque ardentiùs exoptat, quàm, terrenis effractis compedibus, ad authorem suum ferri: vt hinc conijcere futuram illius liceat laetitiam, tam flagranti demum voto per mortem potiti. Votum animi terrena pertaesi,

LIBRI V. De interioribus, quae à Stultitia proficiscuntur, malis, deque illorum remedijs.
A Fortunae Malis, quibus opem tulimus, non quidem ea depellendo, sed opportunis duntaxat fomentis leuando, ad stultitiae iam Mala progredimur, longè grauiora, et quibus, vnica sit salus, carcere: vt propterea oppositam penitùs medicinae rationem requirant: nec, vt priora, extenuari verbis debeant, quò leniùs ferantur, sed grauissima potiùs ostendi, quò

opem tulimus, non quidem ea depellendo, sed opportunis duntaxat fomentis leuando, ad stultitiae iam Mala progredimur, longè grauiora, et quibus, vnica sit salus, carcere: vt propterea oppositam penitùs medicinae rationem requirant: nec, vt priora, extenuari verbis debeant, quò leniùs ferantur, sed grauissima potiùs ostendi, quò studiosiùs vitentur. Eorum itaque, vbi fraenis soluantur, immanis pernicies, Phaetontis sub exemplo, generatim proponitur. Tum singulorum nominatim vis, atque furor describitur: initio ab Irâ

alijs dementiâ, praecipiti Alijs morte correptis: vt Aiacis, Syllaeque exempla testantur. Dissimillimum Irae Amoris improbi vitium, externam si speciem intuearis: quae huic ridibunda, illecebrosa, et ad omnem amoenitatem composita. Sed nihilo tetrum, ac ferale minùs inuenies, si penitùs introspicere arcanos cruciatus libeat, quibus deditas sibi mentes miserrimè absumit. Neque putandum, marcidi, et somniculosi veneni genus hoc esse. Nihil illo truculentius, nihil in furias, in sanguinem, in

violentiùs exuerit, durioribus imperijs vexauerit, in plura, et saeuiora discrimina praecipites egerit. Quam Ambitiosorum miserrimam seruitutem multò etiam intolerabiliorem facit stipendij tenuitas: cum non modò nihil solidi fructus ex tot laboribus capiant; sed neque ipsam famam, leuissimum caeteroqui, et inane praemium, synceram, atque plenam obtineant. Testantur id duo cum primis famosa Ambitionis mancipia, Annibal

formidant, assiduè notari se sentiunt: nec vllam aut haec prorsus vitandi; aut illam plenè assequendi, vel si rumpantur, rationem aspiciunt? Praesertim verò cum eum scopum à suâ sibi Ambitione propositum habeant, vt non quamcunque solùm referant gloriam; sed neminem vel summorum hominum in eâ parem, atque aemulum habeant: cuius certaminis et summa difficultas, et nulli sperabilis victoria. Querela de Ambitione, deque publicis, et funestissimis cladibus, ab eâ Orbi terrarum per summum toties nefas illatis.

haec pugnae ratio tenenda, vllo ne dicto, factoque irae indulgeamus. Nam illam sustinere, vicisse est, cum nihil aliud quàm impetus sit, adeoque, nisi statim deiecerit hominem; breui morâ languescat, per se seque deficiat. Neque solùm conandum, ne aliquid ex Irâ, sed etiam ne aliquid, ad quod Ira quoque incitare potest, tunc decernamus: cum vix hoc ab illo soleat distingui, licet secus in eâ mentis perturbatione videatur. Consultissimum igitur erit, dare rationi

et ea, ad quae tum animus ardens impellit, aliud in tempus, sedatâ mente, perque otium retractanda, differre. Postremò maximi ad victoriam momenti tunc erit, animi perturbationem ita penitùs tegere; vt non modò nulla ipsius signa forìs emineant; sed contra vox, vultus, motusque omnis hilaritatis, et pacis speciem praeseferant. Breuissimè enim scenica illa simulatio in rei veritatem, et in animi habitum exterior facies transibit. Sed parùm efficacitatis in allatis huc vsque praeceptionibus fuerit, si vitio

ita penitùs tegere; vt non modò nulla ipsius signa forìs emineant; sed contra vox, vultus, motusque omnis hilaritatis, et pacis speciem praeseferant. Breuissimè enim scenica illa simulatio in rei veritatem, et in animi habitum exterior facies transibit. Sed parùm efficacitatis in allatis huc vsque praeceptionibus fuerit, si vitio carere iracundiam, quin et multùm prodesse opinemur. Contrarium hic ergo statuitur: et primò nec iustam, nec vtilem eam esse in puniendis delictis probatur: cum praeceps ac turbida non facilè iustum vltionis modum,

quaeque inuadenda, et strenuè superanda nudae honestatis respectu incitari animus potest. Immo vel hinc Irae pernicies colligitur, quòd immodico ardore, vltra legitimos fortitudinis limites, vel aperta in exitia, quos corripuit, impellat: cum Ratio validos quidem, sed prudentiâ temperatos, adeoque salutares, habeat impulsus: confirmaturque id Fabij Maximi exemplo, qui, cunctando, iraeque obsistendo, rem Romanam restituit. Succedunt iam praui Amoris, seu Libidinis veriùs remedia. Hoc enim aduersùs foedissimam luem in primis

penitùs lectione interdictâ. Omnibus tandem declinatis eorum, qui mortiferâ huiusmodi scabie inficiuntur, comercijs. Nihil tamen magis cauendum, quàm, vt ne animus, sub Venereae titillationis exortum, sui morbi initijs conniueat: sed prima illa contagionis veneniferae semina eâdem, atque adeo promptiori, quàm illapsum gremio ignem, celeritate excutere, atque opprimere studeat. Ad quod ritè praestandum plurimùm conferet, honestis se curis aliò auocare, otiumque, quo maximè Cupidinis

promptiori, quàm illapsum gremio ignem, celeritate excutere, atque opprimere studeat. Ad quod ritè praestandum plurimùm conferet, honestis se curis aliò auocare, otiumque, quo maximè Cupidinis nequitia fouetur, effugere. Vltimum, sed praecipui vsùs, monitum sit, Diuina crebro auxilia implorare, illisque solummodo in ancipiti adeo certamine, tantâque humanae conditionis imbecillitate confidere. Iamuerò ad Ambitionis remedia quòd pertinet; facilè ab illius se tyrannide animus vindicabit; si

Secundò, si fictae illi generositatis laruam detraxerit: cum reuerâ nihil esse ambitiosi hominis indole abiectius pluribus ex argumentis liquidissimè pateat: tum quòd non vni, sed innumeris Dominis se ille vltro submittit, eorum nutus obseruans, gratiam captans, reprehensionem formidans, eque arbitrio suspensam felicitatem suam habens. Tum quòd verae magnanimitatis ignarus leuissimo pretio sudores suos licitatur, minimâ

quòd naturâ obscurus, atque ignobilis sit: cum vbiuis Sapienti gloriae campus pateat, vt Epaminondae, aliorumque praestantium virorum exempla testantur. Vitam quippe hominum dramati similem esse, in quo non plus laudis refert, qui praestantiores partes accepit, sed qui suas, quaecunque illae sint, concinniùs gerit. Quartum, In propositis constanter haerere: cum alienum prorsùs à Sapientiâ sit, nouitatis illecebrâ, vel coeptorum taedio à susceptis ritè consilijs in diuersum traduci. Quae

Ratio hoc, vel illud persuaserit; ab eo nihil mox deflectendum, quaecunque se in operis progressu molestiae, et difficultates obijciant. Quintum, Non impetu subito, sed prudenti iudicio ad agendum moueri. Licet enim graue initio sit, genij ardorem compescere; duriùs tamen multò esse, per quaeuis praecipitia, et abrupta impotenti illius libidine auferri. Praesertim verò cum animus seuerè

occupationibus, vitaeque ministerijs coniungere. Id verò facilè praestaturum, qui neque plus iusto sibi occupationum, et laborum assumat, neque illis ob spem lucri, vel gloriae, sed vnius honestatis gratiâ mentem, atque corpus exerceat. Sic enim liber, Suique, et rerum potens sapienti ratione omnia temperabit: neque se negotijs seruili anxietate subijciet, properans opus absoluere, veluti tum demum illius fructum collecturus: sed, quae aget, sibi, ac suae tranquillitati

neque illis ob spem lucri, vel gloriae, sed vnius honestatis gratiâ mentem, atque corpus exerceat. Sic enim liber, Suique, et rerum potens sapienti ratione omnia temperabit: neque se negotijs seruili anxietate subijciet, properans opus absoluere, veluti tum demum illius fructum collecturus: sed, quae aget, sibi, ac suae tranquillitati coget seruire, ex ipsomet rerum actu laetitiam percipiens. Nonum, Nihil vel honestarum, quae extra hominis arbitrium sunt, rerum iusto vehementiùs optare. Non quidem vt omni affectione animus

aget, sibi, ac suae tranquillitati coget seruire, ex ipsomet rerum actu laetitiam percipiens. Nonum, Nihil vel honestarum, quae extra hominis arbitrium sunt, rerum iusto vehementiùs optare. Non quidem vt omni affectione animus careat, sed vt tranquilla sint vota, neque nimio anxioque ardore quietem perturbent. Decimum, Superuacuas aliena obseruandi curas compescere, vt quae maeroris, iracundiae, aliarumque perturbationum materiem soleant suggerere. Quod si aliquid

hoc eius maximo erga nos amore alia item ratio colligitur maximae, quae in ipso amando reperitur, iucunditatis. Nam amor tunc iucundissimus, cum perfectè reciprocus. Nemo autem reciprocam se amantibus vicem liberaliùs refert, quàm Deus. Nam mortales Amici non totum Amico suum amorem impendunt; sed eius sibi retinent partem, partem etiam in alia deriuant. At ipsius amor totus, atque integer et indiuisus singulos se amantium complectitur, nihilo minor ad quemlibet eorum perueniens, ac si ipsi tantùm vacaret: adeo ut certo certiùs persuadere sibi quilibet possit, nihil sibi quantamcunque

Deo ametur. Denique, cum amor omnia faciat communia; qui mortalibus Amicis coniungitur, eorum aduersos casus, non secus, ac suos, lugeat necesse est. Quantò igitur illius laetior amicitia, qui plenè beatus nullam ex seipso lugendi materiem suis amatoribus praebeat, sed in suae illos potiùs syncerissimę immensissimęque beatitatis communionem asciscat? Neque quisquam excelsum adeo foedus, tanquam aliquid sorte suâ maius,

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report